Luận án Tiến sĩ Quản lý giáo dục: Phát triển đội ngũ giảng viên ngành an toàn thông tin ở các trường đại học khối quốc phòng trong bối cảnh hiện nay
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.2 MB, 281 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC
HỒNG SỸ TƯƠNG
PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN NGÀNH AN TỒN
THƠNG TIN
Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHỐI QUỐC PHỊNG AN
NINH
TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY
Chun ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 9.14.01.14
LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. NGUYỄN THỊ MỸ LỘC
HÀ NỘI 2021
i
LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tơi. Các kết quả
được trình bày trong Luận án là trung thực, khách quan và chưa từng được ai
cơng bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.
Tơi xin cam đoan các thơng tin trích dẫn trong Luận án này đều được chỉ rõ
nguồn gốc. Mọi sự giúp đỡ, hướng dẫn thực nghiệm khoa học của Luận án đã
được các tác giả và các cơ sở giáo dục khối Quốc phịng an ninh đồng ý cho
phép.
Tác giả luận án
Hồng Sỹ Tương
ii
LỜI CÁM ƠN
Xin chân thành cảm ơn GS.TS Nguyễn Thị Mỹ Lộc đã trực tiếp
hướng dẫn Tơi hồn thành Luận án này;
Xin chân thành cảm ơn q thầy cơ giảng dạy, Khoa Quản lý, cán bộ
Phịng Sau đại học của Học viện Quản lý giáo dục, Bộ giáo dục và Đào tạo;
Xin chân thành cảm ơn cac th
́ ầy cơ, cán bộ quản lý của các trường đại
học khối Quốc phịng An ninh đã hỗ trợ Tơi thực hiện Luận án này.
Tác giả luận án
Hồng Sỹ Tương
iii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
ATTT
Viết đầy đủ
An tồn thơng tin
CAND
Cơng an nhân dân
CBQLGD
Cán bộ quản lý giáo dục
CBQLHV
Cán bộ quản lý học viên
ĐH
Đại học
ĐNGV
Đội ngũ giảng viên
GD&ĐT
Giáo dục và đào tạo
GDĐH
Giáo dục đại học
GV
Giảng viên
HV
Học viên
HVKTMM
Học Viện Kỹ thuật mật mã
HVKTQS
Học Viện Kỹ thuật Qn sự
HVANND
Học Viện An ninh Nhân dân
KTXH
Kinh tế xã hội
KHGD
Khoa học giáo dục
NCKH
Nghiên cứu khoa học
NNL
Nguồn nhân lực
QPAN
Quốc phịng an ninh
QLGD
Quản lý giáo dục
iv
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
........................................................................
i
LỜI CÁM ƠN
............................................................................
ii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
..................................................
iii
MỤC LỤC
..................................................................................
iv
PHỤ LỤC
....................................................................................
x
DANH MỤC BẢNG
...................................................................
xi
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
............................................................
xii
DANH MỤC SƠ ĐỒ
...............................................................
xiii
MỞ ĐẦU
.....................................................................................
1
1. Lý do chọn đề tài
............................................................................
1
2. Mục đích nghiên cứu
......................................................................
5
3. Khách thể nghiên cứu
....................................................................
6
4. Đối tượng nghiên cứu
....................................................................
6
5. Câu hỏi nghiên cứu
........................................................................
6
6. Giả thuyết khoa học
.......................................................................
6
7. Nhiệm vụ nghiên cứu
....................................................................
7
8. Tiếp cận nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu
.......................
7
9. Phạm vi nghiên cứu
......................................................................
10
10. Luận điểm bảo vệ
.....................................................................
11
11. Đóng góp mới của Luận án
.......................................................
11
v
12. Cấu trúc luận án
........................................................................
12
Chương
1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
NGÀNH AN TỒN THƠNG TIN Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC
KHỐI QUỐC PHỊNG AN NINH TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY
14
..............................................................................................................
1.1. Tổng quan các nghiên cứu vấn đề
............................................
14
1.1.1. Những cơng trình nghiên cứu về giảng viên và phát triển
đội ngũ giảng viên
.............................................................
14
1.1.2. Những cơng trình nghiên cứu về phát triển đội ngũ giảng
viên ở các trường đại học khối quốc phịng an ninh.
20
......
1.1.3. Nhận xét tổng quan
.............................................................
25
1.2. Lý luận về phát triển đội ngũ giảng viên ngành an tồn thơng
tin.
.............................................................................................
28
1.2.1. Các khái niệm
......................................................................
29
1.2.2. Đặc điểm của giảng viên ngành an tồn thơng tin ở các
trường đại học khối QPAN
..............................................
37
1.3. Bối cảnh hiện nay và các vấn đề đặt ra đối với đào tạo ngành
an tồn thơng tin
.......................................................................
47
1.3.1. Bối cảnh hiện nay đối với đào tạo ngành an tồn thơng tin
47
............................................................................................
1.3.2. Những vấn đề đặt ra với giảng viên ngành an tồn thơng
tin.
.......................................................................................
52
1.4. Nội dung phát triển đội ngũ giảng viên ngành an tồn thơng tin
ở các trường đại học khối quốc phịng an ninh theo lý thuyết
phát triển nguồn nhân lực
........................................................
53
1.4.1. Quy hoạch đội ngũ giảng viên
...........................................
53
1.4.2. Tuyển dụng, sử dụng đội ngũ giảng viên
.........................
55
vi
1.4.3. Hịa nhập giảng viên vào mơi trường làm việc mới
..........
56
1.4.4. Đánh giá, sử dụng đội ngũ giảng viên
...............................
57
1.4.5. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên
.............................
58
1.4.6. Đãi ngộ, tơn vinh đội ngũ giảng viên
.................................
59
1.4.7. Tạo lập mơi trường phát triển đội ngũ giảng viên
............
61
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ giảng viên
ngành an tồn thơng tin trong bối cảnh hiện nay
....................
61
1.5.1. Các yếu tố chủ quan
...........................................................
61
1.5.2. Các Yếu tố khách quan
.......................................................
63
Tiểu kết chương 1
....................................................................
65
Chương
2
THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
NGÀNH AN TỒN THƠNG TIN Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC
KHỐI QUỐC PHỊNG AN NINH TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY
67
..............................................................................................................
2.1. Khái qt về các trường đại học khối quốc phịng an ninh
được giao đào tạo trọng điểm an tồn thơng tin
.....................
67
2.1.1. Học viện Kỹ thuật Mật mã
...............................................
67
2.1.2. Học viện Kỹ thuật Qn sự
...............................................
68
2.1.3. Học viện an ninh nhân dân
.................................................
70
2.2. Giới thiệu tổ chức khảo sát thực trạng
....................................
73
2.2.1. Mục đích khảo sát
...............................................................
73
2.2.2. Nội dung khảo sát
...............................................................
73
2.2.3. Phương pháp, cơng cụ, hình thức khảo sát
........................
73
vii
2.2.4. Phạm vi và đối tượng khảo sát
..........................................
73
2.2.5. Xử lý số liệu
.......................................................................
75
2.3. Thực trạng đội ngũ giảng viên ngành an tồn thơng tin ở các
trường đại học khối quốc phịng an ninh
...............................
78
2.3.1. Thực trạng số lượng đội ngũ giảng viên ngành ngành an
tồn thơng tin
......................................................................
78
2.3.2. Thực trạng cơ cấu đội ngũ giảng viên ngành an tồn thơng
tin
........................................................................................
81
2.3.3. Thực trạng phẩm chất của đội ngũ giảng viên ngành an
tồn thơng tin
......................................................................
82
2.3.4. Thực trạng năng lực chun mơn của đội ngũ giảng viên
ngành an tồn thơng tin
......................................................
85
2.3.5. Thực trạng về năng lực sư phạm của đội ngũ giảng viên
ngành an tồn thơng tin.
.....................................................
88
2.3.6. Thực trạng về năng lực phát triển và thực hiện chương
trình đào tạo của đội ngũ giảng viên ngành an tồn thơng
tin
........................................................................................
92
2.3.7. Thực trạng về năng lực phát triển nghề nghiệp của đội
ngũ giảng viên ngành an tồn thơng tin
.............................
94
2.4. Thực trạng phát triển đội ngũ giảng viên ngành an tồn thơng
tin
..............................................................................................
96
2.4.1. Thực trạng quy hoạch phát triển đội ngũ giảng viên ngành
an tồn thơng tin
.................................................................
97
2.4.2. Thực trạng tuyển dụng đội ngũ giảng viên ngành an tồn
thơng tin
............................................................................
102
2.4.3. Thực trạng sử dụng đội ngũ giảng viên ngành an tồn
thơng tin
............................................................................
103
2.4.4. Thực trạng tổ chức đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên
viii
ngành an tồn thơng tin
....................................................
106
2.4.5. Thực trạng thực hiện chế độ chính sách, kiến tạo mơi
trường làm việc cho đội ngũ giảng viên ngành an tồn
thơng tin
............................................................................
108
2.4.6. Thực trạng kiểm tra, đánh giá việc phát triển đội ngũ
giảng viên ngành an tồn thơng tin
..................................
109
2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội đội ngũ
giảng viên ngành an tồn thơng tin.
.......................................
115
2.5.1. Ảnh hưởng của yếu tố chủ quan
......................................
115
2.5.2. Ảnh hưởng của các yếu tố khách quan
............................
120
2.6. Đánh giá chung về thực trạng đội ngũ giảng viên ngành an
tồn thơng tin ở các trường đại học khối Quốc phịng an ninh
123
................................................................................................
2.6.1. Ưu điểm
............................................................................
123
2.6.2. Hạn chế
.............................................................................
125
2.6.3. Ngun nhân
.....................................................................
126
Tiểu kết chương 2
..................................................................
128
Chương
3
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
NGÀNH AN TỒN THƠNG TIN Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC
KHỐI QUỐC PHỊNG AN NINH TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY
130
............................................................................................................
3.1. Các ngun tắc đề xuất giải pháp phát triển ĐNGV ngành
ATTT trong bối cảnh hiện nay
.............................................
130
3.1.1. Đảm bảo tính pháp lý
........................................................
130
3.1.2. Đảm bảo tinh h
́ ệ thông
́
.....................................................
130
3.1.3. Đảm bảo tinh hi
́
ệu quả
....................................................
131
ix
3.2. Tổ chức phát triển đội ngũ giảng viên ngành an tồn thơng tin
ở các trường đại học khối quốc phịng an ninh
...................
131
3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức của lãnh đạo giảng viên về
phát triển đội ngũ giảng viên ngành an tồn thơng tin trong
bối cảnh hiện nay.
...........................................................
131
3.2.2. Xây dựng khung năng lực nghề nghiệp giảng viên ngành
an tồn thơng tin
...............................................................
137
3.2.3. Quy hoạch đội ngũ giảng viên ngành an tồn thơng tin ở
các trường đại học khối Quốc phịng an ninh
...............
147
3.2.4. Tuyển dụng, sử dụng đội ngũ giảng viên ngành an tồn
thơng tin ở các trường đại học khối Quốc phịng an ninh
158
..........................................................................................
3.2.5. Đánh giá, xếp loại đội ngũ giảng viên ngành an tồn thơng
tin theo khung năng lực nghề nghiệp
..............................
163
3.2.6. Tổ chức đào tạo bồi dưỡng đội ngũ giảng viên ngành an
tồn thơng tin theo khung năng lực nghề nghiệp
............
167
3.2.7. Chỉ đạo ban hành chính sách đãi ngộ, kiến tạo mơi trường
làm việc tạo động lực phát triển đội ngũ giảng viên
ngành an tồn thơng tin ở các trường đại học khối Quốc
phịng an ninh
...................................................................
181
3.3. Khảo nghiệm về mức độ cấp thiết và mức độ khả thi của các
giải pháp
.................................................................................
187
3.3.1. Kết quả khảo nghiệm về mức độ cấp thiết
...................
187
3.3.2. Kết quả khảo nghiệm tính khả thi
..................................
189
3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp
.............................................
192
3.5. Thử nghiệm một giải pháp do luận án đề xuất
.....................
193
3.5.1. Mục đích thử nghiệm
.......................................................
193
3.5.2. Lựa chọn giải pháp thử nghiệm
.......................................
193
x
3.5.3. Giả thuyết thử nghiệm
.....................................................
194
3.5.4. Nội dung và tiêu chí đánh giá thử nghiệm
.......................
194
3.5.5. Cách thức tiến hành thử nghiệm
......................................
195
3.5.6. Kết quả thử nghiệm
.........................................................
196
Tiểu kết chương 3
..................................................................
203
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
..........................................
204
1. Kết luận
......................................................................................
204
2. Khuyến nghị
...............................................................................
205
TÀI LIỆU THAM KHẢO
.......................................................
183
DANH MỤC CƠNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ
195
............................................................................................................
PHỤ LỤC
xi
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Đặc điểm khách thể điều tra bằng phiếu hỏi
........
74
Bảng 2.2. Thang đo và cách cho điểm
....................................
77
Bảng 2.3. Thống kê trình độ chun mơn và nghiệp vụ sư
phạm
của giảng viên ngành ATTT
...............................................................
79
Bảng 2.4. Thống kê ĐNGV an tồn thơng tin theo trình độ
cơng nghệ thơng tin và trình độ ngoại ngữ
........................................
79
Bảng 2.5. Đánh giá thực trạng phẩm chất của ĐNGV ngành
ATTT
....................................................................................................
82
Bảng 2.6. Thực trạng năng lực chun mơn của ĐNGV ngành
ATTT
....................................................................................................
86
Bảng 2.7. Đánh giá năng lực sư phạm của ĐNGV ngành
ATTT
....................................................................................................
88
Bảng 2.8. Đánh giá thực trạng năng lực phát triển và thực hiện
chương trình đào tạo của ĐNGV ngành ATTT
..................................
93
Bảng 2.9. Thực trạng năng lực phát triển nghề nghiệp
của ĐNGV ngành ATTT
.....................................................................
96
Bảng 2.10. Quy hoạch đội ngũ giảng viên
..............................
99
Bảng 2.11. Tuyển dụng, sử dụng đội ngũ giảng viên
..........
102
Bảng 2.12. Đánh giá đội ngũ giảng viên
................................
104
Bảng 2.13. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên
..............
106
Bảng 2.14. Đãi ngộ, tôn vinh, tạo lập môi trường phát triển
đội ngũ giảng viên
.............................................................................
108
Bảng 2.15. Thực trạng kiểm tra kết quả thực hiện quy hoạch
xii
phát triển ĐNGV ngành ATTT
.........................................................
110
Bảng 2.16. Mức độ đánh giá đội ngũ giảng viên
..................
114
Bảng 2.17. Các yếu tố chủ quan tác động đến việc phát triển
đội ngũ giảng viên
.............................................................................
116
Bảng 2.18. Bảng lương dự kiến cho Quân đội, Công an từ
01/07/2020
..........................................................................................
117
Bảng 2.19. Các yếu tố khách quan ảnh hưởng đến sự phát
triển đội ngũ giảng viên
....................................................................
120
Bảng 3.1. Khung năng lực nghề nghiệp giảng viên ngành
ATTT
..................................................................................................
138
Bảng 3.2. Đánh giá tính cần thiết của các giải pháp đề xuất
phát
triển
ĐNGV ngành ATTT
.........................................................................
187
Bảng 3.3. Khảo nghiệm về tính khả thi của các giải pháp
phát triển đội ngũ giảng viên
............................................................
191
Bảng 3.4. Kết quả khảo sát đánh giá năng lực thực hiện
nhiệm
vụ
của giảng viên trước khi bồi dưỡng
................................................
197
Bảng 3.5. Kết quả khảo sát năng lực giảng dạy của giảng
viên
sau khi tham gia khóa đào tạo bồi dưỡng
......................................
200
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Năng lực sư phạm của ĐNGV ngành ATTT
89
.....
Biểu đồ 2.2. Thực trạng phát triển đội ĐNGV ngành ATTT . 97
98
....................................................................................................
xiii
Biểu đồ 2.3. Quy hoạch phát triển đội ngũ giảng viên (%)
98
....
Biểu đồ 2.4. Sử dụng đội ngũ giảng viên
..............................
104
Biểu đồ 3.1. Mối quan hệ giữa tính cần thiết và tính khả thi
của các giải pháp
...............................................................................
192
Biểu đồ 2.1. Năng lực sư phạm của ĐNGV ngành ATTT
89
.....
Biểu đồ 2.2. Thực trạng phát triển đội ĐNGV ngành ATTT . 97
98
....................................................................................................
Biểu đồ 2.3. Quy hoạch phát triển đội ngũ giảng viên (%)
98
....
Biểu đồ 2.4. Sử dụng đội ngũ giảng viên
..............................
104
Biểu đồ 3.1. Mối quan hệ giữa tính cần thiết và tính khả thi
của các giải pháp
...............................................................................
192
DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức Học viện Kỹ thuật mật mã
.........
68
Sơ đồ 2.2. Cơ cấu tổ chức Học viện Kỹ thuật Quân sự
........
70
Sơ đồ 2.3. Cơ cấu tổ chức Học viện An ninh nhân dân
.........
72
`
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Hiện nay, trước u cầu mới của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc và những tác động của cuộc Cách mạng cơng nghiệp 4.0, các trường đại
học khối QPAN đã tích cực tìm hiểu, tiếp cận các phương pháp giáo dục, đào
tạo tiên tiến, khơng ngừng đổi mới quy trình, chương trình, nội dung, phương
pháp đào tạo; tích cực nghiên cứu, biên soạn tài liệu, giáo trình, bổ sung những
vấn đề mới của khoa học qn sự hiện đại và thực tiễn cơng tác tại các đơn
vị vào giảng dạy. Quy mơ và loại hình đào tạo trong các nhà trường khối
QPAN được mở rộng, hệ thống các nhà trường khối QPAN được kiện tồn
cả về chức năng, nhiệm vụ, đội ngũ giảng viên, năng lực đào tạo của các nhà
trường ngày càng được nâng lên, góp phần nâng cao chất lượng nguồn cán bộ
cho lĩnh vực QPAN. Việc tập trung đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng
đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý trong các trường đại học khối QPAN
ngang tầm nhiệm vụ phải được xem là nhiệm vụ then chốt. Tuy nhiên, đội
ngũ giảng viên của các trường đại học khối QPAN hiện nay chất lượng chưa
đồng đều; số lượng giảng viên trưởng thành từ trong chiến đấu ngày càng ít;
trình độ ngoại ngữ, tin học của một số cán bộ, giảng viên cịn có những hạn
chế nhất định.
Là một lĩnh vực đặc thù, QPAN chịu sự chi phối của nhiều yếu tố,
trong đó có lĩnh vực khoa học, kỹ thuật, cơng nghệ. Trước đây, một phát minh
khoa học để được ứng dụng vào hoạt động qn sự, QPAN, nếu nhanh cũng
phải 50 60 năm sau đó. Nhưng ngày nay, với sự ra đời của CMCN 4.0 sự
phát triển của trình độ ứng dụng, một phát minh chỉ sau một vài năm, thậm chí
là vài tháng, vài tuần đã được ứng dụng vào thực tiễn hoạt động QPAN, qua
đó tạo ra sự phát triển vượt bậc trên lĩnh vực này, hơn cả sự phát triển của
lĩnh vực KTXH. Cuộc CMCN 4.0 cũng đặt ra các thách thức an ninh phi truyền
`
2
thống, như an ninh khơng gian: Hầu hết các ứng dụng quan trọng và nổi bật
của CMCN 4.0 đã được sử dụng trong các cuộc chạy đua vũ trụ và khơng
gian. Trái đất nơi con người sinh sống đang bị giám sát bởi vơ số các thiết bị
cơng nghệ kỹ thuật số chính xác đến từng centimet trên mặt đất, dưới mặt
đất và trên khơng trung. Cuộc CMCN 4.0 thúc đẩy nâng cao chất lượng nhân
tố con người trong lĩnh vực QPAN, sẵn sàng ứng phó và ứng phó thắng lợi
với các vấn đề về QPAN quốc gia. Cũng như các cuộc CMCN trước đó, các
nước trên thế giới, nhất là các nước tư bản chủ nghĩa với ưu thế vượt trội về
cơ sở hạ tầng, về nền tảng khoa học cơng nghệ, sẽ chủ động nghiên cứu,
ứng dụng những thành tựu khoa học và cơng nghệ từ cuộc CMCN 4.0, tích
cực tạo ra sức mạnh răn đe lớn… Cùng với đó, các phần tử khủng bố, lực
lượng chống phá trong và ngồi nước cũng nhân cơ hội cuộc cách mạng này
mà nhanh chóng tiếp cận và sử dụng những thành tựu, phát minh mới, gây ra
những thách thức tiềm ẩn mới, lớn cho cách mạng nước ta… buộc nước ta
phải đẩy mạnh nghiên cứu, thực nghiệm, ứng dụng các thành tựu khoa học
cơng nghệ mới, phát triển, nâng cấp chất lượng các yếu tố tạo thành sức
mạnh QPAN của quốc gia, trước tiên là nhân tố con người. u cầu nâng cao
chất lượng nhân tố con người từ việc ứng phó với cuộc chiến tranh có sử
dụng cơng nghệ cao, đến lượt nó lại đặt ra cho các nhà trường khối QPAN
những u cầu mới về giáo dục và đào tạo, đồng thời cũng là cơ hội hiện hữu
cho việc thúc đẩy q trình nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, nhất
là nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng u cầu xây dựng lực lượng vũ
trang hiện đại trong giai đoạn cách mạng mới.
Về vấn đề an tồn thơng tin: Sự xâm nhập các cơ sở dữ liệu để đánh
cắp, làm thay đổi hoặc phá hoại các thơng tin quan trọng trong hầu hết các
lĩnh vực là mối nguy thường trực của tất cả các tổ chức ở mọi cấp độ. Vấn
đề bảo mật, đảm bảo an ninh mạng mang tính tồn cầu là thách thức lớn hiện
`
3
nay. Vì vậy, đào tạo ngành an tồn thơng tin để đảm bảo an ninh thơng tin cho
các hoạt động của lĩnh vực QPAN được đặt lên vai các Học viện, nhà trường
khối QPAN. Chất lượng nhân tố con người làm cơng tác đảm bảo ATTT trong
lực lượng vũ trang phải được nâng cao, nhằm giúp cho việc ứng phó với các
vấn đề về liên quan đến QPAN quốc gia trở nên nhanh chóng, linh hoạt, dễ
dàng hơn, mục tiêu giữ vững an ninh chính trị, trật tự an tồn xã hội, bảo vệ
thống nhất và tồn vẹn lãnh thổ đất nước… được bảo đảm, tạo điều kiện
cho KTXH đất nước phát triển bền vững.
Trong lĩnh giáo dục đại học, tác động của cách mạng cơng nghiệp 4.0
cũng tạo ra sự thay đổi. Trường đại học học khơng cịn được coi là những
thực thể khép kín. Một số nhà trường đã hợp tác với nhau, hình thành mạng
lưới hoặc trở thành đối tác với các trường khác. Một số trường đã bắt đầu
hợp tác rộng rãi hơn với các tổ chức khác trong xã hội, chẳng hạn tổ chức
khoa học, các trường đại học khác, tổ chức dịch vụ xã hơi, cơng ty cơng nghệ
và doanh nghiệp nơi giảng viên và sinh viên có thể làm quen với các kỹ năng
và năng lực mới mà các nhà tuyển dụng và xã hội đang cần. Các trường đại
học mong muốn thực hiện chương trình đào tạo có thương hiệu thơng qua sự
hợp tác và mở rộng các mục tiêu của giáo dục đại học để giáo dục đại học
trở thành “Giáo dục vì cộng đồng”. Một chương trình đào tạo như vậy sẽ
phải nhận biết sự khác biệt của từng sinh viên và phải thừa nhận sinh viên có
những kiến thức và kỷ năng riêng biệt, cũng như thái độ và giá trị sống khác
nhau, do đó, dẫn đến lộ trình học tập phải khác nhau. Do đó, chương trình đào
tạo phải động. Phải áp dụng các lộ trình học tập phi tuyến tính thay vì mong
muốn tất cả sinh viên đi theo cùng một lộ trình học tập đã được chuẩn hố.
Chương trình đào tạo phải linh hoạt hơn và được cá nhân hố để đảm bảo
rằng tài năng riêng biệt của mỗi sinh viên, phải được phát triển nhằm giúp
người học có thể phát huy hết tiềm năng của mình. Vì vậy trong bối cảnh
`
4
CMCN 4.0 u cầu về kiến thức và kỹ năng sự phạm của người giảng viên
phải thay đổi theo hướng “lấy người học làm trung tâm” làm phương trâm
giảng dạy nhất là trong đào tạo ngành ATTT. Để nâng cao chất lượng đào tạo
ngành ATTT tại các trường đại học khối QPAN, người giảng viên cần phải
có các khả năng cốt lõi sau:
Khả năng thích ứng: khả năng cung cấp việc giảng dạy phù hợp với
nhu cầu của mỗi người học thơng qua việc đưa ra đánh giá ban đầu và các
khuyến nghị (phản hồi cho người học hoặc giảng viên) trong suốt q trình
học tập chứ khơng chỉ khi kết thúc q trình học tập (đánh giá tổng kết).
Tính linh hoạt: Linh hoạt trong tổ chức giảng dạy, s ử dụng các cơng cụ
giảng dạy, phương tiện giao tiếp với mơi trường học tập, cũng như ở cập độ
lộ trình học tập nhằm đáp ứng tốt nhất cho q trình cá nhân hóa việc học. ví
dụ: phải chuyển đổi phương pháp sư phạm như áp dụng các phương pháp
giảng dạy tích cực, học tập dựa trên dự án, lớp học đảo ngược, học tập qua
trị chơi, học tập kết hợp… vào đào tạo ngành ATTT
Hiệu quả: Tối ưu hóa việc sử dụng các nguồn tài ngun (con người,
tài chính, kỹ thuật), ví dụ có nhiều người học đạt được kết quả học tập cao
trong khi chi phí đào tạo giảm xuống.
Vì vậy để có thể đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao về ATTT cho
KTXH nói chung và lĩnh vực QPAN nói riêng, vai trị của đội ngũ giảng viên
ngành an tồn thơng tin ở các trường đại học khối QPAN là cực kỳ quan trọng
tuy nhiên thực tế cho thấy đội ngũ giảng viên ngành an tồn thơng tin ở các
trường đại học khối QPAN hiện nay cịn những tồn tại, hạn chế: Số lượng
giảng viên ngành ATTT ở các trường đại học khối QPAN hiện nay cịn thiếu
rất nhiều; mất cân đối về độ tuổi, trình độ, chất lượng cịn thấp so với mặt
bằng chung của khu vực và thế giới; hầu hết số giảng viên ATTT ở các
trường đại học khối QPAN chưa qua thực tiễn công tác ATTT tại các đơn vị
`
5
trong và ngồi lĩnh vực QPAN vì vậy kiến thức và kỹ năng hoạt động thực
tiễn nghề nghiệp cịn nhiều hạn chế. Nguồn giảng viên ngành ATTT ở các
trường đại học khối QPAN chủ yếu tuyển dụng từ nguồn sinh viên ngành
ATTT tại các Học viện, nhà trường có đào tạo ngành ATTT; Những tồn tại
này ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng đào nguồn nhân lực chất lượng cao
về ATTT cho KTXH và QPAN có đủ khả năng đối phó với các nguy cơ và rủi
ro mất ATTT, nguy cơ chiến tranh mạng một động lực bền vững cho sự
phát triển KTXH và QPAN tại Việt Nam. Tình hình trên đặt ra những u cầu,
nhiệm vụ nặng nề cho cơng tác xây dựng, cũng cố, phát triển ĐNGV ngành an
tồn thơng tin ở các trường đại học khối QPAN.
Với ý nghĩa nêu trên, vấn đề phát triển đội ngũ giảng viên ngành an tồn
thơng tin ở các trường đại học khối QPAN được đặt ra như một địi hỏi tất
yếu đối với các cấp quản lý; đặc biệt là với các chủ thể quản lý của các
trường đại học khối QPAN được giao đào tạo trọng điểm về an tồn thơng
tin. Tuy nhiên, lựa chọn mơ hình, lý thuyết phát triển đội ngũ giảng viên nào là
phù hợp với xu thế đổi mới quản lý giáo dục hiện nay và phù hợp với thực
tiễn phát triển đội ngũ giảng viên ngành ATTT ở các trường đại học khối
QPAN được giao đào tạo trọng điểm về ATTT trong bối cảnh hiện nay là câu
hỏi đầu tiên cần phải trả lời. Vì vậy nghiên cứu sinh lựa chọn đề tài “Phát
triển đội ngũ giảng viên ngành an tồn thơng tin ở các trường đại học
khối quốc phịng trong bối cảnh hiện nay” làm đề tài nghiên cứu cho Luận
án tiến sĩ chun ngành Quản lý giáo dục.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu những vấn đề lý luận về nguồn nhân lực, quản
lý và phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực giáo dục đại học, cũng như thực
trạng phát triển đội ngũ giảng viên ATTT ở các trường đại học khối quốc
phịng hiện nay, từ đó đề xuất được các giải pháp phát triển đội ngũ giảng
`
6
viên ngành ATTT ở các trường đại học khối quốc phịng nhằm góp phần vào
việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao về ATTT cho QPAN và KTXH
trong bối cảnh hiện nay.
3. Khách thể nghiên cứu
Đội ngũ giảng viên ngành ATTT ở các trường đại học khối QPAN.
4. Đối tượng nghiên cứu
Phát triển đội ngũ giảng viên ngành ATTT ở các trường đại học khối
QPAN theo lý thuyết phát triển nguồn nhân lực.
5. Câu hỏi nghiên cứu
Đội ngũ giảng viên ngành ATTT ở các trường đại học khối QPAN
trong bối cảnh mới đang đặt ra cho các nhà quản lý những vấn đề gì?
Có thể nghiên cứu đặc điểm của giảng viên ngành ATTT và những
u cầu của bối cảnh mới xác lập khung năng lực của đội ngũ giảng viên
ngành ATTT, vận dụng lý thuyết phát triển nguồn nhân lực để xuất các biện
pháp phát triển đội ngũ giảng viên ngành ATTT nhằm giải quyết vấn đề đảm
bảo ATTT cho lĩnh vực QPAN và KTXH trong bối cảnh các thách thức về an
ninh phi truyền thống gây ra bởi sự phát triển cơng nghệ và tồn cầu hóa trong
bối cảnh hiện nay?
6. Giả thuyết khoa học
Trong một cơ sở giáo dục đại học giảng viên ln đóng vai trị quyết
định tới chất lượng đào tạo. Tại các trường đại học khối QPAN nói chung và
các trường đại học khối QPAN có đào tạo ngành ATTT nói riêng cũng khơng
phải ngoại lệ. Trong bối cảnh CNCM 4.0, và tồn cầu hố hiện nay vấn đề
đảm bảo an tồn thơng tin cho hoạt động lãnh đạo chỉ huy của lãnh đạo Đảng,
nhà nước và LLVT cũng như lĩnh vực KTXH đang đặt ra cho các trường đại
học khối QPAN cũng như đội ngũ giảng viên những thách thức to lớn về việc
phát triển chương trình đào tạo, năng lực chun mơn, năng lực sư phạm, khả
`
7
năng hội nhập quốc tế của giảng viên. Nếu nghiên cứu được các đặc trưng cơ
bản về năng lực nghề nghiệp của giảng viên ngành ATTT trong bối cảnh
mới, để xác lập khung năng lực của đội ngũ này làm cơ sở đề xuất các biện
pháp phát triển đội ngũ giảng viên ngành ATTT thì có thể góp phần nâng cao
chất lượng đào tạo ngành ATTT ở các trường đại học khối QPAN trong bối
cảnh hiện nay.
7. Nhiệm vụ nghiên cứu
Hệ thống hóa cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giảng viên Đại học,
chỉ ra các thành tố cơ bản, phân tích các tính chất đặc thù ảnh hưởng đến việc
phát triển đội ngũ giảng viên ngành ATTT ở các trường đại học khối QPAN
trong bối cảnh hiện nay.
Khảo sát, đánh giá thực trạng giảng viên và việc phát triển đội ngũ
giảng viên ngành ATTT ở các trường đại học khối QPAN , các yếu tố ảnh
hưởng đến phát triển ĐNGV ngành ATTT ở các trường đại học khối QPAN
trong bối cảnh hiện nay.
Đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên ngành ATTT ở các
trường đại học khối QPAN trong bối cảnh hiện nay, đáp ứng nhu cầu phát
triển nguồn nhân lực chất lượng cao về ATTT cho lĩnh vực QPAN và KTXH.
Tổ chức khảo nghiệm, thử nghiệm một giải pháp phát triển đội ngũ
giảng viên ngành ATTT ở các trường đại học khối QPAN trong bối cảnh hiện
nay nhằm khẳng định tính hiệu quả của các giải pháp.
8. Tiếp cận nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu
8.1. Tiếp cận nghiên cứu
Để thực hiện được mục tiêu của đề tài, luận án sử dụng các phương
pháp tiếp cận sau:
8.1.1. Tiếp cận duy vật biện chứng
`
8
Đặt đối tượng nghiên cứu trong mối liên hệ với nhau, ảnh hưởng và
ràng buộc lẫn nhau. Đối tượng ở trạng thái vận động, biến đổi, nằm trong
khuynh hướng là phát triển, đây là quá trình thay đổi về chất của các sự vật
hiện tượng. Tiếp cận duy vật biện chứng giúp luận án vận dụng, thể hiện tư
duy mềm dẻo, linh hoạt, xem xét sự vật hiện tượng trong mối quan hệ tác
động qua lại, chuyển hóa lẫn nhau. Sự phản ảnh hiện thực, đúng thực trạng
trở thành cơng cụ hữu hiệu giúp luận án lựa chọn đề xuất các giải pháp hiệu
quả trong việc Phát triển ĐNGV ngành ATTT ở các trường đại học khối
QPAN trong bối cảnh hiện nay.
8.1.2. Tiếp cận hệ thống
Việc phát triển đội ngũ giảng viên ngành ATTT ở các trường đại học
khối QPAN hiện nay hiệu quả hay khơng liên quan đến nhiều yếu tố khác
nhau như lịch sử phát triển của đơn vị đào tạo, kinh nghiệm quản lý, cơ sở
vật chất, ĐNGV, quy mơ, ngành đào tạo… cùng với sự tham gia của nhiều
nhân tố từ Bộ chủ quản xuống đến các đơn vị trong cơ sở đào tạo. Tiếp cận
hệ thống giúp Luận án có những nhận định khái qt sâu rộng, đầy đủ và sát
thực tế hơn trong việc lựa chọn được những chỉ tiêu trong q trình xây dựng
các chuẩn để đánh giá.
8.1.3. Tiếp cận chuẩn hóa
Trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay phát triển đội ngũ giảng viên
dựa vào chuẩn là một trong những xu hướng tất yếu. Việc chuẩn hóa, chun
nghiệp hóa đội ngũ giảng viên là địi hỏi tất yếu trong phát triển đội ngũ
giảng viên. Luận án sử dụng khung năng lực nghề nghiệp đội ngũ giảng viên
ngành ATTT ở các trường đại học khối QPAN để xác định mức độ đáp ứng
các yêu cầu cơ bản về năng lực của giảng viên ngành ATTT trong phạm vi
nghiên cứu, xác định các giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên ngành ATTT
ở các trường đại học khối QPAN.
8.1.4. Tiếp cận năng lực
`
9
Tiếp cận năng lực trong nghiên cứu đề tài luận án để xác định những
năng lực cần có khi thực hành nghề nghiệp của giảng viên ngành ATTT ở các
trường đại học khối QPAN, xác định các tiêu chuẩn năng lực đối với giảng
viên ATTT giúp họ có thể thực hiện tốt nhiệm vụ theo yêu cầu. Từ đó chuyển
hóa các tiêu chuẩn năng lực của họ vào hoạt động phát triển đội ngũ như: quy
hoạch; đào tạo, bồi dưỡng; sử dụng, đánh giá giảng viên dựa trên khung năng
lực nghề nghiệp của giảng viên; tạo động lực cho đội ngũ giảng viên phát
triển.
8.1.5. Tiếp cận theo lý thuyết phát triển nguồn nhân lực
Phát triển đội ngũ giảng viên ngành ATTT là một bộ phận của phát
triển nguồn nhân lực giáo dục đại học. Phát triển đội ngũ giảng viên ngành
ATTT bao gồm các cơng việc: qui hoạch phát triển, tuyển dụng, sử dụng và
kiểm tra đánh giá, kiến tạo mơi trường làm việc. Tiếp cận theo lý thuyết phát
triển nguồn nhân lực là kế thừa các thành tựu của khoa học quản lý nguồn
nhân lực, tối ưu hóa năng suất đội ngũ.
8.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể
8.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Đề tài sử dụng kết hợp các phương pháp sau đây:
Phân tích, tổng hợp, khái qt hóa các tài liệu về phát triển nguồn nhân
lực giáo dục đại học của các tác giả trong và ngồi nước.
Phân tích, tổng hợp các nghị quyết, chỉ thị về đổi mới căn bản, tồn
diện GD&ĐT của Đảng, nhà nước.
Nghiên cứu các văn bản tổng kết về xây dựng, phát triển nguồn nhân
lực giáo dục đại học, phát triển đội ngũ giảng viên của một số cơ sở giáo
dục đại học nói chung và các cơ sở giáo dục đại học khối QPAN nói riêng từ
đó rút ra những kết luận liên quan đến phát triển đội ngũ giảng viên ở các
trường đại học khối QPAN.
`
10
Nghiên cứu các văn bản về xây dựng, phát triển nguồn nhân lực an
tồn thơng tin, từ đó rút ra những kết luận liên quan đến phát triển đội ngũ
giảng viên ở các trường đại học khối QPAN.
Qua đó giúp tác giả khái qt, đánh giá và luận giải quan điểm, tư tưởng
liên quan đến đề tài luận án.
8.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp quan sát: Quan sát thực trạng phát triển đội ngũ giảng
viên ngành ATTT ở các trường đại học khối QPAN được giao đào tạo trọng
điểm về ATTT là khách thể nghiên cứu.
Phương pháp Điều tra: Điều tra khảo sát, đánh giá thực trạng phát triển
đội ngũ giảng viên ngành ATTT ở các trường đại học khối QPAN được giao
đào tạo trọng điểm về ATTT.
Phương pháp chun gia: Dùng cơng cụ khảo sát, phỏng vấn, hội thảo
để lấy ý kiến về các giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên ngành ATTT ở
các trường đại học khối QPAN theo lý thuyết phát triển nguồn nhân lực.
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Nghiên cứu các báo cáo tổng kết
kinh nghiệm, đánh giá hoạt động phát triển giảng viên ở các trường đại học
hiện nay để xây dựng các giải pháp phát triển giảng viên ngành ATTT ở các
trường đại học khối QPAN đáp ứng được nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực
chất lượng cao về ATTT cho lĩnh vực QPAN và KTXH.
Phương pháp khảo nghiệm và thực nghiệm khoa học: Tổ chức thử
nghiệm đánh giá tác động của giải pháp: Đào tạobồi dưỡng đội ngũ giảng
viên ngành ATTT ở các trường đại học khối QPAN theo khung năng lực nghề
nghiệp.
9. Phạm vi nghiên cứu
9.1. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
