Giao an ngu van 8 chuan kien thuc ky nang

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (893.79 KB, 207 trang )

(1)S:14.08.2010 G:16.08.2010. Ng÷ v¨n : b µi 1 TiÕt 1.. T«i ®i häc -Thanh TÞnh -. A. Mục tiêu cần đạt: HS 1.KiÕn thøc: - Hiểu đợc tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật "tôi" ở buổi tựu trờng đầu tiên trong cuộc đời. - Thấy đợc ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ, gợi d vị trữ tình mang mác của tác giả. 2.KÜ n¨ng: - Có kĩ năng đọc, cảm thụ phân tích, tâm trạng nhân vật. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc t×nh c¶m, kh¬i dËy c¶m xóc vÒ nh÷ng kØ niÖm trong buæi tùu trêng ®Çu tiªn cña mçi ngêi. B. §å dïng d¹y häc: - GV: Bµi so¹n + tµi liÖu. - HS So¹n bµi. C. Ph¬ng ph¸p:§µm tho¹i,thuyÕt tr×nh. D. Tæ chøc giê häc: 1. ổn định tổ chức: /36 2. KiÓm tra ®Çu giê: GV giíi thiÖu ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n 8 vµ nh÷ng yªu cÇu häc tËp bé m«n. 3. Bµi míi: *Khởi động: Môc tiªu:T¹o høng thó cho häc sinh häc bµi míi. Thêi gian:3p §å dïng:B¨ng h×nh C¸ch tiÕn hµnh: GV: Giíi thiÖu bµi míi Trong cuộc đời mỗi ngời, ai cũng có những kỉ niệm đẹp về buổi tựu trờng đầu tiên. Kỉ niệm đó luôn êm dịu, trong trẻo sâu lắng, ngọt ngào. Thanh Tịnh đã ghi lại những cảm xúc ấy thật xúc động, hôm nay cô trò chúng ta cùng trở lại cảm giác buổi đầu đi học qua bµi viÕt cña «ng. Hoạt động 1: Đọc - Hiểu văn bản. Môc tiªu:§äc thµnh th¹o,hiÓu t©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i trong buæi tùu trêng ®Çu tiªn. Thêi gian:27p §å dïng:Sgk,Sgv C¸ch tiÕn hµnh: Bớc 1:HD học sinh đọc và thảo luận chú I. Đọc –Thảo luận chú thích thÝch 1. §äc. - GV hớng dẫn đọc: đọc to, rõ ràng, giọng đọc nhẹ nhàng, trẻ trung. GV đọc mẫu. 2. Th¶o luËn chó thÝch. - HS đọc a. T¸c gi¶; Thanh TÞnh ( 1911-1988), s¸ng Nêu vài nét về Thanh Tịnh? Em biết gì về tác của ông nhìn chung đều đều toát lên vẻ v¨n b¶n “T«i ®i häc” cña nhµ v¨n? đẹp đằm thắm, tình cảm trong trẻo êm dịu. b. T¸c phÈm: TruyÖn ng¾n “T«i ®i häc” in trong tËp “Quª mÑ” (1941). “Ông đốc” là gì? c.Tõ khã:SGK “L¹m nhËn” nghÜa lµ g×? HS đọc các chú thích còn lại. Bíc 2:T×m hiÓu bè côc II.Bè côc: Cã thÓ chia v¨n b¶n lµm mÊy phÇn? HS: Tr¶ lêi. III T×m hiÓu v¨n b¶n. Bíc 3:T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Tr×nh tù diÔn t¶ nh÷ng kØ niÖm cña nhµ - HS đọc từ đầu đến " hôm nay tôi đi học" văn trong tác phẩm..

(2) Những gì đã gợi trong lòng nhân vật “tôi” kØ niÖm vÒ buæi tùu trêng? - Vµo cuèi thu, l¸ rông nhiÒu, h×nh ¶nh em nhá rôt rÌ nóp díi nãn mÑ. Những kỉ niệm này đợc nhà văn diễn tả - Từ hiện tại tác giả nghĩ về dĩ vãng. theo tr×nh tù nµo? - Tr×nh tù: - HS đọc " Buổi mai hôm ấy" + Tâm trạng cảm giác của “tôi” trên đờng cùng mẹ đến trờng. + T©m tr¹ng c¶m gi¸c cña “t«i” khi nh×n ng«i trêng, b¹n bÌ, khi gäi tªn m×nh, khi rêi tay mÑ. + T©m tr¹ng c¶m gi¸c cña “t«i” khi ngåi vào bàn đón giờ học đầu tiên. T×m nh÷ng h×nh ¶nh, chi tiÕt diÔn t¶ t©m 2. T©m tr¹ng cña nh©n vËt “t«i”. trạng, cảm giác của “tôi” khi cùng mẹ trên - Con đờng, cảnh vật vốn rất quen, tự nhiên đờng tới trờng, khi nghe gọi tên, và lúc rời thất lạ, thấy có sự thay đổi lớn trong lòng tay mÑ? m×nh. - Cảm thấy trang trọng, đứng đắn với quần ¸o, s¸ch vë míi. - CÈn thËn n©ng niu mÊy quyÓn s¸ch, xin mẹ đợc cầm bút thớc-> khẳng định mình. - Bỗng thấy sân trờng dày đặc ngời, ai cũng quÇn ¸o s¹ch sÏ, g¬ng mÆt t¬i vui. - Ng«i trêng xinh x¾n, oai nghiªm kh¸c thêng -> lo sî vÈn v¬. - ThÊy ch¬ v¬, håi hép chê gäi tªn. - Lo sî ph¶i rêi tay mÑ. - C¶m thÊy võa l¹, võa gÇn gòi víi mäi vËt, víi ngêi b¹n bªn c¹nh. Tâm trạng nhân vật “tôi” đợc thể hiện bằng - Vừa ngỡ ngàng và tự tin-> nghiêm trang những phơng thức biểu đạt nào? Tác dụng vào giờ học. cña nã? - Tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m. -> §ã lµ nh÷ng yÕu tè lµm t¨ng gi¸ trÞ diÔn đạt. Tõ nh÷ng chi tiÕt trªn, em nhËn xÐt g× vÒ tâm trạng của nhân vật “tôi” khi đến trờng lÇn ®Çu tiªn? *Bài diễn tả một cách tự nhiên cảm động t©m tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c ngì ngµng cña nhân vật “tôi” khi đến trờng buổi đầu tiên. Hoạt động 2: Luyện tập Mục tiêu: Củng cố kiến thức đã học Thêi gian:10 p §å dïng:SBT C¸ch tiÕn hµnh: Bíc 1: * Bµi tËp 1(SBT) - HS đọc, nêu yêu cầu bài tập. - §o¹n 1: T©m tr¹ng ngì ngµng míi l¹ tríc Bíc 2: ng«i trêng kh«ng ph¶i m×nh thÊy lÇn ®Çu - GV hớng dẫn: đọc lại đoạn văn, so sánh h«m nay “t«i” c¶m thÊy nã oai nghiªm cao t©m tr¹ng cña nh©n vËt “t«i”. réng cßn m×nh thÊy nhá bÐ nªn lo sî vÈn v¬. - §o¹n 2: T©m tr¹ng ngì ngµng nhng b¾t ®Çu thÊy Êm ¸p, quyÕn luyÕn tù nhiªn, T«i kh«ng sî h·i n÷a..

(3) -> §o¹n 1, “t«i” bçng thÊy xa l¹ tríc nh÷ng điều đã quen. Đoạn 2, “tôi” từ xa lạ bỗng cã c¶m gi¸c gÇn gòi, tin cËy. 4.Cñng cè-dÆn dß:5P Hãy kể lại tâm trạng của em buổi đầu đến trờng? So sánh với nhân vật tôi em thấy t©m tr¹ng m×nh vµ T«i nh thÕ nµo? Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt t«i. ChuÈn bÞ tiÕt 2, tr¶ lêi c¸c c©u hái 3,4,5. ........................................................................... S: 17.08.2010 G:18.08.2010. TiÕt2. T«i ®i häc (tiÕp) - Thanh TÞnh -. A, Mục tiêu cần đạt: HS 1.KiÕn thøc: Hiểu đợc tình cảm yêu thơng, trìu mến, chu đáo, cởi mở của những ngời lớn (mẹ, ông đốc, thầy giáo)> Hiểu rõ trách nhiệm, tấm lòng của gia đình, nhà trờng đối với thế hệ tơng lai. - Tìm và phân tích những hình ảnh so sánh đặc sắc,nghệ thuật của tác phẩm. 2. KÜ n¨ng : Có kĩ năng đọc, phân tích, phát hiện các biện pháp nghệ thuật. trong truyện ngắn. 3.Thái độ: Học sinh có ý thức trách nhiệm đối với trờng lớp, thầy cô, cha mẹ. B, §å dïng d¹y häc: ChuÈn bÞ - GV bµi so¹n + tµi liÖu - HS so¹n bµi, SGK. C.Phơng pháp: Vận động. D.Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: /36 2, Kiểm tra đầu giờ: Phân tích tâm trạng của nhân vật "tôi" khi đi trên đờng, khi đứng trớc ngôi trờng, khi rời trờng? 3, Bµi míi: Khởi động. Môc tiªu:T¹o t©m thÕ cho häc sinh bíc vµo bµi míi. Thêi gian:3p §å dïng d¹y häc:C¸c bµi h¸t vÒ thÇy c« vµ m¸i trêng. C¸ch tiÕn hµnh: Gv giíi thiÖu bµi míi: Giờ trớc ta đã thấy tâm trạng từ lo sợ vẩn vơ đến gần gũi tin cậy. Vậy ai là ngời đã giúp đỡ Tôi có sự tin cậy ấy, họ là những ngời nh thế nào, chúng ta tiếp tục tìm hiểu trong tiết ngµy h«m nay. Hoạt động 1:Đọc –hiểu văn bản(tiếp tiết 1) Môc tiªu:§äc thµnh th¹o,hiÓu t©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i trong buæi tùu trêng ®Çu tiªn. Thêi gian:31p §å dïng:Sgk,Sgv C¸ch tiÕn hµnh: HS đọc:Ông đốc trờng Mĩ Lí đến tôi cũng III. Tìm hiểu văn bản. 2.3 Thái độ, cử chỉ của những ngời lớn đối thÊy lµm l¹. víi nh÷ng em nhá lÇn ®Çu ®i häc. a, Ông đốc. T×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ t×nh c¶m cña - Nh×n chóng t«i vµ nãi sÏ: "ThÕ lµ c¸c em ông đốc đối với học sinh? đợc vào lớp 5, các em phải cố gắng học... Ông đốc nhìn chúng tôi với cặp mắt hiền từ và cảm động....

(4) Em nhận xét gì về tình cảm của ông đốc dµnh cho häc sinh? - HiÒn tõ, bao dung. T×m chi tiÕt miªu t¶ thÇy gi¸o trÎ tríc khi đón học sinh vào lớp? Em thÊy thÇy lµ ngêi nh thÕ nµo? Bµ mÑ cña nh©n vËy t«i cã nh÷ng hµnh động, thái độ gì để chuẩn bị và đa con đến trêng? Em c¶m nhËn ®iÒu g× vÒ t×nh c¶m cña mäi ngời đối với những em học sinh lần đầu đến trờng? Cảm nhận gì về môi trờng giáo dục đó? * HS liªn hÖ b¶n th©n, nªu tr¸ch nhiÖm cña ngời học sinh trong nhà trơng với gia đình vµ x· héi. Tìm và phân tích hình ảnh so sánh đợc nhà v¨n vËn dông trong truyÖn ng¾n? (HS th¶o luËn nhãm 2 ngêi trong 3 phót) B¸o c¸o? NhËn xÐt? GV kÕt luËn.. Ông đốc là hình ảnh một ngời thầy, một lãnh đạo nhà trờng rất hiền từ và bao dung. b, ThÇy gi¸o trÎ. - Gơng mặt tơi cời đang đón chúng tôi trớc cöa líp -> lµ ngêi vui tÝnh, giµu lßng yªu th¬ng. c. Bµ mÑ: chuÈn bÞ quÇn ¸o, s¸ch vë, ®a con đến trờng, cầm sách vở cho con -> chu đáo, quan t©m. - Ta nhËn thÊy tr¸ch nhiÖm, tÊm lßng cña gia đình, nhà trờng đối với thế hệ tơng lai. §ã lµ mét m«i trêng gi¸o dôc Êm ¸p, lµ nguån nu«i dìng c¸c em trëng thµnh.. 4, NghÖ thuËt truyÖn. - NT so s¸nh: + Tôi quên thế nào đợc những cảm giác trong s¸ng Êy n¶y në trong lßng t«i nh mÊy c¸nh hoa t¬i mØm cêi gi÷a bÇu trêi quang đãng. + ý nghÜ Êy tho¸ng qua trÝ t«i nhÑ nhµng nh lµn m©y lít qua trªn ngän nói. + Họ nh con chim đang đứng trên bờ tổ. =>§ã lµ nh÷ng phÐp so s¸nh giµu h×nh ¶nh, Những hình ảnh so sánh trên có tác dụng giàu sức gựi cảm để diễn tả cảm xúc của g×? “tôi” nhờ đó ngời đọc cảm nhận rõ nét cảm xóc, ý nghÜ cña nh©n vËt t¹o chÊt tr÷ t×nh trong trÎo. - §Æc s¾c nghÖ thuËt: + Bè côc theo dßng håi tëng, tr×nh tù thêi gian. Truyện có những đặc sắc gì về nghệ thuật? Kết hợp kể, tả, biểu cảm. - Søc cuèn hót: +T×nh huèng truyÖn. + T×nh c¶m Êm ¸p, tr×u mÕn cña ngêi lín. Theo em sức cuốn hút của truyện là ở điểm Cảnh thiên nhiên tơi đẹp, ngôi trờng và nµo? h×nh ¶nh so s¸nh. KÕt luËn: Hoạt động 2:HDHS tổng kết: Môc tiªu:Kh¨c s©u kiÕn thøc träng t©m Thêi gian:3p §å dïng d¹y häc:SGK C¸ch tiÕn hµnh: Bíc 1: Gv ra c©u hái tæng kÕt IV. Ghi nhí(SGK). Qua bµi em hiÓu g× vÒ t©m tr¹ng cña nh©n vật tôi khi đến trờng lần đầu? Tâm trạng ấy đợc diễn tả theo trình tự nào? Bớc 2:GV nhấn mạnh gọi hs đọc ghi nhớ Hoạt động 5 : HDHS Luyện tập. Mục tiêu:Biết vận dụng phần lí thuyết đã học vào làm bài tập. Thêi gian:5p §å dïng d¹y häc:B¶ng phô.

(5) C¸ch tiÕn hµnh: V.LuyÖn tËp: Bíc 1: Híng dÉn: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ dßng c¶m Tæng hîp kh¸i qu¸t c¶m xóc theo tr×nh tù xóc cña nh©n vËt “t«i” trong truyÖn ng¾n : thời gian , đó là căn cứ để nhìn ra sự thống Tôi đi học”. nhÊt cña v¨n b¶n. chó ý sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a biÓu c¶m, miªu t¶, tù sù. Bíc 2: HS tự làm ra nháp gv gọi học sinh đọc và nhËn xÐt. 4.Cñng cè-dÆn dß:3p Dßng c¶m xóc cña nh©n vËt “t«i” diÔn t¶ nh thÕ nµo? Häc bµi, lµm bµi tËp 2 (tr 9) vµ c¸c bµi tËp trong SBT. Chuẩn bị: Cấp độ khái quát nghĩa từ ngữ. Đọc kĩ, trả lời các câu hỏi SGK, xem tr ớc các bµi tËp. ................................................................................. S:19.08.2010 Bµi 1 TiÕt 3 G:21.08.2010 Cấp độ khái quát nghĩa từ ngữ. A, Mục tiêu cần đạt:HS 1.KiÕn thøc: - Hiểu rõ cấp độ khái quát nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát nghĩa từ ngữ. 2.KÜ n¨ng: - Häc sinh rÌn luyÖn t duy trong viÖc nhËn thøc mèi quan hÖ gi÷a c¸i chung vµ c¸i riªng. 3.Thái độ: - Có ý thức sử dụng đúng nghĩa của từ ngữ. B. §å dïng d¹y häc: - GV: bµi so¹n + tµi liÖu,b¶ng phô - HS so¹n bµi C. Phơng pháp:Vận động D.Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: /36 2, KiÓm tra®Çu giê: KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña HS. 3,Bµi míi: Khởi động. Môc tiªu:T¹o t©m thÕ cho häc sinh bíc vµo bµi míi. Thêi gian:3p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: GV giới thiệu bài mới: ở lớp 6,7 chúng ta đã tìm hiểu về từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa. Bên c¹nh nh÷ng tõ Êy, cßn cã c¸c tõ cã nghÜa bao hµm nhau. Nh÷ng tõ Êy gäi lµ g×? Chóng ta sÏ t×m hiÓu trong tiÕt h«m nay. Hoạt động1. Hình thành kiến thức mới. Môc tiªu:H×nh thµnh kh¸i niÖm nghÜa réng vµ nghÜa hÑp cña tõ Thêi gian:24p §å dïng d¹y häc:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: Bíc 1:Ph©n tÝch ng÷ liÖu HS quan sát sơ đồ (SGK- tr 10). I, Tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa hÑp. Nghĩa của từ “động vật” rộng hơn hay hẹp 1, Phân tích ngữ liệu (sơ đồ - tr 10). h¬n nghÜa cña tõ “thó”, “chim”, “c¸”? V× sao? NghÜa cña tõ “thó” réng h¬n hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ “voi”, “h¬u”? v× sao? - Từ “động vật” nghĩa rộng hơn “thú”, “chim”, “c¸”..

(6) NghÜa cña “c¸”, “chim” réng h¬n hay hÑp h¬n “c¸ chim”, “c¸ thu”, “tu hó”. “s¸o”? - Réng h¬n -> bao hµm. NghÜa cña “thó”, “chim”, “c¸” réng h¬n nghÜa cña nh÷ng tõ nµo?. -> ”động vật” bao hàm “ chim”, “cá”, “thó”. - NghÜa cña “thó” réng h¬n “voi”. “h¬u” v× “thó” bao hµm “voi”, “h¬u”. - “c¸”, “chim” nghÜa réng h¬n, bao hµm “c¸ chim”, “c¸ thu”, “tu hó”, “s¸o”. - “thó”, “chim”, “c¸”/ réng h¬n: “voi”, “ - h¬u”, “tu hó”. \ hẹp hơn “động vật”.. Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt 2, NhËn xÐt. Em nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña tõ ng÷? - NghÜa cña tõ ng÷ cã thÓ réng h¬n (kh¸i qu¸t h¬n), hÑp h¬n (Ýt kh¸i qu¸t h¬n) nghÜa cña tõ ng÷ kh¸c. Một từ đợc coi là có nghĩa rộng khi nào? Cho vÝ dô? - Khi nã bao hµm nghÜa cña nh÷ng tõ ng÷ kh¸c. vd: “¸o” (¸o s¬ mi, ¸o kho¸c). Một từ đợc coi là có nghĩa hẹp khi nào? Cho vÝ dô? - Phạm vi nghĩa của nó đợc bao hàm trong ph¹m vi nghÜa cña tõ kh¸c. Mét tõ ng÷ cã thÓ cã nghÜa réng víi tõ ng÷ này đồng thời có nghĩa hẹp với từ ngữ khác đợc không? Cho ví dụ? Bíc 3:Rót ra ghi nhí 3. Ghi nhí. HS đọc ghi nhớ (SGK). . Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập. Môc tiªu:VËn dông lÝ thuyÕt vµo lµm bµi tËp Thêi gian:15p §å dïng d¹y häc:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: Bíc 1:Gv híng dÉn §äc bµi tËp 1, nªu yªu cÇu. II, LuyÖn tËp. 1. Bài tập 1 (10) Lập sơ đồ. Bíc 2: a, y phôc HS lµm bµi. quÇn. Gäi 2 HS lªn b¶ng ch÷a. NhËn xÐt.GV kÕt luËn.. q. đùi. ¸o. q.dµi. Êo dµi. s¬ mi. vò khÝ sóng. HS đọc, xác định yêu cầu, làm bài. GV nhËn xÐt, bæ sung.. S. trêng. §b¸c. bom bom bcµng. bom bi. 2, Bµi tËp 2 (10).T×m nh÷ng tõ cã nghÜa réng so víi nghÜa cña c¸c tõ trong nhãm sau: a. Chất đốt: xăng, dầu hoả, ma dút, củi, than.. b. NghÖ thuËt: héi ho¹, ©m nh¹c, v¨n ho¸,.

(7) ®iªu kh¾c... c. Thøc ¨n; Canh, nem, thÞt luéc, rau sµo, t«m rang... d. Nh×n: liÕc, ng¾m, nhßm, ngã... e. Đánh : đấm , đá, thụi, bịch... 3, Bµi 3 (10). T×m tõ ng÷ cã nghÜa bao hµm trong ph¹m vi cña c¸c tõ sau: a. Xe cé: « t«, xe m¸y, xe bß... b. Kim loại: sắt, nhôm, đồng.... c. hoa qu¶: cam, mÝt xoµi nh·n... d. (ngêi): hä hµng: c«, d×, chó b¸c... e. mang: x¸ch, khiªng, g¸nh... Bµi 4: (10). ChØ ra nh÷ng tõ ng÷ kh«ng thuéc ph¹m vi nghÜa cña mçi nhãm tõ ng÷ sau: a. thuèc lµo: b. thñ quü: c.bót ®iÖn; d. hoa tai:. HS đọc bài 3. xác định yêu cầu. Th¶o luËn nhãm 3 trong 3 phót. B¸o c¸o. HSvµ GV nhËn xÐt, bæ sung. §äc bµi 4 nªu yªu cÇu bµi tËp. HS lµm bµi. Gäi 2 HS lªn b¶ng gi¶i. HS vµ GV nhËn xÐt, bæ sung.. 4.Cñng cè-dÆn dß:3p Tõ ng÷ nghÜa réng lµ g×? Tõ ng÷ nghÜa hÑp lµ g×? Cho vÝ dô? Häc ghi nhí, lµm bµi tËp 5,6,7. Soạn: tính thống nhất về chủ đề của văn bản. Đọc kĩ, trả lời câu hỏi SGK, xem trớc các bµi tËp. ........................................................................................ S:18.08.2010 G:21.08.2010. TiÕt 4. Tính thống nhất về chủ đề của văn bản.. A:Mục tiêu cần đạt:. 1.KiÕn thøc: - HS hiểu đợc thế nào là chủ đề của văn bản, tính thống nhất về chủ đề của văn bản. - Biết viết một văn bản bảo đảm tính hệ thống về chủ đề, biết xác định và duy trì đối tợng, trình bày, chọn lựa sắp xếp các phần sao cho văn bản tập chung nêu bật ý kiến, cảm xóc cña m×nh. 2.KÜ n¨ng HS có kỹ năng tạo lập văn bản có chủ đề. 3.Thái độ: - HS có ý thức viết bài mạch lạc, nổi bật chủ đề. B.§å dïng d¹y häc: 1.GV: B¶ng phô 2.HS: Tr¶ lêi c¸c c©u hái phÇn ng÷ liÖu C .Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh D. Tæ chøc giê häc 1, ổn định tổ chức: /36 2, KiÓm tra ®Çu giê: KiÓm tra viÖc chuÈn bµi cña hs 3, Bµi míi: Khởi động Môc tiªu:G©y sù chó ý vµo bµi míi Thêi gian:3p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: Trong häc tËp vµ giao tiÕp, chóng ta lu«n ph¶i t¹o lËp v¨n b¶n. VËy v¨n b¶n lµ g×? Lµm thế nào để văn bản có tính mạch lạc, rõ ràng nổi bật nội dung ? Đó là nội dung bài hôm nay, chóng ta cïng t×m hiÓu.

(8) Hoạt động 1. Hình thành kiến thức mới. Mục tiêu:Hình thành kháI niệm chủ đề,tính thống nhất của chủ đề trong văn bản. Thêi gian:24p §å dïng d¹y häc:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: Bíc 1:Ph©n tÝch ng÷ liÖu I. Chủ đề của văn bản. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu: -§äc kÜ v¨n b¶n“ T«i ®i häc” ? Tg nhí l¹i V¨n b¶n “T«i ®i häc” nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c nµo trong thêi th¬ Êu cña m×nh? (Kỉ niệm khi cùng mẹ đi trên con đờng làng đến trờng, khi đến trờng Mĩ Lí, khi rời tay mÑ vµo líp häc ) sù håi tëng Êy gîi lªn Ên tîng g× trong lßng t¸c gi¶? (Ên tîng m¹nh mÏ, s©u s¾c, kh«ng thÓ quªn cña t¸c gi¶ vÒ buæi tùu trêng ®Çu tiªn trong đời mình ) *Buổi tựu trờng chính là đối tợng, những kỉ niệm chính là các vấn đề chính mà văn bản biểu đạt. Đối tợng văn bản và những vấn đề chính của văn bản chính là chủ đề văn bản? Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt 2 .NhËn xÐt. Căn cứ vào đâu mà em biết văn bản “ Tôi - Những vấn đề chính của văn bản. Kỉ đi học” nói lên những lỉ niệm của tác giả về niệm khi cùng mẹ đi trên con đờng, khi buæi tùu trêng ®©u tiªn? đến trờng, khi rời tay mẹ để vào học, khi (Căn cứ: nhan đề văn bản, từ ngữ các câu ngồi học. trong v¨n b¶n viÕt vÒ bëi tùu trêng) - > §èi tîng v¨n b¶n: buæi tùu trêng.. Bíc 1:Ph©n tÝch ng÷ liÖu Tìm những từ ngữ diễn tả tâm trạng đó in s©u trong lßng nh©n vËt “t«i” ( §¹i tõ “ t«i” vµ c¸c tr¹ng ng÷ biÓu thÞ ý nghĩa đi học đợc lặp đi lặp lại nhiều lần). Duy trì chủ đề. T×m tr¹ng ng÷ chi tiÕt næi bËt c¶m gi¸c míi l¹ xen lÉn bì ngì cña “ t«i” khi cïng mÑ đến trờng, khi cùng các bạn vào lớp: ( Trên đờng đi học: + Cảm nhận về con đờng: quen đi lạis lắm lần => Thấy lạ, cảnh vật thay đổi + Thay đổi về hành vi: Lội qua sông thả diều, đi ra đồng nô đùa-> Đi học cố làm nh mét häc trß thùc sù. - Trªn s©n trêng : + C¶m nhËn ng«i trêng :Cao r¸o, s¹ch sÏ hơn các nhà trong làng, oai nghiêm nh đình lµng, s©n réng-> T«i lo sî vÈn v¬ + C¶m gi¸c bì ngì, lóng tóng ®i xÕp hµng. Chủ đề là đối tợng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt. II. Tính thống nhất về chủ đề văn bản 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu V¨n b¶n “ T«i ®i häc” - Nhan đề: Tôi đi học. - Các câu các đoạn đều xoay quanh vấn đề “T«i ®i häc” - §¹i tõ “t«i” vµ c¸c tõ ng÷ biÓu thÞ ý nghÜa đi học đợc lặp đi lặp lại nhiều lần--> Duy trì chủ đề..

(9) vµo líp - Trong líp: C¶m thÊy xa mÑ,nhí nhµ C¶m gi¸c cña nh©n vËt “ t«i” trong buæi tùu trêng lµ g×? ( Míi l¹, bì ngì, lo l¾ng) nh÷ng chi tiÕt vµ ph¬ng tiÖn ng«n tõ trong v¨n b¶n cã tËp chung kh¾c ho¹ t« ®Ëm c¶m gi¸c nµy kh«ng? ( Cã). Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt * v¨n b¶n nµy cã tÝnh thèng nhÊt cao vÒ chủ đề, em hiểu thế nào về tính thống nhất về chủ đề văn bản? Bíc 3: Rót ra ghi nhí HS đọc ghi nhớ. GV chèt. Hoạt động2: Hớng dẫn luyện tập. Môc tiªu:VËn dông lÝ thuyÕt vµo lµm bµi tËp Thêi gian:15p §å dïng d¹y häc:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: Bíc 1: GVHD häc sinh lµm bµi tËp Hs đọc, nêu yêu cầu bài tập. Bíc 2: HS lµm bµi. Gäi 1-> 2 em lªn b¶ng.. Hs vµ GV nhËn xÐt, bæ sung.. HSđọc, nêu yêu cầu bài tập. Lµm bµi. GV söa ch÷a . HS đọc, xác định yêu cầu, làm bài. NhËn xÐt. GV söa ch÷a, bæ sung.. - Các chi tiết và phơng tiện ngôn từ đều kh¾c ho¹ t« ®Ëm c¶m gi¸c bì ngì , míi l¹,lo l¾ng cña nh©n vËt. 2.NhËn xÐt: ->Văn bản có tính thống nhất chủ đề khi chỉ biểu đạt chủ đề đã xá định không xa rời hay lạc sang chủ đề khác. 3. Ghi nhí (sgk).. III, LuyÖn tËp. Bµi 1 (13). Ph©n tÝch tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ đề văn bản “Rừng cọ quê tôi”. a. §èi tîng: Rõng cä quª t«i. - Tr×nh tù: T¶ c©y cä ( th©n, l¸, bóp..) - Tác dụng của cọ: chổi, bóng râm, đựng hạt giống, nốn cọ, quả để ăn). - Tình cảm của ngời Sông Thao đối với cọ. - Trật tự này không thay đổi vì nếu thay đổi nã sÏ kh«ng cßn hîp lý. b. Chủ đề của văn bản trên: T¸c dông cña cä vµ t×nh c¶m cña ngêi S«ng Thao đối với cọ. c.Chủ đề ấy đợc thể hiện trong văn bản: - Miªu t¶ rõng cä: b»ng TN tr×u mÕn, th©n th¬ng. - Cuéc sèng cña nh÷ng ngêi d©n lu«n g¾n bã víi cä. d.Từ ngữ, câu tiêu biểu thể hiện chủ đề văn b¶n: - Chẳng có nơi nào đẹp nh Sông Thao quê «i, rõng cä trËp trïng... - cuéc sèng quª t«i g¾n bã víi c©y cä. - Ngêi S«ng Thao quª t«i ®i ®©u còng nhí vÒ rõng cä quª m×nh. Bµi 2 (tr 14). - ý b,d sẽ làm cho bài văn lạc đề. Bµi 3( tr 14). Cã thÓ bæ sung vµ s¾p xÕp l¹i nh sau: a.Cø mïa thu vÒ mçi lÇn thÊy c¸c em nhá núp dới nón mẹ lần đầu tiên đến trờng, lßng l¹i n¸o nøc, rén r·, xèn xang. b.Con đờng đến trờng trở nên xa lạ, cảnh vật thay đổi..

(10) c.Muèn thö søc g¾ng mang s¸ch vë nh cËu häc trß thøc sù. d.S©n trêng réng, ng«i trêng cao h¬n. e.ThÊy sî h·i, ch¬ v¬ trong hµng ngêi bíc vµo líp. f.ThÊy xa l¹... 4.Cñng cè-dÆn dß:3p Chủ đề là gì? Tính thống nhất của chủ đề nh thế nào? Häc ghi nhí, lµm c¸c bµi tËp trong SGK vµ bµi tËp SBT. ChuÈn bÞ: Trong lßng mÑ. Tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK. .............................................................................. S : 20.08.2010 TiÕt 5 Trong lßng mÑ G: 23.08.2010 ( TrÝch “ Nh÷ng ngµy th¬ Êu”- Nguyªn Hång) A. Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Học sinh đọc, tìm hiểu và nắm sơ lợcc tác giả, tác phẩm, bố cục đoạn trích. Thấy đợc sự độc địa, ác độc của bà cô trong tác phẩm, thấy đợc vẻ mặt lạnh lùng của xã hội đồng tiÒn. 2. KÜ n¨ng: HS có kĩ năng đọc, tìm hiểu bố cục, phân tích nhân vật. 3.Thái độ: HS có tình yêu thơng, đùm bọc, chân thành cho học sinh. B, §å dïng d¹y häc: - GV: gi¸o ¸n., s¸ch n©ng cao ng÷ v¨n. - HS: so¹n bµi, SGK, SBT. C. Ph¬ng ph¸p:§µm tho¹i 1, ổn định tổ chức: /36 2. KiÓm tra ®Çu giê: Phân tích thái độ, cử chỉ của những ngời lớn ( bà mẹ, ông đốc, thầy giáo trẻ) đối với những em nhỏ lần đầu đến trờng? - Bà mẹ: lo lắng, quan tâm chu đáo, dẫn con đến trờng. - Ông đốc: nhẹ nhàng khuyên bảo, động viên, khích lệ. - Thầy giáo: Tơi cời đón các em. 3.Bµi míi: * Khởi động: - Môc tiªu:T¹o høng thó häc tËp - Thêi gian:3p - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: Gv giíi thiÖu bµi míi: Nhµ v¨n Nguyªn Hång lu«n híng ngßi bót vµo nh÷ng ngêi cïng khæ, gÇn gòi mµ «ng yªu th¬ng th¾m thiÕt. Mét trong nh÷ng t¸c phÈm tiªu biÓu cho tinh thÇn Êy lµ t¸c phÈm “Nh÷ng ngµy th¬ Êu” mµ h«m nay chóng ta t×m hiÓu ®o¹n trÝch Trong lßng mÑ. H§ 1: §äc - HiÓu v¨n b¶n. - Môc tiªu: §äc diÔn c¶m, ph©n tÝch nh©n vËt bµ c«. - Thêi gian:39p - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: Bớc 1:HDHS đọc và thảo luận chú thích I.Đọc – Thảo luận chú thích. GV đọc mẫu, hớng dẫn: giọng đọc bà 1. Đọc.

(11) cô( nghiệt ngã, cay độc), bé Hồng ( dè dặt, đề phòng....) - Học sinh đọc. - HS, GV nhËn xÐt, söa ch÷a. Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ ? - 17 tuæi cïng mÑ ra H¶i Phßng sèng víi những ngời “dới đáy” xã hội. - Gi¸c ngé CM thêi k× MÆt trËn d©n chñ1936-1939-> viÕt b¸o. - 1939 bị TDP bắt giam, 1942 đợc tự do, 1943 ra nhËp héi v¨n hãa cøu quèc. MÊt t¹i Yªn ThÕ- H¶i Phßng. - ThÕ giíi nh©n vËt: lu manh, phu phen, thî thuyền, trẻ em đầu đờng xó chợ, tri thức nghèo chịu đau đớn, bất hạnh -> luôn yêu cuộc sống và ý thức đợc nhân phẩm của m×nh. - Phụ nữ lao động, trẻ em là những nhân vËt ¸m ¶nh, trë ®i trë l¹i trong t¸c phÈm cña «ng. GV sã s¸nh víi Nam Cao cïng nh÷ng nh©n vật nh thế - > thể hiện tình yêu, sự đồng c¶m. NC viÕt b»ng ngßi bót s¾c l¹nh, NH: ngßi bót chan chøa yªu th¬ng. KÓ tªn mét sè t¸c phÈm cña «ng? - BØ vá - tiÓu thuyÕt- 1938 - Nh÷ng ngµy th¬ Êu - 1938 - Trêi xanh - tËp th¬- 1960 - Cöa biÓn- bé tiÓu thuyÕt. - Nói rõng Yªn ThÕ. - Bớc đờng viết văn - Hồi kí 1970 Em biÕt g× vÒ tËp tiÓu thuyÕt “Nh÷ng ngµy th¬ Êu”? Gi¶i thÝch tõ “rÊt kÞch”? “ Tha h¬ng cÇu thùc” cã nghÜa lµ g×? Bíc 2: HDHS t×m bè côc. §o¹n trÝch chia mÊy phÇn? Néi dung tõng phÇn?. 2.Th¶o luËn chó thÝch. a, T¸c gi¶:Nguyªn Hång ( 1918-1982), quª Nam §Þnh. Tríc C¸ch m¹ng th¸nh T¸m sèng chñ yÕu ë H¶i Phßng. - Nguyªn Hång lµ nhµ v¨n cña nh÷ng ngêi cïng khæ.. - §îc gi¶i thëng HCM vÒ v¨n häc nghÖ thuËt n¨m 1996.. b, T¸c phÈm.“Nh÷ng ngµy th¬ Êu”: Håi kÝ kể về cuộc đời cay đắng của tác giả gồm 9 ch¬ng. - §o¹n trÝch thuéc ch¬ng IV.. c, Tõ khã: SGK. II, Bè côc: 2 phÇn: - P1: Từ đầu -> ngời ta hỏi đến chứ: Cuộc đối thoại giữa bà cô và chú bé Hồng; ý nghĩ, tình cảm của bé Hồng đối với mẹ. - P2: Cßn l¹i: Cuéc gÆp gì bÊt ngê víi mÑ.. Bíc 3: HDHS t×m hiÓu v¨n b¶n III, T×m hiÓu v¨n b¶n. §o¹n trÝch cã nh÷ng nh©n vËt nµo? Nh©n vËt chÝnh lµ ai? - Bµ c«, bÐ Hång, mÑ bÐ Hång. BÐ Hång lµ nh©n vËt chÝnh. 1, Nh©n vËt bµ c«. GV cho häc sinh hiÓu s¬ qua vÒ hoµn c¶nh cña chó bÐ Hång, gióp c¸c em n¾m râ h¬n đặc điểm nhân vật bà cô trong cuộc thoại víi ch¸u. HS đọc: “Một hôm...tr 15. Tìm chi tiết miêu tả thái độ của bà cô khi nãi chuyÖn víi bÐ Hång vÒ mÑ? Qua đó em thấy gì về nhân vật này? - Cêi hái chø kh«ng ph¶i lo l¾ng hái hoÆc - Cêi hái: Hång! Mµy cã muèn vµo Thanh.

(12) nghiêm nghị hoặc âu yếm hỏi. Điều đó cho thÊy bµ c« lµ ngêi rÊt th©m hiÓm, muèn thông qua đó để bỡn cợt, mỉa mai chú bé Hång. Bé Hồng đã trả lời ra sao? Vì sao lại trả lời nh thÕ? - Kh«ng! Ch¸u kh«ng muèn vµ. Cuèi n¨m thÕ nµo mùo ch¸u còng vÒ. - Vì chú nhận ra đợc ý nghĩ cay độc của bà c«-> tr¶ lêi ®Çy th«ng minh vµ tù tin. Thái độ của bà cô nh thế nào khi nghe bé Hång tr¶ lêi nh thÕ? Khi thÊy bÐ Hång nøc në, bµ c« cã bu«ng tha không? Qua đó em thấy bà ta là ngời nh thÕ nµo? - Kh«ng. VÉn t¬i cêi kÓ c¸c chuyÖn cho t«i nghe, T¶ tØ mØ vÒ t×nh c¶nh tóng quÉn, gÇy guéc, r¸ch ríi cña mÑ. Em nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt nµy? Qua nhân vật bà cô, tác giả bày tỏ thái độ g×? -Tè c¸o x· héi phong kiÕn víi nh÷ng cæ tôc đày đoạ con ngời, khô héo cả tình máu mủ. GV nãi thªm vÒ quan niÖm cña x· héi phong kiến đối với ngời phụ nữ. Tính cách của bà cô là sản phẩm của những định kiến đó.. Ho¸ ch¬i víi mÑ mµy kh«ng? Giäng nãi, nÐt mÆt cêi rÊt kÞch.. -> Gi¶ dèi, bìn cît, mØa mai chó bÐ Hång. - Giäng ngät ngµo: - Sao l¹i kh«ng vµo? Mî mµy ph¸t tµi l¾m, cã nh d¹o tríc ®©u? - Ch»m chÆp nh×n t«i, vç vai t«i cêi: Mµy dai qu¸, cø vµo ®i, tao ch¹y cho tiÒn tµu. Vµo mµ b¾t mî mµy may v¸ s¾m sñ¨ cho vµ th¨m em bÐ chø. - Ng©n dµi tiÕng “em bÐ” thËt râ, thËt ngät. -> Ch©m chäc, nhôc m¹, miÖt thÞ hai mÑ con Hång. -> L¹nh lïng, tµn nhÉn, th©m hiÓm. * Bà cô là ngời cay độc, xảo quyệt, đại diện cho xã hội cổ hủ phi nhân đạo, mất hết tình ngêi.. 4.Cñng cè-dÆn dß:3p Bµ c« cña bÐ Hång lµ ngêi nh thÕ nµo? Qua nhân vật này em hiểu gì về xã hội phong kiến đơng thời Häc bµi, n¾m néi dung. ChuÈn bÞ tiÕp c¸c c©u hái 2,3,4 (SGK); xem bµi tËp luyÖn tËp. .................................................................................... S: 24.08.2010 G:25.08.2010 TiÕt 6 Trong lßng mÑ(tiÕp) ( Nguyªn Hång). A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: HS hiểu đợc nỗi đau và tình cảm đáng thơng của chú bé Hồng, cảm nhận đợc tình yêu thơng mãnh liệt của chú bé Hồng đối với mẹ. Thấy đợc đặc sắc thể văn này qua ngòi bút Nguyên Hồng: thấm đợm chất trữ tình, lời v¨n tù truyÖn ch©n thµnh, giµu søc truyÒn c¶m. 2.KÜ n¨ng: HS có kỹ năng đọc, phân tích, cảm thụ tác phẩm văn học. 3.Thái độ: HS có tình cảm gia đình, lòng yêu thơng thông cảm, kính trọng cha mẹ. B, §å dïng d¹y häc: - GV: gi¸o ¸n, STK. - HS: so¹n bµi tr¶ lêi c©u 1 (SGK) . C, Phơng pháp: Vấn đáp D.Tæ chøc giê häc:.

(13) 1. ổn định tổ chức: /36 2, KiÓm tra ®Çu giê: Phân tích hành động, thái độ của ngời cô trong cuộc thoại với bé Hồng để làm nổi bật tính cách, đặc điểm của nhân vật? - Cêi hái... Giäng vÉn ngät....Vç vai cêi nãi.... ->Bà cô là ngời lạnh lùng, độc ác, thâm hiểm, tàn nhẫn, khô héo cả tình máu mủ ruột rà, đại diện cho xã hội đơng thời đầy hủ tục, thành kiến nặng nề với ngời phụ nữ. 3, Bµi míi: Khởi động - Môc tiªu:¤n bµi cò,h×nh dung bµi míi - Thêi gian:3p - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: GV giíi thiÖu bµi míi: Giờ trớc chúng ta đã thấy đựơc bộ mặt tàn nhẫn của bà cô và nỗi đau vô cùng lớn của bé Hồng. Còn tình cảm của bé Hồng đối với mẹ nh thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu tiếp bài h«m nay. H§1. §äc- hiÓu v¨n b¶n.(tiÕp) - Môc tiªu:Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i - Thêi gian:27p - §å dïng d¹y häc:ca dao, tôc ng÷ nãi vÒ trÎ em må c«i - C¸ch tiÕn hµnh: Bíc 3: HDHS t×m hiÓu v¨n b¶n(tiÕp) III, T×m hiÓu v¨n b¶n. Khi nghe những lời giả dối, thâm độc của 1, Nhân vật bà cô. bà cô đối với mẹ, bé Hồng có phản ứng và 2. Tình cảm của chú bé Hồng đối với mẹ. t©m tr¹ng nh thÕ nµo? *a, Nh÷ng ý nghÜ, c¶m xóc cña Hång khi - Khi nghe c« hái, lËp tøc trong kÝ øc cña tr¶ lêi bµ c«. Hång hiÖn lªn h×nh ¶nh mÑ vÎ mËt rÇu rÇu vµ hiÒn tõ, ph¶n øng th«ng minh . - Níc m¾t rong rßng rít hai bªn m¸... cêi dµi trong tiÕng khãc.. - Cô cha nói hết câu, cổ họng tôi đã nghẹn ø - Đầy lòng yêu thơng và kính mến mẹ, đối víi bÐ Hång, mÑ chó v« téi. Em nhận xét gì về nghệ thuật sử dụng trong - Em đau đớn, tủi cực xen lẫn căm giận trđoạn này? ớc những lời xúc phạm độc địa của bà cô - Phân tích diễn biến tâm lí nhân vật tài đối với mẹ. tình: Lúc đầu cời -> thái độ chống đối trớc sự mỉa mai của bà cô, nh ng sau đó tâm hồn non nớt của em không chịu đợc sự tấn c«ng cña bµ c« -> khãc nøc në. t×nh c¶m bÞ dån nÐn bËt ra thµnh tiÕng khãc thÓ hiÖn tình cảm lên đến đỉnh điểm, phù hợp tâm lí trÎ. NhËn xÐt g× vÒ c¶nh trß truyÖn cña hai c« ch¸u? - Màn đối thoại đầy kịch tính, thúc đẩy tâm trạng của Hồng đến những diễn biến căng th¼ng, lµm râ bé mÆt x¶o quyÖt, tµn nhÉn cña bµ c«. b, C¶m gi¸c cña bÐ Hång khi gÆp vµ n»m Hs đọc ”Nhng đến ngày giỗ đầu thầy tôi” tr trong lòng mẹ. 17 . Cảnh chú bé Hồng gặp mẹ đợc miêu tả nh thÕ nµo?.

(14) - §uæi theo xe, gäi rèi rÝt, bèi rèi, lo sî nhÇm lÉn: nÕu ngêi ngåi ...sa m¹c. H×nh ¶nh so s¸nh cho thÊy t©m tr¹ng g× cña bÐ Hång? Næi bËt kh¸t khao ch¸y báng trong lßng em. Khi n»m trong lßng mÑ, bÐ Hång c¶m thÊy nh thÕ nµo? - MÑ kh«ng cßm cãi, x¬ x¸c mµ g¬ng mÆt tơi sáng, đôi mắt trong, nớc da mịn, má hång. - ThÊy Êm ¸p, m¬n man kh¾p da thÞt, h¬i thë th¬m tho, khu«n miÖng xinh x¾n. Em nhËn xÐt g× vÒ t×nh c¶m cña bÐ Hång đối với mẹ? HS quan s¸t tranh ( SGK). M« t¶. Em cã suy nghÜ g× vÒ tªn ch¬ng :Trong lòng mẹ”? Nếu đổi tên khác có đợc không? Th¶o luËn nhãm 4, thêi gain 4 phót. B¸o c¸o. GV kÕt luËn. - Khẳng định sự chân thành, cảm động về sự bất diệt của tình mẫu tử. - Nếu đổi tên kh¸c, kh«ng phï hîp víi néi dung ch¬ng, kh«ng nãi hÕt ý nghÜa nµy. Qua ®o¹n trÝch “Trong lßng mÑ”, h·y chøng minh r»ng v¨n Nguyªn Hång giµu chÊt tr÷ t×nh? - Tình huống và nội dung: hoàn cảnh đáng th¬ng cña chó bÐ Hång, c©u chuyÖn vÒ ngêi mÑ ©m thÇm chÞu nhiÒu ®au khæ, cay đắng, nhiều thành kiến; lòng yêu thơng mẹ cña bÐ Hång. - M¹ch c¶m xóc phong phó: xãt xa, tñi nhôc, lßng c¨m giËn s©u s¾c, t×nh yªu th¬ng nång th¾m. - C¸ch thÓ hiÖn: kÕt hîp kÓ víi béc lé c¶m xóc, c¸c h×nh ¶nh thÓ hiÖn t©m tr¹ng; h×nh ¶nh so s¸nh, lêi v¨n say mª, Qua ®o¹n trÝch em hiÓu thÕ nµo vÒ thÓ håi kÝ?. - §uæi theo xe, gäi bèi rèi, lo sî-> nçi kh¾c khoải, khao khát mãnh liệt đợc gặp mẹ. - oà khóc, nức nở -> đó là sự dỗi hờn, h¹nh phóc tøc tëi vµ m·n nguyÖn. - Khi n»m trong lßng mÑ: Sung síng cùc ®iÓm khi n»m trong lßng mÑ, tËn hëng sù ªm dÞu cña t×nh mÉu tö. NiÒm vui síng r¹o rùc lµm em quªn ®i tÊt cả sự tủi cực, đắng cay. * BÐ Hång cã t×nh yªu, sù c¶m th«ng vµ niềm tin mãnh liệt đối với ngời mẹ bất h¹nh cña m×nh. 3. ChÊt tr÷ t×nh trong ®o¹n trÝch thÓ hiÖn: - T×nh huèng vµ néi dung truyÖn.. - Dßng c¶m xóc phong phó cña Hång. - C¸ch thÓ hiÖn cña t¸c gi¶.. 4, Thể hồi kí: là thể kí mà trong đó ngời viết kể lại những chuyện mà chính mình đã trải qua, đã chứng kiến. H§2: Tæng kÕt rót ra ghi nhí. - Môc tiªu:Kh¾c s©u kiÕn thøc träng t©m cña bµi - Thêi gian:5p - §å dïng d¹y häc:sgk - C¸ch tiÕn hµnh: Bíc 1:HDHS tæng kÕt vÒ néi dung vµ nghÖ IV, Ghi nhí (SGK). thuËt Nªu nÐt chÝnh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n? HS: TL.

(15) GV:Chèt Bớc 2:Gọi hs đọc ghi nhớ HS đọc ghi nhớ (2 em). H§3: Híng dÉn luyÖn tËp - Môc tiªu:VËn dông kiÕn thøc võa t×m hiÓu vµo lµm bµi tËp - Thêi gian:7p - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: Bíc 1: HDHS lµm bµi tËp V. LuyÖn tËp: §äc c©u hái 5 (sgk), nªu yªu cÇu Có nhà nghiên cứu nhận định Nguyên Bíc 2: HS lµm bµi Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng, gäi em kh¸ lªn nªu kÕt qu¶. h·y chøng minh qua ®o¹n trÝch “Trong HS nhËn xÐt. lßng mÑ”. GV nhËn xÐt, bæ sung. 4.Cñng cè-dÆn dß:3p Qua ®o¹n trÝch em thÊy t×nh c¶m cña bÐ Hång dµnh cho mÑ lµ t×nh c¶m nh thÕ nµo? Häc bµi, n¾m néi dung ph©n tÝch. Lµm c¸c bµi tËp SGK vµ SBT. ........................................................................................ S: 26.08.2010 G: 28.08.2010 TiÕt 7 Trêng tõ vùng. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Học sinh hiểu đợc thế nào là trờng từ vựng, biết xác định các trờng tè vựng đơn giản. Bớc đầu hiểu đợc mối quan hệ giữa trờng từ vựng với các hiện tợng ngôn ngữ đã học nh đồng nghĩa, trái nghĩa, ẩn dụ, hoán dụ, nhân hoá... Giúp ích cho việc học văn và làm văn. 2.KÜ n¨ng: - Häc sinh cã kÜ n¨ng ph©n tÝch, ph¸t hiÖn nh÷ng tõ ng÷ cïng trêng, ¸p dông vµo viÖc t¹o v¨n b¶n. 3.Thái độ: - Học sinh có ý thức sử dụng từ hợp lý, đúng nghĩa B. §å dïng d¹y häc - GV: gi¸o ¸n, STK,b¶ng phô - HS: so¹n bµi. C,Phơng pháp:Vận động 1, ổn định tổ chức. /36 2, KiÓm tra ®Çu giê: ThÕ nµo lµ tõ nghÜa réng? ThÕ nµo lµ tõ nghÜa hÑp? Cho vÝ dô? - Từ ngữ đợc coi là nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa đó đợc bao hàm trong phạm vi nghĩa của một số từ ngữ khác. Từ ngữ đợc coi là nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đóbao hàm phạm vi nghĩa của một số từ ngữ khác. -VD: c¸: c¸ trª, c¸ phi, c¸ tr¾m 3.Bµi míi: * Khởi động: - Môc tiªu:T¹o høng thó häc tËp - Thêi gian:3p - §å dïng d¹y häc:B¶ng phô - C¸ch tiÕn hµnh: GV giíi thiÖu bµi míi GV đa ví dụ các từ: cay, chua, ngọt. Các từ có đặc điểm chung gì? - Cïng chØ mïi vÞ..

(16) VËy c¸c tõ Êy thuéc cïng 1 trêng tõ vùng. §Ó hiÓu thÕ nµo lµ trêng tõ vùng ta cïng t×m hiÓu bµi h«m nay. Hoạt động 1: Hình thành kiến thức mới. - Môc tiªu:H×nh thµnh kh¸I niÖm trêng tõ vùng - Thêi gian:24pp - §å dïng d¹y häc:B¶ng phô - C¸ch tiÕn hµnh: Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu I, ThÕ nµo lµ trêng tõ vùng. §äc vd SGK tr 21, chó ý c¸c tõ in ®Ëm. 1, Ph©n tÝch ng÷ liÖu C¸c tõ in ®Ëm cã nÐt chung nµo vÒ nghÜa? - Mắt, mũi, gò má, đùi, đầu, cánh tay, - Cïng chØ vé phËn c¬ thÓ con ngêi. miÖng cïng chØ bé phËn trªn c¬ thÓ con ngC¸c tõ trªn cã cïng mét trêng tõ vùng. VËy êi . em hiÓu trêng tõ vùng lµ g×? 2, NhËn xÐt: Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt -Lµ tËp hîp nh÷ng tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt -> Nã cã cïng mét nÐt chung vÒ nghÜa gäi chung vÒ nghÜa. lµ trêng tõ vùng. Bíc 3: Rót ra ghi nhí 3, Ghi nhí (SGK). §äc ghi nhí (2 em). GV chèt. 4, Lu ý: T×m 1 vd vÒ têng tõ vùng? - Nói, cời, khóc: hoạt động của miệng. a. Mét trêng tõ vùng cã thÓ bao gåm nhiÒu C¸c tõ sau cïng trêng nµo? trêng tõ vùng nhá h¬n. - con ngơi, nhìn, trông, lờ đờ -> cùng trờng m¾t. Bé phËn cña m¾t: lßng ®en, lßng tr¾ng, con ng¬i, l«ng mµy, l«ng mi... - Đặc điểm của mắt: đờ đẫn, sắc sảo, lờ đờ, tinh anh, mï loµ... LÊy vd: cïng trêng “con ngêi” cã: - mÆt mòi, miÖng: danh tõ. - đi, ăn, uống: động từ.. b. Mét trêng tõ vùng cã thÓ bao gåm nh÷ng tõ kh¸c biÖt nhau vÒ tõ lo¹i. c. Mét tõ cã thÓ thuéc nhiÒu trêng tõ vùng kh¸c nhau.. VD: ngọt: trờng mùi vị: cay, đắng, chát, d, Trong thơ văn, cuộc sống, ngời ta thờng th¬m \ trờng âm tanh: the thé, êm dịu. dùng cách chuyển từ vựng để tăng tính \ trêng thêi tiÕt: ®Ëm, hanh, Èm. nghÖ thuËt. §äc vd trÝch “L·o H¹c”- Nam Cao. Các từ in đậm thờng dùng chỉ hoạt động, tÝnh chÊt, gäi tªn ai? - Con ngêi. Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì trong ®o¹n v¨n? - Nh©n ho¸, Èn dô. GV: t¸c gi¶ chuyÓn c¸c tõ in ®Ëm tõ trêng “ngời” sang trờng “thú vật” để nhân hoá H§ 2: Híng dÉn luyÖn tËp. - Môc tiªu:VËn dông lÝ thuyÕt vµo lµm bµi tËp - Thêi gian:15p - §å dïng d¹y häc:PhiÕu häc tËp - C¸ch tiÕn hµnh: Bíc 1:HDHS lµm bµi tËp II, LuyÖn tËp: Đọc bài 1, xác định yêu cầu. 1, Bµi 1 (23) C¸c tõ thuéc trêng tõ vùng HS lµm bµi. Gäi 2 em lªn b¶ng nªu kÕt qu¶. “ngêi ruét thÞt”: c«, mÑ, bµ, cËu,con, ch¸u..

(17) HS vµ GV nhËn xÐt, bæ sung. HS đọc, xác định yêu cầu, làm bài. Gäi 2 HS lªn b¶ng gi¶i. HS vµ GV nhËn xÐt, bæ sung.. HS đọc, xđ yêu cầu, làm bài. GV híng dÉn, bæ sung. Đọc bài 4, xác định yêu cầu, làm bài. GV kÎ s½n b¶ng, gäi HS lªn b¶ng ®iÒn. HS vµ GV nhËn xÐt, bæ sung.. 2, Bµi 2 ( 23).§Æt tªn trêng tõ vùng cho mçi d·y tõ díi ®©y. a, Lới, nơm, câu, vó-> dụng cụu đánh bắt thuû s¶n. b, Tñ, r¬ng, hßm, va ly, chai, lä=> Dông cô để đựng. c, Đá, đạp, giẫm, kéo=> hoạt động của ch©n d, Buån, vui, phÊn khëi, sî h·i=> tr¹ng th¸i t©m lÝ đ Hiền lành, độc ác, cởi mở=> Tính cách g, Bót m¸y, bót bi, phÊn, bót ch×=> dông cô để viết 3. Bµi tËp 3(23) Các từ in đậm thuộc trờng từ vựng : thái độ 4 Bài tập 4(23): xếp các từ vào đúng trờng tõ vùng: Khøu gi¸c ThÝnh gi¸c Th¬m, mïi, ®iÕc nghe, tai, ®iÕc râ, thÝnh thÝnh. .. 4.Cñng cè-dÆn dß:3p ThÕ nµo lµ trêng tõ vùng? Khi sö dông, ta cÇn lu ý ®iÒu g×? Häc ghi nhí, lµm bµi tËp 5, 6 (23)vµ bµi tËp SBT. ChuÈn bÞ: Bè côc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái SGK. Xem c¸c bµi tËp. ----------------------------------------. S: 26.08.2010 G:28.08.2010. Bµi 2 :TiÕt 8:. Bè côc cña v¨n b¶n. A. Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - HS hiểuđợc bố cục văn bản, đặc biệt là cách sắp xếp các nội dung trong phần thân bµi. 2.KÜ n¨ng: - HS biết xây dựng bố cục văn bản mạch lạc, phù hợp với đối tợng và nhận thức của ngời đọc. 3.Thái độ: - HS cã ý thøc x©y dùng bè côc cho v¨n b¶n nãi vµ viÕt. B. §å dïng d¹y häc: - GV: bµi so¹n + tµi liÖu - HS: so¹n bµi C,Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh D.Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: /36 2, KiÓm tra ®Çu giê: Chủ đề của văn bản là gì? Văn bản có tính thống nhất chủ đề khi nào? - Chủ đề là đối tợng và vấn đề chính mà vân bản thể hiện. Văn bản có tính thống nhất chủ đề khi chỉ biểu đạt chủ đề đã xác định, không rời xa hay lạc sang chủ đề khác. 3,Bµi míi:.

(18) Khởi động - Môc tiªu:T¹o t©m thÕ häc tËp - Thêi gian:3p - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: GV giíi thiÖu bµi míi: V¨n b¶n muèn m¹ch l¹c ph¶i cã bè côc chÆt chÏ. VËy bè côc v¨n b¶n lµ g×? Bè côc nh thÕ nµo lµ chÆt chÏ? chóng ta cïng t×m hiÓu bµi h«m nay. Hoạt động 1: Hình thành kiến thức mới. - Môc tiªu:H×nh thµnh kh¸I niÖm bè côc,c¸ch s¾p xÕp bè côc - Thêi gian:24p - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: Bíc 1:Ph©n tÝch ng÷ liÖu I, Bè côc cña v¨n b¶n. §äc vd (sgk -24) 2 em . 1, Ph©n tÝch ng÷ liÖu V¨n b¶n trªn cã thÓ chia ra mÊy phÇn? ChØ ra các phần đó? Ngời thầy đạo cao, đức trọng. H·y cho biÕt nhiÖm vô tõng phÇn trong v¨n b¶n trªn? Nh vËy nhiÖm vô kh¸i qu¸t cña mçi phÇn lµ g×? - Mở bài: nêu chủ đề. - Th©n bµi: tr×nh bµy c¸c khÝa c¹nh cña vÊn đề. - Kết bài: tổng kết chủ đề. ChØ ra mèi quan hÖ gi÷a c¸c phÇn trong v¨n b¶n trªn? - 3 phÇn cã mèi quan hÖ theo sù ph¸t triÓn cña sù viÖc: + Mở bài: giới thiệu tài và đức của thầy. + Thân bài: giải thích rõ tài đức của thầy. + Kết bài: ảnh hởng của tài và đức đối với mäi ngêi. Bè côc v¨n b¶n lµ g×? Bè côc v¨n b¶n cã mÊy phÇn? NhiÖm vô vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c phÇn? Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt. - V¨n b¶n: 3 phÇn: + Më bµi: (®o¹n ®Çu): Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ nh©n vËt ( thÇy gi¸o Chu V¨n An). + Th©n bµi:2 ®o¹n tiÕp. Gi¶i thÝch râ vÒ tµi và đức của ngời thầy. + KÕt bµi; T×nh c¶m cña mäi ngêi dµnh cho thÇy Chu V¨n An.. 2, NhËn xÐt. - Bè côc v¨n b¶n: lµ sù tæ chøc c¸c ®o¹n văn để thể hiện chủ đề. - Bè côc gåm 3 phÇn” më bµi, th©n bµi, kÕt bµi. - Ba phÇn cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. II, C¸ch bè trÝ, s¾p xÕp néi dung phÇn th©n Bíc 1.Ph©n tÝch ng÷ liÖu: bµi cña v¨n b¶n. Th©n bµi v¨n b¶n “T«i ®i häc” kÓ vÒ nh÷ng 1.Ph©n tÝch ng÷ liÖu: sự việc nào? Các sự kiện ấy đợc sắp xếp * Văn bản ”Tôi đi học”. theo tr×nh tù nµo? - S¾p xÕp theo sù håi tëng nh÷ng kØ niÖm vÒ buæi tùu trêng , theo thø tù thêi gian. ( Cảm xúc trên đờng tới trờng, khi đến trờng, khi vào lớp). Chỉ ra diễn biến tâm trạng của bé Hồng - Sắp xếp theo sự liên tởng đối lập trớc đây trong phÇn th©n bµi? vµ buæi tùu trêng..

(19) Khi t¶ ngêi, con vËt, phong c¶nh... em lÇn lît miªu t¶ theo tr×nh tù nµo? KÓ mét sè tr×nh tù mµ em biÕt?. - V¨n b¶n “Trong lßng mÑ”. -Tình thơng mẹ và thái độ căm ghét cực độ những cổ tục đã đày đoạ mẹ mình khi nghe bµ c« cè t×nh nãi xÊu mÑ. - Niềm vui sớng cực độ của Hồng khi đợc ở trong lßng mÑ. - Cã thÓ s¾p xÕp theo tr×nh tù kh«ng gian: (t¶ phong c¶nh); chØnh thÓ- bé phËn (t¶ con vËt); t×nh c¶m, c¶m xóc (t¶ ngêi ). - Văn bản “Ngời thầy đạo cao đức trọng”. + C¸c sù viÖc nãi vÒ Chu V¨n An lµ ngêi tµi cao. + Các sự việc nói về thầy là ngời đạo đức, đợc học trò kính mến.. Cho biÕt c¸ch s¾p xÕp sù viÖc trong phÇn thân bài của văn bản “ Ngời thầy đạo cao đức trọng”? Tõ c¸c bµi tËp trªn vµ b»ng hiÓu biÕt cña m×nh, h·y cho biÕt c¸ch s¾p xÕp phÇn th©n bµi cña v¨n b¶n? Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt 2.NhËn xÐt: Th¶o luËn nhãm 4 thêi gian 3 phót. - S¾p xÕp theo tr×nh tù thêi gian, kh«ng B¸o c¸o. NhËn xÐt. gian, theo sù ph¸t triÓn sù viÖc, m¹ch c¶m xóc. Bíc 3: Rót ra ghi nhí. 3 . Ghi nhí. GV söa ch÷a, kÕt luËn. HS đọc ghi nhớ - 2 em. GV chốt Hoạt động 2: Luyện tập. - Môc tiªu:VËn dông lÝ thuyÕt vµo lµm bµi t©p - Thêi gian:15p - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: IV LuyÖn tËp. Bíc 1:HDHS luyÖn tËp 1, Bµi tËp 1: .§äc bµi tËp 1, nªu yªu cÇu bµi? a. Trình bày theo thứ tự không gian: nhìn xa- đến Gäi HS lªn b¶ng gi¶i. gần- đến tận nơi- đi xa dần. HS vµ GV nhËn xÐt. Bæ sung. b, Tr×nh bµy ý theo thø tù thêi gian: vÒ chiÒu- lóc hoµng h«n. c. Hai luận cứ đợc sắp xếp theo tầm quan trọng của chúng đối với luạn điểm cần chứng minh. 2, Bµi tËp 2: Tr×nh bµy lßng th¬ng mÑ cña chó bÐ Đọc bài tập, xác định yêu cầu, làm Hồng nên trình bày theo: bµi. - Lßng th¬ng mÑ cña chó bÐ Hång khi nghe bµ c« GV söa ch÷a, bæ sung. cè t×nh bÞa chuyÖn nãi xÊu mÑ. - Khi gÆp mÑ. 3, Bµi tËp 3. §äc bµi tËp 3 nªu yªu cÇu. - S¾p xÕp nh vËy cha hîp lÝ, c©n s¾p xÕp l¹i nh HS lµm bµi tËp. sau: GV sña ch÷a, bæ sung. a, Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷. b, CM tính đúng đắn của câu tục ngữ. 4.Cñng cè- dÆn dß:3p Bè côc v¨n b¶n lµ g×? Bè côc v¨n b¶n gåm mÊy phÇn? NhiÖm vô cña tõng phÇn nh thÕ nµo? Häc ghi nhí.Lµm bµi tËp SGK, SBT. ChuÈn bÞ “Tøc níc vì bê”. T×m hiÓu t¸c gi¶, t¸c phÈm, tr¶ lêi c©u hái SGK. S: 28.8.2010 G: 30.8.2010 Bµi 3: TiÕt 9 : Tøc níc vì bê ( Trích “ Tắt đèn”- Ngô Tất Tố) A, Mục tiêu cần đạt:.

(20) 1.KiÕn thøc: HS hiểu đợc bộ mặt tàn ác, bất nhân của chế độ xã hội đơng thời và tình cảnh đau thơng của ngời nông dân cùng khổ trong xã hội ấy. Cảm nhận đợc quy luật của hiện thc: có áp bức, có đấu tranh. Thấy đợc vẻ đẹp tâm hồn và sức sống tiềm tàng của ngời phụ nữ nông d©n. Thấy đợc những nét đặc sắc trong nghệ thuật viết truyện của tác giả. 2.KÜ n¨ng: - HS có kỹ năng đọc, cảm thụ, phân tích nhân vật và nghệ thuật của văn bản. 3.Thái độ: - HS cã lßng tù hµo, ý thøc x©y dùng XHCN. B, §å dïng d¹y häc: - GV: bµi so¹n + tµi liÖu+ b¶ng phô - HS: so¹n bµi. C.Ph¬ng ph¸p:§µm tho¹i D.Tæ chøc giê häc 1, ổn định tổ chức 2, KiÓm tra ®Çu giê: Ph©n tÝch c¶m gi¸c cña bÐ Hång khi gÆp vµ n»m trong lßng mÑ? 3. Bµi míi: * Khởi động - Môc tiªu:Cñng cè kiÕn thøc cò,t¹o høng thó häc bµi míi - Thêi gian: 3p - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: GV giíi thiÖu bµi míi: Ng« TÊt Tè lµ nhµ v¨n hiÖn th÷ phª ph¸n xuÊt s¾c trong nÒn v¨n häc hiÖn thùc 30- 45. Ông viết nhiều tác phẩm có giá trị trong đó :Tắt đèn” là tác phẩm tiêu biểu viết về ngời n«ng d©n tríc CM. §Ó hiÓu s©u s¾c vÒ hä, chóng ta cïng t×m hiÓu ®o¹n trÝch”Tøc níc vì bê”. Hoạt động1: Đọc - hiểu văn bản. - Môc tiªu:§äc,tãm t¾t,ph©n tÝch nh©n vËt chÞ DËu - Thêi gian:27 p - §å dïng d¹y häc:B¶ng phô - C¸ch tiÕn hµnh: Bớc 1:HDHS đọc –thảo luận chú thích I §äc-th¶o luËn chó thÝch. GV hớng dẫn đọc; giọng chị Dậu lúc van 1. Đọc. l¬n, tha thiÕt, khi gay g¾t, quyÕt liÖt; giäng cai lệ: hống hách, độc ác; anh Dậu: yếu ớt. GV đọc mẫu. HS đọc phân vai (4 em). NhËn xÐt. §äc chó thÝch sao (SGK) cho biÕt vµi nÐt 2, Th¶o luËn chó thÝch. vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm? a, T¸c gi¶: KÓ tªn mét sè t¸c phÈm chÝnh cña «ng? - Ng« TÊt Tè(1893-1954), quª Léc Hµ, Tõ - Tiểu thuyết “Tắt đèn”- 1939; “lều Sơn, Bắc Ninh. châng”- 1940; C¸c phãng sù: “TËp ¸n c¸i - Lµ nhµ v¨n hiÖn thøc xuÊt s¾c chuyªn viÕt đình”- 1939; “việc làmg”- 1940. vÒ ngêi n«ng d©n tríc c¸ch m¹ng. Em hiểu gì về tiểu thuyết “Tắt đèn”? - §îc truy tÆng gi¶i thëng vÒ VHNT n¨m 1996 b.Tác phẩm. Tiểu thuyết “Tắt đèn” là tác phÈm tiªu biÓu nhÊt cña NTT, ca ngîi phÈm §o¹n trÝch thuéc ch¬ng mÊy cña t¸c phÈm? chÊt tèt dÑp cña ngêi n«ng d©n trong x· héi Nói về vấn đề gì? phong kiÕn, phª ph¸n sù d· man, tµn ¸c cña - Kể về việc bọn cai lệ đến nhà chị Dậu, xhpk đơng thời. đánh trói anh Dậu. Chị Dậu tìm mọi cách - Đoạn trích thuộc chơng của tác phẩm..

(21) cứu chồng không đợc, chị liêù mình cự lại chóng. Gi¶i thÝch tõ”cai lÖ”? “lùc ®iÒn”? Bíc 2: HD t×m bè côc Cã thÓ chia v¨n b¶n lµm mÊy phÇn? HS: 2 phÇn GV: chèt,treo b¶ng phô Bíc 3: HD t×m hiÓu v¨n b¶n. HS đọc” anh Dậu uốn vai ngáp dài”- 29. Tìm những chi tiết miêu tả thái độ, hành động của cai lệ khi đến nhà chị Dậu? Em nhận xét gì về ngôn ngữ, hành động cña h¾n qua c¸c chi tiÕt võa t×m? - Ng«n ng÷ cña loµi thó d÷, chØ biÕt qu¸t, thÐt, hÐt. - Hành động hung bạo, tàn ác, dã thú. - Chửi bới thô tục, nói năng đểu cáng. Qua c¸c chi tiÕt trªn em thÊy cai lÖ lµ ngêi nh thÕ nµo? NhËn xÐt cña em vÒ nghÖ thuËt kh¾c ho¹ nh©n vËt cña t¸c gi¶? - Nhân vật cai lệ đợc khắc hoạ hết sức nổi bật, sống động, có giá trị điển hình,rõ rệt. * §ã chÝnh lµ NT kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt ®iÓn h×nh cña t¸c gi¶ NTT. Khi bọn tay sai đến nhà, chị Dậu đang ở t×nh thÕ nh thÕ nµo? - Vụ thuế đang ở thời điểm gay gắt, chị đã bán con, bán cho, bán khoai đủ nộp cho chång, l¹i ph¶i nép su cho ngêi em chång đã chết; chồng ốm do bị đánh đập-> tình thÕ nguy ngËp. HS đọc ”Chị Dậu run run”- 30. Những chi tiết nào miêu tả thái độ, hành động của chị Dậu với bọn tay sai? - §Çu tiªn chÞ tha thiÕt van l¬n, xin xá chóng, xng h« lÔ ph¸pnhng chóng kh«ng nghe l¹i bÞch vµo ngùc chÞnªn kh«ng chÞu nổi, chị đã cự lại. - Lóc ®Çu cù b»ng lÝ: “chång t«i ®au yÕu... không đợc hành hạ”. Đó là cái lí “ốm tha giµ th¶i”nhng chóng kh«ng tha cßn nh¶y vào tátchị, định trói anh, chị thách thức rồi đánh nhau với chúng. NhËn xÐt g× vÒ giäng v¨n? Em hiÓu g× vÒ søc m¹nh cña chÞ DËu? - Søc m¹nh l¹ lïng, tuyÖt vêi. Theo em vì sao chị Dậu có sức mạnh đó? (Th¶o luËn nhãm 4- 3 phót), B¸o c¸o. GV kÕt luËn: §ã lµ søc m¹nh cña lßng c¨m thï, t×nh yªu th¬ng.. c, Tõ khã (SGK).. II,Bè côc: III. T×m hiÓu v¨n b¶n. 1, Nh©n vËt cai lÖ. - SÇm sËp tiÕn vµo víi roi song, tay thíc, d©y thõng. - ThÐt “th»ng kia, «ng tëng mµy...” - Trîn ngîc hai m¾t qu¸t. - Giäng hÇm hÌ, giôc trãi. - GiËt ph¾t d©y, ch¹y sÇm sËp chç anh. - BÞch vµo ngùc chÞ, trãi anh. - T¸t vµo mÆt chÞ, nh¶y c¹nh anh, * Cai lệ là một con ngời thô tục, đểu cáng, hung h·n, t¸ng tËn l¬ng t©m, lµ hiÖn th©n sinh động của cã hội đơng thời.. 2, Nh©n vËt chÞ DËu. a, Tình thế của chị Dậu khi bọn tay sai đến nhµ.. - T×nh thÕ hÕt søc nguy ngËp, chÞ DËu ph¶i bảo về chồng trong hoàn cảnh đó. b, Diễn biến tâm lí và hành động của chị DËu. - ChÞ DËu run run: “nhµ ch¸u...«ng lµm phóc”. - ChÞ DËu vÉn thiÕt tha van xin. - Chị Dậu xám mặt, đỡ tay hắn. - ChÞ cù l¹i: “chång t«i ®au èm...” - ChÞ nghiÕn hai hµm r¨ng: “may trãi chång bµ...bµ cho mµy xem”-> th¸ch thøc. - Tóm cæ, Ên dói, nhanh nh c¾t, n¾m gËy, vËt nhau, tóm tãc, l¼ng. -> d¸nh nhau víi bän tay sai-> søc m¹nh tuyệt vời, hành động quyết liệt dữ dội. §o¹n trÝch cho em hiÓu g× vÒ chÞ DËu? * ChÞ DËu- ngßi phô n÷ méc m¹c, hiÒn dÞu, NhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt cña ®o¹n v¨n ®Çy vÞ tha, sèng khiªm nhêng, biÕt nhÉ.

(22) nµy? nhục chịu đựng nhng không yếu đuối mà - Kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt, miªu t¶ linh cã mét søc sèng m·nh liÖt, tinh thÇn ph¶n hoạt sinh động, ngôn ngữ đặc sắc. kh¸ng tiÒm tµng. Theo em sự thay đổi thái độ cảu chị Dậu có đợc miêu tả chân thực, hợp lí không? - Miªu t¶ ch©n thùc, hîp lÝ, phï hîp víi diÔn biÕn sù viÖc. Em hiểu thế nào về nhan đề “Tức nớc vỡ bê”? -Nhan đề là một câu tục ngữ đã bắt gặp ch©n kÝ cña nhµ v¨n hiÖn thùc NTT, to¸t lªn lô gic hiện thực có áp bức, có đấu tranh; toát lên chân lí: con đờng sống của những ngời bị áp bức chỉ có thể là con đờng đấu tranh. -> xui ngêi n«ng d©n næi dËy. Hoạt động 2:Tổng kết rút ra ghi nhớ. - Môc tiªu: Kh¾c s©u nh÷ng nÐt chÝnh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt - Thêi gian:5 p - §å dïng d¹y häc:SGK - C¸ch tiÕn hµnh: Đoạn trích cho em hiểu gì về XHPK đơng III, Ghi nhớ. thêi? Em thÊy g× vÒ nh©n vËt chÞ DËu? HS đọc ghi nhớ, GV chốt. - Hoạt động 3 . Hớng dẫn luyện tập. - Môc tiªu: T¸I hiÖn l¹i mét c¶nh trong t¸c phÈm - Thêi gian:7 p - §å dïng d¹y häc:SGK - C¸ch tiÕn hµnh: Bíc 1: HD häc sinh lµm bµi tËp SGK IV, LuyÖn tËp. GV cho 4 HS nhËp vai 4 nh©n vËt: chÞ DËu, 1, §äc diÔn c¶m (ph©n vai). cai lÖ, ngêi nhµ lÝ trëng, anh DËu. GV cho 4 HS nhËp vai 4 nh©n vËt: chÞ DËu, §äc thÓ hiÖn giäng tõng nh©n vËt. cai lÖ, ngêi nhµ lÝ trëng, anh DËu. §äc thÓ hiÖn giäng tõng nh©n vËt. 4.Cñng cè- dÆn dß:3p Em hiểu gì về nhân vật chị Dậu và xã hội phong kiến đơng thời? Häc ghi nhí, n¾m néi dung ph©n tÝch. So¹n: X©y dùng ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n. §äc kÜ, tr¶ lêi c©u hái SGK. ............................................................................. S:30/08/2010 G: 01/09/2010 TiÕt 10 X©y dùng ®o¹n v¨n. trong v¨n b¶n. A, Mục tiêu cần đạt: HS: 1.KiÕn thøc - Hiểu đợc khái niệm đoạn văn, từ ngữ chủ đề, câu chủ đề, quan hệ giữa các câu trong đoạn văn và cách trình bày nội dung đoạn văn. Viết đợc các đoạn văn mạch lạc, đủ sức làm sáng tỏ một nội dung nhất định. 2.KÜ n¨ng: - Có kỹ năng viết đoạn văn có câu chủ đề. 3.Thái độ: - Có ý thức viết đoạn văn theo đúng quy phạm..

(23) B, §å dïng d¹y häc: - GV: bµi so¹n + tµi liÖu - HS: so¹n bµi C, Ph¬ng ph¸p:ThuyÕt tr×nh D, Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra ®Çu giê: Bè côc v¨n b¶n lµ g×? Nªu c¸ch s¾p xÕp, bè trÝ c¸c ®o¹n v¨n trong th©n bµi? - Bố cục văn bản là sự sắp xếp các đoạn văn để thể hiện chủ đề. Sắp xếp theo trình tự thời gian, kh«ng gian, m¹ch c¶m xóc, sù ph¸t triÓn sù viÖc. 3, Bµi míi: Khởi động. Môc tiªu:T¹o t©m thÕ vµo häc bµi míi Thêi gian:3p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: GTB: Để có văn bản hay, chúng ta cần xây dựng đợc các đoạn văn hay . Vậy đoạn văn là g×? X©y dùng ®o¹n v¨n nh thÕ nµo? Chóng ta cïng t×m hiÓu bµi h«m nay. Hoạt động 1. Hình thành kiến thức mới. Môc tiªu:H×nh thµnh kn ®o¹n v¨n,tõ ng÷ vµ c©u trong ®o¹n v¨n Thêi gian:24p §å dïng d¹y häc:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: B1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu HS đọc thầm văn bản.. I, ThÕ nµo lµ ®o¹n v¨n. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu V¨n b¶n “Ng« TÊt Tè vµ t¸c phÈm “T¾t Văn bản trên gồm mấy ý? Mỗi ý đợc viết đèn””. thµnh mÊy ®o¹n v¨n? V× sao em biÕt cã 2 ®o¹n v¨n? Dùa vµo dÊu hiÖu nµo? - B¾t ®Çu tõ chç viÕt hao lïi ®Çu dßng đến chỗ chấm xuống dòng, biểu đạt một ý tơng đối hoàn chỉnh, thờng do nhiÒu c©u t¹o thµnh. B2: Rót ra nhËn xÐt 2, NhËn xÐt. Em hiÓu ®o¹n v¨n lµ g×? - V¨n b¶n cã 2 ý viÕt thµnh 2 ®o¹n v¨n. - Là đơn vị trực tiếp tạo nên văn bản, bắt - Bắt đầu chữ viết hoa lùi đầu dòng, kết đầu từ chữ viết hoa lùi đầu dòng đến chỗ thúc: dấu chấm xuống dòng. chấm xuống dòng; thờng biểu đạt nội dung tơng đối hoàn chỉnh. - Biểu đạt ý tơng đối hoàn chỉnh. -> ®o¹n v¨n. II, Tõ ng÷ vµ c©u trong ®o¹n v¨n. 1, Từ ngữ chủ đề và câu chủ đề của đoạn Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu v¨n. §äc l¹i ®o¹n v¨n 1. T×m tõ ng÷ cã t¸c dông a.Ph©n tÝch ng÷ liÖu duy trì đối tợng của đoạn văn? * §o¹n v¨n 1: - Ng« TÊt Tè. - Từ ngữ duy trì đối tợng của đoạn văn là C¸c c©u trong ®o¹n v¨n cã nhiÖm vô g× víi Ng« TÊt Tè. đối tợng này? - Các câu khác đều thuyết minh cho đối t- - Từ ngữ đợc lặp đi lặp lại trong đoạn hoặc îng nµy. dùng làm đề mục. Từ ngữ duy trì đối tợng xuất hiện nh thế nµo trong ®o¹n v¨n? Đó chính là từ ngữ chủ đề. Em hiểu từ ngữ.

(24) chủ đề là gì? - Là những từ ngữ dùng làm đề mục, hoặc lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn trong ®o¹n nh»m duy trì đối tợng. §äc thÇm ®o¹n v¨n 2. T×m c©u then chèt trong ®o¹n? - C©u 1. Tại sao em biết đó là câu then chốt? Em hiểu câu chủ đề là gì? Vị trí của nó trong ®o¹n v¨n? - Nội dung khái quát, lời lẽ ngắn gọn, thờng đủ 2 thành phần chính, đứng đầu hoặc cuèi ®o¹n v¨n. Theo dâi c¸ ®o¹n v¨n (SGK- tr 34). Đoạn 1 có câu chủ đề không? - kh«ng. Yếu tố nào duy trì đối tợng trong đoạn v¨n? - Ng« TÊt Tè. Quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n nh thÕ nµo? - Quan hÖ ngang b»ng Câu chủ đề đoạn văn 2 đặt ở vị trí nào? - §Çu ®o¹n. ý mçi ®o¹n triÓn khai theo tr×nh tù nµo? §äc ®o¹n v¨n (35).. Cho biÕt ®o¹n v¨n cã câu chủ đề không? Đó là câu nào? - Cã. §ã lµ c©u cuèi cïng. Có những cách nào để trình bày nội dung trong mét ®o¹n v¨n?. B3:Rót ra ghi nhí HS đọc ghi nhớ, GV chốt ý chính.. *§o¹n v¨n 2; - C©u 1: Cã néi dung kh¸i qu¸t c¶ ®o¹n . -> câu chủ đề.. b, NhËn xÐt.. 2, Tr×nh bµy néi dung trong ®o¹n v¨n. 2.1:Ph©n tÝch ng÷ liÖu - Đoạn văn 1: Không có câu chủ đề, các c©u cã quan hÖ ngang b»ng. -> tr×nh bµy néi dung theo c¸ch song hµnh.. - Đoạn văn 2: câu chủ đề đứng đầu đoạn, các câu sau tập trung làm rõ câu chủ đề. -> tr×nh bµy néi dung theo c¸ch diÔn dÞch. - Đoạn văn 3: câu chủ đề đứng cuối đoạn, t¸c dông tæng kÕt c¸c ý ph©n tÝch ë c¸c c©u trªn. -> tr×nh bµy néi dung theo c¸ch quy n¹p. 2.2:NhËn xÐt. 2.3. Ghi nhí (SGK).. Hoạt động2: Hớng dẫn luyện tập. Môc tiªu:VËn dông LT vµo lµm bµi tËp Thêi gian:15p §å dïng d¹y häc:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh B1: Híng dÉn luyÖn tËp. §äc bµi 1 (36), nªu yªu cÇu bµi tËp? Gäi 1 HS lªn b¶ng gi¶i, nhËn xÐt. GV söa ch÷a, bæ sung. Đọc bài 2 (36), xác định yêu cầu? Th¶o luËn nho¸m 3 bµn, (t): 5 phót. Gäi nhãm trëng b¸o c¸o kÕt qu¶. HS nhËn xÐt, B2: GV kÕt luËn.. IV, LuyÖn tËp” 1, Bµi 1 ( 36). - V¨n b¶n cã 2 ý. - Mỗi ý diễn đạt thành một đoạn văn. Bµi 2 (36). §o¹n a: tr×nh bµy néi dung theo c¸ch diÔn dÞch. §o¹n b: tr×nh bµy néi dung theo c¸ch song hµnh. §o¹n c: tr×nh bµy néi dung theo c¸ch sonh hµnh..

(25) 4.Cñng cè- dÆn dß:3p Đoạn văn đợc quy ớc nh thế nào? Từ ngữ chủ đề là gì? Câu chủ đề là gì . Häc ghi nhí, xem l¹i c¸c bµi tËp. Chuẩn bị viết bài 2 tiết. Chuẩn bị kĩ 3 đề SGK. Mang vë viÕt bµi TLV. ....................................................................................... S:02.09.2010 TiÕt 11, 12: ViÕt bµi tù sù sè 1 G: 04.09.2010 A, Mục tiêu cần đạt: - HS vận dụng những kiến thức về văn tự sự để kể lại một sự việc về ngời thân của mình theo ng«i kÓ thø nhÊt sè Ýt. - Hình thức trình bày sạch sẽ, câu văn rõ ràng, đúng ngữ pháp, chữ viết không sai lỗi chÝnh t¶. - RÌn kü n¨ng viÕt v¨n tù sù. - Bồi dỡng tình cảm gia đình, bạn bè, ngời thân. B, §å dïng d¹y häc - Gi¸o viªn: dÒ bµi v¨n tù sù. - Häc sinh: «n v¨n tù sù, chuÈn bÞ vë viÕt . C. Ph¬ng ph¸p 1, ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra: vë viÕt v¨n cña HS. 3, Bµi míi: I: §Ò bµi: Ngêi Êy (anh, chÞ, cha, mÑ, b¹n bÌ...) sèng m·i trong lßng t«i. II, Dµn bµi- Thang ®iÓm. 1, Më bµi: 2 ®iÓm. Giới thiệu nhân vật định kể: tên tuổi, mối quan hệ với em. 2. Th©n bµi: 6 ®iÓm. Kể những việc làm của nhân vật, đặc biệt kể những kỷ niệm khó phai, sâu sắc nhất của nhân vật đối với em. - Nguyên nhân dẫn đến sự việc. - Hành động của nhân vật. - ý nghĩa của hành động đó. 3, KÕt bµi; 2 ®iÓm. Suy nghĩ của em về nhân vật đó. III, Yªu cÇu vµ c¸ch tÝnh ®iÓm. 1, §iÓm 9, 10: - Néi dung s©u s¾c. - Bè côc 3 phÇn, tr×nh bµy khoa häc. - Phơng thức biểu đạt: tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm. Trình bày sạch sẽ, câu đúng ngữ pháp, chữ viết đúng chính tả, lời văn trong sáng, diễn đạt lu loát. - VËn dông sö dông tõ ng÷ gîi c¶m, sö dông c¸c biÑn ph¸p nghÖ thuËt. 2, §iÓm 7,8. - Đảm bảo các yêu cầu trên, Còn phạm vài lỗi về dùng từ, đặt câu, diễn đạt. 3, §iÓm 5,6. - Nội dung đầy đủ, cha sâu. - Bè côc râ rµng. Diễn đạt cha hay, đôi chỗ còn lủng củng, còn sai chính tả.. 4, §iÓm 3,4. - Kh«ng râ bè côc. - Néi dung s¬ sµi. - Mắc các lỗi khác: diễn đạt, chính tả, dùng từ, đặt câu... 5, §iÓm 1,2. - M¾c c¸c lçi nh ë ®iÓm 3,4 nhng trÇm träng h¬n, nÆng h¬n. 6, §iÓm 0: Kh«ng lµm bµi..

(26) 4, Cñng cè: Kh«ng. 5, Híng dÉn häc ë nhµ: - ¤n l¹i lý thuyÕt v¨n tù sù, luyÖn viÕt ®o¹n v¨n, bµi v¨n tù sù. - §äc thªm c¸c bµi v¨n tù sù. - ChuÈn bÞ: “L·o H¹c”. §äc, tr¶ lêi c©u hái SGK. ............................................................................................... S: 05.09.2010 G:06.09.2010 TiÕt 13: L·o H¹c . ( Nam Cao) A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Häc sinh hiÓu s¬ lîc vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm. - Thấy đợc diễn biến tâm trạng lão Hạc khi phải bán con chó, qua đó thấy đợc sự nhân hËu cña l·o. 2.KÜ n¨ng: - HS có kỹ năng đọc, phân tích tâm trạng nhân vật trong truyện ngắn. 3.Thái độ: HS cã lßng th¬ng yªu, kÝnh träng nh÷ng ngêi d©n nghÌo nhng cao thîng, nh©n hËu. B,§å dïng d¹y häc: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n; §Ó häc tèt v¨n 8. - Häc sinh :§äc kÜ v¨n b¶n, t×m hiÓu t¸c gi¶, t¸c phÈm, so¹n c©u hái 1. C, Ph¬ng ph¸p: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra ®Çu giê: Phân tích diễn biến tâm lí và hành động của chị Dậu khi bọn cai lệ đến nhà? Qua đó em thÊy chÞ DËu lµ ngêi nh thÕ nµo? - Lúc đầu chị tha thiết van xin -> cự lại bằng lí -> đánh lại. - Là ngời yêu thơng chồng con tha thiết , nhẫn nhục chịu đựng nhng không cam chịu mà cã søc ph¶n kh¸ng m·nh liÖt tiÒm tµng. 3, Bµi míi: Khởi động: Môc tiªu: «n bµi cò ,t¹o t©m thÕ cho bµi míi. Thêi gian: 5p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh GTB: Cïng víi Ng« TÊt Tè, Nam Cao lµ nhµ v¨n hiÖn thùc phª ph¸n xuÊt s¾c giai ®o¹n 30- 45 rất thành công về đề tài ngời nông dân. Một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông về đề tài này là “Lão Hạc”. Chúng ta sẽ cùng học hôm nay. Hoạt động 1: Đọc - hiểu văn bản. Môc tiªu: §äc, tãm t¾t,ph©n tÝch mét phÇn vÒ nv L·o H¹c Thêi gian: 35p §å dïng d¹y häc:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh B1: HD §äc, th¶o luËn chó thÝch I, §äc, th¶o luËn chó thÝch. HS đọc phần chữ in nhỏ và tóm tắt. 1, §äc,tãm t¾t §¶m b¶o néi dung chÝnh: - T×nh c¶nh cña l·o H¹c: nhµ nghÌo, vî chết chỉ có đứa con trai, anh con trai phẫn chí đi đồn điền cao su một năm chẳng có tin tøc g×. - Tình cảm của lão Hạc đối với con chó vµng: con chã nh ngêi b¹n lµm khu©y, nh kỷ vật của đứa con trai để lại. - Sù tóng quÉn ngµy cµng ®e do¹ l·o: èm.

(27) yÕu, mÊt mïa -> kh«ng cã tiÒn nu«i cËu vµng -> l·o ph¶i b¸n cËu vµng. GV hớng dẫn đọc: thể hiện giọng nhân vật, lời đối thoại, độc thoại. Giọng lão Hạc khi chua ch¸t, xãt xa, lóc chËm r·i, n»n n×; Giäng vî «ng gi¸o: l¹nh lïng, døt kho¸t; Binh T: nghi ngê, mØa mai. GV đọc mẫu. HS đọc. Nhận xét. GV söa ch÷a, nhËn xÐt. §äc chó thÝch sao (SGK). Nªu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶? KÓ tªn mét sè t¸c phÈm chÝnh cña «ng? chÝ phÌo (1942), Tr¨ng s¸ng (1942), §êi thừa (1943), Một đám cới (1944), Sống mßn (1944), §«i m¾t (1948), NhËt kÝ ë rõng (1948), ChuyÖn biªn giíi (1951). Em biÕt g× vÒ chuyÖn ng¾n “L·o H¹c”? §äc phÇn tõ khã SGK. B2: T×m bè côc Cã thÓ chia vb lµm mÊy phÇn? HS: 3 phÇn B3: T×m hiÓu v¨n b¶n . HS đọc thầm “Hôm sau, lão Hạc sang nhà t«i...”.- tr 41. T×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ t©m tr¹ng l·o H¹c quanh viÖc b¸n chã? Trong ®o¹n v¨n trªn, t¸c gi¶ sö dông nghÖ thuËt g×? - Miêu tả ngoại hình để thể hiện nội tâm nh©n vËt, sö dông nhiÒu tõ l¸y. * GV c¸c tõ l¸y: Çng Ëc, hu hu, mãm mÐm -> tõ tîng thanh, tîng h×nh -> chóng ta sÏ häc ë tiÕt sau. Nh÷ng nghÖ thuËt trªn cho thÊy t©m tr¹ng g× cña l·o H¹c? - Đau đớn, xót xa, ân hận. V× sao b¸n mét con chã mµ l·o ph¶i xãt xa ©n hËn nh vËy? - Con chã lµ kû vËt cña con trai l·o, lµ ngêi b¹n v« cïng th©n thiÕt cña l·o, l·o v« cïng yªu quý nã. Yªu quý nh vËy t¹i sao l·o l¹i b¸n nã ®i? - Lão không còn đủ sức nuôi cậu vàng nữa, l·o kh«ng muèn tiªu vµo tiÒn cña con, muèn dµnh dôm cho con. Qua đó em thấy lão Hạc là ngời nh thế nµo?. 2, Th¶o luËn chó thÝch. - a.T¸c gi¶ Nam Cao (1915-1951), tªn thËt lµ TrÇn H÷u Tri. - Lµ nhµ v¨n hiÖn thùc xuÊt s¾c. - ¤ng thêng viÕt vÒ ngêi n«ng d©n nghÌo vµ nh÷ng trÝ thøc sèng mßn mái trong x· héi cò. - Ngßi bót s¾c l¹nh dÕn tµn nhÉn. b, T¸c phÈm: Lµ truyÖn ng¾n xuÊt s¾c viÕt vÒ ngêi n«ng d©n tríc c¸ch m¹ng. c. Tõ khã (SGK). II.Bè côc: 3phÇn II, T×m hiÓu v¨n b¶n. 1, Nh©n vËt l·o H¹c. a, DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña l·o H¹c xung quanh viÖc b¸n cËu Vµng. - L·o cè lµm ra vÎ vui vÎ. - Cêi nh mÕu. - §«i m¸t Çng Ëc níc. - M¹t co róm l¹i, vÕt nh¨n x« l¹i Ðp cho níc m¾t ch¶y ra. - C¸i ®Çu ngoÑo vÒ mét bªn. - MÕu nh con nÝt, hu hu khãc. * Lão Hạc vô cùng đau đớn, xót xa ân hận khi b¸n cËu vµng.. * L·o H¹c lµ mét ngêi n«ng d©n sèng t×nh nghÜa, thuû chung, nh©n hËu, mét ngêi cha téi nghiÖp rÊt mùc yªu th¬ng con.. 4.Cñng cè-dÆn dß:5p T©m tr¹ng cña l·o H¹c khi b¸n chã nh thÕ nµo? Qua đó em hiểu gì về nhân vật này?.

(28) Häc néi dung ph©n tÝch. ChuÈn bÞ c¸c c©u hái cßn l¹i trong SGK. ...................................................................................... S:07.09.2010 G:08.09.2010 TiÕt 14: L·o H¹c (TiÕp) - Nam Cao A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - HS hiểu về nhân vật lãc Hạc để thấy rõ tình cảnh, bản chất, tính tình của lão. Hiểu đ ợc thái độ, tình cảm của nhân vật “tôi” đối với lão Hạc. thấy đợc lòng nhân đạo sâu sắc của nhµ v¨n Nam Cao. - Bớc đầu hiểu đợc đặc sắc nghệ thuật truyện ngắn Nam Cao: khắc hoạ nhân vật tài tình, c¸ch dÉn chuyÖn tù nhiªn, hÊp dÉn, sù kÕt hîp gi÷a tù sù, triÕt lÝ víi tr÷ t×nh. 2.KÜ n¨ng: - T×m vµ ph©n tÝch c¸c chi tiÕt gîi c¶m 3.Thái độ: - HS cã t×nh c¶m yªu th¬ng con ngêi. B, §å dïng d¹y häc: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, SGK. - Häc sinh : so¹n c¸c c©u hái cßn l¹i, SBT. C, Ph¬ng ph¸p: §µm tho¹i 1, ổn định tổ chức: / 2, KiÓm tra ®Çu giê: Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng l·o H¹c khi b¸n cËu vµng? - Lão vô cùng ân hận, đau đớn, xót xa khi phải bán cậu vàng: lão cố làm ra vẻ vui vẻ, lão cời nh mếu, đôi mắt ầng ậc nớc, mặt lão co rúm lại. đầu ngoẹo về một bên, lão mếu nh con nÝt. 3.Bµi míi: Khởi động: Môc tiªu: Liªn hÖ kiÕn thøc cò vµ míi Thêi gian: 3p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh GTB: Giờ trớc chúng ta đã thấy đợc tâm trạng của lão Hạc khi phải bán cậu vàng. Giờ này chúng ta tiếp tục tìm hiểu văn bản để thấy rõ hơn về số phận ngời nông dân này và tình cảm thái đọ của tác giả với họ. Hoạt động 1: Đọc -hiểu văn bản.(Tiếp) Môc tiªu: Ph©n tÝch c¸i chÕt cña nv l·o H¹c,t×nh c¶m cña nv t«i víi LH Thêi gian: 25p §å dïng d¹y häc:STK C¸ch tiÕn hµnh B3: HD t×m hiÓu v¨n b¶n(tiÕp) III T×m hiÓu v¨n b¶n, Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ nguyªn nh©n c¸i 1, Nh©n vËt l·o H¹c. chÕt cña l·o H¹c? a, T©m tr¹ng l·o H¹c khi b¸n cËu vµng. - Do tình cảnh túng quẫn, đói khổ đã đẩy b, Cái chết của lão Hạc. lão Hạc đến cái chết nhue một hành động gi¶i tho¸t. Qua cái chết ấy, em hiểu gì về số phận ngời - Do tình cảnh túng quẫn, đói khổ, lão Hạc n«ng d©n trong x· héi cò? đã tìm đến cái chết. - Ta thấy số phận cơ cực, đáng thơng của nh÷ng ngêi n«ng d©n nghÌo tríc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m C¸i chÕt cña l·o H¹c diÔn ra nh thÕ nµo? Em h·y m« t¶? -L·o H¹c vËt v· trªn giêng, ®Çu tãc rò rîi,.

(29) quÇn ¸o xéc xÖch, hai m¾t long sßng säc, l·o tru trÐo, bät mÐp sïi ra, chèc chèc l¹i giËt mét c¸i, n¶y lªn. NhËn xÐt g× vÒ tõ ng÷ sö dông? T¸c dông? - Tõ l¸y. - Cái chết đau đớn, dữ dội. Nếu muốn sống, liệu lão có thể sống đợc kh«ng? - Lão vẫn có thể sống đợcvì lão còn tiền v- - Cái chết lão Hạc thật dữ dội và đau đớn. ờn chứ đâu đã kiệt quệ VËy t¹i sao l·o ph¶i chÕt? - V× l·o th¬ng con kh«ng muèn tiªu ph¹m vào những đồng tiền của con-> lão tự nguyÖn chÕt. - XuÊt ph¸t tõ lßng th¬ng con ©m thÇm mµ Tríc khi chÕt, l·o H¹c lµm g×? lín lao. - Gửi vờn, gửi tiền ông giáo để cho con, nhê «ng gi¸o lo liÖu gióp khi «ng chÕt -> chứng tỏ cái chết đã đợc ông chuẩn bị trớc, tØ mØ. Chi tiÕt nµy khiÕn em hiÓu ®iÒu g× vÒ l·o H¹c? Theo em tại sao lão Hạc lại chọn cái chết - Lão là ngời cẩn thận, chu đáo và có lòng b»ng c¸ch ¨n b¶ chã mµ kh«ng chän c¸ch tù träng cao. kh¸c? HS th¶o luËn bµn 3 phót. B¸o c¸o. GV kÕt luËn. - Lần đầu tiên lão đã lừa cậu vàng để cậu ph¶i chÕt th× l·o còng ph¶i chän c¸i chÕt nh một con chó bị lừa -> đó là một ý muốn tù trõng ph¹t ghª gím. §iÒu nµy cµng chøng tá phÈm chÊt g× ë l·o? - Chứng tỏ lòng tự trọng, đức tính trung thùc ë l·o. 2, Thái độ, tình cảm của nhân vật “tôi” đối T×m nh÷ng chi tiÕt kÓ vÒ t×nh c¶m cña “t«i” víi l·o H¹c. vµ c¸ch xng h« cña «ng gi¸o víi l·o? - T«i muèn «m choµng lÊy l·o mµ oµ lªn khãc, t«i an ñi l·o, t«i bïi ngïi nh×n l·o, t«i n¾m lÊy c¸i vai gÇy cña l·o «n tån nãi, nh÷ng ngêi nghÌo dÔ tñi th©n nªn hay ch¹nh lßng. - Xung h«: cô –t«i. Em thấy thái độ, tình cảm của nhân vật “tôi” đối với lão Hạc nh thế nào? Khi nghe Binh T nói lão Hạc xin bả chó để b¾t con chã nµo sang vên nhµ l·o, ý nghÜ cña nh©n vËt “t«i” nh thÕ nµo? - §©y lµ chi tiÕt nghÖ thuËt t¹o tÝnh chÊt bÊt ngờ, đẩy tình huống chuyện lên đỉnh điểm. Qua đoạn trích “Tức nớc vỡ bờ” và “Lão - Luôn đồng cảm, xót xa, yêu thơng và trân Hạc” em hiểu gì về cuộc đời và tính cách trọng lão Hạc- ngời nông dân nghèo khổ cña ngêi n«ng d©n trong XHPK? nhng giµu lßng tù träng, sèng nh©n hËu - Họ nghèo khổ, bế tắc nhng có vẻ đẹp tâm thuỷ chung. hån cao quý, lßng tËn tuþ, hy sinh v× ngêi.

(30) kh¸c. TruyÖn cã nh÷ng nghÖ thuËt tiªu biÓu nµo? Em hiÓu thÕ nµo vÒ ý nghÜ cña nh©n vËt “t«i” qua ®o¹n “chao «i...che lÊp mÊt”? - §ã lµ lêi triÕt lÝ lÉn c¶m xóc tr÷ t×nh xãt xa của Nam Cao, đó là cách nhìn nhận đánh giá con ngời của tác giả, là vấn đề “đôi mắt” trong sáng tác của Nam Cao. 3, NghÖ thuËt. - KÓ chuyÖn ng«i thø nhÊt -> ch©n thùc, cèt truyÖn linh ho¹t . - Giäng ®iÖu tù sù, tr÷ t×nh kÕt hîp víi triÕt lÝ s©u s¾c. - Kh¾c ho¹ nh©n vËt tµi t×nh, ng«n ng÷ sinh động, ấn tợng, giàu tính gợi hình, gợi cảm. - T×nh huèng truyÖn bÊt ngê, hÊp dÉn. Hoạt động 2: Tổng kết rút ra ghi nhớ. Môc tiªu:Kh¾c s©u kiÕn thøc Thêi gian: 3p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh B1: HD Tæng kÕt III, Ghi nhí (SGK). Qua truyÖn ng¾n nµy em nhËn xÐt g× vÒ sè phËn ngêi n«ng d©n trong x· héi cò? T×nh cảm, thái độ của tác giả với họ nh thế nào? NhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt cña truyÖn? B2: Gv chèt §äc ghi nhí- 2 em. Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập. Môc tiªu: T¸i hiÖn l¹i t¸c phÈm Thêi gian: 9p §å dïng d¹y häc:SGK C¸ch tiÕn hµnh IV, LuyÖn tËp. B1:HD luyÖn tËp - §äc diÔn c¶m ®o¹n trÝch. HS đọc phân vai. - §äc ph©n vai. Bíc 2: HS thùc hµnh HS vµ GV nhËn xÐt, bæ sung. 4.Cñng cè- dÆn dß:5p Lão Hạc là ngời nh thế nào? Tình cảm, thái độ của tác giả với lão? Häc ghi nhí, néi dung ph©n tÝch. So¹n: tõ tîng thanh, tõ tîng h×nh.§äc kü vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. Xem tríc c¸c bµi tËp. ...................................................................................... S: 06.09.2010 G:08.09.2010. Bµi 4 TiÕt 15:. Tõ tîng h×nh, tõ tuîng thanh. A, Mục tiêu cần đạt. 1.KiÕn thøc: - HS hiểu đợc thế nào là từ tợng hình, từ tợng thanh. 2.KÜ n¨ng: - Cã kü n¨ng ph¸t hiÖn vµ sö dông tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh. 3.Thái độ:.

(31) - Có ý thức sử dụng từ tợng hình, từ tợng thanh để tăng thêm hình tợng, tính biểu cảm trong giao tiÕp. B.§å dïng d¹y häc: - GV; Bµi so¹n + tµi liÖu+ b¶ng phô. - HS so¹n bµi. C,Phơng pháp:Vận động D.Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra ®Çu giê: ThÕ nµo lµ trêng tõ vùng? Cho vÝ dô? - Trêng tõ vùng lµ tËp hîp nh÷ng tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt chung vÒ nghÜa. Vd: trêng c¸c bé phËn c¬ thÓ: ch©n, tay, tai 3,Bµi míi. Khởi động Môc tiªu: T¹o høng thó häc tËp Thêi gian: 3p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh GTB: Trong thơ văn và cuộc sống, ngời ta thờng sử dụng từ tợng thanh, tợng hình để tăng tÝnh biÓu c¶m cho lêi nãi, bµi viÕt. VËy tõ tîng thanh, tõ tîng h×nh lµ g×? Chóng ta sÏ t×m hiÓu trong bµi ngµy h«m nay. Hoạt động 1: Hình thành kiến thức mới. Môc tiªu:H×nh thµnh kh¸i niÖm tõ tîng thanh,tõ tîng h×nh Thêi gian: 24p §å dïng d¹y häc:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh I, §Æc ®iÓm, c«ng dông. B1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu 1, Ph©n tÝch ng÷ liÖu HS đọc đoạn trích (SGK- tr 49), chú ý các tõ in ®©m. - C¸c tõ: mãm mÐm, xång xäc, vËt v·, rò rTrong nh÷ng tõ trªn, nh÷ng tõ nµo gîi t¶ îi, xéc xÖch, sßng säc: gîi t¶ d¸ng vÎ, tr¹ng h×nh ¶nh, d¸ng vÎ, tr¹ng th¸i cña sù vËt? th¸i cña sù vËt -> tõ tîng h×nh. Em hiÓu tõ tîng h×nh lµ g×? - Lµ nh÷ng tõ gîi t¶ h×nh ¶nh, d¸ng vÎ, tr¹ng th¸i cña sù vËt. Em h·y t×m mét vµi vd cã tõ tîng h×nh? Lom khom díi nói tiÒu vµi chó. Lác đác bên sông chợ mấy nhà. (Qua §Ìo Ngang) Nh÷ng tõ nµo trong c¸c tõ trªn m« pháng - C¸c tõ: hu hu, ö: m« pháng ©m thanh -> ©m thanh? tõ tîng thanh. - Hu hu: tiÕng khãc. - ö: tiÕng kªu cña con chã. §ã lµ tõ tîng thanh, em hiÓu thÕ nµo lµ tõ tîng thanh? - Lµ nh÷ng tõ m« pháng ©m thanh cña ngêi hoÆc tù nhiªn.EEm h·y so s¸nh 2 c¸ch sö dông tõ vµ gi¸ trÞ biÓu c¶m cña nã trong mçi cÆp sau: a, M¾t l·o long lªn. b, M¾t l·o long sßng säc. a. H¾n rÊt cao. b. H¾n cao lªnh khªnh. - H×nh ¶nh b gîi t¶ h×nh ¶nh râ rÖt h¬n. V× sao? - Sö dông tõ tîng h×nh..

(32) So s¸nh: a, ChÞ ta khãc to. b, ChÞ ta khãc hu hu. - Trêng hîp b m« pháng ©m thanh cô thÓ hơn đó là tiếng khóc to , tức tởi. -> nhờ từ tîng thanh. B2: Rót ra nhËn xÐt VËy sö dông tõ tîng h×nh, tîng thanh cã 2, NhËn xÐt. t¸c dông g×?. - T¸c dông: gîi t¶ h×nh ¶nh, m« pháng ©m Thế nào là từ tợng thanh, tợng hình? Tác thanh cụ thể, sinh động có giá trị biểu cảm dông cña nã? cao. B3: Rót ra ghi nhí §äc ghi nhí - 2 em. Gi¸o viªn chèt 3, Ghi nhí (SGK Hoạt động2: Hớng dẫn luyện tập. Môc tiªu: VËn dông lÝ thuyÕt vµo lµm bµi tËp Thêi gian: 15p §å dïng d¹y häc:PhiÕu häc tËp C¸ch tiÕn hµnh Bíc 1:HD lµm bµi tËp III, LuyÖn tËp. Đọc bài 1 (SGK- tr 49) xá định yêu cầu. 1, Bµi 1 (49). T×m tõ tîng h×nh, tîng thanh Bíc 2: HS lµm bµi trong nh÷ng c©u sau ®©y: Gäi 2 em lªn b¶ng ch÷a . - Soµn so¹t, rãn rÐn. HS nhËn xÐt, GV söa ch÷a, kÕt luËn. - BÞch, bèp, cháng quÌo. - LoÎo khoÎo. §äc bµi 2 nªu yªu cÇu, lµm bµi. 2. Bµi 2 ( 50). T×m 5 tõ chØ d¸ng ®i cña ngNhËn xÐt. êi. GV söa ch÷a, bæ sung. - Lß dß,tÊp ta tÊp tÓnh, nghªnh ngang, liªu xiªu, dß dÉm. §äc bµi 3, nªu yªu cÇu bµi tËp. 3, Bµi 3: Ph©n biÖt nghÜa: Th¶o luËn nhãm 4 (t) 3 phót. - ha h¶: tõ gîi t¶ tiÕng cêi to, të ra rÊt kho¸i B¸o c¸o. HS nhËn xÐt. chÝ. GV kÕt kuËn. - hì hì: tiếng cời phát cả ra đằng mũi, thơng biÓu lé sù thÝch thó, cã vÎ hiÒn lµnh. - h« hè: tiÕng cêi to, th« lç, g©y c¶m gi¸c khã chÞu cho ngêi kh¸c. - h¬ hí: tiÕng cêi tho¶i m¸i vui vÎ, kh«ng cÇn che ®Ëy gi÷ g×n. HS đọc, xác định yêu cầu bài 4. Làm bài 4, Bµi 4 (50). §Æt c©u: Gọi vài HS đặt câu. HS nhận xét. - Hoa xoan l¾c r¾c ®Çy vên. GV söa ch÷a. - Ma l· ch· suèt ngµy kh«ng ngít. - ChÞ ta ®i l¹ch b¹ch nh con rïa. - Giọng cô ấy ồm ồm nh đàn ông. - Giã thæi µo µo. 4.Cñng cè- dÆn dß:3p ThÕ nµo lµ tõ tîng thanh, tîng h×nh? Sö dông tõ tîng thanh, tîng h×nh cã t¸c dông g×? Häc ghi nhí, lµm bµi tËp (SBT). So¹n: Liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n. Tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. Xem tríc c¸c bµi tËp. ..................................................................................... S:11.09.2010 G: 13.09.2010 TiÕt 16 Liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n A, Mục tiêu cần đạt:.

(33) 1. KiÕn thøc - HS hiểu cách sử dụng các phơng tiện để liên kết các đoạn văn khiến chúng liền mạch, liÒn ý. 2. Kü n¨ng -HS cã kü n¨ng viÕt ®o¹n v¨n cã liªn kÕt m¹ch l¹c, chÆt chÏ. 3. Thái độ - HS cã ý thøc sö dông liªn kÕt mçi khi viÕt c¸c ®o¹n v¨n. B, §å dïng d¹y häc: - GV: bµi so¹n + tµi liÖu - HS: so¹n bµi C, Ph¬ng ph¸p:ThuyÕt tr×nh D.Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra ®Çu giê: Đoạn văn đợc quy ớc nh thế nào? Có những cách nào trình bày nội dung đoạn văn. - Đoạn văn đợc quy ớc từ chỗ viết hoa lùi đầu dòng đến chỗ chấm xuống dòng. - C¸c c¸ch tr×nh bµy néi dung ®o¹n v¨n: quy n¹p, diÔn dÞch, song hµnh. 3, Bµi míi: Khởi động: Mục tiêu:Tạo đợc sự chú ý ngay từ đầu Thêi gian:3p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh GTB: Muèn cã mét v¨n b¶n liÒn m¹ch vµ hîp lÝ, chóng ta cÇn ph¶i liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n. VËy liªn kÕt lµ g×? C¸ch liªn kÕt nh thÕ nµo? Chóng ta sÏ t×m hiÓu trong bµi h«m nay. Hoạt động 1: Hình thành kiến thức mới. Mục tiêu:Hiểu đợc sự liên kết đoạn văn trong văn bản,cách liên kết. Thêi gian :27p §å dïng d¹y häc:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu I, T¸c dông cña viÖc liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n §äc vd 1 (SGK). trong v¨n b¶n. Hai ®o¹n v¨n trªn cã mèi quan hÖ g× 1, Ph©n tÝch ng÷ liÖu kh«ng? T¹i sao? - §o¹n 1: t¶ c¶nh s©n trêng MÜ LÝ trong * VD 1: Hai ®o¹n v¨n cïng viÕt vÒ ng«i trbuæi tùu trêng. êng MÜ LÝ -> kh«ng cã sù g¾n bã víi nhau. - §o¹n 2: nªu c¶m gi¸c cña nh©n vËt “t«i” mét lÇn ghÐ qua th¨m trêng, nhng viÖc t¶ c¶nh hiÖn t¹i vµ c¶m gi¸c kh«ng cã g× g¾n bó -> tạo cảm giác hẫng hụt cho ngời đọc. §äc vd 2 (SGK) 2 em. So víi vd 1 ë vd 2 cã g× kh¸c ? - Cụm từ :”trớc đó mấy hôm” bổ sung ý - ở vd 2 có thêm cụm từ “Trớc đó mấy nghĩa về thời gian, tạo sự liên tởng cho nghôm”. ời đọc với đoạn trớc -> tạo sự gắn kết chặt Cụm từ “Trớc đó mấy hôm” bổ sung ý chẽ 2 đoạn văn, làm cho liền mạch. nghÜa g× cho ®o¹n v¨n thø 2? GV: vậy cụm từ “Trớc đó mấy hôm” chính lµ ph¬ng tiÖn liªn kÕt 2 ®o¹n v¨n. 2, NhËn xÐt. Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt Cho biÕt t¸c dông cña viÖc liªn kÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n? (Th¶o luËn bµn - 3 phót). B¸o c¸o. GV kÕt luËn..

(34) - Lµm cho c¸c ®o¹n v¨n cã sù g¾n kÕt chÆt chÏ, m¹ch l¹c. Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu §äc vd (SGK) - 2 em. Hai ®o¹n v¨n trªn cã liÕt kª hai kh©u cña quá trình lĩnh hội và cảm thụ văn học, đó là nh÷ng kh©u nµo? - T×m hiÓu vµ c¶m thô. Hai khâu này đợc xây dựng thành 2 đoạn v¨n, em h·y t×m nh÷ng tõ ng÷ liªn kÕt 2 ®o¹n v¨n trªn? - B¾t ®Çu, sau. Nh÷ng tõ ng÷ nµy t¹o quan hÖ g×? - Quan hÖ liÖt kª. Em h·y kÓ mét sè ph¬ng tiÖn liªn kÕt cã quan hÖ liÖt kª? - Tríc hÕt, ®Çu tiªn, cuèi cïng, sau n÷a, mét mÆt, mÆt kh¸c, mét lµ, hai lµ, thªm vµo đó, ngoài ra... HS đọc vd b (51).Tìm quan hệ ý nghĩa giữa 2 ®o¹n v¨n trªn? - Quan hệ đối lập. T×m tõ ng÷ liªn kÕt trong 2 ®o¹n v¨n? - Nhng. T×m thªm c¸c ph¬ng tiÖn liªn kÕt cã ý nghĩa đối lập? - Nhng, tr¸i l¹i, tuy vËy, ngîc l¹i, song , thÕ mµ. Các từ ngữ dùng để liên kết ở các vd a, b thuéc lo¹i nµo? - Chỉ từ: đó, này, ấy, vậy. - §¹i tõ, quan hÖ tõ. HS đọc 2 đoạn văn- vd tr 52. Ph©n tÝch mèi quan hÖ ý nghÜa gi÷a 2 ®o¹n v¨n? - Cã ý nghÜa tæng kÕt, kh¸i qu¸t. T×m tõ ng÷ liªn kÕt 2 ®o¹n v¨n? - nãi tãm l¹i. VÒ tõ ng÷, ta cã thÓ dïng tõ lo¹i nµo lµm ph¬ng tiÖn liªn kÕt? - Quan hệ từ, đại từ, chỉ từ, từ có ý nghÜa tæng kÕt, kh¸i qu¸t. Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt HS đọc vd (SGK-53). T×m c©u liªn kÕt gi÷a 2 ®o¹n v¨n? - ái dà, lại còn chuyện đi học nữa đấy. Tại sao câu đó lại có tác dụng liên kết? - V× nã nèi gi÷a 2 ®o¹n v¨n. GV: Nh vËy ngoµi c¸c ph¬ng tiÖn liªn kÕt bằng từ ngữ, ta còn có thể dùng câu để nói hai ®o¹n v¨n. Khi chuyÓn tõ ®o¹n v¨n nµy sang ®o¹n v¨n kh¸c ta cÇn lµm g×? Cã nh÷ng ph¬ng tiÖn. II, C¸ch liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n. 1, Dùng từ ngữ để liên kết đoạn văn. a, Ph©n tÝch ng÷ liÖu b, NhËn xÐt: - VD a: 2 kh©u: t×m hiÓu, c¶m thô. + Tõ ng÷ liªn kÕt: b¾t ®Çu, sau.. -> quan hÖ liÖt kª.. - VD b: + Tõ ng÷ liªn kÕt: nhng. -> tạo quan hệ đối lập.. * Có thể dùng chỉ từ, đại từ để làm phơng tiÖn liªn kÕt. - VD d: + Tõ ng÷ liªn kÕt: nãi tãm l¹i. -> ý nghÜ tæng kÕt , kh¸i qu¸t.. b, NhËn xÐt: 2, Dùng câu để liên kết. a, Ph©n tÝch ng÷ liÖu b, NhËn xÐt. - C©u: ¸i dµ, l¹i cßn chuyÖn ®i häc n÷a đấy. -> liªn kÕt 2 ®o¹n v¨n..

(35) liªn kÕt nµo? Bíc 3:Rót ra ghi nhí §äc ghi nhí (SGK- 53). Hoạt động 2 : Hớng dẫn luyện tập. Môc tiªu:Lµm c¸c bµi tËp trong SGK Thêi gian :12p §å dïng d¹y häc:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh Bíc 1:HDHS lµm bµi tËp §äc bµi tËp 1, nªu yªu cÇu bµi tËp? - HS lµm bµi, nhËn xÐt. - GV söa ch÷a, bæ sung.. Đọc bài tập 2, xác định yêu cầu, làm bài. Gäi 3 em lªn b¶ng gi¶i. HS nhËn xÐt. GV kÕt luËn.. 3. Ghi nhí (SGK).. III, LuyÖn tËp. 1, Bµi 1. T×m tõ ng÷ liªn kÕt , chØ quan hÖ ý nghÜa cña nã. a, nãi nh vËy -> ý nghÜa tæng qu¸t, kh¸i qu¸t. b, thế mà: quan hệ đối lập. c, còng: nèi ®o¹n 1 víi ®o¹n 2-> liÖt kª. tuy nhiên: nối đoạn 2 với đoạn 3: đối lập. Bµi 2: §iÒn ph¬ng tiÖn liªn kÕt: a, từ đó. b, nãi tãm l¹i. c, thËt khã tr¶ lêi.. 4.Cñng cè-dÆn dß:3p T¸c dông cña viÖc liªn kÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n? Các phơng tiện chủ yếu để liên kết? - Häc ghi nhí, lµm bµi tËp 3 (54). - Chuẩn: Từ ngữ đại phơng và thuật ngữ xã hội. Trả lời các câu hỏi SGK. ...................................... S:13.09.2010 G:15.09.2010 TiÕt 17 Từ ngữ địa phơng và biệt ngữ xã hội. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - HS hiểu rõ thế nào là từ địa phơng và biệt ngữ xã hội. 2.KÜ n¨ng: - Biết sử dụng từ địa phơng và biệt ngữ xã hội đúng lúc, đúng chỗ, tránh lạm dụng từ ngữ địa phơng và biệt ngữ xã hội gây khó khăn trong giao tiếp. 3.Thái độ: - Có tháI độ sử dụng từ ngữ đúng lúc ,đúng chỗ,hợp hoàn cảnh giao tiếp. B, §å dïng d¹y häc: - GV: bµi so¹n + tµi liÖu,b¶ng phô. - HS : so¹n bµi. C, Ph¬ng ph¸p: D, Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: /36. 2, KiÓm tra ®Çu giê: Tõ tîng h×nh lµ g×? Tõ tîng thanh lµ g×? cho vÝ dô? Nªu t¸c dông cña tõ tîng h×nh vµ tõ tîng thanh? - Tõ tîng h×nh lµ nh÷ng tõ gêi t¶ h×nh ¶nh, d¸ng vÎ, tr¹ng th¸i cña sù vËt. Vd: loÎo khoÎo - Tõ tîng thanh lµ nh÷ng tõ m« pháng ©m thanh. - Vd: rãc r¸ch. - Tác dụng: gợi tả âm thanh, hình ảnh cụ thể, sinh động, có giá trị biểu cảm cao. 3, Bµi míi. Khởi động:.

(36) Môc tiªu:T¹o høng thó häc tËp. Thêi gian:3p §å dïng d¹y häc:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: GTB: GV: Treo b¶ng phô. BÇm ¬i cã rÐt kh«ng bÇm Heo heo giã nói, l©m th©m ma phïn. Trong hai c©u th¬ trªn, tõ “bÇm” chØ ai? - Chỉ mẹ -> bầm chính là từ ngữ địa phơng. Vậy từ ngữ địa phơng là gì? Biệt ngữ xã hội có đặc điểm ra sao, chúng ta cùng tìm hiểu. Hoạt động1: Hình thành kiến thức mới. Mục tiêu:Hình thành khái niệm từ ngữ địa phơng và biệt ngữ xã hội.Cách sử dụng từ ngữ địa phơng và biệt ngữ xã hội. Thêi gian:24p §å dïng d¹y häc:B¶ng phô,sgk C¸ch tiÕn hµnh: I. Từ ngữ địa phơng Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu 1.Ph©n tÝch ng÷ liÖu GV: Treo b¶ng phô. HS đọc ví dụ trên bảng phụ - Gi¸o viªn ghi b¶ng -> häc sinh nghi vë. C¸c tõ bÑ, b¾p cã nghÜa lµ g×? Ng« - C¸c tõ bÑ, b¾p-> chØ ng«. Trong 3 từ ấy, từ nào là chỉ đợc dùng trong một địa phơng nhất định. - ( BÑ, b¾p => T©y B¾c) - bẹ, bắp: là chỉ đợc dùng trong khu vựcTây Tõ nµo sö dông réng r·i, phæ biÕn trong B¾c toµn d©n? (Ng«) - ng«: sö dông réng r·i, phæ biÕn trong toµn d©n Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt: Em hiểu thế nào là từ địa phơng. Thế nào là tõ toµn d©n? ( Từ địa phơng là từ ngữ chỉ sử dụng trong một địa phơng nhất định, Từ toàn dân sử dông réng r·i trong toµn d©n Bíc 3: Rót ra ghi nhí Gv chôt,gọi học sinh đọc ghi nhớ. GV: Cho häc sinh lµm bµi tËp vËn dông Chỉ ra các từ địa phơng trong các câu sau; vµ t×m tõ toµn d©n tªong øng. - Con heo này đẹp quá! - B¹n mÇn vËy lµ kh«ng tèt. - §»ng ní vî cha? - Đằng nớ? Tớ còn chờ độc lập cả lũ cời vang bªn ruéng b¾p nh×n kh«ng th«n n÷ cuèi n¬ng d©u. - ( heo- lîn < MN>; o- c« ( MT) - MÇn - Lµm( MT) - Ní- Êy ( MT) - B¾p- ng« ( T©y b¾c) GV lÊy thªm vd: - th×a (toµn d©n); x×a (Hng Yªn).. 2, NhËn xÐt: sử dụng trong địa phơng nhất định gọi là từ địa phơng. sö dông phæ biÕn trong toµn d©n gäi lµ tõ toµn d©n. 3, Ghi nhí (SGK)..

(37) - th¸i thÞt (toµn d©n); x¸i thÞt (Th¸i bÝnh) - vÒ (toµn d©n); dÒ (Nam Bé). - vui (toµn d©n); dui (Nam Bé). - s©n (toµn d©n); c¬i (NghÖ tÜnh). - ®©u (toµn d©n); m« (NghÖ tÜnh). - võng (toµn d©n); mÌ (§P). Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu §äc vd sgk- tr57, chó ý c¸c tõ in ®Ëm. T¹i sao trong ®o¹n v¨n nµy cã chç t¸c gi¶ dïng “mÑ”, cã chç t¸c gi¶ dïng “mî”? - Hai từ đồng nghĩa. Tríc c¸ch m¹ng th¸ng t¸m ë níc ta tÇng líp x· héi nµo gäi mÑ lµ mî, gäi cha lµ cËu? - tÇng líp trung lu, thîng lu. C¸c tõ: ngçng, tróng tñ cã nghÜa lµ g×? - ngỗng: điểm 2; trúng tủ: đúng chỗ đã học. TÇng líp x· héi nµo thêng dïng nh÷ng tõ ng÷ nµy? C¸c tõ: mî, ngçng, tróng tñ gäi lµ biÖt ng÷ x· héi. Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt: Em hiÓu thÕ nµo lµ biÖt ng÷ x· héi? HS: ChØ dïng trong mét tÇng líp x· héi nhất định Bíc 3: Rót ra ghi nhí §äc ghi nhí (SGK). T×m thªm mét sè vd vÒ biÖt ng÷? - cím (c«ng an) -> x· héi ®en. - GËy: diÓm 1. - Ghi đông : điểm 3.. II, BiÖt ng÷ x· héi. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu. - mợ và mẹ: 2 từ đồng nghĩa. - cËu, mî: dïng trong tÇng líp trung lu, thîng lu -> sö dông trong mét tÇng líp nhÊt định. - ngçng, tróng tñ: sö dông trong tÇng líp häc sinh hiÖn nay.. 2, NhËn xÐt: - ChØ dïng trong mét tÇng líp x· héi nhÊt định -> biệt ngữ xã hội 3, Ghi nhí (SGK).. III, Sử dụng từ địa phơng và biệt ngữ xã héi. 1, Ph©n tÝch ng÷ liÖu. Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu §äc 2 vd (SGK- 58). Tõ hai vd trªn em rót ra ®iÒu g× khi sö dông từ ngữ địa phơng và biệt ngữ xã hội? Trong ®o¹n th¬ viÖc t¸c gi¶ sö dông tõ ng÷ địa phơng có tác dụng gì? Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt: 2, NhËn xÐt: - Không nên lạm dụng từ ngữ địa phơng và biÖt ng÷ x· héi -> g©y khã hiÓu. - Trong thơ văn: tô đậm màu sắc địa phơng, mµu s¾c x· héi cña ng«n ng÷. Muốn không lạm dụng từ ngữ địa phơng và biÖt ng÷ x· héi, ta cÇn lµm g×? - T×m hiÓu tõ ng÷ toµn d©n t¬ng øng. §äc ghi nhí 3 (SGK) - 2 em. 3, ghi nhí. Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập. Môc tiªu:VËn dông lý thuyÕt vµo lµm bµi tËp. Thêi gian:15p §å dïng d¹y häc:sgk,sgv C¸ch tiÕn hµnh:.

(38) GV: Gîi ý häc sinh lµm bµi tËp GV: KÎ b¶ng, gäi häc sinh lªn ®iÒn tõ.. Gäi häc sinh nhËn xÐt,bæ sung . GV: Ch÷a bµi, cho ®iÓm. §äc bµi 2 -59, nªu yªu cÇu. - HS lµm bµi. - Gäi 1 HS lªn nªu kÕt qu¶. HS vµ GV nhËn xÐt, bæ sung. §äc nµi 3, nªu yªu cÇu bµi tËp. HS lµm bµi, nhËn xÐt. GV híng dÉn, bæ sung.. IV, LuyÖn tËp. 1, Bài 1: Tìm một số từ ngữ địa phơng nơi em ë hoÆc em biÕt. Nªu tõ ng÷ toµn d©n t¬ng øng. Từ địa phơng Tõ toµn d©n - mµy. - mi- miÒn Trung. - m«- miÒn Trung. - ®©u. - o- miÒn Trung. - c«. - biÓu- miÒn nam. - b¶o. 2, Bµi 2: T×m mét sè tõ ng÷ cña tÇng líp häc sinh hoÆc cña tÇng líp x· héi kh¸c. gi¶i thÝch nghÜa? - mæ: lÊy c¾p. - mâi: lÊy c¾p. - cím: c«ng an. 3, Bµi 3: Trêng hîp nµo nªn dïng tõ ng÷ địa phơng, truờng hợp nào không nên dùng. a, Ngêi nãi chuyÖn víi m×nh lµ ngêi cïng địa phơng. b, Ngời nói chuyện với mình là ở địa phơng kh¸c. c, Khi ph¸t biÓu ý kiÕn ë líp. d, Khi lµm bµi tËp lµm v¨n. đ, Khi viết đơn từ, báo cáo gửi thầy giáo, cô gi¸o. e, Khi nãi chuyÖn víi ngêi n«c ngoµi biÕt TiÕng ViÖt. -> Trờng hợp a nên sử dụng từ địa phơng, c¸c trêng hîp kh¸c kh«ng nªn sö dông.. 4.Cñng cè-dÆn dß:3p Từ ngữ địa phơng là gì? Biệt ngữ xã hội là gì? Khi sử dụng từ ngữ địa phơng và biệt ngữ xã hội cần lu ý điều gì? Học ghi nhớ, làm bài tập 4, 5. Đọc phần đọc thêm. So¹n: Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù, tãm t¾t v¨n b¶n “L·o H¹c”. §äc kÜ, tr¶ lêi c©u hái SGK. .............................................. S: 13.09.2010 G: 15.09.2010. TiÕt 18 : Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - HS hiểu mục đích và cách thức tóm tắt một văn bản tự sự. 2.KÜ n¨ng - HS kü n¨ng tãm t¾t mét v¨n b¶n tù sù. 3.Thái độ: - HS có ý thức thực hiện đầy đủ các bớc khi tóm tắt một văn bản tự sự. B,§å dïng d¹y häc: - GV bµi so¹n + tµi liÖu - HS so¹n bµi C, Ph¬ng ph¸p:§µm tho¹i D.Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức : /.

(39) 2, KiÓm tra ®Çu giê: Cã mÊy c¸ch liªn kÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n? Tr×nh bµy tõng c¸ch? Cho vÝ dô? - Có hai cách: Dùng từ ngữ để liên kết đoạn văn (từ ngữ có quan hệ liệt kê, đối lập, từ ngữ chỉ ý tổng kết, khái quát); dùng câu nối để liên kết đoạn. 3.Bµi míi: Khởi động: Môc tiªu: Cñng cè kiÕn thøc cò,t¹o høng thó häc bµi míi. Thêi gian:3p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: GTB: Trong cuôc sống hàng ngày, khi xem một cuốn phim hay, đọc một câu chuyện hấp dẫn mµ ta muèn th«ng b¸o l¹i cho mét ngêi kh¸cbiÕt th× ta ph¶i tãm t¾t v¨n b¶n. VËy tãm t¾t v¨n b¶n tù sù lµ g×? C¸ch tãm t¾t nh thÕ nµo? Chóng ta cïng t×m hiÓu bµi. Hoạt động1: Hình thành kiến thức mới. Môc tiªu: HiÓu kh¸i niÖm,c¸ch tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. Thêi gian:32p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: I, thÕ nµo lµ tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. B1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu. ở trờng các em đợc học rất nhiều văn bản tù sù ( B¸nh chng, b¸nh giÇy, Con rång ch¸u tiªn, Trong lßng mÑ, L·o H¹c, Tøc níc vì bê...) em muèn kÓ l¹i cho bè mÑ, «ng bµ nghe, th× em ph¶i lµm g×? ( Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù ) NÕu tãm t¾t v¨n b¶n “ L·o H¹c) em sÏ tãm t¾t nh thÕ nµo? ( TruyÖn ng¾n L·o H¹c kÎ vÒ n«ng d©n nghÌo, gia c¶nh Ðo le, vî chÕt, con trai phẫn chí bỏ đi đồn điền cao su. Lão Hạc ở nhµ nu«i CËu vµng, l·o yªu quý cËu vµng l¾m, cã c¸i g× ¨n l·o còng cho cËu vµng ¨n. ThÕ råi tóng quÉn l·o ph¶i b¸n cËu vµng , l·o ®au xãt vµ ©n hËn l¾m. Hoµn c¶nh ngµy àng khó khăn, lão Hạc tự kết liễu cuộc đời m×nh b»ng mét måi b¶ chã. B2: Rót ra nhËn xÐt. Tõ vd trªn theo em hiÓu thÕ nµo lµ tãm t¾t v¨n b¶n tù sù, suy nghÜ vµ tr¶ lêi c©u hái đúng nhất trong các câu sau, tại sao chọn nh vËy? HS th¶o kuËn tæ 3 phót. B¸o c¸o. NhËn xÐt. GV kÕt luËn. - §¸p ¸n lµ c©u b. V× tr×nh bµy ng¾n gän nhng phải đảm bảo nội dung chính gồm sự viÖc tiªu biÓu, nh©n vËt quan träng, kh«ng 2.NhËn xÐt. thªm bít néi dung v¨n b¶n. - Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù lµ dïng lêi v¨n cña m×nh tr×nh bµy mét c¸ch ng¾n gän néi dung chÝnh (sù viÖc tiªu biÓ, nh©n vËt quan träng) cña v¨n b¶n..

(40) II, C¸ch tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. 1, Những yêu cầu đối với văn bản tóm tắt. a, Ph©n tÝch ng÷ liÖu - §é dµi v¨n b¶n tãm t¾t: ng¾n h¬n t¸c B1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu phẩm đợc tóm tắt. §äc v¨n b¶n tãm t¾t SGK -tr 60. - Sè lîng nh©n vËt, sù viÖc: Ýt h¬n. V¨n b¶n tãm t¾t trªn kÓ vÒ néi dung vña - Lêi v¨n: lêi v¨n lµ lêi cña ngêi tãm t¾t. v¨n b¶n nµo? - V¨n b¶n “ S¬n Tinh Thuû Tinh”. Dựa vào đâu em nhận ra điều đó? - Dùa vµo nh©n vËt, sù viÖc vµ chi tiÕt tiªu biÓu nªu trong v¨n b¶n tãm t¾t. Văn bản tóm tắt trên có nêu đợc nội dung chính của văn bản đó không? - Đã nêu đợc nội dung chính của truyện: sự viÖc vµ néi dung chÝnh. V¨n b¶n tãm t¾t trªn cã g× gièng vµ kh¸c với bản “Sơn Tinh Thuỷ tinh” đã học ở lớp 6? V× sao sè lîng vµ sù viÖc l¹i Ýt h¬n v¨n b¶n đợc tóm tắt? - V× ph¶i chän néi dung chÝnh vµ sù viÖc tiªu biÓu. b, NhËn xÐt. Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt. * Yêu cầu: Đáp ứng mục đích, yêu cầu tóm Từ việc tìm hiểu trên em hãy cho biết các tắt, đảm bảo tính khách quan, cân đối, hoàn yêu cầu đối với một văn bản tóm tắt? chØnh. - Đáp ứng mục đích yêu cầu cần tóm tắt, đảm bảo tính khái quát, trung thành với văn bản đợc tóm tắt., không thêm bớt chi tiết, sù viªc, kh«ng chen vµo v¨n b¶n tãm t¾t những ý kiến bình luận khen chê; đảm bảo tính hoàn chỉnh (giúp ngời đọc hình dung toµn bé c©u chuyªn: më ®Çu, ph¸t triÓn, kÕt thúc), đảm bảo tính cân đối (số lợng dòng dµnh cho néi dung chÝnh, sù viÖc tiªu biÓu ph¶i phï hîp). Muốn viết đợc văn bản tóm tắt theo em ph¶i lµm nh÷ng viÖc g×? nh÷ng viÖc Êy ph¶i 2, C¸c bíc tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. thùc hiÖn theo tr×nh tù nµo? - Đọc kĩ, hiểu chủ đề. Th¶o luËn bµn - 3 phót. - Xác định nợi dung chính cần tóm tắt. B¸o c¸o. GV kÕt luËn. - S¾p xÕp theo tr×nh tù hîp lÝ. * Lu ý: khi tóm tắt cần nêu đầy đủ nội - Viết tóm tắt bằng lời văn của mình. dung chÝnh, nh©n vËt quan träng, bá hÕt c¸c c©u ch÷ thõa, sù viÖc vµ nh©n vËt phô. Bíc 3: Rót ra ghi nhí. 3. Ghi nhí (SGK). Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù lµ g×? Yªu cÇu cña viÖc tãm t¾t vµ c¸c bíc tãm t¾t v¨n b¶n tù sù? §äc ghi nhí- 2 em. 4.Cñng cè-dÆn dß:10p ThÕ nµo lµ tãm t¾t v¨n b¶n tù sù? Nh÷ng yªu cÇu khi tãm t¾t v¨n b¶n tù sù? C¸c bíc tãm t¾t v¨n b¶n tù sù? Häc néi dung ghi nhí, xem l¹i néi dung t×m hiÓu. ChuÈn bÞ kÜ bµi tËp (SGK)..

(41) S:16.09.2010 G:18.09.2010. ............................................................................................... TiÕt 19 LuyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. A. Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - HS hiểu mục đích và cách thức tóm tắt một văn bản tự sự. 2.KÜ n¨ng: - Th«ng qua c¸c bµi tËp häc sinh cã kÜ n¨ng tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. 3.Thái độ. - Häc sinh cã ý thøc thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c bíc tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. B, §å dïng d¹y häc: - GV bµi so¹n + tµi liÖu. - HS so¹n bµi,giÊy t« ki C. Phơng pháp: Vận động D.Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: / 2, KiÓm tra®Çu giê: - ThÕ nµo lµ tãm t¾t v¨n b¶n tù sù, c¸c bíc tãm t¾t v¨n b¶n tù sù? 3,Bµi míi: Khởi động: Môc tiªu:HiÓu vai trß cña viÖc tãm t¾t v¨n b¶n Thêi gian:3p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh GTB: Các em đã đợc học về cách tóm tắt văn bẳn tự sự, để rèn kỹ năng tóm tắt kiểu văn b¶n nµy, chóng ta cïng luyÖn tËp. Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập Môc tiªu:VËn dông lÝ thuyÕt vµo lµm bµi tËp Thêi gian:32p §å dïng d¹y häc:sgk,sgv,b¶ng phô. C¸ch tiÕn hµnh: II, LuyÖn tËp §äc bµi 1, nªu yªu cÇu? 1, Bµi 1: * Bản liệt kê trên đã nêu tơng đối đầy đủ các sù kiÖn vµ nh©n vËt chÝnh nhng kh¸ lén xén, thiÕu m¹ch l¹c. * S¾p xÕp theo thø tù sau: b, a, d, c, g, e, i, h, k. - L·o H¹c cã mét ngêi con trai, mét m¶nh vên vµ mét co chã vµng. Thảo luận nhóm 2 bàn - thời gian: 4 - Con trai lão đi phu đồn điền cao su, lão chỉ phót. cßn l¹i mét m×nh “cËu vµng”. C¸c nhãm ghi kÕt qu¶ ra giÊy t«- ki, treo - V× muèn gi÷ m¶nh vên cho con, l·o ph¶i lªn b¶ng. b¸n con chã. - Lão mang tiền dành dụm đợc gửi ông giáo vµ nhê «ng tr«ng coi m¶nh vên. - Cuộc sống mỗi ngày một khó, lão kiếm đợc g× ¨n nÊy vµ bÞ èm mét trËn khñng khiÕp. - Mét lÇn, l·o xin Binh T Ýt b¶ chã. - ¤ng gi¸o rÊt bu«ng khi nghe Binh T kÓ chuyÖn Êy. - L·o bçng nhiªn chÕt, c¸i chÕt thËt d÷ déi. - C¶ lµng kh«ng hiÓu v× sao l·o chÕt trõ «ng gi¸o vµ Binh T..

(42) HS vµ GV nhËn xÐt, söa ch÷a. HS viÕt tãm t¾t (kho¶ng 10 phót).. Gäi 3 em tr×nh bµy. HS nhËn xÐt.. GV nhËn xÐt, bæ sung, cho ®iÓm. §äc bµi tËp 2 ( 62), nªu yªu cÇu bµi tËp. HS lµm bµi, nhËn xÐt.. * Tãm t¾t truyÖn ng¾n “L·o H¹c”b»ng v¨n b¶n ng¾n gän kho¶ng 10 dßng. L·o H¹c cã mét ngêi con trai, mét m¶nh vên vµ mét con chã vµng. Con trai l·o vì phẫn cí bỏ đi làm đồn điền cao su, lão chỉ cßn l¹i cËu vµng. V× muèn gi÷ m¶nh võ«n cho con, lão đành bán con chó mặc dù rất đau xót và buồn bã. Lão mang tất cả tiền dành dụm đợc gửi ông giáo và nhờ ông trông coi mảnh vờn. Cuộc sống mỗi ngày một khó khăn, lão kiếm đợc gì ăn nấy và từ chối những gì ông gi¸o gióp.Mét h«m, l·o xin Binh T Ýt b¶ chã nói là để giết con chó hay đến vờn, làm thtj và rñ Binh t cïng uèng rîu. ¤ng gi¸o rÊt buån khi nghe Binh T kÓ chuyÖn Êy. Nhng råi l·o bçng nhiªn chÕt- c¸i chÕt thËt d÷ déi. C¶ lµng kh«ng hiÓu v× sao l·o chÕt, chØ cã Binh T vµ «ng gi¸o hiÓu. Bµi 2: Nªu sù viÖc tiªu biÓu vµ nh©n vËt quan träng trong do¹n trÝch “Tøc níc vì bê”, viÕt mét v¨n b¶n tãm t¾t kho¶ng 10 dßng. - Nh©n vËt chÝnh trong v¨n b¶n: chÞ DËu. - Sù viÖc tiªu biÓu: + ChÞ DËu ch¨m sãc chång bÞ èm. + Đánh lại cai lệ và ngời nhà lí trởng để bảo vÖ anh DËu. - Tãm t¾t: Chị Dậu vừa bê bát cháo đến cạnh anh DËu, anh cha kÞp ¨n th× cai lÖ vµ ngêi nhµ lÝ trëng sÇm sËp x«ng vµo. Chóng qu¸t th¸o định trói anh Dậu. Chị Dậu hết lời van xin chúng, nhng chúng vẫn lao vào trói và đánh chị. Không chịu đợc, chị Dậu liều mạng cự lại chóng. Lóc ®Çu chÞ cù b»ng lÝ, chóng kh«ng tha cho anh, chị thách thức rồi chị đánh lại chóng. Tªn cai lÖ bÞ chÞ ®Èy ng· cháng quÌo. KÕt côc anh chµng hÇu cËn «ng lÝ yÕu h¬n chÞ chµng con män, bÞ chÞ tóm l¼ng cho ng· nhµo ra thÒm. GV söa ch÷a, cho ®iÓm. 4.Cñng cè-dÆn dß:10p Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù lµ g×? nh÷ng yªu cÇu khi tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. Học ghi nhớ, luyện tóm tắt các văn bản tự sự đã học. Söa c¸c lçi trong bµi viÕt sè 1, chuÈn bÞ tiÕt tr¶ bµi. S:16.09.2010 G:18.09.2010 TiÕt 20 Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 1. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - §¸nh gi¸ bµi tËp lµm v¨n theo yªu cÇu cña bµi v¨n tù sù: nh©n vËt, sù viÖc, c¸ch kÓ, mục đích kể..

(43) - HS hiểu đợc các đơn vị kiến thức cơ bản và nhận biết các lỗi sai trong bài viết để sửa ch÷a. 2.KÜ n¨ng: - HS cã kü n¨ng kÓ chuyÖn, kü n¨ng söa lçi. 3.Thái độ: - HS có ý thức viết bài cẩn thận, đúng yêu cầu. B,§å dïng d¹y häc: - GV bµi so¹n + tµi liÖu, c¸c lçi cÇn söa. - Häc sinh: so¹n bµi C, Phơng pháp: Vận động D. Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: 2p 2, KiÓm tra ®Çu giê: 3p ViÖc söa lçi cña häc sinh. 3, Bµi míi: Khởi động: Mục tiêu:Tạo sự chú ý và thái độ nghiêm túc vào giờ trả bài. Thêi gian:3p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: GTB: Giờ trớc các em đã viết bài văn kể chuyện. Dể giúp các em nắm đợc cách làm một bài văn tự sự, thấy đợc những u, nhợc trong bài của mình, hôm nay cô sẽ trả bài. Hoạt động1: Tiến hành trả bài Môc tiªu:Ch÷a bµi, tr¶ bµi, rót kinh nghiÖm cho häc sinh Thêi gian:32p §å dïng d¹y häc: b¶ng phô. C¸ch tiÕn hµnh: HS nhắc lại đề bài số 1. §Ò bµi thuéc kiÓu bµi g×? - Tù sù.. - Yªu cÇu: + KÓ chuyÖn vÒ mét mgêi cã nh÷ng kØ niÖm sèng m·i trong em. + Ngêi kÓ xng “t«i”. Em h·y t×m c¸c ý chÝnh cÇn tr×nh bµy trong 2.T×m ý: bµi? - Nh©n vËt: mÑ, «ng, bµ b¹n th©n…. - Sự việc: giới thiệu các đặc điểm về nhânn vËt ( khu«n mÆt, tÝnh t×nh, h×nh d¸ng) - KÓ mét vµi viÖc lµm tiªu biÓu khiÕn em nhí nhí m·i kh«ng quªn. 3. LËp dµn ý: PhÇn më bµi em sÏ lµm g×? a. Më bµi: Giíi thiÖu nh©n vËt, mèi quan hÖ của em với ngời đó, ấn tợng của em với ngời đó. Th©n bµi em kÓ nh÷ng ®iÒu g×? b. Th©n bµi: - Giíi thiÖu s¬ lîc h×nh d¸ng, tÝnh c¸ch cña nh©n vËt. - KÓ viÖc lµm cña nh©n vËt khiÕn em nhí m·i kh«ng quªn, kÕt qu¶ vµ ý nghÜa cña việc làm đó. Em sÏ tr×nh bµy phÇn kÕt bµi nh thÕ nµo? c. KÕt bµi: Khẳng định tình cảm của em với ngời đó. Gi¸o viªn nhËn xÐt bµi lµm cña häc sinh. 4. NhËn xÐt bµi lµm cña häc sinh. * ¦u ®iÓm:.

(44) - Xác định đúng yêu cầu của đề bài tự sự. - Sử dụng đúng ngôi kể “tôi”. Câu sau sai ở chỗ nào? Hãy sửa lại cho - Đa số viết đúng yêu cầu. đúng? - NhiÒu bµi viÕt m¹ch l¹c, s¸ng t¹o, tõ ng÷ - Sai ë h×nh ¶nh so s¸nh cha phï hîp víi gîi c¶m: Quyªn, HuÖ. đối tợng miêu tả. *Nhîc ®iÓm: - Cßn nhiÒu em sai chÝnh t¶, cha biÕt chÊm - HS sửa lỗi diến đạt tại chỗ, nhận xét. câu, diễn đạt lủng củng. - GV nhËn xÐt, söa ch÷a. - HS lªn b¶ng söa lçi dïng tõ vµ chÝnh t¶, nhËn xÐt. - GV nhËn xÐt söa ch÷a. 5, Sửa lỗi - Diễn đạt. - Dïng tõ. - ChÝnh t¶. 6, §äc bµi v¨n mÉu. 7, Gäi ®iÓm. 4.Cñng cè-dÆn dß.5p TiÕp tôc söa c¸c lçi trong bµi viÕt. So¹n: C« bÐ b¸n diªm. T×m hiÓu bè côc, tr¶ lêi c©u hái SGK. Xem tríc c¸c bµi tËp. ---------------------------------------------------------------------------S: 18/09/2010 G: 20/09/2010 vµ 22/09/2010 TiÕt 21-22 :. C« bÐ b¸n diªm.. ( An- ®Ðc-xen) A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Hs hiểu tác giả, tác phẩm, bố cục văn bản. Hiểu đợc gia cảnh của cô bé bán diêm và thêi gian, kh«ng gian x¶y ra c©u chuyÖn. 2.KÜ n¨ng: - HS có kỹ năng đọc, phân tích tác phẩm văn học nớc ngoài. 3.Thái độ: -HS cã t×nh yªu th¬ng con ngêi, lßng th¬ng c¶m víi nh÷ng em bÐ bÊt h¹nh. B, §å dïng d¹y häc - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, tranh, s¸ch tham kh¶o,b¶ng phô - Häc sinh:S¸ch gi¸o khoa. C, Ph¬ng ph¸p:§µm thoai,thuyÕt tr×nh D, Tæ chøc giê häc. 1, ổn định tổ chức: (1p) / 2, KiÓm tra ®Çu giê: (5p) Qua v¨n b¶n “L·o H¹c” em thÊy l·o lµ ngêi nh thÕ nµo? - Giµu lßng th¬ng con, nh©n hËu, cã lßng tù träng cao. L·o mang t tëng cña ngêi n«ng dân VN xa, dù chết cũng phải giữ đất cho con cái. 3, Bµi míi: * Khởi động: Môc tiªu:T¹o t©m thÕ cho häc sinh vµo häc bµi míi. Thêi gian:1p §å dïng: C¸ch tiÕn hµnh: GTB:.

(45) An- ®Ðc -xen lµ nhµ v¨n næi tiÕng cña §an M¹ch- mét níc nhá ë khu vùc B¾c ¢u, diÖn tích chỉ bằng 1/8 nớc ta, thủ đô là Cô- phen-ha ghen . Ông đã viết nhiều tác phẩm nhẹ nhµng, t¬i m¸t, to¸t lªn lßng yªu th¬ng con ngêi nhÊt lµ nh÷ng ngêi nghÌo khæ. Mét t¸c phẩm nổi tiếng của ông đó là “Cô bé bán diêm” mà chúng ta sẽ học hôm nay. Hoạt động1: Đọc - hiểu văn bản. Mục tiêu: Học sinh đọc diễn cảm,tóm tắt , nét chính về tác giả,tác phẩm,phân tích tình huèng truyÖn. Thêi gian:71p §å dïng:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: TiÕt 21:(37 phót) I, §äc vµ th¶o luËn chó thÝch. Bíc 1:Híng dÉn §äc vµ th¶o luËn chó 1, §äc thÝch. GV hớng dẫn đọc: giọng nhẹ nhàng, tình c¶m. §äc mÉu. HS đọc, nhận xét. GV söa ch÷a. Theo dâi chó thÝch SGK. Nªu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ An- ®Ðc- xen? - An-®Ðc-xen sinh ra trong mét gia đình nghèo, bố là thợ giày. Ông ham thÝch th¬ v¨n tõ nhá, nhng häc hµnh rất ít. Năm 1918, cậu thiếu niên Anđéc- xen rời quê lên thủ đo, đựoc ông giám đốc nhà hát giúp đỡ -> học, đỗ tú tài vào đại học -> bắt đầu sù nghiÖp v¨n ch¬ng. Tác phẩm đợc viết trong hoàn cảnh nào?. 2, Th¶o luËn chó thÝch. a, T¸c gi¶: An- ®Ðc-xen (1805-1875) lµ nhµ v¨n §an M¹ch næi tiÕng. - ¤ng viÕt nhiÒu, c¸c t¸c phÈm cña «ng nhÑ nhµng, t¬i m¸t, to¸t lªn lßng th¬ng yªu con ngêi, nhÊt lµ nh÷ng ngêi nghÌo khæ. - ThÓ hiÖn niÒm tin vµo sù th¾ng lîi cuèi cùng của cái tốt đẹp trên thế giới. b, T¸c phÈm: (SGK).. Em hiÓu “gia s¶n” lµ g×? “tiªu t¸n” lµ g×? c.Tõ khã:SGK GV:nhÊn m¹nh Bíc 2: T×m hiÓu bè côc V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? X¸c II, Bè côc: 3 phÇn: - P1: Từ đầu -> “đờ ra”: Hoàn cảnh của cô định nội dung từng phần? bÐ b¸n diªm. - P2: Tiếp -> “về chầu thợng đế”: Các lần P2 cã ph¶i lµ träng t©m kh«ng? PhÇn nµy quÑt diªm vµ méng tëng. - P3: Cßn l¹i: C¸i chÕt th¬ng t©m cña c« bÐ cã thÓ chia nhá nh thÕ nµo? - chia 5 phÇn nhá: 4 lÇn quÑt 1 que diªm vµ b¸n diªm. mét lÇn quÑt tÊt c¶ nh÷ng que cßn l¹i. Em nhËn xÐt g× vÒ diÔn biÕn cña truyÖn? - TruyÖn diÔn biÕn theo tr×nh tù 3 phÇn hîp lÝ, m¹ch l¹c. Bíc 3: T×m hiÓu v¨n b¶n §äc phÇn 1 cña truyÖn.(64). Chi tiÕt nµo kÓ vÒ gia c¶nh cña c« bÕ b¸n III, T×m hiÓu v¨n b¶n: 1, Em bé đêm giao thừa. diªm? - Sèng chui róc trong mét xã tèit¨m, trªn a, Gia c¶nh cña c« bÐ b¸n diªm. g¸c xÐp m¸i nhµ. - MÑ chÕt, sèng víi bè, bµ néi còng qua -> rÊt nghÌo. - Bố khó tính, luôn chửi rủa, đánh mắng -> đời, nhà nghèo. - Ngêi bè khã tÝnh .u«n chöi rña. em ph¶i ®i b¸n diªm kiÕm sèng. - Ph¶i ®i b¸n diªm kiÕm sèng. Em nhËn xÐt g× vÒ gia c¶nh cña c« bÐ?.

(46) Truyện đợc đặt vào bối cảnh nh thế nào?Đêm giao thừa, khoảnh khắc bắt đầu năm mới, là lúc mọi ngời đoàn tụ ấm cúng đón xu©n. GV: ë §an M¹ch, c¸c n¬c B¾c ¢u, thêi tiết rất lạnh, có khi âm mấy chục độ C, tuyết rơi dày đặc. §Æt truyÖn vµo trong bèi c¶nh Êy cã t¸c dông g×? - Làm cho ngời đọc càng thấm thía sự cô đơn, tình cảnh tội nghiệp của cô bé . Đoạn truyện đợc xây dựng bằng nghệ thuËt g×? - Tơng phản đối lập. Chỉ ra những hình ảnh tơng phản đó? - Trời đông giá rét, tuyết rơi, cô bé đầu trần, chân đi đất. - §êng l¹nh buèt tèi ®en >< cöa sæ mäi nhà đều sáng rực đèn. - Em bé bụng đói cả ngày cha ăn >< sực nøc mïi ngçng quay. - Xã tèi t¨m >< ng«i nhµ cã d©y thêng xu©n bao quanh n¨m xa khi bµ néi cßn sèng. Nhµ v¨n sö dông nhiÒu h×nh ¶nh t¬ng ph¶n lµm næi bËt ®iÒu g×?. -> Gia c¶nh c« bÐ thËt Ðo le: må c«i, thiÕu thèn t×nh th¬ng , ph¶i tù vÊt v¶ kiÕm sèng, bị ngời cha đối xử hết sức tàn nhẫn. b, Bèi c¶nh cña truyÖn, - §ªm giao thõa rÐt mít. - Em bÐ ngåi nóp gi÷a hai d·y nhµ mong cho đỡ lạnh. -> Tăng sự cô đơn và tình cảnh tội nghiệp cña c« bÐ. c, C¸c h×nh ¶nh t¬ng ph¶n.. -. Nhµ v¨n sö dông nhiÒu h×nh ¶nh t¬ng ph¶n lµm næi bËt t×nh c¶nh hÕt søc téi nghiÖp cña em bé : rét, đói , khổ , mất mát cả chỗ dựa vÒ tinh thÇn... TiÕt 22:(34phót). 2, Thùc tÕ vµ méng tëng. 2HS đọc thầm: Chà! Giá quẹt ...(64). Quan s¸t tranh (SGK- 65), m« t¶? Méng tëng Thùc t¹i Em bé bán diêm đầu trần, chân đất, nép Lần Mét - Mét lß sëi b»ng s¾t, cã - Lß sëi biÕn mÊt, em vµo gãc têng, nhng giã rÐt nªn em quÑt hình nổi bằng đồng ngồi đó trong tay cầm bãng nho¸ng. que diêm đã tàn. que diªm vµ h¬ tay vµo ngän löa. Em bÐ méng tëng ®iÒu g×? Hai - Bµn ¨n, kh¨n tr¶i bµn, - Nh÷ng bøc têng dµy Khi que diªm t¾t, thùc t¹i trë l¹i víi em lµ con ngỗng quay, con đặc, lạnh lẽo, phố xá ngỗng nhảy khỏi đĩa vắng teo lạnh buốt, g×? tiÕn vÒ phÝa em. tuyÕt phñ tr¾ng xo¸, QuÑt que diªm thø 2, em méng tëng ®iÒu g×? Thùc tÕ ra sao? LÇn thø ba quÑt diªm, c« bÐ thÊy g×? Khi que diêm tắt, thực tế nào đã đến với cô?. giã thæi vi vu. Ba. - C©y th«ng N«en léng lÉy, hµng ngµn ngän nÕn s¸ng rùc lÊp l¸nh.. Bèn. - Em thÊy bµ ®ang mØm cêi víi em.. N¨m. - Em thÊy bµ to lín vµ. - C¸c ngän nÕn bay lªn, bay lªn m·i råi biÕn thµnh c¸c ng«i sao. - ¶o ¶nh s¸ng rùc trªn khu«n mÆt em bÐ còng biÕn mÊt.. LÇn thø t quÑt diªm, em thÊy g×? Thùc tÕ ra đẹp đẽ, bà cầm tray em, - Họ đã về chầu thợng bay mãi lên cao, cao đế. sao? m·i, ch¼ng bao giê ph¶i LÇn thø n¨m quÑt diªm, em méng tëng đói rét gì nữa. ®iÒu g×? Thùc tÕ nh thÕ nµo? T¹i sao lÇn thø n¨m, em bÐ quÑt hÕt nh÷ng que diªm cßn l¹i? - Méng tëng vµ hiÖn t¹i ®an xen nhau..

(47) ( Em muèn nÝu kÐo bµ, kh«ng muèn xa bµ> kh¸t khao t×nh c¶m cña bµ). Theo em t¹i sao em bÐ l¹i cã nh÷ng méng tëng Êy? - Thực tế thiếu thốn tất cả những thứ đó và em khát khao đợc có nó -> đó chính là khao khát đợc sống , đợc trong vóng tay yªu th¬ng cña ngêi th©n. Tr×nh tù c¸c méng tëng diÔn ra nh thÕ nµo? Hãy chứng minh sự hợp lí đó? ( V× trêi rÐt em l¹i quÑt diªm nªn em nghÜ đến lò sởi, tiếp đó mới mộng tởng đến bàn ăn vì em đói. Sau bức tờng kia, mọi nhà đang đón giao thừa nên em nghĩ đến cây th«ng vµ ngçng quay, em nghÜ vÒ qu¸ khø nªn nghÜ vÒ bµ.) Trong c¸c méng tëng Êy ®iÒu nµo g¾n víi thực tế, điều nào chỉ đơn thuần là mộng tởng?. HS đọc đoạn cuối. TruyÖn kÕt thóc b»ng h×nh ¶nh nµo? - Hình ảnh em bé tội nghiệp chết rét đêm giao thõa. Cái chết của em đợc miêu tả nh thế nào? - Đôi má hồng, đôi môi đang mỉm cời, trên thi thể là những bao diêm trong đó có một bao diêm đã đốt hết. Hình ảnh em bé chết cóng mà ‘đôi môi mỉm cời” và “đôi má hồng” gợi cho em suy nghÜ g×? - Em hạnh phúc vì đợc về với bà, đợc sống trong t×nh yªu th¬ng cña bµ. Thái độ của mọi ngời khi nhìn thấy em chÕt rÐt gi÷a nh÷ng bao diªm? - B¶o nhau: Ch¾c nã muèn sëi cho Êm! Qua đó, em hiểu gì về xã hội Đan Mạch lóc bÊy giê? Qua truyÖn em nhËn xÐt g× vÒ t×nh c¶m cña nhµ v¨n víi c« bÐ khi x©y dùng truyÖn nµy?. - Tr×nh tù c¸c méng tëng diÔn ra lÇn lît theo thø tù hîp lÝ.. - C¸c méng tëng vÒ bµn ¨n, c©y th«ng N«en, lß sëi g¾n víi thùc tÕ. - Ngỗng quay nhảy ra khỏi đĩa, hai bà cháu n¾m tay nhau bay lªn trêi chØ thuÇn tuý lµ méng tëng. 3.Mét c¶nh th¬ng t©m - Em bé tội nghiệp chết rét trong đêm giao thõa.. - X· héi thiÕu t×nh th¬ng, mäi ngêi l¹nh lïng, thê ¬ víi nh÷ng con ngêi bÊt h¹nh. - Nhà văn An-đéc-xen đã viết truyện này với tất cả tình thơng và lòng thơng cảm đối víi con ngêi bÊt h¹nh.. Hoạt động 2 :Hớng dẫn tổng kết Mục tiêu:Củng cố kiến thức đã học. Thêi gian:2p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: Truyện đợc xây dựng bằng nghệ thuật gì? Qua c©u chuyÖn , em hiÓu g× vÒ t×nh c¶m nhµ v¨n dµnh cho nh÷ng ngêi bÊt h¹nh? HS:TL GV: Chốt ý chính ,gọi học sinh đọc ghi nhớ IV. Ghi nhớ.( SGK).

(48) Hoạt động 3 : . Hớng dẫn luyện tập Mục tiêu: Vận dụng kiến thức vừa đợc học vào làm bài tập Thêi gian:7p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: GV:Gîi ý V. LuyÖn tËp. HS: Suy nghÜ ,tr¶ lêi Ph¸t biÓu cc¶m nghÜ cña em sau khi häc truyÖn”C« bÐ b¸n diªm”? - GV gäi HS lªn b¶ng ch÷a bµi. - C« bÐ cã hoµn c¶nh thËt téi nghiÖp. - Sù ghÎ l¹nh cña x· héi vµ nh÷ng ngêi xung quanh. - Sù c¶m th«ng s©u s¾c cña t¸c gi¶. 4.Cñng cè-dÆn dß.3p Suy nghÜ cña em sau khi häc c©u chuyÖn C« bÐ b¸n diªm? Học ghi nhớ, phân tích các nội dung đã học. Chuẩn bị bài Trợ từ, thán từ theo câu hỏi SGK. ……………………………………………. Ngµy so¹n:23/09/2010 Ngµy gi¶ng:25/09/2010 TiÕt 23 : Trî tõ, th¸n tõ A. Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: Häc sinh hiÓu :Kh¸i niÖm trî tõ, th¸n tõ.DÊu hiÖu nhËn biÕt trî tõ, th¸n tõ. 2.KÜ n¨ng - BiÕt c¸ch dïng trî tõ, th¸n tõ trong c¸c trêng hîp giao tiÕp cô thÓ. - BiÕt sö dông trî tõ, th¸n tõ phï hîp trong giao tiÕp. 3.Thái độ: - Sử dụng từ đúng mực trong giao tiếp. B. §å dïng - GV: B¶ng phô, Tõ ®iÓn TV. - HS: SGK C. Phơng pháp:Gợi mở,vận động D.Tæ chøc giê häc: 1. ổn định tổ chức.1p: / 2. KiÓm tra ®Çu giê(3p) Từ địa phơng là gì? Biệt ngữ xã hội là gì? Cho ví dụ? - Từ địa phơng là những từ chỉ sử dụng trong một địa phơng nhất định: má- Nam Bộ, cơimiền Trung. - Biệt ngữ xã hội là loại từ ngữ sử dụng cho một tầng lớp xã hội nhất định: cớm, ngỗng, b¨ng... 3. Bµi míi: Khởi động Môc tiªu:Häc sinh h×nh dung bµi míi râ rµng h¬n. Thêi gian:3p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: GV cho vÝ dô: - Chính thầy hiệu trởng đã tặng tôi quyển sách này. - Hỡi ơi lão Hạc! Thì ra đến lúc cùng, lão cũng có thể làm liều nh ai hết. T¸c dông cña c¸c tõ g¹ch ch©n trong hai c©u trªn?.

(49) - ChÝnh: nhÊn m¹nh vµo néi dung sù viÖc thÇy hiÖu trëng tÆng quyÓn s¸ch. - Hỡi ơi: Bộc lộ tình cảm đau xót của ông giáo khi nghe tin lão xin bả chó để định giết thÞt con chã nµo sang vên nhµ l·o. Vậy từ chính và hỡi ơi dùng nhấn mạnh sự việc và bày tỏ thái độ thì gọi là gì? Chúng ta cïng t×m hiÓu. Hoạt động1: Hình thành kiến thức mới. Môc tiªu:H×nh thµnh kh¸i niÖm trî tõ,th¸n tõ.DÊu hiÖu nhËn biÕt trî tõ,th¸n tõ Thêi gian:20p §å dïng d¹y häc:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: I, Trî tõ. 1, Ph©n tÝch ng÷ liÖu Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu §äc vd trªn b¶ng phô - C©u 1: nãi lªn mét sù viÖc kh¸ch quan. NghÜa cña c¸c c©u trªn cã g× kh¸c nhau? - C©u 2: ngoµi sù viÖc kh¸ch quan cßn cã ý nhấn mạnh, đánh giá việc ăn hai bát cơm là nhiÒu. Vì sao có sự khác nhau đó? - C©u 3: Ngoµi sù viÖc kh¸ch quan cßn cã ý - V× ë c©u 2, 3 cã thªm tõ “nh÷ng”, “cã”. Các từ “những”, “có” trong câu 2 và 3 đi nhấn mạnh, đánh giá việc ăn hai bát cơm là kèm từ nào? Biểu thị thái độ gì của ngời ít. nói đối với sự việc? * nhng, cã ®i kÌm víi hai b¸t c¬m. - §i kÌm víi sè tõ “hai”. + “những”: biểu thị thái độ nhấn mạnh, * Nhấn mạnh, biểu thị thái độ đánh giá sự vËt, sù viÖc. đánh giá việc hai bát là nhiều. + “có”: thái độ nhấn mạnh, đánh giá việc ¨n hai b¸t lµ Ýt. C¸c tõ “cã”, “nh÷ng” trong c¸c c©u trªn lµ trî tõ, em hiÓu trî tõ lµ g×? Bíc 2:Rót ra nhËn xÐt - Lµ nh÷ng tõ chuyªn ®i kÌm mét sã tõ ng÷ 2, NhËn xÐt. khác để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ - Là những từ chuyên đi kèm một só từ ngữ khác để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự việc. đánh giá sự vật, sự việc. Bíc 3:Rót ra ghi nhí 3, Ghi nhí1 (SGK). HS đọc ghi nhớ, GV chốt. §Æt c©u cã trî tõ vµ g¹ch ch©n díi trî tõ đó? - ChÝnh t«i còng kh«ng hiÓu c« Êy. - Ngay t«i còng kh«ng hiÓu næi m×nh. Xét các vd sau, xác định trợ từ?(GV treo b¶ng phô) a, T«i cã n¨m con gµ. b, Nã uèng cã hai viªn thuèc. a. Cha t«i lµ c«ng nh©n. b. Cô ấy đẹp ơi là đẹp. a. T«i nhã nh÷ng kØ niÖm thêi niªn thiÕu. b. T«i nh¾c anh nh÷ng ba, bèn lÇn mµ anh vÉn quªn. -> cã, lµ nh÷ng ë vÝ dô b lµ trî tõ. -> có. Là những ở a là: động từ, hệ động từ lµ, lîng tõ. Lu ý: phân biệt hiện tợng đồng âm khác lo¹i. Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu. II, Th¸n tõ..

(50) 1, Ph©n tÝch ng÷ liÖu §äc vd trªn b¶ng phô NhËn xÐt vÒ c¸ch dïng tõ nµy, v©ng, a b»ng cách lựa chọn những câu trả lời đúng: - này , vâng: gọi đáp. (Gi¸o viªn treo b¶ng phô) - a : béc lé c¶m xóc tøc giËn. a, Các từ ấy có thể làm thành một câu độc lËp. b, C¸c tõ Êy kh«ng thÓ lµm thµnh mét c©u độc lập. c, C¸c tõ Êy kh«ng thÓ lµm thµnh mét bé phËn cña c©u. d, C¸c tõ Êy cã thÓ cïng nh÷ng tõ kh¸c lµm thành một câu và thờng đứng đầu câu. - HS b¸o c¸o. GV kÕt luËn. Đáp án đúng: a, d. GV: C¸c tõ: nµy, v©ng, a lµ th¸n tõ. Em hiÓu th¸n tõ lµ g×? => th¸n tõ. - Là những từ bộc lộ cảm xúc hoặc để gọi đáp. 2, NhËn xÐt. Bíc 2:Rót ra nhËn xÐt Th¸n tõ cã kh¶ n¨ng mét m×nh t¹o thµnh =>Th¸n tõ cã kh¶ n¨ng mét m×nh t¹o c©u, còng cã lóc lµm thµnh phÇn biÖt lËp thµnh c©u, còng cã lóc lµm thµnh phÇn cña c©u. biÖt lËp cña c©u. 3.Ghi nhí Bíc 3:Rót ra ghi nhí §äc ghi nhí 2 (SGK). GV chèt. §Æt c©u cã th¸n tõ? - A! Mẹ đã về rồi. - Nµy, mai ®i häc gäi tí nhÐ! Hoạtđộng2: Hớng dẫn luyện tập. Môc tiªu:VËn dông lÝ thuyÕt vµo lµm bµi tËp Thêi gian:15p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: B¸o c¸o, nhËn xÐt. GV kÕt luËn.. Đọc bài 3, xác định yêu cầu, làm bài. HS nhËn xÐt, Gv söa ch÷a.. §äc bµi 4, nªu yªu cÇu bµi tËp. Häc sinh lªn b¶ng lµm bµi- 2 em. HS vµ GV nhËn xÐt, söa ch÷a.. II, LuyÖn tËp. 2, Bµi 2 (70-71). Gi¶i thÝch nghÜa c¸c trî tõ in ®Ëm. - lấy: dùng để nhấn mạnh mức tối thiểu, kh«ng yªu cÇu h¬n. - nguyªn: chØ cã nh thÕ, kh«ng cã g× thªm, kh«ng cã g× kh¸c. - đến: biểu thị ý nhấn mạnh về mức độ cao cña mét tÝnh chÊt lµm Ýt nhiÒu ng¹c nhiªn. - cả: nhấn mạnh về mức độ cao, phạm vi kh«ng h¹n chÕ cña sù viÖc. - cø: lÆp l¹i. 3, Bµi 3 (71). ChØ ra th¸n tõ trong c¸c c©u. a, nµy, vµ. b, Êy. c, v©ng. d, chao «i. e, hìi ¬i. 4, Bµi 4 (71). C¸c th¸n tõ in ®Ëm díi ®©y.

(51) béc lé c¶m xóc g×? - ha ha: tiÕng reo mõng. - ¸i ¸i: tiÕng kªu ®au. - than «i: tiÕng kªu tá ý th¬ng tiÕc. 4.Cñng cè-dÆn dß:(3p) Trợ từ, thán từ là gì? Khi sử dụng thán từ, trợ từ cần lu ý điều gì? Để đạt hiệu quả giao tiÕp, khi sö dông trî tõ cÇn cã ng÷ ®iÖu nh thÕ nµo? - Häc ghi nhí, lµm bµi tËp 5,6 vµ c¸c bµi tËp SBT. So¹n: Miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong v¨n tù sù, tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. ................................................................................... S:23/09/2010 G:25/09/2010 TiÕt 24 Miªu t¶, biÓu c¶m trong v¨n tù sù A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - HS nhận biết đợc sự kết hợp và tác dụng qua lại giữa các yếu tố kể, tả và tình cảm của ngêi viÕt trong mét v¨n b¶n tù sù. - Nắm đợc cách thức vận dụng các yếu tố này trong một bài văn tự sự. 2.KÜ n¨ng - Cã kü n¨ng ph¸t hiÖn vµ sö dông yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong khi viÕt bµi tù sù. 3.Thái độ: Học sinh có thái độ đúng trong quá trình viết văn ,tránh lạc đề. B.§å dïng d¹y häc: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, b¶ng phô, tõ ®iÓn. - Häc sinh: vë so¹n bµi, vë bµi tËp. C.Phơng pháp:Vận động D.Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: / (1p) 2, KiÓm tra ®Çu giê:(3p) Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù lµ g×? Nªu nh÷ng yªu cÇu khi tãm t¾t v¨n b¶n tù sù? - Lµ dïng lêi v¨n cña m×nh tr×nh bµy mét c¸ch ng¾n gän néi dung chÝnh cña v¨n b¶n. - Yêu cầu: đáp ứng mục đích yêu cầu tóm tắt, đảm bảo tính khách quan cân đối, hoàn chØnh. 3, Bµi míi: Khởi động Mục tiêu:Tao sự chú ý để học sinh vào học bài mới. Thêi gian:2p §å dïng: C¸ch tiÕn hµnh: Trong thực tế ít có văn bản nào chỉ sử dụng một phơng thức biểu đạt nhất định, việc kết hợp nhiều phơng thức biểu đạt trong một văn bản có tác dụng gì? Chúng ta sẽ tìm hiểu trong bµi h«m nay. Hoạt động 1:Hình thành kiến thức mới Môc tiªu:HiÓu vai trß cña miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong v¨n tù sù. Thêi gian:21p §å dïng:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: I. sù kÕt hîp c¸c yÕu tè kÓ, t¶ vµ biÓu lé t×nh c¶m trong v¨n b¶n tù sù. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m trong - Đoạn văn kể lại cuộc gặp gỡ xúc động v¨n b¶n tù sù..

(52) - HS đọc đoạn văn (SGK- tr 7273) gi÷a “t«i” vµ mÑ Đoạn văn trên thuộc phơng thức biểu đạt - Các sự việc: nµo? + MÑ t«i vÉy t«i - HS th¶o luËn nhãm lín theo tæ - 5 + T«i ch¹y theo xe chë mÑ. phót + MÑ kÐo t«i lªn xe. - B¸o c¸o. + T«i oµ lªn khãc. + MÑ t«i còng sôt sïi. + T«i ngåi bªn mÑ; ®Çu ng¶ vµo c¸nh tay mÑ, quan s¸t g¬ng mÆt mÑ. - C¸c yÕu tè miªu t¶: + T«i thë hång héc, tr¸n ®Ém må h«i rÝu c¶ ch©n l¹i. + MÑ t«i kh«ng cßm câi x¬ x¸c. + Gơng mặt mẹ vẫn tơi sáng với đôi mắt trong vµ níc da mÞn, lµm næi bËt mµu hång cña hai gß m¸. ChØ ra c¸c yÕu tè miªu t¶? - C¸c yÕu tè biÓu c¶m. + Hay t¹i sù sung síng. ..cßn sung tóc (suy nghÜ) + T«i thÊy nh÷ng c¶m gi¸c Êm ¸p...l¹ thêng. (c¶m nhËn). + Ph¶i bÐ l¹i ...ªm dÞu v« cïng. (ph¸t biÓu c¶m nghÜ) §o¹n trÝch cã nh÷ng yÕu tè biÓu c¶m nµo? ( bày tỏ cảm xúc, thái độ của ngời viết trớc sự việc, nhân vật, hành động). Các yếu tố này đứng riêng hay đan xen nhau? Thö bá hÕt c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m, chÐp l¹i ®o¹n tù sù råi nhËn xÐt? - C¸c yÕu tè miªu t¶ gióp viÖc kÓ l¹i cuéc gặp gỡ thêm sinh động, tất cả màu sắc, hơng vị, hình dáng, diện mao của sự việc, nhân vật, hành động nh hiện ra trớc mắt ngời đọc. - YÕu tè biÓ c¶m gióp ngêi viÕt thÓ hiÖn râ t×nh mÉu tö s©u nÆng. Bá hÕt c¸c yÕu tè kÓ trong ®o¹n v¨n trªn chỉ để lại các câu văn miêu tả và biểu cảm th× ®o¹n v¨n sÏ ¶nh hëng ra sao? - NÕu bá hÕt c¸c yÕu tè kÓ trong ®o¹n v¨n trªn th× kh«ng cã chuyÖn v× cèt truyÖn do sù viÖc vµ nh©n vËt cïng víi nh÷ng hµnh động chính tạo nên. Các yếu tố miêu tả, biÓu c¶m chØ cã thÓ b¸m vµo sù viÖc vµ nhân vật mới có thể phát triển đợc. Vai trß cña yÕu tè kÓ ngêi, kÓ viÖc trong v¨n b¶n tù sù? Bíc 2:Rót ra nhËn xÐt NhËn xÐt vÒ vai trß cña yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m trong v¨n tù sù? Bíc 3: Rót ra ghi nhí. => c¸c yÕu tè nµy ®an xen nhau.. 2.NhËn xÐt. -> C¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m lµm cho ý nghÜa truyÖn thªm thÊm thÝa vµ s©u s¾c C¸c yÕu tè kÓ (tù sù) cã vai trß quan träng t¹o ra chuyÖn..

(53) §äc ghi nhí (SGK- tr 74). GV chèt. -. 3, Ghi nhí (SGK).. Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập. Môc tiªu:VËn dông lÝ thuyÕt vµo lµm bµi tËp. Thêi gian:15p §å dïng:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: §äc bµi 1, nªu yªu cÇu bµi tËp. Lµm bµi, nhËn xÐt. GV híng dÉn, bæ sung.. §äc bµi tËp 2, nªu yªu cÇu bµi tËp. Gi¸o viªn gîi ý, häc sinh lµm bµi Gäi mét , hai em lªn b¶ng gi¶i. HS vµ Gv nhËn xÐt.. II, LuyÖn tËp. 1, Bµi 1 (74). T×m ®o¹n tù sù cã sö dông miªu t¶, biÓu c¶m. - V¨n b¶n “L·o H¹c”: L·o cè lµm ra vui vÎ. Nhng tr«ng l·o cêi nh mếu và đôi mắt ầng ậc nớc, tôi muốn ôm choµng lÊy l·o mµ oµ lªn khãc. B©y giê t«i kh«ng n¨m quyÓn s¸ch cña t«i qu¸ nh tríc n÷a. t«i chØ ¸i ng¹i cho l·o H¹c. T«i hái cho cã chuyÖn... - V¨n b¶n: “Tøc níc vì bê”. Råi chÞ tóm lÊy cæ h¾n, Ên dói ra cöa. Søc loÎo khoÎo cña anh chµng nghiÖn ch¹y không kịp với sức xô đẩy của ngời đàn bà lực điền, hắn ngã chỏng quèo trên mặt đất, miÖng vÉn nham nh¶m thÐt trãi vî chång kÎ thiÕu su. 2, Bµi 2 (74). H·y viÕt mét ®o¹n v¨n kÓ vÒ gi©y phót ®Çu tiªn gÆp ngêi th©n sau mét thêi gian xa c¸ch (chó ý sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m). Gîi ý: - Tõ xa thÊy bµ em nh thÕ nµo: t¶ d¸ng ngêi lôm côm, m¸i tãc ng¶ mµu b«ng. - Cảm nhận lúc lại gần: kể hành đọng của m×nh vµ t¶ chi tiÕt g¬ng mÆt, quÇn ¸o... - Nh÷ng biÓu hiÖn t×nh c¶m: vui mõng, xóc động ra sao? Ngôn ngữ, hành động, cử chỉ, lêi nãi, nÐt mÆt.... 4.Cñng cè-dÆn dß:3p YÕu tè miªu t¶, tù sù cã vai trß nh thÕ nµo trong v¨n tù sù? häc thuéc c¸c néi dung lÝ thuyÕt, lµm bµi tËp SBT. ChuÈn bÞ: §¸nh nhau víi cèi xay giã, t×m bè côc, tr¶ lêi c©u hái SGK. ---------------------------------------------------------------. S:25/09/2010.

(54) G:27/09/2010 vµ 29/09/2010 TiÕt 25-26 :. §¸nh nhau víi cèi xay giã. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - HS đọc, tìm hiểu bố cục, tìm và liệt kê năm sự việc chủ yếu, thấy đợc trật tự diễn biến trớc sau của truyện.Qua đó thấy đợc tính cách của hai nhân vật hiệp sĩ và bác giám mã. 2.KÜ n¨ng: - Hs có kỹ năng đọc, tìm hiểu bố cục, phân tích truyện. 3.Thái độ: - HS cã t×nh c¶m yªu quý, ý thøc t×m tßi häc tËp v¨n häc níc ngoµi. B, §å dïng d¹y häc: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, s¸ch tham kh¶o,b¶ng phô. - Häc sinh: vë bµi. C, Ph¬ng ph¸p:ThuyÕt tr×nh,gîi më D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: (1p) 2, KiÓm tra ®Çu giê: (3p) C¸i chÕt cña c« bÐ b¸n diªm gîi cho em suy nghÜ g× vÒ con ngêi, x· héi, vµ t×nh c¶m cña nhµ v¨n? - C¸i chÕt téi nghiÖp cña c« bÐ b¸n diªm phÇn nµo cho thÊy mét x· héi thiÕu t×nh th¬ng, mọi ngời lạnh lùng, thờ ơ với những con ngời bất hạnh. Đồng thời thấy đợc lòng thơng cảm của tác giả đối với em bé bất hạnh. 3,Bµi míi: Khởi động: Môc tiªu:T¹o t©m thÕ cho häc sinh vµo häc bµi míi. Thêi gian:2p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: GV giíi thiÖu bµi míi: Nói đến đất nớc Tây Ban Nha xinh đẹp là ngời ta nghĩ ngay đến nhà văn Xéc- van- tét víi tiÓu thuyÕt §«n Ki-h«-tª. §Ó hiÓu thªm vÒ nhµ v¨n vµ tµi nghÖ cña «ng, chóng ta cïng t×m hiÓu ®o¹n trÝch ”§¸nh nhau víi cèi xay giã”. Hoạt động 1: Đọc- hiểu văn bản. Mục tiêu: HS đọc, tìm hiểu bố cục, tìm và liệt kê năm sự việc chủ yếu, thấy đợc trật tự diễn biến trớc sau của truyện.Qua đó thấy đợc tính cách của hai nhân vật hiệp sĩ và bác gi¸m m·. Thêi gian:73p §å dïng d¹y häc:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: Bớc 1: HDHS đọc và thảo luận chú thích I, Đọc và thảo luận chú thích. 1, §äc, tãm t¾t GV hớng dẫn đọc, đọc mẫu. a.§äc: HS đọc. HS vµ GV nhËn xÐt. Tãm t¾t v¨n b¶n? - Hai thÇy trß §«n Ki- h« tª nh×n thÊy b.Tãm t¾t chiÕc cèi xay giã, §«n Ki- h« -tª cho r»ng đó là những tên khổng lồ và xông vào đánh nhau với chúng. Vừa lúc đó, một làn gió nhÑ thæi lµm quay nh÷ng c¸nh qu¹t , §«n Ki- h« -tª cïng ngùa bÞ ng· v¨ng ra xa. Xan-chô Pan-xa đỡ chàng dậy và hai thầy trò tiếp tục lên đờng. Vừa đi họ vừa bàn tán vÒ cuéc phiªu lu míi x¶y ra. §«n Ki-h«-tª mÆc dï bÞ ®au ngåi nghiªng c¶ ngêi vÉn.

(55) kh«ng hÒ kªu nöa lêi, thËm chÝ còng ch¼ng muốn ăn. Đêm hôm đó anh ta còn bắt chớc hiệp sĩ trong sách thức trắng đêm để nghĩ tíi t×nh n¬ng. Theo dâi chó thÝch sao (SGK) nªu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶,t¸c phÈm, v¨n b¶n? GV tãm t¾t t¸c phÈm: Mét l·o quý téc nghÌo ë n«ng th«n tªn lµ Ki-ha-®a v× qu¸ say mª truyÖn kiÕm hiÖp nªn muèn trë thành hiệp sĩ giang hồ để phò nguy cứu khốn. Lão lục tìm những đồ binh giáp đã han rỉ của tổ tiên, sửa chữa lại để vũ trang cho m×nh, l·o phong cho con ngùa gÇy cßm cña l·o lµ chiÕn m· R«-xi-nan-tª, cßn b¶n thân lão là hiệp sĩ Đôn Ki-hô-tê xứ Mantra. Cho đúng một hiệp sĩ, lão nhớ đến một phô n÷ n«ng th«n ngµy xa thÇm yªu , ban cho mô c¸i tªn c«ng n¬ng §uyn-xi-nª-a. §«n Ki-h«-tª chµng hiÖp sÜ gÇy gß, cao lªnh khªnh trªn lng con ngùa cßm cïng Xan-ch« Pan - xa lïn bÐo cìi trªn con lõa sau nhiÒu phen thÊt b¹i cuèi cïng thÊt väng và ốm nặng, lão viết di chúc và qua đời. Gi¶i thÝch c¸c tõ: gi¸m m·, chiÕn lîi phÈm, ph¸p s? Bíc 2:HDHS t×m bè côc Theo em v¨n b¶n chia lµm mÊy phÇn? Néi dung mçi phÇn nh thÕ nµo?. 2,Th¶o luËn chó thÝch. a, T¸c gi¶: XÐc-van-tÐt (1547-1616) lµ nhµ văn Tây Ban Nha. Ông từng sống cuộc đời cùc nhäc, ©m thÇm. b,T¸c phÈm: - Ra đời trong hoàn cảnh xã hội Tây Ban Nha mê truyện kiếm hiệp đến mê muội. - Gåm hai phÇn: P1: 52 ch¬ng xuÊt b¶n n¨m 1605; P2: 74 ch¬ng xuÊt b¶n n¨m 1616. V¨n b¶n §¸nh nhau víi cèi xay giã: TrÝch ®Çu phÇn 1 tiÓu thuyÕt §«n Ki-h«-tª.. c, Tõ khã (SGK).. II, Bè côc: 3 phÇn: - P1: Từ đầu-> không cân sức: diễn biến trớc khi Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay giã. - P2: TiÕp -> to¹c nöa vai: diÔn biÕn trong khi đánh nhau với cối xay gió. Bíc 3:HDHS t×m hiÓu v¨n b¶n - P3: Còn lại: Diễn biến sau khi đánh nhau Liệt kê 5 sự việc chính mà qua đó tính cách với cối xay gió. của lão hiệp sĩ và bác giám mã đợc bộc lộ? III, Tìm hiểu văn bản. 1, DiÔn biÕn c¸c sù viÖc trong v¨n b¶n. - Nhìn thấy và nhận định của mỗi ngời về chiÕc cèi xay giã. - Thái độ và hành động của mỗi ngời đối víi nh÷ng chiÕc cèi xay giã. - Quan niÖm vµ c¸ch sö xù cña mçi ngêi khi bị đau đớn. - Xung quanh chuyÖn ¨n. - Xung quanh chuyÖn ngñ. 2, HiÖp sÜ §«n-ki-h«-te vµ gi¸m m· XanNguån gèc cña §«n-ki-h«-tª vµ Xan-ch«- ch«-Pan-xa. Pan-xa nh thÕ nµo? §«n Ki-h«-tª Xan-ch« Pan-xa. - Mét nhµ quý téc vµ mét ngêi n«ng d©n. Lµ nhµ quý téc - N«ng d©n. Quan s¸t tranh, m« t¶ h×nh d¸ng cña §«n nghÌo. Ki- h«- tª? - Ngêi cao, gÇy l¹i cìi con ngùa gÇy nªn - Ngêi cao, gÇy, cìi - Ngêi tÊp, bÐo cìi trªn lng con ngùa con lõa. tr«ng hiÖp sÜ cµng gÇy cao lªnh khªnh.. TiÕt 26:.

(56) - Xan- chô Pan-xa đã béo, lùn lại cỡi con lõa nªn tr«ng l·o cµng lïn h¬n. -> Hai ngời đứng cạnh nhau trông nh một bức tranh đả kích. Khi thÊy cèi xay giã, hä nhËn xÐt, nh×n nhËn nh thÕ nµo? Sự đánh giá, nhận xét trên chững tỏ điều gì vÒ hai nh©n vËt nµy? Đôn-ki-hô-tê có hành động gì? Xan-chôPan-xa thì sao? Khi bị đau, thái độ hai nhân vật này có thái độ nh thế nào? ViÖc ¨n, ngñ cña hai nh©n vËt ra sao? - Đô Ki-hô-tê: chỉ nghĩ đến việc diệt tà trừ b¹o, kh«ng cÇn ¨n dï võa bÞ th¬ng, cßn gi¸m m· th× ¨n mét c¸ch ngon lµnh, kh«ng cÇn biÕt chñ bÞ ®au vµ kh«ng ¨n g×-> qu¸ cgú trọng đến nhu cầu cá nhân-> tầm thờng. ?TÝnh c¸ch cña §«n-ki-h«-tª nh thÕ nµo? - Dòng c¶m, íc m¬ cao c¶ muèn lo¹i trõ c¸i ¸c nhng l¹i h·o huyÒn, m¬ mµng. Xan-ch«-Pan-xa tÝnh c¸ch nh thÕ nµo? - Thùc tÕ, kh«ng h·o huyÒn nhng hÌn nh¸t, c¸ nh©n, t. cßm.. - Cho lµ lò khæng lå, cã nh÷ng c¸nh tay dµi. -> mô mÉm, hoang tëng. - Xông vào đánh nhau víi cèi xay giã-> dòng c¶m. - Kh«ng hÒ kªu ca dï xæ c¶ ruét ra. -> can đảm, đầy dòng khÝ . - Cha cÇn ¨n -> cã kh¸t väng cao c¶, không để ý gì đến chuyÖn ¨n uèng cña c¸ nh©n . - Suốt đêm không ngủ để nghĩ tới tình n¬ng b¾t chíc c¸c hiÖp sÜ trong s¸ch -> ®iªn rå. * §«n-ki-h«-tª cã nhiÒu ®iÓm tèt song mª muéi v× truyÖn kiÕm hiÖp nªn nùc cời, đáng thơng, đáng trách.. - §ã chØ lµ nh÷ng cèi xay giã, nh÷ng c¸nh qu¹t. -> tØnh t¸o. - Can ng¨n, tr¸nh xa lò cèi xay giã-> sî h·i, run sî. - ChØ h¬i ®au mét chót lµ rªn rØ. -> nh¸t gan. - Võa ®i võa ung dung đánh chén -> íc muèn tÇm thêng. - Ngñ mét m¹ch tíi s¸ng-> v« t©m.. * Xan-ch«-Pan-xa cã mÆt tèt vµ cã c¶ mÆt xÊu: thùc tÕ, cã hiÓu biÕt nhng chØ lo cho c¸ nh©n m×nh.. * T¸c gi¶ x©y dùng hai nh©n vËt t¬ng ph¶n Em nhận xét gì về cách xây dựng nhân vật đối lập nhau nhằm bổ sung cho nhau làm cña t¸c gi¶? næi bËt tÝnh c¸ch mçi nh©n vËt. Hoạt động 2: HDHS tổng kết Môc tiªu;Kh¾c s©u néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi Thêi gian:3p §å dïng: C¸ch tiÕn hµnh: NÐt næi bËt vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi? Tæng kÕt rót ra ghi nhí. HS đọc, GV chốt. IV, Ghi nhí (SGK). Hoạt động 3: HDHS luyện tập. Môc tiªu; NhÊn m¹nh kiÕn thøc träng t©m cña bµi. Thêi gian:5p §å dïng: C¸ch tiÕn hµnh: V, LuyÖn tËp. Tõ nh©n vËt §«n Ki-h«-tª em rót ra bµi häc T×m trong v¨n b¶n “§¸nh nhau víi cèi xay.

(57) g× cho b¶n th©n m×nh? giã” c¸c chi tiÕt chøng tá §«n Ki-h«-tª tá - Cần đọc nhiều sách nhng phải chọn lọc, ra là kẻ mê các truyện hiệp sĩ muốn làm không mê muội, hoang tởng tới mức gàn theo truyện đến mức mê muội. dë, nùc cêi nh §«n Ki-h«-tª. - §Çu ãc l·o lu«n bÞ ¸m ¶nh bëi c¸c truyÖn HS đọc và nêu yêu cầu bài tập. hiÖp sÜ, nh×n cèi xay giã tëng lµ lò kháng Th¶o kuËn nhãm 3 phót. lå. - Chính lão pháp s Phơ-re-xtôn trớc đây đã Gäi mét sè nhãm nªu kÕt qu¶. đánh cắp th phòng... - HiÖp sÜ giang hå cã bÞ th¬ng thÕ nµo còng HS vµ GV nhËn xÐt. không đợc rên rỉ, dù xổ cả ruột gan ra ngoµi . - Muốn rên la thì cứ rên la, vì cho đến nay lão cha đọc thấy có sự cấm đoán bao giờ. - Bắt chớc các hiệp sĩ thức suốt đêm để nhớ tíi t×nh n¬ng. 4.Cñng cè-dÆn dß.3p Em nhËn xÐt g× vÒ hai nh©n vËt §«n-ki-h«-tª vµ Xan-ch«-Pan-xa? - Häc bµi, lµm bµi tËp (SBT). - So¹n: T×nh th¸i tõ. §äc kÜ vµ tr¶ lêi c©u hái SGK, xem c¸c bµi tËp. .......................................................................................... S: 30/09/2010 G: 02/10/2010. TiÕt 27. T×nh th¸i tõ. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - HS hiểu đợc thế nào là tình thái từ, biết sử dụng tình thái từ phù hợp với tình huống giao tiÕp. 2.KÜ n¨ng: - Cã kÜ n¨ng nhËn biÕt vµ sö dông t×nh th¸i tõ. 3.Thái độ:- Có ý thức tình thái từ trong giao tiếp tạo ra sự lễ phép, trang trọng. B,§å dïng d¹y häc: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n,b¶ng phô. - Häc sinh: vë so¹n. C,Ph¬ng ph¸p: Gîi më D,Tæ chøc giê häc : 1, ổn định tổ chức: / (1p) 2, KiÓm tra:(3p) Trî tõ lµ g×? Th¸n tõ lµ g×? Cho vÝ dô? - Trợ từ là các từ đi kèm với các từ ngứ khác để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự vật sự việc đợc nói đến. Vd: có, những... - Thán từ: là những từ dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc của ngời nói hoặc để gội đáp. vd: a, ¸i, nµy, v©ng, ¬i... 3, Bµi míi: * Khởi động: Môc tiªu:Mãc nèi kiÕn thøc cò vµ kiÕn thøc míi. Thêi gian:3p §å dïng d¹y häc:b¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: GV ®a vd: B¹n häc bµi cha? §©y lµ kiÓu c©u g×? - c©u nghi vÊn. V× sao em biÕt ®©y lµ c©u nghi vÊn? - Nhờ có từ để hỏi: cha..

(58) -> cha đợc gọi là gì?. Đặc điểm của loại từ này nh thế nào? Chúng ta sẽ cùng học hôm nay. Hoạt động 1 :Hình thành kiến thức mới Môc tiªu:HiÓu kh¸I niÖm t×nh th¸I tõ,c¸ch sö dông t×nh th¸I tõ Thêi gian:20p §å dïng d¹y häc:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: I, Chøc n¨ng cña t×nh th¸i tõ. Bíc 1:Ph©n tÝch ng÷ liÖu 1, Ph©n tÝch ng÷ liÖu GV: Treo b¶ng phô C¸c c©u trong vd trªn thuéc kiÓu c©u g×? - C©u a: c©u hái; c©u b: cÇu khiÕn; c©uc, d: C©u a: c©u hái; c©u b: cÇu khiÕn; c©uc, d: c©u c¶m th¸n. c©u c¶m th¸n. Trong c¸c vd a,b,c nÕu bá c¸c tõ in ®Ëm th× sắc thái ý nghĩa của câu có gì thay đổi? - NÕu bá c¸c tõ in ®©m th× c©u a kh«ng cßn lµ c©u nghi vÊn; c©u b kh«ng cßn lµ c©u cÇu khiÕn; c©u c kh«ng cßn lµ c©u c¶m th¸n. VËy em thÊy nh÷ng tõ in ®Ëm cã chøc n¨ng g× trong c©u? Tõ in ®Ëm ë c©u d cã chøc n¨ng g×? - BiÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m kÝnh träng, lÔ phÐp. 2, NhËn xÐt. Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt §ã lµ nh÷ng t×nh th¸i tõ, vËy em hiÓu thÕ nµo lµ t×nh th¸i tõ? - Là những từ đợc thêm vào câu tạo câu nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn, c©u c¶m th¸n vµ biÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m cña ngêi nãi. T×nh th¸i tõ cã thÓ chia mÊy lo¹i? cho vd? §Æt c©u cã t×nh th¸i tõ nghi vÊn? - Anh về đấy ? §Æt c©u cã t×nh th¸i tõ cÇu khiÕn? - Thªm vµo c©u. - Cho tí ®i víi ?. - T¹o c©u nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn, c©u c¶m GV®a vÝ dô: - Con ngời đáng kính ấy giờ cũng theo gót thán. - BiÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m cña ngêi nãi. Binh T để có ăn ? -> t×nh th¸i tõ. - Anh th¬ng em víi? T×m th¸n tõ vµ nhËn xÐt ý nghÜa cña nã? - Th¸n tõ: biÓu thÞ ý nghÜa nghi vÊn-> dùng tạo câu nghi vấn, bày tỏ thái độ phân v©n; víi: biÓu thÞ ý nghÜa cÇu khiÕn dïng - T×nh th¸i tõ cã 4 lo¹i: tạo câu cầu khiến, thể hiện thái độ tha thiết + Tình thái từ nghi vấn. + T×nh th¸i tõ cÇu khiÕn. mong muèn. - Nh vËy th¸n tõ võa thuéc kiÓu th¸n tõ + T×nh th¸i tõ c¶m th¸n. nghi vÊn võa kÌm theo s¾c th¸i t×nh c¶m; + T×nh th¸i tõ biÓu lé t×nh c¶m. th¸n tõ víi võa thuéc th¸n tõ cÇu khiÕn võa béc lé s¾c th¸i t×nh c¶m-> mét th¸n tõ cã thÓ cã hai chøc n¨ng cña hai lo¹i th¸n tõ. XÐt 2 c©u sau: a, Nam ®i häc. b, Con ¨n ®i. C©u nµo trong 2 c©u trªn cã sö dông t×nh th¸i tõ? - Câu b; câu a “đi” là động từ. Bíc 3: Rót ra ghi nhí..

(59) GV:Chèt Gọi học sinh đọc ghi nhớ. 3, Ghi nhí. * Lu ý : cần phân biệt hiện tợng đồng âm kh¸c nghÜa. II, Sö dông t×nh th¸i tõ. Bíc 1:Ph©n tÝch ng÷ liÖu 1, Ph©n tÝch ng÷ liÖu GV:Treo b¶ng phô C¸c t×nh th¸i tõ in ®Ëm dïng trong nh÷ng a, µ: hái, th©n mËt. hoµn c¶nh giao tiÕp kh¸c nhau nh thÕ nµo? b, ¹: hái, kÝnh träng. c, nhÐ: cÇu khiÕn th©n mËt. d, ¹: cÇu khiÕn kÝnh träng. XÐt c¸c vd sau ®©y, xem viÖc sö dông t×nh thái từ đã phù hợp cha? - MÑ èm µ? - Thầy đi đâu đấy? - ThÇy ®i xu«i µ? -> sö dông kh«ng phï hîp, cha thÓ hiÖn thái độ lễ phép với ngời trên. 2, NhËn xÐt. Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt Em rót ra ®iÒu g× khi sö dông t×nh th¸i tõ? - Sö dông phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp. Sö dông phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp. Bíc 3: Rót ra ghi nhí. §äc ghi nhí 2 (SGK).. 3, Ghi nhí (SGK).. Hoạt động 2 :Hớng dẫn học sinh luyện tập. Môc tiªu:VËn dông lÝ thuyÕt vµo lµm bµi tËp Thêi gian:15p §å dïng d¹y häc:SGK C¸ch tiÕn hµnh: III, LuyÖn tËp. Đọc bài 1, xác định yêu cầu. Làm bài. 1, Bài 1 (81) xác định tình thái từ: GV híng dÉn bæ sung. - C¸c c©u b,c,e,i cã t×nh th¸i tõ. - a. nµo: dïng chØ ra mµ kh«ng nãi cô thÓ v× kh«ng biÕt hoÆc kh«ng muèn nãi. - c. chø: biÓu thÞ ý nhÊn m¹nh thªm ®iÒu vừa khẳng định . - g. víi: quan hÖ tõ. - h. kia: chØ tõ. Bµi 2: Gi¶i thÝch nghÜa c¸c t×nh th¸i tõ in §äc bµi tËp2, nªu yªu cÇu bµi tËp. ®Ëm. a, chø: nghi vÊn, dïng trong trêng hîp ®iÒu muốn hỏi đã ít nhiều phủ định. HS lµm bµi, gäi 2 häc sinh lªn b¶ng. b, chứ: nhấn mạnh điều vừa khẳng định cho là không thể khác đợc. c, : hỏi với thái độ phân vân. HS nhËn xÐt, Gv söa ch÷a. d, nhỉ: thái độ thân mật. e, nhé: dặn dò, thái độ thân mật. g, vây: thái độ miễn cỡng. h, cơ mà: thái độ thuyết phục. Đọc bài 3, xác định yêu cầu, làm bài. 3, Bµi tËp 3 (82). §Æt c©u: - Ch¸u thÊy Nam vÒ råi c¬ mµ? Gọi một số em lên đặt câu. - Bạn phải làm thế này mới đúng chứ lị. HS nhËn xÐt. GV söa ch÷a, cã thÓ lÊy ®iÓm. - Tí chØ nãi thÕ th«i mµ. - B¹n Êy nãi kh¸c c¬. 4, Bµi 4 (83). §Æt c©u hái dïng c¸c t×nh §äc bµi 4, nªu yªu cÇu, lµm bµi..

(60) Gäi Hs lªn b¶ng lµm bµi. HS vµ Gv nhËn xÐt.. th¸i tõ nghi vÊn phï hîp. - Thầy đỡ mệt cha ạ? - B¹n lµm bµi tËp råi µ? - ChiÒu nay bè mÑ vÒ quª ph¶i kh«ng ¹?. 4.Cñng cè-dÆn dß:3p T×nh th¸i tõ lµ g×? Sö dông t×nh th¸i tõ cã t¸c dông g×? Nh÷ng lu ý khi sö dông t×nh th¸i tõ? Häc ghi nhí, lµm bµi tËp 5 (83). ChuÈn bÞ: LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù. Lµm c¸c bµi tËp SGK. ............................................................................. S: 30/09/2010 G: 02/10/2010 TiÕt 28: LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù kÕt hîp miªu. t¶ vµ biÓu c¶m.. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Th«ng qua viÖc thùc hµnh häc sinh biÕt c¸ch vËn dông sù kÕt hîp gi÷a c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m khi viÕt mét ®o¹n v¨n tù sù. 2.KÜ n¨ng - HS cã kü n¨ng viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã yÕu tè biÓu c¶m vµ miªu t¶. 3.Thái độ: -HS cã ý thøc ®a v¨n miªu t¶ vµ biÓu c¶m vµo v¨n b¶n tù sù. B, §å dïng d¹y häc: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, ®o¹n v¨n. - Häc sinh: vë so¹n , vë bµi tËp. C, Phơng pháp:Vận động: D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: / (1p) 2, KiÓm tra:(3p) Em nhËn xÐt g× vÒ vai trß cña c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m trong v¨n tù sù? - Trong v¨n tù sù rÊt Ýt khi t¸c gi¶ thuÇn kÓ ngêi, viÖc, mµ thêng ®an xen c¸c yÕu tè miªu tả, biểu cảm -> giúp cho việc kể chuyện sinh động, rõ ràng, sâu sắc hơn. 3,Bµi míi: * Khởi động: Môc tiªu:T¹o sù chó ý cña häc sinh vµo bµi míi. Thêi gian:2p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: Yếu tố miêu tả, biểu cảm rất cần thiết trong văn tự sự, để giúp các em rèn luyện kỹ năng viÕt v¨n tù sù cã sö dông hai yÕu tè nµy, chóng ta cïng luyÖn tËp. Hoạt động 1 : Hình thành kiến thức mới. Môc tiªu:HiÓu vai trß cña miªu t¶,biÓu c¶m trong v¨n tù sù. Thêi gian:21p §å dïng d¹y häc: SGK C¸ch tiÕn hµnh: I, Từ sự việc và nhân vật đến đoạn văn tự sự Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu. cã yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m..

(61) §äc c¸c sù viÖc (SGK- 83). H·y x©y dùng mét ®o¹n v¨n tù sù cã yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m? Em lùa chän sù viÖc nµo trong ba sù viÖc trªn? Em lựa chọn ngôi thứ mấy để kể? Cách xng hô nh thế nào? Em sÏ kÓ theo thø tù nµo? (kÓ xu«i, kÓ ngîc?) Để kể chuyện hấp dẫn, sinh động, em sẽ chän c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m nµo?. 1, Ph©n tÝch ng÷ liÖu.. - B1: Lựa chọn sự việc: Giúp bà cụ qua đờng lúc đông ngời và nhiều xe cộ đi lại. B2: Lùa chän ng«i kÓ: kÓ ë ng«i thø nhÊt, xng em. B3: Xác định thứ tự kể: kể xuôi theo trình tù thêi gian, kh«ng gian. B4: Xác định yếu tố miêu tả và biểu cảm: - §ã lµ bµ cô nh thÕ nµo? - Bà lúng túng, sợ sệt khi đi qua đờng ra sao? - Tình cảm và thái độ của em khi thấy bà cô nh thÕ nµo? H·y viÕt thµnh ®o¹n v¨n hoµn chØnh dùa B5: ViÕt ®o¹n v¨n kÓ chuyÖn kÕt hîp yÕu tè trªn c¸c néi dung trªn? biÓu c¶m vµ miªu t¶. HS viÕt ®o¹n v¨n trong 6 phót. Tr×nh bµy, nhËn xÐt. GV nhËn xÐt, söa ch÷a. Đang vội đến trờng, em bỗng phát hiện ra bên kia đờng, một bà cụ chống gậy, tay xách một túi to đang chờ dòng xe đông đúc qua mau để rẽ sang đờng. Một thoáng ái ngại, em quyết định đi đến chỗ bà cụ và cất tiÕng hái: - Bà ơi, cháu đa bà sang đờng đợc không ạ? Bµ cô nh×n em: - ThËt lµ may qóa, bµ kh«ng biÕt lµm thÕ nào để đi sang đờng đây. ThÕ lµ mét tay em cÇm chiÕc tói , mét tay em nắm tay bà lão dắt bà chen qua đờng. Đến bên kia đờng bà nhìn em móm mém: Cảm ơn cháu, cháu tốt bụng quá! Em thoáng đỏ mặt, vừa vui vừa thấy ngợng ngïng v× võa n·y th«i em cßn rÊt do dù khi làm việc đó. Em chào bà rồi vội vã đến lớp cho kÞp giê. Lßng c¶m thÊy h©n hoan k× l¹. Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt §Ó viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m, ta cÇn thùc hiÖn mÊy bíc? Lµ 2, NhËn xÐt: nh÷ng bíc nµo? 3, Lu ý: C¸c bíc viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã yÕu HS đọc 5 bớc SGK. tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m (SGK). Hoạt động 2 : Hớng dẫn luyện tập Môc tiªu: VËn dông lÝ thuyÕt vµo lµm bµi tËp. Thêi gian:15p §å dïng d¹y häc:SGK C¸ch tiÕn hµnh: II, LuyÖn tËp: §äc bµi tËp 1, nªu yªu cÇu bµi tËp. 1, Bµi 1: Cho sù viÖc vµ nh©n vËt sau: Sau HS viÕt ®o¹n v¨n dô¨ vµo phÇn chuÈn bÞ ë khi b¸n chã, l·o H¹c sang b¸o cho «ng gi¸o nhµ. biÕt. §ãng vai «ng gi¸o viÕt mét ®o¹n v¨n §äc ®o¹n v¨n tríc líp. kÓ l¹i gi©y phót l·o H¹c sang b¸o tin b¸n HS vµ GV nhËn xÐt. chã víi vÎ mÆt vµ t©m tr¹ng ®au khæ..

(62) Cho ®iÓm nh÷ng bµi hay.. Đọc bài tập 2, xác định yêu cầu, làm bài. Gäi HS nªu kÕt qu¶. HS nhËn xÐt. GVsöa ch÷a, bæ sung.. Gîi ý: - Chän ng«i kÓ: ng«i thø nhÊt, xng t«i. - Sù viÖc: l·o H¹c kÓ chuyÖn b¸n chã víi vÎ mÆt vµ t©m tr¹ng ®au khæ. - YÕu tè miªu t¶: nô cêi, nÐt mÆt, nÕp nh¨n, miÖng... - YÕu tè biÓu c¶m: T×nh c¶m cña «ng gi¸o víi l·o H¹c khi chøng kiÕn c¶nh ®au khæ đó. 2, Bµi 2 (84). T×m trong t¸c phÈm “L·o H¹c” cña Nam Cao ®o¹n kÓ vÒ gi©y phót trªn råi so s¸nh rót ra nhËn xÐt. - §o¹n v¨n trong t¸c phÈm: H«m sau, l·o H¹c sang nhµ t«i ch¬i... l·o hu hu khãc. - Sù viÖc kÕt hîp c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m kh¾c häc râ nÐt ch©n dung l·c H¹c ®au đớn xót xa khổ sở với những chi tiết độc đáo, tài tình, nổi bật tình cảm của ngời kể chuyÖn.. 4.Cñng cè-dÆn dß:3p Vai trß cña yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m trong v¨n tù sù nh thÕ nµo? - Học bài, nắm đơc 5 bớc làm bài văn tự sự có yếu tố miêu tả, biểu cảm. - Lµm bµi tËp (SBT). - So¹n: ChiÕc l¸ cuèi cïng, tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. ........................................................... S: 02/10/2010 G:04/10/2010. TiÕt 29: ChiÕc l¸ cuèi cïng (O Hen -ri). A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Học sinh đọc, tìm hiểu tác giả, tác phẩm. Phân tích nhân vật cụ Bơ- men để thấy đợc t×nh yªu th¬ng, sù cao thîng cña cô dµnh cho c« ho¹ sÜ trÎ. 2.KÜ n¨ng: - HS có kỹ năng đọc, tóm tắt, phân tích nhân vật trong truyện ngắn nớc ngoài 3.Thái độ: - HS cã t×nh yªu th¬ng con ngêi vµ lßng ngìng mé, tr©n träng nh÷ng t¸c phÈm nghÖ thuËt ch©n chÝnh. B, §å dïng d¹y häc: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, tranh ,B¶ng phô. - Häc sinh: vë so¹n bµi. C, Ph¬ng ph¸p :Gîi më,thuyÕt tr×nh.

(63) D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: / (1p) 2, KiÓm tra(15p) Ph©n tÝch nghÖ thuËt x©y dùng truyÖn trong v¨n b¶n “§¸nh nhau víi cèi xay giã”? - Nghệ thuật đối lập, tơng phản giữa hai nhân vật Đôn Ki-hô-tê và giám mã Xan-chô Pan-xa từ hình dáng đến suy nghĩ, hành động, nếp sống -> từ đó làm nổi bật tính cách nh©n vËt. 3, Bµi míi. * Khởi động: Môc tiªu:T¹o høng thó häc tËp Thêi gian:2p §å dïng :Tµi liÖu tham kh¶o C¸ch tiÕn hµnh: O-Hen-Ri lµ nhµ v¨n MÜ chuyªn viÕt truyÖn ng¾n. TruyÖn cña «ng thêng nhÑ nhµng nhng toát lên tinh thần nhân đạo cao cả, tình yêu thơng ngời nghèo khổ rất cảm động. Để hiểu rõ về tinh thần đó, chúng ta sẽ tìm hiểu một đoạn trích trong truyện ngắn của ông : “ChiÕc l¸ cuèi cïng”. Hoạt động1: Hớng dẫn đọc- hiểu văn bản Môc tiªu: §äc, t×m hiÓu t¸c gi¶, t¸c phÈm. Ph©n tÝch nh©n vËt cô B¬- men Thêi gian:24p §å dïng :B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: GV tóm tắt phần lựơc bỏ: Câu chuyện đợc đặt vào một bối cảnh ngôi nhà ba tầng tồi tàn víi nh÷ng c¨n phßng cho thuª gi¸ rÎ vµo tháng 11 khi gió lạnh mùa đông tràn về. Hai ho¹ sÜ trÎ vµ nghÌo lµ Xiu vµ Gi«n xi thªu chung mét phßng ë tÇng thîng. Cô B¬ Men còng lµ ho¹ sÜ nghÌo thuª nhµ ë tÇng 1. Gi«n xi bÞ bÖnh sng phæi, v× nghÌo, bÖnh nÆng, c« kh«ng thiÕt sèng suèt ngµy quay ra cöa sæ đếm từng chiếc lá rụng và cho rằng khi chiếc lá cuối cùng rụng thì cô cũng sẽ lìa đời. Nghe Xiu kÓ vËy, cô B¬ Men rÊt bùc m×nh. Bớc 1: HDHS đọc –thảo luận chú thích GV hớng dẫn đọc: giọng kể, chú ý thể hiện I, Đọc và thảo luận chú thích. sù thÊt väng cña Gi«n xi. GV đọc mẫu, HS đọc. NhËn xÐt. 1, §äc. §äc chó thÝch sao, nªu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶? Gi¶i thÝch c¸c tõ “bé”, “xa x«i bÝ Èn”? 2, Th¶o luËn chó thÝch. Nªu hiÓu biÕt vÒ O-Hen-RI vµ t¸c phÈm? a. T¸c gi¶: O-Hen -ri (1862-1910) lµ nhµ v¨n MÜ chuyªn viÕt truyÖn ng¾n. HS: Dùa vµo SGK tr¶ lêi. TruyÖn cña «ng nhÑ nhµng nhng to¸t lªn tinh thần nhân đạo cao cả, thơng yêu con ngời nghèo khổ, rất cảm động. b. T¸c phÈm: TrÝch ë phÇn cuèi cña truyÖn “ ChiÕc Bíc 2: T×m hiÓu bè côc l¸ cuèi cïng”. Cã thÓ chia v¨n b¶nlµm mÊy phÇn?nªu néi c.Tõ khã (SGK) dung cña tõng phÇn? HS:TL II.Bè côc GV: NhËn xÐt,treo b¶ng phô Bíc 3: T×m hiÓu v¨n b¶n III, T×m hiÓu v¨n b¶n; TruyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo? 1, Cô B¬- Men..

(64) - Cô B¬ Men; Xiu; Gi«n xi, b¸c sÜ. GV giới thiệu: Cụ Bơ- Men là một hoạ sĩ đã ngoµi 60 tuæi , r©u xåm, sèng b»ng c¸ch lµm mẫu vẽ cho các hoạ sĩ trẻ tuổi, mơ ớc vẽ đợc mét kiÖt t¸c. Khi biết Giôn xi có ý định chờ chiếc lá cuối cùng rụng xuống để vĩnh viễn ra đi, thái độ cô B¬ Men nh thÕ nµo? Họ im lặng nhìn nhau , chẳng nói năng gì nhng có lẽ trong thâm tâm cụ đang nghĩ đến việc vẽ chiếc lá nh cuối truyện đã kể. Nh÷ng chi tiÕt nµy cho thÊy ®iÒu g× ë hä? Từ tình cảm đó, cụ đã hành động nh thế nào? - Cụ lẳng lặng vẽ chiếc lá trên tờng vào đêm ma bão lạnh giá, chiếc lá ấy đã cứu Giôn xi nhng cụ đã qua đời. Em nhận xét gì về hành động trên, hành động đó thể hiện đức tính gì của cụ Bơ Men? Tại sao nhà văn bỏ qua không kể việc cụ đã vẽ chiếc lá trên tờng trong đêm ma tuyết? Th¶o luËn bµn - 3 phót. B¸o c¸o, Gv kÕt luËn. - Tạo sự bất ngờ, gây hứng thú cho ngời đọc vì việc vẽ chiếc lá có ý nghĩa rất lớn đối với cuộc đời nhân vật chính. T¹i sao cã thÓ nãi chiÕc l¸ cô vÏ lµ mét kiÖt t¸c ? - ChiÕc l¸ rÊt gièng, cuèng l¸ cã mµu xanh sÉm, r×a l¸ h×nh r¨ng ca nhuèm mµu vµng óa, Giôn –xi không ai nhận ra là vẽ và nó đã cøu sèng Gi«n- xi. GV Qu¶ thùc chiÕc l¸ cô B¬- men vÏ lµ mét kiệt tác, nó giống nh thật đến nỗi chính Giôn xi cũng không nhận ra, nó đã cứu sống Giôn xi, lµ tuyÖt t¸c nghÖ thuËt cña cô B¬ Men. Ông đã dồn hết tâm lực và tình yêu thơng để hoàn thành nó trong một đêm bão lạnh, để rồi ông đã phải trả giá bằng chính cuộc sống của m×nh. Chiếc lá đã cứu sống Giôn xi, qua đó em hiểu thªm g× vÒ nghÖ thuËt? - NghÖ thuËt ch©n chÝnh cã søc m¹nh v« cïng to lớn, nó có thể cứu sống đựơc con ngời, hớng con ngời tới những điều tốt đẹp. Đó là nghÖ thuËt xuÊt ph¸t tõ t×nh yªu th¬ng, tõ tr¸i tim nhân đạo bao la của những nghệ sĩ tài ba. Gi¸o viªn liªn hÖ quan niÖm vÒ nghÖ thuËt cña nhµ v¨n Nam Cao: nghÖ thuÖt vÞ nh©n sinh- nghÖ thuËt v× con ngêi, ph¶i lµ “tiÕng nãi ®au th¬ng to¸t lªn tõ nh÷ng kiÕp lÇm than”, chø kh«ng ph¶i lµ “¸nh tr¨ng lõa dèi”. 4.Cñng cè-dÆn dß: (3p) Em nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt B¬ Men? - Häc néi dung ph©n tÝch.. - Hä sî sÖt ngã ra ngoµi cñ¨ sæ, nh×n c©y thêng xu©n, hä nh×n nhau, im lÆng.. -> v« cïng lo l¾ng cho sè phËn cña Gi«n xi. -> Nãi lªn tÊm lßng yªu th¬ng v« h¹n cña cô B¬ men.. - B¬ Men thËt cao thîng, quªn m×nh v× ngêi kh¸c.. - Bøc tranh cña cô qu¶ lµ kiÖt t¸c v× nã giống nh thật, vì nó đã cứu đợc Giôn-xi..

(65) - ChuÈn bÞ tiÕp c©u hái 2,3,4,5 (90). ………………………………………….. S: 04/102010 G: 06/10/2010 TiÕt 30 : ChiÕc l¸ cuèi cïng (TiÕp) (O Hen-ri) A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Tiếp tục phân tích các nhân vật Xiu và Giôn- xi để thấy những nét nghệ thuật cơ bản đặc sắc của truyện ngắn này 2.KÜ n¨ng: - HS cã kÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt. 3.Thái độ: - Rung động trớc cái hay, cái đẹp và lòng cảm thông của tác giả trớc nỗi bất hạnh của ngời nghèo. - HS cã t×nh c¶m yªu th¬ng con ngêi cho häc sinh. B, §å dïng d¹y häc: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, s¸ch tham kh¶o. - Häc sinh:vë so¹n,vë ghi. C, Ph¬ng ph¸p.§µm tho¹i,gîi më. D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức : (1p) 2, KiÓm tra ®Çu giê:(3p) T¹i sao nãi chiÕc l¸ mµ cô B¬- Men vÏ lµ mét kiÖt t¸c? - Chiếc lá giống nh thật, làm cho Xiu và Giôn xi không hề nhận ra, đó là kiệt tác vì nó mang søc m¹nh to lín cña nghÖ thuËt: lµm cho sù sèng håi sinh. 3, Bµi míi: * Khởi động Môc tiªu: Thêi gian:2p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: Giờ trớc chúng ta đã thấy lòng yêu thơng cao thợng và sự hi sinh cao cả của cụ Bơ Men dành cho ngời hoạ sĩ trẻ. Tình cảm ấy đã tác động đến Giôn xi nh thế nào? Chúng ta cïng t×m hiÓu trong bµi h«m nay. Hoạt động 1: Đọc - hiểu văn bản(tiếp). Môc tiªu: TiÕp tôc ph©n tÝch c¸c nh©n vËt Xiu vµ Gi«n- xi Thêi gian: 26p §å dïng d¹y häc: Tranh ¶nh C¸ch tiÕn hµnh: III, T×m hiÓu v¨n b¶n; 1, Cô B¬ Men Xiu vµ Gi«n xi cã quan hÖ víi nhau nh thÕ 2, Nh©n vËt Xiu. nµo? - Cùng là hoạ sĩ nghèo, có chung sở thích - Xiu và Giôn xi chỉ là bạn cùng phòng nhvề kiểu áo có tay rộng nên đã thuê chung ng Xiu vô cùng lo lắng và chăm sóc Giôn phßng ë cïng nhau. xi rất chu đáo, tận tuỵ -> yêu quý, thơng T×m nh÷ng chi tiÕt nãi vÒ cö chØ, hµnh b¹n. động, lời nói của Xiu? - Sî sÖt ngã ra ngoµi cöa sæ, nh×n c©y thêng xu©n-> lo l¾ng. - Thức suốt đêm để chăm sóc cho Giôn-xi. - NÊu ch¸o, pha s÷a...-> quan t©m, lo l¾ng cho b¹n. - Em th©n yªu, th©n yªu, cói khu«n mÆt - Coi b¹n lµ mét phÇn trong cuéc sèng cña.

(66) hèc h¸c... chÞ sÏ lµm g× ®©y? m×nh. Qua các chi tiết đó em thấy Xiu là ngời nh thÕ nµo? Tại sao có thể nói Xiu không hề đợc cụ Bơ Men cho biết ý định vẽ chiếc lá, nếu Xiu biÕt tríc th× truyÖn cã kÐm hay ®i kh«ng? V× sao? - Xiu kh«ng hÒ biÕt v× khi Gi«n xi yªu cÇu cô kéo mành lên, cô đã làm theo một cách ch¸n n¶n, cói khu«n mÆt hèc h¸c... ChÝnh Xiu còng ng¹c nhiªn khi thÊy chiÕc l¸ cha rông. NÕu Xiu biÕt tríc th× truyÖn sÏ kÐm hay, Xiu còng kh«ng cã c¬ héi béc lé t×nh c¶m cña m×nh. 3, Nh©n vËt Gi«n xi. Khi bị ốm, Giôn xi có hành động nh thế nµo? - Nằm đếm chiếc lá thờng xuân và cho r»ng khi chiÕc l¸ cuèi cïng l×a cµnh th× c« còng ra ®i. Em nhận xét gì về hành động này? - Hành động vô căn cứ, do nghèo khổ, bệnh tËt-> tuyÖt väng nªn thiÕu suy nghÜ nh vËy. - Gi«n xi ch¸n n¶n, c¨ng th¼ng, tuyÖt väng - Giáo viên: khi cận kề cái chết ngời ta th- không ăn uống chỉ chờ đợi cái chết. ờng có những hành động rất tỉnh táo hoặc rÊt k× quÆc, cã thÓ bÊu vÝu vµo mét niÒm tin nào đó để hi vọng đợc sống, cũng có thể bấu víu vào một điều gì đó để chờ đợi cái chết, có thể đấu tranh hoặc buông xuôi tất c¶. Gi«-xi ë trßn t×nh tr¹ng thø 2. Mỗi buổi sáng thức dậy, cô đều yêu cầu Xiu lµm g×? - Kéo chiếc màn lên để chờ đợi chiếc lá cuèi cïng l×a cµnh, c« ra ®i. Nhng khi chiÕc l¸ cuèi cïng kh«ng r¬i xuèng, t©m tr¹ng Gi«n xi ra sao? - Lần 1, chiếc lá vẫn bám vào tờng sau đêm ma b·o, c« nh×n thÊy nã song vÉn ®inh ninh r»ng dªm nay nã sÏ rông vµ c« sÏ chÕt. - Lần 2: Chiếc lá vẫn còn đó, cô nhìn nó hồi lâu và tâm trạng Giôn xi đã đợc hồi + Giôn xi nói: Em thật là một con bé hsinh, cô đã nhận ra ý nghĩa cuộc sống, cô ...mình tệ nh thế nào. tự giác ăn uống và có hi vọng đợc làm công + Xin tí cháo và chút sữa pha rợu vang đỏ. việc mà cô khao khát.Tâm trạng đó đã ảnh + Đa cho em chiếc gơng...ngồi dậy. hởng gì đến sức khoẻ của Giôn xi? + Hy vọng sẽ đợc đến vịnh Na-plơ. - Søc khoÎ cña c« håi phôc nhanh. Theo em nguyªn nh©n s©u xa nµo quyÕt định tâm trạng hồi sinh của Giôn xi? Tại sao nhà văn kết thúc truyện bằng lời kể của - Tâm trạng Giôn xi đã đợc hồi sinh, cô Xiu mà không để Giôn xi phản ứng gì? muèn sèng vµ vui vÎ trë l¹i, khiÕn cho søc Th¶o luËn nhãm - 4 phót. khoẻ của cô tiến triển tốt đẹp. B¸o c¸o. - Nguyªn nh©n s©u xa: nhê sù kiªn cêng gan gãc cña chiÕc l¸ (t¸c phÈm cña cô B¬.

(67) Men nhng cô ngỡ là chiếc lá thực đã vợt lªn hoµn c¶nh kh¾c nghiÖt cña thiªn nhiªn để sống) cô hiểu ra cần phải đấu tranh để giành lấy sự sống , không đợc buông xuôi, chính ý chí đó đã giúp cô giành đơc sự sèng tëng nh kh«ng c¨n do c¨n bÖnh hiÓm nghÌo ®em l¹i. - Nhà văn kết thúc câu chuyện nh vậy đủ để cho ngời đọc xúc cảm, suy nghĩ, tởng tợng, suy đoán thêm-> là cách tạo d âm cho truyÖn. Chứng minh truyện đợc kết thúc trên hai sự kiện bất ngờ, đối lập tạo hiện tợng đảo ngợc tình huống 2 lần? - Lần 1: Sự thay đổi tâm trạng của Giôn xi -> Gi«n xi tëng nh chÕt l¹i sèng . - Lần 2: cụ Bơ- men vẽ chiếc lá cứu đợc Gi«n-xi -> cô ®ang sèng khoÎ m¹nh l¹i chÕt v× bÞ viªm phæi.. 4, NghÖ thuËt.. - Kết cấu đảo ngợc tình huống hai lần gây høng thó, bÊt ngê vµ t¹o Ên tîng s©u s¾c vÒ søc m¹nh cña nghÖ thuËt, søc m¹nh cña t×nh yªu th¬ng. Hoạt động 2: Hớng dẫn tổng kết. Môc tiªu:Kh¾c s©u néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi. Thêi gian:3p §å dïng d¹y häc:SGK C¸ch tiÕn hµnh: Truyện đợc xây dựng nh thế nào? Qua IV, Ghi nhớ. truyện em hiểu đợc tình cảm gì giữa những ngêi nghÌo khæ? §äc ghi nhí (SGK). Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập. Môc tiªu:T¸i hiÖn bµi häc Thêi gian:7p §å dïng d¹y häc:SGK C¸ch tiÕn hµnh: GV: Cho học sinh đọc diễn cảm.. V, LuyÖn tËp. §äc diÔn c¶m truyÖn. 4.Cñng cè-dÆn dß: Quan s¸t tranh sgk vµ m« t¶? Liªn hÖ víi bµi häc em thÊy t©m tr¹ng cña Gi«n-xi lóc nµy nh thÕ nµo? Nªu c¶m nhËn cña em sau khi häc xong truyÖn “ChiÕc l¸ cuèi cïng”? - Häc ghi nhí, néi dung ph©n tÝch. - Chuẩn bị: Chơng trình địa phơng phần tiếng Việt. - Su tầm từ ngữ địa phơng theo bảng kiệt kê SGK. ................................................................................. S: 08/10/2010 G: 09/10/2010. TiÕt 31: LËp dµn ý cho bµi v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m.. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - HS nhËn diÖn bè côc c¸c phÇn më bµi, th©n bµi, kÕt bµi cña mét v¨n b¶n tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m..

(68) 2.KÜ n¨ng: - BiÕt c¸ch t×m, lùa chän vµ s¾p xÕp ý trong bµi v¨n Êy. 3.Thái độ: - Cã ý thøc lËp dµn bµi tríc khi viÕt bµi v¨n tù sù. B, §å dïng d¹y häc: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n,b¶ng phô. - Häc sinh: vë so¹n bµi. C, Ph¬ng ph¸p :ThuyÕt tr×nh,gîi më. D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: (1p) 2, KiÓm tra ®Çu giê:(3p) §Ó x©y dùng ®o¹n v¨n tù sù ta cÇn thùc hiÖn theo mÊy bíc? - 5 bớc: lựa chọn sự việc, lựa chọn ngôi kể; xác định thứ tự kể; xác định yếu tố miêu tả, biÓu c¶m; viÕt ®o¹n v¨n. 3, Bµi míi. Khởi động: Môc tiªu: Thêi gian:2p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: Muèn viÕt bµi v¨n tù sù cã kÕt hîp miªu t¶, biÓu c¶m tèt, chóng ta cÇn lËp dµn ý. VËy c¸ch lµm dµn ý mét bµi v¨n tù sù nh thÕ nµo? Chóng ta cïng t×m hiÓu trong tiªt h«m nay. Hoạt động1:Hình thành kiến thức mới Môc tiªu:Híng dÉn häc sinh lËp dµn ý cho bµi v¨n tù sù. Thêi gian:21 §å dïng d¹y häc:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu: I, Dµn ý cña bµi v¨n tù sù. §äc bµi v¨n “Mãn quµ sinh nhËt”- SGK -tr 1, T×m hiÓu dµn ý cña bµi v¨n tù sù. 29. a, Ph©n tÝch ng÷ liÖu: H·y chØ ra bè côc cña bµi v¨n? Nªu néi dung kh¸i qu¸t cña tõng phÇn? V¨n b¶n: Mãn quµ sinh nhËt. - Më bµi: tõ ®Çu ... bµy la liÖt trªn bµn.( KÓ vµ t¶ quang c¶nh chung cña buæi sinh nhËt). - Th©n bµi: TiÕp... chØ gËt ®Çu kh«ng nãi. ( kể về món quà sinh nhật độc đáo của Trinh). TruyÖn kÓ vÒ viÖc g×? Ai lµ ngêi kÓ - KÕt bµi: Cßn l¹i ( c¶m nghÜ cña ngêi b¹n chuyÖn? ë ng«i thø mÊy? vÒ mãn quµ sinh nhËt). * TruyÖn kÓ vÒ sinh nhËt Trang, Trinh không có xe nên đến muộn và món quà bất TruyÖn x¶y ra ë ®©u? Víi ai? Cã nh÷ng ngê cña Trinh. nh©n vËt nµo? Ai lµ nh©n vËt chÝnh? - Ngêi kÓ lµ Trang- ng«i thø nhÊt. - TruyÖn x¶y ra ë nhµ Trang vµo buæi sinh nhËt. TÝnh c¸ch cña c¸c nh©n vËt ra sao? - Nh©n vËt: Trang, c¸c b¹n, Trinh. - Nh©n vËt chÝnh: Trang. - Tính cách của nhân vật: mọi ngời đều vui vÎ cêi nãi. C©u chuyÖn diÔn ra nh thÕ nµo? + Trang : bån chån lo l¾ng. + Trinh: hiÒn lµnh, hay cêi, bÏn lÏn. - DiÔn biÕn truyÖn:.

(69) + Mở đầu: cảnh sinh nhật vui vẻ, đông đúc ë nhµ Trang. + Đỉnh điểm: đợi mãi không thấy Trinh đến. Chỉ ra những yếu tố miêu tả, biểu cảm +Kết thúc : Trinh đến khi mọi ngời đã bắt trong truyÖn? ®Çu ra vÒ vµ mãn quµ bÊt ngê cña Trinh. - YÕu tè miªu t¶: Nh©n kû niÖm... trªn bµn. + Trinh t¬i cêi ®i vµo. + Trinh lán lÎn, ®Çu h¬i nghiªng. + Qu¶ to, cïi dµy, ¨n gißn vµ th¬m. - YÕu tè biÓu c¶m: + T«i thÊy tñi th©n vµ giËn Trinh. Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt. + T«i giËn m×nh qu¸. T¸c dông cña c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m + C¶m ¬n Trinh... th¬m m¸t nµy. trªn? b, NhËn xÐt. * T¸c dông: t« ®Ëm tÝnh c¸ch nh©n vËt, T¸c gi¶ kÓ theo thø tù nµo? giúp ngời đọc hiểu sâu hơn tình cảm của Trinh vµ Trang. Tõ bµi tËp trªn em rót ra ®iÒu g× vÒ dµn ý - Thø tù thêi gian- theo diÔn biÕn ®Çu cña bµi v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶, biÓu cuèi, nhng trong khi kÓ cã dïng håi øc ngc¶m? îc thêi gian. Vai trß cña tõng phÇn? 2, Dµn ý cña bµi v¨n tù sù. a, Më bµi: Giíi thiÖu nh©n vËt, sù viÖc vµ t×nh huèng x¶y ra c©u chuyÖn. b, Th©n bµi: KÓ diÔn biÕn c©u chuyÖn theo một trình tự nhất định. Kết hợp miêu tả sự vËt, sù viÕc, con ngêi vµ thÓ hiÖn t×nh c¶m, thái đọ. So s¸nh dµn ý cña bµi v¨n tù sù víi dµn ý c, KÕt bµi: Nªu kÕt côc vµ c¶m nghÜ cña ngcña bµi v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶ , em thÊy êi trong cuéc. cã g× gièng vµ kh¸c nhau? - Chñ yÕu còng gåm 3 phÇn nhng cã ®a thªm yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m. Bíc 3: Rót ra ghi nhí. §äc ghi nhí (SGK). GV chèt. 3, Ghi nhí (SGK).. Hoạt động 2: Hớng dẫn học sinh luyện tập Môc tiªu: Thêi gian:15 §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: Híng dÉn luyÖn tËp. III, LuyÖn tËp: §äc bµi 1, nªu yªu cÇu 1, Bµi 1: LËp dµn ý cho v¨n b¶n “C« bÐ b¸n diªm”. Th¶o luËn bµn 5 phót. a, Mở bài: Giới thiệu quang cảnh đêm giao thõa vµ gia c¶nh cña nh©n vËt chÝnh- c« bÐ B¸o c¸o, nhËn xÐt. b¸n diªm. b, Th©n bµi: - Không bán đợc diêm em bé không dám.

(70) GV kÕt luËn. §äc bµi 2, nªu yªu cÇu? HS lµm bµi. Gäi 1 HS lªn b¶ng gi¶i. HS nhËn xÐt.. GV söa ch÷a, bæ sung.. vÒ nhµ, em bÞ rÐt ngåi nÐp bªn têng. - Em liều đánh các que diêm và mộng tởng hiÖn ra... * YÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m: ®an xen trong qu¸ tr×nh kÓ: Mçi lÇn em bÐ quÑt diªm méng tëng hiÖn lªn -> t¸c gi¶ miªu t¶ rÊt sinh động kèm theo đó là những suy nghĩ, t©m tr¹ng nh©n vËt. c, KÕt bµi: Em bÐ chÕt v× rÐt, mäi ngêi kh«ng ai biÕt vÒ nh÷ng ®iÒu k× diÖu mµ em đã trông thấy. 2, Bài 2 (92).Lập dàn ý cho đề bài: Hãy kể mét kØ niÖm víi ngêi b¹n tuæi th¬ khiÕn em xúc động và nhớ mãi. a, Më bµi: Giíi thiÖu ngêi b¹n cña m×nh lµ ai? Kỉ niệm khiến em xúc động là kỉ niệm g×? (nªu kh¸i qu¸t). b, Th©n bµi: TËp trung kÓ vÒ kØ niÖm xóc động ấy. - Nã x¶y ra ë ®©u? lóc nµo? víi ai? - ChuyÖn x¶y ra nh thÕ nµo? Më ®Çu, diÔn biÕn, kÕt qu¶? - Điều gì khiến em xúc động, xúc động nh thế nào? (miêu tả các biểu hiện xúc động đó). c, Kết bài: em suy nghĩ gì về kỷ niệm đó.. 4.Cñng cè-dÆn dß: (3p) Nªu dµn ý cña bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m? - Häc ghi nhí, xem l¹i c¸c bµi tËp, tËp lµm thµnh bµi v¨n hoµn chØnh. - Chuẩn bị: Hai cây phong, đọc kĩ và trả lời câu hỏi SGK. S: 08/10/2010 G:09/10/2010. TiÕt 32: ¤n tËp truyÖn kÝ ViÖt Nam.. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Củng cố, hệ thống hoá kiến thức phần truyện kí hiện đại Việt Nam học ở lớp 8. 2.KÜ n¨ng: - HS cã kü n¨ng kh¸i qu¸t, tæng hîp kiÕn thøc. 3.Thái độ: -Học sinh có lòng nhân ái, tình cảm yêu thơng con ngời, căm ghét bọn địa chủ phong kiến, yêu thích chế độ mới tơi đẹp. B, §å dïng d¹y häc: - Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, Häc tèt v¨n,b¶ng thèng kª. - Häc sinh: vë so¹n bµi. C, Ph¬ng ph¸p:Gîi më,th¶o lu©n D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: (1p) 2, KiÓm tra ®Çu giê (3p) Nguyên nhân nào khiến hai cây phong chiếm vị trí trung tâm và gây xúc động cho ngời kÓ chuyÖn?.

(71) - Hai c©y phong g¾n víi t×nh yªu quª h¬ng da diÕt, g¾n víi nh÷ng kØ niÖm xa xa cña tuæi học trò; nó là nhân chứng của câu chuyện cảm động về thầy Đuy-sen. 3, Bµi míi: Khởi động: Môc tiªu: T¹o sù chó ý vµo bµi «n tËp. Thêi gian:2p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: Cïng víi mét sè thÓ lo¹i kh¸c, truyÖn kÝ ViÖt Nam cã mét vai trß quan träng trong nÒn v¨n häc níc nhµ. §Ó gióp c¸c em cñng cè, hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc phÇn truyÖn kÝ hiÖn đại Việt Nam, chúng ta cùng ôn tập. Hoạt động 1: Ôn tập lí thuyết Mục tiêu: Củng cố khái niệm truyện kí,thống kê các tác phẩm truyện kí đã học. Thêi gian:21p §å dïng d¹y häc:b¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: A.¤n TËp lÝ thuyÕt: Em hiểu khái niệm truyện kí hiện đại Việt I, Truyện kí hiện đại: Nam nh thÕ nµo? - TruyÖn kÝ: chØ c¸c thÓ lo¹i v¨n xu«i nghÖ Kể tên một số truyện kí hiện đại Việt Nam thuật. đã học ở lớp 6,7 ? + TruyÖn : truyÖn ng¾n, tiÓu thuyÕt. - Sèng chÕt mÆc bay - Ph¹m Duy Tèn. + KÝ: håi kÝ, phãng sù, tuú bót. - Một thứ quà của lúa non- cốm -Thạch - Truyện kí hiện đại: Từ đầu thế kỷ XXLam. 1945 - DÕ MÌn phiªu lu kÝ - T« Hoµi. Đặc điểm của truyện kí hiện đại? - Đề tài phong phú, chú trọng nhiều đến đời sống của ngời dân lao động nghèo. - Mang b¶n s¾c riªng , phong c¸ch riªng cña tõng t¸c gi¶.ThÓ hiÖn c¸i “t«i” c¸ nh©n. - §Ëm chÊt nh©n v¨n. - Lµ bøc tranh hiÖn thùc x· héi. - Lèi viÕt ch©n thùc, gÇn gòi, dÔ hiÓu. II, Thống kê những văn bản truyện kí Việt Nam đã học ở lớp 8. V¨n b¶n - t¸c gi¶ 1.T«i ®i häcThanh TÞnh (1911-1988) 2, Trong lßng mÑ Nguyªn Hång. (19181982). ThÓ lo¹i TruyÖn1941.. Håi kÝ1938.. TiÓu thuyÕt 3, Tøc níc vì -1937. bê- Ng« TÊt Tè(1893- 1954). 4, L·o H¹cNam Cao. TruyÖn ng¾n- 1943.. PTB§ Tù sù, xen tr÷ t×nh.. Tù sù xen tr÷ t×nh. Tù sù. Tù sù xen tr÷ t×nh.. Néi dung chñ yÕu. §Æc s¾c nghÖ thuËt Nh÷ng c¶m gi¸c trong GiÇu chÊt th¬, s¸ng vÒ nh÷ng kØ niÖm chÊt tr÷ t×nh. buæi tùu trêng ®Çu tiªn. Nçi ®au vµ t×nh yªu th¬ng v« bê cña bÐ Hång GiÇu chÊt tr÷ đối với mẹ. t×nh, giµu c¶m xóc. Phê phán chế độ tàn ác bÊt nh©n, ca ngîi vÎ Kh¾c ho¹ nh©n đẹp tâm hồn, sức sống vật rõ nét, miêu tiềm tàng của ngời phụ tả sinh động, n÷ n«ng th«n. ngôn ngữ đặc s¾c. Sè phËn bi th¶m cña ngêi n«ng d©n nghÌo Kh¾c ho¹ t©m khæ, ca ngîi nh©n lÝ, kÓ chuyÖn tù phẩm cao đẹp của họ. nhiªn, linh ho¹t,.

(72) ch©n thùc.. (1915- 1951) Hoạt động 2: Thực hành. Mục tiêu: So sánh các tác phẩm đã học. Thêi gian:15p §å dïng d¹y häc:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: So s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a ba v¨n b¶n: Trong lßng mÑ, Tøc níc vì bê, L·o H¹c. Th¶o luËn tæ 5 phót. Gọi đại diện trình bày kết quả thảo luận. GV bæ sung hoµn thiÖn , ghi b¶ng.. B.Thùc hµnh: III, So s¸nh 3 v¨n b¶n: Trong lßng mÑ, Tøc níc vì bê, L·o H¹c. a, Gièng nhau: - Đều là văn bản tự sự đợc xếp vào truyện kí hiện đại, sáng tác khoảng 1930- 1945. - Cùng có đề tài về con ngời và cuộc sống đơng thời của tác giả; cùng đi sâu miêu tả sè phËn cña nh÷ng con ngêi bÞ vïi dËp cùc khæ. - Đều chan chứa tinh thần nhân đạo. - Lèi viÕt ch©n thùc g¾n víi thùc tÕ, bót pháp hiện thực sinh động. b, Kh¸c nhau: VÒ thÓ lo¹i, ph¬ng thøc biÓu đạt, nội dung, hình thức nghệ thuật. Trong c¸c v¨n b¶n trªn em thÝch nhÊt nh©n vËt hoÆc ®o¹n v¨n nµo?V× sao? - VD: tÝch nh©n vËt chÞ DËu trong ®o¹n chÞ đánh lại bọn cai lệ và ngời nhà lý trởng vì qua đó cho thấy sức mạnh tiềm tàng của ngêi phô n÷ n«ng th«n, søc m¹nh ph¶n kháng mãnh liệt của chị , sức mạnh đó chÝnh lµ søc nm¹nh cña lßng c¨m thï, t×nh yªu th¬ng chång con s©u s¾c. 4.Cñng cè-dÆn dß: (3p) Phần truyện kí hiện đại Việt Nam đã học có những văn bản nào? Em thÝch v¨n b¶n nµo nhÊt? V× sao? Häc theo néi dung «n tËp. ChuÈn bÞ: Hai c©y phong. §äc kÜ vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. -----------------------------------------------------------------S:12/10/09 G:14/10/09 TiÕt 33 :. Hai c©y phong Ai-Ma-Tèp.. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - HS đọc, nắm đợc những nét chính về nội dung văn bản. Phát hiện trong văn bản hai mạch kể ít nhiều phân biệt, lồng vào nhau dựa trên các đại từ nhân xng khác nhau của ngêi kÓ chuyÖn. 2.KÜ n¨ng: - Học sinh có kỹ năng đọc, tìm hiểu mạch kể chuyện. 3.Thái độ: - Học sinh có thái độ yêu thiên nhiên kính trọng ngời thầy. B, §å dïng d¹y häc: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, tranh. - Häc sinh: vë so¹n bµi. C,Ph¬ng ph¸p: Th¶o luËn,thuyÕt tr×nh,b×nh luËn. D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: (1p) /32 2, KiÓm tra ®Çu giê:(3p).

(73) Truyện “Chiếc lá cuối cùng” có nghệ thuật đặc sắc gì? Qua truyện em có suy nghĩ gì về t×nh c¶m cña nh÷ng ngêi nghÌo trong x· héi MÜ thêi bÊy giê? - Nghệ thuật đảo ngợc tình huống hai lần gây bất ngờ và hứng thú cho ngời đọc. - Tình cảm của những ngời nghèo trong xã hội Mĩ : yêu thơng, chăm lo, đùm bọc, dám hi sinh cả tính mạng mình để cứu sống ngời khác. 3, Bµi míi: Khởi động: Môc tiªu: Thêi gian: §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: C-r¬-giª-xtan lµ mét níc céng hoµ ë vïng Trung ¸ thuéc Liªn X« tríc ®©y. §©y lµ mét đất nớc tơi đẹp có núi đồi và thảo nguyên trùng điệp, có những áng mây lơ lửng, diệu kì. Nhà văn Ai-ma-tốp là nhà văn nổi tiếng của đất nớc này với tác phẩm “Ngời thầy đầu tiên” mà hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu một đoạn trích trong đó. Hoạt động 1: Đọc - hiểu văn bản. Môc tiªu: Thêi gian: §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: I, §äc – th¶o luËn chó thÝch. Bớc 1: HDHS đọc – thảo luận chú thích. GV hớng dẫ đọc: giọng kể, chú ý các từ 1, Đọc ng÷ miªu t¶. GV đọc mẫu, Hs đọc, nhận xét. Theo dâi chó thÝch sao (SGK-99). Nªu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm? 2, Th¶o luËn chó thÝch. ¤ng lµ mét kü s n«ng nghiÖp, v× yªu quª h- a, T¸c gi¶: Ai-ma-tèp (11/12/1928) lµ nhµ ¬ng vµ cã t©m hån nh¹y c¶m nªn tõ 1985 v¨n lín cña C-r¬-g-xtan (thuéc Liªn X« tr«ng chuyÓn sang nghÒ viÕt v¨n vµ trë thµnh íc ®©y). nhµ v¨n næi tiÕng. Tác phẩm tiêu biểu: Gia0li-mi-a, Núi đồi b,Tác phẩm: vµ th¶o nguyªn, Ngêi thÇy ®Çu tiªn, C©y V¨n b¶n lµ phÇn ®Çu cña truyÖn “Ngêi thÇy phong non trim khăn đỏ, Mắt lạc đà, Vĩnh đâu tiên”. biÖt Gun-xa-r, Con tµu tr¾ng, Mét ngµy dµi h¬n thÕ kØ… Từng đợc giải thởng Lê-nin. Gi¶i thÝch c¸c tõ “th¶o nguyªn”, “h¶i ®¨ng”? “hải đăng” -> từ Hán Việt đã học ở lớp 6. c, Từ khó (SGK). Bíc 2: T×m bè côc. II,Bè côc: Tãm t¾t néi dung - SGK. Bíc 3: T×m hiÓu v¨n b¶n III, T×m hiÓu v¨n b¶n. Căn cứ vào đại từ nhân xng “tôi”. “chúng 1, Hai mạch kể lồng ghép trong văn bản. tôi” trong truyện hãy xác định hai mạch kể lång vµo nhau trong v¨n b¶n? Trong m¹ch xng “t«i” ngêi kÓ chuyÖn giíi thiÖu vÒ m×nh nh thÕ nµo? Theo em, “t«i” cã ph¶i lµ nhµ v¨n kh«ng? - Ngời kể giới thiệu mình là hoạ sĩ, đứng ở - Ngời kể chuyện xng “tôi” (từ đầu...”chiếc hiện tại để kể chuyện nên xảm xúc về hai gơng thần xanh” và “tôi lắng nghe”... đến c©y phong trong lßng ngêi kÓ tõ hiÖn t¹i trë hÕt). vÒ qu¸ khø -> t¹o thµnh m¹ch kÓ thø hai.Kh«ng nhÊt thiÕt lµ nhµ v¨n -> nãi chÝnh x¸c lµ nhµ v¨n ho¸ th©n vµo nh©n vËt “tôi” đẻ kể chuyện...

(74) Trong m¹ch kÓ xng ”chóng t«i” ngêi kÓ lµ ai? T¹i sao l¹i xng nh vËy? - Ngêi kÓ vÉn lµ “t«i” nhng l¹i nh©n danh c¶ bän con trai ngµy tríc vµ håi Êy ngêi kÓ còng lµ mét cËu bÐ trong bän nh»m kh¾c ho¹ thªm vÎ dÑp cña tuæi th¬ g¾n bã víi hai c©y phong.. -> nghệ thuật kẻ chuyện hết sức độc đáo. Mèi quan hÖ cña hai m¹ch kÓ? T¸c dông? V× sao cã thÓ nãi m¹ch kÓ chuyÖn cña ngêi kÓ xng “t«i” quan träng h¬n? - Dựa độ dài văn bản của hai mạch kể, “t«i” cã c¶ ë hai m¹ch kÓ. §äc “ Vµo n¨m häc cuèi cïng.”- 98. Trong m¹ch kÓ xng “chóng t«i” c¸i g× lµm cho bän trÎ ng©y ngÊt? Theo em phÇn nµy cã thÓ chia thµnh mÊy ®o¹n nhá? - Chia hai ®o¹n nhá: §o¹n trªn liªn quan đến hai cây phong, đoạn dới là thế giới đẹp đẽ mở ra trớc mắt bọn trẻ. Phần này thu hút bän trÎ lµm chóng ng©y ngÊt. T×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ hai c©y phong? Em nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ cña ngêi kÓ? - Phác thảo đôi nét, từ láy, nhân hoá Lại có hình ảnh đàn chim chao đi chao lại làm nền-> sống động. Quan s¸t tranh (SGK-97), kÕt hîp víi c¸c chi tiÕt miªu t¶ trªn, em h·y nhËn xÐt vÒ bøc tranh hai c©y phong?. - Ngêi kÓ xng “chóng t«i” ( tõ “vµo n¨m häc cuèi cïng”... “biªng biÕc kia”).. - Hai m¹ch kÓ bæ sung cho nhau diÔn t¶ nh÷ng t×nh c¶m, nh÷ng kØ niÖm nhÊt lµ thÓ hiÖn sù g¾n bã gi÷a con ngêi víi thiªn nhiên tơi đẹp.. 2, Hai c©y phong vµ kÝ øc tuæi th¬, a, H×nh ¶nh hai c©y phong - Hai c©y phong khæng lå. - Nghiªng ng¶ ®ung ®a chµo mêi - Bãng rËm m¸t rîi, tiÕng l¸ xµo x¹c dÞu hiÒn - Cµnh cao ngÊt, ngang tÇm chim bay * Chỉ bằng một đôi ba nét phác thảo của mét nghÖ sÜ, h×nh ¶nh hai c©y phong hiÖn lên với đờng nét, mầu sắc pha lẫn âm thanh thËt tuyÖt diÖu, cã hån , rÊt g¾n bã víi bän trÎ... 4.Cñng cè-dÆn dß: (3p) Hai m¹ch kÓ lång ghÐp trong v¨n b¶n nh thÕ nµo? - Häc bµi, tr¶ lêi c¸c c©u hái cßn l¹i trong SGK. Xem c¸c bµi tËp phÇn luyÖn tËp. .................................................... S: 15/10/09 G:17/10/09 TiÕt 34: Hai c©y phong (tiÕp) ( Ai- ma- tèp) A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - HS hiểu đợc ngòi bút đậm chất hội hoạ của tác giả khi miêu tả hai cây phong và nguyên nhân khiến hai cây phong gây xúc động cho ngời kể chuyện. 2.KÜ n¨ng: - Häc sinh cã kü n¨ng ph©n tÝch, t×m hiÓu t¸c phÈm nghÖ thuËt. 3.Thái độ: - Häc sinh cã t×nh yªu thiªn nhiªn, c¶nh vËt, quý träng, n©ng niu nh÷ng kû niÖm thêi th¬ Êu. B, §å dïng d¹y häc:.

(75) - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n. - Häc sinh: vë so¹n bµi. C, Ph¬ng ph¸p: Gîi më,thuyÕt tr×nh,b×nh luËn. D.Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: (1p) /32 2, KiÓm tra ®Çu giê:(3p) Nªu hai m¹ch kÓ lång ghÐp trong v¨n b¶n? - M¹ch kÓ ngêi kÓ chuyÖn xng “t«i” - M¹ch kÓ ngêi kÓ chuyÖn xng “chóng t«i”. 3, Bµi míi: Khởi động: Môc tiªu:Mãc nèi kiÕn thøc cò víi kiÕn thíc míi. Thêi gian:2p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: Giờ trớc chúng ta đã tìm hiểu hai mạch kể của văn bản, để hiểu rõ hơn về nội dung văn b¶n vµ t×nh c¶m cña ngêi kÓ chuyÖn chóng ta sÏ häc tiÕt h«m nay. Hoạt động 1: Đọc hiểu văn bản.(tiếp) Môc tiªu:HiÓu h×nh ¶nh hai c©y phong vµ h/a ngêi thÇy. Thêi gian:26p §å dïng d¹y häc: Tranh ¶nh. C¸ch tiÕn hµnh: II, T×m hiÓu v¨n b¶n. 1, Hai m¹ch kÓ lång ghÐp trong v¨n b¶n. 2, Hai c©y phong vµ kÝ øc tuæi th¬, a. H×nh ¶nh hai c©y phong. §äc thÇm “ §Êt réng bao la”- 89. Nh÷ng h×nh ¶nh nµo hiÖn ra tríc m¾t bän trÎ khi ngåi trªn cµnh phong? Em nhËn xÐt g× vÒ c¶nh s¾c Êy? - Kh«ng gian réng, c¶nh vËt lung linh huyÒn ¶o, lÊp l¸nh s¾c mµu. Em hình dung bức tranh thiên nhiên đó nh thÕ nµo? Tại sao có thể nói ngời kể chuyện đã miêu t¶ hai c©y phong vµ quang c¶nh n¬i ®©y ®Ëm chÊt héi ho¹? - V× bøc tranh cã c¶nh vËt, ©m thanh, l¹i nh đợc tô màu sinh động. Trong đoạn văn tác giả đã sử dụng phơng thức biểu đạt nào? - KÓ xen lÉn t¶. §äc c¸c ®o¹n ngêi kÓ xng “t«i”. Nguyªn nh©n nµo khiÕn hai c©y phong chiếm vị trí trung tâm và gây xúc động cho ngêi kÓ chuyÖn? Th¶o luËn tæ 5 phót. B¸o c¸o. GV kÕt luËn. * Gv thÊy §uy-sen chÝnh lµ ngêi thÇy ®Çu tiªn cña c« bÐ An-t-nai c¸ch ®©y 40 n¨m mà gần đây ngời kể mới biết. Thầy đã đem hai cây phong này trồng trên đồi cùng An-. b, H×nh ¶nh thÕ giíi më ra tríc m¾t bän trÎ. - Th¶o nguyªn hoang vu - Làn sơng mờ đục - Dßng s«ng lÊp l¸nh - N¬i xa th¼m biªng biÕc cña th¶o nguyªn. - Ch©n trêi xa th¼m biªng biÕc... -Nh÷ng chuång ngùa bÐ tÝ teo. * §ã lµ nh÷ng bøc tranh thiªn nhiªn réng lớn, huyền ảo, đầy đờng nét, mầu sắc làm t¨ng chÊt bÝ Èn, quyÕn rò cña nh÷ng miÒn đất lạ.. 3, Hai c©y phong vµ thÇy §uy- sen. - Hai c©y phong g¾n víi t×nh yªu quª h¬ng da diÕt. - G¾n bã víi kØ niÖm xa xa cña tuæi häc trß..

(76) t-nai vµ göi g¾m ë hai c©y phong non íc mơ, hi vọng những đứa trẻ nghèo khổ, thất häc sÏ lín lªn trë thµnh ngêi h÷u Ých. T¹i sao nãi hai c©y phong trong ®o¹n kÓ xen tả này đợc miêu tả hết sức sống động nh hai con ngêi vµ kh«ng chØ th«ng qua sù quan s¸t cña ngêi ho¹ sÜ? - nghiêng ngả thân cây, lay động lá cành, x« g·y, tØa trôi l¸ - tiÕng l¸ reo, tiÕng r× rao theo nh÷ng cung bËc - chóng cã tiÕng nãi riªng, h¼n cã t©m hån riªng, th× thÇm thiÕt tha nång th¾m, cã khi im bÆt mét tho¸ng råi kh¾p l¸ cµnh l¹i thë dµi mét lo¹t nh tiÕc th¬ng ngêi nµo… Ngời kể đã sử dụng biên pháp nhệ thuật gì? T¸c dông? - Nhân hoá, sinh động hơn.. - Là nhân chứng về câu chuyện cảm động vÒ thÇy §uy-sen.. - Hai cây phong trong đoạn này đợc miêu tả sống động hơn, âm thanh chiếm vị trí kh¸ lín. - Hai cây phong còn đợc tả bằng trí tởng tợng phong phú , bằng tâm hồn của ngời nghÖ sÜ. * Hai cây phong đợc nhân cách hoá cao độ, hết sức sinh động.. Hoạt động 2: Hớng dẫn tổng kết. Môc tiªu: Kh¾c s©u nghÖ thuËt vµ néi dung cña v¨n b¶n. Thêi gian:3p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: Qua ®o¹n trÝch em nhËn xÐt g× vÒ ngßi bót III, Ghi nhí (SGK). miªu t¶ cña t¸c gi¶? Em hiÓu g× vÒ t×nh cảm của ngời viết đối với quê hơng? HS đọc ghi nhớ 2 em. GV chèt. Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập Môc tiªu: T¸i hiÖn l¹i t¸c phÈm. Thêi gian: 7p §å dïng d¹y häc: SGK C¸ch tiÕn hµnh: HS nªu ®o¹n v¨n vµ lÝ do thÝch ®o¹n v¨n IV, LuyÖn tËp. đó? Chän mét ®o¹n trong bµi mµ em thÝch nhÊt, nói rõ lí do và học thuộc đoạn văn đó. HS cã thÓ chän 1 trong 2 ®o¹n sau: Häc thuéc ®o¹n v¨n. - “Trong lµng t«i... ngän löa bèc ch¸y rõng rùc”. - “Vµo n¨m häc míi...kh«ng gian bao la vµ ¸nh s¸ng”. 4.Cñng cè-dÆn dß: (3p) Đoạn trích cho em hiểu gì về tình cảm của ngời viết đối với quê hơng? - Häc ghi nhí, néi dung ph©n tÝch. - Chuẩn bị: ôn kĩ văn tự sự, xem các bài văn mẫu về văn tự sự. Luyện viết bài văn để lµm bµi 2 tiÕt t¹i líp. ........................................................... Ngµy so¹n : 19/10/09 Ngµy gi¶ng: 21/10/09 TiÕt 35+36. ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2.

(77) (v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m). A, Mục tiêu cần đạt: - Vận dụng kiến thức về văn tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm để kể lại một sự viếc, mét lçi lÇm theo ng«i thø nhÊt,víi c¸c tr×nh tù hîp lÝ, chi tiÕt truyÖn chÆt chÏ. - Hình thức: sạch sẽ, câu văn rõ ràng, đúng ngữ pháp, lời văn trong sáng... - Bồi dỡng tình cảm tốt đẹp cho học sinh, biết nhận ra lỗi lầm và có ý thức sửa chữa. B.§å dïng d¹y häc: - Giáo viên: đề - Häc sinh: «n kiÓu bµi v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶, biÓu c¶m. C, Ph¬ng ph¸p: D.Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: /32 2, KiÓm tra ®Çu giê: vë viÕt TLV 3, Bµi míi: Khởi động : Môc tiªu: NhÊn m¹nh vai trß cña giê kiÓm tra. Thêi gian:1p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: GV: Chép đề.. KÓ vÒ mét lÇn m¾c khuyÕt ®iÓm khiÕn bè mÑ buån?. I, Dµn ý + thang ®iÓm. 1, Më bµi: (2 ®iÓm). Giíi thiÖu vÒ lÇn m¾c lçi cña em: lµ lçi g×, xµy ra bao giê, m¾c lçi víi ai? 2, Th©n bµi (6 ®iÓm).KÓ diÔn biÕn sù viÖc. - Nguyên nhân mắc lỗi: do mải chơi, do đua đòi bạn bè... - Cô thÓ qu¸ tr×nh m¾c lçi: nãi dèi mÑ lÊy tiÒn ®i ch¬i; lÊy trém tiÒn cña mÑ; nãi dèi thầy cô giáo; quay cóp bài; lấy đồ dùng của bạn... - C¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m: + Miêu tả hành động, cử chỉ, nét mặt của cha mẹ, thầy cô trớc lỗi lầm của mình.. + Biểu cảm: suy nghĩ, dây dứt về lỗi lầm đó. 3, KÕt bµi: (2 ®iÓm). - Lêi høa quyÕt t©m sña ch÷a khuyÕt ®iÓm. II, Yªu cÇu vµ c¸ch tÝnh ®iÓm: 1. §iÓm 9, 10: - HS vận dụng lí thuyết kể về lỗi lầm của mình có nguyên nhân, diễn biến, đỉnh điểm vµ kÕt thóc râ rµng. - C©u chuyÖn hay, s©u s¾c vµ cã ý nghÜa gi¸o dôc. - Bè côc m¹ch l¹c, tõ sù viÖc lµm næi bËt ý nghÜa, rót ra bµi häc cho b¶n th©n vµ nªu quyÕt t©m söa ch÷a khuyÕt ®iÓm. - Tr×nh bµy s¹ch sÏ, néi dung phï hîp, lêi v¨n trong s¸ng, cã c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m thÝch hîp. - Diễn đạt mạch lạc, có sử dụng các biện pháp nghệ thuật làm nổi bật nội dung, lời v¨n truyÒn c¶m. 2, §iÓm 8, 9: - Đảm bảo tơng đối tốt các yêu cầu trên song còn vi phạm vài lỗi về diễn đạt, dùng từ, đặt câu. 3, §iÓm 5,6: §¶m b¶o néi dung theo dµn ý nhng cha s©u. - Diễn đạt cha hay đôi chỗ lủng củng, còn sai lỗi chính tả. - C©u chuyÖn cha thËt hÊp dÉn vµ cã søc thuyÕt phôc. 4, §iÓm 3,4: - Kh«ng râ bè côc, néi dung cßn s¬ sµi. - Mắc cá lỗi khác nh: diễn đạt , đặt câu, chính tả....

(78) 5, §iÓm 1,2: M¾c c¸c lçi nh ë ®iÓm 3, 4 nhng trÇm träng h¬n. 6, §iÓm 0:Kh«ng lµm bµi. 4.Cñng cè-dÆn dß:Häc lý thuyÕt v¨n tù sù kªt hîp miªu t¶, biÓu c¶m. LuyÖn lµm bµi v¨n hoµn chØnh. Soạn: Nói quá: đọc kĩ bài, trả lời câu hỏi SGK.. Ngµy so¹n: 17/10/09 Ngµy gi¶ng:19/10/09. TiÕt 37 :. Nãi qu¸.. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - HS hiểu đợc thế nào là nói quá, tác dụng của biện pháp tu từ này trong văn chơng còng nh trong cuéc sèng hµng ngµy. 2.KÜ n¨ng: - HS cã kÜ n¨ng nhËn biÕt vµ sö dông nãi qu¸ trong cuéc sèng còng nh trong v¨n ch¬ng. 3.Thái độ: - Cã ý thøc sö dông phÐp tu tõ nµy phï hîp, hiÖu qu¶. B, §å dïng d¹y häc: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, TV n©ng cao. PhiÕu häc tËp - Häc sinh: vë so¹n C, Ph¬ng ph¸p:Gîi më,thuyÕt tr×nh D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: /32 : 1p 2, KiÓm tra ®Çu giê: 15p Thế nào là tình thái từ? Lấy 3 ví dụ rồi đặt câu? 3, Bµi míi: * Khởi động: Môc tiªu: T¹o høng thó häc tËp. Thêi gian:1p §å dïng: Ca dao C¸ch tiÕn hµnh GV dÉn c©u: Lç mòi mêi t¸m g¸nh l«ng Chång yªu chång b¶o rau rång trêi cho. Em nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt trong c©u? - Nãi qu¸ sù thËt. -> §ã lµ c¸ch nãi nh thÕ nµo? T¸c dông cña nã ra sao? Chóng ta cïng t×m hiÓu. Hoạt động 1: Hình thành kiến thức mới: Môc tiªu: HiÓu kh¸i niÖm vµ t¸c dông cña BPNT nãi qu¸. Thêi gian:13p §å dïng: B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh I, Nãi qu¸ vµ t¸c dông cña nãi qu¸. Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu GV: Treo b¶ng phô.

(79) HS: §äc c¸c c©u tôc ng÷, ca dao . Em cã nhËn xÐt vÒ c¸ch nãi trong c¸c c©u tôc ng÷, ca dao trªn? - Nãi qu¸ so víi sù thËt. Thùc chÊt mÊy c©u nµy nh»m nãi ®iÒu g×? - §ªm th¸ng n¨m rÊt ng¾n, ngµy th¸ng mêi rất ngắn,mồ hôi rất nhiều, ớt đẫm, lao động - Các từ in đậm phóng đại quy mô, tính cña ngêi n«ng d©n hÕt søc vÊt v¶. chất, mức độ của sự vật, hiện tợng. So sánh với thực tế em thấy có đặc điểm g×? Rót ra kh¸i niÖm nãi qu¸? - Cha nằm đã sáng; cha cời đã tối -> phóng đại tính chất của hiện tợng. - mồ hôi.. ruộng cày -> phóng đại mức độ sù vËt. So s¸nh tõng cÆp c©u sau: - Đêm... cha nằm đã sáng - đêm... rất ngắn. - Ngày... cha cời đã tối - ngày... rất ngắn. - Må h«i th¸nh thãt... cµy - må h«i ít ®Ém. Th¶o luËn nhãm bµn 3 phót. B¸o c¸o. NhËn xÐt. Gv kÕt luËn. - Nãi qu¸: lµm c©u v¨n t¨ng søc biÓu c¶m, nhÊn m¹nh h¬n, t¹o Ên tîng h¬n. T×m vd vÒ nãi qu¸, chØ râ t¸c dông cña nã? - §en nh cét nhµ ch¸y -> rÊt ®en. - ¡n nh rång cuèn, nãi nh rång leo, lµm nh mÌo möa. -> nói quá thờng đợc sử dụng trong khẩu ng÷, kÕt hîp víi phÐp so s¸nh. Nói quá thờng đợc sử dụng trong các loại v¨n nµo? - Ch©m biÕm, tr÷ t×nh, anh hïng ca. Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt Nãi qu¸ lµ g×? T¸c dông cña nã nh thÕ nµo? 2, NhËn xÐt. Bíc 3:Rót ra ghi nhí - T¸c dông: nhÊn m¹nh, g©y Ên tîng, t¨ng §äc ghi nhí (SGK). søc biÓu c¶m. GV chèt. 3, Ghi nhí (SGK). VHDG hay dïng biÖn ph¸p nãi qu¸, em h·y t×m mét vµi v¨n b¶n cã biÖn ph¸p nµy? - S¬n Tinh Thuû Tinh, Th¸nh Giãng... * GV: trong VHDG nãi qu¸ t¹o ra yÕu tè hoang đờng, kì lạ, tô đậm vẻ đẹp. tính cách cña nh©n vËt. GV kÓ s¬ lîc truyÖn ng¾n “Con r¾n vu«ng”. Chó ý: cÇn ph©n biÖt nãi qu¸ víi nãi kho¸c kh«ng mang gi¸ trÞ tÝch cùc. Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập. Môc tiªu: VËn dông lÝ thuyÕt vµo lµm bµi tËp. Thêi gian: 12p §å dïng: PhiÕu häc tËp C¸ch tiÕn hµnh Gv: Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp - Ph¸t phiÕu häc tËp II, LuyÖn tËp 1, Bµi 1 (102). T×m biÖn ph¸p nãi qu¸ vµ.

(80) §äc bµi 1, nªu yªu cÇu bµi tËp. HS lµm bµi. Gäi 1 vµi HS lªn nªu kÕt qu¶, HS nhËn xÐt, GVsöa ch÷a, bæ sung. §äc bµi tËp 2 (102), nªu yªu cÇu, lµm bµi? Gäi hai HS lªn b¶ng gi¶i. HS nhËn xÐt. GV nhËn xÐt, bæ sung. §äc bµi 3, nªu yªu cÇu bµi? HS lµm bµi, nhËn xÐt. GV híng dÉn, bæ sung.. HS đọc bài 4, xác định yêu câud, làm bài. GV híng dÉn bæ sung.. gi¶i thÝch ý nghÜa cña chóng. a, Sỏi đá cũng thành cơm -> sức mạnh của ngời lao động, sức lao động có thể làm ra tÊt c¶. b, Đi lên đến tận trời: rất khoẻ, có thể đi kh¾p mäi n¬i. c, ThÐt ra löa: rÊt hèng h¸ch, nãi n¨ng qu¸t th¸o ai còng ph¶i nÓ sî. 2, Bµi 2 (102). §iÒn thµnh ng÷: a, Chó ăn đá gà ăn sỏi. b, BÇm gan tÝm ruét. c, Ruột để ngoài da. d, Në tõng khóc ruét. e, V¾t ch©n lªn cæ. 3, Bµi 3: §Æt c©u. - Thuý Kiều là cô gái có sắc đẹp nghiêng nớc nghiêng thành. - KÎ trîng phu xa thêng m¬ chuyÖn rêi non lÊp biÓn. - Nh÷ng viÖc lÊp biÓn v¸ trêi dµnh cho kÎ anh hïng hµo kiÖt. - Tôi nghĩ nát óc mà vẫn cha tìm đợc cách gi¶i bµi to¸n Êy. 4.Bµi 4 (103), T×m 5 thµnh ng÷ cã dïng biÖn ph¸p nãi qu¸. - Ng¸p nh sÊm - Nãi nh kÐt. - Nhanh nh chíp. - Lín nhanh nh thæi. - §en nh cét nhµ ch¸y.. 4.Cñng cè-dÆn dß: (3p) Nãi qu¸ lµ g×? T¸c dông cña phÐp nãi qu¸? : Häc bµi, lµm bµi tËp 5, 6. - ChuÈn bÞ: ¤n tËp truyÖn kÝ. - LËp b¶ng thèng kª. Tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. Ngµy so¹n: 22/10/09 Ngµy gi¶ng: 24/10/09 TiÕt 38:. KiÓm tra v¨n. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc - Kiểm tra, đánh giá việc nắm kiến thức của học sinh phần truyện kí Việt Nam đã học ở líp 8. 2.KÜ n¨ng: - HS có kỹ năng làm bài kiểm tra, kỹ năng trình bày, diễn đạt. 3.Thái độ: - HS cã ý thøc häc tËp tù gi¸c, trung thùc trong lµm bµi kiÓm tra. B, §å dïng d¹y häc: - §Ò kiÓm tra. C, Ph¬ng ph¸p: D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: /32 :1p 2, KiÓm tra ®Çu giê: Gv kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ giÊy kiÓm tra. 3, Bµi míi:.

(81) Khởi động : Môc tiªu: NhÊn m¹nh vai trß cña giê kiÓm tra. Thêi gian:1p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: GV: Chép đề. I, §Ò bµi: 1: Khanh tròn vào chữ cái in hoa đầu câu trả lời đúng nhất. 1.1, V¨n b¶n “L·o H¹c” cña t¸c gi¶ nµo? A, Nam Cao. C, Th¹ch Lam. B, Ng« TÊt Tè. D, Thanh TÞnh. 1.2, Văn bản “Lão Hạc” thuộc phơng thức biểu đạt chính nào? A, Tù sù + miªu t¶ + biÓu c¶m. C, Tù sù + biÓu c¶m. B, Tù sù + miªu t¶. D, Tù sù + nghÞ luËn. 2, Nªu néi dung c¬ b¶n vµ nh÷ng nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña v¨n b¶n “Tøc n íc vì bờ” ( Trích “Tắt đèn” - Ngô Tất Tố)? 3, ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n tõ 8 -> 10 c©u tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ cña em vÒ nh©n vËt l·o H¹c. II, §¸p ¸n - Thang ®iÓm. Câu 1 (3 điểm). Khoanh đúng mỗi ý đạt 1 điểm. a. A b. A c. C C©u 2: (3 ®iÓm). - Nêu chính xác nội dung cơ bản: 1,5 điểm: Phê phán chế độ tàn ác, bất nhân, ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn và sức sống tiềm tàng, của ngời phụ nữ nông dân trớc cách mạng.. ------------------------------------------------Ngµy so¹n: 24/10/09 Ngµy gi¶ng: 26/10/09. Tiết 39 :Văn bản: Thông tin về ngày trái đất năm 2000 A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - HS thấy đợc tác hại, mặt trái của việc sử dụng bao bì ni lông, tự mình hạn chế sử dụng bao bì ni lông và động viên mọi ngời cùng thực hiện khi có điều kiện. - Thấy đợc tính thuyết phục trong cách thuyết minh về tác hại của việc của việc sử dụng bao bì ni lông cũng nh tính hợp lí của những kiến nghị mà văn bản đề xuất. 2.KÜ n¨ng: - Học sinh có kĩ năng đọc ,tìm hiểu ,phân tích văn bản thuyết minh 1 vấn đề khoa học. 3.Thái độ:.

(82) - Tõ viÖc sö dông bao b× ni l«ng , cã nh÷ng suy nghÜ tÝch cùc vÒ c¸c viÖc t¬ng tù nh vÊn đề sử lí rác thải sinh hoạt , một vấn đề vào loại khó nhất trong nhiệm vụ bảo vệ môi trờng. B, §å dïng d¹y häc : - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, th«ng tin bæ sung vÒ t¸c h¹i cña bao b× ni l«ng. - Häc sinh: so¹n bµi. C, Phơng pháp: Gợi mở,đàm thoại,thuyết trình D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: /32 (1p) 2, KiÓm tra ®Çu giê (2p) - KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh : Tói ni l«ng,l¸ chuèi. 3, Bµi míi: * Khởi động: Môc tiªu:G©y sù chó ý cña häc sinh vµo bµi häc. Thêi gian:1p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: Rác thải sinh hoạt gây ô nhiễm lớn đến môi trờng xunh quanh ta, nếu ta không có phơng pháp sử lí phù hợp. Trong đó bao bì nilon là một loại rác thải nguy hiểm. Để hiểu đợc điều đó chúng ta cùng tìm hiểu văn bản nhật dụng “Thông tin về ngày trái đất năm 2000”. Hoạt động 1: Đọc - hiểu văn bản Môc tiªu: Thêi gian: 32p Đồ dùng dạy học: Túi ni lông,bật lửa,lá cây,cơm,đất... C¸ch tiÕn hµnh: Bíc 1: Híng dÉn I, §äc – th¶o luËn chó thÝch. GV hớng dẫn đọc: nhấn giọng rành rọt 1, Đọc. tõng ®iÓm kiÕn nghÞ, phÇn cuèi giäng ®iÖu cña mét lêi kªu gäi. GV đọc mẫu, HS đọc. HS vµ GV nhËn xÐt. Theo dâi chó thÝch, gi¶i thÝch chó thÝch 2, Th¶o luËn chó thÝch (SGK). 1,2, 3? II.Bè côc: Bíc 2: T×m hiÓu bè côc 1, Bè côc v¨n b¶n. 3 phÇn: Nªn chia v¨n b¶n lµm mÊy phÇn? Néi dung - P1: Tõ ®Çu ... kh«ng sö dông bao b× nilon: cña tõng phÇn? Trình bày nguyên nhân ra đời của bản HS: th«ng ®iÖp. GV: Treo b¶ng phô-> NhÊn m¹nh. - P2: Tiếp... đối với môi trờng: tác hại của viÖc sö dông bao b× nilon, gi¶i ph¸p. - P3: Cßn l¹i: Lêi kªu gäi. Bíc 3: T×m hiÓu v¨n b¶n III, T×m hiÓu v¨n b¶n. V¨n b¶n nµy thuéc kiÓu v¨n b¶n g×? - V¨n b¶n nhËt dông. * Đây là văn bản nhật dụng đợc viết theo ph¬ng thøc thuyÕt minh. Ph¬ng thøc nµy chóng ta sÏ häc sau. §äc ®o¹n v¨n ®Çu- 1 em. ChØ ra nguyªn nh©n c¬ b¶n khiÕn cho viÖc dïng bao nilon cã thÓ g©y nguy h¹i cho m«i trêng vµ søc khoÎ con ngêi? 1.Nguyªn nh©n g©y h¹i. Th¶o luËn tæ - 5 phót. a, Nguyªn nh©n c¬ b¶n khiÕn cho viÖc dïng B¸o c¸o, nhËn xÐt. bao nilon gây nguy hại đến môi trờng và GV kÕt luËn. søc khoÎ. - Do tÝnh kh«ng ph©n huû cña Pl¸c- xtÝc. - Do tÝnh kh«ng ph©n huû cña Pl¸c- xtÝc..

(83) TÝnh kh«ng ph©n huû t¹o ra t¸c h¹i g×? Ngoµi ra sö dông bao nilon cßn cã t¸c h¹i nµo kh¸c? * GV: ë MÜ mçi n¨m cã 400000 tÊn ch«n lÊp t¹i miÒn B¾c. Ên §é 90 con h¬u chÕt do ¨n r¸c th¶i nilon. Trªn thÕ giíi hµng n¨m co 100000 ngh×n con thó chÕt do nuèt tói nilon. Ngoµi nguyªn nh©n c¬ b¶n trªn, cßn cã nguyªn nh©n nµo kh¸c? - lµm «i nhiÔm thùc phÈm do chøa c¸c kim lo¹i ch×, Ca-®i- mi => g©y ung th phæi. C¸c khí thải do đốt bao bì nilon gây ngộ độc, khã thë, ng©t, n«n ra m¸u, ung th vµ dÞ tËt bÈm sinh. §äc thÇm tõ “V× vËy chóng ta cÇn ph¶i...”tr 54. Ngời viết đề cập các phơng pháp xử lí nh thÕ nµo? NhËn xÐt g× vÒ c¸c ph¬ng ph¸p Êy? - Còn nhiều nan giải, cha triệt để vì những thuËn lîi khi sö dông bao nilon. Từ những khó khăn trên, ngời viết đề nghị g×? §o¹n cuèi ngêi viÕt sö dông tõ nµo lÆp nhiÒu lÇn? - H·y -> biÓu thÞ yªu cÇu cã tÝnh chÊt mÖnh lệnh hoặc khích lệ động viên => điệp từ chóng ta sÏ häc sau.T¸c dông nhÊn m¹nh lêi kªu gäi, sù cÊp b¸ch mµ mäi ngêi cÇn lµm ngay. Phân tích những kiến nghị mà văn bản đề xuÊt? T¸c dông cña tõ “v× vËy” trong viÖc liªn kÕt c¸c phÇn cña v¨n b¶n? - Túi nilon rẻ, nhẹ, thuận lợi dễ đáp ứng nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng nhng “lîi bÊt cËp h¹i” v× vËy trong khi cha lo¹i bá hoµn toµn ta cã gi¶i ph¸p h¹n chÕ. - Tõ “v× vËy” gióp ®o¹n 2 g¾n víi ®o¹n 1 cña phÇn 2 mét c¸ch tù nhiªn. Đoạn 1: đi từ nguyên nhân cơ bản đến hệ qu¶ cô thÓ - g¾n víi ®o¹n 2 mét c¸ch tù nhiªn hîp lÝ. - PhÇn 3: dïng tõ “h·y” rÊt thÝch hîp cho 3 c©u.. + Lẫn vào trong đất làm cản trở quá trình sinh trëng cña thùc vËt. + Tắc các đờng dẫn nớc thải. + T¾c nghÏn hÖ thèng cèng r·nh -> muçi -> ph¸t sinh, l©y truyÒn bÖnh dÞch. + Lµm chÕt c¸c sv khi chóng nuèt vµo. - T¸c hai: + Lµm mÊt mÜ quan nÕu vøt bõa b·i. + Gói đựng rác thải làm khó phân huỷ. + §Ó lÉn r¸c th¶i , lµm cho khã ph©n huû. b, Nguyªn nh©n kh¸c. - Bao nilon màu đựng thực phẩm làm ô nhiễm thực phẩm. Khi đốt cháy thải ra các khí độc làm ảnh hởng lớn đên sức khoẻ.. c, Ba ph¬ng ph¸p xö lÝ. - Ch«n lÊp: bÊt tiÖn vµ cã nhiÒu t¸c h¹i. - Đốt: gây nhiễm độc -> cực kì nguy hại. - Tài chế: giá đắt, không thuận tiện. -> xử lí bao bì nilon là một vấn đề không đơn giản.. d, Nh÷ng kiÕn nghÞ cña ngêi viÕt. - Thay đổi thói quen dùng bao nilon, giảm thiÓu sö dông bao nilon. - Kh«ng sö dông khi kh«ng cÇn thiÕt. - Nªn dïng giÊy, l¸ gãi bäc thùc phÈm. - Nói để mọi ngời hiểu và cùng thực hiện. e, TÝnh thuyÕt phôc cña nh÷ng kiÕn nghÞ mà văn bản đề xuất. - Các giải pháp hạn chế mà văn bản đề nghị rÊt hîp lÝ, hîp t×nh vµ rÊt kh¶ thi. - Bè côc chÆt chÏ, sö dông quan hÖ tõ “h·y” rÊt hiÖu qu¶.. Hoạt động 2: Hớng dẫn tổng kết Môc tiªu: Kh¾c s©u néi dung,nghÖ thuËt cña bµi. Thêi gian:3p §å dïng d¹y häc: Th«ng tin trªn b¶ng C¸ch tiÕn hµnh: Chỉ ra nét đặc sắc về nội dung và nghệ IV, Ghi nhớ (SGK)..

(84) thuËt cña v¨n b¶n. Tæng kÕt rót ra ghi nhí. §äc ghi nhí (SGK- 107). Hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập. Môc tiªu:T¸i hiÖn l¹i v¨n b¶n. Thêi gian:3p §å dïng d¹y häc:SGK C¸ch tiÕn hµnh: Hai HS đọc diễn cảm văn bản.. V, LuyÖn tËp. §äc diÔn c¶m v¨n b¶n - 2 em.. 4.Cñng cè-dÆn dß: (2p) V¨n b¶n gióp em ®iÒu g× trong viÖc sö dông bao nilon? Học ghi nhớ, đọc lại văn bản. - ChuÈn bÞ: Nãi gi¶m, nãi tr¸nh. Tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK, xem tríc c¸c bµi tËp. ......................................................... S:26/10/09 G : 28/10/09 TiÕt 40:. Nãi gi¶m nãi tr¸nh. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - HS hiểu đợc thế nào là nói giảm, nói tránh và tác dụng của nó trong ngôn ngữ đời thờng, trong tác phẩm văn học. 2.KÜ n¨ng: - Häc sinh cã kÜ n¨ng vËn dông biÖn ph¸p nãi gi¶m nãi tr¸nh trong giao tiÕp khi cÇn thiÕt . 3.Thái độ: Cã ý thøc vËn dông biÖn ph¸p nãi gi¶m nãi tr¸nh trong giao tiÕp khi cÇn thiÕt . B, §å dïng d¹y häc: - B¶ng phô,SGK,SGV. C, Ph¬ng ph¸p : Gîi më,thuyÕt tr×nh,th¶o luËn. D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức:1p 2, KiÓm tra ®Çu giê :3p Nãi qu¸ lµ g×? T¸c dông cña nãi qu¸? - Là phép tu từ phóng đại quy mô, tính chất, mức độ của sự vật, hiện tợng để nhấn mạnh, g©y Ên tîng, t¨ng søc biÓu c¶m. 3,Bµi míi: Khởi động Môc tiªu: T¹o høng thó häc tËp Thêi gian:2p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: Nói giảm nói tránh cũng là một biện pháp tu từ đợc sử dụng trong giao tiếp. Vậy bản chÊt cña nã lµ g×? T¸c dông cña nã ra sao? Chóng ta cïng t×m hiÓu trong tiÕt häc ngµy h«m nay. Hoạt động 1: Hình thành kiến thức mới: Môc tiªu: HiÓu kh¸i niÖm,t¸c dông cña Nãi gi¶m nãi tr¸nh. Thêi gian:21p §å dïng d¹y häc: B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: I, Nãi gi¶m nãi tr¸nh. Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu. 1, Ph©n tÝch ng÷ liÖu. §äc vÝ dô SGK- 107. C¸c tõ ng÷ in ®Ëm cã ý nghÜa lµ g×? - vd1: các từ ngữ in đậm đều nói về cái.

(85) T¹i sao t¸c gi¶ (ngêi viÕt, ngêi nãi) l¹i dùng cách diễn đạt đó? T×m mét vµi c¸ch nãi kh¸c vÒ c¸i chÕt? - ®i, vÒ, quy tiªn, tõ trÇn... §äc vd 2 (SGK- tr108). T¹i sao trong c©u t¸c gi¶ dïng tõ “bÇu s÷a” mµ kh«ng dïng tõ ng÷ kh¸c cïng nghÜa? - Tr¸nh th« tôc. §äc vd3 (SGK- 108) so s¸nh hai c¸ch nãi trªn? - C¸ch nãi ë b nhÑ nhµng, tÕ nhÞ h¬n. Các vd trên đều sử dụng nói giảm nói tr¸nh, em hiÓu thÕ nµo lµ nãi gi¶m nãi tr¸nh? Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt. - Là biện pháp tu từ dùng để diễn đạt tế nhÞ, uyÓn chuyÓn, tr¸nh g©y c¶m gi¸c ®au buån, ghª sî, tr¸nh th« tôc, thiÕu lÞch sù. GV giíi thiÖu mét sè c¸ch nãi gi¶m, nãi tr¸nh. * Gv: trong giao tiÕp, trong cuéc sèng, chóng ta cÇn sö dông nãi gi¶m, nãi tr¸nh một cách phù hợp để tăng hiệu quả giao tiÕp cho lêi nãi, tr¸nh sù th« tôc, ®au buån... T×m sù nãi gi¶m, nãi tr¸nh trong v¨n b¶n “L·o H¹c”? - Cậu vàng đi đời rồi. -> Đồng nghĩa. - Lão làm bộ đấy ... nhng cũng ra phết chứ ch¶ võa ®©u.- > nãi trèng.. chÕt. - §Ó gi¶m nhÑ, tr¸nh ®i phÇn nµo sù ®au buån.. vd2: §Ó tr¸nh sù th« tôc. - vd3: c¸ch nãi b nhÑ nhµng, tÕ nhÞ h¬n.. 2, NhËn xÐt. - §Ó gi¶m nhÑ, tr¸nh ®i phÇn nµo sù ®au buån. - §Ó tr¸nh sù th« tôc. - C¸ch nãi b nhÑ nhµng, tÕ nhÞ h¬n. * Lu ý: mét sè c¸ch nãi gi¶m nãi tr¸nh: - Dùng từ đồng nghĩa (đặc biệt là các từ H¸n ViÖt). vd:ch«n: mai t¸ng, an t¸ng. - chÕt: ®i, tõ trÇn, quy tiªn... - Dùng cách nói phủ định từ ngữ trái nghĩa: Vd: bµi th¬ cña anh dë l¾m. - > Bài thơ của anh cha đợc hay lắm. -Nãi vßng: vd: Anh cßn kÐm l¾m. -> Anh cÇn ph¶i cè g¾ng thªm. - Nãi trèng (tØnh lîc). vd: Anh Êy bÞ th¬ng nÆng thÕ th× kh«ng sèng dîc bao l©u n÷a ®©u chÞ ¹. - > Anh ấy bị thế thì không đợc lâu nữa đâu chÞ ¹. 3, Ghi nhí (SGK- 108).. Bíc 3: Rót ra ghi nhí. HS đọc ghi nhớ. GV chèt. Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập. Môc tiªu: VËn dông lÝ thuyÕt vµo lµm bµi tËp Thêi gian:15p §å dïng d¹y häc: PhiÕu häc tËp,trß ch¬i. C¸ch tiÕn hµnh: II, LuyÖn tËp. §äc bµi 1 (108) nªu yªu cÇu? 1, Bµi tËp 1 (108). §iÒn tõ ng÷ nãi gi¶m nãi HS lµm bµi. tr¸nh vµo chç trèng. Gäi mét vµi em lªn b¶ng gi¶i. a, §i nghØ. HS vµ GV nhËn xÐt, bæ sung. b, Chia tay nhau. c, KhiÕm thÞ. d, Cã tuæi. ®, §i bíc n÷a. Đọc bài 2 (108), xác định yêu cầu. 2, Bµi 2(109). Trong c¸c cÆp c©u sau, c©u.

(86) 2 HS lªn b¶ng gi¶i. HS vµ GV nhËn xÐt, bæ sung. Đọc bài 3, xác định yêu cầu, làm bài. HS nhËn xÐt, GV híng dÉn, bæ sung.’. Đọc bài 4, xác địh yêu cầu, làm bài. GV híng dÉn, bæ sung.. nµo sö dông nãi gi¶m nãi tr¸nh. - C©u: a2, b2, c1, d1, e2. 3, Bµi 3 (109). §Æt 5 c©u: - Anh lời học quá. -> Anh học cha đợc siªng l¾m. - Hành động cảu anh rất xấu. -> Hành động của anh không đợc đẹp lắm. - Con ngêi anh n«ng c¹n. -> Con ngêi cha s©u s¾c l¾m. - B¹n häc cßn kÐm l¾m. -> B¹n häc cha tèt l¸m. - Lêi nãi cña anh ®Çy ¸c ý. ->Lêi nãi cña anh thiÕu thiÖn chÝ. 4, Bµi 4 (109). Khi cÇn thiÕt ph¶i nãi th¼ng, nói đúng mức độ thì không dùng nói giảm nãi tr¸nh.. 4.Cñng cè-dÆn dß: (3p) Nãi gi¶m nãi tr¸nh lµ g×? T¸c dông cña nã? - Häc ghi nhí, néi dung lu ý. - Lµm bµi tËp SBT. - Ôn kĩ các văn bản đã học, chuẩn bị kiểm tra một tiết. ............................................................ S:26/10/09 G:28/10/09 TiÕt 41 :. LuyÖn nãi KÓ chuyÖn theo ng«I kÓ kÕt hîp víi miªu t¶, biÓu c¶m.. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - HS biết trình bày miệng trớc tập thể một cách rõ ràng, gãy gọn, sinh động về mọt câu chuyÖn cã kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m. - ¤n tËp vÒ ng«i kÓ, thø tù kÓ. 2.KÜ n¨ng: - Học sinh có kỹ năng nói trớc đông ngời. 3.Thái độ: -Häc sinh cã lßng tù tin, b×nh tÜnh khi nãi. B, §å dïng d¹y häc: - Các truyện kí đã học C, Ph¬ng ph¸p : Gîi më,th¶o luËn. D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức:1p 2, KiÓm tra ®Çu giê :3p Vai trß cña miªu t¶, biÓu c¶m trong v¨n tù sù? - Các yếu tó miêu tả, biểu cảm làm cho văn bản sâu sắc, sinh động, việc kể chuyện hay h¬n. 3, Bµi míi: Khởi động Môc tiªu: T¹o høng thó häc tËp Thêi gian:1p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: Trong cuộc sống, trong giao tiếp, ta thờng xuyên phải trình bày sự việc trớc tập thể đông ngời. Để giúp các em tự tin hơn khi nói một vấn đề trớc đông ngời, ta cùng luyện nói. Hoạt động 1: Ôn tập lí thuyết..

(87) Môc tiªu: ¤n l¹i kh¸i niÖm ng«i kÓ Thêi gian:7p §å dïng d¹y häc: SGK C¸ch tiÕn hµnh: ThÕ nµo lµ kÓ chuyÖn theo ng«i thø nhÊt?. I, ¤n tËp vÒ ng«i kÓ. - KÓ theo ng«i thø nhÊt: ngêi kÓ xng t«i, cã thÓ trùc tiÕp nãi ra nh÷ng ®iÒu m×nh nghe thÊy, nh×n thÊy, tr¶i qua, nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m cña chÝnh m×nh -> t¨ng tÝnh ch©n thùc, thuyÕt phôc.. KÓ theo ng«i thø ba lµ kÓ nh thÕ nµo? LÊy mét vd vÒ c¸ch kÓ theo ng«i thø nhÊt vµ ng«i thø ba? - KÓ theo ng«i thø ba: ngêi kÓ giÊu m×nh, - L·o H¹c, T«i ®i häc: ng«i thø nhÊt. gäi nh©n vËt b»ng tªn gäi cña chóng -> linh - Tøc níc vì bê: ng«i thø ba. ho¹t, tù do h¬n. Theo em tại sao ngời ta phải thay đổi ngôi kÓ? - §Ó soi chiÕu sù viÖc, nh©n vËt b»ng ®iÓm nhìn khác nhau, tăng tính sinh động, phong phó khi kÓ, t¶.. Hoạt động 2: Thực hành. Môc tiªu: VËn dông lÝ thuyÕt vµo lµm bµi tËp Thêi gian:30p §å dïng d¹y häc: Vë so¹n cña häc sinh. C¸ch tiÕn hµnh: HS dùa vµo bµi chuÈn bÞ ë nhµ tr×nh bµy tr- II, LuyÖn nãi. íc tæ. 1, Häc sinh nãi tríc tæ nhãm. Tæ trëng ®iÒu hµnh, th kÝ ghi l¹i néi dung nhËn xÐt. HS nhËn xÐt bµi cña b¹n: t¸c phong, diÔn * Lu ý: Muèn kÓ l¹i ®o¹n trÝch theo ng«i đạt, nội dung, lời nói... thứ nhất thì phải thay đổi lời xng hô, lời dÉn tho¹i, chuyÓn lêi dÉn tho¹i thµnh lêi kÓ, chi tiÕt miªu t¶, lêi biÓu c¶m. Gäi Hs nãi tríc líp. 2, Häc sinh nãi tríc líp. HS kh¸c nhËn xÐt. HS kh¸ giái nãi tríc, HS yÕu nãi sau. GV söa ch÷a, bæ sung. * Chú ý: Khi nói trớc đông ngời cần tự tin, b×nh tÜnh, nãi cã ng÷ ®iÖu, kh«ng nãi nh đọc, chú ý yếu tố miêu tả, biểu cảm. Khi thay đổi ngôi kể phải chú ý cách xng hô, thay đổi đoạn dẫn thoại. KÕt luËn: Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ(3p) CÇn chó ý g× khi nãi tríc tËp thÓ? Häc l¹i lý thuyÕt v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶, biÓu c¶m. ChuÈn bÞ: “C©u ghÐp”. §äc kÜ tr¶ lêi c©u hái SGK, xem tríc bµi tËp. ....................................................... S:27/10/09 G: 29/10/09 TiÕt 42:. C©u ghÐp..

(88) A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - HS nắm đợc đặc điểm trong câu ghép, hai cách nối các vế trong câu ghép. 2.KÜ n¨ng: - Cã kü n¨ng nhËn biÕt c©u ghep, sö dông c©u ghÐp trong nãi vµ viÕt. 3.Thái độ: - Cã ý thøc sö dông c©u ghÐp khi cÇn thiÕt. B, §å dïng d¹y häc: - B¶ng phô C, Ph¬ng ph¸p : Gîi më,th¶o luËn D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: 1p 2, KiÓm tra ®Çu giê:3p Nãi gi¶m nãi tr¸nh lµ g×? T¸c dông cña nã nh thÕ nµo? - Là biện pháp tu từ dùng để diễn đạt tế nhị, uyển chuyển tránh gây cảm giác đau buồn, ghª sî, nÆng nÒ, tr¸nh th« tôc, thiÕu tÕ nhÞ 3, Bµi míi: Khởi động: Môc tiªu:G©y sù chó ý. Thêi gian:2p §å dïng: B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: Gv nªu vd: V× Nam lêi häc nªn Nam bÞ ®iÓm kÐm. Ph©n tÝch c©u? -(cã hai côm chñ -vÞ.). C©u trªn lµ c©u ghÐp. VËy c©u ghÐp lµ g×? §Æc ®iÓm cña lo¹i c©u nµy nh thÕ nµo? Chóng ta cïng t×m hiÓu. Hoạt động 1: Hình thành kiến thức mới. Mục tiêu:Hiểu đặc điểm và cách nối câu ghép. Thêi gian: 21p §å dïng: B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: I, §Æc ®iÓm cña c©u ghÐp. Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu 1, Ph©n tÝch ng÷ liÖu HS đọc vd (sgk- 111), chú ý phần im đậm. T×m c¸c côm chñ vÞ trong c¸c c©u trªn? - Câu a có hai cụm C- V nhỏ nằm trong a, Tôi/ quên thế nào đợc những cảm giác côm C-V lín. C V C - C©u b: chØ cã mét côm C-V. trong s¸ng Êy/ n¶y në trong t«i nh mÊy - C©u c: cã ba côm C-V kh«ng bao chøa cµnh nhau. V Trong ba câu trên, câu nào là câu đơn, câu hoa tơi mỉm cời giữa bầu trời quang đãng. ghÐp? -> 2 côm C-V nhá n»m trong côm C-V lín -> c©u phøc. b, Buæi mai «m Êy, mét buæi mai ®Çy s¬ng thu vµ giã l¹nh, mÑ t«i ©u yÕm n¾m tay t«i C V dẫn đi trên con đờng dài và hẹp. -> Câu có 1 cụm C-V-> câu đơn. c, Cảnh vật xung quanh tôi đều thay đổi, vì C V chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm C V nay, t«i ®i häc. C V 2. NhËn xÐt:.

(89) Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt. - C©u cã nhiÒu côm C-V kh«ng bao chøa Em hiÓu c©u ghÐp lµ g×? nhau -> c©u ghÐp. - Lµ c©u do 2 hoÆc nhiÒu côm C-V kh«ng bao chøa nhau t¹o thµnh. 3. Ghi nhí 1( sgk112) Bíc 3: Ghi nhí II. C¸ch nèi vÕ c©u. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu - HS đọc bài tập sgk. T×m thªm c¸c c©u ghÐp trong ®o¹n trÝch? - C©u 1, 3.. Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt.. : - C©u 3, 6 nèi víi nhau b»ng quan hÖ tõ: v×, nhng. - VÕ 2 vµ vÕ 2 c©u7 nèi víi nhau b»ng quan hÖ tõ: v× - C©u 1,2 vµ vÕ 3 c©u 7- > kh«ng cã quan hÖ tõ. 2. NhËn xÐt. - VÕ c©u cã dïng tõ nèi: quan hÖ tõ, chØ tõ, Trong mỗi câu ghép, vế câu đợc nối với phó từ, đại từ, chỉ từ. nhau b»ng c¸ch nµo? - VÕ c©u kh«ng dïng tõ nèi: dÊu phÈy, chÊm phÈy, hai chÊm. 3. Ghi nhí2(sgk) Bíc 3: Ghi nhí Qua bµi tËp trªn em thÊy c©u ghÐp cã thÓ chia ra lµm mÊy lo¹i? Khi dïng tõ nèi th× thêng dïng nh÷ng lo¹i tõ nµo? kkhi kh«ng dïng tõ nèi, c©u thêng cã dÊu hiÖu g×? - HS đọc ghi nhớ. §Æt 1 c©u ghÐp cã dïng tõ nèi vµ mét c©u ghÐp kh«ng dïng tõ nèi? - MÑ ®i chî cßn em ®i häc. - MÑ ®i chî, em ®i häc. Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tâp. Môc tiªu: VËn dông lÝ thuyÕt vµo lµm bµi t©p. Thêi gian:15p §å dïng: PhiÕu häc tËp C¸ch tiÕn hµnh: - HS đọc bài tập, nêu yêu cầu. Làm việc III, Luyện tập. theo nhãm nhá theo bµn 5 phót. 1, Bµi 1 (113) T×m c©u ghÐp trong ®o¹n - B¸o c¸o. trÝch sau: HS nhËn xÐt. a. ChÞ cã ®i u míi cã tiÒn nép su, thÇy DÇn GV söa ch÷a, bæ sung. mới đợc về với Dần chứ! - Sáng ngày, ngời ta đánh trói thầy Dần nh thÕ, DÇn cã th¬ng kh«ng. - NÕu DÇn kh«ng bu«ng chÞ ra, chèc n÷a «ng lý vµo ®©y, «ng Êy trãi nèt c¶ u, trãi c¶ Dần nữa đấy. b. Cô tôi cha dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ø khãc kh«ng ra tiÕng. - Gi¸ nh÷ng cæ tôc ®Çy ®o¹ ... n¸t vôn míi.

(90) th«i. c. T«i l¹i im lÆng cói ®Çu xuèng: lßng t«i càng thắt lại, khoé mắt tôi đã cay cay. d. H¾n lµm nghÒ ¨n trém nªn vèn kh«ng a L·o H¹c v× l·o l¬ng thiÖn qu¸. §äc bµi 2 (113) nªu yªu cÇu. Bµi tËp 2 ( 113) §Æt c©u. HS lµm bµi, 2 em lªn b¶ng tr×nh bµy. - Vì trời ma to nên đờng lầy lội. HS vµ GV nhËn x - Nếu anh không đến thì em cứ đi trớc nhé! §äc bµi 3, nªu yªu cÇu, lµm bµi. - Tuy Lan häc giái nhng Lan kh«ng kiªu Gäi 3 em lªn b¶ng gi¶i. ng¹o. HS nhËn xÐt. Kh«ng nh÷ng Hïng giái to¸n mµ Hïng cßn GV söa ch÷a. giái c¶ v¨n n÷a. 3. Bµi tËp 3( 113) ChuyÓn thµnh nh÷ng c©u ghÐp míi. * Bá bít quan hÖ tõ. - HS đọc, xác định yêu cầu, làm bài, trình - Trời ma to, đờng lầy lội. bµy. - Anh không đến, em cứ đi trớc. - Gv söa ch÷a bæ sung. * §¶o vÕ c©u. - HS đọc, xác định yêu cầu, làm bài, trình - Đờng lầy lội vì trời ma to. bµy. - Em sẽ đi trớc nếu anh không đến. - Gv söa ch÷a bæ sung. Ngµy so¹n: 31/10/09 Ngµy gi¶ng: 02/11/09. TiÕt 43.T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh A. Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Học sinh hiểu đợc vai trò, vị trí, đặc điểm của văn bản thuyết minh trong đời sống con ngêi. 2.KÜ n¨ng: - Có kĩ năng thuyết minh một vấn đề đơn giản. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc t×m tßi, häc hái, su tÇm vµ so s¸nh v¨n b¶n thuyÕt minh víi c¸c lo¹i v¨n b¶n kh¸c. B. §å dïng d¹y häc: - GV bµi so¹n + tµi liÖu + v¨n b¶n mÉu. - HS so¹n bµi + su tÇm v¨n b¶n mÉu. C.Ph¬ng ph¸p: Gîi më,thuyÕt tr×nh D.Tæ chøc giê häc: 1. ổn định tổ chức.(1p) 2. KiÓm tra ®Çu giê(3p) Khi kể chuyện, ta thờng kể theo ngôi nào? Tác dụng cua r từng ngôi kể đó? - KÓ theo ng«i thø nhÊt: ngêi kÓ xng t«i, cã thÓ béc lé trùc tiÕp nh÷ng ®iÒu m×nh nghe, m×nh thÊy, m×nh tr¶i qua, nh÷ng suy nghÜ t×nh c¶m cña chÝnh m×nh. - KÓ theo ng«i thø ba: ngêi kÓ giÊu m×nh, gäi nh©n vËt b»ng tªn cña chóng -> linh ho¹t vµ tù do h¬n. 3.Bµi míi: Khởi động: Môc tiªu:T¹o høng thó häc tËp Thêi gian:1p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: GTBM:.

(91) Trong cuộc sống hằng ngày, ta thờng xuyên tiếp xúc và sử dụng văn bản thuyết minh, để gióp c¸c em hiÓu s©u h¬n vÒ lo¹i v¨n b¶n nµy, chóng ta t×m hiÓu bµi h«m nay. Hoạt động 1: Hình thành kiến thức. Mục tiêu: Hiểu khái niệm,đặc điểm của văn bản thuyết minh. Thêi gian:22p §å dïng d¹y häc: b¶ng phô,SGK C¸ch tiÕn hµnh: I. Vai trò và đặc điểm chung của văn b¶n thuyÕt minh. 1. Văn bản thuyết minh trong đời sống con ngêi. Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu a. Ph©n tÝch ng÷ liÖu - HS đọc. Mçi v¨n b¶n trªn tr×nh bµy giíi thiÖu gi¶i - V¨n b¶n “ C©y dõa B×nh §Þnh” tr×nh bµy thÝch ®iÒu g× ? lợi ích của cây dừa, lợi ích này găn với đặc ®iÓm cña c©y dõa mµ c©y kh¸c kh«ng cã, sù g¾n bã cña c©y dõa víi ngêi d©n B×nh §Þnh. - V¨n b¶n” T¹i sao l¸ c©y l¹i cã mµu xanh lôc”. Gi¶i thÝch vÒ t¸c dông cña cÊt diÖp lôc lµm cho l¸ c©y cã mµu xanh. - V¨n b¶n “ HuÕ”. Giíi thiÖu HuÕ la ftrung Em thêng gÆp nh÷ng lo¹i v¨n b¶n nµy ë t©m v¨n ho¸ lín cña ViÖt Nam víi nh÷ng ®©u? đặc điểm tiêu biểu riêng của Huế. - Trong mọi lĩnh vực của đời sống. Em cã thÓ kÓ tªn mét sè v¨nn b¶n cïng lo¹i mµ em biÕt? T×nh bµy v¨n b¶n su tÇm? - thuyÕt minh vÒ m¸y giÆt, bÕp ga, mét lo¹i thuèc.... Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt b. NhËn xÐt. Các văn bản trên cung cấp những vấn đề g×? C¸c v¨n b¶n cung cÊp tri thøc b»ng c¸ch nµo? c¸c v¨n b¶n trªn lµ v¨n b¶n thuyÕt minh, vËy em hiÓu v¨n b¶n thuyÕt minh lµ g×? - Lµ kiÓu v¨n b¶n cung cÊp nh÷ng tri thøc về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân của sự vËt hiÖn tîng b»ng c¸ch tr×nh bµy, gi¶i thÝch, giíi thiÖu. Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu. - > Cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chÊt, nguyªn nh©n cña sù vËt hiÖn tîng. - B»ng c¸ch tr×nh bµy, giíi thiÖu, gi¶i thÝch. 2. §Æc ®iÓm chung cña v¨n b¶n thuyÕt minh. a. Ph©n tÝch ng÷ liÖu. - §äc v¨n b¶n mÉu. - HS đọc. - HS th¶o luËn nhãm lín theo tæ c¸c c©u hái trong sgk (6 phót). - B¸o c¸o: b. NhËn xÐt. Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt - C¸c v¨n b¶n trªn kh«ng ph¶i lµ v¨n b¶n tù sù hay miªu t¶, nghÞ luËn mµ lµ mét kiÓu v¨n b¶n riªng v×: + Nó cung cấp tri thức, làm cho ta hiểu đặc ®iÓm, tÝnh chÊt, nguyªn nh©n sù vËt hiÖn t-.

(92) Bíc 3: Rót ra ghi nhí Tõ c¸c bµi tËp trªn, em rót ra kÕt luËn g× vÒ đặc điểm của văn bản thuyết minh? - HS đọc ghi nhớ, GV nhấn mạnh nội dung ghi nhí.. îng. + B»ng ph¬ng ph¸p tr×nh bµy, giíi thiÖu, gi¶i thÝch. + Cung cÊp tri thøc kh¸ch qaun trung thùc. + Ng«n gn÷ chÝnh x¸c, râ rµng, chÆt chÏ, chÝnh x¸c, hÊp dÉn. 3. Ghi nhí.. Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập. Môc tiªu: HiÓu lÝ thuyÕt ,biÕt vËn dông vµo lµm bµi tËp. Thêi gian:15p §å dïng d¹y häc:SGK C¸ch tiÕn hµnh: II. LuyÖn tËp. - HS đọc, xác định yêu cầu, làm bài, trình 1. Bài tập 1 bµy. - GV söa ch÷a bæ sung. - V¨n b¶n “ Khëi nghÜa N«ng V¨n V©n” cung cÊp kiÕn thøc lÞch sö. - Văn bản “ Con giun đất” cung cấp kiến thøc khoa häc sinh vËt. - > Cả hai văn bản này đều là văn bản thuyÕt minh. - HS đọc, xác định yêu cầu, làm bài, trình 2. Bài tập 2 bµy. - Văn bản “Thông tin về ngày trái đất năm - GV söa ch÷a bæ sung. 2000” là một văn bản đề xuất một hoạt động tích cực bảo vệ môi trờng nhng sử dụng yếu tố thuyết minh để nói rõ tác hại của bao nilon làm cho đề gnhị có tính thuyÕt phôc cao. - HS đọc, xác định yêu cầu, làm bài, trình 3. Bài tập 3 bµy. C¸c v¨n b¶n kh¸c nh tù sù, nghÞ luËn, biÓu - GV söa ch÷a bæ sung. c¶m, nhiÒu lóc còng cÇn yÕu tè thuyÕt minh để trình bày giải thích cho rõ thêm . KÕt luËn: Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ(3p) - Häc thuéc ghi nhí, tiiÕp tôc su tÇm v¨n b¶n thuyÕt minh. - Soạn bài “Ôn dịch thuốc lá” theo câu hỏi SGK. Thử thống kê trong gia đình( dòng họ ), địa phơng em có bao nhiêu ngời hút thuốc lá, trong số đó có ai mắc bệnh do thuốc lá gây ra cha? .................................................................. S: G: TiÕt 45: ¤n dÞch, thuèc l¸ A, Mục tiêu cần đạt: - Xác định đợc quyết tâm phòng chống thuốc lá trên cơ sở nhận thức đợc tác hại to lớn nhiều mặt của thuốc lá đối với đời sống cá nhân và cộng đồng. - Thấy đợc sự kết hợp chặt chẽ giữa hai phơng thức lập luận và thuyết minh trong văn b¶n. - Rèn kỹ năng đọc, phân tích văn bản nhật dụng..

(93) - Gi¸o dôc ý thøc phßng chèng thuèc l¸ cho häc sinh. B, ChuÈn bÞ: C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học: Hoạt động của thầy và trò Néi dung HĐ1: Khởi động: Thuốc lá là một chủ đề thờng xuyên đợc đề cập trên các phơng tiện thông tin đại chúng. Ngày càng có nhiều c«ng tr×nh nghiªn cøu, ph©n tÝch t¸c h¹i to lín toµn diÖn cña tÖ nghiÖn thuèc l¸ vµ khãi thuốc đối với đời sống con ngời. Để hiểu và tránh những tác hại đó, chúng ta cùng học bµi h«m nay. H§2: §äc- hiÓu v¨n b¶n. I, §äc - t×m hiÓu chó thÝch. GV hớng dẫn đọc: giọng mạch lạc, khúc 1, Đọc triÕt thÓ hiÖn lËp luËn s¾c bÐn cña t¸c gi¶. GV đọc mẫu, HS đọc. NhËn xÐt. §äc thÇm chó thÝch SGK. 2, Chó thÝch (SGK). Gi¶i thÝch tõ “«n dÞch”? Tõ “biÓu tîng” cã nghÜa lµ g×? Theo em v¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy II, Bè côc: 4 phÇn. phÇn? Néi dung cña tõng phÇn? - P1: Tõ ®Çu -> nÆng h¬n c¶ AIDS: tÇm quan träng vµ tÝnh chÊt nghiªm träng cña vấn đề. - P2: Tiếp -> sức khoẻ cộng đồng: chỉ ra Theo dâi tõ ®Çu-> h¬n c¶ AIDS. kiÓu c¸ch mµ thuèc l¸ ®e do¹ con ngêi. Ph©n tÝch ý nghÜa cña viÖc dïng dÊu phÈy - P3: C¶m nghÜ vµ lêi b×nh cña t¸c gi¶. trong đầu đề căn bản? Có thể sửa thành III, Phân tích văn bản. “¤n dÞch thuèc l¸” hoÆc “ Thuèc l¸ lµ mét 1, TÇm quan träng vµ tÝnh chÊt nghiªm ôn dịch “ đợc không? träng cña «n dÞch, thuèc l¸. T¸c gi¶ so s¸nh t¸c h¹i cña thuèc l¸ víi n¹n g×? - Tác giả so sánh xác đáng nhằm nhấn - AIDS. m¹nh s¾c th¸i biÓu c¶m thÓ hiÖn sù c¨m V× sao l¹i so s¸nh nh vËy? tức, ghê tởm, nguyền rủa: thuốc lá, đồ ôn - AIDS lµ mét bÖnh rÊt nguy hiÓm ®e do¹ dÞch. sức khoẻ cộng đồng, hiện nay cha có thuốc - Tác giả đa vào hơn 5 vạn công trình chữa, ngời mắc bệnh coi nh đã lĩnh án tử nghiên cứu khẳng định tính nghiêm trọng hình. Vậy mà ôn dịch thuốc lá còn đe doạ của thuốc lá đối với sức khoẻ con ngời. h¬n c¶ AIDS -> nhÊn m¹nh tÝnh chÊt nghiªm träng cña «n dÞch thuèc l¸. §äc thÇm phÇn 2 -tr 119. V× sao t¸c gi¶ dÉn lêi TrÇn Hng §¹o tríc khi phân tích tác hại của thuốc lá? Điều đó 2, Những kiểu cách mà thuóc lá đe doạ con cã t¸c dông g× cho lËp luËn? ngêi. - T¸c gi¶ sö dông lèi so s¸nh cña nhµ qu©n sự thiên tài để khẳng định tác hại của thuốc lá. Nó không làm cho ngời ta lăn đùng ra chết nên không dễ phân biệt và nhìn thấy - Thuốc lá ngấm dần dần để huỷ hoại sức t¸c h¹i cña nã, nhng thùc sù nã v« cïng khoÎ con ngêi. độc hại.-> Phơng pháp thuyết minh. T¸c gi¶ ph©n tÝch t¸c h¹i cña thuèc l¸ nh thÕ nµo?.

(94) Em nhËn xÐt g× vÒ c¸ch ph©n tÝch, lËp luËn cña t¸c gi¶? T¸c dông? - Ph©n tÝch lËp luËn chÆt chÏ, dÉn chøng xác đáng, cụ thể -> tác hại kinh khủng của thuốc lá đối với những ngời hút thuốc lá.=> kiÓu thuyÕt minh. §äc: Cã ngêi b¶o ...tr 119. Tại sao tác giả đa giả định “ có ngời b¶o ...” tríc khi ph©n tÝch t¸c h¹i cña khãi thuốc đối với nững ngời xunh quanh? - Tác giả đặt giả định với những lời lẽ chèng chÕ thêng gÆp cña nh÷ng ngêi hót thuốc lá rồi từ đó bác bỏ luận điệu sai lầm đó-> dẫn chứng sinh động và lời lẽ chân thµnh -> ph¬ng ph¸p thuyÕt minh. - Qua sù ph©n tÝch cña t¸c gi¶ em thÊy khãi thuốc có tác hại nh thế nào đối với những ngêi xung quanh? - Ngêi xung quanh cã thÓ bÞ nhiÔm luång khói độc gây bệnh: ung th, viêm phế quản, bÖnh tim m¹ch... §äc phÇn cßn l¹i “ TØ lÖ thanh niªn hót thuèc l¸...” tr 120. V× sao t¸c gi¶ ®a ra sè liÖu so s¸nh t×nh h×nh hót thuèc l¸ cña níc ta vµ c¸c níc Ch©u ¢u tríc khi da ra kiÕn nghÞ? - Tác giả phân tích tình hình để thức tỉnh lơng tri mỗi ngời : nớc ta còn nghèo, bệnh dÞch cßn nhiÒu - > hót thuèc l¸ cßn lµm h háng trÎ em, ®Èy c¸c em vµo ph¹m ph¸p-> đó là cách lập luận rất lí tình, chân thực của t¸c gi¶. Qua phÇn nµy em cßn hiÓu thªm t¸c h¹i g× cña thuèc l¸? Từ đó tác giả đa ra lời kêu gọi nh thế nào? H§3: Tæng kÕt rót ra ghi nhí. §äc ghi nhí SGK- 2 em. GV chèt. H§4: Híng dÉn luyÖn tËp. Đọc bài tập1, xác định yêu cầu, làm bài. Gäi 1 vµi em lªn tr×nh bµy. HS vµ GVnhËn xÐt. §äc bµi 2, nªu yªu cÇu, lµm bµi. GV híng dÉn, bæ sung.. - Tác hại rất lớn: các chất độc gây ra bệnh viªm phÕ qu¶n, ung th, bÖnh tim m¹ch.. 3, Tác hại của thuốc lá đối với những ngời xung quanh.. - Thuèc l¸ kh«ng nh÷ng g©y h¹i cho ngêi hót mµ cßn g©y h¹i cho nh÷ng ngêi xung quanh. - Nªu g¬ng xÊu cho trÎ em. 4, Lêi b×nh vµ c¶m nghÜ cña t¸c gi¶.. - Thuốc lá còn là con đờng dẫn đến phạm pháp, làm sa sút kinh tế gia đình. - Mọi ngời phải đứng lên chống lại, ngăn ngõa n¹n «n dÞch nµy. IV, Ghi nhí (SGK). V, LuyÖn tËp. 1, Bµi1: HS tr×nh bµy kÕt qu¶ ®iÒu tra t×nh tr¹ng hót thuèc l¸ ë ngêi th©n hoÆc b¹n bÌ quen biÕt. 2, Bµi 2: HS viÕt ®o¹n v¨n. Yªu cÇu: §o¹n vn kh«ng qu¸ 5 dßng, c¶m nghÜ ph¶i ch©n thùc, chØ ra t¸c dông c¶nh b¸o m¹nh mÏ cña b¶n tin khi nªu lªn c¸i chÕt th¶m th¬ng kh«ng ph¶i cña con mét ngêi nghÌo khæ mµ lµ con mét tØ phó ë MÜ.. 4, Cñng cè: T¸c h¹i cña thuèc l¸ nh thÕ nµo? Lµ HS chóng ta ph¶i lµm g× tríc hiÓm ho¹ do thuèc l¸ g©y ra? 5, Híng dÉn häc ë nhµ: Häc ghi nhí, néi dung ph©n tÝch. - Lµm bµi tËp SBT..

(95) ChuÈn bÞ: C©u ghÐp theo c©u hái SGK, xem tríc bµi tËp. S: G: TiÕt 46 C©u ghÐp A, Mục tiêu cần đạt: - Khắc sâu đặc điểm của câu ghép, tiếp tục nắm đợc các cáh nối các vế câu ghép, quan hÖ ý nghÜa cña c¸c vÕ c©u. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch, nhËn diÖn, gi¶i bµi tËp vÒ c©u ghÐp. - Cã ý thøc sö dông c©u ghÐp khi x©y dùng v¨n b¶n. B, ChuÈn bÞ: C, C¸c bíc lªn líp. 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: ThÕ nµo lµ c©u ghÐp? Cã mÊy c¸ch nèi c¸c vÕ cña c©u ghÐp? Cho vÝ dô? - C©u ghÐp lµ 2 hoÆc nhiÒu côm C-V kh«ng bao chøa nhau t¹o thµnh. Cã hai c¸ch nèi c¸c vÕ cña c©u ghÐp: Dïng tõ nèi vµ kh«ng dïng tõ nèi. - VD: Anh ®i cßn chÞ ë l¹i. Trời ma to, đờng lầy lội. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. HĐ1: Khởi động: Giừo trớc chúng ta đã tìm hiÓu kh¸i niÖm c©u ghÐp, c¸ch nèi c¸c vÕ trong c©u ghÐp. Giê nµy chóng ta tiÕp tôc t×m hiÓu mèi quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ cña c©u ghÐp. H§2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi. §äc vd - sgk 123. I, Quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸ vÕ c©u ghÐp. GV bæ sung mét sè vÝ dô kh¸c. 1, Bµi tËp. Ph©n tÝch cÊu t¹o cña c¸c c©u sau: 2, NhËn xÐt. a, Có lẽ tiếng Việt của chúng ta/ đẹp bởi vì a, Quan hệ nguyên nhân. C V tâm hồn của ngời Việt Nam ta/ rất đẹp, bởi C V vì đời sống, cuộc đấu tranh của nhân dân ta tõ C trớc tới nay/ là cao quý, là vĩ đại, nghĩa là rất đẹp. V V b, Quan hÖ ®iÒu kiÖn - gi¶ thiÕt. V b, NÕu c¸/ ngon, chÞ/ mua cho em mét con nhÐ. C V C V c, Quan hÖ lùa chän. c, T«i/ ®i hay anh/ ®i. d, Quan hÖ t¨ng tiÕn. C V C V d, Hoa/ cµng h¸t, giäng/ cµng thanh. e, Quan hÖ bæ sung. C V C V e, Ngäc/ kh«ng nh÷ng häc giái mµ Ngäc/ cßn C V C g, Quan hÖ nèi tiÕp. V ch¨m ngoan. h, Quan hệ đối lập tơng phản. g, Em/ nÊu c¬m råi em/ häc bµi. C V C V h, T«i/ võa xu«i th× anh Êy/ l¹i ngîc..

(96) C V C V C¸c c©u trªn lµ c©u g×? - C©u ghÐp. ChØ ra mèi quan hÖ gi÷a c¸c vÕ c©u? Em nhËn xÐt g× vÒ mèi quan hÖ gi÷a c¸c vÕ cña c©u ghÐp? Cã nh÷ng mèi quan hÖ nµo? - Cã mèi quan hÖ chÆt chÏ. §Æt mçi lo¹i quan hÖ mét c©u? - Vì trời nắng to nên cánh đồng nứt nẻ. - Nếu vải đẹp thì cậu mua cho tớ hai mét. - Trêi cµng n¾ng, nguy c¬ ch¸y rõng cµng cao. Em h·y chØ ra c¸c quan hÖ tõ, cÆp quan hÖ tõ, cÆp h« øng trong c¸c c©u trªn? a, cã lÏ...bëi v×. b, nÕu. c, hay. d, cµng...cµng. e, mµ. g, råi. h, QHT: th×; CÆp : mµ...l¹i. GV mỗi vế của câu thờng đợc đánh dấu b»ng nh÷ng quan hÖ tõ, cÆp quan hÖ tõ, cÆp từ hô ứng nhất định. Tuy vậy để nhận biết chÝnh x¸c ta cÇn dùa vµo v¨n c¶nh. Quan hÖ gi÷a c¸c vÕ c©u ghÐp nh thÕ nµo? gi÷a c¸c vÕ thêng cã dÊu hiÖu g×? §äc ghi nhí -2em. H§3: Híng dÉn luyÖn tËp. §äc bµi 1 (123), nªu yªu cÇu. HS lµm bµi.. 3, Ghi nhí (SGK).. II, LuyÖn tËp. 1, Bài 1: Xác định quan hệ ý nghĩa giữa các vÕ c©u: a, Quan hÖ nguyªn nh©n; vÕ 2, 3: quan hÖ gi¶i thÝch. b, Quan hÖ ®iÒu kiÖn gi¶ thiÕt - kÕt qu¶. c, Quan hÖ t¨ng tiÕn. d, C¸c vÕ c©u cã quan hÖ t¬ng ph¶n. Gäi 1 vµi em lªn b¶ng nªu kÕt qu¶. e, §o¹n nµy cã hai c©u ghÐp. HS nhËn xÐt, GV söa ch÷a, bæ sung. - C©u ®Çu dïng quan hÖ tõ “råi”-> thêi gian nèi tiÕp. - C©u sau kh«ng dïng quan hÖ tõ nèi , nhng vẫn hiểu đợc quan hệ nguyên nhân- kết qu¶. 2, Bµi 2: a, §o¹n 1 cã 4 c©u ghÐp: - Trêi xanh th¨m th¼m, biÓn còng xanh Đọc bài 2, xác định yêu cầu, làm bài theo thăm thẳm... nhãm, (t) 6 phót. - Trêi r¶i m©y tr¾ng nh¹t, biÓn m¬ mµng... Nhãm 1, 2, 3: lµm ý a. - Trêi ©m u m©y ma, biÓn x¸m xÞt, nÆng nÒ. - Trời ầm âm fgiông gió, biển đục ngầu Nhãm 4,5,6: lµm ý b. giËn d÷. §o¹n 2: cã hai c©u: Nhãm 7,8,9 lµm ý c. - Buæi sím, mÆt trêi...trêi míi quang. - Buæi chiÒu, n¾ng ...xuèng mÆt biÓn. B¸o c¸o. b, Đoạn 1: Các vế ở cả 4 câu đều có quan hÖ ®iÒu kiÖn - kÕt qu¶ . NhËn xÐt. Đoạn 2: các vế của cả hai câu đều có quan hÖ nguyªn nh©n- kÕt qu¶. GV kÕt luËn. c, Không nên tách riêng thành các câu đơn v× ý nghÜa cña chóng cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. 3, Bµi 3: XÐt vÒ mÆt lËp luËn mçi c©u ghÐp tr×nh bµy mét viÖc mµ l·o h¹c nhêi «ng.

(97) §äc bµi 3, nªu yªu cµu, lµm bµi. Gäi 2 em lªn b¶ng gi¶i.. gi¸o. NÕu t¸ch mçi vÕ trong tõng c©u thµnh câu đơn thì không đảm bảo đợc tính mạch l¹ch cña lËp luËn. XÐt vÒ gi¸ trÞ biÓu c¶m: tác giả cố tình viết câu dài để tái hiện cách kÓ lÓ dµi dßng cña l·o H¹c.. HS nhËn xÐt. GV bæ sung. 4, Cñng cè: quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ cña c©u ghÐp? 5, Híng dÉn häc ë nhµ: Häc bµi, lµm bµi 4, bµi tËp SBT. ChuÈn bÞ: Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh. Tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. .......................................................... S: G: TiÕt 47 Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh. A, Mục tiêu cần đạt: - HS nhËn râ c¸c yªu cµu cña ph¬ng ph¸p thuyÕt minh, thÊy râ c¸c ph¬ng ph¸p c¬ b¶n thờng sử dụng trong thuyết minh: so sánh, liệt kê, nêu định nghĩa, giải thích, phân tích, ph©n lo¹i. - Cã kü n¨ng ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p nµy khi viÕt v¨n thuyÕt minh. - Cã ý thøc sö dông c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh phï hîp. B, ChuÈn bÞ: C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tỏ chức: 2, KiÓm tra: ThÕ nµo lµ v¨n b¶n thuyÕt minh? - Là kiểu văn bản cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân sự việc hiện tợng b»ng c¸ch tr×nh bµy, gi¶i thÝch, giíi thiÖu. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thày và trò. Néi dung. HĐ1: Khởi động: Để thuyết minh đợc tốt, ta cần nắm đợc các phơng pháp thuyết minh. VËy cã nh÷ng ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo? T¸c dông cña tõng ph¬ng ph¸p ra sao? Chóng ta cïng t×m hiÓu bµi h«m nay. I, T×m hiÓu c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh. H§2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi. 1, Quan sat, học tập tích luỹ tri thức để làm §äc l¹i c¸c v¨n b¶n thuyÕt minh võa häc: bµi v¨n thuyÕt minh. HuÕ, T¹i sao l¸ c©y cã mµu xanh lôc, C©y dõa B×nh §Þnh, Khëi nghÜa N«ng V¨n V©n, Con giun đất, cho biết các văn bản ấy sử dông nh÷ng lo¹i tri thøc nµo? - Cây dừa Bình Định: tri thức khoa học địa lÝ. - T¹i sao l¸ c©y cã mµu xanh lôc: tri thøc khoa häc thùc vËt. - HuÕ: tri thøc khoa häc v¨n ho¸. - Khëi nghÜa N«ng V¨n V©n: tri thøc khoa Muèn lµm bµi v¨n thuyÕt minh ta ph¶i quan häc lÞch sö. s¸t, häc tËp, tÝch luü tri thøc . - Con giun đất: tri thức khoa học sinh vật. §Ó cã tri thøc Êy ta ph¶i lµm g×? - Quan s¸t, häc tËp, tÝch luü tri thøc. B»ng tëng tîng, suy luËn cã thÓ lµm bµi 2. Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh. văn thuyết minh đợc không? a, Phơng pháp nêu định nghĩa: - Kh«ng. * Bµi tËp. * NhËn xÐt. Trong c¸c c©u v¨n trªn ta thêng gÆp tõ nµo?.

(98) - Lµ. Sau tõ “lµ” ngêi ta cung cÊp kiÕn thøc nh thÕ nµo? - Chỉ ra đặc điểm, công dụng của sự vật. C©u nµy cã vÞ trÝ nh thÕ nµo trong bµi thuyÕt minh? - thờng đứng đầu bài, đầu đoạn giữ vai trò giíi thiÖu.. Hãy định nghĩa: sách là gì? - S¸ch lµ ph¬ng tiÖn gi÷ g×n vµ truyÒn b¸ kiÕn thøc. - Sách là đồ dùng học tập thiết yếu đối với häc sinh. §äc vd SGK- 127. §o¹n v¨n 1 trªn nªu ra t¸c dông g× cña dõa? - Th©n lµm m¸ng, l¸ lµm tranh, cäng lµm vách, gốc làm chõ đồ xôi, nớc để uống, kho c¸, kho thÞt. -> liÖt kª hµng lo¹t t¸c dông cña dõa. §o¹n 2 liÖt kª ®iÒu g×? - LiÖt kª t¸c h¹i cña bao b× nilon. Đoạn 3 tác giả dùng điều gì để thuyết phục ngời nghe, ngời đọc? - Sè liÖu, vÝ dô cô thÓ. Văn bản nào ta đã học sử dụng hiệu quả ph¬ng ph¸p nµy? - V¨n b¶n “¤n dÞch, thuèc l¸”. §äc vÝ dô SGK tr 128. §Ó lµm næi bËt diÖn tÝch réng cña biÓn Th¸i B×nh D¬ng t¸c gi¶ lµm nh thÕ nµo? - So sánh: bằng ba đại dơng khác. Lín gÊp 14 lÇn BBD. Văn bản nào đã học sử dụng phép so sánh để thuyết minh? - V¨n b¶n “ ¤n dÞch, thuèc l¸”: nguy h¹i cña thuèc l¸ cßn nÆng h¬n AIDS . - Sự đáng sợ của thuốc lá so với cái đáng sợ cña giÆc gÆm nhÊm nh t»m ¨n d©u. -> T¸c hai s©u xa tiÒm Èn cña thuèc l¸. §äc l¹i v¨n b¶n thuyÕt minh “HuÕ”. Tác giả trình bày những đặc điểm của Huế theo nh÷ng mÆt nµo? - Là thành phố đẹp, đẹp của thiên nhiên, đẹp của thơ, đẹp của những con ngời sáng t¹o anh dòng. -> Chia nhỏ đối tợng để phân tích, xem xét về nhiều mặt của đối tợng đó. Muèn viÕt bµi thuyÕt minh tèt yªu cÇu ngêi viÕt ph¶i nh thÕ nµo? §äc ghi nhí. H§3: Híng dÉn luyÖn tËp. §äc bµi 1, nªu yªu cÇu bµi 1. HS lµm bµi.. - Là những câu văn thờng đứng ở đầu bài, ®Çu ®o¹n gi÷ vai trß giíi thiÖu th¬ng fcã tõ “lµ”.. b, Ph¬ng ph¸p liÖt kª, nªu vÝ dô vµ sè liÖu. * Bµi tËp. * NhËn xÐt.. - Lµ ph¬ng ph¸p liÖt kª, nªu vÝ dô vµ sè liệu (con số) để thuyết minh, trình bày tính chÊt cô thÓ dÔ n¾m b¾t vµ thuyÕt phôc.. c, Ph¬ng ph¸p so s¸nh. * Bµi tËp. * NhËn xÐt. - So sánh để làm nổi bật đặc điểm sự vật.. d, Ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i. * Bµi tËp. V¨n b¶n “HuÕ”. * NhËn xÐt.. - Là phơng pháp chia nhỏ đối tợng để xem xét. Chia đối tợng vốn có thành từng cá thÓ , thµnh tõng lo¹i theo mét sè tiªu chÝ. 3, Ghi nhí (SGK). II, LuyÖn tËp. 1, Bài tập 1. Chỉ ra phạm vi tìm hiểu vấn đề trong “«n dÞch thuèc l¸”. - Bµi viÕt thÓ hiÖn kiÕn thøc cña mét b¸c sÜ ( khãi thuèc l¸ vµo phæi t¸c h¹i nh thÕ nµo, hại đến hồng cầu và động mạch ra sao)..

(99) Gäi 2 em lªn b¶ng gi¶i. HS nhËn xÐt, gi¸o viªn söa ch÷a, bæ sung.. §äc bµi 2, nªu yªu cÇu bµi tËp. Th¶o luËn bµn 3 phót. B¸o c¸o. NhËn xÐt. GV kÕt luËn. Đọc bài tập 3, xác định yêu cầu, làm bài. GV híng dÉn, bæ sung.. §äc bµi tËp 4, nªu yªu cÇu bµi tËp. Gäi HS lªn gi¶i. HS vµ GV nhËn xÐt, bæ sung.. - Kiến thức của ngời quan sát đời sống xã héi ( hiÓu mét nÐt t©m lÝ: cho r»ng hót thuèc l¸ v¨n minh, sang träng, hót thuèc l¸ lµ ¶nh hëng tíi mäi ngêi xunh quanh, ¶nh hởng đến bữa ăn, gia đình. - KiÕn thøc cña mét ngêi t©m huyÕt víi ®iÒu bøc xóc cña x· héi. -> Muốn thuyết minh một vấn đề phải phát huy tối đa vốn kiến thức về vấn đề đó. 2, Bµi 2: Bµi :¤n dÞch, thuèc l¸ sö dông ph¬ng ph¸p thuyÕt minh: ph¬ng ph¸p so s¸nh, đối chiếu; phân tích, nêu vấn đề để làm nổi bËt t¸c h¹i cña thuèc l¸. 3, Bµi 3: - Thuyết minh đòi hỏi kiến thức phải cụ thÓ, chÝnh x¸c. - Bµi “Ng· ba §ång Léc” sö dông ph¬ng ph¸p : dïng sè liÖu, sù kiÖn cô thÓ. 4, Bµi 4. - Cách phân loại đó hợp lí vì ba loại đó kh«ng trïng lÆp, kh«ng cã trêng hîp häc sinh võa ë lo¹i nµy võa ë lo¹i kh¸c.. 4, Cñng cè: Cã nh÷ng ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo? 5, Híng dÉn häc ë nhµ: Häc ghi nhí, lµm bµi tËp (SBT). ChuÈn bÞ: Tr¶ bµi sè 2, söa c¸c lçi trong bµi, nh÷ng em yÕu viÕt l¹i bµi. ................................................................ S: G: 8A1: 8A2: 8A3: TiÕt 48: Tr¶ bµi kiÓm tra v¨n- Bµi viÕt sè 2. A, Mục tiêu cần đạt: - Thông qua giờ trả bài học sinh thấy đợc những u khuyết điểm của mình trong bài viết. Sửa một số lỗi cơ bản và định hớng trả lời đúng nhất cảu đề bài. - Rèn kĩ năng dùng từ đặt câu, viết văn. - Giáo dục ý thức sửa lỗi, viết đúng chính tả, đúng ngữ pháp. B, ChuÈn bÞ: - GV: chuẩn bị các lỗi tiêu biểu của học sinh để sửa. - HS : xem l¹i kiÕn thøc bµi viÕt, sña c¸c lçi m¾c ph¶i. C, C¸c bíc lªn líp. 1, ổn định tổ chức: 8A1: 8A2: 8A3: 2, KiÓm tra: viÖc sña lçi cña HS ë nhµ. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. ................................................................. NS:13/11/09 NG :14/11/09 Tiết 50: Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Hiểu rõ công dụng của dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm. - biết dùng dấu ngoặc đơn và dÊu hai chÊm trong khi viÕt..

(100) 2.KÜ n¨ng: - Cã kÜ n¨ng sö dông dÊu c©u. 3.Thái độ: - Có thái độ sử dụng dấu câu đúng lúc ,đúng chỗ. B, §å dïng d¹y häc: - B¶ng phô,phiÕu häc tËp. C, Ph¬ng ph¸p: Gîi më,th¶o luËn nhãm. D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: /32 (1p) 2, KiÓm tra ®Çu giê: (3p) Gi÷a c¸c vÕ c©u ghÐp thêng cã mèi quan hÖ nµo? - Quan hÖ ®iÒu kiÖn- gi¶ thiÕt; nguyªn nh©n, bæ sung, t¨ng tiÕn. 3, Bµi míi: * Khởi động: Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho häc sinh vµo häc bµi míi tèt nhÊt. Thêi gian: 2p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: GV: Có rất nhiều yếu tố tạo nên câu: tiếng,từ...và không thể không nhắc đến dấu câu trong đó có dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm. Hoạt động 1: Hình thành kiến thức mới. Môc tiªu:HiÓu kh¸i niÖm,t¸c dông cña 2 dÊu c©u trªn. Thêi gian:21p §å dïng d¹y häc: B¶ng phô. C¸ch tiÕn hµnh: Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu. I. Dấu ngoặc đơn. GV: Treo b¶ng phô. 1, Ph©n tÝch ng÷ liÖu. HS: §äc vÝ dô Dấu ngoặc đơn trong những đoạn trích trên đợc dùng để làm gì? - Phần a: đánh dấu phần giải thích nhằm lµm râ ngô ý chØ ai, ngoµi ra cßn cã t¸c dông nhÊn m¹nh. a, §¸nh dÊu phÇn gi¶i thÝch. - Phần b: Dùng đánh dấu phần thuyết minh về một loài đọng vật mà tên của nó - Ba khía- đợc dùng để gọi một con kênh. b, §¸nh dÊu phÇn thuyÕt minh. - Phần c: dùng để đánh dấu phần bổ sung thªm th«ng tin vÒ t¸c gi¶. c, §¸nh dÊu phÇn bæ sung thªm: th«ng tin vÒ n¨m sinh, n¨m mÊt cña t¸c gi¶, cho ngêi đọc biết thêm Miên Châu thuộc tỉnh nào. -> §¸nh dÊu phÇn chó thÝch, gi¶i thÝch, thuyÕt minh, bæ sung. Nếu bỏ phần trong dấu ngoặc đơn thì ý nghĩa cơ bản của đoạn trích có thay đổi kh«ng? - Không thay đổi nhng sẽ không rõ nghĩa bằng có phần đó. Vậy công dụng của dấu ngoặc đơn là gì? 2, NhËn xÐt: Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt §äc chó thÝch SGK. Đặt một câu có dùng dấu ngoặc đơn? -Lóc nhë, NguyÔn Sinh cung ( tªn B¸c Hå hồi bé) đã có thời gian sống cùng cha tại HuÕ. 3, Ghi nhí 1 (SGK)..

(101) Bíc 3: Rót ra ghi nhí Học sinh đọc ,giáo viên chốt. II, DÊu hai chÊm. 1, Ph©n tÝch ng÷ liÖu.. Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu. §äc vÝ dô trªn b¶ng phô. DÊu hai chÊm trong nh÷ng ®o¹n trÝch trªn dùng để làm gì? * §¸nh dÊu phÇn gi¶i thÝch cho ý: hä th¸ch nÆng qu¸. a, Đánh dấu (báo trớc) lời đối thoại. b, §¸nh dÊu (b¸o tríc) lêi dÉn trùc tiÕp. c, Phần giải thích lí do thay đổi tâm trạng cña t¸c gi¶. Qua vÝ dô trªn em h·y nªu c«ng dông cña dÊu hai chÊm? 2, NhËn xÐt. Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt - Báo trơc lời dẫn trực tiếp, lời đối thoại, phần giải thích, thuyết minh trớc đó. 3, Ghi nhí 2: Bíc 3: Rót ra ghi nhí §äc ghi nhí 2 SGK. Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập. Môc tiªu: Lµm thµnh th¹o 2/3 bµi tËp SGK. Thêi gian:15p §å dïng d¹y häc: PhiÕu häc tËp (h×nh thøc kh¨n tr¶i bµn) C¸ch tiÕn hµnh: III, LuyÖn tËp. GV: Híng dÉnvµ ph¸t phiÕu häc tËp cho 1, Bµi 1: Gi¶i thÝch c«ng dông dÊu ngoÆc häc sinh. đơn. Häc sinh: lµm bµi. a, §¸nh dÊu phÇn gi¶i thÝch ý nghÜa cña c¸c GV: Bæ sung. cụm từ : tiệt nhiên, định phận tại thiên th, hµnh khan thñ b¹i h. b, Đánh dấu phần thuyết minh làm giúp ngời đọc hiểu õ trong 2900m chiều dài của cÇu cã tÝnh c¶ phÇn cÇu dÉn. c, Vị trí 1: đánh dấu phần bổ sung. - Vị trí 2: đánh dấu phần thuyết minh để lµm râ c¸c ph¬ng tiÖn ng«n ng÷ ë ®©y lµ g×. 2, Bµi 2: Gi¶i thÝch c«ng dông cña dÊu hai §äc bµi tËp 2, nªu yªu cÇu. chÊm. HS lµm bµi. a, §¸nh dÊu (b¸o tríc) phÇn gi¶i tÝch cho Gäi hai häc sinh ch÷a. ý : Hä th¸ch nÆng qu¸. HS nhËn xÐt. b, Đánh dấu (báo trớc) lời đối thoại của Dế GV söa ch÷a, bæ sung. Cho¾t nãi víi DÕ MÌn vµ phÇn thuyÕt minh néi dung mµ DÕ Cho¾t khuyªn DÕ MÌn. e, §¸nh dÊu ( b¸o tríc) phÇn thuyÕt minh cho ý: §ñ mµu lµ nh÷ng mµu nµo. §äc bµi 4, nªu yªu cÇu bµi tËp. HS lµm bµi. Gäi 1,2 em nªu kÕt qu¶. HS vµ GV nhËn xÐt, bæ sung.. 3, Bµi 4: - Cã thÓ thay dÊu hai chÊm b»ng dÊu ngoÆc đơn vì nghĩa của câu cơ bản không thay đổi..

(102) Đọc bài 5, xác định yêu cầu, làm bài. Gäi mét HS lªn b¶ng gi¶i. HS vµ GV nhËn xÐt, bæ sung.. 4, Bµi 5: - Viết nh vậy là sai vì dấu ngoặc đơn (cũng nh dấu ngoặc kép) bao giờ cũng đợc dùng thµnh cÆp. - Phần đợc đánh dấu bằng ngoặc đơn không ph¶i lµ bé phËn cña c©u.. KÕt luËn:Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ (3p) Công dụng của dấu hai chấm và dấu ngoặc đơn nh thế nào? Häc bµi, lµm bµi tËp 3, 6 (137). ChuÈn bÞ: §Ò v¨n thuyÕt minh vµ c¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh. §äc kÜ c©u hái vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. ……………………………………………….. S G: 8A1: 8A2: 8A3; TiÕt 51: §Ò v¨n thuyÕt minh vµ c¸ch lµm bµi v¨n A. Mục tiêu cần đạt: - HS: hiểu đề văn và cách làm bài văn thuyết minh. Đặt biệt phải làm cho học sinh they lµm bµi v¨n thuyÕt minh kh«ng khã, chØ cÇn häc sinh biÕt quan s¸t, tÝch luü tri thøc vµ trình bày có phơng pháp là đợc. - RÌn kÜ n¨ng lµm bµi v¨n thuyÕt minh. - Có ý thức quan sát, tích luỹ tri thức để thuyết minh. B, ChuÈn bÞ: - GV: gi¸o ¸n. - HS: so¹n bµi theo c©u hái SGK. C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 8A1: 8 A2 8A3 2, Kiểm tra: Thế nào là văn bản thuyết minh? Văn bản thuyết minh có những đặc điểm g×? - Lµ kiÓu v¨n b¶n cung cÊp tri thøc vÒ dÆc ®iÓm, tÝnh chÊt, nguyªn nh©n cña sù vËt, hiÖn tîng, b»ng c¸ch tr×nh bµy, gi¶i thÝch, giíi thiÖu. Nã cung cÊp tri thøc kh¸ch quan, trung thùc vµ chÝnh x¸c. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò. HĐ1: Khởi động: §Ó gióp c¸c em biÕt c¸ch lµm bµi v¨n thuyết minh và nhận diện đề bài thuyết minh , chóng ta cïng t×m hiÓu bµi h«m nay. H§2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi: Đọc các đề văn (SGK –tr 137-138). GV ghi đề lên bảng. Các đề này nêu lên điều gì? - §èi tîng thuyÕt minh. §èi tîng thuyÕt minh gåm nh÷ng lo¹i nµo? - Con ngời, đồ vật, di tích, con vật, thực vật, món ăn, đồ chơi, lễ tết. Vì sao em biết đó là đề văn thuyết minh? - Vì các đề này không yêu cầu kể câu chuyÖn, miªu t¶, biÓu c¶m tøc lµ yªu cÇu giới thiệu, thuyết minh, giảI thích-> là đề v¨n thuyÕt minh. Em hãy ra một đề văn thuyết minh?. Néi dung.. I §Ò v¨n thuyÕt minh vµ c¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh. 1, §Ò v¨n thuyÕt minh. a, Giíi thiÖu mét g¬ng mÆt trÎ cña thÓ thao ViÖt Nam. b, Giíi thiÖu mét tËp th¬. c. Giíi thiÖu vÒ chiÕc nãn l¸ ViÖt Nam. d., Giíi thiÖu vÒ chiÕc ¸o dµi ViÖt Nam. e.Thuyết minh về chiếc xe đạp. g. Giới thiệu đôi dép lốp trong kháng chiến. h. Giíi thiÖu mét di tÝch, th¾ng c¶nh næi tiÕng cña quª h¬ng. i. ThuyÕt minh vÒ mét gièng vËt nu«I cã Ých..

(103) - ThuyÕt minh vÒ c©y tre ViÖt Nam.. k. Giíi thiÖu hoa ngµy tÕt ë ViÖt Nam. l. ThuyÕt minh vÒ mét mãn ¨n d©n téc. m. Giíi thiÖu vÒ tÕt trung thu ë ViÖt Nam. n. Giới thiệu một đồ chơi dân gian. §äc bµi v¨n ( SGK- 138). 2, C¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh. §èi tîng thuyÕt minh cña bµi v¨n lµ g×? a. Bµi v¨n. NÕu so s¸nh víi bµi v¨n miªu t¶ chiÕc xe b. NhËn xÐt. đạp, em they bài này khác nh thế nào? * Tìm hiểu đề: - Nếu miêu tả thì phải miêu tả cụ thể chiếc - Đối tợng: chiếc xe đạp. xe đạp của em: xe màu gì? Xe nam hay xe n÷? N¬i s¶n xuÊt… . ThuyÕt minh chØ yªu cầu trình bày về xe đạp nh một phơng tiện - Nội dung: cấu tạo, tác dụng của phơng giao thông phổ biến, cấu tạo, tác dụng của tiện giao thông: xe đạp. nã. §äc thÇm bµi v¨n. ChØ ra ba phÇn më bµi, th©n bµi, vµ kÕt bµi? * Bè côc, néi dung: Cho biÕt néi dung trong phÇn? - Më bµi: Tõ ®Çu-> nhê søc ngêi: giíi thiÖu Để giới thiệu về chiếc xe đạp, bài viết trình chung về xe đạp. bµy cÊu t¹o xe nh thÕ nµo? - Thân bài: Tiếp -> hoạt động thể thao: - Gồm ba phần: bộ phận truyền động, bộ thuyết minh cấu tạo và công dụng của xe phËn ®iÒu khiÓn, bé phËn chuyªn chë. đạp. Các bộ phận ấy đợc giới thiệu nh thế nào? - Kết bài: Còn lại: khẳng định vai trò của cã hîp lÝ kh«ng? xe đạp trong tơng lai. - Giíi thiÖu theo tr×nh tù hîp lÝ, theo lèi liÖt kê.: khung, bánh , càng , xích, líp, đĩa, bàn đạp. Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh trong bµi lµ g×? * Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh: NhËn xÐt g× vÒ ng«n tõ trong bµi v¨n? - Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, ph©n lo¹i. §Ò v¨n thuyÕt minh cã nhiÖm vô g×? §Ó - Ph¬ng ph¸p liÖt kª. lµm bµi v¨n thuyÕt minh ta cÇn chó ý ®iÒu * Ng«n tõ, chÝnh x¸c, dÔ hiÓu. g×? Bè côc mét bµi v¨n thuyÕt minh? §äc ghi nhí. * * Ghi nhí: H§3: Híng dÉn luyÖn tËp. III, LuyÖn tËp: Đọc bài 1, xác định yêu cầu. 1, Bài 1( 140). Lập ý và lập dàn ý cho đề bµi: Giíi thiÖu vÒ chiÕc nãn l¸ ViÖt Nam. HS lµm bµi. gäi 1 em lªn b¶ng gi¶i. a. Mở bài: Nêu định nghĩa về chiếc nón lá ViÖt Nam. HS nhËn xÐt. b. Th©n bµi: - H×nh d¸ng cña nãn. GV sñ¨ ch÷a, bæ sung. - Nguyªn liÖu lµm nãn/ - C¸ch lµm nãn. - Nón thờng đợc sản xuất ở đâu? Vùng nào næi tiÕng vÒ nghÒ lµm nãn? - Tác dụng của nón trong đời sống của ngời ViÖt Nam. - Cã thÓ dïng nãn lµm quµ tÆng. - em suy nghÜ g× vÒ viÖc nãn trë thµnh biÓu tîng cña ngêi phô n÷ ViÖt Nam? c. KÕt bµi: - C¶m nghÜ cña em vÒ chiÕc nãn l¸ ViÖt Nam. - Trong cuộc sống hiện tại, khi có nhiều đồ ding đội đầu khác, vai trò của nón Việt Nam nh thÕ nµo?.

(104) ý nh÷ng ®iÓm nµo?. 4, Cñng cè: §Ó lµm tèt bµi v¨n thuyÕt minh ta cÇn chó. 5, Híng dÉn häc ë nhµ: Häc bµi, lµm bµi tËp SBT. Chuẩn bị: chơng trình đại phơng phần văn. Liệt kê tác giả trớc năm 1949 ở địa phơng em. ……………………………………... NS:14/11/09 NG: 16/11/09 TiÕt 53: DÊu ngoÆc kÐp. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - HS hiÓu râ c«ng dông cña dÊu ngoÆc kÐp. 2.KÜ n¨ng: - BiÕt sö dông dÊu ngoÆc kÐp trong khi viÕt. 3.Thái độ: - Có ý thức sử dụng dấu ngoặc kép đúng quy định. B, §å dïng d¹y häc: - GV: gi¸o ¸n, SBT,b¶ng phô. - HS: chuÈn bÞ SGK. C, Ph¬ng ph¸p: Th¶o luËn ,gîi më. D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: /32 (1p) 2, KiÓm tra ®Çu giê: (3p) Nêu công dụng của dấu hai chấm. Và dấu ngoặc đơn? - Dấu hai chấm. Dùng để đánh dấu phần giải thích, báo trớc lời đối thoại, lời dẫn trực tiếp. Dấu ngoặc đơn dùng để đánh dấu phần chú thích. 3, Bµi míi: Khởi động..

(105) Môc tiªu Liªn hÖ kiÕn thøc cò víi kiÕn thøc míi. Thêi gian:2p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: Bên cạnh dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm, trong khi viết chúng ta còn sử dụng dấu ngoặc kÐp. VËy dÊu ngoÆc kÐp cã c«ng dông g×? Ta sö dông dÊu nµy nh thÕ nµo? Chóng ta cïng t×m hiÓu trong bµi h«m nay. Hoạt động 1: Hình thành kiến thức mới Môc tiªu :HiÓu c«ng dông cña dÊu ngoÆc kÐp. Thêi gian:21p §å dïng d¹y häc: B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: Bíc 1: Ph©n tÝch ng÷ liÖu. I, C«ng dông cña dÊu ngoÆc kÐp GV: Treo b¶ng phô. HS; đọc ví dụ lên bảng phụ. 1, Ph©n tÝch ng÷ liÖu. DÊu ngoÆc kÐp trong nh÷ng vÝ dô trªn dïng a, Th¸nh G¨ng-®i cã mét ph¬ng ch©m: “ để làm gì? chinh phục đợc mọi ngời ai cũng cho là khã… cµng khã h¬n”. b, Nh×n tõ xa, cÇu Long Biªn nh mét d¶i lôa uèn lîn v¾t ngang s«ng Hång nhng thùc ra “d¶i lôa” Êy nÆng tíi 17 ngh×n tÊn. c, … Mét thÕ kØ “v¨n minh”, “khai ho¸” cña thùc d©n. d, Hàng loạt vở kịch nh :Tay ngời đàn bà”, “Bên kia sông Đuống”, “Giác ngộ” ra đời. 2, NhËn xÐt. Bíc 2: Rót ra nhËn xÐt Qua c¸c vÝ dô trªn, em h·y nªu c«ng dông a. §¸nh dÊu lêi dÉn trùc tiÕp ( mét c©u nãi cña dÊu ngoÆc kÐp? cña G¨ng- ®i). b. Đánh dấu từ ngữ đợc hiểu theo nghĩa đặc biệt đợc hình thành trên cơ sở ẩn dụ. c. §¸nh dÊu tõ ng÷ cã hµm ý mØa mai.d, §¸nh dÊu tªn c¸c vë kÞch. T×m mçi c«ng dông mét vÝ dô? - B¸c Hå cã mét c©u nãi bÊt hñ “Kh«ng cã gì quý hơn độc lập tự do”. - “Tắt đèn” là một tiểu thuyết có giá trị về c¶ néi dung vµ nghÖ thuËt. Bíc 3: Rót ra ghi nhí. 3, Ghi nhí. §äc ghi nhí – 2em. GV: chèt kiÕn thøc Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập. Môc tiªu: Thêi gian:15p §å dïng d¹y häc: B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: §äc bµi 1 nªu yªu cÇu bµi tËp. Häc sinh lµm bµi. Gäi 2 em nªu kÕt qu¶. HS nhËn xÐt.. II, LuyÖn tËp. 1, Bµi 1: Gi¶i thÝch c«ng dông cña dÊu ngoÆc kÐp. a. Đánh dấu câu nói đợc dẫn trực tiếp. Đây lµ c©u nãi mµ l·o H¹c tëng nh cËu Vµng nãi víi l·o. b. §¸nh dÊu tõ ng÷ mØa mai..

(106) GV sña ch÷a.. c. Đánh dấu từ ngữ đợc dẫn trực tiếp. d. §¸nh dÊu tõ ng÷ mØa mai. e. §¸nh dÊu tõ ng÷ dÉn trùc tiÕp. §äc bµi tËp 2, nªu yªu cÇu . Bµi 2 (143). §Æt dÊu hai chÊm vµ dÊu ngoÆc kÐp vµo chç thÝch hîp. Häc sinh lµm bµi. a. Biển vừa treo lên, có ngời đi qua đờng Gäi 2 em lªn b¶ng gi¶i. xem, cêi b¶o: HS nhËn xÐt. - Nhµ nµy xa nay quen b¸n c¸ ¬n hay sao Gi¸o viªn söa ch÷a, bæ sung. mà bây giờ phải đề biển “cá tơi”. Nhµ hµng nghe nãi bá ngay ch÷ “t¬i” ®i. b. Nã nhËp t©m lêi dËy cña chó TiÕn Lª: “cháu hãy vẽ cái gì thân thuộc nhất đối với ch¸u”. c. …b¶o h¾n: “§©y lµ c¸i vên «ng cô th©n sinh … b¸n ®i mét sµo”. §äc bµi 3 (143), nªu yªu cÇu. 3, Bµi 3: Hai c©u cã néi dung nh nhau mµ Häc sinh lµm bµi. Gäi mét vµi em nªu kÕt l¹i dïng hai c©u kh¸c nhau? qu¶. a. Dùng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép để NhËn xÐt. đánh dấu lời dẫn trực tiếp, dẫn nguyên văn Gi¸o viªn sñ¨ ch÷a, bæ sung. lêi Chñ TÞch Hå ChÝ Minh. b. Kh«ng dïng dÊu hai chÊm vµ dÊu ngoÆc kép vì câu nói không đợc dẫn nguyên văn ( dÉn gi¸n tiÕp). §äc bµi t©p 3 (143). 4, Bµi 4: V¨n b¶n “Trong lßng mÑ” : Häc sinh lµm bµi, th¶o luËn bµn 5 phót. - T«i nãi “nghe ®©u” -> dÉn l¹i lêi ë c©u Gäi vµi nhãm nªu kÕt qu¶. trªn. HS nhËn xÐt. - Cời hỏi:… -> báo trớc lời đối thoại. GV kÕt luËn. - Tôi cũng cời đáp lại cô tôi: … -> báo trớc lời đối thoại. - Tôi im lặng cúi đầu xuống đất: lòng tôi thắt lại -> đánh dấu phần giải thích. KÕt luËn: Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ.(3p) Nªu c«ng dông cña dÊu ngoÆc kÐp? Häc bµi, lµm bµi tËp 4. Chuẩn bị: Luyện nói văn thuyết minh. Lập dàn ý cho đề: Thyết minh cái phích nớc. Tập nãi tríc ë nhµ theo tõng phÇn. Tham kh¶o c¸c bµi v¨n thuyÕt minh. …………………………………………….. NS:16/11/09 NG:18/11/09 TiÕt 51-52: ViÕt bµi sè 3- V¨n thuyÕt minh. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - HS tập dợt làm bài văn thuyết minh để kiểm tra toàn diện các kiến thức đã học về kiểu bµi nµy. 2.KÜ n¨ng: - HS có kĩ năng viết bài văn thuyết minh về một đồ dùng. 3.Thái độ: - Có ý thức quan sát, tích luỹ tri thức để viết bài thuyết minh. B, §å dïng d¹y häc: - Giáo viên: giáo án, đề bài - Häc sinh: vë viÕt. C, Ph¬ng ph¸p:.

(107) Quan s¸t D,Tæ chøc giê häc: 1. ổn định tổ chức: /32. 2, KiÓm tra ®Çu giê: Sù chuÈn bÞ vë viÕt. 3, Bµi míi: * Khởi động: Môc tiªu:NhÊn m¹nh vai trß cña giê viÕt bµi. Thêi gian: 2 tiÕt §å dïng d¹y häc: giÊy kiÓm tra. C¸ch tiÕn hµnh: Giáo viên ghi đề lên bảng. I, §Ò bµi: ThuyÕt minh vÒ c¸i phÝch. Học sinh chép đề, làm bài. II, Học sinh chép đề, làm bài. Thu bµi, chÊm ch÷a. III, Thu bµi, chÊm ch÷a. * §¸p ¸n, thang ®iÓm. 1, Më bµi: 2 ®iÓm. Giới thiệu về phích nớc: là đồ dùng có trong mỗi gia đình, dùng để giữ nớc nóng. 2, Th©n bµi: 6 ®iÓm. ThuyÕt minh vÒ cÊu t¹o cña chiÕc phÝch níc. + Nh÷ng bé phËn cÊu t¹o phÝch. + CÊu t¹o ruét phÝch: gåm hai líp thuû tinh, ë gi÷a lµ ch©n kh«ng lµm mÊt kh¶ n¨ng truyền nhiệt ra ngoài. Phía trong lớp thuỷ tinh đợc tráng bạc. Miệng bình nhỏ làm giảm kh¶ n¨ng truyÒn nhiÖt. + Vỏ phích: hình dáng, màu sắc, chất liệu, tác dụng đối với ruột phích. + Quai x¸ch: cÊu t¹o, t¸c dông. - Cách bảo quản phích nớc để tránh vỡ, tránh gây tai nạn. 3, Kết bài: Bày tỏ thái độ của mình đối với chiếc phích nớc. * Yªu cÇu: - Bài thuyết minh phải làm nổi bật đặc điểm và công dụng của phích nớc. - Diễn đạt lu loát, mạch lạc, khúc triết. - Sö dông ph¬ng ph¸p thuyÕt minh phï hîp. - Ngôn từ chính xác, dễ hiểu, chữ viết sạch đẹp đúng chính tả. KÕt luËn : Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ Học bài, ôn kĩ lý thuyết văn thuyết minh. Tìm đọc các bài văn thuyết minh. ChuÈn bÞ: C¶m t¸c vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng. §äc kÜ, tr¶ lêi c©u hái. ………………………………………… NS;19/11/09 NG:21/11/09 TiÕt 54: V¨n b¶n: Bµi to¸n d©n sè. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Học sinh hiểu đợc mục đích và nội dung chính mà tác giả đặt ra qua văn bản là: cần phải hạn chế sự gia tăng dân số, đó là con đờng “tồn tại hay không tồn tại “ của chính loµi ngêi. 2.KÜ n¨ng: - Häc sinh biÕt c¸ch viÕt nhÑ nhµng kÕt hîp kÓ chuyÖn víi lËp luËn trong viÖc thÓ hiÖn néi dung bµi viÕt. 3.Thái độ: - Học sinh có ý thức trong việc kế hoạch hoá gia đình cho học sinh. B, §å dïng d¹y häc: - GV: gi¸o ¸n, b¶ng phô,phiÕu häc tËp..

(108) - HS: so¹n bµi theo c©u hái. C, Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình,đàm thoại,thảo luận. D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: /32 (1p) 2, KiÓm tra ®Çu giê : (3p) Em nhËn thÊy t¸c h¹i cña thuèc l¸ nh thÕ nµo qua v¨n b¶n “«n dÞch, thuèc l¸”? - Thuốc lá gây hại tới ngời hút và những ngời xung quanh, thuốc lá còn là con đờng dẫn đến phạm pháp, nêu gơng xấu cho trẻ em. 3, Bµi míi: Khởi động: Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs häc bµi míi. Thêi gian:2p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: GV:Hiện nay, vấn đề dân só là một vấn đề mà nhân loại đang hết sức quan tâm, Nguy cơ bùng nổ và gia tăng dân số đang ảnh hởng lớn đến sự phát triển của con ngời và xã hội. §Ó hiÓu râ ®iÒu nµy, chóng ta cïng häc bµi h«m nay H§1: §äc - hiÓu v¨n b¶n. Mục tiêu:Đọc,xác định bố cục,hiểu tốc độ gia tăng dân số,biện pháp hạn chế sự gia tăng d©n sè. Thêi gian:26p §å dïng d¹y häc: PhiÕu häc tËp,b¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: Bíc 1: §äc- th¶o luËn chó thÝch. I, §äc vµ th¶o luËn chó thÝch. GV hớng dẫn đọc, đọc mẫu. 1, §äc . Gọi 3-4 em đọc. NhËn xÐt. GV söa lçi. Gi¶i thÝch “tuæi cËp kª”? 2, Th¶o luËn chó thÝch(SGK). Em hiÓu “cÊp sè nh©n” lµ g×? Bíc 2: T×m bè côc. II, Bè côc. 3 phÇn: Xác định bố cục của văn bản? - P1: më bµi: tõ ®Çu -> s¸ng m¾t ra: Nªu vấn đề: Bài toán dân số và kế hoạch hoá dờng nh đã đợc đặt ra từ cổ đại. PhÇn th©n bµi cã thÓ chia mÊy ý nhá? - P2: Th©n bµi: TiÕp -> sang « thø 31 cña - 3 ý. bàn cờ: Tập chung làm sáng tỏ vấn đề, tốc ý 1: Nêu bài toán cổ và dẫn tới kết luận: độ gia tăng dân số trên thế giới là hết sức mçi « bµn cê ban ®Çu chØ mét vµi h¹t thãc nhanh chãng. nhng cứ gấp đôi lên là số thóc lớn kinh khñng. ý 2: so s¸nh sù gia t¨ng d©n sè gièng nh lîng thãc. ý 3: thùc tÕ phô n÷ sinh rÊt nhiÒu con. - P3: KÕt luËn: Cßn l¹i:Kªu gäi mäi ngêi hạn chế bùng nổ gia tng dân số-> đó là con đờn tồn tại của loài ngời. GV: Treo b¶ng phô,tr×nh bµy bè côc trªn b¶ng phô. Bíc 3: T×m hiÓu v¨n b¶n III, T×m hiÓu v¨n b¶n. Vấn đề chính mà tác giả đặt ra trong văn 1, Vấn đề đặt ra trong văn bản. b¶n lµ g×? - §Êt ®ai kh«ng sinh thªm, con ngêi ngµy Theo em điều gì đã làm tác giả sáng mắt càng nhiều lên gấp bội. Nếu không hạn chế ra? gia t¨ng d©n sè th× con ngêi sÏ lµm h¹i - Đó là vấn đề hiện đại mới đợc đặt ra: vấn chính mình. đề dân số kế hoạch hoá gia đình. Tuy vậy.

(109) khi nghe xong bµi to¸n cæ, t¸c gi¶ ngì nh nó đợc dặt ra từ thời cố đại. Để làm sáng tỏ vấn đề tác giả lập luận bằng c¸ch nµo? - §a ra c©u chuyÖn kÐn rÓ, vµ tØ lÖ sinh con ë mét sè níc. C©u chuyÖn kÐn rÓ cña nhµ th«ng th¸i cã vai trß ý nghÜa nh thÕ n¸o trong viÖc lµm nổi bật vấn đề chính mà tác giả muốn nói đến? T¹i sao t¸c gi¶ so s¸nh sè thãc « bµn cê víi sù gia t¨ng d©n sè? - Cïng theo cÊp sè nh©n c«ng béi lµ 2 ( mçi cÆp vî chång 2 con). So s¸nh nh vËy nªu bËt ®iÒu g×?. 2, C¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶. a, C©u chuyÖn kÐn rÓ.. - Gây tò mò, cuốn hút ngời đọc. - Đa đến kết luận bất ngờ: số thóc lớn khủng khiếp có thể phủ kín mặt trái đất.. -> Tác giả nêu bật vấn đề trọng tâm cuảt bài viết: Tốc độ gia tăng dân số là vô cùng nhanh chãng. b, TØ lÖ sinh con cña phô n÷. ViÖc ®a nh÷ng con sè vÒ tØ lÖ sinh con mét - Thùc tÕ mét phô n÷ cã thÓ sinh nhiÒu con số nớc nhằm mục đích gì? -> việc kế hoạch hoá gia đình theo chỉ tiêu Trong sè c¸c níc kÓ tªn, níc nµo thuéc rÊt khã kh¨n. ch©u Phi? Níc nµo thuéc Ch©u ¸? - Ch©u Phi: Ru-an ®a, Ja-da-ni-a, Ma-®ag¸t- xca. Ch©u ¸: VN, Ên §é. B»ng sù hiÓu biÕt vÒ hai ch©u lôc nµy em rót ra ®iÒu g×? - C¸c níc kÐm, chËm ph¸t triÓn th× gia t¨ng - Sù bïng næ d©n sè bao giê còng ®i víi d©n sè m¹nh. nghÌo nµn, l¹c hËu, kinh tÕ chËm ph¸t triÓn, Em nhận xét gì về cách lập luận của tác văn hoá giáo dục không đợc nâng cao. gi¶? - Ph¬ng thøc lËp luËn lµ chÝnh, c¸ch viÕt b¾t ®Çu b»ng c©u chuyÖn vÒ bµi to¸n cæ, cách nêu vấn đề nhẹ nhàng hấp dẫn, lập luËn chÆt chÏ, sè liÖu chøng minh phong phó vµ giµu søc thuyÕt phôc. V¨n b¶n ®em l¹i cho em nh÷ng hiÓu biÕt g×? HS lªn hÖ vµ tr¶ lêi. - Dân số thế giới tăng nhanh đòi hỏi mỗi gia đình phải có ý thức thực hiện kế hoạch hoá gia đình, hạn chế sự bùng nổ dân số. H§2: Híng dÉn tæng kÕt Môc tiªu: Kh¾c s©u néi dung ,nghÖ thuËt cña bµi. Thêi gian:3p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: Nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của IV, Ghi nhớ bµi? HS: Tr¶ lêi Gv:Tæng kÕt rót ra ghi nhí. §äc ghi nhí- 2 em..

(110) H§3: Híng dÉn luyÖn tËp Môc tiªu: Lµm tèt c¸c bµi tËp SGK Thêi gian:7p §å dïng d¹y häc: PhiÕu häc tËp. C¸ch tiÕn hµnh: §äc bµi tËp 1 (132). Nªu yªu cÇu bµi tËp. HS lµm bµi. gäi hai em lªn b¶ng tr×nh bµy. HS vµ GV nhËn xÐt, bæ sung. §äc bµi 2, nªu yªu cÇu bµi tËp. Th¶o luËn bµn 3 phót. B¸o c¸o GV kÕt luËn.. V, LuyÖn tËp. 1, Bµi tËp 1: Con đờng tốt nhất để hạn chế gia tăng dân số là con đờng giáo dục để mọi ngời hiểu nguy c¬ bïng næ d©n sè. 2, Bµi 2: Dân số phát triển mạnh mẽ nhất định sẽ ảnh hởng đến con ngời ở nhiều phơng diện: nhà và đất ở, lơng thực, môi trờng, việc làm, giáo dục... cuối cùng dẫn đến đói nghÌo, bÖnh tËt, l¹c hËu. KÕt luËn : Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ(3p) Văn bản giúp em hiểu điều gì? Em dự định sẽ làm gì để thực hiện bài học đó? - Häc ghi nhí, néi dung ph©n tÝch, lµm bµi 3SGK. - Chuẩn bị: Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm. trả lời câu hỏi SGK, xem các bài tập. ...........................................................

(111) S: 21/9/2009 G: 23/9/2009 TiÕt 8 :. Luyện nói thuyết minh về một thứ đồ dùng.. A, Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: - Dùng hình thức luyện nói để củng cố tri thức, kĩ năng về cách kàm bài văn thuyết minh đã học. - T¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh suy nghÜ, m¹nh d¹n ph¸t biÓu ý kiÕn. 2. Kü n¨ng: - Rèn kĩ năng nói trớc tập thể đông ngời phải bình tĩnh, nói có trình tự, mạch lạc, rõ ràng. 3. Thái độ: - Giáo dục ý thức tìm hiểu, quan sát các vật dụng trong đời sống. B, §å dïng: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, bµi mÉu. - Häc sinh: lµm dµn bµi v¨n thuyÕt minh vÒ c¸i phÝch..

(112) C, Ph¬ng ph¸p: Th¶o luËn nhãm. D. Tæ chøc giê häc: 1. ổn định tổ chức: 1ph 2, KiÓm tra: 2ph §Ò v¨n thuyÕt minh cã nhiÖm vô g×? §Ó lµm bµi v¨n thuyÕt minh ta cÇn lµm g×? Bè côc bµi v¨n thuyÕt minh nh thÕ nµo? - Đề văn thuyết minh nêu đối tợng thuyết minh. - Để làm bài thuyết minh cần tìm hiểu kĩ đối tợng thuyết minh, xác định rõ phạm vi tri thøc, sñ dông ph¬ng ph¸p thuyÕt minh thÝch hîp, ng«n tõ chÝnh x¸c, dÔ hiÓu. - Bè côc: 3 phÇn: më bµi, th©n bµi, kÕt bµi. 3, Bµi míi: Khởi động. 2ph Trong cuộc sống ta thờng xuyên phải thuyết minh về đồ dùng. Để giúp các em có kĩ n¨ng thuyÕt minh, chóng ta cïng häc bµi h«m nay. Hoạt động 1: Hình thành kiến thức mới. 18ph Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. I, §Ò bµi. ThuyÕt minh vÒ c¸i phÝch níc. Xác định thể loại và đối tợng thuyết minh? 1, Tìm hiểu đề. - Thể loại: Thuyết minh về một đồ dùng. - §èi tîng: phÝch níc. Më bµi em cÇn lµm g×? 2, LËp dµn bµi: a. Mở bài: Phích nớc là đồ ding thờng có trong mỗi gia đình, ding để giữ nớc nóng. PhÇn th©n bµi em lµm g×? b. Th©n bµi: ThuyÕt minh vÒ cÊu t¹o cña phÝch níc. Lu ý: cÇn lùa chän ph¬ng ph¸p thuyÕt minh - Do nh÷ng bé phËn nµo t¹o thµnh? phï hîp, cã thÓ chän ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, - Ruét phÝch cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? ph©n lo¹i vµ liÖt kª. + gåm hai líp thuû tinh, ë gi÷a lµ ch©n kh«ng lµm mÊt kh¶ n¨ng truyÒn nhiÖt ra ngoài. Phía trong lớp thuỷ tinh đợc tráng b¹c, miÖng b×nh nhá lµm gi¶m kh¶ n¨ng truyÒn nhiÖt. KÕt bµi nªu ®iÒu g×? - Vá phÝch lµm b»ng g×? T¸c dông? - B¶o qu¶n, sö dông phÝch nh thÕ nµo? 3, KÕt bµi: Bày tỏ thái độ của mình đối với phích. Hoạt động 2: Hớng dẫn HS luyện tập. 20ph Mçi tæ 5-6 em tr×nh bµy bµi chuÈn bÞ. HS kh¸ giái nãi tríc, häc sinh yÕu kÐm nãi sau. C¸c HS kh¸c nhËn xÐt r thÕ, t¸c phong, néi dung, diễn đạt của bạn.. II, LuyÖn nãi trong tæ, nhãm. - Gi¸o viªn chia nhãm theo tæ. - Díi sù ®iÒu khiÓn cña tæ trëng, lÇn lît c¸c tæ viªn nãi.. III, LuyÖn nãi tríc líp. GV gäi 5-8 em nãi tríc líp. - Tõ 5- 8 em nãi tríc líp. Hs và GV sửa chữa các mặt: t thế, tác - Yêu cầu: Nói to, rõ ràng để mọi ngời phong, nội dung, diễn đạt. cùng nghe đợc , tự tin, tự nhiên, đàng hoµng, m¾t nh×n th¼ng vµo mäi ngêi. KÕt luËn: Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ: 2ph Khi nói trớc đông ngời, ta cần chú ý điều gì? - B×nh tÜnh, tù tin, nãi to, râ rµng, cã ng÷ ®iÖu. - Tríc vµ sau khi nãi ph¶i cã lêi c¶m ¬n. - TËp nãi theo dµn ý trªn. §äc mét sè bµi v¨n thuyÕt minh..

(113) - ChuÈn bÞ: ViÕt bµi 2 tiÕt.. S: 19/11/2009 G: 21/11/2009 TiÕt 55: Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c. ( Phan Béi Ch©u) A, Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: - Cảm nhận đợc vẻ đẹp của những chí sĩ yêu nớc đầu thế kỉ XX, những ngời mang chí lớn cứu nớc, cứu dân dù ở hoàn cảnh nào vẫn giữ đợc phong thái ung dung, khí phách hiên ngang bất khuất và niềm tin không dời đổi vào s nghiệp giải phóng dân tộc. 2. Kü n¨ng: - Hiểu đợc sức truyền cảm nghệ thuật qua giọng thơ, khẩu khí hào hùng của tác giả. 3. Thái độ: - Giáo dục lòng yêu thơng, kính trọng các chí sĩ yêu nớc đã không quản gian nguy xả th©n v× sù nghiÖp. B, §å dïng d¹y häc. - Gi¸o viªn: Tranh ch©n dung Phan Béi Ch©u. - Häc sinh: so¹n bµi theo c©u hái SGK. C. Ph¬ng ph¸p. §µm tho¹i, thuyÕt tr×nh D, Tæ chøc giê häc. 1. ổn định tổ chức: 1ph 2, KiÓm tra ®Çu giê: 2ph T¸c h¹i cña viÖc gia t¨ng d©n sè? 3. Bµi míi: * Khởi động: Môc tiªu: T¹o høng thó häc tËp cho HS Thêi gian: 2ph §å dïng: C¸ch tiÕn hµnh: Phan Béi Ch©u lµ mét chÝ sÜ c¸ch m¹ng næi tiÕng ®Çu thÕ kØ XX. ¤ng lµ mét ngêi giái biÖn luËn vµ cã tµi v¨n ch¬ng . T¸c phÈm cña «ng bao gåm nhiÒu thÓ lo¹i, tất cả đều thể hiện lòng yêu nớc thơng dân tha thiết, khát vọng độc lập tự do và ý chí chiến đấu bền bỉ, kiên cờng. Để hiểu sâu nghiệp thơ văn của ông, chúng ta cùng tìm hiểu bµi h«m nay..

(114) Hoạt động 1: Đọc – hiểu văn bản. Mục tiêu: Đọc diễn cảm, hiểu tiểu sử tác giả, tác phẩm, nắm đợc nét đặc sắc về nội dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬. Thêi gian: 27ph §å dïng: Tranh ch©n dung Phan Béi Ch©u. C¸ch tiÕn hµnh: I, §äc- Th¶o luËn chó thÝch. Bíc 1: §äc – th¶o luËn chó thÝch. 1, §äc bµi. Giáo viên hớng dẫn đọc: diễn cảm phù hợp với khÈu khÝ ngang tµng, giäng ®iÖu hµi hïng, cÆp 3-4 chuyÓn giäng thèng thiÕt. Giáo viên đọc mẫu. Học sinh đọc3-4 em. 2, Chó thÝch. HS vµ GV söa ch÷a, nhËn xÐt. a. T¸c gi¶. §äc chó thÝch * vµ nªu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶, t¸c - Phan Béi Ch©u (1867-1940) tªn thËt lµ phÈm? Phan V¨n San, hiÖu lµ Sµo Nam, ngêi lµng §an NhiÖm (nay thuéc Nam HoµNam §µn- NghÖ An). - Lµ nhµ yªu níc, nhµ c¸ch m¹ng lín nhÊt d©n téc trong vßng 25 n¨m ®Çu thÕ kØ XX. - Lµ nhµ th¬, nhµ v¨n lín cã sù nghiÖp sáng tác đồ sộ. Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña bµi th¬? b. T¸c phÈm: - Khi t¸c gi¶ bÞ b¾t giam t¹i Qu¶ng §«ng- Lµ bµi th¬ n«m n»m trong t¸c phÈm Trung Quốc. Chúng có ý định trao trả ông cho :Ngục trung th” viết bàng chữ Hán năm TDP ( trớc đó ông bị TDP) kết án tử hình vắng 1914. mÆt n¨m 1912). ¤ng nghÜ m×nh khã cã thÓ thoát chết đợc nên đã viết “Ngục trung th” nhằm để lại một bức th tuyệt mậnh tâm huyết cho đồng bào, đồng chí. §äc tõ khã – SGK? c. Tõ khã (SGK). Bài thơ đợc viết theo thể thơ nào? - ThÊt ng«n b¸t có §êng luËt. II. Bè côc. Bíc 2: t×m bè côc. - §Ò, thùc. luËn, kÕt. ThÓ th¬ nµy thêng cã bè côc nh thÕ nµo? - §Ò, thùc. luËn, kÕt. §äc hai c©u ®Çu, gi¶i thÝch “hµo kiÖt”, “phong lu”? III, T×m hiÓu v¨n b¶n. - Hoà kiệt: ngời có tài năng, chí khí hơn ngời. 1, Hai câu đề. - Phong lu: ung dung, đờng hoàng. C©u th¬ sö dông lÆp tõ nµo? - VÉn. BÞ b¾t vµo tï ngôc nhng ta thÊy hai c©u ®Çu khÝ ph¸ch, phong th¸i cña nhµ chÝ sÜ nh thÕ nµo? - §êng hoµng, tù tin, ung dung thanh th¶n. Em hiÓu g× vÒ quan niÖm “ch¹y mái ch©n th× h·y ë tï”? - Coi nhµ tï lµ n¬i nghØ ng¬i sau nh÷ng ngµy hoạt động cách mạng căng thẳng, vất vả. GV: thực tế đâu phải nh vậy, tác giả kể việc - Hai câu thơ thể hiện phong thái đờng m×nh bÞ ¸p gi¶i ®i nµo xiÒng tay, nµo trãi chÆt, hoµng, tù tin, ung dung thanh th¶n, vµo ngôc bÞ giam chung víi ngêi tï xö tö, chø ngang tµng bÊt khuÊt l¹i hµo hoa, tµi tö. đâu đợc đãi nh khách. Chỉ có điều bậc anh Họ coi tù ngục là nơi bôn tẩu nghỉ ngơi hùng không bao giờ chịu khuất phục hoàn trên chặng đờng bôn tẩu dài dặc..

(115) cảnh, học đứng cao hơn cùm kẹp đầy đoạ của kÎ thï. C¶m thÊy m×nh hoµn toµn tù do, thanh th¶n vÒ t©m hån. §äc diÔn c¶m hai c©u thùc. NhËn xÐt vÒ ©m hëng, giäng ®iÖu cña nã so víi hai c©u trªn? - Giäng ®iÖu trÇm thèng, diÔn t¶ mét nçi ®au cố nén, khác giọng cời cợt, đàu vui ở hai câu trªn. Vì sao giọng điệu có sự thay đổi? - Là hai câu thơ tác giả tự nói về cuộc đời bôn ba cña m×nh. Gi¶i thÝch “kh¸ch kh«ng nhµ trong bèn bÓ”, “ngêi cã téi gi÷a n¨m ch©u”? - Tác giả hoạt động cách mạng xa quê, bị trục xuÊt ë NhËt B¶n, sèng kh«ng hîp ph¸p ë Trung Quèc, l¹i bÞ thùc d©n kÕt ¸n tö h×nh v¾ng mÆt, đi đến đâu cũng bị xua đuổi. Em nhËn xÐta g× vÒ tõ ng÷ trong hai c©u th¬? Sử dụng cặp từ “đã- lại” bình đối “khách kh«ng nhµ- ngêi cã téi”; “trong bèn bÓ- gi÷a n¨m ch©u”. ý nghÜa cña lêi t©m sù lµ g×? GV: Cuộc đời hoạt động CM của PBC thật sang gió, bất trắc. Từ 1905 cho đến khi ông bị b¾t lµ gÇn 10 n¨m, 10 n¨m lu l¹c khi NhËt B¶n, khi Trung Quèc khi Th¸i Lan, 10 n¨m kh«ng một mái ấm gia đình, cực khổ, thiếu then về vật chất, cay đắng về tinh thần, thêm vào đó là sù s¨n ®uæi cña kÎ thï. Dï ë ®©u «ng còng lµ đối tợng truy bắt của TDP, nhất là khi đội trên m×nh mét b¶n ¸n tö h×nh. §äc c©u 5, 6. Em hiÓu g× vÒ ý nghÜa hai c©u nµy? - ThÓ hiÖn khÈu khÝ cña bËc anh hïng hµo kiÖt. Gi¶i thÝch: “bña tay”, “kinh tÕ”? - “bña tay” lµ má réng vßng tay; “kinh tÕ”: kinh bang tế thế: trị nớc cứu đời-> ôm hoài bão cøu níc. NhËn xÐt g× vÒ tõ ng÷ vµ lèi nãi trong hai c©u nµy? T¸c dông cña nã? - Lối nói khoa trơng, sử dụng bình đối-> cho dï ë t×nh tr¹ng bi kÞch nh thÕ nµo th× chÝ khÝ vẫn không dời đổi, vẫn một lòng theo đuổi sự nghiÖp cøu níc, vÉn cã thÓ ng¹o nghÔ cêi tríc mäi thñ ®o¹n cña kÎ thï. GV: ChÝ khÝ Êy cña t¸c gi¶ ta còng b¾t gÆp trong bµi “Ch¬i xu©n”: Phïng xu©n héi may ra õ còng dÔ Nắm địa cầu vừa một tí con con §¹p toang hai c¸nh cµn kh«n §em xu©n vÏ l¹i trong non níc nhµ. §äc hai c©u kÕt? Hai c©u th¬ cã tõ nµo lÆp l¹i? - Cßn.. 2, Hai c©u thùc.. - Hai câu thơ giọng điệu ngậm ngùi thơng cảm nhng tác giả đã vẽ lên hình ảnh ngêi tï mét c¸ch phãng kho¸ng h¬n, lín lao và phi thờng hơn. Qua đó ta hiểu cuộc đời hoạt động đầy sang gió, bất trắc cña ngêi tï c¸ch m¹ng PBC.. 3, Hai c©u luËn.. - Các động từ “dang tay”, “mở miệng” là lối nói khoa trơng đã dung lên hình ảnh mét ngêi tï yªu níc, chÝ khÝ tµi cao, tÇm vóc vĩ đại, khí phách hiên ngang, bất khuÊt..

(116) T¸c dông cña viÖc lÆp mµy? Em c¶m nhËn? 4, Hai c©u kÕt. - Khẳng định dõng dạc, dứt khóat t thế con ngời đứng cao hơn cái chết khẳng định ý chí thép gang mà kẻ thù không thể nào bẻ gãy. Con ngời ấy còn sống là còn chiến đấu, còn tin vào sự nghiÖp chÝnh nghÜa cña m×nh. - Sử dụng lặp từ “còn” khẳng định ý chí chiến đấu, niềm tin mãnh liệt vào sự nghiệp mình đã chọn. Hoạt động 2: Tổng kết rút ra ghi nhớ. Môc tiªu: Kh¾c s©u näi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi. Thêi gian: 3ph §å dïng: C¸ch tiÕn hµnh: Em c¶m nhËn ®iÒu g× qua bµi th¬? IV, Ghi nhí. (SGK) §äc ghi nhí. Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập. Mục tiêu: Nhận dạng thể thơ thất ngôn, đọc diễn cảm. Thêi gian: 7ph §å dïng: C¸ch tiÕn hµnh: HS xác định yêu cầu. Làm bài. V, LuyÖn tËp. NhËn d¹ng thÓ th¬ thÊt ng«n GV híng dÉn, bæ sung. b¸t có trong bµi th¬? - Sè c©u: 8 c©u. - Sè ch÷ trong mçi c©u: 7 ch÷. - Các cặp câu 3-4, 5-6 đối nhau. – LuËt b»ng. KÕt luËn: Tæng kÕt vµ híng dÉn häc tËp ë nhµ. 3ph C¶m høng bao trïm bµi th¬ lµ g×? S: 23/11/09 G:25/11/09 TiÕt 57 : ¤n luyÖn vÒ dÊu c©u A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Nắm đợc các kiến thức về dấu câu một cách hệ thốmg. 2.KÜ n¨ng: - Cã kü n¨ng sö dông dÊu c©u trong khi viÕt. 3.Thái độ: - Có ý thức cẩn trọng trong việc dùng dấu câu, tránh đợc các lỗi thờng gặp về dấu câu. B, §å dïng d¹y häc: B¶ng phô, C, Ph¬ng ph¸p: Th¶o luËn, tæng kÕt D, Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: 1ph 2, KiÓm tra: 2ph Nªu c«ng dông cña dÊu hai chÊm, dÊu ngoÆc kÐp? - Dấu hai chấm báo trớc lời dẫn trực tiếp, lời đối thoại phần giải thích thuyết minh trớc đó. - Dấu ngoặc kép: đánh dấu từ ngữ, câu, đoạn dẫn trực tiếp, đánh dấu từ ngữ biểu thị ý nghĩa đặc biệt, mỉa mai, đánh dấu tên tác phẩm, tờ báo, tập san... 3, Bµi míi: Khởi động: Môc tiªu: NhÊn m¹nh vai trß cña giê «n tËp.

(117) Thêi gian: 3ph §å dïng: C¸ch tiÕn hµnh: DÊu c©u cã vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc t¹o dùng v¨n b¶n. V× vËy, chóng ta ph¶i sử dụng dấu câu đúng quy định, tránh những lỗi về dấu câu. Để giúp các em sử dụng tốt dÊu c©u, chóng ta cïng «n tËp. .Hoạt động 1: Ôn tập lí thuyết Mục tiêu: Ôn tập công dụng,các lỗi thờng gặp của các dấu câu đã học. Thêi gian: 21ph §å dïng: B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: Dùa vµo c¸c bµi häc vÒ dÊu c©u ë líp 6, 7,8 lËp I, Tæng kÕt vÒ dÊu c©u. b¶ng tæng kÕt dÊu c©u theo mÉu. GV treo b¶ng phô ghi s½n phÇn c«ng dông cña dÊu c©u, HS ®iÒn phÇn dÊu c©u. C«ng dông KÕt thóc c©u têng thuËt. KÕt thóc c©u nghi vÊn. KÕt thóc c©u c¶m th¸n hay c©u cÇu DÊu c©u C«ng dông khiÕn. 1, Dêu chÊm KÕt thóc c©u têng thuËt. Ng¨n c¸ch c¸c tõ, côm tõ. 2, DÊu chÊm hái. KÕt thóc c©u nghi vÊn. Ng¨n c¸ch c¸c bé phËn cña c©u. 3, DÊu chÊm than. Kết thúc câu cảm thán hay câu Thay thế phần ý không diễn đạt cÇu khiÕn. thµnh lêi. 4, DÊu phÈy. Ng¨n c¸ch c¸c tõ, côm tõ. 5, DÊu chÊm phÈy. Ng¨n c¸ch c¸c bé phËn cña c©u. T¸ch biÖt c¸c thµnh phÇn biÖt lËp, hoặc báo hiệu lời độc thoại hay đối 6, DÊu chÊm löng. Thay thế phần ý không diễn đạt thoại. thµnh lêi. Báo trớc lời dẫn trực tiếp, lời đối 7, DÊu g¹ch ngang. T¸ch biÖt c¸c thµnh phÇn biÖt tho¹i, phÇn gi¶i thÝch, thuyÕt minh lập, hoặc báo hiệu lời độc thoại trớc đó. hay đối thoại. 8, DÊu hai chÊm. B¸o tríc lêi dÉn trùc tiÕp, lêi §¸nh dÊu lêi dÉn trùc tiÕp, hoÆc đối thoại, phần giải thích, đánh dấu từ ngữ, mỉa mai, đặc biệt, thuyết minh trớc đó. dïng ghi tªn t¸c phÈm... 9, DÊu ngoÆc kÐp. §¸nh dÊu lêi dÉn trùc tiÕp, hoÆc T¸ch biÖt c¸c thµnh phÇn biÖt lËp. đánh dấu từ ngữ, mỉa mai, đặc Đánh dấu phần chú thích, giải 10, Dấu ngoặc đơn. biÖt, dïng ghi tªn t¸c phÈm... thÝch, thuyÕt minh, bæ sung. §äc vÝ dô SGK- 151. II, C¸c lçi thêng gÆp vÒ dÊu c©u. VÝ dô trªn thiÕu dÊu ng¾t c©u ë chç nµo? 1, Thiếu dấu ngắt câu khi câu đã Nên dùng dấu gì để kết thúc câu đó? kÕt thóc. a, Bµi tËp. b, NhËn xÐt. - ThiÕu dÊu ng¾t c©u sau tõ “xóc động”. - §iÒn dÊu chÊm, viÕt hoa ch÷ “t”. 2, Dïng dÊu ng¾t c©u khi c©u cha §äc vÝ dô SGK -151. kÕt thóc. Dùng dấu chấm sau từ “này” là đúng hay sai? Vì a, Bài tập. sao? b, NhËn xÐt. Em hãy sửa lại cho đúng? -Dïng dÊu chÊm nh vËy lµ sai v× - Håi cßn trÎ, ë trêng nµy, «ng lµ mét häc trß xuÊt cha hÕt c©u . s¾c nhÊt. - Söa: dïng dÊu phÈy th©y cho dÊu chÊm, kh«ng viÕt hoa ch÷ “¤ng”. §äc vÝ dô SGK - 151. 3, Thiếu dấu thích hợp để tách các.

(118) Câu này thiếu dấu gì để tách biệt? - ThiÕu dÊu phÈy.. bé phËn cña c©u khi cÇn thiÕt. a. Bµi tËp. b, NhËn xÐt. Hãy sửa lại cho đúng? - Thiếu dấu phẩy để ngăn cách các bộ phận đồng chức. - Sửa: Cam, quýt, bởi, xoài là đặc s¶n cña vïng nµy. 4, LÉn lén c«ng dông cña c¸c dÊu §äc vÝ dô SGK -151. c©u. §Æt dÊu chÊm hái cuèi c©u thø nhÊt vµ dÊu chÊm ë a, Bµi tËp. cuối câu thứ hai trong đoạn văn này đã đúng cha? b, Nhận xét: - C©u 1 dïng dÊu hái lµ sai v× ®©y V× sao? kh«ng ph¶i lµ c©u hái. - C©u 2 dïng dÊu chÊm lµ sai v× c©u Ngời viết đã mắc lỗi gì ? nµy lµ c©u hái. - Lçi nhÇm lÉn c«ng dông cña c¸c dÊu c©u. Söa: Cã thÓ söa l¹i nh thÕ nµo? Qu¶ thËt, t«i kh«ng biÕt nªn gi¶i quyết vấn đề này nh thế nào và bắt ®Çu tõ ®©u. Anh cã thÓ cho t«i mét lời khuyên đợc không? Khi sö dông dÊu c©u ta thêng m¾c lçi g×? -HS đọc ghi nhớ SGK. III, Ghi nhí (SGK). - GV chèt. Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập Môc tiªu: Lµm thµnh th¹o bµi tËp SGK. Thêi gian: 15 ph §å dïng: B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: §äc bµi 1 (SGK- 152), nªu yªu cÇu. HS lµm bµi. Gäi 3 em ®iÒn dÊu c©u. HS vµ GV nhËn xÐt. Đọc bài 2, xác định yêu cầu làm bài. Gäi HS lªn b¶ng ch÷. HS vµ GV nhËn xÐt.. IV, LuyÖn tËp. 1, Bµi 1 (152). §iÒn dÊu c©u thÝch hîp vµo chỗ có dấu ngoặc đơn. - §iÒn theo tr×nh tù sau: (;), (.), (.), (,), (:), (-), (!), (!) , (!), (!), (,), (,), (.), (,), (.), (,), (,), (,), (.), (,), (:), (-), (?), (?), (?), (!). 2, Bµi 2 (152). Söa l¹i dÊu c©u cho thÝch hîp: a, Sao m·i giê míi vÒ? MÑ ë nhµ chê m·i. MÑ dÆn lµ anh ph¶i lµm xong bµi tËp trong chiÒu nay. b, Từ xa trong cuộc sống lao động và sản xuất, nhân dân ta có truyền thống yêu thơng nhau giúp đỡ lẫn nhau trong lúc khó kh¨n gian khæ. V× vËy cã c©u tôc ng÷ “L¸ lành đùm lá rách”. c, Mặc dù đã qua bao nhiêu tháng, nhng tôi vẫn không quên đợc những kỷ niệm êm đềm thời học sinh.. KÕt luËn: Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ(3p) Trong khi viÕt ta cÇn tr¸nh nh÷ng lâi g× vÒ dÊu c©u? Häc ghi nhí, xem l¹i c¸c bµi tËp, lµm bµi tËp SBT. - ¤n toµn bé c¸c kiÕn thøc TiÕng ViÖt chuÈn bÞ kiÓm tra mét tiÕt..

(119) ----------------------------------------------------Ngµy so¹n: 23/ 11/2009 Ngµy gi¶ng:25/11/2009 TiÕt 58: «n tËp phÇn tiÕng viÖt A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Hệ thống hoá các kiến thức chủ yếu về từ vựng (cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ; trờng từ vựng; từ tợng hình, từ tợng thanh; từ ngữ địa phơng và biệt ngữ xã hội; các biện ph¸p tu tõ: nãi qu¸, nãi gi¶m nãi tranh); ng÷ ph¸p (trî tõ, th¸n tõ, t×nh th¸i tõ, c©u ghÐp). 2.KÜ n¨ng: - Biết vận dụng những kiến thức trên vào hoạt động giao tiếp. 3.Thái độ : - CÈn thËn trong dïng tõ B. §å dïng d¹y- häc: B¶ng phô C.Ph¬ng ph¸p: Thảo luận ,vận động D.Tæ chøc giê häc: 1. ổn định tổ chức:(1p) 2. KiÓm tra ®Çu giê: (3p) ? Nªu c¸c lçi thêng gÆp khi sö dông dÊu c©u? 3. Bµi míi: Khởi động: Mục tiêu: Nhấn mạnh vai trò của phần từ vựng và ngữ pháp đã học. Thêi gian: 2 ph §å dïng: C¸ch tiÕn hµnh: GV: Yêu cầu học sinh: Kể tên các bài từ vựng đã học Hoạt động 1: Ôn tập về từ vựng Môc tiªu: NhÊn m¹nh vai trß cña phÇn tõ vùng Thêi gian: 18 ph §å dïng: C¸ch tiÕn hµnh: I. Tõ vùng:. ? ThÕ nµo lµ nghÜa cña tõ ng÷? ? T×m trêng tõ vùng chØ ph¬ng tiÖn di chuyển và xác định nghĩa rộng, nghĩa hẹp? Ph¬ng tiÖn di chuyÓn: m¸y bay, « t«, xe máy, xe đạp, … ThÕ nµo lµ tõ tîng h×nh, tîng thanh? ? ViÕt hai c©u cã sö dông tõ tîng thanh vµ tîng h×nh? VD: - C©y cam cao chãt vãt. - §êng ®i khóc khuûu. ? Thế nào là từ địa phơng và biệt ngữ xã héi?. 1. Cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ: - NghÜa cña mét tõ cã thÓ réng h¬n hoÆc hÑp h¬n nghÜa cña mét tõ.. - Trêng tõ vùng lµ tËp hîp nh÷ng tõ cã nÐt nghÜa chung. 2. Tõ tîng h×nh vµ tõ tîng thanh: - Tõ tîng h×nh: gîi t¶ h×nh ¶nh, d¸ng vÎ, hoạt động, trạng thái của sự vật. - Tõ tîng thanh: m« pháng ©m thanh cña tù nhiªn, con ngêi.. 3. Từ ngữ địa phơng và biệt ngữ xã hội: - Từ ngữ địa phơng: sử dụng trong một địa.

(120) phơng nhất định. - BiÖt ng÷ x· héi: chØ dïng trong mét tÇng lớp xã hội nhất định.. ? LÊy VD? M¸, mÑ, bÇm, u, … ? ThÕ nµo lµ nãi qu¸, nãi gi¶m nãi tr¸nh?. 4. BiÖn ph¸p tu tõ: - Nói quá: phóng đại quá mức độ, gây ấn tợng, tăng sức biểu cảm. - Nãi gi¶m, nãi tr¸nh: tr¸nh g©y c¶m gi¸c ®au buån, ghª sî, th« tôc …. Hoạt động 2: Ôn tập về ngữ pháp. Mục tiêu: Nhấn mạnh vai trò của phần ngữ pháp đã học. Thêi gian: 18 ph §å dïng: B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: II. Ng÷ ph¸p:. ? Hãy xác định câu ghép trong ®o¹n trÝch trªn? Cã thÓ t¸ch c©u ghép đó thành câu đơn đợc không? Có thay đổi sự diễn đạt không?. ? Hãy xác định câu ghép trong ®o¹n trÝch trªn?. 1. Trî tõ, th¸n tõ, t×nh th¸i tõ. 2. C©u ghÐp. a. Bµi 1: Ph¸p /ch¹y, NhËt /hµng, vua B¶o §¹i/ tho¸i vÞ. C V C V C V -> Câu ghép này có thể tách thành ba câu đơn nhng sẽ không diễn đạt đợc sức mạnh nh vũ bão của cuéc C¸ch m¹ng th¸ng T¸m. b. Bµi 2:. - Chúng ta /không thể nói tiếng ta đẹp nh thế nào C V cũng nh ta /không thể nào phân tích cái đẹp của C V ¸nh s¸ng, cña thiªn nhiªn. - Có lẽ tiếng Việt của chúng ta /đẹp bởi vì tâm hồn C V ngời VN ta / rất đẹp, bởi vì cuộc sống, cuộc đấu C V C tranh cña nh©n d©n ta tõ tríc tíi nay /lµ cao quý, V TruyÖn TruyÖn TruyÖn TruyÖn là vĩ đại, nghÜa lµ rÊt đẹp. truyÒn cæ tÝch ngô cêi thuyÕt ng«n KÕt luËn: Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ(3p) - C¸c kh¸i niÖm vÒ tõ lo¹i. - Häc bµi, lµm bµi tËp. - ChuÈn bÞ: ThuyÕt minh vÒ mét thÓ lo¹i v¨n häc. -------------------------------------------------------------------------------S:24.11.09 G:28.11.09 TiÕt 59 : ThuyÕt minh vÒ mét thÓ lo¹i v¨n häc. A, Mục tiêu cần đạt. 1.KiÕn thøc: - Thấy đợc muốn làm bài thuyết minh chủ yếu phải dựa vào quan sát, tìm hiểu, tra cứu. 2.KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn n¨ng lùc quan s¸t, nhËn biÕt, dïng kÕt qu¶ quan s¸t mµ lµm bµi thuyÕt minh..

(121) 3.Thái độ: - Có ý thức quan sát sự vật xung quanh và các vấn đề văn học. B, §å dïng d¹y häc: S¸ch gi¸o khoa,s¸ch thiÕt kÕ. C.Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh,®Çm tho¹i. D.Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức:(1p) 2, KiÓm tra: ViÖc chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.(2p) 3, Bµi míi: Khởi động: Môc tiªu: T¹o sù chó ý vµo bµi häc. Thêi gian:2p §å dïng: C¸ch tiÕn hµnh: Văn thuyết minh có nhiều loại, mỗi loại có đực điểm khác nhau. Để giúp các em biết c¸ch thuyÕt minh mét thÓ lo¹i v¨n häc, chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu bµi h«m nay. H§1: H×nh thµnh kiÕn thøc míi. Môc tiªu: HiÓu c¸ch thuyÕt minh mét thÓ lo¹i v¨n häc. Thêi gian: 22p §å dïng: C¸ch tiÕn hµnh: I, Từ quan sát đến mô tả, thuyết minh đặc điểm một thể loại văn học. Đọc đề bài SGK -153. * Dề bài: Thuyết minh đặc điểm thể thơ GV treo b¶ng phô. thÊt ng«n b¸t có. §äc hai bµi th¬ : “Vµo nhµ ngôc Qu¶ng Đông cảm tác” và “Đập đá ở Côn Lôn”. Mçi bµi th¬ cã mÊy dßng? Mçi dßng th¬ cã mÊy ch÷? 1, Quan s¸t. Sè dßng, sè ch÷ Êy co b¾t buéc kh«ng? Cã - Mçi bµi 8 dßng. thÓ tuú tiÖn thªm bít kh«ng? - Mçi dßng 7 ch÷. H·y ghi kÝ hiÖu b»ng tr¾c cho tõng tiÕng - Sè dßng (c©u) sè ch÷ b¾t buéc kh«ng trong hai bµi th¬? thêm bớt tuỳ tiện đợc. GV gäi hai häc sinh ghi lªn b¶ng phô. Bµi 1: Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c: VÉn lµ hµo kiÖt vÉn phong lu T B B T T B B Ch¹y mái ch©n th× h·y ë tï T T B B T T B §· kh¸ch kh«ng nhµ trong bèn bÓ T T B B B T T L¹i ngêi cã téi gi÷a n¨m ch©u T B T T T B B Bña tay «m chÆt bå kinh tÕ T B B T B B T Më miÖng cêi tan cuéc o¸n thï T T B B T T B Th©n Êy h·y cßn cßn sù nghiÖp B T T B B T T Bao nhiªu nguy hiÓm sî g× ®©u. B B B T T B B Nhận xét quan hệ bằng trắc giữa các dòng * Quan hệ bằng trắc: đối 1-2, 3-4, 5-6, 7-8. víi nhau? - 1 đối với 2 - 3 đối với 4.

(122) - 5 đối với 6 - 7 đối với 8 NhËn xÐt g× vÒ niªm? (chó ý ch÷ 2,4,6). - 1 niªm víi 8 - 2 niªm víi 3 * Niªm: 1-8, 2-3 , 4-5, 6-7. - 4 niªm víi 5 - 6 niªm víi 7 H·y cho biÕt bµi th¬ cã nh÷ng tiÕng nµo hiÖp vÇn víi nhau, n»m ë vÞ trÝ nµo trong dòng thơ và đó là vần bằng hay trắc? * VÇn: - Bµi “ C¶m t¸c vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng” : lu, tï, ch©u, thï, ®©u. - Bài Đập đá ở Côn Lôn”: Lôn, non, hòn, son, con Nhận xét gì về sự hiệp vần trong bài thơ -> Cả hai bài thơ đều hiệp vần bằng. thÊt ng«n b¸t có? Bµi th¬ thÊt ng«n b¸t có cã nh÷ng tiÔng cuèi c©u 1 vµ c¸c c©u ch½n hiÖp vÇn víi nhau. §äc thÇm bµi th¬ vµ cho biÕt c¸c c©u th¬ * NhÞp: 4/3; 2/2/3. ng¾t nhÞp nh thÕ nµo? Dựa vào những điều đã quan sát đợc hãy lập dàn ý cho đề bài trên? Qua bµi v¨n em rót ra ®iÒu g× khi thuyÕt minh mét thÎ lo¹i v¨n häc? - Ph¶i quan s¸t, nhËn xÐt, kh¸i qu¸t thµnh đặc điểm chung. Khi nêu đặc điểm cần chú ý điều gì? - Lựa chọn đặc điểm tiêu biểu, quan trong, cã vÝ dô. Tæng kÕt rót ra ghi nhí. HS đọc ghi nhớ GV chèt. H§2: Híng dÉn luyÖn tËp Môc tiªu: Lµm tèt c¸c bµi tËp trong SGK. Thêi gian: 15p §å dïng: C¸ch tiÕn hµnh: §äc bµi tËp 1 SGK, nªu yªu cÇu. §äc tµi liÖu tham kh¶o SGK- 154. HS lµm bµi. Gäi 1 vµi em tr×nh bµy. HS nhËn xÐt. GV bæ sung.. 2, LËp dµn ý: a, Mở bài: Nêu định nghĩa chung về thể thơ thÊt ng«n b¸t có. b, Thân bài: Nêu các đặc điểm về thể thơ. - Sè c©u, sè ch÷ trong mçi bµi. - Quy luËt b»ng tr¾c cña thÓ th¬. - C¸ch gieo vÇn. - C¸ch ng¾t nhÞp phæ biÕn ë mçi dßng. c, Cảm nhận của em về vẻ đẹp nhạc điệu cña thÓ th¬. II, Ghi nhí.. III, LuyÖn tËp. 1, Bµi 1 (154). Hãy thuyết minh đặc điểm chính của truyện ngắn trên cơ sở các truyện ngắn đã häc: T«i ®i häc, L·o H¹c, ChiÕc l¸ cuèi cïng. Gi¶i: - TruyÖn ng¾n lµ h×nh thøc tù sù lo¹i nhá cã dung lîng nhá, tËp trung m« t¶ mét m¶ng cña cuéc sèng. - TruyÖn ng¾n thêng Ýt nh©n vËt vµ sù kiÖn. - Cèt truyÖn cña truyÖn ng¾n thêng diÔn ra trong mét thêi gian, kh«ng gian h¹n chÕ. - Kết cấu của truyện ngắ thờng là sự sắp đặt những đối chiếu, tơng phản để làm nổi bật chủ đề (thờng là ngắn). - Tuy ngắn nhng có thể đề cập đến những.

(123) vấn đầ lớn của cuộc đời. KÕt luËn: Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ(3p) Muốn thuyết minh tốt về thể loại văn học ta phải làm gì? Ta cần nêu đặc điểm nh thế nµo? Häc ghi nhí, lµm bµi tËp. ChuÈn bÞ: Muèn lµm th»ng cuéi theo c©u hái SGK. ................................................. S:28/11/09 G:30/11/09 TiÕt 60 :KiÓm tra TiÕng ViÖt. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Kiểm tra việc nắm kiến thức của học sinh về các phần đã học: từ tợng thanh, từ tợng h×nh, c©u ghÐp, dÊu c©u, trî tõ, th¸n tõ... 2.KÜ n¨ng: - Häc sinh cã kü n¨ng tr×nh bµy bµi kiÓm tra mét tiÕt. 3.Thái độ: - Häc sinh cã ý thøc tù gi¸c trung thùc trong thi cö. B,§å dïng d¹y häc: §Ò kiÓm tra,giÊy kiÓm tra. C, Ph¬ng ph¸p: Quan s¸t D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra ®Çu giê: Sù chuÈn bÞ cña häc sinh. 3, Bµi míi. Khởi động: Môc tiªu: NhÊn m¹nh vai trß cña giê kiÓm tra. Thêi gian: §å dïng: Cách tiến hành:GV cung cấp đề bài cho học sinh. I, §Ò bµi. PhÇn I:Tr¾c nghiÖm: §äc kÜ ®o¹n v¨n vµ tr¶ lêi c©u hái tõ c©u 1 -> c©u 3 b»ng c¸ch khoanh trßn vµo ch÷ c¸i đầu ý đúng nhất..

(124) ...” Lão cố làm ra vui vẻ. Nhng trông lão cời nh mếu và đôi mắt lão ầng ậc nớc, tôi muốn «m choµng lÊy l·o mµ oµ lªn khãc. B©y giê th× t«i kh«ng xãt xa n¨m quyÓn s¸ch cña t«i qu¸ nh tríc n÷a. T«i chØ ¸i ng¹i cho l·o H¹c. T«i hái cho cã chuyÖn...” ( Ng÷ v¨n 8- T1) 1, §o¹n v¨n trªn cã mÊy tõ l¸y? A, Mét. B, Hai. C, Ba. D, Bèn. 2, Trong c¸c tõ sau ®©y, tõ nµo lµ tõ tîng h×nh? A, ¸i ng¹i. B, Çng Ëc. C, vui vÎ. D, xãt xa. 3, Đoạn văn trên có mấy câu đơn? A, Mét. B, Hai. C, Ba. D, Bèn. 4, C©u nµo trong c¸c c©u sau lµ c©u ghÐp? A, Hôm qua, Lan đến nhà tôi rất muộn. B, Đôi dép này quai đã đứt. C, Tuy Lan häc giái nhng nã kh«ng hÒ kiªu c¨ng. D, Mẹ yêu thơng chăm sóc cả gia đình. 5, §iÒn dÊu c©u thÝch hîp vµo c¸c c©u sau: A, Ngµy mai t«i ®i häc mÑ t«i ®i cÊy. B, Hoa cóc hoa nhµi hoa hång të h¬ng th¬m ng¸t. C, C« gi¸o nãi chóng ta ph¶i cè g¾ng häc tËp. D, Tắt đèn là tiểu thuyết tiêu biểu của Ngô Tất Tố. 6, C©u nµo trong c¸c c©u sau sö dông nãi gi¶m nãi tr¸nh? A, GiÆc chÕt nh ng¶ gi¹. B, Th¸nh Giãng nhæ tre quËt vµo qu©n giÆc. C, Bác đã đi rồi sao bác ơi! Mùa xuân đang đẹp nắng ngang trời. (Tè H÷u). D, C« Êy n»m xuèng lóc nµy qu¶ lµ mét mÊt m¸t lín víi mäi ngêi. PhÇn II: Tù luËn. Viết một đoạn văn ngắn thuyết minh về cây te Việt Nam trong đó có sử dụng từ tợng thanh, từ tợng hình? Gạch chân dới các từ đó. II, §¸p ¸n. Phần I:Trắc nghiệm: Mỗi ý đúng : 1 điểm. 1, C 2, B, 3, D 4, C 6, C, D. ý 5: ®iÒn c¸c dÊu nh sau: A, Ngµy mai, t«i ®i häc, mÑ t«i ®i cÊy. B, Hoa cóc, hoa nhµi, hoa lan, hoa hång to¶ h¬ng th¬m ng¸t. C, C« gi¸o nãi: “Chóng ta ph¶i cè g¾ng häc tËp”. D, “Tắt đèn” là tiểu thuyết tiêu biểu của Ngô Tất Tố. PhÇn II: Tù luËn. 4 ®iÓm. - HS viết đoạn văn thuyết minh về cây te Việt Nam, diễn đạt lu loát, làm nổi bật các đặc điểm tiêu biểu của cây tre, sử dụng tốt từ tợng thanh, tợng hình. Nêu rõ đợc công dụng và sự gắn bó của tre với đời sống ngời dân Việt Nam. Đoạn văn ngắn song phải đủ ý, đủ c¸c phÇn: më ®o¹n, ph¸t triÓn ®o¹n vµ kÕt ®o¹n. KÕt luËn: Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ. - Häc toµn bé lý thuyÕt, xem l¹i c¸c bµi tËp. ChuÈn bÞ bµi: ThuyÕt minh vÒ mét thÓ lo¹i v¨n häc. §äc kÜ bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK. Xem cac bài tập, đọc kĩ. ............................................................... S: 30/11/09 G:2/12/09 TiÕt 61: TR¶ bµi viÕt sè 3 A, Mục tiêu cần đạt: - Học sinh nắm đợc các đơn vị kiến thức cơ bản trong bài viết cũng nh u, khuyết điểm để kh¾c phôc. -RÌn ü thøc söa lçi trong bµi kiÓm tra vµ kh¾c phôc trong c¸c bµi viÕt sau. B, §å dïng d¹y häc:.

(125) Bµi kiÓm tra,b¶ng phô. C, Ph¬ng ph¸p: Phân tích,bình luận ,đánh giá. D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức:1p 2, KiÓm tra ®Çu giê: ViÖc ch÷a lçi ë nhµ cña HS.1p 3, Bµi míi Khởi động Môc tiªu: T¹o sù chó ý vµo bµi kiÓm tra. Thêi gian:3p §å dïng: C¸ch tiÕn hµnh: Trong các tiết trớc chúng ta đã viết bài văn thuyêt minh, để giúp cá em nắm đợc những u, khuyÕt ®iÓm trong bµi viÕt vµ söa ch÷a, chóng ta cïng häc tiÕt tr¶ bµi. Hoạt động1: Trả bài. Mục tiêu: Hiểu đợc những u, khuyết điểm trong bài viết và sửa chữa Thêi gian:37 p §å dïng:Bµi kiÓm tra ,b¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: Hs nhắc lại đề bài. I, §Ò bµi: Xác định nội dung, thể loại của đề? ThuyÕt minh vÒ mét c¸i phÝch níc. - Thể loại : thuyết minh một đò dùng. - Néi dung: cÊu t¹o, c«ng dông cña c¸i phÝch níc. II, LËp dµn ý: PhÇn më bµi em lµm g×? 1, Më bµi: Giíi thiÖu vai trß cña c¸i phÝch GV đọc phần mở bài của HS so sánh. nớc trong đời sống con ngời. Thân bài em thuyết minh những vấn đề gì? 2, Thân bài: Em chän ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo? - CÊu t¹o cña phÝch níc: - Nªn chän ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, ph©n + Nh÷ng bé phËn cÊu t¹o phÝch. lo¹i, liÖt kª. + CÊu t¹o ruét phÝch: gåm hai líp thuû GV đọc phần thân bài của Huệ, Tâm. tinh, ë gi÷a lµ ch©n kh«ng lµm mÊt kh¶ HS so s¸nh, nhËn xÐt. n¨ng truyÒn nhiÖt ra ngoµi. PhÝa trong líp thuỷ tinh đợc tráng bạc. Miệng bài nhỏ làm gi¶m kh¶ n¨ng truyÒn nhiÖt. + Vá phÝch: h×nh d¸ng, mµu s¾c, chÊt liÖu, t¸c dông... + Quai x¸ch: cÊu t¹o, t¸c dông... + Cách bảo quản phích nớc để tránh đổ vỡ, tai n¹n. KÕt bµi em sÏ nªu g×? 3, Kết bài: Bày tỏ thái độ của mình đối với GV đọc phần kết bai của Huệ, Tâm. c¸i phÝch níc. HS so s¸nh. II, NhËn xÐt bµi lµm cña häc sinh. * ¦u ®iÓm: nh×n chung c¸c em hiÓu bµi, 1, ¦u ®iÓm: viết đúng yêu cầu thể loại. - Một số em viết tốt, sạch đẹp, bố cục rõ rµng: HuÖ, Hång, Chinh... - Bµi viÕt thÓ hiÖn sù hiÓu biÕt s©u s¾c vÒ sù vËt. * Nhîc: Mét sè em cßn thiªn vÒ miªu t¶ 2, Nhîc ®iÓm. phÝch níc: Long, Tó... - Cã bµi viÕt cha thÓ hiÖn râ ph¬ng ph¸p thuyÕt minh: - Còn sơ sai, chữ xấu, diễn đạt lủng củng:.

(126) - Sai nhiÒu chÝnh t¶:. IV, Ch÷a lçi. 1, Lçi chÝnh t¶: 2, Lỗi diễn đạt. V, §äc bµi v¨n mÉu. - Bµi hay: HuÖ. VI, Gäi ®iÓm.. KÕt luËn: Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ(3p) - ¤n l¹i lý thuyÕt vÒ v¨n thuyÕt minh. - Häc bµi, «n lÝ thuyÕt. -ChuÈn bÞ: Hai ch÷ níc nhµ, tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. - Xem kü phÇn luyÖn tËp. ................................................... S:30/11/09 G:2/12/09 TiÕt 62: HD§T:Muèn lµm th»ng cuéi. T¶n §µ A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Hiểu đợc tâm sự của nhà thơ lãng mạn Tản Đà: buồn chán trớc thực tại đen tối và tầm thêng, muèn tho¸t li khái hiªnj thùc Êy b»ng mét íc méng rÊt ng«ng. - Cảm nhận đợc cái mới mẻ trong hình thức một bài thất ngôn bát cú đờng luật của Tản §µ: lêi lÏ thËt gi¶n dÞ, trong s¸ng rÊt gÇn víi lèi nãi th«ng thêng, kh«ng c¸ch ®iÖu, xa vê, ý tứ hàm xúc khoáng đạt, cảm xúc bộc lộ thật tự nhiên, thoải mái , giọng thơ thanh thoát, nhÑ nhµng pha chót hãm hØnh duyªn d¸ng. 2.KÜ n¨ng: - Học sinh có kỹ năng phân tích thơ đờng luật thể thất ngôn bát cú. 3.Thái độ: - Häc sinh cã lßng kÝnh yªu, tr©n träng nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ níc nhµ. B, §å dïng d¹y häc: S¸ch :” Thi nh©n ViÖt Nam” C, Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình,đàm thoại. D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức:1p 2, KiÓm tra ®Çu giê:(3p) Đọc thuộc lòng bài “Đập đá ở Côn Lôn” của Phan Châu Trinh? Phân tích hai câu thơ ®Çu? - Câu thơ đầu: Tạo dngj t thế sánh ngang trời đất của ngời trai đứng giữa đất trời Côn Đảo. Toát lên một vẻ đẹp hùng tráng , biểu lộ một t thế con ngời đờng hoàng lµm chñ m×nh. - Câu thơ sau: Tả thực công việc đập đá, khắc hoạ đợc hình ảnh bậc anh hùng dựng nớc hăm hở quả quyết với những hành động mạnh mẽ, phi thờng. 3, Bµi míi: Khởi động: Môc tiªu: T¹o sù chó ý vµo bµi míi Thêi gian:3p §å dïng: ¶nh T¶n §µ C¸ch tiÕn hµnh: GV cho häc sinh quan s¸t ¶nh T¶n §µ, giíi thiÖu bµi míi. Tản Đà vốn xuất thân từ một gia đình nhà nho nhng lại sống giữa thời buổi nho học tàn tạ, là nghệ sĩ có tài, có tình, có cá tính độc đáo, nhân cách cao thợng. Tản Đà không muốn hoà mình với xã hội phong kiến xấu xa, nhơ bẩn, hỗn tạp, xô bồ nên đã tìm cách.

(127) tho¸t li vµo rîu vµo th¬, vµo câi méng, câi tiªn. §Ó hiÓu râ t©m tr¹ng Êy chóng ta cïng t×m hiÓu bµi h«m nay. H§1: §äc -hiÓu v¨n b¶n. Môc tiªu: T¹o sù chó ý vµo bµi míi Thêi gian:27 p §å dïng: ¶nh T¶n §µ C¸ch tiÕn hµnh: Bíc 1: §äc-th¶o luËn chó thÝch. I, §äc – Th¶o luËn chó thÝch. GV hớng dẫn đọc: rõ ràng, ngắt nhịp 4/3 1, Đọc. hoÆc 2/2/3. GV đọc mẫu, hs đọc. NhËn xÐt. Theo dâi chó thÝch sao, nªu vµi nÐt vÒ t¸c 2, Th¶o luËn chó thÝch. gi¶? - T¶n §µ (1889- 1939) tªn khai sinh lµ KÓ tªn mét sè t¸c phÈm tiªu biÓu cña t¸c NguyÔn Kh¾c HiÕu, quª ë S¬n T©y. gi¶? - Th¬ «ng trµn ®Çy c¶m xóc l·ng m¹n, ®Ëm - Khèi t×nh con I,II (th¬ - 1917) đà bản sắc dân tộc. - GiÊc méng con I (tiÓu thuyÕt - 1917) - ThÒ non níc (tiÓu thuyÕt - 1920). - GiÊc méng con II (1932). - “Muèn lµm th»ng cuéi” n»m trong “Khèi - GiÊc méng lín ( tù truyÖn - 1932). t×nh con”- 1917. Em biÕt g× vÒ bµi “Muèn lµm th»ng cuéi”? Bài thơ đựoc viết theo thể thơ gì? - Thất ngôn bát cú đờng luật. Bíc 2: T×m hiÓu v¨n b¶n. Đọc hai câu thơ đàu, giải thích “chị Hằng”, II, Tìm hiểu văn bản. “TrÇn thÕ”? 1, Hai c©u ®Çu. Hai c©u th¬ nãi vÒ ®iÒu g×? - T©m sù cña chÞ H»ng víi T¶n §µ. §ã lµ t©m sù g×? V× sao t¸c gi¶ cã t©m trạng đó? - Đó là tâm trạng buồn chán trớc cảnh đời, - Hai câu thơ là tâm trạng của tác giả trớc đêm thu vốn đã buồn, lại chán chờng thực cảnh đời buồn chán, một nỗi buồn da diết t¹i bÕ t¨c , ngét ng¹t cña x· héi , khiÕn nhµ kh«n ngu«i. thơ chán cả cõi đời. GV: X· héi phong kiÕn ViÖt ®Çu thÕ kû XX lµ mét x· héi ®en tèi ngét ng¹t, v× vËy những ngời có đàu óc, muốn thoát li mà kh«ng tho¸t li næi hä ph¶i tho¸t li vµo méng tëng, vµo câi tiªn, vµo th¬. Trong bµi “Giải sầu” Tản Đà viết: Từ độ sầu đến nay, ngày nào cũng có lúc sầu, đêm cũng có lúc sÇu, ma dÇm l¸ rông mµ sÇu, tr¨mg trong giã m¸t mµ cµng sÇu, n»m v¾t tay lªn tr¸n mµ sÇu, ®em th¬ v¨n ng©m vÞnh mµ cµng sầu... sầu không có mối chém sao cho đứt, sÇu kh«ng cã khèi ®Ëp cho tan. Đời đáng chán biết thôi là đủ Sự chán đời xin nhủ lại tri âm. Hay: Gió gió ma ma đã chán phèo Sự đời nghĩ đến lại buồn teo. §äc bèn c©u th¬ tiÕp. 2, Bèn c©u th¬ tiÕp. Nhiều ngời đã nhận xét một cách xác đáng r»ng: “T¶n §µ lµ mét hån th¬ “ng«ng”. Em hiÓu “ng«ng” nghÜa lµ g×?.

(128) ng«ng : lµ lµm nh÷ng viÖc tr¸i víi lÏ thêng, kh¸c mäi ngêi xung quanh. Trong v¨n häc, ng«ng lµ biÓu hiÖn cña ngßi bót cã c¸ tÝnh mạnh mẽ, bất hoà sâu sắc với xã hội đơng thêi, kh«ng chÞu gß Ðp m×nh trong khu«n khổ chật hẹp của lễ nghi, lề thói thông thờng. Tản Đà đã từng nhận mình là ngông: BÈm qu¶ cã tªn NguyÔn Kh¾c HiÕu §Çy xuèng h¹ giíi vÒ téi ng«ng. Em h·y ph©n tÝch c¸i ng«ng cña T¶n §µ trong 4 c©u th¬ trªn? - C©u 3: Cung quÕ.. chöa -> nh mét c©u hái thăm dò, cung trăng đã có ai ở đó cha? - Câu 4: thể hiện ớc muốn đợc chị Hằng nh¾c lªn ch¬i.. - CÆp c©u 3, 4 víi c¸ch xng h« “chÞ” - “em” th©n mËt thËm chÝ h¬i suång s· -> thÓ hiÖn - C©u 5 thÓ hiÖn râ tÝnh ng«ng , chÊt ®a t×nh kh¸t väng tho¸t li trÇn thÕ cña T¶n §µ. cña T¶n §µ. Tõ c¸ch xng h« “chÞ”, “em” cã vẻ thân mật đúng đắn đã chuyển sang tình * Cặp câu 5-6. tri kỉ, mong muốn đợc sống cùng ngời đẹp H»ng Nga vµ thiªn nhiªn m©y giã. Qu¶ lµ mét t©m hån l·ng m¹n. T¸c gi¶ tõng viÕt: Chung quanh những đã cùng cây BiÕt ngêi tri kØ ®©u ®©y mµ t×m. Hay: KiÕp sai xin chí lµm ngêi Làm đôi chim nhạn tung trời mà bay. Câi trÇn T¶n §µ lu«n thÊy buån, trèng vắng, cô đơn và khắc khoải đi tìm tâm hồn tri kỉ , giờ đây lên cung quế đợc sánh vai - Câu 5, 6 thể hiện khát vọng của Tản Đà là bầu bạn với ngời đẹp đợc thoả chí cùng chạy trốn và xa lánh cõi trần “nhem nhuốc” m©y giã th× cßn g× lÝ thó h¬n. với đầy đủ bản lĩnh đa tình và ngông của §äc hai c©u cuèi. m×nh. Ph©n tÝch h×nh ¶nh “Tùa nhau tr«ng xuèng 3, Hai c©u cuèi. thÕ gian cêi”. Em hiÓu c¸i cêi ë ®©y cã nghÜa lµ g×? - C¸i cêi cã thÓ hiÓu theo hai ý nghÜa: tho¶ mãn vì đã đạt đợc khát vọng thoát li mãnh - Hình ảnh tởng tợng đầy bất ngờ và ý vị: liÖt, xa l¸nh h¼n câi trÇn bôi bÆm. đêm trung thu trăng sáng, trên cung trăng - ThÓ hiÖn sù mØa mai khinh bØ câi trÇn giê T¶n §µ tùa vai chÞ H»ng Nga ng¾m thÕ đây chỉ bé tí khi mình đã bay bổng lên gian và cời. cung tr¨ng. -> Đó là đỉnh cao của tâm hồn lãng mạn và ng«ng cña T¶n §µ. Theo em nh÷ng yÕu tè nghÖ thuËt nµo t¹o nªn søc hÊp dÉn cho bµi th¬. 4, NghÖ thuËt. - C¶m xóc m·nh liÖt, dåi dµo, phãng tóng bay bổng và sâu lắng thiết tha đợc biểu hiÖn mét c¸ch tù nhiªn, tho¶i m¸i, nhuÇn nhuþ. - Lêi lÏ gi¶n dÞ, trong s¸ng. - Søc tëng tîng phong phó, t¸o b¹o. - Thể thơ đờng luật vẫn tuân thủ vần luật.

(129) nhng kh«ng gß bã, c«ng thøc. H§2 : Híng dÉn häc sinh tæng kÕt. Môc tiªu: Kh¾c s©u kiÕn thøc träng t©m. Thêi gian:3p §å dïng: C¸ch tiÕn hµnh: Nêu những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuËt cña bµi th¬? Häc sinh tr¶ lêi. GV: Chèt kiÕn thøc. Gọi học sinh đọc ghi nhớ. III, ghi nhí (SGK) H§3: Híng dÉn häc sinh luyÖn tËp. Môc tiªu: T¸I hiÖn l¹i t¸c phÈm. Thêi gian:7p §å dïng: C¸ch tiÕn hµnh: §äc bµi 1 SGK- 157, nªu yªu cÇu. Gäi vµi em lªn ch÷a bµi tËp. HS nhËn xÐt. GV söa ch÷a bæ sung. Đọc bài tập 2, xác định yêu cầu, làm bài. GV híng dÉn, bæ sung.. IV, LuyÖn tËp. 1, Bµi 1 (157). - Cặp câu 3-4 và 5-6 đối nhau. + §èi tõ lo¹i: cung quÕ- cµnh ®a. đã ai- xin chị nhấc... + §èi ý: 2, Bµi 2 (157). So s¸nh ng«n ng÷, giäng ®iÖu bµi th¬ nµy víi “ Qua §Ìo Ngang” cña Bµ HuyÖn Thanh Quan. Gi¶i: - Bµi “Qua §Ìo Ngang” tuy chÊt chøa t©m tr¹ng nhng giäng ®iÖu mùc thíc, trang trọng, đăng đối. - Bµi “Muèn lµm th»ng cuéi” giäng nhÑ nhµng thanh thoat pha chót t×nh tø, hãm hØnh cã nÐt phãng tóng ng«ng nghªnh cña mét hån th¬ l·ng m¹n tho¸t ly.. KÕt luËn: Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ(3p) Bài thơ cho em hiểu gì về tâm trạng của Tản Đà? Vì sao tác giả có tâm trạng đó? Häc bµi, lµm bµi tËp SBT. ChuÈn bÞ: ¤n tËp vµ kiÓm tra TiÕng ViÖt. Tr¶ lêi c©u hái SGK. ............................................. S:03/12/09 G: 05/12/09 Tiết 63: Chơng trình địa phơng phần Văn. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Bớc đầu có ý thức quan tâm đến truyền thống văn học của địa phơng. Qua việc chọn chép một số bài thơ hoặc bài văn viết về địa phơng. 2.KÜ n¨ng: Häc sinh cã n¨ng lùc thÈm b×nh vµ tuyÓn chän th¬ v¨n. 3.Thái độ: Häc sinh cñng cè t×nh c¶m quª h¬ng . B, §å dïng d¹y häc:.

(130) - GV: giáo án, tài liệu văn địa phơng. - HS: su tÇm. C, Ph¬ng ph¸p: Hớng dẫn,phân tích,định hớng. D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức: (1p) 2, KiÓm tra ®Çu giê :3p KÓ tªn c¸c nhµ v¨n ,nhµ th¬ cña Lµo Cai mµ em biÕt ? 3, Bµi míi: Khởi động Môc tiªu: T¹o sù chó ý vµo bµi míi Thêi gian: 3p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: Để tìm hiểu sâu hơn phần thơ văn của mỗi địa phơng giúp chúng ta tự hào, yêu quý quê hơng mình, hôm nay chúng ta sẽ học chơng trình ngữ văn địa phơng. H§1: H×nh thµnh kiÕn thøc míi. Mục tiêu: Hệ thống đợc các tác giả,tác phẩm của địa phơng. Thêi gian: 21p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: KÓ tªn c¸c t¸c gi¶ chÝnh ë quª em ? I, Các tác giả ở địa phơng. T¸c phÈm tiªu biÓu cña hä? HS tr¶ lêi. Hä tªn N¨m T¸c phÈm GV nhËn xÐt, ghi vµo b¶ng. sinh(mÊt) chÝnh Lß Ng©n 26/4/45 Ngêi đẹp, Sñn Lßng xoÌ 1943 Ngùa con.Nhí M· A LÒnh b¹n Göi Sa Pa Huy Thøc Tr¨ng, Giät ma Ngäc D¬ng §êng vÒ B¶n Trình bày những bài văn, thơ viết về địa Phè, S¬ng n¾ng ph¬ng m×nh? NguyÔn Thä Sa Pa.. HS thảo luận, trao đổi ý kiến về tác phẩm Êy. GV nhận xét, nêu định hớng. II, Trình bày bài thơ, văn viết về địa phơng mµ em thÝch nhÊt. - Qua cæng trßi- Cao V¨n T. - §ªm Sa Pa- Lª KiÓm. - Trë l¹i Sa Pa- Lª Minh Th¶o. - Tiếng đàn đêm –Nguyễn Thắng. H§2: Híng dÉn luyÖn tËp Môc tiªu: Cñng cè kiÕn thøc. Thêi gian: 15p §å dïng d¹y häc: C¸ch tiÕn hµnh: Đọc bài “ Lặng lẽ Sa Pa” của tác giả III. GV đọc bài “ Lặng lẽ Sa Pa” cho học NguyÔn Thµnh Long? sinh nghe. IV, HS trao đổi, thảo luận bài “ lặng lẽ Sa Yêu cầu HS trao đổi, thảo luận các vấn đề: Pa” . nội dung, ngh thuật, màu sắc địa phơng 1, Gi¸ trÞ néi dung: Ca ngîi nh÷ng con ngêi lÆng lÏ cèng hiÕn.

(131) hÕt m×nh cho sù nghiÖp x©y dung CNXH. 2, Gi¸ trÞ nghÖ thuËt: 3, Màu sắc địa phơng: TruyÖn miªu t¶ c¶nh Sa Pa – Lµo Cai víi những đại danh, cảnh sắc cụ thể, đặc trng cña Lao Cai. KÕt luËn: Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ(3p) Yêu cầu HS tiếp tục su tầm những tác phẩm viết về địa phơng, của địa phơng. Tìm hiểu tác giả, tác phẩm ở địa phơng. - ChuÈn bÞ: DÊu ngoÆc kÐp theo c©u hái SGK. ……………………………………………...

(132) ----------------------------------------------------NS: 07/12/09 NG: 09/12/09 Tiết 68-69: Chơng trình địa phơng. phÇn tiÕng ViÖt. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Hiểu đợc từ ngữ chỉ quan hệ thân thích, ruột thịt đợc dùng ở địa phơng nơi em sinh sèng. 2.KÜ n¨ng: - Bớc đầu so sánh từ ngữ địa phơng với cá từ ngữ tơng ứng trong ngôn ngữ toàn dân để thÊy râ tõ ng÷ nµo tõ ng÷ nµo trïng víi toµn d©n, tõ ng÷ nµo kh«ng trïng tõ ng÷ víi toµn d©n. 3.Thái độ: - Có ý thức sử dụng từ ngữ địa phơng một cách phù hợp. B, §å dïng d¹y häc: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n. - Häc sinh: so¹n bµi. C, Ph¬ng ph¸p:Th¶o luËn D, Tæ chøc giõ häc: 1, ổn định tổ chức:1p 2, KiÓm tra ®Çu giê:3p T×nh th¸i tõ lµ g×? Cã mÊy lo¹i t×nh th¸i tõ? - Là những từ đợc thêm vào câu tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và biểu lộ s¾c th¸i cña ngêi nãi. - Cã 4 lo¹i. 3, Bµi míi: Khởi động Môc tiªu: T¹o sù chó ý vµo bµi häc. Thêi gian:2p §å dïng: C¸ch tiÕn hµnh: Trong cuộc sống hàng ngày chúng ta thờng dùng lớp từ địa phuơng để giao tiếp nhng lại không biết đó là từ địa phơng. Để giúp các em dễ dàng nhận biết lớp từ nay, chúng ta cïng häc bµi h«m nay. Hoạt động1: Hình thành kiến thức mới Mục tiêu:Mở rộng vốn từ địa phơng. Thêi gian:41p §å dïng: B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: Tìm những từ địa phơng em tơng ứng 1. Bảng hệ thống từ ngữ toàn dân và từ ngữ nh÷ng tõ toµn d©n trªn b¶ng sau: ®i¹ ph¬ng. TT. Tõ ng÷ toµn d©n. Tõ. ng÷. §P.

(133) HS th¶o luËn tæ . Mçi tæ kÎ mét b¶ng b»ng giÊy to. Treo c¸c tê giÊy lªn b¶ng phô.. 1 2. NhËn xÐt.. 3 4 5. GV bæ sung, söa ch÷a.. HS tìm các từ địa phơng khác trong số các từ địa phơng đã tìm và nói rõ từ đó sử dụng ở địa phơng nào? - Từ địa phơng khác ( chữ in nghiêng).. 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18. GV bæ sung ghi lªn b¶ng. Nhìn vào bảng em thấy địa phơng em thêng sö dông tõ ng÷ nµo? - Tõ toµn d©n. GV: có thể do địa phơng chúng ta là nh÷ng ngêi ë kh¾p mäi n¬i lªn sinh sèng-> dïng tõ ng÷ toµn d©n cho dÔ giao tiÕp, dÇn dÇn hä kh«ng cßn nãi tiếng địa phơng mình nữa.. 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36. Hoạt động2: Hớng dẫn luyện tập Mục tiêu:Ghi nhớ các từ địa phơng. Thêi gian:40p §å dïng:b¶ng phô. em, §P kh¸c. bè, tÝa, cËu thÇy mÑ mÑ m¸, vó bu ,u ,bÇm, «ng néi mî «ng, néi, «ng bµ néi chó «ng ngo¹i bµ, néi «ng, ngo¹i, bµ ngo¹i «ng cËu. b¸c anh cña cha) bµ, ngo¹i, v·i b¸c (vî cña anh cha) b¸c chó (em trai cña cha) b¸c, b¸ thÝm(vî cña chó) chó b¸c (chÞ cña cha) thÝm b¸c (chång chÞ cña b¸c, b¸, c« cha) b¸c, dîng c« (em g¸i cña cha) chó (chång em g¸i c«, o cña cha) chó, dîng b¸c (anh cña mÑ) b¸c (vî anh cña mÑ) b¸c, cËu cËu (em trai cña mÑ) b¸c, b¸, mî mî (vî em trai cña cËu mÑ) mî, c« b¸c (chÞ g¸i cña mÑ) dîng (chång cña b¸c, giµ,b¸. mÑ) dîng, bè d× (em g¸i cña mÑ) chó (chång em g¸i d×, c« cña mÑ) chó, dîng anh trai chÞ d©u anh em trai chÞ em d©u (vî em trai) em chÞ g¸i em anh rÓ (chång cña chÞ chÞ) anh em g¸i em rÓ (chång em em g¸i) em con con d©u (vî cña con con trai) con con rÓ (chång con g¸i) con ch¸u (con cña con) chång ch¸u vî anh em Cha.

(134) C¸ch tiÕn hµnh: Bµi tËp 1: Su tÇm c¸c c©u ca dao hoÆc th¬ cã sö dông Su tÇm c¸c c©u ca dao hoÆc th¬ cã sö dông từ ngữ địa phơng chỉ quan hệ ruột thịt? từ ngữ địa phơng chỉ quan hệ ruột thịt. HS: Th¶o luËn - Ma phïn ít ¸o tø th©n Tr¶ lêi. Ma bao nhiªu h¹t th¬ng bÇm bÊy nhiªu. GV: NhËn xÐt ,bæ sung. Con ®i tr¨m nói ngµn khe Kh«ng b»ng mu«n nçi t¸i tª lßng bÇm. (TrÝch ca dao) - U èm n»m nhµ Không ra đồng đợc. Unằm đáp chăn MÆt quay vµo v¸ch. (U èm) - Bao giê hÕt giÆc vÒ quª Đêm đêm bà bủ nằm mê khấn Thống kê những từ ngữ địa phơng bằng Bµi tËp 2: tiÕng M«ng,Dao Thống kê những từ ngữ địa phơng bằng GV: Cho häc sinh kÎ b¶ng tiÕng M«ng,Dao STT Tõ toµn Từ địa phơng STT Tõ toµn Từ địa phơng d©n d©n TiÕng Dao TiÕng TiÕng Dao TiÕng M«ng M«ng 1 cha Ate chÝ 1 cha Ate chÝ 2 mÑ A ma Tî 2 mÑ A ma Tî ... ... ... .... ... ... ... .... HS: Th¶o luËn ,lªn b¶ng ®iÒn KÕt luËn: Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ(3p) Sử dụng từ địa phơng cần chú ý điều gì? - Su tầm thêm các từ địa phơng. - Lµm bµi tËp SBT S:10/12/09 G: 12/12/09 TiÕt 70: Tr¶ bµi kiÓm tra TiÕng ViÖt A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - HS nắm đợc những yêu cầu cần đạt trong đề bài, thấy đợc những u nhợc điểm trong bài viÕt. 2.KÜ n¨ng: - RÌn kü n¨ng ch÷a lçi, dïng tõ. 3.Thái độ: - Cã ý thøc söa lçi trong bµi kiÓm tra. B, §å dïng d¹y häc: - Bµi kiÓm tra. C, Ph¬ng ph¸p: B¶ng phô. D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức:1p 2, KiÓm tra ®Çu giê: 3, Bµi míi. Khởi động: Môc tiªu: T¹o sù chó ý cña häc sinh vµo bµi häc..

(135) Thêi gian:2p §å dïng : C¸ch tiÕn hµnh: Tiết trớc các em đã làm bài kiểm tra Tiếng Việt, để các em nhận biết các đơn vị kiến thức cần co trong bài, cũng nh nắm đợc những u, nhợc trong bài , chúng ta cùng học tiết trả bµi. Hoạt động 1: Nhận xét bài làm của học sinh. Môc tiªu: Nh÷ng u, nhîc trong bµi lµm cña häc sinh: Thêi gian:10p §å dïng : C¸ch tiÕn hµnh: Nh÷ng u, nhîc trong bµi lµm cña häc sinh: I, NhËn xÐt bµi lµm cña häc sinh. - u: häc sinh n¾m v÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n, trình bày sạch sẽ, đúng trọng tâm yêu cầu. 1, Ưu điểm: PhÇn tù luËn: mét sè em viÕt tèt: - Nhîc ®iÓm: mét sè em cha ch¨m chØ, cha xác định đợc đúng kiến thức, còn nhầm lẫn nhiÒu. 2, Nhîc ®iÓm. Phần tự luận: còn xác định sai từ tợng thanh, tõ tîng h×nh. Bài viết còn lủng củng, diễn đạt yếu, thuyết minh s¬ sµi kh«ng cã ph¬ng ph¸p cô thÓ. Cßn cã bµi lµm nhÇm sang v¨n miªu t¶, biÓu c¶m. Hoạt động 2: Chữa bài. Môc tiªu:ChØ râ nh÷ng lçi cho häc sinh. Thêi gian:30p §å dïng : C¸ch tiÕn hµnh: II, Ch÷a bµi. GV yªu cÇu HS theo dâi bµi lµm cña m×nh. C©u 1: Tr¾c nghiÖm: 1, A 2, B 3, D 4, C 6, C,D Gọi các em trình bày đáp án ở từng phần 5, §iÒn dÊu c©u: A, Ngµy mai, t«i ®i häc, mÑ ®i cÊy. B, Hoa cóc, hoa hång, hoa lan, hoa nhµi to¶ h¬ng th¬m ng¸t. C, C« gi¸o nãi: “Chóng ta ph¶i cè g¾ng häc tËp”. GV söa ch÷a, HS ghi vë. D, “Tắt đèn” là tiểu thuyết tiêu biểu của Ng« TÊt Tè. C©u 2: Tù luËn. ViÕt ®o¹n v¨n cã më ®o¹n, ph¸t triÓn ®o¹n, kÕt ®o¹n. - thuyết minh làm nổi bật đặc điểm, công dông, mèi quan hÖ cña c©y tre víi con ngêi ViÖt Nam. + Đặc điểm: thânh tròn, cao, có nhiều đốt, l¸ nhá, mäc thµnh tõng bôi. + C«ng dông: th©n chÎ l¹t, vãt ch«ng, ®an c¸c dông cô, lµm cäc... - M¨ng : lµm thøc ¨n. - Lá: để đun. GV tuyªn d¬ng nh÷ng em ®iÓm cao, nh¾c - BÑ m¨ng : lµm nãn. nhë nh÷ng em ®iÓm thÊp cÇn cè g¾ng. * Mối quan hệ: gắn bó bao đời với ngời dân.

(136) Việt Nam, trong cuộc sống lao động, trong chiến đấu. IV, Gäi ®iÓm vµo sæ.. KÕt luËn: Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ(2p) Nh¾c c¸c em lµm sai ch÷a bµi vµ xem l¹i. Ôn kỹ lý thuyết Tiếng Việt đã học. Chuẩn bị: Nhớ rừng, đọc kỹ và trả lời câu hỏi SGK. ........................................................... NS: 12/12/09 NG:14/12/09 Tiết 72: Hoạt động ngữ văn: Làm thơ 7 chữ. A, Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Biết làm thơ 7 chữ với yêu cầu tối thiểu: đặt câu thơ 7 chữ, biết ngắt nhịp 4/3, biết gieo đúng vần. - Ph¸t huy kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, t¹o kh«ng khÝ vui vÎ häc mµ ch¬i, thùc hµnh trong thùc tÕ. 2.KÜ n¨ng: - HS thực hành làm thơ 7 chũ với yêu cầu về nhịp, đối, vần đã học. 3.Thái độ: - T¹o kh«ng khÝ m¹nh d¹n, vui vÎ, s¸ng t¹o. B, §å dïng d¹y häc: -Mét sè bµi th¬ 7 ch÷. - B¶ng phô. C, Ph¬ng ph¸p:Gîi më D,Tæ chøc giê häc: 1, ổn định tổ chức:1p 2, KiÓm tra ®Çu giê: 2p GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. 3,Bµi míi. Khởi động Môc tiªu:T¹o høng thó häc tËp Thêi gian:2p §å dïng: C¸ch tiÕn hµnh: Thơ 7 chữ là thể thơ rất quen thuộc với chúng ta, để giúp các em có kỹ năng làm thể thơ nµy, chóng ta cïng häc tiÕt h«m nay. H§1:H×nh thµnh kiÕn thøc míi Môc tiªu: NhËn diÖn luËt th¬, chØ ra chç sai luËt Thêi gian:20p §å dïng:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: I.NhËn diÖn luËt th¬. §äc hai c©u th¬ -SGK -165. 1. ChiÒu h«m th»ng bÐ cìi tr©u vÒ G¹ch nhÞp vµ chØ ra c¸c tiÕng gieo vÇn, mèi Nã ngÈng ®Çu len hín hë nghe. quan hÖ b»ng tr¾c trong hai c©u? - NhÞp: C©u 1: nhÞp 4/3. C©u 2: nhÞp 4/3. - VÇn: vÒ, nghe. - Mối quan hệ bằng trắc: các chữ 2,4,6 đối b-t; t-b. §äc hai c©u th¬ sau? * TiÕng s¸o diÒu cao vßi väi rãt NhËn diÖn vÇn nhÞp, luËt b»ng tr¾c? Vßm trêi trong v¾t ¸nh pha lª. tõ vÜ dô trªn em rót ra ®iÒu g× vÒ nhÞp th¬, - NhÞp: 4/3; c©u 4 vÇn 1,2..

(137) vần thơ và mối quan hệ bằng trắc trong thơ - Mối quan hệ bằng trắc: chữ 2,4,6 đối: b-t; 7 ch÷? t-b. * Lµ thÓ th¬ mçi c©u cã 7 ch÷. Ng¾t nhÞp 4/3 hoÆc 2/2/3 hoÆc 3/4 ; vÇn tr¾c, b»ng, phÇn nhiÒu lµ b»ng gieo vÇn trong tiÔng cuèi c¸c c©u 1,2,4. * LuËt b»ng tr¾c theo hai m« h×nh sau: Gv giới thiệu luật bằng trắc để học sinh a, B B T T T B B tham kh¶o. TTBTTTB TTBBBTT BBTTTBB b, T T B B T T B BBTTTBB BBTTBTT TTBBTBB §äc bµi “ tèi” cña §oµn V¨n Cõ (sgk- II, ChØ ra chç sai luËt. 166). Trong tóp lÒu tranh c¸nh liÕp che ChØ ra chç sai trong bµi th¬? Ngọn đèn mờ, toả ánh xanh xanh Hãy sửa lại cho đúng? tiễng chày nhịp một trong đêm vắng Nh bơc thời gian đến quãng khuya. HS cã thÓ söa: * NhËn xÐt: - Bµi th¬ sai ë viÖc gieo vÇn. - Ngọn đèn mờ toả ánh vàng khè. - Sai ë viÖc dïng dÊu phÈy trong c©u 2. - Bóng đèn mờ tỏ, bóng đêm nhoè. - Ch÷ “xanh” sai vÇn. - Bóng đèn mờ tỏ, bóng trăng loe. * Söa l¹i: Trong tóp lÒu tranh c¸nh liÕp che, Ngọn đèn mờ toả ánh xanh lè Tiễng chày nhịp một trong đêm vắng Nh bớc thời gian đến quãng khuya. H§2:Híng dÉn luyÖn tËp. Môc tiªu: VËn dông lÝ thuyÕt vµo lµm th¬. Thêi gian:18p §å dïng: C¸ch tiÕn hµnh: GV híng dÉn: Bµi th¬ më ®Çu kÓ chuyÖn thằng cuội ở cung trăng, đây chính là đề tài chÝnh trong bµi. Hai c©u tiÕp ph¶i ph¸t triÓn đề tài đó. Hai câu sau phải theo đúng luật: -BBTTBBT TTBBTTB HS lµm bµi, GV gäi mét sè em nªu kÕt quÈ. HS nhËn xÐt. GV söa ch÷a, bæ sung.. III, TËp lµm th¬. 1, Lµm tiÕp bµi th¬ dë dang. a, H·y lµm tiÕp hai c©u cuèi theo ý m×nh trong bµi th¬ cña Tó X¬ng mµ ngêi biªn soạn đã giấu đi. T«i thÊy ngêi ta cã b¶o r»ng B¶o r»ng th»ng cuéi ë cung tr¨ng! * Gîi ý: cã thÓ lµm nh sau: - Chøa ai ch¼ng chøa chøa th»ng cuéi T«i gím gan cho c¸i chÞ H»ng. HoÆc: - Đáng cho cái tội quân lừa đảo Giµ khÊc nh©n gian vÉn gäi th»ng. HoÆc: - Cung trăng chỉ toàn đất cùng đá * GV hớng dẫn: Hai câu thơ vẽ nên cảnh Hít bụi suốt ngày đã sớng chăng? mïa hÌ th× hai c©u tiÕp ph¶i nãi chuyÖn HoÆc: mïa hÌ, chia tay b¹n bÌ, dÆn dß b¹n, hÑn - Câi trÇn ai còng chêng mÆt nã nhau n¨m häc sau... Nay đến cung trăng bỡn chị Hằng. * Theo luËt: T T B B B T T ( chữ “mặt” không đúng luật).

(138) BBTTTBB GV gäi hai HS lªn b¶ng lµm. Gäi mét sè HS tr×nh bµy. NhËn xÐt. GV söa cha, bæ sung. Gäi hs tr×nh bµy mét sè bµi th¬ d· s¸ng t¸c ë nhµ. NhËn xÐt. GV nhËn xÐt nh÷ng u, khuyÕt ®iÓm trong bài .Khuyến khích, động viên các em tiếp tôc s¸ng t¸c.. b, Lµm tiÕp bµi. Vui sao ngày đã chuyển sang hè Phợng đỏ sân trờng rộn tiếng ve. * Gîi ý: Cã thÓ lµm nh sau: PhÊp phíi trong lßng bao tiÕng gäi Thoảng hơng lúa chín gió đồng quê. HoÆc: C¶nh Êy lßng ai kh«ng phÊn chÊn Thoảng hơng lúa chín gió đồng quê. IV, Đọc bài thơ 7 chữ đã sáng tác. 1, §äc bµi. 2, B×nh th¬ (HS giái).. KÕt luËn:Tæng kÕt vµ hìng dÉn häc ë nhµ(3p) Muốn làm thơ 7 chữ, em cần nắm đợc những vấn đề gì? Học bài, xem lại đặc điểm của thể thơ 7 chữ. Làm thơ theo chủ đề tự chọn. Chuẩn bị: Chữa lỗi trong bài Tiếng Việt, xem lại các dơn vị kiến thức đã kiểm tra. .......................................... S: G:. TiÕt 63 ¤n tËp vµ kiÓm tra TiÕng ViÖt.

(139) A, Mục tiêu cần đạt: - HS n¾m v÷ng nh÷ng néi dung vÒ tõ vùng vµ ng÷ ph¸p. - Thực hành các bài tập để củng cố lý thuyết . - RÌn kü n¨ng ¸p dông lý thuyÕt vµo thùc hµnh. - Giáo dục tình yêu Tiếng Viêt, có ý thức sử dụng đúng các đơn vị kiến thức đã học. B, ChuÈn bÞ: C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò Néi dung. HĐ1: Khởi động. Để giúp cac em nắm ch¾c c¸c kiÕn thøc vÒ tõ vùng vµ ng÷ ph¸p đã học chúng ta cùng ôn tập. H§2: I, Tõ vùng. Trong phần từ vựng chúng ta đã học những 1, Lý thuyết. néi dung g×? a, Cấp độ khái quat nghĩa của từ. - Cấp độ khái quat nghĩa của từ ; trờng từ - Nghĩa của từ có thể rộng hơn (khái quát vùng; tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh; tõ ng÷ h¬n) hoÆc hÑp h¬n (Ýt kh¸i qu¸t h¬n). địa phơng và biệt ngữ xã hội; các biện pháp - Một từ đợc coi là nghĩa rộng khi phạm vi tu tõ tõ vùng (nãi gi¶m, nãi tr¸nh, nãi qu¸). nghÜa cña nã bao hµm ph¹m vi nghÜa cña Thế nào là cấp độ khái quat nghĩa của từ ? một số từ ngữ khác. Khi nào từ đợc coi là nghĩa rộng? Khi nào - Một từ đợc coi là nghĩa hẹp khi phạm vi đợc coi là nghĩa hẹp? nghĩa của nó đợc bao hàm trong phạm vi nghÜa cña mét tõ ng÷ kh¸c. ThÕ nµo lµ tõ tîng h×nh? b, Tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh. Sö dông tõ tîng h×nh, tîng thanh cã t¸c - Tõ tîng h×nh: Lµ nh÷ng tõ gîi t¶ h×nh dông g×? ¶nh, d¸ng vÎ, tr¹ng th¸i cña sù vËt. - Gợi đợc hình ảnh, âm thanh cụ thể, có giá - Từ tợng thanh: là những từ mô phỏng âm trÞ biÓu c¶m cao. thanh cña tù nhiªn, con ngêi. ThÕ nµo lµ trêng tõ vùng ? c, Trêng tõ vùng. Cho vÝ dô? Lµ tËp hîp nh÷ng tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt - M¾t: lßng ®en, lßng tr¾ng, con ng¬i, l«ng chung vÒ nghÜa. mi, l«ng mµy. Từ địa phơng là gì? Cho ví dụ? - m«: ®©u; m¸: mÑ. Sử dụng từ địa phơng có u nhợc gì? - u: gợi đợc màu sắc địa phơng . - nhîc: sö dông nhiÒu g©y khã hiÓu. e, BiÖt ng÷ x· héi. BiÖt ng÷ x· héi lµ g×? Cho vÝ dô? Là những từ chỉ sử dụng trong một địa ph- Cậu, mợ: dùng trong tầng lớp thợng lu xa. ơng nhất định. Nãi qu¸ lµ g×? Cho vÝ dô? g, Nãi qu¸. Là biện pháp tu từ phóng đại quy mô, tính Thế nào là nói giảm nói tránh? Cho ví dụ? chất của sự vật hiện tợng đợc miêu tả. - Anh ấy đi đêm qua rồi. h, Nãi gi¶m nãi tr¸nh. chÕt Là biện pháp tu từ nhằm diễn đạt tế nhị, §äc phÇn a SGK nªu yªu cµu? uyÓn chuyÓn, tr¸nh g©y c¶m gi¸c buån, ghª HS lµm bµi. sî nÆng nÒ, tr¸nh th« tôc, thiÕu lÞch sù. Gäi 1 HS lªn ®iÒn vµo « trèng. 2, LuyÖn tËp HS vµ GV nhËn xÐt, bæ sung. a, §iÒn tõ ng÷ thÝch hîp vµo « trèng. TruyÖn d©n gian Hs gi¶i thÝch- 4 em. TruyÒn thuyÕt T cæ tÝch T cêi T ngô ng«n * Gi¶i thÝch:.

(140) Mçi em gi¶i thÝch mét kh¸i miÖm.. - TruyÒn thuyÕt: truyÖn d©n gian vÒ c¸c nh©n vËt sù kiÖn lÞch sö xa xa, cã nhiÒu yÕu tè thÇn k×. - TruyÖn cæ tÝch: truyÖn d©n gian kÓ vÒ cuộc đời, số phận một số kiểu nhân vật. - TruyÖn ngô ng«n: truyÖn d©n gian mîn chuyện loài vật, đồ vật, con ngời để bóng giã chuyÖn con ngêi. Gäi mét hs rót ra ®iÓm gièng nhau. - TruyÖn cêi: truyÖn d©n gian dïng h×nh thức gây cời để mua vui hoặc phê phán, đả kÝch. -> Phần giải thích các TN đó có cái chung: T×m vÝ dô? truyÖn d©n gian lµ tõ ngø cã nghÜa réng h¬n (cấp độ khái quát cao hơn). b, T×m hai vÝ dô: - Tiếng đồn cha mẹ em hiền Cắn cơm không vỡ, cắn đồng tiền vỡ hai. - Lç mòi mêi t¸m g¸nh l«ng, Em hãy đặt câu có dùng từ tợng thanh, t- Chồng yêu chồng bảo tơ hồng trời cho. îng h×nh? -> nãi qu¸. c, ViÕt hai c©u dïng tõ tîng h×nh, tîng thanh. - Trªn s©n trêng, mÊy b¹n häc sinh bÞtt miÖng khóc khÝch cêi. ( Tîng thanh). - CËu Êy nh×n loÎo khoÎo mµ khoÎ ra trß. (tîng h×nh). Trî tõ lµ g×? Cho vÝ dô? II, Ng÷ ph¸p. A, Lý thuyÕt. 1, Trî tõ, th¸n tõ. - Trî tõ lµ nh÷ng tõ chuyªn ®i kÌm mét tõ ngữ trong câu để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự vật sự việc đợc nói đến Th¸n tõ lµ g×? ở từ ngữ đó. vd: những, có, chính đích, ngay... - Th¸n tõ: lµ nhøng tõ ng÷ dïng béc lé t×nh cảm, cảm xúc hoặc gọi đáp. T×nh th¸i tõ lµ g×? Cho vÝ dô? vd: a, ¸i, «i, íi... nµy, v©ng , d¹, õ... Cã mÊy lo¹i t×nh th¸i tõ? 2, T×nh th¸i tõ. - 4 lo¹i: T×nh th¸i tõ cÇu khiÕn. Là những từ đợc thêm vào câu để cấu tạo T×nh th¸i tõ nghi vÊn c©u nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn, c©u c¶m th¸n T×nh th¸i tõ c¶m th¸n. vµ biÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m. T×nh th¸i tõ biÓu thÞ t×nh c¶m. vd: µ, , hö, ®i, nµo, sao, thay... C©u ghÐp lµ g×? Cho vÝ dô? 3, C©u ghÐp: Lµ kiÓu c©u do hai hoÆc nhiÒu côm chñ vÞ kh«ng bao chøa nhau t¹o thµnh. Mçi côm chñ vÞ lµ mét vÕ c©u. Cã mÊy c¸ch nèi c¸c vÕ c©u ghÐp? §ã lµ vd: Ngµy mai, em ®i Lµo Cai cßn mÑ ®i vÒ c¸ch nµo? quª Nam §Þnh. * Cã hai c¸ch nèi: - Dïng nh÷ng tõ cã t¸c dông nèi (quan hÖ Các vế câu ghép thờng có mối quan hệ nh từ, phó từ, đại từ, chỉ từ...) thÕ nµo? - Kh«ng dïng tõ nèi, dïng dÊu phÈy, dÊu chÊm phÈy hoÆc dÊu hai chÊm..

(141) §äc bµi 1, nªu yªu cÇu . Gọi hai học sinh đặt câu. HS vµ GV nhËn xÐt, bæ sung. §äc bµi 2, nªu yªu cÇu, lµm bµi. HS vµ GV nhËn xÐt, bæ sung.. §äc bµi tËp3, nªu yªu cÇu bµi tËp. Gäi hai häc sinh lªn lµm bµi. HS vµ GV nhËn xÐt.. * Nh÷ng quan hÖ thêng gÆp: - Quan hÖ nguyªn nh©n, ®iÒu kiÖn, t¬ng ph¶n, t¨ng tiÕn, lùa chän, bæ sung, nèi tiÕp, đồng thời, giải thích... B, LuyÖn tËp. 1, Bµi 1: ViÕt hai c©u: * Dïng trî tõ, t×nh th¸i tõ. - ChÝnh nã sai anh ®i ph¶i kh«ng? Trî tõ T×nh th¸i tõ. * Dïng trî tõ vµ th¸n tõ: - Này, có hai chục bạc mà chị không trả đợc Th từ Trợ từ sao? 2, Bµi 2 (158). C©u ghÐp: Ph¸p ch¹y, NhËt hµng, vua B¶o §¹i tho¸i vÞ. - Có thể tách thành 3 câu đơn:, nhng khi t¸ch th× mèi liªn hÖ, sù liªn tôc cña 3 sù việc dờng nh không đợc thể hiện rõ bằng khi gép thµnh 3 vÕ cña c©u ghÐp. 3, Bài 3 (158). Xác định câu ghép và cách nèi c¸c vÕ c©u ghÐp. - C©u 1 vµ 3 lµ c©u ghÐp. - Các vế đợc nối bằng quan hệ từ “cũng nh”, “bởi vì”.. 4, Cñng cè: KiÕn thøc vÒ c©u ghÐp. 5, Híng dÉn häc bµi: Xem l¹i bµi viÕt sè 3, ch÷a c¸c lçi trong bµi. ........................................................... S: G: S: G: TiÕt 65 Hai ch÷ níc nhµ ( TrÝch - TrÇn TuÊ Kh¶i). A, Mục tiêu cần đạt: - Cảm nhận đợc nội dung yêu nớc trong đoạn trích: nỗi đau mất nớc và ý chí phục thù cøu níc. - Tìm hiểu sức hấp dẫn nghệ thuật của ngòi bút Trần Tuấn Khải: cách khai thác đề tài lÞch sö, sù lùa chän thÓ th¬ thÝch hîp, viÖc t¹o dùng kh«ng khÝ, t©m tr¹ng, giäng th¬ thèng thiÕt. - Rèn kỹ năng đọc, cảm thụ, phân tích thơ trữ tình. - Gi¸o dôc t×nh yªu níc, c¶m phôc tinh thÇn yªu níc cña t¸c gi¶. B, ChuÈn bÞ: C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: §äc thuéc lßng bµi th¬ “Muèn lµm th»ng cuéi”, nªu néi dung hai c©u th¬ ®Çu? - Hai câu thơ đầu là tâm trạng của tâc giả trớc cảnh đời buồn chán, một nỗi buồn da diết kh«n ngu«i. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. HĐ1: Khởi động: Vào những năm 20 của thÕ kû XX, cïng víi c¸c chÝ sÜ yªu níc nh Phan Béi Ch©u, Phn Ch©u Trinh cßn cã c¸c tác giả hoạt động công khai , hợp pháp nh.

(142) TrÇn TuÊn Kh¶i, v× vËy néi dung yªu níc thờn đợc biểu hiện theo cách thức riêng. Bµi th¬ “Hai ch÷ níc nhµ” lµ mét bµi th¬ nh thÕ. H§2: §äc - hiÓu v¨n b¶n. GV hớng dẫn đọc: đọc diễn cảm thể hiện sù nuèi tiÕc, tù hao, khi c¨m uÊt, khi thiÕt tha. GV đọc mẫu, Hs đọc. NhËn xÐt. §äc thÇm chó thÝch SGK vµ nªu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶? T¸c phÈm? Em hiÓu g× vÒ hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña bµi th¬? - NguyÔn Phi Khanh- cha NguyÔn Tr·i bÞ giÆc b¾t dem sang Trung Quèc , NguyÔn Tr·i ®i theo nhng tíi biªn giíi phÝa B¾c, Nguyễn Phi Khanh khuyên con trở về để lo tính trả thù nhà, đền nợ nớc. á Nam đã mợn lời cha dặn dò con để gửi gắm tâm sự yêu níc cña m×nh. - Bµi th¬ dµi 101 c©u, ®o¹n trÝch gåm 36 c©u, 12 c©u tiÕp t¸i hiÖn lÞch sö anh hïng cña thêi Trng V¬ng ; Trµn Hng §¹o, 28 c©u tiÕp lµ lêi khuyªn con, 25 c©u cuèi trë l¹i t©m sù ngêi cha kÝ th¸c ý chÝ b¸o thï phôc quèc l¹i cho con. Gi¶i thÝch: “¶i B¾c”, “§oµi Nam”? HS đọc chú thích SGK. Bµi th¬ cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Néi dung tõng phÇn?. I, §äc t×m hiÓu chó thÝch. 1. §äc. 2, Chó thÝch. - TrÇn TuÊn Kh¶i: 1895- 1983, hiÖu ¸ Nam, quª : Quang X¸n, MÜ Hµ, MÜ Léc, Nam §Þnh. - Ông thơng mợn đề tài lịch sử hoặc những biểu tợng nghệ thuật để bóng gió bộc lộ nỗi ®au mÊt níc, nçi c¨m giËn bän cíp níc vµ bÌ lò tay sai. - “Hai ch÷ níc nhµ”: lµ bµi th¬ trong tËp “Bót quan hoµi I”. - §o¹n trÝch lµ phÇn më ®Çu bµi th¬.. c, Chó thÝch kh¸c (SGK). II, Bè côc: 3 phÇn. - P1: 8 cau th¬ ®Çu: T©m tr¹ng cña ngêi cha trong cảnh éo le, đau đớn. - P2: 20 câu tiếp: Hiện tình đất nớc trong hoµn c¶nh ®au th¬ng, tang tãc. - P3: Cßn l¹i: ThÕ bÊt lùc cña ngêi cha vµ lêi trao göi cho con.. §äc ®o¹n chó thÝch, em nhËn xÐt g× vÒ III, T×m hiÓu v¨n b¶n. giäng ®iÖu cña ®o¹n th¬? 1, T×m hiÓu chung vÒ ®o¹n trÝch. - Giäng th¬ l©m li, thèng thiÕt, nhiÒu lêi Néi dung c¬ b¶n cña ®o¹n th¬ lµ g×? c¶m th¸n. Em nhËn xÐt g× vÒ sè lîng c©u ch÷ trong - Néi dung: Lêi tr¨ng trèi cña ngêi cha víi đoạn thơ? Từ đó có thể nhận xét về thể thơ? con trớc giờ vĩnh biệt trong bối cảnh đau - Mçi khæ 4 c©u: 2 c©u 7, 1 c©u 6, 1 c©u 8- th¬ng níc mÊt nhµ tan. Nã nÆng ©n t×nh vµ > song thất kục bát gieo vần trắc ở giữa các tràn đầy nỗi xót xa, đau đớn. c©u 7 diÔn t¶ thÝch hîp nçi sÇu th¶m hay - ThÓ th¬: song thÊt lôc b¸t. nçi giËn d÷, o¸n th¸n cña con ngêi. §äc 8 c©u th¬ ®Çu (159-160). 2, Ph©n tÝch v¨n b¶n. Bối cảnh không gian đợc miêu tả qua các a, Tám câu thơ đầu. chi tiÕt nµo? - ¶i B¾c, m©y sÇu, giã th¶m -> h×nh ¶nh íc Em nhËn xÐt g× vÒ kh«ng gian Êy? lÖ. GV: Biên ải là nơi tận cùng của đất nớc. - hổ thét, chim kêu: âm thanh rùng rơn. Đối với Nguyễn Phi Khành thì cuộc ra đi - > Đây là nơi biên ải ảm đạm, heo hút, ghê nµy kh«ng cã ngµy trë l¹i, ®©y lµ lÇn chia rîn. biÖt vÜnh viÔn víi tæ quèc, quª h¬ng v× vËy.

(143) t©m tr¹ng phñ lªn c¶nh vËt mét mµu tang tãc thª l¬ng vµ c¶nh vËt Êy cµng giôc c¬n sÇu trong lßng ngêi. Bèn c©u th¬ tiÕp diÔn t¶ t©m tr¹ng cña nh©n vËt nµo?. Hoµn c¶nh vµ t©m tr¹ng. - hạt máu, tầm tã châu rơi-> đảo trật tự cú ph¸p. => Tâm trạng vô cùng đau đớn: nớc mất nhµ tan, cha con li biÖt. - Hoµn c¶nh Ðo le.. NhËn xÐt g× vÒ hoµn c¶nh cña nh©n vËt? - Hoµn c¶nh Ðo le, cha bÞ gi¶i ®i sang Tµu kh«ng mong ngµy trë l¹i, con muèn ®i theo phông dìng cha nhng cha d»n lßng khuyªn con ở lại để lo tính việc trả thù nhà, đền nợ níc. §èi víi c¶ hai cha con, t×nh nhµ nghÜa * T¸m c©u th¬ ®Çu sö dông h×nh ¶nh íc lÖ, nớc đều sâu đậm, da diết và đều tột cùng đảo trật tự cú pháp khắc hoạ cuộc chia li đau đớn, xót xa. nơi ảm đạm heo hút từ đó làm nổi bật hoàn cảnh chia li éo le và tâm trạng đau đớn xót xa. 4, Cñng cè: Cuéc chia tay diÔn ra trong bèi c¶nh nh thÕ nµo? T©m tr¹ng cña nh©n vËt ra sao? 5, Híng dÉn häc ë nhµ: Häc thuéc 8 c©u th¬ ®Çu vµ néi dung ph©n tÝch. ChuÈn bÞ tiÕp c¸c c©u hái 4, 5 (SGK), lµm bµi tËp phÇn luyÖn tËp. ................................................... S: G: TiÕt 66 Hai ch÷ níc nhµ (TrÝch- TrÇn TuÊn Kh¶i) A, Mục tiêu cần đạt: - Tiếp tục phân tích những câu thơ còn lại để thấy đợc tình hình đất nớc và tội ác của quân xâm lợc từ đó hiểu đợc cảm xúc, tâm trạng của tác giả. Cảm nhận đợc mục đích kích thích, hun đúc ý chí “gánh vác” của ngời con làm theo lời trao gửi thêm sức nặng t×nh c¶m. - RÌn kü n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch th¬ tr÷ t×nh. - Gi¸o dôc t×nh c¶m yªu níc cho häc sinh. B, ChuÈn bÞ: C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: §äc thuéc lßng 8 c©u th¬ ®Çu? Ph©n tÝch bèi c¶nh t©m tr¹ng nh©n vËt thÓ hiÖn trong 8 c©u th¬? - 8 câu thơ đầu miêu tả cuộc chia li diễn ra ở nơi biên ải ảm đạm, heo hút “mây sầu”, “giã th¶m”, “hæ thÐt”, “chim kªu”, h×nh ¶nh buån b·, ©m thnah ghª r¬n. T©m tr¹ng con ngời đau đớn xót xa. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung HĐ1: Khởi động: Giờ trớc chúng ta đã tìm I, Đọc và tìm hiểu chú thích. hiÓu t©m tr¹ng cña ngêi cha trong cuéc II,Bè côc. chia li ở một nơi biên ải ảm đạm, heo hút. III, Tìm hiểu văn bản. Để hiểu rõ hơn về tình cảnh đất nớc lúc đó 1, Tìm hiểu chung về đoạn trích. vµ lêi trao göi cña ngêi ch víi ngêi con, 2, Ph©n tÝch v¨n b¶n. chóng ta sÏ häc trong tiÕt h«m nay. a, T¸m c©u th¬ ®Çu. H§2: §äc -hiÓu v¨n b¶n. b, Hiện tình đất nớc trong cảnh đau thơng §äc 20 c©u tiÕp theo. tang tãc. Đoạn thơ này nói về vấn đề gì? - Tình cảnh đất nớc trong cảnh đau thơng tang tãc. - Khãi löa bõng bõng, x¬ng rõng, m¸u Cảnh đất nớc đợc tái hiện qua những chi sông, thành tung quách vỡ -> ẩn dụ: mất tiÕt nµo? mát, chết chóc, đổ vỡ..

(144) - Bá vî l×a con, xiªu t¸n hao mßn -> chia l×a, li t¸n. Em hình dung tình cảnh đất nớc lúc này * Cảnh đất nớc tang tóc, đau thơng -> nh thế nào? Mục đích của tác giả khi kể nhằm vạch tội ác của kẻ thù xâm lợc. những chi tiết đó? §o¹n th¬ trªn viÕt theo ph¬ng thøc nµo? - tù sù. Đọc : Thảm vong quốc... đàn sau đó mà”. Em nhận xét gì về giọng điệu thơ vừa đọc? - Kể sao xiết kể - Giäng c¶m th¸n thèng thiÕt. - xÐ t©m can. Tìm từ ngữ, hình ảnh diễn tả cảm xúc của - ngậm ngùi đất khóc ngời than. t¸c gi¶? - th¬ng t©m. Trong ®o¹n th¬ t¸c gi¶ sö dông nhiÒu tõ lo¹i g×? - Động từ chỉ hoạt động và trạng thái -> c©u c¶m th¸n, c©u hái tu tõ. ThÓ hiÖn t©m tr¹ng g× cña nh©n vËt? * Víi nh÷ng tõ ng÷ vµ h×nh ¶nh th¬ diÔn t¶ Em nhËn xÐt g× vÒ tÇm cì nçi ®au th¬ng c¶m xóc m¹nh mÏ s©u s¾c, nhµ th¬ thÓ hiÖn này qua các từ ngữ “vong quốc”, “cơ đồ”., nỗi đau thơng thiêng liêng cao cả vợt lên “đất khóc”, “giời than”, “nòi giống”? trªn sè phËn c¸ nh©n mµ trë thµnh nçi ®au GV: chính vì vậy mà giọng điệu đoạn thơ non nớc, kinh động cả đất trời. trë nªn thèng thiÕt, l©m li thÊm ®Ém nçi hên c¨m phÉn uÊt, o¸n th¸n, xãt xa. Cay đắng, giọng thơ tâm huyết đầy bi phẫn của ông có sức lay động lớn lao. c, ThÕ bÊt lùc cña ngêi cha vµ lêi trao gñi §äc 8 c©u cuèi bµi th¬? cho con. Ngêi cha nãi g× víi con? - Tuæi giµ. - ThÕ sa c¬, lì bíc cña m×nh, tuæi giµ, søc - Søc yÕu. yÕu kh«ng thÓ g¸nh v¸c giang s¬n. - Sa c¬... bã tay. Nói nh vậy nhằm mục đích gì? Bốn câu cuối ngời cha nói tới điều gì? Mục * Ngời cha nói đến thế bất lực của mình đích gì? nhằm khích lệ ý chí sau này của con, để - Tác giả nói đến truyền thống lịch sử dân việc trao gửi thêm tình cảm. tộc nhằm khích lệ, động viên con, khiến lời trao göi s©u s¾c thªm. H§3: Tæng kÕt rót ra ghi nhí. IV, Ghi nhí. Bµi th¬ gióp em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶ vµ t×nh cảnh đất nớc 20 năm đầu thế kỷ XX? §äc ghi nhí. GV chèt. V, LuyÖn tËp. Nh÷ng tõ cã tÝnh chÊt íc lÖ H§4: Híng dÉn luyÖn tËp. s¸o mßn. HS đọc, xác định yêu cầu, làn bài. - ¶i B¾c, m©y sÇu, giã th¶m hæ thÐt, chim GV nhËn xÐt, bë sung. kªu, h¸t m¸u nãng, Hång L¹c, vong quèc. - > Nhờ khéo khai thác đề tài lịch sử lựa chän thÓ th¬ thÝch hîp nhÊt lµ khÐo t¹o dùng kh«ng khÝ t©m tr¹ng cho nªn dï tõ ng÷ cã s¸o mßn, íc lÖ, ®o¹n th¬ vÉn cã søc truyÒn c¶m lín. 4, Cñng cè: Bµi th¬ cho em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶ TrÇn TuÊn Kh¶i? 5, Híng dÉn häc ë nhµ: Häc thuéc lßng bµi th¬, n¾m néi dung ph©n tÝch, häc ghi nhí. Chuẩn bị: Ôn toàn bộ kiến thức đã học chuẩn bị kiểm tra học kì I. ........................................................... TiÕt 67 + 68 KiÓm tra häc k× I..

(145) S: G: Tiªt 72 Tr¶ bµi kiÓm tra häc k× I A, Mục tiêu cần đạt: - HS thấy đợc những u, khuyết điểm trong bài làm của mình, nắm đợc những kiến thức cần đạt tới của đề bài, từ đó tự bổ sung những kiến thức còn thiếu, hổng và sửa sai. - RÌn kü n¨ng söa lçi cho häc sinh, - Cã ý thøc söa lçi vµ tù bæ sung kiÕn thøc. B, ChuÈn bÞ: C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: Kh«ng. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học: Hoạt động của thầy và trò Néi dung. HĐ1: Khởi động: §Ó gióp c¸c em nhËn râ nh÷ng u, khuyÕt điểm của mình trong bài viết, đồng thời thấy rõ những nội dung kiến thức cần đạt tíi cña bµi kiÓm tra häc k×, h«m nay c« sÏ tr¶ bµi cho c¸c em. I, NhËn xÐt nh÷ng u, khuyÕt ®iÓm trong bµi H§2: lµm cña häc sinh. 1, ¦u ®iÓm. 2, Nhîc ®iÓm. II, Ch÷a bµi. III, Tr¶ bµi, lÊy ®iÓm. IV, §äc bµi mÉu. 4, Cñng cè:Lý thuyÕt v¨n thuyÕt minh. 5, Hớng dẫn học ở nhà: Ôn các kiến thức đã học làm cơ sở tiếp thu kiến thức học kì II. ChuÈn bÞ: Nhí rõng, t×m hiÓu t¸c gi¶, t¸c phÈm, tr¶ lêi c©u hái SGK. ......................................................... S: G: TiÕt 77 Quª h¬ng (TÕ Hanh) A< mục tiêu cần đạt: - Cảm nhận đợc vẻ đẹp tơi sáng giàu sức sống của một làng quê miền biển đợc miêu tả trong bài thơ và tình cảm quê hơng đằm thắm của tác giả. Thấy đợc những nét đặc sắc của bài thơ. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch, c¶m thô th¬. - Giáo dục tình yêu quê hơng đất nớc, yêu cuộc sống. B, ChuÈn bÞ: C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: §äc thuéc lßng bµi th¬ “Rõng”- ThÕ L÷ vµ cho biÕt bµi th¬ mîn h×nh ¶nh con hæ bÞ nhèt trong vờn bách thú để diễn tả điều gì? - DiÔn t¶ s©u s¾c nçi ch¸n ghÐt thùc t¹i tÇm thêng, tï tóng vµ niÒm khao kh¸t tù do m·nh kiÖt b»ng nh÷ng vÇn th¬ trµn ®Çy c¶m xóc m·nh liÖt. Bµi th¬ d· kh¬i dËy lßng yªu níc thÇm kÝn cña ngêi d©n mÊt níc thêi Êy. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học: Hoạt độmg của thầy và trò Néi dung HĐ1: Khởi động: Quê hơng là nguồn cảm høng lín trong suèt cuéc ®oµi TÕ Hanh mµ.

(146) bµi “Quª h¬ng” lµ sù më ®Çu. §Ó hiÓu s©u sắc tình cảm đó, chúng ta cùng học tiết h«m nay. H§2: §äc - hiÓu v¨n b¶n. GV hớng dẫn đọc: giọng nhẹ nhàng, mợt mµ t×nh c¶m, chsó ý c¸c c©u c¶m th¸n. GV đọc mẫu, HS đọc. NhËn xÐt. Theo dâi chó thÝch sao vµ nªu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm? - ¤ng sinh ra ë mét lµng chµi ven biÓn Qu¶ng Ng·i. Th¬ «ng tríc c¸ch m¹ng phÇn lín mang nÆng nçi buån vµ t×nh quª h¬ng th¾m thiÕt. Sau c¸ch m¹ng, TÕ Hanh s¸ng t¸c phôc vô c¸ch m¹ng vµ kh¸ng chiÕn, th¬ «ng cã nhiÒu bµi thÎ hiÖn nçi nhí th¬ng tha thiÕt quª h¬ng MiÒn Nam vµ khao kh¸t tæ quèc thèng nhÊt. Gi¶i thÝch c¸c tõ “trai tr¸ng”? “tuÊn m·”? “ghe”? - ghe là từ địa phơng đã học. Bµi th¬ cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Néi dung tõng phÇn?. I, §äc, t×m hiÓu chó thÝch. 1, §äc. 2, Chó thÝch. - T¸c gi¶: TÕ Hanh (1921) quª Qu¶ng Ng·i. Ông viết nhiều về quê hơng, đợc coi là nà th¬ cña quª h¬ng.. - Bài thơ đợc in trong tập “Nghẹn ngào”1939 sau in lại trong tập “Hoa niên”- 1945.. II, Bè côc: 3 phÇn. - P1: 2 c©u th¬ ®Çu: Giíi thiÖu chung vÒ lµng chµi. - P2: Tõ c©u 3 -> c©u 16: H×nh ¶nh con ngêi vµ cuéc sèng lµng chµi quª h¬ng. - P3: 4 câu cuối: Tình cảm của tác giả đối víi quª h¬ng. §äc hai c©u th¬ ®Çu. III, T×m hiÓu v¨n b¶n. Em nhËn xÐt g× vÒ c¸ch giíi thiÖu cña t¸c 1, Hai c©u th¬ ®Çu: giíi thiÖu chung vÒ gi¶ vÒ “lµng t«i”? lµng chµi. - B×nh dÞ, tù nhiªn. Qua lêi giíi thiÖu Êy, em c¶m nhËn ®iÒu g× - Qua lêi giíi thiÖu tù nhiªn, b×nh dÞ lµng vÒ lµng quª t¸c gi¶? quª - Đó là một làng làm nghề đánh bắt cá , tác giả đã hiện lên: đó là một làng chài ven xung quanh bao bäc níc, c¸ch biÓn nöa biÓn chuyªn lµm nghÒ chµi líi. ngµy s«ng. §äc tõ c©u 3 -> 16. Nªu néi dung thÓ hiÖn ë 16 c©u nµy? 2, Mêi bèn c©u th¬ tiÕp theo. - Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá a, Cảnh dân chài ra khơi đánh cá. vµ c¶nh ®oµn thuyÒn vÒ bÕn. Cảnh ra khơi đánh cá đợc miêu tả nh thế nµo? - Trêi trong, giã nhÑ, sím mai hång. Nhận xét gì về cảnh tợng đó? - Hoµn c¶nh: trêi trong, giã nhÑ, sím mai - Cảnh đẹp, yên bình. hång. Tác giả miêu tả chiếc thuyền ra khơi bằng -> Đó là cảnh tợng đẹp, trời cao rộng, trong chi tiÕt nµo? trÎo nhuèm mµu b×nh minh. - ChiÕc thuyÒn nhÑ h¨ng nh con tuÊn m·. Ph¨ng m¸i chÌo m¹nh mÏ vît trïng kh¬i. T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g× khi miªu t¶ chiÕc thuyÒn ra kh¬i ? - So sánh, sử dụng động từ mạnh: phăng, vợt; tính từ độc đáo: hăng. Em c¶m nhËn khÝ thÕ ra kh¬i qua nh÷ng câu thơ trên nh thế nào? Hình ảnh đó giúp - Sử dụng hình ảnh so sánh và từ ngữ chọn.

(147) em thÊy g× vÒ cuéc sèng vµ thiªn nhiªn ë läc diÔn t¶ khÝ thÕ b¨ng tíi dòng m·nh cña ®©y? con thuyÒn ra kh¬i, to¸t lªn søc sèng m¹nh mẽ, vẻ đẹp hùng tráng. -> Bức tranh lao động đầy hứng khởi, dạt dµo søc sèng trong khung c¶nh thiªn nhiªn §äc hai c©u tiÕp. t¬i s¸ng. C¸nh buåm gi¬ng to nh m¶nh hån lµng, Rín th©n tr¾ng bao la th©u gãp giã. T©c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g× trong hai c©u nµy? - Èn dô, so s¸nh: c¸nh bußm- m¶nh hån lµng. - nh©n ho¸: rín th©n tr¾ng Từ đó em cảm nhận gì về hình ảnh cánh buåm? - Hình ảnh cánh buồm căng gió rất đẹp, vẻ đẹp lãng mạn, thơ mộng vừa vẽ ra chính x¸c c¸i “h×nh” vña thÓ hiÖn c¸i”hån” cña sù vËt. §ã lµ bót ph¸p l·ng m¹n ho¸ trong sù miªu t¶ cña t¸c gi¶. §äc khæ th¬ 3. T×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ b, C¶nh thuyÒn c¸ trë vÒ. cảnh dân làng đón thuyền về bến? - ån µo, tÊp nËp -> tõ l¸y. - c¸ ®Çy ghe, c¸ t¬i ngon th©n b¹c tr¾ng. Em hình dung cảnh tợng đó nh thế nào? H×nh ¶nh ngêi d©n chµi hiÖn lªn qua nh÷ng chi tiÕt nµo? Em nhËn xÐt g× vÒ h×nh ¶nh miªu t¶ nµy? - Hình ảnh miêu tả độc đáo, tinh tế-> con ngêi khoÎ m¹nh, d¹n dµy n¾ng giã biÓn kh¬i, th©n h×nh v¹m vì thÊm ®Ëm vÞ mÆn mßi cña biÓn c¶. H×nh ¶nh nµo miªu t¶ chiÕc thuyÒn? NghÖ thuËt? - H×nh ¶nh nh©n ho¸: con thuyÒn sau mét ngày lao động trở về nghỉ ngơi, ngẫm nghĩ, thÊm ®Ëm vÞ muèi mÆn cña biÓn kh¬i. Vì sao tác giả cảm nhận tinh tế đến vậy? - Lµ ngêi tinh tÕ, tµi hoa, g¾n bã s©u nÆng với con ngời và cuộc sống lao động làng chµi quª h¬ng. §äc 4 c©u th¬ cuèi. Khi nhí vÒ quª h¬ng, t¸c gi¶ nhí h×nh ¶nh nµo?. - §ã lµ bøc tranh n¸o nhiÖt ®Çy ¾p niÒm vui, kh«ng khÝ ån µo, cuéc sèng no Êm, trï phó. - da ng¨m r¸m n¾ng. - th©n h×nh nång thë vÞ xa x¨m -> hình ảnh miêu tả độc đáo, tinh tế làm næi bËt h×nh ¶nh ngêi d©n chµi d¹n dµy n¾ng giã, trµn ®Çy søc sèng. - ThuyÒn im bÕn mái trë vÒ n»m - Nghe chÊt muèi... -> Bằng hình ảnh nhân hoá độc đáo, con thuyÒn trë nªn cã hån, mÖt mái say sa ngÉm nghÜ, thÊm ®Ëm vÞ muèi mÆn mµ cña biÓn kh¬i.. 3, Bèn c©u th¬ cuèi. - lu«n tëng nhí -> da diÕt, kh«ng ngu«i. - mµu níc xanh, c¸ b¹c, buåm v«i, con NhËn xÐt g× vÒ h×nh ¶nh Êy? thuyÒn, mïi nång mÆn -> h×nh ¶nh que - H×nh ¶nh gi¶n dÞ, quen thuéc, g¾n bã thuéc, gÇn gòi, g¾n bã. chøng tá t¸c gi¶ yªu quª h¬ng, da diÕt, thiÕt tha. GV: mỗi chúng ta đều có quê hơng và khi BBốn câu cuối thể hiện trực tiếp nỗi nhớ ®i xa, ai còng nhí vÒ quª h¬ng: làng quê không nguôi đó là nỗi nhớ chân thầnh, da diết nhng giản dị, tự nhiên đợc Quª h¬ng nÕu ai kh«ng nhí thèt ra tõ tr¸i tim. SÏ kh«ng lín næi thµnh ngêi. Quê hơng là chùm khế ngọt, là con đò nhá... lµ nh÷ng g× rÊt cô thÓ , gÇn gòi, vµ 4. §Æc s¾c nghÖ thuËt..

(148) quê hơng của tác giả cũng vậy đó là vị mặn , lµ vÞ tanh cña c¸, c¸nh buåm, con thuyÒn, là những ngời lao động-> Những hình ảnh cña mét lµng chµi khoÎ kho¾n, t¬i s¸ng, nồng ấm c/s lao động Bµi th¬ viÕt theo ph¬ng thøc nµo? A: Miªu t¶ B: BiÓu c¶m C: Tù sù D: Tr÷ t×nh Theo em bài thơ có đặc sắc nghệ thuật gì næi bËt? H§5 Tæng kÕt rót ra ghi nhí. Qua bµi th¬ em c¶m nhËn ®iÒu g× vÒ c/s, con ngêi, quª h¬ng cu¶ t¸c gi¶? §äc ghi nhí ( 2 em) Quan s¸t tranh (16) m« t¶ bøc tranh? ( Cảnh đón thuyền trở về, ấm cúng tấp nập, vui vÎ, thanh b×nh,) H§6: Híng dÉn luyÖn tËp Giáo viên gọi một, hai học sinh đọc diễn c¶m bµi th¬. Học sinh đọc bài-> nêu yêu cầu. Giáo viên gọi một số em đọc những câu bài thơ su tầm đợc. Gi¸o viªn, häc sinh nhËn xÐt bæ xung.. S¸ng t¹o h×nh ¶nh th¬: Lóc ch©n x¸c kh«ng t« vÏ cÇu k×, khi l·ng m¹n, bay bæng, cã hån. IV- Ghi nhí.. V LuyÖn tËp 1 Bµi 1- §äc diÔn c¶m bµi th¬ 2 Su tÇm vµ chÐp l¹i mét sè c©u th¬, ®o¹n th¬ vÒ t×nh c¶m quª h¬nh mµ em yªu thÝch Gi¶i: - Bµi “ Quª h¬ng” ( Giang Nam) Thủa còn thơ ngày hai buổi đến trờng Yªu quª h¬ng qua tõng trang s¸ch nhá. - Bµi “ Quª H¬ng” ( §ç trung Qu©n) Quª h¬ng lµ chïm khÕ ngät Cho con trÌo h¸i mçi ngµy..... - Bµi “ N¾ng quª nhµ” ( Hoµng Minh Ch©u). 4 - Cñng cè : Bµi th¬ gióp em c¶m nhËn ®iÒu g× vÒ cuéc sèng vµ con ngêi quª h¬ng t¸c gi¶? 5- Híng dÉn häc ë nhµ: - Häc thuéc bµi th¬ + Ghi nhí - N¾m ch¾c néi dung ph©n tÝch - ChuÈn bÞ “ Khi con tu hó” §äc kÜ, t×m hiÓu t¸c gi¶ t¸c phÈm, t×m bè côc. Tr¶ lêi c©u hái s¸ch gi¸o khoa. TiÕt 83 ThuyÕt Minh Mét Danh Lam Th¾ng C¶nh . A Mục tiêu cần đạt. - Häc sinh biÕt c¸ch viÕt bµi giíi thiÖu vÒ mét danh lam th¾ng c¶nh - Cã kÜ n¨ng vµ vµ ý thøc quan s¸t danh lam th¾ng c¶nh, t×m hiÓu danh lam th¾ng c¶nh của đất nớc. - Gi¸o dôc t×nh yªu quª h¬ng , yªu c¶nh vËt thiªn nhiªn. B, ChuÈn bÞ: C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: Khi thuyÕt minh vÒ mét ph¬ng ph¸p (c¸ch lµm) yªu cÇu ngêi viÕt nh thÕ nµo? - Ngêi viÕt ph¶i t×m hiÓu, n¾m ch¾c ph¬ng ph¸p, cÇn tr×nh bµy râ ®iÒu kiÖn, c¸ch thøc trình tự, ... cách làm ra sản phẩm và yêu cầu đối với sản phẩm đó. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học..

(149) Hoạt động của thầy và trò. HĐ1: Khởi động: Đất nớc chúng ta có nhiÒu danh lam, th¾ng c¶nh, m«ic danh lam thắng cảnh đều có những đặc sắc riêng. chúng ta phải làm thế nào để mọi ngời biết đợc những đặc sắc đó? Bài hôm nay sẽ giúp các em điều đó. H§2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi. §äc bµi mÉu- 2 em. Bµi giíi thiÖu c¶nh g×? ë ®©u? - Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn ở thủ đô Hµ Néi. Em hiểu gì về hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc S¬n? Cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc: - Nguyên do có sự thay đổi của dòng sông Hồng mà hò đợc kiến tạo. - Tuæi hå: vµi ngh×n n¨m. - Lai lÞch tªn hå: L¹c Thuû, Hoµn KiÕm, Thuû Qu©n. - Lai lÞch th¸p rïa. - Lai lịch đền Ngọc Sơn. Muèn viÕt bµi giíi thiÖu nh vËy cÇn cã kiÕn thøc g×? - CÇn t×m hiÓu s©u s¾c lai lÞch danh lam thắng cảnh và các kiến trúc đợc xây ở đó, nắm vững địa thế, địa hình, những vẻ đẹp đặc sắc riêng biệt và những đổi thay của danh lam thắng cảnh qua nhiều thời đại. Làm thế nào để có kiến thức về danh lam th¾ng c¶nh? - Cần phải đọc sách báo để tra cứu t liệu, tìm hiểu t liệu nơi đó, phải đến tận nơi để mắt thấy tai nghe về quang cảnh nơi đó; phải hỏi những ngời địa phơng hoặc những ngời hiểu biết nhiều về nơi đó. Bµi viÕt thêng cã bè côc nh thÕ nµo? - 3 phÇn: më bµi, th©n bµi, kÕt bµi. Theo em bài này có đủ 3 phần không? Có thiÕu xãt g× vÒ bè côc kh«ng? - Bµi nµy thiÕu më bµi: giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ c¶nh vËt, thiÕu miªu t¶ vÞ trÝ cña hå, bÒ r«ng, vµ c¶nh vËt xung quanh hå, thiÕu c¶m nghÜ, c¶m xóc cña ngêi viÕt. Phơng pháp thuyết minh nào đợc sử dụng trong bµi v¨n? - Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, ph©n lo¹i. Em nhËn xÐt g× vÒ lêi v¨n cña bµi? - Lêi v¨n chÝnh x¸c giµu s¾c th¸i biÓu c¶m. Muèn thuyÕt minh tèt vÒ danh lam th¾ng c¶nh ngêi viÕt cÇn lµm g×? H§3: Tæng kÕt rót ra ghi nhí. HS đọc, GV chốt. H§4: Híng dÉn luyÖn tËp. §äc bµi 1 (SGK- 35). Nªu yªu cÇu bµi tËp.. Néi dung. I, Giíi thiÖu mét danh lam th¾ng c¶nh. 1, Bài tập: Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc S¬n. 2, NhËn xÐt.. - Muèn viÕt bµi giíi thiÖu nh vËy cÇn cã kiÕn thøc.. - Muốn có kiến thức thì phải đọc sách báo, tra cøu, t×m hiÓu, quan sat.. - Bè côc: 3 phÇn (më bµi, th©n bµi, kÕt bµi).. - Sñ dông ph¬ng ph¸p thÝch hîp.. II, Ghi nhí (SGK)..

(150) HS lµm bµi. GV gäi 1 vµi em tr×nh bµy. HS nhËn xÐt. GV nhËn xÐt, bæ sung.. §äc bµi 3, nªu yªu cÇu bµi tËp. HS dựa vào dàný bài 1 để viết bài. Gäi hai em tr×nh bµy. HS vµ GVnhËn xÐt, bæ sung. Đọc bài 4, xác định yêu càu. Th¶o luËn nhãm 4 thêi gian: 4 phót. B¸o c¸o. NhËn xÐt. GV kÕt luËn.. III, LuyÖn tËp. 1, Bµi 1: LËp l¹i bè côc bµi giãi thiÖu hå Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn. Gi¶i: a, Më bµi:giíi thiÖu hå Hoµn KiÕm lµ mét th¾ng c¶nh cña thñ ®o Hµ Néi. b, Th©n bµi: - Giíi thiÖu vÞ trÝ cña hå Hoµn KiÕm. - Kích cỡ và đặc điểm của hồ (nớc luôn có mµu xanh lôc). - Giíi thiÖu lai lÞch hå. - giíi thiÖu quang c¶nh xung quanh hå. - Giới thiệu đền Ngọc Sơn ở gần bờ hồ (vị trÝ, quang c¶nh vµ lai lÞch). - Giíi thiÖu th¸p rïa ë gi÷a hå(vÞ trÝ, quang c¶nh vµ lai lÞch). c, KÕt bµi: Nªu c¶m nghÜ, c¶m xóc tríc mét th¾ng c¶nh cßn lu nhiÒu dÊu Ên lÞch sö cña nhµ níc. 2, Bµi3: (35). ViÕt l¹i theo bè côc 3 phÇn . Cã thÓ dùa vµo dµn ý sau: a, Më bµi. b, Th©n bµi. c, KÕt bµi. -> nh ë bµi tËp 1. 3, Bµi 4 (35). Cã thÓ sö dông c©u Hå G¬m lµ “chiÕc l½ng hoa xinh đẹp giữ lòng Hà Nội” vào phần më bµi cho bµi thuyÕt minh.. 4, Cñng cè: Khi giíi thiÖu danh lam th¾ng c¶nh, ngêi viÕt cÇn cã nh÷ng kiÕn thøc nµo? 5, Híng dÉn häc ë nhµ: Häc ghi nhí, lµm bµi 2 vµ c¸c bµi trong SBT. - ChuÈn bÞ: ¤n tËp v¨n b¶n thuyÕt minh, «n tËp tho c©u hái, xem tríc c¸c bµi tËp. ............................................................... S: G: TiÕt 84 ¤n tËp vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh. A, Mục tiêu cần đạt: - Gióp häc sinh «n l¹i kh¸i niÖm vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh vµ n¾m ch¾c c¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh. - RÌn kü n¨ng lËp ý, lËp dµn ý, viÕt bµi thuyÕt minh. B, ChuÈn bÞ: C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: Muèn viÕt tèt bµi thuyÕt minh vÒ danh lam th¾ng c¶nh, ngêi viÕt cÇn ph¶i lµm g×? - Ngời viết phải hiểu biết về danh lam thắng cảnh đóbằng cách quan sát, tìm hiểu, tra cứu sách vở, hỏi han những ngời hiểu biết về nơi đó. - ViÕt bµi cã bè côc 3 phÇn vµ sö dông ph¬ng ph¸p thuyÕt minh phï hîp. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò Néi dung HĐ1: Khởi động: Để chuẩn bị viết bài số 5 đạt kết quả cao, hôm nay, cô trò chúng ta ôn lại toàn bộ phần văn bản thuyết minh đã häc. I: ¤n tËp lÝ thuyÕt. H§2: ¤n tËp lÝ thuyÕt. 1, Vai trß, t¸c dông cña v¨n b¶n thuyÕt.

(151) Văn bản thuyết minh có vai trò, tác dụng minh trong đời sống. nh thế nào trong đời sống? - Cã vai trß vµ t¸c dông quan träng trong đời sống xã hội. Đó là kiểu văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp tri thức, thông tin về đặc điểm , tÝnh chÊt, nguyªn nh©n... cña c¸c sù vËt vµ hiÖn tîng trong tù nhiªn trong x· héi b»ng c¸ch tr×nh bµy, giíi thiÖu vµ gi¶i thÝch vÊn đề. Chỉ ra đặc điểm khác nhau của văn abnr 2, Sự khác nhau giữa văn bản thuyết minh thuyÕt minh víi v¨n b¶n tù sù, miªu t¶, víi v¨n b¶n tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m. biÓu c¶m? - §Æc ®iÓm næi bËt cña tù sù lµ kÓ l¹i, thuËt l¹i sù viÖc. - Miêu tả: dùng lời lẽ để vẽ lại quang cảnh, sự vật một cách sinh động làm cho hình ảnh nh hiện ra trớc mắt ngời đọc. - BiÓu c¶m: lµ thÓ hiÖn suy nghÜ, t×nh c¶m, c¶m xóc cña ngêi viÕt. - NghÞ luËn: dïng lÝ lÏ, dïng c¸ch lËp luËn khoa học, chặt chẽ để lí giải các vấn đề. - Thuyết minh: là giới thiệu sự vật hiện tơng giúp ngời đọc hiểu rõ đặc điểm, tính chÊt, nguyªn nh©n cña chóng. Muèn lµm tèt bµi thuyÕt minh cÇn chuÈn bÞ 3, Muèn lµm tèt bµi thuyÕt minh: nh÷ng g×? - Ph¶i quan s¸t kÜ sù vËt, sù viÖc. Bµi v¨n thuyÕt minh ph¶i lµm næi bËt ®iÒu - T×m tßi t liÖu liªn quan. g×? - Làm nổi bật đặc điểm về quang cảnh, về tÝnh chÊt, nguyªn nh©n, lai lÞch, gi¸ trÞ, tÇm quan träng cña sù vËt, sù viÖc. 4, Nh÷ng ph¬ng ph¸p thuyÕt minh. Những phơng pháp thuyết minh nào thờng a, Phơng pháp nêu định nghĩa, giải thích. đợc vận dụng? b, Ph¬ng ph¸p liÖt kª. c, Ph¬ng ph¸p nªu vÝ dô. d, Ph¬ng ph¸p dïng sè liÖu. ®, Ph¬ng ph¸p so s¸nh. e, Ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i, ph©n tÝch. H§3: Híng dÉn luyÖn tËp. II, LuyÖn tËp. 1, Hãy nêu cách lập ý và lập dàn bài đối với §äc bµi tËp 1, nªu yªu cÇu bµi tËp. các đề sau: a, Giới thiệu một thứ đồ dùng. * Më bµi: MÑ em míi mua vÒ mét chiÕc HS lËp dµn bµi. m¸y giÆt nh·n hiÖu Sanio. - Mục đích mua: để bớt đi phần công việc Gäi mét hs lªn b¶ng gi¶i. trong nhµ. * Th©n bµi: HS vµ GV nhËn xÐt bæ sung. - H×nh d¸ng: h×nh khèi ch÷ nhËt. - MÇu s¾c: tr¾ng s÷a. - CÊu t¹o: m¸y cã n¾p më phÝa trªn, d©y ®iÖn D©y ®iÖn vµ èng dÉn níc ë phÝa sau, vßi x¶ níc ë phÝa díi. - Cách sử dụng máy: mở nắp, đổ quần áo, đổ xà phòng, đậy nắp, cắm điện, ấn nút giặt, giặt xong máy tự động tắt, khi có tín hiÖu më n¾p lÊy quÇn ¸o ra ph¬i. * Kªta bµi: Nãi vÒ sù thuËn tiÖn cña m¸y.

(152) §äc bµi tËp 2, nªu yªu cÇu bµi tËp. HS viÕt bµi. Gäi 2 em tr×nh bµy ®o¹n v¨n. HS vµ GV nhËn xÐt bæ sung. GV đọc bài tham khảo cho học sinh nghe.. giÆt. 2, Tập viết đoạn văn theo các đề bài sau: Giíi thiÖu mét loµi c©y hoÆc mét lo¹i hoa. Tham kh¶o: MB: Chuối là loài cây ăn quả đợc trồng nhiÒu ë níc ta. Chuèi rÊt dÔ trång nªn miÒn quª nµo còng cã. TB: Cây chuối đã trởng thành cao chừng 2m, nh÷ng bÑ chuèi- chÝnh lµ cuèng l¸- bäc chÆt lÊy nhau t¹o nªn th©n chuèi trßn vµ to. Dới thân, nằm kín dới đát là gốc thờng đợc gäi lµ cñ chuèi cã nhiÒu rÔ mäc tña ra xunh quanh. PhÝa trªn th©n lµ nh÷ng tµu l¸ xoÌ ra nh nh÷ng chiÕc qu¹t khæng lå. L¸ chuèi dÔ bÞ giã thæi nªn cã tµu l¸ r¸ch b¬m ra thµnh nhiÒu m¶nh nhá. Trªn ngän c©y cã mét chiÕc gËy mµu xanh nh¹t lã ra chÜa th¼ng lên trời. Chiếc gậy đó sẽ lớn dần rồi mở ra thµnh mét tµu l¸ míi. Mçi c©y chuèi chØ træ buồng một lần, khi đó hoa chuối cũng mcj ra tõ ngän.... KB: Trång chuèi thËt cã Ých. Tr¸i chÝn th¬m ngon vµ bæ dìng. Tr¸i chÝn cßn cã thÓ bóc vỏ , sấy khô, đóng hộp. Lá chuối cũng cã thÓ dïng gãi nhiÒu lo¹i b¸nh nh b¸nh tÐt, b¸nh chng, b¸nh mËt.. 4, Cñng cè: §Ó thuyÕt minh tèt, ngêi thuyÕt minh ph¶i lµm g×? 5, Híng dÉn häc ë nhµ: Học những kiến thức vừa ôn, xem một số đề văn thuyết minh. ChuÈn bÞ: “Ng¾m tr¨ng”, “§i dêng”. §äc kÜ hai bµi th¬, t×m hiÓu t¸c gi¶, t¸c phÈm. TR¶ lêi c©u hái SGK. .................................................................... S: G: TiÕt 85: V¨n b¶n: Ng¾m tr¨ng §i dêng (Tù häc cã híng dÉn). A. Mục tiêu cần đạt: - Cảm nhận đợc tình yêu thiên nhiên đặc biệt sâu sắc của Bác Hồ, dù trong hoàn cảnh tù ngục , ngời vẫn mở rộng tâm hồn, tìm đến giao hoà với vầng trăng ngoài trời. Thấy đợc sức hấp dẫn nghệ thuật của bài “Ngắm trăng”. - Hiểu đợc ý nghĩa t tởng của bài thơ: từ việc đi đờng gian lao mà nói nên bài học đờng đời, đờng cách mạng. Cảm nhận đợc sức truyền cảm nghệ thuật của bài thơ “Đi đờng”. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, c¶m thô th¬ tø tuyÖt. - Gi¸o dôc lßng kÝnh yªu l·nh tô, d©n téc. B, ChuÈn bÞ: C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: Đọc thuộc bài “Tức cảnh Pác Bó? Em cảm nhận đợc điều gì qua bài thơ này? - Niềm vui thú thật sự của HCM trong những ngày gian khổ ở Pác Bó, vẻ đẹp tâm hån cña B¸c võa lµ chiÕn sÜ say mª c¸ch m¹ng, võa nh mét kh¸ch l©m tuyÒn ung dung hoµ nhÞp víi thiªn nhiªn..

(153) 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò Néi dung HĐ1: Khởi động: Giờ trớc chúng ta đã tìm hiểu bài thơ “Tức cảnh Pác Bó” đợc Bác viết khi hoạt động cáh mạng ở Cao Bằng, qua đó ta phần nào thấy đợc tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống của Ngời. Tình yêu đó đặc biệt thể hiÖn râ trong :NhËt kÝ trong tï: mµ h«m nay chúng ta sẽ đợc học hai bài thơ trong A, Bài: Ngắm trăng. tập thơ đó. I, §äc - Chó thÝch. H§2: §äc hiÓu v¨n b¶n: 1, §äc. GV hớng dẫn đọc: chú ý giọng điệu thích hîp, ng¾t nhÞp 4/3; 2/2/3. §äc mÉu. HS đọc. 2, Chó thÝch. HS vµ GV nhËn xÐt, bæ sung. a, T¸c phÈm: §äc chó thÝch sao vµ cho biÕt hoµn c¶nh Bµi th¬ s¸ng t¸c trong thêi gian B¸c bÞ s¸ng t¸c bµi th¬? giam ë nhµ tï Tëng Giíi Th¹ch- Trung *GV: TËp th¬ NKTT gåm 133 bµi chñ yÕu Quèc (1943- 1943). lµ th¬ tø tuyÖt. - In trong tËp “NhËt kÝ trong tï”. II, Bè côc. Bµi tø tuyÖt: 4 phÇn: khai, thõa, Bµi tø tuyÖt cã bè côc nh thÕ nµo? chuyÓn, hîp. III, T×m hiÓu v¨n b¶n. GV treo bảng phụ để so snáh bản dịch thơ 1, Hai câu thơ đầu. với nguyên tác để thấy đợc ở bản dịch thơ c©u thø hai dÞch kh«ng s¸t nghÜa gi÷a :n¹i nhợc hà”- trớc cảnh trăng đẹp biết làm thế nµo- t©m tr¹ng bèi rèi, xèn xang víi “khã h÷ng hê”- t©m tr¹ng b×nh th¶n cã phÇn hê h÷ng chø kh«ng rung c¶m m¹nh mÏ. HS đọc hai câu thơ đầu. Hai c©u th¬ ®Çu giíi thiÖu hoµn c¶nh ng¾m tr¨ng cña B¸c nh thÕ nµo? V× sao B¸c nh¾c tíi rîu trong hoµn c¶nh tï ngôc? GV: Thi nhân xa gặp cảnh trăng đẹp thờng đem rợu uống trớc hoa để thởng trăng, có rợu , hoa thì thởng trăng mới mĩ mãn. Ngời ta thờng thởng trăng khi tâm hồn th thái nhng Bác lại ngắm trăng trong hoàn cảnh đặc biÖt- ngôc tï trong khi bÞ ®o¹ ®Çy v« cïng cùc khæ. Bác đã nói đến những điều kiện gì khi ng¾m tr¨ng? - Kh«ng rîu còng kh«ng hoa. - NhËn xÐt vÒ c¸ch sö dông tõ ng÷? - 3 phụ từ “không”-> phủ định. “ còng”: lÆp l¹i. Trong hoµn cn¶h Êy, t©m tr¹ng ngêi tï nh thÕ nµo? - N¹i nhîc hµ: xèn xang, bèi rèi, kh«ng biết ứng xử nh thế nào với trăng đẹp. - B¸c lµ ngêi yªu tr¨ng m·nh liÖt, yªu thiªn Qua đó em hiểu gì về tâm hồn Bác? nhiªn tha thiÕt dï ®ang trong hoµn c¶nh - Trong hoµn c¶nh giam cÇm, tï ngôc, thiÕu ngôc tï..

(154) thốn mọi thứ, HCM vẫn khao khát đợc thởng trăng một cách trọn vẹn, lấy làm tiếc vì không có rợu và hoa. Việc nhớ đến rợu và hoa trong hoµn c¶nh kh¾c nghiÖt Êy cho thÊy ngêi tï kh«ng hÒ bÞ víng bËn bëi nh÷ng ¸ch nÆng nÒ vÒ vËt chÊt, t©m hån vÉn tự do, vẫn ung dung, vẫn thèm đợc hởng cảnh trăng đẹp. §äc hai c©u th¬ cuèi. GV treo b¶ng phô ghi b¶n phiªn ©m. NhËn xÐt vÞ trÝ c¸c tõ “nh©n” vµ “thi gia”, “song nguyÖt” vµ :minh nguyÖt”? - Cấu trúc đăng đối, giữa “nhân” và “nguyÖt” lµ song s¾t nhµ tï nhng ngêi vÉn th¶ hån mình vợt ra ngoài cửa sắt để ngắm trăng, giao hoµ víi vÇng tr¨ng, vµ vÇng tr¨ng còng vợt qua song sắt nhà tù để ngắm nhà thơ. Việc sắp xếp nh vậy và việc đặt hai câu dới dạng đối nhau có hiệu quả nh thế nào? - Cho thÊy søc m¹nh phi thêng cña ngêi chiÕn sÜ, thi sÜ. PhÝa tríc lµ hiÖn thùc tµn b¹o cßn ngoµi kia lµ vÇng tr¨ng th¬ méng, là thế giới của cái đẹp, là bầu trời tự do, l·ng m¹n, say ngêi. ë gi÷a lµ song s¾t nhµ tï nhng víi cuéc ng¾m tr¨ng nµy, song s¾t nhà tù đã trở nên bất lực, vô nghĩa trớc tâm hån tri ©m, tri kØ. Qua bµi th¬ em thÊy h×nh ¶nh B¸c Hå hiÖn ra nh thÕ nµo? Em hiÓu g× vÒ B¸c qua bµi th¬? - Yªu thiªn nhiªn s©u s¾c, m¹nh mÏ, cã søc mạnh tinh thần to lớn- > đó là chất thép, là tinh thÇn thÐp trong th¬ B¸c. Bài thơ là minh chứng sinh động cho hai c©u th¬ B¸c viÕt ngoµi b×a tËp th¬: Th©n thÓ ë trong lao, Tinh thÇn ë ngoµi lao. H·y chÐp l¹i nh÷ng bµi th¬ viÕt vÒ tr¨ng cña B¸c? Cuéc ng¾m tr¨ng trong “Väng nguyÖt” vµ h×nh ¶nh tr¨ng trong nh÷ng bµi khác có gì đáng chú ý? - Trăng trong thơ Bác rất đẹp, đầy ấn tợng: Trung thu, R»m th¸ng riªng, C¶nh khuya, Tin th¸ng trËn... - Trăng ở mỗi bài một khác nhng đều lộng lÉy, lung linh k× ¶o. H§3: Ghi nhí. Gọi hai em đọc ghi nhớ.. 2, Hai c©u th¬ cuèi.. Ngêi tï c¸ch m¹ng dêng nh kh«ng chót bận tâm tới cùm xích, đói rét, bất chấp song sắt thô bạo để tâm hồn bay bổng tìm đến với vầng trăng tri kỉ -> phong thái ung dung, l¹c quan.. IV, Ghi nhí.SGK - 38. B, Văn bản : Đi đờng ( Tự học có hớng dÉn). I, §äc - T×m hiÓu chó thÝch. 1, §äc. 2, Chó thÝch. - Nguyªn b¶n: thÓ thÊt ng«n tø tuyÖt, - DÞch: Lôc b¸t.. GV hớng dẫn đọc, đọc mẫu. HS đọc. Gi¶i thÝch “gian lao”, “trËp trïng”? H§2: §äc- hiÓu v¨n b¶n. GV so s¸nh bµi th¬ dÞch víi nguyªn t¸c: II, KÕt cÊu bµi th¬: 4 phÇn: khai, thõa,.

(155) Đây là bài dịch tốt song còn đôi chỗ cha sát : thÓ th¬ thÊt ng«n-> thÓ lôc b¸t; mét sè ®iÖp ng÷ ë c©u 1 kh«ng cßn. - Bµi th¬ tø tuyÖt hoµn chØnh theo 4 phÇn: khai- më ra, thõa- n©ng cao, ph¸t triÓn; chuyÓn- chuyÓn ý; hîp- tæng hîp. §äc c©u 1. C©u nµy sö dông nghÖ thuËt g×? T¸c dông cña nã ra sao? - Điệp ngữ “tẩu lộ” - đi đờng. NhËn xÐt giäng th¬ ë c©u 1? - Đầy suy ngẫm: đi đờng nhiều mới biết đờng đi khó -> đó còn là đờng đời, đờng c¸ch m¹ng dÇy gian lao thö th¸ch. §äc c©u 2. ChØ ra nghÖ thuËt ë c©u 2? - §iÖp tõ, phã tõ “l¹i”? T¸c dông? - Suy ngÉm vÒ mèi gian lao triÒn miªn. cña ngời tù cách mạng HCM về việc đi đờng núi cũng nh con đờng cách mạng, con đờng đời. Em nhËn xÐt g× vÒ ý cña c©u nµy so víi hai c©u trªn? - ChuyÓn ý sang híng kh¸c. C©u nµy cho em thÊy ®iÒu g×? - Kết thúc gian lao, ngời đi đờng tới đỉnh cao vinh quang. Gian lao kh«ng ph¶i lµ bÊt tận, có gian lao mới tới đợc vinh quang. §äc c©u 4, c©u nµy cã ý nghÜa nh thÕ nµo? Theo em con đờng đi gian lao ấy còn có ý nghÜa nµo kh¸c kh«ng? H·y chØ râ? Th¶o luËn bµn 3 phót. - Đó là con đờng đời, con đờng cách mạng có khó khăn mới tới đợc vinh quang. H§3: Ghi nhí. Em hiểu gì về bài thơ “ Đi đờng”? H§4: LuyÖn tËp. Gọi 1 HS đọc thêm “NKTT” và thơ HCM ở P¸c Bã?. chuyÓn, hîp. III, T×m hiÓu bµi th¬. 1, C©u 1.. - ThÓ hiÖn sù suy ngÉm, thÓ nghiÖm, tõng trải của việc gian nan khi đi đờng. 2, C©u 2. ThÓ hiÖn khã kh¨n liªn tiÕp, chång chÊt.. 3, C©u 3.. - Mọi gian lao đã kết thúc, ngời đi đờng lên tới đỉnh cao chót vót. 4, C©u 4. - Tõ t thÕ con ngêi bÞ ®Çy ®o¹, kiÖt søc tëng nh tuyÖt väng, bçng trë thµnh ngêi du khách ung dung, say đắm ngắm cảnh đẹp. IV, Ghi nhí (SGK). V, LuyÖn tËp. §äc thªm: “NhËt kÝ trong tï” vµ th¬ HCM ë P¸c Bã.. 4, Cñng cè: Qua bài thơ “Ngắm trăng” và “Đi đờng” em hiểu thêm điều gì về Bác? 5, Híng dÉn häc ë nhµ: Häc thuéc hai bµi th¬, n¾m néi dung ph©n tÝch. Tìm hiểu kĩ hơn bài “Đi đờng”. ChuÈn bÞ: C©u c¶m th¸n, tr¶ lêi c©u hái SGK. ................................................................. S: G: TiÕt 86: C©u c¶m th¸n. A, Mục tiêu cần đạt: - HS hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu cảm thán. Phân biệt câu cảm thán với các kiểu c©u kh¸c. - N¾m v÷ng chøc n¨ng cña c©u c¶m th¸n, biÕt sö dông c©u c¶m th¸n phï hîp víi t×nh huèng giao tiÕp..

(156) - áp dụng giải đợc bài tập về câu cảm thán. B, chuÈn bÞ: C, C¸c bíc lªn líp. 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: Nêu đắc điểm hình thức và chức năng của câu cầu khiến, đặt một câu cầu khiến? Khoanh trßn vµo ch÷ c¸i ®Çu c©u cÇu khiÕn: 1, Bạn đã đến đấy ? 2, B¹n h·y ®i cïng Lan nhÐ! 3, Con phải cố gắng để bố mẹ vui lòng. 4, Hôm qua, Lan đến nhà tôi chơi - Câu cầu khiến là câu có những từ ngữ cầu khiếnnh: hãy, đừng, chớ, đi, thôi, nào...dùng ra lÖnh, yªu cÇu, khuyªn b¶o. Khi viết thờng kết thúc bàng dấu chấm than, nhng khi ý cầu khiến không đợc nhấn mạnh th× cã thÓ kÕt thóc b»ng dÊu chÊm. - C©u cÇu khiÕn: B, C. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò Néi dung HĐ1: Khởi động: ở những giờ trớc chúng ta đã nắm đợc đặc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng cña c©u cÇu khiÕn vµ c©u nghi vÊn. Giê nµy chóng ta tiếp tục tìm hiểu một kiểu câu nữa đó là c©u c¶m th¸n. H§2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi. I, §Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng. §äc c¸c ®o¹n trÝch trong SGK. 1, Bµi tËp (SGK- 43). Trong c¸c ®o¹n trÝch, c©u nµo lµ c©u c¶m 2, NhËn xÐt. th¸n? - Cã tõ ng÷ c¶m th¸n: hìi ¬i, than «i. Dựa vào đâu em biết đó là câu cảm thán? - Dïng béc lé trùc tiÕp c¶m xóc. Câu cảm thán dùng để làm gì? Khi viết đơn, biên bnả, hợp đồng, trình bày kÕt qu¶, gi¶i mét bµi to¸n cã dïng c©u c¶m th¸n kh«ng? V× sao? - Kh«ng nªn dïng c©u c¶m th¸n v× nh÷ng dạng bài ấy đòi hỏi t duy logic nên sử dụng c©u c¶m th¸n kh«ng thÝch hîp. Cuèi c©u c¶m th¸n cã dÊu hiÖu g×? - Cuèi c©u cã dÊu chÊm than. Câu cảm thán có đặc điểm hình thức và 3, Ghi nhớ (SGK). chøc n¨ng g×? §Æt mét c©u c¶m th¸n? - Trêi ¬i! §au qu¸! T×m mét c©u v¨n, c©u th¬ cã c©u c¶m th¸n? Đau đớn thay phận đàn bà! Lêi r»ng b¹c mÖnh còng lµ lêi chung. GV: C©u c¶m th¸n thêng sö dông trong th¬ v¨n cã gi¸ trÞ biÓu c¶m rÊt cao. II, LuyÖn tËp. H§3: Híng dÉn luyÖn tËp. 1, Bµi tËp 1. §äc bµi 1 (44), nªu yªu cÇu bµi tËp. - Không phải tất cả các câu trên đều là câu c¶m th¸n v× mét sè c©u kh«ng cã tõ ng÷ Th¶o luËn tæ 5 phót. c¶m th¸n. - ChØ cã c¸c c©u sau lµ c©u c¶m th¸n: Gäi mét vµi nhãm nªu kÕt qu¶. + Than «i! HS vµ Gv nhËn xÐt, bæ sung. + Lo thay! + Nguy thay!.

(157) + Hìi c¶nh rõng ghª gím cña ta ¬i! + Chao «i, cã biÕt ®©u r»ng...cña m×nh th«i. 2, Bµi 2 (44). Tất cả các câu trong phần này đều là câu HS đọc, xác định yêu cầu, làm bài. béc lé c¶m xóc. a, Lêi than thë cña ngêi n«ng d©n díi chÕ Gäi mét vµi HS nªu kÕt qu¶. độ phong kiến. b, Lêi than thë cña ngêi chinh phô tríc nçi HS vµ GV söa ch÷a, bæ sung. chu©n chuyªn do chiÕn tranh g©y ra. c, T©m tr¹ng bÕ t¾c cña nhµ th¬ tríc cuéc sèng. d, Sù ©n hËn cña DÕ MÌn tríc c¸i chÕt th¶m th¬ng cña DÕ Cho¾t. -> TÊt c¶ c¸c c©u nµy kh«ng ph¶i lµ c©u c¶m th¸n v× nã kh«ng cã tõ ng÷ c¶m th¸n. 3, Bµi 4 (45). HS đọc, nêu yêu cầu bài tập. KiÓu c©u DÊu hiÖu nhËn biÕt Lµm bµi. C©u nghi vÊn Béc lé c¶m xóc, kh¼ng định, phủ định, de doạ... Gäi HS lªn ®iÒn vµo b¶ng. Thêng cã dÊu hái cuèi c©u. HS vµ GV nhËn xÐt bæ sung. C©u cầu Dùng để ra lệnh, khuyên khiÕn b¶o, yªu cÇu... Thêng cã c¸c tõ cÇu khiến: hãy đừng, chớ, thôi n¸o hoÆc ng÷ ®iÖu cÇu khiÕn Thêng kÕt thóc b»ng dÊu chÊm than. C©u c¶m th¸n Dïng béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc. Cã tõ ngò c¶m th¸n. Thêng kÕt thóc b»ng dÊu chÊm than. 4, Củng cố: Câu cảm thán có hình thức, đặc điểm, chức năng nh thế nào? 5, Híng dÉn häc ë nhµ: Häc thuéc ghi nhí. Lµm bµi tËp 3(44). ChuÈn bÞ: C©u trÇn thuËt, tr¶ lêi c©u hái SGK, xem tríc bµi tËp. ......................................................... S: G: TiÕt 89: C©u trÇn thuËt A, Mục tiêu cần đạt: - HS hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu trần thuật. Phân biệt câu trần thuật với các kiểu c©u kh¸c. - N¾m v÷ng chøc n¨ng cña c©u trÇn thuËt, biÕt sö dông c©u trÇn thuËt phï hîp víi t×nh huèng giao tiÕp. - áp dụng giải đợc các bài tập về câu trần thuật. B, ChuÈn bÞ: C, C¸c bíc lªn líp: 1. ổn định tổ chức: 2, Kiểm tra: Nêu đặc điểm hình thức, chức năng của câu cảm thán? Đặt một câu cảm th¸n? Mét HS gi¶i bµi tËp 3 (44). - C©u c¶m th¸n lµ c©u cã nh÷ng tõ ng÷ c¶m th¸n nh: «i, than «i, hìi ¬i, thay, biÕt bao, xiÕt bao... dïng béc lé trùc tiÕp c¶m xóc, thêng kÕt thóc b»ng dÊu chÊm than..

(158) 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. HĐ1: Khởi động: GV đa ví dụ: Ngày mai, t«i ®i Lao Cai. §©y lµ kiÓu c©u g×? - C©u trÇn thuËt. Vậy câu trần thuật có đặc điểm hình thức vµ chøc n¨ng nh thÕ nµo, chóng ta cïng t×m hiÓu. H§2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi. I, §Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng. §äc c¸c ®o¹n trÝch SGK - 3 em. 1, Bµi tËp. Nh÷ng c©u nµo trong c¸c ®o¹n trÝch trªn 2, NhËn xÐt kh«ng cã h×nh thøc cña c©u nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn, c©u c¶m th¸n? a, C©u 1,2,3. b, C©u 1,2. c, C©u 1,2. d, C©u 2,3. Vậy những câu này dùng để làm gì? a, C©u1,2: tr×nh bµy suy nghÜ cña ngêi viÕt Qua đó em thấy câu trần thuật có những về truyền thống dân tộc. chøc n¨ng g×? - C©u 3: nªu yªu cÇu. - Thờng dùng để kể, thông báo, nhận định , b, Câu 1: kể. miªu t¶. Ngoµi ra c©u trÇn thuËt cßn dïng - C©u2: th«ng b¸o. để yêu cầu, đề nghị hay bộc lộ tình cảm, c, Câu 1, 2: dùng để miêu tả. c¶m xóc. d, Câu1: nhận định. Khi viÕt lo¹i c©u nµy thêng cã dÊu hiÖu g×? - C©u 3: béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc. Trong c¸c kiÓu c©u c¶m th¸n, nghi vÊn, * KÕt thóc b»ng dÊu chÊm, dÊu chÊm löng, trần thuật kiểu câu nào đợc dùng nhiều dấu chấm than. nhÊt? V× sao? Th¶o luËn bµn- 3 phót. * câu trần thuật đợc dùng nhiều nhất vì B¸o c¸o. ngoµi chøc n¨ng chÝnh, nã cßn thùc hiÖn GV kÕt lô©n. hÇu hÕt chøc n¨ng cña c¸c kiÓu c©u kh¸c. §Æt mét c©u trÇn thuËt cã chøc n¨ng béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc? - Thuû häc giái lµ niÒm tù hµo cña c¶ líp ta. §Æt mét c©u trÇn thuËt cã chøc n¨ng yªu cầu, đề nghị? - Chóng ta ph¶i ch¨m chØ häc tËp, v× líp ta ®¨ng kÝ líp tiªn tiÕn. 3, Ghi nhí. Qua các bài tập trên, em khái quát lại đặc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng cña c©u trÇn thuËt? II, LuyÖn tËp. H§3 : Híng dÉn luyÖn tËp. 1, Bài 1: (46), Xác định kiểu câu và chức §äc bµi tËp 1, nªu yªu cÇu bµi tËp. n¨ng. a, C¶ 3 c©u lµ c©u trÇn thuËt: HS lµm bµi, gäi 2 em lªn b¶ng gi¶i. - ThÕ råi DÕ Cho¾t t¾t thë: kÓ. - T«i th¬ng l¾m. HS vµ GV nhËn xÐt, söa ch÷a. - Võa th¬ng võa ¨n n¨n téi m×nh. -> Béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc. b, - M· L¬ng nh×n...reo lªn. c©u TT kÓ. - Cây bút đẹp quá. Câu cảm thán. - Ch¸u c¶m ¬n «ng. vµ C¸m ¬n «ng. -> c©u TT béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc..

(159) §äc bµi tËp 2, nªu yªu cÇu bµi tËp. Th¶o luËn tæ - 3 phót. B¸o c¸o. HS vµ GV nhËn xÐt, bæ sung. Đọc bài 3, xác định yêu cầu, làm bài. HS nhËn xÐt. GV söa ch÷a, bæ sung.. §äc bµi 6, nªu yªu cÇu bµi tËp. HS viết đoạn văn, gọi hai em đọc. NhËn xÐt.. 2, Bµi 2 (47). - Câu: Trớc cảnh đẹp đêm nay biết làm thế nµo? c©u nghi vÊn. - Câu: Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ. câu trÇn thuËt. -> cùng diễn đạt một ý nghĩ: đêm trăng đẹp gây xúc động mãnh liệt cho nhà thơ, khiến nhà thơ muốn làm một điều gì đó. 3, Bài 3: Xác định kiểu câu và chức năng tõng c©u. a, Anh t¾t thuèc l¾ ®i! c©u cÇu khiÕn. b, Anh có thể tắt thuốc lá đợc không? c©u nghi vÊn. c, Xin lỗi, ở đây không đợc hút thuốc lá. c©u trÇn thuËt. -> c¶ 3 c©u cã chøc n¨ng gièng nhau dïng để cầu khiến. Câu b, c nhẹ nhàng, lichj sự, nh· nhÆn h¬n c©u a. 4, Bµi 6 (47), ViÕt ®o¹n v¨n sö dông c¶ 4 kiểu câu đã học. Vµo luc stan trêng, Lan võa ®i võa hái L©n: - Nµy, cËu cã mang theo cuèn “ Hai v¹n dặm dới đáy biển” để cho tớ mợn hay kh«ng? L©n tr¶ lêi: - Tí cã ®em theo ®©y. Nhng b©y giê cËu phải đãi tớ một li nớc mía đã. Nam vui síng reo lªn: - ¤i ! Hay qu¸! Tí s½n sµng mêi cËu. Nµo chóng ta cïng ®i.. 4, Cñng cè: §Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng cña c©u trÇn thuËt? 5, Híng dÉn häc ë nhµ: Häc ghi nhí, lµm bµi tËp 4, 5. ChuÈn bÞ: viÕt bµi 2 tiÕt, «n kÜ lý thuyÕt v¨n thuyÕt minh, xem c¸c bµi v¨n mÉu. .......................................................... S: G: Tiết 90: Chiếu dời đô - Lý Công Uẩn. A, Mục tiêu cần đạt: Thấy đợc khát vọng của nhân dân ta về một đất nớc độc lập, thống nhất, hùng cờng và khí phách của dân tộc Đại Việt đang trên đà phát triển lớn mạnh đợc phản ánh bằng “Chiếu dời đô”. - Nắm đợc đặc điểm cơ bản của thể chiếu. Thấy đợc sức thuyết phục to lớn của “Chiếu dời đô”là sự kết hợp giữa lí lẽ và tình cảm. Biết vận dụng bài học để viết văn nghị luận. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch c¶m thô v¨n b¶n chiÕu. - Giáo dục tình yêu đất nớc, lòng tự hào dân tộc. B, ChuÈn bÞ: C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: §äc thuéc bµi th¬ “ Ng¾m tr¨ng” cña HCM. Qua bµi th¬, em hiÓu thªm ®iÒu g× vÒ B¸c? - B¸c lµ ngêi ung dung, tù t¹i, yªu tr¨ng, yªu thiªn nhiªn tha thiÕt. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò Néi dung HĐ1: Khởi động:.

(160) H§2: §äc hiªñ v¨n b¶n. GV hỡng dẫn đọc: giọng trang trọng, nhấn m¹nh nh÷ng c©u cã s¾c th¸i t×nh c¶m tha thiết hoặc chân thành. GV đọc mẫu, học sinh đọc. NhËn xÐt. §äc chó thÝch sao- 50, nªu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm? - Lµ ngêi cã chÝ lín, th«ng minh, nh©n ¸i vµ lËp nh÷ng chiÕn c«ng díi thêi Lª, «ng đã làm đến chức tả thân vệ điện chỉ huy sứ. Khi Lê Ngoạ Triều mất, ông đợc triều thần t«n lµm vua. Em hiÓu g× vÒ thÓ chiÕu vµ bµi “ ChiÕu dêi đô”?. I, §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch. 1, §äc.. 2, Chó thÝch. a, T¸c gi¶: LÝ C«ng UÈn (974-1028) tøc LÝ Th¸i Tæ, ngêi ch©u Cæ Ph¸p, lé B¾c Giang nay lµ §×nh B¶ng, Tõ S¬n, B¾c Ninh.. b, Tác phẩmViết 1010 bày tỏ ý định dời đo tõ Hoa L- Ninh B×nh ra §¹i La- Hµ Néi. - ThÓ lo¹i. ChiÕu. Thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh, cã thÓ viÕt b»ng v¨n vÇn, biÒn ngÉu, v¨n xu«i. Gi¶i thÝch: cao v¬ng? c, Tõ khã (SGK) Theo em v¨n b¶n chia lµm mÊy phÇn? Tiªu II, Bè côc. 3 phÇn. đề của từng phần? - P1: Từ đầu -> không thể không rời đổi: nªu chøng cø viÖc dêi ®o, ph©n tÝch sai lÇm hai triÒu §inh, Lª. - P2: Tiếp -> muôn đời: phân tích u điểm,địa thế mới. - P3: cßn l¹i: ý kiÕn nhµ vua vµ c©u hái cho quÇn thÇn. III T×m hiÓu v¨n b¶n. §äc ®o¹n ®Çu- SGK 48. 1, Chứng cứ của việc dời đô và phân tích Mở đầu, Lý Công Uẩn đã đa ra chứng cớ sai lầm của hai triều đại. g×? * Nh÷ng chøng cø: - Nhà Thơng đến vua Bàn Canh 5 lần dời đo, nhà Chu đến vua Thành Vơng 4 lần dời đô. Theo tác giả việc dời đô của các triều đại Trung Quèc dùa trªn c¬ së nµo? - Muèn ë n¬i trung t©m, mu, toan nghiÖp lớn, tính kế muôn đời, trên vâng lệnh trời, díi theo ý d©n -> tËp hîp c©u nghi vÊn. T¸c gi¶ ®a ra nh÷ng chøng cø cô thÓ x¸c Kết quả của việc dời đô ấy là gì? thùc, hÖ thèng lËp luËn chÆt chÏ nh»m nªu VËn níc l©u dµi, phong tôc phån thÞnh. nh÷ng sù viÖc cã thËt, nh÷ng tÊm g¬ng hay Em nhận xét gì về những chững cứ đó và trong lịch sử, nhấn mạnh tầm quan trọng hÖ thèng lËp luËn cña t¸c gi¶? của việc rời đô. Mục đích của việc đa chứng cứ đó là gì? -> * Sai lầm của hai triều Đinh, Lê. TÝch hîp v¨n b¶n lËp luËn. - T¸c gi¶ ®a ra lÝ do: hai triÒu §inh, Lª Theo t¸c gi¶, triÒu §inh, Lª cã sai lÇm g×? kh«ng l©u bÒn, sè vËn ng¾n ngñi lµ do - theo ý riêng mình, khinh thờng mệnh trời, không dời đô. không noi theo dấu cũ khồn dời đô nên triều đại không bền, số phận ngắn ngủi, tr¨m hä ph¶i hao tèn. Theo em ý kiÕn cña Lý C«ng UÈn vÒ hai thời Đinh, Lê có đúng không? vì sao? -> Tích hợp câu phủ định. - Cha hẳn đúng vì hai triều Đinh, Lê vẫn b, Phân tích u điểm của Đại La. dựa vào vùng núi Hoa L vì thế lực cha đủ mạnh để rời đô. §äc ®o¹n 2 - 1 em..

(161) theo t¸c gi¶, §¹i La cã nh÷ng thuËn lîi g×? - Lµ trung t©m, thÕ rång cuén, hæ ngåi -> đẹp về mặt địa lí, đúng ngôi tiện hớng, réng mµ b»ng, cao mµ tho¸ng mu«n vËt phong phó, tèt t¬i. chèn héi tô träng yÕu, kinh đô bậc nhất. Qua sù ph©n tÝch cña t¸c gi¶, em nhËn xÐt gì về địa thế của Đại La?. - Đại La là nơi có địa thế đẹp, rộng, thoáng, là đầu mối giao lu, là mảnh đất hng thịnh, đủ mọi điều kiện để trở thành kinh đô. 3, ý kiÕn nhµ vua vµ c©u hái cho c¸c quÇn thÇn. - Sau khi ph©n tÝch thuËn lîi cña §¹i La, §äc ®o¹n cuèi. nhà vua đa ra ý kiến để trao đổi, bàn bạc thờng thì bài chiếu nêu ý kiến của vua, bài với các quần thần tạo sự đồng cảm giữa nhà chiÕu nµy cã nh vËy kh«ng? V× sao? vua vµ thÇn d©n. - Nhà vua chỉ đa ra ý kiến để trao đổi bàn bạc chứ không áp đặt -> văn bản có lí, có t×nh. Chứng minh “Chiếu dời đô” có sức thuyết phôc lín bëi sù kÕt hîp gi÷a lÝ vµ t×nh? - Nêu sử sách làm tiền đề, chỗ dựa cho lí lÏ. - Soi sáng tiền đề vào thực tế - hai triều Đinh, Lê-> khẳng định nó không còn thích hîp. - Khẳng định Đại La là nơi đất tốt nhất. Vì sao nói việc “Chiếu dời đô” ra đời là phản ánh ý chí độc lập tự cờng và sự phát triÓn lín m¹nh cña d©n téc §¹i ViÖt? - Dời đô từ Hoa L ra miền đồng bằng đất rộng chứng tỏ triều Lí đủ sức mạnh chấm døt n¹n phong kiÕn c¸t cø, thÕ vµ lùc cña III, Ghi nhí- SGK. Đại Việt đã đủ sức sánh ngang bằng phơng Bắc. Định đô ở Thăng Long là thực hiện IV, Luyện tập. Chứng minh “ Chiếu dời đo” nguyÖn väng cña nh©n d©n thu giang s¬n cã kÕt cÊu chÆt chÏ lËp luËn giµu søc thuyÕt về một mối, xây dựng đất nớc độc lập tự c- phục. êng. Gi¶i: H§3 Tæng kÕt rót ra ghi nhí. - Phần mở đầu nêu chứng cứ về việc dời đô §äc ghi nhí -2 em trong lịch sử, từ đó liên hệ đến sai lầm của GV chèt. hai triÒu §inh, Lª. H§4: Híng dÉn luyÖn tËp. - PhÇn thø hai: Ph©n tÝch u ®iÓm næi bËt cña §äc bµi tËp SGK, nªu yªu cÇu. địa điểm mới về các mặt: vị trí đât, địa thế Th¶o luËn tæ -5 phót. đất. phong cảnh đẹp và trù phú- > khẳng định dây là kinh đô của đế vơng muôn đời. C¸c nhãm b¸o c¸o. - PhÇn kÕt luËn: ®a ra ý kiÕn nhµ vua vµ c©u hái cho quÇn thÇn trong triÒu. HS nhËn xÐt. - > §©y lµ v¨n b¶n ng¾n gän nhng kÕt cÊu chÆt chÏ, lËp luËn s¾c s¶o, lêi v¨n m¹nh mÏ, GV kÕt luËn. kÕt hùop t×nh c¶m ch©n thµnh nªn cã søc thuyÕt phôc cao. 4, Củng cố: Nhận xét gì về văn bản ”Chiếu dời đô”? 5, Híng dÉn häc ë nhµ: Học ghi nhớ, nội dung phân tích, đọc kĩ bài. Chuẩn bị: Câu phủ định, trả lời câu hỏi SGK. .................................................. S:.

(162) G: Tiết 91: Câu phủ định. A, Mục tiêu cần đạt: - HS hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu phủ định, nắm vững chức năng của câu phủ định, biết sử dụng câu phủ định phù hợp với tình huống giao tiếp. - Rèn kĩ năng sử dụng câu phủ định và có ý thức sử dụng tốt, phù hợp câu phrủ định. B, ChuÈn bÞ: C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: Nêu đặc điểm hình thức và chức năng của câu trần thuật, đặt một câu trần thuật? - Câu trần thuật không có đặc điểm của các kiểu câu khác, thờng dùng để kể, thông báo, nhận định, miêu tả...Khi viết thờng kết thúc bằng dấu chấm, đôi khi kết thúc b»ng dÊu chÊm than hoÆc chÊm löng. - vd: Ngµy mai, t«i ®i häc. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò Néi dung HĐ!: Khởi động: VD: Mai, t«i kh«ng ®i häc. Câu này thuộc kiểu câu gì đã học? - C©u trÇn thuËt -> ®©y lµ c©u trÇn thuËt phủ định. Để hiểu rõ về kiểu câu này, chóng ta cïng häc bµi h«m nay. I, §Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng. H§2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi. 1, Bµi tËp. §äc c¸c vd- SGK. 2 , NhËn xÐt. Câu b, c, d có đặc điểm gì khác so với câu - Các cau b, c, d có chứa các từ: không, cha? a, chẳng -> từ phủ định. Những câu này có gì khác so với câu a về - Phản bác ý kiến, một nhận định. chøc n¨ng? - Câu a: khẳng định việc Nam đi Huế, còn câu b, d phủ định việc đó. Xét vd : Tôi đâu có biết chuyện đó.. C©u nµy cã chøc n¨ng nh thÕ nµo? -> Các câu b, c, d, e là câu phủ định, vậy 3, Ghi nhớ (SGK). em hiểu thế nào là câu phủ định? §äc ghi nhí. GV chèt. Đọc phần 2 - tr 52 chỉ ra các câu phủ định? - Kh«ng ph¶i, nã chÇn chÉn... - §©u cã, nã bÌ bÌ... Những câu phủ định này có chức năng gì? - Phản bác một ý kiến , một nhận định. II, LuyÖn tËp. H§3: Híng dÉn luyÖn tËp. 1, Bài 1: Tìm các câu phủ định bác bỏ §äc bµi 1, nªu yªu cÇu bµi tËp. trong c¸c c©u sau: - Cụ cứ tởng thế đấy, chứ nó chẳng hiểu gì HS lµm bµi. ®©u. Gäi vµi HS lªn b¶ng ch÷a. - Không, chúng con không đói nữa đâu. HS vµ GV nhËn xÐt, bæ sung. V× hai c©u nµy ph¶n b¸c mét ý kiÕn, nhËn định. 2, Bµi 2 (54). §äc bµi 2, nªu yªu cÇu bµi tËp. - Tất cả các câu a, b,c đều là các câu phủ định vì đều có từ phủ định. HS lµm bµi. - Các câu này đều có từ phủ định kết hợp với một từ phủ định khác (a). Gäi ba em lªn b¶ng ch÷a. + Từ phủ định kết hợp từ nghi vấn khác (e). + Từ phủ định kết hợp một từ phủ định.

(163) HS vµ GV söa ch÷a.. khác và một từ bất định (b). -> ý nghiã của cả câu là khẳng định. * Những câu không có từ phủ định mà có ý nghĩa tơng đơng với những câu trên: a, C©u chuyÖn cã lÏ chØ lµ mét c©u chuyÖn hoang đờng song có ý nghĩa. b, Tháng tám, hồng ngọc đỏ, hồng hạc vµng ai còng tõng ¨n tÕt trong thu. c, Tõng qua thêi th¬ Êu cña NH ai còng cã mét lÇn... 3, Bµi 3 (54), Đọc bài 3, xác định yêu cầu, làm bài. NÕu thay tõ “kh«ng” b»ng tõ “cha” th× ph¶i viÕt c©u v¨n l¹i nh sau: GV híng dÉn , bæ sung. - Choắt cha dậy đợc, nằm thoi thóp. 4, Bµi 4 (54). a, Các câu này không phải là câu phủ định HS đọc, xác định yêu cầu, làm bài. nhng vẫn có ý nghĩa phủ định. GV híng dÉn, bæ sung. Đặt câu tơng đơng: GV: Có những câu phủ định không có ý a, Không đẹp! nghĩa phủ định, ngợc lại có những câu b, Chẳng có chuyện đó đâu. không phải câu phủ định nhng có ý nghĩa c, Bài thơ không hay. phủ định. d, T«i ch¼ng sung síng h¬n cô ®©u. 4, Củng cố: Đặc điển hình thức và chức năng của câu phủ định? 5, Híng dÉn häc ë nhµ: Học ghi nhớ, làm bài tập5, 6. Chuẩn bị chơng trình địa phơng phần tập làm văn . .................................................. S: G: Tiết 92: Chơng trình địa phơng Tập làm văn. A, Mục tiêu cần đạt: - VËn dông kÜ n¨ng lµm bµi thuyÕt minh. - Tù gi¸c t×m hiÓu nh÷ng di tÝch, danh lam th¾ng c¶nh quª h¬ng m×nh. - N©ng cao lßng yªu quý quª h¬ng. B, ChuÈn bÞ: C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò Néi dung HĐ1: Khởi động H§2: ChuÈn bÞ : I. ChuÈn bÞ. GV chia líp thµnh 4 nhãm, kiÓm tra sù chuẩn bị bài của các em theo đề ra sẵn trớc đó để các em su tầm và viết bài. Cụ thể : Nhãm1,2: t×m hiÓu khu du lÞch Sa Pa. Nhóm 3,4: tìm hiểu khu di tích đền Thợng. GV kiểm tra bài thuyết minh các em đã viết về hai đề tài trên. H§3Tr×nh bµy tríc tæ, líp. II, Tr×nh bµy . 1, Tr×nh bµy tríc tæ. C¸c tæ viªn lÇn lît tr×nh bµy tríc tæ. C¸c thµnh viªn kh¸c, nghe, nhËn xÐt, bæ sung. 2, Tr×nh bµy tríc líp. Gọi đại diện các tổ trình bày trớc lớp..

(164) C¸c tæ kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. GV nhËn xÐt, söa ch÷a. H§4: §äc bµi tham kh¶o. GV đọc bài tham khảo cho học sinh nghe mét sè bµi viÕt vÒ Sa Pa vµ §Òn Thîng. ( Tuỳ theo thời gian đọc nhiều hay ít nhng nhất thiết phải đọc đủ hai bài về hai địa danh trªn).. III, §äc bµi tham kh¶o. 1, Dèc Trung §«. 2, §éng Mêng Vi. 3, LÆng lÏ Sa Pa - NguyÔn Thµnh Long. 4, Qua cæng trêi - Cao V¨n T, 5, §ªm Sa Pa - Lª KiÓm. 6, Trë l¹i Sa Pa - Lª Minh Th¶o. 4, Cñng cè: §Þa ph¬ng em cã nh÷ng danh lam th¾ng c¶nh g×? H·y kÓ tªn? 5, Hớng dẫn học ở nhà: Tiếp tục su tầm và tìm hiểu về danh lam thắng cnảh ở địa phơng. Chuẩn bị: Hịch tớng sĩ, đọc kĩ bài, tìm hiểu về tác giả, tác phẩm, soạn câu1,2. .................................................................... S: G: TiÕt 93 HÞch tíng sÜ. A, Mục tiêu cần đạt: - Hớng dẫn hs đọc, tìm hiểu tác giả, tác phẩm, sơ lợc về thể hịch. - Cảm nhận đợc lòng yêu nớc, bất khuất của Trần Quốc Tuấn, của nhân dân ta trong cuộc kh¸ng chiÕn chèng ngo¹i x©m, thÓ hiÖn qua lßng c¨m thï giÆc, tinh thÇn quyÕt chiÕn, quyÕt th¾ng kÎ thï. - Thấy đợc đặc sắc nghệ thuật văn chính luận của Trần Quốc Tuấn. - biết vận dụng bài học để viết văn nghị luận, có sự kết hợp giữa t duy logic, t duy hình tợng, giữa lí lẽ và tình cảm. - Gi¸o dôc lßng yªu níc, tù hµo d©n téc. B, ChuÈn bÞ: C, C¸c bíc lªn líp, 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: Chứng minh “Chiếu dời đô” có kết cấu chặt chẽ, lập luận giàu sức thuyết phục? - Mở đâu nêu chững cứ về việc dời đo trong lịch sử từ đó liên hệ đến sự sai lầm của hai triều Đinh, Lê. Tiếp đó qua phân tích u điểm nổi bật của Đại La và cuối cùng đa ra ý kiến trao đổi cùng quần thần. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò Néi dung HĐ1: Khởi động: Hịch tớng sĩ là một văn b¶n chÝnh luËn giµu gi¸ trÞ biÓu c¶m. §Ó hiÓu s©u vÒ v¨n b¶n nµy, chóng ta cïng häc bµi h«m nay. H§2: §äc hiÓu v¨n b¶n. I, §äc t×m hiÓu chó thÝch. GV hớng dẫn đọc: đọc mẫu. 1, §äc. HS đọc, nhận xét. 2, T×m hiÓu chó thÝch. Theo dâi chó thÝch sao - SGK nªu vµi nÕt a, T¸c gi¶. vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm. - TrÇn Quèc TuÊn (1231- 1300) tíc lµ Hng Đạo Vơng, là ngời có phẩm chất cao đẹp, cã tµi n¨ng v¨n vâ song toµn, cã c«ng lín trong c¸c cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mong Em hiÓu biÕt g× vÒ thÓ hÞch? HÞch tíng sÜ? Nguyªn. Gi¶i thÝch c¸c tõ: KØ TÝn, Do Vu? b, Tác phẩm: đợc viết trớc cuộc kháng GV yêu cầu hs đọc kĩ chú thích . chiÕn chèng M«ng - Nguyªn lÇn 2 (1285). - Thuộc thể hịch- thể văn nghị luận xa, thờng dùng kêu gọi, cổ động đấu tranh..

(165) Bµi hÞch cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Nªu ý chÝnh cña tõng phÇn? II, Bè côc: 4 phÇn. - P1: Tõ ®Çu -> cßn lu tiÕng tèt: nªu nh÷ng Văn bản thuộc phơng thức biểu đạt nào? gơng trung thần nghĩa sĩ trong sử sách để - NghÞ luËn. khÝch lÖ ý chÝ. - P2: TiÕp -> còng vui lßng: lét t¶ sù ngang ngîc vµ téi ¸c kÎ thï, lßng c¨m thï cña t¸c gi¶. -P3: Tiếp -> phỏng có đợc không? mối ân t×nh gi÷a chñ vµ tíng, phª ph¸n nh÷ng biÓu hiÖn sai trong hµng ngò tíng sÜ. - P4: Cßn l¹i: nªu nhiÖm vô cÊp b¸ch, khÝch §äc tõ “ Huèng chi... vui lßng” (57)? lÖ tinh thÇn yªu níc. III, T×m hiÓu v¨n b¶n. Hình ảnh lũ giặc đợc tác giả miêu tả qua 1, Hình ảnh lũ giặc và thái độ của tác giả. nh÷ng h×nh ¶nh nµo? a, H×nh ¶nh lò giÆc. T¸c gi¶ sö dông nghÖ thuËt g× khi miªu t¶ - nghªnh ngang, uèn lìi có diÒu mµ sØ chóng? mắng triều đình, đem thân dê chó mà bắt - ẩn dụ: lời cú diều, thân dê chó, hổ đói -> nạt tể phụ- > nỗi nhụ mất nớc. næi bËt sù tham lam, ngang ngîc. - đòi ngọc lụa: tham lam, vơ vét. Em nhËn xÐt g× vÒ bän giÆc nµy? - giả hiệu Vân Nam Vơng ... hổ đói. GV trong thực tế lịch sử năm 1277, Sài -> đó là lũ tham lam, tàn bạo, ngang ngợc Xu©n ®i sø buéc ta ph¶i lªn tËn biªn giíi -> kh¬i gäi lßng c¨m thï giÆc trong tíng sÜ. đón rớc. 1281, Sài Xuân lại sang sang sứ cỡi ngựa đi thẳng vào cửa Dơng Minh quân sĩ ra ngăn bị hắn lấy roi đánh toạc máu ®Çu. Thîng tíng Th¸i s TrÇn Quang Kh¶i ra đón tiếp hắn nằm khểnh không dậy. b, Thái độ của tác giả. T¸c gi¶ gäi giÆc lµ g×? * §èi víi giÆc: - cú diều, hổ đói, dê chó? - ¤ng v« cïng c¨m giËn vµ khinh bØ chóng. Qua đó thể hiện thái độ gì của ông? - quªn ¨n, vç gèi, ruét ®au nh c¾t, níc m¾t - c¨m giËn, khinh bØ. đầm đìa, -> đau đớn đến quê ăn, mất ngủ. Thái độ ấy đợc biểu hiện cụ thể nh thế nào? - cha sả thịt, lột da, môi gan, uống máu Vì sao tác giả đau đớn uất ức nh vậy? quân thù, trăm thân phơi ngoài nội cỏ, §o¹n v¨n sö dông tõ ng÷ nh thÕ nµo? T¸c ngh×n x¸c gãi trong da ngùa... dông? - §T m¹nh, thÓ hiÖn nçi c¨m uÊt tét cïng, muốn hành động trả thù tức khắc. GV: CãthÓ nãi toµn bé bót lùc t¸c gi¶ dån vµo ®o¹n v¨n nµy, mçi ch÷, mçi lêi nh ch¶y trùc tiÕp tõ tr¸i tim qua ngßi bót lªn trang giÊy. Em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶? T¸c gi¶ lµ ngêi yªu níc, c¨m thï giÆc cao độ, đau xót quặn lòng trớc tình cảnh đất nớc, tự nguyện chiến đấu chóng kẻ thù dù có ph¶i hi sinh. 4, Cñng cè: Ph©n tÝch lßng c¨m thï giÆc cña t¸c gi¶? 5, Hớng dẫn học ở nhà: Học nội dung phân tích, chọn một đoạn em thích nhất để học thuéc. ChuÈn bÞ tiÕp c¸c c©u hái cßn l¹i cho bµi sau. ..................................................................... S: G: TiÕt 94: HÞch tíng sÜ (T) A< Mục tiêu cần đạt:.

(166) - HS thấy đợc mối ân tình giữa chủ soái và tớng sĩ, đồng thời hiểu thái độ phê phán thẳng thắn nhng lại rất nghĩa tình của tác giả đối với những hành động sai lầm của tớng sĩ. - Thấy những đặc sắc nghệ thuật đã tạo nên sức thuyết phục ngời đọc bằng cả nhận thức vµ t×nh c¶m cña bµi hchj. - Gi¸o dôc t×nh c¶m yªu níc, lßng tù hµo d©n téc, lßng c¨m thï giÆc. B, ChuÈn bÞ: C, C¸c bíc lªn líp. 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: Ph©n tÝch lßng c¨m thï giÆc cña t¸c gi¶ thÓ hiÖn qua “HÞch tíng sÜ”? - Lòng căm thù giặc thể hiện ở cách gọi kẻ thù là cú diều, hổ đói, dê chó, với một thái độ c¨m ghÐt, khinh thêng. - Bộc lộ ở nỗi đau xót đến quê ăn, mất ngủ, đó là sự dằn vặt trong tâm t tác giả khi chứng kiÕn sù ngang ngîc cña kÎ thï. - Từ đó vị chủ soái khao khát hành động để trừng phạt. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò Néi dung HĐ1: Khởi động: Bài trớc chúng ta đã thấy sự tham lam, tàn bạo và thái độ nghênh ngang của kẻ thù, đồng thời đã phần nào hiểu đợc lòng căm thï giÆc, tinh thÇn yªu níc cña t¸c gi¶. Giêi nµy chóng ta sÏ tiÕp tôc t×m hiÓu s©u h¬n vÒ điều đó. III, T×m hiÓu v¨n b¶n. H§2: §äc hiÓu v¨n b¶n, 1, Hình ảnh lũ giặc và thái độ của tác giả. Đọc “ Các ngơi ở cùng ta.. phỏng có đợc 2, Mối ân tình giữa chủ và tớng, lời phê kh«ng” (58) ph¸n nh÷ng sai lÇm trong hµng ngò giÆc. Trớc khi phê phán hành động sai trái của t- a, Mối ân tình giữa chủ và tớng. íng sÜ, t¸c gi¶ lµm g×? - nªu lªn mèi ©n t×nh gi÷a chñ vµ tíng. T¹i sao t¸c gi¶ l¹i nªu mèi ©n t×nh tríc? - §ã lµ mét c¸ch lËp luËn s¾c s¶o, nªu nh vậy để làm cơ sở cho sự phê phán. Mèi ©n t×nh Êy thÓ hiÖn nh thÕ nµo? - kh«ng cã mÆc -> cho ¸o. - kh«ng cã ¨n -> cho c¬m. - quan nhá -> th¨ng chøc. - l¬ng Ýt -> cÊp bæng. - ®i thuû -> cho thuyÒn. - ®i bé -> cho ngùa. Em nhận xét gì về sự đối đãi của chủ soái - cùng sống chết, cùng vui buồn. đối với tớng sĩ? * Cách đối đãi hậu hĩnh chu đáo và rất ân - Hậu hĩnh, ân tình, chu đáo. t×nh. Theo em mèi quan hÖ Êy lµ mèi quan hÖ trên dới theo đạo thần chủ hay là mối quan hÖ gi÷a ngêi cïng cn¶h ngé? Mèi quan hÖ Êy khÝch lÖ ®iÒu g× ë tíng sÜ? Th¶o luËn nhãm nhá 3 phót. Báo cáo. GV kết luận: đó là mối quan hệ * Nhằm khích lệ lòng trung quân ái quốc thÇn chñ vµ quan hÖ cïng c¶nh ngé. T©c vµ lßng ©n nghÜa thuû chung cña c¸c tíng dụng quan hệ thần chủ để khích lệ lòng sĩ. trung quân, quan hệ cùng cảnh ngộ để b, Phê phán những sai lầm trong hàng ngũ khÝch lÖ lßng ©n nghÜa, thuû chung. tíng sÜ. T¸c gi¶ phª ph¸n nh÷ng tíng sÜ qua nh÷ng - chñ nhôc -> kh«ng lo chi tiÕt nµo? - níc nhôc -> kh«ng thÑn. - nhạc thái thờng: nhạc triều đình trong tế - hầu giặc -> không tức..

(167) lễ quan trọng ở tông miếu. Trong yến tiệc - đãi yến -> không căm. tiếp sứ giặc, triều đình nhà Trần dùng nhạc thái thờng để giúp vui. Những chi tiết trên phê phán thái độ gì của tíng sÜ? * T¸c gi¶ phª ph¸n thãi bµng quan, v« tr¸ch nhiÖm cña c¸c tíng sÜ. - chọi gà... vui đùa, đánh bạc tiêu khiển -> ham ch¬i bµi b¹c. - vui thó vên ruéng, quyÕn luyÕn vî con -> vun vÐn c¸ nh©n. - lo lµm giµu, ham s¨n b¾n. - thÝch rîu ngon, mª tiÕng h¸t. Tõ nh÷ng sai lÇm nh vËy t¸c gi¶ ph©n tÝch * T¸c gi¶ phª ph¸n thãi ham ch¬i bµi b¹c, hËu qu¶ nh thÕ nµo? sù vun vÐn c¸ nh©n mµ quªn ®i nghÜa lín. - cùa gµ... kh«ng ®©m thñng ¸o gi¸p. - mÑo cê b¹c kh«ng thÓ lµm binh lîc. T¸c gi¶ dïng kiÓu c©u g× trong ®o¹n v¨n? - Câu phủ định -> khẳng định tác hại của nh÷ng t tëng sai l¹c trªn. - CÊu tróc c©u: ch¼ng nh÷ng ...mµ cßn-> * HËu qu¶: níc mÊt nhµ tan, l¨ng miÕu tạo sự lập luận chặt chẽ, sắc sảo, nhấn triều đình bị giày xéo, mồ mả cha ông bị mạnh hậu quả khôn lờng của những sai lầm đào bới, chủ soái nhục, tớng sĩ mang tiếng trªn. xấu muôn đời. - Dùng hình ảnh đối lập để so sánh. c, Khẳng định những hành động đúng nên Sau khi phê phán tác giả khẳng định những làm. hành động đúng nh thế nào? - Lấy câu “ Đặt mồi lửa vào dới đống lửa” - Ra sức tập luyện làm cho mọi ngời đều lµm nguy c¬. lÊy ®iÒu “ kiÒng canh nãng giái. mµ thæi rau nguéi “ lµm r¨n sù. TËp qu©n sÜ, tËp dît cung tªn. GV gi¶i thÝch hai ®iÓn tÝch: kiÒng canh nóng, đặt mồi lửa dới đống củi. Việc đó dẫn đến kết quả gì? - KÕt qu¶: danh dù quèc gia, bæng léc tíng Nhận xét gì về cách lập luận ở đoạn văn sĩ, niềm vui mọi gia đình, lu công sử sách. nµy? - Dùng nhiều câu khẳng định, câu cùng cấu tróc, c©u biÒn ngÉu -> n©©ns m¹nh kÕt qu¶ của những hành động đúng nên làm. Em nhËn xÐt g× vÒ giäng v¨n cña t¸c gi¶? - Lóc gay g¾t, c¬ng quyÕt, khi «n hoµ, tha thiÕt, lóc khuyªn r¨n khi nghiªm kh¾c- > võa lµ lêi cña vÞ chñ so¸i võa lµ lêi cña ngêi cïng c¶nh ngé. Cách viết ấy có tác động tới tớng sĩ nh thế nµo? - Không những tác động tới lí trí mà còn tác động tới tâm can, tình cảm sâu kín của mçi ngêi. §äc phÇn cuèi (58). 3, Nhiệm vụ cấp bách đặt ra cho các tớng T¸c gi¶ nªu ra nhiÖm vô g× cho tíng sÜ? sÜ. Em nhËn xÐt g× vÒ c©u cuèi “ Ta viÕt bµi - Ra søc tËp luyÖn vâ nghÖ. hịch này để các ngơi biết bụng ta”? - Häc tËp binh th. - §ã lµ lêi t©m huyÕt, gan ruét xuÊt ph¸t tõ -> quyÕt chiÕn th¾ng qu©n thï. tr¸i tim yªu níc thiÕt tha, c¨m thï giÆc cao độ của tác giả..

(168) 4, §Æc s¾c nghÖ thuËt. Nêu một số dặc sắc nghệ thuật đã tạo ra sức - Vừa chân tình chỉ bảo vừa phê phán thuyết phục ngời đọc trong bài hịch? nghiªm kh¾c. - /chØ râ nh÷ng sai lÇm vµ hËu qu¶ cña nã. Khích lệ nhiều mặt để tập trung vào một h- - Những việc nên làm và kết quả của nó. ớng, đó là cách triển khai lập luận của bài - Lời văn lúc gay gắt, lúc mỉa mai, châm “HÞch tíng sÜ” . H·y lµm s¸ng tá? chäc, khi ©n cÇn tha thiÕt. - KhÝch lÖ lßng c¨m thï giÆc, nçi nhôc mÊt - §èi, so s¸nh. níc. KhÝch lÖ lßng trung qu©n ¸i quèc, lßng ©n nghÜa, thuû chung cña ngêi cïng c¶nh ngé. - KhÝch lÖ ý chÝ lËp c«ng, x¶ th©n v× níc. - - KhÝch lÖ lßng tù träng, liªm sØ ë mçi ngêi khi nhËn râ c¸i sai, thÊy c¸i đúng. -> khÝch lÖ lßng yªu níc, bÊt khuÊt, quyÕt chiÕn quyÕt th¾ng kÎ thï x©m lîc. H§4: Tæng kÕt rót ra ghi nhí. IV, Ghi nhí. §äc ghi nhí. H§4: LuyÖn tËp. V, LuyÖn tËp. Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ lßng yªu níc cña TrÇn Quèc TuÊn. ( Gi¶i trog vë bµi tËp). 4, Cñng cè: Qua bµi hÞch, em hiÓu g× vÒ tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta? Em nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶? 5, Híng dÉn häc ë nhµ: - Häc thuéc mét ®o¹n trong bµi hÞch, häc ghi nhí, n¾m néi dung ph©n tÝch. - Chuẩn bị: Hành động nói. Trả lời câu hởi SGK. .................................................... S: G: Tiết 95: Hành động nói. A, Mục tiêu cần đạt: - HS hiểu nói cũng là một thứ hành động, số lợng hành động nói khá lớn, nhng có thể quy lại thành một kiểu khái quát nhất định. - Có thể sử dụng khá nhiều kiểu câu đã học để thực hiện cùng một hành động nói. - Rèn kĩ năng nói đúng mực. B, ChuÈn bÞ: SGK. SGV C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 2, Kiểm tra: Câu phủ định là gì? Đặt một câu phủ định. - Là câu có chứa các từ phủ định dùng thông báo, xác nhận không có sự vật, sự việc, tính chất, quan hệ hoặc phản bác moọt ý kiến, một nhận định. vd: MÑ tí cha vÒ. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò Néi dung. HĐ1: Khởi động: Cuộc sống có vô vàn hành động nh ăn, uống, đi lại... Nói cũng là một hành động. Vậy hành động nói là gì? Có những kiểu hành động nói nào? Chóng ta cïng t×m hiÓu bµi h«m nay. H§2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi. I, Hành động nói là gì? §äc vd (SGK -62). 1, Bµi tËp. Khi Thạch Sanh trở về nhà, Lý Thông đã.

(169) nãi víi Th¹ch Sanh nh thÕ nµo? - con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu... anh ở nhµ lo liÖu. Lý Thông nói nh vậy nhằm mục đích gì? - Đẩy Thạch Sanh đi để mình hởng lợi. Lý Thông có đạt đợc mục đích của mình không? Chi tiết nào nói lên điều đó. - Cã v× nghe Lý Th«ng nãi, Th¹ch Sanh véi vµng tõ gi· mÑ con Lý Th«ng ra ®i. Lý Thông đã thực hiện mục đích của mình b»ng ph¬ng tiÖn g×? - B»ng lêi nãi. Nếu hiểu hành động là “ việc làm cụ thể của con ngời nhằm một mục đích nhất định “ th× viÖc lµm cña Lý Th«ng cã ph¶i lµ mét hành động không? Vì sao? Th¶o luËn bµn - 3 phót. B¸o c¸o. - Việc làm của Lý Thông là một hành động , vì nó là một việc làm có mục đích. Hành động đó chính là hành động nói, vậy em hiểu hành động nói là gì? - Là hành động đợc thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất định. HS thực hành hành động nói. HS đọc ghi nhớ, gv khái quát. §äc l¹i lêi nãi cña Lý Th«ng víi Th¹ch Sanh. Mỗi câu trong lời nói ấy nhằm mục đích g×? - C©u 1: tr×nh bµy; c©u 2: ®e do¹. - C©u 3: yªu cÇu; c©u 4: høa hÑn. Chỉ ra hành động nói và muc đích của hành động nói trong đoạn trích? Liệt kê các kiểu hành động nói mà em biết qua ph©n tÝch hai ®o¹n trÝch? - Hái, tr×nh bµy ( b¸o tin, kÓ, t¶, nªu ý kiÕn, dù ®o¸n), ®iÒu khiÓn ( cÇu khiÕn, ®e do¹, th¸ch thøc), høa hÑn, béc lé c¶m xóc. §äc ghi nhí - SGK. Đặt một câu có hành động nói, chỉ ra mục đích của hành động đó? - B¹n ®a hé tí c¸i bót kia. -> ®iÒu khiÓn. xét vd sau, chỉ ra hành động nói mục đích . CËu ¨n c¬m cha?-> hái. * Mục đích này thực hiện bằng câu nghi vÊn -> dïng theo lèi nãi trùc tiÕp. -> häc sau. Xét câu sau, chỉ ra hành động nói và mục đích? Anh chuyÓn giïm quyÓn s¸ch nµy cho «ng Giáp đợc không? - Mục đích yêu cầu, kiểu câu nghi vấn-> c¸ch dïng theo lèi nãi gi¸n tiÕp -> häc sau.. 2, NhËn xÐt.. - Hành động- > thực hiện lời nói nhằm một mục đích. 3, Ghi nhí (SGK). II, Một số kiểu hành động nói thờng gặp. 1, Bµi tËp. 2, NhËn xÐt. - Tr×nh bµy, ®e do¹, yªu cÇu, høa hÑn. - KÓ, hái t¶, b¸o tin, béc lé c¶m xóc.. 3, Ghi nhí (SGK).. III, LuyÖn tËp. 1, Bµi 1 (63). - TrÇn Quèc TuÊn viÕt bµi hÞch nh»m kh¬i.

(170) H§3: Híng dÉn luyÖn tËp. Đọc bài 1 (63). Xác định yêu cầu, làm bài.. dËy lßng c¨m thï qu©n cíp níc, ý chÝ quyÕt t©m chiÕn th¾ng, khÝch lÖ viÖc häc tËp binh th yếu lợc, rèn luyện cung kiếm để tiêu diệt Gäi häc sinh lªn b¶ng gi¶i. qu©n thï. - Mét c©u: “ Ta thêng tíi b÷a ... uèng m¸u HS nhËn xÐt. quân thù” -> Mục đích nói: bộc lộ cảm xóc. GV söa ch÷a, bæ sung. Câu này góp sức thể hiện mục đích chung toµn bµi. 2, Bài 2: Chỉ ra hành động nói và cho biết mục đích của mỗi hành động? a, Bác trai đã khá rồi chứ? -> hỏi. - C¶m ¬n cô... nh thêng. -> tr×nh bµy. HS đọc bài 2, xác định yêu cầu. - Nhng xem ý ... mái mÖt l¾m. -> tr×nh bµy. - Nµy b¶o b¸c... th× trèn. -> ®iÒu khiÓn. Lµm bµi. - chø cø n»m ... th× khæ. -> tr×nh bµy. - Ngêi èm ... hoµn hån. -> tr×nh bµy. NhËn xÐt. - V©ng ch¸u còng nghÜ nh cô. -> tr×nh bµy. GV söa ch÷a, bæ sung. - Nhng để ... cái đã. -> trình bày. - NhÞn xu«ng. -> tr×nh bµy. - thế thì giục ... rồi đấy. -> điều khiển. b, §©y lµ ý trêi ... viÖc lín. -> tr×nh bµy. - Chóng t«i ... Tæ quèc. -> høa hÑn. 3, Bài 3: Xác định mục đích các câu. - Anh phải hứa với em không bao giờ để chóng ngåi xa nhau. -> ®iÒu khiÓn. HS đọc bài tập 3, xác định yêu cầu, làm - Anh hứa đi. -> điều khiển. bµi. - Anh xin høa. -> høa hÑn. Gäi 3 em lªn b¶ng tr×nh bµy, HS vµ GV nhËn xÐt, söa ch÷a. 4, Củng cố;Chọn ý trả lời đúng: a, Hành động nói là gì? A, Là hành động giao tiếp hàng ngày. B, Là hành động trong đối thoại. C, Là hành động đợc thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất định. D, Là hành động đợc thực hiện bằng lời nói. b, Các kiểu hành động nói thờng gặp. A, Hái, tr×nh bµy, ®iÒu khiÓn, høa hÑn, béc lé c¶m xóc. b, Hái, kÓ, t¶, høa hÑn. C, Hái, yªu cÇu, kÓ, t¶. D, Hái, ®iÒu khiÓn, kÓ, béc lé c¶m xóc. 5, Híng dÉn häc ë nhµ: Häc ghi nhí, lµm bµi tËp SBT. ChuÈn bÞ: Tr¶ bµi, ch÷a lçi s½n ë nhµ. ................................................................ S: G: TiÕt 96: Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 5. A, Mục tiêu cần đạt: - HS nắm đợc những đơn vị kiến thức cần đạt trong bài làm của mình. nhận ra các lỗi trong bµi vµ söa ch÷a. §¸nh gi¸ bµi v¨n cña häc sinh theo yªu cÇu bµi v¨n thuyÕt minh. - RÌn kÜ n¨ng thuyÕt minh, kÜ n¨ng söa ch÷a lçi. - Gi¸o dôc ý thøc söa lçi, ý thøc lµm bµi..

(171) B, ChuÈn bÞ: - GV: Gi¸o ¸n, SGK, C¸c lçi tiªu biÓu. - HS: söa lçi. C, C¸c bíc lªn líp. 1. ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: ViÖc chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. HĐ1: Khởi động. S: TiÕt 97: Níc §¹i ViÖt ta. G: ( Trích “ Bình Ngô đại cáo” - Nguyễn Trãi. A, Mục tiêu cần đạt: - HS thấy đợc đoạn văn có ý nghĩa nh lời tuyên ngôn độc lập của dân tộc ta ở thế kỉ XV. Thấy đợc phần nào sức thuyết phục của nghệ thuật văn chính luận Nguyễn Trãi: lập luận chÆt chÏ, sù kÕt hîp gi÷a lÝ lÏ vµ thùc tiÔn. - RÌn kÜ n¨ng c¶m thô, ph©n tÝch v¨n b¶n chÝnh luËn. - Giáo dục lòng tự hào dân tộc, tình yêu đất nớc. B, ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, SGK, SGV. - Häc sinh: so¹n bµi. C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. H§ cña thÇy vµ trß. Néi dung. HĐ1: Khởi động. NguyÔn Tr·i, nhµ yªu níc, anh hïng d©n tộc, danh nhân văn hoá thế giới. cuộc đời NguyÔn Tr·i lµ mét bi kÞch hiÕm cã nhng ông đã để lại cho đời nững tác phẩm rất có giá trị. Một trong những tác phẩm đó là “Bình Ngô đại cáo “ mà chúng ta sẽ học h«m nay. I, §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch. H§2: §äc hiÓu v¨n b¶n. 1, §äc. GV hớng dẫn đọc: giọng trang trọng, hùng hån, tù hµo. GV đọc mẫu, học sinh đọc. 2, T×m hiÓu chó thÝch. NhËn xÐt. a, T¸c gi¶. Nªu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Tr·i? - NguyÔn Tr·i: 1380- 1442. Lµ nhµ qu©n sù, nhµ chÝnh trÞ nhµ v¨n, ©nh hïng d©n téc, danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi. Em hiÓu g× vÒ thÓ c¸o? b, T¸c phÈm. “Bình Ngô đại cáo “ do Nguyễn trãi thừa - có ý nghĩa trọng đại của một bản tuyên lệnh vua Lê Thái Tổ (Lê Lợi) soạn thảo ngôn độc lập. công bố vào ngày 17 tháng chạp năm Đinh - Thể cáo: thể văn nghị luận cổ, thờng đợc Mùi (1428) sau khi quân ta đại thắng và vua chúa hoặc thủ lĩnh dùng để trình bày lµm tan r· 15 v¹n viÖn bainh cña giÆc. mét chñ tr¬ng, c«ng bè mét kÕt qu¶, thêng Đợc viết theo lối biền ngẫu , có vận dụng viết bằng văn biền ngẫu, có đối. thÓ tø lôc. - §o¹n trÝch: thuéc phÇn ®Çu bµi c¸o nªu nguyªn lÝ nh©n nghÜa vµ ch©n lÝ vÒ sù tån tại độc lập và chủ quyền dân tộc Đại Việt. c, Tõ khã. §äc chó thÝch SGK. II, T×m hiÓu v¨n b¶n. Văn bản viết theo phơng thức biểu đạt.

(172) chÝnh nµo? - NghÞ luËn. §o¹n trÝch thuéc phÇn ®Çu bµi c¸o, nªu tiÒn đề cho toàn bài, theo em đó là tiền đề gì? - Lµm ®iÒu nh©n nghÜa cèt yÕu nhÊt lµ ph¶i làm cho nhân dân đợc sống cuộc đời bình an. - Níc ta vµ Trung Hoa phong kiÕn lµ hai quốc gia riêng biệt đã song song tồn tại từ nhiều triều đại. - ë thêi nµo chóng ta còng cã ngêi hµo kiÖt nªn nhiÒu tíng x©m l¨ng thÊt b¹i. §äc hai c©u ®Çu. t tëng nh©n nghÜa cña NguyÔn Tr·i béc lé ë chi tiÕt nµo? §ã lµ t tëng g×? - ViÖc nh©n nghÜa... yªn d©n. - Qu©n ®iÕu ph¹t... trõ b¹o. * Nhân nghĩa: khái niệm đạo đức của nho giáo nói về đạo lí, tình thơng của con ngời víi nhau. * quân điếu phạt: thơng dân đánh kẻ có tội. -> t tëng nh©n nghÜa cña NguyÔn Tr·i lµ yêu nớc thơng dân. ngời lãnh đạo đất nớc phải biết chăm lo cho đời sống muôn dân, phải chiến đáu để bảo vệ biên cơng bờ cõi để giữ cho đất nớc thanh bình. Ngêi d©n mµ t¸c gi¶ nãi lµ ai? - Là tất cả mọi công dân, trong đó phần đông là ngời dân lao động, họ thuộc nhiều d©n téc kh¸c nhau cïng chung sèng trªn đất nớc Việt Nam. KÎ b¹o ngîc mµ t¸c gi¶ nãi tíi lµ kÎ nµo? - Là những kẻ gian tham độc ác, dùng quyÒn lùc bãc lét nh©n d©n mµ tríc hÕt lµ kÎ thï x©m lîc. Để khẳng định chủ quyền dân tộc, tác giả dùa vµo nh÷ng yÕu tè nµo? - Về văn hoá, địa lí, yếu tố lịch sử.. 1, T tëng nh©n nghÜa cña NguyÔn Tr·i.. - Cèt lâi t tëng nh©n nghÜa cña NguyÔn Tr·i lµ yªu níc, th¬ng d©n.. 2, Khẳng định chủ quyền dân tộc. - §¹i ViÖt ta. - xng nền văn hiến đã lâu. - phong tôc B¾c Nam còng kh¸c. -> nớc Đại Việt đợc thành lập đã lâu, có truyền thống văn hoá lâu đời và tốt đẹp, phong tôc tËp qu¸n kh¸c víi Trung Hoa. - núi sông bờ cõi đã chia -> cã biªn c¬ng, bê câi, nói s«ng riªng biÖt. - tõ TriÖu, §inh, Lý , TrÇn... GV gi¶i thÝch: TriÖu, §inh, Lý , TrÇn: c¸c - Cïng H¸n, §êng, Tèng , Nguyªn... triều đại phong kiến của ta. -> ViÖt Nam vµ Trung Quèc cã nhiÒu triÒu - Hán, Đờng, Tống, Nguyên: các triều đại đại song song tồn tại, mỗi bên có chủ phong kiÕn Trung Quèc. quyền riêng, có nền độc lập riêng. GV: với những yếu tố căn bản để xác định nền độc lập chủ quyền của dân tộc, nền văn hiến lâu đời, cơng vực lãnh thổ, phong tục tập quán, lịch sử riêng, chế độ riêng. Tác giả đã phát biểu một cách hoàn chỉnh quan niÖm vÒ quèc gia, d©n téc. NhiÒu ý kiÕn cho r»ng ý thøc d©n téc trong.

(173) “Níc §¹i ViÖt ta” lµ sù tiÕp nèi vµ ph¸t triÓn ý thøc d©n téc trong “ S«ng nói níc Nam” , ý kiÕn em thÕ nµo? Th¶o luËn tæ 4 phót. B¸o c¸o. GV kết luận: Sông núi nớc Nam: xác định hai yÕu tè: l·nh thæ vµ chñ quyÒn. - Níc §¹i ViÖt ta: bæ sung thªm v¨n hiÕn, phong tôc, tËp qu¸n, lÞch sö. - Trong “Níc §¹i ViÖt ta” , NguyÔn Tr·i ph¸t huy niÒm tù hµo d©n téc s©u s¾c, mạnh mẽ qua từ “đế” . Nếu đế ;à vua, thiên tö chØ cã mét , toµn quyÒn, th× v¬ng lµ vua ch hầu có nhiều, phụ thuộc vào đế. -> nêu cao t tởng hoàng đế, khẳng định Đại Việt cã chñ quyÒn ngang b»ng víi ph¬ng B¾c. NhËn xÐt g× vÒ tõ ng÷ sö dông trong v¨n b¶n?. - Tác giả khẳng định nớc Đại Việt có chủ quyÒn ngang b»ng víi ph¬ng B¾c.. 3, Nghệ thuật đặc sắc của văn bản. - Sö dông tõ ng÷ cã tÝnh chÊt hiÓn nhiªn, vốn có lâu đời: từ trớc, vốn xng, đã lâu, đã chia, cũng khác -> khẳng định chủ quyền xuyªn suèt. - So s¸nh ta víi Trung Quèc ngang b»ng Søc thuyÕt phôc cña v¨n chÝnh luËn nhau. Nguyễn Trãi là kết hợp lí lẽ với thực tiễn. - Câu văn biền ngẫu sóng đôi, đối xứng. Qua ®o¹n trÝch, em h·y chøng minh? -> n©ng cao vÞ thÕ d©n téc ta ngang tÇm víi - Lí lẽ chính là bàn về nhân nghĩa nhằm các triều đại Trung Quốc. làm nổi bật các ý: phải đánh đuổi, trừng ph¹t kÎ b¹o ngîc tham tµn, gi÷ cuéc sèng bình yên cho muôn dân, từ đó dẫn đến dẫn chứng thực tế về văn hoá, địa lí, lịch sử-> khẳng định rằng nớc Đại Việt đã đợc thành lËp tõ l©u, lu«n träng nghÜa nªn ë thêi nµo cũng có nhiều hào kiệt tài giỏi đánh đuổi giÆc ngo¹i x©m, lµm nhiÒu tíng giÆc thÊt b¹i. Kh¸i qu¸t tr×nh tù lËp luËn cña ®o¹n trÝch? - Níc §¹i ViÖt coi träng nghÜa, lµ quèc gia độc lập. + Có nên văn hiến lâu đời. + Cã l·nh thæ riªng. + Cã phong tôc riªng. III, Ghi nhí. + Chñ quyÒn riªng. + cã truyÒn thèng lÞch sö vÎ vang. H§3: tæng kÕt rót ra ghi nhí. IV, LuyÖn tËp. §äc ghi nhí -2 em. So s¸nh bµi “S«ng nói níc Nam” chØ ra sù GV chèt. tiÕp nèi vµ ph¸t triÓn cña ý thøc d©n téc H§4: Híng dÉn luyÖn tËp. trong níc §¹i ViÖt ta. ( Gi¶i trong vë bµi tËp). 4, Cñng cè: Qua ®o¹n trÝch, em hiÓu g× vÒ t tëng nh©n nghÜa cña t¸c gi¶? 5, Híng dÉn häc ë nhµ: Häc thuéc mét ®o¹n cña v¨n b¶n., n¾m néi dung ph©n tÝch, häc ghi nhí. - Chuẩn bị: Hành động nói, đọc kĩ, trả lời câu hỏi trong SGK. Xem trớc các bài tập.... ................................................. S: G: Tiết 98: Hành động nói..

(174) A, Mục tiêu cần đạt: - Hớng dẫn học sinh thấy đợc hai cách thực hiện hành động nói: trực tiếp và gián tiếp. VËn dông hai c¸ch nµy vµo thùc tÕ giao tiÕp hµng ngµy. - áp dụng giải các bài tập về hành động nói. - Giáo dục ý thức nói có mục đích. B, ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, SGK, SGV. - Häc sinh: so¹n bµi, SGK, SBT. C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: Hành động nói là gì? Hãy thực hiện một hành động nói và cho biết mục đích của hành động đó? - Hành động nói là hành động đợc thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất định. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. H§ cña thÇy vµ trß. Néi dung. HĐ1: Khởi động: Giờ trớc ta đã hiểu thế nào là hành động nói và những kiểu hành động nói thờng gặp. Vậy cách thực hiện hành động nói nh thế nào? Chúng ta cùng t×m hiÓu bµi h«m nay. H§2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi. I, Cách thức thực hiện hành động nói. §äc vÝ dô SGK- tr 70. 1, Bµi tËp. §¸nh sè thø tù tríc mçi c©u trong ®o¹n trích và xác định mục đích nói của các câu 2, Nhận xét. Êy? Th¶o luËn tæ 5 phót. B¸o c¸o. GV kÕt luËn. - C¸c c©u 1,2,3: c©u trÇn thuËt nh»m môc - Các câu 1,2,3 là các câu trần thuật. -> đích trình bày -> cách dùng trực tiếp. mục đích trình bày. - Các câu 4, 5: câu trần thuâtk, mục đích - Câu 4,5: câu trần thuật. -> mục đích cầu cầu khiến -> cách dùng gián tiếp. khiÕn. KiÓu c©u KiÓu h® nãi vÝ dô Dùa vµo kÕt qu¶ bµi tËp trªn, h·y lËp b¶ng Nghi vÊn để hỏi Anh ¨n c¬m tr×nh bµy quan hÖ gi÷a c¸c kiÓu c©u víi cha? các kiểu hành động nói mà em biết? CÇu khiÕn ®iÒu khiÓn Con ra vên Qua bµi tËp trªn em thÊy cã mÊy c¸ch thùc h¸i cho mÑ hiện hành động nói, đó là những cách nào? mí rau. - 2 c¸ch: trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp. C¶m th¸n béc lé c¶m ¤i! Vui qu¸! LÊy vÝ dô hai kiÓu trªn? xóc - Mai con cã ®i häc kh«ng? -> trùc tiÕp. TrÇn thuËt tr×nh bµy. Cuèn truyÖn - Trêi ¬i, ®au l¾m ph¶i kh«ng? -> c©u hái, høa hÑn nµy hay thËt. mục đích bộc lộ cảm xúc xót xa, đau đớn 3, Ghi nhớ (SGK). -> gi¸n tiÕp. Tìm trong các văn bản đã học một vài ví dô vÒ c¸ch gi¸n tiÕp? - Nhí rõng. HS đọc ghi nhớ. GV chèt. II, LuyÖn tËp. H§3: Híng dÉn luyÖn tËp. 1, Bài 1: Tìm câu nghi vấn và mục đích của §äc bµi tËp1, nªu yªu cÇu bµi tËp. nã trong bµi “HÞch tíng sÜ”. - Tõ xa c¸c bËc trung thÇn nghÜa sÜ bá m×nh HS lµm bµi. vì nớc, đời nào không có? -> đứng gần cuối đoạn để khẳng định thêm Gäi vµi em lªn b¶ng gi¶i. vấn đề đang nói. - Lóc bÊy giê dÉu c¸c ng¬i kh«ng muèn vui.

(175) HS nhËn xÐt.. vẻ phỏng có đợc không? -> đứng cuối đoạn khẳng định những đau GV söa ch÷a. th¬ng tan vì khi níc mÊt nhµ tan nãi trªn. - Lóc bÊy giê dÉu c¸c ng¬i kh«ng muèn vui vẻ phỏng có đợc không? -> đứng cuối đoạn văn dùng khẳng định niÒm vinh h¹nh khi chiÕn th¾ng. - V× sao v©y? -> đứng ở đầu đoạn dùng lôi kéo sự chú ý cña tíng sÜ vµo c¸c lßi lÝ gi¶i tiÕp theo. 2, Bài 2: Tìm câu trần thuật có mục đích cầu HS đọc bài 2, xác định yêu cầu, làm bài khiến và tác dụng. theo nhãm bµn. a, Cả 4 câu đều là câu trần thuật có mục đích cầu khiến -> làm cho lời Bác trở nên B¸o c¸o. gÇn gòi víi quÇn chóng nh©n d©n vµ mçi ngời đều thấy lời Bác nói chính là nhiệm vụ NhËn xÐt. cña m×nh. b, C©u 2: §iÒu mong muèn... thÕ giíi. -> GV kÕt luËn. câu trần thuật có mục đích cầu khiến làm cho ai còng thÊy nguyÖn väng thiÕt tha cña B¸c còng chÝnh lµ nguyÖn väng cña toµn d©n. §äc bµi 3, nªu yªu cÇu , lµm bµi. 3, Bài 3: tìm các câu có mục đích cầu khiến trong ®o¹n trÝch sau , quan hÖ nh©n vËt vµ Gäi hai em lªn b¶ng ch÷a. tÝnh c¸ch nh©n vËt nh thÕ nµo? - song anh cã cho phÐp em míi d¸m nãi. NhËn xÐt. - Anh đã nghĩ thơng em nh thế thì hay là anh đào giúp cho em một cái ngách... em GV söa ch÷a. ch¹y sang, - §îc, chó m×nh cø nãi th¼ng thõng ra nµo. - Th«i, im c¸i ®iÖu h¸t ma dÇm sïi sôt Êy ®i. -> qua c¸c c©u nµy ta thÊy râ sè phËn vµ tÝnh c¸ch hai nh©n vËt: + SÕ Cho¾t gÇy gß, èm yÕu nªn tá vÎ nÓ nang, sî h·i DÕ MÌn. + DÕ MÌn khoÎ m¹nh, tr¸ng kiÖn nªn kiªu HS đọc , xác định yêu cầu, làm bài. c¨ng tá vÎ bÒ trªn. 4, Bµi 4: Chän c¸ch hái sau: GV híng dÉn, bæ sung. a, B¸c cã biÕt bu ®iÖn ë ®©u kh«ng ¹? b, B¸c lµm ¬n chØ giïm ch¸u bu ®iÖn ë ®©u ¹? e, B¸c cã thÓ chØ gióp bu ®iÖn ë ®©u kh«ng HS đọc xác định yêu cầu, làm bài. ¹? GV híng dÉn, söa ch÷a. 5, Bµi 5: Nªn chän c¸ch c lµ hîp lÝ nhÊt. 4, Củng cố: có cách thức nào để thực hiện hành động nói? 5, Híng dÉn häc ë nhµ: häc ghi nhí, xem l¹i bµi tËp, lµm bµi tËp SBT. ChuÈn bÞ: ¤n tËp luËn ®iÓm. §äc kÜ tr¶ lêi c©u hái SGK. ...................................................... S: G: TiÕt 99: «n tËp vÒ luËn ®iÓm. A, Mục tiêu cần đạt: - Nắm vững hơn nữa khái niệm luận điểm, tránh đợc sự hiểu lầm mà các em thờng mắc phẳinh nhầm lẫn luận điểm với vấn đề cần nghị luận hoặc coi luận điểm là một bộ phận của vấn đề cần nghị luận..

(176) - Thấy rõ hơn mối quan hệ giữa luận điểm với vấn đề nghị luận và các luận điểm với nhau trong mét bµi v¨n nghÞ luËn. - RÌn kÜ n¨ng nhËn biÕt luËn ®iÓm trong bµi nghÞ luËn. B, ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, SGK, SGV. - Häc sinh: so¹n bµi, SGK. C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: kh«ng 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung, HĐ1: Khởi động: ở lớp 7 chúng ta đã hoạ về luận điểm trong v¨n nghÞ luËn. §Ó n¾m v÷ng h¬n n÷a vÒ nã , chóng ta cïng häc bµi «n tËp. H§2: ¤n tËp , tæng kÕt kiÕn thøc lÝ thuyÕt. I, Kh¸i niÖn luËn ®iÓm. LuËn ®iÓm lµ g×? - LuËn ®iÓm lµ t tëng, quan ®iÓm, chñ tr¬ng Lựa chọn các câu trả lời đúng. c¬ b¶n mµ ngêi nãi hoÆc viÕt nªu ra trong - §¸p ¸n c. bµi v¨n nghÞ luËn. Bµi “ Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta” - Bµi “Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta” cã nh÷ng luËn ®iÓm nµo? cã nh÷ng luËn ®iÓm saU: - Nh©n d©n ta cã mét lßng nång nµn yªu níc.§ã lµ mét truyÒn thèng quý b¸u. - Từ xa đã có rất nhiều anh hùng dân tộc chiến đấu rất kiên cờng, rất vẻ vang để bảo GV: luËn ®iÓm cÇn chÝnh x¸c, râ rµng, phï vÖ Tæ quèc. hợp với yêu cầu đẻ làm sáng tỏ vấn đề. - Ngày nay, đồng bào ta cũng rất xứng đáng víi tæ tiªn ngµy tríc. Theo em “ Chiếu rời đô” cóphải bài nghị - Bổn phận của chúng ta phải giải thích, luËn kh«ng? V× sao? tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho - Có vì nó đa ra t tởng quan điểm, chủ tr- tinh thần yêu nớc của mọi ngời đều đợc ¬ng vÒ viÖc dêi ®o. ph¸t huy trong c«ng viÖc yªu níc chèng Việc cho rằng “ Chiếu dời đô” có hai luận xâm lợc. điểm (sgk) có đúng không? Vì sao? b, Qua điểm nh vậy cha đúng vì đó là hai Vấn đề đặt ra trong bài “Tinh thần yêu nớc vấn đề cần phải phát triển thêm lí lẽ thể cña nh©n d©n ta” lµ g×? hiện rõ t tởng, quan điểm của ngời viết để - D©n ta cã lßng nång nµn yªu níc vµ chøng trë thµnh luËn ®iÓm. chúng ta phải làm mọi cách để phát huy II, Mối quan hệ giữa luận điểm với vấn đề lòng yêu nớc đó trong công việc yêu nớc, cần giải quyết trong bài văn nghị luận. c«ng viÖc kh¸ng chiÕn. 1, Bµi tËp 1: NÕu t¸c gi¶ ®a ra luËn ®iÓm “ §ång bµo ta - LuËn ®iÓm trong bµi nghÞ luËn lµ mét hÖ ngµy nay cã lßng yªu níc nång nµn” cã thÓ thèng cã luËn ®iÓm chÝnh vµ luËn ®iÓm làm sáng tỏ vấn đề đó đợc không? phô. - Cha đủ để làm sáng tỏ vấn đề. Trong “ Chiếu dời đô” , nếu tác giả chỉ đa ra một luận điểm “ Các triều đại trớc đây đã nhiều lần thay đổi kinh đo” thì mục đích 2, Bài 2: của nhà vua khi ban chiếu có đạt đợc kh«ng? v× sao? - Nếu vậy, mục đích của nhà vua sẽ không đạt đợc vì mục đích của vua muốn bày tỏ ý dời đô từ Hoa L ra Thăng Long. Tõ bµi tËp trªn em rót ra kÕt luËn g× vÒ mèi quan hệ giũa luận điểm và vấn đề cần đợc gi¶i quyÕt. - Trong bµi tËp lµm v¨n gi÷a luËn ®iÓm víi.

(177) vấn đề cần giải quyết có quan hệ chặt chẽ, luận điểm phải xuất phát từ vấn đề , phù hợp với vấn đề và phải đủ để giải quyết các vấn đề. III, Mèi quan hÖ gi÷a c¸c luËn ®iÓm trong bµi v¨n nghÞ luËn. 1, Bµi tËp. 2, NhËn xÐt: - Nªn chän t×nh huèng 1 v× nã xuÊt ph¸t tõ vấn đề cần giải quyết , giữa các luận điểm tríc vµ sau cã mèi quan hÖ liªn kÕt kh¨ng khít, đồng thời chúng vẫn có sự phân biệt rµnh m¹ch, s¾p xÕp hîp lÝ.. Để viết bài tập làm văn theo đề bài “ Hãy trình bày rõ vì sao chúng ta cần đổi mới ph¬ng ph¸p häc tËp” sÏ chän hÖ thèng nµo trong 2 hÖ thèng (SGK-74)? Th¶o luËn bµn - 3 phót. B¸o c¸o. GV kÕt luËn. Rót ra kÕt luËn g× vÒ mmãi quan hÖ gi÷a c¸c luËn ®iÓm? - Liªn kÕt chÆt chÏ, ph©n biÖt víi nhau, s¾p xÕp theo tr×nh tù hîp lÝ: luËn ®iÓm tríc chuÈn bÞ c¬ së cho luËn ®iÓm sau, luËn điểm sau dẫn đến luận điểm kết luận. §äc ghi nhí (SGK) GV chèt. HS đọc bài 1, xác định yêu cầu. * Ghi nhí (SGK). Gi¸o viªn híng dÉn. bæ sung. IV, LuyÖn tËp. 1, Bµi 1: §äc bµi 2, nªu yªu cÇu bµi. Đoạn văn đã nêu luận điểm : “ Nguyễn Trãi lµ ngêi anh hïng d©n téc” Th¶o luËn nhãm lín . 2, Bµi 2: a, Cã thÓ chän c¸c luËn ®iÓm sau: Các tổ ghi kết quả ra giấy to, dán lên bảng. - Giáo dục có tác dụng điều chỉnh độ gia t¨ng d©n sè. HS nhËn xÐt. - Gi¸o dôc t¹o c¬ së cho sù t¨ng trëng kinh tÕ. GV sña ch÷a, bæ sung. - Gi¸o dôc gi¶i phãng con ngêi, gióp con ngêi tho¸t khái ¸p bøc vµ sù lÖ thuéc vµo quyền lực của ngời khác để đạt đợc sự phát triÓn chÝnh trÞ vµ tiÕn bé x· héi. - gi¸o dôc gãp phÇn b¶o vÖ m«i trêng sèng. - Giáo dục đào tạo thế hệ ngời sẽ xây dựng t¬ng lai. b, Ta cã thÓ s¾p xÕp l¹i theo thø tù: - Gi¸o dôc cã t¸c dông ®iÒu chØnh sù gia tăng dân số từ đó mà có thể bảo vệ môi trờng sống làm cho đời sống đạt mức cao h¬n. - Giáo dục đào tạo lớp ngời trẻ thành những nh©n tµi x©y dùng t¬ng lai. - Nhê vËy mµ gi¸o dôc lµm khoa häc kÜ thuËt ph¸t triÓn thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ x· héi. - giáo dục là động lực của sự phát triển chÝnh trÞ vµ cho tiÕn bé x· héi sau nµy. 4, Củng cố: Luận điểm trong bài văn nghị luận là gì? Luận điểm và vấn đề có mối quan hÖ nh thÕ nµo? 5, Híng dÉn häc ë nhµ: Häc ghi nhí. Xem l¹i bµi tËp. chuÈn bÞ: ViÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm, tr¶ lêi c©u hái SGK. ...........................................

(178) NS:09.03.09 NG:11.03.09 TiÕt 102: ViÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm A, Mục tiêu cần đạt: - Học sinh nhận thức đợc ý nghĩa quan trọng của việc trình bày luận điểm trong bài văn nghÞ luËn. - BiÕt c¸ch viÕt ®o¹n v¨n, tr×nh bµy luËn ®iÓm theo c¸c c¸ch diÔn dÞch vµ quy n¹p. - cã ý thøc chän läc khi x©y dùng ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm. B, chuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, SGK, SGV. - Häc sinh: so¹n bµi, SGK. C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức:(1p) 2, KiÓm tra ®Çu giê: (2p) LuËn ®iÓm lµ g×? Mèi quan hÖ gi÷a luËn ®iÓm víi luËn ®iÓm nh thÕ nµo? - LuËn ®iªm rlµ t tëng , quan ®iÓm, chñ tr¬ng c¬ b¶n mµ ngêi viÕt nªu trong bµi v¨n. Gi÷a c¸c luËn ®iÓm cã mèi quan hÖ kh¨ng khÝt, chÆt chÏ. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò Néi dung HĐ1: Khởi động:(2p) §Ó gióp chóng ta cã kÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm khi viÕt bµi nghÞ luËn ta sÏ häc bµi h«m nay. H§2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi.(22p) I, Tr×nh bµy luËn ®iÓm thµnh mét ®o¹n §äc c¸c ®o¹n v¨n SGK. v¨n nghÞ luËn. §©u lµ c©u chñ dÒ nªu lªn luËn ®iÓm trong mçi ®o¹n 1.Bµi tËp v¨n? a, Bµi 1: GV giải thích: quy nạp là nêu các luận cứ trớc để sau - Đoạn a, câu chủ đề là câu cuối” Thành cùng quy tụ vào câu chủ đề thể hiện luận điểm. Đại La... muôn đời”. - Diễn dịch: câu chủ đề thể hiện luận điểm nêu ra trớc -> quy nạp. rồi từ đó các luận cứ đợc triển khai để làm sáng tỏ - Đoạn b: câu chủ đề là câu đầu “ Đồng luËn ®iÓm. bào ta ngày nay cũng rất xúng đáng với Khi tr×nh bµy luËn ®iÓm trong bµi v¨n nghÞ luËn cÇn tá tiªn ngµy tríc”. chó ý ®iÒu g×? -> diÔn dÞch. * ThÓ hiÖn râ chÝnh x¸c néi dung luËn §äc ®o¹n v¨n (SGK-80). điểm trong câu chủ đề. Nh¾c l¹i kh¸i niÖm lËp luËn? b, Bµi tËp 2: - Lµ c¸ch ®a ra luËn cø nh»m dÉn d¾t ngêi nghe, ngêi đọc đến một kết luận, hay chấp nhận một kết luận mà trong đó ngời viết thể hiện t tởng, quan điểm của m×nh. LuËn ®iÓm trong ®o¹n v¨n trªn lµ g×?.

(179) ChØ ra c¸ch lËp luËn trong ®o¹n v¨n? - LuËn ®iÓm: c©u cuèi” Cho th»ng nhµ - dïng h×nh ¶nh t¬ng ph¶n, luËn cø chÝnh x¸c, s¸t giµu, ríc chã vµo nhµ, nã míi cµng hiÖn thùc lµm s¸ng tá luËn ®iÓm. chất chó đểu của giai cấp nó ra”. Muèn luËn ®iÓm cã søc thuyÕt phôc ph¶i nhê yÕu tè nµo? NhËn xÐt g× vÒ c¸ch s¾p xÕp ý trong ®o¹n trÝch? - Hîp lÝ. C¸c côm tõ: chuyÖn chã con, giäng chã m¸, th»ng nhà giàu rớc chó vào nhà, chất chó đểu đợc sắp xếp gÇn nhau lµm cho sù tr×nh bµy chÆt chÏ, hÊp dÉn kh«ng? V× sao? - Cã v× nã gãp phÇn thÓ hiÖn t tëng quan ®iÓm cña t¸c gi¶, lé râ b¶n chÊt xÊu xa cña vî chång NghÞ QuÕ. Ngoµi luËn cø chÝnh x¸c, s¸t thùc th× ng«n ng÷ ph¶i nh thÕ nµo míi lµm s¸ng tá luËn ®iÓm? §äc ghi nhí- 3 em. H§3: híng d·n luyÖn tËp.(15p) §äc bµi tËp 1, nªu yªu cÇu. HS lµm bµi. Gäi 2 em lªn b¶ng gi¶i. HS vµ GV nhËn xÐt, bæ sung. §äc bµi tËp 2. Nªu yªu cÇu bµi. HS lµm bµi. Gäi 2 em lªn ch÷a. sHS vµ GV nhËn xÐt, söa ch÷a,. 2.NhËn xÐt. - LuËn ®iÓm muèn thuyÕt phôc ph¶i cã luËn cø chÝnh x¸c, s¸t thùc, s¾p xÕp hîp lÝ.. - Ngôn ngữ, diễn đạt trong sáng, hấp dÉn. 3, Ghi nhí (SGK- 81). II, LuyÖn tËp. 1, Bài 1. Diễn đạt ý mỗi câu thành một luËn ®iÓm ng¾n. a, Tríc hÕt , cÇn tr¸nh lçi viÕt dµi dßng, khã hiÓu. b, Nguyªn Hång thchs truyÒn nghÒ cho b¹n viÕt trÎ. 2, Bµi 2 .ChØ ra luËn ®iÓm, luËn cø, c¸ch s¾p xÕp luËn cø. - LuËn ®iÓm: T«i thÊy TÕ Hanh lµ mét ngêi tinh l¾m. - LuËn cø: cã 2 luËn cø. + Tế Hanh ghi đợc dôi mắt rất thần tình vÒ c¶nh sinh ho¹t chèn quª h¬ng. + TÕ Hanh ®a ta vµo thÕ giíi rÊt gÇn gòi thêng ta chØ thÊy mét c¸ch mê mê, c¸i thế giới những tình cảm ta đã âm thầm trao cho c¶nh vËt.. 4, Cñng cè:(2p) Khi viÕt do¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm cÇn chó ý ®iÒu g×? 5, híng dÉn häc bµi ë nhµ:(1p) Häc ghi nhí, lµm bµi tËp 3,4. - ChuÈn bÞ: Bµn luËn vÒ phÐp häc theo c©u hái SGK. ................................................... NS:09.03.09 NG:11.03.09 tiÕt 103: V¨n b¶n:. Bµn luËn vÒ phÐp häc ( La S¬n Phu Tö NguyÔn ThiÕp). A, Mục tiêu cần đạt: - Học sinh thấy đợc mục đích, tác dụng của việc học chân chính: Học để làm ngời, học để biết và làm. học để góp phần làm cho đất nớc hng thinh, đồng thời thấy đợc tác hại cña lèi häc chuéng h×nh thøc, cÇu danh lîi..

(180) - Nhận thức đợc phơng pháp học tập đúng, kết hợp học với hành. học tập cách lập luận của tác giả, biết cách viết bài văn nghị luận theo chủ đề nhất định. - Rèn kĩ năng đọc, cảm thụ , phân tích văn bản. - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp cña häc sinh . B, ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, SGK, SGV. - Häc sinh: so¹n bµi, SGk. C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức:(1p) 2, KiÓm tra ®Çu giê:(2p) §äc thuéc mét ®o¹n em thÝch nhÊt trong bµi “Níc §¹i ViÖt ta” . chØ ra t tëng nh©n nghÜa cña NguyÔn Tr·i trong bµi? - Cèt lâi cña t tëng nh©n nghÜa cña NguyÔn Tr·i lµ lßng yªu níc, th¬ng d©n. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. H§ cña thÇy vµ trß. Néi dung HĐ1: Khởi động.(2p) NguyÔn ThiÕp lµ bËc hiÒn tµi yªuníc, «ng đợc vua Quang Trung vô cùng sùng ái vời «ng vµo tham gia viÖc níc. th¸ng 8/1791 «ng viÕt bµi tÊu göi vua Quang Trung mµ ®o¹n trÝch chóng ta häc h«m nay n»m trong bài tấu đó. H§2: §äc hiÓu v¨n b¶n.(27p) I, §äc vµth¶o luËn chó thÝch. GV hớng dẫn đọc: giọng chân tình thể hiện 1, Đọc . sù tù tin, khiªm tèn. GV đọc mẫu. HS đọc. NhËn xÐt, §äc thÇm chó thÝch sao SGK. Nªu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶? 2, Th¶o luËn chó thÝch. a, T¸c gi¶. Em hiÓu biÕt g× vÒ t¸c phÈm? - NguyÔn ThiÕp tù Kh¶i Xuyªn, hiÖu L¹p Em hiÓu tÊu lµ g×? Phong c sÜ thêng gäi lµ La S¬n Phu Tö. - Là loại văn th của bề tôi thần dân gửi lên - Là ngời học rộng hiểu sâu từng đỗ đạt, vua chúa để trình bày sự việc, ý kiến, đề làm quan dới triều Lê. nghÞ, kh¸c tÊu trong nghÖ thuËt. b, T¸c phÈm. Lµ bµi tÊu NguyÔn ThiÕp göi Quang Trung Gi¶i thÝch: thÊt truyÒn, tam c¬ng, ngò th- th¸ng 8- 1791. Gåm 3 phÇn. êng? §o¹n trÝch thuéc phÇn 3: LuËn vÒ phÐp häc HS đọc các từ khó còn lại. cña bµi tÊu. c, Tõ khã . V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? §Æt tiêu đề cho từng phần? II. Bè côc: 3 phÇn: GV ghi bố cục trên giấy to treo trên bảng - Phần 1: Từ đầu -> tệ hại ấy: mục đích để học sinh quan sát. ch©n chÝnh cña viÖc häc. phª ph¸n lèi häc lÖch l¹c, sai tr¸i. - PhÇn 2: tiÕp -> bá qua: nªu phÐp häc. - PhÇn 3: Cßn l¹i: T¸c dông cña phÐp häc. III, T×m hiÓu v¨n b¶n. 1, Mục đích học. Tác giả đề cập mục đích việc học ở câu nµo? - Ngọc không mài không thành đồ vật, ngời không học không biết rõ đạo. Đạo là lẽ đối xö... ph¶i häc ®iÒu Êy..

(181) NhËn xÐt g× vÒ c¸ch gi¶i thÝch cña t¸c gi¶? - dïng c©u ch©m ng«n võa dÔ hiÓu võa t¨ng sức thuyết phục. giải thích đạo bằng hình ¶nh so s¸nh ng¾n gän, dÔ hiÓu. Vậy mục đích chân chính của việc học là g×? - B»ng c¸ch gi¶i thÝch ng¾n gän, dÔ hiÓu tác giả nêu mục đích chân chính của việc học là học để làm ngời. Sau khi nêu mục đích chân chính tác giả 2, Phê phán lối học lệch lạc, sai trái. soi vào thực tế đơng thời phê phán những sai tr¸i, lÖch l¹c g×? - NÒn häc bÞ thÊt truyÒn, häc h×nh thøc hòng cầu danh lợi không còn biết đến tam - Tác giả phê phán lối học lệch lạc: chuộng c¬ng ngò thêng, chóa tÇm thêng, thÇn nÞnh h×nh thøc, cÇu danh lîi vµ t¸c h¹i to lín cña hãt. lèi häc nµy. Tác giả chỉ ra hậu quả của lối học đó nh thế nµo? - Níc mÊt, nhµ tan, chóa... Trong häc sinh chóng ta hiÖn nay cã lèi học này không? Liên hệ thực tế để giáo dục häc sinh. NguyÔn ThiÕp quan niÖm nh thÕ nµo vÒ lèi häc h×nh thøc cÇu danh lîi? - Lèi häc chuéng kiÓu h×nh thøc: häc thuéc lßng tõng c©u ch÷ mµ kh«ng hiÓu néi dung chØ cã c¸i danh mµ kh«ng cã thùc chÊt. Lối học cầu danh lợi: học để có danh tiếng, đợc trọng vọng, đợc nhàn nhã, đợc nhiều lîi léc. GV: hiện nay nhà nớc ta rất quan tâm đến viÖc häc, cã nhiÒu chÝnh s¸ch më m¹ng trêng líp, ®Çu t cho gi¸o dôc, t¹o thuËn lîi cho ngêi häc, nh©n d©n ta cã tinh thÇn hiÕu häc . Song cßn mét bé phËn nhá cã suy nghÜ lÖch l¹c trong viÖc häc tËp, ta cÇn chống lối học đó. §äc “cói xin..” trang 77. §Ó khuyÕn khÝch viÖc häc, t¸c gi¶ khuyªn 3. §a ra ph¬ng ph¸p häc. vua Quang Trung lµm g×? - Mở mang trờng lớp đến các huyện phủ để con cháu các quan lại và thần dân đều đợc - Mở mang trờng lớp cho mọi ngời đều đợc ®i häc. ®i häc. T¸c gi¶ ®a ra ph¬ng ph¸p häc nh thÕ nµo? - Häc tiÓu häc: tø th-> ngò kinh -> ch sö => học từ thấp đến cao. - Häc réng råi tãm cho gän, theo ®iÒu häc mà làm. -> học đi đôi với hành. Theo em bài tấu luận về phép học, đó là - Học từ thấp đến cao, học rộng rồi tóm phÐp häc nµo? gọn, học đi đôi với hành. - häc réng, häc nhiÒu nhng n¾m cèt lâi, biÕt thùc hµnh. Qua thùc tÕ em thÊy ph¬ng ph¸p nµo tèt nhÊt? HS th¶o luËn theo bµn 3 phót. B¸o c¸o. NhËn xÐt..

(182) Gv kÕt luËn. T¸c gi¶ nªu t¸c dông cña viÖc häc ch©n chÝnh nh thÕ nµo? - Ngời tốt nhiều, triều đình ngay ngắn, thiên hạ thịnh trị -> đào tạo đợc nhân tài, nớc vững, nhà yên. Nh÷ng lêi khuyªn Êy cã ý nghÜa nh thÕ nào đối với ngày nay? - cã ý nghÜa s©u s¾c v× cvhóng ta lu«n n©ng cao việc học đi đôi với hành đào tạo , bồi dìng nh©n tµi. Thử xác định trình tự lập luận của tác giả bằng sơ đồ? Th¶o luËn nhãm lín 3 phót. GV kẻ sẵn sơ đồ phát cho các tổ, các tổ thảo luận điền vào sơ đồ. H§4: Tæng kÕt rót ra ghi nhí.(3p) §äc ghi nhí 2 em. GV chèt. H§4: Híng dÉn luyÖn tËp.(5p) §äc bµi luyÖn tËp, nªu yªu cÇu. Hai häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy. GV vµ HS söa ch÷a.. 4, T¸c dông cña viÖc häc ch©n chÝnh. - T¸c gi¶ ®a ra t¸c dông to lín cña viÖc häc chân chính: triều đình ngay ngắn, thiên hạ thÞnh trÞ.. IV, Ghi nhí. V, LuyÖn tËp: Phân tích sự cần thiết và tác dụng của phơng pháp học đi đôi với hành. - Nếu ngời đi học chỉ biết đến lí thuyết trong s¸ch vë thäc míi th× chØ cã lÝ thuyÕt su«ng , Ph¶i biÕt g¾n víi kiÕn thøc, lÝ thuyÕt trong s¸ch vë vµo thùc tiÔn cuéc sèng th× ngêi ®i häc míi th«ng hiÓu kiÕn thức thực lí thuyết nột cách sâu sắc đồng thời biết đem kiến thức lí thuyết đó ứng dông vµo vnhiÒu viÖc lµm lîi cho cuéc sèng.. 4, Cñng cè:(3p) V¨n b¶n gióp em hiÓu ®iÒu g×? Em nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶? 5, Híng dÉn häc ë nhµ:(2p) Häc ghi nhí, n¾m phÇn kiÕn thøc kai th¸c. ChuÈn bÞ bµi: ChuÈn bÞ x©y dùng vµ tr×nh bµy luËn ®iÓm. §äc kÜ vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. ................................................... NS:11.03.09 NG:13.03.09 TiÕt 104: LuyÖn tËp x©y dùng vµ tr×nh bµy luËn ®iÓm. A, Mục tiêu cần đạt: - Cñng cè ch¾c ch¾n h¬n nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸ch thøc x©y dùng vµ tr×nh bµy luËn ®iÓm. - Vận dụng đợc những hiểu biết đó vào việc tìm, sắp xếp và trình bày luận điểm trong một bài văn nghị luận có đề tài gần gũi, quen thuộc. - RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy luËn ®iÓm, viÕt bµi v¨n cã luËn ®iÓm. B, ChuÈn bÞ: - GV: so¹n bµi, SGK, SGV. - HS: chuÈn bÞ bµi theo c©u hái SGK. C. C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức:(1p) 2, KiÓm tra ®Çu giê: (2p).

(183) Khi viÕt ®o¹n v¨n t r×nh bµy luËn ®iÓm cÇn chó ý ®iÒu g×? - thể hiện rõ ràng, chính xác nội dung của luận điểm trong câu chủ đề. Tìm đủ các luận cứ cần thiết, tổ chức lập luận theo một trật tự hợp lí để làm nổi bật luận điểm. Diễn đạt trong s¸ng, hÊp dÉn. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. H§ cña thÇy vµ trß Néi dung. HĐ1: Khởi động:(2p) §Ó gióp c¸c em cã nh÷ng kÜ n¨ng x©y dùng vµ tr×nh bµy luËn ®iÓm, chóng ta cïng häc bµi h«m nay. H§2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi.(37p) §äc bµi tËp (SGK- 83). I, X©y dùng hÖ thèng luËn ®iÓm. HÖ thèng luËn ®iÓm trªn cã g× cha chÝnh 1, Bµi tËp. x¸c? CÇn ph¶i ®iÒu chØnh, s¾p xÕp l¹i nh thÕ nµo? 2, NhËn xÐt. - hÖ thèng luËn ®iÓm nµy cha chÝnh x¸c v× GV gäi vµi em lªn tr×nh bµy. chúng cha đợc sắp xếp theo một trình tự hîp lÝ nªn rêi r¹c, kh«ng g¾n kÕt víi nhau. - CÇn söa l¹i nh sau: GV nhËn xÐt, bæ sung råi ghi b¶ng. a, Lớp ta có nhiều bạn học giỏi, lao động tốt làm vui lòng thầy cô, cha mẹ xứng đáng là tấm gơng tốt để mọi ngời noi theo. b, ThÕ lµ mét sè b¹n kh¸c l¹i tá ra chÓnh m¶ng häc tËp. c, C¸c thÇy gi¸o vµ nhiÒu bËc phô huynh rÊt lo buån. d, C¸c b¹n Êy cha thÊy r»ng, ngêi nµo b©y giê cµng ham vui ch¬i, kh«ng chÞu häc hµnh th× sau nµy cµng khã gÆp niÒm vui trong cuéc sèng. e, VËy th× ngay b©y giê c¸c b¹n h·y chuyªn H·y gióp b¹n tr×nh bµy luËn ®iÓm e thµnh cÇn häc tËp h¬n. mét ®o¹n v¨n nghÞ luËn? II, Tr×nh bµy luËn ®iÓm. H·y cho biÕt trong nh÷ng c©u sau cã thÓ 1.Bµi tËp dïng c©u nµo giíi thiÖu luËn ®iÓm e? a, Cả 3 câu đều có thể dùng giới thiệu luận Trong số đó em thích nhất câu nào? ®iÓm e nhng cÇn bá ®i c¸c tõ “tuy nhiªn”, Hãy nghĩ thêm một vài câu khác giới “do đó”, “nhng”. thiÖu? - NÕu c¸c b¹n chÞu khã suy nghÜ vÒ t¬ng lai, c¸c b¹n sÏ thÊy ngay lµ nÕu b©y giê chØ ham vui ch¬i th× sau nµy sÏ v« cïng hèi tiÕc vµ kh«ng thÓ cã niÒm vui trong cuéc sèng. b, Các luận cứ 1,2,3,4 đợc trình bày nh trên Nªn s¾p xÕp c¸c luËn cø sau ®©y theo tr×nh lµ rµnh m¹ch vµ chÆt chÏ v× luËn cø sau g¾n tự nào để trình bày luận điểm trên đựơc kết với luận cứ trớc và dẫn tới việc triển rµnh m¹ch, chÆt chÏ? khai luËn ®iÓm. c, Cã thÓ kÕt thóc b»ng mét c©u hái nh sau: §äc bµi tËp c, nªu yªu cÇu bµi tËp? Sau này khi đã gắng công học tập và thành đạt trong cuộc đời, chẳng lẽ bạn còn lo không có đợc niềm vui chân chính hay sao? d, §o¹n v¨n trªn viÕt theo c¸ch diÔn dÞch ta có thể biến đổi thành đoạn qy nạp bằng.

(184) Học sinh đọc luận điểm đã viết (2 em). HS vµ GV nhËn xÐt, bæ sung.. cách đặt câu hỏi chủ đề xuống cuối đoạn. 2.NhËn xÐt III, Đọc luận điểm đã chuẩn bị trớc lớp. IV, §äc thªm.. HS đọc. 4, Cñng cè:(2p) Muèn viÕt tèt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm cÇn chó ý g×? 5, Híng dÉn häc ë nhµ:(1p) - Làm bài 4 (84), Chuẩn bị viết bài 2 tiết, xem các đề bài SGK. ..................................................... NS:16.03.09 NG:18.03.09 TiÕt 105, 106: ViÕt bµi sè 6. A, Mục tiêu cần đạt: - Học sinh tập dợt làm bài văn nghị luận để kiểm tra toàn diện các kiến thức thức đã học ë kiÓu bµi nµy. - RÌn kÜ n¨ng viÕt bµi nghÞ luËn, viÕt c¸c ®o¹n v¨n nghÞ luËn cã c¸c luËn ®iÓm cô thÓ. - có ý thức su tầm, tìm hiểu luận cứ, luận chứng đề viết tôt bài nghị luận. B, ChuÈn bÞ. - GV: §Ò bµi. -HS: Vë viÕt. C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ cña HS..

(185) 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. §Ò bµi:Chøng minh c©u tôc ng÷: Cã chÝ th× nªn Yªu cÇu bµi viÕt: -Ng¾n gän ,xóc tÝch. -Cã hÖ thèng luËn ®iÓm hîp lÝ : Ýt nhÊt lµ 2 luËn ®iÓm - Ph¶i cã hÖ thèng luËn cø chÆt chÏ x¸c thùc theo kiÓu diÔn dÞch hoÆc qui n¹p, cã c©u chñ đề nêu luận điểm ,có chuyển đoạn và kết đoạn. - Hạn chế các lỗi dùng từ, đặt câu. - Bµi viÕt ph¶i cã bè côc 3 phÇn. MB,TB,KB 4. Cñng cè ,dÆn dß. - NhËn xÐt giê lµm bµi - Thu bµi - Rót kinh nghiÖm ............................................................... S;15/03/09 G:17/03/09. TiÕt 107: ThuÕ m¸u. ( Trích “Bản án chế độ Thực dân Pháp”) A, Mục tiêu cần đạt: NguyÔn ¸i Quèc. - Hớng dẫn học sinh đọc, hiểu đợc bản chất độc ác, bộ mặt giả nhân giả nghĩa của thực dân Pháp qua việc dùng ngời dân các sứ thuộc địa làm vật hi sinh cho quyền lợi của mình trong các cuộc chiến tranh thuộc địa tàn khốc. Hình dung ra số phận bi thảm của nh÷ng ngêi bÞ bãc lét “thuÕ m¸u” theo tr×nh tù miªu t¶ cña t¸c gi¶. - ThÊy râ ngßi bót lËp luËn s¾c bÐn, trµo phóng s©u cay cña NguyÔn ¸i Quèc trong v¨n chÝnh luËn. - Rèn kĩ năng đọc, cảm thụ, phân tích văn bản chính luận. - Gi¸o dôc lßng yªu níc, c¨m thï giÆc. B, ChuÈn bÞ. - GV: gi¸o ¸n, SGK, SGV. - HS: So¹n bµi theo c©u hái . C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: (1p) 2, KiÓm tra:(2p) V¨n b¶n “Bµn luËn vÒ phÐp häc” t¸c gi¶ luËn vÒ phÐp häc nh thÕ nµo? - Mở mang trờng lớp cho mọi ngời đều đợc đi học. Học từ thấp đến cao, học nhiều, học rộng nhng phải biết tóm gọn nắm cốt lõi, học đi đôi với hà 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. H§ cña thÇy vµ trß. Néi dung HĐ1: Khởi động:(2p) Nh÷ng n¨m 20 cña thÕ kû XX lµ thêi k× hoạt động sôi nổi của ngời thanh niên yêu níc , ngêi chiÕn sÜ céng s¶n kiªn cêng Nguyễn ái Quốc. Trong thời kì ấy, ông đã viết “ Bản án chế độ thực dân Pháp” vạch trÇn bé mÆt kÎ thï, nãi lªn nçi khæ nhôc cña nh÷ng ngêi d©n bÞ ¸p bøc, kªu gäi nh©n dân thuộc địa đoàn kết đấu tranh. Để hiểu sâu hơn những vấn đề đó, chúng ta cùng t×m hiÓu v¨n b¶n “ThuÕ m¸u”. H§2: §äc hiÓu v¨n b¶n.(27p) I, §äc vµ th¶o luËn chó thÝch. GV hớng dẫn đọc: đúng ngữc điệu, thể 1, Đọc. hiÖn nghÖ thuËt trµo phóng cña t¸c gi¶. GV đọc mẫu. HS đọc (3-4 em)., nhận xét, sửa chữa. 2, Chó thÝch..

(186) §äc thÇm chó thÝch sao, nªu vµi nÐt vÒ t¸c a, T¸c gi¶. gi¶, t¸c phÈm? - NguyÔn ¸i Quèc lµ mét trong nh÷ng tªn gäi cña HCM truíc n¨m 1945. b, T¸c phÈm. - Bản án chế độ thực dân Pháp: viết bằng tiÕng Ph¸p, xuÊt b¶n t¹i Pa ri n¨m 1925, t¹i ViÖt Nam n¨m 1946, gåm 12 ch¬ng. Gi¶i thÝch tõ “b¶n xø”? - §o¹n trÝch thuéc ch¬ng 1 cña t¸c phÈm. Em hiÓu “An Nam mÝt” lµ g×? c, Tõ khã. II, T×m hiÓu v¨n b¶n. Nªu néi dung c¬ b¶n cña ®o¹n trÝch? 1, §¹i ý ®o¹n trÝch. V¹ch trÇn bé mÆt gi¶ nh©n, gi¶ nghÜa vµ bản chất độc ác của thực dân Pháp . Nêu lªn sè phËn bi th¶m cña nh÷ng ngêi d©n Nhận xét cách đặt tên chơng, tên các phần thuộc địa. trong v¨n b¶n? 2, Ph©n tÝch. GV: Ngời dân thuộc địa phải gánh chịu a, Cách đặt tên chơng, tên các phần của tác nhiÒu thø thuÕ bÊt c«ng, v« lÝ. Song cã lÏ gi¶. mét trong c¸c thø thuÕ tµn nhÉn, phò phµng - ThuÕ m¸u: gîi sè phËn bi th¶m cña ngêi nhất là họ bị bóc lột xơng máu, mạng sống, dân thuộc địa, bao hàm lòng căm phẫn, thái bị làm vật hi sinh cho quyền lợi thực dân. độ mỉa mai đối với tội ác của thực dân. Thuế máu là cách gọi của Nguyễn ái Quốc. - Trình tự đặt tên các phần trong chơng gợi - Trình tự đặt tên: chiến tranh và ngời bản lên quá trình lừa bịp, bóc lột đến cùng kiệt xứ -> chế độ lính tình nguyện -> kết quả thuế máu của thực dân cai trị. cña sù hi sinh. C¸c phÇn nèi tiÕp chøng tá b, ChiÕn tranh vµ ngêi b¶n xø. tinh thần chiến đấu mạnh mẽ, sự phê phán * Thái độ của quan cai trị đối với ngời dân triệt để của Nguyễn ái Quốc. thuộc địa. §äc phÇn 1: ChiÕn tranh vµ ngêi b¶n xø. So sánh thái độ của các quan cai trị thực dân đối với ngời dân thuộc địa trớc chiến tranh vµ khi cuéc chiÕn tranh x¶y ra? - Tríc chiÕn tranh: hä lµ nh÷ng tªn da ®en bÈn thØu, nh÷ng tªn An Nam mÝt bÈn thØu - Tríc chiÕn tranh, hä bÞ coi rÎ, khinh miÖt, chỉ biết kéo xe tay và ăn đòn-> bị coi rẻ, đánh đập. khinh miÖt. - Khi chiÕn tranh bïng næ: biÕn thµnh những đứa “con yêu”, “bạn hiền”, phong - Khi chiến tranh bùng nổ, họ đợc tâng bốc, “chiÕn sÜ b¶o vÒ c«ng lÝ vµ tù do”-> t©ng vç vÒ, phong danh hiÖu cao quý. bèc, vç vÒ, phong nh÷ng danh hiÖu cao quý. Điều đó nói lên bản chất gì của bọn thực -> thủ đoạn lừa bịp bỉ ổi của chính quyền d©n cai trÞ? thùc d©n b¾t ®Çu biÕn hä thµnh vËt hi sinh. Em nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt cña t¸c gi¶ trong ®o¹n? - Nh¾c l¹i nh÷ng lêi cña bän thùc d©n nh»m mia mai, ch©m biÕm, v¹ch trÇn bé mặt đểu giả của chúng. * Số phận của ngời dân thuộc địa trong s cuéc chiÕn tranh - Sè phËn thª th¶m, bÞ biÕn thµnh vËt hi sinh cho lîi Ých, danh dù cña kÎ cÇm quyÒn của ngời dân thuộc địa. 4, Cñng cè Nhận xét gì về thái độ của quan cai trị đối với ngời bản xứ? 5, Híng dÉn häc ë nhµ:.

(187) Häc thuéc néi dung ph©n tÝch. chuÈn bÞ tiÕp c¸c c©u hái 3,4,5. Xem tríc c¸c bµi tËp. ...................................................................... S:18/03/09 G: 20/03/09. TiÕt 108: ThuÕ. m¸u (T). ( NguyÔn ¸i Quèc) A, Mục tiêu cần đạt: - Tiếp tục hớng dẫn học sinh hiểu bản chất độc ác, bộ mặt giả nhân giả nghĩa của Thực d©n Ph¸p qua viÖc dïng ngêi d©n b¶n xø lµm vËt hi sinh cho chóng. - ThÊy râ ngßi bót lËp luËn s¾c bÐ, trµo phóng, s©u cay cña NguyÕn ¸i Quèc trong v¨n chÝnh luËn. - Rèn kĩ năng đọc, cảm thụ, phân tích văn bản chính luận. - Gi¸o dôc lßng yªu níc, c¨m thï giÆc cho häc sinh. B, chuÈn bÞ: - GV: gi¸o ¸n, SGK, s¸ch häc tèt v¨n 8. - HS: soạn bài , đọc văn bản, SGK. C, C¸c bíc lªn líp. 1, ổn định tổ chức:(1p) 2.KÓm tra:(2p) So sánh thái độ của quan cai trị đối với ngời dân thuộc địa trớc chiến tranh và khi chiến tranh bùng nổ? Qua đó em hiểu bản chất gì của bọn thực dân? - Trớc chiến tranh họ bị coi là giống ngời hạ đẳng, bị đối xử, đánh đập nh súc vật. - Khi chiến tranh bùng nổ họ đựơc vỗ về, phong danh hiệu cao quý. -> thñ ®o¹n lõa bÞp bØ æi, tr¾ng trîn cña bän thùc d©n. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung HĐ1: Khởi động.(2p) Giờ trớc chúng ta đã tìm hiểu phần 1 của văn bản “Thuế máu” đó là phần “Chiến tranh vµ ngêi abnr xø”. Trong chiÕn tranh ph¶i cã nh÷ng ngêi tham chiÕn, hä lµ nh÷ng ngêi lÝnh. VËy nh÷ng ngêi lÝnh Êy đã đầu quân nh thế nào? Kết quả sự hi sinh cña hä ra sao? Chóng ta sÏ t×m hiÓu . H§2: §äc - hiÓu v¨n b¶n.(22p) I, §äc vµ th¶o luËn chó thÝch. §äc phÇn 2 (SGK). II, T×m hiÓu v¨n b¶n. PhÇn trªn cã nh÷ng néi dung g×? Phần II: Chế độ lính tình nguyện. - Thñ ®o¹n b¾t lÝnh, lêi lÏ cña bän thùc a, Thñ ®o¹n b¾t lÝnh cña bän thùc d©n. d©n. HS theo dâi tõ ®Çu -> “x× tiÒn ra”. Chi tiÕt nµo nãi vÒ thñ ®o¹n b¾t lÝnh cña bän thùc d©n? - Lùng ráp, nhốt vào trại, ra lệnh nộp đủ số ngêi, tãm nh÷ng ngêi khoÎ m¹nh, nghÌo khæ. §ßi con nhµ giµu, giam hä l¹i-> x× tiÒn ra. NhË xÐt g× vÒ giäng ®iÖu cña t¸c gi¶ trong ®o¹n v¨n? - GiÔu cît, mØa mai, ch©m biÕm. - Thñ ®o¹n, m¸nh khoÐ tr¾ng trîn, tµn ¸c..

(188) Qua đó em they thủ đoạn bắt lính của bọn thùc d©n nh thÕ nµo? Trớc những thủ đoạn đó, thái độ ngời dân ra sao? - T×m c¬ héi trèn, hä tù lµm nhiÔm bÖnh b»ng mäi c¸ch. Em nhËn xÐt g× vÒ t×nh c¶nh cña ngêi d©n trong c¶nh b¾t lÝnh? So sánh t tởng, thái độ của ngời dân trong cuộc kháng chiến chống Mĩ với thời đó? - Trong chèng MÜ, toµn d©n h¨ng h¸i tham gia, nhiÒu thanh niªn t×nh nguyÖn ra chiÕn trờng vì đó là cuộc chiến tranh chính nghĩa, b¶o vÖ Tæ quèc. Quan s¸t kªnh h×nh (88) vµ m« t¶ ? - C¶nh b¾t lÝnh tµn ¸c. HS đọc “ấy thế mà… lính thợ”- tr88. Phủ toàn quyền Đông Dơng đã tuyên bố nh thÕ nµo? - TÊp nËp ®Çu qu©n, kh«ng ngÇn ng¹i rêi bá quª h¬ng, hiÕn x¬ng m¸u, hiÕn c¸nh tay. H·y so s¸nh giäng ®iÖu cña ®o¹n nµy víi ®o¹n trªn? - MØa mai, ch©m biÕm. HS đọc thầm “nếu quả vậy -> hết. Nhà tuyên bố của ngời cầm quyền đã vậy còn sự thực đã đợc tác giả ghi lại nh thế nµo? - Tèp bÞ xóch ®iÖu vÒ tØnh, tèp bÞ nhèt, lìi lê tuốt trần, đạn lên nòng, họ hiểu tình bạo động. Em nhËn xÐt g× gi÷a lêi lÏ mµ chóng ®a ra với sự thật trên? Việc đó có ý nghĩa gì?. Chúng lợi dụng việc bắt lính để doạ nạt, kiÕm tiÒn.. - Ngêi d©n lo sî, ho¶ng lo¹n, t×m mäi c¸ch để trốn lính.. b. Lêi lÏ cña bän cÇm quyÒn.. - Sự thật và lời lẽ đối lập nhau nhằm vạch trÇn thñ ®o¹n vµ b¶n chÊt bÞp bîm, x¶o tr¸, tr¾ng trîn cña bän thùc d©n.. §äc thÇm” §Ó ghi nhí… c«ng lÝ c¶” tr89. Kết quả sự hi sinh của ngời dân thuộc địa Phần III. Kết quả của sự hi sinh. trong cuộc chiến tranh đợc diễn tả nh thế nµo? - Hä bÞ lét hÕt cña c¶i , giao cho bän sóc sinh kiÓm so¸t, bÞ coi nh lîn, kh«ng cÇn, cót ®i. NhËn xÐt g× vÒ cÊu tróc c¸c c©u trªn, t¸c - LÆp l¹i cÊu tróc c©u hái nh»m nªu lªn sù dông cña nã? thùc, v¹ch trÇn bé mÆt xÊu xa, bØ æi v« nhân đạo của bọn thực dân. So sánh thái độ c xử của bọn thực dân với ngêi lÝnh trong chiÕn tranh vµ khi kÕt thóc chiÕn tranh? Th¶o luËn nhãm lín 3 phót. - Trong chiến tranh họ đợc tâng bốc, vỗ về, Văn bản đợc viết theo phơng thức nào? phong danh hiÖu cao quý. - NghÞ luËn. - ChiÕn tranh kÕt thóc, hä trë l¹i gièng ngêi Có đoạn nào bộc lộ cảm xúc , thái độ của hèn hạ, bị coi thờng rẻ rúm, khinh bỉ them t¸c gi¶ kh«ng? chí bị đầu độc. - Cã. H·y chØ ra? GV: §ã lµ nh÷ng yÕu tè biÓu c¶m trong.

(189) v¨n nghÞ luËn -> häc sau. Hoạt động 3: Tổng kết rút ra ghi nhớ.(5p) IV, Ghi nhí . Qua ph©n tÝch em hiÓu g× vÒ b¶n chÊt cña bän thùc d©n cai trÞ? NhËn xÐt g× vÒ ngßi bót hiÖn thùc cña t¸c gi¶? §äc ghi nhí -2 em. Hoạt động 4: Hớng dẫn luyện tập.(10P) V, LuyÖn tËp. Gọi hai học sinh đọc. §äc chÝnh x¸c, cã s¾c th¸i biÓu c¶m phï hîp víi bót ph¸p trµo phóng cña t¸c gi¶. 4, Cñng cè:(2p) Qua bµi, em hiÓu g× vÒ bé mÆt cña bän thùc d©n? Tác giả sử dụng nghệ thuật tiêu biểu nào để lột trần bộ mặt của chúng? 5, Híng dÉn häc ë nhµ:(1p) §äc kÜ bµi, häc ghi nh¬, néi dung ph©n tÝch, lµm bµi tËp SGK. ChuÈn bÞ: Héi tho¹i. §äc kÜ, tr¶ lêi c©u hái SGK. Xem tríc bµi tËp. ………………………………………….. S:23/03/09 G:25/03/09 TiÕt 109. Héi tho¹i A, Mục tiêu cần đạt: - Häc sinh biÕt ph©n biÖt vai x· héi trong héi tho¹i. - Biết vận dụng hiểu biết về những vấn đề đó vào quá trình hội thoại nhằm đạt đợc kết qu¶ cao h¬n trong giao tiÕp b»ng ng«n ng÷. - Giáo dục thái độ đúng đắn trong giao tiếp và quan hệ xã hội. B, ChuÈn bÞ: - GV: gi¸o ¸n, SGK, s¸ch tham kh¶o v¨n 8. - HS: soạn bài , đọc văn bản, SGK. C, C¸c bíc lªn líp. 1, ổn định tổ chức:(1p) 2, KiÓm tra:(2p) Trình bày cách thực hiện hành động nói? - Có hai cách trình bày hành động nói: trực tiếp: dùng kiểu câu phù hợp với mục đích nói. Gián tiếp: dùng kiểu câu không phù hợp với mục đích nói. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. Hoạt động 1: Khởi động:(2p).

(190) Hµng ngµy mçi ngêi chóng ta trong mäi hoạt động, kể cả trong hoạt động giao tiếp cña m×nh, thêng gi÷ nh÷ng vÞ trÝ x· héi khác nhau. Vị trí xã hội đó đợc gọi là vai x· héi. VËy hiÓu thÕ nµo lµ vai x· héi trong héi tho¹i, chóng ta cïng t×m hiÓu tiÕt häc h«m nay. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mói. (22p) Hội thoại: sử dụng ngôn ngữ để nói chuyện víi nhau. §äc ®o¹n trÝch ( SGK- 92). Lêi tho¹i trªn cña ai nãi víi ai? - Cña bÐ Hång nãi víi bµ c«. Gi÷a hä cã quan hÖ g×? - Quan hệ gia tộc, gia đình. Ai lµ vai trªn? Ai lµ vai díi? - Vai trªn: bµ c«; vai díi: bÐ Hång. GV: bµ c« vµ bÐ hang lµ nh÷ng vai x· héi trong héi tho¹i, tham gia vµo cuéc tho¹i. Qua đó em hiểu thế nào là vai xã hội trong héi tho¹i? Theo thø bËc th× quan hÖ gi÷a bµ c« vµ bÐ Hång lµ quan hÖ g×? - Quan hÖ trªn díi. NÕu hai ngêi b¹n cïng líp tham gia héi thoại thì đó là quan hệ gì? - Quan hÖ ngang hµng. A lµ b¹n th©n cña em, B lµ b¹n míi quen, em nhËn xÐt g× vÒ quan hÖ cña em víi A vµ B? - A: th©n; B: s¬. -> quan hÖ th©n s¬. Qua nh÷ng t×nh huèng trªn, em thÊy vai x· héi cã nh÷ng quan hÖ nµo? GV: Quan hÖ x· héi vèn rÊt ®a d¹ng, phong phó, nªn vai x· héi còng rÊt ®a d¹ng, nhiÒu chiÒu. HS chó ý ®o¹n trÝch. Cách cử sự của bà cô có gì đáng chê trách? - Võa thiÕu thiÖn chÝ võa kh«ng phï hîp víi quan hÖ ruét thÞt, kh«ng thÓ hiÖn th¸i độ đúng mực của ngời trên đối với ngời dới. Em h·y t×m nh÷ng chi tiÕt cho thÊy bÐ Hồng đã cố gắng kìm nén sự bất bình của mình để giữ đợc thái độ lễ phép? - Tôi cúi đầu không đáp. Tôi cũng cời đáp l¹i c« t«i. T«i l¹i im lÆng cói ®Çu xuèng đất. Tôi cời dài trong tiếng khóc. V× sao bÐ Hång ph¶i lµm nh vËy? - BÐ Hång lµ ngêi thuéc vai díi cã bæn phËn ph¶i t«n träng ngêi trªn. Khi héi tho¹i, ngêi tham gia héi tho¹i cÇn chó ý ®iÒu g×? Qua phÇn võa t×m hiÓu, em rót ra nh÷ng. I, Vai x· héi trong héi tho¹i. 1, Bµi tËp.. 2, NhËn xÐt. - Lµ vÞ trÝ ngêi tham gia héi tho¹i víi ngêi kh¸c.. - Vai xã hội đợc xác định bằng các quan hÖ: trªn- díi, th©n- s¬, ngang b»ng.. - Khi tham gia hội thoại cần xác định đúng vai của mình để lựa chọn cách nói cho phù.

(191) néi dung g× cÇn ghi nhí? §äc ghi nhí -2 em. Gäi mét sè häc sinh thùc hµnh giao tiÕp. Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập.(15p) §äc bµi 1 vµ nªu yªu cÇu? Häc sinh lµm bµi. gäi hia em lªn b¶ng gi¶i. Häc sinh nhËn xÐt. Gi¸o viªn söa ch÷a.. Đọc bài tập 2, xác định yêu cầu, làm bài.. hîp. 3, Ghi nhí (SGK). II, LuyÖn tËp. 1, Bài 1: Chi tiết thể hiện thái độ vừa nghiªm kh¾c võa khoan dung cña TrÇn Quốc Tuấn đối với binh sĩ trong bài “Hịch tíng sÜ” lµ: - ThÊy chñ nhôc mµ kh«ng biÕt lo, they níc nhôc mµ kh«ng biÕt thÑn -> phª ph¸n nghiªm kh¾c. - Nay ta b¶o thËt c¸c ng¬i…-> sù khoan dung.. 2, Bài 2: Xác định vai xã hội của nhân vật. Th¶o luËn nhãm 2 bµn: tæ 1: ý a; tæ 2: ý b; a. Vai x· héi: tæ 3: ý c. * §Þa vÞ x· héi: - ¤ng gi¸o: trÝ thøc; l·o H¹c: n«ng d©n. B¸o c¸o. -> vai trªn- díi. * Tuæi t¸c: NhËn xÐt. - ¤ng gi¸o; Ýt tuæi.; l·i H¹c: nhiÒu tuæi. -> díi trªn. Gi¸o viªn kÕt luËn. b. Thái độ của nhân vật voái nhân vật: - ¤ng gi¸o- l·o H¹c: + th©n t×nh: chi tiÕt: lêi lÏ «n tån, th©n mËt, n¾m lÊy vai l·o, mêi l·o hót thuèc, uèng níc, ¨n khoai. + KÝnh träng: gäi l·o b»ng cô, xng “«ng con m×nh”, xng “t«i”. c. Chi tiết thể hiện thái độ: - Lão Hạc- ông gi¸o: + KÝnh träng: gäi lµ “«ng gi¸o”, dïng tõ “d¹y” thay cho tõ “nãi”. + th©n t×nh: xng h« gép hai ngêi lµ “chóng mình”, cách nói cũng xuề xoà ”nói đùa thÕ”. - T©m tr¹ng kh«ng vui vµ sù gi÷ ý cña l·o Hạc: cời( cời đa đà, cời gợng); thoái thác chuyÖn ë l¹i ¨n khoai, uèng níc víi «ng gi¸o. 4, Cñng cè:(2p) Vai x· héi trong héi tho¹i lµ g×? Khi tham gia héi tho¹i ngêi tham gia cÇn chó ý ®iÒu g×? 5, Híng dÉn häc ë nhµ:(1p) Häc ghi nhí, lµm bµi tËp 3. ChuÈn bÞ: “T×m hiÓu yÕu tè biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn” theo c©u hái SGK. ………………………………………. S:23/03/09 G:25/03/09 TiÕt 110 T×m hiÓu yÕu tè biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn. A, Mục tiêu cần đạt: - Thấy đợc biểu cảm là yếu tố không thể thiếu trong bài văn nghị luận hay, có sức lay động ngời đọc..

(192) - Nắm đợc những yêu cầu cần thiết của việc đa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận để việc nghị luận có thể đạt hiệu quả, thuyết phục cao hơn. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng t×m hiÓu yÕu tè biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn, vËn dông vµo thùc hµnh. - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc vËn dông yÕu tè biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn. B, ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, SGK. - Häc sinh: so¹n bµi, SGK. C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức:(1p) 2, KiÓm tra:(2p) Kể tên một số văn bản nghị luận đã học? - ThuÕ m¸u; Bµn luËn vÒ phÐp häc… 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. Hoạt động 1: Khởi động:(2p) V¨n nghÞ luËn muèn thuyÕt phôc rÊt cÇn yếu tố biểu cảm, để hiểu sâu hơn về vai trò, t¸c dông cña yÕu tè biÓu c¶m trong kiÓu bµi nµy, chóng ta cïng häc tiÕt h«m nay. Hoạt động 2:Hình thành kiến thức mới. (22p) I, YÕu tè biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn. §äc v¨n b¶n “Lêi kªu gäi toµn quèc kh¸ng 1, Bµi tËp. chiÕn”. a. Bµi tËp1: §äc bµi tËp SGK. b, Bµi tËp 2; Theo dâi v¨n b¶n “Lêi kªu gäi toµn quèc kh¸ng chiÕn” H·y t×m nh÷ng tõ ng÷ biÓu lé t×nh c¶m m·nh liÖt cña t¸c gi¶ vµ nh÷ng c©u c¶m th¸n trong v¨n b¶n? - Từ ngữ: hỡi , thà, chứ, nhất định… - Câu: Hỡi đồng toàn quốc! Hìi anh em binh sÜ tù vÖ, d©n 2, NhËn xÐt. qu©n… Nh÷ng tõ ng÷, c©u trªn cã t¸c dông g×? GV: Nh÷ng tõ ng÷, c©u trªn lµ nh÷ng tõ ng÷ biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn. - Trong v¨n b¶n cã nhiÒu tõ ng÷, c©u béc lé H·y chØ ra nh÷ng tõ ng÷, c©u cã yÕu tè c¶m xóc m·nh liÖt cña t¸c gi¶ -> yÕu tè biÓu c¶m trong bµi “HÞch tíng sÜ”? biÓu c¶m. - §i l¹i nghªnh ngang, uèn lìi có diÒu, ®em th©n dª chã… Ta thêng tíi b÷a quªn ¨n, nửa đêm vỗ gối ruột đau nh cắt, nớc mắt đầm đìa….. Hai v¨n b¶n trªn thuéc kiÓu v¨n b¶n g×? - NghÞ luËn. Vì sao các văn bản đó có yếu tố biểu cảm mµ l¹i lµ v¨n b¶n nghÞ luËn? - Biểu cảm không đóng vai trò chủ đạo, mà chØ lµ mét yÕu tè phô trî cho qu¸ tr×nh nghÞ luËn. HS quan s¸t b¶ng –tr96. Cột nào diễn đạt hay hơn? Vì sao? - Cét 2 hay h¬n v× nã cã c¸c yÕu tè biÓu c¶m. Từ đó em rút ra vai trò gì của yếu tố biểu.

(193) c¶m trong v¨n nghÞ luËn? Th«ng qua viÖc t×m hiÓu c¸c v¨n b¶n “HÞch tíng sÜ”, “Lêi kªu gäi toµn quèc kh¸ng chiến” em hãy cho biết làm thế nào để phát huy hÕt t¸c dông cña yÕu tè biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn? - DiÔn t¶ c¶m xóc ch©n thËt. Ngoµi sù rung c¶m, ngêi viÕt cÇn cã kÜ n¨ng g×?. - Văn nghị luận rất cần yếu tố biểu cảm để t¨ng søc thuyÕt phôc.. - Ngêi lµm v¨n ph¶i thùc sù cã c¶m xóc tríc nh÷ng ®iÒu nãi, viÕt. - BiÕt diÔn t¶ c¶m xóc b»ng nh÷ng c©u, tõ Cã b¹n cho r»ng cµng dïng nhiÒu tõ ng÷ ng÷ truyÒn c¶m, diÔn t¶ c¶m xóc ch©n thùc. biÓu c¶m, c©u c¶m th¸n th× gi¸ trÞ biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn cµng t¨ng, ý kiÕn Êy cã đúng không? Vì sao? Th¶o luËn nhãm 4 – thêi gian 3 phót. - ý kiến đó chỉ đúng một phần song lu ý không nên lạm dụng yếu tố biểu cảm làm - Sử dụng yếu tố biểu cảm không đợc phá vì m¹ch nghÞ luËn. vì m¹ch nghÞ luËn cña bµi v¨n. Qua t×m hiÓu c¸c bµi tËp em h·y cho biÕt vai trß cña yÕu tè biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn? §äc ghi nhí 2 em. Khi viÕt bµi nghÞ luËn chøng minh cã cÇn 3, Ghi nhí. yÕu tè biÓu c¶m kh«ng? V× sao? - CÇn v× nã hÊp dÉn, thuyÕt phôc. Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập.(15p) II, LuyÖn tËp. §äc bµi tËp 1, nªu yªu cÇu? 1. Bµi tËp 1. ChØ ra yÕu tè biÓu c¶m, biÖn HS lµm bµi, gäi 2 em lªn b¶ng lµm bµi. ph¸p, t¸c dông. - Nh¹i c¸c tõ “tªn da ®en bÈn thou”, “con HS nhËn xÐt. yªu”, “b¹n hiÒn”. -> Ph¬i bµy giäng ®iÖu dèi tr¸cña bän thùc Gi¸o viªn söa ch÷a. d©n t¹o hiÖu qu¶ mØa mai. - Dïng h×nh ¶nh mØa mai: “nhiÒu ngêi b¶n xø… c¸c loµi thuû qu¸i”. -> Thể hiện thái độ khinh bỉ sâu sắc đối với Đọc bài tập 2, xác định yêu cầu. Làm bài. giäng ®iÖu tuyªn truyÒn cña bÞn thùc d©n Gi¸o viªn híng dÉn, bæ sung. -> sù chÕ nh¹o, cêi cît. 2, Bµi 2. C¶m xóc biÓu hiÖn. - Nçi buån, s khæ t©m cña nhµ gi¸ ch©n chính trớc sự xuống cấp đờng lối làm văn, häc v¨ieät nam cña häc sinh. - Bµi v¨n gîi c¶m qua tõ ng÷, c©u v¨n, giäng ®iÖu, lêi v¨n. 4, Cñng cè:(2p) Vai trß cña yÕu tè biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn nh thÕ nµo? 5, Híng dÉn häc ë nhµ:(1p) Häc ghi nhí. Lµm l¹i bµi tËp. - Chuẩn bị: Đi bộ ngao du, đọc kĩ tìm hiểu tác giả, tác phẩm. - Tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. ………………………………………………. S:24/03/09 G:26/03/09 TiÕt 111.

(194) §i bé ngao du ( TrÝch £- Min hay vÒ gi¸o dôc- Ru x«). A, Mục tiêu cần đạt: - Häc sinh hiÓu râ ®©y lµ v¨n b¶n m¹ng tÝnh chÊt nghÞ luËn víi c¸ch lËp luËn chÆt chÏ cã søc thuyÕt phôc cao, t¸c gi¶ l¹i lµ nhµ v¨n, bµi nµy trÝch trong tiÓu thuyÕt nªn c¸c lÝ lÏ hoµ quyÖn víi thùc tiÔn cuéc sèng cña riªng «ngkhiÕn v¨ieät nam b¶n nghÞ luËn kh«ng những sinh động mà qua đồcn they đợc ông là ngời giản dị, quý trọng tự do và yêu mến thiªn nhiªn - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, c¶m nhËn v¨n b¶n. - Gi¸o dôc häc sinh t×nh yªu con ngêi, yªu cuéc sèng. B, ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, SGK. - Häc sinh: so¹n bµi, SGK. C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức:(1p) 2.KiÓm tra:(2p) ViÖt nam b¶n “ThuÕ m¸u “ cho em hiÓu g× vÌ b¶n chÊt cña c¸c quan thùc d©n cai trÞ vµ cuộc sống của ngời dân các xứ thuộc địa? - B¶n chÊt bÞp bîm, tr¾ng trîn, tµn ¸c. - Cuéc sèng n¬m níp, lo sî, cùc khæ cña ngêi d©n. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. Hoạt động 1: Khởi động:(2p) §i bé lµ viÖc thêng ngµy, rÊt quen thuéc nhng theo nhµ v¨n Ph¸p Ru-x« th× ®i bé cã rÊt nhiÒu t¸c dông. §Ó hiÓu râ, chóng ta cïng häc bµi h«m nay. Hoạt động 2: Đọc –hiểu văn bản.(37p) I, §äc vµ th¶o luËn chó thÝch. Giáo viên hớng dẫn đọc: rõ ràng, khúc 1, Đọc triÕt. Giáo viên đọc mẫu, học sinh đọc. NhËn xÐt. §äc thÇm chó thÝch sao, nªu vµi nÐt vÒ t¸c 2, Th¶o luËn chó thÝch. gi¶? a. T¸c gi¶: Ru-x« (1712- 1778) lµ nhµ v¨n, - Mồ côi mẹ từ sớm, cha là thợ đồng hồ, nhà triết học, nhà hoạt động xã hội Pháp. thời thơ ấu ông chỉ đợc đi học vài nm từ năm 12 -> 14 tuổi, sau đó chuyển sang học nghề thợ chạm, bị chủ xởng chửi bới, đánh ®Ëp nªn bá ®i t×m cuéc sèng t do, lang thang nhiÒu n¬i, tr¶i qua nhiÒu nghÒ nh lµm ®Çy tí, gia s, d¹y ©m nh¹c. Em hiÓu g× vÒ v¨n b¶n “§i bé ngao du”? b.T¸c gi¶: TrÝch trong quyÓn V cña t¸c §äc chó thÝch SGK. phÈm “£ -Min hay vÒ gi¸o dôc”. c. Tõ khã (SGK). Nêu chủ đề của văn bản? - Nãi vÒ t¸c dông cña viÖc ®i bé víi søc khoÎ con ngêi. Nªu tãm t¾t ng¾n gän 3 luËn ®iÓm chÝnh mµ Ru- x« tr×nh bµy trong ba ®o¹n v¨n cña v¨n b¶n? §Ó chøng minh luËn ®iÓm 1 t¸c gi¶ ®a ra nh÷ng dÉn chøng nµo? - Ta a ®i lóc nµo th× ®i, ta thÝch dõng lóc nào thì dừng. Ta muốn hoạt động nhiều ít. II, T×m hiÓu v¨n b¶n. 1, C¸c luËn ®iÓm chÝnh. - Đi bộ thì ta đựoc hoàn toàn tự do tuỳ theo ý thÝch kh«ng bÞ lÖ thuéc vµo bÊt k× ai, bÊt k× c¸i g×..

(195) thÕ nµo lµ tuú, ta quan s¸t kh¾p n¬i, hÔ t«i they ch¸n, t«i bá ®i, t«i ch¼ng pj\hô thuéc vµo nh÷ng con ngùa hay g· phu tr¹m. §äc ®o¹n 2, nªu luËn ®iÓm chÝnh? ChØ ra nh÷ng lÝ lÏ t¸c gi¶ lµm s¸ng tá trong luËn ®iÓm nµy? - Xem xÐt c¸c tµi nguyªn, biÕt c¸c s¶n vËt đặc trng, xem xét đất đá, su tập hoa lá. C¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ ë ®o¹n nµy nh thÕ nµo? §äc ®o¹n 3, luËn ®iÓm chÝnh cña ®o¹n nµy lµ g×? - Đa ra các câu hỏi, câu khẳng định để khẳng định vấn đề-> lập luận chặt chẽ, lo gÝc. §Ó lµm s¸ng tá luËn ®iÓm nµy, t¸c gi¶ ®a ra lÝ lÏ vµ dÉn chøng g×? - Sức khoẻ đợc tăng cờng, tính khí trở nên vui vÎ, ¨n ngon, ngñ ngon. §Ó t¨ng tÝnh thuyÕt phôc, t¸c gi¶ ®a ra dÉn chøng g×? - T«i thêng thÊy nh÷ng kÎ ngåi trong cç xe tèt ch¹y rÊt ªm nhng m¬ mµng, buån b·, c¸u kØnh. Em nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn trªn? - Đa ra dẫn chứng đối lập nhằm làm nổi bật tác dụng của đi bộ đối với sức khoẻ và tinh thÇn cña mçi con ngêi. Từ việc phân tích trên, em đặt tiêu đề hợp lí h¬n cho v¨n b¶n? - Tiêu đề: Lợi ích của việc đi bộ ngao du.. - §i bé ngao du sÏ cã dÞp trau dåi vèn tri thøc cña ta.. - Đi bộ ngao du có tác dụng tốt đến sức khoÎ vµ tinh thÇn.. 4, Cñng cè:(2p) Theo t¸c gi¶ Ru-x« th× ®i bé ngao du cã t¸c dông g× cho con ngê 5, Híng dÉn häc ë nhµ:(1p) §äc l¹i v¨n b¶n, n¾m ch¾c 3 luËn ®iÓm. Tr¶ lêi c¸c c©u hái 2,3,4 cßn l¹i. S:25/03/09 G:27/03/09. ------------------------------------------------------------TiÕt 112 : §i bé ngao du (TiÕp). A, Mục tiêu cần đạt: - Học sinh hiểu đợc mục đích của việc lập luận trong văn bản của tác giả, từ đó cho they «ng lµ mét ngêi gi¶n dÞ, quý träng tù do vµ yªu mÕn thiªn nhiªn. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, c¶m thô v¨n b¶n nghÞ luËn. - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tù rÌn luyÖn b¶n th©n, rÌn luyÖn søc khoÎ. B, ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, SGK, b¶ng phô. - Häc sinh: so¹n bµi, SGK. C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức:(1p) 2, KiÓm tra:(2p).

(196) Nªu nh÷ng lîi Ých cña viÖc ®i bé ngao du? - Làm cho con ngời ta đợc tự do, có dịp trau dồi vốn tri thức, có tác dụng tốt đến sức khoÎ vµ tinh thÇn. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học . Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1: Khởi động.(2p) Giờ trớc chúng ta đã thấy đợc những tác dụng của việc đi bộ đối với sức khoẻ của con ngêi. TiÕt nµy ta sÏ tiÕp tôc t×m hiÓu qu¸ tr×nh lËp luËn cña t¸c gi¶ trong v¨n b¶n nghÞ luËn nµy. Hoạt động 2: Đọc – hiểu văn bản.(29p) Theo em trËt tù s¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm chÝnh trong v¨n b¶n cã hîp lÝ kh«ng? V× sao? - Th¶o luËn tæ 5 phót. - B¸o c¸o. NhËn xÐt. - Gi¸o viªn kÕt luËn. GV: §èi víi Ra-x« tù do lµ môc tiªu quan träng hµng ®Çu. ¤ng lu«n khao kh¸t tù do, «ng c¶m nhËn they tù do cã gi¸ nh thÕ nµo, suet cuộc đời đấu tranh cho tự do. Vì vậy «ng ®a luËn ®iÓm nµy lªn vÞ trÝ thø nhÊt. - Ra-xô thuở nhỏ không đợc đi học nên rất khao khát kiến thức, cả đời ông nỗ lực tự häc. V× thÕ lËp luËn trau dåi tri thøc kh«ng phải trong sách vở mà thực tiễn sinh động của TN đợc sắp xếp thứ hai.. Néi dung.. II.T×m hiÓu v¨n b¶n.(tiÕp) 2, TrËt tù c¸c luËn ®iÓm trong v¨n b¶n.. - ViÖc s¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm trong v¨n b¶n là phù hợp với mục đích và thực tế cuộc đời nhµ v¨n.. Trong bµi v¨n nh÷ng chç nµo t¸c gi¶ dïng đại từ nhân xng “ta”? - Ta a đi lúc nào thì đi, ta thích dừng chỗ c. Bài văn nghị luận sinh động. nào thì dừng, ta muốn hành động… Ta hân hoan biết bao khi về gần đến nhà, ta thÝch thó biÕt bao khi ngåi vµo bµn ¨n, ta ngủ ngon, ta chỉ muốn đến… -> Tác giả dùng đại từ “ta” khi nói về nh÷ng lu©n lÝ chung chung, trõu tîng Nh÷ng chç nµo t¸c gi¶ xng “t«i”? - Khi nãi vÒ cuéc sèng riªng t, tong tr¶i cña riªng «ng Sù ®an xen gi÷a “ta” víi “t«i” cã t¸c dông - Sù ®an xen gi÷a lÝ luËn trõu tîng (g¾n víi g×? “ta”) vµ nh÷ng tr¶i nghiÖm cña c¸ nh©n t¸c gi¶ (g¾n víi “t«i”) lµm cho ¸ng v¨n nghÞ Ta hiểu gì về t tởng, tình cảm, con ngời của luận này không khô khan mà rất sinh động. nhµ v¨n qua v¨n b¶n nµy? Hãy tìm dẫn chứng để chứng minh? d. Bãng d¸ng nhµ v¨n. Th¶o luËn tæ 4 phót. B¸o c¸o. NhËn xÐt. GV kÕt luËn: - Lµ ngêi gi¶n dÞ: ¨n uèng, nghØ ng¬i.. - Quý träng tù do: thÝch t do tõ bÐ. - Yêu mến thiên nhiên: yêu núi sông, đồng - Nhà văn là ngời rất giản dị, yêu quý tự do ruéng, c©y cèi, hoa l¸. vµ yªu mÕn thiªn nhiªn..

(197) §äc c©u cuèi bµi, c©u nµy cã t¸c dông nh thÕ nµo trong viÖc lËp luËn cña t¸c gi¶? - Khẳng định giá trị. Lợi ích của việc đi bộ ngao du. Nếu đổi trật tự từ ngữ trong câu này, em thÊy thÕ nµo? - Cã thÓ song ph¶i bá mét sè tõ kh«ng cÇn thiÕt th× lêi v¨n míi râ rµng. Ta có thể đổi trật tự các từ ngữ song không thÓ hay b»ng c¸ch s¾p xÕp cña t¸c gi¶. §ã lµ t¸c dông c¸ch s¾p xÕp trËt tù tõ trong c©u -> häc sau. Hoạt động 3: Tổng kết rút ra ghi nhớ.(3p) §Ó chøng minh muèn ngao du cÇn ®i bé, t¸c gi¶ lËp luËn nh thÕ nµo? Qua đó em hiểu gì về tác giả? III, Ghi nhí. §äc ghi nhí (SGK)- 2 em. Hoạt động 4 : Hớng dẫn luyện tập.(5p) GV nªu yªu cÇu bµi tËp. Treo b¶ng phô, gäi häc sinh lªn gi¶i bµi tËp. IV. Luyện tập. ý nào không đúng khi xác HS vµ gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ sung. định luận điểm của bài văn? A.Đi bộ ta hoàn toàn đợc tự do. B. §i bé sÏ cã dÞp trau dåi tri thøc. C. Đi bộ ta đợc ngắm cảnh thiên nhiên, c¶nh vËt. D. §i bé cã t¸c dông tèt cho søc khoÎ vµ tinh thÇn. 4, Cñng cè:(2p) §i bé ngao du cã t¸c dông g×? Qua bµi em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶? 5, Híng dÉn häc ë nhµ:(1p) Häc ghi nhí, néi dung ph©n tÝch. ChuÈn bÞ: Héi tho¹i, tr¶ lêi c©u hái SGK, xem tríc bµi tËp. …………………………………………. S: G: 8A1:. 8A2:. TiÕt 116: T×m hiÓu c¸c yÕu tè tù sù. vµ miªu t¶ trong v¨n nghÞ luËn.. A, Mục tiêu cần đạt: - Thấy đợc tự sự và miêu tả là những yếu tố rất cần thiết trong một bài văn nghị luận vì chúng có kả năng giúp ngời nghe, ngời đọc nhận thức đợc nội dung nghị luận một cách dÔ dµng. - Nắm đợc yêu cầu cần thiết của việc đa các yếu tố tự sự và miêu tả vào bài văn nghị luận để sự nghị luận có thể đạt đợc hiệu quả thuyết phục cao..

(198) B, ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, SGK. - Häc sinh: so¹n bµi, SGK. C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 8A1 8A2 8A3: 2, KiÓm tra: Nªu nh÷ng lîi Ých cña viÖc ®i bé ngao du? - Làm cho con ngời ta đợc tự do, có dịp trau dồi vốn tri thức, có tác dụng tốt đến sức khoÎ vµ tinh thÇn. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. Hoạt động 1:Khởi động: §Ó bµi v¨n nghÞ luËn s©u s¾c, ngêi ta thêng ®a vµo c¸c yÕu tè miªu t¶, tù sù. VËy vai trß cña c¸c yÕu tè nµy nh thÕ nµo? Chóng ta cïng häc bµi h«m nay. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới. I, YÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong v¨n nghÞ §äc hai ®o¹n v¨n (SGK). luËn. Hai ®o¹n trÝch thuéc v¨n b¶n nµo? cña t¸c 1, Bµi tËp. gi¶ nµo? - V¨n b¶n “ThuÕ m¸u”- NguyÔn ¸i Quèc. 2. NhËn xÐt. V¨n b¶n nµy thuéc kiÓu v¨n b¶n g×? - V¨n b¶n nghÞ luËn. Xác định nội dung đoạn trích a? - Thñ ®o¹n b¾t lÝnh cña thùc d©n. Néi dung ®o¹n trÝch b lµ g×? - LuËn ®iÖu gi¶ dèi cña thùc d©n. -> Hai ®o¹n trÝch v¹ch trÇn bé mÆt gi¶ dèi đểu cáng của bọn thực dân. ChØ ra yÕu tè tù sù trong ®o¹n v¨n a? YÕu tè miªu t¶ trong ®o¹n trÝch b? - Th¶o luËn tæ 5 phót. Tæ 1,2: ý 1; tæ 3: ý 2. §¹i diÖn c¸c tæ b¸o c¸o kÕt qu¶. HS vµ gi¸o viªn nhËn xÐt. - §o¹n a: yÕu tè tù sù : tho¹t tiªn… x× tiÒn ra. - §o¹n b: yÕu tè miªu t¶: Tèp th× bÞ xÝch tay… đạn lên nòng sẵn. T¹i sao ®o¹n a cã yÕu tè tù sù mµ kh«ng ph¶i v¨n b¶n tù sù? §o¹n b cã yÕu tè miªu t¶ mµ kh«ng ph¶i v¨n b¶n miªu t¶? - Mục đích chính là nghị luận: lột trần bộ mặt đểu giả của bọn thực dân. NÕu bá c¸c yÕu tè nµy ®i cã ¶nh hëng g× đến quá trình nghị luận không? - Lµm cho qu¸ tr×nh nghÞ luËn kh«ng râ ràng, cụ thể, sinh động. - YÕu tè tù sù, miªu t¶ rÊt cÇn thiÕt trong v¨n nghÞ luËn nã gióp viÖc tr×nh bµy luËn cø râ rµng, cô thÓ vµ t¨ng søc thuyÕt phôc. §äc v¨n b¶n (SGK- 115). V¨n b¶n trªn thuéc kiÓu v¨n b¶n nµo? V× sao? Văn bản này nghị luận vấn đề gì? - TruyÖn chµng tr¨ng vµ nµng Han cã nhiÒu ®iÓm gièng Th¸nh Giãng-> luËn ®iÓm..

(199) Luận điểm này đợc làm sáng tỏ bằng nh÷ng luËn cø nµo? - Hai luËn c: chuyÖn chµng tr¨ng, chuyÖn nµng Han. ChØ ra yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong v¨n b¶n? - YÕu tè tù sù: mÑ chµng tr¨ng.. ®ao. - YÕu tè miªu t¶: lµ c« g¸i th«ng minh, dòng c¶m… T¸c dông cña yÕu tè miªu t¶, tù sù võa t×m? - KÓ, t¶ nh vËy lµm s¸ng tá luËn ®iÓm. T¹i sao t¸c gi¶ kh«ng kÓ hÕt truyÖn? - NÕu kÓ hÕt truyÖn sÏ lµm vì m¹ch nghÞ luận, chỉ kể, tả vừa đủ làm sáng tỏ luận ®iÓm. Khi ®a yÕu tè miªu t¶, tù sù vµo v¨n nghÞ luËn cÇn chó ý g×? §äc ghi nhí (SGK). Hoạt động 3: hớng dẫn luyện tập. §äc bµi 1, nªu yªu cÇu? Häc sinh lµm bµi. Gäi hai em lªn b¶ng ch÷a bµi tËp. Häc sinh vµ gi¸o viªn nhËn xÐt, söa ch÷a.. Đọc bài 2, xác định yêu cầu. Th¶o luËn nhãm 4, thêi gian 4 phót. C¸c nhãm nªu kÕt qu¶. NhËn xÐt. Gi¸o viªn kÕt luËn.. nghÞ luËn?. - Lùa chän yÕu tè tù sù, miªu t¶ kh«ng lµm ph¸ vì m¹ch nghÞ luËn. 3, Ghi nhí (SGK). II, LuyÖn tËp. 1, Bµi 1: ChØ ra yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong ®o¹n trÝch vµ t¸c dông cña nã. * Tù sù: - S¾p trung thu… §ªm tríc r»m ®Çu tiªn tõ ngµy bÞ giam gi÷. - Ph¶i ra ®i víi tr¨ng, ph¶i t¾m m×nh víi nguyÖt. * Miªu t¶: - Trêi xø B¾c th¼m trong, tr¨ng h¼n trßn vµ s¸ng. - Trong suèt, bao la, huyÒn ¶o, vç vÒ… nã ¨m ¾p, nã r¹o rùc, nã muèn… béc lé. * T¸c dông: Lµm s¸ng râ hoµn c¶nh bµi thơ, tâm trạng tác giả, hình dung đợc cảnh đẹp đêm trăng, cảm xúc ngời tù. 2, Bµi 2: Trong đề văn này ta có thể sử dụng yếu tố miêu tả để gợi lại vẻ đẹp hoa sen, cũng có thÓ sö dông yÕu tè tù sù khi cÇn kÓ l¹i mét kØ niÖm vÒ hoa sen.. 4, Cñng cè: Vai trß cña yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong v¨n. 5, Híng dÉn häc ë nhµ: Häc ghi nhí, xem l¹i c¸c bµi tËp. ChuÈn bÞ: ¤ng Giuèc §anh …theo c©u hái SGK. …………………………………………. S: G:8A1:. 8A2: 8A3:. TiÕt 117: ¤ng Giuèc §anh mÆc lÔ phôc. ( TrÝch “Trëng gi¶ häc lµm sang”- M«-li-e). A, Mục tiêu cần đạt: - THọc sinh hình dung đợc lớp kịch này trên sân khấu, hiểu rõ Mô- Li- E là một nhà soạn kịch tài ba, xây dung lớp kịch hết sức sinh động, khắc hoạ tài tình tính cách lố lăng của một tay trởng giả học đòi làm sang và gây đợc tiếng cời sảng khoái cho khán giả. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, c¶m thô kÞch..

(200) – Gi¸o dôc häc sinh tÝnh khiªm tèn trong cuéc sèng. B, ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, SGK. - Häc sinh: so¹n bµi, SGK. C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 8A1 8A2 8A3: 2, KiÓm tra: Kh«ng. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1: Khởi động. Lớp 6 chúng ta đã học văn bản “Buổi học cuối cùng” của nhà văn Pháp Đô- đê . Hôm nay chóng ta tiÕp tôc t×m hiÓu mét t¸c phÈm kÞch næi tiÕng cña nhµ hµi kÞch ngêi Ph¸p- M«-li-e. Hoạt động 2: Đọc –hiểu văn bản. Giáo viên hớng dẫn học sinh đọc phân vai. Học sinh đọc. §äc thÇm chó thÝch SGK. Nªu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm? GV: “Trëng gi¶ häc lµm sang’ gåm 5 håi (1967) nh©n vËt trung t©m lµ «ng Giuèc §anh tuæi ngoµi 40, con nhµ bu«n giµu cã, dốt nát, quê kệch nhng muốn học đòi làm sang nªn bÞ nhiÒu kÎ lîi dông.. Néi dung.. I, §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch. 1, §äc bµi.. 2, Chó thÝch. a. T¸c gi¶; - M«- li- e (1622-1673) lµ nhµ so¹n kÞch næi tiÕng cña Ph¸p, ngêi s¸ng lËp ra hµi kÞch cæ ®iÓn Ph¸p. b. V¨n b¶n: Lµ líp kÞch kÕt thóc håi II cña “Trëng gi¶ häc lµm sang”. II, T×m hiÓu v¨n b¶n. 1, Diễn biến hành động kịch. Hoạt động kịch diến ra tại đâu? - Hành động kịch diễn ra tại nhà ông Giuốc - Nhµ «ng Giuèc- §anh. - §anh. - Gåm hai c¶nh: Theo em líp kÞch trªn gåm mÊy c¶nh? + ¤ng Giuèc - §anh víi b¸c phã may (4 - Gåm hai c¶nh: c¶nh 1: ¤ng Giuèc §anh nh©n vËt). vµ b¸c phã may, gåm 4 nh©n vËt: Guèc + ¤ng Giuèc - §anh víi thî phô (8 nh©n -§anh, phã may, thî phô, gia nh©n. vËt). C¶nh 2: ¤ng Giuèc - §anh vµ tay thî phô, gåm 8 nh©n vËt: Giuèc -§anh, thî phô, gia nh©n, phã may, 4 thî phô. Chøng minh r»ng cµng vÒ sau kÞch cµng s«i động? - C¶nh 1: chØ cã lêi tho¹i cña 2 nh©n vËt: Giuèc -§anh vµ phã may. - C¶nh 2: còng lµ lêi tho¹i cña Giuèc -Đanh và thợ phụ song có thêm cả 4 thợ -> Càng về sau kịch càng sôi động. phô xóm vµo mÆc lÔ phôc cho «ng Giuèc §anh vµ cã c¶nh nh¶y móa víi ©m nh¹c rén rµng-> v× thÕ kÞch s«i næi h¼n lªn. 4, Củng cố: Học sinh đọc lạị văn bản. 5, Híng dÉn häc ë nhµ: Häc phÇn ph©n tÝch, chuÈn bÞ tiÕp c¸c c©u hái cßn l¹i, xem tríc bµi tËp SGK. ………………………………………… S: G: 8A1: 8A2: phôc(T).. 8A3:. TiÕt upload.123doc.net:. ¤ng Giuèc - §anh mÆc lÔ.

(201) A, Mục tiêu cần đạt: - Học sinh thấy rõ bản chất “học đòi làm sang” của Giuốc - Đanh, qua đó thể hiện sự dốt nát của nhân vật này. Thấy đợc nghệ thuật gây cời tài tình của tác giả. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, nh©n vËt kÞch. - Giáo dục học sinh tính khiêm tốn, tránh học đòi trong cuộc sống. B, ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, SGK. - Häc sinh: so¹n bµi, SGK. C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 8A1 8A2 8A3: 2, Kiểm tra: Diến biến hành động kich nh thế nào? 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1: Khởi động. Nh©n vËt Giuèc -§anh vèn lµ ngêi dèt n¸t nhng muốn học đòi làm sang. Để thấy rõ b¶n chÊt Êy, chóng ta sÏ häc bµi h«m nay. Hoạt động 2: Đọc – hiểu văn bản. §äc ®o¹n ®Çu – tr upload.123doc.net-119. ¤ng Giuèc - §anh phµn nµn víi phã may vÒ nh÷ng viÖc g×? B¸c phã may øng xö ra sao? Tríc khi ®a lÔ phôc, phã may nãi g×? Môc đích của lời nói ấy? - Ca ngîi bé lÔ phôc nh»m l¶ng chuyÖn, đánh đúng vào tâm lí học đòi làm sang của Giuèc - §anh. Giuèc - §anh ph¸t hiÖn ®iÒu g× ë bé lÔ phôc? B¸c phã may gi¶i thÝch nh thÕ nµo? Tríc lêi gi¶i thÝch cña b¸c, «ng Giuèc -§anh nãi g×? ThÊy Giuèc - §anh cã vÎ ng thuËn, b¸c phã may nãi g×? Thực tế chiếc áo đã may hoa ngợc có thể may hoa xuôi lại đợc không? Theo em v× sao b¸c phã may nãi nh vËy? - Không thể may lại đợc, bác phó may nói nh vậy vì đã nắm đợc thóp của Giuốc Đanh, ngời quý phái đều mặc nh thế. ¤ng Giuèc - §anh cßn nãi g× víi phã may n÷a? ¤ng cßn ph¸t hiÖn ra ®iÒu g×? Thái độ bác phó may ra sao? Em nhËn xÐt g× vÒ lÝ luËn Êy cña b¸c phã may? - §uèi lÝ, yÕu ít. §Ó l¶ng chuyÖn b¸c phã may lµm g×? - Mêi mÆc lÔ phôc.. Néi dung.. I, §äc – vµ t×m hiÓu chó thÝch. II, T×m hiÓu v¨n b¶n. 1, Diễn biến hành động kịch. 2, ¤ng Giuèc - §anh víi b¸c phã may. ¤ng Giuèc - §anh . Phã may. - BÝt tÊt chËt. - Nã gi·n ra sÏ réng qu¸ Êy chø. - Giầy chật làm đau - Đâu có, đôi giày ch©n. kh«ng lµm ngµi ®au ch©n, ngµi cø tëng tîng nh thÕ. - May hoa ngîc. - Ngµi cã b¶o may xu«i ®©u. - ồ thế thì bộ áo - Ngời quý phái đều này may đợc đấy. mÆc nh thÕ c¶. - NÕu ngµi muèn xu«i th× t«i sÏ may hoa xu«i l¹i mµ th«i, xin ngµi cø b¶o -> chuyÓn tõ - Tôi đã bảo không thế bị động sang mà, bác may thế chủ động. này đợc rồi. - Bé tãc gi¶ vµ l«ng đính mũ có đợc ch÷ng ch¹c kh«ng? - V¶i nµy lµ thø hµng t«i ®a b¸c may bé lÔ phôc tríc.. - Ch÷ng ch¹c tuèt. - Hàng đẹp nên gạn một áo để mặc -> ®uèi lÝ, yÕu ít råi l¶ng sang chuyÖn kh¸c..

(202) Thái độ của ông Giuốc - Đanh nh thế nào? - Nhất trí ngay vì ông ta đang thích học đòi lµm sang. Em nhËn xÐt g× vÒ c¸c nh©n vËt trªn? -> ¤ng Giuèc §anh dèt n¸t, thÝch học đòi làm sang nªn bÞ lîi dông.. -> B¸c phã may khÐo chèng chÕ, nắm đợc thói thích học đòi làm sang cña «ng Giuèc §anh nªn lîi dông đợc ông ta.. §äc tiÕp phÇn cßn l¹i. 3, ¤ng giuèc - §anh víi b¸c thî phô. Thợ phụ đã gọi Giuốc - Đanh nh thế nào? Khi đợc gọi là ông lớn,thái độ của Giuốc - Ông Giuốc - Đanh. Thợ phụ. §anh nh thÕ nµo? - Anh gäi ta lµ g×? - BÈm «ng lín. - Ông ta tởng rằng cứ mặc đồ sang trọng - Ông lớn ? th× nghiÔm nhiªn trë thµnh ngêi sang träng, -> Thëng tiÒn cho quý ph¸i. thî phô. §îc gäi lµ “cô lín”, «ng Giuèc -§anh lµm g×? - Cô lín, å, å, cô - BÈm cô lín. lín. - C¸i tiÕng cô lín Đợc gọi là “đức ông” thái độ Giuốc - Đanh đáng thởng lắm. ra sao? -> thëng tiÒn. - HÕt søc sung síng, h¶ hª. - Lại đức ông nữa, - Bẩm đức ông. Theo em tại sao tay th phụ lại thay đổi cách Hà ! Hà! Hà! xng h« nh vËy? -> thëng tiÒn. NhËn xÐt g× vÒ hai nh©n vËt trªn? Th¶o luËn bµn 4 phót. * Giuèc - §anh lµ * Thî phô lµ ngêi - Vì nắm đợc tính thích học đòi làm sang kẻ lố lăng, thích ranh mãnh, khéo nên anh ta cứ dấn bớc thêm để moi tiền. học đòi, thích đựơc nịnh hót để moi träng väng. tiÒn. Líp kÞch nµy g©y cêi cho kh¸n gi¶ ë nh÷ng 4, Nh©n vËt hµi bÊt hñ. khÝa c¹nh nµo? - Kh¸n gi¶ cêi «ng Giuèc - §anh ngu dèt v× học đòi làm sang mà bị lợi dụng. Em nhËn xÐt g× vÒ tµi n¨ng cña t¸c gi¶? - Ngêi ta cêi khi thÊy «ng ngí ngÈn tëng - Lµ nhµ hµi kÞch tµi ba lçi l¹c -> x©y dùng r»ng ph¶i mÆc hoa ngîc míi sang träng, nhân vật sinh động, khắc hoạ tài tình. khi they ông cứ moi tiền mãi để mua cái danh h·o. - Cời khi thấy ông bị lột quần áo để mặc lễ Hoạt động 3: Tổng kết rút ra ghi nhớ. phôc lè l¨ng mµ vÉn vªnh vang ra vÎ ta ®©y. Học sinh đọc ghi nhớ. III, Ghi nhí. Hoạt động 4: Hớng dẫn luyện tập. IV, LuyÖn tËp. §äc diÔn c¶m theo vai v¨n b¶n trªn. 4, Cñng cè: Em suy nghÜ g× vÒ «ng Giuèc - §anh? 5, Híng dÉn häc ë nhµ: §äc kÜ l¹i v¨ieät nam b¶n, häc ghi nhí, n¾m néi dung ph©n tÝch. ChuÈn bÞ: Lùa chän trËt tù tõ trong c©u, tr¶ lêi c©u hái SGK, xem tríc c¸c bµi tËp. ………………………………………...

(203) NS: 01/04/09 NG:03/04/09. TiÕt 116:. Lùa chän trËt tù tõ trong c©u.. A, Mục tiêu cần đạt: - Học sinh vận dụng kiến thức về trật tự từ trong câu để phân tích hiệu quả diến đạt của trật tự từ trong một số câu trích từ tác phẩm văn học chủ yếu là những tác phẩm đã học, viết đợc đoạn văn ngắn thể hiện khả năng sắp xếp trật tự từ hợp lí. - RÌn kÜ n¨ng lùa chän trËt tù tõ hîp lÝ khi nãi vµ viÕt. B, ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, SGK. - Häc sinh: so¹n bµi, SGK. C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: (1’) 2, KiÓm tra: (2’) Em hiÓu thÕ nµo lµ lùa chän trËt tù tõ trong c©u? Nªu t¸c dông cña lùa chän trËt tù tõ? 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. Hoạt động 1: Khởi động. Giờ trớc chúng ta đã thấy vai trò, tác dụng cña viÖc lùa chän trËt tù tõ trong c©u. §Ó củng cố kiến thức đó, chúng ta học bài h«m nay. Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập. 1, Bµi tËp 1 (122). TrËt tù c¸c tõ vµ côm tõ §äc bµi tËp 1, nªu yªu cÇu bµi tËp? thể hiện mối quan hệ giữa hoạt động và Häc sinh lµm bµi. tr¹ng th¸i nh thÕ nµo. Gäi 2 em nªu kÕt qu¶. a. Các hoạt động đợc liệt kê theo thứ tự trớc Häc sinh nhËn xÐt. sau, viÖc nµy nèi tiÕp viÖc kia: Trong c«ng Gi¸o viªn söa ch÷a. tác vận động quần chúng, trớc tiên là phải giải thích cho quần chúng hiểu, sau đó tuyªn truyÒn cho quÇn chóng hëng øng, råi mới tổ chức cho quần chúng làm, lãnh đạo để làm cho đúng và kết quả là làm cho tinh thần yêu nớc của quần chúng đợc thực hiện vµo c«ng cuéc yªu níc, c«ng cuéc kh¸ng chiÕn. b. Các hoạt động đợc liệt kê xếp theo thứ bËc: viÖc chÝnh, viÖc diÔn ra hµng ngµy cña bà mẹ là bán bóng đèn, còn bán vàng hơng lµ viÖc phô, viÖc lµm thªm trong nh÷ng phiªn chî chÝnh. 2, Bài 2: vì sao các cụm từ in đậm đợc đặt ở Đọc bài tập, xác định yêu cầu, làm bài. gi÷a c©u. a. ë tï. Häc sinh nhËn xÐt. b. Vèn tõ vùng Êy. c. Cßn mét tr©u vµ mét thong g¹o. Gi¸o viªn söa ch÷a, bæ sung. d. Trong mêi n¨m Êy. Trong sù th¾ng lîi Êy. -> Các cụm từ này đợc lặp lại ở ngay đầu câu để liên kết câu ấy với các câu trớc cho chÆt chÏ h¬n. 3, Bài tập 3. Phân tích hiệu quả diễn đạt §äc bµi tËp 3, nªu yªu cÇu bµi tËp. cña trËt tù tõ trong nh÷ng c©u in ®Ëm. Việc đảo trật tự từ trông thờng của các từ Th¶o luËn theo nhãm 4, thêi gian 4 phót. trên nhằm mục đích nhấn mạnh hình ảnh.

(204) B¸o c¸o. NhËn xÐt. Gi¸o viªn kÕt luËn.. §äc bµi tËp 6, nªu yªu cÇu bµi tËp. Học sinh viết bài rồi đọc. NhËn xÐt.. hoặc tâm trạng nêu ỏ các từ đứng đầu câu. 4, Bµi 4: C¶ hai c©u a vµ b phô ng÷ cña động từ “thấy” đều là cụm C-V. - Trong c©u a, côm C-V nµy cã chñ ng÷ đứng trớc nhằm nêu tên nhân vật và miêu tả hành động nhân vật. - C©u b, côm C-V lµm phô ng÷ cã vÞ ng÷ đảo lên trớc đồng thời từ “trịnh trọng” lại đặt trớc động từ nhằm nhấn mạnh sự làm bé lµm tÞch cña nh©n vËt. -> Ta chän b ®iÒn vµo chç trèng. 5, Bµi tËp 6: ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n : a, Lợi ích của đi bộ đối với sức khoẻ. b. Lợi ích của đi bộ đối với việc mở rộng hiÓu biÕt thùc sù.. 4, Cñng cè: Vai trß, t¸c dông cña viÖc lùa chän trËt tù tõ trong. c©u.. 5, Híng dÉn häc ë nhµ: Häc bµi, lµm bµi 5. ChuÈn bÞ: LuyÖn tËp ®a c¸c yÕu tè tù sù vµo miªu t¶ vµo bµi v¨n tù sù. Tr¶ lêi c©u hái s¸ch gi¸o khoa. ………………………………… S: G:. TiÕt 120: LuyÖn tËp ®a c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶. vµo bµi v¨n nghÞ luËn.. A, Mục tiêu cần đạt: - Häc sinh cñng cè ch¾c ch¾n h¬n nh÷ng kiÕn thøc hiÓu biÕt vÒ c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu tả trong văn nghị luận mà các em đã học ở tiết trớc. - Vận dụng những hiểu biết đó để tập đa các yếu tố tự s và miêu tả vào một đoạn, một bài văn nghị luận có đề tài gần gũi qen thuộc. B, ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, SGK. - Häc sinh: so¹n bµi, SGK. C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 8A1 8A2 8A3: 2, KiÓm tra: Vai trß cña yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong v¨n nghÞ luËn ? 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học Hoạt động của thầy và trò Néi dung Hoạt động1: Khởi động: Chúng ta đều bết các yếu tố tự sự và miêu t¶ cã vai trß hÕt søc quan träng trong v¨n nghị luận. Để củng cố kiến thức về vấn đề nµy, chóng ta cïng häc bµi h«m nay. I Đề bài : Một số bạn em đang đua đòi Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới. theo lèi ¨n mÆc kh«ng lµnh m¹nh, kh«ng Đọc đề bài. phï hîp víi løa tuæi häc sinh, víi truyÒn Đề bài đó có thể cụ thể hoá nh thế nào? thống văn hoá của dân tộc và gia đình. Em Xác định thể loại, nội dung của đề bài? hãy viết bài văn nghị luận để thuyết phục các bạn thay đổi cách ăn mặc đó cho đúng đắn hơn. * Xác định đề: - ThÓ lo¹i: nghÞ luËn. - Néi dung: thuyÕt phôc c¸c b¹n c¸ch ¨n.

(205) mặc cho đứng đắn. II, X¸c dÞnh luËn ®iÓm: Nªn ®a vµo bµi viÕt nh÷ng luËn ®iÓm nµo Nªn ®a vµo bµi c¸c luËn ®iÓm: trong sè c¸c luËn ®iÓm sau? (SGK- 125(. a.GÇn ®©y c¸ch ¨n mÆc cña mét sè b¹n cã Th¶o luËn bµn 3 phót. nhiều thay đổi, không còn lành mạnh, giản §¹i diÖn b¸o c¸o. dÞ nh tríc n÷a. Gi¸o viªn kÕt luËn. b. ViÖc ch¹y theo c¸c mèt ¨n mÆc Êy cã nhiÒu t¸c h¹i. c. C¸c b¹n lÇm tëng ¨n mÆc nh vËy lµm cho m×nh trë thµnh ngêi v¨n minh, sµnh ®iÖu. e. Việc ăn mặc phải phù hợp với thời đại. III, S¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm. Cã thÓ s¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm nh thÕ nµo Cã thÓ s¾p xÕp nh sau: cho hîp lÝ? a. GÇn ®©y c¸ch ¨n mÆc cña c¸c b¹n cã nhiều thay đổi, không còn giản dị, lành m¹nh nh tríc n÷a. b. C¸c b¹n lÇm tëng r»ng c¸ch ¨n mÆc nh Em sÏ bæ sung thªm luËn ®iÓm nµo? thÕ sÏ lµm cho m×nh trë thµnh “v¨n minh”, “ sµnh ®iÖu”. c. Việc ăn mặc cần hợp với thời đại. d. ViÖc ch¹y theo mèt, ¨n mÆc nh thÕ lµm mÊt thêi gian cña c¸c b¹n, lµm ¶nh hëng xấu đến kết quả học tập và gây tốn kém tiÒn cña cho cha mÑ. e. Các bạn cần sửa đổi lại trang phục cho lành mạnh, đúng đắn. IV. VËn dông yÕu tè tù sù vµ miªu t¶. Học sinh đọc 2 đoạn văn SGK. NhËn xÐt g× vÒ viÖc ®a yÕu tè tù s vµ miªu t¶ vµo trong hai ®o¹n v¨n nghÞ luËn trªn? - §o¹n a: yÕu tè, h×nh ¶nh miªu t¶ mét b¹n suètt ngµy d¸n m¾t vµo mµn h×nh m¸y vi tính để chơi trò điện tử là không phù hợp víi luËn ®iÓm. Em rót ra kÕt luËn g×? Em thÊy cã nªn ®a yÕu tè tù sù, miªu t¶ vµo trong qu¸ tr×nh lËp luËn cña m×nh kh«ng? V× sao? - Nên đa vào vì nhờ đó mà việc trình bày luËn ®iÓm. LuËn cø râ rµng, cô thÓ, sinh động hơn. Häc sinh viÕt ®o¹n v¨n vËn dông yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ . §äc vµ chØ râ c¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶? HS vµGV nhËn xÐt, bæ sung.. Khi ®a yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ vµo qu¸ tr×nh lËp luËn ph¶i lµm cho viÖc lËp luËn râ rµng cụ thể, sinh động hơn. V, viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã yÕu tè tù sù vµ miªu t¶.. 4, Cñng cè: YÕu tè tù sù, miªu t¶ cã vai trß g×? 5, Híng dÉn häc ë nhµ: ¤n lý thuyÕt, xem c¸c bµi tËp. Tìm đọc các văn mbản nghị luận có yếu tố tự sự và miêu tả. Chuẩn bị : Chơng trình địa phơng phần tập làm văn, trả lời câu hỏi SGK. …………………………………… S: G: TiÕt 125: Tæng kÕt phÇn v¨n..

(206) A, Mục tiêu cần đạt: - Bớc đầu củng cố, hệ thống hoá kiến thứcvăn học qua các văn bản đã học trong SGK lớp 8 trõ c¸c v¨n b¶n tù sù vµ nhËt dông.Kh¾c s©u nh÷ng nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cña c¸c v¨n b¶n tiªu biÓu. - TËp trung «n tËp kÜ h¬n c¸c v¨n b¶n th¬. B, ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, SGK. - Häc sinh: so¹n bµi, SGK. C, C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức: 2, KiÓm tra: Gi¸o viªn kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. 3, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học Hoạt động của thầy và trò Néi dung Hoạt động 1: Khởi động: §Ó gióp c¸c em cñng cè, hÖ thèng hoá kiến thức về các văn bản đã häc ë k× 1,2 chóng ta sÏ häc bµi h«m nay. Hoạt động 2: Ôn tập. V¨n b¶n C¶m t¸c vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng. T¸c gi¶ ThÓ lo¹i NNPhan Béi Ch©u Th¬ b¸t có §êng luËt. Đập đá ở Côn L«n.. Phan ch©u Trinh. Th¬ b¸t có §êng luËt.. Muèn lµm th»ng cuéi.. T¶n §µ.. Th¬ b¸t có §êng luËt.. Hai ch÷ níc nhµ.. TrÇn TuÊn Kh¶i.. Th¬ song thÊt lôc b¸t.. Nhí rõng.. ThÕ L÷.. Th¬ 8 ch÷.. Ông đồ.. Vò §×nh Liªn.. Th¬ 5 ch÷.. Quª h¬ng.. TÕ Hanh.. Th¬ 8 ch÷.. Khi con tu hó . Tè H÷u.. Th¬ lôc b¸t.. Gi¸ trÞ néi dung chñ yÕu Vẻ đẹp của những chí sĩ yêu nớc ®Çu thÕ kØ XX m¹ng chÝ lín cøu níc, cøu d©n, dï ë hoµn c¶nh nµo vẫn giữ đợc phong thái ung dung, khÝ ph¸ch hiªn ngang bÊt khuÊt và niềm tin sắt đá vào sự hiệp giải phãng d©n téc. Buån ch¸n tríc hiÖn thùc ®en tèi vµ tÇm thêng, thi sÜ muèn tho¸t li thùc t¹i Êy b»ng mét íc méng rÊt ng«ng. Nçi ®au mÊt níc vµ ý chÝ phôc thï cøu níc qua lêi tr¨ng trèi víi con lµ NguyÔn Tr·i cña NguyÔn Phi Khanh. NiÒm kh¸t khao tù do m·nh liÖt, nçi ch¸n ghÐt thùc t¹i tï tong gi¶ dèi qua lêi con hæ bÞ nhèt trong vên b¸ch thó. Tình cảnh đáng buồn của ông đồ vµ niÒm c¶m th¬ng, nçi nhí tiÕc ngËm ngïi cña thi sÜ tríc mét líp ngêi tµi hoa nay trë nªn tµn t¹ vµ ®ang dÇn v¾ng bãng. Vẻ đẹp tơi tắn, khoẻ khoắn của mét lµng quª ven biÓn miÒn Trung. Lßng yªu sù sèng, niÒm khao kh¸t tù do ch¸y báng cña ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng trÎ tuæi ®ang bÞ giam cÇm trong tï ngôc..

(207) Tøc c¶nh P¸c Bã. Đi đờng.. Hå ChÝ Minh. Hå ChÝ minh.. Th¬ tuyÖt có §ßng luËt. Th¬ lôc b¸t.. Chiếu dời đô.. LÝ Th¸i Tæ.. NL tđại.. HÞch tíng sÜ.. TrÇn Quèc TuÊn. NL Tđại.. Níc §¹i ViÖt. Bµn luËn vÒ phÐp häc.. NguyÔn Tr·i.. NL Tđại.. NguyÔn ThiÕp.. NL Tđại.. NguyÔn ¸i Quèc.. NghÞ luËn.. Ru-x«,. NghÞ luËn.. ThuÕ m¸u.. §i bé ngao du.. Tình yêu thiên nhiên đặc biệt sâu s¾c cña B¸c Hå. Từ việc đi đờng gian lao mà nói lên bài học đờng đời, đờng cách m¹ng. Kh¸t väng cña nh©n d©n vÒ mét đất nớc thống nhất, hùng cờng và khÝ ph¸ch cña nh©n d©n §¹i ViÖt đang trên đà lớn mạnh. Long yªu níc bÊt khuÊt cña nh©n d©n trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng ngo¹i x©m thÓ hiÖn qua lßng c¨m thï giÆc, tinh thÇn quyÕt chiÕn quyÕt th¾ng kÎ thï x©m lîc. Lời tuyên ngôn độc lập của dân téc ta ë thÕ kØ XV. Nục đích, tác dụng của việc học chân chính: học để làm ngời, học để biết và làm, học để góp phần làm cho đất nứơc hng thịnh. Bé mÆt gi¶ nh©n gi¶ nghÜa vµ thñ ®o¹n tµn b¹o dïng ngêi d©n thuộc địa làm bia đỡ đạn trong c¸c cuéc chiÕn tranh phi nghÜa cña bän thùc d©n. Muèn ngao du cÇn ph¶i ®i bé, t¸c dông cña viÖc ®i bé víi søc khoÎ, viÖc më mang kiÕn thøc vµ tinh thÇn con ngêi..

(208)

Giao an ngu van 8 chuan kien thuc ky nang

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về