Những thế mạnh và một số vấn đề còn tồn tại trong quá trình phát triển thị trường du lịch hà nội

phần mở đầu
I-/ Lý do chọn đề tài:
Việt Nam là một đất nớc có truyền thống kiên cờng bất khuất, trải qua bao
thời kỳ dựng nớc và giữ nớc, lại có sẵn một nền văn hoá tồn tại lâu đời, và cũng
có rất nhiều các danh lam cũng nh các di tích lịch sử thu hút nhiều khách du
lịch trong nớc cũng nh khách nớc ngoài.
Từ những năm xa xa trong lịch sử nhân loại Du lịch đã đợc ghi nhận nh
một sở thích, một nhu cầu tất yếu khách quan của con ngời. Ngày nay, các nớc
trên thế giới đã coi Du lịch không chỉ là một ngành kinh tế quan trọng mang lại
hiệu quả kinh tế cao mà còn là một nhu cầu không thể thiếu đợc trong đời sống
văn hoá - xã hội, đặc biệt là các nớc có nền kinh tế phát triển, các nớc đang tiến
hành công nghiệp hoá và đô thị hoá.
Hoạt động Du lịch ngày càng phát triển không ngừng cuốn hút hàng tỷ ng-
ời trên khắp hành tinh mang lại lợi ích to lớn về nhiều mặt, là đòn bẩy thúc đẩy
Việt Nam là một đất nớc có truyền thống kiên cờng bất khuất, trải qua bao thời
kỳ dựng nớc và giữ nớc, lại có sẵn một nền văn hoá tồn tại lâu đời, và cũng có
rất nhiều các danh lam cũng nh các di tích lịch sử thu hút nhiều khách du lịch
trong nớc cũng nh khách nớc ngoài.
Sự phát triển của tất cả các nền kinh tế quốc dân, tạo ra tích luỹ bớc đầu
cho nền kinh tế, là phơng tiện quan trọng để thực hiện chính sách mở cửa, là
cầu nối bên ngoài và bên trong nớc. Phát triển Du lịch còn tạo ra sự tiến bộ xã
hội, tình hữu nghị hoà bình, sự hiểu biết lẫn nhau của từng dân tộc, xoá bỏ
thành kiến giữa các nớc.
Trong bối cảnh hiện nay trên thế giới, Du lịch Việt Nam đang đứng trớc
những thử thách lớn của chạy đua phát triển Du lịch toàn cầu với sự cạnh tranh
gay gắt. Song với chính sách đổi mới và sự quan tâm của Đảng và Nhà nớc đã
coi Phát triển Du lịch là ngành kinh tế quan trọng trong chiến lợc phát triển
kinh tế xã hội của đất nớc (Nghị quyết 45/CP ngày 22 tháng 6 năm 1993 của
1
Chính phủ) và Phát triển Du lịch là hớng chiến lợc quan trọng trong đờng lối
phát triển kinh tế xã hội của Đảng và Nhà nớc (Chỉ thị 46/CT-TW ngày 14

tháng 10 năm 1994 của Ban Bí th).
Thực hiện sứ mạng Phát triển nhanh chóng Du lịch,... từng bớc đa nớc ta
trở thành trung tâm Du lịch - Thơng mại - Dịch vụ có tầm cỡ trong khu vực (đã
đợc ghi trong Nghị quyết Đại hội Đảng VIII). Mấy năm trở lại đây, Du lịch
Việt Nam đã có những chuyển biến tích cực luôn tạo ra những cơ hội và khả
năng mới, tận lực khai thác rút ngắn dần khoảng cách tụt hậu so với các nớc
phát triển trên thế giới.
II-/ Nội dung của đề tài:
Ngoài Phần mở đầu còn có 4 ch ơng sau:
Ch ơng I: Giới thiệu khái quát về Thủ đô Hà Nội
Ch ơng II: Tài nguyên du lịch Hà Nội
Ch ơng III: Những thế mạnh và một số vấn đề còn tồn tại
trong quá trình phát triển thị trờng Du lịch Hà
Nội
Ch ơng IV: Mục tiêu và giải pháp phát triển du lịch Hà Nội
2
Chơng I
Giới thiệu khái quát về thủ đô hà nội
I-/ Bối cảnh lịch sử:
Hà Nội là một Thành phố cổ kính có lịch sử phát triển gần 1000 năm,
trong Chiếu dời đô (từ Hoa L - Ninh Bình về Thăng Long mà ngày nay mang
tên là Hà Nội) Vua Lý Thái Tổ (914-1028) đã khẳng định vị trí trung tâm của
Thăng Long: Xem đất Việt ta, chỉ nơi này là thắng địa. Thật là nơi hội tụ của
bốn phơng đất nớc, cũng là kinh đô bậc nhất của đế vơng muôn đời. Lời tiên
tri đó đã trải qua gần ngàn năm kinh nghiệm và đến nửa cuối thế kỷ XX Hà Nội
đã thật sự là một trung tâm chính trị, văn hoá và kinh tế của nớc Việt Nam
thống nhất hoà bình.
Nằm ở vị trí trung tâm Châu thổ sông Hồng, đợc thiên nhiên u đãi dành
cho nhiều điều kiện thuận lợi, từ thế đất đến hệ sinh thái phong phú và nổi bật là
cộng đồng dânc cần cù và sáng tạo sinh sống lâu đời ở Thăng Long - Hà Nội đã

khai phá tạo dựng nên thủ đô văn hiến lâu đời, xinh đẹp và độc đáo.
Ba triều đại lớn nhất của dân tộc Việt là Lý, Trần, Lê suốt tám trăm năm
trị vì ở Hà Nội. Từ năm 1945 đến nay Hà Nội là thủ đô của nớc Việt Nam dân
chủ cộng hoà nay là Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
II-/ Điều kiện tự nhiên:
1-/ Vị trí địa lý:
Hà Nội nằm ở trung tâm đồng bằng Châu thổ sông Hồng có toạ độ địa lý
là 20
0
25 đến 21
0
23 vĩ độ Bắc và 105
0
15 đến 106
0
03 kinh độ Đông, phía Bắc
giáp Thái Nguyên, phía Nam giáp tỉnh Hà Tây, phía Đông và Đông Nam giáp
tỉnh Bắc Ninh và Hng Yên, phía Tây giáp tỉnh Vĩnh Phúc.
3
Hà Nội gồm các quận: Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trng, Đống Đa, Tây
Hồ, Thanh Xuân, Cầu Giấy.
Và các huyện: Gia Lâm, Đông Anh, Thanh Trì, Sóc Sơn, Từ Liêm.
2-/ Khí hậu:
Hà Nội nằm trong khu vực khí hậu nhiệt đới gió mùa. Gồm có đủ bốn mùa:
xuân, hạ, thu, đông. Nhng để những ngời ở xa dễ nhận biết khí hậu Hà Nội khi
chuẩn bị đến thủ đô này có thể tạm chia thành hai mùa là: mùa khô và mùa ma.
Mùa khô từ tháng 10 năm trớc đến tháng 4 năm sau, đây là thời kỳ giá lạnh,
không ma to. Từ tháng 1 đến tháng 3 vẫn có giá lạnh nhng có tiết xuân nên có ma
nhẹ (ma xuân) đủ độ ẩm cho cây cối đâm chồi nảy lộc. Từ tháng năm đến tháng
9 có ma to và bão. Trong các tháng 8, 9, 10 Hà Nội có những ngày thu. Mùa thu

Hà Nội trời trong xanh, gió mát. Những ngày cuối thu se se lạnh và nhanh chóng
hoà nhập vào mùa đông.
Nhiệt độ trung bình mùa Đông: 17,2
0
C (lúc thấp nhất xuống tới 2,7
0
C).
Trung bình mùa Hạ: 29,2
0
C (lúc cao nhất lên tới 42,8
0
C).
Nhiệt độ trung bình cả năm: 23,2
0
C. Ma trung bình hàng năm là 1,800mm.
4
chơng II
tài nguyên du lịch hà nội
I-/ Những đánh giá chung về sự hấp dẫn của Du lịch Hà Nội
ở Việt Nam ta không nơi nào mà dấu ấn lịch sử lại kết tinh sáng chói bằng ở
Hà Nội. Tại đây có các di chỉ đồ đá, đồ đồng ba bốn nghìn năm tuổi có dấu vết ng-
ời anh hùng thiếu niên làng Gióng đánh giặc ngoại xâm từ đời vua Hùng thứ VI,
rồi thành ốc An Dơng Vơng, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Ngọc Hồi - Khơng Th-
ợng và gò Đống Đa, thành phố Hà Nội (xây năm 1904-1806 nay còn sót lại cửa
chính Bắc Môn, quảng trờng Nhà hát lớn là nơi xuất phát cuộc Tổng khởi nghĩa c-
ớp chính quyền tại Hà Nội, lễ đài Ba đình là nơi Chủ tịch Hồ Chí MInh tuyên bố
thành lập nớc Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, quảng trờng Ba Đình là nơi có lăng
Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Trải qua mấy ngàn năm, lịch sử đã để lại cho mảnh đất này nhiều di tích
lịch sử văn hoá nổi tiếng, phong phú và đa dạng cả về nguồn gốc lẫn loại hình có

giá trị lớn đối với du lịch. Các di tích này không chỉ có kiến trúc độc đáo nh chùa
Một Cột, gác Khuê Văn (Văn Miếu) thành Cổ Loa,... có pho tợng cổ nh tợng
Huyền Thiên Trấn Vũ (đền Quán Thánh) mà còn lạ sự hài hoà với cỏ cây hoá
lá,... Với sự tích huyền thoại nh truyện Thánh Gióng, truyện nỏ thần Kim Quy
với mối tình Mỵ Châu - Trọng Thuỷ.
Bên cạnh đó Hà Nội có nhiều di tích lịch sử cách mạng, vì đây là trung
tâm cách mạng của cả nớc, là nơi chỉ đạo của các cuộc kháng chiến chống thực
dân và đế quốc của nhân dân ta trong nửa thập kỷ qua. Các di tích lịch sử này
cũng có sự hấp dẫn lớn đối với khách du lịch trong và ngoài nớc nh nhà sàn, ao
cá Bác Hồ,...
Hà Nội còn là nơi tập trung nhiều nhà bảo tàng có ý nghĩa quốc gia nh:
Bảo tàng Hồ Chí Minh, bảo tàng Lịch sử, Cách mạng,...
5
Kiến trúc Hà Nội cũng rất đặc sắc và đa dạng. Những khu phố cổ có nhà
nhỏ thấp, chen chúc nhau với mái ngói mũi hài, những vết tích của hàng ngàn
năm trớc. Nhiều du khách lần đầu đến Hà Nội đã bị thu hút bởi vẻ đẹp của thu
đô, một vẻ đẹp đợc tạo nên bởi sự kết hợp hài hoà giữa vẻ kiếnt rúc cổ kính và
màu xanh của cây cối hồ nớc. Kiến trúc của Hà Nội mang đậm dấu ấn của lịch sử
dài lâu, chùa chiền, đền miếu có ở khắp nơi trên đất Hà Nội. Không ít khi thanh
tịnh đợc tạo bởi kiến trúc đơn sơ, giản dị, gần gũi với con ngời.
Hà Nội có thể chia ra thành các khu vực: khu phố cổ, khu thành cổ, khu
phố cũ, xen đẹm giữa các khu vực này là các khu dân c tự phát chuyển dần từ
các làng xóm thành các ngõ phố quy hoạch tuỳ tiện.
Câu thành ngữ quen thuộc Hà Nội 36 phố phờng đã thể hiện sự phong
phú của các nghề truyền thống đợc tập hợp lại từng phờng hội trong các phố ở
Hà Nội. Ngày nay, qua bao năm tháng thăng trầm, các khu phố Hà Nội không
còn giữ nguyên tính chất phờng hội của nó, nhng các tên phố, nhất là những
khu phố cổ vẫn còn tồn tại hoặc gợi nhớ hình ảnh về một Hà Nội tài khéo ngày
trớc nh: Hàng Mắm, Hàng Muối, Hàng Đào, Hàng Bạc,... cả ngoại thành Hà
Nội có những tên khi đọc lên ngời Hà Nội và cả những ai hiểu biết về Hà Nội

cũng thấy nó gắn bó với những sản vật đã trở thành nổi tiếng: đào Nhật Tân,
giấy Yên Thái, đồ đồng Ngũ Xã.
Nói đến Hà Nội phải nói đễn những món ăn thật độc đáo và khoái khẩu.
Những món ăn vừa giản dị vừa hợp túi tiền nhng cũng đủ làm cho du khách ra đi
không thể nào quên đợc. Mùa xuân ngời Hà Nội ăn Hồng xiêm Xuân Đỉnh, tháng 3
ăn bánh trôi - bánh chay,... mùa hè ăn chè đỗ đen, thập cẩm, thạch đen. Mồng 5
tháng 5 (âm lịch) ăn rợu nếp rồi giết sâu bọ bằng mận, đào, da hấu,... thơm ngon
nhất là ăn nhãn lồng bọc hạt sen thả vào nớc đờng phèn trong vắt mát rợi. Nhng Hà
Nội có những món ăn nổi tiếng mà ai cũng biết nh chả cá Lã Vọng, bún thang, bánh
tôm Hồ Tây, bánh cốm Hàng Than,... đó là những món ăn mang những nét riêng mà
chỉ có Hà Nội mới có.
6
Ngoài ra, Hà Nội còn có 36 vờn hoa, công viên và có tới 377 ha thảm cỏ,
các tợng đài các bể phun nớc làm tăng thêm vẻ đẹp của thủ đô.
Nói đến Hà Nội không thể không nói đến vẻ đẹp của những sông hồ. Con
sông Hồng dải lụa vắt ngang thành phố, hai bên bờ sông có bao nhiêu di tích
mà du khách có thể ghé thăm nếu đi du lịch bằng đờng sông. Hà Nội có hơn
3.600 ha hồ, ao, đầm có 27 hồ đầm lớn tiêu biểu là Hồ Tây với diện tích 500ha
và vùng đất quanh hồ là 800ha có khả năng tổ chức dịch vụ Du lịch và giao dịch
quốc tế tầm cỡ ở vùng Đông Nam á. Hồ Hoàn Kiếm gắn với huyền thoại thiêng
liêng, là trung tâm của thủ đô đã trở thành quen thuộc với ngời dân từ xa xa.
Đây có thể trở thành một điểm du lịch đặc sắc với chủ thể là Hồ Hoàn Kiếm,
đền Ngọc Sơn, cầu Thê Húc, đền Bà Triệu, tháp Bút, tháp Hoà Phong và các di
tích khác quanh hồ.
Tóm lại, thủ đô Hà Nội với tất cả những thế mạnh của chính mình có thể
thu hút một lợng lớn khách trong nớc và quốc tế, đồng thời đẩy mạnh sự phát
triển du lịch, cũng nh sự phát triển chung của đất nớc.
II-/ Tài nguyên thiên nhiên:
1-/ Tài nguyên Nhân văn:
Hà Nội là thành phố rất cổ kính của nớc Việt Nam đợc xây dựng cách đây

gần 1000 năm, là nơi tập trung các di tích lịch sử văn hóa, kiến trúc cổ và các lễ
hội truyền thống cổ. Nằm ở trung tâm đồng bằng sông Hồng Hà Nội là đất ngàn
năm văn vật có lịch sử và nền văn hoá lâu đời. Hà Nội có khoảng 322 di tích
lịch sử đợc Bộ Văn hoá - Thông tin xếp hạng trong tổng số hơn 2000 di tích.
+ Khu Phố Cổ:
ở Việt Nam ngoài Hội An ra chỉ có ở Hà Nội mới giữ đợc một khu phố cổ.
Theo các nguồn sử liệu thì đây cũng chính là nhân lõi của kinh đô Thăng Long
từ khi mới thành lập và nó cũng gần ngàn năm tuổi.
Nói đến địa giới không gian khu phố cổ thì có thể coi đó là một hình tam
giác cân có đỉnh là phố Hàng Than, cạnh phía Đông là đê sông Hồng, cạnh phía
7
tây là phố Hàng Cót, Hàng Điếu, Hàng Da còn đáy là trục Hàng Bông - Hàng
Gai - Cầu Gỗ. Các khu phố thờng mang tên những mặt hàng sản xuất nh: Hàng
Đờng, Hàng Bạc, Hàng Bồ. Đây cũng chính là nguồn tài nguyên quý giá mang
phong cách đặc trng của ngời Hà Nội.
+ Các di tích kiến trúc cổ:
Hà Nội là nơi có mật độ di tích cổ thuộc loại cao 48,2 di tích/100km
2
,
trong khi đó cả nớc chỉ có 2,2 di tích/100km
2
. Những di tích đó có niên đại trải
dài từ trớc Công nguyên cho đến triều đại Đinh, Lê, Lý, Trần, Nguyễn. Theo
thống kê thì Hà Nội có hơn 2000 di tích cổ trong đó có: 679 đình, 12 lăng, 210
đền, 252 miếu, 775 chùa, 166 nhà thờ họ, 32 am.
Trong số các di tích cổ đó thì chùa chiền có số lợng lớn nhất và ở Hà Nội
các chùa có niên đại khá lâu nh: chùa Trấn Quốc (xây dựng vào năm 541 thờ
vua Lý Nam Đế), chùa Quán Sứ (xây dựng vào thế kỷ XV), chùa Một Cột (xây
dựng vào năm 1049 đời vua Lý Thái Tông), chùa Kim Liên (năm 1128-1138
thờ vua Lý Thần Tông) và vô số các chùa lớn nhỏ khác.

Ngoài ra còn có hệ thống đền đài thờ các vị anh hùng dân tộc nh: đền Kim
Mã thờ Phùng Hng, đền Trung Liệt thờ Quang Trung,...
Bên cạnh đó tín ngỡng dân gian tiêu biểu là Phủ Tây Hồ thờ Mẫu Liễu
Hạnh đền Gò Hồ thờ Tam Phủ Thánh Mẫu,...
Đây cũng chính là điều kiện để cho Hà Nội có thể thu hút đợc nhiều khách
Du lịch quốc tế và nội địa đến thăm quan nghiên cứu.
+ Các Làng nghề:
Hà Nội có rất nhiều làng nghề truyền thống có từ lâu đời. Ngời Hà Nội
vốn thanh lịch và tài hoa, họ muốn tạo ra những sản phẩm vừa có ích vừa làm
đẹp cho đời.
- Làng đúc đồng Ngũ Xã:
8
Đây chính là nơi làm ra những sản phẩm nổi tiếng nh pho tợng Phật Di Đà ở
chùa Thần Quang nằm ngay ở làng Ngũ Xã, tợng Trấn Vũ bằng đồng đen ở đền
Quán Thánh, chuông chùa Một Cột và vô số các sản phẩm khác.
- Làng giấy Yên Thái:
Sản phẩ chủ yếu của Yên Thái là giấy để in sách hoặc viết chữ Nho và giấy
dó (in tranh dân gián). Loại giấy dó này của làng Yên Thái đã đợc xuất khẩu
sang nhiều nớc trên thế giới cho các hoạ sĩ vẽ tranh bằng mực Tầu theo phơng
pháp tranh cổ điển Phơng Đông. Nghề này hiện nay đang đợc phục hồi dần trở
lại.
- Làng gốm sứ Bát Tràng:
Đây là một nghề xuất hiện từ rất lâu đời ở Bát Tràng (vào thế kỷ thứ XV).
Sản phẩm ở đây không những rất nổi tiếng ở trong nớc mà còn xuất khẩu ra nớc
ngoài. Gấm ở Bát Tràng đã đạt đợc tới đỉnh cao về nghệ thuật và kỹ thuật chế
tạo đồ gốm sứ Việt Nam.
+ ẩ m Thực:
Ngời Hà Nội rất chú trọng đến cách ăn uống và coi đó nh là một sự thởng
thức văn hoá. Quan niệm này có lẽ ít nơi nào có đợc, Hà Nội nổi tiếng với rợu
mơ (Kẻ Mơ hay làng Hoàng Mai), làng Thuỵ (nay là làng Thuỵ Khuê), làng

Vọng (Phơng Liệt) đã từng đợc nhắ đến trong sách D địa chí của Nguyễn
Trãi. Món ăn Hà Nội cũng phong phú và hấp dẫn mang những phong cách rất
đặc trng của văn hoá Hà Nội nh: Bún Thang, Chả Cá, Bánh Tôm Hồ Tây, Bánh
Cốm Hàng Than, Bánh Cuốn Thanh Trì và hàng trăm loại quà ngon khác nhau.
+ Các Viện Bảo tàng:
Hà Nội tập trung rất nhiều Bảo tàng nh: Bảo tàng Cách mạng (1959), Bảo
tàng Hồ Chí Minh (1990), Mĩ thuật Việt Nam (1966), Dân tộc Việt Nam
(1996), Bảo tàng Quân Đội (1959) và Viện Bảo tàng Lịch Sử.
+ Các Lễ hội truyền thống:
9
Đồng bằng sông Hồng mà Hà Nội là trung tâm, là quê hơng của hội làng,
hội vùng, hội của cả nớc, là cái nôi của lễ hội nông nghiệp và lễ hội lịch sử. Các
lễ hội nh hội về An Dơng Vơng ở đền Cổ Loa (6-16 tháng 1 âm lịch), hội Gò
Đống Đa (5 tháng 1 âm lịch), hội đền Sóc Sơn (7 tháng 1 âm lịch), hội đền Đồng
Nhân (3-6 tháng 2 âm lịch), hội Gióng (9 tháng 4 âm lịch), hội làng Lệ Mật (23
tháng 3 âm lịch), hội làng Triều Khúc (10-12 tháng 1 âm lịch). Ngoài ra còn vô
số các lễ hội dân gian đặc sắc khác biểu hiện sự sinh động của văn hoá dân tộc,
đều là đối tợng của du lịch đặc biệt là du lịch văn hoá.
2-/ Tài nguyên tự nhiên:
+ Các Danh thắng:
Hà Nội có rất nhiều các danh thắng nổi tiếng nh Hồ Hoàn Kiếm gắn liền
với truyền thuyết trả gơm của vua Lê Thái Tổ. Hồ Tây ở đờng Thanh Niên có
diện tích là 500ha đang nằm trong quy hoạch xây dựng làng du lịch của thành
phố. Ngoài ra còn có vô số các hồ khác nh: Hồ Thiền Quang, hồ Bảy Mẫu, hồ
Trúc Bạch,...
Bên cạnh đó còn có khoảng 36 công viên, vờn hoa các loại nh: công viên
Thủ Lệ, công viên Lê Nin, vờn Bách Thảo,...
+ Vui chơi giải trí:
Ngời Hà Nội có truyền thống thanh lịch, tao nhã đặc tính đó còn đợc thể
hiện cả trong vui chơi giải trí của ngời Hà Nội. Đặc biệt nổi bật hơn cả là các

chơng trình biểu diễn múa rối và hầu nh khách nớc ngoài nào đến Hà Nội cũng
đi xem múa rối nớc mà Hà Nội cũng chính là nơi hồi sinh cho môn nghệ thuật
truyền thống này. Ngoài ra Hà Nội còn có tất cả các loại hình nghệ thuật sân
khấu truyền thống (các nhà hát chèo, tuồng, cải lơng và các nhà hát kịch nói
hiện đại).
10