Tài liệu Dinh dưỡng cho người đau dạ dày pptx

Dinh dưỡng cho người
đau dạ dày

Người bị đau dạ dày nên hạn chế các món rán xào
Theo ThS.BS Lê Thị Hải, Giám đốc trung tâm dinh dưỡng, Viện Dinh
dưỡng quốc gia, có thể nhịn ăn trong vòng 24 - 48 giờ đối với trường hợp viêm dạ
dày cấp tính vì cần có thời gian cho dạ dày lành vết thương.

Dạ dày là bộ phận quan trọng nhất trong bộ máy tiêu hoá, có hình dáng
giống một cái túi để đựng thức ăn, có lỗ mở ở hai đầu, phần trên nối với thực quản
gọi là tâm vị, phần dưới nối với ruột gọi là môn vị.
Đau dạ dày có thể do viêm dạ dày hoặc loét dạ dày. Cơ chế sinh bệnh viêm,
loét dạ dày đều do axít làm lở loét niêm mạc dạ dày. Những chất axít làm viêm,
loét có thể do dạ dày tăng tiết hoặc do bên ngoài đưa vào. Viêm dạ dày cấp tính
thường do dùng thuốc giảm đau như Aspirin và các thuốc giảm đau chống viêm
trong bệnh xương khớp.
Ngoài thuốc còn do các loại thực phẩm gây kích thích niêm mạc dạ dày
như: rượu, càphê, ớt, tiêu... Thêm nữa, các yếu tố tâm lý căng thẳng, xúc động
mạnh, lo âu… cũng làm thần kinh kích thích, dẫn tới tiết nhiều axít.
Trọng tâm của dinh dưỡng trong điều trị viêm, loét dạ dày là dùng những
thức ăn giảm tiết dịch vị, giảm tác dụng của axít tiết lên niêm mạc dạ dày. Chất
ngọt, chất béo là những chất ít gây tiết dịch vị.
Dùng những thức ăn có tính bọc niêm mạc dạ dày, thấm dịch vị như gạo
nếp, bột sắn, bánh mì, bánh quy, sữa, lòng trắng trứng. Dùng thức ăn mềm, ít có
tác dụng cơ giới. Không để đói, không ăn quá no.
Cần ăn nhiều bữa trong ngày, mỗi bữa cách nhau từ 2 – 3 giờ. Khi chế biến
thức ăn cần nghiền, xay, băm nhỏ, nấu nhừ, tăng cường luộc, hấp và hạn chế
chiên, xào.

Thực phẩm nên ăn: cháo, cơm nát, bánh mì, bánh quy, cơm nếp, bánh
chưng, khoai tây, khoai sọ (luộc chín hoặc hầm nhừ dưới dạng xúp); thịt cá nghiền

nát, hấp hoặc om; sữa bò hộp, sữa bò tươi, sữa bột, bơ, pho mát; đường, bánh,
mứt, mật ong, kem, thạch, chè, nước lọc, nước khoáng...
Thực phẩm nên kiêng:
Các loại thực phẩm có độ axít cao; các loại quả chua (như chanh, cam,
bưởi), cà muối, giấm, mẻ, tương ớt...; các loại thực phẩm tạo hơi trong dạ dày (các
loại đậu đỗ, các loại dưa cà muối, hành...); các loại thực phẩm làm hư hại niêm
mạc dạ dày (rượu, bia, ớt, tỏi, càphê, trà...); các loại thức ăn tăng tiết axít như các
loại nước xốt thịt, cá đậm đặc...
Ngoài ra cũng không nên ăn các loại hoa quả (chuối tiêu, đu đủ, táo...) và
các loại thức ăn chế biến sẵn (giăm bông, lạp xưởng, xúc xích...); không ăn sữa
chua, không uống các loại nước ngọt có gas.
Trường hợp viêm dạ dày cấp tính cần có thời gian cho dạ dày lành vết
thương. Vì vậy có thể nhịn ăn trong vòng 24 – 48 giờ vì thức ăn vào dạ dày sẽ làm
kích thích tiết axít càng làm loét vết thương.
Chỉ nên uống nước khoáng với số lượng vừa phải để khỏi khát và mất
nước. Sau thời gian nhịn ăn nên ăn xúp nấu với rau, thịt nghiền; uống sữa hoặc ăn
kem với năng lượng từ 1.200 – 1.300kcal.
Mỗi lần ăn với số lượng ít và ăn nhiều lần, cách nhau một giờ. Sau đó dần
dần tăng số lượng cho đến khi không còn triệu chứng đau bụng, đầy hơi, ợ hơi, ợ
chua thì ăn uống gần như bình thường.
Nếu là viêm dạ dày mạn tính, người bệnh thường bị thiếu dinh dưỡng do
tiêu hoá hấp thu kém, không hấp thu được các loại vitamin cần thiết, đặc biệt là
vitamin B12 và sắt, chất đạm, dẫn tới thiếu máu.
Chế độ ăn khi đó cần cung cấp đầy đủ năng lượng và chất đạm, đặc biệt cần
bổ sung thêm các loại vitamin và muối khoáng như: axít folic, vitamin A, D, K,
canxi, sắt, kẽm, magiê.