Van 9 tuan 25

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TUẦN 25 TIẾT 116, 117. Ngày soạn : 23/02/2013 Ngày dạy : 25/02/2013. MÙA XUÂN NHO NHỎ (Thanh Hải) A. Mục tiêu cần đạt: Cảm nhận được những cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất nước, khát vọng đẹp đẽ muốn dâng hiến cho cuộc đời của tác giả. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên và mùa xuân đất nước. - Lẽ sống cao đẹp của một con người chân chính. 2. Kĩ năng: - Đọc- hiểu một văn bản thơ trữ tình hiện đại. - Trình bày những suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một văn bản thơ. 3. Thái độ: Trân trọng những rung động đẹp đẽ, khát vọng dâng hiến của tác giả; từ đó biết sống cống hiến cho đời,...Hiểu đó là khát vọng chân chính của mỗi người. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, …và một số kĩ thuật dạy học: tia chớp mảnh ghép, sơ đồ,.. D. Tiến trình dạy học : 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số: Lớp 9A3 vắng ………………;P…………,KP….……….. 2. Bài cũ : Kiểm tra vở soạn của 3 HS. 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Xuân của đất trời cơ hồ đã đem đến biết bao mùa xuân trong lòng người. Và không biết từ khi nào mùa xuân đã trở thành đề tài của thi ca, nhạc, họa,... Xuân mang lại ý thơ, trong lòng thi sĩ. Nhà thơ Thanh Hải trong một hoàn cảnh đặc biệt của cuộc đời mình đã để lại cho lời những hạt ngọc long lanh sắc xuân và thấm đượm khát vọng dâng hiến. Tác giả gọi đó là Mùa xuân nho nhỏ. - GV mở nhạc bài hát Mùa xuân nhỏ nhỏ ( Trần Hoàn phổ nhạc bài thơ của Thanh Hải) * Tiến trình bài học: Hoạt động của Gv& HS Nội dung bài dạy Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu về tác giả, tác phẩm: I. Giới thiệu chung - Gv lưu ý HS theo dõichú thích * sgk/ 56. 1. Tác giả:  Trình bày những nét cơ bản về tác giả Thanh Hải? - Tên thật Phạm Bá Ngoãn (19301980), quê ở Thừa Thiên Huế. - GV phát vấn - HS theo dõi, trả lời - Ông là một trong những nhà thơ cách - Lưu ý HS chỉ cần biết mấy thông tin ngắn gọn về tác mạng tiêu biểu của VN. giả, giới thiệu chân dung tác giả - Hồn thơ đôn hậu, trong sáng, mượt  Hoàn ảnh sáng tác bài thơ có gì đặc biệt? mà. - GV nhấn mạnh về hoàn cảnh đặc biệt ra đời bài thơ . Điều này có ảnh hưởng lớn đến cảm xúc, tình cảm của tác 2. Tác phẩm : - Hoàn cảnh sáng tác : Viết tháng giả thể hiện trong bài và tạo nên xúc động mạnh liệt ở 11/1980, khi nhà thơ đang nằm trên người đọc. giường bệnh – không bao lâu trước khi  Mùa xuân nho nhỏ được sáng tác theo thể thơ nào ? Vì sao em biết? Kể tên một vài bài thơ có cùng thể thơ với ông qua đời. - Thể thơ : Năm chữ bài này? II. Đọc-tìm hiểu văn bản Hoạt động 2:Hướng dẫn HS đọc-hiểu văn bản: 1. Đọc và giải nghĩa từ khó: - Yêu cầu đọc giọng vui tươi và suy ngẫm, nhịp thơ lúc 2. Tìm hiểu văn bản : nhanh, bừng bừng phấn khởi và khẩn trương, lúc chậm khoan thai, càng về cuối càng lắng chậm nhỏ dần. Đọc theo nhịp 2/3 hoặc 3/2.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - GV cùng HS đọc toàn văn bản một lần, nhận xét cách đọc - Giải thích các từ khó theo chú thích sgk Xác định bố cục của bài thơ?=> 4 Phần: - Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất trời (6 dòng đầu- khổ đầu). - Cảm xúc về mùa xuân đất nước (2 khổ tiếp theo). - Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ trước mùa xuân đất nước (2 khổ tiếp). - Lời ngợi ca quê hương, đất nước qua điệu dân ca xứ Huế (khổ cuối). Xác định những phương thức biểu đạt chủ yếu của bài thơ? - HS đọc đoạn 1 Tác giả đã phác hoạ hình ảnh thiên nhiên mùa xuân qua những màu sắc, hình ảnh, âm thanh nào? -GV phát vấn- HS trả lời nhanh ( kĩ thuật tia chớp).  Cấu tạo ngữ pháp của hai câu thơ đầu có gì đặc biệt? Nhận xét về nghệ thuật dùng từ và tác dụng? (-> Tạo ấn tượng đột ngột, bất ngờ, mới lạ, làm cho sự vật trở nên sống động như đang diễn ra trước mắt) * Thảo luận : Tiếng chim chiền chiện gợi cho ta cảm nhận gì về mùa xuân? Em hiểu giọt long lanh là gịot gì? Tại sao tác giả không viết cụ thể ra? - GV nêu cầu hỏi- HS thảo luận, đại diện nhóm trình bày kết quả thảo luận, nhận xét.Gv nhận xét.  Em thuộc những câu thơ, lời ca nào khác cũng ngợi ca vẻ đẹp của mùa xuân. Hãy đọc hoặc hát lên để cả lớp cùng thưởng thức? - Gv liên hệ, giáo dục cá em tình yêu thiên nhiên, tình yêu quê hương, đất nước. - GV bình về từ ngữ trong khổ 1: không có từ nào nhắc đến mùa xuân nhưng hình ảnh trong thơ là đặc trưng của mùa xuân.. Tiết 2 - Gv giới thiệu chuyển tiết. - HS đọc tiếp 10 câu - Gv nêu câu hỏi, HS trả lời.GV chốt ý Vì sao em biết đây là đoạn thơ viết về mùa xuân của đất nước?  Hình ảnh người ra đồng, người cầm súng gợi cho ta nhớ lại hình ảnh những mùa xuân nào của đất nước? -GV: Hoàn cảnh đất nước ta những năm 80 với 2 nhiệm vụ cơ bản: sẵn sàng chiến đấu xây dựng bảo vệ tổ quốc và sản xuất. 2.1. Bố cục: 4phần. 2.2 Phương thức biểu đạt: Miêu tả, biểu cảm. 2.3 Phân tích a. Cảm xúc của tác giả trước mùa xuân thiên nhiên, đất nước * Mùa xuân thiên nhiên: Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc …giọt long lanh… Tôi đưa tay tôi hứng ->Bức tranh xuân: - Hình ảnh: dòng sông, hoa, chim - Âm thanh: tiếng chim chiền chiện - Màu sắc: xanh, tím -> Đảo ngữ, giàu chi tiết, hình ảnh, tính từ gợi tả màu sắc => Bức tranh xuân âm thanh, màu sắc, hình ảnh, cao, rộng, đẹp, nên thơ mang đậm nét Huế. - Giọt long lanh: âm thanh của tiếng chim. -> Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác, nhân hóa. -> Tác giả say sưa, ngây ngất trước mùa xuân của thiên nhiên. => Tâm hồn thơ nhạy cảm, yêu mùa xuân, yêu đời và yêu người. Một sức sống mãnh liệt. * Mùa xuân đất nước Mùa xuân:- người cầm súng… - người ra đồng… …………………………………………. Tất cả:- như hối hả - như xôn xao Cứ đi lên phía trước - Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Theo em, hình ảnh quen mà mới trong đoạn thơ này là gì? Thể hiện trong điệp ngữ nào? - GV giảng - bình Hình ảnh lộc non gắn liền với người cầm súng (giắt đầy lưng làm nguỵ trang khi hành quân chiến đấu), người ra đồng (trải dài nương mạ). Mùa xuân đất trời đọng lại trong hình ảnh lộc non, theo con người Việt Nam. Chính họ đã góp phần đem lại mùa xuân bình yên. Kết thúc khổ 2 là dấu chấm lửng và phải chăng đó là những vẻ đẹp của mùa xuân, sự hạnh phúc tràn trề trong lòng người mà tác giả vẫn chưa có điều kiện nói hết,... * Thảo luận : Ngoài điệp ngữ, cách dùng và khai thác hình ảnh, nhịp thơ, ngôn ngữ ở đoạn này ntn? Nó có ý nghĩa ra sao trong việc biểu đạt nội dung? - Gọi HS đọc 8 câu thơ tiếp  Thanh Hải đã nguyện ước điều gì trước mùa xuân của đất trời ? Vì sao đang từ cách xưng hô “tôi”,tác giả chuyển sang xưng “ta”.Giữa 2 cách xưng hô này có gì khác nhau? -GV phát vấn- HS trả lời, nếu cần giáo viên chốt ý (Giống nhau:là ngôi thứ nhất;khác nhau:tôi là nghiêng về cá nhân riêng biệt còn xưng ta thì có thể vừa chỉ ít vừa chỉ nhiều, nghiêng về sự hài hoà giữa riêng (cá nhân nhà thơ) với mọi người (chúng ta )). Vậy là ta ở đây vừa là riêng cá nhân, vừa là tôi là bạn như trong thơ của Nguyện Khuyến Bác đến chơi dây ta với ta và cũng là tất cả chúng ta Đoạn thơ này đã sử dụng BPNT nào? Tác dụng của việc sử dụng BPNT ấy?  Em hiểu ntn về những hình ảnh con chim hót,bản hoà ca và một nốt trầm xao xuyến? - GV liên hệ thơ Tố Hữu: (Một khúc ca xuân) “ Nếu là con chim, chiếc lá Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh Lẽ nào vay mà không có trả Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình » Bài thơ được kết thúc ntn?Nghệ thuật dùng ở câu Câu Nam ai, Nam bình là gì? Cách gieo vần, phối âm trong câu cuối có điều gì chú ý? -> Vần bằng  Nhắc đến những câu “Nam ai, nam bình, nhịp phách tiền…”có dụng ý gì? - Tổng kết Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật của bài thơ? Em hiểu làm mùa xuân nho nhỏ là làm gì? Từ đó hãy khái quát ý nghĩa nhan đề của bài thơ? (GV: Mùa xuân nho nhỏ là một sáng tạo độc đáo của Thanh Hải. Nhà thơ nguyện làm một mùa xuân, nghĩa là sống đẹp, sống với tất cả sức sống tươi trẻ của mình nhưng rất khiêm nhường là một mùa xuân nhỏ góp vào mùa xuân. -> Điệp ngữ, động từ, so sánh, liên tưởng, hình ảnh sóng đôi, nhịp thơ khẩn trương, ngôn ngữ giản dị -> Sự hùng vĩ, tràn trề nhựa sống của thiên nhiên, khát vọng ở lòng người trong mùa xuân độc lập, mùa xuân dựng xây. b.Tâm niệm của tác giả và lời ca ngợi quê hương, đất nước Ta làm : - con chim hót - một nhành hoa - nhập vào hòa ca... Một mùa xuân nho nhỏ Dù là : - tuổi hai mươi - khi tóc bạc => Điệp từ, điệp ngữ, sử dụng độc đáo đại từ ta, hình ảnh ẩn dụ, hoán dụ, -> Niệm tự nguyện, sự khiêm tốn, thầm lặng dâng hiến của tác giả với đất nước và nhân dân. -...ta xin hát Câu Nam ai,... ................................ -> Gieo vần bằng, liệt kê - Âm hưởng nhẹ nhàng, giai điệu thiết tha, sâu lắng của quê hương. 3. Tổng kết : a) NT: - Viết theo thể thơ năm chữ nhẹ nhàng , tha thiết, mang âm hưởng gần gũi với dân ca. -Kết hợp hài hòa giữa những hình ảnh thơ tự nhiên, giản dị với những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu trưng khái quát..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> lớn của đất nước, của cuộc đời chung.) - Gv phát vấn, HS trả lời, Gv chốt ý. - HS đọc ghi nhớ - Hãy khái quát giá trị nội dung của bài thơ bằng một sơ đồ?. Cho biết ý nghĩa của văn bản?. Hoạt động 3:Hướng dẫn tự học: Gv hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe.. - Sử dụng ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng, giàu hình ảnh, giàu cảm xúc với các ẩn dụ, điệp ngữ, sử dụng từ xưng hô. - Có cấu tứ chặt chẽ, giọng điệu thơ luôn có sự biến đổi phù hợp với nội dung từng đoạn. b) ND: * Ý nghĩa văn bản: Bài thơ thể hiện những rung cảm tinh tế của nhà thơ trước vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, đất nước và khát vọng được cống hiến cho đất nước, cho cuộc đời. III. Hướng dẫn tự học : - Học thuộc lòng bài thơ ; phân tích, cảm thụ về một đoạn thơ trong bài. - Soạn bài : Viếng lăng Bác.. E. Rút kinh nghiệm:. TUẦN 25 TIẾT upload.123doc.net 27/02/2013. Ngày soạn: 24/02/2013 Ngày dạy:. VIẾNG LĂNG BÁC (Viễn Phương).

<span class='text_page_counter'>(5)</span> A. Mục tiêu cần đạt: - Cảm nhận được niềm xúc động chân thành, tha thiết của người con miền Nam đối với Bác Hồ kính yêu. - Thấy được sự sáng tạo nghệ thuật độc đáo của tác giả thể hiện trong bài thơ. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Những tình cảm thiêng liêng của tác giả, của một người con miền Nam ra viếng lăng Bác. Những đặc sắc về hình ảnh, tứ thơ, giọng điệu của bài thơ. 2. Kĩ năng: - Đọc- hiểu một văn bản trữ tình. - Có khả năng trình bày những suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một tác phẩm. 3. Thái độ: - Yêu kính Bác Hồ - lãnh tụ vĩ đại của dân tộc. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề; các kĩ thuật dạy học: tia chớp, sơ đồ,... D. Tiến trình dạy học : 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số: Lớp 9A3 vắng ………………;P…………,KP….……….. 2. Bài cũ : Đọc thuộc lòng bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải? Nêu hoàn cảnh ra đời bài thơ?  Trình bày giá trị của bài Mùa xuân nho nhỏ? Từ những nguyện ước của tác giả, em thấy mình cần phải làm gì cho xứng đáng? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Được gặp Bác là ước mơ cháy bỏng của bao người. Chúng ta là thế hệ được sinh ra khi Người đã yên nghỉ giấc ngàn thu chỉ còn biết mơ được gặp Bác Hồ, mong được ra thủ đô để thăm lăng của Người. Viễn Phương- một người con miền Nam đã ra thăm lăng Bác Hồ và thành kính xúc động viết nên bài thơ Viếng lăng Bác. Đây là bài thơ gây xúc động trong lòng mỗi chúng ta và đã được phổ nhạc. (GV cho HS nghe bài hát Viếng lăng Bác phổ nhạc từ bài thơ của Viễn Phương) * Tiến trình bài dạy: Hoạt động của GV và HS Nội dung bài dạy Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu về tác giả, tác I. Giới thiệu chung phẩm 1. Tác giả:/ Sgk - Cho HS đọc chú thích * sgk/ 59. 2. Tác phẩm : GV lưu ý HS chỉ cần biết mấy thông tin ngắn gọn về - Hoàn cảnh sáng tác : Sgk tác giả - Thể thơ : 8 chữ  Hoàn cảnh sáng tác bài thơ có gì đặc biệt?  Viếng lăng Bác được sáng tác theo thể thơ nào ? Vì sao em biết? II. Đọc-tìm hiểu văn bản Hoạt động 2: Hướng dẫn HS đọc-hiểu văn bản 1. Đọc và giải nghĩa từ khó -Yêu cầu đọc giọng thành kính, xúc động, chậm rãi, 2. Tìm hiểu văn bản: càng ngày càng dâng cao, có đoạn lắng sâu, đoạn cuối thiết tha -GV cùng HS đọc toàn văn bản một lần, nhận xét cách đọc - Giải thích các từ khó theo chú thích sgk 2.1. Bố cục : 4 phần Xác định bố cục ? Em có nhận xét gì về bố cục của 2.2 Phương thức biểu đạt: Tự sự, bài thơ? miêu tả, biểu cảm. - Khổ 1:Cảnh bên ngoài lăng Bác buổi sáng sớm và 2.3 Phân tích cảm xúc của tác gia khi đứng trước lăng của Người -Khổ 2: Cảnh đoàn người xếp hàng vào viếng lăng và cảm xúc của tác giả..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> -Khổ 3: Cảnh bên trong lăng, niềm xúc động của nhà thơ khi ở bên Người. -Khổ 4: Ước nguyện của tác giả -> Bố cục đơn giản, tự nhiên, hợp lí - HS đọc đoạn 1  Câu đầu cho ta biết điều gì?  Giải thích nghĩa từ “viếng,thăm”? Tại sao ở nhan đề tác giả dùng từ “viếng”,ở câu đầu lại dùng từ “thăm”? Nhận xét cách xưng hô của tác giả?  Hình ảnh đầu tiên tác giả quan sát và cảm nhận là gì? * Thảo luận : ?Hình ảnh hàng tre trong sương sớm gọi lên điều gì? Hình ảnh này có hoàn toàn giống hình ảnh hàng tre xanh xanh Việt Nam ở câu 3 không? Hình ảnh thực. Hình ảnh hàng tre đã là một hình ảnh ẩn dụ biểu tượng cho con người VN Thành ngữ nào được sử dụng trong câu 4? Ý nghĩa của việc sử dụng những thành ngữ đó? - HS đọc tiếp khổ 2  Trong 2 câu đầu, em chú ý tới 2 hình ảnh mặt trời. Phân tích sự khác nhau giữa 2 hình ảnh đó? Biện pháp nghệ thuật nào đã được sử dụng ở đây? Tác dụng của chúng? -GV bình về cách sử dụng các BPNT ẩn dụ ở trên.  Hình ảnh tiếp theo gây ấn tượng là hình ảnh gì? Hình ảnh dòng người đi trong thương nhớ và dòng người Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân đẹp và hay ở chỗ nào? - Gọi HS tiếp khổ 3 Về không gian, vị trí điểm nhìn,và thời gian, ở khổ 3 khác gì so với 2 khổ trên?  Hình ảnh Bác nằm yên nghỉ trong lăng được nhà thơ cảm nhận ntn? Có gì mâu thuẫn trong câu 3 và 4?  Ở trên nhà thơ sử dụng hình ảnh ẩn dụ mặt trời để chỉ Bác,ở đây lại sử dụng hình ảnh vầng trăng và tiếp theo là trời xanh.Vậy có gì khác nhau giữa các hình ảnh ẩn dụ ấy? - GV bình ơ hình ảnh ẩn dụ trờ xanh, vầng trăng. - HS đọc khổ thơ cuối  Ước nguyện của nhà thơ khi sắp về Miền Nam là gì? Ước nguyện đó nói lên điều gì?  Tác giả đã sử dụng BPNT nào ở đoạn thơ này ? Tác dụng?  Hình ảnh cây tre ở đây có gì khác với hình ảnh cây tre ở khổ thơ đầu? * GV liên hệ với bài thơ bài “MXNN” của Thanh Hải về ước nguyện cống hiến, từ đó giáo dục HS. * Tổng kết Bài thơ có những đặc sắc gì về nghệ thuật? HS đọc. a. Cảnh bên ngoài lăng Bác buổi sáng sớm và cảm xúc của tác giả khi đứng trước lăng của Người Con ở Miền …. Bác ……………………………… Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng . -> Cách xưng hô thân mật, gần gũi; Câu đặc biệt; thành ngữ; ẩn dụ -> Cảnh bên ngoài lăng buổi sáng sớm với hàng tre xanh đứng thẳng hàng gợi cho tác giả liên tưởng đến con người Việt Nam b.Cảnh đoàn người xếp hàng vào viếng lăng và cảm xúc của tác giả. Ngày ngày mặt trời … Thấy một mặt trời… ……………………… Kết … bảy mươi chín mùa xuân  Từ láy, hình ảnh thực và ẩn du sóng đôi -> Hình tượng Bác Hồ mãi mãi ở trong lòng mọi người. Ca ngợi sự vĩ đại, công lao trời biển của Người đối với nhân VN c.Cảnh bên trong lăng, niềm xúc động của nhà thơ khi ở bên Người Bác nằm trong giấc ngủ bình yên Giữa một vầng trăng… Vẫn biết trời xanh… Mà sao nghe nhói ở trong tim!  Ẩn dụ -> Sự hiền hậu củaNgười đối với toàn thể đồng bào và bạn bè năm châu.Bác trường tồn mãi mãi, vĩ đại, lớn lao ngang tầm trời đất. Niềm tiếc thương vô hạn trước sự ra đi của Bác. d.Ước nguyện của tác giả  Điệp ngữ, ẩn dụ  Ước vọng mãnh liệt. Tất cả nguyện ước đều hướng về Bác, muốn gần Bác, muốn làm Bác vui 3.Tổng kết: a) NT b) ND: * Ý nghĩa văn bản: Bài thơ thể hiện tâm trạng xúc động, tấm lòng thành kính, biết ơn sâu sắc của tác giả khi.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> ghi nhớ Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật của bài thơ?  Phát biểu ngắn gọn chủ đề tư tưởng của bài thơ ? Đấy có phải là tình cảm riêng của Viễn Phương hay còn là tình cảm của ai? -GV chốt ý,HS đọc ghi nhớ Hoạt động 3: Hướng dẫn tự học: Gv hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe.. E. Rút kinh nghiệm :. vào lăng viếng Bác.. III. Hướng dẫn tự học: - Học thuộc lòng bài thơ; phân tích, cảm nhận những hình ảnh đẹp trong bài thơ. - Soạn bài : Cách làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích).

<span class='text_page_counter'>(8)</span>