(Sáng kiến kinh nghiệm) một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 6 tuổi năm học 2019 2020

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lâp - Tự do - Hạnh phúc

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:" MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG
CHO TRẺ 5 - 6 TUỔI"

Quảng Bình, tháng 4 năm 2020


CỘNG HÒA XA HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lâp - Tự do - Hạnh phúc

`

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG
CHO TRẺ 5-6 TUỔI"

Họ và tên: Châu Thị Phương
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị cơng tác: Trường mầm non An Thủy

Quảng Bình, tháng 4 năm 2020


1. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Như chúng ta đã biết kỹ năng sống là những kỹ năng cần có cho hành vi
lành mạnh cho phép bạn đối mặt với những thách thức của cuộc sống hằng ngày,
kỹ năng sống bắt nguồn từ cuộc sống, nhưng không phải chỉ là những kỹ năng

để sống mà là công cụ để một người đạt đến thành công trong cuộc sống cá
nhân, công việc và cuộc sống xã hội và cách mỗi người sử dụng công cụ ấy sẽ tạo ra
ra sự khác biệt. Vì vậy, kỹ năng sống hiểu theo cách cụ thể hơn là cơng cụ để tối ưu
hóa tính khí của mỗi người, giúp cho họ làm chủ bản thân, biết điều tiết các nhu cầu
và nguyện vọng của chính mình và hoạch định con đường đi riêng để đạt đến thành
công.
Đối với trẻ Mầm non, chúng ta muốn con trẻ lớn lên trở thành những con
người tốt, sống có sức khỏe, bản lĩnh, có đủ phẩm chất và năng lực làm việc,
trước hết chúng ta phải nhìn nhận lại bản thân mình trước khi dạy trẻ: bản thân
chúng ta cần gì? thiếu gì? dựa vào cái gì để thành cơng? thì hãy dựa vào đó mà dạy
cho những đứa tre của chúng ta những điều y như thế.
Việc xây dựng kỹ năng sống cho trẻ khơng gì hơn là tạo cho trẻ có cơ hội
để trẻ được trải nghiệm, khám phá, thích nghi và hướng dẫn cho trẻ cách tự thể
hiện mình. Có như thế thì chúng ta mới có thể có những người lao động chủ
động, tích cực, hịa đồng và đầy đặc biệt như chúng ta hằng mong đợi.
Xã hội hiện nay đã và đang làm thay đổi cuộc sống của con người, nhiều vấn đề phức
tạp liên tục nảy sinh. Bên cạnh những tác động tích cực, cịn có những tác động tiêu
cực, gây nguy hại cho con người, đặc biệt là trẻ em. Nếu mỗi người trong đó có trẻ
em khơng có những kiến thức cần thiết để biết lựa chọn những giá trị sống tích cực,
khơng có những năng lực để ứng phó, để vượt qua những thách thức mà hành động
theo cảm tính thì rất dễ gặp trở ngại, rủi ro trong cuộc sống. Do đó, việc hình thành kỹ
năng sống cho mọi người nói chung và trẻ em nói riêng đang trở thành nhiệm vụ quan
trọng.
Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non nhằm giúp trẻ phát triển hài hịa, tồn
diện về nhân cách. Cung cấp cho mỗi trẻ những kiến thức cần thiết về kỹ năng sống
để các em sống sao cho lành mạnh và có ý nghĩa. Giúp các em hiểu, biến những kiến
thức về kỹ năng sống được cung cấp thành hành động cụ thể trong quá trình hoạt
động thực tiễn với bản thân, với người khác, với xã hội, ứng phó trước nhiều tình
huống, học cách giao tiếp, ứng xử với mọi người, giải quyết mâu thuẫn trong mối
quan hệ và thể hiện bản thân một cách tích cực. Vì vậy việc hình thành và phát triển

kỹ năng sống cho trẻ mầm non chính là một sự chuẩn bị quan trọng nhất, là một nền
tảng giúp hình thành nên cách sống tích cực của trẻ. Với những tình huống gần gũi
với trẻ như: Giữ vệ sinh cá nhân và bảo vệ thân thể; Nhận biết được những điều an
toàn hay nguy hiểm với bản thân; biết ứng phó với những tình huống bất ngờ; biết
ứng xử văn minh, lịch sự…
Chính vì vậy, việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non ngày càng trở nên
thiết yếu nhằm góp phần đào tạo “con người mới ” với đầy đủ các mặt: “đức, trí, thể,
mỹ” . Ở mỗi lứa tuổi thì trẻ cần có những sự tác động khác nhau đến kỹ năng sống
của trẻ. Chăm sóc và giáo dục trẻ từ lứa tuổi mầm non chính là cơ sở giúp trẻ phát
triển toàn diện về cả thể chất lẫn tinh thần, là nền tảng giúp cho q trình học tập sau
này của trẻ.
Để giúp trẻ có kỹ năng sống khơng có nghĩa là phải dạy trẻ những gì quá tầm
hiểu biết của trẻ, mà chúng ta giúp trẻ trải nghiệm những gì gần gũi với cuộc sống
hàng ngày của trẻ như: làm việc, sinh hoạt, vận động, giao tiếp trong cuộc sống, xoay
quanh bản thân, gia đình, và mơi trường xã hội, những người lạ khơng quen biết...Để
giúp trẻ càng ngày càng ngày càng hoàn thiện bản thân mình, phát triển một cách
tồn diện về mọi mặt tốt hơn, và trẻ sẽ có ứng phó linh hoạt với sự thay đổi, bất ngờ
của cuộc sống.
Đối với trẻ 5 tuổi đã có những bước đầu về một số kỹ năng sống đơn giản như
chào hỏi, đi đứng , ăn ngủ, mặc áo quần, giầy dép .... Tuy nhiên trẻ chưa được mạnh
dạn tự tin, khả năng giao tiếp, khả năng tự phục vụ kém, trong khi tham gia các hoạt
động trẻ chưa đoàn kết, hợp tác trong khi học và chơi .
Vì vậy tơi đã quyết định chọn đề tài:" Một số biện pháp giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ 5 - 6 tuổi"
* Điểm mới của đề tài
Xuất phát từ vai trò quan trọng của “Giáo dục kỹ năng sống” đối với trẻ, tôi
thấy việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là một việc làm vơ cùng quan trọng và có ý
nghĩa. Nhưng làm thế nào để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ một cách có hiệu quả?

nhất là đối với trẻ 5 tuổi khi trẻ sắp bước vào lớp một. Điều này quả không dễ dàng
đối với tất cả các giáo viên mầm non.
Với đề tài này tôi biết đã được nhiều đồng nghiệp nghiên cứu, nhưng với tơi đề
tài này nó có những điểm mới: Tơi dành sự quan tâm và hình thành ở trẻ những kỹ
năng sống như: Giáo dục kỹ năng sống sẽ bắt đầu khả năng tự phục bản thân, khả
năng tự tin giao tiếp với mọi người xung quanh, ứng phó, xử lý những tình huống
đúng sai đơn giản, khả năng làm việc theo nhóm....


1.2. Phạm vi áp dụng đề tài.
Đề tài: “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi" có khả năng
ứng dụng ở trường mầm non tôi đang công tác và các trường mầm non trong huyện
trong những năm học tiếp theo
2. PHẦN NỘI DUNG
2.1. Thực trạng.
Ngày nay khi xã hội phát triển, trình độ tri thức của trẻ được nâng lên gấp bội,
nhưng bên cạnh đó kỹ năng sống của trẻ dường như bị tụt lùi. Điều này càng thể hiện
rõ hằng ngày chúng ta dễ dàng bắt gặp trẻ 5 – 6 tuổi vẫn cịn được mẹ chăm bẩm từng
ly từng tí: từ việc vệ sinh cá nhân, mặc quần áo đến việc đút ăn. Những việc làm này
vơ tình sẽ làm mất dần kỹ năng sống ở trẻ. Từ những thực trạng đó gánh nặng giáo
dục ở nhà trường tăng lên gấp bội. Để góp phần giáo dục kỹ năng sống cho trẻ điều
quan trọng là chúng ta tạo được môi trường giáo dục cho trẻ. Đối với đứa trẻ kỹ năng
sống là rất cần thiết nếu khơng có kỹ năng sống thì sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong
hoạt động sinh hoạt hàng ngày cho đứa trẻ sau này.
Chính vì vậy trong quá trình thực hiện đề tài “Một số biện pháp giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi" ở tại lớp học của mình, bản thân tơi gặp những thuận lợi
và khó khăn sau:
* Thuận lợi :
Bản thân tơi được sự quan tâm, chỉ đạo của ban giám hiệu nhà trường về bồi
dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng sư phạm và cung cấp đầy đủ các trang thiết bị,

đồ dùng đồ chơi, nhất là hoạt động “Xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm”, đây
chính là những định hướng giúp giáo viên thực hiện rèn kỹ năng sống cho trẻ và
những kỹ năng cơ bản đầu tiên của trẻ mầm non cần rèn như: Rèn luyện kỹ năng tự
tin, rèn kỹ năng hợp tác, kỹ năng tò mò, kỹ năng giao tiếp, rèn kỹ năng tự phục vụ.
Trẻ đã học qua lớp bé và nhỡ nên đã có kiến thức và kỹ năng nhất định. Trẻ mạnh
dạn ham học hỏi và thích khám phá tìm hiểu thế giới xung quanh trẻ.
Sự chuyển tiếp sang tuổi mẫu giáo lớn liên quan đến sự thay đổi tâm lý và vị thế
của trẻ. Trẻ bắt đầu cảm nhận mình là người lớn nhất trong độ tuổi mầm non. Khả
năng kiềm chế ở độ tuổi này tốt hơn so với trước. Do vậy, trẻ có thể phục tùng mục
đích, nhiệm vụ, yêu cầu của người lớn.
*Khó khăn:
Chưa có nhiều tài liệu sách báo về việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ để giáo
viên nghiên cứu, tham khảo.


Đối với giáo viên chưa thực sự chủ động trong việc tự học, tự nghiên cứu về
chuyên môn nghiệp vụ. Giáo viên có nhiều hạn chế về phương pháp tổ chức giáo dục
kỹ năng sống cho trẻ.
Một số trẻ còn vụng về, rụt rè, khả năng giao tiếp còn kém, thiếu mạnh dạn khi
bày tỏ ý kiến; khi phát biểu nói khơng rỏ ràng, trả lời cộc lốc, ít thể hiện các kỹ năng
của mình; vì thiếu kinh nghiệm nên khi làm việc gì trẻ có ý nghĩ sợ làm sai, sợ mình
khơng làm được, vì thế trẻ khơng muốn làm cũng như tự tin thể hiện kỹ năng của
mình đã có được.
Cha mẹ trẻ em ln nóng vội trong việc dạy con, do đó khi trẻ về nhà mà chưa
biết đọc, viết chữ, hoặc chưa biết làm tốn thì lo lắng một cách thái quá! Đồng thời lại
chiều chuộng, cung phụng con cái khiến trẻ khơng có kỹ năng tự phục vụ, trẻ quá phụ
thuộc vào ba mẹ.
* Kết quả khảo sát thực tế : Khi chưa thực hiện đề tài kết quả như sau:
Số trẻ
TT Khả năng

Đạt
KS
1
+ Mạnh dạn tự tinh
10/20
50%
2
+Kỹ năng hợp tác
11/20
55%
3
+ Kỹ năng trong giao tiếp
10/20
50%
4
+Kỹ năng tự lập, tự phục vụ
12/20
60%
5
+ Kỹ năng xử lí tình huống
8/20
40%
6
+Kỹ năng thích khám phá học hỏi
9/20
45%
Từ kết quả khảo sát trên tôi thấy kết quả khá thấp. Vì vậy, tơi đã suy nghĩ làm
thế nào để trẻ 5- 6 tuổi có kỹ năng sống nhằm đáp ứng với nhu cầu hiện nay, nên tôi
đã tập trung vào một số biện pháp sau:
2.2. Các giải pháp

* Giải pháp 1: Nâng cao nhận thức về việc dạy trẻ kỹ năng sống cho giáo
viên mầm non
Việc dạy kỹ năng sống cho trẻ trong trường mầm non rất quan trọng. Vì vậy
bắt buộc giáo viên phải có các kỹ năng cơ bản để giảng dạy để có thể truyền đạt cho
trẻ hiểu và hình thành cho trẻ những kỹ năng sống cần thiết cho trẻ.
Đầu năm học, giáo viên trong nhà trường được ban giám hiệu nhà trường bồi
dưỡng chuyên môn qua các tiết dự giờ, thảo luận, trực tiếp dạy trẻ về các tiết học dạy
trẻ kỹ năng sống ở trường bạn cũng như ở trong trường, qua đó giúp giáo viên hiểu
được và rèn cho trẻ những kỹ năng đó thì khơng chỉ bằng lời nói mà phải bằng hành


động thực tế và trong các hoạt động vui chơi của trẻ. Vì thế, khi trẻ tiếp thu được
những kỹ năng giao tiếp xã hội và các hành vi ứng xử cơ bản, thì trẻ sẽ nhanh chóng
sẵn sàng và có khả năng tập trung một cách tốt nhất.
* Giải pháp 2: Giáo dục những kỹ năng sống cơ bản cần dạy trẻ 5 -6 tuổi:
Các kỹ năng sống được học tốt nhất thơng qua các hoạt động tích cực của trẻ,trẻ
thường học các hành vi thông qua việc bắt chước, nhập tâm, qua luyện tập thực hiện
hàng ngày, lâu dần trở thành kỹ năng của trẻ. Thực tế kết quả của nhiều nghiên cứu
đều cho thấy các kỹ năng quan trọng nhất trẻ phải học vào thời gian đầu của năm học
là chính là những kỹ năng sống như: sự hợp tác, tự kiểm sốt, tính tự tin, tự lập, tò
mò, khả năng thấu hiểu và giao tiếp. Việc xác định được các kỹ năng cơ bản phù hợp
với lứa tuổi sẽ giúp bản thân tôi cũng như các giáo viên khác lựa chọn đúng những
nội dung trọng tâm để dạy trẻ .
+ Kỹ năng sống tự tin: Tự tin, lòng tự trọng là một trong những yếu tố rất quan
trọng giúp trẻ hình thành nhân cách của mình sau này. Kỹ năng sống này giúp trẻ luôn
cảm thấy tự tin trong mọi tình huống ở mọi nơi. Nếu được sự động viên khuyến khích
của cơ giáo, người lớn có ảnh hưởng tích cực và làm cho trẻ tin vào sức lực và khả
năng của mình. Hầu hết trẻ ở độ tuổi này đều cảm thấy tự tin và thể hiện bản thân
mình thơng qua sự khen ngợi kịp thời và thành tích.
Ví dụ 1: Ở lớp cũng như ở nhà cha mẹ hoặc cô giáo giao cho trẻ làm được một số

việc đơn giản hàng ngày như: Quét nhà, làm trực nhật, dọn bàn ăn hay làm vệ sinh cá
nhân…và trẻ sẽ tự tin cố gắng hoàn thành cơng việc được giao khi được khen ngợi và
động viên..
Ví dụ 2: Trên các tiết học âm nhạc tôi luôn cho trẻ đứng trước lớp để trẻ biểu diễn
âm nhạc. Đặc biệt là những trẻ tính tình cịn nhút nhát, rụt rè thì tơi ln dành thời
gian cho những trẻ đó. Qua đó trẻ sẽ dần dần hình thành thói quen tự tin trước đám
đông.
Ở trên lớp học tôi dành nhiều thời gian trị chuyện với trẻ bằng lời nói, cử chỉ
thể hiện cảm xúc, ánh mắt, nét mặt, sự quan tâm đặc biệt là ánh mắt, cử chỉ sẽ khiến
trẻ cảm nhận được thái độ, sự tin tưởng, tình cảm của người cùng giao tiếp. Và qua đó
trẻ sẽ có sự mạnh dạn tự tin hơn và trẻ sẽ phát triển được nhiều mặt như: phát triển
ngôn ngữ, tư duy, các chức năng tâm lí, tình cảm, kĩ năng giao tiếp ứng xử.
+ Kỹ năng sống hợp tác:
Tôi thấy trẻ ở lớp tôi kỹ năng sống hợp tác của trẻ đối với người lớn, chơi với
bạn có sự khác nhau. Có trẻ thì thích chơi với nhiều nhóm bạn, có trẻ thì thích chơi


với ít bạn.Nhưng sự hợp tác chơi với bạn có sự ổn định chắc chắn hơn. Trẻ thích chơi
với nhóm bạn nhiều hơn.
Qua các trò chơi, câu chuyện, bài hát tôi giúp trẻ học cách cùng làm việc với
bạn, cùng cô giáo đây là một công việc không nhỏ đối với trẻ lứa tuổi này. Khả năng
hợp tác sẽ giúp trẻ biết cảm thông, giúp đỡ và cùng làm việc với các bạn, với người
lớn.
Ở kỹ năng này chủ yếu tơi sử dụng trị chơi để dạy trẻ. Với biện pháp này
không chỉ cung cấp cho trẻ kiến thức một cách tự nhiên, đồng thời là cơ hội cho trẻ
hợp tác với nhau trong hoạt động, từ đó phát triển tính đồn kết, tương trợ giữa các trẻ
trong lớp.
Ví dụ 1: Góc xây dựng khi trẻ chơi trị chơi xây nhà cho bé thì tất cả các trẻ phải
hồn thành nhiệm vụ cơng việc của mình và để làm được điều đó tất cả trẻ cùng thảo
luận, phân cơng cơng việc cho nhau cùng nhau làm công việc được giao, cuối cùng trẻ

cùng nhau hoàn thiện những cái cuối cùng của cơng việc. Đó là một cách hợp tác
cùng làm việc.
- Trò chơi dân gian trẻ lĩnh hội được rất nhiều kiến thức và đặc biệt những kĩ năng
sống trong đó có kĩ năng hợp tác.
Ví dụ : Trị chơi dân gian “Kéo co” ở trò chơi này trẻ phải biết dùng sức mạnh
của bản thân và tập thể để kéo cho được bên kia ngã về phía mình. Vì vậy để chiến
thắng trong trị chơi này thì trẻ phải cùng hợp tác, đồn kết với nhau.
Kỹ năng thích tị mò, ham học hỏi: Đây là một trong những kỹ năng quan
trọng nhất cần có ở trẻ vào giai đoạn này là sự khát khao được học. Để rèn và phát
huy tốt kĩ năng này tôi đã sử dụng nhiều biện pháp khác nhau kết hợp các phương
pháp giáo dục như: Sử dụng lời nói; dùng tình huống; sử dụng trị chơi...
Ví dụ: tơi tạo ra một số tình huống thông qua xây dựng kịch bản thành 1 tiết học
kỹ năng sống cho trẻ : như trẻ bị lạc đường, hoặc trẻ gặp người lạ cho quà...qua đó
với sự giúp đỡ của cô, sự suy nghĩ của trẻ sẽ giúp trẻ có những suy nghĩ làm thế nào
để giải quyết xử lý huống đó cho hợp lý.
Với trị chơi khoa học là những trị chơi mang tính khám phá, thử nghiệm nhằm
cung cấp cho trẻ những tri thức tiền khoa học, khuyến khích và ni dưỡng trí tị mị,
ham hiểu biết, góp phần phát triển trí tuệ và chuẩn bị những kĩ năng nhận thức nhất
định.
Ví dụ : Khám phá “Sự kì diệu của nước”, tơi đã tổ chức cho trẻ chơi với nước
Với những chậu nước này các con có ý tưởng trị chơi gì với nước khơng? Cơ
cho trẻ tự suy nghĩ và tìm tịi để nêu ra các ý tưởng của mình..


+ Kỹ năng giao tiếp: Cách giao tiếp không chỉ quan trọng trong những năm đi học
của trẻ mà còn rất quan trọng cho cuộc sống sau này của trẻ. Vì thế cần quan tâm và
giúp trẻ tự nhiên từng bước một trong suốt chiều dài phát triển nhân cách của trẻ. Đối
với trẻ ở lứa tuổi này trẻ đã có một kỹ năng giao tiếp lịch sự đơn giản. Giáo viên cần
dạy trẻ biết thể hiện bản thân và diễn đạt ý tưởng của mình cho người khác hiểu, trẻ
cần cảm nhận được vị trí, kiến thức của mình trong thế giới xung quanh trẻ.

Ví dụ: Vào các giờ đón trả trẻ tơi trị chuyện cùng trẻ về cách giao tiếp để tự bảo
vệ mình:
- Nếu lạc đường con sẽ tìm đến ai để hỏi? Con hỏi như thế nào?
- Nếu có người lạ đụng chạm vào người con phải làm gì?
+ Kỹ năng tự lập: Trẻ sẽ lớn lên và sẽ ra ngồi vịng tay cha mẹ vì vậy chúng ta
phải dạy con trẻ tính độc lập ngay từ khi còn nhỏ. Và xác định được như vậy tôi đã
rèn cho trẻ một số kĩ năng tự phục vụ như: Kỹ năng phục vụ bản thân, kỹ năng thu
dọn đồ chơi, gấp quần áo, giúp cô sắp xếp bàn ăn, kỹ năng xử lý tình huống… và để
thực hiện tốt rèn kĩ năng này cho trẻ tôi chủ yếu sử dụng phương pháp tham gia các
hoạt động lao động.
Hằng ngày tơi cũng khuyến khích trẻ giúp cơ thu dọn đồ dùng, đồ chơi sau khi
học xong, giúp cô xếp bàn ăn, chia cơm cho bạn và tôi thay đổi cho tất cả trẻ đều
được tham gia.
Ví dụ: Đến giờ ăn thì những bạn được giao cơng việc như xếp bàn ăn, lấy bát thìa,
lấy khăn... thì các bạn ấy sẽ tự chủ động làm việc không cần sự nhắc nhở của cơ.
Hoạt động ngồi trời “Quan sát bồn hoa” tơi cho trẻ quan sát và trong bồn hoa
có giấy vụn, rác tôi lấy bỏ vào thùng rác và khuyến khích trẻ làm.
+ Bên cạnh đó, tơi dạy trẻ phải có văn hóa trong ăn uống qua đó dạy trẻ kỹ năng lao
động tự phục vụ, rèn tính tự lập như: Biết tự rửa tay sạch sẽ trước khi ăn, chỉ ăn uống
tại bàn ăn, biết cách sử dụng những đồ dùng, vật dụng trong ăn uống một cách đúng
đắn, ăn uống gọn gàng, không rơi vãi...
* Giải pháp 3: Tạo môi trường thuận lợi để dạy trẻ kỹ năng sống
Để có mơi trường dạy kỹ năng sống tốt cho trẻ tôi thực hiện như sau:
Tôi lên kế hoạch giáo dục, kế hoạch đánh giá trẻ bằng việc bảng đánh giá trẻ,
quan sát ghi chép hàng ngày từng chi tiết về sự tiến bộ của trẻ, các mối quan hệ với
cô, với bạn, ghi chép những kỹ năng trẻ đạt được trong mỗi ngày làm căn cứ, thước
đo để đánh giá cuối mỗi độ tuổi. Cũng từ biện pháp này, giáo viên sẽ có điều kiện lưu
trữ dữ liệu, sản phẩm để đánh giá trẻ, đồng thời có cơ sở để thay đổi, bổ sung các biện

pháp giáo dục từng trẻ vì trẻ con rất khác nhau và giúp trẻ hình thành các kỹ năng
sống..
Đối với một số phụ huynh việc dạy cho trẻ các kỹ năng sống cịn gặp nhiều
lúng túng. Tơi đã trang bị các bảng thông tin dành cho phụ huynh, các bậc cha mẹ có
thể đọc, quan sát theo dõi dễ dàng giúp nhà trường tuyên truyền đến cha mẹ của trẻ
những kết quả giáo dục ở con mình, tạo điều kiện cho giáo viên trao đổi hai chiều với
các bậc cha mẹ những vấn đề có liên quan đến trẻ, các thông tin của lớp, thông tin sức
khỏe, ngược lại các bậc cha mẹ có thể ghi chép những yêu cầu, đề nghị, thông tin cần
trao đổi với giáo viên.
Để tạo thói quen đọc sách cho trẻ tơi đã sưu tầm, trang bị tạo mơi trường đọc
sách cho trẻ như đóng các kệ sách thư viện tại góc học tập, trang trí đẹp với nhiều tên
gọi khác nhau theo chủ đề: “Thư viện trường mầm non”; “tủ sách gia đình”... thiết kế
phân chia nhiều ngăn để sách, truyện nhiều kích cở, vừa tầm trẻ. Khuyến khích các
bậc cha mẹ tăng cường đọc sách cho trẻ nghe.
Trang trí sân trường các khẩu hiệu nhắc nhở giáo viên, người lớn phải gương
mẫu như: “Mỗi cô giáo là tấm gương sáng về đạo đức, tự học, sáng tạo” bằng chính
hình ảnh giáo viên và học sinh của trường, đặc biệt chú ý đưa hình ảnh đẹp của các trẻ
giúp trẻ tự điều chỉnh hành vi, giúp trẻ thể hiện bản thân và luôn biết giữ gìn, là điều
kiện để khen ngợi sự cố gắng của trẻ.
* Giải pháp 4: Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mọi lúc mọi nơi.
Giáo dục kỹ năng sống là phải giáo dục trẻ mọi lúc, mọi nơi và cả trên tiết học,
nhằm hình thành cho trẻ những thói quen, hành vi có văn hố. Trên tiết học trẻ vừa
được cung cấp kiến thức vừa được giáo dục kỹ năng cần thiết.
Để việc làm có hiệu quả, tơi thực hiện nghiêm túc chế độ giờ giấc trong sinh
hoạt hàng ngày của trẻ. Qua đó trẻ sẽ dần dần có khả năng định hướng về thời gian
và làm viêc theo giờ giấc, có khả năng tuân thủ yêu cầu của người lớn. Tôi đã căn cứ
vào nội dung cụ thể của từng hoạt động để lựa chọn nội dung lồng ghép cho phù hợp.
Vào giờ đón trẻ, tơi lồng ghép giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ, kỹ năng xử lý
tình huống đơn giản cho trẻ như: gặp người lớn tuổi, gặp người lạ cho quà...Hoặc tôi
lồng ghép kỹ năng tự phục vụ bản thân và chấp hành quy định của lớp.

Ví dụ: Tơi dạy trẻ khi vào lớp trẻ biết cách đồ dùng đúng nơi quy định, không
tự tiện lấy và sử dụng đồ dùng của người khác, biết chào ba mẹ, biết chào cô và người
lớn khi đến lớp.
Thơng qua hoạt động có chủ định, đây là một trong những hoạt động để tơi tích
hợp có hiệu quả nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Tôi căn cứ vào nội dung của


từng tiết học để tích hợp một cách hài hồ, khơng ơm đồm, hoặc tơi có thể lên những
tiết dạy kỹ năng sống cho trẻ phù hợp với tình hình thực tế của lớp tơi:
Ví dụ 1: Qua tiết học KPXH: Dạy trẻ một số kỹ năng phục vụ bản thân. Qua
tiết học đó tơi dạy trẻ kỹ năng sau: Kỹ năng chăm sóc, phục vụ bản thân như biết lựa
chọn trang phục, mặc áo quần, đi giầy, dép ,đội mũ mà khơng cần sự giúp đỡ của
người lớn. Ngồi ra trẻ cịn có kỹ năng tự tin khi biểu diễn trang phục trước đơng
người...
Ví dụ 2: Qua tiết học kể chuyện: “Hai anh em” tôi kể chuyện cho trẻ nghe, đặt
câu hỏi đàm thoại. Cho trẻ nhập vai các nhân vật trong câu chuyện, giáo dục trẻ làm
việc theo nhóm, khơng tham lam ích kỷ, biết lắng nghe ý kiến của người khác, biết
tôn trọng, hợp tác với bạn bè, với những người xung quanh.
Thơng qua hoạt động ngồi trời tôi đã lồng ghép dạy trẻ nhiều kỹ năng khác
nhau.
Ví dụ: Tơi cho trẻ tham quan đồng lúa . Qua đó trẻ sẽ rất thích thú khi được
tìm tịi, học hỏi khám phá xung quanh và rèn cho một số kỹ năng kỷ luật, tự giác, giao
tiếp, xử lý một số tình huống xảy ra...
Vào giờ hoạt động góc, chúng ta biết rằng: “Trẻ học bằng chơi, chơi mà học”.
Vì thế qua việc tham gia chơi ở các góc thì các kỹ năng sống đựơc trẻ tiếp thu một
cách dễ dàng nhất. Trong quá trình vui chơi trẻ được tự do thể hiện mình nhiều nhất.
Từ việc vui chơi cũng giúp trẻ được ôn luyện, củng cố những kiến thức đã được học
của trẻ giúp trẻ ghi nhớ lâu nhất những gì trẻ tiếp thu được. Thơng qua chơi hình
thành những hành vi xã hội, hình thành những phẩm chất đạo đức quý giá và đúng
đắn. Do vậy không thể cho trẻ chơi tự do mà cô giáo hướng dẫn trẻ chơi để kịp thời

uốn nắn những hành vi chưa tốt của trẻ.
Ví dụ: Qua góc chơi "bán hàng: thơng qua trị chơi này trẻ hiểu được cơng việc của
người bán hàng và mua hàng trẻ còn phải biết thưa gửi lế phép. Trong trò chơi này trẻ
tự do hịa mình vào cuộc chơi. Qua đó thể hiện được khả năng, tích cách của trẻ và
rèn luyện cho trẻ kỹ năng lễ phép, tự tin giao tiếp, kỹ năng phân cơng cơng việc và kỹ
năng biết chơi đồn kết, hợp tác theo nhóm để hồn thành cơng việc của mình..
Khơng chỉ ở góc phân vai trẻ mới học được các kỹ năng sống mà ở tất cả các
góc chơi khác tôi luôn dành nhiều thời gian, tạo nhiều cơ hội cho trẻ trải nghiệm học
hỏi để rèn luyện thêm các kỹ năng sống khác.
Ngồi ra tơi cịn lồng ghép giáo dục kỹ năng sống cho trẻ vào các hoạt động
khác trong ngày như ăn phụ chiều, hoạt động chiều, vệ sinh, trả trẻ....Bằng việc tạo


tình huống có vấn đề để trẻ suy nghĩ và giải quyết qua đó trẻ được cũng cố các kỹ
năng của mình.
Bên cạnh đó tơi cịn xây dựng góc thực hành kỹ năng sống cho trẻ chơi thường
xuyên như: đổ nước vào chai to chai nhỏ, gắp hạt, đan tết tóc, đan nơng mốt, cách xâu
dây qua các đối tượng có khuyết nhỏ.....Đây là cơ hội tốt để giáo dục kỹ năng sống
cho trẻ.
Tóm lại, cần giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mọi lúc mọi nơi, đảm bảo tính liên
tục để mỗi kỹ năng, phẩm chất mới được hình thành sẽ trở thành thói quen, thành
thuộc tính vững chắc trong nhân cách trẻ. Tuy nhiên không nên lạm dụng tích hợp quá
nhiều sẽ làm ảnh hưởng đến kết quả của hoạt động chính cũng như sẽ gây tâm lý nặng
nề cho trẻ khi tham ra vào các hoạt động đó. Sau mỗi hoạt động, tơi nhận xét đánh giá
các kỹ năng đạt được trên trẻ bởi đây cũng là một trong những biện pháp giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ rất hiệu quả.
Ngồi ra, tơi thường tổ chức các trò chơi dân gian và các hoạt động văn nghệ,
vui chơi giải trí tích cực khác phù hợp với lứa tuổi của trẻ mầm non. Đưa ca dao hò
khoan Lệ Thuỷ vào chương trình giáo dục trẻ.
Tổ chức hoạt động nghệ thuật cho trẻ, tổ chức hoạt động phát triển tư duy để

phát triển kỹ năng giao tiếp, kỹ năng sống tự tin, phát triển tình cảm, nhận thức ở trẻ.
Đồng thời hàng tuần vào sáng thứ hai tổ chức cho toàn trường tập thể dục buổi sáng
qua những các nền nhạc, qua đó giúp trẻ phát triển kỹ năng vận động và giáo dục trẻ
lòng yêu quê hương, đất nước.
* Giải pháp 5: Tuyên truyền các bậc cha mẹ cách dạy trẻ kỹ năng sống trong
gia đình:
Với tơi hình thức này đạt hiệu quả rất cao trong các hoạt động. Hai giáo viên
trong lớp tích cực giao lưu với phụ huynh để có thể nắm bắt tình hình của trẻ, hoàn
cảnh sống của trẻ, trao đổi, tuyên truyền phụ huynh hiểu những việc nên và không nên
đối với trẻ để giúp trẻ có kỹ năng sống tốt, trẻ có kỹ năng tự bảo vệ bản thân, tự tin
trong cuộc sống.
Ở nhà cha mẹ nên dạy trẻ cách xử lý những tình huống bất trắc mà trẻ có thể
gặp phải dưới hình thức trị chuyện, tạo tình huống, gợi mở giúp trẻ tìm ra cách giải
quyết, khơng áp đặt, cấm đoán trẻ. Và từ những cách xử lý ở các tình huống cụ thể đó
trẻ có thể vận dụng với những tình huống khác trong thực tế hàng ngày mà trẻ gặp .
Dần hình thành cho trẻ những kinh nghiệm, những kỹ năng biết bảo vệ mình trong
cuộc sống sau này.


Một điều quan trọng mà các bậc cha mẹ nên dạy cho con đó là kỹ năng sinh
tồn. Để làm được điều đó, đầu tiên cha mẹ cần dạy trẻ tự phục vụ bản thân trước khi
đi học như: tự dậy đánh răng chải tóc, tự chọn trang phục, tự ăn uống, và tự cách đồ
dùng cửa mình trước khi vào lớp...Qua đó đã rèn luyện cho trẻ được khả năng tự phục
vụ bản thân không phụ thuộc vào ba mẹ.
Bên cạnh đó,cha mẹ cần dạy con các kỹ năng thốt hiểm và cách phịng tránh
tai nạn trong nhà là việc quan trọng hàng đầu.
Ngoài ra, những việc nhà nho nhỏ được con đảm nhận sẽ giúp giảm áp lực công
việc cho mẹ. Quét nhà, dọn nhà, lau bàn ghế … là việc bé 5 - 6 tuổi làm được rồi. Để
con làm vừa giúp con hiểu sự vất vả của cha mẹ, vừa giúp con hoàn thiện kỹ năng
sống cơ bản, đó là lợi ích ai cũng nhìn thấy.

Cha mẹ trẻ cũng cần dạy trẻ cách ăn uống lịch sự để trẻ có được những kỹ xảo,
thói quen sử dụng đồ dùng một cách chính xác và thuần thục và khéo léo, khơng chỉ
địi hỏi trẻ phải thường xun luyện tập, mà còn phải đáp ứng được những nhu cầu
của trẻ, đó là cung cấp cho trẻ những mẫu hành vi văn hóa, những hành vi đúng, đẹp,
văn minh của chính cha mẹ và những người xung quanh trẻ
* Kết quả đạt được
Từ những cố gắng nghiên cứu tài liệu, kinh nghiệm của bản thân, sự đồng
thuận hợp tác của tập thể sư phạm, sự ủng hộ tích cực của các bậc cha mẹ đã giúp tôi
đạt được một số kết quả trong việc dạy trẻ mầm non các kỹ năng sống cơ bản thể hiện
ở các kết quả sau:
+ Đối với trẻ:
Sau khi tiến hành những biện pháp trên tơi thấy trẻ đã có kỹ năng sống cần
thiết phù hợp với độ tuổi. Trẻ tham gia vào các hoạt động một cách tự tin mạnh dạn
giúp cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục của cô giáo đạt kết quả tốt.
Trẻ lớp tơi có sự chuyển biến rõ nét về việc hình thành các kỹ năng sống: giao
tiếp, hợp tác làm việc theo nhóm, thể hiện tinh thần đồng đội, biết chia sẻ, cư xử với
nhau một cách thân thiện, biết giải quyết vấn đề, giải quyết xung đột,…Và phát triển
những phẩm chất tốt đẹp như: tính kiên trì, tính trung thực, biết nhường nhịn, biết cư xử
đẹp khi thắng thua. Trẻ tự tin tham gia vào các hoạt động của trường lớp. Điều này
chứng minh rằng việc vui chơi bằng các trò chơi, các hoạt động cho trẻ thực hành trải
nghiệm cùng với các phương thức sử dụng đa dạng, linh hoạt đã giúp trẻ tiếp nhận kỹ
năng sống một cách hiệu quả. Trẻ đã biết chuyển hóa từ hoạt động thành ý thức, từ ý
thức thành kỹ năng. Và những kỹ năng sống đó sẽ phát triển bền vững và theo trẻ đến
suốt cuộc đời


+ Đối với các bậc cha mẹ:
Các bậc cha mẹ đã có thói quen liên kết phối hợp chặt chẽ với cô giáo trong
việc dạy trẻ các kỹ năng sống, trao đổi với giáo viên bằng nhiều hình thức thơng qua
bảng thông tin dành cho cha mẹ, bảng đánh giá trẻ ở lớp, sổ bé ngoan;

Giao tiếp giữa cha mẹ và con cái tốt hơn, đa số cha mẹ dịu dàng, ít la mắng trẻ,
thay đổi trong cách rèn kỹ năng cho trẻ, trẻ đã tự túc khi đi học, cha mẹ khơng cịn
phải xách cặp, cất dép cho con nữa..
Cha mẹ cảm thấy mản nguyện với thành công của trẻ, tin tưởng vào kết quả
giáo dục của nhà trường, chia sẻ những khó khăn của cơ giáo, cung cấp vật liệu, phụ
giúp giáo viên trang trí lớp, làm đồ chơi.
+ Đối với giáo viên và nhà trường
Cô giáo thường xuyên trò chuyện với trẻ, trả lời những câu hỏi của trẻ đặt ra
không la mắng, giải quyết hợp lý, cơng bằng với mọi tình huống xảy ra giữa các trẻ
trong lớp.
Trong giảng dạy, chú ý đến hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm nhiều hơn,
Mạnh dạn, tự tin điều khiển các cuộc họp phụ huynh học sinh, biết tự chuẩn bị,
phối hợp chặt chẽ, trao đổi thừơng xuyên với cha mẹ trẻ.
Trong các năm qua, nhà trường đã tổ chức nhiều phong trào, hội thi, lễ hội dành
cho trẻ như: Lễ hội trăng rằm, hội thi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian…
3. PHẦN KẾT LUẬN
3.1. Ý nghĩa của đề tài:
Việc rèn kỹ năng sống cho trẻ mầm non góp phần quan trọng trong sự nghiệp đào tạo
thế hệ con người tương lai của đất nước, trong đó trẻ 5- 6 tuổi là một lứa tuổi có vai
trị đặc biệt quan trọng.
Việc rèn kỹ năng sống tốt cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi là xây dựng và củng cố nền
tảng và những gì mà theo trẻ đến suốt cuộc đời, làm cơ sở tiền đề cho cuộc sống sau
này của trẻ. Giúp cho trẻ phát triển tâm sinh lý lứa tuổi, có sức khoẻ tốt, tự tin mạnh
dạn để học tập và sống tích cực, phát huy tốt khả năng và sở trường của mình. Giúp
trẻ có ý thức và khả năng thích nghi với cuộc sống, trẻ có thể làm chủ bản thân, sống
tích cực và hướng đến lối sống lành mạnh.
Cho nên rèn kỹ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi lúc trẻ đang ở trường mầm non đối
với giáo viên trong các hoạt động, cử chỉ, hành động, ăn măc, thói quen, nề nếp... của
trẻ. Rèn như thế nào, định hướng ra sao, để đạt được hiệu quả cao nhất, đó là vấn đề
quan trọng mà bất cứ ai làm công tác giáo dục trẻ đều phải chú ý.

Với vai trị là người làm cơng tác giáo dục tơi nhận thức đúng đắn về vai trị và
tầm quan trọng của công tác giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Qua việc áp dụng những
biện pháp mới, tôi thấy trẻ linh động hơn, nhanh nhẹn hơn, nhân cách ý chí tình cảm
của trẻ được hình thành. Bằng sự chủ động linh hoạt vận dụng các nội dung giáo dục
kỹ năng sống vào các hoạt động khác nhau làm cho trẻ hứng thú, tập trung, giúp trẻ
thể hiện được sự khéo léo, óc tưởng tượng, sự giao lưu giữa bạn bè. Giáo viên sáng
tạo hơn trong việc làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ, biết tìm ra các giải pháp để thực hiện
tốt chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Bản thân tôi sẽ cố gắng học hỏi hơn nữa để tìm
ra những giải pháp tối ưu nhằm đem lại kết quả tốt nhất cho trẻ.
Cần khẳng định việc đứa trẻ thích nghi nhanh hay chậm, hình thành những kỹ
năng sống diễn ra lâu hay mau phụ thuộc rất nhiều vào mức độ đúng đắn trong việc
chuẩn của người lớn đối với đứa trẻ và góp phần hình thành cho trẻ những hành vi
văn minh để dần dần hoàn thiện nhân cách tốt đẹp của truyền thống con người Việt
Nam phù hợp với mọi chuẩn mực đạo đức xã hội một cách tự nguyện.
3.2. Kiến nghị, đề xuất:
Từ những việc làm cụ thể và kết quả đạt được như vậy để nâng cao chất lượng
dạy kỹ năng sống cho trẻ ở các trường mầm non nói chung và trường mầm non nơi tơi
giảng dạy nói riêng. Tơi xin mạnh dạn đề xuất một số biện pháp nâng cao chất lượng
dạy kỹ năng sống cho trẻ. Cụ thể như sau:
* Đối với ban giám hiệu:
Ban giám hiệu thường xuyên tổ chức các buổi thao giảng về chuyên đề dạy trẻ
kỹ năng sống để giáo viên được trao đổi những vướng mắc trong việc dạy trẻ.
* Đối với giáo viên:
Thường xuyên thay đổi các hình thức và sử dụng các thủ thuật, giúp trẻ hứng
thú và hoạt động một cách tích cực.
Thường xuyên bổ sung và thay đổi linh hoạt các hình thức trong dạy kỹ năng
sống cho trẻ một cách sáng tạo.
Biết vận dụng biện pháp lồng ghép tích cực các hình thức tổ chức một cách

khoa học, nhẹ nhàng, thoải mái để khai thác tối đa hoạt động nhận thức về kỷ năng
sống cho trẻ.
Bản thân mỗi giáo viên không ngừng học tập, trau dồi kiến thức để nâng cao
chuyên mơn nghiệp vụ và trình độ nhận thức.
Trên đây là một số kinh nghiệm dạy trẻ kỹ năng sống mà tơi đã rút ra được
trong q trình giảng dạy nhằm giúp trẻ phát triển về mọi mặt đạo đức, nhân cách,
phẩm chất, thẩm mỹ, trí tuệ và ngơn ngữ. Đồng thời trong q trình viết vẫn cịn


những thiếu sót nhất định, tơi rất mong được sự góp ý xây dựng của các bạn đồng
nghiệp, các cấp lãnh đạo giúp tơi ngày càng có nhiều sáng kiến kinh nghiệm hay trong
giảng dạy bộ mơn u thích.
Tơi xin chân thành cảm ơn !