TIET 96 AN DU

<span class='text_page_counter'>(1)</span>

<span class='text_page_counter'>(2)</span> KIỂM TRA BÀI CŨ - Đọc thuộc lòng khổ thơ cuối và nêu ý nghĩa, nghệ thuật của bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ”? - Học xong bài thơ này, em có cảm nhận gì về Bác?.

<span class='text_page_counter'>(3)</span>

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Tiết 96:. I. Ẩn dụ là gì? 1. Ví dụ: Mục I/SGK/68 Người Cha  chỉ Bác Hồ  Có nét tương đồng. ẨN DỤ. HỆ THỐNG VÍ DỤ. “Anh đội viên nhìn Bác Càng nhìn lại càng thương Người Cha mái tóc bạc Đốt lửa cho anh nằm.” (Minh Huệ). - Người Cha  chỉ Bác Hồ => Ví Bác như Người Cha vì Bác Hồ với Người Cha có những phẩm chất giống nhau (tuổi tác, tình thương yêu, sự chăm sóc chu đáo đối với con…) Hãy giải thích vì sao có thể ví Bác Hồ như Người Cha?.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> So sánh đặc điểm và tác dụng của ba cách diễn đạt sau đây:(BT1/69). - Cách 1: Bác Hồ mái tóc bạc. Đốt lửa cho anh nằm. diễn đạt bình thường. - Cách 2: Bác Hồ như Người cha. (Khoâng coù tính ngheä thuaät). Đốt lửa cho anh nằm diễn đạt có sử dụng phép so sánh. - Cách 3: Người Cha mái tóc bạc. Đốt lửa cho anh nằm. (Có tính gợi hình, gợi cảm). (Minh Huệ). diễn đạt có sử dụng phép ẩn dụ (Có tính gợi hình, gợi cảm, hàm súc) Ẩn dụ có tác dụng tạo cho câu nói có tính hình tượng, biểu cảm và hàm súc hơn so với phép so sánh và cách nói bình thường..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Tiết 96:. I. Ẩn dụ là gì? 1. Ví dụ: Mục I/SGK/68 Người Cha  chỉ Bác Hồ  Có nét tương đồng  Gợi hình, gợi cảm => Ẩn dụ 2. Ghi nhớ: SGK/68. ẨN DỤ.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Phép so sánh và ẩn dụ có điểm gì giống và khác nhau? (BT1/69) Vế A. Vế B. - Cách 2: Bác Hồ như Người cha. Đốt lửa cho anh nằm diễn đạt có sử dụng phép so sánh Vế B. Vế A (ẩn đi) Bác Hồ. - Cách 3: Người Cha mái tóc bạc. Đốt lửa cho anh nằm diễn đạt có sử dụng phép ẩn dụ. (Minh Huệ). - Giống nhau: có nét tương đồng, có tính gợi hình, gợi cảm. -Khác nhau: + So sánh: thường có 2 vế (vế A và vế B) để đối chiếu. + Ẩn dụ: chỉ có 1 vế dùng để so sánh (vế B), còn vế được so sánh (vế A) thì ẩn đi (hiểu ngầm). Chính vì vậy ẩn dụ còn được gọi là so sánh ngầm, kín đáo làm cho câu nói hàm súc hơn..

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Tiết 96:. I. Ẩn dụ là gì? 1. Ví dụ: Mục I/SGK/68 Người Cha  chỉ Bác Hồ  Có nét tương đồng  Gợi hình, gợi cảm => Ẩn dụ 2. Ghi nhớ: SGK/68 II. Các kiểu ẩn dụ: 1. Ví dụ: Mục I và II/SGK/68 - Người Cha  chỉ Bác Hồ.  ẩn dụ phẩm chất. ẨN DỤ. HỆ THỐNG VÍ DỤ. 1. “Anh đội viên nhìn Bác Càng nhìn lại càng thương Người Cha mái tóc bạc Đốt lửa cho anh nằm.” -Người Cha - Bác Hồ (Minh Huệ). 2.tương đồng về chất Sen, “Về thăm nhàphẩm Bác làng Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng”. (Nguyễn Đức Mậu). 3. “Chao ôi, trông con sông, vui như chogiòn biết tan hìnhsau ảnhkì mưa dầm, thấyHãy nắng vui “Người như nốiCha” lại chiêm bao đứt quãng” và “Bác Hồ” có sự tương đồng(Nguyễn Tuân) về mặt nào?.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Tiết 96:. I. Ẩn dụ là gì? 1. Ví dụ: Mục I/SGK/68 Người Cha  chỉ Bác Hồ  Có nét tương đồng  Gợi hình, gợi cảm => Ẩn dụ 2. Ghi nhớ: SGK/68 II. Các kiểu ẩn dụ: 1. Ví dụ: Mục I và II/SGK/68. ẨN DỤ. - Người Cha  chỉ Bác Hồ.  ẩn dụ phẩm chất - thắp  sự nở hoa  ẩn dụ cách thức. HỆ THỐNG VÍ DỤ. 2. “Về thăm nhà Bác làng Sen, Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng”. thắp. (Nguyễn Đức Mậu). chỉ sự “nở hoa”  Tương đồng về cách thức. lửa hồng. chỉ “màu đỏ” của hoa râm bụt.  Tương đồng về hình thức. - lửa hồng  màu đỏ của hoa.  ẩn dụ hình thức. Từ “thắp” và “lửa hồng” được dùng để chỉ sự vật hiện tượng nào?.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Tiết 96:. I. Ẩn dụ là gì? 1. Ví dụ: Mục I/SGK/68 Người Cha  chỉ Bác Hồ  Có nét tương đồng  Gợi hình, gợi cảm => Ẩn dụ 2. Ghi nhớ: SGK/68 II. Các kiểu ẩn dụ: 1. Ví dụ: Mục I và II/SGK/68. ẨN DỤ. - Người Cha  chỉ Bác Hồ.  ẩn dụ phẩm chất - thắp  sự nở hoa  ẩn dụ cách thức. - lửa hồng  màu đỏ của hoa.  ẩn dụ hình thức. - (nắng) giòn tan  (nắng) to, rực rỡ  ẩn dụ chuyển đổi cảm giác. 2. Ghi nhớ: SGK/69. HỆ THỐNG VÍ DỤ. 3. “Chao ôi, trông con sông, vui như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng” (Nguyễn Tuân). Thị giác. chuyển đổi cảm giác. Vị giác. (nắng) giòn tan  (nắng) to, rực rỡ.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Tiết 96:. I. Ẩn dụ là gì?. ẨN DỤ. 1. Ví dụ: Mục I/SGK/68 Người Cha  chỉ Bác Hồ  Có nét tương đồng  Gợi hình, gợi cảm => Ẩn dụ 2. Ghi nhớ: SGK/68 II. Các kiểu ẩn dụ: 1. Ví dụ: Mục I và II/SGK/68 - Người Cha  chỉ Bác Hồ  ẩn dụ phẩm chất - thắp  sự nở hoa  ẩn dụ cách thức - lửa hồng  màu đỏ của hoa  ẩn dụ hình thức - (nắng) giòn tan  (nắng) to, rực rỡ.  ẩn dụ chuyển đổi cảm giác 2. Ghi nhớ: SGK/69. III. Luyện tập: A. Ở lớp:. 1. Bài 2: Tìm ẩn dụ và nêu nét tương đồng:.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> THẢO LUẬN NHÓM (BT2) Tìm ẩn dụ và nêu nét tương đồng giữa các sự vật hiện tượng được so sánh ngầm với nhau? a/ “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây ”. b/ Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.. (Tục ngữ). c/ Thuyền về có nhớ bến chăng ? (Ca dao) thuyền thì một dạ khăng Bến khăng đợi d/ Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.. (Viễn Phương).

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Tiết 96:. I. Ẩn dụ là gì?. ẨN DỤ. 1. Ví dụ: Mục I/SGK/68 Người Cha  chỉ Bác Hồ  Có nét tương đồng  Gợi hình, gợi cảm => Ẩn dụ 2. Ghi nhớ: SGK/68 II. Các kiểu ẩn dụ: 1. Ví dụ: Mục I và II/SGK/68 - Người Cha  chỉ Bác Hồ  ẩn dụ phẩm chất - thắp  sự nở hoa  ẩn dụ cách thức - lửa hồng  màu đỏ của hoa  ẩn dụ hình thức - (nắng) giòn tan  (nắng) to, rực rỡ.  ẩn dụ chuyển đổi cảm giác 2. Ghi nhớ: SGK/69. III. Luyện tập: A. Ở lớp:. 1. Bài 2: Tìm ẩn dụ và nêu nét tương đồng:.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> THẢO LUẬN NHÓM (BT2) Tìm ẩn dụ và nêu nét tương đồng giữa các sự vật hiện tượng được so sánh ngầm với nhau? a/ “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây ” ăn quả Sự hưởng thụ thành quả lao động => ẩn dụ cách thức kẻ trồng cây. người tạo ra thành quả. => ẩn dụ phẩm chất. b/ Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng. mực, đen đèn, sáng. (Tục ngữ). “cái xấu” => ẩn dụ phẩm chất “cái tốt, cái hay, cái tiến bộ”. c/ Thuyền về có nhớ bến chăng ? (Ca dao) thuyền thì một dạ khăng Bến khăng đợi “người đi xa” thuyền bến. “người ở lại”. => Ẩn dụ phẩm chất. d/ Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời (Viễn Phương) trong lăng mặt rất trời đỏ. “Bác Hồ” => Ẩn dụ phẩm chất.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Tiết 96:. I. Ẩn dụ là gì?. ẨN DỤ. 1. Ví dụ: Mục I/SGK/68 Người Cha  chỉ Bác Hồ  Có nét tương đồng  Gợi hình, gợi cảm => Ẩn dụ 2. Ghi nhớ: SGK/68 II. Các kiểu ẩn dụ: 1. Ví dụ: Mục I và II/SGK/68 - Người Cha  chỉ Bác Hồ  ẩn dụ phẩm chất - thắp  sự nở hoa  ẩn dụ cách thức - lửa hồng  màu đỏ của hoa  ẩn dụ hình thức - (nắng) giòn tan  (nắng) to, rực rỡ.  ẩn dụ chuyển đổi cảm giác 2. Ghi nhớ: SGK/69. III. Luyện tập: A. Ở lớp:. 1. Bài 2: Tìm ẩn dụ và nêu nét tương đồng: a. – ăn quả  “Sự hưởng thụ thành quả lao động”. – kẻ trồng cây  “người tạo ra thành quả”. b. – mực, đen  “cái xấu” – đèn, sáng  “cái tốt, cái hay, cái tiến bộ” c. – thuyền  “người đi xa” – bến  “người ở lại” d. – mặt trời  “Bác Hồ”. 2. Bài 3: Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác và nêu tác dụng?.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> 3. Tìm những ẩn dụ chuyển đổi cảm giác và nêu tác dụng. a/ Buổi sáng, mọi người đổ ra đường. Ai cũng muốn ngẩng lên cho thấy mùi hồi chín chảy qua mặt. Khứu giác. Xúc giác. (Tô Hoài). Cảm nhận sự lan tỏa của mùi hồi chín c/. Ngoài thềm rơi chiếc lá đa. Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng.. Thính giác Thị giác. Xúc giác. (Trần Đăng Khoa). Cảm nhận được độ dày mỏng của chiếc lá rơi. d/. Em thấy cả trời sao Xuyên qua từng kẽ lá Em thấy cơn mưa rào Thị giác Ướt Xúc giác tiếng cười của bố. (Phan Thế Cải) Cảm nhận được niềm vui của người bố..

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Tiết 96:. I. Ẩn dụ là gì?. ẨN DỤ. 1. Ví dụ: Mục I/SGK/68 Người Cha  chỉ Bác Hồ  Có nét tương đồng  Gợi hình, gợi cảm => Ẩn dụ 2. Ghi nhớ: SGK/68 II. Các kiểu ẩn dụ: 1. Ví dụ: Mục I và II/SGK/68 - Người Cha  chỉ Bác Hồ  ẩn dụ phẩm chất - thắp  sự nở hoa  ẩn dụ cách thức - lửa hồng  màu đỏ của hoa  ẩn dụ hình thức - (nắng) giòn tan  (nắng) to, rực rỡ. 1. Bài 2: Tìm ẩn dụ và nêu nét tương đồng: a. – ăn quả  “Sự hưởng thụ thành quả lao động”. – kẻ trồng cây  “người tạo ra thành quả”. b. – mực, đen  “cái xấu” – đèn, sáng  “cái tốt, cái hay, cái tiến bộ” c. – thuyền  “người đi xa” – bến  “người ở lại” d. – mặt trời  “Bác Hồ”. 2. Bài 3: Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác và nêu tác dụng?.  ẩn dụ chuyển đổi cảm giác a. chảy ; b. chảy ; c. mỏng ; d. ướt 2. Ghi nhớ: SGK/69  Tạo ra sự liên tưởng mới lạ, sinh động, thú vị. III. Luyện tập: A. Ở lớp:. B. Ở nhà: Làm bài tập 3b, 4/70.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> TRÒ CHƠI CỦNG CỐ. 1 2 3 4 5 6 7. . 1 ngầm So sánh. 2 đồng Nét tương. 4 chất Ẩn dụ phẩm. Tăng sức gợi hình gợi cảm3cho sự diễn đạt. 5 thức Ẩn dụ hình. ẨN DỤ Ẩn dụ cách 7 thức. 6. Ẩn dụ chuyển đổi 6 cảm giác. Từ “mặt trời” trong câu thơ sau thuộc kiểu ẩn dụ nào? “Dưới trăng gọi hèsự – Đầu tường lậptên lòe Câu Ẩn tục dụngữ dựa “Đi vàoquyên một đâu ngày đểđã gọi đàng, tên học vật, một sự sàng việclửa khôn” nàylựu bằng được sử Cho kiểu ẩn dụ trong thơdụ “Một tiếng chim kêu rừng”? Việcbiết sử dụng phép Phép tu“lửa tu từ từ ẩn ẩn dụ trong còn thơ, được văn gọidụ nhằm là gì?sáng mụccảđích gì? “Từ ấycâu trong tôi bừng nắng hạ từ lựu” thuộc kiểu ẩn nào? dụng sựđâm vật, kiểubông” sự ẩnviệc dụ nào? khác? Mặt trời chân lí chói qua tim”.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ Chuẩn bị soạn bài mới: “Luyện nói về văn miêu tả” theo hướng dẫn sgk/71. -Lập dàn bài cho các đề trong sgk/71. + Toå 1 vaø 2 : Laøm daøn yù BT1 Hãy tả lại bằng miệng quang cảnh lớp học trong Buổi học cuối cùng. + Toå 3 vaø 4 : Laøm daøn yù BT2. Hãy tả lại bằng miệng về hình ảnh thầy giáo Ha-men. (theo gợi ý SGK/71) - Viết thành những đoạn văn dựa trên dàn bài. - Tập nói (trình bày bằng miệng) trước lớp..

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Tiết 96:. I. Ẩn dụ là gì?. ẨN DỤ. 1. Ví dụ: Mục I/SGK/68 Người Cha  chỉ Bác Hồ  Có nét tương đồng  Gợi hình, gợi cảm => Ẩn dụ 2. Ghi nhớ: SGK/68 II. Các kiểu ẩn dụ: 1. Ví dụ: Mục I và II/SGK/68 - Người Cha  chỉ Bác Hồ  ẩn dụ phẩm chất - thắp  sự nở hoa  ẩn dụ cách thức - lửa hồng  màu đỏ của hoa  ẩn dụ hình thức - (nắng) giòn tan  (nắng) to, rực rỡ. 1. Bài 2: Tìm ẩn dụ và nêu nét tương đồng: a. – ăn quả  “Sự hưởng thụ thành quả lao động”. – kẻ trồng cây  “người tạo ra thành quả”. b. – mực, đen  “cái xấu” – đèn, sáng  “cái tốt, cái hay, cái tiến bộ” c. – thuyền  “người đi xa” – bến  “người ở lại” d. – mặt trời  “Bác Hồ”. 2. Bài 3: Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác và nêu tác dụng?.  ẩn dụ chuyển đổi cảm giác a. chảy ; b. chảy ; c. mỏng ; d. ướt 2. Ghi nhớ: SGK/69  Tạo ra sự liên tưởng mới lạ, sinh động, thú vị. III. Luyện tập: A. Ở lớp:. B. Ở nhà: Làm bài tập 3b, 4/70.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>

<span class='text_page_counter'>(22)</span>