(Sáng kiến kinh nghiệm) một số biện pháp quản lý để làm tốt công tác chủ nhiệm

Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HỐ

TRƯỜNG THPT LÊ HỒN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

TÊN ĐỀ TÀI
MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐỂ LÀM TỐT CÔNG TÁC
CHỦ NHIỆM

Người thực hiện: Hà Thị Nguyệt
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc lĩnh vực : Quản lý

THANH HOÁ NĂM 2017
1


Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================
MỤC LỤC.
MỤC LỤC
Mục

Trang
1. Mở đầu.

3
1.1.Lý do chọn đề tài.
3
1.2.Mục đích nghiên cứu.
3
1.3.Đối tượng nghiên cứu.
3
1.4.Phương pháp nghiên cứu.
3
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
3
2.1Cơ sở lí luận
3
2.2.Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng SKKN
4
2.3.Nội dung SKKN và các giải pháp
4
2.3.1.Các giải pháp thực hiện
4
2.3.2.Các biện pháp thực hiện
5
2.3.3.Nội dung thực hiên cụ thể
5
2.4. Hiệu quả của SKKN
17
3. Kết luận-Kiến nghị
18
3.1.Kết luận
18
3.2. Kiến nghị

18
Tài liệu tham khảo
19
Danh mục các đề tài SKKN đã được cấp Sở GD&ĐT đánh giá đạt từ
20
loại C trở lên

2


Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================

1.MỞ ĐẦU
1.1 Lý do chọn đề tài.
Trong những năm gần đây, Việt Nam đã hội nhập mạnh mẽ với thế giới bên
ngoài.Bên cạnh những thành quả gặt hái được trong q trình đó cùng với những
giá trị tốt đẹp thì nhiều mặt trái của hội nhập cũng theo gót vào Việt Nam. Chính
điều đó đã làm băng hoại, xói mịn nhiều giá trị tốt đẹp của dân tộc.Một trong
những đối tượng dễ bị ảnh hưởng bởi các luồng văn hóa từ ngồi vào chính là
học sinh phổ thông. Đặc biệt trong thời đại bùng nổ công nghệ thơng tin thì điều
đó lại càng dễ dàng.
Làm tốt cơng tác chủ nhiệm có ý nghĩa rất lớn trong quá trình giáo dục học
sinh,nhất là trong giai đoạn hiện nay ,khi học sinh có thể tiếp cận thơng tin từ
những nguồn khác nhau và việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh đang trở
thành nhu cầu cấp thiết.  2
Thực tế cho thấy có rất nhiều học sinh tốt, có ý thức, chịu học, …nhưng số
học sinh chưa tốt cũng khơng ít. Bất cứ lớp học nào cũng có học sinh chưa tốt,
học sinh hư, học sinh “lệch lạc” trong nhận thức vấn đề. Lớp học do tôi chủ

nhiệm cũng không là ngoại lệ.Vậy làm thế nào để giáo dục học sinh lớp mình
học tập ,rèn luyện phấn đấu tốt để sau này trở thành những con người có ích cho
xã hội
Những vấn đề trên đã làm tôi suy nghĩ rất nhiều. Khi nhìn lại q trình làm
cơng tác chủ nhiệm tơi thấy mình vẫn cịn những hạn chế cần khắc phục. Điều
đó làm cho tơi ln suy nghĩ, tìm tịi để nâng cao khả năng làm cơng tác chủ
nhiệm của mình. Nhiều biện pháp đã được tơi nghĩ đến và thử nghiệm. Và đến
nay tôi đã bước đầu đạt được những thành công trong công tác chủ nhiệm.
Tất cả những gì tơi tìm tịi và áp dụng thành cơng sẽ được tơi trình bày trong
“MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐỂ LÀM TỐT CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM ”.

Những biện pháp này được tôi áp dụng từ năm học 2015 – 2016 và hoàn
thiện ở năm học 2016-2017.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Nghiên cứu đề tài này giúp cho bản thân tơi nâng cao được tay nghề làm chủ
nhiệm, ngồi ra tôi cũng muốn trao đổi những kinh nghiêm này với đồng
nghiệp để mỗi giáo viên ngày càng làm tốt chức năng ,nhiệm vụ của một GVCN
lớp.Từ đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường.
1.3.Đối tượng nghiên cứu:
-Đề tài tập trung nghiên cứu và tổng kết về một số biện pháp quản lí để làm tốt
cơng tác chủ nhiệm.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
-Phương pháp phân tích ,tổng hợp, hệ thống các tài liệu lí luận có liên quan đến
vấn đề nghiên cứu
3


Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================

-Phương pháp quan sát sư phạm,điều tra bằng phiếu,thống kê
-Phương pháp tổng kết kinh nghiệm

2.NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1 Cơ sở lí luận
Giáo viên chủ nhiệm (GVCN) đóng vai trị rất quan trọng trong q trình giáo
dục học sinh. Chính vì vậy, muốn làm tốt cơng tác chủ nhiệm, trước hết người
GVCN cần nắm vững các nhiệm vụ của GVCN.
Nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm lớp.
GVCN ngoài các nhiệm vụ của một giáo viên được quy định chung tại
khoản 1 điều 31 của Điều lệ trường trung học phổ thơng cịn có những nhiệm vụ
sau:
a.Xây dựng kế hoạch các hoạt động giáo dục thể hiện rõ mục tiêu,nội
dung,phương pháp giáo dục bảo đảm tính khả thi,phù hợp với đặc điểm học
sinh, vói hồn cảnh và điều kiện thực tế nhằm thúc đẩy sụ tiến bộ của cả lớp và
của từng học sinh.
b.Thực hiện các hoạt động giáo dục theo kế hoạch đã xây dựng.
c.Phối hợp chặt chẽ với gia đình học sinh ,với các giáo viên bộ mơn, Đồn
thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh,các tổ chức xã hội có liên quan trong việc hỗ
trợ giám sát việc học tập ,rèn luyện,hướng nghiệp của học sinh lớp mình chủ
nhiệm và góp phần huy động các nguồn lực trong cộng đồng phát triển nhà
trường.
d.Nhận xét ,đánh giá và xếp loại học sinh cuối kì ,cuối năm học;đề nghị khen
thưởng và kỉ luật học sinh;đề nghị danh sách học sinh được lên lớp thẳng,phải
kiểm tra lại,phải rèn luyện thêm về hạnh kiểm trong hè,phải ở lại lớp;hoàn chỉnh
việc ghi sổ điểm ,học bạ.
đ.Báo cáo thường kỳ hoặc đột xuất về tình hình của lớp với hiệu trưởng. 1
2.2 Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Trong q trình làm cơng tác chủ nhiệm ,ở những năm trước tôi chưa đi sâu
vào vấn đề chủ nhiệm mà chủ yếu tập trung vào chuyên môn. Chính vì vậy , ở

những năm đó số học sinh trong lớp tôi chủ nhiệm tiến bộ về mặt đạo đức chưa
nhiều, tơi chưa phát huy được vai trị trung tâm,khả năng tự quản của các em.
-Vấn đề thực hiện nề nếp cũng như học tập của học sinh trong lớp cịn yếu
kém,nhiều em chưa tự giác,đối phó khi GVCN hoặc đoàn trường kiểm tra
-Phong trào hoạt động đoàn thể cịn trì trệ ,qua loa
-Học sinh khơng hứng thú với các tiết sinh hoạt 15 phút,sinh hoạt cuối tuần
-Ban cán sự lớp hoạt động cầm chừng,thụ động ,không hiệu quả.
-Học sinh trong lớp chưa có ý thức tốt trong vấn đề đồn kết ,gắn bó tương
trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong học tập và rèn luyện,khả năng giao tiêp và kỹ năng
sống cịn nhiều hạn chế…Vì vậy khơng tạo được điểm nhấn nào nổi bật ở lớp
chủ nhiệm, xếp loại của lớp về mọi mặt chỉ đạt khá.
2.3. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm và các giải pháp
2.3.1. Các giải pháp thực hiện
4


Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================
Giáo dục là một quá trình lâu dài, trong đó người làm giáo dục phải áp dụng
nhiều biện pháp, từ khâu tổ chức, giáo dục, đến tác động vào từng cá nhân và
tập thể. Q trình đó cũng không phải chỉ diễn ra trong một hay hai ngày mà là
quá trình tác động lâu dài, như dân gian thường nói “mưa dầm thấm lâu” .
Một số giải pháp mà tôi tập trung để làm tốt công tác chủ nhiệm :
-Đặt ra mục tiêu phấn đấu cụ thể cho lớp ngay từ đầu năm học (tùy theo đặc
Ví dụ :lớp đạt tiên tiến xuát sắc,nằm trong tốp 5 của trường
-Lập kế hoạch cụ thể trong từng giai đoạn và xây dựng các biện pháp cụ thể
để đạt đươc mục tiêu đã đặt ra
2.3.2.Các biện pháp tổ chức thực hiện
-Tìm hiểu đối tượng học sinh

-Hồn thiện cơng tác tổ chức lớp
-Xây dựng tiêu chí thi đua
-Giáo dục đạo đức thông qua tiết sinh hoạt chủ nhiệm
-Kêt hợp chặt chẽ với giáo viên bộ môn
-Kết hợp chặt chẽ với hội cha mẹ học sinh và gia đình học sinh
-Kết hợp chặt chẽ với các tổ chức đoàn thể
-Giáo dục học sinh chậm tiến
-Sử dụng phương pháp giáo dục cá biệt và phương pháp tác động tập thể một
cách linh hoạt.
2.3.3.Nội dung thực hiện:
a.Tìm hiểu đối tượng học sinh:
Trước ngày khai giảng, GVCN được BGH nhà trường phân công lớp chủ
nhiệm .
*Trước khi nhận lớp:
GVCN tìm hiểu tình hình chung của lớp chủ nhiệm thông qua nhiều kênh
thông tin khác nhau như: GVCN cũ, học bạ…
Năm học 2015 – 2016, lớp tơi có 45 học sinh, gồm 27 học sinh nữ ,18 học
sinh nam .Cả 45 học sinh là Đoàn viên TNCS Hồ Chí Minh.
Đầu năm học lớp có một số thuận lợi và khó khăn như sau:
+Thuận lợi.
- Được sự quan tâm của BGH, Đoàn và các tổ chức trong nhà trường.
- Có một số học sinh có ý thức học tập tốt, nhiệt tình, năng động, …
- Ban cán sự (BCS) lớp có năng lực, tinh thần trách nhiệm cao.
- Lớp có tinh thần đồn kết, khơng chia phe – nhóm.
- Trong lớp có một số học sinh nhà gần trường …
+Khó khăn.
- Đa số học sinh nhà ở xa trường rất khó khăn trong việc đi lại.
- Lớp có 1 học sinh có hồn cảnh gia đình đặc biệt( khơng có bố,mẹ bị
khiếm thị) nhiều học sinh có bố mẹ đi làm ăn xa phải sống với ông bà, hoăc
sống tự lập.

5


Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================
- Nhiều học sinh ý thức học tập chưa cao, cịn ham chơi, thậm chí tham
gia tệ nạn xã hội (cá cược, điện tử ).
- Nhiều cha mẹ học sinh chưa quan tâm đến việc học của con em.
- Môi trường xã hội xung quanh trường học tương đối phức tạp, làm ảnh
hưởng không tốt đến học sinh.
+ Kết quả chất lượng hai mặt giáo dục ở năm học 2014 – 2015:
Hạnh kiểm
Học lực
Tốt
22
Giỏi
/
Khá
18
Khá
18
TB
5/
TB
27
Yếu
/
Yếu

/
* Khi nhận lớp chủ nhiệm.
Sau khi có danh sách học sinh, GVCN cố gắng nhớ hết tên học sinh trong
lớp. Đây là điều rất quan trọng. Bởi con người, ai cũng muốn mình là người
quan trọng đối với người khác, là người được người khác tôn trọng. Việc giáo
viên gọi tên các em học sinh ngay khi mới gặp nhau là biểu hiện của điều đó.
Học sinh sẽ rất vui, bất ngờ vì việc này. Chính việc này sẽ giúp người giáo viên
chủ nhiệm nhanh chóng để lại ấn tượng của mình trong các em. Điều quan trọng
là các em cảm nhận được sự tơn trọng của GVCN đối với mỗi học sinh.
Ví dụ: Khi BGH trao cho tôi danh sách lớp, tôi đã đọc đi đọc lại nhiều lần
để nhớ tên của học sinh trong lớp. Khi vào lớp tôi gọi tên học sinh và cố gắng
nhớ mặt các em được nhiều nhất . Sau đó tơi có thể gọi đúng tên khá nhiều học
sinh nên các em đã rất thích thú về điều đó.
Tiếp theo GVCN sẽ gặp những giáo viên chủ nhiệm cũ kết hợp với buổi học
nội quy, buổi lao động đầu năm của các em để nắm bắt tình hình chung, tình
hình của một số học sinh trong lớp (như học sinh giỏi, học sinh cá biệt, học sinh
có hồn cảnh đặc biệt…)
Một hình thức tìm hiểu học sinh nữa cũng được tôi áp dụng khá hiệu quả đó
là lập phiếu điều tra thơng tin cá nhân của tất cả học sinh lớp chủ nhiệm.
Qua đó GVCN sẽ định hình được đội ngũ BCS lớp ,phân loại học sinh cũng
như đưa ra được biện pháp giáo dục học sinh phù hợp.
Ví dụ:+ Sau khi nhận lớp, tơi đã gặp GVCN cũ. Qua đó tơi nắm được một
số thơng tin quan trọng về một số học sinh do tôi chủ nhiệm như sau:
Học sinh trong lớp sống ở nhiều địa bàn khác nhau, có những học sinh nhà
rất xa trường; trong lớp có , 1 học sinh nhà rất nghèo,khơng có bố-mẹ bị khiếm
thị nên phải tự lo liệu cuộc sống va học tập; 7 học sinh có cha mẹ đang đi làm
ăn xa, …

6

Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================
+Tiếp theo tôi cho học sinh điền vào phiếu điều tra thông tin cá nhân
do tôi soạn sẵn những thơng tin cơ bản về sơ yếu lí lịch học sinh cho đến những
thông tin khác mà tôi muốn tìm hiểu như năng khiếu,ước mơ,sở thích,bạn thân...
Trên cơ sở những thông tin này, trước các hành vi ứng xử của học sinh,
GVCN sẽ đưa ra được biện pháp xử lý phù hợp, có thái độ, lời nói đúng mực.
Tránh được việc đụng chạm đến những vấn đề nhạy cảm của các em cũng như
có thể động viên các em kịp thời.
Khi mới nhận lớp GVCN không nên áp đặt ngay những quy định của lớp,
buộc các em vào khuôn khổ ngay lập tức.Cần cho các em chút thời gian.
Ví dụ: Ở lớp tơi chủ nhiệm hiện nay áp dụng nhiều quy định riêng của lớp
như xếp hạnh kiểm theo thang điểm, vi phạm nội quy sẽ phải làm vệ sinh phòng
học …Tất cả các biện pháp này đều áp dụng từ từ, điều quan trọng là tôi đã áp
dụng nó đúng lúc. Chính vì vậy mà tơi đã được các em ủng hộ.
b)Hồn thiện cơng tác tổ chức lớp
b.1- Bầu ban cán sự (BCS) lớp – chia tổ.
+ Cơ sở chọn BCS lớp – chia tổ.
Để bầu BCS lớp đạt hiệu quả - hoạt động tốt, GVCN tham khảo ý kiến của
GVCN cũ bởi họ là người nắm rõ khả năng của các em học sinh.
Một cán bộ lớp tốt phải là người năng động, nhiệt tình, biết sống vì tập thể,
khơng ích kỉ, … cho nên khi chọn BCS lớp giáo viên cần chú ý đến tính cách
của người học sinh mà mình chọn,hơn nữa cần chọn đúng nguồn để tránh phải
thay đổi.
Ở đầu năm học lớp có một buổi lao động, giáo viên cũng có thể quan sát
những học sinh mà mình có ý định đưa vào BCS lớp. Trong khi các em lao
động, giáo viên quan sát để đánh giá về ý thức, tác phong, khả năng phối hợp
với các bạn khác. Đặc biệt trong giờ lao động, người giáo viên có thể sẽ chọn

được một lớp phó lao động tốt. Khi quan sát, khơng nhất thiết là ln có mặt ở
bên lớp mà giáo viên nên quan sát học sinh từ xa vì khi đó thái độ, ý thức, khả
năng và uy tín của các em mới thật sự bộc lộ.
Ngoài ý thức trách nhiệm các thành viên trong BCS cịn phải có năng lực tốt.
GVCN có thể dựa vào học bạ để xem xét.
Khi chọn BCS lớp, cố gắng bảo đảm ở mỗi địa bàn cư trú có một thành viên
của BCS lớp. Làm được như vậy thì trong quá trình hoạt động giáo viên có thể
để nắm tình hình các thành viên trong lớp thơng qua các em.
Ví dụ: Ở lớp tơi có lớp trưởng ở Phú Yên, lớp phó học tập ở Xuân Lai,bí
thư ở Xuân Vinh, tổ trưởng tổ 1 ở Xuân Tân, tổ trưởng tổ 2 ở Thọ Thắng, tổ
trưởng 3 ở Xuân Minh, …
Vai trò của GVCN trong việc chọn BCS lớp rất quan trọng nhưng các thành
viên trong lớp cũng có vai trị khơng kém. Vì vậy khi lựa chọn giáo viên cần căn
cứ vào sự tín nhiệm của tập thể, điều này thể hiện qua việc bình bầu dân chủ đầu
năm.

7


Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================
Khi tiến hành chia tổ, GVCN cần tạo sự đồng đều trong tổ. Có nghĩa là mỗi
tổ sẽ có các đối tượng học sinh có học lực, ý thức chấp hành nội quy khác nhau.
Nói cách khác, mỗi tổ phải bảo đảm nhiều đối tượng: có học sinh yếu, học sinh
giỏi, học sinh ở địa bàn xa – gần, có học sinh ngoan, học sinh cá biệt, … Làm
được như vậy thì trong quá trình học tập các em có thể hỗ trợ nhau, nhắc nhở
nhau trong học tập, trong lao động.
Ví dụ:
Lớp tơi đầu năm có 45 học sinh, tôi chia làm 3 tổ:Tổ 1 gồm 15 thành

viên, có một số học sinh có học lực nổi bật như Hoàng Thị Lệ, Nguyễn Thị Vân,
Nguyễn Văn Mạnh , …một số học sinh có ý thức chưa tốt như Nguyễn Văn Sơn,
Nguyễn Văn Vĩnh …
Tổ 2 gồm 15 học sinh, có 2 học sinh nổi bật về học lực là em Trịnh Trọng
Hoàng, Trần Thị Ly; một số học sinh ý thức chưa tốt như Nguyễn Văn Hùng,
Nguyễn Thị Linh...
Trong q trình chia tổ, tơi đưa học sinh mà mình dự định cho làm tổ
trưởng vào tổ đó.
+ Tiến hành bầu BCS lớp.
Việc bầu chọn BCS lớp được tiến hành trong tiết sinh hoạt của tuần thứ nhất
hoặc tuần thứ hai đầu năm học.
Trước khi bầu, GVCN thơng qua tiêu chuẩn của các chức danh được bầu.
Ví dụ: Tiêu chuẩn của lớp trưởng: Học lực từ khá trở lên, hạnh kiểm tốt,
năng động, nhiệt tình, có khả năng tổ chức, có uy tín với bạn trong lớp…
Tiêu chuẩn của lớp phó học tập: học lực giỏi, nhiệt tình giúp đỡ bạn, tính
tình hịa đồng, …
Ở các chức danh khác giáo viên cũng đưa ra tiêu chuẩn tương tự.
Sau khi thông qua tiêu chuẩn các chức danh, GVCN đề cử ln chức danh
lớp trưởng và các lớp phó.
Ví dụ: Chức danh lớp trưởng: Nguyễn Đình Linh,Nguyễn Phương Nam
Lớp phó học tập: Nguyễn Văn Mạnh,Hồng Thị Lệ
Lớp phó lao động: Nguyễn Thị Ngọc Anh, Đỗ Xuân Thành …
Qua việc nêu tiêu chuẩn và đề cử thì các em học sinh đã định hình được
những người mà mình sẽ chọn. Bây giờ cho các em tiến hành ứng cử, đề cử và
tiến hành biểu quyết chọn BCS lớp.
Chọn xong lớp trưởng và các lớp phó, GVCN cho các tổ tự bầu tổ trưởng
trên cơ sở tiêu chuẩn đã đưa ra. Khi bầu tổ trưởng, giáo viên cũng nên định
hướng cho các em.
Kết quả bầu chọn BCS lớp ở lớp tôi như sau:
Lớp trưởng:

Nguyễn Đình Linh
Lớp phó học tập:
Hồng Thị Lệ
Lớp phó lao động:
Nguyễn Thị Ngọc Anh
Lớp phó văn – thể:
Đỗ Thị Hoa
Thủ quỹ:
Nguyễn Thị Linh
8


Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================
Tổ trưởng tổ 1:
Nguyễn Thị Vân
Tổ trưởng tổ 2:
Nguyễn Thị Hà
Tổ trưởng tổ 3:
Lê Xuân Dương
Là một trường học ở vùng nông thôn nên các vấn đề của lớp không nhiều nên
tôi chỉ chọn tổ trưởng mà khơng chọn tổ phó. Thiết nghĩ đó cũng là điều hợp lí.
Qua q trình hoạt động của lớp, tơi thấy rằng BCS làm việc hiệu quả,
được các thành viên trong lớp tơn trọng. Chính điều này là nhân tố tích cực giúp
lớp tơi ln hồn thành nhiệm vụ và ln nằm trong tốp 5 lớp dẫn đầu về thi đua
giữa các lớp.
+ Phân công nhiệm vụ cho BCS lớp.
BCS lớp là đại diện cho lớp, chịu trách nhiệm trước GVCN về toàn bộ
hoạt động học tập, rèn luyện của lớp trong thời gian học. BCS lớp do tập thể lớp

bầu ra, được GVCN quyết định cơng nhận. Nhiệm kì của BCS lớp là một năm.
-- Cơ cấu của BCS lớp gồm: 1 lớp trưởng
3 lớp phó
1 thủ quỹ
3 tổ trưởng
Ngồi ra cịn có BCH chi đồn gồm: 1 bí thư, 1 phó bí thư và 1 ủy viên.
-- Nhiệm vụ của lớp trưởng:
Là người chịu sự điều hành, quản lí trực tiếp của GVCN. Lớp trưởng là
người điều hành, quản lí tồn bộ các hoạt động của lớp và từng thành viên trong
lớp. Theo dõi, đôn đốc lớp chấp hành đầy đủ và nghiêm chỉnh nội quy của
trường, quy định của lớp. Thực hiện nề nếp tự quản trong lớp.
Lớp trưởng là người thay mặt GVCN quản lí lớp, kịp thời nắm bắt thông
tin của lớp, báo cáo cho giáo viên chủ nhiệm.
Cuối tuần, trong tiết sinh hoạt chủ nhiệm, lớp trưởng tổng kết, đưa ra đánh
giá, nhận xét về quá trình hoạt động của lớp. Trên cơ sở báo cáo của tổ trưởng,
lớp trưởng xếp loại hạnh kiểm cho các thành viên trong lớp…
Ví dụ: Nếu học sinh nào trong lớp nghỉ quá 2 ngày thì lớp trưởng sẽ báo
với GVCN, báo cáo tình hình 15 phút đầu buổi…
-- Nhiệm vụ của các lớp phó:
+ Lớp phó lao động: phân công, theo dõi, đôn đốc các thành viên trong
lớp ở các buổi lao động. Theo dõi công tác trực nhật hàng tuần của các tổ, ý thức
giữ vệ sinh của cá nhân các thành viên trong lớp. Cuối tuần báo cáo hoạt động
lao động (nếu có), vệ sinh của lớp…
+ Lớp phó học tập: đơn đốc, nhắc nhở các thành viên trong lớp học tập.
Giúp đỡ những học sinh yếu trong khả năng của mình. Kiểm tra bài cũ đối với
các thành viên trong lớp ở 15 phút đầu buổi học…
+ Lớp phó văn – thể: chịu trách nhiệm về các hoạt động văn nghệ, thể
dục – thể thao.
Ví dụ: Em Đỗ Thị Hoa là lớp phó văn - thể. Khi nghe thầy Bí thư Đồn
trường thơng báo là có Hội diễn văn nghệ chào mừng Ngày nhà giáo Việt Nam

9


Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================
20 – 11 thì em đã chủ động nắm bắt thể lệ, chủ đề, hình thức thi từ Ban tổ chức
để thông báo cho lớp. Sau khi có ý kiến của GVCN thì em Hoa tập hợp các bạn
có năng khiếu để tổ chức tập luyện …
-- Nhiệm vụ của thủ quỹ: thu và quản lí các khoản quỹ của lớp, cuối
tháng – cuối học kì – cuối năm báo cáo công khai hoạt động thu chi quỹ lớp.
-- Nhiệm vụ của các tổ trưởng: phân công, theo dõi, đôn đốc các thành
viên trong tổ làm trực nhật, vệ sinh. Theo dõi, báo cáo hoạt động hàng tuần của
các tổ viên. Kiểm tra bài cũ các thành viên trong tổ ở 15 phút đầu buổi,…
+Phát huy vai trị của BCS lớp.
Trong những năm trước, khi làm cơng tác chủ nhiệm, tơi khơng chú ý đến
vai trị của BCS lớp. Lớp trưởng, các lớp phó, các tổ trưởng chỉ là chức danh,
khơng hoạt động đúng vai trị và chức năng của mình. Hay nói đúng hơn là chỉ
mang tính hình thức. Chính vì vậy, GVCN phải làm nhiều việc của lớp, thêm
vào đó mọi thành viên trong lớp không tiến bộ, đặc biệt là trong việc thực hiện
nội quy. Giáo viên khó nắm tình hình lớp kịp thời.
Một lớp học muốn tiến bộ, tự quản tốt thì vai trò của BCS lớp rất quan
trọng. Các em cùng học chung một lớp, chung độ tuổi,chung tâm lý, … nên dễ
nắm tình hình lớp, dễ hiểu nhau, … đó là điều kiện để lớp hoạt động tốt, giáo
viên có thể nắm được tình hình lớp mà khơng phải ngày nào cũng trực ở lớp.
Vậy làm sao phát huy được vai trò của BCS lớp?
Trước hết giáo viên phải tạo được thiện cảm và niềm tin, quan trọng hơn
là dám tin và dám giao nhiệm vụ cho các em. Bên cạnh đó là sự định hướng và
hướng dẫn của GVCN.
Ví dụ: Để chào mừng Ngày nhà giáo Việt Nam 20 – 11, Đồn trường tổ

chức hội thi văn nghệ, tơi đã để cho các em tự chọn tiết mục để tham gia. Trong
đó lớp phó văn nghệ là người tổ chức và chịu trách nhiệm. Tơi chỉ đóng vài trị
là người hướng dẫn, tham gia ý kiến ở nội dung, cố vũ động viên các em, cho
các em thấy ý nghĩa của việc tự mình tổ chức sẽ có lợi cho các em như thế nào.
Cùng chung một lớp, chung độ tuổi, chung địa bàn cư trú nên học sinh
thường hiểu nhau, nắm được thơng tin của bạn mình. Các em có thể tâm sự với
nhau những điều mà chúng khó tâm sự với GVCN. Vì vậy GVCN nên tận dụng
ưu điểm này ở BCS lớp để nắm tình hình của các thành viên trong lớp. Khơng
những thế, GVCN cịn có thể “nhờ” các em giải quyết những vấn đề mà bản
thân mình khó giải quyết.
Ví dụ: Thơng qua BCS lớp tơi có thơng tin về học sinh như:
Nguyễn Ngọc Ánh, Nguyễn Văn Cơng là những lao động chính trong
nhà (ni lợn, thả cá), đây cũng là hai học sinh ham chơi điện tử ở nhà.
Học sinh Nguyễn Ngọc Ánh có mẹ bị khiếm thị,hồn cảnh rất khó khăn
Tuy nhiên để làm được như vậy, GVCN phải có định hướng, hướng dẫn
cho các em làm việc.
Ví dụ : Lớp tơi có nhiều học sinh có học lực TB và có cả học sinh có học
lực yếu nhưng lại khơng bao giờ hỏi thầy bộ môn, hỏi bạn dù không biết. Trong
10


Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================
trường hợp này tơi cho lớp phó tập trung những học sinh khá giỏi các môn của
lớp lại và định hướng cho các em cách giúp: có gắng gần gũi bạn và nhờ bạn
làm một việc gì đó mà bạn thích; khơng ngại hỏi ý kiến bạn ở những bài tập mà
bạn biết làm, từ từ chuyển qua trao đổi bài tập với nhau và khi bạn đã nhận sự
giúp sức của mình thì ln tạo cho bạn cảm giác là bạn tìm ra đáp số, …
Đến giữa học kì I thì đa số những học sinh yếu đã mạnh dạn hỏi bạn, lớp

học sôi động, đa số các thầy cơ rất thích khi vào dạy ở lớp.
Trong một lớp học thường học sinh học yếu, TB ít vì lí do từ năng lực mà
phần nhiều do lười biếng, không học bài, làm bài ở nhà. Khi về nhà chủ yếu đi
chơi, làm việc, cha mẹ không quan tâm – khơng quản lí con.
Đối với những học sinh này nếu giáo viên chỉ động viên, bắt ép học bài
hay xử phạt nhiều thì vấn đề khơng giải quyết được là bao.
Trong trường hợp này, kết hợp với việc BCS lớp và những học sinh khá
giỏi hỗ trợ cho các em thì GVCN giao cho BCS lớp việc giám sát học tập: kiểm
tra bài cũ, bài tập làm ở nhà, … trong 15 phút đầu giờ. Việc này được làm hàng
ngày, mọi thành viên trong lớp đều được tổ trưởng, lớp phó học tập kiểm tra.
Nếu học sinh nào chưa thuộc bài, khơng làm bài thì cuối buổi sẽ phải ở lại
học thuộc, làm bài dưới sự hướng dẫn, quản lý của BCS lớp xong rồi mới về.
Nhưng để làm việc này thì trong kì họp phụ huynh đầu năm phải có được sự
đồng ý của cha mẹ học sinh.
Cho BCS lớp giám sát việc học của các thành viên trong lớp, các em phải
ở lại cuối buổi để hướng dẫn các bạn của mình cịn có tác dụng làm cho BCS
lớp ý thức trách nhiệm hơn đối với cơng việc mình làm.
Ví dụ: Ở lớp, tơi đã áp dụng biện pháp này. Kết quả có nhiều khả quan,
như em Bi, em Hùng, em Tú, em Dương, …ở lớp chú ý học bài, về nhà cũng
chịu làm bài và đặc biệt trong lớp khi giáo viên kiểm tra bài cũ thì ít khi học
sinh khơng thuộc bài.
Tóm lại, nếu giáo viên chủ nhiệm biết phát huy vai trò của BCS lớp thì
lớp sẽ hoạt động có nề nếp, GVCN dễ dàng nắm tình hình lớp hàng ngày.
Khi để BCS lớp quản lí lớp, GVCN cần nhắc nhở các em cách ứng xử với
các thành viên trong lớp để tránh tình trạng các em có những lời nói hoặc hành
động xúc phạm bạn của mình. Nếu việc này xảy ra thì việc mất đồn kết trong
lớp là khó tránh khỏi.
Khi quy trình này được tiến hành thì lớp học sẽ trở thành lớp tự quản (vì
đa số các thành viên đã ý thức được vài trị của mình trong lớp) trong đó vai trị
của BCS lớp rất lớn. Lớp tự quản không chỉ thể hiện ở những việc làm trên mà

còn thể hiện ở tiết sinh hoạt chủ nhiệm( Có thể kiểm chứng qua các hoạt động
của tiết sinh hoạt được trình bày ở phần sau).
b2-Lập sơ đồ lớp học.
Sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh tuy dễ nhưng sắp xếp như thế nào cho hiệu
quả lại không dễ chút nào.Để lập sơ đồ lớp tốt, GVCN dựa vào các căn cứ sau:
- Học lực của học sinh: xen kẽ học sinh yếu kém với học sinh khá giỏi.
11


Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================
- Thể chất của học sinh: học sinh thấp ngồi trước, cao ngồi sau; mắt yếu
ngồi gần bảng.
- Nhiệm vụ của BCS lớp: tổ trưởng(lớp trưởng) thường ngồi giữa hoặc
ngồi sau của tổ (lớp).
- Ý thức của học sinh: học sinh nói chuyện nhiều, khơng chú ý học thì cho
ngồi trước.
Trên cơ sở các căn cứ đó, GVCN lập sơ đồ lớp sao cho phù hợp.
Lập sơ đồ tổ chức lớp học theo căn cứ trên có tác dụng:
- Giúp phát huy được vai trò của BCS lớp trong việc quản lý lớp học
- Các em học tốt có thể hỗ trợ được cho những học sinh học cịn yếu.
- Những học sinh ở xa nếu có đi học muộn vào ngày mình trực nhật thì
các bạn trong có thể hỗ trợ làm trực nhật kịp thời, …
Nếu thấy bất hợp lí chỗ nào thì GVCN điều chỉnh kịp thời
c ) Xây dựng tiêu chí thi đua của lớp.
Một tập thể muốn hoạt động tốt, có nề nếp, …khơng chỉ dựa vào người
chỉ huy mà cịn cần có những nguyên tắc hoạt động của nó. Với một lớp học,
ngồi những quy định chung đó của nhà trường cần có những quy định riêng của
lớp được xây dựng trên cơ sở quy định chung của trường.

Ở lớp tôi, ngay từ những tuần đầu của năm học GVCN cùng BCS lớp đã
xây dựng “Tiêu chí đánh giá, xếp loại hạnh kiểm” cho từng thành viên trong
lớp.
Tiêu chí đánh giá xếp loại được xây dựng trên cơ sở “Bảng thi đua” giữa
các lớp của Đoàn trường.
Sau khi xây dựng xong “Tiêu chí đánh giá, xếp loại hạnh kiểm”, trong
tiết sinh hoạt chủ nhiệm, lớp trưởng tiến hành lấy ý kiến của các thành viên
trong lớp để điều chỉnh cho hợp lý. Sau đó GVCN đưa ra quyết định cuối cùng.
Việc lấy ý kiến của học sinh là rất quan trọng vì các em sẽ thấy mình
được tơn trọng. Vì vậy, các em sẽ có ý thức tổ chức tốt hơn trong học tập.
Ví dụ: Khi tiến hành lấy ý kiến của học sinh, các em có đề nghị về điểm số
như sau:
Nói tục, chửi thề từ
- 3 tăng lên
–5
Vơ lễ với giáo viên từ
- 7 tăng lên
– 10
Vắng không phép từ
- 2 giảm xuống –1
Điểm tốt từ
+ 1 tăng lên
+2
Mẫu Bảng “Tiêu chí đánh giá, xếp loại hạnh kiểm HS”:
-1
-1
-1
-2
-2
-5

- 10

Khơng mặc đồng phục
Để tóc dài( với nam),nhuộm tóc
Khơng sơ vin
Đi muộn
Vắng khơng phép
Nói tục, chửi thề
Vơ lễ với giáo viên, người lớn
12


Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================
TB/năm Đánh nhau
-3
Làm việc riêng trong giờ học
-1
Lớp ồn
+2
Tiết A
-5
Không thuộc bài
-3
Không ghi bài
-4
Không làm bài tập về nhà
+2
Điểm tốt

-2
Không trực nhật
-1
Trực nhật chậm,bẩn
- 10
Hút thuốc lá,uống rượu bia
-2
Viết, vẽ bậy lên bàn, lên bảng
-1
Vào muộn tiết học
-1
Tập trung chậm,không nghiêm túc trongbuổi sinh
hoạt chung
-3
Bỏ giờ
Sau khi thống nhất thang điểm, GVCN cho tổ chức thực hiện. Mỗi tổ
trưởng có một cuốn sổ theo dõi các thành viên trong lớp dựa trên thang điểm đã
thống nhất. Cuối tuần, vào tiết sinh hoạt chủ nhiệm, các tổ trưởng lên báo cáo
trên bảng tình hình các thành viên trong tổ. Sau khi báo cáo xong, tổ trưởng sẽ
giải trình ý kiến của tổ viên (nếu có). Nếu ý kiến vượt quá nhiệm vụ của tổ
trưởng thì lớp trưởng hoặc GVCN giải trình.
Trên cơ sở báo cáo của tổ trưởng, lớp trưởng quy ra điểm rồi xếp loại
hạnh kiểm trong tuần cho các thành viên trong lớp.
Vào thứ bẩy của tuần cuối cùng trong tháng, GVCN họp cùng BCS lớp để
xếp loại hạnh kiểm tháng cho học sinh trong lớp.
Với việc xếp loại hạnh kiểm theo thang điểm như vậy thì việc đánh giá
hạnh kiểm của học sinh là tương đối chính xác. Tuy nhiên có những vi phạm của
học sinh là ngồi ý muốn của các em. Vì vậy trong q trình thực hiện GVCN
cần có cách xử lý phù hợp, nếu là trường hợp ngồi ý muốn thì không nên trừ
điểm của các em nhưng cần chú ý để khơng bị học sinh nói dối. Những học sinh

vi phạm, giáo viên cũng nên cho các em “lập công chuộc tội”. Nếu như đẩy các
em vào đường cùng, không có điều kiện sửa sai thì dễ làm cho các em chán nản,
thất vọng, mất động cơ để phấn đấu.
Ví dụ 1: Trong thang điểm tơi có đưa ra trường hợp:
- Trong tuần nếu bị hạnh kiểm loại TB hoặc khá nhưng đạt 3 điểm
tốt và có ý thức sửa sai thì sẽ được nâng một bậc hạnh kiểm.
- Trong tuần đạt 3 điểm tốt, không vi phạm nội quy thì được tuyên
dương trước lớp và trước trường, …

13


Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================
Ví dụ 2: Học sinh nghỉ học khơng phép, giáo viên tìm hiểu lí do, nếu nghỉ
vì lý do chính đáng nhưng khơng kịp viết đơn thì chấp nhận cho các em nộp đơn
vào ngày đi học sau đó.
Một điều cần chú ý trong khi xử lí các hành vi phạm của học sinh nữa là
phải tìm hiểu lý do dẫn đến những vi phạm của học sinh. Nếu cách xử lí khơng
phù hợp với lý do, trừ điểm mà các em không “tâm phục khẩu phục” sẽ dễ dẫn
đến thái độ bất mãn nơi các em.
Ví dụ: Lớp có 2 học sinh thường xuyên đi học muộn là Nguyễn Văn Sơn
và Nguyễn Thị Vân. Qua tìm hiểu tôi biết được rằng nhà của em ở xa trường
Ở hai trường hợp này nếu khơng biết lí do mà cứ trừ điểm liên tục thì cứ thể
đây là một trong những nguyên nhân nếu các em nghỉ học. Trong trường hợp
này tơi thường hỏi lí do và ít trừ điểm nên càng về sau các em càng cố gắng.
d)Giáo dục đạo đức thông qua tiết sinh hoạt chủ nhiệm:
*Sinh hoạt 15 phút:
GVCN phân công cụ thể từng cá nhân trong BCS phụ trách theo lịch cố định

trong tuần.Ngoài nội dung bắt buộc theo quy định của Đoàn trường thì có thể
đọc báo ,trao đổi,định hướng nghề nghiệp,tìm hiểu gương người tốt việc tơt
hoăc gương vượt khó vươn lên trong học tập…
*Sinh hoạt cuối tuần:
Tùy từng tuần GVCN có thể tổ chức tiết sinh hoạt với sự phân bố thời gian
hợp lí cho các hoạt động sau
Hoạt động 1: Nhận xét đánh giá
1. - Các tổ trưởng báo cáo lên bảng tình hình học tập của các thành viên trong
tổ. Giải trình ý kiến của tổ viên (nếu có), nếu tổ trưởng khơng giải trình được thì
lớp trưởng hoặc GVCN giải trình.
- Lớp trưởng đánh giá nhận xét và đề xuất ý kiến (nếu có). Trên cơ sở báo
cáo của tổ trưởng, lớp trưởng quy ra điểm rồi xếp loại hạnh kiểm tuần cho các
thành viên trong lớp.
- Nếu là cuối tháng thì lớp trưởng đọc ln hạnh kiểm tháng cho cả lớp (đã
được GVCN và BCS lớp họp xét vào tiết cuối của ngày thứ sáu cuối tháng).
2.- Giáo viên chủ nhiệm đánh giá nhận xét tình hình học tập trong tuần.
- Đưa ra hình thức tuyên dương, phê bình, hình thức xử phạt đối với các
hành vi tương ứng.
3.-Thủ quỹ báo cáo tình hình thu chi quỹ lớp trong tháng (hoạt động này chỉ
diễn ra ở tuần cuối tháng).
4.- Lớp trưởng tổ chức cho lớp nêu ý kiến về việc dạy và học ở các môn học.
- GVCN giải trình.
5.-GVCN thơng báo kế hoạch tuần tiếp theo.
Hoạt động 2:Sinh hoạt tập thể
Tổ chức các hoạt động vui học,tìm hiểu kĩ năng sống… Cuối mỗi học kì
hay mỗi năm có thể cho học sinh bộc bạch ươc mơ hoài bão của bản thân hay
những vướng mắc,mong muốn đề xuất…
14

Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================
Qua các bước hoạt động trong tiết sinh hoạt chủ nhiệm có thể thấy học
sinh là trung tâm của tiết sinh hoạt cịn giáo viên chỉ đóng vai trị là người tơng
kết vấn đề.
e) Kết hợp chặt chẽ với giáo viên bộ môn:
Thường xuyên tập hợp ý kiến của đồng nghiệp về lớp mình cũng như lớp
khác,trao đổi với giáo viên bộ môn về các vấn đề cụ thể để tìm ra các giải pháp
hiệu quả với từng vấn đề .Ngồi ra GVCN cịn là cầu nối giữa học sinh với giáo
viên có liên quan về cơng tác dạy va học của lớp.
g) Kết hợp chặt chẽ với hội cha mẹ học sinh và gia đình học sinh:
-Tổ chức tốt các cuộc họp phụ huynh thường kì
-Trao đổi với phụ huynh qua điện thoại ,sổ liên lạc điện tử,khi cần thiết có
thể mời phụ huynh đến trường trao đổi trực tiếp để giải quyết các vấn đề có liên
quan đến học sinh lớp chủ nhiệm.
-Liên hệ thường xuyên với BCH hội để hội phụ huynh nắm bắt kịp thời
tình hình của lớp cũng như các kế hoạch của nhà trường nhằm tích cực hóa và
nâng cao hiệu quả hoạt động của hội;mời phụ huynh tham gia các hoạt động
chủ điểm hay ngoại khóa(như tư vấn tuyển sinh, du học ,lễ tri ân và trưởng
thành,…)
i) Kết hợp chặt chẽ với các đoàn thể
GVCN phải chủ động nắm bắt kịp thời các kế hoạch hoạt động của đồn
thanh niên,cơng đồn nhà trường để động viên,đơn đốc các em tham gia các
phong trào mà nhà trường và các đoàn thể phát động một cách hiệu quả.
k) Giáo dục học sinh chậm tiến
Để có thể giáo dục học sinh chậm tiến trước hết GVCN phải tìm hiểu lí
lịch ,hồn cảnh,tính cách ,điểm yếu ,điểm mạnh của học sinh đó.Để làm được
điều này GVCN có thể thơng qua GVCN cũ,học sinh trong lớp ,bạn bè và người
thân của những học sinh chậm tiến.Từ đó GVCN phải gần gũi,lắng nghe học

sinh giãi bày tâm tư nguyện vọng dể từ đó có biện pháp giáo dục phù hợp.Với
học sinh chậm tiến cần kiên trì, giao việc phù hợp và khen ngợi kịp thời nếu học
sinh đó có tiến bộ,biết tận dụng quan hệ bạn bè tốt của học sinh để tác động đến
tâm tư tình cảm cũng như hành động của học sinh chậm tiến.Và một điều khơng
thể thiếu đó chính là kết hợp tốt gia đình -nhà trường-GVCN
Ví dụ: Em Hà Thị Minh là học sinh có có tư tưởng chán nản, bất
cần,kết quả học tập thấp,, thích thì đi học khơng thích thì nghỉ. Em sống khép
kín, ít nói chuyện, tơi cũng khó gần.
Qua tìm hiểu tơi biết em Hà Thị Minh là học sinh có năng lực, bản tính
hiền nhưng ở nhà cha mẹ bất hoà, Minh ở với bà.
Trong trường hợp này tôi đã đến tận nhà em để động viên, em đã cởi mở
hơn với tôi. Tôi làm cho em thấy em vẫn là người có ích ,quan trọng với
mọi người bằng cách chủ động phân công cho em tham gia các hoạt động của
lớp, cho dù đó chỉ là việc đi mua phấn ,photo tài liệu … hay động viên em lên
bảng chữa bài tập nếu biết em có làm được. Ngồi ra tơi cịn cử hai học sinh
15


Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================
học tốt trong lớp thay nhau đến nhà giúp đỡ Minh học bài. Khi em có tiến bộ dù
nhỏ tôi vẫn ghi nhận và khen ngợi kịp thời ,cịn thơng báo cho bà của em biết
để động viên em thêm.
Sau 2 tháng, ,tơi đã là người có thể tâm sự chia sẻ những việc mà em
đang gặp khókhăn, em Minh đã có nhiều chuyển biến về tinh thần: vui vẻ, nói
nhiều, điểm cao hơn và đặc biệt từ giữa tháng 11 có mong muốn được ngồi gần
lớp phó học tập để được giúp đỡ nhiều hơn. Bà của Minh nói rằng: “Khơng biết
sao bây giờ Minh thay đổi như vậy”.
m) Phương pháp giáo dục cá biệt và phương pháp tác động tập thể.

Người GVCN muốn làm tốt công tác chủ nhiệm phải biết vận dụng nhiều
phương pháp giáo dục khác nhau trong đó có phương pháp giáo dục cá biệt và
giáo dục tác động tập thể.
*Phương pháp giáo dục cá biệt ở đây không nên hiểu là giáo dục học sinh
cá biệt mà cần hiểu phương pháp giáo dục cá biệt là sự tác động tới từng cá nhân
một cách chuyên biệt để đảm bảo tính phù hợp với đối tượng.
Ví dụ: Cùng một biểu hiện có lỗi như nhau, nhưng có em phải phê bình
nghiêm khắc, có em lại nhắc nhẹ, có khi nhắc chung chung, có lúc lại nhắc nhở
riêng (trực tiếp), có khi phải tách học sinh ra khỏi tập thể để giáo dục riêng, …
Thực chất của quá trình giáo dục cá biệt là vận dụng “Tâm lý học lứa
tuổi” để giáo dục học sinh, xử lý các tình huống mà người giáo viên gặp phải
trong dạy học nói chung và trong cơng tác chủ nhiệm nói riêng.
Vận dụng phương pháp giáo dục cá biệt và giáo dục tập thể người giáo
viên phải đo được mức độ hành vi, nắm được tâm lí chung của tập thể cũng như
tâm lý chung của cá nhân. Nếu không đáng khen mà khen quá lời cũng khơng
nên, chỉ đáng nhắc nhở nhưng vì lẽ nào đó giáo viên cảnh cáo, phê bình gay gắt
sẽ dễ làm cho học sinh chán nản, mất lòng tin, bi quan, …
Để vận dụng phương pháp này hiệu quả, người giáo viên chủ nhiệm cần
nắm được tâm lý của từng cá nhân trong lớp cũng như tâm lí – tính cách chung
của học sinh lớp mình chủ nhiệm. Trên cơ sở đó việc chủ nhiệm sẽ hiệu quả
hơn.
Muốn hiểu tâm lý học sinh, giáo viên cần quan sát vào hoạt động thực tế
của học sinh ở lớp học, cộng đồng, gia đình, …Nghiên cứu đặc điểm học sinh là
việc làm hết sức quan trọng. Vì chỉ trên cơ sở hiểu biết từng em mới có khả
năng phân loại nhóm theo các đặc điểm về học lực, tính cũng như hồn cảnh.
Ví dụ: Giáo viên có thể hiểu rõ tính cách của học sinh mình nếu chịu
quan sát kĩ các em qua các buổi lao động, sinh hoạt chủ nhiệm, các buổi hội
thao, …
Điều đặc biệt quan trọng đối với giáo viên chủ nhiệm là bằng các biện
pháp nghiên cứu, phân tích được nguyên nhân của các hiện trạng, đặc điểm của

từng học sinh. Chỉ trên cơ sở biết được nguyên nhân dẫn tới các đặc điểm tâm lý

16


Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================
của học sinh thì giáo viên chủ nhiệm mới có giải pháp tác động, giáo dục phù
hợp, mang lại hiệu quả cao.
Ví dụ 1: Đều là hiện tượng học yếu nhưng có em do trí tuệ chậm phát
triển, có em do hồn cảnh gia đình khó khăn, có em do phân tán tư tưởng trong
q trình tiếp thu bài, …
Ví dụ 2: Trong lớp tơi, đầu năm học có hai học sinh có biểu hiện chán
học, thường xuyên nghỉ học không phép, trốn tiết là em Minh và em Cơng. Qua
tìm hiểu cùng với các thơng tin từ BCS lớp có thể chỉ ra các nguyên nhân:
Đối với em Minh chủ yếu do sự bất hòa trong gia đình, em Minh sống với bà.
Em Cơng chán học do ham mê đá bóng và trị chơi điện tử, ở nhà gia đình
khơng quản lý.
Khi giáo viên đã nắm được nguyên nhân của hành vi thì trên cơ sở tâm lý
– tính cách của học sinh giáo viên đưa ra biện pháp xử lý kịp thời với học sinh.
Việc xử lý kịp thời các hành vi sai trái rất quan trọng. Nếu khơng xử lý kịp thời
thì có thể dẫn đến những hậu qủa khó lường bởi tính hiếu thắng, muốn khẳng
định mình của học sinh. Trong quá trình lý thì cần chú ý đến tính cách của học
sinh để có biện pháp phù hợp, nếu khơng sẽ phản tác dụng.
Ví dụ: Nếu một học sinh có lịng tự trọng cao thì khơng nên trách móc,
bới tội trước lớp. Trong trường hợp này giáo viên nên gặp trực tiếp.
Cách xử lý trên cũng phù hợp với học sinh có lỗi mà biết nhận lỗi và sửa,
học sinh dễ “mủi lòng”. Trong trường hợp này giáo viên nên sử dụng nhiều câu
biểu cảm, thể hiện thái độ, tâm trạng của chính mình.

Trước học sinh lỳ lợm, bất cần đời thì biện pháp tốt nhất là tìm hiểu điểm
yếu về tình cảm của đó, từ đó tác động trực tiếp. Những học sinh kiểu này giáo
viên không nên la mắng, khiêu khích vì các em rất dễ làm liều.
Với học sinh có tính ganh đua thì nên khiêu khích, so sánh em đó với một
học sinh
Khi xử lý tình huống cần bảo đảm giữ được thể diện cho các em, làm cho
học sinh thấy mình được tơn trọng nhưng cũng cần cho học sinh thấy sự nghiêm
túc và cứng rắn của thầy.
Điều quan trong trong việc vận dụng phương pháp giáo dục cá biệt là phải
tìm hiểu nguyên nhân của hành vi, tính cách tâm lí, thái độ từ đó có biện pháp
xử lý phù hợp. Trong xử lý cần tôn trọng nhân cách học sinh và phải cho các em
thấy được điều này.
* Phương pháp giáo dục tác động tập thể: Muốn phát huy hiệu qủa của
phương pháp này,giáo viên chủ nhiệm trước hết phải là người có uy tín, có trách
nhiệm, nắm vững đối tượng, xây dựng được tập thể học sinh thành một tập thể
vững mạnh:
+ Đảm bảo quyền lợi, nghĩa vụ chung của từng thành viên của lớp.
+ Tổ chức những hoạt động chung để thực hiện mục tiêu.
+ Lớp có đội ngũ tự quản có uy tín, có trách nhiệm, có năng lực, bản lĩnh.
+ Có kỉ luật chặt chẽ, có qui định, nội qui phải rõ ràng, được mọi người
17


Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================
tôn trọng và tự giác chấp hành.
+ Có dư luận tập thể lành mạnh, dư luận của tập thể là phản ánh sức
mạnh, là bản lĩnh của mỗi thành viên.
2.4.Hiệu quả của SKKN

Trên đây là một số biện pháp giúp làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp mà
tôi đã thực hiện. Sau đây tôi xin nêu một vài kết quả đạt được để minh họa.
*Duy trì sĩ số:
Đầu năm lớp có 45 học sinh. Cuối năm có 45 học sinh, khơng giảm sĩ số.
*Chất lượng hai mặt giáo dục cả năm
Hạnh kiểm

Học lực

Tốt
Khá
TB
Yếu

43
Giỏi
5/
2
Khá
35
/
TB
5
/
Yếu
/
* Tham gia phong trào:
- Lớp tham gia tất cả các phong trào do nhà trường cũng như các tổ chức phát
động và đạt được một số kết quả như sau:
1. Giải khuyến khích cuộc thi Giai điệu tuổi hồng do sở GD_ĐT tổ chức

2. Giải nhì hội thi b tường chào mừng 20- 11
3. Giải nhất cầu lông nữ Hội thao chào mừng Ngày nhà giáo VN 20 – 11
4. Giải nhì Hội diễn văn nghệ chào mừng Ngày nhà giáo Việt Nam 20 – 11
*Danh hiệu thi đua:
Lớp tiên tiến xuất sắc,được huyện đồn tặng giấy khen đạt thành tích xt
sắc trong phong trào Đồn.
Và quan trọng hơn cả là lớp tơi đã trở thành một tập thể vững mạnh,đồn kết
tình cảm gắn bó như một gia đình thứ hai của mỗi thành viên trong lớp trong đó
có cả tơi.
3.KẾT LUẬN-KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Trải qua những thành công và cả những thât bại trong q trình làm cơng
tác chủ nhiệm tơi đã học hỏi,nghiên cứu, đúc rút thành đề tài sáng kiến kinh
nghiệm này Tơi rất mong sự đóng góp ý kiến và chỉ bảo của BGH nhà trường,
của các đồng chí tổ trưởng, các đồng chí đồng nghiệp giàu kinh nghiệm để giúp
hồn thành tốt cơng việc được giao và thành cơng trong sự nghiệp trồng người
của mình.
3.2. Kiến nghị (đối với nhà trường):
Thành lập tổ chủ nhiệm trong trường, thông qua đó các GVCN có thể trao
đổi, học hỏi kinh nghiệm của nhau để giúp nhau làm tốt hơn nữa công tác chủ
nhiệm.
Tạo điều kiện để mọi giáo viên đều được làm cơng tác chủ nhiệm. Chỉ khi
khơng hồn thành nhiệm vụ mới bãi nhiệm và giao lớp đó cho giáo viên khác.
18


Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================
Xác nhận của đơn vị

Thọ Xuân, tháng 4 năm 2017
Tơi xin cam đoan
SKKN này là do mình viết,
không sao chép ở bất cứ tài
liệu nào.
Người viết:
Hà Thị Nguyệt

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1 .Điều lệ trường trung học cơ sở,trường trung học phổ thơng và trường
phổ thơng có nhiều cấp học ( Ban hành kèm theo thông tư số 12/2011/TTBGDĐT ngày 28/3/2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo)
 2 .Tham khảo trên mạng internet
Nguồn: WWW. báo mới.com
 3 . Phan Trọng Ngọ,Tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học sư phạm,NXB
ĐHSP Hà Nội
 4 .Trần Hữu Cát-Đoàn Minh Duệ(1999),Đại cương về khoa học quản
lý,Trường ĐH Vinh
 5 . Tiêu chí và thang điểm xếp loại thi đua các lớp của Đoàn Trường THPT
Lê Hoàn năm học 2015-2016,2016-2017.

19


Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================

DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG

ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ
CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: HÀ THỊ NGUYỆT
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên trường THPT Lê Hồn

TT
1.

Tên đề tài SKKN
Phương pháp thể tích giải
một số bài tốn hình học

Kết quả
Cấp đánh
đánh giá
giá xếp loại
xếp loại
(Phịng, Sở,
(A, B,
Tỉnh...)
hoặc C)

Năm học
đánh giá xếp
loại

SỞ GD&ĐT

Thanh hóa

C

2009-2010

khơng gian
2.
3.
4.
5.

...
20


Sáng kiến kinh nghiệm
======================================
===================
------------------------------------

21