Quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp tại trường cao đẳng nghề thành phố hồ chí minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH
–––––––––––––––––––

Lý Siều Hải

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
THEO HƯỚNG TÍCH HỢP
TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Thành phố Hồ Chí Minh – 2015


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH
–––––––––––––––––––––

Lý Siều Hải

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
THEO HƯỚNG TÍCH HỢP
TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Chuyên ngành: Quản lý Giáo dục
Mã số: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học:
PGS. TS. TRẦN THỊ HƯƠNG

Thành phố Hồ Chí Minh - 2015


i

LỜI CAM ĐOAN

Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của bản thân tôi,
các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực, được
nghiên cứu và thu thập từ thực tiễn tại trường Cao đẳng nghề thành phố
Hồ Chí Minh năm 2015 và chưa từng được cơng bố trong bất kỳ một
cơng trình nào khác.

Tác giả luận văn

Lý Siều Hải


ii

LỜI CẢM ƠN
Qua quá trình thực hiện luận văn, tác giả xin gởi lời cảm ơn chân thành
đến:
PGS. TS. Trần Thị Hương, Trưởng Bộ môn Giáo dục học thuộc khoa Tâm lý
– Giáo dục Trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh là cán bộ hướng dẫn
khoa học đã nhiệt tình giúp đỡ và hướng dẫn trong suốt q trình thực hiện

luận văn.
Ban Giám Hiệu, Phịng Sau Đại học, Khoa Khoa học Giáo dục, cùng quý
thầy, cô giảng dạy lớp cao học Quản lý giáo dục khóa 24 trường Đại học Sư phạm
thành phố Hồ Chí Minh là những người đã tận tình giảng dạy và truyền đạt những
kinh nghiệm quý báu trong suốt khóa đào tạo sau đại học cho cả lớp và bản thân
tác giả.
Ban Giám Hiệu, quý thầy, cô, anh, chị em đồng nghiệp các phòng hữu quan,
các khoa kỹ thuật và những bạn sinh viên các khoa Điện – Điện lạnh, Điện tử công
nghiệp, Cơ khí chế tạo, Cơng nghệ Ơ tơ, … của trường Cao đẳng nghề thành phố
Hồ Chí Minh đã nhiệt tình đóng góp ý kiến và tích cực tham gia trong quá trình
thực hiện khảo sát.
Gia đình, người thân và bạn bè đã giúp đỡ, động viên người nghiên cứu
trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn.
Xin chân thành cảm ơn.


iii

MỤC LỤC
Lời cam đoan ............................................................................................................ i
Lời cảm ơn .............................................................................................................. ii
Mục lục ................................................................................................................... iii
Danh mục các từ viết tắt ......................................................................................... vi
Danh mục hệ thống các bảng ................................................................................ vii
Danh mục hệ thống các hình và sơ đồ ................................................................... ix
Mở đầu ....................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu ..........................................................................................3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ....................................................................3
4. Giả thuyết nghiên cứu .........................................................................................3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu ..........................................................................................4
6. Phạm vi và giới hạn nghiên cứu .........................................................................4
7. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................4
8. Cấu trúc luận văn ................................................................................................7
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
THEO HƯỚNG TÍCH HỢP Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ ......................8
1.1

Lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................................8

1.1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu ở nước ngồi ............................................8
1.1.2 Tổng quan tình hình nghiên cứu ở trong nước ............................................9
1.2 Một số khái niệm cơ bản .................................................................................11
1.2.1 Hoạt động dạy học tích hợp .......................................................................11
1.2.2 Quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp .......................................14
1.3 Hoạt động dạy học theo hướng tích hợp ở trường cđn ....................................18
1.3.1 Mục tiêu hoạt động dạy học theo hướng tích hợp ở trường cđn................18
1.3.2 Nội dung chương trình dạy học theo hướng tích hợp ở trường cđn ..........21
1.3.3 Hình thức, phương pháp dạy học theo hướng tích hợp ở trường cđn ........23


iv
1.3.4 Kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học theo hướng tích hợp ở trường cđn ....27
1.3.5 Quy trình tổ chức hoạt động dạy học tích hợp ở trường cao đẳng nghề ...29
1.4 Quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp ở trường cao đẳng nghề .....31
1.4.1 Quản lý mục tiêu hoạt động dạy học theo hướng tích hợp ........................31
1.4.2 Nội dung quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp ........................32
1.5 Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý dạy học theo hướng tích hợp ...................36
1.5.1 Các yếu tố chủ quan ...................................................................................36
1.5.2 Các yếu tố khách quan ...............................................................................37

Chương 2: THỰC TRẠNG VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THEO
HƯỚNG TÍCH HỢP Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ THÀNH PHỐ HỒ
CHÍ MINH ............................................................................................................39
2.1 Khái quát về trường cao đẳng nghề TP. Hồ Chí Minh ....................................39
2.1.1 Lịch sử phát triển, sứ mệnh, chức năng và nhiệm vụ của Trường Cao đẳng
nghề thành phố Hồ Chí Minh. ...................................................................39
2.1.2 Tổ chức và đội ngũ giáo viên của Trường Cao đẳng nghề thành phố Hồ
Chí Minh ....................................................................................................42
2.2 Thực trạng hoạt động dạy học theo hướng tích hợp tại trường cao đẳng nghề
thành phố Hồ Chí Minh ...................................................................................44
2.2.1 Tổ chức khảo sát thực trạng .......................................................................44
2.2.2 Thực trạng về hoạt động dạy học theo hướng tích hợp .............................46
2.3 Thực trạng về quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp tại trường cao
đẳng nghề TP. Hồ Chí Minh ...........................................................................61
2.3.1 Thực trạng quản lý kế hoạch, nội dung chương trình hoạt động dạy học
theo hướng tích hợp ...................................................................................61
2.3.2 Thực trạng quản lý hoạt động dạy của giáo viên theo hướng tích hợp .....62
2.3.3 Thực trạng quản lý hoạt động học tập của sinh viên theo hướng tích hợp ....65
2.3.4 Thực trạng quản lý các điều kiện hỗ trợ hoạt động dạy học theo hướng tích
hợp. ............................................................................................................68
2.4 Đánh giá chung và nguyên nhân những hạn chế trong công tác quản lý hoạt


v
động dạy học theo hướng tích hợp ...................................................................69
2.4.1 Những ưu điểm ..........................................................................................70
2.4.2 Những hạn chế ...........................................................................................71
2.4.3 Nguyên nhân những hạn chế trong quản lý dạy học theo hướng tích hợp ....72
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THEO HƯỚNG
TÍCH HỢP Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

................................................................................................................................78
3.1 Cơ sở đề xuất biện pháp ............................................................................... 78
3.1.1 Cơ sở lý luận và thực tiễn ..........................................................................78
3.1.2 Cơ sở pháp lý .............................................................................................78
3.1.3 Định hướng cơ bản để phát triển giáo dục dạy nghề trong sự nghiệp đổi
mới ở nước ta .............................................................................................80
3.1.4 Các nguyên tắc lựa chọn biện pháp ...........................................................81
3.2 Các biện pháp quản lý .....................................................................................82
3.2.1 Biện pháp nâng cao nhận thức về hoạt động dạy học theo hướng tích hợp 82
3.2.2 Biện pháp tăng cường quản lý hoạt động dạy của giáo viên theo hướng
tích hợp ......................................................................................................84
3.2.3 Biện pháp tăng cường quản lý hoạt động học tập của sinh viên theo hướng
tích hợp ......................................................................................................87
3.2.4 Biện pháp tạo điều kiện hỗ trợ dạy học theo hướng tích hợp ....................91
3.3 Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý dạy học theo hướng tích hợp ..........93
3.4 Khảo nghiệm về các biện pháp đề xuất ...........................................................95
3.4.1 Phương thức tiến hành ...............................................................................95
3.4.2 Kết quả khảo nghiệm .................................................................................95
Kết luận và kiến nghị .......................................................................................... 104
Danh mục tài liệu tham khảo .............................................................................. 108
Danh mục các phụ lục .............................................................................................. a


vi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
1. BGH

: Ban Giám Hiệu

2. BLĐTBXH : Bộ Lao động Thương binh Xã hội
3. CBCNV

: Cán bộ công nhân viên

4. CBQL

: Cán bộ quản lý

5. CĐN

: Cao đẳng nghề

6. CBQL-GV

: Cán bộ quản lý – Giáo viên

7. CSVC

: Cơ sở vật chất

8. CT

: Chỉ thị

9. ĐTB

: Điểm trung bình

10. GQVĐ

: Giải quyết vấn đề

11. GV

: Giáo viên

12. HS

: Học sinh

13. LĐTBXH

: Lao động Thương binh Xã hội

14. NLTH

: Năng lực thực hiện

15. PTDH

: Phương tiện dạy học

16. QĐ

: Quyết định

17. SLĐTBXH : Sở Lao động Thương binh Xã hội
18. SV

: Sinh viên

19. TBDH

: Thiết bị dạy học

20. TCDN

: Tổng cục dạy nghề

21. TP.

: Thành phố

22. TP.HCM

: Thành phố Hồ Chí Minh

23. TT

: Thơng tư

24. TU

: Trung ương

25. UBND

: Ủy ban Nhân dân

vii

DANH MỤC HỆ THỐNG CÁC BẢNG
Bảng 1.1:

Sự khác biệt giữa tiếp cận theo truyền thống và tiếp cận
theo năng lực thực hiện ........................................................

Bảng 1.2:

19

Sự khác biệt giữa dạy học truyền thống và dạy học tích hợp
................................................................................................ 25

Bảng 2.1:

Mẫu khảo sát CBQL – GV và SV ......................................... 44

Bảng 2.2:

Ý kiến của CBQL – GV và SV về thực trạng nhận thức
mục tiêu dạy học theo hướng tích hợp .................................

Bảng 2.3:

Ý kiến của CBQL – GV và SV về thực trạng nội dung
chương trình dạy học theo hướng tích hợp ..........................

Bảng 2.4:

56

Ý kiến của CBQL – GV và SV về thực trạng quy trình tổ
chức dạy học theo hướng tích hợp .......................................

Bảng 2.9:

54

Ý kiến của CBQL – GV và SV về thực trạng kiểm tra đánh
giá học tập theo hướng tích hợp ...........................................

Bảng 2.8:

52

Ý kiến của CBQL – GV và SV về thực trạng phương tiện
dạy học theo hướng tích hợp ................................................

Bảng 2.7:

51

Ý kiến của CBQL – GV và SV về thực trạng phương pháp
dạy học theo hướng tích hợp ................................................

Bảng 2.6:

49

Ý kiến của CBQL – GV và SV về thực trạng hình thức dạy
học theo hướng tích hợp ......................................................

Bảng 2.5:

47

58

Ý kiến của CBQL – GV về thực trạng quản lý kế hoạch, nội
dung chương trình dạy học theo hướng tích hợp ...........

61

Bảng 2.10: Ý kiến của CBQL – GV về thực trạng quản lý hoạt động
dạy của giáo viên theo hướng tích hợp ................................

63

Bảng 2.11: Ý kiến của CBQL – GV về thực trạng quản lý hoạt động
học của sinh viên theo hướng tích hợp ................................

65

Bảng 2.12: Ý kiến của CBQL – GV về thực trạng quản lý tạo điều kiện
hỗ trợ hoạt động dạy theo hướng tích hợp ...................

68

viii
Bảng 2.13: Ý kiến của CBQL – GV về nguyên nhân chủ quan trong
quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp ..................

72

Bảng 2.14: Ý kiến của CBQL – GV về nguyên nhân khách quan trong
quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp ..................
Bảng 3.1:

Ý kiến của CBQL – GV về biện pháp nâng cao nhận thức
hoạt động dạy học theo hướng tích hợp ...............................

Bảng 3.2:

97

Ý kiến của CBQL – GV về biện pháp tăng cường hoạt
động học của sinh viên theo hướng tích hợp .......................

Bảng 3.4:

95

Ý kiến của CBQL – GV về biện pháp tăng cường hoạt
động dạy của giáo viên theo hướng tích hợp .......................

Bảng 3.3:

74

99

Ý kiến của CBQL – GV về biện pháp tạo điều kiện hỗ trợ
dạy học theo hướng tích hợp ...............................................

101


ix

DANH MỤC HỆ THỐNG CÁC HÌNH VÀ SƠ ĐỒ
Hình 1.1:

Các thành tố cấu thành năng lực thực hiện .......................... 19

Hình 1.2:

Cấu trúc năng lực thực hiện hoạt động theo chuyên mơn .... 21

Hình 1.3:

Mối quan hệ giữa lĩnh vực, nhiệm vụ nghề, mô đun đào
tạo năng lực và bài dạy mơ đun ...........................................

Hình 3.1:

23

Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý hoạt động dạy học
theo hướng tích hợp .............................................................

94

Sơ đồ 1.1:

Hoạt động dạy học ...............................................................

13

Sơ đồ 1.2:

Các bước biên soạn giáo án tích hợp ...................................

29

Sơ đồ 1.3:

Hoạt động của GV và SV trong từng kỹ năng dạy học .......

30

Sơ đồ 1.4:

Quy trình tổ chức dạy học theo hướng tích hợp ..................

30

1

MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Hiện nay, trong bối cảnh tồn cầu hóa, lợi thế cạnh tranh rất cao và sẽ thuộc về
quốc gia nào có nguồn nhân lực chất lượng và lành nghề. Trong khi đó, chất lượng
nguồn nhân lực Việt Nam còn thấp, chưa đáp ứng được nhu cầu thị trường lao động.
Các nhà tuyển dụng đã nhận định rằng, hầu hết các học sinh – sinh viên khi ra trường
chưa thể bắt kịp với thực tế sản xuất, do đó phải đào tạo lại tại doanh nghiệp.
Theo đánh giá của Ngân hàng thế giới (WB), chất lượng nhân lực của Việt
Nam chỉ đạt 3,79 điểm (thang điểm 10), xếp thứ 11 trong 12 nước châu Á tham gia
xếp hạng, Việt Nam còn thiếu nhiều chuyên gia có trình độ cao, thiếu cơng nhân
lành nghề [34]. Đây chính là một trong những nguyên nhân mà hoạt động dạy học
chưa chú trọng đến việc phát huy năng lực thực hiện ở người học. Chính vì thế, vấn
đề đào tạo nguồn nhân lực có tay nghề cao hay trình độ kỹ thuật lành nghề và đủ
năng lực thực hiện, năng lực cạnh tranh để đáp ứng nhu cầu và xu thế hiện nay là
một việc làm vô cùng cấp thiết.
Trong thời đại lao động ngày nay, thế giới đang chứng kiến nhiều sự thay
đổi: xu thế tồn cầu hóa, quốc tế hóa, xu thế hội nhập hợp tác, xu thế kinh tế mở, xu
thế kinh tế tri thức. Nhằm tạo động lực cho người học có thể nhanh chóng hịa nhập
thực tế sản xuất để, có khả năng đáp ứng các tiêu chuẩn mà doanh nghiệp đề ra, …
các trường dạy nghề phải tiếp cận theo phương thức đào tạo “năng lực thực hiện”
như đa phần các hệ thống dạy nghề trên thế giới đang thực hiện như: Bỉ, Anh, Hàn
Quốc, Nhật Bản, … Cách tiếp cận này được thực hiện trong đào tạo nghề đem lại
cho người lao động tương lai không chỉ cần kiến thức, kỹ năng chun mơn mà cịn
cần cả kỹ năng về phương pháp tiếp cận giải quyết vấn đề cho các năng lực xã hội
cần thiết thực sự cho một nghề nghiệp tại vị trí lao động cụ thể. Phương thức thực
hiện này thực sự khá thành công từ rất sớm ở các nước phát triển trên thế giới.
Tại Việt Nam, từ 2010 đến nay, mơ hình “năng lực thực hiện” bắt đầu chuyển

mình thực hiện và nhận được rất nhiều sự quan tâm từ các doanh nghiệp, các nước
phương tây hợp tác với Việt Nam để tìm nguồn nhân lực cho họ. Với sự tài trợ của


2

tổ chức UNESCO (United Nations Educational Scientific and Cultural
Organization: Tổ chức Giáo dục, khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc) và tổ
chức ILO (International labor Organization: Tổ chức lao động quốc tế), Viện nghiên
cứu khoa học dạy nghề đã tổ chức các cuộc hội thảo khoa học có liên quan đến kinh
nghiệm đào tạo nghề theo mô đun (module) của một số quốc gia đã áp dụng thành
công và trọng tâm là quá trình thực hiện dạy học theo “năng lực thực hiện”
(Competency Based on Training - CBT) dựa trên công việc tại nơi làm việc và học
theo vấn đề, tích hợp lý thuyết và thực hành. Để đạt được mục tiêu, sinh viên các
trường nghề có “năng lực thực hiện” thì quá trình giáo dục phải thực hiện quan
điểm dạy học theo hướng tích hợp cho các nghề đào tạo.
Trong thực tiễn, từ năm 2006 đến nay, Bộ LĐTBXH đã ban hành trên 200 bộ
chương trình khung cho từng nghề được xây dựng theo hướng “tiếp cận theo năng
lực”. Vì thế chương trình đào tạo nghề đã đáp ứng được điều kiện để các cơ sở dạy
nghề thực hiện triển khai, tổ chức dạy học tích hợp. Trường Cao đẳng nghề TP. Hồ
Chí Minh cũng khơng ngoại lệ. Nhằm phát triển và áp dụng rộng rãi trên tồn quốc
về dạy nghề theo hướng tích hợp kiến thức, kỹ năng và thái độ trong việc hình
thành năng lực cho người học để đáp ứng tiêu chuẩn kỹ năng nghề theo quy định.
Quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp ở trường cao đẳng nghề ln
đem lại cho cơng việc hoạt động giảng dạy có nhiều tiến bộ rõ rệt, giúp cho người
học luôn cảm thấy hứng khởi trong học tập và bản thân người học cũng tự nỗ lực hết
mình vì lao động trí tuệ đem lại năng suất cao trong học tập và sản xuất. Bên cạnh đó,
người học cũng được rèn luyện cho chính mình đủ các kỹ năng, năng lực, phẩm chất
của người học hầu như các trường cao đẳng nghề áp dụng trong quản lý hoạt động
dây học, trong đó có trường Cao đẳng nghề TP. Hồ Chí Minh ln đi đầu và thực hiện

việc đổi mới và áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại từ hướng theo truyền
thống đến hướng theo tích hợp với từng mơ đun mơn học như hiện nay được dùng rất
nhiều trong các trường dạy nghề nhằm để bắt kịp nhu cầu thị trường và tạo ra nguồn
nhân lực có chất lượng cao.


3

Thực tế công tác quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp ở trường
Cao đẳng nghề TP. Hồ Chí Minh đạt được một số kết quả nhất định. Chẳng hạn giúp
người học kết hợp được lý thuyết và thực hành cùng một thời gian, tại một địa
điểm, sẽ không làm nhàm chán trong học tập, đáp ứng nhu cầu học tập hiện nay mà
các trường hầu hết làm việc theo hướng truyền thống, sẽ làm cho người học khơng
hứng thú trong lao động. Chính vì vậy, các nhà quản lý giáo dục cần quản lý hoạt
động dạy học theo hướng tích hợp.
Tuy nhiên, hiện nay trong hoạt động dạy học theo hướng tích hợp cịn một số
hạn chế chưa cụ thể như: nội dung, bài học chưa rõ ràng vì khơng phải mơn học /
mơ đun hoặc bài học nào cũng tích hợp được, thời gian trong mỗi mơ đun chưa
được cụ thể hóa hợp lý. Xuất phát từ lý do trên, chúng tôi chọn đề tài nghiên cứu:
“Quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp ở trường Cao đẳng nghề
Thành phố Hồ Chí Minh”.
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Hệ thống hóa lý luận, khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động dạy
học theo hướng tích hợp ở trường Cao đẳng nghề Thành phố Hồ Chí Minh, đề xuất
một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động dạy học theo hướng
tích hợp ở trường Cao đẳng nghề Thành phố Hồ Chí Minh.
3. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
3.1 Khách thể nghiên cứu
Quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp ở trường Cao đẳng nghề.
3.2 Đối tượng nghiên cứu

Quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp ở trường Cao đẳng nghề
Thành phố Hồ Chí Minh.
4. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU
Công tác quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp ở trường Cao đẳng
nghề TP. Hồ Chí Minh có thể đã đạt được một số kết quả. Tuy nhiên vẫn còn những
hạn chế và bất cập trong các nội dung quản lý cụ thể. Kết quả và hạn chế xuất phát
từ các nguyên nhân trong dạy học, quản lý dạy học theo hướng tích hợp. Nếu có


4

những biện pháp quản lý hợp lý, khả thi thì có thể nâng cao hiệu quả quản lý hoạt
động dạy học theo hướng tích hợp ở trường Cao đẳng nghề TP. Hồ Chí Minh.
5. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
5.1 Hệ thống hoá cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích
hợp ở trường Cao đẳng nghề.
5.2 Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp
ở trường Cao đẳng nghề Thành phố Hồ Chí Minh.
5.3 Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp ở
trường Cao đẳng nghề Thành phố Hồ Chí Minh.
6. PHẠM VI VÀ GIỚI HẠN NGHIÊN CỨU
6.1 Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu về hoạt động quản lý dạy học theo hướng tích hợp tại các khoa
dạy nghề kỹ thuật thuộc hệ đào tạo nghề chính quy tập trung của trường Cao đẳng
nghề Thành phố Hồ Chí Minh.
6.2 Giới hạn đề tài
Nghiên cứu công tác quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp thơng
qua Ban giám hiệu, một số khoa chun mơn có tích hợp như cụ thể: khoa: khoa
Cơng nghệ Ơ tơ (nghề Sửa chữa và bảo trì ô tô, cơ khí ô tô); khoa Cơ khí chế tạo
(nghề Cắt gọt kim loại); khoa Điện – Điện lạnh (nghề Kỹ thuật máy lạnh và điều

hịa khơng khí, Điện công nghiệp); khoa Điện tử (nghề Kỹ thuật sữa chữa và lắp ráp
máy tính và Điện tử cơng nghiệp) trong giai đoạn từ năm 2013 – 2015.
7. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
7.1 Cơ sở phương pháp luận
7.1.1 Tiếp cận theo quan điểm hệ thống – cấu trúc
Đây là cách thức nghiên cứu quản lý hoạt động dạy học tích hợp trong mối
quan hệ biện chứng với các hoạt động quản lý khác ở trường Cao đẳng nghề Thành
phố Hồ Chí Minh. Quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp là một thành tố
của quản lý nhà trường, hệ thống chỉnh thể bao gồm các thành tố dạy học, quản lý,


5

phát triển, giải quyết các mâu thuẫn nội tại do sự tương tác hợp qui luật của các thành
tố của hoạt động tạo ra và các thành tố này luôn có mối quan hệ chặt chẽ nhau.
7.1.2 Tiếp cận theo quan điểm lịch sử - logic
Quan điểm này giúp người nghiên cứu xác định phạm vi không gian, thời gian
và điều kiện hoàn cảnh cụ thể, để điều tra thu thập số liệu chính xác, đúng với mục
đích nghiên cứu đề tài, trình bày cơng trình nghiên cứu theo một trình tự hợp lý và
xem xét việc quản lý hoạt động dạy học tích hợp trong q trình phát triển của nó. Từ
đó thấy được mối liên hệ giữa quá khứ, hiện tại và tương lai của hoạt động này.
7.1.3 Tiếp cận theo quan điểm thực tiễn
Quan điểm này giúp người nghiên cứu phát hiện những mâu thuẫn, tồn tại
trong quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp ở trường Cao đẳng nghề
Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay, cũng như khảo sát thực trạng quản lý hoạt động
dạy học tích hợp ở trường Cao đẳng nghề Thành phố Hồ Chí Minh, thấy được
những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân hạn chế. Từ đó đề xuất các biện pháp, giải
pháp khả thi nhằm nâng cao hiệu quả cơng tác quản lý hoạt động dạy học theo
hướng tích hợp ở trường Cao đẳng nghề Thành phố Hồ Chí Minh.
7.2 Các phương pháp nghiên cứu cụ thể

7.2.1 Phương pháp nghiên cứu lý luận
Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa các vấn đề lý luận trong các tài liệu, văn bản
chỉ đạo của ngành Giáo dục, Tổng cục dạy nghề, Bộ Lao động – Thương binh và Xã
hội, các tài liệu có liên quan đến cơng tác quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích
hợp tại trường Cao đẳng nghề làm cơ sở lý luận cho vấn đề nghiên cứu.
7.2.2 Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu (bảng hỏi)
Mục đích: Sử dụng phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi để thu thập ý
kiến đánh giá của CBQL - GV về những nội dung trong quản lý hoạt động dạy học
theo hướng tích hợp ở trường Cao đẳng nghề Thành phố Hồ Chí Minh.
Nội dung: Khảo sát về thực trạng hoạt động dạy học theo hướng tích hợp,
thực trạng quản lý hoạt động dạy theo hướng tích hợp và những nguyên nhân hạn


6

chế trong quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp ở trường Cao đẳng nghề
Thành phố Hồ Chí Minh. Khảo nghiệm mức cần thiết và tính khả thi của các biện
pháp đề tài đã đặt ra.
Đối tượng: Cán bộ quản lý và Giáo viên, sinh viên các khoa kỹ thuật có áp
dụng hoạt động dạy học theo hướng tích hợp ở trường CĐN TP. Hồ Chí Minh.
Cơng cụ khảo sát: Tác giả xây dựng hai bộ phiếu hỏi, một bộ dành cho
CBQL – GV và một bộ dành cho sinh viên (Phụ lục 1 và phụ lục 2).
7.2.2.2. Phương pháp phỏng vấn
Mục đích: Sử dụng phương pháp này nhằm thu thập những ý kiến bằng
cách trao đổi trực tiếp để làm rõ thêm một số nguyên nhân của những khó khăn, hạn
chế khi thực hiện các nội dung trong công tác quản lý hoạt động dạy học theo
hướng tích hợp ở trường Cao đẳng nghề Thành phố Hồ Chí Minh.
Nội dung: Phỏng vấn về thực trạng hoạt động dạy học theo hướng tích
hợp, thực trạng quản lý hoạt động dạy theo hướng tích hợp và những nguyên nhân

hạn chế trong quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp ở trường Cao đẳng
nghề Thành phố Hồ Chí Minh, cũng như một số vấn đề cần thực hiện để đề ra các
biện pháp đề tài.
Đối tượng phỏng vấn: Ban Giám Hiệu (Phó Hiệu trưởng – Phụ trách đào
tạo), CBQL – GV (trưởng khoa Điện tử), sinh viên các khoa kỹ thuật (sinh viên
khoa Công nghệ ô tô, nghề Sửa chữa và bảo trì ơ tơ; sinh viên khoa Điện – Điện
lạnh, nghề Điện công nghệp) ở trường Cao đẳng nghề Thành phố Hồ Chí Minh.
7.2.2.3. Phương pháp chuyên gia
Phương pháp này thực hiện nhằm mục đích lấy ý kiến chuyên gia là các
CBQL - GV bằng cách trao đổi, thảo luận, hỏi trực tiếp lãnh đạo nhà trường về tính
hợp lý, tính khả thi của các giải pháp quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp
để nâng cao chất lượng giáo dục dạy nghề ở trường Cao đẳng nghề TP. Hồ Chí Minh.
7.2.3 Phương pháp thống kê toán học
Phương pháp toán thống kê thực hiện nhằm mục đích xử lý số liệu điều tra,
phân tích kết quả nghiên cứu, sử dụng phần mềm SPSS.


7

8. CẤU TRÚC LUẬN VĂN
MỞ ĐẦU
NỘI DUNG
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THEO
HƯỚNG TÍCH HỢP Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ.
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THEO
HƯỚNG TÍCH HỢP Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ TP. HỒ CHÍ MINH.
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THEO
HƯỚNG TÍCH HỢP Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ TP. HỒ CHÍ MINH.
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC.


8

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
THEO HƯỚNG TÍCH HỢP Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ
1.1 LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ
1.1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu ở nước ngồi
Trên thế giới, tích hợp đã trở thành một trào lưu sư phạm hiện đại bên cạnh
các trào lưu sư phạm theo mục tiêu, giải quyết vấn đề, phân hố, tương tác... Trào
lưu sư phạm tích hợp xuất phát từ quan niệm về quá trình học tập, trong đó tồn thể
các q trình học tập góp phần hình thành ở người học những năng lực rõ ràng, có
dự tính những hoạt động tích hợp trong đó người học, học cách sử dụng phối hợp
các kiến thức, kĩ năng và thao tác đã lĩnh hội một cách riêng rẽ.
Tháng 9 năm 1968, “Hội nghị tích hợp về việc giảng dạy các khoa học” đã
được Hội đồng Liên quốc gia về giảng dạy khoa học được tổ chức tại Varna
(Bungari), với sự bảo trợ của UNESCO. Hội nghị nêu ra hai vấn đề: “Vì sao chúng
ta phải dạy học tích hợp và tích hợp khoa học là gì” [35]. Theo đó, dạy học tích hợp
được UNESCO định nghĩa như sau “Một cách trình bày các khái niệm và nguyên lý
khoa học cho phép diễn đạt sự thống nhất cơ bản của tư tưởng khoa học, tránh nhấn
mạnh quá sớm sự sai khác giữa các lĩnh vực khoa học khác nhau” [35].
Ngày nay, dạy học tích hợp có mặt trong hầu hết các nền giáo dục của các
quốc gia trên thế giới, ở khu vực châu Á các nước Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc,
… đã đưa dạy học tích hợp vào hệ thống giáo dục và đã đạt được thành công trong
việc đào tạo nguồn nhân lực phát triển đất nước.
Ở Mỹ đã sớm sử dụng mô đun trong đào tạo cơng nhân. Đó là việc đào tạo
bổ túc tức thời cho công nhân làm việc trong các dây chuyền ô tô của các hãng
General, Motor và Ford vào những năm 20 của thế kỷ 19. Để đáp ứng yêu cầu sản

xuất theo kiểu Taylor vốn thống trị thời bấy giờ, công nhân được đào tạo cấp tốc
trong các khóa học chỉ kéo dài 2 - 3 ngày. Học viên được làm quen với mục tiêu
công việc và được đào tạo ngay tại dây truyền với nội dung không thừa, không thiếu


9

nhằm đảm nhận công việc cụ thể trong dây chuyền. Phương pháp và hình thức đào
tạo này đã nhanh chóng được phổ biến và áp dụng rộng rãi ở Anh và một số nước
Tây Âu do tính thực dụng, tiết kiệm thời gian và kinh phí đào tạo [36].
UNESCO và ILO là hai tổ chức quốc tế không chỉ khuyến khích mà cịn tạo
điều kiện cho việc phát triển và ứng dụng các nhóm mơ đun trong đào tạo nghề nói
riêng và đào tạo nói chung. Tại Paris, các chuyên gia cho rằng sử dụng mơ đun là
“thích hợp và cần thiết cho mọi đối tượng đào tạo, đặc biệt cho giáo dục kỹ thuật
nghề nghiệp và trong việc phổ biến kĩ thuật mới” và khuyến cáo các nước đang phát
triển khi đầu tư tổng thể cho giáo dục còn hạn chế thì nên quan tâm đến việc đào tạo
trên thế giới không nên “sa đà” vào việc tranh cãi, duy danh thuật ngữ mà nên triển
khai áp dụng và từ đó rút kinh nghiệm [36].
1.1.2 Tổng quan tình hình nghiên cứu ở trong nước
Tích hợp là một trong những xu thế dạy học hiện đại hiện đang được quan
tâm nghiên cứu và áp dụng vào nhà trường ở nhiều nước trên thế giới. Ở nước ta,
từ thập niên 90 của thế kỷ XX trở lại đây, vấn đề xây dựng mơn học tích hợp với
những mức độ khác nhau mới thực sự được tập trung nghiên cứu, thử nghiệm và áp
dụng vào nhà trường phổ thông, chủ yếu ở bậc Tiểu học, cấp Trung học cơ sở và
gần đây áp dụng vào trong việc thiết kế chương trình, lập kế hoạch và tổ chức đào
tạo ở lĩnh vực chuyên nghiệp trong đó có lĩnh vực đào tạo nghề.
Trước đó, tinh thần giảng dạy tích hợp chỉ mới được thực hiện ở những mức
độ thấp như liên hệ, phối hợp các kiến thức, kĩ năng thuộc các môn học hay phân
môn khác nhau để giải quyết một vấn đề giảng dạy.
Từ những năm 2000 trở lại đây, vấn đề dạy học tích hợp được áp dụng với

những mức độ khác nhau, việc tập trung nghiên cứu, thử nghiệm và áp dụng vào
các cơ sở dạy nghề từng bước được thực hiện. Hiện nay dạy học tích hợp vẫn đang
được tiếp tục nghiên cứu và áp dụng vào đổi mới chương trình đào tạo nghề, ngành
Lao động- Thương binh và Xã hội đã xác định “Lấy quan điểm dạy học tích hợp
làm nguyên tắc chủ đạo để tổ chức nội dung chương trình, biên soạn giáo trình và
lựa chọn các phương pháp giảng dạy. Nguyên tắc dạy học tích hợp phải được quán


10

triệt trong tồn bộ mơ đun/mơn học của một chương trình đào tạo nghề; quán triệt
trong mọi yếu tố của hoạt động dạy nghề; tích hợp trong chương trình; tích hợp
trong giáo trình; tích hợp trong phương pháp dạy học của người dạy và trong hoạt
động học tập của người học. Các hội thảo về dạy học tích hợp được tổ chức, đề ra
các thông tư, nghị định về việc ban hành và biên soạn mẫu giáo án tích hợp, cho ta
thấy sự quan trọng, sự cần thiết của việc áp dụng quan điểm dạy học tích hợp trong
giáo dục dạy nghề.
So với giáo dục phổ thông, vấn đề dạy học tích hợp được hệ thống dạy nghề
quan tâm rất nhiều. Các nghiên cứu về dạy học tích hợp trong hệ thống dạy nghề
hiện nay đã nhận được sự quan tâm nghiên cứu của một số tác giả như:
- Đỗ Mạnh Cường: “Tổ chức dạy học tích hợp – Kinh nghiệm của Bỉ và
Việt Nam”, “Dạy học tích hợp – Cơ sở lý thuyết và thực tiễn” và “Năng lực thực
hiện và Dạy học tích hợp trong đào tạo nghề” [6,7,8];
- Nguyễn Minh Đường “Phương pháp đào tạo nghề theo mô đun kỹ năng
hành nghề”[9];
- Nguyễn Văn Tuấn: “Phương pháp dạy học theo hướng tích hợp” [24] và
các đề tài nghiên cứu khoa học về dạy học tích hợp với các mô đun / môn học thông
qua các trường dạy nghề (Trung cấp nghề, Cao đẳng nghề) trong các trường Đại học
Sư phạm Kỹ thuật.
Tại hội thảo khoa học được tổ chức theo dự án VN101 – APEPE được tổ

chức vào tháng 02/2010 tại Hà Nội về “Dạy học tích hợp – kinh nghiệm Việt Nam
và Bỉ”, chia sẻ những kinh nghiệm, từ các chuyên gia Bỉ nhằm để phát huy và triển
khai một cách rộng rãi đến các trường dạy nghề trong hệ thống dạy nghề hiện nay
của Tổng cục dạy nghề cho việc tiếp cận năng lực thực hiện để xây dựng chuẩn
nghề nghiệp về sư phạm cho giáo viên dạy nghề [2].
Tháng 9/2010, Tổng cục Dạy nghề đã tổ chức thêm một hội thảo khoa học
tại Thành phố Hồ Chí Minh với các chuyên gia Bỉ với chủ đề: “Xây dựng chương
trình bồi dưỡng kỹ năng nghề cho giáo viên dạy nghề– kinh nghiệm Việt Nam và
Bỉ” nhằm tạo cho tất cả các nhà quản lý dạy nghề và các giáo viên nằm được vấn đề


11

thiết kế chương trình đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng nghề cho giáo viên dạy nghề theo
hướng tích hợp các nghề kỹ thuật.
Qua hai hội thảo khoa học trong nước nêu trên cho rằng: Để hình thành cho
người học một kỹ năng thì cần phải dạy cho họ biết cách kết hợp và huy động hợp
lý các nguồn nội lực (kiến thức, khả năng thực hiện và thái độ) và ngoại lực (tất cả
những gì có thể huy động được nằm ngoài cá nhân). Việc áp dụng phương pháp dạy
này không chỉ giúp cho các giáo viên dạy nghề giải quyết được những khó khăn
vướng mắc khi phải biên soạn giáo án tích hợp và tổ chức dạy học tích hợp mà nó
cịn góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy của các cơ sở dạy nghề.
Tuy nhiên, trong thực tế quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp từ
trước tới nay chưa có đề tài nào nghiên cứu. Đặc biệt, trong hệ thống dạy nghề, cụ
thể trường Cao đẳng nghề Thành phố Hồ Chí Minh chưa thực hiện đề tài nghiên
cứu khoa học nào về quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp. Do đó, thực
hiện nghiên cứu đề tài Quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp hiện nay là
rất cần thiết để nâng cao chất lượng dạy học góp phần nâng cao chất lượng đào tạo
nguồn nhân lực có tay nghề, lành nghề cho xã hội trong giai đoạn mới, đặc biệt
trong dạy nghề.

1.2 MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN
1.2.1 Hoạt động dạy học tích hợp
1.2.1.1 Tích hợp
Tích hợp (Integration) có nguồn gốc từ tiếng La tinh: integration với nghĩa
là: xác lập lại cái chung, cái toàn thể, cái thống nhất trên cơ sở những bộ phận riêng
lẻ. Trong tiếng Anh, tích hợp được viết là “integration” một từ gốc Latin (integer)
có nghĩa là “whole” hay “tồn bộ, tồn thể”. Có nghĩa là sự phối hợp các hoạt động
khác nhau, các thành phần khác nhau của một hệ thống để bảo đảm sự hài hòa chức
năng và mục tiêu hoạt động của hệ thống ấy.
Theo từ điển Tiếng Việt: “Tích hợp là sự kết hợp những hoạt động, chương
trình hoặc các thành phần khác nhau thành một khối chức năng. Tích hợp có nghĩa
là sự thống nhất, sự hịa hợp, sự kết hợp” [25].


12

Theo từ điển Giáo dục học: “Tích hợp là hành động liên kết các đối tượng
nghiên cứu, giảng dạy, học tập của cùng một lĩnh vực hoặc vài lĩnh vực khác nhau
trong cùng một kế hoạch dạy học” [4, tr. 383]. Kế hoạch giảng dạy ở đây cần được
hiểu trong một phạm vi rộng, từ kế hoạch giảng dạy của chương trình đến kế hoạch
giảng dạy của một mơn học, kế hoạch giảng dạy của bài học. Cũng theo các tác giả
của từ điển này, thì có hai kiểu tích hợp là tích hợp dọc và tích hợp ngang với nhiều
nội dung khác nhau. Tích hợp dọc là: “tích hợp dựa trên cơ sở liên kết hai hoặc
nhiều môn học thuộc cùng một lĩnh vực hoặc một số lĩnh vực gần nhau” [4, tr. 384].
Tích hợp ngang là: “tích hợp dựa trên cơ sở liên kết các đối tượng học tập, nghiên
cứu thuộc các lĩnh vực khoa học khác nhau” xung quanh một chủ đề [4, tr. 385].
Theo Dương Sỹ Tiến: “Tích hợp là sự kết hợp một cách hữu cơ, có hệ thống
các kiến thức (khái niệm) thuộc các môn học khác nhau thành một nội dung thống
nhất, dựa trên cơ sở các mối quan hệ về lý luận và thực tiễn được đề cập trong các
mơn học đó” [23, tr. 27].

Như thế, trong dạy học, tích hợp có thể được hiểu là sự liên kết các đối tượng
giảng dạy, học tập trong cùng một kế hoạch hoạt động để đảm bảo sự thống nhất,
hài hòa, trọn vẹn của hệ thống dạy học nhằm đạt mục tiêu dạy học tốt nhất.
1.2.1.2 Hoạt động dạy học
Theo Giáo dục học thì hoạt động dạy học gồm hai hoạt động: Hoạt động dạy
của giáo viên và hoạt động học sinh. Hai hoạt động này ln gắn bó mật thiết hữu cơ
với nhau, tồn tại với nhau và cùng phát triển. Hoạt động dạy: “là hoạt động của giáo
viên nhằm tạo ra, tổ chức và hướng dẫn hoạt động học của học sinh, nhờ đó mà ảnh
hưởng đến sự phát triển nhân cách của người học” [11, tr.112]. Hoạt động học: “là một
hoạt động của học sinh nhằm chiếm lĩnh giá trị tri thức văn hóa của nhân loại, nhờ đó
mà hình thành và phát triển những năng lực và nhu cầu của mỗi người” [11, tr.113].
Hoạt động dạy học “là hệ thống những hành động phối hợp, tương tác giữa
giáo viên và học sinh, trong đó, dưới tác động chủ đạo của giáo viên, học sinh tự
giác, tích cực, chủ động lĩnh hội hệ thống tri thức khoa học, kỹ năng, kỹ xảo, phát
triển năng lực nhận thức, năng lực hành động, hình thành thế giới quan khoa học và


13

những phẩm chất của nhân cách.” [13, tr. 98].
-

Hai hoạt động dạy và học tồn tại trong sự thống nhất và tương tác lẫn

nhau, cùng hướng đến thức hiện mục tiêu và nhiệm vụ dạy học.
Như vậy, theo quan niệm của tác giả Trần Thị Hương (2011) thì nếu tiếp cận
dạy học như là một q trình, khơng chỉ nói đến thời gian, không gian hoạt động dạy
học diễn ra, mà chủ yếu muốn nói đến logic của hoạt động dạy học gồm một chuỗi
những hành động của GV và HS phối hợp, thống nhất với nhau, được sắp xếp và thay
đổi theo một trình tự phù hợp với logic khoa học và nhận thức của HS nhằm thực

hiện mục tiêu, nhiệm vụ dạy học. Nếu tiếp cận dạy học như là một hoạt động là tiếp
cận dạy học dưới góc độ hoạt động tương tác, phối hợp thống nhất của GV và HS.
Sự phối hợp hoạt động dạy và hoạt động học trong q trình dạy học ở có thể
mô tả theo sơ đồ sau:
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

Họạt động dạy

Hoạt động học
Hoạt động phối hợp
của GV-HS,SV
Sơ đồ 1.1: Hoạt động dạy học

1.2.1.3 Hoạt động dạy học theo hướng tích hợp
Theo Xaviers Roegirs “Khoa sư phạm tích hợp là một quan niệm về q
trình học tập trong đó tồn thể các q trình học tập góp phần hình thành ở HS
những năng lực rõ ràng, có dự tính trước những điều cần thiết cho HS nhằm phục
vụ cho quá trình học tập tương lai, hoặc hoà nhập HS vào cuộc sống lao động. Khoa
sư phạm tích hợp làm cho quá trình học tập có ý nghĩa” [26].
Theo Nguyễn Văn Khải “Dạy học tích hợp tạo ra các tình huống liên kết
tri thức các mơn học, đó là cơ hội phát triển các năng lực của HS. Khi xây dựng các
tình huống vận dụng kiến thức, HS sẽ phát huy được năng lực tự lực, phát triển tư
duy sáng tạo.” [16].


14

“Dạy học tích hợp có thể hiểu là một hình thức dạy học kết hợp giữa dạy lý
thuyết và dạy thực hành để dạy cho người học hình thành một năng lực nào đó
nhằm đáp ứng được mục tiêu của mơn học/ mơ đun” [22] hay nói cách khác “Dạy

học tích hợp trong q trình học tập, người học phải tự lực thực hiện nhiệm vụ học
tập phức hợp, gắn với các vấn đề thực tiễn, kết hợp lý thuyết và thực hành, để tạo ra
sản phẩm có thể cơng bố trên cơ sở kết hợp linh hoạt giữa hoạt động trí tuệ và hoạt
động chân tay” [2]. Đây chính là quan điểm dạy học tích cực hóa, có ý nghĩa rất
quan trọng cho việc thực hiện nguyên lý giáo dục kết hợp với thực tiễn, tư duy và
hành động, nhà trường và xã hội.
Theo Nguyễn Văn Tuấn: “Thực chất của dạy học tích hợp trong dạy học là
vừa dạy nội dung lý thuyết và thực hành trong cùng một bài dạy. Cách hiểu đơn
giản như vậy là chưa đủ mà đằng sau nó là cả một quan điểm giáo dục theo mơ hình
năng lực” [24].
Tóm lại: Hoạt động dạy học theo hướng tích hợp là phương thức dạy học kết
hợp giữa dạy lý thuyết (kiến thức) với dạy thực hành (kỹ năng) cùng phối hợp các
phương pháp dạy học khác nhau tại một địa điểm học tập, nhằm giúp cho người học
hình thành năng lực thực hành nghề.
1.2.2 Quản lý hoạt động dạy học theo hướng tích hợp
1.2.2.1 Quản lý
Nguồn gốc phát triển loài người là lao động của cá nhân và lao động chung.
C. Mác đã khẳng định: “Tất cả mọi lao động xã hội trực tiếp hay lao động chung
nào tiến hành trên quy mô tương đối lớn, thì ít nhiều cũng cần đến một sự chỉ đạo
để điều hòa những hoạt động cá nhân và thực hiện những chức năng chung phát
sinh từ sự vận động của toàn bộ cơ chế sản xuất... Một người độc tấu vĩ cầm tự
mình điều khiển lấy mình, cịn một dàn nhạc thì cần phải có nhạc trưởng”.
Theo từ điển Tiếng Việt: “Quản lý là trơng coi và gìn giữ theo những yêu cầu
nhất định” hay nói cách khác “Quản lý là tổ chức, điều khiển các hoạt động theo
những yêu cầu nhất định” [25, tr.772].