Quản lý nhà nước về hạ tầng giao thông đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế trên địa bàn huyện nhơn trạch tỉnh đồng nai

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

DƯƠNG VĂN THANH

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ HẠ TẦNG GIAO THÔNG ĐÁP
ỨNG NHU CẦU PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN NHƠN TRẠCH TỈNH ĐỒNG NAI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

Hà Nội, Năm 2021


VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

DƯƠNG VĂN THANH

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ HẠ TẦNG GIAO THÔNG ĐÁP
ỨNG NHU CẦU PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN NHƠN TRẠCH TỈNH ĐỒNG NAI
Ngành: Quản lý kinh tế
Mã ngành: 8340410

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA
HỌC:
TS. PHÍ VĨNH TƯỜNG

Hà Nội, Năm 2021

LỜI CAM ĐOAN
Trong quá trình thực hiện luận văn với đề tài “quản lý nhà nước về hạ
tầng giao thông nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế trên địa bàn huyện
Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai”, Tôi xin cam đoan được thực hiện nghiêm túc
dưới sự hướng dẫn tận tình của Tiến sĩ Phí Vĩnh Tường. Kết quả nghiên cứu
chưa từng được sử dụng để bảo vệ luận văn Th. S nào. Số liệu sử dụng trong
luận văn hoàn tồn trung thực dựa trên q trình tác giả tự tìm kiếm, tổng hợp,
phân tích, đánh giá từ nhiều nguồn tin cậy khác nhau và có trích dẫn cụ thể.
Nếu phát hiện có sự sao chép từ luận văn khác, Tôi xin chịu trách nhiệm./
Ngày 7 tháng 3 năm 2021
Học viên thực hiện

Dương Văn Thanh


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU.................................................................................................................. 1
Chương 1: LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TRONG PHÁT TRIỂN
KẾT CẤU HẠ TẦNG GIAO THÔNG ĐỊA PHƯƠNG GẮN VỚI YÊU CẦU
PHÁT TRIỂN KINH TẾ...................................................................................... 10
1.1. Một số khái niệm.......................................................................................... 10
1.2. Vai trò của phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đáp ứng nhu cầu phát triển
kinh tế.................................................................................................................. 12
1.3. Các chỉ tiêu đo lường phát triển kết cấu hạ tầng giao thơng.........................17
1.3.1. Tính hiện đại của kết cấu hạ tầng giao thơng........................................ 17
1.3.2. Tính đồng bộ của kết cấu hạ tầng giao thông........................................ 20
1.3.3. Sự hài lòng của doanh nghiệp, người dân đối với kết cấu hạ tầng giao
thơng................................................................................................................ 21
1.3.4. Mức độ tác động tích cực đối với sự phát triển kinh tế xã hội................22

1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển kết cấu hạ tầng giao thông địa phương.
22
1.4.1.Các nhân tố khách quan.......................................................................... 22
1.4.2. Các nhân tố chủ quan............................................................................ 23
1.5. Quản lý nhà nước về kết cấu hạ tầng giao thông đáp ứng nhu cầu phát triển
kinh tế địa phương............................................................................................... 12
1.5.1. Nội dung................................................................................................. 12
1.5.2. Vai trị của cơng tác quản lý nhà nước trong phát triển kết cấu hạ tầng
giao thông đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế................................................. 14
Chương 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN KẾT CẤU HẠ TẦNG GIAO
THÔNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ QUẢN LÝ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NHƠN
TRẠCH, TỈNH ĐỒNG NAI................................................................................. 26
2.1. Thực trạng phát triển kết cấu hạ tầng giao thông trên địa bàn huyện Nhơn
Trạch................................................................................................................... 26


2.1.1. Thực trạng phát triển kết cấu hạ tầng giao thông trên địa bàn Huyện
Nhơn Trạch...................................................................................................... 26
2.1.2. Ảnh hưởng của phát triển kết cấu hạ tầng đến chi phí vận tải của doanh
nghiệp, chi phí đi lại của người dân, mức độ an tồn giao thơng....................34
2.1.3. Đánh giá thực trạng tác động của phát triển kết cấu hạ tầng giao thông
đối với kinh tế xã hội của Huyện Nhơn Trạch.................................................. 37
2.2. Những vấn đề quản lý nhà nước trong phát triển kết cấu hạ tầng giao thông
đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế ở Huyện Nhơn Trạch....................................39
2.2.1. Công tác lập và quản lý quy hoạch........................................................ 39
2.2.2. Công tác quản lý đầu tư......................................................................... 42
2.2.3. Công tác quản lý khai thác, sử dụng hạ tầng giao thông phục vụ phát
triển kinh tế...................................................................................................... 43
2.2.4. Công tác thanh tra, kiểm tra, tổ chức, ứng dụng nghiên cứu khoa học,
đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ tham gia quản lý nhà nước về phát triển hạ

tầng giao thông................................................................................................ 47
2.3. Đánh giá thực trạng...................................................................................... 50
2.3.1. Những thành tựu.................................................................................... 50
2.3.2. Hạn chế.................................................................................................. 53
2.3.3. Nguyên nhân.......................................................................................... 54
Chương 3: GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ PHÁT TRIỂN KẾT CẤU HẠ TẦNG
GIAO THÔNG ĐÁP ỨNG NHU CẦU PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ NÂNG
CAO CÔNG TÁC QUẢN LÝ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NHƠN TRẠCH,
TỈNH ĐỒNG NAI................................................................................................. 58
3.1. Bối cảnh phát triển của Tỉnh và định hướng phát triển kinh tế-xã hội của
Huyện. Định hướng phát triển doanh nghiệp, khu công nghiệp..........................58
3.2. Giải pháp.................................................................................................................................. 60
3.2.1. Giải pháp phát triển kết cấu hạ tầng đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế
60
3.2.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý...................................... 66


3.3. Kiến nghị...................................................................................................... 77
KẾT LUẬN............................................................................................................ 79
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

KCN

Khu công nghiệp

ICAO

Tổ chức Dân dụng Quốc tế

GTVT

Giao thông vận tải

BOT

Đầu tư – Khai thác – Chuyển giao

PPP

Đối tác công - tư

ICD

Cảng nội địa

GRDP

Tổng sản phẩm trên địa bàn

TTVH

Trung tâm văn hóa

TĐC

Tái định cư

HTCS

Hạ tầng cơ sở

TTCN

Tiểu thủ công nghiệp

XDCB

Xây dựng cơ bản

FDI

Đầu tư trực tiếp nước ngoài


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1. Các trị số giới hạn thiết kế bình đồ và mặt cắt dọc đường.
Bảng 2.2. Quy định kích thước tối thiểu mặt cắt ngang đường đô thị.
Bảng 2.3. Danh mục các dự án kết cấu hạ tầng giao thông trọng điểm trên địa bàn.
tỉnh Đồng Nai kêu gọi đầu tư theo các hình thức cơng tư đến năm 2030.
Bảng 2.4: Nhu cầu, hình thức đầu tư xây dựng giao thông đô thị Nhơn Trạch
đến năm 2030.
Bảng 2.5: Các tuyến đường của Huyện Nhơn Trạch do Tỉnh quản lý.
Bảng 2.6: Các tuyến đường Huyện Nhơn Trạch quản lý.
Bảng 2.7: Danh mục các tuyến giao thông tại các khu dân cư ở huyện Nhơn Trạch.
Bảng 2.8: Danh mục hệ thống các tuyến đường tại các khu công nghiệp trên địa bàn
Nhơn Trạch 2, 3, 6,.

Bảng 2.9: Tình hình thu hút vốn đầu tư tại các KCN huyện Nhơn Trạch tính đến
năm 2017.
Bảng 2.10: Kết quả khảo sát.
Bảng 2.11: Quy hoạch hệ thống đường huyện Nhơn Trạch.
Bảng 2.12: Chỉ tiêu điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất hạ tầng giao thông đến năm
2020.
Bảng 2.13: Quy định thời hạn sửa chữa định kỳ đối với cơng trình chưa quy định
thời gian sửa chữa định kỳ.
Bảng 2.14: Vốn duy tu, bảo trì giai đoạn 2010 -2019 huyện Nhơn Trạch
Bảng 2.15: Đội ngũ cán bộ quản lý hạ tầng giao thông đô thị Huyện Nhơn Trạch
giai đoạn 2010 – 2019.
Biều đồ 2.1. Biểu đồ thể hiện mức độ chi phí vận tải của doanh nghiệp.
Biểu đồ 2.2 Biểu đồ thể hiện tỷ trọng cơ cấu ngành kinh tế Nhơn Trạch năm 2015
và đầu năm 2020.
Biểu đồ 2.3 Vốn duy tu, vốn thực hiện bảo trì đường bộ qua các năm ở Nhơn Trạch.
Sơ đồ 2.1: Bộ máy quản lý công tác phát triển kết kết cấu hạ tầng giao thông huyện
Nhơn Trạch.


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hạ tầng giao thơng đóng vai trị quan trọng đối với sự phát triển kinh tế xã
hội của mỗi quốc gia. Hạ tầng giao thông không thể tồn tại độc lập, tách biệt với sự
phát triển xã hội mà đóng vai trị là nền tảng, điều kiện “cần và đủ” tạo động lực
thúc đẩy kinh tế, nâng cao đời sống xã hội cho người dân. Tại Đại hội Đảng toàn
quốc lần thứ XVI năm 2011, Đảng xác định “ xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng
đồng bộ với một số cơng trình hiện đại, tập trung vào hệ thống giao thông và hạ
tầng đô thị lớn là một trong ba đột phá chiến lược giai đoạn 2011 - 2020”. Điều này
càng khẳng định tầm quan trọng của hạ tầng giao thông đối với chiến lược phát triển
kinh tế, an ninh quốc phòng của mỗi quốc gia.

Sự phát triển mạnh mẽ của ngành giao thông vận tải và hội nhập kinh tế thế
giới như vũ bão trong những năm gần đây, bộ mặt kết cấu hạ tầng giao thông nước
ta, nhất là các đô thị lớn thay đổi không ngừng, hiện đại, đồng bộ hơn trước. Sự
tham gia đầu tư nước ngoài, đặc biệt là sự phát triển vượt bậc của nhóm kinh tế tư
nhân càng thúc đẩy nhanh chóng sự phát triển kết cấu hạ tầng giao thông.
Tầm quan trọng của hạ tầng giao thông, cộng với tốc độ phát triển nhanh của
ngành giao thơng vận tải, đặt ra nhiều bài tốn cần giải quyết. Một trong những vấn đề
nổi cộm là phát triển kết cấu hạ tầng giao thông làm sao đáp ứng nhu cầu phát triển
kinh tế xã hội của địa phương. Đây được xem là nội dung trọng điểm trong chiến lược
phát triển kinh tế xã hội của nhiều tỉnh. Bởi lẽ, vai trò to lớn của kết cấu hạ tầng đối với
sự phát triển kinh tế. Hiện nay, nhiều địa phương tập trung phát triển kết cấu hạ tầng đi
trước một bước tạo tiền đề thu hút đầu tư các ngành kinh tế. Do vậy, kết cấu hạ tầng đã
thay đổi diện mạo theo hướng tích cực, đạt được nhiều thành tựu đáng khích lệ. Tuy
nhiên, nhìn chung kết cấu hạ tầng giao thông ở Việt Nam hiện nay cịn nhiều yếu kém,
bật cập, đó là tình trạng thiếu đồng bộ giữa các loại hình giao thơng, chậm vốn, đội
vốn, chất lượng không đạt yêu cầu… chưa đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế theo
hướng bền vững, hiện đại. Thế nào là phát triển kết

1


cấu hạ tầng giao thông đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội? Tiêu chí ra sao?…
đang là những vấn đề nan giải đối với các địa phương hiện nay.
Bài tốn tiếp theo cần giải quyết, đó là, làm sao quản lý có hiệu quả kết cấu
hạ tầng giao thông?, quản lý như thế nào để khai thác kết cấu hạ tầng giao thông
phục vụ phát triển kinh tế xã hội? quản lý bằng cách nào, mơ hình như thế nào…
Bên cạnh đó, ngày nay, khoa học cơng nghệ phát triển, đã đem lại nhiều lợi ích cho
con người, trong đó có cơng tác quản lý nhà nước. Việc ứng dụng khoa học công
nghệ vào quản lý đã tác động mạnh mẽ, thay đổi tư duy, cách thức, nội dung quản lý
nhà nước tất cả các chuyên môn, trong đó có cơng tác quản lý nhà nước về kết cấu

hạ tầng giao thông. Như vậy, vấn đề đặt ra ở chỗ, làm thế nào để ứng dụng hiệu quả
thành tựu khoa học công nghệ hiện đại vào công tác quản lý nhà nước về hạ tầng
giao thông trong bối cảnh hiện nay?.
Huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai có vị trí địa lý đặc biệt, tiếp giáp với
huyện Long Thành, đơ thị lớn Thành phố Hồ Chí Minh, Bà Rịa – Vũng Tàu. Hơn
nữa, tỉnh Đồng Nai nói chung, huyện Nhơn Trạch nói riêng tập trung khá nhiều khu
cơng nghiệp lớn như KCN Nhơn Trạch I, II, III…, mặt khác tỉnh Đồng Nai đã quy
hoạch huyện Nhơn Trạch thành đơ thị mới loại II, tầm nhìn vào năm 2030. Do đó,
trong thời gian qua, kết cấu hạ tầng giao thông đô thị trên địa bàn Nhơn Trạch được
đầu tư đồng bộ, phát triển với tốc độ nhanh. Nhiều nút giao thông trọng điểm của
Huyện Nhơn Trạch nối với các thành phố lớn, có vai trị huyết mạch đối với sự phát
triển kinh tế của Huyện nói riêng, tỉnh Đồng Nai nói chung đã và đang, sẽ triển
khai. Đến nay, hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông tại Nhơn Trạch được xây dựng
từng bước đồng bộ. Tuy nhiên việc phát triển kết cấu hạ tầng giao thông trên địa bàn
Huyện Nhơn Trạch đang đặt ra nhiều vấn đề cần giải quyết. Thứ nhất, kết cấu hạ
tầng được phát triển nhưng cịn nhiều bất cập về tính đồng bộ mạng lưới hạ tầng
giao thơng, chất lượng các cơng trình đã, đang và sẽ triển khai, mức độ tác động tích
cực của hạ tầng giao thông đối với sự phát triển kinh tế xã hội của Huyện, đối với
doanh nghiệp, người dân. Thứ hai, thực hiện công tác quản lý nhà nước về phát triển
kết cấu hạ tầng giao thông trên địa bàn Huyện, trong thời gian qua đã đạt được
2


nhiều kết quả khả quan. Công tác quy hoạch, tiến độ thi cơng các cơng trình giao
thơng trọng điểm của huyện, công tác đầu tư, nâng cấp, duy tu, sửa chữa kết cấu hệ
thống giao thông trên địa bàn được chú trọng triển khai. Tuy nhiên, bên cạnh những
kết quả đạt được, công tác quản lý nhà nước về phát triển kết cấu hạ tầng giao thông
trên địa bàn Huyện còn những hạn chế. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả
của kết cấu hạ tầng giao thông đối với sự phát triển kinh tế xã hội của huyện Nhơn
Trạch. Làm thế nào để nâng cao hơn nữa công tác quản lý nhà nước về phát triển kết

cấu hạ tầng giao thông đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn Huyện
là bài tốn khó khăn cần giải quyết. Do đó, tác giả lựa chọn đề tài “Quản lý nhà
nước về hạ tầng giao thông nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế trên địa
bàn huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai” làm luận văn nghiên cứu.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài.
Sự phát triển mạnh mẽ của kết cấu hạ tầng giao thông đã đặt ra nhiều vấn đề
cần nghiên cứu chuyên sâu, nhất là công tác quản lý nhà nước. Do đó, đã có một số
cơng trình nghiên cứu liên quan ở nhiều khía cạnh, mức độ khác nhau. Tuy nhiên, ở
lĩnh vực quản lý nhà nước về phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đáp ứng nhu cầu
phát triển kinh tế, tác giả chưa thấy có cơng trình nào nghiên cứu chuyên sâu. Qua
khảo sát, có khá nhiều bài viết nghiên cứu về vấn đề này, tuy nhiên ở mức đặt vấn
đề, cịn khá sơ lược. Có thể kể đến một số bài viết: “tăng cường quản lý, huy động
nguồn lực phát triển hạ tầng giao thông” của Nguyễn Minh; “Quảng Ninh tăng
cường quản lý kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ”; Các bài viết đều khẳng định
tầm quan trọng của hạ tầng giao thông đối với sự phát triển kinh tế xã hội của đất
nước/ địa phương. Do đó, cần tăng cường hơn nữa cơng tác quản lý nhà nước đối
với lĩnh vực này.
Bài viết “Tăng cường quản lý, khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông”
của Th.S Phạm Thị Tuyết, đăng trên tạp chí tài chính tháng 4/2019. Bài viết đã đánh
gía tổng quan về tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, đường sắt, đường
hàng không, đường thủy nội địa, hàng hải. Đồng thời đánh giá tổng quan thực trạng
quản lý, khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông ở Việt Nam quan hai giai đoạn:
3


trước và sau ngày Luật quản lý, sử dụng tài sản cơng có hiệu lực thi hành (năm
2017). Bài viết đưa ra một số giải pháp tăng cường công tác quản lý, sử dụng kết
cấu hạ tầng giao thông về quy hoạch tổng thể; giải pháp về cơ chế chính sách; giải
pháp về tổ chức bộ máy; giải pháp về tổ chức thực hiện và công tác thanh tra, kiểm
tra.

Một số cơng trình nghiên cứu chun sâu cứu vấn đề quản lý nhà nước ở
khía cạnh đầu tư nguồn vốn ngân sách nhà nước trong đầu tư cơ sở hạ tầng, có thể
kể đến:
+ Hồng Cao Liêm (2018) với cơng trình nghiên cứu “Quản lý nhà nước về
đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ từ ngân sách tỉnh Quảng
Nam”; “Quản lý đầu tư cơ sở hạ tầng giao thông tại huyện Ngọc Hồi, tỉnh
KonTum”, luận văn Th. S của Trần Thị Thu Thảo năm 2017. Các tác giả nghiên cứu
quản lý nhà nước trong việc đầu tư cơ sở hạ tầng trên địa bàn tỉnh Quảng Nam và
tại huyện Ngọc Hồi. Tác giả đã chỉ ra những nội dung quản ý đầu tư cơ sở hạ tầng
giao thông tại và đánh giá thực trạng những mặt làm được và chưa làm được trên
địa bàn nghiên cứu. Theo đó, luận văn nêu rõ, nội dung quản lý nhà nước về đầu tư
cơ sở hạ tầng giao thông bao gồm một số vấn đề cơ bản: công tác quy hoạch; lập và
thực hiện kế hoạch vốn ngân sách đầu tư cơ sở hạ tầng giao thông; thẩm định và phê
duyệt cơng trình; quản lý thi cơng; Quản lý vận hành, sử dụng cơng trình; thanh tra,
kiểm tra và xử lý vi phạm. Sau khi đánh giá thực trạng quản lý đầu tư cơ sở hạ tầng
ở địa bàn nghiên cứu, tác gỉa đã đưa ra một số giải pháp tương ứng với việc hoàn
thiện những nội dung của công tác quản lý đầu tư cơ sở hạ tầng.
+ Luận văn thạc sĩ của Đinh Duy Trung, (2014), “ Hồn thiện cơng tác quản
lý đầu tư cơ sở hạ tầng bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước ở tỉnh Quảng Bình”,
luận văn thạc sĩ của Đồn Thế Hải (2016) “Quản lý đầu tư cơ sở hạ tầng bằng vốn
ngân sách nhà nước ở tỉnh Bình Định” đã đưa ra các nội dung liên quan đến đầu tư
xây dựng cơ sở hạ tầng, không nghiên cứu đến vấn đề quản lý nhà nước về xây
dựng cơ sở hạ tầng các khu công nghiệp bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước.

4


+ Tác giả Phạm Hoàng Thúy Oanh(2017), nghiên cứu vấn đề ở khía cạnh
“Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu công nghiệp bằng nguồn
vốn ngân sách của nhà nước ở tỉnh Quảng Bình”. Luận văn đã chỉ ra những nội

dung quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu công nghiệp bằng
nguồn vốn ngân sách nhà nước cấp tỉnh gồm: Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước;
Xây dựng và thực thi chính sách, văn bản pháp luật; Xây dựng quy hoạch và lập kế
hoạch; Phân cấp quản lý nhà nước; Thanh tra, kiểm tra, giám sát. Dựa trên những
nội dung đó, Phạm Hồng Thúy Oanh đã đánh giá thực trạng và chỉ ra những giải
pháp nâng cao tính hiệu quả nhà nước về đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng bằng nguồn
ngân sách nhà nước.
+ Luận văn thạc sĩ của Trần Minh Hiếu, (2015), “Một số giải pháp nhằm
nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách trên
địa bàn thị xã Dĩ An đến năm 2020”. Luận văn là làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn
của quản lý nhà nước các dự án đầu tư bằng nguồn ngân sách, đánh giá thực trạng
công tác quản lý nhà nước các dự án đầu tư từ nguồn ngân sách, từ đó chỉ ra
phương hướng và giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác quản lý nhà nước dự án đầu
tư bằng nguồn ngân sách trên địa bàn thị xã Dĩ An.
+ Ngô Thị Hiếu (2017, )với “Quản lý nhà nước về đầu tư hạ tầng giao thông
bằng nguồn vốn ngân sách tỉnh Quảng Nam”- luận văn Th.s. Tương tự như những
cơng trình nghiên cứu của các tác giả khác trong việc nghiên cứu quản lý nhà nước
về đầu tư cơ sở hạ tầng từ nguồn vốn nhà nước. Tác giả cũng nghiên cứu những nội
dung của công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đã nêu tại địa bàn tỉnh Quảng
Nam và đưa ra những giải pháp nâng cao hiệu quả của cơng tác quản lý chun
mơn.
“Hồn thiện công tác quản lý nhà nước về giao thông đường bộ tỉnh Bình
Định”- Luận văn Th,s tại trường ĐH kinh tế Đà Nẵng bảo vệ năm 2013, tác giả
nghiên cửu chuyên sâu quản lý nhà nước về giao thông đường bộ. Luận văn khẳng
định tầm quan trọng của hệ thống giao thơng đường bộ và vai trị, vị trí của công tác
quản lý nhà nước.
5


Ngồi ra cịn rất nhiều cơng trình nghiên cứu liên quan đến quản lý nhà nước

về đầu tư cơ sở hạ tầng bằng nguồn vốn tại các địa bàn khác nhau. Bên cạnh đó, cịn
có thể kể đến một số bài viết chuyên đề: Tiến sĩ Nguyễn Thị Mỹ Linh, 2016, “Thấy
gì từ kinh nghiệm huy động vốn phát triển cơ sở hạ tầng của một số nước?”, Tạp chí
Tài chính kỳ 2 số tháng 3/2016. Bài viết nghiên cứu thực tiễn huy động vốn phát
triển cơ sở hạ tầng của Chile và Ấn Độ, bài viết rút ra một số kinh nghiệm và đề
xuất khuyến nghị về chính sách giúp Việt Nam huy động hiệu quả các nguồn vốn
vào phát triển cơ sở hạ tầng. Ts.Kts Nguyễn Xuân Hinh, 2017, “Quy hoạch cơng
trình hạ tầng xã hội-Cơ sở hình thành cấu trúc Đơ thị bền vững”, Tạp chí Kiến trúc
số 02- 2017. PGS.TS Trần Kim Chung, 2017, “Giải pháp vốn cho phát triển cơ sở
hạ tầng gắn với tái cơ cấu đầu tư”, Tạp chí Tài chính kỳ 1 số tháng 3/2017. Bài viết
đưa ra các giải pháp huy động vốn đầu tư cơ sở hạ tầng từ các nguồn vốn trong
nước khác với truyền thống.
Tóm lại: Qua khảo sát nghiên cứu lịch sử vấn đề trên, có thể thấy, có khá
nhiều tác giả nghiên cứu đến cơng tác quản lý nhà nước về lĩnh vực giao thông vận
tải, hạ tầng giao thông. Đa số đều tập trung nghiên cứu ở khía cạnh quản lý nhà
nước trong việc đầu tư ngân sách nhà nước vào hạ tầng giao thông. Tuy nhiên, chưa
có cơng trình nào nghiên cứu chun sâu đến công tác quản lý nhà nước về phát
triển kết cấu hạ tầng giao thông đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, nhất là nghiên
cứu trên địa bàn huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai. Vì vậy, thực hiện nghiên cứu đề
tài “quản lý nhà nước về hạ tầng giao thông trên địa bàn huyện Nhơn Trạch, tỉnh
Đồng Nai” làm đề tài nghiên cứu Th.S có ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.
3.1. Mục đích nghiên cứu.
Thực hiện đề tài “quản lý nhà nước về hạ tầng giao thông nhằm đáp ứng nhu
cầu phát triển kinh tế trên địa bàn huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai”, tác giả nhằm
mục đích đóng góp vào xây dựng phát triển kinh tế trên địa bàn Huyện thông qua
việc đánh giá thực trạng phát triển kết cấu hạ tầng giao thông trên địa bàn, đưa ra
giải pháp phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã

6

hội Huyện Nhơn Trạch và công tác quản lý nhà nước. Bởi lẽ, phát triển kết cấu hạ
tầng giao thông có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển kinh tế xã hội.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu.
- Khái quát, tổng hợp cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn về phát triển kết cấu hạ
tầng giao thông và công tác quản lý nhà nước trong phát triển kết cấu hạ tầng giao
thơng.
- Đưa ra, phân tích các tiêu chí phát triển kết cấu hạ tầng giao thông nhằm
đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế nói chung, huyện Nhơn Trạch nói riêng.
- Đánh giá, phân tích những yếu tố ảnh hưởng phát triển kết cấu hạ tầng giao
thông và cơng tác quản lý nhà nước nói chung, trên địa bàn huyện Nhơn Trạch, tỉnh
Đồng Nai nói riêng.
- Thống kê, xử lý số liệu, tổng hợp các văn bản pháp luật liên quan đến phát
triển kết cấu hạ tầng giao thông và công tác quản lý ở huyện Nhơn trạch. Từ đó,
đánh giá thực trạng phát triển kết cấu hạ tầng giao thông và công tác quản lý nhà
nước trong lĩnh vực này ở địa bàn huyện Nhơn Trach.
- Đánh giá mức độ ảnh hưởng của kết cấu ha tầng giao thông đối với doanh
nghiệp, người dân trên địa bàn và đối với sự phát triển kinh tế của Nhơn Trạch.
- Đưa ra các giải pháp, kiến nghị nhằm khắc phục những hạn chế, phát huy
điểm mạnh trong phát triển kết cấu hạ tầng giao thông và công tác quản lý ở huyện
Nhơn Trạch, từ đó là cơ sở hoạch định những chính sách phát triển kinh tế dựa trên
tài nguyên kết cấu hạ tầng giao thông.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
Do đối tượng, phạm vi đề tài rộng, trong quá trình nghiên cứu đề tài ở mức
độ luận văn thạc sĩ, tác giả có sự điều chỉnh hẹp lại theo hướng sau:
- Đối tượng nghiên cứu: Phát triển kết cấu hạ tầng giao thông và công tác
quản lý Nhà nước.
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Về nội dung: Luận văn nghiên cứu hai nội dung chính: Thứ nhất, phát triển

kết cấu hạ tầng giao thông đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội. Thứ hai, công

7


tác quản lý nhà nước trong phát triển kết cấu hạ tầng giao thông phục vụ phát triển
kinh tế xã hội.
+ Về không gian: Đề tài nghiên cứu trong phạm vi địa bàn huyện Nhơn
Trạch, tỉnh Đồng Nai.
5. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện luận văn, tác giả kết hợp nhiều phương pháp nghiên cứu khác
nhau. Cụ thể:
Chương 1: Tác giả lựa chọn phương pháp nghiên cứu tổng hợp làm phương
pháp chính. Ở chương 1, luận văn tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận và cơ sở thực
tiễn của đề tài. Do vậy, nguồn tài liệu chính sử dụng trong chương 1 tác giả tổng
hợp từ nguồn sách, báo, tạp chí, văn kiện Đảng, thư viên pháp luật và trang thơng
tin điện tử của Tỉnh Địng Nai.
Chương 2: Phương pháp thu thập, thống kê, phân tích được tác giả sử dụng
làm phương pháp chính. Nội dung chính ở chương 2, luận văn nghiên cứu thực
trạng phát triển kết cấu hạ tầng giao thông và công tác quản lý trên địa bàn huyện
Nhơn Trạch. Để thực hiện được nội dung nghiên cứu này, tác giả thu thập nguồn tài
liệu từ các phòng ban của Huyện Nhơn Trach, cụ thể là các báo cáo hàng năm, kỳ,
quý từ UBND huyện. Các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện của tỉnh Đồng Nai
và của huyện Nhơn Trạch về phát triển kết cấu hạ tầng giao thông và công tác quản
lý. Sau khi thu thập được tài liệu, tác giả tiến hành thống kê, xử lý nguồn tài liệu,
nhất là số liệu thống kê. Sau đó tiến hành phân tích, nhận định, đánh giá vấn đề dựa
trên nguồn tài liệu thu thập được.
Chương 3. Nội dung chính của chương 3 đưa ra các giải pháp nhằm phát
triển kết cấu hạ tầng giao thông nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước trong
phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế trên địa bàn

huyện Nhơn Trạch. Để thực hiện nội dung nghiên cứu đó, luận văn sử dụng phương
pháp thực nghiệm, dự báo làm phương pháp chính. Khi đưa ra giải pháp, tác giả một
mặt dựa trên thực trạng, sau đó đưa ra giả thuyết, điều kiện thực thi và tiến hành
thực nghiệm một số giải pháp trong khoảng thời gian cho phép nhất định và đánh
giá tính khả thi của giải pháp.
8


6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài.
*Ý nghĩa lý luận: Bằng nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau, luận văn
đã tổng hợp nghiên cứu một cách cơ bản, có hệ thống cơ sở lý luận về phát triển kết
cấu hạ tầng giao thông và quản lý nhà nước về phát triển kết cấu hạ tầng giao thông
đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế địa phương. Đặc biệt, luận văn đã chỉ ra tiêu chí
phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế theo hướng
bền vững và những nội dung quản lý nhà nước về phát triển kết cấu hạ tầng giao
thông, làm cơ sở, tiền đề cho những cơng trình nghiên cứu liên quan sau này.
* Ý nghĩa thực tiễn: Qua nghiên cứu, khảo sát thực trạng quản lý nhà nước về
phát triển kết cấu hạ tầng giao thông trên địa bàn huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai,
luận văn:
+ Đánh giá được tổng quan nhất thực trạng công tác quản lý nhà nước về hạ
tầng giao thông trên địa bàn huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai. Những số liệu được
tác giả thống kê, phân tích, so sánh, nhận định sẽ là tài liệu q giá cho các cơng
trình nghiên cứu sau này. Đồng thời, là cơ sở để dự báo, hoạch định chiến lược phát
triển kinh tế dựa trên việc khai thác tài nguyên cơ sở hạ tầng giao thông ở huyện
Nhơn Trạch.
+ Tác giả đã đưa ra những giải pháp, kiến nghị cụ thể nhằm nâng cao năng
lực quản lý nhà nước vệ hạ tầng giao thông trên địa bàn.
7. Kết cấu đề tài.
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục. Luận
văn được kết cấu thành 3 chương, cụ thể:

Chương 1: Lý luận về quản lý nhà nước trong phát triển kết cấu hạ tầng giao
thông địa phương gắn với nhu cầu phát triển kinh tế.
Chương 2. Thực trạng phát triển kết cấu hạ tầng giao thông và những vấn đề
quản lý trên địa bàn huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai.
Chương 3. Giải pháp và kiến nghị phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đáp
ứng nhu cầu phát triển kinh tế và nâng cao công tác quản lý trên địa bàn huyện
Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai.

9


Chương 1:
LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TRONG PHÁT
TRIỂN KẾT CẤU HẠ TẦNG GIAO THÔNG ĐỊA
PHƯƠNG GẮN VỚI YÊU CẦU PHÁT TRIỂN KINH TẾ
1.1. Một số khái niệm
* Tăng trưởng và phát triển kinh tế địa phương
Khái niệm tăng trưởng kinh tế được hiểu là sự tăng lên về kết quả hoạt động
sản xuất của một nền kinh tế nào đó được tính trong một thời kỳ nhất định. Khi tính
tốn tăng trưởng kinh tế người ta chia theo kỳ, quý, năm để thấy rõ sự tăng trưởng
trong thời gian nào đó để có phương hướng, mục tiêu cụ thể cho giai đoạn tiếp theo
đạt tốc độ nhanh hơn.
Phát triển kinh tế là quá trình thay đổi theo hướng tích cực, tiến bộ khi xét
mọi mặt kinh tế - xã hội của một quốc gia đặt trong bối cảnh nền kinh tế quốc gia
đó đang có sự tăng trường trong giai đoạn nào đó. Phát triển kinh tế có mối quan hệ
mật thiết với tăng trưởng kinh tế. Nền kinh tế có sự tăng trưởng dài hạn là điều kiện
tạo ra những thay đổi tích cực của nền kinh tế xã hội, điều này có ý nghĩa rất quan
trọng đối với những nước nghèo, đang phát triển, mức thu nhập bình qn đầu
người cịn thấp, làm thay đổi, nâng cao đời sống kinh tế, xã hội của người dân. Như
vậy, tăng trưởng kinh tế là điều kiện cần để phát triển kinh tế. Tuy nhiên, nếu quốc

gia nào đó bất chấp mọi phương thức để tăng trưởng kinh tế mà khơng tính tốn đến
ảnh hưởng của nó đến xã hội, nghĩa là tăng trưởng không bền vững sẽ không tạo ra
sự phát triển kinh tế. Tăng trưởng kinh tế cần hướng tới nâng cao đời sống kinh tế
cho mọi đối tượng, vùng để tạo ra công bằng xã hội, tồn tại lâu dài. Hiện nay đa số
quốc gia đều lựa chọn tăng trưởng kinh tế bền vững để phát triển kinh tế bền vững.
Phát triển kinh tế địa phương là quá trình mọi cá nhân, cơ quan, tổ chức,
doanh nghiệp sinh sống và làm việc ở địa phương cùng tham gia các hoạt động kinh
tế ở nhiều lĩnh vực, ngành nghề khác nhau hướng tới mục tiêu phát triển kinh tế xã
hội là nâng cao chất lượng cuộc sống người dân trong cộng đồng địa phương đó.
* Phát triển kết cấu hạ tầng giao thông.
10


Khái niệm kết cấu hạ tầng giao thông hiện nay được định nghĩa theo nhiều
cách khác nhau, tùy vào góc độ tiếp cận nghiên cứu. Ta có thể hiểu kết cấu hạ tầng
giao thông bao gồm những bộ phận đặc thù của cơ sở vật chất kỹ thuật như cầu
cống, đường sá, sân bay, bến cảng.., do con người xây dựng nên để thực hiện chức
năng chính là đảm bảo những điều kiện thiết yếu phục vụ quá trình sản xuất được
diễn ra liên tục. Trong đó, việc đảm bảo sự vận hành của các loại phương tiện giao
thông như bốc xếp hàng hóa, di chuyển, đón trả khách…diễn ra bình thường được
xem là mấu chốt quan trọng của kết cấu hạ tầng giao thông. Cơ sở hạ tầng giao
thông khơng chỉ đơn thuần là những yếu tố mang tính vật chất(hạ tầng kỹ thuật) mà
còn bao gồm các yếu tố phi vật chất (thiết chế xã hội, cơ chế hoạt động…). Nó là
sản phẩm của q trình đầu tư, tạo điều kiện nền tảng cho sự phát triển kinh tế xã
hội mỗi quốc gia.
Nếu ta xem xét ở góc độ kinh tế hàng hóa, kết cấu hạ tầng giao thơng được
xem là một loại dịch vụ hàng hóa cơng cộng, phục vụ lợi ích chung của tồn bộ
quốc gia. Trên phương diện hình thái, kết cấu hạ tầng giao thông biểu hiện ở dạng
những tài sản mà chúng ta có thể nhìn thấy được như bến cảng, cầu cống, đường xá,
các cơng trình phục vụ vận hành giao thơng hay thậm chí bao gồm cả những lực

lượng lao động phục vụ vận hành, quản lý hệ thống kết cấu hạ tầng thúc đẩy các
hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội. Trên phương diện đầu tư, kết cấu hạ tầng chính
là sản phẩm được đầu tư xây dựng từ nhiều nguồn ngân sách khác nhau của quốc
gia, là sản phẩm được xây dựng, gìn giữ, tích lũy qua nhiều thế hệ của đất nước
nhằm mục tiêu phát triển kinh tế xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.
Tóm lại, phát triển kết cấu hạ tầng giao thông phục vụ phát triển kinh tế là
việc sử dụng, quản lý kết cấu hạ tầng giao thơng có sẵn phục vụ cho mục đích phát
triển kinh tế hoặc đầu tư xây dựng mới theo hướng hiện đại làm nền tảng kích thích
tăng trưởng, phát triển cách ngành kinh tế. Phát triển kết cấu hạ tầng giao thông
phục vụ phát triển kinh tế phải đảm bảo tính lâu dài, bền vững.
* Quản lý nhà nước về hạ tầng giao thông.

11


Với sự phát triển nhanh chóng của kết cấu hạ tầng giao thông trong những
năm gần đây, công tác quản lý nhà nước cần được quan tâm đặc biệt và đẩy mạnh
hơn nữa. Quản lý nhà nước về hạ tầng giao thơng được hiểu là q trình áp dụng
những cơng cụ, biện pháp kết hợp với những phương pháp quản lý khác nhau để tổ
chức chỉ đạo, hoạch định, định hướng sự phát triển kết cấu hạ tầng giao thông
nhằm phát triển kinh tế xã hội. Thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra, thu hút đầu
tư, xây dựng chính sách quản lý…nhằm sử dụng hạ tầng giao thông để đạt được
các mục tiêu đã định, hướng ý chí và hành động của các chủ thể quản lý vào mục
tiêu chung, kết hợp hài hịa lợi ích cá nhân, lợi ích tập thể và lợi ích của Nhà nước.
Trong đó chủ thể quản lý là Nhà nước, chủ thể quản lý có nhiệm vụ sử dụng các
cơng cụ quản lý để quản lý các cá nhân, tổ chức, các thành phần kinh tế, doanh
nghiệp trong việc sử dụng có hiệu quả hạ tầng giao thông nhưng không được can
thiệp trực tiếp vào hoạt động sản xuất kinh doanh của các cá nhân, đơn vị.
1.2. Quản lý nhà nước về kết cấu hạ tầng giao thông đáp ứng nhu cầu
phát triển kinh tế địa phương

1.2.1. Nội dung
1.2.1.1. Xây dựng, quản lý chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và chính sách
đầu tư nâng cấp, bảo trì, bảo vệ, phát triển kết cấu hạ tầng giao thông phục vụ phát
triển kinh tế.
- Xây dựng hệ thống pháp luật quản lý nhà nước về hạ tầng giao thơng.
Hệ thống chính sách pháp luật quản lý nhà nước về phát triển kết cấu hạ tầng
giao thông là những văn bản pháp lý được xây dựng, ban hành tạo hành lang pháp
lý, công cụ quản lý nhà nước của các cấp, ngành đối với vấn đề thuộc lĩnh vực quản
lý. Đồng thời, thể hiện ý chí, mệnh lệnh của cơ quan quản lý đối với đối tượng quản
lý, cụ thể là các đối tượng sử dụng hạ tầng giao thơng nhằm mục đích quản lý hạ
tầng giao thông phục vụ phát triển kinh tế địa phương.
- Công tác quy hoạch: là nội dung trọng tâm trong quản lý nhà nước về phát
triển kết cấu hạ tầng giao thơng. Đó là sự sắp xếp, tổ chức khơng gian trên địa bàn,
dựa trên cơ sở điều tra, khảo sát, dự báo tính tốn sự phát triển, đặc điểm, vai trò,
12


nhu cầu giao thông và nguồn lực của địa phương, nhằm cụ thể hóa chính sách phát
triển, giảm thiểu các tác động có hại phát sinh trong q trình phát triển kinh tế địa
phương, tận dụng tối đa mọi nguồn lực, và hướng tới sự phát triển bền vững. Công
tác quy hoạch cần đảm bảo các tiêu chí: Tính tổng thể, tính thực tiễn, tính khoa học.
- Cơng tác quản lý xây dựng, bảo trì, bảo vệ hạ tầng giao thông vận tải: cần
được thực hiện minh bạch, thường xuyên, nhất là quản lý đầu tư xây dựng hạ tầng
giao thơng mới. Cơng tác quản lý vấn đề bảo trì, bảo vệ nhằm mục đích nâng cao
tuổi thọ, chất lượng kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế xã hội và di chuyển
của cá nhân, doanh nghiệp.
1.2.1.2. Thanh tra, kiểm tra, xử lý các vi phạm về giao thông vận tải, kể cả
trong việc xây dựng, cải tạo đường sá, cầu cống của ngành giao thơng.
Q trình thanh tra, kiểm tra nhằm đảm bảo tính minh bạch, chất lượng, hiệu
quả của hạ tầng giao thông. Phát hiện kịp thời những sai sót, yếu kém trong tổ chức

thực hiện để có giải pháp khắc phục, sửa chữa kịp thời, đảm bảo tiến độ, sử dụng có
hiệu quả, đúng mục đích, đúng quy hoạch đã đề ra, ngăn chặn tình trạng tham
nhũng, lãng phí…Tùy vào cấp quản lý, nội dung thanh tra, kiểm tra sẽ tổ thức thanh
tra, giám sát ở mức độ khác nhau. Tuy nhiên đều dựa trên cơ sở quy định của pháp
luật. Nhìn chung cơng tác thanh tra, giám sát thực hiện những nội dung chính: Kiểm
tra, giám sát đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân có nghĩa vụ chấp hành quy định của
pháp luật khi tham gia hoạt động quản lý hạ tầng giao thông. Phát hiện, lập biên bản
các vi phạm pháp luật và xử lý theo thẩm quyền, hoặc kiến nghị với cơ quan quản lý
nhà nước có thẩm quyền xử lý các vi phạm pháp luật trong quản lý hạ tầng giao
thông. Giải quyết khiến nại, tố cáo theo quy định của pháp luật. Phòng ngừa và đấu
tranh chống tham nhũng theo quy định của pháp luật. Theo dõi, đôn đốc, kiểm tra
các cơ quan, tổ chức và cá nhân thực hiện luật, kiến nghị của kiểm tra; các quyết
định xử lý sau kiểm tra. Hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc xây dựng và thực hiện
chương trình, kế hoạch kiểm tra, giám sát; việc chấp hành các quy định về công tác
kiểm tra, giám sát của các chủ thể tham gia quản lý hạ tầng giao thông. Thực hiện
các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.
13


1.2.1.3. Tổ chức, ứng dụng nghiên cứu khoa học, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ
cán bộ tham gia quản lý nhà nước.
Đội ngũ cán bộ tham gia quản lý nhà nước giữ vai trị chính trong hiệu quả
quản lý nhà nước về phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, bởi đây là yếu tố thuộc
về con người – chủ thể quản lý. Do vậy, trình độ của chủ thể quản lý ảnh hưởng rất
lớn đến hiệu quả lĩnh vực quản lý, cụ thể là hạ tầng giao thông. Trong thời đại cơng
nghệ phát triển như vũ bão, địi hỏi người tham gia công tác quản lý không ngừng
học hỏi, thay đổi tư duy, cách thức quản lý, bồi dưỡng nâng cao trình độ, đáp ứng
yêu cầu tình hình mới. Ngoài ra, nội dung quản lý phát triển kết cấu hạ tầng giao
thông phải tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức chấp hành pháp luật bảo vệ hệ
thống hạ tầng giao thơng cho người dân.

1.2.2. Vai trị của cơng tác quản lý nhà nước trong phát triển kết cấu hạ tầng
giao thông đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế.
Nhà nước là chủ thể quản lý, kết cấu hạ tầng giao thông là đối tượng quản lý.
Để đối tượng quản lý phát huy hết vai trị của nó, hướng tới mục tiêu cụ thể, chủ thể
quan lý có vai trị rất quan trọng. Kết cấu hạ tầng giao thơng càng phát triển, vai trị
của cơng tác quản lý càng phải thay đổi phù hợp với yêu cầu mới. Quản lý nhà nước
trong phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế là một
hoạt động khó khăn, phức tạp, phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, trong đó quan
trọng nhất là yếu tố năng lực. Quản lý tốt sẽ phát huy tối đa hiệu quả của đối tượng
quản lý và ngược lại. Vai trị, mức độ hiệu quả của cơng tác quản lý nhà nước trong
phát triển kinh tế xã hội địa phương có thể dựa vào các tiêu chí đánh giá về chất
lượng quy hoạch, kế hoạch đầu tư phát triển kết câu hạ tầng giao thông; Chất lượng
bộ máy quản lý, điều hành, thực hiện; Chất lượng kiểm tra, giám sát quá trình thực
hiện đầu tư xây dựng, tu bổ, sửa chữa…kết cấu hạ tầng giao thông; Đảm bảo các
yêu cầu, nội dung quản lý nhà nước về phát triển kết cấu hạ tầng giao thông phục vụ
phát triển kinh tế xã hội địa phương.

14


1.3. Vai trò của phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đáp ứng nhu cầu
phát triển kinh tế
- Vai trò đối với phát triển kinh tế:
+ Thứ nhất: phát triển kết cấu hạ tầng giao thơng góp phần nâng cao hiệu quả
của nền kinh tế. Trình độ phát triển kết cấu hạ tầng có tác động tích cực đến tăng
trưởng kinh tế.
Đây được xem là vai trò quan trọng nhất của phát triển kết cấu hạ tầng giao
thông đối với địa phương. Phát triển kết cấu hạ tầng giao thông là tiền đề thúc đẩy
tăng trưởng kinh tế bền vững, tăng trưởng kinh tế kéo theo phát triển kinh tế. Hoạt
động sản xuất kinh doanh có mối quan hệ chặt chẽ với kết cấu hạ tầng giao thông ở

khâu lưu thơng, vận chuyển hàng hóa phục vụ sản xuất và tiêu thụ, phân phối sản
phẩm. Kết cấu hạ tầng giao thông phát triển hiện đại, đồng bộ tạo điều kiện thuận
lợi cho q trình lưu thơng, vẩn chuyển hàng hóa diễn ra dễ dàng, từ đó thúc đẩy
sản xuất phát triển. Mặt khác, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tự phát triển các
ngành nghề kinh doanh, nhất là hoạt động buôn bán. Thực tế cho thấy, những nơi có
kết cấu hạ tầng giao thơng phát triển kéo theo sự phát triển đa dạng các ngành nghề
kinh doanh, thúc đẩy kinh tế nơi đó phát triển.
+ Thứ hai: Kết cấu hạ tầng giao thông phát triển mở ra khả năng thu hút các
luồng vốn đầu tư, nhất là nguồn đầu tư nước ngoài.
Nền tảng cơ sở hạ tầng giao thông được xem là mấu chốt trong quyết định có
hay khơng đầu tư tại địa bàn, quốc gia đó. Khi đã xây dựng hệ thống giao thông
đồng bộ, phát triển cao thì cơ hội tiếp cận nguồn lực đầu tư rất lớn, tạo sự hấp dẫn
đối với nhà đầu tư. Bởi vậy, phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đi trước một bước
sẽ tạo ra nhều cơ hội thu hút nguồn đầu tư phát triển các ngành kinh tế. Mặt khác,
để tiết kiệm thời gian và chi phí đầu tư, các nhà đầu tư sẽ chọn những nơi đã xây
dựng sẵn về nền tảng cơ bản, quan trọng nhất là kết cấu hạ tầng. Họ không cần phải
bỏ chi phí đầu tư cho những cơng trình hạ tầng giao thông mà tập trung đầu tư cho
hoạt động sản xuât kinh doanh. Tính cạnh tranh thu hút nguồn vốn đầu tư ngày càng
cao, nhất là trong điều kiện kinh tế khó khăn, do đó, đẩy mạnh phát triển kết cấu hạ
15


tầng giao thông là điểm nhấn quan trọng thu hút đầu tư, tăng tính cạnh tranh của địa
phương. Thu hút đầu tư là vai trò chủ chốt của phát triển kết cấu hạ tầng giao thông
ở tất cả các loại hình vận tải. Tuy nhiên, việc đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng
đường hàng không lại phụ thuộc ở Trung ương, bởi vậy kết cấu hạ tầng giao thông
đường bộ đảm nhiệm vai trị chính đối với thu hút đầu tư ở địa phương..
+ Thứ ba: Kết cấu hạ tầng giao thông phát triển đồng bộ, hiện đại là điều
kiện để phát triển các vùng kinh tế động lực, vùng trọng điểm và từ đó tạo ra các tác
động lan toả lôi kéo các vùng liền kề phát triển. Tạo điều kiện giao lưu kinh tế các

vùng trong nước và với nước ngoài, giúp chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng
hiện đại và theo chiến lược phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
+ Thứ tư: phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đảm bảo quá trình sản xuất,
hoạt động xã hội diễn ra liên tục và bình thường. Đây được xem là một trong những
vai trị chủ chốt của hạ tầng giao thơng vận tải, nó đóng vai trị là cầu nối cho q
trình vận hành sản xuất, lưu thông. Tại nơi sản xuất, sản phẩm được tạo ra cần được
vận chuyển đển những thị trường khác nhau tới tay người tiêu dùng. Đồng thời,
trong quá trình sản xuất, cần vận chuyển nguồn nguyên liệu từ nhiều nơi khác nhau
đển đơn vị sản xuất. Hệ thống vận tải và kết cấu hạ tầng giao thông đảm nhận vai
trò cầu nối, đảm bảo, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh diễn ra liên tục. Mặt
khác, trong quá trình sinh sống và làm việc, con người cần di chuyển gần như
thường xuyên, thời đại kinh tế thị trường đòi hỏi sự nhanh nhạy của lực lượng lao
động, địi hỏi hệ thống hạ tầng giao thơng phải được đầu tư, kết nối đồng bộ.
- Vai trò đối với sự phát triển xã hội.
+ Thứ nhất: Phát triển kết cấu hạ tầng có tác động rất tích cực đến giảm
nghèo: Thực tế hiện nay cho thấy, những vùng xâu, sa đời sống nhân dân cịn gặp
nhiều khó khăn. Trong những năm qua, nhờ chính sách giảm nghèo, kết cấu hạ tầng
giao thơng vùng sâu, xa nói riêng, vùng cịn gặp nhiều khó khăn nói chung đã được
đầu tư khá nhiều, bộ mặt giao thơng thay đổi nhanh chóng. Góp phần quan trọng ổn
định cuộc sống người dân, thu hút nghiều nguồn đầu tư trong cũng như ngoài nước

16


vào các ngành kinh tế trên địa bàn, từ đó đã nâng cao thu nhập, tỉ lệ đói, nghèo
giảm.
+ Thứ hai: Phát triển kết cấu hạ tầng giao thông tạo điều kiện nâng cao trình
độ kiến thức, góp phần giảm thiểu bất bình đẳng về mặt xã hội cho người nghèo,
nâng cao chất lượng cuộc sống.
+ Thứ ba: phát triển kết cấu hạ tầng giao thơng vận tải đóng góp vào việc ổn

định chính trị, đời sống xã hội của người dân. Đồng thời góp phần phân bố lại dân
cư.
Hệ thống giao thông vận tải là một trong nhân tố ảnh hưởng đến phân bố dân
cư. “An cư mới lạc nghiệp” có ý nghĩa quan trọng đối với tất cả người dân. Chọn
nơi an cư như thế nào, ở đâu được xem là vấn đề không thể thiếu trong cuộc sống
con người. Thực tế hiện nay minh chứng những nơi có kết cấu hạ tầng giao thơng
phát triển thường tập trung đông dân cư, được người dân lựa chọn làm nơi sinh sống
định cư lâu dài. Một khi đời sống nhân dân ổn định sẽ góp phần tạo nên hệ thống
chính trị ổn định, đất nước vững bền. Mặt khác, nhiều tuyến giao thơng đóng vai trị
quan trọng đối với cơng tác đảm bảo an ninh quốc phịng. Xây dựng, phát triển kết
cấu hạ tầng giao thông những vùng, địa bàn trọng yếu về an ninh quốc phòng đồng
bộ, hiện đại chính là đảm bảo vững chắc ổn định chính trị, an ninh, chủ quyền quốc
gia.
1.4. Các chỉ tiêu đo lường phát triển kết cấu hạ tầng giao thông
Để đánh giá, đo lường mức độ phát triển kết cấu hạ tầng giao thông ở cấp độ
địa phương, các nhà nhiên cứu dựa trên nhiều yếu tố khác nhau. Trong luận văn
này, tác giả đưa ra một số tiêu chí cụ thể theo quan điểm nghiên cứu của cá nhân.
Khi đánh giá thực trạng phát triển kết cấu hạ tầng giao thông của địa phương, tác
giả đánh giá mức độ phát triển dựa theo các tiêu chí đã đưa ra.
1.4.1. Tính hiện đại của kết cấu hạ tầng giao thơng
Tính hiện đại của kết cấu hạ tầng giao thơng ngồi tiêu chí chung, cịn có
những tiêu chí riêng biệt đối với từng loại hình giao thơng khác nhau. Cụ thể:

17