van9 tuan 10

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.5 MB, 329 trang )

(1)TUAÀN 1 TIẾT 1-2. Ngày soạn :13/08/11 Ngày daïy :15/08/11. Phong caùch Hoà Chí Minh. A .Mức độ cần đạt: Giúp hs -Thấy được tầm vóc lớn lao trong cốt cách văn hóa Hồ Chí Minh qua một văn bản nhật dụng có sử dụng kết hợp các yếu tố nghị luận, tự sự, biểu cảm. B. Trọng tâm, kiến thức, kĩ năng, thái độ: 1.Kiến thức: - Một số biểu hiện của phong cách Hồ Chí Minh trong đời sống và sinh hoạt. - Ý nghĩa của phong cách Hồ Chí Minh trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. - Đặc điểm của kiểu bài nghị luận xã hội qua một đoạn văn cụ thể. 2. Kó naêng: - Nắm bắt nội dung văn bản nhật dụng thuộc chủ đề hội nhập với thế giới và bảo vệ bản sắc vaên hoùa daân toäc. - Vận dụng các biện pháp nghệ thuật trong việc viết văn bản về một vấn đề thuộc lỉnh vực vaên hoùa, loái soáng. 3.Thái độ: HS thêm yêu kính, tự hào về Bác từ đó có ý thức tu dưỡng, học tập, rn luyện theo gương Baùc. C. Phöông phaùp: Sử dụng phương pháp vấn đáp, thuyết trình, nêu v giải quyết vấn đề,…. D. Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh: Kieåm tra só soá Lớp : 9a4 vắng:…………………………… p, kp 2.Bài cũ : Kiểm tra sách vở của HS 3.Bài mới : * Giới thiệu bài : “Sống,chiến đấu,lao động,học tập và rèn luyện theo gương Bác Hồ vĩ đại” đã và đang là một khẩu hiệu kêu gọi,thúc giục mỗi người chúng ta trong cuộc sống hàng ngày. Thực chất nội dung của khẩu hiệu là động viên mỗi chúng ta hãy noi theo tấm gương sáng ngời của Bác.Vậy vẻ đẹp văn hoá của phong cách Hồ Chí Minh là gì? Đoạn trích dưới đây sẽ phần nào trả lời câu hỏi ấy *Bài mới : Hoạt động của giáo viên & học sinh Noäi dung baøi daïy * HĐ 1: Giới thiệu chung về tác giả và đoạn trích: I. Giới thiệu chung : Dựa và phần chú thích (*) trong sgk, em hãy trình bày 1. Tác giả : sgk những nét chính về tác giả và xuất xứ của văn bản ? 2. Taùc phaåm : - Xuất xứ : Phong cách Hồ Chí  Văn bản này thuộc kiểu loại văn bản gì? Vì sao em biết ? Minh trích trong Hoà Chí Minh và văn hoá Việt Nam, viện văn hoá xuất bản ,Hà Nội 1990 2. Kiểu loại: Văn bản nhật dụng.

(2) * HĐ 2: Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu văn bản: -Đọc: Giọng chậm rãi,bình tĩnh.GV đọc một đoạn,gọi HS đọc tiếp cho đến hết bài.GV nhận xét cách đọc -Giải thích từ khó:Chọn,kiểm tra một vài từ khó trong 12 từ khó đã được chú thích trong sgk/7.Giải thích thêm từ: Bất giác:một cách tự nhiên,ngẫu nhiên,không dự định trước Đạm bạc:sơ sài,giản dị,không cầu kì,bày vẽ => VBND-> Bài PCHCM Thuộc chủ đề về hội nhập với thế giới và giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc.Tuy nhiên bài học này khoâng chæ mang yù nghóa caäp nhaät maø coøn coù yù nghóa laâu dài.Bởi lẽ việc học tập,rèn luyện theo phong cách HCM là việc làm thiết thực,thường xuyên của các thế hệ người VN,nhất là lớp trẻ)  Nhắc lại,thế nào là văn bản nhật dụng? Ở lớp 6,7,8 chúng ta học những văn bản nào thuộc kiểu loại VBND? Đoạn trích có thể chia làm mấy đoạn? Nêu nội dung mỗi đoạn? - 3 đoạn : + Đ1: Từ đầu…….rất hiện đại:Qúa trình hình thành phong cách văn hoá HCM + Đ2: Tiếp ……..hạ tắm ao:Những vẻ đẹp cụ thể của phong caùch soáng vaø laøm vieäc cuûa Baùc Hoà +Ñ3: Coøn laïi: YÙ nghóa cuûa phong caùch HCM  Xác định phương thức biểu đạt của văn bản ? - HS đọc lại đoạn 1 Vốn trí thức văn hoá nhân loại của Chủ tịch HCM sâu rộng ntn? =>Ít coù vò laõnh tuï naøo laïi am hieåu nhieàu veà caùc daân toäc vaø nhân dân trên thế giới,văn hoá thế giới sâu sắc như Bác Hồ Bằng những con đường nào người có được vốn văn hoá ấy? =>Để có được vốn văn hoá ấy không phải tự nhiên mà Bác đã dày công học tập,rèn luyện không ngừng trong suốt bao nhiêu năm,suốt cuộc đời hoạt động cách mạng đầy gian truân. Đi nhiều,có điều kiện tiếp xúc văn hoá với nhiều nước……. * Thảo luận:3p: Điều kì lạnhất trong phong cách văn hoá HCM laø gì? Vì sao coù theå noùi nhö vaäy? =>Những ảnh hưởng quốc tế sâu đậm đã nhào nặn với cái gốc văn hoá dân tộc không gì lay chuyển được ở người,để trở thaønh moät nhaân caùch raát VN.Moät loái soáng bình dò,raát phöông Đông,rất VN nhưng đồng thời cũng rất mới,rất hiện đại) * GV: Phong cách HCM còn là sự kết hợp hài hoà giữa giản dị và thanh cao.Ở cương vị lãnh đạo cao nhất của Đảng và nhà nước nhưng Bác có một lối sống vô cùng giản dị. II. Đọc – hiểu văn bản: 1. Đọc và tìm hiểu chú thích: 2. Tìm hieåu vaên baûn :. 2.1. Bố cục:3 đoạn 2.2 Phương thức biểu đạt: Nghị luaän. 2.3. Phaân tích: a. Con đường hình thành phong cách văn hoá HCM -Ñi nhieàu,coù ñieàu kieän tieáp xuùc với văn hoá nhiều nước, nhiều daân toäc,nhieàu vuøng khaùc nhau trên thế giới - Nói,viết thành thạo nhiều thứ tiếng nước ngoài -Học hỏi qua lao động,qua công vieäc(laøm nhieàu ngheà khaùc nhau) -Học hỏi,tìm hiểu đến mức sâu saéc - Tieáp thu moät caùch coù choïn loïc tinh hoa văn hoá nước ngoài.  Nhaân caùch raát VN,moät loái soáng raát bình dò,raát VN,raát.

(3)  Dựa vào văn bản Đức tính giản dị của Bác Hồ (sgk Ngữ phương Đông nhưng đồng thời văn 7) và hiểu biết của mình,em hãy nêu một vài dẫn chứng cũng rất mới,rất hiện đại. nói lên đức tính giản dị của Bác? *TIEÁT 2 * TIEÁT 2 Loái soáng raát bình dò,raát VN,raát phöông Ñoâng cuûa Baùc Hoà được biểu hiện ntn?(Nơi ở,làm việc,trang phục,ăn uống) b. Những vẻ đẹp cụ thể của phong caùch soáng vaø laøm vieäc *Thaûo luaän :2p: Vì sao coù theå noùi loái soáng giaûn dò cuûa Baùc laø cuûa Baùc - Nơi ở,nơi làm việc đơn sơ: sự kết hợp giữa giản dị và thanh cao? =>Đây không phải là lối sống khắc khổ của những con người chiếc nhà sàn nhỏ bằng gỗ tự vui trong cảnh nghèo khó.Cũng không phải là cách tự thần -Trang phục: quần áo bà ba thánh hoá,tự làm cho khác đời,hơn đời.Đây là một cách sống nâu,chiếc áo trấn thủ,đôi dép có văn hoá đã trở thành một quan điểm thẩm mĩ : Cái đẹp là lốp thô sơ,tư trang ít ỏi sự giản dị,tự nhiên -AÊn uoáng : caù kho,rau luoäc,döa * GV:Nét đẹp của lối sống rất dân tộc,rất VN trong phong ghém,cà muối,cháo hoa cách HCM : Cách sống của Bác gợi ta nhớ đến cách sống của -Sống một mình ,suốt cuộc đời các vị hiền triết trong lịch sử như Nguyễn Trãi,Nguyễn Bỉnh hy sinh vì dân,vì nước Khieâm:  Cách sống có văn hoá đã trở “Thu aên maêng truùc,ñoâng aên giaù-Xuaân taém hoà sen,haï taém thaønh moät quan ñieåm thaåm mó : ao” Cái đẹp là sự giản dị,tự nhiên (Nguyễn Bỉnh Khiêm)  Vẻ đẹp của cuộc sống gắn với thú c. Ý nghĩa phong cách HCM quê đạm bạc mà thanh cao. -Không phải tự thần thánh hoá,tự làm cho khác đời,lập dị - HS đọc đoạn cuối mà là cách di dưỡng tinh thần, Ý nghĩa cao đẹp của phong cách HCM là gì? moät quan nieäm thaåm mó veà leõ soáng * Hướng dẫn HS tổng kết: -Lối sống của một người cộng  Để làm rõ và nổi bật những vẻ đẹp và phẩm chất cao quý sản lão thành,một vị Chủ tịch của phong cách HCM, người viết đã dùng những biện pháp nước nghệ thuật nào? Hãy tìm dẫn chứng? 3. Tổng kết: Ghi nhớ / sgk -Kết hợp giữa kể chuyện và phân tích,bình luận: “Có thể nói ít coù vò laõnh tuï naøo laïi am hieåu nhieàu veà caùc daân toäc vaø nhaân dân trên thế giới,văn hoá thế giới sâu sắc như Chủ tịch HCM” “Qủa như một câu chuyện thần thoại,như câu chuyện về một vị tiên,về một con người siêu phàm nào đó trong truyeän coå tích”….. -Đối lập:Vĩ nhân mà hết sức giản dị,gần giũ,am hiểu mọi nền văn hoá nhân loại mà hết sức dân tộc,hết sức VN Toùm laïi, ta coù theå toùm taét veà phong caùch HCM ntn? Qua tìm hiểu văn bản, em nhận thức được thế nào là lối sống có văn hoá, là “mốt” là hiện đại trong ăn mặc,nói naêng?.

(4) * GV lieân heä giaùo duïc HS * Hướng dẫn hs luyện tập: *H Đ 3: hướng dẫn tự học: Gv hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe.. 4. Luyeän taäp III. Hướng dẫn tự học: - Tìm hiểu nghĩa một số từ Hán Việt trong đoạn trích. -Học thuộc ghi nhớ. -Tìm hiểu những mẩu chuyeän keå veà Baùc. - Chuaån bò baøi : Phöông châm hội thoại. E. Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(5) TUAÀN 1. TIEÁT 3. Ngày soạn :14/08/11 Ngaøy daïy : 16/08/11. Các phương châm hội thoại. A. Mức độ cần đạt: Giúp hs - Nắm được những hiểu biết cốt yếu về hai phương châm hội thoại : phương châm về lượng, phöông chaâm veà chaát . Biết vận dụng phương châm về lượng, phương châm về chất.trong hoạt động giao tiếp. 2. Kó naêng. - Nhận biết và phân tích được cách sử dụng phương châm về lượng và phương châm về chất trong moät tình huoáng giao tieáp cuï theå. - Biết vận dụng phương châm về lượng, phương châm về chất.trong hoạt động giao tiếp. 3. Thái độ - HS thêm tự hào về Tiếng việt C Phöông phaùp: - Sử dụng pp nêu và giải quyết vấn đề,thuyết trình, … C. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn định : Kiểm tra sĩ số. Lớp : 9a4 vắng:…………………………… p, kp 2. Bài cũ : Kiểm tra vở soạn của hs . 3. Bài mới : * Giới thiệu bài : Ở lớp 8 chúng ta đã học về hội thoại. Hãy nhắc lại trong quá trình giao tiếp chúng ta cần chú ý những gì? ( Khi tham gia hội thoại,mỗi người cần xác định đúng vai của mình để chọn cách nói cho phù hợp, đồng thời cần tôn trọng người khác, tránh nói tranh lượt lời, cắt lời hoặc chêm vào lời người khác) * Baøi hoïc :. Hoạt động của giáo viên & học sinh. Noäi dung baøi daïy. *HĐ 1:Gv hướng dẫn tìm hiểu chung: * Tìm hiểu phương châm về lượng: -Hs đọc ví dụ 1vàthảo luận nhóm các câu hỏi sau: Bôi nghóa laø gì? Câu trả lời của Ba đã không đáp ứng điều A n muốn bieát ,vì sao? =>Bơi là di chuyển trong nước hoặc trên mặt nước bằng cử động của cơ thể.Ba trả lời học bơi “Ơû dưới nước”-> Câu trả lời chưa nêu được địa điểm học bơi cụ theå-ñieàu maø An muoán bieát. Từ đó em rút ra bài học gì khi giao tiếp? * Hs đọc truyện cười. Gv nêu câu hỏi. Truyện gây cười vì lẽ gì? Nhân vật trong truyện lẽ ra chỉ cần hỏi và trả lời như thế nào là đủ?. I.Tìm hieåu chung: 1.Phương châm về lượng: a.Phaân tích ví duï: 1a.Câu trả lời của Ba không đáp ứng được điều An muốn biết. 1b..Cần trả lời một địa điểm cụ thể. 1c .Baøi hoïc veà giao tieáp:Khi giao tieáp, câu nói phải có nội dung đúng với yêu caàu giao tieáp,khoâng neân noùi ít hôn những gì mà giao tiếp đòi hỏi. * Truyện cười 2a.Truyện gây cười vì nhân vật nói nhieàu hôn ñieàu caàn noùi. 2b.Leõ ra chæ caàn hoûi:”Baùc coù thaáy con.

(6) Qua đó, em thấy cần phải tuân thủ yêu cầu gì trong giao tieáp? Qua ví dụ ,em hãy cho biết trong hội thoại,thế nào phương châm về lượng? -GV chốt ý phần ghi nhớ sgk .. lợn nào chạy qua đây không?” và chỉ cần trả lời:” Tôi chẳng thấy con lợn naøo chaïy qua ñaây caû”. 2c.Yeâu caàu caàn tuaân thuû khi giao tieáp: không nên nói nhiều hơn những gì cần noùi. b.Ghi nhớ 1 (trang 9) *HĐ 2: GVhướng dẫn hs tìm hiểu phương châm về 2.Phương châm về chất: chaát: a.Ví duï: Caâu chuyeän (SGK) -Hs đọc truyện cười. a.Truyện cười phê phán tính nói * GV hỏi _HS trả lời: khoác. Truyện cười phê phán điều gì ? b.Ñieàu caàn traùnh trong giao tieáp :Không nên nói những điều mà mình Trong giao tieáp caàn traùnh ñieàu gì? khoâng tin laø Qua ví dụ phân tích,em hãy cho biết trong hội thoại, đúng sự thật. theá naøo laø phöông chaâm veà chaát? -GV gọi HS đọc phần ghi nhớ sgk trang 10. * HS thaûo luaän:  Trong giao tieáp,vì sao ta phaûi tuaân thuû phöông chaâm về lượng và phương châm về chất? Có khi nào ,người b. Ghi nhớ 2 ( trang 10) ta không tuân thủ những phương châm trên? - Hs làm miệng:Vận dụng phương châm về lượng để II. Luyện tập phaân tích loãi caâu. Soá 1: 1a.Câu này thừa cụm từ”Nuôi ở nhà” bởi từ gia súc đã bao chứa nghĩa thú nuoâi trong nhaø. 1b.Câu này thừa cụm từ “hai cánh” vì - GV cho hs đánh số thứ tự vào các cụm từ sau khi gv tất cả loài chim đều có hai cánh. ghi baøi taäp vaøo baûng phuï.Hs laøm nhanh baèng caùch choïn Soá2: soá vaø gheùp. a->3 . b->4, c+->5, ->d+2, e1. Soá3: Câu hỏi”Rồi có nuôi được không?”câu hỏi thừa. ->Người nói đã không tuân thủ phương - GV cho hs làm nháp, gv nhận xét ,bổ sung ( nếu cần) châm về lượng. Soá4: 4a. Để đảm bảo tuân thủ phương châm về chất,người nói dùng cách trên nhằm báo cho người nghe tính xác thực lơì nói của mình. 4b. Để nhấn mạnh ,chuyển ý, người nói cần nhắc lại một nội dung nào đó đã nói hay giả định mọi người đều.

(7) -. GV cho hs giải nghĩa thành ngữ.. *H Đ 3: Hướng dẫn tự học: Gv hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe.. biết. Khi đó, để đảm bảo phương châm về lượng,người nói dùng cách nói trên nhằm báo cho người nghe việc nhắc lại nội dung đã nói là do chủ ý của người nói. Số5: Những thành ngữ (SGK) có nghĩa sau: a-Vu khoáng ,ñaët ñieàu, bòa chuyeän. b-Nói không có căn cứ. c-Vu khoáng ,bòa chuyeän. d-Coá tranh caõi, khoâng coù lyù leõ gì caû. e-Nói năng ba hoa, khoác lác ,phô tröông. g-Noùi laêng nhaêng, linh tinh. h.Hứa để được lòng mà không thực hiện được lời hứa. III.Hướng dẫn tự học. -Söu taàm caùc caâu noùi khoâng tuaân thuû các phương châm hội thoại về lượng vaø phöông chaâm veà chaát trong moät hoäi thoại và chữa lại cho đúng. - Hoïc baøi,laøm baøi taäp coøn laïi - Soạn bài Sử dụng một số biện phaùp ngheä thuaät trong vaên baûn thuyeát minh E. Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(8) TUAÀN 1. TIEÁT 4. Moät soá bieän phaùp ngheä thuaät trong vaên baûn thuyeát minh. Ngày soạn : 14/08/11 Ngaøy daïy: 16/08/11. A. Mức độ cân đat: Giuùp HS: - Hieåu vai troø cuûa moät soá bieän phaùp ngheä thuaät trong vaên baûn thuyeát minh. -Biết tạo lập được văn bản thuyết minh có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật. B. Trọng tâm kiến thức , kĩ năng, thái độ. 1. Kiến thức. -HS nắm được văn bản thuyết minh và các pp thuyết minh thường dùng. -Hiểu được vai trò của các biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh. 2. Kó naêng. - Nhận ra các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong các văn bản thuyết minh. - Bieát caùch vaän duïng caùc bieän phaùp ngheä thuaät khi vieát vaên baûn thuyeát minh. 3. Thái độ. Hs có ý thức tự lập khi làm bài. C.Phöông phaùp: -Sử dụng pp thuyết trình, pp nêu và giải quyết vấn đề, ….. D. Tieán trình daïy hoïc : 1.OÅn ñònh : 9a4 vaéng:…………………………… p, kp 3.Baøi cuõ :  Để có một bài văn thuyết minh sinh động, hấp dẫn người đọc người nghe thì người viết cần biế kết hợp một số biện pháp nghệ thuật trong khi viết. Vậy đó là những biện pháp nào? Chúng ta cuøng tìm hieåu trong baøi hoâm nay. 3.Bài mới *Giới thiệu bài :- Để có một bài văn thuyết minh sinh động, hấp dẫn người đọc người nghe thì người viết cần biế kết hợp một số biện pháp nghệ thuật trong khi viết. Vậy đó là những biện pháp naøo? Chuùng ta cuøng tìm hieåu trong baøi hoâm nay. * Baøi hoïc: Hoạt động của giáo viên & học sinh Noäi dung baøi daïy * HĐ1: Hướng dẫn hs tìm hiểu một số biện pháp nghệ I. Tìm hiểu việc sử dụng một số biện thuaät trong vaên baûn thuyeát minh. phaùp ngheä thuaät trong vaên baûn -GV: OÂn taäp laïi vaên baûn thuyeát minh thuyeát minh  Theá naøo laø vaên baûn thuyeát minh? =>Là kiểu văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp tri thức khách quan về đặc điểm,tính chất, nguyên nhân ….. của các hiện tượng và sự vật trong 1) Phân tích ví dụ: tự nhiên, xã hội bằng phương thức trình bày, giới Văn bản Hạ Long – Đá và Nước.

(9) thieäu,giaûi thích  Văn bản thuyết minh được viết ra nhằm mục đích gì? =>Cung cấp tri thức khách quan về sự vật, hiện tượng, vấn đề …. Được chọn làm đối tượng thuyết minh.  Hãy kể ra các phương pháp thuyết minh thường dùng đã học? =>Định nghĩa,nêu ví dụ, liệt kê,dùng số liệu, phân loại, so saùnh……. - Gọi HS đọc văn bản Hạ Long – Đá và Nước (sgk/12)  Văn bản này thuyết minh vấn đề gì? ->Sự kì lạ của HL  Vấn đề ấy có khó không? Tại sao? =>Khó.Vì đối tượng thuyết minh rất trừu tượng. Ngoài ra còn phải truyền được cảm xúc và sự thích thú tới người đọc * GV: Thông thường khi giới thiệu về cảnh đẹp Hạ Long người ta thường nói vịnh Hạ Long rộng bao nhiêu, có bao nhiêu hòn đảo lớn nhỏ, …..(dùng phương pháp liệt kê) Nhưng Nguyên Ngọc giới thiệu Hạ Long theo một phương diện ít ai nói tới. Chính điều đó đã tạo nên sự kì laï cuûa HL. Tác giả đã sử dụng biện pháp tưởng tượng và liên tưởng ntn để giới thiệu sự kì lạ của Hạ Long? => “Chính nước ….. có tâm hồn”, nước tạo nên sự di chuyển và khả năng di chuyển theo mọi cách tạo nên sự thuù vò cuûa caûnh saéc….”. * Thảo luận: Để cho sinh động ngoài những phương pháp thuyết minh đã học , tác giả còn sử dụng biện pháp ngheä thuaät naøo? ->Mieâu taû,so saùnh ….. Muốn cho văn bản thuyết minh sinh động, hấp dẫn cần sử dụng một số biện pháp nghệ thuật ntn? Lưu ý : Không phải văn bản thuyết minh nào cũng sử dụng yếu tố nghệ thuật và miêu tả, VD : Bản giới thiệu di tích lịch sử, các tờ rơi . => Ghi nhớ * HĐ2: Hướng dẫn hs làm luyện tập Bài 1/13: Gọi HS đọc văn bản Ngọc Hoàng xử tội ruồi xanh * Thaûo luaän: Vaên baûn coù tính chaát thuyeát minh khoâng?  Tính chất ấy thể hiện ở những điểm nào?  Những phương pháp thuyết minh nào đã được sử dụng?. - Thuyết minh về sự kì lạ của Hạ Long - Phương pháp thuyết minh:Tưởng tượng và liên tưởng,dùng phép nhân hoá. 2. Ghi nhớ :sgk/13. II. Luyeän taäp Baøi 1/13 a. Baøi vaên coù tính chaát thuyeát minh vì đã cung cấp cho người đọc những tri thức khách quan về loài ruồi. - Tính chất ấy thể hiện ở các chi tiết: + Con laø ruoài xanh, thuoäc hoï coân truøng hai caùnh …… ruoài gaám. +Bên ngoài ruồi mang 6 triệu vi khuaån ….. 19 trieäu tæ con ruoài + …. một mắt chứa hàng triệu mắt nhỏ ….. trượt chân…. - Những phương pháp thuyết minh đã được sử dụng:Giải thích,nêu số lieäu, so saùnh b. Baøi thuyeát minh coù neùt ñaëc bieät: + Về hình thức: Giống như văn bản tường thuật một phiên toà + Veà caáu truùc: Gioáng nhö bieân baûn moät cuoäc tranh luaän veà maët phaùp lyù.

(10)  Baøi thuyeát minh naøy coù neùt gì ñaëc bieät?  Tác giả đã sử dụng BPNT nào? * H Đ 3: hướng dẫn tự học : - Gv hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe.. + Veà noäi dung: Gioáng moät caâu chuyện kể về loài ruồi - Sử dụng BPNT:Kể chuyện, miêu tả, nhân hoá c. Tác dụng: Làm cho văn bản trở nên sinh động, hấp dẫn, thú vị. Nhờ BPNT mà gây hứng thú cho người đọc. III. Hướng dẫn tự học: - Học bài và hoàn thành phần luyện taäp. -Chuaån bò baøi luyeän taäp. Moãi toå chuẩn bị một trong những đề sau: + Toå 1: Thuyeát minh caùi quaït + Toå 3: Thuyeát minh caùi keùo + Toå 2: Thuyeát minh caùi buùt + Toå 4: Thuyeát minh caùi noùn - Yêu cầu: Xác định đề bài cụ thể. Lập dàn ý chi tiết và viết phần mở baøi. E. Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 1. TIEÁT 5. Ngày soạn : 15/08/11 Ngaøy daïy: 17/08/11. Luyện tập sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong vaên baûn thuyeát minh. A. Mức độ cần đạt: Giuùp HS - Ơân tập. Củng cố kiến thức về văn bản thuyết minh. - Nắm được cách sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh. B. Trọng tâm kiến thức , kĩ năng, thái độ. 1.Kiến thức - Hs biết cách làm một bài văn thuyết minh về một thứ đồ dùng( cái quạt, cái bút, cái kéo…).

(11) -Hiểu được tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh. 2. Kó naêng -Biết xác định yêu cầu của đề bài thuyết minh về một đồ dùng cụ thể. -Biết lập dàn ý chi tiết và viết phần mở bài cho bài văn thuyết minh(có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật)về một đồ dùng 3.Thái độ HS có ý thức từ giác khi làm bài. C.Phöông phaùp Sử dụng pp vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề. …. D. Tieán trình daïy hoïc: 1.Oån ñònh: Kieåm tra só soá Lớp 9a4 vắng:…………………………… p, kp 2.Baøi cuõ : -Nhận xét về BPNT được sử dụng để thuyết minh trong đoạn văn sau: “… Cầu Long Biên khi mới khánh thành, mang tên toàn quyền Pháp ở Đông Dương lúc bay giờ là Đu-me và người dân thường gọi là cầu Đu-me …. Chiều dài của cầu là 2290m(kể cả phần cầu dẫn với chín nhịp dài và mười nhịp ngắn). Nhìn từ xa,Cầu Long Biên như một dải lụa uốn lượn vắt ngang sông Hồng, nhưng thực ra dải lụa ấy nặng tới 17 nghìn tấn…. “ ? - Kieåm tra baøi taäp 2 cuûa HS. 3. Bài mới : *Giới thiệu bài Chức năng cơ bản của văn bản thuyết minh là cung cấp ttri thức .Khi thuyết minh chúng ta có thể sử dụng linh hoạt sử dụng các phương phap1 khác nhau. TCt này chúng ta sẽ thức hành viết văn thuyết minh để rèn kĩ năng sử dụng các phương pháp thuyết minh. * Baøi hoïc: Hoạt động của GV và HS. Noäi dung baøi daïy A.Đề bài:Thuyết minh “ Cái quạt “ Trong đó *HĐ1: GV kiểm tra phần chuẩn bị củacủa có sử dụng một số BPNT. HS ở nhà của hs:. *HĐ 2: GV hướng dẫn hs phân tích đề và xác I.Phân tích đề: định yêu cầu của đề. a.Đối tượng thuyết minh :Cái quạt Cho biết đối tượng thuyết minh? b.Những tri thức về đối tượng: -Những tri thức nào về đối tượng cần thuyết Nguồn gốc, cấu tạo, phân loại, công dụng , minh? lợi ích. Chọn BPNT nào để sử dụng trong VBTM của c.Chọn BPNT sử dụng:Nhân hoá+ phương thức em? tự sự (cái quạt tự kể về mình). * GV yêu cầu thảo luận dàn ý ở nhóm-ghi các ý chính vào bảng phụ. Sau đó đại diện nhóm trình bày dàn ý chi tiết trước lớp. =>Nhóm hs khác nhận xét, gv bổ sung ,sửa daøn yù(neáu caàn) * Hs làm và đọc phần mở bài, hs khác,gv nhận. II.Daøn yù: 1.Mở bài: Cái quạt tự giới thiệu về mình(ngôi kể thứ nhất) 2.Thaân baøi: a.Chiếc quạt tự kể : +Veà nguoàn goác..

(12) xét và sửa sai. GV cho hs đọc bài đọc thêm:” Họ nhà kim” * H Đ 3: Hướng dẫn tự học : - Gv hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe.. +Veà caáu taïo. + Veà coâng duïng . b.Chiếc quạt kể về đồng loại của mình: + Caùi quaït mo cau. +Caùi quaït laù coï. +Cái quạt điện đủ loại , đủ kiểu, đủ màu. c.Chiếc quạt nói về lợi ích của mình trong đời sống con người. 3. Kết bài: Suy nghĩ, mơ ước của cái quạt trong hieän taïi vaø töông lai. III. Hướng dẫn tự học: - Hoïc baøi. Xaùc ñònh vaø chæ ra taùc duïng cuûa biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong văn baûn thuyeát minh Hoï nhaø kim.(t.16) - Soạn câu hỏi trong phần Đọc – Tìm hiểu văn bản của bài Đấu tranh cho một thế giới hoà bình. E. Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 2. TIEÁT 6-7. Ngày soạn : Ngaøy daïy:. Đấu tranh cho một thế giới hoà bình (Trích) - Ga-bri-en Gaùc-xi-a Maùc-keùt -. A Mức độ cần đạt: Giuùp HS - Nhận thức được mối nguy hại khủng khiếp của việc chạy đua vũ trang , chiến tranh hạt nhaân. - Có nhận thức, haanhđộng đúng để góp phần bảo vệ hòa bình. B. Trọng tâm kiến thức,kĩ năng,thái độ. 1.Kiến thức - Nắm được một số hiểu biết về tình hình thế giới những năm 1980 liên quan đến văn bản -Biết cách hệ thống luận điểm, luận cứ, cách lập luận trong văn bản. 2. Kó naêng -Đọc- hiểu văn bản nhật dụng bàn về một vấn đề liên quan đến nhiệm vụ đấu tranh v ì hòa bình của nhân loại. 3.Thái độ:.

(13) -Hiểu được nội dung vấn đề đặt ra trong văn bản:Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang đe doạ toàn bộ sự sống trên trái đất; nhiệm vụ cấp bách của toàn thể nhân loại là ngăn chặn nguy cơ đó, là đấu tranh cho một thế giới hoà bình. C.Phöông phaùp: Sử dụng pp vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình,… D. Tieán trình daïy hoïc : 1. OÅn ñònh : - Kieåm tra só soá . Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp . 2. Baøi cuõ : 1) Vẻ đẹp của phong cách Hồ Chí Minh là gì? Hiểu sâu sắc vẻ đẹp phong cách Hồ Chí Minh em phaûi laøm gì?. 2)Vốn tri thức văn hoá của Bác Hồ có được từ đâu? A-Ghé lại nhiều hải cảng, thăm nhiều nước trên thế giới. B-Nhờ Bác biết nhiều thứ tiếng nước ngoài. C-Nhờ đi đến đâu, Bác cũng học hỏi, tìm hiểu văn hoá và nghệ thuật ở đó đến mức khá uyeân thaâm. D-Chịu ảnh hưởng tất cả các nền văn hoá, tiếp thu cái hay, phê phán cái dở của chúng.. 3. Bài mới : * Giới thiệu bài : ( Gv nhắc đến kiến thức lịch sử về sự kiện lich sử trrong chiến tranh thế giới thứ hai chỉ bằng 2 quả bom nguyên tử đầu tiên ném xuống 2 thành phố Hi-rô-si-ma và Na-ga-sa-ki,đế quốc mĩ đã làm 2 triệu người Nhật bị thiệt mạng …………..) * Baøi hoïc : Hoạt động của GV& Hs Noäi dung baøi daïy * HĐ 1: Hướng dẫn tìm hiểu về tác giả, tác I. Giới thiệu chung : 1.Taùc giaû: Saùch giaùo khoa(sgk). phaåm:  Dựa vào phần soạn bài ở nhà,em hãy nêu 2. Tác phẩm : - Xuất xứ của văn bản :-Trích từ tham luận moät vaøi neùt veà taùc giaû Maùc-keùt?  Em bieát gì veà vaên baûn naøy? của G.Mác két trong cuộc gặp với nguyên Văn bản này thuộc kiểu loại văn bản gì? thủ 6 nước tại Mê-hi-cô bàn về việc chống. chiến tranh vũ khí hạt nhân, bảo vệ hoà bình thế giới.. -Kiểu loại: Văn bản nhật dụng *HĐ2:Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu văn II. Đọc – Tìm hiểu văn bản baûn: 1Đọc- giani3 nghĩa những từ khó: -GV nêu yêu cầu giọng đọc : Khi đọc cần chú 2. Tìm hiểu văn bản : ý đọc chính xác, làm rõ từng luận cứ của tác giả, giọng rõ ràng, đanh thép, dứt khoát – GV đọc mẫu một đoạn rồi HS đọc tiếp. Giải thích từ khó 2..1 Bố cục: 3 đoạn ->VBND Đoạn trích có thể chia làm mấy đoạn? (3.

(14) đoạn)Nêu nội dung mỗi đoạn? - Đoạn 1:Từ đầu …… sống tốt đẹp hơn: Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang đè nặng lên trái đất - Đoạn 2: Tiếp theo ….. xuất phát của nó: Chứng lí cho sự nguy hiểm và phi lí của chiến tranh haït nhaân - Đoạn 3: Phần còn lại: Nhiệm vụ của chúng ta và đề nghị khiêm tốn của tác giả  Phương thức biểu đạt chủ yếu của văn bản naøy laø gì ? - HS đọc đoạn 1 * Thaûo luaän : Luaän ñieåm chuû choát maø taùc giaû neâu vaø tìm caùch giaûi quyeát trong vaên baûn laø gì? Taïi sao em laïi hieåu nhö vaäy? ->Vì luaän ñieåm cô baûn maø taùc giaû neâu vaø giaûi quyeát trong vaên baûn chính laø A vaø B. A laø nguyeân nhaân vaø B laø keát quaû,muïc ñích  HS dựa vào luận cứ, luận chứng để làm rõ luận điểm được triển khai ntn?. Nhaän xeùt veà caùch laäp luaän cuûa taùc giaû?(caùc luận cứ rất mạch lạc, chặt chẽ.Đó chính là bộ xương vững chắc của văn bản,tạo nên tính thuyeát phuïc cô baûn cuûa laäp luaän)  Em hãy nhận xét về cách mở đầu của tác giả? (MơÛ đầu bằng một câu hỏi rồi tự trả lời bằng một thời điểm hiện tại rất cụ thể,với những con số cụ thể,cách tính toán cụ thể,đơn giaûn Những thời điểm cụ thể và con số cụ thể được nêu ra có tác dụng gì?( chứng minh cho người đọc thấy rõ và gây ấn tượng mạnh về nguy cơ khủng khiếp, hiểm hoạ kinh khủng của. 2.2 Phương thức biểu đạt : Nghị luận chính trò,xaõ hoäi. 2.3. Phaân tích a. Luận điểm chủ chốt và các luận cứ của vaên baûn + Luaän ñieåm: - Nguy cô khuûng khieáp cuûa chieán tranh haït nhân đang đe doạ toàn thế giới - Đấu tranh chống lại và xoá bỏ nguy cơ này vì một thế giới hoà bình là nhiệm vụ cấp bách của toàn thể nhân loại + Luận cứ: - Kho vuõ khí haït nhaân coù khaû naêng huyû dieät caû trái đất và các hành tinh khác trong hệ mặt trời - Chaïy ñua vuõ trang toán keùm vaø phi lí - Chiến tranh hạt nhân không chỉ đi ngược lại lí trí của loài người mà còn ngược lại với lí trí của tự nhiên, phản lại sự tiến hoá - Vì vaäy, taát caû chuùng ta phaûi coù nhieäm vuï ngăn chặn cuộc chiến tranh hạt nhân, đấu tranh cho một thế giới hoà bình  Luận cứ mạch lạc, chặt chẽ, sâu sắc. b.Nguy cô cuûa chieán tranh haït nhaân - 50.000 đầu đạn hạt nhân tương đương 4 tấn thuốc nổ / người  12 lần biến mất tất cả mọi sự sống trên toàn trái đất + 4 hành tinh nữa + phá huỷ thế thăng bằng của hệ mặt trời.  Cách vào đề trực tiếp,Chứng cứ xác thực.

(15) việc tàng trữ kho vũ khí hạt nhân trên thế giới ở thời điểm hiện tại- năm 1986)  So sánh nào đáng chú ý ở đoạn này? (Thanh göôm Ña-moâ-cleùt vaø dòch haïch)  Em hieåu gì veà thanh göôm Ña-moâ-cleùt? Dòch haïch?  Em có nhận xét gì về cách vào đề và các chứng cứ mà tác giả nêu ra ở đây? *TIEÁT 2  Để làm rõ luận cứ này tác giả đã đưa ra hàng loạt dẫn chứng với những so sánh thuyết phục,đó là những dẫn chứng nào? - GV ghi baûng phuï vaø yeâu caàu hs hoïc trong sgk.  Cách đưa dẫn chứng của tác giả ntn? (Cách đưa dẫn chứng và so sánh toàn diện,cụ thể)  Qua sự so sánh trên em rút ra được kết luận gì?. c. Cuoäc chaïy ñua vuõ trang chuaån bò cho chiến tranh hạt nhân và những hậu quả của noù - 100 tỉ USD để giải quyết những vấn đề cấp bách, cứu trợ y tế,giáo dục …. Gần bằng chi phí cho 100 máy bay ném bom chiến lược B.1B và 7000 tên lửa - Kinh phí cuûa chöông trình phoøng beänh 14 năm và phòng bệnh sốt rét cho một tỉ người …… Baèng giaù 10 chieác taøu saân bay Ni-mít mang vũ khí hạt nhân của Mĩ dự định sản xuất từ 1986-2000 - Năm 1985,575 triệu người thiếu dinh dưỡng …. Gần bằng kinh phí sản xuất 149 tên lửa MX - Tiền nông cụ cần thiết cho các nước nghèo trong 4 năm bằng tiền 27 tên lửa MX - Xoá nạn mù chữ cho toàn thế giới bằng tiền đóng 2 tàu ngầm mang vũ khí hạt nhân - 100 tỉ USD để giải quyết những vấn đề cấp bách, cứu trợ y tế,giáo dục …. Gần bằng chi phí cho 100 máy bay ném bom chiến lược B.1B và 7000 tên lửa - Kinh phí cuûa chöông trình phoøng beänh 14 năm và phòng bệnh sốt rét cho một tỉ người …… Baèng giaù 10 chieác taøu saân bay Ni-mít mang vũ khí hạt nhân của Mĩ dự định sản xuất từ 1986-2000 - Năm 1985,575 triệu người thiếu dinh dưỡng …. Gần bằng kinh phí sản xuất 149 tên lửa MX - Tiền nông cụ cần thiết cho các nước nghèo trong 4 năm bằng tiền 27 tên lửa MX - Xoá nạn mù chữ cho toàn thế giới bằng tiền đóng 2 tàu ngầm mang vũ khí hạt nhân  Cách đưa dẫn chứng và so sánh toàn diện, cụ thể làm nổi bật sự tốn kém và tính chất phi lí cuûa cuoäc chaïy ñua vuõ trang.  Cuoäc chaïy ñua vuõ trang chuaån bò cho chieán.

(16) - HS đọc tiếp đoạn Không những đi ngược lại với lí trí con người …. điểm xuất phát của nó Có thể rút ra luận cứ gì sau đoạn này? ->Chứng cứ từ khoa học địa chất và cổ sinh học về nguồn gốc và sự tiến hoá của sự sống trên trái đất  Em hiểu ntn về lí trí của tự nhiên? =>Quy luật của tự nhiên,lôgich của tự nhiên - HS đọc đoạn cuối. - GV:Đây là luận cứ để kết bài,và cũng là chủ đích của thông điệp mà tác giả muốn gửi tơi1 mọi người Thái độ của tác giả sau khi cảnh báo hiểm hoạ chiến tranh hạt nhân và chạy đua vũ trang ntn?  Để kết thúc lời kêu gọi của mình Mác-két đã nêu ra đề nghị gì? *Thảo luận : Theo em, với đề nghị này của Maùc-keùt, oâng muoán nhaán maïnh ñieàu gì?(nhaân loại cần giữ gìn kí ức của mình,lịch sử sẽ lên án những thế lực hiếu chiến đẩy nhân loại vào thảm hoạ hạt nhân) * Hướng dẫn HS tổng kết: Theo em,Mác-két đã đấu tranh cho một thế giới hoà bình bằng cách riêng của mình ntn?  Tính thuyeát phuïc vaø haáp daãn cuûa vaên baûn nhật dụng nghị luận chính trị xã hội này là ở những yếu tố nào? *Hướng dẫn hs luyện tập  Phaùt bieåu caûm nghó cuûa em sau khi hoïc baøi Đấu tranh cho một thế giới hoà bình của nhà vaên Maùc-keùt * H Đ 3: Hướng dẫn tự học : - Gv hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học : - Gv hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe.. tranh hạt nhân đã và đang cướp đi của thế giới nhiều điều kiện để cải thiện cuộc sống của con người + 380 triệu năm con bướm mới có thể bay + 180 triệu năm nữa bông hồng mới nở + Haøng trieäu trieäu naêm … traûi qua moät quaù trình tiến hoá hết sức lâu dài của tự nhiên con người mới hình thành -> So saùnh  Chiến tranh hạt nhân nổ ra sẽ đẩy lùi sự tiến hoá trở về điểm xuất phát ban đầu, tiêu huỷ mọi thành quả của quá trình tiến hoá trong tự nhieân d. Nhiệm vụ đấu tranh ngăn chặn chiến tranh hạt nhân cho một thế giới hoà bình - Mỗi người phải đoàn kết,xiết chặt đội ngũ đấu tranh vì thế giới hoà bình - Phản đối,ngăn chặn chạy đua vũ trang, tàng tích vuõ khí haït nhaân -Lập ngân hàng trí nhớ. 3 Toång keát:. Ghi nhớ sgk/21. 4.Luyeän taäp:. III. Hướng dẫn tự học: -Söu taàm tranh aûnh,baøi vieát veà tham3 hoïa haït nhaân. -Tìm hiểu thái độ của nhà văn với chiến tranh hạt nhân và hòa bình của nhân loại được thể hieän trong vaên baûn..

(17) E. Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 2 TIEÁT 8. Ngày soạn : Ngaøy daïy:. Các phương châm hội thoại ( tieáp theo). A.Mức độ cần đạt Giuùp HS - Nắm được những hiểu biết cốt yếu về ba phương châm hội thoại: phương châm quan hệ, phương châm cách thức, phương châm lịch sự. - Biết vận dụng hiểu quả phương châm quan hệ, phương châm cách thức, phương châm lịch sự. B.Trọng tâm kiến thức,kĩ năng,thái độ : 1.Kiến thức Hiểu được nội dung phương châm quan hệ, phương châm cách thức, phương châm lịch sự. 2. Kó naêng.

(18) -Biết vận dụng phương châm quan hệ, phương châm cách thức, phương châm lịch sự trong hoạt động giao tiếp -Nhận biết và phân tích được cách sử dụng phương châm quan hệ, phương châm cách thức, phương châm lịch sự trong một tình huống giao tiếp cụ thể. 3. Thái độ. HS có thái độ nghiêm túc khi giao tiếp và vận dụng đúng các phương châm hội thoại vào tình huoáng giao tieáp cuï theå. C. Phöông phaùp - Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, …. D. Tieán trình daïy hoïc: 1. OÅn ñònh - Kieåm tra só soá . Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp . 2. Baøi cuõ : - 2 hs leân laøm baøi taäp 5 sgk/11 - Khi giao tieáp caàn phaûi tuaân thuû ñieàu gì? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài :Khi giao tiếp không phải lúc nào người nói cũng tuân thủ các phương châm hội thoại.Đôi khi vì một lí do nào đó người giao tiếp buộc phải không tuân thủ các phương châm hội thoại đó là trường hợp nào chúng ta cùng tìm hiểu trong bài hôm nay. * Baøi hoïc : Hoạt động của Gv & Hs Noäi dung baøi daïy *HĐ 1: Hướng dẫntìm hiểu chung: I.Tìm hieåu chung: * Phöông chaâm quan heä 1. Phöông chaâm quan heä:  Thành ngữ này dùng để chỉ tình huống hội a. Phân tích vd: thoại ntn? - Thành ngữ Ông nói gà bà nói vịt  Thử tưởng tượng điều gì sẽ xảy ra nếu xuất - Mỗi người nói một đề tài khác nhau  Người nói và người nghe không hiểu nhau hiện những tình hống hội thoại như vậy?  Qua đó có thể rút ra bài học gì trong khi giao b. Ghi nhớ 1 sgk/21 tieáp? * : Hướng dẫn hs hình thành khái niệm phương châm cách thức 2. Phương châm cách thức:  Thành ngữ Dây cà ra dây muống và Lúng a. Phân tích vd ; búng như ngậm hột thị dùng để chỉ cách nói - Thành ngữ - Daây caø ra daây muoáng:Noùi naêng daøi ntn? dòng,rườm rà - Luùng buùng nhö ngaäm hoät thò: Noùi naêng aáp úng,không rành mạch,không thoát ý  Những cách nói đó ảnh hưởng đến giao tiếp  Người nghe không hiểu hoặc hiểu sai lạc ý của người nói.Người nghe bị ức chế,không có ra sao?  Qua đó có thể rút ra bài học gì trong giao thiện cảm với người nói tieáp? * Thaûo luaän:: Coù theå hieåu caâu sau ñaây theo.

(19) maáy caùch? Tôi đồng ý với những nhận định về truyện ngaén cuûa oâng aáy. =>( C1: Tôi đồng ý với những nhận định của oâng aáy C2: Tôi đồng ý với những truyện ngắn của oâng aáy)  Em có thể diễn đạt lại ntn? - Tôi đồng ý với những nhận định của ông ấy về truyeän ngaén *Hướng dẫn hs hình thành khái niệm phương châm lịch sự: - Gọi HS đọc truyện Người ăn xin  Vì sao người ăn xin và cậu bé trong truyện đều cảm thấy mình đã nhận được từ người kia một cái gì đó? Có thể rút ra bài học gì từ câu chuyện này? =>Khi giao tiếp cần tôn trọng người đối thoại,không phân biệt sang-hèn,giàu-nghèo * HĐ 2Hướng dẫn HS luyện tập Bài 1/23 :Phân tích câu tục ngữ ( HS thaûo luaän) Bài 2/23: gv hướng dẫn hs làm . Phép tu từ nào có liên quan đến phương châm lịch sự? => Noùi giaûm noùi traùnh. VD: - Chò cuõng coù duyeân! - Em không đến nỗi đen lắm ! ) Bài 3/23 : Hướng dẫn HS về nhà làm Hoàn thiện câu văn? a. Nói mát b. Nói hớt c. Nói móc d. Noùi leo e. Nói ra đầu ra đũa Baøi 4/23: Giaûi thích (HS thaûo luaän). * H Đ 3: Hướng dẫn tự học : - Gv hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe.. b.Ghi nhớ 2 sgk/22. 3.Phương châm lịch sự: a. Phaân tích vd : - Truyện Người ăn xin - Lão ăn xin và cậu bé đều cảm nhận được sự chaân thaønh vaø toân troïng nhau =>Khi giao tiếp cần tôn trọng người đối thoại,không phân biệt sang-hèn,giàu-nghèo b.Ghi nhớ 3 sgk/23 II.Luyeän taäp Baøi 1/23 Qua những câu ca dao tục ngữ trên,ông cha ta muoán khuyeân chuùng ta: - Suy nghĩ, lựa chọn ngôn ngữ khi giao tiếp - Có thái độ tôn trọng, lịch sự với người đối thoại * Một số câu tục ngữ, ca dao có ý nghĩa tương tự: - Chó ba quanh mới nằm,người ba năm mới nói - Moät ñieàu nhòn laø chín ñieàu laønh - Chim khoân keâu tieáng raûnh rang Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe Baøi 4/23: a. Khi người nói muốn hỏi một vấn đề nào đó không thuộc đề tài đang trao đổi( phương châm quan heä) b. Khi người nói muốn ngầm xin lỗi trước người nghe về điều mình sắp nói(pcls) c. Khi người nói muốn nhắc nhở người nghe phaûi toân troïng PCLS III.Hướng dẫn tự học -Tìm moät soá ví duï veà vieäc khoâng tuaân thuû.

(20) phương châm về lượng ,phương châm về chất trong một hội thoại Học bài và làm bài tập của bài Sử dụng các yeáu toá ngheä thuaät trong vaên baûn thuyeát minh. - Soạn câu hỏi bài Sử dụng yếu tố miêu trong vaên baûn thuyeát minh. E. Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 2. TIEÁT 9. Ngày soạn : Ngaøy daïy:. Sử dụng yếu tố mêu tả trong vaên baûn thuyeát minh. A. Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Củng cố kiến thức về văn bản thuyết minh và văn bản miêu tả. - Sử dụng có hiểu quả các yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh. B. Chuaån bò : - GV : - Tham khảo tài liệu, soạn giáo án . + Tích hợp với văn qua văn bản Đấu tranh cho một thế giới hoà bình,với Tiếng Việt ở bài Các phương châm hội thoại. - HS: Soạn bài theo hệ thống câu hỏi trong sgk. C.Tiến trình hoạt động : 1. OÅn ñònh :Kieåm tra só soá: Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp . 2. Bài cũ: - Kiểm tra vở bài tập cuỉa hs . 3. Bài mới: * Giới thiệu bài : * Tieán trình baøi hoïc : Hoạt động của Gv & HS Ghi baûng HĐ 1: Hướng dẫn HS Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn vaên baûn thuyeát minh: baûn thuyeát minh: GV yêu cầu HS đọc văn bản Cây chuối trong đời sống 1. Phân tích vd :.

(21) Vieät Nam  Nhan đề của văn bản có ý nghĩa gì?(Vai trò của cây chuối đối đối với đời sống vật chất và tinh thần của người Việt Nam từ xưa tới nay;Thái độ đúng đắn của con người trong việc nuôi trồng,chăm sóc và sử dụng có hieäu quaû caùc giaù trò cuûa caây chuoái) * Thảo luận : Xác định những câu văn thuyết minh về caây chuoái? =>Hầu như ở nông thôn nhà nào cũng trồng cây chuối -Cây chuối rất ưa nước nên người ta thường trồng bên ao hoà …. baït ngaøn voâ taän). -Người phụ nữ nào mà chẳng liên quan đến cây chuối khi họ phải làm vườn,chăn nuôi và nội trợ,bởi cây chuối có thể sử dụng được từ thân đến lá,từ gốc đến hoa quả. - Quûa chuoái laø moät moùn aên ngon. - Nào chuối hương,chuối ngự,chuối sứ…. Thơm hấp dẫn. - Mỗi cây chuối đều cho một buồng chuối. - Coù buoàng chuoái traêm quaû,cuõng coù buoàng chuoái nghìn quaû. - Quûa chuoái chín aên vaøo khoâng chæ no,khoâng chæ ngon maø còn là một chất dinh dưỡng làm cho da dẻ mịn màng …… => Gọi HS trong nhóm đứng dậy trình bày. Xác định những câu văn miêu tả về cây chuối? => Đi khắp VN, nơi đâu ta cũng gặp những cây chuối thân mềm vươn lên như những trụ cột nhẵn bóng.,toả ra vòm tán lá xanh mướt che rợp từ vườn tược đến núi rừng - Chuối xanh có vị chát,để sống cắt lát ăn cặp với thịt luoäc chaám toâm chua khieán mieáng thòt ngon gaáp boäi phaàn, nó cũng là món ăn cặp rất tuyệt vời với các món tái hay moùn goûi) * Thaûo luaän : Theo yeâu caàu chung cuûa vaên baûn thuyeát minh có thể thêm hoặc bốt những gì?=>Thêm thuyết minh: + Phân loại chuối: Chuối tây (thân cao, màu trắng, quả ngaén); Chuoái hoät (thaân cao, maøu tím saãm, quaû nhoû). + Thân gồm nhiều lớp bẹ, có thể dễ dàng bóc ra phơi khô, tước lấy sợi. + Laù goàm coù cuoáng laù vaø laù. + Noõn chuoái: maøu xanh ….. - Miêu tả:+ Thân tròn,mát rượi,mọng nước. + Tàu lá xanh rờn, bay xào xạc trong gió, vẫy óng ả dưới aùnh traêng ….) Hãy kể thêm những công dụng của những bộ phận trên caây chuoái? (Thaân caây chuoái non,chuoái taây,chuoái hoät coù. - Văn bản Cây chuối trong đời sống Vieät Nam. - Thuyeát minh veà caây chuoái: + Cây chuối rất ưa nước nên người ta thường trồng bên hồ + Cây chuối có thể sử dụng từ thân đến gốc + Quûa chuoái laø moät moùn aên ngon ………. - Mieâu taû veà caây chuoái: + Thân mềm vươn lên như những trụ cột nhẵn bóng, toả ra vòm tán lá xanh mướt + Chuoái xanh coù vò chaùt….. aên ngon. gaáp boäi phaàn …... 2.Ghi nhớ: sgk/25.

(22) thể thái ghém làm rau sống ăn rất mát,lá chuối dùng để goùi baùnh chöng …. ) II. Luyeän taäp:  Để thuyết minh cho cụ thể,sinh động bài thuyết minh Bài 1/26: có thể kết hợp,sử dụng yếu tố gì? Nêu tác dụng? …… thaúng, troøn nhö moät caùi coät truï * HĐ 2 : Hướng dẫn HS luyện tập mọng nước gợi ra cảm giác mát mẻ, Bài 1/26 : Hoàn thiện các câu deã chòu. Bài 2/26: Chỉ ra yếu tố miêu tả trong đoạn văn ( HS ….. rờn uốn cong cong dưới ánh trăng, thỉnh thoảng lại vẫy lên phần phật thaûo luaän) như mời gọi ai đó trong đêm khuya - Tách là loại chén uống nước ………… , nó có tai thanh vaéng. - Cheùn cuûa ta khoâng coù tai …. lót ổ nằm vừa mềm mại, vừa - Khi mời ai…..mà uống rất nóng. thoang thoảng mùi thơm dân dã cứ Baøi 3/27: ( HS thaûo luaän) ám ảnh tâm trí những kẻ tha hương. ( HS thaûo luaän) ……maøu xanh non cuoán troøn nhö moät Chỉ ra những câu miêu tả ? bức thư còn phong kín đang đợi gió - Qua sông Hồng,sông Đuống ………. mượt mà. mở ra - Lân được trang trí công phu …. hoạ tiết đẹp. ….. màu phơn phớt hồng như một cái - Kéo co ….. ở mỗi người. búp lửa của thiên nhiên kì diệu. - Bàn cờ ….. quân cờ. …… chín vaøng daäy leân moät muøi thôm - Hai tướng …… được che lọng - Với khoảng thời gian ngắn nhất ……. Không bị quyến rũ. chaùy,kheâ. - Sau hiệu lệnh …… trống rộn rã đôi bờ sông. E. Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4.Hướng dẫn về nhà: - Hoïc baøi, laøm baøi taäp vaøo vô.û - Soạn phần chuẩn bị về nhà cho đề bài ở sgk/28 để chuẩn bị tiết sau.. TUAÀN 2. TIEÁT 10. Ngày soạn : Ngaøy daïy:. Luyện tập sử dụng yếu tố miêu tả trong vaên baûn thuyeát minh.

(23) A. Mục tiêu cần đạt :. * Giuùp hs: - Tieáp tuïc oân taäp,cuûng coá veà vaên baûn thuyeát truyeát minh;coù naâng cao thoâng qua vieäc keát hợp với miêu tả. - Rèn luyện kĩ năng tổng hợp về văn bản thuyết minh B. Chuaån bò: - GV : Soạn bài . + Một số đoạn văn thuyết minh - HS: - Chuẩn bị theo yêu cầu của gv ở tiết trước. C. Tiến trình hoạt động : 1. OÅn ñònh: Kieåm tra só soá . Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, Lớp 9a2 vắng :………………………… p,. kp kp .. 2. Bài cũ : -Để thuyết minh cho cụ thể,sinh động bài thuyết minh có thể kết hợp sử dụng yeáu toá naøo? Neâu taùc duïng cuûa noù? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài : * Tieán trình baøi hoïc :. Hoạt động của Gv & Hs. Ghi baûng. * HĐ1:Kiểm tra việc chuẩn bị ở nhà cuûa HS: Tìm hiểu đề: Giải thích đề bài và cho biết đề yêu cầu trình bày vấn đề gì? Theo em,đối với đề văn này cần phải chú ý những gì? GV gọi HS đứng dậy trình bày bài cuûa mình vaø HS khaùc nhaän xeùt. I-Chuẩn bị ở nhà: 1. Tìm hiểu đề: -Đề nêu yêu cầu trình bày vấn đề gì? -Cụm từ “Con trâu ở làng quê Việt Nam” bao gồm những ý gì? -Có thể hiểu , đề bài muốn trình bày con trâu trong đời sống làng quê Việt Nam không? 2. Tìm yù vaø laäp daøn yù: a. Mở bài: Giới thiệu chung về con trâu trên đồng ruoäng Vieät Nam. b. Thân bài: Vị trí, vai trò của con trâu trong đời sống của người nông dân. -Con trâu là sức kéo để cày bừa, kéo xe… -Con trâ u là tài sản lớn nhất “con trâu là đầu cơ nghieäp”. -Con trâu trong lễ hội, đình đám. -Con trâu cung cấp thịt để ăn, da để thuộc, sừng trâu để làm đồ mĩ nghệ. -Con trâu với tuổi thơ. c. Kết bài: tình cảm của người nông dân với trâu?.

(24) * HĐ 2: Hướng dẫn HS luyện tập trên lớp GV hướng dẫn lập ý  Phạm vi của đề bài ntn? =>Giới thieäu,thuyeát minh veà con traâu VN  Vấn đề cần trình bày là gì? * Thảo luận : Với vấn đề này cần trình bày những ý gì? Gv chép đề leân baûng, neâu moät soá caâu hoûi giuùp hs tìm hiểu đề. Noùi laïi boá cuïc cô baûn cuûa moät baøi văn? Nội dung phần mở bài? Thân bài cần trình bày những ý gì? Phaàn keát baøi caàn coù yù gì? - Gv yêu cầu hs làm vào vở, chấm baøi moät vaøi em, nhaän xeùt, ruùt kinh nghieäm.. -Hs làm nháp, gv gọi một số em đọc vaø boå sung.(neáu coù nhu caàu).. * Gọi HS đọc phần đọc thêm văn bản Dừa sáp. II-Luyện tập trên lớp: 1. Viết đoạn mở bài vừa có nội dung thuyết minh vừa có yếu tố miêu tả: * Ví dụ: Đến bất kì miền quê nào trên đất nứơc Việt Nam đều thấy hình bóng con trâu trên đồng ruộng. Đó là một hình ảnh quen thuộc, gần gũi đối với người nông dân Việt Nam. Vì thế ,có khi con trâu trở thành người bạn tâm tình của họ: Traâu ôi! ………quaûn coâng. 2. Viết đọan thân bài giới thiệu con trâu trong vieäc laøm ruoäng: * Ví dụ: Khoảng 5 giờ sáng, bố em đã ra chuồng trâu đánh thức chú dậy để chuẩn bị ra đồng cùng bố. Nó thủng thẳng bước đi, bốn chân vững chãi. Ra đến thửa ruộng bậc thang, bố em ngoắc dây cày vào cổ nó. Cái cổ hơi cúi xuống nổi rõ những mạch máu phồng căng. Tấm lưng đầy đặn như tấm phản. Nó kéo những đường cày thẳng tắp, trông đến đẹp mắt. Đường cày của nó rất sâu, biểu hiện sức khoẻ của nó rất tốt. Một buổi sáng, chú ta cày được 2 sào ruộng. 3. Viết đoạn kết bài: Ví dụ:” Con trâu là đầu cơ nghiệp”. Oâng cha ta từ xưa đã nói quả ø không sai. Quả thật, con trâu là người bạn thân thiết của người nông dân. Em thầm nghó: mình coøn nhoû thì laøm vieäc nhoû. Em seõ chaêm sóc cho chú trâu nhà em luôn béo khoẻ,để có những đường cày tốt góp phần xây dựng kinh tế gia ñình vaø queâ höông.. E. Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. Hướng dẫn về nhà : - Học bài Đấu tranh cho một thế giới hoà bình - Soạn bài Tuyên bố thế giới về sự sống còn,quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em - Xác định bố cục,tìm hiểu thể loại của văn bản ấy.

(25) TUAÀN 3. TIEÁT 11-12. Ngày soạn :22/08/2010 Ngaøy daïy: 24/08/2010. Tuyên bố thế giới về sự sống còn, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em. A. Mức độ cần đạt -Thấy được tầm quan trọng của vấn đề quyền sống,quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em và trách nhiệm của cộng đồng quốc tế về vấn đề này. -Thấy được đặc điểm của văn bản. B.Trọng tâm kiến thức,kĩ năng. 1.Kiến thức. -HS nắm được thực trang cuộc sống trẻ em hiện nay,những thách thức,cơ hội và nhiện vụ cuûa chuùng ta. -Những thể hiện của quan điểm về vấn đề quyền sống,quyền được bảo vệ và phát triển của treû em Vieät Nam hieän nay. 2. Kó naêng.

(26) -Nâng cao một bước kỉ năng đọc-hiểu một văn bản nhật dụng. -Hoïc taäp phöông phaùp tìm hieåu,phaân tích trong taïo laäp vaên baûn nhaät duïng -Tìm hiểu và biết được một số quan điểm của Đảng,Nhà nước ta về vấn đề được nêu trong vaên baûn. 3.Thái độ. -HS hiểu được sự quan tâm sâu sắc của cộng đồng quốc tế đối với vấn đề bảo vệ,chăm sóc treû em. C.Phương pháp : - Sử dụng phương pháp nêu vấn đề,vấn đáp, thảo luận nhóm.... D. Tieán trình daïy hoïc : 1. OÅn ñònh : Kieåm tra só soá . Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp . 2. Baøi cuõ: a. Sự gần gũi và khác biệt giữa chiến tranh hạt nhân và động đất,sóng thần là ở những điểm naøo?(3ñ) b. Kể ra những mỗi nguy cơ mang tính chất toàn cầu hiện nay?(3đ) c. Có thể lập một nhà băng lưu trữ trí nhớ của con người như tác giả đề nghị được không? Vì sao? Saùng kieán cuûa Maùc-keùt coù yù nghóa gì?(4ñ) 3. Bài mới: * Giới thiệu bài :Bác Hồ từng viết: Treû em nhö buùp treân caønh Bieát aên,nguû,bieát hoïc haønh laø ngoan. Trẻ em Việt Nam cũng như trẻ em trên thế giới hiện nay đang đứng trước những thuận lợi to lớn về sự chăm sóc,nuôi dưỡng,giáo dục nhưng đồng thời cũng đang gặp những thách thức,những cản trở không nhỏ ảnh hưởng xấu đến tương lai phát triển của các em.Một phần văn bản Tuyên bố thế giới ….. trẻ em tại hợi nghị cấp cao thế giới họp tại Liên hợp quốc(Mĩ) cách đây 15 năm(1990) đã nói lên tầm quan trọng của vấn đề này. *Baøi hoïc : Hoạt động của gv & hs Noäi dung baøi daïy *HĐ 1: Hướng dẫn hs tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm I. Giới thiệu chung: :  Trình bày những nát chính về tác giả và ? 1. Taùc giaû : Sgk - GV giới thiệu xuất xứ của bản tuyên bố Văn bản này không phải là toàn bộ lời tuyên bố của hội 2ø. Tác phẩm : nghị cấp cao thế giới về quyền trẻ em họp tại trụ sở Liên - Hoàn cảnh ra đời : Tại hội nghị hợp quốc ở Niu Oóc ngày 30 - 9 -1 990.Sau phần 17,bản cấp cao thế giới họp tại Liên hợp tuyeân boá coøn coù phaàn cam keát,khaúng ñònh quyeát taâm vaø neâu quoác (Mó) naêm 1990 cao chương trình,các bước cụ thể cần làm.Điều ấy chứng tỏ - Kiểu loại:Văn bản nhật dụng – sự quan tâm toàn diện,sâu sắc của cộng đồng quốc tế trước Tuyên bố thuộc loại nghị luận vấn đề bảo vệ quyền lợi,chăm sóc sự phát triển của trẻ chính trị,xã hội em.Sau đó VN ta cũng thực hiện quyền bảo vệ trẻ em từ năm 1991 đến 2000,đặt thành một bộ phận chiến lược,kế hoạch phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa ÑN..

(27) - GV gợi lại một vài điểm chính về bối cảnh thế giới mấy chục năm ở thế kỉ XX Cuoái theá kæ XX khoa hoïc kó thaät phaùt trieån,kinh teá taêng trưởng,tính cộng đồng,hợp tác giữa các quốc gia trên thế giới được củng cố,mở rộng.Đó là điều kiện thuận lợi đối với nhiệm vụ bảo vệ,chăm sóc trẻ em.Song,bên cạnh đó cũng không ít khó khăn,nhiều vấn đề cấp bách đang đặt ra:Sự phân hoá rõ rệt mức sống giữa các nước,giữa người giàu và nghèo trong một nước;chiến tranh bạo lực nhiều nơi trên thế giới;trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn,tàn tật,thất học ….. Theo em,văn bản này thuộc kiểu loại văn bản nào * HĐ 2:Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu văn bản Đọc: Mạch lạc,rõ ràng,khúc chiết từng mục.Có thể để mỗi HS đọc một mục. GV nhận xét cách đọc - Giải thích từ khó:Giải thích thêm các từ:(Tăng trưởng:Phát triển theo hướng tốt đẹp Vô gia cư:Không gi đình,không nhà ở * Thaûo luaän 3p: Xaùc ñònh boá cuïc cuûa vaên baûn? - Mở đầu:Lý do của bản tuyên bố - Sự thách thức của tình hình:Thực trạng trẻ em trên thế giới trước các nhà lãnh đạo chính trị các nước - Cơ hội:Những điều kiện thuận lợi để thực hiện nhiệm vụ quan troïng - Nhiệm vụ:Những nhiệm vụ cụ thể Em coù nhaän xeùt gì veà boá cuïc cuûa vaên baûn? (Roõ raøng,maïch laïc,lieân keát caùc phaàn chaët cheõ) -Gọi hs đọc lại mục 1-2 Nêu nội dung và ý nghĩa của từng mục vừa đọc?  Em có nhận xét gì về cách mở đầu này? => Nêu vấn đề gọn,rõ,có tính chất khẳng định. * TIEÁT 2 Em hãy nêu vai trò,vị trí của từng mục 3 và 7 ? => Mục 3: Có vai trò chuyển đoạn,chuyển ý,giới hạn vấn đề;mục 7: Kết luận cho phần sự thách thức) Ở phần Sự thách thức,bản tuyên bố đã nêu lên thực tế cuộc sống của trẻ em trên thế giới ra sao?(Nêu ra hiện tượng những vấn đề về thực trạng trẻ em trên nhiều nước,nhiều vùng khác nhau đã trở thành nạn nhân của bao. II. Đọc và tìm hiểu văn bản: 1.Đọc và giải nghĩa những từ khoù:. 2. Tìm hieåu vaên baûn : 2.1. Boá cuïc: 4 phaàn (Roõ raøng,maïch laïc,lieân keát caùc phaàn chaët cheõ). 2.2 Phaân tích a. Mở đầu (mục 1-2) - Mục 1:Mở đầu,nêu vấn đề,giới thieäu muïc ñích vaø nhieäm vuï cuûa hội nghị cấp cao thế giới - Mục 2: Khái quát những đặc ñieåm,yeâu caàu cuûa treû em,khaúng định quyền được sống,được phát triển trong hoà bình,hạnh phúc. => Nêu vấn đề gọn,rõ,có tính chất khaúng ñònh b. Sự thách thức (mục 3 – 7) - Trở thành nạn nhân của chiến tranh,bạo lực,khủng bố,phân biệt chuûng toäc,bò boùc loät ….. - Đói nghèo,vô gia cư,dịch bệnh,mù chữ, ……. - Cheát 40.000/ngaøy vì suy dinh dưỡng, bệnh tật.

(28) vấn nạn xã hội.Trẻ em giờ đây bị trở thành nạn nhân chiến tranh,bạo lực,khủng bố,phân biệt chủng tộc,bị thạm hoạ đói nghèo,vô gia cư,dịch bệnh,mù chữ,chết 40.000 cháu /ngày vì suy dinh dưỡng,bệnh tật) * GV Lieân heä theâm naïn buoân baùn treû em,treû maéc HIV,treû em sớm phạm tội,trẻ em các nước Nam Á sau trận động đất,sóng thần,bão ở Ka-sti- na (Mĩ) (?) Nhận thức,tình cảm của em khi đọc đọc đoạn này như thế nào? (HS tự bộc lộ) * Thảo luận : Nhận xét về nội dung và hình thức ở văn baûn naøy? - HS đọc lại phần 3 Qua phaàn Cô hoäi em thaáy vieäc baûo veä,chaêm soùc treû em trong bối cảnh thế giới hiện nay có điều kiện thuận lợi gì?.  Em có suy nghĩ gì về điều kiện của đất nước ta trong hiện tại? (Sự quan tâm của Đảng và Nhà nước:Trường cho trẻ caâm ñieác,caùc beänh vieän nhi,coâng vieân,nhaø xuaát baûn daønh cho treû em ……) - HS đọc đoạn cuối  Ở phần nhiệm vụ bản Tuyên bố đã nêu lên khá nhiều điểm mà từng quốc gia và cả cộng đồng quốc tế cần phải nỗ lực phối hợp hành động.Hãy phân tích tính chất toàn dieän cuûa noäi dung naøy? =>Bản tuyên bố đã xác định nhiệm vụ cấp thiết của cộng đồng quốc tế và từng quốc gia ….. Em có nhận xét gì ý và lời văn ở phần này? * Hướng dẫn tổng kết:  Qua bản tuyên bố,em nhận thức ntn về tầm quan trọng của vấn đề bảo vệ,chăm sóc trẻ em,về sự quan tâm của cộng đồng quốc tế đối với những vấn đề này? (HS tự bộc loä) - GV khái quát lại nội dung mục ghi nhớ sgk/35 * Hướng dẫn hs luyện tập :  Phát biểu ý kiến về sự quan tâm,chăm sóc của chính quyền địa phương,của các tổ chức xã hội nơi em ở hiện nay đối với trẻ em? * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: - Gv hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe.. => Ngắn gọn nhưng khá đầy đủ và cuï theå tình traïng bò rôi vaøo hieåm hoạ,cuộc sống khổ cực về nhiều mặt của trẻ em trên thế giới. c. Những cơ hội - Đoàn kết,liên kết chặt chẽ các quốc gia để cùng nhau giải quyết - Công ước về quyền trẻ em khaúng ñònh veà maët phaùp lí,taïo thêm cơ hội mới để quyền và phúc lợi của trẻ em được thực sự tôn troïng - Những cải thiện của bầu chính trị thế giới:Giải trừ quân bị,một số tài nguyên to lớn được chuyển sang phuïc vuï muïc ñích phi quaân sự,trong đó có tăng cường phúc lợi cuûa treû em. d. Những nhiệm vụ Baûn tuyeân boá nhieäm vuï caáp thieát của cộng đồng quốc tế và từng quốc gia,từ tăng cường sức khoẻ, chế độ dinh dưỡng đến phát triển giáo dục cho trẻ em ,từ các đối tượng cần quan tâm hàng đầu (trẻ tàn tật,hoàn cảnh khó khăn …) đến củng cố gia đình,xây dựng môi trường,xã hội……. => Ý và lời dứt khoát , rõ ràng. 3. Tổng kết: Ghi nhớ sgk/35 4 Luyeän taäp: III.Hướng dẫn tự học. -Tìmhiểu thực tế chăm sóc, bảo vệ trẻ em ớ địa phương em . -Söu taàm moät soá tranh aûnh, baøi vieát veà cuoäc soáng cuûa treû em,những quan tâm của các cá nhân,các đoạn thể,các cấp chính quyền,các tổ chức xã hội,các tổ chức quốc tế đối với trẻ em..

(29) E. Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 3. TIEÁT 13. Ngày soạn :23/08/2010 Ngaøy daïy:25/08/2010. Các phương châm hội thoại (tieáp theo). A. Mức độ cần đạt: Giuùp HS - Hiểu được mối quan hệ giữa các phương châm hội thoại với tình huống giao tiếp. -Đánh giá được hiệu quả các trường hợp tuân thủ (hoặc không tuân thủ )các phương châm hội thoại trong nhhhhhu7ng4 hoàn cảnh giao tiếp cụ thể. B.Trong tâm kiến thức kĩ năng, thái độ: 1. Kiến thức. -Mối quan hệ các phương châm hội thoại với tình huống giao tiếp. -Những trường hợp không tuân thủ phương châm hội thoại. 2. Kó naêng. -Biết lựa chọn đúng phương châm hội thoại trong quá trình giao tiếp. -Hiểu đúng nguyên nhân của việc không tuân thủ các phương châm hội thoại..

(30) 3. Thái độ. -Sử dụng đúng các phương các hội thoại vào tình huống giao tiếp. C.Phương pháp : -Vấn đáp, thuyết trình,nêu và giải quyết vấn đề,….. D. Tieán trình daïy hoïc : 1. OÅn ñònh : Kieåm tra só soá Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp . 2. Baøi cuõ: - Goïi 2 HS leân baûng laøm baøi taäp 5  Trong quá trình giao tiếp chúng ta cần chú ý một số phương châm hội thoại như: phương châm về lượng,phương châm về chất.Ngoài ra chúng ta cần chú ý điều gì khi giao tiếp nữa ? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài : Khi giao tiếp không phải lúc nào người nói cũng tuân thủ các phương châm hội thoại.Đôi khi vì một lí do nào đó người giao tiếp buộc phải không tuân thủ các phương châm hội thoại đó là trường hợp nào chúng ta cùng tìm hiểu trong bài hôm nay. * Baøi hoïc : Hoạt động của gv & hs Noäi dung baøi daïy * HĐ1: Hướng dẫn hs tìm hiểu chung: I. Tìm hieåu chung: *Quan hệ giữa phương châm hội thoại với tình huống 1.Quan hệ giữa phương châm hội thoại với tình huống giao tiếp: giao tieáp: a.Phân tích vd :Truyện cười Chào - Gọi HS đọc truyện cười Chào hỏi sgk/36 Caâu hoûi Baùc laøm vieäc vaát vaû laém phaûi khoâng? cuûa nhaân hoûi vật chàng rể có tuân thủ đúng phương châm lịch sự => Câu hỏi Bác làm việc vất vả lắm phaûi khoâng? tuaân thuû phöông chaâm khoâng?Taïi sao? lịch sự nhưng sử dụng chưa đúng với =>Có.Vì nó thể hiện sự quan tâm đến người khác Câu hỏi ấy được sử dụng có đúng chỗ,đúng lúc không? tình huống giao tiếp Vì sao? =>không.Vì người được hỏi đang ở trên cành cây cao nên phải vất vả trèo xuống để trả lời b. Ghi nhớ 1 sgk/36 Từ câu chuyện trên,em rút ra được bài học gì trong giao tieáp? =>Khi giao tiếp không chỉ tuân thủ các phương châm hội 2.Những trường hợp không tuân thủ thoại mà còn phải nắm được các đặc điểm của các tình phương châm hội thoại: huống giao tiếp như: Nói với ai?Nói khi nào?Nói ở đâu? a. Phân tích vd : Noùi nhaèm muïc ñích gì? * VD 1: - Caùc VD sgk/8,9,21 khoâng * Hướng dẫn hs tìm hiểu những trường hợp không tuân tuân thủ phương châm hội thoại vì thủ phương châm hội thoại: người nói vụng về,vô ý trong giao  Em hãy cho biết các phương châm hội thoại đã học? tieáp =>Phương châm về lượng,phương châm về chất,phương - VD đoạn hội thoại sgk/37 không châm quan hệ,phương châm cách thức,phương châm lịch tuân thủ phương châm về lượng vì sự Ba chưa biết cụ thể để tuân thủ - Đọc lại những ví dụ đã được phân tích khi học về phương châm về chất nên Ba phải các phương châm hội thoại trả lới chung chung  Trong những tình huống ấy, tình huống nào phương  Người nói ưu tiên cho một phương.

(31) châm hội thoại không được tuân thủ? =>Chæ coù tình huoáng trong phaàn hoïc veà phöông chaâm lòch sự là được tuân thủ phương châm hội thoại,còn lại không tuaân thuû - HS đọc đoạn đối thoại sgk/37  Câu trả lời của Ba có đáp ứng được yêu cầu của An khoâng? =>khoâng Trong tình huống này phương châm hội thoại nào không được tuân thủ? =>Phương châm về lượng – không cung cấp đầy đủ thông tin nhö An muoán bieát Vì sao Ba không tuân thủ phương châm hội thoại đã neâu? =>Vì Ba không biết chiếc máy bay đầu tiên được chế tạo vào năm nào để tuân thủ phương châm về chất. Không nói điều mà mình không có bằng chứng xác thực.nên Ba phải trả lời chung chung như vậy Gỉa sử có một người mắc bệnh ung thư đã đến giai đoạn cuoái thì sau khi khaùm beänh baùc só coù neân noùi thaät cho người ấy biết hay không?Tại sao? =>không,vì sẽ khiến cho bệnh nhân hoảng sợ, tuyệt vọng  Khi bác sĩ nói tránh đi thì bác sĩ đã không tuân thủ phương châm hội thoại nào? =>phöông chaâm veà chaát Việc nói dối của bác sĩ có thể chấp nhận được không? Vì sao? =>Có,vì nó có lợi cho bệnh nhân,giúp cho bệnh nhân lạc quan trong cuoäc soáng * Thảo luận : Hãy nêu một số tình huống mà người nói khoâng tuaân thuû phöông chaâm aáy moät caùch maùy moùc? - Người chiến sĩ không may rơi vào tay giặc,không thể khai báo hết sự thật đơn vị của mình - Khi nhận xét về hình thức hoặc tuổi tác của người đối thoại ….  Khi nói Tiền bạc chỉ là tiền bạc thì có phải người nói không tuân thủ về lượng không? =>Neáu xeùt veà nghóa hieån ngoân ->nghóa beà maët treân caâu chữthì cách nói này không tuân thủ.Còn xét nghĩa hàm ẩn thì cách nói này vẫn tuân thủ phương châm về lượng  Theo em, neân hieåu yù nghóa caâu naøy ntn? =>Tiền bạc chỉ là phương tiện để sống,chứ không phải là mục đích cuối cùng của con người,không nên vì tiền bạc maø queân ñi taát caû. châm hội thoại khác. *VD2: Tieàn baïc chæ laø tieàn baïc  Người nói muốn gây sự chú ý b.Ghi nhớ sgk/37. II.Luyeän taäp: Baøi 1/38 - Câu trả lời của ông bố không tuân thủ phương châm cách thức.Vì đối.

(32) Tìm cách nói tương tự? =>Chieán tranh laø chieán tranh,noù vaãn laø noù, ….. Tóm lại,việc không tuân thủ các phương châm hội thoại có thể bắt nguồn từ những nguyên nhân nào? =>Ghi nhớ sgk/ * HĐ 2:Hướng dẫn luyện tập: Baøi 1/37: HS thaûo luaän Baøi 2/37: HS thaûo luaän. * H Đ 3: hướng dẫn tự học: - Gv hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe.. với cậu bé 5 tuổi Tuyển tập truyện ngaén Nam Cao laø chuyeän vieån vông,mơ hồ.Tuy nhiên, đối vối những người đã đi học thì đây là một câu trả lời đúng Baøi 2/37 - Thái độ và lời nói của Chân,Tay,Tai,Mắt đã không tuân thủ phương châm lịch sự.Việc không tuân thủ ấy là vô lý vì khách đến nhaø ai cuõng phaûi chaøo hoûi chuû nhaø rồi mới nói chuyện.Nhất là ở đây thái độ và lời nói của vị khách thật là hồ đồ,không có căn cứ. III.Hướng dẫn tự học. -Tìm moät soá ví duï veà vieäc khoâng tuân thủ phương châm về lượng, phöông chaâm veà chaá trong moät hoäi thoại. - Ôn lại kiến thức về văn thuyết minh,tieát sau laøm baøi vieát soá 1 veà vaên thuyeát minh - Chuẩn bị giấy kẻ ngang để viết bài. E. Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… TUAÀN 3 Ngày soạn :24/08/2010 Ngaøy daïy: 30/08/2010. TIEÁT 14-15. Vieát baøi Taâïp laøm vaên soá1 ( vaên thuyeát minh). A.Mục tiêu cần đạt: - Viết được một văn bản thuyết minh,trong đó có sử dụng yếu tố miêu tả(thiên nhiên,con người hay sự vật ….),tuy nhiên yêu cầu thuyết minh khoa học,mạch lạc vẫn là chủ yếu - Rèn kĩ năng thu thập tài liệu,hệ thống,chọn lọc tài liệu,viết văn bản thuyết minh có sử dụng yếu tố miêu tả,gồm đủ 3 phần:Mở bài,thân bài,kết bài B. Chuaån bò: - GV : Tam khào tài liệu, soạn giáo án . - HS : OÂn taäp chuaån bò laøm baøi . C. Tiến trình hoạt động : 1..GV ghi đề,theo dõi HS làm bài 2. HS laøm baøi ..

(33) 3.GV thu baøi, nhaän xeùt neà neáp laøm baøi . * Đề bài : Thuyết minh về cây cà phê . *.. Daøn yù : a. Mở bài : - Giới thiệu khái quát về cây cà phê. b. Thaân baøi : - Nguoàn goác cuûa caây caø pheâ . - Sự phân bố của cây cà phê ở - Ñaëc ñieåm cuûa caây caø pheâ - Vai trò , ý nghĩa của loại cây này trong cuộc sống của người dân. c. Keát baøi : - Khả năng phát triển của cây cà phê ở Việt Nam nói riêng . *. Bieåu ñieåm: -Điểm 9,10: Đảm bảo các phần cơ bản trên.Bố cục rõ ràng, diễn đạt trôi chảy.Biết vận dụng hợp lí các biện pháp nghệ thuật kết hợp với miêu tả.Văn viết có cảm xúc. -Điểm 7,8: Còn vài thiếu sót so với điểm 9,10. -Điểm 5,6: Trình bày được ý cơ bản nhưng văn viết hơi lủng củng hoặc chưa có hình ảnh , từ ngữ dùng chưa phong phú, y cùòn nghèo. -Điểm 3,4: Yù nghàèo ,diễn đạt yếu, sai chính tả- ngữ pháp. -Điểm 1,2: Bài làm sơ sài,không đảm bảo bố cục hoặc không hiểu đề. 4. Hướng dẫn tự học:. - Đọc văn bản Chuyện người con gái Nam Xương - Tập kể tóm tắt toàn truyện. - Soạn bài theo hệ thống câu hỏi. E. Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… TUAÀN 4 Ngày soạn : 24/08/2010 Ngaøy daïy: 26/ 08/2010. TIEÁT 16-17. Chuyện người con gái Nam Xương (Trích Truyeàn kì maïn luïc) Nguyễn Dữ. A.Mức độ cần đạt * Giuùp HS: -Bước đầu làm quen với thể loại thần kì. -Cảm nhận được giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo và sáng tạo nghệ thuật của Nguyễn Dữ trong taùc phaåm. B. Trong tâm kiến thức kĩ năng, thái độ. 1.Kiến thức -Nắm được cốt truyện,nhânn vật, sự kiện trong tác phẩm truyện truyền kì. -Hiểu được hiện thực về số phận của người phụ nũ Việt Nam dưới chế độ cũ và vẻ đẹp truyeàn thoáng cuûa hoï..

(34) -Sự thành công của tác giả về nghệ thuật kể chuyên. -Mối liên hệ giữa tác phẩm và chuyện vợ chàng Trương 2.Kó naêng. -Biết vận dụng kiến thức đã học để đọc-hiểu tác phẩm viết theo thể loại truyền kì. -Cảm nhận được những chi tiết nghệ thuật độc đáo trong tác phẩm tự sự có nguồn gốc dân gian. -Kể lại được truyện. 3. Thái độ: - Cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn,thân phân bất hạnh của Vũ Thị Thiết – Vũ Nương – người phụ nữ Việt Nam, nạn nhân của chế độ phụ quyền phong kiến bắt đầu suy vong. C. Phöông phaùp. -Nêu và giải quyết vấn đề,vấn đáp, đóng vai,thuyết trình, …. D. Tiến trình hoạt động : 1. OÅn ñònh . Kieåm tra só soá Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp . 2. Bài cũ :  Qua bản tuyên bố,em nhận thức ntn về tầm quan trọng của vấn đề bảo vệ,chăm sóc trẻ em,về sự quan tâm của cộng đồng quốc tế đối với vấn đề này? 3. Bài mới: * GV giới thiệu bài :Sống trong xã hội phong kiến người phụ nữ luôn phải chịu những bất công về nhiều mặt. Họ không có quyền được tự bảo vệ mình, khi bị dồn vào chân đường cùng họ thường tìm cho mình một lối thoát, nhân vật trong tác phẩm hôm nay các em được tìm hiểu là nột người phụ nũ có phẩm hạnh nhưng bị chồng nghi oan dẫn đến cái chết oan nghiệt.Nguyên nhân nào dẫn đến cái chết của nàng chúng ta cùng tìm hiểu trong tác phẩm. * Baøi hoïc : Hoạt động của GV & HS Noäi dung baøi daïy I.Giới thiệu chung * HĐ 1:Hướng dẫn tìm hiểu về chung. * Gọi HS đứng dậy đọc chú thích * sgk/48,49 1. Taùc gia û :(sgk/48)  Em hãy nêu một vài nét về tác giả,tác phẩm? ( HS dựa 2. Tác phẩm: vào sgk/48,49 trả lời) - Xuất xứ : Sgk * GV nhấn mạnh: Truyện thuộc loại truyện truyền kì viết -Thể loại:Truyện truyền kì bằng chữ Hán. Nguồn gốc từ truyện cổ dân gian Vợ chàng Trương.Nhân vật chính là người phụ nữ bình thường có phẩm chất tốt đẹp,khao khát hạnh phúc song bất hạnh.  Tác phẩm được viết theo thể loại nào ? Trình bày những hiểu biết của em về thể loại ấy ?  Tác giả sử dụng những phương thức biểu đạt nào ? II. Đọc và tìm hiểu văn bản: * H Đ 2 :Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu văn bản : 1. Đọc và giải thích từ khó Hướng dẫn hs đọc diễn cảm chú ý phân biệt các đoạn tự sự và những lời đối thoại,thể hiện được tâm trạng từng nhân 2. Tìm hiểu văn bản : vật trong từng hoàn cảnh – Gọi HS đọc nối tiếp cho đến heát vaên baûn.

(35) Keå toùm taét truyeän?  Truyện có thể chia làm mấy phần chính? Ở mỗi phần có thể chia nhỏ hơn được nữa không? =>2 phần: - Từ đầu ….. việc trót đã qua rồi: Vũ Nương và caâu chuyeän oan khuaát cuûa naøng; - Coøn laïi: Chuyeän li kì cuûaVuÕ Nöông sau khi naøng cheát. Phần 1 có thể chia 2 đoạn nhỏ: + Vũ Nương trong những ngày vắng chồng + Vũ Nương và nỗi oan của nàng khi chồng trở về  Tác giả giới thiệu Vũ Nương là người phụ nữ ntn? =>Đẹp người, đẹp nết  Đức tính gì là nét nổi bật của nàng? =>Thuyû chung,hieáu thaûo * Thảo luận :  Hãy tìm những chi tiết nói lên đức tính đó cuûa naøng? =>Chú ý tác giả đã đặt nhân vật Vũ Nương vào nhiều hoàn cảnh khác nhau để nói rõ lên phẩm chất của nàng + Trong cuộc sống vợ chồng bình thường nàng đã xử sự ntn trước tính hay ghen của Trương Sinh? + Khi chồng đi lính? (chú ý lời dặn dò đầy tình nghĩa) + Khi xa choàng ? =>Thuỷ chung với chồng,nhớ chồng – qua hình ảnh: bướm lượn đầy vườn,mây che kín núi … Chăm sóc mẹ khi ốm đau,lo thuốc thang,cầu trời,khấn phật,lấy lời ngọt ngào khôn khéo khuyên lơn.Khi bà chết nàng hết lời thương xót,lo ma chay tế lễ như đối với cha mẹ đẻ của mình Nhaän xeùt chung veà tính caùch Vuõ Nöông? TIEÁT 2 Noãi oan cuûa Vuõ Nöông laø gì? =>Bị nghi ngờ thất tiết  Tác giả đã dẫn dắt câu chuyện ntn để nỗi oan không thể thanh minh được? =>Giới thiệu chồng nàng là một người đa nghi,sau đó câu chuyện lại được nói ra từ miệng trẻ con.Trẻ con bao giờ cuõng ngaây thô,chæ bieát noùi thaät:Ñi hoûi giaø,veà nhaø hoûi treû (Tục ngữ ),….. Vũ Nương đã lấy cái chết để bày tỏ nỗi oan của mình. Với tính cách của nàng,điều đó có hợp lý hay không?(một đời nàng chỉ mong cuộc sống bình yên,giữ gìn phẩm giá, chung thuỷ với chồng.Thế mà nàng bị buộc tội mà không thể thanh minh.Nàng oan ức tuyệt vọng.Tự tử là hành động phù hợp với tính cách của nàng,mà cũng vì nàng chẳng biết choïn caùch naøo khaùc). 2.1 Boá cuc: 2 phaàn 2.2. Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm . 2.3 Phaân tích: 4.1. Nhaân vaät Vuõ Nöông: a. Phaåm haïnh. - Giữ gìn khuôn phép,không để lúc nào vợ chồng phải đến thất hoà - Tieãn daën choàng chaân tình - Thuyû chung, yeâu choàng tha thieát - Chu đáo,hiếu thảo với mẹ. => Người phụ nữ xinh đẹp, hiếu thaûo,thuyû chung TIEÁT 2 b. Noãi oan cuûa naøng - Bị nghi ngờ thất tiết.

(36)  Thảo luận : Theo em,nguyên nhân nào đã gây nên cái chết cho người đàn bà đức hạnh đó?  =>Có nhiều nguyên nhân:Lời nói của đứa trẻ có nhiều dữ kiện đáng ngờ,Trương Sinh có tính đa nghi nên có cách xử sự hồ đồ và độc đoán,Vũ Nương bế tắc,bất lực nhưng nguyên nhân chính là do chế độ phong kieán xem troïng quyeàn uy cuûa keû giaøu vaø cuûa người đàn ông trong gia đình Từ đó em cảm nhận được điều gì về thân phận của người phụ nữ dưới chế độ phong kiến? =>Người phụ nữ đức hạnh ở đây không những không được bênh vực,chở che mà lại còn đối xử một cách bất công,vô lí.Chỉ vì lời nói ngây thơ của một đứa trẻ và sự hồ đồ,vũ phu của anh chồng ghen tuông mà đến nỗi phải kết liễu cuộc đời mình.Truyện mang giá trị tố cáo sâu sắc * Thảo luận : Gía như truyện chấm dứt ở đoạn Vũ Nương chết và Trương Sinh nhận ra sai lầm cũng đã trọn vẹn.Theo em,tại sao tác giả lại viết thêm đoạn Vũ Nương xuoáng thuyû cung gaëp Phan Lang? =>Có hậu,đúng nguyện vọng minh oan cho nàng,truyện ly kì,hấp dẫn hơn.Thể hiện giá trị nhân đạo sâu sắc  Sau khi giải oan,Vũ Nương nói vọng câu gì với chồng? (Thiếp cảm ơn đức Linh Phi …. Không thể trở về nhân gian được nữa )  Vũ Nương nói sau khi được giải oan sẽ về lại trần thế nhöng vì sao cuoái cuøng naøng vaãn khoâng veà?Theo em truyeän keát thuùc nhö vaäy coù yù nghóa gì? Taêng yù nghóa trieát lí cuûa caâu chuyeän:Duø coù phaåm haïnh,duø khát khao hạnh phúc trần thế,dù đáng được hưởng hạnh phúc,người phụ nữ trong chế độ phong kiến bấy giờ không thể nào có được hạnh phúc.Cái chết vẫn là kết thúc bi thảm không thể cứu vãn được.Trần giới không đảm bảo,không đem lại hạnh phúc cho người đàn bà Nhaän xeùt veà caùch keát thuùc truyeän?  Haõy neâu nhaän xeùt veà caùch daãn daét tình tieát caâu chuyeän? =>Trên cơ sở cốt truyện có sẵn,tác giả sắp xếp lại một số tình tiết,thêm bớt hoặc tô đậm những tình tiết có ý nghĩa,có tính chất quyết định đến quá trình diễn biến của câu chuyện cho hợp lý,tăng cường tính bi kịch và cũng làm cho truyện trở nên hấp dẫn và sinh động hơn. Những lời trần thuật và những lời đối thoại trong câu chuyện? =>VD:Lời nói của bà mẹ Trương Sinh là một người nhân hậu và từng trải;lời của Vũ Nương chân thành,dịu. * Nguyeân nhaân: - Trực tiếp:Bị chồng nghi oan,ruoàng raãy. - Gián tiếp: Bởi cuộc chiến tranh phong kiến. Chế độ phong kiến xem troïng quyeàn uy cuûa keû giaøu vaø của người đàn ông trong gia đình  Người phụ nữ đức hạnh nhưng lại bị đối xử một cách bất công vô lí.Qua nhaân vaät Vuõ Nöông taùc giaû muốn thể hiện niềm cảm thương đối với số phận oan nghiệt của người phụ nữ Việt Nam dưới chế độ phong kieán.. 4.2. Vaøi neùt veà ngheä thuaät: - Caùch daãn daét tình tieát caâu chuyện: Thêm bớt,tô đậm những tình tiết có ý nghĩa,tăng cường tính bi kòch - Đoạn đối thoại và những lời tự bạch của nhân vật được sắp xếp đúng chỗ ,làm khắc họa rõ tâm lý vaø tính caùch nhaân vaät.

(37) dàng,ngay cả trong lúc đáng tức giận nhất … Tìm những yếu tố kì ảo trong truyện.Đưa những yếu tố kì aûo vaøo moät caâu chuyeän quen thuoäc,taùc giaû nhaèm theå hieän ñieàu gì? =>Phan Lang naèm moäng roài thaû ruøa,Phan Lang laïc vaøo động rùa của Linh Phi;Vũ Nương hiện ra sau khi Trương Sinh lập đàn giải oan ….Cách đưa những yếu tố kì ảo xen kẽ với yếu tố thực vào làm tăng độ tin cậy,khiến người đọc không cảm thấy ngỡ ngàng * HĐ 3: hướng dẫn hs tổng kết : Qua câu chuyện về cuộc đời và cái chết thương tâm của Vuõ Nöông taùc giaû muoán theå hieän ñieàu gì? * Hướng dẫn luyện tập: *H Đ 3: Hướng dẫn tự học : _ GV hướng dâ74n- Hs chú ý lắng nghe Hãy kể lại Chuyện người con gái Nam Xương theo cách của em? Gọi HS đứng dậy trình bày). - Các yếu tố kì ảo được đưa vào xen kẽ với những yếu tố thực về ñòa danh. 3. Tổng kết: Ghi nhớ sgk/51 4. Luyeän taäp: III.Hướng dẫn tự học : -Tìm hieåu theâm veà taùc giaû Nguyễn Dữ Và truyền kì mạn lục. -Nhớ được một số từ Hán Việt được sử dụng trong văn bản. - Đọc lại văn bản, học thuộc ghi nhớ, nắm vững nội dung phân tích. - Đọc thêm Lại bài viếng Vũ Thị - Soạn câu hỏi bài Xưng hô trong hội thoại. E.Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 4. TIEÁT 18. Ngày soạn :31/08/2010 Ngaøy daïy: 01/09/2010. Xưng hô trong hội thoại. A. Mục tiêu cần đạt: - Giúp HS nắm được hệ thống từ ngữ thường được dùng để xưng hô trong hội thoại. - Hiểu rõ mối quan hệ chặt chẽ giữa việc sử dụng từ ngữ xưng hô với tình huống giao tiếp. - Rèn luyện kĩ năng sử dụng hệ thống từ ngữ xưng hô trong hội thoại. B.. Chuaån bò: - GV : Tham khảo tài liệu, soạn giáo án +Tích hợp với phần văn qua đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên (trích tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu kí – Ngữ văn 6,tập 2) +Một số đoạn hội thoại mẫu. - HS : + Soạn bài theo hệ thống câu hỏi trong sgk ..

(38) C. Tiến trình hoạt động: 1. OÅn ñònh .Kieåm tra só soá Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp . 2. Baøi cuõ: . Nêu các phương châm hội thoại đã học? . Có phải trong quá trình giao tiếp lúc nào ta cũng phải tuân thủ đúng các phương châm hội thoại không?Vì sao? Cho ví dụ? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài :Trong giao tiếp hàng ngày,chúng ta sử dụng từ ngữ xưng hô cơ bản đã phù hợp hoàn cảnh giao tiếp. Tuy nhiên, sử dụng từ ngữ xưng hô ntn để đạt hiệu quả giao tiếp tốt nhất làvie65c làm tưởng đơn giản nhưng lại khá phức tạp, cần sự khjeo1 léo của người nói. * Baøi hoïc : Hoạt động của GV và HS Noäi dung baøi daïy * HĐ 1: Hướng dẫn hs tìm hiểu từ ngữ xưng hô và việc sử I. Tìm hiểu chung: 1.Từ ngữ xưng hô và việc sử dụng dụng từ ngữ xưng hô. từ ngữ xưng hô: -Hướng dẫn HS phân tích ví dụ.  Trong tiếng việt chúng ta thường gặp những từ ngữ xưng a Phân tích ví dụ : - Từ ngữ xưng hô: hô nào? Cách sử dụng chúng ra sao? =>Tôi,tao,mày, quí ông, quý bà, tớ, nó, hắn, họ,anh , Tôi,tao,tớ,mày,mi,chúng mày, nó, haén,anh,chò,em,quí oâng,quí baø, ….. em,chuù ,baùc,coâ,gì,oâng aáy,baø aáy ….. - Cách sử dụng: *(- Ngôi thứ nhất:Tôi,tao,chúng tôi,chúng tao, ….. + Ngôi thứ nhất: tôi,tao,chúng tôi, - Ngôi thứ 2:Mày,mi,chúng mày, …. - Ngôi thứ 3:Nó,hắn,chúng nó,họ……. … - Suoàng saõ: Maøy,tao, …. + Ngôi thhứ 2:mày,mi,chúng mày, - Thaân maät: Anh.chò,em, …. … - Trang troïng: Quùi oâng,quí baø,quí coâ,quí vò, …. ) + Ngôi thứ 3: Nó,hắn,chúng nó, …. - Gọi HS đọc 2 đoạn trích sgk/38,39 + Suoàng saõ: Maøy,tao, …. * Thaûo luaän veà 3 caâu hoûi sau: + Thaân maät: Anh,chò,em,…. 1. Xác định các từ ngữ xưng hô trong 2 đoạn trích trên? + Trang troïng: Quùi oâng,quí baø, …. 2. Phân tích sự thay đổi về cách xưng hô của Dế Mèn và Dế Choắt qua 2 đoạn trích? 3. Giải thích sự thay đổi về cách xưng hô đó? =>1. Các từ ngữ xưng hô:em,anh,ta,chú mày 2.-3 Phân tích: - Đoạn thứ nhất: Khi Dế Choắt nói với Dế Mèn, Dế Choắt xưng hô là: em -anh; coøn Deá Meøn xöng hoâ laø ta-chuù maøy.Ñaây laø caùch xöng hoâ baát bình ñaúng.Deá Choaét thì maëc caûm,thaáp heøn;coøn Deá Meøn thì ngaïo maïn,haùch dòch. - Đoạn thứ 2:cả 2 nhân vật đều xưng hô là tôi,anh.Đây là caùch xöng hoâ bình ñaúng.Deá Meøn thì khoâng coøn ngaïo maïn, hách dịch vì đã nhận ra tội ác của mình;còn Dế Choắt thì hết mặc cảm hèn kém và sợ hãi ).

(39)  Chúng ta cần ghi nhớ những điều gì về xưng hô trong hội thoại? -GV tổng kết lại mục ghi nhớ sgk/39 * Tích hợp giáo dục về cách xưng hô cho thích hợp * HĐ2 : Hường dẫn hs luyện tập: Baøi 1/39: HS thaûo luaän(3P) Bài 2/40: GV hướng dẫn HS làm Trong các văn bản khoa học,người ta thường dùng chúng tôi thay cho tôi là để thể hiện sự khiêm tốn của tác giả và tăng thêm tính khách quan cho những luận điểm khoa hoïc.Tuy nhieân khi caàn phaùt bieåu yù kieán cuûa caù nhaân trong tình huoáng tranh luaän thì vaãn duøng toâi. Baøi 3,4/40: GV goïi HS leân baûng laøm Bài 5/40: GV hướng dẫn HS về nhà làm Đọc bản tuyên ngôn độc lập đến nửa chừng Bác bỗng dừng lại và hỏi:Tôi nói đồng bào nghe rõ không?Cách xưng hô của Bác với nhân dân trong chế độ mới và thể hiện sự gần gũi bình đẳng giữa lãnh tụ và nhân dân trong chế độ mới và thể hiện sự gần gũi,thân thiết giữa người nói và người nghe Bài 6/40: Hướng dẫn HS làm Cách xưng hô của cai lệ và chị Dậu trong đoạn trích từ tác phẩm tắt đèn thể hiện sự trịch thượng,hống hách.còn cách xưng hô của chị Dậu đã thay đổi cho phù hợp với từng tình huống cụ thể luôn biến đổi lúc đó:nhà cháu-ông-tôi- ông – bà-mày.Sự thay đổi cách xưng hô đó thể hiện rõ sự phản kháng quyết liệt của một con người bị dồn nén đến bước đường cùng. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: -Gv hướng dẫn –HS chú ý lắng nghe.. b. Ghi nhớ :sgk/39. II. Luyeän taäp: Baøi 1/39 Nữ học viên người châu Âu đã nhầm lẫn giữa chúng ta – chúng em. Trong tieáng vieät ,chuùng ta laø caùch xưng hô ở ngôi thứ nhất số nhiều nhưng để chỉ chung cả người nói và người nghe,chúng em cũng là cách xưng hô số nhiều nhưng để chỉ riêng về phía người nói Baøi 3/40 Caùch xöng hoâ cuûa chuù beù trong truyeän Thaùnh Gioùng laø ta – oâng theå hiện chú bé không phải là đứa trẻ bình thường Baøi 4/40 Vị tướng tuy đã là người nổi tiếng, có quyền cao chức trọng nhưng khi ghé vào thăm ngôi trường cũ,gặp lại người thầy dạy hồi nhỏ ông vẫn xưng hô thầy – con.Điều đó thể hiện rõ sự kính cẩn và biết ơn của vị tướng đối với người thầy của mình.Ông vẫn giữ được truyền thống tôn sư trọng đạo của người Vieät Nam III.Hướng dẫn tự học. -Tìm các ví dụ về việc sử dung từ ngữ xưng hô khiêm nhường và tôn trong người đối thoại. Học bài – làm bài đầy đủ - Soạn câu hỏi mục I và mục II trong bài Cách dẫn trực tiếp,cách daãn giaùn tieáp sgk/53 - Baûng phu. E.Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(40) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 4. TIEÁT 19. Ngày soạn : 01/09/2010 Ngaøy daïy: 03/09/2010. Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp. A.Múc độ cần đạt Giuuøp HS - Nắm được cách dẫn trực tiế`p, cách dẫn gián tiếp lời của một người hoặc mộ t nhân vật. - Biết cách chuyển lời dẫn trực tiếp thành lời dẫn gián tiếp và ngược lại. B. Trong tâm kiến thức,kĩ năng, thái độ 1.Kiến thức -Nắm được cách dẫn trực tiếp và lời dẫn trực tiếp. -Nắm được cách dẫn gián tiếp và lời dẫn gián tiếp. 2.Kó naêng.

(41) -Nhận ra được cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp. -Sử dụng được cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp trong quá trình tạo lập văn bản. 3.Thái độ -Cảm nhận được sự phong phú trong quá trinh giao tiếp. C.Phöông phaùp -Phương pháp nêu và giải quyết vấn đề, vấn đáp ,thảo luận. D. Tiến trình hoạt động : 1. OÅn ñònh: Kieåm tra só soá Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp . 2. Baøi cuõ: Chúng ta cần ghi nhớ những điều gì về xưng hô trong hội thoại? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài :Người ta có thể dẫn lại lời nói hay ý nghĩ của một người hay một nhân vật trong quá trình giao tiếp.cách dẫn như vậy được gọi là cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp. * Baøi hoïc : Hoạt động của GV&HS Noäi dung baøi daïy * HĐ 1 : Hướng dẫn hs Xác định các tình huống I. Cách dẫn trực tiếp: sử dụng cách dẫn trực tiếp 1. Phaân tích ví duï : Gọi HS đọc VD sgk/53 được ghi ở bảng phụ a. Cháu nói: “Đấy,bác cũng chẳng “thèm” Trong đoạn trích (a),bộ phận in đậm là lời nói người là gì?” hay ý nghĩ của nhân vật?(Là lời nói được phát ra b. Hoạ sĩ nghĩ thầm: “Khách tới bất thành lời) ngờ,chắc cu cậu chưa kịp quét tước dọn  Nó được ngăn cách với bộ phận đứng trước bằng dẹp,chưa kịp gấp chăn chẳng hạn” những dấu gì? =>Dấu hai chấm và dấu ngoặc kép => Tương tự đoạn trích (b)? =>Lời nói được phát ra là ý nghĩ ở trong đầu * Thảo luận :  Trong cả 2 đoạn trích,có thể thay đổi vị trí giữa bộ phận in đậm với bộ phận đứng trước nó được không?Nếu được thì hai bộ phận ấy ngăn cách với nhau bằng những dấu gì? 2. Ghi nhớ 1 sgk/54 =>Có thể đảo được.Khi đảo,cần thêm dấu gạch ngang để ngăn cách 2 phần- GV cho HS thực hiện Với cách viết như ở trên được cô gọi là lời dẫn II. Caùch daãn giaùn tieáp: trực tiếp.Vậy theo em,thế nào là lời dẫn trực tiếp? 1. Phân tích vd :  Cho VD? =>Bấy giờ bà mẹ mới vui a. Lão khuyên nó hãy dằn lòng bỏ đám lòng,nói:"Chỗ này là chỗ con ta ở được đây” (Mẹ này,để dùi giắng lại ít lâu,xem có đám nào hieàn daïy con) khaù maø nheï tieàn hôn seõ lieäu …. * HĐ 2: Hướng dẫn hs xác định các tình huống sử dụng cách dẫn gián tiếp: b. Nhưng chớ hiểu lầm rằng Bác sống khắc -Gọi HS đọc VD ở sgk/53 được ghi vào bảng phụ khoå theo loái nhaø tu haønh,thanh tao theo Trong đoạn trích(a)bộ phận in đậm là lời nói hay kiểu nhà hiền triết ẩn dật..

(42) ý nghĩ?=>Là lời nói  Nó có được ngăn cách với bộ phận đứng trước baèng daáu hieäu gì khoâng?=>khoâng Tương tự đoạn trích(b)?=>Là ý nghĩ.Nó được tách ra khỏi phần đứng trước nó bằng dấu hiệu là từ rằng Ở VD (b) có thể thay từ rằng bằng từ gì?=>là  Ở VD (a) có thể đặt từ rằng hoặc từ là trước bộ phận in đậm được không? =>được – GV cho HS thực hiện Với cách viết như trên được cô gọi là lời dẫn gián tiếp. Vậy theo em thế nào là lời dẫn gián tieáp? Cho VD? =>Bấy giờ bà mẹ mới vui lòng nói rằng đây là chỗ con bà ở được - GV chốt ý dẫn đến ghi nhớ . * HĐ3 :Hướng dẫn HS luyện tập: Bài 1/54: HS thảo luận – GV gọi nhóm đứng dậy trình baøy Bài 2/54: GV hướng dẫn HS cách viết, gọi HS đứng dậy trình bày Bài 3/55: HS tự làm * Baøi taäp theâm: Chuyển các lời dẫn trực tiếp thành lời dẫn gián tiếp và chuyển đoạn hội thoại sau thành một đoạn vaên keå chuyeän. Sinh doã daønh: - Nín đi con,đừng khóc.Cha về….. ……………………………………………….. ………………….. nhưng chẳng bao giờ bế Đản cả. (Trích Chuyện người con gái Nam Xương – Nguyễn Dữ). * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: -Gv hướng dẫn –HS chú ý lắng nghe.. 2. Ghi nhớ 2 sgk/54 III. Luyeän taäp: Baøi 1/54 - Cả 2 tình huống đều là cách dẫn trực tiếp - VD(a) là dẫn lời,VD(b) là dẫn ý Baøi 2/54 a. + Dẫn trực tiếp Trong Báo cáo chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ hai của Đảng,Hồ Chủ Tòch nhaán maïnh: “Chuùng ta …. daân toäc anh huøng” + Daãn giaùn tieáp Trong Baùo caùo chính trò ….,Hoà Chuû Tòch nhaán maïnh raèng chuùng ta .… anh huøng b. + Dẫn trực tiếp Trong cuoán saùch Hoà Chuû Tòch,hình aûnh cuûa dân tộc,tinh hoa của thời đại;đồng chí Phạm Văn Đồng viết: “Giản dị ……làm được” + Daãn giaùn tieáp Trong cuốn sách Hồ Chủ Tịch, …..đồng chí Phạm Văn Đồng khẳng định rằng Hồ Chủ Tịch là người giản dị trong đời sống, ….. làm được Baøi 3/55 Hoâm sau,Linh Phi laáy moät caùi tuùi baèng luïa ….. hoa vàng và dặn Phan Lang về nói với chàng Trương nếu còn nhớ, …. Chiếu xuống nước vợ chàng sẽ trở về III. Hướng dẫn tự học. Sửa chữa lỗi trong việc sử dụng cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp trong bài viết của em.-Tự sửa chữa lổi trong việc sử dụng caùch daãn tröc tieáp vaø caùch daãn giaùn tieáp trong baøi bieát cuûa em Học bài và làm bài tập còn lại ở sgk và bài tập thêm ở trên - Soạn 2 câu hỏi ở bài Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự. Chuẩn bị bảng phụ.

(43) E.Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 4. TIEÁT 20. Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự. Ngày soạn : 04/09/2010 Ngaøy daïy: 06/ 09/ 2010. A. Mục tiêu cần đạt: - Ôn tập,hệ thống hoá kiến thức về tóm tắt văn bnả tự sự đã được học từ học kì I lớp 8 và nâng cao ở lớp 9 - Rèn luyện kỹ năng tóm tắt văn bản tự sự sự theo các yêu cầu khác nhau:Càng ngắn gọn hơn,nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ các ý chính,nhân vật chính B. Chuaån bò : - Tích hợp với các văn bản Văn đã học ở phần đọc hiểu,với các bài tiếng Việt ở việc sử dụng ngôn ngữ trong kể chuyện.

(44) - Một số tình huống để yêu cầu HS tóm tắt văn bnả tự sự C. Tiến trình hoạt dộng : 1. OÅn ñònh : Kieåm tra só soá Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp . 2. Bài cũ: Kiểm tra vở soạn bài của HS 3. Bài mới: * Giới thiệu bài :Trong thức tế đôi khi ta không có điều kiện ngh người khác trình bày vấn đề hoặc xem một bố phim. Một ttrong những cách để khắc phục tình trạng trên là nghe tóm tắt lại vấn đề. Trong văn học ta thường tóm tắt nội dung tác phẩm. * Baøi hoïc : Hoạt động của Gv & Hs Noäi dung baøi daïy I.Tìm hieåu chung: * HĐ 1:Hướng dẫn tìm hiểu chung: 1. Sự cần thiết của việc tóm tắt * Ôn lại kiến thức lớp 8: Thế nào là tóm tắt một văn bản tự sự?(Kể lại một cốt truyện văn bản tự sự: a.Phaân tích vd : 3 tình huoáng để người đọc hiểu được nội dung cơ bản của tác phẩm ấy) sgk/58)  Khi toùm taét caàn phaûi chuù yù ñieàu gì? =>Căn cứ vào những yếu tố quan trọng nhất của tác phẩm - Tình huống 1: Kể lại diễn biến là:sự việc và nhân vật chính(hoặc cốt truyện và nhân vật của bộ phim cùng tên với 1 tác chính);có thể xen kẽ có mức độ những yếu tố bổ trợ:các chi phẩm văn học.Người kể phải tiết,các nhân vật phụ,miêu tả,biểu cảm,nghị luận,đối thoại,độc bám sát nhân vật chính và cốt thoại,đôc thoại nội tâm truyeän trong phim ï* HĐ 2: Hướng dẫn hs tìm hiểu sự cần thiết của việc tóm tắt - Tình huống 2:Người học văn văn bản tự sự : phải trực tiếp đọc tác phẩm Gọi HS đọc 3 tình huống sgk/58 trước khi học Với 3 tình huống trên chúng ta phải tóm tắt ntn? - Tình huống 3: Người kể phải  Trong cả 3 tình huống trên,người ta đều phải tóm tắt văn trung thực với cốt truyện,có bản.Từ các tình huống đó rút ra nhận xét về sự cần thiết phải gắng hạn chế những thêm thắt tóm tắt văn bản tự sự? không cần thiết hoặc những lời =.>Trong thực tế không phải lúc nào chúng ta cũng có thời bình chủ quan của mình gian và điều kiện để trực tiếp xem phim hoặc trực tiếp đọc b. Ghi nhớ sgk/59 nghuyên văn tác phẩm văn học.Vì vậy có thể nói tóm tắt văn 2.Thực hành tóm tắt một văn bản tự sự là một nhu cầu tất yếu do cuộc sống đặt ra bản tự sự: (?) Muốn viết một văn bản tóm tắt tác phẩm tự sự thì chúng ta * Văn bản Chuyện người con phaûi löu yù ñieàu gì? gaùi Nam Xöông =>Đọc tác phầm,nắm chắc nhân vật,các sự việc chính và thuật lại một cách ngắn gọn,đầy đủ,trung thành với văn bản được toùm taét) GV tổng kết lại mục ghi nhớ sgk/59 * HĐ 2: Hướng dẫn hs thực hành tóm tắt một văn bản tự sự * Thảo luận 3p: Em có nhận xét gì về đề cương tóm tắt II. Luyện tập: Chuyện người con gái Nam Xương được nêu ra ở sgk? Baøi 1/59 =>đề cương bản tóm tắt nêu ra 7 sự việc và sắp xếp như vậy là.

(45) khá hợp lý.Tuy nhiên, cần bổ sung một vài sự việc:Sau khi Vũ Nương gieo mình xuống sông tự vẫn,một đêm Trương Sinh cùng Bài 2/59 con trai ngồi bên ngọn đèn dầu,đứa con chỉ chiếc bóng lên tường và nói đấy là cha hay đến với mẹ mỗi đêm.Nghe con nói TS đã hiểu ra vợ mình bị oan,nhưng sự việc đã rồi. Hãy viết một văn bản tóm tắt Chuyện người con gái Nam Xương trong khoảng 20 dòng? (HS thực hiện) Neáu phaûi toùm taét vaên baûn naøy moät caùch ngaén goïn hôn,em seõ tóm tắt văn bản này ntn để với số dòng ít nhất mà người đọc vẫn hiểu được nội dung chính của văn bản? * HĐ 3:Hướng dẫn luyện tập Bài tập 1/59: GV hướng dẫn học sinh đọc lại văn bản ở lớp 8 để về nhà làm Baøi taäp 2/59: Toùm taét mieäng veà moät caâu chuyeän xaûy ra trong cuộc sống mà em đã được nghe hoặc được chứng kiến? III.Hướng dẫn tự học. -Rút gọn hoặc mở rộng văn * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: bản tóm tắt lão Hạc Ngữ Văn 8 -Gv hướng dẫn –HS chú ý lắng nghe. hoïc kì II. - Hoïc baøi,laøm baøi taäp veà vaên bản Chuyện người con gái Nam Xöông - Soạn câu hỏi trong mục tìm hieåu vaên baûn baøi Chuyeän cuõ trong phuû chuùa Trònh, taäp keå toùm taét vaên baûn E.Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 4. TIEÁT 21. Ngày soạn :04/09/2010 Ngaøy daïy:06/ 09/2010. Sự phát triển của từ vựng. A.MứC độ cần đạt Giuùp HS - Nắm được một trong những cách quan trọng để phát triển của từ vựng Tiếng Việt là biến đổi và phát triến nghĩa của từ ngữ trên cơ sở nghĩa gốc. B.Trọng tâm kiến thức ,kĩ năng,thái độ 1.Kiến thức.

(46) -Hiểu được sự biến đổi và phát triến nghĩa của từ ngữ. Nắm được hai phương pháp phát triển nghĩa của từ.. 2.Kó naêng -Nhận biết được ý nghĩa của từ ngữ trong các cụm từ và trong văn bản. -Phân biệt được các phương thức tạo nghĩa mới củ từ ngữ với các phép tu từ ẩn dụ,hoán dụ. 3.Thái độ -Cảm nhận được sự phong phú đa dạng của Tiếng Việt. -Tự hào về vốn từ ngữ của tiếng Việt. C.Phöông phaùp -Phương pháp vấn đáp,thuyết trình,nêu và giải quyết vấn đề…. D. Tieán trình daïy hoïc : 1. OÅn ñònh : Kieåm tra só soá Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp . 2. Baøi cuõ: Thế nào là lời dẫn trực tiếp?Lời dẫn gián tiếp? Cho ví dụ minh hoạ? Laøm baøi taäp theâm 3.Bài mới: * Giới thiệu bài :Trong quá trình phát triển nghĩa của xã hội,nhiều sự vật,hiện tượng mới nảy sinh.Do vậy ngôn ngữ cũng phải có những từ ngữ mới để biểu thị các sự vật,hiện tượng đó.Sự phát triển của từ ngữ diễn ra theo 2 con đường.Thứ nhất tạo thêm nghĩa mới cho những từ có sẵn để biểu thị sự vật hiện tượng mới.Thứ 2 phát triển số lượng từ ngữ bằng cách sáng tạo,hoặc vay mượn thêm những từ ngữ mới. Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu qua bài sự phát triển của từ vựng sẽ tìm hiểu rõ hơn về từ ngữ * Bài mới : Hoạt động của Gv & Hs Noäi dung baøi daïy * HĐ 1: Hướng dẫn hs tìm hiểu sự biến đổi và I.Tìm hiểu chung về sự biến đổi và phát triển phát triển của từ ngữ : nghĩa của từ ngư õ: -GV hướng dẫn HS tìm hiểu sự biến đổi và 1. Phaân tích vd : phát triển nghĩa của từ ngữ qua hệ thống ví dụ. VD1:. Từ “kinh tế” trong bài Vào nhà ngục - HS đọc bài thơVào nhà ngục Quảng Đông Quảng Đông cảm tác là hình thức nói tắt của cảm tác.Từ “kinh tế “ trong câu thơ “Bủa tay từ “kinh bang tế thế “ Nghĩa là trị nước cứu đời.Cả câu thơ ý nói tác giả ôm ấp hoài bão oâm chaët boà kinh teá “ coù nghóa laø gì ? -Ngày nay chúng ta có dùng theo nghĩa này trông coi việc nước, cứu giúp người đời. -Ngày nay, ta không còn dùng từ “kinh “ theo nữa không? ** HS thảo luận : Qua phân tích ví dụ , em rút nghĩa như vậy nữa mà theo nghĩa : toàn bộ hoạt động của con người trong lao động sản ra nhận xét gì về nghĩa của từ ? xuất, trao đổi , phân phối và sử dụng của cải, ** GV choát yù. vaät chaát laøm ra. ** Nhận xét : Nghĩa của từ không phải là bất biến. Nó có thể thay đổi theo thời gian. Có những nghĩa cũ bị mất đi và có những nghĩa.

(47) -HS đọc các câu thơ Hãy giải nghĩa từ “xuân” và từ “tay’ trong các câu thơ vừa đọc. Trường hợp nào hiểu theo nghĩa gốc ;trường hợp nào hiểu theo nghĩa chuyển ? Nghĩa chuyển đó được hình thành theo phương thức chuyển nghĩa naò ? Vì sao em biết ? * HS thaûo luaän : Coù theå phaùt trieån nghóa cuûa từ trên cơ sở nào ? Phương thức chủ yếu để phaùt trieån ?. mới được hình thành * VD2:D * Tìm hiểu nghĩa của từ - Xuân (1) mùa chuyển tiếp từ đông sang hạ, thời tiết ấm dần lên, thường được coi là mở đầu cuûa moät naêm .(nghóa goác). - Xuaân (2) : Noùi veà tuoåi treû. (nghóa chuyeån ) - Tay (1): Bộ phận phía trên của cơ thể, từ vai đến các ngón, dùng để cầm nắm .(nghĩa gốc ) - Tay (2) : Người chuyên hoạt động hay giỏivề một môn, một nghề nào đó. (nghĩa chuyển ) * Phương thức chuyển nghĩa: -Xuân : Chuyển nghĩa theo phương thức ẩn dụ - Gv chốt ý phần ghi nhớ. -Tay : Chuyển nghĩa theo phương thức hoán duï. 2.Ghi nhớ : SGK trang 56 -Gv nêu yêu cầu và hướng dẫn hs làm bài tậ.p II. Luyện tập :  HS laøm mieäng baøi 1, 2 . Bài 1 : xác định nghĩa của từ” Chân”. -a. Từ’” Chân” được dùng với nghĩa gốc. -b. Từ “Chân” được dùng với nghĩa chuyển theo phương thức hoán dụ. -c.d . Từ “chân” được dùng với nghĩa chuyển theo phương thức hoán dụ . Bài 2 : Nhận xét về nghĩa của từ “Trà” Trong những cách dùng (SGK) : Trà có nghĩa là sản phẩm từ thực vật, được chế biến thành dạng khô, dùng để pha nước uống (chuyển nghĩa theo phương thức ẩn dụ ). Bài 3: Nêu nghĩa chuyển của từ “Đồng hồ” : -Đồng hồ điện: Dùng để đếm số đo đơn vị điện đã tiêu thụ điện để tính tiền. -Đồng hồ nước: (n t) Đồng hồ xăng: (nt) GV gọi 4 em lên bảng làm bài, mỗi em tìm 1 ví Bài 4: Tìm ví dụ chứng minh từ đã dẫn là từ dụ cho một từ GV nhận xét và sửa bài .( nếu nhiều nghĩa : caàn) * Lạm phát, thất nghiệp là hội chứng của tình trạng suy thoái kinh tế.-> Hội chứng có nghĩa là tập hợp nhiều hiện tượng, sự kiện biểu hiện một tình trạng ,một vấn đề xã hội, cùng xuất hiện ở nhiều nơi. * Ngaân haøng maùu , ngaân haøng gen ->ngaân hàng có nghĩa là kho lưu trữ những thành phần,.

(48) bộ phận của cơ thể để sử dụng khi cần.  Ngân hàngdữ liệu , ngân hàng đề thi ->  Ngân hàng có nghĩa là tập hợp các dữ liệu liên quan tới một lĩnh vực, tổ chức để tiện tra cứu, sử dụng . * Cơn sốt đất, cơn sốt hàng điện tử… -> Sốt có nghĩa là ở trạng thái đột ngột về nhu cầu khiến hàng trở nên khan hiếm, giá tăng nhanh . * Vua dầu hỏa , vua bóng đá… -> Vua có nghĩa là người được coi là nhất trong một lĩnh vực nhất định, thường là sản xuất, kinh doanh , thể thao, ngheä thuaät . Baøi 5 : - Từ “Mặt trời” trong câu thơ thứ hai được sử dụng phép ẩn dụ tu từ ** Giải thích : Tác giả gọi Bác là mặt trời dựa -HS đọc câu thơ và tìm hiểu từ “ Mặt trời” trên mối quan hệ tương đồng giữa hai đối trong tượng được hình thành theo cảm nhận của nhà câu thơ thứ hai có ý nghĩa gì ; Sau đó trả lời thơ. Đây không phải là hiện tượng phát triển theo yeâu caàu cuûa baøi taäp . nghĩa của từ, bởi vì sự chuyển nghĩa của từ chỉ - HS làm vào vở , gv chấm bài. có tính chất lâm thời, nó không làm cho từ có thêm nghĩa mới và không thể đưa vào để giải thích trong từ điển . * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: III.Hướng dẫn tự học -Gv hướng dẫn –HS chú ý lắng nghe. -Đọc một số mục từ trong từ điển và xác định nghĩa gốc, nghĩa chuyển của từ đó - Hoïc baøi,laøm baøi taäp coøn laïi - Soạn bài Sự phát triển của từ vựng ( tiếp) E.Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 5. TIEÁT 22. Sự phát triển của từ vựng. Ngày soạn : 04/09/2010 Ngaøy daïy: 06/09/2010 ( tieáp). A Mức độ cần đạt - Cung cấp kiến thức về một cách mở rộng vốn từ và chính xác hoá vốn từ - Rèn kõ năng mở rộng vốn từ và giải thích ý nghĩa của từ ngữ mớ B.Trọng tâm kiến thức,kĩ năng thái độ..

(49) 1.Kiến thức -Nắm được việc tạo từ ngữ mới. -Nắm được việc mượn từ ngữ tiếng nước ngoài. 2.Kó naêng -Nhận biết từ ngữ mới được tạo ra và những từ ngữ mượn của tiếng nước ngoài. -Biết sử dụng từ ngữ mượn tiếng nước ngoài phù hợp. 3.Thái độ Sử dụng từ ngữ nước ngoài phù hợp. C.Phöông phaùp: -Nêu vấn đề, thuyết trình, ….. D. Tiến trình hoạt động: 1. OÅn ñònh : Kieåm tra só soá Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp . 2. Bài cũ : Kiểm tra 15 phút (Đề và đáp án xem cuối giáo án) * ĐỀ BAØI : A. PHAÀN TRAÉC NGHIEÄM: - Câu 1:Văn bản Đấu tranh cho một thế giới hòa bình được viết theo phương thức biểu đạt nào ? A. Tự sự B.Thuyeát minh C. Nghò luaän D. Bieåu caûm. - Câu 2: Khi giao tiếp, người tham gia hội thoại nói điều mà bản thân không tin là đúng sự thật tức là đã vi phậm phương châm hội thoại nào? A. Phương chậm về lượng B. Phöông chaâm quan heä C. Phöông chaâm veà chaát D. Phương châm lịc sự . - Câu 3: Vì ssao phải đặt vấn đề bảo vệ quyền được sống còn, được bảo vệ và phát triển của trẻ em? A. Vì trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai. B. Vì treû em ttrong traéng, deã bò toån thöông vaø coøn phuï thuoäc. C. Vì trẻ em ham hiểu biết, ham hoạt động và đầy ước vọng . D. Vì trẻ em cần được vui chơi, cần được học tập và cần được bảo vệ . - Câu 4: Chủ tịch Hồ Chí Minh có vốn tri thức sâu rộng : A. Người luôn sống giản dị, mực thước, đọc nhiều sách báo. B. Người luôn sống với tinh thần hiện đại. C. Người được sinh ra trong một gia đình nhà Nho có ttruyện thống hiếu học. D. Người luôn tiếp thu và phê phán. - Câu 5: Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến cái chết của Vũ Nương là ? A. Sự hồ đồ, gia trưởg , ghen tuông của Trương Sinh. B. Do con thô voâ tình haïi meï. C. Do chính lời nói cũ Vũ Nương với con. D. Do sự can thiệp không kịp thời của bà con lối xóm . B. PHẦN TỰ LUẬN :.

(50) - Câu 1: Viết một đoạn văn ngắn về chủ đề cuộc chạy dua vũ trang cho chiến tranh hạt nhân, trong đoạn văn có sử dụng cụm từ như chúng ta đã biết . Sử dụng cụm từ ấy ttrong đoạn văn cho thấy em đã tuân thủ phương châm hội thoại nào . *ĐÁP ÁN: A. PHAÀN TRAÉC NGHIEÄM : Caâu Caâu 1 Caâu 2 Caâu 3 Caâu 4 Caâu 5 Caâu 6 Đáp án d a b c b c Mức độ tư NB TH VD NB TH TH duy Toång NB 2 caâu =34%% TH 3 caâu =50% VD 1 caa6u = 16 % B. PHẦN TỰ LUẬN: - Hình thức: HS viết được đoạn văn đảm bảo yêu cầu về hình thức, đúng chính tả, đúng ngữ pháp, đảm bảo số câu; sử dụng, triển khai hợp ý câu chủ đề - Nội dung : Viết đúng chủ đề, nêu được nội dung cụ thể : + Sự tốn kém của cuộc chạy đua vũ trang +Taùc haïi cuûa chieán tranh haït nhaân.... * Keát quaû baøi laøm :. Lớp. Ñieåm 0,1,2. Ñieåm Ñieåm >5. Ñieåm <5. Ghi chuù. 9a1 9aa2 3. Bài mới : * Giới thiệu bài :Từ vựng của một ngôn ngữ không ngừng phát triển.bên cạnh vốn ngôn ngữ tiếng mẹ đẻ để làm phong phú hơn vốn từ chúng ta thường mượn từ ngữ nước ngoài để tạo từ mới. * Baøi hoïc : Hoạt động của GV & HS Noäi dung baøi daïy * HĐ 1 :Hướng dẫn tìm hiểu chung: I. Tìm hieåu chung: * Sự phát triển nghĩa của từ ngữ bằng cách 1.Phát triển từ vựng bằng cách tạo từ ngữ tạo từ ngữ mới mới: Hãy cho biết trong thời gian gần đây có a. Phân tích vd : những từ ngữ nào mới được cấu tạo trên cơ sở * Cách tạo từ ghép các từ sau:điện thoại,kinh tế ,di động,sở hữu,tri Mẫu X+Y (X,Y là từ ghép) thức,đặc khu ,trí tuệ? ( Mẫu X+Y (X và Y là từ - Điện thoại,di động ghép . VD : điện thoại di động, sở hữu trí => điện thoại di động:điện thoại vô tuyến có tuệ,kinh tế tri thức,đặc khu kinh tế) kích thước nhỏ,có thể mang theo người,được sử  Giải thích nghĩa của những từ ngữ mới cấu dụng trong vùng phủ sóng của cơ sở cho thuê.

(51) tạo đó? (Kinh tế tri thức:nền kinh tế dựa chủ yeáu vaøo vieäc saûn xuaát,löu thoâng,phaân phoái caùc sản phẩm có hàm lượng tri thức cao; đặc khu kinh tế:khu vực dành riêng để thu hút vốn và công nghệ nước ngoài với ngững chính sách ưu đãi)  Trong tiếng việt có những từ được cấu tạo theo mô hình X+tặc. Hãy tìm những từ ngữ mới xuất hiện theo mô hình đó? Giải nghĩa? (Mẫu X+tặc (X là từ đơn) – không tặc,hải taëc,laâm taëc,tin taëc,gian taëc,nghòch taëc, ……..) GV lấy VD thêm việc tạo từ ngữ mới bằng cách tạo từ láy. * GV khái quát lại nội dung mục 1: Tạo từ ngữ mới để làm cho vốn từ ngữ tăng lên cũng là một cách để phát triển từ vựng tiếng việt ( Ghi nhớ 1/73) *Hướng dẫn tìm hiểu mở rộng vốn từ bằng cách mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài Gọi HS đọc VD a,b sgk/73 Xác định từ Hán Việt trong 2 đoạn trích trên? =>a. Thanhminh,lễ,tiết,tảomộ,hội,đạp thanh,yến anh,bộ,hành,xuân,tài tử,giai nhân; b. Bạc mệnh,duyên,phận,thần,linh,chứng giám, thieáp,ñoan trang,tieát,trinh baïch,ngoïc. * Thảo luận : Tiếng Việt dùng những từ nào để chỉ khái niệm sau: 1. Bệnh mất khả năng miễn dịch gây tử vong =>(AIDS) 2. Nghiên cứu một cách có hệ thống những điều kiện để tiêu thụ hàng hoá,(chẳng hạn nghiên cứu nhu cầu,thị hiếu của khách hàng …. ) =>ma-ket-tinh Những từ này có nguồn gốc từ đâu? (Tiếng Anh) * GV khái quát lại nội dung ghi nhớ 2 sgk/74 * HĐ 2: Hướng dẫn luyện tập Baøi 1/74 : HS thaûo luaän VD: X+ trường (Thị trường,chiến trường,phi trường, …..) X+ taäp; X+hoïc; …. Bài 2/74: Tìm 5 từ ngữ mới được dùng phổ biến gần đây và giải thích nghĩa của những từ. bao - Sở hữu,trí tuệ => Sở hữu trí tuệ:quyền sở hữu đối với sản phẩm do hoạt động trí tuệ mang lại.. Mẫu X+tặc (X là từ đơn) - Khoâng taëc - Haûi taëc, …… VD: * Cách tạo từ láy - Taø taø,thanh thanh,nho nhoû, …... b.Ghi nhớ 1/73 2. Mở rộng vốn từ bằng cách mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài: a. Phaân tích ví duï : - Các từ Hán Việt a. Thanh minh,leã,tieát,taûo moä, …. b. Baïc meänh,duyeân,phaän, …... - Từ mượn tiếng Anh: AIDS , ma-ket-tinh. b.Ghi nhớ 2 sgk/74 II. Luyeän taäp: Baøi 1/74 ( Goïi nhoùm hs leân baûng laøm) Baøi 2/74 - Baøn tay vaøng: Baøn tay taøi gioûi,kheùo leùo,trong việc thực hiện một thao tác lao động hoặc một thao taùc kó thuaät nhaát ñònh.

(52) ngữ đó?. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: -Gv hướng dẫn –HS chú ý lắng nghe.. - Cầu truyền hình: Hình trức truyền hình tại chỗ các lễ hội, … trực tiếp thông qua hệ thống ca-me-ra - Cơm bụi: cơm giá rẻ,thường bán trong các hàng quán,tạm bợ Baøi 3/74 a. Từ mượn tiếng Hán: Mãng xà,biên phoùng,tham oâ,toâ thueá,pheâ bình,pheâ phaùn,ca só,noâ leä b. Từ mượn các ngôn ngữ châu Aâu: Xaø phoøng,oâ toâ,ra-ñi-oâ,caø pheâ,ca noâ III.Hướng dẫn tự học. -Xác định nghĩa của các từ Hán Việt sau.bạc mệnh, thất hòa, tư dung, quan san, trối, đầu mục, nương tử - Hoïc baøi ,laøm baøi taäp coøn laïi - Soạn bài Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh. E.Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 5. TIEÁT 23. Chuyeän cuõ trong phuû chuùa Trònh. Ngày soạn :05/09/2010 Ngaøy daïy: 07/ 09/ 2010. ( Trích Vuõ trung tuyø buùt ) - Phaïm Ñình Hoå -.

(53) A. Mức độ cần đạt: * Giuùp HS -Bước đầu làm quen với thể loại tùy bút thời kì trung đại. -Cảm nhận được nội dung phản ánh xã hội của tùy bút trong Chuyện cũ trong phủ chúa Trònh. -Thấy được đặc điểm nghê thuật độc đáo của truyện. B.Trọng tâm kiến thức,kĩ năng thái độ. 1.Kiến thức -Hiểu sơ giản về thể tùy bút thời trung đại. -Thấy được cuộc sống xa hoa của vua chúa, sự nhũng nhiễu của bọn quan lại thời Lê-Trịnh. -Nắm được những đặc điểm nghệ thuật của một văn bản viết theo thể loại tùy bút thời kì trung đại ở Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh. 2.Kó naêng -Biết đọc-hiểu một văn bản tùy bút thời trung đại. -Tự tìm hiểu một địa danh, chức sắc, nghi lễ thời Lê-Trịnh. 3.Thái độ - Cảm nhận được sự khổ cực của người nông dân trong xã hội phong kiến thời Lê-Trịnh.C.Phương pháp - Phương pháp nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình ,…… D. Tieán trình daïy hoïc: 1. OÅn ñònh :Kieåm tra só soá Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp . 2. Baøi cuõ: Kể tóm tắt Chuyện người con gái Nam Xương theo ngôi kể Vũ Nương? Những yếu tố thần kỳ hoang đường đã được kết hợp với những yếu tố hiện thực trong truyện ntn và sự kết hợp ấy có tác dụng nghệ thuật gì? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài :Gv giới thiệu vài nét về tình hình lịch sử cuối thế kỉ XVII đầu thế kỉ Xix để tạo tâm thế cho HS khi tìm hiểu về những thói ăn chơi của Trịnh Sâm * Baøi hoïc : Hoạt động của Gv & Hs Noäi dung baøi daïy * HĐ1 :Hướng dẫn HS tìm hiểu về tác giả,tác phẩm: I. Giới thiệu chung: Dựa vào phần soạn bài ở nhà em hãy nêu một vài nét về 1. Tác giả:Phạm Đình Hổ(1768tác giả,tác phẩm? 1839),quê ở Hải Dương.Ông Sống Em văn bản này thuộc thể loại gì?=>Tuỳ bút vào thời vua Lê chúa Trịnh,qua  So với văn bản Chuyện người con gái Nam Xương thì văn thời Tây Sơn đến thời nhà baûn naøy coù gì khaùc? Nguyễn.Vì sống giữa thời buổi =>CNCGNX thuộc thể loại truyện có cốt truyện,nhân vật và loạn lạc như vậy nên ông không một hệ thống chi tiết nghệ thuật do Nguyễn Dữ sáng tạo ra muốn ra làm quan,chỉ muốn ẩn bằng hư cấu để phản ánh hiện thực cuộc sống;còn văn bản cư,ở nhà biên soạn sách vở CCTPCT là những ghi chép về con người và những sự việc 2. Tác phẩm: cụ thể,có thực theo cảm hứng chủ quan -Xuất xứ :Chú thích 1 sgk/61.

(54) * HĐ 2:Hướng dẫn HS tìm hiểu văn bản: -Yêu cầu đọc giọng bình thản,chậm rãi,hơi buồn,hàm ý phê phán kín đáo - Gọi HS đọc bài  Theo em,vaên baûn naøy coù theå chia boá cuïc laøm maáy phaàn? Nêu nội dung từng phần? - Từ đầu …… triệu bất tường: Cuộc sống xa hoa,hưởng lạc cuûa Thònh Vöông Trònh Saâm - Phần còn lai: Lũ hoạn quan thừa gió bẻ măng -Gọi HS đọc lại đoạn 1 Phạm Đình Hổ đã kể những gì về thói ăn chơi xa xỉ của chuùa Trònh Saâm? =>Sử sách cho chúng ta biết TS lên giữ ngôi chúa 16 năm(1767-1782).Lúc mới lên ngôi ông là con người thông minh,sáng suốt,trí tuệ hơn người.Nhưng về sau TS mê Đặng Thị Huệ,đắm chìm trong cuộc sống ăn chơi hưởng lạc,phế con trưởng,lập con thứ,gây ra nhiều biến động các vương tử tranh giành quyền lực,đánh giết lẫn nhau ….Tác giả đã ghi lại cuộc sống hưởng lạc của chúa TS như sau: Xây dựng đài cứ liên miên để thoả mãn ý thích đi chơi ngắm cảnh đẹp,làm tổn hại bao nhiêu tiền và công sức của nhân dân; …….-> HS tìm chi tiết làm dẫn chứng về thói ăn chơi xa xæ cuûa chuùa Trònh Saâm Em coù nhaän xeùt gì veà caùch keå cuûa taùc giaû? =>GV laáy daãn chứng:cuộc du thuyền bày ra nhiều trò giải trí lố lăng,nội thần ăn mặc giả đàn bà làm người bán hàng quanh hồ,dàn nhạc khắp nơi quanh hồ … ;cướp đoạt của quý trong thiên hạ:có khi lấy cả cây đa to,cành lá rườm rà,từ bên bắc chở qua sông đem về ….. phải một cơ binh mới khiêng nổi * Thảo luận : Những “chuyện cũ” đã được tác giả kể một cách chân thực và khách quan,không xen vào lời bình,Tuy vậy ta vẫn nhận ra được thái độ chủ quan của tác giả.Đó là thái độ gì?Biểu hiện ở chỗ nào? =>Phê phán thể hiện gián tiếp qua lời kể,giọng kể: Việc xây dựng đài cứ liên miên,…….. ngoài ra còn bộc lộ trực tiếp : mỗi đêm thanh cảnh vắng …. Triệu bất tường. Lời dự báo trước của tác giả về sự suy vong tất yếu của một triều đại vua chúa ăn chơi xa xỉ.Qủa vậy sau khi TS qua đời,đã xảy ra loạn kiêu binh,triều đình Lê-Trịnh cứ thế càng suy vong -Xem HLNTC vaø TKKS - Gọi HS đọc đoạn còn lại Dựa vào thế chúa bọn hoạn quan thái giám đã làm gì? Thực chất những hành động đó là gì?. - Thể loại: Tuỳ bút II. Tìm hieåu vaên baûn: 1. Đọc và giải thích từ khó: 2. Tìm hieåu vaên baûn : 2.1.Boá cuïc:2 phaàn 4. Phaân tích a. Cuoäc soáng cuûa Thònh Vöông Trònh Saâm - Xây dựng đình đài liên tục,đi chôi lieân mieân - Du thuyền:huy động người phục dòch,baøy ra nhieàu troø chôi loá laêng,toán keùm - Cướp đoạt của quý trong thiên haï. => Kể,tả kĩ lưỡng,tỉ mỉ,khách quan,không xen lời bình. => Pheâ phaùn thoùi aên chôi xa xæ cuûa Trònh Saâm. b. Những hành động của bọn hoạn quan thái giám - Ra ngoài doạ dẫm - Doø xeùt xem nhaø naøo coù caây caûnh, chaäu hoa, …. thì bieân cho 2 chữ phụng thủ - Đêm đến các cậu trèo qua tường thành lẻn ra,sai lính đến đem về - Buoäc gia chuû caát giaáu vaät phuïng.

(55) Vì sao chúng có thể làm được như vậy? =>Vì chúa dung dưỡng,vì theo lệnh chúa,vì chúng đắc lực giúp chúa thoả mãn thú chơi xa xỉ -> Thừa gió bẻ măng)  Chi tiết “Nhà ta ở phường… cớ ấy” ở cuối đoạn, tác giả neâu ra nhaèm muïc ñích gì? =>Làm tăng tính chân thực của câu chuyện Nhận xét về cách kể,tả? Điều đó thể hiện thái độ gì của taùc giaû? *Hướng dẫn tổng kết: Qua caâu chuyeän trong phuû chuùa,coù theå khaùi quaùt moät trong những nguyên nhân khiến chính quyền Lê-Trịnh suy tàn và sụp đổ không thể cứu vãn là gì?  Neùt ñaëc saéc veà ngheä thuaät cuûa baøi vaên? * Hướng dẫn hs luyện tập : - Hướng dẫn HS về nhà làm. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: -Gv hướng dẫn –HS chú ý lắng nghe.. thủ để doạ lấy tiền => Keå,taû cuï theå,tæ mæ.Theå hieän thái độ bất bình,phê phán của tác giaû. 3.Toång keát * Ghi nhớ sgk/63. 4.Luyeän taäp: III.Hướng dẫn tự học Hiểu và dùng được một số từ Hán Việt thông dụng được sử duïng trong vaên baûn - Soạn câu hỏi bài Hoàng Leâ nhaát thoáng chí. E.Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 5. TIEÁT 24-25. Hoàng Lê nhất thống chí. Ngày soạn : 05/09/201 Ngaøy daïy: 07/09/2010.

(56) (hồi thứ mười bốn) A. Mức độ cần đạt: Giuuøp HS -Bước đầu làm quen với thể loại tiểu thuyết chương hồi. -Hiểu được diễn biến truyện, giá trị nội dung, nghệ thuật của đoạn trích. B.Trọng tâm kiến thức,kĩ năng thái độ. 1.Kiến thức -Những hiểu biết chung về nhóm tác giả thuôc dòng họ Ngô gia văn phái, về phong trào Tây Sơn, người anh hùng Quang Trung-Nguyeãn Huệ -Nhân vật sự kiện , cốt truyện trong tác phẩm viết theo thể loại tiểu thuyết chương hồi. -Nắm được một trang sử oanh liệt của dân tộc ta: Quang Trung đại phá 20 vạn quân thanh, đánh đuổi giăc xâm lược ra khỏi bờ cõi. 2. Kó naêng -Biết quan sát các sự việc được kể trên bản đồ. -Cảm nhận được sức trỗi dậy kì diệu của tinh thần dân tộc, cảm quan hiện thực nhạy bén, cảm hứng yêu nức của tác giả trước những sự kiện lịch sử trọng đạicua3 dân tộc. -Biết liên hệ những nhân vật, sự kiện trong đoạn trích với những văn bản liên quan. 3. Thái độ Tự hào về truyền thống đánh giặc chống ngoại xânm của dân tộc qua hình tượng người anh huøng aùo vaûi Quang Trung- Nguyeãn Hueä. C. Phöông phaùp - Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình, đọc phân vai,…. D. Tieán trình daïy hoïc : 1. OÅn ñònh : Kieåm tra só soá Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp . 2. Baøi cuõ : Vì sao bà cung nhân già-mẹ tác giả-phải cho chặt bỏ những cây quí đẹp trước nhà mình? Chỉ một sự việc đó đã nói lên điều gì về chúa trịnh và chính quyền của ông ta?  Trong những câu trả lời sau,câu nào là không đúng? Tuỳ bút là thể loại: a. Văn xuôi tự sự (x) c. Có sự việc b. Coù coát truyeän d. Đậm tính chủ quan,trữ tình c. Coù nhaân vaät f. Sự việc,nhân vật có thật,không bịa đặt 3. Bài mới: * Giới thiệu bài : Nửa cuối thê1 kỉ XIX, xã hội Việt Nam có nhiều biến động : vu bù nhìn, chúa dâm ô.Bọn chúng chỉ biết hưởng lạc tranh quyền, đoạt lợi lẫn nhau ttrong khi ngoại bang sang xâm lược. Trước tình hình đó, Nguyễn Huệ đã lãnh đạo nhân dân đừng lên khởi nghĩa. * Baøi hoïc : Hoạt động của Gv & Hs Noäi dung baøi daïy *HĐ 1: Hướng dẫn hs tìm hiểu về tác giả,tác phẩm: I. Giới thiệu chung: - GV dựa vào sgk,sgv giới thiệu những nét cơ bản về tác.

(57) giaû Ngoâ Gia Vaên phaùi,veà noäi dung vaø keát caáu taùc phaåm Hoàng Lê nhất thống chí  Em hiểu như thế nào về tác phẩm Hoàng Lê nhất thoáng chí?  Nhan đề bằng chữ Hán: chép chuyện vua Lê thống nhất đất nước. Hoàng Lê nhất thống chí đã tái hiện chân thực bối cảnh lịch sử đầy biến động ở nước ta trong khoảng hơn 3 thập kỉ cuối thế kỷ XVIII và mấy năm đầu thế kỷ XIX  Tác phẩm được viết theo thể loại nào ? * HĐ 2: Hướng dẫn hs tìm hiểu văn bản: -GV hướng dẫn hs đọc 2 câu mở đầu hồi: Cần đọc với ngữ điệu phù hợp với từng nhân vật;lời kể,tả trận đánh cần đọc với giọng khẩn trương,phấn chấn. - GV đọc 1 đoạn,gọi từ 4-5 HS đọc tiếp. Kể tóm tắt đoạn trích một cách ngắn gọn theo trình tự diễn biến sự kiện kết hợp với xem nhanh,chỉ nhanh con đường hành quân thần tốc và những trận đánh,những vị trí then chốt của quân Thanh mà quân Tây Sơn đã chiến thaéng:Phuù Xuaân,Ngheä An, Tam Ñieäp,Haï Hoài, Ngoïc Hoài, Đống Đa ….. Giải thích từ khó theo chú thích sgk – GV bổ sung:đốc suất đại binh:chỉ huy,cổ vũ đoàn quân lớn  Đoạn trích có thể chia làm mấy phần? Nêu nội dung từng phần? => 3 phaàn -Đoạn 1: Từ đầu ……. Mậu thân 1788:được tin báo quân Thanh đã chiếm thăng Long,Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế và thân chinh cầm quân ra Bắc đánh giặc - Đoạn 2:Vua Quang Trung ….. kéo vào thành:Cuộc hành quân thần tốc và những chiến thắng vẻ vang. - Đoạn 3:phần còn lại:Sự thảm bại của bè lũ xâm lược Tôn Sĩ Nghị và bọn vua tôi bán nước Lê Chiêu Thống  Xác định phương thức biểu đạt tác giả sử dụng trong vaên baûn ?  Nêu đại ý của đoạn trích?. 1. Taùc giaû: Chuù thích sgk/71 2. Taùc phaåm: - Xuất xứ : Chú thích sgk/71 - Thể loại: Tiểu thuyết lịch sử chương hồi viết bằng chữ Hán,chịu ảnh hưởng cách viết của Tam quốc chí. II. Tìm hieåu vaên baûn: 1. Đọc,kể tóm tắt và giải thích từ khoù 2. Tìm hieåu vaên baûn:. 2..1 Bố cục của đoạn trích: 3 phần 2.2 Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp với miêu tả 2..3 Đại ý: Đoạn trích miêu tả chiến thắng lẫy lừng của vua Quang Trung, sự thảm bại của quân tướng nhaø Thanh vaø soá phaän luõ vua quan phản nước,hại dân. * TIEÁT 2 * TIEÁT 2  Trong khoảng thời gian không dài,từ 20-11 đến 30-124. Phân tích 1778 ,khi được tin báo quân Thanh đã đến Thăng Long, 4.1 Hình tượng anh hùng Nguyễn Nguyễn Huệ đã phản ứng ntn và ông đã làm ngay việc Hueä gì? =>Bộ chỉ huy quân đội Tây Sơn ở Bắc Hà đã chủ động.

(58) quyết định tạm thời rút lui về Tam Điệp(Ninh Bình),bảo toàn lực lượng để chờ cơ hội phản công.Tôn Sĩ Nghị kéo quân sang,không gặp sức kháng cự liền tiến thẳng vào Thăng Long,kiêu căng tự mãn.Lê Chiêu Thống cũng theo quaân giaëc veà Thaêng Long,nhaän saéc phong An Nam Quoác Vương.Sự việc trên được cấp báo ngay về cho Nguyễn Huệ lúc ấy còn ở Phú Xuân(Huế),nơi đóng đô của Tây Sơn lúc đó.Lúc đó Nguyễn Huệ làm lễ tế trời lên làm vua,đặt niên hieäu laø Quang Trung Điều đó cho ta thấy Nguyễn Huệ là một con người ntn? =>Mạnh mẽ,quyết đoán và biết lắng nghe ý kiến của người khaùc  Qua những lời phủ dụ của vua Quang Trung trong buổi duyệt binh lớn ở Nghệ An,với bọn Sở,Lân,Ngô Thì Nhậm và cuộc trò chuyện với cống sĩ La Sơn,lại chứng tỏ nhà vua coù phaåm chaát gì? ( HS tìm chi tieát) =>NH đã phân tích tình hình:Khẳng định chủ quyền của dân tộc ta và lên án hành động xâm lăng phi nghĩa,trái đạo trời của giặc “bụng dạ ắt khác …… giết hại nhân daân,vô veùt cuûa caûi” ; Saùng suoát nhaïy beùn trong caùch duøng người thể hiện qua cách xử trí với các tướng sĩ tại Tam Điệp,khen chê đúng người,đúng việc - Mới khởi binh đánh giặc,chưa giành lại được một tấc đất nào vậy mà vua Quang Trung đã nói chắc như đinh đóng cột “phương lược tiến đánh đã có tính sẵn “lại còn tính sẵn cả kế hoạch ngoại giao sau khi chiến thắng đối với một nước “lớn gấp 10 nước mình” để có thể dẹp “việc binh đao” cho ta được yên ổn mà nuôi dưỡng lực lượng Tài dùng binh,tài chỉ huy chiến đấu giành chiến thắng cuûa vua Quang Trung ntn? HS tìm dẫn chứng,phân tích cách điều binh khiển tướng và kết quả ở các trận Hà Hồi,Ngọc Hồi,Đống Đa =>Đạo binh đông lại có thể đi nhanh,an toàn,đảm bảo bí mật mà phương tiện chủ yếu chỉ là đôi chân chiến sĩ với ngựa,voi,xe kéo. 4 ngày (24-29) vượt qua 350km đường núi đèo.Vừa tuyển binh,vừa duyệt binh trong 1 ngày.Chỉ một ngày sau đó đã vượt 150km để tiến tới Tam Điệp.Và đêm 30 tết đã lập tức lên đường vừa hành quân vừa đánh giặc.Dự định vào Thăng Long ngày 17/1 nhưng trong thực tế đã vượt trước 2 ngày  Hình ảnh vua Quang Trung trong chiến trận được miêu taû ntn?  Nhận xét về nét nghệ thuật được miêu tả trong cuộc tấn coâng thaàn toác naøy?. - Mạnh mẽ,quyết đoán và biết lắng nghe ý kiến của người khác - Trí tueä saùng suoát,nhaïy beùn: + Saùng suoát trong vieäc phaân tích tình hình thời cuộc và thế tương quan chiến lược giữa ta và địch + Saùng suoát nhaïy beùn trong vieäc xeùt đoán và dùng người. - YÙ chí quyeát thaéng vaø taàm nhìn xa troâng roäng. - Taøi duøng binh nhö thaàn: Haønh quân thần tốc làm người đời sau kinh ngaïc.

(59)  Thảo luận : Nhưng tại sao vốn trung thành với nhà Lê,không mấy cảm tình với Tây Sơn ,thậm chí xem TS nhö giaëc,maø caùc taùc giaû vaãn vieát veà Quang Trung và những chiến công của đoàn quân áo vải một cách cảm tình đầy hào hứng như vậy? =>Đó là sự thật mà tác giả chứng kiến trực tiếp,là những trí thức có lương tâm,những người có tâm huyết và tài năng nên các ông không thể không tôn trọng sự thật  Sự thảm bại của quân tướng nhà Thanh và số phận bi đát của vua tôi Lê Chiêu Thống phản nước,hại dân đã được miêu tả ntn?  Bộ mặt thật của tên tướng xâm lược nhà Thanh Tôn Sĩ Nghị được ghi lại ntn? (HS phát hiện chi tiết) Đó là một tên tướng xâm lược ntn? Còn quân xâm lược thì sao? (HS phát hiện chi tiết) Nhận xét về đội quân xâm lược của nhà Thanh?  Là đội quân phi nghĩa nên chúng chuốc lấy hậu quả ntn? =>LCT và những bề tôi trung thành của ông vì lợi ích rieâng cuûa doøng hoï ñem vaän meänhcuûa daân toäc ñaët vaøo tay kẻ thù xâm lược.LCT khi chạy sang tàu phải cạo đầu,tết tóc ăn mặc như người Mãn Thanh => Gửi nắm xương nơi đất khách quê người. => Hình aûnh vò vua oai phong,laãm lieät. 4.2 Hình ảnh bọn cướp nước và bán nước: a. Tổng đốc Tôn Sĩ Nghị-tổng chỉ huy quaân Thanh. - Tôn Sĩ Nghị: mưu cầu lợi riêng,bất taøi,khoâng bieát mình,bieát ñòch,kieâu căng,chủ quan tự mãn - Quaân só: Voâ kæ luaät,hueânh hoang,heøn nhaùt. => Đội quân ô hợp,tướng thì bất taøi,kieâu caêng,hueânh hoang,quaân laïi voâ kæ luaät,heøn nhaùt,phi nghóa,thaát baïi eâ cheà,thaûm haïi b. Soá phaän thaûm haïi cuûa boïn vua toâi phản nước,hại dân Em có nhận xét gì về lối văn trần thuật ở đây? Vua tôi LCT là một bọn thụ động  Ngòi bút của tác giả khi miêu tả 2 cuộc tháo chạy (Một hèn mạt,đã từ bỏ dân tộc,gắn vận quân tướng nhà Thanh và một của vua tôi) Có gì khác mệnh mình với kẻ xâm lược,chịu biệt?Hãy giải thích vì sao có sự khác biệt đó? chung soá phaän bi thaûm cuûa keû vong quoác => Keå chuyeän xen keõ mieâu taû moät cách sinh động,cụ thể,gây được ấn tượng mạnh * Hướng dẫn tổng kết III. Toång keát: Qua tìm hiểu nêu nhận xét về đoạn trích? * Ghi nhớ sgk/72 *Hướng dẫn luyện tập 4. Luyeän taäp: Viết đoạn văn ngắn miêu tả chiến công thần tốc đại phá quân Thanh của vua Quang Trung từ tối 30 tết đến mồng.

(60) 5 thaùng gieâng naêm Kyû Daäu (1789) * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: -Gv hướng dẫn –HS chú ý lắng nghe.. III. Hướng dẫn tự học : -Nắm được diễn biến các sự kiện lịch sử trong đoạn trích. -Cảm nhận và phân tích được một soá chi tieát ngheä thuaät ñaëc saéc trong đoạn trích. - Hoïc baøi,naém noäi dung - Soạn bài Truyện Kiều cuûa Nguyeãn Du.. E.Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(61) TUAÀN 5. TIEÁT 26-27. Ngày soạn : 11/09/2010 Ngaøy daïy:13/09/2010. Truyeän Kieàu cuûa Nguyeãn Du Chò em Thuyù Kieàu. A Mức độ cần đạt Giuùp hoïc sinh Thấy được cảm hứng nhân đạo, tấm lòng của thi hào dân tộc Nguyễn Du qua một đoạn trích trong Truyeän Kieàu. -Nắm được bút pháp nghệ thuật tượng trương, ước lệ của Nguyễn Du trong miêu tả nhân vật. -Thấy được cảm hứng nhân đạo ttrong Tuyện Kiều . Trân trọng tài năng vẻ đẹp cuaa3 con người qua một đoạn trích . B.Trọng tâm kiến thức,kĩ năng thái độ. 1.Kiến thức -Nắm được bút pháp nghệ thuật tượng trương, ước lệ của Nguyễn Du trong miêu tả nhân vật. -Thấy được cảm hứng nhân đạo trong Tuyện Kiều : trân trọng, co ngợi vẻ đẹp, tài năng con người qua một đoạn trích cụ thể. 2.Kó naêng -Biết đọc-hiểu một văn bản truyện thơ nôm trong văn học trung đại. -Theo dõi diễn biến sự việc trong tác phẩm truyện. -Có ý thức liên hệ với văn bản liên quan để tìm hiểu về nhân vật. -Phân tích được một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu cho bút pháp nghệ thuật cồ điển của Nguyeãn Du trong vaên baûn. 3.Thái độ - Tự hào về nên văn học nước nhà với kiệt tác Truyện Kiều và Đại thi hào Nguyễn Du. C Phöông phaùp -Nêu và giải quyết vấn đề, vấn đáp, thuyết trình, D. Tieán trình dạy học: 1. OÅn ñònh :Kieåm tra só soá Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp . 2. Baøi cuõ: GV kết hợp với cán bộ lớp kiểm tra kết quả chuẩn bị của HS: Sưu tầm truyện kiều,đọc một số caâu kieàu maø em thích 3. Bài mới: * Giới thiệu bài : “Truyện Kiều còn thì tiếng Việt còn”Nhân dân Việt Nam ta tự hào vì có Nguyễn Du, có Truyện Kiều. Người đọc muôn đới ngưỡng mộ vẻ đẹp và tài năng của Thúy Kiều. Đoạn trích hôm nay tìm hiểu sẽ giúp chúng ta thỏa mãn trí tò mò về chị em Thúy Kiều trong tác phaåm Truyeän Kieàu . * Baøi hoïc : Hoạt động của Gv & Hs Noäi dung baøi daïy A.Tìm hieåu veà “Truyeän Kieàu” A. “Truyeän Kieàu” cuûa Nguyeãn Du.

(62) *- HĐ 1: Giới thiệu về tác giả Nguyễn Du Gọi HS đọc mục I sgk/77 * Thảo luận 5p: Cuộc đời và con người của Nguyễn Du có điều gì đáng lưu ý?(TL toàn bộ câu hỏi của mục 1 ở dưới )  Tên tự,biệt hiệu,quê quán,gia đình Nguyễn Du có điều gì đáng lưu ý? =>Tên tự:Tố Như,hiệu:Thanh Hiên;quê Tiên Điền,Nghi Xuaân,Haø Tónh;gia ñình quyù toäc coù truyeàn thoáng vaên học:Cha là tiến sĩ Nguyễn Nghiễm,tể tướng của chúa Trònh,anh laø Nguyeãn Khaûn,noåi tieáng haøo hoa,meï Traàn Thò Tần-người Kinh Bắc Đại thi hào Nguyễn Du sống ở thế kỉ nào? =>Sống ở giữa thế kỉ XIII đầu XIX, chế độ phong kiến VN khủng hoảng trầm trọng,triều đình lục đục,vua chúa ăn chơi sa đoạ,anh em chém giết lẫn nhau giành quyền lực.Phong trào nông dân nổ ra liên tục,khắp nơi,đỉnh cao là cuộc khơỉ nghĩa Tây Sơn,quét sạch các tập đoàn phong kieán Trònh,Nguyeãn nhöng roài phong traøo TS thaát baïi,cheá độ phong kiến triều Nguyễn ở TS thiết lập Những biến động dữ dội của lịch sử đã tác động tới cuộc đời và nhận thức của Nguyễn Du ntn? Em biết được điều gì về con người Nguyễn Du? => Có trái tim giàu lòng yêu thương: “Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài”)  Những tác phẩm chính nào của Nguyễn Du?chữ Hán? Chữ Nôm? * HĐ 2: Hướng dẫn tìm hiểu tác phẩm Truyện Kiều Nguyễn Du có hoàn sáng tạo ra Truyện Kiều không? Ông dựa vào tác phẩm nào?Của ai?Ở đâu?Vậy Truyện Kieàu coù phaûi laø taùc phaåm phieân dòch hay khoâng? Dựa vào nội dung tóm tắt Truyện Kiều trong sgk,em haõy toùm taét Truyeän Kieàu? ( GV toùm taét maãu coù ñan xen thêm một vài câu thơ,sau đó gọi HS tóm tắt ) * Thaûo luaän 5 :  Neâu giaù trò noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa Truyeän Kieàu ?. I. Giới thiệu chung: I. Taùc giaû, taùc phaåm : a.Taùc giaû Nguyeãn Du (1765-1820): * Cuộc đời :. - Sống ở giữa thế kỉ XIII và đầu thế kỉ XIX,đó là thời đại có nhiều biến động dữ dội. - Đã từng sống phiêu bạt nhiều nơi trên đất Bắc,ở ẩn tại Hà Tĩnh,tiếp xúc với nhiều cảnh đời,con người,làm quan dưới triều Nguyễn,đi sứ TQ…. Tất cả những điều đó đã ảnh hưởng đến sáng tác của ông. - Coù traùi tim giaøu loøng yeâu thöông * Sự nghiệp - Chữ Hán:có 3 tập thơ:Thanh Hiên thi taäp,Nam trung taïp ngaâm,Baéc haønh taïp luïc - Chữ Nôm: Truyện Kiều,Văn chiêu hoàn 2. Taùc phaåm “Truyeän Kieàu”: 2.1. Toùm taét 2.2 Gía trò cuaû Truyeän Kieàu a. Gía trò noäi dung - Gía trị hiện thực : + Bức tranh hiện thực về xã hội phong kiến bất công,tàn bạo chà đạp lên quyền sống con người.

(63) + Số phận bất hạnh của người phụ nữ đức hạnh ,tài hoa trong xã hội phong kieán - Gía trị nhân đạo: + Lên án chế độ phong kiến vô nhân đạo + Cảm thương trước số phận bi kịch + Khẳng định,đề cao tài năng,nhân phẩm,ước mơ,khát vọng chân chính * Tieát 2 của con người B. .Tìm hiểu về đọan trích “ Chi em Thuý Kiều » b. Gía trò ngheä thuaät HĐ 1:Hướng dẫn tìm hiểu chung về đoạn trích: - Ngôn ngữ:lời nhân vật trực - GV đọc đoạn mở đầu Truyện Kiều tiếp,gián tiếp(lời tác giả),nửa trực “Trăm năm trăm cõi người ta ….. tiếp(lời tác giả nhưng mang suy Đầu lòng hai ả tố nga …” nghó,gioïng ñieäu nhaân vaät) - Giới thiệu về vị trí đoạn trích - Nhân vật:+ Phản diện:Tả thực * HĐ 2:Hướng dẫn tìm hiểu văn bản : + Chính diện:ước lệ,tượng trưng -Đọc:giọng vui tươi,trân trọng,trong sáng,nhịp nhàng.Một - Thể loại:Thể thơ lục bát,kể chuyện HS đọc đoạn miêu tả chungvà chân dung Thúy Vân,1 HS mieâu taû caønh thieân nhieân,taû caûnh nguï đọc tiếp chân dung Thúy Kiều tình,tả hành động nhân vật,tâm lí Giải thích từ khó: chọn 1,2 từ trong mục chú thích cho nhaân vaät HS giaûi thích; boå sung aû: coâ 3. Toång keát:  Chia bố cục? Nội dung từng phần? (3 phần : => 4 câu đầu: giới thiệu chị em Thúy Vân,Thúy Kiều * Ghi nhớ sgk/80 - 4 caâu tieáp: taû chaân dung Thuùy Vaân - 12 caâu coøn laïi: Chaân dung Thuùy Kieàu - 4 caâu cuoái:-> phaåm haïnh cuûa hai naøng  Văn bản sử dụng phương thức biểu đạt nào ?  Khái quát đại ý của văn bản ? Gọi HS đọc lại 4 câu đầu  Em hieåu hai aû toá nga laø gì? B . Vaên baûn Chi em Thuyù Kieàu  Em hieåu gì veà hình aûnh mai vaø tuyeát? I. Giới thiệu chung về đoạn trích: =>Mai chỉ dáng người thanh mảnh,tuyết chỉ màu da trắng Xem chú thích sgk/82 vaø taâm hoàn trong traéng cuûa 2 naøng Caâu thô Mai coát caùch tuyeát tinh thaàn cho ta bieát gì veà cách tả của tác giả? ( ước lệ,gợi tả,so sánh ,ẩn dụ,tượng trưng.Lấy hình ảnh thiên nhiên để so sánh với vẻ đẹp của II.Đọc-hiểu văn bản: con người 1. Đọc – Tìm hiểu chú thích Câu cuối cho ta biết trước điều gì về 2 bức chân dung seõ veõ? =>Thành ngữ mười phân vẹn mười nhưng lại mỗi người một vẻ,không giống nhau nhưng đều đẹp hoàn mĩ - HS đọc 4 câu thơ tiếp 2.1 Boá cuïc : 4 phaàn  Những từ ngữ,hình ảnh nào cần lưu ý trong bức chân 2.2 Phương thức biểu đạt : Miêu tả, * HĐ 3: Hướng dẫn tổng kết * Thảo luận: Tìm những câu thơ thể hiện giá trị của Truyện Kiều? ( Đau đớn thay phận đàn bà …. ; Thương thay cũng một kiếp người – Hại thay mang lấy saéc taøi laøm chi; Raâu huøm haøm eùn ….) - GV khaùi quaùt veà ND vaø TK baèng 2 caâu trong muïc ghi nhớ.

(64) dung này?Vì sao? (đây là những hình ảnh của thiên nhiên tương hợp với vẻ đẹp đoan trang,phúc hậu,quý phái..  Nhà thơ đã tả bức chân dung Thúy vân bằng cách nào? (So sánh,ẩn dụ,nhân hóa đây là những hình ảnh của thiên nhieân)  Qua bức chân dung này ,có thể phát biểu ntn về vẻ đẹp vaø taâm hoàn,tính caùch cuûa naøng Thuùy Vaân? GV: Chân dung Thúy Vân được tạo nên bởi sự hòa hợp,êm đềm với xung quanh nên mây thua,tuyết nhường. Nàng sẽ có cuộc đời bình lặng,suôn sẻ - HS đọc tiếp 16 câu còn lại * Thảo luận :  So sánh số lượng câu thơ để thấy Nguyeãn Du khi taû chaân dung hai chò em?  Hai câu đầu có tác dụng gì? =>Chuyển tranh từ cô em sang cô chị Nếu dùng 4 tiếng khái quát để so sắc đẹp của 2 chị em là những từ gì? =>TV đoan trang hiền hậu,TK sắc sảo mặn mà – vừa có tài vừa có sắc,hơn hẳn Thúy Vân Bốn câu tiếp tả nhan sắc Thúy Kiều.So với cách tả Thuùy Vaân coù ñieåm gì gioáng vaø khaùc? =>Giống:dùng bút pháp ẩn dụ,ước lệ,vẫn dùng chuẩn mực thiên nhiên để so sánh- Khác: Vẻ đẹp của Thúy Kiều không tạo nên sự hài hòa êm đềm giữa con người với tự nhiên,làm cho tự nhiên phải đố kị,ghen ghét * Thảo luận: Có gì hứa hẹn,tiên đoán rằng cuộc đời của nàng Kiều sẽ không giống số phận và cuộc đời của coâ em gaùi? =>Hoa ghen,liễu hờn,sắc đành đòi một,tài đành họa hai  Cuộc đời chịu nhiều bất hạnh,khốn khổ Nhưng Kiều không chỉ có nhan sắc tuyệt vời mà còn là người con gái tài hoa toàn diện.Nguyễn Du đã giới thiệu và ca ngợi tài hoa của nàng ntn?(cái tài của Kiều có được là do thông minh trời phú.Đặc biệt là tài đàn và năng khiếu sáng tác âm nhạc.Nhưng đó là bản đàn của tình cảm,của tâm hồn,thể hiện tài năng hơn người,đặc biệt tâm hồn đa sầu,đa cảm của nàng.Vẻ đẹp của Kiều là vẻ đẹp của tài-sắc-tình * Thảo luận Tại sao phải tả Thúy Vân trước,Thúy Kiều sau? =>Làm nổi bật Kiều,để cả hai cùng đẹp.Nếu tả Kiều trước,Vân sau thì sắc đẹp của Vân sẽ nhòa mờ đi trước sắc đẹp lộng lẫy của chị mình. bieåu caûm 2.3 Đại ý : Vẻ đẹp hơn người, phẩm haïnh cuûa chò em Thuùy Kieàu vaø taøi naêng cuûa naøng 2.4. Phaân tích a. Tả chung hai chị em (4 câu đầu) - Toá nga - Mười phân vẹn mười - Ước lệ,gợi tả,ẩn dụ,tượng trưng - Vẻ đẹp trong trắng cao quý,đẹp trong taâm hoàn vaø tính caùch cuûa hai naøng => Vẻ đẹp hoàn mĩ b. Chaân dung Thuùy Vaân (4 caâu tieáp) - Trang troïng - Khuoân traêng, neùt ngaøi,hoa cười,ngọc thốt,mây thua nước tóc,tuyết nhường màu da  So saùnh,aån duï,nhaân hoùa  Đẹp đoan trang,phúc hậu,quý phái.Thiên nhiên phải thua, nhường; báo hiệu cuộc đời bình lặng,suôn sẻ c. Chaân dung Thuùy Kieàu (12caâu coøn laïi) - Laøn thu thuûy neùt xuaân sôn - Hoa ghen,liễu hờn - Nghiêng nước,nghiêng thành  Ước lệ,nhân hóa,ẩn dụ, diểm tích  Vẻ đẹp nghiêng nước,nghiêng thành đến mức thiên nhiên tạo hóa phải đố kị ghen ghét - Taøi: laøm thô,veõ tranh,ca haùt,chôi đàn,sáng tác bài ca (một thiên bạc meänh)  Sắc và tài luôn đi đôi với nhau ,vượt trội đến mức làm cho tạo vật đố kị,hờn ghen.Báo hiệu trước một cuộc đời đầy bất hạnh d. Neáp soáng cuûa 2 chò em. (4 caâu cuoái) :.

(65) - GV yêu cầu 1 em đọc lại 4 câu cuối. - -Nếp sống: Êm đềm, đoan chính, -Hãy có lời nhận xét về nếp sinh hoạt của chị em gia phong. Kieàu, Vaân! -…mặc ai: Khuôn phép, đức hạnh -Tác giả kết thúc đoạn truyện bằng ngữ”mặc ai” có ý nghóa gì? * Hướng dẫn tổng kết: - Cho HS xem bức chân dung của 2 chị em Tại sao nói qua 2 bức chân dung,đã thể hiện cảm hứng nhaân vaên saâu saéc cuûa Nguyeãn Du? =>Hướng vào việc khẳng định và ngợi ca vẻ đẹp con người,tuổi trẻ,tâm hồn,tài hoa và tính cách - Đọc ghi nhớ sgk/83 * H Đ 3:Hướng dẫn tự học: GV hướng dẫn- HS chú ý lắng nghe.. 3.Tổng kết : Ghi nhớ / sgk. III. Hướng dẫn tự học: - Toùm taét taùc phaåm. - Học thuộc lòng đoạn trích - Nắm chắc NT và ND đoạn trích, cảm hứng nhân văn của Nguyễn Du. - Hiểu được nghĩa của một số từ Hán Vieät coù ttrong vaên baûn . - Soạn câu hỏi phần đọc,hiểu văn baûn Caûnh ngaøy xuaân. E.Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(66) TUAÀN 6 TIEÁT 28. Caûnh ngaøy xuaân. Ngày soạn :12/09/2010 Ngaøy daïy:14/09/2010. ( Trích Truyeän Kieàu cuûa Nguyeãn Du ). A. Mức độ cần đạt: - Nắm được những khái niệm cơ bản và những đặc điểm cơ bản của thuật ngữ. - Nâng cao năng lực sử dụng thuật ngữ, đặc biệt trong các văn bản khoa học, công nghê. B.Trọng tâm kiến thức,kĩ năng thái độ: 1.Kiến thức - Nắm được những khái niệm cơ bản và những đặc điểm cơ bản của thuật ngữ. -Nắm được những đặc điểm cơ bản của thuật ngữ. 2.Kó naêng -Tìm hiểu ý nghĩa của thuật ngữ trong từ điển. -Sử dụng thuật ngữ trong quá trình đoc-hiểu và tạo lập văn bản khoa học, công nghệ. 3. Thái độ Sử dụng thuật ngữ phù hợp với tình huống giao tiếp. C. Phöông phaùp: -Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề D. Tiến trình dạy học : 1. Ổn định : : Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp 3. Bài cũ : 3. Bài mới: * Giới thiệu bài :Truyện Kiều cho thấy tài năng bậc thầy của Nguyễn Du về nghệ thuật miêu tả. Đoạn trích Cảnh ngày xuân - một bức tranh nên thơ, nên họa là minh chứng cho tài tả cảnh của đại thi hào Nguyễn Du. * Baøi hoïc : Hoạt động của Gv & Hs Noäi dung baøi daïy * HĐ 1:Giới thiệu về vị trí đoạn trích I. Tìm hieåu chung: - GV giới thiệu vị trí đoạn trích - Vị trí đoạn trích : Chuù thích sgk/85 * HĐ 2:Hướng dẫn tìm hiểu văn bản: -Đọc giọng chậm rãi,khoan thai,tình cảm trong sáng II. Tìm hieåu vaên baûn: -Gọi HS đọc,nhận xét cách đọc 1. Đọc và giải thích từ khó -Giải thích từ khó 2. Tìm hieåu vaên baûn : Tìm bố cục và nêu nội dung từng phần? =>(3 phaàn) -HS đọc 4 câu đầu 2.1. Boá cuïc 3 phaàn  Hai câu đầu gợi tả điều gì? 2.2. Phaân tích  Hình ảnh con én đưa thoi gợi cho em liên tưởng gì a. Khung cảnh ngày xuân.

(67) về thời gian và cảm xúc? =>Thời gian trôi rất nhanh,cảm giác nuối tiếc thời gian  Hai câu sau gợi cho em cảm giác gì? =>Caûm giaùc meânh moâng maø khoâng quaïnh vaéng,trong saùng maø treû trung,nheï nhaøng maø thanh khieát Em có nhận xét gì về từ ngữ mà tác giả sử dụng? - HS đọc tiếp 8 câu  Đó là cảnh lễ gì?Hội gì?  Cảnh người người đi dự lễ,chơi hội được tả ntn? * Thảo luận :  Tìm các từ láy được sử dụng? Những từ láy đó đem lại hiệu quả gì? -HS đọc đoạn cuối * Thaûo luaän :  Caûm nhaän cuûa em veà caûnh vaät cuoái chiều xuân khi ba chị em Kiều dan tay ra về?Những từ laùy taø taø,thanh thanh,nao nao,nho nhoû noùi leân ñieàu gì? từ nào gợi tả tâm trạng rõ nhất? =>Caûnh chò em Kieàu thô thaån dan tay ra veà trong buoåi chiều xuân tà tà lại được nhà thơ tả một cách yểu điệu tha thướt,trữ tình hơn.Sau lễ hội,hòa với dòng người chậm rãi trên đường về,thơ thẩn là không có gì phải voäi vaõ.Nao nao hôi buoàn khoâng hieåu vì sao cuõng chính là tâm trạng chị em Kiều,Trong các từ láy thì từ nao nao dùng đạt nhất trong đoạn này.Cảnh ra về mở đầu và nối tiếp cảnh gặp nấm mồ Đạm Tiên và cảnh gặp chàng Kim mà đây là những nốt nhạc đầu tiên * Hướng dẫn tổng kết:  Em có nhận xét gì về đoạn trích trên *Hướng dẫn HS luyện tập Baøi 1/87 (Gv hướng dẫn HS về nhà làm) * H Đ 3: Hướng dẫn luyện tập: - GV hướng dẫn – HS chu1 ý lắng nghe.. - Con eùn ñöa thoi - Coû non xanh - Caønh leâ traéng  Từ ngữ điêu luyện thể hiện được đường nét ,màu sắc,khí trời, cảnh vật tuyệt đẹp của khung cảnh ngày xuân b. Caûnh leã hoäi ngaøy xuaân - Caûnh leã teát thanh minh - Hội đạp thanh (du xuân,chơi xuân nơi đồng quê)  Từ láy ,thể hiện được không khí đông vui,rộn ràng,náo nức. c. Caûnh 3 chò em Kieàu ra veà - Taø taø boùng ngaû - Chò em thô thaån - Phong caûnh … thanh thanh - Nao nao dòng nước - Caàu nho nhoû  Từ láy  Buổi chiều buồn,trữ tình. 3.Toång keát: * Ghi nhớ sgk/87 4. Luyeän taäp: III. Hướng dận tự học: - Đọc diễn cảm, học thuộc lòng nội dung đoạn trích. - Hiểu và sử dụng được một số từ Hán Việt thông dụng được dùng tttrong tác phaåm. - Soạn bài Thuật ngữ.. E.Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(68) TUAÀN 6 TIEÁT 29. Thuật ngữ. Ngày soạn :14/09/2010 Ngaøy daïy: 16/ 09 /2010. A. Mức độ cần đạt: - Nắm được những khái niệm cơ bản v những đặc điểm cơ bản của thuật ngữ. - Nâng cao năng lực sử dụng thuật ngữ, đặc biệt trong các văn bản khoa học, công nghê. B.Trọng tâm kiến thức,kĩ năng thái độ. 1.Kiến thức -Nắm được khái niệm thật ngữ . -Nắm được những đặc điểm cơ bản của thuật ngữ. 2.Kó naêng -Tìm hiểu nghĩa của thuật ngữ trong từ điển. -Sử dụng thuật ngữ trong quá trình đoc-hiểu và tạo lập văn bản khoa học, công nghệ. 3. Thái độ Sử dụng thuật ngữ phù hợp với tình huống giao tiếp. C. Phöông phaùp: -Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề,.. D. Tieán trình daïy hoïc: 1. OÅn ñònh : : Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp 2. Baøi cuõ: -Gọi HS lên bảng làm bài tập 3 sgk : Nhận diện từ mượn?  Có những cách nào để phát triển từ vựng?Cho ví dụ? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài :Trong thức tế khi sử dụng ngôn ngữ làm phương tiện giao tiếp chúng ta đã sử dụng một số thuật ngữ. Vậy thuật ngữ là gì ?Thuật ngữ có đặc điểm ntn? * Baøi hoïc : Hoạt động của Gv & Hs Noäi dung baøi daïy * HĐ 1:Hình thành khái niệm thuật ngữ: I. Tìm hieåu chung: GV cho HS đọc 2 cách giải thích về nghĩa của từ nước và 1.Khái niệm thuật ngữ: muối ở bảng phụ a. Phaân tích vd : * Thaûo luaän caùc caâu hoûi: Cách giải thích nào thông dụng,ai cũng có thể hiểu được? - Nước là hợp chất của các =>Cách 1,đây là cách giải thích chỉ dừng lại ở đặc tính bên nguyeân toá hi-ñroâ vaø oâxi,coù coâng ngoài của sự vật,đó là cách giải thích hình thành trên cơ sở thức là H2O kinh nghieäm,coù tính chaát caûm tính - Muối là hợp chất mà phân tử Cách giải thích nào yêu cầu phải có kiến thức chuyên môn gồm có một hay nhiều nguyên tử.

(69) về hoá học mới hiểu được? =>Cách 2,cách giải thích thể hiện được đặc tính bên trong của sự vật,những đặc tính này không thể nhận biết qua kinh nghiệm và cảm tính mà phải qua nghiên cứu bằng lý thuyết vaø phöông phaùp khoa hoïc * GV : Cách giải thích thứ nhất là cách giải thích nghĩa của từ ngữ thông thường còn cách giải thích thứ 2 là cách giải thích nghĩa của thuật ngữ -Gọi HS đọc những định nghĩa sgk/88 được ghi ở bảng phụ Em đã học các định nghĩa này ở bộ môn nào? =.>Thạch nhũ ….. (môn địa lý);Badơ …. (môn hoá); Ẩn dụ … (môn Ngữ văn);phân số thập phân …(môn Toán) Những từ ngữ được định nghĩa chủ yếu được dùng trong loại văn bản nào? =>.Văn bản khoa họ  Những từ ngữ trên được cô gọi là thuật ngữ,theo em thế nào là thuật ngữ? ( ghi nhớ sgk/88 * Tìm hiểu đặc điểm của thuật ngữ * Thảo luận : Các thuật ngữ thạch nhũ,badơ,ẩn dụ,phân số thaäp phaân coøn coù nghóa naøo khaùc khoâng? =>Các thuật ngữ trên chỉ có một nghĩa như sgk đã giải thích,ngoài ra không còn nghĩa nào khác – Mỗi thuật ngữ chỉ biểu thị một khái niệm và mỗi khái niệm chỉ được biểu thị bằng một thuật ngữ - Gọi HS đọc 2 ví dụ a,b sgk/88 ghi ở bảng phụ Trong 2 ví dụ.ở ví dụ nào từ muối có sắc thái biểu cảm? =>Ví dụ b,nó là ẩn dụ chỉ những kỉ niệm về một thời hàn vi,gian khổ mà những người cùng cảnh ngộđã gắn với nhau,cưu mang giúp đỡ lẫn nhau - GV khái quát nội dung mục ghi nhớ 2 sgk/89 * HĐ2:Hướng dẫn HS luyện tập Baøi 1/89: HS thaûo luaän. kim loại liên kết với một hay nhieàu goác a-xít - Thaïch nhuõ laø ….. - Ba-dơ là hợp chất …. - AÅn duï laø goïi teân ….. - Phaân soá thaäp phaân laø phaân soá ……. b Ghi nhớ 1 sgk/88 2. Đặc điểm của thuật ngữ: a. Phaân tích vd : Các thuật ngữ: thạch nhũ,badơ,ẩn duï, phaân soá thaäp phaân …… => chæ bieåu thò moät khaùi nieäm - Muối là một hợp chất có thể hoà tan trong nước => Không có tính bieåu caûm b.Ghi nhớ 2 sgk/89 II. Luyeän taäp: Baøi 1/89 Baøi 2/90 - điểm tựa là thuật ngữ vật lý:điểm cố định của một đòn bẩy,thông qua đó lực tác động được truyền tới lực cản Baøi 4/90 - định nghĩa từ cá của sinh học:cá là động vật có xương sống ở dưới nước,bơi bằng vây,thở bằng mang - Khi chuùng ta noùi:coù voi.caù heo.caù saáu … nghóa laø chuùng ta goïi teân baèng trực giác vì thấy môi trường sống của chúng là ở dưới nước,còn chúng thở bằng gì không quan trọng lắm,bởi đó là công việc của.

(70) *H Đ 3: Hướng dẫn tự học : - Gv hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe.. caùc nhaø sinh hoïc Baøi 5/90 Hai thuật ngữ thị trường không vi phạm nguyên tắc một thuật ngữmột khái niệm vì chúng được dùng trong 2 lĩnh vực khoa học rieâng bieät laø kinh teá hoïc vaø quang hoïc.coù theå coi ñaây laø moät hiện tượng đồng âm do sự trùng hợp ngẫu nhiên về vỏ âm thanh của từ III.Hướng dẫn tự học : - Tìm và sửa lỗi do sử dụng thuật ngữ không đúng tttrong một văn baûn . - Đặt câu có sử dụng thuật ngữ .. E.Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(71) TUAÀN 7. Ngaøysoïan:18/09/10 Ngaøy daïy: 20/09/10. TIEÁT 30. Traû baøi Taäp laøm vaên soá 1. A. Mục tiêu cần đạt: - OÂn taäp,cuûng coá veà vaên baûn thuyeát minh - Đánh giá các ưu điểm,nhược điểm của một bài viết cụ thể về các mặt: + Kiểu bài: có đúng là văn bản thuyết minh không? + Nội dung: các tri thức cung cấp có đầy đủ,khách quan không? + Có sử dụng biện pháp nghệ thuật và miêu tả một cách có hiệu quả và hợp lý không? B. Chuaån bò: - Tập bài kiểm tra đã chấm C. Tiến trình hoạt động : 1. OÅn ñònh : : Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp 2. Baøi cuõ: Thế nào là thuyết minh? (cung cấp tri thức khách quan về đối tượng để người đọc hiểu được bản chất và những đặc điểm của đối tượng) 3. Bài mới: 1. Giáo viên chép đề lên bảng: *Đề bài: Cây cà phê trên quê hương em. 2. Gv treo bảng phụ ghi sẵn nội dung dàn ý – HS thảo luận, so sánh mức độ đạt được trong bài laøm cuûa baûn thaân vaø khung daøn yù . - Daøn yù : Xem TCT 14,15 3.Gv nhaän xeùt öu- khuyeát ñieåm . * Öu ñieåm : -Đa số các em viết đúng kiểu bài, cung cấp được tri thức về cây cà phê giúp người đọc hiểu được đối tượng. - Một số em kết hợp khá linh hoạt phương thức biểu đạtmiêu tả và biểu cảm ttrong văn bản thuyết minh . - Một số em sắp xếp ý khá hợp lí , hình thức bài làm khá đẹp, cân đối và đảm bảo bô1 cục . *Khuyeát ñieåm : - Một số em viết xấu, diễn đạt yếu, viết sai chính tả, sai ngữ pháp, trình tự thuyết minh lộn xộn theo kiểu nhớ gì viết nấy..

(72) 4. Hướng dẫn sửa lỗi : * Phaàn vaên baûn sai: - Cứ những ngày mưa. Những người nông dân dậy sớm đi nên đồi trồng cà phê. Cà phê trồng rất dễ, người ta chỉ cần ươm vào bịch bóng rồi đem đi bỏ xuống hố đã đào sẵn. - b. cây cà phê giúp người nông daa6n bớt nghèo và họ còn giàu để hàng sáng có tiền đi uống cà pheâ . * Nguyeân nhaân sai : a. Chấm câu tùy tiện, sai chính tả, nhận định thiếu cơ sở do nắm chưa chắc đặc điểm của cây cà pheâ . b. Diễn đạt yếu * Sửa lại : a.Đến mùa mưa, những người nông dân lại bă1t đầu trồng cà phê. Nhưng để có cây giống họ phải chuẩn bị chu đao1 từ trước đó cả hai tháng. Ban đầu là chọn hạt giống, chuẩn bị đất, bao ni lông rồi bắt tay vào ngâm, ươm hạt.Đó là một công việc tỉ mỉ và đòi hỏi kĩ thuật,… b. Cây cà phê mang lại nguồn thu nhập chính cho gia đình nông dân trên mảnh đất Tây Nguyên. Nhờ cây cà phê mà khỏang 20 năm trở lại đây, đời sống của người dân ở quê em ngày mật khả giaû,… 4. Gv trả bài cho HS- Đọc bài làm tốt của HS ( nếu có) 5. Keát quaû baøi laøm : Ñieåm Lớp Ñieåm 0,1,2 Ñieåm >5 Ñieåm <5 Ghi chuù 9a1 9aa2 6. Hướng dẫn tự học :. - OÂn phaàn vaên thuyeát minh - Soạn bài : Mã Giám Sinh mua Kiều E.Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(73) TUAÀN 7. Ngaøysoïan:18/09/10 Ngaøy daïy: 20/09/10 TIEÁT 31. Maõ Giaùm Sinh mua Kieàu ( Trích Truyeän Kieàu ). A. Mức độ cần đạt Giúp hs -Hiểu thêm về giá trị hiện thực , giá trị nhân đạo và tài năng của Nguyễn Du trong việc khắc họa hình tượng nhân vật qua đoạn trích. B.Trọng tâm kiến thức,kĩ năng thái độ. 1.Kiến thức. - Thái độ căm phẫn khinh bỉ, căm phẫn sâu sắc của tác giả đối với bản chất xấu xa, đê hèn của kẻ buôn người và tâm trạng đau đớn, xót xa của tác giả trước thực trạng con người bị hạ thấp, bị chà đạp. - Thấy được tài năng nghệ thuật của tác giả trong việc khắc họa tính cách nhân vật thông qua diện mạo, cử chỉ. 2. Kĩ năng - Biết đọc –hiểu truyện thơ trung đại. - Biết nhận diện và phân tích các chi tiết nghệ thuật khắc họa hình tượng nhân vật phản diện (diện mạo, hành động, lời nói, bản chất) đậm tính chất hiện thực trong đoạn trích. - Cảm nhận được ý nghĩa tố cáo, lên án xã hội trong đoạn trích. 3. Thái độ -Căm ghét những kẻ bất nhân bất nghĩa đồng thời cảm thông cho số phận của những người phụ nữ trong xã hội xưa. -Tự hào về chế độ xã hội chủ nghĩa. C. Phương pháp -Nêu và giải quyết vấn đề, vấn đáp, thuyết trình, … D Tieán trình dạy học 1. OÅn ñònh Kiểm tra sĩ số Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp . 2. Baøi cuõ: Đọc thuộc lòng và diễn cảm đoạn thơ “ Kiều ở lầu Ngưng Bích” . Đoạn thơ giúp en hiểu được điều gì về tâm trạng, nổi nhớ của Thuý Kiều khi bị giam lỏng ở lầu Ngưng Bích?Em co nhận xét gì về giá trị nghệ thuật của đoạn trích này. Chỉ ra những nét thành công của Nguyễn Du? 3.Bài mới:.

(74) * Giới thiệu bài: Sau khi cuộc thề non hẹn biển Kim Trọng phải về quê hộ tang chú , gia đình Kiều gặp cơn tai biến bị thằng bán tơ vu oan. Cha và em trai bị bắt bị tra tấn đánh đập dã man, gia sản bị sai nha lục soát vơ vét. Trước tình cảnh đó Kiều đã phân vân đắn đo “Bên tình bên hiếu bên nào nặng hơn” . Cuối cùng Kiều quyết định bán mình cứu cha và em trai. Đó chình là nội dung của đoạn trích hôm nay. * Bài học :. Hoạt động của Gv & Hs * HĐ 1: Hướng dẫn tìm hiểu vị trí của đoạn trích: GV giới thiệu vị trí của đoạn trích Đoạn trích này kể về chuyện gì? =>Kể chuyeän MGS mua Kieàu;muï moái daãn MGS đến;tả cách ăn mặc,nói năng,cử chỉ,thái độ của MGS;Tả Kiều từ trong buồng bước ra,nàng tủi hổ,sượng sùng,đớn đau;MGS xem Kiều như một đồ vật đem bán * HĐ 2:Hướng dẫn HS tìm hiểu văn bản -Đọc chú ý phân biệt hai giọng người kể chuyện và lời nhân vật.Chú ý giọng điệu của MGS có sự thay đổi -Kiểm tra các từ khó trong phần chú thích của HS  Tìm những chi tiết tả ngoại hình , hành động, lời nói …và tính cách của Mã Giàm Sinh ? Caûm nhaän cuûa em veà hình aûnh Thuyù Kieàu?  Theo em,liệu nàng Kiều có nhận ra sự lừa bòp cuûa MGS? Neáu nhaän ra sao naøng vaãn nhaän lời? Nếu không nhận ra thì sao nàng được gọi là Thông minh vốn sẵn tính trời? =>Rơi vào theá baét buoäc Thái độ của Nguyễn Du thể hiện qua đoạn trích ntn? =>Khinh bỉ:qua các từ ngữ:nhẵn nhụi,bảnh bao, …Tố cáo thế lực đồng tiền: Tiền lưng …. Xong. Lời nhận xét có vẻ khách quan nhưng chứa đựng cả sự chua xót,căm phẫn;cảm thương sâu sắc trước thực trạng con người bị hạ thấp,bị chà đạp,nhà thơ như hoá thân vào nhân vật để nói lên nỗi đau đớn tủi hổ của Thuý Kiều. Ghi baûng I. Vị trí đoạn trích: Nằm ở đầu phần thứ 2.Sau khi gia đình Kiều bị vu oan,Kiều quyết định bán mình để lấy tiền cứu cha và gia đình khỏi tai hoạ. II. Đọc - hiểu văn bản:. 1. Đọc và giải thích từ khó 2. Tìm hiểu văn bản : 2.1 Phương thức biểu đạt: Miêu tả, biểu cảm 2..2 Phaân tích a. Nhaân vaät Maõ Giaùm Si - Diện mạo,cử chỉ:chải chuốt,lố lăng -Aên noùi coäc loác. -Cử chỉ,thái độ thì bất lịch sự đến trơ trẽn,hỗn haøo - Baûn chaát: + Gỉa dối từ lai lịch xuất thân mù mờ,tuổi tác đã nhiều nhưng lại tô vẽ cho trẻ,ra vẻ lịch sự nhưng lại “trước thầy sau tớ xôn xao” rất láo nháo,ô hợp + Bất nhân vì tiền:Lạnh lùng vô cảm trước gia caûnh cuûa Kieàu,maëc caû keo kieät => Ngôn ngữ miêu tả trực diện,hìmh ảnh nhân vật phản diện miêu tả bằng bút pháp hiện thực => Loại người giả dối,vô học,bất nhân b. Hình aûnh Thuyù Kieàu trong cuoäc mua baùn - Tình caûnh toäi nghieäp: Bò xem nhö moät moùn haøng,naøng buoàn raàu,tuûi hoå - Đau đớn,tái tê c. Tấm lòng nhân đạo của Nguyễn Du - Tỏ thái độ khinh bỉ và căm phẫn sâu sắc bọn buôn người  Qua đoạn trích, em cảm nhận được gì về tấm - Tố cáo thế lực đồng tiền chà đạp lên con long nhân đạo của tác giả ? người.

(75) * HĐ 3: Hướng dẫn tổng kết:  Haõy khaùi quaùt giaù trò ngheä thuaät vaø noäi dung của đoạn trích ? * HĐ 3: Hướng dẫn tự học: - Gv hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe.. - Thể hiện niềm cảm thương sâu sắc trước thực trạng con người bị hạ thấp,bị chà đạp 3. Toång keát: * Ghi nhớ sgk/99 III.Hướng dẫn tự học -Học thuộc lòng đoạn thơ. -Phân tích nhân vật Mã Giám Sinh. - Chuẩn bị bài: Miêu tả trong văn bản tự sự.. E.Ruùt kinh nghieäm: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 7 Ngaøysoïan: 20/09/10. TIEÁT. 32. Ngaøy daïy:22/09/10. Mieâu tả trong văn bản tự sự Hướng dẫn baøi viết số 2. A Mức độ cần đạt: -Hiểu được vai trò và yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự -Vận dụng hiểu biết về miêu tả trong văn bản tự sự để đọc-hiểu văn bản. B.Trọng tâm kiến thức,kĩ năng thái độ: 1.Kiến thức. 2. Kó naêng -Phát hiện và phân tích được tc dụng của miêu tả trong văn bản tự sự. -Biết kết hợp kể chuyện với miêu tả khi làm một bài văn tự sự 3. Thái độ -Tích cực, tự giác vận dụng yếu tố miêu tả khi làm bài văn tự sự. C.Phöông phaùp: - Nêu và giải quyết vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm. D Tieán trình daïy hoïc : 1. OÅn ñònh : Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp 2. Bài cũ : Kiểm tra sự chuẩn bị ở nhà của HS 3. Bài mới : *GV giới thiệu bài: Tự sự là một trong những phương thức chủ đạo, chính yếu mà các nhà văn thường vận dụng để phản ánh, tái hiện hiện thực. Tự sự lấy kể việc, trình bày biến sự việc chính, nhưng bao giờ cũng kết hợp với miêu tả.yếu tố miêu tả có tác dụng như thế nào trong bài văn tự sự chúng ta cùng tìm hiểu trong bài hôm nay. * Baøi hoïc: Hoạt động của GV và Noäi dung baøi daïy HS * HĐ1 Hướng dẫn tìm I.Tìm hiểu chung về yếu tố miêu tả trong.

(76) hiểu chung về yếu tố văn bản tự sự : miêu tả trong văn 1Phân tích ví dụ: Đoạn trích sgk/91 bản tự sự : yeáu toá mieâu taû a.Caùc yeáu toá mieâu taû: trong văn bản tự sự : + Nhaân coù gioù ……. haïi mình + Quaân Thanh choáng …… maø cheát yếu tố miêu tả + Quân Tây Sơn ….. đại bại trong văn bản tự sự: Gọi HS đọc đoạn trích sgk/91 * HS trao đổi thảo luận 5p caùc caâu hoûi sau: (Phaùt phieáu hoïc taäp) Đoạn trích kể về việc gì?(Vua Quang Trung chæ huy tướng sĩ đánh chiếm đồn Ngọc Hồi) Chæ ra caùc yeáu toá miêu tả trong đoạn văn? ( Nhaân coù gioù baéc,quaân Thanh beøn dùng ống phun khói lửa ra … haïi mình;Quaân Thanh choáng khoâng noåi …… maø cheát; Quaân Taây Sôn b.Ví duï b. …. đại bại ) Nhaän xeùt: GV cho các nhóm trình -Nếu chỉ kể lại sự việc nêu trên thì câu chuyện không bày,nhận xét,rút ra kết sinh động vì: luaän +Chỉ đơn giản kể lại các sự việc tức là chỉ mới *Thaûo luaän (3 ph) caùc trả lời câu hỏi việc gì?,chứ chưa trả lời caâu hoûi sau:(phaùt phieáu câu hỏi việc đó diễn ra như thế nào . hoïc taäp) +Nhờ có miêu tả bằng các chi tiết mới thấy sự việc diễn 1.Kể lại nội dung đoạn trích trên ,có bạn nêu ra ra sinh động, hấp dẫn. các sự việc sau: 2. Vua QT cho gheùp vaùn lại,cứ 10 người khiêng 2. Ghi nhớ : sgk/92 một bức,rồi tiến sát đến đồng Ngọc Hồi 3.Quaân Thanh baén II. Luyeän taäp ra,khoâng truùng người Bài 1/92 nào,sau đó phun khói a. Tả người: Vân xem trang trọng khác vời lửa 4. Quaân cuûa vua QT ………………………………………………………………. khiêng ván nhất tề Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh b. Taû caûnh: xông lên mà đánh 5.Quaân Thanh choáng + Coû non xanh ……………….. boâng hoa đỡ khoâng nổi,tướng + Tà tà bóng ngả về tây.

(77) nhaø Thanh laø Saàm Nghi Đống thaét coå chết.Quân Thanh đại bại Các sự việc chính nêu đã đầy đủ chưa?(đầy đủ) Em hãy nối cácsự việc ấy thành một đoạn vaên? Chỉ kể lại sự việc dieãn ra nhö theá thì caâu chuyện có sinh động khoâng?Taïi sao?(Khoâng sinh động,vì chỉ đơn giản kể lại các sự việc,tức là chỉ mới trả lời câu hỏi việc gì?,chứ chưa trả lời câu hỏi việc đó dieãn ra ntn?) Hãy so sánh các sự việc chính mà bạn đã nêu với đoạn trích để rút ra nhận xét:Nhờ những yếu tố nào mà trận đánh được tái hiện một cách sinh động? (Nhờ yếu tố miêu tả) Nhoùm trình baøy,nhoùm khaùc nhaän xeùt,GV nhaän xeùt  Toùm laïi em coù nhaän xét gì về việc sử dụng yeáu toá mieâu taû trong văn bản tự sự? HĐ 2:Hướng dẫn HS laøm baøi luyeän taäp: Baøi 1/92: Tìm yeáu toá mieâu taû cảnh và tả người trong 2 đoạn trích? (Thảo luận)  Phaân tích giaù trò cuûa những yếu tố miêu tả aáy trong vieäc theå hieän nội dung mỗi đoạn trích? Bài 2/92: GV hướng dẫn HS laøm Viết đoạn văn cần chú yù:. …………………………………………………… ….. Dòp caàu nho nhoû cuoái gheành baéc ngang * Caùc yeáu toá mieâu taû laøm cho vaên baûn sinh động,hấp dẫn,giàu chất thơ;nó góp phần làm cho người đọc có khoái cảm Baøi 2/92: Viết đoạn văn cần chú ý: - Taû caûnh muøa xuaân: + Buổi sáng: Cỏ non xanh tận chân trời – caønh leâ traéng ñieåm moät vaøi boâng hoa + Buoåi chieàu: Taø taø boùng ngaû veà taây - Nao nao dòng nước uốn quanh Dòp caàu nho nhoû cuoái gheành baéc ngang - Cảnh lễ hội: Gần xa nô nức yến anh - Dập dìu tài tử giai nhân……. giaáy bay III..Hướng dẫn tự học: - Hoïc baøi,laøm baøi taäp cuûa baøi Thuaät ngữ - Soạn bài Kiều ở lầu Ngưng Bích - Chọn và phân tích một đoạn văn có sử dụng yếu tố miêu taû trong vaên baûn “Lo Haïc” cuûa nh vaên Nam Cao -Ôn tập phần văn tự sự có sự kết hợp của yếu tố miêu tả chuẩn bị viết bài tập làm văn số 2 ( Tham khảo các đề mẫu trong sgk).

(78) - Taû caûnh muøa xuaân: + Buoåi saùng: Coû non xanh tận chân trời – caønh leâ traéng ñieåm moät vaøi boâng hoa + Buoåi chieàu: Taø taø boùng ngaû veà taây - Nao nao doøng nước uốn quanh Dòp caàu nho nhoû cuoái gheành baéc ngang - Caûnh leã hoäi: Gaàn xa nô nức yến anh - Daäp dìu taøi tử giai nhân……. giấy bay => HS thực hiện,sau đó cho HS đứng dậy trình baøy baøi cuûa mình. * HĐ 3: Hướng dẫn tự học: - Gv hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe.. E.Ruùt kinh nghieäm: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

(79) TUAÀN 7. Ngaøy. soạn : 21/09/2010. TIEÁT. Ngaøy daïy: 23/09/2010. 33. -34. Kiều ở lầu Ngưng Bích ( Trích Truyeän Kieàu ) - Nguyeãn Du A. Mục tiêu cần đạt: * Giuùp HS Thấy được nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật của Nguyễn Du về tấm lòng thương cảm của Nguyễn Du đối với con người. thể hiện qua ngôn ngữ độc thoại và tả cảnh ngụ tình B.Trọng tâm kiến thức,kĩ năng thái độ: 1.Kiến thức: - Cảm nhận được tâm trạng cô đơn,thương nhớ và buồn tủi, nỗi bẽ bng, của Thuý Kiều khi ở laàu Ngöng Bích vaø taám loøng thuûy chung, hieáu thaûo cuûa naøng Kieàu -Thấy ngơn ngữ độc thoại và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đặc sắc của Nguyễn Du. 2.Kó naêng: - Bổ sung kiến thức đọc-hiểu văn bản truyện thơ trung đại . - Nhận ra và thấy được tác dụng của ngôn ngữ độc thoại , của nghệ thuật tả cảnh ngụ tình. - Biết phân tích tâm trạng nhân vật qua một đoạn trích trong tác phẩm truyện kiều. - Cảm nhận được sự cảm thông sâu sắc của Nguyễn Du đối với nhân vật trong truyện. 3.Thái độ: -Căm phẫn bọn buôn thịt bán người trong x hội phong kiến. -Cảm thương cho số phận của người phụ nữ bị chà đạp.Tự hào về xã hội chủ nghĩa. C Phöông phaùp: -Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình. D. Tieán trình daïy hoïc: 1. oån ñònh: Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp . 2. Bài cũ: Đọc thuộc lòng đoạn trích M Giám Sinh mua Kiều. Qua đoạn trích đó nhà văn Nguyễn Du đã thể hiện thi độ như thế nào trước tình trạng con người bị hạ thấp. 3. Bài mới: * Giới thiệu bài : Ơ lầu xanh Kiều bị lừa,bị nhục,nên rút dao tự tử,nhưng vì có đạm Tiên báo mộng ngăn cản nên đành thôi.Tú Bà sợ Kiều chết nên lập mưu đưa Kiều ra ở lầu Ngưng Bích ở bên bờ biển.Vị trí chơ vơ bên bờ biển là để dễ dàng thực hiện độc kế của Tú Bà.Nhưng ở đây.

(80) cảnh cô tịch chỉ có nước với trời,lại là cơ hội để cho nỗi cô thaønh baøi thô taû caûnh nguï tình tuyeät taùc. * Baøi hoïc: Hoạt động của GV và HS *HÑ 1 : Hướng dẫn hs giới thiệu chung về đoạn trích : - GV hướng dẫn hs tìm hiểu khi niệm ngôn ngữ độc thoại noäi taâm vaø khaùi nieäm taû caûnh nguï tình - Cảnh không đơn thuần là bức tranh thiên nhiên mà còn là tâm trạng con người. * HĐ 2 Hướng dẫn HS tìm hiểu văn bản - GV hướng dẫn cách đọc: giọng chậm,buồn.Nhấn mạnh các từ bẽ bàng,điệp ngữ buồn trông Giải thích từ khó : kết hợp với quá trình phaân tích  Theo em,đoạn trích này có thể chia làm mấy đoạn? Nêu nội dung mỗi đoạn? 3 đoạn: - 6 câu đầu:Toàn cảnh trước lầu Ngưng Bích nhìn qua con maét vaø taâm traïng cuûa Thuyù Kieàu - 8 câu tiếp:Kiều nhớ chàng Kim,nhớ cha meï - 8 câu cuối:Lại buồn trông cảnh trước laàu Theo em đoạn trích được biểu đạt theo phương thức nào?  Có thể xem đây là đoạn thơ tả cảnh hay tả tình? Vừa tả cảnh hay tả tình? (TaÛ caûnh nguï tình) Gọi HS đọc 6 câu đầu  Em hình dung được những gì về vị trí lầu Ngöng Bíchvaø quang caûnh thieân nhieân xung quanh lầu?(Trước laàu ….. khoá xuân,khoá xuân là khoá kín tuổi xuân,ý nói cấm cung,điều đó chứng tỏ Kieàu bò giam loûng trong moät laàu cao trô trọi giữa trời đất,Kiều chỉ còn ở chung làm bạn với non xa,trăng gần(lầu cao neân gaàn traêng),Kieàu chæ thaáy caùt vaøng coàn no(coàn caùt nhaáp nhoâ)ï,buïi hoàng dặm kia(bụi sắc đỏ do gió thổi bốc lên)  Em có nhận xét gì về cảnh ở lầu Ngöng Bích?  Tìm caâu thô taû caûnh nguï tình ñaëc saéc nhất ở trong đoạn này? (Bẽ bàng …. Chia taám loøng). ñôn ngheä só cuûa Kieàu thaêng hoa,deät. Nội dung bài dạy I. Giới thiệu chung 1.1 Vị trí đoạn trích Nằm ở phần 2 của Truyeän Kieàu (Gia bieán vaø löu laïc) goàm 22 caâu thơ,từ câu 1033 đến câu 1054 II. Tìm hieåu vaên baûn 1.Đọc–tìm hiểu nghĩa của những từ khó. 1.1.Đọc 1.2.Tìm hiểu nghĩa của những từ khó. 2.Tìm hieåu vaên baûn 2.1 Boá cuïc : 3 phaàn 2.2 Phương thức biểu đạt: kết hợp miêu tả, biểu cảm 2.3 Đại ý : Nỗi buồn, cô đơn, bẽ bàng và nỗi nhớ chàng Kim, nhớ cha meï cuûa naøng Kieàu 2.3. Phaân tích a. Toàn cảnh trước laàu Ngöng Bích nhìn qua con maét vaø taâm traïng cuûa Thuyù Kieàu - Non xa,traêng gaàn - Caùt vaøng coàn noï - Buïi hoàng daëm kia -> Từ ngữ gợi tả  Caûnh meânh moâng,baùt ngaùt,vaéng veû,laïnh luøng. Bẽ bàng mây sớm đèn khuya Nửa tình nửa cảnh … chia taám loøng  Ngheä thuaät taû caûnh ngụ tình,ngôn ngữ độc.

(81)  Cảnh vật mà Kiều ngắm ở đây là vào thời gian nào? (Cảnh ở nhiều thời ñieåm)  Cụm từ mây sớm đèn khuya gơi thời gian và không gian nhö theá naøo? -Thời gian tuần hoàn khép kín. Thời gian cũng như không gian giam hãm con người.Sớm và khuya, ngày và đêm Kiều thui thủi quê người một mình. Nàng chỉ còn biết làm bạn với mây sớm đèn khuya.  Em hieåu gì veà 2 caâu thô naøy? (nhaän xeùt veà noäi dung laãn ngheä thuaät) - GV khaùi quaùt laïi muïc a – chuyeån yù - HS đọc 8 câu tiếp theo  8 caâu sau coù taû caûnh khoâng?  Khi bò giam loûng trong laàu cao trô troïi Kiều đã nhớ tới ai? Nhớ ai trước? * TL 3p: Nguyễn Du tả nỗi nhớ như vậy có hợp lý không?Vì sao?(có .Vì nàng luôn cảm thấy mình có lỗi,có tội,mắc nợ chàng.Kiều đã phụ lời thề đêm trăng thiêng liêng,đêm trăng mà nàng đã cùng chàng Kim uống rượu thề: Vầng trăng vằng vặc giữa trời Đinh ninh hai miệng một lời song song - Lại chạnh nghĩ đến thân phận bơ vơ,côi cút nơi góc biển chân trời,đất khách quê người của mình.Nhưng cái đau đớn nhất, không yên nhất đối với Kiều khi aáy laø noãi ñau bò thaát tieát, khoâng coøn giữ được sự trong trắng,thủy chung với người mà nàng nguyện trao thân gửi phaän.Vieäc Kieàu thöông Kim Troïng cho ta thấy ở một vẻ đẹp khác trong tâm hồn nàng là luôn nghĩ đến người khác trước khi nghĩ đến bản thân mình)GV giảng về 2 caùch hieåu trong caâu Taám son …. Cho phai  Khi nhớ về Kim Trọng,Thúy Kiều nhớ những gì?  Nhận xét về từ ngữ, về ngôn ngữ miêu tả Thúy Kiều?  Em có nhận xét gì về nhân vật Thúy Kiều trong nỗi nhớ chaøng Kim ? -Đau đớn, xót xa  Qua đó cho thấy nàng là người con như thến nào? Khi nhô veà cha meï Kieàu luoân trong taâm traïng nhö theá naøo?  Nhaän xeùt veà ngheä thuaät mieâu taû nhaân vaät thuùy Kieàu?  Em có nhận xét gì về Thúy Kiều qua nỗi nhớ cha mẹ?. thoại nội tâm => Taâm traïng coâ ñôn, toäi nghieäp cuûa naøng Kieàu b. Taâm traïng cuûa naøng Kieàu trong 8 caâu tieáp: * Nhớ Kim Trọng: Tưởng người dưới nguyệt chén đồng -Tin söông Bên trời góc bể bơ vơ Tấm son gột rửa bao giờ cho phai.  Từ ngữ chọn lọc, từ láy gợi cảm, gợi hình ảnh, ngôn ngữ độc thoại, nghệ thuật miêu tả tâm lí.  Nỗi nhớ Kim Trọng với tâm trạng đau đớn,xót xa. =>Thuùy Kieàu û laø moät người tình thủy chung * Nhớ cha mẹ: Xót người tựa cửa hôm mai Quaït noàng aáp laïnh………………… Saân Lai caùch maáy ……………………. Có khi gốc tử đã vừa người ôm  Thành ngữ, điển tích, ñieån coá, aån duï, ngoân ngữ độc thoại =>Theå hieän roõ taâm trạng nhớ nhung cũng như băn khoăn trăn trở cuûa Thuùy Kieàu veà boån phaän laøm con.

(82)  Qua đó cho thấy nàng là người con như thến nào?  Cũng là nỗi nhớ, nhưng là nỗi nhớ khác nhau với những lý do khác nhau nên cách hiểu cuõng khaùc nhau.Haõy phaân tích ngheä thuaät dùng từ ngữ,hình ảnh của tác giả để làm sáng tỏ điều đó?( Nhớ KT thì dùng tưởng(liên tưởng, tưởng tưởng) gợi hình ảnh:dưới nguyệt chén đồng.Còn với cha mẹ thì dùng từ xót(thương xót,xót xa),dùng các điển tích rất phù hợp ) HS đọc 8 câu cuối  Nhận xét về tử ngữ mà tác giả đã sử dụng trong đoạn thô?  Nhận xét về nghệ thuật đặc sắc Nguyễn Du sử dụng khi mieâu taû Thuùy Kieàu? ->Mỗi cảnh đều có nét riêng,đồng thời lại có nét chung để diễn tả tâm trạng Kiều.Nguyễn Du đã chọn cách biểu hiện tình trong caûnh aáy,caûnh trong tình naøy.Moãi biểu hiện của cảnh chiều tà bên bờ biển,từ cánh buồm thấp thoáng,cánh hoa trôi,….đều thể hiện tâm trạng và cảnh ngộ của Kiều:Sự cô đơn.thân phận noåi neânh voâ ñònh) *Hướng dẫn tổng kết * Thảo luận 3p:  Qua đoạn thơ,em nhận thức được thêm gì về tâm hồn của Thúy Kieàu vaø ngheä thuaät taû taâm traïng nhaân vaät cuûa nhaø thô?. * HĐ 3: Hướng dẫn tự học : - Gv hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe.. => Người con hiếu thảo, đáng troïng c. Taâm traïng Thuùy Kieàu trong 8 caâu cuoái - Buoàn trông : + Cửa bể chiều hơm………xa xa… +Ngọn nước mới sa……….. +Noäi coû raàu raàu……….xanh xanh +… gioù cuoán maët dueành AÀm aàm tieáng soùng….  Hình ảnh chọn lọc,từ láy gợi cảm,mức độ tăng tiến; điệp ngữ, caâu hỏi tu từ taû caûnh nguï tình, ngôn ngữ độc thoại  Bức tranh sinh động về ngoại cảnh và tâm cảnh,trong đó noåi leân taâm traïng Thuùy Kieàu beà boän bao noãi buoàn ñau,chua xót,lo sợ,vô vọng. 3. Toång keát * Ngheä thuaät -Mieâu taû noäi taâm nhaân vaät,ngoân ngữ độc thoại, độc thoại nội tâm vaø taû caûnh nguï tình. -Từ ngữ gợi tả, gợi cảm, sử dụng biện pháp tu từ. - Nội dung :Ghi nhớ sgk/96 *III. Hướng dẫn tự học : - Học thuộc đoạn trích, ghi nhớ. - Chuaån bò baøi tieát sau:Vieát baøi TLV soá 2.. E.Ruùt kinh nghieäm: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

(83) TUAÀN 7. Ngaøy. soạn : 21/09/2010 Ngaøy 23/09/2010. TIEÁT 35-36. daïy:. Vieát baøi Taäp laøm vaên Soá 2 VĂN TỰ SỰ. A. Mức độ cần đạt: - Biết vận dụng những kiến thức đã học để viết một bài văn tự sự kết hợp với miêu tả cảnh vật,con người - Rèn luyện các kỹ năng diễn đạt,trình bày;nhất là kỹ năng sử dụng từ ngữ đã được rèn luyện ở bài Trau dồi vốn từ B. Chuaån bò: -GV ra đề, soạn giáo án. - HS :Oân tập theo hướng dẫn và yêu cầu của Gv ở tiết 32 C. Tieán trình dạy học: *H Đ1. Giáo viên ghi đề, theo dõi HS làm bài . *H Ñ 2. GV thu baøi nhaän xeùt neà neáp tieát kieåm tra I. Đề bài: Tưởng tượng 20 năm sau,vào một ngày hè em về thăm lại trường cũ.Hãy viết thư cho một bạn học hồi ấy kể lại buổi thăm trường đầy xúc động đó II. Định hướng 1. Thể loại: Văn tự sự ( tưởng tượng).

(84) 2. Noäi dung: - Viết thư cho bạn kể lại buổi thăm trường sau 20 năm (lưu ý tưởng tưởng sau 20 năm khi ấy mình ntn ? ) - Hướng kết hợp: Tự sự kết hợp miêu tả - Hình thức : Một bức thư gửi bạn học cũ III. Daøn yù 1. Phần đầu thư (Mở bài): - Ngaøy thaùng naêm vieát thö - Lời xưng hô với người nhận thư 2. Phần chính bức thư (Thân bài): Đảm bảo được những nội dung sau: ( Em phải tưởng tưởng ra khi ấy em đã trưởng thành,đã có một nghề nghiệp nhất định,một vị trí xã hội nhất định hay em ở nhà tự kieám soáng baèng ngheà nghieäp khaùc) - Lý do em về thăm trường cũ? - Khi về trường cũ thì: + Caûnh saéc nhö theá naøo? + Gặp gỡ ai và không gặp được ai?Vì sao? - Cảm xúc của em khi đến ngôi trường cũ như thế nào? - Khi chia tay ngôi trường cũ thì em có cảm xúc ntn? 3. Phần cuối bức thư(Kết bài) - Lời hỏi thăm và chúc sức khỏe gia đình bạn - Heïn gaëp (neáu coù). IV. Hướng dẫn tự học : - Tiếp tục ôn tập phần TLv : Kết hợp yếu tố miêu tả, biểu cảm ttrong văn nghị luận. - Soạn bài :Trau dồi vốn từ . E.Ruùt kinh nghieäm: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

(85) TUAÀN 8 Ngày soạn :25/809/2010. TIEÁT 37. Trau dồi vốn từ. Ngaøy daïy: 27/10/2010. A. Mức độ cần đạt: Nắm được những định hướng chính để trau dồi vốn từ. B.Trọng tâm kiến thức,kĩ năng thái độ. 1.Kiến thức. - Những định hướng chính để trau dồi vốn từ. - Thấy được vai trò của việc trau dồi vốn từ trong nói,viết và phaùt trieån tö duy,giao tieáp. 2. Kyõ naêng. - Giải nghĩa từ và sử dụng từ đúng nghĩa, phù hợp với ngữ cảnh. 3.Thái độ. - Tự giác tích cực trau dồi vốn từ cho bản thân C.Phöông phaùp : - vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, … D Tieán trình dạy học: 1. OÅn ñònh : Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp . 2. Baøi cuõ: 3. Bài mới: * GV giới thiệu bài: Xã hội ngày càng phát triển nhu cầu giao tiếp ngày càng tăng . Vì vậy để đáp ứng được vốn ngôn ngữ trong quá trình giao tiếp thì mỗi chúng ta phải tích cực trau dồi vốn từ. Nhưng trau dồi bằng cách nào hôm nay chúng ta sẽ được tìm hiểu..

(86) * Baøi hoïc: Hoạt động của GV và HS *HĐ1: Hướng dẫn HS tìm hiểu chung : * Rèn luyện để nắm vững nghĩa của từ và cách dùng từ Gọi HS đọc ý kiến của cố thủ tướng - nhà văn hoá Phạm Văn Đồng ( Ghi baûng phuï )  Qua yù kieán treân,em hieåu taùc giaû muoán noùi ñieàu gì? ( Tiếng Việt là một ngôn ngữ có khả năng rất lớn để đáp ứng nhu cầu diễn đạt của của người Vieät;muoán phaùt huy toát khaû naêng cuûa tieáng Vieät,moãi caù nhaân phaûi không ngừng trau dồi ngôn ngữ của mình mà trước hết là trau dồi vốn từ) -Đọc VD sgk/100 được ghi ở bảng phụ * Thaûo luaän 3p:  Xaùc ñònh loãi dieãn đạt trong những câu trên?Giải thích vì sao có những lỗi này?(Trong 3 câu trên người viết mắc lỗi dùng từ .Trong câu(a)dùng từ đẹp bị thừa vì từ thắng cảnh có nghĩa là cảnh đẹp ; câu (b)dùng sai từ dự đoán,vì dự đoán có nghĩa là đoán trước tình hình,sự việc nào đó có thể xảy ra trong tương lai.Vì thế ở đây chỉ có thể dùng những từ như: phỏng đoán,ước đoán;trong câu (c) dùng sai từ đẩy mạnh,vì đẩy mạnh có nghĩa là thúc đẩy cho sự phát triển nhanh lên.Nói về quy mô thì có thể là mở rộng hay thu hẹp,chứ có thể nhanh hay chậm được)  Như vậy để biết dùng tiếng ta cần phaûi laøm gì? ( ghi nhớ 1 sgk/100) * Rèn luyện để làm tăng vốn từ Gọi HS đọc ý kiến của Tô Hoài sgk/100  Em hiểu ý kiến đó ntn?(nhà văn Tô Hoài phân tích quá trình trau dồi vốn từ của đại thi hào Nguyễn Du bằng cách trau dồi lời ăn tiếng nói cuûa nhaân daân). Noäi dung baøi hoïc I.Tìm hiểu chung : 1. Rèn luyện để nắm vững nghĩa của từ và cách dùng từ 1.1. Ví duï: Baûng phuï a. Thừa từ đẹp (thắng cảnh đã có nghĩa là đẹp) b. Sai từ dự đoán(đoán trước tình hình) c. Sai từ đẩy mạnh (thúc đẩy cho sự phát triển nhanh leân). 1.2. Ghi nhớ 1 sgk/100 2. Rèn luyện để làm tăng vốn từ 1. Ví duï: yù kieán cuûa Toâ Hoài => Trau dồi vốn từ của đại thi hào Nguyễn Du bằng cách trau dồi lời ăn tieáng noùi cuûa nhaân daân. 2. Ghi nhớ 2 sgk/101 II. Luyeän taäp: Baøi 1/101.

(87)  So sánh hình thức trau dồi vốn từ đã được nêu trong phần trên và hính thức trau dồi vốn từ của Nguyễn Du qua đoạn văn phân tích của Tô Hoài? (qua phần trên chúng ta đề cập đến việc trau dồi vốn từ trong quá trình rèn luyện để biết đầy đủ và chính xác nghĩa và cách dùng của từ.Còn trau dồi vốn từ mà Tô Hoài đề cập đến đều theohình thức học hỏi để biết thêm những từ mà mình chưa bieát) GV khái quát nội dung ghi nhớ 2 sgk/101 *HÑ2 : Hướng dẫn luyện tập Bài 1/101: Chọn cách giải thích đúng. - Haäu quaû:Keát quaû xaáu - Đoạt :chiếm được phần thaéng - Tinh tú:Sao trên trời Baøi 2/101 a. Tuyeät chuûng:bò maát haún noøi gioáng b. Tuyệt giao:cắt đứt mọi quan heä c. Tuyệt tự:không có con trai noùi doõi d.Tuyeät thực:nhịn aên hoàn toàn e. Tuyeät ñænh:ñieåm cao nhất,mức cao nhất g. Tuyệt mật:giữ bí mật tuyệt đối h. Tuyeät taùc:taùc phaåm nghệ thuật hoàn mỹ Baøi 2/101: Xaùc ñònh nghóa cuûa caùc i. Tuyeät traàn:nhaát treân đời,không có gì sánh yeáu toá Haùn Vieät baèng (HS thaûo luaän) Baøi 3/102 a. Về khuya đường phố raát yeân tónh (vaéng laëng) b. ……………. Việt Nam đã thieát laäp ……….. c. …………….. toâi raát caûm động (xuùc động,cảm phuïc) Bài 3/102: Sửa lỗi dùng từ (HS thảo Bài 4/102: III. Hướng dẫn tự học: luaän) - Hoïc baøi,laøm baøi taäp coøn laïi - Chuaån bò baøi tieát sau: Lục Vân Tiên cứu Kiều Bài 4/102: GV hướng dẫn HS về nhà Nguyệt Nga -Hiểu và biết cách sử dụng laøm một số từ hán Việt thông dụng Bài 5/102: Hướng dẫn HS về nhà laøm. *HĐ3: Hướng dẫn tự học : - Gv hướng dẫn HS chú ý lắng nghe.. E.Rút kinh nghiệm: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

(88) TUAÀN 8 Ngày soạn :25/809/2010. TIEÁT 38-39. Ngaøy daïy: 27/10/2010. Lục Vân Tiên cứu Kiều. Nguyeät Nga ( Trích Truyeän Luïc Vaân Tieân ) - Nguyễn Đình Chiểu A. Mức độ cần đạt : Giuùp hs -Hiểu và lí giải được vị trí của tác phẩm truyện Lục Vân Tiên và đóng góp của Nguyễn Đình Chieåu cho kho taøng vaên hoïc daân toäc. -Nắm được giá trị nội dung và nghệ thuật của một đoạn trích trong tác phẩm truyện Lục Vân Tieân. B.Trọng tâm kiến thức,kĩ năng thái độ:.

(89) 1.Kiến thức: -Những hiểu biết bước đầu về tác giả Nguyễn Đình Chiểu và tác phẩm Truyện Lục Vân Tieân. -Thể loại thơ lục bát truyền thống của dân tộc qua tác phẩm Truyện Lục Vân Tiên. -Những hiểu biế bước đầu về nhân vật, sự kiên, cốt truyện trong tác phẩm Truyện Lục Vân Tieân. -Khát vọng cứu người, giúp đời của tác giả và phẩm chất của nhân vật Lục Vân Tiên và Kieàu Nguyeät Nga. -Tác dụng của miêu tả nội tâm và mối quan hệ gữa nội tâm với ngoại hình trong khi kể chuyeän. 2.Kó naêng: -Đọc-hiểu một đoạn trích truyện thơ. -Nhận diện và hiểu được tác dụng của các từ ngữ địa phương Nam Bộ được sử dụng trong đoạn trích. -Cảm nhận đuợc vẻ đẹp của nhân vật lí tưởng theo quan niệm đạo đức mà Nguyễn Đ ình Chiểu đã khắc họa trong đoạn trích. 3.Thái độ: -Trân trọng, tự hào về nền văn học nước nhà. -Có tinh thần nghĩa hiệp giúp đỡ người khó khăn, hoạn nạn, ghét cái xấu, cái ác trong x ã hoäi. C. Phöông phaùp : -Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình D Tieán trình dạy học : 1. Oån ñònh : Lớp 9a1 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2vắng :………………………… p, kp . 2. Bài cũ : Đọc thuộc lòng đoạn trích Kiều ở Lầu Ngưng Bích. Nhận xét về giá trị nghệ thuật trong đoạn trích. 3.Bài mới : * Giới thiệu bài :Truyện Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu là một tác phẩm có sức sống mạnh mẽ và lâu bên trong nhân dân Nam Bộ.Truyện đề cao tinh thần nghĩa hiệp, sẵn sàng cứu khốn phò nguy .Đồng thời cũng thể hiện khát vọng của nhân dân hướng tới lẽ công bằng và những điều tốt đẹp trong cuộc đời để tìm hiểu kĩ hơn TIEÁT 1 Hoạt động của Nội dung bài dạy GV vaø HS * HĐ 1 :Hướng dẫn giới I. Giới thiệu chung 1. Taùc giaû (1822-1888) thiệu chung Hãy nêu những + Cuộc đời gặp nhiều trắc trở gian truân: hieåu bieát cuûa em - Naêm 11 tuoåi phaûi xa cha meï,ra Hueá aên veà taùc giả học,18 tuổi về lại Gia Định,21 tuổi thi đỗ tú Nguyeãn Ñình Chieåu? taøi (sống vào giai đoạn - Chưa kịp dự thi thì mẹ mất,ông phải bỏ thi sau khi thực dân về Gia Định chịu tang mẹ,bị ốm vàa bị mù Phaùp xaâm lược mắt.Gia đình Võ Công hứa gả con gái thấy.

(90) nước ta(1858).Quê mẹ ở Gia Định,quê bố ở Thừa Thiên Hueá) + Về cuộc đời? + Sự cống hiến cho đời? + Lòng yêu nước vaø tinh thaàn baát khuaát choáng giaëc ngoại xâm? * GV khaùi quaùt : Coù thể nói cuộc đời cuûa Nguyeãn Ñình Chieåu laø moät taám göông saùng choùi về nghị lực sống để cống hiến cho đời,về lòng yêu nước và tinh thần yêu nước chống giaëc ngoại xaâm.OÂng laø moät thaày thuoác khoâng tiếc sức mình để cứu nhaân độ theá,oâng laø moät thaày giaùo danh tieáng khaép caùc tænh Nam boä,oâng là một nhà thơ để lại cho đời bao trang thô baát huû nhö:Chaïy giaëc,Vaên teá nghóa só Caàn Giuoäc,Truyeän Luïc Vaân Tieân  Truyeän Luïc Vaân Tieân được keát caáu theo kieåu thông thường của caùc loại truyeän truyeàn thoáng xöa ntn?(Keát caáu Truyeän Luïc Vaân Tieân theo kieåu truyeàn thoáng cuûa. theá lieàn boäi hoân - Bốc thuốc chữa bệnh,làm nghề dạy học - TDP đánh chiếm Nam bộ,ông sáng tác thơ ca khích lệ cuộc chiến đấu của nhân dân Nam boä - Khi Nam boä rôi vaøo tay TDP oâng veà soáng taïi Ba Tri,tiếp tục bốc thuốc chữa bệnh, sáng tác thơ.TDP mua chuộc ông nhưng ông khước từ 2. Taùc phaåm -Thể thơ: Truyeän Luïc Vaân Tieân laø truyeän thô Nôm làm theo thể thơ lục bát - Mục đích: Viết ra nhằm truyền dạy đạo lý làm người.Xem trọng tình nghĩa giữa con người với con người,đề cao tinh thần nghĩa hiệp,thể hieän khaùt voïng cuûa nhaân daân veà caùi thieän thaéng caùi aùc,chính nghóa thaéng gian taø. * Toùm taét sgk/113 3. Đoạn trích : - Vị trí đoạn trích Nằm phần đầu tác phẩm II. Đọc - hiểu văn bản 1. Đọc-tìm hiểu nghĩa của những từ khó: 2.Tìm hieåu vaên baûn 2.1 Boá cuïc: 2 phaàn 2.2 Phương thức biểu đạt: Tự sự + Miêu tả 2.3 Đại ý : Tấm lòng hào hiệp trọng nghĩa khinh tài của Lục Vaân Tieân vaø. 2.4. Phaân tích a. Nhaân vaät Luïc Vaân Tieân * Lục Vân Tiên đánh cướp - Beû caây laøm gaäy,xoâng vô - Tả đột hữu xông - Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang => Anh huøng coù taøi naêng,coù taám loøng vò nghóa.

(91) loại truyện phương Ñoâng,nghóa laø theo từng chöông hoài,xoay quanh dieãn biến cuộc đời các nhaân vaät chính)  Truyeän Luïc Vaân Tieân được vieát ra nhaèm muïc đích trực tiếp là gì? (truyền dạy đạo lý làm người : Hỡi ai lặng lặng maø nghe, Dữ raên vieäc trước lành dè thaân sau. Trai thời trung hiếu làm đầu, Gái thời tiết haïnh laø caâu trau mình. ) Đạo lyù laøm người ở Truyện Lục Vaân Tieân được nhắc tới đó là những điểm nào? * HĐ 2 :Hướng dẫn đọchiểu văn bản:  Toùm taét vaên baûn?  Neâu vò trí cuûa đoạn trích?(naèm phaàn đầu cuûa Truyeän Luïc Vaân Tieân.Treân đường veà nhaø thaêm cha mẹ trước khi lên kinh ñoâ ứng thí,Vaân Tieân gaëp bọn cướp Phong Lai ñang hoành hành,cướp boùc daân chuùng) - Gv hướng dẫn HS cách đọc.  Đoạn trích này có theå chia boá cuïc. * Luïc Vaân Tieân gaëp Kieàu Nguyeät Nga Khoan khoan ngồi đó chớ ra Naøng laø phaän gaùi ta laø phaän trai => Đứng đắn, giữ gìn lễ giáo,phép tắc Làm ơn há dễ trông người trả ơn ……………………………………………………………………. Làm người thế ấy cũng phi anh hùng => Con người chính trực,trọng nghĩa khinh tài b. Hình aûnh Kieàu Nguyeät Nga -> Nhân vật chủ yếu được miêu tả qua hành động,cử chỉ,lời nói - Ngôn ngữ mộc mạc,giản dị - Thuỳ mị, nết na,có học thức 3. Toång keát * Ngheä thuaät - Nhân vật nchủ yếu được miêu tả qua hành động,cử chỉ,lời nói - Ngôn ngữ mộc mạc,giản dị * Ghi nhớ sgk/11 III.Hướng dẫn tự học - Đọc thuộc lòng văn bản và ghi nhớ. - Nắm vững nội dung phân tích. - Chuaån bò baøi tieát sau - Phân tích một đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả và bieåu caûm ..

(92) laøm maáy phaàn?  Văn bản được biểu đạt theo phương thức nào? *TIEÁT 2 * Hướng daãn phaân tích: Đọc đoạn trích em caûm nhaän LVT laø một con người ntn? * Thaûo luaän 5 p: GV phaùt phieáu hoïc tập cho HS với các câu hỏi bên dưới: 1.Haõy phaân tích những phẩm chất cuûa nhaân vaät qua hành động đánh cướp và cách cư xử với Kieàu Nguyeät Nga? 2. Hình aûnh LVT đánh cướp được mieâu taû taäp trung trong những câu thơ naøo? 3.Caùch mieâu taû như thế gợi cho em hình aûnh những nhaân vaät naøo trong truyeän coå Trung Hoa,trong truyeän dân gian? Qua đó ta thấy LVT có những phaåm chaát gì? * GV: Truyeän LVT mieâu taû nhaân vaät ít chú ý đến diễn bieán noäi taâm maø thường đặt nhân vật vào những tình huoáng khaùc nhau của đời sống,rồi baèng haønh động,cử chỉ,lời noùi cuûa mình,nhaân vật tự bộc lộ tính caùch HS đọc lại đoạn.

(93) sau traän đánh,những lời nói của LVT với KNN  Qua lời nói của chàng với KNN ,em thaáy chaøng coù những phẩm chất tốt đẹp nào?  Tìm những câu văn nói lên những phaåm chaát aáy? * Thaûo luaän 3p: Thoâng qua hình aûnh LVT, NĐC đã gửi gắm điều gì với chuùng ta?  KNN đã nói gì với LVT ?  Qua lời giãi bày của nàng với Vân Tieân,em thaáy KNN là người ntn? Theo em nhaân vaät KNN trong đoạn trích này được miêu tả theo hình thức nào?  Ngôn ngữ của taùc giaû ra sao?  Thoâng qua hình aûnh KNN ,NÑC muốn giáo dục đạo lý làm người của chúng ta ntn nữa? *Hướng daãn toång keát GV khaùi quaùt giaù trò ngheä thuaät noäi dung cuûa đoạn trích ? *HĐ3: Hướng dẫn tự học : - Gv hướng dẫn HS chuù yù laéng nghe.. E.Ruùt kinh nghieäm:.

(94) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………... Ngaøy. TUAÀN 8 soạn :25/09/2010. TIEÁT 40. bản tự sự. Ngaøy daïy: 27/09/2010. Mieâu taû noäi taâm trong vaên. A. Mục tiêu cần đạt: Giuùp hs - Hiểu được vai trò của miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự . -Vận dụng hiểu biết về miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự để đọc-hiểu văn bản. B.Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ. 1.Kiến thức.

(95) -Hiểu được nội tâm nhân vật và miêu tả nội tâm nhân vật trong tác phẩm tự sự. -Hiểu được tác dụng của miêu tả nội tâm và mối quan hệ giữa nội tâm với ngoại h ình trong khi keå chuyeän. 2. kó naêng -Phát hiện và phân tích được tác dụng của miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự. -Kết hợp kể chuyện với miêu tả nội tâm nhân vật khi làm bài văn tự sự. 2.Kó naêng -Phát hiện và phân tích được tác dụng của miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự. - Biết kết hợp miêu tả nội tâm nhân vật khi làm bài văn tự sự. 3. Thái độ. Tự giác tìm hiểu yếu tố miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự C. Phöông phaùp: -Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề. D. Tieán trình daïy hoïc: 1. OÅn ñònh : Lớp 9a1 vắng :………………………… p, kp . Lớp 9a2 vắng:…………………………… p, kp 2. Baøi cuõ: Kieåm tra 15 phuùt . * ĐỀ BAØI : 1. Có mấy cách để phát triển nghĩa của từ tiếng Việt ? Ví dụ sau sử dụng cách phát triển nghĩa nào của từ tiếng Việt. 2. Viết một đoạn văn ( từ 7 đến 10 câu), kể về hành động mua Kiều của mã Giám Sinh. Trong đoạn văn có sử dụng linh hoạt yếu toá mieâu taû. 3. Bài mới: * GV giới thiệu bài. Ở lớp 8 các em được học về yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự nhưng chủ yếu mới ở dạng miêu tả bên ngoài.Ở người thì chủ yếu miêu tả ngoại hình. Hôm nay các em tiếp tục được rèn luyện về miêu tả nhưng ở dạng nâng cao hơn đó là miêu tả nội tâm. Vậy thế nào là miêu tả nội tâm.Bài học hôm nay sẽ giúp các em tìm hiểu vấn đề này . * Baøi hoïc :. Hoạt động của GV và HS Noäi dung baøi hoïc *HÑ1: Tìm hieåu yeáu toá mieâu I. Tìm hieåu chung veà yeáu toá mieâu taû noäi taâm trong va tả nội tâm trong văn bản tự sự : tự sự : VD: Đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích -Gọi HS dọc lại đoạn trích Kiều ở laàu Ngöng Bích - Taû ngoại caûnh: Tìm những câu thơ miêu tả + Trước lầu Ngưng Bích khoá xuân cảnh và những câu thơ miêu …………………………………………………………… tả tâm trạng của Thuý Kiều ở ……………………………………………bụi h trong đoạn trích đó ? daëm kia Dấu hiệu nào cho thấy đoạn + Buồn trông cửa bể chiều hôm đầu tả cảnh và đoạn sau miêu …………………………………………………………… taû noäi taâm? AÀm aàm tieáng soùng keâu quanh gheá ng -GV :Đoạn sau tập trung miêu tả những suy => Miêu tả nội tâm gián tiếp bằng c nghĩ của nàng Kiều:Những về thân phận cô miêu tả cảnh vật.

(96) đơn, bơ vơ, đất khách, nghĩ về cha mẹ, chốn quê nhà ai chăm sóc, phụng dưỡng lúc tuổi giaø.. * Thảo luận 3p: Những câu thô taû caûnh coù moái quan heä ntn với việc thể hiện nội tâm nhaân vaät -HS đọc đoạn trích Lão Hạc của Nam Cao  Nhaän xeùt caùch mieâu taû noäi taâm nhaân vaät cuûa taùc giaû? * GV treo 2 đoạn trích miêu tả bên ngoài và miêu tả nội taâm cuûa deá choaét vaø deá meøn trong Deá meøn phieâu löu kyù + Đ1: Miêu tả bên ngoài: Cái chàng dế choắt người gaày goø vaø daøi leâu ngheâu nhö một gã nghiện thuốc phiện.Đã thanh nieân roài maøa caùnh chæ ngắn cun củn,hở cả mạng sườn như người cởi trần mặc aùo ghi leâ + Ñ2: Mieâu taû noäi taâm: Ngaãm ra thì toâi chæ noùi laáy cho sướng miệng tôi.Còn dế choắt than thở thế nào,tôi cũng không để tai.Hồi ấy tôi có tính tự đắc,cứ miệng mình nói,tai mình nghe chuù khoâng bieát nghe ai,thậm chí cũng chẳng để ý coù ai nghe mình hay khoâng. Mieâu taû noäi taâm coù taùc dụng ntn đối với việc khắc hoạ nhân vật trong văn bản tự sư *HĐ2 :Hướng dẫn HS làm luyeän taäp Bài 1/117: Thuật lại đoạn trích Maõ Giaùm Sinh mua Kieàu,chuù ý những câu thơ miêu tả nội taâm cuûa Thuyù Kieàu,chaúng haïn: Nỗi mình thêm tức nỗi nhà ………………………………………………. . Ngừng hoa bóng thẹn trông göông maët daøy Yeâu caàu HS chuyeån thaønh vaên xuôi đoạn Mã Giám Sinh mua. - Mieâu taû noäi taâm Bên trời góc bể bơ vơ …………………………………………………………… Có khi gốc tử đã vừa người ôm => Miêu tả nội tâm trực tiếp bằng c dieãn taû yù nghó,caûm xuùc,tình caûm nhaân vaät 2. Ghi nhớ sgk/117. II. Luyeän taäp: Baøi 1/117: HS tự thực hiện. Baøi 2/117 HS tự thực hiện. *HĐ3: Hướng dẫn tự học - Học bài Lục Vân Tiên cứu K Nguyeät Nga - Soạn các câu hỏi ở phần đọc hiểu bản của đoạn trích Lục Vân Tiên g naïn.

(97) Kiều. Có thể kể theo ngôi thứ nhất hoặc ngôi thứ 3 ( HS thực hiện sau đó gọi HS đứng dậy đọc,sau đó gv nhận xeùt ) Bài 2/117: Đóng vai nàng Kiều viết 1 đoạn văn về việc báo ân báo oán,trong khi viết cố gaéng mieâu taû taâm traïng naøng Kiều lúc gặp Hoạn Thư ( Người viết đóng vai Thuý Kiều trong phiên toà báo ân báo oán.Người viết xưng tôi,kể lại vụ xử án.Trong khi kể kết hợp dẫn lời,dẫn ý nhân vật khaùc,taùi hieän taâm traïng cuûa Kiều lúc gặp Hoạn Thư) ( HS thực hiện sau đó gọi HS đứng dậy đọc,sau đó gv nhận xeùt ) Bài 3/117: Hướng dẫn HS về nhaø laø *HĐ3: Hướng dẫn tự học : - Gv hướng dẫn HS chú ý lắng nghe.. E.Ruùt kinh nghieäm: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

(98) Ngaøy. TUAÀN 9 soạn :27/09/2010. TIEÁT41. Ngaøy daïy: 30/09/2010. Luïc Vaân Tieân gaëp naïn ( Trích Luïc Vaân Tieân ) - Nguyeãn Ñình Chieåu. A. Mức độ cần đạt: Giuùp hs - Nắm được nội dung và đặc điểm nghệ thuật của một đoạn trích trong tác phẩm truyện Lục Vaân Tieân. B.Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ: 1.Kiến thức -Sự đối lập giứa cái thiện và cái ác, thái độ , tình cảm và lòng tin của tác giả đối với những người lao động bình thường mà nhân hậu. -Nghệ thuật kể chuyện, sắp xếp tình tiết, ngôn ngữ rất giản dị, rất gần gũi với cách kể chuyện dân gian. 2. Kó naêng -Biết đọc-hiểu một đoạn trích truyện thơ trong văn học trung đại. -Nắm được sự việc trong đoạn trích. -Phân tích để hiện sự đối lập thiện-ác và niềm tin của tác giả vào những điều tốt đẹp trong cuộc đời. 3. Thái độ - Bieát caêm gheùt caùi aùc, caùi xaáu trong xaõ hoäi. -Đề cao cái thiện, biết giúp đỡ những người gặp hoạn nạn khó khăn. C. Phöông phaùp: Nêu và giải quyết vấn đề, vấn đáp, thuyết trình. D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Oån ñònh : Lớp 91 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp . 2. Baøi cuõ :.

(99) Phẩm chất của ngươi anh hùng hiệp sĩ LVT được thể hiện ntn qua đoạn trích LVT cứu KNN?  Phân tích tình cảm,thái độ của KNN sau khi được LVT cứu? 3. Bài mới: * GV giới thiệu bài. Vốn tính ghen ghé đố kị với Vân Tiên nên khi thấy chàng bị nạn. Trịnh hâm đã ra tay hãm hại chàng. Vậy Vân Tiên bị hãm hại như thế nào?Chàng được ai cứu giúp các em sẽ được tìm hiểu trong tiết học hôm nay. *Baøi hoïc: Hoạt động của GV và HS Noäi dung baøi hoïc *HĐ1: Hướng dẫn tìm hiểu chung : I. Giới thiệu chung: Gọi HS đọc lại mục chú thích * sgk/120 - Vị trí đoạn trích :nằm ở phần thứ hai Nêu vị trí của đoạn trích? cuûa truyeän. *HĐ2 :Hướng dẫn đọc - hiểu văn baûn II. Tìm- hieåu vaên baûn: -Đọc: Giọng kể phù hợp ,giọng tái 1. Đọc và giải nghĩa hiện lời nói của Vân Tiên,đặc biệt những từ khó : là lời nói của ông chài 2. Tìm hieåu vaên baûn : - Giải thích từ khó:chọn một vài từ 2.1 Bố cục: 2 phần ngữ trong 11 chú thích sgk,lưu ý HS 2.2 Phương thức biểu đạt : NĐC sử dụng nhiều từ ngữ địa miêu tả, biểu cảm phöông Nam boä 2.3 Chủ đề : Sự đối lập  Đoạn trích này có thể chia bố cục giữa cái thiện và cái ác làm mấy phần?Nêu nội dung từng phaàn? - 8 câu đầu:Cái ác lại hoành haønh.Trònh Haâm ra tay haõm haïi Vaân Tieân - Coøn laïi: Caùi thieän hieån hieän: Giao Long dìu đỡ vào trong bãi,vợ chồng 2.4. Phân tích: ông chài vớt lên bờ,vầy lửa cấp a. Tội ác của Trịnh Hâm cứu,cuộc trò chuyện giữa Vân Tiên - Đêm khuya lặng lẽ như tờ với lão ngư Nghinh ngang sao moïc mòt  Tìm chủ đề của đoạn trích? (Sự mờ sương bay đối lập giữa cái thiện với cái ác) => Vaéng laëng,yeân tónh  Xác định phương thức biểu đạt - Trịnh Hâm …………. ra tay của đoạn trích ? Vaân Tieân bò ngaõ HS đọc 8 câu đầu Trònh Haâm giaû tieáng keâu  Trịnh Hâm hãm hại Vân Tiên vào trời thời gian nào? Thời gian đĩ cĩ lợi gì cho hắn? => Các tình tiết hợp  Vì sao Trịnh Hâm lại hãm hại Vân lý,diễn biến hành động Tiên? ( đố kỵ,ghen ghét tài năng,lo nhanh gọn,lời thô moäc cho con đường tiến thân tương lai của mạc,giản dị mình). => Hành động có tính Nhận xét về hành động của toán,có aâm möu,baát Trònh Haâm sau khi haõm haïi Vaân Tieân? nhaân,baát nghóa Điều đó chứng tỏ Trịnh Hâm là một con người ntn? - Gv lieân heä giaùo` duïc HS khoâng neân.

(100) laøm vieäc xaáu.  Em coù nhaân xeùt gì veà giaù trò ngheä thuật của đoạn thơ tự sự này?(sắp xếp các tình tiết hợp lý,diễn biến hành động nhanh gọn,lời thơ vẫn giữ được vẻ mộc mạc,giản dị vốn coù cuûa taùc phaåm  Qua hình tượng nhân vật Trịnh Haâm,NÑC muoán noùi ñieàu gì veà cuoäc sống và con người?(NĐC đã dựng lại một hành động tội ác,âm mưu đê hèn của một loại người trong xã hoäi,taøn nhaãn vaø xaûo quyeät xuaát phát từ tính đố kị,nhỏ nhen)  Em coù nhaân xeùt gì veà giaù trò ngheä thuật của đoạn thơ tự sự này?(sắp xếp các tình tiết hợp lý,diễn biến hành động nhanh gọn,lời thơ vẫn giữ được vẻ mộc mạc,giản dị vốn coù cuûa taùc phaåm) HS đọc đoạn còn lại  Đối lập với cái ác,cái thiện được biểu hiện ntn qua đoạn trích?  Chàng đã được cứu giúp ntn?( Giao Long dìu đỡ,sau đó ông chài thấy vớt ngay lên bờ)  Cảnh ông ngư và gia đình cứu vớt Vaân Tieân dieãn ra nhö theá naøo ? Nhận xét về lời thơ trong hai câu trên?  Hành động đó thể hiện điều gì của gia đình Ngư oâng? - Gv cả nhà nhốn nháo , hối hả lo chạy chữa để cứu sống vân tiên bằng mọi cách, dân dã thôi, chẳng thầy thợ thuốc thang gì, nhưng ân cần chu đáo. Cuộc sống và lao động của ông ngư thể hiện qua những câu nói của ông với Vân Tiên ntn? Ông ngư có phải chỉ đơn thuần là người lao động nghèo khổ,thất học không?( đó là người lao động nghèo khổ nhưng lại là người có lối sống và quan nieäm soáng raát thanh cao cuûa những nhà ẩn sĩ,những nhà nho làu thông kinh sử,quyết lánh đời,vui với cuộc sống đạm bạc, … ). b. Việc làm nhân đức và nhân cách cao đẹp của Ngư ông Khi cứu Lục Vân Tiên …………vớt ngay lên bờ Hối con vầy lửa…………… OÂng hô buïng daï,muï hô maët maøy ->Ngôn ngữ mộc mạc, không gọt đẽo trau truốt, cách kể tự nhiên, từ ngữ gợi taû. =>Ân cần, chu đáo =>Moái chaân tình cuûa gia ñình Ngö oâng đối với người bị nạn. + Ngư rằng: người ở cùng ta. Hôm mai hẩm hút với già cho vui ....Dốc lòng nhơn nghĩa há chờ trả ơn =>người có tấm lòng bao dung, nhân nghóa, haøo hieäp * Cuoäc soáng cuûa oâng ngö: Ngày ..hứng gió…đêm… chơi trăng Moät mình thong thaû …. Kheûo quô…,meät quaêng…. Ngheâu ngao nay….mai.. Một bầu trời đất vui thầm .. Thung dung dưới thếvui say trong trời …taém möa traûi gioù… -> Cuộc sống tự do, phóng khoáng giữa thiên nhiên, không vướng bận bụi trần. =>Theå hieän khaùt voïng veà moät cuoäc sống trong sạch, tự do phóng khoáng giữa thiên nhiên. 3 Toång keát.

(101)  Nhận xét về hành động của ông ngö?  Thoâng qua hình aûnh oâng ngö NÑC muốn giáo dục đạo lý làm người của chúng ta ntn nữa?  Ngôn ngữ của tác giả ra sao? ( bình dị,mộc mạc,dân dã,thanh thoát) * Hướng dẫn tổng kết Có sự đối lập nào trong miêu tả veà 2 kieåu nhaân vaät naøy?  Ngôn ngữ của tác giả ra sao? ( bình dị,mộc mạc,dân dã,thanh thoát) - GV khái quát nội dung mục ghi nhớ sgk/121. *Ngheä thuaät -Khắc họa nhân vật đối lập thoo6ng qua lời nói cử chỉ, hành động. -Sắp xếp tình tiết hợp lí -Ngôn ngữ mộc mạc, giản dị, giàu chất Nam Boä. * Ghi nhớ sgk/121 III. Hướng dẫn tự học: -Phân tích nhân vật thông qua ngôn ngữ và hành động . - Xem trước phần chương trình ñòa phöông.. *HĐ3: Hướng dẫn tự học: - Gv hướng dẫn HS chú ý lắng nghe.. E.Ruùt kinh nghieäm: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Ngaøy. TUAÀN 9 soạn :03/10/2010. TIEÁT 43. Ngaøy daïy: 05/10/201. Chöông trình ñòa phöông ( Phaàn Văn ). A Mức độ cần đạt: Giuùp hs - Hiểu biết các tác giả ở địa phương và các tác phẩm văn học viết về địa phương từ sau 1975 -Bước đầu biết thẩm bình, và biết được công việc tuyển chọn tác phẩm văn học. B.Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ. 1.Kiến thức -Sự hiểu biết về các nhà văn, nhà thơ địa phương. -Sự hiểu biết về tác phẩm văn thơ viết về địa phương. - Những biến chuyển của văn học địa phương sau năm 1975. 2. Kó naêng -Söu taàm tuyeån choïn taøi lieäu vaên thô vieát veà ñòa phöông -Đọc hiểu và thẩm bình thơ văn viết về địa phương. -So sánh đặc điểm văn học địa phương giữa các giai đoạn..

(102) 3. Thái độ Tự hào về địa phương mình. C. Phöông phaùp : - Vấn đáp, nêu vấn đề, ………. D. Tieán trình daïy hoïc: 1. OÅn ñònh : : Lớp 91 vắng:…………………………… p, kp Lớp 9a2 vắng :………………………… p, kp . 2. Baøi cuõ :. - Kiểm tra sự chuẩn bị của HS 3. Bài mới: * GV giới thiệu bài: Ai cũng có một miền quê để thương, để nhớ, để tự hào. Ở đó không chỉ có cảnh đẹp mà còn có những con người tài năng.Trong số những con người tài năng ấy phải kể đến những người nghệ sĩ nói chung nhà văn, nhả thơ nói riêng . Họ là những người hết lòng người ca về quê hương, đất nước mình . * Baøi hoïc : Hoạt động 1 Hướng dẫn HS trình bày các danh mục tác giả,tác phẩm của địa phương từ 1975 đến nay theo bảng * HS thaûo luaän theo nhoùm: TT. 1 2 3. HOÏ VAØ TEÂN ( Buùt danh ) Leâ Baù Caûnh Traàn Hoàng Vi Haøn Maïc Tử. NAÊM SINH ( Maát ) 19/02/41. QUEÂ QUAÙN. TEÂN TAÙC PHAÅM. NOÄI DUNG NGHEÄ THUAÄT CHUÛ YEÁU. Leä Thuûy – Quaûng Bình. Gioït möa xứ lạnh. Lôì thô giaûn dò nhưng giàu sức khaùi quaùt,thaám đượm tình người. Quy Nhôn. Laïi veà thaêm phoá ngaøn hoa. * Löu yù: - Chú trọng đến các tác giả có tác phẩm từ 1975 đến nay quê ở ñòa phöông ( giôí haïn trong tænh ) - Caùc taùc phaåm hay vieát veà ñòa phöông cuaû caùc taùc giaû khoâng phải quê ở địa phương cũng có thể tuyển chọn vào bảng hệ thoáng - Thống kê theo trình tự thời gian xuất hiện của tác phẩm Hoạt động 2 Hướng dẫn HS trình bày,giới thiệu một tác phaåm taâm ñaéc veà ñòa phöông 1. - GV gọi đại diện từng nhóm lên trình bày và bổ sung lẫn nhau - GV điều chỉnh những sai sót,nhầm lẫn để thành một bảng hệ thống tương đối hoàn chỉnh 2. Gọi HS lựa chọn tác phẩm mình yêu thích đứng dậy đọc và trình baøy baøi cuûa mình.

(103) - HS có thể sưu tầm và kể lại những mẩu chuyện,chi tiết mà mình biết được chung quanh những tác giả,tác phẩm đã sưu tầm và hệ thoáng Hoạt động 3 Khuyến khích HS tiếp tục tìm hiểu văn học địa phương vaø taäp saùng taùc * GV đọc thêm cho HS một vài tác phẩm của Lê Bá Cảnh và Hàn Mạc Tử Hoạt động 4 - GV thu thập những tác phẩm HS đã sưu tầm được và những sáng tác của các em,đóng lại thành 2 tập riêng.Ngoài giờ học HS chuyển cho nhau hai tập âý để đọc III. Hướng dẫn tự học: - Gv hướng dẫn HS chú ý lắng nghe. - Veà nhaø taäp vieát baøi veà ñòa phöông mình - Soạn các câu hỏi ở bài tổng kết từ vựng bằng cách xem lại kiến thức về từ vựng từ lớp 6 đến nay. E.Ruùt kinh nghieäm: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………... Ngaøy. TUAÀN 9 soạn :03/10/2010. TIEÁT 44 , 45. Ngaøy daïy: 05/10/2010. Tổng kết về từ vựng. A Mức độ cần đạt : Giuùp hs - Hệ thống hóa kiếnt hư1c về từ vựng trong chương trình THCS - Biết vận dụng kiến thức đã học khi giao tiếp, đọc -hiểu và tạo lập văn bản. B.Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ: 1.Kiến thức : -Nắm được một số khái niệm liên quan đến tự vựng 2. Kó naêng:.

(104) -Biết cách sử dụng từ hiệu quả trong nói, viết, đọc-hiểu văn bản và tạo lập văn bản. 3.Thái độ : Tích cực, tự giác ôn tập kiến thức đã học từ lớp dưới. C Phöông phaùp: -Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề. D Tieẫn trình dáy hóc : 1. OÅn ñònh : Kiểm tra sĩ số: Lớp 9a1 vaéng ……… Lớp 9a2 vaéng ……… 2. Baøi cuõ : - Kiểm tra vở soạn bài của HS 3. Bài mới: * GV giới thiệu bài. Ở những tiết trước ta đã tổng kết được một phần kiến thức về từ vựng, TCT này chúng ta tiếp tục . * Baøi hoïc : Hoạt động của GV và HS Noäi dung baøi daïy I.Lí thuyeát : *HĐ1: Hệ thống hoá kiến 1.Từ đơn và từ phức thức về từ đơn và từ a. Khaùi nieäm phức b. Các loại từ phức  Nhaéc laïi cho coâ,theá naøo laø - Từ ghép Từ ghép đẳng từ đơn?Thế nào là từ phức? laäp Cho ví duï? Từ ghép chính phụ  Có những loại từ phức naøo? Chæ roõ vaø cho ví duï minh - Từ láy Từ láy toàn bộ:nho hoạ? nhoû *Hệ thống hoá kiến thức Từ láy bộ phận:gật về thành ngữ  Thế nào là thành ngữ? ( là gù 2. Thành ngữ loại cụm từ có cấu tạo cố * Khái niệm: là loại cụm từ có ñònh,bieåu thò moät yù nghóa caáu taïo coá ñònh,bieåu thò moät yù hoàn chỉnh) nghĩa hoàn chỉnh  Tìm thành ngữ có yếu tố VD:- Leân voi xuoáng choù chỉ động vật và thành ngữ - Chó cắn áo rách:đã khốn khổ có yếu tố chỉ thực vật?Giải lại còn gặp thêm tai hoạ thích yù nghóa vaø ñaët caâu cho đặt câu: Anh ấy vừa bị mất thành ngữ đó? trộm,nay lại bị cháy nhà, đúng là  Tìm dẫn chứng về việc sử caûnh choù caén aùo raùch! dụng thành ngữ trong văn - Beøo daït maây troâi chương? ( HS tự tìm) - Bãi bể nương dâu: Theo thời gian *Hệ thống hoá kiến thức cuộc đời có những đổi thay ghê về nghĩa của từ gớm khiến con người phải giật  Nghĩa của từ là gì? mình suy nghó đặt câu: Anh đứng trước cái vườn hoang,không còn dấu vết gì cuûa ngoâi nhaø tranh khi xöa,loøng chợt buồn về cảnh bãi bể nương daâu.

(105) 3. Nghĩa của từ *Khái niệm: Là nội dung (sự vật,tính chất,hoạt động, …. ) mà *Hệ thống hoá kiến thức từ biểu thị về từ nhiều nghĩa và 4. Từ nhiều nghĩa và hiện hiện tượng chuyển nghĩa tượng của từ chuyển nghĩa của từ  Nhắc lại khái niệm từ nhiều nghĩa và a. Khái niệm từ nhiều nghĩa: hiện tượng chuyển nghĩa của từ ? VD: chaân,muõi,xuaân,… b. Chuyển nghĩa: Là hiện tượng thay đổi nghĩa của từ tạo ra những từ nhiều nghĩa - Trong từ nhiều nghĩa có: nghĩa *Hệ thống hoá kiến thức goác vaø nghóa chuyeån về từ đồng âm 5. Từ đồng âm Thế nào là từ đồng âm? Khaùi nieäm: VD: - Đường: để ăn (đường kính, *Hệ thống hoá kiến thức đường phèn,… ) về từ đồng nghĩa - Đường:để đi(đường làng,đường  Thế nào là từ đồng nghĩa? cái, … )  Nêu khái niệm của 2 loại 6.Từ đồng nghĩa từ đồng nghĩa đó?cho ví dụ a. Khaùi nieäm minh hoạ? b. Các loại từ đồng nghĩa - Đồng nghĩa hoàn toàn : Qủa Trái *Hệ thống hoá kiến thức - Đồng nghĩa không hoàn toàn : về từ trái nghĩa Boû maïng – Hy sinh Thế nào là từ trái nghĩa? 7. Từ trái nghĩa cho ví duï? * Khaùi nieäm:  Laøm baøi taäp 2/125 VD: traéng-ñen,raén-naùt *Hệ thống hoá kiến thức về cấp độ khái quát nghĩa của từ  Khái niệm cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ? GV lấy ví dụ : động vật :; -> + chim -> tu huù, chích choeø +Caù -> Caù thu, caù roâ -GV treo bảng phụ bảng ở sgk/126,goïi HS leân baûng ñieàn *Hệ thống hoá kiến thức về trường từ vựng * HS trao đổi,thảo luận caùc caâu hoûi trong sgk/124 Tìm thêm ví dụ về từ nhiều. 8. Cấp độ khái quát nghĩa của từ TỪ Từ đơn laùy TGÑL. Từ phức. Từ ghép TGCP. TLBP. Laùy aâm 9. Trường từ vựng *Khaùi nieäm: Ví duï:. Từ TLTB Laùy vaàn.

(106) nghóa?Tìm nghóa chính, nghóa chuyeån?. Trường từ vựng về tay: - Caùc boä phaän cuûa tay:baøn tay,coå tay,…  Thế nào là trường từ vựng? - Hình dáng của tay:To ,nhỏ,…. Cho ví duï? - Hoạt động của tay: sờ,nắm,….  Thaûo luaän 3p: Phaân bieät II. Luyeän taäp: hiện tượng nhiều nghĩa với * BT :2,3 sgk/122 hiện tượng đồng âm? ( Từ ghép:ngặt nghèo,giam giữ,bó buộc,tươi tốt,bọt bèo,cỏ *HĐ 2 : Hướng dẫn luyện tập: cây,đưa đón,nhường nhịn,rơi  Laøm baøi taäp 2 sgk/124? ruïng,mong muoán  Cho ví duï? Từ láy: các từ còn lại  Laøm baøi taäp 2/125? ( caùch - Giảm nghĩa:trăng trắng,đèm hiểu (d) đúng)  Theo em vì sao cách hiểu này đẹp,nho nhỏ,lành lạnh,xôm xốp - Taêng nghóa:nhaáp nhoâ,saïch saønh lại đúng? ( có 2 loại từ đồng sanh,saùt saøn saït) nghóa) * Bài 2/123: Xác định thành ngữ,tục * Thaûo luaän 3p: laøm baøi ngữ và giải thích nghĩa? 3/125 ( Từ xuân chỉ một (- Thành ngữ: đánh trống bỏ muøa trong boán muøa cuûa moät duøi:laøm việc không đến nơi đến năm,một năm lại tương ứng choán,thieáu traùch nhieäm với một tuổi;như vậy lấy được voi đòi tiên: Lòng tham vô một mùa để chỉ bốn mùa ñòch là phép hoán dụ(bộ phận Nước mắt cá sấu: Hành động chỉ toàn thể) – Tác dụng: tránh lặp từ, có hàm ý chỉ giả dối - Tục ngữ: Gần mực thì đen.gần sự tươi đẹp,trẻ trung,vừa toát đèn thì rạng:hoàn cảnh sống,môi leân tinh thaàn laïc quan,yeâu trường xã hội có tác động đến đời) sự hình thành nhân cách của con - Goïi 1 HS leân laøm baøi 3/125 người ( cuøng nhoùm soáng-cheát coù: Chó treo mèo đậy:muốn tự bảo chiến tranh-hoà bình,đực – veä mình coù hieäu quaû thì phaûi tuyø caùi,chaün-leû nhóm già-trẻ: yêu-ghét,cao- cơ ứng biến – có thể xếp vào thành ngữ) thaáp,noâng-saâu) * Baøi taäp 2,3/123,124 Laøm baøi 2/126 Câu 2: Cách giải thích (a) hợp lyù.Coù theå boå sung neùt nghóa:laø người phụ nữ có con do mình sinh ra hoặc con nuôi,nói trong quan hệ với con Câu 3:cách giải thích (b) đúng,vì từ rộng lượng định nghĩa cho từ độ lượng (giải thích bằng từ đồng nghóa *Baøi taäp 2/125 : caùch hieåu (d) đúng vì có 2 loại từ đồng nghĩa) * Baøi 3/125 :Cuøng nhoùm soáng-cheát có: chiến tranh-hoà bình,đực –.

(107) *HĐ3 :Hướng dẫn tự học - Gv hướng dẫn HS chú ý laéng nghe.. caùi,chaün-leû - nhoùm giaø-treû: yeâu-gheùt,caothaáp,noâng-saâu * Bài 2/126 Hai từ tắm,bể cùng nằm trong một trường từ vựng là nước nói chung.Tác giả dùng 2 từ khieán cho caâu vaên coù hình ảnh,sinh động và có giá trị tố caùo maïnh meõ hôn III. Hướng dẫn tự học - Gv hướng dẫn HS chú ý lắng nghe. -Phận tích cách lực chọn từ ghép, từ láy, từ đồng âm, từ đồng nghĩa, trái nghĩa, trường từ vựng, thành ngữ, tục ngữ trong một văn bản cụ thể.. E.. Ruùt kinh nghieäm : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 10. Ngày soạn :. 09/10/2010. TIEÁT 46. Ngaøy daïy: 11/10/2010. Đồng chí. - Chính Hữu –. A. Mục tiêu cần đạt: - Cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng anh bộ đội được khắc hoạ trong bài thơ - những người đã viết nên những trang sử Việt Nam thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp. - Thấy được những đặc điểm nghệ thuật nổi bật được thể hiện qua bài thơ này ..

(108) B. Trong tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức: - Một số hiểu biết về hiện thực những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của daân toäc ta. - Lí tưởng cao đẹp và tình cảm keo sơn gắm bólàm nên sức mạnh tinh thần của những người chieán só trong baøi thô . - Đặc điểm nghệ thuật của bài thơ: ngôn ngữ thơ giản dị, biểu cảm, hình ảnh tự nhiên, chân thực 2. Kó naêng : - Đọc diễn cảm một bài thơ hiện đại. - Bao quát toàn bộ tác phẩm, thấy được mạch cảm xúc trong bài thơ . -Tìm hiểu một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu, từ đó thấy được giá trị nghệ thuật của chúng trong baøi thô . 3. Thái độ: -Tự hào về những người lính cụ Hồ, từ đó có những hành động tích cực tttrong học tập để xứng đáng với ch anh. C Phöông phaùp: -Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề,thuyết trình,… D Tieẫn trình dáy hóc : 1. Ổn định : Kiểm tra sĩ số : Lớp 9a1 vaéng ……… Lớp 9a2 vaéng ……… 2. Baøi cuõ :  Cái ác và cái thiện trong đoạn trích Lục Vân Tiên gặp nạn đối lập ntn qua việc làm của các nhân vật chính?Qua đó Nguyễn Đình Chiểu muốn gửi gắm tư tưởng,ước mơ gì? Trong quan niệm của tác giả nhân vật ông ngư có phải chỉ đơn thuần là hình ảnh của người dân chaøi ngheøo khoå,toát buïng hay coøn haøm yù saâu xa naøo khaùc? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài : Khi tổ quốc cần, toàn thể dân tộc Việt Nam nhất tề đứng dậy đấu tranh chống lại kẻ thù . Và trong đó người lính là đối tượng đi đầu. Dù trong hoàn cảnh nguy nan nào họ cũng luoân laïc quan, saún saøng hi sinh vì nhieäm vuï . * Baøi hoïc : Hoạt động của giáo viên $ học sinh Noâi dung baøi daïy * HÑ 1: Tìm hieåu veà taùc giaû vaø taùc phaåm: I. Giới thiệu chung: Gọi HS đọc lại mục chú thích * sgk/129 1. Taùc giaû :  Hãy nêu những hiểu biết của em về tác giả Chính Hữu? Chú thích * sgk/129 2. Taùc phaåm:  Bài thơ “Đồng chí” được sáng tác vào thời gian nào? - Sáng tác đầu 1948,sau khi tác giả  Bài thơ Đồng chí có tuân thủ theo niêm luật nào cùng đồng đội tham gia chiến dịch không ? Điều đó cho thấy nó đựoc sáng tác theo thể thơ Việt Bắc (thu đông 1947) gì? *HĐ 2: Hướng dẫn đọc- hiểu văn bản: II.Đọc - hiểu văn bản: - Đọc: Yêu cầu chậm rãi,tình cảm,chú ý những câu thơ tự 1. Đọc và giải thích từ khó: do … câu thơ đồng chí được đọc với giọng lắng sâu, ngẫm nghĩ;câu thơ cuối cùng đọc giọng ngân nga . 2. Tìm hieåu vaên baûn :.

(109) - Giải thích từ khó:giải thích rõ hơn về từ đồng chí Baøi thô naøy coù theå chia boá cuïc laøm maáy phaàn? Neâu noäi dung từng phần? - 6 câu đầu:Những cơ sở của tình đồng chí - 11 câu tiếp:Những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí - Còn lại: Hình ảnh người lính trong phiên canh gác  Em có nhận xét gì về bố cục này? ( các câu cuối ở mỗi đoạn đều gây ấn tượng sâu đậm, thể hiện vẻ đẹp và sức mạnh của tình đồng chí) Theo em,cảm hứng của bài thơ là gì? Cảm hứng nào là chủ yếu? (Cảm hứng về tình đồng chí,đồng đội của những người lính trong cuộc kháng chiến chống pháp)  Xác định phương thức biểu đạt được sử dụng trong tác phaåm ? Theo em,cảm hứng của bài thơ là gì? Cảm hứng nào là chủ yếu? Khái quát đại ý của bài thơ ? (Cảm hứng về tình đồng chí,đồng đội của những người lính trong cuộc kháng chieán choáng phaùp) - Gọi HS đọc 6 câu đầu Theo nhà thơ,tình đồng chí,đồng đội giữa tôi và anh bắt nguồn từ những cơ sở nào?(bắt nguồn trước hết từ hoàn cảnh xuất thân,từ sự cùng chung nhiệm vụ sát cánh bên nhau trong chiến đấu,cùng chia sẻ mọi gian lao cũng như nieàm vui)  Những hình ảnh nước mặn đồng chua,đất cày lên sỏi đá noùi leân ñieàu gì veà nguoàn goác xuaát thaân cuûa anh vaø toâi? (đều là những người nông dân lao động nghèo khổ.Quê anh là hình ảnh dải đồng bằng Hà Nam,Thái Bình,Nam Định quanh naêm chieâm kheâ muøa thoái.Coøn laøng toâi laø laøng trung du đất bạc màu,khô cằn sỏi đa ù…) Đôi tri kỉ và hai người bạn thân cùng đôi đồng chí có gì chung? (cùng chung mục đích,cùng chung lý tưởng,gắn bó với nhau trong nhiệm vụ cao cả)  Tại sao câu thơ thứ 7 lại có 2 tiếng đồng chí và dấu chaám caûm? (ñaây laø caâu thô quan troïng baäc nhaát cuûa baøi thơ.Nó được lấy làm nhan đề của bài thơ,nó như cái bản lề nối 2 đoạn thơ,khép mở 2 ý cơ bản,những cơ sở của tình đồng chí và những biểu hiện của tình đồng chí.Nó giản dị,mộc mạc nhưng rất thiêng liêng,cảm động) Đọc tiếp 10 dòng thơ tiếp  Hãy tìm trong bài thơ những chi tiết,hình ảnh biểu hiện tình đồng chí,đồng đội ?. 2.1 Boá cuïc: 3 phaàn. 2.2. Phương thức biểu đạt :Biểu cảmkết hợp với tự sự và miêu tả 2.3 Đại ý : Tình đồng chí , đồng đội thắm thiết của người lính trong thời kì khaùng chieán choáng Phaùp . 2.4. Phaân tích a. Những cơ sở của tình đồng chí ……….. nước mặn đồng chua ……….. đất cày lên sỏi đá  Thành ngữ  Bắt nguồn trước hết từ hoàn cảnh xuaát thaân Súng bên súng đầu sát bên đầu  Từ sự cùng chung nhiệm vụ sát cánh bên nhau trong chiến đấu Ñeâm reùt chung chaên …. ñoâi tri kæ  Cuøng chia seû moïi gian lao cuõng nhö nieàm vui. b. Những biểu hiện của tình đồng chí Ruoäng nöông …… ………….. ra lính  Caûm thoâng saâu xa noãi loøng cuûa nhau.

(110)  Ruộng nương anh … ra lính,gợi cho em thấy biểu hiện gì của tình đồng chí?(Cảm thông sâu xa nỗi lòng của nhau,ở đây cụ thể là nỗi nhớ nhà,là tình cảm lúc lên đường tòng quân đi đánh giặc) * Thảo luận 3p: Từ mặc kệ có phải người lính rất vô tâm,vô tình,vô trách nhiệm với gia đình?Ý kiến của em? (không,chàng trai cày vốn gắn bó máu thịt với mảnh ruộng nhà mình,từ bao đời ít ra khỏi luỹ tre,ít ra khỏi cổng làng.Thế mà nay dứt áo ra đi đến phương trời xa lạ,vào nơi khói lửa,súng đạn hiểm nguy hẳn phải xuất phát từ tình cảm lớn lao.Mặt khác từ mặc kệ có phần gợi ra chất vui,hóm hỉnhmtình cảm lạc quan cách mạng của người lính trẻ.Hoàn toàn không phải người lính vô tâm,vô trách nhiệm với gia đình,vợ con,quê hương mà ngược lại) Những câu thơ tiếp theo vẫn nói về tình đồng chí một cách cụ thể.Những hình ảnh nào làm em xúc động? Nhaän xeùt veà ñaëc ñieåm trong caáu truùc caùc caâu thô vaø hình ảnh ở đoạn thơ này? (những câu thơ đối nhau,đối xứng chứ không phải đối lập:Aó anh-quần tôi,rách vai-vài mảnh vá) Tác dụng của việc xây dựng những câu thơ sóng đôi là gì?(Chia sẻ những khó khăn gian lao trong cuộc đời bộ đội) * GV phân tích câu thơ Thương nhau ….. bàn tay:Vừa nói lên tình cảm sâu nặng giữa những người lính vừa gián tiếp thể hiện sức mạnh của tình cảm ấy.Dường như chỉ bằng một cử chỉ tay nắm lấy bàn tay mà những người lính như được tiếp thêm sức mạnh vượt qua mọi gian khổ HS đọc 3 câu thơ cuối  Những câu thơ ấy gợi cho em suy nghĩ gì về người lính và cuộc chiến đấu? * Hướng dẫn tổng kết Theo em vì sao taùc giaû laïi ñaët teân cho baøi thô veà tình đồng đội của những người lính là Đồng chí? (đó là tên một tình cảm mới,đặc biệt xuất hiện và phổ biến trong những naêm caùch maïng vaø khaùng chieán) Tóm lại,em nhận thấy được điều gì về hình ảnh người lính cách mạng trong những năm đầu cuộc kháng chiến chống Pháp?(xuất thân từ nông dân nghèo,vì nghĩa lớn sẵn sàng bỏ tất cả,vượt qua mọi gian khổ nhưng vẫn lạc quan yêu đời)  Neùt ñaëc saéc veà ngheä thuaät?. Anh với tôi …………….. Aoù anh – quaàn toâi.  Những câu thơ đối xứng  Chia sẻ những khó khăn gian lao trong cuộc đời bộ đội. c. Hình ảnh người lính trong 3 câu thô cuoái  Tả thực, kết hợp lãng mạn. => Thực tại và mơ mộng, chất chiến đấu và chất trữ tình, chiến sĩ và thi só  Gian khoå nhöng hoï vaãn laïc quan yêu đời 3.Toång keát -Nghệ thuật :+ Ngôn ngữ bình dị, thấm đượm chất dân gian , thể hiện tình caûm chaân thaønh . + tả thức kết hợp với lãng mạn một cách hài hoà tạo nên hình ảnh thơ đẹp, mang ý nghĩa biểu trưng . - Noâi dung : + Ngợi ca tình đồng chí cao đẹp của những người lính trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp gian khoå . 4. Luyeän taäp :.

(111) * Hướng dẫn luyện tập: - GV hướng dẫn HS viết bài rồi sửa bài cho các em . * HĐ 3: Hướng dẫn tự học : - GV hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe.. - Viết đoạn văn trình bày cảm nhận về đoạn cuối trong bài Đồng chí III. Hướng dẫn tự học : - Hoïc thuoäc loøng baøi thô. - Trình baøy caûm nhaän veà moät chi tieát ngheä thuaät maø em taâm ñaéc nhaät - Soạn bài : Bài thơ về tiểu đội xe khoâng kính .. E. Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUẦN 10 TIEÁT 47. NS :28/10/12 ND:30/10/12. BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH - Phạm Tiến Duật A. Mục tiêu cần đạt: Giúp hs - Thấy được vẻ đẹp của hình tượng người chiến sĩ lái xe Trường Sơn những năm tháng đánh Mĩ và chất giọng hỏm hỉnh, trẻ trung trong một bài thơ của Phạm Tiến Duật B.Trọng tâm kiến thức kĩ năng 1. Kiến thức: - Những hiểu biết bước đầu về nhầ thơ Phạm Tiến Duật..

(112) - Đặc điểm của thơ Phạm Tiến Duật qua một sáng tác cụ thể : giàu chất hiện thực và tràn đầy cảm hứng lãng mạn. - Hiện thực cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước được phản ánh trong tác phẩm; vẻ đẹp hiên ngang, dũng cảm, tràn đầy niềm lạc quan cách mạng,... của những con người đã làm nên con đường Trường Sơn huyền thoại được khắc họa trong bài thơ. 2. Kĩ năng : - Đọc – hiểu một bài thơ hiện đại. - Phân tích được vẻ đẹp hình tượng người chiến sĩ lái xe Trường Sơn Trong bài thơ - Cảm nhận được giá trị của ngôn ngữ, hình ảnh độc đáo trong bài thơ. 3. Thái độ: -Tự hào về những trang sử vẻ vang của dân tộc. -Biết ơn những người đã hi sinh để bảo vệ cho nền độc lập dân tộc. C. Tiến trình hoạt động : 1. Ổn định : Kiểm tra sĩ số: Lớp Lớp : 9a1 vắng:…………………………… p, kp . Lớp: 9a2 vắng:…………………………… p, kp 2. Bài cũ : - Đọc thuộc lòng bài thơ Đồng chí của Chính Hữu và cho biết ý nghĩa của bài thơ? - Hình ảnh đầu súng trăng treo đã gợi cho em cảm xúc gì?Lý giải vì sao tác giả lại chọn nó làm nhan đề cho một tác phẩm thơ của mình? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài :Cuộc kháng chiến chống Pháp qua đi cuộc kháng chiến chống Mĩ tiếp tục. Nôi tiếp truyền thống đánh giặc cứu nước của cha ông lớp lớp thanh niên lên đường ra mặt trận .Nhà thơ Phạm Tiến Duật trưởng thành trong cuộc kháng chiếu chống thời kì này đã cảm nhân hết những khó khăn ác liệt mà phơi phới niềm tin của người lính. Bài thơ tiểu đội xe không kính là một bài thơ tiêu biểu của ông * Bài học : Hoạt động của gv & hs Nội dung bài dạy *HĐ:Hướng dẫn tìm hiểu chung : I-Giới thiệu chung: 1.Tác giả: Xem SGK. - GV gọi một HS đọc chú thích *. Các em tìm 2.Tác phẩm : hiểu về tác giả, hoàn cảnh ra đời của bài thơ, -Xuất xứ: Trích trong chùm thơ tác giả được tặng giải nhất cuộc thi thơ của báo văn nghệ năm 1969 và được đưa vào tập thơ” Vầng trăng quầng lửa”. 1-Nhan đề: Độc đáo, mới lạ, làm nổi bật hình Em thấy nhan đề bài thơ có gì khác lạ? ảnh của toàn bài: những chiếc xe không kính và muốn nói chất thơ của những chiếc xe ấy. 2-Nội dung: Ca ngợi phẩm chất của những chiến  Trình bày đại ý của bài thơ? sĩ lái xe Trường Sơn. Theo em , hình ảnh nào được xem là độc đáo trong bài thơ? Chứng minh nét độc đáo đó? Cách tác giả giải thích lí do xe không có kính hấp dẫn. Vì sao? Cách giới thiệu ấy có tác dụng gì? Hãy nhận xét về hình ảnh thơ và giọng điệu? Qua đó, em hiểu thêm gì về hồn thơ và tính cách của tác giả? Tác giả khắc họa thành công những chiếc xe không kính nhằm làm nổi bật hình ảnh nào?. II-Đọc –hiểu văn bản: 3-Phân tích: a-Hình ảnh độc đáo: Những chiếc xe không kính. …bom giật , bom rung kính vỡ… -> Lời thơ đậm chất văn xuôi, cách giải thích hồn nhiên =>Sự tàn phá của chiến tranh. -Không có kính …đèn…mui…thùng xe xước. ->Điệp ngữ.

(113) Hãy tìm và phân tích các chi tiết bộc lộ tư thế, thái độ, tình cảm của người chiến sĩ lái xe?. => Trụi trần do bom đạn Mỹ làm biến dạng. b-Hình ảnh những chiến sĩ lái xe Trường Sơn: -Ung dung…nhìn thẳng. ->Nhịp thơ nhanh, điệp từ-Không có kính…ừ thì…chưa cần => Tinh thần dũng cảm, bất chấp hiểm nguy. -Bắt tay nhau, chung bát đũa-Lại đi, lại đi… điệp từ => Nhịp sống khẩn trương. Cảm nhận chung của em về người lính?Tìm -Xe vẫn chạy vì… có một trái tim. =>Trái tim những chi tiết cho thấy điều đó ? Nét giống nhau về tác giả, về người lính ở bài yêu nước dũng cảm : Sức mạnh quyết định chiến thắng. này với bài thơ”Đồng chí” của Chính Hữu? 3 .Tổng kết -GV gọi một em đúc kết những nét chính về 3.1.Nghệ thuật. nghệ thuật và nội dung của văn bản. 3.2. Nội dung. * Ghi nhớ sgk/133 * Ý nghĩa: Bài thơ ca ngợi người chiến sĩ lái xa trường Sơn dũng cảm, hiên ngang, tràn đầy niềm tin chiến thắng trong thời kì chống giặc Mĩ Xâm lược. III.Hướng dẫn tự học: - Hướng dẫn HS bài luyện tập về nhà làm - Học thuộc bài thơ,nắm nội dung,nghệ thuật. E.Rùt kinh nghiệm ………………………………………………………………………………... TUẦN 10 TIẾT 48. NS :30/1112 ND :01/11/12. ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ Huy Cận A. Mục tiêu cần đạt: Giúp hs - Thấy được nguồn cảm hứng dạt dào của tác giả trong bài thơ viết về cuộc sống của người lao động trên biển cả những năm đầu xây dựng chủ nghĩa xã hội . - Thấy được nát nghệ thuật nổi bật về hình ảnh, bút pháp nghệ thuật, ngôn ngữ trong một sáng tác nghệ thuật của nhà htơ thuộc thế hệ trưởng thành trong phong trào Thơ mới . B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Những hiểu biết bước đầu về tác giả Huy can và hoàn cảnh ra đời của bài thơ . - Những xúc cảm của nhà thơ trước cảnh biển cả rộng lớn và cuộc sống lao động của ngư dân trên biển ..

(114) - Nghệ thuật ẩn dụ, phóng dại, cách tạo dựng những hình ảnh tráng lệ, lãng mạn. 2. Kĩ năng : - Đọc - hiểu một tác phẩm thơ hiện đại . - Phân tích được một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong bài thơ. Cảm nhận được cảm hứng về thiên nhiên và cuộc sống lao động của tác giả được đề cập đến trong tác phẩm 3. Thái độ: - Tự hào về sự trù phú của quê hương, đặc biệt là vẻ đẹp của biển cả và những người lao động trên biển . C. Phương pháp : - Vấn đáp, thảo luận nhóm, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình …. D. Tiến trình dạy học : 1. Ổn định :Kiểm tra sĩ số:Lớp Lớp : 9a1 vắng:…………………………… p, kp . Lớp: 9a2 vắng:…………………………… p, kp 2. Bài cũ :  Đọc diễn cảm bài thơ. Nêu hoàn cảnh ra đời của bài thơ.  Hình ảnh nào trong bài thơ làm em xúc động? Vì sao? Khái quát những phẩm chất của người lính lái xe Trường Sơn! 3. Bài mới: * Giới thiệu bài : Trong phong trào Thơ mới, Huy Cận được Hoài Thanh nhận xét là người luôn Buồn :“ ảo não như Huy Cận”. Vậy mà khi miền Bắc xây dựng chủ nghĩa xã hội ta lại bắt gặp một Huy cận hoàn toàn khác . Đó là một nhà thơ đang say sưa ngượi ca công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, đang dào dạt niềm vui và niềm tin vào cuộc sống. * Bài học :. Hoạt động của Gv & hs * HĐ1:Hướng dẫn tìm hiểu chung : -Gọi một em đọc chú thích trong SGK, tìm hiểu một số nét cơ bản về tác giả.  bài thơ này được sáng tác theo thể thơ nào ? Vì sao em biết ? - Gv giới thiệu vài nét về đặc điểm của thể thơ bảy chữ. * HĐ 2: Hướng dẫn đọc – hiểu văn bản : *HD đọc, tìm hiểu nghĩa của từ khó: - Gv đọc mẫu đoạn đầu : Từ đầu ...”Đoàn cá ơi”. Nêu yêu cầu giọng đọc : Đọc to, rõ ràng, giọng điệu khoẻ khoắn, hồn nhiên, tự hào . - Gọi 2 HS đọc nối tiếp hết bài . Nhân xét giọng đọc của các em . Hướng dẫn tìm hiểu văn bản  Hãy chia bố cục của bài thơ và khái quát nội dung chính của từng phần ?  Huy Cận đã sử dụng kết hợp những phương thức biểu đạt nào trong tác phẩm này ?  Từ những nội dung chính của từng phần đã nêu, hãy khái quát đại ý của tác phẩm ? Cảm nhận của em về không gian, cảnh thiên. Nội dung bài dạy I-Giới thiệu chung: 1.Tác giả:(SGK) 2. Tác phẩm : - Hoàn cảnh ra đời:Bài thơ được viết năm 1958 nhân chuyến thâm nhập thực tế của tác giả ở vùng mỏ Quảng Ninh. - Thể thơ : Bảy chữ II-Đọc- hiểu văn bản: 1. Đọc và giải nghĩa những từ khó :. 2. Tìm hiểu văn bản : 2.1-Bố cục: 3 phần. 2.2 Phương thức biểu đạt : Miêu tả, biểu cảm 2.3 Đại ý : Vẻ đẹp lãng main của vùng biển Quảng Ninh, tinh thần lao động khẩn trương, tình yêu thiên nhiên của người lao động nơi đây và niềm tự hào của tác giả về đất nước và cuộc sống . 2.4-Phân tích: a- Hai kổ đầu: Cảnh đoàn thuyền ra khơi..

(115) nhiên và khúc ca lao động trong bài thơ? GV gọi một em đọc lại 2 khổ đầu. Ở khổ thứ nhất, tác giả miêu tả cảnh hoàng hôn xuống biển qua ý thơ nào? Chỉ ra nét độc đáo về nghệ thuật? Hình ảnh nào xuất hiện trước cảnh ấy? Dụng ý của tác giả khi nói”Đoàn thuyền” và “Lại”? Hào khí của con thuyền được giới thiệu qua ý thơ nào? Cảm nhận của em về âm điệu, không gian và cảnh vật? Suy nghĩ của em về cảnh được tác giả vẽ ra trong khổ thứ 2 ? Nét nghệ thuật đáng chú ý? -GV gọi 1 em đọc lại 4 khổ giữa.Nhắc lại nội dung. Tác giả nói đến thiên nhiên qua những hình ảnh, chi tiết nào? Những tín hiệu nghệ thuật nào góp phần thể hiện cảnh sắc thiên nhiên? Cảm nhận của em về tác giả qua những ý thơ trên? -Ý thơ nào cho em hiểu mối quan hệ gắn bó giữa người và biển? Đó là mối quan hệ gì? Qua đó, em hiểu thêm điều gì nữa? Cảnh lao động đánh cá được diễn tả như thế nào? Cảnh hoàn thành công việc đánh cá, nhìn thành quả lao động sau một đêm làm việc được miêu tả bằng hình ảnh nào? Cảm nhận của em về hình ảnh: Vẩy bạc, đuôi vàng lóe rạng đông? Hãy phân tích ý nghĩa của cụm từ” Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng”! Cảm nghĩ chung nhất của em về người ngư dân? Thảo luận: Vì sao gọi đây là một khúc tráng ca về những người lao động biển cả Việt Nam thế kỉ 20? (Âm điệu vang khỏe, bay bổng, tràn đầy cảm hứng lãng mạn; màu sắc lung linh, kì ảo. Nhà thơ ca ngợi lao động và con người lao động làm chủ đất nước, làm chủ cuộc đời) *Gọi HS đọc lại khổ cuối. Nhắc lại nội dung chính. Câu đầu tiên của khổ thơ có gì khiến em chú ý?. -Mặt trời xuống biển như hòn lửa ->so sánh, liên tưởng bất ngờ=> -Mặt trời như một hòn lửa đỏ rực. -Sóng cài then, đêm sập cửa. => Vũ trụ , thiên nhiên như ngôi nhà vĩ đại. -Đoàn thuyền…lại… -Câu hát căng buồm => Sự khởi đầu của đêm lao động hào hứng, khỏe khoắn. -Hát rằng: cá bạc…cá thu… - Đêm ngày dệt biển… -Đến dệt lưới ta…. => Niềm vui, ước mơ chinh phục thiên nhiên của con người. b-Bốn khổ giữa: Cảnh đánh cá và cảnh biển đêm: *Thiên nhiên: Thuyền, gió, buồm, trăng, mây cao, biển bằng… -Cá nhụ, chim. đé -Đêm thở, sao lùa =>Sự hòa nhập của thiên nhiên với con người. => Sự vô tận của biển, niềm tự hào của dân chài và lòng biết ơn của họ. *Con người: -Kéo lưới kịp… -Kéo xoăn tay… -Lưới xếp… ->Chọn lọc từ ngữ , miêu tả hài hoà giữa thiên nhiên và con người =>Nhịp điệu lao động hào hứng.  Hình ảnh của những con người đầy trí tuệ, lạc quan.. c-Khổ cuối: Đoàn thuyền trở về: -Câu hát căng buồm -> Điệp khúc) -Đoàn thuyền chạy đua ->Nhân hóa => Sự hào hứng, khẩn trương. -Mặt trời đội biển -> An dụ độc đáo => Sức sống mới, thắng lợi mới. -Mắt cá huy hoàng. => Niềm vui, niềm hạnh phúc của người ngư dân. 3.Tổng kết: Ghi nhớ (SGK) * ý nghĩa: bài thơ thể hiện nguoi62n cảm hững.

(116) Đoàn thuyền trở về với không khí ra sao? Hãy chứng minh! Hình ảnh mặt trời đội biển có ý nghĩa gì? Qua khổ thơ, em hiểu được tâm tình gì của người đánh cá? *Hướng dẫn tổng kết : Khái quát những nét lớn về nghệ thuật, nội dung của bài thơ? GV gọi 1 emđọc ghi nhớ của SGK. *Hướng dẫn luyện tập : - GV yêu cầu hs thực hiện theo yêu cầu ở sgk *HĐ3: Hướng dẫn tự học : -GV hướng dẫn tự học, HS lắng nghe.. lãng mạn ngợi ca biển cả lớn lao, giàu đẹp, ngợi ca nhiệt tình lao động vì sự giàu đẹp của đất nước của những người lao động mới. 4.Luyện tập: - Đọc diễn cảm những khổ thơ em thích? - GV đọc cho HS nghe lời bình về bài thơ. III. Hướng dẫn tự học : -Học thuộc lòng, đọc diễn cảm bải thơ. - Tìmnhững chi tiết khắc hoạ hình ảnh đẹp tráng lệ, thể hiện sự hài hoà giữa thiên nhiên và con người lao động tên biển cả. - Thấy đựoc bài thơ có nhiều hình ảnh được xây dựng với những liên tưởng sáng tạo độc đáo ; giọng điệu khoẻ khoắn, hồn nhiên - Nắm bài giảng, học ghi nhớ. - Soạn bài Nghị luận trong văn bản tự sự. E.Rút kinh nghiệm : ………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………. TUẦN 10. NS :30/11/12 ND :01/11/12. TIẾT 49. TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG ( sự phát triển của vựng,trau dồi vốn từ ) ( TIẾP THEO ) A. Mục tiêu cần đạt: Giúp hs - Tiếp tục hệ thống hoá kiến thức về tu từ từ vựng đã học. - Biết vận dụng kiến thức đã học khi giao tiếp, đọc- hiểu và tạo lập văn bản . B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Các cách để phát triển từ vựng tiếng Việt . - Các khái niệm từ mượn, thuật ngữ, biệt ngữ xã hội . 2. Kĩ năng : - Nhận diện được từ mượn , thuật ngữ, biệt ngữ xã hội. - Hiểu và sử dụng từ vựng chính xác trong giao tiếp, đọc- hiểu và tạo lập văn bản ..

(117) 3. Thái độ: - Tự hào về sự giàu và đẹp của tiếng Việt, có ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt . - Bảng phụ C. Phương pháp : - Vấn đáp, thảo luận nhóm, nêu và giải quyết vấn đề, …. D. Tiến trình dạy học : 1. Ổn định :Kiểm tra sĩ số Lớp : 9a1 vắng:…………………………… p, kp . Lớp: 9a2 vắng:…………………………… p, kp 2. Bài cũ : - Kiểm tra vở soạn bài của HS 3. Bài mới: * Giới thiệu bài : Ở hai tiết tổng kết từ vựng trước chúng ta đã tiến hành tổng kết phần từ vựng ở lớp 6,7,8, TCT 50 ta tiến hành tổng kết từ vựng đã học ở lớp 9. * Bài học : Hoạt động của Gv & hs Nội dung bài dạy *HĐ 1: Hướng dẫn tổng I. Ôn tập lí thuyết : kết từ vựng : 1.Sự phát triển của từ vựng : - Gv lần lượt hướng dẫn * Cách phát triển từ vựng: HS ôn lại lí thuyết dựa - Phát triển nghĩa của từ vào những câu hỏi trong - Phát triển số lượng từ : sgk. + Tạo thêm từ ngữ + Mượn tiếng nước ngoài - Phát triển nghĩa của từ: (dưa) chuột; (con) chuộtbộ phận của máy tính. - Tăng số lượng từ ngữ: + Tạo từ ngữ mới: học tập, học hành, học sinh… + Mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài. 2.Từ mượn: - Khái niệm :.Từ mượn là những từ vay mượn của tiếng nước ngoài. 3. Từ Hán Việt: a.Từ Hán Việt là từ mượn của tiếng Hán nhưng được phát âm và dùng theo cách dùng của tiếng Việt. b. Chọn ý đúng: 4.Thuật ngữ và biệt ngữ xã hội: 4.1.Thuật ngữ a. Khái niệm : Là từ ngữ biểu thị khái niệm khoa học, công nghệ và thường được dùng trong các văn bản khoa học công nghệ. b. Tác dụng : Trong đời sống hiện nay thuật gnữ có vai trò hết sức quan trọng vì chúng ta đang sống trong đời sống khoa học, công nghệ phát triển mạnh và có ảnh hưởng lớn đến đời sống con người. Trình độ dân trí của con người cũng không ngừng được nâng cao… 4.2 Biệt ngữ xã hội - Khái niệm : Là những từ ngữ chỉ dùng trong một tầng lớp xã hội nhất định. 5.Trau dồi vốn từ: -Các hình thức trau dồi vốn từ: + Rèn luyện để nắm đầy đủ và chính xác nghĩa của từ và cách dùng từ là việc rất quan trong để trau dồi vốn từ. +Rèn luyện để biết thêm những từ chưa biết, làm tăng vốn từ là việc thường xuyên phải làm để tăng vốn từ..

(118) *HĐ 2: hướng dẫn luyện tập : - GV lần lượt hướng dẫn HS hoàn thnàh các bài tập trong sgk. II. Luyện tập : * BT MỤC II.2.Chọn ý đúng: c * BT MỤC II.3 Thảo luận: + Nhóm từ: săm ,lốp, ga, xăng, phanh…là những từ vay mượn đã được Việt hóa, nó được dùng như những từ thuần Việt: Bàn, ghế, núi, đồi, trâu ,bò… + Nhóm từ a-xít, ra- đi- ô, vi-ta- min…là những từ vay mượn chưa được Việt hóa.Nó khác tiếng Việt về cách cấu tạo và thường khó phát âm hơn từ thuần Việt. * BT MỤC III.2 Chọn đáp án c * BT MỤC IV.3 Một số từ ngữ là biệt ngữ xã hội: - Sinh viên, học sinh: Gạy, ngỗng, trúng tủ… - Giới kinh doanh: Vào cầu, sập tiệm, lên đời , bèo… Giới thanh niên: Nhìn đểu, cười đểu, đào mỏ, sành điệu.. * BT MỤC V.2 -Giải nghĩa: +Bách khoa toàn thư: Từ điển bách khoa, ghi đầy đủ kiến thức của các ngành. +Bảo hộ mậu dịch( chinh sách) => Bảo vệ sản xuất trong nước chống lại sự cạnh tranh của hàng hóa nước ngoài trên thị trường nước mình. +Dự thảo: Thảo ra để đưa thông qua(động từ); bản thảo để đứa thông qua( danh từ) +Đại sứ quán: Cơ quan đại diện chính thức và toàn diện của một nhà nước ở nước ngoài, do một đại sứ đặc mệnh toàn quyền đứng đầu. +Hậu duệ: Con cháu của người đã chết. +Khẩu khí: Khí phách của con người toát ra qua lời nói. +Môi sinh: Môi trường sống của sinh vật. * BT MỤC V.3-Chữa lỗi dùng từ: a- Từ dùng sai: Béo bổ. => Sửa lại: Béo bở. b-Từ dùng sai: Đạm bạc . => Sửa lại: Tệ bạc. c-Từ dùng sai: Tấp nập. => Sửa lại: Tới tấp III. Hướng dẫn tự học : Chỉ ra các từ mượn, từ Hán Việt, thuật ngữ xã hội. Giải thích vì sao lại được sử dụng ( hay không được sử dụng )trong văn bản đó .. * HĐ 3: Hướng dẫn tự học : - Gv hướng dẫn , HS chú ý lắng nghe . E.Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………….

(119)

(120) TUAÀN 11 TIEÁT 52. Ngày soạn :16/ 10 /2010 Ngaøy daïy :18/ 10/2010. Nghị luận trong văn bản tự sự. A. Mục tiêu cần đạt: - Mở rộng kiến thức về văn bản tự sự đã học . - Thấy được vai trò của nghị luận trong văn bản tự sự . - Biết cách sử dụng yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự . B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự . - Mục đích của việc sử dụng yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự . - Tác dụng của yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự . 2. Kó naêng : - Nghị luận trong khi làm văn tự sự. - Phân tích được yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự cụ thể. 3. Thái độ: - Có ý thức kết hợp sử dụng yếu tố nghị luận khi tạolập văn bản tự sự để tăng sức thuyết phục cho sự việc trình bày. C. Phöông phaùp : - Vấn đáp, thảo luận nhóm, nêu và giải quyết vấn đề, …. D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn định :Kiểm tra sĩ số:+ Lớp 9a1: + Lớp 9 a2 2. Bài cũ : Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự : a-Là tái hiện những ý nghĩ, cảm xúc. b-Tái hiện những diễn biến tâm trạng của nhân vật. c-Đó là biện pháp quan trọng để xây dựng nhân vật, làm cho nhân vật sinh động. d-Cả ab c đều đúng. Người ta có thể miêu tả nội tâm trực tiếp bằng cách nào? Kể lại tâm trạng của em sau khi để xảy ra môït chuyện có lỗi đối với bạn. - Kiểm tra vở soạn bài của HS 3. Bài mới: * Giới thiệu bài : Trong văn bản tự sự , ngoài việc sử dụng phương thức biểu đạt tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm thì chung ta vẫn có thể kết hợp thêm với phương thức biểu đạt nghị luận. Việc sử dụng kết hợp phương thức biểu đạt này có tác dụng ra so chúng ta cùng tìm hiểu . * Baøi hoïc : Hoạt động của gv & hs * HĐ 1: hướng dẫn tìm hiểu yếu tố nghị luận trong bài văn tự sự :. Noäi dung baøi daïy I-Tìm hiểu chung về yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự..

(121) -Gvgọi HS đọc lại 2 đoạn văn bản trong SGK. Gv chia lớp thành 2 nhóm, mỗi nhóm tìm hiểu một đoạn trích theo yeâu caàu: Xác định các câu, chữ thể hiện rõ tính chất nghị luận trong hai đoạn trích đã dẫn! Xác định những dấu hiệu và đặc điểm của nghị luận trong từng văn baûn?. Theo doõi laïi vaên baûn, nhaän xeùt veà hình thức của 2 văn bản? Từ đặc điểm về nội dung, hình thức trên và cách lập luận , ta hiểu theâm gì veà oâng giaùo? *Theo dõi lại đoạn b. Chỉ rõ lập luận của Kiều với Hoạn Thö?. Qua tìm hiểu, em hãy rút ra những. 1. Phaân tích vd :: * Đoạn A-Là những suy nghĩ nội tâm của nhân vật ông giaùo trong truyeän Laõo Haïc cuûa Nam Cao. Ñaây laø cuoäc đối thoại giữa ông giáo với chính mình, ông đang thuyết phục chính mình rằng : vợ mình không ác để “ chỉ buồn chứ không nỡ giận”. Trình tự suy nghĩ của ông giáo như sau: a-Nêu vấn đề: Nếu ta không cố tìm mà hiểu những người xung quanh thì rất dễ có ác cảm với người đó. b-Phát triển vấn đề: Vợ tôi không ác nhưng thị trở nên ích kỉ và tàn nhẫn vì thị đã quá khổ. Vì sao vậy? +Khi người ta đau chân thì chỉ nghĩ đến cái chân đau. ( chỉ nghĩ đến nỗi đau của bản thân-quy luật của tự nhieân). +Khi người ta đã quá khổ thì người ta không còn nghĩ tới ai được nữa.( quy luật của tự nhiên) +Cái bản tính tốt của người ta bị những nỗi lo lắng, buồn đau, ích kỉ che lấp mất.( quan hệ giữa bản chất và hiện tượng) c-Kết thúc vấn đề: Khi đã tự thuyết phục mình, ông giáo “chỉ buồn chứ không nỡ giận”. *Về hình thức: Đoạn văn có nhiều từ, câu có tính chất nghị luận: Nếu… thì; vì thế… cho nên; sở dĩ… là vì… Các câu được trích đều là câu khẳng định, ý khúc chiết. Đặc điểm trên và cách lập luận phù hợp với tính cách của ông giáo, người có học thức, biết nhìn đời, nhìn người, biết đồng cảm sẻ chia… Đoạn B: Cuộc đối thoại giữa Kiều với Hoạn Thư được diễn ra dưới hình thức nghị luận phù hợp với một phiên toøa. Trong phieân toøa naøy, Kieàu laø quan toøa buoäc toäi coøn Hoạn Thư là bị cáo . Mỗi bên đều có lập luận của mình. -Lập luận của Kiều thể hiện ở mấy câu đầu. Sau câu chào mỉa mai là lời đay nghiến… -Lập luận của Hoạn Thư sau cơn hồn lạc phách xiêu: . Tôi là đàn bà nên ghen tuông là chuyện thường tình. . Tôi đã đối xử tốt với cô khi ở gác viết kinh; khi cô trốn khoûi nhaø, toâi cuõng chaúng ñuoåi theo. . Tôi với cô đều trong cảnh chồng chung, chắc gì ai nhường cho ai. . Dù sao tôi cũng trót gây đau khổ cho cô nên bây giờ mong coâ.

(122) daáu hieäu vaø ñaëc ñieåm cuûa laäp luaän trong moät vaên baûn? khoan dung, rộng lượng với tôi… Gvgọi một em đọc lại ghi nhớ của 2.Ghi nhớ: SGK. SGK. * HĐ 2: Hướng dẫn luyện tập : II-Luyeän taäp: -GV neâu yeâu caàu phaàn luyeän taäp, GV hướng dẫn HS dựa vào những cách lập luận của hướng dẫn HS thực hiện. nhân vật trong phần tìm hiểu bài để thực hành nói và viết. *HĐ3: Hướng dẫn tự học : III.Hướng dẫn về nhà : -GV hướng dẫn tự học, HS lắng - Phaân tích vai troø cuûa yeáu toá mieâu taû, nghò luaän trong nghe đoạn vaên cuï theå . E.Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………….

(123) TUAÀN 11. Ngày soạn :17/10/2010 Ngaøy daïy :19/10/2010. Tổng kết từ vựng. TIEÁT 53. (Từ tượng thanh , tượng hình, một số biện pháp tu từ từ vựng) A. Mục tiêu cần đạt: - Tiếp tục hệ thống hoá kiến thức về từ vựng và một số biện pháp tu từ từ vựng. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Các khái niệm từ tượng thanh, từ tượng hình; phép tu từ so sánh, ẩn dụ, nhân hoá, hoán dụ, nói qua, nói giảm, nói tránh, điệp ngữ, chơi chữ. 2. Kó naêng : - Nhận diện từ tượng hình, từ tượng thanh. Phân tích giá trị của các từ tượng hình, từ tượng thanh trong vaên baûn . Nhận diện các phép tu từ so sánh, ẩn dụ, nhân hoá, hoán dụ, nói quá, nói giảm, nói tránh, điệp ngữ, chơi chữ trong văn bản . Phân tích tác dụng của các biện pháp tu từ trong văn bản cụ thể . 3. Thái độ: - Tự hào về sự giàu đẹp của tiếng Việt và có ý thức giữ gìn sự giàu đẹp của tiếng Việt C. Phương pháp : Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề,.... D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn định : Kiểm tra sĩ số:+ Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : Nêu các cách trau dồi vốn từ? Sửa lỗi dùng từ trong câu sau : VD : Coâ giaùo toång quaùt yù kieán cuûa hoïc sinh roài coâ ñöa ra keát luaän cuûa mình.  Dùng sai từ: Tổng quát.  Nên sửa: Tổng hợp. 3. Bài mới: * Giới thiệu bài : Ở những tiết tổng kết từ vựng trước ta đã tổng kết về một số kiến thức về từ vựng học từ lớp 6,7,8,9 và TCT này chúng ta tiếp tục tổng kết từ vựng đạ học như từ tượng thanh, từ tượng hình và các biện pháp tu từ từ vựng trong suốt chương trình THCS đã học .. * Baøi hoïc : Hoạt động của gv & hs * HĐ 1:Hướng dẫn ôn tập veà lí thuyeát : * Hướng dẫn ôn tập về từ tượng thanh : -GV yêu cầu HS trao đổi, thảo luận để trả lời các câu hỏi trong SGK theo trình tự. Noäi dung baøi daïy I- OÂn lí thuyeát : 1.Từ tượng thanh và từ tượng hình: -Từ tượng thanh là từ mô phỏng âm thanh của tự nhiên, của con ngưởi. -Từ tượng hình là từ gợi tả hình ảnh , dáng vẻ, trạng thái của sự vaät. -Vận dụng: Các từ tượng hình: lốm đốm, lê thê, loáng thoáng, lồ.

(124) các kiến thức. -GV theo dõi phần trả lời của các em để nhận xét, bổ sung (neáu caàn). * Hướng dẫn ôn tập về moat số phép tutừ từ vựng : -GV hướng dẫn các em phaân tích taùc duïng cuûa moät số phép tu từ từ vựng.. * HĐ 2: Hướng dẫn luyện taäp : HS vận dụng kiến thức đã học về các phép tu từ để phaân tích neùt ngheä thuaät độc đáo trong một số câu thơ đã cho. GV chaám baøi moät soá em, neáu ñieåm cao thì ghi vaøo coät ñieåm mieäng. lộ.=> Mô tả hình ảnh đám mây một cách cụ thể và sinh động. 2.Một số phép tu từ từ vựng: -Khaùi nieäm: So saùnh , aån duï, nhaân hoùa, noùi quaù, noùi giaûm noùi tránh, điệp ngữ, chơi chữ. -Phaân tích taùc duïng: a-Duøng pheùp aån duï: +Từ hoa và cánh : chỉ Thúy Kiều và cuộc đời của nàng. +Từ cây và lá :chỉ gia đình của nàng và cuộc sống của họ.  Thúy Kiều bán mình để cứu gia đình. b-Duøng pheùp so saùnh: +So sánh tiếng đàn của Thúy Kiều với các âm thanh của tự nhiên để nhấn mạnh nó hay như do trời sinh ra, không còn gì để bàn cãi. c-Duøng pheùp noùi quaù: + Cái đẹp của tự nhiên tưởng đã hoàn mĩ nhưng vẫn thua cái đẹp cuûa Thuùy Kieàu. +Cái tài của Kiều cũng chỉ có vài người trong thiên hạ.  Cách giới thiệu của tác giả đầy ấn tượng: Kiều là người tài sắc vẹn toàn. d-Duøng pheùp noùi quaù: +Kiều và Thúc Sinh tuy cùng ở trong ngôi nhà Hoạn Thư, gần nhau trong gang tấc nhưng giờ đây hai người cách trở gấp mười quan san.  Tác giả cực tả sự xa cách giữa thân phận, cảnh ngộ của Kiều và Thúc Sinh: chủ nhà và con ở. e-Dùng phép chơi chữ: +Taøi cuûa Kieàu laø cuûa hieám, tai öông maø Kieàu gaëp phaûi cuõng không phải là ít. Thế nhưng oái oăm thay cái “tài” của Kiều mà cuõng neân “ tai” neân “toäi”. II-Luyeän taäp: a- Phép điệp ngữ (còn) và dùng từ đa nghĩa (say sưa). Say sưa vừa được hiểu là chàng trai vì uống nhiều rượu mà say, vừa được hiểu là chàng trai say đắm vì tình. Nhờ cách nói đó mà chàng trai đã thể hiện được tình cảm của mình một cách mạnh mẽ mà kín đáo. b- Phép nói quá được dùng để nói về sự lớn mạnh và khí thế của nghóa quaân Lam Sôn. c- Phép so sánh dùng để miêu tả một cách sắc nét và sinh động âm thanh của tiếng suối, cảnh rừng dưới đêm trăng. d- Phép nhân hóa đã biến ánh trăng thành người bạn tri âm tri kỉ; làm cho thiên nhiên trong bài thơ trở nên sinh động hơn, có hồn hơn và gắn bó với con người hơn. Phép ẩn dụ trong câu thứ hai chỉ em bé trên lưng mẹ. Nó biểu thị.

(125) *HĐ3: Hướng dẫn tự học : -GV hướng dẫn tự học, HS laéng nghe. rõ tình cảm của đứa con với người mẹ, đó là nguồn sống, nguồn nuôi dưỡng niềm tin của mẹ vào ngày mai. III. Hướng dẫn tự học : - Tập viết đoạn văn có sử dụng từ tượng thah, từ tượng hình . - tập viết đoạn văn có sử dụng một số biện pháp tu từ : sánh, ẩn dụ, nhân hoá, hoán dụ, nói quá, nói giảm, nói tránh, điệp ngữ, chơi chữ.. E.Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………….

(126) TUAÀN 11. TIEÁT 54. Ngày soạn :17/10/2010 Ngaøy daïy :19/10/2010. Tập làm thơ tám chữ.. A. Mục tiêu cần đạt: - Nhận diện thể thơ tám chữ qua các đoạn văn và bước đầu biết cách làm thơ tám chữ. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Đặc điểm của thể thơ tám chữ . 2. Kó naêng : - Nhận diện thơ tám chữ. - Tạo đối, vần, nhịp khi làm thơ tám chữ. 3. Thái độ: - Theâm yeâu thích thô, coâng vieäc laøm thô,… C. Phöông phaùp : - Vấn đáp, thảo luận nhóm, nêu và giải quyết vấn đề, …. D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn định :: Kiểm tra sĩ số:+ Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Baøi cuõ :. 3.Bài mới: * Giới thiệu bài : Có người ta nhận xét rằng thơ là nhịp điệu của tâm hồn, là phút thăng hoa của con người được diễn đạt lại bằng ngôn ngữ, có vần và có nhịp. Từ xưa đến nay, nhân loại đã để lại bao bài tjhơ hay, mỗi bài, các tác giả lựa chọn một thể thơ riêng để sáng ghi lại giây phút thăng hoa của mình . Và một trong những thể thê đó là thơ tám chữ. * Baøi hoïc : Hoat động của Gv & hs * HĐ 1 : Hướng dẫn tìm hieåu ñaëc ñieåm cuûa theå thô tám chữ : -Gv gọi 3 em đọc ba đoạn thơ trong Sgk. Lưu ý đọc đúng nhịp, đúng dấu câu. Nhận xét về số chữ ở mỗi dòng trong các đoạn thơ treân? Tìm những chữ có chức năng gieo vần ở mỗi đoạn? Nhaän xeùt veà caùch gieo vaàn. Noäi dung baøi daïy I. Tìm hieåu chung : 1.Nhận diện thể thơ tám chữ: 1-Ví duï:  Đoạn a: Gieo vần chân liên tiếp, chuyển đổi theo từng cặp: Tan-ngàn; mới-gội; bừng- rừng; gắt-mật.  Đoạn b: Gieo vần như đoạn a: Về-nghe; hoïc-nhoïc; baø-xa.  Đoạnc: Gieo vần chân nhưng lại gián cách: Ngát-hát; non-son; đứng-dựng; tiên nhiên. * Ngắt nhịp đa dạng ,linh hoạt:.

(127) và cách ngắt nhịp ở mỗi đoạn thô? Qua tìm hieåu, em haõy cho biết những đặc điểm của thể thơ tám chữ? -GV gọi 1 em đọc lại ghi nhớ cuûa SGK. * HĐ 2:Hướng dẫn nhận diện thể thơ tám chữ : -GV yeâu caàu HS theo doõi vaøo các đoạn luyện tập điền từ để thực hiện theo SGK.. -HS đọc kĩ đoạn thơ của Huy Caän, chæ ra choã sai vaø tìm cách sửa. * HĐ3:Hướng dẫn luyện taäp:. -GV nêu yêu cầu, HS thực hieän.. GV nhaéc laïi yeâu caàu baøi taäp 3 . Các nhóm cử đại diện trình baøy.. *HĐ3: Hướng dẫn tự học : -GV hướng dẫn tự học, HS laéng nghe. + Nào đâu/ những đêm vàng/ bên bờ suối Ta say mồi/ đứng uống/ ánh trăng tan + Meï cuøng cha/ coâng taùc baän/ khoâng veà Cháu ở cùng bà/ bà bảo/ cháu nghe. 2-Ghi nhớ: SGK. II-Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ. Số 1: Điền từ vào đoạn trích “Tháp đổ”. …ca haùt; …ngaøy qua;…baùt ngaùt;…muoân hoa. Số 2: Thứ tự các từ điền ở đoạn trích bài” Vội vàng”: cũng mất; tuần hoàn; đất trời. Số 3: Đoạn thơ của Huy Cận chép sai từ “rộn rã” ở câu thứ ba. Aâm tieát cuoái cuûa caâu thô naøy phaûi mang thanh baèng vaø hieäp vaàn vớiø chữ gương ở cuối câu thơ trên. Đoạn thơ được chép đúng khi ta thay từ “rộn rã” bằng từ “vào trường”. III-Thực hành làm thơ tám chữ: Số 1: Tìm từ thích hợp để điền vào chỗ trống. Câu 3: …vườn… Caâu 4:...qua… Số 2: Yêu cầu câu thơ phải đủ tám chữ. Chữ cuối phải có âm “ương” hoạc”a” và mang thanh bằng. -Gợi ý: + Bóng ai kia thấp thoáng giữa màn sương. + Thoang thoảng hương bay dịu ngọt quanh ta. Số 3: HS trao đổi nhóm về sản phẩm đã làm ở nhà, chọn bài và cử đại diện nhóm trình bày trước lớp. Cả lớp theo dõi, cùng nhận xét và bình điểm giữa các nhóm(theo gợi ý cùa SGK-T151). III. Hướng dẫn tự học : - Sưu tầm một số bài thơ tám chữ . - Tập làm thơ tám chữ không giới hạn về số câu về trường lớp, baïn beø. -Soạn bài: Dàn ý của đề bài kt Tlv và ôn tập phần truyện trung đại. E.Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(128) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………. TUAÀN 11 TIEÁT 55.. Ngày soạn :19/10/2010 Ngaøy daïy :21/10/2010. Traû baøi Taäp laøm vaên soá 2 Baøi kieåm tra Vaên. A.Mục tiêu cần đạt: -Nhằm ôn lại những kiến thức và phương pháp làm bài văn tự sự kết hợp với miêu tả cho HS. Giúp các em nhận ra chỗ mạnh, chỗ yếu của mình khi viết loại bài này. -Củng cố lại nhận thức về các truyện trung đại đã học từ giá trị nội dung tư tưởng đến hình thức thể loại, bố cục, lối kể chuyện cho HS. Các em nhận rõ được những ưu - khuyết điểm trong bài làm của mình để có ý thức sửa chữa, khắc phục sau khi tham khảo đáp án của GV.. - Rèn luyện các kĩ năng dùng từ, đặt câu, diễn đạt, tìm hiểu đề, lập dàn bài… B.Chuaån bò: - GV chaám baøi, nhaän xeùt öu khuyeát ñieåm cuï theå trong baøi laøm cuûa HS, giuùp HS ruùt kinh nghieäm cho caùc baøi laøm tieáp theo. - HS ôn kiến thức và phương pháp làm văn tự sự kết hợp với miêu tả. C.Tiến trình lên lớp: 1.Oån định:: Kiểm tra sĩ số:+ Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2.Bài cũ: Kết hợp trong bài mới. 3.Bài mới: GV nêu yêu cầu tiết trả bài. A. Baøi kieåm tra Vaên : 1 Gv thông qua đáp án: Đề và đáp án xem TCT 49 B. Baøi kieåm tra Taäp laøm vaên : I-Đề bài: Xem giáo án tiết 34,35. 1-Xác định đề: -Thể loại: Tự sự kết hợp với miêu tả. -Nội dung: Viết thư , kể lại buổi thăm trường sau hai mươi năm cho một người bạn học ngày xöa. 2.Daøn yù: Xem giaùo aùn tieát 34, 35. 3. Nhaän xeùt öu- khuyeát ñieåm : - Gv nhaän xeùt öu- khuyeát ñieåm- hs chuù y ùlaéng nghe HS hai lớp nắm tương đối yêu cầu của đề. Các em biết làm bài dưới hình thức là một bức thư. -Một số em có khả năng hình dung khá sinh động về ngôi trường.

(129) mình hoïc xöa kia sau hai möôi naêm. -Những cảm nhận về trường khá sâu sắc (sự thay đối bên ngoài của trường, các thầy cô giáo cuõ…) -Cách bộc lộ tình cảm của mình với trường khá sinh động mà vẫn chân tình, có sức thuyết phục người khác chưa có điều kiện trở lại thăm trường cũng phải sắp xếp công việc để về thăm… -Một số bài, hình thức bài văn đáng khen. Chính tả, ngữ pháp khá chuẩn. Tình cảm với bạn bè bộc lộ tự nhiên, chân thành. +Khá nhiều em còn sa vào miêu tả nên yếu tố tự sự còn mờ nhạt. +Một số còn chú ý đến việc hỏi han sức khoẻ bạn bè mà quên một số yêu cầu chính của bài vaên. +Một số khác, trình tự ý sắp xếp chưa hợp lí. +Vẫn còn một số HS viết chữ xấu, cẩu thả, sai chính tả và ngữ pháp. +Nhiều em, cách sử dụng từ ngữ chưa phù hợp với lứa tuổi. ( lúc đó đã khoảng 35,36 tuổi) 4. Hướng dẫn sửa lỗi sai : Phaàn sai +Qua ba đoạn trích: Chị em Thuý Kiều, Kiều ở lầu Ngöng Bích; Thuyù Kieàu baùo ân, báo oán. Tác giả đã dùng hình ảnh ước lệ, lối vaên nheï nhaøng laøm taêng thêm vẻ đẹp của Kiều… +Mở đầu bài thơ, tác giả mieâu taû:”Ngaøy xuaân con eùn đưa thoi”, một sự việc quen thuoäc maø hình nhö muøa xuân nào và cũng tới mùa xuaân laø coù caûnh eùn ñöa thoi.. Nguyeân nhaân sai -Sử dụng dấu câu chưa hợp lí. -YÙ nhaän xeùt chöa chính xaùc (caû theå loại và kiến thức theo yeâu caàu cuûa đề) -Caùch vieát chöa coù sức thuyết phục, chưa chọn lọc từ ngữ. -Diễn đạt ý hạn cheá.. Hướng dẫn sửa lại -Qua ba đoạn trích: Chị em Thuý Kiều; Kiều ở lầu Ngưng Bích; Thuý Kiều báo ân báo oán, tác giả Nguyễn Du đã thể hiện tài tình nghệ thuật tả người của mình. Ở đoạn trích Chị em Thuý Kiều, ông dùng bút pháp ước lệ tượng trưng và thủ pháp đòn bẩy… -Mở đầu đoạn trích, tác giả viết: “Ngaøy xuaân con eùn ñöa thoi”.Thaùng ba, tiết trời cuối cùng của mùa xuân, những cánh chim én vẫn rộn ràng bay lượn như thoi đưa giữa bầu trời trong saùng…. 4. Đọc bài đạt điểm cao: - Baøi cuûa Hieáu (9a2),Taâm (9a1) 5.Keát quaû baøi laøm : Ñieåm Lớp. Ñieåm 0,1,2. Ñieåm >5. Ñieåm <5. 9a1 9aa2 4-Hướng dẫn tự học : -Soạn bài Bếp lửa ; Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ E.Ruùt kinh nghieäm :. Ghi chuù.

(130) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………… TUAÀN 12. Tieát 56 -57. Ngày soạn :23/10/2010 Ngaøy daïy :25/10/2010. Bếp lửa. Baèng Vieät. Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ ( Hướng dẫn đọc thêm ). Nguyeãn Khoa Ñieàm. A. Mục tiêu cần đạt: 1.- Hiểu được bài thơ gợi nhớ những kỉ niệm về tình bà cháu đồng thời thể hiện tình cảm chân thành của người cháu đối bà. - Thấy được sự sáng tạo của nhà thơ trong việc sử dụng hình ảnh khơi gợi liên tưởng, kết hợp giữa với miêu tả, tự sự, bình luận với biểu cảm một cách nhuần nhuyễn. - Thấy được sự phong phú của thể thơ tự do. 2. Hiểu, cảm nhận được giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ Khúc hát ru những em bé lớn leân treân löng meï. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : 1. Nhữg hiểu biết bước đầu về tác giả bằngb Việt và hoàn cảnh ra đời của bài thơ. - Những xúc cảm chân thành của tác giả và hình ảnh người bà giàu tình yêu thương, giàu đức hi sinh . - Việc sử dụng kết hợp các yếu tố tự sự, miêu tả, bình luận và biểu cảm trong tac 1pha63n trữ tình. 2- Hiểu - Tác giả Nguyễn Khoa Điềm và hoàn cảnh ra đời của bài thơ. - Tình cảm bà mẹ Tà-ôi dành cho con gắn chặt với tình yêu quê hương đất nước và niềm tin vào sự tất thắng của cách mạng. - Nghệ thuật ẩn dụ phóng đại, hình ảnh thơ mang tính biểu tượng, âm hưởng của những khúc hát ru thieát tha, trìu meán. 2. Kó naêng : 1. Nhận diện, phân tích được các yếu tố miêu tả tự sự, bình luận và biểu cảm trong bài thơ. - Liên hệ để thấy được nỗi nhớ về người bà trong hoàn cảnh tác giả đang ở xa Tổ quốc có mối liên hệ chặt chẽ với những tình cảm với quê hương, đất nước 2. Nhận diện các yếu tố ngôn ngữ, hình ảnh mang mầu săc dân gian trong bài thơ. - Phân tích được mạch cãmusc trữ tình trong bài thơ qua những khúc hát của bà mẹ, của tắc giả. 3. Thái độ: - Biết yêu thương, kính trọng những người thân, yêu quê hương, đất nước. C. Phöông phaùp: - Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình..

(131) D.Tiến trình hoạt động: 1-Oån định:: Kiểm tra sĩ số:+ Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2-Baøi cuõ: Câu 1Cảm hứng chủ đạo của tác phẩm Đoàn thuyền đánh cá là gì? A-Cảm hứng về lao động . C-Cảm hứng về chiến tranh. B-Cảm hứng về thiên nhiên. D-Cả Avà B đều đúng. * Caâu 2 Noäi dung caùc “caâu haùt” trong baøi thô coù yù nghóa nhö theá naøo? A-Biểu hiện sức sống căng tràn của thiên nhiên. B-Biểu hiện niềm vui, sự phấn chấn của người lao động. * C-Thể hiện sức mạnh vô địch của con người. D-Thể hiện sự bao la, hùng vĩ của biển cả. 3-Bài mới: * Giới thiệu bài :Tình yêu quê hương, đất nước là tình cảm đẹp trong lòng mỗi con người Việt Nam. Tình cảm đó lại được thổi bùng lên khi xa quê hương, đất nước. Đối với Bằng Việt, khi nhớ về quê hương là nhớ về tình bà cháu, một tình cảm quen thuộc và thấm thía với tất cả mọi người. Vậy tình cảm đó được thể hiện thể nào trong bài thơ “Bếp lửa”, chúng ta cùng tìm hiểu trong tiết học hôm nay. * Baøi hoïc : Hoạt động của GV và HS A.HƯỚNG DẪN PHÂN TÍCH BAØI “ BẾP LỬA”: * HĐ 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung : - Gv yêu cầu hs đọc phần chú thích (*)  Trình bày những nét chính về tác giả Bằng Việt ?  Bài thơ này được sáng tác trong hoàn cảnh nào?. Noäi dung baøi hoïc A. BAØI THƠ “BẾP LỬA :” I. Giới thiệu chung : 1. Taùc giaû : sgk 2. Taùc phaåm : -Hoàn cảnh ra đời : Sgk. -> Khi taùc giaû ñang sinh soáng vaø hoïc taäp xa queâ hương, gia đình(U-crai-na – Xứ sở băng tuyết, lạnh giá với cuộc sống hiện đại.) Trong hoàn cảnh ấy nhà thơ trẻ nhớ tới hơi ấm của bếp lửa cùng hơi ấm của tình gia ñình…. Xác định thể loại của bài thơ và các phương thức biểu đạt chính được sử dụng? Em hiểu gì về xuấât xứ của văn bản ?  Bài thơ được sáng tác theo thể thơ nào ?Tác dụng của thể thơ ttrong việc biểu đạt? => Phù hợp giọng điệu, cảm xúc, suy ngẫm Kể tên một vài bài có cùng thể thơ mà em đã hoïc?. - Xuất xứ : Sgk. - Thể thơ : Tám chữ II. Đọc – hiểu văn bản : 1.Đọc và tìm hiểu chú thích : 2. Tìm hieåu vaên baûn :.

(132) * H Đ 2:Hướng dẫn đọc hiểu vaên baûn: - GV hướng dẫn HS đọc – GV đọc mẫu; gọi HS đọc và nhận xét. Bài thơ là lời của nhân vật nào? Noùi veà ai vaø noùi veà ñieàu gì? GV: Bài thơ là lời của người cháu nói về bà, về hình ảnh bếp lửa, từ đó gợi ra những kỉ niệm tuổi thô soáng beân baø taùm naêm roøng với những lo toan, chăm sóc, vất vaû vaø tình yeâu thöông trìu meán maø bà dánh cho cháu. Từ kỉ niệm, đứa cháu nay đã trưởng thành suy gẫm về cuộc đời bà và thấu hieåu leõ soáng cao quyù maø giaûn dò. Cuối cùng, cháu muốn gửi niềm nhớ mong về bà.  Dựa vào mạch cảm xúc, em thấy. baøi thô coù theå chia boá cuïc thaønh mấy phần lớn? Hãy nêu ý chính cuûa moãi phaàn? GV: Coù theå chia boá cuïc baøi thô làm 2 phần lớn: - Phần 1: (5khổ thơ đầu) : Hồi tưởng của người cháu. Những kỉ niệm về người bà gắn với hình ảnh bếp lửa. - Phaàn 2: (2khoå thô cuoái ): Caûm nghĩ của cháu về cuộc đời bà và nỗi nhớ thương tha thiết. HS: Đọc lại 5 khổ thơ đầu.  Người cháu nhớ về bà trong hoàn cảnh nào? Tại sao mạch hồi tưởng về bà lại bắt đầu bằng hình ảnh bếp lửa?  Mở đầu bài thơ tác giả sử dụng điệp ngữ “ Một bếp lửa” có ý nghóa gì?  Em coù nhaän xeùt gì veà hình aûnh “Một bếp lửa chờn vờn sương sớm. Một bếp lửa ấp iu nồng đượm” ?. 2.1. Boá cuïc : 2 phaàn. 2.2 Phương thức biểu đạt: Tự sự , miêu tả, nghò luaän. 2.3.Đại ý: Kỉ niệm đầy xúc động về người bà và tình bà cháu , đồng hời thể hiện niềm biết ơn, kính trọng của người cháu đối với bà và cũng là tình yêu quê hương, đất nước. 2.4 Phaân tích : a) Hồi tưởng về bà và tình baø chaùu - Một bếp lửa chờn vờn sương sớm Một bếp lửa ấp iu nồng đượm  Điệp ngữ, từ láy gợi cảm.  Hình ảnh bếp lửa gần gũi, quen thuoäc, aám aùp. - Năm ấy ……………đói mòn đói mỏi Bố đi đánh xe, …………… ..Meï cuøng cha ……………….khoâng veà Cháu ở cùng bà baûo…………………… Baø daïy chaùu laøm, baø chaêm chaùu hoïc. HS: Hình ảnh vừa rất thực, vừa Nhóm bếp lửa nghĩ thương rất gợi cảm. Trong hồi tưởng của cháu, những bà khó nhọc kæ nieäm naøo veà baø vaø tình baø Tu huù keâu…………………….

(133) cháu đã được gợi lại?  Qua những câu thơ trên em có nhận xét gì về những năm tháng tuổi thơ với những kỉ niệm về bà của người cháu?. -> Động từ gợi cảm.  Kæ nieäm tuoåi thô nhieàu gian khoå, thieáu thoán, nhoïc nhằn: nạn đói, nạn đốt phaù laøng cuûa giaëc, meï  Điều gì trong lòng người cháu và cha đi công tác, cháu cùng xuất hiện với bếp lửa nồng sống trong tình yêu thương, đượm? đùm bọc, cưu mang, dạy HS: Đó là tình cảm “Cháu thương bảo của bà. baø”  Caâu thô naøo noùi leân tình caûm - Chaùu thöông baø…………… đó? GV bình: Thöông baø vì baø vaát vaû, naéng möa khó nhọc. Cả bài thơ có hai chữ - Nhóm bếp lửa nghĩ thương “thương” tác giả đã dành trọn để bà khó nhọc. “thöông baø” vì noãi vaát vaû, khoù nhọc của bà trở thành nỗi day -> Động từ gợi cảm dứt khôn nguôi trong lòng người  Tình yêu thương bà tha cháu( có tới 2 lần tác giả nhắc thiết. đến “ đời bà biết mấy nắng -Một ngọn lửa lòng bà möa” ) luoân uû saün  Tại sao kỉ niệm về bà và những Một ngọn lửa chứa niềm naêm thaùng tuoåi thô laïi gaén lieàn tin dai daúng với bếp lửa?  Hình ảnh biểu tượng HS: Suy ngẫm khổ thơ thứ 5.  Trong khổ thơ thứ 5, tại sao tác  Tình bà như ngọn lửa giả dùng từ “ngọn lửa” mà không thắp sáng niềm tin cho dùng từ “bếp lửa” ?Điều đó có cháu. yù nghóa gì?  Kết hợp nhuần nhuyễn GV bình giaûng: Trong baøi thô coù 7 giữa tự sự, miêu tả, biểu lần nhà thơ trực tiếp nói đến caûm vaø nghò luaän . “bếp lửa”, riêng ở cuối khổ 5 tác giả không nói là”bếp lửa” mà  Những kỉ niệm tuổi thơ ấm áp tình gọi là “ngọn lửa”. Sự chuyển hóa baø chaùu cuûa taùc giaû noùi rieâng, cuûa hình ảnh thơ thể hiện ý nghĩa: Từ những người bà,người mẹ nói chung. hình ảnh bếp lửa thân quen, người TIEÁT 2 cháu liên tưởng tới ngọn lửa vô b. Suy ngaãm veà baø vaø hình – đó chính là tình bà nồng đượm, ấp ủ, sưởi ấm lòng cháu hình ảnh bếp lửa qua bao năm tháng của cuộc - Lận đận……………nắng mưa đời.Bà như ngọn lửa thắp sáng niền tin cho cháu, một niền tin bất Mấy chục năm rồi, đến tận bây giờ dieät.  Phân tích cái hay trong sự kết hợp giữa các yếu Bà ………………………………..daäy tố biểu đạt mà tác giả đã sự dụng ? sớm TIEÁT 2 HS: Đọc 2 khổ thơ cuối. Nhóm bếp lửa ấp iu nồng Những câu thơ nào thể hiện sự.

(134) suy ngẫm về bà và bếp lửa của người cháu?  Tác giả mở đầu sự suy ngẫm về cuộc đời bà bằng cảm xúc gì? GV: Những suy ngẫm về cuộc đời bà được lồng trong cảm xúc thương nhớ. Mặc dù vắng đi chữ “thương” mà đọc câu thơ ta vẫn cảm thấy tình thöông baø noãi leân treân doøng cảm xúc và sự suy ngẫm. Thời gian có thể trôi, mọi sự có thể biến đổi, duy nhất có sự bất biến đó là tình bà ấm áp…  So sánh khổ thơ đầu và khổ htơ thứ 6 và chỉ ra câui thơ nào được láy lại? Điều đó có ý nghĩa gì? HS: “ Nhoùm beáp…………noàng đượm” -> Tình bà trước sau vẫn trọn veïn moät nieàm yeâu thöông… Tại sao khi nhắc đến bếp lửa là người cháu nhớ đến bà và ngược laïi? GV: Hình ảnh bà luôn gắn với hình ảnh bếp lửa. Trong bài thơ, có tới mười lân tác giả nhắc tới bếp lửa và hiện diện cùng bếp lửa là hình ảnh của bà, người phụ nữ Việt Nam tảo tần, nhẫn nại và đầy yêu thương. Bếp lửa là tình bà ấm nóng, bếp lửa là tay bà chăm chút. Bếp lửa gắn với những khó khăn, gian khổ đời bà. Ngaøy ngaøy baø nhoùm beáp leân cũng là nhóm lên niềm vui, sự soáng, nieàm yeâu thöông chi chuùt daønh cho con chaùu vaø cho moïi người. Do vậy mà hình ảnh bếp lửa mới trở nên diệu kì và thiêng liêng đến vậy. Taïi sao taùc giaû goïi ñaây laø ñieàu “kì lạ” và “thiêng liêng” ? Những gì “kì laï” “thieâng lieâng”? GV: Theo cuù phaùp caâu thì “beáp lửa” là điều “kì lạ” “thiêng liêng”. ( “ Oâi kì laï…………..) Nhöng theo maïch ý nghĩa thì người đọc có thể hiểu: Coù nhieàu ñieàu “kì laï” “thieâng lieâng”, nhaát laø tình yeâu queâ höông,. đượm Nhoùm nieàm yeâu thöông……………………… Nhoùm noài xoâi gaïo………………………………… Nhóm dậy cả những tâm tình tuoåi nhoû Oâi kì laï vaø thieâng lieâng – bếp lửa! …Sớm mai này bà nhóm beáp leân chöa?...  Điệp ngữ  Baø nhoùm leân nieàm yeâu thương, niềm vui sưởi ấm, san seû daønh cho con chaùu và cho mọi người. Hảnh bếp lửa bình dị mà thân thuoäc, dieäu kì, thieâng lieâng.  Ngọn lửa trong lòng bà là ngọn lửa của sức soáng, loøng yeâu thöông vaø nieàm tin, baø khoâng chæ laø người nhóm lửa, giữ lửa mà còn là người truyền lửa – ngọn lửa của sự soáng, nieàm tin cho caùc theá heä noái tieáp.. -> Kết hợp nhuần nhuyễn giữa tự sự, miêu tả, biểu caûm vaø nghò luaän . => Truyeàn thoáng nghóa.

(135) xứ sở lại bắt đầu từ sự gắn bó với những gì đơn sơ, bình dị, gần gũi nhất. Bếp lửa là hình ảnh quê hương ta đó; bà cũng là quê höông. Tình baø chaùu noàng thaém nhö bếp lửa quê hương. Mặt khác cũng có thể hiểu: Những kỉ niệm cuûa tuoåi thô cuõng laø ñieàu “kì laï và thiêng liêng” vì nó có sức soi sáng và dẫn dắt ta đi đúng hướng trong cuộc đời, sưởi ấm lòng ta lúc giá lạnh, nâng đỡ khi ta gặp khoù khaên, gian khoå…  Phân tích cái hay trong sự kết hợp giữa các yếu tố biểu đạt mà tác giả đã sự dụng ?  Hai khổ thơ cuối có thể gợi cho em nhớ tới câu ca dao nào nói về nỗi nhớ quê nhà của người đi xa? HS: “ Anh đi anh nhớ quê nhaø………” *Hướng dẫn tổng kết  Theo em, thaønh coâng veà ngheä thuaät cuûa taùc phaåm naøy laø gì? Qua đó, nội dung mà tác phẩm muốn nhắn gửi tới chúng ta là gì? * Hướng dẫn luyện tập: HS: Đọc phần luyện tập  Em hãy viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em về hình ảnh bếp lửa trong baøi? *H Đ 3: Hướng dận tự học : _ Gv hướng dẫn, HS chu1 ý lắng nghe. B. GV HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM: - Khi tìm hieåu VB caàn chuù yù phaûi đọc kĩ phần chú thích * để nắm chắc những hiểu biết cơ bản về tác giả, tác phẩm(hoàn cảnh saùng taùc baøi thô, theå thô) - Đọc diễn cảm bài thơ để bước đầu cảm nhận về giá trị nội dung vaø ngheä thuaät baøi thô. - Trả lời các câu hỏi phần đọc – hieåu VB. Chuù yù phaân tích Hình aûnh người mẹ Tà-ôi và mối quan hệ giữa công việc mẹ đang làm với tình cảm, ước mong của mẹ qua. tình của cháu đối với bà với quê hương, đất nước.. 3.Toång keát * Ghi nhớ (SGK/146) 4. Luyeän taäp Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em về hình ảnh bếp lửa trong baøi. (HS tự bộc lộ.). III. Hướng dẫn tự học: -Trình baøy nhaän xeùt veá gioïng ñieäu cuûa baøi b Khuùc haùt ru những em bé lớn trên lưng meï. B. ĐỌC THÊM BAØI: “KHÚC HÁT RU NHỮNG EM BÉ LỚN TRÊN LƯNG MẸ” (Nguyeãn Khoa Ñieàm) I.Giới thiệu chung 1. Taùc giaû: SGK 2. Taùc phaåm: SGK - Hoàn cảnh sáng tác: -. Thể thơ : Tự do. II.Đọc-hiểu văn bản 1.Đọc và tìm hiểu chú thích 2. Tìm hieåu vaên baûn: 2.1. Boá cuïc 2.2 . Phaân tích a) Hình ảnh người mẹ Tàôi - Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội Nhòp chaøy nghieâng giaác nguû em nghieâng Moà hoâi meï rôi maù em noùng hoåi.

(136) những khúc hát ru Vai meï gaày nhaáp nhoâ laøm - Moät soá caâu hoûi troïng taâm caàn goái chuù yù:  Câu thơ giàu sức gợi cảm, Qua từng đoạn thơ, người mẹ được hình ảnh liên tưởng độc đáo miêu tả trong những công việc gì, hoàn cảnh nào? Tìm những câu thơ –> Mẹ vất vả giã gạo góp phần nuôi bộ đội kháng thể hiện điều đó? chieán..  Em coù nhaän xeùt gì veà hình aûnh “nhòp chaøy nghieâng giaác nguû em nghieâng”?. - Meï ñang tæa baép treân nuùi Ka-löi Löng nuùi thì to maø löng meï nhoû Em ngủ ngoan em đừng làm meï moûi Mặt trời của bắp……… Mặt trời của mẹ….  Hình ảnh cụ thể, gợi cảm, aån duï.  Với những câu thơ giàu sức gợi cảm, nội dung gì đã được thể hiện trong caùc caâu thô naøy?. => Sự chịu đựng gian khổ của mẹ giữa rừng núi meânh moâng, heo huùt vaø nieàm tin, tình yeâu con tha thieát. - Meï ñang chuyeån laùn, meï ñi đạp rừng ..Mẹ địu em đi để giành trận cuoái.  Tìm những câu thơ g7i5 tả công việc mẹ làm ? Nhận xét về NTn mà tác giả sử dụng khi kể , tả veà coâng vieäc cuûa meï vaø neâu taùc duïng ?. Từ trên lưng mẹ em đến chiến trường Từ trong đói khổ em vào Trường Sơn -> Điệp ngữ  Mẹ tham gia chiến đấu bảo vệ căn cứ, di chuyển lực lượng để kháng chiến lâu dài với tinh thần quyeát taâm, loøng tin thaéng lợi.  Người mẹ bền bỉ chịu đựng sự vất vả, gian khổ ở chiến khu, quyeát taâm trong coâng việc lao động, kháng chiến haøng ngaøy, thaém thieát yeâu.

(137) con, naëng tình thöông buoân làng, bộ đội, khát khao đất nước được độc lập tự do.  Em coù nhaän xeùt gì veà moái lieân hệ giữa lời ru trực tiếp của người mẹ với hoàn cảnh, công việc mà mẹ đang làm ở từng đoạn thơ?  Qua caùc khuùc ru, em caûm nhaän tình cảm của mẹ đối với con như theá naøo? Em có nhận xét gì về sự phát triển của tình cảm và ước vọng của người mẹ qua ba khúc ru?  Em nhaän thaáy tình yeâu thöông con của người mẹ gắn với những tình caûm gì?. b) Mối quan hệ giữa công việc mẹ đang làm với tình cảm, ước mong của mẹ qua những khúc hát ru - Con mô cho meï haït gaïo traéng ngaàn Mai sau con lớn vung chày lún saân …..Con mô cho meï haït baép lên đều Mai sau con lớn phát mười Kalưi …Con mơ cho mẹ được thấy Baùc Hoà Mai sau con lớn làm người Tự do  Mối liên hệ tự nhiên, chặt che, điệp ngữ.  Em hiểu thế nào về những ước mong, yù chí cuûa nhaân daân ta trong cuoäc chieán choáng Mó theå hieän qua caùc khuùc ru?  Toùm laïi, sau khi hoïc xong baøi thô, em coù nhaän xeùt gì veà gioïng ñieäu cuûa baøi thô naøy?  Qua gioïng ñieäu aáy, noäi dung gì của bài thơ đã được thể hiện? * Hướng dẫn luyện tập:  Nhận xét về yếu tố tự sự trong bài thơ: giúp người đọc hiểu rõ thêm cuộc sống gian khổ, sự bền bỉ, dẻo dai của nhân dân ta ở chiến khu Trị-Thiên thời chống Mĩ. *H Đ 3: Hướng dẫn tự học : _ Gv hướng dẫn, HS chu1 ý lắng. õ –> Mẹ gửi trọn niềm mong mỏi vào giấc mơ của đứa con: mong con lớn khôn, khoẻ mạnh, mong con trở thành công dân của đất nứơc tự do.  Tình cảm và ước vọng của người mẹ phát triển tự nhiên  Tình yêu quê hương, đất nước thiết tha, ý chí chiến đấu cho độc lập tự do và khaùt voïng thoáng nhaát nước nhà của nhân dân ta trong thời kì kháng chieán choáng Mó. 3.Tổng kết : Ghi nhớ (SGK) 4.Luyeän taäp Nhận xét về yếu tố tự sự trong bài thơ: giúp người đọc hieåu roõ theâm cuoäc soáng gian khổ, sự bền bỉ, dẻo dai của nhân dân ta ở chiến khu Trị-.

(138) nghe.. Thiên thời chống Mĩ. III. Hướng dẫn tự học: - Hoïc thuoäc loøng 2 baøi thô. - Phân tích sự kết hợp nhuần nnhuye64n giữa yếu tố tự sự, mieâu taø, nghò luaän vaø bieåu cảm ở một đoạn thơ tựï chọn trong bài Bếp lửa. - Soạn bài Aùnh trăng và tác giả Nguyễn Duy.. E.Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………… TUAÀN 12. Tieát 58. Aùnh traêng. Ngày soạn :23/10/2010 Ngaøy daïy :25/10/2010. Nguyeãn Duy. A. Mục tiêu cần đạt: - Hieåu, caûm nhaän giaù trò noäi dung vaø ngheäu thuaät cuûa baøi thô Aùnh traêng cuûa Nguyeãn Duy - Biết được đặc điểm và những đóng góp của bài thơ Việt Nam vào nền văn học dân tộc B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Kỉ niệm về một thời gian lao nhưng nặng nghĩa tình của người lính. - sự kết hợp của các yếu tố tự sự, nghị luận trong một tác phẩm thơ Việt Nam hiện đại. - Ngôn ngư, hình ảnh giàu suy nghĩ, mang ý nghĩa biểu tượng. 2. Kó naêng : - Đọc – hiểu văn bản thơ được sáng tác sau năm 1975. - Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp của các phương thực biểu đạt trong tác phẩm thơ để cảm nhận một văn bản trữ tình hiện đại. 3. Thái độ: - Bieát soáng nghóa tình. C. Phöông phaùp: - Vấn đáp, thuyết trình, nêu và giải quyết vấn đề . D.-Tiến trình hoạt động: 1-Oån định: : Kiểm tra sĩ số:+ Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2-Baøi cuõ:  Đọc diễn cảm 2 khổ thơ em thích nhất trong bài “Khúc hát ru…”. So sánh hình ảnh mặt trời trong 2 caâu: Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi.

(139) Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng.  Nhận định nào nói đúng nhất những vấn đề về thái độ của con người mà bài thơ đặt ra? a-Thái độ đối với quá khứ . b-Thái độ đối với những người đã khuất. c- Thái độ đối với chính mình. d-Cả a, b, c đều đúng. Phaùt bieåu caûm nghó cuûa em veà taùc giaû sau khi hoïc xong baøi thô. 3-Bài mới * Giới thiệu bài : * Tieán trình baøi hoïc : Hoạt động của gv & hs Noäi dung baøi daïy * HĐ 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung : I-Giới thiệu chung: -GV cho 1 em đọc chú thích trong SGK, hướng 1.Tác giả(SGK) dẫn các em tìm hiểu vài nét về tác giả, hoàn 2. Taùc phaåm : cảnh ra đời của bài thơ. - Hoàn cảnh ra đời: sgk Bài thơ được sáng tác the thể thơ nào ? Kể - Thể thơ: Năm chữ tên một vài bài có cùng thể thơ mà em đã học? II-Đọc- hiểu văn bản: * HĐ 2: Hướng dẫn đọc – hiểu văn bản : 1. Đọc và tìm hiểu chú thích : -HS tìm hieåu chuù thích, boá cuïc vaø noäi dung moãi 2. Tìm hieåu vaên baûn: phần trong bố cục đó. - GV nêu yêu cầu giọng đọc – đọc mẫu 2.1Boá cuïc: 3 phaàn.  Xác định phương thức biểu đạt mà tác giả sử 2.2 Phương thức biểu đạt:Tự sự, nghị luận, duïng trong baøi thô ? mieâu taû  Khái quát đại ý của bài thơ? 2.3 Đại ý: Lời tự nhắc nhở những năm tháng -Gọi HS đọc 3 khổ đầu. gian lao mà gắn bó với thiên nhiên, đất nước  Khổ thơ thể hiện mối quan hệ của tác giả với bình dị của tác giả; đồng thời gợi nhắc thái đ65 vầng trăng ở những thời điểm nào? Tình cảm soáng aân nghóa, thuûy chung. đó cụ thể ra sao ? 2.4 Phaân tích:  Tri kæ coù nghóa laø gì ? a-Cảm nghĩ của tác giả về vầng trăng ở quá  Nhận xét về nghệ thuật tác giả đã sử dụng khứ và ttrong hiện tại. ttrong đoạn thơ này? Nêu tác dụng? * Vầng trăng quá khứ:  Ở khổ thơ tiếp theo mối quan hệ giữa người -Hồi nhỏ sống với: đồng, sông, bể. và trăng ntn? Phân tích nét độc đáo về nghệ -Hoài chieán tranh: traêng => tri kæ. thuật của những hình ảnh thơ thể hiện mối ->Lời thơ tự nhiên, nhân hóa, điệp ngữ. quan heä aáy ?  Gaén boù thaân thieát , tình nghóa. - Gv giảng, bình về từ ngỡ - Trần trụi với thiên nhiên  Trăng không chỉ là người bạn ttri âm, tri kỉ hoàn nhieân nhö caây coû của con người mà trăng còn tượng trưng cho ngỡ không bao giờ quên ñieàu gì ? caùi vaàng traêng tình nghóa. -> So saùnh, nhaân hoùa, hình aûnh thô mang bieåu tröng. => Trăng gắn bó thủy chung, là người banï tri ân, tri kỉ của con người. => Trăng biểu trưng cho quá khứ nghĩa tình. * Vaàng traêng hieän taïi :.

(140) Tình cảm của tác giả và vầng trăng có gì thay Về thành phố: Vầng trăng như người dưng. (so sánh) =>Hoàn cảnh sống thay đổi, lãng đổi? Nguyên nhân nào dẫn đến sự thay đổi đó? Ý quên quá khứ gian khổ. nghĩa của sự thay đổi? - Gọi 1 em đọc khổ 4. b-Khổ 4-Tình cờ gặp lại vầng trăng. Tình huoáng naøo xaûy ra qua yù thô? Em coù - Thình lình đèn điện tắt nhaän xeùt gì veà tình huoáng naøy vaø ngheä thuaät phoøng buyn-ñinh toái om mà tác giả sử dụng ? vội bật tung cửa sổ YÙ nghóa saâu xa cuûa tình huoáng aáy? đột ngột vầng trăng tròn Trước sự thể đó, tác giả có hành động gì?Đó -> Từ ngữ gợi tả,đ6i1 lập là một hành động như thế nào? .=> Trăng gợi kỉ niệm nghĩa tình và sưÏ suy ngaãm cuûa taùc giaû. Vầng trăng tròn đột ngột hiện ra có ý nghĩa gì? C .Caûm xuùc vaø suy ngaãm. -Gọi HS đọc 2 khổ còn lại. -Ngửa mặt lên nhìn mặt Em thaáy roõ nhaát ñieàu gì qua 2 khoå thô? coù caùi gì röng röng Suy nghó cuûa em veà yù so saùnh trong khoå thô như là đồng, là bể thứ 5? như là sông là rừng Tìm hiểu ý nghĩa của những hình ảnh Trăng cứ tròn vành vạnh ; Ánh trăng im phăng trăng cứ tròn vành vạnh phắc? Tại ssao ở đầu bài là ánh trăng bây giờ kể chi người vô tình laïi laø vaàng traêng ? aùnh traêng im phaêng phaéc Caùi giaät mình cuûa nhaø thô coù yù nghóa nhö theá đủ cho ta giật mình naøo? *Thảo luận: Aùnh trăng có phải chỉ là chuyện -> So sánh, nhân hóa, ẩn dụ, đối riêng của nhà thơ? Aùnh trăng gợi lên đạo lí tốt .=> Qúa khứ đẹp đẽ, thuỷ chung.Lời nhắc nhở nghiêm khắc với mỗi người phải sống ân đẹp nào của dân tộc? Nét đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ? Là gì nghĩa thủy chung với quá khứ. (tự sự kết hợp với trữ tình) 3.Tổng kết: Ghi nhớ(SGK) * HĐ 3: Hướng dẫn tổng kết : Nét đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ? Là gì 4.Luyện tập: Đọc diễn cảm bài thơ. Bài học em ruùt ra sau khi hoïc baøi thô? (tự sự kết hợp với trữ tình) III. Hướng dẫn tự học: Haõy khaùi quaùt giaù trò noâi dung cuûa baøi ? -Hoïc thuoäc baøi thô, naém baøi giaûng. Tìm moät -GV gọi 1 em đọc ghi nhớ của SGK. câu tục ngữ có nội dung đúng với lời nhắn nhủ GV nêu yêu cầu luyện tập, HS thực hiện. của tác giả gửi gắm qua bài thớ Aùnh trăng. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học : Soạn bài :Tổng kết về từ vựng (TT) - Gv hướng dẫn , HS chú ý lắng nghe. E.Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………….

(141) TUAÀN 12. TIEÁT 59. Tổng kết về từ vựng (Luyện tập tổng hợp). Ngày soạn :25/10/2010 Ngaøy daïy :27/10/2010. A. Mục tiêu cần đạt: - Vân dụng kiến thức về từ vựng đã học để phân tích những hiện tượng ngôn ngữ trong thực tiễn giao tieáp vaøo trong vaên chöông B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Hệ thống các kiến thức về nghĩa của từ, từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa, trường từ vựng, từ tượng thanh, từ tượng hình, các biện pháp tu từ từ vựng. - Tác dụng của việc swr dụng các phép tu từ trong các văn bản nghệ thuật. 2. Kó naêng : - Nhận diện các từ vựng, các biện pháp tu từ từ vựng trong văn bản - Phân tích tác dụng của việc lựa chọn, sử dụng từ ngữ và biện pháp tu từ trong văn bản. 3. Thái độ: - Tự hào về sự giàu đẹp của tiếng Việt, có ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt B. Chuaån bò: - GV : Soạn bài,bảng phụ có ghi sẵn bài tập đã làm để đối chiếu với bài của HS + Tích hợp với các văn bản Văn - HS : Soạn bài C. Phöông phaùp: - Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề …. D. Tiến trình hoạt động : 1. Ổn định :: Kiểm tra sĩ số:+ Lớp 9a1:...............................................................................

(142) + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Baøi cuõ :KIỂM TRA 15 PHÚT *HÌNH THỨC : ( Vấn đáp).Mỗi HS thực hiện 2 yêu cầu sau: * NỘI DUNG :1. Bốc thăm tờ thăm ghi câu hỏi yêu cầu đọc thuộc lòng (mỗi HS đọc thuộc lòng một trong các bài thơ, đoạn trích đã học trong kì I ) 2. Trả lời thêm một câu hỏi phụ về vấn đề liên quan đến văn bản đã đọc ví dụ : (tác giả, hoàn cảnh ra đời, xuất xứ, thể loại, nội dung ý nghĩa. 5.Keát quaû baøi laøm : Ñieåm Ghi Lớp Điểm >,= 8 Ñieåm < 5 Ñieåm >5 chuù 9a1 9aa2 3. Bài mới: * Giới thiệu bài : Ở những tiết trước chúng ta đã ôn lại lí thuyết và thức hành làm một số bài tập về từ vựng và biện pháp tu từ từ vựng . * Tieán trình baøi hoïc :. Hoạt động của gv & hs *HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP: *HĐ 1:Hướng dẫn HS so sánh hai dị bản cuûa caâu ca dao - Râu tôm nấu với ruột bầu Chồng chan vợ húp gật đầu khen ngon - Râu tôm nấu với ruột bù Chồng chan vợ húp gật gù khen ngon Cho biết trong trường hợp này,gật đầu hay gật gù thể hiện thích hợp hơn ý nghĩa cần biểu đạt? * HĐ 2:GV yêu cầu HS thực hiện bài tập 2 * HS thaûo luaän nhoùm: Nhaän xeùt caùch hieåu nghĩa từ ngữ của người vợ trong truyện cười sgk/158. Noäi dung baøi daïy * LUYEÄN TAÄP : Baøi 1/158 - Gật đầu:là cúi đầu xuống rồi ngẩng lên ngay,thường để chào hỏi hay tỏ sự đồng ý - Gật gù:gật nhẹ và nhiều lần,biểu thị thái độ đồng tình tán thưởng => Như vậy từ gật gù thể hiện thích hợp hơn. Bài 2/158 - Đội chỉ có một chân sút,ý nói cả đội chæ coù moät caàu thuû coù khaû naêng ghi baøn,khoâng phaûi chæ moät caàu thuû chæ thuaän moät chaân - Người vợ lại nghĩ rằng cầu thủ ấy chỉ có một chân để đi thì đá bóng làm sao được *HĐ 3:Hướng dẫn HS làm bài tập 3/158 - Đây là hiện tượng ông nói gà bà nói vịt Đọc đoạn thơ của Chính Hữu trong bài Bài 3/158- Các từ được dùng theo nghĩa gốc: Đồng chí và trả lời câu hỏi: mieäng, chaân,tay Trong các từ vai,miệng,chân tay,đầu ở - Các từ được dùng theo nghĩa chuyển: Vai (hoán đoạn thơ,từ nào được dùng theo nghĩa dụ),đầu(ẩn dụ) gốc,từ nào được dùng theo nghĩa chuyển? Nghĩa chuyển nào được hình thành theo phương thức ẩn dụ,nghĩa chuyển nào được Bài 4/159 - Nhóm từ:đỏ,xanh,hồng nằm cùng.

(143) hình thành theo phương thức hoán dụ? * HĐ 4: GV yêu cầu HS thực hiện bài tập 4 Vận dụng kiến thức về trường từ vựng,phân tích cái hay trong cách dùng từ ở bài thơ Aùo đỏ của Vũ Quần Phương?. trường nghĩa màu sắc - Nhóm từ:lửa,cháy,tro nằm cùng trường nghĩa các sự vật,hiện tượng có liên quan đến lửa Các từ thuộc 2 trường từ vựng này lại có quan hệ chặt chẽ với nhau.Màu áo đỏ của cô gái thắp lên trong mắt chàng trai ngọn lửa.Ngọn lửa đó lan toả trong người anh làm anh say đắm,ngất ngây(đến mức có thể cháy thành tro) và lan toả cả không gian laøm khoâng gian cuõng bieán saéc(caây xanh nhö cuõng aùnh theo hoàng) Bài 5/159: Các sự vật hiện tượng trong bài văn * HĐ 5:Hướng dẫn làm bài tập 5 được đặt tên theo cách: Yêu cầu hs đọc đoạn trích sgk và trả lời -Dùng từ ngữ có sẵn với nội dung mới:rạch.rạch caâu hoûi theo sgk Maùi Giaàm - Dựa vào đặc điểm của sự vật hiện tượng được goïi teân:keânh,keânh boï maét + Moät soá teân goïi theo caùch treân:Con baïc maù,raén sọc dưa,khỉ mặt ngựa, ……. Bài 6/159:Thay vì dùng từ bác sĩ,kẻ sắp chết còn nết không chừa,cứ một mực đòi dùng từ đốc tờ  Phê phán thói sính dùng tiếng nước ngoài của * H Đ 6:(4P) Hướng dẫn làm bài tập 6 một số người III. Hướng dẫn tự học : - Viết đoạn văn có sử dụng linh hoạt một số biện pháp tu từ từ vựng đã học. - Học bài,xem trước bài Luyện tập viết đoạn * H Đ 7 : Hướng dẫn tự học: - Gv hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe..

(144) văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận E.Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(145) TUAÀN 12. TIEÁT 60. Luyện tập viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận. Ngày soạn :25/10/2010 Ngaøy daïy :27/10/2010. A. Mục tiêu cần đạt: - Thấy rõ vai trò kết hợp các yếu tố nghị luận trong đoạn văn tự sự và biết vận dụng viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Đoạn văn tự sự - Các yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự. 2. Kó naêng : - Viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận với độ dài trên 90 chữ - Phân tích được tác dụng của yếu tố lập luận trong đoạn văn tự sự. 3. Thái độ: - Tự tin khi trình bày vấn đề trước tập thể . C. Phöông phaùp: - Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề …. D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn định :: Kiểm tra sĩ số:+ Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Baøi cuõ : Thế nào là yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự ?.

(146) 3.Bài mới: * Giới thiệu bài : * Tieán trình baøi hoïc : Hoạt động của gv & hs Noäi dung baøi daïy *HĐ 1:Thực hành tìm hiểu yếu tố nghị luận trong đoạn văn I. Thực hành tìm hiểu yếu tố tự sự nghị luận trong đoạn văn tự sự Đoạn văn: Lỗi lầm và sự biết ơn -HS đọc đoạn văn Lỗi lầm và sự biết ơn - Yếu tố nghị luận trong đoạn * Thảo luận:Cho biết trong đoạn văn trên,yếu tố nghị luận văn: câu trả lời của người bạn được thể hiện ở những câu nào? Chỉ ra vai trò của các yếu tố ấy trong việc làm nổi bật nội cứu và câu kết của văn bản yeáu toá nghò luaän laøm cho caâu dung của đoạn văn? chuyeän theâm saâu saéc,giaøu tính trieát lyù vaø coù tính giaùo duïc cao.Bài học rút ra từ câu chuyện naøy coù theå neâu baèng nhieàu caùch * HĐ 2:Thực hành viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố khác nhau nhưng chủ yếu vẫn là bài học về sự bao dung,lòng nghò luaän nhân ái,biết tha thứ và ghi nhớ Baøi 1/161: aân nghóa,aân tình ….. Bài tập này nêu lên những yêu cầu gì?  Buổi sinh hoạt lớp diễn ra ntn?(thời gian,địa điểm,ai là II. Thực hành viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận người điều khiển?)  Nội dung của buổi sinh hoạt là gì?Em đã phát biểu vấn đề Bài 1/161 ( Hs tự viết) gì?Tại sao lại phát biểu về việc đó  Em đã thuyết phục với cả lớp rằng Nam là người bạn tốt ntn? => Yêu cầu HS viết đoạn văn trong 10phút theo các gợi ý đã trao đổi.Sao đó gọi HS đọc đoạn văn của mình,hướng dẫn cả lớp phân tích,góp ý.GV nhận xét,đánh giá Baøi 2/161 Quy trình giống như bài 1.Riêng phần đoạn văn có thể nêu moät soá yù sau: Người em kẻ là ai? Người đó đã để lại việc làm,lời nói hay một suy nghĩ?điều đó diễn ra trong hoàn cảnh nào? Nội dung cụ thể là gì?Nội dung đó giản dị mà sâu sắc,cảm động ntn? Bài 2/161 ( Hs tự viết)  Suy nghĩ về bài học rút ra từ câu chuyện trên? * GV đọc thêm đoạn văn mẫu viết về người bà với yêu cầu tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận.GV chỉ rõ cho HS thấy yếu tố nghị luận ở trong bài văn là ở những câu nào? III. Hướng dẫn tự học : - Tìm hiểu sự kết hợp các yếu tố * H Đ 3 : Hướng dẫn tự học: - Gv hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe. nghò luaän vaø mieâu taû trong vaên baûn Laëng leõ Sa Pa.

(147) - Học bài Ánh trăng và soạn bài Laøng cuûa Kim Laân E.Ruùt kinh nghieäm : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 13. TIEÁT 61-62. Ngày soạn :31/10/2010 Ngaøy daïy :02/11/2010. Laøng. Kim Laân. A. Mục tiêu cần đạt: - Có hiểu biết bước đàu về tác giả Kim Lân một đại diện của thế hệ nhà văn đã có những thành công từ giai đoạn trước Cách mạng tháng Tám - Hiểu, cảm nhận được giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện ngắn Làngï. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Nhân vật, sự việc, côt truyện trong một tác phẩm truyện hiện đại - Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm : sự kết hợp của các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự hiệ đại - Tình yêu làng, yêu nước, tinh thần kháng chiến của người nông dân Việt Nam trong thời kì kháng chiến chông thực dân Pháp. 2. Kó naêng : - Đọc - hiểu văn bản truyện Việt Nam hiện đại được sáng tác trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp - Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phương thực biểu đạt trong tác phẩm truyện để cảm nhận một văn bản từ sự hiện đại. 3. Thái độ: - Biết yêu quê hương đất nước, tự hào về tinh thần cách mạng của thế hệ cha anh..

(148) C. Phöông phaùp: - Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề …. D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn định : Kiểm tra sĩ số:+ Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ :Đọc thuộc lòng bài thơ Ánh trăng.Chủ đề của bài thơ là gì? A. Tả đêm trăng,ánh trăng ở thành phố B. Kể chuyện về những kỷ niệm cuộc đời chiến đấu và công tác của tác giả C. Lời tự vấn lương tâm D. Qua câu chuyện ánh trăng,vầng trăng,tác giả tự thấy giật mình vì lãng quên quá khứ gian khổ  Phân tích,bình giảng cử chỉ giật mình của tác giả trong câu thơ cuối bài thơ Ánh trăng? Thế nào là yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự ? 3.Bài mới: * Giới thiệu bài : “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là truyền thống quý báu của ta . Từ xưa đến nay”.Lời khẳng định của Bác cũng là niềm tự hào của chúng ta về tinh thần yêu nước nồng nàn của dân tộc mình . Tình yêu nước được biểu hiện hết sức đa dạng và có khi được biểu hiện ở niềm tự hào về làng của mình, là tình yêu kháng chiến, tình yêu cụ Hồ. Điều này được thể hiện cụ thể và sinh động qua nhân vật ông Hai ở truyện ngắn Làng . * Tieán trình baøi hoïc : Hoạt động của gv & hs Noäi dung baøi daïy * HÑ 1:Tìm hieåu veà taùc giaû vaø taùc phaåm I. Giới thiệu chung: -Gọi HS đọc lại mục chú thích * sgk/172 1. Taùc giaû (sgk/172) Hãy nêu những hiểu biết của em về tác giả Kim 2. Tác phẩm: Laân? - Hoàn cảnh sáng tác : Sgk  Tác phẩm được sáng tác vào thời gian nào? - Xuất xứ : Văn bản trích từ tác phẩm  Nêu xuất xứ của văn bản ? cùng tên Làng ( chỉ lược bỏ phần đầu )  Tác phẩm Làng được sáng tác theo thể loại nào - Thể loại : Truyện ngắn ? * HĐ 2: Hướng dẫn tìm hiểu văn bản: II. Đọc- hiểu văn bản -GV tóm tắt phần đầu của truyện mà Sgk lược bỏ. Và nêu yêu cầu giọng đọc :to, rõ ràng, chú ý phân 1. Đọc và giải thích từ khó biệt giọng tự tin của ông Hai ở đầu văn bản với giọng trầm buồn từ khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc; giọng sang sảng tự hào trở lại lúc nghe tin cải chính đọc mẫu từ “ nhớ cái làng quá”. - Gọi HS đọc phân vai nối tiếp cho đến “Hà nắng gớm, về nào …” - GV lưu ý HS phần còn lại của văn bản sẽ đọc khi phaân tích . -Giải thích từ khó:chú ý những từ ngữ địa phương ,giaûi thích theâm moät soá từ:vạt:mảnh,vùng,khoảng(đất);gồng:gánh một đầu có hàng(quang)còn một đầu không có gì(dùng tay.

(149) chặn lên đòn gánh); liếp:phên; ghét thậm: ghét lắm;vưỡn: vẫn - Goïi moät HS toùm taét ngaén goïn vaên baûn . Đoạn trích này có thể chia bố cục làm mấy phần? Nêu nội dung từng phần? - Từ đầu …. Không nhúc nhích:tâm trạng của ông Hai khi nghe tin caû laøng Daàu laøm vieät gian theo Phaùp - Đã ba bốn hôm nay …………….đôi phần:Tâm trạng xấu hổ,đau khổ,buồn bực của ông Hai trong ba bốn ngày sau đó - Còn lại:Tình cờ ông Hai mới biết đó là tin đồn nhảm.Ông vô cùng sung sướng,lại yêu,lại tự hào cái laøng mình hôn xöa  Những phương thức biểu đạt nào được tác giả kết hợp sử dụng chủ yếu trong văn bản?  Nêu chủ đề của truyện ngắn Làng? * Thả luận : Để khắc hoạ nổi bật chủ đề của truyện, tính cách của nhân vật,Kim Lân đã đặt nhaân vaät chính vaøo moät tình huoáng truyeän ntn? Tình huoáng aáy coù taùc duïng gì?. -HS chú ý đoạn 1 Khi nghe tin do những người tản cư từ Gia Lâm cho bieát:Caû laøng chuùng noù Vieät gian theo Taây,thaùi độ và tâm trạng của ông Hai ntn?. Phân tích cử chỉ và những câu nói của ông? (HS. tìm dẫn chứng,phân tích)  Ngôn ngữ kể chuyện ở đoạn văn này có gì đáng chuù yù ? Taùc duïng ? -Gv tích hợp với Tập làm văn : sử dụng ngôn ngữ độc thoại ttrong văn bản tự sự . - Liên hệ, giáo dục HS về lòng tự trọng.. 2. Tìm hieåu vaên baûn : 2.1. Boá cuïc: 3 phaàn. 2.2 Phương thức biểu đạt : Tự sự, miêu tả 2.3 Chủ đề : Tình yêu làng, yêu nước, tinh thaàn khaùng chieán. 2.4 Phaân tích: a. Tình huống truyện :Oâng Hai tình cờ nghe tin làng chợ Dầu yêu quý của ông trở thaønh vieät gian theo Phaùp,paûn laïi khaùng chieán, phaûn laïi cuï Hoà =>Taïo neân caùi nuùt thaét cuûa caâu chuyeän,gaây ra moät maâu thuaãn giaèng xeù tâm trí ông lão đáng thương b. Diễn biến tâm trạng và hành động của ông Hai khi nghe tin làng chợ Dầu theo giaëc * Khi vừa nghe tin làng chợ Dầu theo giaëc : + Lúc đầu: Cổ ông lão nghẹn ắng lại,da mặt tê rân rân,lặng đi,tưởng như không thở được.Một lúc lâu ông mới rặn è è,nuốt một cái gì vướng ở cổ,cất tiếng hỏi,giọng laïc ñi => Sững sờ,ngạc nhiên, hốt hoảng, đau đớn, bẽ bàng + Sau đó:Lảng chuyện, cười nhạt thếch, nói: hà nắng gớm, về nào… + Cúi gằm mặt, chột dạ, nơm nớp, trống ngực đập thình thịch, -> Miêu tả tâm lí nhân vật qua ngôn ngữ độc thoại.

(150) => Troán traùnh, xaáu hoå, nhuïc nhaõ TIEÁT 2 * Về đến nhà : + Về đến nhà nằm vật ra giừơng:nghĩ thương con, kiểm điểm từng người trụ lại ở làng, .. + Vợ hỏi chuyện : bực bội, gắt bà vô cớ, traèn troïc, lo laéng + Khoâng daùm ra khoûi nhaø Tâm trạng,thái độ của ông khi trò chuyện với vợ? => Miêu tả tâm lý qua lời nói * Thảo luận :  Theo em vì sao ông Hai lại thấy => Sự băn khoăn, đau khổ,tủi hổ, dằn vặt đau đớn,tủi hổ khi nghe tin làng mình theo giặc? Khi miêu tả về tâm trạng ông Hai,tác giả đã sử b. Tâm trạng ông Hai mấy ngày sau đó duïng ngheä thuaät gì? Taùc duïng? - Những câu hỏi liên tiếp: - Gv bình chốt ý và giới thiệu chuyển phần. - Gv : Qua câu chuyện với mụ chủ nhà ( phần chữ + Biết đem nhau đi đâu bây giờ? nhỏ )ø,vợ chồng ông Hai đã bị đẩy đến thế khó + Biết đâu người ta chứa bố con ông già maø ñi? xử :không biết sẽ sống nhờ ở đâu.  Mấy ngày ở nhà ông Hai đã đặt ra và tự trả lời + Thật là tuyệt đường sinh sống nhiều câu hỏi . Em hãy đọc lên những câu hỏi ấy + Hay là quay về làng vàcho biết ngôn ngữ kể chuyện ở dậy có gì độc đáo => Độc thoại nội tâm, miêu tả tâm lí nhân vaät qua suy nghó ?  Cho bieát caûm nhaän cuûa mình veà taâm traïng cuûa => Beá taéc,tuyeät voïng + Laøng thì yeâu thaät, nhöng laøng theo Taây ông Hai lúc bấy giờ ? Ý nghĩ:Làng thì yêu thật;nhưng làng đã theo Tây thì phải thù . rồi thì phải thù! Chứng tỏ điều gì đã diễn ra trong =>Quyết định dứt khoát, song cực kỳ đau khoå, uaát haän loøng oâng Hai? =>Lòng yêu làng,yêu nước thực sự hoà quyện vào => Sự chân thành, bộc trực, mộc mạc tâm hồn ông lão.ông quyết định dứt khoát, song cực trong suy nghĩ mà tha thiết yêu làng yêu kỳ đau khổ,uất hận:Muốn sao thì sao không thể bỏ nước. về làng,phải thù cái làng theo giặc ấy mặc dù trước đây,dù cả cuộc đời ông đã gắn bó máu thịt với - Tâm sự với đứa con nhỏ nó,vô cùng yêu thương,tự hào về nó.Thế là mâu - Cái lòng bố con ông như thế …có bao giờ thuẫn nội tâm trong ông Hai tạm thời tự ông tìm gáim đơn sai được hướng giải quyết trong tình thế thúc -> Giải bày tấm lòng, là người yêu làng, bách.Nhưng trong lòng ông đau đớn biết bao yêu nước, yêu kháng chiến, yêu cụ Hồ. Đọc diễn cảm đoạn trò chuyện với thằng Húc.Nói cảm nhận của em về đoạn văn này? -HS chú ý đoạn cuối cùng Đến diểm đỉnh của câu chuyện,tác giả tìm cách giaûi quyeát maâu thuaãn vaø taâm traïng cuûa nhaân vaät c. Taâm traïng oâng Hai khi nghe tin caûi oâng Hai ntn? chính : TIEÁT 2 Về đến nhà nằm vật ra giường như bị cảm, nhìn lũ con chơi sậm chơi sụi với nhau,tâm trạng ông Hai dieãn bieán ntn? (HS chú ý đoạn văn: “nhìn lũ con….cái cơ sự này chöa?”.

(151) HS tìm chi tiết (làng ông Hai đã chiến đấu anh dũng,nhà ông bị đốt phá) Tâm trạng và thái độ,cử chỉ,lời nói của ông Hai khi biết được sự thật về cái làng mình ra sao? =>HS tìm chi tiết vui mừng hớn hở,ông dường như không tiếc ngôi nhà ,lại đi khoe tin nhà mình bị đốt ….) * Thaûo luaän :  Neùt rieâng cuûa tình yeâu laøng cuûa oâng Hai laø gì? =>Yêu làng đến say mê,hãnh diện,thành thói quen khoe làng;yêu làng đặt trong tình yêu nước,thống nhất với tinh thần kháng chiến.Kiên quyết chống giặc để bảo vệ làng quê, đất nước.Nếu làng theo giaëc thì phaûi thuø Em học tập được gì về nghệ thuật miêu tả tâm lí nhaân vaät cuûa taùc giaû? Nhaän xeùt veà caùch keát thuùc truyeän? (vui,coù haäu)  Toùm laïi, taâm traïng cuûa oâng Hai laø taâm traïng cuûa ai, trong hoàn cảnh nào? =>Tâm trạng của người dân yêu làng,yêu nước phải rời dân đi tản cư được thử thách trong một tình huống đặc biệt bất ngờ * Hướng dẫn tổng kết:  Nhaän xeùt veà thaønh coâng trong vieäc mieâu taû taâm traïng cuûa nhaân vaät chính? * Hướng dẫn luyện tập : - GV yeâu caàu HS laøm mieäng baøi baøi 1 * H Đ 3: Hướng dẫn tự học : - Gv hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe.. - Vui mừng hớn hở, mua quà cho con - Vội vàng đi cải chính tin làng cợ Dầu theo giặc : “ Toàn là sai sự mục đích cả” - Khoe nhà mình bị đốt. => Miêu tả tâm lí nhân vật qua lời nói, cử chỉ, lời văn mộc mạc. =>Yêu làng đến say mê,hãnh diện, thành thoùi quen khoe laøng;yeâu laøng ñaët trong tình yêu nước,thống nhất với tinh thần khaùng chieán 3. Tổng kết:* Ghi nhớ sgk/174. 4. Luyeän taäp : - Baøi taäp 1: III.Hướng dẫn tự học : - Nhớ một số chi tiết nghệ thuật đặc sắc mieâu taû taâm lí nhaân vaät oâng Hai trong truyeän . - Hoàn thành phần luyện tập. -Chuaån bò baøi chöông trình ñòa phöông (phaàn TV ). E.Ruùt kinh nghieäm : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(152) TUAÀN 13 11/2010. TIEÁT 63. Ngày soạn :01/ Ngaøy daïy :03/11/2010. Chöông trình ñòa phöông – phaàn tieáng Vieät. A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu được sự khác biệt giữa phương ngữ mà học sinh đang sử dụng với phương ngữ khác và ngôn ngữ toàn dân thể hiện qua những từ ngữ chỉ sự vật, hoạt động, trạng thái, đặc điểm, tính chaát… B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Từ ngữ địa phương chỉ sự vật, hoạt động, trạng thái, đặc điểm, tính chất…. - Sự khác biệt các từ ngữ địa phương 2. Kó naêng : - Nhận biết một sô từ ngữ thuộc các phương ngữ khác nhau - Phân tích tác dụng của việc sử dụng phương ngữ trong một sô văn bản. 3. Thái độ: - Tự hào về sự giàu và đẹp cảu tiếng Việt, có ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt . C. Phöông phaùp: - vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề,… D. Tiến trình hoạt động :.

(153) 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ :- Kiểm tra vở soạn bài của HS 3. Bài mới * Giới thiệu bài: Ngoài những từ toàn dân, tiếng Việt còn một số lượng lớn những từ địa phương có ý nghĩa tương đương. Điều này chứng tỏ sự phong phú của tiếng Việt . * Tieán trình baøi hoïc :. Hoạt động của gv & hs * HÑ 1:Tìmhie63u chung : * Tìm hiểu sự phong phú của phương ngữ trong tieáng vieät  Hãy tìm trong phương ngữ em đang sử dụng hoặc trong một phương ngữ mà em biết những từ ngữ: - Chỉ các sự vật,hiện tượng,…..không có tên gọi trong các phương ngữ khác và trong ngôn ngữ toàn daân. - Đồng nghĩa nhưng khác về âm với những từ ngữ trong các phương ngữ trong các ngôn ngữ khác và trong ngôn ngữ toàn dân.. - Đồng âm nhưng khác về nghĩa với những từ ngữ trong các phương ngữ khác hoặc trong ngôn ngữ toàn dân.. * HĐ 2:Lý giải về hiện tượng phương ngữ. Noäi dung baøi daïy I. Tìm hieåu chung : 1.Tìm hiểu sự phong phú của phương ngữ trong tieáng vieät 1.1. Chỉ các sự vật,hiện tượng,…..không có tên gọi trong các phương ngữ khác và trong ngôn ngữ toàn dân. VD:- Sầu riêng, chôm chôm(phương ngữ Nam boä) - Nhút(phương ngữ Nghệ An,Hà Tĩnh) 1.2. Đồng nghĩa nhưng khác về âm với những từ ngữ trong các phương ngữ trong các ngôn ngữ khác và trong ngôn ngữ toàn dân. Phương ngữ Phương ngữ Phương ngữ Baéc Trung Nam Caù quaû Caù traøu Caù loùc Ngaõ Boå Teù 1.3. Đồng âm nhưng khác về nghĩa với những từ ngữ trong các phương ngữ khác hoặc trong ngôn ngữ toàn dân. Phương ngữ Phương ngữ Phương ngữ Baéc Trung Nam OÁm :bò beänh OÁm:gaày OÁm:gaày 2. Lý giải về hiện tượng phương ngữ 2.1 Những từ ngữ địa phương như:sầu riêng,chôm chôm,nhút,….không có từ ngữ tương đương trong phương ngữ khác và trong ngôn ngữ toàn dân vì những cây ăn quả ấy chỉ có ở Nam Bộ,món ăn ấy chỉ có ở Nghệ An,Hà Tĩnh. * Thảo luận: Cho biết vì sao những từ ngữ địa phương như ở bài tập 1.a không có những từ ngữ tương đương trong phương ngữ khác và trong ngôn ngữ toàn dân.Sự xuất hiện những từ ngữ đó thể hiện tính đa dạng về điều kiện tự nhiên và đời sống xã hội trên các vùng miền của đất nước ta ntn? Quan sát hai bảng mẫu ở bài tập 1 và cho biết những từ ngữ nào(ở trường hợp b)và cách hiểu 2.2 Trong hai bảng mẫu trên,những từ ngữ nào(ở trường hợp c)được coi là thuộc về ngôn ngữ sau đây thuộc ngôn ngữ toàn dân:Cá toàn dân? quả,lợn,ngã,ốm * H Đ 2: Hướng dẫn luyện tập :.

(154) * Thaûo luaän baøi 4/176 II.Luyeän taäp : -BT 4 :Trong đoạn trích bài thơ Mẹ Suốt Sau đó đại diện nhóm đứng dậy trình bày. * Hướng dẫn HS tìm những bài thơ,văn có sử dụng của Tố Hữu có những từ ngữ thuộc phương ngữ Trung là:chi,rứa,nờ,tui,cớ từ ngữ địa phương VD: Thơ Tố Hữu răng,mụ,ưng.Nhà thơ Tố Hữu sử dụng Bài thơ Đi đi em (Tố Hữu) những từ ngữ địa phương đó khiến cho Rứa là hết chiều ni em đi mãi hình tượng mẹ Suốt trở nên sinh Còn mong chi ngày trở lại Phước ơi! động,chân thực,gợi cảm Quên làm sao,em hỡi lúc chia phôi Bởi khác cảnh,hai đứa mình nghẹn nói Baøi Chuyeän em …… Ñi moâ cho ngaùi cho xa Ở nhà với mẹ đặng mà nuôi quân! (để) Mình ngheøo,khoâng taï thì caân III. Hướng dẫn tự học : Mít thơm bán chợ,góp phần mua lương(quả dứa) - Điền thêm một số từ ngữ, cách hiểu vào Mẹ con,một bữa,về đường bảng đã lập ở lớp. Gạo ngon một ghánh em sương nặng đầy (gánh) - Chuẩn bị bài Đối thoại,độc thoại và độc * H Đ 3: Hướngdẫn tự học : thoại nội tâm trong văn bản tự sự (trả lời - Gv hướng dẫn , HS chú ý lắng nghe. các câu hỏi trong bài đó E.Ruùt kinh nghieäm : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… TUAÀN 13. TIEÁT 64. Ngày soạn :03/11/2010 Ngaøy daïy : 05/11/2010. Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự. A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu được vai trò của đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự . - Biết viết văn bản tự sự có đối thoại, độc thoại, độc thoại no65i tâm. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự . - Tác dụng của việc sử dụng đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm ttrong văn bản tự sự . 2. Kó naêng : - Phân biệt được đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm. - Phân tích vai trò của đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự . 3. Thái độ: - Có ý thức sử dụng linh hoạt ngôn ngữ đội thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự . C. Phương pháp:- Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề,… D. Tiến trình hoạt động :.

(155) 1. Ổn định: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ :- Kiểm tra vở soạn bài của HS 3. Bài mới * Giới thiệu bài: Nói đến tự sự không thể không nói đến nhân vật . Mà miêu tả nhn vật không phải chỉ chú ý đến ngoại hình, hành động mà còn chú ý đến lời nói . Ngôn ngữ nhân vật bao gồm : ngôn ngữ đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm. Sử dụng những kiểu ngôn ngữ nhân vật như vậy trong văn bản tự sự có tác dụng cụ thể ntn ta sẽ cùng tìm hiểu ttrong TCT 64. * Tieán trình baøi hoïc : Hoạt động của gv & hs Noäi dung baøi daïy *HĐ 1: Tìm hiểu chung về yếu tố đối thoại,độc thoại và I. Tìm hiểu chung về yếu tố đối độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự thoại,độc thoại và độc thoại nội Gọi HS đọc đoạn trích sgk/176,177 tâm trong văn bản tự sự: 1. Phân tích vd : Đoạn trích * Thaûo luaän 3 caâu hoûi: Trong ba câu đầu đoạn trích,ai nói với ai? (miêu tả cuộc sgk/176,177 đối thoại của người phụ nữ tản cư.trong cuộc đối thoại này + Hai lượt lời đối thoại: có ít nhất hai người tham gia) Dấu hiệu nào cho ta biết đó là một cuộc trò chuyện trao - Lượt 1(người phụ nữ A):- Sao bảo đổi qua lại? (hai lượt lời đối thoại:Lượt 1(người phụ nữ A):- làng chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà - Lượt 2(người phụ nữ B):- Ấy thế Sao bảo làng chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà + Lượt 2(người phụ nữ B):- Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy => Đối thoại thế đấy Câu “Hà,nắng gớm,về nào…..”ông Hai nói với ai? Đây có phải là một câu đối thoại không?Vì sao? Trong đoạn trích còn có câu nào kiểu này không? Hãy + Câu “Hà,nắng gớm,về nào…..” dẫn ra các câu đó?=>Câu nói trống không,bâng quơ của => Độc thoại ông Hai.Câu nói này không hướng tới một người tiếp nhận cụ thể nào,cũng không có ai đáp lại.Do đó đây là một lời độc thoại.Câu độc thoại như vậy: “Chúng bay ăn miếng côm hay mieáng gì vaøo moàm ….theá naøy” Những câu như: Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư?chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư? Khốn nạn,bằng ấy tuổi đầu…”là những câu ai hỏi ai?Tại + Những câu như: Chúng nó cũng sao những câu này không có gạch đầu dòng như những câu là trẻ con làng Việt gian đấy ư? đã nêu ở điểm (a) và (b)? chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng =>Đây là những câu ông Hai tự hỏi chính mình,chúng hắt hủi đấy ư?Khốn nạn,bằng ấy không phát thành tiếng mà chỉ là một mạch ngầm diễn ra tuổi đầu…” trong đầu ông Hai,nó thể hiện tâm trạng đau đớn,dằn vặt của ông Hai khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc.Vì không => Độc thoại nội tâm thoát ra thành tiếng,không thốt thành lời như các lượt lời trong đối thoại nên những câu ấy không có gạch đầu dòng.Chúng là những câu độc thoại nội tâm * Thảo luận : Các hình thức diễn đạt trên có tác dụng ntn.

(156) trong việc thể hiện diễn biến của câu chuyện và thái độ của những người tản cư trong buổi trưa ông Hai gặp họ? Đặc biệt chúng đã giúp nhà văn thể hiện thành công những dieãn bieán taâm lyù cuûa nhaân vaät oâng Hai ntn?(taïo cho caâu chuyeän coù khoâng khí gaàn guõi,thaät nhö cuoäc soáng ñang dieãn ra trong thực tế,tạo tình huống để tác giả khai thác nội tâm nhaân vaät) Tóm lại thế nào là đối thoại,độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự? * HĐ 2:Hướng dẫn HS luyện tập * Thaûo luaän:baøi taäp 1/178 Hướng dẫn HS làm bài tập 2/178. *H Đ 3: Hướng dẫn tự học : - Gv hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe.. II. Luyeän taäp Baøi 1/178 - Nhân vật bà Hai có 3 lượt lời (1)- Naøy,thaày noù aï. (2)- Thaày noù nguû roài aø? (3)- Tôi thấy người ta đồn….. - Nhân vật ông Hai có 2 lượt lời (1) (2)- Gì? (3)- Bieát roài! * Ông Hai bỏ lượt lời phải đáp lại bà Hai ở lần 1 thể hiện tâm trạng chán chường đến mức không muốn nói đến cái chuyện đang làm ông đau lòng ấy nữa - Lượt lời 2,3 đều trả lời cộc lốc thể hiện sự miễn cưỡng của ông Hai khi buộc phải trả lời bà Hai III. Hướng dẫn tự học: Liên hệ thực tế sử dụng ngôn ngữ độc thoại độc thoại nội tâm, đối thoại và rút ra bài học sử dung sử dụng ngôn ngữ độc thoại độc thoại nội tâm, đối thoại một cách hiểu bieát, hieäu qua - Hoïc baøi,laøm baøi taäp coøn laïi - Chuẩn bị bài Luyện nói:Tự sự kết hợp với nghị luận và miêu tả nội taâm + Nhóm 1 lập đề cương cho câu 1/179 + Nhóm 2 lập đề cương cho câu 2/179 + Nhóm 3 lập đề cương cho câu 3/179û. E.Ruùt kinh nghieäm : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(157) TUAÀN 13 03/11/2010. TIEÁT 65. Ngày soạn : Ngaøy daïy : 05 /11/2010. Luyện nói:tự sự kết hợp với nghị luận vaø mieâu taû noäi taâm. A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu được vai trò của tự sự, nghị luận và miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự . - Biết kết hợp tự sự, miêu tả nội tâm, nghị luận trong văn bản tự sự . B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Tự sự, nghị luận và miêu tả nội tâm trong văn kể chuyện. - Tác dụng của việc sử dụng yếu tố tự sự, nghị luận và miêu tả nội tâm trong kể chuyện . 2. Kó naêng : - Nhận biết được các yếu tố tự sự, nghị luận và miêu tả nội tâm trong văn bản . - Sử dụng yếu tố tự sự,nghị luận và miêu tả nội tâm trong văn kể chuyện. 3. Thái độ: - Có ý thức sử dụng, kết hợp linh hoạt yếu tố nghị luận, miêu tả nội tâm trong kể chuyện..

(158) C. Phöông phaùp: - Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề,… D. Tiến trình hoạt động : 1. Ổn định: Kiểm tra sĩ số:+ Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ :- Kiểm tra vở soạn bài của HS 3. Bài mới * Giới thiệu bài: Những tiết trước chúng ta đã tìm hiểu và nắm được phương pháp sử dụng, biết tác dụng của nghị luận, miêu tả nội tâm trong văn tự sự.Tiết này chúng ta sẽ thực hành kể chuyện có sử dụng yếu tố nghị luận, miêu tả nội tâm để câu chuyện trở nên chân thực và sinh động. * Tieán trình baøi hoïc : Hoạt động của Gv & hs Noäi dung baøi daïy * HĐ 1:Kiểm tra sự chuẩn bị ở nhà của HS I. Chuaån bò: + Nhóm 1-6 lập đề cương cho câu 1/179 Đề 1: Tâm trạng của em sau khi để xảy ra một + Nhóm 2-5 lập đề cương cho câu 2/179 chuyện có lỗi với bạn . + Nhóm 3-4 lập đề cương cho câu 3/179 A. Diễn biến của sự việc Sau khi kiểm tra,GV cho HS trao đổi trong - Nguyên nhân nào dẫn đến việc làm sai trái nhóm để có một đề cương nói thống nhất,hợp lý của em? - Sự việc gì?Mức độ có lỗi đối với bạn? - Có ai chứng kiến hay chỉ một mình em biết? B. Taâm traïng - Tại sao em phải suy nghĩ,dằn vặt?Do em tự vấn lương tâm hay có ai nhắc nhở? - Em có những suy nghĩ cụ thể ntn? Đề 2: Kể lại một buổi sinh hoạt lớp, ở đó em đã phát biểu ý kiến chứng minh Nam là một người bạn rất tốt . a. Không khí chung của buổi sinh hoạt lớp - Là buổi sinh hoạt định kỳ hay đột xuất? - Coù nhieàu noäi dung hay chæ coù moät noäi dung laø pheâ bình,goùp yù cho baïn Nam? - Thái độ của các bạn đối với Nam ra sao? b. Noäi dung yù kieán cuûa em - Phaân tích nguyeân nhaân khieán caùc baïn coù theå hieåu laàm baïn Nam:Khaùch quan,chuû quan,caù tính cuûa baïn Nam,quan heä cuûa baïn Nam…. - Dùng những lý lẽ,dẫn chứng để khẳng định bạn Nam là một người bạn tốt - Cảm nghĩ của em về sự hiểu lầm đáng tiếc đối với bạn Nam và bài học chung trong quan heä baïn beø Đề 3: SGk /179 a. Xaùc ñònh ngoâi keå.

(159) - Ngôi thứ nhất và xưng “tôi” b. Xaùc ñònh caùch keå - Tập trung phân tích sâu sắc những suy nghĩ, tình caûm cuûa nhaân vaät Vuõ Nöông (noùi caùch khác phải hoá thân vào nhân vật Vũ Nương để kể lại câu chuyện ) - Các nhân vật và các sự việc còn lại chỉ có vai trò như một cái cớ để nhân vật tôi giãi bày taâm traïng cuûa mình II. Luyện nói trên lớp : * HĐ 2:Hướng dẫn HS thực hành: Yêu cầu mỗi nhóm cử đại diện của mình lên 1. Luyện nói theo nhóm. bảng,quay xuống phía các bạn và trình bày bài 2. Nói trước lớp : nói của nhóm mình.Cả lớp theo dõi và chuẩn bị nhaän xeùt * HÑ 3: Nhaän xeùt öu – khuyeát ñieåm : -HS nhận xét ưu,nhược điểm trong việc trình bày miệng cũa hs vừa nói trước lớp GV tổng kết nhắc nhở những lỗi cần tránh III.Hướng dẫn tự học: - Tìmhiểu sự kết hợp yếu tố tự sự, nghị luận, trong việc nói trước tập the mieâu taû trong Laëng leõ Sa Pa. - Chuaån bò baøi Laëng leõ Sa Pa E.Ruùt kinh nghieäm : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 14 2010. TIEÁT 66 -67. Ngày soạn :07/11/2010 Ngaøy daïy : 09/ 11 /. Laëng leõ Sa Pa. ( Trích) - Nguyeãn Thaønh Long -. A. Mục tiêu cần đạt: - Có hiểu biết thêm về tác giả, tác phẩm truyện Việt Nam hiện đại viết về người lao động mới trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước . - Hiểu và cảm nhận được giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện Lặng lẽ Sa Pa B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Vẻ đẹp của hình tượng con người thầm lặng cống hiến quên mình vì Tổ quốc . - Nghệ thuật kể chuyện sinh động, hấp dẫn trong truyện . 2. Kó naêng :.

(160) - Nắm bắt được diễn biến cốt truyện ,tóm tắt được truyện . - Phân tích được nhân vật trong tác phẩm tự sự . - Cảm nhận được một số chi tiết nghệ thuật độc đáo trong tác phẩm . 3. Thái độ: - Trân trọng những người lao động, biết cống hiến cho Tổ quốc. C. Phöông phaùp: - Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề,… D. Tiến trình hoạt động : 1. Ổn định: Kiểm tra sĩ số+ Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Baøi cuõ :  Taïi sao noùi taâm traïng cuûa oâng Hai trong truyeän ngaén Laøng laø moät taâm traïng dieãn bieán khaù phức tạp và độc đáo?Phân tích,chứng minh. - Ông Hai dưới ngòi bút của Kim Lân hiện lên thật đậm nét hình ảnh người nông dân bắc bộ thời kỳ kháng chiến chống Pháp nhờ những yếu tố nghệ thuật nào? 3. Bài mới * Giới thiệu bài: Với cốt truyện đơn giản xoay quanh cuộc gặp gỡ bất ngờ giữa ông họa sĩ già, cô kĩ sư trẻ và anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh yên Sơn, tác giả Nguyễn Thành Long đã hết lời ngượi ca vẻ đẹp của của con người lao động và ý nghĩa của những công việc thầm lặng qua taùc phaåm Laëng leõ Sa Pa. * Tieán trình baøi hoïc : Hoạt động của Gv & hs Noäi dung baøi daïy * HÑ 1:Tìm hieåu chung veà taùc giaû vaø taùc phaåm: I. Giới thiệu chung -Gọi HS đọc lại mục chú thích * sgk/188 Hãy nêu những hiểu biết của em về tác giả Nguyễn 1. Tác giả: sgk Thaønh Long? 2. Taùc phaåm:  Tác phẩn ra đời trong hoàn cảnh nào ? - Hoàn cảnh sáng tác : Sgk  Tác phẩm được sáng tác theot hể loại nào ? - Thể loại : Truyện ngắn * HĐ 2: Hướng dẫn tìm hiểu văn bản II. Đọc- hiểu văn bản -GV nêu yêu cầu giọng đọc:Đọc giọng chậm,cảm 1. Đọc và giải thích từ khó xúc,lắng sâu;kết hợp kể tóm tắt với đọc.Chẳng hạn:đoạn đầu có thể kể;bắt đầu đọc từ đoạn bác lái xe sắp giới thiệu với hoạ sĩ và cô kĩ sư một người cô độc nhất thế gian,đoạn những suy nghĩ của hoạ sĩ có thể tóm tắt;đoạn cuối:trời ơi! Chỉ còn có 5 phút!lại tiếp tục đọc diễn cảm -HS nối nhau đọc,kể tóm tắt Vaäy coù theå toùm taét thaät ngaén goïn noäi dung caâu chuyeän bằng một câu ntn?Qua đó có nhận xét gì về cốt truyện? =>Cốt truyện thật đơn giản,kể lại cuộc gặp gỡ tình cờ giữa ông hoạ sĩ già,cô kỹ sư và bác lái xe với người thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn-Sa Pa trong chuyến đi nghỉ trước khi về hưu của người hoạ sĩ Giải thích từ khó:kiểm tra một vài từ khó trong chú thích.

(161) Truyện được kể theo ngôi thứ mấy?(ngôi 3)điểm nhìn. trần thuật được đặt vào nhân vật nào?Oâng hoạ sĩ già,chỉ trừ một đoạn nhỏ tác giả chuyển điểm nhìn nhân vật qua cô kĩ sưTác dụng của việc sử dụng ngôi kể ấy?=>Làm cho câu chuyện có vẻ đẹp chân thật và coó tính khách quan,làm nổi chất trữ tình,đào sâu suy tư của nhân vật Đoạn trích này có thể chia bố cục làm mấy phần? Nêu nội dung từng phần? - Đoạn 1: Vừa qua Sa Pa,xe dừng nghỉ lấy nước,bác lái xe giới thiệu với hoạ sĩ già và cô kĩ sư một trong những người cô độc nhất thế gian - Đoạn 2: Cuộc gặp gỡ và trò chuyện giữa anh thanh niên và bác hoạ sĩ,cô kĩ sư - Đoạn 3:Họ chia tay,hoạ sĩ và kĩ sư trẻ xuống đồi,cứ vấn vöông vì sao anh thanh nieân khoâng tieãn ra taän xe.  Những phương thức biểu đạt nào được tác giả sử dụng kết hợp chủ yếu trong tác phẩm ? Tác phẩm viết về chủ đề nào ? Trong truyện có những nhân vật nào? Nhân vật nào là trung taâm?->Anh thanh nieân -GV:Xuất hiện trong thoáng chốc, trong cuộc gặp gỡ khoảng nửa giờ, đủ để các nhân vật khác kịp thời ghi một ấn tượng,một ký hoạ chân dung về anh rồi anh lại khuất lấp trong mây núi bạt ngàn và cái lặng lẽ muôn thuở của Sa Pa  Tác giả đã xây dựng tình huống truyện nào ? Ý nghĩa của tình huống truyện với việc thể hiện chủ đề ?  Caùch bieåu hieän nhaân vaät chính trong truyeän coù gì ñaëc biệt và góp phần thể hiện chủ đề truyện ntn?=>Xuất hiện trong thoáng chốc,trong cuộc gặp gỡ khoảng nửa giờ,đủ để các nhân vật khác kịp thời ghi một ấn tượng,một ký hoạ chân dung về anh rồi anh lại khuất lấp trong mây núi bạt ngàn và cái lặng lẽ muôn thuở của Sa Pa.Từ đó nhà văn muốn khắc hoạ chủ đề tư tưởng của truyện:Trong cái lặng im của Sa Pa…… Sa Pa mà chỉ nghe tên,người ta đã nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi,có những con người đang làm việc và lo nghĩ như vậy cho đất nước. * TIEÁT 2. 2. Tìm hieåu vaên baûn : 2.1 Boá cuïc: 3 phaàn 2.2 Phương thức biểu đạt :Tự sự, mieâu taû, nghò luaän 2.3 Chủ đề tư tưởng :Trong cái laëng im cuûa Sa Pa…… Sa Pa maø chæ nghe tên,người ta đã nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi,có những con người đang làm việc và lo nghĩ như vậy cho đất nước. 2.4. Phaân tích: a. Nhaân vaät, tình huoáng truyeän: - Nhaân vaät chính: Xuaát hieän trong thoáng chốc, trong cuộc gặp gỡ khoảng nửa giờ, đủ để các nhân vật khác kịp thời ghi một ấn tượng,một ký hoạ chân dung về anh rồi anh lại khuaát laáp trong maây nuùi baït ngaøn và cái lặng lẽ muôn thuở của Sa Pa - Tình huống truyện : Cuộc gặp gỡ ngắn ngủi, bất ngờ giữa ông họa sĩ già, cô kĩ sư trẻ với anh thanh nên làm công tác khí tượng trên đỉnh yeân Sôn. => Những suy nghĩ, cảm nhận về anh thanh niên - người cống hiến thầm lặng cho Tổ quốc trở nên chân thực, thuyết phục bạn đọc . * TIEÁT 2.

(162)  Theo dõi truyện, tìm những chi tiết tả cảnh Sa Pa? Em. b. Cảnh ở Sa Pa: coù nhaän xeùt gì veà ngheä thuaät taû caûnh thieân nhieân cuûa taùc -Nuùi cao, coøn coù caû tuyeát ; naéng baét giaû ? đầu len tớiđốt cháy rừng cây,...  Qua caùch keå, taû cuûa taùc giaû vaø qua caûm nhaän cuûa - Maây bò naéng xua, cuoän troøn laïi những nhân vật trong truyện, em thấy Sa Pa hiện lên từng cục, lăn trên các vòm lá ướt ntn ? sương, rơi xuống đường cái,luồn cả - G v hướng dẫn HS phát hiện các chi tiết chủ yếu trong vaøo gaàm xe,... đoạn : “Chúng ta…gầm xe” ->Quan sát kĩ lưỡng, cảm nhận tinh teá . - GV giới thiệu thêm : là tiềm năng phát triển kinh tế du => Đẹp,nên thơ, như một bức lòch . Theo lời kể của anh thanh niên ta biết được anh đang tranh, nên thơ làm công việc gì? Trong hoàn cảnh ntn? =>Hoàn cảnh sống và làm việc của anh thanh niên khá đặc biệt:Một mình trên đỉnh Yên Sơn cao 2600m,giữa cỏ cây mây núi.Công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu,ngày đêm 4 lần :1 giờ,4 giờ,11 giờ,19 giờ đều đặn và chính xác c. Nhân vật anh thanh niên dù mưa nắng,gió bão…đều phải đi đo gió,đo mưa,tính mây,tính nắng,đo chấn động mặt đất rồi dùng bộ đàm báo * Hoàn cảnh sống và làm việc: veà trung taâm Em có nhận xét gì về công việc này?=> Công việc - Sống trong hoàn cảnh cô độc một không nặng nề nhưng đòi hỏi phải chính xác,đều đặn và tỉ mình trên núi cao hàng tháng, hàng mỉ,có tinh thần trách nhiệm cao,không được một lần trong năm ngày chậm đo hoặc đo sớm,tệ hơn nữa là bỏ phiên * Thaûo luaän : Theo em caùi gian khoå nhaát cuûa anh thanh - Coâng vieäc khoâng naëng neà nhöng nieân laø gì? đòi hỏi phải chính xác, đều đặn và =>Sống trong hoàn cảnh cô độc một mình trên núi cao tỉ mỉ, có tinh thần trách nhiệm cao hàng tháng,hàng năm.Điều ấy khiến anh trở thành một con người cô độc nhất thế gian và thèm người đến nỗi thỉnh thảng phải lăn cây chặn đường dừng xe khách qua núi để gặp người trò chuyện Nhưng vì sao anh vẫn có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ và vẫn sống vui,sống khoẻ trong hoàn cảnh ấy?(Ý thức về công việc có ích và cần thiết cho đất nước – cụ thể khi aáy laø phuïc vuï cho khaùng chieán choáng Mó) Phaân tích suy nghó,quan nieäm cuûa anh thanh nieân veà nghề nghiệp,về lý tưởng cuộc sống?(anh không hề thấy cô đơn vì đã quan niệm con người khi làm việc,với công vieäc laø hai,laø ñoâi gaén boù.Neáu khoâng coù coâng vieäc,khoâng vì công việc thì đó mới là cô đơn thực sự) * GV :Cuoäc soáng cuûa anh khoâng heà coâ ñôn vì anh coøn coù những nguồn vui khác:ham đọc sách, chăm hoa, nuôi gà,tự học,nhà cửa và nơi làm việc của anh nhỏ nhắn,xinh xaén,goïn gaøng.

(163) Trong cuộc gặp gỡ của anh thanh niên với ông hoạ sĩ và. coâ kó sö, ta coøn thaáy anh thanh nieân hieän leân ntn ?  Em có được những hiểu biết về anh thanh niên là qua điểm nhìn của những ai ? Việc kết hợp những điểm nhìn nhö vaäy coù taùc duïng gì ?  Nguyễn Thành Long sử dụng kết hợp những ngôn ngữ kể chuyện ntn để miêu tả nhân vật anh thanh niên ? -Gv tich1 hợp với TLV về người kể chuyện…, độc thoại , đối thoại,…  Toùm laïi, coù theå khaùi quaùt veà nhaân vaät anh thanh nieân ntn? - GV :Anh thanh nieân trong saùng veà tinh thaàn,tình caûm, cách sống và những suy nghĩ về nghề nghiệp, cuộc sống - Gv lieân heä giaùo duïc HS -Tìm hiểu những nhân vật khác  Nhân vật ông hoạ sĩ đóng vai trò gì trong truyện?=> Vừa là một nhân vật trong câu chuyện vừa là điểm nhìn trần thuật của tác giả vừa là người thể hiện những suy nghó tình caûm cuûa taùc giaû Tình cảm và thái độ của ông khi tiếp xúc và trò chuyện với anh thanh niên?=>Xúc động và bối rối khi gặp anh thanh nieân Ông hoạ sĩ nghĩ gì về nghề nghiệp,về nghệ thuật,về cuộc sống con người?  Cuộc gặp gỡ với anh thanh niên đã để lại cho cô ấn tượng,tình cảm gì? * Thaûo luaän: Ñöa nhaân vaät coâ kó sö vaøo truyeän coù taùc duïng ngheä thuaät gì?. Neáu thieáu nhaân vaät baùc laùi xe thì caâu chuyeän seõ ra sao? =>Thiếu sự sinh động,hấp dẫn và thiếu đi sự tò mò tìm hiểu của người đọc Em có nhận xét gì về sự xuất hiện của các nhân vật này?=>Tập trung làm sáng đẹp và hoàn thiện hình tượng anh thanh nieân. * Hướng dẫn tổng kết. * Tính caùch vaø phaåm chaát: - Dùng cây chặn đường để được gặp người qua lại. - Biếu vợ bác lái xe củ tam thất - Ngoâi nhaø : saïch seõ, tinh töôm vaø coøn troàng hoa, nuoâi gaø,… - Cheá traø raát ngon … - Say söa keå veà cuoäc soáng cuûa mình và thèm nghe chuyện dưới xuôi. - Từ chối khi người họa sĩ già vẽ mình … -> Miêu tả nhân vật với nhiều điểm nhìn, sử dụng linh hoạt ngôn ngữ đối thoại, độc thoại, độc thoại nội taâm. => Cởi mở, chân thành, ân cần, chu đáo, khiêm tốn => Con người lao động trẻ tuổi làm công việc bình thường lặng lẽ mà voâ cuøng caàn thieát, coù ích cho nhaân dân, đất nước, là điển hình của người lao động mới . 3.3. Những nhân vật khác a. Ông hoạ sĩ : - Suy tö saâu saéc veà ngheà nghieäp,veà cuộc sống con người,về sức mạnh và sự bất lực của nghệ thuật trước cuoäc soáng b. Coâ kó sö treû - Hiểu vẻ đẹp tinh thần của anh thanh nieân - Quùi meán, khaâm phuïc anh - Hiểu thêm cái thế giới dũng cảm mà cô độc của những con nguời laøm coâng vieäc nhö anh - Quyết định về công tác ở miền nuùi c. Baùc laùi xe - Giới thiệu cảnh sắc,con người,đặc.

(164) Ngoài tính chất trữ tình truyện còn hấp dẫn người đọc biệt là nhân vật trung tâm của câu. bởi những thành công nghệ thuật nào? - HS nhấn mạnh chủ đề tư tưởng của truyện. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học : - GV hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe.. chuyeän 3. Toång keát. * Ghi nhớ sgk/189 4. Luyeän taäp : - Phaùt bieåu caûm nghó veà moät trong hai nhaän vaät :anh thanh nieân, oâng hoïa só . III. Hướng dẫn tự học : - Đọc diễn cảm tác phẩm; viết một đoạn văn ghi lại cảm nhận về một vaøi chi tieát ngheä thuaät maø baûn thaân thích nhaát . - Hoïc baøi - Soạn bài : Ngôi kể trong văn tự sự. E.Ruùt kinh nghieäm : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 14 11/2010. TIEÁT 68. Ngày soạn :08/11/2010 Ngaøy daïy : 10 /. Người kể chuyện trong văn bản tự sự. A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu người kể chuyện là hình tượng ước lệ về người trần thuật trong tác phẩm truyện . Thấy được tác dụng của việc lựa chọn người kể chuyện ttrong một số tác phẩm đã học. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Vai trò của người kể chuyện trong tác phẩm tự sự . - Những hình thức kể chuyện trong tác phẩm tự sự ..

(165) - Đặc điểm của mỗi hình thức kể chuyện trong tác phẩm tự sự . 2. Kó naêng : - Nhận diện người kể chuyện trong tác phẩm văn học . - Vận dụng hiểu biết về người kể chuyện để đọc – hiểu văn bản tự sự hiệu quả . 3. Thái độ: - Có ý thức linh hoạt khi lực chọn người kể khi làm văn tự sự (kể chuyện) C. Phöông phaùp: - Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề,… D. Tiến trình hoạt động : 1. Ổn diänh: Kiểm tra sĩ số + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ :- Kiểm tra vở soạn bài của HS 3. Bài mới * Giới thiệu bài: Lựa chọn ngôi kể, người kể chuyện là dụng ý nghệ thuật của mỗi tác giả. Tại sao lại phải lựa chọn ngôi kể ?Làm như vậy có tác dụng ra sao đối với việc biểu đạt nội dung của vaên baûn, TCT 68 chuùng ta seõ tìm hieåu cuï theå . * Tieán trình baøi hoïc : Hoạt động của gv & hs Noäi dung baøi daïy * HĐ1 :Hướng dẫn tìm hiểu chung về vai trò I. Tìm hiểu chung về vai trò của người kể của người kể chuyện trong văn bản tự sự chuyện trong văn bản tự sự - Gọi HS đọc đoạn trích trong sgk/192 1. Phân tích ví dụ: Đoạn trích sgk/192  Đoạn trích kể về ai và về sự việc gì? =>Kể về cuộc chia tay giữa 3 người:Nhà hoạ sĩ - Cuộc chia tay giữa 3 người:Nhà hoạ sĩ gì,cô gì,coâ kó sö vaø anh thanh nieân kó sö vaø anh thanh nieân : Ở đây ai là người kể các nhân vật và sự việc + “Anh thanh niên vừa vào, kêu lên” trên?(người kể dấu mặt,không xuất hiện trong + “cô kĩ sư mặt đỏ ửng” caâu chuyeän) +“người hoạ sĩ già quay lại” * Thảo luận : Những dấu hiệu nào cho ta biết => Ba nhân vật trên không phải là người kể ở đây các nhân vật không phải là người kể chuyện , mà người kể chuyện dấu mặt không chuyện?( 3 nhân vật trở thành đối tượng miêu xuất hiện trong câu chuyện tả một cách khách quan:“Anh thanh niên vừa vào,kêu lên” “cô kĩ sư mặt đỏ ửng” “người hoạ sĩ già quay lại”…..nếu người kể là một trong 3 nhân vật trên thì ngôi kể và lời văn phải thay đổi,chẳng hạn phải xưng “tôi”hoặc xưng tên một trong 3 nhân vật đó để kể lại chuyeän) Những câu “giọng cười nhưng đầy tiếc rẻ”; - Các ý : “những người con gái sắp xa ta,biết không +“giọng cười nhưng đầy tiếc rẻ” bao giờ gặp ta nữa hay nhìn ta như vậy ”,…là +“những người con gái sắp xa ta,biết không nhận xét của người nào,về ai? ( Nhận xét của bao giờ gặp ta nữa hay nhìn ta như vậy” người kể chuyện về anh thanh niên và suy nghĩ của anh ta.Người kể chuyện đã hoá thân vào =>là nhận xét của người kể chuyện về anh.

(166) nhân vật để gọi ra đúng cái tâm trạng của tất cả mọi người trong tình huống đó,tâm trạng ấy phù hợp với quy luật tình cảm của con người,do đó nó có tính khái quát rất cao;dễ gây ra sự đồng cảm,xúc động và cũng thấp thoáng một chuùt buoàn man maùc baâng khuaâng) Hãy nêu những căn cứ để có thể nhận xét:Người kể chuyện ở đây dường như thấy hết và biết tất cả mọi việc,mọi hành động,tâm tư,tình cảm của các nhân vật?(người kể chuyện không xuất hiện trong đoạn văn,tức là đứng ở bên ngoài quan sát,miêu tả,suy nghĩ,liên tưởng,tưởng tượng để hoá thân vào từng nhân vật;các đối tượng được miêu tả một cách khách quan: 3 nhân vật và những suy nghĩ của 3 nhân vaät aáy,quan heä cuûa 3 nhaân vaät aáy trong cuoäc chia tay)  Tóm lại trong văn bản tự sự người kể chuyện ngoài hình thức kể chuyện theo ngôi thứ nhất còn hình thức kể chuyện nào nữa? GV khái quát lại,gọi HS đọc ghi nhớ sgk/193 - Gv tích hợp với bài Lời kể, ngôi kể ở lớp 6 để nhắc nhở các em lựa chọn ngôi kể khéo léo phuïc vuï duïng yù ngheä thuaät. * HĐ 2:Hướng dẫn HS luyện tập Gọi HS đọc đoạn trích sgk/194 * Thaûo luaän caâu hoûi 2a sgk/194. thanh nieân vaø suy nghó cuûa anh ta. =>Người kể chuyện đã hoá thân vào nhân vật để gọi ra đúng cái tâm trạng của người trong truyeän. 2. Ghi nhớ sgk/193. II. Luyeän taäp Đoạn trích “Trong lòng mẹ” của Nguyên Hoàng a. - Người kể trong đoạn văn là nhân vật “tôi”(chú bé,người trong cuộc,ngôi thứ nhất)kể lại cuộc gặp gỡ cảm động với người mẹ của mình sau những ngày xa cách - Ưu điểm:miêu tả được những diễn biến tâm lý sâu sắc,phức tạp,những tình cảm tinh tế,sinh động của nhân vật “tôi” - Hạn chế:không miêu tả được những diễn biến nội tâm của nhân vật người mẹ,tính khái quát không cao,lời văn dễ nhàm chán,đơn điệu b. Người kể chuyện là cô kĩ sư nông nghiệp Nghe tiếng chàng trai kêu to: “Trời ơi,chỉ còn 5 phút!”và sau đó là một giọng cười nhưng đầy tieác reû, toâi cuõng caûm thaáy giaät mình, baâng khuâng …… Tôi chợt nhớ câu nói của ai đó: “Cái gì đến sẽ đến!”.Cuộc chia tay của chúng tôi đã đến rồi đấy ư?Sao nhanh thế?Tôi và chàng trai kia đã nói được gì với nhau đâu?Và cả nhà hoạ sĩ già đáng kính nữa!......

(167) * H Đ 2 : Hướng dẫn tự học : - GV hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe.. III. Hướng dẫn tự học: - Ghi lại hình dung của em về một người kể chuyeän trong moät vaên baûn . - Học bài: Ôn tập văn tự sự ( theo các đề trong sgk) - Tieát sau laøm baøi TLV soá 3. E.Ruùt kinh nghieäm : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 14 11/2010. TIEÁT 69-70. Ngày soạn :08/11/2010 Ngaøy daïy : 10 /. Vieát baøi Taäp laøm vaên soá 3 văn tự sự. A.Mục tiêu cần đạt: - Biết vận dụng những kiến thức đã học để viết một bài văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả noäi taâm vaø yeáu toá nghò luaän - Rèn luyện các kỹ năng diễn đạt,trình bày;nhất là kỹ năng sử dụng từ ngữ đã được rèn luyện ở bài Trau dồi vốn từ.

(168) - Khuyến khích các bài viết độc lập,sáng tạo,có những suy nghĩ cá nhân sâu sắc B.Chuaån bò: - GV: Soạn giáo án. Thống nhất đề ở khối 9 - HS: OÂn taäp C. Tiến trình hoạt động : 1.H Đ1: Ổn định :Kiểm tra sĩ số:+ Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2.H Đ 2: Gv ghi đề, theo dõi HS làm bài 3.H Ñ 3: Gv thu baøi,nhaän xeùt veà neà neáp laøm baøi . I. Đề bài: Hãy tưởng tượng mình gặp gỡ và trò chuyện với người lính lái xe trong tác phẩm Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật . II. Yeâu caàu - Đây là tình huông giả định, vì vậy người viết phải sử dụng vốn sống gián tiếp để viết bài văn ; đó là kiến thức đã học trong phần đọc – hiểu văn bản ở giờ Văn và các tri thức thu lượm được thông qua việc đọc sách, nghê kể chuyện và các phương tiện thông tin đại chúng. -Xác định cụ thể đối tượng Tự sự - Hướng kết hợp : Tự sự kết hợp yếu tố miêu tả nội tâm và nghị luận -Xác định cấu trúc của vb ( 3 phần ) dự định phân đoạn ( số lượng đoạn văn cho mỗi phần ) và cách trình bày các đoạn văn III. Daøn baøi + Mở bài : Em và người lính lái xe gặp gỡ gặp gỡ vào lúc nào, ở đâu? Có thể kết hợp miêu tả tâm trạng của em hoặc của người lính lái xe khi xảy ra cuộc gặp gỡ đó ( bất ngờ, ngỡ ngàng, vui thích…..) + Thaân baøi : - Nhân vật người lính lái xe: ngoại hình, phẩm chất, suy nghĩ, hành động….. - Nội dung nói về vấn đề gì : Chiến tranh, hi sinh, ước mơ hòa bình, lời nhắn nhủ Những suy nghĩ, tình cảm của người viết về người chiến sĩ lái xe, về cuộc chiến tranh, về tương laïi….( mieâu taû noäi taâm) + Kết bài : Bài học về lẽ sống, niềm tin, tình yêu quê hương đất nước và tình yêu lứa đôi ( nghị luaän IV. Bieåu ñieåm : * Điểm 9-10: Bài làm có hánh văn trôi chảy, trình tự các sự việc hợp lô gíc,giàu cảm xúc; kể chuyện hấp dẫn và đảm bảo nội dung như dàn bài. *Điểm :7-8: Bài làm đạt yêu cầu như điểm 9-10, nhưng còn mắc một vài lỗi nhỏ trong diễn đạt. * Điểm 5-6: Cả yêu cầu hình thức và nội dung chỉ đạt mức trung bình. * Điểm 3-4: Viết lan man , xa đề, diễn đạt yếu * Điểm 1-2: Lạc đề 4.HĐ4: Hướng dẫn tự học : - Tieáp tuïc oân taäp; hoïc baøi cuõ : Laëng leõ Sa-pa - Soạn bài : Chiếc lược ngà.

(169) D.Ruùt kinh nghieäm : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 15 09/11/2010. TIEÁT 71. Ngày soạn : Ngaøy daïy : 11/11/2010. Chiếc lược ngà. ( Trích ) - Nguyeãn Quang Saùng -. A. Mục tiêu cần đạt: - Cảm nhận được giá trị nghệ thuật và nội dung của truyện Chiếc lược ngà..

(170) B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong một đoạn truyện Chiếc lược ngà. - Tình cảm của cha con sâu nặng trong một hoàn cảnh éo le của chiến tranh. - Sự sáng tạo trong nghệ thuật xây dựng tình huống truyện, miêu tả tâm lí nhân vật . 2. Kó naêng : - Đọc - hiểu văn bản truyện hiện đại trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước . - Vận dụng kiến thức về thể loại và kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để cảm nhận một văn bản truyện hiện đại. 3. Thái độ: - Trân trọng những tình cảm đẹp của cha con, đồng thời biết kính yêu đấng sinh thành . C. Phöông phaùp: - Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình,… D. Tiến trình hoạt động : 1. Ổn động: Kiểm tra sĩ số:+ Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Baøi cuõ :Keå toùm taét truyeän ngaén “Laëng leõ Sa Pa”?Neâu moät vaøi neùt veà taùc giaû,taùc phaåm ? Bác lái xe cho rằng, anh thanh niên là một trong những người “cô độc nhất thế gian”.Em có đồng ý với ý kiến đó không?Vì sao? Phát biểu chủ đề của truyện nhưng không dùng chính câu văn của chính tác giả Nguyễn Thành Long? 3.. Bài mới * Giới thiệu bài: Tình cha con là tình cảm thiêng liêng, bất diệt . Tình cảm ấy được biểu hiện đặc biệt sâu sắ, xúc động trong hoàn cảnh đất nước có chiến tranh. Trong tác phẩm Chiếc lược ngà, nhà văn Nguyễn Quang sáng đã kể về tình cảm cha con đầy xúc động, bất diệt của người miền Nam noùi rieâng, Vieät Nam noùi chung . * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của gv & hs Noäi dung baøi daïy * HÑ 1:Tìm hieåu veà taùc giaû vaø taùc phaåm I.Giới thiệu chung:  Nêu những nét cơ bản về tác gia?û 1.Taùc giaû: (SGK)  Em hiểu gì về hoàn cảnh ra đời của tác 2. Taùc phaåm : phaåm? -Xuất xứ: Viết 1966 tại chiến trường Nam  Tác phẩm được viết theo thể loại nào ? Bộ trong thời kì chống Mĩ. - GV: Đây là thể loại được sáng tác phổ biến - Thể loại : Truyện ngắn trong những năm chống Mĩ. II.Đọc –hiểu văn bản: * HĐ 2: Hướng dẫn đọc – hiểu văn bản : 1- Đọc và giải nghĩa những từ khó: - Gv nêu yêu cầu giọng đọc - Hướng dẫn HS tìm hiểu một số chú thích( đặc biệt chú ý phương ngữ )  Haõy toùm taét noäi dung cuûa chuyeän? =>Trước khi chuẩn bị đi tập kết, anh Ba cùng anh Saùu veà thaêm gia ñình. Nhöng suoát gaàn ba ngày đêm ở nhà, bé Thu 8 tuổi, con gái anh Sáu.

(171) nhaát ñònh khoâng chòu nhaän anh Saùu laø ba vì trên mặt anh có cái thẹo, không giống người chụp chung với mẹ trong bức ảnh kia. Mặc dù anh đã tìm hết cách để chứng minh mình là ba của nó. Khi Thu nhận ra sự thực thì đã đến lúc chia tay. Ở khu căn cứ, anh Sáu đã dồn hết tình cảm và tâm sức å làm chiếc lược bằng ngà voi để dành tặng con gái yêu. Không may , anh Sáu đã hi sinh trong một trận càn. Trước khi nhắm mằt, anh đã kịp trao chiếc lược ngà cho anh Ba, một đồng chí để đưa tận tay cho Thu.  Haõy chia boá cuïc cuûa vaên baûn ?  P1 : từ đầu… “như bị gãy” -> Lòng khao khát được gặp con của ông Sáu và phản ứng cuûa beù Thu.  -> P2: Tieáp theo … “ baét noù veà”-> Dieãn bieán taâm traïng cuûa Thu trong maáy ngaøy oâng Sáu ở nhà .  P3 : Tieáp theo… “tuït xuoáng” -> Cuoäc chia tay cảm động của hai cha con  P4 : Phần còn lại -> Nỗi nhớ, niềm thương con cuûa oâng Saùu  Truyện được kể theo ngôi thứ mấy ? Ai là người trực tiếp kể lại câu chuyện xảy ra đối với cha con béThu ?  Sử dụng ngôi kể, người kể nguyện như vậy coù taùc duïng gì ? ->Ngôi kể: Ngôi thứ nhất, bác Ba kể-> câu chuyện vừa đảm bảo tính khách quan, vừa chân thực do bác ba là người trực tiếp chứng kiến caâu chuyeän .  Trong tác phẩm, Nguyễn Quang sáng đã sử dụng kết hợp những phương thức biểu đạt naøo ?  Tác giả đã xây dựng những tình huống truyeän naøo ? Ñaâu laø tình huoáng cô baûn ? Vì ssao em bieát ? Dieãn bieán taâm lyù vaø tình caûm cuûa nhaân vaät beù Thu trong đoạn trích truyện có thể chia làm mấy giai đoạn?đó là những giai đoạn nào? (hai giai đoạn:trước buổi chia tay,trước khi thừa nhận anh Sáu là ba;trong buổi chia tay đầy. 2. Tìm hieåu vaên baûn :. 2.1. Boá cuïc : 4 phaàn 2.2 Ngôi kể, người kể : Ngôi thứ nhất. Người kể là bác Ba- bạn của ông Sáu 2.3 Phương thức biểu đạt :Tự sự, miêu tả, bieåu caûm, nghò luaän 2.4 Tình huoáng theå hieän tình cha con saâu saéc cuûa hai cha con anh Saùu. + Hai cha con gaëp nhau sau 8 naêm xa caùch nhưng trớ trêu là bé Thu không nhận ra cha. Đến lúc Thu nhận ra và biểu lộ tình cảm thaém thieát thì oâng Saùu laïi phaûi ra ñi.=>Tình huống cơ bản, éo le, tạo nên sự bất ngơ, hấp daãn cho caâu chuyeän. + Ở khu căn cứ, ông Sáu dồn tất cả tình yêu thương và mong nhớ đứa con vào việc làm cây lược ngà để tặng con nhưng ông đã hi sinh khi chöa kòp trao moùn quaø aáy cho con gaùi. 2.5.Phaân tích: a-Dieãn bieán taâm lí vaø tình caûm cuûa beù Thu trong laàn anh Saùu veà thaêm. ** Trước khi nhận anh Sáu là cha:.

(172) nước mắt,khi nhận ba thì ba đã phải đi rồi) -Nghe cha goïi: maët taùi, vuït chaïy, keâu theùt. Bé Thu có thái độ ntn trong phút đầu gặp lại -Khi mẹ đi vắng: nói trống, không chịu gọi hai người khách lạ? cha, không nhờ… -Bị anh Sáu đánh: bỏ về nhà ngoại, cố ý Nhaän xeùt veà caùch mieâu taû cuûa taùc giaû? khua daây coät xuoàng keâu to. * Thaûo luaän: Theo em vì sao beù Thu laïi coù =>Caùch quan saùt kheùo leùo, thuaät chuyeän sinh động, miêu tả tâm lí trẻ thơ qua hành thái độ như vậy? Trong hai ngày đêm tiếp theo,thái độ và tình động.lời nói cảm của bé Thu đối với anh Sáu diễn biến ntn  Phản ứng tâm lí tự nhiên, bộc lộ cá tính mạnh mẽ và tình cảm sâu sắc với người mà tieát tieáp theo chuùng ta seõ tìm hieåu Thu tin chaéc laø ba. *TIEÁT 2 Haõy tìm hieåu vaø phaân tích dieãn bieán taâm lí, hành động của bé Thu trong lần gặp cha cuối * TIEÁT 2 cùng, khi ông Sáu được về phép. ** Khi nhaän ra anh Saùu laø cha: Chỉ rõ tâm lí, hành động của thu trước khi -Nghe ngoại kể: Nằm im, lăn lộân, thỉnh nhaän anh Saùu laø cha? thoảng thở dài. Haõy nhaän xeùt veà caùch quan saùt, caùch thuaät => Aân haän, hoái tieác. chuyeän cuûa taùc giaû? -Theùt leân: ba…a…a…a! Em nói gì về phản ứng của Thu? Nghe bà ngoại kể về vết thẹo trên má của ba, beù Thu coù traïng thaùi nhö theá naøo? Khi nhaän -Oâm chaët ba, hoân coå, hoân vai, hoân leân theïo… ra anh Sáu là cha, bé Thu có hành động ra sao? -Không cho ba đi. =>Tình yêu, nỗi nhớ cha dồn nén bấy lâu nay buøng ra maïnh meõ. Qua đó, em hiểu gì về tình cảm của bé Thu giaønh cho cha? Tác giả là người am hiểu tâm lí trẻ thơ; Thử nhận xét về tính cách của bé Thu và trân trọng những tình cảm hồn nhiên,bồng ngheä thuaät mieâu taû taâm lí cuûa taùc giaû? boät, trong treûo cuûa caùc em. Caûm nhaän chung cuûa em veà anh Saùu? b-Người cha và tình cảm sâu nặng với con: Tình cảm sâu nặng và cao đẹp của ông Sáu -Là một người lính chiến đấu dũng cảm, đối với con đã được thể hiện qua những chi trung thành với cách mạng. tiết, sự việc nào? Điều đó đã bộc lộ thêm nét đẹp gì trong tâm -Day dứt , ám ảnh về việc đánh con. - Giữ đúng lời hứa với con” ngồi cưa từng hồn của người cán bộ cách mạng ấy? +Nói theo cách của tác giả thì vấn đề gì không chiếc răng lược…người thợ bạc”.=> Kết tinh tình phụ tử mộc mạc mà đằm thắm, sâu xa. theå cheát? Khái quát lại nét chính về nghệ thuật tạo nên -Trước lúc hi sinh, đưa tay vào túi…=> ước nguyện cuối cùng của tình phụ tử. Tình cha giaù trò cuûa caâu chuyeän? con khoâng theå cheát. ** Thảo luận: Truyện được kể theo lời của nhaân vaät baùc Ba, coù taùc duïng gì trong vieäc xaây c-Neùt ngheä thuaät ñaëc saéc cuûa truyeän: dựng nhân vật và thể hiện nội dung tư tưởng -Coát truyeän khaù chaët cheõ, nhieàu tình huoáng cuûa truyeän? bất ngờ mà hợp lí. Truyeän khoâng chæ noùi leân tình cha con anh.

(173) Sáu sâu nặng mà còn gợi cho người đọc vấn đề gì? * Hướng dẫn tổng kết :  Gọi 2 HS đọc lại ghi nhớ. GV nêu yêu cầu luyện tập, HS thực hiện * Hướng dẫn luyện tập:. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: - Gv hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe .. -Mieâu taû taâm lí, tính caùch nhaân vaät taøi tình. Nhaát laø nhaân vaät treû em. -Lựa chọn nhân vật kể chuyện thích hợp. (một người bạn của anh Sáu)=> Chuyện có độ tin cây cao. 3.Tổng kết: Ghi nhớ: SGK. 4.Luyeän taäp: Phaùt bieåu caûm nghó cuûa em sau khi hoïc xong truyeän ngaén naøy?. Bày tỏ thái độ và tình cảm của em với bé Thu? III. Hướng dẫn tự học : - Đọc, nhớ những chi tiết nghệ thuật đặc sắc trong đoạn trích . - Nắm được những kiến thức của bài học , tìm các chi tiết minh chứng cho những nội dung trong baøi hoïc . - Hoïc baøi - Chuaån bò baøi : OÂn taäp tieáng Vieät. E.Ruùt kinh nghieäm : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 15. TIEÁT 73 A. Mục tiêu cần đạt:. OÂn taäp Tieáng Vieät. Ngày soạn :22/11/2010 Ngaøy daïy :2411/2010.

(174) - Củng cố nội dung tiếng Việt đã học từ học kì I. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Các phương châm hội thoại . - Xưng hô trong hội thoại . - Lời dẫn trực tiếp, lời dẫn gián tiếp. 2. Kó naêng : - Khái quát một số kiến thức tiếng Việt đã học về các phương châm hội thoại, xưng hô trong hội thoại, lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp. 3. Thái độ: - Tự giác, tích cực ôn tập; có ý thức sử dụng phương châm hội thoại, từ ngữ xưng trong hội thoại phù hợp tình huống giao tiếp. C. Phöông phaùp: - Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề,… D. Tiến trình hoạt động : 1. Ổn động: Kiểm tra sĩ số:+ Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Baøi cuõ : 3. Bài mới * Giới thiệu bài: Trong chương trình tiếng Việt 9, học kI, chúng ta đã học các kiến thức về tiếng Việt như :các phương châm hội thoại, xưng hô trong hội thoại, lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp.Tiết này chúng ta sẽ ôn tập lại toàn bộ và chuẩn bị cho việc làm bài kiểm tra tiếng Việt duy nhất trong học kì ở tiết sau . * Tieán trình baøi hoïc:. Hoạt động của gv & hs * HĐ 1: Hướng dẫn ôn tập lý thuyết Nêu các phương châm hội thoại đã học?  Thế nào là phương châm về lượng?Cho vd?( nói có nội dung,nội dung lời nói phải đúng yêu caàu cuûa cuoäc giao tieáp,khoâng thieáu,khoâng thừa.VD: - Hỏi: Anh đã ăn cơm chưa? - Trả lời:Tôi đã ăn rồi.(đúng pcvl)  Theá naøo laø phöông chaâm veà chaát?Cho vd? (đừng nói những điều mà mình không tin là đúng và không có bằng chứng xác thực.VD:Con bò to gần bằng con trâu(đúng pcvc - Con boø to baèng con voi(sai pcvc)  Theá naøo laø phöông chaâm quan heä?Cho vd? (nói đúng đề tài giao tiếp,tránh nói lạc đề)  Thế nào là phương châm cách thức?Cho vd? (noùi ngaén goïn,raønh maïch,traùnh noùi mô hoà.VD:. Noäi dung baøi daïy I. OÂn taäp lyù thuyeát 1. Các phương châm hội thoại a. Phương châm về lượng: b. Phöông chaâm veà chaát c. Phöông chaâm quan heä d. Phương châm cách thức e. Phương châm lịch sự.

(175) (1)Con có ăn quả táo mẹ để trên bàn không? Coù 2 caùch hieåu (1a) Con có thích ăn quả táo mẹ để trên bàn khoâng? (1b) Con có ăn vụng quả táo mẹ để trên bàn khoâng? Chuùng ta caàn phaûi choïn moät trong hai caùch diễn đạt trên.)  Thế nào là phương châm lịch sự?Cho vd?(khi giao tiếp cần tế nhị,tôn trọng người khác)  Xưng hô trong hội thoại là gì?Cho ví dụ?.  Thế nào là cách dẫn trực tiếp?Cách dẫn gián. tieáp? Cho ví duï?. * HĐ 2:Hướng dẫn luyện tập Baøi 1:Haõy keå moät tình huoáng giao tieáp maø trong đó có một hoặc một số phương châm hội thoại nào đó không được tuân thủ?. * Thảo luận câu hỏi  Khi xưng hô người nói tự xưng mình một cách khiêm nhừng là xưng “khiêm”và gọi người đối thoại một cách tôn kính laø “hoâ toân” VD:- Vua tự xưng là “quả nhân”(người kém cỏi)để thể hiện sự khiêm tốn và gọi các nhà sư là “cao tăng”để thể hiện sự tôn kính Bạn bè tự xưng là “tiểu đệ”và gọi người khác là “đại ca” * Thaûo luaän caâu hoûi II.3 sgk/190. 2. Xưng hô trong hội thoại Là người nói cần căn cứ vào đặc điểm của tình huống giao tiếp để xưng hô cho thích hợp VD: - Đối với người trên:bác-cháu,anh-em… - Đối với bạn bè:Bạn-tớ,cậu-tớ….. -Trong hội nghị,trong lớp:Bạn-tôi,các bạnchúng tôi 3. Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp - Dẫn trực tiếp là nhắc lại nguyên vẹn lời nói hay ý nghĩ của người hoặc nhân vật,lời dẫn trực tiếp được đặt trong dấu ngoặc kép VD: Nhà thơ Ấn Độ Ta-go nói rằng: “Giáo dục một người đàn ông được một người đàn ông,giáo dục một người đàn bà được cả gia đình,giáo dục một người thầy được cả xã hội” - Dẫn gián tiếp:Là thuật lại lời nói hay ý nghĩ của người hoặc nhân vật,có điều chỉnh cho thích hợp;lời dẫn gián tiếp không đặt trong dấu ngoặc kép VD: Khi baøn veà giaùo duïc nhaø thô Ta-go cho rằng giáo dục một người ……xã hội II. Luyeän taäp: Bài 1:Trong giờ vật lý,thầy giáo hỏi một HS đang mải nhìn qua cửa sổ: - Em cho thaày bieát soùng laø gì? HS giật mình bèn trả lời: - Thöa thaày, “Soùng”laø baøi thô cuûa Xuaân Quyønh aï! ( Vi phaïm phöông chaâm quan heä) Baøi 2:. Bài 3:Trong TV để xưng hô có thể dùng không chỉ các đại từ xưng hô,mà còn dùng các danh từ chỉ chức vụ,nghề nghiệp,tên riêng….mỗi phương tiện xưng hô đều thể hiện tính chaát cuûa tình huoáng giao tieáp vaø moãi quan hệ giữa người nói với người nghe.Hầu.

(176) Bài 4:- Gv hướng dẫn HS làm câu (a) GV hướng dẫn HS về nhà làm. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học : - Gv hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe.. như không có từ ngữ xưng hô trung hoà.Vì thế nếu không chú ý để lựa chọn từ ngữ xưng hô thích hợp với tình huống và quan hệ thì người nói sẽ không đạt được kết quả giao tiếp như mong muốn,thậm chí trong nhiều trường hợp,giao tiếp không tiến triển được nữa Baøi 4: a. Pheùp soa saùnh : hai phía cuûa hai daõy nuùi Trường Sơn cũng như hai người ( anh và em), hai miền đất nước ( Nam và Bắc), hai hướng ( đông và tây), của một dải rừng , luôn gắn bó keo sơn, không gì chia cắt được . III. Hướng dẫn tự học : - Ôn lại kiến thức Tiếng Việt,chuẩn bị kiểm tra 1 tieát. E.Ruùt kinh nghieäm : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 15. TIEÁT 74. Kieåm tra Tieáng Vieät. Ngày soạn :22/11/2010 Ngaøy daïy : 24 /11/2010.

(177) A.Mục tiêu cần đạt: - Hệ thống hoá kiến thức về Tiếng Việt đã học trong học kì I - Rèn kỹ năng sử dụng Tiếng Việt trong việc viết văn bản và trong giao tiếp xã hội B.Chuaån bò: -GV : Thống nhất đề kiểm tra trong khối 9 , soạn giáo án - HS : OÂn taäp phaàn Tieáng Vieät C. Tiến trình hoạt động : 1.H Đ 1: Ổn định :Kiểm tra sĩ số:+ Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2.H Ñ 2:Tieán trình : 1. Gv phát đề, theo dõi HS làmbài . 2. Nhận xét nề nếp giờ làm bài .. 3. H Đ 3:Hướng dẫn tự học: - Ôn lại kiến thức văn học từ phần thơ và truyện hiện đại chuẩn bị tiết sau kiểm tra 1 tiết. E.Ruùt kinh nghieäm : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 15 , 16. TIEÁT 75-76. OÂn taäp Taäp laøm vaên. Ngày soạn :23/11/2010 Ngaøy daïy : 25/ 11/2010.

(178) Ôn tập kiểm tra thơ và truyện hiện đại A. Mục tiêu cần đạt: - Hệ thống hoá kiến thức về Tập làm văn đã học - Hệ thống lại những giá trị đặc sắc của những bài thơ hiện đại . B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Khái niệm văn bản thuyết minh, văn bản tự sự . - Sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản thuyết minh, văn bản tự sự . - Hệ thống các văn bản thuộc kiểu văn bản thuyết minh, văn bản tự sự đã học. - Hệ thống lại những giá trị đặc sắc của những bài thơ hiện đại . 2. Kó naêng : - Tạo lập văn bản thuyết minh và văn bản tự sự . - Vận dụng kiến thức đã học để tìm hiểu văn bản thuyết minh, văn bản tự sự . 3. Thái độ: - Có ý thức sử dụng kết hợp các phương thức biểu đạt khi tạo lập văn bản ( nhất là hai kiểu văn bản vừa học là văn bản thuyết minh và văn bản tự sự ) - Tự hào về vẻ đẹp của con người Việt Nam trong những năm tháng kháng chiến . C. Phöông phaùp: - Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, … D. Tiến trình hoạt động : 1. Ổn độnh: Kiểm tra sĩ số:+ Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : Kiểm tra vở soạn của 3 HS 3.. Bài mới: * Giới thiệu bài: Ở học kì I, chúng ta chủ yếu tìm hiểu hai kiểu văn bản : tự sự và thuyết minh; đồng thời tiếp tụctìm hiểu cách làm nhất là cách sử dụng kết hợp các phương thức biểu đạt trong hai kiểu văn bản này . Hai TCT &75,76 chúng ta sẽ ôn tập lại cả những nội dung kiến thức kể treân. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của gv & hs Noäi dung baøi daïy * H Ñ 1: OÂn taäp phaàn I. PHAÀN TAÄP LAØM VAÊN: Taäp laøm vaên: A. Lyù thuyeát * Hướng dẫn ôn tập lí 1. Các nội dung lớn và trọng tâm : thuyeát TLV: a. Văn bản thuyết minh:trọng tâm là luyện tập việc kết hợp giữa Phần tập làm văn trong thuyết minh với các yếu tố như: nghị luận,giải thích,miêu tả Ngữ văn 9,tập I có b. Văn bản tự sự: những nội dung lớn nào? - Sự kết hợp giữa tự sự với biểu cảm và miêu tả nội tâm,giữa tự sự Những nội dung nào là với nghị luận troïng taâm caàn chuù yù? - Một số nội dung mới trong văn bản tự sự như đối thoại và độc thoại nội tâm trong tự sự;người kể chuyện và vai trò của người kể chuyện  Vai trò,vị trí,tác dụng trong văn tự sự cuûa bieän phaùp ngheä 2. Vai troø,vò trí,taùc duïng cuûa bieän phaùp ngheä thuaät vaø mieâu taû.

(179) thuaät vaø yeáu toá mieâu taû trong vaên baûn thuyeát minh ntn?cho ví duï cuï theå? Vaên baûn thuyeát minh có yếu tố miêu tả,tự sự giống và khác với văn bản miêu tả,tự sự ở ñieåm naøo? * GV: Trong thuyeát minh nhiều khi người ta phải kết hợp với các bieän phaùp ngheä thuaät với các yếu tố miêu tả để bài viết được sinh động và hấp dẫn.Chẳng haïn khi thuyeát minh veà một ngôi chùa cổ,người thuyeát minh coù khi phaûi sử dụng những liên tưởng tưởng tượng,lối so sánh,nhân hoá (như ngôi chùa tự kể chuyện mình…)để khơi gợi cảm thụ về đối tượng được thuyeát minh.Vaø ñöông nhieân phaûi vaän duïng miêu tả ở đây để người nghe hình dung ra ngoâi chuøa aáy coù daùng veû ntn;maøu saéc,khoâng gian,hình khoái,caûnh vaät xung quanh,từ đó cho HS thaáy thuyeát minh vaø mieâu taû,giaûi thích coù những điểm khác nhau * Thaûo luaän caâu hoûi 4 sgk/206 * Hướng dẫn luyện tập: Haõy cho ví duï moät đoạn văn tự sự trong đó có sử dụng yếu tố miêu tả nội tâm? (đoạn văn “. trong vaên baûn thuyeát minh - Thuyết minh là giúp cho người đọc,người nghe hiểu về đối tượng,tránh được sự khô khan nhàm chán. 3. Phân biệt văn thuyết minh có yếu tố miêu tả,tự sự với văn miêu tả,tự sự. MIEÂU TAÛ - Có hư cấu tưởng tượng, khoâng nhaát thieát phaûi trung thành với sự vật - Duøng nhieàu so saùnh,lieân tưởng - Mang nhieàu caûm xuùc chuû quan của người viết - Ít duøng soá lieäu cuï theå,chi tieát - Duøng nhieàu trong saùng taùc vaên chöông, ngheä thuaät - Ít tính khuoân maãu. THUYEÁT MINH - Trung thành với các đặc điểm của đối tượng,sự vật. - Bảo đảm tính khách quan.khoa hoïc - Í t dùng tưởng tượng,so sánh - Duøng nhieàu soá lieäu cuï theå,chi tieát - Ứng dụng trong nhiều tình huống cuộc sống văn hoá,khoa hoïc,….. - Thường theo một số yêu cầu gioáng nhau (maãu) - Ña nghóa - Ñôn nghóa 4. Nội dung văn bản tự sự ở sgk Ngữ Văn 9 tập I - Yeâu caàu veà vieäc nhaän dieän caùc yeáu toá mieâu taû noäi taâm,nghò luận,đối thoại và độc thoại,người kể chuyện trong văn bản tự sự - Yêu cầu về kĩ năng kết hợp các phương thức trong một văn bản - Thấy được vai trò,vị trí,tác dụng của các yếu tố miêu tả nội taâm,laäp luaän….. B. Luyeän taäp:.

(180) thực sự mẹ không lo …… Làm bài 4,5,6 sgk/206 con đường làng dài và heïp” (Lý Lan “Cổng trường mở ra”-NV 7-T.I)  Một đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luân?(đoạn văn “Vua Quang Trung cưỡi voi ra doanh yeân uûi quaân lính,truyeàn cho taát caû… không nói trước” (“Hoàng Lê nhất thống chí”-NV 9- T.I) Đoạn văn có sử dụng caû noäi taâm vaø nghò luaän? (“Laõo khoâng hieåu toâi…. thêm đáng buồn” – “Laõo Haïc”-NC,NV 8-T.I)  Thế nào là đối thoại,độc thoại nội tâm? Vai troø,taùc duïng vaø hình thức thể hiện của các yeáu toá naøy trong vaên * TIEÁT 2 bản tự sự ntn? II. PHẦN THƠ HIỆN ĐẠI : * TIEÁT 2 st Taùc Taùc Theå * H Đ 2: Hướng dẫn ôn t phaåm gia’ loại tập phần thơ hiện đại: thô 1 Đồng chí Chính * Hướng dẫn HS thực Hữu hiện tổng hợp kiến thức về các bài thơ hiện đại đã học ở : Gv hướng dẫn HS hoàn thaønh noäi dung caùc caâu hoûi trong SGk baèng caùch chuaån bò baûng thoáng keâ còn bỏ trống và các tờ rời. - Chia nhóm để HS hoàn thaønh baøi baèng caùch traû lời miệng; sau đó giáo vieân cho HS leân baûng. 2. Baøn thô Phaïm veà tieåu Tieán đội xe Duaät khoâng kính. Thô. Noäi dung. Ngheä thuaät. Tình đồng chí, đồng đội gắn bó keo sôn treân cô sở cùng chung caûnh ngoä vaø lí tưởng Khắc hoạ những chieác xe khoâng kính laøm noåi baät hình ảnh người lái xe Trường Sôn ; tö theá hieân ngang , tinh thaàn laic quan , duõng aûm, baát chaáp khoù khaên nguy. Hình aûnh, ngoân ngữ bình dò, chaân thực, coâ đọng , giàu sức biểu cảm Ngoân ngữ, gioïng ñieäu giaøu tính khẩu ngữ , tự nhieân khoeû khoaén. Hình ảnh chân thực , sinh động.

(181) ghép tờ rời để hoàn thaønh baûng heä thoáng vaø sửa bài cho các em ( nếu caàn). 3. Đoàn Huy thuyeàn Caän đánh cá. Thô. 4. Bếp lửa. 5. Khuùc Nguyeãn Thô haut ru Khoa những Ñieàm em beù lớn trên löng meï. 6. AÙnh traêng. Baèng Thô Vieät. Nguyeã Thô n Duy. hieåm vaø yù chí chiến đấu giải phoùng daân toäc . Khắc hoạ hình ảnh đẹp, tráng lệ ; thể hiện sự hài hoà giữa thieân nhieân vaø người lao động . Boääc loä nieàm vui, long tự hào ủa nhaø thô . Gợi lại những kỉ nieäm nay xuùc động về bà và tình baø chaùu - Loøng kính yeâu traân troïng cuûa cháu đối với bà vaø tình yeâu queâ hương đất nước Sự gian nan, vất vaû cuûa cuoäc sống ở chiến khu – Tình thong yeâu con gaén lieàn vớitinh thaàn chiến đấu của người mẹ. Lời tự nhắc nhở về những năm thaùng gian lao đã qua cuûa người lính gắn bó với thiên nhieân, đất nöôcbình dò, hieàn haäu . Gợi nhaéc truyeàn thoáng : uống nước nhớ nguoàn, aân nghóa thuyû chung .. Xaây dựng hình aûnh lieân tưởng, tửơng tượng phong phú , độc đáo - Âm hưởng khoeû khoaén , haøo huøng, laïc quan Keát hợp nhuaàn nhuyễn giữa mieâu taû, bieåu cảm , tự sự và bình luaän. Gioïng ñieäu ngoït ngaøo, trìu meán. Gioïng ñieäu tâm tình, tự nhieân; hình aûnh giaøu tính bieåu caûm - Nhieàu bieän pháp tu từ từ vựng ..

(182) * H Đ 3:Hướng dẫn tự hoïc: - Gv hướng dẫn , HS chú yù laéng nghe.. 7. Laëng leõ Nguyeãn Truy Sa- pa Thaønh eän Long. 8. Laøng. Kim Laân. 9. Chieác lược ngà. Nguyeã Truy n eän Quang Saùng. Truy eän. Ca ngợi những con người âm thaàm, laëng leõ , hi sinh tuoåi treû , taøi năng trí lực cho coâng cuoäc xaây dựng đất nước . Khaúng ñònh veû đẹp của con người lao động , yù nghóa cuûa những công việc thaàm laëng . Ca ngợi tình yêu làng, yêu nước, yeâu khaùng chieán của người nông daân .. Theå hieän chaân thực , cảm động tình cha con saâu nặng và cao đẹp trong caûnh ngoä eùo le cuûa chieán tranh. Xaây döng tình huoáng truîeân hợp lí ; cách kể chuyện tự nhieân. - Có sự kết hợp giữa tự sự, trữ tình với bình luận. -Xaây dựng tình huoáng truyeän độc đáo . Nghệ thuaät mieâu taû taâm lí nhaân vaät . Ngôn ngữ độc thoại, đối thoại, độc thoại nội tâm Thaønh coâng trong vieäc mieâu taû taâm lí vaø tính caùch nhaân vaät. III. Hướng dẫn tự học: - Vận dụng kiến thức phần Tập làm văn, tiếng Việt để đọc – hiểu một đoạn văn bản tự sự theo đặc trưng bộ môn . - Học lại phần lý thuyết đã ôn - Laøm coøn laïi sgk/206 - Chuẩn bị làm bài kiểm tra thơ và truyện hiện đại E.Ruùt kinh nghieäm :. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 16. Ngày soạn :28/11/2010 Ngaøy daïy :30/11/2010.

(183) TIEÁT 77. Kiểm tra truyện và thơ hiện đại. A.Mục tiêu cần đạt: - Trên cơ sở HS tự ôn tập, nắm vững văn bản và giá trị tư tưỡng nghệ thuậtcác bài thơ,truyện Việt Nam hiện đại đã học từ tuần 10-15,làm tốt bài kiểm tơp1 tại lớp Qua đó đánh giá và tự đánh giá kết quả học tập về tri thức,kỹ năng,thái độ - Rèn kỹ năng trả lời các câu hỏi trắc nghiệm,bài viết kết hợp tự sự,biểu cảm với nghị luận B. Chuaån bò: - Thống nhất đề kiểm tra trong khối 9 C. Tiến trình hoạt động 1. Ổn định : Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................ 2. Gv phát đề, theo dõi HS làm bài. 3. Gv thu baøi, nhaän xeùt neà neáp laøm baøi :. Hoạt động của gv & hs * HÑ 1: GV neâu yeâu caàu cuûa tieát kt: * HĐ2 : Gv phát đềtheo dõi hs làm bài : *HÑ 3: Gv thu baøinhaän xeùt tieát laøm baøi :. Ghi baûng I. Traéc nghieäm (3 ñ) II.Tự luận (7đ) II./ TỰ LUẬN Câu 1(đề 1, 2) yêu cầu HS chép đúng và đầy đủ 2 khổ thơ trong hai bài thơ theo yêu cầu của đề ( Có ghi rõ tên bài thơ; tên tác giả ; dấu caâu ) Câu 2(Đề 1 & Đề 2) Yêu cầu chung: - Về hình thức: Trình bày dưới hình thức là một đoạn văn có bố cục chặt chẽ; biết sử dụng dấu câu thích hợp. - Về nội dung: + Đề 1: Chứng minh tình yêu làng, yêu nước của nhaân vaät oâng Hai trong truyeän ngaén “ Laøng” cuûa nhaø vaên Kim Laân: + Yêu làng: Đi xa ông luôn nhớ về làng; hỏi thăm tin tức về làng quê ( Chợ Dầu); Oâng đau khổ biết bao khi nghe tin làng mình theo giaëc:“ Laøng thì yeâu thaät nhöng laøng theo Taây thì phaûi thuø…” ; Vui mừng khi tin đồn nhảm được cải chính… + Yêu nước: Lòng yêu nước của ông Hai bắt nguồn từ tình yêu làng quê; yêu Cụ Hồ; yêu cách mạng, yêu đảng…một lòng chung thủy trước sau với cách mạng, với kháng chiến… Đề 2: Chứng minh vẻ đẹp trong cách sống, trong tâm hồn, và những suy nghĩ của nhân vật anh thanh niên trong truyện ngắn “ Laëng leõ Sa Pa” cuûa Nguyeãn Thaønh Long: + Caùch soáng: Ngaên naép, goïn gaøng… + Tâm hồn: Yêu đời, yêu nghề, yêu cuộc sống, thân thiện, gần gũi,.

(184) chan hòa với mọi người và rất hiếu khách: … + Suy nghó: anh suy nghó veà cuoäc soáng, veà yù nghóa cuûa coâng vieäc mình làm một cách vui vẻ, tự nhiên và hết sức khiên tốn khi có người khen ngợi anh. Anh là một hình ảnh tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm đầu miền Bắc vừa sản xuất vừa chống chiến tranh phá hoại của giặc Mĩ.. 3. Hướng dẫn tự học: - Soạn bài : Cố hương . Ôn tập phần Văn tiết sau trả bài E.Ruùt kinh nghieäm : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 16. Ngày soạn :30/11/2010 Ngaøy daïy :02/12/2010.

(185) TIEÁT 78-79-80. Coá höông. - Loã Taán -. Traû baøi kieåm tra Vaên. A. Mục tiêu cần đạt: - Có hiểu biết bước đầu về nhà văn Lỗ Tấn và tác phẩm của ông. - Hiểu, cảm nhận được giá trị nội dung, nghệ thuật của tác phẩm Cố hương. * Ôn lại những kiến thức cơ bản và hệ thống về truyện và thơ Việt Nam hiện đại đã học trong chương trình và SGK Ngữ Văn 9 tập 1. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : * Những đóng góp của Lỗ Tấn cho nến văn học Trung Quốc cũng như nền văn học nhân loại . - Tinh thần phê phán sâu sắc xã hội cũ và niến tin vào sự xuất hiện tất yếu của cuộc sống mới, con người mới . - Màu sắc trữ tình đậm đà trong tác phẩm . - Những sáng tạo về nghệ thuật của nhà văn lỗ Tấn trong truyện Cố hương .. * Những kiến thức cơ bản và hệ thống về truyện và thơ Việt Nam hiện đại đã học trong chương trình và SGK Ngữ Văn 9 tập 1. 2. Kó naêng : * Đọc -hiểu văn bản truyện hiện đại nước ngoài . - Vận dụng kiến thức về thể loại và kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để cảm nhận một văn bản truyện hiện đại. - Kể và tóm tắt được truyện . * Kĩ năng làm bài kiểm tra tổng hợp. 3. Thái độ: * Tự giác, tích cực phê và tự phê những cái cũ lỗi thời, tin tưởng vào sự đổi mới tất yếu theo quy luaät xaõ hoäi . * Tự giác ôn bài, chuẩn bị chu đáo cho tiết kiểm tra. C. Phöông phaùp: - Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình … D. Tiến trình hoạt động : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số:+ Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : Tổng hợp những đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn “Chiếc lược ngà”?Có thể khái quát về chủ đề tư tưởng của truyện ntn? 3. Bài mới * Giới thiệu bài : Không chỉ trong mà cả ở ngoài nước, chúng ta từng biết đến những tác giả văn học có nhận thức đúng đắn về thực tại, có những mong ước đầy trách nhiệm về một tương lai tốt đẹp của dân tộc. Và đó cũng là nội dung ý nghĩa của tác phẩm Cố hương. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của gv & hs * HĐ 1:Hướng dẫn tìm hiểu về tác giả và tác phẩm:. Noäi dung baøi daïy I. Giới thiệu chung:.

(186) -Gọi HS đọc lại mục chú thích * sgk/216 Hãy nêu những hiểu biết của em về tác giả Lỗ Tấn? GV giới thiệu thêm một vài nét về tác phẩm * HĐ 2: Hướng dẫn đọc- hiểu văn bản: - Đọc:chú ý giọng điệu chậm buồn,hơi bùi ngùi khi keå,taû;gioïng aáp uùng cuûa nhaân vaät Nhuaän Thoå,gioïng chao chaùt cuûa thím hai Döông - HS toùm taét truyeän :Keå laïi chuyeán veà thaêm queâ laàn cuoái cuûa nhân vật “tôi”,để bán nhà,đưa cả gia đình đi sinh sống ở nơi khaùc Giải thích từ khó:kiểm tra một vài từ khó trong chú thích Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? Tác dụng?(ngôi 1.Tăng độ tin cậy và tính chất trữ tình của câu chuyện)  Đoạn trích này có thể chia bố cục làm mấy phần?Nêu nội dung từng phần? - Đoạn 1: Tình cảm và tâm trạng của “tôi”trên đường về quê - Đoạn 2: Tình cảm và tâm trạng của “tôi”trong những ngày xa quê:cuộc gặp gỡ với thím Hai Dương và bố con Nhuận Thoå - Đoạn 3:Tâm trạng và ý nghĩ của “tôi”trên đường rời quê GV Cho HS thấy đặc điểm “đầu cuối tương ứng”của bố cục “cố hương”:một con người đang suy tư trong một chiếc thuyền,dưới bầu trời u ám,về cố hương và cũng là con người ấy đang suy tư trong một chiếc thuyền rời cố hương.  Tác giả đã sử dụng kết hợp những phương thức biểu đạt naøo trong taùc phaåm?  Khái quát đại ý của văn bản ? TIEÁT 2 Em coù nhaän xeùt gì veà keát caáu cuûa truyeän?(keå theo moät trình tự thời gian,với sự thay đổi không gian:trên đường,trên thuyền,ở quê;thay đổi thời gian(nhớ lại quá khứ thời nhỏ dại,đan xen với thời gian hiện tại).Kết cấu như vậy cũng góp phần làm nổi rõ tính chất trữ tình biểu cảm và triết lý trong dòng tự sự của truyện) Trong truyện có những nhân vật nào? * Tìm hieåu veà nhaân vaät Nhuaän Thoå Trong taùc phaåm, ai laø nhaân vaät chính ?  Hãy tả lại chân dung Nhuận Thổ trong lần đến thăm bạn cũ-anh Tấn và hình ảnh Nhuận Thổ ở hiện tại ? -> GV lưu ý đối sánh giữa quá khứ và hiện tại, chý ý dùng bút chì gạch chân những chi tiết giới tiệu về nhuận Thổ .  Nhận xét về sự kết hợp tự sự, miêu tả của tác giả khi giới thieäu nhaân vaät Nhuaän Thoå ?. 1. Taùc giaû 2. Taùc phaåm:. (sgk/216). II. Đọc-hiểu văn bản: 1. Đọc và giải thích từ khó:. 2. Tìm hieåu vaên baûn : 2.1 Boá cuïc: 3 phaàn. 2.2Phương thức biểu đạt : Tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận 2.3 Đại ý : Nhận thức vế thực tại và mong ước vể tương li của đất nước. TIEÁT 2 2.4. Phaân tích: a. Nhaân vaät Nhuaän Thoå * Trong kí ức của người kể : -> Chuù beù hoàn nhieân, khoeû maïnh, tình caûm trong saùng * Ở hiện tại : ->Thay đổi từ hình dáng đến lời nói,cử chỉ,suy nghĩ,đã trở thành moät baùc noâng daân ngheøo túng,khô cằn,đần độn,mụ,mị đầu óc vì cuộc sống quá vất vả trở nên rụt rè,nhút nhát - Trước người bạn cũ vẫn giữ phẩm chất tốt đẹp:quý bạn, mang quaø queâ taëng baïn -> Quann sát chi tiết, kết hợp nhuần nhuyễn giữa tự sự, miêu.

(187) taû => Hieàn laønh, thaät thaø, nhöng còn có những hạn chế, tiêu cực  Caûm nhaän cuûa em veà nhaân vaät naøy? trong taâm hoàn => Sự sa sút, điêu tàn của cố * Thảo luận: Sự thay đổi của con người, khiến em hình hương vì nghèo đói,lạc dung ra sự thay đổi ra như thế nào của xã hội ? haäu,hình aûnh thu nhoû cuûa noâng dân TQ đầu thế kỷ XX b Nhaân vaät toâi *. Trên đường về quê Ñaâu laø nhaân vaät trung taâm?Vì sao? - Trong loøng “toâi”boãng phaûng -> “tôi” là nhân vật trung tâm với sự đan xen rất nhiều đoạn phất nỗi buồn se sắt hồi ức,với nhiều đoạn có tính chất độc thoại nội tâm) - Ngạc nhiên,không tin đó là * Thảo luận : Có thể đồng nhất giữa nhân vật “tôi”và tác làng cũ giả được không?Vì sao? - Về đến nhà buồn hiu quạnh -> Không thể đồng nhất giữa “tôi”và tác giả được mặc dù Lỗ Tấn có sử dụng nhiều chi tiết có thật trong cuộc đời mình => Kể kết hợp với tả,biểu cảm nhưng đây vẫn là truyện ngắn có cách kể giống như hồi kí,có trực tiếp, so sánh đối chiếu với sử dụng những chi tiết có thực caûnh hieän taïi vaø caûnh trong kyù Tâm trạng, cảm xúc,suy nghĩ về cố hương của “tôi”được ức thể hiện trong chuyến về thăm từ biệt quê hương ntn? -> Là người nhạy cảm (được thể hiện 3 đoạn:trên đường về quê,những ngày ở quê,trên đường rời quê) Kể lại đoạn đầu của tác phẩm : Tôi trên đường về quê *. Taâm traïng cuûa “toâi”trong Tâm trạng của tác giả khi ngồi trong thuyền nhìn về làng những ngày ở nhà: queâ xa ñang gaàn laïi ntn? Phương thức biểu đạt đã được sử dụng ở đoạn này là gì? - Buồn hơn, đau xót hơn,cô đơn Taùc duïng ? hơn vì cảnh vật,con người đổi Taïi sao taùc giaû laïi coù taâm traïng aáy,caûm xuùc aáy? thay,sa suùt,nheách nhaùc vì ngheøo -> Vì giữa cái mong ước,hi vọng và tưởng tưởng của tác giả đói,vì lể giáo phong kiến cổ hủ trước và trong chuyến đi khác xa với thực tế.Nhân vật “tôi”thấy thất vọng vì so với cái làng trong kí ức mà mình - Xót xa vì sự ngăn cách giữa vẫn tưởng nhớ,thương yêu nó đẹp hơn nhiều “toâi”vaø Nhuaän Thoå * GV: Tâm trạng của “tôi”trong thời gian ở nhà vẫn được theå hieän trong doøng chuyeän keå,mieâu taû caûnh vaät vaø con người,sự việc,so sánh,đối chiếu quá khứ và hiện tại nhưng cụ thể hơn,qua câu chuyện với bà mẹ,với chị Hai Dương,đặc biệt qua cuộc gặp gỡ với Nhuận Thổ-người bạn cũ thuở thiếu thời.Hãy lần lượt tìm hiểu qua một hai cảnh chính Hãy kể lại cảnh gặp gỡ và trò chuyện với bà mẹ,với thím Hai Dương,với những người đến chào,nhất là cảnh gặp gỡ chuyện trò với Nhuận Thổ? * GV chú ý cảnh dân làng đến chào,chia tay,mua đồ,xin đồ,.

(188) vừa mua vừa lấy,Nhuận Thổ xin vài thứ đồ đạc…đặc biệt là sự thay đổi ở con người Nhuận Thổ từ hình dáng đến cử chỉ,lời nói,hoàn cảnh gia đình hế sức nghèo túng của Nhuận => Kể và biểu cảm trực tiếp Thổ – Cho HS so sánh với Nhuận Thổ trong hồi ức để cáng thấy được tâm trạng của nhân vật “tôi”  Thành công của tác giả khi kết hợp các phương thức biểu => , Hiểu biết, thương cảm với sự thay đổi của cảnh và đạt ở đây là gì ? Từ đó em cảm nhận ntn về nhân vật tôi? người ;đành chấp nhận,bùi - HS kể lại đoạn cuối,đọc nguyên văn từ “Tôi nằm xuống…” ngùi chia tay với quê,với cảnh,với người Cho đến hết  Trên thuyến rời quê,cảm xúc và tâm trạng của nhân vật *. Cảm xúc,tâm trạng của “tôi”trên thuyền rời quê “toâi” nhö theá naøo? “toâi” nghó gì? * Thảo luận:  Sự đối chiếu giữa các khoảng thời gian có gì - Lòng “tôi”không chút lưu luyeán (caùi cuõ,caûnh cuõ,laøng giống và khác các đoạn trên?  Qua diễn biến tâm trạng và tình cảm của nhân vật “tôi” ta cũ,hiện tại đau buồn, quá khứ có thể nhận thấy tình cảm thống nhất bản chất từ trong sâu tươi đẹp không bao giờ trở lại.Vì vậy hãy hướng đến tương thẳm của “tôi”đối với cố hương là gì? * GV :Đây cũng chính là chủ đề tư tưởng của truyện ngắn lai và hy vọng) - Hy vọng, tin tưởng vào con naøy?  Nhận xét về các sử dụng phương thức biểu cảm của tác giả đường đã chọn ? Từ đó em cảm nhận ntn về nhân vật tôi? => Kể và biểu cảm trực tiếp => Tỉnh táo, tin tưởng vào sự  Có thể nói nhân vật tôi là hiện thân của tác giả được xuất hiện tất yếu của cuộc sống mới, con người mới. khoâng? Vì ssao ? * Thaûo luaän :  Trong baøi coù hai hình aûnh mang giaù trò bieåu => Laø hoùa thaân, nhöng khoâng đồng nhất của tác giả trưng, đó là những hình ảnh nào ? Vì sao? GV: Thể hiện thái độ và tình cảm của tác giả diễn biến qua c. Hình ảnh con đường những hình ảnh ấy . Đó là những biểu hiện khác nhau của “ Cũng giống như những con tình yêu quê hương,gia đình sâu đậm.Tuy buồn đau vì sự sa đường … người ta đi mãi thành sút,nghèo nàn của làng quê nhưng vẫn ước mơ,hy vọng vào đường thôi” tương lai,vào thế hệ trẻ sẽ đem đến những đổi thay cho quê => Hình ảnh biểu trưng,biểu tượng,khái quát triết lý về cuộc höông sống con người  Trong truyện có những hình ảnh con đường nào? * Thảo luận:  Hình ảnh con đường ở cuối truyện có ý nghĩa =>Con đường đến tự do,hạnh gì?Nếu bỏ hình ảnh ấy thì giá trị của truyện có bị giảm phúc của con người,con đường của tự thân hành động,dựng xây khoâng?Vì sao? vaø hy voïng Em coù caûm nhaän ntn veà hình aûnh coá höông? 3.4. Hình aûnh coá höông - Hình aûnh thu nhoû cuûa xaõ hoäi ,đất nước - Sự thay đổi của cố hương phản ánh điển hình sự biến đổi của.

(189) * Hướng dẫn tổng kết:  Neùt ñaëc saéc ngheä thuaät cuûa taùc phaåm?  Phát biểu ngắn gọn chủ đề của tác phẩm? *Hướng dẫn luyện tập Laøm baøi taäp 2 sgk/219. xaõ hoäi Trung Hoa hai möôi naêm đầu thế kỷ XX - Vấn đề xã hội bức thiết được đặt ra:cần phải xây dựng những cuộc đời mới,những con đường mới,khác trước, tốt đẹp hơn 3.Toång keát: * Ghi nhớ sgk/219 4. Luyeän taäp:. *TRAÛ BAØI KIEÅM TRA VAÊN: * H Đ 1: Gv thông qua đáp án ? (Xem giáo án tiết 76) * H Ñ 2: Gv nhaän xeùt öu, khuyeát ñieåm trong baøi laøm cuûa HS . * Ưu điểm : Phần trắc nghiệm đa số các em hoàn thành với kết quả tốt. Phần tự luận- câu 1 phần đông các em hoàn thành. Một vài em diễn đạt khá, viết văn có cảm xúc. * Nhược điểm : Phần tự luận- câu 2, phần động các em mắc lỗi khi phân tích. Cảm nhận tác phẩm trữ tình : iễn xuôi thơ, tách nội dung ra khỏi nghệ thuật. Điều đáng buồn hơn là các em chỉ chú ý đến nội dung của câu chữ mà không chỉ ra cái hay trong diễn đạt của tác giả. Đây là một điều tội kị khi tìm hiểu tác phẩm trữ tình mà GV thường nhắc nhở nhưng các em không có ý thức thực hiện. *Hướng dẫn sửa lỗi sai : * H Đ 3: Gv trả bài cho HS để các em :- Gv yêu cầu HS đổi bài cho nhau, phát hiện lỗi chính tả, lỗi diễn đạt. Sau đó Gv gọi 3 HS nêu ví dụ về lỗi sai trong bài của bạn và đề xuất hướng khaéc phuïc ( theo maãu). Phaàn vaên baûn sai Loãi sai Sửa lại - Gv sửa lại cho HS. * H Ñ 4 thoáng keâ keát quaû baøi laøm : Lớp. Ñieåm 0,1,2. Ñieåm Ñieåm > 5. Ñieåm < 5. Ghi chuù. 9a1 9aa2 * H Đ 5. Hướng dẫn tự học : - Đọc, nhớ những đoạn truyện miêu tả, biểu cảm, lập luận tiêu biểu trong văn bản - OÂn taäp phaàn Tlv, tieáng Vieät ; tieát sau traû baøi E.Ruùt kinh nghieäm : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(190) TUAÀN 17 05/12/2010 TIEÁT 81. Ngày soạn :. Traû baøi kieåm tra Taäp laøm vaên soá 3 Traû baøi kieåm tra Tieáng Vòeât. Ngaøy daïy : 07/12/2010. A. Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs: - Củng cố lại kiến thức về văn tự sự, về tiếng Việt đã được học - Chủ động phát hiện và sửa lỗi sai về nội dung cũng như khả năng diễn đạt - Rèn kĩ năng diễn đạt,ý thức tự giác , tích cực ôn bài : B. Chuaån bò cuûa gv & hs: - GV: Soạn giáo án , bảng phụ - Hs: OÂn taäp phaàn Tlv vaø Tieáng Vieät C. Tieán trình daïy hoïc : A. TRAÛ BAØI KIEÅM TRA TAÄP LAØM VAÊN : * H Đ 1: GV chép đề lên bảng. * H Ñ 2 : GV trình baøy baûng phuï ghi saún daøn yù. * H Đ 3: GV yêu cầu HS thảo luận , so sánh, bổ sung vào dàn ý đã xây dựng ở nhà ( nếu cần ). * H Ñ 4: Gv nhaän xeùt öu – khuyeát ñieåm trong baøi laøm cuûa HS: * Ưu điểm : Đa số các em hoàn thành bài, đảm bảo bố cục, biết sáng tạo tình huống truyện. Một số em khá linh hoạt trong diễn đạt. * Nhược điểm : Một số em làm bài sơ sài, diễn đạt yếu; vẫn còn tình trạng không tách bố cục của bài . Số em thường viết sai lỗi chính tả, chữ viết cẩu thả nhưng chưa có ý thức khắc phục. Môt vài em kết quả các bài làm lần sau đi xuống liên tục so với bài làm trước. * Hướng dẫn sửa sai: Phaàn vaên baûn sai a. Em hoûi moät anh lính đứng gần : - Ban ñeâm caùc anh coù sô khoâng ? Giaëc boû bom các anh có sợ chết ko? Caùi xe naøy anh coù sợ không ? Anh trả lời laø khoâng , coù Baùc Hoà, có đảng chỉ đường ,nghĩ đến dân miền nam thì không sợ nữa.. Loãi sai -> Lời kể thieáu linh hoạt, ngôn ngữ của nhân vaät chöa phuø hợp; sai chính ta, vieát taét tuyøu tieän. Sửa lại . Em hỏi một anh lính đứng gần : - Ban đêm, nhất là những đêm không có trăng, xe lại không có đèn, quân thù thì bỏ bom điên suồng, các anh có nghĩ đến cái chết khoâng? Anh thản nhiên trả lời: - Con đường Trường Sơn này, núi rừng này với chúng tôi là làng bản, xóm thôn. Còn con ngực sắt này dù có bất kham chúng tôi cũng thuần hóa được và quen với nó rồi. Vả lại, ở đâu đường chúng ta đi đã có Đảng Bác Hồ soi sáng ; chúng tôi chỉ cần nghĩ đến Miền.

(191) Nam là vượt qua được hết thảy .Ở chiến trường, chúng tôi chên chiến chường chúng tôi khoâng. * H Đ 5: Gv trả bài, yêu cầu HS đối chiếu so với yêu cầu đạt được nêu trong dàn ý . * H Ñ 6 . Thoáng keâ keát quaû baøi laøm :. Lớp. Ñieåm 0,1,2. Ñieåm Ñieåm > 5. Ñieåm < 5. Ghi chuù. 9a1 9aa2 A. BAØI KIEÅM TRA TIEÁNG VIEÄT : * H Đ 1: Gv thông qua đáp án ? (Xem giáo án tiết 76) * H Ñ 2: Gv nhaän xeùt öu, khuyeát ñieåm trong baøi laøm cuûa HS . * Ưu điểm : Phần trắc nghiệm đa số các em hoàn thành với kết quả tốt. Phần tự luận- câu 1 phần đông các em hoàn thành. Một vài em diễn đạt khá, viết văn có cảm xúc. * Nhược điểm : Phần tự luận - câu 2, phần động các em mắc lỗi khi phân tích. Cảm nhận tác phẩm trữ tình : iễn xuôi thơ, tách nội dung ra khỏi nghệ thuật. Điều đáng buồn hơn là các em chỉ chú ý đến nội dung của câu chữ mà không chỉ ra cái hay trong diễn đạt của tác giả. Đây là một điều tội kị khi tìm hiểu tác phẩm trữ tình mà GV thường nhắc nhở nhưng các em không có ý thức thực hiện. * H Đ 3: Gv trả bài cho HS để các em :- Gv yêu cầu HS đổi bài cho nhau, phát hiện lỗi chính tả, lỗi diễn đạt. Sau đó Gv gọi 3 HS nêu ví dụ về lỗi sai trong bài của bạn và đề xuất hướng khaéc phuïc ( theo maãu). Phaàn vaên baûn sai Loãi sai Sửa lại - Gv sửa lại cho HS. * H Ñ 4 : Thoáng keâ keát quaû baøi laøm : Lớp. Ñieåm 0,1,2. Ñieåm Ñieåm > 5. Ñieåm < 5. Ghi chuù. 9a1 9aa2 * H Đ 5: Hướng dẫn tự học : - Tieáp tuïc oân taäp chuaån bò thi hoïc kì . - Soạn bài : Những đứa trẻ . D.Ruùt kinh nghieäm : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(192) TUAÀN 17. Tieát 82. HDÑT :. Những đứa trẻ. Ngày soạn :05/12/2010 Ngaøy daïy : 07 /12/2010. - M. Go-rô-ki. A. Mục tiêu cần đạt: - Có hiểu biết bước đầu về nhà văn M. Go-rơ-ki và tác phẩm của ông . - Hiểu và cảm nhận được giá trị nội dung và gá trị nghệ thuật của đoạn trích Những đứa trẻ. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Những đóng góp của M. Go-rơ-ki với văn học Nga và văn học nhân loại. - Mối đồng cảm chân thành của nhà văn với những đứa trẻ bất hạnh. - Lời văn tự sự giàu hình ảnh, đan xen giữa chuyện đời thường với truyện cổ tích . 2. Kó naêng : - Đọc- hiểu văn bản truyện hiện đại nước ngoài. -Vận dụng các kiến thức về thể loại kết hợp vơi các phương thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để cảm nhận một tác phẩm truyện hiện đại. - Kể và tóm tắt được đoạn truyện . 3. Thái độ: - Biết cảm thông, chia sẻ với những con người bất hạnh. C. Phương pháp : Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số:+ Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Baøi cuõ :  Phaân tích dieãn bieán taâm traïng cuûa nhaân vaät toâi trong vaên baûn Coá höông .  Qua sự đổi thay của cảnh và người ở mà tác giả gới thiệu trong văn bản, em cảm nhận được gì về xã hội Trung Quốc đương thời? Ở Việt Nam ta có giai đoạn nào như vậy không? 3. Bài mới * Giới thiệu bài : Là một nhà văn lớn Nga có tuổi thơ cay đắng, với bút danh là Go-rơ-ki- > cay đắng.M.Go-rơ-ki viết nhiều về con người Nga và đặc biệt thể hiện lòng thương cảm với những người gặp hoàn cảnh bất hạnh. Trong đoạn trích Những đứa trẻ tác giả kể câu chuyện cảm động về những đứa trẻ ở kế bên nhà mình, đồng thời thể hiện niềm thương cảm với chúng. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của Gv & HS Tieán trình daïy hoïc * H Đ 1:Hướng dẫn tìm hiểu chung: I. Giới thiệu chung : - Goïi hs ñoc phaàn chuù thích daáu sao 1. Taùc giaû: Hãy nêu những hiểu biết của em về tác giả tác phẩm ? ( sgk) 2. Taùc phaåm:.

(193)  Tác phẩm được sáng tác theo thể loại nào ?. - Xuất xứ : SGk - Thể loại : Truyện *H Đ 2:Hướng dẫn đọc – tìm hiểu văn bản: - Giáo viên hướng dẫn cho hs đọc kể đoạn trích : Đoạn văn có (hiện đại ) nhiều đối thoại, chú ý đọc với giọng điệu phù hợp; phát âm chính xác. Yêu cầu HS tự đọc ở nhà . II. Đọc- tìm hiểu văn - Giải thích từ khó : Cho hs đọc phần chú thích sgk  Xác định bố cục và nội dung từng phần của truyện Những đứa bản 1. Đọc và giải nghĩa treû ? - Phần 1 : từ đầu đến ấn em nó cúi xuống – Những đứa trẻ gặp những từ khó . nhau 2. Tìm hieåu vaên - Phần 2 : Tiếp theo cho đến không được đến nhà tao – Những đứa bản : trẻ bị cấm đoán - Phần 3 :còn lại –Những đứa trẻ lại gặp nhau. Keå toùm taét noäi dung vaên baûn ? 2.1. Boá cuïc : 3 phaàn  Nhaân vaät chính cuûa vaên baûn naøy laø ai? Vì sao em xaùc ñònh nhö vaäy ? ->Nhân vật kể chuyện xưng tôi, nhân vật tôi xuất hiện trong mọi sự việc được kể. Gọi hs đọc đoạn 1  Những đứa trẻ hàng xóm của Go-rơ-ki có hoàn cảnh ra sao ? Theo em, hoàn cảnh của những đứa trẻ trong câu chuyện có ở cuộc đời 2.2. Phaân tích thực không ? a. Những đứa trẻ  Em nhận xét gì cách kể chuyện của tác giả khi kể về hoàn cảnh gaëp nhau: của những đứ trẻ? Qua đó, em thấy chúng là những đứa trẻ ntn ? * Hoàn cảnh của  Cuộc gặp gỡ, trò truyện lúc đầu giữa nhân vật “ tôi” với ba bạn những đứa trẻ : nhỏ diễn ra ở đâu? Chúng nói với nhau những chuyện gì ? - Meï maát, baø cuõng -> Cuộc gặp gỡ, trò chuyện lúc đầu giữa “tôi” và mấy đứa nhỏ con khoâng coøn ông đại tá diễn ra trên cái xe trượt tuyết cũ để dưới mái hiên nhà kho -Sống với một người .Trước hết bọn trẻ hỏi thăm nhau : các cậu có bị ăn đòn không ? Nói cha thoâ loã, thieáu tình chuyện về sở thích nuôi chim thöông Tại sao A-li-ô-sa lại khó tin được rằng những đứa trẻ này cũng bị -> Keå chuyeän chaân đánh đòn như mình, và cảm thấy tức thay cho chúng? thực ->Vì những đứa trẻ này mất mẹ nhưng còn bố, chúng lại hiền lành -> Những đứa trẻ bất và yếu ớt haïnh  Vì sao những bon trẻ con ông đại tá lại chơi thân với A-li-ô-sa, bất * Cuộc gặp gỡ : chấp sự cấm đoán của ông bố ? -Trước hết bọn trẻ hỏi -> Vì chúng đều thiếu tình thương của mẹ, chúng là hàng xóm của thaêm nhau : caùc caäu nhau, chúng đã từng cứu nhau thoat nạn có bị ăn đòn không ? Hình ảnh bọn trẻ con ông đại tá ngồi sát vào nhau giống như những - Nói chuyện về sở chú gà con khi nói đến gì ghẻ, gợi cho em cảm nghĩ gì? thích nuoâi chim - Những đứa trẻ mồ côi mẹ thật cô độc, yếu ớt, đáng thương. Chúng rất cần được người lớn chở che, đùm bọc .Trẻ thơ rất dễ đồng cảm -Keå cho nhau nghe với nhau, nhất là khi các em có cùng cảnh ngộ . Tuổi nhỏ rất thích chuyeän coå tích.

(194) nghe chuyện cổ tích, thường sống với thế giới cổ tích  Vì sao, kho đó A-li-ô-sa lại kể chuyện cổ tích về người chết sẽ soáng laïi? ->Cậu muốn an ủi những người bạn mồ côi, muốn nhen lên hi vọng nôi chuùng.  Cách kể chuyện của tác giả trong đoạn trích này có gì đặc biệt? ->Chủ yếu bằng ngôn ngữ đối thoại của nhân vậtvật; kết hợp kể tả và biểu cảm làm cho câu chuyện chân thực, xúc động và đầy cảm xúc. Kết hợp chuyện đởit hường và chuyện cổ tích .  Tâm hồn trẻ thơ được thể hiện như thế nào qua buổi trò chuyện aáy? ->Trẻ thơ rất dễ đồng cảm với nhau, nhất là khi các em có cùng cảnh ngộ . Tuổi nhỏ rất thích nghe chuyện cổ tích, thường sống với thế giới cổ tích.. -> Chuû yeáu baèng ngôn ngữ đối thoại của nhân vật; kết hợp keå taû vaø bieåu caûm laøm cho caâu chuyeän chaân thực, xúc động và đầy cảm xúc. Kết hợp chuyện đởit hường và chuyeän coå tích ->Taâm hoàn trong saùng, khaùt khao tình caûm. b. Những đứa trẻ bị cấm đoán Ông đại tá đã có những lời nói và hành động nào để cấm bọn trẻ - Lặng lẽ bước ra khoûi chieác xe vaø ñi không được chơi với nhau? - Lời nói : “ Đứa nào đây?” , “ Đứa nào gọi nó sang?”, “ Cấm vào nhà như những con ngoãng ngoan không được đến nhà tao?” - Hành động : Nhanh chóng đẩy ra khỏ cổng một đứa trẻ là bạn đã ngoãn . từng cứu sống con mình? Vì sao ông đại tá lại cấm bọn trẻ chơi với nhau ? - Hai gia đình thuộc những thành phần xã hội khác nhau, một bên là -> Bọn trẻ bị bố áp chế, cam chịu , đáng dân thường , một bên là quan chức giàu sang. thöông Em có nhận xét gì về con người này qua hành động và lời nói? ->Một người thô lỗ, lạnh lùng và tàn nhẫn  Khi người cha xuất hiện thì bọn trẻ có hành động gì ? Em hiểu được gì qua hành động đó của bon trẻ? c, Những đứa trẻ lại -> Lặng lẽ bước ra khỏi chiếc xe và đi vào nhà như những con ngỗng gặp nhau. ngoan ngoãn. Bọn trẻ bị bố áp chế, cam chịu , đáng thương - Chuùng bí maät heïn - Yeâu caàu HS theo doõi phaàn 3. hò nhau chốn gặp gỡ.  Mặc dù bị ông bố cấm đoán, mấy đứa trẻ vẫn tìm cách gặp gỡ Đó là ngách hẹp giữa nhau để trò chuyện. Chúng chơi với nhau ở đâu và nói với nhau bức tường nhà “ tôi” những chuyện gì ? vaø haøng raøo nhaø OÁp - Chúng bí mật hẹn hò nhau chốn gặp gỡ. Đó là ngách hẹp giữa bức -xi-an-ni-cốp. tường nhà “ tôi” và hàng rào nhà Ôp–xi-an-ni-cốp. - Chuùng keå cho toâi - Chúng kể cho tôi nghe cuộc sống buồn tẻ của chúng, về những con nghe cuộc sống buồn chim tôi bẫy được đang sống ra sao, teû cuûa chuùng, veà Em có nhận xét gì về cuộc sống của bọn trẻ từ những chi tiết những con chim tôi naøy ? bẫy được đang sống -> Cuộc sống âm thầm, cô độc thiếu vắng niềm vui, thiếu vắng tình ra sao, thương của người ruột thịt -> Cuoäc soáng ñôn.

(195)  Khi tiếp tục kể chuyện cổ tích cho những người bạn đang thiếu mẹ độc, sợ hãi, thiếu tình. này,A-li-ô-sa đãthể hiện một tình bạn như thế nào? yeâu thöông cuûa cha ->Đồng cảm, chia sẻ và nâng đỡ. mẹ … Đó là cuộc sống baát haïnh Từ đó, em hiểu như thế nào về cuộc sống của bọn trẻ? ->Cuộc sống đơn độc, sợ hãi, thiếu tình yêu thương của cha mẹ … Đó laø cuoäc soáng baát haïnh. 3.Toång keát:  Qua tìm hiểu em cảm nhận được gì về tài năng của tác giả cũng Ghi nhớ (sgk/ 234) nhö giaù trò cuûa vaên baûn? Mấy đứa trẻ vừa nhắc đến gì ghẻ-mẹ khác, A-li-ô-sa liên tưởng đến mụ ghì ghẻ độc ác trong các truyện cổ tích. -> Chuyện đời thường và truyện cổ tích lồng vào nhau qua chi tiết “mẹ thật” đã mất – liên tưởng đến chi tiết chỉ cần vẩy cho ít nước pheùp laø soáng laïi. - Chuyện đời thường và chuyện cổ tích lồng vào nhau qua hình ảnh bà nhân hậu …. Mỗi lầm nhắc đến bà ngoại là để nói đến chuyện cổ tích. Những vẻ đẹp và sức mạnh nào của tình bạn? III. Hướng dẫn tự - Gaén boù, thuûy chung, chaân thaønh hoïc : - Gv chốt ý dẫn đến ghi nhớ, gọi 1 HS đọc ghi nhớ. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học : - Hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe: +Đọc và nhớ một số chi tiết thể hiện kí ức bền vững của nhân vật “ toâi” veà tình baïn tuoåi thô. - Soạn bài : Tập làm thơ tám chữ ; Oân tập chuẩn bị thi học kì . D.Ruùt kinh nghieäm : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(196) TUAÀN 17. TIEÁT 83, 84. Ngày soạn : 07/12/2010 Ngaøy daïy : 09/ 12/2010. Tập làm thơ tám chữ.. A. Mục tiêu cần đạt: - Tiếp tục tìm hiểu những bài thơ tám chữ hay của các nhà thơ - Tập làm thơ tám chữ theo đề tài tự chọn hoặc viết tiếp theo những câu thơ vào một bài thơ cho trước B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Đặc điểm của thể thơ tám chữ . 2. Kó naêng : - Nhận diện thơ tám chữ, bước đầu làm thơ tám chữ theo vần, nhịp. 3. Thái độ: - Theâm yeâu thích thô, coâng vieäc laøm thô,… C. Phöông phaùp : - Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, …. D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn định :: Kiểm tra sĩ số:+ Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Baøi cuõ :. 3.Bài mới: * Giới thiệu bài : Có người đã nhận xét rằng thơ là nhịp điệu của tâm hồn, là phút thăng hoa của con người được diễn đạt lại bằng ngôn ngữ, có vần và có nhịp. Từ xưa đến nay, nhân loại đã để lại bao bài thơ hay. Ở mỗi bài, mỗi tác giả lựa chọn một thể thơ riêng để ghi lại giây phút thăng hoa của mình . Và một trong những thể thể đó là thơ tám chữ . Tiếp theo TCT 54, hôm nay chúng ta sẽ thực hành làm thơ tám chữ. Hoạt động của Gv & HS Hoạt động dạy học * H Đ 1:Hướng dẫn tìm hiểu I.Tìm hieåu chung: một số đoạn thơ tám chữ: 1. Tìm hiểu một số đoạn thơ tám chữ Gọi hs đọc một số đoạn thơ tám a. Đoạn thơ của Thế Lữ : chữ mà học sinh đã chuẩn bị. Nét mong manh thấp thoáng cánh hoa bay Cảnh cơ hàn nơi nước đọng bùn lầy.

(197) Haõy nhaän xeùt veà caùch gieo. vần, cách ngắt nhịp ở những đoạn thơ ấy ?. *Viết thêm một số câu thơ để hoàn thiện khổ thơ -Yeâu caàu : + Câu mới viết phải đủ tám chữ + Phải đảm bảo sự lô- gíc về ý nghĩa với những câu đã cho + Phaûi coù vaàn chaân giaùn tieáp hoặc trực tiếp với những câu đã cho.. * H Đ 2: Hướng dẫn tập làm thơ tám chữ theo chủ đề Hoïc sinh thaûo luaän nhoùm, moãi nhóm chọn một trong 3 chủ đề treân. * H Đ 3: Hướngdẫn tự học: - GV hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe.. Thuû saùn laïn mô hoà trong aûo moäng Chí hăng hái ganh đua đời náo động Tôi đều yêu, đều kiếm, đều say mê ( Cây đàn muôn điệu) b. Đoạn thơ của Xuân Diệu. Cây bên đường, trụi lá đứng tần ngần Khaép xöông nhaùnh chuyeån moät luoàng teâ taùi Và giữa vườn im, hoa run sợ hãi Bao nỗi phôi phai, khô héo rụng rời ( Tieáng gioù ) * Nhaän xeùt : - Thơ tám chữ thường sử dụng vần chân một cách linh hoạt; có vần trực tiếp tạo thành cặp câu thơ đi liền với nhau; - Thơ tám chữ rất gần với văn xuôi, do đó cách ngát nhịp cũng rất linh hoạt. 2. Viết thêm một số câu thơ để hoàn thiện khổ thơ * Ví duï 1: Cành mùa thu đã mùa xuân nảy lộc Hoa gạo nở rồi, nở đỏ bến sông Toâi cuõng khaùc toâi sau laàn gaëp khaùc …………………………………………………………….. ( Đỗ Bạch Mai, Trước dòng sông) * Ví duï 2.. Nhưng sớm nay tôi chợt đứng sững sờ Phố Hàng Ngang dâu da xoan nở trắng Vaø möa rôi thaät dòu daøng, eâm laëng ……………………………………………………………………… ( Beán Kieán Quoác, Daâu da xoan) II. Tập làm thơ tám chữ theo chủ đề: * GV cho chủ đề : - Mái trường - Tình baïn - Queâ höông III. Hướngdẫn tự học: -Tiếp tục tập làm thơ tám chữ. - Soạn bài :Oân tập tập làm văn (tt). E.Ruùt kinh nghieäm : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(198) TUAÀN 17. Tieát 85. OÂn taäp Taäp laøm vaên. Ngày soạn :07/12/2010 Ngaøy daïy :09/12/2010. A. Mục tiêu cần đạt: - Hệ thống hoá kiến thức về Tập làm văn đã học B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Khái niệm văn bản thuyết minh, văn bản tự sự . - Sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản thuyết minh, văn bản tự sự . . Kó naêng : - Tạo lập văn bản thuyết minh và văn bản tự sự . 3. Thái độ: - Có ý thức sử dụng kết hợp các phương thức biểu đạt khi tạo lập văn bản ( nhất là hai kiểu văn bản vừa học là văn bản thuyết minh và văn bản tự sự ) C. Phương pháp : Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Baøi cuõ : 3. Bài mới: * Giới thiệu bài : Ở TCT 75, đã hệ thống kiến thức lí thuyết về Tập làm văn; hôm nay chúng ta tiếp tục ôn tập lí thuyết động thời sẽ hoàn thành một số bài tập để củng cố kiến thức lí thuyết đã hoïc. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của Gv & HS  Caùc noäi dung vaên baûn tự sự đã học ở lớp 9 có gì giống và khác so với caùc noäi dung veà kieåu văn bản đã học ở những lớp dưới?. Noäi dung baøi daïy II.Luyeän taäp : Caâu 7 Nội dung phần Tập làm văn vừa lặp lại, vừa nâng cao cả về kiến thức lẫn kĩ năng đã học ở các lớpdưới về văn bản tự sự. Ở lớp 9 , hs học sâu hơn về sử dụng các yếu tố miêu tả nội tâm, yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự, các hình thức đối thoại, độc.

(199) - Gọi hs đọc yêu cầu cuûa caâu 8.  Caâu soá 9 yeâu caàu. ñieàu gì ?. * Thaûo luaän :  Moät soá tác phâm tự sự trong sgk từ lớp 6 đến lớp 9 không phải bao giờ cuõng phaân bieät roõ boá cuïc 3 phaàn : MB, TB, KB . Nhöng taïi sao baøi tập làm văn tự sự của hs vẫn phải có đủ ba phần đã nêu?  Những kiến thức và kó naêng veà kieåu vaên bản tự sự của phần Tập Làm Văn đã giúp em được gì trong việc đọchiểu văn bản của các tác phẩm tự sự?.  Những kiến thức và. kó naêng veà caùc taùc phẩm tự sự của phần Đọc- hiểu văn bản và. thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự. Câu 8 : Trong một văn bản có đủ các yếu tố miêu tả, biểu cảm, nghị luận mà vẫn gọi là văn bản tự sự. Vì các yếu tố miêu tả, biểu cảm , nghị luận chỉ là những yếu tố bổ trợ nhằm làm nổi bật phương thức chính là phương thức tự sự. Khi gọi tên một văn bản, người ta căn cứ vào phương thức biểu đạt chính của văn bản đó. Trong thực tế khó cómột văn bản nào đó chỉ vận dụng một phương thức biểu đạt duy nhất. Caâu 9: - Văn bản tự sư kết hợp với yếu tố miêu tả, nghị luận, biểu cảm, thuyeát minh - Văn bản miêu tả kết hợp với yếu tố tự sự, biểu cảm, thuyết minh - Văn bản nghị luận có thể kết hợp với các yếu tố miêu tả, biểu caûm, thuyeát minh. - Văn bản biểu cảm kết hợp với yếu tố tự sự, miêu tả, nghị luận - Văn bản thuyết minh có thể kết hợp với yếu tố miêu tả, nghị luaän - Văn bản điều hành không kết hợp được các yếu tố trên Câu 10: Một số tác phẩm tự sự đã học, không phải bao giờ cũng phân biệt rõ 3 phần : M ở bài, Thân bài, Kết bài . Nhưng những bài tập làm văn tự sự của hs trong nhà trường vẫn phải có đủ ba phần bởi vì : Khi học ở trường phổ thông, cần được đào tạo một cách bài bản . Các em phải luyện tập tỉ mỉ, kĩ lưỡng từ những thao tác cơ bản nhất để từ cái vốn liếng ban đầu rất cơ bản đó các em có thể sáng tạo khi đã trưởng thành.. Câu 11: Những kiến thức đó đã soi sáng, thêm rất nhiều cho việc đọc- hiểu các tác phẩmtự sự. VD : Bài miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự, đã giúp ta hiểu sâu những đoạn miêu tả nội tâm Thúy Kiều trong Truyện Kiều, nội tâm cuûa oâng Hai trong truyeän ngaên Laøng, noäi taâm cuûa oâng giaùo trong truyện ngăn Lão Hạc …. Hoặc bài đối thoại , độc thoại và độc thoại noäi taâm, giuùp ta hieåu saâu veà tính caùch nhaân vaät Thuùy Kieàu vaø nhaân vật Hoạn Thư trong đoạn trích Thúy Kiều báo ân báo oán, hiểu sâu hơn tính cách và tâm trạng của cha con ông Sáu trong chiế lược ngaø…. Caâu 12 : Khi đọc – hiểu các tác phẩm tự sự trong sgk Ngữ văn, chúng ta đã bắt gặp những mô hình rất sinh động về ngôi kể, cách kể, cách miêu tả nội tâm nhân vật, cách tái hiện những cuộc đối thoại, độc thoại,… Những mô hình đó là một sự gợi ý rất lớn đối với chúng ta trong việc viết bài văn tự sự..

(200) phaàn Tieáng Vieät töông ứng đã giúp em những III. Hướng dẫn tự học : - Học những nội dung đã ôn tập gì trong vieäc vieát baøi văn tự sự ? - Chuaån bò baøi : Oân taäp hoïc kì I. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: Gv hướng dẫn,hs chuù yù laéng nghe. E.Ruùt kinh nghieäm : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… TUAÀN 18 Ngày soạn : /12/2010 Ngaøy daïy : /12/2010. Tieát 86, 87. OÂn taäp kieåm tra hoïc kì I Hướng dẫn làm bài kiểm tra học kì I.. A. Mục tiêu cần đạt: - Hệ thống kiến thức của cả 3 phân môn: văn học, Tiếng Việt và Tập làm văn. - Các bước, các thao tác cơ bản khi làm bài kiểm tra tổng hợp. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Hệ thống kiến thức văn học, Tiếng Việt và Tập làm văn. - Các bước, các thao tác cơ bản khi làm bài kiểm tra tổng hợp. 2. Kó naêng : - Rèn kĩ năng khái quát hóa, hệ thống hóa, kĩ năng thực hành làm bài kiểm tra tổng hơp. 3. Thái độ: -Tích cực ôn tập, chuẩn bị kiểmtra học kì I. C. Phương pháp : Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Baøi cuõ : 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Để củng cố kiến thức, chuẩn bị tốt mọi mặt chuẩn bị làm bài kiểm tra học kì chúng ta có 2 tiết vừa ôn tập tổng hợp vừa được cô hướng dẫn làm bài kiểm tra tổng hợp. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của GV & HS Noäi dung baøi daïy * H Đ 1 : Hướng dẫn ôn tập kiểm tra A. ÔN TẬP KIỂM TRA HỌC KÌ I: hoïc lì: I. Phaàn Vaên hoïc : * Phaân moân vaên hoïc: 1. Vaên baûn nhaät dung :  Nội dung đọc-hiểu văn bản Ngữ văn STT Tên văn Taùc PT Chủ đề, nội 9, tập I tập trung vào những nội dung baûn giaû bieåu dung yù nghóa chính naøo ? đạt.

(201)  Hãy hoàn thành những nội dung liên quan đến các văn bản nhật dụng đã học vào bảng sau: STT Tên Tác PTBĐ Cđề, VB giaû Noäi dung yù nghóa. 1. Phong caùch Hoà Chí Minh. Leâ Anh Traø. 2. Đấu tranh cho moät thế giới hoøa bình. G. Maùckeùt. 3.. - Gv yêu cầu HS về ôn tập phần đọc-. hieåu vaên baûn coøn laïi theo caùc baøi oân taäp.. * HĐ2: Hướng dẫn làm bài kiểm tra hoïc kì I. - Gv cho học sinh biết hình thức kiểm tra học kì I: Bài kiểm tra học kì I thực hiện dưới hình thức tự luện hoàn toàn, goàm caû 3 phaân moân ( Vaên hoïc, Tieáng Vieät vaø taäp laøm vaên). Baøi kieåm tra goàm 3 caâu: 1 caâu tieáng Vieät, 1 caâu nghò luaän xaõ hoäi vaø 1 caâu nghò luaän vaên hoïc. - Gv hướng dẫn HS làm bài kiểm tra tổng hợp.. ( CY) Nghò luaän. Nghò luaän. - Chủ đề: Vấn đề hội nhập và baûo veä baûn saéc vaên hoùa daân toäc - Noäi dung yù nghĩa : Ghi nhớ (Sgk Tr 8) - Chủ đề :Vấn đề chiến tranh vaø hoøa bình -YÙ nghóa :Ghi nhớ ( sgk/ 35) - Chủ đề: Vấn đề quyền sống của con người - Ghi nhớ (Sgk/ 21). Tuyeân boá UBBV Nghò thế giới về và luaän sự sống chaêm con, quyeàn soùc treû được bảo em veä vaø phaùt VN trieån cuûa treû em 2.Truyện trung đại:TCT 46 3.Truyện và thơ hiện đại: TCT 76 II. Phaàn Tieáng Vieät. -Tổng kết từ vựng: TCT 44,4550,53,59 - OÂn taäp Tieáng Vieät : TCT 73 III. Phaàn Taäp laøm vaên: TCT 75,85 B. HƯỚNG DẪN LAØM BAØI KIỂM TRA HỌC KÌ I: 1. Hình thức kiểm tra: 3 câu tự luận 2. Noäi dung: 3 phaân moân ( 1 caâu tieáng Vieät, 1 caâu nghò luận xã hội và 1 câu nghị luận văn học hoặc tự sự, thuyeát minh . 3. Thực hành thử làm bài kiểm tra học kì I * Đề bài : - Caâu 1: a. Kể tên các phương châm hội thoại đã học? Nói không đúng đề tài là vi phạm phương châm hội thoại naøo ? b. Có mấy phương thức để phát triển nghĩa của từ? Nêu ví duï minh hoïa? - Câu 2. Viết đoạn văn ngắn (từ 7 đến 10 câu), nêu lên taùc haïi cuûa cuoäc chaïy ñua vuõ trang chuaån bò cho chieán tranh haït nhaân..

(202) + Gv ghi đề, HS chép đề, hoàn thành caâu 1, 2, caâu 3 trình baøy daøn yù, vieát đoạn mở bài.. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học : - GV hướng dẫn , HS chú ý lắng nghe.. - Câu 3. Đóng vai anh thanh niên trong truyện Lặng lẽ Sa-pa kể lại niềm vui và sự nuối tiếc của anh khi gặp gỡ và phải chia tay với cô kĩ sư trẻ và người họa sĩ gia. * BAØI LAØM : * Câu 1: Có 2 phương thức để phát triển nghĩa của từ: + Phương thức ẩn dụ. Ví dụ : “Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.” + Phương thức hoán dụ. Ví duï : Muøa boùng naên 2010, caàu thuû Nguyeãn Ñình Đồng lần đầu tiên có chân trong Đội tuyển quốc gia. * Câu 2: HS viết đoạn văn nghị luận đảm bảo yêu cầu về hình thức, trình bày khoa học, sạch đẹp, đúng chính tả, đúng ngữ pháp; đảm bảo một số ý cơ bản sau: + Đã và đang cướp đi của thế giới nhiều điều kiện để cải thiện cuộc sống của con người + Chiến tranh hạt nhân nổ ra sẽ đẩy lùi sự tiến hoá trở về điểm xuất phát ban đầu, tiêu huỷ mọi thành quả của quá trình tiến hoá trong tự nhiên.... * Caâu 3: * DAØN YÙ - Mở bài: + Giới thiệu nhập vai ( kể theo ngôi thứ nhất) + Cảm xúc của tôi về cuộc gặp gỡ ngắn ngủi. - Thaân baøi : + Thời gian, bối cảnh gặp gỡ + Diễn biến của cuộc gặp gỡ ( chú ý sử dụng linh hoạt ngôn ngữ đối thoại, độc hoại nội tâm) + Suy nghĩ của nhân vật tôi về những người khách của mình... - Keát baøi: + Giờ phút chia tay và sự nuối tiếc của những người có maët trong cuoäc gaëp ngaén nguûi, nhaát laø taâm traïng cuûa nhaân vaät toâi. * Viết đoạn mở bài ( HS tự viết, Gv sửa bài ) C. Hướng dẫn tự học: - Tích cực ôn tập, chuẩn bị kiểm tra học kì.. E.Ruùt kinh nghieäm : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(203) TUAÀN 18. Tieát 88,89. Ngày soạn : /12/2010 Ngaøy daïy : /12/201. Kiểm tra tổng hợp học kì I. A. Mục tiêu cần đạt : - Hệ thống hóa kiến thức cơ bản của HS ở cả 3 phần:đọc -hiểu văn bản, tiếng Việt và TLV - Khả năng vận dụng những kiến thức và kĩ năng Ngữ văn đã học một cách tổng hợp,toàn diện theo nội dung và cách thức kiểm tra,đánh giá mới - Rèn các kĩ năng trả lời câu hỏi và câu hỏi trắc nghiệm,làm bài tự luận B. Chuaån bò: - GV: Ôn tập kỹ ở các bài ôn tập từng phần văn học,tiếng việt và tập làm văn,lập các bảng hệ thống hóa kiến thức cần thiết - HS : Oân tập tổng hợp toàn bộ nội dung đã học trong kì I. D.Tieán trình daïy hoïc: *H Đ 1: GV phát đề, theo dõi HS làm bài. *. H Đ 2: Gv thu bài, nhận xét nề nếp giờ làm bài I. ĐỀ BAØI: Có đề kèm theo. II. Đáp án : Có đáp án kèm theo * H Đ 3: Hướng dẫn tự học - Xem lại bài kiểm tra mình đã làm - Soạn bài Những đứa trẻ. E.Ruùt kinh nghieäm : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(204) TUAÀN 18. Tieát 90. Traû baøi kieåm tra hoïc kì I. Ngày soạn : /12 / 2010 Ngaøy daïy : /12/ 2010. A. Mục tiêu cần đạt : -Gv chấm , nhận xét kết quả bài kiểm tra của hs .Qua tiết trả bài , gv giúp các em nhận thức được kết quả bài làm của mình . Kết hợp nghe gv phân tích cụ thể ưu điểm – khuyết điểm , các em có thể nhận ra đầy đủ hơn về ưu điểm –khuyết điểm trong bài làm của mình về kĩ năng cũng như kiến thức - Rèn thêm cho các em kĩ năng chọn phương án đúng trong phần câu hỏi trắc nghiệm . Các em biết nhận ra lỗi sai trong bài tự luận về chính tả , ngữ pháp , diễn đạt , bố cục đoạn văn …….Từ đó , hs biết rút kinh nghiệm để làm tốt bài sau. B. Chuaån bò : - GV chấm bài, tổng hợp điểm, nhận xét ưu khuyết điểm của HS giúp các em rút kinh nghiệm. Chọn ra một số bài đạt điểm cao để tuyên dương trước lớp. - HS : Oân taäp C.Tieán trình daïy hoïc : * H Đ 1. Gv trình bày bảng phụ ghi đề bài.: Xem giáo án TCT 88,89 * H Đ 2. Gv trình bày đáp án.: Xem giáo án TCT 88,89 * H Đ 3. Gv yêu cầu HS thảo luận, tự đánh giá mức độ đạt được trong bài làm của mình so với đáp án . * H Ñ 4. Gv nhaän xeùt öu- khuyeát ñieåm : * Öu ñieåm : - Hầu hết các em hoàn thành bài kiểm tra,nắm được cốt truyện Chiếc lược ngà . Một số em chuyển đổi ngôi kể khá linh hoạt, có sáng tạo trong lời kể. * Nhược điểm : - Một số em không chú ý ôn tập nên không hoàn thành được bài, kết quả thấp ( chỉ nêu được hai cách phát triển của từ vựng tiếng Việt ). Còn có em viết hoa tùy tiện, chữ viết cẩu thả, chưa chú ý đến chất lượng bài làm. Một số em phần mở bài lan man viết về tác giả Nguyễn Quang Sáng. * H Đ 5. Gv trả bài, yêu cầu HS đối chiếu với yêu cầu của đề . * H Ñ 6. Keát quaû baøi laøm : Ñieåm.

(205) Lớp. Dưới 5 SL. Treân 5 %. SL. Treân 8 %. SL. Ghi chuù %. 9a1 9a2 * H Đ 7.Hướng dẫn tự học: - Xem lại bài, tiếp tục phát hiện lỗi sai và sửa(nếu có)’ - Trình bài cho ba mẹ xem, kí rồi nộp lại cho cô vào tiết tới. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… TUAÀN 18. Tieát 91, 92. Bàn về đọc sách. Ngày soạn :26/12/2010 Ngaøy daïy : 29/12/2010. - Chu Quang Tieàm-. A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu, cảm nhận được nghệ thuật lập luận, giá trị nội dung và ý nghĩa thực tiễn của văn bản. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đọc sách và phương pháp đọc sách. - Phương pháp đọc sách cho có hiệu quả. 2. Kó naêng : - Biết đọc- hiểu một văn bản dịch( Không sa đà vào phânt ích ngôn từ). - Nhaän ra boá cuïc chaët cheõ, heä thoáng laäp luaän roõ raøng trong moät vaên baûn nghò luaän. - Reøn luyeän theâm caùch vieát moät baøi vaên nghò luaän. 3. Thái độ: - Biết yêu và giũ gìn sách cẩn thẩn, biết lực chọn sách phù hợp để đọc... C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : Kiểm tra việc soạn bài ở nhà của học sinh. 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: M. Gor-rơ-ki khẳng định:” Sách mở ra trước mắt ta chân trời mới”.Thật vậy! Sách lưu giữ ttri thức của nhân loại ở tất cả các lĩnh vực và truyền từ đời này qua đời khác. Vì lẽ đó, chúng ta cần yêu sách.lựa chọn sách và có phương pháp đọc ssach1 phù hợp. Nhà mĩ học và lí luận văn học nổi tiếng Trung Quốc có đề cập đến những vấn đề trên. Và hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu một phần trích bài viết của ôn – đoạn trích Bàn về đọc sách. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt ñộng của Gv & HS Noäi dung baøi daïy * H Đ 1:Hướng dẫn tìm hiểu chung. I. Giới thiệu chung: - Gọi hs đọc phần chú thích dấu sao 1. Taùc giaû : ( Sgk).

(206) Hãy nêu những hiểu biết của em về tác giả? Dịch giả?. 2. Dịch giả : Trần Đình Sử 3. Taùc phaåm :  Em hiểu gì về xuất xứ của văn bản? a. Xuất xứ của văn bản: Trích  Bàn về đọc sách được viết theo kiểu văn bản nào? trong Danh nhaân Trung Quoác baøn -GV : Chưa cần tìm hiểu nội dung chi tiết của văn bản mà về niềm vui, nỗi buồn của việc đọc chỉ nghe tên chúng ta cũng phát hiện được đây là văn bản sách. nghò luaän… b. Kieåu vaên baûn : Nghò luaän * H Đ 2: Hướng dẫn đọc - hiểu văn bản: II. Đọc – tìm hiểu văn bản: - Giáo viên hướng dẫn cho hs đọc văn bản. 1. Đọc và giải nghĩa những từ - Giải thích từ khó : Cho hs đọc phần chú thích sgk khoù: Xác định bố cục và nội dung từng phần của văn bản ? 2. Tìm hieåu vaên baûn: - Phần 1 : Từ đầu đến “phát hiện thế giới mới” –> Tầm 2.1 Bố cục : 3 phần quan trọng, ý nghĩa cần thiết của việc đọc sách. - Phần 2 : Tiếp theo… “cho tiêu hao lực lượng” –> Tác hại của việc đọc sách không đúng cách; cách lựa chọn sách khi đọc. - Phần 3 :còn lại –>Phương pháp lực chọn sách, đọc sách  Văn bản sử dụng phương thức biểu đạt chủ yếu nào? 2.2 Phương thức biểu đạt: Nghị luaän  Hãy khái quát đại ý của văn bản ? 2.3. Đại ý : Vai trò của sách, tầm quan trọng của việc đọc sách. phương pháp lựa chọn và đọc sách hieäu qua.û - Yeâu caàu HS theo doõi phaàn 1. 2.4.Phaân tích Bàn về sự cần thiết của việc đọc sách, tác giả đưa ra a. Taàm quan troïng, yù nghóa caànt luaän ñieåm caên baûn naøo ? hiết của việc đọc sách - Đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn - Đọc sách là con đường quan trọng  Khi nói rằng : Học vấn không chỉ là một chuyện đọc cuûa hoïc vaán. sách, nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng + Sách là ghi chép, cô đúc và lưu của học vấn, tác giả muốn ta nhận thức được điều gì về truyền mọi tri thức, mọi thành tựu học vấn và quan hệ đọc sách với học vấn ? ( HSTLN) mà loài người tìm tòi, tích lũy được - Học vấn được tích lũy từ mọi mặt trong hoạt động học qua từng thời đại . tập của con người + Những cuốn sách có giá trị có thể - Trong đó, đọc sách chỉ là một mặt, nhưng là mặt quan xem là cột mốc trên con đường phát troïng. triển học thuật của nhân loại . - Muốn có học vấn, không thể không đọc sách… + Sách trở thành kho tàng quý báu Vậy theo tác giả vì sao lại cần thiết phải đọc sách? của di sản tinh thần mà loài người -> Học vấn là thành tựu do toàn nhân loại tích lũy ngày thu lượm, suy ngẫm suốt mấy nghìn đêm mà có; các thành tựu đó sở dĩ không bị vùi lấp đi, đều naêm do sách vở ghi chép, lưu truyền lại - Sách là kho tàng quý báu cất giữ di sản tinh thần nhân -> Phép lập luận suy luận tương loại; cái mốc trên con đường tiến hóa học thuật của nhân đồng loại.

(207) - Neáu muoán tieán leân thì nhaát ñònh phaûi laáy thaønh quaû nhaân loại đã đạt được trong quá khứ làm điểm xuất phát. - Đọc sách sẽ có được thành quả nhân loại trong quá khức ( Kinh nghiệm, kiến thức, tư tưởng, lời dạy Theo tác giả, sách là kho tàng quý báu cất giữ di sản tinh thần nhân loại. Em hiểu ý kiến này như thế nào? - Tủ sách của nhân loại đồ sộ, có giá trị. Sách là những giá trị quý giá, là tinh hoa trí tuệ, tư tưởng, tâm hồn của nhân loại được mọi thế hệ cẩn thận lưu giữ. Những cuốn SGK em đang học tập có phải là di sản tinh thần đó không? Vì sao? ( phải) -GV: Tác giả đã thuyết phục chúng ta rằng đọc sách là cần thiết vì sách là giá trị mà con người truyền thụ lại đời sau. Đó là cách suy luận tương đồng. Lên lớp 9, chúng ta goïi laø pheùp laäp luaän phaân tích. Vì sao taùc giaû laïi quaû quyeát raèng : Neáu chuùng ta mong tiến lên từ văn hóa học thuật thì nhất định phải lấy thành quả mà nhân loại đã đạt được trong quá khứ làm điểm xuaát phaùt? - Vì : Sách lưu giữ hết thảy các thành tựu học vấn của nhân loại. Muốn nâng cao học vấn, cần kế thừa thành tựu naøy.  Sau khi phân tích, thuyết phục chúng ta hiểu -đọc sách là con đường quan trọng của học vấn, tác giả đã khẳng định lại tầm quan trọng của việc đọc sách thông qua luận ñieåm naøo? Phân tích xong, thì tóm lược lại ý, theo em đó là phép laäp luaän naøo? Từ những lí lẽ và cách lập luận thuyết phục trên của tác giaû, em thaáy saùch coù taàm quan troïng nhö theá naøo, vieäc đọc sách có ý nghĩa gì? TIEÁT 2 -Gọi hs đọc phần thứ 2 Đọc sách có dễ không? Tại sao cần phải lựa chọn sách khi đọc ? - Sách nhiều khiến người ta không chuyên sâu, dễ sa vào lối “ ăn tươi nuốt sống” chứ không kịp tiêu há, không biết nghieàn ngaãm. . - Sách nhiều khiến người ta lạc hướng - Không chỉ nêu ra thiên hướng sai lệch khi đọc sách mà tác giả còn lồng ghép nêu ví dụ, so sánh với những cách đọc sách hiệu quả, thuyết phục người khác.. - Đối với con người, đọc sách chính là sự chuẩn bị để có thể làm cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, đi phát triển thế giới mới. -> Pheùp laäp luaän suy luaän nhaân quả (Phép lập luận tổng hợp) =>Đọc sách có ý nghĩa vô cùng quan troïng vì saùch laø di saûn tinh thần mà con người đúc kết được trong haøng nghìn naêm. b. Những khó khăn, các thiên hướng sai lạc dễ mắc phải khi đọc saùch. - Sách nhiều khiến người ta không chuyeân saâu, deã sa vaøo loái “aên töôi, nuốt sống”, chứ không kịp tiêu hóa, khoâng bieát nghieàn ngaãm Sách nhiều khiến người đọc khó lựa chọn, lãng phí thời gian, sức lực.

(208)  Em hãy chỉ rõ sự khéo léo đó của tác giả?  Em có nhận xét gì về cách dẫn dắt, cách lựa ngôn ngữ, chọn hình ảnh để nghị luận của tác giả trong đoạn này?Từ đó em đánh giá như thế nào về ý kiến của tác giả? - GV yeâu caàu HS theo doõi phaàn 3  Theo ý kiến tác giả, cần lựa chọn sách khi đọc như thế naøo? ( HSTLN) - Không tham đọc nhiều, đọc lung tung mà phải chọn cho tinh, đọc cho kĩ những quyển nào thực sự có giá trị, có lợi cho mình - Cần đọc kĩ các cuốn sách, tài liệu cơ bản thuộc lĩnh vực chuyeân moân, chuyeân saâu cuûa mình - Trong khi đọc tài liệu chuyên sâu, cũng không thể xem thường việc đọc loại sách thường thức, loại sách ở lĩnh vực gần gũi, kế cận với chuyên môn của mình. - Gọi hs đọc đoạn cuối  Tác giả đã truyền cho ta những kinh nghiệm gì về phương pháp đọc sách? - Đọc sách không cần nhiều, quan trọng nhất là phải chọn cho tinh, đọc cho kĩ. - Sách đọc nên chia làm mấy loại, một loại là sách đọc để có kiến thức phổ thông, một loại là đọc để trau dồi học vaán chuyeân moân - Trên đời không có học vấn nào là cô lập, tách rời các hoïc vaán khaùc… khoâng bieát roäng thì khoâng theå chuyeân saâu. Ba vấn đề trên được tác giả giả thích, phân tích như thế naøo? - “ Chọn cho tinh, đọc cho kĩ”, tác giả cho ta hay: Đọc 10 quyển sách không quan trọng bằng đọc một quyển sách thực sự có giá trị, nghĩa là phải biết chọn sách mà đọc, chọn cho được cuốn sách thực sự có giá trị. Chọn được rồi thì đọc thật kĩ cuốn đó cho đến lúc : thuộc lòng, ngẫm kĩ moät mình hay” - “ Đọc kĩ mà ít, thì sẽ tập thành nếp suy nghĩ sâu xa, trầm ngâm tích lũy, tưởng tượng tự do đến mức làm đổi thay khí chất ; đọc nhiều mà không chịu nghĩ sâu, như cởi ngựa qua chợ, tuy châu báu phơi đầy, chỉ tổ làm mắt hoa ý loạn, tay khoâng veà…”  Về cách đọc để có kiến thức phổ thông, ta nên đọc như theá naøo? ( Taùc giaû noùi: “ Neáu chaêm chæ hoïc taäp maø chæ đọc thuộc giáo trình thi chẳng có lợi gì, mỗi phân môn phải chọn 3-5 quyển xem kĩ … tổng cộng số sách cần đọc cuõng chaúng quùa treân 50 quyeån”) Đối với sách đọc để trau dồi học vấn chuyên môn, ta. với những cuốn sách không có ích -> Dẫn dắt tự nhiên, lựa chọn ngôn ngữ giàu hình ảnh; ví von, so sánh cuï theå, thuù vò. =>Đánh giá đúng thực trạng cần tránh khi đọc sách c. Phương pháp Đọc sách, lựa choïn saùch. - Lựa chọn sách : + Đọc sách không cần nhiều, quan troïng nhaát laø phaûi choïn cho tinh, đọc cho kĩ. + Sách đọc nên chia làm mấy loại, một loại là sách đọc để có kiến thức phổ thông, một loại là đọc để trau doài hoïc vaán chuyeân moân + Trên đời không có học vấn nào là cô lập, tách rời các học vấn khác… khoâng bieát roäng thì khoâng theå chuyeân saâu.. - Đọc sách: + Không tham đọc nhiều, đọc lung tung mà phải chọn cho tinh, đọc cho kĩ những quyển nào thực sự có giá trị, có lợi cho mình + Cần đọc kĩ các cuốn sách, tài liệu cơ bản thuộc lĩnh vực chuyên môn, chuyeân saâu cuûa mình +Trong khi đọc tài liệu chuyên sâu, cũng không thể xem thường việc đọc loại ách thường thức, loại sách ở lĩnh vực gần gũi, kế cận với chuyeân moân cuûa mình..

(209) nên đọc như thế nào? - Tác giả khuyên rằng, muốn chuyên sâu phải đọc rộng, phải biết đến các học vấn có liên quan. Vì “ Vũ trụ vốn là một thể hữu cơ, các quy luật bên trong vốn liên quan mật thiết với nhau…. Trên đời không có học vấn nào là cô lập, taùch roài caùc hoïc vaán khaùc.” - Taùc giaû duøng hình aûnh so saùnh: “ … gioáng nhö con choät chui vào sừng trâu, càng chui sâu càng hẹp, không tìm ra lối thoát….” - Cuoái cuøng, taùc giaû keát luaän : “ Khoâng bieát roäng thì khoâng theå chuyeân, khoâng thoâng thaùi thì thoâng theå namö goïn. Trước hãy biết rộng rồi sau mới nắm chắc, đó là trình tự để nắm vững bất cứ học vấn nào” - Gv liên hệ, giáo dục HS cách chọn sách, đọc sách. * Thảo luận:  Ở phần cuối này, tài nghị luận của tác giả được thể hiện ra sao? Tác giả thuyết phục bạn đọc có phải chỉ thông qua phương pháp nghị luận hay còn nhờ vào yếu toá naøo ? -GV: Nội dung các lời bàn và cách trình bày của tác giả vừa đạt lí thấm tình : các ý kiến đưa ra xác đáng, với tư cách một học giả có uy tín, từng qua quá trình nghiên cứu … - Bố cục của bài viết chặt chẽ, hợp lí, các ý kiến dẫn dắt rất tự nhiên - Đặc biệt, bài văn nghị luận có tính thuyết phục, sức hấp dẫn cao bởi cách viết giàu hình ảnh. Nhiều chổ, tác giả duøng caùch ví von thaät cuï theå vaø thuù vò  Qua đó, em nhận xét như thế nào tác giả và ý nghĩa của vấn đề nghị luận trong phần 3 này ? *Hướng dẫn tổng kết Em có nhận xét gì về những dẫn chứng của tác giả? Học qua văn bản này cho ta những lời khuyên bổ ích nào về sách và phương pháp đọc sách ? ( Ghi nhớ sgk) * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: - GV hướng dẫn , HS chú ý lắng nghe.. -> Dẫn dắt tự nhiên, xác đáng, gioïng taâm tình, troø chuyeän. => Chu Quang Tieàm laø moät hoïc giaû coù uy tín, moät baäc thaày veà khaû naêng nghò luaän.  Văn bản có sức thuyết phục cao 3 Toång keát : Ghi nhớ: SGK III. Hướng dẫn tự học: - Laäp laïi heä thoáng luaän ñieåm trong toàn bài. - Oân lại những phương pháp nghị luận đã học. - Học bài, soạn bài: Khởi ngữ. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(210) TUAÀN 18. Tieát 93. Khởi ngữ. Ngày soạn : 27/12/2010 Ngaøy daïy : 29/12/2010. A. Mục tiêu cần đạt: - Nắm được đặc điểm và công dụng của khởi ngữ trong câu. - Biết đặt câu có khởi ngữ. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Đặc điểm của khởi ngữ. - Công dụng của khởi ngữ. 2. Kó naêng: - Nhận diện khởi ngữ ở trong câu. - Đặt câu có khởi ngữ. 3. Thái độ: - Có ý thức sử dụng linh hoạt khởi ngữ. C. Phương pháp : Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : Kiểm tra sự chuẩn bị bài của HS. 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Không phải thành phần chính trong câu nhưng có vai trò nêu lên đề tài. Vậy thế nào là khởi ngữ, nó có công dụng cụ thể ra sao tiết học này chúng ta sẽ tìm hiểu cụ thể . * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của GV & HS Noäi dung baøi daïy * H Đ 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung : I.Tìm hieåu chung : * Đặc điểm và công dụng của khởi ngữ trong 1.Đặc điểm và công dụng của khởi caâu ngữ trong câu.

(211) - GV treo bảng phụ ghi ví dụ. Gọi hs đọc ví dụ sgk  Phân biệt các từ ngữ in đậm với chủ ngữ trong những câu sau về vị trí trong câu và quan hệ với vị ngữ ? ( HSTLN) a, Nghe goïi, con beù giaät mình, troøn maét nhìn. Noù ngô ngaùc, laï luøng. Coøn anh, anh / khoâng gìm noåi xúc động. KN CN VN b, Giaøu, toâi / cuõng giaøu roài. KN CN VN c, Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ, chuùng ta KN CN / có thể tin ở tiếng ta không sợ nó thiếu giàu và đẹp VN - Vị trí: các từ in đậm trước CN - Về quạn hệ với vị ngữ : Các từ in đậm không quan hệ chủ – vị với vị ngữ => Khởi ngữ  Vậy khởi ngữ là gì? ( Ghi nhớ 1 sgk)  Trước các từ in đậm nói trên, có ( hoặc có thêm) những quan hệ từ nào? ( Về, còn, đối với ) Gọi hs đọc lại toàn bộ ghi nhớ  Hãy đặt một câu có dùng khởi ngữ? Xác dịnh cụ thể khởi ngữ đó trong câu? * H Đ 2: Hướng dẫn luyện tập Baøi taäp 1 yeâu caàu ñieàu gì?  Haõy neâu yeâu caàu cuûa baøi taäp 2 ? * GV tổ chức cho hs thi giữa các nhóm với nhau về việc đặt câu có dùng khởi ngữ . Trong vòng 3 phút các nhóm cử các thành viên thay nhau về bảng viết . Kết quả nhóm nào viết đúng và nhiều nhất thì nhóm đó thắng. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: - GV hướng dẫn , HS chú ý lắng nghe.. 1.1Phaân tích ví duï : a, CN: anh b, CN : toâi c, CN : chuùng ta - Vị trí: các từ in đậm trước CN - Về quạn hệ với vị ngữ : Các từ in đậm không quan hệ chủ – vị với vị ngữ - Chức năng của từ in đậm : nêu lên đề tài được nói đến trong câu => Khởi ngữ. 1.2. Ghi nhớ :. sgk/8. II. Luyeän taäp: Baøi taäp 1 a, Ñieàu naøy b, Đối với chúng mình c, Moät mình d, Làm khí tượng e,Đối với cháu Baøi taäp 2 : -a, Laøm baøi, anh aáy caån thaän laém. - b, Hieåu thì toâi hieåu roài, nhöng giaûi thì tôi chưa giải được. Bài tập 3 : Đặt câu có dùng khởi ngữ HS tự làm , giáo viên tổng hợp, nhaän xeùt III. Hướng dẫn tự học:.

(212) -Tìm câu có sử dụng khởi ngữ trong văn bản vừa học. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 19. TIEÁT 94. Ngày soạn : 27/12/2010 Ngaøy daïy : 29/12/2010. Phép phân tích và tổng hợp. A. Mục tiêu cần đạt: Hiểu và biết cách lập luận phép phân tích tổng hợp khi làm văn nghị luận. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Đặc điểm của phép lập luận phân tích tổng hợp. - Sự khác nhau giữa phép lập luận phân tích và tổng hợp.- Tác dụn của hai phép lập luận phân tích và tổng hợp trong các văn bản nghị luận. 2. Kó naêng: - Nhận diện được phép lập luận phân tích tổng hợp. - Vận dụng hai phép lập luận này khi tạo lập và đọc-hiểu văn bản nghị luận. 3. Thái độ: - Có ý thức sử dụng linh hoạt hai phép lập luận ( phân tích, tổng hợp) tạo tính chặt chẽ, sức thuyeát phuïc cuûa vaên baûn nghò luaän. C. Phương pháp : Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Baøi cuõ : 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Để bài nghị luận chặt chẽ, thuyết phục thì người viết phải vận dụng linh hoạt các phép lập luận. Nếu ở lớp 7, các em được học hai phép lập luận( tương đồng, nhân quả) thì lên lớp9 chúng ta tìm hiểu tiếp hai phép lập luận nữa( phép laa65p luận tổng hợp và phép lập luaän phaân tích). * Tieán trình baøi hoïc:.

(213) Hoạt động của GV và HS * H Đ 1: Hướng dẫn tìm hiểu phép lập luận phân tích và tổng hợp - Gọi hs đọc văn bản “ Trang phục” Văn bản này nêu lên vấn đề gì ? - Văn hóa trong trang phục, vấn đề quy tắc ngầm của văn hóa buộc mọi người phải tuân thủ . Bài văn đã nêu dẫn chứng về trang phục ? - Không ai mặc quần chỉnh tề mà lại đi chân đất , hoặc đi giày có bít tất đầy đủ nhưng phanh hết cúc áo, lộ cả da thịt ra trước mặt mọi người. - Coâ gaùi moät mình trong hang saâu chaéc khoâng …. Aùo sô-mi laø phaúng taép - Đi đám cưới không thể ….. nói cười oang oang  Vì sao “ khoâng ai” laøm caùi ñieàu phi lí nhö taùc giaû neâu ra? - Đó là do họ bị ràng buộc bởi một quy tắc trang phục  Việc không làm đó cho ta thấy những quy tắc nào trong ăn mặc của con người ? - “ Aên cho mình, mặc cho người” - “ Y phục xứng kì đức”  Những dẫn chứng ấy nêu lên vấn đề gì? - Dẫn chứng 1 : Aên mặc chỉnh tề - Dẫn chứng 2: Tác giả nêu ra việc ăn mặc phải phù hợp với hoàn cảnh chung( công cộng) và riêng ( tùy công việc, sinh hoạt) - Dẫn chứng 3 : ăn mặc phù hợp đạo đức: giản dị, hòa mình vào cộng đồng  Tại sao tác giả lại tác ra từng trường hợp như thế ? - Vì để cho ta thấy “ quy tắc ngầm của văn hóa” chi phối cách ăn mặc của con người.  Tác giả đã dùng phép lập luận nào để nêu ra các dẫn chứng ? ( Phân tích )  Vậy thế nào là phân tích? Để phân tích nội dung của sự vật, hiện tượng, người ta có thể vận dụng các biện pháp nào ? ( Ghi nhớ 1 sgk)  Sau khi đã nêu một số biểu hiện của “ những quy tắc ngầm” về trang phục, bài viết đã dùng phép lập luận gì để “ chốt” lại vấn đề và câu nào là câu chốt? - Phép lập luận Tổng hợp - Câu chốt : Thế mới biết, trang phục hợp văn hóa, hợp đạo đức, hợp môi trường mới là trang phục đẹp  Phép lập luận này thường đặt ở vị trí nào trong bài ?. Noäi dung baøi daïy I.Tìm hieåu chung veà pheùp laäp luaän phân tích và tổng hợp. 1. Phaân tích ví duï: / Sgk * Vấn đề nêu lên : Văn hóa trong trang phục, vấn đề quy tắc ngầm của văn hóa buộc mọi người phải tuân thủ * Dẫn chứng : - Khoâng ai maëc quaàn chænh teà maø laïi đi chân đất , hoặc đi giày có bít tất đầy đủ nhưng phanh hết cúc áo, lộ cả da thịt ra trước mặt mọi người. -> Aên maëc chænh teà - Coâ gaùi moät mình trong hang saâu chaéc khoâng …. Aùo sô-mi laø phaúng taép -> ăn mặc phải phù hợp với hoàn caûnh chung - Đi đám cưới không thể ….. nói cười oang oang -> ăn mặc phù hợp đạo đức. => Pheùp laäp luaän phaân tích. - Thế mới biết, trang phục hợp văn hóa, hợp đạo đức, hợp môi trường mới là trang phục đẹp => Phép lập luận tổng hợp.

(214) (Thường đặt ở cuối đoạn hay cuối bài, ở phần kết luận của một phần hoặc toàn bộ văn bản. )  Không có phân tích thì có tổng hợp không?  Thế nào là tổng hợp ? phép lập luận tổng hợp thường 2, Ghi nhớ : sgk / 10 đứng ở vị trí nào? ( Ghi nhớ 2 sgk ) Gọi hs đọc lại toàn bộ ghi nhớ * Löu yù: Hai pheùp laäp phaân tích vaø  Theo em, hai phép lập luận này có quan hệ ntn với tổng hợp tuy đối lập nhưng không tách nhau? rời nhau. Phân tích rồi phải tổng hợp thì mới có ý nghĩa ; mặt khác phải dựa trên cơ sở phân tích rồi mới tổng hợp được. * H Đ 2: Hướng dẫn luyện tập II. Luyeän taäp Baøi taäp 1 : Luaän ñieåm : Hoïc vaán khoâng chæ laø con Baøi taäp 1 yeâu caàu ñieàu gì? đường của học vấn , nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của hoïc vaán + Học vấn là thành tựu do toàn nhân loại tích lũy ngày đêm mà có; các thành tựu đó sơ dĩ không bị vùi lấp đi, đều là do sách vở ghi chép , lưu truyền laïi + Sách là kho tàng quý báu cất giữ di sản tinh thần nhân loại; là cái mócc trên con đường tiến hóa học thuật của nhân loại. + Neáu muoán tieán leân thì nhaát ñònh phaûi  Haõy neâu yeâu caàu cuûa baøi taäp 2 ? lấy thành quả nhân loại đã đạt được - G v yêu cầu hs thảo luận ,đại diện nhóm trình bày kết trong quaù trình laøm ñieåm xuaát phaùt . quaû thaûo luaän, nho1m khaùc nhaän xeùt, boå sung. Neáu xoùa boû heát caùc thaønh quaû nhaân loại đã đạt được trong quá khứ, thì chưa biết chừng chúng ta đã lùi điểm  Tác giả đã phân tích tầm quan trọng của cách đọc xuaát phaùt ….. laïc haäu saùch nhö theá naøo? Bài tập 2 : Lí do phải chọn sách để đọc - Do sách nhiều, chất lượng khác nhau cho neân phaûi choïn saùch toát Qua đó, em hiểu phân tích có vai trò như thế nào mà đọc mới có ích. trong laäp luaän? - Do sức người có hạn, không chọn sách mà đọc thì lãng phí sức người - Baøi taäp 3: Gv yeâu caàu HS ttrrinh2 baøy ra baûng phuï. - Sách có loại chuyên môn, có loại thường thức, chúng liên quan nhau,.

(215) - Bài tập 4: GV hỏi, HS trả lời.. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học. - GV hướng dẫn , HS chú ý lắng nghe.. nhà chuyên môn cũng cần đọc sách thường thức Baøi taäp 3 : Taàm quan troïng cuûa caùch đọc sách - Không đọc sách thì không có điểm xuaát phaùt - Đọc sách là con đường ngắn nhất để tiếp cận tri thức - Không chọn lọc sách thì đời người ngắn ngủi không đọc xuể, đọc khoâng coù hieäu quaû - Đọc ít kĩ quan trọng hơn đọc nhiều mà qua loa, không có lợi gì. Baøi taäp 4 : - Phöông phaùp phaân tích raát caàn thieát trong lập luận, vì có qua sự phân tích lợi- hại, đúng- sai thì các kết luận rút ra mới có sức thuyết phục III Hướng dẫn tự học: - Naém noäi dung baøi hoïc. - Biết thực hiện phép phân tích, tổng hợp trong văn cảnh cụ thể. - Soạn bài “ Luyện tập phân tích, tổng hợp.. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(216) TUAÀN 19. Tieát 95. Ngày soạn : 28//12/2010 Ngaøy daïy : 30 /12/2010. Luyện tập phép phân tích, tổng hợp. A. Mục tiêu cần đạt: - Có kĩ năng phân tích, tổng hợp trong lập luận. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Mục đích, đặc điểm, tác dụng của việc sử dụng phép phân tích, tổng hợp 2. Kó naêng: - Nhận diện được phép phânt ích tổng hợp. - Phân tích việc vận dụng phép phân tích, tổng hợp trong một đoạn văn cụ thể. - Viết được đoạn văn nghị luận có sử dụng phép phân tích, tổng hợp. 3. Thái độ: - Có ý thức sử dụng linh hoạt phép phân tích tổng hợp khhi tạo lập văn bản nghị luận. C. Phương pháp : Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : Trình bày đặc điểm công dụng của phép lập luận phân tích, tổng hợp? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Tiết trước các em đã hiểu đặc điểm, công dụng của phép phân tích, tổng hợp và bước đầu biết sử dụng hai phép lập luận này khi tạo lập đoạn văn nghị luận. TCT này chúng ta tiếp tục rèn kĩ năng sử dụng phép lập luận phânt ích, tổng hợp trong đoạn văn, văn bản nghị luaän. * Tieán trình baøi hoïc:.

(217) HÑ cuûa GV vaø HS * H Ñ1: Khaùi quaùt laïi lí thuyeát: - Gv yeâu caàu HS nhaê1c laïi ñaëc ñieåm, coâng duïng vaø moái quan hệ giữa phép lập luaän phaân tích, toång hợp. * H Đ2 : Hướng dẫn luaäy taäp : - Gọi hs đọc đoạn văn ở bài tập 1 Tác giả đã vận dụng pheùp laäp luaän naøo vaø vaän duïng nhö theá naøo ?( HSTLN). Noäi dung baøi daïy. I. Lí thuyeát: 1.Đặc điểm, công dụng của phép phânt ích, tổng hợp: Ghi nhớ ( sgk) 2. Mối quan hệ giữa phép lập luận phân tích, tổng hợp : Hai phép lập phân tích và tổng hợp tuy đối lập nhưng không tách rời nhau. Phân tích rồi phải tổng hợp thì mới có ý nghĩa ; mặt khác phải dựa trên cơ sở phân tích rồi mới tổng hợp được. II. Luyeän taäp: Baøi taäp 1 : a, Luaän ñieåm : Caùi hay cuûa baøi Thu ñieáu “ hay caû hoàn laãn xaùc, hay caû baøi” - Cái hay ở các điệu xanh - Ở những cử động - Ở những vần thơ - Ở các chữ không non ép  Pheùp laäp luaän phaân tích b, Trình tự phân tích - Đoạn mở đầu nêu các quan niệm mấu chốt của sự thành đạt - Đoạn tiếp theo phân tích từng quan niệm đúng sai thế nào và kết quả ở việc phân tích bản thân chủ quan của mỗi người. => Phép phân tích và tổng hợp Bài tập 2 : Phân tích thực chất của lối học đối phó - Học đối phó là học mà không lấy việc học làm mục đích, xem hoïc laø vieäc phuï. - Học đối phó là học bị động, không chủ động, cốt đối phó với sự đòi hỏi của thầy cô, thi cư.û - Do học bị động nên không thấy hứng thú, mà đã không hứng thú  Haõy neâu yeâu caàu thì chaùn hoïc, hieäu quaû thaáp. cuûa baøi taäp 2 ? - Học đối phó là học hình thức, không đi sâu vào thực chất kiến (HSTLN) thức của bài học. - Học đối phó thì dù có bằng cấp nhưng đầu óc rỗng tuếch.  Dựa vào văn bản Bài tập 3 : Lí do bắt mọi người phải đọc sách Bàn về đọc sách của - Sách vở đúc kết tri thức của nhân loại đã tích lũy từ xưa đến nay. Ch Quang Tieàm, em - Muốn tiến bộ, sự phát triển thì phải đọc sách để tiếp thu tri thức, hay phaân tích caùc lí do kinh nghieäm khiến mọi người phải - Đọc sách không cần nhiều mà cần đọc kĩ, đọc quyển nào nắm chắc đọc sách được quyển đó, như thế mới có ích - Bên cạnh đọc sách chuyên sâu phục vụ ngành nghề, còn cần phải đọc rộng. Kiến thứ rộng giúp hiểu các vấn đề chuyên môn tốt hơn  Hãy viêt đoạn văn Bài tập 4 : Tổng hợp những điều đã phân tích về việc đọc sách tổng hợp những điều Tóm lai, muốn đọc sách có hiệu quả phải chọn những sách quan đã phân tích trong bài trọng nhất mà đọc cho kĩ, đồng thời cũng chú trọng đọc rộng thích Bàn về đọc sách đáng, để hổ trợ cho việc nghiên cứu chuyên sâu.

(218) H Đ 3: Hướng dẫn tự hoïc. _ GV hướng dẫn, HS chuù yù laéng nghe.. III. Hướng dẫn tự học: - Lập dàn ý rồi lựa chọn phép lập luận phân tích, tổng hợp phù hợp với một nội dung trong dàn ý để triển khai thành một đoạn văn theo đề bài sau: * Đề bài : Bàn về tình hình đọc sách của thanh thiếu niên hiện nay. - Soạn bài “Nghi luận về một sự việc, hiện tượng đời sống” + Đọc kĩ văn bản “ Bệnh lề mề” và soạn yêu cầu bên dưới. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 20. Tieát 96,97. Ngày soạn : 01/ 01//2010 Ngaøy daïy : /01 /2010. Tieáng noùi cuûa vaên ngheä. - Nguyeãn Ñình Thi-. A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu được nội dung của văn nghệ và sức mạnh kì diệu của nó đối với đời sống con người. - Biết cách tiếp cận một văn bản nghị luận về một vấn đề thuộc lĩnh vực văb học nghệ thuật. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Nội dung của văn nghệ và sức mạnh kì diệu của nó đối với đời sống con người. - Ngheä huaät laäp luaän cuûa nhaø vaên Nguyeãn Ñình Thi trong vaên baûn. 2. Kó naêng: - Đọc- hiểu một văn bản nghị luận. - Reøn luyeän theâm caùch vieát moät vaên baûn nghò luaän - Thể hiện những suy nghĩ, tình cảm về một tác phẩm nghệ thuật. 3. Thái độ: - Biết trân trọng những giá trị mà văn nghệ mang lại. Từ đó, biết học tập những điều tốt, ... C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : Tác giả Chu Quang Tiềm khuyên chúng ta nên chọn sách và đọc sách ntn?Em đã học theo lời khuyên ấy đến đâu? Lập lại hệ thống luận điểm của văn bản Bàn về đọc sách. 3. Bài mới:.

(219) * Giới thiệu bài: Một khúc nhạc du dương, trầm bổng chúng ta được nghe, một bức tranh, một pho tượng đẹp chúng ta được ngắm, một câu chuyện, một bài thơ đặc sắc chúng ta được đọchiểu- suy ngẫm,... tất cả gọi là văn nghệ. Đó là những sản phẩm tinh thần cao quý mang lại cho chúng ta bao điều bổ ích? Vậy những điều bổ ích cụ thể mà văn nghệ mang lại là gì? Văn bản Tieáng noùi cuûa vaên ngheä – moät taùc phaåm nghò luaän chaët cheõ, giaøu hình aûnh cuûa nhaø vaên Nguyeãn Đình Thi sẽ trả lời cho chúng ta câu hỏi ấy. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của GV và HS Noäi dung baøi daïy * H Đ 1:Hướng dẫn tìm hiểu chung về tác giả, tác I. Giới thiệu chung : phaåm: 1, Taùc giaû : Sgk - Gv yeâu caàu HS theo doõi phaàn chuù thích daáu sao 2. Taùc phaåm : Hãy nêu những hiểu biết của em về tác giả và hoàn - Hoàn cảnh ra đời : Viết năm 1948 cảnh ra đời cũng như xuất xứ của văn bản ? ( thời kì đầu của cuộc kháng chiến choáng Phaùp ) -Xuất xứ của văn bản : In ttrong cuốn Mấy vấn đề văn học, xuất bản năm  Văn bản này được sáng tác theo thể loại nào ? 1956 - Thể loại:Nghị luận (về một vấn đề * H Đ 2: Hướng dẫn đọc – tìm hiểu văn bản : vaên ngheä) - Hướng dẫn HS đọc: giọng mạch lạc, rõ ràng, đọc II. Đọc - hiểu văn bản : diễn cảm các dẫn chứng thơ 1, Đọc và giải nghĩa những từ khó: -Giáo viên đọc mẫu đoạn đầu, gọi HS đọc nối tiếp đến heát vaên baûn. - Giải thích từ khó : Cho hs đọc phần chú thích sgk Xác định bố cục và nội dung từng phần của văn bản ? 2, Tìm hieåu vaên baûn : - Phần 1 : Từ đầu đến “một cách sống của tâm hồn”:- 2.1. Bố cục: >Noäi dung cuûa vaên ngheä - Phần 2 : Còn lại:-> Sức mạnh kì diệu của văn nghệ  Tác giả đã sử dụng phương thức biểu đạt nào chính trong vaên baûn naøy ? 2.2. Phương thức biểu đạt: Nghị luận.  Khái quát đại ý của văn bản ? - Gọi hs đọc đoạn từ đầu đến đời sống xung quanh Phát hiện luận đểm? (văn nghệ không chỉ phản ánh thực tại khách quan mà còn thể hiện tư tưởng,tình cảm của người nghệ sĩ;thể hiện đời sống tinh thần của cá nhân người sáng tác)  Để chứng minh cho luận đểm trên, tác giả đưa ra phân tích những dẫn chứng văn học nào?  Tác dụng của những dẫn chứng ấy? HS đọc thầm đoạn văn: Nguyễn Du viết ….hay Tôn xtôi; tự phân tích cách nêu dẫn chứng của tác giả và. 2.3. Đại ý: Nội dung và sức mạnh kì dieäu cuûa vaên ngheä. 2.4. Phaân tích a, Noäi dung cuûa vaên ngheä - Văn nghệ không chỉ phản ánh thực taïi khaùch quan maø coøn theå hieän tö tưởng, tình cảm của người nghệ sĩ; thể hiện đời sống tinh thần của cá nhân người sáng tác + Nguyeãn Du vieát :…… + Toân -xtoâi vieát :....

(220) ruùt ra nhaän xeùt. -> Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng phong - GV: Nhưng bản chất, đặc điểm của những lời phú, thuyết phục. nhắn,lời gửi đó là gì, chúng ta cần đọc tiếp đoạn sau. -> Noäi dung vaên ngheä taäp trung khaùm phaù, mieâu taû chieàu saâu tính caùch, soá phận con người. Tieát 2:. -HS đọc và suy nghĩ về đoạn văn lời gửi của nghệ thuaät ….moät caùch soáng cuûa taâm hoàn * Thảo luận: Vì sao tác giả viết lời gửi của người nghệ sĩ cho nhân loại,cho đời sau phức tạp hơn,phong phú và sâu sắc hơn những bài học luân lý,triết lý đời người,lời khuyên xử thế dù là triết lý nổi tiếng sâu sắc,chẳng hạn triết lý duy tâm tài mệnh tương đố hay tâm là gốc,tâm tự lòng ta…? * GV : Muốn hiểu sức mạnh kì diệu của văn nghệ,trước hết cần hiểu vì sao con người cần đến tiếng noùi cuûa vaên ngheä  Theo em vì sao con người cần đến tiếng nói của văn ngheä?  Ngheä thuaät nghò luaän cuûa Nguyeãn Ñình Thi thuyeát phục bạn đọc ntn? Nói tóm lại, qua cách lập luận của tác giả, em hiểu văn nghệ có sức mạnh kì diệu ra sao ?. Tiếng nói của văn nghệ đến với người đọc bằng cách nào mà có khả năng kì diệu đến vậy? HS tìm dẫn chứng Trong đoạn văn, không ít lần tác giả đã đưa ra quan ñieåm cuûa mình veà baûn chaát cuûa ngheä thuaät.Baûn chaát đó là gì?  Từ bản chất đó tác giả diễn giải và làm rõ con đường đến với người tiếp nhận-tạo nên sức mạnh kì dieäu cuûa ngheä thuaät laø gì?  Em haõy neâu nhaän xeùt veà ngheä thuaät nghò luaän cuûa tác giả khi nêu lên con đường của văn nghệ đến với người tiếp nhận? Vậy qua văn bản, em có bị thuyết phục về sức mạnh kì diệu của văn nghệ không? Nếu có, em hãy nói đôi lời thuyết phục những người khác về sức mạnh của văn nghệ. - GV tích hợp với bài Ý nghĩa văn chương ( lớp 7) để. b, Sức mạnh kì diệu của văn nghệ * Sức mạnh kì diệu : Văn nghệ giúp ta nhận thức chính bản thân mình, giúp ta sống đầy đủ, phong phuù hôn cuoäc soáng cuûa chính mình - Văn nghệ đối với quần chúng nhân daân: + Đối với số đông những người cần lao, những người bị tù chung thân trong cuộc đời u tối, vất vả …khi thưởng thức tieáp nhaän vaên ngheä hoï hình nhö bieán đổi hẳn, làm cho tâm hồn họ được sống: Người đàn bà nhà quê (….) + Văn nghệ làm cho đời sống ngày một nên tươi mát, đỡ khắc khổ, giúp con người biết sống và mơ ước vượt lên qua bao khoù khaên gian khoå -> Gioïng vaên chaân thaønh, say meâ laøm taêng tính thuyeát phuïc vaø haáp daãn cho văn bản; lời văn giàu hình ảnh. ->Văn chương lay động cảm xúc, tâm hồn và làm thay đổi nhậnt hức của con người. * Con đường riêng của văn nghệ đến với người tiếp nhận - Ngheä thuaät laø tieáng noùi cuûa tình caûm - Chỗ đứng của người nghệ sĩ là chỗ giao nhau giữa tâm hồn con người với cuộc sống sản xuất và chiến đấu; là ở tình yêu ghét, nỗi buồn vui trong đời sống thiên nhiên và đời sống xã hội - Nghệ thuật là tư tưởng đã được nghệ thuaät hoùa -> Dẫn dắt tự nhiên, dễ hiểu =>Vấn đề nghị luận thuyết phục người đọc.

(221) giaùo duïc caùc em tình yeâu vaên ngheä. * Hướng dẫn tổng kết:  Neâu vaøi neùt ñaëc saéc trong ngheä thuaät nghò luaän cuûa NÑT qua baøi tieåu luaän naøy? Em hiểu được gì sau khi học xong văn bản? * Hướng dẫn luyện tập. Neâu moät taùc phaåm vaên ngheä maø em yeâu thích vaø phân tích ý nghĩa,tác động của tác phẩm ấy đối với mình? * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: - GV hướng dẫn , HS chú ý lắng nghe.. 3.Toång keát : Ghi nhớ sgk/ 7. 4. Luyeän taäp:. III. Hướng dẫn tự học: - Trình bày những ảnh hưởng, tác động của tác phẩm văn học đối với bản thân em. - Laäp laïi heä thoáng luaän ñieåm cuûa vaên baûn .. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… TUAÀN 20 Ngày soạn : 03/ 01//2010 Ngaøy daïy : 05 /01 /2010. Tieát 97. Caùc thaønh phaàn bieät laäp. A. Mục tiêu cần đạt: - Nắm được đặc điểm và công dụng của các thành phần biệt lập tình thái, cảm thán trong câu. - Bieát ñaët caâu coù thaønh phaàn tình thaùi, caûm thaùn. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Ñaëc ñieåm cuûa thaønh phaàn tình thaùi vaø caûm thaùn. - Coâng duïng cuûa caùc thaønh phaàn treân. 2. Kó naêng: - Nhaän bieát thaønh phaàn tình thaùi vaø thaønh phaàn caûm thaùn. - Ñaët caâu coù thaønh phaàn tình thaùi, thaønh phaàn caûm thaùn. 3. Thái độ: - Thấy được sự giàu và đẹp của tiếng Việt. Từ đó có ý thức giữ gìn sự ttrong sáng của tiếng Vieät. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ :Thế nào là khởi ngữ? Đặt câu có khởi ngữ và xác định cụ thể khởi ngữ đó trrong caâu? 3. Bài mới:.

(222) * Giới thiệu bài: Trong một câu, các bộ phận có vai trò( chức năng) không đồng đều nhau. Ta có thể phân biệt: Những bộ phận trực tiếp diễn đạt những sự việc trong câu; Những bộ phận không trực tiếp nói lên sự việc,mà được dùng để nêu lên thái độ của người nói đối với người nghe hoặc đối với sự việc được nói đến trong câu. Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu kĩ bộ phận không trực tiếp diễn đạt những sự việc trong câu. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của GV và HS Noäi dung baøi daïy * H Đ 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung: I. Tìm hieåu chung: 1.Thaønh phaàn tình thaùi * Tìm hieåu thaønh phaàn tình thaùi - Cho HS đọc ví dụ a,b(I)ở bảng phụ ghi ở 1.1 Phân tích ví dụ :/ sgkï sgk/18 a. Chắc: Thể hiện thái độ tin cậy cao * Thảo luận : Các từ in đậm trong 2 câu trên b. Có lẽ: Thể hiện thái độ tin cậy chưa cao thể hiện thái độ gì của người nói? Nếu không có các từ ngữ in đậm ấy thì nghĩa cơ bản của  Thể hiện nhận định của người nói đối với sự câu có thay đổi không?Vì sao? vieäc noùi trong caâu  Theá naøo laø thaønh phaàn tình thaùi?  Đặt câu có sử dụng thành phần tình thái? Gạch chân thành phần đó trong câu? * Tìm hieåu thaønh phaàn caûm thaùn -Cho HS đọc ví dụ a,b(II) ở bảng phụ ghi ở sgk/18 Các từ in đậm trong 2 câu trên có chỉ sự vật hay sự việc gì không?  Những từ ngữ nào trong câu có liên quan đến việc làm xuất hiện các từ in đậm? (thành phần tiếp theo của các từ in đậm)  Công dụng của các từ in đậm trong câu?  Theá naøo laø thaønh phaàn caûm thaùn?  Tìm trong các tác phẩm em vừa học một ví duï coù thaønh phaàn caûm thaùn?  Ñaët moät caâu coù thaønh phaàn caûm thaùn? Xaùc ñònh thaønh phaàn caûm thaùn coù trong caâu? * GV: Caùc thaønh phaàn tình thaùi,caûm thaùn laø những bộ phận không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu nên được gọi là thaønh phaàn bieät laäp - Gọi HS đọc ghi nhớ. * H Đ 2: Hướng dẫn luyện tập. - Thaûo luaän baøi taäp 1/19. 1.2. Ghi nhớ 1/18 2.Thaønh phaàn caûm thaùn 2.1 Phaân tích ví duï :/ Sgk a. OÀ b. Trời ơi,.  Trạng thái,tâm lý,tình cảm của con người 2.2. Ghi nhớ 2/18. II. Luyeän taäp Baøi 1/19. Thaønh phaàn tình thaùi. Thaønh phaàn caûm thaùn. a. Coù leõ c. Hình nhö b. Chao oâi d. Chaû nheõ Bài 2/19:Dường như -hình như,có vẻ như,có.

(223) - Goïi 1 HS leân baûng laøm baøi 2. - Thaûo luaän baøi 3. leõ,chaéc laø,chaéc haún,chaéc chaén Baøi 3/19: Chaéc,hình nhö,chaéc chaén thì chaéc chắn có độ tin cậy cao nhất,hình như có độ tin cậy thấp nhất.Tác giả chọn từ chắc vì niềm tin vào sự việc có thể diễn ra theo 2 khả năng: - Thứ nhất theo tình cảm huyết thống thì sự vieäc seõ phaûi dieãn ra nhö vaäy - Thhứ 2 do thời gian và ngoại hình,sự việc cuõng coù theå dieãn ra khaùc ñi * III Hướng dẫn tự học: - Viết một đoạn văn ngắn có câu chứa thành phaàn tình thaùi, thaønh phaàn caûm thaùn. - Nắm được các thành phần biệt lập - Làm bài tập 4 vào vở - Soạn bài “Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống”. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… TUAÀN 20 Ngày soạn : 03/ 01//2011 Ngaøy daïy : 05/01 /2011. Tieát 99. Nghị luận về một sự việc,hiện tượng đời sống. A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu và biết cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Đặc điểm, yêu cầu của bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. 2. Kó naêng: - Làmbài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. 3. Thái độ: - Có thói quen tìm hiểu, lí giải về sự việc hiện tượng trong đời sống và có thói quen làm bài đảm baûo boá cuïc. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : - Kiểm tra vở soạn của 5 HS. 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Nghị luận xã hội là một lĩng vực rất rộng lớn: từ bàn bạc về những sự việc, hiện tượng trong đời sống đến bàn luận những vấn đề về chính trị, chính sách,...Trong phạm vi TLV lớp 9, chúng ta chỉ đề cập đến việc nghị luận về một hiện tượng đời sống và nghị luận về một vấn.

(224) đề tư tưởng, đạo lí. TCT này sẽ giúp các em tìm hiểu kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của GV và HS Noäi dung daïy hoïc * H Đ1 : Hướng dẫn tìm hiểu bài nghị luận I. Tìm hiểu chung về bài nghị luận về một sự về một sự việc, hiện tượng đời sống việc, hiện tượng đời sống - Gv yêu cầu HS nêu ví dụ về một số sự việc, 1.1 Phân tích ví dụ. Văn bản “Bệnh lề mề” hện tượng trong đời sống. * Boá cuïc : 3 phaàn - GV sửa chữa, bổ sung ( nếu cần) - Phần 1: Đoạn đầu :-> Nêu vấn đề nghị luận. - Gọi HS đọc văn bản “Bệnh lề mề” sgk/20 - Phần 2: 3 đoạn tiếp theo-> Nguyên nhân tác Haõy xaùc ñònh boá cuïc cuûa vaên baûn ? Em haïi cuaû beänh leà meà. nhaän xeùt gì veà boá cuïc aáy? - Phần 3: Đoạn cuối ->Kết luận ( lời khuyên) => Boá cuïcchaët cheõ, maïch laïc  Trong vaên baûn treân taùc giaû baøn luaän veà * Noäi dung : hiện tượng gì trong đời sống? Bản chất của -Vấn đề nghị luận ( đối tượng ): bệnh lề mề hiện tượng đó là gì? -> Là vấn đề dáng chê trách.  Chỉ ra những nguyên nhân của bệnh lề - Nguyên nhân: meà? + Không có lòng tự trọng và không biết tôn  Phân tích những tác hại của bệnh lề mề? trọng người khác  Tại sao phải kiên quyết chữa bệnh lề mề? + Ích kỷ,vô trách nhiệm với công việc (Vì cuộc sống văn minh hiện đại đòi hỏi mọi - Tác hại: người phải tôn trọng lẫn nhau và hợp tác với + Không bàn bạc được công việc một cách có nhau …..làm việc đúng tác phong của người đầu có đuôi coù vaên hoùa) + Làm mất thời gian của người khác + Taïo ra moät thoùi quen thieáu vaên hoùa - Lí do phải chữa bệnh lề mề: Cuộc sống văn minh, hiện đại đòi hỏi mọi người phải tôn trọng lẫn nhau và hợp tác với nhau …..làm  Nhận xét về nghệ thuật nghị luận của tác việc đúng tác phong của người có văn hóa giaû? -> Kết luận, lời khuyên  Em có nhận xét gì về nội dung và hình -> Chủ yêu sử dụng phép lập luận phân tích =>Các ý được trình bày dưới dạng luận thức của bài nghị luận này? ñieåm, moãi luaän ñieåm theå hieän roõ raøng qua - GV khái quát lại nội dung ghi nhớ sgk/21 các luận cứ. Ngoài ra, tác giả còn thuyết - Gọi 1 HS đọc toàn bộ ghi nhớ. - Vậy vấn đề nghị luận trong kiểu bài này phục người đọc bởi lời văn chính xác, sống không chỉ là hiện tượng đáng chê trách mà động. 1.2. Ghi nhô ù :sgk/21 cả những hiện tượng đáng khen. - GV hướng dẫn HS thảo luận BT 1 để củng coá baøi hoïc. Baøi 1/21 a. Các sự việc, hiện tượng tốt đáng biểu döông - Giuùp baïn hoïc taäp toát.

(225) - Goùp yù pheâ bình khi baïn coù khuyeát ñieåm - Baûo veä caây xanh trong khuoân vieân nhaø trường - Giúp đỡ các gia đình thương binh liệt sĩ b. Các sự việc có thể viết một bài nghị luận - Giuùp baïn hoïc taäp toát - Baûo veä caây xanh trong khuoân vieân nhaø trường - Giúp đỡ các gia đình thương binh liệt sĩ * H Đ 2: Hướng dẫn luyện tập. II. Luyeän taäp Baøi 1/21 a. Các sự việc,hiện tượng tốt đáng biểu döông - Giuùp baïn hoïc taäp toát - Goùp yù pheâ bình khi baïn coù khuyeát ñieåm - Baûo veä caây xanh trong khuoân vieân nhaø trường - Giúp đỡ các gia đình thương binh liệt sĩ b. Các sự việc có thể viết một bài nghị luận - Giuùp baïn hoïc taäp toát - Baûo veä caây xanh trong khuoân vieân nhaø trường - Giúp đỡ các gia đình thương binh liệt sĩ Baøi 2/21 Bài 2/21: Gọi HS đứng tại chỗ làm Coù theå vieát moät baøi nghò luaän vì: - Liên quan đến vấn đề sức khỏe - Bảo vệ môi trường - Gaây toán keùm tieàn baïc. Baøi 3: ( BT boå sung) Lập dàn ý đại cương cho đề bài : Suy nghĩ của em về hiện tượng hút thuốc lá ở thanh - Baøi taäp 3 :( BT boå sung) thiếu niên trên địa bàn em đang ở. Lập dàn ý đại cương cho đề bài : Suy nghĩ * Dàn ý : (tham khảo, Gv dùng dể hướng dẫn của em về hiện tượng hút thuốc lá ở thanh HS nếu cần) thiếu niên trên địa bàn em đang ở. - Mở bài : Nêu vần đề nghị luận - Thaân baøi : +Thực trạng + Nguyeân nhaân + Haäu quaû + Đề xuất giải pháp hạn hạn chế việc hút thuốc lá ở thanh thiếu niên. - Keát baøi :Keát luaän III. Hướng dẫn tự học: - Dựa vào dàn ý mỗi em lựa chọn viết một đoạn văn triển khai một trong các ý nêu ở dàn baøi ( BT3). - Nắm được nội dung và hình thức của bài.

(226) “Nghị luận về một sự việc,hiện tượng đời soáng” - Soạn bài “Cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống" E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 20,21. Ngày soạn : 04/ 01//2011 Ngaøy daïy : 06/01 /2011. Cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. Hướng dẫn chuẩn bị chương trình địa phương phần TLV ( HS chuẩn bị ở nhà). Tieát 100, 101. A. Mục tiêu cần đạt: - Rèn kĩ năng làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống. - Tập suy nghĩ về một hiện tượng thực tế ở địa phương. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Đối tượng của kiểu bài nghị luận về một sự việc hiện tượng trong đời sống. 2. Kó naêng: - Nắm được bố cục của kiểu bài nghị luận này. - Quan sát các hiện tượng của đời sống. - Làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng của đời sống. - Viết một bài văn trình bày vấn đề thực tế ở địa phương với suy nhgi4, kiến nghị của mình dưới dình thức thích hợp : Tự sự, miêu tả, nghị luận, thuyết minh. 3. Thái độ: - Có thói quen tìm hiểu, lí giải về sự việc hiện tượng trong đời sống và có thói quen làm bài đảm bảo bố cục..

(227) C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ :Thế nào là nghị luận về một sự việc,hiện tượng trong đời sống xã hội? - Yêu cầu về nội dung,hình thức của bài nghị luận về một sự việc,hiện tượng trong đời sống xã hoäi? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Qua tiết học trước cơ bản các em đã nắm đươc thế nào là nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống. Vậy cụ thể làm kiểu bài này bằng cách nào? Chúng ta sẽ tìm hiểu ở TCT 100. *Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của GV và HS Noäi dung baøi daïy A. CAÙCH LAØM BAØI NGHÒ LUAÄN VEÀ A. CÁCH LAØM BAØI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ MỘT SỰ VIỆC,HIỆN TƯỢNG ĐỜI VIỆC,HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG I. Tìm hieåu chung: SOÁNG 1. Đề bài nghị luận về một sự việc,hiện tượng trong * H Đ 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung: * Tìm hiểu đề bài nghị luận về một sự đời sống xã hội a. Phaân tích ví duï: việc,hiện tượng trong đời sống xã hội * Đề 1 sgk/22 : Bàn luận về HS nghèo vượt khó - Gọi HS đọc các đề bài ở sgk/22 - Noäi dung baøi nghò luaän coù 2 yù: - Gọi HS đọc kĩ đề 1 và trả lời câu hỏi + Bàn luận về tấm gương nghèo vượt khó Đề bài bàn luận về hiện tượng gì?  Nội dung bài nghị luận gồm có mấy + Suy nghĩ của mình về tấm gương đó - Tư liệu chủ yếu dùng để viết là “vốn sống” ý,đó là những ý nào?  Tư liệu chủ yếu dùng để viết bài nghị ** Đề 4 sgk/22: … * Giống nhau: ( đề 1 và đề 4 ) luaän laø gì? - Cả 2 đề đều có sự việc,hiện tượng tốt cần ca - HS đọc đề 4  Nguyễn Hiền sinh ra và lớn lên trong ngợi,biểu dương những tấm gương vượt khó học giỏi hoàn cảnh ntn? Hoàn cảnh ấy có bình - Đều nêu lên suy nghĩ hoặc nhận xét của mình về các sự việc,hiện tượng đó thường không?Tại sao?  Ông có đặc điểm gì nổi bật?Tư chất gì * Khác nhau:( đề 1 và đề 4 ) - Đề 1 yêu cầu phải phát hiện sự việc,hiện tượng ñaëc bieät?  Nguyên nhân chủ yếu dẫn tới thành tốt,tập hợp tư liệu để bàn luận và nêu suy nghĩ - Đề 4 cung cấp sẵn sự việc,hiện tượng dưới dạng coâng cuûa oâng laø gì?  So sánh sự giống nhau và khác nhau một truyện kể để người viết phân tích,bàn luận và neâu nhaän xeùt,suy nghó cuûa mình giữa 2 đề vừa tìm hiểu? Như vậy, mỗi đề nghị luận về một sự b. Kết luận: Mỗi đề nghị luận về một sự việc, hiện việc, hiện tượng đời sống có đặc điểm tượng đời sống có các điểm cần lưu ý: - Có vấn đề nghị luậ ( sự việc, hiện tượng) gì ? - Neâu leân meänh leänh nghò luaän, coù theå laø: ( neâu suy  Mỗi em tự nghĩ một đề tương tự? nghĩ, nêu nhận xét, nêu ý kiến, bày tỏ thái độ,…) * Cách làm bài nghị luận về một sự 2. Cách làm bài nghị luận về một sự việc,hiện tượng đời sống việc,hiện tượng đời sống.

(228) Yêu cầu HS đọc kĩ đề bài trong sgk/23  Nhắc lại các bước làm bài văn nghị luận ? Theo em với đề bài này chúng ta có cần trải qua những bước như vậy khoâng? - Gv hướng dẫn HS tìm hiểu đề, tìm ý :  Xác định đối tượng, kiểu bài của đề bài treân?  Đề bài yêu cầu em nêu lên suy nghĩ cuûa mình. Vaäy qua caâu chuyeän veà Nghóa em có những suy nghĩ gì ?  Theo doõi daøn yù trong sgk vaø nhaän xeùt về bố cục của bài nghị luận về sự việc, hiện tượng đời sống. - Gv chia nhiệm vụ theo nhóm đề HS độc laäp vieát baøi : + Nhóm 1 viết mở bài, nhóm 2 viết kết bài và nhóm 3 viết đoạn : đánh giá việc laøm cuûa Phaïm Vaên Nghóa. * Tieát 2 - Mỗi nhóm gọi 1 HS đọc bài, HS khác nhận xét; Gv nhận xét, đánh giá. - GV chốt ý, gọi HS đọc mục 1.2.3.4 phần II SGK/13 - GV khái quát lại nội dung mục ghi nhớ sgk/24 * H Đ 2: Hướng dẫn luyện tập Yêu cầu HS làm bài vào vở * H Đ 3: Hướng dẫn tự học : - GV hướng dẫn , HS chú ý lắng nghe.. 2.1 Phân tích ví dụ : Đề bài sgk/23 a. Tìm hiểu đề và tìm ý * Tìm hiểu đề : - Đối tượng: + Nhaân vaät: Thieáu nieân teân Nghóa + Sự việc : Nghĩa biết thương mẹ; biết sáng tạo, kết hợp giữa học và hành. - Kiểu bài : Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. * Tìm yù : - Nghĩa là người biết thương mẹ, giúp đõ mẹ trong việc đồng áng. - Nghĩa là người biết sáng tạo, kết hợp giữa học và haønh. - Học tập Nghĩa là biết yêu cha mẹ, tích cực lao động, biết kết hợp giữa học và hành, học sáng tạolàm những việc nhỏ mà có ích. b. Laäp daøn baøi: Daøn yù goàm 3 phaàn c. Vieát baøi d. Đọc lại bài viết và sửa chữa 2.2 Ghi nhớ sgk/24. II. Luyeän taäp Lập dàn bài cho đề 4,mục I III. Hướng dẫn tự học: - Tìm hiểu một sự việc, hiện tượng ở địa phương và trình bày ngắn gọn ý kiến của bản thân về sự việc đó. - Nắm được cách làm bài nghị luận về một sự việc,hiện tượng đời sống - Tập viết bài hoàn chỉnh cho đề 4 B. HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN TLV * H Đ 1: GV hướng dẫn HS làm công việc chuẩn bị 1. Xác định những vấn đề có thể viết ở địa phương a. Vấn đề môi trường - Hậu quả của việc phá rừng với các thiên tai như hạn hán - Haäu quaû cuûa raùc thaûi khoù tieâu huûy b. Vấn đề quyền trẻ em - Sự quan tâm của chính quyền địa phương..

(229) - Sự quan tâm của nhà trường. - Sự quan tâm của gia đình. c. Vấn đề xã hội - Sự quan tâm giúp đỡ đối với các gia đình chính sách,những gia đình có hoàn cảnh khó khăn. - Những tấm gương sáng về lòng nhân ái. - Teä naïn xaõ hoäi …. 2. Xaùc ñònh caùch vieát a. Yeâu caàu veà noäi dung: - Sự việc,hiện tượng được đề cập phải mang tính phổ biến trong xã hội. - Trung thực,có tính xây dựng,không cường điệu. - Phân tích nguyên nhân phải đảm bảo tính khách quan có sức thuyết phục. - Noäi dung baøi vieát phaûi giaûn dò,deã hieåu. b. Yeâu caàu veà caáu truùc. Bài viết phải đủ 3 phần: MB,TB,KB; có luận điểm,luận cứ,lập luận rõ ràng. * Lưu ý:Tuyệt đối không được nêu tên người, tên cơ quan, đơn vị cụ thể, có thật, vì như vậy vi phạm phạm vi Tập làm văn. HS nào vi phạm bài làm không được chấp nhận . * H Đ 2: Hướng dẫn HS tìm một số văn bản tham khảo để chuẩn bị cho bài viết ở nhà ( GV đọc một số văn bản) E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… TUAÀN 21. Tieát 102. Ngày soạn : 08/ 01//2011 Ngaøy daïy : 10/01 /2011. Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới. - Vuõ Khoan -. A. Mục tiêu cần đạt: - Nghệ thuật lập luận, giá trị nội dung và ý nghĩa thực tiễn của văn bản. - Học tập cách trình bày một vấn đề có ý nghĩa thời sự. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Tính cấp thiết của vấn đề được đề cập trong văn bản. - Hệ thống luận cứ và phương pháp lập luận trong văn bản. 2. Kó naêng: - Đọc- hiểu một văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội. - Trình bày những suy nghĩ, nhận xét, đánh giá về một vấn đề xã hội. - Rèn luyện thêm cách viết đoạn văn, bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội. 3. Thái độ: - Có ý thức nhìn nhận, đánh giá đúng một vấn đề xã hội, từ đó có lối sống lành mạnh,... C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2..............................................................................

(230) 2. Baøi cuõ ::  Em hieåu theá naøo veà nhaän ñònh sau:Moãi moät taùc phaåm vaên chöông ngheä thuaät laø moät thoâng điệp của nhà văn gửi đến người đọc đương thời và hậu thế. Dựa vào bài “Tiếng nói văn nghệ”đã học, lấy ví dụ bằng Truyện Kiều và Lục Vân Tiên Theo tác giả NĐT ta có thể nói ntn về sức mạnh kì diệu của văn nghệ. Con đường của văn nghệ đến với người đọc, người nghe, người tiếp nhận có những nét riêng ntn? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Mọi người dân Việt Nam bên cạnh những mặt mạnh cũng có những mặt yếu.Nhận thức được những điểm mạnh, đặc biệt làm rõ những điểm yếu của mình là điều hết sức cần thiết để mỗi ngườivươn lên và để một dân tộc một đất nước tiến lên phía trước, vượt qua mọi trở ngại, thách thực của chặng đường phía trước- là để chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của GV và HS Noäi dung baøi daïy *H Đ 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung: I Giới thiệu chung: Em bieát gì veà taùc giaû Vuõ Khoan vaø taùc phaåm 1. Taùc giaû 2. Taùc phaåm: “Chuẩn bị hành tranh…..kỉ mới”? - Xuất xứ: Sgk/ 29 HS: Trình baøy.  Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới được - Thể loại :Nghị luận viết theo thể loại nào, và nó thuộc kiểu bài + (Kiểu bài nghị luận về một vấn đề xã hộigiáo dục) naøo ? II. Đọc - hiểu văn bản: * H Đ 2: Hướng dẫn đọc hiểu văn bản. 1. Đọc và giải nghĩa những từ khó: GV: Hướng dẫn cách đọc và đọc mẫu. + Đọc giọng rõ ràng, mạch lạc, tình cảm và phaán chaán. 2. Tìm hieåu vaên baûn : + Giải thích từ khó ( nếu cần ) 2.1. Boá cuïc: 3 phaàn Xaùc ñònh boá cuïc? ->3 phaàn + P1: Nêu vấn đề: 2 câu đầu +P2: Giải quyết vấn đề: chuẩn bị cái gì?Vì sao cần chuẩn bị? Những cái mạnh và cái yếu của con người Việt Nam cần nhận rõ. + P3: Kết thúc vấn đề ->Việc quyết định đầu tiên đối với thế hệ trẻ Việt Nam Tác giả Vũ Khoan sử dụng phương thức biểu 2.2 Phương thức biểu đạt: Nghị luận đạt chủ yếu nào trong văn bản ? 2.3 Đại ý: Những điểm mạnh cần phát huy, Khái quát đại ý của văn bản ? đểm yếu cần khắc phục của con người Việt Nam. 2.4 Phaân tích :  Nhận xét cách nêu vấn đề của tác giả? a. Nêu vấn đề  Việc đặt vấn đề bắt đầu trong thời điểm thế -Lớp trẻ Việt Nam ….. kinh tế mới kỉ mới, thiên niên kỉ mới có ý nghĩa gì?  Nêu vấn đề trực tiếp, rõ ràng, ngắn gọn b. Giải quyết vấn đề  Luận cứ đầu tiên được triển khai là gì? - Sự chuẩn bị bản thân con người là quan trọng.

(231)  Người viết đã luận chứng cho nó ntn?  Ngoài 2 nguyên nhân ấy còn những nguyên nhân nào khác khi nhìn rộng ra cả nước, cả thời đại, cả thế giới?. Tất cả những nguyên nhân đó dẫn đến luận cứ trung tâm của bài viết. Đó là chỉ rõ cái mạnh, cái yếu của con ngườiViệt Nam trước mắt lớp treû HS đọc cái mạnh thứ nhất  Tác giả nêu ra những cái mạnh, cái yếu đầu tiên của con người Việt Nam ntn? HS phát hiện chi tiết, tìm dẫn chứng .. * Thảo luận: Nhận xét về cách dùng từ ngữ, caùch vieát cuûa taùc giaû?  Tác giả nêu lại mục đích và sự cần thiết của khâu đầu tiên có ý nghĩa quyết định khi bước vào thế kỉ mới là gì? Vì sao? * Hướng dẫn tổng kết: GV khái quát lại nội dung mục ghi nhớ – HS đọc ghi nhớ * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: - GV hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe.. nhaát: + Con người là động lực phát triển của lịch sử. Không có con người, lịch sử không thể tiến lên + Con người với tư duy sáng tạo, tiềm năng chaát xaùm phong phuù, saâu roäng seõ goùp phaàn xaây dựng, tạo nền kinh tế tri thức. + Khoa học phát triển, giao thoa, hội nhập giữa caùc neàn kinh teá ngaøy caøng saâu roäng. * Những điểm mạnh - Đoàn kết, đùm bọc thương yêu giúp đỡ nhau. - Bản tính thích ứng nhanh. * Những điểm yếu - Thieáu tæ mæ - Nước đến chân mới nhảy - Tính đố kị - Thoùi quen bao caáp, yû laïi ………………  Dùng thành ngữ, ca dao, ngôn ngữ giản dị làm cho câu văn vừa sinh động, cụ thể lại vừa ý vò, saâu saéc maø ngaén goïn; laäp luaän chaët chẽ.Ngôn ngữ báo chí gắn với đời sốn bởi cách noùi giaûn dò, deã hieåu. c. Kết thúc vấn đề - Mục đích: Sánh vai với các cường quốc năm chaâu. - Lấp đầy điểm mạnh, vứt bỏ điểm yếu  Nhieäm vuï cuï theå, roõ raøng 3. Tổng kết: Ghi nhớ sgk/30 III. Hướng dẫn tự học: - Laäp laïi heä thoáng luaän ñieåm cuûa vaên baûn . - Luyện viết một đoạn văn, bài văn về một trình bày suy nghĩ về một vấn đề xã hội. - Hoïc baøi - Soạn bài “Các thành phần biệt lập” (tt). E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(232) TUAÀN 21. Tieát 103. Caùc thaønh phaàn bieät laäp (tt). Ngày soạn : 10/ 01/ 2011 Ngaøy daïy : 12 /01 /2011. A. Mục tiêu cần đạt: - Nắm được đặc điểm, công dụng của các thành phần gọi - đáp, thành phần phụ chú. - Biết đặt câu có thành phần gọi- đáp, thành phần phụ chú. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Đặc điểm của thành phần gọi- đáp, thành phần phụ chú. 2. Kó naêng: - Nhận biết thành phần gọi- đáp, thành phần phụ chú. - Đặt câu có sử dụng thành phần gọi- đáp, thành phần phụ chú. 3. Thái độ: - Cảm nhận được sự phong phú, giàu và đẹp của tiếng Việt. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ :  Nêu các thành phần biệt lập đã học? Đặt câu với mỗi thành phần biệt lập đó?.

(233) 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Trong một câu, ngoài thành phần tình thái, thành phần cảm thán là những bộ phận không trực tiếp nói lên sự việc, mà được dùng để nêu lên thái độ của người nói đối với người nghe hoặc đối với sự việc được nói đến trong câu thì còn những thành phần biệt lập khác như thành phần gọi-đáp, thành phần phụ chú. Vậy hai thành phần biệt lập này lần lượt có đặc điểm, công dụng ntn ta sẽ tìm hiểu cụ thể ở nội dung bài học hôm nay. * Tieán trình baøi hoïc: Hạt động của Gv & HS Noäi dung baøi daïy * H Đ 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung: I. Tìm hieåu chung: * Tìm hiểu thành phần gọi đáp 1. Thành phần gọi đáp - Cho HS đọc ví dụ a,b (I)ở bảng phụ ghi ở 1.1 Phân tích ví dụ: / sgk sgk/31 a.Này: Dùng để gọi, tạo lập cuộc thoại, mở đầu  Trong số các từ in đậm từ ngữ nào dùng để sự giao tiếp gọi?từ ngữ nào dùng để đáp? b.Thưa ông: Dùng để đáp, duy trì cuộc thoại,  Những từ ngữ dùng để gọi đáp có tham gia thể hiện sự hợp tác đối thoại diiễn đạt nghĩa sự việc của câu hay không? Taïi sao?  Trong các từ gọi đáp ấy từ ngữ nào được dùng để tạo lập cuộc thoại, từ ngữ nào được dùng để duy trì cuộc thoại? 1.2. Ghi nhớ 1/32  Thế nào là thành phần gọi-đáp? 2. Thaønh phaàn caûm thaùn - GV chốt ý dẫn đến ghi nhớ, HS đọc ghi nhớ. 2.1. Phân tích ví dụ: a.Và cũng là đứa con duy nhất của anh *Tìm hieåu thaønh phaàn phuï chuù b.Toâi nghó vaäy - Cho HS đọc ví dụ a,b(II) ở bảng phụ ghi ở sgk/32 * Thảo luận:  Nếu lược bỏ các từ ngữ in đậm, nghĩa sự việc của mỗi câu trên có thay đổi không? Vì sao?  Trong câu (a) các từ ngữ in đậm được thêm vào để chú thích cho cụm từ nào?  Boå sung moät soá chi tieát cho noäi dung chính  Trong câu (b) cụm chủ-vị in đậm chú thích của câu ñieàu gì? 2.2. Ghi nhớ 2/ 32  Công dụng của các từ in đậm trong câu? Vò trí cuûa noù?  Theá naøo laø thaønh phaàn phuï chuù? Cho ví duï? II Luyeän taäp - Gọi HS đọc ghi nhớ sgk/32 Baøi 1/ 32 * H Đ 2: Hướng dẫn luyện tập - Từ dùng để gọi: Này -Thaûo luaän baøi taäp 1/ 32 - Từ dùng để đáp: Vâng - Quan hệ:trên-dưới Baøi 2/ 32 - Cụm từ dùng để gọi: Bầu ơi.

(234) - Goïi HS laøm baøi 2. - Thaûo luaän baøi 3. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: - GV hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe.. - Đối tượng hướng tới của sự gọi:Tất cả các thành viên trong cộng đồng người Việt Baøi 3/ 33 a. kể cả anh giải thích cho cụm từ “mọi người” b. Các thầy,cô giáo,….người mẹ giải thích cho cụm từ “những người nắm giữ chìa khóa của cánh cửa này” c. những người chủ……kỉ tới giải thích cho cụm từ “lớp trẻ” d. thöông thöông quaù ñi thoâi theå hieän tình caûm trìu mến của nhân vật trữ tình “tôi”với “cô bé nhaø beân” III. Hướng dẫn tự học: - Viết đoạn văn có sử dụng thành phần phụ chuù. - Nắm được các thành phần biệt lập :gọi-đápphụ chú - Làm bài tập 4,5 vào vở - OÂn laïi vaên nghò luaän,chuaån bò tieát sau laøm baøi vieát soá 5. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… TUAÀN 21 Ngày soạn : 11/ 01//2011 Ngaøy daïy : 17 /01 /2011. Tieát 104,105. Vieát baøi Taäp laøm vaên soá 5 nghị luận về một sự việc ,hiện tượng. A. Mục tiêu cần đạt: - Kiểm tra kĩ năng làm bài nghị luận về một sự việc,hiện tượng của đời sống xã hội - Tích hợp các kiến thức đã học về văn,Tiếng Việt,Tập Làm Văn B. Chuaån bò - Giáo viên: Soạn giáo án,ra đề - HS: Chuẩn bị kiến thức C. Tieán trình daïy hoïc: * H Đ 1: Giáo viên ghi đề, thao dõiHS làm bài. * H Ñ 2: GV thu baøi, nhaän xeùt neà neáp laøm baøi I.ĐỀ BAØI: Một hiện tượng khá phổ biến hiện nay là vứt rác ra đường hoắc những nơi công cộng.Ngồi bên hồ,dù là hồ đẹp nổi tiếng,người ta cũng tiện tay vứt rác xuống………..Em hãy đặt một nhan đề để gọi ra hiện tượng ấy và viết bài văn nêu suy nghĩ của mình.

(235) II. ĐÁP ÁN -BIỂU ĐIỂM: * Daøn yù: A. Mở bài (1,5đ) Trực tiếp hoặc gián tiếp nêu sự việc,hiện tượng cần nghị luận B. Thaân baøi (7ñ) Lần lượt bày tỏ nhận thức,đánh giá,thái độ hoặc đưa ra lời lý giải hay dự báo (nếu có )của bản thân đối với sự việc,hiện tượng được nghị luận C. Keát baøi (1,5ñ) Định hướng nhận thức ,hành động cho bản thân,cho mọi người hoặc đưa ra ý kiến khái quát để tổng hợp vấn đề đã được trình bày bàn bạc thấu đáo * Yeâu caàu: - Phải phát hiện được vấn đề trong các sự việc,hiện tượng cần nghị luận - Bài làm cần có một nhan đề tự đặt phù hợp với nội dung - Bài làm có luận điểm rõ ràng,có luận cứ và lập luận phù hợp nhất quán - Các phần mở bài,thân bài,kết bài phải có cấu trúc rõ ràng và liên kết chặt chẽ - Bài tự viết,không sao chép ở các sách bài văn mẫu * Bieåu ñieåm : - Điểm 9-10: Bài làm có hành văn trôi chảy, trình tự các sự việc hợp lô gíc, giàu cảm xúc; đúng đặc điểm thể loại, kiểu bài nghị luận về sự việc, hiện tượng xã hôi và đảm bảo nội dung nhö daøn baøi. -Điểm :7-8: Bài làm đạt yêu cầu như điểm 9-10, nhưng còn mắc một vài lỗi nhỏ trong diễn đạt. - Điểm 5-6: Cả yêu cầu hình thức và nội dung chỉ đạt mức trung bình. - Điểm 3-4: Viết lan man , xa đề, diễn đạt yếu - Điểm 1-2: Lạc đề. -----------------------------------------------------------Trên đây là những định hướng cơ bản, khi chấm bài giáo viên cần linh động chú ý khuyến khích những sáng tạo hợp lí của học sinh. D. Hướng dẫn tự học: - Tiếp tục ôn tập về kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. - Soạn bài: Chó Sói và Cừu trong thơ ngụ ngôn của La phông-ten..

(236) TUAÀN 22. Tieát 106,107. Ngày soạn : 15/01/2011 Ngaøy daïy : 18 /01/2011. Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của la phông-ten. - Hi-poâ-lít Ten –. A. Mục tiêu cần đạt: - Qua việc so sánh hình tượng con cừu và con chó sói trong thơ ngụ ngôn của la-Phông-ten với những dòng viết về hai con vật ấy của nhà khoa học Buy-phông, hiểu được đặc trưng của những saùng taùc ngheä thuaät. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Đặc trưng của sáng tác nghệ thuật là yếu tố tưởng tượng và dấu ấn cá nhân của tác giả . - Caùch laäp luaän cuûa taùc giaû trong vaên baûn. 2. Kó naêng: - Đọc-hiểu một văn bản dích về nghị luận văn chương. - Nhận diện và phân tích các yếu tố của lập luận ( luận điểm, luận cứ, luận chứng trong văn baûn). 3. Thái độ:.

(237) - Biết cảm thông với người khác qua cái nhìn nhân văn. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Baøi cuõ : KIEÅM TRA 15 PHUÙT * ĐỀ BAØI : TRƯỜNG THCS LÊ HỒNG PHONG KIEÅM TRA 15 PHUÙT Lớp 9a....... Môn: NGỮ VĂN Ñieåm Lời phê của giáo viên. A. PHAÀN TRAÉC NGHIEÄM :( 6 caâu, moãi caâu 0.5 ñ) Câu 1: Muốn đọc sách có hiệu quả cần? A.Không cốt lấy nhiều, quan trọng là phải chọn cho tinh, đọc cho kĩ. B. Phải đọc thật nhanh để đọc được nhiều cuốn. C. Cả đời chỉ cần đọc một cuốn D. Chỉ cần đọc lướt qua, thoáng qua. Câu 2: “Đối với học tập thì cách đó chỉ lừa mình, dối người; đối với việc làm người thì cách đó thể hiện phẩm chất tầm thường, thấp kém” Dòng nào sau đây nêu đúng thành phần khởi ngữ của câu văn trên? A. Đối với việc học tập, đối với việc làm người. B. Lừa mình, dối người phẩm chất tầm thường, thấp kém. C. Việc học tập, việc làm người. D. Cách đó chỉ là, cách đó thể hiện. Câu 3: Vấn đề cơ bản được đem ra nghị luận trong văn bản “Tiếng nói của văn nghệ”là gì ? A. Tư tưởng, tình cảm và lối sống của người nghệ sĩ. B. Nội dung sức mạnh kì diệu của văn nghệ đối với đời sống. C. Những đặc trưng và hình thức thể hiện của văn nghệ. D. Cách thức tiếp nhận văn nghệ. Câu 4: Tại sao trong những hành trang chuẩn bị khi bước vào thế kỉ mới thì sự chuẩn bị về con người là quan trọng nhất theo ý kiến của tác giả? A. Vì bước vào thế kỉ mới, mọi thứ chúng ta đều đáp ứng được, chỉ còn con người là chưa . B. Vì từ trước tới giờ, con người luôn là động lực để phát triển lịch sử và trong nền kinh tế tri thức thì vai trò của con người càng nổi trội. C. Vì hiện tại, bản thân con người Việt Nam còn hạn chế rất nhiều về mọi mặt so với trình độ của mọi người ở tất cả các nước trên thế giới. D. Vì hiện tại, con người Việt Nam không đủ trình độ để tiếp cận thành tựu kha học kỹ thuật hiện đại trong thời kì kinh tế tri thức phát triển. Câu 5: Thành phần biệt lập nào nêu điều giải tích, bổ sung, làm rõ thêm chủ đề đứng trước noù? A. Thành phần gọi-đáp. B. Thaønh phaàøn tình thaùi..

(238) C. Thaønh phaàn caûm thaùn D. Thaønh phaàn phuï chuù. Câu 6: Phương thức biểu đạt chủ yếu được sử dụng trong cả ba văn bản : Bàn về đọc sách; Tiếng nói của văn nghệ; Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới là? A. Tự sự B. Mieâu taû C. Nghò luaän D. Bieåu caûm B. PHẦN TỰ LUẬN: Câu 1: (2 điểm )Mỗi thành phần tình thái đã học, em hãy đặt một câu và xác định thành phần tình thaùi trong caâu. Câu 2: ( 5 điểm) Sử dụng linh hoạt một trong hai hoặc cả hai phép lập luận ( phân tích, tổng hợp) để viết một đoạn văn ngắn ( từ 7 đến 10 câu) về chủ đề môi trường. **ĐÁP ÁN – MA TRẬN – BIỂU ĐIỂM: A. PHAÀN TRAÉC NGHIEÄM: CAÂU Caâu 1 Caâu 2 Caâu 3 Caâu 4 Caâu 5 Caâu 6 Đáp án A C B B D C Mức đô TD TH VD TH TH NB NB Tæ leä % NB: 2 caâu =33.3% TH: 3 caâu =50% VD : 1 caâu = 16.7% B. PHẦN TỰ LUẬN: Câu 1: Mỗi câu đặt đúng ngữ pháp, đúng chính tả; có thành phần biệt lập và xác định đúng thaønh phaàn bieát laäp ( 0.5 ñ) Caâu 2: - Viết đúng yêu cầu hình thức, đặc điểm của đoạn văn nghị luận, đảm bảo số câu; đúng chính tả, đúng ngữ pháp; trình bày sạch, đẹp. - Viết đúng chủ đề môi trường trên các phương diện: thực trạng, nguyên nhân, đề xuất giải phá. ............................................................. Trên đây là những định hướng cơ bản để chấm bài. Khi chấm phần tự luận,giáo viên cần chú ý trân trọng sự sáng tạo hợp lí của học sinh *** KEÁT QUAÛ BAØI LAØM :. Lớp. Ñieåm 0,1,2. Ñieåm Ñieåm >5. Ñieåm <5. Ghi chuù. 9a1 9aa2 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Thuộc kiểu bài nghị luận văn chương, “ Chó sói và cừu non” là trích đoạn thơ ngụ ngôn, qua hình tượng con cừu và con sói trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten, tác giả Hipô-lít Ten làm nổi bật đặc trưng của sáng tác nghệ thuật- sáng tác nghệ thuật là yếu tố tưởng tượng và dấu ấn cá nhân của tác giả * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của GV và HS Noäi dung baøi daïy.

(239) * H Đ 1:Hướng dẫn tìm hiểu về tác giả,tác phẩm - Cho HS đọc chú thích * sgk/40 GV löu yù HS chæ caàn bieát maáy thoâng tin ngaén goïn veà taùc giaû  Em hiểu gì về xuất xứ của văn bản ?  Văn bản này được viết theo thể loại nào ? Và thuộc kiểu bài nào tron g thể loại ấy ? * H Đ 2:Hướng dẫn HS đọc -hiểu văn bản -Gv hướng dẫn giọng đọc: Chú ý phân biệt 3 giọng đọc GV cùng HS đọc toàn văn bản một lần,nhận xét cách đọc - Giải thích các từ khó theo chú thích sgk - Cho HS xác định thể loại.Lưu ý cho HS phân biệt nghị luận xã hội là nghị luận về một vấn đề xã hội nào đấy Xaùc ñònh boá cuïc 2 phaàn cuûa vaên baûn nghò luaän vaên chương này và đặt tiêu đề cho từng phần? Phần 1: Từ đầu ………….tốt bụng như thế: Hình tượng cừu trong thô nguï ngoân La-Phoâng Ten Phần 2: Còn lại:Hình tượng chó sói trong thơ ngụ ngôn La-Phoâng Ten - GV: Đối chiếu các phần ấy để tìm ra biện pháp lập luận gioáng nhau vaø caùch trieån khai khaùc nhau khoâng laëp laïi .Trong cả hai đoạn nhằm làm nổi bật các hình tượng cừuchó sói đều lập luận bằng cách nhận ra những dòng viết về hai con vật ấy của nhà khoa học Buy-phông để so sánh.Tác giả đều triển khai mạch nghị luận theo 3 bước: - Dưới ngòi bút của La-Phông Ten - Dưới ngòi bút của Buy-phông - Dưới ngòi bút của La-Phông Ten  Xác định phương thức biểu đạtc chủ yếu được sử dụng trong vaên baûn naøy ? - GV hướng dẫn HS phân tích HS đọc đoạn 1 Nhận xét sự khác nhau giữa nhận xét của nhà khoa học và nhà thơ khi cùng phản ánh một đối tượng:Con cừu GV toùm taét ,khaùi quaùt caùc yù kieán  Nhà khoa học tỏ thái độ gì đối với con cừu?  Nhà thơ tỏ thái độ,tình cảm gì đối với con cừu?  Đọc đoạn văn của Buy-phông người đọc hiểu thêm gì về con cừu? Đọc đoạn thơ của La-phông-Ten ta hiểu thêm gì về con cừu? Ngoài ra ta còn có cảm xúc gì?. I .Giới thiệu chung: 1. Taùc giaû : - H.Ten :người Pháp, là nhà nghiên cứu văn học 2. Taùc phaåm: - Xuất xứ : Trích từ chương II, phần thứ hai của công trình nghiên cứu La Phoâng-ten vaø thô nguï ngoân cuûa oâng. - Thể loại : Nghị luận ( Thuộc kiểu baøi nghò luaän vaên chöông) II. Đọc-tìm hiểu văn bản 1. Đọc và giả nghĩa những từ khó: 2. Tìm hieåu vaên baûn : 2.1. Boá cuïc: 2 phaàn. 2.2 Phương thức biểu đạt: Nghị luaän 2.3. Phaân tích a. Hình tượng con cừu Theo Buy-phoâng Viết về loài cừu noùi chung baèng ngoøi buùt chính xaùc cuûa nhaø khoa hoïc,neâu leân những đặc tính cô baûn cuûa cúng:Sợ sệt,nhút nhát,đần độn,không biết trốn tránh sự. Theo La phoâng-Ten Là một con cừu cụ thể đã được nhân hoá như một chú bé ngoan đạo, ngây thơ,đáng thương - đặt cừu vào tình huoáng ñaëc bieät đối mặt với chó sói - Tỏ thái độ xoùt thöông,thoâng cảm như đối với.

(240) *Tieát: 2. nguy hieåm,khoâng caûm thaáy tình huoáng bất tiện,cứ ì ra - Không nói đến tình mẫu tử thân thöông (ñaëc dieåm chung cuûa mọi loài). con người nhỏ bé, baát haïnh - Nhắc đến tình mẫu tử thân thương cảm động - Ruùt ra baøi hoïc nguï ngoân. - Gọi HS đọc đoạn 2 b. Hình tượng chó sói  Dưới ngòi bút của Buy-phông con chó sói hiện ra như - Nhà sinh vật học miêu tả và giải một động vật ăn thịt-dã thú ntn? thích thói quen sống cô độc và thói  Thái độ của tác giả với con vật này? quen tụ bầy đàn của loài sói khi sống bình thường,khi tấn công con mồi to * Thảo luận: La phông-ten tả chó sói có gì giống và lớn hơn,khái quát thành khác so với Buy-phông? (đó là một con sói cụ thể trong lốisống,quy luật chung của loàichó một hoàn cảnh cụ thể:đói meo,gầy giơ xương đi kiếm sói mồi,tình cờ gặp chú cừu con đang uống nước bên bờ - Tác giả khái quát chung về loài sói suối.đó cũng là một con bạo chúa khát máu,độc ác,không từ bộ mặt lấm lét,dáng vẻ hoang dã biết gì là thương xót những loài vật nhỏ yếu hơn mình.Chó đến tiếng hú rùng rợn,mùi hôi sói cũng được nhân hoá như một kẻ mạnh,tham ác không gớm ghiếc,bản tính hư hỏng…lúc coù löông taâm,hoáng haùch thích baét naït keû yeáu …. Taát nhieân soáng coù haïi, luùc cheát voâ duïng nhà thơ không xây dựng hình tượng chó sói một cách tuỳ c. Sự sáng tạo của nhà nghệ sĩ tiện mà dựa vào những đặc tính cơ bản của loài sói) - Nhaø khoa hoïc taû chính xaùc, khaùch * GV neâu 2 caâu hoûi thaûo luaän tieáp: quan,dựa trên quan sát,nghiên cứu  Theo em,Buy –phông đã tả 2 con vật bằng phương phân tích để khái quát những đặc phaùp naøo nhaèm muïc ñích gì? tính cơ bản của từng loài - Nhà nghệ sĩ tả với quan sát tinh tế,nhạy cảm trái tim,trí tưởng tượng Còn La phông-ten,nhà nghệ sĩ,ông cũng tả 2 con vật ấy phong phú.đó là đặc điểm bản chất baèng phöông phaùp naøo,nhaèm muïc ñích gì khaùc? cuûa saùng taïo ngheä thuaät. OÂng vieát veà 2 con vật nhưng là để giúp người đọc hiểu thêm, nghĩ thêm về đạo lý trên đời d. Ngheä thuaät nghò luaän cuûa H.Ten - Phân tích, so sánh, chứng minh để luận điểm được làm nổi bật sáng  Cách luận chứng của H.Ten trong văn bản ntn?Tác tỏ,sống động,thuyết phục duïng? - Mạch nghị luận được triển khai Maïch laäp luaän trong vaên baûn ntn?Taùc duïng? theo trình tự: Từng con vật hiện ra dưới ngòi bút của La phông-ten,của Buy-phoâng. ->Hình tượng nghệ thuật được tạo nên bởi những yếu tố tưởng tượng, in.

(241) * Hướng dẫn tổng kết Hướng dẫn HS khái quát mục ghi nhớ * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: - Gv hướng dẫn , HS chú ý lắng nghe.. đậm dấu ấn tác giả 3.Tổng kết: Ghi nhớ sgk/41 III. Hướng dẫn tự học: - Ôn lại những đặc điểm cơ bản của baøi nghò luaän vaên chöông. - Tập đưa ra những nhận xét, đánh giaù veà baøi taùc phaåm vaên chöông. - Đọc lại văn bản. Nắm vững nội dung phân tích, học thuộc ghi nhớ. -Chuaån bò baøi tieát sau: NGhò luaän veà một vấn đề tư tưởng, đạo lí.. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 22. Tieát 108. Ngày soạn : 16/01/2011 Ngaøy daïy : 20 /01/2011. Nghị luận về một vấn đề tư tưởng,đạo lí. A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu và biết cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Đặc điểm, yêu cầu củabài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí. 2. Kó naêng: - Làm bài bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí. 3. Thái độ: - Tích cự, chủ động tìm hiểu, lí giải và thực hiện những vấn đề thuộc tư tưởng, đại lí. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:...............................................................................

(242) + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ :  Trình bày cách làm bài nghị luận về sự việc, hiện tượng đời sống? Dàn ý đại cương cuûa kieåu baøi naøy cuï theå ntn? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Những tư tưởng đạo lí thường được đúc kết trong những câu tục ngữ, danh ngôn, câu chuyện ngụ ngôn,... Hiểu cho rõ, cho sâu, đánh giá đúng ý nghĩa của chúng là một yeu cầu cần thiết. Chương trình Ngữ văn 9 sẽ rèn cho chúng ta kĩ năng viết kiểu bài này. Và bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu chung về kiểu bài nghị luận về vấn đề tư tưởng, đạo lí. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của GV và HS Noäi dung baøi daïy * H Đ 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung về bài nghị I. Tìm hieåu chung veà baøi nghò luaän veà luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí: một vấn đề tư tưởng, đạo lí: * Xác định kiểu bài nghị luận về một vấn đề tư 1 Phân tích ví dụ: Văn bản: “Tri thức là sức mạnh” tưởng,đạo lý - Vấn đề bàn luận: giá trị của tri thức - Gọi HS đọc văn bản “Tri thức là sức mạnh” khoa học và vai trò của người trí thức Văn bản trên bàn về vấn đề gì? trong phaùt trieån xaõ hoäi * Thaûo luaän caâu hoûi:Vaên baûn coù theå chia laøm - Boá cuïc: maáy phaàn?Chæ ra noäi dung cuûa moãi phaàn vaø moái + MB: (Đoạn 1) Nêu vấn đề bàn luận quan hệ giữa chúng với nhau? + TB: (Đoạn 2,3) -> MQH giữa các phần là chặt chẽ,cụ thể: Phần Đoạn 2: Tri thức đúng là sức mạnh mở bài nêu vấn đề ; phần thân bài:lập luận chứng minh vấn đề; Phần KB mở rộng vấn đề cần bàn Đoạn 3: Tri thức cũng là sức mạnh của luaän caùch maïng  Đánh dấu các câu mang luận điểm chính trong + KB: (Đoạn 4) Phê phán những biểu bài.Các luận điểm ấy đã diễn đạt được rõ ràng,dứt hiện không coi trọng tri thức hoặc sử khoát ý kiến của người viết chưa? dụng tri thức không đúng chỗ Văn bản đã sử dụng phép lập luận nào là chủ yeáu?Caùch laäp luaän coù thuyeát phuïc hay khoâng? Bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng,đạo lý => Dùng phép lập luận chứng minh khác với bài nghị luận về một sự việc,hiện tượng đời sống ntn? (Loại thứ nhất xuất phát từ thực tế đời sống(các sự việc,hiện tượng)để khái quát thành một vấn đề tư tưởng,đạo lý.Loại thứ 2 bắt đầu từ một tương tưởng đạo lý;sau đó dùng lập luận giải thích,chứng minh,phân tích…..để thuyết phục người đọc nhận thức đúng vấn đề tư tưởng,đạo lý) Tóm lại thế nào là nghị luận về một vấn đề tư 2. Ghi nhớ sgk/36 tưởng,đạo lý? Yêu cầu về nội dung và hình thức của bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng,đạo lý? II. Luyeän taäp -HS đọc ghi nhớ * BT1: Văn bản thuộc loại nghị luận về * H Đ 2: Hướng dẫn luyện tập một vấn đề tư tưởng,đạo lý - Gọi HS đọc văn bản “Thời gian là vàng” a.Văn bản bàn luận về giá trị thời  Văn bản thuộc loại nghị luận nào? gian.Caùc luaän ñieåm chính cuûa vaên baûn.

(243)  Văn bản nghị luận về vấn đề gì? Chỉ ra các luận là: Thời gian là sự sống;thời gian là thắng lợi;thời gian là tiền;thời gian là tri ñieåm chính cuûa noù? thức b. Pheùp laäp luaän chuû yeáu cuûa vaên baûn Pheùp laäp luaän chuû yeáu trong baøi vieát naøy laø gì? làa phân tích và chứng minh.Cách lập Cách lập luận trong bài có sức thuyết phục ntn? luận ấy có sức thuyết phục vì giản dị,dễ hieåu * BT bổ sung: Lập dàn ý đại cương cho đề bài Lòng biết ơn thầy cô. * Mở bài : Giới thiệu vấn đề nghị luận * Thaân baøi : - Khaúng ñònh yù nghóa, taàm quan troïng cuûa vieäc bieát ôn thaày coâ. - Đánh giá thực trạng của việc biết ơn thầy cô ở học sinh trong giai đoạn hiện nay. * Keát luaän: - Khaúng ñònh bieát ôn thaày coâ laø truyeàn * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: thống tốt đẹp của dân tộc ta. - GV hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe. - Lieân heä baûn thaân. III. Hướng dẫn tự học: - Dựa vào dàn ý trên, viết một đoạn văn nghị luận về thực trạng của việc biết ơn thầy cô ở học sinh, trong giai đoạn hiện nay. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… TUAÀN 22 Ngày soạn : 18/ 01//2011 Ngaøy daïy : 20 /01 /2011. Tieát 109. Liên kết câu và liên kết đoạn văn. A. Mục tiêu cần đạt: - Nâng cao nhận thức và kĩ năng sử dụng một số phép liên kết câu và liên kết đoạn văn. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Liên kết nội dung và liên kết hình thức giữa các câu và các đoạn . - Một số phép liên kết thường dùng trong việc tạo lập văn bản. 2. Kó naêng: - Nhận biết một số phép liên kết thường dùng trong việc tạo lập văn bản. - Sử dụng một số phép liên kết câu, liên kết đoạn trong việc tạo lập văn bản. 3. Thái độ: - Có ý thức viết câu đọan văn, tạo lập văn bản đảm bảo tính liên kết..

(244) C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : Kiểm tra vở soạn, vở bài tập của 3 HS. 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Để câu văn, đoạn văn, bài văn được chặt chẽ thì cần đảm bảo tính liên kết. Vậy, liên kết đoạn văn, văn bản bằng cách nào?TCT này sẽ tìm hiểu cụ thể yêu cầu và phương pháp liên kết câu, liên kết đoạn. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của GV và HS Noäi dung baøi daïy * H Ñ 1: Hình thaønh khaùi nieäm lieân keát I. Tìm hieåu chung veà khaùi nieäm lieân keát Gọi HS đọc đoạn văn sgk/42,43 được ghi ở 1.Phaân tích ví duï: Baûng phuï baûng phuï - Vấn đề bàn luận:Cách phản ánh thực tại của  Đoạn văn trên bàn về vấn đề gì?Chủ đề ấy người nghệ sĩ. Chủ đề của đoạn văn và toàn có quan hệ ntn với chủ đề chung của văn bản? văn bản có quan hệ bộ phận-toàn thể  Nội dung chính của mỗi câu trong đoạn văn - Noäi dung chính cuûa moãi caâu trên là gì?Những nội dung ấy có quan hệ ntn + Câu 1: Tác phẩm nghệ thuật phản ánh thực với chủ đề của đoạn văn?Nêu nhận xét về taïi trình tự sắp xếp các câu trong đoạn văn? + Câu 2: Khi phản ánh thực tại người nghệ sĩ ->Hợp lý muốn nói lên một điều gì đó mới mẻ + Cái mới mẻ ấy là thái độ,tình cảm,lời nhắn gửi của người nghệ sĩ - Nội dung của các câu đều hướng vào chủ đề của đoạn văn là “Cách phản ánh thực tại của người nghệ sĩ” - Mối quan hệ chặt chẽ về nội dung giữa các Mối quan hệ chặt chẽ về nội dung giữa các câu nhờ hình thức: câu trong đoạn văn được thể hiện bằng những + Lặp từ vựng:Tác phẩm-tác phẩm bieän phaùp naøo? + Dùng từ ngữ cùng trường liên tưởng:Tác phaåm,ngheä só (taùc giaû,nhaø vaên,nhaø thô…) * HS trao đổi thảo luận các câu hỏi trên + Phép thế:Dùng từ anh thay thế từ nghệ sĩ,dùng cụm từ cái đã có rồi thay thế cho cụm từ những vật liệu mượn ở thực tại  Em hiểu như thế nào về liên kết câu và liên + Phép nối:dùng quan hệ từ nhưng kết đoạn văn? (HS đọc ghi nhớ) 2. Ghi nhớ sgk/43 * H Đ 2: Hướng dẫn luyện tập II. Luyeän taäp Gọi HS đọc đoạn văn sgk/43,44 và thảo luận 1. Chủ đề của đoạn văn là khẳng định về các câu hỏi bên dưới điểm mạnh và điểm yếu về năng lực trí tuệ của người VN. Nội dung các câu đều tập trung vào việc phân tích những điểm mạnh cần phát huy và những lỗ hổng cần nhanh chóng khắc phục.Trình tự sắp xếp các câu.

(245) * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: GV hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe.. hợp lý,cụ thể: - Câu 1:Khẳng định những điểm mạnh hiển nhiên của người VN - Câu 2:Khẳng định tính ưu việt của những điểm mạnh trong sự phát triển chung Câu 3:khẳng định những điểm yếu Câu 4:phân tích những biểu hiện cụ thể của caùi yeáu keùm,baát caäp Caâu 5 :khaúng ñònh nhieäm vuï caáp baùch laø phaûi khaéc phuïc caùc loã hoång 2.Caùc pheùp lieân keát Câu 2 nối câu 1 bằng cụm từ bản chất trời phú ấy (thế đồng nghĩa) Câu 3 nối với câu 2 bằng quan hệ từ nhưng (pheùp noái) Câu 4 nối với câu 3 bằng cụm từ ấy là (phép noái) Câu 5 nối với câu 4 bằng từ lỗ hổng (phép lặp từ ngữ) III. Hướng dẫn tự học: - Nhớ được các biểu hiện của liên kết câu và liên kết đoạn. - Tìm caùc ví duï veà lieân keát caâu vaø lieân keát đoạn . - Học thuộc nội dung mục ghi nhớ - Chuaån bò tieát luyeän taäp. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… TUAÀN 23. Tieát 110. Ngày soạn : 20/ 01//2011 Ngaøy daïy : 22 /01 /2011. Luyện tập liên kết câu và liên kết đoạn văn. A. Mục tiêu cần đạt: - Củng cố hiểu biết về liên kết câu và liên kết đoạn. - Nhận diện và sửa một số lỗi về liên kết. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Một số phép liên kết thường dùng trong tạo lập văn bản. - Moät soá loãi lieân keát coù theå gaëp trong vaên baûn. 2. Kó naêng: - Nhận biết được phép liên kết câu, liên kết đoạn rong văn bản..

(246) - Nhận ra và sửa lỗi về liên kết . 3. Thái độ: - Có ý thức viết câu đọan văn, tạo lập văn bản đảm bảo tính liên kết. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : Về hình thức và về nội dung, câu hoặc đoạn văn phải đảm bảo yêu cầu ntn mới được xem là liên kết chặt chẽ?  Chỉ ra phép liên kết trên cả hai phương diện hình thức và nội dung qua ví dụ sau? Vd: Năm nay, Lan vinh dự được tham dự đại hội Cháu ngoan Bác Hồ. Cậu ấy không chỉ là con ngoan mà còn là một học giỏi. Dù học giỏi nhưng Lan không kiêu căng mà luôn giúp đỡ những baïn hoïc yeáu cuøng tieán boä.... 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Từ trước đến nay, khi đặt câu, viết đoạn, tạo lập văn bản chúng ta đều phải chú ý đến tính liên kết. Tuy nhiên, không phải bạn nào cũng đảm bảo được yêu cầu liên kết khi tạo lập văn bản. Hôm nay, chúng ta có thêm một tiết học-cơ hội để rèn kĩ năng đặt câu, viết đoạn, tọa lập văn bản đảm bảo tính liên kết. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của GV và HS Noäi dung baøi daïy * H Ñ 1: OÂn taäp veà lieân keát caâu vaø lieân keát I. Ôn tập về liên kết câu và liên kết đoạn văn đoạn văn Tại sao phải liên kết câu và liên kết đoạn 1. Các câu trong đoạn phải liên kết với nhau thì vaên? ta mới có một đoạn văn hoàn chỉnh.Nếu các Có mấy loại liên kết và các dấu hiệu để câu không liên kết với nhau thì ta có thể có “một chuỗi câu hỗn độn” nhận biết các loại liên kết đó? 2. Các loại liên kết và dấu hiệu nhận biết * HS trao đổi thảo luận các câu hỏi trên a. Lieân keát noäi dung b. Liên kết hình thức * H Đ2: Hướng dẫn luyện tập II. Luyeän taäp Goïi HS leân baûng laøm baøi taäp 1 (4 HS) Baøi 1/49 a. Liên kết câu:lặp từ vựng (trường học-trường hoïc) Liên kết đoạn văn:phép thế (như thế thay thế cho câu về mọi mặt,trường học của chúng ta …… ….. phong kieán) b. Liên kết câu:Lặp từ vựng (văn nghệ-văn ngheä) Liên kết đoạn văn lặp từ vựng (Sự sống-sự soáng;vaên ngheä-vaên ngheä) c. Liên kết câu:Lặp từ vựng (thời gian-thời gian-thời gian;con người-con người-con người).

(247) -Thaûo luaän baøi taäp 2. Baøi 3/50: Chæ ra caùc loãi veà lieân keát noäi dung trong những đoạn trích sau và nêu cách sửa lỗi aáy?. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: - Gv hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe.. d. Liên kết câu:dùng từ trái nghĩa (phép đối) : yeáu ñuoái-maïnh;hieàn-aùc Baøi 2/50 Các cặp từ trái nghĩa: Thời gian vật lý-thời gian tâm lý Vô hình-hữu hình Gía laïnh-noùng boûng Thaúng taép-hình troøn Đều đặn-lúc nhanh lúc chậm Baøi 3/50 a. Lỗi: ý của các câu không làm rõ chủ đề Sửa: Cắm ……..đại đội 2 của anh………sông.Anh nhớ hồi đầu mùa lạc hai bố con anh cùng viết đơn xin ra mặt trận.Bây giờ,mùa ….cuối. b. Lỗi: trình tự các sự việc được nêu trong các câu không hợp lý; chồng chế sao lại còn “hầu haï choàng”? Sửa: Thêm trạng ngữ chỉ thời gian vào đầu câu 2 nói rõ ý hồi tưởng để tạo ra sự liên kết với caâu 1,chaúng haïn “suoát 2 naêm choàng oám naëng,chò laøm quaàn quaät…” III. Hướng dẫn tự học: - Viết một đoạn văn nghị luận, chủ đề tự chọn; chỉ ra liên kết về nội dung và hình thức của đoạn văn ấy. - Học thuộc ghi nhớ, làm bài tập 4/51 - Soạn bài cho tiết sau: Con cò ;dàn ý cho bài taäp laøm vaên soá 5.. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 23. Tieát 111,112. HDÑT: Con. Ngày soạn: 22/01/2011 Ngaøy daïy : 24 /01 2011. coø Cheá Lan Vieân. Traû baøi taäp laøm vaên soá 5. * BAØI : CON COØ A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu và cảm nhận được giái trị nghệ thuật độc đáo, nội dung sâu sắc của văn bản. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ :.

(248) 1. Kiến thức : - Vẻ đẹp và ý nghĩa của hình tượng con cò trong bài thơ được phát triển từ những câu hát xưa để ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng và những lời ru ngọt ngào. - Taùc duïng cuûa vieäc vaän duïng ca dao moät caùch saùng taïo trong baøi thô. 2. Kó naêng: - Đọc - hiểu một văn bản thơ trữ tình. - Cảm thụ được những hình tượng thơ được sáng tạo bằng liên tưởng, tưởng tượng. 3. Thái độ: - Biết ơn công lao trời biển của mẹ,... C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình ,.… D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Baøi cuõ :  Chæ ra neùt ñaëc saéc trong ngheä thuaät nghò luaän cuûa Hi-poâ Lít-ten qua vaên baûn : Choù sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của la Phong-ten”? Qua đó em hiểu gì về đặc trưng của sáng tạo ngheä thuaät? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Những câu hát bên nôi của mẹ, của bà đã đưa ta vào giấc ngủ tuổi thơ và cũng những câu hát ấy nuôi lớn tâm hồn ta trong suốt cuộc đời. Mẹ và lời ru của mẹ luôn để lại dư âm không thể nào phai đối với mỗi người. Với việc vận dụng sáng tạo ca dao và có những câu thơ đúc kết suy ngẫm sâu sắc của mình, nhà thơ Chế Lan Viên đã ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa của lời ru đối với cuộc sống con người. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của Gv& HS Noäi dung baøi daïy * H Đ1 :Hướng dận tìm hiểu về tác giả,tác phẩm I. Giới thiệu chung: - Cho HS đọc chú thích * sgk/47 1. Taùc giaû :/ sgk/47 - GV löu yù HS chæ caàn bieát maáy thoâng tin ngaén goïn veà taùc giaû 2. Taùc phaåm : Bài thơ được sáng tác vào thời gian nào?Thuộc thể thơ gì? - Hoàn cảnh sáng tác :/ Sgk * H Đ 2:Hướng dẫn HS đọc-hiểu văn bản - Thể thơ : tự do Yêu cầu đọc giọng thủ thỉ,tâm tình như lời ru,chú ý những điệp từ,điệp ngữ,câu cảm,câu hỏi như là đối thoại … II. Đọc - tìm hiểu văn bản GV cùng HS đọc toàn văn bản một lần,nhận xét cách đọc 1. Đọc và giải nghĩa những từ khó Giải thích các từ khó theo chú thích sgk  Xaùc ñònh boá cuïc ? ( - Hình ảnh con cò qua lời ru của mẹ thời thơ ấu 2. Tìm hieåu vaên baûn: - Hình ảnh con cò và lời ru của mẹ trên những chặng đường 2.1. Bố cục: 3 đoạn đời của mỗi con người - Từ hình ảnh con cò,suy ngẫm triết lý về ý nghĩa của lời ru 2.2. Phân tích và tình mẹ đối với cuộc đời mỗi con người) a. Hình ảnh biểu tượng con cò - HS đọc đoạn 1 HS đọc diễn cảm đoạn thơ ;đọc diễn cảm 2 lần 4 câu thơ đầu Con còn bế trên tay  Em hiểu ý nghĩa 4 câu thơ đầu ntn? ………………………………….. * Thảo luận 3p:  Tại sao tác giả viết …………trong lời mẹ hát Có cánh cò đang bay.

(249) coù caùnh coø ñang bay? -Yêu cầu HS theo dõi tiếp : Con cò bay la ……cò sợ xáo măng  Em hãy đọc những câu ca dao hoàn chỉnh mà tác giả đã vận dụng ở trong bài? Nhận xét về cách vận dụng sáng tạo cuûa taùc giaû?  Câu thơ Con cò bay la,con cò bay lả gợi cho em điều gì?  Hình ảnh con cò xa tổ đi ăn đêm, gặp cành mềm,sợ xáo măng gợi cho em liên tưởng điều gì? - Tích hợp với những bài ca dao: - Cái cò lặn lội bờ sông Gaùnh gaïo nuoâi choàng tieáng khoùc næ non - Cái cò đi đón cơn mưa Toái taêm muø mòt ai ñöa coø veà * GV: Đoạn thơ cho ta thấy qua những lời ru của mẹ,hình ảnh con cò chắc sẽ đến với tâm hồn trẻ một cách vô thức.Điều quan trọng là đứa trẻ cảm nhận được âm điệu ngọt ngào,dịu dàng của lời ru mà lớn lên trong giấc ngủ.Còn người mẹ đã hoá thân vào con cò để ru con mà cũng làa để nói với chính mình.Đoạn thơ khép lại bằng những lời thơ an ủi,vỗ về của người mẹ đối với con: “Ngủ yên!Ngủ yên!Sữa mẹ nhiều con nguû chaúng phaân vaân” - Yêu cầu HS theo dõi đoạn thơ 2  Hình ảnh con cò trong đoạn thơ này được phát triển ntn trong mối quan hệ với em bé,với tình mẹ? (Con cò từ trong lời ru của mẹ đã đi vào tiềm thức của tuổi thơ, trở nên gần gũi thân thiết và theo con người trong suốt cuộc đời,trên mỗi chặng đường đời) Cuộc đời mỗi con người trải qua tuổi nằm nôi,đến tuổi đến trường và tới khi trưởng thành đều gắn với hình ảnh cánh cò trắng.điều này có ý nghĩa gì? Nhận xét về sự liên tưởng,tượng tưởng của tác giả? * Tìm hiểu hình ảnh con cò trong đoạn thơ III Gọi HS đọc đoạn thơ 3 Hình ảnh con cò trong đoạn thơ III có gì phát triển so với 2 đoạn thơ trên? Nhà thơ đã khái quát quy luật gì của tình mẹ?. -> Lời vào bài giới thiệu hình ảnh con cò một cách tự nhiên.Lời ru daàn daàn thaám saâu vaøo taâm hoàn người con Con coø bay la …………………………… …………………………… Cò sợ xáo măng… -> Caùch vaän duïng saùng taïo ca dao -> Gợi tả không gian,khung cảnh quen thuộc của cuộc sống êm đềm bình laëng =>Hình ảnh người mẹ nhọc nhằn, vaát vaû,lam luõ kieám aên nuoâi con. b. Hình ảnh con cò trong đoạn thô II Con nguû yeân thì coø cuõng nguû Cánh của cò hai đứa đắp chung đôi ……………………………………………………………… Vaø trong hôi maùt caâu vaên -> Sự liên tưởng,tượng tưởng lỳ lạ đến ngỡ ngàng mà vẫn thật quen -> Hình aûnh con coø mang yù nghóa biểu tượng về lòng mẹ,về sự chở che,bao dung,dìu daét c. Hình ảnh con cò trong đoạn thô III Dù ở gần con ……………………….. Coø maõi yeâu con * GV: Từ cảm xúc mở ra những suy tưởng,khái quát thành Con dù lớn vẫn là con của mẹ những triết lý,đó là cách thường gặp trong thơ CLV – và là Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con một trong những đặc điểm quan trọng của nhà thơ này GV liên hệ với bài thơ “ Tiếng hát con tàu” của CLV để thấy => Hình ảnh con cò biểu tượng tấm lòng người mẹ =>Nhà thơ đã khái được triết lý thường gặp trong thơ CLV quaùt moät quy luaät cuûa tình caûm coù Khi ta ở chỉ là nơi đất ở ý nghĩa bền vững rộng lớn và sâu Khi ta đi đất bỗng hoá tâm hồn.

(250)  Kết thúc bài thơ hình ảnh con cò được nhấn mạnh qua ý thô naøo? ( Moät con coø thoâi Con coø meï haùt Cũng là cuộc đời Voã caùnh qua noâi ) * Toång keát  Nhaän xeùt veà theå thô,nhòp ñieäu, gioïng ñieäu cuûa baøi thô.Caùc yếu tố ấy có tác dụng ntn trong việc thể hiện tư tưởng,cảm xuùc cuûa nhaø thô? * HĐ 3: Hướng dẫn tự học: - GV hướng dẫn HS chú ý lắng nghe.. sắc:Lòng mẹ ở bên con suốt cuộc đời.. 3.Tổng kết: Ghi nhớ sgk/48. III. Hướng dẫn tự học: - Hoïc thuoäc loøng baøi thô. - Nắm được giá trị nhân văn cao đẹp và tài năng sáng tạo nghệ thuaät cuûa Cheá Lan Vieân. - Phân tích, cảm nhận về một đoạn thô em thích nhaát trong baøi.. E.Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ** TIEÁT 2 TRAÛ BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 5 A. Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs: - Củng cố lại kiến thức về văn tự sự, về tiếng Việt đã được học - Chủ động phát hiện và sửa lỗi sai về nội dung cũng như khả năng diễn đạt - Rèn kĩ năng diễn đạt,ý thức tự giác , tích cực ôn bài : B. Chuaån bò cuûa gv & hs: - GV: Soạn giáo án , bảng phụ - Hs: OÂn taäp phaàn Tlv C. Tieán trình daïy hoïc : * H Đ 1: GV chép đề lên bảng. * H Đ 2 : Gv yêu cầu HS thảo luận tìm hiểu đề, tìm ý, xây dựng dàn ý . * H Đ 3: GV treo bảng phụ để HS tham khảo dàn ý ( nếu cần ). * H Ñ 4: Gv nhaän xeùt öu – khuyeát ñieåm trong baøi laøm cuûa HS: * Ưu điểm : Đa số các em hoàn thành bài, đảm bảo bố cục, viết đúng đặc trưng về thể loại .Một số em khá linh hoạt trong diễn đạt. * Nhược điểm : Một số em làm bài sơ sài, diễn đạt yếu; vẫn còn tình trạng không tách bố cục của bài . Số em thường viết sai lỗi chính tả, chữ viết cẩu thả nhưng chưa có ý thức khắc phục. Môt vài em kết quả các bài làm lần sau đi xuống liên tục so với bài làm trước. Cụ thể, các em còn mắc những lỗi sau: - Lỗi chính tả: lẫn lộn phụ âm đầu : i/n, s/x; phụ âm cuối:n/ng,c/t,...Viết hoa tùy tiện ( không phải danht ừ riêng hoặc không phải chữ cái đầu câu cũng viết hoa; không phân biệt viết hoa chữ cái đầu tiên của từ Vd: KHoa,...) - Diễn đạt yếu : lí lẽ chưa chính xác . Nêu vấn đề chưa sát, Chưa chú ý chấm câu,....

(251) VD : Dân số ngày một tăng nên rác thải ngày một nhiều người ta có thể vứt rác tùy tiện. Đó là hiện tượng phổ biến ở địa phương em * H Đ 5: Gv trả bài, yêu cầu HS đối chiếu so với yêu cầu đạt được, phát hiện và sửa lỗi sai theo mẫu. Phaàn vaên baûn sai Loãi sai Sửa lại Daân soá ngaøy moät taêng - Diễn đạt -> Bên cạnh những vấn đề như tình trạng bùng nổ neân raùc thaûi ngaøy moät yếu : lí lẽ dân số, khai thác rừng bừa bãi,... thì một hiện nhiều người ta có thể chưa chính tượng khá phổ biến hiện nay là vứt rác ra đường vứt rác tùy tiện. Đó là xác . Nêu hoặc những nơi công cộng. Ngồi bên hồ, dù là hồ hiện tượng phổ biến ở vấn đề chưa đẹp nổi tiếng người ta cũng tiện tay vứt rác xuống. ñòa phöông em saùt, Chöa chuù yù chaám caâu,... * H Ñ 6 . Thoáng keâ keát quaû baøi laøm : Ñieåm Lớp Ñieåm 0,1,2 Ñieåm > 5 Ñieåm < 5 Ghi chuù 9a1 9aa2 * H Đ 7: Hướng dẫn tự học - Tiếp tục ôn tập về kiểu bài nghị luận về sự việc, hiện tượng đời sống. D.Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 23. Tieát 113,114. Ngày soạn : 23 /01 /2011 Ngaøy daïy : 25 /01 /2011. Caùch laøm baøi nghò luaän về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu và biết cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. 2. Kó naêng:.

(252) - Vận dụng kiến thức đã học để làm được bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. 3. Thái độ: - Có ý thức làm bài nghị luận về vấn đề tư tưởng, đạo lí đảm bảo cả yêu cầu hình thức và nội dung. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : Thế nào là nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. Yêu cầu về nội dung và hình thức của kiểu bài này ? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Trong học kì II này chúng ta đã biết cách làm bài nghị luận về sự việc, hiện tượng đời sống, cũng đã biết thế nào là nghị luận về tư tưởng, đạo lí. Hai TCT này là cơ hội để chúng ta tìm hiểu cách làm để biết cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. * Tieán trình baøi hoïc Hoạt động của GV & HS * H Đ 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung: * Tìm hiểu các dạng đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng,đạo lý - Gọi HS đọc 10 đề bài sgk/51 * Thảo luận: Các đề trên có điểm gì giống vaø khaùc nhau?.  Dựa vào các mẫu đề trên ,hãy tự nghĩ ra một vài đề tương tự? * Tìm hieåu caùch laøm baøi nghò luaän veà moät vấn đề tư tưởng,đạo lý - GV ghi đề bài : Suy nghĩ về đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” lên bảng  Nhắc lại các bước làm bài nghị luận về sự việc, hiện tượng đời sống? Theo em, để làm kiểu bài nghị luận về một tư tưởng, đạo lí co phảiù trải qua những bước này không? * Yêu cầu hs tìm hiểu đề và tìm ý Đề bài này yêu cầu gì? Giải thích nghĩa đen của câu tục ngữ? Nghĩa bóng của câu tục ngữ? Nội dung câu tục ngữ thể hiện truyền thống đạo lý gì của người Việt?  Ngày nay đạo lý ấy có nghĩa ntn?. Noäi dung baøi daïy I.Tìm hieåu chung: 1.Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí: 1.1 Phân tích ví dụ : 10 đề văn sgk/51 * Giống nhau: Các đề yêu cầu nghị luận về một vấn đề tư tưởng,đạo lý * Khaùc nhau: - Dạng đề có kèm theo mệnh lệnh: đề 1,3,10 - Dạng đề không kèm theo mệnh lệnh: các đề coøn laïi 1.2 Kết luận: Đề nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí có thường có 2 dạng: + Keøm theo meänh leänh + Không kèm theo mệnh lệnh ( đề mở) 2. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng,đạo lý 2.1. Đề bài: Suy nghĩ về đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” a. Tìm hiểu đề – Tìm ý - Noäi dung - Tính chaát - Tri thức cần có: * Tìm yù.

(253) -> Là một trong những nhân tố tạo nên sức maïnh tinh thaàn cuûa daân toäc;laø moät trong những nguyên tố đối nhân xử thế mang vẻ đẹp văn hoá của dân tộc. - Giáo viên hướng dẫn HS nhận xét về dàn ý Mở bài cần nêu những ý gì? Còn thân bài em seõ laøm ra sao?. b. Laäp daøn baøi * Mở bài Giới thiệu câu tục ngữ và nêu tư tưởng chung của câu tục ngữ * Thaân baøi - Giải thích câu tục ngữ: + Nghóa ñen + Nghóa boùng  Kết bài trình bày vấn đề gì ? - Nhận định,đánh giá  Từ dàn ý trên, em hãy cho biết dàn ý của + Câu tục ngữ nêu lên đạo lý làm người bài nghị luận về một tư tưởng, đạo lí gồm + Câu tục ngữ khẳng định truyền thống tốt đẹp mấy phần ? Nhiệm vụ cụ thể của từng phần là của dân tộc gì ? + Câu tục ngữ khẳng định một nguyên tắc đối nhân xử thế + Câu tục ngữ nhắc nhở trách nhiệm của mọi * Tieát 2 - GV hướng dẫn HS một số cách viết phần mở người đối với dân tộc * Keát baøi baøi, keát baøi. - Yêu cầu HS kết bài và một đoạn ( giải thích Câu tục ngữ thể hiện một trong những vẻ đẹp văn hoá của dân tộc Việt Nam nghĩa bóng của câu tục ngữ) thuộc thân bài : c. Vieát baøi - Để thực hiện yêu cầu trên , GV chia nhóm để HS thực hiện: Nhóm 1: viết mở bài; nhóm 2: viết kết bài; nhóm 3,4 viết đoạn giải thích nghĩa bóng của câu tục ngữ.  Khi viết bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí ngoài các yêu cầu chung đối với moïi baøi vaên thì kieåu baøi naøy coøn caàn vaän dụng các phép lập luận nào nữa? d. Đọc lại bài và sửa chữa Theo em bước cuối cùng là gì? 2.2. Ghi nhớ : Sgk - Gv hướng dẫn HS đọc và sửa bài .  Noùi toùm laïi, tieát hoïc naøy chuùng ta caàn ghi nhớ những gì ? - HS trả lời- Gv chốt ý. - Gọi một HS đọc ghi nhớ / Sgk II.Luyeän taäp * H Đ 2:Hướng dẫn HS luyện tập Lập dàn bài cho đề 7: Em hãy lập dàn ý cho đề 7 Tinh thần tự học a. Mở bài Giới thiệu về tinh thần tự học.

(254) * H Đ 3:Hướng dẫn tự học: - Gv hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe.. b. Thaân baøi * Giaûi thích - Hoïc laø gì? - Tự học là gì? - Tinh thần tự học là gì? + ý thức tự học + ý thức vượt qua mọi khó khăn + Có phương pháp tự học phù hợp với trình độ cuûa baûn thaân + Luôn khiêm tốn học hỏi bạn bè và người khaùc * Dẫn chứng - Caùc taám göông trong saùch baùo - Các tấm gương ở bạn bè xung quanh mình c. Keát baøi Khẳng định vai trò của tự học và tinh thần tự học trong việc phát triển và hoàn thiện nhân cách của mỗi con người III. Hướng dẫn tự học: - Triển khai dàn ý đã lập thành một bài văn hoàn chỉnh. - Soạn 5 câu hỏi ở sgk/ 57 bài “Mùa xuân nho nhoû” - Tập đọc diễn cảm văn bản - Nắm được một số nét về tác giả và hoàn cảnh ra đời tác phẩm. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 23. Tieát 115,116. Muøa xuaân nho nhoû. Ngày soạn : 06/ 02 /2011 Ngaøy daïy : 08 (14)/02 /2011. Thanh Haûi. A. Mục tiêu cần đạt: - Cảm nhận được những cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất nước, khát vọng đẹp đẽ muốn dâng hiến cho cuộc đời của tác giả. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức :.

(255) - Vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên và mùa xuân đất nước. - Lẽ sống cao đẹp của một con người chân chính. 2. Kó naêng: - Đọc- hiểu một văn bản thơ trữ tình hiện đại. - Trình bày những suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một văn bản thơ. 3. Thái độ: - Trân trọng những rung động đẹp đẽ, khát vọng dâng hiến của tác giả; từ đó biết sống cống hiến cho đời,...Hiểu đó là khát vọng chân chính của mỗi người. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, …và một số kĩ thuật dạy học: tia chớp mảnh ghép, sơ đồ,.. D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ “Con cò” và nêu ý nghĩa biểu trưng của hình aûnh con coø? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Xuân của đất trời cơ hồ đã đem đến biết bao mùa xuân trong lòng người. Và không biết từ khi nào mùa xuân đã trở thành đề tài của thi ca, nhạc, họa,... Xuân mang lại ý thơ, trong lòng thi sĩ. Nhà thơ Thanh Hải trong một hoàn cảnh đặc biệt của cuộc đời mình đã để lại cho lời những hạt ngọc long lanh sắc xuân và thấm đượm khát vọng dâng hến. Tác giả gọi đó là Muøa xuaân nho nhoû. - GV mở nhạc bài hát Mùa xuân nhỏ nhỏ ( Trần Hoàn phổ nhạc bài thơ của Thanh Hải) * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của Gv& HS * H Đ 1: Hướng dẫn tìm hiểu về tác giả, tác phẩm: -Gv löu yù HS theo doõichuù thích * sgk/ 56.  Trình bày những nét cơ bản về tác giả Thanh Hải? - GV phát vấn - HS theo dõi, trả lời - Lưu ý HS chỉ cần biết mấy thông tin ngắn gọn về tác giả, giới thieäu chaân dung taùc giaû  Hoàn ảnh sáng tác bài thơ có gì đặc biệt? - GV nhấn mạnh về hoàn cảnh đặc biệt ra đời bài thơ . Điều này có ảnh hưởng lớn đến cảm xúc, tình cảm của tác giả thể hiện trong bài và tạo nên xúc động mạnh liệt ở người đọc.  Mùa xuân nho nhỏ được sáng tác theo thể thơ nào ? Vì sao em biết? Kể tên một vài bài thơ có cùng thể thơ với bài này? * H Đ 2:Hướng dẫn HS đọc-hiểu văn bản: - Yêu cầu đọc giọng vui tươi và suy ngẫm, nhịp thơ lúc nhanh, bừng bừng phấn khởi và khẩn trương, lúc chậm khoan thai, càng về cuối càng lắng chậm nhỏ dần. Đọc theo nhịp 2/3 hoặc 3/2 - GV cùng HS đọc toàn văn bản một lần, nhận xét cách đọc - Giải thích các từ khó theo chú thích sgk. Noäi dung baøi daïy I. Giới thiệu chung 1. Taùc giaû: Sgk 2. Taùc phaåm : - Hoàn cảnh sáng tác : Viết thaùng 11/1980, khi nhaø thô đang nằm trên giường bệnh – không bao lâu trước khi ông qua đời. - Theå thô : Naêm tieáng II. Đọc-tìm hiểu văn bản 1. Đọc và giải nghĩa từ khó: 2. Tìm hieåu vaên baûn :. 2.1. Boá cuïc:4 phaàn.

(256) Xaùc ñònh boá cuïc cuûa baøi thô? =>- Cảm xúc của tác giả trước mùa xuân trong thiên nhiên :khổ đầu -Cảm xúc của tác giả trước mùa xuân đất nước:2 khổ tiếp - Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ trước mùa xuân đất nước: 3 khoå cuoái. - Tâm niệm của tác giả và lời ca quê hương, đất nước : còn lại Xác định những phương thức biểu đạt chủ yếu của bài thơ? - HS đọc đoạn 1 Tác giả đã phác hoạ hình ảnh thiên nhiên mùa xuân qua những màu sắc, hình ảnh, âm thanh nào? -GV phát vấn- HS trả lời nhanh ( kĩ thuật tia chớp)  Cấu tạo ngữ pháp của hai câu thơ đầu có gì đặc biệt? Nhận xét về nghệ thuật dùng từ và tác dụng?. 2.2 Phương thức biểu đạt: Mieâu taû, bieåu caûm.. 2.3 Phaân tích. a. Caûm xuùc cuûa taùc giaû trước mùa xuân của thiên nhieân Mọc giữa dòng sông xanh Moät boâng hoa tím bieác -> Đảo vị ngữ, tính từ gợi tả maøu saéc -> Tạo ấn tượng đột ngột,bất ngờ,mới lạ,làm cho sự vật trở nên sống động như đang diễn * Thảo luận : Tiếng chim chiền chiện gợi cho ta cảm nhận gì về ra trước mắt Ôi con chim chieàn chieän muøa xuaân? Em hieåu gioït long lanh laø gòot gì? Taïi sao taùc giaû Hót chi mà vang trời. khoâng vieát cuï theå ra? …gioït long lanh… - GV nêu cầu hỏi- HS thảo luận, đại diện nhóm trình bày kết Tôi đưa tay tôi hứng quaû thaûo luaän, nhaän xeùt.Gv nhaän xeùt. -> Từ láy gợi cảm, hình ảnh  Em thuộc những câu thơ, lời ca nào khác cũng ngợi ca vẻ đạp ẩn dụ đẹp -> Taùc giaû say söa, ngaây ngaát của mùa xuân. Hãy đọc hoặc hát lên để cả lớp cùng thưởng trước mùa xuân của thiên thức? nhieân. - Gv lieân heä, giaùo duïc caù em tình yeâu thieân nhieân, tình yeâu queâ hương, đất nước.. Tieát 2. - Gv giới thiệu chuyển tiết. - HS đọc tiếp 10 câu - Gv nêu câu hỏi, HS trả lời.GV chốt ý Vì sao em biết đây là đoạn thơ viết về mùa xuân của đất nước?  Hình ảnh người ra đồng, người cầm súng gợi cho ta nhớ lại. b. Caûm xuùc cuûa taùc giaû trước mùa xuân của đất nước Mùa xuân:- người cầm súng… - người ra đồng… …………………………………………. Taát caû:- nhö hoái haû.

(257) hình ảnh những mùa xuân nào của đất nước? -GV: Hoàn cảnh đất nước ta những năm 80 với 2 nhiệm vụ cơ bản:sẵn sàng chiến đấu xây dựng bảo vệ tổ quốc và sản xuất Theo em, hình ảnh quen mà mới trong đoạn thơ này là gì? Thể hiện trong điệpngữø nào? - GV giảng - bình Hình ảnh lộc non gắn liền với người cầm súng(giắt đầy lưng làm nguỵ trang khi hành quân chiến đấu), người ra đồng (trải dài nương mạ).Mùa xuân đất trời đọng lại trong hình ảnh lộc non, theo con người Việt Nam. Chính họ đã goùp phaàn ñem laïi muøa xuaân bình yeân. Keát thuùc khoå 2 laø daáu chấm lửng và phải chăng đó là những vẻ đẹp của mùa xuân, sự hạnh phúc tràn trề trong lòng người mà tác giả vẫn chưa có điều kieän noùi heát,... * Thảo luận : Ngoài điệp ngữ, cách dùng và khai thác hình ảnh, nhịp thơ, ngôn ngữ ở đoạn này ntn? Nó có ý nghĩa ra sao trong việc biểu đạt nội dung? - Gọi HS đọc 8 câu thơ tiếp  Thanh Hải đã nguyện ước điều gì trước mùa xuân của đất trời ? Vì sao đang từ cách xưng hô “tôi”,tác giả chuyển sang xưng “ta”.Giữa 2 cách xưng hô này có gì khác nhau? -GV phát vấn- HS trả lời, nếu cần giáo viên chốt ý (Giống nhau:là ngôi thứ nhất;khác nhau:tôi là nghiêng về cá nhân riêng biệt còn xưng ta thì có thể vừa chỉ ít vừa chỉ nhiều, nghiêng về sự hài hoà giữa riêng (cá nhân nhà thơ) với mọi người (chúng ta )). Vậy là ta ở đây vừa là riêng cá nhân, vừa là tôi là bạn như trong thơ của Nguyện Khuyến Bác đến chơi dây ta với ta và cũng là taát caû chuùng ta Đoạn thơ này đã sử dụng BPNT nào? Tác dụng của việc sử duïng BPNT aáy? (?) Em hiểu ntn về những hình ảnh con chim hót,bản hoà ca và moät noát traàm xao xuyeán? * GV liên hệ thơ Tố Hữu: “ Nếu là con chim chiếc lá ………… ……………….. Soáng laø cho ñaâu chæ nhaän rieâng mình Bài thơ được kết thúc ntn?Nghệ thuật dùng ở câu Câu Nam ai, Nam bình laø gì? Caùch gieo vaàn, phoái aâm trong caâu cuoái coù ñieàu gì chuù yù? -> Vaàn baèng  Nhắc đến những câu “Nam ai, nam bình, nhịp phách tiền…” coù duïng yù gì? - Toång keát. - nhö xoân xao Cứ đi lên phía trước -Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước. -> Điệp ngữ, động từ,so sánh, liên tưởng, hình ảnh sóng đôi, nhòp thô khaån tröông, ngoân ngữ giản dị -> Sự hùng vĩ, tràn trề nhụa soáng cuûa thieân nhieânkhaùt vọng ở lòng người trong mùa xuân độc lập, mùa xuân dựng xây. c.Taâm nieäm cuûa taùc giaû vaø lời ca ngợ quê hương, đất nước Ta laøm : - con chim hoùt - moät nhaønh hoa - nhaäp vaøo hoøa ca... Moät muøa xuaân nho nhoû Duø laø : - tuoåi hai möôi - khi toùc baïc. => Điệp từ,điệp ngữ, sử dụng độc đáo đại từ ta, hình ảnh ẩn dụ, hoán dụ, -> Niệm tự nguyện, sự khiêm toán, thaàm laëng daâng hieán cuûa tác giả với đất nước và nhân daân -...ta xin haùt Caâu Nam ai,... ................................ -> Gieo vaàn baèng, lieät keâ -Aâm hưởng nhẹ nhàng, giai ñieäu thieát tha, saâu laéng cuûa queâ höông. 3. Tổng kết :Ghi nhớ sgk/48.

(258) Nhaän xeùt veà ñaëc saéc ngheä thuaät cuûa baøi thô? Em hieåu laøm muøa xuân nho nhỏ là làm gì? Từ hãy khái quát ý nghĩa nhan đề của baøi thô? - Gv phát vấn, HS trả lời, Gv chốt ý. - HS đọc ghi nhớ - Hãy khái quát giá trị nội dung của bài thơ bằng một sơ đồ? * H Đ 3:Hướng dẫn tự học: - Gv hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe.. III. Hướng dẫn tự học : - Hoïc thuoäc loøng baøi thô ; phaân tích, caûm thuï veà moät đoạn thơ trong bài. - Soạn 4 câu hỏi bài :Nghị luaän veà taùc phaåm truyeän ( hoặc đoạn trích). E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 23. Tieát 117. Ngày soạn : 12 / 02 /2011 Ngaøy daïy : 14 / 02 / 2011. Nghị luận về một tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích). A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu rõ khái niệm và yêu cầu của bài nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích), biết.

(259) cách làm những bài nghị luận này. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Những yêu cầu đối với bài nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích). - Cách tạo lập văn bản nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích). 2. Kó naêng: - Nhận diện được bài nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích) và kĩ năng làm bài nghị luaän thuoäc daïng naøy. - Đưa ra những nhận xét, đánh giá về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích). Đã học trong chương trình. 3. Thái độ: - Có ý thức làm bài nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích) đúng dạng bài, đảm bảo nội dung. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : Trình bày cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Chúng ta đãtìm hiểu và biết cách làm 2 dạng bài nghị luận : nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống và nghị luận về một tư tưởng , đạo lí. TCT này ta lại tiếp tục tìm hiểu về dạng bài nghị luận thứ 3 - nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích). * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của GV & HS Noäi dung baøi daïy * H Đ 1: Hướng dẫn tìm hiểu bài nghị I. Tìm hieåu baøi nghò luaän veà moät taùc phaåm truyeän luận về một tác phẩm truyện (đoạn (đoạn trích) trích) 1. Phaân tích ví duï:Vaên baûn sgk/61-62 - Cho HS đọc văn bản sgk/61-62. - Vấn đề nghị luận: Vẻ đẹp của nhân vật anh thanh - GV phát vấn, HS trả lời, GV chốt ý nieân trong “Laëng leõ SaPa cuûa Nguyeãn Thaønh Long” Vấn đề nghị luận của văn bản này là - Caùc caâu mang luaän ñieåm: gì? + Đoạn 1: 2 câu cuối  Hãy đặt một nhan đề thích hợp cho + Đoạn 2: Câu đầu vaên baûn? + Đoạn 3:Câu thứ 2 ->SaPa không lặng lẽ; Sức mạnh của + Đoạn 4: Câu đầu nieàm ñam meâ;… + Đoạn 5: 2 câu cuối * Thảo luận : Vấn đề nghị luận được  Mỗi luận điểm đều được tác giả phân tích,chứng người viết triển khai thông qua những minh một cách thuyết phục,có sức hấp dẫn.Các luận luận điểm nào? Tìm những câu mang cứ sử dụng xác đáng, sinh động luaän ñieåm cuûa vaên baûn? 2. Ghi nhớ sgk/63 Nhận xét về việc lập luận và sử dụng luận cứ của người viết?  Theo em theá naøo laø nghò luaän veà moät tác phẩm truyện (đoạn trích) ?.

(260) - HS đọc ghi nhớ sgk/63 * H Đ 2: Hướng dẫn HS luyện tập - HS đọc đoạn văn sgk/64 * Thảo luận: Vấn đề nghị luận của đoạn văn là gì? Đoạn văn nêu lên những ý kiến chính nào? Các ý kiến chính aáy giuùp ta hieåu theâm gì veà nhaân vaät Laõo Haïc?. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: - GV hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe.. II. Luyeän taäp - Văn bản nghị luận về “tình thế lựa chọn sống-chết và vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật Lão Hạc” - Caâu mang luaän ñieåm : Caâu daàu - Tác giả tập trung vào việc phân tích những diễn biếntrong nội tâm của nhân vật vì đó là một quá trình:chuẩn bị cho cái chết dữ dội của nhân vật. Nói caùch khaùc,caùi cheát chæ laø keát quaû cuûa moät cuoäc chieán đấu giằng xé trong tâm hồn của nhân vật. * Baøi taäp : (boå sung) Lập dàn ý đại cương cho đề bài : Suy nghĩ về nguyên nhân dẫn đến cái chết của Vũ Nương trong tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ. a. Mở bài : - Giới thiệu một vài nét về tác giả Nguyễn Dữ và tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương. - Nêu vấn đề nghị luận : nguyên nhân dẫn đến cái cheát cuûa Vuõ Nöông. b.Thaân baøi : - Vũ Nương là người phụ nữ đẹp người, đẹp nét - Hoàn cảnh éo le dẫn đến nỗi nghi oan của chồng. - Có nhiều ý kiến về nguyên nhân đã đến cái chết cuûa Vuõ Nöông. - Quan điểm của người viết về nguyên nhân dẫn đến caùi cheát cuûa naøng. - Giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của tác phẩm. c. Keát baøi - Khẳng định nguyên nhân dẫn đến cái chết của Vũ Nöông. - Liên hệ với người phụ nữ ttrong thời kì hiện đại. III. Hướng dẫn tự học : - Naém noäi dung baøi hoïc - Viết bài nghị luận dựa vào dàn ý đã lập. - Soạn bài : Viếng lăng Bác. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… TUAÀN 24 Ngày soạn : 13 / 02 /2011 Ngaøy daïy : 15 / 02 /2011. Tieát upload.123doc.net A. Mục tiêu cần đạt:. Vieáng laêng Baùc. - Vieãn Phöông -.

(261) - Cảm nhận được niềm xúc động chân thành, tha thiết của người con miền Nam đối với Bác Hồ kính yeâu. - Thấy được sự sáng tạo nghệ thuật độc đáo của tác giả thể hiện trong bài thơ. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Những tình cảm thiêng liêng của tác giả, của một người con miền Nam ra viếng lăng Bác. Những đặc sắc về hình ảnh, tứ thơ, giọng điệu của bài thơ. 2. Kó naêng: - Đọc- hiểu một văn bản trữ tình. - Có khả năng trình bày những suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một tác phaåm. 3. Thái độ: - Yêu kính Bác Hồ - lãnh tụ vĩ đại của dân tộc. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề; các kĩ thuật dạy học: tia chớp, sơ đồ,... D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ :  Đọc thuộc lòng bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải? Nêu hoàn cảnh ra đời baøi thô?  Trình bày giá trị của bài Mùa xuân nho nhỏ? Từ những nguyện ước của tác giả, em thấy mình cần phải làm gì cho xứng đáng? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Được gặp Bác là ước mơ cháy bỏng của bao người. Chúng ta là thế hệ được sinh ra khi Người đã yên nghỉ giấc ngàn thu chỉ còn biết mơ được gặp Bác Hồ, mong được ra thủ đô để thăm lăng của Người. Viễn Phương- một ngưoi2 con miền Nam đã ra thăm lăng Bác Hồ và thành kính xúc động viết nên bài thơ Viếng lăng Bác. Đây là bài thơ gây xúc động trong lòng mỗi chúng ta và đã được phổ nhạc.( GV cho HS nghe bài hát Viếng lăng Bác phổ nhạc từ bài thô cuûa Vieãn Phöông) * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của Gv & HS Noäi dung baøi daïy * H Đ 1: Hướng dẫn tìm hiểu về tác giả, tác phẩm I. Giới thiệu chung - Cho HS đọc chú thích * sgk/ 59. 1. Taùc giaû:/ Sgk GV löu yù HS chæ caàn bieát maáy thoâng tin ngaén goïn veà 2. Taùc phaåm : taùc giaû - Hoàn cảnh sáng tác : Sgk  Hoàn ảnh sáng tác bài thơ có gì đặc biệt? - Theå thô :8 tieáng  Viếng lăng Bác được sáng tác theo thể thơ nào ? Vì sao em bieát? II. Đọc-tìm hiểu văn bản * H Đ2 : Hướng dẫn HS đọc-hiểu văn bản 1. Đọc và giải nghĩa từ khó -Yêu cầu đọc giọng thành kính, xúc động, chậm rãi, 2. Tìm hieåu vaên baûn: càng ngày càng dâng cao, có đoạn lắng sâu, đoạn cuối thieát tha 2.1. Boá cuïc : 4 phaàn -GV cùng HS đọc toàn văn bản một lần, nhận xét cách 2.2 Phương thức biểu đạt: Tự sự, đọc mieâu taû, bieåu caûm..

(262) - Giải thích các từ khó theo chú thích sgk Xaùc ñònh boá cuïc ? Em coù nhaän xeùt gì veà boá cuïc cuûa baøi thô? - Khổ 1:Cảnh bên ngoài lăng Bác buổi sáng sớm và cảm xúc của tác gia ûkhi đứng trước lăng của Người -Khổ 2: Cảnh đoàn người xếp hàng vào viếng lăng và caûm xuùc cuûa taùc giaû. -Khổ 3: Cảnh bên trong lăng, niềm xúc động của nhà thơ khi ở bên Người. -Khổ 4: Ước nguyện của tác giả -> Bố cục đơn giản, tự nhiên, hợp lí - HS đọc đoạn 1  Câu đầu cho ta biết điều gì?  Giải thích nghĩa từ “viếng,thăm”? Tại sao ở nhan đề tác giả dùng từ “viếng”,ở câu đầu lại dùng từ “thăm”?  Nhaän xeùt caùch xöng hoâ cuûa taùc giaû?  Hình ảnh đầu tiên tác giả quan sát và cảm nhận là gì? * Thảo luận : Hình ảnh hàng tre trong sương sớm gọi lên điều gì? Hình ảnh này có hoàn toàn giống hình ảnh hàng tre xanh xanh Việt Nam ở câu 3 không? Hình ảnh thực. Hình ảnh hàng tre đã là một hình ảnh ẩn dụ biểu tượng cho con người VN Thành ngữ nào được sử dụng trong câu 4? Ýù nghĩa của việc sử dụng những thành ngữ đó? - HS đọc tiếp khổ 2  Trong 2 câu đầu, em chú ý tới 2 hình ảnh mặt trời. Phân tích sự khác nhau giữa 2 hình ảnh đó? Biện pháp nghệ thuật nào đã được sử dụng ở đây? Tác dụng của chuùng? -GV bình về cách sử dụng các BPNT ẩn dụ ở trên.  Hình ảnh tiếp theo gây ấn tượng là hình ảnh gì? Hình ảnh dòng người đi trong thương nhớ và dòng người Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân đẹp và hay ở choã naøo? - Goïi HS tieáp khoå 3 Về không gian, vị trí điểm nhìn,và thời gian, ở khổ 3 khác gì so với 2 khổ trên?  Hình ảnh Bác nằm yên nghỉ trong lăng được nhà thơ caûm nhaän ntn? Coù gì maâu thuaãn trong caâu 3 vaø 4?  Ở trên nhà thơ sử dụng hình ảnh ẩn dụ mặt trời để chỉ Bác,ở đây lại sử dụng hình ảnh vầng trăng và tiếp theo là trời xanh.Vậy có gì khác nhau giữa các hình ảnh ẩn duï aáy?. 2.3 Phaân tích a. Cảnh bên ngoài lăng Bác buổi sáng sớm và cảm xúc của tác giả khi đứng trước lăng của Người Con ở Miền …. Baùc ……………………………………………… OÂi!Haøng tre xanh xanh Vieät Nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng -> Caùch xöng hoâ thaân maät,gaàn gũi;Câu đặc biệt; thành ngữ; ẩn dụ -> Cảnh bên ngoài lăng buổi sáng sớm với hàng tre xanh đứng thẳng hàng gợi cho tác giả liên tưởng đến con người Việt Nam b.Cảnh đoàn người xếp hàng vào vieáng laêng vaø caûm xuùc cuûa taùc giaû. Ngày ngày mặt trời … Thấy một mặt trời… …………………………………………… Keát … baûy möôi chín muøa xuaân  Từ láy, hình ảnh thực và ẩn du soùng ñoâi -> Hình tượng Bác Hồ mãi mãi ở trong lòng mọi người. Ca ngợi sự vĩ đại, công lao trời biển của Người đối với nhân VN c.Caûnh beân trong laêng, nieàm xuùc động của nhà thơ khi ở bên Người Baùc naèm trong giaác nguû bình yeân Giữa một vầng trăng… Vẫn biết trời xanh… ………………………………………………… Mà sao nghe nhói ở trong tim  AÅn duï -> Sự hiền hậu củaNgười đối với toàn thể đồng bào và bạn bè năm châu.Bác trường tồn mãi mãi, vĩ đại, lớn lao ngang tầm trời đất. Niềm tiếc thương vô hạn trước sự ra đi của Baùc..

(263) - GV bình ở hình ảnh ẩn dụ trờ xanh, vầng trăng. d.Ước nguyện của tác giả  Điệp ngữ, ẩn dụ - HS đọc khổ thơ cuối  Ước nguyện của nhà thơ khi sắp về Miền Nam là gì?  Ước vọng mãnh liệt.Tất cả nguyện Ước nguyện đó nói lên điều gì? ước đều hướng về Bác,muốn gần Baùc,muoán laøm Baùc vui  Tác giả đã sử dụng BPNT nào ở đoạn thơ này ? Tác 3.Tổng kết: Ghi nhớ sgk/60 duïng?  Hình ảnh cây tre ở đây có gì khác với hình ảnh cây tre ở khổ thơ đầu? * GV liên hệ với bài thơ bài “MXNN” của Thanh Hải về ước nguyện cống hiến, từ đó giáo dục HS. * Toång keát Bài thơ có những đặc sắc gì về nghệ thuật? HS đọc III. Hướng dẫn tự học: ghi nhớ Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật của bài thơ? - Hoïc thuoäc loøng baøi thô; phaân tích,  Phát biểu ngắn gọn chủ đề tư tưởng của bài thơ ? Đấây cảm nhận những hình ảnh đạp trong coù phaûi laø tình caûm rieâng cuûa Vieãn Phöông hay coøn laø baøi. tình caûm cuûa ai? - Soạn bài : Cách làm bài nghị luận -GV chốt ý,HS đọc ghi nhớ về một tác phẩm truyện ( hoặc đoạn * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: trích) - Gv hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(264) TUAÀN 24. Tieát 119. Ngày soạn : 13/ 02//2011 Ngaøy daïy : 15 / 02 /2011. Caùch laøm baøi nghò luaän veà moät tác phẩm truyện(hoặc đoạn trích). A. Mục tiêu cần đạt: - Nắm được yêu cầu và biết cách làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích). B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Đề bài nghị luận về một tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích). - Các bước làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích). 2. Kó naêng: - Xác định yêu cầu nội dung và hình thức của một bài nghị luận về một tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích). - Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, viết bài, đọc lại bài viết và sửa chữa cho bài nghị luận về một tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích). 3. Thái độ: - Có ý thức thực hiện đầy đủ các bước khi làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích). Đồng thời, qua bài nghị luận, từ những đặc sắc của tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích) theâm yeâu thích vaên hoïc. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : Thế nào là bài nghị luận về một bài nghị luận về một tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích). - Kiểm tra vở soạn của 3 HS. 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Những tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích) hấp dẫn chúng ta bởi tình huống và diễn biến của câu truyện, ở nghệ thuật phân tích tâm li1 nhân vật,...Đọc – hiểu các tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích ta đã cảm nhận được giá trị của chúng.Và hôm nay, chúng ta lại tìm hiểu bài nghị luận một tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích) để học và bước đầu và biết cách đánh giá giá trị của những tác phẩm truyện (hoăïc đoạn trích). * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của GV & HS Noäi dung baøi daïy * H Đ 1:Hướng dẫn tìm hiểu chungg: I. Tìm hieåu chung : * Tìm hiểu chung về đề bài nghị luận về một tác 1. Tìm hiểu về đề bài nghị luận về một phẩm truyện (đoạn trích) tác phẩm truyện (đoạn trích) *- Gv cho HS đọc 4 đề bài sgk/64-65 1.1 Phân tích ví dụ: 4 đề bài sgk/64-65 * Đề 1: Nghị luận về “thân phận người.

(265) Các đề bài trên yêu cầu nghị luận về vấn đề gì?. * Thảo luận:  Các từ “suy nghĩ” “phân tích” cho ta biết giữa các đề bài có sự giống nhau và khác nhau ntn?  Qua các đề kể trên, em hãy cho biết bài nghị luận về một tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích) thường yêu cầu nghị luận cụ thể về những vấn đề gì ? - HS trả lời, Gv chốt ý dẫn đến ghi nhớ / sgk * Hướng dẫn HS xác lập các bước làm bài nghị luận về tác phẩm truyện (đoạn trích) - GV hỏi, HS trả lời. Đề bài yêu cầu gì?  Suy nghó cuûa em veà nhaân vaät oâng Hai trong truyeän ngaén Laøng ntn?  Khi tìm ý cho bài văn nên đặt những câu hỏi ntn?  Bước tiếp theo của tìm hiểu đề, tìm ý chúng ta phaûi laøm gì?  Nội dung cụ thể của từng phần trong dàn ý của bài này cần đạt được là gì? - GV yêu cầu HS theo dõi dàn ý trong sgk để trả lời. - GV hướng dẫn HS cách viết bài  Qua phaân tích, em haõy cho bieát caùch laøm baøi nghò luận về tác phẩm truyện (đoạn trích)? Phương pháp nghị luận cũng như những yêu cầu khác mà bài nghị luận cần đạt được?  Hãy viết đoạn phân tích tâm trạng của ông Hai khi nghe tin làng chợ Dầu theo Tây? - GV theo doõi HS vieát baøi. - Gv thu 2 hoặc 3 bài hoàn thành nhanh để chấm sau đó gọi 1 HS đọc bài. GV sửa bài cho các em . - GV khái quát lại mục ghi nhớ sgk/68, GV gọi HS đọc ghi nhớ * H Đ 2:Hướng dẫn HS luyện tập Cho đề bài: Suy nghĩ của em về truyện ngắn “Lão Haïc”cuûa Nam Cao. Em hãy lập dàn ý cho đề bài trên. - HS thảo luận lập dàn ý, đại diện nhóm trình bày keát quaû thaûo luaän.. phụ nữ trong xã hội cũ” * Đề 2: Nghị luận về “diễn biến cốt truyeän” * Đề 3: Nghị luận về “thân phận Thuý Kieàu” * Đề 4: Nghị luận về “đời sống tình cảm gia ñình trong chieán tranh” * Giống nhau: đều là kiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện (đoạn trích) * Khaùc - Suy nghĩ là xuất phát từ sự cảm,hiểu của mình để nhận xét,đánh giá tác phẩm - Phân tích là xuất phát từ tác phẩm để lập luận và sau đó nhận xét,đánh giá tác phaåm. 1.2 Ghi nhớ 1: /GSk 2. Các bước làm bài nghị luận về tác phẩm truyện(đoạn trích) 2.1 Đề bài: Suy nghĩ về nhân vật ông Hai trong truyeän ngaén “Laøng” cuûa Kim Laân a. Tìm hiểu đề-tìm ý. b.Laäp daøn yù: ( Xem sgk/66) -> Boá cuïc chaët cheõ, goàm 3 phaàn. c. Vieát baøi - Cách viêt đoạn mở bài, kết bài / sgk - Bài viết phải đảm bảo tính liên kết, chuyển ý linh hoạt. - Sử dụng linh hoạt các phương pháp nghị luận : phân tích, chứng minh. Triển khai khai, làm rõ luận điểm, chốt vấn đề linh hoạt theo các phép lập luận: phân tích hoặc tổng hợp.. d. Đọc lại và sửa chữa 2.2 Ghi nhớ sgk/68 II. Luyeän taäp * Đề bài:Suy nghĩ của em về truyện.

(266) - HS độc lập viết đoạn mở bài và đoạn phân tích hành động của lão Hạc khi bán chó.. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: - Gv hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe.. ngaén “Laõo Haïc”cuûa Nam Cao. 1. Hãy lập dàn ý cho đề bài trên. a.Mở bài - Giới thiệu tác phẩm.Nêu ý kiến đánh giaù sô boä cuûa mình b. Thaân baøi - Phân tích những lời nói,hành động,tâm traïng cuûa laõo Haïc khi phaûi baùn con choù c. Keát baøi - Đánh giá chung về tác phẩm 2. Viết phần mở bài và đoạn phân tích hành động của lão Hạc khi bán con chó. III. Hướng dẫn tự học: - Dựa vào dàn ý và hai đoạn đã viết tại lớp, hoàn thành bài nghị luận theo đề bài :Suy nghó cuûa em veà truyeän ngaén “Laõo Haïc”cuûa Nam Cao. - Xem trước bài “ Luyện tập làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) - Đọc lại tác phẩm “Chiếc lược ngà” của Nguyeãn Quang Saùng (Vaên 9-Taäp 1-Baøi 15) - Hoïc laïi khaùi nieäm veà vaên nghò luaän veà một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích). E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(267) TUAÀN 25. Tieát 120. Ngày soạn : 15/ 02//2011 Ngaøy daïy : 17 /02 /2011. Luyeän taäp laøm baøi nghò luaän veà moät taùc phaåm truyện (hoặc đoạn trích) HD:Viết bài tập làm văn số 6 ở nhà. * BAØI : Luyện tập làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích ) . A. Mục tiêu cần đạt: - Nắm vững hơn cách làm bài nghị luận về một bài nghị luận về một tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích). B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Ñaëc ñieåm, yeâu caàu veà caùch laøm baøi nghò luaän veà moät baøi nghò luaän veà moät taùc phaåm truyeän ( hoặc đoạn trích). 2. Kó naêng: - Xác định cách làm bài nghị luận về một bài nghị luận về một tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích) cho đúng với yêu cầu của đề bài. 3. Thái độ: - Có ý thức thực hiện đầy đủ các bước khi làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích). Đồng thời, qua TCT này, từ những đặc sắc của tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích) theâm yeâu thích vaên hoïc. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : Trình bày cách làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích) ? - Kiểm tra vở bài tập của 3 HS. 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Ở tiết Tập làm văn trước, chúng ta lại tìm hiểu bài nghị luận một tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích) để học và bước đầu và biết cách thẩm định giá trị của những tác phẩm thơ (hoăïc đoạn trích). TCT này tiếp tục rèn cho chúng ta cách làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích) * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của GV& HS Noäi dung baøi daïy * H Đ 1:Gợi dẫn HS nhắc lại các I. Lyù thuyeát kiến thức đã học ở 2 tiết 117,119 1. Khaùi nieäm: Theá naøo laø nghò luaän veà moät taùc - Là trình bày những nhận xét,đánh giá của mình về.

(268) phẩm truyện (đoạn trích) ?.  Những yêu cầu đối với một bài nghò luaän veà moät taùc phaåm truyeän (đoạn trích) là gì?. * H Đ 2: Hướng dẫn HS luyện tập - Gv gọi HS đọc đề bài. * Thaûo luaän : Em haõy laäp daøn yù chi tiết cho đề bài trên?. - Sau khi HS thaûo luaän xong, GVyeâu caàu daïi dieän nhoùm trình baøy daøn yù.. nhân vật,sự kiện,chủ đề hay nghệ thuật của một tác phaåm cuï theå - Những nhận xét đánh giá phải xuất phát từ ý nghĩa của coát truyeän,tính caùch,soá phaän cuûa nhaân vaät vaø ngheä thuaät trong tác phẩm được người viết phát hiện và khái quát - Những nhận xét đánh giá phải rõ ràng, đúng đắn, có luận cứ,lập luận thuyết phục - Bài bài nghị luận về một tác phẩm truyện (đoạn trích) cần có bố cục mạch lạc,có lời văn chuẩn xác, gợi cảm 2. Những yêu cầu đối với một bài nghị luận về một tác phẩm truyện (đoạn trích) - Bài nghị luận về một tác phẩm truyện (đoạn trích) có thể bàn về chủ đề,nhân vật, cốt truyện,nghệ thuật của truyeän - Cần đảm bào đầy đủ bố cục 3 phần II. Luyeän taäp Đề bài: Cảm nhận của em về đoạn trích “Chiếc lược ngaø” cuûa Nguyeãn Quang Saùng. 1. Hãy phân tích đề, lập dàn ý chi tiết cho đề bài trên. 2. Xác định các phép lập luận có thể sử dụng trong baøi. * Baøi laøm : Caâu 1. ** Phân tích đề: - Dạng đề: Đề mệnh lệnh. - Kieåu baøi: nghò luaän vaên hoïc – nghò luaän veà taùc phaåm truyện( hoặc đoạn trích) - Tính chaát : Neâu suy nghó. - Nội dung, đối tượng : Đoạn trích Chiếc lược ngà **. Daøn yù: a.Mở bài - Giới thiệu đoạn trích.Nêu cảm nhận của em về đoạn trích b.. Thaân baøi *. Nhaân vaät beù Thu: + Thái độ và tình cảm của bé trong 2 ngày đầu + Thái độ và tình cảm của bé trong 2 ngày đêm tiếp theo + Thái độ và hành động của bé trong buổi chia tay *. Nhaân vaät oâng Saùu + Trong đợt nghỉ phép + Sau đợt nghỉ phép *. Nhận xét, đánh giá.

(269) + Về nội dung: đó là một thứ tình cảm thiêng liêng, nó vừa là vô thức, vừa là ý thức, thường ít khi bộc lộ ra ồn ào, lộ liễu.Trong đoạn trích này tác giả đã xây dựng một tình huống độc đáo, chỉ có trong chiến tranh,mà nhờ tình huống này mà tình phụ tử mới được xiết chặt để sau đó bộc lộ một cảm xúc sâu sắc, cảm động. + Veà ngheä thuaät: Coát truyeän chaët cheõ, tình huoáng baát ngờ; người kể ngôi thứ nhất vừa là nhân chứng vừa tham gia vào một số sự việc của câu chuyện; nhân vật sinh động; ngôn ngữ giản dị. c. Keát baøi - Đánh giá chung về đoạn trích Câu 2: Các phép lập luận sử dụng: giải thích, phân tích, tổng hợp, chứng minh,…. III. Hướng dẫn tự học: - Hoàn thành bài văn nghị luận theo đề bài trên. - Soạn bài : Sang thu. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: - Về nhà các em viết bài văn hoàn chỉnh cho đề bài ở phần luyện tập naøy E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. * HD: BAØI VIẾT TẬP LAØM VĂN SỐ 6 Ở NHAØ A. Mục tiêu cần đạt: - Biết cách làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện hoặc đoạn trích có bố cục rõ 3 phần; sử dụng ling hoạt các phép lập luận; lập luận chặt chẽ; trình bày sạch đạp,… B. Chuaån bò: - GV: Ra đề, chuẩn bị đáp án, biểu điểm. - HS: Ôn tập cách làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích). C. Tiến trình hoạt động: * HĐ 1: Gv ghi đề, HS chép đề. * H Đ 2: Gv hướng dẫn HS về nhà làm: - Đọc lại tác phẩm, ôn lại bài ở học kì I. - Thực hiện nghiêm túc ( nháp cẩn thận ) các bước trong cách làm bài trru7o71c khi viết bài vào giấy kiểm tra để bài làm đạt kết quả cao nhất. - Trình bày bài sạch đẹp, khoa học; không viết tắt; một số em khắc phục lỗi chính tả thường mắc phaûi. - Thứ 4 tuần sau nộp bài. * Đề bài: Suy nghĩ về tình cảm gia đình trong chiến tranh qua truyện ngắn Chiếc lược ngà của Nguyeãn Quang Saùng. *Đáp án: 1-Hình thức: Yêu cầu viết được một văn bản nghị luận về tác phẩm truyện (Hoặc đoạn trích). -Bố cục bài đầy đủ, hợp lí, các đoạn văn cân đối , trình bày rõ các ý, lập luận mạch lạc..

(270) -Hệ thống luận điểm, luận cứ, luận chứng chính xác , phù hợp. -Viết đúng chính tả, ngữ pháp ; dùng từ chính xác… 2-Noäi dung: A.Mở bài: Tình cảm gia đình là tình cảm thiêng liêng, bền chặt. Đặc biệt tình cảm ấy được thể hiện trong thời kì chiến tranh. - Tình cảm gia đình anh Sáu trong Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng càng trở nên bền vững và đáng trân trọng hơn bao giờ hết . - Chuyển đoạn. B. Thaân baøi: -Truyeän taäp trung theå hieän tình cha con anh Saùu trong caûnh ngoä eùo le cuûa chieán tranh . Tình caûm ấy được nhà văn thể hiện rất cảm động cả hai phía. - Theå hieän qua hai tình huoáng: Hai cha con gaëp nhau sau taùm naêm xa caùch nhöng beù Thu khoâng nhận anh Sáu là cha. Đến lúc Thu nhận anh Sáu là cha và biểu lộ tình cảm thắm thiết thì anh Sáu phải ra đi. Chi tiết này khiến những người chứng kiến và người đọc chúng ta phải rơi nước maét. - Tình caûm cuûa anh Saùu: * Gặp lại con , anh Sáu khát khao được con gọi một tiếng ba… * Hai ngày ở nhà, anh Sáu cố làm bằng mọi cách để được gần con… * Khi chia tay, anh có cảm nhận bất lực và buồn. * Nghe con caát leân tieáng ba thì anh haïnh phuùc toät ñænh. * Vào chiến khu, anh dồn tâm làm cho con chiếc lược để thực hiện lời hứa với con. * Trước lúc nhắm mắt, hình như chỉ có tình cha con là không thể chết được trong trái tim anh Saùu. - Tình caûm cuûa beù Thu : * Lúc đầu không nhận anh Sáu là ch vì anh có vết thẹo, không giống người chụp chung với má. => Tình cảm sâu đậm với người cha trong bức ảnh. * Khi nhận anh Sáu là ba , bé đã thể hiện tình cảm với cha mình một cách sâu sắc, thắm thiết… => đó là tình yêu và nỗi mong nhớ người cha xa cách đã bị dồn nén bấy lâu, nay bùng ra mạnh mẽ, cuống quýt xen lẫn sự hối hận . Làm cho tác giả cảm thấy như có bàn tay ai nắm lấy trái tim mình. * Noi gương cha, để trả thù cho cha, bé Thu đã trở thành cô giao liên dũng cảm… - Người vợ của anh Sáu: chung thuỷ, mong ngày được đoàn tụ gia đình; thay anh chăm sóc con, quaùn xuyeán vieäc nhaø… - Nhận xét, đánh giá: * Truyện thành công và gây ấn tượng mạnh nhờ cách xây dựng cốt truyện khá chặt chẽ, nhiều yếu tố bất ngờ mà hợp lí; cách chọn người kể chuyện thích hợp, có độ tin cậy cao. Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật, đặc biệt là tâm lí trẻ em rất tài tình ; ngôn ngữ giản dị, đậm đà màu sắc Nam Bộ. (Có thể lồng ghép khi nói ở mỗi nhân vật) * Câu chuyện làm người đọc cảm động không chỉ tình cha con anh Sáu sâu nặng , một tình cảm muôn đời bất diệt. Trái lại , nó càng đẹp hơn , bền bỉ hơn trong đạn bom tàn phá ; gợi cho người đọc nghĩ đến và thấm thía những đau thương, mất mát, éo le do chiến tranh gây ra cho bao nhiêu người… C.Keát baøi: Khaùi quaùt laïi suy nghó..

(271) Bài học về tình phụ tử. * Bieåu ñieåm: -Điểm 9-10: Đảm bảo tốt những yêu cầu về nội dung và hình thức . -Điểm 7-8: Còn vài thiếu sót nhỏ so với điểm 9-10. -Điểm 5-6: Hiểu đề nhưng còn hạn chế về diễn đạt, cách lập luận; còn sai về chính tả, ngữ phaùp. -Điểm 3-4: Ý nghèo , lập luận hạn chế, còn sai nhiều về chính tả và ngữ pháp. -Điểm 1-2: Bài làm quá yếu về nội dung và hình thức. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(272) TUAÀN 25. Tieát 121. Sang thu. Ngày soạn : 19/ 02//2011 Ngaøy daïy : 21 / 02 /2011. - Hữu Thỉnh-. A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu được những cảm nhậnt inh tế của nhà thơ về sự biến đổi của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Vẻ đạp của thiên nhiên trong khoanh khắc giao mùa và những sauy nghĩ mang tính triết lí của taùc giaû. 2. Kó naêng: - Đọc- hiểu một văn bản thơ trữ tình hiện đại. - Thể hiện những suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, một tác phẩm thơ. 3. Thái độ: - Biết rung động trước vẻ đẹp của thiên nhiên, yêu thiên nhiên; bảo vệ để gìn giữ vẻ đẹp ấy. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ :  Đọc thuộc lòng bài thơ Viếng lăng Bác? Nêu hoàn cảnh sáng tác bài thơ ?  Phân tích nét độc đáo về nghệ thuật từ đó khái quát giá trị nội dung của bài thơ ? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Thời gian thấm thoát thoi đưa: xuân qua, hạ về và mùa thu đến lúc nào đôi khi chúng ta không hay biết. Thế nhưng, Hữu Thỉnh đã cảm nhận sự giao mùa rất độc đáo và miêu tả tinh tế qua bài Sang thu. Đây là bài tho ngắn nhưng nhiều hình ảnh đặc sắc, gợi tả thời điểm giao mùa từ hạ sang thu ở nông thôn miền Bắc. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của Gv và học sinh Noäi dung baøi daïy * H Đ1: Hướng dẫn tìm hiểu về tác giả, tác phẩm: I. Giới thiệu chung: - GV yeâu caàu HS theo doõi chuù thích * sgk/ 71. 1. Taùc giaû: / Sgk GV löu yù HS chæ caàn bieát maáy thoâng tin ngaén goïn veà taùc giaû 2. Taùc phaåm: Bài thơ được sáng tác vào thời gian nào? - Hoàn cảnh sáng tác : Sáng ->Gần cuối năm 1977, in lần đầu tiên trên báo văn nghệ taùc vaøo cuoái naêm 1977.

(273) - GV giới thiệu thêm:Bài thơ rút từ tập “Từ chiến hào đến thành phố”, NXB Văn học, Hà nội, 1991. Và bài thơ ngoài những cảm nhận tinh tế về sự chuyển mùa còn cho chúng ta cảm nhận về những suy nghĩ của người lính từng trải qua một thời trận mạc và cuộc sống khó khăn sau ngày đất nước thống nhất đọng lại trong những vần thơ lắng sâu cảm xúc.  Bài thơ được sáng tác theo thể thơ nào? Vì sao em biết? Kể tên bài thơ đã học gần nhất có cùng thể thơ? * H Đ 2: Hướng dẫn HS đọc-hiểu văn bản: - Yêu cầu đọc giọng nhẹ, nhịp chậm, khoan thai, trầm lắng và thoáng suy tư - GV cùng HS đọc toàn văn bản một lần, nhận xét, uốn nắn giọng đọc cho các em. - Giải thích các từ khó theo chú thích sgk. * Tìm hieåu vaên baûn:  Phương thức biểu đạt chủ yếu nào được sử dụng trong bài thô? * GV: Cả bài thơ là những quan sát, cảm nhận của tác giả về thiên nhiên mùa thu, từng khổ nối tiếp nhau đều như vậy nên không cần thiết phải chia đoạn. - Gv yeâu caàu HS theo doõi khoå 1. - GV phát vấn, HS trả lời.  Mùa thu “hình như đã về”được cảm nhận qua những biểu hieän naøo cuûa thieân nhieân? -Khổ thơ có những hình ảnh, hiện tượng nào thể hiện sự biến đổi của đất trời lúc sang thu? -Từ “Bỗng” đặt đầu bài thơ có ý nghĩa gì? Từ “phả”có thể thay thế bằng từ nào? Dùng từ “phả”có gì hay hơn? -Tìm hiểu nghĩa của từ “Gío se”, “Chùng chình”? với từ “Chuøng chình” laø hình aûnh thô coù yù nghóa gì trong vieäc bieåu hieän thieân nhieân? ->Thổi, đưa,bay, lan, toả. Dùng từ phả thấy được cái đột ngột,bất ngờ.  Hãy khái quát nghệ thuật được sử dụng ở khổ 1, tác dụng? - Gv chốt ý, khái quát nội dung ghi bảng đồng thời giảng thêm veà ñaëc tröng cuûa muøa thu noâng thoân mieàn Baéc. - HS đọc tiếp khổ 2  Trong khổ thơ 2 hình ảnh thiên nhiên sang thu được tiếp tục phát hiện bằng những hình ảnh, chi tiết nào?  Tại sao sông dềnh dàng mà chim bắt đầu vội vã? ->Chim vội vã vì sợ lạnh,phải đi tránh rét ở những miền ấm áp hơn. Dòng sông nước bắt đầu cạn, chạy chậm lại, không cuồn cuộn như thời gian mùa hè. - Xuất xứ : In lần đầu tiên trên báo Văn nghệ. Sau đó được in lại nhiều lần trong các taäp thô.. - Thể thơ: Ngũ ngôn (5 chữ) II. Đọc - hiểu văn bản: 1. Đọc và giải nghĩa từ khó:. 2. Tìm hieåu vaên baûn: 2.1.Phương thức biểu đạt:Miêu tả a.Khoå thô 1 Boãng nhaän ra höông oåi Phaû vaøo trong gioù se Söông chuøng chình qua ngoõ Hình như thu đã về. -> Từ láy gợi hình, từ ngữ chọn loïc, nhaân hoùa -> Tâm trạng ngỡ ngàng, cảm xuùc baâng khuaâng khi nhaän ra tín hiệu của sự chuyển mùa nhẹ nhàng từ hạ sung thu của muøa thu Baéc Boä. b. Khoå thô 2 : Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu => Từ láy, nhân hóa, đối; liên.

(274)  Nên hiểu như thế nào về hình ảnh đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu?  Như vậy, ở khổ thơ này có nét độc đáo nào về nghệ thuật? Vai trò của nó trong việc biểu đạt nội dung? - GV giaùo duïc HS ình yeâu thieân nhieân. - HS đọc tiếp khổ 3  Thiên nhiên sang thu còn gợi ra bằng những hình ảnh nào? * Thảo luận: Tại sao tác giả viết: Sấm cũng bớt bất ngờ trên hàng cây đứng tuổi? ->Suy ngẫm của tác giả…. * GV bình theâm : Vẫn là nắng, sấm, mưa - những thi liệu đặc trưng của mùa hạ nhưng với độ giảm dần. Sự phân hoá giữa hai mùa là đường ranh giới hết sức mong manh. Với những phó từ “vẫn còn, đã vơi dần, cũng bớt “ thi sĩ như đo đếm được độ đậm nhạt của nắng, khối lượng của mùa thu… Đặt bài thơ vào hoàn cảnh sáng tác (1977), khi đất nước vừa ra khỏi thời kì chiến tranh, tác giả- người lính cảm thấy vững vàng hơn trước những biến động bất thường của cuộc đời… * GV so sánh thêm với một số bài thơ thu: Tiếng thu (Lưu Trọng Lư); Đây mùa thu tới (Xuân Diệu) * Toång keát Nhaän xeùt veà ñaëc saéc noäi dung, ngheä thuaät cuûa baøi thô? HS đọc ghi nhớ sgk/71 * Luyeän taäp  Dựa vào các hình ảnh,bố cục của bài thơ,em hãy viết một đoạn văn ngắn diễn tả cảm nhận của Hữu Thỉnh trước sự biến chuyển của đất trời sang thu. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: - Gv hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe.. tưởng sáng tạo, thú vị =>Không gian và thời gian chuyển mùa thật đẹp. Tác giả ngây ngất trước sự vận động sang muøa cuûa caûnh vaät. c. Khoå thô 3 Vaãn coøn bao nhieâu naéng Đã vơi dần cơn mưa Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi -> Tả thực, ẩn dụ ->Đất trời đã chuyển hẳn sang thu. Tâm sự của tác giả: Khi con người đã từng trải thì vững vàng hơn trước những tác động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời.. 3. Tổng kết: Ghi nhớ sgk/71 4. Luyeän taäp. III.Hướng dẫn tự học: - Hoïc baøi, thuoäc thô - Sưu tầm thêm một số đoạn thô, baøi thô veà muøa thu, caûm nhận để thấy được nét đặc sắc cuûa baøi. -Soạn bài Nghĩa tường minh vaø haøm yù ( baøi 1 vaø 2). E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(275) TUAÀN 25. Tieát 122,123. Ngày soạn : 19/ 02//2011 Ngaøy daïy : 21 / 02 /2011. Nghĩa tường minh và hàm ý. Nghĩa tường minh, hàm ý (Tiếp). A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu thế nào là nghĩa tường minh, hàm ý. - Xác định được nghĩa tường minh, hàm ý trong câu. - Biết sử dụng nghĩa tường minh, hàm ý trong giao tiếp hàng ngày. - Nắm được hai điều kiện sử dụng nghĩa tường minh, hàm ý liên quan đến giao tiếp. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Khái niệm nghĩa tường minh, hàm ý. - Tác dụng của nghĩa tường minh, hàm ý trong giao tiếp hàng ngày. - Hai điều kiện sử dụng nghĩa tường minh, hàm ý liên quan đến giao tiếp. 2. Kó naêng: -Nhận diện được nghĩa tường minh, hàm ý trong câu. - Giải đoán và sử dụng hàm ý trong điều kiện cụ thể. - Sử dụng hàm ý sao cho phù hợp với tình huống giao tiếp. 3. Thái độ: C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ :  Kể tên những thành phần biệt lập đã học? Mỗi thành phần biệt lập đặt một câu và xác định thành phần biệt lập sử dụng trong câu? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Để đạt hiệu quả khi giao tiếp chúng ta cần linh hoạt, chẳng hạn có khi trình bày vấn đề theo nghĩa tường minh, nhưng cũng có lúc phải để người nghe tự hiểu theo nghĩa hàm ý. Vây thế nào là nghĩa tường minh, hàm ý? Cần sử dụng hàm ý sao cho phù hợp với tình huống giao tieáp? TCT naøy chuùng ta seõ tìm hieåu..

(276) * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của GV& HS * H Đ 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung: * Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý: - Gọi HS đọc đoạn trích sgk/74 -75 được ghi ở baûng phuï * Thảo luận:  Qua câu “Trời ơi,chỉ còn 5 phuùt!” em hieåu anh thanh nieân muoán noùi ñieàu gì?Vì sao anh thanh nieân khoâng noùi thaúng ñieàu đó với hoạ sĩ và cô gái?  Câu nói thứ 2 của anh thanh niên có ẩn ý gì khoâng?  Câu nói thứ nhất được cô gọi là câu nói hàm ý còn câu nói thứ 2 là nghĩa tường minh. Vậy theo em thế nào là nghĩa tường minh và hàm yù? - Gọi HS đọc ghi nhớ * Baøi taäp nhanh: Vd: Thấy người yêu mặc cái áo sơ mi mới khá đẹp, cô gái (là bạn thân của chàng trai) hỏi: - Ai đã tặng anh cái áo này? Cho bieát caâu hoûi cuûa coâ gaùi coù haøm yù gì? * Xác định điều kiện sử dụng hàm ý - Yêu cầu HS đọc đoạn trích trong sgk/90 và trả lời câu hỏi Nêu hàm ý trong những câu in đậm?Vì sao chị dậu không nói thẳng với con mà phải dùng haøm yù?  Haøm yù trong caâu noùi naøo cuûa chò roõ hôn? ->Caâu 2 Vì sao chò phaûi noùi roõ hôn nhö vaäy? ->Vì chính chị cũng không thể chịu đựng nổi sự đau đớn khi phải kéo dài những giây phút lùa doái caùi Tyù Chi tiết nào trong đoạn trích cho thấy cái Tý đã hiểu hàm ý câu nói của mẹ? -> Giãy nảy,liệng củ khoai,oà lên khóc và hỏi:“U bán con thật đấy ư?” HS trao đổi thảo luận các câu hỏi trên Theo em khi sử dụng hàm ý chúng ta cần có những điều kiện nào? - GV khái quát lại – Gọi HS đọc ghi nhớ, HS đọc ghi nhớ.. Noäi dung baøi daïy I. Tìm hieåu chung: 1. Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý 1.1. Phaân tích ví duï: / Sgk - “Trời ơi,chỉ còn 5 phút!” (Tiếc quá, không còn đủ thời gian để được trò chuyện, tâm tình; …….)  Haøm yù - OÂ! Coâ coøn queân chieác muøi soa ñaây naøy!  Tường minh. 1.2. Ghi nhớ sgk/75. 2.Xác định điều kiện sử dụng hàm ý: 2.1. Phaân tích ví duï:/ Sgk - “Con chỉ được ăn ở nhà bữa này nữa thôi” - “Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài” (Sau bữa ăn này con phải sang ở nhà ông bà Nghị vì mẹ đã buộc lòng phải bán con) => Đây là một sự thật đau lòng nên chị không daùm noùi thaúng ra. 2.2. Ghi nhớ :/sgk/91.

(277) - GV đọc thêm mẩu chuyện vui và yêu cầu HS xác định câu nói chứa hàm ý và nêu hàm ý trong caâu noùi aáy? “ Anh chồng đi chăn một đàn bò 10 con.Chiều tối anh cưỡi một con bò và lùa đàn bò còn lại về.Đến cổng anh dừng lại đếm thì thiếu mất một con.Hoảng quá anh thất thanh gọi vợ.Chị vợ ra,anh chồng mếu máo: “Mình ơi ….thiếu một con bò!Chị vợ cười: “tưởng gì?thừa một con thì coù!” ->Câu nói cuối cùng của chị vợ chứa hàm ý: đồ II. Luyện tập ngu,còn một con đang cưỡi nữa sao không đếm Bài 1/75 a. – Nhà hoạ sĩ tặc lưỡi đứng dậy. Cụm từ “tặc lưỡi” * H Đ 2: Hướng dẫn luyện tập * Thaûo luaän: Bài 1/75: Đọc lại đoạn trích dẫn ở mục I và cho bieát: a. Câu nào cho thấy hoạ sĩ cũng chưa muốn b. - “mặt đỏ ửng”:ngượng ngùng,khó nói chia tay anh thanh niên?Từ ngữ nào giúp em - “nhận lại chiếc khăn”:một hành động thay lời caûm ôn nhaän ra ñieàu aáy? b. Tìm những từ ngữ miêu tả thái độ của cô gái - “quay vội đi”:lúng túng,bối rối không thể thốt trong câu cuối đoạn văn.Thái độ ấy giúp em nên lời và cũng không đủ can đảm kéo dài đoán ra điều gì liên quan tới chiếc khăn mùi khoảng thời gian đứng rất gần nhau để nhìn anh thanh nieân soa? - Gv hướng dẫn HS trả lời các bài tập Bài 2/75 Hàm ý: Nhà hoạ sĩ già chưa kịp uống nước chè 1,2,3,4/75 * GV ra thêm bài tập bổ trợ để về nhà HS làm đã phải đi. Tìm hàm ý trong các câu nói in đậm trong cuộc Bài 3/75: thoại: Haøm yù: oâng voâ aên côm ñi a.Lan:Tối qua tớ thấy bạn đi chơi với anh Bài 4/76 Huøng! “ Hà nắng gớm,về nào…..”không có hàm ý,mà Cúc:Tớ nghĩ,hình như bạn thích ăn ốc lắm thì chỉ là câu đánh trống lảng phaûi? “ Tôi thấy người ta đồn …..” không có hàm b. Vợ: Chồng cái Hà tâm lý thật, sinh nhật ý,mà chỉ là câu nói bỏ lửng nào cũng tặng hoa cho vợ! Choàng: Thì tay aáy daïy moân taâm lyù maø! Vợ: Thế anh dạy môn gì? Choàng : Nhöng anh laøm coâng taùc quaûn lyù kia Baøi 1/91 maø! a. Người nói là anh thanh niên,người nghe là Bài 1/91: GV làm mẫu cho câu a, còn HS thảo ông hoạ sĩ và cô gái luaän caâu b,c - Hàm ý:Mời bác và cô vào trong nhà uống b. Người nói là anh Tấn,người nghe là chị hàng nước đậu (ngày trước) - Người nghe đều hiểu hàm ý,chi tiết chứng tỏ.

(278) - Hàm ý:Chúng tôi không thể cho được - Người nghe đều hiểu hàm ý,chi tiết chứng tỏ sự hiểu đó là: “Thật là càng giàu có … có” c. Người nói là Thuý Kiều,người nghe là Hoạn Thö - Hàm ý câu 1: quyền quý cao sang như Hoạn Thư mà cũng có lúc phải cúi đầu như tội nhân theá naùy ö? - Hàm ý trong câu thứ 2: Tiểu thư không nên ngạc nhiên về sự trừng phạt này? - Người nghe đều hiểu hàm ý,chi tiết chứng tỏ sự hiểu đó là: “Hoạn Thư hồn lạc …..kêu ca” - HS thaûo luaän baøi 2,4 /92 - Đại diện 2 nhóm trình bày kết quả thảo luận. Caùc nhoùm coøn laïi nhaän xeùt, boå sung. - Gv sửa bài.. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: - Gv hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe.. sự hiểu đó là: “ông theo liền anh vào trong nhaø” “ngoài xuoáng gheá”. Baøi 2/92 - Hàm ý :“Chắt giùm nước để cơm khỏi nhão” - Người nói dùng hàm ý vì trước đó đã nói thẳng “chắt nước giùm cái”nhưng không được đáp ứng.Phải dùng hàm ý vì chưa thể đổi cách xưng hô,mà thời gian thì gấp quá rồi,nếu chậm thì côm seõ nhaõo - Việc sử dụng hàm ý không thành công vì người nghe là anh Sáu vẫn ngồi im Bài 4/ 92: Thông qua sự so sánh giữa “hy vọng” với “con đường” của Lỗ Tấn,chúng ta có thể hiểu được hàm ý của tác giả là: “Tuy hy vọng chưa thể nói là thực hay hư,nhưng nếu cố gắng và kiên trì thực hiện thì vẫn có thể thành coâng” III. Hướng dẫn tự học: - Liên hệ thực tế để sử dụng hàm ý hiệu quả. - Xác định điều kiện và hỉ ra hàm ý được sử dụng ttrong một đoạn văn bản. - Soạn bài: Nói với con. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(279) TUAÀN 25. Tieát 124. Nói với con. Ngày soạn : 20/ 02//2011 Ngaøy daïy : 22/ 02 /2011. Y Phöông. A. Mục tiêu cần đạt: - Cảm nhận được tình cảm gia đình ấm cúng, tình yêu quê hương thắm thiết, niềm tự hào về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ của người đồng mình và mong mỏi của một người cha với con qua cách diễn tả độc đáo của nhà thơ Y Phương. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Tình cảm thắm thiết của cha mẹ đối với con cái. - Tình yêu và niềm tự hào về vẻ đẹp, sức sống mãnh liệt của quê hương. - Hình ảnh và cách diễn đạt độc đáo của tác giả trong bài thơ. 2. Kó naêng: - Kĩ năng đọc - hiểu một văn bản trữ tình. - Phân tích cách diễn tả độc đáo, gợi cảm, giàu hình ảnh của thơ ca miền núi. 3. Thái độ: - Biết trân trọng tình cảm gia đình ấm cúng, nỗ lực thực hiện mong ước, kì vọng của cha mẹ; biết yêu quê hương, đất nước C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ :  Đọc thuộc lòng bài Sang thu và khái quát giá trị của bài thơ? - Kiểm tra vở soạn của 3 HS. 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Lòng thương yêu con cái, ước mong thế hệ sau tiếp nối xứng đáng, phát huy truyền thống của tổ tiên, quê hương vốn là tình cảm cao đạp của con người Việt Nam ta suốt bao.

(280) đời nay. Bài thơNói với con cũng nằm trong cảm hứng rộng lớn ấy. Nhưng Y Phương có một cách nói xúc động của riêng mình. Bài học hôm nay chúng ta sẽ có dịp tìm hiểu điều đó. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của Gv& HS Noäi dung baøi daïy * H Đ 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung về tác giả, tác I. Giới thiệu chung: phaåm: 1.Taùc giaû: (Chuù thích sgk/ 73) - Cho HS đọc chú thích * sgk/ 73. 2. Taùc phaåm: GV lưu ý HS chỉ cần biết mấy thông tin ngắn gọn về - Xuất xứ: Sáng tác năm 1980, in trong taùc giaû quyeån Thô Vieät Nam 1945- 1985 Em biết gì về xuất xứ của bài thơ “Nói với con”? - Thể thơ: Tự do  Theo em vaên baûn naøy thuoäc theå thô gì? Do ñaâu em xác định được? * H Đ 2: Hướng dẫn HS đọc - hiểu văn bản II. Đọc-tìm hiểu văn bản -Yêu cầu đọc giọng ấm áp, yêu thương, ngọt ngào 1. Đọc và giải nghĩa từ khó - GV cùng HS đọc toàn văn bản một lần, nhận xét cách đọc - Hướng dẫn HS giải thích các từ khó theo chú thích 2. Tìm hieåu vaên baûn: sgk. 2.1. Boá cuïc: 2 phaàn ( chaët cheõ) * Tìm hieåu vaên baûn: Chia boá cuïc cuûa baøi thô? Em coù nhaän xeùt gì veà boá cuïc aáy? - Từ đầu…………….trên đời:Con lớn lên trong tình yêu thương,nâng đỡ của cha mẹ,trong cuộc sống lao động êm đềm của quê hương - Còn lại:Tự hào về sức sống mạnh mẽ,bền bỉ,về truyền thống cao đẹp của quê hương và niềm mong 2.2 Phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu ước con hãy kế tục xứng đáng truyền thống ấy. taû vaø bieåu caûm Xác định những phương thức biểu đạt chủ yếu được 2.3. Phaân tích kết hợp sử dụng trong bài? a.Tình yêu thương của cha mẹ, sự đùm HS đọc đoạn 1 bọc của quê hương đối với con.  Bốn câu đầu có nội dung gì ? Cách diễn đạt ntn? - Chân phải bước tới cha  Em hiểu ý nghĩa 4 câu thơ đó ra sao? …………………………………  Những hình ảnh chân phải,chân trái, một bước,hai Hai bước chạm tiếng cưòi bước nói lên điều gì? -> Caùch noùi hình aûnh, cuï theå maø khaùi quaùt ->Từng bước đi, từng tiếng nói, tiếng cười của con đều -> Tạo được không khí gia đình đầm ấm, được cha mẹ chăm chút, mừng vui đón nhận. quaán quyùt - Người đồng mình yêu lắm con ơi  Em hiểu “người đồng mình”là gì? Có thể thay thế Đan lờ cài nan hoa “người đồng mình” bằng từ ngữ nào khác? Vaùch nhaø ken caâu haùt ->Người bản, quê mình Rừng cho hoa …………………………………………………. Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời -> Hình ảnh đẹp, vừa cụ thể,vừa khái quát.

(281) Em có nhận xét gì về hình ảnh trong những câu thơ: “Đan lờ cài nan hoa… Con đường cho những tấm lòng” Những hình ảnh ấy thể hiện cuộc sống gì ở quê hương? Cũng qua đó, em hiểu ntn về mong ước của người cha?. -HS đọc tiếp đoạn còn lại  Người cha đã nói với con mình về những đức tính gì của người đồng mình? -> HS tìm chi tiết qua ý thơ sau đó khái quát lại. Tìm hiểu ý nghĩa các câu thơ : “ Sống trên đá không chê đá gập ghềnh… Còn quê …”? * Thaûo luaän : Nhaän xeùt veà gioïng ñieäu qua caùch noùi của người cha? Trong cách nói ấy, em thấy người cha muốn truyền cho con tình cảm gì với quê hương? - > Tình caûm yeâu thöông trìu meán,thieát tha vaø nieàm tin tưởng của người cha qua lời nói với con. * Toång keát Nhaän xeùt veà ñaëc saéc ngheä thuaät cuûa baøi thô? ->Giọng điệu thiết tha,trìu mến;xây dựng hình ảnh cụ theå maø coù tính khaùi quaùt,moäc maïc maø vaãn giaøu chaát thơ;bố cục chặt chẽ,dẫn dắt tự nhiên  Qua bài thơ em thấy tình cảm của người cha đối với con ntn? - HS đọc ghi nhớ sgk/73 * Luyeän taäp: - GV Hướng dẫn HS trả lời câu hỏi sgk/74 * H Đ 3 : Hướng dẫn tự học: - GV hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe.. hình ảnh đẹp, mộc mạc mà vẫn giàu chất thô. -> Gắn bó quấn quýt trong lao động => Con được trưởng thành trong cuộc sống lao động, trong thiên nhiên thơ moäng vaø nghóa tình cuûa queâ höông b. Những đức tính của người đồng mình và mơ ước của người cha với con mình - Người đồng mình thương lắm: dẫu lắm vất vả, cực nhọc, nhưng luôn bền bỉ, gắn bó với quê hương. -Người đồng mình mộc mạc nhưng giàu chí khí đã làm nên quê hương với những truyền thống tốt đẹp. -> Gioïng thuû thæ, taâm tình tha thieât, trìu mến. Hình ảnh thơ vừa cụ thể, vừa mang tính khaùi quaùt => Người cha mong muốn con biết tự hào veà truyeàn thoáng queâ höông , daën doø con cần tự tin mà bước vững trên đường đời. 3.Tổng kết:Ghi nhớ sgk/71. 4. Luyeän taäp III. Hướng dẫn tự học: - Học thuộc lòng và đọc diễn cảm bài thơ. - Cảm thụ, phân tích những hình ảnh thơ độc đáo, giàu ý nghĩa ttrong bài. - Soạn bài: Nghị luận về một đoạn thơ, baøi thô.. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(282) TUAÀN 25. Tieát 125. Ngày soạn : 22/ 02//2011 Ngaøy daïy : 24 / 02 /2011. Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu và biết cách làm một bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Đặc điểm, yêu cầu với bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. 2. Kó naêng: - Nhận diện được bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. - Tạo lập văn bản nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. 3. Thái độ: - Từ việc tìm hiểu, đánh giá về đoạnt hơ, bài thơ biết yêu thơ nói riêng, văn học nói chung C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Baøi cuõ : Đặt một đề nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích) ? Trình bày cách làm kiểu bài naøy? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Cảm nhận và đánh giá đúng về giá trị của những tác phẩm văn học nói chung, đoạn thơ, bài thơ nói riêng là vấn đề không dễ.Để thuyết phục người khác rằng đó là đoạn thơ, bài thơ hay lại càng khó. Nhưng làm được điều đó chúng ta sẽ thêm yêu thích những đoạn thơ, bài thơ và bước đầu trở thành những người có năng lực đánh giá văn chương .Ở tiết học này chúng ta sẽ tìm hiểu đặc điểm, yêu cầu đối với bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ..

(283) * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của Gv & HS * H Đ 1: Hướng dẫn HStìm hieåu baøi nghò luận về một đoạn thơ, baøi thô - GV gọi một em đọc vaên baûn maãu cuûa SGK, neâu caùc caâu hoûi vaø hướng dẫn HS trả lời. Vấn đề nghị luận của vaên baûn? Taùc giaû neâu leân maáy luận điểm? Những luận cứ nào có tác dụng làm saùng toû caùc luaän ñieåm đó ?  Xaùc ñònh boá cuïc cuûa vaên baûn? Nhận xét cách diễn đạt cuûa baøi vaên ? - GV gọi 2 em đọc lại ghi nhớ. * H Đ 2: Hướng dẫn HS luyeän taäp: - Gv hướng dẫn HS thực hieän yeâu caàu neâu trong phaàn luyeän taäp: + HS đọc lại bài thơ một laàn. + GV hướng dẫn các em tìm ra caùc luaän ñieåm khaùc . Chaúng haïn : luaän ñieåm veà keát caáu, veà giọng điệu trữ tình hoặc về ước mong hoà nhập, coáng hieán cuûa taùc giaû. - Gv nêu đề bài của bài tập bổ sung, hướng dẫn HS thực hiện.. Noäi dung baøi daïy I. Tìm hiểu chung về bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ . 1. Phân tích ví dụ . Văn bản: Khát vọng hoà nhập, dâng hiến cho đời. - Vấn đề nghị luận: Hình ảnh mùa xuân và tình cảm thiết tha của taùc giaû. - Caùc luaän ñieåm: + Hình aûnh muøa xuaân trong baøi thô mang nhieàu taàng yù nghóa. + Hình aûnh muøa xuaân hieän leân trong caûm xuùc thieát tha, trìu meán cuûa nhaø thô. + Hình ảnh mùa xuân nho nhỏ thể hiện khát vọng được hoà nhập, được dâng hiến của tác giả. => Người viết đã chọn giảng, bình các câu thơ, hình ảnh đặc sắc; phân tích giọng điệu trữ tình, kết cấu bài thơ . - Bố cục : Chặt chẽ, đầy đủ các phần. - Mở bài : Từ đầu đến “đáng trân trọng “ : Giới thiệu bài thơ. - Thân bài : Tiếp đến “Chính là sự láy lại các hình ảnh ấy của mùa xuân” : Trình bày sự cảm nhận, đánh giá cụ thể nét đặc sắc về nghệ thuật và nội dung bài thơ ; là sự triền khai các luận điểm. - Keát baøi: Phaàn coøn laïi : Toång keát, khaùi quaùt laïi giaù trò veà noäi dung, ngheä thuaät baøi thô. - Cách diễn đạt: Cách dẫn dắt vấn đề, phân tích hợp lí; cách tổng kết, khái quát có sức thuyết phục. => Với sự đồng cảm sâu sắc, người viết đã chỉ ra được cái hay, cái đẹp của bài thơ với thái độ tin yêu và tình cảm thiết tha, trìu mến. 2.Ghi nhớ : SGK. II. Luyeän taäp: - Luaän ñieåm veà nhaïc ñieäu cuûa baøi thô:baát kyø moät baøi thô hay naøo cũng có nhạc hàm chứa trong nó; tính nhạc thể hiện ở nhịp điệp và tiết tấu của bài thơ, nó vang ngân trong tâm hồn người đọc. Bằng chứng là nhạc sĩ Trần Hoàn đã phổ nhạc bài thơ này - Luận điểm về bức tranh mùa xuân của bài thơ: một bài thơ hay bao giờ cũng hàm chứa những yếu tố hội hoạ trong nó (tho trung hữu hoạ); tính hoạ thể hiện ở hình ảnh, màu sắc, không gian, đối tượng …..được miêu tả trong bài thơ, nó giúp cho người đọc có thể hình dung ra một cách cụ thể các đối tượng và kèm theo đó là những cảm xúc khi thì hưng phấn, lúc lại bâng khuâng ……. * Baøi taäp boå sung: Đề bài : Phân tích bài thơ Aùnh trăng của Nguyễn Duy. - Lập dàn ý đại cương cho đề bài trên. BL: a. Mở bài :- Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm và giá trị.

(284) * H Đ 3: Hướng dẫn tự hoïc: - Gv höông daãn, HS chuù yù laéng nghe.. cuûa baøi thô Aùnh traêng. b. Thaân baøi :Phaân tích giaù trò ngheä thuaät cuûa baøi thô : - Con người với vầng trăng quá khứ - Con người với vần trăng hiện tại - Suy ngaãm cuûa nhaø thô. - Đánh giá về bài thơ: + Cách xây dựng tình huống thể hiện cảm xúc. + Ngôn ngữ, hình ảnh, các biện pháp nghệ thuật,… c. Keát baøi : - Khaúng ñònh giaù trò cuûa baøi thô. III. Hướng dẫn tự học: - Dựa vào dàn ý viết bài văn nghị luận hoàn chỉnh. - Hoïc baøi, naém noäi dung baøi hoïc. - Soạn bài: Mây và Sóng. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… TUAÀN 26. Tieát 126. Maây vaø soùng. Ngày soạn : 26/02//2011 Ngaøy daïy : 28/ 02 /2011. R. Ta-go. A. Mục tiêu cần đạt: - Cảm nhận được ý nghĩa thiêng liêng của tình mẩu tử và những đặc sắc nghệ thuật trong việc sáng tạo những cuộc đối thoại tưởng tượng và xây dựng các hình ảnh thiên nhiên của tác giả. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Tình mẩu tử thiêng liêng qua lời thủ thỉ tâm tình của em bé với mẹ và những cuộc đối thoại giữa em bé với những người trên ây và sóng”. - Những sáng tạo độc đáo về hình ảnh thơ qua trí tưởng tượng bay bổng của tác giả. 2. Kó naêng: - Đọc - hiểu một văn bản dịch thuộc thể thơ văn xuôi. Phân tích để thấy ý nghĩa sâu sắc của bài thô. 3. Thái độ: - Qua bài thơ biết trân trọng tình mẩu tử và biết làm mẹ vui lòng,… C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình… D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : Phân tích cách sử dụng hình ảnh từ ngữ trong bài thơ mang đậm phong vị miền núi -“Nói với con”. Qua bài thơ em hiểu người cha mong muốn điều gì ở con? 3. Bài mới:.

(285) * Giới thiệu bài: Cùng với tình phụ tử, tình mẩu tử là thiêng liêng bất diệt.Từ một cảm hứng tự nhiên, từ chân lí lớn lao ây Ta-go đã viết nên một bài thơ hồn nhiên, bình dị mà sức sống của nó trường cửu với thời gian. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của Gv & HS Noäi dung baøi daïy H Đ 1: Hướng dẫn tìm hiểu về tác giả ,tác phẩm: I. Giới thiệu chung - Gv yeâu caàu HS theo doõi chuù thích * sgk/ 87. 1. Taùc giaû: Sgk Tóm tắt những nét chính về Ta-go dựa theo chú thích* ? Baûn dòch trong sgk laø cuûa ai? 2. Dòch giaû: Nguyeãn Khaéc Phi - Gv giới thiêu một vài nét về dịch giả. Em hiểu gì về xuất xứ của bài thơ? 2. Taùc phaåm: Bài thơ được sáng tác vào thời gian nào? - Xuất xứ: Sgk  Theo em vaên baûn naøy thuoäc theå thô gì? Caâu thô coù - Thể thơ: Tự do ñieàu gì ñaëc bieät? * H Đ 2: Hướng dẫn HS đọc-hiểu văn bản II. Đọc - hiểu văn bản - Yêu cầu đọc giọng có thay đổi và phân biệt ở mức độ 1. Đọc và tìm hiểu từ khó nhất định giữa lời kể của em bé với những lời đối thoại giữa em bé và những người ở trên mây, trong sóng.Chú ý đọc các câu thơ văn xuôi dài nhưng nhịp điệu vẫn nhịp nhàng,mạch lạc, vẫn đậm chất nhạc.Hai câu cuối đọc giọng say sưa, tràn trề hạnh phúc. GV cùng HS đọc toàn văn bản một lần, nhận xét cách đọc - Giải thích các từ khó : “ngao du” 2.Tìm hieåu vaên baûn: Bài thơ là lời của ai nói với ai? Lời đó được chia làm mấy phần? Nêu nội dung từng phần? - Câu chuyện của em bé với mẹ về những người ở trên mây và trò chơi thứ nhất của em bé - Câu chuyện của em bé với mẹ về những người ở trong sóng và trò chơi thứ hai của em bé Trong từng đoạn lại có bố cục chi tiết hơn: - Lời mời gọi của những người trên mây, sóng - Lời từ chối của bé 2.1Phương thức biểu đạt: Tự sự, - Taû troø chôi do chính beù nghó ra mieâu taû. - Gv löu yù HS coù theå khoâng phaân tích theo boá cuïc maø 2.2 Phaân tích theo yù. a. Lời mời gọi của những người  Bài thơ sử dụng những phương thức biểu đạt chủ yếu treân maây,treân soùng naøo? Bọn tớ chơi từ khi thức dậy .....bọn Những người trên mây, trong sóng đã nói gì với bé? tớ ca hát từ………….. Thế giới của họ vẽ ra như thế nào? Tìm chi tiết cụ -> Sáng tạo những hình ảnh thiên theå? nhieân bay boång, lung linh, kì aûo song vẫn sinh động, chânt hực và.

(286) Caûm nhaän cuûa em veà caûnh thieân nhieân qua caùc yù thô trên? Đó có phải là lí do em bé khó từ chối?. Lí do nào khiến bé từ chối những lời mời gọi? Cảm nhận của em khi đọc những lời của bé? * Thaûo luaän: Theo em , tinh thaàn nhaân vaên saâu saéc thể hiện ở chỗ nào? ->Vượt lên bởi sự ham muốn của cá nhân. Đó là sức mạnh của tình mẫu tử. GV chốt,bình: Lời từ chối với lý do thật dễ thương khiến những người sống trên mây và trong sóng đều mỉm cười. Lòng mẹ yêu con và con yêu mẹ đều da diết biết nhường nào.Tình cảm 2 chiều nên càng tha thiết, cảm động. Dĩ nhiên bé đầy luyến tiếc cuộc chơi,nhưng tình thương yêu mẹ đã thắng.Tinh thần nhân văn sâu sắc thể hiện ở sự vượt lên ham muốn ấy.Đó chính là sức mạnh của tình mẫu tử Em bé đã tưởng tượng ra những trò chơi khác như thế naøo? * HS đọc thầm lại lời bé nói với mẹ về những trò chơi do em tưởng tượng ra? Nhận xét của em về trí tưởng tượng và những trò chơi của bé? Kết cấu của bài thơ? Qua đó, em hiểu thêm ñieàu gì ?. - GV tích hợp với văn bản “Trong lòng mẹ” Nhaän xeùt veà ñaëc saéc veà ngheä thuaät, noäi dung, cuûa baøi thô? - Gv chốt ý- HS đọc ghi nhớ sgk/8 * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: - Gv höông daãn, HS chuù yù laéng nghe.. gợi nhiều liên tưởng. => Thiên nhiên rực rỡ, bí ẩn, mới laï, haáp daãn.  Tiếng gọi của một thế giới kì diệu, khó từ chối. b. Lời từ chối của bé Mẹ mình đang đợi ở nhà .… buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà -> Lời từ chối dễ thương mặc dù rất luyeán tieác cuoäc chôi.  Sức mạnh của tình mẫu tử.. c. Troø chôi cuûa beù - Con laø maây,meï laø traêng …hai baøn tay con oâm laáy meï - Con là sóng,mẹ là bờ…..Con lăn, laên maõi…. ->Tưởng tượng hấp dẫn, kết cấu đầu - cuối tương ứng, không trùng laëp => Troø chôi do beù nghó ra, coù meï, cùng mẹ, hoà quyện cùng thiên nhieân, trong cuoäc vui chôi aám aùp tình meï con.Thieân nhieân mô moäng qua trí tưởng tượng của bé thật lung linh 3. Tổng kết: Ghi nhớ sgk/89 III. Hướng dẫn tự học: - Hoïc thuoäc loøng baøi thô, naém noäi dung bài học. Liện hệ với những bài thơ đã học về tình mẩu tử. - Soạn bài ôn tập về thơ. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(287) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 26. OÂn taäp veà thô. Tieát 127,128. Ngày soạn : 26/ 02//2011 Ngaøy daïy : 28 / 02 /2011. A. Mục tiêu cần đạt: - Hệ thống lại và nắm vững những kiến thức về các văn bản thơ đã học trong chương trình Ngữ văn lớp 9. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Hệ thống lại và nắm vững những kiến thức về các văn bản thơ đã học 2. Kó naêng: - Tổng hợp hệ thống lại và nắm vững những kiến thức về các văn bản thơ đã học 3. Thái độ: - Từ việc hệ thống lại và nắm vững những kiến thức về các văn bản thơ đã học thêm yêu thích những tác phẩm trơ và có ý thức tích cực ôn tập về thơ để chuẩn bị cho bài kiểm tra C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : - Kểm tra vở soạn của HS. 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Trong chương trình Ngữ văn 9, chúng ta đã có dịp tìm hiểu một số bài thơ đặc sắc. Bài hôm nay là lúc chúng ta tổng kết lại giá trị của những bài thơ ấy và chuẩn bị cho tiết kieåm tra veà thô. * Tieán trình baøi hoïc: * H Đ 1: Hướng dẫn HS ôn tập củng cố kiến thức: I. Ôn tập củng cố kiến thức: Bảng thống kê những bài thơ đã học (từ bài 10) S. Teân. Taùc giaû. Naêm. Theå. Toùm taét noäi dung. Ñaëc saéc ngheä thuaät.

(288) T T 1. baøi thô Đồng chí Baøi thô veà tieåu. saùng taùc Chính Hữu. đội xe khoâng kính.. 3. Đoàn thuyeà n đánh caù. 4. Beáp lửa. 5. Khuùc haùt ru… löng meï. 6. 7. 1948. Tự do. 1969. Tự do. Phaïm Tieán. 2. thô. Duaät. Huy Caän. Baêèng Vieät. Nguyeãn Khoa Ñieàm. AÙnh traêng. Nguyeãn Duy. Con coø. Cheá Lan Vieân. 1958. Baûy chữ. 1963. Keát hợp 7 chữ vaø 8 chữ. 1971. Chuû yeáu laø 8 chữ. 1978. 1962. Naêm chữ. Tự do. Ca ngợi tình đồng chí cao đẹp, bình dị mà keo sơn , gắn bó của những người lính cách mạng thời chống Pháp. Qua hình ảnh những chiếc xe khoâng kính nhaèm laøm noåi bật hình ảnh những người lính lái xe Trường Sơn hiên ngang, duõng caûm, treû trung, sôi nổi , xả thân để giải phoùng mieàn Nam, thoáng nhất đất nước. Bức tranh biển về đêm đẹp, tráng lệ, rộng lớn và giàu có . Hình ảnh người dân lao động làm chủ thiên nhiên và nieàm vui cuûa hoï trong cuoäc sống mới. Kể lại những kỉ niệm đầy xúc động về bà và tình bà chaùu . Taám loøng kính yeâu, traân troïng vaø bieát ôn cuûa cháu đối với bà và cũng là đối với gia đình, quê hương, đất nước. Tình yeâu thöông con cuûa người mẹ Tà Oâi gắn liền với lòng yêu nước, cách mạng, cuï Hoà vaø khaùt voïng veà töông lai. Từ hình ảnh ánh trăng trong thành phố gợi lại những năm tháng đã qua của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước bình dị; nhắc nhở thái độ sống tình nghĩa, thuyû chung. Từ hình tượng con cò trong những lời hát ru nhằm ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa của lời hát ru đối với đời sống của. Ngôn ngữ bình dị, giàu chaát vaên xuoâi . Hình ảnh cô đọng, giàu sức bieåu caûm. Khai thaùc chaát lieäu hiện thực ; giọng điệu tự nhiên, giàu chất vaên xuoâi, giaøu tính khẩu ngữ.. Trí tưởng tượng, sức liên tưởng phong phú. Aâm hưởng thơ khoẻ khoaén, laïc quan.. Kết hợp miêu tả, biểu caûm vaø bình luaän. Saùng tạo hình ảnh bếp lửa với hình ảnh người bà.. Khai thaùc ñieäu ru ngoït ngaøo, trìu meán.. Hình aûnh thô bình dò maø giaøu yù nghóa bieåu tượng. Giọng thơ nhỏ nheï maø chaân thaønh, thaám saâu.. Vaän duïng saùng taïo hình ảnh và giọng điệu lời ru cuûa ca dao..

(289) 8. Muøa xuaân nho nhoû. Thanh Haûi. 1980. Naêm chữ. 9. Vieáng laêng Baùc. Vieãn Phöông. 1976. Taùm chữ. 10. Sang thu. Hữu Thænh. Sau 1975. Naêm chữ.. 11. Noùi với con. Y Phöông. Sau 1975. Tự do. mỗi con người. Cảm xúc của tác giả trước muøa xuaân cuûa thieân nhieân, đất nước. Ước nguyện chân thaønh cuûa taùc giaû muoán goùp mùa xuân nhỏ của đời mình vào cuộc đời chung của đất nước. Loøng thaønh kính vaø nieàm xúc động thiêng liêng pha lẫn tự hào của nhà thơ với Bác Hồ nhân dịp từ miền Nam ra vieáng laêng Baùc. Sự biến chuyển của thiên nhiên lúc giao mùa từ hạ sang thu qua sự cảm nhận tinh teá cuûa nhaø thô. Qua lời trò chuyện tâm tình với con, bài thơ thể hiện sự gắn bó , niềm tự hào về quê hương và đạo lí sống của daân toäc.. Nhaïc ñieäu baøi thô tha thieát , trong saùng, gaàn với dân ca. Hình ảnh thơ bình dị. Kết hợp nhieàu bieän phaùp ngheä thuaät truyeàn thoáng. Gioïng ñieäu trang troïng và tha thiết .Ngôn ngữ bình dị, cô đúc. Nhiều hình ảnh ẩn dụ độc đáo. Hình ảnh gợi tả. Ngôn ngữ chính xác , gợi caûm. Caùch noùi giaøu hình aûnh, vừa cụ thể, gợi cảm vừa gợi ý nghĩa sâu xa.. Câu 2: * Sắp xếp theo từng giai đoạn: - 1945-1954 : Đồng chí. - 1954-1964: Đoàn thuyền đánh cá; Bếp lửa; Con cò. - 1964-1975: Bài thơ về tiểu đội xe không kính ; Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng meï. - Sau 1975: Aùnh trăng; Mùa xuân nho nhỏ; Viếng lăng Bác; Nói với con; Sang thu. * Noäi dung caùc taùc phaåm theå hieän : + Đất nước và con người Việt Nam trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mĩ với nhiều gian khoå, hi sinh nhöng raát anh huøng. + Công cuộc lao động, xây dựng đất nước và những quan hệ tốt đẹp của những con người. + Tình cảm yêu nước, yêu quê hương sâu sắc . + Tình đồng chí đồng đội, sự gắn bó với cách mạng ; lòng yêu kính Bác Hồ. + Tình mẹ con , bà cháu trong sự thống nhất với những tình cảm chung rộng lớn. Caâu 3: Ba vaên baûn: Khuùc haùt ru; Con coø ; Maây vaø soùng. +Khúc hát ru… và Con cò đều đề cập đến tình mẹ con, đều ca ngợi tình mẹ con thắm thiết thiêng liêng. Cùng dùng điệu ru, lời ru của người mẹ nhưng nội dung, tình cảm ở mỗi bài lại mang neùt rieâng bieät. . Khúc hát ru… thể hiện sự thống nhất của tình yêu con với lòng yêu nước , gắn bó với cách mạng và ý chí chiến đấu của người mẹ Tà Oâi trong hoàn cảnh hết sức gian khó của thời kì choáng Mó..

(290) . Con cò khai thác và phát triển tứ thơ từ hình tượng con cò trong ca dao hát ru để ca ngợi tình mẹ và ý nghĩa lời ru. + Mây và sóng: Tác giả hoá thân vào lời trò chuyện hồn nhiên, ngây thơ của em bé với mẹ để thể hiện tình yêu mẹ thắm thiết của trẻ thơ. Tình cảm mẹ con, tình mẫu tử hơn tất cả những điều haáp daãn khaùc trong vuõ truï. * TIEÁT 2 Câu 4: Nhận xét về hình ảnh, tình đồng đội trong ba bài: (SGK) Đều viết về người lính cách mạng với vẻ đẹp trong tính cách và tâm hồn . + Đồng chí viết về người lính ở thời kì đầu cuộc kháng chiến chống Pháp. Tình đồng chí của họ dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ , cùng chia sẻ gian lao thiếu thốn và lí tưởng chiến đấu. + Bài thơ về… khắc hoạ hình ảnh những chiến sĩ lái xe Trường Sơn trong thời kì chống Mĩ - hình aûnh tieâu bieåu cho theá heä treû. + Aùnh trăng nói về những suy ngẫm của người lính đã đi qua cuộc chiến tranh, nay sống giữa thành phố, trong hoà bình. Caâu 5: So saùnh buùt phaùp saùng taïo hình aûnh thô: -Đồng chí: Sử dụng bút pháp hiện thực (?) Hình ảnh “đầu súng trăng treo “ cuối bài rất đẹp và giàu ý nghĩa biểu tượng nhưng cũng rất thực mà tác giả bắt gặp trong đêm phục kích chờ giặc. -Đoàn thuyền đánh cá chủ yếu dùng bút pháp tượng trưng, nhiều hình ảnh liên tưởng táo bạo, so sánh mới mẻ và độc đáo. -Thơ của Phạm Tiến Duật sử dụng bút pháp hiện thực, miêu tả cụ thể , chi tiết từ hình ảnh chiếc xe đến cảm giác của người lính. -Aùnh trăng có nhiều hình ảnh và chi tiết thực, bình dị. Chủ yếu dùng bút pháp gợi tả, không đi vào chi tiết mà hướng tới ý nghĩa khái quát và biểu tượng của hình ảnh . * H Đ 2: Hướng dẫn luyện tập: Bài tập :Lập dàn ý cho đề bài sau: - Đề bài: Phân tích bài thơ Đồng chí của Chính Hữu. - Mở bài : - Giới thiệu khái quát về tác giả và bài thơ. - Thaân baøi: + Cơ sở của tình đồng chí + Biểu hiện của tình đồng chí. + Ý thức trách nhiệm và nét đẹp lãng mạn của người lính. + Giá trị nghệ thuật: kết cấu, ngôn từ, giọng điệu, hình ảnh thơ, … - Kết bài: Đánh giá về giá trị của bài thơ. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: - Naém noäi dung oân taäp. - Soạn bài: Cách làm bài văn nghị luận về đoạn thơ, bài thơ. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(291) TUAÀN 26. Ngày soạn : 13/ 02//2011 Ngaøy daïy : 15 / 02 /2011. Tieát 129 Caùch laøm baøi vaên nghò luaän veà đoạn thơ, bài thơ. Hướng dẫn làm bài viết số 7. A. Mục tiêu cần đạt: - Nắm vững hơn cách làm bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Đặc điểm, yêu cầu đối với bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ. - Các bước khi làm bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ. 2. Kó naêng: - Tiến trình và các bước làm nghị bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ. - Tổ chức triển khai các luận điểm. 3. Thái độ: - Có ý thói quen làm bài TLV đảm bảo bố cục 3 phần. Thêm yêu thích tac 1pha63m thơ nói rieâng, vaên hoïc noùi chung. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ :  Thế nào là nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. - Kiểm tra vở soạn, vở bài tập của 3 HS. 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Học Ngữ văn, qua những tiết giảng văn, dưới sự hướng dẫn của GV chúng ta đã tiến hành đọc- hiểu rất nhiều tác phẩm thơ và cũng đã hình thành được kĩ năng đọc hiểu thể loại văn học này. Từ những hiểu biết về tác phẩm thơ của các em, chúng ta tiếp tục học để nắm bắt một kĩ năng cao hơn đó là bước đầu đánh giá về đoạn thơ, bài thơ ..

(292) * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của GV& HS * H Đ 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung: * GV yeâu caàu HS tìm hieåu caùc đề bài trong SGK và trả lời câu hoûi: Nhaän xeùt veà caáu taïo cuûa caùc đề? Sự giống và khác nhau giữa các đề?. Noäi dung baøi daïy. I. Tìm hieåu chung: 1.Đề bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. 1.1 Phân tích ví dụ: Các đề trong sgk * Cấu tạo đề: + Đề không kèm theo chỉ lệnh cụ thể ( đề 4 và 7). + Đề có kèm theo những chỉ lệnh cụ thể : các đề còn lại. * So saùnh: - Điểm giống : Đều yêu cầu nghị luận về một đoạn thơ, baøi thô. - Ñieåm khaùc : + Từ”phân tích” nghiêng về phương pháp nghị luận. Vậy theo em, đề nghị luận về + Từ “cảm nhận” nghị luận trên cơ sở cảm thụ của người đoạn thơ, bài thơ có đặc điểm gì? viết. - HS trả lời, Gv chốt ý, kết luận. + Từ “suy nghĩ” nghị luận nhấn mạnh tới sự đánh giá của - Gv yêu cầu HS tự đặt một đề, người viết. sau đó sửa đề cho các em. 1.2 Kết luận: Đề bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ * GV giới thiệu đề bài (SGK) yêu cầu trình bày những nhận xét, đánh giá về nội dung, - HS đọc kĩ phần tìm hiểu đề, nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ đó. Thông thường có hai xác định vấn đề nghị luận, dạng: đề kèm theo mệnh lệnh và đề không kèm theo phöông phaùp nghò luaän, tö lieäu mệnh lệnh ( đề mở ) laøm baøi. 2. Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. 2.1 Các bước làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài - HS đọc phần tìm ý để nắm thô. được các ý phân tích về nội dung a. Đề bài : Phân tích tình yêu quê hương trong bài thơ vaø ngheä thuaät cuûa vaên baûn. Queâ höông cuûa Teá Hanh. * Các bước làm bài: - Bước 1: Tìm hiểu đề, tìm ý: * Tìm hiểu đề: - Vấn đề nghị luận: Tình yêu quê hương -> Đề tài quê hương; chủ đề- tình yêu quê hương. - Các em đã tìm hiểu dàn ý trong - Phương pháp nghị luận: phân tích. sgk qua việc soạn bài. Hãy nêu - Tư liệu : Bài thơ Quê hương + mở rộng một số bài thơ dàn ý đại cương của bài nghị cùng chủ đề. luận về đoạn thơ, bài thơ. * Tìm yù : - GV yêu cầu HS viết độc lập, - Nội dung: Nỗi nhớ quê hương qua tâm trạng, hình ảnh, nhöng giao nhieäm vuï theo nhoùm maøu saéc, muøi vò. (nhoùm 1, 2,3 : moå baøi, nhoùm - Nghệ thuật : Cách miêu tả, chọn lọc hình ảnh, ngôn từ, 4,5,6 kết bài ) để HS viết đoạn caáu truùc, nhòp ñieäu, tieát taáu, … mở bài và đoạn kết bài (HS sử - Bước 2 : Lập dàn ý : dụng bảng phụ để viết, hoặc viết + Mở bài : Giới thiệu bài thơ và vấn đề nghị luận..

(293) ra nhaùp ) - Gv thu baøi cuûa 2 em trình baøy leân baûng, goïi Hs khaùc nhaän xeùt, sửa bài; Gv nhận xét; sửa bài trước lớp cho các em( nếu cần), đặc biệt chý ý đến tính liên kết, kĩ năng diễn đạt của các em.  Hãy khái quát các bước cần thực hiện khi làm bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ? - GV chốt ý, gọi HS đọc ghi nhở. - Gv lưu ý HS khi hoàn thành bài văn ngoài việc đảm bảo nội dung còn phải chú ý đến tính liên kết và những yêu cầu khác về diễn đạt - Gọi 1 em đọc văn bản của SGK. Nhaän xeùt veà boá cuïc vaø moãi phần cụ thể trong bố cục đó? * Thaûo luaän : Gv neâu caâu hoûi vaø chia nhóm để HS thảo luận: ( Nhoùm 1,2,3 caâu a; nhoùm 4,5,6 caâu b) a.Trong phaàn thaân baøi, taùc giaû đã nhận xét về tình yêu quê höông trong baøi thô Queâ höông nhö theá naøo? Caùc laäp luaän cuûa phần thân bài liên kết với phần mở và kết bài ra sao? b. Chứng minh tính thuyết phục và sức hấp dẫn của văn baûn? -Em ruùt ra baøi hoïc gì veà caùch vieát moät baøi nghò luaän veà moät đoạn thơ, bài thơ ?. + Thaân baøi: Phaân tích noäi dung, ngheä thuaät cuûa baøi thô. + Keát baøi: Khaúng ñònh giaù trò baøi thô. - Bước 3: Viết bài : + Viết đoạn mở bài, đoạn kết bài.. - Bước 4: Đọc lại bài và sửa chữa.. b. Ghi nhớ 1/ Sgk. 2.2 Cách tổ chức, triển khai luận điểm : a.Phaân tích ví duï : Vaên baûn / Sgk a- Bố cục : + Mở bài: Từ đầu đến “khởi đầu rực rỡ”. => Giới thiệu chung về đời thơ Tế Hanh với khởi đầu thaønh coâng laø baøi thô naøy. + Thân bài : Tiếp đó đến “thành thực của Tế Hanh”. => Nhận xét, đánh giá về thành công của bài thơ qua cảm nhaän vaø phaân tích cuûa baøi vieát. + Keát baøi : Phaàn coøn laïi. => Khẳng định những đóng góp có giá trị tinh thần của baøi thô. => Boá cuïc maïch laïc, chaët cheõ.. b- Nhận xét, đánh giá của người viết trong phần thân bài: - Nhaø thô vieát Queâ höông baèng taát caû tình yeâu tha thieát, trong sáng, đầy thơ mộng của mình :Đoàn thuyền ra đi đầy sức mạnh, đẹp và trở về tấp nập, no đủ. Người dân chài trở thành đứa con của biển với vị nồng mặn của biển khôi… - Hình ảnh, ngôn từ bài thơ giàu sức biểu cảm, thể hiện tâm hồn phong phú, rung động tinh tế. - Có sự kết hợp giữa lí lẽ và dẫn chứng chặt chẽ. - Phần thân bài được nối kết với phần mở một cách chặt chẽ, tự nhiên. Phần kết bài đã đánh giá được sức hấp dẫn vaø khaúng ñònh yù nghóa cuûa baøi thô..

(294) - Gv chốt ý dẫn đến ghi nhớ 2HS đọc ghi nhớ 2 * H Đ 2: Hướng dẫn HS luyện taäp: * GV neâu yeâu caàu luyeän taäp, hướng dẫn HS thực hiện. - HS thức hiện theo nhóm. Em sẽ sử dụng những phép lập luận: phân tích, giải thích, chứng minh, tổng hợp chủ yếu trong những phần nào của bài? ( HS trả lời miệng). Gv nhận xét. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: Gv hướng dẫn – HS chú lắng nghe.. c- Tính thuyết phục, sức hấp dẫn của văn bản: - Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng xác đáng. - Người viết cảm thụ bài thơ sâu sắc, tinh tế. - Boá cuïc baøi vieát maïch laïc, saùng roõ. b.Ghi nhớ : Sgk. II Luyeän taäp: * Gợi ý lập dàn ý (đề bài SGK) a- Mở bài: Giới thiệu bài thơ nói chung, khổ thơ nói riêng. ( những cảm nhận ban đầu của nhà thơ về cảnh sang thu của đất trời) b- Thân bài : Nhận xét, đánh giá thành công của tác giả . + Cảnh sang thu của đất trời : hương ổi chín-phả, gió se, söông chuøng chình. + Thiên nhiên được cảm nhận từ những gì vô hình (hương, gió), mờ ảo (chùng chình), nhỏ hẹp và gần gũi (ngõ). + Taøi naêng cuûa taùc giaû :Taùc giaû caûm nhaän baèng giaùc quan cụ thể và tinh tế, nhận ra những dấu hiệu đặc trưng của mùa thu. Tâm hồn tác giả biến chuyển nhịp nhàng với khoảng giao mùa của thiên nhiên. c- Keát baøi : Khaúng ñònh giaù trò cuûa khoå thô.. III. Hướng dẫn tự học: - Hoàn thành bài nghị luận theo dàn bài đã thực hiện ở lớp. - Ôn tập phần thơ để tiết sau kiểm tra.. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(295) TUAÀN 26. Tiết 130. Kieåm tra Vaên ( phaàn thô ). Ngày soạn : 13/ 0 /2011 Ngaøy daïy : 15 / 02 /2011. A. Mục tiêu cần đạt: -Kiểm tra,đánh giá kết quả học tập các văn bản tác phẩm thơ trong chương trìnhNgữ văn 9, học hyø II - Rèn luyện và đánh giá kỹ năng viết văn:cảm nhận,phân tích một đoạn,một câu,một hình ảnh hoặc một vấn đề trong thơ trữ tình B. Chuaån bò: - Giáo viên: Đề bài và đáp án - Hoïc sinh: OÂn taäp kyõ theo noäi dung baøi oân taäp tieát 127 C. Tiến trình lên lớp: 1 Hoạt động 1: Ổn định . Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Hoạt động 2 : Gv phát đề, theo dõi HS làm bài. a. Đề bài : ( Có đề kèm theo) b. Đáp án : (Có đáp án kèm theo). 3. Hoạt động 3. Hướng dẫn tự học: -Ôn tập bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích). - Lập dàn ý cho đề bài Tập làm văn số 6, tiết sau trả bài. D. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(296) TUAÀN 27. Tieát 131. Ngày soạn :05/ 03 /2011 Ngaøy daïy :07/ 03 /2011. Traû baøi kieåm tra Taäp laøm vaên soá 6. A. Mục tiêu cần đạt : - Ôn lại lý thuyết và kỹ năng của kiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện (đoạn trích) - Nhận xét,đánh giá,rút kinh nghiệm về những ưu điểm, nhược điểm thông qua một bài viết cụ theå B. Chuaån bò cuûa gv & hs: - GV: Soạn giáo án, bảng phụ, bài của HS đã chấm. - HS: Ôn tập phần TLV- nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích C. Tieán trình daïy hoïc : * H Ñ 1: OÅn ñònh: Kieåm tra só soá: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. * H Đ 2: GV chép đề lên bảng. * H Đ 3: GV yêu cầu HS thảo luận, so sánh, bổ sung vào dàn ý đã xây dựng ở nhà ( nếu cần ). - Daøn yù ( Xem tieát vieát baøi) * H Đ 4: Gv nhận xét ưu – khuyết điểm và hướng dẫn sửa lỗi sai trong bài làm của HS : * Öu ñieåm : -Hầu hết HS hiểu sâu sắc và nêu suy nghĩ khá hoàn chỉnh về tình cảm của cha con anh Sáu trong đoạn truyện. -Văn viết có cảm xúc, lập luận khá mạch lạc. Bố cuc đoạn và bài văn khá hợp lí và chặt chẽ. - Cách bộc lộ suy nghĩ, nhận xét về nhân vật của một số em rất tự nhiên. Cách dùng từ ngữ chính xác, phù hợp với từng tình huống, chi tiết truyện. - Cách trình bày, chữ viết, chính tả nhiều em có tiến bộ..

(297) * Nhược điểm: - Đa số HS chưa đề cập đến đời sống tình cảm chung của nhân dân thời đó mà chỉ thiên về tình cảm của anh Sáu và bé Thu. Các em ít nói đến tình cảm của nhân vật người bà và mẹ của bé Thu. - Trình tự ý, một số em sắp xếp chưa hợp lí. - Một số khác , mạch văn chưa liên kết, thiếu những tình huống cần thiết dẫn đến ý rời rạc, - Cách dùng từ vẫn còn một số em chưa thật chọn lọc. Chính tả và ngữ pháp vẫn con sai. - Hình thức bài văn của một số em chưa đạt yêu cầu : Chữ viết dày , nhỏ ; còn hiện tượng bỏ chữ, câu chưa đúng qui định. * Hướng dẫn sửa lỗi sai: Phaàn vaên baûn sai … Bé Thu không nhận ra rằng người cha cuûa mình ñang raát noùng loøng muốn ôm đứa con xa cách bao ngày vaøo loøng nhöng beù Thu laïi caøng xa laùnh oâng… … Lúc đó anh sáu sừng sờ và đau khoå Khi nghe meï noùi Keâu ba vaøo ăn cơm thì bé thu toàn kêu trống roång khoâng coù tieáng ba …. Nguyeân nhaân sai -Dùng thừa và chưa chính xác từ ngữ.. -Sai nhieàu veà chính taû . Coøn sai về ngữ pháp.. Hướng dẫn sửa lại …Beù Thu khoâng nhaän ra ngöoøi cha đang rất nóng lòng muốn ôm đứa con của mình xa cách đã lâu ngày neân noù caøng xa laùnh oâng Saùu… … Lúc đó, anh Sáu sững sờ và đau khổ . Khi nghe mẹ nói mời ba vô aên côm, beù Thu chæ noùi troång “ voâ aên côm”.. * H Đ 5: Gv trả bài, yêu cầu HS đối chiếu so với yêu cầu đạt được nêu trong dàn ý. . *H Ñ 6 . Thoáng keâ keát quaû baøi laøm :. Lớp. Ñieåm 0,1,2. Ñieåm Ñieåm > 5. Ñieåm < 5. Ghi chuù. 9a1 9aa2 D. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………….

(298) TUAÀN 26. Tieát 132. Ngày soạn : 05/ 03/2011 Ngaøy daïy : 07/ 03 /2011. Toång keát phaàn vaên baûn nhaät duïng. A. Mục tiêu cần đạt: - Củng Cố, hệ thống lại những kiến thức cơ bản về văn bản nhật dụng. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Ñaêc tröng cuûa vaên baûn nhaät duïng laø tính caäp nhaät cuûa noäi dung. - Những nội dung cơ bản của văn bản nhật ụng đã học. 2. Kó naêng: - Tieáp caän moät vaên baûn nhaät duïng. - Tổng hợp và hệ thống hóa kiến thức. 3. Thái độ: - Quan tâm đến những vấn đề mang tính thời sự trong cuộc sống và có thái độ đúng đắn khi đánh giá, tiếp cận những vấn đế đó,… C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn đinh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Baøi cuõ : Kieåm tra 15 phuùt. * ĐỀ BAØI: 1. Thế nào là nghĩa tường minh, nghĩa hàm ý? Ghi lại câu có sử dụng nghĩa hàm ý trong ví dụ sau, rồi cho biết nghĩa hàm ý ở trong câu văn đó là gì ? VD: Haûi hoûi Chi:.

(299) - Cậu thấy đội bóng lớp tớ chơi thế nào? Chi baûo: - Tớ thấy đồng phục của các cậu khá đẹp và ấn tượng. 2. Viết đoạn văn khoảng ( 5 đến 7 câu) trình bày cảm nhận của em về giá trị của hai câu thơ sau: “ Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ” (Vieáng laêng Baùc – Vieãn Phöông) * ĐÁP ÁN: - Câu 1:Nghĩa tường minh là phần thông báo được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu . Hàm ý là phần thông báo tuy không được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu nhưng có thể suy ra từ những từ ngữ ấy (1 điểm) - Câu văn sử dụng hàm ý : - Tớ thấy đồng phục của các cậu khá đẹp và ấn tượng. (1 điểm) - Nội dung hàm ý : Đội bóng lớp cậu chơi không hay, hoặc tôi không muốn bình luận về việc naøy. (1 ñieåm) - Câu 2:HS viết đoạn văn nghị luận đảm bảo yêu cầu sau: - Hình thức, viết đúng chính tả, đúng ngữ pháp, trình bày sạch đẹp, đúng phương thức biểu đạt nghò luaän, ... ( 1.5 ñ ) - Noäi dung : + Phát hiện đúng biện pháp tu từ : Aån dụ ( 1 đ ) + Phân tích được tác dụng của biện pháp tu từ ẩn dụ: ngợi ca vẻ đẹp vĩ đại, công lao to lớn của Bác Hồ đối với sự nghiệp cách mạng của nước nhà. ( 2 .5 đ ) + Liên hệ với bản thân : Lòng yêu kính Bác Hồ,...( 0.5 đ) * KEÁT QUAÛ BAØI LAØM:. Lớp. Ñieåm 0,1,2. Ñieåm Ñieåm > 5. Ñieåm < 5. Ghi chuù. 9a1 9aa2 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Từ lớp 6 đến lớp 9, chúng ta được học một số văn bản đề cập đến các vấn đề có tính thời sự. Số văn bản ấy không chỉ của tác giả trong mà ngoài nước. Và dù tác giả là ai thì chúng đều có vai trò thiết thực đối với cuộc sống của mỗi chúng ta. Bài hôm nay chúng ta sẽ ôn tập lại đặc điểm và nội dung ý nghĩa của những văn bản ấy- văn bản nhật dụng. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của Gv & Noäi dung baøi daïy HS * H Đ 1: Hướng dẫn I. Hệ thống kiến thức về văn bản nhật dụng: HS ôn tập, hệ thống 1.Hệ thống kiến thức về văn bản nhật dụng kiến thức: 1.1 Khaùi nieäm vaên baûn nhaät duïng: - Gọi 1 em đọc mục I. a.Khái niệm : Không phải là khái niệm thể loại; Không chỉ kiểu văn Văn bản nhật dụng bản; Chỉ đề cập đến chức năng, đề tài và tính cập nhật..

(300) coù phaûi laø khaùi nieäm thể loại không? Những điểm cần chuù yù cuûa khaùi nieäm naøy? Em hieåu theá naøo laø tính caäp nhaät ? Tính cập nhật và tính thời sự có liên quan gì với nhau? Theo em những vă bản đã học có phải chỉ có tính thời sự nhất thời? Vaäy hoïc caùc vaên baûn nhaät duïng coù taùc duïng gì? Keå teân vaø nhaéc laïi nội dung từng văn bản nhật dụng đã học trong toàn caáp ? Noäi dung caùc vaên bản đề cập có mang tính caäp nhaät khoâng? Coù yù nghóa laâu daøi vaø coù giaù trò vaê chöông khoâng ?. b.Đề tài phong phú: Thiên nhiên, môi trường, văn hoá, giáo dục, chính trị, xã hội, đạo đức… c.Chức năng: Bàn luận, thuyết minh, tường thuật, miêu tả, đánh giá… những vấn đề, hiện tượng của con người và xã hội. d.Tính cập nhật và tính lâu dài : Có tính thời sư kịp thời , đáp ứng yêu câu của cuộc sống hiện tại vừ có tính lâu dài của sự phát triển lịch sử, xaõ hoäi. ñ. Gía trò vaên chöông khoâng phaûi laø yeâu caàu cao nhaát nhöng vaãn laø moät yêu cầu quan trọng. Văn bản nhật dụng có thể sử dụng mọi thể loại, moïi kieåu vaên baûn. e.Tác dụng: Mở rộng hiểu biết toàn diện, tích cực hoà nhập với cuộc sống xã hội, rút ngắn khoảng cách giữa nhà trường và xã hội. 1.2.Nội dung các văn bản nhật dụng đã học:. Lớ p 6. 7. 8. 9. * Gọi 1 em đọc mục III cuûa SGK. Em ruùt ra keát luaän gì về hình thức biểu đạt của văn bản nhật. Teân vaên baûn. Noäi dung. 1-Cầu Long Biên Chứng nhân lịch sử. 2-Động Phong Nha. 3-Bức thư của thủ lĩnh da ño. 4-Cổng trường mở ra. 5-Meï toâi. 6-Cuoäc chia tay cuûa những con búp bê. 7-Ca Hueá treân soâng Höông. 8-Thoâng tin veà ngaøy Trái Đất năm 2000. 9- On dòch, thuoác laù. 10-Bài toán dân số.. -Giới thiệu và bảo vệ di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh. -Giới thiệu danh lam thắng cảnh. -Quan hệ giữa thiên và con người. - Giáo dục nhà trường, gia đình vaø treû em.. 11-Tuyeân boá… treû em. 12-Đấu tranh… hoà bình. 13-Phong caùch Hoà Chí Minh.. -Quyền sống con người. -Chống C.T ; Bảo vệ hoà bình. -Hội nhập với thế giới và giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc.. -Văn hoá dân gian.. -Môi trường. -Choáng teä naïn xaõ hoäi. -Dân số và tương lai nhân loại.. 1.3. Hình thức của văn bản nhật dụng: -Văn bản nhật dụng có thể sử dụng tất cả mọi thể loại, kiểu loại văn baûn. -Văn bản nhật dụng không phải là khái niệm thể loại. * Ví duï:.

(301) duïng?  Laáy ví duï vaên baûn”On dòch, thuoác lá”, hãy chứng minh sự kết hợp giữa các thể loại một cách cụ theå?  Qua các lớp 6-7-89, em có sự chuẩn bị vaø hoïc caùc baøi vaên baûn nhaät duïng nhö theá naøo?  Ơ mỗi lớp, việc làm trên có sự thay đổi không ?. VAÊN BAÛN : OÂN DÒCH, THUOÁC LAÙ. Kết hợp giữa yều tố biểu cảm, dùng dấu câu tu từ ở đề mục, tự sự, thuyết minh… => Làm cho người đọc ghê tởm hơn những tác hại khôn lường do khói thuốc lá gây ra. 1.4 Phöông phaùp hoïc vaên baûn nhaät duïng: 1-Đọc kĩ các chú thích về sự kiện, hiện tượng hay vấn đề. 2-Liên hệ với thực tế bản thân và thực tế cộng đồng. 3-Biết có ý kiến, quan niệm riêng, có thể đề xuất giải pháp . Ví dụ như : Chống hút thuốc lá, đổ rác bừa bãi ; không dùng bao ni lông… 4-Vận dụng kiến thức ở các môn học khác để hiểu văn bản nhật dụng và ngược lại .( Lịch sử, địa lí, công dân, sinh vật…) * Ví dụ: Môi trường là vấn đề được đề cập trong văn bản nhật dụng ở lớp 6 và lớp 8. Đây cũng là vấn đề được hầu hết các môn học đề cập. Đặc biệt là ở môn địa lí lớp 6, lớp 7 và một số chương về “ Sinh vật và môi trường “ ở sách sinh vật lớp 9. 5-Căn cứ vào đặc điểm thể loại, phân tích các chi tiết cụ thể về hình thức biểu đạt để khái quát chủ đề. 6-Kết hợp việc xem tranh ảnh; nghe và xem các chương trình thời sự, khoa hoïc truyeàn thoâng treân ti vi vaø saùch baùo haøng ngaøy. 2.Tổng kết : Học ghi nhớ của SGK.. - Gọi 2 em đọc lại ghi nhớ . II. Luyeän taäp: * H Đ 2: Hướng dẫn 1-Thử tìm hiểu một trong những vấn đề cập nhật sau : luyeän taäp: + Vấn đề an toàn giao thông trên đường lưu thông ở địa phương Di - GV neâu yeâu caàu Linh. caàn luyeän taäp . HS + Boû thi toát nghieäp baäc tieåu hoïc vaø THCS. thực hiện. 2- Làm thế nào để khắc phục nạn hút thuốc lá ở lớp, trường và khu phố - Nếu còn thời gian , nơi em ở? GV chaám baøi moät soá em , ruùt kinh nghieäm cho cả lớp. III.Hướng dẫn tự học: * H Đ 3: Hướng dẫn - Rút ra bài học về phương pháp học văn bản nhật dụng sao cho hiệu tự học: quaû. - Gv hướng dẫn, H - Soạn bài : Chương trình địa phương - phần tiếng Việt. chuù yù laéng nghe. E. Ruùt kinh nghieäm: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

(302) TUAÀN 26. Tieát 133. Ngày soạn : 06/ 03 /2011 Ngaøy daïy : 08/03/2011. Chöông trình ñòa phöông (phaàn Tieáng Vieät). A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu được sự khác biệt giữa phương ngữ mà mình đang sử dụng với phương ngữ khác và ngôn ngữ toàn dân thể hiện qua những từ ngữ chỉ sự vật, hoạt động, trạng thái, đặc điểm, tính chất,… B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Từ ngữ dịa phương chỉ sự vật, hoạt động, tính chất, trạng thái,… - Sự khác biệt giữa từ ngữ thuộc các phương ngữ khác nhau. 2. Kó naêng: - Nhận biết một số từ ngữ thuộc các phương ngữ khác nhau. - Phân tích tác dụng của việc sử dụng phương ngữ trong một số văn bản. 3. Thái độ: - Có ý thức sử dụng hợp lí phương ngữ trong ngữ cảnh,…. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Ổn đinh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : Khi sử dụng hàm ý cần lưu ý điều gì ? Nêu ví dụ chứng minh? 3. Bài mới:.

(303) * Giới thiệu bài: Gv chiếu, hoặc treo tranh về một số đồ vật như: cái bát, đôi đũa, con trâu,.. . Yêu cầu HS gọi tên những sự vật ấy bằng từ toàn dân và hỏi:Chúng ta có thể gọi tên những sự vật trên bằng nhưng4 từ ngữ khác không? Rồi dẫn vào bài. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của Gv và HS Noäi dung baøi daïy * H Đ 1: Hướng dẫn HS ôn tập lí thuyết về từ địa phương: I. OÂn lí thuyeát:  Thế nào là từ địa phương? Nêu ví dụ minh họa? 1. Khái niệm từ địa - Gv nêu ví dụ để HS tham khảo phương: Từ địa 1.1. Chỉ các sự vật, hiện tượng,…..không có tên gọi trong các phương ngữ phương là từ chỉ sử khác và trong ngôn ngữ toàn dân. dụng ở một ( hoặc VD:- Sầu riêng, chôm chôm(phương ngữ Nam bộ) moät soá ) ñòa phöông - Nhút(phương ngữ Nghệ An, Hà Tĩnh) nhaát ñònh. 1.2. Đồng nghĩa nhưng khác về âm với những từ ngữ trong các phương ngữ trong các ngôn ngữ khác và trong ngôn ngữ toàn dân. Phương ngữ Phương ngữ Phương ngữ Baéc Trung Nam Caù quaû Caù traøu Caù loùc Ngaõ Boå Teù 1.3. Đồng âm nhưng khác về nghĩa với những từ ngữ trong các phương ngữ khác hoặc trong ngôn ngữ toàn dân. Phương ngữ Phương ngữ Phương ngữ Baéc Trung Nam OÁm :bò beänh OÁm:gaày OÁm:gaày (Những từ ngữ địa phương như:sầu riêng,chôm chôm,nhút,….không có từ ngữ tương đương trong phương ngữ khác và trong ngôn ngữ toàn dân vì những cay ăn quả ấy được trồng đầu tiênở Nam Bộ, món ăn ấy có nguồn gốc ở Nghệ An, Hà Tĩnh )  Cần lưu ý điều gì khi sử dụng từ địa phương? Việc sử dụng từ ngữ địa phöông coù taùc duïng ntn?. * H Đ 2: Hướng daãn luyeän taäp: - BT1: GV goïi HS chia nhoùm thi ñua leân baûng laøm baøi và đánh giá thi. II. Luyeän taäp: Soá 1: Đoạn trích (a) Ñòa. Toà. Đoạn trích ( b) Ñòa phöông. Toàn dân. 2. Sử dụng từ địa phöông: - Phù hợp với tình huoáng giao tieáp. - Trong thô vaên, taùc giả có thể sử dụng từ địa phương để tô đậm màu sắc địa phöông, tính caùch nhaân vaät. Đoạn trích (c) Ñòa phöôn. Toàn dân.

(304) ñua, ghi ñieåm cho caùc em.. - BT2 : Gv yeâu caàu HS thảo luận. Đại diện nhóm trả lời, nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung. Gv nhận xét, sửa bài. - BT 3: Gv hướng dẫn HS trả lời mieäng. - BT 5: Gv chia nhieäm vuï theo nhoùm: nhoùm 1,2,3 : caâu (a); nhoùm 4,5,6:caâu (b). - GV gọi đại diện 1 nhóm trả lời, nhóm khaùc nhaän xeùt, boå sung. Gv nhaän xeùt, sửa bài. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: - Gv hướng dẫn HS chuù yù laéng nghe.. phöôn g Theïo Laëp baëp Ba. n daân Seïo Laép baép Boá, cha. Maù Keâu Ñaâm Đũa bếp Noùi troång Voâ. Meï Goïi Trở thành Đũa cả Noùi troáng khoâng Vaøo. g Lui cui Naép Nhaém Giuøm. Luùi huùi Vung Cho laø Giuùp. Số 2 : Đối chiếu, so sánh. a- Kêu : Từ toàn dân ; có thể thay bằng : nói to. b- Kêu : Từ địa phương ; tương đương với từ toàn dân là gọi.. Số 3 : Các từ địa phương trong hai câu đố. Traùi (quaû) ; chi (gì) ;keâu ( goïi ) ; troáng hoång troáng haûng ( troáng hueách trống hoác ) Số 5: Bình luận cách dùng từ ngữ địa phương. a. Không nên để nhân vật bé Thu trong truyện sử dụng từ toàn dân. Vì Thu còn nhỏ, chưa có dịp tiếp xúc rộng rãi với người ngoài địa phương mình. Để Thu nói tiếng địa phương đảm bảo tính chân thực cho hình ảnh nhaân vaät- moät em beù nam Boä. b. Trong lời kể, tác giả cũng dùng một số từ địa phương dễ hiểu để nêu sắc thái của vùng đất nơi việc được kể diễn ra. Tuy nhiên, tác giả có chủ trương không sử dụng quá nhiều từ từ địa phương để khỏi gây khó khăn cho người đọc không phải là người ở địa phương đó. III. Hướng dẫn tự học: - Sưu tầm thêm những từ ngữ địa phương được dùng trong các tác phẩm vaên hoïc. - Ôn lại các dạng bài nghị luận đã học, chuẩn bị cho bài viết số 7- nghị luaän vaên hoïc. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………........................................ ………………………………………………………………………………………………………………...................................... ..

(305) TUAÀN 27. Tieát 134,135. Vieát baøi Taäp laøm vaên soá 7. Ngày soạn : 08/03/2011 Ngaøy daïy : 10/ 03/2011. A.Mục tiêu cần đạt: * Qua bài viết, nhằm đánh giá HS ở các phương diện : -Biết cách vận dụng các kĩ năng khi làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích), bài nhị luận về một đoạn thơ, bài thơ đã được học ở các tiết trước . -HS có những cảm nhận, suy nghĩ riêng về văn bản mà đề yêu cầu; biết vận dụng một cách linh hoạt, nhuần nhuyễn các phép lập luận, phân tích, giải thích, chứng minh trong quá trình làm bài. -Kĩ năng làm một bài tập làm văn : dùng từ, diễn đạt, viết câu , bố cục một đoạn và cả bài. B. Chuaån bò : - GV cùng với các GV trong khối thống nhất ra đề – đáp án. - HS ôn tập kĩ lí thuyết về kiểu bài văn nghị luận và xem trước các đề bài T 79-81-99. ( sgk ) C. Tiến trình lên lớp : * H Ñ 1: OÅn ñònh : Kieåm tra só soá + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. * H Đ 2: Gv ghi đề, theo dõi HS làm bài: 1.Đề bài: Bài thơ Ánh trăng của Nguyễn Duy gợi cho em những suy nghĩ gì . 2.Đáp án:.

(306) a. Hình thức : Yêu cầu HS viết được một văn bản nghị luận về một bài thơ. Các em nêu được một số suy nghĩ của mình về văn bản . Những suy nghĩ ấy phải được trình bày một cách hệ thoáng , loâgíc. -Bài làm có luận điểm, luận cứ rõ ràng ; mạch văn lập luận phải mạch lạc, nhất quán… -HS biết xây dựng đoạn văn, bố cục bài hợp lí. Dùng từ ngữ chính xác. -Bài làm sạch sẽ ; chữ viết đúng chính tả, ngữ pháp ; diễn đạt trôi chảy… b. Noäi dung: * Mở bài: -Giới thiệu vài nét về tác giả, hoàn cảnh ra đời của bài thơ. -Neâu khaùi quaùt caûm nhaän veà baøi thô . -Chuyển đoạn. * Thaân baøi: a- Caùc em coù theå toùm taét ngaén goïn caâu chuyeän qua baøi thô. b- Các em lần lượt trình bày những cảm nhận của mình về bài thơ : - Vầng trăng trong bài không chỉ là hình ảnh của đất trời thiên nhiên nữa mà còn là biểu tượng cho quá khứ nghĩa tình. Nó mang nhiều tầng ý nghĩa. (Dẫn chứng) - Các em lí giải được vì sao vầng trăng tình nghĩa xưa lại trở thành người dưng qua đường? Các em biết liên hệ : Con người ta khi thay đổi hoàn cảnh có thể dễ dàng lảng quên quá khứ , nhất là quá khứ nhọc nhằn gian khổ… - Bài thơ không chỉ là chuyện thái độ đối với những hi sinh mất mát của thời chiến tranh khi được sống trong hoà bình mà còn là chuyện tình cảm nhớ về nguồn cội , về những người đã mất. -Sự vệc bất thường ở khỗ 4 là bước ngoặt để tác giả bộc lộ cảm xúc và thể hiện chủ đề của tác phẩm . HS phân tích tác dụng của việc sử dụng ba động từ liền nhau “ vội, bật, tung”. -Cảm xúc dâng trào của nhà thơ khi “ngửa mặt lên nhìn mặt” , được gặp lại những gì đẹp đẽ nhất trong quá khứ . -Cảm nhận được cái “giật mình” của tác giả khi nhìn trăng ở khổ cuối. => Lời nhắc nhở bản thân và mọi người không được phản bội lại quá khứ , thiên nhiên mà sùng bái hiện tại . Thiên nhiên nghiêm khắc nhưng ân tình, độ lượng. -Anh trăng không chỉ là chuyện riêng của tác giả mà nó có ý nghĩa với mọi thế hệ. Bài thơ là lẽ sống của nhiều người, nhiều thời đại… -Khổ cuối bài thơ là một chân lí cao đẹp với mỗi chúng ta… -Cảm nghĩ về thể thơ năm chữ, nhịp điệu, cảm xúc… * HS có thể liên hệ đến bài : Việt Bắc của Tố Hữu hoặc Hơi ấm ổ rơm của Nguyễn Duy. * Keát baøi : -Khaùi quaùt, nhaán maïnh laïi caûm nghó veà baøi thô, veà taùc giaû. -Baøi hoïc, lieân heä. 3. Bieåu ñieåm: -Điểm 9-10: đảm bảo tốt yêu cầu về nội dung , hình thức của bài văn. -Điểm 7-8 : còn vài thiếu sót nhỏ so với yêu cầu trên. -Điểm 5-6 : hiểu đề nhưng còn hạn chế về lập luận, diễn đạt, dùng từ, viết câu… Còn sai về chính tả, ngữ pháp. -Điểm 3-4 còn nghèo về cảm nghĩ, hạn chế mạch văn , còn sai nhiều về chính tả và ngữ pháp ….

(307) -Điểm 0-1-2 : Bài làm quá yều về hình thức và nội dung. ------------------------------------------Trên đây chỉ là những hướng dẫn mangt tính định hướng, gợi ý nêu những yêu cầu chung, Khi chấm giáo viên cần lưu ý vận dụng đáp án một cách linh hoạt, tùy thực tế bài làm của học sinh để đánh giá, chú ý trân trọng, đánh giá cao những suy nghĩ sáng tạo của HS. E. Ruùt kinh nghieäm: ……………………………………………………………………………………………………………….......................................... ………………………………………………………………………………………………………………......................................... TUAÀN 28. Tieát 136. Hướng dẫn đọc thêm : Bến quê. Ngày soạn : 112/03/ 2011 Ngaøy daïy : 14/ 03 /2011. A. Mục tiêu cần đạt: - Cảm nhận được ý nghĩa triết lí mang t ính trải nghiệm về cuộc đời, con người mà tác giả gửi gaém trong truyeän. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Những tình huống nghịch lí, những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng trong truyện. - Những bài học mang tính triết lí về con người và cuộc đời, những vẻ đẹp bình dị, quý giá từ những gì gần gũi, xung quanh ta. 2. Kó naêng: - Đọc -hiểu một văn bản tự sự có nội dung mangt ính triết lí sâu sắc. - Nhaän bieát vaø phaân tích ñaëc saéc cuûa ngheä thuaät taïo tình huoáng, mieâu taû taâm lí nhaân vaät, hình ảnh biểu tượng,… trong truyện. 3. Thái độ: Trân trọng giá trị của cuộc sồng gia đình và vẻ đẹp bình dị của quê hương. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Oån điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9 a1:...............................................................................

(308) + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : Kiểm tra, chấm vở soạn của 2 HS. 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Ai cũng có một miền quê nhưng không phải tất cả mọi người đều cảm nhận được ý nghĩa của quê hương- nơi ta được sinh ra, nơi có gia đình, người thân. Truyện ngắn Bến quê của Nguyễn minh Châu là những suy ngẫm ,trải nghiệm sâu sắc của nhà văn về con người và cuộc đời, thức tỉnh sự trân trọng giá trị của cuộc sống gia đình và những vẻ đẹp bình dị của quê höông. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của Gv& HS Noäi dung baøi daïy *H Đ 1: Hướng dẫn tìm hiểu về tác I. Giới thiệu chung: giaû, taùc phaåm : 1. Taùc giaû: Sgk - Cho HS đọc chú thích * sgk/106  Tóm tắt những nét chính về tác giả Nguyeãn Minh Chaâu? - Gv löu yù HS : NMC : (1930-1989) laø một trong những cây bút văn xuôi tiêu biểu của nền văn học VN thời kỳ choáng Myõ 2. Taùc phaåm:  Em biết gì về tác phẩm “Bến quê”? - Xuất xứ : sgk Theo em văn bản này thuộc thể loại - Thể loại: Truyện ngắn gì? * H Đ 2:Hướng dẫn HS đọc-hiểu văn baûn II. Đọc-tìm hiểu văn bản - Yêu cầu đọc giọng trầm tĩnh, suy tư, 1. Đọc và tìm hiểu từ khó xúc động và đượm buồn, trong tâm thế cuûa nhaân vaät ñang bò beänh hieåm ngheøo. - GV cùng HS đọc toàn văn bản một lần, nhận xét cách đọc, giải thích các từ khó . Văn bản sử dụng kết hợp chủ yếu 2. Tìm hieåu vaên baûn : phương thức biểu đạt nào ? 2.1 Phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả  Thử tìm hiểu tình huống truyện? Có 2.2 Phaân tích : thể nói gì về tình huống đó? a-Tình huoáng truyeän: ->Trớ trêu, nghịch lí nhưng không vô + Bị bệnh, mọi sinh hoạt phải dựa vào người khác . lí. -> Tình huoáng ñaëc bieät +Từng đi nhiều nơi, cuối đời bị bệnh . Khi phát hiện - Gv tích hợp với Nt xây dựng tình ra vẻ đẹp bên kia sông nhưng không thể đi đến đó huống ở truyện Chiếc lược ngà, từ đó được, anh nhờ con trai thực hiện khát khao của mình khẳng định ý nghĩa của việc sáng tạo nhưng cậu để lỡ chuyến đò. tình huoáng trong Nt vieát truyeän ->Tình huống trớ trêu như một nghịch lí - GV yêu cầu HS theo dõi đoạn đầu.

(309) vaên baûn, tìm hieåu caûm nhaän cuûa nhaân vật Nhĩ về vẻ đẹp của thiên nhiên. Caûm nhaän cuûa em veà hình aûnh, ngheä thuật, cách miêu tả của tác giả? Từ đó em nhận xét gì về cảnh thiên nhiên ở queâ Nhó? - Gv tích hợp với văn miêu tả (tả caûnh).. Em thấy Nhĩ đã nhận ra điều gì về bản thân ? Về người vợ của mình?. Thảo luận: Trong hoàn cảnh ấy Nhĩ khao khaùt ñieàu gì? Khao khaùt aáy coù thực hiện được không ? Ý nghĩa của những chi tiết truyện thể hiện khao khaùt cuûa Nhó ?.  Chi tiết thể hiện hành động kì quặc của Nhĩ ”cố thu nhặt hết mọi sức lực …. Khẩn thiết ra hiệu cho một người nào đó? Có ý nghĩa ntn? Em cảm hiểu được gì về phong cách vieát truyeän, ngheä thuaät mieâu ta taâm lí nhaân vaät cuûa Nguyeãn Minh Chaâu qua đoạn kể về khao khát của Nhĩ ? Từ đó, Nhĩ, hay chính tác giả muốn nói lên qui luật nào trong cuộc đời con người? Đó có phải là chủ đề của văn baûn khoâng? - Tích hợp với tính triết lí trong truyện Coá höông cuûa Loã Taán.  Em hiểu thêm điều gì nữa qua đoạn truyện kể về khao khát của Nhĩ nhờ con thực hiện nhưng con bỏ lỡ ? -> Hai theá heä ruoät thòt yeâu thöông nhau nhöng chöa hieåu nhau. - Gv giới thiệu thêm: Nhĩ thuộc kiểu. b- Cảm nhận của Nhĩ về vẻ đẹp của thiên nhiên: -Boâng baèng laêng... -Con soâng Hoàng …. -Vòm trời .… - Nhĩ nhận ra mọi vẻ đẹp của một bãi bồi sông Hồng ngay từ bên kia -> Hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng, so sánh đẹp, , miêu tả cụ thể qua những bằng những cảm xúc tinh teá. => Thiên nhiên đẹp, gần gũi bên mình mà đi hết đời người Nhĩ mới thấy được. c-Suy ngẫm của Nhĩ về hoàn cảnh của mình : - Bệnh tật kéo dài, phải trông cậy vào vợ con. - Nhĩ nhận ra tình yêu thương, sự tần tảo, đức hi sinh của vợ - nơi nương tựa vững chắc . .=> Sự thức tỉnh xen cả niềm ân hận và nỗi xót xa. d- Nhĩ chiêm nghiệm về qui luật của đời người. - Muốn qua sông, nhưng không được nên nhờ con -> Không thực hiện được những việc bình thường nhất trong cuoäc soáng. - Hối hả giục cậu con trai đang mải xem cờ thế -> Sợ con không kịp đò : Không kịp đến giá trị đời thường. - Vì thú vui bất ngờ -> Con bị lỡ chuyến đò -> Ham muốn xảy ra ngoài dự định, bỏ qua cơ hội. - “Anh đang cố thu nhặt hết mọi chút sức lực…”. ->Thức tỉnh mọi người không sa vào những cái vòng vèo trên đường đời để hướng tới những giá trị đích thực, bền vững. -> Nội dung tự sự mang đậm tính triết lí; tác giả am hieåu taâm lí nhaân vaät.. => Những qui luật, triết lí cuộc đời bình thường giản dị nhưng không phải lúc nào cũng sớm nhận ra mà có khi phải trải nghiệm cả đời người => CHỦ ĐỀ CUÛA TAÙC PHAÅM..

(310) nhân vật tư tưởng . Tác giả gửi gắm vaøo ñaây nhieàu ñieàu quan saùt, suy ngaãm , triết lí về cuộc đời và con người. Khaùi quaùt giaù trò ngheä thuaät vaø giaù trò noäi dung cuûa taùc phaåm? HS đọc ghi nhớ sgk/108 - GV hướng dẫn HS luyện tập: Bài 1: Thiên nhiên vừa mang ý nghĩa hình ảnh thực vừa mang ý nghĩa biểu tượng; màu sắc biến đổi tinh tế : Hình ảnh hoa bằng lăng,bầu trời,bãi bờ,dòng soâng …. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học : - Gv hướng dẫn – HS chý ý lắng nghe.. 3.Tổng kết:Ghi nhớ sgk/108. 4.Luyeän taäp. III. Hướng dẫn tự học: - Tóm tắt truyện ,nắm được tình huống và ý nghĩa cuûa truyeän. - Nhaän xeùt veà ngheä thuaät mieâu taû thieân nhieân, mieâu taû taâm lí nhaân vaät. - Học bài, Thuộc ghi nhớ - Soạn bài ôn tập Tiếng Việt: Nắm lại các khái niệm: Khởi ngữ và các thành phần biệt lập; liên kết câu và liên kết đoạn văn; nghĩa tường minh và hàm yù. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… TUAÀN 28. Tieát 137, 138. OÂn taäp phaàn Tieáng Vieät. Ngày soạn : 12/ 03 2011 Ngaøy daïy : 14 / 03 /2011. A. Mục tiêu cần đạt: - Nắm được những kiến thức về phần Tiếng Việt đã học ở học kì II. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : Hệ thống hóa kiến thức về khởi ngữ, các thành phần biệt lập, liên kết câu, liên kết đoạn. 2. Kó naêng: - Vận dụng tổng hợp và hệ thống hóa kiến thức về phân môn Tiếng Việt. -Vận dụng những kiến thức đã học trong giao tiếp, đọc – hiểu và tạo lập văn bản. 3. Thái độ: - Cảm nhận được sự giàu, đẹp của Tiếng Việt, từ đó tích cực giữ gìn sự trong sáng cuûa Tieáng Vieät. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Oån điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9 a1:...............................................................................

(311) + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : Kiểm tra, chấm vở soạn của 2 HS. 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Trong chương trình Tiếng Việt học kì II, chúng ta đã tìm hiểu về khởi ngữ, các thành phần biệt lập, nghĩa tường minh, hàm ý. Hôm nay chúng ta sẽ ôn tập, củng cố lại hệ thống kiến thức kể trên qua 2 tiết CT 137,138. * Tieán trình baøi hoïc: * Tieát 1 I. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập: * H Đ 1: Hướng dẫn ôn 1. Ôn lí thuyết: tập về khởi ngữ và các 1.1 Khởi ngữ : thaønh phaàn bieät laäp: - Khái niệm : Là thành phần câu dứng trước chủ ngữ để nêu lên  Thế nào là khởi ngữ ? đề tài được nói đến trong câu. Khởi ngữ có đặc điểm gì - Đăc điểm : Trước khởi ngữ thường có thêm các quan hệ từ : về, ? đối, với. - 1 HS trả lời, HS khác 1.2. Các thành phần biệt lập nhaän xeùt. Gv nhaän xeùt. a. Khái niệm : Thành phần biệt lập là những bộ phận không tham  Trong câu thành phần gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu như thế nào được gọi là b. Phân loại thành phần biệt lập: khởi ngữ ? - Thành phần tình thái : Được dùng để thể hiện cách nhìn của - Gv thiết kế trò chơi ô người nói đối với sự việc được nói đến trong câu. chữ: 5 ô chữ tương ứng - Thành phần cảm thán: Được dùng để bộc lộ tâm lí của người câu hỏi khai thác khái nói ( vui, buồn, mừng, giân,…) niệm của 4 thành phần - Thành phần gọi – đáp: Được dùng để tạo lập hoặc đểduy trì biệt lập, 1 ô chữ may quan hệ giao tiếp. maén. - Thành phần phụ chú: Được dùng để bổ sung một số chi tiết cho - HS chia nhóm thi đua, nội dung chính của câu. Thành phần phụ chú thường đặt giữa hai hỗ trợ nhau hoàn thành dấu gạch ngang, hai dấu chấm, hai dấu ngoặc đơn hoặc giữa một noäi dung caâu hoûi. dấu gạch ngang với một dấu phẩy. Nhiều khi thành phần phụ chú - Gv nhận xét, ghi điểm còn được đặt sau dấu hai chấm. coäng cho nhoùm coù caâu trả lời đúng. 2. Baøi taäp : * BT 1: GV chieáu ( treo Số 1: Bảng tổng kết về kgởi ngữ và các thành phần biệt lập. baûng phuï) ghi ví duï trong Sgk. HS đọc ví dụ. Thaønh phaàn bieät laäp Khởi - HS đọc ví dụ . Tình thaùi Caûm Goïi- Phuï chuù ngữ - GV phaùt baûng phuï keû thaùn đáp bảng tổng kết về khởi Vaát vaû Thöa Những Xây cái Dường ngữ và các thành phần nhö quaù oâng người laêng aáy bieät laäp. con gaùi … - HS laøm vieäc theo nhoùm nhö vaäy. hoàn thành bảng tổng keát. - Caùc nhoùm nhaän xeùt, boå.

(312) sung cho nhau. - Gv nhận xét, sửa bài . * BT2: Gv yeâu caàu HS độc lập viết đoạn văn ra nháp ( thời gian hoàn thaønh : 5 phuùt) . - Gv thu 1 bài hoàn thành trước, chấm cho HS. Sau đó thu 1 bài bất kì chấm tiếp và sửa bài cho caùc em. -Đoạn văn mẫu: Chú thích: 1: Phuï chuù. 2: Tình thái.3: Khởi ngữ. 4: Cảm thaùn. * Tieát 2: * H Đ 2: Hướng dẫn HS oân taäp lieân keát caâu, lieân kết đoạn văn.. -GV : Khi viết đoạn vaên hay taïo laäp moät vaên baûn ta phaûi chuù yù đến tính liên kết..  Câu văn, đoạn văn được khẳng định là có lieân keát chaët cheõ khi đảm bảo yêu cầu liên kết ở những phương diện naøo ? -> Hình thức, nội dung?  Thế nào được gọi là lieân keát veà noäi dung?  Keå teân moät soá bieän pháp chủ yếu thực hiện liên kết về hình thức.. Số 2: Viết đoạn văn : * Ví duï : Beán queâ cuûa Nguyeãn Minh Chaâu laø caâu chuyeän veà cuoäc đời –cuộc đời vốn rất bình lặng quanh ta (1)–với những nghịch lí không dễ hoá giải. Có lẽ (2)trong cuộc sống hôm nay, ta có thể gặp đâu đó một số phận của nhân vật Nhĩ trong Bến quê. Họ có thể đi hết nơi này đến nơi khác nhưng khi gần cuối cuộc đời , khi không may bị bệnh phải nằm một chỗ mới nhận ra rằng gia đình chính laø caùi toå aám cuoái cuøng ñöa tieãn hoï veà nôi vónh haèng . Caùi chân lí giản dị ấy ,(3) tiếc thay, (4) Nhĩ chỉ nhận ra vào những ngày tháng cuối cùng của cuộc đời mình…. * Tieát 2: II. Lên kết câu và liên kết đoạn văn.. 1. Phöông dieän lieân keát: - Lieân keát veà noäi dung : + Các đoạn phục vụ chủ đề chung của văn bản, các câu phải phục vụ chủ đề của đoạn ->( Liên kết chủ đề) + Các đoạn văn, các câu văn phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lí -> ( Liên kết lô-gíc). - Liên kết về hình thức :Các câu, các đoạn văn liên kết với nhau baèng moät soá bieän phaùp chính: + Phép lặp từ ngữ + Phép đồng nghĩa, trái nghĩa và liên tưởng. + Pheùp theá + Pheùp noái * BT 1 + 2 :Gv chieáu (treo baûng phuï) ghi ví 2. Baøi taäp : Số 1-2 : Bảng tổng kết về các phép liên kết đã học. dụ. HS đọc ví dụ. - Gv hướng dẫn HS trả Pheùp lieân keát lời miệng bài tập 1 a. Lặp từ Đồng nghĩa, trái Theá Noái - Yêu cầu HS hoạt động ngữ nghóa vaø lieân nhóm để hoàn thành câu.

(313) (a,b )baøi taäp 1, 2. - 1 nhoùm trình baøy keát quaû, nhoùm khaùc nhaän xét. Gv sửa bài .. tưởng a.Nhöng, nhöng, roài, vaø. Từ ngữ tương ứng b.coâ beù. b.Theá đại từ : coâ beù (noù).  Theá naøo laø nghóa tường minh, hàm ý ? Điều kiện để sử dụng haøm yù laø gì ?. III. Nghĩa tường minh, hàm ý: 1 Lí thuyeát : 1.1.Khaùi nieäm : a. Nghĩa tường minh: Là phần thông báo được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu. b. Nghĩa hàm ý: Là phần thông báo tuy không được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu nhưng có thể suy ra từ những từ ngữ ấy. 1.2.Điều kiện sử dụng hàm ý : - Người nói( người viết) có ý thức đưa hàm ý vào trong câu - Người nghe( người đọc) có năng lục giải đoán hàm ý. - Gv gọi HS đọc truyện 2. Bài tập : Người ăn mày. Số 1: Câu in đậm ở cuối truyện, người ăn mày muốn nói ( Bằng - Yếu cầu HS thảo luận hàm ý ) với người nhà giàu rằng “ Địa ngục là chỗ của các ông. câu hỏi trong SGK. Đại (người nhà giàu)”. dieän moät nhoùm trình baøy keát quaû thaûo luaän, nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung. - Gv nhận xét, sửa bài . Số 2: Hàm ý của các câu in đậm. - Gv gọi 2 HS lần lượt a.-Có thể hiểu : Đội bóng huyện chơi không hay . Tôi không muốn đọc 2 ví dụ. bình luaän veà ieäc naøy. - Gọi 2 HS lên bảng làm, => Người nói cố tình vi phạm phương châm quan hệ. 2 HS khaùc nhaän xeùt. b. -Tớ chưa báo cho Nam và Tuấn. - Gv nhận xét, sử bài . => Người nói vi phạm phương châm về lượng. * H Đ 3: Hướng dẫn tự hoïc: - Gv hướng dẫn, HS chú yù laéng nghe.. III. Hướng dẫn tự học:. - Liên hệ thực tế sử dụng câu có hàm ý . - OÂn taäp, naém noäi dung cuûa baøi . - Soạn bài: Luyện nói nghị luận về đoạn thơ, bài thơ:( chuẩn bị chu đáo theo yêu cầu ở phần Chuẩn bị ở nhà ). Đề bài : Bếp lửa sưởi ấm một đời – Bàn về bài thơ “Bếp lửa” của Bằng Việt.. E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(314) TUAÀN 28. Tieát 139. Ngày soạn : 13 / 03 /2011 Ngaøy daïy : 1 /03/ 2011. Luyện nói : Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. A. Mục tiêu cần đạt: - Nắm được những kiến thức cơ bản của bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. - Reøn kó naêng noùi. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Những yêu cầu đối với luyện nói khi bàn luận về một đoạn thơ, bài thơ trước tập thể. 2. Kó naêng: - Lập dàn ý và cách diễn đạt vấn đề nghị luận về đoạn thơ, bài thơ. - Trình bày miệng một cách mạch lạc những cảm nhận, đánh giá của mình về một đoạn thơ, bài thô. 3. Thái độ: - Qua bài luyện nói: nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ học sinh thêm tự tin khi diễn đạt bằng.

(315) văn nói trước tập thể, đồng thời thâm yêu văn học nói chung, yêu thơ nói riêng. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. Oån điänh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9 a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : Kiểm tra, chấm vở soạn của 2 HS. 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Các em đã biết cách làm bài nghị luận về đoạn thơ bài thơ và cũng đã thực haønh vieät baøi TLV soá 7 veà kieåu baøi naøy. Hoâm nay chuùng ta tieáp tuïc reøn luyeän kó naêng nghò luaän veà một đoạn thơ, bài thơ , đặc biệt rèn kĩ năng trình bày miệng một cách mạch lạc những cảm nhận, đánh giá của mình về một đoạn thơ, bài thơ. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của Noäi dung baøi daïy Gv & HS * H Đ 1: Gv I.Chuẩn bị ở nhà: kiểm tra sự 1- Đề bài : Bếp lửa sưởi ấm một đời – Bàn về bài thơ “Bếp lửa” của Bằng chuaån bò baøi cuûa Vieät. caùc em . 2-Yêu cầu các em tìm hiểu thể loại, vấn đề nghị luận, xác định cách nghị - Gọi 1 em đọc luận và lập dàn ý để đến lớp trình bày. lại đề, gv ghi lên * Gợi ý: baûng. GV kieåm a-Kieåu baøi: Nghò luaän veà moät baøi thô. tra sự chuẩn bị b-Vấn đề nghị luận: Tình cảm bà cháu . của HS ở nhà c-Cách nghị luận: Từ sự cảm nhận vấn đề nghị luận của cá nhân đối với bài (mỗi tổ một thơ, học sinh khái quát thành những tình cảm gia đình cao đẹp đối với mỗi em ). Sau đó người. nhaän xeùt keát quaû d-Daøn yù: kiểm tra, giúp * Mở bài : HS rút kinh -Dẫn dắt vấn đề : Tình cảm gia đình, tình bà cháu trong mỗi con người. nghieäm. -Vài nét về tác giả và hoàn cảnh ra đời của bài thơ. -Những nội dung -Cảm nhận khái quát về tình cảm bà cháu. cần có ở phần -Chuyển đoạn. mở bài? * Thaân baøi: +Ba câu đầu: -Điệp ngữ, từ gợi tả . -Bếp lửa mộc mạc, khiêm nhường mà đáng quí. -Sự gắn kết kì lạ, tự nhiên giữa hai hình ảnh thân thương “bếp lửa” và “người bà”. + Bốn khổ giữa: -Phaàn thaân baøi -Kæ nieäm cuûa taùc giaû luùc leân boán tuoåi thaät khoù queân. có thể có những -Câu thơ”Nghĩ lại… “ nhấn mạnh dòng kỉ niệm bởi hai lẽ (Qúa khứ, hiện yù naøo ? Caùch theå taïi). hieän? -Những kỉ niệm đầy ắp âm thanh, ánh sáng và những tình cảm sâu sắc xung quanh bếp lửa..

(316) -Bếp lửa gắn với vai trò của người bà và những biến cố lớn của đất nước đã trở thành biểu tượng của ánh sáng và niềm tin. -Cuộc đời bà dù lắm vất vả, gian nan vẫn cố gắng để duy trì bếp lửa và nieàm tin cho chaùu. + Hai khoå cuoái: -Lắng dần những kỉ niệm .Từ cảm xúc nhớ thương thành suy nghĩ sâu sắc về cuộc đời , về sự ghi nhận công ơn của tác giả với thế hệ trước. -Tác giả luôn hướng về hai hình ảnh : Bếp lửa và người bà để gửi gắm tình cảm với gia đình, quê hương. -Điệp từ “nhóm” góp phần bồi đắp, toả sáng những điều kì diệu… -Cách viết câu thơ cuối độc đáo ? -Cách kết thúc bài thơ bằng câu hỏi tu từ và ý nghĩa của nó? * Keát baøi : -Noäi dung phaàn - Caûm nghó chung nhaát veà baøi thô? keát baøi goàm -Baøi hoïc veà tình caûm gia ñình cuûa baûn thaân? những ý nào? -GV vaø HS thoáng nhaát moät noäi dung baøi noùi cho hoàn chỉnh. Gv treo baûng phụ để HS tham khaûo daøn yù ( neáu caàn ) II.Luyện nói trên lớp : -GV neâu yeâu caàu * Yeâu caàu : nói ở lớp . HS -Nói to, vừa đủ cả lớp nghe. nắm để thực -Dùng từ ngữ chính xác , diễn đạt mạch lạc, có sự liên kết ý chặt chẽ… hieän. -Tác phong chững chạc, tự nhiên. -GV phân công -Nói đúng yêu cầu của GV . cụ thể. HS thực * Phân công: hiện theo yêu + Tổ 1: Trình bày phần mở bài và kết bài. cầu ( đặc biệt + Tổ 2 : Trình bày ý thứ nhất của thân bài. chý ý những HS + Tổ 3 : ‘’ hai ‘’ nhút nhát trước + Tổ 4 : ‘’ ba ‘’ taäp theå) + Lớp phó học tập trình bày toàn bài. - GV nhận xét, * GV cùng HS thống nhất nội dung bài nói hoàn chỉnh. bình điểm cho III. Hướng dẫn tự học : caùc toå. - Trình bày miệng một bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ trước mặt bạn bè * H Đ 3: Gv hoặc người thân. hướng dẫn , HS - Soạn bài : Những ngôi sao xa xôi. chuù yù laéng nghe..

(317) E. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. TUAÀN 29. Tieát 140,141. Những ngôi sao xa xôi. Ngày soạn : 12/ 03/ 2011 Ngaøy daïy : 15/ 03 / 2011. Leâ Minh Khueâ. A. Mục tiêu cần đạt: - Cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của những cô gái thanh niên xung phong trong truyện và nét ñaëc saéc trong caùch mieâu taû nhaân vaät vaø ngheä thuaät keå chuyeän cuûa Leâ Minh Khueâ. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Vẻ đẹp tâm hồn trong sáng, tính cách dũng cảm, hồn nhiên trong cuộc sống, chiến đấu gian khổ,hi sinh nhưng vẫn lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trong truyện. - Thành công trong việc miêu tả tâm lí nhân vật, lựa chọn ngôi kể, ngôn ngữ kể hấp dẫn..

(318) 2. Kó naêng: - Đọc - hiểu một văn bản tự sự sáng tác trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước. - Phân tích tác dụng của việc sử dụng ngôi kể thứ nhất,xưng tôi - Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng trong tác phẩm. 3. Thái độ: - Trân trọng, biết ơn và tự hào về những nữ thanh niên xung phong trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. Từ đó, xây dựng kế hoạch, nỗ lực phấn đấu để xứng đáng và noi gương thế hệ trước anh huøng. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. On đinh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ : Những quy luật cuộc đời nào đã được Nhĩ - nhân vật chính của truyện Bến quê chiêm nghiệm, khái quát từ chính bản thân cuộc sống và hoàn cảnh thực tại của mình là gì ? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Việt Nam – dân tộc anh hùng! Khi Tổ quốc cần thì không kể gái hay trai, già hay trẻ, người miền xuôi hay người miền ngược, tất cả một lòng đấu tranh chống giặc dẫu biết rằng chiến trường lắm gian nguy. Tiêu biểu trong Đoàn quân Việt Nam ấy là những chiến sĩ trẻ anh hùng .Họ là những chàng trai “ Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước; mà lòng phơi phấy dậy tương lai. Họ là những cô gái tình nguyện vào cái nơi mà sự mất, còn chỉ diễn ra trong gang tấc, nhưng sẳn sàng hi sinh vì quê hương, đất nước. Nếu Phạm Tiến Duật viết viết về đồng đội, về công việc của mình – chiến sĩ lái xe thì Lê Minh Khê, một nhà văn từng là thanh niên xung phong lại thành công với tác phẩm Những ngôi sao xa xôi.-Tác phẩm kể về cuộc sống, công việc và phẩm chất của những cô thanh niên xung phong trên tuyến lửa Trường Sơn. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của Gv & HS Noäi dung baøi daïy * H Đ 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung: I. Giới thiệu chung: - Gv yeâu caàu HS theo doõi chuù thích (*) trong Sgk. 1.Taùc giaû:  Trình bày những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp - Sinh năm 1949, tên thật là Lê Thị cuûa taùc giaû Leâ Minh Khueâ? Mieân - Gv giới thiệu thêm, chốt ý, kết hợp chiếu chân dung - Quê: An Hải -Tĩnh Gia-Thanh Hoá, taùc giaû. nay ở Hà Nội - Từng là thanh niên xung phong trên -> Có nhiều tác phẩm được xuất bản và một số tác đường Trường Sơn, hiện là biên tập phẩn đạt giải cao ví dụ:Một chiều xa thành phố (1987 - viên văn học Nhà xuất bản Hội Nhà Giải thưởng văn xuôi Hội Nhà văn Việt Nam ); Màu văn. Xanh man trá đưa LMK trở thành nhà văn nữ đầu tiên - Là cây bút nữ có sở trường về đoạt giải thưởng mang tên văn hào Byeong-ju Lee, Lễ truyện ngắn; với ngòi bút miêu tả tâm trao giaûi trò giaù 10.000 USD dieãn ra vaøo 25/4 / 2008 lí tinh teá, saéc saûo, ñaëc bieät laø taâm lí trong Lieân hoan vaên hoïc quoác teá Hadong, Haøn Quoác. nhân vật phụ nữ..  Tác phẩm ra đời trong hoàn cảnh nào?. 2.Taùc phaåm : - Hoàn cảnh sáng tác :Là một trong.

(319) những truyện ngắn đầu tay của tác giả, sáng tác trong thời kì chống Mĩ  Nêu xuất xứ của tác phẩm? (1971) - Xuất xứ : Trích trong tập truyện  Hãy kể một vài tác phẩm cũng viết trong thời kì ngắn có cùng nhan đề- Những ngôi chống Mĩ mà em đã được học ở lớp 9 ? sao xa xôi ( Nhà xuất bản Kim Đồng) Tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi” được sáng tác -Thể loại : Truyện ngắn theo thể loại nào ? * H Đ 2: Hướng dẫn đọc - hiểu văn bản : II.Đọc - hiểu văn bản: - Gv nêu yêu cầu giọng đọc: Đọc to, rõ ràng, giọng kể 1. Đọc và tìm hiểu từ khó: tự nhiên, trẻ trung, gần với khẩu ngữ, và có chất nữ tính; thay đổi giọng theo từng đoạn truyện: Giọng kể tự nhieân khi Phöông Ñònh noùi veà coâng vieäc, veà Thao vaø Nho; nhưng khi đến đoạn Phương Định hồi tưởng về thời đi học thì đọc chậm lại, gơi nhớ. Đọc giọng tự tin, pha chuùt kieâu kì, mô moäng khi coâ keå veà mình....Chuù yù ngắt nhịp linh hoạt ở câu ngắn, câu dài, và linh hoạt thay đổi ngữ điệu khi đọc các kiểu câu khác nhau. - Gv đọc mẫu từ đầu ... “ những con quỷ mắt đen” - HS theo dõi rồi đọc tiếp đến “những ngôi sao trên muõ”. - Gv nhận xét, uốn nắn cách đọc cho HS - Gv goïi HS toùm taét vaên baûn. ->Ba nữ thanh niên xung phong: Thao, Định,Nho làm thành một tổ trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn . Chị Thao lớn tuổi hơn một chút, làm tổ trưởng. Nhiệm vụ của họ là quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất đá phải san lấp do bom địch gây ra, đánh dấu vị trí các trái bom chưa nổ và phá bom. Công việc của họ rất nguy hiểm vì thường xuyên phải chạy trên cao điểm giữa ban ngày và máy bay địch có thể ập đến bất cứ lúc nào. Đặc biệt họ phải đối mặt với thần chết trong mỗi lần phá bom. Ba cô gái ở trong một cái hang, dưới chân cao điểm, tách xa đơn vị. Cuộc sống của họ ở nơi trọng điểm rất nguy hiểm nhưng vẫn có những niềm vui hồn nhiên của tuổi trẻ, những giây phút thanh thản, mơ mộng và họ rất yêu thương, gắn bó với nhau trong tình đồng đội, dù mỗi người một cá tính. Trong một lần phá bom, Nho bị thương, được Thao và phöông Ñònh chaêm soùc raát taän tình, Luùc aáy, trong loøng Thao lo lắng, nhưng bên ngoài tỏ ra bình tỉnh ; Phương.

(320) không chỉ anh dũng, tận tình với đồng đội mà còn là một cô gái tự tin, mơ mộng. - GV nhaän xeùt. - Yêu cầu HS theo dõi các từ khó trong sgk. GV kết hợp tranh minh họa ( pháo cao xạ, cái mủng, súng 12 ly 7 ) để giúp HS khắc sâu nghĩa của từ khó.  Xác định ngôi kể? Tác dụng của việc lựa chọn ngôi kể trong việc biểu đạt nội dung ? - Gv tích hợp với bài ngôi kể -> Ngôi thứ 1 - Phương Định vừa là người kể chuyện, vừa là nhân vật chính -> Phù hợp với nội dung tác phẩm và tạo thuận lợi để tác giả miêu tả, biểu hiện thế giới nội tâm cũng như cảm xúc suy nghĩ của nhân vật  Văn bản có thể chia bố cục ntn? Nêu nội dung từng phaàn? - P1:Từ đầu……………ngôi sao trên mũ: -> Phương Định kể veà coâng vieäc vaø cuoäc soáng cuûa baûn thaân vaø toå 3 coâ trinh sát mặt đường. - P2:Tieáp ……………….chò Thao baûo -> Moät laàn phaù bom, Nho bò thöông, hai chò em lo laéng, saên soùc. - P3: Coøn laïi: Sau phuùt hieåm nguy, hai chò em noái nhau hát. Niềm vui của 3 người trước trận mưa đá đột ngột.  Tác giả sử dụng kết hợp những phương thức biểu đạt naøo trong taùc phaåm? - Gv tích hợp với TLV: Sử dụng kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự.  Hoàn cảnh sống và chiến đấu của tổ nữ trinh sát mặt đường diễn ra ở những phạm vi nào? -> Không gian mặt đường và không gian hang đá. Theo dõi đoạn truyện và tìm những chi tiết kể, tả về hoàn cảnh sống và chiến đấu của 3 cô gái xung phong ở không gian mặt đường và không gian hang đá.? - Văn bản dài, Gv gợi ý bằng cách chiếu khoanh vùng một vài đoạn văn để HS phát hiện nhanh chi tiết. - HS trả lời. Gv nhận xét, chốt ý.. * Thaûo luaän (2 phuùt): Nhaän xeùt veà ngheä thuaät keå chuyện của tác giả? Từ đó em thấy hoàn cảnh sống,. 2. Tìm hieåu vaên baûn: 2.1 Ngôi kể : Ngôi thứ nhất -Phương định tự kể thuận lợi để tác giả miêu tả, biểu hiện thế giới nội tâm cũng như caûm xuùc suy nghó cuûa nhaân vaät. 2.2 Boá cuïc : 3 phaàn. 2.3 Phương thức biểu đạt: Tự sự, mieâu taû, bieåu caûm, nghò luaän. 2.4. Phaân tích: a. Hoàn cảnh sống, chiến đấu và phẩm chất của tổ nữ thanh niên xung phong trinh sát mặt đường: * Hoàn cảnh sống, chiến đấu: - Không gian mặt đường: + Con đường bị đánh lở loét, …gỉ nằm trong đất. + Maùy bay rít…. khoù chòu vaø caêng thaúng. + Bom nổ …hình trên đầu. + Quaû bom naèm laïnh luøng ….maøu vaøng. - Không gian hang đá: + Maùt laïnh. + Mưa đá! Cha mẹ ơi! Mưa đá! -> Cách kể chuyện tự nhiên, kết hợp tự sự, miêu tả sinh động và biểu cảm. Sử dụng linh hoạt các kiểu câu..

(321) chiến đấu của các cô gái ntn? - Dại diện 1 nhóm trả lời, nhóm khác nhận xét, bổ sung. GV chốt ý, chiếu tranh về con đường Trường, tích hợp với bài “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính”. - GV bình về sự khốc liệt của chiến tranh và tinh thần lạc quan cách mạng của người chiến sĩ , trong đó có những cô thanh niên xung phong như 10 cô gái ở ngã ba Đồng Lộc, kết hợp cho HS nghe bài hát “Cô gái mở đường” để giáo dục các em. - Baøi taäp cuûng coá : 1.Truyện Những ngôi sao xa xôi được sáng tác và thời gian nào ? A. Trong khaùng chieán choáng Phaùp, naêm1948 B. Trong khaùng chieán choáng Mó, naêm 1965 C.Trong khaùng chieán choáng Mó, naêm 1971 D. Khi thống nhất đất nước, tác giả trở lại thăm trường Sơn và hồi ức lại một thời đã qua. => Đáp án : C 2. Trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi tác giả kể về hoàn cảnh sống, chiến đấu của tổ nữ thanh niên xung phong ở đâu, như thế nào ? A. Tại Ngã ba Đồng Lộc- nơi mưa bom, bão đạn. B. Tại Điện Biện Phủ trong cảnh rừng hoang, sương muối, sốt rét rừng. C. Tại biên giới phía Nam, nơi lắm gian nguy. D. Trên con đường Trường sơn đầy mưa bom, bão đạn vào những năm chống mĩ => Đáp án: D - Gv tieáp tuïc giaùo duïc HS. =>Hiện thực chiến tranh khốc liệt, nhưng vẫn có lúc, dịu êm ở một trọng điểm giao thông; đòi hỏi sự dũng cảm vaø bình tónh, kheùo leùo, kinh nghieäm, tinh thần lạc quan trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước.. * Tieát 2 Muốn vượt qua hoàn cảnh đó cần phải điều kiện gì ? +Ơû họ có nét nào chung đã gắn bó thành một khối * Phaåm chaát chung: thống nhất và những gì là nét riêng ở mỗi người ? Hãy - Coù tinh thaàn traùch nhieäm cao trong tìm chi tieát cuï theå ? coâng vieäc. -Khoâng ngaïi gian khoå, duõng caûm, saün saøng hi sinh. -Tình đồng chí, đồng đội keo sơn , gắn boù. -Deã xuùc caûm, hay mô moäng, deã vui maø cuõng deã buoàn..

(322) Haõy tìm vaø phaân tích nhuõng neùt rieâng veà taâm hoàn, tính caùch cuûa Phöông Ñònh ? Nét nào trong những phẩm chất ấy làm em yêu mến nhaát ? Vì sao ?. * Thảo luận: (2 phút ) Qua những chi tiết trên, em nói gì veà caùch vieát truyeän cuûa taùc giaû?. Hãy khái quát lại những nét chính về nghệ thuật và giaù trò noäi dung cuûa taùc phaåm? - HS trả lời, Gv chốt ý dẫn đến ghi nhớ - Gọi 2 em đọc lại ghi nhớ. * GV nêu yêu cầu luyện tập, HS thực hiện.. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học: - Gv hướng dẫn, HS chý ý lắng nghe.. -Thích làm đẹp cho mình ngay cả trong chieán traän (Nho theâu thuøa, chò Thao cheùp baøi haùt, Ñònh soi göông…) b. Nhaân vaät Phöông Ñònh: -Là cô gái Hà Nội, một thời hồn nhieân, voâ tö beân meï, beân caên buoàng nhỏ ở thành phố … => Những hình ảnh thường sống lại trong kí ức. -Vào chiến trường ba năm , giáp mặt với bao nguy hiểm nhưng không mất vẻ hồn nhiên và những mơ ước về töông lai. -Giaøu caûm xuùc, nhaïy caûm nhöng kín đáo trước đám đông. -Nhạy cảm và quan tâm đến hình thức cuûa mình. -Yêu mến, gắn bó thân thiết với đồng đội. -Trong những lần phá bom : hồi hộp, lo lắng, căng thẳng, có nghĩ đến cái chết nhưng mờ nhạt… => Miêu tả diễn biến tâm lí sinh động, chân thực làm hiện lên thế giới nội taâm phong phuù nhöng trong saùng, không phức tạp.  Cách nhìn và thể hiện con người thiên về cái tốt đẹp, trong sáng, cao cả của tác giả cũng là hướng chủ đạo và thống nhất trong văn học hiện đại Việt Nam thời kháng chiến. 3. Tổng kết : ghi nhớ / SGK. 4. Luyeän taäp: -Đọc nghe bài thơ Cô gái mở đường được phổ nhạc của Xuân Giao và bài Hoá bom cuûa Laâm Thò Mó Daï. -Phaùt bieåu caûm nghó veà nhaân vaät Phöông Ñònh. III. Hướng dẫn tự học: - Tóm tắt truyện, viết đoạn văn phân tích nhaân vaät trong truyeän..

(323) - Học bài, nắm được những nét chính veà taùc giaû, taùc phaåm; giaù trò noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa taùc phaåm . E. Ruùt kinh nghieäm: ……………………………………………………………………………………………………………................................................ ……………………………………………………………………………………………………………................................................ ……………………………………………………………………………………………………………................................................. TUAÀN 29. Tieát 142. Chöông trình ñòa phöông ( Phaàn Taäp laøm vaên ). Ngày soạn : 12/ 03/ 2011 Ngaøy daïy : 15/ 03 / 2011. A. Mục tiêu cần đạt: - Củng cố lại những kiến thức cơ bản về kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. - Biết tìm hiểu những ý kiến về sự việc, hiện tượng tượng của đời sống ở địa phương..

(324) - Tập viết văn bản về việc, hiện tượng tượng của đời sống ở địa phương. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Những kiến thức cơ bản về việc, hiện tượng tượng của đời sống ở địa phương. - Những sự việc, hiện tượng trong thựct ế đáng chú ý ở địa phương. 2. Kó naêng: - Suy nghĩ, đánh giá về việc, hiện tượng tượng của đời sống ở địa phương. - Làm một bài văn trình bày một vấn đề mang tính xã hội nào với suy nghị, kiến nghị của riêng mình. 3. Thái độ: - Biết quan tâm đế những vấn đề ở địa phương, từ đó tích cực trong việc khắc phục những tác động xấu của vấn đề,… C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. On ñinh: Kieåm tra só soá: + Lớp 9 a3 ............................................................................. + Lớp 9 a4 ............................................................................. 2. Bài cũ : - Kiểm tra vở soạn của HS. 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Ở TCT 101 chúng ta đã thực hiện bài tập – tìm hiểu, thu thập thông tin về sự việc, hiên tượng đời sống,.... Tiết chương trình này các em sẽ trình bày kết quả tìm hiểu, thu thập dưới dạng một bài làm cụ thể. * Tieán trình baøi hoïc: Tiến trình hoạt động Noäi dung daïy hoïc * H Ñ 1 :Nhaéc laïi yeâu caàu vaø caùch laøm baøi I. Yeâu caàu veà caùch laøm baøi nghò luaän veà nghị luận về các vấn đề ở địa phương. các vấn đề ở địa phương. - G neâu yeâu caàu cuûa tieát hoïc. 1. Yêu cầu: Tìm hiểu, suy nghĩ để viết bài Nhắc lại cách làmkiểu bài nghị luận về việc, nêu ý kiến riêng dưới dạng nghị luận về hiện tượng tượng của đời sống ở địa phương? một sự việc,hiện tượng nào đó ở địa phöông. 2. Caùch laøm: - Chọn bất cứ sự việc, hiện tượng nào có ý nghĩa ở địa phương về tất cả các lĩnh vực của đời sống. - Bày tỏ thái độ,tình cảm của mình trước * H Đ 2 : Hướng dẫn HS trình bày bài: các sự việc, hiện tượng được nói đến trong - Gọi HS đọc bài viết của mình. baøi vieát. GV gọi từng HS trình bày bài viết của mình và II. Đọc bài : sau mỗi bài đọc cho HS thảo luận: Bài viết của bạn đã đạt yêu cầu chưa? Còn thieáu soùt,boå sung choã naøo khoâng? - Giaùo vieân nhaän xeùt, cho ñieåm. * H Đ 3: Hướng dẫn tự học : - Gv hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe..

(325) III. Hướng dẫn tự học: - Dựa vào dàn bài, tiếp tục hoàn thành bài viết nghị luận về việc, hiện tượng tượng của đời sống ở địa phương với dẫn chứng cuï theå, thuyeát phuïc, coù boá cuïc roõ raøng, laäp luaän thuyeát phuïc, chaët cheõ, khoâng quaù 1500 chữ. E. Ruùt kinh nghieäm: ……………………………………………………………………………………………………………................................................ ……………………………………………………………………………………………………………................................................ ……………………………………………………………………………………………………………................................................. TUAÀN 29 TIEÁT 143. Ngày soạn : 05/12/2010 Ngaøy daïy : 07/12/2010. Traû baøi kieåm tra Taäp laøm vaên soá 7. A. Mục tiêu cần đạt : - Ôn lại lý thuyết và kỹ năng của kiểu bài nghị luận đoạn thơ, bài thơ..

(326) - Nhận xét, đánh giá, rút kinh nghiệm về những ưu điểm, nhược điểm thông qua một bài viết cụ theå. B. Chuaån bò cuûa gv & hs: - GV: Soạn giáo án, bảng phụ, bài của HS đã chấm. - HS: Ôn tập phần TLV- nghị luận về đoạn thơ, bài thơ. C. Tieán trình daïy hoïc : * H Ñ 1: OÅn ñònh: - Kieåm tra só soá: + Lớp 9a1:.............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. * H Đ 2: GV chép đề lên bảng. * H Đ 3: GV yêu cầu HS thảo luận, so sánh, bổ sung vào dàn ý đã xây dựng ở nhà ( nếu cần ). - Daøn yù ( Xem tieát vieát baøi) * H Đ 4: Gv nhận xét ưu – khuyết điểm và hướng dẫn sửa lỗi sai trong bài làm của HS : * Öu ñieåm : -Hầu hết HS lớp 9a1 và một số ít HS 9a2 hiểu đề. Bài làm đúng yêu cầu, các em có kĩ năng làm bài tương đối khá. -Một số em có chất lượng bài làm khá tốt : Cách thể hiện suy nghĩ có nét riêng, sáng tạo. Các em bieát suy nghó veà moät soá caâu, huønh aûnh thô tieâu bieåu trong baøi. Lí leõ phaân tích caûm nghó coù chiều sâu. Cách sắp xếp các luận cứ, luận điểm hợp lí, rõ ràng . Bố cục các đoạn văn, bài văn cân đối, nhịp nhàng. Một số em viết có cảm xúc. * Nhược điểm: + Đa số HS lớp 9a2 còn yếu về kĩ năng làm bài. Các em chỉ diễn xuôi nội dung bài thơ, không biết kết hợp với dẫn chứng . Lí lẽ nhiều em quá đơn điệu , mạch ý rời rạc. +Moät soá chöa bieát choïn caûm nghó, vaên vieát traøn lan. Thaäm chí coù em chöa bieát trích thô. + Có những em không thuôc chính xác văn bản, đôi lúc suy diễn ý. Cách dùng từ ngữ chưa thật chọn lọc . Bố cục đoạn văn và bài văn của số đông HS 9a3 chưa hợp lí. +Hình thức bài văn đã có tiến bộ song chưa nhiều. Chính tả, ngữ pháp vẫn còn sai. -Hầu hết HS 2 lớp hiểu đề. Bài làm đúng yêu cầu, các em có kĩ năng làm bài tương đối khá. -Một số em có chất lượng bài làm khá tốt : Cách thể hiện suy nghĩ có nét riêng, sáng tạo. Các em bieát suy nghó veà moät soá caâu, huønh aûnh thô tieâu bieåu trong baøi. Lí leõ phaân tích caûm nghó coù chiều sâu. Cách sắp xếp các luận điểm, luận cứ hợp lí, rõ ràng . Bố cục các đoạn , bài văn cân đối, nhịp nhàng. Một số em viết có cảm xúc. * Hướng dẫn sửa lỗi sai: Phaàn vaên baûn sai Nguyeân Hướng dẫn sửa lại -Sau khi được học bài thơ Aùnh trăng của nhân sai -Ánh trăng là bài thơ kết hợp giữa dung yếu tố tự sự và trữ tình rất hay của Nguyễn Duy, em cảm nhận được cuộc -Nội văn Nguyễn Duy. Bài này được viết tại sống ngày nay của con người đã có đoạn nhiều biến cố và thay đổi như cuộc sống không đáp ứng Thành phố Hồ Chí Minh năm 1978. những Bài thơ ghi lại một thoáng giật thì đầm ấm, nhộn nhịp, hạnh phúc hơn được ngày xưa rất nhiều , vật chất thì ai ai yêu cầu cần có mình của tác giả trước sự vô tình cũng khá giả. Những quá khứ, những kỉ của phần đặt với quá khứ gian lao mà đầy tình niệm của quá khứ đã bị mọi người lãng vấn đề. nghóa. Baøi thô laø tieáng loøng , laø caûm quên, điển hình như :“trăng” là bạn tri -Diễn đạt lủng xúc và suy ngẫm của riêng nhà thơ.

(327) kỉ của bộ đội.. cuûng.. nhưng vẫn có ý nghĩa nhắc nhở, gợi suy nghĩ và liên tưởng tới nhiều người, nhiều thế hệ.. * H Đ 5: Gv trả bài, yêu cầu HS đối chiếu so với yêu cầu đạt được nêu trong dàn y.ù - Đọc bài đạt điểm cao : Lớp 9a2 ( Trang ); Lớp 9a1( Kiệt) *H Ñ 6 . Thoáng keâ keát quaû baøi laøm : Ñieåm Lớp Ñieåm 0,1,2 Ñieåm > 5 Ñieåm < 5. Ghi chuù. 9a1 9aa2 E. Ruùt kinh nghieäm: ……………………………………………………………………………………………………………................................................ ……………………………………………………………………………………………………………................................................ ……………………………………………………………………………………………………………................................................. TUAÀN 28. Tieát 144. Bieân baûn. A. Mục tiêu cần đạt: -Nắm được yêu cầu chung của biên bản và cách viết biên bản. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ :. Ngày soạn : 12/ 03/ 2011 Ngaøy daïy : 15/ 03 / 2011.

(328) 1. Kiến thức : - Mục đích, yêu cầu, nội dung của biên bản và các loại biên bản thường gặp trong cuộc sống. 2. Kó naêng: - Viết được một biên bản sự vụ hoặc hội nghị. 3. Thái độ: - Có ý thức ghi lại tiến trình, nội dung của một cuộc họp, hội nghị; viết một biên bản đúng mẫu. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, … D. Tieán trình daïy hoïc : 1. On đinh: Kiểm tra sĩ số: + Lớp 9 a2............................................................................. + Lớp 9 a2............................................................................. 2. Bài cũ :  Trình bày cách làm bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ? Bố cục của kiểu bài này goàm maáy phaàn ? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài:Trong thực tế cuộc sống, lúc tham gia các cuộc họp hoặc hội nghị, để ghi lại tieán trình, noäi dung chuùng ta caàn vieát bieân baûn. Vaäy theá naøo laø bieân baûn ? Yeâu caàu vaø caùch vieát một biên bản ntn chúng ta sẽ tìm hiểu ở TCT 144. * Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của GV &HS Noäi dung baøi daïy * H Đ 1 :Hướng dẫn tìm hiểu đặc điểm biên I. Tìm hiểu chung: baûn: 1.Ñaëc ñieåm bieân baûn : - Gọi HS đọc 2 văn bản ở phần I sgk/123-124. 1.1 .Phân tích ví dụ : Hai biên bản sgk/123 Viết biên bản để làm gì? 124  Biên bản ghi lại những sự việc gì? - Ghi laïi noäi dung,dieãn bieán,caùc thaønh phaàn tham dự cuộc họp chi đội; cuộc trao trả giấy tờ,tang vật,phương tiện cho người vi phạm sau  Biên bản cần phải đạt những yêu cầu gì về khi đã xử lý. nội dung và hình thức? * Noäi dung: Soá lieäu chính xaùc,ghi cheùp trung  Ngoài 2 biên bản sgk hãy kể thêm một số thực,đầy đủ,thủ tục chặt chẽ (ghi rõ thời gian biên bản khác thường gặp trong thức tế? địa điểm cụ thể ),lời văn ngắn gọn. GV cho HS đọc biên bản mình đã sưu tầm. * Hình thức:Viết đúng mẫu quy định,không Theá naøo laø bieân baûn? trang trí hoạ tiết . - HS trả lời, Gv chốt ý dẫn đến ghi nhớ. - HS đọc ghi nhớ. 1.2. Ghi nhớ 1/126 * Tìm hieåu caùch vieát bieân baûn. - Đọc lại 2 biên bản ở mục 1 trong sgk. 2. Tìm hieåu caùch vieát bieân baûn. Phần mở đầu của biên bản gồm những mục 2.1 Phân tích ví dụ: gì?Tên của biên bản được viết ntn? -Nhaän xeùt: Phần nội dung gồm những mục gì? Nhận xét * Các mục ở mỗi phần. Nội dung cụ thể của cách ghi những mục này trong biên bản?Tính biên bản. chính xaùc cuï theå cuûa bieân baûn coù giaù trò ntn? * Teân bieân baûn neâu roõ noäi dung chính cuûa Phần kết thúc của biên bản có những mục biên bản. nào?Mục ký tên dưới biên bản nói lên điều gì? * Điểm giống và khác nhau của hai biên bản : Lời văn của biên bản phải ntn? -Gioáng nhau veà caùch trình baøy vaø moät soá muïc.

(329) cô baûn . -Khaùc nhau veà noäi dung bieân baûn. * H Đ 2: Hướng dẫn HS làm bài luyện tập. * GV ghi bài tập vào bảng phụ,HS thảo luận: -Lời văn biên bản : chính xác , ngắn gọn. Hãy lựa chọn tình huống viết biên bản? 2.2 Ghi nhớ SGK Bài 2/126: Hướng dẫn HS làm II. Luyeän taäp. * H Đ 3: Hướng dẫn luyện tập: Baøi 1/126 - Gv hướng dẫn , HS chú ý lắng nghe. Tình huoáng vieát bieân baûn: a,c,d Baøi 2/126 III. Hướng dẫn tự học: - Viết một biên bản hoàn chỉnh, đúng quy caùch. E. Ruùt kinh nghieäm: ……………………………………………………………………………………………………………................................................ ……………………………………………………………………………………………………………................................................ …………………………………………………………………………………………………………….................................................

(330)

van9 tuan 10

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về