(Sáng kiến kinh nghiệm) biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học nội dung tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4

MỤC LỤC
MỤC

NỘI DUNG

TRANG

MỤC LỤC

1

MỞ ĐẦU

2

I

Lý do chọn đề tài.

2

II

Mục đích nghiên cứu.

3

III

Đối tượng nghiên cứu.

3

IV

Phương pháp nghiên cứu.

4

NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

5

I

Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.

5

II

Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.

6

III

Các biên pháp hiệu quả trong việc tổ chức sinh hoạt tổ
chuyên môn.

8

IV

Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm với hoạt động giáo
dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.

14

KẾT LUẬN

16

I

Kết luận.

16

II

Kiến nghị

17
DANH MỤC THAM KHẢO

19

1

MỞ ĐẦU
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Để đào tạo nguồn nhân lực phục vụ Cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất
nước: Nghị quyết TW2 khoá VIII đã khẳng định: “Chiến lược phát triển giáo dục
là quốc sách hàng đầu, là nền tảng, là động lực của CNH, HĐH, phát triển kinh
tế và trí thức từ nay đến năm 2020”. Mục tiêu và nhiệm vụ giáo dục chủ yếu là
hình thành nên những con người phát triển toàn diện về các mặt: “đức - trí - thể
- mỹ”. Giáo dục Tiểu học là bậc học nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân,
là bậc học đặt cơ sở ban đầu cho việc hình thành và phát triển tồn diện nhân
cách của con người, đặt nền tảng cho giáo dục phổ thông và hệ thống giáo dục
quốc dân.
Môn Âm nhạc ở trường Tiểu học, không nhằm đào tạo nên những nhạc sĩ,
ca sĩ hay nhạc công, bởi lẽ đối tượng ở đây là học sinh có năng khiếu hay khơng
có năng khiếu, u thích hay khơng u thích Âm nhạc... điều quan trọng là
thông qua việc học Âm nhạc làm một phương tiện tác động vào thế giới tinh thần
của học sinh, tổ chức cho các em được hoạt động, vui chơi với Âm nhạc. Từ đó
góp phần phát triển những năng lực tiềm ẩn, cùng với các môn học khác hình
thành trình độ học vấn và nhân cách cho các em.
Vậy, làm thế nào để nâng cao chất lượng giờ học Âm nhạc nhưng vẫn
không làm các em quá sức mà vẫn lĩnh hội được kiến thức và tự tin vào năng
lực học tập của mình để học tốt hơn mơn Âm nhạc? Đó là điều mà tơi cũng như
nhiều giáo viên Âm nhạc khác đã và đang có những cố gắng thực hiện dạy học
theo phương pháp đổi mới của Bộ giáo dục và đào tạo, để đảm bảo nâng cao chất
lượng các giờ dạy học.
Kết quả tập đọc nhạc của học sinh lớp 4 là chưa đạt mục tiêu bởi do PPDH
đang còn áp dụng vào sách giáo khoa, chất lượng học sinh không đồng đều, cơ
sở vật chất chưa đáp ứng được trong công tác dạy và học.
2

Ở lớp 4 ngồi việc học hát các em cịn được tập đọc các bài tập đọc nhạc
với các hình tiết tấu đơn giản như : Nốt trắng, nốt đen, móc đơn, được ghép lời
ca theo nhạc và được làm các bài tập nhạc và vậy việc học âm nhạc ở lớp 4 của
học sinh Tiểu học đã bắt đầu chuyển sang một giai đoạn mới. Các em trực tiếp
được tiếp xúc với các nốt nhạc trên khng nhạc có khố son đó là một phân
mơn mới, phân mơn Tập đọc nhạc. Bên cạnh đó việc rèn luyện khả năng nghe
âm nhạc chuẩn xác, phát triển tai nghe góp phần vào việc giáo dục văn hóa âm
nhạc cho các em là điều rất cần thiết.
Để góp phần nâng cao chất lượng dạy- học mơn Âm nhạc ngày càng có
hiệu quả, tôi chọn và nghiên cứu đề tài: “Biện pháp nâng cao chất lượng dạy
học nội dung tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 Trường Tiểu học Vĩnh
Quang”.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU

Nâng cao chất lượng dạy học tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 trường Tiểu
học Vĩnh Quang.
III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

+ Chương trình SGK mơn Âm nhạc lớp 3, 4, 5.
+ Việc nghiên cứu các tài liệu để xây dựng kế hoạch bài học còn nhiều hạn
chế, phương pháp để truyền đạt tốt một bài TĐN còn nhiều lúng túng, bởi theo
như quan niệm từ trước đến nay có nhiều người cho rằng: chỉ những học sinh có
năng khiếu Âm nhạc mới học được nhạc…
+ Học sinh còn xem nhẹ việc học phân môn Âm nhạc, việc tiếp thu mơn
học cịn hạn chế, khi đọc nhạc cịn nhớ các kí hiệu ghi chép nhạc và vị trí các nốt
nhạc trên khng nhạc một cách thụ động, máy móc, giáo viên gọi đọc bài tập
đọc nhạc còn thiếu tự tin vào khả năng của mình, làm hạn chế tính phổ cập và
giáo dục của môn nghệ thuật nhân văn này.

3


IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Nghiên cứu các tài liệu,
các văn bản có liên quan để đưa ra cơ sở lí luận phục vụ cho đề tài.
Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin: Khảo sát việc tổ
chức sinh hoạt chuyên môn của các tổ, đưa ra các kết luận thực tiễn, đề ra các
giải pháp xử lí.
Phương pháp thống kê, xử lý số liệu: Thu thập số liệu theo phương pháp
thống kê, phân tích số liệu đã thu thập được, đối chiếu các số liệu đã thống kê để
từ đó có phân tích, đánh giá, rút ra kết luận, đưa ra các giả thuyết khoa học.

4


NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN

Là nghệ thuật âm nhạc nói chung và nhạc trong trường Tiểu học nói riêng
nó giữ một vai trị quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách của
học sinh. Để dẫn dắt học sinh vào với thế giới âm nhạc là nhiệm vụ quan trọng
của 3 cấp học: Đó chính là sự mở cửa cho những bước đi chập chững đầu tiên
vào thế giới, các giá trị phong phú chứa đựng trong các tác phẩm âm nhạc đóng
góp trong việc hình thành và phát triển tình cảm đạo đức cho học sinh. Tuy nhiên
để hình thành và phát triển ở học sinh khả năng nhận biết các hình nốt nhạc, ký
hiệu, biết đọc các bài tập đọc nhạc trong chương trình tiểu học và hiểu được nội
dung của từng bài tập đọc nhạc là việc làm cần thiết. Vì thế là một giáo viên dạy
phân môn âm nhạc, tôi sẽ mang Âm nhạc đến gần với học sinh, để giúp học sinh

gần gũi hơn với cuộc sống hàng ngày.
Khả năng khám phá thế giới xung quanh của học sinh còn hạn chế, tư duy
của học sinh là tư duy tưởng tượng đang trên đà phát triển và hoàn thiện. Nên
các em dễ tiếp thu các bài hát, các bài tập đọc nhạc thường có lời ca ngắn gọn, rõ
ràng, dễ hát, dễ nhớ và dễ thuộc và nội dung bài hát rất gần gũi với con người.
Điều cuốn hút các em chính là nội dung tập đọc có lời ca. Vậy làm thế nào để
nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc ở trường tiểu học và mang phần tập đọc
nhạc đến gần hơn với học sinh khối 4-5 mà vẫn không gây áp lực đối với học
sinh, ngược lại học sinh vẫn lĩnh hội được kiến thức và tự tin vào năng khiếu của
mình để học tốt hơn mơn giáo dục âm nhạc: Đó là điều mà tơi cũng như bao
giáo viên khác đã và đang cố gắng thực hiện dạy và học theo phương pháp đổi
mới của Bộ giáo dục và đào tạo, để đảm bảo nâng cao chất lượng các giờ học nói
chung và giờ âm nhạc nói riêng.

5


II - THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ

Sau quá trình thực hiện dạy học Âm nhạc ở Tiểu học theo chương trình
SGK mới cho học sinh lớp 4. Tơi nhận thấy thực trạng về những hạn chế trong
dạy học Âm nhạc lớp 4 như:
* Đối với học sinh:
- Học sinh còn xem nhẹ môn Âm nhạc và chưa thực sự yêu thích mơn học.
- Hiểu và tiếp thu các kí hiệu ghi chép nhạc, nhận biết vị trí các nốt nhạc trên
khng cịn hạn chế.
- Khi đọc cịn dập khn, máy móc theo kiểu học thuộc lịng.
- Phần đa là học sinh khơng có năng khiếu cho nên khi đọc một bài TĐN nghe có
nhiều giọng cao, thấp, chênh phơ khác nhau; ngân, nghỉ không đúng số phách, số
nhịp...

* Đối với giáo viên:
- Việc xây dựng kế hoạch bài học vẫn cịn phụ thuộc nhiều vào SGV, chưa có
tính sáng tạo.
- Phương pháp dạy học, hình thức tổ chức cịn dập khn, máy móc, chưa thực
sự phong phú.
- Cịn lúng túng khi dạy nội dung tập đọc nhạc.
- Việc ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào dạy học cịn nhiều hạn chế.
* Kết quả, hiệu quả của thực trạng
Kết quả điều tra việc học môn Âm nhạc nội dung tập đọc nhạc của học sinh
khối lớp 4 ngay đầu năm học 2015- 2016 như sau: tổng số 40 HS.
Tốt

Khá

Đạt

Chưa

TL
40.0

SL

TL

SL

TL

SL

TL

đạt
SL

6

15.0.

8

20.0

10

25.0

16

Tiêu chí
HS nhận dạng đúng kí hiệu

6


ghi nhạc
HS nhận dạng nhanh vị trí

5

12.5

5

12.5

9

22.5

21

52.5

nốt nhạc trên khng
HS đọc đúng cao độ bài Tập

6

15.0

7

17.5

7

17.5

20

50.0

đọc nhạc
HS đọc và vỗ tay đúng tiết

7

17.5

6

15.0

8

20.0

19

47.5

tấu bài Tập đọc nhạc
HS đọc tốt bài Tập đọc nhạc

6

15.0

8

20.0

7

17.5

19

47.5

Với kết quả trên cho thấy: Tỉ lệ học sinh nắm được các kí hiệu ghi nhạc và
vị trí các nốt nhạc trên khng cũng như tỉ lệ học sinh đọc tốt cao độ, tiết tấu một
bài tập đọc nhạc chưa nhiều. Bên cạnh đó, tỉ lệ học sinh khơng nắm được các kí
hiệu ghi nhạc và vị trí các nốt nhạc trên khng …thì vẫn cịn khá nhiều.
Qua quá trình điều tra và thực hiện để tìm hiểu về thực trạng học Âm nhạc
lớp 4 trường tiểu học Vĩnh Quang. Tôi nhận thấy việc nhận dạng các kí hiệu ghi
nhạc và việc nắm bắt vị trí các nốt nhạc trên khng của các em cịn chậm, thậm
chí có nhiều em khơng nhớ, giọng đọc thì chưa có sự đồng đều, tiết tấu nắm chưa
chắc, phần đa các em đọc cịn chênh phơ khơng đúng cao độ. Từ những sự lệch
lạc trên dẫn đến nhiều em rất rụt rè, ngại ngùng và không tự tin khi được giáo
viên gọi đọc bài.
Qua quá trình dạy học thực tế, qua việc học của học sinh và trao đổi với
bạn bè đồng nghiệp, tơi đã tìm ra một số ngun nhân dẫn đến học sinh học chưa
tốt phân môn âm nhạc “ phần tập đọc nhạc”như sau:
+ Về giáo viên:
- Đa số giáo viên dạy phân môn âm nhạc, đều cảm thấy ngại dạy phần tập đọc
nhạc. Các tiết dạy chưa thể hiện phương pháp đổ mới.
- Giáo viên chưa giúp học sinh nắm vững vị trí và các ký hiệu ghi chép nhạc trên

khuông nhạc.

7


- Giáo viên chưa có kinh nghiệm trong cơng tác giảng dạy nhất là phần tập đọc
nhạc.
- Giáo viên còn xem nhẹ việc kiểm tra bài cũ, việc chữa các lỗi sai khi đọc nhạc
của học sinh.
- Chưa khơi dậy cho học sinh lòng ham muốn và hăng say khi học âm nhạc.
+ Về học sinh:
- Học sinh chưa nắm vững được vị trí, quy luật các nốt nhạc trên khuông nhạc.
- Khi đứng trước các bài tập đọc nhạc thì học sinh đang cịn lúng túng việc xác
định tên nốt và giai điêu bài tập đọc nhạc.
- Khả năng, năng khiếu của học sinh không đồng đều khi đọc nhạc cịn chênh,
phơ, vốn kiến thức âm nhạc của học sinh cịn hạn chế.
- Một số em chỉ ham thích học toán, văn nên chưa chú trọng đến học âm nhạc.
Tóm lại: Thực trạng cơng tác dạy phân mơn âm nhạc có nhiều thn lợi
nhưng cũng khơng ít khó khăn. Tuy vậy khó khăn nào cũng có hướng giải quyết,
thuận lợi nào đều có thể phát huy. Xuất phát từ những thực trạng trên tơi đã
nghiên cứu, tìm tịi và đưa ra được một số giải pháp áp dụng cho học sinh khối
lớp 4 về phần tập đọc nhạc.
III. CÁC BIỆN PHÁP ĐỂ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TẬP ĐỌC NHẠC

Biện pháp1: Giúp học sinh nhận dạng các kí hiệu ghi nhạc và nắm chắc
nguyên tắc sắp xếp các nốt nhạc trên khuông:
- Để học sinh nhận dạng và nắm chắc vị trí các nốt nhạc trên khng một
cách chính xác, nhanh thì ngay bài học đầu tiên trong chương trình lớp 4 giáo
viên cần cho các em ôn lại các ký hiệu và vị trí các nốt nhạc cơ bản, hay những
bài tập đọc nhạc tiếp theo ở chương trình lớp 4, cần đặt câu hỏi gợi ý để học sinh

nhớ lại các kí hiệu ghi nhạc đã học ơ lớp 3.
- Ở lớp 3 các em đã được làm quen với các kí hiệu ghi nhạc, nhận biết vị trí
các nốt nhạc trên khng. Vì vậy, để học sinh nhận dạng và nắm chắc vị trí các
8


nốt nhạc trên khng một cách chính xác, nhanh thì ngay bài học đầu tiên trong
chương trình lớp 4 tơi tiếp tục cho các em ôn lại một cách cơ bản, hay những bài
Tập đọc nhạc tiếp theo trước khi cho các em đọc xướng âm, tôi thường đặt câu
hỏi gợi ý để học sinh nhớ lại các kí hiệu ghi nhạc đã học, đồng thời dùng que chỉ
để học sinh nhận dạng:
Ví dụ: Ngồi các nốt đó ra cịn có những nốt nào khác?
Em hãy cho biết số chỉ nhịp của tập đọc nhạc?
Cho biết cao độ nốt thấp nhất và cao nhất trong bài?
Em hãy cho biết những hình nốt nhạc có trong bài?
Giáo viên chỉ thứ tự các nốt nhạc trên khng và rèn kĩ năng nói, đọc tên
nốt nhạc trên khng có khố son cho học sinh từ chậm đến nhanh.
Để giúp học sinh nhớ tên nốt nhạc trên khuông một cách cơ bản, dễ hiểu
và luyện đọc kĩ năng viết nốt nhạc trên khuông nhạc có khố son, giáo viên cho
học sinh tập viết hình nốt nhạc lên trên khng nhạc có khố son hoặc cho học
sinh nhận dạng các hình nốt nhạc trong các bài hát.
Ví dụ: Em hãy viết lên khng nhạc có khố son các nốt nhạc sau:
+ La,với hình nốt trắng.
+ Đổ, Rê, Pha, La với hình nốt đen.
Biện pháp2: Thơng qua các tiết học buổi 2 rèn cho học sinh các kỹ năng cơ
bản:
- Giáo viên phải nắm vững phương pháp đặc trưng để hướng dẫn học sinh thể
hiện đúng tiết tấu (trường độ) của bài Tập đọc nhạc. Có thể áp dụng theo các
cách
+ Đọc tiết tấu bằng âm tiết tấu.

+ Đọc tiết tấu bằng âm tượng thanh.
+ Đọc tiết tấu theo cách phát triển theo đàn Oóc gan

9


* Luyện đọc tiết tấu:
Trong tập đọc nhạc ngoài việc đọc đúng cao độ thì việc đọc chuẩn về tiết
tấu tức là thể hiện độ dài ngắn của nốt nhạc (trường độ) là vấn đề cần thiết, gắn
liền. Vì vậy, khi đọc tiết tấu hoặc một bài Tập đọc nhạc yêu cầu bắt buộc học
sinh phải gõ theo phách, nhịp hay theo tiết tấu của từng bài do giáo viên yêu cầu.
Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện các cách gõ bằng cách vỗ tay hoặc sử
dụng các nhạc cụ gõ. Có thể áp dụng theo hai cách sau:
a, Học sinh luyện đọc tiết tấu bằng âm tiết tấu:
- Với cách luyện đọc tiết tấu bằng âm tiết tấu sẽ giúp học sinh nhận dạng
được hình nốt nhanh trong bài tập đọc nhạc.
Ví dụ: Đọc tiết tấu:

đen

Vỗ Tay theo tiết tấu: x

đen đen trắng đen đen đen trắng.
x

x

x

x

x

x

x

b, Học sinh luyện đọc tiết tấu theo cách phát triển:
- Với cách luyện đọc theo cách phát triển giúp học sinh trong một câu tiết
tấu có thể vừa được luyện về tiết tấu, vừa được luyện về cao độ.
10


Ví dụ: Đọc cao độ theo tiết tấu:

s

Vỗ tay theo nhịp:

l

x

s

l

x

x

l

s
x

Cũng có thể khơng đọc mà chỉ vỗ tay theo âm hình tiết tấu:
Ví dụ: Vỗ tay theo tiết tấu:

x

x

x

x

x

x

* Luyện tập cao độ:
Trong Tập đọc nhạc, để học tốt một bài Tập đọc nhạc, việc đầu tiên các
em phải thực hiện là: Luyện cao độ qua thang âm với các bậc ổn định nhằm giúp
các em nắm chắc cao độ các nốt có trong bài. Vì vậy, tơi đã áp dụng một trong
hai cách sau:
a, Luyện cao độ trên khng nhạc bàn tay:
Năm ngón tay tượng trưng cho 5 dịng kẻ của khng nhạc. Giáo viên có
thể dùng ngón trỏ bàn tay phải hoặc dùng thước chỉ vào các ngón và kẽ tay cho
học sinh luyện đọc cao độ:

Ví dụ:

Giáo viên chỉ thước vào dưới ngón út, học sinh đọc nốt Rê.
Giáo viên chỉ thước vào giữa ngón út, học sinh đọc nốt Mi.
Giáo viên chỉ thước vào ngón áp út, học sinh đọc nốt Son.
Giáo viên chỉ thước vào ngón giữa, học sinh đọc nốt Si.
Giáo viên chỉ thước vào các kẽ tay là các nốt còn lại, học sinh đọc

nốt Pha, La...
Với cách luyện tập cao độ qua trị chơi này làm cho khơng khí sơi nổi, hào
hứng và tiết kiệm được nhiều thời gian vì giáo viên không phải ghi chép bảng.
b, Luyện cao độ trên khng nhạc:
Bằng cách luyện cao độ trên khng nhạc địi hỏi các em cùng một lúc phải
thực hiện hai kỹ năng: vừa nhận biết các nốt nhạc trên khuông, vừa phải đọc
xướng âm đúng cao độ. Vì vậy, giáo viên phải chỉ chậm từng nốt dứt khoát, rõ
ràng. Đặc biệt khi hướng dẫn học sinh luyện đọc giáo viên phải định hướng cho
các em luyện đọc nhiều các chỗ khó trong bài như các quãng không ổn định.
11


Ngồi ra, khi các nhóm hoặc cá nhân đọc tơi thường cho các em nghe và tự nhận
xét lẫn nhau để tìm ra chỗ sai để sửa.
Biện pháp3: Hướng dẫn học sinh hoàn chỉnh và đọc tốt một bài Tập đọc
nhạc:
- Giáo viên phải nắm vững phương pháp hỗ trợ của bộ môn để hướng dẫn
học sinh đọc đúng cao độ các nốt nhạc trên khuông theo giọng điệu đã xác định.
Áp dụng một trong hai cách sau:
+ Học sinh luyện cao độ trên khuông nhạc bàn tay.
+ Học sinh luyện cao độ trên khuông nhạc.
+ Học sinh luyên cao độ theo đàn Óoc gan

Đây là phần trọng tâm của các tiết học có nội dung Tập đọc nhạc.Vậy,
muốn giải quyết được một bài Tập đọc nhạc hoàn chỉnh học sinh cùng một lúc
phải thể hiện các kỹ năng sau:
- Học sinh xác định và tập nói tên nốt nhạc, không đọc cao độ (VD: Nốt Son đen,
nốt Mi trắng, nốt Đô trắng...)
- Tập tiết tấu: Giáo viên gõ câu tiết tấu trong bài Tập đọc nhạc, học sinh nghe và
thực hiện lại.
- Nói tên nốt theo tiết tấu: Học sinh chủ động nói tên nốt trong bài kết hợp gõ tiết
tấu vừa tập.
- Đọc cao độ, giáo viên đàn cao độ các nốt nhạc có trong bài Tập đọc nhạc, học
sinh nghe và đọc theo (đọc cao độ từ thấp lên cao, từ cao xuống thấp hoặc đọc
theo cặp hai nốt). Cách này có thể giúp các em được luyện thanh luôn.
- Học sinh đọc nhạc từng câu ngắn:
+ Giáo viên đàn chuỗi âm thanh khoảng 2-3 lần, học sinh lắng nghe .
+ Khi giáo viên đàn giai điệu xong và bắt nhịp, học sinh đọc chuỗi âm
thanh hoà với tiếng đàn, vừa đọc vừa gõ tiết tấu nhẹ nhàng.
- Học sinh đọc nhạc cả bài:
12


+ Lần 1: Giáo viên đàn giai điệu cả bài, học sinh đọc nhạc hoà với tiếng
đàn, vừa đọc vừa gõ đệm theo tiết tấu.
+ Lần 2: Học sinh đọc nhạc cả bài, giáo viên không sử dụng nhạc cụ mà
lắng nghe học sinh đọc để phát hiện chỗ sai giúp học sinh sửa lại cho đúng.
- Học sinh hát lời: Giáo viên đàn giai điệu cả bài Tập đọc nhạc để học sinh tự hát
lời ca hoặc có thể chia nhóm, một nhóm đọc nhạc, một nhóm hát lời ca.
- Đọc nhạc, hát lời kết hợp gõ phách: Học sinh đọc nhạc và hát lời bài Tập đọc
nhạc kết hợp gõ đệm theo phách, vì học sinh đã nắm được tương đối tốt về tiết
tấu rồi thì có thể chuyển sang phách là đơn vị cơ bản của trường độ.
- Củng cố, kiểm tra: Giáo viên chỉ định nhóm, dãy hoặc cá nhân trình bày bài

Tập đọc nhạc để hướng dẫn các em sửa sai những chỗ còn chưa đạt.
Sau khi các em đã đọc hoàn chỉnh cả bài Tập đọc nhạc, tôi luôn nhắc nhở
các em phải cố gắng đọc đúng cao độ, tiết tấu và đọc ở tốc độ vừa phải để các
em cảm thụ được cái hay, cái đẹp của giai điệu bài Tập đọc nhạc.
Biện pháp 4: Giúp học sinh hoàn chỉnh bài tập đọc nhạc.
- Giáo viên cần nắm vững những biện pháp thiết thực để hướng dẫn các em
đọc tốt và hoàn chỉnh một bài Tập đọc nhạc như:
+ Lý thuyết không nên đi sâu .
+ Xác định tên nốt trước khi đọc bài.
+ Luyện đọc cao độ và tiết tấu.
+ Đọc từng câu nhạc theo cao độ đàn.
+ Đọc hoàn chỉnh cả bài kết hợp gõ đệm theo tiết tấu.
+ Đọc nhạc kết hợp ghép lời ca.
+ Đọc nhạc, hát lời kết hợp gõ phách.
+ Kiểm tra nhóm, cá nhân đọc để sửa sai.
- Ngoài những điểm cần chú ý trên, giáo viên cần có thái độ sư phạm mềm
dẻo, linh hoạt, thân thiện trong dạy học.
13


Mục tiêu của môn Âm nhạc ở lớp 4 là củng cố cho học sinh những kiến
thức sơ giản đã được hình thành ở lớp 3, đồng thời phát triển cao hơn các kỹ
năng như: nghe và thực hành đọc nhạc để phát triển khả năng học Âm nhạc của
các em ngày càng tốt hơn. Vì vậy tơi đã mạnh dạn áp dụng và xây dựng kế hoạch
bài dạy để thực hiện trong mỗi tiết học cụ thể như sau:
Biện pháp 5: Kiểm nghiệm tổ chức dạy thông qua việc đổi mới xây dựng kế
hoạch bài dạy và tổ chức thực hiện.
Sau khi định hướng được việc đổi mới cách thức tổ chức dạy học nâng cao
hiệu quả kỹ năng Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4. Tôi tiến hành dạy ở lớp 4
trường Tiểu học Vĩnh Quang tiết 27, với phương án thực hiện cụ thể sau:

KẾ HOẠCH BÀI HỌC

Tiết 27

Âm nhạc:

- Ôn tập bài hát: Chú voi con ở Bản Đôn
- Tập đọc nhạc: TĐN SỐ 7.
A- MỤC TIÊU:

- Hát đúng giai điệu, thuộc và hát truyền cảm bài: Chú voi con ở Bản Đơn.
- Trình bày bài hát kết hợp gõ đệm và vận động theo nhạc.
- Học sinh đọc đúng giai điệu và ghép lời bài TĐN số 7 Đồng lúa bên sông kết
hợp gõ theo phách, thể hiện đúng giai điệu, sắc thái bài tập đọc nhạc.
`B- GIÁO VIÊN CHUẨN BỊ:

- Nhạc cụ: Đàn phím điện tử, nhạc cụ gõ.
- Trực quan: Bảng phụ bài TĐN số 7, một vài động tác phụ hoạ.
- Tài liệu: SGK Âm nhạc lớp 4.
C- CÁC HOẠT ĐỘNG DAY- HỌC CHỦ YẾU: Theo

Phụ lục

IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM VỚI HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC,
VỚI BẢN THÂN, ĐỒNG NGHIỆP VÀ NHÀ TRƯỜNG

14


Từ kết quả của những tiết học trên, đã đem lại cho các em lòng tự tin, sự

hứng thú và mạnh dạn hơn trong học tập. Tình cảm thầy trị ngày càng gắn
bó.Với sự nỗ lực và cố gắng của bản thân cùng sự giúp đỡ của Ban giám hiệu
nhà trường, tổ chuyên môn và các em học sinh. Giờ dạy thực nghiệm mà tôi thực
hiện đã rất thành công và đem lại hiệu quả nhất định, cụ thể:
- Kết quả kiểm tra việc dạy môn âm nhạc nội dung Tập đọc nhạc của học sinh
lớp 4 cuối năm học đã đạt được hiệu quả một cách khả quan như sau:
Tốt

Khá

Đạt

Chưa

Tiêu chí

đạt

SL

TL

SL

TL SL TL

SL

TL

HS nhận dạng đúng kí hiệu

12

30.0

10

25.0

18

45.0

0

.0

ghi nhạc
HS nhận dạng nhanh vị trí

13

32.5

11

27.5

16

40.0

0

.0

nốt nhạc trên khng
HS đọc đúng cao độ bài Tập

14

35.0

10

25.0

16

40.0

0

0

đọc nhạc
HS đọc và vỗ tay đúng tiết

13

32.5

11

27.5

16

40.0

0

0

tấu bài Tập đọc nhạc
HS đọc tốt bài Tập đọc nhạc

12

30.0

13

32.5

15

37.5

0

0

- Tiến hành kiểm tra theo hình thức mỗi em tự trình bày một trong 4 bài Tập
đọc nhạc đã học ở học kì II. Kết quả nhìn vào bảng thống kê cuối năm cho thấy:
Học sinh lớp 4 ở trường tơi đã có rất nhiều tiến bộ trong việc học mơn Âm nhạc
có nội dung Tập đọc nhạc. Từ chỗ trước đây có nhiều em cịn chưa nhận dạng
được vị trí các nốt nhạc trên khng hoặc nhận biết được nhưng cịn chậm, thì
nay đã đọc được và nhận dạng tốt hơn. Các em có năng khiếu và yêu thích thì
nhận dạng nhanh và đọc tốt hơn rất nhiều (đọc chuẩn về cao độ, chính xác về tiết
tấu).

15


KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
I. KẾT LUẬN

Trong quá trình dạy học và nghiên cứu nội dung“Tập đọc nhạc” trong
môn Âm nhạc lớp 4, tôi đã rút ra được những bài học sau:
- Giúp HS nhận dạng nhanh, chính xác các kí hiệu ghi nhạc và nắm chắc nguyên
tắc sắp xếp các nốt nhạc trên khuông.
- Nắm vững phương pháp đặc trưng, phương pháp hỗ trợ của bộ môn để hướng
dẫn HS đọc đúng cao độ, tiết tấu các nốt nhạc trên khuông theo giọng điệu đã
xác định.
- Phải tạo cho các em sự thoải mái, chủ động và hứng thú trong tiết học Âm
nhạc.
- Trong quá trình dạy học cần nắm vững những khó khăn, bất cập để hướng dẫn
HS biết đọc hoàn chỉnh một bài Tập đọc nhạc.

- Phải tạo cho các em sự thoải mái, chủ động và hứng thú trong tiết học Âm
nhạc.
- Phải nắm được tâm lý của các em để khuyến khích, động viên tạo khơng khí
học tập thoải mái, sơi nổi, vui vẻ và tập trung để xây dựng bài tốt.
Qua quá trình giảng dạy, bằng vốn kinh nghiệm tích luỹ từ học tập ở
trường, ở đồng nghiệp trong những lần tập huấn thay SGK mới, và từ kinh
nghiệm giảng dạy của bản thân, các giờ dạy trên lớp của tôi đã đạt được kết quả
nhất định. Giờ học trên lớp của các em đã thực sự thoải mái, các em tiếp thu bài
học nhẹ nhàng, dễ hiểu và thích học giờ Âm nhạc. Mỗi em đều có thể mạnh dạn,
tự tin hơn khi giáo viên gọi đọc bài, khơng cịn lo lắng, e dè hay ngại ngùng nghĩ
mình khơng có năng khiếu thì sẽ không học được nhạc như trước đây nữa.
Xong, khi dạy Tập đọc nhạc chúng ta không nên thực hiện một cách máy
móc hay cứng nhắc, mà phải có độ mềm dẻo và xử lý linh hoạt khi dạy học. Nếu
16


trong dạy học chúng ta khơng có sự sáng tạo để áp dụng với từng loại bài, từng
đối tượng học sinh thì kết quả chưa thật cao. Sự thành cơng của mỗi tiết dạy Âm
nhạc ngồi khả năng chun mơn tốt, phương pháp giảng dạy hay thì phải biết
tạo cho học sinh sự chú ý, chủ động và hứng thú tạo khơng khí giờ học nhẹ
nhàng, thoải mái, vui vẻ có hiệu quả.
II. KIẾN NGHỊ

1.Đối với giáo viên:
Mỗi giáo viên cần phải nghiên cứu kỹ nội dung chương trình, sách giáo
khoa và tài liệu để trau dồi kiến thức cho bản thân.
Tích cực tham gia dự giờ, trao đổi, thảo luận với bạn bè đồng nghiệp để
tìm ra phương pháp giảng dạy cho có hiệu quả
Nghiên cứu cụ thể từng bài dạy để có kế hoạch dạy học phù hợp với trình
độ nhận thức của học sinh.

Nghiên cứu tâm sinh lý của học sinh, phân loại đối tượng học sinh có năng
khiếu và khơng có năng khiếu để từ đó tìm ra cho mình một phương pháp dạy
phù hợp nhất.
2. Đối với ban giám hiệu:
Đối với nhà trường cần bổ sung tài liệu tham khảo và đồ dùng dạy học cần
thiết cho việc dạy học môn Âm nhạc. Cụ thể là mua đàn Oóc- gan có chất lượng
để góp phần vào việc thực hiện phương pháp đổi mới giáo dục.
Với sự nỗ lực và cố gắng của bản thân tôi, đến nay SKKN đã được hồn
thành. Nhưng do trình độ, thời gian và khả năng có hạn, nên khơng tránh khỏi
những thiếu sót. Kính mong được sự góp ý, bổ sung của các đồng nghiệp, các
cấp lãnh đạo để SKKN của tơi được hồn thiện và áp dung rộng rãi hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

17


Vĩnh Quang, ngày 20 tháng 03 năm 2016
HIỆU TRƯỞNG

Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, khơng sao chép nội dung của
người khác
Người viết

Phạm Văn Quỳnh

18


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] Ban Bí thư TW Đảng (2013), Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 04/11/2013 của Ban
Bí thư, Hà Nội.
[2] Bộ Giáo dục và Đào tạo (2006), Quyết định 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 5 tháng 5
năm 2006, Hà Nội.
[3] Bộ Giáo dục và Đào tạo (2010), Điều lệ trường tiểu học, NXBGD Việt Nam.
[4] Bộ Giáo dục và Đào tạo (2014), Thông tư số 30/TT-BGDĐT, ngày 28 tháng 8 năm
2014, Hà Nội.
[5] Bộ Giáo dục và Đào tạo (2010), chuẩn kiến thức kỹ năng Âm nhạc 3,4,5 NXB Giáo
dục.
[6] Phạm Minh Hạc (1996), Một số vấn đề về giáo dục và khoa học giáo dục, NXB
Giáo dục, Hà Nội.
[7] Ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa, Sở Giáo dục và Đào tạo, Báo cáo tổng kết năm
học 2012 – 2013, phương hướng nhiệm vụ năm học 2013- 2014, Báo cáo tổng kết năm
học 2013 – 2014, phương hướng nhiệm vụ năm học 2014- 2015, Báo cáo tổng kết năm
học 2014 – 2015, phương hướng nhiệm vụ năm học 2015- 2016, Thanh Hóa.

19