Môn Hành chính học đại cương

HÀNH CHÍNH HỌC
ĐẠI CƯƠNG
SỐ TÍN CHỈ 03


Mơn học hành chính học đại cương
Mơn học bao gồm các nội dung cơ bản:
các lý thuyết và mơ hình hành chính
nhà nước, quan niệm về hành chính
nhà nước ở Việt Nam hiện nay, các yếu
tố cấu thành nền hành chính nhà nước,
q trình ban hành và thực thi các
quyết định hành chính nhà nước, chức
năng cơ bản của hành chính nhà nước,
kiểm sốt đối với hành chính nhà nước
và nâng cao năng lực, hiệu quả của
hành chính nhà nước…


Nội dung mơn học
Chương1: Khái qt chung về hành chính nhà
nước
Chương 2: Các lý thuyết và mơ hình hành chính
nhà nước
Chương 3: Nền hành chính nhà nước
Chương 4: Chức năng, hình thức và phương pháp
hành chính nhà nước
Chương 5: Quyết định quản lý hành chính nhà
nước
Chương 6: Kiểm sốt đối với nền hành chính nhà
nước

Chương 7: Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hành chính
nhà nước


Thơng tin giảng viên
•
• Dt 0983995035


Tài liệu tham khảo

•
•

1. Hành chính học đại cương – GS Đoàn
Trọng Truyến
2. Lý luận quản lý nhà nước – GS Mai
Hữu Khuê
3. Các văn bản pháp luật:


Các trang web tham khảo
• 1. Quốc hội Việt Nam

• 2.Cải cách hành chính Nhà nước

• 3. Chính phủ Việt Nam

Chương 1
KHÁI QUÁT CHUNG VỀ HÀNH
CHÍNH NHÀ NƯỚC


• 1.1. Khái niệm, bản chất và vai trò
của hành chính nhà nước
• 1.2. Đặc điểm của hành chính nhà
nước
• 1.3. Nguyên tắc tổ chức và hoạt động
hành chính nhà nước Việt Nam xã hội
chủ nghĩa


Xã hội nguyên thuỷ và tổ chức
thị tộc, bộ lạc
Thị tộc

Tộc trưởng

Bào tộc

Bộ lạc

Thủ lĩnh


BỘ MÁY NHÀ NƯỚC CHXHCN
VIỆT NAM
Chủ tịch nước

Chính phủ

HĐND

UBND

các cấp

các cấp

Thơng qua bầu cử

Quốc hội
TANDTC

VKS NDTC

Tồ án
nhân dân
địa
phương

Viện kiểm
sát nhân
dân địa
phương

Nhân dân

Bộ máy NN Việt Nam được tổ chức
theo nguyên tắc tập quyền
Nhân dân

Chính phủ
án
(Hành pháp)
pháp)

Quốc hội

Tồ

(Lập pháp)

(Tư


Tại một cơ quan hành chính
nhà nước


1.1 KHÁI NIỆM BẢN CHẤT, VAI

TRỊ HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC
1.1.1 Khái niệm và đặc điểm quản lý, quản lý nhà nước
1.1.2 Quản lý hành chính nhà nước

1.1.1 Khái niệm và đặc điểm của
quản lý
- Dưới góc độ điều khiển học: quản lý
được xem là quá trình "tổ chức và
điều khiển các hoạt động theo những
yêu cầu nhất định", đó là sự kết hợp
giữa tri thức và lao động trên phương
diện điều hành.
- Dưới góc độ chính trị: quản lý được
hiểu là hành chính, là cai trị;
- Dưới góc độ xã hội: quản lý là điều
hành, điều khiển, chỉ huy.


Khái niệm quản lý
Quản lý là sự điều khiển, chỉ đạo một
hệ thống hay một quá trình, căn cứ
vào những quy luật, định luật hay
nguyên tắc tương ứng cho hệ thống
hay quá trình ấy vận động theo đúng
ý muốn của người quản lý nhằm đạt
được mục đích đã đặt ra từ trước


Ðặc điểm của quản lý
•

Quản lý là sự tác động có mục đích đã
được đề ra theo đúng ý chí của chủ thể
quản lý đối với các đối tượng chịu sự quản

lý.
• Quản lý là sự địi hỏi tất yếu khi có hoạt
động chung của con người.
• Quản lý trong thời kỳ nào, xã hội nào thì
phản ánh bản chất của thời kỳ đó, xã hội
đó.
• Quản lý muốn được thực hiện phải dựa trên
cơ sở tổ chức và quyền uy.


Quản lí nhà nước
Quản lí nhà nước là sự tác động của
các chủ thể mang quyền lực nhà nước,
chủ yếu bằng pháp luật tới các đối
tượng quản lí nhằm thực hiện các
chức năng đối nội và đối ngoại của
nhà nước
Quản lý nhà nước trong lĩnh vực hành
pháp là quản lí hành chính nhà nước


Đặc điểm của quản lí nhà nước
• Chủ thể quản lý nhà nước là các cơ
quan, cá nhân trong bộ máy nhà nước
• Đối tượng của quản lý nhà nước kà tất
cả các cá nhân sinh sống và hoạt động
trong phạm vi lãnh thổ quốc gia
• Hoạt động quản lí nhà nước diễn ra trên
tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội
• Quản lí nhà nước manh tính quyền lực

nhà nước, lấy pháp luật làm cơng cụ
quản lí chủ yếu


1.1.2 Quản lí hành chính nhà nước
Quản lí hành chính nhà nước là một
hình thức hoạt động của nhà nước
được thực hiện trước hết và chủ yếu
bởi các cơ quan hành chính nhà nước,
có nội dung là đảm bảo sự chấp hành
luật, pháp lệnh nghị quyết của các cơ
quan quyền lực nhà nước, nhằm tổ
chức và chỉ đạo một cách trực tiếp và
thường xuyên công cuộc xây dựng đất
nước


Quản lí hành chính nhà nước là hoạt động
chấp hành và điều hành của nhà nước
• Tính chấp hành của hoạt động quản lý
hành chính nhà nước được thể hiện ở sự
thực hiện trên thực tế các văn bản hiến
pháp, luật, pháp lệnh và nghị quyết của
cơ quan lập pháp- cơ quan dân cử.
• Tính điều hành của hoạt động quản lý
hành chính nhà nước thể hiện ở chổ là để
đảm bảo cho các văn bản pháp luật của
cơ quan quyền lực được thực hiện trên
thực tế thì các chủ thể của quản lý hành
chính nhà nước phải tiến hành các hoạt

động tổ chức và chỉ đạo trực tiếp đối với
các đối tượng quản lý thuộc quyền.


 Hoạt động quản lý hành chính nhà nước là
hoạt động mang tính chủ động và sáng tạo.
Ðiều này thể hiện ở việc các chủ thể
quản lý hành chính căn cứ vào tình
hình, đặc điểm của từng đối tượng
quản lý để đề ra các biện pháp quản
lý thích hợp. Tính chủ động sáng tạo
còn thể hiện rõ nét trong hoạt động
xây dựng, ban hành văn bản quy
phạm pháp luật hành chính để điều
chỉnh các hoạt động quản lý nhà
nước.


 Hoạt động quản lý hành chính nhà nước được
bảo đảm về phương diện tổ chức bộ máy hành
chính nhà nước
Tất cả các cơ quan nhà nước đều tiến
hành hoạt động quản lí hành chính
nhà nước nhưng hoạt động này chủ
yếu do các cơ quan hành chính nhà
nước thực hiện


4. Quản lý hành chính nhà nước là
hoạt động có mục tiêu chiến lược, có

chương trình và có kế hoạch để thực
hiên mục tiêu.


Bản chất của hành chính nhà nước
• Hành chính nhà nước mang tính chính
trị
• Hành chính nhà nước mang tính pháp
lí
• Hành chính nhà nước là một hoạt
động quản lí
• Hành chính nhà nước có tính chun
mơn hóa cao


Hành chính nhà nước mang tính
chính trị
• HCNN phụ thuộc và phục tùng chính trị
• HCNN thực hiện những mục tiêu, nhiệm
vụ do chính trị thiết lập
• HCNN tham gia vào q trình lập pháp
• HCNN là chủ thể thực thi chính sách
mà cịn ban hành chính sách
• Phục vụ lợi ích nhân dân và lợi ích cơng