giao an tu chon sinh hoc 9 20122013

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (489.96 KB, 70 trang )

(1)Chủ đề 1 Bài tập về phép lai *Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ c¸c quy luËt cña Men §en. - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - Rèn luyện kỹ năng giải các bài tập về phép lai, biện Luận và viết sơ đồ lai. - GD ý thøc tù häc Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 1. bµi tËp lai mét cÆp tÝnh tr¹ng A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ c¸c quy luËt cña Men §en qua gi¶i c¸c bµi Lai 1 cÆp tÝnh tr¹ng . - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - Rèn luyện kỹ năng giải các bài tập về phép lai, biện Luận và viết sơ đồ lai. - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp vÒ lai 1 cÆp tÝnh tr¹ng D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: (KÕt hîp) IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên Hoạt động của học sinh A. BÀI TOÁN THUẬN: Cho biết Giải BT1: KG, KH của P -> Xác định tỉ lệ Theo giả thiết đề bài, ta có qui ước KG, KH của F. gen: A: quả đỏ; a: quả vàng. I. Phương pháp giải: (gọi A là gen qui định tính trạng quả đỏ - Dựa vào giả thiết đề bài, qui ước trội hoàn toàn so với gen a qui định tính gen. trạng quả vàng) - Từ KH của P -> Xác định KG của => Quả đỏ có kiểu gen: AA P. hoặc Aa (viết gọn: A-) - Lập sơ đồ lai -> Xác định KG của Quả vàng có kiểu gen: aa F -> KH của F. a. P: quả đỏ x quả đỏ II. Bài toán minh họa: - Trường hợp 1: P: (quả đỏ) AA x Bài tập 1: ở cà chua, quả đỏ là tính AA (quả đỏ) trạng trội hoàn toàn so với quả G: A A vàng. Hãy xác định kết quả về kiểu F1: AA gen, kiểu hình của con lai F1 trong + KG: 100% AA các trường hợp sau đây: + KH: 100% quả đỏ. a. P: quả đỏ x quả đỏ - Trường hợp 2: P: (quả đỏ) AA x b. P: quả đỏ x quả vàng Aa (quả đỏ) c. P: quả vàng x quả vàng. G: A A, a F1: AA : Aa + KG: 1AA : 1Aa + KH: 100% quả đỏ. - Trường hợp 3: P: (quả đỏ) Aa x Aa (quả đỏ) G: A,a A, a F1: AA : Aa : Aa : aa + KG: 1AA : 2Aa : 1aa + KH: 3 quả đỏ : 1 quả vàng. b. P: quả đỏ x quả vàng.

(2) - Trường hợp 1: P: (quả đỏ) AA x aa (quả vàng) G: A a F1: Aa + KG: 100% Aa + KH: 100% quả đỏ. - Trường hợp 2: P: (quả đỏ) Aa x aa (quả vàng) G: A,a a F1: Aa : aa + KG: 1Aa : 1aa + KH: 1quả đỏ : 1 quả vàng. c. P: quả vàng x quả vàng. - Sơ đồ lai: P: (quả vàng) aa x aa (quả vàng) G: a a F1: aa + KG: 100% aa + KH: 100% quả vàng. IV. Cñng cè: - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. -BTVN Bài tập: ở lúa, hạt gạo đục là tính trạng trội hoàn toàn so với hạt gạo trong. Cho cây lúa có hạt gạo đục thuần chủng thụ phấn với cây lúa có hạt gạo trong. a. Xác định kết quả thu được ở F1 và F2? b. Nếu cho cây F1 và F2 có hạt gạo đục lai với nhau thì kết quả thu được sẽ như thế nào? V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem l¹i néi dung c¸c §L cña Men §en - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 2. bµi tËp lai mét cÆp tÝnh tr¹ng(TT) A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ c¸c quy luËt cña Men §en qua gi¶i c¸c bµi Lai 1 cÆp tÝnh tr¹ng . - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - Rèn luyện kỹ năng giải các bài tập về phép lai, biện Luận và viết sơ đồ lai. - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh....

(3) C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp vÒ lai 1 cÆp tÝnh tr¹ng D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: (KÕt hîp) IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên BÀI TOÁN NGHỊCH: Cho biết tỉ lệ KG, KH của F -> Xác định KG, KH của P I. Phương pháp: - Xác định tỉ lệ KH của F. - Dựa vào tỉ lệ KH của F => KG của P => KH của P. + Tỉ lệ F1 = 3:1 => cả 2 cơ thể P đều có KG dị hợp về cặp tính trạng đang xét, tính trội hoàn toàn. + Tỉ lệ F1 = 1:2:1 => cả 2 cơ thể P đều có KG dị hợp về cặp tính trạng đang xét, tính trội không hoàn toàn. + F1 đồng tính trội => ít nhất 1 cơ thể P đồng hợp trội; F1 đồng tính lặn => cả 2 cơ thể P đều đồng hợp lặn. + Tỉ lệ F1 = 1:1 => 1 cơ thể P có KG dị hợp, cơ thể P còn lại có KG đồng hợp lặn về cặp tính trạng đang xét. - Xác định tương quan trội lặn, qui ước gen và lập sơ đồ lai minh họa. II. Bài toán minh họa: Bài tập2: ở chuột, gen qui định hình dạng lông nằm trên NST thường. Cho giao phối giữa 2 chuột với nhau thu được F1 là 45 chuột lông xù và 16 chuột lông thẳng. a. Giải thích kết quả và lập sơ đồ cho phép lai nói trên? b. Nếu tiếp tục cho chuột có lông xù giao phối với nhau thì kết quả sẽ như thế nào?. IV. Cñng cè:. Hoạt động của học sinh Giải BT2: a. - Xét kết quả F1 : chuột lông xù : chuột lông thẳng = 46 : 16 ≈ 3:1 Đây là tỉ lệ của định luật phân tính, tính trội hoàn toàn => Lông xù là tính trạng trội hoàn toàn so với tính trạng lông thẳng. - Qui ước: A: lông xù; a: lông thẳng. - F1 có tỉ lệ kiểu hình 3:1 => cả 2 cơ thể P đều có KG dị hợp: Aa(lông xù) x Aa(lông xù) - Sơ đồ lai minh họa: P: (lông xù) Aa x Aa (lông xù) G: A, a A, a F1: AA:Aa:Aa:aa + KG: 1AA : 2Aa : 1aa + KH: 3 chuột lông xù : 1 chuột lông thẳng. b. - Trường hợp 1: P: (lông xù) AA x AA (lông xù) G: A A F1: AA + KG: 100% AA + KH: 100% lông xù. - Trường hợp 2: P: (lông xù) AA x Aa (lông xù) G: A A, a F1: AA : Aa + KG: 1AA : 1Aa + KH: 100% lông xù. - Trường hợp 3: P: (lông xù) Aa x Aa (lông xù) G: A,a A, a F1: AA : Aa : Aa : aa + KG: 1AA : 2Aa : 1aa + KH: 3 lông xù: 1 lông thẳng..

(4) - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. -BTVN Bài tập: ở gà, gen qui định chiều cao của chân nằm trên NST thường. Gen B qui định chân cao, gen b qui định thân thấp. Xác định KG, KH của mỗi cặp bố mẹ và lập sơ đồ cho mỗi phép lai sau: a. F1 thu được có 100% cá thể chân cao. b. F1 thu được có 120 cá thể chân cao và 40 cá thể chân thấp. c. F1 thu được có 80 cá thể chân cao và 78 cá thể chân thấp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem l¹i néi dung c¸c §L cña Men §en - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 3. bµi tËp lai mét cÆp tÝnh tr¹ng(TT) A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ c¸c quy luËt cña Men §en qua gi¶i c¸c bµi Lai 1 cÆp tÝnh tr¹ng . - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - Rèn luyện kỹ năng giải các bài tập về phép lai, biện Luận và viết sơ đồ lai. - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp vÒ lai 1 cÆp tÝnh tr¹ng D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: (KÕt hîp) IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên. Hoạt động của học sinh. GV cho HS chép đề bài vào vở Bµi 1: ở lúa, tính trạng hạt gạo đục trội hoàn toàn. HS chép đề bài vào vở.

(5) so víi tÝnh tr¹ng h¹t g¹o trong. Cho cây lúa có hạt gạo đục thuần chủng thụ phÊn víi c©y lóa cã h¹t g¹o trong. a. Xác định kết quả thu đợc ởF và ở F b. Nếu cho cây F và cây F có hạt gạo đục nói trên lai với nhau thì kết quả thu đợc sẽ Gi¶i nh thÕ nµo? Q uy íc. * GV híng dÉn c¸ch gi¶i. -Gen A quy định hạt gạo đục -Gen a quy định hạt gạo trong. a) Xác định kết quả ở F và ở F Cây P thuần chủng hạt gạo đục cã kiÓu gen AA h¹t g¹o trong cã kiÓ gen aa GV yêu cầu các nhóm viết sơ đồ lai từ P -> KÕt qu¶ ë F vµ ë F F2 HS viết sơ đồ lai. GV nhËn xÐt. Các nhóm cử đại diện trình bày * Bµi 2: lªn b¶ng, nhãm kh¸c nhËn xÐt. ở cà chua, quả đỏ là tính chội hoàn toàn so víi qu¶ vµng. Hãy lập sơ đồ lai để xác định kết quả về kiÓu gen vµ kiÓu h×nh cña con lai F trong c¸c trêng hîp sau ®©y: -Trờng hợp 1: p : quả đỏ x quả đỏ -TrGiải ờng hợp 2: p : quả đỏ x quả vàng -Trờng Q uy ớc. hîp 3: p : qu¶ vµng x qu¶ vµng -Gen A quy định tính trạng quả * GV híng dÉn c¸ch gi¶i. đỏ -Gen a quy định tính trạng quả -Trờng hợp 1: p : quả đỏ x quả đỏ vµng. * Yªu cÇu HS viÕt c¸c kiÓu gen cã thÓ cã cña P : AA x AA P P : AA x Aa * Yªu cÇu HS viÕt c¸c phÐp lai cho mçi trêng P : Aa x Aa hîp? - HS lên bảng viết cho từng tr-Trờng hợp 2: p : quả đỏ x quả vàng êng hîp P : AA x aa -Trêng hîp 3: p : qu¶ vµng x qu¶ vµng P : Aa x aa P :aa x aa HS lµm t¬ng tù nh TH 1 & 2 . IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. -BTVN *ë bÝ, tÝnh tr¹ng qu¶ trßn tréi kh«ng hoµn toµn so víi tÝnh tr¹ng qu¶ dµi. Qu¶ bÇu dôc lµ t×nh tr¹ng trung gian gi÷a qu¶ trßn vµ qu¶ dµi. Cho giao phấn giữa cây có quả tròn và cây có quả dài, thu đợc F . Tiếp tục cho F giao phÊn víi nhau. a.Lập sơ đồ lai từ P đến F. b.Cho F lai phân tích thì kết quả đợc tạo ra sẽ nh thế nào về kiểu gen và kiểu h×nh? V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem l¹i néi dung c¸c §L cña Men §en - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng.

(6) Vũ Hồng Nhung. Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 4. bµi tËp lai mét cÆp tÝnh tr¹ng(TT) A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ c¸c quy luËt cña Men §en qua gi¶i c¸c bµi Lai 1 cÆp tÝnh tr¹ng . - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - Rèn luyện kỹ năng giải các bài tập về phép lai, biện Luận và viết sơ đồ lai. - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp vÒ lai 1 cÆp tÝnh tr¹ng D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: (KÕt hîp) IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên BT1: ở 1 loài sinh vật: Màu xanh của hoa đợc quy định bởi gen B, màu vàng đợc quy định bởi gen b. Gen T quy định hoa to, gen T quy định hoa nhỏ. Khi cho lai cây hoa vàng, to với hoa xanh, nhỏ ngời ta thu đợc kết quả nh sau: 48 cây hoa vàng, to. 52 cây hoa vàng, nhỏ. 46 cây hoa xanh, to. 54 cây hoa xanh, nhỏ. Hãy xác định kiểu gen của cây bố, mẹ và các con.. Hoạt động của học sinh * Theo giả thiết ta có: Gen B: Hoa xanh Gen T: Hoa to Gen b: Hoa vàng Gen t: Hoa nhỏ - Tính trạng màu hoa: xanh 46+54 1 vàng. 48+52. 1.  Đây là kết quả của phép lai phân tích: Bb x bb. - Tính trạng kích thước hoa: to 48+46 1 nhỏ. 52+54. 1.  Đây là kết quả của phép lai phân tích: Tt x tt. - Tỉ lệ phân li kiểu hình chung cho cả hai.

(7) tính trạng: (1 : 1) : (1 : 1) = 1 : 1: 1: 1 tơng đơng với tỷ lệ giả thiết 48: 52 : 46 : 54  Hai cặp tính trạng trên di truyền phân ly độc lập. * Kiểu gen P: Hoa vàng, to: bbTt xanh, nhỏ: Bbtt * Sơ đồ lai: P:. bbTt x Bbtt. G(p) bT, bt , Bt, bt F1 ♀ ♂. bT. Bt BbTt bt bbTt Tỉ lệ kiểu gen: 1 : 1 : 1 : 1 Kiểu hình: 1/4 Hoa xanh, to 1/4 Hoa xanh, nhỏ 1/4 Hoa vàng, to 1/4 Hoa vàng, nhỏ. bt Bbtt bbtt. IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. -BTVN a) ở một loài thực vật, với hai gen alen A và a, khởi đầu bằng một cá thể có kiểu gen Aa. Sau 2 thế hệ tự thụ phấn liên tục kết quả kiểu gen AA, aa và Aa sẽ chiếm tỷ lệ là bao nhiêu? b) Tại sao tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần gây ra hiện tượng thoái hoá nhưng phương pháp này vẫn được người ta sử dụng trong chọn giống? V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem l¹i néi dung c¸c §L cña Men §en - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung.

(8) Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 5. bµi tËp lai mét cÆp tÝnh tr¹ng(TT) A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ c¸c quy luËt cña Men §en qua gi¶i c¸c bµi Lai 1 cÆp tÝnh tr¹ng . - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - Rèn luyện kỹ năng giải các bài tập về phép lai, biện Luận và viết sơ đồ lai. - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp vÒ lai 1 cÆp tÝnh tr¹ng D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: (KÕt hîp) IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên Hoạt động của học sinh BT1 Giải : Cho 2 nòi chuột thuần chủng lông a. Biện luận và tìm kiểu gen của P : dài và lông ngắn giao phối với Vì P thuần chủng lông dài x Lông nhau . F1thu được toàn chuột lông ngắn .F1 thu được đồng tính lông dài dài .Biết rằng tính trạng màu lông  Lông dài là tính trạng trội . tuân theo định luật của Men den . Qui ước : A lông dài a. Biện luận và tìm kiểu gen của a lông ngắn . bố mẹ => Kiểu gen của P là : lông dài AA b. Cho F1 lai với chuột lông Lông ngắn aa ngắn . F 2 thu được kiểu gen Vậy P : AA (lông dài ) X aa ( lông ,kiểu hình như thế nào ? ngắn ) Sơ đồ lai : P : AA X aa Gp: A a F1 : 100% Aa ( Lông dài ) b. F1 lai với chuột lông ngắn Ta có lông ngắn là tính trạng lặn => Kiểu gen là aa Sơ đồ lai : F1x aa : Aa X aa G : A ,a a F2 : KG 50% Aa : 50% aa Bài tập 2: Ở loài dâu tây, quả đỏ là KH 50% lông tính trạng trội hoàn toàn so với dài : 50% lông ngắn quả trắng. Giải: a. Khi cho giao phấn giữa cây dâu a. Theo đề bài: P: quả đỏ x quả trắng tây có quả đỏ với cây có quả trắng, => F1: 100% quả hồng. F1 thu được các cây đều có quả Ta thấy P mang cặp tính trạng tương.

(9) màu hồng. Hãy giải thích để rút ra nhận xét về tính chất di truyền của tính trạng màu quả nói trên và lập qui ước gen. b. Hãy xác định kết quả về kiểu gen (KG) và kiểu hình (KH) của F1 khi thực hiện các phép lai sau đây: - P: quả đỏ x quả đỏ - P: quả hồng x quả hồng - P: quả đỏ x quả trắng - P: quả hồng x quả trắng - P: quả đỏ x quả hồng - P: quả trắng x quả trắng. phản, F1 đồng loạt xuất hiện quả hồng là tính trạng trung gian giữa quả đỏ và quả trắng của P. Vậy màu quả di truyền theo hiện tượng trội không hoàn toàn. Theo giả thiết đề bài, ta có qui ước gen: gọi A là gen qui định tính trạng quả đỏ trội không hoàn toàn so với gen a qui định tính trạng quả trắng => Quả đỏ có kiểu gen: AA; quả hồng có kiểu gen: Aa; Quả trắng có kiểu gen: aa b. Kết quả của F1: - Trường hợp 1: P: (quả đỏ) AA x AA (quả đỏ) G: A A F1: AA + KG: 100% AA + KH: 100% quả đỏ. - Trường hợp 2: P: (quả đỏ) AA x Aa (quả hồng) G: A A, a F1: AA : Aa + KG: 1AA : 1Aa + KH: 1quả đỏ: 1 quả hồng. - Trường hợp 3: P: (quả đỏ) AA x aa (quả trắng) G: A a F1: Aa : aa + KG: 1Aa : 1aa + KH: 1quả hồng: 1 quả trắng. - Trường hợp 4: P: (quả hồng) Aa x Aa (quả hồng) G: A,a A, a F1: AA : Aa : Aa : aa + KG: 1AA : 2Aa : 1aa + KH: 1 quả đỏ : 2 quả hồng : 1 quả trắng. - Trường hợp 5: P: (quả hồng) Aa x aa (quả trắng) G: A,a a F1: Aa : aa.

(10) + KG: 1Aa : 1aa + KH: 1 quả hồng : 1 quả trắng. - Trường hợp 6: P: (quả trắng) aa x aa (quả trắng) G: a a F1: aa + KG: 100%aa + KH: 100% quả trắng. IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem l¹i néi dung c¸c §L cña Men §en - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn: Ngày giảng:.

(11) TiÕt 6: . bµi tËp lai hai cÆp tÝnh tr¹ng A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ c¸c quy luËt cña Men §en qua gi¶i c¸c bµi Lai 2 cÆp tÝnh tr¹ng . - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - Rèn luyện kỹ năng giải các bài tập về phép lai, biện Luận và viết sơ đồ lai. - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp vÒ lai 1 cÆp tÝnh tr¹ng D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: KiÓm tra bµi vÒ nhµ (ChÊm ®iÓm 3HS) IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên Hoạt động của học sinh 1- Dạng bài toán thuận : GIẢI - Cần cho học sinh đọc kĩ đề bài và tóm - GV hướng dẫn HS cách giải cũng tắt đầu bài( bài toán cho biết điều gì? ta giống như cách giải của lai 1 cặp phải làm gì? tính trạng. - Học sinh phải nêu được : Là bài toán về lai 2 cặp tính trạng, loại bài toán nghịch. 2- Dạng bài toán nghịch: Gồm 2 bước giải. Bước 1: Xét sự phân li của từng cặp tính trạng Bước 1: Xét kết quả lai ở cả 2 tính Vàng 315 + 101 3 ; trơn 315 + 108 3 trạng ở đời con lai , sau đó tổ hợp Xanh 108 + 32 1 ; nhăn 101 +32 1 lại , từ đó suy ra kiểu gen của bố, mẹ. Tỉ lệ 3 hạt màu vàng 1 hạt màu xanh Bước 2: Lập sơ đồ lai kiểm nghiệm chứng tỏ tính trạng nào là trội , tính trạng kiểu gen trên là đúng. giáo viên lưu nào là lặn (vàng là trội , xanh là lặn) ý học sinh trong bước này vì số lượng giao tử nhiều nên phải kẻ Tỉ lệ 3 hạt trơn, 1 hạt nhăn chứng tỏ tính khung Pen net. trạng nào là trội , tính trạng nào là lặn: ( Hạt trơn là trội, hạt nhăn là lặn) *Bài tập minh hoạ: Quy ước: Gọi gen A qui định tính trạng Men Đen cho các cây đậu Hà Lan hạt vàng- trội . bố , mẹ đều có chung một kiểu gen Gọi gen a qui định tính trạng hạt xanhgiao phối với nhau, thu được kết lặn. quả ở thế hệ con như sau: Gọi gen B qui định tính trạng hạt trơn – - Hạt vàng- trơn 315 hạt , hạt xanh- trội. trơn 108 hạt. Gọi b qui định tính trạng hath nhăn – lặn. - Hạt vàng nhăn 101 hạt , hạt xanh, Khi lai 2 cặp tính trạng qua kết quả trên ta nhăn 32hạt thấy : Sự phân tính của mỗi cặp tính trạng a- Hãy cho biết kết qủa phép lai diễn ra giống như lai một cặp tính trạng . trên tuân theo định luật di truyền Điều này chứng tỏ có sự di truyền riêng rẽ nào? của mỗi cặp tính trạng( theo qui luật phân b- Xác định kiểu gen của các cây li độc lập) bố , mẹ và các cây con? Bước 2: Tính trạng hạt nhăn có kiểu gen như thế nào?(đồng hợp lặn aa).

(12) + Kiểu gen của con lai có nguồn gốc từ đâu? (1 có nguồn gốc từ bố, 1 có nguồn gốc từ mẹ). Vậy bố mẹ mỗi bên phải có một gen a. + Cũng tương tự đối với tính trạng hạt xanh ta thấy bố mẹ mỗi bên có một gen b. + Vậy tổ hợp 2 kết quả lai ta có: Kiểu gen của bố , mẹ là AaBb Lập sơ đồ lai kiểm nghiệm: P: AaBb x AaBb GTP: AB, Ab,aB,ab AB, ab,aB,ab F1(HS tự giải) IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc Câu 1: Kiểu hình là gì? VD - Kiểu hình là tổ hợp các tính trạng của cơ thể - VD: hoa đỏ, hoa trắng, thân cao, thân thấp… Câu 2: Nội dung qui luật phân li: “ Trong quá trình phát sinh giao tử, mỗi nhân tố di truyền trong cặp nhân tố di truyền phân li về một giao tử và giữ nguyên bản chất như ở cơ thể thuần chủng P” Câu 3: Do cơ chế nào mà cơ thể lai F1 trong htí nghiệm của lai hai cặp tính trạng của Menđen đã tạo ra được 4 loại giao tử? Do sự phân li độc lập và tổ hợp tự do của các cặp gen tương ứng Câu 4: Nội dung qui luật phân li độc lập: “ Các cặp nhân tố di truyền đã phân li độc lập trong quá trình phát sinh giao tử” Câu 5: Muốn xác định kiểu gen của cá thể mang tính trạng trội cần làm gì? - Thực hiện phép lai hân tích. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem l¹i néi dung c¸c §L cña Men §en - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 7: . bµi tËp lai hai cÆp tÝnh tr¹ng(TT) A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ c¸c quy luËt cña Men §en qua gi¶i c¸c bµi Lai 2 cÆp tÝnh tr¹ng . - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - Rèn luyện kỹ năng giải các bài tập về phép lai, biện Luận và viết sơ đồ lai. - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh....

(13) C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp vÒ lai 1 cÆp tÝnh tr¹ng D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: KiÓm tra bµi vÒ nhµ (ChÊm ®iÓm 3HS) IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên Hoạt động của học sinh GV cho HS chép đề bài vào vở HS chép đề bài vào vở Bµi 1: Cho biết ở đậu Hà Lan, các gen phân li độc lËp Gen A th©n cao, gen a th©n thÊp Gen B h¹t vµng, gen b h¹t xanh Hãy lập sơ đồ lai để xác định kết quả con lai khi cho lai mçi cÆp P nh sau: a/ P: th©n cao, h¹t xanh x th©n thÊp,h¹t vµng Gi¶i b/ P: th©n cao, h¹t vµng thuÇn chñng a) Lập sơ đồ lai P: thân cao, hạt x th©n thÊp, h¹t xanh xanh x th©n thÊp,h¹t vµng -GV hớng dẫn xác định kiểu gen của P Kiểu gen của P có 4 sơ đồ lai Xác định kiểu gen thân cao; hạt xanh; thân sau: thÊp; h¹t vµng? P : AAbb x aaBB P : AAbb x aaBb P : Aabb x aaBB P : Aabb x aaBb HS viết từng sơ đồ lai trên bảng. - GV nhËn xÐt bµi cña HS. HS nhËn xÐt. -GV hớng dẫn xác định kiểu gen của P Xác định kiểu gen thân cao; hạt vàng thuần chñng; th©n thÊp; h¹t xanh - GV nhËn xÐt bµi cña HS. *Bµi 2: Lai giữa 2 cây cà chua P thu đợc F rồi tiếp tục cho F giao phấn với nhau. F thu đợc: - 630 cây cà chua thân cao, quả đỏ - 210 c©y cµ chua th©n cao, qu¶ vµng - 209 cây cà chua thân thấp,quả đỏ - 70 c©y cµ chua th©n thÊp, qu¶ vµng *BiÕt hai cÆp tÝnh tr¹ng vÒ chiÒu cao vµ màu quả độc lập với nhau. a) Giải thích kết quả và lập sơ đồ lai của F . b)Từ đó suy ra kiểu gen, kiểu hình của cặp P đã mang lai và lập sơ đồ lai minh hoạ. GV híng dÉn c¸ch lËp luËn. GV nhËn xÐt c¸ch lµm cña HS.. b/ P: th©n cao, h¹t vµng thuÇn chñng x th©n thÊp, h¹t xanh KiÓu gen cña P: AABB x aabb Nhóm cử đại diện viết sơ đồ lai trªn b¶ng. Nhãm kh¸c nhËn xÐt. Gi¶i a) Gi¶i thÝch kÕt qu¶ vµ lËp s¬ đồ lai của F . *Gi¶i thÝch kÕt qu¶ -Theo bµi ra ta cã tØ lÖ F2 lµ 630 : 210 : 209 : 70 = 9 : 3 : 3 : 1 -Ph©n tÝch vÒ tÝnh tr¹ng chiÒu cao = ~ *Quy íc Gen A th©n cao, gen a th©n thÊp -Ph©n tÝch vÒ tÝnh tr¹ng mµu qu¶ = ~ *Quy íc Gen B quả đỏ, gen b quả vàng Từ đó => kết quả lập sơ đồ lai HS viết sơ đồ lên bảng.. IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. -BTVN * ë mét loµi thùc vËt, ngêi ta xÐt hai cÆp tÝnh tr¹ng vÒ h×nh d¹ng h¹t vµ thời gian chín của hạt do hai cặp gen quy định. Cho giao phấn giữa hai cây P thu đợc con lai F có kết quả nh sau: 56,2% sè c©y cã sè h¹t trßn, chÝn sím 18,75% sè c©y cã h¹t trßn, chÝn muén 18,75% sè c©y cã h¹t dµi, chÝn sím 6,25% sè c©y cã h¹t dµi, chÝn muén.

(14) a/ Giải thích và nêu định luật di truyền điều khiển mỗi cặp tính trạng trên. b/ Tổ hợp 2 tình trạng trên thì định luật di truyền nào điều khiển? V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem l¹i néi dung c¸c §L cña Men §en - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn: Ngày giảng:. TiÕt 8. bµi tËp lai hai cÆp tÝnh tr¹ng (TT) A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ c¸c quy luËt cña Men §en qua gi¶i c¸c bµi Lai 2 cÆp tÝnh tr¹ng . - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp. - Rèn luyện kỹ năng giải các bài tập về phép lai, biện Luận và viết sơ đồ lai.Bài trắc nghiÖm. - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp vÒ lai 2 cÆp tÝnh tr¹ng D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: KiÓm tra bµi vÒ nhµ (ChÊm ®iÓm 3HS) Hoạt đông của giáo viên Hoạt động của học sinh Bài tập1 : Ở chuột, các gen Giaûi: phân li độc lập.Gen D quy định Theo đề: Gen D: loâng ñen, gen d : loâng naâu loâng ñen, gen d : loâng naâu ; gen Gen N: ñuoâi ngaén, gen n : ñuoâi daøi N: ñuoâi ngaén, n : ñuoâi daøi - Chuoät P thuaàn chuûng loâng ñen, ñuoâi daøi Cho chuoät coù loâng, ñuoâi daøi thuần chủng giao phối với chuột có kiểu gen DDnn Chuoät P thuaàn chuûng loâng naâu, ñuoâi coù loâng naâu, ñuoâi ngaén thuaàn chủng thu được F1 . Tiếp tục, cho ngắn có kiểu gen ddNN - Sơ đồ lai: F1 giao phối với nhau thu được P: Loâng ñen, ñuoâi daøi x Loâng naâu, F2. ñuoâi ngaén Haõy xaùc ñònh tæ leä kieåu hình vaø DDnn ddNN kieåu gen cuûa F1 , F2 ?.

(15) Hướng dẫn: Đề bài cho biết kiểu hình thuaàn chuûng cuûa P xaùc ñònh được kiểu gen P. Viết được sơ đồ lai Xác định được kiểu gen, kiểu hỉnh F1 ,F2 . GV yêu cầu HS hoàn thành sơ đồ lai?. NhËn xÐt kiÓu h×nh cña F2:. G: Dn dN F1 : DdNn Kieåu hình F1 : 100% loâng ñen, ñuoâi ngaén F1 tiếp tục cho giao phối với nhau: F1 : DdNn x DdNn GF1: DN, Dn, dN, dn DN, Dn, dN, dn F2: DN Dn dN dn ♂ ♀ D DDNN DDNn DdNn DdNn N Ñen, Ñen, Ñen, Ñen, ng ngaén ngaén ngaén Dn DDNn DDnn Ddnn Ddnn Ñen, Ñen, Ñen, Ñen, ngaén daøi ngaén daøi dN DdNN DdNn ddNN ddNn Ñen, Ñen, Naâu, Naâu, ngaén ngaén ngaén ng dn DdNn Ddnn ddNn ddnn Ñen, Ñen, Naâu, Naâu, ngaén daøi ngaén daøi Tæ leä kieåu hình F2: 9 D -N- : 9 loâng ñen, ñuoâi ngaén 3 D- nn : 3 loâng ñen, ñuoâi daøi 3 ddN- : 3 loâng naâu, ñuoâi ngaén 1 ddnn : 1 loâng naâu, ñuoâi daøi. Bµi tËp vËn dông. Caâu 1: Khi lai hai boá meï thuaàn chuûng khaùc nhau veà hai caëp tính traïng töông phaûn thì: a/ Sự phân li của tính trạng này không phụ thuộc vào tính trạng khác. b/ F1 phaân li kieåu hình theo tæ leä 1:2:1 c/ F2 có tỉ lệ mỗi kiểu hình bằng tích các tỉ lệ của các tính trạng hợp thành nó. d/ F2 coù tæ leä kieåu hình 3:1 Câu 2:Menđen cho rằng: các tính trạng màu sắc và hình dạng hạt di truyền độc lập vì: a.Tất cả F1 có kiểu hình vàng trơn b.Tỉ lệ kiểu hình F2 bằng tích các tỉ lệ của các tính trạng hợp thành nó c.F2 phân li kiểu hình theo tỉ lệ: 9 vàng,trơn: 3 vàng,nhăn: 3xanh,trơn: 1 xanh,nhăn. d.Cả b và c đúng IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem l¹i néi dung c¸c §L cña Men §en.

(16) - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 9. bµi tËp lai hai cÆp tÝnh tr¹ng (TT) A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ c¸c quy luËt cña Men §en qua gi¶i c¸c bµi Lai 2 cÆp tÝnh tr¹ng . - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp. - Rèn luyện kỹ năng giải các bài tập về phép lai, biện Luận và viết sơ đồ lai. - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp vÒ lai 2 cÆp tÝnh tr¹ng D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: KiÓm tra bµi vÒ nhµ (ChÊm ®iÓm 3HS) Hoạt đông của giáo viên Hoạt động của học sinh BT: Ở lúa : Gen A quy định cây Câu 5: cao, gen a quy định cây thấp. Quy ước gen: Gen B quy định hạt tròn, gen b Gen A thân cao quy định hạt dài. Gen a quy định thân thấp. Cho lai hai giống lúa với nhau, Gen B quy định hạt tròn đời con F1 thu được 4 loại kiểu Gen b quy định hạt dài. hình phân li theo tỉ lệ : a/ Xác định quy luật di truyền chi phối 37,5% cây cao, hạt tròn. phép lai. 37,5% cây cao, hạt dài. Xét F1 ta có: 12,5% cây thấp, hạt tròn. - Xét tính trạng chiều cao cây: 75% 3 12,5% cây thấp, hạt dài. Hãy xác định : Cây cao/ cây thấp = 25% = 1 a/ Quy luật di truyền chi phối Xét phép lai. cặp tính trạng hình dạng hạt: b/ Kiểu gen và kiểu hình của P. 50% 1 c/ Viết sơ đồ lai từ P  F1 Hạt tròn/ Hạt dài = 50% = 1 Rút gọn tỉ lệ F1: 37,5% : 37,5 : 12,5% : 12,5% = 3 : 3 : 1 : 1 Vậy ta có sự di truyền của 2 cặp tính trạng là: ( 3 : 1) ( 3 : 1) = 3 : 3 : 1 : 1 tỉ lệ này.

(17) tương đương với tỉ lệ giả thiết: *Các tính trạng nói trên di truyền theo theo quy luật phân li độc lập của Men đen. b/ Kiểu gen và kiểu hình của P: theo kết quả trên ta có:. 3 Cây cao/ cây thấp = 1 => đây là kết. quả của phép lai tuân theo quy luật phân tính của Menden => P: Aa X Aa (1). 1 Hạt tròn/ Hạt dài = 1 đây là. kết quả của phép lai tuân theo quy luật phân tính của Menden => P: Bb X bb (2) Từ (1),(2) => Kiểu hình và kiểu gen cña P là: - AaBb: Cây cao, hạt tròn - Aabb: Cây cao, hạt dài c/ Viết sơ đồ lai từ P  F1 - P: AaBb (Cây cao, hạt tròn) X Aabb (Cây cao, hạt dài) - G: AB, Ab, aB, ab Ab, ab - F1 : AB Ab aB ab Ab AABb AAbb AaBb Aabb ab AaBb AAbb aaBb aabb Tỉ lệ KG: KH : Bµi tËp vËn dông Câu hoi: Ở chuột, màu sắc chiều dài lông di truyền độc lập với nhau, mỗi tính trạng do một gen chi phối. Khi lai hai dòng thuần chủng lông đen, dài với chuột lông trắng, ngắn được F1 toàn chuột lông đen, ngắn. Cho chuột F1 tiếp tục giao phối với nhua được f2 có tỉ lệ kiểu hình như thế nào trong các trươngh2 hợp sau: a.9 lông đen, dài: 3 lông đen, ngắn : 3 lông trắng, dài: 1 lông trắng, ngắn b.9 lông đen, dài: 3 lông đen, ngắn : 3 lông trắng, ngắn: 1 lông trắng, dài. c.9 lông trắng, ngắn: 3 lông đen, ngắn : 3 lông trắng, dài: 1 lông đen , ngắn d.9 lông đen, ngắn : 3 lông đen, dài : 3 lông trắng, ngắn: 1 lông trắng, dài IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem l¹i néi dung c¸c §L cña Men §en - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20….

(18) Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 10. bµi tËp lai hai cÆp tÝnh tr¹ng (TT) A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ c¸c quy luËt cña Men §en qua gi¶i c¸c bµi Lai 2 cÆp tÝnh tr¹ng . - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp. - Rèn luyện kỹ năng giải các bài tập về phép lai, biện Luận và viết sơ đồ lai.Bài trắc nghiÖm. - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp vÒ lai 2 cÆp tÝnh tr¹ng D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: kh«ng Hoạt đông của giáo viên. Hoạt động của học sinh Giải BT: Ở cà chua gen A quy định quả đỏ, Vì F1 đều cho cây quả đỏ, dạng trong nên: gen a quy đinh quả vàng; gen B Gen A – quả đỏ là trội so với gen a – quả quy định quả tròn, gen b quy định vàng quả bầu dục. Khi cho lai hai Gen B – quả tròn là trội so với gen b – quả giống cà chua quả đỏ, dạng bầu bầu dục. dục và quả vàng dạng tròn với Ta có sơ đồ lai. nhau được F1 đều cho cà chua quả P : AAbb x aaBB đỏ dạng tròn. F1 giao phấn với Ab aB nhau được F2 có 901 cây quả đỏ, GP : tròn; 299 cây quả đỏ, bầu dục; F1 : AaBb 301 cây quả vàng, tròn; 103 cây quả vàng, bầu dục. Hãy xác định F1xF1: AaBb x AaBb tỉ lệ kiểu hình và kiểu gen ở F2. GF1 : AB, Ab, aB, ab : AB, Ab, aB, ab F2 ♀ ♂. AB. Ab. aB. ab. AB. AABB AABb AaBB AaBb. Ab. AABb AAbb. AaBb Aabb. aB. AaBB. AaBb. aaBB. aaBb. ab. AaBb. Aabb. aaBb. aabb.

(19) Kiểu gen: 9A-B-; 3A-bb;3aaB-;1aabb (0,5điểm) Kiểu hình: 901 đỏ, tròn : 299 đỏ, bầu dục : 301 vàng, tròn : 103 vàng bầu dục = 9 đỏ, tròn : 3 đỏ, bầu dục : 3 vàng, tròn : 1 vàng, bầu dục. KIỂM TRA CHỦ ĐỀ 1 1. Đề bài: Bài tập 1: ở cà chua, quả đỏ là tính trạng trội hoàn toàn so với quả vàng. Hãy xác định kết quả về kiểu gen, kiểu hình của con lai F1 trong các trường hợp sau đây: a. P: quả đỏ x quả đỏ b. P: quả đỏ x quả vàng c. P: quả vàng x quả vàng 2. Đáp án và điểm số: Theo giả thiết đề bài, ta có qui ước gen: A: quả đỏ; a: quả vàng. => Quả đỏ có kiểu gen: AA hoặc Aa (viết gọn: A-) Quả vàng có kiểu gen: aa (1đ) a. P: quả đỏ x quả đỏ(3đ) - Trường hợp 1: P: (quả đỏ) AA x AA (quả đỏ) G: A A F1: AA + KG: 100% AA + KH: 100% quả đỏ. - Trường hợp 2: P: (quả đỏ) AA x Aa (quả đỏ) G: A A, a F1: AA : Aa + KG: 1AA : 1Aa + KH: 100% quả đỏ. - Trường hợp 3: P: (quả đỏ) Aa x Aa (quả đỏ) G: A,a A, a F1: AA : Aa : Aa : aa + KG: 1AA : 2Aa : 1aa + KH: 3 quả đỏ : 1 quả vàng. b. P: quả đỏ x quả vàng(3đ) - Trường hợp 1: P: (quả đỏ) AA x aa (quả vàng) G: A a F1: Aa + KG: 100% Aa + KH: 100% quả đỏ. - Trường hợp 2: P: (quả đỏ) Aa x aa (quả vàng) G: A,a a F1: Aa : aa + KG: 1Aa : 1aa + KH: 1quả đỏ : 1 quả vàng. c. P: quả vàng x quả vàng.(3đ) - Sơ đồ lai:.

(20) P: (quả vàng) aa x aa (quả vàng) G: a a F1: aa + KG: 100% aa + KH: 100% quả vàng. IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem l¹i néi dung c¸c §L cña Men §en - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn: Ngày giảng: Chủ đề 2 Bài tập về nhiễm sắc thể *Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ c¸c quy luËt nguyªn ph©n, gi¶m ph©n, thô tinh..

(21) - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp vÒ NST, biÖn LuËn vµ ph¬ng ph¸p gi¶i. - GD ý thøc tù häc Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 11. MỘT SỐ CÔNG THỨC VỀ NGUYÊN PHÂN A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc ch¬ng 2 - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp c¬ b¶n D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: Ch÷a c¸c bµi tËp giê tríc. IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên. Hoạt động của học sinh 1. Công thức NST Số tế bào con được tạo ra: 2x - Số tế bào con mới được tạo thêm: 2x -1 - Tổng số NST đơn có trong các tế bào con được tạo ra: 2n. 2x - Tổng số NST đơn mới tương đương môi trường phải cung cấp: 2n.(2x -1) - Tổng số NST đơn mới hoàn toàn môi trường phải cung cấp:2n.(2k -2) - Số lần NST nhân đôi: x - Tổng số tâm động trong các tế bào con được tạo ra: 2n. 2x - Tổng số tâm động trong các tế bào con được tạo thêm: 2n. (2x -1) - Tổng số tế bào con hiện diện qua các đợt phân bào: 2x+1 - 1. Bµi tËp vËn dông. BÀI TẬP 1: Ở lúa nước, 2n=24. Hãy chỉ rõ: a) Số tâm động ở kì sau của nguyên phân. b) Số tâm động ở kì sau của giảm phân 1 ( Kì này NST kép phân li => mỗi NST kép có 1 tâm động) c) Số cromatit ở kì giữa của nguyên phân. ( mỗiNST kép gồm 2 cromatit đính nhau ở tâm động ) d) Số cromatit ở kì sau của nguyên phân.( 2 cromatit tách nhau --> NST đơn --> không còn crimatit) e) Số NST ở kì sau của nguyên phân ( 48) f) Số NST ở kì giữa của giảm phân 1 ( 24 NST kép) g) Số NST ở kì cuối của giảm phân 1 ( 12 kép).

(22) h) Số NST ở kì cuối của giảm phân 2: ( 12 đơn) Nếu biết rằng sự phân chia chất tế bào xảy ra ở kì cuối. IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ’ - Xem l¹i néi dung cña nguyªn ph©n. - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 12. MỘT SỐ CÔNG THỨC VỀ NGUYÊN PHÂN A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc ch¬ng 2 - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp c¬ b¶n D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ:. Ch÷a c¸c bµi tËp giê tríc. IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên. Hoạt động của học sinh 1. C¬ chÕ nguyªn ph©n.

(23) Giáo viên đưa ra một số dạng toán vá công thức về nguyên phân - Học sinh quan sát ghi chép. * D¹ng I: TÝnh sè tÕ bµo con sau nguyªn ph©n - NÕu sè lÇn nguyªn ph©n b»ng nhau: Tæng sè tÕ bµo con = a . 2x Trong đó: a là số tế bào mẹ tham gia nguyên ph©n x lµ sè lÇn nguyªn ph©n - NÕu sè lÇn nguyªn ph©n kh«ng b»ng nhau: Tæng sè tÕ bµo con = 2x1 + 2x2 + … Trong đó: x1, x2… là số lần nguyên phân của tõng tÕ bµo * D¹ng 2: TÝnh sè nhiÔm s¾c thÓ m«i trêng cung cÊp vµ sè thoi v« s¾c h×nh thµnh trong nguyªn ph©n - Sè nhiÔm s¾c thÓ m«i trêng cung cÊp cho nguyªn ph©n: + Số NST tơng đơng với nguyên liệu môi trờng cung cÊp: Tæng sè NST m«i trêng = (2x – 1) . a . 2n Trong đó: x là số lần nguyên phân hay là số lần nhân đôi của NST a lµ sè tÕ bµo tham gia nguyªn ph©n 2n lµ sè NST chøa trong mçi tÕ bµo + Sè NST míi hoµn toµn do m«i trêng cung cÊp: Tæng sè NST m«i trêng = (2x – 2) . a . 2n - Số thoi vô sắc đợc hình thành trong nguyên ph©n: Tæng sè thoi v« s¾c = (2x – 1) . a Trong đó: a là số tế bào mẹ tham gia nguyên ph©n x lµ sè lÇn nguyªn ph©n. IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ’ - Xem l¹i néi dung cña nguyªn ph©n. - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung.

(24) Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 13. MỘT SỐ CÔNG THỨC VỀ GIẢM PHÂN A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc ch¬ng 2 - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp c¬ b¶n D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: Ch÷a c¸c bµi tËp giê tríc. IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên *. Các công thức cơ bản: GV cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n. Hoạt động của học sinh 1. C¬ chÕ gi¶m ph©n vµ thô tinh * D¹ng 1: TÝnh sè giao tö vµ sè hîp tö t¹o thµnh - Số giao tử đợc hình thành từ mỗi lo¹i tÕ bµo sinh giao tö + Sè tinh trïng t¹o ra = sè tÕ bµo sinh tinh x 4 + Sè trøng t¹o ra = sè tÕ bµo sinh trøng + Số thể định hớng = số tế bào sinh trøng x 3 - TÝnh sè hîp tö: Sè hîp tö = sè tinh trïng thô tinh = sè trøng thô tinh - HiÖu suÊt thô tinh lµ tØ sè % gi÷a số giao tử đợc thụ tinh trên tổng số giao tử đợc tạo ra * D¹ng 2: TÝnh sè lo¹i giao tö vµ hîp tö kh¸c nhau vÒ nguån gèc vµ cÊu tróc NST - TÝnh sè lo¹i giao tö kh¸c nhau vÒ nguån gèc vµ cÊu tróc NST.

(25) Gọi n là số cặp NST của tế bào đợc xÐt + NÕu trong gi¶m ph©n kh«ng cã hiện tợng tiếp hợp và trao đổi chéo th×: Sè lo¹i giao tö cã nguån gèc vµ cÊu tróc NST kh¸c nhau = 2n + Nếu trong giảm phân có hiện tợng tiếp hợp và trao đổi chéo dẫn đến hoán vị gen ở m cặp NST kép tơng đồng thì: Sè lo¹i giao tö cã nguån gèc vµ cÊu tróc NST kh¸c nhau = 2n + m m là số cặp nst có trao đổi đoạn n là số cặp nst tương đồng - TÝnh sè kiÓu tæ hîp giao tö Sè kiÓu tæ hîp giao tö = sè loại gt đực . số loại gt cái * D¹ng 3: TÝnh sè NST m«i trêng cung cÊp cho qu¸ tr×nh t¹o giao tö - Sè NST m«I trêng cung cÊp cho c¸c tÕ bµo sinh giao tö t¹o giao tö b»ng chÝnh sè NST chøa trong c¸c tÕ bµo sinh giao tö = a . 2n - Sè NST m«i trêng cung cÊp cho a tÕ bµo sinh dôc s¬ khai t¹o giao tö b»ng sè NST trong c¸c giao tö trõ cho sè NST chøa trong a tÕ bµo sinh dôc s¬ khai ban ®Çu Tæng sè NST m«i trêng = (2x+ 1 – 1). a . 2n IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ’ - Xem l¹i néi dung cña nguyªn ph©n. - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn:.

(26) Ngày giảng: TiÕt 14. BÀI TẬP NST A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ nst, NST ë c¸c k× - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp vÒ nst - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p:. - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh.... C. ChuÈn bÞ:. - C¸c bµi tËp c¬ b¶n. D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ:. Ch÷a c¸c bµi tËp giê tríc. IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên. Hoạt động của học sinh. Bµi tËp. Gi¶i: 1)Tû lÖ gi÷a tÕ bµo SD§ &SDC Lµ 1:1 Bài 1: Ruồi giấm có bộ NST 2n = 8. ë c¶ 2 lo¹i tÕ bµo SD§ &SDC Quan sát tế bào sinh dục sơ khai của một NST lµ 1:2 ruồi giấm đực và một ruồi giấm cái đang VËy sè NST ë tÕ bµo SD§ lµ: 768 : 3 = 256 phân bào người ta nhận thấy: Số NST VËy sè tÕ bµo SD§ lµ: kép loại Y ở ruồi giấm đực đang tập 256:8=32 trung ở mặt phẳng xích đạo bằng 1/16 số VËy sè NST ë tÕ bµo SDC lµ: 32 NST đơn các loại khi đang phân ly về 2) Sè lÇn nguyªn ph©n lµ: 2 = 32 => n = 5 các cực tế bào ở ruồi giấm cái. Tổng số NST đơn và kép các loại ở 2 cá thể nói trên tại thời điểm quan sát là 768. 1. Xác định số tế bào tại mỗi thời điểm quan sát? 2. Nếu các tế bào nói trên đều được tạo ra từ một tế bào sinh dục sơ khai thì số lần nguyên phân của mỗi tế bào sinh dục sơ khai ban đầu là bao nhiêu. IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ’ - Xem l¹i néi dung cña nguyªn ph©n. - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20….

(27) Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 15. bµi tËp vÒ NST(tt) A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ nguyªn ph©n, NST ë c¸c k× - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp vÒ nguyªn ph©n. - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp c¬ b¶n D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ:. Ch÷a c¸c bµi tËp giê tríc. IIICác hoạt động dạy- học:.

(28) Hoạt đông của giáo viên BT1. Một tế bào sinh dục đực của ruồi giấm 2n = 8 nguyên phân 3 đợt ở vùng sinh sản , rồi chuyển qua vùng sinh trưởng và bước vào vùng chín để tạo thành các tinh trùng . a. Môi trường tế bào đã cung cấp nguyên liệu tương đương với bao nhiêu NST đơn cho quá trình nguyên phân và giảm phân của tb sinh dục trên. b . Số lượng tinh trùng có thể tạo được .. BT2. Đậu Hà Lan có 2n = 14 , một tế bào sinh dưỡng sau một số lần phân chia đã đòi hỏi môi trường nội bào cung cấp số nguyên liệu đủ xây dựng 210 NST đơn mới . Hãy xác định : a. Tổng số tế bào con tạo thành sau phân bào ? b. Số lần phân bào là bao nhiêu ?. Hoạt động của học sinh Giải Công thức : gọi k là số lần phân bào thì tổng số tế bào con sinh ra sau k lần phân bào là : 2k ; số NST đơn mà môi trường nội bào cung cấp sau k lần phân bào là : 2n ( 2k – 1) . ( ở đây k = 3 , 2n = 8 ) a./ Nguyên phân 3 lần tạo được 8 tế bào . Số NST đơn mà môi trường cung cấp là : 2n ( 2k – 1) = 8 ( 2k – 1) = 56 . 8 tế bào con này (có 64 NST) bước vào giảm phân , NST nhân đôi một lần đòi hỏi môi trường tế bào cung cấp 64 NST đơn nữa . Vậy môi trường tế bào đã cung cấp nguyên liệu tương đương với 64 + 56 = 120 NST đơn cho quá trình nguyên phân và giảm phân của tb sinh dục trên. b./ Mỗi tế bào sinh dục đực giảm phân tạo được 4 tinh trùng . Vậy 8 tế bào giảm phân sẽ tạo được 32 tinh trùng . Giải Công thức : gọi k là số lần phân bào thì tổng số tế bào con sinh ra sau k lần phân bào là : 2k ; số NST đơn mà môi trường nội bào cung cấp sau k lần phân bào là : 2n ( 2k – 1) . Theo bài ra : 14 (2k – 1) = 210 => (2k – 1) = 15 => 2k = 16 a/ Tổng số tế bào con tạo thành sau phân bào là : 2k = 16 tế bào b/ Số lần phân bào là : 2k = 16 => k =4 . ( 4 lần phân bào ). Bµi tËp vËn dông. IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ’ - Xem l¹i néi dung cña nguyªn ph©n. - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20….

(29) Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 16. bµi tËp vÒ NST(TT) A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ NST ë c¸c k× - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp c¬ b¶n D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ:. Ch÷a c¸c bµi tËp giê tríc. IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên BT1 Ơ người ,bệnh máu khó đông ,do gen lặn k nằm trên NST giới tính X . Trong 1 gia đình chồng bị bệnh máu khó đông , vợ bình thường , đã sinh 1 đứa con trai bị bệnh máu khó đông . a/ Nếu nói bố truyền bệnh cho. Hoạt động của học sinh Giải: a/ Con trai mắc bệnh có kiểu gen là : XkY đã nhận Y của bố và Xk của mẹ , nên nói bố truyền bệnh cho con là hoàn toàn sai. b/ -Mẹ không mắc bệnh có Xk cho con => kiểu gen của mẹ là: XXk : Xk Y - Bố mắc bệnh có kiều gen là.

(30) con thì đúng không ? vì sao ? b/ Xác định kiểu gen và kiểu hình có thể có của những đứa -kiểu gen , kiểu hình con do cặp vợ chồng kia sinh ra các con là: ? P: Xk Y x XXk G: Xk , Y ; X , Xk F1: - k gen : XkX : XY : XkXk : XkY - k hình: bình thường , bình thườngt , bị bệnh , bị bệnh . BT2 Bệnh mù màu do một gen qui định . Người vợ và chồng đều không mắc bệnh , sinh ra con mắc bệnh chỉ là con trai . Xác định kiểu gen của gia đình nói trên , lập sơ đồ lai kiểm chứng ?. Giải: - Bố , mẹ không mắc bệnh sinh ra con mắc bệnh -> chứng tỏ gen gây bệnh là gen lặn . ( Vì nếu là gen trội thì bố , mẹ ít nhất cũng có người mắc bệnh ). - con mắc bệnh chỉ là con trai , chứng tỏ bệnh có liên quan đến giới tính . Nhưng bố không mắc bệnh , nên gen lặn gây bệnh nằm trên NST giới tính X , không có gen tương ứng trên Y , và ở mẹ có chứa gen gây bệnh - gọi gen gây bệnh là : a ; gen không gây bệnh là A . => con trai mắc bệnh có kiểu gen : XaY kiểu gen của bố : XY ; kiểu gen của mẹ :XaX - SĐL : P : XY (bình thường) x XaX (bình thường) G : X,Y ; Xa , X F1 : XaX(bình thường) : XX(bình thường) : XY (bình thường) : XaY(mắc bệnh). Bµi tËp vËn dông. IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ’ - Xem l¹i néi dung cña nguyªn ph©n. - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung.

(31) Các Số kỳ NST đơn Kỳ KTT giữa Kỳ 16 sau. Số Số NST Crômatit kép 8 16. Số tâm động 8. KTT KTT. 16. Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 17. bµi tËp vÒ nguyªn ph©n A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ nguyªn ph©n, NST ë c¸c k× - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp c¬ b¶n D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ:. Ch÷a c¸c bµi tËp giê tríc. IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên Bài 1 : Ở Ruồi giấm 2n = 8 . Hãy cho biết : 1. Số NST đơn ,số NST kép ,số Crômatit , số tâm động có trong 1 tế bào ruồi giấm vào kỳ giữa và kỳ sau của nguyên phân ? 2.Có 4 tế bào ruôi giấm bước vào nguyên phân liên tiếp 3 lần .Tính số tế bào con được tạo thành sau lần nguyên phân cuối cùng ? Biết rằng các tế bào con sinh ra vẫn nguyên phân bình thường Bµi tËp 2: Ba tÕ bµo A, B, C cã tæng sè lÇn nguyªn phân là 10 và đã tạo 36 tế bào con. Biết. Hoạt động của học sinh 1. Số NST đơn....... 2.Số tế bào con dược tạo thành sau lần nguyên phân cuối là : 4 x 23 = 32 ( Tế bào con ) Gi¶i: Gäi a, b, c lÇn lît lµ sè lÇn nguyªn ph©n cña c¸c tÕ bµo A, B, C víi a,b, c nguyªn d¬ng Theo đề bài: b = 2a suy ra c = 10 – (a + b) = 10 – 3a Tæng sè tÕ bµo con t¹o ra lµ: 2a + 2b + 2c = S = 36 => 2a + 22a + 210-3a = 36 GiảI phơng trình ta đợc a = 2, b = 4, c =4 VËy sè lÇn nguyªn ph©n cña tÕ bµo A lµ 2 vµ sè tÕ bµo con t¹o ra lµ: 4.

(32) số lần nguyên phân của tế bào B gấp đôi sè lÇn nguyªn ph©n cña tÕ bµo B sè lÇn nguyªn ph©n cña tÕ bµo A. TÝnh lµ 4 vµ sè tÕ bµo con t¹o ra lµ: 16 sè lÇn nguyªn ph©n vµ sè tÕ bµo con t¹o sè lÇn nguyªn ph©n cña tÕ bµo C ra tõ mçi tÕ bµo A, B, C. lµ 4 vµ sè tÕ bµo con t¹o ra lµ: 16. IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ’ - Xem l¹i néi dung cña nguyªn ph©n. - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung.

(33) Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 18. bµi tËp vÒ nguyªn ph©n(TT) A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ nguyªn ph©n, NST ë c¸c k× - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p:. - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh.... C. ChuÈn bÞ:. - C¸c bµi tËp c¬ b¶n. D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ:. Ch÷a c¸c bµi tËp giê tríc. IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên Bµi tËp 1: Cã 10 hîp tö cïng mét loµi nguyªn ph©n một số lần bằng nhau và đã sử dụng của môI trờng nội bào 2480 NST đơn. Trong c¸c tÕ bµo con t¹o thµnh, sè NST míi hoàn toàn đợc tạo ra từ nguyên liệu nội bµo lµ 2400. 1.Xác định tên loài 2.TÝnh sè lÇn nguyªn ph©n cña mçi hîp tö nãi trªn. Hoạt động của học sinh Gi¶i: 1. Xác định tên loài: Gäi x lµ sè lÇn nguyªn ph©n cña mçi hîp tö vµ 2n lµ bé NST lìng béi cña loµi. Ta cã: Số NST tơng đơng với nguyên liệu cña m«i trêng néi bµo lµ: (2x – 1). 10 . 2n = 2480 (1) Sè NST míi hoµn toµn do m«I trêng néi bµo cung cÊp lµ: (2x – 2). 10 . 2n = 2400 (2) Lấy (1) – (2), ta đợc: 10. 2n = 80 => 2n = 8. §©y lµ bé NST cña ruåi giÊm 1.Sè lÇn nguyªn ph©n cña mçi hîp tö: Ta cã (2x – 1). 10 . 2n = 2480  x = 5. VËy sè lÇn nguyªn ph©n cña mçi hîp tö lµ 5 lÇn. IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ’ - Xem l¹i néi dung cña nguyªn ph©n. - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp..

(34) ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 19. bµi tËp vÒ Gi¶m ph©n A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ gi¶m ph©n, NST ë c¸c k× - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp.

(35) - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp vÒ gi¶m ph©n. - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp c¬ b¶n D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ:. Ch÷a c¸c bµi tËp giê tríc IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên Hoạt động của học sinh Bµi 1- 126 BTDT/117 HDG 10 TB mầm của chuột cái (2n=40) đều HS nghe vµ gi¶i bµi tËp nguyên phân 2 lần. Cá TB con đều trở a. TB con đợc tạo ra sau 2 lần nguyên thµnh no·n bµo b1 vµ gi¶m ph©n t¹o ph©n lµ: 10Í22= 40 (TB) 40 no·n trøng bµo b1. Sè trøng = sè no·n bµo b1= 40 a. Tính số lợng trứng đã đợc tạo ra trong -Số NST có trong trứng là: 40.n= qu¸ tr×nh trªn, sè NST cã trong trøng 40.20=800 (NST) b. Tính số thể định hớng và số NST của b. Số thể định hớng = 3 số noãn bào các thể định hớng b1 = 3.40 =120 GV híng dÉn c¸ch gi¶i. - Số NST có trong các thể định hớng lµ: 120.20 =240(NST) HDG Bµi 2- 126BTDT/117. Cã 1 sè tinh bµo b1 trªn c¬ thÓ cña 1 c¸ HS nghe vµ gi¶i bµi tËp thể đực qua giảm phân đã tạo ra 256 tinh a. Gọi a là số tinh bào b1 (a nguyên d¬ng) trïng sè NST cã trong c¸c tinh trïng = Theo bµi ra: Sè TT lµ: 4.a=256 t¬ng 9984 đơng với a= 64 a. Sè lîng tinh bµo b1? b. Gäi bé NST lìng b«i cña loµi lµ 2n b. Bé NST lìng béi cña loµi? c. Cho rằng các tinh bào b1 nói trên đợc (2n > 0, chẵn) t¹ ra tõ qóa tr×nh nguyªn ph©n cña 1 TB - Sè NST cã trong c¸c tinh trïng lµ: mầm ban đầu. Xác định số lần nguyên 256 . n = 9984 tơng đơng với n= phân của TB mầm đó. 39  2n= 78 GV híng dÉn c¸ch gi¶i. c. Gäi x lµ sè lÇn nguyªn ph©n cña TB mÇm 2x= 64 tơng đơng với x= 6 Bµi 4 -126BTDT/119 HDG Cã 1 sè no·n bµo b1 ë 1 loµi( 2n=50) HS nghe vµ gi¶i bµi tËp tiÕn hµnh gi¶m ph©n b×nh thêng, c¸c trøng t¹o ra cã chøa 375 NST. C¸c trøng a. Gäi a lµ sè no·n bµo bËc1 sè trøng lµ a nói trên đều tham gia vào quá trình thụ - Sè NST trong TB trøng lµ: tinh víi hiÖu suÊt b»ng 40% a. 25= 375 a=15 a. Xác định số noãn bào bậc 1 b. Vì H=40% Số trứng đợc thụ tinh b. Số hợp tử đợc tạo thành là bao nhiêu lµ: c. Giả sử trong quá trình trên đã có sự 1540% = 6 (trứng)  Số hợp tử đợc tham gia của số tinh trùng đợc tạo ra từ tạo thành là: 6 16 tinh bµo bËc 1. H·y tÝnh H thô tinh c. Số tinh trùng đợc tạo ra là: cña tinh trïng 16. 4 = 64 ( tinh trïng) GV híng dÉn c¸ch gi¶i. - Số tinh trùng đợc thụ tinh = số hợp tö =6 H= 6 . 100% =9,375% 64 Bµi tËp vËn dông. Bµi 5- 126BTDT/119.

(36) Có 8 tinh bào bậc 1, 20 noãn bào bậc 1 của lợn giảm phân. Toàn bộ số giao tử đợc tạo thành từ các TB nói trên đều tham gia vào quá trình thụ tinh và đã tạo ra 4 hợp tử có chứa 152 NST . Hãy xác định: a. H cña trøng vµ tinh trïng b. Số NST có trong các thể định hớng đã đợc tạo ra từ quá trình nói trên IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem l¹i néi dung cña gi¶m ph©n. - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 20. bµi tËp vÒ Gi¶m ph©n(TT) A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ gi¶m ph©n, NST ë c¸c k× - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp vÒ gi¶m ph©n. - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p:. - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh.... C. ChuÈn bÞ:. - C¸c bµi tËp c¬ b¶n. D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ:. Ch÷a c¸c bµi tËp giê tríc. IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên BT1. Hoạt động của học sinh Giải.

(37) Khi giảm phân và thụ tinh, trong tế bào của một loài giao phối 2 cặp nhiễm sắc thể tương đồng ký hiệu là Aa và Bb sẽ cho ra các tổ hợp nhiễm sắc thể nào trong các giao tử và các hợp tử ? Bt2 ở người 2n = 46, có 5 tế bào sinh dục sơ khai nguyên phân liên tiếp 3 lần. Các tế bào con tạo ra đều giảm phân. a. Nếu là nữ: có bao nhiêu giao tử cái (trứng) được tạo ra? Mỗi giao tử chứa bao nhiêu NST? NST giới tính trong giao tử đó là NST nào? b. Nếu là nam: có bao nhiêu giao tử đực (tinh trùng) được tạo ra? Mỗi giao tử chứa bao nhiêu NST? NST giới tính trong giao tử đó là NST nào? c. Do sự kết hợp ngẫu nhiên giữa một giao tử đực và một giao tử cái trong quá trình thụ tinh thì hợp tử tạo ra có bao nhiêu NST và chứa cặp NST giới tính nào?. * Các tổ hợp nhiễm sắc thể trong các giao tử: AB; Ab; aB; ab. * Các tổ hợp trong các hợp tử: AABB; AABb; AaBB; AaBb. AAbb; aaBB; Aabb; aaBb, aabb GIẢI Số TB con thực hiện giảm phân: 5x23 = 40 TB a) Nữ: +) Số giao tử cái (trứng): 40 +) Số NST: 23 NST +) NST gt là: X b) Nam: +) Số giao tử đực(TT): 40x4 = 160. +) Số NST: 23 NST +) NST gt là: X hoặc Y c) NST giới tính: XX hoặc XY ( hoặc 44A + XX ; 44A + XY) 2n = 46. IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem l¹i néi dung cña gi¶m ph©n. - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung.

(38) Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 21. bµi tËp vÒ thô tinh A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ thô tinh, NST ë c¸c k× - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp vÒ thô tinh. - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp c¬ b¶n D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: Ch÷a c¸c bµi tËp giê tríc IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên Bài 1: Trong 1 lò ấp trứng, ngời ta thu đợc 4000 gà con a. Xác định số TB sinh tinh và sinh trứng đủ để tạo ra đàn gà con nói trên. BiÕt r»ng Htinh trïng = 50 , Htrøng= 100% b. TÝnh sè TB trøng mang NST X vµ sè TB trứng mang NST Y đợc thụ tinh. Biết trong đàn gà con nói trên. gà mái chiếm 60%. Hoạt động của học sinh HDG: a. Số tinh trùng đợc TT = số trứng đợc TT = số ♂ (gà con) = 4.000 - V× Htrøng = 100%  Sè TB sinh trứng = số trứng đợc TT= 4.000 (TB) - V× Htinh trïng = 50%  Tæng sè tinh trùng đợc tạo ra là: 4000 . 100 =8000 50. -Sè TB sinh tinh lµ: 8000 =2000 4 (TB) b. - Gµ m¸i cã cÆp NST GT : XY - Số lợng gà mái trong đàn là: 60%. 4.000 = 2400 (con)  2.400 con gà mái XY đợc hình thµnh tõ 2.400 TB trøng lo¹i Y - Số lợng gà trống trong đàn gà con: 4.000 – 2.400 = 1.600  1.600 đợc hình thành từ 1.600 TB.

(39) trøng lo¹i X HDG: Bµi 2: Ong mËt cã 2n = 32. ë loµi nµy cã a. - Bé NST cña ong thî lµ 2n = 32 hiện tợn sinh sản: trứng đợc thụ tinh  - Bộ NST của ong đực là n = 16 - Gọi x là số ong đực (0<x< 100) onh thợ, trứng không đợc thụ tinh  on đực. Một ong chúa đẻ 100 trứng  100  số ong thợ là : 1.000 – x con ong con. Tổng số NST đơn trong các - Số NST đơn của ong đực là : 28. 16x - Số NST đơn của ong thợ là : 28 con ong lµ 65536. 102 a. Tính số ong đực và ong thợ trong đàn (100- x) 32 - Theo bài ra có : Số NST đơn trong ong con. BiÕt r»ng trøng hoÆc hîp tö muốn nở thành ong con đã phải trải qua các con ong là: 28.16x + 2832( 100- x) = 65536. 8 lÇn ph©n chia liªn tiÕp 2 10 b. TÝnh sè tinh trïng tham gia thô tinh. Biết hiệu suất thụ tinh của tinh trùng là tơng đơng 15x. 28 = 65536- 28. 100 tơ ng đơng x = 400 75%. - Vậy số ong đực: 400 (con) sè ong thî: 600 (con) b. Sè tinh trïng thô tinh = sè ong thî = 600 - V× H = 75%  sè tinh trïng tham gia thô tinh lµ:. Bµi 3: Mét TB sinh dôc chÝn cña ruåi gấm đực có kí hiệu bộ NST là: AaBbDdXY. Hãy xác định kí hiệu có thÓ cña bé NST t¹i k× gi÷a gi¶m ph©n I theo c¸c c¸ch s¾p xÕp kh¸c nhau.. 2. Bµi tËp vÒ gi¶m ph©n vµ thô tinh * Bài tập: Một thỏ cái sinh đợc 6 thỏ con. BiÕt hiÖu suÊt thô tinh cña trøng lµ 50% , cña tinh trïng lµ 6,25%. TÝnh sè tÕ bµo sinh tinh vµ sinh trøng tham gia qu¸ tr×nh trªn.. HDG: Lu ý: Sè c¸ch s¾p xÕp cña NST ë k× gi÷a 1 lµ : 2n-1 - Sè c¸ch ph©n li cña NST kÐp ë k× sau 1 : 2n-1 - Sè kiÓu tæ hîp NST kÐp ë k× cuèi 1: 2n * ë k× gi÷a 1: NST kÐp, xÕp thµnh 2 hµng. kÝ hiÖu cña bé NST ë ruåi gÊm đực : AAaaBBbbDDddXXYY - Sè c¸ch s¾p xÕp : 2n-1 = 23 =8 ( c¸ch) - C¸ch 1: AABBDDXX aabbddXY ……………. Gi¶i: Cã 6 thá con ph¸t triÓn tõ 6 hîp tö suy ra sè trøng thô tinh = sè tinh trïng thô tinh = 6. HiÖu suÊt thô tinh cña trøng lµ 50%, cña tinh trïng lµ 6,25% nªn: Số trứng đợc tạo ra là: 6 . 100 =12 trøng 50 Số tinh trùng đợc tạo ra là: 6 . 100 =96 tinh trïng 6 ,25 Sè tÕ bµo sinh trøng = sè trøng t¹o ra = 12 trøng Sè tÕ bµo sinh tinh = 96 : 4 = 24 tÕ bµo. Bµi tËp vËn dông. Bài 4: (Bài 7- 126 BTD/131)- Trong tinh hoàn của 1 thỏ đực (2n = 44) có 6 TB mầm đề nguyên phân liên tiếp 1 số lần và tạ ra tổng số TB con có chứa 2112 TĐ a. xác định số lần nguyên phân của mỗi TB mầm b. Các TB con sau nguyên phân đều trở thành các tinh bào bậc I nguyên phân. Các tinh trùng đều than gia thụ tinh tạo ra 3 hợp tử. Xác định Htinh trùng:.

(40) IV. Cñng cè: - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem l¹i néi dung cña thô tinh. - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 22. bµi tËp vÒ thô tinh(TT) A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ thô tinh, NST ë c¸c k× - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp vÒ thô tinh. - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp c¬ b¶n D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè:.

(41) II.Kiểm tra bài cũ: Ch÷a c¸c bµi tËp giê tríc IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên Hoạt động của học sinh Câu 1 1).Số tế bào sinh tinh và tế bào sinh trứng 1)Trong một trai nuôi cá khi thu tham gia thụ tinh: hoạch người ta được 1600 cá chép . 1 tinh trùng thụ tinh 1 trứng tạo 1 hợp Tính số tế bào sinh tinh và tế bào tử. 1600 cá chép = 1600 hợp tử = 1600 sinh trứng tham gia thụ tinh . Cho trứng thụ tinh với 1600 tinh trùng. biết hiệu suất thụ tinh của tinh * Số tế bào sinh tinh: + Số tinh trùng trùng là 50% và của trứng là 20%. ban đầu: Vì hiệu suất thụ tinh của tinh 2) Tính số giao tử tạo thành trong trùng là 50%nên ta có: các trường hợp sau: 100 tinh trùng ban đầu → 50 tinh trùng a) 4 tế bào sinh tinh. trực tiếp thụ tinh. b) 8 tế bào sinh trứng. ? tinh trùng ban đầu  1600 tinh trùng trực tiếp thụ tinh Nên ta có: Số tinh trùng ban đầu: 1600 x 100 = 3200 50 Vậy số tế bào sinh tinh: 1 tế bào sinh tinh → 4 tinh trùng. ?  3200 tinh trùng 3200 x1 = 800 ( tế bào sinh tinh) 4 * Số tế bào sinh trứng + Số trứng ban đầu: Vì hiệu suất thụ tinh của trứng là 20% nên ta có: 100 trứng ban đầu → 20 trứng trực tiếp thụ tinh. ? trứng ban đầu  1600 trứng trực tiếp thụ tinh Nên ta có: Số trứng ban đầu: 1600 x 100 = 8000 20 Vậy số tế bào sinh trứng: 1 tế bào sinh trứng → 1 trứng ?  8000 trứng 8000 x1 = 8000 ( tế bào sinh trứng) 1 2).Tính số giao tử tạo thành trong các trường hợp: a) 4 tế bào sinh tinh. Mỗi tế bào sinh tinh  4 tinh trùng. Vậy: -Số tinh trùng tạo thành : 4 x 4 = 16 tinh trùng. b) 8 tế bào sinh trứng. Mỗi tế bào sinh Câu 2 trứng  1 trứng và 3 thể định hướng. Vậy: Một tế bào trứng của một cá thể - Số trứng tạo thành: 8x 1 = 8 trứng Số thể định hướng: 8 x 3 =24 động vật được thụ tinh với sự tham gia của 1048576 tinh trùng. Số tinh Câu 2 1. - Số tinh nguyên bào: 1048576 : 4 nguyên bào sinh ra số tinh trùng.

(42) này có 3145728 NST đơn ở trạng thái chưa nhân đôi. Các tinh nguyên bào này đều có nguồn gốc từ một tế bào mầm. 1) Hãy xác định bộ NST lưỡng bội của loài. 2) Môi trường nội bào đã cung cấp nguyên liệu để tạo ra bao nhiêu NST đơn cho quá trình nguyên phân của tế bào mầm? 3) Hợp tử đợc tạo thành từ kết quả thụ tinh của tế bào trứng nói trên nguyên phân liên tiếp 3 đợt đã lấy nguyên liệu từ môi trường nội bào để tạo ra 91 NST đơn. a) Giải thích cơ chế hình thành hợp tử. b) Xác định số lợng NST ở trạng thái cha nhân đôi của thế hệ tế bào cuối cùng.. 2.. 3. a.. b.. = 262144 (TB) - Số NST trong bộ 2n của loài: 2n = 3145728 : 262144 = 12 (NST) - Số đợt nguyên phân của tế bào mầm: 2k = 262144 = 218 k = 18 (đợt) - Môi trường cung cấp số NST: 12 (218-1) = 3145716 (NST) - Số NST trong hợp tử là: 91: (231) = 13(NST) = 12 +1 - Hợp tử có dạng đột biến dị bội thể 2n + 1 - Cơ chế hình thành hợp tử: do 1 tinh trùng (trứng) có n = 6 NST kết hợp với 1 tinh trùng (trứng) có n = 7 NST (n + 1) tạo thành hợp tử có 2n + 1 = 13 - Số NST ở thế hệ TB cuối cùng là: 13 x 23 = 104 (NST). KIỂM TRA CHỦ ĐỂ 2 1. Đề bài: Khi giảm phân và thụ tinh, trong tế bào của một loài giao phối 2 cặp nhiễm sắc thể tương đồng ký hiệu là Aa và Bb sẽ cho ra các tổ hợp nhiễm sắc thể nào trong các giao tử và các hợp tử ? 2. Đáp án và điểm số: Giải * Các tổ hợp nhiễm sắc thể trong các giao tử: AB; Ab; aB; ab. (5đ) * Các tổ hợp trong các hợp tử: AABB; AABb; AaBB; AaBb.(5đ) AAbb; aaBB; Aabb; aaBb, aabb IV. Cñng cè: - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem l¹i néi dung cña thô tinh. - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung.

(43) Chủ đề 3 : Bµi tËp vÒ Adn & Gen *Mục tiêu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ c¸c quy luËt cña nguyªn t¾c bæ sung trong cấu tạo, nhân đôi và mối quan hệ giữa gen & ARN & Prôtêin. - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - Rèn luyện kỹ năng giải các bài tập về cấu tạo, nhân đôi và mối quan hệ giữa gen & ARN & Pr«tªin. - GD ý thøc tù häc Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 23. CÔNG THỨC vÒ ADN & Gen A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ cÊu t¹o cña ADN & Gen - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp vÒ ADN & Gen - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp c¬ b¶n D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: Ch÷a c¸c bµi tËp giê tríc IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên Hoạt động của học sinh.

(44) Ph¬ng ph¸p gi¶I bµi tËp ADN 1. C¸c c«ng thøc tÝnh D¹ng 1: TÝnh sè lîng , % tõng lo¹i Nu cña mçi m¹ch vµ cña gen Theo NTBS: A1 = T2, T1 = A2 , G1 = X2, X1 = G2 A1 + T 1 + G 1 + X 1 = N 2 N 2. Suy ra A+ G=T+X = vµ %A + %G = 50%N % A gen = % T gen = %A1+%A2 = %T1+%T2 2. 2. % G gen = % X gen = %G1+%G2 = %X1+%X2 2. 2. D¹ng 2: TÝnh chiÒu dµi sè vßng xo¾n vµ khèi lîng cña ADN - TÝnh chiÒu dµi cña gen Lgen = Lm¹ch = N . 3,4 Ao ( 1 Ao = 10-4 2 Micr«met) - TÝnh sè vßng xo¾n C= N = L 20 34 - TÝnh khèi lîng: M = N . 300 ®vC D¹ng 3: TÝnh sè liªn kÕt ho¸ häc trong gen - Tính số liên kết hoá trị giữa đờng và axit bằng tæng sè nuclª«tit trõ ®i 1 råi nh©n víi 2 2( N + N - 1) = 2(N – 1) 2 2 - Sè LK hi®r« : H = 2A + 3G D¹ng 4: TÝnh sè Nu do m«i trêng cung cÊp cho quá trình tự nhân đôi Tæng sè nu do m«i trêng cung cÊp = (2x – 1). N trong đó x là số lần nhân đôi N lµ sè Nu cña gen - Sè lîng tõng lo¹i Nu do m«i trêng cung cÊp Amt = Tmt = (2x – 1).Agen Gmt = Xmt = (2x – 1).Ggen TØ lÖ % tõng lo¹i Nu do m«i trêng cung cÊp lu«n b»ng tØ lÖ % tõng lo¹i Nu trong gen D¹ng 5: TÝnh sè Liªn kÕt Hy®r« bÞ ph¸ vì vµ sè LK hoá trị bị phá vỡ và đợc hình thành trong quá trình tự nhân đôi của gen - Tæng sè LK hy®r« bÞ ph¸ = (2x – 1). H - Tổng số LK hyđrô đợc hình thành = 2x . H - Tổng số LK hoá trị đợc hình thành = (2x – 1).(N – 2) Bµi tËp vËn dông. * Bµi 1: Trªn mach thø nhÊt cña gen cã 10% A vµ 35 % G, trªn m¹ch thø hai cã 25%A vµ 450 G - TÝnh tØ lÖ % vµ sè lîng tõng lo¹i Nuclª«tit ttrªn mçi m¹ch vµ c¶ gen * Bµi 2: Mét gen cã chu kú so¾n lµ 90 vßng vµ cã A = 20%. M¹ch 1 cña gen cã A= 20 vµ T = 30%. M¹ch 2 cña gen cã G = 10% vµ X = 40%. a. TÝnh chiÒu dµi vµ khèi lîng cña gen.

(45) b. TÝnh sè lîng tõng lo¹i Nu trªn mçi m¹ch vµ cña c¶ gen * Bµi 3: Mét gen cã khèi lîng lµ 9.105 ®vC vµ cã G – A = 10%. TÝnh chiÒu dµi gen vµ sè lîng tØ lÖ % cña tõng lo¹i Nu cña gen * Bài 4: Một gen dài 0,408 Micômet. Mạch 1 có A = 40%, gấp đôi số A nằm trên m¹ch 2. TÝnh sè liªn kÕt ho¸ trÞn vµ sè liªn kÕt hy®r« cña gen? * Bài 5: Một gen tái sinh một số đợt đã sử dụng của môi trờng 21000 nu, trong đó loại A chiếm 4200. Biết tổng số mạch đơn trong các gen tạo ra gấp 8 lần số mạch đơn của gen mẹ ban đầu. a. TÝnh sè lÇn t¸i sinh b. TÝnh tØ lÖ % vµ sè lîng tõng lo¹i nu cña gen * Bài 6: Gen nhân đôi 4 lần đã lấy của môi trờng nội bào 36000 nu trong đó có 10800 G. tÝnh sè lîng vµ tØ lÖ % tõng lo¹i nu cña gen * Bài 7: Một gên nhân đôi liên tiếp 3 lần đã lấy của môi trờng nội bào 16800 Nu. Gen cã tØ lÖ A: G = 3 : 7 a. Tính số LK hiđrrô bị phá vỡ và đợc hình thành b. Tính số LK hoa strị đợc hình thành * Bài 8: Một gen có chiều dài 0,51 Mỉcômet tự nhân đôi một số lần. Thòi gian t¸ch vµ liªn kÕt c¸c Nu cña m«i trêng cña mét chu ki xo¾n lµ 0,05 gi©y. BiÕt tèc độ lắp ghép đều nhau. Tính tốc đọ nhân đôi và thời gian nhân đôi của gen IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi: n¾m ch¾c vµ kÜ phÇn lÝ thuyÕt - N¾m ch¾c c«ng thøc tÝnh c¸c d¹ng BT - BT vÒ nhµ: bµi 25, 26, 27- PDCBDT - Nghiªn cøu kÜ phÇn ARN vµ Pr. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 24. bµi tËp vÒ ADN & Gen A. Môc tiªu:.

(46) - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ cÊu t¹o cña ADN & Gen - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp vÒ ADN & Gen - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp c¬ b¶n D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: Ch÷a c¸c bµi tËp giê tríc IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên Bµi tËp 1 :Một phân tử ADN có λ= 0,51 μm.Có hiệu số giữa Nuclêôtit loại Ađênin với 1 loại khác bằng 20% a/ Tính số lượng từng loại Nuclêôtit của gen? b/ Tính khối lượng phân tử của gen đó. c/ Trên mạch 1 của gen có A1=25%; X1=15%. Trên mạch 2 của gen có A2=45%; X2=15%. Hãy xác định số lượng và tỉ lệ % từng loại Nuclêôtit trên mỗi mạch của AND.. Bµi 2: LADN = 1,02mm . x® N M =? BiÕt 1mm = 107A0. ,. Bµi 3: Trªn 1 m¹ch cña 1 ®o¹n gen cã trËt tù c¸c nu nh sau: … AG G X TATAX X GAG X A X… a. ViÕt trËt tù c¸c nu cña ®o¹n m¹ch cßn lại tơng ứng với đoạn mạch đã cho . b. Xác định số lợng từng loại nu của ®o¹n gen nãi trªn. Hoạt động của học sinh HDG: a, Số lượng từng loại của gen Theo đầu bài λ=0,51 μm = 5100A0 2 2.5100  3000 3, 4 N= 3, 4 (Nu).   -Mặt khác A-G =20% Ta có A+G=50% Giải phương trình ta có A= 35% =T G= 15% =X A= 35% =T =1050 (Nu) G= 15% =X = 450 (Nu) b/ Khối lượng phân tử M = N.300= 3000.300 = 900000(đ v c) c/ Mạch1 cóA1= 25% =T2 ( ntbs) G2= 15% =X1 Mạch 2 có A2= 45% =T1 (ntbs) G1= 15% =X2 Số lượng từng loại HDG: LADN = 1,02. 107 = 102. 105 (A0) 2L 3,4. 2.102.100000 3, 4 = =. N= 60.105 = 6.000.000 (nu) Khèi lîng ph©n tö ADN lµ : M = N.300 (®vc) = 6.000.000 . 300 = 18. 10 HDG: a.HS tù viÕt b. A = T = 7 (nu) : G = X = 9 (nu). Bµi tËp vËn dông. Bµi 1: ADN cã 3 gen víi tØ lÖ chiÒu dµi 1: 1,5: 2 ; LADN = 9180 A0? N vµ M mçi gen ? Bµi 2: ADN cã M = 1.400.000 (®vC) , A = 960 (nu) a. TÝnh sè lîng vµ tØ lÖ % tõng lo¹i nu &LADN = ? Bài 2: Gen có L = 0,468Mm và có G = 15% . Xác định số lợng và tỉ lệ từng loại nu cña gen. BiÕt 1 Mm = 104A0 Bµi 3: Hai gen cã liªn kÕt H lµ 2760. Gen I cã 840A, gen II cã 480 A0. Cho biÕt gen nào dài hơn? Xác định chênh lệch chiều dài ấy là bao nhiêu?.

(47) IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi: n¾m ch¾c vµ kÜ phÇn lÝ thuyÕt - N¾m ch¾c c«ng thøc tÝnh c¸c d¹ng BT - BT vÒ nhµ: bµi 25, 26, 27- PDCBDT - Nghiªn cøu kÜ phÇn ARN vµ Pr. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 25: Bµi tËp vÒ ADN & GEN(TT) A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ cÊu t¹o cña ADN & Gen - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp vÒ ADN & Gen - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp c¬ b¶n, c©u hái tr¾c nghiÖm. D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: Ch÷a c¸c bµi tËp giê tríc IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên Hoạt động của học sinh.

(48) Bµi tËp 1 :Một phân tử ADN có λ= 0,51 μm.Có hiệu số giữa Nuclêôtit loại Ađênin với 1 loại khác bằng 20% a/ Tính số lượng từng loại Nuclêôtit của gen? b/ Tính khối lượng phân tử của gen đó. c/ tÝnh sè lîng nu mçi lo¹i khi ph©n tö nhân đôi liên tiếp 3 lần. HDG: a, Số lượng từng loại của gen Theo đầu bài λ=0,51 μm = 5100A0 2 2.5100  3000 3, 4 3, 4 N= (Nu).   -Mặt khác A-G =20% Ta có A+G=50% Giải phương trình ta có A= 35% =T G= 15% =X A= 35% =T =1050 (Nu) G= 15% =X = 450 (Nu) b/ Khối lượng phân tử M = N.300= 3000.300 = 900000(đ v c) c/ HS tự làm. Số lượng từng loại. Bµi 2. Quá trình tự nhân đôi của ADN xảy ra ở : a. a. Kì trung gian Kì trung gian b. Kì đầu. c. Kì giữa. D. Kì sau. e. Kì cuoái Bµi 3. Phân tử ADN nhân đôi theo nguyeân taéc : e. Cả a, b, c đúng. a. Khuoân maãu. b. Boå sung. c. Giữ lại một nữa. d. Chỉ a, b đúng. e. Cả a, b, c đúng. Bài 4 : Phân tử ADN có 5000 Nuclêôtit Giải : .Biết rằng số Nuclêôtit loại A nhiều Theo bài ra ta có : Số Nu loại A hơn số Nu loại X là 500 Nu . Hãy tính Số NU loại X = 500 só Nu mỗi loại của phân tử ADN đó ? Số Nu loại A + Số NU loại X = 2500 Giải hệ phương trình ta được : A = 1500 X = 1000 Vậy số Nu mỗi loại của phân tử ADN là : A =T = 1500 ( Nuclêôtit ) Bài 3 : Một gen có chiều dài là 0,51 X = G = 1000 ( Nuclêôtit ) micromet, trong đó A= 900 . Giải : a. Xác định số nuclêotit của gen? Đổi : 0,51 micromet = 5100 A0 b. Số Nu từng loại của gen ? a. Số Nuclêôtit của phân tử ADN là : 5100 / 3.4 x 2 = 3000 ( Nuclêôtit) b. Số nu mỗi loại của ADN là : A = T = 900 G = X = 600 Bµi tËp vËn dông..

(49) Baøi 1:Quaù trình nhaân ñoâi cuûa AND dieãn ra theo nguyeân taéc naøo? a.Nguyên tắc bổ sung: A liên kết với T và G liên kết với X b.Nguyên tắc bán bảo toàn: trong phân tử của AND có một mạch cũ và một mạch mới c.Nguyên tắc khuôn mẫu: mạch mới được tổng hợp theo mạch khuôn của AND meï d.Caû a, b,c IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi: n¾m ch¾c vµ kÜ phÇn lÝ thuyÕt - N¾m ch¾c c«ng thøc tÝnh c¸c d¹ng BT - BT vÒ nhµ: bµi 25, 26, 27- PDCBDT - Nghiªn cøu kÜ phÇn ARN vµ Pr. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung Ngày soạn: Ngày giảng:. TiÕt 26: Bµi tËp vÒ ADN & GEN(TT). A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ cÊu t¹o cña ADN & Gen - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp vÒ ADN & Gen - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp c¬ b¶n, c©u hái tr¾c nghiÖm. D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: Ch÷a c¸c bµi tËp giê tríc IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên Bài 1: Một gen quy định cấu trúc của một pôlipeptit gồm598 axit amin có tỉ lệ: G : A= 4 : 5. a. Tính chiều dài của gen. b. Tính số lượng nuclêôtit từng loại do môi trường nội bào cung cấp khi gen tự sao liên tiếp 6 lần.. Hoạt động của học sinh Bài 1 1. Tính chiều dài của gen: Số N của gen: (598 + 2) x3 x2 = 3600. Chiều dài của gen: (3600 : 2) x 3,4 = 6120 A0.

(50) c. Do đột biến, một cặp A-T của gen được thay thế bằng cặp G – X. Số liên kết hyđrô trong gen thay đổi như thế nào?. Câu 2 : Một gen dài 0,816 micrômet và có hiệu số giữa ađênin với một loại nuclêôtitkhác bằng 15%số nuclêôtit của gen. Trên mạch đơn thứ nhất của gen có tổng số giữa 2 loại ađênin với guanin bằng 50%, hiệu số giữa ađênin với guanin bằng 10% và tỉ lệ T : X = 3 : 3. a. Tính ti lệ % và số lượng từng loại nuclêôtit của gen. b. Tính tỉ lệ % và số lượng từng loại nuclêôtit trên mỗi mạch của gen.. 2. Số lượng nuclêôtit từng loại : A + G = 3600 : 2 = 1800 mà G : A = 4: 5 G : A = 0,8 G = 0,8A Giải ra ta có: A = T = 1000; G = X = 800. Số lượng nuclêôtit từng loại do MT cung cấp: A = T = (26 - 1) x 1000 = 63000 G = X = (26 - 1) x 800 = 50400 3. Số liên kết H… -Trong gen chưa đột biến: H = (2 x 1000) + (3 x 800) = 4400. -Trong gen đột biến: A = T = 1000 – 1 =999 G = X = 800 + 1 = 801 H = (2 x 999) + (3 x 801) = 4401. Vậy gen đột biến nhiều hơn gen ban đầu 1 liên kết H. Câu 2 a- Tính tỉ lệ % và số lượng từng loại N.của gen. Số lượng N. của gen là : 2 . 0 , 816 .10 4 3,4. = 4800 nu.. Theo bài ra ta có: A – G = 15% A + G = 50% 2G = 35% Giải ra ta được: G = X = 17,5% = 840 nu. A = T = 32,5% = 1560 nu( đúng mỗi cặp cho 0,25đ) b- Tính tỉ lệ % và số lượng từng loại N. trên mỗi mạch của gen: 1,0đ Số N trên mạch đơn thứ 1 là : 4800 : 2 = 2400 nu. Theo bài ra ta có : A1 + G1 = 50%. T1 + X1 = 50% A1 - G1 = 10%.. Tỉ lệ T1 : X1 = 3: 3 .  T1 = X1. Giải ra ta có: A1 = T2 = 30% =720 nu. X1 = G 2 = 25% = 600 nu. T1 = A2 = 25% = 600 nu.. G 1 = X2.

(51) = 20% = 480 nu. (đúng mỗi cặp cho IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi: n¾m ch¾c vµ kÜ phÇn lÝ thuyÕt - N¾m ch¾c c«ng thøc tÝnh c¸c d¹ng BT ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 27: Bµi tËp vÒ ADN & GEN(TT) A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ cÊu t¹o cña ADN & Gen - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp vÒ ADN & Gen - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp c¬ b¶n, c©u hái tr¾c nghiÖm. D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: Ch÷a c¸c bµi tËp giê tríc IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên Bài 2 : Phân tử ADN có 5000 Nuclêôtit .Biết rằng số Nuclêôtit loại A nhiều hơn số Nu loại X là 500 Nu . Hãy tính só Nu mỗi loại của phân tử ADN đó ?. Bài 3 : Một gen có chiều dài là 0,51 micromet, trong đó A= 900 . a. Xác định số nuclêotit của gen? b. Số Nu từng loại của gen ?. Hoạt động của học sinh Giải : Theo bài ra ta có : Số Nu loại A Số NU loại X = 500 Số Nu loại A + Số NU loại X = 2500 Giải hệ phương trình ta được : A = 1500 X= 1000 Vậy số Nu mỗi loại của phân tử ADN là : A =T = 1500 ( Nuclêôtit ) X = G = 1000 ( Nuclêôtit ) Giải : Đổi : 0,51 micromet = 5100 A0 b. Số Nuclêôtit của phân tử ADN.

(52) là : Câu 4: (Cho hai gen có chiều dài bằng 5100 / 3.4 x 2 = 3000 nhau. ( Nuclêôtit) Khi phân tích gen I người ta thấy b. Số nu mỗi loại của ADN là : trên mạch đơn thứ nhất có sô nuclêotic A = T = 900 loại A là 200, loại G là 400; trên mạch G = X = 600 đơn thứ hai có số nuclêotic loại A là 400, loại G là 500. Gen II có 3600 liên Giải kết hiđrô Xét gen I Tính số lượng, tỉ lệ phần trăm các Ta có A = T = A1 + A2 loại nuclêotic của mỗi gen. = 200 + 400 = 600 Nuclêotic. G = X = G 1 + G2 = 400 + 500 = 900 Nuclêotic. Tổng số Nuclêotic của gen là: N = 2A + 2G = 1200 + 1800 = 3000 Nuclêotic. Vậy %A = %T = 600 x 100 3000. = 20% %G = %X = 30%. Xét gen II Do chiều dài của 2 gen bằng nhau nên số Nuclêotic của gen II bằng số Nuclêotic của gen I 2A + 2G = 3000 (1) 2A + 3G = 3600 (2) Giải hệ phương trình (1) và (2) ta được  G = X = 600  A = T = 900 Vậy. %G = %X =. 600 x 100 3000. = 20% %A = %T = 30% IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi: n¾m ch¾c vµ kÜ phÇn lÝ thuyÕt - N¾m ch¾c c«ng thøc tÝnh c¸c d¹ng BT ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng.

(53) Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 28: CÔNG THỨC VỀ ARN A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ cÊu t¹o cña ARN - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp vÒ ARN - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp c¬ b¶n, c©u hái tr¾c nghiÖm. D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: Ch÷a c¸c bµi tËp giê tríc IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên Hoạt động của học sinh iI. Ph¬ng ph¸p gi¶I 1. C¸c c«ng thøc tÝnh bµi tËp ARN D¹ng 1: TÝnh sè lîng , % tõng lo¹i Nu cña ARN Theo NTBS: Agèc = UARN, Tgèc = AARN , Ggèc = XARN, Xgèc = GARN rA + rT + rG + rX = rN = N 2 Suy ra Agen = Tgen = rA + rU vµ Ggen = Xgen = rG + rX % A gen = % T gen = %A1+%A2 = %T1+%T2 = 2. 2. % rU+% rA 2. % G gen = % X gen = %G1+%G2 = %X1+%X2 2. =. 2. % rG=% rX 2. D¹ng 2: TÝnh chiÒu dµi sè vßng xo¾n vµ khèi lîng cña ADN - TÝnh chiÒu dµi cña gen Lgen = L1 m¹ch = LARN = N . 3,4 Ao ( 1 2 Ao = 10-4 Micr«met) - TÝnh khèi lîng: MARN = rN . 300 ®vC = N .300 ®vC 2. D¹ng 3: TÝnh sè liªn kÕt ho¸ trÞ trong ph©n tö ARN - Tính số liên kết hoá trị giữa đờng và axit bằng tæng sè nuclª«tit mét m¹ch cña gen trõ ®i Tæng sè LKHT = N – 1.

(54) D¹ng 4: TÝnh sè ri b« Nu do m«i trêng cung cÊp vµ sè lÇn sao m· cña gen Tæng sè rib«nu do m«i trêng cung cÊp = k. rN= k. N 2 trong đó k là số lần sao mã N lµ sè Nu cña gen - Sè lîng tõng lo¹i Nu do m«i trêng cung cÊp rA mt = k . rA = k. Tgèc rUmt = k . rU = k. Agèc rG mt = k . rG = k. Xgèc rX mt = k . rX = k. Ggèc - Sè lÇn sao m· cña gen : k = (rN m«i trêng) : (rN cña 1 ARN) D¹ng 5: TÝnh sè Liªn kÕt Hy®r« cña gen vµ sè LK ho¸ trÞ cña ARN trong qu¸ tr×nh sao m· cña gen - Tæng sè LK hy®r« bÞ ph¸ = k. H - Tổng số LK hyđrô đợc hình thành = H - Tổng số LK hoá trị đợc hình thành = k.(rN – 1) BT vận dụng * Bµi tËp 1: Mét gen cã chiÒu dµi 0,51 micrc«met, trªn m¹ch 1 cña gen cã A = 150, T = 450, m¹ch 2 cã G = 600. TÝnh sè lîng vµ tØ lÖ % cña tõng lo¹i rib« nu của phân tử mARN đợc tổng hợp nếu mạch 1 làm gốc * Bµi tËp 2: Ph©n tö ARN cã U = 18%, G= 34%, m¹ch gèc cña gen cã T = 20% a. TÝnh thØ lÖ % cña tõng lo¹i nuclª«tit cña gen tæng hîp ph©n tö ARN b. Nếu gen đó dài 0,408 micrômet thì số lợng từng loại nu của gen và số lợng tõng lo¹i rib«nu cña ARN lµ bao nhiªu * Bµi tËp 3: ph©n tö mARN th«ng tin cã A = 2U = 3G = 4X vµ cã khèi lîng 27.104 ®vC a. TÝnh chiÒu dµi gen b. tÝnh sè lîng tõng lo¹i rib«nu cña ARN c. TÝnh sè liªn kÕt ho¸ trÞ trong mARN d. Khi gen nhân đôi 3 lần tớnh số lợng từng loại nu môi trờng cung cấp ? IV. Cñng cè: - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - N¾m ch¾c c«ng thøc tÝnh c¸c d¹ng BT -------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 29: BÀI TẬP VỀ ARN A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ cÊu t¹o cña ARN - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp vÒ ARN - GD ý thøc tù häc.

(55) B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp c¬ b¶n, c©u hái tr¾c nghiÖm. D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: Ch÷a c¸c bµi tËp giê tríc IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên Hoạt động của học sinh 1 / Một gen có chiều dài Giải 0 5100A tổng hợp được phân tử -Số nuclêôtít của gen là: mARN co Am =150 ; Um = 300 N = 2L: 3,4 = 2(5100) :3,4 = 3000 ; -Số ribônuclêôtít của mARN là: RN= N/2 = Gm = 500. Tính số 3000 :2 = 1500 . hoặc áp dụng công thức: ribônuclêôtít loại Xm và số RN = L : 3,4 = 1500. nuclêôtít từng loại của gen ? - Tổng số ribônuclêotit của mARN là : Um + Am + Gm + Xm = 1500 => Xm = 1500 – (Um + Am + Gm ) = 550 - Theo nguyên tắc sao mã ta có : Um + Am = Agen = Tgen = 450 Gm + Xm = 2 / Một gen có chiều dài 0, 51 Xgen = Ggen =1050 micromet có G = 900 Nu . Giải a. xác định chiều dài của gen a. Chiều dài của gen 0, 51 micromet = 5100 b. tính khối lượng phân tử của A0 2L gen ( biết rằng khối lượng phân tử của 1 nuclêôtít là 300 Số nucleotit của gen là : N = 3, 4 thay số vào đ.v.C ) 2(5100) c. tính số liên kết hyđro giữa ta có : 3, 4 = 3000 nuclêôtít các nuclêôtít của gen b. khối lượng phân tử của gen là : 3000 x 300 đ.v.C = 9.105 đ.v.C c. Theo đề bài : G = 900 Theo NTBS ta có : số lượng từng loại nuclêôtít của gen là : G = X = 900 A = T = 1500 – 900 = 600 ( N ) - Số liên kết hiđro là : H = 2A + 3G -> Thay số vào ta có : 2(600) + 3(900) = 3900 liên kết IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi: n¾m ch¾c vµ kÜ phÇn lÝ thuyÕt - N¾m ch¾c c«ng thøc tÝnh c¸c d¹ng BT - BT vÒ nhµ: bµi 25, 26, 27- PDCBDT - Nghiªn cøu kÜ phÇn ARN vµ Pr. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng.

(56) Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 30: BÀI TẬP VỀ ARN(TT) A. Môc tiªu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ cÊu t¹o cña ARN - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp vÒ ARN - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - C¸c bµi tËp c¬ b¶n, c©u hái tr¾c nghiÖm. D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: Ch÷a c¸c bµi tËp giê tríc.

(57) IIICác hoạt động dạy- học: Hoạt đông của giáo viên Hoạt động của học sinh Giải BT CÊu tróc AND CÊu tróc ARN Tr×nh bµy ®iÓm kh¸c nhau c¬ -Cã chiÒu dµi vµ khèi -Cã chiÒu dµi vµ b¶n gi÷a cÊu tróc ARN víi cÊu lîng ph©n tö rÊt lín. khèi lîng ph©n tö rÊt bÐ. tróc AND? -Lµ m¹ch kÐp. -Là mạch đơn. -Nguyªn liÖu x©y -Nguyªn liÖu x©y dùng lµ c¸c nuclª«tÝt: dùng lµ c¸c rib«nuclª«tÝt: A,U,G,X. -Trong nuclª«tÝt lµ ®- -Trong rib«nuclª«tÝt ờng đêoxi ri bôzơ là đờng ribôzơ (C5H10O4) C5H10O4. -Trong AND cã chøa -Trong ARN chøa timin. uraxin. -Liªn kÕt hãa trÞ trªn -Liªn kÕt hãa trÞ trªn mạch đơn là nối liên mạch ARN là mối kết giữa đờng liªn kÕt hãa trÞ gi÷a C5H10O4 của nuclêôtít đờng C5H10O4 của nµy víi ph©n tö rib«nuclª«tÝt nµy víi H3PO4 cña nuclª«tÝt H3PO4 cña bên cạnh, đó là liên ribônuclêôtít bên kÕt kh¸ bÒn v÷ng. cạnh, đó là liên kết kÐm bÒn v÷ng. Bài tập vận dụng * Bài tập 4: Hai gen đều có chiều dài 4080Ao 1. Gen thø nÊht cã 3120 LK hi®r«, m¹ch 1 cã A = 120 vµ G = 480. TÝnh sè lîng rib«Nu m«i trêng cung cÊp cho gen sao m· 1 lÇn 2. Gen 2 cã A – G = 20%. Trªn m¹ch gèc cã A = 300, G = 210. Trong qu¸ tr×nh sao m· cña gen, môi trờng đã cung cấp 1800U. a. TÝnh sè lîng tõng lo¹i rib«nu cña ARN b. Xác định số lần sao mã c. Tính số lợng từng loại ribônu môi trờng cung cấp để phục vụ cho qua strình sao mã của gen * Bài tập 5: Gen sao mã một số lần và đa xlấy của môi trờng 9048 ribônu. Trong qua strình đó có 21664 LK hiđrô bị phá vỡ. Trong mỗi phân tử ARN đợc tổng hợp có 2261 LK hoá trị. A, TÝnh sè lÇn sao m· b. TÝnh sè lîng tõng lo¹i nu cña gen c. Trong các phân tử ARN đợc tổng hợp có bao nhiêu LK hoá trị đợc hình thành. KIỂM TRA CHỦ ĐỂ 3 1. Đề bài: Một gen có chiều dài 0, 51 micromet có G = 900 Nu . a. xác định chiều dài của gen b. tính khối lượng phân tử của gen ( biết rằng khối lượng phân tử của 1 nuclêôtít là 300 đ.v.C ) c. tính số liên kết hyđro giữa các nuclêôtít của gen 2. Đáp án và điểm số: Giải a. Chiều dài của gen 0, 51 micromet = 5100 A0 2L 2(5100) Số nucleotit của gen là : N = 3, 4 thay số vào ta có : 3, 4 = 3000 nuclêôtít. b. khối lượng phân tử của gen là : 3000 x 300 đ.v.C = 9.105 đ.v.C c. Theo đề bài : G = 900 Theo NTBS ta có : số lượng từng loại nuclêôtít của gen là : G = X = 900 A = T = 1500 – 900 = 600 ( N ).

(58) - Số liên kết hiđro là : H = 2A + 3G -> Thay số vào ta có : 2(600) + 3(900) = 3900 liên kết IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi: n¾m ch¾c vµ kÜ phÇn lÝ thuyÕt - N¾m ch¾c c«ng thøc tÝnh c¸c d¹ng BT - BT vÒ nhµ: bµi 25, 26, 27- PDCBDT - Nghiªn cøu kÜ phÇn ARN vµ Pr. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn: Ngày giảng: Chủ đề 4 : BIẾN DỊ *Mục tiêu: - Nh»m cñng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ ch¬ng biÕn dÞ vµ ch¬ng di truyÒn häc ngêi . - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp - RÌn luyÖn kü n¨ng tr¶ lêi c¸c c©u hái vµ gi¶i bµi tËp - GD ý thøc tù häc Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 31. BµI TËP VÒ §ét biÕn A. Môc tiªu: - Nhằm củng cố khắc sâu và mở rộng nhận thức về đột biến - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp. - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - Các câu hỏi và bài tập về đột biến D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: KiÓm tra bµi vÒ nhµ (ChÊm ®iÓm 3HS) Hoạt đông của giáo viên Hoạt động của học sinh Tr¶ lêi: C©u 1: §B lµ g×? V× sao §B DT * ĐB: Là những biến đổi trong cấu trúc đợc cho thế hệ sau? VCDT, xảy ra ở cấp độ phân tử (ADN), ở cấp độ TB (NST) * ThÓ §B: Lµ nh÷ng c¬ thÓ mang §B, thÓ hiÖn ra KH * ĐBDT đợc vì: - Là những biến đổi trên NST , ADN mà NST, ADN cã kh¶ n¨ng tù nh©n 2 vµ truÒn.

(59) cho các thế hệ TB. Do đó những biến đổi xảy ra ở chúng cũng đợc sao chép lại và truyÒn cho thÕ hÖ sau.. C©u 2: Nªu kh¸i niÖm vµ c¸c d¹ng §B gen. Nguyªn nh©n cña §B gen lµ g×?. Câu 3: So sánh đột biến gen với đột biến cấu trúc NST. * Kh¸i niÖm: - Là những biến đổi cấu trúc của gen có liên quan dến 1 or 1 số cặp nu nào đó, xảy ra ở 1 hoặc 1 số vị trí nào đó trên phân t ADN * C¸c d¹ng (mÊt cÆp nu, thªm cÆp nu, thay thÕ cÆp nu) * Nguyªn nh©n” - Trong TN, ph¸t sinh do nh÷ng rèi lo¹n trong qu¸ tr×nh tù so chÐp cña ph©n tö ADN díi ¶nh hëng phøc t¹p cña MT trong vµ ngoµi c¬ thÓ - Trong thực nghiệm, ngời ta đã gây ra các §B nh©n t¹o = t¸c nh©n vËt, lÝ, ho¸ * Gièng nhau: - Đều là những biến đổi xaye ra trên cấu tróc VCDT trong TB (AND,NST) - Tác nhân đề do tác động của MT bên ngoµi hoÆc bªn trong cë thÓ - §Òu DT cho thÕ hÖ sau - PhÇn lín g©y h¹i cho b¶n th©n SV * Kh¸c nhau: §B gen §B cÊu tróc NST - Làm biến đổi - Làm biến đổi cấu cÊu tróc cña gen tróc cña NST - Gåm c¸c d¹ng - Gåm c¸c d¹ng mÊt cÆp nu mÊt ®o¹n thªm cÆp nu lÆp ®o¹n thay thÕ cÆp nu đảo đoạn. * Kh¸i niÖm: - Là những biến đổi về số lợng NST, có thể xảy ra ở 1 hay 1 số cặp NST nào đó tạo ra thÓ dÞ béi hoÆc x¶y ra ë toµn bé c¸c cÆp NST trong TYB t¹o ra thÓ ®a béi. * Nguyªn nh©n: - Do c¸c t¸c nh©n lÝ, ho¸ häc cña ngo¹i C©u 4: Nªu kh¸i niÖm vµ nguyªn c¶nh hoÆc do rèi lo¹n T§C bªn trong TB vµ nhân phá sinh chung của ĐB số l- cơ thể dẫn đến sự phân li không bình thờng îng NST cña c¸c NST trong qu¸ tr×nh ph©n bµo(nguyªn ph©n vµ gi¶m ph©n)  §B sè lîng NST. IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem lại nội dung các bài đột biến - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng.

(60) Vũ Hồng Nhung Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 32. BµI TËP VÒ §ét biÕn(TT) A. Môc tiªu: - Nhằm củng cố khắc sâu và mở rộng nhận thức về đột biến - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp. - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - Các câu hỏi và bài tập về đột biến D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: KiÓm tra bµi vÒ nhµ (ChÊm ®iÓm 3HS) Hoạt đông của giáo viên Hoạt động của học sinh * Gièng nhau: C©u 1: So s¸nh thÓ dÞ béi vµ thÓ - §Òu lµ §B sè lîng NST ®a béi - T¸c nh©n: nh nhau - BiÓu hiÖn KH kh«ng b×nh thêng - Số lợng NST trong TB sinh dỡng đều sai kh¸c so víi 2n - Cơ chế: đều do sự phân li không bình thờng của cặp NST trong phân bào - ở thực vật: Đều đợc ứng dụng trong trồng trät * Kh¸c: - Sự thay đổi ở 1 - Sự thay đổi các cặp hoÆc 1 sè cÆp NST trong TB  t¨ng NST theo béi sè cña n( 3n, 2n + 1, 2n – 1, 4n, sn) 2n – 2 - HÇu hÕt ë thùc vËt, - X¶y ra ë tv, ®v kh«ng t×m thÊy ë kÓ c¶ con ngêi động vật bậc cao và con gêi - G©y thay dæi - Thùc vËt cã c¬ quan KH ë 1 sè bé sinh dìng, c¬ quan phËn nµo sinh s¶n to, sinh trëng đó trên cơ thể  phát triển mạnh và cã h¹i chèng chÞu tèt víi (bÖnh hiÓm ®iÒu kiÖn m«i truêng nghÌo) * Gièng nhau: - Đều là ĐB NST  DT đợc - §Òu cã t¸c nh©n nh nhau - §Òu t¹o ra c¸c KH kh«ng b×nh thêng cã h¹i cho sv - Trên tv đều có ứng dụng trong trồng trọt * Kh¸c nhau: C©u 12: So s¸nh §B cÊu tróc NST - Làm thay đổi - Làm thay đổi số lvà ĐB số lợng NST cÊu tróc NST îng NST trong TB - Gåm c¸c d¹ng: - Gåm c¸c d¹ng §B mÊt ®o¹n, lÆp t¹o ra thÓ dÞ béi đoanh, đảo đoạn - X¶y ra ë thùc thÓ ®a béi vËt, §V vµ c¶ - ThÓ ®a béi chØ con ngêi x¶y ra ë thùc vËt.

(61) IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem lại nội dung các bài đột biến - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn: Ngày giảng:. TiÕt 33. BµI TËP VÒ §ét biÕn(TT) A. Môc tiªu: - Nhằm củng cố khắc sâu và mở rộng nhận thức về đột biến - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp. - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - Các câu hỏi và bài tập về đột biến D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè:.

(62) II.Kiểm tra bài cũ: KiÓm tra bµi vÒ nhµ (ChÊm ®iÓm 3HS) Hoạt đông của giáo viên Hoạt động của học sinh * Kh¸i niÖm (HS tù tr×nh bµy) C©u 1: Thêng biÕn lµ g×? LÊy 1 * VÝ dô (HS tù tr×nh bµy) sè VD vÒ thêng biÕn? nguyªn * Nguyªn ph©n nhân phát sinh và đặc điểm của - Do tác động trực tiếp của MT trờng sống: thêng biÕn ? đất, nớc, dinh dỡng, khí hậu… * Đặc điểm: - Xảy ra đồng loạt theo 1 hớng xđ, tơng ứng với đk của MT sống - Không làm biến đổi KG nên không DT đợc C©u 13: So s¸nh thêng biÕn víi §B? C©u 2: So s¸nh thêng biÕn víi §B?. C©u 3: Nªu kh¸i niÖm vÒ thêng biÕn vµ møc ph¶n øng gi÷a thêng biÕn vµ møc ph¶n øng kh¸c ntn?. Tr¶ lêi: * Gièng nhau: - Đều làm biến đổi KH của cơ thể, đều liên quan đến tác động của MT sống * Kh¸c nhau: Thêng biÕn §B - Biến đổi KH - Biến đổi VCDT không biến đổi  DT đợc VCDT  kh«ng DT đợc - Do tác động trực - D tác động của tiÕp cña MT sèng MT ngoµi hay rèi lo¹n T§C trong TB vµ c¬ thÓ - Gióp c¸ thÓ thÝch - PhÇn lín g©y h¹i nghi với sự thay đổi cho bản thân sv cña MT sèng - Kh«ng lµ nguyªn - Lµ nguyªn liÖu liÖu cña chän gièng cho qu¸ tr×nh chän gièng Tr¶ lêi: * Kh¸i niÖm Thêng biÕn Møc ph¶n øng * Sù kh¸c nhau: Thhêng biÕn Møc ph¶n øng - Là biến đổi - Lµ giíi h¹n c¸c KH cô thÓ cña biÓu hiÖn thêng 1 KG tríc t¸c biÕn kh¸c cña 1 KG động của ĐK quy định MT cô thÓ - Thuéc nhiÒu vµo - Kh«ng DT v× KG do tác động của MT - Phô thuéc nhiÒu vµo t¸c động của MT. IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem lại nội dung các bài đột biến - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng.

(63) Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 34. BµI TËP VÒ §ét biÕn(TT) A. Môc tiªu: - Nhằm củng cố khắc sâu và mở rộng nhận thức về đột biến - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp. - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - Các câu hỏi và bài tập về đột biến D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: KiÓm tra bµi vÒ nhµ (ChÊm ®iÓm 3HS) Hoạt đông của giáo viên Hoạt động của học sinh C©u 1: ThÕ nµo lµ §BG? §BG Tr¶ lêi cã nh÷ng d¹ng nµo? Nguyªn - ĐBG là những biến đổi trong cấu trúc của nh©n ph¸t sinh §BG? gen liªn quan tíi 1 hay 1 sè cÆp nu, x¶y ra tại 1 điểm nào đó của phân tử ADN. - C¸c d¹ng §BG: 3 d¹ng ë SGK vµ cã thªm dạng đảo vị trí 1 cặp nu. - Nguyªn nh©n ph¸t sinh §BG: xem ë vë ghi C©u 2: Nªu vai trß cña §BG?. Tr¶ lêi - Sự biến đổi cấu trúc phân tử cuả gen có thể dẫn đến biến đổi cấu trúc của lo¹i P mµ nã m· ho¸, cuèi cïng dÉn tíi sù biến đổi ở KH. - C¸c §BG biÓu hiÖn ra KH thêng lµ cã h¹i cho b¶n th©n SV v× nã ph¸ vì sù.

(64) C©u 3: Nªu nh÷ng biÓu hiÖn bé NST cña ngêi trong TB kh«ng b×nh thêng?. thống nhất hài hoà trong KG đã đợc hình thành qua chọn lọc tự nhiên lâu đời, gây ra nh÷ng rèi lo¹n trong qu¸ tr×nh tæng hîp P. - §ét biÕn gen thêng cã h¹i nhng phÇn lín §BG lµ §BG lÆn chóng chØ biÓu hiện ra KH khi ở thể đồng hợp và trong ®iÒu kiÖn m«i trêng thÝch hîp. - Mét tæ hîp gen vèn lµ cã h¹i nhng nÕu gÆp tæ hîp gen thÝch hîp sÏ trë thµnh cã lîi. - Vai trß cña §BG trong tiÕn ho¸: §BG lµ nguån nguyªn liÖu chñ yÕu cña qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ v× so víi §B NST th× chóng phổ biến hơn , ít ảnh hởng đến sức sống và sù sinh s¶n cña c¬ thÓ. - Vai trß cña §BG trong chän gièng: + T¹o nguån nguyªn liÖu quan träng cho chän gièng c©y trång vµ vi sinh vËt. + X©y dùng ph¬ng ph¸p g©y §B nh©n t¹o b»ng t¸c nh©n vËt lÝ, t¸c nh©n ho¸ häc để tạo nên các ĐB có giá trị cao trong sản xuÊt. Tr¶ lêi - §ét biÕn cÊu tróc NST: §B mÊt ®o¹n ë NST sè 21 g©y ra bÖnh ung th m¸u. - §B thÓ dÞ béi x¶y ra ë cÆp NST sè 21 g©y ra bÖnh §ao – Nªu c¬ chÕ h×nh thµnh bÖnh §ao vµ biÓu hiÖn cña bÖnh §ao ( SGK ) - §B thÓ dÞ béi x¶y ra ë cÆp NST giíi tÝnh: do nguyªn nh©n bªn trong hay bªn ngoµi lµm rèi lo¹n trong qu¸ tr×nh gi¶m phân đã tạo nên các giao tử dị bội. Các giao tö nµy khi thô tinh gÆp gì c¸c giao tö b×nh thêng t¹o nªn c¸c hîp tö dÞ béi thÓ theo s¬ đồ sau: Tự viết sơ đồ về sự giảm phân kh«ng b×nh thêng x¶y ra ë mÑ + XXX ( thÓ tam nhiÔm – héi chøng 3X – bÖnh siªu n÷ ): n÷, buång trøng vµ d¹ con kh«ng ph¸t triÓn, v« sinh. + XXY ( héi chøng Claiphent¬ ): Nam, mï mµu, th©n cao, ch©n tay dµi, tinh hoµn nhá, si ®Çn, v« sinh. + OX ( XO - bÖnh T¬c n¬ ): n÷ lïn, cæ ng¾n, vó kh«ng ph¸t triÓn, d¹ con nhá, trÝ tuÖ chËm ph¸t triÓn.. IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem lại nội dung các bài đột biến - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng.

(65) Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 35. BµI TËP VÒ §ét biÕn(TT) A. Môc tiªu: - Nhằm củng cố khắc sâu và mở rộng nhận thức về đột biến - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp. - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - Các câu hỏi và bài tập về đột biến D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: KiÓm tra bµi vÒ nhµ (ChÊm ®iÓm 3HS) Hoạt đông của giáo viên Hoạt động của học sinh BT 1 Trả lời Tại sao đột biến gen thường có Đột biến gen thể hiện ra kiểu hình thường hại cho bản thân sinh vật? Nêu có hại cho bản thân sinh vật vì: vai trò và ý nghĩa của đột biến - Chúng phá vỡ sự thống nhất hài hoà trong gen trong thực tiển sản xuất; cho kiểu gen đã qua chọn lọc tự nhiên và duy ví dụ đối với vật nuôi và cây trì lâu đời trong điều kiện tự nhiên. trồng - Gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin. - Chúng có ý nghĩa đối với chăn nuôi, trồng trọt vì trong thực tế có những đột biến gen có lợi cho con người. - Ví dụ ở vật nuôi : Đột biến tự nhiên Cừu chân ngắn ở Anh, làm cho chúng không thể nhảy qua hàng rào để vào phá vườn. - Ví dụ ở cây trồng : Đột biến làm mất tính cảm ứng quang chu kỳ phát sinh ở giống lúa Tám thơm giúp trồng được 2 vụ/năm ở nhiều địa phương kể cả vùng trung du và miền núi. BT2 Bộ NST của một loài thực vật có hoa gồm 5 cặp NST (kí hiệu I, II, III, IV, V), khi khảo sát một quần thể của loài này, người ta phát hiện 3 thể đột biến (kí hiệu a, b, c). Phân tích bộ NST của 3 thể đột biến đó thu được kết quả sau: Thể đột biến. Số lượng NST đếm được ở từng cặp I II III IV V. Giải a) Tên gọi của 3 thể đột biến + Thể đột biến a có 3n NST: Thể tam bội . +Thể đột biến b có (2n + 1) NST: Thể dị bội (2n + 1) hay thể tam nhiễm + Thể đột biến c có (2n  1) NST: Thể dị bội (2n – 1) hay thể một nhiễm.

(66) a b c. 3 3 1. 3 2 2. 3 2 2. 3 2 2. 3 2 2. a) Xác định tên gọi của các thể đột biến trên? Cho biết đặc điểm của thể đột biến a? b) Nêu cơ chế hình thành thể đột biến c?. - Đặc điểm của thể đột biến a: + Tế bào đa bội có số lượng NST tăng gấp bội, số lượng ADN cũng tăng tương ứng => thể đa bội có quá trình tổng hợp các chất hữu cơ diễn ra mạnh mẽ hơn => kích thước tế bào của thể đa bội lớn, cơ quan sinh dưỡng to, sinh trưởng mạnh và chống chịu tốt. + Thể đa bội khá phổ biến ở thực vật. b) Cơ chế hình thành thể đột biến c: + Trong giảm phân, cặp NST số 1 nhân đôi nhưng không phân ly tạo thành 2 loại giao tử (n + 1) và (n – 1) NST + Khi thụ tinh, giao tử (n–1) kết hợp với giao tử (n) tạo thành hợp tử (2n–1) NST => phát triển thành thể dị bội (2n – 1).. IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem lại nội dung các bài đột biến - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung.

(67) Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 36. BµI TËP VÒ §ét biÕn(TT) A. Môc tiªu: - Nhằm củng cố khắc sâu và mở rộng nhận thức về đột biến - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp. - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh... C. ChuÈn bÞ: - Các câu hỏi và bài tập về đột biến D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: KiÓm tra bµi vÒ nhµ (ChÊm ®iÓm 3HS) Hoạt đông của giáo viên Hoạt động của học sinh Câu 1: 1. 1) Trong sản xuất có những cách Cách tạo ra thể tam bội (3n): nào để tạo ra thể tam bội (3n) và - Tác động vào quá trình giảm phân ở một thể tứ bội (4n) ? bên bố hay mẹ tạo ra giao tử 2n; cho giao 2) Số liên kết Hiđrô của gen sẽ tử 2n kết hợp với giao tử n thay đổi như thế nào trong các - Cho lai thể tứ bội 4n (cho giao tử 2n) với trường hợp sau: thể lưỡng bội 2n (cho giao tử n) - Mất 1 cặp Nuclêôtít. * Cách tạo ra thể tứ bội (4n): - Thay cặp Nuclêôtít này - Tác động vào lần nguyên phân đầu tiên bằng cặp Nuclêôtít khác. của hợp tử (2n) tạo tế bào 4n  phát triển thành thể tứ bội - Tác động vào quá trình giảm phân tạo ra giao tử 2n; sau đó cho các giao tử 2n kết hợp với nhau 2. Số liên kết H sẽ thay đổi trong các trường hợp sau: Mất cặp nu: + Nếu mất cặp A-T sẽ giảm 2 liên kết H + Nếu mất cặp G- X sẽ giảm 3 liên kết H - Thay bằng cặp khác: + Thay cặp A - T bằng cặp T - A hoặc cặp G - X bằng cặp X - G sẽ không thay đổi. + Thay cặp G - X bằng cặp T - A giảm 1 liên kết H + Thay cặp A - T bằng cặp G - X tăng 1 liên kết H Câu 2: So sánh đột biến cấu trúc *Những điểm giống nhau: nhiễm sắc thể và đột biến số lư- Đều là những biến đổi xảy ra trên nhiễm ợng nhiễm sắc thể. sắc thể. - Đều là phát sinh từ các tác nhân líý hoá học của môi trờng ngoài hoặc do rối loạn trao đôỉ chất trong tế bào và cơ thể. - Đều di truyền cho thế hệ sau. - Đều tạo ra các kiểu hình không bình th-.

(68) ờng và thờng gây hại cho chính bản thân sinh vật. - Các dạng đột biến trên thực vật có thể ứng dụng đợc vào trồng trọt. +Những điểm khác nhau: Đột biến cấu trúc NST -Làm thay đổi cấu trúc NST -Gồm có các dạng: Mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn và chuyển đoạn NST. -Thể đột biến tìm gặp ở thực vật và động vật, kể cả ở ngời.. Đột biến số lợng NST -Làm thay đổi số lợng NST trong tế bào. Gồm có các dạng đột biến tạo thể dị bội và đột biến tạo thể đa bội. Thể đa bội không tìm thấy ở ngời và động vật bậc cao (do bị chết ngay khi phát sinh.. IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem lại nội dung các bài đột biến - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung. Ngày soạn: Ngày giảng:. TiÕt 37. BµI TËP VÒ §ét biÕn(TT) A. Môc tiªu: - Nhằm củng cố khắc sâu và mở rộng nhận thức về đột biến - BiÕt vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp. - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp - GD ý thøc tù häc B. Ph¬ng ph¸p: - LuyÖn tËp theo nhãm, LuyÖn tËp thùc hµnh....

(69) C. ChuÈn bÞ: - Các câu hỏi và bài tập về đột biến D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. SÜ sè: II.Kiểm tra bài cũ: KiÓm tra bµi vÒ nhµ (ChÊm ®iÓm 3HS) Hoạt đông của giáo viên Hoạt động của học sinh Các loại biến dị đó là: thường biến và Câu 1 biến dị tổ hợp Hãy so sánh các loại biến dị Thường biến Biến dị tổ hợp không làm thay đổi cấu trúc và số - Là những biến đổi - Là sự tổ hợp lại các lượng vật chất di truyền KH của cùng một KG, tính trạng, do có sự tổ. Câu 2: Phân biệt thường biến với đột biến:. do ảnh hưởng trực tiếp của môi trường. - Biểu hiện đồng loạt, có hướng xác định. - Phát sinh trong đời cá thể, không di truyền được. - Giúp cơ thể thích ứng kịp thời với môi trường.. hợp lại các gen của P.. Thường biến 1. Do những biến đổi môi trường ngoài.. Đột biến 1. Do những biến đổi rất mạnh của môi trường ngoài → rối loạn trao đổi hcất nội bào. 2. Biến đổi trong cơ sở vật chất di truyền (AND, NST). 3. Di truyền. 4. Xuất hiện ngẫu nhiên.. 2. Biến đổi kiểu hình. 3. Không di truyền. 4. Phát sinh đồng loạt trong đời sống cá thể theo cùng một hướng. 5. Có lợi cho sinh vật → thích nghi với điều kiện môi trường.. - Xuất hiện ngẫu nhiên, riêng lẻ, không có hướng xác định. - Xuất hiện qua sinh sản hữu tính, di truyền được. - Là nguồn nguyên liệu của tiến hoá và chọn giống.. 5. Có hại.. KIỂM TRA CHỦ ĐỂ 4 1. Đề bài: So s¸nh thêng biÕn víi §B? 2. Đáp án và điểm số: Tr¶ lêi: * Gièng nhau: - Đều làm biến đổi KH của cơ thể, đều liên quan đến tác động của MT sống * Kh¸c nhau: Thêng biÕn §B - Biến đổi KH không biến đổi - Biến đổi VCDT  DT đợc VCDT  không DT đợc - Do tác động trực tiếp của MT - D tác động của MT ngoài hay rối loạn sèng T§C trong TB vµ c¬ thÓ - Gióp c¸ thÓ thÝch nghi víi sù - PhÇn lín g©y h¹i cho b¶n th©n sv.

(70) thay đổi của MT sống - Kh«ng lµ nguyªn liÖu cña chän - Lµ nguyªn liÖu cho qu¸ tr×nh chän gièng gièng IV. Cñng cè: - NhËn xÐt giê häc - Nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ - Xem lại nội dung các bài đột biến - Gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK vµ s¸ch bµi tËp. ---------------Duyệt ngày : …….. tháng …….. năm 20… Tổ trưởng. Vũ Hồng Nhung.

(71)

giao an tu chon sinh hoc 9 20122013

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về