Tài liệu Đại cương về Lipit docx

Đại cương về
Lipit


1. Khái niệm chung :
Lipid là lớp hợp chất hữu cơ phổ biến
trong tự nhiên và trong cơ thể động vật,
thực vật và vi sinh vật. Lipid có đặc tính
không hoà tan trong nước, chỉ hoà tan
trong các dung môi hữu cơ như đe,
cloroform, benzen, cồn, aceton... (nhưng
không phải mọi lipid đều hoà tan như
nhau trong tất cả các dung môi nói trên,
mà mỗi lipid hoà tan trong dung môi
tương ưng của mình, nhờ đặc tính này
người ta có thể phân tích riêng từng loại).
Tên gọi lipid (bắt nguồn từ chữ Hy-lạp
lipos: mỡ) dùng để chỉ chung các loại
mỡ, dầu và các chất béo giống mỡ ở
động vật và thực vật.
Về mặt hoá học lipid là những este giữa
alcol và acid béo điển hình là chất
triglycerid.

2. Vai trò của lipid
Lipid đối với cơ thể sinh vật có nhiều ý
nghĩa quan trọng:
Chức năng dự trữ năng lượng
Lipid là chất dự trữ năng lượng, tiết kiệm
thể tích nhất, khi oxy hoá 1 gam mỡ cơ

thể thu được 9,3 Kem. Đem so với lượng
cảm của một gam đường hoặc protein
(4,l Kcalll gam) thì lượng cam sản ra của
lipid nhiều gấp đôi. Nhu cầu năng lượng
hàng ngày của động vật do mỡ cung cấp
khoảng 30% hoặc hơn nữa.
Chức năng cấu tạo màng tế bào
Trong màng sinh học lipid ở trạng thái
liên kết với protein tạo thành hợp chất
lipoproteid chính nhờ tính chất của hợp
chất này đã tạo cho màng sinh vật có
được tính thẩm thấu chọn lọc, tính cách
điện. Đó là những thuộc tính hết sức
quan trọng của tế bào sinh vật.
Chức năng dung môi hoà tan vitamin
Lipid là dung môi hoà tan nhiều loại
vitamin quan trọng như vitamin A, D, K,
E.
Vì thế nếu khẩu phần thiếu lipid lâu ngày
thì động vật dễ mắc bệnh thiếu vitamin
kể trên.
Chức năng bảo vệ cơ học
Lipid dưới da của động vật cố tác dụng
gối đệm và giữ ấm cho cơ thể nhờ tính
êm, dẫn nhiệt kém.
Chức năng cung cấp nước nội sinh
Đối với loài động vật ngủ đông, động vật
di cư, các loại sâu kén lipid còn là nguồn
cung cấp nước, vì khi oxy hoá long mỡ
thì có l07g nước được sinh ra.

Ngoài ra, lipid còn có thể liên kết với
nhiều chất đơn giản khác thành những
phức hợp có tính chất sinh học khác
nhau. Những phức hợp ấy giữ vai trò
quan trọng trong các hoạt động về thần
kinh và bắp thịt.
3. Thành phần cơ bản của lipid
Trong phần lớn các chất lipid cổ chứa hai
thành phần chính là alcol và acid béo.
Alcol và acid béo được nối với nhau
bằng liên kết este hoặc liên kết amid.
Ngoài ra, lipid còn có thể kết hợp với
glucid tạo thành glucolipid có vai trò cấu
trúc màng hoặc kết hợp với protein tạo
thành lipoprotein giữ vai trò quan trọng
trong việc hoà tan và vận chuyển lipid
trong máu, giúp hấp thu vitamin tan
trong lipid.
3.1. Alcol của lipid