(Sáng kiến kinh nghiệm) một số biện pháp nâng cao vai trò của GV chủ nhiệm trong công tác giáo dục đạo đức cho HS lê quang trường

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HỐ

PHỊNG GD&ĐT HOẰNG HÓA

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO VAI TRỊ CỦA
GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM TRONG CƠNG TÁC GIÁO DỤC
ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG THCS
LÊ QUANG TRƯỜNG – HOẰNG TIẾN

Người thực hiện: Lê Thị Luyến
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường THCS Lê Quang Trường
SKKN thuộc lĩnh vực (mơn): Chủ nhiệm

THANH HỐ NĂM 2018


MỤC LỤC
Trang
1. MỞ ĐẦU
1
1.1. Lí do chọn đề tài
1
1.2. Mục đích nghiên cứu
2
1.3. Đối tượng nghiên cứu
2
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2

1.5. Những điểm mới của SKKN
2
2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
3
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
3
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
5
2.3. Các sáng kiến kinh nghiệm hoặc các giải pháp đã sử dụng để giải
5
quyết vấn đề
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,

11

với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
3.2 Kiến nghị:

13
13
13

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Gia đình, xã hội, trường học nói chung và trường THCS nói riêng chính là
mơi trường quan trọng góp phần rèn luyện, hình thành nên tri thức và nhân cách
của học sinh. Trong đó, vai trị của trường THCS là vô cùng quan trọng. Ở lứa
tuổi này, các em có những hiểu biết nhất định và cũng có những biến đổi lớn lao

về tâm sinh lí. Vì vậy, bên cạnh việc chú trọng truyền thụ những tri thức khoa
học cho các em, việc quan tâm đến hoạt động giáo dục đạo đức cũng là một việc
làm vơ cùng cần thiết để góp phần giúp các em trở thành một con người toàn
diện có đủ cả đức lẫn tài trước khi bước ra ngoài xã hội. Việc truyền thụ cho học
sinh những tri thức khoa học là nhiệm vụ chung của tất cả các giáo viên bộ môn
ở mọi ngành khoa học được giảng dạy qua các phân mơn, cịn hoạt động giáo
dục đạo đức, góp phần hình thành nhân cách, đạo đức cho học sinh vai trò quan
trọng nhất là ở người giáo viên chủ nhiệm lớp.
Ở trường THCS , giáo viên chủ nhiệm lớp là người chịu trách nhiệm thực
hiện mọi quyết định quản lý của hiệu trưởng đối với lớp và các thành viên trong
lớp. GVCN lớp là người vạch kế hoạch, tổ chức cho lớp mình thực hiện các chủ
đề theo kế hoạch và theo dõi, đánh giá việc thực hiện của các học sinh. Như vậy,
trong số tất cả các giáo viên tham gia vào hoạt động giáo dục của lớp, giáo viên
chủ nhiệm lớp chính là người trực tiếp, thường xuyên gần gũi với các em nhất.
Để thực hiện tốt vai trị và nhiệm vụ của mình, GVCN lớp phải biết phối
hợp với các GV bộ môn, chỉ huy quản lý học sinh trong lớp học tập, lao động,
công tác. Chủ nhiệm cũng là người phối hợp với các tổ chức, đoàn thể trong
trường như Đoàn Đội, hội CMHS để làm tốt công tác dạy- học- giáo dục HS
trong lớp phụ trách.
Tuy nhiên, trong thực tế vẫn có những quan niệm sai lầm về chức vụ của
giáo viên chủ nhiệm lớp chưa tương xứng với tầm quan trọng của chức vụ này,
chưa đúng với các văn bản luật cũng như các văn bản quản lí giáo dục quy định
và thậm chí có cả những phương pháp giáo dục đã lỗi thời khơng cịn phù hợp
trong thời đại mới… Ở một số giáo viên, công việc chủ nhiệm lớp vẫn được coi
là vừa “khó”, vừa “khổ”, và ở đâu đó vẫn cịn tồn tại chuyện học sinh đánh thầy
cơ giáo chủ nhiệm của mình; giáo viên chủ nhiệm lớp nóng nảy, thơ bạo đã mắc
phải những sai lầm nghiêm trọng như đuổi hàng chục học sinh ra khỏi giờ học,
rút dép đánh học trò trong lớp, bắt học trò liếm ghế, bắt học sinh đi bằng đầu gối

100 vòng quanh lớp, bắt viết 100 bản tự kiểm điểm v.v... Ngược lại có những
giáo viên chủ nhiệm lớp quá dễ dãi, buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm với
lớp, với chức năng đã được giao, để cho học sinh tự do hư đốn v.v...
Xuất phát từ thực tế đó, tơi chọn đề tài: “Vai trị của giáo viên chủ nhiệm
lớp trong công tác giáo dục học sinh ở trường THCS Lê Quang Trường – Hoằng
Tiến”.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng vai trị của GVCN lớp trong
cơng tác giáo dục đạo đức HS để đề ra những giải pháp hợp lý nhằm nâng cao
chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh ở trường THCS Lê Quang Trường –
Hoằng Tiến”.
1.3. Đối tượng nghiên cứu


Nghiên cứu quá trình chủ nhiệm lớp ở lớp 7C trường THCS Lê Quang
Trường – Hoằng Tiến.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý luận: Thu thập những thơng tin lý luận của
vai trị của người GVCN lớp trong công tác giáo dục đạo đức HS trên các tập
san giáo dục, các phương tiện thông tin đại chúng, các tài liệu tham khảo trên
Internet.
- Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động học và sinh hoạt tập thể của
HS. Trò chuyện, trao đổi với các GVBM, HS, hội cha mẹ học sinh (CMHS), bạn
bè và hàng xóm của HS.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Tham khảo những bản báo cáo, tổng
kết hàng năm của nhà trường, kinh nghiệm của các trường bạn, của các giáo
viên chủ nhiệm lớp khác trong trường.
- Phương pháp thử nghiệm: Thử áp dụng các giải pháp vào công tác giáo
dục đạo đức học sinh ở lớp lớp 7C trường THCS Lê Quang Trường – Hoằng
Tiến.

1.5. Những điểm mới của SKKN
- Nêu ra những kinh nghiệm của bản thân sau nhiều năm làm công tác chủ
nhiệm.
- Nghiên cứu thực trạng công tác chủ nhiệm ở trường THCS Lê Quang
Trường – Hoằng Tiến trong điều kiện giáo dục hiện nay.
- Tổ chức thử nghiệm và đề xuất một số biện pháp một số biện pháp tích
cực, thân thiện hơn để nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm.

Sinh hoạt đầu tuần ở trường THCS Lê Quang Trường – Hoằng Tiến


2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
2.1.1. Vai trị của giáo viên chủ nhiệm lớp trong trường THCS
Về nhiệm vụ, giáo viên chủ nhiệm trong trường THCS có những nhiệm vụ
chính là: Xây dựng kế hoạch các hoạt động giáo dục thể hiện rõ mục tiêu, nội
dung, phương pháp giáo dục bảo đảm tính khả thi, phù hợp với đặc điểm học
sinh, với hoàn cảnh và điều kiện thực tế nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của cả lớp và
của từng học sinh; Thực hiện các hoạt động giáo dục theo kế hoạch đã xây
dựng; Phối hợp chặt chẽ với gia đình học sinh, với các giáo viên bộ mơn, Đồn
thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh,
các tổ chức xã hội có liên quan trong việc hỗ trợ, giám sát việc học tập, rèn
luyện, hướng nghiệp của học sinh lớp mình chủ nhiệm và góp phần huy động
các nguồn lực trong cộng đồng phát triển nhà trường; Nhận xét, đánh giá và xếp
loại học sinh cuối kỳ và cuối năm học; đề nghị khen thưởng và kỷ luật học sinh;
đề nghị danh sách học sinh được lên lớp thẳng, phải kiểm tra lại, phải rèn luyện
thêm về hạnh kiểm trong kỳ nghỉ hè, phải ở lại lớp; hoàn chỉnh việc ghi sổ điểm
và học bạ học sinh1.
Ngoài ra, người giáo viên chủ nhiệm lớp cũng phải thực hiện đẩy đủ những
nhiệm vụ của một giáo viên bộ môn theo môn dạy của mình như: Dạy học và

giáo dục theo chương trình, kế hoạch giáo dục, kế hoạch dạy học; quản lý học
sinh trong các hoạt động giáo dục do nhà trường tổ chức; tham gia các hoạt động
của tổ chuyên môn; chịu trách nhiệm về chất lượng, hiệu quả giáo dục; tham gia
nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng,...
Về quyền hạn, giáo viên chủ nhiệm trong trường THCS có những quyền
hạn chủ yếu sau: Được dự các giờ học, hoạt động giáo dục khác của học sinh lớp
mình; Được dự các cuộc họp của Hội đồng khen thưởng và Hội đồng kỷ luật khi
giải quyết những vấn đề có liên quan đến học sinh của lớp mình; Được dự các
lớp bồi dưỡng, hội nghị chuyên đề về công tác chủ nhiệm; Được quyền cho phép
cá nhân học sinh nghỉ học không quá 3 ngày liên tục; Được giảm giờ lên lớp
hàng tuần theo quy định khi làm chủ nhiệm lớp. Ngoài ra, người giáo viên chủ
nhiệm lớp cũng được hưởng đầy đủ những quyền khác của một giáo viên bộ
môn như: Được nhà trường tạo điều kiện để thực hiện nhiệm vụ giảng dạy và
giáo dục học sinh; Được hưởng mọi quyền lợi về vật chất, tinh thần và được
chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ theo các chế độ, chính sách quy định đối với nhà
giáo,...
Từ những nhiệm vụ và quyền hạn đã nêu ở trên, ta có thể thấy rằng vai trò
của người giáo viên chủ nhiệm lớp là hết sức quan trọng. Ngoài chức năng,
nhiệm vụ của một giáo viên bình thường, giáo viên chủ nhiệm cịn là người quản
1

Trích nguyên văn từ TLTK số 1, Khoản 2, điều 31, Chương IV.


lý tồn bộ hoạt động giáo dục của lớp mình, đặc biệt là việc chăm lo hình thành,
ni dưỡng, phát triển nhân cách của học sinh. Giáo viên chủ nhiệm lớp là cầu
nối giữa Ban giám hiệu nhà trường với học sinh, cha mẹ các em và đoàn thể mà
các em sinh hoạt.
Nắm vững được nhiệm vụ, quyền hạn và vai trị của mình có nghĩa là người
giáo viên chủ nhiệm đã nắm được chiếc chìa khóa để có thể trở thành một giáo

viên chủ nhiệm tốt. Qua đó, góp phần quan trọng vào thành công của nhà trường
trong công tác giảng dạy và giáo dục đạo đuacs cho học sinh.
2.1.2. Những yếu tố cần có để trờ thành người giáo viên chủ nhiệm lớp tốt.
Trong trường THCS , tố chất quan trọng nhất để trở thành một người giáo
viên chủ nhiệm lớp tốt là tình thương yêu học sinh và năng lực quản lí. Mọi
cơng việc của lớp người giáo viên chủ nhiệm cần phải có những kế hoạch rõ
ràng. GV chủ nhiệm lớp cần có sự nhiệt tình, sâu sát, cần cù, trí nhớ tốt, quan sát
tinh, tâm lí giỏi, có khả năng xây dựng đội ngũ cán bộ học sinh. Nhưng điều cốt
yếu nhất là phải đối xử với học sinh chân thật và bằng tình yêu thương, sự công
bằng. Giáo viên chủ nhiệm phải vừa là người thầy, vừa là người anh, người chị,
người cha, người mẹ thứ hai, là bạn của mỗi học trò2.
Bên cạnh đó, người giáo viên chủ nhiệm tốt phải là tấm gương sáng cho HS
noi theo. Đối với học sinh trong trường học nói chung và trong trường THCS
nói riêng, mỗi lời nói, hành động, việc làm,... của người giáo viên chủ nhiệm lớp
đều sẽ tác đổng, ảnh hưởng rất nhiều đến việc hình thành đạo đức và lối sống,
nhân cách của học sinh. Vì vậy, nhất thiết mỗi người giáo viên chủ nhiệm phải
là một tấm gương sáng cho HS noi theo. Để làm được điều này, theo tôi, mỗi
giáo viên chủ nhiệm lớp (cũng như giáo viên bộ môn) cần phải thực hiện
nghiêm túc những quy định về đạo đức, tác phong nhà giáo. Chẳng hạn như để
trở thành tấm gương sáng về lối sống, cung cách ứng xử với mọi người trong xã
hội cho học sinh thì người giáo viên cần phải có lối sống trung thực, lành mạnh,
những ngôn ngữ, cử chỉ, hành động phải lịch sự, có văn hóa chứ tuyệt đối khơng
được có những lời nói khiếm nhã, có những hành động, lối ứng xử, thái độ
không đẹp trong đời sống. Hay như muốn học sinh chăm chỉ lao động trong hoạt
động lao động của lớp thì giáo viên khơng nên chỉ đóng vai trị là người điều
hành, chỉ đạo mà còn nên lao động cùng với lớp để từ đó học sinh nhìn vào tấm
gương của mình mà chăm chỉ lao động hơn,...
Nhưng khơng chỉ có thế, người giáo viên chủ nhiệm tốt cịn phải là người
biết thơng cảm và chia sẻ những khó khăn của các em. Trả lời những câu hỏi của
các em một cách thấu đáo (nếu chưa có câu trả lời, hứa sẽ tìm câu trả lời chính

xác). Cho các em biết là các em có thể điện thoại cho thầy cơ để nói chuyện hay
hỏi bài vở (cách làm bài, giải thích chữ khó, cách trả lời). Hỏi các em về những
khó khăn trong đời sống, những khó khăn ở trường... giúp các em giải quyết
những khó khăn này. Trong lớp học hay ngồi lớp học, thầy cơ cịn phải đóng
2

Tham khảo từ TLTK số 6


vai người anh, người chị mà các em có thể tin tưởng, nhờ cậy được. Qua đó, các
em sẽ biết sống nhẫn nại, kiên trì và giàu lịng nhân ái.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
2.2.1. Thuận lợi
- Bản thân tơi đã có 16 năm công tác trong ngành và nhiều năm làm công
tác chủ nhiệm lớp. Vì vậy tơi đã tích lũy được một số kinh nghiệm, có lịng u
nghề, mến học sinh và luôn luôn học hỏi những đồng nghiệp để đưa các mặt
chất lượng của lớp lên cao.
- Đa số HS ngoan hiền, có ý thức học tập và rèn luyện đạo đức.
- HS trong lớp có ý thức xây dựng tập thể lớp .
- Giữa GVCN, phụ huynh học sinh và BGH luôn phối hợp chặt chẽ trong
công tác giáo dục.
2.2.2. Khó khăn:
- Trường nằm ở vùng bãi ngang ven biển nên đa số học sinh trong lớp là
con em nơng dân có hồn cảnh kinh tế khó khăn.
- Một số học sinh thiếu thốn tình cảm(chỉ ở với mẹ hoặc bố, cha mẹ làm ăn
xa, mồ côi) như em Lê Thị Thắm, em Bùi Trí Cường. Nhiều em hay nói chuyện
riêng, lười học, lười lao động như em Bùi Trí Phú, Lê Trung Q, Nguyễn Huy
Hồng…
- Tuy phụ huynh rất quan tâm đến con em mình về việc học tập, nền nếp
song vì bận đồng ruộng...vv nên nhiều gia đình khơng có thời gian để ý kèm

cặp con em mình tốt nhất.
- Ảnh hưởng tiêu cực của khu du lịch sinh thái biển tới lối sống của một bộ
phận HS.
2.3. Các sáng kiến kinh nghiệm hoặc các giải pháp đã sử dụng để giải quyết
vấn đề
2.3.1. Lựa chọn ban cán sự lớp.
a. Cơ sở lựa chọn:
- Căn cứ vào hồ sơ học bạ của HS.
- Căn cứ sự tín nhiệm của tập thể lớp qua việc bình bầu dân chủ đầu mỗi
năm học.
b. Phân công nhiệm vụ cho ban cán sự lớp:
- Ban cán sự lớp đại diện cho lớp, chịu trách nhiệm trước Nhà trường về
toàn bộ hoạt động học tập, rèn luyện, đời sống của lớp trong thời gian học. Ban
cán sự lớp do tập thể lớp bầu ra, được GVCN quyết định công nhận. Nhiệm kỳ
của Ban cán sự lớp là một năm.
- Cơ cấu của Ban cán sự lớp gồm:


+ Lớp trưởng.
+ Lớp Phó học tập.
+ Lớp Phó văn thể.
+ Lớp Phó lao động.
+Tổ trưởng tổ 1, 2, 3, 4.
- Nhiệm vụ của lớp trưởng: Lớp trưởng là người điều hành, quản lý toàn bộ
các hoạt động của lớp và từng thành viên trong lớp, cụ thể:
+ Tổ chức, quản lý lớp thực hiện các nhiệm vụ học tập, rèn luyện theo quy
định của Bộ Giáo dục và Ðào tạo, Sở GD & ĐT và Nhà trường;
+ Theo dõi, đôn đốc lớp chấp hành đầy đủ và nghiêm chỉnh quy chế, quy
định, nội quy về học tập và sinh hoạt của Bộ Giáo dục và Ðào tạo, Sở GD & ĐT
và Nhà trường. Xây dựng và thực hiện nề nếp tự quản trong HS;

+ Động viên giúp đỡ những HS gặp khó khăn trong học tập, rèn luyện và
đời sống;
+ Chịu sự điều hành, quản lý của trực tiếp của GVCN lớp;
+ Chủ trì các cuộc họp lớp để đánh giá kết quả học tập, rèn luyện, bình xét
học bổng, đề nghị thi đua khen thưởng đối với tập thể và cá nhân HS trong lớp.
- Nhiệm vụ của các lớp phó:
+ Ðơn đốc sinh viên đi học đầy đủ, đúng giờ, đảm bảo học tập nghiêm túc;
+ Ðiểm danh, ghi sổ đầu bài đầy đủ, kịp thời;
+ Lập danh sách HS thuộc diện đối tượng ưu tiên, hoàn cảnh khó khăn, báo
cáo với giáo viên chủ nhiệm;
+ Tổ chức và quản lý HS thực hiện lao động, trực tuần và các hoạt động
liên quan đến sinh hoạt đời sống vật chất và tinh thần của lớp;
+ Tổ chức động viên, thăm hỏi những sinh viên có hồn cảnh khó khăn, ốm
đau, tai nạn...
- Nhiệm vụ của Ban cán sự bộ mơn: Thực hiện và duy trì sinh hoạt 15 phút
đầu giờ theo chủ đề lớp đã chọn.
2.3.2. Phối hợp chặt chẽ với nhà trường - gia đình - xã hội trong việc
giáo dục học sinh3.
Nhà trường, gia đình và xã hội đều có vai trị quan trọng trong giáo dục
phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống cho học sinh. Các phẩm chất chính trị,
đạo đức, lối sống của con người nói chung, HS nói riêng được hình thành và
phát triển trong các mơi trường: gia đình, nhà trường và xã hội. Lúc sơ sinh vai
trò của gia đình là chủ đạo, tuổi học mầm non gia đình và nhà trường góp phần
quyết định, tuổi học phổ thơng (từ tiểu học tới trung học) càng lớn vai trò của
3

Tham khảo từ TLTK số 5


nhà trường, gia đình và xã hội càng cân đối. Để làm tốt việc giáo dục phẩm chất

chính trị, đạo đức, lối sống cho HS THCS phải kết hợp chặt chẽ với gia đình.
GVCN phối hợp với nhà trường: giáo viên chủ nhiệm lớp cần thường
xuyên báo cáo đầy đủ, trung thực về tình hình lớp theo từng tuần với Ban giám
hiệu nhà trường qua buổi hợp chủ nhiệm mỗi tuần. Khi lớp có học sinh cá biệt,
học sinh chậm tiến cần thường xuyên báo cáo với Ban giám hiệu nhà trường về
tình hình của học sinh đó để tìm phương pháp giáo dục hợp lí nhất.
GVCN phối hợp với gia đình học sinh: giáo viên chủ nhiệm lớp thường
xuyên có mối liên hệ và phối hợp với gia đình học sinh thông qua một số biện
pháp chủ yếu sau:
+ Họp Phụ huynh: Đây là sự kiện quan trọng đầu mỗi kì học, là cơ
hội hiếm hoi để tăng cường phối hợp gia đình – nhà trường. Vì vậy, việc thơng
báo kết quả chung của nhà trường và thu góp cần được làm ngắn gọn (tôi tiến
hành thông báo bằng văn bản trước kèm giấy mời phụ huynh). Điểm mấu chốt là
phải bàn bạc để thống nhất biện pháp giáo dục HS giữa gia đình và nhà trường.
Những nội dung cần được nhấn mạnh trong các buổi họp:
1. Tình hình cụ thể của mỗi HS: nhấn mạnh những ưu điểm mà các
em có, trao đổi riêng các vi phạm, nhược điểm của các con.
2. Cách giảng dạy – giáo dục các em ở nhà (nên mời thêm GV toán,
văn, ngoại ngữ đến để giới thiệu qua về kiến thức và những lưu ý
về phương pháp giảng dạy, kèm cặp con học ở nhà), các biện pháp
thi đua để động viên các con hăng hái học tập.
3. Đặc điểm tâm sinh lí của lứa tuổi THCS và cách tiếp cận, chia xẻ,
giáo dục các em tại gia đình và nhà trường4.
+ Giáo viên chủ nhiệm lớp chuẩn bị cho mỗi học sinh một quyển sổ
liên lạc để liêc lạc, thông báo với phụ huynh học sinh kết quả học tập, rèn luyện
đạo đức của con em họ mỗi kì học ba lần: đầu kì, giữa kì và cuối kì.
+ Giáo viên chủ nhiệm lớp cần nắm được đầy đủ tên tuổi, nghề
nghiệp, quê quán, nơi ở, đặc điểm gia đình của từng gia đình học sinh để hiểu
từng học sinh hơn và khi cần thiết có thể đến nhà học sinh thăm hỏi, động viên,
hoặc gặp trực tiếp phụ huynh để bàn về việc học tập, rèn luyện đạo đức của con

em họ.
+ Giáo viên chủ nhiệm lớp cũng cần phải nắm được số điện thoại và
nick chat hoặc Email của từng phụ huynh học sinh để việc trao đổi, thông tin về
về việc học tập, rèn luyện đạo đức của con em họ được thường xuyên và dễ
dàng hơn. Ngoài ra, cần cập nhật thường xuyên các thành quả và thiếu sót của
các em trên .
+ Lập bảng ghi tên các HS có thành tích trong mỗi ngày, mỗi
tuần: Trường THCS Lê Quang Trường chủ trương GV và HS mỗi lớp trực 1
tuần. HS lơp tôi thường đi muộn, lao động khơng chăm chỉ, có hơm qt chậm,
4

Tham khải tại TLTK sô 3


vào lớp muộn. Tôi ghi lên mục khen những em đi sớm nhất, làm việc tích cực
nhất. Kết quả, từ sau hơm đó khơng có HS đến muộn so với quy định, ý lại công
việc cho bạn.
+ Thường xuyên khen thưởng các HS có thành tích tốt, có cố gắng
trong học tập và rèn luyện, nhất là những HS còn yếu, hay quậy phá. Việc
khen thưởng luôn công khai, trang trọng và được thơng báo bằng văn bản
về gia đình.
+ GVCN phối hợp với các lực lượng xã hội: giáo viên chủ nhiệm lớp
thường xuyên liên hệ và phối hợp chính quyền địa phương; Phối hợp với các cơ
quan, tổ chức, đồn thể trên địa bàn như Cơng an, Giao thông, Mặt trận Tổ quốc,
Hội Cựu Chiến binh, Hội Khuyến học, Hội Phụ nữ, và các tổ chức có liên quan
trong việc giáo dục học sinh trong và ngoài nhà trường.
2.3.3. Phối hợp với giáo viên bộ môn.
Trong trường THCS , cùng với giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn là
người trực tiếp tiếp xúc, giảng dạy học sinh của lớp. Vì vậy, việc phối hợp với
giáo viên bộ mơn để nắm được tình hình học tập của từng học sinh để đưa ra

phương pháp giáo dục hợp lí là vô cùng cần thiết và quan trọng. Để phối hợp tốt
với giáo viên bộ môn trong việc giáo dục học sinh, người giáo viên chủ nhiệm
lớp cần thực hiện tốt những điều sau:
- Thứ nhất, cần nắm được danh sách giáo viên bộ mơn giản dạy lớp mình
về mơn dạy, họ tên, số điện thoại, nơi ở để khi cần có thể liên lạc được ngay với
giáo viên bộ mơn đó.
- Thứ hai, cần thường xun, chủ động gặp gỡ giáo viên của từng bộ mơn
để nắm về tình hình học tập của từng học sinh và tình hình học tập chung của
lớp để có những điều chỉnh phương pháp giáo dục hợp lí.
- Thứ ba, cần lắng nghe những ý kiến nhận xét, đóng góp của giáo viên bộ
mơn về biện pháp giáo dục của mình và về tình hình học tập của học sinh lớp
mình. Khi thấy cần thiết, có thể góp ý cho giáo viên bộ mơn những điều chỉnh
hợp lí từ những phản ánh của học sinh và phụ huynh.
2.3.4. Theo dõi chéo giữa các tổ.
Tôi chia lớp được chia làm 04 tổ với số thành viên trong tổ tương đương
nhau. Trong mỗi tổ có một tổ trưởng quản lí tổ của mình về mọi mặt. Để nâng
cao chất lượng giáo dục, giáo viên chủ nhiệm nên cho học sinh theo dõi chéo
giữa các tổ với nhau.
2.3.5. Giáo dục đạo đức học sinh thông qua tiết sinh hoạt chủ nhiệm.
Theo qui định, tiết chủ nhiệm chỉ dành khoảng 15 phút để GV tổng kết tình
hình học tập, rèn luyện đạo đức... của lớp; 30 phút còn lại tổ chức cho HS sinh
hoạt ...Mỗi tiết sinh hoạt chủ nhiệm đều phải có biên bản.
Giờ sinh hoạt bắt đầu bằng những tóm tắt kết quả học tập và rèn luyện của
cả lớp trong tuần của ban cán sự lớp. Thông qua sổ đầu bài, sổ cờ đỏ của Đội


trường, các GVBM, tôi nhận xét, đánh giá từng HS. Tôi luôn luôn nhắc nhở và
động viên tinh thần các em, tạo động lực giúp cả lớp cố gắng hơn. GVCN phải
thật sự gắn bó, quan tâm tới lớp mới nắm rõ đặc điểm tâm sinh lý và tình hình
học tập của từng em.

Qua tiết sinh hoạt chủ nhiệm, người giáo viên chủ nhiệm lớp cần kết hợp
dạy các em cách học làm người, cách sống, cách ứng xử với mọi người. Cách
dạy các em cách học làm người, cách sống, cách ứng xử với mọi người,... cũng
cần phải linh hoạt chứ khơng nên chỉ là những lời nói lí lẽ, lí thuyết đều đều. Để
giáo dục đạo đức học sinh đạt được hiệu quả cao nhất, người giáo viên chủ
nhiệm cần biết kết hợp nhiều những phương pháp giáo dục khác nhau như: phân
tích cho các em hiểu về cách sống, cách làm người, tổ chức đóng kịch tình
huống để các em bày tỏ quan điểm của cá nhân mình, tổ chức trị chơi, các buổi
diễn đàn, hội thảo nhỏ,...
2.3.6. Biện pháp giáo dục học sinh cá biệt 5 .
Hầu như trường nào, lớp học nào cũng có học sinh cá biệt, mà những học
sinh này đa số gây khơng ít khó khăn cho giáo viên chủ nhiệm, đơi khi họ rất
mệt mỏi vì nói mà các em khơng nghe, càng phạt thì càng lỳ hơn hoặc các em sẽ
co lại và phá phách hoặc chống đối ngầm. Điều này khơng những khó khăn cho
giáo viên chủ nhiệm mà cịn có thể ảnh hưởng đến chuyện thi đua của cả lớp
nữa.
Để giáo dục học sinh cá biệt, tôi cho rằng người giáo viên chủ nhiệm lớp
cần dành cho các em một tình u thương thực sự, thậm chí là cần nhiều hơn
những học sinh bình thường khác, cần kiên trì cố gắng động viên, giảng giải,
phân tích những điều hay, lẽ phải để giúp học sinh hiểu được phải làm gì và từ
đó cố gắng vươn lên; tận tình sự giúp đỡ học sinh đó trong học hành. Cố gắng
trở thành người bạn để học sinh đó tâm sự, người anh, người chị, nguời cha,
người mẹ thứ hai mẫu mực để học sinh đó noi theo. Giáo viên chủ nhiệm lớp
nên thường xuyên có những buổi nói chuyện với các em kể cả gặp trực tiếp hay
qua điện thoại, gửi Email,... để hiểu các em hơn và cũng là để phân tích cho các
em sâu hơn thế nào là một học sinh ngoan, thế nào là một học sinh tốt,...
Trong lớp, tơi cố gắng duy trì thật tốt nề nếp kỷ cương của lớp, của trường
để mọi học sinh tự nhận thức, tự khép mình trong những nội quy, quy chế chặt
chẽ nhưng luôn được dân chủ bàn bạc, trao đổi, thỏa sức đóng góp. Giáo viên
chủ nhiệm lớp cũng cần nghiêm khắc, công bằng, thưởng phạt nghiêm minh.

Đối với những học sinh cá biệt, những lỗi lầm của các em mắc phải không thể
bỏ qua và vẫn xử lí bình thường như những học sinh khác như bỏ tiết học, nghỉ
học không phép lần đầu cho làm bản kiểm điểm, lần hai khiển trách trước lớp,
lần ba thông báo lên Ban giám hiệu nhà trường,... tuy nhiên với những cố gắng
hay những thành tích, những việc tốt mà các em đã làm được người giáo viên
chủ nhiệm cũng cần khéo léo động viên trước tập thể lớp để các em có động lực
phấn đấu vươn lên.
5

Tham khảo taj TLTK số 4.


Tôi cũng phối hợp thường xuyên và chặt chẽ với gia đình học sinh, thường
xun thơng báo với gia đình các em về tình hình học tập rèn luyện đạo đức của
con em mình khi học sinh đó có biểu hiện khơng tốt cũng như khi học sinh đó có
những biểu hiện tiến bộ. Trong việc giáo dục học sinh cá biệt, phối hợp với gia
đình học sinh khơng chỉ là mời phụ huynh học sinh đó đến trường rồi thông báo
kết quả học tập, rèn luyện của con em họ mỗi khi có sự việc gì học sinh đó gây
ra mà nên xem việc gặp gỡ, trao đổi với CMHS là chuyện bình thường. Hơn
nữa, để giáo dục học sinh đó được tốt hơn, giáo viên chủ nhiệm cũng nên chủ
động tới thăm nhà các em, gặp các thành viên trong gia đình động viên họ quan
tâm nhiều hơn nữa tới các em.
2.3.7. Xây dựng tiêu chí đánh giá, xếp loại hạnh kiểm HS:
Ngay từ buổi họp mặt với cha mẹ học sinh đầu năm, chúng tôi đã cùng
nhau thảo luận và đi đến thống nhất những tiêu chí để xếp loại hạnh kiểm học
sinh (có thơng qua tập thể HS ở tiết sinh hoạt chủ nhiệm) như sau6:
a. Loại tốt:
- Ln kính trọng người trên, thầy giáo, cơ giáo, cán bộ và nhân viên nhà
trường; thương yêu và giúp đỡ các em nhỏ tuổi; có ý thức xây dựng tập thể,
đoàn kết với các bạn, được các bạn tin yêu;

- Tích cực rèn luyện phẩm chất đạo đức, có lối sống lành mạnh, trung thực,
giản dị, khiêm tốn;
- Hoàn thành đầy đủ nhiệm vụ học tập, cố gắng vươn lên trong học tập;
- Thực hiện nghiêm túc nội quy nhà trường; chấp hành tốt luật pháp, quy
định về trật tự, an tồn xã hội, an tồn giao thơng; tích cực tham gia đấu tranh,
phịng chống tội phạm, tệ nạn xã hội và tiêu cực trong học tập, kiểm tra, thi cử;
- Tích cực rèn luyện thân thể, giữ gìn vệ sinh và bảo vệ mơi trường;
- Tham gia đầy đủ các hoạt động giáo dục quy định trong Kế hoạch giáo
dục, các hoạt động chính trị, xã hội do nhà trường tổ chức; tích cực tham gia các
hoạt động của Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, Đồn Thanh niên cộng
sản Hồ Chí Minh; chăm lo giúp đỡ gia đình.
b. Loại khá: thực hiện được những quy định tại khoản a nhưng chưa đạt đến

mức của loại tốt; đơi khi có thiếu sót nhưng sửa chữa ngay khi thầy giáo, cơ giáo
và các bạn góp ý.
c. Loại trung bình: có một số khuyết điểm trong việc thực hiện các quy định

tại khoản a nhưng mức độ chưa nghiêm trọng; sau khi được nhắc nhở, giáo dục
đã tiếp thu sửa chữa nhưng tiến bộ còn chậm.
d. Loại yếu: nếu có một trong những khuyết điểm sau đây:

- Có sai phạm với tính chất nghiêm trọng hoặc lặp lại nhiều lần trong việc
thực hiện quy định tại khoản a, được giáo dục nhưng chưa sửa chữa;
6

Tham khảo tại TLTK số 2


- Vô lễ, xúc phạm nhân phẩm, danh dự, xâm phạm thân thể của giáo viên,
nhân viên nhà trường;

- Gian lận trong học tập, kiểm tra, thi cử;
- Xúc phạm danh dự, nhân phẩm của bạn hoặc của người khác; đánh nhau,
gây rối trật tự, trị an trong nhà trường hoặc ngoài xã hội;
- Đánh bạc; vận chuyển, tàng trữ, sử dụng ma tuý, vũ khí, chất nổ, chất độc
hại; lưu hành văn hoá phẩm độc hại, đồi truỵ hoặc tham gia tệ nạn xã hội.
Việc xếp loại HS cần được định lượng bằng điểm số. Tùy từng hoàn cảnh,
lỗi vi phạm để trừ điểm thi đua, song cần tăng cường cộng điểm cho những
thành tích tốt, những việc làm hay (dù là nhỏ bé) của HS.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
Sau khi thực hiện những biện pháp trên với lớp 7C trường THCS Lê
Quang Trường – Hoằng Tiến, lớp đã đạt được nhiều kết quả khả quan cụ thể
như sau:
- Tỉ lệ học sinh đi học chuyên cần đạt 100%.
- Việc chấp hành nội quy trường lớp khá tốt, đạt 95%.
- Điểm học tập các môn học ở lớp, lực học của đa số học sinh có nhiều tiến
bộ và cao hơn so với năm học trước (qua theo dõi, nhìn nhận của giáo viên chủ
nhiệm và theo lời nhận xét của nhiều Giáo viên bộ môn).
- Ý thức chấp hành nội quy tương đối tốt, đa số học sinh đã ngoan hơn, biết
nghe lời hơn (qua theo dõi của giáo viên chủ nhiệm và qua lời nhận xét BGH
nhà trường, của nhiều giáo viên bộ mơn).
- Tham gia nhiệt tình, tích cực hơn và có nhiều thành tích cao hơn đối với
các hoạt động phong trào (qua việc tham gia và kết quả cụ thể của các phong
trào).
- Thái độ và ý thức học tập tốt của học được nâng lên rõ rệt, học sinh cảm
nhận được tầm quan trọng của việc học và rèn luyện ở trường, lớp.
- Đa số học sinh đã chủ động, tích cực và hăng say hơn khi tham gia các
hoạt động phong trào ở lớp, trường hay ở cấp trên.
- Đa số học sinh có lối sống lành mạnh, ngoan ngỗn và có tinh thần tự
giác, tự lập cao. Khơng cịn để giáo viên phải nhắc nhở nhiều lần.

- Về kết quả học tập, rèn luyện đạo đức của lớp.
Về học tập:
+ Học lực Giỏi: 01/30 học sinh (Dù không phải là lớp chọn, nhưng
lớp 7C là lớp thường duy nhất có HSG).
+ Học lực Khá: 12/30 học sinh.


+ Học lực TB: 16/30 học sinh.
+ Học lực Yếu: 01/30 học sinh.
Về hạnh kiểm:
+ Hạnh kiểm Tốt: 29/30 học sinh.
+ Hạnh kiểm Khá: 01/30 học sinh.
Về kết quả thi đua của lớp.
Là lớp tiên tiến, chi đội mạnh của trường
Việc phân công nhiệm vụ rõ ràng cho từng HS trong Ban cán sự lớp đã
đem lại hiệu quả trong việc quản lí nề nếp và chất lượng học tập. Các em thực
hiện nhiệm vụ đầy đủ với tinh thần trách nhiệm cao. Có những trường hợp
GVCN khơng cần có mặt nhưng các em vẫn quản lí lớp tốt. Đây là một trong
những nhân tố quyết định thành tích lớp đạt được.
Giáo viên chủ nhiệm lớp đã thực hiện tốt vai trò và trách nhiệm trong việc
phối hợp với các tổ chức, đồn thể trong và ngồi nhà trường có hiệu quả về
công tác giáo dục đạo đức cho HS yếu kém, học sinh cá biệt và loại bỏ được
nguy cơ bỏ học giữa chừng như học sinh Bùi Trí Cường, học sinh Nguyễn Văn
Công, Lê Xuân Tươi...

3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Trong suốt quá trình giảng dạy cũng như trong nhiều năm làm công tác
chủ nhiệm, bản thân tơi đã từng gặp phải những khó khăn rất lớn khi làm chủ
nhiệm lớp. Những khó khăn ấy cũng xuất phát từ nguyên nhân chủ quan về phái

năng lực, nhận thức của tơi; cũng có những ngun nhân từ phía nhà trường, gia
đình học sinh hay các đối tượng học sinh. Tuy nhiên, đó chỉ là những khó khăn
khi những năm đâu mới được phân cơng làm công tác chủ nhiệm. Nhưng, sau
một thời gian làm chủ nhiệm lớp, bản thân tơi tự nhận ra rằng chính mình sẽ làm
thay đổi cách thức chủ nhiệm của mình, để có thể làm tốt được cơng tác chủ
nhiệm.
Chính vì lí do đó, bản thân tơi đã từng trăn trở, suy nghĩ để tìm ra những
giải pháp có thể áp dụng được cho công tác chủ nhiệm đối với bất kì mơi trường
nào, đối tượng học sinh nào. Sau nhiều năm nghiên cứu, tìm tịi và học hỏi, bản
thân đã tìm ra được một số giải pháp để làm tốt cơng tác chủ nhiệm, đã áp dụng
những kinh nghiệm đó vào cơng tác chủ nhiệm của mình và đã đạt được những
thành công. Những thành công ấy không chỉ cho chính bản thân mình mà cịn
cho cả chính tập thể lớp mình chủ nhiệm.
Điều quan trọng hơn nữa là, trong q trình chủ nhiệm, để làm tốt cơng
tác chủ nhiệm của mình, tơi đã khơng nơn nóng, vội vàng mà luôn điềm tĩnh,
vạch định kế hoạch rõ ràng về thời gian, về nội dung cơng việc và hình thức
thực hiện công việc. Đồng thời luôn tranh thủ được sự giúp đỡ của những nguồn
lực khác trong nhà trường, từ phía gia đình học sinh và từ chính sự tích cực của
các đối tượng học sinh.
3.2. Kiến nghị
Để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp, ln địi hỏi nhiều yếu tố quan trọng.
Nhưng trong đó, quan trọng nhất là phương pháp và là tâm huyết của giáo viên
chủ nhiệm Chính vì vậy,  là một giáo viên chủ nhiệm, tôi thiết nghĩ điều cần
thiết nhất đối mỗi giáo viên khi làm công tác chủ nhiệm là: Người giáo viên phải
thật sự mẫu mực, phải là tấm gương sáng từ nhận thức đến hành động, từ lời nói,
cử chỉ, điệu bộ đến thái độ ứng xử hàng ngày…để học sinh noi theo. Giáo viên
chủ nhiệm cần có lí tưởng nghề nghiệp đúng đắn, phải thật sự am hiểu,nắm chắc
chủ trương giáo dục của Đảng và nhà nước trong thời kì đổi mới. Chính lí tưởng

và lòng yêu nghề sẽ là nghị lực niềm tin để người giáo viên vững bước trong sự
nghiệp mình đã chọn.
          Tóm lại, để làm tốt cơng tác chủ nhiệm, địi hỏi người giáo viên chủ
nhiệm không chỉ là một giáo viên dạy tốt văn hóa mà cịn phải quan tâm đến sự
phát triển ở học sinh cả những giá trị đạo đức, thể chất, thẩm mĩ… Vì vậy, theo
tơi, hai yếu tố cốt lõi không thể thiếu đối với giáo viên chủ nhiệm là cái tài của
một nhà tâm lí và cái tâm của một nhà giáo dục. Khi làm tốt hai yếu tố này thì
người giáo viên nói chung và người giáo viên chủ nhiệm nói riêng đều có thể
làm tốt trách nhiệm của mình trong thời đại mới ngày nay và ln để lại ấn
tượng tốt trong lịng mỗi thế hệ học trò yêu dấu.
          Giáo dục là cả một quá trình rất cần sự nỗ lực của mỗi giáo viên cần biết
lựa chọn và kết hợp sử dụng các phương pháp phù hợp với từng đối tượng học
sinh. Bằng lòng yêu nghề mến trẻ, bằng sự vị tha, bao dung,đọ lượng…chắc
chắn giáo viên chủ nhiệm sẽ thành công trong công tác giáo dục học sinh lớp


mình phụ trách. Nói cách khác, nhà giáo là một người trí tuệ, giàu lịng nhân ái
khoan dung có vai trị như người cha, người mẹ, đúng như câu nói: “ Cha mẹ
cho con hình hài, vóc dáng cịn thầy cô cho các em kiến thức, nhân nghĩa để em
vững bước trên con đường đời đầy chông gai thử thách”.
Hoằng Tiến, ngày 20 tháng 4 năm 2018
XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Hiệu trưởng

Đỗ Đăng Sơn

Tôi xin cam đoan đây là SKKN
của mình viết, khơng sao chép nội dung
của người khác.

Người viết

Lê Thị Luyến

DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
KINH NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ
CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Lê Thị Luyến.
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên trường THCS Lê Quang Trường – Hoằng
Tiến.
Kết quả Năm học
Cấp đánh
TT
Tên đề tài SKKN
đánh giá đánh giá
giá xếp loại
xếp loại
xếp loại


1.

Một số biện pháp củng cố bài học
nhắm nâng cao hiệu quả dạy và

2.

Tỉnh

B

2003-2004

Tỉnh

B

2011-2012

Tỉnh

C

2025-2016

học môn lịch sử.
Ứng dụng công nghệ thông tin và
phương pháp dạy học theo hợp
đồng nhằm nâng cao hiệu quả dạy
học bài “Thanh Hóa trong phong

3.

trào Cần Vương cuối thế kỉ XIX”
Sử dụng CNTT và sơ đồ tư duy
trong dạy học bài ‘Thanh Hóa
1919 – 1945”

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Thông tư số 12/2011/TT-BGDĐT ngày 28 tháng 3 năm 2011về ban hành
Điều lệ Trường THCS, trường THPT và trường phổ thơng có nhiều cấp học.
2. Thơng tư số 58/2011/TT-BGDĐT ngày 12 tháng 12 năm 2011 về ban hành
quy chế đánh giá, xếp loại học sinh THCS và học sinh THPT.
3. Module THCS 01: Đặc điểm tâm sinh lí của HS THCS
4. Module THCS 03: Giáo dục học sinh THCS cá biệt
5. Module THCS 39: Phối hợp giữa nhà trường với gia đình và cộng đồng trong
cơng tác giáo dục học sinh THCS.
6. Nguồn Internet:


(Mạng Giáo dục Edunet – Bộ Giáo dục và đào tạo)