giao an ngu van 9

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.53 MB, 224 trang )

(1)Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 9. endhinh1302. NuyÔn ThÞ YÕn Chinh. Tuy đã có cố gắng nhng không tránh khỏi thiếu sót. Các bạn vui lòng đóng góp ý kiến tại .Mong nhận đợc sự quan tâm và giúp đỡ của c¸c b¹n. Tr©n träng c¶m ¬n . Ngêi so¹n:. Ngày soạn: 3/10/2012 Ngày dạy: 6/10/2012. Tuần: 7 Tiết: 29. THUẬT NGỮ.

(2) A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Nắm được khái niệm và những đặc điểm cơ bản của thuậ ngữ. 01 Kiến thức _ Nâng cao năng lực sử dụng thuật ngữ, đặc biệt trong các văn bản khoa học, công nghệ. _ Giao tiếp : 02 Kỹ năng _ Kĩ thuật đặt câu hỏi _ Ra quyết định: lựa chọn và sử dụng từ phù hợp với mục đích giao tiếp. 03 Tư tưởng _ Sử dụng thuật ngữ phù hợp. B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03. Phương pháp. _ SGK, SGV, Bảng phụ……. _ SGK , vỡ soạn _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm _ Thực hành: luyện tập sử dụng thuật ngữ đúng tình huống giao tiếp cụ thể. _ Động não:suy nghĩ, phân loại, hệ thống hóa các thuật ngữ.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường  Tìm 3 ví dụ về từ ngữ mới trong tiếng Việt được mượn từ tiếng nước 02 Kiểm tra bài củ ngoài?  Tình bày những cách làm tăng vốn từ vựng tiếng Việt?  “ Đời tổng hợp bởi muôn ngàn mặt phẳng 03 Bài mới  Mà tình em là qũy tích không gian  Những từ in đậm liên quan đến môn học nào? HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG Trong Tiếng Viết một số từ rất lớn được gọi là thuật ngữ, vậy thuật HS lắng nghe ngữ là gì? Thuật ngữ có đặc điểm gì bài học hôm này sẽ giúp các em hiểu về nó. HOẠT ĐỘNG II:HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI. I. ThuËt ng÷ lµ g× ? Híng dÉn häc sinh t×m hiÓu k/n ThuËt Ng÷ HS quan s¸t trªn b¶ng GV đa bảng phụ có 2 cách giải thích về từ “nớc” và “muối” để Hs phụ so s¸nh. HS so sánh H:Cách giải thích 1, ngời giải thích đã dựa vào những cơ sở nào ?. TL: Dựa vào những đặc tính bên ngoài sự vật: Dạng lỏng hay rắn, HS trao đổi , thảo luận mµu s¾c, mïi vÞ, cã ë ®©u ? GV: Lµ c¸ch gi¶i thÝch h×nh thµnh trªn c¬ së kinh nghiÖm, cã HS trình bày t/chÊt c¶m tÝnh. H: C¸ch gi¶i thÝch thø 2 dùa trªn c¬ së nµo ?. TL: Dựa vào đặc tính bên trong của sự vật: Sự vật đợc cấu tạo từ Nghe những yếu tố nào ? Q/hệ giữa những yếu tố đó ntn ? GV: c¸ch 2 lµ qua nghiªn cøu lý thuyÕt vµ ph¬ng ph¸p khoa häc, HS trả lời qua việc tác động vào sự vật để s/v bộc lộ đặc tính. H? Làm thế nào để nhận biết những đặc tính đó của nớc và muối ?. TL: Những đặc tính không thể nhận biết qua kinh nghiệm mà phải. qua nghiªn cøu lý thuyÕt ...... Nghe. H; Muốn hiểu đợc nghĩa của từ “nớc” và “muối” theo cách giải thích 2 thì ngời tiếp nhận đòi hỏi phải có những kiến thức chuyên môn nào ? TL: §ßi hái ph¶i cã nh÷ng kiÕn thøc chuyªn m«n ë m«n hãa häc HS trả lời. GV: ®©y lµ c¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña thuËt ng÷.. HS trả lời.

(3) GV ®a b¶ng phô H: Em đã học những định nghĩa đó ở những bộ môn nào? TL: §Þa lý: Th¹ch nhò. HS quan s¸t trªn b¶ng phô HS trả lời. Hãa häc: Bazơ Ng÷ v¨n: Èn dụ To¸n : Ph©n sè thËp ph©n H; Những từ ngữ đó chủ yếu đợc sử dụng trong loại vb nào? TL: => văn bản vÒ khoa học, kĩ thuật, c«ng nghÖ Gv nhấn mạnh: những từ ngữ đó gọi là thuật ngữ xó hội.. H: ThÕ nµo lµ thuËt ng÷? GV lu ý cho hs ch÷ <<chñ yÕu>> Đôi khi thuật ngữ đợc dùng trong những loại văn bản kh¸c: B¶n tin, phãng sù, bµi b×nh luËn. II. §Æc ®iÓm cña thuËt ng÷. Hớng dẫn học sinh tìm hiểu các đặc điểm của Thuật ngữ:. Nghe HS trả lời. H: C¸c tõ <<th¹ch nhò, bazơ, Èn dô, ph©n sè thËp ph©n>> ngoµi nghÜa HS trả lời đã nêu còn nghĩa nào khác không ?(Khụng) H: Từ đó em rút ra KL gì về nghĩa của thuật ngữ ? HS rút ra kết luận TL: Trong lÜnh vùc KH, KT, CN, mçi thuËt ng÷ chØ biÓu thÞ 1 KN. và ngợc lại mỗi KN chỉ đợc biểu thị bằng 1 thuật ngữ.. H: Gv ®a tõ <<tai>>. Em h·y t×m c¸c nghÜa cña tõ <<tai>> ?. HS tìm HS: “Tai” : + Cơ quan ở 2 bên đầu  hoặc động vật, dùng để nghe. + Bé phËn cña 1 sè vËt, cã h/d¸ng ch×a ra gièng nh c¸i tai: Tai Êm, tai cèi xay. H? Tõ “ tai ”cã ph¶i lµ thuËt ng÷ ko ? (Kh«ng.). H: Từ đó em rút ra kết luận gì về nghĩa của từ là thuật ngữ hoặc không ph¶i lµ t/ng÷ ? HS trả lời GVKL: Nh÷ng tõ kh«ng ph¶i lµ t/ng÷ thêng cã nhiÒu nghÜa. Cßn HS phát biểu ý kiến. TN chØ biÓu thÞ 1 k/n * Gọi Hs đọc bài 2 phần II/52.. H: Trong 2 v/d đó, từ “muối” trong trờng hợp nào có sắc thái biểu c¶m ? v× sao ? TL: a) “Muối” lµ 1 t/ng÷, kh«ng cã tÝnh biÓu c¶m, kh«ng gîi lªn HS đọc. nh÷ng ý nghÜa bãng bÈyvà chỉ có 1 nghĩa. HS suy nghĩ trả lời b) “ Muèi” ë trong trêng hîp b cã s¾c th¸i biÓu c¶m, nã lµ mét Èn dô chØ c¸c kh¸i niÖm vÒ mét thêi hµn vi, gian khæ mµ nh÷ng ngời cùng cảnh ngộ đã gắn bó với nhau, cu mang giúp đỡ lẫn nhau…( Tình cảm sâu nặng) HS đọc to ghi nhớ.. HS đọc III. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 - Lùc lµ t¸c dông… - X©m thùc lµ lµm huû ho¹i… - HiÖn tîng ho¸ häc… - Trêng tõ vùng… - Di chØ….  VËt lÝ.  §Þa lÝ.  Ho¸ häc.  Ng÷ v¨n.  LÞch sö.. HS làm bµi tËp ra giÊy nh¸p, tr×nh bµy. GV vµ HS nhËn xÐt..

(4) - Thô phÊn…  Sinh häc. -Lu lîng…  §Þa lÝ. - Träng lùc…  VËt lÝ. - KhÝ ¸p…  VËt lÝ. - §¬n chÊt…  Ho¸ häc. - ThÞ téc phô hÖ…  LÞch sö. - §êng trung trùc…  To¸n häc. Bµi tËp 2: - Điểm tựa( thuật ngữ Vật lí): điểm cố định của một đòn bẩy, thông qua đó, lực tác động đợc truyền tới lực cản. - §iểm tùa ( trong khæ th¬ của Tè H÷u): n¬i göi g¾m niÒm tin vµ hi väng cña nh©n lo¹i tiÕn bé( thêi chóng ta ®ang chèng MÜ rÊt gian khæ vµ ¸c liÖt). Bµi tËp 3: a, Từ “ hỗn hợp” đợc dùng nh một thuật ngữ. b, Từ “ hỗn hợp” đợc dùng nh một từ thông thờng. c, §Æt c©u cã dïng tõ hân hîp víi nghÜa th«ng thêng: - Quân giặc Mãn Thanh là 1 đội quân hỗn hợp không có sức chiến đấu. - Ph¸i ®oµn qu©n sù hçn hîp bèn bªn. - Lùc lîng hçn hîp cña Liªn hîp quèc. - Thøc ¨n gia sóc hçn hîp. 4) Đ/nghĩa từ <<cá>> của sinh vật học: Cá là động vật có xơng,. HS đọc. HS đọc, thảo luận, trình bày. HS nhËn xÐt, bæ sung.. HS đọc, thảo luận, trình bày. HS nhËn xÐt, bæ sung. HS lªn b¶ng thi viÕt.. Hs th¶o luËn:. sèng ë díi níc, b¬i b»ng v©y, thë b»ng mang. - Theo c¸ch hiÓu th«ng thêng cña  ViÖt ... D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: Thế nào là thuật ngữ?. Cã g× khac nhau gi÷a c¸ch hiÓu cña t/ng÷ víi c¸ch hiÓu th«ng thêng ?. 2/ Dặn dò: vÒ nhµ lµm bt: BT 5 (54) Xem lại bài văn thuyết minh, chuẩn bị cho trả bài viết số 1. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM. Ngày soạn: 4/10/2012 Ngày dạy: 7/10/2012. Tuần: 7 Tiết: 30. A 1 2 3 B 1 2 3. TRẢ BÀI VĂN SỐ 01 MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Kiến thức _ Học sinh viết được bài văn thuyết minh theo yêu cầu kết hợp với lập luận và miêu tả. Kĩ năng _ Rèn luyện kĩ năng diễn đạt ý trình bày đoạn văn, bài văn. Thái độ _ Nghiêm túc viết bài kiểm tra tự luận tại lớp. CHUẨN BỊ Giáo viên _ Đề văn thuyết minh và đáp án Học sinh _ Giấy, bút, thái độ. Phương pháp _ Tự luận. C 1 2. CÁC BƯỚC LÊN LỚP ỔN ĐỊNH LỚP Ổn định lớp bình thường KIỂM TRA BÀI CỦ Nhắc lại cách làm bài văn thuyết minh?.

(5) 3. BÀI MỚI HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN. Tiết trả bài này sẽ giúp các em khắc phục được những thiếu xót trong làm bài. Từ đó các em rút ra đực những ưu khuyết điểm để làm bài sau tốt hơn. I/ ĐỀ VĂN: Chép đề lên bảng. Đề: thuyết minh về một loại cây ở địa phương em. II/ Hướng dẫn học sinh làm bài: + PHương pháp làm bài + Định hướng thời gian từng phần 1/ Yêu cầu: Chọn một loại cây ở địa phương . 2/ Phương pháp thuyết minh: _ Miêu tả, giải thích, phân tích + Miêu tả ( hình dạng,của cây ở trong từng giai đoạn phát triển) + Giải thích ( Ý nghĩa của cây trong đời sống xã hội) + Phân tích ( những giá trị kinh tế mà cây đem lại) GV: Yêu cầu nội dung của đề bài. III /Yêu cầu cho điểm từng phần: 1/ MỞ bài: ( 1,5 ) _ Giới thiệu cây, nguồn gốc địa điểm, ý nghĩa, khái quát 2/ Thân bài: ( 7 điểm ) - Nguồn gốc của cây (1đ) - Miêu tả Hình dạng , đặc điểm của ( thân, lá, rễ …của cây ) (1đ) - Điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng thích hợp. (1đ) - Sự sinh truwongr, phát triển , hoa, quả…(1đ). - Vai trò, ý nghĩa của cây đối với đ/s con người ở địa phương (2đ) 3/ Kết bài: ( 1,5 ) Khẳng định ý nghĩa cây trong đ/s tình cảm của con người GV đánh giá nhận xét bài làm của HS: + Ưu điểm: bài viết hay, có s/tạo, sử dụng NT phù hợp, trình tự thuyết minh. HOẠT ĐỘNG CỦA HS HS nghe. Học sinh chép đề HS thực hiện HS xác định yêu cầu của đề bài HS sử dụng các phương pháp làm bài. HS lập bố cục. HS nghe. hợp lí. + Nhược điểm: Bài viết sơ sài. Cẩu thả, diễn đạt lủng củng, trình tự chưa hợp lí, chưa sử dụng NT vào bài viết Dặn dò: Chuẩn bị bài mới “ Kiều ở lầu Ngưng Bích” Ngày soạn: 5/10/2012 Ngày dạy: 8/10/2012. Tuần: 7 Tiết: 31. v¨n b¶n : KiÒu ë lÇu ngng bÝch ( TrÝch truyÖn kiÒu cña nguyÔn du ) A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : - Học sinh cảm nhận đợc tâm trạng cô đơn buồn tủi của Thuý Kiều qua nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đặc sắc, ngôn ngữ độc thoại nội tâm hoà vào ngôn ngữ tả cảnh thiên nhiên đạt đến mức cổ điển. 01 Kiến thức _ Tài năng nghệ thuật của tác giả trong việc khắc họa tâm tang của nhân vật _ Nhận diện và phân tích các chi tiết nghệ thuật khắc họa hình tượng nhân vật. - Rèn luyện kĩ năng đọc, cảm nhận, phân tích tâm trạng nhân vật trữ tình. 02 Kỹ năng _ Kĩ thuật thảo luận nhóm _ Kĩ thuật đặt câu hỏi _ Kĩ thuật động não _ Thấy được tài năng tấm lòng của Nguyễn Du qua đoạn trích. 03 Tư tưởng - Thể hiện niềm cảm thương sâu sắc , giáo dục tình cảm nhân văn..

(6) B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03 Phương pháp. _ SGK, SGV, bảng phụ, sách tham khảo, chân dung nhà văn Nguyễn Du. _ SGK, vỡ soạn, đọc trước tác phẩm, đạon trích.. _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm…… _ Phân tích tình cảnh: Cách sử dụng từ ngữ tả cảnh và tả người của Nguyễn Du. _ Hỏi và trả lời: lần lượt hỏi và trả lời nghĩa của các từ Hán Việt. _ Kĩ năng tư duy cảm nhận. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp 02. Kiểm tra bài củ. 03. Bài mới. Ổn định nề nếp bình thường  Tóm tắt vài nét về cuộc đời của Nguyễn Du?  Đọc thuộc lòng đoạn trích chị em Thúy Kiều?  Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm?. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG Vµo lÇu xanh Thuý KiÒu kh«ng chÊp nhËn cuéc sèng chung ch¹, tiÕp khách làng chơi nên nàng đã tự tử song không thành. Trớc tình thế đó Tú bà buéc ph¶i ®a Thuý KiÒu ra ë lÇu Ngng BÝch mét mÆt nh»m xoa dôi nçi ®au của nàng Kiều với lời hứa vờ “ Tìm nơi xứng đáng làm con cái nhà lành” nhng thực chất để thực hiện âm mu mới. Đoạn trích sau đây thể hiện tâm trạng cña nµng KiÒu trong hoµn c¶nh nµy ? HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH GV: Tóm tắt vài nét về tác giả? 1/ Tác giả: Nguyễn Du ( 1765 – 1820) GV: Xác định vị trí của đoạn trích 2/ Tác phẩm : a) Xuất xứ: Trích “ Truyện Kiều” – Nguyễn Du từ ( câu 619-> câu 652) nằm phần thứ 2 của đoạn trích (gia biến và lư lạc) b)Thể loại: Truyện thơ Nôm. 2/ ĐỌC Gv hớng dẫn hs đọc: Chú ý nhấn mạnh các tính từ miêu tả.. HOẠT ĐỘNG CỦA HS HS lắng nghe. HS trình bày HS xác định. HS nghe, đọc. Gv kiÓm tra chó thÝch H Néi dung c¬ b¶n cña ®o¹n v¨n b¶n trªn ? HS trả lời TL: Sau khi bÞ MGS lõa g¹t, bÞ Tó Bµ m¾ng nhiÕc ko chÞu tiÕp kh¸ch lµng chơi, uất ức nàng định tự vẫn. Tú Bà sợ mất vốn, dụ Kiều ra lầu NB thực chất lµ giam láng nµng chê thùc hiÖn ©m mu míi. => §o¹n trÝch thÓ hiÖn t©m tr¹ng bi kÞch cña TK khi bÞ giam láng ë lÇu NB. 3/ BỐ CỤC. H? §o¹n trÝch cã thÓ chia lµm mÊy phÇn ? ND cña tõng phÇn ?. HS trả lời *Bố cục: Chia làm 3 phần - P1: 6 c©u ®Çu  KHung c¶nh tríc lÇu Ngng BÝch. - P2 : 8 c©u tiÕp  Thuý KiÒu nhí ngêi th¬ng. - P3 : 8 câu tiếp  Tâm trạng đau đớn của Thuý Kiều 4/ PHÂN TÍCH a) Khung c¶nh n¬i lÇu Ngng BÝch. H:T¶ KiÒu trong ®o¹n trÝch Ng.Du viÕt “tríc lÇu NB khóa xuân” theo HS suy nghĩ trả lời em “kho¸ xu©n” ë ®©y cã nghĩa là gì ? HS tr×nh bày. TL: Khung cảnh thiên nhiên đợc nhìn qua con mắt của Kiều ở lầu NB. Kiều gặp Kim Trọng: Khoá xuân chỉ ngời con gái đẹp bị cấm cung. NhËn xÐt. Kho¸ xu©n: thùc chÊt lµ nµng bÞ giam láng H? Trong cảnh ngộ đó, ngồi trên lầu cao nhìn ra xa, Kiều thấy HS trả lời. nh÷ng c¶nh vËt nµo cña thiªn nhiªn ? TL: - Non xa. - Tr¨ng gÇn..

(7) - B¸t ng¸t, c¸t vµng, bôi hång.. H: C¶m nhËn cña em vÒ ko gian n¬i ®©y ?.  Bøc tranh réng lín, b¸t ng¸t, mªnh m«ng, th¬ méng, v¾ng vÎ. HS cảm nhận, trình bày - T©m tr¹ng bÏ bµng, chia tÊm lßng. GV: Ko gian më ra theo chiÒu réng, chiÒu xa, chiÒu cao “bèn bÒ b¸t ng¸t xa trụng.” N.Du đã để Kiều đối diện với chính mình, trớc cảnh ở lầu NB rộng lớn, bát ngát, vắng lặng đến lạnh  càng khắc sâu thêm nỗi cô đơn, buån tñi. C¶nh nhuèm mµu t©m tr¹ng. Nghe GV : Tác giả sử dụng NT gì để miêu tả ? ý nghĩa của thủ pháp NT đó ? TL: Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình, diễn tả tâm trạng cô đơn, buồn tủi, bẽ bàng. H: Qua việc khắc hoạ cảnh vật thiên nhiên, t.g’ giúp  đọc cảm nhận đợc điều gì về tâm trạng của Kiều ?. TL: VÒ chÝnh m×nh, tõ 1 c« g¸i khuª c¸c, phót chèc bÞ ®Èy vµo chèn lÇu HS suy nghĩ, trả lời xanh, vµo vòng bïn « nhôc. Gîi thêi gian tuÇn hoµn khÐp kÝn, thêi gian còng nh ko gian giam h·m con HS cảm nhận, phát biểu . Sớm & khuya , ngày và đêm, Kiều chỉ có 1 mình. Nàng chỉ còn bầu bạn với cảnh vật, cảnh vật cũng nh đồng cảm với con . 6 câu thơ là bức tranh thiên nhiên nhuốm màu tâm trạng của nv: Cô đơn, buån tñi, tr¨m mèi ngæn ngang d»ng xÐ: nhí  yªu, th¬ng cha mÑ, th¬ng c¶m cho m×nh tríc.. b) T/c¶m cña KiÒu ®/vãi ngêi th©n. H: 8 c©u th¬ nãi vÒ t/c¶m, suy nghÜ cña KiÒu dµnh cho ai ? Y/C §äc nh÷ng c©u th¬ nãi vÒ t/c¶m cña KiÒu dµnh cho Kim Träng . * Nçi nhí: Kim Träng. H? Lần này cũng nh khi đang trên đờng đến Lâm Tri, Kiều nhớ  yêu tríc cha mÑ, theo em cã hîp lÝ kh«ng ? V× sao ? TL: + Mèi t×nh ®Çu ®ang r¹o rùc nhÊt bçng dng bÞ c¾t ngang. + Nµng c¶m thÊy m×nh lµ  cã lçi: ChÐn rîu thÒ nguyÒn díi tr¨ng h«m nµo, nµng c¶m thÊy m×nh phô b¹c chµng Kim. + Hành động bán mình dù sao “ơn sinh thành đã có phần ...”.  §Çu tiªn KiÒu nghÜ tíi KT, ®iÒu nµy võa phï hîp víi qui luËt t©m lÝ, võa thÓ hiÖn sù tinh tÕ cña ngßi bót N.Du. N.Du tá râ thÊu hiÓu t©m lÝ t×nh  vµ th«ng c¶m víi nçi lßng n.vËt. H? Em hiểu gì về nỗi lòng của Kiều đối vói chàng Kim ? TL: Nàng đau đớn, xót xa nhớ tới chàng Kim. Nàng tởng tợng KT đang ngày đêm ngóng trông nàng uổng công, vô ích H: Em hiÓu c©u th¬ “tÊm lßng son ...” ntn ? TL: TÊm lßng son lµ tÊm lßng nhí th¬ng KT ko bao giê ngu«i. TÊm lßng son trong tr¾ng cña KiÒu bÞ vïi dËp, hoen è biÕt bao giê gét röa Gv: Trong trái tim của nàng, chàng Kim đã chiếm 2 phần nguyên vẹn trang träng, ch©n thµnh nhÊt. Nµng mÆc c¶m th©n phËn ko cßn xøng đáng. H: T/cảm của Kiều dành cho cha mẹ có gì khác đối với chàng Ki. *Nçi nhí cha mẹ. HS trả lời Häc sinh th¶o luËn theo nhãm? §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy ? §¹i diÖn nhãm nhËn xÐt ?. Nghe HS suy nghĩ cá nhân, phát biểu ý kiến HS trả lời Nghe. Với cha mẹ: Xót thơng cha mẹ đang ngày đêm ngóng chờ tin con; thơng cha Học sinh thảo luận theo nhóm mÑ tuæi giµ søc yÕu, nµng ë xa x«i lÊy ai lµ ngêi ch¨m sãc ? §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy GV: Trong cảnh ngộ hiện tại, nàng đã quên bản thân để nghĩ về cha mẹ, Đại diện nhóm nhận xột Kim Träng. KiÒu lµ  cã t/yªu thuû chung,  con hiÕu th¶o,  cã tÊm lòng vị tha đáng trọng. Nghe. c)T©m tr¹ng cña KiÒu trong c¶nh ngé hiÖn t¹i Gv: Cã thÓ coi 8 c©u th¬ cuèi nh bé tranh tø b×nh. HS suy nghĩ cá nhân, phát H: Bộ tranh tứ bình đợc liên kết vói nhau bằng từ nào ? biểu ý kiến TL: Dïng thµnh ng÷,®iÓn cè (qu¹t nång Êp l¹nh, s©n lai gèc tö) nãi lªn t©m tr¹ng nhí th¬ng, tÊm lßng hiÕu th¶o cña KiÒu.. H? Từ “buồn trông” gợi cảm giác gì trong lòng  đọc ?. HS trả lời.

(8) TL: Buồn trông:Tâm trạng buồn nh trông ngóng điều gì đó. H: Đoạn thơ tg’ đã sử dụng những biện pháp ng. thuật nào ? TL: §iÖp ng÷, tõ l¸y, h×nh ¶nh Èn dô. H; §äc cÆp 1 vµ ph©n tÝch ?. HS trả lời. HS: Một cánh buồm thấp thoáng xa xa cửa bể chiều hôm gợi sự cô đơn lẻ HS phân tích loi. Nµng nhí tíi th©n phËn lu l¹c, trong lßng trçi dËy nçi nhí cha mÑ, nhí quª h¬ng tha thiÕt. H:§äc 2 dßng th¬ tiÕp theo vµ ph©n tÝch HS phân tích HS: Một cánh hoa trôi lênh đênh trên dòng nớc chảy xiết gợi nỗi buồn man m¸c vÒ th©n phËn lu l¹c, gêi nçi nhí ngêi yªu.. H: §äc cÆp th¬ thø 3 vµ ph©n. HS: Nội cỏ dầu dầu nơi chân mây, mặt đất, mầu mây, màu cỏ úa hoà vào nhau thµnh mét mµu xanh khã ph©n biÖt gîi t©m tr¹ng bi ai. HS phân tích. H? §äc cÆp th¬ thø 4 vµ ph©n tÝch ? HS: Mét c¬n giã cuèn mÆt thuyÒn lµm cho tiÕng vang næi lªn nh bao v©y. nµng. §¶o ng÷ “Çm Çm” nhÊn m¹nh c¸i c¶m gi¸c h·i hïng, ghª sî. §©y lµ ®o¹n th¬ t¶ c¶nh ngô t×nh hay nhÊt cña TruyÖn KiÒu. C¶nh vËt nh thÊm ®Ém HS phân tích nçi lßng t©m tr¹ng cña n/v.. H? Những biện pháp NT nổi bật đợc tg’ sử dụng trong đoạn trÝch ? TL: S¸ng t¹o trong ng«n ng÷. BiÖn ph¸p t¶ cÈnh ngô t×nh. HS trả lời Ng«n ng÷ th¬ trong s¸ng, phong phó vÒ mµu s¾c, ©m thanh, nhÞp ®iÖu. §i s©u m/t¶ néi t©m n/v. H: Nét trữ tình đằm thắm nổi lên từ b/tranh tâm tình đầy xúc động là gì ? TL: Tâm trạng của Kiều đợc in ấn trong từng cảnh của bộ tranh tứ bình. Mỗi cảnh sắc là 1 ám chỉ về cuộc đời, số phận của nàng Kiều. Hs phát biỂu ý kiên cá nhân d)TỔNG KẾT H: Qua t×m hiÓu ®o¹n trÝch, em cho biÕt ý nghÜa néi dung ? Néi dung : - T©m tr¹ng bi th¬ng cña Thuý KiÒu n¬I lÇu Ngng BÝch. - Thái độ cảm thông chân thầnh sâu sắc của tác giả. - Dự báo cuộc đời của hai nhân vật. H : Chỉ ra những giá trị nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm? NghÖ thuËt. - Ngßi bót miªu t¶ ch©n dung nh©n vËt. Sö dông tôc ng÷, thµnh ng÷.. HS trả lời. HS trả lời. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: ? Nêu ý nghĩa của đoạn trích? ( thể hiện tâm trạng cô đơn, buồn tủi với tấm long thủy chung, hiểu thảo của TK.) ? Tâm trạng của TK khi ở lầu Ngưng Bích? ( Đau đớn xót xa nhớ về KT, day dứt nhớ thương gia đình) -> Trong tình cảnh dáng thương đó, nỗi nhớ của TK đi liền với tình thương - một biểu hiện của đức hy sinh, long vị tha chung thủy rất đáng ca ngợi ở n/vật này) 2/ Dặn dò: + §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch. + ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n ph©n tÝch, cảm thụ những h/a thơ hay, đặc sắc trong vb.

(9) Ngày soạn: 9/10/2012 Ngày dạy: 11/10/2012. Tuần: 8 Tiết: 32. MIÊU TẢ TRONG VĂN TỰ SỰ A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Hiểu được vai của miêu tả trong văn bản tự sự 01 Kiến thức _ Sự kết hợp giữa các phương thức biểu đạt _ Vận dụng hiểu biết về miêu tả trong vă bản tự sự để đọc hiểu văn bản. _ Giao tiếp : 02 Kỹ năng _ Kĩ thuật đặt câu hỏi _ Ra quyết định: lựa chọn và sử dụng từ phù hợp với mục đích giao tiếp. 03 Tư tưởng _ Vai trò, tác dụng của miêu tả trong văn bản tự sự. B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03. Phương pháp. _ SGK, SGV, Bảng phụ……. _ SGK , vỡ soạn _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm _ Thực hành: luyện tập sử dụng thuật ngữ đúng tình huống giao tiếp cụ thể. _ Động não:suy nghĩ, phân loại, hệ thống hóa các thuật ngữ.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường Nhí l¹i kiÕn thøc líp 8: Nªu vai trß cña y/tè m/t¶ trong v¨n b¶n tù sù 02 Kiểm tra bài củ. ?. 03. Bài mới. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN. HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I/ TÌM YẾU TỐ MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ.. HD häc sinh t×m hiÓu vai trß cña miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù. Gọi Hs đọc đoạn vb (85) 1/ Ví dụ: ( SGK ). Hs đọc.

(10) - Quang TRung đánh đồn Ngọc Hồi. - Sù viÖc: + Quang Trung cho ghÐp c¸n l¹i, cø 10 ngêi khiªng mét bøc tiÕn lªn phÝa tríc, 20 binh sÜ theo sau. + Quõn Thanh bắn ra, không trúng người nào; phun khói lửa thì gió lại đổi chiÒu, thµnh ra tù lµm h¹i m×nh. + Quân của Quang Trung khiêng ván nhất tề xông lên đánh. + Quân Thanh chống đỡ không nổi. Sầm Nghi Đống thắt cổ tự tử chết, quân Thanh đại bại. 2/ Nhận xét:. H: §o¹n trÝch kÓ sù viÖc g× ? TL: Đoạn văn kể chuyện vua Quang Trung đánh đồn Ngọc Hồi. H: Các sự việc chính mà bạn HS nêu đã đầy đủ cha ? TL: Đã đầy đủ. H:Em hãy nối các s/v đó thành 1 đ/văn. HS:- Hs đọc đ/văn sau khi đã đợc nối H:Nếu chỉ kể lại s/v diễn ra nh thế thì có đợc không?Vì sao TL: + đoạn văn không sinh độngchỉ vì đơn giản kể lại các sự việc chứ cha làm cho người đọc thấy đợc sự việc đó diễn ra ntn. GV: Làm cho đ/văn thiếu sinh động. Vì chỉ đơn giản kể lại s/v tức là mới chỉ trả lời câu hỏi: Việc gì? Chứ cha trả lời đợc câu hái. H: So sánh các s/v chính mà bạn đã nêu với đoạn trích của Ng« Gia VP, em cã nhËn xÐt g× ? TL: * GV NhËn xÐt( So s¸nh hai ®o¹n v¨n) + §o¹n trÝch sinh déng vµ hÊp dÉn h¬n so víi ®o¹n v¨n nèi 4 sự việc chính. ở đoạn trích, trận đánh cảu vua Quang Trung đợc tái hiện hết sức cụ thể, sinh động. + Nhê c¸c yÕu tè miªu t¶: bằng c¸c chi tiÕt t¸i hiÖn lªn c¶nh vật và con ngời, hành động của con ngời trong trận đấu nên ta thấy câu chuyên sinh động, hấp dẫn.. HS trả lời HS nhận xét HS thực hiện. HS thảo luận nhóm, đại diện trình bày Nghe HS phát biểu ý kiến cá nhân. HS thảo luận nhóm, đại - Cũn nếu diễn tả như trờn trận đánh không đợc tái hiện một diện trỡnh bày. cách sinh động. H? Nhê nh÷ng yÕu tè nµo ? (Y/c Hs kÓ ra nh÷ng y/tè m/t¶ & vai trß cña chóng) TL: - Nhờ những y/tố m/tả mới thấy đợc trận đánh diễn ra ntn . H: Vậy khi kể, muốn cho s/v đợc kể sinh động,  kể cần chú ý ®iÒu g× ? TL: - Trong khi kể,  kể cần m/tả chi tiết h/động, cảnh vật, con  mà s/v đã diễn ra ntn thì truyện mới trở nên sinh động.. H: Tõ phÇn néi dung trªn, em h·y cho biÕt: khi kÓ chuyÖn, ngêi kÓ cần phải làm những gì để câu chuyện trở nên hấp dẫn. HS suy nghĩ, rút ra nhận xét => _ Trong VB tự sự m/tả cụ thể, chi tiết về cảnh vật, n/vật và các sự việc. _ Tác dụng : Làm cho câu chuyện hấp dẫn, gợi cảm, sinh động. *Ghí nhớ (sgk). HS rút ra bài học HS đọc. II. LuyÖn tËp * Gọi Hs đọc y/c BT1: HS đọc, thảo luận, trình H:Trong bµi <<ChÞ em TK>> tg s/dông nh÷ng y/tè m/t¶ nµo bµy. HS nhËn xÐt, bæ sung. ?.

(11) (Gîi ý:Mçi bøc ch©n dung tgt¶ ë p.diÖn nµo ? So s¸nh vÝ von víi nh÷ng g× ?). TL: T×m nh÷ng y/tè t¶ , t¶ c¶nh trong 2 ®o¹n trÝch TK võa häc ? H:Với cách tả ấy đã làm nổi bật đợc vẻ đẹp  ntn ở mỗi n/vật ? TL: Hs đọc các câu thơ m/tả 2 bức chân dung: + Thóy V©n: “Khu«n tr¨ng .... M©y thua níc tãc ...”. + T.KiÒu: “Lµn thu thñy, nÐt ... Hoa ghen ..., liÔu hên ...” Gv: Qua m/t¶ ch©n dung  Dù b¸o sè phËn cña n/vËt.  Tg’ s/dụng bút pháp ớc lệ tượng trưng để m/tả nhằm tái hiện l¹i ch©n dung “mçi  ...”. H? Trong đoạn “Cảnh ...” N.Du đã chọn lọc những chi tiết gì để m/tả & làm nổi bật ... ? Gv: Bút pháp tả & gợi, từ ngữ giàu chất tạo hình để m/tả cảnh ngµy xu©n. H:Nh÷ng y/tè m/t¶ Êy cã g.trÞ g× trong ®/trÝch ? ( Hs t×m y/tè m/t¶) TL: Nhờ những y/tố m.tả mà gợi đợc khung cảnh thiên nhiên ngày xuân với vẻ đẹp riêng của nó. Đồng thời gợi đợc khung c¶nh cña 1 lÔ héi truyÒn thèng cña d.téc ta. GV Y/C ViÕt ®.v¨n kÓ viÖc chÞ em TK di ch¬i trong buæi chiÒu ngµy thanh minh. (Chó ý vËn dông y/tè m.t¶ c¶nh ngµy xu©n). Gv hớng dẫn Hs dựa vào đoạn trích “Cảnh ngày xuân ...” để viết đ/văn. Dựa vào đoạn trích: “Chị em TK” để giới thiệu.  Gọi đại diện từng nhóm lên nói trớc tập thể. * GV: Nhận xét, đánh giá. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: ? Thế nào là yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự? ? Thực hành làm bài tập? 2/ Dặn dò: Hoµn thµnh 3 BtËp trªn vµo vë. (viÕt ®/v¨n). + ¤n tËp: ChuÈn bÞ viÕt bµi TLV sè 2.. + So¹n: TK b¸o ©n b¸o o¸n..

(12) Ngày soạn: 9/10/2012 Ngày dạy: 12/10/2012. Tuần: 8 Tiết: 33. trau dåi vèn tõ. A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : 01 Kiến thức _ Những định hướng chính để trau dồi vốn từ. _ Giao tiếp : 02 Kỹ năng _ Kĩ thuật đặt câu hỏi _ Ra quyết định: lựa chọn và sử dụng từ phù hợp với mục đích giao tiếp. 03 Tư tưởng _ Sử dụng vốn từ phù hợp. B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03. Phương pháp. _ SGK, SGV, Bảng phụ……. _ SGK , vỡ soạn _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm _ Thực hành: luyện tập sử dụng vốn từ đúng tình huống giao tiếp cụ thể. _ Động não: suy nghĩ, phân loại, hệ thống hóa các vốn từ.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường  Trình bày khái niệm thuật ngữ 02 Kiểm tra bài củ  Đặc điểm của thuật ngữ  Cho 5 ví dụ thuật ngữ trong lĩnh vực văn học? 03 Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I/ RÈN LUYỆN ĐỂ NẮM VỮNG NGHIA CỦA TỪ VÀ CÁCH DÙNG TỪ:. 1. ý kiÕn cña Ph¹m V¨n §ång.. *Cho học sinh đọc ví dụ 1 trong SGK ? Học sinh đọc bài 1/ Ví dụ: ( SGK) GV: Đoạn văn trên của Phạm Văn Đồng khẳng định điều gì ? HS trả lời a) Ví dụ 1: _ Ngôn ngữ tiếng Việt giàu đẹp -> cã kh¶ n¨ng ®/øng nhu cÇu nhËn thøc & g.tiÕp cña  viÕt.  Lêi khuyªn .... Muèn ph¸t huy tèt kh¶ n¨ng cña TV: + Kh«ng ngõng trau dåi vèn tõ cña m×nh. + BiÕt vËn dông vèn tõ 1 c¸ch nhuÇn nhuyÔn. GV: ( Vì đó là cách duy nhất để giữ gìn sự trong sáng của tiếng ViÖt.. nã thÓ hiÖn lßng tù hµo vµ gÜữ g×n b¶n s¾c d©n téc).. Nghe. 2/ Ph¸t hiÖn & söa lçi sai trong c¸ch dïng tõ: VD *Cho học sinh đọc ví dụ 2 trong SGK ? Hãy xác định lỗi diễn đạt ? b)Ví dụ 2: _ Đẹp -> Vì “ Thắng cảnh” nghĩa là đẹp. Học sinh đọc bài. GV: Dùng thừa từ đẹp. Đã dùng thắng cánh thì không dùng từ “đẹp” nữa vì thắng cảnh có nghĩa là cảnh đẹp.. Nghe. HS xác định lỗi dung từ.

(13) _ Dự đoán-> Đoán trước tình hình ( Thay -> Phỏng đoán -> ước đoán) GV: Dïng sai tõ dù ®o¸n, v× dù ®o¸n lµ ®o¸n tríc t×nh h×nh, sù viÖc nµo đó có thể xảy trong tơng lai.  có thể dùng: phỏng đoán, ớc đoán, ớc tÝnh… _ Đẩy mạnh-> Thúc đẩy cho phát triển nhanh lên. ( Mở rộng hay thu hẹp). Gv: Dïng sai tõ ®Èy m¹nh v× ®Èy m¹nh cã nghÜa lµ thóc ®Èy cho ph¸t triÓn nhanh lªn. Nãi vÒ quy m« cã thÓ lµ më réng hay thu hẹp chứ không thể nhanh hay chậm đợc. H: Có thể mắc các lỗi trên là do đâu? Từ đó chúng ta phải làm gì?  Së dÜ cã nh÷ng lçi nµy v× ngêi viÕt kh«ng biÕt chÝnh x¸c. nghÜa vµ c¸ch dïng tõ mµ m×nh sö dông. Râ rµng lµ kh«ng ph¶i do tiếng ta ngheo mà do ngời viét đã không biết dùng tiếng ta. Nh vậy, muón biết dùng tiếng ta thì trớc hết phải nắm đợc đầy đủ và chính xác nghĩa của từ và cách dùng từ.. Nghe. Nghe HS thảo luận nhóm (2 người) HS trình bày. 3.Ghi nhí (SGK) HS đọc. II. Rèn luyện để làm tăng vốn từ: 1. ý kiÕn cña nhµ v¨n T« Hoµi.. GV: So s¸nh h×nh thøc trau dåi vèn tõ ë phÇn I víi h×nh thøc trau dåi vèn tõ cña NguyÔn Du? ? Vì sao mà ngòi bút của Nguyễn Du tài ba như vậy ? _ Ngòi bút của Nguyễn Du tài ba không phải sẵn có -> Học từ lời ăn tiếng nói của quần chúng.. _ Trau dồi vốn từ -> làm giàu vốn từ. GV: - Ph©n tÝch quá tr×nh trau dåi vèn tõ cña NguyÔn Du b»ng c¸ch häc lêi ¨n tiÕn nãi cña nh©n d©n. - Phần trên: rèn luyên dể biết đầy đủ, chính xác nghĩa và cách dùng của từ( đã biét nhng có thể cha rõ) - Còn việc trau dồi vốn từ mà Tô Hoài đề cập đến đợc thực hiện theo hình thức học hỏi để biết thêm những từ mình cha biÕt. H: Mục đích của việc rèn luyện vốn từ là gì? Học sinh đọc Ghi nhớ. III. LuyÖn tËp *Bµi tËp 1: - HËu qu¶: kÕt qu¶ xÊu. - Đoạt: chiếm đợc phần thắng - Tinh tó: sao trªn trêi( nãi kh¸i qu¸t) *Bµi tËp 2: a, TuyÖt: * døt, kh«ng cßn g×. + TuyÖt chñng:bÞ mÊt h¼n gièng nßi. + Tuyệt giao: cắt đứt giao tiếp. + TuyÖt tù; kh«ng cã ngêi nèi dâi. + Tuyệt thực: nhin đói không ăn để phản đối- một hình thức đáu tranh. - cùc k×, nhÊt: + tuyệt đỉnh: điểm cao nhất, mức cao nhất. + Tuyệt mật: cần đợc giữ bí mật tuyệt đối. + Tuyệt tác: tác phẩm văn học nghệ thuật hay, đẹpc đến mức coi nh không cßn cã thÓ cã c¸i c¸i h¬n. + Tuyệt trần: nhất trên đời, không có gì sánh bằng. b, §ång: * Cïng nhau, gièng nhau. + §ång ©m: cã ©m gièng nhau. + §ång bµo: cïng mét gièng nßi, mét d©n téc, mét Tæ quèc- hµm ý quan hÖ th©n thiÕt, ruét thÞt. + §ång bé: phèi hîp víi nh©u mét c¸ch nhÞp nhµng. + §ång chÝ: ngêi cïng chÝ híng chÝnh trÞ. + §ång d¹ng: cã cïng mét d¹ng nh nhau. + Đồng khởi: cùng vùng daayj, dùng bạo lực để pphá ách kìm kẹp. + §ång m«n: cïng häc mét trêng, mét thÇy, mét m«n ph¸i. + §ång niªn: cïng mét tuæi. + §ång sù: cïng lµm viÖc ë mét c¬ quan- nãi víi ngêi ngang hµng víi. HS so sánh HS trả lời. Nghe. HS trả lời HS đọc. HS đọc thầm bài tập. Tæ1 – BT1. Tæ 2 – ý a, *Bµi tËp 2 Tæ 3 - ý b, *Bµi tËp 2. Tæ 4 *Bµi tËp 3 HS đọc, thảo luận trong 5 phút, cử đại diện lên trình bµy b¶ng. HS nhËn xÐt, bæ sung..

(14) nhau. - TrÎ em: + §ång Êu: trÎ em kho¶ng 6,7 tuæi. + §ång dao: lêi h¸t d©n gian cña trÎ em. + §ång tho¹i: truyÖn viÕt cho trÎ em. - chất ( đồng) + Trống đồng: nhạc khí gõ thời cổ, hình cái trông, đúc bằng đồng, trên mặt cã ch¹m nh÷ng ho¹ tiÕt trang trÝ. *Bài tập 3: a, Dùng sai từ im lặng. Từ nàyđể nói về con ngời, về cảnh tợng con ngêi. Thay b»ng yªn tÜnh, v¾ng lÆng. b, Dïng sai tõ thµnh lËp - lËp nªn, x©y dùng mét tæ chøc nh nhµ níc, đảng, hội, công ty… Quan hÖ ngo¹i giao kh«ng ph¶i lµ mét tæ chøc. c. Dùng sai từ cảm xúc. Từ này thờng đợc dùng nh một danh từ, có nghĩa lµ sù rung déng trong lßng do tiÕp xóc víi viÖc g×. Ngêi ViÖt Nam kh«ng nói: X khiến Y rất cảm xúc; mà nói: X khiến Y rất cảm động( xúc động, c¶m phôc…) *Bµi tËp 5: - Chó ý quan s¸t l¾ng nghe lêi nãi hµng ngµy. - §äc s¸ch b¸o, t¸c phÈm v¨n häc næi tiÕng. - Ghi chÐp l¹i, tra cøu tõ ®iÓn. - TËp sö dông nh÷ng tõ ng÷ míi. *Bµi tËp 6: a,  ®iÓm yÕu. b,  mục đích cuối cùng. c,  đề đạt. d,  l¸u t¸u. e,  ho¶ng lo¹n. *Bµi tËp 7: a, NhuËn bót/ thï lao. - NhuËn bót: tr¶ c«ng viÕt mét t¸c phÈm. => NghÜa thï lao réng - Thù lao: trả công cho một lao động nào đó. h¬n nhuËn bót. VD: Anh Êy võa lÜnh tiÒn nhuËn bót cuèn s¸ch míi in. Anh Êy võa nhËn mét kho¶n tiÒn hËu hÜnh, b, Tay tr¸ng/ tr¾ng tay. - Tay tr¾ng: kh«ng vèn liÕng, tµi s¶n g×. - Tr¾ng tay: mÊt s¹ch vèn liÕng, tµi s¶n. c, KiÓm ®iÓm/ kiÓm kª. - Kiểm điểm: xem xét, để rút ra kết luận cần thiết. - Kiểm kê: kiểm lại từng thứ để xác đinh số lợng, đánh gia chất lợng. d, Lîc kh¶o/ lîc tuËt: - Lîc kh¶o: nghiªn cøu mét c¸ch kh¸i qu¸t vÒ c¸i chÝnh kh«ng ®i vµo cô thÓ. - Lîc thuËt: kÓ, tr×nh bµy tãm t¾t. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: Thế nào là tra dồi vốn từ? Đặc điểm của vốn từ ? 2/ Dặn dò: Học thuộc lòng nội dung bài học Chuẩn bị bài “xem đề 1,2 trang 105 để làm bài số 02” ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. HS đọc. HS đọc, thảo luận, trình bµy. HS nhËn xÐt, bæ sung. GV nhận xét, đánh giá.. GV chia thµnh 2 nhãm, HS tù t×m, 2HS lªn b¶ng ghi. GV nhận xét, đánh giá.. VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 02 (VĂN TỰ SỰ) I/ A 1 2 3 B 1 2 3. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Kiến thức _ Biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết một văn tự sự kết hợp với tả cảnh vật, con người, hành động. Kĩ năng _ Rèn luyện kĩ năng viết trình bày. Thái độ _ Nghiêm túc. CHUẨN BỊ Giáo viên _ Đề văn tự sự kết hợp tả Học sinh _ Giấy, bút, thái độ. Phương pháp _ Tự luận. II/ MA TRẬN ĐỀ PHẦN TẬP LÀM VĂN Viết bài văn tự sự kết. Nhận biết. Thông hiểu. Vận dụng Biết viết bài văn theo yêu cầu: + Bố cục : 3 phần. Cộng Số câu: 1.

(15) hợp với miêu tả. + Viết bài văn tự sự kết hợp tả cảnh vật, con người, hành động. Số câu: 1 Số điểm: 10 Tỉ lệ: 100 %. Số câu: 1 Số điểm:10 Tỉ lệ: 100%. Số điểm:10 Tỉ lệ: 100%. I/ ĐỀ VĂN:. Tëng tîng 20 n¨m sau, vµo mét ngµy hÌ, em vÒ th¨m l¹i trêng cò. H·y viÕt th cho mét b¹n học hồi ấy kể lại buổi thăm trờng đầy xúc động đó. II/ ĐÁP ÁN: Yªu cÇu: + ViÕt mét v¨n b¶n tù sù cã kÕt hîp víi yÕu tè miªu t¶. + Ph¶i lùa chän nh©n vËt, sù viÖc vµ c¸c yÕu tè miªu t¶ cho phï hîp. Gợi ý: Tởng tợng về thăm trờng cũ trong tơng lai có nghĩa là: khi ấy em đã trởng thành, đã có một nghề nghiệp nhất định, một vị trí xã hội nhất định. + LÝ do g× khiÕn em vÒ th¨m trêng cò. + Khi vÒ trêng cò th×: - C¶nh s¾c nh thÕ nµo? - GÆp gì ai vµ kh«ng gÆp gì ai? V× sao? - Cảm xúc khi đến và khi về. * Yªu cÇu bµi lµm: - KiÓu bµi: tù sù kÕt hîp víi c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m. - Nội dung: đủ các ý cơ bản trên. - H×nh thøc: + Bè côc 3 phÇn râ rµng, m¹ch l¹c. + Diễn đạt tốt, giàu cảm xúc. + Viết đúng câu, biết viết đoạn văn. Chữ viết đẹp, không sai chính tả. * Cho ®iÓm: + §iÓm 9 – 10: nh yªu cÇu, ch©m chíc mét vµi lçi nhá. + §iÓm 7 – 8: §ñ néi dung, v¨n viÕt cha cã c¶m xóc s©u s¾c. + Điểm 5 – 6: Đủ các ý chính, hợp lí; đảm bảo bố cục ba phần; cha có cảm xúc; viết đoạn kém; sai ít lỗi diễn đạt. + Điểm 3 – 4: Đủ các ý chính; bố cục cha rõ ràng; sai nhiều lỗi diễn đạt. + §iÓm 0 – 2: Nh÷ng trêng hîp cßn l¹i.. Ngày soạn: 9/10/2012 Ngày dạy: 13 ,14 /10/2012. Tuần: 8 Tiết: 36-37. LỤC VÂN LIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA (TrÝch “TruyÖn Lôc V©n Tiªn”) NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Hiểu và lí giải được vị trí đoạn trích. 01 Kiến thức _ Giá trị nội dung và nghệ thuật của đọa trích trong tác phẩm. _ Bước đầu nắm được nhân vật , sự kiện và cốt truyện trong tác phẩm: “ Lục VÂn Tiên” - Kĩ năng Đọc truyện thơ Nôm, phân tích nhân vật qua ngôn ngữ đối thoại _ Kĩ năng nhận thức 02 Kỹ năng _ Kĩ năng giao tiếp _ Kĩ năng hợp tác _ Kĩ năng ra quyết định. _ Kĩ năng tư duy sáng tạo. Giáo dục : T tëng nh©n v¨n. 03 Tư tưởng - Cảm nhận được vẻ đẹp hình tượng nhân vật Lục Vân Tiên trong đoạn trích. -_ Phê phán cái xấu xa.

(16) B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03 Phương pháp. _ SGK, SGV, bảng phụ, sách tham khảo, chân dung nhà văn Nguyễn Đình Chiểu _ SGK, vỡ soạn, đọc trước tác phẩm, đạon trích.. _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm…… _ Phân tích tình huống: Cách sử dụng từ ngữ tả cảnh và tả người của Nguyễn Du. _ Kĩ thuật đặt câu hỏi. _ Kĩ thuật động não. _ Kĩ thuật gia nhiệm vụ. _ Kĩ thuật chia nhóm.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường  Tóm tắt vài nét về cuộc đời của Nguyễn Đình Chiểu? Kiểm tra bài củ  Đọc thuộc lòng đoạn trích Kiều ở Lầu Ngưng Bích?  Nêu giá trị nọi dung và nghệ thuật của đoạn trích ? Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG Theo Phạm Văn Đồng “Trên trời có những vì sao sáng khác HS lắng nghe thường, nhưng thoạt nhìn chưa thấy sáng, song càng nhìn càng sáng, Nguyễn Đình Chiểu – nhà thơ y êu nước vĩ đại của nhân dân miền Nam TK XIX là một trong những ngôi sao sáng ấy”. Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu rõ hơn về ông qua đoạn trích “ Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH.

(17) Gọi Hs đọc chú thích về tg’ (phần chú thích *- Tr.112). H: Dùa vµo chó thÝch SGK em h·y tãm t¾t nh÷ng nÐt chÝnh vÒ cuộc đời sự nghiệp của Nguyễn Đình Chiểu? - VÒ quª qu¸n ? VÒ sù nghiÖp ? - Những phẩm chất, tính cách, bài học từ cuộc đời và sự nghiệp cña t¸c gi¶ ? a) Tác giả : NguyÔn §×nh ChiÓu (1822-1878) - Quª néi : HuÕ. - Cuộc đời gặp nhiều bất hạnh: + Trên đờng đi thi mẹ qua đời. + èm ®au, bÖnh tËt, bÞ mï loµ. - VÒ quª: d¹y häc, tham gia kh¸ng chiÕn. - Ông để lại sự nghiệp thơ văn đồ sộ mà t/biểu là Truyện thơ LVT - ¤ng lµ tÊm g¬ng s¸ng vÒ nghÞ lùc sèng vµ cèng hiÕn.. H: Xuất xứ của văn bản? b) T¸c phÈm: TruyÖn th¬ N«m Lôc V©n Tiªn. TL: - S¸ng t¸c vµo nh÷ng n¨m 50 thÕ kØ XIX. - TruyÖn gåm 2082 c©u th¬ lôc b¸t. * Trích “ Truyện Lục Vân Tiên” ( từ câu 123-> 180) H : Thể loại của văn bản? Tl: * Thể loại :Truyện thơ Nôm.. HS đọc HS nêu. Ghi. HS trình bày Ghi. H:Em rót ra được nh÷ng bµi häc lín g× vÒ con  HS trả lời NguyÔn §×nh ChiÓu ? TL: Ng-§-ChiÓu – Mét phong c¸ch lín: HS phát biểu ý kiến cá nhân + Nghị lực chiến đấu để sống & cống hiến cho đời. + Lßng yªu níc & tinh thÇn bÊt khuÊt chèng giÆc ngo¹i x©m. - TP đc s/tỏc đầu những năm 1850, thông qua con đờng truyền miệng.. 2/ ĐỌC –TỐM TẮT. GVHDHS ĐỌC:Chú ý thể hiện đúng lời của từng nhân vật. HS đọc GV: NhËn xÐt, cñng cè, kÕt luËn b»ng c¸c h×nh ¶nh th¬ gãp phÇn làm cho câu chuyện thêm sinh động. * Tãm t¾t: (SGK). - Lục Vân Tiên đánh tan bọn cớp đờng cứu Kiều Nguyện Nga, chàng trai 16 tuæi quª ë §«ng Thµnh, theo thµy häc v¨n, luyÖn vâ trªn nói. - Lục Vân Tiên gặp nạn đợc thần và lão tiều phu cứu giúp. - Khi Kiều Nguyệt Nga gặp nạn đợc phật bà Quan Âm cứu giúp. - Kết thúc câu chuyện chàng LVT và Kiều Nguyện Nga đợc đoàn tụ. H: Truyện Lục Vân Tiên đợc kết cấu theo kiểu thông thờng và gièng víi lo¹i truyÖn nµo trong v¨n häc d©n gian ? (cổ tích)  Lôc V©n Tiªn lµ t¸c phÈm cã nhiÒu yÕu tè tù truyÖn, nhiÒu chi tiÕt sự việc trong truyện trùng với cuộc đời của tác giả.  Truyện kết thúc có hậu, Lục Vân Tiên sáng mắt, thi đỗ, thắng giÆc, gÆp l¹i KiÒu NguyÖn Nga vµ hëng h¹nh phóc. H : Đối với văn chơng nhằm mục đích tuyên truyền thì kết cấu nh vËy cã ý nghÜa nh thÕ nµo? TL: ND ý nghĩa truyện: Truyền dạy đạo lý làm  Xem träng t×nh nghÜa gi÷a con  víi con  trong XH: Cha-con. §Ò cao tinh thÇn nghÜa hiÖp s½n sµng cøu khèn phß nguy. ThÓ hiÖn kh¸t väng cña n/d híng tíi lÏ c«ng b»ng trong c/®. Là 1 truyện thơ Nôm để kể “kể thơ”, “nối thơ”, “hát” VT. Chú trọng tới h/đ của n/v hơn là m/tả nội tâm  T/c n/v đợc bộc lộ qua lời nói, viÖc lµm , cö chØ.  TruyÖn tËp trung x©y dùng h×nh tîng nh©n vËt lÝ tëng, thÓ hiÖn kh¸t väng vÒ ngêi anh hïng trung qu©n, hiÕu, tiÕt nghÜa.. HS: Tãm t¾t t¸c phÈm. Häc sinh th¶o luËn theo nhãm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy . §¹i diÖn nhãm nhËn xÐt .. HS trả lời Nghe. HS phát biểu ý kiến cá nhân Nghe. Ghi.

(18) 3/ BỐ CỤC GV:Dựa vào văn bản. hãy cho biết văn bản. trên đợc chia làm mấy phần? Xác định nội dung và giới hạn của từng phần . TL: P1: 14 c©u ®©u  Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga. P2. PhÇn cßn l¹i  Cuéc trß chuyÖn gi÷a Lôc V©n Tiªn vµ KiÒu NguyÖt Nga.. HS trả lời Ghi. 4/ PHÂN TÍCH a) Nh©n vËt Lôc V©n Tiªn.. Gv: Trớc đoạn này là cảnh Lục Vân Tiên thấy nhân dân Học sinh đọc phần 1 HS theo dõi khèn khæ, ... lßng ®Çy h¨m hë muèn lËp c«ng danh. Học sinh đọc phần 1: (Trên đờng trở về nhà thăm cha mẹ trớc khi lên Nghe kinh ứng thi, gặp bọn cớp hoành hành, Lục Vân Tiên xông vào đánh tan bän cíp cøu tho¸t KiÒu NguyÖt Nga.) H: Hình ảnh Lục Vân Tiên đánh tan bọn cớp đợc tác giả miêu tả tËp trung qua nh÷ng h×nh ¶nh th¬ nµo ? NhËn xÐt g× vÒ hµnh HS nêu. động ấy ? *Hành động đánh cướp: TL:- Bẻ cây làm gậy - Tả đột hữu xông. Hành động nghĩa hiệp, tinh thÇn thîng vâ, quan tâm & sẵn sàng giúp đỡ  khác lóc nguy khèn.. * Lời nói: _ Kêu rằng” Bớ đảng hung đồ” _ Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân => Thể hiện tính cách anh hùng, tài năng và tấm lòng nhân đạo.. Ghi HS trả lời Nghe. * Thái độ cư xử đối với Kiều Nguyệt Nga:. H:: Sau khi đánh tan bọn cớp đờng chàng trai Lục Vân Tiên đã cã lêi lÏ nh thÕ nµo? TL: + Hái ai than khãc… Thể hiện cách cư xử lịch sự, tế nhị, q/ tâm + Đáp rằng ta đã trừ... đến những người sống xung quanh mình _ Khoan khoan ngồi đó chớ ra => Trọng tình nghĩa _ Làm ơn há dễ trông người trả ơn . H: H/động và lời núi của Lục Vân Tiên gợi em nhớ tới h/đ của nv nào trong truyện cổ tích đã học? (Thạch Sanh) H:: Vì sao Lôc V©n Tiªn chiến thắng lũ cướp có nhiều thế mạnh hơn mình? TL:Lòng nhân nghĩa , lẽ phải, lòng dũng cảm kiên cường. H: Qua c¸ch miªu t¶ cho ta liªn tëng tíi nh©n vËt nµo trong t¸c phÈm Tam quèc chÝ cña Trung Quèc ? TL: TriÖu Tö Long, mét nh©n vËt trong Tam Quèc ChÝ cña Trung Quèc NT: so sánh; ng«n ng÷: méc m¹c, gi¶n dÞ. HS trả lời Ghi HS suy nghĩ trả lời. HS trả lời HS trả lời. Nghe. GV: Hình ảnh Vân Tiên tả đột hữu xông giữa vòng vây của lũ cớp đợc kể rất nhanh , ngắn gọn bằng so sánh với viên tớng Triệu Tử Long ở trận Đơng Dơng trong truyện “Tam Quèc ChÝ ”. Bon l©u la tan vì, t íng cíp Phong Lai bÞ mét HS suy nghĩ trả lời gËy bá m¹ng. H: Cách kết cấu đó thể hiện mong ớc gì của ND ? TL: Kết cấu đó thể hiện niềm mong ớc của nd giữa thời buổi loạn lạc có ngời tài giỏi đến cứu giúp b) HÌNH ẢNH KIỀU NGUYỆN NGA: Học sinh đọc phần 2 H:Cách xưng hô và lời nói của Nguyệt Nga đối với Lôc V©n HS trả lời Tiªn?. Học sinh đọc phần 2..

(19) TL: Cách xưng hô:“ Quân tử, tiện thiếp” H:Chi tiết Kiều Nguyệt Nga mời Vân Tiên về nhà Nàng đền ơn, xin được tặng trâm cài tóc cho thấy điề gì ở con người này ? TL: Cách nói năng Dịu dàng, mực thước + Nàng rất áy náy, băn khoăn + Tìm cách trả ơn + con người này có lối sống thủy chung => Mét tiÓu th cã häc thøc v¨n ho¸, nÕt na, khiªm nhêng. - Khi đợc chàng họ Lục ra tay cứu thì băn khoăn tìm cách trả ơn. H:Cảm nhận của em về nhân vật Nguyệt Nga? => Hiền hậu, nết na, giàu tình cảm, hiếu thảo, ân nghĩa. HS suy nghĩ trả lời. Ghi. Tæng kÕt. H: Qua PT em cã n/xÐt g× vÒ c¸ch sö dông ng«n ng÷ cña t/gi¶ ? Tr×nh tù kÓ chuyÖn ë ®©y nh thÕ nµo? TL: NghÖ thuËt - Ng«n ng÷ th¬ méc mach gi¶n dÞ, giÇu s¾c th¸i Nam Bé. - Tr×nh tù kÓ theo thêi gian H: H·y nªu ý nghÜa cña ®o¹n trÝch? TL: Néi dung . - Ngợi ca phẩm chất cao đep của con ngời, đồng thời phê phán cái ác, c¸i xÊu trong X· héi. - ThÓ hiÖn quan niÖm vÒ ngêi anh hïng. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: :_ Tóm tắt vài nét về tác giả? _ Nghệ thuật và nội dung của văn bản? 2/ Dặn dò: - Nắm được nội dung và nghệ thuật đoạn văn bản? - Học thuộc lòng đoạn trích? - Chuẩn bị bài “ Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự”. HS trả lời. HS trả lời. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM. Ngày soạn: 12/10/2012 Ngày dạy: 15/10/2012. Tuần: 8 Tiết: 38. MIÊU TẢ NỘI TÂM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Hiểu được vai trò của miêu tả nội tâm trong văn tự sự. 01 Kiến thức _ Nội tâm nhân vật và miêu tả nội tâm nhân vật tron tác phẩm tự sự. _ Tác dụng của miêu tả nội tâm - RÌn kü n¨ng kÕt hîp kÓ chuyÖn víi m/t¶ néi t©m nvËt khi viÕt bµi v¨n tù sù. _ Giao tiếp : 02 Kỹ năng _ Kĩ thuật đặt câu hỏi _ Ra quyết định: lựa chọn và sử dụng từ phù hợp với mục đích giao tiếp. 03 Tư tưởng _ Vận dụng hiểu biết về nghĩa miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự. B / CHUẨN BỊ:.

(20) 01 Giáo viên 02 Học sinh 03. Phương pháp. _ SGK, SGV, Bảng phụ……. _ SGK , vỡ soạn _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm _ Thực hành: luyện tập sử dụng thuật ngữ đúng tình huống giao tiếp cụ thể. _ Động não:suy nghĩ, phân loại, hệ thống hóa các thuật ngữ.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường  Văn bản tự sự khác với văn bản miêu tả ở điểm nào? 02 Kiểm tra bài củ  Trong văn bản tự sự có thể sử dụng văn bản miêu tả hay không? Nếu có thì cần chú ý điều gì? 03 Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. GV nêu đợc vai trò, ý nghĩa của m/tả nội tâm trong văn bản tự sự. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI. I. T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù. 1/ Miêu tả cảnh:. HS đọc đoạn trích “Kiều ở lầu Ngng Bích”.. HS đọc, thảo luận, trình bày. GV: T×m nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ ngo¹i c¶nh vµ nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ HS nhËn xÐt, bæ sung. t©m tr¹ng Thuý KiÒu? HS: + T¶ c¶nh: (4 câu đầu) - Tríc lÇu… dÆm kia. - Buån tr«ng… ghÕ ngåi. Miêu tả cảnh ngụ tình (8 câu cuối ) => Tâm trạng đau buồn, lo âu của Thúy Kiều (Gián tiếp) 2/ Miªu t¶ néi t©m. TÊm son… vừa ngêi «m.=> Là những suy nghĩ, tình cảm diễn biến tâm HS trình bày trạng của nhân vật ….. GV: Miêu tả nội tâm gián tiếp và miêu tả nội tâm trực tiếp khác nhau HS suy nghĩ phát biểu ý kiến cá nhân điểm nào? GV: DÊu hiÖu nµo cho thÊy ®o¹n ®Çu miªu t¶ c¶nh vµ ®o¹n s¸u miªu HS suy nghĩ phát biểu ý kiến t¶ néi t©m? cá nhân HS: + Biết đợc điều đó nhờ các dấu hiệu: - Miªu t¶ bªn ngoµi : bao gåm c¶nh s¾c thiªn nhiªn, vµ ngo¹i h×nh cña Ghi con ngời, sự vật có thể quan sát trực tiếp đợc - Miªu t¶ néi t©m : bao gåm nh÷ng suy nghÜ cña nµng KiÒu: nghÜ vÒ th©n phận cô đơn, bơ vơ nơi đất khách, nghĩ về cha mẹ chốn quê nhà ai chăm sãc, phông dỡng lóc tuæi giµ… Những gì không quan sát được 1 cách trực tiếp H: T×m nh÷ng VD vÒ miªu t¶ néi t©m nh©n vËt trong 1 sè HS lấy vd. tác phẩm văn học mà em đã học? TL: + §/v L·o H¹c b¸o tin cho «ng gi¸o b¸n cËu vµng. + DÕ MÌn ©n hËn .... 3/ Mối quam hệ giữa miêu tả cảnh và miêu tả nội tâm: H: Phân biệt miêu tả cảnh và miêu tả nội tâm? HS phân biệt TL:- Miêu tả cảnh: Thiên nhiên, con người với diện mạo và hành động , có thể quan sát - Miêu tả nội tâm: Là những suy nghĩ, tình cảm, diễn biến tâm trạng n/vật. HS thảo luận GV: Nh÷ng c©u th¬ t¶ c¶nh cã mèi quan hÖ nh thÕ nµo víi viÖc miªu Đại diện trình bày t¶ néi t©m nh©n vËt? TL: Gi÷a m/t¶ hoµn c¶nh, ngo¹i h×nh vµ m/t¶ néi t©m cã mèi q/hÖ víi nhau. NhiÒu khi tõ sù viÖc m/t¶ hoµn c¶nh, ngo¹i h×nh mµ ngêi viÕt cho ta thấy đợc tâm trạng bên trong của n/vật. Và ngợc lại, từ việc miêu tả tâm trạng, ngời đọc hiểu đợc hình thức bề ngoài..

(21) KL : Phải có sự thống nhất giữa hình thức và nội dung( Cảnh vật phù hợp với tâm trạng , ngoại hình tương hợp với tính cách bản chất) Ghi GV : Liªn hÖ víi v¨n häc d©n gian kh«ng miªu t¶ t©m tr¹ng, néi t©m. 4/ Thế nào là miêu tả nội tâm trong văn bản sự và tác dụng: HS đọc GV: cho học sinh đọc ví dụ 2 trong SGK HS trả lời H:Em có nhận ra cách miêu tả nội tâm của nhân vật? ( Miêu tả nội tâm thông qua miêu tả bên ngoài, một loạt các động từ: “ Co cúm, xô lại, ép, ngoẹo, mếu” ). H: ThÕ nµo lµ m/t¶ néi t©m ?. HS trả lời TL: Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự là tái hiện những ý nghĩ, cảm xúc, và diễn biến tâm trạng nhân vật. H: Miªu t¶ néi t©m cã t¸c dông nh thÕ nµo ®ối víi viÖc miªu t¶ nh©n vËt trong v¨n b¶n tù sù? HS trả lời TL: Tác dụng: Miêu tả nội tâm có vai trò và tác dụng to lớn trong việc khắc họa đặc điểm tính cách nhân vật. GV: Nh©n vËt lµ yÕu tè quan träng nhÊt cña t¸c phÈm tù sù. §Ó x©y dùng nh©n vËt, nhµ v¨n thêng miªu t¶ ngo¹i h×nh, néi t©m nh»m kh¾c ho¹ ch©n dung tinh thÇn cña nh©n vËt, t¸i hiÖn l¹i nh÷ng tr¨n trë, d»n vÆt, nh÷ng Nghe rung động tinh vi trong tình cảm, t tởng của nhõn vật ( nhiều khi không tái hiện đợc bằng miêu tả ngoại hình) vỡ thế miêu tả nội tâm có tác dụng to lớn trong việc khắc hoạ đặc diểm, tính cách nhân vật. HS đọc to Ghi nhớ. HS đọc II/ LUYỆN TẬP: HS chuyÓn thµnh v¨n xu«i 1/ Thuật lại đoạn trích “ Mã Giám Sinh Mua Kiều” trang 97, bằng theo ng«i 1 hoÆc ng«i 3. văn xuôi( Chú ý miêu tả nội tâm của nàng Kiều) Để chuộc tội cho cha và em, Kiều phải bỏn mỡnh cho Mó Giỏm Sinh. HS đọc, nhận xét. Đây là anh chàng ngoài bốn ngươi tuổi. Đi mua Kiều , hắn dẩn theo nhiều tôi tớ, . Đến nhà mụ mối , hắn đã vội vàng nhảy tót lên ghế ngồi sổ sàng và đòi đưa Kiều ra xem mặt. Kiều bước ra từng bước, nghĩ đến gia cảnh, C¸c nhãm thi nãi: KÓ l¹i vô nước mắt chảy ròng ròng, Nàng bị mụ mối vén tóc, bắt tay cho Mã Giám ¸n. Sinh xem mà lòng buồn rượi rượi. Học sinh tự làm 2/ Đóng vai nàng Kiều viết đoạn văn kể lại việc báo ơn báo oán, trong đó bộc lộ trực tiếp tâm trạng của KIều lúc gặp Hoạn Thư 3/ Ghi lại tâm trạng của em sau khi để xả ra một chuyện có lỗi đối với bạn? GV lu ý HS: viÖc kh«ng hay mµ m×nh g©y ra cho b¹n lµ viÖc g×, diÔn ra nh thế nào, đặc biệt lu ý tâm trạng sau khi gây ra việc không hay đó… D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: - Miêu tả cảnh? Miêu tả nội tâm? Mối quam hệ giữa miêu tả cảnh và miêu tả nội tâm? - Thế nào là miêu tả nội tâm trong văn bản sự và tác dụng? 2/ Dặn dò: + Tr/bµy BT1 & 2 vµo vë Ng÷ v¨n (ë nhµ).. + BT 3 (117). ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:.

(22) Ngày soạn: 15/10/2012 Ngày dạy: 18/10/2012. Tuần: 9 Tiết: 39 CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN VĂN. A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Hiểu biết thêm về các tgiả VH ở địa phương và các tphẩm văn học viết về địa 01 Kiến thức phương _ Những chuyển biến của văn học địa phương sau năm 1975 - sưu tầm tuyển chọn tài liệu thơ văn , đọc - hiểu bình thơ văn, so sánh đặc điểm VH ở đp giữa các giai đoạn 02 Kỹ năng _ Kĩ năng nhận thức, Kĩ năng giao tiếp, Kĩ năng hợp tác _ Kĩ năng ra quyết định. _ Kĩ năng tư duy sáng tạo. 03 Tư tưởng _ Bước đầu biết bình phẩm và biết được công việc tuyển chọn tác phẩm văn học. B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh. _ SGK, SGV, bảng phụ, sách tham khảo, chân dung nhà văn Nguyễn Đình Chiểu _ SGK, vỡ soạn, đọc trước tác phẩm, đạon trích.. _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm…… _ Phân tích tình huống: Cách sử dụng từ ngữ tả cảnh và tả người của Nguyễn Du. 03 Phương pháp _ Kĩ thuật đặt câu hỏi. _ Kĩ thuật động não. _ Kĩ thuật gia nhiệm vụ. _ Kĩ thuật chia nhóm. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường.

(23) 02. Kiểm tra bài củ. 03. Bài mới.   . Tóm tắt vài nét về cuộc đời của Nguyễn Đình Chiểu? Học lòng đoạn trích “Lục Vân Tiên gặp nạn”? Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm?. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG “Trên trời có những vì sao sáng khác thường, nhưng thoạt nhìn chưa HS lắng nghe thấy sáng, song càng nhìn càng sáng, Nguyễn Đình Chiểu – nhà thơ y êu nước vĩ đại của nhân dân miềm Nam TK XIX là một trong những ngôi sao sáng ấy” ( Phạm Văn Đồng) HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I/ HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ Ở NHÀ: GV: Tìm đọc các sách, báo, tập chí văn nghệ, địa phương để nắm được HS chuẩn bị ở nhà những tác giả, tác phẩm viết về địa phương nơi em đang sinh sống? GV: Hình thức làm có thể chia nhóm cho học sinh tiến hành công việc? GV: Bổ sung vào bảng thống kê các tác giả và tác phẩm địa phương GV: Sưu tầm một số tác phẩm hay viết về địa phương? GV: Viết bài văn ngắn giới thiệu và nêu cảm nghĩ của em về một trong những tác phẩm viết về địa phương mình mà em sưu tầm được ? stt Tác Giả Tác phẩm 1 Trịnh Công Sơn Cát bụi, Một cõi đi về 2. Myfather. LỜI NHẮN NHỦ CHO CON. II/ HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP: 1/ Tổ cử các nhóm tập hợp lập bảng thống kê và công bố trước lớp. Mỗi cá nhân bổ sung vào bảng thống kê này những tác giả hay tác phẩm còn thiếu. 2/ Chọn ở tổ một bảng thống kê tốt nhất để đọc trước lớp.. Häc sinh tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh vÒ t¸c gi¶ Häc sinh th¶o luËn theo nhãm? §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy ? §¹i diÖn nhãm nhËn xÐt ? NhËn xÐt, cñng cè, kÕt luËn. . Nguyễn Hoàng Thu, Văn Công Hùng, Nguyễn Văn Tao, Lê Vĩnh Tài...tiểu thuyết của Thu Loan, Nguyễn Hoàng Thu, Lê Khôi Nguyên...mở rộng thêm không gian văn học và đời sống văn chương Tây Nguyên. GV nhấn mạnh sự đóng góp của các tác giả địa phơng vào văn hoá địa phơng nãi riêng vµ v¨n ho¸ d©n téc nãi chung D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: _ Tóm tắt vài nét về tác giả? _ Nghệ thuật và nội dung của văn bản? 2/ Dặn dò: _ Học thuộc lòng các tác phẩm và tác giả? _ Sưu tầm thêm một số tác giả và tác phẩm mà em biết? ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM: LỜI NHẮN NHỦ CHO CON Hạt cà phê thấm đẫm giot mồ hôi;.. Đổi cho con tháng ngày dài xa xứ,.. Xa quê nghèo để dùi mài kinh sử,.. Bởi Cha mong...rồi sẽ có một ngày... Cha ước ao con nhớ lấy điều này, Đời Mẹ Cha đã bao phen vất vả Gieo từ mầm rồi nâng niu từ lá;.. Để thành chồi, nảy lộc của hôm nay!... Tương lai con đang chấp chới trên tay, Gắng giữ gìn...và nhiều hơn thế nữa... Còn nhớ không?..những gì con đã hứa... Để Cha mừng, chai sạn cũng mòn theo... Hạt cà phê...lúc vượng, lúc gieo neo... Giọt mồ hôi vẫn song hành từng bước, Gắng đi con, những gì con đạt được.. Là hòa tan đắng ngọt cuộc đời này...

(24) Ngày soạn: 16/10/2012 Ngày dạy: 19/10/2012. Tuần: 9 Tiết: 40. TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : 01 Kiến thức _ Hệ thống hóa kiến thức về từ vựng đã học ở lớp 6 đến lớp 9. _ Một số khái niệm liên quan đến từ vựng. - Cách sử dụng từ hiệu quả trong nói, viết, đọc – hiểu và tạo lập văn bản 02 Kỹ năng _ Kĩ năng giao tiếp _ Kĩ năng tư duy sáng tạo _ Kị năng ra quyết định 03 Tư tưởng _Biết vận dụng kiến thức đã học khi giao tiếp B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03. Phương pháp. _ SGK, SGV, Bảng phụ……. _ SGK , vỡ soạn _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm _ Phân tích tình huống _ Thực hành: luyện tập sử dụng vốn từ đúng tình huống giao tiếp cụ thể. _ Động não: suy nghĩ, phân loại, hệ thống hóa các vốn từ.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường  Trình bày khái niệm thuật ngữ 02 Kiểm tra bài củ  Đặc điểm của thuật ngữ  Cho 5 ví dụ thuật ngữ trong lĩnh vực văn học? 03 Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I/ TỪ ĐƠN VÀ TỪ PHỨC: 1/ Khái niệm: HS đứng tại chỗ trả lời H :Thế nào là từ? Từ đơn? Từ phức? nhanh TL : Từ Là ngôn ngữ nhỏ nhất dung để đặt câu Từ đơn Là từ chỉ có một tiếng Từ phức Là từ gồm hai hoặc nhiều tiếng 2/ phân biệt các loại từ phức: HSlªn b¶ng ph©n biÖt H :Từ phức có mấy loại? ( Có hai loại : Từ ghép và từ láy) H :Thế nào là từ ghép và từ láy? TL : Từ ghép Là một từ phức được tạo ra bằng cách ghép các tiếng có nghĩa với nhau Từ láyLà một từ phức có quan hệ láy âm giữa các tiếng H :Từ ghép có mấy loại? TL :Có hai loại : Ghép chính phụ và ghép đẳng lặp H :Thế nào là ghép chính phụ và ghép đẳng lặp?.

(25) TL :*Từ ghép chính phụ ( Tiếng chính đứng trước và tiếng phụ đứng sau) *Từ ghép đẳng lặp( Có các tiếng bình đẳng) H : Từ láy có mấy loại? TL : Láy lại toàn bộ Láy lại một bộ phận H : Sự giống nhau và khác nhau giữa từ ghép và từ láy? TL : Sự giống nhau và khác nhau của từ ghép ,từ láy Giống nhau: Đều thuộc loại từ phức, gồm nhiều tiếng cấu tạo nên  Khác nhau: Từ ghép quan hệ về nghĩa,còn từ láy quan hệ láy âm 3/ Trong các từ sau từ nào là từ ghép và từ nào là từ láy: HS th¶o luËn theo H : Trong các từ sau từ nào là từ ghép và từ nào là từ láy? nhóm , đại diện lên chữa TL : Từ ghép Từ láy bµi . Ngặt nghèo, giam giữ, bó buộc, Nho nhỏ, gật gù, lạnh lùng, tươi tốt, bọt bèo, cỏ cây, đưa đón, xa xôi, lấp lánh nhường nhịn, rơi rụng, mong muốn H : Phân biệt từ láy? TL : Từ láy Tăng nghĩa Giảm nghĩa Yếu tố gốc Yếu tố láy Yếu tố gốc Yếu tố láy Sạch Sành sanh Nhỏ Nho nhá Nhô Nhấp nh« Đẹp Đốm đẹp Sát Sàn sạt Trắng Trăng tr¾ng II/ THÀNH NGỮ: HS đứng tại chỗ trả lời H: Thế nào là thành ngữ? nhanh TL: 1/ Khái niệm: Thành ngữ Là loại cụm từ có c/ tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh. A/ Tục ngữ : Hoàn cảnh môi trờng , xã hội , ảnh hởng quan trọng đến tính cách ,đặc điểm con ngời . B/ Thành ngữ : làm việc không đến nơi , đến chốn , bỏ dở , vô trách nhiệm . C/ Tôc ng÷ : Muèn gi÷ g×n thøc ¨n víi chã ph¶i treo lªn , víi mÌo ph¶i ®Ëy l¹i D/ Thành ngữ : Tham lam , đợc cái này, muốn cái khác hơn . Đ/ Thành ngữ : Sự thông cảm , thơng xót giả dối nhằm đánh lừa ngời khác . 2/ Phân biệt thành ngữ và tự ngữ: HS đứng tại chỗ trả lời H: Sự khác nhau giữa thành ngữ và tục ngữ? nhanh TL: Thành ngữ khác tực ngữ +Thành ngữ: Là loại cụm từ có c/tạo cố định, biểu thị 1 ý nghĩa hoàn chỉnh. +Tục ngữ: Là những tổ hợp từ biểu thị nhận định, phán đoán mang tính kinh HS thi tìm nghiệm của dân gian. Thành ngữ Tục ngữ _ Đánh trống bỏ dùi _ Được voi đòi tiên _ Nước mắt cá sấu _ Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng _ Chó treo mèo đậy H: Tìm hai thành ngữ chỉ động vật và thực vật? HS tìm TL: 3/ Tìm thành ngữ và đặt câu: a) Thành ngữ chỉ động vật : ( Chó ngáp phải ruồi, chuột sa chĩnh gạo ) b) Thành ngữ chỉ thực vật ( Ăn cây nào rào cây nấy, cây nhà lá vườn) - Chó cắn áo rách : đã nghèo khó, cùng cực lại còn bị kẻ xấu làm hại, bóc lét thªm - Chuột chạy cùng sào: bớc đờng cùng, không lối thoát . - Chuột sa chĩnh gạo: Rất may mắn, gặp đợc nơi sung sớng, nhàn hạ . - Êch ngồi đáy giếng: ngời ít hiểu biết, kiến thức nông cạn, do điều kiện tiếp xúc hạn hẹp. Kẻ ngông nghênh, tự phụ, đánh giá sự việc một cách phiến diện vµ n«ng næi theo chñ quan cña m×nh ..

(26) - Mèo mả gà đồng : mèo hoang sống nơi nghĩa địa , gà hoang sống ngoài đồng nội ví với hạng ngời lang thang . - BÌo d¹t hoa tr«i : c¶nh lu l¹c, tan t¸c nh bÌo tr«i d¹t trªn dßng níc . - Hoa xu©n phong nhuþ (hoa cßn ®ang nô):  thiÕu n÷ cßn trong tr¾ng, e Êp. - C©y nhµ, l¸ vên: hoa qu¶ tù tr«ng, s¶n phÈm tù lµm ra. 4/ Tìm hai dẫn chứng về việc sử dụng thành ngữ trong văn chương: C¸ chËu, chim lång (truyÖn ngô ng«n) Êch ngồi đáy giếng ( nh trên ) B¶y næi , ba ch×m ( B¸nh tr«i níc ) BÌo d¹t m©y tr«i ( TruyÖn KiÒu ) Mèo mả gà đồng ( chèo " Quan âm Thị Kính ) KiÕn bß miÖng chÐn ( TruyÖn KiÒu ) III/ NGHĨA CỦA TỪ: HS đứng tại chỗ trả lời H: Thế nào là nghĩa của từ nhanh TL: 1/ Khái niệm: Nghĩa của từ Là nội dung (Sự vật , tính chất, hoạt động,quan hệ …..) mà từ biểu thị. H:Giải thích nghĩa của từ gồm mấy cách? Tl: Giải thích nghĩa của từ bằng hai cách ; +Trình bày khái niệm mà từ biểu thị. Chia nhãm , c¸c nhãm + Đưa ra những từ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa của từ cần giải thích thi nhau t×m . H: Chọn cách hiểu đúng trong những cách sau? TL: ( Chọn câu a) H: Chọn cách giải thích nào trong hai cách giải thích sau đây? TL: Chọn cách b. Vì ở cách a) dùng một chữ danh từ có nghĩa thực tế để chỉ một đặc điểm, tính chất là tính từ. IV/ TỪ NHIỀU NGHĨA VÀ HIỆN TƯỢNG CHUYỂN NGHĨA CỦA TỪ: HS đứng tại chỗ trả lời H:Thế nào là từ nhiều nghĩa? nhanh TL; 1/ Khái niệm: Từ nhiều nghĩa Từ có thể có một nghĩa hay nhiều nghĩa H: Thế nào là hiện tượng chuyển nghĩa của từ? TL: Hiện tượng chuyển nghĩa của từ: Là hiện tượng thay đổi nghĩa của từ, tạo ra những từ nhiều nghĩa. H:: Chuyển nghĩa của từ có mấy loại? H: Thế nào là nghĩa gốc và nghĩa chuyển? Tl: +Nghĩa gốc: Là nghĩa xuất hiện từ đầu, là cơ sở để hình thành nghĩa khác. +Nghĩa chuyển: Là nghĩa được hình thành trên cơ sở của nghĩa gốc. H: Xác định nghĩa gốc và nghĩa chuyển trong câu thơ sau đây? TL: 2/ Xác định nghĩa chuyển và nghĩa gốc: _ Từ “ Hoa” được dùng như nghĩa chuyển _ Cách chuyển này có thể đưa vào trong từ điển. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: _ Nắm được khái niệm của phần ôn tâp? _ Đặc điểm của từng bài? 2/ Dặn dò: _ Học thuộc lòng nội dung bài học. _ Chuẩn bị bài: “ Chuẩn bị bài tổng kết trường từ vựng (tt)”.

(27) Ngày soạn: 17/10/2012 Ngày dạy: 20/10/2012. Tuần: 9 Tiết: 41. TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (TT) A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : 01 Kiến thức _ Hệ thống hóa kiến thức về từ vựng đã học ở lớp 6 đến lớp 9. _ Một số khái niệm liên quan đến từ vựng. - Cách sử dụng từ hiệu quả trong nói, viết, đọc – hiểu và tạo lập văn bản 02 Kỹ năng _ Kĩ năng giao tiếp . Kĩ năng tư duy sáng tạo Kĩ năng ra quyết định 03 Tư tưởng _Biết vận dụng kiến thức đã học khi giao tiếp. B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03. Phương pháp. _ SGK, SGV, Bảng phụ……. _ SGK , vỡ soạn _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm _ Phân tích tình huống _ Thực hành: luyện tập sử dụng vốn từ đúng tình huống giao tiếp cụ thể. _ Động não: suy nghĩ, phân loại, hệ thống hóa các vốn từ.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường  Trình bày khái niệm thuật ngữ 02 Kiểm tra bài củ  Đặc điểm của thuật ngữ  Cho 5 ví dụ thuật ngữ trong lĩnh vực văn học? 03 Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI V/ TỪ ĐỒNG ÂM:. H:Thế nào là từ đồng âm? TL: 1/ Khái niệm: Từ đồng âm Là những từ giống nhau về âm thanh, nhưng nghĩa khác nhau, không liên quan gì với nhau. H:Phân biệt từ nhiều nghĩa với từ đồng âm? TL: Phân biệt từ nhiều nghĩa với từ đồng âm. Từ nhiều nghĩa là từ có nghĩa chuyển từ nghĩa gốc.  Từ đồng âm có nghĩa khác hoàn toàn. HS đứng tại chỗ trả lời nhanh.

(28) H:Xác định từ nhiều nghĩa và từ đồng âm? TL: 2/ Xác định từ nhiều nghĩa và từ đồng âm? a) Từ: “ Lá phổi” -> Là từ chuyển nghĩa của từ Lá b) Từ: Đường” trong 2 ví dụ là từ đồng âm.. VD: Lång : lång ch¨n , lång chim , ngùa lång . =>Từ đồng âm : xét về nghĩa không có mối liên hệ ngữ nghĩa nµo. VI/ TỪ ĐỒNG NGHĨA HS đứng tại chỗ trả lời H:Thế nào là từ đồng nghĩa? nhanh TL: / Khái niệm: Từ đồng nghĩa Là những từ có nghĩa gần gần nhau hay giống nhau. H: Lưu ý từ đồng nghĩa? TL: Lưu ý Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc vào nhiều nhóm từ đồng nghĩa khác nhau H: Chọn cách hiểu đúng trong các câu sau đây? c¸c nhãm tr×nh bµy ý TL: 2/ Chọn cách hiểu đúng: kiÕn. Chọn câu D. Vì từ đồng nghĩa chỉ phù hợp với từng văn cảnh cụ thể. Nó có nghĩa khi xét trong câu văn đoạn văn. H: Xác định nghĩa của từ Xuân? TL: 3/ Xác định từ “ Xuân”: _ Từ: “Xuân” trong câu trên có nghĩa gốc chỉ mùa xuân, chỉ năm. _ Dựa tên cơ sở đó, nó đươc chuyển nghĩa theo cơ chế hoán dụ, từ Xuân đồng nghĩa với từ tuổi _ Việc sử dụng từ xuân thay thế cho từ tuổi ở đây có tác dụng tránh trùng lặp và thể hiện ý lạc quan, hóm hỉnh. VII/ TỪ TRÁI NGHĨA: HS đứng tại chỗ trả lời H:Thế nào là từ trái nghĩa ? nhanh TL: 1/ Khái niệm: Từ trái nghĩa. Là những từ có nghĩa tái ngược nhau H:Lưu ý từ trái nghĩa? TL: Lưu ý Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau. H:Xác định các cặp từ trái nghĩa? TL: 2/ Xác định các cặp từ trái nghĩa: a)Cặp từ trái nghĩa: (xấu –đẹp, xa –gần, rộng –hẹp) b)Cặp từ không trái nghĩa: ( Ông-bà, voi- chuột, thong –minh , lười –nhát , chó –mèo, giàu –khổ) H:Phân nhóm cặp từ trái nghĩa? c¸c nhãm tr×nh bµy TL: 3/ Phân nhóm cặp từ trái nghĩa: a) Nhóm đối lặp, loại trừ nhau, khẳng định cái này đồng nghĩa với phủ định cái kia: ( Sống –chết, chẵn – lẻ, chiến tranh – hòa bình) b) Nhóm trái nghĩa về mức độ, không loại trừ nhau, khẳng định cái này không có nghĩa là phủ định cái kia: ( Già – trẻ, yêu – ghét, cao – thấp, nông – sâu, giàu – nghèo) VIII/ CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT CỦA NGHĨA TỪ NGỮ: HS đứng tại chỗ trả lời H:Thế nào là cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ? nhanh Tl: Khái niệm: Nghĩa của một từ có thể rộng hơn hoặc hẹp hơn nghĩa của từ ngữ khác. H: Thế nào là nghĩa rộng và nghĩa hẹp? Tl: Phân loại +Từ có nghĩa rộng: Khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó bao hàm phạm vi nghĩa của một số từ ngữ khác. + Từ có nghĩa hẹp: Phạm vi nghĩa của từ ngữ đó được ba hàm trong phạm vi nghĩa củ a một từ ngữ khác..

(29) VD: Chim: tu hó, s¸o C¸: c¸ chim, c¸ r«. Thó: voi, h¬u 2/ Sơ đồ tổng kết phân loại từ tiếng Việt: Từ ( Xét về đặc điểm cấu tạo) Từ đơn. Từ phức Từ ghép. Từ ghép chính phụ. Từ ghép đẳng lặp. Từ láy hoàn toàn. Từ láy Từ láy bộ phận Từ láy âm. IX/ TRƯỜNG TỪ VỰNG : H:Thế nào là trường từ vựng? Tl: 1/ Khái niệm: Thế nào là trường từ vựngTrường từ vựng là tập hợp của những từ có ít nhất một nét nghĩa chung H: Xác định trường từ vựng? Tl: 2/ Xác định tường từ vựng: _ Trường từ vựng là : “ Bể , tắm” _ Tác dụng: Giá trị của câu được tăng lên, câu nói cũng vì thế mà có sức tố cáo mạnh mẽ hơn.. VD: Trờng từ vựng chỉ hoạt động của con ngời +Hoạt động trí tuệ: nghĩ suy, phỏng đoán, phân tích, tổng hợp +Hoạt động của tay: túm, nắm, cắt chặt D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: _ Nắm được khái niệm của phần ôn tâp? _ Đặc điểm của từng bài? 2/ Dặn dò: _ Học thuộc lòng nội dung bài học. _ Chuẩn bị bài: “ Chuẩn bị trả bài viết số 02”. Từ láy vần. HS đứng tại chỗ trả lời nhanh.

(30) Ngày soạn: 19/10/2012 Ngày dạy: 21,22/10/2012. Tuần: 9 Tiết: 43-44. ĐỒNG CHÍ CHÍNH HỮU A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Cảm nhận được những vẻ đẹp của hình tượng anh bộ đội được khắc họa trong bài 01 Kiến thức thơ,những người đã viết lên trang sử Việt Nam th kì kháng chiến chốn thực dân Pháp. _ Đọc diễn cảm một bài thơ, bao quát toàn bộ tác phẩm, thấy được mạch cảm xúc trong bài thơ. Tìm hiểu một số chi tiết NT tiêu biểu từ đó thấy được giá trị NT của 02 Kỹ năng bài thơ. _ Kĩ năng nhận thức _ Kĩ năng giao tiếp _ Kĩ năng hợp tác _ Kĩ năng ra quyết định. _ Kĩ năng tư duy sáng tạo. 03 Tư tưởng _ GD niềm tự hào đối với truyền thống vẻ vang của dân tộc . Lòng yêu mến kính trọng và lòng biết ơn các thế hệ cha anh. B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh. _ SGK, SGV, bảng phụ, sách tham khảo, chân dung nhà vănChính Hữu _ SGK, vỡ soạn, đọc trước tác phẩm. _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm…… _ Kĩ thuật đặt câu hỏi. _ Kĩ thuật động não. _ Kĩ thuật giao nhiệm vụ. _ Kĩ thuật chia nhóm.. 03 Phương pháp. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp 02. Kiểm tra bài củ. 03. Bài mới. Ổn định nề nếp bình thường  Tóm tắt vài nét về cuộc đời của Nguyễn Đình Chiểu?  Học thuộc lòng đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”?  Qua việc xây dựng hình tượng n/v LVT (hành động, lời nói, …)em có suy nghĩ và n/xét gì về n/v đó? ? Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm?. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. Từ sau cách mạng tháng Tám 1945, trong văn học hiện đại HS lắng nghe.

(31) Việt Nam xuất hiện một đề tài mới : Tình đồng chí , đồng đội của người chiến sỹ cách mạng - anh bộ đội Cụ Hồ . Chính Hữu đã là một trong những nhà thơ đầu tiên đóng góp vào đề tài ấy bằng bài thơ đặc sắc : Đồng chí . HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH. HíngdÉn häc sinh t×m hiÓu t¸c gi¶, t¸c phÈm. Gọi HS đọc chú thích / tr 124 H:Tóm tắt vài nét về tác giả, tác phẩm? 1/ Tác giả: Tên thật là Trần Đình Đắc , sinh năm 1926, quê ở Hà Tỉnh. 2/ Tác phẩm : a) Xuất xứ: Bài thơ được sáng tác năm 1948 b)Thể loại: Thơ tự do hiện đại.. hs đọc chú thích HS trả lời. GVnhÊn m¹nh mét sè nÐt c¬ b¶n . Ông là ngời lính trung đoàn Thủ đô trở thành nhà thơ quân đội . Nghe Thơ ông hầu hết viét về ngời lính và hai cuộc kháng chiến, đặc biệt là những tình cảm cao đẹp của ngời lính: tình đồng chí, tình quª h¬ng, sù g¾n bã gi÷a tiÒn tuyÕn vµ hËu ph¬ng. Chính Hữu cùng đơn vị tham gia chiến đấu trong chiến dịch Việt Bắc, Thu đông năm 1947. Những năm đầu của cuộc kháng chiến, bộ đội ta còn rất thiếu thốn. Nhờ tinh thần yêu nớc, tình đ/chí đã giúp họ vợt qua tất cả để làm nên chiến thắng. Tác giả đã viết bài th¬ nµy t¹i n¬i «ng n»m ®iÒu trÞ Bµi th¬ lµ sù thÓ hiÖn s©u s¾c nh÷ng t×nh c¶m cña t¸c gi¶ víi những đồng đội của mình. 2/ ĐỌC. Gv đọc nhận xét yêu cầu đọc : nhịp hơi chậm, diễn tả cảm xúc HS ĐỌC l¾ng l¹i dån nÐn, nhÊn vµo cÊu tróc tư¬ng øng. GV đọc mẫu & gọi HS đọc . 3/ BỐ CỤC ? T×m hiÓu m¹ch c¶m xóc vµ kÕt cÊu cña bµi th¬ ? HS thực hiện TL: Mạch cảm xúc : thể hiện vẻ đẹp và sức mạnh của tình đ/c đồng đội H: Theo em , bµi th¬ chia lµm mÊy phÇn ? Néi dung tõng phÇn ? _ Phần 1: 7 câu đầu -> Cơ sở hình thành tình đồng chí _ Phần 2: 10 cõu => Những biểu hiện của tình đồng chí và sức mạnh của nã . _ Phần 3 : 3 câu cuối ->H/ảnh “đầu súng trăng treo” BiÓu tîng giµu chÊt th¬ cña ngêi lÝnh . 4/ PHÂN TÍCH. a/ CƠ SỞ HÌNH THÀNH TÌNH ĐỒNG CHÍ: GV dẫn dắt: Cuộc kháng chiến chống Pháp đã trở thành điểm Nghe gặp gỡ của bao ngời yêu nớc . “Quê hơng anh nớc mặn đồng chua . Làng quê nghèo đất cầy lên sỏi đá.” H:Em hiểu thế nào là” nước mặn đồng chua” và “Đất cày lên sỏi đá” ? HS giải nghĩa TL:+Nước mặn đồng chua-> vùng ven biÓn óng lôt quanh n¨m: Như Nam Hà, Thái Bình, Nam Định +Đất cày..-> Là hỡnh ảnh vựng quờ trung du đồi nỳi khô cằn, đất bạc mµu (vớ đất đá ong) H: Cách sử dụng thành ngữ trong 2 câu thơ trên đã giúp em hiểu điều HS phỏt biểu ý kiến g× vÒ quª h¬ng cña c¸c anh ? TL: Hoµn c¶nh xuÊt th©n:Lµ ngêi n«ng d©n nghÌo khæ. → Gv chèt : HS phát biểu ý kiến - Hai thành ngữ : “nước mặn...” “Đất cày...” đã gợi hoàn cảnh xuất thân lam lò nghÌo khã cña ngưêi n«ng d©n. H: Điều gì làm cho đôi ngời xa lạ trở nên gần gĩ , thân thiết ? HS thực hiện. H/s: Họ đều chung mục đích trên cơ sở sự đồng cảm giai cấp.

(32) * Nhiệm vụ chiến đấu chung. H : H×nh ¶nh "sóng bªn sóng, ®Çu s¸t bªn ®Çu" võa cã ý nghÜa t¶ thùc, vừa có nghĩa tợng trng. Em hãy làm rõ 2 lớp nghĩa đó ? TL: - Y nghĩa tả thực : những giờ phút bên nhau cùng chiến đấu . Ý kiến cá nhân + Hình ảnh súng biểu tợng cho sự ngiệp chiến đấu . + H×nh ¶nh ®Çu thÓ hiÖn lý tëng c¸ch m¹ng . H: Trong hoàn cảnh đó, tìnhcảm của những ngời lính đối với nhau nh thÕ nµo? =>Cuộc sống gian khổ, thiếu thốn đủ đờng. ->Có mục đích chiến đáu chung Nghe Họ cùng chia ngọt , sẻ bùi-> Tình cảm cao đẹp H: Câu thơ "Đêm rét chung chăn ...." đã giúp em cảm nhận đợc gì về cuéc sèng cña c¸c anh vÖ quèc qu©n trong nh÷ng ngµy ®Çu KCCP? TL: Tình cảm cao đẹp đã trở thành nguồn cảm hứng lớn nhất của. th¬ ca c¸ch m¹ng vµ kh¸ng chiÕn. ChÝnh v× thÕ 2 ch÷ "§ång chÝ" đã trở thành nhãn tự của đoạn thơ và là tựa đề cho thi phẩm của ChÝnh H÷u H: Đến đây, em hãy lý giải vì sao những con ngời vốn xa lạ lại thành đôi HS phỏt biểu ý kiến tri kû ? TL: Hä cïng chia ngät , sÎ bïi . §ã lµ mèi t×nh tri kû cña nh÷ng ngêi b¹n chí cốt mà Tgiả đã biểu hiện bằng một h/ảnh cụ thể , giản dị mà hết sức gợi c¶m . TÊt c¶ c¸i chung ë trªn nh mét chÊt keo nèi kÕt c¸c anh víi nhau lµm nªn 2 HS nhận xét tiÕng thiªng liªng " §ång chÝ " H? Em có n.xét gì về cấu trúc của câu thơ "Đồng chí" ? Cách kết cấu đó cã ý nghÜa g× trong c¶ ®o¹n th¬ ? TL: C©u th¬ cã cÊu tróc kh¸c thêng : 2 tiÕng vµ dÊu chÊm than. Dòng thơ như một nốt vang lên vừa như một phát hiện, vừa như một lời khẳng định vừa có thể coi như một bản lề nối kết sự lí giải cội nguồn của tình đồng chí..Nã khÐp l¹i ý cña 6 c©u ®Çu ,më ra ý cña 10 c©u tiÕp HS theo dõi. theo .. Anh Tôi | | Nước -> quá nghèo-> Đất Mặn đồng chua | cày,sỏi đá Ra trận quen nhau | Chung lý tưởng || Đồng chí => Chung lý tưởng chí hướng b/ Những biểu hiện cụ thể của tình đồng chí :. Gọi HS đọc 10 câu tiếp theo. HS đọc ? Tìm những hình ảnh biểu hiện tình đồng chí, đồng đội làm lên sức m¹nh tinh thÇn cña ngưêi lÝnh C¸ch m¹ng ? HS phân tích TL: -...gian nhµ kh«ng mÆc kÖ... => t/cảm của hậu phương dành cho GiÕng níc gèc ®a nhí ... các ánh chiến sĩ ngoài mặt trận H: Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ h×nh ¶nh " GiÕng nước, gèc ®a……ra lÝnh" ? HS tr¶ lêi. biện pháp nt đợc sử dụng? Tl: -bp nh©n ho¸ -> Sù c¶m th«ng s©u xa nh÷ng t©m tình, nçi lßng cña nhau. ?Em c¶m nhËn ®ưîc g× qua nh÷ng c©u th¬: “Anh víi t«i....tay”? HS nhËn xÐt. TL: .Tình cảm của những người lính trong chiến đấu ->Bút pháp tả thực,câu thơ sóng đôi-họ chia sẻ những khó khăn, thiếu thốn của cuộc đời lính. *Thương nhau tay nắm lấy bàn tay:=>T/c gắn bó sâu nặng,tình đồng chí đồng đội thiêng liêng. GV: Các anh ra đi vì nghĩa lớn, bỏ lại đằng sau cả quê hơng, những ngời thân yêu nhất. Thơ Chính Hữ chân thật đến từng chi.

(33) tiết khi viết về cuộc sống của các anh bộ đội . ?Nhµ th¬ cã cường ®iÖu nh÷ng khã kh¨n Êy lªn kh«ng? -GV nói thêm về căn bệnh sốt rét thờng gặp ở những ngời đã sống ở rừng. -HS tr¶ lêi. Nghe. c/Biểu tợng của tình đồng chí. §äc 3 c©u th¬ cuèi ? 3 câu thơ gợi cho em suy nghĩ gì về ngời lính và cuộc chiến đấu ? -HS: đêm đông gió rét, rừng hoang sương muối các anh đang phục kích chờ giặc vào đêm trăng sáng,vầng trăng lên cao xuống thấp-đến thời điểm nào đó nhìn từ 1 góc độ vầng trăng nh treo trên đầu mũi súng. - Kh«ng gian : rõng hoang s¬ng muèi - Nổi lên cảnh rừng đêm giá rét là ba h/ảnh gắn kết với nhau : ngời lính, khÈu sóng, vÇng tr¨ng. - §Çu sóng tr¨ng treo→h/¶nh mang ý nghÜa b/tîng gîi liªn tëng phong phó, -> Là bức tranh đẹp về tình đồng chí, đồng đội. => Hình ảnh cô đọng, gợi cảm, là biểu tợng đẹp về cuộc đời ngời chiến sĩ. ?§Æt h/a khÈu sóng bªn c¹nh vÇng tr¨ng gîi sù liªn tëng g×? GV:ChiÕn tranh råi sÏ qua ®I n¨m th¸ng ®Çy gian khæ hi sinh mÊt m¸t råi sÏ lùi dần vào dĩ vãng nhng còn đọng lại mãi một hồn thơ Chính Hữu,một tình ®/c g¾n bã keo s¬n.§Ñp m·i nh÷ng n¨m th¸ng kh«ng thÓ nµo quªn cña DT ta.. HS đọc Ý kiến cá nhân. HS phát biểu ý kiến Nghe. Nô cêi l¹c quan, bÊt chÊp mäi khã kh¨n gian khæ, trµn ®Çy niÒm tin. =>C©u th¬ gîi t¶, gîi c¶m. Vît lªn trªn nh÷ng khã kh¨n, gian khổ, sáng ngời vẫn là tình đồng chí, đồng đội cao cả. Hs đọc diễn cảm bài thơ. HS thực hiện Em có suy nghĩ gì về nhan đề của bài thơ “Đồng chí” ? HS phát biểu → Gv chốt : tình đồng chí... Gv nâng : Tình đồng chí trong ngày nay học tập nghiên cứu khoa học, trong HS trả lời l®sx? H: ý kiến nào sau đây nói đúng nhất về NT đặc sắc của bài thơ. A. ThÓ th¬ tù do, lêi th¬ méc m¹c gi¶n dÞ, h×nh ¶nh rùc rì tr¸ng lÖ. B. Chi tiÕt h×nh ¶nh ch©n thùc giµu c¶m xóc, giäng ®iÖu s«i næi trÎ trung. C. ThÓ th¬ tù do, lêi th¬ méc m¹c gi¶n dÞ, kÕt cÊu tinh tÕ, chi tiÕt h/¶nh ch©n thùc giµu c¶m xóc. D. KÕt cÊu tinh tÕ, lêi th¬ hµo s¶ng, c¶m xóc ch©n thµnh. 1. Néi dung - Tình đồng chí - Hình ảnh bộ đội thời chống Pháp 2. NghÖ thuËt: §¸p ¸n c D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đỏnh giỏ kết quả: ? Qua bài thơ này, em cảm nhận gì về h/ảnh anh bộ đội thời kỳ k/c chống Pháp ? - XuÊt th©n tõ n«ng d©n nghÌo. - Vì nghĩa lớn sẵn sàng từ bỏ ~ gì quí giá, thân thiết : ruộng nơng, làng quê, gđình. Nhng họ vẫn luôn nhớ về quª h¬ng. - Vợt qua gian khổ, thiếu thốn, bệnh tật vẫn lạc quan yêu đời. - Tình đ/chí đồng đội gắn bó sâu nặng thắm thiết - Vẻ đẹp vừa chân thực vừa lãng mạn. 2/ Dặn dò: - ViÕt ®/v hoµn chØnh tr×nh bµy c¶m nhËn vÒ h/¶nh ngêi lÝnh trong thêi kú k/c chèng Ph¸p. (Sö dông yÕu tè miªu t¶ biÓu c¶m trong v¨n NL). - Soạn “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính ”.

(34) Ngày soạn: 19/10/2012 Ngày dạy: 22,24/10/2012. Tuần: 9 -10 Tiết: 44-45. BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH PHẠM TIẾN DUẬT A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Thấy được vẻ đẹp của hình tượng người chiến sĩ lái xe Trường sơn những năm 01 Kiến thức tháng đánh Mĩ ác liệt và chất giọng hóm hỉnh, trẻ trung trong một bài thơ của Phạm Tiến Duật. RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch h×nh ¶nh, ng«n ng÷ th¬. _ Kĩ năng nhận thức. Kĩ năng giao tiếp, Kĩ năng hợp tác. Kĩ năng ra quyết định. _ Kĩ năng tư duy sáng tạo. 02 Kỹ năng 03 Tư tưởng _ Thấy được những đặc điểm nghệ thuật nổi bật được thể hiện qua bài thơ. _ Giáo dục HS lòng yêu quê hơng, đất nớc. _ Thấy được vẻ đẹp hiên ngang, dũng cảm của ngời lính lái xe Trờng Sơn thời chống MÜ B / CHUẨN BỊ:.

(35) 01 Giáo viên 02 Học sinh 03 Phương pháp. _ SGK, SGV, bảng phụ, sách tham khảo, chân dung nhà văn Phạm Tiến Duật _ SGK, vỡ soạn, đọc trước tác phẩm. _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm…… _ Kĩ thuật đặt câu hỏi. _ Kĩ thuật động não. _ Kĩ thuật gia nhiệm vụ. _ Kĩ thuật chia nhóm.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường ?§äc TL bµi “ §ång chÝ” Em thÝch c©u th¬ nµo, ®o¹n th¬ nµo nhÊt ? v× sao ? ? C¶m nhËn cña em vÒ ngêi lÝnh trong bµi th¬? 02 Kiểm tra bài củ 03 Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG Cuèi nh÷ng n¨m thÕ kû 20. ë VN xuÊt hiÖn mét líp nhµ th¬ trÎ ®Çy tµi n¨ng mçi ngêi mét vÎ : Lu Quang Vò vµ B»ng ViÖt; Vò QuÇn Ph¬ng vµ Ph¹m TiÕn DuËt, Xu©n Quúnh vµ Phan ThÞ Thanh Nhµn, Lª Anh Xu©n vµ Nguyễn Khoa Điềm... đề tài thế hệ trẻ Việt Nam chống Mỹ cứu nớc “xẻ dọc Trờng Sơn...” những cống hiến- hy sinh và vẻ đẹp chủ nghĩa anh hùng. HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH YCHS đọc chú thích. H: Em hóy giới thiệu đôi nét về tác giả, tỏc phẩm ? a)T¸c gi¶ : Phạm Tiến Duật ( 1941-2007) , quê ở Phú Thọ - TiÒu biÓu cho thÕ hÖ nhµ th¬ thêi chèng Mü. - Viết nhiều về ~ anh bộ đội lái xe, chị thanh niên xung phong Trờng Sơn - Giäng th¬ tù nhiªn s«i næi, tinh nghÞch mµ t¬i trÎ, ®a vµo th¬ ~ chi tiÕt thùc → là nhà thơ quân đội GV: - PTD là csĩ lái xe lăn lộn trên tuyến đờng TSơn nên có nhiều bài thơ mang h¬i thë trùc tiÕp cña cuéc chiÕn tranh. ? Bài thơ ra đời trong h/cảnh nào ? b)T¸c phÈm * Xuất xứ: Năm 1969, in trong tâp thơ “ Vầng trăng quầng lửa” GV:Nằm trong chùm thơ đợc giải Nhất cuộc thi thơ báo văn nghệ 1969, đa vµo tËp “VÇng tr¨ng quÇng löa” Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: 1969. cuéc kc chèng Mü gay go ¸c liÖt. M¸y bay Mỹ điên cuồng bắn phá dọc tuyến đờng TS trút hàng ngàn vạn tấn bom đạn và chất độc da cam nhằm chặn đứt mạch máu giao thông chính vận chuyển vũ khí lơng thực từ miền Bắc → Nam (nhiều nơi đã trở thành túi bom) Nhng suốt ngày đêm những đoàn xe vận tải quân sự nối đuôi nhau vẫn tiến ra phía tríc. * Thể loại: tự do. HOẠT ĐỘNG CỦA HS HS lắng nghe. HS đọc chú thích HS thực hiện. Nghe HS trả lời Ghi Nghe. Ghi. 2/ ĐỌC Gv đọc bài thơ - hớng dẫn hs đọc HS đọc Giäng ®iÖu th¶n nhiªn ngang t¨ng s«i næi ph¬i phíi niÒm vui tin tëng. HS nhận xét -Hai hs đọc, nhận xét. ? Nhan đề bài thơ có gì khác lạ ? * Nhan đề: dài tởng nh có chỗ thừa. - Lạ ở h/ảnh đợc tác giả phát hiện ra : những chiếc xe không kính → thể hiện sự gắn bó và am hiểu hiện thực đời sống ctranh trên tuyến đờng TSơn. - Lạ ở cảm hứng của tác giả : tác giả đã thêm vào hai chữ “bài thơ” → kh«ng ph¶i chØ viÕt vÒ hiÖn thùc khèc liÖt mµ chñ yÕu muèn nãi vÒ chÊt th¬ cña hiÖn thùc Êy, chÊt th¬ cña tuæi trÎ hiªn ngang, dòng c¶m vît lªn k2. 3) PHÂN TÍCH.

(36) a) HÌNH ẢNH NHỮNG CHIẾC XE KHÔNG KÍNH. Hs th¶o luËn nhãm 4 ngêi : H: Hình ảnh những chiếc xe không kính được tác giả miêu tả ntn? 2/ Nghệ thuật được sử dụng trong đoạn thơ? -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy: TL: _ Những chiếc xe + xe không có kính Ghi + Xe không có đèn + Xe không có mui =>NT: Điệp ngữ: Miêu tả những chiếc xe + Thùng xe có xước phản ánh hiện thực chiến Nghe tranh. + Xe vẫn chạy -> Vì miền Nam GV: Chiếcxe không có kính sẽ là một chuyện không bình thường trong cuộc Ghi sống.nhưng đó lại là một điều thể hiện giữa cuộc chiến đấu ác liệt. - Rất độc đáo - Đợc tả thực đến trần trụi không thi vị hoá HS cảm nhận và bình luận - kh¾c ho¹ k2 ¸c liÖt cña ctranh víi nhiÒu hy sinh gian khæ - lµm næi bËt p/chÊt ngêi csÜ l¸i xe. Nghe H: Em có nhận xét gì hình ảnh những chiếc xe không kính TL: Xe không kính → h/ảnh tả thực đến mức trần trụi, giải thích nguyên nh©n còng rÊt thùc : bom giËt, ... kÝnh vì ®i råi.  Giọng điệu thản nhiên nh lời nói thờng→ càng gây đợc sự chú ý → y nh mét ®oµn xe ®ang lõng l÷ng tiÕn l¹i. + Bom đạn càng làm cho biến dạng “Không kính không đèn... vẫn chạy (liệt kª ®iÖp ng÷) + H/ảnh xe không kính không hiếm → nhng PTD đã nhận ra và đa vào thành hình tợng thơ độc đáo đầu tiên và duy nhất khơi dậy cảm hứng thơ của PTD * Gv : H/¶nh ~ chiÕc xe kh«ng kÝnh lµm næi bËt h/¶nh ngêi chiÕn sÜ l¸i xe. b) HÌNH ẢNH NHỮNG NGƯỜI CHIẾC SĨ LÁI XE TRƯỜNG SƠN:. H: Hình ảnh người chiến sĩ lái xe được t/g miêu tả ntn? TL; T/giả miªu t¶ c¶m gi¸c cña ngêi csÜ trªn xe kh«ng kÝnh. H:H/ảnh tư thế của những người chiến sĩ lái xe được m/tả qua những chi tiết nào? TL: a)Tư thế: _ Ung dung buồng lái ta ngồi => Điệp từ: _ Nhìn đất, nhìn trời , nhìn thẳng Tư thế hiên ngang của người lính _ Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi + NhÞp 2/2/2 → thái độ tự tin vững vàng “nhìn thẳng” vào gian khổ + Đ¶o ng÷ “ung dung” hy sinh kh«ng run sî nÐ tr¸nh. + ĐiÖp ng÷ “nh×n” H: Thái độ lạc quan yêu đời của các chiến sĩ được miêu tả như thế nào ? TL: b) Thái độ: _ Không có kính + Ừ thì có bụi -> Tóc trắng như người già => Điệp từ, so sánh: + Phì phèo điếu thuốc -> mặt lắm cười ha ha Thái độ hồn nhiên ,lạc quan + Ừ thì ướt áo -> Lái trăm cây số  Tinh thÇn dòng c¶m bÊt chÊp khã kh¨n nguy hiÓm H: Em hiểu như thế nào về hình ảnh “ Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim”? TL: ( Cảm giác đột ngột do xe chạy nhanh, không còn kính chắn gió) GV: Điệp ngữ “nhìn thấy” → diễn tả cụ thể sự tập trung cao độ của ngời lái và chính xác cái cảm giác về tốc độ trên chiếc xe đang lao nhanh, cảm giác khi trùc tiÕp tiÕp xóc víi thÕ giíi bªn ngoµi khi kh«ng cã kÝnh.  T thÕ ung dung hiªn ngang ( -Kh«ng cã kÝnh: cã bôi, ít ¸o...) KL: Bằng cách điệp từ “ Nhìn” “thấy” một từ chỉ hành động(“Nhìn” một từ chỉ cảm nhận “Thấy”) tác giả đem đến cho người đọc cảm giác đặt biệt như đang cùng những chiến sĩ lái xe Trường Sơn rong ruỗi trên những nẻo. Hs đọc -Hs bµn luËn nhãm 4 ngêi trong 2/ -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. HS tr¶ lêi, nhËn xÐt HS phát biểu ý kiến cá nhân Nghe. Ghi HS thảo luận nhóm 4 người Đại diện nhóm trinh bày.

(37) đường ra trận. H: Hai khæ th¬ tiÕp theo gióp em c¶m nhËn h×nh dung nµo vÒ h/¶nh ng- Nghe êi chiÕn sÜ l¸i xe ? GV: Tình đồng chí đồng đội gắn bó đoàn kết – họ thản nhiên gặp gỡ “bắt Ghi tay nhau” _ trong bài “đồng chí” họ “nắm bàn tay” H/ảnh thơ là sự phát triển tiÕp nèi t×nh ®/chÝ. ->Tinh thÇn dòng c¶m bÊt chÊp khã kh¨n nguy hiÓm -B¾t tay nhau qua cöa kÝnh vì..  T©m hån s«i næi trÎ trung trµn ®Çy niÒm Chung bát đũa..gia đình... l¹c quan L¹i ®i, l¹i ®i .... GV: Vì sao tác gỉa lại nhắc hình ảnh “ Những chiếc xe không kính” ở cuối bài thơ ? TL: Nhắc lại hình ảnh những chiếc xe không kính ,tác giả muốn khẳng định sự gian khổ ác liệt của cuộc chiến tranh H:Em cảm nhận gì về câu kết “Chỉ cần trong xe có một trái tim”của bài thơ ? TL:Câu thơ kết như một lời khẳng định , một lời hứa quyết tâm , trái tim người lái xe- linh hồn của đoàn xe đang hướng về miền Nam ruột thịt. GV: Em cảm nhận gì về tình đồng đội của họ? Có điểm nào giống nhau trong bài “ Đồng chí” của tình đồng đội. HS: * Gièng : - lý tëng, tr¸ch nhiÖm, lßng yªu níc. - tinh thÇn vît k2 gian khæ hy sinh - niÒm l¹c quan søc sèng thanh xu©n - t×nh c¶m g¾n bã chia ngät sÎ bïi * Kh¸c : - Ngêi lÝnh chèng Ph¸p xuÊt th©n tõ n«lÖ nghÌo khæ, n«ng d©n – CM lµ sù gi¶i tho¸t sè fËn ®au khæ t¨m tèi, trang bÞ th« s¬ thiÕu thèn h¬n, t/chÊt t¬i vui Ýt lé râ, trÇm. - Ngời lính chống Mỹ : ý thức giác ngộ về lý tởng độc lập tự do, ý thức về tr¸ch nhiÖm cña thÕ hÖ m×nh. S«i næi trÎ trung h¬n H:Tóm tắt vài nét về ND, nghệ thuật của bài thơ? TL: 1/ Nghệ thuật: _ Lựa chọn chi tiết độc đáo _ Giọng điệu ngang tàng , trẻ trung, tinh nghịch _ Ng«n ng÷ gi¶n dÞ méc m¹c gÇn víi lêi nãi thêng 2/ Nội dung: Bài thơ ca ngợi người chiến sĩ lá xe Trường Sơn dũng cảm, hiên ngang tràn đầy niềm tin chiến thắng trong thời kì chống Mĩ cứu nước. H: Em rút ra bài học gì cho bản thân? 1/ Học thuộc lòng bài thơ? 2/ Những cảm giác, ấn tượng của người lính lái xe trong chiếc xe không kính trên đường ra trận đã được tác giả diễn tả rất cụ thể sinh động. Em hãy phân tích khổ thơ thứ hai để thấy rõ điều đó. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: _ Tóm tắt vài nét về tác giả? _ Nghệ thuật và nội dung bài thơ? 2/ Dặn dò: _ Học thuộc lòng nội dung bài thơ. _ Chuẩn bị bài: “ Tổng kết từ vựng (TT) ” ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. HS trả lời Ghi HS phát biểu ý kiến. Trao đổi nhóm Trình bày ở các tổ. HS tổng kết ND và NT. HS luyện tập.

(38) Ngày soạn: 21/10/2012 Ngày dạy: 26/10/2012. Tuần: 10 Tiết: 47 TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (TT). A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : 01 Kiến thức _ Hệ thống hóa kiến thức về từ vựng đã học ở lớp 6 đến lớp 9 _ Nhận diện đợc từ vựng, từ Hán Việt, thuật ngữ, biệt ngữ xã hội 02 Kỹ năng _ Hiểu và sử dụng chính xác trong giao tiếp, đọc-hiểu và tạo lập văn bản. _ Kĩ năng giao tiếp _ Kĩ năng tư duy sáng tạo _ Kĩ năng ra quyết định 03 Tư tưởng _ Biết vận dụng kiến thức đã học khi giao tiếp B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03. Phương pháp. _ SGK, SGV, Bảng phụ……. _ SGK , vỡ soạn _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm _ Phân tích tình huống _ Thực hành: luyện tập sử dụng vốn từ đúng tình huống giao tiếp cụ thể. _ Động não: suy nghĩ, phân loại, hệ thống hóa các vốn từ.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường Lµm trong qu¸ tr×nh «n tËp KT phÇn chuÈn bÞ cña HS 02 Kiểm tra bài củ 03 Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN. HOẠT ĐỘNG CỦA HS.

(39) HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I/ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TỪ VỰNG: H: Thế nào là sự phát triển của từ vựng? HS trả lời 1/ Khái niệm: Từ vựng của một ngôn ngữ không ngừng phát triển để đáp ứng các yêu cầu do xã hội đặt ra.Trong sự phát triển của từ vựng, hiện tượng một từ có thể phát triển nhiều nghĩa trên cơ sở nghĩa gốc đóng vai trò quan trọng. _ Có hai cách phát tiển từ vựng -Cách 1: Phát triển nghĩa của từ ngữ: + Thêm nghĩa mới + Chuyển nghĩa: ( Ẩn dụ, Hoán dụ ) -Cách 2: Phát triển số lîng từ ngữ + tạo từ mới - Hs điền vào sơ đồ. + Vay mượn. *Gv sử dụng bảng phụ ghi sơ đồ câm.. HS hình thành kiến thức theo sơ đồ tư duy. 2/ Sơ đồ các hình thức phát triển của từ vựng Các hình thức phát triển của từ vựng. Phát triển bằng cách tăng số lượng từ. Cấu tạo từ ngữ mới nghĩa:. Mượn từ ngữ. Phát triển bằng cách phát triển nghĩa của từ. Thêm nghĩa mới. Chuyển. (Ẩn dụ, Hoán dụ) 3/ Ví dụ về các hình thức phát triển từ vựng:. -Gv ®a d/c cho hs luyÖn tËp t×m hiÓu c¸c tõ chuyÓn nghÜa. a) C¸ch 1 : Ph¸t triÓn nghÜa cña * Thªm nghÜa míi - (da) chuột - (con) chuét : bé phËn cña m¸y tÝnh - bè kinh tÕ tệ, - nÒn kinh tÕ nhµ níc.. => Tạo từ ngữ mới => Tạo từ ngữ mới : Thị trường tiền thị trường chứng khoáng. * ChuyÓn nghÜa - ChÞ em s¾m söa bé hµnh ch¬i xu©n -> Xu©n 1 : mïa xu©n; Xu©n 2 : tuæi trÎ - ngµy xu©n em h·y cßn dai (Èn dô) - B¹c t×nh næi tiÕng lÇu xanh => Bạc : đối xử thô bạo tàn nhẫn Mét tay ch«n biÕt mÊy cµnh phï dung => Tay : con ngêi; ch«n : h¹i, lµm h¹i (ho¸n dô) (Èn dô) Cành phù dung : ngời con gái đẹp - LÇn nµy ta ra, th©n hµnh cÇm qu©n, => CÇm : ®iÒu khiÓn phơng lợc tiến đánh đã có tính sẵn. (Èn dô) - §Çu lßng hai ¶ tè nga. => chỉ người con gái đẹp (Èn dô) - Trái tim lầm chỗ để trên đầu ho¸n dô ho¸n dô b) C¸ch 2 : ↑ sè lîng tõ.. Hs t×m d/c minh ho¹.

(40) * Tạo từ mới : rừng phòng hộ, sách đỏ, thị trờng tiền tệ, tiền khả thi, du lịch sinh th¸i, khu chÕ xuÊt... * Vay mîn tõ : in _ t¬ _ nÐt; c« _ ta; sars 4/ Có thể có ngôn ngữ mà từ vựng chỉ phát triển theo cách phải phát triển số lượng? . Đó chỉ là giả định không thể xảy ra với bất kỳ ngôn ngữ nào. * V× nÕu kh«ng ↑ nghÜa th× mçi tõ chØ cã 1 nghÜa; nhu cÇu giao tiÕp t¨ng → sè lîng tõ ng÷ còng sÏ t¨ng gÊp nhiÒu lÇn → v« lý. → Mọi ng2 đều ↑ theo các cách của sơ đồ. II/ TỪ MƯỢN Hs «n l¹i kh¸i niÖm GV: Ngòai từ thuần việt là những từ do nhân dân tự sáng tạo ra, để biểu thị những sự vật, hiện tượng, đặc điểm, khái niệm…mà tiếng Việt chưa có từ tương đương, thật thích hợp để biểu thị nên mượn từ 1/ Khái niệm: : Từ mượn lµ nh÷ng tõ vay mîn tiÕng níc ngoài 2/ Chọn nhận định đúng trong những câu sau đây? Chọn câu C a) K0 chọn : vì mọi ng2 đều phải vay mợn. b) K0 chän : v× viÖc vay mîn xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu giao tiÕp cña ngêi ViÖt. e) Chän C. d) K0 chän v×: - Nhu cầu gtiếp của ngời Việt ↑ K0 ngừng cần vay mợn để đáp ứng. - Vay mợn để giao lu các dt và làm giàu cho văn hoá dtộc. 3/ Xác định : _ Từ “ Săm, lốp, ga, xăng, phanh -> đã đợc Việt hoá hoàn toàn. _ Từ “ a-xít, ti-vi, ra-đi-ô…” - > cßn gi÷ nhiÒu nÐt ngo¹i lai. III/ TỪ HÁN- VIỆT 1/ Khái niệm: Thế nào là từ Hán Việt Từ Hán Viêt được cấu tạo từ tiếng Hán (tõ mîn cña tiếng Hán nhng đợc phát âm và dùng theo cách dùng từ của tiếng Việt) gọi là Hán Việt. VD : quèc gia, ý thøc, gi¸o dôc Lưu ý: * CÇn thiÕt k0 thÓ k0 dïng VD. Tæng thèng vµ vî B¸o thiÕu niªn tiªng phong – B¸o trÎ con ®i tríc *Tuy nhiªn kh«ng nªn l¹m dông VD: Con c¸i ph¶i v©ng lêi phô mÉu ( cha mẹ) Líp em hiÖn diÖn ( có) 43 b¹n Hi h÷u (hiÕm cã) ai häc giái nh b¹n B¾c 2/ Chọn nhận định : Chọn câu B a) Sai : v× tØ lÖ tõ H¸n ViÖt 60% TviÖt b) §óng c) Sai d) §óng : v× trong nhiÒu trêng hîp cÇn thiÕt ph¶i dïng HV IV/ THUẬT NGỮ VÀ BIỆT NGỮ XÃ HỘI 1/ Khái niệm: *Thế nào là thuật ngữ Là từ ngữ biểu thị một khái niệm khoa học,công nghệ và thường được dung trong các văn bản khoa học. VÝ dô thuËt ng÷ : Èn dô, íc lÖ, th¹ch nhò, ph©n sè thËp ph©n *Thế nào là biệt ngữ xã hội. Biệt ngữ xã hội chỉ được dùng trong một tầng lớp xh nhất định. VD : häc tñ, häc lÖch, tróng tñ, gËy, ngçng. 2/ Vai trò của thuật ngữ trong đời sống hiện nay? - Trình độ dân trí tăng - Khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn m¹nh → ThuËt ng÷ ngµy cµng quan träng 3/ Các từ ngữ là biệt ngữ xã hội? - Giíi kinh doanh : vµo cÇu löa(l·i lín) móm (lỗ), sập tiệm (vỡ nợ); thửa (mua) đẩy (bán), chát (đắt), bèo (rẻ). Hs đọc bài 3. thảo luận 4 : 2/. HS hình thành khái niệm về từ mượn. Hs đọc bài 2. Bµn luËn – ph¸t biÓu. Phát biểu ý kiến. HS hình thành k/n. HS lấy ví dụ HS rút ra bài học trong giao tiếp. HS chọn cách hiểu đúng. HS hình thành k/n. Hs thảo luận nhóm đôi Tr×nh bµy, nhËn xÐt Cã thÓ cho vÒ nhµ hs tù lµm.

(41) -Giíi thanh niªn : cèm (non nít), xÞn (hµng hiÖu); sµnh ®iÖu (am hiÓu, thµnh thục), nhìn đểu (k0 thiện chí); đào mỏ (moi tiền), lặn, biến (đi khỏi) - Giới thanh niên giang hồ : đầu gấu, bảo kê, đại ca, đầu bò V/ TRAU DỒI VỐN TỪ 1/ Khái niệm: HS hình thành k/n Trau dồi vốn từ là _ Rèn luyện để biết đầy đủ và chính xác nghĩa của các từ và cách dùng từ là vô cùng q/trọng đ/với việc trau dồi vốn từ của mỗi cá nhân. _ Rèn luyện để biết thêm những từ mà mình chưa biết , làm tăng thêm vốn từ về số lượng là việc thường xuyên phải làm để au dồi vốn từ. HS vận dụng kiến thức đã KL: Nắm đầy đủ và chính xác nghĩa của từ học khi giao tiếp. có kĩ năng - N¾m c¸ch dung tõ tư duy sang tạo - Lµm t¨ng vèn tõ. 2/ Giải nghĩa của những từ ngữ? HS làm bài tập ghi nhanh lên - Bách khoa toàn th : từ điển bách khoa, ghi đầy đủ tri thức của các ngành - B¶o hé mËu dÞch : b¶o vÖ sx trong níc chèng sù c¹nh tranh cña hµng ho¸ n- bảng íc ngoµi trªn thÞ trêng níc m×nh Các nớc dùng biện pháp gì để bảo hộ? (đánh thuế cao hàng nhập khẩu) - Dự thảo : thảo ra để thông qua (Động từ) bản thảo để ra thông qua (DT) - Đại sứ quán : cơ quan đại diện chính thức và toàn diện của một nhà nớc ở nớc ngoài do một đại sứ đặc mệnh toàn quyền đứng đầu (≠ lãnh sự quán) - Hậu duệ : con cháu ngời đã chết - KhÈu khÝ : khÝ ph¸ch con ngêi to¸t ra tõ lêi nãi - M«i sinh : m«i trêng sèng cña sinh vËt 3/ Sửa lỗi dùng từ trong những câu sau? HS thi sửa lỗi nhanh a) bÐo bæ → bÐo bë - bÐo bæ : t/chÊt cung cÊp nhiÒu chÊt bæ dìng cho c¬ thÓ → K0 phï hîp kinh doanh - bÐo bæ → dÔ mang l¹i nhiÒu lîi nhuËn. b) đạm bạc → tệ bạc. - đạm bạc : có ít thức ăn, toàn thứ rẻ tiền - tÖ b¹c → k0 nhí g× ¬n nghÜa c) tÊp nËp → tíi tÊp - tấp nập : cảnh đông ngời qua lại không ngớt - tới tấp : liên tiếp, dồn dập, cái này cha qua, cái khác đã tới. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: _ Nắm được khái niệm các phần? _ Vận dụng trong thực tế ? 2/ Dặn dò: _ Nắm được khái niệm các phần; Chuẩn bị bài: “ Nghị luận trong văn bản tự sự ”.

(42) Ngày soạn: 24/10/2012 Ngày dạy: 27/10/2012. Tuần: 10 Tiết: 48. NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _Mở rộng kiến thức về văn bản tự sự đã học. 01 Kiến thức _ Thấy được yếu tố nghị luận trong vă bản tự sự _ Kĩ năng nhận thức _ Kĩ năng giao tiếp 02 Kỹ năng _ Kĩ năng hợp tác _ Kĩ năng ra quyết định. _ Kĩ năng tư duy sáng tạo. 03 Tư tưởng _ Biết cách vận dụng yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh. _ SGK, SGV, bảng phụ, sách tham khảo _ SGK, vỡ soạn, đọc trước bài học . _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm…… _ Phân tích tình huống: 03 Phương pháp _ Kĩ thuật đặt câu hỏi. _ Kĩ thuật động não. _ Kĩ thuật giao nhiệm vụ. _ Kĩ thuật chia nhóm. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường Kiểm tra bài củ Kiểm tra sự chuẩn bị của HS0 Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG  Cho lão chết!(1) Ai bảo lão có tiền mà chịu khổ!( 2) Lão làm lão khổ chứ ai làm lão khổ ! ( 3) Nhà mình sung sướng gì mà giúp lão? (4) Chính con mình cũng đói…( 5)  Đoạn văn trên có mấy câu? ( 5 câu)  Câu nào nêu lên ý khái quát bao trùm cả đoạn văn? ( câu 1) -> ( Luận điểm)  Các câu còn lại có ý nghĩa gì? ->phát triển ý khái quát? ( 4 câu còn lại ) -> (Luận cứ) Cách trình bày trong đoạn văn trên, ta gọi là nghị luận trong văn tự sự.Vậy. HOẠT ĐỘNG CỦA HS HS lắng nghe.

(43) nghị luận trong văn tự sự là gì, thông qua bài chúng ta học hôm nay đó là: “ Nghị luận trong văn tự sự” HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I/ TÌM HIỂU YÊU TỐ NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ: 1/ NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ: Cho học sinh đọc đoạn văn a H/s đọc H: Đoạn văn trên, là lời lẽ lập luận của nhân vật nào? ( Ông giáo ) HS trả lời nhanh H: Đoạn văn trên chia làm mấy câu ? ( 7 câu ) H:Đoạn văn trên có nội dung gì? HS trả lời nhanh TL: * Suy nghÜ néi t©m cña n/v «ng gi¸o H: Bố cục một bài văn gồm mấy phần? Bố cục đoạn văn gồm mấy phần và đó là những phần nào? Ghi a) Lập luận của ông giáo: H: Để đi đến kết luận đó, nhân vật ông giáo đã đưa ra các luận điểm và HS thảo luận nhóm 4 người HS đại diện nhóm trình bày lập luận theo logic nào? TL: - Nêu vấn đề + Chao ôi ! + Nếu ta không cố mà tìmhiểu những người xung quanh thì ta luôn có cớ để tàn nhẫn và độc ác với họ - Ph¸t triÓn V§ : Vî t«i kh«ng ¸c nhng thÞ tµn nhÉn lµ v× khæ qu¸ : + Khi ngời ta đau chân – chỉ nghĩ đến cái chân (từ một qui luật tự nhiên) + Khi ngêi ta khæ qu¸ - Kh«ng nghÜ tíi ngêi kh¸c(nh qui luËt trªn) + V× b¶n tÝnh tèt – bÞ buån ®au che lÊp - KÕt thóc V§ : T«i biÕt vËy → chØ buån kh«ng nì giËn. HS hình thành kiến thức * Sơ đồ tư duy theo bản đồ tư duy Đoạn văn Đại diện nhóm lên vẽ bản đồ Mở đoạn: Thân đọan: Kết đoạn: ( Nêu vấn đề ) ( Phát triển vấn đề ) ( kết thúc vấn đề ) _ Luận cứ: + Lí lẽ 1 ( câu 1,2) + Lí lẽ 2 ( Câu 3,4,5,6 ) => Lập luận quy nạp.. Luận điểm: ( Câu 7). GV: Em có nhận xét gì về cách lập luận trong đoạn văn? HS: lập luận của ông giáo là lập luận quy nạp được thể hiện bằng một cuộc đối thoại ngầm với chính mình .Ông giáo tự đưa ra nhận định là: “ Vợ mình HS nhận xét không ác nên chỉ buồn chứ không nở giận” và để chứng minh cho luận điểm đó ông giáo tự thuyết phục chính mình.: H:Nhận xét gì về việc sử dụng từ ngữ, câu văn ở đoạn văn trên? HS nhận xét TL: * H×nh thøc : c©u h« øng cÆp nÕu... th×, v× thÕ... cho nªn, së dÜ ... lµ v×, khi A... khi B; câu khẳng định, ngắn gọn, khúc chiết H: Việc sử dụng các câu văn đó có tác dụng gì? TL: → T¸c dông : phï hîp víi t c¸ch con ngêi cã häc thøc, giµu lßng nh©n HS trả lời ái, luôn trăn trở về cách sống, cách nhìn đời... 2/ NGHI LUẬN TRONG VĂN BẢN THƠ TỰ SỰ: H/s đọc đoạn văn b H/s đọc đoạn văn b H:Lập luận trong đoạn thơ trên là cuộc đối thoại giữa ai với ai? HS trả lời nhanh TL:ND: Cuộc đối thoại giữa Thúy Kiều và Hoạn Thư. (quan toµ - bÞ c¸o) H:Cuộc đối thoại giữa Hoạn Thư và TKiều được diễn ra dưới h/thức HS trả lời nhanh nào? Tl: Hình thức nghị luận (rất phù hợp với một phiên toà) HS trả lời nhanh H: Trong phiên bản này, Kiều là người buộc tội Hoạn Thư, nàng đã có HS thảo luận nhóm 4 người cách lập luận ntn?.

(44) ? : Những câu thơ nào nói lên lập luận của Thúy Kiều ( 6 Câu đầu) (2’) TL: * KiÒu lËp luËn - Xa nay đàn bà có mấy ngời ghê gớm cay nghiệt nh mụ → mụ tội nặng. HS tr¶ lêi, nhËn xÐt. - Xa nay càng cay nghiÖt th× cµng chuèc lÊy oan tr¸i → ph¶i xö téi mô. ?Nhận xét gì về kiểu câu? T¸c dông? HS lập ra bản đồ tư duy TL:câu khẳng định: càng...càng=>KhiÕn Ho¹n Th hån l¹c ph¸ch xiªu, kªu Của đoạn thơ ca. KL: Lập luận của Thúy Kiều: ( 6 câu ) ?:Tìm luận cứ cho phần mở đoạn?  Mở đoạn: ( Nêu vấn đề ) _ Luận cứ: ( câu 1) ? Tìm lí lẽ cho phần thân đoạn?  Thân đoạn: ( Phát triển vấn đề _ Lí lẽ 1 ( Câu 2) _ Lí lẽ 2 ( Câu 3) _ Lí lẽ 3 ( Câu 4) _ Lí lẽ 4 ( Câu 5)  Kết đoạn: ( kết thúc vần đề ) ?: Tìm luận điểm cho phần kết đoạn? HS lập ra bản đồ tư duy _ Luận điểm: ( Câu 6) Của đoạn thơ => Lập luận quy nạp. H: Hoạn Thư có cách lập luận ra sao? KL: b) Lập luận của Hoạn Thư: ( 14 câu)  Mở đoạn: ( Nêu vấn đề ) _ Luận cứ: ( 3 câu )  Thân đoạn: ( Phát triển vấn đề + Lí lẽ ( Câu 4 -> câu 9)  Kết đoạn: ( kết thúc vấn đề ) HS trình bày ý kến _ Luận điểm: ( 5 Câu ) => Lập luận quy nạp. Nghe H: Em có nhận xét gì về cách lập luận cho đoạn thơ trên? Giáo viên giảng : Lập luận của Thúy KIều trong đoạn thơ tự sự trên là lập luận quy nạp được thể hiện bằng một cuộc đối thoại với Hoạn Thư. Thúy Kiều đã đưa ra lời kết án ( Luận điểm) là “ càng cay nghiệt lắm, càng oan trái nhiều” Và để cho Hoạn Thự tâm phục khẩu phục, Nàng đã chứng minh luận điểm của mình rằng: - Tôi là đàn bà nên ghen là tất yếu (lý) - Tôi đã đối xử tốt với cô (tình) - Tôi với cô đều trong cảnh chồng chung – chắc gì ai nhờng ai. - Nhng dù sao tôi cũng đã trót gây đau khổ cho cô nên giờ chỉ biết trông vào HS trình bày sự độ lợng của cô (nhận tội và kêu gọi sự tha thứ) H:Lập luận của Hoạn Thư có T/ dụng gì? TL: → Khiến Kiều phải công nhận “khôn ngoan đến mực, nói năng phải lời” vµ KiÒu r¬i vµo thÕ khã xö. II/ NHỮNG DẤU HIỆU VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ: Gv chia lớp thành 2 nhóm lơn. Mỗi nhóm tìm hiểu một đoạn trích theo gợi ý -Hs trao đổi – ghi ý kiến ra sgk (thêi gian 5/). nh¸p -Gv chốt lại vấn đề thảo luận. -Hs lần lợt trao đổi theo ? Ở 2 ng÷ liÖu trên T/g Nam Cao và NguyÔn Du đã sử dụng yếu tố nghÞ nhãm vµ tr×nh bµy. luËn trong v¨n b¶n tự sự. Hãy trao đổi nhóm để rút ra những dấu hiệu và đặc điểm của nghÞ luËn trong 1 v¨n b¶n? TL: */ Nghị luận thực chất là cuộc đối thoại ( Đối thoại với người hoặc với chính mình) */ Thường dùng câu : Khẳng định , phủ định, câu có mệnh đề hô ứng.

(45) */ Thường dùng nhiều từ lập luận: “Tại sao, thật vậy, tuy thế, trước hết, Nghe sau cùng, nói chung, tóm lại, tuy nhiên..” Gv: - Nghị luận thực chất là các đối thoại với các nhận xét, phán đoán, các lí lẽ nhằm thuyết phục ngời nghe, ngời đọc. - Trong ®/v¨n nghÞ luËn, thêng dïng hÖ thèng tõ lËp luËn, c¸c lo¹i c©u kh¼ng HS thực hiện định, phủ định, câu hô ứng... ngắn gọn khúc chiết GV:Trong đ/văn nghị luận, người ta thường dùng những loại từ và câu nào? a)Trong đoạn trích “ Lão Hạc” .Từ lập luận : “ Nếu …….thì; nhưng …khi; vậy ……..nên=> Đó là cuộc đối thoại với chính mình của ông giáo. + Câu khẳng định: tôi biết vậy, nên tôi chỉ buồn chứ không nỡ giận . + Câu phủ định: Vơ tôi không ác… b) Trong đọan thơ trích “ Truyện Kiều”. Từ lập luận “Càng …..càng “ => Đây là cuộc đối thoại giữa Thúy Kiều với Hoạn Thư HS đọc ghi nhớ + Câu có mệnh đề hô ứng: Càng cay nghiệt lắm , cáng oan trái nhiều. d) Ghi nhí Bài tập 1: SGK/139 - Lời văn trong đoạn trích là lời của ông giáo - Thuyết phục chính mình - Thuyết phục điều: vợ mình không ác để mà "chỉ buồn chứ không nỡ giận" Bài tập2: Tóm tắt các nội dung lí lẽ trong lời lập luận của Hoạn Thư? _ Thứ nhất: Tôi là đàn bà nên ghen tuông cũng là chuyện thường tình _ Thứ hai: Tôi cũng đã từng đối xử tốt với cô khi cô ở gác Kinh hoặc khi cô trốn mà tôi chẳng đuổi theo ( Kể công ) _ Thứ ba:Tôi với cô đều trong cảnh chồng chung nên chắc gì ai nhường cho ai _ Thứ tư: Nhưng dù sao tôi đã trót gây ra, nên bây giờ chỉ biết trông nhờ vào lượng khoan dung rộng lớn của cô (Nhận tội và đề cao, tăng bốc Kiều) Với lập luận trên, Kiều phải công nhận tài của Hoạn Thư là “Khôn ngoan đến mực, nói năng phải lời” Và cũng chính từ lập luận ấy mà Hoạn Thư đã đặt Kiều vào một tình thế thật “Khó xử” “Tha ra thì cũng may lời Làm ra thì cũng ra người nhỏ nhen” * Bài tập 3: BT bổ sung sách tham khảo Đoạn văn: "Nhưng sao...này chưa?..." -> nửa tin nửa ngờ, nhục nhã, xấu hổ,lo lắng cho tương lai của bản thân và gia đình. H/s đọc yêu cầu BT Trình bày miệng trước lớp 1H/s đọc yêu cầu BT. Thông qua hình thức lập luận hãy nhận xét về tính cách nhân vật ông Hai?. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: _ Dấu hiệu và đặc điểm của nghị luận trong văn bản nghị luận? _ Nghị luận thực chất là cuộc đối thoại như thế nào? _ Trong nghị luận người ta thường dùng câu và từ nào? 2/ Dặn dò: _ Học thuộc lòng “dấu hiệu và đặc điểm của nghị luận trong văn bản nghị luận” ? _ Chuẩn bị trước bài: “Đoàn thuyền đánh cá”? ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:.

(46) Ngày soạn: 25/10/2012 Ngày dạy: 28,29/10/2012. Tuần: 10 Tiết: 49-50. ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ HUY CẬN A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Thấy được nguồn cảm hứng dạt dào của tác giả trong bài thơ viết về cuộc sống của 01 Kiến thức người lao động trên biển cả những năm đầu xây dựng chủ nghĩa xã hội _ Thấy được những nét nghệ thuật nổi bật về hình ảnh, bút pháp nghệ thuật trong một tác phẩm của nhà thơ thuộc thế hệ trưởng thành trong phong trào thơ mới. _ Kĩ năng đọc hiểu một tác phẩm thơ hiện đại. phân tích được một số chi tiết NT tiêu 02 Kỹ năng biểu trong bài thơ.Cảm nhận được cảm hứng về thiên nhiên và c/s lao động của tác giả đề cập đến trong tác phẩm 03 Tư tưởng _ Thấy được những đặc điểm nghệ thuật nổi bật được thể hiện qua bài thơ. _ Giáo dục tình Yêu lao động, yêu quê hơng tổ quốc... B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03 Phương pháp. _ SGK, SGV, bảng phụ, sách tham khảo, chân dung nhà văn Cù Huy Cận _ SGK, vỡ soạn, đọc trước tác phẩm. _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm…… _ Phân tích tình huống: _ Kĩ thuật đặt câu hỏi. _ Kĩ thuật động não. _Kĩ thuật chia nhóm.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường ?Tóm tắt vài nét về cuộc đời của Phạm Tiến Duật? 02 Kiểm tra bài củ ?Học lòng bài thơ “bài thơ tiểu đội xe không kính”? ?H/ảnh ngời chiến sĩ lái xe qua “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính ” có ~ p/chất nào ? §äc TL 1 khæ th¬ em thÝch nhÊt ? V× sao em thÝch. 03 Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG Chàng Huy Cận khi xưa hay sầu lắm Nỗi nhớ thương không biết đã tan chưa Hay lòng chàng vẫn tủi nhớ nắng sầu mưa Cùng đất nước mà nặng buồn sông núi Sù chuyÓn biÕn vµ trëng thµnh cña th¬ Huy CËn sau CM T8 HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH YCHS đọc chú thích. H: Em hóy giới thiệu đôi nét về tác giả, tỏc phẩm ? a)T¸c gi¶ : Huy Cận tên thật là Cù Huy Cận (1919- 2025) , quê ở Hà Tĩnh. - Tríc CM lµ thi sÜ xuÊt s¾c cña PT th¬ míi - Sau CM đóng góp lớn cho thơ ca CM → đề tài XDCNXH. Gv : - tríc c/m nçi buån thÊm vµo c¶nh vËt - sau c/m khai th¸c niÒm vui cña c/s míi Tn 0 - vò trô lµ c¶m høng dåi dµo. b)T¸c phÈm. HOẠT ĐỘNG CỦA HS HS lắng nghe. Hs đọc HS thực hiện.

(47) * Xuất xứ: Năm 1958, in trong tập thơ : “ Trời mỗi ngày lại sáng ” *Thể loại: Thơ bảy chữ GV: Hoµn c¶nh s¸ng t¸c : 1958 khi MiÒn B¾c hµo høng s«i næi bíc vµo c«ng cuéc X©y Dùng ph¸t triÓn S¶n XuÊt. T¸c gi¶ ®i thùc tÕ ë vïng má Qu¶ng Ninh. 2/ ĐỌC Gv và Hs đọc bài thơ *Lu ý : giäng vui, phÊn chÊn, nhÞp võa ph¶i. khæ 2.3.7 giäng cao lªn vµ nhÞp thanh h¬n. H:§äc toµn bµi th¬ em thÊy c¶m høng bao trïm toµn bé bµi th¬ lµ g× ? TL: * C¶m høng bao trïm - C¶m høng vÒ thiªn nhiªn, vò trô. - Cảm hứng về lao động và con ngời lđ GV: Kh¸c víi Hoµn C¶nh tríc Chøng Minh, thiªn nhiªn kh«ng cßn lµm con ngời nhỏ bé cô đơn mà làm nổi bật vẻ đẹp con ngời.. nghe. Hs đọc HS lưu ý HS tr¶ lêi.. Nghe. 3/ BỐ CỤC HS tr¶ lêi. H: Bốc cục của văn bản chia làm mấy phần? Nêu ND của mỗi phần? TL: Ghi _ Phần 1: (hai khổ đầu ) -> Giới thiệu cảnh đoàn thuyền đáng cá lại ra khơi _ Phần 2: ( 4 khổ tiếp theo) -> Nói về cảnh đánh cá HS tr¶ lêi. _ Phần 3: (Khổ thơ cuối) -> Cảnh đoàn thuyền trở về. H: Việc chia bố cục như vậy có t¸c dông gì ? TL:* T¸c dông : T¹o khung c¶nh kh«ng gian réng lín, bao la víi mÆt trêi, biÓn, tr¨ng, sao, giã, m©y...; thêi gian lµ nhÞp tuÇn hoµn cña vò trô. 4/ PHÂN TÍCH. a)Cảnh biển vào đêm và đoàn thuyền đánh cá ra khơi: Hs đọc diễn cảm hai khổ đầu. H: Cảnh thiên nhiên được miêu tả qua từ ngữ nào? a) Thiên nhiên: _ Mặt trời xuống biển như hòn lửa _ sóng đã cài then _ đêm sập cửa H: Nghệ thuật được sử dụng trong hai câu thơ? =>sosánh,nhânhóa,ẩndu =>Thiên nhiên đi vào trạng thái nghỉ ngơi võa lín lao võa gÇn gòi víi cong ngêi. H:Em có nhận xét gì về cảnh thiên nhiên qua hai câu thơ? TL: Cảnh thiên nhiên qua 2 câu thơ tạo ra sự liên tưởng thú vị, độc đáo, mặt trời như hòn lửa đỏ rực khổng lồ đang chìm dần xuống biển. Sóng như chiếc then cài đêm tối bao trùm tất cả như hai cánh cửa khổng lồ đang sập xuống . Cảnh hoàng hôn thật choáng ngợp kì vĩ, trời nước mênh mang buổi hoàng hôn. → c¶m høng vò trô → h/¶nh so s¸nh liªn tëng  hình ảnh khỏe khoắn, thơ mộng, đẹp lãng mạn. H:Đoàn thuyền ra khơi khi nào? Em có nhận xét gì về tâm trạng của ngư dân ra khơi đánh cá? TL: b) Tâm trạng: _ Đoàn thuyền ra khơi=>+ C«ng viÖc h»ng ngµy. _ cõu hỏt căng buồm => + Khí thế lao động  Không khí Khẩn trương, phấn khởi vui tơi, thơ mộng và yêu lao động. H: Con ngời đợc miêu tả nh thế nào? - Cảnh đánh cá và cảnh biển đêm. + L¸i giã- buång tr¨ng.  C¶nh vËt lung linh huyÒn ¶o nh thÕ giíi thÇn tiªn + H¸t bµi ca gäi c¸ vµo. cæ tÝch. ? Tõ “l¹i” trong c©u “§oµn thuyÒn... l¹i ra kh¬i” cã ý nghÜa g× ? Em hiÓu h×nh ¶nh “c©u h¸t c¨ng buåm” nh thÕ nµo ? Néi dung lêi h¸t gîi. Hs đọc HS trả lời. HS trả lời HS nhận xét Nghe. HS trả lời.

(48) mơ ớc gì của ngời đánh cá ? -Hs ph©n tÝch suy luËn. Tl: L¹i → ®©y lµ c«ng viÖc thêng xuyªn - Câu hát căng buồm → h/ảnh ẩn dụ, đẹp, khoẻ khoắn lãng mạn. Tiếng h¸t vang khoÎ vang xa hoµ víi giã thæi c¨ng c¸nh buåm. H: Câu thơ gợi cho em suy nghĩ ntn về tâm trạng của ngời lao động?  §oµn thuyÒn ra kh¬i víi khÝ thÕ hµo høng vµ niÒm vui tin tëng phÊn khëi b) Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển Hs đọc 4 khổ tiếp. ? Cảnh biển đêm đợc tác giả miêu tả nh thế nào? TL: - Cảnh biển đêm: +BiÓn b»ng +m©y cao, tr¨ng, sao, níc +C¸: c¸ thu nh ®oµn thoi +C¸i ®u«i em quÉy... ? Em có nhận xét gì về nghệ thuật mà tác giả đã sử dụng? Tác dụng? -GV kÕt luËn. TL: →so s¸nh, nh©n ho¸, liÖt kª  Tạo nên bức tranh thiên nhiên sống động, lung linh kỳ diệu. ? Thuyền đánh cá đợc miêu tả nh thế nào? -HS tr¶ lêi -GV ghi b¶ng. TL: - Thuyền đánh cá: +L¸i giã- buåm tr¨ng. +Lít gi÷a biÓn b»ng => Cảnh ngư dân đang khẩn trương làm việc. +®Ëu- dß bông biÓn + dµn ®an thÕ trËn ? Em có nhận xét gì về cách dùng từ để miêu tả đoàn thuyền đánh cá? T¸c dông? TL: →Dùng động từ để miêu tả.  Con thuyền đánh cá kì vĩ khổng lồ, hoà nhập với thiên nhiên vũ trụ rộng lín. ? Con ngời đợc miêu tả nh thế nào? Qua đó thể hiện tâm trạng của ngời lao động nh thế nào? TL: - Con ngêi: + hát gọi cá vào.  Tâm trạng lao động hào hứng, phấn khởi. + kÐo xo¨n tay ? Ph©n tÝch h×nh ¶nh “kÐo xo¨n tay chïm ca nÆng” -HS: Kéo xoắn tay → dùng hết sức lực để kéo, liên tục để cá không thoát đợc. Những con cá to khoẻ mắc lới nh chùm quả nặng cứ kéo suốt đêm, sao mờ trời sáng, lới cá đợc kéo hết lên thuyền. ? Cảnh hoàn thành công việc đánh cá, nhìn thành quả lao động sau một đêm dài lao động cật lực đợc tả bằng hình ảnh nào ? HS: Vẩy bạc, đuôi vàng, loé rạng đông → hình ảnh lãng mạn ẩn dụ, trong ¸nh n¾ng ban mai rùc rì tinh khiÕt hiÖn lªn hµng nghàn con c¸ lÊp l¸nh vÈy b¹c ®u«i vµng ®Çy ¾p trªn con thuyÒn. - Công việc lao động nặng nhọc đã trở thành bài ca đầy niềm vui nhịp nhàng víi thiªn nhiªn. -GV bình: Với bút pháp lãng mạn nhà thơ đã thể hiện thêm cái nhìn về cuộc sèng. §ã chÝnh lµ niÒm hµo høng say sa vµ nh÷ng íc m¬ bay bæng cña con ngời muốn hoà hợp vào thiên nhiên bằng công việc lao động của mình.. HS đọc HS tìm các chi tiết. HS tr¶ lêi. HS tìm các chi tiết. HS chØ ra, nhËn xÐt. HS phát biểu ý kiến. HS pt. HS tìm cá chi tiết đó và nhận xét. Nghe. c) CẢNH ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ TRỞ VỀ: Hs đọc khổ cuối. ? C¶m nhËn vÒ khæ th¬. HS Th¶o luËn nhãm -HS c¶m nhËn, ph©n tÝch díi sù híng dÉn cña GV. - Trë vÒ ¸nh b×nh minh rùc rì. HS đại diện nhóm trình bày - H×nh ¶nh khoÎ, l¹ mµ thËt, tõ sù g¾n kÕt 3 sù vËt hiÖn tîng : c¸nh buåm, giã kh¬i, c©u h¸t → lÆp l¹i ë khæ ®Çu → niÒm vui fÊn chÊn => Đoàn thuyền trở về trong niềm lạc quan - Hình ảnh mặt trời đội biển, mắt cá huy hoàng → tởng tợng, đẹp hùng vĩ tráng lệ..

(49) → con ngêi ngang tÇm trêi biÓn Nghe GV: Đoàn thuyền đanh cá đầy ắp cá, căng buồm lướt nhanh trên biển trở về một cách hối hả, khẩn trương hướng về phía đất liền, mang về thành quả lao động cập bến.) HS tæng kÕt. ? §Æc s¾c vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬? TL: * NghÖ ThuËt - ¢m hëng khoÎ kho¾n, s«i næi võa ph¬i phíi bay bæng. - Đan xen miêu tả và biểu cảm - Sử dụng ngụn ngữ giàu hỡnh ảnh, nhạc điệu, H/ảnh liên tởng độc đáo. - C¸ch gieo vÇn biÕn ho¸ linh ho¹t ? Qua nh÷ng bøc tranh vÒ thiªn nhiªn vµ con ngêi l® trong bµi th¬, em nhËn xÐt g× vÒ c¸i nh×n cña t¸c gi¶. Tríc thiªn nhiªn ®/n vµ con ngêi lao động ? TL: * Néi Dung GV: _ Vẽ đẹp tráng lệ của thiên nhiên hài hòa với vẽ đẹp cuộc sống lao động khỏe khoắn hăng say trên biển.( Sù hµi hoµ gi÷a thiªn nhiªn vµ con ngêi l®.) _ Niềm tin của Huy Cận trước đất nước và con người đang xây dựng cuộc sống mới. 5) LUYỆN TẬP: GVHD học sinh làm luyện tập HS làm 1/ Viết lại khổ thơ đầu và phân tích ? 2/ Tìm thêm những ý kiến đánh giá bình phẩm về bài thơ :“ Đoàn thyền đánh cá của” – Huy Cận D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: _ Tóm tắt vài nét về tác giả? _ Nghệ thuật và nội dung bài thơ? 2/ Dặn dò: _ Học thuộc lòng nội dung bài thơ. _ Chuẩn bị bài: “ Tổng kết từ vựng” (TT) ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:  Mặt trời gác núi, chiêng đã thu không ( Nguyễn Du)  Mặt trời lặn, mặt trời không gọi  Mặt trời đi, mặt trời không chờ. Ngày soạn: 29/10/2012 Ngày dạy: 1-2 /11/2012. Tuần: 11 Tiết: 51-52. TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (TT) A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : 01 Kiến thức _ Hệ thống hóa kiến thức về từ vựng đã học ở lớp 6 đến lớp 9 - Nhận diện đợc các từ vựng, các biện pháp tu từ từ vựng trong văn bản - Ph©n tÝch t¸c dông cña viÖc lùa chän, sö dông tõ ng÷ vµ biÖn ph¸p tu tõ trong v¨n 02 Kỹ năng b¶n.. 03 Tư tưởng. _ Kĩ năng giao tiếp _ Kĩ năng tư duy sáng tạo _ Kị năng ra quyết định _ Biết vận dụng kiến thức đã học khi giao tiếp. B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên. _ SGK, SGV, Bảng phụ……..

(50) 02 Học sinh 03. Phương pháp. _ SGK , vỡ soạn _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm _ Phân tích tình huống _ Thực hành: luyện tập sử dụng vốn từ đúng tình huống giao tiếp cụ thể. _ Động não: suy nghĩ, phân loại, hệ thống hóa các vốn từ.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường  Thế nào là sự phát triển nghĩa của từ? 02 Kiểm tra bài củ  Thế nào là từ Hán Việt?  Thế nào là trường từ vựng ? 03 Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG Nªu y/c cña tiÕt tæng kÕt. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I/ TỪ TƯỢNG HÌNH VÀ TỪ TƯỢNG THANH: H: Thế nào là từ tượng hình và từ tượng thanh? HS hình thành k/n TL: 1/ Khái niệm: Tượng thanh Là từ mô phỏng âm thanh tự nhiên của con người. Tượng hình Là tự gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật. H: Tìm những tên loài vật là từ tượng thanh? HS thi tìm nhanh trên bảng TL: 2/ Tìm những tên loài vật là từ tượng thanh: ( Mèo, bò, tắc kè, chịm..) H: Những từ tượng hình trong đoạn trích? HS nhận diện TL: 3/ Những từ tượng hình trong đoạn trích? HS phát biểu . Lốm đốm, lê thê, loáng thoáng, lå lé. -> Tác dụng : mtả đám mây một cách cụ thể sinh động. II/ CÁC BIỆN PHAP TU TỪ VỰNG: H:Thế nào là so sánh? HS hình thành k/n TL: So sánh Là đối chiếu giữa sự vật ,sự việc này với sự vật sự việc khác HS lấy VD có nét tương đồng - So sánh : đối chiếu A nh B VD: MÆt trêi – nh hßn löa tơng đồng H: Thế nào là ẩn dụ? HS hình thành k/n TL: Ẩn dụ Là tên gọi sự vật, hiện tượng này bằng tên gọi sự vật hiện HS lấy VD tượng khác có nét tương đồng với nó. - Èn dô : A gièng B VD: Sóng – then; đêm – cửa (hiện) tg đồng (ẩn) H:Thế nào là nhân hóa? HS hình thành k/n TL: Nhân hóa Là gọi hoặc tả loài vật bằng những từ ngữ vốn được dùng HS lấy VD để gọi hoặc tả con người - Nh©n ho¸ A ho¸ B VD: Hoa ghen... (vËt) (ngêi) H:Thế nào là hoán dụ? TL: Hoán dụ Là tên gọi sự vật, hiện tượng, khái niệm này bằng tên gọi HS hình thành k/n của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi nhau. HS lấy VD - Ho¸n dô A gÇn B (hiÖn) (Èn) H:Thế nào là nói quá? TL: Nói quá Là phóng đại mức độ, quy mô, tình chất của sự vật hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh. - Nãi qu¸. HS hình thành k/n HS lấy VD.

(51) A > B (h/¶nh) (hiÖn thùc) Bao giờ cây cải làm đình Gç lim lµm ghÐm th× m×nh lÊy ta Bao giờ chạch đẻ ngọn đa Sáo đẻ dới nớc thì ta lấy mình H:Thế nào là nói giảm nói tránh? TL: Nói giảm nói tránh Là dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển, tránh gây cảm giác qáu đau buồn, ghê sợ, nặng nề, tránh thô tục, thiế lịch sự. H:Thế nào là điệp ngữ? TL: Điệp ngữ Là lặp lại từ ngữ (Hoặc cả câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh. H:Thế nào là chơi chữ? TL: Chơi chữ Là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ để tạo sắc thái dí dỏm, hài hước…là cho câu văn hấp dẫn thú vị VD: Nhí níc ®au lßng con quèc quèc Thg nhµ mái miÖng c¸i gia gia.. H:Nhận xét về phép tu từ? TL: 2/ Nhận xét về phép tu từ. a) Ẩn dụ b) So sánh C) Nói quá d) Nói quá e) Chơi chữ * Ph©n tÝch nghÖ thuËt a) Èn dô : hoa, cánh → chỉ Kiều và cuộc đời K c©y, l¸ → g® K vµ cs cña hä → KiÒu b¸n m×nh cøu g®. HS hình thành k/n HS lấy VD HS hình thành k/n HS lấy VD HS hình thành k/n HS lấy VD HS đọc HS nhận xét HS PT nghệ thuật. b) So s¸nh tiếng đàn → tiếng hạc... → tiếng đàn tuyệt diệu c) Nãi qu¸ : Hoa ghen mét hai → T¸i s¾c vÑn toµn siªu phµm. d) Nãi qu¸ : g¸c kinh → n¬i K chÐp kinh → rÊt gÇn cïng trong vên viện sách → nơi TSinh đọc sách - gang tÊc → gÇn nhau → sù xa c¸ch th©n phËn c¶nh ngé : chñ nhµ - con ë - gÊp mêi quan san không thể “gần nhau” đợc . e) Ch¬i ch÷ : tµi = tai - vÒ ©m : gièng nhau vÒ ©m nhng kh¸c dÊu - vÒ nghÜa : kh¸c xa nhau, tµi cña KiÒu lµm nªn bao tai ho¹ téi lçi. H: Nghệ thuật được sử dụng trong các câu thơ? TL: 3/ Nghệ thuật được sử dụng trong các câu thơ. a) Điệp từ b) Nói quá c) So sánh, điệp từ d) Nhân hóa e) Ẩn dụ * Ph©n tÝch nghÖ thuËt a) §iÖp tõ “cßn” Xác định NT được sử dụng Tõ ®a nghÜa “say sa” PT nghệ thuật - say rîu → thể hiện t/cảm mạnh mẽ mà kín đáo - say t×nh b) Nãi qu¸ : sù lín m¹nh cña nghÜa qu©n Lam S¬n. c) So sánh : âm thanh tiếng suối → đẹp lung linh huyền ảo. cảnh rừng đêm d) Nhân hoá : → thiên nhiên sống động có hồn gắn bó với con ngời e) ẩn dụ : mặt trời 2 → em bé trên lng mẹ → sự gắn bó của đứa con đ/v ngời mÑ. §ã lµ nguån sèng, ng\ nu«i dìng niÒm tin cña mÑ vµo ngµy mai. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: _ Nắm được khái niệm các phần? _ Vận dụng trong thực tế ? 2/ Dặn dò: _ Nắm được khái niệm các phần?.

(52) _ Chuẩn bị bài: “ tập làm thơ tám chữ” ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 1/11/2012 Ngày dạy: 3/11/2012. Tuần: 11 Tiết: 53. TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Nhận diện thể thơ tám chữ qua các đọan văn bản và bước đầu cách làm thơ tám chữ 01 Kiến thức _ Đặc điểm của thể thơ tám chữ. -NhËn diÖn thÓ th¬ t¸m ch÷ -Tạo đối, vần, nhịp trong khi làm thơ tám chữ. 02 Kỹ năng - Kĩ năng tư duy sáng tạo. Ph¸t huy tinh thÇn s¸ng t¹o, sù høng thó trong häc tËp, rÌn n¨ng lùc c¶m thô th¬ ca. 03 Tư tưởng B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03 Phương pháp. _ SGK, SGV, bảng phụ, sách tham khảo _ SGK, vë soạn, đọc trước tác phẩm. _ Kĩ thuật đặt câu hỏi. _ Kĩ thuật động não. _ Kĩ thuật giao nhiệm vụ. _ Kĩ thuật chia nhóm.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường Sù chuÈn bÞ cña häc sinh. 02 Kiểm tra bài củ.

(53) 03. Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI. I/ NHẬN DIỆN THỂ THƠ TÁM CHỮ: Cho học sinh đọc 3 đoạn thơ trong SGK? HS đọc H: Em có nhận xét gì về khổ thơ? Dòng thơ? GV: Tìm những chữ có cách gieo vần ở mỗi đoạn thơ? HS phát hiện GV: Em có nhận xét gì về cách gieo vần? TL: 1/ Lượng thơ : _ Mỗi khổ 4 dòng _ Mỗi dòng tám chữ 2/ Vần thơ: _ Vần chân =>vÇn ch©n liªn tiÕp theo tõng cÆp: tan - ngµn; míi - géi; bõng - rõng; g¾t - mËt.. _ Gieo vần liền=> VÇn ch©n gi¸n c¸ch : b¸t – h¸t, non – son; đứng – dựng, tiên - nhiên 3/ Nhịp thơ: ®a d¹ng linh ho¹t. 2/3/3 Nào đâu/ ~ đêm vàng/ bên... 3/2/3 Ta say mồi/ đứng uống/... mÑ cïng cha/ c«ng t¸c bËn/ k0 vÒ ch¸u ë cïng bµ/ bµ b¶o/ ch¸u nghe GV: Em có nhận xét gì về bố cục của thể thơ tám chữ? 4/ Bố cục: HS trả lời Khổ thơ không hạn định II/ LUYỆN TẬP NHẬN DIỆN THỂ THƠ TÁM CHỮ HDHS Xác định nội dung yêu cầu của từng bài tập. GV: Điền từ thích hợp? HS thảo luận nhóm 4 người HS: 1/ Điền từ thích hợp: HS đại diện nhóm trả lời a) Ca hát b) Ngày qua c) Bát ngát d) Muôn hoa GV: Điền vào chổ trống? HS: 2/ Điền vào chổ trống : a) Cũng mất b) Tuần hoàn c) Đất trời HS thực hành theo tổ GV: Nhận xét? Cử đại diện đọc HS: 3/ Nhận xét _ Chữ “ Rộn rã” - > vào trường HS sữa lỗi GV: Hãy làm một bài thơ (hoặc một đoạn thơ ) theo thể tám chữ với nội dung và vần ,nhịp, tự chọn để thực hành trên lớp? III/ THỰC HÀNH LÀM THƠ TÁM CHỮ: GV Điền từ đúng “Thanh, vần” vào chổ trống? HS điền HS: Điền từ đúng “ Thanh, vần” vào chổ trống a) Vườn b) Qua HS hoàn thành bài thơ GV: Hoàn thành bài thơ? HS: Hoàn thành bài thơ: _ Câu thơ cuối phải đủ tám chữ _ Chữ cuối phải có khuôn âm” Ương” hoặc “ a” và thanh “ bằng” GV Hai câu cuối gợi ý? HS tập viết b) Hai câu cuối gợi ý: HS trình bày a) Sương b) Ta D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: Nhận xét về thể thơ tám chữ ?.

(54) _ Nghệ thuật nhịp thơ?. 2/ Dặn dò: -Su tÇm mét sè bµi th¬ t¸m ch÷ -TËp lµm th¬ t¸m ch÷ kh«ng giíi h¹n sè c©u vÒ trêng líp b¹n bÌ. - Chuẩn bị bài “Bếp lửa” ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 1/11/2012 Ngày dạy: 4/11/2012. Tuần: 11 Tiết: 55 -56. BẾP LỬA _____Bằng Việt _____ A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Hiểu được bài thơ gơi nhớ những kĩ niệm về tình bà cháu đồng thời thể hiện tình cảm chân thành của người cháu đối với bà. 01 Kiến thức _ Những hiểu biết lúc đầu về tác giả Bằng Việt và hoàn cảnh ra đời bài thơ _ Những cảm xúc châm thành của tác giả và hình ảnh người bà giàu tình cảm, giàu đức huy sinh _ Kü n¨ng: Ph©n tÝch mét t¸c phÈm th¬ _ Kĩ năng nhận thức _ Kĩ năng giao tiếp 02 Kỹ năng _ Kĩ năng hợp tác _ Kĩ năng ra quyết định. _ Kĩ năng tư duy sáng tạo. 03 Tư tưởng _ Thấy được sáng tạo của nhà thơ trong việc sử dụng hình ảnh khơi gợi liên tưởng kết hợp giữa miêu tả , tự sự , bình luận với biểu cảm một cách nhuần nhuyễn. _ Thơng yêu, kính trọng bà, mẹ. Đó là một biểu hiện của tình yêu quê hơng đất nớc. B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh. _ SGK, SGV, bảng phụ, sách tham khảo, chân dung nhà văn Bằng Việt _ SGK, vỡ soạn, đọc trước tác phẩm. _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm…….

(55) 03 Phương pháp. _ Phân tích tình huống: _ Kĩ thuật đặt câu hỏi. _ Kĩ thuật động não. _ Kĩ thuật giao nhiệm vụ.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp 02 03. Kiểm tra bài củ Bài mới. Ổn định nề nếp bình thường  Tóm tắt vài nét về cuộc đời của Cù Huy Cận?  Học lòng bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá”?. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG Có những kĩ niệm rất bình thường trong cuộc sống những khi nó đã xa HS lắng nghe rồi ta bỗng thấy nó trở nên thiêng liêng quá đỗi, một ánh trăng cũng làm ta chạnh lòng nhớ quê nhà. Với những người Việt Nam, bếp lửa có lẽ là hình ảnh trong kí ức tuổi thơ của tất cả mọi người. Nó gợi nỗi nhớ gia đình, nhớ người thân nhà thơ Bằng Việt cũng có những kĩ niệm như thế? Ở lớp 7 “Tiếng gà tra” của Xuân Quỳnh. Tình bà cháu- anh lính trẻ trên đờng hành quân nghe tiếng gà nhớ bà. Thì trong bài thơ này h/ảnh bếp lửa đã gợi nhớ những kĩ niệm về tình bà cháu. HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH YCHS đọc chú thích HS đọc H: Em hóy giới thiệu đôi nét về tác giả, tỏc phẩm ? HS trình bày 1/ Tác giả: Bằng việt tên thật là Nguyễn Việt Bằng, sinh năm 1941 - Nhµ th¬ trëng thµnh thêi Chèng Mü - Th¬ trong trÎo mît mµ, khai th¸c nh÷ng kû niÖm vµ m¬ íc của tuæi trÎ 2/ Tác phẩm : a) Xuất xứ: Năm 1963, khi tác giả đang ở Liên Xô * H/c s¸ng t¸c : 1963 khi t¸c gi¶ ®ang lµ sinh viªn häc t¹i Liªn X«, míi b¾t đầu đến với thơ. b)Thể thơ: Thơ tự do H: Em cú nhận xột gỡ về mạch cảm xỳc, cảm hứng chủ đạo của bài thơ ? HS nhận xột TL: * M¹ch c¶m xóc: - BÕp löa→ gîi kØ niÖm vÒ bµ→ suy ngÉm vÒ bµ→ göi niÒm mong nhí víi bµ - Håi tëng qu¸ khø → hiÖn t¹i; kû niÖm → suy ngÉm theo dßng håi tëng *Cảm hứng chủ đạo : tình bà cháu, lòng kính yêu biết ơn vô hạn đ/với bµ. 2/ ĐỌC Đọc giọng t/cảm, chậm rãi và lắng đọng Giải thích từ: + Đinh ninh: Nhắc cho người khác nhớ chắc, nắm chắc. + Chiến khu:Vùng căn cứ CM + Ấp iu: là sự kết hợp của 2 từ ấp ủ và nâng niu.. 3/ BỐ CỤC H: Bố cục của văn bản chia làm mấy phần? Nêu ND của mỗi phần? _ Phần 1: Khổ 1-> Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cảm xúc _ Phần 2: 4 khổ tiếp theo -> Hồi tưởng những kĩ niệm thời thơ sống bên bà và h/ả người bà gắn liền với h×nh ảnh bếp lửa. _ Phần 3 Khổ 6 -> Suy ngẫm về bà và hình ảnh người bà. _ Phần4:Khồ cuối-> Nçi niềm thương nhớ bà khi xa quê H: Bài thơ là lời của n/vật nào? Nói về ai và về điều gì?. HS thực hiện. HS trả lời.

(56) TL: Lời của người cháu. Nói về bà. Nói về t×nh bµ ch¸u, lßng kÝnh yªu biÕt ơn vô hạn đối với bà. 4/ PHÂN TÍCH a) HÌNH ẢNH BẾP LỬA TRONG TÂM TRÍ NHÀ THƠ: Hs đọc 3 câu đầu nhấn mạnh điệp ngữ “một bếp lửa” HS đọc H: Tác giả miêu tả hình ảnh bếp lửa như thế nào trong tâm trí của HS tr¶ lêi, nhËn xÐt t/giả? TL: _ Một bế lửa chờn vờn sương sớm => Hình ảnh bếp lửa trong _ Một bếp lửa ấp iu nồng đượm tâm trí của người cháu. HS phát biểu ý kiến NT: Sử dụng từ láy, điệp ngữ. H: Em hiểu như thế nào về hình ảnh : “ Chờn vờn, ấp iu nồng đượm” TL: _ Hình ảnh bếp lửa ở một làng quê Việt Nam “ Chờn vờn sương sớm” là ấn tượng về ánh lửa chập chờn bừng lên trong làn sương mờ đục và cũng là cảm giác chập chờn mờ nhòa của hình ảnh trong kí ức thời gian _ Hình ảnh: “ Ấp iu nồng đượm” -> Gợi nhớ bàn tay khéo léo, kiên nhẫn và cả tấm lòng chi chút của người nhóm lửa, rất phù hợp với những HS phát biểu ý kiến thao tác nhóm lửa. ?C¸ch nãi “biÕt mÊy n¾ng ma” hay ë chç nµo ? TL: Biết mấy nắng ma :Nghệ thuật ẩn dụ –> cuộc đời vất vả lo toan của bµ. → Từ bếp lửa liên tởng tự nhiên đến ngời nhóm lửa gợi đến nỗi nhớ tình thơng bà → hợp lý => Hình ảnh gần gũi giản dị ấm áp tình ngời.-> Kỷ niệm thêi th¬ Êu Giới thiệu ND tiếp theo: Đi ra từ nỗi nhớ, tất cả những hình ảnh, ngôn từ bị cuốn theo dòng hoài niệm. Một thời wá khứ đc tái hiện lại trong tâm tưởng với những chi tiết rất cụ thể. Tác giả nâng niu từng mảnh ký ức ký ức hiện về. Theo diễn biến tâm tư của nhân vật người cháu, chúng ta cảm nhận thấm thía từng cung bậc tâm trạng theo từng ngọn lủa trong bài thơ: lửa của kỷ niệm tuổi thơ, lửa của cuộc sống lúc đã trưởng thành ; bếp lửa của bà ngày xưa, bếp lửa ngày nay.. b/ NHỮNG KĨ NIỆM TUỔI THƠ BÊN BÀ VÀ TÌNH BÀ CHÁU CHÁU. HS đọc đoạn 2: “Lên 4 tuổi …một ngọn lửa….giai dẳng” HS trả lời H: Đoạn thơ nói về những kĩ niệm nào khi sống bên bà ? Ghi ( Hồi tưởng những kỉ niệm tuổi thơ sốg bên bà, nhữg năm sống trog gian khó) HS trả lời TL: * Hồi tưởng những kỉ niệm tuổi thơ sống bên bà ?Sù kiÖn nµo, h/¶ chi tiÕt nµo ¸m ¶nh m·i trong t©m trÝ t/gi¶ nhÊt? V× sao? TL: - Thủa ấu thơ (4 tuổi) + Nh÷ng Ên tîng nhÊt lµ mïi khãi bÕp “khãi hun nhÌm m¾t ch¸u, khãi HS nêu cảm nhận cay”  Biểu hiện chân thực c/s và t/c da diết -> gợi cho ta nghĩ đến sự cơ cực, vất vả tỏa ra từ 1 bếp lửa của gia đình nghèo khổ.  “Nghĩ lại…còn cay” tô đậm nỗi niềm thổn thức của tác giả. + bố đi đánh xe con ngựa gầy rạc. Cuộc sống nghèo khó với cái Đói mòn đói mỏi của năm ất dậu→Tuæi th¬ bên bà nhiều gian khổ nhọc nhằn có bóng đen ghê rợn của nạn đói 1945. Ghi -> Giọng thơ trĩu xuống đến nao lòng khó quên GV: Mùi khói từ những năm đầu đời vẫn còn nguyên trong ký ức. ch¼ng thÓ tiªu tan. Mïi khãi cña qu¸ khø lµm cay sèng mòi hiÖn t¹i hay lµ nhí th¬ng tõ hiÖn t¹i lµm sèng dËy ngän khãi qu¸ khø. Nhí nh÷ng kû niÖm : h/c¶nh chung cña nhiÒu g® VN trong KC CPh¸p – cha mÑ ®i c«ng t¸c – ch¸u sèng trong sù cu mang d¹y dç cña bµ sím ph¶i tù lËp lo toan.. Ghi HS trả lời.

(57) - Thời niên thiếu: ? Sau h×nh ¶nh khãi bếp, cßn h/¶ chi tiÕt nµo gîi sự liªn tëng cña nh©n GHI vật tr÷ t×nh nữa không? ( Có - H×nh ảnh tiếng chim tu hú) 8 năm ròng cháu cùng bà nhóm bếp. + Tiếng tu hú kêu: âm thanh quen thuộc->gợi nhớ nhà, nhớ quê, nhớ tiếng tu hú. + Nhắn gửi nhớ thương đến an ủi bà - Tu hú ơi ! chẳng đến… HS trình bày cảm nhận - Kêu chi hoài …. - Bà bảo, bà dạy, bà chăm-> NT (V) nối tình cảm bà cháu. H:TiÕng chim tu hó vang väng trong trÝ nhí gióp t¸c gi¶ nhí ~ g× vÒ bµ ? TL: -TiÕng chim tu hó: gîi kh«ng gian mªnh m«ng buån v¾ng.. tiÕng tu hó nh¾c c¶nh mïa mµng sao trớ trªu trong nh÷ng ngµy đói kém, tiếng tu hú lạc lõng bơ vơ côi cút nh khát khao đợc chở che ấp iu. Đứa cháu đợc sống trong sự chăm sóc ấm áp của bà đã ch¹nh lßng th¬ng con tu hó bÐ báng thiÖt thßi. GV: Nhà thơ nh tách ra khỏi hiện tại đắm chìm trong kỷ niệm suy tëng vÒ bµ, c©u hái “bµ cßn nhí kh«ng bµ” → t×nh c¶m ch©n Ghi thành tự nhiên cảm động. => tình cảm bà cháu quấn quýt, tấm lòng đôn hậu, tình thương bao la của bà đối với cháu. Chuyển:. HS trả lời Ghi. Từ sau sương khói mịt mờ của tuổi thơ, tác giả đã thổi phồng lên những kỷ niệm của tuổi thiếu niên khi quê hương đất nước có chiến tranh.. * Trong những năm gian khó ? Đoạn thơ dẫn trực tiếp lời bà dặncháu nhằm mục đích gì ? TL:Bµ dÆn ch¸u: ThÓ hiÖn PhÈm chÊt cao quÝ cña bµ: b×nh tÜnh, vît mäi thö th¸ch, bµ mÑ VN yªu níc, tÇn t¶o, ®Çy lßng hy sinh, kiªn tr× nhãm löa, gi÷ löa. _ Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi -> Lời dẫn trực tiếp _ Vẫn vững lòng bà dặn cháu đinh ninh => Bà vẫn vững lòng trước mọi _ Cứ bảo nhà vẫn được bình yên. tai họa thử thách KL: H×nh ảnh người bà trong kháng chiến giàu đức hy sinh, là chỗ dựa tinh thần vững chắc cho cháu. H: Từ h/ảnh bếp lửa đến cuối đoạn xuất hiện điệp ngữ “một ngọn lửa” HS thảo luận nhúm 4 người Đại diện nhóm trình bày cã dông ý NT g×? Em hiểu những câu thơ trên ntn? TL: -> Bếp lửa là hình ảnh cụ thể , ngọn lửa là hình ảnh trừu tượng, ngọn lửa của sức sống, của tình yêu thương, của niềm tin son sắc.Bà không chỉ là người nhóm lửa – giữ lửa mà còn là người truyền lửa – ngọn lửa của niềm tin yêu cuộc sống cho con cháu.. C/ Hình ảnh bếp lửa và bà Hs đọc đoạn “Lận đận đời bà → hết” HS đọc GV: Bà không chỉ thắp lên ngọn lửa thật, mà bà còn thắp sáng lửa Nghe lòng. Không những chỉ dạy cháu biết yêu thương, bà còn nhóm lên trong cháu, thắp sáng lên trong cháu tình yêu thương.. ? Phát hiện biện pháp nghệ thuật đặc sắc trong đoạn thơ?. HS th¶o luËn vµ tr×nh ? §iÖp tõ “nhãm” trong tõng c©u th¬ cã nh÷ng ý nghÜa gièng bµy vµ kh¸c nhau ntn ? HS ph¸t hiÖn. -GV kÕt luËn. TL: §iÖp tõ: “nhãm”:. * Giống : đều gắn với hành động nhóm bếp lửa. * Khác : nhóm1.2.3 → nghĩa chính nhóm lên ngọn lửa để sởi ấm bà cháu, luộc.

(58) khoai s¾n. nhãm4 → nghÜa chuyÓn bµ kh¬i dËy trong ch¸u nh÷ng t©m t×nh nh÷ng niÒm tin, ngọn lửa ấy đã thành niềm tin thiêng liêng kì diệu nâng bớc ngời cháu trên suốt chặng đờng dài - Bà lận đận -> qua nắng mưa -> quen dậy sớm - Nhóm bếp lửa….nồng đượm - Nhóm niềm …khoai sắn ngọt bùi => - Nhóm nồi xôi gạo…chung vui nhen lửa -> nhóm lửa - Nhóm dậy cả những tâm…. Giữ lửa -> truyền lửa HS trả lời Ôi kì lạ ! thiêng…. ? Hình ảnh bếp lửa đợc nhắc tới bao nhiêu lần? Tl: - 10 lần nhắc lại bếp lửa: Gắn với bà và cuộc đời bà ? Tại sao khi nhắc đến bếp lửa là ngời cháu nhớ đến bà, và ngợc lại khi HS phỏt biểu ý kiến nhớ về bà là nhớ ngay đến hình ảnh bếp lửa ? HS: Bëi v× bÕp löa lµ t×nh bµ Êm nãng bµn tay bµ ch¨m chót. BÕp löa g¾n víi ~ khó khăn gian khổ đời bà.. ? H×nh ¶nh Êy mang ý nghÜa g× trong bµi th¬ nµy ? TL: → Bµ nhãm bÕp chÝnh lµ nhãm lªn niÒm vui sù sèng, niÒm yªu th¬ng HS trình bày chăm chót dµnh cho con ch¸u vµ mäi ngêi. Ghi GV: Bếp lửa luôn chứng kiến sự tảo tần khó nhọc đời bà,tay bà nhóm lửa cũng là nhóm lên niềm tin yêu cuộc sống . Nhà thơ đã cảm nhận trong hình ảnh bếp lửa bình dị những điều rất thiêng liêng, kì diệu. ?V× sao t¸c gi¶ l¹i viÕt “¤i kú l¹ vµ thiªng liªng - bÕp löa !” -HS ph©n tÝch. - Hình ảnh bếp lửa kì diệu thiêng liêng. Bếp lửa đợc bà nhen lên không chỉ là đợc nhen nhóm lên từ ngọn lửa trong lòng bà - ngọn lửa của sức sống, lòng yªu th¬ng, niÒm tin m·nh liÖt →H×nh ¶nh bÕp löa b×nh dÞ th©n thuéc mµ kú diÖu thiªng liªng. d/ T×nh c¶m cña ch¸u khi ®i xa: -HS đọc khổ thơ cuối. ? HiÖn t¹i cuéc sèng cña ch¸u ntn? -§i xa :- ngän khãi tr¨m tµu - NiÒm vui tr¨m ng¶ → thời gian, không gian xa cách, cuộc đời thay đổi. H; Cuộc sống hình tại đã thay đổi nhg có 1 điều khôg thể nào thay đổi đó là gì? ? Tình cảm của ngời cháu dành cho bà đợc thể hiện ntn? TL: Cuéc sèng có thay đổi, giờ cháu đã lớn lên ở nơi xa nhưng t×nh th¬ng nhớ bà tha thiết, mãnh liệt; bà đã tiếp thêm cho cháu sức mạnh dù cháu kh«ng cßn ë bªn bµ. Ngän löa trong bµ vẫn lu«n to¶ s¸ng, lu«n lµ ®iÓm tùa tinh thÇn cho ch¸u. - Nhưng cháu ...! (câu cảm than) →ThÓ hiÖn t×nh th¬ng nhí và lòng -Sím mai nay…lªn cha?( câu hỏi tu từ) biết ơn sâu nặng của cháu đ/với bà m·nh liÖt, tha thiÕt E/ Tổng Kết ? Nờu đặc sắc NT& Giá trị ND ? -HS tr×nh bµy. 1. NghÖ thuËt: - S¸ng t¹o h×nh tîng bÕp löa + H×nh ảnh thùc + Giàu ý nghĩa biÓu tîng - KÕt hîp miªu t¶, biÓu c¶m, tù sù, b×nh luËn. - Giäng ®iÖu vµ thÓ th¬ 8 ch÷ phï hîp víi c¶m xóc håi tëng vµ suy ngÉm 2. Néi dung.. HS trả lời. HS đọc HS trả lời. HS phát biểu. Ghi. HS tr¶ lêi..

(59) - Gợi những kỷ niệm xúc động về bà và tình bà cháu. HS tr¶ lêi. ? Bµi th¬ gîi cho em t×nh c¶m g×? HS: - Lòng kính yêu và biết ơn của cháu đối với bà, gia đình, quê hơng, đất níc. HS béc lé. ? Bài thơ chứa đựng một triết lý thầm kín. Đó là gì? H: -Bài thơ chứa đựng một triết lý thầm kín : Những gì là thân thiết nhất của tuổi thơ mỗi ngời đều có sức toả sáng, nâng đỡ con ngời suốt hành trình rộng Phỏt biểu tự do của cuộc đời. H: Em rút ra bài học gì cho bản thân? Phát biểu tự do HS: Những gì thân thiết nhất của tuổi thơ mỗi người đều có sức tỏa sang nâng đỡ con người suốt cả cuéc đời. T×nh yêu thương và lòng biết ơn bà chính là một biểu hiện của t/y thương gắn bó với gia đình, quê hương đó là khởi đầu của t×nh yªu nước. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: H: V× sao h×nh ¶nh bÕp löa lu«n g¾n bã víi h×nh ¶nh bµ trong bµi th¬? Tl: - HS: Bởi vì bếp lửa là tình bà ấm nóng bàn tay bà chăm chút. Bếp lửa gắn với ~ khó khăn gian khổ đời bµ H: Cảm nghĩ gì về nhan đề “Bếp lửa” Có ngời nói rằng hình ảnh bà trong bài thơ là hình ảnh ngời nhãm löa, ngêi gi÷ löa. Em nghÜ g× vÒ nhËn xÐt Êy? TL: → Bµ nhãm bÕp chÝnh lµ nhãm lªn niÒm vui sù sèng, niÒm yªu th¬ng chi chót dµnh cho con ch¸u vµ mäi ngêi. - Hình ảnh bếp lửa kì diệu thiêng liêng. Bếp lửa đợc bà nhen lên không chỉ là đợc nhen nhóm lên từ ngọn lửa trong lßng bµ - ngän löa cña søc sèng, lßng yªu th¬ng, niÒm tin m·nh liÖt →H×nh ¶nh bÕp löa b×nh dÞ th©n thuéc mµ kú diÖu thiªng liªng. 2/ Dặn dò: _ Học thuộc lòng nội dung bài thơ. _ Chuẩn bị bài: “ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ ”.

(60) Ngày soạn: 5 /11/2012 Ngày dạy: 8 /11/2012. Tuần: 12 Tiết: 57. HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM. KHÚC HÁT RU NHỮNG EM BÉ LỚN TRÊN LƯNG MẸ Nguyễn Khoa Điềm A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ tác giả Nguyễn Khoa Điềm và hoàn cảnh ra đời bài thơ _ Tình cảm bà mẹ Tà-Ôi dành cho con gắn liền với với tình yêu quê hương đất nước 01 Kiến thức và niềm tin vào sự tất thắng của cách mạng. _ Nghệ thuật ẩn dụ, phóng đại hình ảnh thơ mang tính biểu tượng âm hưởng của những khúc hát ru thiết tha, trìu mến. _ Kĩ _ Kĩ năng đọc khúc hát ru, cảm nhận và phân tích thơ trữ tình. _ Kĩ năng nhận thức 02 Kỹ năng _ Kĩ năng giao tiếp _ Kĩ năng hợp tác _ Kĩ năng ra quyết định. _ Kĩ năng tư duy sáng tạo. 03 Tư tưởng _ Thấy được sáng tạo của nhà thơ trong việc sử dụng hình ảnh khơi gợi liên tưởng kết hợp giữa miêu tả, tự sự, bình luận với biểu cảm một cách nhuần nhuyễn. _ Gi¸o dôc : T tëng nh©n v¨n. B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03 Phương pháp. _ SGK, SGV, bảng phụ, sách tham khảo, chân dung nhà văn Nguyễn Khoa Điềm. _ SGK, vỡ soạn, đọc trước tác phẩm. _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm…… _ Phân tích tình huống: _ Kĩ thuật đặt câu hỏi. _ Kĩ thuật động não. _ Kĩ thuật gia nhiệm vụ.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp 02 03. Kiểm tra bài củ Bài mới. Ổn định nề nếp bình thường  Tóm tắt vài nét về cuộc đời của Bằng Việt?  Học lòng bài thơ “Bếp lửa”?. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG D©n téc nµo còng cã nhøng khóc h¸t ru, khóc ca ªm ¸i dÞu dµng ®a em bÐ HS lắng nghe đi vào giấc ngủ, đồng thời cũng gửi gắm biết bao tình yêu thơng mơ ớc của ngêi mÑ. Trong nh÷ng n¨m kh¸ng chiÕn chèng MÜ ¸c liÖt trªn c¶ hai miÒn Nam, B¾c, NguyÔn Khoa §iÒm còng s¸ng t¹o mét khóc h¸t ru míi : Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ” HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI 1/ CHÚ THÍCH YCHS đọc chú thích. HS đọc H: Em hóy giới thiệu đôi nét về tác giả, tỏc phẩm ? HS trình bày a/ Tác giả: Nguyễn Khoa Đềm sinh năm 1963, Thừa thiên Huế, nhµ th¬ HS n/xét bổ sung.

(61) tiªu biÓu cña th¬ ca chèng MÜ. b/ Tác phẩm : *) Xuất xứ: Năm 1971, khi đang công tác ở chiến khu miền Tây Thừa Thiên Huế. Và cuéc kh¸ng chiÕn chãng MÜ ®ang diÔn ra ¸c liÖt. *)Thể loại: Thơ tự do 2/ ĐỌC Gv đọc bài thơ - hớng dẫn hs đọc -Hai hs đọc, nhận xét. Giọng đọc tha thiết ,lu ý các đoạn điệp khúc. Y/cầu HS đọc 3/ BỐ CỤC H: Bố cục của văn bản chia làm mấy phần? Nêu ND của mỗi phần? TL:Bè côc: 3®o¹n c©n xøng nhau vµ sè c©u, sè tiÕng, mçi ®o¹n gåm hai lêi ru. _ Phần 1:Từ đầu “Em cu Tai->lún sân”=> Lời ru khi mẹ giả gạo. _ Phần 2: Từ “Em cu Tai->Ka-lưi”=> Lời ru khi mẹ tỉa bắp. _ Phần 3: Từ đầu “Em cu Tai -> Tự do” => Lời ru khi mẹ chuyển lán, đạp rừng, giành trận đánh. H: Nhan đề bài thơ gợi cho em liên tưởng gì? Tại sao lại là “Những em bé lớn trên lưng mẹ” ? TL: _ Đồng bào dân tộc Tà –Ôi thường có thói quen địu con trên lưng đi làm.Những em bé Tà-Ôi cũng lớn trên lưng mẹ.  “ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ” là một nhan đề độc đáo, ấn tượng và cũng phản ánh chính xác hiện thực. H:Theo em, cách lặp đi lặp lại, cách ngắt nhịp có tác dụng tạo nhịp điệu như thế nào cho lời ru? Có liên quan gì đến nội dung t/cảm của bài thơ? TL: Lời hát có ba khúc ru, mỗi khúc ru đều có hai khổ, và đều mở đầu bằng hai câu: “ Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ớ ; Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ” rồi sau đó kết thúc bằng lời ru trực tiế của mẹ : “ Ngủ ngon a-Kay ơi –ngủ ngon a-Kay hỡi” Tác dụng : Tạo nên nhịp điệu dìu dắt tha thiết, tạo cho bài thơ có tiết tấu nhịp nhàng như lời hát ru ; _ Thể hiện tình mẹ con thắm thiết, nhất là tình cảm yêu thương trìu mến của mẹ dành cho đứa con yêu. H: Em cã nhËn xÐt gì vÒ kÕt cÊu cña bµi th¬ ? TL: Tác dụng : Kết cấu bố cục cân đối nhiều điệp khúc rất phù hợp với thể loại hát ru. Ngôn ngữ thơ giản dị, ngọt ngào, trở đi trở lại thiết tha êm đềm đa em bé vào giấc ngủ say và mẹ gửi gắm tâm tình. 4/ PHÂN TÍCH a/ HÌNH ẢNH NGƯỜI MẸ TÀ – ÔI: H: Hình ảnh người mẹ đã được khắc họa qua những công việc quen thuộc hằng ngày của bao bà mẹ Việt Nam? TL: *) Người mẹ tần tảo, lam lũ: _ Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối _ Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi =>Ngời mẹ chịu thơng chịu khó vất vả, lo toan và giàu đức hy sinh, ngời mÑ yªu con v« cïng. H: Em có nhận xét gì về nổi vất vả của mẹ? TL: Hình ảnh người mẹ đã được khắc họa qua những công việc quen thuộc hằng ngày của bao bà mẹ việt Nam: Giã gạo, địu con, tỉa bắp bao vất vả, lo toan đôi vai gầy của mẹ đẫm mồi hôi. H: Hình ảnh người mẹ địu con tỉa bắp được miêu tả qua những hình ảnh nào? Hình ảnh đó liên tưởng gì? TL: Hình ảnh người mẹ tỉa bắp được miêu tả qua nỗi vất vả của người mẹ lưng núi thì to lưng mẹ thì nhỏ. HS trình bày. HS trả lời. HS trình bày ý kiến. Ghi. HS trao đổi 2’ HS trình bày. HS trao đổi thảo luận Ghi. HS trả lời HS phát biểu. HS trình bày.

(62) _ Lưng núi thì to mà lưng mẹ thì nhỏ. _ Mặt trời của mẹ, co nằm trên lưng => Hình ảnh người mẹ nhọc nhằm lao động nhưng đầy niềm tin. *) Người mẹ kháng chiến: H: Câu thơ nào miêu tả hình ảnh người mẹ trong kháng chiến ? TL: _ mẹ địu con để giành trận cuối cuối _ Mẹ đang chuyển lán, mẹ đi đạp rừng => Mẹ tham gia kháng chiến chống Mĩ cứu nước Gv: Em có nhận xét gì về cử chỉ hành dộng đó? TL: Giặc Mĩ đến xâm lược, trên đôi vai bà Tà Ôi lại thêm trách nhiệm mới,tham gia kháng chiến, đánh giặc cứu nước. Tình mẹ không chỉ dành cho a-Kay mà còn dành cho anh bộ đội , cho làng , cho đất nước b/ ƯỚC VỌNG CỦA NGƯỜI MẸ: H: Em hiểu như thế nào về hai câu thơ đó? TL: _ Mặt trời của bắp nằm trên núi Ẩn dụ: Đứa con là sự sống của mẹ. _ Mặt trời của mẹ nằm trên lưng Gv:_ Mặt trời của bắp-> là mặt trời của thiên nhiên vĩnh hằng, đem lại ánh sáng và sự sống cho muôn loài, đem lại sự tốt tươi cho ngô, lúa _ Mặt trời của mẹ-> Đó là em cu Tai, là con yêu, là niềm hạnh phúc của mẹ.Đứa cxon là nguồn sống, là mặt trời của mẹ, Một ẩn dụ sáng tạo làm rung động lòng người.. Ghi HS trả lời Ghi HS nhận xét. HS cảm nhận. Nghe. HS trả lời H: MÑ mong íc ®iÒu g×? TL: a) Lời ru lúc mẹ giả gạo-> Mẹ ước mơ có nhiều gạo trắng ngần b) Lời ru khi mẹ tỉa bắp-> Mơ hạt bắp lên đều, mon con lớn. c) Lời ru của mẹ lú chiến đấu -> Mơ được thấy Bác Hồ. =>Điều ớc ấy thật giản dị và cao quí,vì đó là điều mong mỏi của ngời mẹ lao động nghèo H: Qua khúc hát ru, em cảm nhận t/cảm của người mẹ đối với con ntn? TL:-Mẹ không chỉ yêu thơng mà còn hành động vì tình yêu thơng. -Vì giặc Mĩ không để cho gia đình bản làng của mẹ đợc sống bình yên =>Mẹ là ngời can đảm ,dũng cảm. -Mẹ thơng đất nớc: Mẹ thơng A kay mẹ thơng đất nớc. vì đất nớc đang gian lao chèng l¹i giÆc MÜ. - Mẹ ớc đợc gặp Bác Hồ, mẹ ớc con đợc làm ngời tự do.. Ghi HS cảm nhận. *Mẹ là ngời yêu nớc nồng nàn, tha thiết với độc lập tự do. H: Nhận xét về mliên hệ giữa lời ru trực tiếp của người mẹ với hoàn HS thảo luận nhóm 4 người cảnh, công việc mà mẹ đang làm và cả ước vọng của người mẹ qua ba ca Đại diện nhóm trình bày khúc? _ Khúc hát thứ nhất-> tại sao tác giả không diễn đạt là mẹ mơ mà lại là con mơ cho mẹ ( Gửi gắm niềm tin mơ ước, khát vọng vào đứa con ,tương lai và hi vọng của đất nước. _ Khúc hát thứ 2: -> Tình thương con gắn liền với tình thương bộ đội , thương làng đói nên ước mơ của mẹ là rất giản dị : Mong có nhiều gạo trắng, mong bắp lên đều, mong con mau lớn để giúp mẹ, giúp dân làng nuôi bộ đội. _ Khúc thứ ba: Tình thương con gắn liền với tình yêu đất nước mẹ mong con mau lớn trở thành người lính chiến đấu vì quê hương , mong con lớn lên trên đất nước tự do độc lập. III/ TỔNG KẾT: H: Tóm tắt vài nét về nghệ thuật của bài thơ? HS trả lời.

(63) TL: 1/ Nghệ thuật: _ Ẩn dụ, phóng đại _ Liên tưởng độc đáo bằng những hình ảnh thơ có ý biểu tượng. H: Tóm tắt vài nét về nội dung của bài thơ? TL: 2/ Nội dung: Ca ngợi tình cảm thiết tha và cao đẹp của bà mẹ Tà-Ôi dành cho con, cho quê hương , đất nước trong cuộc kháng chiến chống mĩ cứu nước. H: Em thấy t/yêu thương con của người mẹ gắn với những tình cảm gì? TL: _ Sự gắn bó của tình yêu thương-> Tình yêu con của người mẹ Tà –Ôi gắn với tình thương anh bộ đội, buôn làng và cao cả hơn nửa là sự gắn bó với tình yêu quê hương đất nước. H: Em rút ra bài học gì cho bản thân? HS phát biểu tự do H: Em hiều thế nào về những ước mong, ý nghĩa của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước thể hiện trong các khúc ru ? TL: Tình thương con gắn liền với tình yêu đất nước mẹ mong con mau lớn trở thành người lính chiến đấu vì quê hương , mong con lớn lên trên đất nước tự do độc lập. IV/ LUYỆN TẬP 1/ Nhận xét về ý nghĩa của yếu tố tự sự trong bài thơ đối với việc thể hiện cuộ cuộc sống của người dân ở chiến khu Trị- Thiên thời kì chống MĨ cứu nước ? _ Giá trị của yếu tố tự sự là: + Thể hiện tâm hồn trong sáng của người mẹ Tà-Ôi + Thể hiện phong cách của đồng bào miền núi + Làm tăng thêm sự chân thực, sâu lắn của hình tượng nhân vật trữ tình.. HS trả lời. HS trình bày. HS phát biểu tự do HS trả lời. HS làm. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: 1. Tại sao chỉ có một em cu Tai mà tác giả lại viết “Những em bé lớn trên lng mẹ” ? Nhan đề có ý nghĩa gì ? 2. ViÕt mét ®o¹n v¨n 5 c©u ph©n tÝch hai c©u th¬ “MÆt trêi cña b¾p... MÆt trêi cña mÑ...” 3. Cã bao nhiªu ngêi ru trong bµi th¬ “Khóc h¸t ru” Khúc hát này có gì đặc biệt về nhịp điệu và nội dung tình cảm ? 2/ Dặn dò: _ Học thuộc lòng nội dung bài thơ. _ Chuẩn bị bài: “ ánh trăng” ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 6 /11/2012 Ngày dạy: 9 /11/2012. ánh trăng. Tuần: 12 Tiết: 58. Nguyễn Duy A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT :.

(64) 01. Kiến thức. 02. Kỹ năng. 03. Tư tưởng. B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03 Phương pháp. _ Cảm nhận được giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ ánh trăng _ Kỉ niệm về một thời gian lao động nhưng nặng nghĩa tình của người lính _ Sự kết hợp của các yếu tố tự sự , nghị luận trong văn văn bản thơ trự tình -§äc- hiÓu, pt v¨n b¶n th¬ s¸ng t¸c sau n¨m 1975 -Vân dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phơng thức biểu đạt trong tác phẩm thơ để cảm nhận một văn bản trữ tình hiện đại. _ Kĩ năng nhận thức _ Kĩ năng giao tiếp _ Kĩ năng hợp tác _ Kĩ năng ra quyết định. _ Kĩ năng tư duy sáng tạo. _ Thấy được sáng tạo của nhà thơ trong việc sử dụng hình ảnh khơi gợi liên tưởng kết hợp giữa miêu tả, tự sự, bình luận với biểu cảm một cách nhuần nhuyễn. Thái độ: Trân trọng, ân nghĩa ân tình trong qúa khứ, đạo lý “uống nớc nhớ nguồn”... _ SGK, SGV, bảng phụ, sách tham khảo, chân dung nhà văn Nguyễn Duy _ SGK, vỡ soạn, đọc trước tác phẩm. _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm…… _ Phân tích tình huống: _ Kĩ thuật đặt câu hỏi. _ Kĩ thuật động não. _ Kĩ thuật gia nhiệm vụ.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường §äc TL lêi ru thø 3 trong bµi th¬ “Khóc h¸t ru...” 02 Kiểm tra bài cũ Em cảm nhận đợc gì về tình cảm và ớc vọng của bà mẹ Tà Ôi 03 Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG Từ xưa đến nay trăng luôn là hình ảnh quen thuộc trong thơ ca.Trăng. HOẠT ĐỘNG CỦA HS HS lắng nghe. với người luôn là người bạn.Nhiều nhà thơ đã mượn hình ảnh trăng để gửi gắm tâm sự của mình trăng tron bài thơ của Nguyễn Duy như một cố nhân xưa mà đã có lúc bị người đời quên lãng, để rồi bất chợt gặp lại khiến người ta không khỏi giật mình.. HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH YCHS đọc chú thích. HS đọc H: Em hóy giới thiệu đôi nét về tác giả, tỏc phẩm ? HS trả lời *T¸c gi¶ - N/thơ trởng thành thời kỳ chống Mỹ tham gia ch/đấu ở nhiều chiến trờng. - C¶m høng th¬ g¾n víi ~ g× gÇn gòi quen thuéc gîi ra chiÒu s©u suy nghÜ. - C¸c t¸c phÈm chÝnh : C¸t tr¾ng (1973), ¸nh tr¨ng (1984), MÑ vµ em (1987), Quµ tÆng th¬ (1990)... * V¨n b¶n: -Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: +Bµi th¬ rót tõ tËp th¬ cïng tªn + Sáng tác 1978 – sau 3 đất nớc thống nhất cuộc sống đầy đủ ? Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ bµi th¬ ? (Hoµn c¶nh s¸ng t¸c, thÓ th¬, m¹ch c¶m xóc, kÕt cÊu) *ThÓ th¬: 5 ch÷ phï hîp víi giäng t©m t×nh suy t nh¾c nhë tù sù “§ªm HS trình bày nay B¸c kh«ng ngñ” “TiÕng gµ tra” * M¹ch c¶m xóc : tõ vÇng tr¨ng hiÖn t¹i nhí vÒ qu¸ khø, suy ngÉm, rót ra bµi häc vÒ c¸ch sèng * KÕt cÊu nh mét c©u chuyÖn nhá.

(65) 2/ ĐỌC * Hs đọc bài thơ : Nêu yêu cầu đọc : Nhịp 2/3; 2/1/2; 3/2. (3 khổ đầu đọc HS đọc giäng kÓ, nhÞp tr«i ch¶y; khæ 4 giäng cao ngì ngµng; khæ 5. 6 tha thiÕt trÇm l¾ng, xóc c¶m, suy t.) 3/ BỐ CỤC H:Bố cục của văn bản chia làm mấy phần? Nêu ND của mỗi phần? HS trả lời TL: + 3 Khæ ®Çu : t×nh c¶m gi÷a t¸c gi¶ vµ vÇng tr¨ng + Khæ 4 t×nh huèng gÆp l¹i vÇng tr¨ng + Khæ 5, 6 : c¶m xóc vµ suy ngÉm cña nhµ th¬ → Bµi th¬ lµ tiÕng lßng, lµ sù suy ngÉm, lµ lêi nh¾c nhë 4/ PHÂN TÍCH a/ HÌNH ẢNH VẦNG TRĂNG, NGƯỜI BẠN TRI KĨ ? Hồi tởng về quá khứ, tác giả nhớ đến ~ hình ảnh nào? Phân tích giá HS trả lời trÞ, ý nghÜa cña ~ h/¶nh vµ c¸c biÖn ph¸p NT dïng trong 2 khæ th¬. HS phân tích TL: * Qu¸ khø: -Thời nhỏ: sông, đồng, bể →§iÖp tõ víi → con ngêi thËt giµu cã víi bao ©n t×nh. Thiªn nhiªn nh ngêi b¹n v« t chia sÎ c¶m th«ng. -Thêi chiÕn tranh: ë rõng → Tr¨ng trë thµnh ngêi b¹n tri kû, th©n thiÕt, g¾n bã. → giäng kÓ t©m t×nh, h/¶nh võa gÇn gòi cô thÓ võa cã ý nghÜa tîng trng → vầng trăng là kết tinh tất cả (kỷ niệm của thời ấu thơ, h/ảnh đất trời thiên nhiªn b×nh dÞ, hiÒn hËu – qu¸ khø gian lao nghÜa t×nh) H: Vầng trăng thành tri kỉ là vầng trăng như thế nào? TL: _ Hiểu biết, yêu quý nhau đến độ thân thiết. GV: Kû niÖm thêi qu¸ khø hiÖn lªn qua lêi kÓ t©m t×nh, h×nh ¶nh gîi HS trả lời không tả : đồng, sông, biển . Rừng vừa là hình ảnh cụ thể gắn với chiến tranh, g¾n víi ngêi lÝnh võa cã ý nghÜa tîng trng cho ~ n¨m th¸ng gian khæ ác liệt của đạn bom → Trăng trở thành ngời bạn tri kỷ, thân thiết, gắn bó. Nghe Trăng và ngời lính có mối quan hệ thân tình câu thơ gợi nhớ đến vầng tr¨ng “§Çu sóng tr¨ng treo” H:Khi trë vÒ thµnh phè,t/c gi÷a ngêi vµ tr¨ng cã g× kh¸c tríc?V× sao ? TL: * HiÖn t¹i: vÒ thµnh phè - Thay đổi – trăng nh ngời dng (xa lạ không quen biết) GV: Cuộc sống thành phố ồn ào, rực rỡ ánh đèn điện, cuộc sống hối hả, HS trao đổi nhóm 4 người khẩn trương nơi phồn hoa đô hộ dẽ khiến người ta không còn nhận ra sự hiện diện của vầng trăng như ở thôn quê hay ở rừng. nghe. b/T×nh huèng gÆp l¹i tr¨ng ? Tình huống gặp lại trăng có gì đặc biệt ? (chú ý các từ ngữ : thình lình, vội, đột ngột) TL: →Bất ngờ  Gợi tả niềm xúc động, vui sớng, ngỡ ngàng. GV:Các từ “thình lình” “đột ngột” → gây ấn tợng sự việc xảy ra đột ngột kh«ng b¸o tríc : ®iÖn t¾t phßng tèi – véi vµng hèi h¶ më tung cöa t×m nguån s¸ng – xuÊt hiÖn vÇng tr¨ng trßn. GV:- §èi lËp gi÷a kh«g gian chËt hÑp cña phßng tèi víi kh«g gian bao la cña ¸nh s¸ng - Tình huống tao bớc ngoặt để t/giả bộc lộ cxúc và thể hiện chủ đề tp’ c/ SUY TƯ CỦA TÁC GIẢ: * Hs đọc khổ 5. ? Em cã n/xÐt g× vÒ t thÕ vµ c¶m xóc cña nhth¬ khi gÆp l¹i vÇng tr¨ng? TL: -Ngöa mÆt lªn nh×n mÆt Cã c¸i g× rng rng GV: Nhìn mặt: -> là sự đối diện thẳng thắn là sự tập trung cao độ, là sự ngưỡng mộ đến thành kính một cảm xúc không cụ thể, không rõ rệt, dâng trào trong lòng như bồi hồi xúc động, như hối hận ăn năn thể hiện qua từ” rưng rưng”  H/ảnh “đồng, sông, bể, rừng đợc lặp lại ở khổ thơ cuối đối ứng với khổ. HS phát biểu Nghe Ghi Hs đọc HS phát biểu, nêu nhận xét Nghe.

(66) thơ đầu → gợi ~ kỷ niệm  Xúc động, nghẹn ngào. ? Khæ cuèi bµi th¬ tËp trung nhÊt ý nghÜa biÓu tîng cña h×nh ¶nh vÇng tr¨ng, chiÒu s©u t tëng mang tÝnh triÕt lý cña t¸c phÈm. H·y ph©n tÝch ? (chó ý : c¸c h×nh ¶nh vÇng tr¨ng trßn vµnh v¹nh - ¸nh tr¨ng im ph¨ng ph¾c – c¸i giËt m×nh cña nhµ th¬. ) TL: + Vầng trăng : hình ảnh cụ thể vẻ đẹp của thiên nhiên – hình ảnh khái quát biểu tợng cho quá khứ nghĩa tình, vẻ đẹp vĩnh hằng của đời sống + Trăng tròn vành vạnh : quá khứ đẹp đẽ, đầy đặn. + Tr¨ng im ph¨ng ph¾c : nghiªm kh¾c, nh¾c nhë. H: Tại sao tác giả không đặt “vầng trăng” mà lại đặt là “ánh trăng”. ? GV: Ánh trăng không chỉ là người bạn tri kØ , ánh trăng còn tượng trưng cho một quá khứ nghĩa tình, một thiên nhiên hồn hậu, với vẻ đẹp bình dị và vĩnh hằng trăng cũng là một chứng nhân lịch sử vẫn theo ta trong suốt cuộc đời. Trăng im phăng phắc người người bạn tri kỉ, như một người tri kỉ, một nhân chứng nghĩa tình đang nghiêm khắc nhắc nhỡ nhà thơ và cả mỗi chúng ta không thể quên quá khứ, không thể để cuộc sống tiện nghi hiện đại làm mờ đi những năm tháng gian khổ. H: Tại sao tác giả lại: “Giật mình” khi nhìn trăng? + Giật mình : nhận ra lỗi lầm – tự ăn năn tự trách, tự thấy phải thay đổi cách sống – tự nhắc nhở mình không bao giờ đợc phản bội quá khứ. GV: Đó là cảm giác và phản xạ tâm lí có thật của một người biêt suy nghĩ chợt nhận ra sự vô tình, bạc bẽo nông nổi trong cách sống của mình.Cái “ Giật mình” đó là sự ăn năn, hối lỗi, tự trách mình, tự như mình phải đổi thay cách sống, nhắc nhỡ mình không nên vì vinh hoa phú quý mà lãng quên quá khứ. HS phân tích Nghe Ghi. HS giải thích Nghe. HS phát biểu ý kiến cá nhân Nghe. + §¹i tõ “ta” – kh«ng chØ riªng mét ngêi mµ chØ nhiÒu ngêi → Con ngêi cã thÓ v« t×nh l·ng quªn nhng thiªn nhiªn, qu¸ khø nghÜa t×nh th× lu«n trßn trịa đầy đặn chung thuỷ và bất diệt không thay đổi  Nhắc nhỡ con người sống phải có tình, có nghĩa, thủy chung.. 5. Tæng kÕt -HS ph¸t biÓu H:Em có suy nghĩ gì về nhan đề bài thơ? TL: 1. Nội dung *Nhan đề: - Ánh tr¨ng lµ nh÷ng nh÷ng tia s¸ng míi cã søc soi räi c¶ nh÷ng gãc tèi trong t©m hån mçi ngêi. ?Hãy nêu nội dung t tởng chủ đề tác phẩm. TL: - Chủ đề uống nớc nhớ nguồn → sèng ©n t×nh thuû chung. → lµ 1 bµi häc nh©n sinh. ? Bài thơ đã cho em bài học gì trong cuộc sống? HS thÓ hiÖn -GV nhấn mạnh: Thái độ sống ân tình thuỷ chung. ? Những yếu tố nghệ thuật nào góp phần thể hiện chủ đề tác phẩm. -HS tæng kÕt. TL: 2. NghÖ thuËt - KÕt cÊu nh mét c©u chuyÖn kÓ, kÕt hîp tù sù vµ tr÷ t×nh. - Giäng ®iÖu t©m t×nh s©u l¾ng. - VÇng tr¨ng mang ý nghÜa biÓu tîng. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: H: Em hãy phân tích h×nh ¶nh ánh trăng xưa và nay? Từ đó cho biết tại sao vầng trăng lại trở thành tri kỉ ? H: Hình ảnh: “Trăng cứ tròn vành vạnh” và “im phăng phắc” kế thúc bài thơ có ý nghĩa gì? H: Nghệ thuật và nội dung bài thơ? 2/ Dặn dò: Học bài và chuẩn bị bài mới “ Tổng kết về từ vựng” (luyện tập tổng hợp).

(67) ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 7/11/2012 Ngày dạy: 10/11/2012. Tuần: 12 Tiết: 59. TỔNG KẾT VỀ TỪ (LUYỆN TẬP TỔNG HỢP) VỰNG A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : 01. Kiến thức. 02 Kỹ năng 03 Tư tưởng B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03. Phương pháp. _ Hệ thống hóa kiến thức về nghĩa của từ, từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa, trường từ vựng , từ tượng thanh, từ tượng hình, các biện pháp tu từ từ vựng _ Tác dụng của việc sử dụng các phép tu từ trong văn bản nghệ thuật. _Kü n¨ng: PT nh÷ng hiÖn tîng ng«n ng÷ trong thùc tiÔn g/tiÕp hoÆc trong v¨n ch¬ng. _ Kĩ năng nhận diện được các từ vựng, các biện pháp tu từ từ vựng trong VB _ Kĩ năng PT tác dụng của việc lựa chọn, sử dụng từ ngữ và biện pháp tu từ trong VB _ Biết vận dụng kiến thức đã học khi giao tiếp _ SGK, SGV, Bảng phụ……. _ SGK , vỡ soạn _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm _ Phân tích tình huống _ Thực hành: luyện tập sử dụng vốn từ đúng tình huống giao tiếp cụ thể. _ Động não: suy nghĩ, phân loại, hệ thống hóa các vốn từ..

(68) C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường  Thế nào là từ tượng hình và từ tượng thanh? 02 Kiểm tra bài củ  Các biện pháp tu từ (so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ, nói quá, nói giảm nói tránh, chơi chữ?  Tìm ví dụ minh họa? 03 Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI GV: So sánh hai dị bản của câu ca dao? 1/ So sánh hai dị bản của câu ca dao: * Gật đầu : cúi xuống rồi ngẩng lên ngay thờng để chào hỏi hay tỏ sự đồng ý → kh«ng thÝch hîp * Gât gù : gật nhẹ và nhiều lần biểu thị thái độ đồng tình và tán thởng → thích hợp với ý nghĩa cần biểu đạt : tuy món ăn rất đạm bạc nhng đôi vợ chồng nghèo ăn rất ngon miệng vì họ biết chia sẻ niềm vui đơn sơ trong c/s GV:→ Khi dùng từ phải chú ý phù hợp với văn cảnh và phải đạt mục đích gtiÕp a) Gật đầu -> Động tác cuối cùng b) Gật gù -> Gật nhẹ nhàng và liên tục => gật gù -> Diễn tả cảm xúc chính xác Hs đọc bài 2 GV: trong hai từ trên chọn từ nào cho phù hợp với câu ca dao ? TL: - Kh«ng hiÓu nghÜa cña c¸ch nãi “ChØ cã mét ch©n sót” (chØ cã mét ngêi giái ghi bµn → nghÜa chuyÓn) - Ngêi vî hiÓu “mét ch©n” → nghÜa chÝnh. GV: → HiÖn tîng “«ng nãi gµ, bµ nãi vÞt” Vi ph¹m p/châm hội tho¹i vÒ chÊt → lµ nguyªn t¾c khi x©y dùng truyÖn cêi. Bµi 3. đầu súng : giống đâu (ngời, vật) đều là phần trên cùng. Vai áo nơi chứa vai ngời → vật chứa đựng, vật bị chứa đựng. * NghÜa chÝnh : miÖng, ch©n, tay * NghÜa chuyÓn : vai (ho¸n dô) ®Çu (Èn dô) Gv híng dÉn hs lµm bµi 4 theo y/cÇu cña sgk Bµi 4. * Trờng màu sắc : đỏ, xanh, hồng * Trêng löa : ¸nh, löa, ch¸y, tro * C¸c tõ thuéc hai trêng trªn l¹i cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau - §á ¸o → Th¾p löa trong m¾t chµng trai (vµ bao ngêi kh¸c) - Ngọn lửa : + làm anh ngất ngây say đắm (đến mức cháy thành tro) + lµm kh«ng gian biÕn s¾c (c©y xanh → ¸nh hång) → H×nh ¶nh g©y Ên tîng m¹nh thÓ hiÖn mét t×nh yªu m·nh liÖt ch¸y báng của chàng trai đối với cô gái. Bµi 5. - Các sự vật htg đợc đặt tên theo cách dùng từ ngữ có sẵ với một nội dung mới dựa vào đặc điểm riêng biệt - T×m VD + Cµ tÝm (cµ qu¶ trßn, mµu tÝm) + C¸ kiÕm (c¸ c¶nh cì nhá ®u«i dµi vµ nhän nh c¸i kiÕm) + ChÌ mãc c©u (chÌ bóp ngän, c¸nh s¨n nhá vµ cong nh h×nh c¸i mãc c©u) + Chuột đồng (sống ngoài đồng, ở hang, phá mùa màng) + ít chØ thiªn (qu¶ nhá, chØ th¨ng lªn trêi). Trao đổi nhóm đôi. Trình bµy kÕt qu¶. -Trao đổi nhóm đôi -Tr×nh bµy. HS th¶o luËn nhãm. -HS tr×nh bµy. Gv chia hs thµnh 4 nhãm thi nhau tìm nhanh, nhiều, đúng theo yªu cÇu cña bµi tËp.. Gv híng dÉn HS lµm BT 6..

(69) Bµi 6. TruyÖn phª ph¸n thãi sÝnh dïng tõ níc ngoµi D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: _ Nắm được khái niệm các phần? _ Vận dụng trong thực tế? 2/ Dặn dò: _ Nắm được khái niệm các phần? _ Chuẩn bị bài: “ Luyện tập viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận ” ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 8/11/2012 Ngày dạy: 11/11/2012. Tuần: 12 Tiết: 60. LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN TỰ SỰ CÓ SỬ DỤNG YẾU TỐ NGHỊ LUẬN A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Đoạn văn tự sự. 01 Kiến thức _ Các yếu tố nghị luận trong đoạn văn tự sự _ Viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận với độ dài trên 90 từ. _ Kĩ năng nhận thức _ Kĩ năng giao tiếp 02 Kỹ năng _ Kĩ năng hợp tác _ Kĩ năng ra quyết định. _ Kĩ năng tư duy sáng tạo. 03 Tư tưởng _ Thấy rõ vai trò kết hợp của các yếu tố nghị luận trong đoạn văn nghị luận và biết vận dụng viết đoạn văn tự sự có sự dụng yếu tố nghị luận. B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03 Phương pháp. _ SGK, SGV, bảng phụ, sách tham khảo _ SGK, vỡ soạn, đọc trước tác phẩm. _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm…… _ Phân tích tình huống: Cách sử dụng từ ngữ tả cảnh và tả người của Nguyễn Du. _ Kĩ thuật đặt câu hỏi. _ Kĩ thuật động não. _ Kĩ thuật gia nhiệm vụ. _ Kĩ thuật chia nhóm.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường 02 Kiểm tra bài củ ?NghÞ luËn trong văn tự sự lµ g× ? ( là cuộc đối thoại với người hoặc với chính mình. Trong đó người viết nêu lên các n/xét, phán đoán, các lí lẽ nhằm thuyết phục người đọc, người nghe (có khi thuyết phục chính mình) về một vấn đề, một quan điểm, tư tưởng nào đó) NLTVBTS.

(70) ND Người viết (kể) và n/vật nêu lên các ý kiến, n/xét cùng các lí lẽ, d/chứng để người đọc (nghe) phải suy ngẫm về v/đề nào đó. Hình thức - Thường xuất hiện trong các cuộc đối thoại, độc thoại - Thường dùng các từ ngữ và kiểu câu mang tính chất lí lẽ.. Tác dụng - Thể hiện sâu sắc tính cách của n/vật - Làm cho câu chuyện thêm tính triết lí 03. Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS HS lắng nghe. HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I. Thùc hµnh t×m hiÓu yÕu tè nghÞ luËn trong ®/v¨n tù sù HD HS Thùc hµnh t×m hiÓu yÕu tè nghÞ luËn trong ®o¹n v¨n tù sù. Hs đọc đoạn văn. 1. §o¹n v¨n “ Lçi lÇm vµ sù biÕt ¬n ” H: Đoạn văn sử dụng phương thức biểu đạt chính nào? TL: phương thức biểu đạt chính: Là tự sự. H: Đoạn văn trên kể về nội dung gì? TL: ND: Kể về 2 người bạn cùng đi trên sa mạc. H: Ý nghĩa của câu chuyện trên là gì? TL: Nhắc nhở con người ta cách ứng xử tronng c/sống 2. NhËn xÐt -Th¶o luËn c©u hái sgk nhãm 4 người : 2/ H: Hãy xác định yếu tố nghị luận được sử dụng trong đoạn văn? TL: -YÕu tè nghÞ luËn : + Nh÷ng ®iÒu viÕt lªn c¸t... trong lßng ngêi. => Lời thoại nêu lên những suy nghĩ,nhËnxét về việc làm của bạn mình, quan niệm về điều tốt và điều xấu. Vai trò: Làm cho câu chuyện giàu tính triết lí “cái giới hạn, cái trường tồn” trong đời sống tinh thần của con người. + VËy mçi chóng ta h·y häc c¸ch viÕt... => Lời nhận xét khuyên nhủ của người viết về thù hận và ân nghĩa => thể hiện quan niệm sống về ân nghĩa. Vai trò: Làm cho câu chuyện sâu sắc, có ý nghĩa gd. Dó là bài học về sự bao dung, long nhân ái, biết tha thứ, ghi nhớ ân nghĩa, ân tình, nhắc nhở con người có cách ứng xử có văn hóa trong c/s vốn rất phức tạp. KL: - T¸c dông : Lµm c©u chuyÖn thªm s©u s¾c, giµu tÝnh triÕt lý vµ cã ý nghÜa gi¸o dôc cao. - Bµi häc ë c©u chuyÖn nµy. Sù bao dung biÕt tha thø vµ ghi nhí ©n t×nh Yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự Thực chất là cuộc đối thoại Lời của nhân vật viết). Lời của tác giả (người. HS đọc HS lần lượt trả lời. Hs Th¶o luËn HS đại diện nhóm trả lời HS xác định. Ghi. HS hình thành kiến thức.

(71) Nêu lên các n/xét phán đoán, các lí lẽ nhằm thuyết phục người nghe về một vấn đề, một quan điểm nào đó Làm rõ đặc điểm n/vật Làm cho câu chuyện mang tính triết lí sâu sắc. II. Thùc hµnh viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn Hs đọc bài tập 1. 1. ViÕt ®o¹n v¨n kÓ buæi sinh ho¹t líp - Gv hớng dẫn HS một số gợi ý để viết đoạn văn. * Gîi ý: Hình thức: - Lùi đầu dòng 1 chữ, viết hoa chữ cái đầu và kết thúc câu bằng dấu chấm. - Trình bày ND theo các cách : diễn dịch, quy nạp, tổng – phân - hợp. - Có sử dụng yếu tố nghị luận. Nội dung: Kể lại buổi sinh hoạt lớp. Trong buổi sinh hoạt đó, em đã phát biểu ý kiến để chứng minh Nam là một người bạn tốt. a) Giới thiệu buổi sinh hoạt: (thời gian, địa điểm, ai là ngời điều khiển) b) Néi dung cña buæi sinh ho¹t lµ g× ? (Diễn biến của buổi sinh hoạt: ) - Bình bầu thi đua của lớp trong tháng - Không khí của buổi sinh hoạt sôi nổi, căng thẳng, gay gắt. - Ý kiến của các bạn - í kiến của em hãy chứng minh Nam là người bạn rất tốt: Em đã phát biểu về vấn đề gì để thuyết phục cả lớp rằng Nam là người bạn tốt. Tại sao lại phải phát biểu về việc đó ? (lí lẽ, ví dụ, lời phân tích...) -GV kÕt luËn, gãp ý. Hs đọc bài tập 2. Hs đọc HS viết bài theo gợi ý của GV. Hs viÕt bài 10/ -Hs đọc đoạn văn, nhận xét Hs đọc HS nghe gợi ý. 2. ViÕt ®o¹n v¨n kÓ lêi d¹y b¶o s©u s¾c cña ngêi bµ kÝnh yªu - Gv hớng dẫn HS một số gợi ý để viết đoạn văn. * Gîi ý: - Ngêi em kÓ lµ ai ? - Ngời đó đã để lại việc làm hay lời nói, suy nghĩ gỡ? Điều đó diễn ra trong hßan c¶nh nµo ? - Néi dung cô thÓ lµ g× ? Nội dung đó giản dị mà sâu sắc, cảm động ntn ? Suy nghÜ vÒ bµi häc rót ra tõ c©u chuyÖn trªn. -Gv gîi ý . §äc ®o¹n v¨n tham kh¶o. HS viết Bà tôi năm nay đã ngoài 80 tuổi, bà ở nhà trông coi nhà cửa, sáng nào bà cũng dậy sớm để quét nhà, quét sân. Lưng bà đã còng, trông bà quét rất tội nghiệp. Trưa, bà lại lo nồi cơm chờ em về làm thức ăn. Tối, bà lại kể truyện cho em nghe, bà bảo: những truyện bà kể rất hay và có ý nghĩa trong đời sống, nó giáo dục cho cháu nhiều điều tốt đẹp lắm! Giọng bà kể rất truyền cảm làm em thấm thía các câu chuyện. Bà hay hỏi: Các cháu thấy truyện hay ở chổ nào? Rồi bà giải thích: “ Nó phê phán thói tham lam như truyện ( cây khế) ; nó ca ngợi người phụ nữ nết na, chung thủy mà chết oan như ( Vũ Thị Thiết _ Người con gái Hs tr×nh bµy ®o¹n v¨n Nam Xương) ; nó phê phán thói kheo khoang như truyện ( Lợn cưới, áo mới …..) Em nghe bà kể truyện như ôn lại bài học. Và cảm thấy phục bà.. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: _ Tìm hiểu yếu tố nghị luận trong văn tự sự? _ Thực hành viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận? 2/ Dặn dò: _ Học thuộc lòng nội dung bài học. _ Bài tập về nhà: Hãy kể lại một câu chuyện có nội dung nói về một lần em mắc lỗi và hối hận của mình.

(72) với thầy (cô ) giáo. Trong câu chuyện có sử dụng yếu tố nghị luận. _ Chuẩn bị bài: “ Làng”. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 12/11/2012 Ngày dạy: 15/11/2012. Tuần: 13 Tiết: 61-62. Lµng A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Nhận vật sự kiện, cốt truyện trong một tác phẩm hiện đại. 01 Kiến thức _ Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm, sự kết hợp các phương pháp yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự. _ Tình yêu làng, yêu nước, tinh thần kháng chiến của người nông dân Việt Nam trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp. _Đọc-hiểu VB truyện VN hiện đại đợc s/tác trong thời kỳ cuộc kháng chiến chống Ph¸p _Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phơng thức biểu đạt trong tác phẩm 02 Kỹ năng truyện để cảm nhận một văn bản hiện đại. _ Kĩ năng nhận thức _ Kĩ năng giao tiếp _ Kĩ năng hợp tác _ Kĩ năng ra quyết định. _ Kĩ năng tư duy sáng tạo. 03 Tư tưởng _ Có hiểu biết bước đầu về tác giả Kim Lân một đại diện của thế hệ nhà văn đã có những thành công từ giai đoạn trước cách mạng tháng tám. B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03 Phương pháp. _ SGK, SGV, bảng phụ, sách tham khảo, chân dung nhà văn Kim Lân _ SGK, vỡ soạn, đọc trước tác phẩm. _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm…… _ Phân tích tình huống: _ Kĩ thuật đặt câu hỏi. _ Kĩ thuật động não. _ Kĩ thuật gia nhiệm vụ.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp 02 03. Kiểm tra bài củ Bài mới. Ổn định nề nếp bình thường  Tóm tắt vài nét về cuộc đời của Nguyễn Duy?  Học lòng bài thơ “ánh trăng”?. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG GV cho HS nghe mét ®o¹n bµi h¸t “lµng t«i”. ... Lµng t«i xanh bãng tre tõng tiÕng chu«ng ban chiÒu. HOẠT ĐỘNG CỦA HS HS lắng nghe.

(73) tiÕng chu«ng nhµ thê rung (Bµi h¸t “Lµng t«i” _ V¨n Cao) Mỗi ngời dân Việt Nam đều gắn bó với làng quê của mình, nơi sinh ra và sống suốt cả cuộc đời cần lao giản dị. Sống nhờ làng , chết cũng nhờ làng … Ngời dân trong sáng tác của nhà văn Kim Lân đã thể hiện t×nh yªu quª h¬ng lµng xãm cña m×nh nh thÕ nµo? Chóng ta cïng t×m hiÓu trong giê häc h«m nay. HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI 1/ CHÚ THÍCH YCHS đọc chú thích. H: Em hóy giới thiệu đôi nét về tác giả, tỏc phẩm ? a)T¸c gi¶ : Kim Lân tên thật Nguyễn Văn Tài, sinh năm 1920, quê ở Bắc Ninh. - Nhµ v¨n cã së trêng vÒ truyÖn ng¾n - Am hiÓu vµ g¾n bã víi n«ng th«n vµ ngêi n«ng d©n. b)T¸c phÈm: * H/c¶nh s¸ng t¸c : 1948 thêi k× ®Çu cña cuéc KCCPh¸p. * Chủ đề : tình yêu quê hơng, đ/n 2/ ĐỌC Gv và hs đọc *HS Tãm t¾t néi dung truyÖn. HS đọc HS trình bày. HS đọc HS thực hiện. - T/c¶m s©u nÆng cña «ng Hai híng vÒ lµg trog nh÷ng ngµy t¶n c. -Tâm trạng bàng hoàng, đau đớn của ông Hai khi nghe tin làng chî DÇu theo giÆc. - Tâm trạng vui sớng của ông Hai khi nghe tin đồn thất thiệt đợc c¶i chÝnh. =>Truyện diễn tả chân thực, sinh động t/yêu quê hơng ở ông Hai, mét ngêi n«ng d©n rêi lµng ®i t¶n c. * GV tóm tắt nội dung cơ bản của phần đã lợc bớt trong SGK Nhà văn Kim Lân đem đến cho  đọc một cảm nhận về t/yêu làng ë n/vËt «ng Hai. §ã lµ t/c¶m cã ë nhiÒu  n«ng d©n c«ng nh©n Nghe nhng với n/vật ông Hai, tình yêu làng có nét riêng thật đáng yêu: đó là tính khoe làng(khoe làng giàu đẹp, sinh phần, khoe nhầm, thái độ khoe say mª n¸o nøc lµ thêng → tËt khoe mét hai... vÐn quÇn tËn bÑn. Tù nguyÖn ë l¹i lµng v× neo ngêi ph¶i rêi lµng ®i t¶n c...). Còng tõ ngµy khëi. nghĩa dồn dập ở làng, nhà văn đã phát hiện trong tình yêu làng của ông có sự chuyển đổi, phát triển thành tình cảm lớn hơn. we cïng t×m hiÓu. H: Bốc cục của văn bản chia làm mấy phần? HS trả lời _ Phần1 : Từ đầu đến -> Nhúc nhích => Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin cả làng Dầu làm Việt gian theo Pháp _ Phần 2: Đôi phần => Tâm trạng xấu hổ, đau khổ buồn bực của ông Hai _ Phần3: Tin đồn => Ông Hai vui tự hào về làng của mình không theo Tây. → cèt truyÖn t©m lý. 4. Phân tích a/. T×nh huèng truyÖn H: Để khắc họa nổi bật chủ đề của truyện, tính cách của nhân vật .T/G HS thảo luận nhóm 4 người đã đặt nhân vật chính vào một tình huống truyện như thế nào? Tình huống ấy có tác dụng? TL:-¤ng Hai t×nh cê nghe tin lµg «ng theo giÆc tõ chÝnh nh÷g ngêi t¶n c lªn. Đại diện nhóm trình bày → T×nh huèng gay cÊn gãp phÇn béc lé s©u s¾c t×nh c¶m yªu lµng y/níc cña ông Hai và làm rõ chủ đề tác phẩm : ca ngợi tình yêu làng y/n chân thành, gi¶n dÞ cña ngêi n«ng d©n VN trong cuéc KCCPh¸p=> Tinh thần cách mạng => Tạo nên tính cách bản chất nhân vật ông Hai. Bình : Chi tiết này, xét về mặt hiện thực, rất hợp lí, về mặt nghệ thuật, nó tạo nên một cái nút thắt của câu chuyện, gây ra một mâu thuẫn giằng xé tâm.

(74) trí ông Hai đáng thương và đáng kính trọng ấy, tạo ra điều kiện để thể hiện Nghe tâm trạng và phẩm chất, tính cách của nhân vật thêm chân thực và sâu sắc, góp phần giải quyết chủ đề của tác phẩm _ ( Phản ánh và ca ngợi tình yêu làng – yêu nước chân thành giản dị của người nông dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Sự phát triển của câu chuyện bám sát theo các tình huống oái oắm này ) b/ DIỄN BIẾN TÂM TRẠNG CỦA ÔNG HAI:. Gọi Hs đọc từ đầu... ruột gan ông lão cứ múa cả lên, vui quá. H: Trong những ngày đi tản c tâm trạng của ông Hai đợc nhà Hs thực hiện v¨n diÔn t¶ ntn? TL: Ông bất đắc dĩ phải rời làng đi tản c, ông khổ tâm, day dứt nhớ làng, nhớ anh em, đồng chí: " Ông muốn cùng anh em đào đờng, đắp ụ, xẻ hào, khuân đá". H: Em h·y thuËt tãm t¾t phÇn truyÖn kÓ vÒ c¸c sù viÖc tríc khi «ng Hai nghe tin d÷ ? HS: Thoát khỏi căn nhà tù túng của mụ chủ nhà, ông lão đến phòng thông tin để nghe đọc báo, để nghe tin quân ta thắng trận lớn: em bé dũng cảm cắm cờ, anh trung đội trởng giết 7 tên giặc. Nh÷ng g¬ng anh hïng, nh÷g chiÕn c«ng nho nhá còng lµm «ng kho¸i chÝ. H? Tâm trạng của ông khi nghe tin đó đợc tác giả diễn tả ntn? TL: Ông đang sống trong trạng thái hng phấn cao độ, niềm vui, niềm tự hào quá lớn đối với ông. GV dÉn d¾t: §ang sèng gi÷a t©m tr¹ng tù hµo vÒ lµng, phÊn chÊn vÒ nh÷ng tin th¾ng trËn cña qu©n vµ d©n ta, «ng Hai bçng nghe đợc tin: cả làng chợ Dầu của ông theo giặc. Nghe *) Khi hay tin làng Chợ Dầu theo giặc: Hs đọc “ Các ông bà... thế này ”. ? §Æt trong hÖ thèng c¸c sù viÖc cña truyÖn, viÖc t¹o ta t×nh Nghe gợi ý huèng trªn cã gi¸ trÞ ntn? HS: Đây là tình huống gay go, thử thách đối với n/vật. Từ tình HS thảo luận nhúm 4 người huèng nµy, n/vËt sÏ béc lé s©u sắc h¬n néi t©m cña m×nh, t/c¶m cña m×nh.H? C¶m gi¸c ®Çu tiªn cña «ng Hai khi nghe tin lµng Đại diện nhóm trình bày theo giặc đợc tác giả diễn tả ntn? TL: Cổ ông lão nghẹn đắng lại, da mặt tê rân rân, ông lão lặng đi tởng nh đến không thở đợc. H? Bằng cách diễn tả nh trên, đã giúp ngời đọc cảm nhận đợc g× vÒ t©m tr¹ng cña «ng Hai lóc nµy? TL: T©m tr¹ng ®au khæ, bµng hoµng, ngì ngµng,tëng chõng mäi điều đang sụp đổ trớc mắt ông. H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch diÔn t¶ t©m tr¹ng cña t¸c gi¶? TL:Diễn tả tâm trạng một cách cụ thể giúp ngời đọc nhận thấy sâu sắc, sống động những điều sâu kín trong tâm hồn n/vật. H? Sau phút giây bàng hoàng, ông Hai đã có hành động ntn? TL: Ông cố trấn tĩnh để cất tiếng hỏi: H? Qua câu hỏi đó giúp em hiểu điều gì về sự thay đổi trong t©m tr¹ng «ng Hai lóc nµy ? TL: Trong «ng ®ang n¶y sinh mét sù hoµi nghi, mét niÒm hy vọng, hy vọng rằng đó không phải là sự thật. H:Theo em điều gì đã làm nảy sinh trog ông Hai cái hy vọg đó? GV: Phải chăng đó là tình yêu sâu sắc, say mê của ông với làng, niÒm tù hµo vÒ lµng lu«n ngù trÞ trong t©m trÝ «ng. KL:=> + sững sờ ngạc nhiên cao độ → hốt hoảng nghẹn giọng, lạc giọng,.

(75) khã thở → kh«ng tin → nghe b»ng chøng «ng ph¶i tin. + l¶ng sang chuyÖn ≠ → cêi nh¹t → rêi qu¸n trong sù bÏ bµng xÊu hæ tñi nhôc, trong sù trèn tr¸nh + Nh÷ng c©u chöi mØa mai, c¨m ghÐt cña mÊy ngêi t¶n c lµm «ng ª chÒ Ghi nh hä ®ang m¾ng chöi chÝnh m×nh.. *Khi chñ nhµ ngá ý kh«ng cho vî chång «ng ë nhê: GV dẫn dắt: Nhng sự việc diễn ra lại không đúng nh điều ông Nghe mong đợi. Những ngời tản c đã kể rành rọt quá, lại khẳng định họ võa ë díi Êy lªn. HS tiếp tục trình bày H? Lúc này, ông Hai có những cử chỉ hành động ntn? TL: Cói g»m mÆt xuèng mµ ®i. H? Nh÷ng chi tiÕt trªn gióp em h×nh dung nh©n vËt «ng Hai ®ang sèng trong t©m tr¹ng ntn? TL: Ông Hai đang sống trong tâm trạng đau đớn, tủi hổ khi vây quanh ông là những lời đồn đại về cái làng của ông theo giặc (Bao nhiªu ý nghÜ cø nèi tiÕp trong ®Çu «ng. Nh×n lò con «ng nghÜ " chóng nã còng lµ trÎ con lµng ViÖt gian ?" ¤ng kh«ng nì bíc ch©n ra ngâ, nãi chuyÖn còng nãi khÏ. Lúc nào ông cũng nơm nớp tởng nh ngời ta đang bàn đến cái chuyÖn Êy.) =>Ông Hai đang sống trong tâm trạng đau đớn, tủi hổ khi vây quanh ông là những lời đồn đại về cái làng của ông theo giặc. Sâu sắc đúng đặc điểm của nhân vật ông Hai, một ngời nông dân rÊt yªu lµng. GV bình: giá ông không yêu làng say mê nh vậy thì ông đã không cảm thấy tủi nhục đến thế. Ông cảm thấy chính mình mang nçi nhôc cña mét ngêi d©n c¸i lµng ViÖt gian. KL: _ Nhà ta ở làng Chợ Dầu => Tình yêu sâu nặng với quê hương - Làng thì yêu thật, nhưng làng đã theo Tây rồi thì phải thù. => Phân biệt chính và tà, bạn và thù. - Nh×n con → ®au khæ xÊu hæ nhôc nh· → “níc m¾t giµn ra” c¨m giËn lµng Ghi khinh bØ nguyÒn rña lµng - G¾t vî, tr»n träc thë dµi, ch©n tay nhñn ra, nÝn thë, l¾ng nghe, n»m im kh«ng nhóc nhÝch  Bực bội đau đớn, lo lắng, sợ hãi.. *Khi trò chuyện với đứa con út: H? Theo em trong t/yêu làng của ông Hai đã hé mở những HS tiếp tục trỡnh bày diễn suy nghÜ míi mÎ g× ? biến tâm trạng của n/v ông TL: ¤ng tù ý thøc m×nh lµ ngêi d©n mét níc ®ang chèng giÆc Hai ngo¹i x©m. H? Khi tin đồn đã lan rộng, ông Hai đã đa ra giải pháp tình thÕ ntn? TL: Trong lòng ôg Hai đã diễn ra cuộc đấu tranh: về làng hay ở l¹i? H/ Qua nh÷ng suy nghÜ cña «ng Hai gióp em hiÓu ®iÒu g× vÒ t©m tr¹ng vµ t×nh c¶m cña «ng lóc nµy? TL: Ông đã từng nhớ làng da diết, từng ao ớc về làng. Nhng vừa chớm nghĩ lập tức ông phản đối ngay "về làng là bỏ kháng chiến, bá cô Hå; lµng th× yªu thËt nhng lµng theo T©y th× ph¶i thï". H? Trong cuộc trò chuyện với đứa con út, ông muốn con ghi nhí ®iÒu g×? TL: ¤ng muèn con ghi nhí s©u s¾c: nhµ ta ë lµng chî DÇu. H? Qua lời tâm sự của ông Hai đã giúp em hiểu gì về tấm lòng, tình cảm của ông với quê hơng, đất nớc?.

(76) TL: ->¤ng Hai trß chuyÖn víi con hay chÝnh lµ «ng muèn thÓ hiÖn tÊm lßng g¾n bã, thuû chung thµnh mét niÒm thiªng liªng ë ông đối với cụ Hồ, với cách mạng, đất nớc. Tình yêu làng quê đã më réng n©ng lªn thµnh t×nh yªu níc. H? Qua toµn bé néi dung th¶o luËn trªn, em cã nhËn xÐt g× vÒ diÔn biÕn t©m tr¹ng cña «ng Hai khi nghe tin lµng theo giÆc? H? NhËn xÐt g× vÒ c¸ch x©y dùng ng«n ng÷ NV trong ®o¹n v¨n? →§éc tho¹i néi t©m víi hµng lo¹t c©u hái, c©u c¶m th¸n. H: ViÖc sö dông c¸c c©u v¨n nµy cã t¸c dông g× trong viÖc thÓ hiÖn t©m tr¹ng cña nh©n vËt? TL:  D»n vÆt, ®au xãt, tñi nhôc thÊt väng tét cïng. : ( Mâu thuẫn giữa niềm tự hào kêu hãnh về làng và cái tin làng phản bội theo giặc mâu thuẫn giữa tình yêu làng với thái độ ứng xử khi nghe tin làng theo giặc. Ông Hai cuối cùng đã lựa chọn dứt khoát: Yêu – ghét ) Lựa chọn này cho thấy ông Hai là người như thế nào? ( Ông Hai cũng rất tỉnh táo, ông phân biệt rõ chính tà , bạn và thù yêu nước và bán nước. Thái độ rõ ràng đó của ông Hai chứng tỏ tình yêu rộng lớn đã bao trùm một tình yêu làng quê, Song ông cũng không thể dứt bỏ tình cảm với làng vì thế mà ông càng đau xót, tủi hổ. GV: Bình: Cuộc xung đột nội tâm bị đẩy lên đến đỉnh điểm khi chủ nhà muốn đuổi gia đình ông đi. Ông không đi đâu vì không ai muốn chứa chấp dân của cái làng chợ dầu theo Tây. Mâu thuẫn trong nội tâm và tình thế của nhân vật đã trở thành sự bế tắt đến cao độ, đòi hỏi phải được giải quyết . H: Em có n/xét gì về tâm sự của ôg Hai trog đoạn trò chuyện với đứa con? ( Lời tâm sự thực ra cũng là lời tự nhủ lòng mình của ông Hai.Ông vẫn có một tình yêu sâu nặng với làng Chợ Dầu kể cả khi nghe tin làg đã theo Tây ). Khi nghe tin đồn đợc cải chính: ? Khi nghe tin đồn đợc cải chính, ông Hai đã có những lời nói, HS trỡnh bày cö chØ ntn? Em hiÓu g× vÒ t©m tr¹ng «ng Hai lóc nµy ? TL: Một niềm vui sớng trào ra không kìm nén đợc của  dân quê khi biết tin làng không theo giặc. Vui mừng vì nhà bị đốt. Một niềm vui kỳ lạ thể hiện 1 cách cảm động tinh thần yêu nớc và c¸ch m¹ng cña ngêi d©n VN. §èi víi hä tríc hÕt vµ trªn hÕt lµ Tæ quèc H? Em thÊy c¸ch dÉn d¾t truyÖn cña nhµ v¨n ntn? H? NhËn xÐt vÒ c¸ch miªu t¶ diÔn biÕn néi t©m nv? H? Cách xây dựng ngôn ngữ nv có điểm gì đáng chú ý? H? Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ nv «ng Hai ? H? Tác phẩm mang đến cho em những hiểu biết gì về đất nớc con ngêi VN nh÷ng ngµy ®Çu kh¸ng chiÕn ? -Diễn biến tâm trạng: từ bàng hoàng, nửa tin, nửa ngờ đến đau HS nghe và ghi khổ, tủi nhục, giày vò lòng mình. All đã thể hiện t/yêu nớc của «ng Hai. -Ngôn ngữ giản dị thể hiện đúng cách nói, suy nghĩ chân thành, ngay th¼ng cña ngêi n«ng d©n. -Ông khoe “Tây nó đốt nhà tôi rồi" mà khuôn mặt ông cứ tơi vui, r¹ng rì. -Một niềm vui sớng trào ra không kìm nén đợc của  dân quê khi biết tin làng không theo giặc. Vui mừng vì nhà bị đốt. Một niềm vui kỳ lạ thể hiện 1 cách cảm động tinh thần yêu nớc và cách m¹ng cña ngêi d©n VN. §èi víi hä tríc hÕt vµ trªn hÕt lµ Tæ quèc. -C¸ch dÉn d¾t khÐo lÐo, hîp lý t¹o ra nh÷ng ><mt trong néi t©m nv.

(77) -Thành công, sâu sắc, biết đặt nv vào tình huống thử thách để bộc lộ chiÒu s©u t©m tr¹ng cña nh©n vËt. -Giản dị, nhuần nhị, thể hiện đúng lời nói, suy nghĩ của ngời nông d©n g¾n bã víi lµng quª. -Lßng yªu lµng, yªu níc hoµ quyÖn kh«ng khÝ kh¸ng chiÕn; tÊm lßng cña ngêi d©n quª. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: ? NhËn xÐt vÒ c¸ch miªu t¶ diÔn biÕn néi t©m nv? ? Qua bài học này em học tập được những gì ở ông Hai? ? Tác phẩm mang đến cho em những hiểu biết gì về đất nớc con ngời. VN nh÷ng ngµy ®Çu kh¸ng chiÕn ? 2/ Dặn dò: Học bài và chuẩn bị bài “ chương trình địa phương” ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 15/11/2012 Ngày dạy: 17/11/2012. Tuần: 13 Tiết: 63. chơng trình địa phơng phần tiếng việt A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : 01 Kiến thức _ Từ địa phương chỉ chỉ sự vật, hoạt động, trạng thái, đặc điểm tính chất. _ Sự khác biệt giữa các từ địa phương _ Kĩ năng giao tiếp 02 Kỹ năng _ Kĩ năng tư duy sáng tạo _ Kị năng ra quyết định 03 Tư tưởng _ Hiểu biết được sự khác nhau giữa phương ngữ mà học sinh đang sử dụng với phương ngữ khác và ngôn ngữ toàn dân thể hiện qua những từ ngữ chỉ sự vật, hoạt động, trạng thái, đặc điểm, tính chất…. B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03. Phương pháp. _ SGK, SGV, Bảng phụ……. _ SGK , vỡ soạn _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm _ Phân tích tình huống _ Thực hành: luyện tập sử dụng vốn từ đúng tình huống giao tiếp cụ thể. _ Động não: suy nghĩ, phân loại, hệ thống hóa các vốn từ.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường 02 Kiểm tra bài củ 03 Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI GV: Chỉ các sự vật, hiên tượng …không có tên gọi trong các phương ngữ HS trả lời khác và trong ngôn ngữ toàn dân? GV: Tìm các từ giống nhau về nghĩa nhưng khác nhau về âm?.

(78) 1/ Hãy tìm trong phương ngữ em đang sử dụng hoặc tong một phương ngữ mà em biết những từ ngữ: a) Chỉ các sự vật, hiên tượng …không có tên gọi trong các phương ngữ khác và trong ngôn ngữ toàn dân: (Sầu riêng, chôn chôn măng cụt, xoài tượng xoài cát... b)Tìm các từ giống nhau về nghĩa nhưng khác nhau về âm: Phương ngữ Bắc Phương ngữ Trung Phương ngữ Nam Cá quả Cá tràu Cá lóc Lợn Heo Heo Ngã Bổ Té Bố Bố Ba, cha, tía GV: Đồng âm nhưng khác nghĩa? c) Đồng âm nhưng khác nghĩa ? Phương ngữ Bắc Phương ngữ Trung Mũ Mũ Thìa Thìa Thuyền Thuyền. HS trao đổi nhóm 4 người. HS trình bày. Phương ngữ Nam Nón Muỗng Xuồng. GV: Tìm những từ địa phương như câu a? 2/ Tìm những từ địa phương như câu a: _ Sầu riêng, chôm chôm măng cụt, xoài tượng xoài cát...những từ này có ở địa phương này nhưng không có ở địa phương khác.. HS trao đổi nhóm 4 người. GV: Phương ngữ lấy làm chuẩn: 3/ Phương ngữ lấy làm chuẩn: _ Ngương ngữ miền Bắc (Phơng ngữ đợc lấy làm chuẩn của tiếng. HS trao đổi nhóm 4 người. ViÖt lµ ph¬ng ng÷ B¾c (Hµ Néi)). HS trình bày. HS trình bày. - Trong hoµn c¶nh giao tiÕp cã tÝnh chÊt nghi thøc kh«ng nªn dùng từ ngữ địa phơng. - Trong phạm vi giao tiếp gia đình, bạn bè nói cùng phơng ngữ. - Nhằm khắc hoạ rõ nét đặc trng có tính chất địa phơng của n/vật GV: Chỉ ra các từ địa phương trong đoạn văn? HS trao đổi nhóm 4 người 4/ Chỉ ra các từ địa phương trong đoạn văn: ( Chi, rứa, nờ, tàu bay, cớ răng, mụ -> Miền Trung ) HS trình bày D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: _ Nắm được khái niệm các phần? _ Vận dụng trong thực tế? 2/ Dặn dò: _ Nắm được khái niệm các phần? _ Chuẩn bị bài: “ Độc thoại , độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự ”. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:.

(79) Ngày soạn: 15/11/2012 Ngày dạy: 18/11/2012. Tuần: 13 Tiết: 64. A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Đoạn văn tự sự. 01 Kiến thức _ Các yếu tố nghị luận trong đoạn văn tự sự _ Viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận với độ dài trên 90 từ.. 02. Kỹ năng. 03. Tư tưởng. _ Rèn luyện kĩ năng nhận diện và tập kết hợp các yếu tố này trong khi đọc cung nh khi viÕt v¨n b¶n tù sù. _Kĩ năng nhận thức _ Kĩ năng giao tiếp _ Kĩ năng hợp tác _ Kĩ năng ra quyết định. _ Kĩ năng tư duy sáng tạo. _ Thấy rõ vai trò kết hợp của các yếu tố nghị luận trong đoạn văn nghị luận và biết vận dụng viết đoạn văn tự sự có sự dụng yếu tố nghị luận.. B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh. _ SGK, SGV, bảng phụ, sách tham khảo _ SGK, vỡ soạn, đọc trước tác phẩm. _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm…… _ Phân tích tình huống: Cách sử dụng từ ngữ tả cảnh và tả người của Nguyễn Du. 03 Phương pháp _ Kĩ thuật đặt câu hỏi. _ Kĩ thuật động não. _ Kĩ thuật giao nhiệm vụ. _ Kĩ thuật chia nhóm. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường Tr×nh bày những dấu hiệu và đặc điểm của lập luận trong văn bản ? Kiểm tra bài củ Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI. I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự. 1. XÐt vÝ dô: ( SGK) HS đọc ví dụ trong SGK. HS đọc GV: Trong 3 c©u ®Çu ®o¹n trÝch, ai nãi víi ai? Tham gia c©u chuyÖn cã HS trả lời ít nhất mấy ngời? Dấu hiệu nào cho thấy đó là một cuộc trò chuyện trao đổi qua lại? TL: a/ - Cã Ýt nhÊt lµ hai ngêi phô n÷ t¶n c ®ang nãi chuyÖn v¬i nhau. - DÊu hiÖu: cã hai lît lêi qua l¹i. => Trớc mỗi lợt lời đều có xuống dòng, gạch đầu dòng.  đối thoại. GV: C©u “ Hµ, n¾ng gím, vÒ nµo…” , «ng Hai nãi víi ai? §©y cã ph¶i lµ một đối thoại không? Vì sao? HS trả lời TL: b, “ Hµ, n¾ng gím, vÒ nµo…” - Không phải là đối thoại..

(80) + Néi dung kh«ng híng tíi mét ngêi nãi chuyÖn cô thÓ nµo. + Không liên quan đến chủ đề mà hai ngời đàn bà tản c đang trao đổi. + Câu nói to đó chẳng có ai đáp lại.  độc thoại ( mình nói cho mình nghe) GV: Trông đoạn trích còn câu nào kiểu này không? Hãy đọc? VD: c©u cuèi. GV: Nh÷ng c©u: “ Chóng nã… bµng nµy tuæi ®Çu » lµ c©u ai hái ai? HS trình bày ý kiến Tại sao trớc những câu này không có gạch đầu dòng nh những câu đã nªu ë ®iÓm a, b ? TL :c/ “ Chóng nã… tuæi ®Çu…” HS trả lời - C©u nãi cña «ng Hai nãi víi chÝnh m×nh. - Nh÷ng c©u nµy kh«ng ph¸t ra thµnh tiÕng mµ chØ ©m thÇm diÔn ra trong suy nghĩ, tình cảm của ông Hai. Chúng thể hiện tâm trạng dằn vặt, đớn đau của «ng Hai trong nh÷ng phót gi©y nghe làng chî DÇu cña «ng theo giÆc. V× kh«ng thèt thµnh lêi, chØ nghÜ thÇm nªn kh«ng cã g¹ch ®Çu dßng.  độc thoại nội tâm. GV nªu c©u hái d trong SGK/117 d/. Tác dung: Các hình thức đối thoại, độc thoại tạo cho câu chuyện có không khí nh là cuộc sống thật, thể hiện thái độ căm giận của những ngời tản c đối với dân làng chợ Dầu, tạo tình huống để đi sâu vào nội tâm nhânn vật. những hình thức độc thoại và độc thoại nội tâm đã giúp nhà văn khắc hoạ đợc sâu sắc tâm trạng dằn vặt, đau đớn khi nghê tin làng chợ Dầu- cái làng HS trả lời «ng lu«n lÊy lµm tù hµo vµ h·nh diÖn- cña «ng thoe giÆc, nghÜa lµ lµm cho câu chuyện sinh động.. H? Để khắc hoạ n/vật, nhà văn thờng chú ý m/tả ở những phơng diện nào ?( Ngoại hình, nội tâm, hành động, ngôn ngữ, trang phôc) Ng÷ v¨n 9: TËp trung xem xÐt nv ë ph¬ng diÖn ng«n ng÷. Ng«n ngữ là một phơng tiện để nhà văn khắc hoạ tính cách, ph/chất nv. HS trình bày ý kiến. GV: Thế nào là đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm và t/dụng đôi với văn b¶n tù sù? HS đọc ghi nhớ. II/ LuyÖn tËp: *Bµi tËp 1:- Nh©n vËt bµ Hai cã ba lît lêi… - Nh©n vËt «ng Hai cã 2 lît lêi… + NhËn xÐt: - Ông Hai bỏ lợt lời phải đáp lại bà Hai ở phần 1, thể hiện tâm trạng chán chờng đến mức không muon nói cái chuyện dang làm ông đau lòng ấy nữa. - Lợt lời 2 và 3, ông Hai đều trả lời cộc lốc thể hiện sự miễn cỡng, bất đắc dĩ cña «ng Hai khi buéc ph¶i tr¶ lêi bµ(…). HS trả lời HS đọc, thảo luận, trình bày. HS nhËn xÐt, bæ sung. HS Nghe GV n/ xét, đánh gi¸..  Cuộc đối thoại làm nổi bật tâm trạng chán chờng, buồn bã, đau khổ và thất vọng của ông Hai trong cái đêm nghe làng mình theo Việt gian. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: _ Thế nào là đối thoại? Độc thoại? Độc thoại nội tâm? _ Thực hành viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố đối thoại hoặc độc thoại nội tâm? 2/ Dặn dò: _ Học thuộc lòng nội dung bài học. _ _ Chuẩn bị bài: “ Luyện nói: Tự sự kết hợp với nghị luận và m/tả nội tâm”. Ngày soạn: 18/11/2011 Ngày dạy: 21/11/2011. Tuần: 14 Tiết: 65.

(81) A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Tự sự, nghị luận và miêu tả nội tâm trong kể chuyện 01 Kiến thức _ Nhận biết được yếu tố tự sự, nghị luận và miêu tả nội tâm trng văn bản tự sự. _ Kĩ năng nhận thức _ Kĩ năng giao tiếp 02 Kỹ năng _ Kĩ năng hợp tác _ Kĩ năng ra quyết định. _ Kĩ năng tư duy sáng tạo. 03 Tư tưởng _ Tác dụng của việc sử dụng các yếu tố tự sự, nghị luận và miêu tả nội tâm trong kể chuyện B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03 Phương pháp. _ SGK, SGV, bảng phụ, sách tham khảo _ SGK, vỡ soạn, đọc trước tác phẩm. _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm…… _ Phân tích tình huống: Cách sử dụng từ ngữ tả cảnh và tả người của Nguyễn Du. _ Kĩ thuật đặt câu hỏi. _ Kĩ thuật động não. _ Kĩ thuật gia nhiệm vụ. _ Kĩ thuật chia nhóm.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp 02 Kiểm tra bài củ 03 Bài mới. Ổn định nề nếp bình thường.  ViÖc chuÈn bÞ cña häc sinh. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG Gv nªu mét thùc tÕ Hs rÊt ng¹i nãi tríc tËp thÓ. NÕu cã nãi tr×nh bµy HS lắng nghe cũng thiếu tự nhiên, gợng ép, nh đọc. Trong khi đó kỹ năng nói diễn ra thờng xuyªn – rÊt quan träng. I. ChuÈn bÞ néi dung nãi Giáo viên nêu các yêu cầu để học sinh chuẩn bị. GV nªu 1 sè y/cÇu cña tiÕt luyÖn nãi Không viết thành bài văn chỉ nêu các ý chính mà mình định nói. Gv chia líp thµnh 4 nhãm Nhóm 1 chuẩn bị đề 1. 2 2. 3 3 4 1 các nhóm đã chuẩn bị ở nhà. Tiếp tục trao đổi thảo luận về đề của nhóm mình. Thống nhất một đề cơng nói hợp lý nhất 1. §Ò 1 a. DiÔn biÕn cña sù viÖc - Nguyên nhân nào dẫn đến việc làm sai trái của em. - S việc gì ? Mức độ có lỗi với bạn - Cã ai chøng kiÕn hay chØ mét m×nh em biÕt. b. T©m tr¹ng - D»n vÆt, day døt - V× sao. - Suy nghÜ cô thÓ ? Lêi tù høa víi b¶n th©n 2. §Ò 2 a. Kh«ng khÝ chung cña buæi sinh ho¹t líp. - Sinh hoạt đinh kỳ hay đột xuất - Cã nhiÒu néi dung hay chØ cã 1 ND phª b×nh gãp ý. - Thái độc các bạn đ/ v Nam.. HS chuẩn bị HS thực hiện nhóm. Nhãm 1 ,4. Nhãm 3.

(82) b. Néi dung ý kiÕn cña em. - Ph©n tÝch nguyªn nh©n khiÕn c¸c b¹n hiÓu lÇm Nam - Những lí lẽ và d/c khẳng định Nam là ngời bạn tốt. - C¶m nghÜ cña em vÒ viÖc hiÓu lÇm. - Bµi häc trong quan hÖ b¹n bÌ 3. §Ò 3 a. Ng«i kÓ. - Nếu đóng vai VNg _ xng tôi - NÕu kÓ ng«i 3 _ giÊu mÆt b. Xác định cách kể. - TËp trung ph©n tÝch ~ suy nghÜ cña VN. - Các n/v sự việc còn lại chỉ là cái cớ để giãi bày tâm trạng. Nhãm 2. II. LuyÖn nãi tríc líp GV nh¾c nhë: + Chọn vị trí kể sao cho nhìn đợc ngời nghe +Lùa chän ng«n ng÷ m¹ch l¹c, tù nhiªn + Biết nói với âm lợng đủ nghe, ngữ điệu hấp dẫn phù hợp với nội tâm nh/vật -Mỗi nhóm cử 1 đại diện lên trình bày bài nói của nhóm mình. 1/ Yêu cầu luyện nói: _ Diễn đạt bằng lời nói, có kèm theo cử chỉ điệu bộ _ Phải có thuyết trình, diễn giải (Tuyệt đối không được đọc bài viết sẳn) _ Phát âm phải chuẩn mực ( Không lạm dụng từ địa phương) 2/ Nội dung: _ Bài nói phải có nội dung _ Phải có ý _ Phải liên kết _ Phải có dẫn chứng, lí lẽ => - C¶ líp theo dâi vµ nhËn xÐt. -Hs nhËn xÐt u – nhîc ®iÓm khi nãi. Các nhóm lần lượt thực hiện * Nhãm 1 * Nhãm 2 * Nhãm 3 * Nhãm 4. H: Qua tiÕt luyÖn nãi, c¸c em rót ra nh÷ng u khuyÕt ®iÓm g×? -Gv tæng kÕt, nh¾c nhë nh÷ng lçi cÇn tr¸nh. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: 2/ Dặn dò: - VÒ nhµ luyÖn nãi.. - Giê sau chuÈn bÞ so¹n bµi : LÆng lÏ Sa Pa. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 19/11/2012 Ngày dạy: 22,23/11/2012. Tuần: 14 Tiết: 66-67. - Nguyễn Thành Long A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Vẻ đẹp của hình tượng con người thầm lặng cống hiến quên mình vì t/quốc trong 01 Kiến thức t/phẩm. _ Nghệ thuật kể chuyện, miêu tả sinh động, hấp dẫn trong truyện _ Nắm được diễn biến và tóm tắt cốt truyện _ Phân tích được tác phẩm tự sự _ Nắm đợc chủ đề truyện, hiểu đợc niềm hạnh phúc của con ngời trong lao động, rèn kỹ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt trong t¸c phÈm tù sù. -Cảm nhận đợc một số chi tiết nghệ thuật độc đáo trong tác phẩm . 02 Kỹ năng _Rèn cho học sinh kỹ năng đọc và tìm hiểu đặc điểm của nhân vật trong văn bản tự sự. _ Kĩ năng giao tiếp _ Kĩ năng hợp tác.

(83) 03. Tư tưởng. _ Kĩ năng ra quyết định. _ Kĩ năng tư duy sáng tạo. _ Hiểu và cảm nhận thêm về tác phẩm giá trị nội dung và NT của truyện : “ Lặng lẽ sa pa” _ Thái độ: Trân trọng những vẻ đẹp bình dị trong c/sống, cống hiến hết sức mình cho quê hơng, đất nớc... _Gi¸o dôc HS cã ý thøc v¬n lªn trong c/s, lÊy c«ng viÖc lµm niÒm vui, lµm môc tiªu sèng.. B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03 Phương pháp. _ SGK, SGV, bảng phụ, sách tham khảo, chân dung nhà văn Nguyễn Thành Long _ SGK, vỡ soạn, đọc trước tác phẩm. _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm…… _ Phân tích tình huống: _ Kĩ thuật đặt câu hỏi. _ Kĩ thuật động não. _ Kĩ thuật gia nhiệm vụ.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp 02. Kiểm tra bài củ. 03. Bài mới. Ổn định nề nếp bình thường  Sở trường của Kim Lân là gì?  Trong các yếu tố miêu tả ông Hai như hình dáng, điệu bộ ngôn ngữ, em thấy nổi bật nhất là yếu tố nào?  Em hãy cho biết, trong truyện Làng, câu văn nào thể hiện rõ nhất lòng yêu nước gắn với tình cảm yêu làng của nhân vật ông Hai? Trên khắp đất nước ta , đâu đâu cũng có thể bắt gặp những con người bình thường, lặng lẽ làm việc miệt mài cho đất nước.Nhưng cũng có thể ta không nhận ra họ, bất chợt ta bắt gặp họ vẻ đẹp của sự chân thành, của sự bình dị và ta ngộ nhận ra họ chính là hiện thân của người lao động, họ đang lặng lẽ âm thầm làm việc để cho cuộc sống bình yên Nguyễn Thành Long đã viết truyện ngắn về những con người như thế.. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG Trong truyện ngắn “làng” của nhà văn KL các em đã cảm nhận đợc vẻ HS lắng nghe đẹp của ngời nông dân trong thời kỳ k/c chống Pháp. Để làm nên chiến thắng vĩ đại đất nớc ta cũng cần rất nhiều sự đóng góp của quân và dân ta. Từ ngời nông dân chân lấm tay bùn đến những ngời trí thức, từ những em bé đến các cụ già... mỗi ngời chỉ cần sự đóng góp nhỏ thôi cũng đủ làm nên chiến thắng. Có những ngời không trực tiếp cầm súng chiến đấu nhưng những đóng góp của họ cũng góp phần quan trọng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ dất nớc. Họ là ai? Họ có vẻ đẹp gì bài học hôm nay sẽ giúp các em trả lời câu hỏi đó. HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH YCHS đọc chú thích. H: Em hóy giới thiệu đôi nét về tác giả, tỏc phẩm ? HS đọc a)T¸c gi¶ (1925 - 1991) quª ë huyÖn Duy Xuyªn tØnh Qu¶ng Nam HS nêu. viÕt v¨n thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. ¤ng lµ c©y bót: Chuyªn viÕt truyÖn ng¾n vµ kÝ - Truyện giàu chất thơ, nhẹ nhàng kín đáo mà sâu sắc. - §Ò tµi trong k/c CMü. + §Êu tranh c¸ch m¹ng + X©y dùng CNXH - Sau giải phóng ca ngợi ngời lđộng mới. b)T¸c phÈm.

(84) * H/c s¸ng t¸c : 1970. lµ kÕt qu¶ cña chuyÕn ®i lªn Lµo Cai, thêi kú thanh niªn miÒn B¾c ba s½n sµng ( -Sẵn sàng ch/đấu, chiến đấu dũng cảm, sẵn sàng gia nhập các lực lượng vũ trang. HS nghe. - Sẵn sàng khắc phục mọi khó khăn, đẩy mạnh sx, công tác và học tập trong bất kỳ tình huống nào - Sẵn sàng đi bất cứ nơi đâu, làm bất cứ việc gì mà Tổ Quốc cần ). - TruyÖn ng¾n nµy rót tõ tËp "gi÷a trong xanh"in n¨m 1972 2/ ĐỌC. Hớng dẫn đọc, tìm hiểu bố cục: Đọc chậm, cảm xúc lắng sâu, chú Học sinh nghe ý lời đối thoại giữa các nhân vật. Học sinh đọc phần chữ to SGK, vừa đọc vừa tóm tắt. HS đọc HS tóm tắt * Häc sinh kÓ tãm t¾t l¹i c©u chuyÖn: - KÓ l¹i cuéc gÆp gì t×nh cê gi÷a «ng ho¹ sÜ giµ, c« kÜ s vµ b¸c l¸i xe víi ngêi thanh niên làm công tác khí tợng trên đỉnh Yên Sơn-Sa Pa trong chuyến đi nghØ tríc khi vÒ hu cña ngêi ho¹ sÜ.. * Gi¸o viªn gi¶i thÝch tõ khã: lu ý chó thhÝch (1) (2) (4) (5) HS nghe 3/ BỐ CỤC Hãy cho biết văn bản đợc chia làm mấy phần, hãy xác định giới hạn và Hs trỡnh bày néi dung cña tõng phÇn ? + §o¹n 1: Võa qua Sa Pa, xe dõng nghØ lÊy níc, b¸c lái xe giíi thiÖu víi ho¹ sĩ và cô kĩ s một trong nhng ngới cô độc nhất thế gian. + §o¹n 2: Cuéc gÆp gì vµ trß chuyÖn gi÷a anh th/niªn & b¸c ho¹ sÜ, c« kÜ s. + Đoạn 3: Họ chia tay, hoạ sĩ và kĩ s trẻ xuống đồi, cứ vấn vơng tại sao anh thanh niªn kh«ng tiÔn ra tËn xe.. ? Truyện đợc kể theo ngôi thứ mấy?(3) ? Điểm nhìn trần thuật đợc đặt và nhân vật nào? ? T¸c dông cña lèi kÓ nµy? - Häc sinh th¶o luËn ®a ý kiÕn: §©y lµ s¸ng t¹o cña nhµ v¨n lµm nổi bật vẻ đẹp con ngời, thiên nhiên Sa Pa. + Ng«i thø 3, ®iÓm nh×n trÇn thuËt  «ng ho¹ sÜ g×a. Häc sinh th¶o luËn ®a ý kiÕn. ( mặc dù không dùng ngôi thứ nhất - để hoạ sĩ xng “tôi” kể chuyện; trừ một ®o¹n nhá, t¸c gi¶ chuyÓn ®iÓm nh×n sang nh©n vËt c« kÜ s).. + Gi÷ cho c©u chuyÖn vÎ ch©n thùc kh¸ch quan, mÆt kh¸c t¹o ®iÒu kiện nổi bật chất trữ tình, đào sâu suy t của nhân vật phù hợp với chÝnh suy nghÜ cña t¸c gi¶. ? TruyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo? Theo em ai lµ nh/vËt chÝnh? HS trả lời - Bèn nh©n vËt: Anh thanh niªn, «ng ho¹ sÜ, c« kÜ s, b¸c l¸i xe. - Nh©n vËt chÝnh : Anh thanh niªn Đề tài: Cuộc sống lao động sx của những con  bình dị đang thầm lặng hiến dâng tuổi trẻ, tài năng của mình cho đất nớc. Chủ yếu viết về công cuộc xây dùng CHXH ë miÒn B¾c 4/ PHÂN TÍCH. a/ Nh©n vËt anh thanh niªn Häc sinh theo dâi truyÖn Nghe GV: Anh thanh niªn kh«ng xuÊt hiÖn tõ ®Çu truyÖn mµ chØ hiÖn ra trong cuéc gÆp gì chèc l¸t víi c¸c Nv kia khi xe dõng l¹i nghØ. - NV anh thanh niên hiện ra qua sự nhìn nhận, suy nghĩ, đánh giá của các NV kh¸c. Qua c¸ch nh×n, c¶m xóc cña mçi , h/¶nh thanh niªn cµng thªm râ nét và đáng mến hơn..

(85) HS th¶o luËn nªu ý kiÕn. H: Nhân vật anh thanh niên đợc tác giả giới thiệu ntn? (hoµn c¶nh sèng, cuộc sống, , viÖc lµm) TL:- 27 tuổi, làm công tác khhí tợng kiêm vật lí địa cầu ; tầm vóc bÐ nhá, nÐt mÆt r¹ng rì. - Sống một mình trên đỉnh núi. (Bèn bÒ chØ cã c©y cá, m©y mï l¹nh lÏo ; thÌm ngêi qu¸.) - Thµnh th¹o vÒ c«ng viÖc, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao. (Công việc của anh là đo gió, đo ma, đo nắng, đo chấn động mặt đất phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu. Phải tỉ mì, chính xác và có tinh thần trách nhiệm cao (nửa đêm đúng giờ ốp). Phải vợt qua đợc sự cô độc, vắng. vÎ. ). - Không cảm thấy cô đơn vì công việc với anh là đôi. HS nêu ý kiến H: Anh đã tự bố trí sắp xếp cho mình c/s ntn trên đỉnh núi cao? TL: C/ sống : Ngăn nắp khoa học, chủ động: Trồng hoa, đọc sách, nuôi gµ…  Cuộc sống đầy đủ vật chất và tinh thần. HS trình bày H:Qua lêi b¸c l¸i xe anh thanh niªn hiÖn lªn nh thÕ nµo? TL: Qua lêi kÓ cña nh©n vËt : trÎ trung s«i næi dÔ mÕn. HS trình bày H: Qua lời của cô gái anh thanh niên đợc cảm nhận nh thế nào? TL: Qua c« g¸i : Sù c¶m phôc.. H: Qua lêi cña «ng ho¹ sÜ nh/vËt anh thanh niªn là người ntn? TL: Qua «ng ho¹ sÜ : Mét ngêi lÝ tëng.. HS trình bày. HS nhận xét H: Qua ®©y cho ta thÊy phÈm chÊt g× cña anh thanh niªn ? TL: Anh cũng là ngời khiêm tốn, chân thành., thẳng thắn, đã nếm trải và vợt qua gian khổ để hoàn thành công việc đợc giao. GV: NhËn xÐt g× vÒ c¸ch giíi thiÖu NV cña t¸c gi¶? HS nhận xét HS: Cách giới thiệu gây đợc ấn tợng cho ngời đọc.. Nhận thức đợc cách sống cao đẹp: H? Qua cuộc đối thoại và anh thanh niên tự kể, em thấy những đức tính tốt đẹp gì ở anh thanh niên ? HS trình bày TL: Trớc hết đó là ý thức đợc công việc của mình rất có ích cho c/s "khi biết việc phát hiện đảm mấy khô... anh thấy mình thật hạnh phúc". - Anh đã có suy nghĩ đúng đắn và sâu sắc về công việc của mình Nghe "khi ta làm việc... buồn đến chết mất". - Lµ con ngêi ®Çy nhiÖt huyÕt, ®Çy tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc gian khổ, vất vả. Đó là những suy nghĩ đúng đẵn về sự hiến dâng của tuổi trẻ về bổn phận và trách nhiệm của lớp th/niên đối với đất nớc. - Giữa đỉnh mây mù lạnh lẽo anh không hề buồn tẻ, anh tạo cho mình một nguồn vui khác ngoài công việc: niềm vui đọc sách mà anh thấy lúc nào cũng nh có ngời để trò chuyện. Anh tổ chức sắp xếp một cuộc sống ngăn nắp, chủ động: trồng hoa... - §/sèng néi t©m phong phó. - Sù cëi më, ch©n thµnh, rÊt quý träng t×nh c¶m cña ngêi kh¸c, khát khao đợc gặp gỡ, trò chuyện với mọi ngời: thân tình với bác lái xe, ân cần chu đáo, cẩn thận khi có khách xa đến thăm bất ngê. Khiªm tèn, thµnh thøc tõ chèi mäi lêi khen. Anh c¶m thÊy c«ng việc và sự đóng góp của mình chỉ nhỏ bé giữa bao con ngời đang thÇm lÆng hiÕn d©ng. H: Khi ông hoạ sĩ muốn vẽ chân dung anh có thái độ ntn ? TL: Anh thanh niên hiện lên với vẻ đẹp tinh thần, tình cảm, cách sèng vµ nh÷ng suy nghÜ vÒ cuéc sèng, vÒ ý nghÜa cña c«ng viÖc. HS trả lời.

(86) b/ Nh©n vËt «ng ho¹ sÜ vµ c¸c nv kh¸c: *- Nh©n vËt «ng ho¹ sÜ H? VÞ trÝ cña nh©n vËt «ng ho¹ sÜ trong truyÖn? HS trình bày Tl: Gi÷ vai trß quan träng, Thể hiện tư tưởng chủ đề của tác giả, ngêi kÓ chuyện đã nhập vào cái nhìn và suy nghĩ của NV hoạ sĩ để quan sát và miêu nghe tả từ cảnh thiên nhiên đến nhân vật chính của truyện. _ Vai trò thể hiện tư tưởng chủ đề của văn bản. _ Từng trải nghệ thuật Ghi _ tìm kiến cái đẹp trong nghệ thuật HS trả lời H: Em có nhận xét gì về nhận vật ông họa sĩ? Tl: => Là người am tường nghệ thuật, say mê sáng tác biệt trân trọng cái đẹp. *. C¸c nh©n vËt kh¸c.. Chỳ ý: cuộc đối thoại giữa các nhân vật. HS trả lời H: Họ là những người ntn có phẩm chất gì đáng quý ? TL: - Những con ngời lao động bình thờng và yêu cuộc sống. - Hä chÝnh lµ nh÷ng ngêi v« danh. HS trả lời GV: Tất cả các nhân vật đều có cách gọi tên nh thế nào ? HS : Danh tõ chung. GV : T¸c gi¶ NguyÔn Thµnh Long muèn göi g¾m chóng ta ®iÒu g× khi HS trả lời «ng cã c¸ch gäi tªn c¸c nh©n vËt nh vËy? HS:  Søc m¹nh tiÒm tµng trong c«ng cuéc x©y dùng CNXH *C« kü s. H: Cuộc gặp gỡ bất ngời với anh thanh niên đã để lại trong cô ấn tượng gì. Tl:. HS trả lời. _ Cuộc gặp gỡ anh thanh niên khiến cô “ Bàng hoàng” _ Hiểu thêm về cuộc sống và quyết định của mình  Hiểu và tin vào con đường đã lựa chọn.. Gv: C« bµng hoµng, c« hiÓu thªm cuéc sèng 1 m×nh dòng c¶m tuyệt đẹp của anh thanh niên, về cái thế giới những con ngời xung Nghe quanh anh và quan trọng hơn là về con đờng mà cô đã lựa chọn. => Đó là sự bừng dậy của những tình cảm lớn lao, cao đẹp khi người ta gặp được những ánh sáng đẹp đẻ tỏa ra từ cuộc sống, từ tâm hồn người khác. ? Vai trò của nhân vật cô kĩ sư trong dụng ý nghệ thuật của tác giả? HS: Cảm phục trước tinh thần sống và trách nhiệm về công việc luôn có HS trả lời niềm tin , quyết định trên con đường mình đã lựa chọn. * Nhân vật bác lái xe: H: Nhân vật bác lái xe có vai trò như thế nào về câu chuyện? ? B¸c ta lµ ngêi ntn? HS: Làm cho câu chuyện thêm sinh động hấp dẫn, kích thích sự tò mò, hồi hộp của ông hoạ sĩ, cô kỹ s và cả ngời đọc bằng các lời giới thiệu nhõn vật trung tâm rất hóm hỉnh” Người cô độc nhất thế gian, rất thèm người” => có vai trò Giới thiệu nhân vật chính= > Nhân hậu, vui tính GV: là người đã đi nhiều nơi .Tèt bông vui tÝnh ch©n t×nh. Cã m¸u nghÖ sÜ. Biết đánh giá đúng con ngời. *Một số n/vật khác. GV: Ngoài ra Truyện còn có những nhân vật phụ nào? ( Ông kĩ sư vườn rau, nhà nghiên cứu khoa học) Bình: Những nhân vật phụ này góp phần làm cho nổi bật hoàn cảnh thêm Nghe cho nhõn vật anh thanh niờná tôn lên vẻ đẹp của n/v chính góp phần thể hiện sâu sắc chủ đề tác phẩm ? Vậy chủ đề đó là gì ? HS: “trong cái lặng im của Sa Pa, Sa Pa mà chỉ nghe tên, ngời ta đã nghĩ đến chuyÖn nghØ ng¬i, cã những con ngêi lµm viÖc vµ lo nghÜ nh vËy cho ®/n”.

(87) * Ca ngîi nh÷ng con ngêi ~ con ngêi l® lÆng lÏ ©m thÇm cèng hiÕn cho ®/n c/ ChÊt tr÷ t×nh vµ chÊt th¬ trong t¸c phÈm . HS đọc văn bản : Nắng bây giờ….” “…Lúc bấy giờ….” HS trả lời H: NhËn xÐt g× về ngôn ngữ và c¶nh vËt ë ®©y ? - C©u v¨n giÇu chÊt triÕt lÝ. - Khung c¶nh Sa Pa thËt th¬ méng. * ChÊt tr÷ tr×nh - Những đoạn văn tả cảnh thiên nhiên đẹp đẽ thơ mộng : cảnh nắng lên, ~ c©y th«ng = b¹c, rõng c©y bã ®uèc - Vẻ đẹp cs một mình ngày đêm giữa thiên nhiên lặng lẽ của anh TN mà đầy sức sống, không cô đơn - Chất trữ tình toát lên chủ yếu từ ND truyện : Vẻ đẹp cuộc gặp gỡ tình cờ của 3 n/v để lại bao xúc động trong kẻ ở ngời đi và ~ d vị cho ngời đọc suy nghĩ về cuộc sống, về con ngời, về nghệ thuật, ~ nét giản dị đáng mến của n/v anh TN, ~ c©u chuyÖn anh kÓ, ~ t/c¶m cxóc m¬i n¶y në trong ho¹ sÜ vµ c« kü s. 5/TỔNG KẾT H: Sau khi học xong t/phẩm “Lặng lẽ Sa Pa” Em học tập được HS trình bày gì ? HS trả lời H: Nờu NT đặc sắc cuả tác phẩm ? TL: - Ng«n ng÷ giÇu chÊt th¬. - NghÖ thuËt t¹o t×nh huãng truyÖn hîp lÝ. - Kết hợp tự sự, miêu tả, biểu cảm và bình luận - Lùa chän ng«i kÓ vµ ®iÓm nh×n trÇn thuËt hîp lý - n/v chính đợc tôn lên bởi các n/v phụ GV : Qua v¨n b¶n nhµ v¨n NguyÔn Thµnh Long muèn ca ngîi ®iÒu g× ? TL: - Ca ngîi nh÷ng con ngêi thÇm lÆg cèg hiÕn cho c«ng cuéc XDCNXH. - Kêu gọi thế hệ trẻ phải biết cống hiến cho đất nớc.. *Ghi nhí: sgk D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: VÞ trÝ cña nh©n vËt «ng ho¹ sÜ trong truyÖn? Cuộc gặp gỡ bất ngời với anh thanh niên đã để lại trong cô ấn tượng gì? Nhân vật bác lái xe có vai trò như thế nào về câu chuyện? ? Các n/v đó có vai trò ntn trong việc thể hiện tư tưởng của t/g? Em có suy nghĩ và nhận xét gì về n/v chàng thanh niên khí tượng? 2/ Dặn dò: _ Học thuộc lòng nội dung bài học. _ Chuẩn bị bài: “ người kể chuyện trong văn bản tự sự” ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 22/11/2012 Ngày dạy: 25/11/2012 A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Vai trò của người kể chuyện trong văn bản tự sự. Tuần: 14 Tiết: 70.

(88) 01 Kiến thức 02 Kỹ năng 03 Tư tưởng B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03. Phương pháp. _ Những hình thức kể chuyện trong văn bản tự sự _ Đặc điểm của mỗi hình thức kể chuyện trong văn bản tự sự _ Giao tiếp : _ Kĩ thuật đặt câu hỏi _ Ra quyết định: lựa chọn và sử dụng từ phù hợp với mục đích giao tiếp. _ Thấy được tác dụng của việc lựa chọn người kể chuyện trong văn bản tự sự _ Hiểu người kể chuyện là hình tượng ước lệ về người trần thuật kể chuyện _ SGK, SGV, Bảng phụ……. _ SGK , vỡ soạn _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm _ Thực hành: luyện tập sử dụng thuật ngữ đúng tình huống giao tiếp cụ thể. _ Động não:suy nghĩ, phân loại, hệ thống hóa các thuật ngữ.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường  Thế nào là đối thoại? ( Đối đáp trò chuyện giữa hai hoặc nhiều người ) 02 Kiểm tra bài củ  Thế nào là độc thoại thành lời?  Thế nào là độc thoại nội tâm? 03 Bài mới Ai cũng biết tự sự là kể lại những sự việc, thuật lại sự việc.Vậy ai là người kể chuyện? Người kể xuất hiện ở đâu? Ngôi nào? HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. Trong VB tù sù ngêi ta thêng sö dông ng«i kÓ nµo? ( Ng«i thø HS lắng nghe nhÊt vµ ng«i thø ba). §ã còng chÝnh lµ h×nh thøc mµ ngêi kÓ chuyÖn lùa chän khi kÓ. VËy ngêi kÓ chuyÖn lµ g×? cã vai trß nh thÕ nµo trong v¨n b¶n tù sù tiÕt häc h«m nay c¸c em sÏ t×m hiÓu... HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I. Vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù. 1/ Người kể chuyện: H: Đoạn văn trên gốm có mấy nhân vật? ( ông họa sĩ, cô kĩ sư, anh thanh Hs trả lời niên) H: Ở đây, ai là người kể chuyện về các nhân vật và sự kiện trên? ( Tác giả) H: Vậy theo em hiểu, thế nào là người kể chuyện? TL: Người kể chuyện là người đứng ra kể câu chuyện trong tác phẩm. 2/ VAI TRÒ CỦA NGƯỜI KỂ CHUYỆN: H: Đoạn trích kể về ai và sự việc gì? Hs trả lời TL: Cuộc chia tay giữa ba người( Họa sĩ, cô gái, anh thanh niên) GV: Những dấu hiệu nào cho ta biết ở đây các n/vật không phải là HS suy nghĩ trả lời người kể chuyện? HS: _ Người kể dấu mình kh«ng xuÊt hiÖn trong c©u chuyÖn → ng«i ba Nghe GV: Cả ba nhân vật trong đoạn văn đều trở thành đối tợng miêu. t¶ kh¸ch quan(…). NÕu ngêi kÓ chuyÖn lµ mét trong ba nh©n vËt trên thì ngôi kể và lời văn phải thay đổi. Chảng hạn, nhân vật xng “ tôi” hoặc xng tên của một trong ba nhân vật đó kể chuyện. ? Nh÷ng c©u: “Giäng cêi nhng ®Çy tiÕc rÎ”, “ nh÷ng ngêi con g¸i s¾p xa HS suy nghĩ trả lời ta....nh vËy” lµ nhËn xÐt cña ngêi nµo? vÒ ai? HS: → Lµ n/xÐt cña ngêi kÓ chuyÖn vÒ anh thanh niªn vµ suy nghÜ cña anh ta. Câu thứ hai ngời kể chuyện nh nhập vào n/v anh thanh niên để nói hộ suy nghÜ vµ t/c¶m cña anh ta.. GV: Ngời kể chuyện đã “hoá thân” vào nhõn vật để nói hộ suy.

(89) nghÜ vµ t×nh c¶m cña anh ta, nhng vÉn lµ c©u trÇn thuËt cña ngêi kể chuyện. Câu nói đó vang lên không chỉ nói hộ anh thanh niên mà là tiếng lòng cua của rất nhiều ngời trong tình huống đó. Nếu đó là câu nói trực tiếp cảu anh thanh niên thì tính khái quát sẽ bị h¹n chÕ ®i rÊt nhiÒu.. Nghe. ? Nh vËy ngêi kÓ chuyÖn cã thÓ biÕt hÕt mäi suy nghÜ, t©m t, t×nh c¶m cña c¸c nh©n vËt kh«ng? TL: Ngời kể câu chuyện ở đây dờng nh thấy hết và biết tất mọi việc, mọi ngời, mọi hành động tâm t của các n/v: HS trả lời ?Căn cứ vào đâu để dẫn tới kết luận đó? TL: C¨n cø vµo: - Ngời kể chuyện: không xuất hiện trong đ/văn, tức là đứng ở bên ngoài quan sát, miêu tả, suy nghĩ , liên tởng, tởng tợng để hoá thân vào từng nhân vật. - Các đối tợng đợc miêu tả một cách khách quan: 3 n/vật và các hoạt động và HS suy nghĩ trả lời suy nghÜ cña c¸c nh©n vËt Êy; quan hÖ cña ba n/vËt Êy trong cuéc chia tay.  Chúng ta có thể kết luận: ngời kể chuyện ở đấy dờng nh thấy hết và biết tất cả mọi việc, mọi ngời, mọi hành động, tâm t, tình cảm của các nhân vật. + Chủ thể đứng ra kể chuyện + Đối tợng đợc miêu tả + Ng«i kÓ + §iÓm nh×n vµ lêi v¨n ? Trong bµi tËp trªn ngêi kÓ chuyÖn cã vai trß g×? TL: * Vai trß: -DÉn d¾t c©u chuyÖn -Đa ra các lời nhận xét đánh giá -Giíi thiÖu nh©n vËt, t×nh huèng chia tay. HS trả lời Lu ý: không nên đồng nhất ngời kể chuyện với tác giả.. ghi a) Nội dung: Cuộc chia tay giữa ba người( Họa sĩ, cô gái, anh thanh niên) b) HÌnh thức: ( quan trọng) _ Ngôi thức ba ( Người kể giấu mình) _ Ngôi thứ nhất ( Người kể xưng “ Tôi” _ Người kể nhập vào nhân vật trong truyện c) Căn cứ điểm nhìn: _ Điểm nhìn bên ngoài _ Điểm nhìn bên trong _ Điểm nhìn thấu suốt GV: Thế nào là điểm nhìn bến ngoài? ( Là điểm nhìn của người quan sát bên ngoài, điểm nhìn khách quan, không đi sâu vào tâm lí nhân vật ) GV:Thế nào là điểm nhìn bên trong? ( Là điểm nhìn thông qua “ Đôi mắt” của một nhân vật trong truyện) GV: Thế nào là điểm nhìn thấu suốt? ( Là điểm nhìn mà người kể có mặt ở khắp mọi nơi, thấy tất cả mọi hành động, hiểu biết mọi tư tưởng tình cảm của nhân vật và thường đưa ra các nhận xét đánh giá về họ. II/ LUYỆN TẬP: HS th¶o luËn c©u a. 1/ Đọc đoạn tích suy nghĩ và trả lời câu hỏi? ? Ngêi kÓ chuyÖn trong ®o¹n trÝch lµ ai? Ng«i kÓ cã u ®iÓm g× vµ h¹n GV yªu cÇu HS so s¸nh. chÕ g× so víi ng«i kÓ ë ®o¹n trªn? a/ _ Người kể là nhân vật “ Tôi” ( Bé Hồng) ) kÓ l¹i cuéc gÆp gì c¶m động với ngời mẹ của mình sau những ngày xa cách. _ Ngối thứ nhất (Ng«i kÓ nµy → ®i s©u vµo miªu t¶ t©m t t×nh c¶m vµ ~ diÔn biÕn t©m lý føc t¹p cña n/v “t«i”) _ Ưu điểm: Miêu tả được diễn biến tâm lí nhân vật sâu sắc _ Hạn chế: Không miêu tả được diễn biến nội tâm nhân vật → hạn chế trong việc miêu tả các đối tợng khách quan sinh động, khó tạo ra cái nhìn nhiều chiều → dễ gây sự đơn điệu trong giọng văn b/ Biến đổi đoạn văn từ ngôi thứ ba - > Ngối thứ nhất.

(90) _ Chọn 1 trong 3 n/vật (Họa sĩ, cô gái, anh thanh niên) là người kể chuyện _ Sao cho nhân vật, sự kiện, lời văn và cách kể phù hợp với ngôi thứ nhất. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: _ Thế nào là người kể chuyện? _ Vai trò của người kể chuyện? 2/ Dặn dò: Học thuộc lòng nội dung bài học. Chuẩn bị bài: “ Viết bài tập làm văn số 03 ”. Ngày soạn: 23/11/2012 Ngày dạy: 26/11/2012. Tuần: 14 Tiết: 54. tr¶ bµi kiÓm tra v¨n A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : 01 Kiến thức. - Thấy đợc u nhợc điểm trong bài làm của mình: cách dùng từ, đặt câu, lỗi diễn đạt, khả năng phân tích khái quát vấn đề. Từ đó rèn luyện cách diễn đạt, trình bày bài cho học sinh. - KÜ n¨ng söa ch÷a bµi viÕt cña b¶n th©n, nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. 02 Kỹ năng 03 Tư tưởng. - Tự nhận ra ưu nhược điểm và rút ra bài học cho bản than.. B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03 Phương pháp. _ SGK, SGV, Bảng phụ……. _ SGK , vỡ soạn _ Động não:suy nghĩ, nhận biết .. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường.

(91) 02 03. Kiểm tra bài củ Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. Giáo viên nêu mục đích, yêu cầu của tiết học.. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. L¾ng nghe. 1/Nhận xét và sửa lỗi. Gi¸o viªn nhËn xÐt chung bµi lµm của häc sinh 1. ¦u ®iÓm: - Nhìn chung học sinh năm đợc yêu cầu của đề bài. - Mét sè bµi lµm kh¸: P¸o, Mua - Mét sè bµi viÕt s¹ch sÎ tr×nh bÇy râ rµng, m¹nh l¹c. 2. Nhîc ®iÓm: - Một số bài viết chưa nắm đợc y/cầu của bài, chất lợng làm bài kém. - C¸c bµi viÕt cßn sai lçi chÝnh t¶ nhiÒu. - Phần tự luận cha phân tích đợc sâu.. Hs ghi chép đầy đủ §äc l¹i bµi, suy nghÜ vÒ bµi lµm cña m×nh trªn c¬ së lêi phª cña gi¸o viªn. Söa ch÷a vµ tiÕp tôc hoµn thiÖn bµi viÕt cña Giáo viên chữa bài cho học sinh, và công bố đáp án và biểu điểm bản thân cho tõng c©u. 2/ §äc_ b×nh Giáo viên lựa chọn 1- 3 bài, đoạn văn khá trong lớp, đọc – bình Nhận xét, lắng nghe ng¾n gän Nghe, ghi D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: Em rút ra được bài học gì cho bản thân sau khi sửa bài kiểm tra? 2/ Dặn dò: Học và chuẩn bị bài “CLN”(NQS) ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM: Ngày soạn: 26/11/2012 Ngày dạy: 29/11/2012. Tuần: 15 Tiết: 71-72 V¨n b¶n : chiÕc lîc ngµ ( NguyÔn Quang S¸ng). A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Tình cảm cha con sâu nặng trong hoàn cảnh óe le của chiến tranh 01 Kiến thức _ Sự sáng tạo trong nghệ thuật xây dựng tình huống truyện, miêu tả tâm lí nhân vật. _ Kĩ năng nhận thức _ Kĩ năng giao tiếp 02 Kỹ năng _ Kĩ năng hợp tác _ Kĩ năng ra quyết định. _ Kĩ năng tư duy sáng tạo. 03 Tư tưởng _ Cảm nhận giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện : “ Chiếc lược ngà” _ Tình cảm cha con sâu nặng B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03 Phương pháp. _ SGK, SGV, bảng phụ, sách tham khảo, chân dung nhà văn Nguyễn Thành Long _ SGK, vỡ soạn, đọc trước tác phẩm. _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm…… _ Phân tích tình huống: _ Kĩ thuật đặt câu hỏi. _ Kĩ thuật động não. _ Kĩ thuật gia nhiệm vụ..

(92) C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường H: Các nhân vật trong truyện ngắn “Lặng lẽ SaPa” (NTL) có gì đặc biệt? HS: Các nhân vật đều không có tên, tên gọi của họ gắn với tuổi tác, nghề nghiệp.T/g 02 Kiểm tra bài củ muốn nói những người vô danh lặng lẽ, mê say cống hiến, không cần ai biết đến , họ có lẽ sống cao đẹp, lặng lẽ cống hiến quên mình vì tổ quốc -> T/g muốn người đọc liên tưởng : những n/vật tốt đẹp trong truyện không phải chỉ là những cá nhân riêng lẻ mà là số đông =>tăng sức khái quát, làm rõ tư tưởng chủ đề của tác phẩm. H: Tình huống xuất hiện của nhân vật anh thanh niên trong tác phẩm có gì đặt biệt? 03. Bài mới. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG Chỉ vì một vết sẹo trên mặt, vết thương trong chiến tranh mà người cha sau bao năm xa cách không thể ôm con mình vào lòng.Đó là một tình huống trớ trêu mà một người cha đi kháng chiến đã phải trải qua kết cục câu chuyện ra sao, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu qua truyện ngắn “ Chiếc Lược Ngà” của nhà văn Nguyễn Quang Sáng . HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH YCHS đọc chú thích. H: Tóm tắt vài nét về tác giả? HS: a/ Tác giả: Nguyễn Quang Sáng (1932) An Giang - Lµ nhµ v¨n trëng thµnh qua 2 cuéc kh¸ng chiÕn cña d©n téc. - Lµ mét trong nh÷ng c©y bót cã tªn tuæi cña v¨n häc gi¶i phãng miền Nam, là nhà văn tiêu biểu của văn học hiện đại Việt Nam. - T¸c phÈm cña «ng cã nhiÒu thÓ lo¹i: TruyÖn ng¾n, tiÓu thuyÕt, kÞch b¶n phim vµ hÇu nh chØ viÕt vÒ con ngêi Nam Bé trong 2 cuéc kh¸ng chiÕn còng nh hoµ b×nh. Ông thuyết phục ngời đọc bởi lối văn tự sự, trữ tình với những suy c¶m vµ s©u l¾ng cña mét ngêi tõng l¨n lén, tõng sèng gi÷a giê phút cam go giữa cái sống và cái chết trong cuộc chiến đấu ác liệt cña qu©n d©n miÒn Nam trong nh÷ng n¨m chèng Mü. H: Hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña t¸c phÈm? HS: b/ Tỏc phẩm 1966, tác giả đang hoạt động ở chiến trờng Miền Nam, lóc bÊy giê cuéc kh/chiÕn chèng Mü ®ang diÔn ra quyÕt liÖt. - Truyện đợc rút từ tập truyện ngắn cùng tên của tác giả.. HOẠT ĐỘNG CỦA HS HS lắng nghe. HS đọc HS trình bày những hiểu biết về tác giả. HS trả lời. 2/ ĐỌC. Hớng dẫn học sinh đọc_ tìm hiểu chú thích. Nghe GV tóm tắt phần đã lợc bỏ trong đoạn trích. * PhÇn lîc bá ë ®Çu truyÖn : truyÖn kÓ vÒ mét c« giao liªn trong k/c chống Mỹ. N/v kể chuyện là 1 ngời cán bộ già, ông đã đợc cô gái tài giỏi gan dạ đa đờng an toàn trong 1 chuyến đầy nguy hiểm thời kỳ chốg Mỹ. Hỏi ra ông mới biết đó là con gái của ngời bạn ch/đấu đã hy sinh từ lâu mà ông tìm kiếm để trao lại cho cô chiếc lîc ngµ, kû vËt cña ngêi cha qu¸ cè. Trong chuyÕn ®i c/t¸c lÇn nµy ông đã gặp cô bé nay đã trở thành 1 cô giao liên tài giỏi → ông đã trao cho c« chiÕc lîc ngµ _ kû vËt thiªng liªng cña ngêi cha. Gv đọc mẫu. Gọi hs đọc.

(93) Kiểm tra một số chú thích liên quan đến từ ngữ địa phơng Gäi Hs tãm t¾t truyÖn HS: Tríc khi chuÈn bÞ ®i tËp kÕt, «ng S¸u cïng «ng Ba vÒ th¨m nhµ , thăm HS đọc. con sau 8 n¨m xa c¸ch. Bé Thu – dứa bé 8 tuổi không nhận ra ba vì vết sẹo HS thực hiện trên mặt không còn giống như trong bức ảnh mà em biết. Em đối xử với ba như người xa lạ. Đến lúc nhận ra cha, tình cha con thức dậy mãnh liệt trong lòng em thì cũng lúc ông sáu phải ra đi. Ở khu c¨n cø c¸ch m¹ng «ng S¸u cè công làm chiếc lợc bằng ngà voi để tặg con gái thế nhữg cha kịp trao cho con gái ôg đã bị hi sinh trog 1 trận càn. Tríc lóc hi sinh «ng trao l¹i c©y lîc cho ngêi b¹n cña m×nh vµ nhê trao l¹i cho con g¸i «ng. H : H·y nªu t×nh huèng truyÖn ? HS nêu HS: - Ông Sáu về thăm nhà sau 8 năm xa cách nhng bé Thu đứa con gái kh«ng nhËn «ng S¸u lµ cha. - N ơI khu căn cứ cách mạng ông Sáu cố công làm chiếc lợc bằng ngà voi để tặng con gái thế những cha kịp ttrao cho con gái ông đã bị hi sinh trong một trËn cµn. H: Tình huống truyện đã thể hiện được tình cảm cha con ntn? HS: đã t/hiện t/cảm cha con sâu sắc của ông Sáu và bé Thu 4/ PHÂN TÍCH. a, Thái độ và hành động của bé Thu trớc khi nhận ra ông Sáu là cha: (*) Khi mới gặp anh sáu. HS quan sát tình huống 1: H: Lần đầu khi gặp ông Sáu, thái độ của bé Thu ntn? TL : _ Giật mình, tròn mắt nhìn ngơ ngác, lạ lùng _ Tái mặt, vụt chạy, thét lên: “ Má ! Má ! => Ngạc nhiờn, bất ngờ, sợ hói ( Sợ hãi làm ngời đọc xúc động). H:Vì sao Bé Thu lại có phản ứng như vậy khi gặp anh sáu ? TL: Vì bé Thu không nhận đó là cha của mình- Không giống cha trong bức ảnh mẹ cho xem ở nhà. GV: Đó là một phản ứng tự nhiên, chứng tỏ bé Thu có cá tính mạnh , sâu sắc và chân thật, em chỉ yêu người đàn ông đúng là cha mình thôi. Em càng phản ứng quyết liệt chứng tỏ em dành một tình cảm đặt biệt cho cha mình. H:Theo em, hành độg khôg nhận cha của bé Thu có đáng trách khôg? Vì sao ? HS : _ Không đáng trách .Vì hoàn cảnh khắc nghiệt của chến tranh mà cha em phải mang một vết sẹo trên mặt. Vả lại em còn quá nhỏ để hiểu được tình thế éo le của cuộc sống của cuộc gặp bất ngờ này, nên người lớn cũng chưa chuẩn bị cho em một tâm lí để em đón nhận cha mình , chưa ai nói cha em hiện tại có vết sẹo trên mặt *) Những ngày ông sáu ở nhà: H: Những ngày ông sáu ở nhà em có lời nói và hành động như thế nào? TL: _ Vô ăn cơm _ Cơm chín rồi => nói trống không _ Con kêu rồi mà người ta không nghe _ Cơm xôi rồi chắt nước giùm cái. _ HÊt tung c¸i trøng c¸ «ng S¸u g¾p ra khái b¸t c¬m => Ương ngạnh _ Bị đánh không khóc lặng lẽ bỏ về bên ngoại, khi xuèng xuång cè ý khua d©y cét xuèng kªu ræn rang thËt to... => Không chấp nhận ông sáu là ba H: Em có nhận xét gì về thái độ và lời nói của bé Thu? TL: →Thờ ơ, lạnh nhạt, xa cách đến mức bớng bỉnh, ngang ngạnh. GV: BÐ chØ thùc sù dµnh t/c¶m cho ngêi ba trong tr¸i tim cña mình. BÐ đã sẵn sàng chống lại tất cả để giữ nguyên tình cảm ấy. Thu chỉ yêu ba khi tin chắc đó là ba.. HS quan s¸t bảng phụ HS trả lời. HS trảo đổi nhóm 2 người Nghe. HS suy nghĩ, trả lời Ghi. HS trả lời Ghi. HS suy nghĩ, trả lời. HS nhận xét. Nghe.

(94) H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi tiÕt hÊt trøng c¸? HS: - Trong 2 ngµy ®Çu nã kh«ng coi «ng S¸u lµ cha. Nã kh«ng hiÓu sao c¶ mÑ còng b¾t nã chÊp nhËn. ¤ng S¸u cµng lµm th©n nã cµng c¨m ghÐt. Nhng HS phát biểu ý kiến cá nã v× mÑ mµ miÔn cìng kh«ng ph¶n øng ra mÆt - Nhng đến cái hành động hất trứng cá - thể hiện sự căm ghét cao độ. Và nhõn trong giây phút bùng nổ bột phát nó sẵn sàng chịu đựng, lầm lì bớng bỉnh, bất cần. Nó không thể kìm nén đợc nữa. GV bổ sung: Và chính giây phút đó càng chứng tỏ thơng yêu mãnh liệt ba nó, ngời đàn ông trong ảnh, khác hoàn toàn vời ngời đàn ông đáng ghét cứ muốn thay thế ba nó .Đó là phản ứng tâm lý hoàn toàn tự nhiên của một đứa bÐ cã c¸ t×nh m¹nh mÏ. Trong sù cøng ®Çu cøng cæ cña con bÐ cßn Èn chøa c¶ sù kiªu h·nh trÎ th¬ vÒ mét t×nh yªu dµnh cho ngêi cha kh¸c Êy Nghe *) Khi nhận ông sáu là cha: H: Khi nhận anh sáu là cha bé Thu tỏ thái độ và hành động gì?  TL: _ Vẽ mặt sầm lại buồn rầu => Hối hận _ Nhìn với vẽ nghĩ ngợi sâu xa _ Ba…a….a tiếng kêu như xé..xót xa...vỡ tung từ đáy lòng _ Hôn cùng khắp vết sẹo => yêu thương mảnh liệt,hạnh phúc, vô bờ H: Em có nhận xét gì về thái độ, hành động của Thu? Tại sao lại có sự thay đổi đột ngột như vậy? TL: _ Khi biết rõ sự thật về vết sẹo tình yêu thương ba trổi dậy. trong sự hối hận vì mình đã không nhận ba trong mấy ngày qua > Hành động của bé Thu khi biết ba mình sắp đi xa , hối hả, cuống quýt gọi, nhào tới ôm ba mình sẽ khôn giữ được ba nửa. Tình yêu nõi móng nhớ và cả nổi hối hận được kìm nén lâu ngày chợt bùng lên mảnh liệt và cảm động. → T/yêu và sự mong mỏi ngời cha xa cách đã bị dồn nén bấy lâu, nay bïng ra thËt m¹nh mÏ vµ hèi h¶, cuèng quÝt cã xen lÉn c¶ sù hèi hËn H: Trớc cảnh ngộ đó tâm trạng của những ngời xung quanh nh thÕ nµo? -HS tr×nh bµy. -GV bình: Lần đầu tiên nó cất tiếng gọi ba và tác giả đặc tả : tiÕng kªu nh tiÕng xÐ, xÐ sù im lÆng vµ xÐ c¶ ruét gan mäi ngêi, nghe thật xót xa. Đó là tiếng ba nó cố đè nén trong bao nhiêu năm nay, tiếng ba nh vỡ tung tự đáy lòng nó. Và khi đã vỡ lẽ thì lßng yªu ba cµng nh©n lªn gÊp béi nhng muén qu¸. Vµ thËt Ðo le đ/v ngời cha ấy, đó là tiếng ba đầu tiên và cũng là tiếng gọi cuối cùng ông nghe đợc từ chính đứa con muôn vàn yêu quí. H: Em có nhận xét gì về nhân vật bé Thu? TL: Vẫn là tính cách mạnh mẽ, t/c s©u s¾c dứt khoát, rạch ròi, cứng cỏi đến mức tưởng như ương ngạnh nhưng ở bé Thu ta vẫn cảm nhận được sự hồn nhiên, ngây thơ, trong sáng của một đứa trẻ.. HS trả lời. HS thảo luận nhóm, đại diện nhóm trình bày. Ghi. HS trình bày ý kiến cá nhân Nghe. HS trình bày nhận xét Ghi. H: Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả nhân vật? HS: _ Miêu tả tâm lí nhân vật _ Bé Thu có cá tính mạnh mẽ, thương cha, hồn nhiên, ngây thơ. b/ NHÂN VẬT ÔNG SÁU: *KHI ÔNG SÁU MỚI TRỞ VỀ NHÀ. HS nhận xét.

(95) H: Tìm những chi tiết miêu tả tâm trạng, hành động của nhân vật ông sáu khi mới về đến nhà? TL: _ Cái tình người cha cứ nôn nao, Thuyền chưa cập bến -> nhảy thót lên -> Thu! con!. Ông vừa bước vừa khom người dưa tay đón chờ con -> không gìm nổi xúc động. Khi con khóc thét vội chạy vụt đi , ông đứng sững lại , nổi đau đớn khiến mặt ông sẩm lại hai tay buông xuống như gãy. H: Tình yêu con của ông sáu được thể hiện ntn ở giây phút đầu gặp con?. HS thảo luận, cử đại diện trình bày Ghi. HS suy nghĩ, trả lời. => Khát khao tình cảm cha con với tâm trạng xúc động mạnh mẽ ®Çy t×nh yªu th¬ng, niÒm h¹nh phóc. HS trả lời H? ¤ng nghÜ lóc gÆp con, bÐ Thu sÏ nh thÕ nµo ? HS: Ch¹y x« vµo lßng «m chÆt lÊy cæ. H? Bé Thu đã không làm nh ông nghĩ, trớc tình huống đó ông Ghi đã phản ứng nh thế nào ? HS: Ông đứng sững lại nhìn theo con rồi nỗi đau đớn khiến mặt HS trả lời «ng sÇm l¹i, 2 tay bu«ng xuèng nh bÞ g·y. => T©m tr¹ng ®au khæ tét cïng cña ngêi cha sau bao n¨m xa c¸ch gÆp con nhng con kh«ng gäi mét tiÕng ba. *TRONG NHỮNG NGÀY ĐOÀN TỤ H: Hãy tóm tắt những việc làm và tâm trạng của ông sáu trong những ngày đoàn tụ với con ? TL: _ Trong ba ngày ở nhà: Không đi đâu chỉ vỗ về con,mong nghe một HS thảo luận, trình bày tiếng ba nhưng con bé cứng đầu không chịu gọi dù rơi vào thế bí. _ Đến bữa ăn ông gắp cho con miếng trứng cá nhưng nó đã hắt ra, buồn giận không kịp suy nghĩ ông đã đánh mắng con. _ Buổi chia tay ông bất lực chào con, sợ con lại giẫy nảy _ Khi bé Thu bất ngờ gọi ba, ông sung sướng cảm động h/ phúc vô cùng. H: Khi ông sáu đánh con xong, ông có thái độ gì? HS trả lời TL: §¸nh con nhng s©u n¬i tr¸i tim, «ng vÉn lu«n dµnh t/c cho Ghi. con *NHỮNG NGÀY XA CON H: Tâm trạng và hành động của ông sáu khi xa con trở lại chiến khu HS trả lời ntn?. HS:+ Càng nhớ con ông càng day dứt ân hận ví đã đánh con. Nghe. + Quyết tâm làm chiếc lược ngà như đã hứa + Chiếc lược làm xong như gỡ rối tâm trạng ông phần nào, nhớ con ông đem chiếc lược ra ngắm. + Giờ phút cuối cùng trước lúc hy sinh, người chiến sĩ ấy chỉ yên long ra đi khi biết chiếc lược sẽ được chuyển tới tay con gái. HS trả lời H: Khi ở chiến trường tình cảm của ông sáu dành cho con như thế nào? Ghi TL: _ Làm chiếc lược tặng con( Ông đã dồn hết tình thơng, nỗi nhớ. con vµo viÖc lµm chiÕc lîc ngµ) HS phát biểu ý kiến  Nhớ thương con da diết,sâu đậm, tình phụ tử thiêng liêng H: Em cã c¶m nhËn g× vÒ chiÕc lîc? TL: ChiÕc lîc lµ kÕt tinh tÊt c¶ ~ t/c¶m cña mét ngêi cha dån cho. con trong xa cách nhớ thơng. Chiếc lợc cha chải đợc tóc con nhng đã gỡ rối lòng ông, làm dịu đi nỗi ân hận và ánh lên niềm hy vọng khắc khoải sẽ đợc gặp con.. Gv: Lòng yêu con đã biến ngời csĩ thành 1 nghệ nhân, nghệ nhân chỉ sáng tạo ra một tác phẩm duy nhất trong đời cho nên chiếc l- Nghe.

(96) ợc ngà là kết tinh của tình phụ tử mộc mạc mà đằm thắm sâu xa, đơn sơ mà khì diệu làm sao! TL: Em có nhận xét gì về nhân vật ông sáu? TL: T×nh yªu th¬ng con th¾m thiÕt, s©u nÆng cña «ng S¸u dµnh. cho con. Chính t/cảm gia đình đã khơi nguồn tình yêu nớc nồng nµn. ? C©u chuyÖn chiÕc lîc ngµ ngoµi viÖc diÔn t¶ t×nh c¶m cha con s©u nÆng th¾m thiÕt cßn gîi tả suy nghÜ g× ? HS: Gợi ngời đọc suy nghĩ thấm thía ~ đau thơng mất mát, éo le mà ch/tranh mang đến cho bao nhiêu con ngời, bao nhiêu gia đình. GV: ChiÕn tranh cã thÓ lµm cho cha con xa c¸ch, cã thÓ g©y mÊt m¸t, ®au th¬ng cho ngêi d©n Nam bé. Nhng cã mét ®iÒu mµ chiÕn tranh kh«ng thÓ cíp ®i. §ã chÝnh lµ tinh phô tö thiªng liªng bÊt diÖt. §ã chÝnh lµ søc m¹nh t¹o nªn chiÕn th¾ng cho d©n téc ta.. HS trả lời Ghi. H? NhËn xÐt g× vÒ c¸ch x©y dùng cèt truyÖn cña t¸c gi¶ ? Tl: X©y dùng cèt truyÖn chÆt chÏ, nhiÒu yÕu tè bÊt ngê nhg hîp lý. H? Truyện đợc kể theo lời trần thuật của NV nào ? TL: Truyện đợc trần thuật theo lời bác Ba, bạn ông Sáu. H? C¸ch chän vai kÓ nh vËy cã t¸c dông g× ? TL: Khiến câu chuyện trở nên đáng tin cậy. Ngời kể hoàn toàn chủ động ®iÒu khiÓn nhÞp kÓ theo tr¹ng th¸i, c¶m xóc cña m×nh xen lÉn b×nh luËn. H? Nªu nh÷ng nÐt thµnh c«ng vÒ nghÖ thuËt ? HS: Cèt truyÖn bÊt ngê nhng hîp lý + bất ngờ 1 : bé Thu không nhận cha rồi đột ngột biểu lộ tình cảm mãnh liệt víi cha → tr¸i ngîc nhng hîp lý. + bÊt ngê 2 : cuéc gÆp gì t×nh cê gi÷a b¸c Ba- ngêi kÓ chuyÖn – víi c« giao liªn Thu. + hîp lý: bÐ Thu gan l× bíng bØnh c¸ tÝnh m¹nh → c« giao liªn gan d¹ dòng c¶m, bÐ cµng ¬ng ng¹nh, gan l× - t/c¶m cµng m·nh liÖt m¹nh mÏ... + Ngêi kÓ lµ b¹n th©n cña «ng S¸u, kh«ng chØ lµ ngêi chøng kiÕn khách quan – mà còn bày tỏ sự đồng cảm, chia sẻ với các n/v. Ngời kể chủ động điều chỉnh nhịp điệu kể xen vào ~ ý kiến bình luận suy nghĩ của mình để dẫn dắt ngời đọc (VD : trong cuộc đời k/c tôi, tôi chứng kiến không biết bao nhiêu cuộc chia tay... Cây lợc cha chải đợc mái tóc con nhng nó nh gỡ rối đợc phần nào... KL: - Cèt truyÖn chÆt chÏ, tình huống truyện bÊt ngê nhng hîp lý → hÊp dÉn. - Lựa chọn n/vật kể chuyện thích hợp → câu chuyện đáng tin cậy. - X©y dùng n/v, miªu t¶ t©m lý n/v rÊt thµnh c«ng - Ng«n ng÷ lêi kÓ gi¶n dÞ, ®Ëm mµu s¾c Nam Bé.. HS nhận xét. HS suy nghĩ trả lời. nghe. HS trả lời HS trình bày]. HS trình bày. GHI H: Nêu c¶m nhËn vÒ néi dung cña v¨n b¶n? HS trả lời HS:- Truyện diễn tả cảm động tình cha con đằm thắm sâu nặng trong hoàn c¶nh Ðo le cña chiÕn tranh. - Ca ngợi t/c cha con cao đẹp, thiêng liêng nh một giá trị nhân bản sâu s¾c, nhÊt lµ trong h/c khã kh¨n. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: H·y ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt bÐ Thu ? Nêu ND & NT của VB? 2/ Dặn dũ: = Nắm đợc nội dung, nghệ thuật của tác phẩm. = Ôn tập, làm đề cơng phần Tiếng Việt. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:.

(97) Ngày soạn: 28/11/2012 Ngày dạy: 1/11/2012. Tuần: 15 Tiết: 73. A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : 01 Kiến thức _ Các phương châm hội thoại _ Xưng hô trong hội thoại _ Lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp. _ RÌn luyÖn c¸c kÜ n©ng tæng hîp vÒ sö dông tiÕng ViÖt trong nãi vµ viÕt. 02 Kỹ năng _ Kĩ năng giao tiếp _ Kĩ năng tư duy sáng tạo _ Kị năng ra quyết định 03 Tư tưởng _ Cũng cố một số nội dung của phần Tiếng việt đã học ở kì I B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03. Phương pháp. _ SGK, SGV, Bảng phụ……. _ SGK , vỡ soạn _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm _ Phân tích tình huống _ Thực hành: luyện tập sử dụng vốn từ đúng tình huống giao tiếp cụ thể. _ Động não: suy nghĩ, phân loại, hệ thống hóa các vốn từ.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường 02 Kiểm tra bài củ 03 Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I. ¤n tËp lÝ thuyÕt:. 1. C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i: GV: Nêu các phơng châm hội thoại đã học? HS lần lượt trình bày k/n và GV: Ph¬ng ch©m vÒ lîng lµ g×? Cho vÝ dô? HS: Phơng châm về lợng: nói cho đúng nội dung, nội dung lời nói phải đúng nờu vđụ yªu cÇu cuéc giao tiÕp, kh«ng thõa, kh«ng thiÕu. GV: Ph¬ng ch©m vÒ chÊt lµ g×? Cho vÝ dô? HS: Phơng châm về chất: Khi nói đừng nói những điều mà mình không tin là đúng và không có bằng chứng xác thực GV: Ph¬ng ch©m quan hÖ lµ g×? Cho vÝ dô? HS: Phơng châm quan hệ: cần nói đúng vào đề tài giao tiếp, tránh nói lạc đề. GV: Ph¬ng ch©m c¸ch thøc lµ g×? Cho vÝ dô? HS: Ph/ch©m c¸ch thøc: chó ý ng¾n gon, rµnh m¹ch, tr¸nh c¸ch nãi m¬ hå. GV: Ph¬ng ch©m lÞch sù lµ g×? Cho vÝ dô? HS: Ph¬ng ch©m lÞch sù: CÇn tÕ nhÞ vµ t«n träng ngêi kh¸c. H: Tình huống trên không tuân thủ phương châm về gì? HS: Một học sinh đăng kí học tin học ngoài giờ , về nói với bố _ Bố ơi! cho con tiền đóng tiền học phí Bố hỏi? _ Tin học là gì con? Người con trả lời _ Tin học là a ti thì đi học => Không tuân thủ phương châm hội thoại về chất.. 2. Xng h« trong héi tho¹i: HS tự nhắc lại kiến thức đã học. HS đọc, thảo luận, trình bµy..

(98) HS nhËn xÐt, bæ sung. a. C¸c tõ ng÷ xng h« th«ng dông vµ c¸ch dïng: Ngời nói cần căn cứ vào đặc điểm của tình huống giao tiếp để xng hô cho thÝch hîp. VD: §èi víi b¹n §èi víi ngêi trªn; HS th¶o luËn c©u hái 3 Trong héi nghÞ, trong líp. trong SGK a) => Đại từ xưng hô: ( Ngôi 1,2,3) b. Ph¬ng ch©m “xng khiªm, h« t«n”. _ Xưng hô người nói tự xưng mình một cách khiêm nhường _ Gọi người đối thoại một cách tôn kính. c. Phải chú ý đến việc lựa chon từ ngữ xng hô. - TÝnh chÊt cña t×nh huèng giao tiÕp. - Quan hÖ gi÷a ngêi nãi víi ngêi nghe. 3/ Khi giao tiếng phải lựa chọn từ ngữ xưng hô _ Tiếng việt đa dạng, phong phú _ Vì vậy, ta phải lựa chọn từ ngữ khi giao tiếng. GV híng dÉn HS ph©n tÝch. ? GV nhận xét, đánh giá. III/ CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH ẪN GIÀN TIẾP: 1/ Phân biệt cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp: GV: Ph©n biÖt c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp? HS thực hiện a) Cách dẫn trực tiếp b) Cách dẫn gián tiếp 2/ Thay đổi lời dẫn giữa hai lời dẫn: _ Nhà Vua ( ngôi 3) -> Tôi ( ngôi 1) _ Vua Quang Trung( ngôi 3) -> Chúa công (ngôi 2) _ Từ chỉ địa điểm: Đây -> lược bỏ HS thực hiện cá c bài tập _ Từ chỉ thời gian: Bây giờ -> Bấy giờ GV: Hãy kể một tình huống giao tiếp mà trong đó có một hoặc một số phơng châm hội thoại không đợc tuân thủ. Bµi tËp 1: GV kÓ cho HS nghe 3 c©u chuyªn trong SGV( PC quan hÖ, PC quan hÖ, PC vÒ lîng). Bµi tËp 2:. HS thực hiện cá c bài tập Chuyển lời đối thoại trong SGK thành lời dẫn gián tiếp: Vua Quang Trung hỏi Nguyễn Thiếp là quân Thanh sang đánh, nếu nhà vua mang qu©n ra chèng cù th× kh¶ n¨ng th¾ng hay thua nh thÕ nµo? NguyÔn ThiÕp tr¶ lêi r»ng bÊy giê trong níc trèng kh«ng, lßng ngêi tan r·, qu©n Thanh ë xa tíi, kh«ng biÕt t×nh h×nh quan ta yÕu hay m¹nh, kh«ng hiÓu rõ thế nên đánh nên giữ ra sao, vua Quang Trung ra Bắc không quá 10 ngày, qu©n Thanh sÏ bÞ dÑp tan. * NhËn xÐt: - Trong lời đối thoại: + tõ xng h«: t«i ( ng«i thø nhÊt) chóa c«ng( ng«i thø ba) + Từ chỉ địa điểm: đây. thêi gian: bÊy giê. - Trong lêi dÉn gi¸n tiÕp: + Tõ xng h«: nhµ vua ( ng«i thø ba) vua Quang Trung( ng«i thø ba) + Từ chỉ địa điểm ( tỉnh lợc) + Tõ chØ thêi gian: bÊy giê.. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: _ Nắm được khái niệm các phần? _ Vận dụng trong thực tế? 2/ Dặn dò: _ Nắm được khái niệm các phần? _ Chuẩn bị bài: “ kiểm tra Tiếng việt ”.

(99) ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 30/11/2012 Ngày dạy: 2/11/2012. Tuần: 15-16 Tiết: 76 -77-78. A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Tinh thần phê phán sâu sắc xã hội cũ và niền tin vào cuộc sống mới, con người mới 01 Kiến thức _ Màu sắc trữ tình đậm đà trong tác phẩm. _ Rèn luyện kĩ năng đọc, cảm nhận, phân tích tác phậm truyện _ Kĩ năng hợp tác 02 Kỹ năng _ Kĩ năng ra quyết định. _ Kĩ năng tư duy sáng tạo..

(100) 03. Tư tưởng. B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03 Phương pháp. _ Cảm nhận giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện : “ Cố Hương” _ Tình cảm đối với quê hương và cuộc sống mới . Gi¸o dôc t×nh c¶m nh©n v¨n. _ SGK, SGV, bảng phụ, sách tham khảo, chân dung nhà văn Lỗ Tấn _ SGK, vỡ soạn, đọc trước tác phẩm. _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm…… _ Phân tích tình huống: _ Kĩ thuật đặt câu hỏi. _ Kĩ thuật động não. _ Kĩ thuật gia nhiệm vụ.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường  Theo em chi tiết nào thể hiện rõ nhất sự bướng bỉnh của bé Thu và sự tức giận của ông Sáu? Chi tiết đó có tác dụng như thế nào đối với diễn biến 02 Kiểm tra bài củ của câu chuyện? 03 Bài mới  HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH YCHS đọc chú thích Hs đọc H: Em hóy giới thiệu đôi nét về tác giả, tỏc phẩm ? 1/ Tác giả: Lç TÊn (1881- 1936) HS trình bày - Thuở nhỏ ông học giỏi → đợc tuyển sang Nhật học đại học → học Hàng hải → địa chất → y học → ông bỏ đại học chuyển sang viết văn. - Lấy văn nghệ làm vũ khí để nâng cao T2 dân tộc. - Sự nghiệp văn chơng đồ sộ. - N/v thờng là ~ ngời bất hạnh → lôi hết bệnh tật để tìm cách chạy chữa. . GV: Lç TÊn (1881- 1936) lµ nhµ t tëng, nhµ v¨n næi tiÕng cña. Trung Quốc, là danh nhân văn hoá thế giới . Trớc khi đến với văn Nghe häc, Lç TÊn tõng m¬ íc trë thµnh nhµ Hµng h¶i, nhµ y häc. ¤ng dần nhận thấy, một mình khoa học không thể làm thay đổi xã hội một cách triệt để. Ông rời bỏ ngành chuyển sang hoạt động văn ho¸ v× nghÜ r»ng: V¨n häc c¶i t¹o con ngêi, gióp con ngêi tho¸t khái vßng u mª, ngu muéi. «ng lµ nhµ v¨n sím cã quan ®iÓm tiÕn bé. Ông rất thành công khi hớng ngòi bút của mình vào đề tài nông th«n, thùc tr¹ng t¨m tèi cña n«ng th«n, bi c¶nh cña nh÷ng nh÷ng n«ng d©n nghÌo khæ. 2/ Tác phẩm : a) Xuất xứ: TrÝch trong tËp truyÖn ng¾n " Gµo thÐt" n¨m 1923. b)Thể loại: Truyện ngắn nhưng có yếu tố hồi kí. HS trình bày. 2/ ĐỌC -GV hớng dẫn HS đọc văn bản.. - Hs tãm t¾t cèt truyÖn Sau 20 n¨m trêi ®i xa, t«i ph¶i vît qua 2000 dÆm vÒ th¨m quª ®ang độ giữa đông. Về quê lần này là để dời quê đến sinh sống ở nơi ≠.. HS nghe, đọc, tóm tắt.

(101) VÒ quª t«i gÆp l¹i mäi ngêi, gÆp NThæ ngêi b¹n cò, con ngêi ë cho gđ tôi, gặp lại NThổ giờ đã khác xa... Cuộc chia tay đã đến ngôi nhµ cò xa dÇn, lßng t«i buån → trong t©m trÝ t«i hiÖn lªn h/¶nh mäi ngời nghĩ đến ngày mai. H: NhËn xÐt vÒ bè côc Êy ? HS: Bè côc theo tr×nh tù thêi gian – sù kiÖn chuyÕn vÒ quª HX nhận xét 3/ BỐ CỤC. H: Bố cục của văn bản chia làm mấy phần? Nêu ND của mỗi phần? c)Bố cục: Chia làm 3 phần _ Phần 1:Từ đầu đến “ Làm ăn sinh sống”=>Tôi trên đường về quê. HS trả lời. HS trả lời. _ Phần 2: Tiếp theo đến “ Như quét” => Những ngày tôi sống ở quê HS suy nghĩ trả lời _ Phần 3: còn lại => Tôi trên đường xa quê H: TruyÖn gåm nh÷ng nh©n vËt nµo? Nh©n vËt nµo lµ chÝnh ? nh©n vËt nµo lµ nh©n vËt trung t©m ? V× sao ? + Người kể là nhân vật “ Tôi” + Ngôi thứ nhất _ Nhân vật chính: Nhuận Thổ _ Nhân vật trung tâm: Nhân vật “ Tôi” _ Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm.và bình luận HS trả lời H: Trong t¸c phÈm cã h×nh ¶nh nµo mang ý nghÜa biÓu tîng ? TL: Hình ảnh cố hơng. hình ảnh con đờng.  KÕt cÊu ®Çu cuèi t¬ng øng : mét con ngêi ®ang suy t trªn mét chiÕc Nghe. thuyÒn díi bÇu trêi u ¸m, vÒ cè h¬ng vµ còng con ngêi Êy ®ang suy t trong mét chiÕc thuyÒn rêi cè h¬ng. Tuy nhiªn rêi quª cã mÑ “t«i” vµ Hoµng. ? Nhan đề Cố hơng → quê cũ, làng cũ nơi sinh ra và đã thấy gắn bó với cs HS trả lời cña mçi ngêi. TL: * Cè h¬ng cã vai trß h cÊu trong s¸ng t¹o NthuËt. - N/v tôI không nên đồng nhất với Lỗ Tấn. - 20 năm đã có lần Lỗ Tấn về quê - Ngêi híng dÉn bÉy chim lµ bè NThæ → T¸c phÈm lµ truyÖn ng¾n cã yÕu tè håi ký. 4/ PHÂN TÍCH 1/ CẢNH LÀNG QUÊ KHI “TÔI” TRỞ VỀ: Hs đọc đoạn đầu. HS trao đổi nhóm, đại diện C©u: “T«i kh«ng qu¶n.....20 n¨m nay” cho em hiÓu g× vÒ t×nh c¶m quª h- trình bày ơng đối với anh Tấn? -HS ph©n tÝch. -GV chèt ý vµ ghi b¶ng. TL: 1. N/v tôI trên đờng về quê -kho¶ng c¸ch: 2 ngµn dÆm -Thêi gian: Sau 20 n¨m -Thêi tiÕt kh¾c nghiÖt. → vợt qua tất cả để trở về Thể hiện tình yêu đối với quê hơng.. H: H/ ảnh làng quê trong con mắt “Tôi” khi trở về làng được miêu tả ntn? * C¶nh v©t: -HiÖn t¹i: tiªu ®iÒu, hoang v¾ng nằm im lìm. -Quá khứ: Đẹp đẽ không có ngôn từ nào diễn tả. →NT đối chiếu: cảnh vật hiện tại / cảnh vật hồi ức.. HS suy nghĩ trả lời.

(102) -> Cuộc sống tàn tạ, héo mòn của con người nơi đây. ? Trước khung cảnh ấy, tâm trạng tôi ra sao? TL: => Buån, ng¹c nhiªn, lßng t«i se l¹i. ?Không gian, đất trời trong buổi về quê như thế nào? GV:Không gian đó có thể là không gian thực cũng có thể là không gian của tâm trạng.Sự u ám, tàn úa của cảnh vật trong hiện thực cũng còn có ý nghĩa biểu trưng cho cuộc sống tàn tạ, héo mòn và chật vật của con người.. HS trả lời HS cảm nhận HS suy nghĩ trả lời, pt. H: V× sao nh©n vËt t«i l¹i c¶m thấy buån nh vËy ? TL:  Buồn vì nhận ra vẻ thê lơng của ngôI nhà mình hay nói đúng h¬n lµ lµng quª kh¸c xa so víi c¸I lµng trog kÝ øc. HS bình ? Trong cảm nhận của nhân vật Tôi làng quê trong kí ức và làng quê trong hiện tại khác nhau như thế nào? GV: Qua việc miêu tả những thay đổi của làng quê của những người nông dân Lỗ Tấn muốn đề cập đến những thay đổi mang tính điển hình của XH TQ những năm đầu của TK XX xa sút mọi HS trao đổi nhóm 2 người Trình bày mặt.) 2/ NHỮNG NGÀY “TÔI” Ở QUÊ. GV: Quª h¬ng võa quen võa l¹. dêng nh t«i ®ang cßn hoang mang trớc hiện thực của cố hơng từ lúc ban đầu. Tâm trạng ảm đạm đã dù b¸o cho nh÷ng t×nh c¶m cña T«i trong phÇn tiÕp theo. H: KÓ l¹i ®o¹n truyÖn khi nh©n vËt t«i ë nhµ vµ gÆp l¹i những ngêi hµng xãm lµ thÝm Hai D¬ng vµ cha con NhuËn Thæ.? HS: * Trong nh÷ng ngµy ë nhµ. - N/vật tụi Càng buồn hơn, đau xót hơn, cô đơn hơn vì cảnh vật, con ngời đổi thay, sa sút nhếch nhác vì nghèo đói, lễ giáo phong kiến cổ hủ, xót xa vì có s ng¨n c¸ch gi÷a nh©n vËt t«i vµ NhuËn Thæ. Kh«ng cßn nhËn ra bãng d¸ng cña ngời bạn nhỏ xa xinh đẹp khoẻ mạnh năm nào. - Thơngcảm, bùi ngùi và đánh chấp nhận chia tay với quê, với cảnh, với ngời. - Buồn vì chính những ngời nông dân kia , họ cũng không hiểu đợc vì sao m×nh khæ nh vËy.. GV:Trong đoạn này, n/vật Tôi gặp lại hai người quen cũ. Đó là Nhuận Thổ và thím Hai Dương. H:Những chi tiết nào t/hiện sự thay đổi của hai con người này? H: Em có n/xét gì về Nhuận Thổ 20 năm trước và sau 20 năm? a) Nhuận Thổ: Biểu hiện. Nhuận Thổ 20 năm trước. Hình dáng. _ Khuôn mặt tròn trĩnh _ Nước da bánh mật _ Đầu đội mũ lông _ Cổ đeo vòng bạc _ Lanh lẹn, cứng rắn. Động tác Giọng nói. Nhuận Thổ hiện tại Khuôn mặt vàng sạm _ nếp răn sâu thẳm _ Mi mắt húp mọng _ Cái mũ lông rách tươm. _ Rõ ràng, Hồn nhiên. _ Cumg kính chậm rãi, ro cómngùng róm _coNgượng. Thái độ. _ Tự tin, th©n thiÕt, gÇn gòi. _ Thiếu tự tin. Tính cách. _ nhanh nhÑn, th«ng minh, ham hiÓu biÕt. _ Nhẫn nhục, tự ti, mặc cảm, nghÌo khæ. => Nhuận Thổ đẹp đẻ đầy => Nhuận Thổ tàn tạ, sức sống bần hèn => So sánh: Tố cáo XHPK Trung Quốc sa sút về mọi mặt. Sơ kết. HS thảo luận nhóm 4 người, đại diện nhóm trả lời Nhãm kh¸c nhËn xÐt.

(103) ? Tuy nhiên ở NThổ và “tôi” có một điều đã không thay đổi. Đó là gì?. HS trả lời. -HS: Cái không đổi duy nhất là t/c giữa tôi và Nhuận Thổ. Khao khát đợc gặp nhau, đợc quan tâm tới nhau nhng khi gặp thì. - Gặp bạn cũ: + NThổ vừa hớn hở vừa (cách biệt đẳng cấp) thª l¬ng, mang quµ quª tÆng b¹n + M«i mÊp m¸y, cung kÝnh... bÈm «ng - T«i → khao kh¸t m·nh liÖt → cµng khao kh¸t khi gÆp l¹i cµng chua xãt → bÞ ®iÕng ngêi. , b) Thím Hai Dương: ? Ngoài sự thay đổi của NThổ tác giả còn miêu tả sự thay đổi nµo kh¸c cña nh÷ng con ngêi vµ c¶nh vËt cè h¬ng ? -HS: ThÝm Hai D¬ng : trªn díi 50 tuæi, lìng quyÒn nh« ra, m«i HS trả lời máng dÝnh, nh compa, nãi the thÐ → tham lam, kÓ c«ng (tríc ®©y nàng Tây Thi đậu phụ.) → H/ảnh thật hài hớc chua chát ngời đẹp thêi Êy giê ®©y sao mµ xÊu xÝ vµ Ých kû tham lam, vô lîi mét c¸ch tr¾ng trîn → lu manh ho¸ - Những ngời khác mợn cớ mua đồ gỗ, mợn cớ tiến mẹ con tôi để lấy đồ đạc → tham lam v¬ vÐt s¹ch tr¬n nh quÐt. Thuû sinh : kh«ng vßng b¹c, da vµng, gÇy cßm 20 năm trước: _ Nàng Tây Thi Đậu Phụ =>Thím Hai Dương xinh đẹp _ Khiến nhiều người đắm đuối Sau 20 năm: _ Già nua, xấu xí _ Lời nói mỉa mai => Thím Hai Dương xấu xí ? Để thấy đợc sự thay đổi của các con ngời nơi quê hơng, tác giả đã sử dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g×?. TL:→Hồi ức đối chiếu. HS trả lời. ? VËy theo em ®iÓm gièng nhau gi÷a NT vµ Hai D¬ng lµ g×? TL: Cuộc đời xuống dốc, sa sút. ? Tác giả biểu hiện tình cảm, thái độ ntn khi chứng kiến sự thay đổi đó ? HS trả lời C©u v¨n nµo thÓ hiÖn trùc tiÕp ? TL: ị Buồn đau đớn, chua xót đến bi đát. ? Qua sự thay đổi đó tác giả muốn phản ánh điều gì? HS trả lời. → V¹ch trÇn ung nhät cña x· héi bÖnh tËt → L«i hÕt bÖnh tËt cña ngêi l® ra t×m c¸ch ch÷a ch¹y. NThổ vì con đông, mất mùa, thuế nặng, lính tráng, trộm cớp, quan HS suy nghĩ trả lời lại thân hào và còn vì mê tín, quan niệm đẳng cấp lạc hậu, sự nhẫn nhục chịu đựng. + P/¸nh t/c¶nh sa sót vÒ mäi mÆt cña XH TQ ®Çu thÕ kû XX + PT nguyên nhân và lên án cái thế lực tạo nên thực trạng đáng buồn ấy. + chỉ ra ~ những tiêu cực nằm ngay trong tâm hồn, tính cách ngời lao động.. 1. KiÓm tra bài cũ : Bµi tËp tr¾c nghiÖm. Nối mỗi ý ở cột A và mỗi ý ở cột B sao cho đúng với nội dung đã học. A B - C¶nh vËt - Sa sút về kinh tế, thay đổi diện mạo tinh thần - NhuËn thæ - buån, ®au xãt - Hai D¬ng - già nua, mụ mẫm, đần độn. - Nh÷ng ngêi kh¸c - kẻ đến đa chân, ngời đến lấy đồ, kẻ vừa đa chân vừa lấy đồ. - Lµng quª - th«n xãm tiªu ®iÒu, im l×m díi vßm trêi mµu vµng óa - N/v t«i - tự cao tự đại, tâng bốc lấy lòng, tham lam tàn nhẫn..

(104) c/ CẢNH RỜI LÀNG RA ĐI HS trình bày H: Tâm trạng nhân vật tôi trên con thuyền rời quê như thế nào? TL: _ Nhìn phong cảnh mờ dần-> lòng tôi không chút lưu luyến _ Tôi muốn đoạn tuyệt cuộc sống tối tăm _ Hy vọng thế hệ con cháu sẽ đổi đời. => Thể hiện ước mơ và hy vọng của tác giả. ? Trên đờng rời quê, n/v tôi có tâm trạng và suy nghĩ ntn ? Hãy ptích 1 số HS thảo luận nhúm, đại chi tiÕt h/¶nh diện nhóm trình bày * Nh÷ng d·y nói xanh biÕc... fÝa sau l¸i * Tôi mong ớc chúng nó... cha từng đợc sống * Một cánh đồng cát... vàng thẳm → Gv chèt - H/¶nh nói xanh ®en sÉm nèi tiÕp nhau ch¹y vÒ phÝa sau l¹i cã ý. nghÜa nh mét cuéc biÖt ly kh«ng chót lu luyÕn... v« cïng lÎ loi ngét ngạt. Cố hơng bây giờ xơ xác nghèo hèn, xa lạ từ con ngời đến Nghe, ghi c¶nh vËt. - ở đây tác giả đã sử dụng NT so sánh đối chiếu giữa hai thế hệ : chóng t«i – chóng nã. T«i mong íc chóng nã cã mét cs míi mµ chúng tôi cha từng đợc sống. - H/ảnh cánh đồng cát... → ớc mong về một làng quê yên bình, ấm no, tời đẹp.. H: Chi tiết n/v tôi suy t trên một chiếc thuyền về quê trong đêm và rời quª vµo lóc hoµng h«n cã dông ý NT g× ? → Gv chèt HS suy nghĩ trả lời TL:. * Biện pháp NT đặc sắc : Kết cấu đầu cuối tơng ứng. (T), không gian NT – so sánh đối chiếu - đối thoại... biểu cảm + nghị luận. →Thể hiện cảm xúc tâm trạng buồn thơng của n/v tôi trên đờng về Ghi quª. * ¦íc mong thÕ hÖ trÎ cã mét cs míi ? Cã ý kiÕn cho r»ng : NhuËn Thæ hy väng vµo ~ c¸i gÇn gòi cßn t«i hy vọng vào cái xa vời lớn lao. Em có đồng ý không ? Vì sao → Gv chèt.. * H/¶nh quª h¬ng trong t¬ng lai. + NThæ xin ly h¬ng, ch©n nÕn hy väng vµo cÇu cóng thÇn linh _ hy HS trao đổi và nhận xét väng gÇn gòi nhá bÐ. + T«i hy väng vµo cs míi _ hy väng xa vêi lín lao_ hy väng vµo con ®g ? Vậy h/ảnh con đờng mà nhà văn nói tới trong phần kết có ý nghĩa gì ?. * Cách thức : thảo luận nhóm theo đơn vị tổ → Gv chèt TL: b, suy nghĩ về H/ảnh con đờng : + thực trên mặt đất, con đờng thuỷ + của xã hội cũ dẫn đến đói nghèo lạc hậu + biểu tợng khái quát triết lý con đờng của tự thân vận động _ đấu tranh chống lại đói nghèo, lạc hậu, xây dựng cuộc đời mới. => Con đờng khai sáng, con đờng giải phóng ? Qua truyện em cảm nhận đợc gì về h/ảnh cố hơng. * C¸ch thøc : th¶o luËn nhãm 4 hs * Thêi gian : 3/ → Gv chèt * H×nh ¶nh “cè h¬ng”: - cè h¬ng : quª cò n¬i mçi ngêi sinh ra. - Hình ảnh thu nhỏ của xã hội, đất nớc TQ. => Đặt vấn đề : con đơng XD CS mới. HS th¶o luËn nhãm. theo đơn vị tổ, đại diện trình bày, các nhóm khác nhận xét bổ sung..

(105) th¶o luËn nhãm 4 hs Híng dÉn HS tæng kÕt. ? Những yếu tố NT đặc sắc nào góp phần thể hiện chủ đề T/P’. HS tổng kết nội dung và nghệ thuật. Nêu chủ đề của t/p’? -HS rót ra tæng kÕt. 1. NghÖ thuËt + Ng«i kÓ 1 + TruyÖn ng¾n ®Ëm chÊt håi ký, tr÷ t×nh + So sánh, đỗi chiếu. + Kết hợp nhiều phơng thức biểu đạt + Bè côc chÆt chÏ, hîp lý + Đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm + S¸ng t¹o nhiÒu h/¶nh biÓu tîng, biÓu trng giµu ý nghÜa triÕt lý. 2-Néi dung: → chủ đề : Phê phán xã hội lễ giáo PK đặt ra vấn đề con đờng đi của ngời nông dân của XH TQ D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: Qua truyÖn ng¾n em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶ Lç TÊn vµ íc väng cña «ng ? -HS tù tr×nh bµy -GV kÕt luËn. 2/ Dặn dò: - Tãm t¾t truyÖn - Ph©n tÝch n/v t«i, Ph©n tÝch n/v NhuËn Thæ. -ChuÈn bÞ bµi: ¤n tËp tËp lµm v¨n. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM.

(106) Ngày soạn: 3/11/2012 Ngày dạy: 7/11/2012. Tuần: 16 Tiết: 79. TRẢ BÀI VIẾT SỐ 3 A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _Củng cố nâng cao kiến thức đã học ở học kĩ năng làm văn tự sự.Tự đánh giá trình 01 Kiến thức độ, năng lực của bản thân về kĩ năng xây dựng cốt truyện , nhân vật xây dựng ngôn ngữ nhân vật trong kể chuyện đời thường và trí tưởng tượng của học sinh. 02 Kỹ năng _ Chữa lỗi 03 Tư tưởng _ Nắm lại kiến thức cách làm bài văn B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03 Phương pháp. _ Chuẩn bị đề và đá án _ Bài kiểm tra _ Chữa bài tại lớp và dùng bảng để chữa. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường 02 Kiểm tra bài củ 03 Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG Giúp hs ôn lại những kiến thức và kỹ năng đợc thể hiện trong bài viết HS lắng nghe văn tự sự; thấy đợc những u điểm và hạn chế trong bài làm của mình; tìm ra ph¬ng híng kh¾c phôc vµ söa ch÷a I/ĐỀ BÀI GV §Ò bµi: H·y tëng tîng m×nh gÆp gì vµ trß chuyÖn víi ngêi lÝnh l¸i xe HS đọc đề trong tác phẩm "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" của Phạm Tiến Duật. Viết bài văn kể lại cuộc gặp gỡ và trò chuyện đó. GV: Học sinh: Phân tích đề.. HS phân tích đề. - ThÓ lo¹i : Tù sù - Yªu cÇu: Tëng tîng cuéc gÆp gì víi ngêi lÝnh l¸i xe trong bµi th¬ vÒ tiÓu đội xe không kính. GV: Thảo luận xây dựng dàn ý?. Thảo luận nhóm 4 người,. 1. Më bµi xây dựng dàn ý, đại diện các trình bày bảng - Giíi thiÖu nh©n vËt: em vµngêi lÝnh l¸i xe - T×nh huèng truyÖn: GÆp gì vµ trß chuyÖn trong hoµn c¶nh nµo? HS góp ý bổ sung 2. Th©n bµi * DiÔn biÕn sù viÖc theo tr×nh tù: C©u chuyÖn x¶y ra ë ®©u? diÔn ra nh thÕ nµo? - Nh©n vËt ngêi chiÕn sÜ l¸i xe: ngo¹i h×nh, phÈm chÊt, suy nghÜ,.

(107) hành động. - Néi dung cuéc trß chuyÖn: + Em hỏi về động lực thôi thúc ngời chiến sĩ ra trận? Tuyến đờng Trờng Sơn nh thế nào? Bom đạn Mĩ ác liệt ra sao? Tại sao những chiÕc xe kh«ng kÝnh? + Ngêi chiÕn sÜ kÓ vÒ khã kh¨n, gian khæ cña ngêi lÝnh l¸i chiÕc xekh«ng kÝnh  giäng kÓ hãm hØnh, l¹c quan thÓ hiÖn chÊt ngang tµng, nghÞch ngîm … kÓ vÒ íc m¬ cña ngêi lÝnh + Nghe kể, em xúc động nh thế nào? (Suy nghĩ độc thoại nội tâm) + B×nhluËn vÒ tinhthÇn qu¶ c¶m cña ngêi lÝnh. 3. KÕt luËn: C¶m nghÜ vÒ ngêi lÝnh, vÒ chiÕn tranh, vÒ t¬ng lai.. II/ XÁC ĐỊNH VỀ PHƯƠNG PHÁP: 1/ Cần viết văn bản với phương thức nào là chính? HS trả lời nhanh 2/ Các yếu tố nào có vai trò bổ trợ? III/ ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ BÀI LÀM CỦA CẢ LỚP: GV: Nhận xét bài làm của học sinh? HS nghe GV: Bài làm đạt yêu cầu và bài làm chưa đạt yêu cầu hoặc yếu kém? 1/ Số bài đạt yêu cầu ở hai hoạt động trên? _ Tính tỉ lệ phần trăm ( Lấy tổng số bài đạt X 100 : tỉ số lớp ) 2/ Số bài chưa đạt yêu cầu: Tính tỉ lệ phần trăm ( tương tự) 3/ Các vấn đề khác nhau: _ Bố cục trình bày _ Cách diễn đạt bài văn _ Ngữ pháp _ Chính tả _ Chữ viết IV/ ĐỌC MỘT SỐ BÀI ĐỂ THẨM ĐỊNH GV Cho học sinh đọc một số bài và hướng dẫn học sinh trao đổi, thảo luận? HS nghe, tra đổi, thảo luận 1/ Hai bài làm tốt nhất 2/ Hai bài làm kém nhất 3/ Cho học sinh trao đổi, thảo luận để rút kinh nghiệm. V/ TRẢ BÀ CHO HỌC SINH: GV: Trả bài cho học sinh và yêu cầu học sinh trao đổi bài cho nhau xem để HS thực hiện cùng thẩm định và rút kinh nghiệm GV: Chốt lại bài làm của học sinh? 1. ¦u ®iÓm nghe - Nắm đợc phơng pháp làm bài. - Cã kÕt hîp t¶ néi t©m vµ yÕu tè nghÞ luËn. - X©y dùng t×nh huèng hîp lý - Diễn đạt tiến bộ. - Mét sè bµi t¶ néi t©m s©u s¾c c¶m xóc ch©n thµnh. 2. Nhîc ®iÓm - Mét sè bµi cha râ yÕu tè nghÞ luËn. - Diễn đạt vụng về. - Gièng v¨n mÉu. - Ch÷ viÕt cÈu th¶, sai lçi chÝnh t¶ qu¸ nhiÒu . - §«i chuçi t×nh huèng bÊt hîp lý. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ.

(108) 1/ Đánh giá kết quả: 2/ Dặn dò: - Hs tù söa ch÷a, lµm l¹i bµi.. Ngày soạn: 3/11/2012 Ngày dạy: 8/11/2012. Tuần: 16 Tiết: 82. A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Hệ thống hóa kiến thức tập làm văn 01 Kiến thức _ Khái niệm văn bản thuyết minh và văn bản tự sự _ Sự kết hợp các phương thức trong văn bản thuyết minh và văn bản tự sự _ Hệ thống hóa các kiểu văn bản thuyết minh và tự sự đã học. _ Kĩ năng giao tiếp 02 Kỹ năng _ Kĩ năng tư duy sáng tạo _ Kị năng ra quyết định 03 Tư tưởng _ Cũng cố một số nội dung của phần Tập Làm Văn đã học ở kì I B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh. _ SGK, SGV, Bảng phụ……. _ SGK , vỡ soạn _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm 03 Phương pháp _ Phân tích tình huống _ Thực hành: luyện tập sử dụng vốn từ đúng tình huống giao tiếp cụ thể. _ Động não: suy nghĩ, phân loại, hệ thống hóa các vốn từ. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường 02 Kiểm tra bài củ 03 Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI 1/ Phần Tập làm văn trong Ngữ văn 9, Tập 1 có những nội dung lớn nào? Những nội dung nào là trọng tâm cần chú ý H: Phần Tập làm văn trong Ngữ văn 9, Tập 1 có những nội dung lớn nào? HS trình bày Những nội dung nào là trọng tâm cần chú ý? TL: _ Văn bản thuyết minh. _ Văn bản tự sự _ Kết hợp tự sự với miêu tả _ Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự _ Người kể và ngôi kể trong văn bản tự sự 2/ Vai trò, vị trí, tác dụng của các biện pháp NT và yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh ntn? a) Thuyết minh: Phản ánh chinh xác, khách quan, trung thành với đối tượng HS thảo luận nhóm 4 người, được thuyết minh , hạn chế sử dụng các yếu tố tưởng tượng, sử dụng nhiều trình bày đến số liệu cụ thể … b) Miểu tả: Dựa vào đặc điểm, tính chất khách quan của đối tượng , phát huy tưởng tượng, hư cấu, sử dụng nhều yếu tố so sánh, liên tưởng. c) Sử dụng miêu tả trong thuyết minh giúp người đọc hình dung cụ thể, sinh động hơn về đối tượng, làm tăng sức hấp dẫn cho văn bản thuyết minh. d) Ví dụ: Văn bản : Họ nhà Kim ( Trang 16) , cây chuối trong đời sống Việt Nam ( trang 24).

(109) 3/ Văn bản thuyết minh có yếu tố miêu tả, tự sự giống và khác với văn bản miêu tả, tự sự ở điểm nào? a) Giống nhau: Đều có yếu tố miêu tả, tự sự HS nêu hiểu biết của cá b) Khác nhau : nhân _ Lấy thuyết minh làm chính _ Lấy yếu tố tả và kể chính 4/ Sách Ngữ văn 9, tập 1 nêu lên các nội dung về văn bản tự sự : a) Miêu tả trong văn bản tự sự HS trình bày b) Miêu tả nội tâm và nghị luận trong văn bản tự sự c) Người kể chuyện trong văn bản tự sự d) Ví dụ: *Đoạn văn tụ sự có yếu tố miêu tả nội tâm: Đoạn họa sĩ suy nghĩ về sự bất lực của nghệ thuật ( trang 185,186- Lặng lẽ sa pa) *Đ/văn tự sự có y/tố nghị luận: Đoạn văn Lỗi lầm và sự biết ơn( trang 160) Đoạn văn tự sự vừa có yếu tố miêu tả nội tâm vừa có yếu tố nghị luận: Đoạn anh thanh niên mời khách lên nhà chơi,( trang 182) 5/ Thế nào là đối thoại? Độc thoại và độc thoại nội tâm? Vai trò, tác dụng và hình thức thể hiện của các yếu tố này trong văn bản tự sự như thế nào? a) Đối thoại? Là hình thức đối đáp, trò chuyện giữa hai hoặc nhiều người. HS trả lời b) Độc thoại? Độc thoại là lời của một người nào đó nói với chính mình hay nói với một ai đó trong tưởng tượng. c) Độc thoại nội tâm: _ Khi người độc thoại cất thành tiếng thì phía trước câu nói có gạch đầu dòng. _ Khi không thành tiếng thì không gạch đầu dòng ( Độc thoại nội tâm) 6/ Tìm hai đoạn văn tự sự: a) Đoạn văn người kể theo ngôi thứ nhất: ( Cố Hương ) HS tìm b) Đoạn văn người kể theo ngôi thứ ba : ( Lặng Lẽ sa Pa) 7/ Nội dung các văn bản tự sự đã học ở lớp 9 có gì giống và khác so với các nội dung về kiểu văn bản này đã học ở những lớp dưới: a/Giống nhau: Đều là văn bản tự sự. HS trình bày b/Khác nhau: Nội dung văn bản tự sự lớp 9, có kết hợp miêu tả, nghị luận, độc thoại, độc thoại nội tâm. GV: Giống: Kể các sự việc theo mối quan hệ nào đấy: quan hệ nh©n qu¶, quan hÖ liªn tëng => Mục đích: nhận thức sự việc. Kh¸c: cã sù lÆp l¹i nhng n©ng cao c¶ vÒ kiÕn thøc vµ kü n¨ng. Vì các yếu tố đó chỉ đóng vai trò bổ trợ làm nổi bật phơng thức biểu đạt chính. Trong thùc tÕ khã cã mét vb nµo chØ vËn dông mét ph¬ng thøc biểu đạt duy nhất? 8/ Giải thích a/ Văn bản tự sự có kết hợp với các yếu tố (miêu tả, biểu cảm, nghị luận) nhưng vẫn gọi là văn bản tự sự vì. Các yếu tố (miêu tả, biểu cảm, nghị luận) chỉ có vai trò hổ trợ cho văn bản tự sự. b/ Không có văn bản nào chỉ biểu đạt một phương thức duy nhất 9/ Kẻ lại bảng và đánh dấu x vào ô trống: Kiểu văn Các yếu tố kết hợp với văn bản chính STT bản chính Tự Miểu Nghị Biểu Thuyết Điều sự tả Luận Cảm minh hành 1 Tự sự X X X X 2 Miểu tả X X X. HS trình bày. HS thực hiện.

(110) 3 4 5 6. Nghị luận Biểu cảm Thuyết minh Điều hành. X. X X X. X. X. X X. 9/ Một số t/phẩm tự sự được học trong SGK Ngữ văn 6 đến 9 không phải bao giờ cũng phân biệt rõ bố cục ba phần (Mở bài, thân bài, kết bài).Tại sao bài TLV tự sự của học sinh vẫn phải có đủ ba phần đã _ Các nhà văn đã trưởng thành, đã thành thạo nên họ viết như vậy.Nhưng HS nêu hiểu biết cá nhân vẫn chấp nhận. _ Còn học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường còn đang học tập nên phải luyện viết theo bố cục ba phần rõ ràng.. 10/ Những kiến thức và kĩ năng về kiểu văn bản tự sự của phần Tập làm văn có giúp được gì trong việc Đọc- Hiểu các văn bản tác phẩm văm học tương ứng trong SGK Ngữ văn không? Phân tích một vài ví dụ để làm sáng tỏ. _ Các kiến thức và kĩ năng về kiểu văn bản tự sự của phần Tập làm văn giúp HS nêu hiểu biết cá nhân ích rất nhiều cho việc Đọc – Hiểu văn bản tác phẩm. _ Vì hiện nay, sách viết theo kiểu tích hợp.Các bài đọc hiểu văn bản có thể làm mẫu cho tập làm văn, lí thuyết tập làm văn. 11/ Những kiến và kĩ năng về các tác phẩm tự sự phần Đọc –Hiểu văn bản và phần Tiếng việt tương ứng dã giúp em những gì trong việc viết bài văn tự sự? _ Các kiến thức kĩ năng về các tác phẩm tự sự cũng như phần Tiếng việt giúp HS trả lời học sinh viết bài văn tự sự tốt _ Vì đó là các bài mẫu cho lí thuyết tập làm văn và các hiểu biết về Tiếng việt, giúp học sinh diễn đạt tốt trong tập làm văn? D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: _ Nắm được các nội dung trong phần ôn tập? _ Học thuộc lòng nội dung bài ôn tập ? 2/ Dặn dò:. - VÒ nhµ «n tËp kiÕn thøc - Lµm bµi tËp ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM. Ngày soạn: 10/12/2012 Ngày dạy: 13/12/2012. Tuần: 17 Tiết: 87-88.

(111) tËp lµm th¬ t¸m ch÷. A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Nhận diện thể thơ tám chữ qua các đọan văn bản và bước đầu cách làm thơ tám chữ 01 Kiến thức _ Đặc điểm của thể thơ tám chữ. -NhËn diÖn thÓ th¬ t¸m ch÷ -Tạo đối, vần, nhịp trong khi làm thơ tám chữ. 02 Kỹ năng - Kĩ năng tư duy sáng tạo. Ph¸t huy tinh thÇn s¸ng t¹o, sù høng thó trong häc tËp, rÌn n¨ng lùc c¶m thô th¬ ca. 03 Tư tưởng B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh 03 Phương pháp. _ SGK, SGV, bảng phụ, sách tham khảo _ SGK, vỡ soạn, đọc trước tác phẩm. _ Kĩ thuật đặt câu hỏi. _ Kĩ thuật động não. _ Kĩ thuật giao nhiệm vụ. _ Kĩ thuật chia nhóm.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp Ổn định nề nếp bình thường Sù chuÈn bÞ cña hs. 02 Kiểm tra bài củ 03 Bài mới. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I/ Nhắc lại thể thơ 8 chữ H: Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ thÓ th¬ 8 ch÷? HS trả lời TL: + Mỗi dßng có 8 tiếng + Ng¾t nhÞp ®a d¹ng + Mçi khæ thêng gåm 4 c©u + Gieo vÇn: vÇn ch©n H: Kể tên những bài thơ viết theo thể 8 chữ mà em đã häc? TL: Quª h¬ng, Nhí rõng, BÕp löa. HS trình bày I.T×m hiÓu mét sè ®o¹n th¬ t¸m ch÷ ? Em hãy đọc hai đoạn thơ. §äc, nghe. ? Nªu nhËn xÐt cña em vÒ: c¸ch ng¾t nhÞp, c¸ch gieo vÇn trong th¬ 8 ch÷ : “ NÐt mong manh/ thÊp tho¸ng /c¸nh hoa bay Cảnh cỏ hàn/ nơi nớc đọng/ bùn lầy HS nhận xét Thó san l¹n/ m¬ hå/ trong ¶o méng Chí hăng hái/ ganh đua/ đời náo động Tôi đều yêu/ , đều kiếm/, đều say mê” (Cây đàn muôn điệu – Thế Lữ) Cây bên đờng/, trụi lá/ đứng tần ngần Kh¾p x¬ng nh¸nh/ chuyÓn/ mét luång tª t¸i Vµ gi÷a vên im,/ hoa rung sî h·i Bao nçi ph«i pha/, kh« hÐo rông rêi (TiÕng giã- Xu©n DiÖu) * NhËn xÐt: - Ng¾t nhÞp ®a d¹ng, linh ho¹t theo c¶m xóc - C¸ch gieo vÇn linh ho¹t nhiÒu nhng chñ yªu vµ phæ biÕn nhất là vần chân (đợc gieo liên tiếp hoặc gián cách).

(112) II.Viết thêm để hoàn thiện khổ thơ Híng dÉn häc sinh thùc hµnh lµm th¬ t¸m ch÷. häc sinh thùc hµnh lµm th¬ -Y/c HS Tìm từ thích hợp để điền vào chỗ trống trong ngữ tám chữ. liÖu 1 -Yªu cÇu häc sinh thö lµm thªm c©u cuèi trong ng÷ liÖu 2. 1.Yªu cÇu: - C©u míi ph¶i cã 8 ch÷ - Đảm bảo lôgíc về nghĩa với những câu đã cho - Lu ý gieo vÇn ch©n (liÒn – gi¸n c¸ch) 2.ViÕt thªm mét c©u: a) Cành mùa thu đã mùa xuân nảy lộc Hoa gạo nở rồi, nở đỏ bên sông T«i còng kh¸c t«i, sau lÇn gÆp tríc §iÒn câu, häc sinh kh¸c nhËn …………………………………….. xÐt, bæ sung. (Tríc dßng s«ng - §ç B¹ch Mai) *Gîi ý: Cã thÓ chän - Mµ s«ng xa vÉn ch¶y………….. - Bởi đời tôi cũng đang chảy……… - Sao thêi gian còng ch¶y…………. (Mµ s«ng b×nh yªn níc ch¶y theo dßng?) b) BiÕt lµm th¬ cha h¼n lµ thi sü Nh ngêi yªu kh¸c h¼n víi t×nh nh©n BiÓn dï nho kh«ng ph¶i lµ ao réng …………………………………….. (Vô đề – Nguyễn Công Trứ) *Gợi ý: Có thể chọn (nguyên tác: một cành đào cha thể gọi mïa xu©n) - Chît quen nhau cha thÓ gäi………… - Mẫt cành hoa đâu đã gọi ………đóa hồng) c) Có lẽ nào để trợt khỏi tay em Những trái chín chắt chiu từ đất mẹ Nh÷ng tr¸i chÝn lÉn buån vui tuæi trÎ ……………………………………. (T«i n¾m chÆt h¬n cµnh t¸o nhän gai) (Có một đêm nh thế mùa xuân – Hoàng Thế Sinh) *Gîi ý: Cã thÓ chän - Nh÷ng tr¸i chÝn cã tõ ngµy…… (th¬ bÐ) - Ai hát tặng ai để nhớ…………. - T«i thÉn thê n¾m cµnh t¸o…….. Thùc hµnh lµm th¬ t¸m ch÷ 1.§Ò tµi: Tù chän trong cuéc sèng- t×nh c¶m Yªu cÇu häc sinh tËp lµm th¬ t¸m ch÷. Lµm thªm c©u cuèi. Ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o cña hs GV gợi ý một số chủ đề: mái trờng, thầy cô, bạn bè, quê hơng. H? Bài thơ phải đảm bảo những yêu cầu gì>? Hs tr×nh bµy TL: Sè ch÷ Ng¾t nhÞp Nghe. Sè khæ, néi dung, c¶m xóc. Giáo viên yêu cầu học sinh đọc bài thơ đã chuẩn bị. HS trả lời GV nhËn xÐt. 2.TiÕn hµnh - TËp lµm bµi th¬ t¸m ch÷ - Tr×nh bµy theo nhãm; nhãm a) TËp tr×nh bµy bµi th¬ cña m×nh theo nhãm (bµn) chän bµi – bæ sung hoµn.

(113) b) Tr×nh bµy bµi th¬ tríc líp §¹i diÖn: HS (nhãm) tr×nh bµy bµi th¬ + §äc bµi th¬ + B×nh bµi th¬ c) GV đọc một đoạn thơ cho HS làm tiếp thành bài *Nhí b¹n Ta chia tay nhau phợng đỏ đầy trời Nhí nh÷ng ngµy rén r· tiÕng cêi vui Và nhớ những đêm lửa trại tuyệt vời Qu©y quÇn bªn nhau long lanh lÖ r¬i *Nhí trêng Nơi ta đến hàng ngày quen thuộc thế S©n trêng mªnh m«ng, n¾ng còng mªnh m«ng Kh¨n quµng tung bay rùc rì s¾c hång Nay xa b¹n bÌ, sao thÊy b©ng khu©ng. thiÖn 1 bµi th¬ t¸m ch÷ Ýt nhÊt ph¶i cã 2 khæ th¬ -> cö ngêi tr×nh bµy - HS trong líp chó ý nhËn xÐt GV đọc một số bài thơ tự lµm -> cho HS lµm tiÕp thµnh bài -> đặt tiêu đề cho bàI thơ. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: 2/ Dặn dò: - §Æc ®iÓm thÓ th¬ t¸m ch÷.. - Tiếp tục làm thơ tám chữ theo đề tài - Chuẩn bị bài tiếp theo: HDDT: Những đứa trẻ ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 12/12/2012 Ngày dạy: 15/12/2012. những đứa trẻ. Tuần: 17 Tiết: 89. ( Hớng dẫn đọc thêm) -M¸c-Xim - Goc-r¬- KI A / MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : _ Có thể biết bước đầu về nhà văn Mác-xin –Goor-Ki và tác phẩm của ông 01 Kiến thức _ Những đóng góp của Mác xin Goor Ki đối với văn học Nga và văn học nhân loại _ Mối đồng cảm châm chân thành của nhà văn đối với những đứa trẻ _ Kĩ năng nhận thức _ Kĩ năng giao tiếp 02 Kỹ năng _ Kĩ năng hợp tác _ Kĩ năng ra quyết định. _ Kĩ năng tư duy sáng tạo. 03 Tư tưởng _ Hiểu, cảm nhận được giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn trích: Những đứa trẻ” _ Giáo dục cho học sinh ý thức chủ động, tích cực trong học tập. TÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng B / CHUẨN BỊ: 01 Giáo viên 02 Học sinh. _ SGK, SGV, bảng phụ, sách tham khảo, chân dung nhà văn Mác xin Goor Ki _ SGK, vỡ soạn, đọc trước tác phẩm.. - Đọc - hiểu văn bản truyện hiện đại nớc ngoài..

(114) 03 Phương pháp. - Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phơng thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để cảm nhận một văn bản truyện hiện đại. - Kể và tóm tắt đợc đoạn truyện _ Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm…… _ Phân tích tình huống: _ Kĩ thuật đặt câu hỏi. _ Kĩ thuật động não. _ Kĩ thuật gia nhiệm vụ.. C / TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 01 Ổn định lớp 02 Kiểm tra bài củ 03 Bài mới. Ổn định nề nếp bình thường. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. Goc-rơ- ki tiếng Nga có nghĩa là: cay đắng.. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH YCHS đọc chú thích HS đọc H: Em hóy giới thiệu đôi nét về tác giả, tỏc phẩm ? HS trả lời. 1/ T.giả:- Goc-rơ-ki (1868-1936) là văn hào Nga vĩ đại. -Ông sinh trởng trong gia đình lao dong nghÌo, bè mÊt sím, mÑ ®i lÊy chång kh¸c, cËu bÐ ë víi «ng bµ ngo¹i. Tuæi thơ trải qua nhiều cay đắng. Từ nhỏ ông rất ham mê đọc sách. Cuối thế kỷ XI X, ông trở thµnh nhµ v¨n næi tiÕng kh¾p níc Nga vµ ch©u ©u. 2/ T¸c phÈm: Những đứa trẻ trích trong” Thời thơ ấu”.(1913) HS trình bày H? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c phÈm? Thêi th¬ Êu gåm 13 ch¬ng. §©y lµ cuèn ®Çu tiªn trong bé tiÓu thuyết tự thuật 3 tập: thời thơ ấu; Kiếm sống; Những trờng đại häc cña t«i. 2/ ĐỌC. Hớng dẫn học sinh đọc, tìm hiểu chung. Giáo viên gọi học sinh đọc- kể. §äc, nghe. - Sau gần một tuần, không thấy, sau đó ba anh em HS thực hiện con ông đại tá lại ra chơi với A- li-ô- sa. Chúng trò chuyÖn vÒ b¾t chim, vÒ d× ghÎ... A- li-«- sa kÓ cho lò trÎ nghe nh÷ng c©u chuyÖn cæ tÝch mµ bµ ngoại đã kể cho chú. Viên đại tá giá cấm các con chơi với A- li-ô- sa, đuổi em ra khỏi sân nhà lão. Nhng Ali-ô- sa vẫn tiếp tục chơi với mấy đứa trẻ ấy và cả bọn cảm thÊy rÊt vui thÝch. - Ngôi kể : Ngôi kể thứ nhất đặt vào nhân vật A- li-ô- sa. 3/ BỐ CỤC. H? V¨n b¶n chia lµm mÊy phÇn? Néi dung tõng phÇn? HS suy nghĩ, trả lời TL: 3 phÇn: Tõ ®Çu….Ên cói em nã xuèng: T×nh b¹n tuæi th¬ trong tr¾ng. Tiếp….cấm không đợc đến nhà tao: Tình bạn bị cấm đoán. Cßn l¹i: T×nh b¹n vÉn c tiÕp diÔn. 4/ PHÂN TÍCH a. Những đứa trẻ đáng yêu và đáng thơng..

(115) GV : Vì sao A- li-ô- sa và ba đứa trẻ con viên đại tá lại HS thảo luận, đại diện nhúm trả sím quen nhau nh vËy ? lời. GV: Có phải vì A- li-ô-sa cứu thoát hiểm đợc đứa trẻ kh«ng ? GV : Dùa vµo lêi giíi thiÖu cña t¸c phÈm, hoµn c¶nh cña A- li-ô- sa để em tìm hiểu và giải thích nguyên nhân ? TL: - Chóng lµ hµng xãm cña nhau. TL: - Chóng trë thµnh b¹n cña nhau khi t×nh cê A- li-«- sa góp sức cứu đứa trẻ bị rơi xuống giếng. TL: - Chúng có phần giống cảnh ngộ. Chúng đều là những đứa trẻ mồ côi và sống thiếu thốn tình cảm.( Những đứa trẻ tuy sèng trong c¶nh giµu sang nhng còng ch¼ng sung síng g×: mẹ chết, sống với dì ghẻ, bố cấm đoán, đánh đòn, Cuộc sống thiÕu t×nh th¬ng.)  Chính hoàn cảnh tơng đồng này và cộng thêm sự chia sẻ giữa chúng mà tình bạn đến thật vô t trong sáng. b/ Nh÷ng quan s¸t vµ nhËn xÐt cña A- li-«- sa . GV : Tríc khi th©n quen, nh×n sang nhµ h»ng xãm A li « HS trả lời sa chỉ biết có 3 đứa trẻ từng mặc áo cánh. Trong quan sát cña A- li-«- sa em c¶m nhËn nh thÕ nµo? Tl: - Chóng ngåi s¸t vµo nhau nh nh÷ng chó gµ con. GV : T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ g× vµ nªu t¸c dông của biện pháp nghệ thuật đó ? HS trình bày ý kiến cá nhân. TL: NghÖ thuËt : So s¸nh thËt chÝnh x¸c khiÕn ta liªn tëng đến lũ gà con mất mẹ sợ hãi, co cụm vào nhau khi thấy diều hâu đồng thời toát lờn sự cảm thông của A- li-ô- sa với bọn trÎ. c. Chuyện đời thờng và chuyện cổ tích. GV : Hình ảnh A- li-ô- sa ngồi quan sát ba đứa trẻ bị ông HS trả lời đại tá mắng, còn cho ta hiểu gì về A- li-ô- sa? TL : -> A-li-«-sa tá sù th«ng c¶m trong cuéc sèng thiÕu t×nh th¬ng cña c¸c b¹n nhá. H? Lão đại tá còn có hành động ntn với A-li-ô-sa? TL: Giữa A và những đứa trẻ là 2 đằng cấp khác nhau. Mặc HS trả lời dï vËy chóng vÉn lµ b¹n tèt cña nhau. GV: V× sao chóng l¹i trë thµnh b¹n cña nhau nhanh nh vËy ? TL: Chúng có sự đồng cảm, tin cậy lẫn nhau, giữa chúng HS trỡnh bày ý kiến cỏ nhõn. không còn không còn quan hệ đẳng cấp:giàu - nghèo. H? H/¶nh cña lò trÎ khi nghe chuyÖn cæ tÝch cã mô d× ghÎ đợc tg’ m.tả ntn? TL : - Ngåi s¸t nhau nh nh÷ng con gµ con. HS trình bày ý kiến cá nhân. - Sî h·i co cóm bªn nhau. - Truyện dì ghẻ- A- li-ô- sa liên tởng tới mụ dì ghẻ độc ác trong truyÖn cæ tÝch. - Chi tiết mẹ thật của mấy đứa trẻ đã chết và phù thuỷ. - Chi tiÕt ngêi bµ nh©n hËu -> C©u chuyÖn mang mÇu s¾c cæ tÝch vµ hÊp dÉn h¬n. H? N.xÐt g× vÒ c¸ch so s¸nh cña tg’ ? GV: So sánh c.xác khiến  đọc liên tởng lũ gà con co cụm lại khi nh×n thÊy diÒu h©u. HS trả lời.

(116) H: Qua phân tích, em hãy cho biết nghệ thuật đặc sắc của HS trả lời ®o¹n trÝch nµy lµ g× ? Tl:- Tù thuËt, h×nh dung tëg tîng l¹i thêi th¬ Êu. - So s¸nh chÝnh x¸c. - §èi tho¹i ng¾n , miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt. - NT kể chuyện: lồng chuyện đời thờng và chuyện cổ tích. GV : Néi dung, ý nghÜa t tëng cña ®o¹n trÝch ? Tl : - Ca ngîi t×nh b¹n. - ThÓ hiÖn tiÕng nãi c¶m th«ng ch©n thµnh cña tgi¶ ®/víi HS trả lời những cuộc đời bất hạnh. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: - Tãm t¾t truyÖn.. - C¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt A-li-«-sa.. 2/ Dặn dò: Ngày soạn: 13/12/2012 Ngày dạy: 16/12/2012. Tuần: 17 Tiết: 80. Tr¶ bµi kiÓm tra tiÕng viÖt A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh. - Qua giờ trả bài kiểm tra giúp giáo viên và học sinh đánh giá đợc trình độ của học sinh. Hệ thống hoá nhng kiến thức đã học trong học kì I lớp 9. - RÌn luyÖn c¸c kÜ n¨ng sö dông TiÕng ViÖt trong viÖc viÕt v¨n b¶n vµ trong giao tiÕp x· héi. B. ChuÈn bÞ: - Gv: sgk, sgv, bài kiểm tra tiếng việt và bài kiểm tra văn đã chấm điểm. - Hs: Đọc lại đề bài kiểm tra tiếng việt và kiểm tra văn. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓ tra bµi cò: 3. Bµi míi: GV tr¶ bµi. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. I/ Ch÷a bµi kiÓm tra Giáo viên đọc lại đề bài kiểm tra tiếng việt. - Gi¸o viªn gäi lÇn lît häc sinh ch÷a bµi. - Gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ sung. Nghe Chữa bài, đối chiếu với bµi lµm cña m×nh. Söa lçi sai. 2/ Gi¸o viªn nhËn xÐt u, khuyÕt ®iÓm cña c¶ 2 bµi kiÓm tra. - Bµi kiÓm tra tiÕng viÖt: Ch÷a lçi sai. a. u ®iÓm: + Đa số học sinh nắm đợc yêu cầu của đề bài.Số học sinh đạt Nghe ®iÓm 5,6 nhiÒu. + Mét sè bµi lµm kh¸: Nghe, tiÕp thu. b. Nhîc ®iÓm: Bài 4 nhiều em cha làm đợc §äc ®iÓm D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: Sau khi trả bài kiểm tra TV em rút ra được kinh nghiệm gì cho bài kiểm tra sau? 2/ Dặn dò: Ôn lại kiến thức phần TV, Xem lại bài kiểm tra Văn ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:.

(117) Ngày soạn: 15/12/2012 Ngày dạy: 18/12/2012. Tuần: 19 Tiết: 81. TRả BàI kiểm tra về thơ và truyện hiện đại I. Mục tiêu cần đạt:. - Trên cơ sở ôn tập, HS nắm vững các bài thơ, truyện đã học( từ bài 10-15), làm tốt các bài kiÓm tra 1 tiÕt ë líp. - Qua bài kiểm tra giáo viên đánh giá đợc kết quả học tập của học sinh về tri thc, kĩ năng, thái độ, đẻ giúp HS khác phục những điểm còn yếu. II. ChuÈn bÞ:. 1. Thày: Nghiên cứu, soạn giáo án, hớng dấn HS ôn tập, ra đề. 2. Trß : ¤n tËp, chuÈn bÞ lµm bµi kiÓm tra.. III. TiÕn tr×nh lªn líp:. 1. ổn định tổ chức. 2 . Tr¶ bµi kiÓm tra :. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN. I/ Ch÷a bµi kiÓm tra Giáo viên đọc lại đề bài kiểm tra văn - Gi¸o viªn gäi lÇn lît häc sinh ch÷a bµi. - Gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ sung.. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. Nghe Chữa bài, đối chiếu với bµi lµm cña m×nh. Söa lçi sai. 2/ Híng dÉn häc sinh ch÷a nh÷ng lçi sai vµo bµi. a. u ®iÓm: Ch÷a lçi sai. + §a sè häc sinh n¾m v÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n như: Nghe - Nắm vững nội dung tác phẩm đắc biệt là nhân vật anh thanh niªn. Nghe, tiÕp thu. + PhÇn tr¾c nghiÖm ®a phÇn lµm tèt. + Diễn đạt trôi chảy, mạch lạc trình bày sạch sẽ, lô gíc nh: b. Nhîc ®iÓm: §äc ®iÓm + Phần tự luận diễn đạt còn lủng củng, viết cha sâu. - Ch÷ viÕt cÈu th¶, sai lçi chÝnh t¶. - Trình bày lủng củng, thiếu lô gíc, đôi chỗ diễn đạt cha rõ ràng +Gi¸o viªn khen ngîi mét sè bµi lµm kh¸. H§4: Gi¸o viªn gäi tªn vµ ghi ®iÓm cña 2 bµi kiÓm tra. / KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: Rút kinh nghiệm gì cho bài làm sau? 2/ Dặn dò: Ôn tập chuẩn bị kiểm tra học kì. Chuẩn bị bài Bàn về đọc sách. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:.

(118) Ngày soạn: 18/12/2012 Ngày dạy: 21/12/2012. Tuần: 19 Tiết: 91-92. bàn về đọc sách I. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh nắm đợc: 1. VÒ kiÕn thøc: - ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đọc sách và phơng pháp đọc sách. - Phơng pháp đọc sách cho có hiệu quả 2. VÒ kÜ n¨ng: - Biết cách đọc – hiểu một văn bản dịch. - NhËn ra bè côc chÆt chÏ, hÖ thèng luËn ®iÓm râ rµng trong mét v¨n b¶n nghÞ luËn. - RÌn luyÖn thªm c¸ch viÕt mét bµi v¨n nghÞ luËn. 3. Về thái độ: Giáo dục cho học sinh ý thức chủ động, tích cực trong học tập. 4. TÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng: II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn: S¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn, gi¸o ¸n, tµi liÖu chuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng, b¶ng phô, ch©n dung: Chu Quang Tiềm; Phơng pháp: Nêu vấn đề, thuyết trình, thảo luận nhóm. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh: §äc tríc bµi, t×m hiÓu tríc néi dung bµi häc. III. TiÕn tr×nh bµi dËy: 1. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra viÖc so¹n bµi cña Hs 2. Bµi míi: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. Giíi thiÖu vÒ côm bµi v¨n b¶n nghÞ luËn gåm 4 bµi: Nghị luận xã hội: Bàn về đọc sách, chuẩn bị hành trang. NghÞ luËn v¨n häc: TiÕng nãi cña v¨n nghÖ, Sãi vµ cõu.. HS lắng nghe. Chu Quang Tiềm ( 1879 - 1986 ) là nhà mĩ học và lý luận văn học nổi tiếng của Trung Quốc . Trong các công trình nghiên cứu của mình, ông đã nhiều lần lưu tâm đến việc đọc sách. Bài nghị luận "Bàn về đọc sách " là lời tâm huyết của tác giả muốn truyền lại cho đời sau những kinh nghiệm đọc sách có hiệu quả nhất trong quá trình học tập và làm việc của mỗi người. HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH YCHS đọc chú thích. H: Em hóy giới thiệu đôi nét về tác giả, tỏc phẩm ? a)T¸c gi¶ : - Chu Quang TiÒm 1897-1986.. - lµ nhµ mü häc, lý luËn v¨n häc næi tiÕng cña Trung Quèc. - Ông bàn về đọc sách lần này không phải là lần đầu. Bài viết này lµ k/qu¶ cña qu¸ tr×nh tÝch luü k/nghiÖm, dµy c«ng suy nghÜ, lµ nh÷ng lêi bµn t©m huyÕt cña ngêi ®i tríc muèn truyÒn l¹i cho thÕ hÖ sau.. HS trình bày hiểu biết cá nhân HS trả lời. b)T¸c phÈm. Bài văn đợc trích từ sách “Danh nhân TQ bàn về niềm vui, nỗi buồn của công việc đọc sách” 2/ ĐỌC. Giáo viên hướng dẫn đọc - học sinh đọc: Rõ ràng, mạch lạc , ... ? Xác định thể loại của văn bản . HS: - Văn bản nghị luận : ( lập luận giả thiết 1 vấn đề xã hội ) -> Tầm quan trọng của việc đọc sách và phương. đọc sách như thế nào để có hiệu quả .. HS đọc HS xác định. pháp.

(119) ? Dựa vào những yếu tố nào để xác định ? - Dựa vào hệ thống luận điểm, cách lập luận và tên văn bản .. HS trả lời. 3/ BỐ CỤC. ? Dựa vào bố cục của văn bản hãy tóm tắt các luận điểm của tác HS trả lời giả khi triển khai vấn đề nghị luận ấy ? HS: - Luận điểm 1: (2 đoạn văn đầu ): Tõ ®Çu…ph¸t hiÖn thÕ giíi. míi.. =>Khẳng định tầm quan trọng và sự cần thiết của việc đọc sách. . Hoạt động nhóm - Luận điểm 2: ( đoạn văn thứ 3 ): TiÕp..tù tiªu hao lùc lîng: . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi=>Các khó khăn, nguy hại dễ gặp của việc đọc sách trong tình hình hiện nhãm kh¸c nhËn xÐt nay.. - Luận điểm 3: ( 3 đoạn văn cuối ): Bàn về phương pháp đọc sách. H:- N/ xÐt vÒ bè côc cña bµi theo yªu cÇu cña mét bµi v¨n nghÞ luËn? H/sinh: Bè côc hîp lý, chÆt chÏ : §i tõ nhËn thøc ý nghÜa qua liªn hÖ thực tế và đề ra giải pháp. 4/ PHÂN TÍCH. a . Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách. - HS đọc phần đầu. HS đọc H: Trong ®o¹n nµy c©u nµo lµ luËn ®iÓm mang tÝnh kh¸i qu¸t nhÊt? + 2 câu đầu : “Đọc sách là một con đờng quan trọng của học vấn” HS trả lời vµ “Häc vÊn kh«ng chØ lµ viÖc c¸ nh©n mµ lµ viÖc cña toµn nh©n lo¹i”. + ý nghÜa c¶ ®o¹n(LĐ) : Khẳng định tầm quan trọng lớn lao, ý nghĩa của sách trên con đờng phát triển của nhân loại. H: Từ luận điểm đa ra tác giả đã nêu những lý lẽ nào để phân tích HS trả lời và khẳng định luận điểm ? (gi¶i thÝch “häc thuËt” : hÖ thèng kiÕn thøc khoa häc). HS: - Lý lÏ :. + Ghi chÐp, lu truyÒn tri thøc. + Kho tµng di s¶n tinh thÇn. + Là cột mốc trên con đờng tiến hóa học thuật. => Nh÷ng cuèn s¸ch cã gi¸ trÞ cã thÓ xem lµ nh÷ng cét mèc trªn. con đờng học thuật của nhân loại. bởi chớnh nú là kho tàng kiến thức quý báu, là di sản tinh thần mà lười người đúc kết được trong hàng nghìn năm nay. H: Ngoµi luËn ®iÓm nµy ®o¹n v¨n cßn cã luËn ®iÓm kh¸i qu¸t nµo nữa ? (đọc câu : Đọc sách là muốn trả nợ ......... đã khổ công tìm kiếm mới thu nhận đợc”) Giải thích nghĩa của câu văn đó ? TL: - Sách đã ghi chép, cô đúc và lu truyền mọi tri thức , mọi thành HS giải thớch tựu mà loài ngời tìm tòi, nghiên cứu tích luỹ qua từng thời đại.. - Sách là con đờng quan trọng của học vấn. - §äc s¸ch lµ tr¶ nî qu¸ khø, lµ hëng thô k/nghiÖm cña qu¸ khø. - Đọc sách là để chuẩn bị hành trang để tiếp tục tiến xa trên con đờng học tập. ? Từ đó em thấy mối quan hệ giữa đọc sách và học vấn ra sao ? HS: Đọc sách là con đường quan trọng của học vấn ( Học vấn là thành quả tích luỹ lâu dài của nhân loại ).. => Đọc sách là con đờng tích luỹ, nâng cao vốn tri thức.. ? Vậy việc đọc sách có ý nghĩa gì ? HS: * Đọc sách là để chuẩn bị hành trang, thực lực về mọi mặt để con HS trả lời người có thể tiếp tục tiến xa trên con đường học tập, phát hiện thế giới..

(120) H: Qua phÇn 1 t¸c gi¶ muèn nãi víi chóng ta ®iÒu g×? HS: => Sách là kho tàng tri thức của nhân loại vì đọc sách là vấn đề vô cùng quan trọng để tiếp nhận kiến thức nhân loại - GV nâng cao : Đọc sách là con đờng tích luỹ nâng cao vốn tri HS phỏt biểu ý kiến. thức, với mỗi ngời đọc sách chính là sự chuẩn bị để làm cuộc trờng chinh vạn dặm trên con đờng tích luỹ, không thể có thành tựu mới trên con đờng văn hóa học thuật nếu không biết kế thừa HS thảo luận nhúm trỡnh bày thành tựu thời đã qua. H? Tại sao cần phải lựa chọn sách khi đọc? HS: - Lựa chọn sách thì việc đọc sách mới đạt hiệu quả. ? Trong thời đại hiện nay, để trau dồi học vấn, ngoài con đường Nghe đọc sách còn có những con đường nào khác ? - Học sinh tự bộc lộ . ? Em hiểu câu " Có được sự chuẩn bị như thế ....... nhằm phát HS trả lời hiện thế giới mới " như thế nào ?. KL: => Cách lập luận chặt chẽ, thấu tình, đạt lí, sâu sắc. HS tự bộc lộ HS trình bày hiểu biết cá nhân HS nhận xét. Tiết 2: kiểm tra bài cũ ?Hãy cho biết tình hình đọc sách hiện nay nh thế nào? ? Theo cá nhân em thì vấn đề đọc sách quan trọng nh thế nào? Em có thờng xuyên đọc sách kh«ng ? V× sao ? b/ Hai trở ngại cho nghiên cứu học vấn và hai cái hại thờng gặp khi đọc sách. GV : HS đọc lại Phần 2. GV : Tác giả không tuyệt đối hoá, thần thánh hoá việc đọc sách HS đọc mà đã đa ra những trở ngại , cái hại của việc đọc sách. Nghe §o¹n 2 SGK T4. T×m luËn ®iÓm chÝnh cña ®o¹n v¨n ?. HS xác định luận điểm. - LuËn ®iÓm : §äc s¸ch kh«ng dÔ khi s¸ch ngµy cµng nhiÒu.. H: khú khăn và trở ngại của việc đọc sách trong tình hình HS chỉ ra hiÖn nay ntnµo? Hs: - LuËn cø :. - S¸ch nhiÒu khiÕn ngêi ta kh«ng chuyªn s©u => Những con mọt sách đáng lên án nếu không quan tâm, xa rời cuộc sèng thùc tÕ. - S¸ch nhiÒu qu¸ nªn dÔ l¹c híng => chän nhÇm, chän sai nh÷ng cuèn s¸ch tÇm phµo v« bæ.. GV: Để c/minh cho cái hại đó, tác giả đã so sánh, biện luận ntn? Em cã t¸n thµnh víi ý kiÕn cña t/gi¶ hay kh«ng? HS phát biểu ý kiến cá nhân HS: +So s¸nh víi ngêi xa + Gièng nh ¨n uèng nhiÒu kh«ng tiªu hao-> g©y h¹i -> Lối đọc vô bổ, lãng phí thời gian nông cạn -> học để khoe khoang.. + . So sánh với đánh trận.

(121) H : H·y nhËn xÐt vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ ?. HS thảo luận và nhận TL: => NhËn xÐt c¸ch lËp luËn cña phÇn 2 : xét + Nªu luËn ®iÓm -> dïng lü lÏ ph©n tÝch luËn ®iÓm (diÔn dÞch) C¸ch lËp luËn chÆt chÏ, thuyÕt phôc. GV kh¸i qu¸t : Từ việc nêu ý nghĩa, khẳng định tầm quan trọng của việc đọc sách, tác giả đã nêu ra những nguy hại trong việc đọc sách hiện nay. Những nguy hại đó đều có dẫn chứng bằng các hình ảnh so sánh cụ thể khiến chúng ta thấy rõ đọc sách có hiệu quả là một vấn đề cần quan tâm. - GV ®a ra mét sè dÉn chøng vÒ lo¹i s¸ch kh«ng cã lîi c/ Cách chọn sách và phơng pháp đọc sách HS đọc Phần 3. H: Khi đọc sách chú ý mấy loại?. HS đọc. TL: - S¸ch chän nªn híng vµo hai lo¹i: + Lo¹i phæ th«ng. + Loại chuyên môn - Đọc suốt đời.. H:Em hiÓu ntn vÒ s¸ch phæ th«ng vµ s¸ch chuyªn m«n? VD? HS nhận biết HS: - Không đọc nhiều mà chọn cho tinh, đọc cho kỹ. - Đọc sách phổ thông thuộc các lĩnh vực khác nhau để có kiến thức phổ thông và đọc sách chuyên sâu. H: H·y cho biÕt mqhÖ gi÷a s¸ch phæ th«ng vµ s¸ch chuyªn m«n nh thÕ nµo? +Hoạt động nhóm TL: Hai lo¹i s¸ch phæ th«ng vµ s¸ch chuyªn m«n cã quan hÖ mËt thiÕt. .§¹i diÖn nhãm tr¶ lêi. víi nhau.. GV : T¸c gi¶ khuyªn ta nªn chän s¸ch nh thÕ nµo? HS: * C¸ch chän s¸ch. - Chän cho tinh, kh«ng cèt lÊy nhiÒu: Chän cuèn s¸ch thËt HS suy nghĩ trả lời có giá trị và cần cho bản thân và đọc có mục đích, kiên định, không tuỳ hứng.. H: Tác giả đa ra cách đọc nh thế nào? HS: * Cách đọc.. - Đọc cho kĩ, đọc đi đọc lại nhiều lần đến thuộc. - §äc víi sù say mª suy ngÉm, trÇm ng©m tÝch luü.. HS trình bày. H: Để cho ngời đọc dễ hiểu cách chọn và đọc sách cũng nh ích lợi và tác dông cña nã, t¸c gi¶ dïng c¸ch nãi nh thÕ nµo ?.  C¸ch viÕt giµu h×nh ¶nh, vÝ von cô thÓ t¹o søc hÊp dÉn, lêi HS suy nghĩ trả lời khuyªn rÊt thiÕt thùc.. H: Em h·y gi¶i nghÜa c¸c h×nh ¶nh vµ thµnh ng÷ ? TL: + TiÕp tôc dïng c¸ch lËp luËn diÔn dÞch : nªu luËn ®iÓm råi ph©n tÝch theo lý lÏ. Cô thÓ hãa lêi v¨n b»ng h×nh ¶nh : cìi ngùa qua chî, träc phó khoe cña, chuét chui vµo sõng tr©u ... vµ dïng HS nêu hiểu biết số liệu để hạn định cách chọn sách ... H: Lời bàn của Chu Quang Tiềm về phơng pháp đọc sách khiến ngời đọc phải suy nghĩ là gì ? HS: - Đọc sách không chỉ là việc học tập tri thức mà đó là chuyện rèn luyÖn tÝnh c¸ch, häc lµm ngêi. HS trả lời. Tæng kÕt H: HS nh¾c l¹i bè côc cña v¨n b¶n ? NhËn xÐt bè côc ?. HS trình bày.

(122) + Cách lập luận PT diễn dịch đợc dùng nhất quán trong văn bản, c¸ch nªu lý lÏ g¾n víi so s¸nh, víi h×nh ¶nh, víi thµnh ng÷ quen thuéc. =>- LËp luËn chÆt chÏ, giµu søc thuyÕt phôc. H: Theo Chu Quang Tiềm đọc sách để làm gì ? Đọc sách nh thế nào ? Chọn những cỏch đọc nào để phát huy hiệu quả ? TL:- Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách và cách lựa chọn HS trả lời sách, cách đọc sách sao cho hiệu quả.. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đỏnh giỏ kết quả: Nêu tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sánh 2/ Dặn dò: - N¾m ch¾c néi dung phÇn 1. - Tr¶ lêi c©u hái cßn l¹i. các em cần trau dồi kiến thức qua việc đọc sách. Sách là con đờng ngắn nhất đi đến tri thức. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 19/12/2012 Ngày dạy: 23/12/2012. Tuần: 19 Tiết: 93. Khëi ng÷ A . Mục tiêu cần đạt : 1. Kiến thức: Giúp HS hiểu và nhận biết đợc khởi ngữ trong câu, phân biệt đợc khởi ngữ với chủ ngữ của câu. Bớc đầu PT đợc tác dụng của khởi ngữ đợc dùng trong từng văn cảnh. - Đặc điểm của khởi ngữ. - Công dụng của khởi ngữ. 2. Kĩ năng - Rèn kỹ năng nhận biết, phân tích công dụng và đặt câu có khởi ngữ. - Nhận diện khởi ngữ ở trong câu. - Đặt câu có khởi ngữ. 3. Thỏi độ: Có ý thức sử dụng khởi ngữ trong giao tiếp đạt hiệu quả cao. B . Chuẩn bị : Gv: giáo án Hs: soạn bài theo yêu cầu C . Tiến trình bài dạy : 1. Ổn định 2. Bài cũ : 3. Bài mới :.

(123) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS lắng nghe I. §Æc ®iÓm vµ c«ng dông cña khëi ng÷ trong c©u.. GV : HS đọc ví dụ trên bảng phụ ? + VD a : Còn anh, anh// không ghìm nổi xúc động. . §øng tríc CN . “còn anh” nói về sự không ghìm nổi xúc động của CN “anh”.. HS đọc và theo dõi. => Nêu lên đề tài nói đến trong câu. + VD b : Giµu, t«i// còng giµu råi. . §øng tríc CN . Tõ “giµu” nãi vÒ tÝnh chÊt cña chñ ng÷ “t«i”. => Th«ng b¸o th«ng tin + VD c : VÒ c¸c thÓ v¨n trong lÜnh vùc v¨n nghÖ, chóng ta// cã thể tin ở tiếng ta, không sự nó thiếu giàu và đẹp. . §øng tríc CN. => Đứng trớc CN “Chúng ta” nêu lên đề tài nói đến trong câu H: §øng tríc côm tõ “c¸c thÓ ...” lµ tõ g×? Cã thÓ thay = tõ nµo?. Tl: Từ “về” có thể thay bằng từ “với, đối với”.. 1. Xác định CN trong các câu a. Anh : là CN. HS xác định b. " Tôi " -> là CN. c. " Chúng ta " -> là CN. 2. Phân biệt các từ ngữ in đậm với CN. * Vị trí : Các từ ngữ in đậm đứng trước CN. HS phân biệt * Quan hệ với VN : Các tữ ngữ in đậm không có quan hệ trực tiếp với VN theo quan hệ C - V.. ? Vậy em hiểu khởi ngữ là gì ? ? Nêu đặc điểm ? Vai trò của khởi ngữ trong câu ? Gv: Những từ ngữ đứng trước CN, dùng để nêu lên đề tài HS trả lời được nói đến trong câu -> là khởi ngữ. Ghi nhí :- SGK8 + Là thành phần đứng trớc CN + Nêu lên đề tài đợc nói đến trong câu + Có thể thêm quan hệ từ “về, với, đối với” vào trớc khởi ngữ HS kết luận (ph©n biÖt víi tr¹ng ng÷).. - Phân biệt khởi ngữ và bổ ngữ đảo. VD1 : Quyển sách này tôi đọc rồi -> B N đảo VD2 : Quyển sách này, tôi đọc nó rồi. HS phân biệt -> Khởi ngữ. - Phân biệt khởi ngữ và TN. GV: VD ph©n biÖt víi tr¹ng ng÷ ? + S¸ng nay, t«i vµ Nam ®i häc -> tr¹ng ng÷ + VÒ häc, t«i kh«ng thua Nam -> khëi ng÷ - Khởi ngữ có q/hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với phần câu còn lại : + Quan hệ trực tiếp: Khởi ngữ có thể được lặp lại nguyên văn hoặc thay thế bằng từ ngữ khác. VD : Giàu, tôi cũng giàu rồi. + Quan hệ gián tiếp :.

(124) VD : Kiện ở huyện, bất quá mình tốt lễ, quan trên mới xử cho được. II- LuyÖn tËp Hs thực hiện theo HD BT1: - T×m khëi ng÷ trong c¸c ®o¹n trÝch ?. + §iÒu nµy, «ng khæ t©m hÕt søc + §èi víi chóng m×nh th× thÕ lµ sung síng. + Mét m×nh th× anh b¹n .... mét m×nh h¬n ch¸u. + Làm khí tợng, ở đợc cao thế mới là lý tởng chứ. + Đối với cháu, thật là đột ngột - Tõ bµi tËp 1 em cã thÓ rót nh÷ng lu ý g× khi t×m khëi ng÷ ? + Bộ phận đứng đầu câu, là đề tài đợc nói đến ở phần câu tiếp. BT2: - ChuyÓn thµnh c©u cã khëi ng÷ ? + Lµm bµi, anh Êy cÈn thËn l¾m. + Hiểu thì tôi hiểu rồi nhng giải thì tôi cha giải đợc. - Từ ví dụ đã chuyển đổi. Hãy nhận xét tác dụng của cách diễn Hs thảo luận nhúm chuyển theo y/c đạt mới. Nhận xét về việc sử dụng khởi ngữ ? => Dïng cã ý thøc t¨ng hiÖu qu¶ giao tiÕp D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: - Khëi ng÷ lµ g×?. - Ph©n biÖt khëi ng÷ víi thµnh phÇn kh¸c?. 2/ Dặn dò: - §äc kü c¸c ®o¹n v¨n tr×nh bµy phÐp ph©n tÝch, phÐp tæng hîp Ngày soạn: 30/12/2012 Ngày dạy: 3 / 1 /2013 Tr¶ bµi kiÓm tra tæng hîp häc kú I. Tuần: 20 Tiết: 90. A- Môc tiªu cần đạt. 1- KiÕn thøc 2- Kü n¨ng : 3- Thái độ :. Giúp học sinh đánh giá đợc kết quả bài kiểm tra học kỳ, ôn lại những kiến thức kỹ năng đã học và yêu cầu cần đạt đợc đối với bài kiểm tra. Rèn kỹ năng nhận xét, đánh giá bài làm của mình Cã ý thøc tiÕp thu ý kiÕn gãp ý cña b¹n, söa nh÷ng lçi sai cña bµi viÕt.. B- ChuÈn bÞ :. - Đề bài, đáp án, biểu điểm, nhận xét đánh giá. C- TiÕn tr×nh d¹y vµ häc :. 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : 3- Bµi míi : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG Qua tiết trả bauif này, HS cần nắm được Phuong thức làm bài và HS lắng nghe khắc phục những khuyết điểm để tiến bộ hơn. HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI. I- §Ò kiÓm tra häc k×: 1- Yªu cÇu cña bµi kiÓm tra *Những yêu cầu và đánh giá kết quả bài văn - tiếng Việt (30 phút) GV thông qua đáp án, biểu điểm Câu 1: trình bày đoạn văn ngắn làm rõ 2 ý sau: + Phong cách văn hóa : sự hiểu biết sâu rộng về các dân tộc và văn hóa thế giới nhào nặn nên cốt cách văn hóa dân tộc của Bác + Phong cách sinh hoạt: sự giản dị trong lối sống, sinh hoạt hàng ngày của Bác.. Câu 2: Phân biệt kiểm điểm/kiểm kê + Kiểm điểm: là xem xét đánh lại từng cái hoặc từng việc để có được một nhận định chung. + Kiểm kê: là kiểm lại từng cái, từng món để xác định số lượng và chất lượng của chúng.. HS nhắc lại y/ c của đè HS trình bày hiểu biết qua bài lam và nghe giáo viên bổ sung ..

(125) HS đặt câu với mõi từ trên. Những yêu cầu và đánh giá kết quả bài tập làm văn 1/ Yêu cầu chung: HS nắm vững yêu cầu của đề : + Chuyển đổi ngôi : từ ngôi thứ 3 sang ngôi thứ nhất + Từ thơ tự sự chuyển thành văn xuôi, có kết hợp các yếu tố miêu tả , miêu tả nội tâm và nghị luận trong văn tự sự. + Bài làm có kết cấu chặt chẽ , hành văn mạch lạc , trôi chảy , ngôn ngữ sinh động. 2/ Yêu cầu cụ thể:. + HS cần bám vào nội dung của bài thơ để xây dựng một câu chuyện thích hợp + câu chuyện làm rõ chủ đề của bài thơ : những người chiến sĩ lái xe dũng cảm , lạc quan đã vượt qua gian khổ khó khăn để thực hiện nguyện vọng của dân tộc , thống nhất đát nước. Các em có thể kể nhiều cách nhưng cần làm rõ được các ý sau: - Cảnh xe ra trận với những gian khổ , nguy hiểm : sự khốc liệt của chiến tranh , kính xe vỡ , xe không đèn , không mui , thùng xe có xước , chiếc xe bị tàn phá nặng nề . - Sức mạnh tinh thần của những người chiến sĩ – của một dân tộc kiên cường , bất khuất : + Dũng cảm hiên ngang, ung dung lái xe. + Yêu đời, lạc quan và có chút ngang tang trẻ trung nhưng sống có lí tưởng , có trách nhiệm với tổ quốc . + Tinh thần đoàn kết ( cảnh những người lính gặp nhau, thành đoàn xe không kính, bắt tay, nhìn nhau cười , quay quần nơi bãi nghỉ, cùng ăn cơm, trò chuyện.... 2- §¸nh gi¸ nhËn xÐt bµi lµm GV đánh giá u nhợc điểm của bài làm ? Nghe + ¦u ®iÓm : đa số HS nắm được yêu cầu của đề. + Nhîc ®iÓm : Ch÷ viÕt cßn cÈu th¶ s¬ sµi, sai lçi chÝnh t¶ II- Kết quả, đọc bài khá HS ghi nhận kết quả D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: 2/ Dặn dò: chuẩn bị bài “PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP” ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:.

(126) Ngày soạn: 1/1/2013 Ngày dạy: 4/1/2013. Tuần: 20 Tiết: 94 phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp. A- Môc tiªu. 1- KiÕn thøc. Giúp học sinh nắm đợc phép phân tích và tổng hợp, sự kết hợp hai thao tác, nhận biết hai thao tác trong văn bản, hiểu đợc tác dụng của việc dùng phép phân tích và phÐp tæng hîp trong ®o¹n v¨n hoÆc bµi v¨n.. 2- Kü n¨ng :. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch vµ tæng hîp, ph©n biÖt vµ bíc ®Çu biÕt sö dông cã hiÖu qu¶.. 3- Thái độ :. ý thøc kÕt hîp hai thao t¸c trong giao tiÕp vµ viÕt bµi.. B- ChuÈn bÞ :. - GV: SGK - SGV §Ó häc tèt ng÷ v¨n 9 - C¸c ®o¹n v¨n mÉu.. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc :. 1- ổn định tổ chức : 1phút) 2- KiÓm tra : ( kh«ng kiÓm tra) 3- Bµi míi : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. GV: Để làm rõ ý nghĩa của một sự vật, hiện tợng nào đó ngời ta thêng dïng phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp. PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp lµ g× ? T¹i sao cÇn ph©n tÝch, t¹i sao cÇn tæng hîp, ta dïng nã nh thÕ nµo cô sẽ HD các em tìm hiểu trong tiết học này.. HOẠT ĐỘNG CỦA HS HS lắng nghe. HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI. I- T×m hiÓu phÐp ph©n tÝch: Híng dÉn häc sinh t×m hiÓu phÐp ph©n tÝch.. HS đọc. GV: §äc v¨n b¶n “Trang phôc” SGK 9. H: Ở đoạn mở đầu, bài viết nêu ra một loạt dẫn chứng về cách ăn HS thảo luận, đại diện trình mặc để rút ra nhận xét về vấn đề gì ?. bày. TL: 1- VÝ dô (* Phép phân tích ). a) Vấn đề nghị luận :. Trang phục đẹp và văn hoá.. ? Hai luận điểm chính trong văn bản là gì? - Vấn đề văn hoá trong trang phục ; - vấn đề các quy tắc ngầm buộc mọi người tuân theo. ? Tác giả đã dùng phép lập luận nào để rút ra 2 luận điểm đó ? TL: phép phân tích.. HS tìm. HS suy nghĩ trả lời.

(127) ? Bài văn đã nêu ra những LĐ phụ nào về trang phục ? HS tìm TL: - Hiện tượng 1: Thông thường trong doanh trại ........ mọi người -> Hiện tượng này nêu vấn đề: cần ăn mặc chỉnh tề, đồng bộ . - Hiện tượng 2: Anh thanh niên đi tát nước .......... oang oang -> yêu cầu phải ăn mặc phù hợp với hoàn cảnh. - Hiện tượng 3: Ăn mặc phải phù hợp với đạo đức. Cái đẹp bao giờ cũng đi liền với cái giản dị. Người có văn hoá là người biết tự hoà mình vào cộng đồng như thế. KL: - ¡n mÆc ph¶i hoµn chØnh (lđ nhỏ 1) - ¡n mÆc ph¶i phï hîp hoµn c¶nh. (lđ nhỏ 2). Ghi. - ¡n mÆc ph¶i thÓ hiÖn nh©n c¸ch cña m×nh. (lđ nhỏ 3). H:Các ý lớn (luận điểm) đợc tác giả phân tích thành các ý nhỏ h¬n ? Cô thÓ trong tõng luËn ®iÓm ? HS thảo luận tìm hiểu cách TL: GV định hớng: * LuËn cø cña L§1 :. phân tích.. + Dùng các hình ảnh cụ thể, phổ biến để nói về ăn mặc : trong HS thực hiện theo HD doanh trại hay nơi công cộng ăn mặc chỉnh tề mà đi chân đất, đi HS đại diện nhúm trỡnh bày giÇy cã bÝt tÊt nhng phanh cóc ¸o. HiÖn tîng nµy nªu lªn mét quy kết quả của việc PT tắc : ăn mặc phải chỉnh tề, đồng bộ. * LuËn cø cña L§2:. + Dïng c©u danh ng«n “¨n cho m×nh mÆc cho ngêi”, dïng gi¶ thiết cách ăn mặc không thể xảy ra trong các hoàn cảnh xác định: ăn mặc nơi công cộng, trong hang sâu, khi tát nớc, khi dự đám cới, đám tang ... Giải thích rõ không ai bắt nhng là quy tắc ngầm phải tuân thủ đó là văn hóa xã hội. 3 hiện tợng “anh thanh niên ...”, “Đi đám cới ...”, “Đi dự đám tang ...” nêu nguyên tắc : ¨n cho m×nh, mÆc cho ngêi, ¨n mÆc ph¶i phï hîp víi hoµn c¶nh riêng của mình và hoàn cảnh chung nơi cộng đồng hay toàn xã héi. * LuËn cø cña L§3 :. + Dùng câu danh ngôn “Y phục xứng kỳ đức”, khẳng định ăn mÆc phï hîp hoµn c¶nh riªng vµ hoµn c¶nh chung mäi ngêi, cã trình độ có hiểu biết, nêu câu nói của một nhà văn để thể hiện quan điểm của mình “chí lý thay”, sự đồng tình. - Nh vËy mçi luËn ®iÓm l¹i cã c¸c luËn cø (dÉn chøng, gi¶ thiÕt, so s¸nh) nh»m lµm râ luËn ®iÓm : ¡n mÆcph¶i hoµn chØnh, ¨n mÆc ph¶i phï hîp hoµn c¶nh, ¨n mÆc ph¶i thÓ hiÖn nh©n c¸ch của mình. Phép lập luận đó ta gọi là phép phân tích. ? Từ đó em hiểu phép lập luận phân tích là gì ? TL: => Phân tích là phép lập luận trình bày từng bộ phận của 1 vấn đề Hs GHI và phơi bày nội dung bên trong của sự vật hiện tượng. Khi phân tích chúng ta có thể giả thiết, so sánh, đối chiếu. Hs trả lời.

(128) * Phép tổng hợp: ? Theo em bài viết đã dùng phép lập luận gì để chốt lại vấn đề ? HS trả lời HS tìm Câu văn nào thể hiện điều đó ? TL: - Nguyên tắc thứ 2 của trang phục " Ăn mặc ra sao ......toàn xã hội ". ? Từ tổng hợp quy tắc ăn mặc nói trên, bài viết đã mở rộng sang vấn đề ăn mặc đẹp như thế nào ? Nêu các điều kiện quy định cái đẹp của trang phục như thế nào ? ( Học sinh thảo luận nhóm ) . TL: - Trang phục đẹp là trang phục đáp ứng 3 yêu cầu, 3 quy tắc: có phù hợp thì mới đẹp, sự phù hợp với môi trường, phù hợp với hiểu biết, phù hợp với đạo đức. ? Qua bài đọc em hãy nêu vai trò của phép tổng hợp đối với bài nghị luận như thế nào ? => Phép tổng hợp : là rút ra cái chung từ những điều phân tích. Do đó không có phân tích thì không có tổng hợp. Lập luận tổng hợp thường được đặt ở cuối đoạn hay cuối bài, ở phần kết luận của một phần hoặc toàn bộ văn bản. ? Mục đích của phép lập luận phân tích và tổng hợp là gì ? TL: => Mục đích của phép lập luận phân tích và tổng hợp là nhằm ý nghĩa của một sự vật hiện tượng nào đó. Học sinh đọc to ghi nhớ . II . Luyện tập : Hướng dẫn luyện tập :Học sinh làm bài tập theo 4 nhóm . Bài tập 1 : Để lám sáng rõ luận điểm " Học vấn .... của học vấn " t/giả đã trình bày các luận cứ theo một thứ tự lôgíc : - Học vấn là công việc của toàn nhân loại - Học vấn sở dĩ được lưu truyền lại cho đời sau là nhờ sách - Sách chứa đựng những học vấn quý báu của nhân loại - Nếu không đọc sách không tạo được điểm xuất phát vững chắc - Nếu xoá bỏ sách sẽ trở thành những kẻ lạc hậu . Bài tập 2 : - Phân tích lý do phải chọn sách để đọc : - Đọc không cần nhiều mà cần phải tinh và kỹ - Sách có nhiều loại ( sách chuyên môn, sách thường thức ) nếu không chọn dễ lạc hướng . - Các loại sách ấy phải có liên quan với nhau => + S¸ch nhiÒu, chÊt lîng kh¸c nhau => Søc ngêi cã h¹n Bài tập 3 : Tầm quan trọng của đọc sách : - Không đọc thì không có điểm xuất phát cao ...... nhân loại . - Đọc không chọn lọc sách thì đời người ngắn ngủi không đọc xuể - Đọc ít mà kỹ quan trọng hơn đọc nhiều qua loa không có ích lợi gì. Học sinh thảo luận nhóm Dại diện nhóm trình bày. HS trình bày hiểu biết về phép lập luận. HS trả lời HS đọc. Học sinh làm bài tập theo 4 nhóm * Hoạt động nhóm: + Nhãm 1 lµm ý 1 bµi1 + Nhãm 2 lµm ý 2 bµi1 + Nhãm 3 lµm ý 3 bµi1 + Nhãm 4 lµm ý 3 bµi1 - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi - GV nhËn xÐt,bæ xung. HS hoạt động cá nhân ở bài tập 2. - HS khác nhËn xÐt,bæ xung HS hoạt động theo tổ. §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi. =>Tham nhiều mà chỉ liếc qua…->Đọc ít mà Kỹ-> 2 loại sách cần đọc D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: Em hiểu phân tích có vai trò như thế nào trong lập luận ?.

(129) Gợi ý : - Phân tích là một thao tác bắt buộc trong lập luận. Bởi không phân tích thì không làm sáng tỏ được luận điểm và không thuyết phục được người đọc người nghe . - Phân tích giúp người đọc, người nghe nhận thức đúng, hiểu đúng vấn đề. Vì vậy có phân tích thì có tổng hợp (Đây là mối quan hệ biện chứng trongVBNL). 2/ Dặn dò:. Hoµn thiÖn bµi tËp vµo vë. ChuÈn bÞ bµi luyÖn tËp tr¶ lêi c©u hái SGK. Ngày soạn: 2/1/2013 Ngày dạy: 5/1/2013. Tuần: 20 Tiết: 95. LUYỆN TẬP PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp. I. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh nắm đợc: 1. VÒ kiÕn thøc: - Gióp häc sinh luyÖn tËp cñng cè phÐp PT vµ tæng hîp, sù kÕt hîp hai thao t¸c, nhËn biÕt hai thao t¸c trong VB, hiểu đợc tác dụng của việc dùng PT và phép tổng hợp trong đoạn văn hoặc bài văn. - Mục đích, đặc điểm, tác dụng của việc sử dụng phép phân tích và tổng hợp.. 2. VÒ kÜ n¨ng: - Nhận dạng đợc rõ hơn văn bản có sử dụng phép lập luận phân tích và tổng hợp. - Sử dụng phép phân tích và tổng hợp thuần thục hơn khi đọc – hiểu và tạo lập VB nghị luận. 3. Về thái độ: Giáo dục cho học sinh ý thức chủ động, tích cực trong học tập. 4. TÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng: II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn: S¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn, gi¸o ¸n, tµi liÖu chuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng, b¶ng phô; Ph¬ng pháp: Nêu vấn đề, thuyết trình, thảo luận nhóm. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh: §äc tríc bµi, t×m hiÓu tríc néi dung bµi häc. III. TiÕn tr×nh bµi dËy: 1. KiÓm tra bµi cò: H? ThÕ nµo lµ phÐp ph©n tÝch?DÓ ph©n tÝch néi dung cña sù vËt, hiÖn tîng, ngêi ta cã thÓ vËn dông nh÷ng biÖn ph¸p nµo? H? ThÕ nµo lµ phÐp tæng hîp? 2. Bµi míi: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI. I . Nhận diện văn bản phân tích . ( Học sinh thảo luận bằng 2 nhóm ) . Bài tập 1 : Học sinh đọc kỹ 2 đoạn trích a, b trả lời câu hỏi : ? Luận điểm và trình tự phân tích ở đoạn văn a ? * Đoạn văn a : - Luận điểm : " Thơ hay ........ hay cả bài " . - Trình tự phân tích : cái hay được thể hiện : + Ở các điệu xanh ........ + ở những cử động ....... + ở những vần thơ ........ + ở các chữ không non ép ...... => Ph©n tÝch theo c¸ch diÔn dÞch.. Đại diện các nhóm trình bày kết quả Các nhóm nhận xét lẫn nhau..

(130) ? Luận điểm và trình tự phân tích ở đoạn văn b ? * Đoạn văn b : Kết hợp phép phân tích + tổng hợp . - Luận điểm : " Mấu chốt của sự thành ....... đâu " . - Trình tự phân tích : + Do nguyên nhân khách quan ( điều kiện cần ) : gặp thời, hoàn cảnh, điều kiện học tập thuận lợi, tài năng trời phú .... + Do nguyên nhân chủ quan ( điều kiện đủ ) T 2 kiên trì phấn đấu, học tập không mệt mỏi, không ngừng trau dồi phẩm chất đặc điểm tốt đẹp. - Tổng hợp vấn đề : " Rút cuộc ........ tốt đẹp ". => Lµ ®o¹n nghÞ luËn ph©n tÝch -> tæng hîp (quy n¹p).. Kh¸ch quan gặp thời. hoàn cảnh. điều kiện học tập. tài năng. HS quan sát. Phân tích đúng sai -> nguyên nhân khách quan Chñ quan con ngêi Khẳng định mấu chốt của sự thành đạt GV kết luận vấn đề trên bảng . II . Thực hành phân tích một vấn đề Hướng dẫn thực hành phân tích một vấn đề . Học sinh đọc yêu cầu bài tập 2 Giáo viên nêu vấn đề cho HS thảo luận theo đôi bạn các câu hỏi sau: HS thảo luận theo đôi bạn ? Thế nào là học đối phó, qua loa ? TL: * Học qua loa, đối phó : Học sinh trình bày trước 1 . Học qua loa : lớp, bổ sung + Học không có đầu có đuôi, không đến nơi đến chốn, cái gì cũng biết một tí nhưng không có kiến thức cơ bản, hệ thống ..... + Học để khoe mẽ, nhưng thực ra đầu óc rỗng tuếch, không dám trình bày chính kiến của mình về các vấn đề có liên quan đến học thuật . 2 . Học đối phó : - Là không lấy việc học làm mục đích, xem việc học là phụ . - Là học bị động, cốt đối phó với sự đòi hỏi của thầy cô, cha mẹ, thi cử .. - Học đối phó thì kiến thức nông cạn, hời hợt .... -> ngày càng dốt nát, hư hỏng, vừa lừa dối người khác, vừa tự đề cao mình -> ng/nhân gây ra hiện tượng "tiến sĩ giấy" đang bị XH lên án gay gắt . ? Phân tích bản chất của lối học đối phó và nêu tác hại của nó ? TL: * Bản chất của lối học đối phó và tác hại của nó: - Bản chất : + Có hình thức của học tập: cũng đến lớp, cũng đọc sách, cũng có điểm thi, cũng bằng cấp. học để lấy điểm, để thi cử, kiến thức nông cạn, không lấy việc học làm mục đích + Không có thực chất : đầu óc rỗng tuếch, đến nổi " ăn không nên đọi ...... lời ", hỏi gì cũng không biết làm việc gì cũng hỏng. häc kh«ng ®i s©u vµo kiÕn thøc - Tác hại : + Đối với xã hội : những kẻ học đối phó sẽ trở thành gánh nặng lâu dài cho xã hội về nhiều mặt trong kinh tế, tư tưởng, đạo đức, lối sống .....

(131) + Đối với bản thân : những kẻ học đối phó sẽ không có hứng thú học tập, do đó hiệu quả học tập ngày càng thấp. GV kết luận . III . Phân tích một văn bản Thực hành phân tích một văn bản . Học sinh đưa vào văn bản " Bàn về đọc sách " để lập dàn ý . Học sinh trình bày vào giấy khổ to, trình bày trước lớp. Học sinh khác nhận xét, bổ sung . Giáo viên tổng hợp ý kiến đúng. Dàn ý phân tích " Tại sao phải đọc sách". - Sách là kho tri thức được tích luỹ từ hàng nghìn năm của nhân loại, vì vậy bất kỳ ai muốn có hiểu biết đều phải đọc sách. - Tri thức trong sách bao gồm kiến thức xã hội và kinh nghiệm thực tiễn đã được đúc kết, .......... nếu không đọc sẽ bị lạc hậu ...... - Đọc sách ta mới càng thấy kiến thức của nhân loại thì mênh mông như đại dương, còn hiểu biết của ta chỉ là vài ba giọt nước vô cùng nhỏ bé, từ đó chúng ta mới có trình độ khiêm tốn, ý chí cao trong học tập . => Đọc sách là vô cùng cần thiết, nhưng cũng phải biết chọn sách mà đọc và phải biết cách đọc mới có hiệu quả . Hãy viết đoạn văn tổng hợp những điều đã phân tích trong bài Bàn về đọc sách. Gv đọc đoạn văn mẫu cho hs tham khảo: Ngạn ngữ phương Đông có câu: “ Hãy để lại cho con một ngôi nhà, một cái nghề và một quyển sách!”. Một ngôi nhà vừa là tài sản vật chất, vừa là nơi để ở theo tinh thần “ an cư lạc nghiệp”. Một cái nghề vừa là phương tiện kiếm sống, vừa là phần đóng góp nhỏ bé của một công dân cho xã hội. Còn một quyển sách là tài sản tinh thần vô giá. Trong quyển sách ấy có tri thức, có kinh nghiệm sống, có hoài bão, có ước mơ… của tiền nhân truyền đạt và gửi gắm cho muôn đời con cháu. Trong rất nhiều lời răn dạy của tiền nhân, chắc chắn có những lời răn bổ ích, thấm thía về việc học hành; chẳng hạn như: “ Ngọc bất trác bất thành khí, nhân bất học bất tri lí”. Như vậy, việc học tập có vai trò quyết định trong việc lập thân của mỗi người. Vì thế, muốn thành tài thì phải khổ công học tập, rèn luyện; phải học có đầu có đuôi, học đến nơi đến chốn; tuyệt đối không được học qua loa đối phó theo kiểu “ cưỡi ngựa xem hoa” cốt chỉ kiếm lấy mảnh bằng mà thực chất chỉ là hành vi lừa người dối mình. Trong quá trình học tập, tất nhiên phải đọc sách, cho nên phải biết chọn sách mà đọc và phải biết cách đọc để tiếp thu có hiệu quả những tri thức và kinh nghiệm của tiền nhân; đó chính là hành trang quan trọng để làm cuộc “ trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn” của mỗi người. Hs viết, trình bày – Gv nhận xét. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: ? Thế nào là phép PT tổng hợp? 2/ Dặn dò:. - T×m hiÓu c¸c ®o¹n v¨n sö dông ph©n tÝch vµ tæng hîp. - So¹n “TiÕng nãi cña v¨n nghÖ”, chó ý môc chó thÝch vµ c©u hái HD häc bµi.. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM: Ngày soạn: 3/1/2013 Ngày dạy: 6/1/2013. tiÕng nãi cña v¨n nghÖ. Tuần: 20 Tiết: 96.

(132) NguyÔn §×nh Thi. I. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh nắm đợc: 1. VÒ kiÕn thøc: - Néi dung vµ søc m¹nh cña v¨n nghÖ trong cuéc sèng cña con ngêi. - NghÖ thuËt lËp luËn cña nhµ v¨n NguyÔn §×nh Thi trong v¨n b¶n. 2. VÒ kÜ n¨ng: - §äc – hiÓu mét v¨n b¶n nghÞ luËn. - RÌn luyÖn thªm c¸ch viÕt mét v¨n b¶n nghÞ luËn. - ThÓ hiÖn nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m vÒ mét t¸c phÈm v¨n nghÖ. 3. Về thái độ: Giáo dục cho học sinh ý thức chủ động, tích cực trong học tập. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn: S¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn, gi¸o ¸n, Ch©n dung NguyÔn §×nh Thi; tµi liÖu chuÈn kiÕn thức kĩ năng, bảng phụ; Phơng pháp: Nêu vấn đề, thuyết trình, thảo luận nhóm. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh: §äc tríc bµi, t×m hiÓu tríc néi dung bµi häc. III. TiÕn tr×nh bµi dËy: 1. KiÓm tra bµi cò: ? Nêu ngắn gọn nội dung cơ bản của bài viết “Bàn về đọc sách” của Chu Quang Tiềm ? §¸p ¸n : - Khẳng định tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách. - Những khó khăn và những thiếu sót dễ mắc phải của việc đọc sách hiện nay. - Bàn về phơng pháp đọc sách, lựa chọn sách và đọc thế nào cho có hiệu quả.. H? Trình bày điều thấm thía nhất của em sau khi học xong: “ Bàn về đọc sách”? 2. Bµi míi: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. Nguyễn Đình Thi là một nghệ sĩ đa tài: văn, thơ, nhạc, lý HS lắng nghe luận phê bình đồng thời là nhà quản lý lãnh đạo văn nghệ Việt Nam nhiều năm ( Tổng thư ký hội nhà văn Việt Nam hơn 30 năm ). " Tiếng nói của văn nghệ " - viết năm 1948 ở chiến khu VB trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, khi chúng ta đang xây dựng nền văn nghệ mới đậm đà T 2 dân tộc khoa học, đại chúng, gắn bó với cuộc kháng chiến vĩ đại của toàn dân. Trong hoàn cảnh và trình độ văn nghệ ấy ta càng thấy được sự sâu sắc các ý kiến của nhà văn trẻ 28 tuổi - Đại biểu Quốc hội khoá đầu tiên. HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH. HS đọc chú thích HS đọc HS trình bày Giới thiệu những nét cơ bản về tác giả, tác phẩm? 1 . Tác giả : - Nguyễn Đình Thi ( 1924 - 2003 ) - Quê ở Hà Tây. - Ông bước vào con đường s/tác, hoạt động v/nghệ từ trước CMT81945. - Ông là một cây bút đa tài: văn, thơ, nhạc, lý luận phê bình. ? " Tiếng nói của văn nghệ " ra đời trong hoàn cảnh nào ? 2 . Tác phẩm : " Tiếng nói của văn nghệ " được viết năm 1948 - thời kỳ đầu kháng chiến chống pháp. 2 . Đọc.

(133) Đọc : rõ ràng , diễn cảm . 3.Bố cục ? Văn bản nêu lên và phân tích những nội dung quan trọng nào ? HS thảo luận và trình bày ?Hãy nêu hình thức luận điểm của văn bản ? TL: Bố cục: 3 phần - Từ đầu ... tâm hồn -> nội dung phản ánh, thể hiện của VN : Văn nghệ phản ánh, thể hiện sự sống của tâm hồn con người . - Tiếp ... trang giấy -> những khía cạnh của đời sống tâm hồn được văn nghệ phản ánh : + Nghệ thuật là tiếng nói tình cảm . + Nghệ thuật là tiếng nói của tư tưởng, đạo đức . - Còn lại : Vai trò của văn nghệ đ/với con người và đ/với đ/sống xã hội . HS nhận xét ? Em có nhận xét gì về nhan đề và bố cục của bài nghị luận ? TL: Bố cục phù hợp với hình thức lập luận của tác giả, thể hiện rõ ý đồ của người viết. => Nhan đề: có tính khái quát lý luận gợi sự gần gũi thân mật . -> Đây cũng là cách viết thường thấy của tác giả : sắc sảo về lý lẽ, tinh tế trong phân tích, tài hoa về cách thức diễn đạt. 4/ PHÂN TÍCH. Hoạt động 2 : Hướng dẫn phân tích. Học sinh đọc đoạn đầu -> đời sống chung quanh . HS đọc ? Phát hiện luận điểm ? HS phát hiện TL: * Luận điểm : Văn nghệ không chỉ phản ánh cái khách quan mà còn biểu hiện cái chủ quan của người sáng tạo. (T/phẩm văn nghệ p/ánh đời sống thông qua cái nhìn của ngời nghệ sĩ.) HS trả lời H: T¸c gi¶ dïng c¸ch lËp luËn diÔn dÞch hay quy n¹p ? + DiÔn dÞch kÕt hîp lý lÏ víi c/minh VH: TruyÖn KiÒu, Anna Ca rª ni na. ? Để chứng minh cho nhận định trên tác giả đưa ra những dẫn HS trình bày chứng văn học nào ? Tác dụng những dẫn chứng ấy? . TL: - Dẫn chứng : + Hai câu thơ trong truyện Kiều ( có lời bình ) . + Cái chết thảm khốc của An-na-Ca rê nhi na trong tiểu thuyết của Lép Tôn Xtôi . Giáo viên : Đó là lời nhắn, nội dung tư tưởng, tình cảm độc đáo của Nghe tác phẩm văn học. Lời gửi, lời nhắn này luôn toát lên từ nội dung hình thức kết quả được biểu hiện trong các tác phẩm, nhưng nhiều khi lại đươc nói ra một cách trực tiếp, rõ ràng, có chủ định. b/. Sức mạnh và ý nghĩa kì diệu của văn nghệ : GV:Vậy bản chất của lời nhắn của nghệ sĩ đó là gì ? HS đọc đoạn 2 Học sinh đọc đoạn : " Lời gửi nhà thơ .... tâm hồn " . H:LuËn ®iÓm 2 cña ®o¹n lµ g× ? TËp trung ý chÝnh ë c©u nµo ? HS thảo luận nhóm 4 C¸ch lËp luËn ? người TL : * Luận điểm 2 :Văn nghệ chứa đựng những say sa, vui buồn, yêu Đại diện nhúm trỡnh bày ghét, mang đến cho ngời những rung động ngỡ ngàng. H: Theo em c©u ®Çu ®o¹n nµy ph¶i kÕt hîp víi c©u nµo ë ®o¹n míi khép lại đợc luận điểm nêu trên ? HS nêu hiểu biết cá nhân TL: + “Những nghệ sĩ lớn đem tới đợc cho cả thời đại họ một cách sèng cña t©m hån”..

(134) ? Muốn hiểu sức mạnh và ý nghĩa của vnghệ, trước hết cần hiểu vì sao con người cần đến tiếng nói của văn nghệ ? TL: - Văn nghệ giúp cho chúng ta sống đầy đủ hơn, phong phú hơn HS trả lời với cuộc đời và với chính mình " Mỗi tác phẩm lớn như rọi ..... ta nghĩ ". ? Em hãy tìm những dẫn chứng trong bài bài cho thấy t/giả đã phân tích một cách thấm thía sự cần thiết của văn nghệ đ/với con HS trả lời người ? TL: - Trong khi con người bị ngăn cách với cuộc sống, văn nghệ là sợi dây nối họ với thế giới bên ngoài. - Văn nghệ góp phần làm tươi mát, giúp con người vượt qua khó khăn, thử thách để giữ cho " đời cứ tươi ". c/ Con đường riêng của văn nghệ đến với người tiếp nhận * LuËn ®iÓm 3: Néi dung v¨n nghÖ cßn lµ rung c¶m vµ nhËn thøc cña HS trả lời ngêi tiÕp nhËn. ? Phân tích con đường văn nghệ đến với người đọc và khả năng kỳ diệu của nó. Gợi ý : Trong đoạn văn không ít lần tác giả đã đưa ra quan niệm của mình về bản chất của NT. Bản chất đó là gì ? Từ bản chất ấy, tác giả diễn giải và làm rõ con đường đến với người tiếp nhận tạo nên sức mạnh của NT là gì ? ( Học sinh phát hiện, đọc to câu văn, nêu cách hiểu ) . H: V¨n nghÖ lµ sù rung c¶m vµ nhËn thøc cña ngêi tiÕp nhËn v× sao? TL: + Lµ rung c¶m, nhËn thøc cña tõng ngêi tiÕp nhËn. Mçi ngêi tiÕp nhận là một cá thể tinh thần, mang đến cho tác phẩm những ý nghĩa khác nhau. Cho nên nội dung tiếng nói của văn nghệ sẽ đợc mở rộng, phát huy vô tận qua từng thế hệ ngời đọc, ngời xem. GV n©ng cao vµ kÕt luËn : Néi dung v¨n nghÖ kh¸c c¸c bé m«n khoa häc kh¸c. V¨n nghÖ tËp trung kh¸m ph¸, thÓ hiÖn chiÒu s©u tÝnh c¸ch, sè phËn, t×nh c¶m bªn trong cña con ngêi. (Minh ho¹ NhËt ký trong tï – Hå ChÝ Minh). Học sinh thảo luận : ? Vì sao tác giả viết lời gửi của nghệ sĩ cho nhân loại, cho đời sau phức tạp hơn, P2 và sâu sắc hơn những bài học luân lý, triết lý đời người, lời khuyên triết lý sâu sắc ... ? Hãy cho biết văn nghệ phản ánh thể hiện nội dung gì ? TL: Văn nghệ có sức lay động đến con người và đời sống xã hội bởi nội dung phản ánh, thể hiện của nó : + Văn nghệ phản ánh thế giới tình cảm của con người : " Chổ đứng chính của văn nghệ là ở tình yêu ghét, niềm vui buồn, ý đẹp xấu trong đời sống tự nhiên và đời sống xã hội của chúng ta " -> nó giúp con người hiểu mình hơn, hiểu mọi người xung quanh hơn và làm cho người gần người hơn. + Văn nghệ còn là tiếng nói của tư tưởng : " Tư tưởng náu mình và yên lặng " -> nó khơi gợi người đọc từ những hình ảnh, con người, cảm xúc trong tác phẩm. ? Nếu không có văn nghệ đời sống con người sẽ ra sao ? TL: - Nghệ thuật là tiếng nói của tình cảm : + Tác phẩm văn nghệ chứa đựng tình yêu, niềm vui buồn của con. HS phát hiện, đọc to câu văn, nêu cách hiểu. HS trả lời. Nghe. Học sinh thảo luận. Đại diện nhóm trình bày. HS trao đổi , đại diện trình bày các nhóm khác góp ý.

(135) người. bổ sung. + Tư tưởng nghệ thuật lắng sâu, thấm vào cảm xúc, nổi niềm. + Tác phẩm văn nghệ làm lay động cảm xúc. - Văn nghệ là kết tinh tâm hồn người sáng tác, là sợi dây truyền sự sống mà nghệ sĩ mang trong lòng . - Văn nghệ giúp con người tự nhận thức, tự xây dựng nhân cách và cách sống của bản thân con người, cá nhân, xã hội. => Khả năng sức mạnh kì diệu của văn nghệ . Tổng kết ? Trình bày cảm nhận của em về cách viết văn nghị luận của HS trinh bày Nguyễn Đình Thi qua bài tiểu luận này ? TL: 1 . Nghệ thuật - Bố cục chặt chẽ, hợp lý, cách dẫn dắt tự nhiên. - Cách viết giàu hình ảnh, có dẫn chứng phong phú, thuyết phục. - Giọng văn chân thành, say mê làm tăng sức thuyết phục và tính hấp dẫn của văn bản. 2 . Nội dung Phản ánh của văn nghệ, công dụng và sức kì diệu của văn nghệ đối với cuộc sống của con người. * Ghi nhớ: sgk D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả:. - Trình bày những tác động, ảnh hưởng của một tác phẩm văn học đối với bản thân. - Lập lại hệ thống luận điểm của văn bản. - Lêi nh¾n göi cña nghÖ sÜ lµ g×? - NhËn xÐt c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶? 2/ Dặn dò: - Học bài cũ và làm bài tập.. - Chuẩn bị bài “ Các thành phần biệt lập” . ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM: Ngày soạn: 6/1/2013 Ngày dạy: 9/1/2013. CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP A. Mục tiêu cần đạt : 1. Kiến thức - Đặc điểm của thành phần tình thái và cảm thán. - Công dụng của các thành phần trên. 2. Kĩ năng - Nhận biết thành phần tình thái và cảm thán trong câu. - Đặt câu có thành phần tình thái, thành phần cảm thán. 3. Thái độ Có ý thức vận dụng thành phần biệt lập trong nói và viết. B . Chuẩn bị : GV: giáo án. Hs: soạn bài. C . Tiến trình bài dạy 1. Ổn định. Tuần: 21 Tiết: 98.

(136) 2. Bài cũ : Khái niệm khởi ngữ. 3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. Trong câu, ngoài các thành phần CN – VN, TRN, khởi ngữ là HS lắng nghe những thành phần tham gia vào nghĩa sự việc của câu ( nghĩa miêu tả ), còn có những thành phần tách rời khỏi nghĩa sự việc của câu. Các thành phần này không nằm trong cú pháp câu, chỉ biểu thị thái độ của người nói hoặc để gọi- đáp hoặc để nêu lên một số quan hệ phụ. Người ta gọi chung các thành phần đó là thành phần phụ - thành phần biệt lập. Vậy thành phần biệt lập là gì ? Bao gồm mấy loại ? ... 1. T×m hiÓu vÝ dô .. HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I. Thµnh phÇn biệt lập HS theo dõi. Học sinh đọc ví dụ . a, Có lẽ, văn nghệ rất kị " trí thức hoá" nữa. b, Trời ơi, chỉ con năm phút . ? Xác định thành phần tham gia vào nghĩa sự việc của câu. TL: a/ văn nghệ rất kị " trí thức hoá" nữa. b/ chỉ con năm phút . ? Xác định thành phần tách rời khỏi nghĩa sự việc của câu ? TL: - Thành phần tách rời khỏi nghĩa sự việc của câu là : " Trời ơi ", " Có lẽ ". ? Các từ " Có lẽ ", " Trời ơi " có vai trò gì trong câu ? TL: + Có lẽ -> nhận định đối với sự việc, thể hiện thái độ tin cậy của người nói. (Chưa cao) + " Trời ơi " -> Dùng để bộc lộ cảm xúc, người nói giải bày nổi lòng của mình : thể hiện sự tiếc rẻ. H: Nếu bỏ các từ ấy đi thì sự việc nói trong câu có thay đổi không? TL: Bỏ các từ in đậm thì sự việc nói trong câu vẫn không có gì thay đổi.. HS xác định. HS trả lời. HS trả lời Nghe GV bổ sung. vì các từ in đậm chỉ thể hiện sự nhận định của ngời nói chứ không HS trả lời ph¶i lµ th«ng tin. ? Vậy em hiểu thế nào là thành phần biệt lập ? TL: * Thành phần biệt lập là thành phần phụ trong câu, tách rời khỏi nghĩa sự việc của câu, dùng để biểu thị các quan hệ giao tiếp. *Ghi nhí: SGK. II . Công dụng của thành phần biệt lập . 1 . Thành phần tình thái : GV:T/phần biệt lập gồm 2 loại, mỗi loại lại có một công dụng nhất Nghe định . Hướng dẫn tìm hiểu công dụng của thành phần biệt lập . HS đọc Học sinh đọc VD và trả lời các câu hỏi ở mục I . Vd: a/ Víi lßng mong nhí cña anh, ch¾c anh nghÜ r»ng, con anh. sÏ ch¹y......cæ anh. b/ Anh quay ®Çu l¹i.....Cã lÏ v× khæ t©m...vËy th«i. HS nêu ý kiến H? Những từ nào trực tiếp diễn đạt nghĩa sự việc của câu? Tl: Nh÷ng tõ g¹ch ch©n. GV: Đó là những bộ phận làm thành sự việc nói đến trong câu. H? Nh÷ng tõ in nghiªng thÓ hiÖn ®iÒu g×? TL: Thể hiện những nhận định, thái độ của  nói đối với sự việc. HS suy nghĩ trả lời.

(137) Chúng không tham gia vào việc diễn đạt SV. H? NÕu kh«ng cã c¸c tõ: ch¾c, cã lÏ....th× nghÜa SV cña c©u cã kh¸c ®i kh«ng? HS ý kiến TL: - Không có gì thay đổi về SV đợc nói trong câu. H? Các từ ngữ đó diễn đạt những sắc thái gì của câu? TL: - Chắc , có lẽ”: chỉ độ tin cậy của ngời nói đối với sự việc nói đến trong câu. Học sinh phát biểu, giáo - "Chắc "," Có lẽ" là nhận định của người nói đ/với sự việc được nói viên kết luận, đến trong câu thể hiện thái độ tin cậy cao ở " Chắc " và thấp hơn ở " Có lẽ " . - Nếu không có các từ đó thì sự việc nói trong câu không có gì thay đổi.. GV kết luận: những từ ngữ đó đợc gọi là phần tình thái của câu. ? Vậy em hiểu thành phần tình thái là gì ?. HS Rót ra ghi nhí.(SGK). HS trình bày Lưu ý với học sinh . * - Thành phần tình thái được dùng để thể hiện thái độ, cách nhìn của Nghe người nói đối với sự việc được nói đến trong câu. - Thành phần tình thái thường thể hiện những nội dung: + Chỉ mối quan hệ giữa người nói với người nghe . VD : - Mời u xơi khoai đi ạ ! + Chỉ cách đánh giá chủ quan của người nói đối với sự việc được nêu lên trong câu 2 . Thành phần cảm thán : Giáo viên cho học sinh đọc ví dụ ở mục II và trả lời câu hỏi ở SGK HS đọc .. A/ ồ, sao mà độ ấy vui thế B/ Trêi ¬i, chØ cßn n¨m phót H? C¸c tõ : å. trêi ¬i cã chØ sù vËt, sù viÖc kh«ng?. HS trả lời. TL: Các từ : Ồ, trời ơi : không chỉ sự vật hay sự việc. GV: - Chúng ta hiểu được các từ này là nhờ những phần câu tiếp theo Nghe ( nó gt cho người nghe biết tại sao người nói cảm thán ). - Các từ ấy không dùng để gọi ai cả, chúng chỉ giúp người nói giãi bày nổi lòng mình.. H? Nh÷ng tõ nµy cã t¸c dông g× trong c©u? TL: Dùng để bộc lộ hiện tợng tâm lý của ngời nói.. HS suy nghĩ trả lời. ? Vậy em hiểu thành phần cảm thán là gì * Thành phần cảm thán được dùng để bộc lộ tâm lí của người nói (vui, HS trả lời buồn, mừng ...... ) . - Thành phần cảm thán có thể do một thán từ đích thực đảm nhận, có khi là thán từ đi kèm với thực từ. VD : - Ôi tiếng hót vui say con chim chiền chiện . Trời ơi, sinh giặc làm chi. Để chồng tôi phải ra đi diệt thù . ( CD ) - Khi thành phần cảm thán tách riêng ra bằng một câu riêng theo kiểu câu đặc biệt - thì nó là câu cảm thán. VD : Ôi Tổ quốc ! Đơn sơ mà lộng lẫy. - Phần cấu trúc cú pháp của câu thường đứng sau thành phần cảm thán nói rõ nguyên nhân của cảm xúc . VD : Trời ơi, chỉ còn 5 ' Học sinh đọc ghi nhớ SGK HS đọc.

(138) II/ Luyện tập GV : HS đọc bài tập 1 và xác định yêu cầu ? Bµi tËp 1. - a. Thµnh phÇn t×nh th¸i : Cã lÏ. - b. Thµnh phÇn c¶m th¸n : Chao «i. - c. Thµnh phÇn t×nh th¸i : H×nh nh. - d. Thµnh phÇn t×nh th¸i : Ch¶ nhÏ. GV : HS đọc bài tập 2 và xác định yêu cầu ? Bµi tËp 2. C¸c tõ : Dêng nh, h×nh nh, cã vÎ nh, cã lÏ, ch¾c lµ, ch¾c h¼n, ch¾c ch¾n. Ví dụ : Dờng nh mọi việc đã ổn. Ví dụ : Hình nh em không đợc khoẻ. Ví dụ : Có lẽ snh phải lên đờng trớc khi trời sáng… GV : HS đọc bài tập 3 và xác định yêu cầu ? Bµi tËp 3. -Từ : Chắc chắn có độ tin cậy cao nhất. - Từ : Hình nh có độ tin cậy thấp.. HS lµm bµi tËp theo nhãm ? HS lªn tr×nh bµy ? Gi¶i thÝch ? GV : Cñng cè, kÕt luËn.. HS lµm bµi tËp theo nhãm ? HS lªn tr×nh bµy ? Gi¶i thÝch ?. HS lµm bµi tËp theo nhãm ? HS lªn tr×nh bµy ? Gi¶i C©u : Víi lßng mong nhí cña anh, ch¾c anh nghÜ r»ng, con anh sÏ thÝch ?. ch¹y x« vµo lßng anh, sÏ «m chÆt lÊy cæ anh. V× niÒm tin vµo sù viÖc sÏ diÔn ra hai kh¶ n¨ng : + Theo t×nh c¶m huyÕt thèng th× sù viÖc sÏ xÈy ra nh vËy. + Do thêi gian vµ ngo¹i h×nh th× sù viÖc cã thÓ diÔn ra kh¸c mét chót. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: thê nào là thành phần biệt lập trong câu? 2/ Dặn dò: - Häc ghi nhí.Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i.. - ChuÈn bÞ bµi: c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn.. Ngày soạn: 8/1/2013 Ngày dạy: 11/1/2013. NghÞ luËn vÒ mét sù viÖc,. Tuần: 21 Tiết: 99. hiện tợng trong đời sống I. Môc tiªu bµi häc. Giúp học sinh nắm đợc: 1. VÒ kiÕn thøc: Đặc điểm, yêu cầu của kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống. 2. Về kĩ năng: Làm bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống. 3. Về thái độ: Giáo dục cho học sinh ý thức chủ động, tích cực trong học tập. 4. TÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng ii. các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục trong bài: 1. Suy nghÜ, phª ph¸n, s¸ng t¹o: ph©n tÝch, b×nh luËn vµ ®a ra ý kiÕn c¸ nh©n vÒ mét sè sù viÖc, hiÖn tîng tÝch cùc hoÆc tiªu cùc trong cuéc sèng. 2. Tự nhận thức: đợc một số sự việc, hiện tợng tích cực hoặc tiêu cực trong cuộc sống. 3. Ra quyết định: lựa chọn cách thể hiện quan điểm trớc những sự kiện, hiện tợng tích cực hay tiªu cùc, nh÷ng viÖc cÇn lµm, cÇn tr¸nh trong cuéc sèng. III. c¸c ph¬ng ph¸p/ kÜ thuËt dËy häc tÝch cùc cã thÓ sö dông: 1. Thực hành có hớng dẫn: tạo lập các bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống theo c¸c yªu cÇn cô thÓ. 2. Thảo luận, trao đổi: để xác định đặc điểm, cách tạo lập bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tợng trong đời sống. IV. ph¬ng tiÖn dËy häc. 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn: S¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn, gi¸o ¸n, tµi liÖu chuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng, b¶ng phô; Ph¬ng pháp: Nêu vấn đề, thuyết trình, thảo luận nhóm. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh: §äc tríc bµi, t×m hiÓu tríc néi dung bµi häc. V. tiÕn tr×nh dËy häc: 1. Ổn định 2. Bài cũ : H? ThÕ nµo lµ phÐp ph©n tÝch vµ tæng h¬p? Ch÷a bµi tËp 4 tiÕt luyÖn tËp?. H? Những sự việc hiện tợng của đời sống có thể đem ra để nghị luận?. 3. Bài mới : Giáo viên giới thiệu.

(139) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. Nghị luận là đa ra bàn luận về một vấn đề nào đó thuộc tất cả các HS lắng nghe lĩnh vực. Nếu thuộc lĩnh vực văn học thì đó là nghị luận văn học, bàn bạc những sự việc, hiện tợng trong đời sống đến luận bàn những vấn đề chính trị, chính sách, từ những vấn đề đạo đức lối sống đến những vấn đề có tầm chiến lợc những vấn đề t tởng triết lý thì đó là nghị luận XH NLXH lµ lÜnh vùc réng nªn ë trêng c¸c em t×m hiÓu NL vÒ mét sù việc, hiện tợng đời sống và NL về vấn đề t tởng đạo lý. HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI. I- Tìm hiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống : 1. T×m hiÓu v¨n b¶n . GVYC HS đọc văn bản SGK ?. - Đọc bài văn “Bệnh lề mề” SGK 20. Văn bản bàn vấn đề gì ? Bài v¨n cã mÊy ®o¹n ? ý chÝnh cña mçi ®o¹n ? C¸ch tr×nh bµy nh thÕ nµo ? Ph©n tÝch ? * Đoạn 1: nêu lên một hiện tợng phổ biến trong đời sống “bệnh lề mÒ”. * §o¹n 2 : HiÖn tîng Êy cã biÓu hiÖn lµ coi thêng giê giÊc. Cô thể là : cuộc họp ấn định lúc 8 h sáng mà 9 h mới có ngời đến. Giấy mêi héi th¶o ghi 14 h mµ 15 h mäi ngêi míi cã mÆt. * Đoạn 3 : Chỉ ra nguyên nhân và bày tỏ thái độ phê phán của mình : mét sè ngêi thiÕu tù träng, cha biÕt t«n träng ngêi kh¸c. Hä chØ quý thêi gian cña m×nh mµ kh«ng t«n träng thêi gian ngêi kh¸c, kh«ng cã tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc chung * §o¹n 4 : T¸c gi¶ ph©n tÝch t¸c h¹i cña bÖnh lÒ mÒ : G©y h¹i cho tập thể. Đi họp muộn nhiều vấn đề không đợc bàn bạc thấu đáo hoặc cÇn l¹i kÐo dµi thêi gian. G©y h¹i cho ngêi biÕt t«n träng giê giÊc, ph¶i đợi chờ ... Tạo ra tập quán không tốt, giấy mời thờng phải ghi sớm h¬n... * Đoạn 5 : Nêu ý kiến đề xuất : Cuộc sống văn minh đòi hỏi mọi ngời phải tôn trọng lẫn nhau. Không tổ chức những cuộc họp không cần thiết. Mọi ngời phải tự giác tham dự đúng giờ. Làm việc đúng giờ là t¸c phong cña ngêi cã v¨n hãa.. HS đọc HS thảo luận nhóm, đại diện nhóm trình bày Nghe Góp ý bổ sung. H: Trong văn bản trên , tác giả bàn luận về vấn đề gì trong cuộc sống ?. TL: - Vấn đề bàn luận : Hiện tơng giờ cao su trong đời sống.. H : Bản chất của hiện tợng đó là gì ? TL: - Bản chất vấn đề : thói quen của ngời thiếu văn hoá và tôn HS trả lời. träng ngêi kh¸c.. H : ChØ ra nguyªn nh©n cña bÖnh lÒ mÒ ? TL: - Nguyªn nh©n cña bÖnh lÒ mÒ : + Kh«ng cã lßng tù träng vµ kh«ng biÕt t«n träng ngêi kh¸c. + Ých kØ, kh«ng cã tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc chung. H : Ph©n tÝch nh÷ng t¸c h¹i cña bÖnh lÒ mÒ ? TL: - T¸c h¹i cña bÖnh lÒ mÒ :. HS trình bày hiểu biết cá nhân HS chỉ ra. + Không bàn bạc đợc công việc có đầu, có đuôi. + Lµm mÊt thêi gian cña ngêi kh¸c. + T¹o ra mét thãi quen kÐm v¨n ho¸.. H : Tai sao ph¶i kiªn quyÕt ch÷a bÖnh lÒ mÒ ? TL: - Phải kiên quyết chữa bệnh lề mề vì : Cụôc sống hiện đại HS phõn tớch. đòi hỏi mọi ngời phải tôn trọng lẫn nhau và cùng hợp tác.. H : Yªu cÇu néi dung cña kiÓu bµi nµy ? TL : - Bàn về sự việc, hiện tợng có ý nghĩa đối với xã hội, đáng khen, đáng chê hay có vấn đề đáng suy nghĩ. H :VÒ h×nh thøc bµi viÕt ph¶i cã bè côc ntn? c¸ch lËp luËn, lêi.

(140) v¨n ... ? TL: Yªu cÇu: Bè côc m¹ch l¹c, luËn ®iÓm râ rµng, c¨n cø x¸c thùc, HS giải thích phép lập luận phù hợp, lời văn chính xác sống động. H: V¨n b¶n trªn gäi lµ bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng trong HS trình bày ý kiến đời sống. Vậy thế nào là 1 bài NL về một s/việc, hiện tợng trong đời sèng ? Ghi nhí SGK.. HS trả lời. HS rút ra bài học II. LuyÖn tËp. HS đọc bài tập 1 và xác định yêu cầu ? GV Cñng cè, kÕt luËn.. Bµi tËp 1. a)Các vấn đề đáng đợc biểu dơng trong nhà trờng và ngoài xã hội. - Gióp b¹n häc tèt, Lßng tù träng, häc sinh nghÌo vît khã, tinh thÇn t¬ng trî lÉn nhau, kh«ng tham lam. - Gãp ý phª b×nh khi b¹n m¾c khuyÕt ®iÓm. - B¶o vÖ c©y xanh. - Nhêng chç cho cô giµ vµ trÎ em khi ®i xe « t«. b).Viết bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng trong đời sống : - Gióp b¹n häc tèt. - B¶o vÖ c©y xanh. - Giúp đỡ các gia đình thơng binh, liệt sĩ.. HS lµm bµi tËp theo nhãm ? HS lªn tr×nh bµy ? Gi¶i thÝch ?. c/Sai hÑn, k«g gi÷ lêi høa, nãi tôc chöi bËy, lêi biÕg, ®i häc muén-> xÊu. Học sinh làm bài tập theo nhóm. Học sinh thảo luận: Các nhóm cử đại diện trình bày trên bảng trong 5'. Nhóm Hiện tượng hút thuốc lá – hậu quả của nó -> Đây là một hiện tượng nào ghi được nhiều hiện tượng thì thắng. đáng được viết một bài nghị luận, vì : + Nó liên quan đến vấn đề sức khoẻ của mỗi cá nhân người hút, đến sức khoẻ cộng đồng và vấn đề nòi giống. + Nó liên quan đến vấn đề bảo vệ môi trường, khói thuốc lá gây bệnh cho những người không hút đang sống xung quanh người hút. + Nó gây tốn kém tiền bạc cho người hút. HS đọc bài tập 2 và xác định yêu cầu ? GV Cñng cè, kÕt luËn. Bµi tËp 2. Bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng trong đời sống : Hút thuốc lá. _ Vấn đề có liên quan đến sức khoẻ của mỗi cá nhân và cộng đồng. - Vấn đề liên quan đến bảo vệ môi trờng.. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả:. H : Yªu cÇu néi dung cña kiÓu bµi NL về một sự việc và hiện tượng trong đ/s ? TL : - Bàn về s/việc, hiện tợng có ý nghĩa đối với XH, đáng khen, đáng chê hay có v/đề đáng suy nghÜ. H :VÒ h×nh thøc bµi viÕt ph¶i cã bè côc ntn? c¸ch lËp luËn, lêi v¨n ... ? TL: Yªu cÇu: Bè côc m¹ch l¹c, luËn ®iÓm râ rµng, c¨n cø x¸c thùc, phÐp lËp luËn phï hîp, lêi v¨n chính xác sống động. 2/ Dặn dò: Học sinh viết đoạn văn NL bàn về một hiện tượng xấu hay xảy ra ở lứa tuổi học đường..

(141) ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM: Ngày soạn: 9/1/2013 Ngày dạy: 12/1/2013. Tuần: 21 Tiết: 100. C¸ch lµm NghÞ luËn về một sự việc, hiện tợng trong đời sống A . Mục tiêu cần đạt : 1. Kiến thức - Đối tượng của kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. - Yêu cầu cụ thể khi làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. 2. Kĩ năng - Nắm bố cục của kiểu bài nghị luận này. - Quan sát các hiện tượng của đời sống. - Làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. 3. Thái độ Tìm hiểu hiện tượng đời sống. B . Chuẩn bị : Gv: giáo án Hs: chuẩn bị bài theo yêu cầu sgk C . Tiến trình bài dạy 1. Ổn định 2. Bài cũ :. H? Thế nào là nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống? H? Yªu cÇu vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña bµi nghÞ luËn ntn? 3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI. I/ Đề bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống 1/Các đề bài Hớng dẫn học sinh tìm hiểu một số đề bài nghị luận về một sự HS đọc đề việc, hiện tợng đời sống. H? Gọi HS đọc đề bài trong SGK §Ò 1: §Êt níc ta cã nhiÒu tÊm g¬ng hs nghÌo vît khã, häc giái. Em hãy trình bày một số tấm gơng đó và nêu suy nghĩ của m×nh. Đề 2: Chất độc màu da cam...... §Ò 3: Trß ch¬i ®iÖn tö.... §Ò 4:§äc mÈu chuyÖn sau vµ nªu nh÷ng nhËn xÐt, suy nghÜ cña em về con ngời và thái độ học tập của nhân vật. §Ò:1. GV : §Ò bµi yªu cÇu bµn luËn vÒ hiÖn tîng g× ? - §Ò bµi yªu cÇu bµn luËn vÒ hiÖn tîng häc sinh nghÌo vît khã, Thảo luận , nêu sự giống nhau häc giái. và khác nhau giữa đề 1& 4 GV : ND cña bµi nghÞ luËn gåm mÊy ý ? §ã lµ nh÷ng ý nµo ? - Néi dung nghÞ luËn gåm hai ý : + Bµn luËn vÒ mät sè t©m sg¬ng häc sinh nghÌo vît khã. + Nêu suy nghĩ của mình về những tấm gơng đó. GV : T liệu chủ yếu dùng để viết bài nghị luận là gì ?.

(142) - T liÖu : + Vốn sống trực tiếp : Những hiểu biết do tuổi đời, kinh nghiÖm… + Vèn sèng gi¸n tiÕp : nh÷ng th«ng tin qua tµi liÖu, s¸ch b¸o… GV : Tìm điểm giống nhau và khác nhau giữa các đề bài ? * §iÓm gièng nhau : - Cả hai đề đều có sự việc tốt cần ca ngợi, biêủ dơng. - Cả hai đề đều yêu cầu phải nêu suy nghĩ của mình. * §iÓm kh¸c : - Đề 1: Yêu cầu phát hiện sự việc ngời tốt, việc tốt. để bàn luận vµ nªu suy nghÜ cña m×nh . - §Ò 4 : Cung cÊp sù viÖc s½n díi d¹ng mét truyÖn kÓ 2/ Nhận xét về cấu tạo đề bài: H? Đề bài nghị luận về một hiện tợng, sự việc đời sống thờng gåm m¸y phÇn? §ã lµ nh÷ng phÇn nµo? TL: - Gåm 2 phÇn: PhÇn nªu yªu cÇu vÒ néi dung vµ thÓ lo¹i H? Có những hình thức nào để thể hiện nội dung của đề bµi? TL: - Nội dung của đề bài thờng thể hiện dới dạng: nêu sự việc, hiÖn tîng, mét th«ng tin, mét c©u chuyÖn. H? Em có nhận xét gì về các sự việc, hiện tợng đợc nêu trong đề bài? TL: +§ã cã thÓ lµ nh÷ng sù viÖc, hiÖn tîng tèt cÇn ca ngîi. + §ã cã thÓ lµ nh÷ng sù viÖc, hiÖn tîng kh«ng tèt cÇn phª ph¸n, nh¾c nhë. H? Yêu cầu về thể loại của đề bài thờng đợc thể hiện qua nh÷ng tõ ng÷ nµo? TL: - Yªu cÇu vÒ thÓ lo¹i: Nªu suy nghÜ cña m×nh, nªu nhËn xét, suy nghĩ của mình, nêu ý kiến, bày tỏ thái độ.... GV: - Có đề cung cấp sẵn sự việc, hiện tượng dưới dạng một truyện kể, một mẩu tin để người làm bài sử dụng; có đề không cung cấp nội dung sẵn, mà chỉ gọi tên, người làm bài phải trình bày, mô tả sự việc hiện tượng đó. - Mệnh lệnh đề thường là: nêu suy nghĩ của mình, nêu nhận xét, suy nghĩ của mình, nêu ý kiến, bày tỏ thái độ. H? Mỗi em hãy đặt một đề văn? VD : Nhà trờng với vấn đề ATGT. VD : Nhà trờng với vấn đề môi trờng. HS nhận xét, nêu ý kiến cá nhân HS trả lời. HS trả lời. HS thảo luận nhóm, dại diện trình bày. Nghe. HS trình bày một đề văn. II/ Cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống. §Ò bµi: Híng dÉn häc sinh t×m hiÓu c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét sù việc, hiện tợng đời sống. 1/ Tìm hiểu đề: HS đọc lại đề bài trong SGK HS tìm hiểu đề H? Nhắc lại các bớc để làm bài văn nghị luận? HS đọc đề TL: Đọc kỹ đề bài, Tìm hiểu đề, Tìm ý, lập dàn ý, Viết bài, đọc HS trỡnh bày cỏc bước làm l¹i bµi vµ söa lçi bài văn NL GV yêu cầu hs thực hiện phần tìm hiểu đề. Thể loại: Nghị luận về một hiện tợng đời sống. HS thực hiện các bước tìm ND: HiÖn tîng b¹n Ph¹m V¨n NghÜa víi nh÷ng viÖc lµm tèt:.

(143) GV: - Đề nêu hiện tượng: người tốt, việc tốt, tấm gương bạn Phạm Văn Nghĩa ham học, chăm làm có đầu óc s/tạo và biết vận dụng những kiến thức đã học vào thực tế c/s 1 cách có hiệu quả. - Đề yêu cầu: Nêu suy nghĩ ........ hiện tượng ấy. 2/ T×m ý: H? Nghĩa đã làm những việc gì? TL: + Thụ phấn cho bắp mang đến năng suất cao hơn. + Nu«i gµ, nu«i heo, gióp mÑ lµm têi kÐo níc. =>- Nghĩa là một người có ý thức sống, làm việc có ích. Chúng ta mỗi người hãy bắt đầu cuộc sống của mình từ những việc làm bình thường có hiệu quả. H? Những việc làm đó đã chứng tỏ Nghĩa là ngời ntn? TL: - Vì Nghĩa là một tấm gương tốt với những việc làm giản dị mà bất kỳ ai cũng có thể làm như thế được, cụ thể: + Là người biết thương mẹ, giúp đỡ mẹ trong việc đồng áng. + Là một học sinh biết kết hợp học với hành. + Là một học sinh có đầu óc sáng tạo... =>Nghĩa là ngời biết thơng mẹ, giúp đỡ mẹ trong việc đống áng. NghÜa cßn lµ ngêi biÕt s¸ng t¹o H? Những việc mà Nghĩa đã làm có khó không? Vì sao Thành đoàn Thành phố Hồ Chí Minh lại phát động phong trµo häc tËp b¹n NghÜa? TL: - Học tập Nghĩa là noi theo một tấm gương có hiếu với cha mẹ, biết kết hợp học với hành ...-> Đời sống sẽ vô cùng tốt đẹp bởi sẽ không còn học sinh lười biếng, hư hỏng ... => Học tập Nghĩa là học yêu cha mẹ, học lđộng, học cách kết hîp häc víi hµnh, häc st¹o lµm nh÷g viÖc nhá mµ cã ý nghÜa lín. Gv híng dÉn hs tham kh¶o dµn bµi trong SGK 3/ LËp dµn bµi: H? Nªu yªu cÇu , néi dung tøng phÇn? TL: 3 phần: MB, TB , KB. GV : Më bµi cÇn nªu nh÷ng ý nµo g× ? - Giíi thiÖu Ph¹m V¨n NghÜa. - Nªu tãm t¾t ý nghÜa cña tÊm g¬ng Ph¹m V¨n NghÜa. GV : Th©n bµi cÇn nªu nh÷ng ý nµo g× ? - Ph©n tÝch ý nghÜa vÒ viÖc lµm cña NghÜa. - §¸nh gi¸ viÖc lµm cña NghÜa. - Nªu ý nghÜa cña phong trµo nµy. GV : KÕt bµi cÇn nªu nh÷ng ý nµo g× ? - Nªu ý nghÜa gi¸o dôc cña tÊm g¬ng Ph¹m V¨n NghÜa.. hiểu đề. - Rót ra bµi häc cho b¶n th©n.. HS trả lời. Nghe. HS tìm ý HS trao đổi, thảo luận, tìm ý theo hướng dẫn HS đại diện trình bày ý Nhóm 1 trình bày. Nhóm 2 trình bày. Nhóm 3 trình bày. HS lập dàn bài HS trả lời HS trả lời. HS trả lời. III/ Luyện tập ..

(144) * Lập dàn ý cho đề 4 mục I : H? Hoàn cảnh của Nguyễn hiền có gì đặc biệt? TL: - Nhµ nghÌo, xin lµm chó tiÓu trong chïa. H? Tinh thần ham học và chủ động của Nguyễn Hiền ntn? H? ý thøc tù träng cña HiÒn biÓu hiÖn ra sao? TL: - LÊy l¸ viÕt ch÷, lÊy que tre x©u thµnh...... H? Em cã thÓ häc tËp ë HiÒn nh÷ng ®iÓm nµo? TL: - Kiªn tr×. Ham häc hái.. 1 . Mở bài : - Giới thiệu Nguyễn Hiền . - Nêu khái quát ý nghĩa của tấm gương Nguyễn Hiền. 2 . Thân bài : * Phân tích con người và tình hình học tập của Nguyễn Hiền. - Hoàn cảnh hết sức khó khăn: nhà nghèo, phải xin làm chú tiểu trong chùa. - Có tinh thần ham học, chủ động học tập ở chỗ : nép bên của sổ lắng nghe, chỗ nào chưa hiểu thì hỏi lại thầy. Lấy lá để viết chữ, rồi lấy que xâu lại .... - Ý thức tự trọng của Nguyễn Hiền. * Đánh giá con người và thái độ học tập của Nguyễn Hiền: - Tinh thần học tập và lòng tự trọng của Nguyễn Hiền đáng để mọi người khâm phục, học tập. 3 . Kết bài . Câu chuyện gợi cho ta suy nghĩ và nhìn nhận lại bản thân về lòng ham học và thái độ học tập của mình . Chỉ khi nào đã ham học và đam mê kiến thức thì mới có thể trở thành con người có ích cho gia đình, xã hội.. HS thực hiện bài tập HS lập dàn ý HS lên bảng trình bày HS nhận xét bổ sung. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: Nêu cách làm bài văn nghị luận về một sự vật hiện tượng trong đ/s? 2/ Dặn dũ: Đọc bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng trong đời sống : Bệnh nói dối.. Tìm hiểu một sự việc, hiện tượng của đời sống ở địa phương và trình bày ngắn gọn ý kiến của bản thân về sự việc hiện tượng ấy. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI. I- Yªu cÇu chuÈn bÞ.

(145) Nh÷ng yªu cÇu häc sinh chuÈn bị GV y/c HS Tìm hiểu, suy nghĩ những sự việc hiện tợng ở địa ph- HS tỡm hiểu ¬ng cÇn ®a ra bµn luËn, ph¸t biÓu ý kiÕn cña c¸ nh©n ? + §äc tham kh¶o v¨n b¶n nhËt dông. + Liên hệ bộ môn GDCD và môn địa lý, lịch sử, công nghệ ở các lớp. + Những hoạt động xã hội mà em đã tham gia. 1 . Xác định những vấn đề có thể viết ở địa phương : a , Vấn đề môi trường : - Hậu quả của việc phá rừng với các thiên tai như lũ lụt, hạn hán. - Hậu quả của việc chặt phá cây xanh với việc ô nhiễm bầu không khí đô thị. b , Vấn đề quyền trẻ em : - Sự quan tâm của chính quyền địa phương : Xây dựng sửa chữa trường học, giúp đỡ trẻ em khó khăn ... - Sự quan tâm của trường : Xây dựng cảnh quan sư phạm, tổ chức các hoạt động ngoại khoá. c , Vấn đề xã hội : - Những tấm gương sáng về lòng nhân ái, đức hi sinh của người lớn và trẻ em. - Những vấn đề có liên quan đến tệ nạn xã hội. Vd: Bài 1 : Cô nữ sinh nghèo học giỏi Bài 2 : Vượt lên số phận 2 . Xác định cách viết. * Yờu cầu về nội dung : Tình hình, ý kiến, nhận định của cá nhân. HS thảo luận, chọn đề tài. Th¶o luËn chän theo nhãm. §¹i diÖn nhãm trình bày những vấn đề cÇn ®a ra bµn b¹c ?. HS xác định cách viết. HS nghe những yªu cÇu, lu ý khi lµm bµi.. hs ph¶i râ rµng cô thÓ, cã lËp luËn, thuyÕt minh, thuyÕt phôc:. - Sự việc, h/tượng được đề cập phải mang tính phổ biến trong XH. - Trung thực, có tính xây dựng, không cường điệu, không sáo rỗng. - Phân tích nguyên nhân phải đảm bảo tính khách quan và có sức thuyết phục. - Bài viết có nội dung giản dị, dễ hiểu, tránh dài dòng không cần thiết. Lưu ý: Tuyệt đối không đợc nêu tên ngời, tên cơ quan, đơn vị cụ. thể, có thật vì nh vậy phạm vi TLV đã trở thành một phạm vi kh¸c. * Yêu cầu về cấu trúc : - Bài viết đủ 3 phần . - Có luận điểm, luận cứ, lập luận rõ ràng. II. Thực hành tìm hiểu sự việc hiện tợng tại địa phơng: -Gv giao mçi nhãm th¶o luËn mét v/®. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: 2/ Dặn dò: - Mçi c¸ nh©n tiÕp tôc hoµn thµnh bµi viÕt trªn c¬ së th¶o luËn nhãm. - ChuÈn bÞ bµi: “ChuÈn bÞ hµnh trang bíc vµo thÕ kû míi”.. HS tiÕn hµnh th¶o luËn nhãm - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy -Nhãm kh¸c nhËn xÐt.

(146) Ngày soạn: 10/1/2013 Ngày dạy: 13/1/2013. Tuần: 21 Tiết: 101. Hướng dẫn chuẩn bị cho chương trình địa phương PHẦN TẬP LÀM VĂN A . Mục tiêu cần đạt : 1. Kiến thức - Hớng dẫn HS tìm hiểu, suy nghĩ và viết bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng nào đó về tình hình ở địa phơng - Cách vận dụng kiến thức về kiểu bài nghị luận về sự việc, hiện tượng đời sống. - Những sự việc, hiện tượng có ý nghĩa ở địa phương. 2. Kĩ năng - Rèn luyện kỹ năng tìm hiểu sự việc, hiện tợng có vấn đề đa ra nghị luận. Bớc đầu biết làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống: + Thu thập thông tin về những vấn đề nổi bật, đáng quan tâm ở địa phương. + Suy nghĩ, đánh giá về một hiện tượng, một sự việc thực tế ở địa phương. + Làm một bài văn trình bày 1 vấn đề mang tính XH nào đó với suy nghĩ, kiến nghị của riêng mình. 3. Thái độ - Có ý thức tìm hiểu tình hình địa phương mình. - Bày tỏ thái độ tán thành hay phản đối, x/phát từ lập trờng tiến bộ của XH, không vì lợi ích cá nhân. B . Chuẩn bị : Gv: giáo án Hs: chuẩn bị theo hướng dẫn C . Tiến trình bài dạy 1- ổn định tổ chức : (1phút) 2- KiÓm tra : ( 5 phót) Đọc lại văn bản “Bệnh lề mề”. Nếu một bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống đòi hái c¸c yªu cÇu sau : 1) Sự cần thiết phải giải quyết của vấn đề 2) Nêu biểu hiện của vấn đề 3) Nêu tác hại, lợi ích của vấn đề. 4) Nêu nguyên nhân của vấn đề 5) Nªu c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc hay ph¸t huy. Thì văn bản “Bệnh lề mề” đạt mấy yêu cầu ? §¸p ¸n: Trong v¨n b¶n " bÖnh lÒ mÒ " §äc l¹i VB “BÖnh lÒ mÒ”. NÕu mét bµi nghÞ luËn vÒ một sự việc, hiện tợng đời 3- Bµi míi :. Ngày soạn: 29/1/2013 Ngày dạy: 1/2/2013. Tuần: 22 Tiết: 102.

(147) ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi. I. Môc tiªu bµi häc. Giúp học sinh nắm đợc: 1. VÒ kiÕn thøc: - Tính cấp thiết của vấn đề đợc đề cập đến trong văn bản. - HÖ thèng luËn cø vµ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong v¨n b¶n. 2. VÒ kÜ n¨ng: - Đọc – hiểu một văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội. - Trình bày những suy nghĩ, nhận xét, đánh giá về một vấn đề xã hội. - Rèn luyện thêm cách viết đoạn văn, bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội. 3. Về thái độ: Giáo dục cho học sinh ý thức chủ động, tích cực trong học tập. 4. TÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng ii. các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục trong bài: - Tự nhận thức đợc những hành trang bản thân cần đợc trang bị để bớc vào thế kỉ mới. - Làm chủ bản thân: tự xác định đợc mục tiêu phấn đấu của bản thân khi bớc vào thế kỉ mới. - Suy nghÜ s¸ng t¹o: bµy tá nhËn thøc vµ suy nghÜ c¸ nh©n vÒ ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu cña con ngêi ViÖt Nam vµ nh÷ng hµnh trang thanh niªn ViÖt Nam cÇn chuÈn bÞ bíc vµo thÕ kØ míi. III. c¸c ph¬ng ph¸p/ kÜ thuËt dËy häc tÝch cùc cã thÓ sö dông: - Học theo nhóm: trao đổi, phân tích nhóm về điểm mạnh, điểm yếu của con ngời Việt Nam, của bản thân, xác định những yêu cầu của bối cảnh mới. - Th¶o luËn líp vÒ ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña con ngêi ViÖt Nam nãi chung, cña líp thanh niªn hiện nay, những hành trang cần đợc chuẩn bị để bớc vào thế kỉ mới. - Tr×nh bµy 1 phót: tr×nh bµy suy nghÜ vÒ viÖc chuÈn bÞ hµnh trang cho b¶n th©n khi bíc vµo thÕ kØ míi. IV. ph¬ng tiÖn dẠy häc. 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn: S¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn, gi¸o ¸n, tµi liÖu chuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng, b¶ng phô; Ph¬ng pháp: Nêu vấn đề, thuyết trình, thảo luận nhóm. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh: §äc tríc bµi, t×m hiÓu tríc néi dung bµi häc. V. tiÕn tr×nh dËy häc: A. ổn định tổ chức ( 1phút ). B. KiÓm tra: ( 3-5 phót ).. H: Néi dung p/¸nh thÓ hiÖn cña v¨n nghÖ lµ g×?,t¹i sao con ngêi cÇn tiÕng nãi cña v¨n nghÖ ?. H: Nguyễn Đình Thi đã nói như thế nào về sức mạnh kì diệu của văn nghệ ? Con đường văn nghệ đến với người đọc, người nghe có những nét riêng như thế nào ? H: Em hiểu ntn về nhận định sau: Mỗi tác phẩm nghệ thuật là một thông điệp nghệ thuật, là một thông điệp của nhà văn gửi đến bạn đọc đơng thời và hậu thế. C. Bµi míi :. ( Vò Khoan) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS HS lắng nghe. HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI 1/ CHÚ THÍCH Hs đọc chú thích Hs đọc ? Trình bày hiểu biết về tác giả, tác phẩm HS trình bày hiểu biết cá 1 . Tác giả . nhân - Vũ Khoan sinh ngày 7 tháng 10 năm 1937, quê ở huyện Phú Xuyên, Hà Tây (nay thuộcthành phố Hà Nội). - Vũ Khoan- nhà hoạt động chính trị, nhiều năm là Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Bộ trưởng Bộ Thương mại, nguyên là phó Thủ tướng Chính phủ. 2. Tác phẩm - Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới ra đời đầu năm 2001, thời điểm.

(148) chuyển giao giữa hai thế kỉ. GV nhÊn m¹nh tíi ý nghÜa cña bµi viÕt trong thêi ®iÓm më ®Çu thÕ kû míi & ý/ng thiÕt thùc ®/v HS líp 9. - §/n ®i vµo CNH, H§H... - Thế hệ trẻ là lực lợng quyết định thành công... ( PhÇn: Lu ý- SGV/ 30). y/c : Tãm t¾t nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ néi dung bµi viÕt? * Bài viết đợc đăng trên tạp chí "Tia sáng" năm 2001 và đợc in vào tập "Một gãc nh×n cña tri thøc" NXB TrÎ, 2002. 2/ ĐỌC Nêu y/ c đọc: Thể hiện đúng thái độ của t. g qua giọng điệu: trầm tĩnh, khách quan nhng kh«ng xa c¸ch. - Giáo viên đọc mẫu -> Gọi HS đọc H: Văn bản trên đợc viết theo kiểu loại nào ? TL: Kiểu loại văn bản : Nghị luận về một vấn đề XH- giáo dục, NL- giải thÝch. 3/ BỐ CỤC H: Hãy cho biết văn bản trên đợc chia làm mấy phần? Hãy xác định nội dung vµ giíi h¹n cña tõng phÇn ? GV : Bæ sung, nhÊn m¹nh. P1: 2 c©u ®Çu -> ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi. P2 : Giải quyết vấn đề: - ChuÈn bÞ c¸i g× . - V× sao ph¶i chuÈn bÞ . - Nh÷ng c¸i m¹nh vµ c¸i yÕu cña con ngêi ViÖt Nam. P3. Kết thúc vấn đề : Việc quyết định dầu tiên đối với thế hệ trẻ Việt Nam ? Em có nhận xét gì về bố cục và hình thức luận điểm, luận cứ được trình bày trong văn bản ? TL: -> Lập luận chặt chẽ, lô gích 4. T×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n . a/ Nêu vấn đề GV : Đọc phần nêu vấn đề và nhận xét cách nêu vấn đề cảu tác gỉa ? TL: - Vấn đề đợc nêu một cách trực tiếp, rõ ràng, ngắn gọn - §èi tîng : Thanh niªn ViÖt Nam - Mục đích : Rèn luyện những thói quen tốt khi bớc vào nền kinh tế mới GV : Việc đặt vấn đề của tác giả vào thời điểm bắt đầu thế kỉ mới có ý nghÜa nh thÕ nµo? TL : -> Thời điểm quan trọng thiêng liêng, đầy ý nghĩa vì đây là vấn đề của mọi người, toàn dân, toàn đất nước . b/ Giải quyết vấn đề GV : Luận cứ đầu tiên đợc triển khai nh thế nào? Tác giả đã dùng các luận chứng làm rõ vấn đề nh thế nào? TL:* - Sù chuÈn bÞ b¶n th©n con ngêi lµ quan träng nhÊt trong các việc chuẩn bị hành trang để bước vào thế kỉ mới, vì : + Con ngời là động lực phát triển lịch sử. Không có con ngời lịch sử kh«ng ph¸t triÓn. + Trong nÒn kinh tÕ tri thøc ở thế kỉ XXI, vai trß con ngêi l¹i cµng quan träng với tiềm năng chất xám + tư duy sáng tạo đã góp phần quyết định tạo nên nền kinh tế tri thức ấy.. ? Luận cứ tiếp theo được tác giả trình bày là gì ? Giáo viên phân tích và liên hệ tình hình thế giới ( đồng tiền chung Châu Âu, Việt Nam là một thành viên của ASEAN, đang xúc tiến để gia nhập WTO ). Đó chính là nguyên nhân dẫn đến luận cứ trung tâm của bài viết . *- Bối cảnh thế giới h/nay và mục tiêu, n/vụ nặng nề của đất nước: + Mét thÕ giíi khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn nh huyÒn tho¹i. + Sù giao thoa gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ. + Nớc ta đồng thời phải giải quyết đồng thời 3 nhiệm vụ: Giải thoát t×nh tr¹ng nghÌo nµn l¹c hËu. §Èy m¹nh CNH- H§H. TiÕp cËn nhanh víi nÒn kinh tÕ tri thøc. ? Tác giả đã nêu những cái mạnh, cái yếu trong tính cách, thói quen của người Việt Nam như thế nào ? TL: Phân tích những điểm mạnh, yếu trong tính cách, thói quen của con. HS trình bày. HS đọc HS trả lời. HS : LÇn lît tr×nh bày.. HS trả lời. HS đọc vµ nhËn xÐt. HS suy nghĩ trả ời. HS lÇn lît tr¶ lêi. HS tìm luận cứ và dẫn chứng. HS trả lời Nghe HS trình bày.

(149) người Việt Nam . ? Tác giả đã dùng phương pháp gì để trình bày luận cứ này ? TL: + Phươg pháp so sánh, đối chiếu đồg thời chỉ rõ nguyên nhân, tác hại. ? Hãy chỉ rõ và phân tích ? TL: + Cụ thể : 1 . Thông minh, nhạy bén với cái mới nhưng thiếu kiến thức cơ bản, kém khả năng thực hành. 2 . Cần cù, sáng tạo nhưng thiếu đức tính tỉ mỉ, không coi trọng nghiêm ngặt quy trình công nghệ. 3 . Có tinh thần đoàn kết, đùm bọc ... nhưng lại thường đố kị trong làm ăn và cuộc sống. 4 . Bản tính thích ứng nhanh, nhưng lại có nhiều hạn chế trong thói quen và nếp nghĩ ... ít giữ chữ " tín ". ? Mối quan hệ của những điểm mạnh, yếu đó với nhiệm vụ đưa đất nước đi lên công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong thời đại ngày nay. TL:* C¸i yÕu tiÒm Èn ngay trong c¸i m¹nh. KiÕn thøc bi hæng. - H¹n chÕ kh¼ n¨ng thùc hµnh, s¸ng t¹o. - Thiªn híng chaþ theo c¸c m«n häc thêi thîng. - Häc chay, häc vÑt nÆng nÒ. - C¸i m¹nh : cÇn cï lµm ¨n, s¸ng t¹o trong c«ng viÖc. * Trong c¸i m¹nh tiÒm Èn c¸i yÕu - ThiÕu tØ mØ. - Nớc đến chân mới nhảy.. HS suy nghĩ trả lời HS trả lời HS hs thảo luận nhóm, đại diện trình bày. Hs trao đổi Đại diện trả lời. - Cha có thói quen tôn trọng những quy định nghiêm ngặt, khẩn trơng.. - ThÝch c¶i tiÕn vôn vÆt, kh«ng coi träng quy tr×nh c«ng nghÖ - Dùa vµo tÝnh th¶o v¸t. - ChÞu ¶nh hëng nÆng nÒ bëi nÒn s¶n xuÊt nhr. - MÆt tr¸i cña tÝnh s¸ng t¹o. - T¸c h¹i: VËt c¶n ghª gím trong XH c/nghiÖp vµ hËu c«ng nghiÖp. H : Tác giả nêu lại mục đích và sự cần thiết của khâu đầu tiên có ý nghÜa nh thÕ nµo khi bíc vµo thÕ kØ míi ? V× sao ? - Đoàn kết, đùm bọc… - B¶n tÝnh thÝch øng nhanh. -> TËn dông c¬ héi thÝch øng nhanh víi th¸ch thøc míi trong q/tr×nh héi Hs trả lời nhËp GV : Ngoµi 2 nguyªn nh©n trªn t/gi¶ cßn ®a ra nguyªn nh©n nµo kh¸c ? TL: Tính đố kị Do lèi sèng thø bËc, hä hµng khÐp kÝn K× dÞ trong kinh doanh. Thãi quen bao cÊp. HS tìm Thãi kh«n vËt Th¨m b¶o tµng… NÕp nghÜ sïng ng¹i Hay sai hÑn ? Hãy nhận xét về trình độ của tác giả khi nêu những điểm mạnh, yếu của con người Việt Nam . TL: -> T/giả căn cứ vào thực tế lịch sử, từ tấm lòng yêu nước sâu sắc, từ sự lo lắng cho vận mệnh của đất nước. Tác giả đã nhìn nhận vấn đề một cách khách quan, toàn diện -> chúng ta cần nhìn lại mình và khắc phục những HS suy nghĩ, nhận xét hạn chế đó.. C/ Kết thúc vấn đề : ? Tác giả nêu lại mục đích và sự cần thiết của khâu đầu tiên có ý nghĩa HS trình bày quyết định khi bước vào thế kỉ mới là gì ? Vì sao ? TL: - Để sánh vai các cường quốc 5 châu cần lấp đầy điểm mạnh, vứt bỏ điểm yếu..

(150) - Khâu đầu tiên quyết định mang tính đột phá: làm cho lớp trẻ nhận ra điểm mạnh, điểm yếu -> biến bằng hành động cụ thể. -> Rõ ràng , giản dị ... Ghi nhớ :sgk 5/ Luyện tập ? Hãy tìm những thành ngữ, tục ngữ được sử dụng trong văn bản ? Tác HS thực hiện dụng của việc sử dụng chúng ? HS: Thành ngữ , tục ngữ : - Nước đến chân mới nhảy, liệu cơm gắp mắm, nhiễu ....... giá gương, trâu buộc ghét trâu ăn, bóc ngắn cắn dài. => Tác dụng : gần gũi, dễ hiểu, tăng sức thuyết phục, tạo nét giản dị, súc tích cho bài văn. ? Tìm một vài ví dụ về những thói quen xấu, những điểm yếu của học Hs thực hiện sinh và nêu nguyên nhân, cách khắc phục Học sinh phát biểu . Học sinh tự liên hệ bản thân. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: Em h·y t×m nh÷ng c©u thµnh ng÷, tôc ng÷ nãi vÒ ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu c¶u ngêi VN? 2/ Dặn dò: xem bài c¸c thµnh phÇn biÖt lËp. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 29/1/2013 Ngày dạy: 2/2/2013. Tuần: 22 Tiết: 103. CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP ( tiếp ) I. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh nắm đợc: 1. VÒ kiÕn thøc: - Đặc điểm của thành phần gọi - đáp và thành phần phụ chú. - Công dụng của thành phần gọi- đáp và thành phần phụ chú. 2. VÒ kÜ n¨ng: - Nhận biết thành phần gọi - đáp và thành phần phụ chú trong câu. - Đặt câu có sử dụng thành phần gọi - đáp, thành phần phụ chú. 3. Về thái độ: Giáo dục cho học sinh ý thức chủ động, tích cực trong học tập. 4. TÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng: II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn: S¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn, gi¸o ¸n, tµi liÖu chuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng, b¶ng phô; Ph¬ng ph¸p: Nªu vÊn đề, thuyết trình, thảo luận nhóm. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh: §äc tríc bµi, t×m hiÓu tríc néi dung bµi häc. III. TiÕn tr×nh bµi dạy: 1. KiÓm tra bµi cò: H? Thế nào là thành phần biệt lập? Thành phần tình thái và thành phần cảm thán đợc dùng để làm gì trong c©u.? §Æt 1 c©u cã thµnh phÇn biÖt lËp t×nh th¸i.? 2. Bµi míi: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I/ Thành phần gọi - đáp.

(151) GV ®a b¶ng phô. ( VD- SGK/ 31) Hs đọc ví dụ ở SGK . ? Trong những từ in đậm từ ngữ nào được dùng để gọi, từ ngữ nào được dùng để đáp ? TL: * Ví dụ : - Từ : này -> gọi - Thưa ông -> đáp ? Nhữg từ ngữ ấy có tham gia diễn đạt nghĩa s/việc của câu hay khôg ? TL: => Không nằm trong sự việc được diễn đạt. ? Từ nào dùng để tạo lập cuộc thoại, từ nào dùng để duy trì cuộc thoại đang diễn ra ? TL: - Từ : này -> tạo lập cuộc thoại - Thưa ông -> duy trì cuộc thoại ? Qua phân tích ví dụ em hiểu thế nào là thành phần gọi - đáp ? TL: * Kết luận : Thành phần gọi đáp là thành phần biệt lập, dùng để tạo lập hoặc duy trì quan hệ giao tiếp. II . Thành phần phụ chú Híng dÉn häc sinh t×m hiÓu thµnh phÇn phô chó. GV treo bảng phụ Gọi hs đọc VD phần II/ tr 32 Y/C HS Chó ý c¸c tõ ng÷ in ®Ëm ? Nếu lược bỏ các từ ngữ in đậm, nghĩa sự việc của câu trên có thay đổi không? Vì sao ? TL: - Khi bỏ từ ngữ in đậm -> Nghĩa sự việc của câu không thay đổi (câu vẫn nguyên vẹn) GV nhÊn m¹nh: chøng tá ®©y lµ thµnh phÇn biÖt lËp kh«ng ph¶i lµ mét bé phËn thuéc cÊu tróc có ph¸p cña c©u VDa: Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh và cũng là đứa con duy nhất của anh, cha ®Çy 1 tuæi (NguyÔn Quang S¸ng - CLN) VDb: l·o kh«ng hiÓu t«i, t«i nghÜ vËy vµ t«i cµng buån l¾m (Nam Cao - L·o H¹c) ? Hãy chỉ rõ các từ ngữ in đậm ở các VD trên dùng để chú thích cho cụm từ nào, chú thích điều gì ? TL: - Ở câu a - phần in đậm chú thích cho " đứa ....... đầu lòng ". - Ở câu b - chỉ việc diễn ra trong đời của riêng tác giả. GV: Tất cả những từ ngữ gạch chân đợc gọi là TPPC trong câu H: TPPC trong c©u thêng gÆp trong nh÷ng trêng hîp nµo? TL: + TPPC thêng gÆp: - Nªu ®iÒu bæ sung thªm hoÆc nªu lªn mét sè quan hÖ phô thªm (nguyªn nhân, điều kiện, sự tương phản, mục đích, thời gian ) - Nêu thái độ của ngời nói - Nªu xuÊt xø cña lêi nãi, cña ý kiÕn ? Dấu hiệu để nhận biết thành phần phụ chú. TL: * Ng¨n c¸ch víi nßng cèt c©u: - Hai dÊu phÈy - Hai dÊu g¹ch ngang - Hai dấu ngoặc đơn - Sau 1 dÊu g¹ch ngang vµ tríc 1 dÊu phÈy (VDC) - Sau 1 dÊu g¹ch ngang vµ tríc 1 dÊu chÊm hÕt c©u - Sau dÊu hai chÊm ? Em hiểu thế nào là thành phần phụ chú ( Học sinh phát biểu ) . Học sinh đọc to ghi nhớ .. HS quan s¸t b¶ng phô Hs đọc HS trả lời. HS suy nghĩ, trao đổi HS trả lời HS suy nghĩ trả lời. HS trình bày. HS quan s¸t b¶ng phô Hs đọc các vd HS thực hiện HS suy ngĩ trả lời. Nghe HS quan sát, HS đọc. HS thảo luận nhóm, đại diện trả lời Nhóm khác nhận xét, bổ sung HS suy nghĩ trả lời. HS suy nghĩ trả lời. HS trả lời HS đọc. III . Luyện tập.

(152) Hướng dẫn luyện tập. Học sinh đọc bài tập 1, 2 . Học sinh suy nghĩ, phát biểu. Học sinh suy nghĩ, phát biểu. Bài 1 : - Này -> dùng để gọi - thiết lập cuộc đối thoại. - Vâng -> dùng để đáp, duy trì cuộc đối thoại. Bài 2 : - Lời gọi : Bầu ơi. - Nghĩa ẩn dụ : kêu gọi T2 đoàn kết của những con người cùng chung nòi giống, những người đồng bào -> hướng tới mọi người dân Việt Nam. Học sinh làm bài tập 3 theo nhóm Bài 3 : a, Kể cả anh: khẳng định ngay cả anh Sáu cũng không tin con bé thay đổi. b, Các thầy ....... người mẹ : Chỉ rõ, những người " nắm giữ chìa khoá của cánh cửa này ". c, Những người chủ thực sự .......... tới : bổ sung vai trò của lớp trẻ. d, Có ai ngờ ....... đi thôi : làm rõ thái độ, tình cảm của tác giả. Thái độ ngạc nhiên trước việc cô gái vào du kích, niềm xúc động trước đôi mắt, nụ cười của cô gái. - C¸c nhãm th¶o luËn Thể hiện thái độ của ngời nói, ngòi viết với các sv đợc nói đến. Bài 4sgk/33 Thành phần phụ chú . a, " Kể cả anh " -> làm rõ mọi người . b, Liên quan đến cụm từ " những người nắm ........ cửa này " . c, Liên quan đến cụm từ " Lớp trẻ " . d, " Có ai ngờ " -> ( cũng vào du kích ) của cô gái . - " Thương thương quá " -> " Cười khúc khích ........ đen tròn " . Bài 5sgk/33. Đoạn văn gợi ý: Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân vĩnh cửu của nhân loại và tuổi trẻ bao giờ cũng hướng tới tương lai! Tương lai- đó là những gì chưa có trong hôm nay, nhưng chính vì thế mà nó có sức hấp dẫn ghê gớm đối với con người, nếu không nói rằng nhờ có niềm hi vọng vào tương lai mà con người có thể vượt qua mọi khó khăn trở ngại để tiếp tục sống một cách có ích hơn.Tuy nhiên, người ta, nhất là thanh niên không thể thụ động chờ đợi tương lai, càng không thể đi tới tương lai với hai bàn tay trắng; nghĩa là phải chuẩn bị cho mình một hành trang cần thiết, đặc biệt là hành trang tinh thần để có thể vững bước tới tương lai. Hành trang tinh thần đó- đó là tri thức, kĩ năng, thói quen; được coi là điều kiện cần và đủ để thanh niên có thể tự tin trước mạng thông tin toàn cầu, trước hội nhập kinh tế thế giới với tính kỉ luật và cường độ lao động cao. Muốn có hành trang tinh thần như vậy thì hơn bao giờ hết, thanh niên phải là những người đi tiên phong trong học tập và học tập có hiệu quả; nhanh chóng nắm vững tri thức và kịp thời vận dụng các tri thức ấy vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Chỉ có như vậy thì chúng ta mới nhanh chóng thoát khỏi tình trạng nghèo đói, lạc hậu để hội nhập kinh tế với khu. HS thực hiện nhóm 4 người Đại diện các nhóm trimhf bày Các nhóm nhận xét bổ sung cho nhau.

(153) vực và thế giới một cách bình đẳng, phát triển đất nước một cách bền vững. Và cũng chỉ có như vậy, thanh niên mới xứng đáng là mùa xuân vĩnh cửu của nhân loại!  Các thành phần phụ chú: -“ đó là những gì chưa có trong hôm nay” giải thích cho “Tương lai” -“đó là tri thức, kĩ năng, thói quen”giải thích cho “Hành trang tinh thần ” D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: ? Thế nào là thành phần gọi - đáp ? ? Em hiểu thế nào là thành phần phụ chú ? Dấu hiệu để nhận biết thành phần phụ chú? 2/ Dặn dò:. - Nắm vững ghi nhớ . - Làm bài tập 4, 5 SGK . - Viết đoạn văn có sử dụng thành phần phụ chú. - Chuẩn bị viết bài viết số 5. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM.

(154) Ngày soạn: 29/1/2013 Ngày dạy: 3-4 /2/2013. Tuần: 22 Tiết: 106-107. CHÓ SÓI VÀ CỪU TRONG THƠ NGỤ NGÔN CỦA LA PHÔNG TEN ( TrÝch la ph«ng ten vµ th¬ ngô ng«n cña «ng) I. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh nắm đợc: 1. VÒ kiÕn thøc: 1.Kiến thức : Học sinh hiểu đợc tác giả đoạn văn nghị luận đã họ dùng biện pháp so sánh hai hình tợng con cừu và con chó sói trong thơ ngụ ngôn của La Phông Ten với dòng viết của nhà động vật họcBuy- Phông cũng viết về hai con vật ấy nhằm nổi bật đặc trng của sáng tác văn chơng nghệ thuật : in đậm dấu ấn phong cách nghÖ thuËt. - §Æc trng cña s¸ng t¸c nghÖ thuËt lµ yÕu tè tëng tîng vµ dÊu Ên c¸ nh©n cña t¸c gi¶. - C¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ trong v¨n b¶n. 2. VÒ kÜ n¨ng:. - Rèn luyện kĩ năng đọc- hiểu và phân tích các luận điểm, luận cứ tác phẩm nghị luận. - §äc – hiÓu mét v¨n b¶n dÞch vÒ nghÞ luËn v¨n ch¬ng. - Nhận ra và phân tích đợc các yếu tố của lập luận trong văn bản. 3. Về thái độ:. Giáo dục cho học sinh ý thức chủ động, tích cực trong học tập. 4. TÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng: II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn:. S¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn, gi¸o ¸n, tµi liÖu chuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng, b¶ng phô; Ph¬ng ph¸p: Nªu vÊn đề, thuyết trình, thảo luận nhóm. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh:. §ä c tríc bµi, t×m hiÓu tríc néi dung bµi häc.. III. TiÕn tr×nh bµi dËy: 1. KiÓm tra bµi cò: H? Trình bày những mặt mạnh, mặt yếu của con ngời VN cần đợc nhận rõ khi bớc vào thế kỷ mới ? H? N/xét về những luận cứ và thái độ của t/giả khi nêu lên những điểm mạnh và điểm yếu của con ngời VN?. 2. Bµi míi: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. Ai chẳng biết chó sói hung dữ, ranh ma, xảo quyệt, còn cừu là loài vật HS lắng nghe ăn cỏ, hiền lành, chậm chạp, yếu ớt, thường là mồi ngon của chó sói. Nhưng dưới ngòi bút của một nhà sinh vật, một nhà thơ, những con vật này lại được miêu tả, phân tích rất khác nhau. Sự khác nhau đó là như thế nào ? Vì sao có sự khác nhau đó. Đọc đoạn văn nghị luận của H. Ten, chúng ta sẽ tìm thấy câu trả lời. HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH.

(155) Học sinh đọc Tiểu dẫn SGK? GV: Dùa vµo TiÓu dÉn SGK em h·y giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t/gi¶, t¸c phÈm? HS: a/ T¸c gi¶: + Hi p« lÝt Ten ( 1828-1893) lµ triÕt gia, nhµ sö häc vµ nhµ nghiªn cø v¨n häc, viÖn sÜ viÖn Hµn l©m Ph¸p. ¤ng lµ t¸c gi¶ cña c«ng tr×nh nghiªn cø VH næi tiÕng “La ph«ng Ten vµ th¬ ngô ng«n cña «ng” b/ T¸c phÈm: C«ng tr×nh gåm 3 phÇn. VB trÝch tõ ch¬ng 2, phÇn thø 2. bµn vÒ Chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng ten. HS đọc. + Buy Ph«ng nhµ v¹n vËt häc ViÖn sÜ ViÖn Hµn l©m Ph¸p t¸c gi¶ c«ng tr×nh V¹n vËt häc næi tiÕng. 2/ ĐỌC GV : HS đọc văn bản .Chú ý phân biệt 3 giọng đọc.Gv gọi h/s đọc. HS đọc HS nghe GV ph©n biÖt NLXH vµ NLVC: Nghị luận Xh: nghị luận về một vấn đề Xh nào đó. Nghị luận VC: NL liên quan đến tác phẩm vh. Bµi “ Chã sãi ...” lµ nghÞ luËn VC 3/ BỐ CỤC ? Thể loại của văn bản ? HS trả lời HS: Thể loại : Nghị luận văn chương ? Văn bản được chia làm mấy phần. HS suy nghĩ, trả lời HS: Bố cục: 2 phần + Từ đầu ... như thế: Hình tượng cừu dưới ngòi bút của La Phông ten và Buy phông. + Còn lại : Hình tượng sói dưới ngòi bút của La Phông ten và Buy phông. HS nêu ý kiến cá nhân H: Em cã nhËn xÐt g× trËt tù trong tõng ®o¹n? HS:+ Tác giả đều triển khai mạch nghị luận theo trật tự ba bớc : dới ngòi bút của La Ph«ng ten, díi ngßi bót cña Buy ph«ng vµ díi ngßi bót cña La Ph«ng ten. + Nhng khi bµn vÒ con cõu ë phÇn 1, t¸c gi¶ thay bíc thø nhÊt b»ng trÝch ®o¹n th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng ten, tøc lµ nhê La Ph«ng ten tham gia vµo m¹ch nghÞ luận. Nhờ vậy bài nghị luận trở nên sinh động hơn. Dùa vµo bè côc tãm t¾t ®o¹n trÝch ? HS thảo luận nhóm §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy . §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy . GV nhËn xÐt, bæ xung. + Cuộc đối thoại giữa cừu và chó sói -> thơ của La Phông ten. + Buy ph«ng viÕt vÒ loµi cõu. + La Ph«ng ten kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch cña cõu. + Chã sãi trong th¬ La ph«ng ten. + Buy ph«ng viÕt vÒ chã sãi. + NhËn xÐt cña H. Ten vÒ chã sãi trong th¬ La ph«ng ten. + Cuối cùng là sự so sánh, đối chiếu chấp nhận sự đồng nhất và nêu sự khác biệt của nhà khoa học và nhà thơ về chó sói và cừu. Từ đó nêu bật đặc trng của sáng tác nghÖ thuËt. 4/ PHÂN TÍCH a. Hình tượng Cừu dưới con mắt của La Phông ten và Buy phông Hướng dẫn phân tích văn bản . HSđọc đoạn 1 . NhËn xÐt sù kh¸c nhau gi÷a ý kiÕn cña nhµ khoa häc vµ nhµ th¬ khi HS đọc cùng phản ánh một đối tợng: con Cừu ? Dưới con mắt của nhà khoa học Buy phông, cừu là con vật ntn ? Học sinh tái hiện, Giáo viên tổng kết . HS:.Buy phông : Cừu là con vật sợ sệt, hay tụ tập thành bầy, không biết trốn tránh Học sinh thảo luận nhóm . nguy hiểm . H: Trái lại La Phông ten trong thơ ngụ ngôn đã nói về cừu ra sao? Tính cách đ- Đại diện nhúm trả lời îc «ng nhÊn m¹nh lµ g× ? Học sinh thảo luận nhóm . HS: La Phông ten: Đặt Cừu vào tình huống đặc biệt đối mặt với sói bên suối - HiÒn lµnh, nhót nh¸t, ch¼ng bao giê lµm h¹i ai, th©n th¬ng vµ tèt bông nh con ngêi. có tình mẫu tử rất cảm động… - Dựa vào đặc tính vốn có của loài cừu. - Với đầu óc phóng khoáng, đặc trng của thể thơ ngụ ngôn, La phông ten còn nhân cách hoá con cừu non: nó cũng có suy nghĩ, nói năng, hành động nh con ngời. HS nhận xét Ghi HS: NT: so sánh, đối chiếu vµ lêi b×nh t¸c gi¶ lµm râ hai c¸ch viÕt cña nhµ khoa häc vµ nhµ th¬ vÒ con cõu...

(156) => Làm nổi bật hình tượng nghệ thuật trong sáng tác của nhà thơ. Hs: Qua cách La - phông - ten nói đến oài cừu đã thể hiện tình cảm thái độ gì? -HS: §éng lßng th¬ng c¶m víi bao nçi buån rÇu vµ thÊt väng nh thÕ b. Hình tượng chó Sói trong con mắt của nhà thơ và nhà khoa học . Học sinh đọc đoạn 2 . ? Theo Buy phông, chó Sói có hoàn toàn là con bạo chúa khát máu, đáng ghét không ? Vì sao ? H×nh tîng chã sãi: - Một con sói cụ thể : đói meo, gầy giơ xơng đi kiếm mồi. - Sói gặp chú cừu non đang uống nớc phía dới dòng suối chỗ hắn đang đứng. - Hắn muốn ăn thịt cừu nhng che dấu tâm địa của mình, kiếm cớ bắt tội để gọi là trõng ph¹t chó cõu téi nghiÖp.  Lµ mét tªn trém cíp, tªn b¹o chóa kh¸t m¸u HS: - Nhà khoa học : Sói luôn ồn ào với những tiếng la hú khủng khiếp để tấn công những con vật to lớn,… KL: Thù ghét sự kết bạn, sống lặng lẽ cô đơn, dáng vẻ hoang dã, Chó sói là con vật có hại, đáng ghét -> đó là con vật của sự độc ác. GV: Trong con mắt nhà khoa học đơn giản Sói là tên bạo chúa khát máu đáng ghét bÈn thØu, h«i h¸m h háng sèng g©y h¹i chÕt v« dông H:Qua q/sát khách quan Buy phông đã đ/giá n/xét chó sói thiên về mặt nào ? TL : vÒ mÆt sinh häc.. HS đọc HS suy nghĩ trả lời. HS trả lời Ghi HS trả lời. HS suy nghĩ trả lời ? Nhà thơ đã quan niệm về chó Sói như thế nào ? HS: - Víi La Ph«ng ten :GÇy, ®i kiÕm måi, muèn ¨n thÞt cõu nhng che dÊu t©m địa..thờng mắc mu-> Sói là biểu tợng của một tính cách ngu ngốc. Ghi KL: * Trong m¾t nhµ th¬ - Chó Sói -- độc ác - khổ sở - tÝnh c¸ch -- trém cíp - bÞ m¾c mu - Phức tạp -- đáng ghét - đáng thơng =>Súi bất hạnh, đỏng thương,( Chó Sói vừa là bi kịch của sự độc ác vừa là hài kịch cña sù ngu ngèc.) -> NT: so sánh, đối chiếu. => Làm nổi bật hình tượng nghệ thuật trong sáng tác của nhà thơ. GV: ý kiến của em về câu văn cuối bài “ông để cho Buy - Phông dựng …” HS: Trong th¬ ngô ng«n La Ph«ng ten cã nhiÒu bµi cã N/V Sãi: Chã Sãi vµ Chã nhµ, Chã Sãi vµ Cß, Chã Sãi trë thµnh g· ch¨n cõu HS thảo luận nhóm 6 người , - Nhận định của ten là đúng vì ông bao quát tất cả cácbài ấy chứ không chỉ riêng bài đại diện nhúm trả lời “Chã Sãi vµ Cõu non” - Riêng bài này Sói có mặt đáng cời ví ngu ngốc chẳng kiếm đợc gì ăn nên mới đói meo (hài kịch ngu ngốc); nhng chủ yếu ở đây là sự đáng ghét hống hách gian giảo bắt nạt kẻ yếu (bi kịch độc ác) => Nhận định Ten sẽ không đúng nếu chỉ vận dụng vµo 1 bµi “Chã Sãi vµ Cõu non” H: NhËn xÐt c¸ch lËp luËn vµ c¸ch liªn kÕt ®o¹n, c©u ? HS: => So sánh, đối chiếu, chấp nhận sự đồng nhất, nêu bật sự khác biệt. Đối lập mặt tốt, xấu của đối tợng. H: Em háy đối chiếu các phần và tìm ra biện pháp lập luận giống nhau? HS: Trong c¶ 2 ®o¹n nh»m lµm næi bËt h×nh tîng con cõ vµ chã sãi díi ngßi bót ng.thuật của nhà thơ ngụ ngôn, tác giả đều lập luận bằng cách dẫn ra những dòng HS phat biểu viết về 2 con vật ấy của nhà khoa học Buy phông để so sánh . HS phát hiện C. Sự sáng tạo của nhà nghệ sĩ H: C¸ch quan s¸t cña La Ph«ng ten kh¸c víi Buy ph«ng ? Cô thÓ lµ g× ?. HS thảo luận theo tổ. ?Theo em, Buy phông đã tả hai con vật bằng phương pháp nào, nhằm mđích gì ? đại diện nhóm trả lời HS: - Nhà khoa học: tả chính xác, khách quan, dựa trên quan sát, nghiên cứu phân tích để khẳng định những đặc tính cơ bản của từng loài vật . GV: - Bằng ngòi bút chính xác của nhà khoa học, ông đã nêu lên những đặc tính chung cña tõng loµi kh¸c nhau - Nhà khoa học không nói đến những điều trên vì khoa học đòi hỏi tính chính xác, khách quan. Buy phông viết về loài cừu và loài chó nói chung với những đặc tÝnh c¬ b¶n cña chóng. H: Còn Phông ten nhà nghệ sĩ, ông tả hai con vật bằng phương pháp nào, nhằm.

(157) mục đích gì khác ? HS: Nhµ th¬ quan s¸t con vËt nh con ngêi, còng tëng tîng ra nh÷ng cö chØ, suy nghÜ cña con ngêi nªn cã c¸ch nh×n nh©u hËu, thÊy ë sãi sù khèn khæ, bÊt h¹nh cña mét kiÕp ngêi.=> Sù c¶m th«ng, tÊm lßng nh©n hËu GV: - Nhà nghệ sĩ: tả với quan sát tinh tế , nhạy cảm trái tim, trí tưởng tượng phong phú. Đó là đặc điểm, bản chất của sáng tạo nghệ thuật. Nghệ sĩ tả bằng tưởng tượng, nhập thân vào đối tượng -> Phông ten viết về hai con vật là để người đọc hiểu thêm về đạo lí trên đời . Đó là sự đối mặt giữa thiện và ác, kẻ yếu và kẻ mạnh. Chú Cừu và Sói đều đã được nhân hoá, nói năng, hoạt động như người, tâm trạng khác nhau . Tổng kết H:Trong thơ của La Phông ten cừu vào sói đều đợc nhân hóa nhng dựa trên cơ sở nào ? (đặc tính vốn có của cừu và sói). H: Từ việc đa ra đối chiếu so sánh hình tợng con cừu và con chó sói trong thơ ngụ ng«n cña La Ph«ng ten víi nh÷ng dßng viÕt vÒ hai con vËt Êy cña nhµ khoa häc Buy phông T. Ten muốn nói tới vấn đề gì ?. Nghe. HS trình bày. HS: Các con vật đợc nhân hóa thể hiện tính cách con ngời và đạo lý làm ngời D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: ? 1/H×nh tîng cừu, chã Sãi qua ngßi bót cña nhµ khoa häc và nhà thơ có gì khác nhau? ? 2/ Đặc sắc NT nghị luận của H. Ten là gì ? 1/ Nhà khoa học: tả chính xác, khách quan, dựa trên quan sát, nghiên cứu phân tích để khẳng định những đặc tính cơ bản của từng loài vật . Nhà nghệ sĩ: tả với quan sát tinh tế , nhạy cảm trái tim, trí tưởng tượng phong phú. Đó là đặc điểm, bản chất của sáng tạo nghệ thuật. Nghệ sĩ tả bằng tưởng tượng, nhập thân vào đối tượng -> Phông ten viết về hai con vật là để người đọc hiểu thêm về đạo lí trên đời . Đó là sự đối mặt giữa thiện và ác, kẻ yếu và kẻ mạnh. Chú Cừu và Sói đều đã được nhân hoá, nói năng, hoạt động như người, tâm trạng khác nhau . 2/ Nghệ thuật - Nghị luận, so sánh, đối chiếu -> Luận điểm được nổi bật, sáng tỏ, sống động, thuyết phục. - Mạch nghị luận được triển khai theo trình tự ba bước: dưới ngòi bút của La Phông ten - Buy phông - La Phông ten. 2/ Dặn dò: §äc l¹i v¨n b¶n. N¾m ch¾c néi dung - Ôn lại những đặc trung cơ bản của một bài nghị luận văn chương. - Tập đưa ra những nhận xét, đánh giá về một tác phẩm văn chương Chuẩn bị bài: Nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lí. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 2 /2/2013 Ngày dạy: 5 /2/2013. Tuần: 22 Tiết: 108.

(158) NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ A . Mục tiêu : 1. Kiến thức - Giúp học sinh hiểu đợc bài văn nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý. - Thấy đợc ý nghĩa quan trọng của t tởng đạo lý đối với cuộc sống của con ngời. - Nắm được đặc điểm, yêu cầu của bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. 2.Kĩ năng - RÌn kü n¨ng so s¸nh, nhËn xÐt rót ra ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau cña bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc hiÖn t ¬ng đời sống với nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý. - Làm bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. 3. Thái độ - Nhận thức đúng về đạo đức, lối sống… - Hiểu sâu sắc những t tởng đạo lý truyền thống của dân tộc. B . Chuẩn bị : Gv: bài soạn Hs: chuẩn bị bài theo yêu cầu C. Tiến trình bài dạy: 1. Ổn định 2. Bài cũ : ? Thế nào là một bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống . ? Dàn ý chung của một bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. 3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I. Tìm hiểu bài nghị luận vệ một vấn đề tư tưởng, đạo lí : Xác định kiểu bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí . HS đọc Học sinh đọc văn bản mẫu SGK . HS suy nghĩ, trả lời ? Văn bản bàn về vấn đề gì ? HS: * Văn bản : Tri thức bằng sức mạnh - Vấn đề nghị luận : Sức mạnh của tri thức ? Xác định bố cục của bài văn . HS: Bố cục : 3 phần : HS thảo luận nhóm + Mở bài : ( đoạn 1 ) : nêu vấn đề cần bàn luận . Đại diện nhóm trình bày bố + Thân bài : ( đoạn 2, 3 ) : nêu 2 ví dụ chứng minh tri thức là sức mạnh : Thứ nhất : Tri thức có thể cứu một cái máy khỏi số phận một đống phế liệu . cục Các nhóm khác nhận xét, bổ Thứ hai : Tri thức là sức mạnh của c/m. + Kết bài : Phê phán một số người không biết quý trọng tri thức và sử dụng sung tri thức không đúng chỗ . Học sinh tự xác định ? Xác định các câu mang luận điểm chính trong bài ? HS: + 4 c©u ®Çu “Nhµ khoa häc ngêi Anh .... t tëng Êy”. + 1 câu đầu và 2 câu kết : “Tri thức đúng là sức mạnh”, “Rõ ràng ngời có tri thức thâm hậu ...... đợc không !?” + 1 c©u më ®Çu ®o¹n 3 : “Tri thøc còng lµ søc m¹nh cña c¸ch m¹ng”. + 1 c©u më vµ c©u kÕt ®o¹n 4 : “Tri thøc cã søc ..... tri thøc”, “Hä kh«ng biÕt .... lÜnh vùc”. H: Theo em phÐp lËp luËn chñ yÕu cña v¨n b¶n lµ g× ? TL: - PhÐp lËp luËn chñ yÕu lµ ph©n tÝch vµ chøng minh. H: Bằng phép phân tích chứng minh tác giả đã làm rõ vấn đề gì ?. HS trả lời. TL: Nêu một vấn đề t tởng, phê phán t tởng không biết tôn trọng tri thức, HS trỡnh bày dùng sai mục đích và đề xuất thái độ đúng với tri thức. GV : Đây là bài nghị luận về một vấn đề t tởng. Thế nào là nghị luận về một t tởng, đạo lý ?.

(159) HS: Là bàn về t tởng, văn hóa, đạo đức, lối sống ... của con ngời.) HS suy nghĩ trả lời H: Bài nghị luận về t tởng, đạo lý khác với bài nghị luận về một sự việc hiện tợng đời sống nh thế nào ? HS: + NL sù viÖc hiÖn tîng : th× xuÊt ph¸t tõ mét sù viÖc, hiÖn tîng mµ nªu HS nhận xét, nêu ý kiến vấn đề.( Nghị luận về một sự việc, hiện tượng xó hội là bàn bạc, đỏnh giỏ một sự việc, hiện tượng trong đời sống.) + NL về t tởng đạo lý : thì xuất phát từ một vấn đề, một t tởng mà bàn bạc về vai trò, ý nghĩa của nó trong đời sống.( nờu lờn vai trũ, ý nghĩa của một vấn đề tư tưởng đạo lí trong cuộc sống.) Ghi nhí: SGK HS đọc II . Luyện tập Học sinh đọc văn bản : Thời gian là vàng ? Văn bản trên thuộc loại nghị luận nào? TL: - Văn bản nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. ? Vấn đề nghị luận của bài văn là gì ? TL: Vấn đề nghị luận : Sự quý giá của thời gian. ? Chỉ ra các luận điểm chính của văn bản ấy. TL: - Các luận điểm chính : + Thời gian là sự sống. + Thời gian là thắng lợi. + Thời gian là tiền. + Thời gian là tri thức. => - Sau mçi luËn ®iÓm lµ mét dÉn chøng rÊt thuyÕt phôc ? Phép lập luận chủ yếu của bài văn là gì? HS: - Phép lập luận : Phân tích + chứng minh D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: - Thế nào là nghị luận về một t tởng đạo lí?. HS trao đổi, đại diện trình bày. - Ph¬ng ph¸p lËp luËn chñ yÕu trong bµi v¨n? 2/ Dặn dò:. - Xem và trả lời các câu hỏi về những đề bài nghị luận SGK 51. - ChuÈn bÞ bµi: Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n.. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 4 /2/2013 Ngày dạy: 7 /2/2013. Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n A. Mục tiêu cần đạt 1- KiÕn thøc: -Liªn kÕt néi dung vµ liªn kÕt h×nh thøc gi÷a c¸c c©u vµ c¸c ®o¹n v¨n -Mét sè phÐp liªn kÕt thêng dïng trong t¹o lËp v¨n b¶n. 2- Kü n¨ng: -NhËn biÕt mét sè phÐp liªn kÕt thêng dïng trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n -Sö dông mét sè phÐp liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n v¨n trong t¹o lËp v¨n b¶n.. Tuần: 23 Tiết: 109.

(160) 3- Thái độ: có ý thức sử dụng các phép liên kết trong khi tạo lập văn bản. B. ChuÈn bÞ - So¹n bµi, t liÖu - B¶ng phô ghi VD C. Khởi động 1. KiÓm tra ? Các thành phần biệt lập phụ chú, gọi đáp ? §äc ®o¹n v¨n, BT5 Tr 33 SGK -HS lªn b¶ng tr×nh bµy -GV kÕt luËn vµ cho ®iÓm. 3- Bµi míi HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I. Kh¸i niÖm liªn kÕt T×m hiÓu kh¸i niÖm liªn kÕt -GV sö dông b¶ng phô ghi VD. HS quan sát bảng phụ HS đọc -HS đọc đ/v trích “ Tiếng nói của văn nghệ ” ? Đ/v bàn về vấn đề gì? chủ đề ấy có quan hệ ntn với chủ đề chung của HS trả lời. VB? TL: * Đoạn văn bàn về vấn đề: cách ngời nghệ sĩ phản ánh thực tại * Chủ đề ấy là một trong những yếu tố ghép vào chủ đề chung: tiếng nói cña v¨n nghÖ -> Mối quan hệ giữa chủ đề văn bản và đoạn văn là : Toàn thể- Bộ phận ? Néi dung chÝnh cña mçi c©u trong ®/v? nh÷ng néi dung Êy cã quan hÖ ntn với chủ đề đ/v? Nêu nhận xét về trình tự sắp xếp các câu trong đoạn HS trả lời. v¨n? TL: * Néi dung c¸c c©u (1) Tp’ nghÖ thuËt phÈn ¸nh thùc t¹i (2) Khi ph¶n ¸nh thùc t¹i, nghÖ sÜ muèn nãi lªn mét ®iÒu míi mÎ (3) C¸i míi mÎ Êy lµ lêi göi cña ngêi nghÖ sÜ * các nội dung này đều hớng vào chủ đề của đoạn văn * Tr×nh tù c¸c ý hîp l«gic ? Mối quan hệ chặt chẽ về nội dung giữa các câu trong đ/v đợc thể hiện = HS nhận xét nh÷ng biÖn ph¸p nµo? TL: * Các câu đợc liên kết với nhau - LÆp tõ: t¸c phÈm - t¸c phÈm -Dïng tõ cïng trêng liªn tëng: t¸c phÈm - nghÖ sÜ - Thay thÕ tõ: nghÖ sÜ - anh - dùng từ đồng nghĩa: cái đã có rồi - những vật liệu mợn ở thực tại - Dïng quan hÖ tõ: nhng ? Qua btËp trªn em hiÓu thÕ nµo lµ liªn kÕt? Ph©n biÖt sù liªn kÕt néi dung vµ h×nh thøc? -HS dùa vµo ghi nhí tr¶ lêi -GV nhÊn m¹nh néi dung c¬ b¶n. HS trả lời trong phần ghi nhớ II. LuyÖn tËp Híng dÉn luyÖn tËp -HS đọc bài tập Bµi tËp 1. * Chủ đề đ/v: Khẳng định năng lực trí tuệ con ngời Việt Nam, những hạn chế cÇn kh¾c phôc *Nội dung các câu đều tập trung làm rõ câu chủ đề. Câu1 : KHẳng định điểm mạnh hiển nhiên của ngời Việt Nam . Câu2 : Khẳng định tính u việt của những điểm mạnh trong sự phát triển chung. Câu 3: Khẳng định những điểm yếu. C©u 4: Ph©n tÝch nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ. Câu 5 : Khẳng định nhiệm vụ cấp bách là phải khắc phục “Lỗ hổng” => Nội dung các câu trong đoạn văn đều tập trung vào chủ đề ấy * Tr×nh tù s¾p xÕp hîp lý cña c¸c ý trong c©u - MÆt m¹nh cña trÝ tuÖ VN. HS th¶o luËn nhãm 4 ngêi: 5’ -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy -GV cho HS nhËn xÐt, söa ch÷a.

(161) - Nh÷ng ®iÓm h¹n chÕ Bài tập 2: * T¹i sao ph¶i liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n v¨n? - C¸c c©u cã LK => míi cã ®/v hoµn chØnh - C¸c ®/v liªn kÕt => míi cã v¨n b¶n hoµn chØnh * C¸c lo¹i LK - LK nội dung: Là quan hệ đề tài và lôgic  Các câu trong đ/v tập chung làm rõ chủ đề  DÊu hiÖu nhËn biÕt lµ tr×nh tù s¾p xÕp hîp lý c¸c c©u - LK h×nh thøc: Lµ c¸ch sö dông nh÷ng tõ ng÷ cô thÓ cã t¸c dông nèi c©u víi c©u, ®o¹n víi ®o¹n. * Dấu hiệu: là các từ ngữ đồng nghĩa, gần nghĩa, trái nghĩa, đại từ … 2. Các câu đợc LK + “Bản chất trời phú ấy” nối câu 1 và 2.=> Phép đồng nghĩa + “Nhng” nèi c©u 3 víi 2 => PhÐp nèi. + “Êy lµ” nèi c©u 4 víi c©u 3 .=> PhÐp nèi. + “Lç hæng” nèi c©u 4 víi c©u 5. => PhÐp lÆp tõ ng÷ + “Th«ng minh” nèi c©u 5 víi c©u 1.=> PhÐp lÆp tõ ng÷. HS lµm bµi theo nhãm ? §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy? §¹i diÖn nhãm nhËn xÐt ? Cñng cè, kÕt luËn.. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: H: thÕ nµo lµ liªn kÕt? Ph©n biÖt sù liªn kÕt néi dung vµ h×nh thøc? 2/ Dặn dò: -ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n ( LuyÖn tËp liªn kÕt) -N¾m ch¾c néi dung bµi häc. -ChuÈn bÞ bµi: Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n (luyÖn tËp) ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 5/2/2013 Ngày dạy: 8 /2/2013. Tuần: 23 Tiết: 110. liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n (luyÖn tËp) I- Môc tiªu CẦN ĐẠT 1- KiÕn thøc. Giúp học sinh hiểu biết và luyện tập kỹ năng sử dụng các phép liên kết đã học. NhËn biÕt liªn kÕt néi dung vµ liªn kÕt h×nh thøc gi÷a c¸c c©u vµ c¸c ®o¹n v¨n.. 2- Kü n¨ng :. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch, nhËn xÐt c¸ch liªn kÕt néi dung vµ h×nh thøc.. 3- Thái độ :. Lµm bµi tËp, thùc hµnh, cñng cè lý thuyÕt liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n v¨n.. II- ChuÈn bÞ : - Mét sè bµi tËp, kü n¨ng n©ng cao- b¶ng phô - Lµm bµi tËp SGK. III- Lªn líp : 1- ổn định tổ chức : (1phút) 2- KiÓm tra : ( 5 phót).

(162) Nªu râ c¸ch liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n ? §¸p ¸n: - Nội dung: các câu phải phục vụ chủ đề chung của văn bản Các câu phải phục vụ chủ đề cho đoạn - H×nh thøc:C¸c c©u liªn kÕt víi nhau b»ng mét sè biÖn ph¸p NT 3- Bµi míi : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I. ¤n tËp . Ph¶i liªn kÕt v× : C¸c c©u trong ®o¹n v¨n liªn kÕt víi nhau th× ta míi cã mät ®o¹n v¨n hoµn chØnh. II. LuyÖn tËp. Híng dÉn lµm bµi tËp 1 - GV treo b¶ng phô ghi ND bµi tËp. -Hãy chỉ ra các phép liên kết câu, liên kết đoạn đợc sử dụng ở các trờng hîp sau ? a/ -Liªn kÕt c©u: + Liªn kÕt c©u”1 &2” : lÆp tõ vùng : Trêng häc. + Liên kết đoạn văn “ Cõu 3&2”: Thế bằng tổ hợp đại từ: Nh thế = Về moi mÆt…. - Liªn kÕt ®o¹n v¨n + C©u 3 vµ c©u 2 liªn kÕt hai ®o¹n v¨n -> PhÐp thÕ b. - Liªn kÕt c©u : LÆp tõ vùng : V¨n nghÖ. - Liªn kÕt ®o¹n v¨n : LÆp tõ vùng : Sù sèng, v¨n nghÖ c. Liªn kÕt c©u : LÆ tõ vùng : Thêi gian, con ngêi. d. + đó (thế) ; bởi vì (nối) - Liªn kÕt c©u : Dïng tõ tr¸i nghÜa.: + HiÒn >< ¸c ; yÕu >< m¹nh GV : Cñng cè, kÕt luËn. HS lµm bµi tËp 2 - Tìm các cặp từ trái nghĩa phân biệt đặc điểm của thời gian vật lý với đặc ®iÓm cña thêi gian t©m lý ? *C¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa :. - H÷u h×nh >< v« h×nh - Gi¸ l¹nh >< nãng báng. - Th¼ng t¾p >< h×nh trßn - Đều đặn >< lúc nhanh lúc chậm. HS lµm bµi theo nhãm §¹i diÖn nhãm tr×nh bày §¹i diÖn nhãm nhËn xÐt. HS lµm bµi theo nhãm §¹i diÖn nhãm tr×nh bày §¹i diÖn nhãm nhËn xÐt. GV : Cñng cè, kÕt luËn. Bµi tËp 3/51 a. ý c¸c c©u t¶n m¹n . - ChØ ra nh÷ng lçi liªn kÕt néi dung trong nh÷ng ®o¹n trÝch sau vµ nªu c¸ch söa ? HS lµm bµi theo nhãm + Các câu không phục vụ chủ đề chung §¹i diÖn nhãm tr×nh bày §¹i + Cách chữa : lấy một câu làm chủ đề (Cắm đi một mình trong đêm. Trận địa đại hội 2 của anh ở phía bãi bồi bên diện nhóm nhận xét một dòng sông. Anh chợt nhớ hồi đầu mùa lạc hai bố con anh cùng viết đơn xin ra mặt trận. Bây giờ mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuối.) b. Tr×nh tù c¸c sù viÖc nªu trong ®o¹n v¨n kh«ng hîp lÝ. - Söa : Thªm tr¹ng ng÷ : Suèt hai n¨m chång èm nÆng. + Sự việc câu cuối nằm không đúng vị trí. Trật tự các sự việc trong câu kh«ng hîp lý. + Chữa : thêm trạng ngữ chỉ thời gian vào câu (2) để làm rõ mối quan hệ thêi gian gi÷a c¸c sù kiÖn (Suèt hai n¨m anh èm nÆng, chÞ lµm quÇn quËt ...). GV : Cñng cè, kÕt luËn. Híng dÉn lµm bµi tËp 4 - ChØ vµ nªu c¸ch söa lçi liªn kÕt h×nh thøc trong nh÷ng ®o¹n trÝch ? + “Với bộ răng khỏe .... giầy da. Tuy vậy nọc độc của nó rất quý. Hiện.

(163) nay, ngời ta ... bị nó cắn. Nhng mọi .... mặt đất”. + Tại văn phòng ... ý kiến. Trong lúc đó mỗi lúc bà con ... một đông”. a/Nªn dïng thèng nhÊt mét tõ : nã ( chóng) b/Hai từ : văn phòng và hội trờg không thể đồng nghĩa với nhau. GV : Cñng cè, kÕt luËn.. HS lµm bµi theo nhãm §¹i diÖn nhãm tr×nh bày §¹i diÖn nhãm nhËn xÐt. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: : NhÊn m¹nh t¸m quan trängh cña viÖc sö dông c¸c ph¬ng triÖn tªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n 2/ Dặn dò: So¹n : Con cß ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM. Ngày soạn: 6/2/2013 Ngày dạy: 9/2/2013. HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM: Con cß. Tuần: 23 Tiết: 111. ( ChÕ Lan Viªn) I. Mục tiêu cần đạt: 1.Kiến thức : Học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp và ý nghĩa hình tợng con cò trong bài thơ đợc phát triển từ những câu ca dao để ngợi ca tình mẹ và những lời hát ru đối với cuộc sống của con ngời VN. Thấy đợc sự vận dụng sáng tạo của tác gi¶ vµ h×nh ¶nh, giong ®iÖu cña bµi th¬. 2. KÜ n¨ng : -Rèn luyện kĩ năng đọc- hiểu và PT thể thơ tự do, các hỡnh tợng thơ đợc stạo bằng trí tởng tợng. -PT sự vận dụng sáng tạo ca dao của tác giả và hững đặc điểm về hình ảnh, thể thơ, giọng điệu bài thơ. 3. Gi¸o dôc : Gi¸o dôc t×nh c¶m nh©n v¨n. Giáo dục HS tình cảm gia đình, tình mẫu tử thiêng liêng II. ChuÈn bÞ : 1.Thµy : §äc tµi liÖu, nghiªn cøu so¹n bµi, gi¸o cô : 2. Trß : §äc so¹n bµi. III. TiÕn tr×nh lªn líp . A. ổn định tổ chức: B. Kiểm tra: Hãy so sánh hình tợng Cừu trong cách nhìn của Buy - Phông với La Phông ten. Từ đó ta hiểu cách nhìn nhận của nhà văn có gì đặc biệt? C. Bµi míi : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG GV cho HS xem ¶nh ChÕ Lan Viªn HS lắng nghe Tình mẫu tử thiêng liêng - đề tài cho nhiều tác phẩm thi ca nhạc hoạ. Nguyễn Khoa Điềm ‘Khóc h¸t ru …”- ChÕ Lan Viªn “Con Cß” HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH HS đọc - HS đọc phần chú thích * ( SGK- 47) HS dùa vµo chó thÝch * H: Em cã hiÓu biÕt g× vÒ t¸c gi¶ ChÕ Lan Viªn? tr¶ lêi TL: 1. T¸c gi¶: ChÕ Lan Viªn (1920-1989). - Næi tiÕng víi phong trµo th¬ míi HS trả lời - Nhà thơ xuất sắc của nền thơ hiện đại Việt Nam - Phong cách thơ suy tởng triết lý,đậm chất trí tuệ và tính hiện đại. GV: Thơ ông là sự kết hợp giữa thực và ảo thờngđợc sáng tác bằng sức mạnh của liên tởng, tëng tîng nhiÒu bÊt ngê k× thó. Nghe 2. T¸c phÈm * Thể thơ tự do, âm hởng hát ru : các câu dài ngắn không đều, nhịp điệu biến đổi và có.

(164) nhiÒu c©u lÆp l¹i t¹o nhÞp gÇn h¸t ru HS trả lời 2/ ĐỌC GV đọc mẫu - HS đọc tiếp HS nghe Cách đọc: Giọng thủ thỉ tâm tinh nh lời ru, chú ýđiệp từ, điệp ngữ, câu cảm, câu hỏi nh đối HS thực hiện tho¹i, nh÷ng c©u th¬ dùa vµo ý ca dao. 3/ BỐ CỤC HS nhËn xÐt vÒ thÓ th¬, bè côc HS thực hiện -GV nhận xét: Bố cục đợc dẫn dắt cho hình tợng trung tâm và xuyên suốt bài thơ hình tợng con Cò, trong mqhệ với cuộc đời con ngời, từ bé thơ đến trởng thành và suốt cả đời ngời.. * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: 1962- c¸ch ®©y kh¸ l©u nhng bµi th¬ vÉn nh¾c nhë mét c¸ch thÊm thÝa vÒ t×nh mÑ vµ vai trß cña lêi h¸t ru. * Bè côc - Hình ảnh con cò qua nhửng lời ru bắt đầu đến với tuổi ấu thơ - H/ảnh con cò đi vào tiềm thức của tuổi thơ và theo cùng con ngời trên mọi chặng đờng đời - Tõ h×nh ¶nh con cß, suy ngÉm vµ triÕt lý vÒ ý nghÜa cña lêi ru vµ lßng mÑ H: Bài thơ có gì đặc biệt? TL: * Điều đặc biệt của bài thơ - H×nh tîng bao trïm vµ ®i suèt bµi th¬ lµ h×nh tîng con cß H:Vì sao tác giả lại chọn hình ảnh con Cò xuyên suốt bài thơ? Mục đích tác giả nhằm nãi tíi ®iÒu g×? TL: Trong ca dao h×nh ¶nh con cß rÊt phæ biÕn, cã ý nghÜa Èn dô: + H×nh ¶nh ngêi n«ng d©n + H/ảnh ngời phụ nữ rất vất vả nhọc nhằn nhng giàu đức tính tốt đẹp và niềm vui sống. =>Mục đích: Diễn tả thấm thía t/cảm sâu nặng của mẹ con và vai trò của lời hát ru.. Nghe. Ghi HS suy nghĩ trả lời HS suy nghĩ trình bày. 4/ PHÂN TÍCH a/ H/ ¶nh con cß qua ®o¹n I HS đọc diễn cảm đoạn I H: Em hiÓu ý nghÜa 4 c©u th¬ ®Çu ntn? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i viÕt: trong lêi mÑ h¸t, cã c¸nh cß ®ang bay TL: Lêi vµo bµi giíi thiÖu h×nh ¶nh con cß mét c¸ch tù nhiªn hîp lý qua nh÷ng lêi ru cña mÑ thuë cßn n»m n«i. T¸c gi¶ muèn thÓ hiÖn ý lêi ru con g¾n víi c¸nh cß bay. Lêi ru Êy cø dÇn thÊm vµo t©m hån con, tù nhiªn ©u yÕm nh lµ b¾t ®Çu tõ v« thøc b¶n n¨ng nh dßng suèi ngät ngµo nh dßng s÷a ngät ngµo, con cha hiÓu vµ cha cÇn hiÓu nhng tuæi th¬ con kh«ng thÓ thiÕu lêi ru vµ nh÷ng c¸nh cß Êy. H: Trong phần 1 tác giả đã vận dụng những câu ca dao nào? Đọc hoàn chỉnh? TL: - Con cß bay la - Con cò mà đi ăn đêm H: Nhận xét cách vận dụng sáng tạo của tác giả? Cách vận dụng ấy đã gợi ra không gian vµ khung c¶nh ntn? TL: T¸c gi¶ chØ lÊy vµi ch÷ trong mçi c©u ca dao nh»m gîi nhí nh÷ng c©u Êy “Con cß gîi t¶ kh«ng gian vµ khung c¶nh quen thuéc bay la” cña cuéc sèng xa tï lµng quª đến phố xá. Hình ảnh con cò gợi vẻ nhịp nhàng thong thả bình yên của cuộc sống ít biến động thuở xa =>gợi âm hởng KL: H×nh ¶nh con cß gîi vÎ nhÞp nhµng thong th¶, b×nh yªn cña cuéc sèng xa - Bài “ con cò mà đi ăn đêm” có ý nghĩa t tởng sâu sắc: Con cò => tợng trng cho những con ngêi lµ ngêi mÑ , ngêi phô n÷ nhäc nh»n vÊt v¶ lÆn léi kiÕm sèng =>Gîi nhiÒu c©u ca cã h/ảnh con cò mang ý nghĩa tởng tợng (Con cò lặn lồi bờ sông…,Cái cò đi đón cơn ma…), hay h/¶nh bµ Tó lÆn léi th©n cß… * GV: Vậy là qua những lời ru của mẹ, hình ảnh con cò đã đến với tâm hồn tuổi thơ một c¸ch v« thøc. KL: H/¶nh con cß tîng trng cho ngêi mÑ, ngêi phô n÷ nhäc nh»n lam lò H: Ngời con trong đoạn thơ đợc nói tới ntn? TL: -H/a’ con cò=>là sự khởi đầu con đờng đi vào thế giới tâm hồn con ngời. -Cò => tuổi thơ cần đợc vỗ về, che chở trong ngủ yên! ngủ yên => nhịp thơ, nhịp bàn tay mÑ vç vÒ ©u yÕm theo lêi ru µ ¬i vµo lng bÐ lêi ru ngät ngµo vµ sù khã nhäc cña ngêi mÑ => con đón nhận tình yêu của mẹ từ lời ru trong cuộc sống thanh bình “ngủ yên …ngủ yªn”. KL: => Con đợc vỗ về, chở che trong lời ru ngọt ngào và tình yêu sâu lắng của mẹ => con đón nhận bằng trực giác và đón nhận vô thức tình yêu ấy.. HS thực hiện HS phát biểu ý kiến. Hs phát hiện HS nhận xét. Ghi Trình bày Nghe Ghi HS cảm nhận, phát biểu. Ghi b/H×nh ¶nh con cß qua ®o¹n II HS đọc lại đoạn II. HS đọc.

(165) H: H/a’ con cò trong đoạn thơ này đã đợc phát triển ntn trong mối quan hệ với em bé, víi t×nh mÑ? HS: Trong đoạn 2 cánh cò từ trong lời ru của mẹ đã đi vào tiềm thức của tuổi thơ trở nên gần gũo, thân thiết và sẽ theo con ngời trong suốt cuộc đời, trên mỗi chặng đời. *H/a’ cò trong ca dao đã tiếp tục sự sống của nó trong tâm thức con ngời. - Lóc Êu th¬ trong n«i: Con ngñ yªn th× cß còng ngñ Cánh của cò, hai đứa đắp chung đôi - Tuổi đến trờng: Mai kh«n lín con theo cß ®i häc C¸nh tr¾ng cß bay theo gãt ®u«i ch©n - Lóc trëng thµnh: C¸nh cß tr¾ng l¹i bay hoµi kh«ng nghØ Tríc hiªn nhµ Vµ trong h¬i m¸t c©u v¨n … GV viÕt c¸c c©u th¬ dÉn ra gãc b¶ng. H: Em có nhận xét gì về những hình ảnh thơ đó? - NghÖ thuËt liªn tëng, tëng tîng phong phó; nh©n ho¸, ®iÖp tõ “C¸nh cß tr¾ng”. - H/a’ th¬ cã sù hoµ quÖn khã ph©n biÖt c¸nh cß vµ tuæi th¬, c¸nh cß vµ t×nh mÑ Lêi ru cña mÑ ®a con vµo giÊc ngñ. Trong m¬ con vÉn thÊy h×nh ¶nh cß. -> H/a’ đẹp lãng mạn, bay bổng liên tởng sáng tạo cánh cò - hay ngời mẹ Con ngñ yªn th× cß còng ngñ => cß g¾n bã víi giÊc ngñ cña con, mÑ còng ® îc ngñ c¸nh xña cß hai đứa đắp => con và cò đều là con của mẹ, con đắp chăn hay con đắp cánh cò, cánh cò hay tình mẹ sởi Êm giÊc ngñ con => H/a’ th¬ míi mÎ s¸ng t¹o gîi bao suy nghÜ mai kh«n lín, con theo cß ®i häc => cò bay theo bớc chân con tung tăng tới trờng, lòng mẹ với bao hi vọng đặt vào con (So sánh em Cu Tai …) và đến lúc trởng thành cò vẫn quạt hơi mát vào câu văn …. => Hình ảnh cò đợc gợi ý biểu tợng về lòng mẹ, về sự dìu dắt, nâng đỡ dịu dàng bền bỉ của ngêi mÑ. KL: +Hình ảnh cò đi vào tiềm thức của tuổi thơ và trở thành bạn đồng hành của con ng ời trong suốt cuộc đời. +H/ảnh cò gợi biểu tợng về tình mẹ, về sự nâng đỡ dịu dàng bền bỉ của ngời mẹ C/ H×nh ¶nh cß qua ®o¹n III HS đọc đoạn III ? Em hiÓu ntn vÒ 5 c©u th¬ ®Çu tiªn. HS: - H/a’ con cò đợc nhấn mạnh ở ý nghĩa biểu tợng cho tấm lòng ngời mẹ, lúc nào cũng ở bên con “Cá chuối đắm đuối vì con” đến hết cuộc đời. - Sù thèng nhÊt ph¸t triÓn h×nh ¶nh con cß víi ®o¹n 1. 2. . §o¹n 1 con cß - nghÜa ®en trong lêi ru - t×nh mÑ . §o¹n 2 con cß - nghÜa ®en - Èn dô - t×nh mÑ . §o¹n 3 con cß - nghÜa tîng trng - t×nh mÑ. ? Từ sự thấu hiểu tấm lòng ngời mẹ, tg’ đã khái quát điều gì? HS: Qui luËt cña t/c¶m cã ý nghÜa bÒn v÷ng, réng lín vµ s©u s¾c: Con dï lín … => đối với ngời mẹ, đứa con bao giờ cũng bé bang non nớt cần đợc chở che, dìu dắt => Một qui luật tính chất có ý nghĩa bền vững và sâu sắc muôn đời. ? 4 c©u th¬ cuèi gîi cho em liªn tëng ®iÒu g×? HS :-Gợi âm hởng lời ru, đúc kết ý nghĩa phong phú của hình tợng con cò trong những lời ru Êy. -ý nghÜa biÓu tîng cña h×nh tîng con cß ? ChØ ra sù thèng nhÊt vµ ph¸t triÓn qua 3 ®o¹n th¬. HS: Ba đoạn thơ đều có h/ả con cò, đều biểu tợng cho tình nghĩavà ý nghĩa của lời ru. +§o¹n 1: Lêi ru Êu th¬ h×nh ¶nh cß c¶m nhËn v« thøc. + Đoạn 2: Hình ảnh cò đi vào tiềm thức gắn bó suốt cuộc đời, lời ru của mẹ theo suốt +§o¹n 3: H×nh ¶nh cß manh ý nghÜa biÓu tîng triÕt lý D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: ? Những nét đặc sắc về nghệ thuật? -VËn dông s¸ng t¹o ca dao (so víi Tó X¬ng) a/ NghÖ thuËt - VËn dông s¸ng t¹o ca dao - Giäng ®iÖu suy ngÉm triÕt lý -¢m hëng lêi ru - ThÓ th¬ tù do -H×nh ¶nh Èn dô, liªn tëng tëng tîng ? Tr×nh bµy néi dung cña v¨n b¶n? -HS phát biểu về ý nghĩa lời ru đối với con ngời. b/Néi dung - Ngîi ca t×nh mÑ - ý nghĩa của lời ru đối với cuộc sống con ngời 2/ Dặn dò: Học bài, chuẩn bị bài : c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t tëng..... HS thảo luận nhóm, đại diện trình bày. -HS th¶o luËn nhãm 4 b¹n: 3’ Đại diện nhóm nhận xét. HS đọc HS trả lời. HS trình bày cảm nhận cá nhân. HS phát hiện. BT1 : HS th¶o luËn: C¸ch vËn dông lêi ru * Bµi “Khóc h¸t ru …”: Lêi ru cña mÑ, lêi ru cña t¸c gi¶ => khóc h¸t ru biÓu hiÖn t×nh yªu con víi t×nh yªu c¸ch m¹ng, víi lßng yªu níc vµ ý chÝ chiến đấu. * Bµi “Con cß …” tg gîi l¹i nh÷ng ®iÖu h¸t ru => ý nghÜa cña lêi ru vµ ca ngîi t×nh mÑ đối với cuộc sống con ngêi..

(166) Ngày soạn: 7/2/2013 Ngày dạy: 10/2/2013. Tuần: 23 Tiết: 112. C¸ch lµm bµi v¨n nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lý I. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh nắm đợc: 1. VÒ kiÕn thøc: Cách làm bài nghị luận về một vấn đề t tởng , đạo lí. 2. VÒ kÜ n¨ng: Vận dụng kiến thức đã học để làm đợc bài văn nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí. 3. Về thái độ: Giáo dục cho học sinh ý thức chủ động, tích cực trong học tập. 4. TÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng: II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn: S¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn, gi¸o ¸n, tµi liÖu chuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng, b¶ng phô; Ph¬ng ph¸p: Nªu vÊn đề, thuyết trình, thảo luận nhóm. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh: §äc tríc bµi, t×m hiÓu tríc néi dung bµi häc. III. TiÕn tr×nh bµi dËy: 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: H? Thế nào là nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí? Yêu cầu của kiểu bài này là gì? -> Gợi ý đáp án: - Trình bày bài nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí - Nêu đợc yêu cầu của kiểu bài này: H? So sánh cách làm bài nghị luận về vấn đề t tởng đạo lý với sự việc hiện tợng đời sống? -> Gợi ý đáp án: + Loại thứ nhất: Xuất phát từ thực tế đời sống (Các sự việc, hiện tợng) để khái quát thành một vấn đề t tởng, đạo lý. + Loại thứ hai: Xuất phát từ vấn đề t tởng đạo lý, sau đó dùng lập luận giải thích, chứng minh, phân tích,... để giúp ngời đọc, ngời nghe nhận thức đúng về một vấn đề t tởng, đạo lý. 3 Bµi míi: Gi¸o viªn nh¾c l¹i kiÓu bµi, yªu cÇu cña kiÓu bµi vµ nªu môc tiªu cña kiÓu bµi nµy HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I . Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. Giáo viên yêu cầu các tổ báo cáo việc chuẩn bị ở nhà của học sinh . HS thực hiện Học sinh đọc 10 đề và trả lời câu hỏi . HS phân biệt ? Các đề bài trên có điểm gì giống nhau và khác nhau ? HS trình bày Hs: * 10 đề ở SGK : - Giống nhau : Đều bàn về những vấn đề về tư tưởng, đạo lí . - Khác nhau : Có hai dạng đề + Dạng đề có mệnh lệnh : Đề 1, 3, 10 . + Dạng đề không kèm theo mệnh lệnh: Đề 2 , 4 , 5, 6, 7, 8, 9 . ? Rút ra nhận xét về dạng đề nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí ? HS nhận xét ? Học sinh tự nghĩ ra một vài đề tương tự HS nêu dạng đề ( Học sinh chia bằng hai nhóm, mỗi nhóm tự ra một dạng đề ) . II- Cách làm bài nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý Tìm hiểu cách làm bài văn nghị luận về vấn đề t tởng, đạo lý . HS đọc đề GV Cho đề bài suy nghĩ về đạo lý uống nớc nhớ nguồn..

(167) H:Nªu c¸c bíc khi lµm bµi nghÞ luËn nãi chung ? HS: Gåm 4 bíc + Tìm hiểu đề + T×m ý + LËp dµn bµi + ViÕt bµi hoµn chØnh vµ söa ch÷a 1- Tìm hiểu đề H :Tìm hiểu đề cần tìm hiểu từ suy nghĩ ? HS : 1- Tìm hiểu đề :. HS trình bày các bước làm bài. HS tìm hiểu đề HS nghe. - Xác định yêu cầu mệnh lệnh: suy nghĩ + Nªu sù hiÓu biÕt + Đánh giá t tởng đạo lí KL: - Kiểu bài : Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. - Yêu cầu : nêu suy nghĩ về câu tục ngữ -> phân tích cách cảm, hiểu và Ghi bài học đạo lí qua câu tục ngữ. - Tri thức cần có: + Vốn sống trực tiếp . + Vốn sống gián tiếp . 2- T×m ý H :ViÖc t×m ý cho bµi v¨n chÝnh lµ viÖc gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ ? C©u tôc HS nghe HD tìm ý ng÷ thêng cã nh÷ng nghÜa g× ? HS: - Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ + NghÜa ®en vµ nghÜa bãng. *NghÜa bãng : Níc – mäi thµnh qu¶ hëng thô Nguån – ngêi lµm ra thµnh qu¶ => “uống nớc nhớ nguồn” là đạo lý của ngời hỏng thụ thành quả với “nguån” cña thµnh qu¶. H: ThÕ nµo lµ nhí nguån HS: “Nhí nguån” : l¬ng t©m tr¸ch nhiÖm víi nguån, lµ sù biÕt ¬n, gi÷ g×n vµ tiÕp nèi s¸ng t¹o, lµ kh«ng vong ©n béi nghÜa, lµ häc nguån s¸ng t¹o thµnh HS trả lời qu¶ míi. H: Giá trị, vai trò, tác dụng của đạo lý. HS: §¹o lý nµy lµ søc m¹nh tinh thÇn g×n gi÷ c¸c gi¸ trÞ vËt chÊt vµ tinh thÇn, lµ nguyªn t¾c cña ngêi ViÖt Nam HS phát hiện ý 3- LËp dµn bµi chi tiÕt - HS lập dàn bài chi tiết dựa vào dàn bài sơ lợc SGK. GV kiểm tra đôn đốc, HS lập dàn ý theo nhúm 6 gọi HS trình bày phần chuẩn bị, đánh giá cho điểm. Rút ra dàn bài chung: người GV gợi ý: Dµn bµi + Më bµi: §i tõ chung → riªng Đại diện nhóm đứng dậy - Đi từ thực tế → đạo lý trình bày - §i tõ viÖc dÉn ra 1 danh ng«n + Th©n bµi: - Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ . Uèng níc . nguån . Nhí nguån . Uèng níc th× ph¶i nhí nguån.

(168) - Nhận định đánh giá ( tức bình luận) câu tục ngữ + KÕt bµi: - Khẳng định - Nªu ý nghÜa c©u tôc ng÷. 4- Viết bài, đọc và sửa chữa 4. ViÕt bµi Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh c¸ch viÕt bµi. H? Theo em cô thÓ phÇn më bµi nªn cã híng ®i nh thÕ nµo?. HS tiếp thu HS viết bài. HS: 1. Më bµi: - §i tõ viÖc dÉn ra 1 danh ng«n Giíi thiÖu c©u tôc ng÷ vµ néi dung đạo lí: đạo lí làm ngời, đạo lí cho toàn xã hội. H? Em h·y gi¶i thÝch nghÜa ®en vµ nghÜa bãng cña tõ "níc" vµ "nguån"? HS: 2. Th©n bµi: HS: - Gi¶i thÝch nghÜa cña c©u tôc ng÷: + Níc lµ sù vËt tù nhiªn… + Níc lµ thµnh qu¶ vËt chÊt vµ tinh thÇn + Uèng níc: lµ hëng thô c¸c thµnh qu¶ d©n téc. + Nguån: ngêi ®i tríc s¸ng t¹o ra gi¸ trÞ vËt chÊt. + Nhí nguån: lßng biÕt ¬n «ng cha… - Nhận định đánh giá. . Mçi ý viÕt thµnh mét ®o¹n . C¸c ®o¹n liªn kÕt víi nhau GV:- Đánh giá câu tục ngữ : Thể hiện truyền thống đạo lí gì của người VN ( biết ơn, kính trọng, quá khứ, những thành quả đã đạt được ...). - Bài học đạo lí rút ra rừ câu tục ngữ ấy: + Người hôm nay được hưởng thành quả ( vật chất, tinh thần ) -> biết ơn, kính trọng những người đã làm ra nó . + Nhớ nguồn là lương tâm, trách nhiệm của mỗi người -> phải biết trân trọng, giữ gìn, bảo vệ, phát huy những thành quả đã có => sáng tạo ra những giá trị, vật chất, tinh thần. - ý nghĩa của đạo lí : + Là một trong những nhân tố tạo nên sức mạnh tinh thần của dân tộc. + Là một trong những nguyên tắc đối nhân, xử thế mang vẻ đẹp văn hoá của dân tộc. H? Theo em phÇn kÕt bµi sÏ b¾t ®Çu tõ ®©u? Nh thÕ nµo? HS: 3. KÕt bµi: - Đi từ nhận thức → hành động - Đi từ sách vở sang đời sống thực tế 5. §äc l¹i, söa ch÷a: Gv gọi hs đọc. HS đọc GV giíi thiÖu phÇn viÕt më bµi vµ kÕt bµi hoµn chØnh, nªu nh÷ng c¸ch diÔn đạt khác nhau. - GV gọi HS trình bày, đánh giá cho điểm * Ghi nhớ sgk tr54. III. LuyÖn tËp BT: Lập dàn bài cho đề bài “ Tinh thần tự học”. 1 . Mở bài : HS thực hiện Giới thiệu tinh thần tự học và nêu khái quát đặc điểm, vai trò của tinh thần tự học đối với học sinh . 2 . Thân bài : HDHS: TB: - Gi¶i thÝch: . ThÕ nµo lµ tù häc? . CÇn cã tinh thÇn tù häc ntn? - Nhận định đánh giá . T¸c dông . Tèt a, Giải thích :. Nghe, tiÕp thu.

(169) - Tinh thần tự học là tinh thần tự giác học tập mà không cần sự nhắc nhở của thầy cô, cha mẹ . - Tinh thần tự học còn thể hiện ở chỗ tự khám phá, chiếm lĩnh kiến thức của nhân loại qua sách vở, báo chí... b, Đánh giá ý nghĩa của tự học : - Tinh thần tự học thể hiện ý thức học tập cao của học sinh, thể hiện sự sáng tạo, ham hiểu biết, không ngừng vươn lên để chủ động tiếp thu những tri thức có ích, làm hành trang cần thiết để bước vào cuộc sống. Chỉ có nêu cao tinh thần tự học thì mới có thể nâng cao chất lượng học tập của mỗi người. - Cần có phương pháp để tự học có hiệu quả : + Tự đề ra cho mình kế hoạch học tập hợp lí, phù hợp với việc học tập trên lớp. + Chủ động tìm sách vở, tư liệu tham khảo cho từng bộ môn được học trong nhà trường nhằm nâng cao vốn hiểu biết về bộ môn đó. + Tạo cho mình một thói quen ghi chép một cách khoa học những tri thức tiếp thu được qua sách vở, tài liệu hay các phương tiện truyền thông. 3 . Kết bài :. - Tinh thần tự học là phẩm chất đáng quý đối với mỗi người, nhất là đối với HS. - Cần phát huy tinh thần tự học để luôn tiếp cận được với những tri thức mới nhất của nhân loại. * Giáo viên cho học sinh viết các đoạn văn ( chia nhóm ) theo dàn ý trên. - Yªu cÇu häc sinh tù viÕt bµi. - Yªu cÇu häc sinh tr×nh bày. - Gi¸o viªn nhËn xÐt bæ sung. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: H: Nêu các bước làm bài văn nghị luận về tư tưởng đạo lí? 2/ Dặn dò: - ChuÈn bÞ bµi “ Mïa xu©n nho nhá ”. Ngày soạn: 8/2/2013 Ngày dạy: 11/2/2013. Tuần: 23 Tiết: 114-115. MÙA XUÂN NHO NHỎ Thanh Hải A . Mục tiêu : 1. Kiến thức - Vẻ đẹp mùa xuân thiên nhiên và mùa xuân đất nước. - Lẽ sống cao đẹp của một con người chân chính. 2.Kĩ năng - Đọc – hiểu một văn bản thơ trữ tình hiện đại. - Trình bày những suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một văn bản thơ. 3. Thái độ -Bồi dỡng tình yêu thiên nhiên, đất nớc và lối sống: Biết cống hiến cho quê hơng, đất nớc. - Có ý thức cảm thụ thơ. B . Chuẩn bị : Gv: bài soạn, chân dung nhà thơ( nếu có). Hs: chuẩn bị bài theo yêu cầu C. Tiến trình bài dạy: 1. Ổn định 2. Bài cũ : Đọc thuộc bài " Con Cò " và nêu tư tưởng chủ đề của bài thơ . 3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN. HOẠT ĐỘNG CỦA HS.

(170) HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG Nếu như trong " Lặng lẽ Sa Pa " ta bắt gặp những con người thầm lặng cống hiến cho đất nước giữa cái lặng lẽ của Sa Pa thì với " Mùa xuân nho nhỏ " của tác giả Thanh Hải ta bắt gặp ước nguyện chân thành lặng lẽ dâng cho đời một mùa xuân nho nhỏ HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH GVYCHS đọc chú thích ? Dùa vµo chó thÝch * h·y cho biÕt vµi nÐt vÒ t¸c gi¶?. HS lắng nghe. HS đọc. HS tr¶ lêi -GV nhÊn m¹nh vµ chèt ý, ghi b¶ng 1-T¸c gi¶: -Tªn Ph¹m B¸ Ngo·n ( 1930-1980) quª Phong §iÒn, Thõa Thiªn HuÕ. -Là cây bút có nhiều đóng góp và xây dựng nền VHCM ở Miền nam. HS tr¶ lêi ? Hoàn cảnh sáng tác bài thơ có gì đặc biệt . ( Chú ý hoàn cảnh chung, hoàn cảnh riêng ) . 2 . Tác phẩm : -S¸ng t¸c: 11-1980 khi t¸c gi¶ ®ang n»m trªn giêng bÖnh. & chỉ vài tuần lễ ( 15 - 12 - 1980 ) nhà thơ qua đời . H: Néi dung cña bµi th¬ lµ g×? HS: Nội dung: Tấm lòng thiết tha của tác giả đối với đất nớc, cuộc đời và ớc nguyện sống có ích, đợc cống hiến đời mình cho cuộc đời chung. 2/ ĐỌC GV hớng dẫn đọc: Chuyển đổi theo mạch cảm xúc của bài thơ: Say sa trìu HS nghe mến ở phần đầu; nhịp nhanh phấn chấn khi nói về mùa xuân của đất nớc; giäng tha thiÕt trÇm l¾ng khi bµy tá suy nghÜ vµ íc m¬. HS đọc ? Giáo viên đọc mẫu - Học sinh đọc diễn cảm . 3/ BỐ CỤC ? Em hãy xác định bố cục của bài thơ? HS xác định HS: Bè côc : 3 phÇn - Khổ đầu : Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất trời . - Hai khổ tiếp theo : Cảm xúc về mùa xuân đất nước . - Còn lại : Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ trước mùa xuân đất nước (T©m niÖm cña t¸c gi¶.) 4/ PHÂN TÍCH a . Hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên, đất nước . *, Mùa xuân của thiên nhiên . H: Khổ thơ đầu, tác giả miêu tả mùa xuân có gì độc đáo? HS trao đổi nhóm 4 người ?Bøc tranh mïa xu©n dîc vÏ nªn tõ nh÷ng sù vËt g×. Đại diện nhóm trình bày ?NhËn xÐt mµu s¾c cña bøc tranh. ? Cách cảm nhận về tiếng hót của chim có gì đặc biệt. TL: -“Mọc” ( đảo ngữ ) -> biểu thị sức sống trỗi dậy mạnh mẽ của thiên nhiªn. + “B«ng hoa tÝm -> Màu sắc tơi thắm, điển hình độc đáo của xứ HuÕ Dßng s«ng xanh” cµng t¨ng thªm tha thiÕt -“Tiếng chim-vang trời”: đánh thức mùa xuân, mở nhịp sống trong lòng ngời.. -“ ¤i” (c¶m th¸n)->xao xuyÕn, båi håi, ®a tay høng: n©ng niu, tr©n träng. => Vài nét phác hoạ gợi ra không gian rộng, màu sắc tươi thắm, âm thanh HS cảm nhận và trả lời vang vọng vui tươi . ? Đứng trớc thiên nhiên tơi đẹp của mùa xuân, tác giả đã có cảm xúc gì. ThÓ hiÖn qua h×nh ¶nh nµo. ? Trớc cảm xúc đó, nhà thơ đã có cử chỉ, hành động gì. - Cảm xúc của tác giả được miêu tả trực tiếp : " Từng giọt ....... tôi hứng " . - " Giọt long lanh " -> giọt mưa mùa xuân, giọt âm thanh NT: ẩn dụ chuyển đổi cảm giác -> diễn tả niềm say sưa, ngây ngất của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên trời đất vào mùa xuân. => C¶m nhËn tõ th×nh gi¸c -> thÞ gi¸c H×nh khèi thÈm mÜ cña ©m thanh ->.

(171) kh«ng gian t¬i m¸t trµn ®Çy søc sèng, niÒm say sa ngÊt ng©y cña t¸c gi¶ tríc vẻ đẹp của thiên nhiên lúc vào xuân. *, Mùa xuân của đất nước : H:Từ mùa xuân của thiên nhiên, nhà thơ chuyển sang cảm nhận về mùa xuân của đất nước . Hình ảnh nào thể hiện điều đó ? HS: - Hình ảnh người cầm súng -> chiến đấu . Gv: =>Ngời chiến sĩ giắt lộc để nguỵ trang ra trận => 2 lực lượng chính - Hình ảnh người ra đồng -> lao động . của đất nước . Gv: Ngời ra đồng gieo mùa xuân trên nơng mạ =>Biểu thị cho 2 nhiệm vụ: Bảo vệ - lao động xây dựng đất nớc. Họ là mùa xuân của đất nớc, đem đến mùa xuân cho đất nớc. Gv: Lộc non gắn với họ->hay chính họ đem m/xuân đến mọi nơi trên đất nước ? Trớc MX của đất nớc, tác giả cảm thấy nh thế nào. -“ TÊt c¶” ( ®iÖp tõ ) - hèi h¶, x«n xao : mïa xu©n tiÕp thªm søc sèng, lµm bừng dậy nhịp sống sôi động, khẩn trơng nh giục giã lòng ngời. - hình ảnh đất nước được so sánh: . " Đất nước như vì sao " -> một tương lai sáng ngời đẹp đẽ . GV bình => Vẻ đẹp, sức sống của mùa xuân thiên nhiên, đất nước đã hoà vào tâm hồn nhà thơ với sự náo nức, xôn xao, vui mừng, phấn khởi, hồ hởi -> biểu hiện của một tấm lòng yêu đời, yêu cuộc sống tha thiết . -“ Đất nớc - 4000 năm: vất vả, gian lao >< cứ đi lên phía trớc =>Khẳng định vẻ đẹp, mạnh mẽ của DT trong gian lao thử thách, luôn vững vàng, kiên trung s¸ng rùc nh v× sao. =>Tù hµo cña nhµ th¬ b/ T©m niÖm cña nhµ th¬ GV chuyển ý: Từ mùa xuân của T/N, của con ngời, Tác giả đã nghĩ về MX cña §/n nh thÐ nµo chóng ta ph©n tÝch phÇn 3 cña bµi th¬. ? Trớc mùa xuân T/N, đất nớc, tác giả có nguyện ớc gì? ? Biện pháp nghệ thuật đợc sử dụng trong khổ thơ này? Tác dụng?. HS: -Ta lµm: + Con chim hãt + Nhµnh hoa =>§iÖp tõ ( Ta lµm ): nhÊn m¹nh + Nèt trÇm lßng tù nguyÖn cña t¸c gi¶. ? NhËn xÐt g× vÒ íc nguyÖn cña t¸c gi¶. HS: Ước nguyện tha thiết nhng rất khiêm tốn: Muốn góp 1 phần nhỏ bé để làm nên MX của thiên nhiên, CM, đất nớc. ? H×nh ¶nh “ MX nho nhá” cã ý nghÜa g×. HS: -“ Mùa xuân nho nhỏ”: mối quan hệ giữa cuộc đời mối con ngời với cuộc đời chung, gĩa cá nhân và xã hội, mỗi ngời là 1 mùa xuân nhỏ, nhiều ngêi gãp l¹i sÏ t¹o nªn MX lín cña DT. GV: Tâm niệm của nhà thơ đã trở thành lẽ sống cao đẹp. Đó là gì? HS: -“ Dï lµ” ( §iÖp tõ ): Lµ lêi dÆn dß cña t¸c gi¶: BÊt cø lóc nµo còng không đợc trở thành ngời vô ích ( đó cũng là lời dặn mình khi nằm trên giờng bệnh ) ->Ước nguyện khiêm nhờng, kín đáo mà mãnh liệt. ? NhËn xÐt g× vÒ c¸ch kÕt thóc bµi. -“ Mïa xu©n ta xin h¸t. C©u Nam Ai, Nam B×nh” ->Kết thúc trong âm hởng làn điệu dân ca xứ Huế - niềm lạc quan yêu đời tha thiết của ông đối với cuộc sống, giá trị truyền thống bền vững của quê hơng ? Em hiểu hình ảnh " mùa xuân nho nhỏ " như thế nào ? Vì sao tác giả đặt tên cho bài thơ ? - Con chim + nhành hoa + nốt nhạc trầm -> làm nên diện mạo của mùa xuân nho nhỏ : nhỏ nhẹ, bình dị, khiêm nhường, thể hiện điều tâm niệm của tác giả một cách chân thành, tha thiết. Mỗi người phải mang đến ( một vẻ đẹp bình dị, khiêm nhường, thể hiện ) cho cuộc đời chung một nét riêng, cái phần tinh tuý của mình dù nhỏ bé, góp vào cuộc đời chung . Những hiến dâng, hoà nhập .... là để làm một nốt trầm " xao xuyến ". Giáo viên : Khổ thơ giống như một lời tổng kết của nhà thơ về cuộc đời mình - một cuộc đời đã cống hiến trọn đời cho đất nước . 20 tuổi đi theo. HS trả lời. Nghe HS phát biểu cá nhân. Nghe. Nghe HS thảo luận nhóm 6 người Đại diện nhóm trình bày. HS nhận xét. HS trả lời HS suy nghĩ trả lời. HS nhận xét HS phát biểu ý kiến. Nghe.

(172) cách mạng phục vụ tận tuỵ cho đất nước . Cho đến khi cuộc đời sắp tắt, con người ấy vẫn ước nguyện chân thành được góp mùa xuân nho nhỏ của mình vào mùa xuân lớn của cuộc đời . Tổng kết. ? Nêu những nét đặc sắc nghệ thuật trong việc tạo ra nhạc điệu trong HS trả lời sáng, thiết tha gợi cảm của bài thơ ? 1 . Nghệ thuật . - Thể thơ 5 chữ, cách ngắt nhịp đa dạng, linh hoạt -> tạo nên nét náo nức, xôn xao của cảnh vật khi xuân về . - Vần trắc được sử dụng ở cuối mỗi khổ -> tạo nên âm vang rộn rã như thể nhịp phách tiền . - H/ả giản dị, tự nhiên với những hình ảnh khái quát giàu ý nghĩa biểu tượng HS đọc ghi nhớ . 2 . Nội dung - ghi nhớ : SGK D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đỏnh giỏ kết quả: ? Suy nghĩ của em về lẽ sống cao đẹp trong văn bản. 2/ Dặn dò: Học thuộc lòng bài thơ .Phân tích, cảm thụ về một đoạn thơ tronh bài..

(173) Ngày soạn: 8/2/2013 Ngày dạy: 14-15/2/2013. Tuần: 24 Tiết: 115-116. Vieng tham lang bac 1. Kiến thức - Những tình cảm thiêng liêng của tác giả, của một người con từ miền Nam ra viếng lăng Bác. - Những đặc sắc về hình ảnh, tứ thơ, giọng điệu của bài thơ. 2.Kĩ năng : - Đọc – hiểu một văn bản thơ trữ tình . -Có khả năng trình bày những suy nghĩ, cảm nhận về một h/ảnh thơ, một khổ thơ, một tác phẩm thơ. 3. Thái độ: Có ý thức cảm thụ thơ. B . Chuẩn bị : Gv: bài soạn, chân dung nhà thơ( nếu có). Hs: chuẩn bị bài theo yêu cầu C. Tiến trình bài dạy: 1. Ổn định 2. Bài cũ : Đọc thuộc bài " Mùa ..... nhỏ " của Thanh Hải và phân tích một hình ảnh thơ em thích nhất . 3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH YCHS đọc chú thích ? Dùa vµo chó thÝch * Cho biÕt vµi nÐt vÒ nhµ th¬ ViÔn Ph¬ng? 1-T¸c gi¶: -Tªn Phan Thanh ViÔn ( 1928 ) quª An Giang. -Lµ 1 trong nh÷ng c©y bót xuÊt s¾c xuÊt hiÖn sím nhÊt cña løc lîng v¨n nghÖ gi¶i phãng ë MN. Th¬ «ng nhá nhÑ, giµu t×nh c¶m vµ chÊt méng m¬. -T¸c phÈm chÝnh: M¾t s¸ng häc trß ( 1970 ); Nhí lêi di chóc ( 1972 )... ? Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm có gì đáng chú ý ? 2-T¸c phÈm: Là một bài thơ cảm động về đề tài Bác Hồ . - S¸ng t¸c: 1976, in trong tËp “ Nh m©y MX” -Ph¬ng thøc: BiÓu c¶m + miªu t¶ 2/ ĐỌC HDHS : Đọc chậm, sâu lắng ? Mạch cảm xúc của nhà thơ biểu hiện như thế nào ? ( xúc động ) . ? Giọng điệu bài thơ có gì đáng lưu ý ? Tl: Nghiêm trang, tha thiết, đau xót lẫn tự hào 3/ Bố cục ? Bố cục của bài thơ ? => Theo dòng tâm trạng của tác giả, theo bước chân viếng lăng Bác. Cảnh được miêu tả từ xa đến gần .. HS đọc chú thích. HS phát hiện trả lời. HS nghe HS thực hiện. HS phát hiện trả lời.

(174) 4/ PHÂN TÍCH 1 . Hình ảnh lăng Bác qua cảm xúc của nhà thơ . Học sinh đọc lại hai khổ thơ đầu . ? Cảm xúc của nhà thơ được thể hiện trong cách xưng hô ntn ? HS: - Xưng hô : Con - Bác-> thể hiện sự gần gũi, thân thương, kính trọng. ? Cách xưng hô như vậy với Bác có phải là mới mẻ không ? Nét mới trong lời bày tỏ cảm xúc là gì? HS: - " Con ở miền Nam " => nỗi khát khao của con gặp Bác và nổi nhớ nhung của con đến " thăm " cha như được gặp Bác -> một tấm lòng thành kính, thiêng liêng, tha thiết. ? Ấn tượng đầu tiên về lăng Bác là những hàng tre ngoài lăng - Cách tả tre của Bác có điều gì đáng chú ý ? HS: Hình ảnh hàng tre : dài rộng, mênh mông, xanh màu đất nước, kiên cường, bất khuất, hiên ngang vừa gần gũi thân thuộc vừa có sức khái quát : là biểu tượng con người dân tộc Việt nam quanh Bác. ? Ngoài hình ảnh hàng tre, tác giả còn cảm nhận được điều gì ? HS: Dòng người quanh lăng : " Tràng hoa", " bảy mươi chín mùa xuân " => ẩn dụ sáng tạo thể hiện lòng thành kính của tác giả và nhân dân thật giản dị tinh tế b/ Cảm xúc của tác giả về Bác Hồ . ? Theo em hình ảnh Bác được tác giả nói đến trong bài thông qua những hình ảnh thơ nào ? TL: - Hình ảnh " mặt trời " trong lăng chỉ Bác Hồ -> ẩn dụ : vừa nói sự vĩ đại của Bác, vừa thể hiện sự tôn kính của nhân dân, của nhà thơ với Bác . ? Em cảm nhận được tình cảm của t/giả với Bác ntn qua những h/ảnh đó ? ? Hình ảnh " Bác nằm ........ dịu hiền " gợi cho em suy nghĩ gì ? TL: - Hình ảnh Bác nằm trong lăng được diễn tả tinh tế và chính xác, sự yên tĩnh trang nghiêm và ánh sáng dịu nhẹ, trong trẻo ở không gian trong lăng, gợi nghĩ tâm hồn đẹp trong sáng này và những vần thơ trăng của Người . ? Hình ảnh Bác nằm trong lăng, nhưng trong âm hưởng Bác vẫn còn sống mãi. Dù thế nào đi chăng nữa tác giả vẫn cảm thấy một nổi đau khi hiện thực là Bác đã ra đi. Cảm xúc ấy được tác giả diễn tả ở câu thơ nào ? TL: - Hình ảnh ẩn dụ " trời xanh là mãi mãi" -> khẳng định sự trường tồn , hoá thân vào thiên nhiên đất nước ....... như trời xanh còn mãi . - Cảm xúc đau xót được bộc lộ trực tiếp " Mà sao nghe nhói ...... tim " => tác giả bày tỏ lòng ngợi ca kính yêu và sự bất tử cảu Bác, những đau xót trước hiện Bác ra đi . 3 . Tâm trạng khi rời xa lăng Học sinh đọc đoạn cuối . ? Tâm trạng của tác giả thể hiện trong đoạn cuối như thế nào ? TL:Tâm trạng lưu luyến muốn được ở mãi bên Người ? Ước muốn hoá thân của nhà thơ thể hiện t/cảm gì của nhà thơ với Bác ? TL: -> Nhà thơ muốn hoá thân : + Làm con chim + bông hoa + cây tre => dâng tiếng hát, hương thơm, làm cây tre trung hiếu canh cho Bác ngày đêm . => Lòng thành kính thiêng liêng của một con người Nam bộ . 4.Tổng kết - luyện tập ? Nêu những nét đặc sắc nghệ thuật ? 1 . Nghệ thuật : Sử dụng linh hoạt các biện pháp tu từ, giọng điệu trang nghiêm 2 . Nội dung : Tình cảm chân thành, thiêng liêng , thành kính đối với Bác Học sinh đọc ghi nhớ SGK . ? Giáo viên giao bài tập cho hai đối tượng : học trung bình và học giỏi ?. HS đọc. HS thảo luận nhóm 4 người, cử đại diện trình bày. HS phát hiện. HS phát biểu HS trả lời. HS trình bày cảm nhận. HS trình bày. HS đọc HS phát biểu HS trình bày. Hs trả lời.

(175) a, Đọc thuộc một đoạn thơ mà em thích? Nêu lí do ? b, Hình ảnh hàng tre lặp lại ở cuối bài thơ có ý nghĩa gì ? HS thực hiện ( Lòng trung hiếu của người Việt Nam với Bác ) -> làm đậm nét hình ảnh, gây ấn tượng sâu sắc cho bài thơ và dòng cảm xúc được trọn vẹn thể hiện sự phát triển của mạch cảm xúc trong thơ . D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: ? Nêu những nét đặc sắc nghệ thuật ? 2/ Dặn dò:- Học thuộc lòng bài thơ .Phân tích, cảm thụ những hình ảnh đẹp trong bài thơ Soạn bài: Nghị luận về tác phẩm truyện( đoạn trích). Ngày soạn: 8/2/2013 Ngày dạy: 16-17/2/2013 upload.123doc.net. Tuần: 24 Tiết: 117-. NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ( hoÆc ®o¹n trÝch ) A . Mục tiêu : 1. Kiến thức - Những yêu cầu đối với bài văn nghị luận về tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích). - Cách tạo lập văn bản nghị luận về tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích). 2.Kĩ năng - Nhận diện được bài văn nghị luận về tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích) và kĩ năng làm bài nghị luận thuộc dạng này. - Đưa ra được những nhận xét, đánh giá về tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích) đã học trong chương trình.. 3. Thái độ Có ý thức trong học tập. B . Chuẩn bị : Gv: bài soạn . Hs: chuẩn bị bài theo yêu cầu C. Tiến trình bài dạy: 1. Ổn định 2. Bài cũ : Nêu cách làm bài nghị luận về 1 t tởng, đạo lí.? 3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I-T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn GV cho đọc ví dụ HS đọc ? Vấn đề nghị luận của văn bản này là gì. HS: *Vấn đề nghị luận: Vẻ đẹp của nhân vật anh thanh niên trong truyện HS suy nghĩ trả lời LÆng lÏ Sa Pa cña NguyÔn Thµnh Long ? Hãy đặt 1 nhan đề thích hợp cho văn bản. HS: -Nhan đề: HS trao đổi nhóm + Sa Pa kh«ng lÆng lÏ HS trình bày + Søc m¹nh cña niÒm ®am mª.. + Hình ảnh anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trong " Lặng lẽ Sa Pa" của Nguyễn Thành Long . + Vẻ đẹp, lối sống, tình người trong " Lặng lẽ Sa Pa " của Nguyễn Thành Long ?Bài viết có mấy đoạn văn. Các đoạn có làm rõ cho vấn đề nghị luận không.. ? Để làm rõ vẻ đẹp của anh thanh niên, ngời viết đã thể hiện ý gì. HS phát biểu ý kiến HS: -Đa ra những nhận xét, đánh giá của mình về nhân vật. HS trả lời ? Những nhận xét mà ngời viết có đợc về nhân vật là xuất phát từ đâu. HS: .Có đợc n/xét phải căn cứ từ tính cách, hành động của N/V trong HS nhận xét t/phÈm. ? ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn..

(176) HS: =>Lµ tr×nh bµy nh÷ng nhËn xÐt d¸nh gi¸ cña m×nh vÒ nh©n vËt, sù kiÖn, HS rút ra bài học chủ đề hay nghệ thuật của 1 tác phẩm cụ thể. -Những nhận xét, đánh giá phải xuất phát từ ý nghĩa cốt truyện, từ tính cách, sè phËn cña nh©n vËt... ? Người viết đã triển khai vấn đề nghị luận qua những luận điểm nào ? HS trao đổi nhóm ? C¸c c©u nµo trong ®o¹n thÓ hiÖn luËn ®iÓm. HS đại diện trình bày - HS t×m ra c¸c c©u cã chøa luËn ®iÓm. - Hệ thống luận điểm : Các nhóm khác nhận xét, bổ 1 . Các câu nêu vấn đề nghị luận : " Dù được miêu tả ......... khó phai mờ " sung 2 . Các câu nêu luận điểm : + Câu 1 ở đầu đoạn 2 : Trước tiên .... của mình . + Câu 2 ở đoạn 3 : " Nhưng anh ..... chu đáo " . + Câu 1 ở đoạn 4 : Công việc ..... khiêm tốn . HS? Tìm những câu nêu lên hoặc cô đúc luận điểm của văn bản ? HS: Câu cô đúc luận điểm : Cuộc sống ......... tin yêu -> cuối đoạn . hoạt động theo nhóm ? Trong từng luận điểm ngời viết đã làm gì để thuyết phục ngời khác về HS trao đổi nhúm vấn đề nghị luận. đại diện nhóm trình bày ? Để khẳng định các luận điểm, người viết đã lập luận như thế nào ? HS: - Cách lập luận : + Vừa phân tích + giải thích + chứng minh vẻ đẹp của anh thanh niên . + Luận cứ, luận điểm rõ ràng, phù hợp, ngắn gọn dễ hiểu. Biết chọn lựa những chi tiết tiêu biểu trong truyện để làm dẫn chứng . ? Nhận xét về các hình thức luận điểm, luận cứ trong bài văn ? HS nhận xét HS: Bài viết có sự mạch lạc: nêu vấn đề nghị luận -> trình bày hệ thống luận điểm, luận cứ rõ ràng, rành mạch, nhất quán rồi khái quát, nâng cao vấn đề nghị luận . GV: Qua tìm hiểu VB mẫu em hãy cho biết thế nào là NL về tác phẩm HS trả lời truyện ? HS: Học sinh đọc to ghi nhớ SGK . Giáo viên lưu ý, nhấn mạnh một số điểm trong ghi nhớ . Nghe Nhận xét đúng nhân vật, dựa vào đặc điểm tính cách nhân vật, ý nghĩa nhân vật, phải có luận cứ, luận chứng. lời văn chính xác . II . Luyện tập : Học sinh đọc đoạn văn, suy nghĩ lần lượt trả lời các câu hỏi ở SGK . HS đọc * Vấn đề nghị luận : Sự lựa chọn, đau đớn vẻ đẹp của Lão Hạc . HS suy nghĩ trả lời * Tác giả đã nêu ý kiến đánh giá về Lão Hạc . - Nam Cao đã g.tiếp ........ từ đầu . - Lão đã chọn cái chết trong ...... sống nhục . - Cái chết của Lão thể hiện một tình phụ tử thiêng liêng, sâu sắc . - Để bảo toàn nhân cách ....... cái chết . * Qua đó em hiểu thêm về Lão Hạc : Hiểu thêm vẻ đẹp bên trong, vẻ đẹp tâm hồn của Lão Hạc . GV:Bàn về tình thế lựa chọn nghiệt ngã của n/v lão Hạc và vẻ đẹp của n/vật này. Nghe Bµn vª c¸ch lùa chän c¸i chÕt cua l·o H¹c Phân tích cụ thể từng hành động, nội tâm của nhân vật lão Hạc Ngời đọc nhận thấy một nhân cách đáng kính, một tấm lòng hy sinh cao quý ë L·o H¹c. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: H: Thế nào là nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích ? 2/ Dặn dò:- Viết bài nghị luận về một tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích) dựa vào dàn ý trên . - Chuẩn bị bài : Cách làm bài nghị luận về tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích) ..

(177) Ngày soạn: 14/2/2013 Ngày dạy: 17/2/2013 upload.123doc.net. Tuần: 24 Tiết: 117-. NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN ( HOẶC ĐOẠN TRÍCH ) A . Mục tiêu : 1. Kiến thức - Những yêu cầu đối với bài văn nghị luận về tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích). - Cách tạo lập văn bản nghị luận về tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích). 2.Kĩ năng - Nhận diện được bài văn nghị luận về tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích) và kĩ năng làm bài nghị luận thuộc dạng này. - Đưa ra được những nhận xét, đánh giá về tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích) đã học trong chương trình.. 3. Thái độ Có ý thức trong học tập. B . Chuẩn bị : Gv: bài soạn . Hs: chuẩn bị bài theo yêu cầu C. Tiến trình bài dạy: 1. Ổn định 2. Bài cũ : Đọc thuộc bài " Mùa ..... nhỏ " của Thanh Hải và phân tích một hình ảnh thơ em thích nhất 3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG Nhắc lại yêu cầu các bước làm bài văn nghị luận về vấn đề tư tưởng đạo lí .. HOẠT ĐỘNG CỦA HS HS lắng nghe. * Giáo viên vào bài mới : HOẠT ĐỘNG II:HÌNH THÀNH KIẾN THỨC. I . Tìm hiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện ( đoạn trích ) . HS đọc Tìm hiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện ( đoạn trích ) . 2 học sinh đọc văn bản mẫu ở SGK . HS trả lời ? Vấn đề nghị luận của bài văn là gì ? TL: - Vấn đề nghị luận : Những phẩm chất, đức tính tốt đẹp, đáng yêu của anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu - nhân vật chính trong " Lặng lẽ Sa Pa " của Nguyễn Thành Long . ? Hãy đặt một nhan đề thích hợp cho văn bản ?(các nhóm hoạt động ) HS thực hiện HS: - Nhan đề : + Hình ảnh anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trong " Lặng lẽ Sa Pa" của Nguyễn Thành Long . + Vẻ đẹp, lối sống, tình người trong " Lặng lẽ Sa Pa " của Nguyễn Thành Long *Hệ thống luận điểm ? Người viết đã triển khai vấn đề nghị luận qua những luận điểm nào ? HS xác định ? Tìm những câu nêu lên hoặc cô đúc luận điểm của văn bản ? ( hoạt động HS trả lời theo nhóm ). 1 . Các câu nêu vấn đề nghị luận : " Dù được miêu tả ......... khó phai mờ " 2 . Các câu nêu luận điểm :.

(178) + Câu 1 ở đầu đoạn 2 : Trước tiên .... của mình . + Câu 2 ở đoạn 3 : " Nhưng anh ..... chu đáo " . + Câu 1 ở đoạn 4 : Công việc ..... khiêm tốn . 3 . Câu cô đúc luận điểm : Cuộc sống ......... tin yêu -> cuối đoạn . *Cách lập luận : ? Để khẳng định các luận điểm, người viết đã lập luận như thế nào ? HS: + Vừa phân tích + giải thích + chứng minh vẻ đẹp của anh thanh niên . + Luận cứ, luận điểm rõ ràng, phù hợp, ngắn gọn dễ hiểu. Biết chọn lựa những chi tiết tiêu biểu trong truyện để làm dẫn chứng . ? Nhận xét về các hình thức luận điểm, luận cứ trong bài văn ? HS: + Bài viết có sự mạch lạc: nêu vấn đề nghị luận -> trình bày hệ thống luận điểm, luận cứ rõ ràng, rành mạch, nhất quán rồi khái quát, nâng cao vấn đề nghị luận ? Qua tìm hiểu văn bản mẫu em hãy cho biết thế nào là nghị luận về tác phẩm truyện ? ? Học sinh đọc to ghi nhớ SGK .. HS trả lời. HS nhận xét. HS trả lời HS đọc. Nghe Giáo viên lưu ý, nhấn mạnh một số điểm trong ghi nhớ : GV: Nhận xét đúng nhân vật, dựa vào đặc điểm tính cách nhân vật, ý nghĩa nhân vật, phải có luận cứ, luận chứng. lời văn chính xác . II . Luyện tập : HS làm bài tập Học sinh đọc đoạn văn, suy nghĩ lần lượt trả lời các câu hỏi ở SGK . * Vấn đề nghị luận : Sự lựa chọn, đau đớn vẻ đẹp của Lão Hạc . * Tác giả đã nêu ý kiến đánh giá về Lão Hạc . - Nam Cao đã g.tiếp ........ từ đầu . - Lão đã chọn cái chết trong ...... sống nhục . - Cái chết của Lão thể hiện một tình phụ tử thiêng liêng, sâu sắc . - Để bảo toàn nhân cách ....... cái chết . * Qua đó em hiểu thêm về Lão Hạc : Hiểu thêm vẻ đẹp bên trong, vẻ đẹp tâm hồn của Lão Hạc . D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: H: ? Vấn đề nghị luận của bài văn là gì ? 2/ Dặn dò:- Viết bài nghị luận về một tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích) dựa vào dàn ý trên .. - Chuẩn bị bài : Cách làm bài nghị luận về tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích) ..

(179) Ngày soạn: 15/2/2013 Tuần: 24 Ngày dạy: 18/2/2013 Tiết: 119 CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN ( HOẶC ĐOẠN TRÍCH ) A . Mục tiêu : 1. Kiến thức - Đề bài nghị luận về một tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích). - Các bước làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích). 2. Kĩ năng - Xác định yêu cầu ND và hình thức của một bài nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích). - Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn bài, viết bài, đọc lại bài viết và sửa chữa cho bài nghị luận về một tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích). 3. Thái độ: Có ý thức nắm các cách làm bài. B . Chuẩn bị : Gv: soạn bài. Hs: chuẩn bị bài theo yêu cầu sgk C . Tiến trình bài dạy : 1.Ổn định. 2. Bài cũ : Thế nào là nghị luận về tác phẩm truyện ( đoạn trích ) . 3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II:HÌNH THÀNH KIẾN THỨC I . Tìm hiểu đề bài nghị luận về tác phẩm truyện . ? Các đề bài trên đã nêu những vấn đề nghị luận nào về tác phẩm truyện ? HS đọc đề * Ví dụ : Nêu y/c của đề + Đề 1, 3 : Nghị luận về nhân vật trong tác phẩm : Chuyện người con gái Nam Xương, đoạn trích Mã Giám Sinh mua Kiều . + Đề 2 : Nghị luận về cốt truyện của truyện ngắn " Làng " . + Đề 4 : Nghị luận về chủ đề của truyện ngắn " Chiếc lược ngà " . ? Các từ " suy nghĩ " và " phân tích " trong đề cho ta biết giữa các đề bài có sự HS trao đổi nhóm 4 người giống nhau và khác nhau như thế nào ? Cử đại diện trình bày HS: - Giống nhau : Đều là kiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện ( đoạn trích ) . Các nhóm nhận xét , bổ sung - Khác nhau : + Suy nghĩ : là xuất phát từ sự cảm, hiểu của mình để rút ra nhận xét để đánh giá tác phẩm. + Phân tích: là xuất phát từ tác phẩm ( cốt truyện, nhân vật, sự việc, tình tiết ) để lập luận và sau đó nhận xét đánh giá tác phẩm ? Qua phân tích các đề trên em có nhận xét gì về dạng đề bài nghị luận về một HS nhận xét tác phẩm truyện . .* Nhận xét : - Có hai dạng đề nghị luận về một tác phẩm truyện . + Dạng đề có mệnh lệnh : Suy nghĩ ( về nhân vật, tác phẩm .... ) ; cảm nhận của em ( về nhân vật, tác phẩm ....) . + Dạng đề không kèm mệnh lệnh : VD : Vẻ đẹp, lối sống, tình người trong " Lặng lẽ Sa Pa " của Nguyễn Thành Long. - Đối tượng nghị luận có thể là tác phẩm, nhân vật, tư tưởng, ( hay theo phạm vi vấn đề ở các bài đọc, hiểu tác phẩm truyện ở SGK ). II . Cách làm bài nghị luận về tác phẩm truyện ( đoạn truyện ). Giáo viên chép đề lên bảng . HS đọc đề Đề bài : Suy nghĩ về nhân vật ông Hai trong truyện ngắn " Làng " của Kim Lân. ? Hãy tìm hiểu đề cho đề văn trên . HS tìm hiểu đề.

(180) 1 . Tìm hiểu đề . - Yêu cầu : Nghị luận về nhân vật trong tác phẩm. - Phương pháp : Xuất phát từ sự cảm, hiểu của bản thân. 2 . Tìm ý : ? Nét nổi bật ( phẩm chất điển hình ) của nhân vật ông Hai là gì ? TL: - Nét nổi bật ở ông Hai : Tình yêu Làng quyện với lòng yêu nước - nét mới trong đời sống tinh thần của người nông dân trong cuộc kháng chiến chống Pháp. ? Tình yêu Làng, y/nước của ông Hai được bộc lộ trong tình huống nào. TL: - Các biểu hiện : + Khoe làng . + Đau đớn, tủi hổ khi nghe tin làng theo giặc. + Khi nghe tin làng được cải chính thì ông sung sướng, tự hào . ? Những chi tiết nghệ thuật nào chứng tỏ một cách sinh động, thú vị tình yêu Làng và lòng yêu nước ấy ? ( Về tâm trạng, cử chỉ, lời nói ...... ) . ? Ý nghĩa của tình cảm mới mẽ ấy qua NT nào? TL: - Nghệ thuật xây dựng nhân vật : + Miêu tả hành động nhân vật . + Ngôn ngữ đối thoại . + Ngôn ngữ độc thoại . Học sinh đọc kĩ từng phần mở bài, thân bài, kết bài . ? Qua đó em rút ra kết luận chung về dàn ý cho bài văn nghị luận về một tác phẩm ? Học sinh đọc, quan sát các đoạn văn mở bài ở SGK . Học sinh nhận xét . Học sinh lập dàn ý chi tiết cho phần thân bài. Sau đó viết từng đoạn văn cho phần thân bài. Phần kết bài cách tiến hành tương tự . Học sinh đọc to ghi nhớ . Giáo viên lưu ý cho học sinh . 3 . Lập dàn ý : SGK . -> Dàn ý : Như SGK . 4. Viết bài . 5 . Đọc và sửa bài viết .. HS tìm ý theo gợi ý của GV. HS lên bảng lập dàn ý HS viết bài HS đọc, nxets, bổ sung. III.luyện tập Hướng dẫn luyện tập . Gv cho học sinh đọc nội dung và yêu cầu luyện tập theo đề ở SGK . - Học sinh làm việc độc lập, trình bày trên lớp. - Giáo viên đọc đoạn mở bài mẫu cho học sinh. - Định hướng viết phần thân bài: + Nổi khổ của người nông dân trước cách mạng. + Vẻ đẹp tâm hồn của Lão Hạc. + Giải quyết cái sống và cái chết ........ HS làm bài tập. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: Nêu cách làm bài văn nghị luận về tác phẩm truyện? 2/ Dặn dò:- Ôn lại các bước làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích).. - Nắm chắc yêu cầu của từng phần Mở bài, Thân bài, Kết bài. - Chuẩn bị bài : Luyện tập làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích)..

(181) Ngày soạn: 19/2/2013 Tuần: 25 Ngày dạy: 22/2/2013 Tiết: 120-121 LUYỆN TẬP LÀM VĂN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM TRUYỆN (HOẶC ĐOẠN TRÍCH ) . A . Mục tiêu : 1. Kiến thức Đặc điểm, yêu cầu và cách làm bài văn nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích). 2. Kĩ năng Xác định các bước làm bài, viết bài nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích) cho đúng với yêu cầu đã học. 3. Thái độ Có ý thức rèn luyện cách viết bài. B . Chuẩn bị : Gv: soạn bài Hs: chuẩn bị theo yêu cầu sgk C . Tiến trình bài dạy : 1. Ổn định 2. Bài cũ : - Thế nào là bài nghị luận về tác phẩm truyện ( đoạn trích ) ? - Yêu cầu đối với một bài nghị luận về tác phẩm truyện ( đoạn trích ) . 3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG HOẠT ĐỘNG II:HÌNH THÀNH KIẾN THỨC I. ¤n tËp. GV : ThÕ nµo lµ bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ? HS trả lời GV : §Æc ®iÓm cña bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ?. 1. NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hay ®o¹n trÝch lµ trr×nh bÇy nh÷ng nhËn xét, đánh giá của mình vè nhân vật, chủ đề hay nghệ thuật của tác phẩm. 2.Những nhận xét đánh giá về tác phẩm phải xuất phát từ cốt truyện, tính cách, số phận của nhân vật cũng nh nghệ thuật của tác phẩm đợc ngời viết ph¸t hiÖn, kh¸i qu¸t. 3.Các nhận xét, đánh giá về tác phẩm phải rõ ràng, có lập luận, dẫn chứng chÆt chÏ, thuyÕt phôc. 4. Bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ph¶i cã bè côc râ rµng. II. LuyÖn tËp. GV : Chép đề bài lên bảng . §Ò bµi : C¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n trÝch truyÖn ChiÕc lîc ngµ cña Nguyªn Quang S¸ng GV : Xác định kiểu đề ? 1. Tìm hiểu đề. HS : - Kiểu đề : Nghị luận về một đoạn trích tác phẩm truyện. GV : Xác định vấn đề nghị luận ? HS: - Vấn đề nghị luận : Nhận xét, đánh giá về ND, NT của tác phẩm. GV : H×nh thøc nghÞ luËn? HS : H×nh thøc nghÞ luËn : Nªu c¶m nhËn vÒ ®o¹n trÝch.. GV : Tìm ý cho đề bài trên ? GV : HS lµm bµi theo nhãm ? GV : §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy? GV : §¹i diÖn nhãm nhËn xÐt ? GV : Cñng cè, kÕt luËn. GV : Nh©n vËt bÐ Thu ? 1. T×m ý :. a. Nh©n vËt bÐ Thu. - Thái độ và tình cảm của bé Thu trong hai ngày đầu : Không nhận ông Sáu. lµ ba : Nghe gäi, con bÐ…thÐt lªn m¸! m¸! - Thái độ và tcảm của bé Thu trong hai ngày đem tiếp theo: Trong bữa cơm …. -Thái độ và tình cảm của bé Thu trong buổi chia tay: Tình cha con cảm động : Nhng thât lạ lùng, đến lúc ấy, tình cha con… GV : Nh©n vËt «ng S¸u ?. HS đọc đề HS xác định y/c của đề Xác định vấn đề HS tìm ý.

(182) GV : HS lµm bµi theo nhãm ? GV : §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy? GV : §¹i diÖn nhãm nhËn xÐt ? GV : Cñng cè, kÕt luËn. b. Nh©n vËt «ng S¸u.. - Trong đợt nghỉ phép. + Đầu tiên là sự hụt hẫng, buồn khi thấy đứa con sợ hãi và bỏ chạy + Kiên nhẫn cảm hoá đứa con để nó nhận cha.. + Phót chia tay c¶m thÊy bÊt lùc vµ buån. + Khi đứa con thet tiếng ba thì cảm thấy hạnh phúc tột đỉnh. HS lập dàn ý - Khi ë chiÕn khu : + Say sa, tØ mØ lµm chiÕc lîc ngµ. + Tríc lóc hi sinh «ng trao l¹i cho ngêi b¹n… * Mở bài : Giới thiệu truyện ngắn " Chiếc lược ngà " với những nét nổi bật về nội dung và nghệ thuật . * Thân bài : - Hoàn cảnh chiến tranh, ông Sáu đi chiến đấu xa nhà nên bé Thu hiếm khi gặp được cha. - Tình cảm cha con ông Sáu và bé Thu trải qua nhiều chịu đựng, thử thách, niềm tin, nghị lực. + Dù đã lâu không gặp nhau, nhưng khi cha trở về Thu nhất định không nhận cha -> ông Sáu rất buồn. + Sự mất mát tình cảm ấy là do chiến tranh . -> Ông lại phải lên đường để chiến đấu . + Ở chiến khu niềm thương con, tình cha con là nguồn động viên tiếp thêm niềm tin cho ông Sáu . + Bé Thu với tình yêu cha -> tiếp nối con đường mà cha đã lựa chọn . - Tình cảm cha con biểu hiện ở từng nhân vật . - Một số nét tiêu biểu về nghệ thuật : + Tình huống éo le, thử thách. + Chi tiết đặc sắc. + Người kể chuyện. HS viết bài * Kết bài : - Tình cảm cha con sâu sắc, cảm động của ông Sáu và bé Thu là nét ấn tượng nổi bật nhất của truyện. c. Nhận xét, đánh giá. - Néi dung : Ngîi ca t×nh ca con s©u nÆng. - NghÖ thuËt : X©y dùng t×nh huèng truyÖn bÊt ngê l« gÝch. Ng«n ng÷ gi¶n dÞ, giÇu s¾c th¸i Nam Bé. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: 2/ Dặn dò:- Viết hoàn chỉnh bài văn theo dàn ý ở lớp. - chuẩn bị bài mới “Sang thu”. Ngày soạn: 19/2/2013 Ngày dạy: 22/2/2013. Tuần: 25 Tiết: 122. SANG THU Hữu Thỉnh.

(183) A . Mục tiêu: 1. Kiến thức Vẻ đẹp thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa và những suy nghĩ mang tính triết lí của tác giả. 2. Kĩ năng - Đọc – hiểu một văn bản thơ trữ tình hiện đại. - Thể hiện những suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một tác phẩm thơ. 3. Thái độ Có ý thức cảm thụ thơ. B . Chuẩn bị Gv: soạn bài, những câu thơ nói về mùa thu của Nguyễn Khuyến, Xuân Diệu. Hs: chuẩn bị bài theo yêu cầu sgk. C . Tiến trình bài dạy : 1. Ổn định 2. Bài cũ : Đọc thuộc lòng bài " Viếng lăng Bác " và nêu cảm nhận của em sau khi học xong bài thơ này . 3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. Mùa thu là nguồn cảm hứng bất tận của thi nhân. Khoảnh khắc HS lắng nghe giao mùa hạ - thu đã đọng lại ở bao vần thơ từ cổ chí kim. Với sang thu, nhà thơ Hữu Thỉnh góp một cái nhìn, một cảm nhận tinh tế, mới mẻ về thời điểm nên thơ này. Bài thơ miêu tả khung cảnh vùng đồng bằng Bắc Bộ khi thu vừa chớm đến. Bài học hôm nay ta sẽ cùng tìm hiểu sự cảm nhận tinh tế của Hữu Thỉnh qua bài thơ " Sang thu ". HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH. HS đọc chú thích HS đọc HS thực hiện ? Giới thiệu vài nét chính về tác giả Hữu Thỉnh . 1 . Tác giả : - Tên thật : Nguyễn Hữu Thỉnh ( 1942 ) Quê ở Tam Dương - Vĩnh Phúc. - Ông là nhà thơ trưởng thành trong thời kì k/chiến chống Mĩ cứu nước, viết nhiều, viết hay về con người, cuộc sống ở làng quê, về mùa thu.. GV: Lµ nhµ th¬ viÕt nhiÒu, viÕt hay vÒ nh÷ng ngêi mÑ, ngêi chÞ ë n«ng th«n,. vÒ mïa thu. NhiÒu vÇn th¬ thu cña «ng mang c¶m xóc b©ng khu©ng, vÊn v¬ng đất trời trong trẻo đang biến chuyển nhẹ nhàng. 2 . Tỏc phẩm : sỏng tỏc 1977. in lần đầu trên báo văn nghệ , sau đó lại in trong tËp “ Tõ chiÕn hµo tíi thµnh phè”.. GV giải thích kh/quát về bối cảnh t/gian, khôg gian mà bài thơ m/ tả. HS nghe Những suy nghĩ của người lính từng trải qua một thời trận mạc và cuộc sống khó khăn sau ngày đất nước thống nhất đọng lại trong những vần thơ Sang thu lắng sâu cảm xúc. HS thực hiện Học sinh giải thích hai từ ở chú thích SGK . 2/ ĐỌC. Gv hướng dẫn cách đọc: giọng nhẹ, nhịp chậm, khoan thai, trầm lắng HS nghe thoáng suy tư. Học sinh nhận xét cách gieo vần? HS đọc Giáo viên đọc mẫu, 2 học sinh đọc . ? Hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña bµi th¬? ? Phơng thức biểu đạt chính là gì? -Đại ý: Miêu tả cảm giác của đất trời , lòng ngời khi sang thu. -Ph¬ng thøc: Miªu t¶ + biÓu c¶m. HS trả lời.

(184) 3/ BỐ CỤC -Bè côc: 2 phÇn + C¶m nhËn vÒ thiªn nhiªn khi sang thu. + Suy ngẫm về đời ngời khi sang thu. 4/ PHÂN TÍCH. a . Cảm nhận của nhà thơ trước sự biến đổi của đất trời sang thu : Học sinh đọc khổ 1 . -TÝn hiÖu b¸o thu sang H: Sự biến đổi trời đất sang thu Nhà thơ đã cảm nhận đợc thu sang HS thảo luận nhúm. nh thÕ nµo. Qua tõ ng÷ nµo. DiÔn t¶ ®iÒu g×. HS đại diện nhóm trình bày TL: - Bỗng nhận ra : sự đột ngột, bất ngờ . ? Hơng ổi chín đợc tác giả cảm nhận ra sao. + Hương ổi .=> lµ h¬ng quª dÞu ngät; t/c¶m cña con ngêi g¾n víi lµng quª H? Tại sao miêu tả cảnh sắc đất trời sang thu, nhà thơ lại chọn lựa những chi tiÕt trªn? GV: c¸i h¬ng vÞ nång nµn n¬i vên mÑ mµ tuæi th¬ chóng ta sÏ HS trả lời. mang theo trong tâm hồn , đi suốt cuộc đời.. H: Tại sao tác giả không dựng từ “ thổi” ? Cách diễn đạt đó có ý nghĩa g×? HS: -> “ Ph¶”: trén vµo, to¶ vµo, h¬ng th¬m nh s¸nh l¹i, h¬ng th¬m luån vµo HS Ý kiến cá nhân trong gió đợc tinh lọc, cô đặc lại => đẹp của T/N, ấm nồng của tình cảm. + Sương -chïng ch×nh”: ngËp ngõng, muèn nÝu kÐo thêi gian. ? Ngoµi ra cßn cã h×nh ¶nh nµo.. GV Những chuyển biến trong không gian lúc sang thu được Hữu Thỉnh cảm nhận bằng những rung động tinh tế kết hợp nhiều giác quan và được thể hiện qua những hình ảnh giàu giá trị biểu cảm. ? Em hãy tìm những hình ảnh, từ ngữ diễn đạt điều đó ? Tl: - Hương ổi lan vào không gian , phả vào gió se . - Sương đầu thu giăng mắc nhẹ nhàng chuyển động chầm chậm nơi đường thôn ngõ xóm . - Dòng sông trôi một cách thanh thản gợi lên vẻ êm dịu của bức tranh thiên nhiên . - Cánh chim bắt đầu vội vã ở buổi hoàng hôn, đám mây, tiếng sấm ..... => Dấu hiệu chuyển mùa . GV: => Tín hiệu của sự chuyển mùa : mùa thu đã về mang theo hương ổi chín phả vào gió se ( nhẹ, khô, lạnh ) - nét đặc trưng của xứ Bắc . - Hình ảnh : Sương chùng chình qua ngõ -> nhân hoá, từ láy gợi hình -> thể hiện sự duyên dáng, yểu điệu của nàng tiên mùa thu ...... HS phát hiện HS nghe. Hs trả lời. HS nêu ý kiến. ? Tác giả đã ngửi thấy hởng ổi, nhận ra gió se, nhìn thấy sơng chùng chình, tại sao tác giả lại hỏi “ Hình nh thu đã về”. HS: Hình như : thể hiện sự ngạc nhiên, ngỡ ngàng . ? Từ đó cảm nhận điều gì từ tâm hồn nhà thơ trớc thu. HS: -Nh¹y c¶m -Yªu thiªn nhiªn vµ cuéc sèng n¬i lµng quª.. ? Cảm xúc của tác giả khi miêu tả sự biến đổi đất trời sang thu ? TL: => Cảm nhận tinh tế và tâm trạng ngỡ ngàng, cảm xúc bâng khuâng của nhà thơ khi chợt nhận ra những tín hiệu báo thu sang. b/ Sự tinh tế trong cảm nhận của nhà thơ về những biến chuyển trong không gian lúc sang thu : ? NhËn xÐt vÒ kh«ng gian mïa thu trong khæ th¬. HS nhận xét - GV b×nh vµ chuyÓn ý. HS: - Không gian mùa thu đợc mở ra cả chiều cao và chiều rộng ->Bức tranh cũng đựơc mở rộng: Sông, chim, đám mây: + S«ng : dÒnh dµng ->l÷ng lê tr«i, b×nh th¶n, cè nÝu kÐo chËm kh«ng muèn mïa thu sang. + Chim : véi v· ®i tr¸nh rÐt..

(185) + §¸m m©y: v¾t nöa m×nh sang thu. =>GV: Không gian nghệ thuật bức tranh sang thu đợc mở rộng ở chiều cao, độ rộng của bầu trời với cánh chim. ? Giá trị gợi cảm của các chi tiết, hình ảnh đó ? TL: - Từ láy có sức gợi tả, gợi cảm: chùng chình, dềnh dàng, vội vã ....... - Hình ảnh thơ : Mây mùa hạ ... vắt ... thu : -> Hình ảnh nhân hoá bất ngờ, liên tưởng thú vị, tinh tế hấp dẫn . ? Một loạt những từ ngữ diễn tả cảm giác và từ láy đã được sử dụng ở đây ? Hãy nêu giá trị biểu đạt của các từ láy . ? Bình luận hình ảnh thơ : " Có đám .......... sang thu " . Giáo viên bình : Tất cả vạn vật đều hối hả, xôn xao khi thu về. Không còn cái gì gay gắt của mùa hè nóng nực, chỉ còn lại một bầu không gian ẩm ướt se lạnh. Một thoáng rối lòng để rồi nhường lại cho thu. Thu vừa chớm đến rất nhẹ, rất dịu, rất êm, mơ hồ như cả đất trời rùng mình thay áo mới. Hữu Thỉnh không tả trời thu " xanh ngắt ... cao " như Nguyễn Khuyến mà chỉ điểm vào bức tranh thu một chút mây vương lại của mùa hè vừa qua ...... Một khoảnh khắc giao mùa : Đám mây mùa hạ dịch chuyển dần về mùa thu. Cách cảm nhận thật độc đáo, tinh tế. ? Theo em hình ảnh, câu thơ nào thể hiện rõ một nét riêng của thời điểm giao mùa hạ - thu ? TL: - " Vẫn còn bao nhiêu nắng ". HS tìm. Hs tả lời. HS nêu gía trị biểu ddtj của từ láy. - Cái nắng không còn oi nồng gay gắt mà đó là sắc vàng nhạt của mùa thu. - " Sấm ... đứng tuổi " -> vừa mang nghĩa thực, vừa mang ý nghĩa biểu tượng. ? Mùa thu sang ở khổ 3 đợc cảm nhận nh thế nào. ? C¸ch c¶m nhËn lóc nµy cã g× kh¸c . Nghe -¢m thanh cña mïa thu + Cßn n¾ng. + Ma: v¬i dÇn + C©y: bít bÊt ngê víi sÊm => Cái gì cũng đi vào chừng mực, vào thế ổn định. GV: Mùa thu đợc khẳng định bằng đoán nhận, bằng kinh nghiệm, bằng suy ngÉm chø kh«ng ph¶i c¶m nhËn trùc tiÕp nh 2 khæ trªn. Mïa thu kh«ng quan sát từ xa đến gần, từ thấp lên cao mà đang từ từ thu vào trong tâm t ởng, đang l¾ng l¹i trong suy t. ? NhËn xÐt g× vÒ sù c¶m nhËn cña t¸c gi¶ lóc sang thu. =>C¶m nhËn b»ng c¸c gi¸c quan HS trả lời. ? Em hiểu như thế nào về hai câu thơ cuối bài thơ. HS: SÊm còng bít bÊt ngê. Trên hàng cây đứng tuổi => H¶ Èn dô t¹o tÝnh hµm nghÜa cho bµi th¬. N¾ng , ma, sÊm lµ những biến động của tn mang ý nghĩa tợng trng cho những thay HS phỏt hiện đổi, những thử thách trong cuộc đời. Hả hàng cây ....là ẩn dụ nói về lớp ngời đã từng trải, đợc tôi luyện trong khó khăn + Nghĩa đen : Mùa hạ thường có những cơn mưa rào bất chợt + sấm bất ngờ . Khi trời đất chuyển mình sang thu, những cơn mưa rào mùa hạ thưa dần, sấm cũng không còn ầm ầm dữ dội -> Hàng cây đứng tuổi không còn giật mình bởi tiếng sấm bất ngờ nữa. + Nghĩa bóng : Hình ảnh sấm + hàng cây đứng tuổi là hình ảnh ẩn dụ. Nghe Sấm : những bất thường của cuộc đời, của xã hội trong cuộc sống mỗi người. Hàng cây đứng tuổi tượng trưng cho những con người từng trải, trải qua bao sóng gió cuộc đời. Hữu Thỉnh muốn nhắn gửi: khi con người đã từng trải thì cũng vững vàng hơn trước, những tác động bất.

(186) thường của ngoại cảnh cuộc đời. ? Em có nhận xét gì về cách cảm nhận và miêu tả thiên nhiên của HS phát hiện Hữu Thỉnh . HS: => Cách cảm nhận và miêu tả của tác giả : tinh tế, liệt kê, thông minh để lí giải sự chuyển mùa của thiên nhiên, đất trời. Học sinh, giáo viên liên hệ những câu thơ, câu ca dao của những nhà thơ khác nói về sự chuyển mùa . Liên hệ với một số bài thơ thu để thấy đợc sự độc đáo của Hữu Thỉnh trong viÖc thÓ hiÖn sù giao mïa : - §©y mïa thu tíi – Xu©n DiÖu, TiÕng thu – Lu Träng L, Thu vÞnh – NguyÔn KhuyÕn .... HS trình báy. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: NhËn xÐt vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña toµn bµi th¬ ? 2/ Dặn dò: - §äc thuéc lßng bµi th¬ - N¾m ch¾c ND bµi -So¹n v¨n b¶n: Nãi víi con - Y Ph¬ng. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 20/2/2013 Ngày dạy: 23/2/2013. Tuần: 25 Tiết: 123-124. Nãi víi con. Y Ph¬ng. A . Mục tiêu: 1. Kiến thức. - Tình cảm thắm thiết của cha mẹ đối với con cái. - Tình yêu và niềm tự hào về vẻ đẹp, sức sống mãnh liệt của quê hương. - Hình ảnh và cách diễn đạt độc đáo của tác giả trong bài thơ. 2. Kĩ năng. - Đọc – hiểu một văn bản thơ trữ tình. - Phân tích cách diễn tả độc đáo, giàu hình ảnh, gợi cảm của thơ ca miền núi. 3. Thái độ. Có ý thức cảm thụ thơ.. các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục trong bài: - Tự nhận thức đợc cội nguồn sâu sắc của c/sống chính là g/đình, quê hơng, dân tộc. - làm chủ bản thân, đặt mục tiêu về cách sống của bản thân qua lời tâm tình của ngời cha. - Suy nghĩ sáng tạo: đánh giá, bình luận về những lời tâm t của ngời cha, về vẻ đẹp nh÷ng h×nh ¶nh th¬ trong bµi th¬..

(187) B . Chuẩn bị Gv: soạn bài, chân dung tác giả( nếu có). Hs: chuẩn bị bài theo câu hỏi sgk. C . Tiến trình bài dạy: 1. Ổn định 2. Bài cũ : - Đọc thuộc lòng bài thơ " Sang thu " . Nêu cảm nhận của em về hai câu cuối. 3. Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS lắng nghe Tình yêu thương con cái, mơ ước thế hệ sau nối tiếp xứng đáng, phát huy truyền thống của tổ tiên, quê hương vốn là tình cảm cao đẹp của con người Việt Nam ta suốt bao đời nay. " Nói với con " của Y Phương - nhà thơ dân tộc Tày - là một trong những bài thơ hướng vào đề tài ấy với cách nói riêng, xúc động và chân tình bằng hình thức người cha nói với con tâm tình, dặn dò trìu mến, ấm áp và tin cậy. HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH. T×m hiÓu vÒ nhµ th¬ qua chó thÝch SGK 73 ? HS đọc HS nêu hiểu biết về t/g a/Tác giả : ? Nêu những nét khái quát về tác giả, đặc điểm thơ của Y Phương ? HS: - Y Phương là nhà thơ người dân tộc Tày, sinh năm 1948, quê ở huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng. - Đặc điểm thơ : tâm hồn chân thật, mạnh mẽ, trong sáng, cách tư duy giàu hình ảnh của người Miền núi. GV thuyÕt tr×nh : + Y Phơng cho biết : Những năm đầu tám mơi của thế kỷ XX, đời sèng tinh thÇn vµ vËt chÊt cña nh©n d©n c¶ níc v« cïng khã kh¨n, thiÕu Nghe thèn. §¹i bé phËn ngêi d©n vÉn kiªn tr× kh¾c phôc vît khã ®i lªn, hä vÉn tån t¹i vµ sinh trëng lµ dùa vµo søc m¹nh tinh thÇn cña truyÒn thèng v¨n hóa ngàn đời. Nhng cũng không ít ngời bị tha hóa, biến chất. Từ hiện thực khó khăn đó tôi làm bài thơ này để tâm sự với chính mình, động viên mình, đồng thời là để nhắc nhở con cái sau này. ? Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm ? b/ Tác phẩm : Trích từ : Thơ Việt Nam 1945 - 1985 . 2/ ĐỌC. GV đọc bài thơ- hớng dẫn HS đọc giọng nhẹ nhàng, thiết tha như lời tõm HS nghe tình thủ thỉ HS trình bày H: Nªu bè côc bµi th¬ ? HS: - Từ đầu ....... trên đời : Con lớn lên trong tình yêu thương, sự nâng đỡ của cha mẹ trong cuộc sống lao động nên thơ của quê hương . - Còn lại : Lòng tự hào về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ, về truyền thống cao đẹp của quê hương và niềm mong ước con hãy kế tục xứng đáng truyền thống ấy . H: NhËn xÐt bè côc ? HS nhận xét HS: + Bố cục bài thơ thể hiện rõ ý đồ của nhà thơ. Bố cục đi từ tình cảm gia đình mà mở rộng ra tình cảm quê hơng, từ những kỷ niệm gần gòi mµ n©ng lªn thµnh lÏ sèng. 3/ PHÂN TÍCH. a/ Tình yêu thơng của cha mẹ và sự đùm bọc của quê hơng H: Đọc đoạn đầu bài thơ. Bốn câu thơ đầu đã gợi lên cho em một HS đọc và trả lời.

(188) kh«ng gian nµo ? HS: - 4 câu đầu gợi không gian đầm ấm của gia đìn : Con lớn lờn trong tình yêu thương, nâng đón, mong chờ của cha mẹ - Hỡnh ảnh : -> Hình ảnh cụ thể về một gia đình hạnh phúc. Chân bước -> cha - Từng bước đi, tiếng nói, tiếng cười được cha mẹ Chân bước -> mẹ chăm chút, vui mừng đón nhận => Không khí gia đình đầm ấm, quấn quýt .-> Tư duy đặc trưng của người miền núi . Nghe GV: Ngoµi t×nh c¶m cña cha mÑ dµnh cho con, ngêi con cßn trëng. thành trong sự đùm bọc của quê hơng. H: Sự đùm bọc của quê hơng đợc thể hiện qua chi tiết nào? HS: Con lớn khôn, trưởng thành trong cuộc sống lao động, thiên nhiên thơ mộng, nghĩa tình quê hương .. HS trình bày. §an lê cµi nan hoa C/sống l/động cần cù, tràn đầy niềm vui. Vách nhà ken câu hát Tình cảm gắn bó, quấn quýt của con ngời với quê hơng, tình yêu say mê trong lao động cua ngời đồng m×nh. HS trả lời H? Các động từ “ cài, ken” bên cạnh việc diến tả động tác , còn gãp phÇn thÓ hiÖn t×nh c¶m cña con ngêi víi quª h¬ng ntn? HS: Bên cạnh những h/ả thực của c/sống, tg đã kết hợp h/ả mang đầy chất thơ mộng tạo ấn tợng cho ngời đọc về cuộc sống lao động nªn th¬ cña quª h¬ng. GV: Có thể nói bằng những h/ả thơ đẹp, nhà thơ Y Phơng đã mang Nghe đến cho mỗi chúng ta một cảm nhận: chính cuộc sống lao động nên thơ của quê hơng đã giúp cho con ngời khôn lớn từng ngày. Kh«ng chØ thÕ, rõng nói quª h¬ng còng ®ang dâi theo tõng bíc trëng thµnh cña con H: Em hiểu cách nói “Ngời đồng mình” của Y Phơng n tn ? (ngêi ruét thÞt, ngêi quª h¬ng, ngêi cïng d©n téc) H: Cách nói cụ thể “rừng cho hoa, con đờng cho tấm lòng” diễn đạt điều gì ?. Hs trả lời. + Rõng nói quª h¬ng rÊt th¬ méng, nghÜa t×nh, ®©y lµ n¬i che chë, đùm bọc và nuôi dỡng con ngời từ tình cảm đến lối sống. Điệp từ “cho” HS cảm nhận mang nÆng nghÜa t×nh. B»ng nh÷ng lêi t©m t×nh cu¶ ngêi cha víi con,. khæ th¬ mang giäng ®iÖu thiÕt tha, tr×u mÕn.. - GV n©ng cao : Cả đoạn thơ là những hình ảnh thân thơng về sự đùm bọc và che chở của cha mẹ, quê hơng đối với ngời con, là cái nôi nuôi dỡng cả tâm hồn vµ thÓ chÊt cña mçi con ngêi.. Rừng núi quê hơng thật thơ mộng và nghĩa tình. Thiên nhiên ấy đã Nghe che chở dành tất cảnhững gì tinh tuý nhất để nuôi dỡng con về cả t©m hån vµ lèi sèng. Muèn con nh¬ vÒ céi nguån sinh dìng cña .m×nh. Con trëng thµnh trong tình yêu của cha mẹ, trong cuộc sống lao động nên thơ, trong thiªn nhiªn th¬ méng vµ nghÜa t×nh cña quª h¬ng.. b/ Những đức tính cao đẹp của ngời đồng mình vµ mong íc cña ngêi cha qua lêi t©m t×nh víi con..

(189) Theo dâi ®o¹n th¬: Ngời đồng mình thơng lắm con ơi ......kh«ng lo cùc nhäc. H? Đoạn thơ trên, ngời cha đã nói với con về đức tính cao đẹp Hs trả lời nào cuả ngời đồng mình? HS: - Đức tính cao đẹp của người đồng mình : + Vất vả mà mạnh mẽ, khoáng đạt, bền bỉ, gắn bó với quê hương dẫu còn cực nhọc, đói nghèo. + Mộc mạc, giàu chí khí, niềm tin, cần cù, nhẫn nại đã làm nên quê hương với truyền thống, phong tục tập quán tốt đẹp . - Phép lặp từ ngữ " Người đồng mình " -> dặn dò con : + Phải có tình nghĩa thuỷ chung với quê hương, biết chấp nhận và vượt qua gian nan, thử thách bằng ý chí, niềm tin của mình . GV: Ngời đồng mình mộc mạc nhng giàu chí khí, niềm tin. Họ có. thÓ th« s¬ da thÞt nhng kh«ng hÒ nhá bÐ vÒ t©m hån, vÒ ý chÝ vµ HS phát biểu ý kiến mong íc x©y dùng quª h¬ng. H: §äc khæ th¬ em cã n/xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ ng÷, c¸ch diÔn đạt của tg’? Hs: Cách dùng từ ngữ giản dị, cách diễn đạt cụ thể, mộc mạc để thể HS nhận xột hiÖn c¸i tr×u tîng. §iÖp tõ : sèng §iÖp cÊu tróc c©u. ? Trong cách nói ấy người cha muốn truyền cho đứa con tình cảm gì với quê hương ? + Muốn con tự hào với truyền thống quê hương -> tự tin vững bước trên HS suy nghĩ trả lời đường đời ? Nhận xét gì về tình cảm của người cha dành cho con ? HS: => Người cha thể hiện tình cảm yêu thương, trìu mến thiết tha và niềm tin tưởng của người cha vào người con . HS nhận xét HS trả lời ? Nhận xét về nghệ thuật của bài . ( Hình ảnh cụ thể mộc mạc, có sức khái quát, giàu chất thơ ) . ? Qua bài thơ em cảm nhận được t/c gì của người cha dành cho HS trả lời con ? ? Điều lớn nhất người cha muốn truyền cho con, giáo dục con là gì ? . Nội dung : - Là thương yêu tha thiết và tin tưởng . - Tự hào về gia đình, quê hương . - Tự tin ở bản thân khi bước vào đời Học sinh đọc to ghi nhớ . D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả:. ? Qua bài thơ em cảm nhận được t/c gì của người cha dành cho con ? ? Điều lớn nhất người cha muốn truyền cho con, giáo dục con là gì ? ? Nhận xét về nghệ thuật của bài 2/ Dặn dò: - VÒ nhµ häc thuéc lßng bµi th¬.. - Su tÇm mét sè c©u ca dao, lêi ru d©n gian - So¹n bµi: nghÜa têng minh vµ hµm ý.. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:.

(190) Ngày soạn: 25/2/2013 Ngày dạy: 28/2/2013. Tuần: 26 Tiết: 113. TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 5 . A . Mục tiêu : 1. Kiến thức: Giúp học sinh tự đánh giá bài làm, thấy được ưu, khuyết điểm và tự sửa chữa. 2. Kĩ năng: Sửa những lỗi sai cơ bản cho học sinh về kĩ năng lập luận, hình thành luận điểm, ngôn ngữ diễn đạt trong văn bình luận. 3. Thái độ: Có ý thức tự sữa bài. B . Chuẩn bị : - Bài viết của học sinh đã chấm. - Bảng ghi lỗi sai, cách sửa. C . Tiến trình dạy học : 1- ổn định tổ chức : (1phút) 2- KiÓm tra : ( kh«ng KT) 3- Bµi míi : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. Hướng dẫn tìm hiểu đề, tìm ý , lập dàn bài. HS đọc đề Giáo viên chép đề lên bảng : Đề: Suy nghĩ của em về tấm gương một người không chịu khuất phục số phận.. - Yêu cầu của đề bài là gì? - Luận điểm cần đạt đợc là gì?. HS xác định y/c của đề và luận điểm. HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I/ Tìm hiểu đề và lập dàn ý. ? Cho học sinh phân tích đề, tìm ý ? * Tìm hiểu đề : * Lập dàn ý. HS thực hiện HS khác nhận xét và bổ sung.

(191) §¸nh gi¸ nhËn xÐt bµi lµm + Xác định đề và trọng tâm rõ ràng. + Luận điểm rõ ràng, đúng đắn về phẩm chất của con người chiụ khuất phục số phận. dẫn chứng cụ thể. Nêu đợc suy nghĩ về con người có phẩm chất có nghị lực phi thường vượt lên trên hoàn cảnh khó khăn của người đó. Khái quát được ý nghĩa và tác động của những tấm gương quyết tâm vượt lên số phận đ/v c/s , con người và bản thân (Bµi viÕt cña Mạnh, Mỹ A, Thảo...) + Bµi viÕt cã bè côc râ rµng, m¹ch l¹c, sö dông c¸c c©u v¨n ng¾n gän, cã ý thøc sö dông dÊu c©u, Ýt sai lçi chÝnh t¶ ( Mạnh, Mỹ A, Thảo...) - Nh÷ng h¹n chÕ cña bµi viÕt vµ híng söa ch÷a kh¾c phôc ? + Xác định đợc yêu cầu nhng không đa đợc những luận điểm mang tÝnh thuyÕt phôc. Mang nÆng tÝnh kÓ lÓ + Tr×nh bµy lén xén, ch÷ viÕt cÈu th¶, kh«ng viÕt hoa tªn riªng, kh«ng cã dÊu c©u, thËm chÝ ch÷ viÕt thiÕu nÐt, thiÕu dÊu, sai chÝnh t¶ qu¸ nhiÒu. Bµi cña Cêng, lâm, thắng, phú, huy, …) - Một số bài cha đặt đợc tiêu đề - ViÕt cßn lñng cñng - ViÕt hoa tuú tiÖn: Phú, Huy, - Chữ không đọc đợc: Lõm, Thắng Trả bài và sửa lỗi : - Giáo viên trả bài cho học sinh. - Học sinh tự sửa lỗi về chính tả, dùng từ, đặt câu, diễn đạt. Đọc - bình. Giáo viên cho học sinh đọc, nhận xét, so sánh: - 2 bài thuộc loại khá, giỏi. - 2 bài trung bình. - 2 bài yếu kém.. HS nghe. HS nhận bài HS tự sửa lỗi HS đọc nhận xét, so sánh. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đỏnh giỏ kết quả: - Sửa những lỗi sai trong bài viết, GV giải đáp thắc mắc. - Gäi ®iÓm vµo sæ 2/ Dặn dò:. - Đọc, sửa lại bài. - Giáo viên chốt lại những điều cần ghi nhớ với kiểu bài này. - Soạn bài: ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:.

(192) Ngày soạn: 26/2/2013 Ngày dạy: 29/2/2013. Tuần: 26 Tiết: 125. NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý A . Mục tiêu : 1. Kiến thức. - Khái niệm nghĩa tường minh và nghĩa hàm ý. - Tác dụng của việc tạo hàm ý trong giao tiếp hàng ngày. 2. Kĩ năng. - Nhận biết được nghĩa tường minh và nghĩa hàm ý trong câu. - Giải đoán được hàm ý trong văn cảnh cụ thể. - Sử dụng hàm ý sao cho phù hợp với tình huống giao tiếp. 3. Thái độ Có ý thức sử dụng nghĩa tường minh và nghía hàm ý trong giao tiếp. B . Chuẩn bị : Gv: giáo án. Hs: chuẩn bị bài theo sgk C . Tiến trình bài dạy : 1. Ổn định 2. Bài cũ : 3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I . Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý. Hướng dẫn phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý * Ví dụ : Đoạn văn trong" Lặng lẽ Sa Pa " Y/C Học sinh đọc VD . - Trêi ¬i, chØ cßn cã n¨m phót.- thêi gian cßn 5 phót=> nghÜa têng minh - Anh rÊt tiÕc -> Dùa vµo hoµn c¶nh sù viÖc trong bµi v¨n.=> Hµm ý ? Anh thanh niên muốn nói điều gì qua câu " Trời ơi ...... 5' " . HS: - Câu nói của anh thanh niên hàm ý về thời gian trôi nhanh quá, anh rất tiếc, nhưng anh không muốn nói thẳng điều đó có thể vì ngại ngùng, vì muốn che dấu tình cảm của mình . ? Câu nói thứ hai của anh thanh niên “¤! C« cßn quª chiÕc mïi xoa ®©y nµy !” có ẩn ý gì không ? HS: Câu thứ 2 của anh thanh niên không có ẩn ý gì . => Cách diễn đạt như câu " ồ ! cô còn quên ...... đây này " của anh thanh niên diễn đạt nghĩa tường minh .. HS đọc HS phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý HS hiểu hàm ý trong câu nói. HS trả lời.

(193) GV: Từ các nhận xét trên ta thấy nghĩa diễn đạt trong câu hoặc đoạn văn có thể diễn đạt trực tiếp bằng câu và từ ngữ nhng cũng có nghĩa không đợc nói ra b»ng tõ ng÷ trong lêi nhng cã thÓ suy ra tõ nh÷ng tõ ng÷ Êy. Ngêi ta gäi lµ nghÜa têng minh vµ hµm ý. H: Em h·y nªu sù ph©n biÖt ? - Tờng minh : Phần thông báo diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ. - Hàm ý : phân thông báo không diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu nhng suy ra tõ tõ ng÷. (Phần thông báo nhiều hơn những gì được nói ra) * HS đọc ghi nhớ GV n©ng cao : + Từ ví dụ câu thứ hai “Ô ! cô ... đây này” ta thấy hàm ý có những đặc tính nhất định. Rõ nhất là 2 đặc tính : Hàm ý có thể giải đợc : ngời nghe có thể đoán ra hàm ý trong lời nói có chứa hàm ý. Hàm ý có thể chối bỏ đợc : họ chối bỏ không thông báo hàm ý nào đó trong lời nói của mình, họ không chịu trách nhiệm về hàm ý đó. II- LuyÖn tËp Hoạt động nhóm - Nhãm 1,2 lµm bµi tËp 1( T75) - Nhãm 3,4 lµm bµi tËp 2 ( T 75) . Các nhóm đọc yêu cầu bài tập ( SGK làm ra bảng nhóm) . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi c¸c nhãm nhËn xÐt lÉn nhau . GV nhËn xÐt tõng bµi -> chèt l¹i. Bài 1 : Học sinh đọc và xác định hàm ý và câu diễn đạt hàm ý . -Câu a : c©u cho thÊy nhµ ho¹ sÜ cha muèn chia tay “Nhà hoạ sĩ tặc lưỡi đứng dậy”. Từ giúp ta nhận ra thái độ đó của hoạ sĩ " tặc lưỡi " - Câu b : Cô gái mặt đỏ ửng ........ quay vội đi -> cô gái có ý định để lại chiếc khăn làm kĩ vật cho anh thanh niên nhưng anh thanh niên lại tưởng là cô bỏ quên nên gọi cô để trả lại . GV: Cô gái đang bối rối đến vụng về vì ngợng. Vì kín đáo để lại chiếc khăn lµm kû niÖm , anh thËt thµ gäi c« tr¶ l¹i. * Bài tập 2 : ? Hãy cho biết trong câu in nghiêng ngoài nội dung cho biết về sự xuất phát ở Lào Cai sớm quá hay còn ý nghĩa gì khác ? Nếu có hãy diễn đạt cụ thể . HS: " Tuổi già cần nước chè : ở Lào Cai đi sớm quá " . => Thông báo thêm : Nhà hoạ sĩ lão thành chưa kịp uống nước chè . ? Câu in nghiêng có trực tiếp nói ra ý đó không ? Nếu không có câu in nghiêng ý đó có được truyền đến người nghe không ? ( Không ) . ? Vậy phần thông báo vừa tìm ra có phải là phần thông báo nhiều hơn những gì được nói ra không ? (PHẢI- HÀM Ý ) Học sinh đọc bài tập 3 . ? Tìm câu chứa hàm ý trong đoạn trích sau và cho biết ND của hàm ý . HS: Câu chứa hàm ý : - Cơm chín rồi -> Ông vô ăn cơm đi ! Bµi 4 ( 75) - C©u " Hµ n¾ng gím vÒ nµo" -> không có hàm ý mà chỉ là câu đánh trống lảng. - C©u: " t«i thÊy …-> lµ c©u bá löng.. Nghe. HS rút ra bài học. HS đọc HS nghe. HS thực hiện theo nhóm - Nhãm 1,2 lµm bµi tËp 1( T75) - Nhãm 3,4 lµm bµi tËp 2 ( T 75) . Các nhóm đọc yêu cầu bài tËp ( SGK lµm ra b¶ng nhãm) . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi c¸c nhãm nhËn xÐt lÉn nhau. HS thực hiện cá nhân. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đỏnh giỏ kết quả: Tìm hàm ý qua câu thơ “Ngời đồng mình tự đục đá kê cao quê hơng Cßn quª h¬ng th× lµm phong tôc” => Ngời đồng mình bằng sự lao động cần cù, nhẫn nại hàng ngày đã làm nên quê hơng với truyền thống, với phong tục tập quán tốt đẹp. ? Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý? 2/ Dặn dò: - Hoµn thiÖn bµi tËp vµo vë.

(194) - Sưu tầm 3 ví dụ có hàm ý . - Liện hệ thực tế để sử dụng hàm ý một cách hợp lí, hiệu quả khi nói và viết. - ChuÈn bÞ bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬.. Ngày soạn: 27/2/2013 Ngày dạy: 1/3/2013. Tuần: 26 Tiết: 126. nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ A . Mục tiêu: 1. Kiến thức. - Gióp häc sinh hiÓu thÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ c¸c yªu cÇu thùc hiÖn lo¹i bài nghị luận đó về nội dung và hình thức. - Đặc điểm, yêu cầu đối với bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. 2. Kĩ năng. - Nhận diện được bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. - Tạo lập văn bản nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. - Phân tích, xây dựng hệ thống luận điểm , đánh giá nội dung và nghệ thuật. 3. Thái độ Có ý thức học tập, Båi dìng kh¶ n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch th¬ B . Chuẩn bị: Gv: giáo án. Hs: chuẩn bị theo sgk. C. Tiến trình bài dạy : 1. Ổn định 2. Bài cũ : Hình ảnh thơ gây ấn tượng cho em nhất . 3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I . Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ . Hướng dẫn tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. Hs đọc HS đọc bài thơ :Mùa xuân nho nhỏ. của Thanh Hải. Học sinh suy nghĩ trả lời Học sinh đọc văn bản mẫu " Khát vọng .... cho đời " ở SGK . Học sinh suy nghĩ trả lời hệ thống câu hỏi ở SGK . HS chỉ rõ ? Để phân tích bài thơ, ngời viết đã trình bày những ý gì. Hãy chỉ rõ? HS: Trình bày n/xét, đánh giá của tác giả về nghệ thuật, nội dung của bài thơ. HS tr¶ lêi. ? ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ 1 ®o¹n th¬, bµi th¬. HS: =>Là trình bày nhận xét, đánh giá của mình về nội dung, nghệ thuật của đoạn, bài thơ đó. HS trình bày hiểu biết cá nhân ? Để làm rõ cho ngời đọc hiểu về nội dung, nghệ thuật của bài “ MX nho nhỏ”, ngời viết đã làm gì? HS: -§i vµo ph©n tÝch ND-NT ? Để phân tích đợc ND-NT, ngời viết đã làm bằng cách nào. HS trả lời HS: Bám vào và phân tích những từ ngữ, hình ảnh, giọng điệu...đợc thể hiện trong t¸c phÈm. ? Theo em, trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch, ngêi viÕt cã ®a ra nh÷ng nhËn xÐt cña mình không. Hãy chỉ ra 1 số câu nói về vấn đề đó. HS phát biểu ý kiến ? Từ việc xét ví dụ, em rút ra đợc kinh nghiệm gì khi phân tích 1 đoạn thơ, bài th¬. HS: ->Khi ph©n tÝch ND-NT ph¶i chó ý vµo ng«n tõ, h×nh ¶nh, giäng ®iÖu... -Cần có những đánh giá, nhận xét cụ thể về hình ảnh đó. * Văn bản mẫu : H: Đọc VB t vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời. Vấn đề nghị luận của văn bản ? a, Vấn đề nghị luận : " Khát vọng, hoà nhập, dâng hiến cho đời " -> Hình ảnh mùa HS đọc văn bản mẫu xuân, t/ảm thiết tha của Thanh Hải trong bài thơ " Mùa xuân nho nhỏ " .. HS trả lời.

(195) H:: Nh÷ng luËn ®iÓm vÒ h×nh ¶nh mïa xu©n ? ? Nh÷ng luËn cø lµm s¸ng tá luËn ®iÓm ? b, Các luận điểm :. - Hình ảnh mùa xuân mang nhiều tầng nghĩa . - Hình ảnh mùa xuân rạo rực của thiên nhiên đất nước trong cảm xúc thiết tha, trìu mến của tác giả -> Bao gồm các luận cứ : + Đó là dòng sông xanh, bông hoa tím, lộc " giắt đầy trên lưng " người ra trận .... + Đó là tiếng chim chiền chiện lảnh lót vang trời . + Đó là sức xuân " đi lên phía trước " của đất nước . - Từ rung cảm thiết tha trước vẻ đẹp của mùa xuân quê hương, đất nước, nhà thơ bộc lộ một nguyện ước chân thành : + Khát vọng được hoà nhập, được dâng hiến . + Sự khiêm nhường, tự tin, tự hào của con người ý thức sâu sắc về giá trị cuộc đời, về hạnh phúc của hiến dâng và đón nhận. => Luận cứ: Chọn giảng bình những câu thơ, hình ảnh đặc sắc, phân tích giäng ®iÖu tr÷ t×nh, kÕt cÊu bµi th¬. H: Xác định bố cục và nhận xét ? c, Bố cục : - Mở bài : Từ đầu -> đáng trân trọng .. HS thảo luận nhóm Tìm các luận điểm, luận cứ. HS xác định. - Thân bài : Tiếp theo ....... mùa xuân . - Kết bài : Còn lại . -> Bố cục rõ ràng, mạch lạc, có sự liên kết ? Nhận xét về cách diễn đạt trong từng đoạn văn bản . d, Nhận xét cách diễn đạt :. HS nhận xét. Người viết đã trình bày những cảm nghĩ, đánh giá của mình bằng thái độ tin yêu, bằng t/ảm thiết tha trìu mến -> chỉ ra được cái hay, cái đẹp của bài thơ. => Dẫn dắt vấn đề hợp lí -Ph©n tÝch hîp lÝ -C¸ch tæng kÕt, kh¸i qu¸t cã søc thuyÕt phôc. Giáo viên cho học sinh tổng kết, rút ra yêu cầu của một bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ, cho học sinh đọc ghi nhớ SGK . * Ghi nhớ : SGk. HS đọc ghi nhớ. II . Hướng dẫn luyện tập . Học sinh đọc yêu cầu luyện tập . Học sinh đọc - Học sinh làm theo nhóm, bổ sung luận điểm cho bài thơ. Học sinh làm theo nhóm, bổ - Đại diện các nhóm trình bày. Giáo viên nhận xét, đánh giá, tổng kết . sung luận điểm cho bài thơ * Có thể bổ sung các luận điểm cho bài thơ : + Nhạc điệu của bài thơ . (vì bất kỳ một bài thơ hay nào cũng có nhạc hàm chứa trong nó, bài thơ đã đợc nhạc sỹ Trần Hoàn phổ nhạc) + Bức tranh mùa xuân của bài thơ . + Mùa xuân của giai điệu ngọt ngào, tình tứ, sâu lắng trong dân ca xứ Huế. LuËn ®iÓm vÒ bøc tranh mïa xu©n cña bµi th¬” (thÓ hiÖn ë h×nh ¶nh, mµu s¾c, không gian,... đợc miêu tả trong bài thơ) D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: Bµi NL vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬? 2/ Dặn dò: - Dựa vào dàn ý đã lập, viết bài nghị luận về một đoạn thơ hoặc bài thơ. - Chuẩn bị bài : Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:.

(196) Ngày soạn: 28/2/2013 Ngày dạy: 2/3/2013. Tuần: 26 Tiết: 127. CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ A . Mục tiêu: 1. Kiến thức. - Đặc điểm, yêu cầu đối với bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. - Các bước khi làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. 2. Kĩ năng. - Tiến hành các bước làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. - Tổ chức, triển khai các luận điểm. 3. Thái độ. Có ý thức học tập. B . Chuẩn bị: Gv : giáo án. Hs: chuẩn bị theo sgk. C . Tiến trình bài dạy: 1. Ổn định 2. Bài cũ : ? Thế nào là bài nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ . 2. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI. I . Đề bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ . HS đọc đề HS đọc các đề bài SGK 79. Cấu tạo của các đề nh thế nào ? Các từ trong đề nh phân tích, cảm nhận, suy nghĩ biểu thị những yêu cầu gì víi bµi lµm ? Giáo viên treo bảng phụ có ghi 8 đề văn ở SGK ? Yêu cầu của đề được thể hiện ở những từ ngữ nào ? HS phát hiện, trình bày ( Học sinh xác định, Giáo viên gạch chân) HS xác định HS: Yêu cầu : Phân tích, cảm nghĩ, cảm nhận ? Đối tượng nghị luận là gì ? HS: - Đối tượng : + Hình tượng thơ . + Một đoạn thơ . + Cả bài thơ . H: Các đề có cấu tạo như thế nào ? HS nhận biết HS: - Cấu tạo của đề : + Phần câu lệnh nêu yêu cầu thực hiện. + Phần cốt lõi nêu các vấn đề nghị luận. ? Các từ trong đề bài như phân tích cảm nhận, suy nghĩ, biểu thị HS phát biểu ý kiến những yêu cầu gì đối với bài làm ? HS: - Yêu cầu cụ thể : + Phân tích: chủ yếu vận dụng phương pháp phân tích. + Cảm nhận: ấn tượng, cảm thụ của người viết . + Suy nghĩ: nhận định, phân tích, của người viết . + Nếu không có câu lệnh: người viết bày tỏ ý kiến của mình về vấn đề được nêu ra trong bài ..

(197) II . Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ 1/ các bước làm bài HS đọc đề *. Ví dụ : Lập dàn ý cho đề văn . Đề : Phân tích tình yêu quê hương của Tế Hanh trong “ Quê hương “ . HS tìm hiểu a/ tìm hiểu đề và tìm ý 2 - Xác định y/c của đề: + vận dụng p phân tích + Đối tượng: cả bài thơ +Vấn đề nghị luận: t/y quê hương…. b/ Lập dàn ý: HS thảo luận nhóm ? Chỉ ra bố cục 3 phần của bài văn . Đại diện nhóm trình bày Mở bài : Cảm xúc về đề tài quê hương trong thơ Tế Hanh . Giới thiệu tác phẩm, bàn luận “ Quê hương “ . Thân bài : Khái quát lại vấn đề “ Tế Hanh đã cất tiếng ca trong trẻo, nồng nàn về làng chài “ . Rút ra ý nghĩa của bài thơ : bồi đắp cho mỗi người đọc tình yêu quê hương thắm thiếtài tác giả viết những ý gì ? ? Để triển khai phần thân bài tác giả đã phân tích mấy dẫn chứng . ? Mỗi phần dẫn chứng được phân tích triển khai như thế nào ? HS: Luận cứ 1 : H/ảnh đoàn thuyền ra khơi trong kí ức thật sinh động . + Hình ảnh con thuyền . + Nhận xét lời thơ, từ ngữ . + Cảm nhận về cánh buồm . -> Tình cảm của tác giả thiêng liêng trìu mến . - Luận cứ 2 : Cảnh ồn ào đáng yêu khi chào đón thành quả lao động cũng thật vui tươi . + Nhận xét âm điệu thơ so sánh với trước. - Luận cứ 3 : Hình ảnh con người với những câu thơ tinh tế, hay nhất . + Nhận xét con người : bức tượng đài người dân chài được khắc hoạ . + Bức tượng mang hương vị quê hương. Học sinh thảo luận, phát biểu, bổ sung . + Nhận xét câu thơ cuối . ? Nhận xét trong mỗi câu nêu luận cứ khái quát có từ ngữ nào thể hiện sự đánh giá của người viết . Kết bài : Đánh giá khái quát , khẳng định ý kiến về tác phẩm : Tiếng ca trong trẻo …..... Tác dụng : Thêm yêu quê hương . ? Bài văn có sức thuyết phục không ? Tại sao ? Giáo viên tổng hợp ý kiến . HS rút ra bài học HS: - Đây là một bài văn hấp dẫn, giàu sức thuyết phục . - Hấp dẫn bởi : người viết đã biết chọn những hình ảnh tiêu biểu, đặc sắc của bài thơ, có những cảm thụ, đánh giá riêng, lời văn mượt mà, thể hiện cảm xúc của viết, ý kiến nhận xét nêu ra là xác đáng . - Bài viết đã phân tích các khía cạnh cụ thể trong bài thơ để chứng minh cho nhận xét của mình . - Bài viết có sự liên kết liền mạch . ? Rút ra bài học gì qua cách làm bài nghị luận văn học này ? HS đọc HS: 3 . Bài học : Cách làm một bài nghị luận về một đoạn thơ , bài thơ : - Bố cục: đủ 3 phần : Mỗi phần đảm nhận một nhiệm vụ riêng ( như SGK ) ..

(198) - Các ý kiến, nhận xét đưa ra trong bài văn phải cụ thể, đáng tin cậy. Các ý kiến đó phải được phân tích, chứng minh bằng các luận cứ xác thực . - Các luận điểm đưa ra phải gắn với sự đánh giá cái hay, cái đẹp của đoạn thơ, bài thơ . - Để làm rõ luận điểm : người viết phải bộc lộ ý kiến riêng của mình, chứng tỏ khả năng cảm thụ tác phẩm văn học tốt. - Về lời văn : tự nhiên, giàu cảm xúc. Ghi nhớ : SGK III . Luyện tập Giáo viên yêu cầu học sinh nêu yêu cầu luyện tập : Lập dàn ý phân tích HS làm bài tập theo nhóm bài " Khúc hát ru ....... " của Nguyễn Khoa Điềm . Giáo viên chia học sinh làm theo nhóm, mỗi nhóm làm một phần : Nhóm 1 : Mở bài + kết bài . Nhóm 2 : Luận điểm 1 . Nhóm 3 : Luận điểm 2 . Yêu cầu triển khai các ý theo trình tự lập luận : nêu luận điểm -> dẫn chứng + lí lẽ phân tích -> kết luận . * Gợi ý : * Mở bài : - Giới thiệu thời gian tác phẩm ra đời 1969 . - Bài thơ là lời ru tha thiết của người mẹ ..... * Thân bài : - Tình cảm yêu thương trìu mến của người mẹ đối với con . - Hình ảnh người mẹ trong công việc . * Kết bài : Khúc ca được mọi người yêu mến bởi tình cảm bao la của người mẹ với con thật xúc động -> hiểu thêm tình mẹ . D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ? 2/ Dặn dò: - Hoàn thành bài văn nghị luận theo dàn bài trên.. - Chuẩn bị bài : Ôn luyện nghĩa tường minh và nghĩa hàm ý. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 29/2/2013 Ngày dạy: 3/3/2013. Tuần: 26 Tiết: 128.

(199) v¨n b¶n : M©y vµ sãng ( r- tago ) I. Mục tiêu cần đạt. 1 - Kiến thức: Giúp HS cảm nhận đợc ý nghĩa thiêng liêng của tình mẫu tử, đặc sắc nghệ thuật trong việc sáng tạo tứ thơ bằng những cuộc đối thoại tởng tợng và xây dựng hình ảnh thiên nhiên mang ý nghĩa tợng trng. Tích hợp các văn bản đã học. 2- Kĩ năng : Rèn luyện kĩ năng đọc và phân tích thơ tự do.Phân tích những hình ảnh nghệ thuật. 3- Giáo dục : Tình cảm nhân văn , tình cảm gia đình. II. ChuÈn bÞ: 1. Thµy : §äc, so¹n v¨n b¶n, ch©n dung Ta Go. 2. Trò : Học bài cũ, đọc soạn văn bản . III. TiÕn tr×nh . A. ổn định tổ chức.: B. KiÓm tra bµi cò : H·y t×m nh÷ng c©u tôc ng, thµnh ng÷ cña ngêi kinh cã néi dung ý nghÜa t¬ng tù víi c©u th¬ cña Y Ph¬ng: Sống trên đá không chê đá gập ghềnh Sèng trong thung kh«ng chª thïng nghÌo khã. C . Bµi míi : GV giíi thiÖu. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN H: Trong chương trình ngữ văn THCS em đã được học những văn bản nào HS lắng nghe nói về tình mẹ con, hãy kể tên các văn bản đó ? ( Học sinh trả lời ) Tình mẹ con là đề tài vĩnh cửu của văn học nghệ thuật . Đại thi hào Ta Go ( Ấn Độ ) cũng có một bài thơ hay về đề tài này . Đó là bài " Mây và sóng " HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH Dùa vµo chó thÝch SGK h·y nªu vµi nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ ? HS đọc GV : HS nªu vµi nÐt chÝnh. HS trình bày hiểu biết cá nhân GV : Bæ sung , nhÊn m¹nh vÒ vÞ trÝ , tµi n¨ng . HS nhận xét , bổ sung 1 . Tác giả : - Ta go( 1861 – 1941) là nhà thơ hiện đại lớn nhất của Ấn Độ, là nhà văn đầu tiên của châu Á được nhận giải thưởng Nô – ben về văn học ( năm 1913). 2 . Tác phẩm : Mây và sóng . Bài thơ được xuất bản năm 1909, là một bài thơ văn xuôi nhưng vẫn có âm điệu nhịp nhàng. 2/ ĐỌC HS đọc HS đọc : to rõ ràng dứt khoát, thân mật. GV: Bài thơ là lời em bé nói với mẹ như một lời thủ thỉ , tâm tình . HS đọc phân vai Học sinh đọc phân vai HS xác đinh thể thơ ? Xác định thể thơ ? Phương thức biểu đạt HS: * Thể thơ : tự do . * Phương thức biểu đạt chính: biểu cảm 3 . Bố cục : ? Bài thơ có bố cục 2 phần, hãy tìm và nêu nội dung từng phần . HS trả lời - Thuật lại lời em với mây . - Thuật lại lời em với sóng . HS nhận xét ? Em có nhận xét gì về bố cục 2 phần này HS khác nhận xét, bổ sung -> Nhận xét : + Hai phần giống nhau về số dòng thơ, có sự lặp lại về từ ngữ, cấu trúc, cách xây dựng hình ảnh không trùng lặp . +Mỗi phần của lời em bé đều giống nhau : - Lời mời gọi của người sống trên mây hoặc sóng . - Lời từ chối của em bé ..

(200) - Trò chơi của em bé . => Đây là thơ văn xuôi ( lối thơ hiện đại ) 4/ PHÂN TÍCH a/. Sự hấp dẫn của mây và sóng . ? Em bé đã tưởng tượng ra những thử thách nào quyến rũ em xa mẹ ? ? Cuộc vui chơi của mây và sóng được em tưởng tượng thế nào ? HS: - Chơi từ khi thức dậy . - Cho đến lúc chiều tà . - Chơi với vầng trăng bạc . - Ca hát từ bình minh đến tối . - Ngao du nơi này nơi nọ . ? Cảm nhận của em về cuộc vui này ? Trước sự hấp dẫn của mây và sóng, em bé đã có thái độ nt nào ? HS: Vui, đẹp, hấp dẫn đầy quyến rũ -> Tiếng gọi của một t/giới kì diệu b/ /Hình ảnh em bé : *a, Lời nói . Hãy đọc lại dòng thứ 5 ở cả hai phần . ? Xác định vị trí dòng thơ " Con hỏi " ở mỗi phần . Câu hỏi của em thể hiện điều gì ? Em hỏi:Vì muốn đi nên hỏi đường -> Em bÞ hÊp dÉn -> Tß mß, ham ch¬i  Phï hîp quy luËt t©m lÝ tù nhiªn. GV: đặc tính tâm lí của trẻ thơ: ham chơi nhất là trước cảnh đẹp đầy quyến rũ . ? Lúc đầu , em bé hỏi đường đi . Nhưng sau đó thì sao ? Tại sao em không từ chối ngay? HS: Em bÐ kh«ng tõ chèi ngay  phï hîp t©m lÝ trÎ th¬, t×nh yªu mÑ th¾ng những trò chơi hấp dẫn đó. - Em từ chối : Làm sao tôi có thể rời mẹ mà đến được => C©u hái tu tõ Khẳng định , kiên quyết từ chối trớc những lời mời gọi. -> T/ yêu thương mẹ đã thắng lời mời gọi hấp dẫn của mây và sóng . => Sức níu giữ của tình mẫu tử .. HS thảo luận Đại diện nhóm trình bày. HS phát biểu ý kiến. HS trả lời. HS trả lời. Giáo viên : Nếu em từ chối ngay ..... thì sẽ thiếu tình cảm chân thực vì trẻ em nào chả ham chơi nhưng em đã từ chối : Vì tình yêu thương mẹ đã Nghe thắng lời mời gọi của mây và sóng -> Sự khắc phục ham muốn vì một điều khác cao cả thiêng liêng . Đó là tính nhân văn sâu sắc của bài thơ . *, Sáng tạo trò chơi . ? Em bé đã tưởng tượng ra trò chơi đầy thú vị khác nhau ntn? HS: - Con là mây . - Mẹ là trăng . - Con choàng tay lên người mẹ . - Mái nhà là trời xanh . - Con là sóng, mẹ là bến bờ . - Con sẽ lăn, lăn mãi cùng tiếng cười vỡ tan vào lòng mẹ . => ThÓ hiÖn niÒm vui síng trµn ngËp cña con sù hßa hîp th¬ng yªu cña mÑ con gi÷a thiªn nhiªn vò trô vµ cuéc sèng con ngêi. ? Em có nhận xét gì về trò chơi của em bé mà em đã sáng tạo ra ? So sánh với trò chơi của mây và sóng . Giáo viên bình - liên hệ . TL: => Trò chơi hay, thú vị, có sự kết hợp giữa thiên nhiên và tình mẫu tử thiêng liêng bất diệt . ? Qua trò chơi ấy em cảm nhận gì về em bé .. HS trình bày. Ghi HS nhận xét Ghi. HS trả lời.

(201) TL: Em bé yêu mẹ thiết tha, đằm thắm không muốn xa mẹ . ? Em hãy phân tích ý nghĩa của câu thơ cuối bài : HS phân tích " Không ai biết ..... con ta " . HS : - Câu thơ cuối : tình mẫu tử ở khắp nơi thiêng liêng, bất diệt . GV: -> Thơ Ta Go thường đậm ý nghĩa triết lí : hạnh phúc không phải là điều gì xa xôi, bí ẩn do ai ban cho mà ở ngay trên trần thế, do chính con Ghi người - nguồn của sáng tạo, sự hoà hợp tạo dựng . Tình yêu là cội nguồn của sự kết hợp giữa con người với thiên nhiên . Nhà thơ đã hoá thân bằng em bé để ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng bất diệt . *Nghệ thuật xây dựng hình ảnh thiên nhiên . ? Hãy chỉ ra những thành công về mặt nghệ thuật của bài thơ trong HS thảo luận nhóm 4 người việc xây dựng hình ảnh thiên nhiên ? Gợi ý : ? + Những hình ảnh thiên nhiên nào được nhắc đến trong bài ? Nghe gợi ý ? + Những hình ảnh thiên nhiên ấy gợi cho em liên tưởng gì ? ? + Giá trị của việc sử dụng hình ảnh thiên nhiên ấy ? Đại diện nhóm trình bày HS: - Mây, trăng, sóng, bờ biển, bầu trời ...... -> thơ mộng + trí tưởng tượng của em bé càng lung linh, kì ảo . -> Liên tưởng : Tiên đồng, ông tiên, người tiên cá => sinh động chân thực . - Mây - sóng -> biểu tượng về con . - Trăng - bờ biển -> tượng trưng cho tấm lòng dịu hiền bao la của mẹ . -> Ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt . KL: NT: - Lời thơ phát triển theo bố cục cân đối . Ghi - §èi tho¹i lång trong lêi kÓ. - Sù hãa th©n cña t¸c gi¶ vµo nh©n vËt tr÷ t×nh em bÐ. - Nh÷ng h×nh ¶nh thiªn nhiªn mang ý nghÜa tîng trng. ND: - Ngợi ca tình mẫu tử thiêng liêng cao đẹp. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: Nêu giá trị nội dung và NT của bài thơ? 2/ Dặn dò: - Học thuộc lòng bài thơ .. - Liên hệ với những bài thơ đã học viết về tình mẹ. - Chuẩn bị bài ôn tập thơ . ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 3/3/2013 Ngày dạy: 6/3/2013. Tuần: 27 Tiết: 129. ÔN TẬP THƠ A . Mục tiêu: 1. Kiến thức Hệ thống những kiến thức về các tác phẩm thơ đã học. 2. Kĩ năng. Tổng hợp, hệ thống hóa kiến thức về các tác phẩm thơ đã học. 3. Thái độ.

(202) Có ý thức hệ thống hóa kiến thức. B . Chuẩn bị : Gv: giáo án. Hs: lập bảng thống kê và trả lời câu hỏi như SGK . C . Tiến trình bài dạy: 1. Ổn định 2. Bài cũ . - Giáo viên kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh trước đó một tuần . - Giáo viên kiểm tra kết quả chuẩn bị bài của một vài học sinh . 3. Bài mới - Giáo viên nêu yêu cầu tiết học . - Giáo viên tổ chức cho học sinh ôn tập theo 6 câu hỏi SGK . Câu 1 : Lập bảng hệ thống . - Giáo viên cho học sinh lần lượt trả lời theo các mục ở các cột đã hướng dẫn . - Học sinh khác nhận xét - Giáo viên kết luận .. Tªn bµi, t¸c gi¶. N¨m s¸ng t¸c, thÓ Tãm t¾t néi dung th¬ §ång chÝ 1948 Ca ngợi Tình đồng chí của những ngời ChÝnh Tù do lÝnh dùa trªn c¬ së cïng chung c¶nh ngé H÷u và lý tởng chiến đấu, đợc thể hiện thật tự nhien, b×nh dÞ mµ s©u s¾c trong mäi hoµn c¶nh, nã gãp phÇn quan träng t¹o nªn sức mạnh và vẻ đẹp tinh thần của ngời lÝnh c¸ch m¹ng. Bµi th¬ vÒ 1969 Qua hình ảnh độc đáo – những chiếc xe tiểu đội Tù do kh«ng kÝnh, kh¾c ho¹ næi bËt h/¶nh xe kh«ng những ngời lính lái xe trên tuyến đờng kÝnh Trêng S¬n trong thêi kú kh/chiÕn chèng Ph¹m Mü víi t thÕ hiªn ngang, tinh thÇn dòng TiÕn DuËt cảm và ý chí ch/đấu giải phóng MN §oµn 1969 Những bức tranh đẹp, rộng lớn, tráng lệ thuyÒn bảy chữ về thiên nhiên, vũ trụ và ngời lao động đánh cá trªn biÓn theo hµnh tr×nh chuyÕn ra kh¬i Huy CËn đánh cá của đoàn thuyền. Qua đó thể hiện cảm xúc về thiên nhiên và lao động, niÒm vui trong cuéc sèng míi. BÕp löa 1963-kết Những kỷ niệm đầy xúc động về bà và B»ng ViÖt hîp 7 ch÷ t×nh bµ ch¸u, thÓ hiÖn lßng kÝnh yªu tr©n và 8 chữ trọng và biết ơn của cháu đối với bà và cũng là đối với g/đình, q/hơng đất nớc. Khóc h¸t 1971 ThÓ hiÖn t×nh yªu th¬ng con cña ngêi mÑ ru ... ThÓ th¬ 8 d©n téc Tµ ¤i g¾n liÒn víi lßng yªu níc, NguyÔn ch÷ tinh thần chiến đấu và khát vọng về tơng Khoa lai. §iÒm ¸nh tr¨ng 1978 Tõ h×nh ¶nh ¸nh tr¨ng trong thµnh phè, NguyÔn Năm chữ gợi lại những năm tháng đã qua của cuộc Duy đời ngời lính gắn bó với thiên nhiên, đất nớc bình dị, nhắc nhở thái độ sống tình nghÜa thñy chung Con cß 1962 Tõ h×nh tîng con cß trong nh÷ng lêi h¸t ChÕ Lan Tù do ru, ngîi ca t×nh mÑ vµ ý nghÜa cña lêi ru Viªn đối với đời sống của mỗi ngời. Mïa xu©n 1980 C¶m xóc tríc mïa xu©n cña thiªn nhiªn nho nhá 5 ch÷ và đất nớc, thể hiện ớc nguyện chân Thanh thành góp mùa xuân nhỏ của đời mình H¶i vào cuộc đời chung ViÕng l¨ng B¸c 1976 Lòng thành kính và niềm xúc động sâu. §Æc s¾c nghÖ thuËt Chi tiÕt, h×nh ¶nh ng«n ng÷ gi¶n dị, chân thực, cô đọng giàu sức biÓu c¶m.. Chất liệu hiện thực sinh động, hình ảnh độc đáo giọng diệu khỏ kho¾n giµu tÝnh khÈu ng÷.. Nhiều hình ảnh đẹp, rộng lớn, đợc sáng tạo bằng liên tởng và tởng tợng, âm hởng khỏe khoắn l¹c quan KÕt hîp gi÷a biÓu c¶m víi miªu t¶ vµ b×nh luËn, s¸ng t¹o h×nh ¶nh bÕp löa g¾n liÒn víi h×nh ¶nh ngêi bµ. Khai th¸c ®iÖu ru ngät ngµo tr×u mÕn.. H×nh ¶nh b×nh dÞ mµ giµu ý nghÜa biÓu tîng, giäng ®iÖu ch©n thµnh, nhá nhÑ mµ thÊm s©u. VËn dông s¸ng t¹o h×nh ¶nh vµ giäng ®iÖu lêi ru cña ca dao. ThÓ th¬ 5 ch÷ cã nh¹c ®iÖu trong s¸ng, tha thiÕt, gÇn víi d©n ca, hình ảnh đẹp giản dị, những so s¸nh, Èn dô s¸ng t¹o Giäng ®iÖu trang träng vµ tha.

(203) ViÔn Ph¬ng Sang thu H÷u ThØnh Nãi víi con Y Ph¬ng. 8 ch÷ sau 1975 5 ch÷ Sau 1975 Tù do. sắc của nhà thơ đối với Bác tron trong mét lÇn tõ miÒn Nam ra viÕng l¨ng B¸c BiÕn chuyÓn cña thiªn nhiªn lóc giao mïa tõ h¹ sang thu qua c¶m nhËn tinh tÕ cña nhµ th¬ B»ng lêi trß chuyÖn víi con bµi th¬ thÓ hiÖn sù g¾n bã, niÒm tù hµo vÒ qu© h¬ng và đạo lý sống của dân tộc. thiÕt, nhiÒu h×nh ¶nh Èn dô vµ gîi cảm, ngôn ngữ bình dị, cô đúc. Hình ảnh thiên nhiên đợc gợi tả b»ng nhiÒu c¶m gi¸c tinh nh¹y, ng«n ng÷ chÝnh x¸c, gîi c¶m C¸ch nãi giµu h×nh ¶nh, võa cô thÓ, gîi c¶m võa gîi ý nghÜa s©u xa. Câu 2 : Sắp xếp các bài thơ Việt Nam đã học theo giai đoạn lịch sử :. HS sắp xếp theo nhóm 2 người Đại diện nhóm trả lời. - 1945 - 1954 : Đồng chí . - 1954 - 1964 : Đoàn thuyền đánh cá, Bếp lửa, Con cò . - 1964 - 1975 : Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Khúc hát ru ..... - Sau 1975 : Ánh trăng, MXNN, Viếng lăng Bác, Nói với con, Sang thu => P/ánh t/cảm tư tưởng của con người (t/y q/hương, đ/nước, t/cảm đồng chí gắn bó với Bác, tình cảm gắn bó bền chặt như tình mẹ con, bà cháu ). HS thực hiện cá nhân Câu 3 : Tìm hiểu chủ đề tình mẹ con trong một số bài thơ . ? Kể tên những bài thơ đã học ở lớp 9 có chủ đề về tình mẹ con ?. HS: Con cò, Khúc hát ru, Mây và sóng .. HS thảo luận nhóm 6 người Đại diện trả lời. ? Chỉ ra điểm giống nhau ?. - Đều ca ngợi tình mẹ con đằm thắm, thiêng liêng. - Dùng lời ru của người mẹ, hoặc người con. ? Chỉ ra điểm riêng biệt ở mỗi bài thơ trong cách biểu hiện tình mẹ con . * Bài : Khúc hát ru ...... thể hiện sự thống nhất của tình yêu con với. lòng yêu nước, gắn bó với cách mạng và ý chí chiến đấu của người mẹ dân tộc Tà ôi trong hoàn cảnh hết sức gian khổ ở chiến khu miền Tây Thừa Thiên Huế trong thời kì kháng chiến chống Mỹ . * Bài : Con cò khai thác và phát triển tứ thơ từ hình tượng con Cò trong ca dao hát ru để ca ngợi tình mẹ và ý nghĩa của lời hát ru . *Bài : Mây và Sóng hoá thân vào lời trò chuyện hồn nhiên, ngây thơ của em bé với mẹ để thể hiện tình yêu mẹ thắm thiết của trẻ thơ . Câu 4 : H/ả người lính và tình đồng chí, đồng đội trong 3 bài thơ: HS thảo luận nhóm, đại diện trình bày Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Ánh trăng . * Điểm chung : Đều viết về vẻ đẹp tính cách và tâm hồn của anh bộ đội cụ Hồ , người lính cách mạng trong những hoàn cảnh khác nhau . * Điểm riêng :. 1 . Đồng chí : Tình đồng chí, đồng đội gần gũi, giản dị, thiêng liêng của những người lính nông dân nghèo khổ trong những năm đầu kháng chiến chống Pháp cùng chung cảnh ngộ, lí tưởng ...... 2 . Bài thơ về tiểu đội xe không kính : Tính chất lạc quan, bình tĩnh, tư thế hiên ngang tàng, ý chí kiên cường, dũng cảm vượt qua khó khăn, nguy hiểm vì sự nghiệp giải phóng Miền nam của những người chiến sĩ lái xe Trường Sơn ......

(204) 3 . Ánh trăng : Tâm sự của người lính sau chiến tranh, sống giữa thành phố trong hoà bình: gợi 'lại những kỉ niệm gắn bó của người lính với thiên nhiên, đ/nước, với đồng đội ... Từ đó nhắc nhở về đạo lí tình nghĩa thuỷ chung. Câu 5 : N/xét bút pháp của Huy Cận, Nguyễn Du, Chế Lan Viên, HS phát biểu ý kiến HS khác nhận xét , bổ sung Thanh Hải qua các bài thơ đã học . * Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận .. Bút pháp lãng mạn, nhiều so sánh, liên tưởng, tưởng tượng bay bổng. Giọng thơ tươi vui, khoẻ khoắn. Đó là bài ca lao động sôi nổi, phấn chấn, hào hùng. Hình ảnh đặc sắc : đoàn thuyền đánh cá ra đi, đánh cá trở về . * Đồng chí - Chính Hữu : Bút pháp hiện thực, h/ảnh chân thực, cụ thể, chọn lọc, cô đúc. Hình ảnh đặc sắc " Đầu súng trăng treo " . * Ánh trăng - Nguyễn Du : Bút pháp gợi nghĩ, gợi tả, ý nghĩa khái quát. Lời tình tự, độc thoại, ăn năn, ân hận với chính mình. Hình ảnh đặc sắc : " Ánh trăng im phăng phắc " . * Con Cò - Chế Lan Viên : " Đủ cho ta giật mình " . Bút pháp dân tộc, hiện đại : phát triển hình ảnh con Cò trong ca dao và lời hát ru . Hình ảnh đặc sắc : Con Cò, cánh Cò . * Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải . Bút pháp hiện thực, lãng mạn chất Huế đậm đà. Lời tâm nguyện trước lúc đi xa . Hình ảnh đặc sắc " Mùa xuân nho nhỏ " . GV: HS đọc phần chuẩn bị của mình - HS khác n/xét - GV kết luận như trên . * Bài : Khúc hát ru ...... thể hiện sự thống nhất của tình yêu con với lòng yêu nước, gắn bó với cách mạng và ý chí chiến đấu của người mẹ dân tộc Tà ôi trong hoàn cảnh hết sức gian khổ ởchiến khu miền Tây Thừa Thiên Huế trong thời kì kháng chiến chống Mỹ . * Bài : Con cò khai thác và phát triển tứ thơ từ hình tượng con Cò trong ca dao hát ru để ca ngợi tình mẹ và ý nghĩa của lời hát ru . * Bài : Mây và Sóng hoá thân vào lời trò chuyện hồn nhiên, ngây thơ của em bé với mẹ để thể hiện tình yêu mẹ thắm thiết của trẻ thơ . D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: Hệ thống hóa nội dung ôn tập 2/ Dặn dò: - Lập bảng theo hướng dẫn . - Hướng dẫn học sinh tiếp tục ôn tập tốt chuẩn bị cho tiết kiểm tra viết về thơ . 5. Rút kinh nghiệm : Thời gian bố trí trong 1 tiết là quá ít .. HS cần có sự chuẩn bị ở nhà tốt hơn.

(205) Ngày soạn: 4/3/2013 Ngày dạy: 7/3/2013. Tuần: 27 Tiết: 130. nghÜa têng minh vµ hµm ý( tiÕp). A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh nắm đợc: 1. VÒ kiÕn thøc: Hai điều kiện sử dụng hàm ý liên quan đến ngời nói và ngời nghe. 2. VÒ kÜ n¨ng: Gi¶i ®o¸n vµ sö dông hµm ý. 3. Về thái độ: Giáo dục cho học sinh ý thức chủ động, tích cực trong học tập, thấy đợc sự phong phú của tiÕng viÖt. B- ChuÈn bÞ :. - GV: SGK - Tµi liÖu thamkh¶o. - HS: đọc trớc bài. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc :. 1- ổn định tổ chức : (1phút) 2- KiÓm tra 15 phót. C©u hái: 1/ ThÕ nµo lµ nghÜa têng minh vµ hµm ý? 2/ Đọc các đoạn trích sau và xác định câu chứa hàm ý. Cho biết hàm ý của câu đó. a)Quốc Toản tuốt gươm, mắt trừng lên một cách điên dại:.

(206) -. Không buông ra ta chém! Lính ập đến giữ lấy Hoài Văn. Nay thấy Hoài Văn làm quá, viên tướng nói : - Quân pháp vô thân. Hầu không có phận sự ở đây nên trở ra cho anh em làm việc. Nhược bằng khinh thường phép nước, anh em tất phải chiếu theo thượng lệnh. Hoài Văn đỏ mặt bừng bừng, quát lớn : - Ta xuống xin bệ kiến quan gia, không được kẻ nào giữ ta lại. Lôi thôi hãy nhìn lưỡi gươm này ! b) Nghe tiếng thưa, tôi hỏi : - Chú mình muốn cùng tớ đùa vui không ? - Đùa gì ? Em đương lên cơn hen đây ! Hừ hừ... ( Tô Hoài) 3/ Xác định hàm ý chung cảu bài ca dao sau: Bao giờ chạch đẻ ngọn đa Sáo đẻ dưới nước thì ta lấy mình. Bao giờ cây cải làm đình Gỗ lim làm ghém thì mình lấy ta. Đáp án 1/: - Tờng minh : Phần thông báo diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ. - Hàm ý : phân thông báo không diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu nhng suy ra từ từ ngữ. 2/: Câu chứa hàm ý : a) Lôi thôi hãy nhìn lưỡi gươm này !: Nếu cản ta, ta sẽ chém. b) Em đương lên cơn hen đây ! : Em không đùa được. 3/: Ta và mình sẽ không bao giờ lấy nhau được. 3- Bµi míi HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI. I/ §iÒu kiÖn sö dông hµm ý: 1/ Ng÷ liÖu sgk tr 90 2/ NhËn xÐt:. Gọi hs đọc vd tr 90/ SGK Chó ý c¸c c©u im ®Ëm H?Nªu hµm ý cña nh÷ng c©u in ®Ëm? Hs:. HS đọc HS trả lời. - Ng÷ liÖu1: + Câu thứ nhất có hàm ý là: sau bữa ăn này con không còn đợc ơ nhµ víi thÇy mÑ vµ c¸c em n÷a. H? Hµm ý trong c©u nãi nµo cña chÞ DËu râ h¬n? HS: + C©u 2: MÑ ph¶i b¸n con cho cô NghÞ HS phát biểu ý kiến H? V× sao chÞ DËu ph¶i nãi râ nh vËy? HS: + §©y lµ ®iÒu ®au lßngnªn chÞ DËu tr¸nh nãi th¼ng ra H? Chi tiết nào cho thấy cái Tý đã hiểu hết hàm ý của chị?Vì HS trả lời sao cái Tý có thể hiểu đợc? HS giải thích HS: - Ng÷ liÖu2: + C©u 2 hµm ý cña chÞ râ h¬n v× cã chi tiÕt cô NghÞ th«n §oµi. V× lóc ®Çu c¸i Tý cha hiÓu hÕt ý c©u nãi cña chÞ C¸i Tý nghe nãi gi·y n¶y + Cái Tý hiểu nhờ câu nói của mẹ, vì trớc đó nó đã biết bố mẹ quyết định bán nó cho nhà Nghị Quế. H? §Ó sö dông hµm ý thµnh c«ng cÇn cã nh÷ng ®iÒu kiÖn nµo? HS: Ngêi nãi cã ý thøc ®a hµm ý vµo c©u nãi Ngêi nghe cã n¨ng lùc gi¶i ®o¸n hµm ý. Gi¸o viªn n©ng cao : ChÞ DËu dïng hµm ý trong hoµn c¶nh khã nãi thẳng, còn con bé thì giải đoán đợc một phần nhờ vào câu nói thứ hai. HS rút ra bài học.

(207) của mẹ, một phần vì hoàn cảnh đang khó khăn của gia đình. Vì vậy nh÷ng trêng hîp thêng ®a hµm ý vµo trong c©u lµ : + Cố ý nói ngoài đề tài trao đổi một cách d thừa không cần thiết (VD : Nghe Lîn cíi ¸o míi). + Trong giao tiÕp dïng lêi cã hµm ý tuú theo t×nh huèng, néi dung c«ng viÖc, thêi gian giao tiÕp ...). + Khi giải mã hàm ý cần tự đặt ra câu hỏi : Ngời ta nói nh vậy có ý gì khi mà câu nói của họ hình nh không đề cập tới nội dung giao tiếp. Khi nghÜa têng minh vµ ®iÒu cÇn nãi ra kh«ng phï hîp víi nhau.. II/ LuyÖn tËp Gọi hs đọc yêu cầu bài tập 1: H? Ngêi nãi , ngêi nghe trong nh÷ng c©u in ®Ëm lµ ai? H? Xác định hàm ý của mỗi câu nói? HS: a. Ngêi nãi lµ anh thanh niªn Ngêinghe lµ «ng ho¹ sü vµ c« g¸i Hµm ý cña c©u im ®Ëm lµ: mêi b¸c vµ c« vµo uèng níc Hai ngời nghe đều hiểu hàm ý đó thông qua chi tiết: ông theo liền anh thanh niªn vµo trong nhµ b/Ngêi nãi lµ anh TÊn, ngêi nghe lµ chÞ hµng ®Ëu ngµy tríc. Hàm ý của câu in đậm là: chúng tôi không thể cho đợc H? Nhờ đâu, ngời đọc có thể hiểu đợc hàm ý đó? HS: Hiểu đơc hàm ý nhờ câu nói cuối cùng : thật là càng gìau có càng không dám dời một đồng xu. c/ Ngêi nãi lµ Thuý KiÒu, ngêi nghe lµ Ho¹n Th Câu 1: Quyền quý nh tiểu th mà cũng có lúc phải đến trớc hoa nô nµy ? Câu 2: Háy chuẩn bị nhận sự báo oán thích đáng  M¸t mÎ, giÔu cît BT 2 giao cho hs lµm t¹i nhµ. - Hµm ý lµ: ch¾t níc giïm c¸i. -> Ch¾t níc giïm kh«ng c¬m nh·o - Phải dùng hàm ý vì cha thể đổi cách xng hô, mà thời gian gấp quá. 3/ Bµi tËp 3: - BËn «n thi - Ph¶i ®i th¨m ngêi èm 4/ Bµi tËp 4: Qua sù sã s¸nhcña Lç TÊn cã thÓ nhËn ra hµm ý:Tuy hy väng cha thể nói là thực hay h nhng nếu cố gắng thực hiện thì có thể đạt đợc 5/ Bµi tËp 5: C©u hµm ý mêi mäc: Bän tí ch¬i... Câu hàm ý từ chối: Mẹ mình đang đợi ở nhà.... D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đỏnh giỏ kết quả: - Đk để sử dụng hàm ý.. - Híng dÉn lµm bµi tËp 3 vµ 5 ë nhµ. 2/ Dặn dò:. - Tập xác định và phân tích các hàm ý trong những bài thơ đã học. - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp vµo vë - ôn tập về thơ để giờ sau KT. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. HS thảo luận nhóm 4 người N1: BTa N2: BTb N3: BTc N4: BTc2 Đại diện nhóm trả lời. HS nghe HDBT.

(208) Ngày soạn: 5/3/2013 Ngày dạy: 9/3/2013. Tuần: 27 Tiết: 132. Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 6 ( bµi viÕt ë nhµ). I. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh nắm đợc: 1. VÒ kiÕn thøc: NhËn ra nh÷ng u ®iÓm, nhîc ®iÓm vÒ néi dung vµ h×nh thøc tr×nh bµy trong bµi viÕt cña m×nh. 2. VÒ kÜ n¨ng: ¤n tËp l¹i lý thuyÕt vµ kü n¨ng lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn. 3. Về thái độ: Giáo dục cho học sinh ý thức chủ động, tích cực trong học tập. 4. TÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng: II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn: Sách giáo khoa, sách giáo viên, giáo án,bài tập làm văn số 6 đã chấm điểm; Phơng pháp: Nêu vấn đề, thuyết trình, thảo luận nhóm. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh: ¤n tËp kiÕn thøc. III. TiÕn tr×nh bµi dËy: 1. KiÓm tra bµi cò: 2. Bµi míi: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG I: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI. GV yêu cầu học tự nhớ lại đề văn I/ §Ò bµi: Suy nghÜ cña em vÒ t×nh yªu lµng, yªu níc cña nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn ng¾n “ Lµng” cña nhµ v¨n Kim L©n 1.Tìm hiểu đề: 1/ TL: V¨n nghÞ luËn 2/ ND: T×nh yªu lµng, yªu níc cña nh©n vËt «ng Hai. Yêu cầu HS nhắc lại dàn bài đã xây dựng 2. LËp dµn bµi A/ MB: Giíi thiÖu tg, tp Nêu vấn đề cần nghị luËn. Đọc lại đề văn bằng trí nhí cña m×nh. H? Xác định yêu cầu của đề bài? Hs tr×nh bµy l¹i dµn bµi.

(209) B/ TB: Tình yêu làng, yêu nớc của nhân vật ông Hai đợc thể hiện qua nhiÒu t×nh huèng kh¸c nhau B1/ Nçi nhí lµng da diÕt khi ë n¬i t¸n c B2/ Khi nghe tin lµng theo giÆc B3/ khi nghe tin đồn đợc cải chính NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt cña nhµ v¨n C/ KB: khẳng định vấn đề cần nghị luận Nªu gi¸ trÞ gd th«ng qua tp II/ NhËn xÐt bµi lµm Gv nªu nh÷ng u ®iÓm trong bµi lµm cña häc sinh: Nghe, ghi. 1/ HS nắm đợc phơng pháp làm bài văn nghị luận một tp truyện 2/ Bè côc bµi lµm râ rµng, biÕt x©y dùng vµ triÓn khai luËn ®iÓm 3/ Mét sè bµi lµm triÓn khai luËn ®iÓm râ rµng, m¹ch l¹c, biÕt kÕt hîp gi÷a viÖc nªu dÉn ch÷ng , ph©n tÝch vµ nªu nh÷ng nhËn xÐt, suy nghĩ của bản thân về vấn đề nghị luận Cô thÓ khen ngîi bµi lµm cña b¹n. GV nªu nh÷ng nhîc ®iÓm : Tù söa lçi sai. 1/ 1 bé phËn bµi lµm cßn sa vµo viÖc kÓ lÓ sù viÖc, cha biÕt ph©n tÝch nêu nhận xét, đánh giá Cô thÓ: 2/ TriÓn khai luËn ®iÓm cha s©u s¾c: cßn Ýt nh÷ng lêi b×nh luËn, đánh giá 3/Một số bài làm còn mắc lỗi về diễn đạt cha ch/xác, không rõ ý 4/ Một số bài trình bày dẫn chững cha đúng yêu cầu. III/ C«ng bè ®iÓm vµ häc sinh tù söa lçi sai cña m×nh. GV c«ng bè diÓm vµ häc sinh tù söa lçi sai cña m×nh D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: Gi¸o viªn nh¾c l¹i c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc. ®o¹n trÝch.. 2/ Dặn dò: - VÒ nhµ «n tËp kiÕn thøc.. - ChuÈn bÞ bµi: Tæng kÕt v¨n b¶n nhËt dông. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 7/3/2013 Ngày dạy: 10/3/2013. Tuần: 27 Tiết: 133.

(210) tæng kÕt v¨n b¶n nhËt dông A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh nắm đợc: 1. VÒ kiÕn thøc: - §Æc trng cña v¨n b¶n nhËt dông lµ tÝnh cËp nhËt cña néi dung. - Những nội dung cơ bản của các văn bản nhật dụng đã học. 2. VÒ kÜ n¨ng: - TiÕp cËn mét v¨n b¶n nhËt dông. - Tæng hîp vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc. 3. Về thái độ: Giáo dục cho học sinh ý thức chủ động, tích cực trong học tập; Yêu thích và tập viết văn bản nhËt dông. 4. TÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng: Liên hệ: Nhắc lại các văn bảnliên quan trực tiếp đến môi trờng B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn: S¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn, gi¸o ¸n, tµi liÖu chuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng, b¶ng phô; Ph¬ng pháp: Nêu vấn đề, thuyết trình, thảo luận nhóm. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh: §äc tríc bµi, t×m hiÓu tríc néi dung bµi häc. C. TiÕn tr×nh bµi dËy: 1. KiÓm tra bµi cò: ? Ph©n tÝch lêi trß chuyÖn cña em bÐ víi M©y hoÆc Sãng? 2. Bµi míi: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG I: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI. I/ §Æc ®iÓm cña vb nhËt dông: Gọi hs đọc khái niệm về vb nhật dụng. HS trình bày H? Tính cập nhật của vb nhật dụng đợc thể hiện ntn?( thể hiện ë nh÷ng yÕu tè nµo? ph¬ng diÖn nµo? GV: Tính cập nhật của vb nhật dụng đợc thể hiện ở:đề tài, chức Nghe năng( đề cập, bàn luận, thuyết minh, tờng thuật , miêu tả, đánh giá những vấn đề, những hiện tợng gần gũi, bức thiết đối với đời sống con ngời và cộng đồng xh hiện đại HS: 1. Kh¸i niÖm: VBND kh«ng ph¶i lµ kh¸i niÖm thÓ lo¹i, còng kh«ng chỉ kiểu văn bản. Nó chỉ đề cập tới chức năng, đề tài và tính cập Ghi nhËt cña néi dung v¨n b¶n mµ th«i. 2. §Ò tµi rÊt phong phó: thiªn nhiªn , m«I trêng, v¨n ho¸, gi¸o dôc, chính trị, xã hội, thể thao, đạo đức, nếp sống.. . 3. Chức năng: bàn luận, thuyết minh, tờng thuật, m/tả, đánh giá… những vấn đề, những hiện tợng của đ/sống con ngờivà xã hội. 4.Tính cập nhật: Là tính thời sự kịp thời, đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi của cuộc sống hàng ngày, cuộc sống hiện tại gắn với những vấn đề cơ bản của cộng đồng xã hội. H? Theo em, vb nhật dụng có đòi hỏi giá trị văn chơng không? 5. Gi¸ trÞ v¨n ch¬ng: kh«ng ph¶i lµ yªu cÇu cao nhÊt víi vb nhËt dụng. Tuy nhiên, đó vẫn là yêu cầu quan trọng HS trình bày hiểu bieetas cá nhân. II/ Nội dung các vb nhật dụng đã học: H? Dựa vào các kiến thức đã học, em hãy trình bày các vẫn đề. HS thảo luận nhóm 4.

(211) mà các vb nhật dụng đề cập tới? HS:. Líp 6: §ã lµ nh÷ng bµi viÕt vÒ di tÝch lÞch sö: Cçu Long Biªn.... Danh lam th¾ng c¶nh: §éng Phong Nha Quan hÖ gi÷a thiªn nhiªn vµ con ngêi: Bøc th cña thñ lÝnh..... Líp 7:Gi¸o dôc vµ vai trß cña ngêi phô n÷.... Lớp 8: Vấn đề môi trờng TÖ n¹n ma tuý, thuèc l¸ D©n sè vµ t¬ng lai loµi ngêi Líp 9: quyÒn sèng cña con ngêi B¶o vÖ hµo b×nh, chèng chiÕn tranh, Héi nhËp víi thÕ giíi vµ gi÷u g×n bµn s¾c v¨n ho¸ d©n téc.. người HS trình bày. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đỏnh giỏ kết quả: H? Nêu đặc điểm của văn bản nhật dụng? 2/ Dặn dò:. - VÒ nhµ häc bµi - §äc vµ tr¶ lêi c©u hái phÇn III, IV sgk tr95,96sgk .. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 10/3/2013 Ngày dạy: 13/3/2013. Tuần: 28 Tiết: 134. tæng kÕt v¨n b¶n nhËt dông(tt) A- Môc tiªu. 1- KiÕn thøc. Gióp HS trªn c¬ së nhËn thøc tiªu chuÈn ®Çu tiªn vµ chñ yÕu cña v¨n b¶n nhËt dụng là tính cập nhật về nội dung, hệ thống hóa đợc chủ đề của các văn bản nhËt dông trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n THCS.. 2- Kü n¨ng :. Nắm đợc một số đặc điểm cần lu ý trong cách tiếp cận văn bản nhật dụng. +- TiÕp cËn mét v¨n b¶n nhËt dông.. + Tæng hîp vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc. 3- Thái độ :. -Hình thành những thói quen tìm hiểu, đánh giá những vấn đề mang tính thời.

(212) sù, x· héi.. 4- TÝch hîp b¶o. -Giáo dục cho học sinh ý thức chủ động, tích cực trong học tập; Yêu thÝch vµ tËp viÕt v¨n b¶n nhËt dông. Liên hệ: Nhắc lại các văn bảnliên quan trực tiếp đến môi trờng. vÖ m«i trêng B- ChuÈn bÞ :. -GV: mét sè tµi liÖu tham kh¶o: S¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn, gi¸o ¸n, tµi liÖu chuÈn kiến thức kĩ năng, bảng phụ; Phơng pháp: Nêu vấn đề, thuyết trình, thảo luận nhóm. - HS: ôn lại các kiến thức đã học: Đọc trớc bài, tìm hiểu trớc nội dung bài học. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc :. 1- ổn định tổ chức : (1phút) 2- Kiểm tra : H? Trình bầy đề tài và chức năng của văn bản nhật dụng? 3- Bµi mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG I: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI. III- H×nh thøc v¨n b¶n nhËt dông Phơng thức biểu đạt (hình thức) của văn bản nhật dụng HS tr×nh bµy ý kiÕn H: Mét v¨n b¶n nhËt dông sö dông mét hay nhiÒu ph¬ng thøc biÓu đạt ? (kết hợp). HS: - Kết hợp nhiều phơng thức biểu đạt + Ph¬ng thøc tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn ... HS nghe GV kh¸i qu¸t, GV: Còng gièng nh c¸c tp v¨n ch¬ng, 1 vb nhËt dông kh«ng chØ dïng 1 ph¬ng kÕt luËn. thức biểu đạt mà kết hợp nhiều phơng thức để tăng sức thuyết phục. H? H·y lÊy vd minh ho¹?. VD:KÕt hîp gi÷a thuyÕt minh vµ miªu t¶: VB §éng Phong Nha KÕt hîp gia thuyÕt minh, NL vµ b/c¶m: ¤n dÞch, thuèc l¸ H? H·y t×m yÕu tè biÓu c¶m vµ ph©n tÝch t¸c dông cña nã trong vb: ¤n dich, thuèc l¸? HS: Những câu văn biểu cảm:Nghĩ đến mà kinh. Hs lấy ví dụ. HS thực hiện. Yếu tố biểu cảm còn thể hiện ở cách dùng dấu chấm tu từ ở đề mục vb.. Tác dụng: những yếu tố đó có tác dụng làm ngời đọc ghê tởm nh÷ng t¸c h¹i kh«n lêng do khãi thuèc g©y ra. H? Qua ph©n t×m hiÓu, em h·y chØ ra t¸c dông cña c¸c vb nhËt dông trong viÖc häc tËp m«n ng÷ v¨n? HS: Văn bản nhật dụng giúp củng cố kiến thức đã học về kiểu vb nghÞ luËn vµ thuyÕt minh. ThËm chÝ bæ sung nh÷ng phÐp lËp luËn HS trả lời cña v¨n nghÞ luËn. IV- Ph¬ng ph¸p häc vb nhËt dông: Mét sè ®iÓm cÇn lu ý trong viÖc häc v¨n b¶n nhËt dông. Gọi hs đọc 5 điểm cần lu ý trong sgk. HS đọc Tãm t¾t nh÷ng ®iÓm cÇn HS đọc SGK 96. Th¶o luËn nhãm : CÇn chó ý nh÷ng ®iÒu g× khi häc v¨n b¶n nhËt dông ? chó ý Giải thích lý do phải chú ý những điểm đó ? Lu ý đặc biệt đến loại chú thích về các sự kiện có liên quan đến vấn đề đặt ra trong văn bản.. 1. Đọc kĩ các chú thích về sự kiện, hiện tợng hay vấn đề.. Ghi. GV:VBND có tính thời sự, có những vấn đề, sự kiện hoặc các kiến thức khoa học mới mẻ, có thể chúng ta cha đợc biết, hoặc cha có nhiều tài Nghe.

(213) liÖu tham kh¶o. V× thÕ viÖc t×m hiÓu chó thÝch lµ yªu cÇu ®Çu tiªn cÇn thực hiện. Ví dụ : văn bản Tuyên bố thế giới về sự sống còn , quyền đợc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn cña trÎ em, chÝnh lµ phÇn ®Çu cña b¶n Tuyªn bè mµ Héi nghÞ cÊp cao t/giíi vÒ trÎ em häp t¹i Liªn hîp quèc.. Gv két hợp diễn giảng 1 số vấn đề sau: + Bản thân kn nhật dụng đã bao hàm ý phải vận dụng thực tiễn. + Vì vậy học nó không chỉ để biết mà còn để làm - Cô thÓ bµy tá nh÷ng ý kiÕn riªng cña c¸ nh©n. - Nội dung mà vb nhật dụng đề ra có liên quan tới 1 số môn học kh¸c vµ ngîc l¹i Gv yªu cÇu hs lÊy 1 sè vd kh¸c minh ho¹ -Môi trờng là vấn đề mà 3 nội dung vb nhật dụng đề cập đến -Đó cũng là vấn đề mà nhiều môn khác đề cập đến nh: môn Địa, m«n Sinh 2. Thãi quen liªn hÖ:. Ghi. HS lÊy vd chøng minh:. Ghi Nghe. GV: V¨n b¶n nhËt dông liªn quan rÊt nhiÒu víi cuéc sèng, còng chÝnh VBND hớng ngời đọc tới cuộc sống xung quanh, vì vậy học VBND ta Ghi phải tạo đợc thói quen nào ? HS: VBND giúp các em hòa nhập với địa bàn sinh hoạt của mình. Ví dụ : Thông tin về ngày trái đất năm 2000, đó cũng chính là những HS lấy vd chứng minh: thông tin mà mọi ngời dân trên khắp trái đất cần biết để có hành động thiÕt thùc cho viÖc b¶o vÖ m«i trêng.. + Thùc tÕ b¶n th©n. + Thực tế cộng đồng. 3.Có ý kiến, quan niệm riêng, có đề xuất giải pháp.. ?Bản thân khái niệm ,nhật dụng, đã bao hàm hàm ý, phải vận dụng thực Ghi Ghi tiÔn, em sÏ vËn dông nh thÕ nµo ?. 4. Vận dụng các kiến thức của các môn học khác để đọc_ hiểu văn b¶n nhËt dông vµ ngîc l¹i. Cho mét vµi vÝ dô vËn dung nguyªn t¾c tÝch hîp. H: Néi dung cña VBND rÊt phong phó, ®a d¹ng vµ liªn quan tíi nhiÒu. bé m«n kh¸c. Bëi vËy khi häc VBND cÇn chó ý ? HS: VËn dông víi c¸c m«n khoa häc kh¸c. Ví dụ : môi trờng là vấn đề đợc đề cập trong 3 văn bản lớp 6 và lớp 8, đó cũng là vấn đề đợc hầu hết các môn học đề cập : địa lý 6, 7 và một số ch¬ng vÒ Sinh vËt vµ m«i trêng ë Sinh häc 9. ? H×nh thøc v¨n b¶n nhËt dông ®a d¹ng, khi ph©n tÝch néi dung cÇn dùa vµo ®iÓm g× ë h×nh thøc ? TL: Chú ý đặc điểm hình thức để phân tích nội dung.. 5. Căn cứ vào đặc điểm thể loại, phân tích các chi tiết cụ thểvề hình thức biểu đạt để khái quát chủ đề. 6. kÕt hîp xem tranh ¶nh, nghe vµ xem c¸c ch¬ng tr×nh thêi sù, khoa học, truyền thôngtrên tivi, đài và các sách báo hàng ngày. Hs nắm đợc nội dung ghi nhớ sgk * Ghi nhí sgk tr96. Ghi HS đọc. §äc, nghe. IV. LuyÖn tËp. BT1: HS tËp ph©n tÝch -ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi- cña Vò HS luyện tập Khoan để làm rõ những điểm cần lu ý khi học văn bản nhật dụng ?. BT2: Làm thế nào để khắc phục nạn phao thi, nạn hút thuốc lá ở líp em, th«n, phè em? D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: ?ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nhËt dông ? Em rút ra được phương pháp khi học văn bản nhật dụng sao cho hiệu quả..

(214) 2/ Dặn dũ: - Nắm chắc các văn bản nhật dụng đã học. - chuẩn bị bài chơng trình địa phơng.. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 11/3/2013 Ngày dạy: 14/3/2013. chơng trình địa phơng. Tuần: 28 Tiết: 135. (PhÇn tiÕng ViÖt) A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc 2- Kü n¨ng : 3- Thái độ : 4- c¸c kÜ n¨ng sèng cơ bản đợc giáo dôc trong bµi: 5- c¸c ph¬ng ph¸p/ kÜ thuËt dËy häc tÝch cùc cã thÓ sö dông:. - Mở rộng vốn từ ngữ địa phơng. - Hiểu tác dụng của từ ngữ địa phơng. Nhận biết đợc một số từ ngữ địa phơng, biết chuyển chúng sang từ ngữ toàn dân tơng øng vµ ngîc l¹i.. Thái độ đúng mực trong việc sử dụng từ ngữ địa phơng trong nói và viết. - Giao tiÕp: hiÓu vµ biÕt c¸ch sö dông ph¬ng ng÷ trong giao tiÕp. - Ra quyết định: biết phân tích các cách sử dụng các từ ngữ thích hợp trong giao tiếp của c¸ nh©n. - Phân tích tình huống: phân tích cách sử dụng từ ngữ địa phơng để có cách giao tiếp phù hîp. - Hái vµ tr¶ lêi: lÇn lît hái vµ tr¶ lêi vÒ nghÜa vµ c¸ch sö dông ph¬ng ng÷ trong giao tiÕp.. B- ChuÈn bÞ : GV: S¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn, gi¸o ¸n, tµi liÖu chuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng, b¶ng phô; Ph¬ng ph¸p: Nªu vÊn đề, thuyết trình, thảo luận nhóm. HS: §äc tríc bµi, t×m hiÓu tríc néi dung bµi häc C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : (1phút) 2- Kiểm tra : H? Điều kiện để sử dụng thành công hàm ý trong câu nói? Cho vd minh hoạ? 3- Bµi míi HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG I: KHỞI ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI Gọi hs đọc yêu cầu bài tập 1 Hs nêu yêu cầu: Tìm từ ngữ địa phơng trong đoạn trích sau? Tìm từ ngữ toàn d©n t¬ng øng?. Gv chia nhóm để hs thực hiÖn.

(215) §o¹n trÝch a: Tõng nhãm thùc hiÖn c¸c -Từ ngữ địa phơng, từ ngữ toàn dân tơng ứng: yªu cÇu ThÑo- sÑo ; LÆp bÆp- l¾p b¾p; Ba- bè, cha Đại diện nhóm trình bày §o¹n trÝch b: má- mẹ ; Kêu-gọi; đâm- trở thành ; đũa bếp- đũa cả; træng- trèng kh«ng; v«- vµo §o¹n trÝch c: lui cui- lói hói ; n¾p- vung ; nh¾m- cho lµ Gv gọi hs đọc yêu cầu Gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ sung. Bµi tËp 2 a/ tõ toµn d©n cã thÓ thay b»ng nãi to b/ kêu từ địa phơng tơngđơng từ toàn dân là gọi Bài tập 3 xỏc định từ địa phơng? tìm từ toàn dân tơng ứng? Các từ địa phơng trong 2 câu đố là: Tr¸i- qu¶ ; Chi- g× ; Kªu- gäi ; Trèng hæng trèng h¶ng- trèng huÕch, trèng ho¸c Bài tập 4 Gv yêu cầu hs điền các từ địa phơng đã tìm đợc ở các bài tập 1, 2,3 vµo b¶ng thèng kª Bµi tËp 5: H? Theo em , có nên để nv Thu trong truyện “ chiếc lợc ngà” dùng từ ngữ HS thực hiện toµn d©n kh«ng? V× sao? HS trả lời a. Kh«ng v× bÐ Thu chưa cã dÞp giao tiÕp réng r·i ngoµi ®f m×nh H?Tại sao trong lời kể chuyện của tg cũng có những từ ngữ địa phong? b. Để nêu sắc thái địa phơng. Tuy nhiên tg có chủ định không dùng quá nhiều từ ngữ địa phong để khỏi gây khó hiểu cho ngời đọc không phải là ngời địa phuơng đó II- Tìm hiểu một số bài thơ của tác giả Tuyên Quang có sử dụng từ ngữ địa phơng §äc hai bµi th¬ cña t¸c gi¶ Mai LiÔu «- d©n téc Tµy ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ HS quan sát bảng phụ c¸ch sö dông tõ ng÷, h×nh ¶nh cña t¸c gi¶ trong bµi th¬ ? HS thảo luận 1- “BÕp löa vu«ng” Cử đại diện nhóm trình Ngêi ë nhµ sµn lµm c¸i bÕp vu«ng bàyPhÝa trªn lµ chç cña «ng, cña bè, chç cña khay níc ®iÕu cµy Bªn bÕp lµ chç cña bµ cña mÑ, chç cña c¬i trÇu b×nh v«i Phía dới là chỗ của con dâu con gái, của níp đựng kim chỉ vá may ChØ cã trÎ con v« t kh«ng lo nhÇm chç ! Cái bếp vuông đêm ngày mong đỏ củi lửa Cái kiềng tròn đợi nồi xuống nối lên. Vuông – tròn là sự ấm êm no đủ ... Ngêi ë nhµ sµn CÇm cÆp tre kh«ng gâ mÆt kiÒng CÇm èng giang kh«ng thæi tro tung toÐ. Đun củi đun đằng gốc Bắc chảo kiêng dùng đũa Nhæ vµo bÕp kh«ng mÐo måm còng thèi miÖng ... Ngêi ë nhµ sµn Gi÷ löa b»ng cñi géc Gi÷ nhµ b»ng sù cÇn cï, ngay th¼ng, tin yªu. Quanh bÕp löa vu«ng lµ nÕp nhµ ¨n ë Cã tríc cã sau ! Nhận xét: - Một số từ ngữ địa phơng - Lối diễn đạt cụ thể - C©u th¬ ng¾n dµi thÓ hiÖn c¸ch nãi cña ngêi miÒn nói D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đỏnh giỏ kết quả: Phân tích tác dụng của từ ngữ địa phơng trong một văn bản đã học. 2/ Dặn dò: - Hoµn thµnh c¸c bµi tËp cßn l¹i.. - Su tầm thêm những từ ngữ địa phơng đợc sử dụng trong các tác phẩm văn học. - ChuÈn bÞ bµi viÕt sè 7 v¨n nghÞ luËn tp th¬.. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:.

(216) Ngày soạn: 12/3/2013 Ngày dạy: 15/3/2013. Tuần: 28 Tiết: 138. Hướng dẫn đọc thêm: Bến. quê Nguyễn Minh Châu. A. Mục tiêu cần đạt : 1. Kiến thức - Những tình huống nghịch lí, những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng trong truyện. - Những bài học mang tính triết lí về con người và cuộc đời, những vẻ đẹp bình dị và quý giá từ những điều gần gũi xung quanh ta. 2. Kĩ năng - Đọc – hiểu một văn bản tự sự có nội dung mang tính triết lí sâu sắc. - Nhận biết và phân tích những đặc sắc của nghệ thuật tạo tình huống, miêu tả tâm lí nhân vật, hình ảnh biểu tượng, …trong truyện. 3. Thái độ Cú ý thức cảm thụ tỏc phẩm. Bồi dỡng tình cảm yêu quê hơng, biết trân trọng những vẻ đẹp bình dị gần gũi của gia đình, quê hơng. 4.Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục trong bài: - Tự nhận thức đợc quan niệm của tác giả về giá trị cuộc sống và cách sống, bài học và ý nghĩa đích thực của đời sống rút ra qua câu chuyện. - Suy nghĩ sáng tạo: nêu vấn đề, phân tích, bình luận về những suy t của nhân vật chính, ý nghĩa của quan niệm sống đợc nêu trong tá phẩm. 5. C¸c ph¬ng ph¸p/ kÜ thuËt dËy häc tÝch cùc cã thÓ sö dông: - Động não: suy nghĩ về nhan đề truyện và những suy t, chiêm nghiệm của nhân vật chính trong tác phẩm, quan niÖm cña t¸c gi¶ vÒ gi¸ trÞ cuéc sèng vµ c¸ch sèng. - Th¶o luËn nhãm: th¶o luËn trong nhãm, t×m vµ ph©n tÝch nh÷ng ®iÒu s©u s¾c nhÊt rót ra tõ c©u chuyÖn.. B . Chuẩn bị: - Giáo viên đọc các tài liệu có liên quan. - Học sinh soạn, tóm tắt truyện. C . Tiến trình bài dạy : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : Kh«ng kiÓm tra 3- Bµi míi : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG I: KHỞI ĐỘNG Truyện chứa đựng những chiêm nghiệm, triết lý về đời ngời cũng với những cảm xúc tinh nhạy đợc thể hiện bằng lời văn tinh tế, có nhiều hình ảnh mang ý nghÜa biÓu tîng HOẠT ĐỘNG II: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1/ CHÚ THÍCH HS đọc chú thích ? Giới thiệu vài nét về tác giả Nguyễn Minh Châu . 1 . Tác giả : - Nguyễn Minh Châu ( 1930 - 1989 ) . Quê ở : Quỳnh Lưu Nghệ An . - Là cây bút suất sắc của văn học Việt Nam hiện đại. - Là một trong số những người “ mở đường tinh anh và tài năng, đã đi được xa nhất” (Nguyên Ngọc) trong chặng mở đầu của công cuộc đổi mới văn học. ? Trình bày hiểu biết của em về tác phẩm 2 . Tác phẩm . - Bến quê được in trong tập truyện cùng tên, là một sáng tác tiêu biểu của NMC giai đoạn sau năm 1975. 2/ ĐỌC Giáo viên hướng dẫn đọc : giọng trầm tư, suy ngẫm khi xúc động đượm buồn,. HOẠT ĐỘNG CỦA HS HS lắng nghe. HS đọc HS trình bày. HS thực hiện.

(217) khi ân hận xót xa . ? Tóm tắt tác phẩm ? Học sinh tóm tắt - Giáo viên nhận xét . ? Thể loại của tác phẩm? xác định phương thức biểu đạt của tác phẩm ? TL: * Thể loại : - Truyện ngắn hiện đại - Phương thức biểu đạt: Tự sự, kết hợp với miêu tả, nghị luận, biểu cảm. 3/ BỐ CỤC H: Bµi cã bè côc mÊy phÇn? Néi dung tõng phÇn? (3 PhÇn) - P1: §Çu … BËc gç mßm lâm: Cuéc trß truyÖn cña NhÜ víi Liªn. - P2: Tiếp … vùng nớc đỏ: Nhĩ nhờ con trai sang bên kia sông, nhờ bọn trẻ hàng xóm giúp anh ngồi tựa sát cửa sổ để ngắm cảnh và suy t. - P3: còn lại: Cụ giáo Khuyến rẽ vào hỏi thăm và hành động cố gắng cuối cùng cña NhÜ. Giáo viên : Truyện ngắn là tác phẩm tự sự cỡ nhỏ, với đặc điểm nổi bật, ngắn gọn tập phản ánh một vài biến cố trong giai đoạn, một lát cắt nào đó của cuộc đời nhân vật ... Nhân vật thường ít, cốt truyện đơn giản ... - Đối với truyện ngắn người ta thường quan tâm tới : + Tình huống truyện. + Tâm trạng của nhân vật + Điểm nhìn của nhân vật. Vậy điều ấy được thể hiện ở tác phẩm "Bến quê" như thế nào? 4/ PHÂN TÍCH GV Hướng dẫn phân tích văn bản. ? Truyện được trần thuật theo điểm nhìn của nhân vật nào ? ( Nhĩ ) . ? Nhân vật chính của truyện là ai ? ( Nhĩ) . Tình huống truyện là yếu tố bất ngờ, ngẫu nhiên, lạ hoá nhưng vẫn hợp lý, nó mang tính nghịch lí nhưng vẫn chấp nhận được. GV: Tạo ra một chuỗi những nghịch lý nh vậy tác giả muốn lu ý ngời đọc cần nhËn thøc ®iÒu g× ?. HS trả lời. Nghe. HS trả lời HS trả lời Nghe Hoạt động nhóm . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi. a/- T×nh huèng truyÖn Y/C HS nêu tình huống của truyện? ? Vậy nhân vật Nhĩ trong truyện được đặt ở tình huống nào ? HS:- Cảnh ngộ éo le, ngặt nghèo của Nhĩ trong những ngày cuối đời: Là một người từng đi khắp mọi nơi trên trái đất, không thiếu một xó sỉnh nào, vậy mà đến cuối đời lại bị buộc chặt trên giường bệnh, sự sống gần như bị cạn kiệt. - Nhĩ khao khát được đặt chân sang bờ bãi bên kia sông, anh đã nhờ cậu con trai thực hiện niềm khao khát của mình nhưng cậu ta lại không hiểu và sa vào bắn phá cờ thế trên hè phố . Gv: Tình huống truyện là yếu tố bất ngờ, ngẫu nhiên, lạ hoá nhưng vẫn hợp lý, nó mang tính nghịch lí nhưng vẫn chấp nhận được. ? Vậy nhân vật Nhĩ trong truyện được đặt ở tình huống nào ? HS : - Nhân vật Nhĩ ở vào hoàn cảnh đặc biệt: Sống những ngày đau ốm cuối cïng trªn giêng bÖnh t¹i nhµ - Vẻ đẹp của bãi bồi bên sông nay mới phát hiện nhng lại khôg tới đợc. - Nhê con th× con l¹i m¶i ch¬i. * Những tình huống nghịch lý đó bộc lộ điều tác giả muốn nói : -Nhận thức về c/đời: c/s &số phận con ngời chứa đựng những điều bất thờng. -Göi g¾m mét suy ngÉm : Ngêi ta híng tíi nh÷ng ®iÒu cao xa mµ v« t×nh kh«ng biết những vẻ đẹp gần gũi. ? Xây dựng tình huống ấy, tác giả nhằm thể hiện điều gì ? TL: => Tạo tình huống nghịch lí để chiêm nghiệm một triết lí về đời người, về cuộc đời, cuộc sống số phận con người chứa đựng những điều bất thường, những nghịch lí ngẫu nhiên, vượt ra ngoài dự định và ước muốn cả những hiểu. HS trình bày. Nghe HS trả lời. HS phát biểu ý kiến.

(218) biết và toan tính của con người => đồng thời mang tính tổg kết, trải nghiệm của cả đời người, qua những suy nghĩ của n/ vật GV kh¸i qu¸t + Nhận thức về cuộc đời : cuộc sống và số phận con ngời chứa đựng những Nghe điều bất thờng, những nghịch lý ngẫu nhiên vợt ra ngoài những dự định, ớc muèn, c¶ nh÷ng hiÓu biÕt vµ toan tÝnh cña ngêi ta. + Bên cạnh đó tác giả muốn gửi gắm một suy ngẫm : trong cuộc đời ngời ta hớng đến những điều cao xa mà vô tình không biết những vẻ đẹp gần gũi ngay bªn c¹nh m×nh. + Khi đến đợc bến quê một cách dễ dàng thì không nghĩ tới, không tới. Khi không thể tới đợc thì lại càng say mê, ham muốn. Có khi cái ngời ta mơ ớc khát khao, c¸i ngêi ta kh«ng thÓ cã kh«ng ph¶i lµ ®iÒu g× to t¸t, lín lao mµ lµ nh÷ng ®iÒu hÕt søc nhá bÐ, thêng t×nh. - GV n©ng cao : ý nghĩa của tình huống nghịch lý đó còn mở ra một nội dung triết lý nữa, mang tính trải nghiệm của cả đời ngời, qua những suy ngẫm của nhân vật Nhĩ “con ngời ta trên đờng đời thật khó tránh đợc những cái điều vòng vèo hoặc chùng Nghe chình và sự giàu có lẫn mọi vẻ đẹp rất gần gũi nh cái bãi bồi bên kia sông hay ngời vợ tần tảo, giàu tình yêu và đức hy sinh thì phải đến lúc này, khi sắp giã biệt cuộc đời Nhĩ mới cảm nhận thấm thía. b- Nh÷ng c¶m xóc vµ suy nghÜ cña nh©n vËt NhÜ trªn giêng bÖnh : *) Cảm nhận về vẻ đẹp thiên nhiên Học sinh đọc phần đầu của truyện . HS đọc ? Xác định phương thức biểu đạt ? ( Tự sự + miêu tả ) . HS xác định theo y/c ? Cảnh thiên nhiên được miêu tả qua cái nhìn và cảm xúc của nhân vật Nhĩ HS trả lời như thế nào ? TL: - Hoa bằng lăng cuối mùa trở nên đậm sắc hơn . - Sông Hồng một màu đỏ nhạt, mặt sông như rộng thêm ra . - Vòm trời cũng như cao hơn. - Những tia nắng sớm ..... => S¾c mµu bê b·i díi n¾ng thu H: Em có n/xét gì về cách m/tả đó? Tại sao t/giả đặt n/vật vào h/cảnh nh vậy? HS trả lời HS: =>Cảnh vật theo tầm nhìn của Nhĩ từ gần đến xa, tạo thành không gian có chiÒu réng, s©u.=> C¶m nhËn b»ng c¶m xóc tinh tÕ. ? Hãy nêu cảm nhận của em về cảnh vật t/n qua cái nhìn của n/vật Nhĩ ? TL: Cảnh được Nhĩ cảm nhận bằng cảm xúc tinh tế : tất cả vốn rất quen thuộc, gần gũi nhưng lại rất mới mẽ với Nhĩ, tưởng chừng như lần đầu tiên anh cảm nhận được tất cả vẻ đẹp và sự giàu có của nó . ? Khi nhìn thấy cảnh thiên nhiên đó, Nhĩ khao khát điều gì ? Vì sao anh lại có niềm khao khát ấy ? Nó có ý nghĩa gì ? HS phát biểu ý kiến TL: Điều đó thể hiện : Anh khao khát được khám phá và tận hưởng vẻ đẹp đó vì cảnh rất đẹp, rất mới mẻ ..... -> Chứng tỏ niềm tha thiết với cuộc sống, với vẻ đẹp bình dị và sâu xa của thiên nhiên, của quê hương, của nhân vật Nhĩ. *) Nh÷ng suy ngÉm cña NhÜ tõ hoµn c¶nh cña m×nh: Giáo viên: Hoàn cảnh của Nhĩ, bệnh tật kéo dài, mọi sự trông cậy vào sự chăm Nghe sóc của vợ con. Anh cảm nhận được thời gian của mình chẳng còn bao lâu nữa : " Đêm qua .... tiếng gì không?". " Hôm nay đã là ....... rồi em nhỉ ? ". Vợ anh hầu như cũng cảm nhận được tình cảnh ấy nên lãng tránh trả lời câu hỏi của anh " Trước mặt chị ..... giấc ngủ ". Có thể nói ngòi bút miêu tả tâm lý của tác giả ở thiên truyện này rất tinh tế và thấm đượm tinh thần nhân đạo. H: Em hãy tìm và phân tích những cảm nhận của Nhĩ về Liên - vợ anh để HS tìm và pt thấy rõ điều ấy ? - Lần đầu tiên Nhĩ để ý :.

(219) + Liên đang mắc tấm áo vá . + Những ngón tay gầy guộc âu yếm vuốt ve vai anh. + Mùi thuốc bắc ...... + Bước chân rón rén .... -> Nhận ra tình yêu thương, sự tần tảo, đức hi sinh thầm lặng của vợ . H: Tõ hoµn c¶nh cña m×nh NhÜ ph¸t hiÖn ra quy luËt gièng nh nghÞch lý của đời ngời. Đầu tiên là cảm nhận của anh về Liên ? TL: - C¶m nhËn vÒ Liªn + Ngời vợ giàu tình yêu thơng, tần tảo và đức hy sinh. + Nơi nơng tựa chính là gia đình Giáo viên bình : - §äc ®o¹n c¶nh ch¨m sãc NhÜ cña Liªn vµ suy nghÜ cña NhÜ. Hoµn c¶nh cña NhÜ bÖnh tËt hiÓm nghÌo kÐo dµi, mäi sù ph¶i tr«ng vµo sù ch¨m sãc cña vî con. Trong buổi sáng đó nh bằng trực giác, Nhĩ đã nhận ra rằng thời gian của đời mình chẳng còn bao lâu nữa. HS đọc đoạn tiếp " ngời cha…." H:Trong những ngày cuối cùng của cuộc đời Nhĩ mong ớc điều gì? TL: - Được đặt chân lên bãi bồi bên kia sông -> Ước muốn bình dị, gần gũi thân thuộc. H: Tại sao Nhĩ có niềm khao khát đó? Có ý nghĩa nh thế nào? TL: + Sự thức tỉnh về những giá trị bền vững, bình thờng mà sâu xa của đời sèng hay bÞ con ngêi l·ng quªn v« t×nh. + Quy luật phổ biến của đời ngời : “Con ngời ta trên đờng đời thật khó tránh đợc những cái điều vòng vèo hoặc chùng chình” ? Em có suy nghĩ gì về niềm khao khát này của Nhĩ ? TL: => Sự thức tỉnh về những giá trị thường bị người ta bỏ qua, lãng quên nhất là lúc còn trẻ khi những ham muốn xa vời đang lôi cuốn con người tìm đến. Sự nhận thức này chỉ đến được khi con người ta đã từng trải (Với Nhĩ thì lúc đó là lúc cuối đời khi phải nằm trên giường bệnh ) Bởi thế đó là sự thức tỉnh có xen niềm ân hận và nỗi xót xa . Giáo viên : Qua những điều cảm nhận của Nhĩ về Liên và niềm khat khao của Nhĩ Nguyễn Minh Châu muốn gửi đến bạn đọc : Cuộc sống và số phận con người đầy những điều bất thường, vượt qua nhiều dự định để rồi khi sắp giã biệt cuộc đời mới cảm nhận thấm thía. Vẻ đẹp cuộc sống không phải nơi đâu xa lạ mà nó hiện hữu ở ngay trong những gì gần gũi, quen thuộc: "Hạnh phúc là những gì gần gũi xung quanh ta mà chỉ khi tuột khỏi tầm tay ta mới biết đó là hạnh phúc ". ?Nhĩ nhận ra vẻ đẹp bình dị đó khi nào? ?NhÜ thùc hiÖn íc m¬ cña m×nh b»ng c¸ch nµo? ?Mơ ớc đó có thực hiện đợc không? ? Hãy đọc thầm đoạn đối thoại giữa Nhĩ và cậu con trai . ? Khôg thể thực hiện được điều mình muốn, Nhĩ đã nhờ cậy vào ai ( con trai ). ?Nhưg rồi anh có thực hiện được ước muốn của mình khôg? vì sao ? TL: Anh không thực hiện được ước muốn của mình, anh gặp một nghịch lý : Đứa con không hiểu được ước muốn của cha nên làm một cách miễn cưỡng và sau đó lại cuốn hút vào trò chơi phá cờ thế để rồi có thể lỡ chuyến đò ngang duy nhất trong ngày ? Từ đó anh đã suy ngẫm như thế nào về nghịch lí cuộc đời ? TL: Con người ta trên đường đời thật khó tránh khỏi những cái điều vòng vèo hoặc chùng chình . ? Em hiểu như thế nào về triết lí này của Nhĩ ? TL: Ai cũng có một thời trai trẻ, sôi nổi, bồng bột, tài năng .... Cuộc đời thì đầy những cạm bẫy, khó khăn ........ khó mà tránh được. Nhưng dường như anh cảm nhận được giá trị của cuộc sống và anh thấy tiếc khi người con trai của anh lại lặp lại " con đường " của anh ....... HS phát biểu ý kiến. HS đọc Trả lời HS suy nghĩ, trình bày. HS phát biểu ý kiến. Nghe. Trả lời nhanh. Trả lời nhanh. Trả lời nhanh. HS phát biểu ý kiến.

(220) H: H×nh ¶nh cuèi truyÖn t¸c gi¶ tËp trung miªu t¶ cö chØ nh©n vËt NhÜ víi vẻ khác thờng điều đó có ý nghĩa gì? TL: + Đò ngang chạm mũi đất Nhĩ đu mình giơ cánh tay gầy guộc khoát khoát HS phỏt hiện -> Biểu hiện sự nôn nóng thúc giục cậu con trai mau lên kẻo lỡ chuyến đò, cµng t« ®Ëm niÒm khao kh¸t cña anh. +Cuộc sống và số phận con người chứa đầy nghịch lí, vượt ra ngoài dự định ước muốn -> mang tính trải nghiệm cuộc đời. - Mặt mũi đỏ dựng, hai mắt long lanh ....... cố đu mình nhô người, giơ một cánh tay gầy guộc khoát khoát như ra hiệu .... -> Nôn nóng thúc giục con trai hãy mau mau kẻo lỡ chuyến đò ...... => Thức tĩnh mọi người dứt ra khỏi cái vòng vèo, chùng chình trên đường đời, hướng tới giá trị đích thực, giản dị, gần gũi, bền vững ....... -> Rất tinh tế khi miêu tả đời sống nội tâm nhân vật với diễn biến tâm trạng và thể hiện tư tưởng nhân đạo cao cả . ?Em có n/xét gì về ngòi bút miêu tả tâm lý của Nguyễn Minh Châu ? Giáo viên tiểu kết : Nhân vật Nhĩ là nhân vật trữ tình ( nhà văn đã gửi gắm qua nhân vật những điều q/sát, suy ngẫm triết lí về cuộc đời và con người. Những chiên nghiệm, HS nhận xét triết lí được chuyển hoá vào trong đời sống nội tâm của n/vật với diễn biến của tâm trạng dưới sự tác động của hoàn cảnh được m/tả tinh tế và hợp lí . 1 . Đặc sắc nghệ thuật : HS trình bày - Tạo dựng tình huống nghịch lí . - Miêu tả tâm trạng tâm lí nhân vật rất tinh tế . - Sự kết hợp ngôi kể thứ 3 và thứ nhất-> vừa mang tính khách quan + chủ quan - Đặc biệt là sáng tạo nhiều hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng : a . Bến quê . b . Những bông bằng lăng cuối mùa . c. Đứa con trai của Nhĩ sa vào đám chơi phá cờ thế . d. Con đò ngang duy nhất trong ngày chỉ có một lần . e . Nhĩ giơ cánh tay khoát khoát . D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: Nêu ND và NT của tác phẩm “ Bến quê” (NMC) 2/ Dặn dò: Học bài, chuẩn bị bài mới. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. Ngày soạn: 13/3/2013 Ngày dạy: 16,17/3/2013. Tuần: 28 Tiết: 139-140. «n tËp phÇn tiÕng viÖt A . Mục tiêu cần đạt : 1. Kiến thức Hệ thống kiến thức về khởi ngữ, các thành phần biệt lập, liên kết câu và liên kết đoạn, nghĩa tường minh và hàm ý. 2. Kĩ năng - Rèn kĩ năng tổng hợp và hệ thống hóa một số kiến thức về phần Tiếng Việt..

(221) - Vận dụng những kiến thức đã học trong giao tiếp, đọc – hiểu và tạo lập văn bản. 3. Thái độ Ý thức hệ thống kiến thức B . Chuẩn bị : Gv:Bảng phụ. Hs: chuẩn bị theo sgk C . Tiến trình bài dạy : 1. Ổn định 2. Bài cũ: kiểm tra sự chuẩn bị của hs 3. Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HOẠT ĐỘNG I: KHỞI ĐỘNG HS lắng nghe HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I- Khëi ng÷ vµ thµnh phÇn biÖt lËp : Híng dÉn HS «n tËp khëi ng÷ vµ thµnh phÇn biÖt lËp - HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm ? - Hoạt động nhóm ( nhóm ngẫu nhiên) . §äc y/cÇu bµi tËp 1 ghi kÕt qu¶ vµo phiÕu häc tËp theo y/cÇu bµi tËp ? . Đại diện nhóm trả lời GV treo đáp án Khëi ng÷ Thµnh phÇn biÖt lËp t×nh th¸i c¶m th¸n gọi đáp X©yc¸i l¨ng Êy Dêng nh nh÷ng ngêi tha «ng GV : yªu cÇu HS viÕt ®o¹n v¨n ng¾n theo yªu cÇu cña BT. GV viết mẫu: Bến quê là một câu chuyện về cuộc đời vốn rất bình dị quanh ta. Với những nghịch lí không dễ gì hoà giải, hình nh trong cuộc sống hôm nay ta có thể gặp ở đâu đó một số phận giống nh hoÆc gÇn gièng nh sè phËn cña NhÜ…. HS thực hiện HS làm bài tập theo nhóm 4 người §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi. HS viết. II- Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n - §äc bµi tËp SGK . C¸c tõ ng÷ thÓ hiÖn phÐp liªn kÕt nµo ? Nªu t¸c dông ? HS phát hiện + LÆp tõ ng÷ : c« bÐ + ThÕ : Nã, thÕ + Nèi : Nhng, nhng, råi, vµ + §ång nghÜa, tr¸i nghÜa, liªn tëng : TiÕng lanh canh gâ trªn nãc hang -> Liªn tëng “cã c¸i g× v« cùng sắc xé không khí”. “Ngời Pháp .... Nã Phá Luân -> đồng nghĩa với “1 ngời Mỹ ... Hoa Thịnh §èn”. GV:ChØ râ liªn kÕt néi dung, h×nh thøc gi÷a c¸c c©u trog ®o¹n v¨n em viÕt giíi thiÖu BÕn quª ?. * Liªn kÕt néi dung vµ liªn kÕt h×nh thøc a. Liªn kÕt néi dung + Liên kết chủ đề + Liªn kÕt l« gÝc b. Liªn kÕt h×nh thøc. Hs trình bày. + LÆp + ThÕ + Nèi GV híng dÉn HS nghi kÕt qu¶ vµo b¶ng tæng kÕt. - LËp b¶ng tæng kÕt.. Bµi 2: B¶ng tæng kÕt Tõ ng÷ t¬ng øng LÆp tõ C« bÐ. PhÐp liªn kÕt ThÕ Nèi c« bÐ Nhng råi vµ nã thÕ III . Nghĩa tường minh và hàm ý .. §ång nghÜa... HS thực hiện. - Nh¾c l¹i nghÜa têng m×nh vµ hµm ý, ®iÒu kiÖn sö dông hµm ý ? HS nhắc lại + Là phần thông báo đợc diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu. + Là phần thông báo không đợc diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu nhng đợc suy ra tõ nh÷ng tõ ng÷ Êy. Học sinh đọc yêu cầu bài tập 1, 2 . HS làm bài tập Học sinh đứng tại chỗ trả lời - Học sinh khác nhận xét . * Bài 1 : Câu " Ở dưới ấy ........ chỗ rồi " có hàm ý : Các ông nhà giàu bị đày xuống địa ngục sau khi chết vì thói keo kiệt ..

(222) * Bài 2: Câu IV- LuyÖn tËp - HS hệ thống một số câu thơ, đoạn thơ có hàm ý và phân tích hàm ý đó ? + Buån tr«ng cöa bÓ chiÒu h«m.... Çm Çm tiÕng sãng kªu quanh ghÕ ngåi” => T¶ c¶nh ngô t×nh + Ho¹n Th hån l¹c ph¸ch xiªu KhÊu ®Çu díi tríng liÖu ®iÒu kªu ca Rằng tôi chút phận đàn bà Ghen tu«ng th× còng ngêi ta thêng t×nh => Ho¹n Th biÖn hé cho m×nh. + VÉn cßn bao nhiªu n¾ng §· v¬i dÇn c¬n ma SÊm còng bít bÊt ngê Trên hàng cây đứng tuổi => ý nghÜa Èn dô gîi suy t th©m trÇm cña con ngêi. - HÖ thèng truyÖn ? Hµm ý cña mét sè c©u vµ ®o¹n v¨n ? + LÆng lÏ Sa Pa + Lµng + BÕn quª => Sö dông trong truyÖn * VËn dông khi ph©n tÝch, c¶m nhËn t¸c phÈm v¨n häc. HS trao đổi nhóm Đại diện nhóm trình bày. D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: Đánh. giá về kiến thức đã học 2/ Dặn dò: - Híng dÉn HS lµm bµi tËp 3 - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp vµo vë - N¾m ch¾c phÇn lÝ thuyÕt. Ngày soạn: 17/3/2013 Ngày dạy: 20,21/3/2013. Tuần: 29 Tiết: 141-142. LuyÖn nãi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh nắm đợc: 1. VÒ kiÕn thøc: Những yêu cầu đối với luyện nói khi bàn luận về một đoạn thơ, bài thơ trớc tập thể. 2. VÒ kÜ n¨ng: - Lập ý và cách dẫn dắt vấn đề khi nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. - Trình bày miệng một cách mạch lạc những cảm nhận, đánh giá của mình về một đoạn thơ, bài thơ. 3. Về thái độ: Giáo dục cho học sinh ý thức chủ động, tích cực trong học tập, yêu thích học bộ môn. B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn: S¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn, gi¸o ¸n, tµi liÖu chuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng, b¶ng phô; Ph¬ng ph¸p: Nªu vÊn đề, thuyết trình, thảo luận nhóm. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh: §äc tríc bµi, t×m hiÓu tríc néi dung bµi häc. C. TiÕn tr×nh bµi dËy: 1. KiÓm tra bµi cò: Gv kiểm tra việc lập dàn ý của hs về đề văn sgk 2. Bµi míi: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN. HOẠT ĐỘNG CỦA HS.

(223) HOẠT ĐỘNG I: KHỞI ĐỘNG Trên cơ sở hs chuẩn bị bài ở nhà , gv xây dựng dàn ý cơ bản cho hs để giứp cho tiết luyÖn nãi thµnh c«ng. * MB: 1/ Giãi thiÖu tg, tp 2/ Nêu vấn đề nghị luận: Qua hình tợng bếp lửa, ngời cháu muốn ca ngợi đức hy sinh, sự tần tảo và tình yêu thơng bao la của bà , đồng thời nói lên lòng biết ơn, thơng nhớ bà khôn nguôi. H? Theo em, th©n bµi cÇn x©y dùng nh÷ng hÖ th«ng luËn ®iÓm nµo? H? §Ó triÓn khai L® 1, em cÇn tr×nh bµy nh÷ng luËn cø nµo? HS: II/ TB: - L§ 1: H×nh ¶nh bÕp löa kh¬i nguån håi tëng c¶m xóc vÒ bµ: ( 3 dßng th¬ ®Çu) H×nh ¶nh bÕp löa chên vên H×nh ¶nh bÕp löa Êp iu H? Khi triÓn khai L® 2, em cÇn thÓ hiÖn c¶m nhËn cua rm×nh vÒ nh÷ng h×nh ¶nh th¬ nµo? HS: - L§2: Håi tëng nh÷ng kû niÖm tuæi th¬ sèng bªn vvµ h×nh ¶nh bµ g¾n liÒn víi h×nh ¶nh bÕp löa( 4 khæ tiÕp theo) Kû niÖm nh÷ng n¨m tuæi th¬ Với khói hun nhèm mắt cháu, với những năm cả nớc ngập trong nạn đói Kû niÖm 8 n¨m sèng bªn bµ: ©m thanh kh¾c kho¶i cña tiÕng tu hó, nh÷ng viÖc lµm , lêi d¹y b¶o ©n cÇn cña bµ dµnh cho ch¸u - LĐ3: Suy ngẫm về bà và cuộc đời bà Bà đã nhen nhóm, nuôi dờng trong lòng cháu bao niềm yêu thơng, bao hoài bão ớc m¬ Ngêi ch¸u chît nhËn ra ®iÒu thiªng liªng, kú l¹ trong ngän löa, bÕp löa - L§4: Lßng kÝnh yªu, biÕt ¬n cña ngßi chau víi bµ H? Phần kb , em sẽ dự định trình bày những ý gì? HS: KB: Khẳng định vấn đề cần nghị luận ý nghĩa gd đối với mỗi ngời về tình cảm bà cháu, tình cảm gia đình thiêng liêng qua bµi th¬ §Ò bµi : H·y ph©n tÝch ®o¹n th¬ sau : “Bçng nhËn ra h¬ng æi Ph¶ vµo trong giã se S¬ng chïng ch×nh qua ngâ Hình nh thu đã về Sông đợc lúc dềnh dàng Chim b¾t ®Çu véi v· Có đám mây mùa hạ V¾t nöa m×nh sang thu " (Sang thu – H÷u ThØnh) II- Yªu cÇu chuÈn bÞ :. LËp dµn bµi chi tiÕt 1- Më bµi : - Mïa thu vµo th¬ ca tù nhiªn, gÇn gòi - NguyÔn KhuyÕn víi chïm th¬ thu - H÷u ThØnh gãp vµo mïa thu mét gãc quª h¬ng sang thu - DÉn ®o¹n th¬ 2- Th©n bµi : - §o¹n th¬ thÓ hiÖn h¬ng vÞ Êm nång cña chím thu miÒn quª nhá + TÝn hiÖu ®Çu tiªn : H¬ng æi trong giã, s¬ng + Tõ ng÷ : chïng ch×nh, h×nh nh - Sự biến đổi của đất trời sang thu - T©m tr¹ng ngì ngµng, bèi rèi cña nhµ th¬ - Sự vận động của mùa đợc cụ thể hóa bằng những sắc thái đổi thay cña t¹o vËt. + Sù dÒnh dµng cña dßng s«ng + B¾t ®Çu véi v· cña c¸nh chim + Lối diễn đạt độc đáo đám mây mang theo hai mùa. - Tác dụng của cách dùng h/ảnh vận động, từ ngữ diễn tả cảm giác trạng thái : nét đặc thù của sự giao mùa, thể hiện sự đồng cảm giữa con ngời với thiên nhiên đang thay đổi. - Tãm t¾t néi dung hai ®o¹n th¬ : + Bức tranh mùa thu nồng đợm hơi ấm quê nhà. + Hình ảnh thu thân quen, giản dị, tơi tắn, sống động. + Tõ ng÷ lÊp l¸y + Giäng th¬ ngì ngµng, vui síng. 3- KÕt luËn :. HS tr×nh bµy dµn ý Trªn c¬ së híng dÉn cña gv, hs söa ch÷a dµn ý:. Hoạt động nhóm.

(224) - H÷u ThØnh ®a vÒ miÒn quª Êm ¸p - Sang thu mét h×nh ¶nh quª h¬ng.. II/ LuyÖn nãi trªn líp Gv nªu yªu cÇu cña tiÕt luyÖn nãi:. +Đúng nội dung đề yêu cầu +Cã c¸ch nãi truyÒn c¶m, tr¸nh häc thuéc lßng Gv chia nhóm, cử đại diện hs từng nhóm lên trình bày Hs nhận xét theo yêu cầu đã nêu GV nhËn xÐt phÇn luyÖn nãi cña hs KhuyÕn khÝch cho ®iÓm hs D/ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ 1/ Đánh giá kết quả: 2/ Dặn dò:. ĐÁNH GIÁ RÚT KINH NGHIỆM:. - C¸c nhãm tr×nh bµy tríc nhãm m×nh - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy tríc líp - C¸c nhãm nhËn xÐt.

(225)

giao an ngu van 9

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về