Nguyên nhân và cách điều trị bệnh ho
Ho là một cơ chế tự vệ chống lại tác nhân xâm nhập từ bên ngoài. Cổ,
họng, đường dẫn khí có rất nhiều thụ thể. Khi những thụ thể này bị kích
thích, chúng sẽ gửi những thông điệp lên não. Thông điệp này phản ứng lại
bằng cách ra lệnh cho các cơ co thắt gây ho. Điều này xảy ra khi hít phải thức
ăn, nghẹn, ra lạnh(là những
Nguyên nhân nào gây ra ho?
Ho cấp tính
Do nhiễm virus hay vi trùng. Cúm, viêm phế quản, viêm phổi, viêm vùng
cổ họng, khí quản. Sốt, mệt mỏi, sung huyết mũi, ho khạc đàm.
Giả bạch hầu thanh quản: viêm lành tính vùng hầu do virus hay vi
trùng(hiện diện trong không khí, nhất là mùa lạnh). HO có đặc tính ho như chó
sủa, thở có tiếng rít, khàn giọng, sốt và khó thở. Bệnh thường gặp ở trẻ em dưới 5
tuổi, vì hệ thống miễn dịch của em bé chưa phát triển, thanh quản cũng nhỏ hơn, vì
vậy chất tiết dễ gây tắc nghẽn. Cho nên người ta rất dễ nhầm lẫn giữa giả bạch hầu
thanh quản và viêm thanh thiệt cấp, viêm thanh thiệt cấp nặng hơn nhiều, vì vậy
tốt hơn là nên đi khám bác sĩ ngay.
Viêm thanh thiệt cấp. Đây là trường hợp nhiễm trùng rất nặng thiệt hầu
có thể gây ra nghẹt thở nếu không được điều trị kịp thời. Bệnh thường gặp ở trẻ
nhỏ, đặc điểm là ho như cho sủa, có tiếng rít, như tắt tiếng, đau họng, và sốt . Trẻ
thở có tiếng rít, thở khó khăn, trẻ có khuynh hướng ngồi dậy để thở dễ hơn.Đây là
cấp cứu nội khoa.
Ho gà: Đây là bệnh lây nhiễm do vi trùng ho gà Bordet-Gengou. Ho khan
từng cơn, có giai đoạn ngưng ho và hít vào sâu có kèm tiếng rít, giống như tiếng
con gà kêu. Đó là bệnh tương đối ít gặp vì trẻ đã được chủng ngừa từ nhỏ. Bệnh
nặng ở trẻ dưới 6 tháng tuổi và người già .
Ho mãn tính ( kéo dài trên 1 tháng)
Chảy nước cửa mũi sau: Đó là chất dịch tiết ở mũi, chảy vào thành sau
họng, thường là do viêm xoang hoặc viêm mũi mãn tính. Viêm mũi cũng có thể là
do dị ứng( lông thú, rệp, bụi).
Hen. Đó là bệnh viêm khí quản gây ra dày thành phế quản và co thắt.
Bệnh biểu hiện bằng ho khó khạc đàm, thở nghe tiếng rít, khò khè. Ho là do kích
thích khí quản( do lạnh, do chất kích thích khí quản, thuốc lá, cười nhiều). Đôi khi
bệnh đánh thức người bệnh lúc nửa đêm. Nên nhớ rằng, hen có thể là phản ứng dị
ứng( như lông thú chẳng hạn). Ở trẻ nhỏ, đôi khi ho lại là biểu hiện duy nhất của
hen.
Viêm phế quản mãn. Đó là bệnh thường gặp, nguy nhân do hút thuốc lá,
bệnh thể hiện triệu chứng ho có đàm do viêm đường hô hấp, nhất là buổi sáng. Khi
bệnh tiến triển, nghe rõ tiếng rít và khò khè. Hút thuốc lá thụ động đôi khi cũng bị
viêm phế quản mãn.
Khí phế thủng phổi. Tương ứng với gian đoạn tiến triển của viêm phế
quản mãn. Đặc trưng bởi, ho khan, khó khạc đàm và thở có tiếng rít.
Trào ngược dạ dày-thực quản. Chất acid trong dạ dày trào ngược lên
thực quản, gây kích thích khí quản, gây ho khan. .Trào ngược dạ dày thực quản có
thể gây cảm giác nóng ở thượng vị, và cảm giác miệng chua.
Một số loại thuốc. Chẳng hạn, thuốc ức chế men chuyển trong điều trị
tăng huyết áp, đôi khi có thể gây ho khan. Tất cả những loại thuốc ức chế bêta
trong điều trị cơn đau thắt ngực hoặc tăng huyết áp đều có thể làm dễ bộc phát cơn
hen.
Suy tim. Ho có thể gây khó thở cũng như ho khi gắng sức và nhất là khi
nằm đầu thấp hoặc về đêm.
Viêm phổi do mẫn cảm. Do tiếp xúc với một số loài chim như bồ câu,
cúc, với hoá chất cũng có thể gây ra phản ứng tự vệ của phổi. Biểu hiện triệu
chứng là ho, khó thở, mệt mỏi, sụt cân và thường kèm sốt.
Những tật xấu. Một số người có thói quen xấu cứ ho, khục khẹt khi rơi vào
những tình huống tâm lý như nóng giận, lo lắng, stress …họ khó kiềm chế được..
NHỮNG LỜI KHUYÊN THỰC TẾ
Ho cấp tính
Uống nhiều nước. Nước, chất ép trái cây, nước nóng giúp cho chất tiết
được dễ làm sạch hơn, dễ khạc đàm.. Mỗi giờ nên uống 4-6 ly nước giúp bạn ít
xung huyết hơn nếu bạn bị nhiễm trùng.
Dùng thuốc ho. Thuốc ho chỉ nên dùng cho những trường hợp ho khan
cấp. Thuốc ho tốt nhất là những loại thuốc có chứa codein hay những dẫn xuất của
codein. Dextrométhorphane rất có hiệu quả.
Trong trường hợp ho có đàm, chính triệu chứng ho giúp đẩy chất đàm ra để
tránh tắc nghẽn. Thuốc tan đàm cũng ít có tác dụng.
Ho mãn tính
Ngưng hút thuốc lá. Thuốc lá là tác nhân chính gây ho. Ho do thuốc lá,
giảm đáng kể sau 1-2 tuần ngưng hút thuốc lá. Trong > 50% trường hợp hết ho sau
4 tuần ngưng hút thuốc lá. Bạn cũng nên chớ lo lắng nếu ho tăng trong những ngày
đầu ngưng hút thuốc. Thật ra, nên biết rằng, khi hút thuốc lá, thì những lông rung
trong phế quản có chức năng đẩy chất tiết ra ngoài bị tê liệt. Khi bạn ngưng hút
thuốc lá, thì chất dịch bài tiết trở nên loãng hơn, và những lông rung bắt đầu hoạt
động trở lại để đẩy các chất tiết ra ngoài. Ho khạc đàm hết từ từ khi cơ thể làm
sạch chất tiết.
KHI NÀO ĐI KHÁM BÁC SĨ
Ho kéo dài hơn 1 tuần hoặc ho ngày càng nặng