(Sáng kiến kinh nghiệm) một số biện pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại trường mầm non

1. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài.
Như chúng ta đã biết, giáo dục mầm non là ngành học mở đầu trong hệ thống
giáo dục quốc dân chiếm vị trí quan trọng. Giáo dục mầm non có nhiệm vụ xây dựng
những cơ sở ban đầu, đặt nền móng cho hình thành nhân cách con người. Mục tiêu của
ngành Giáo dục - Đào tạo phải giáo dục ra một thế hệ trẻ phát triển toàn diện về mọi
mặt, là những người có đạo đức tốt, có sức khỏe, có sự hiểu biết về mơi trường xung
quanh, bản thân, gia đình, có kiến thức khoa học kỹ thuật, có năng lực, có nhiệt huyết
và lịng hăng hái, biết u q, tơn trọng và cảm thụ cái đẹp và tích cực chủ động, sáng
tạo trong mọi lĩnh vực của cuộc sống và công tác. Muốn đào tạo được một thế hệ trẻ
như vậy thì giáo dục Mầm non đóng vai trị là một mắt xích quan trọng, là viên gạch
đầu tiên đặt nền móng vững chắc cho cả hệ thống giáo dục. Chính vì thế mà việc chuẩn
bị tâm lý cho trẻ bước vào trường mầm non là một việc làm hết sức quan trọng. Và việc
xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là một trong những nhiệm vụ quan
trọng của giáo viên khi thực hiện chương trình giáo dục mầm non, đặc biệt là trong giai
đoạn hiện nay, khi mà cả hệ thống giáo dục đang quyết tâm thực hiện Nghị quyết 29
của Đảng (Nghị quyết TW 8 khóa XI) về đổi mới căn bản, tồn diện Giáo Dục và Đào
Tạo.
Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là xây dựng một môi trường
an tồn, thân thiện và ấm cúng, trình bày đẹp mắt, thu hút sự chú ý của trẻ, giúp trẻ chủ
động tham gia vào các hoạt động tạo điều kiện cho trẻ chơi mà học, học bằng chơi, có
cơ hội trải nghiệm và giao tiếp một cách tích cực, tự nhiên.
Đối với nhà giáo dục, việc xây dựng môi trường giáo dục phù hợp sẽ là phương
tiện, là điều kiện để họ phát triển phù hợp với từng trẻ và từng lứa tuổi. Đối với phụ
huynh và xã hội, quá trình xây dựng môi trường giáo dục sẽ thu hút được sự tham gia
của các bậc phụ huynh và sự đóng góp của cộng đồng xã hội để thỏa mãn mong đợi của
họ đối với sự phát triển của trẻ trong từng giai đoạn, trong từng thời kì.
Mơi trường giáo dục gồm có hai bộ phận khơng thể tách rời, có liên quan chặt
chẽ và bổ sung lẫn nhau đó là môi trường vật chất và môi trường xã hội.
Môi trường vật chất bao gồm toàn bộ phương tiện vật chất kể cả trong nhà và
ngồi trời có liên quan đến diện tích, phịng học, nhiệt độ, ánh sáng, đồ dùng, đồ chơi

phục vụ cho trẻ.
Mơi trường xã hội là tồn bộ các mối quan hệ giúp trẻ hình thành và phát triển
nhân cách hay nói cách khác mơi trường xã hội chính là bầu khơng khí giao tiếp giữa
cơ và trẻ, giữa trẻ với trẻ, nó được tạo ra trong quá trình tương tác. Vì thế đối với trẻ
mầm non, việc thiết lập, xây dựng và khai thác có hiệu quả môi trường giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm được xem là một trong những nhiệm vụ quan trọng, có ý nghĩa vơ cùng
to lớn đối với sự hình thành và phát triển nhân cách toàn diện của trẻ.
Trên thực tế việc thực hiện xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
vẫn tồn tại nhiều khó khăn, bất cập. Mỗi đơn vị, mỗi giáo viên thực hiện theo cách thức
và quan điểm của riêng mình cho nên việc thực hiện chưa thật sự đi vào chiều sâu và
đúng hướng. Mặt khác, vẫn còn một số giáo viên chưa đầu tư suy nghĩ, tìm tịi, cịn
1


ngại đổi mới, ngại sáng tạo nên hiệu quả thực hiện xây dựng mục đích giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm chưa cao.
Là một cán bộ quản lý trực tiếp chỉ đạo giáo viên thực hiện nhiệm vụ chuyên
môn, nên bản thân tôi luôn trăn trở, suy nghĩ phải xây dựng môi trường giáo dục như
thế nào để trẻ được hoạt động một cách thoải mái nhất mà lại đạt được hiệu quả cao
nhất, luôn là vấn đề mà bản thân tơi đặc biệt quan tâm. Vì vậy trong năm học 20192020 tôi đã nghiên cứu đề tài: “ Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại trường mầm non”, phát triển từ đề tài sáng
kiến kinh nghiệm bước đầu thu được kết quả khả quan.
1.2. Phạm vi áp dụng và điểm mới của đề tài.
1.2.1. Phạm vi áp dụng đề tài.
Đề tài được viết trên tinh thần tự nghiên cứu và đúc rút một số kinh nghiệm của
bản thân, chủ yếu là những biện pháp trong công tác chỉ đạo xây dựng môi trường giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non bảo đảm tất cả trẻ đều được tạo cơ hội
học tập qua chơi bằng các hình thức khác nhau phù hợp với nhu cầu của trẻ.
Đề tài áp dụng trong việc chỉ đạo của đơn vị năm học 2019-2020 với tổng số 11
nhóm/lớp và 346 học sinh. Sau đó sẽ có kế hoạch tiếp tục thực hiện những năm tiếp

theo.
1.2.2 Điểm mới của đề tài.
Đề tài của tôi đi sâu vào nghiên cứu một số biện pháp xây dựng môi trường giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm, nhằm tìm ra những giải pháp tốt nhất để chỉ đạo đội ngũ thực
hiện một cách có hiệu quả, tạo khơng khí thoải mái cho trẻ trong quá trình thực hiện ; đề
xuất một số kinh nghiệm để góp phần nâng cao chất lượng trong cơng tác chỉ đạo cũng
như thực hiện công tác “xây dựng môi trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”

2


2. PHẦN NỘI DUNG
2.1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu.
Năm học 2019-2020 tôi được nhà trường phân công chỉ đạo các phong trào, các
chuyên đề…. Nhằm đáp ứng được yêu cầu học tập cũng như vui chơi cho trẻ, tôi luôn
băn khoăn, trăn trở làm thế nào để giúp trẻ có thể tự tin, mạnh dạn, u thích đến
trường… Tôi quyết định chọn đề tài“Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại trường mầm non” để nghiên cứu và thực
hiện. Bước vào thực hiện đề tài bản thân tôi đã gặp phải một số thuận lợi và khó khăn
sau:
2.1.1. Thuận lợi:
Nhà trường ln ln nhận được sự quan tâm của UBND Huyện, của Phòng
GD&ĐT sự chăm lo đầy trách nhiệm của Đảng ủy, HĐND, UBND các ban ngành đồn
thể, hội cha mẹ học sinh. Khn viên nhà trường cơ bản ổn định phòng học được xây
dựng kiên cố.
Trường được quy hoạch và xây dựng ở 2 cụm và được sự quan tâm của lãnh đạo
các cấp, các ngành nên trường được đầu tư xây dựng khang trang, có đầy đủ các phịng
học, phịng chức năng.
Trường có đội ngũ cán bộ giáo viên năng động, nhiệt huyết với nghề, có trình độ
đào tạo đạt trên chuẩn 100%, đa số giáo viên cịn trẻ, có khả năng tiếp cận kiến thức

mới, khoa học và công nghệ nhanh.
Cơ sở vật chất trang thiết bị và đồ dùng đồ chơi của nhà trường tương đối đầy đủ
và đặc biệt ưu tiên cho các chuyên đề đang triển khai và tổ chức thực hiện.
Trẻ huy động ra lớp đạt 100%, đi học chuyên cần mạnh dạn, tự tin.
2.1.2. Khó khăn
Tuy trường được đầu tư xây dựng đầy đủ các phòng học và phòng chức năng,
song điều kiện cơ sở vật chất còn thiếu thốn nhiều. Đồ chơi ngoài trời phần lớn đã bị hư
hỏng. Môi trường mới xây dựng cơ bản nên cũng chưa được hồn thiện, chưa lơi cuốn
trẻ vào hoạt động.
Qua khảo sát điều kiện xây dựng môi trường chúng tôi nhận thấy, khu vực chơi
trải nghiệm cát, nước, cá, làm quen với thiên nhiên, khám phá môi trường xã hội chưa
đầy đủ cho trẻ hoạt động.
Mặc dù phòng học đầy đủ, cơ sở vật chất đã được đầu tư cơ bản song vẫn chưa
đáp ứng được so với nhu cầu học tập.
Trang thiết bị dạy học, đồ dùng, đồ chơi, mơi trường giáo dục ngồi lớp học cịn
hạn chế, chưa phong phú, đa dạng.
Khu vực hoạt động ngoài trời của trẻ đã được quy hoạch song chưa có mái che
và một số cây xanh chưa tỏa được bóng mát để cho trẻ hoạt động.
Nhận thức của một số phụ huynh trong việc chăm sóc giáo dục trẻ cịn hạn chế…
do đó việc giáo dục trẻ theo khoa học gặp phải khơng ít khó khăn.

3


2.1.3. Kết quả, hiệu quả của thực trạng
Từ thực trạng trên bản thân tôi nhận thấy rằng mặc dù công tác xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đã được thực hiện song cịn mang tính hình thức,
thiếu tính sáng tạo chưa mang lại hiệu quả, cụ thể qua khảo sát như sau.
Bảng khảo sát giáo viên trước khi áp dụng SKKN

Tiêu chí khảo sát

Tổng số
giáo viên
được khảo
sát

1

Sáng tạo trong việc thiết lập môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm phù hợp với chỉ đạo

TT

Mức độ đạt được
Trung
Yếu
bình

Tốt

Khá

22

7

9

6

2

Đổi mới hoạt động chăm sóc giáo
dục trẻ và đúng sự phát triển của trẻ
theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm

22

6

8

8

3

Tổ chức, hướng dẫn trẻ khai thác và
sử dụng mơi trường giáo dục có
hiệu quả

22

8

8

6

4

Tạo cơ hội cho trẻ được bộc lộ hết
khả năng riêng của mình

22

8

7

7

Bảng khảo sát mức độ của trẻ trước khi áp dụng SKKN

TT

1
2

Tiêu chí khảo sát

Tổng số
trẻ được
khảo sát

Trẻ hứng thú, tích cực tham gia vào
việc thiết lập môi trường giáo dục
cùng với cô giáo và các bạn

Trẻ chủ động tham gia vào các hoạt
động học tập, vui chơi theo quan
điểm giáo dục lấy trẻ làm trung

Mức độ đạt được
Trung
Yếu
bình

Tốt

Khá

346

120

110

70

46

346

100

120

60

66

4


tâm.
3

Trẻ thể hiện mối quan hệ thân thiện
346
120
95
95
36
với cô giáo, với bạn bè và môi
trường xung quanh.
Với kết quả khảo sát trên bản thân tôi nhận thấy rằng việc xây dựng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm phát triển chưa có chiều sâu, do đó hiệu quả mang lại
chưa cao. Vì vậy cần phải có những biện pháp chỉ đạo để đội ngũ cán bộ giáo viên nắm
vững hơn kiến thức về chủ đề “ Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”, từ
đó thiết lập môi trường giáo dục cho trẻ hoạt động đạt hiệu quả cao hơn.
2.2. Các giải pháp:
2.2.1. Khảo sát thực trạng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm và xây dựng kế hoạch chỉ đạo.
Đây là một chuyên đề mới được triển khai và đi vào thực hiện trong giai đoạn
2016 – 2020, do đó việc thiết lập và khai thác chúng như một phương tiện giáo dục hữu
hiệu vẫn cịn nhiều hạn chế. Để có cơ sở đưa ra kế hoạch xây dựng môi trường giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm phù hợp với thực tế của nhà trường, tôi đã tiến hành đánh giá thực
trạng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm của nhà trường trên các mặt sau:

- Đánh giá tổng thể cảnh quan chung của nhà trường (từ khâu thiết kế mặt bằng,
bố trí các phịng, sân chơi, khu hoạt động ngồi trời, khu trồng cây xanh, vườn rau,
vườn hoa, cây cảnh…)
- Đánh giá xếp loại việc sắp xếp, trang trí, sử dụng môi trường giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm của từng nhóm lớp.
- Đánh giá mơi trường xã hội của nhà trường (bao gồm các mối quan hệ giao
tiếp, ứng xử giữa cán bộ giáo viên với nhau, giữa giáo viên với trẻ, giữa trẻ với trẻ và
giữa giáo viên với phụ huynh).
Từ kết quả đánh giá này, bản thân tôi đã thấy được những điểm làm được và
chưa làm được của việc xây dựng và sử dụng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
trong nhà trường, do đó tơi đã xây dựng kế hoạch chỉ đạo cụ thể cho từng độ tuổi, từng
chủ đề trình lên hiệu trưởng phê duyệt để thực hiện. Để xây dựng kế hoạch và chỉ đạo
thực hiện đạt hiệu quả, tôi đã lập kế hoạch như sau:
-Trước hết tôi lên kế hoạch hướng dẫn giáo viên xây dựng kế hoạch cụ thể cho
từng nhóm, lớp và tạo mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm phù hợp với từng độ
tuổi phát triển của trẻ.
-Trực tiếp xuống các nhóm lớp để quan sát việc bố trí, sắp xếp các phương tiện
phục vụ cho việc giáo dục trẻ ở các chủ đề.
- Kiểm tra việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm và việc khai
thác có hiệu quả mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
Ví dụ: Đối với môi trường giáo dục trong lớp học: Tôi khảo sát việc sắp xếp bố
trí, trang trí các góc hoạt động cho trẻ của giáo viên như nơi bố trí giới thiệu chủ đề,
khu vực trưng bày đồ chơi, học liệu…tất cả phải được sắp đặt một cách khoa học,
tương đồng và hấp dẫn trẻ song phải đảm bảo an tồn trong q trình trẻ sử dụng.
5


Từ việc sắp xếp bố trí mơi trường trong lớp một cách hợp lí, khoa học mà khơng
gian lớp học được cải thiện hơn, lớp học khơng cịn chật chội như trước nữa mà trẻ đã
có thể đi lại giao tiếp với nhau trong khi hoạt động, tạo cho trẻ sự tự tin, thoải mái để

tham gia một cách chủ động tích cực các hoạt động trong ngày.
+ Đối với mơi trường ngồi lớp học như: Tồn bộ khn viên trường học (vị trí
trồng cây xanh, nơi đặt đồ chơi ngồi trời, bố trí góc thiên nhiên, khu vực hoạt động vui
chơi ngồi trời)… Tơi trực tiếp hướng dẫn giáo viên cách bố trí sắp đặt sao cho đẹp
mắt, có tính khoa học và đặc biệt là thuận tiện trong quá trình tổ chức các hoạt động
giáo dục của giáo viên, giúp giáo viên vừa tổ chức cho trẻ hoạt động vừa quan sát, bao
quát được trẻ một cách tốt nhất.
2.2.2. Triển khai chuyên đề xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm.
Xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm là 1 nội dung quan trọng của chuyên
đề “ Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”, là một chuyên đề mới giai đoạn
2016- 2020. Chuyên đề này cơ bản thay đổi tư duy của phần lớn cán bộ giáo viên về
cách thức và phương pháp giáo dục trẻ, do đó để giáo viên nắm được cơ bản nội dung
của chuyên đề, bản thân tôi đã tham mưu cho hiệu trưởng nhà trường tổ chức mở lớp
triển khai lý thuyết, tôi đã sử dụng phương pháp như:
- Tổ chức cho giáo viên được thảo luận, trao đổi, đưa ra ý tưởng mới về xây
dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở các nhóm lớp và cảnh quan ngồi
trời, trình bày những đề xuất, kiến nghị và những khó khăn khi thực hiện xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại nhóm lớp của mình. Sau khi triển khai lý
thuyết, tôi đã tiến hành chỉ đạo đội ngũ cán bộ giáo viên được thực hành xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm như:
- Chia giáo viên làm nhiều nhóm, mỗi nhóm cử 1 nhóm trưởng phụ trách thực
hiện một nội dung khác nhau, sau một ngày thực hành cho các nhóm trưng bày sản
phẩm để cùng nhận xét, để các nhóm khác được tham khảo, học tập. Sau đó tơi lại đổi
nội dung khác để giáo viên được sáng tạo và thể hiện hết năng lực của mình. Với những
nội dung đã được tơi chuẩn bị sẵn, các nhóm đã hồn thành việc tạo mơi trường cho trẻ
hoạt động ở các nội dung như: xây dựng góc thiên nhiên, góc vận động tạo cảnh quan
mơi trường phong phú để trẻ hoạt động một cách hứng thú, tích cực nhất. Từ việc làm
này tôi thấy việc tạo môi trường và sử dụng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
đạt hiệu quả cao hơn so với trước đây.

Ví dụ: Tơi lên kế hoạch bồi dưỡng chun đề đồng thời mua các vật liệu như:
sơn, bút vẽ, xốp, đề can, dây dù, sưu tầm lốp xe, vỏ long nước ngọt, vỏ hộp sữa và một
số vật liệu phế thải an toàn. Từ những kiến thức được tiếp thu, tôi hướng dẫn giáo viên
tạo ra những đồ dùng dạy học và đồ chơi an toàn, đẹp, hấp dẫn trẻ như: xích đu, thang
leo, cổng chui thể dục, cột ném… các đồ dùng trưng bày sản phẩm và sử dụng trong
các góc hoạt động: các con vật, giỏ hoa, luống rau, bộ dụng cụ sản phẩm của các
nghề…. Sau đó tơi cho các nhóm trình bày ý tưởng của nhóm mình, cách thức khai thác
đồ dùng,học liệu mang lại hiệu quả cao.
6


2.2.3. Lựa chọn và chỉ đạo thí điểm thực hành xây dựng môi trường giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm.
Xây dựng và tạo môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm không chỉ là việc làm
một sớm một chiều mà cần phải thực hiện thường xuyên theo kế hoạch hoạt động của
trẻ theo từng độ tuổi khác nhau và phải phù hợp, sáng tạo theo từng nội dung của chủ
đề. Để tổ chức cho giáo viên thực hành xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm đạt hiệu quả cao tôi đã chỉ đạo điểm ở 3 lớp của khối mẫu giáo, sau đó sẽ nhân
rộng ra đại trà các nhóm lớp trong nhà trường. Tơi chỉ đạo giáo viên xây dựng môi
trường lấy trẻ làm trung tâm dựa trên các tiêu chí:
+ Đồ dùng, đồ chơi, học liệu trong lớp và ngoài lớp đáp ứng được nhu cầu, hứng
thú chơi của trẻ, tạo điều kiện để tất cả trẻ có thể chơi mà học, học bằng chơi, phù hợp
với điều kiện của nhà trường.
+ Đảm bảo an tồn về mặt tâm lí cho trẻ và trẻ thường xuyên được giao tiếp thể
hiện mối quan hệ thân thiện giữa trẻ với trẻ và những người xung quanh.
+ Giáo viên là người thể hiện hành vi, cử chỉ, lời nói, thái độ của mình với trẻ và
mọi người xung quanh một cách mẫu mực để trẻ noi theo.
+ Các khu vực trong trường, lớp cần phải tận dụng không gian để trẻ hoạt động
một cách linh hoạt, đa dạng, phong phú, các góc hoạt động mang tính mở giúp trẻ dễ
dàng lựa chọn và sử dụng đồ dùng đồ chơi để thực hành trải nghiệm.

+ Cần khuyến khích sự sáng tạo của trẻ trong hoạt động để giúp trẻ trải nghiệm,
khám phá sự vật, hiện tượng theo nhiều chiều hướng khác nhau giúp trẻ phát triển một
cách toàn diện. Ví dụ: Đối với chủ đề thế giới thực vật đây là chủ đề đa dạng về đối
tượng, do đó trước khi thực hiện tơi chỉ đạo giáo viên sưu tầm vật liệu, phế thải tận
dụng như: giấy gói hoa, võ hộp sữa để làm chậu cây, hàng rào…để minh họa cho các
bài thơ, câu chuyện và sử dụng trong các góc hoạt động tạo hứng thú cho trẻ tham gia
các hoạt động. Ngoài ra hướng dẫn giáo viên sưu tầm hoa, các loại cây để ươm và cho
trẻ quan sát sự phát triển của cây. Phân loại cây khác nhau, cùng với đồ dùng, đồ chơi
trong lớp, đồ dùng đồ chơi ngoài trời như: cây xanh, luống rau, bồn hoa phong phú, đa
dạng cũng đã góp phần kích thích trẻ hứng thú quan sát những sự thay đổi theo ngày,
theo mùa của các lá trên cùng 1 cây hoặc tìm ra sự giống và khác nhau giữa cây này và
cây khác….Từ đó hình thành cho trẻ một số kỹ năng trong việc chăm sóc cây như tưới
nước, nhổ cỏ, xới đất… Qua những hoạt động này tạo cho trẻ có ý thức xây dựng mơi
trường xanh, sạch, đẹp và thân thiện.
- Trong quá trình chỉ đạo giáo viên thực hiện, tôi thường xuyên kiểm tra đánh giá
chất lượng để các nhóm lớp phải đạt yêu cầu như sau:
+ Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại các nhóm lớp phải
đảm bảo tính thẩm mỹ, an toàn cao, phải hợp vệ sinh cho trẻ, khuyến khích sử dụng các
sản phẩm tự làm bằng nguyên vật liệu phế thải.
+ Việc sắp xếp, bố trí, sử dụng các góc hoạt động và hướng dẫn trẻ hoạt động
góc một cách hợp lý cũng như tạo ra không gian cho trẻ hoạt động là một nhiệm vụ vô
cùng quan trọng của giáo viên những kiến thức cần thiết cho việc xây dựng và thiết lập
môi trường giáo dục một cách khoa học.
7


Ví dụ: Đối với hoạt động học tơi chỉ đạo giáo viên xây dựng hoạt động một
cách phù hợp nhằm phát huy mọi khả năng của trẻ, cho trẻ tự khám phá, trải nghiệm và
tự đặt ra câu hỏi và trả lời các câu hỏi theo khả năng của trẻ sau đó giáo viên gợi ý, mở
rộng thêm…

Đối với hoạt động góc tơi chỉ đạo giáo viên bố trí sắp xếp góc chơi phù hợp,
khơng gây tiếng ồn giữa các góc để cho trẻ tập trung hồn tồn vào vai chơi của mình
mà khơng bị chi phối bởi các góc khác.
Đối với góc xây dựng phải ở nơi thuận tiện cho việc đi lại, giao lưu với các
nhóm bạn và khơng ảnh hưởng đến các nhóm chơi n tĩnh.
+ Trong quá trình hướng dẫn trẻ họat động giáo viên tổ chức điều khiển, hổ trợ
đúng lúc, đặc biệt không làm thay trẻ song giáo viên phải là người khuyến khích trẻ
tích cực tương tác giữa trẻ với trẻ với đồ dùng học liệu, đảm bảo khai thác một cách
triệt để đồ dùng, học liệu đã chuẩn bị sẳn.
Bằng cách chỉ đạo tại các lớp điểm và nhân rộng đại trà trong các nhóm lớp đã
xây dựng và thiết lập được môi trường giáo dục một cách phong phú, đa dạng, hấp dẫn
và an toàn đối với trẻ.
2.2.4. Biện pháp tiến hành kiểm tra đánh giá kết quả xây dựng môi trường giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm.
Đối với người làm cơng tác chỉ đạo thì cơng tác kiểm tra đánh giá kết quả thực
hiện xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm của giáo viên là việc làm
thường. Ngồi việc thường xun đơn đốc giáo viên tạo môi trường cho trẻ trong các
hoạt động hàng ngày, tôi còn kiểm tra giáo viên bằng phiếu đánh giá sau mỗi chủ đề
một mặt để giúp giáo viên điều chỉnh những điểm chưa phù hợp, chưa hợp lý trong quá
trình thực hiện, mặt khác đánh giá chất lượng thực hiện chuyên đề, chuyên môn. Sau
mỗi chủ đề tôi công bố kết quả thự hiện của từng nhóm lớp trong buổi sinh hoạt chun
mơn mục đích giúp giáo viên thấy được năng lực thực sự của mình, của đồng nghiệp để
phấn đấu hơn nữa ở những chủ đề tiếp theo. Để làm tốt cơng tác này tơi phải có sự
đánh giá một cách công bằng, khách quan và khoa học.
Công tác đánh giá phải chỉ ra được mặt tích cực và hạn chế của từng giáo viên,
từng nhóm lớp từ đó phát huy hơn những mặt tích cực mà giáo viên đã làm được và
hạn chế tối thiểu những nhược điểm mà trong quá trình tổ chức thực hiện giáo viên đã
mắc phải, góp phần vào việc tạo dựng và thiết lập môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm phải thực sự hấp dẫn trẻ mang lại hứng thú cho trẻ giúp trẻ hoạt động đạt kết
quả cao nhất.

2.2.5. Biện pháp tăng cường tham mưu đầu tư cơ sở vật chất, xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
Như chúng ta thấy đối với trẻ mầm non thì việc đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết
bị dạy học là việc làm không thể thiếu trong các hoạt động, chúng ta khơng thể giáo
dục trẻ một cách có hiệu quả nếu như chúng ta không được trang bị cơ sở vất chất một
cách đầy đủ. Vì vậy cơng tác tham mưu xây dựng cơ sở vật chất, bổ sung trang thiết bị
đồ dùng, đồ chơi có vai trị vô cùng quan trọng trong một nhà trường.
8


Đầu năm học 2019 – 2020 tôi đã tham mưu với hiệu trưởng nhà trường bổ sung
thêm thiết bị, đồ dùng đồ chơi cho các nhóm lớp phục vụ cho việc tổ chức các hoạt
động giáo dục trẻ như: Ti vi, tài liệu, sách báo, các nguyên liệu…Để tạo ra đồ dùng, đồ
chơi trong các góc chơi của trẻ tạo điều kiện cho trẻ được khám phá, được trải nghiệm
qua việc trẻ được thực hành tại lớp học của mình.
2.2.6. Biện pháp tuyên truyền phối kết hợp với cha mẹ học sinh, các lực
lượng xã hội để xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
Môi trường giáo dục thực sự rất quan trọng trong việc định hướng và kích thích
trẻ khám phá nhằm thỏa mãn nhu cầu học hỏi, vui chơi của trẻ, giúp trẻ phát triển tồn
diện. Mơi trường giáo dục là yếu tố quyết định chất lượng học tập của trẻ. Để công tác
xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả cao thì chúng ta
khơng thể khơng nhắc đến một bộ phận quan trọng quyết định đến sự phát triển của nhà
trường ngày hơm nay, đó là hội cha mẹ học sinh.
Thông qua các buổi họp phụ huynh, các hội thi, thông qua hệ thống bảng biểu,
bảng tuyên truyền và những buổi gặp gỡ, nói chuyện với hội cha mẹ học sinh, nhà
trường đã tuyên truyền rộng rãi đến cha mẹ học sinh về tầm quan trọng của việc thiết
lập môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Từ đó giúp cha mẹ học sinh hiểu được
đặc điểm phát triển của con mình, biết được con cần gì? Nhu cầu hoạt động và vui chơi
của con như thế nào? Cần kết hợp với cơ giáo những gì để con có được mơi trường
hoạt động thân thiện, an tồn, giúp con phát triển toàn diện.

Ngoài việc chia sẻ với giáo viên về cách thức, về phương pháp giáo dục trẻ, cha
mẹ học sinh còn ủng hộ về vật chất, sức lao động để cải tạo môi trường; ủng hộ nguyên
vật liệu để giáo viên và học sinh thiết kế, sáng tạo ra đồ dùng đồ chơi phục vụ cho việc
dạy và học đạt kết quả tốt của trẻ.
Năm học 2019-2020 ban giám hiệu nhà trường đã phối hợp với cha mẹ học sinh
để hỗ trợ về vật chất lẫn tinh thần để nhà trường và học sinh tham gia các hội thi cấp
trường, cấp huyện, cấp tỉnh đồng thời trao giải thưởng để động viên khuyến khích tinh
thần của các em học sinh và giáo viên.
2.2.7. Tổ chức thực hiện có hiệu quả các hội thi:
Những năm gần đây việc tổ chức các hội thi là việc làm hết sức cần thiết và đem
lại hiệu quả cao trong giáo dục. Hội thi là đỉnh cao của phong trào thi đua dạy tốt học
tốt, mà nhiệm vụ của người cán bộ quản lý trong trường mầm non là quản lý, chỉ đạo
thực hiện tốt các hoạt động của nhà trường. Xác định rõ mục đích, các tiêu chí vạch
định kế hoạch cụ thể đặc biệt chú trọng xây dựng kế hoạch tổ chức các hội thi và chỉ
đạo thực hiện các hội thi có hiệu quả, nhằm khêu gợi tính sáng tạo lòng say mê nghề
nghiệp trong đội ngũ giáo viên, phát huy tinh thần tự học, tự bồi dưỡng nâng cao năng
lực sư phạm cho bản thân. Việc xây dựng kế hoạch và chỉ đạo tổ chức tốt hội thi cần
khoa học có sự đầu tư thích đáng và được sự tham gia bàn bạc, thảo luận đồng tình nhất
trí cao của tồn thể đội ngủ giáo viên, phải làm cho cán bộ giáo viên thấy được tham
gia hội thi là nhu cầu, động lực, là yếu tố cần thiết, trau dồi năng lực sư phạm cho bản
thân.
9


Để tổ chức hội thi có kết quả cao thì cần xây dựng kế hoạch tổ chức hội thi. Kế
hoạch là toàn bộ các hoạt động được sắp xếp thực hiện trong một khoảng thời gian nhất
định. Xác định mục đích yêu cầu của hội thi, đối tượng tham gia.
Chuẩn bị tốt các điều kiện phục vụ cho hội thi như chuẩn bị biểu điểm chấm thi,
chuẩn bị kinh phí tổ chức hội thi, thời gian tổ chức, thành lập BGK hội thi, tổ chức
chấm thi...Quy trình hội thi được chuẩn bị chu đáo kỷ lưỡng có sự phối hợp chặt chẽ

giữa các tổ chức đoàn thể trong nhà trường và hội phụ huynh để kiểm tra, giám sát quá
trình thực hiện có chất lượng, đẩy mạnh phong trào thi đua trong nhà trường và đặc biệt
là sự hưởng ứng của các bậc phụ huynh và các cháu hồ hởi phấn đấu khi tham gia hội
thi đạt kết quả cao ở cấp trường, cũng như cấp Huyện, nhằm góp phần nâng cao chất
lượng hoạt động tích cực ở trẻ.
Trong năm qua chúng tôi đã tổ chức được các hội thi có kết quả gây ấn tượng
trong phụ huynh và địa phương, như hội thi hội thi “Xây dựng môi trường giáo dục lấy
trẻ làm trung tâm” cấp trường, hội thi “góc phát triển vận động” cấp trường ở tất cả các
điểm trường với sự tham gia của các bậc phụ huynh trong việc hỗ trợ với giáo viên chủ
nhiệm để xây dựng mơi trường, góc chơi đạt kết quả khá cao.
Ví dụ: Các lớp đã huy động phụ huynh trồng cây xanh tạo bóng mát cho trẻ hoạt
động ngồi trời, có nhiều thảm cỏ cho trẻ chơi, các bồn hoa cây cảnh được bố trí hợp
lý, thân thiện cho giáo viên tổ chức các trò chơi. Khu chơi “Cát, nước” xây dựng bể
rộng, có đủ các loại đồ chơi như cần câu, rổ, rá, cá, ốc, cua, cát, đá….để trẻ trải
nghiệm. Vườn rau bố trí theo luống để trẻ tham quan chăm sóc. Phụ huynh đã đống góp
những nguyên vật liệu, phế liệu có ở nhà để giáo viên làm những đồ chơi ở góc chơi
vận động phong phú để trẻ hoạt động.
2.3 Kết quả đạt được:
Việc sử dụng những biện pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm tại trường mầm non một cách linh hoạt, sáng tạo trong năm học
2019 -2020 công tác xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đã thu được
kết quả khả quan như sau:
+ Đối với giáo viên:
Trong quá trình chỉ đạo thực hiện công tác xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm, bản thân đã tìm tịi nghiên cứu và truyền đạt cho giáo viên những kiến
thức và kĩ năng cơ bản trong việc xây dựng và khai thác mơi trường cho trẻ hoạt động
một cách tích cực, nhờ đó đã kích thích sự say mê sáng tạo của giáo viên trong cơng tác
xây dựng mơi trường. Vì vậy mà mơi trường giáo dục trong và ngồi lớp học của các
lớp trong toàn trường ngày càng đa dạng và phong phú hơn đối với trẻ.
Bảng khảo sát giáo viên sau khi áp dụng SKKN

Tổng số
Mức độ đạt được
giáo viên
TT
Tiêu chí khảo sát
Trung
được
Tốt
Khá
Yếu
bình
khảo sát
1
Sáng tạo trong việc thiết lập mơi
22
18
4
10


trường giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm phù hợp với chỉ đạo
Đổi mới hoạt động chăm sóc giáo
duc trẻ và đánh giá sự phát triển của
2
22
17
5
trẻ theo quan điểm giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm

Tổ chức, hướng dẫn trẻ khai thác và
3
sử dụng mơi trường giáo dục có hiệu
22
18
4
quả
Tạo cơ hội cho trẻ được bộc lộ hết
4
22
19
3
khả năng riêng của mình
+ Đối với trẻ:
- Hầu hết các trẻ đều rất hứng thú tham gia vào các hoạt động xây dựng môi
trường giáo dục.
- Trẻ ngày càng bộc lộ rõ sự say mê, chăm chú vào các đối tượng mà trẻ được
trực tiếp tạo ra. Cũng từ đó mà trẻ phát triển về mọi mặt như ngơn ngữ, tình cảm xã hội
và các kĩ năng cần thiết khác.
- Trẻ mạnh dạn tự tin nói lên suy nghĩ, ý định của mình khi tham gia tương tác
giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với đồ dùng đồ chơi trong quá trình hoạt
động.
Bảng khảo sát mức độ của trẻ sau khi áp dụng SKKN

TT

1

Tiêu chí khảo sát

Tổng số
trẻ được
khảo sát

Trẻ hứng thú, tích cực tham gia vào
việc thiết lập môi trường giáo dục
cùng với cô giáo và các bạn

Mức độ đạt được
Trung
Yếu
bình

Tốt

Khá

346

205

100

41

2

Trẻ chủ động tham gia vào các hoạt
động học tập, vui chơi theo quan
điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.

346

210

93

43

3

Trẻ thể hiện mối quan hệ thân thiện
với cô giáo, với bạn bè và môi
trường xung quanh.

346

226

80

40

+ Đối với hội cha mẹ học sinh.
11


Đa số phụ huynh đã mạnh dạn trao đổi và tham gia vào q trình chăm sóc giáo
dục trẻ một cách tự tin, khoa học và cởi mở hơn. Các bậc phụ huynh đã rất tích cực ủng
hộ nhà trường về ngày công lao động các phế liệu, giúp nhà trường trong công tác làm

đẹp khuôn viên trường lớp, trang trí sắp đặt mơi trường trong và ngồi lớp đáp ứng yêu
cầu xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm. Điều đáng mừng là đa số các bậc
phụ huynh có hiểu biết hơn về giáo dục mầm non, bởi vì chính họ là những người tham
gia vào q trình chăm sóc giáo dục trẻ, hơn ai hết họ đã hiểu được con em họ đến
trường làm gì, được gì chứ khơng đơn thuần là trường mầm non là chỉ trông trẻ, hiểu
hơn về công việc, nhiệm vụ của giáo viên mầm non, từ đó có sự chia sẻ cảm thông và
ủng hộ hơn.

3. PHẦN KẾT LUẬN
3.1. Ý nghĩa của đề tài
Trong thời gian qua từ thực tiễn công tác quản lý chỉ đạo, kết hợp những biện pháp
đã áp dụng trong sáng kiến kinh nghiệm, tôi đã chỉ đạo cho các giáo viên ở các nhóm
lớp trong trường mầm non xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu
12


quả cao, góp phần quan trọng nâng cao chất lượng hiệu quả giáo dục trong nhà trường
nói riêng và giáo dục mầm non trong huyện nói chung.
Giáo viên đã chủ động hơn trong cách bố trí, sắp xếp, thay đổi, tạo sự mới lạ, hấp
dẫn cho trẻ, thu hút trẻ vào các hoạt động hiệu quả cao nhất. Và họ đã hiểu rõ hơn về
môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm và tầm quan trọng của việc xây dựng, thiết
lập môi trường cho trẻ hoạt động.
Trẻ tự tin, chủ động, tích cực và hứng thú tham gia các hoạt động, đặc biệt là các
hoạt động vận động bằng thân thể và các giác quan dưới nhiều hình thức khác nhau,
giúp cho quá trình tiếp thu tri thức của trẻ được dễ dàng hơn, trẻ phát triển một cách
toàn diện hơn.
3.2. Kiến nghị:
Đối với giáo viên cần ý thức tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chun
mơn, tay nghề. Có mối quan hệ giữa phụ huynh và nhà trường để xây dựng môi trường
giáo dục thân thiện hiệu quả trong cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ.

Đối với phụ huynh cần đầu tư nhiều thời gian trong việc chăm sóc giáo dục trẻ
tại gia đình.
Đối với cấp xã cần quan tâm và tạo điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị cơ
bản để nhà trường, giáo viên có điều kiện thuận lợi thực hiện nhiệm vụ của mình.
Đối với lãnh đạo Phịng giáo dục cần tăng cường tổ chức bồi dưỡng chuyên môn
trong các dịp hè để giáo viên có cơ hội học tập tốt hơn. Tạo nhiều cơ hội để cán bộ giáo
viên được giao lưu, tham quan, học tập việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở các trường bạn, huyện bạn.
Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân, có lẽ cũng khơng thể tránh khỏi
những thiếu sót. Rất mong nhận được sự góp ý, nhận xét của Hội đồng khoa học để bản
thân có được những kinh nghiệm quý báu giúp cho việc chỉ đạo xây dựng mơi trường
học tập an tồn hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng giáo dục ngày càng tốt hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn./.

NHẬN XÉT HỘI ĐỒNG KHOA HỌC NHÀ TRƯỜNG
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
13


....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

NHẬN XÉT HỘI ĐỒNG KHOA HỌC PHÒNG GD & ĐT
……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

14


…………………........................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
……………………………………………………………………………………………………………
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
……………………………………………………………………………………………………………
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
…………………........................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI: “Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường

giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non”

Họ và tên: Nguyễn Thị Huyền
Chức vụ: P. hiệu trưởng
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Tân Thủy

15

Lệ Thủy, tháng 5 năm 2020


CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

NHẬN XÉT HỘI ĐỒNG KHOA HỌC NHÀ TRƯỜNG
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI: “Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường

giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non”
NHẬN XÉT HỘI ĐỒNG KHOA HỌC PHÒNG GIÁO DỤC
……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

Lệ Thủy, tháng 05 năm 2020

16

……………………………………………………………………………

17