Tài liệu Phiên mã dở (Attenuation) ppt

Phiên mã dở
(Attenuation)
Ki u đi u hòa th hai đ c phát hi n ể ề ứ ượ ệ ở
operon tryptophan đ c g i làượ ọ
attenuation. Nó dùng sử d chị mã để
đi uề khi nể sự phiên mã. Khi có m tặ
tryptophan n i bào, ngay c v i n ng độ ả ớ ồ ộ
th p, s d ch mã m t ph n vùng leaderấ ự ị ộ ầ
c a mRNA ngay khi v a đ c t ng h p,ủ ừ ượ ổ ợ
k t qu làm d ng s phiên mã tr c khiế ả ừ ự ướ
gene c u trúc đ u tiên c a operon đ cấ ầ ủ ượ
sao chép.
Attenuation là k t qu s t ng tác gi aế ả ự ươ ữ
các trình t DNA trong vùng leaderự c aủ
b nả phiên mã trp. Ở tế bào ki uể
d i,ạ sự phiên mã operon trp th ngườ
đ c b t đ u. Tuy nhiên khi có m t m tượ ắ ầ ắ ộ
l ng nh tryptophan, h u h t phân tượ ỏ ầ ế ử
mRNA k t thúc vùng 28 base đ c bi tế ở ặ ệ
trong trình t leader. K t qu c a sở ự ế ả ủ ự
k t thúc s m này t o phân t mRNAế ớ ạ ử
ch a 140 nucleotide ch m d t m t đo nứ ấ ứ ộ ạ
ng n c a các gene mã hóa cho cácắ ủ
enzyme trp. Vùng 28 base x yả ra sự
k tế thúc đ cượ g iọ attenuator. Trình
tự base c aủ vùng này th ng có cácườ
tính ch t đi m k t thúc, g m d ng đo nấ ể ế ồ ạ ạ
và vòng (stem-loop) trên mRNA theo sau
là trình t c a 8 uridine.ự ủ
Trình t leader có các đ c đi m:ự ặ ể
- M t vùng có codon AUG và phía sau làộ

codon k t thúc UGA, mã hóa cho m tế ộ
polypeptide ch a 14 amino acid đ c g iứ ượ ọ
là leader polypeptide.
- Hai codon tryptophan ở vị trí 10 và
11 trên mRNA c aủ leader polypeptide.
Trình t l p l i ng n này có ý nghĩaự ặ ạ ắ
tr ng đi u hòa.ọ ề
- B n đo n c a RNA leader là vùng 1, 2,ố ạ ủ
3 và 4 t o thành do kh năng k t c pạ ả ế ặ
c a các base v i nhau. Các base vùng 1ủ ớ ở
k t c p v i vùng 2, vùng 3 k t c p v iế ặ ớ ế ặ ớ
vùng 4
A. S đ phiên mã c a leader trpơ ồ ủ
B. Chi ti t c u trúc c a 2 codon trp ế ấ ủ ở
vòng 1-2
Khi s k t c p x y ra d ng này, sự ế ặ ả ở ạ ự
phiên mã k t thúc đo n đi qua uridineế ở ạ
phía tr c nucleotide 140. Ki u k t c pướ ể ế ặ
này x y ra mRNA leader đ c tinhả ở ượ
s ch.ạ
- M t ki u k t c p bi n đ i có th x yộ ể ế ặ ế ổ ể ả
ra, trong đó các base vùng 2 k t c p v iế ặ ớ
vùng 3 nh các c p base 2 vùng nàyờ ặ ở
g n nh b sung nhau. Qua mô hình k tầ ư ổ ế
c p base bi n đ i này (3-4 ho c 2-3), sặ ế ổ ặ ự
t ch c trìnhổ ứ tự mRNA có thể đi uề
hòa phiên mã qua d chị mã c aủ
leader polypeptide (Hình 11.7). Khi vùng
leader đ c phiên mã, s d ch mã leaderượ ự ị
polypeptid cũng b t đ u. Vì có 2 codonắ ầ

trptophan trong trình t mã hóa, nên sự ự
d ch mã nh y c m v i s l ngị ạ ả ớ ố ượ
tRNAtrp đ a vào.ư
N u môi tr ng cung c p đ y đế ườ ấ ầ ủ
tryptophan, ribosome tr t qua codonượ
tryptophan và đi vào vùng 2 (Hình
11.7B). S có m t c a ribosome lo i bự ặ ủ ạ ỏ
kh năng k t c p c a vùng kho ng 10ả ế ặ ủ ả
base m i phía c a codon đang d chở ỗ ủ ị