(Sáng kiến kinh nghiệm) rèn kỹ năng đọc cho học sinh lớp 2 dân tộc bru vân kiều

2

1. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài:
Nền giáo dục Việt Nam đã trải qua nhiều năm đổi mới và thu được nhiều
thành quả tốt đẹp. Tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, từng bước thực hiện
các mục tiêu của xã hội. Chính vì vậy, chất lượng dạy và học trong nhà trường đang
là vấn đề được các nhà giáo dục hết sức quan tâm. Đây là một trong những việc làm
quan trọng, góp phần đào tạo nhân tài cho đất nước. Vì thế, biết bao thầy cơ giáo
ngày đêm miệt mài nghiên cứu để có những sáng kiến mới, những kinh nghiệm hay,
nhằm cải tiến phương pháp dạy học cho phù hợp với nhận thức của học sinh.
Trong giáo dục phổ thơng nói chung và ở trường Tiểu học nói riêng, mơn
học Tiếng Việt là một mơn quan trọng, chiếm vị trí chủ yếu trong chương trình. Mơn
này có đặc trưng cơ bản là: Nó vừa là môn học cung cấp cho học sinh một khối
lượng kiến thức cơ bản nhằm đáp ứng được những mục tiêu, nhiệm vụ của từng bài
học, vừa là công cụ để học tập tất cả các môn học khác. Trẻ em muốn nắm được kỹ
năng học tập, trước hết cần nghiên cứu tiếng mẹ đẻ chìa khóa của nhận thức, của sự
phát triển trí tuệ đúng đắn, nó cần thiết cho tất cả các em khi bước vào cuộc sống. Ở
nước ta, mơn Tiếng Việt có vai trị quan trọng, là một mơn học chính, trong đó
khơng thể khơng kể đến phân môn Tập đọc.
Dạy phân môn Tập đọc trong các trường Tiểu học đang là một vấn đề được
các trường, các nhà nghiên cứu và toàn xã hội quan tâm. Biết đọc là có thêm một
cơng cụ mới để học tập, để giao tiếp, để nắm bắt được mọi thông tin diễn ra hàng
ngày trong xã hội. Thông qua việc đọc các tác phẩm văn chương, con người không
những được thức tỉnh về nhận thức mà cũng rung động về tình cảm, nảy nở những
ước mơ tốt đẹp, được khơi dậy năng lực hành động, sức mạnh cũng như được bồi
dưỡng tâm hồn. Tập đọc là một phân mơn thuộc bộ mơn Tiếng Việt bậc Tiểu học, nó
giữ vai trò rất quan trọng, trước hết giúp học sinh rèn luyện các kỹ năng đọc (đọc
đúng, diễn cảm) một văn bản. .
Chính vì vậy, dạy Tập đọc có ý nghĩa to lớn ở Tiểu học, nó trở thành một đòi
hỏi cơ bản đầu tiên đối với mỗi người đi học ( đặc biệt là học sinh dân tộc Bru-Vân

3

Kiều). Học sinh đọc tốt, đọc một cách có ý thức sẽ giúp các em hiểu biết nhiều hơn,
bồi dưỡng các em lòng yêu cái thiện, cái đẹp, dạy các em biết suy nghĩ một cách
lơgic cũng như có hình ảnh, những kỹ năng này các em sẽ sử dụng suốt đời. Như
vậy dạy đọc có ý nghĩa vơ cùng quan trọng, bao gồm các nhiệm vụ giáo dưỡng, giáo
dục và phát triển.
Xuất phát từ quan điểm dạy Tập đọc kết hợp dạy ngữ và rèn đọc cho các em.
Tập đọc là một phân mơn mang tính tổng hợp bởi bên cạnh việc dạy đọc ta cũng
trau dồi kiến thức tiếng việt, kiến thức về văn học đời sống, giáo dục tình cảm, thẩm
mĩ cho học sinh, phân mơn Tập đọc góp phần hình thành và phát triển nhân cách
con người mới .
Hiện nay ở nhà trường tiểu học việc rèn kỹ năng đọc đạt kết quả chưa cao,
có thể có nhiều nguyên nhân, song nguyên nhân lớn nhất là phương pháp rèn đọc
chưa được coi trọng, thực tế nếu khơng có kỹ năng đọc tốt thì học sinh khơng có
điều kiện học các mơn khác, khơng thể tiếp thu nền văn minh. Chính vì vậy, việc
dạy đọc cho học sinh có ý nghĩa quan trọng. Thơng qua phân mơn này góp phần đắc
lực phục vụ mục tiêu đào tạo con người, con người phát triển tồn diện, có đủ đức,
đủ tài tiếp cận nền khoa học kỹ thuật tiên tiến để đưa nước nhà tiến nhanh, tiến xa
hơn nữa.
Đối với học sinh lớp 2 các em bắt đầu bước sang giai đoạn đọc nhanh đọc
đúng đọc lưu lốt, trơi chảy. Với các em học sinh lớp 3,4,5, cũng yêu cầu cao hơn đó
là đọc diễn cảm, đọc phải thể hiện được nội dung, tình cảm của bài để từ đó các em
bộc lộ tình cảm của mình qua mỗi bài đọc. Mỗi chúng ta phải làm thế nào? để thông
qua môn tập đọc giúp học sinh không những đạt được vấn đề đọc thạo, mà phải hiểu
nội dung của văn bản.Vậy người giáo viên phải tìm phương pháp tiếp cận làm sao?
cho học sinh có cảm tình với bài tập đọc, thúc đẩy học sinh biểu lộ tình cảm thái độ
tự nhiên thông qua giọng đọc. Trong thực tế hiện nay để thực hiện được vấn đề này

người giáo viên phải thay đổi cách truyền thụ để các em có thể nắm bắt được tri
thức, việc rèn đọc cho học sinh là hết sức cần thiết nhưng đọc như thế nào để người
nghe hiểu được nguyên vẹn nội dung cũng như giá trị nghệ thuật của văn bản, lôi
cuốn được người nghe, cảm thụ được cái hay, cái đẹp của văn bản. Học sinh không


4

những đọc được nội dung văn bản, mà cũng phải đọc hay, đọc diễn cảm, đây là mục
tiêu mà các thầy cô giáo dạy lớp 2 cần phải rèn và là đích để đạt tới.
Trong thực tế hiện nay, dạy tiếng việt ở bậc tiểu học nói chung và dạy phân
mơn tập đọc ở lớp 2 nói riêng tơi nhận thấy đa số các em đó đọc to rõ ràng song
cũng có một số em đọc chưa lưu lốt, chưa biết ngắt nghỉ đúng dấu chấm, dấu phẩy,
nhiều em phát âm chưa rõ phụ âm đầu l; n ; s; x; tr; ch đặc biệt là âm: l, n và kỹ
thuật đọc đa số các em đọc chưa thể hiện được tình cảm nội dung văn bản, các em
chưa biết nhấn giọng ở từ ngữ gợi tả, những từ ngữ trọng tâm từ chìa khố, trong khi
sắm vai, đọc đối thoại các em cũng lúng túng, các em cũng thiếu tự tin trong việc
thể hiện giọng đọc của mình, một số em học sinh đọc yếu các em cũng chưa xác
định được giới hạn của những câu đối thoại, khi đọc gặp phải dấu! thường chưa biết
cách thể hiện giọng đọc như thế nào cho phù hợp.
Để khắc phục những tồn tại trên nên tôi chọn đề tài “Rèn kỹ năng đọc cho
học sinh lớp 2 dân tộc Bru - Vân Kiều” để viết sáng kiến kinh nghiệm.
1.2. Điểm mới của đề tài
Việc giúp học sinh lớp 2 học tốt phân mơn Tập đọc khơng phải là một vấn đề
gì mới mẻ. Đặc biệt trong những năm gần đây, nó đã được rất nhiều người công tác
trong lĩnh vực giáo dục nghiên cứu và quan tâm. Tuy nhiên, điểm mới và khác biệt
đề tài này là tìm hiểu những ưu điểm và hạn chế của học sinh Bru-Vân Kiều khi
tham gia học phân mơn Tập đọc. Từ đó đúc rút kinh nghiệm, đề xuất một số ý kiến
góp phần nâng cao hiệu quả dạy học phân môn Tập đọc lớp 2 tại trường.
Nội dung của đề tài đánh giá được một số mặt tác động tới việc học phân

Tập đọc của học sinh lớp 2; đề xuất được cách tiếp cận mới trong giảng dạy, giáo
dục theo hướng khai thác nội dung môn học và sử dụng các phương pháp, hình thức
tổ chức dạy học tích cực, khai thác nội dụng giáo dục của bài học… nhằm phát triển
phẩm chất, năng lực cho học sinh giúp các em vận dụng tốt trong học tập và cuộc
sống.
Đề tài nêu rõ từng giải pháp cụ thể nhằm trang bị cho học sinh những kiến
thức, giá trị, thái độ, kỹ năng phù hợp. Tạo cơ hội thuận lợi để HS thực hiện tốt
quyền, bổn phận của mình và phát triển tồn diện về thể chất, trí tuệ, tinh thần và


5

đạo đức góp phần tạo một nền tảng vững chắc cho các em trong cuộc sống về sau
này.
1.3. Phạm vi áp dụng:
Đề tài này được áp dụng trong phân môn Tập đọc lớp 2 ở trường Tiểu học.
Nghiên cứu các vấn đề có liên quan và các giải pháp nhằm giúp học sinh lớp
2 Bru- Vân Kiều ở trường Tiểu học học tốt phân môn Tập đọc. Đồng thời những giải
pháp này có thể làm tài liệu tham khảo cho các trường tiểu học ở vùng dân tộc trong
việc nâng cao chất lượng dạy học Tập đọc nói riêng, dạy học mơn tiếng Việt nói
chung.
2. PHẦN NỘI DUNG
2.1. Thực trạng của việc dạy phân môn Tập đọc2 tại trường
2.1.1. Thuận lợi
* Đối với giáo viên:
- Phần lớn giáo viên được phân cơng phụ trách khối lớp 2 có kinh nghiệm
cơng tác nhiều năm và có vốn hiểu biết nhất định về kiến thức. Hiểu được đặc điểm
tâm sinh lý của học sinh dân tộc.
- Giáo viên nhiệt tình trong cơng tác, tận tụy với học sinh; ln tích cực tự
học và sáng tạo trong giảng dạy.

- Điều kiện giảng dạy của giáo viên đảm bảo tốt, các tài liệu tham khảo phục
vụ việc giảng dạy Tập đọc cũng như tranh ảnh, và các đồ dùng dạy học khác đầy đủ.
* Đối với học sinh:
- Hầu hết các em học sinh lớp 2 đã biết đọc văn bản theo yêu cầu
- Một số em đã có ý thức tự học và tự rèn luyện.
2.1.2 Khó khăn
* Đối với giáo viên:
- Phương pháp giảng dạy chưa phù hợp, năng lực tổ chức giờ học theo
hướng đổi mới còn hạn chế. Chưa quan tâm đến tất cả học sinh trong lớp, giáo viên
chỉ chú trọng vào các em học sinh hoàn thành tốt và coi đây là chất lượng chung của
lớp.


6

- Trình độ giáo viên chưa đồng đều đơi lúc còn giảng dạy theo phương pháp
cũ, chưa chịu đầu tư thời gian cho việc nghiên cứu để khai thác kiến thức và tìm ra
phương pháp phù hợp với học sinh, còn lệ thuộc vào đáp án, gợi ý dẫn đến học sinh
ngại học phân mơn này. Tâm lí giáo viên sợ hết giờ nên sử dụng phương pháp rèn
theo mẫu cho nhanh, học sinh chưa phát huy được tính tích cực.
- Bên cạnh đó, hình thức tổ chức dạy học của một số giáo viên cịn đơn điệu,
hầu như ít sáng tạo, chưa thu hút lôi cuốn học sinh. Một số giáo viên chưa hiểu rõ
đặc điểm tâm lý của học sinh dân tộc nên cũng khó khăn trong việc nâng cao chất
lượng.
* Đối với học sinh:
- Do đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh Tiểu học còn nhỏ tự giác trong
học tập chưa cao, trình độ đọc còn yếu (chưa rành mạch, còn ấp úng, phát âm không
chuẩn xác .
- 100% là học sinh dân tộc Bru - Vân Kiều nên vốn từ ngữ còn hạn chế, tư
duy chậm, còn rụt rè, thiếu mạnh dạn trong học tập.

- Khi học các em cịn có thói quen chờ thầy cô đọc rồi đọc theo, khả năng
nhớ, hiểu và vận dụng kiến thức trong q trình học tập cịn yếu. Học sinh cịn học
vẹt, nhớ máy móc khi học phân môn này.
- Các từ cần giải nghĩa đa số là các từ Hán Việt (không phải là tiếng mẹ đẻ
của học sinh Bru-Vân Kiều) nên học sinh khó hiểu, khó giải thích. Diễn đạt thì lủng
củng, tâm lí sợ sai, không mạnh dạn.
- Các em thường mắc các lỗi: Lỗi phát âm lệch chuẩn chữ viết. Lỗi đọc
không đúng trọng âm. Lỗi ngắt giọng không đúng chỗ. Lỗi đọc khơng đúng ngữ
điệu, khơng diễn cảm.
Bên cạnh đó một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến con em mình
cũng làm ảnh hưởng đến chất lượng học tập bộ môn.
* Với năm học này, bản thân tôi được nhà trường phân công giảng dạy lớp
2A với 20 học sinh, đây là lớp "lỏi" của trường. Theo sự phản ánh của giáo viên cũ
thì trình độ tiếp thu của học sinh khơng đồng đều, vẫn cịn một số học sinh tiếp thu
chậm; một bộ phận học sinh rụt rè, giao tiếp chậm, kỹ năng diễn đạt hạn chế.


7

Qua khảo sát chất lượng đầu năm để nắm bắt thông tin. Kết quả như sau:
BẢNG KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG PHÂN MÔN TẬP ĐỌC
VÀO ĐẦU NĂM HỌC
(Khảo sát trên 20 học sinh lớp 2)
TSHS
20

SL
3

HTT

%
15

SL
13

HT
%
70

SL
4

CHT
%
20

Sau khi kiểm tra khảo sát, tôi nhận thấy các em đọc còn mắc nhiều lỗi, ngắt
nghỉ chưa hợp lí, đọc cịn kéo dài.
2.1.3. Ngun nhân của những tồn tại, yếu kém
Phải nói rằng phân mơn Tập đọc là môn học khô khan nếu chúng ta không
biết tổ chức, thiết kế các hoạt động thích hợp để tạo hứng thú học tập cho học sinh.
- Phần lớn giáo viên trực tiếp giảng dạy phân môn Tập đọc chỉ chú trọng về
mặt hình thức là giảng dạy đầy đủ , khơng sót kiến thức, ổn định được in trong sách
giáo khoa. Mà chưa quan tâm đến vấn đề cốt lõi của phân môn Tập đọc là việc rèn
kỹ năng quan trọng cho học sinh : “Kỹ năng đọc”.
- Nhiều giáo viên dạy sa vào giảng văn nhiều hơn là rèn đọc.
- Phần luyện đọc nhiều giáo viên cho là dễ, nhưng thực chất đây là phần khó
nhất, phần trọng tâm của bài giảng. Ở khâu này, giáo viên ít mắc lỗi về thao tác kỹ
thuật nhưng lại không biết dạy như thế nào để phát huy tính tích cực, sáng tạo của

học sinh, chưa chú ý đến tốc độ đọc của các em theo yêu cầu về kiến thức và kỹ
năng cơ bản phù hợp với từng khối lớp.
- Một hạn chế rất phổ biến ở giáo viên khi dạy Tập đọc là không phân biệt
được sự khác nhau giữa tiết Tập đọc và tiết Tập đọc - học thuộc lòng. Nhiều giáo
viên chỉ thấy sự khác nhau ở các lớp đầu cấp khi cho học sinh đọc đồng thanh, mà
quên rằng nhiệm vụ chủ yếu của tiết Tập đọc là luyện đọc cá nhân, còn nhiệm vụ
của tiết Tập đọc - học thuộc lòng là vừa phải luyện đọc vừa kết hợp rèn trí nhớ, ít
chú ý đến đối tượng học sinh yếu nhiều giáo viên cố tình "bỏ qn" đối tượng này,
coi như khơng có các em trong lớp.


8

- Có một số giáo viên mặc dù có nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy, nhưng
do phương pháp dạy học truyền thống đã tiềm tàng, khả năng nắm bắt phương pháp
mới cũng hạn chế. Các bước lên lớp chưa linh hoạt. Vì vậy tiết Tập đọc cịn buồn tẻ,
đơn điệu. Các em học vẹt. Khâu thực hành còn yếu, nhất là khâu luyện đọc, đặc biệt
là rèn đọc diễn cảm cho học sinh.
- 100% là học sinh dân tộc nên chưa mạnh dạn trong các hoạt động và chưa
chịu học hỏi, tìm tịi.
- Bên cạnh đó, tư duy ở lứa tuổi các em chưa bền vững, khả năng tập trung
chưa cao, hay nóng vội, khả năng ngơn ngữ cịn thấp cũng làm ảnh hưởng đến chất
lượng môn học.
- Một bộ phận học sinh do bị hỏng kiến thức từ lớp dưới, khả năng tiếp thu
bài hạn chế, nên không thể hoàn thành các yêu cầu ở trên lớp.
- Địa phương là một vùng miền núi, có thu nhập thấp nên bố mẹ các em phải
lo chạy vạy cuộc sống. Chính vì thế, phụ huynh ít thời gian kèm cặp, tiếp cận việc
học của con, chưa điều chỉnh được hành vi, ngôn ngữ cho con em kịp thời.
2.2. Một số giải pháp giúp học sinh lớp 2 dân tộc Bru - Vân Kiều học tốt
phân môn Tập đọc

Để giúp các đối tượng học sinh khắc phục và hoàn thiện những thực trạng
nêu trên là một vấn đề không đơn giản. Với thực tiễn đặt ra hiện nay, đòi hỏi ngành
giáo dục nói chung, mỗi thầy cơ giáo chúng ta nói riêng, cần phải giúp học sinh học
tập tốt hơn phân môn Tập đọc. Để làm được điều đó tơi đề ra cho mình những giải
pháp sau:
Giải pháp 1: Cần nắm rõ vị trí , vai trị của giáo viên trong phương
pháp dạy tập đọc theo hướng đổi mới
Đổi mới phương pháp dạy – học là vấn đề được đặt lên vị trí hàng đầu được
các cấp quản lý giáo dục đặc biệt quan tâm. Vì nó là một trong những nhân tố quan
trọng quyết định đến chất lượng và hiệu quả giáo dục. Vì vậy mỗi giáo viên chúng
ta trực tiếp giảng dạy cần xác định rõ chính xác, nắm vững về việc đổi mới sao cho
phù hợp với tình hình, năng lực của học sinh. Nghĩa là giáo viên không đóng vai trị
truyền thụ kiến thức cho học sinh bằng các phương pháp như : thuyết trình giảng


9

giải, song song đó là học sinh chỉ tiếp thu kiến thức một cách thụ động. Mà được
vận dụng bằng các phương pháp sao cho giáo viên là người tổ chức, hướng dẫn học
sinh bằng các câu hỏi gợi ý, gợi mở – song song đó là học sinh tích cực tham gia
hoạt động học tập một cách tích cực nhằm tiếp thu bài một cách chủ động và hiệu
quả hơn. Muốn làm được cơng việc trên thì bản thân giáo viên phải nổ lực nhiều so
với phương pháp dạy học thụ động và phải kiên trì vận dụng phương pháp đổi mới
nhằm tạo cho các em thích ứng dần với phương pháp học tập chủ động một cách
vừa sức, từ thấp đến cao. Trong đổi mới phải có sự hợp tác của thầy và trò, sự phối
hợp giữa hoạt động dạy và hoạt động học thì mới thành cơng.
Như vậy khi nhấn mạnh vai trò chủ thể nhận thức, cảm thụ của học sinh.
Phương pháp dạy học theo hướng đổi mới. Giáo viên không chỉ đơn giản là truyền
đạt tri thức mà còn hướng dẫn hành động với phương pháp dạy học trên thì vai trị
của giáo viên khơng những khơng bị hạ thấp mà cịn được đề cao với tư cách là

người gợi mở, hướng dẫn, cố vấn, trọng tài trong hoạt động học tập của học sinh.
Giải pháp 2: Hướng dẫn học sinh thực hiện bài tập luyện phát âm đúng.
Đây là loại bài tập dễ thực hiện nhưng ít xuất hiện trong SGK nên ít được
giáo viên sử dụng. Hình thức bài tập có thể là tìm (gạch dưới, đóng khung, liệt kê)
những từ ngữ khó đọc trong bài.
Cách thực hiện : Để đổi mới cho phù hợp với tình hình năng lực thực tế học
sinh của lớp, ta không nên chọn và ghi sẵn các từ ngữ khó cho học sinh luyện đọc.
Và sau khi cho học sinh thực hiện bài tập, giáo viên không đọc mẫu, yêu cầu học
sinh đọc từ ngữ, câu có chứa tiếng học sinh hay mắc lỗi rồi giáo viên mới chữa,
hoặc giáo viên đọc mẫu những từ ngữ, câu có chứa tiếng trong đó có âm vần học
sinh hay đọc lẫn rồi yêu cầu học sinh đọc theo
* Bài tập minh họa
VD 1: Chọn trong đoạn 1 của bài “Sự tích cây vú sữa” (TV2, Tập 1 , Trang
96) những tiếng có thanh hỏi và thanh ngã rồi viết vào 2 dịng dưới đây
- Những tiếng có thanh hỏi:………………………………………….
- Những tiếng có thanh ngã :………………………………………….
* Giải đáp: (?) bỏ, ở, mỏi (~) nghĩ


10

VD 2: Đọc thầm đoạn 2 của bài “Câu chuyện bó đũa” (TV2 – tập 1 tr112)
ghi lại những tiếng có phụ âm đầu g, r vào chỗ trống.
- g………
- r ………
*Giải đáp
+ g : gọi, gái, gãy
+ r : rồi, rất, rể , ra
VD 3 : Đọc thầm đoạn 2 của bài “Chuyện bốn mùa” (TV 2 – Tập 2 – Trang
5) và ghi lại những tiếng có chứa ao, au.. rồi điền vào chỗ trống dưới đây

+ au:……………..
+ ao :………….
* Giải đáp
+ au : cháu
+ ao : nào, cao
VD 4 : Đọc đoạn 1 của bài “Mùa xuân đến” (TV 2, tập 2 , Tr 17) và ghi lại
những tiếng có chứa i, y vào chỗ trống dưới đây :
+ i : ………..
+ y : …………
* Giải đáp
+ i :thì , trời, lại
+ y :Ngày, nảy, đầy, bay, nhảy, gáy
Với dạng bài tập này sẽ giúp cho học sinh nhanh chóng hiểu và phát âm
chính xác các tiếng/từ khó dễ lẫn mà ngun nhân chính là do học sinh chịu ảnh
hưởng tiêu cực từ thổ âm của môi trường mình sinh sống.
Giải pháp 3: Hướng dẫn học sinh thực hiện bài tập luyện đúng trọng âm
Đây là kiểu bài tập giúp học sinh đọc rõ, nhấn giọng hay kéo dài, những từ
chìa khóa của bài đọc
* Cách thực hiện : Khi đến phần hướng dẫn học sinh đọc đoạn. Theo cách
dạy thông thường, giáo viên ghi sẵn câu hoặc đoạn vào băng giấy hoặc bảng phụ.


11

Dùng các ký hiệu ( /; //) ngắt, nghỉ hoặc gạch chân các từ cần nhấn giọng … với
cách hướng dẫn trên thì chưa phát huy được tính tự giác, chủ động của học sinh . Vì
học sinh chỉ làm theo mẫu có sẵn. Nó mang tính chất áp đặt, chưa khơi dậy được ở
học sinh óc sáng tạo, cũng như sự đam mê hứng thú trong học tập.
Với hình thức luyện đọc trên tôi thay thế bằng cách xây dựng bài tập luyện
đúng trọng âm.

VD 1: Ghi dấu  dưới tiếng cần nâng cao giọng và dấu bằng ( = ) dưới tiếng
cần hạ thấp giọng khi đọc các câu sau :
Bạn là ai? Vì sao bạn khóc?
Tơi là cá sấu. Tơi khóc vì chả ai chơi với tơi (quả tim khỉ, TV 2, tập 2, tr.51).
* Giải đáp
Bạn là ai?  vì sao bạ n khóc? 
Tơi là cá Sấu . Tơi khóc vì chả ai chơi với tôi
VD 2: Gạch dưới các từ cần nhấn giọng khi đọc 4 dòng thơ sau của bài Mẹ
(TV 2, tập 1 , Tr 101)
Lặng rồi / cả tiếng con ve /
Con ve cũng mệt / vì hè nắng oi //
Những ngơi sao / thức ngồi kia /
Chẳng bằng mẹ / đã thức vì chúng con//
* Giải đáp
Lặng rồi / cả tiếng con ve /
Con ve cũng mệt / vì hè nắng oi //
Những ngơi sao / thức ngồi kia /
Chẳng bằng mẹ / đã thức vì chúng con//
* Cách tiến hành
Khi hướng dẫn học sinh luyện đọc giáo viên không ghi sẵn mà yêu cầu học
sinh nêu cách đọc của cá nhân. Cuối cùng giáo viên kết luận cách đọc rồi hướng dẫn
các em đọc theo yêu cầu.


12

Qua đó hướng dẫn học sinh nâng dần lên khả năng biết đọc ngắt nghỉ trong
câu văn, câu thơ,… cũng là căn cứ để xác định những chỗ cần luyện ngắt giọng
trong bài.
Giải pháp 4: Hướng dẫn học sinh thực hiện bài tập luyện đọc ngắt giọng

đúng chỗ
Khi dạy học sinh đọc văn bản, cần tạo điều kiện cho học sinh nắm được cơ
chế ngắt giọng, đó là đảm bảo nghĩa của từ, cụm từ, đảm bảo cấu trúc ngữ pháp của
câu. Dạy đọc các bài văn xuôi, chỗ ngắt giọng phải trùng hợp với ranh giới ngữ
đoạn. Dạy đọc một bài thơ, chỗ ngắt nhịp phải tương ứng với chỗ kết thúc một tiết
đoạn. Đọc sai chỗ ngắt giọng phản ánh một cách hiểu sai nghĩa, hoặc ít ra là một
cách đọc khơng để ý đến nghĩa. Vì vậy, đọc đúng ngữ điệu nói chung, ngắt giọng
đúng nói riêng vừa là mục đích của dạy đọc thành tiếng vừa là phương tiện giúp học
sinh chiếm lĩnh nội dung bài đọc. Để làm được điều đó giáo viên cho học sinh thực
hiện một số dạng bài tập sau:
Bài tập minh hoa
Bài tập 1: Khi dấu ngắt (/ , nghỉ //) hơi cần thiết để đọc diễn cảm đoạn thơ
sau:
Ai yêu các nhi đồng
Bằng Bác Hồ Chí Minh
Tính các cháu ngoan ngỗn
Mặt các cháu xinh xinh
(Trích trong bài Thư Trung Thu, TV 2 , tập 2 , tr.10).
* Giải đáp:
Ai yêu / các nhi đồng /
Bằng / Bác Hồ Chí Minh //
Tính các cháu / ngoan ngỗn /
Mặt các cháu / xinh xinh //
Bài tập 2 : Dùng gạch xiên ( / ) đánh dấu chỗ ngắt hỏi, gạch ( // )và gạch
dưới các từ ngữ cần nhấn giọng khi đọc đoạn văn sau:


13

Xưa có chàng trai thấy một bọn trẻ định giết con rắn nước liền bỏ tiền ra

mua, rồi thả rắn đi. Không ngờ con rắn ấy là con của Long Vương. Đền ơn chàng
trai, Long Vương tặng chàng một viên ngọc quý (Tìm ngọc, TV 21, T1 .tr 13*).
* Giải đáp
Xưa/ có chàng trai thấy một bọn trẻ định giết con rắn nước /liền bỏ tiền ra
mua, / rồi thả rắn đi.// Không ngờ / con rắn ấy là con của Long Vương//. Đền ơn
chàng trai,/ Long Vương tặng chàng một viên ngọc quý //.
Giải pháp 5: Phối hợp các hoạt động ngồi giờ lên lớp để tích luỹ vốn
hiểu biết, vốn từ ngữ cho học sinh
Ngoài việc dạy học ở trên lớp nên tổ chức cho học sinh những giờ học ngoại
khóa thật bổ ích như tổ chức các trị chơi đố vui để học, các hội thi tìm từ nhanh, đặt
câu đúng… để các em tăng thêm vốn hiểu biết tạo ra sự thi đua, hứng khởi trong học
tập tiếng Việt và phân mơn Tập đọc nói riêng. Thơng qua các hoạt động ngồi giờ
lên lớp như các giờ chơi, chào cờ, các cuộc toạ đàm trao đổi học sinh sẽ tích luỹ
được vốn từ cho mình. Phối kết hợp hoạt động ngoài giờ nhằm bồi dưỡng cho học
sinh ý thức và thói quen sử dụng tiếng việt văn hoá trong giao tiếp.
Trong năm học vừa qua các em học sinh lớp tôi cũng được tham gia các hoạt
động ngồi giờ lên lớp rất bổ ích. Như hình ảnh tham gia cuộc thi “Kể chuyện, thi
đọc hay, phát triển năng lực học sinh tiểu học” do nhà trường tổ chức.
Tôi thấy các em rất tự tin, giới thiệu, giao lưu với các bạn khán giả, các câu
trả lời, ứng xử rất rõ ràng mạch lạc. Thông qua các buổi thi giao lưu phát triển năng
lực học sinh các em biết đặt câu hỏi một cách lịch sự, tránh hỏi trống khơng hoặc
những câu hỏi tị mị thiếu tế nhị. Biết giữ phép lịch sự khi bày tỏ yêu cầu, đề nghị.
Như vậy ngay trong cuộc sống hằng ngày các em thường giao tiếp với thầy
cô, bạn bè, cha mẹ giáo viên cần phải bồi dưỡng ý thức và thói quen sử dụng tiếng
Việt văn hố, phát triển năng lực ngôn ngữ của các em để điều chỉnh cho học sinh
trong hoạt động giao tiếp.
Việc tổ chức các hoạt động ngồi giờ lên lớp có tác dụng rất lớn đến việc
dạy phân mơn Tập đọc giúp các em có thói quen dùng từ đúng, nói viết thành câu,
biết quý trọng, biết giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.

14

* Tóm lại :
Để rèn tốt các kỹ năng đọc đã nêu. Nhằm nâng cao hiệu quả đọc cho học
sinh cần phải đảm bảo các yêu cầu sau:
- Giáo dục việc đọc ngay từ đầu phải hướng dẫn sự trải nghiệm và tạo niềm
vui cho học sinh
- Giáo dục việc đọc cho học sinh cần phải khách quan khoa học, nghĩa là
phải chú trọng bản chất của hoạt động đọc và quá trình đọc
- Trong đổi mới phương pháp dạy học phải có sự hợp tác của thầy và trị, sự
phối hợp giữa hoạt động dạy và hoạt động học thì mới thành cơng.
- Giáo viên phải kiên trì dùng cách dạy hoạt động để dần dần xây dựng cho
học sinh phương pháp học tập chủ động một cách vừa sức, phù hợp với từng đối
tượng học sinh trong lớp mình phụ trách theo nguyên tắc từ thấp đến cao, từ dễ đến
khó, từ đơn giản đến phức tạp.
KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:
Với sáng kiến này tôi đã áp dụng tại trường học mà tôi đang dạy và đã đạt
được kết quả rất khả quan:
Qua việc giảng dạy theo dõi kết quả của học sinh tơi thấy các em đã có sự
tiến bộ rõ rệt. Trong bài kiểm tra định kì phân mơn Tập đọc thì 100 % học sinh đều
hồn thành. Cụ thể.
BẢNG KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG PHÂN MÔN TẬP ĐỌC
VÀO CUỐI HỌC KÌ 1
(Khảo sát trên 20 học sinh lớp 2)
TSHS
20

SL
10

HTT
%
50

SL
10

HT
%
50

SL
0

CHT
%
0

- Với kết quả đạt được sau môt thời gian áp dụng biện pháp nghiên cứu, cho
ta thấy rằng đã giải quyết tốt được thực trạng thực tế nêu trên. Tôi tin tưởng rằng,
các em học sinh lớp 2A do tôi phụ trách ở năm học 2019 – 2020 này sẽ đủ điều kiện
lên lớp 3 để tiếp tục học tập và tiếp cận với chương trình SGK mới cũng như những
phương pháp dạy học theo hướng đổi mới của những năm học tiếp theo.


15

- Ngoài ra qua việc nghiên cứu đề tài: “Rèn kỹ năng đọc cho học sinh lớp 2
dân tộc Bru- Vân Kiều” này đã góp phần khắc phục được một số sai lầm cho chính

bản thân người nghiên cứu và đối tượng học sinh được thực nghiệm như sau:
+ Đối với bản thân: Việc nghiên cứu đề tài khoa học này đã giúp tôi nắm
vững hơn kiến thức phân môn Tập đọc, nhằm phục vụ tốt hơn cho công tác giảng
dạy sau này tránh được những sai lầm không đáng có. Địi hỏi cá nhân phải tự học
để đáp ứng sự đòi hỏi của học sinh và lựa chọn phương pháp hợp lý cho từng hoạt
động, từng nội dung bài, từng đối tượng học sinh. Giúp tôi luôn nghiên cứu kỹ các
bài tập sách giáo khoa để giảng dạy cho phù hợp với trình độ học sinh lớp mình
giảng dạy và phát huy tính tích cực của học sinh.
+ Đối với học sinh: Các em khắc phục được những sai lầm dù là rất nhỏ,
giúp các em có tính tỉ mỉ, nghiêm túc, có tính kỷ luật cao trong học tập. Hình thành
nhân cách, góp phần đào tạo con người Việt Nam trong thời kỳ cơng nghiệp hố –
hiện đại hoá đất nước tự chủ, năng động, sáng tạo, tự giải quyết các vấn đề mà cuộc
sống đặt ra.
- Tuy kết quả tôi nêu trên hết sức sơ lược và ở phạm vi nhỏ, song nó cũng
góp phần động viên tôi trong công tác giảng dạy học sinh. Bé nhỏ như vậy nhưng vô
cùng quan trọng đối với một giáo viên cịn non nớt kinh nghiệm như tơi trong việc
tháo gỡ khó khăn, trong việc tìm ra các biện pháp giúp cho học sinh của mình học
tốt phân mơn Tập đọc.
3. PHẦN KẾT LUẬN
3.1. Ý nghĩa của đề tài
Phân môn Tập đọc có vị trí rất quan trọng trong chương trình học Tiểu học
nói chung. Tập đọc là bài học khởi đầu giúp học sinh chiếm lĩnh tri thức, chiếm lĩnh
cơng cụ (năng lực đọc, nghe, nói, viết) từ đó mở rộng cánh cửa cho học sinh nắm
lấy kho tàng tri thức của lồi người. Q trình dạy học gồm 2 mặt có quan hệ mật
thiết với nhau: Hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động học của học sinh. Người
giáo viên là chủ thể của hoạt động dạy với hai chức năng truyền đạt và chỉ đạo tổ
chức. Người học sinh là đối tượng (khách thể) của hoạt động dạy nhưng lại là chủ
thể của hoạt động học tập với hai chức năng tiếp thu và tự chỉ đạo,tự tổchức. Hoạt

16

động học tập của học sinh chỉ có thể đạt hiệu quả nếu học sinh tiến hành các hoạt
động học tập một cách tích cực, chủ động, tự giác với một động cơ nhận thức sâu
sắc. Bằng hoạt động học tập, mỗi học sinh tự hình thành và phát triển nhân cách của
mình mà khơng ai có thể làm thay được. Dạy học là con đường thuận lợi nhất, giúp
học sinh trong khoảng thời gian ngắn nhất, có thể nắm được một khối lượng kiến
thức cần thiết.Nó được tiến hành một cách có tổ chức có kế hoạch.Giúp học sinh
phát triển một cách có hệ thống, năng lực hoạt động trí tuệ và tư duy sáng tạo.Từ đó
giúp học sinh có hành động đúng đắn trong học tập.
Nhiệm vụ của dạy Tập đọc ở Tiểu học là giúp học sinh đọc và nắm được nội
dung văn bản. Chính vì thế, đây là một việc làm không đơn giản chút nào. Vậy, để
thực hiện thành cơng cơng việc này địi hỏi phải kết hợp nhiều yếu tố. Qua một thời
gian áp dụng các giải pháp vào thực tiễn giảng dạy lớp 2 ở trường tơi, bản thân nhận
thấy có hiệu quả rõ rệt, học sinh đã tiến bộ nhanh chóng trong việc nắm bắt kiến
thức và vận dụng nhanh trong học tập, đã hình thành và phát triển ở học sinh năng
lực cá nhân, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng hợp tác, tinh thần trách nhiệm...
Sáng kiến đã đưa ra được các giải pháp nhằm giúp học sinh lớp 2 Bru - Vân
Kiều học tốt hơn phân mơn Tập đọc. Đó là:
Cần nắm rõ vị trí , vai trị của giáo viên trong phương pháp dạy tập đọc theo
hướng đổi mới
Hướng dẫn học sinh thực hiện bài tập luyện phát âm đúng.
Hướng dẫn học sinh thực hiện bài tập luyện đúng trọng âm
Hướng dẫn học sinh thực hiện bài tập luyện đọc ngắt giọng đúng chỗ
Phối hợp các hoạt động ngoài giờ lên lớp để tích luỹ vốn hiểu biết, vốn từ
ngữ cho học sinh.
* Một số lưu ý khi dạy phân môn Tập đọc ở lớp 2
Trước hết giáo viên phải là người nắm vững chương trình, kiến thức, kĩ năng
tiếng Việt, có vốn sống phong phú.

17

Thường xuyên học hỏi trau dồi kiến thức, nghiên cứu tài liệu, sách báo...
giao lưu học hỏi đồng nghiệp có nhiều kinh nghiệm đề ngày càng làm phong phú
thêm vốn kiến thức, kĩ năng cho mình.
Có phương pháp nghiên cứu bài, soạn bài, thiết kế bài học một cách khoa
học, sáng tạo, linh hoạt.
Tạo sự giao tiếp cởi mở, thân thiện với học sinh, mẫu mực trong lời nói, việc
làm, thái độ, cử chỉ; Có tâm hồn trong sáng lành mạnh để học sinh noi theo.
Luôn phối hợp với gia đình, tổ chức chức Đội để tạo điều kiện tốt nhất cho
các em tham gia trải nghiệm.
3.2. Kiến nghị đề xuất
Là một người giáo viên, hiểu rõ tầm quan trọng trong cơng tác trồng người.
Vì thế, bản thân tơi ln cố gắng trau dồi sách vở, học hỏi từ đồng nghiệp cũng như
đúc kết kinh nghiệm giảng dạy của bản thân, nâng cao đạo đức và chuyên môn.
Hưởng ứng cuộc vận động về chủ đề năm học, bản thân đã cố gắng áp dụng những
kinh nghiệm, sáng tạo thêm những phương pháp mới nhằm hình thành và phát triển
kiến thức, kĩ năng, năng lực cho học sinh từ môi trường giáo dục ở nhà trường; giáo
dục và xây dựng cho các em có năng lực tốt, lối sống lành mạnh để các em có thể tự
lập, tự tin hơn trong cuộc sống. Đồng thời, để việc dạy học phân môn Tập đọc có
hiệu quả hơn, hình thành và phát triển tốt hơn kiến thức, kĩ năng cho học sinh lớp 2
Bru - Vân Kiều tại đơn vị, tôi mạnh dạn đề xuất:
* Đối với nhà trường: Trong các buổi thao giảng chuyên đề do trường tổ
chức hoặc trong các buổi sinh hoạt chuyên môn của tổ, khối chúng ta cần tăng
cường nghiên cứu những giải pháp trên để có thể áp dụng rộng rãi trong tồn trường
khi dạy phân mơn Tập đọc.
*Đối với giáo viên: Giáo viên phải nắm được những nội dung kiến thức của
phân môn Tập đọc, nắm chắc nội dung chương trình và những yêu cầu cần đạt của
chương trình mình đang dạy.

Giáo viên cần linh hoạt trong việc sử dụng các phương pháp và hình thức tổ
chức dạy học. Phải có lịng nhiệt tình, tâm huyết với công tác chuyên môn. Phải


18

thường xun học tập, học hỏi kinh nghiệm, tìm tịi các giải pháp mới để công tác
giảng dạy đạt hiệu quả cao hơn.
*Đối với phụ huynh:
Các bậc cha mẹ cần có hành vi chuẩn mực, nêu gương tốt khi giao tiếp, ứng
xử.
Phối kết hợp với nhà trường trong việc giáo dục và rèn luyện của con em
mình
Phụ huynh quan tâm nhiều hơn đến việc học tập của các em: sắm đầy đủ
dụng cụ học tập, động viên, khuyến khích các em tham gia học tập.
Trên đây là những suy nghĩ của bản thân về việc nghiên cứu: “ Rèn kỹ năng
đọc cho học sinh lớp 2 dân tộc Bru – Vân Kiều”. Tuy vậy do nhiều nguyên nhân
khách quan và chủ quan nên chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong
nhận được sự giúp đỡ, góp ý bổ sung của Ban Giám hiệu nhà trường, các cấp quản
lý giáo dục và đồng nghiệp để bản sáng kiến của bản thân có được những kinh
nghiệm bổ ích có thể áp dụng cho các năm học sau.
Xin chân thành cảm ơn!


19