Luận văn thạc sĩ các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần đông á chi nhánh lâm đồng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH

LÊ NGUYỄN HƯƠNG GIANG

CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN RỦI RO TÍN DỤNG
TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐÔNG Á
CHI NHÁNH LÂM ĐỒNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP. Hồ Chí Minh – Năm 2019


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH

LÊ NGUYỄN HƯƠNG GIANG

CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN RỦI RO TÍN DỤNG
TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐƠNG Á
CHI NHÁNH LÂM ĐỒNG

Chun ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã số: 8340201

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. THÂN THỊ THU THỦY

TP. Hồ Chí Minh – Năm 2019


i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam kết đề tài “Các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng tại Ngân hàng
thương mại cổ phần Đông Á - Chi nhánh Lâm Đồng” là một cơng trình nghiên cứu
độc lập dưới sự hướng dẫn khoa học của TS Thân Thị Thu Thủy. Các số liệu, kết
quả nêu trong luận văn là trung thực và cũng chưa được dùng để tôi tốt nghiệp bất
cứ bậc học nào trước đây.
Nếu có bất kỳ sự gian lận nào, tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm về đề tài
của mình.
Tp. Hồ Chí Minh, ngày

tháng

năm 2019

Tác giả

Lê Nguyễn Hương Giang


ii

LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn và lịng biết ơn chân thành đến đến gia
đình, đồng nghiệp cùng tất cả những người đã hỗ trợ tơi về chun mơn, tinh thần
trong q trình thực hiện luận văn.

Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến TS. Thân Thị Thu Thủy đã trực tiếp
hướng dẫn, giúp đỡ tơi trong q trình thực hiện luận văn.
Xin cảm ơn các thầy cô bộ môn của Trường Đại Học Kinh tế - Thành phố
Hồ Chí Minh đã dạy dỗ trong suốt quá trình học tập tại trường.


iii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii
MỤC LỤC ................................................................................................................ iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT.................................................................... vii
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BẢNG ...................................................................... viii
TÓM TẮT ..................................................................................................................x
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU ............................................1
1.1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................1
1.2. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu ........................................................................2
1.2.1. Mục tiêu nghiên cứu..........................................................................................2
1.2.2. Câu hỏi nghiên cứu ...........................................................................................2
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .....................................................................3
1.4. Phương pháp nghiên cứu...................................................................................3
1.5. Ý nghĩa của đề tài ...............................................................................................3
1.6. Kết cấu của đề tài nghiên cứu ...........................................................................4
CHƯƠNG 2: RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ
PHẦN ĐÔNG Á – CHI NHÁNH LÂM ĐỒNG ......................................................5
2.1. Giới thiệu Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á – Chi nhánh Lâm Đồng
.....................................................................................................................................5
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ....................................................................5
2.1.2. Các nghiệp vụ chủ yếu ......................................................................................6

2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh ..........................................................................9
2.2. Rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á – Chi nhánh
Lâm Đồng .................................................................................................................11
2.2.1. Thực trạng cho vay tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á - Chi nhánh
Lâm Đồng ..................................................................................................................11
2.2.2. Thực trạng nợ xấu tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á – Chi nhánh
Lâm Đồng ..................................................................................................................12


iv

2.2.3. So sánh tỷ lệ nợ xấu của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đông Á – Chi
nhánh Lâm Đồng và các chi nhánh khác của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đông
Á - Khu vực Tây Nguyên ..........................................................................................14
2.2.4. So sánh tỷ lệ nợ xấu của Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á – Chi nhánh
Lâm Đồng và các ngân hàng khác tại tỉnh Lâm Đồng ..............................................15
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................................17
CHƯƠNG 3: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VỀ
CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI........................................................................................................18
3.1. Tổng quan về rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại .............................18
3.1.1. Khái niệm rủi ro tín dụng ................................................................................18
3.1.2. Phân loại rủi ro tín dụng ..................................................................................19
3.1.3. Đặc điểm của rủi ro tín dụng ...........................................................................20
3.1.4. Các chỉ tiêu đo lường rủi ro tín dụng ..............................................................21
3.1.5. Tác động của rủi ro tín dụng ...........................................................................23
3.2. Các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại ...........24
3.2.1. Khả năng tài chính của người vay...................................................................24
3.2.2. Đảm bảo nợ vay ..............................................................................................24
3.2.3. Lĩnh vực ngành nghề chính để tạo ra thu nhập để trả nợ ................................25

3.2.4. Công tác kiểm tra và giám sát nợ vay .............................................................25
3.2.5. Kinh nghiệm của nhân viên tín dụng ..............................................................25
3.2.6. Kinh nghiệm của người vay ............................................................................26
3.2.7. Sử dụng vốn vay..............................................................................................26
3.3. Các nghiên cứu trước đây về các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng tại
ngân hàng thương mại. ...........................................................................................27
3.3.1. Nghiên cứu của Chapman ...............................................................................27
3.3.2. Nghiên cứu của Nawai và Shariff ...................................................................27
3.3.3. Nghiên cứu của Wongnaa và Awunyo-Vitor ..................................................27
3.3.4. Nghiên cứu của Pasha và Negese....................................................................28


v

3.3.5. Nghiên cứu của Trương Đông Lộc ................................................................28
3.3.6. Nghiên cứu của Trương Đông Lộc và Nguyễn Thị Tuyết ..............................28
3.3.7. Nghiên cứu của Phan Đình Khơi và Nguyễn Việt Thành .............................29
3.4. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................29
3.4.1. Mơ hình binary logistic ...................................................................................30
3.4.2. Các kiểm định mơ hình binary logistic ...........................................................30
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ........................................................................................31
CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN RỦI RO TÍN
DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐƠNG Á CHI
NHÁNH LÂM ĐỒNG.............................................................................................32
4.1. Thực trạng rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á –
Chi nhánh Lâm Đồng..............................................................................................32
4.2. Các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần
Đông Á – Chi nhánh Lâm Đồng. ...........................................................................35
4.2.1. Khả năng tài chính người vay .........................................................................35
4.2.2. Đảm bảo nợ vay ..............................................................................................36

4.2.3. Lĩnh vực ngành nghề chính tạo ra thu nhập để trả nợ ....................................36
4.2.4. Kiểm tra, giám nợ vay .....................................................................................36
4.2.5. Kinh nghiệm của nhân viên tín dụng ..............................................................37
4.2.6. Kinh nghiệm của người vay ...........................................................................38
4.2.7. Sử dụng vốn vay..............................................................................................38
4.3. Đo lường các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương
mại cổ phần Đông Á – Chi nhánh Lâm Đồng.......................................................38
4.3.1. Mơ hình nghiên cứu ........................................................................................38
4.3.2. Mơ tả các biến trong mơ hình .........................................................................39
4.3.3. Dữ liệu nghiên cứu ..........................................................................................42
4.3.4. Kết quả nghiên cứu .........................................................................................43
4.3.5. Thảo luận kết quả nghiên cứu .........................................................................51
KẾT LUẬN CHƯƠNG 4 ........................................................................................57


vi

CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ GIẢI PHÁP GIA TĂNG TÁC ĐỘNG CỦA
CÁC YẾU TỐ TÍCH CỰC NHẰM HẠN CHẾ RỦI TO TÍN DỤNG TẠI
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐƠNG Á CHI NHÁNH LÂM
ĐỒNG .......................................................................................................................59
5.1. Kết luận .............................................................................................................59
5.2. Giải pháp gia tăng tác động của các yếu tố tích cực nhằm hạn chế rủi ro tín
dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á – Chi nhánh Lâm Đồng ......59
5.2.1. Thẩm định chính xác khả năng vốn, tài sản và các nguồn tài chính khác của
khách hàng.................................................................................................................59
5.2.2. Thực hiện đúng quy định về đảm bảo nợ vay .................................................60
5.2.3. Chú ý ngành nghề chính tạo ra thu nhập. ........................................................61
5.2.4. Thực hiện quản lý sau vay đúng quy định, đúng hướng dẫn ..........................62
5.2.5. Nhân viên tín dụng cần tăng cường trau dồi kinh nghiệm của bản thân.........63

5.3. Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo .......................................63
5.3.1. Hạn chế của đề tài ...........................................................................................63
5.3.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo ............................................................................64
KẾT LUẬN CHƯƠNG 5 ........................................................................................64
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


vii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DAB

Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á

NHNN

Ngân hàng Nhà nước

TMCP

Thương mại cổ phần

TSĐB

Tài sản đảm bảo


viii

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BẢNG
Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức tại DAB – Chi nhánh Lâm Đồng ......................................6
Bảng 2.1: Tổng tiền huy động tại DAB - Chi nhánh Lâm Đồng giai đoạn 2014 –
2018 .............................................................................................................................8
Bảng 2.2: Dư nợ tại DAB – Chi nhánh Lâm Đồng giai đoạn 2014 – 2018: ...............9
Bảng 2.3: Lợi nhuận sau thuế DAB - Chi nhánh Lâm Đồng giai đoạn 2014 – 2018
...................................................................................................................................10
Bảng 2.4: Thu nhập từ hoạt động tín dụng tại DAB - Chi nhánh Lâm Đồng giai
đoạn 2014 – 2018 ......................................................................................................11
Bảng 2.5: Dư nợ cho vay tại DAB – Chi nhánh Lâm Đồng phân theo ngành kinh tế
giai đoạn 2014 – 2018 ...............................................................................................12
Bảng 2.6: Tỷ lệ nợ xấu tại DAB – Chi nhánh Lâm Đồng giai đoạn 2014 – 2018 ....13
Bảng 2.7: Dư nợ cho vay tại các chi nhánh DAB - Khu vực Tây Nguyên giai đoạn
2014 – 2018 ...............................................................................................................14
Bảng 2.8: Tỷ lệ nợ xấu tại các chi nhánh DAB - Khu vực Tây Nguyên ..................15
giai đoạn 2014 – 2018 ...............................................................................................15
Bảng 2.9: Tỷ lệ nợ xấu tại các ngân hàng tỉnh Lâm Đồng giai đoạn 2014 – 2018..16
Bảng 4.1: Dư nợ phân theo nhóm nợ tại DAB – Chi nhánh Lâm Đồng giai đoạn
2014 – 2018 ...............................................................................................................33
Bảng 4.2: Nợ xấu DAB – Chi nhánh Lâm Đồng phân theo thời hạn tín dụng giai
đoạn 2014 – 2018 ......................................................................................................34
Bảng 4.3: Nợ xấu DAB – Chi nhánh Lâm Đồng phân theo đối tượng khách hàng
giai đoạn 2014 – 2018 ...............................................................................................34
Bảng 4.4: Dự phòng tại DAB – Chi nhánh Lâm Đồng giai đoạn 2014 – 2018 .....35
Bảng 4.5: Mơ tả các biến trong mơ hình nghiên cứu ................................................42
Bảng 4.6: Thống kê mô tả các biến trong mơ hình nghiên cứu ...............................43
Bảng 4.7: Cơ cấu mẫu nghiên cứu theo loại rủi ro ...................................................44
Bảng 4.8: Cơ cấu mẫu theo khả năng tài chính người vay .......................................45
Bảng 4.9: Cơ cấu mẫu theo tỷ lệ cho vay/TSĐB ......................................................45

ix

Bảng 4.10: Cơ cấu mẫu theo lĩnh vực ngành nghề chính để tạo ra thu nhập để trả
nợ ...............................................................................................................................46
Bảng 4.11: Cơ cấu mẫu theo số lần kiểm tra giám sát khoản vay ............................47
Bảng 4.12: Cơ cấu mẫu theo số năm kinh nghiệm của nhân viên tín dụng ..............47
Bảng 4.13: Cơ cấu mẫu theo số năm kinh nghiệm của người vay............................48
Bảng 4.14: Cơ cấu mẫu theo việc sử dụng vốn của khách hàng ..............................48
Bảng 4.15: Mô tả đặc điểm dữ liệu ...........................................................................49
Bảng 4.16: Kết quả hồi quy mơ hình binary logistic ................................................49
Bảng 4.17: Kiểm định mơ hình .................................................................................50
Bảng 4.18: Kiểm định mức độ dự báo tính chính xác của mơ hình..........................51


x

TÓM TẮT
Tiêu đề: Các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại
cổ phần Đơng Á Chi nhánh Lâm Đồng.
Tóm tắt: Nghiên cứu này phân tích các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng
tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á - Chi nhánh Lâm Đồng, sử dụng dữ liệu
thu thập được từ 133 hồ sơ tín dụng. Mơ hình logit nhị thức được sử dụng để ước
tính các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng. Kết quả phân tích cho thấy rủi ro tín
dụng sẽ tăng khi tỷ lệ số tiền vay trên giá trị tài sản đảm bảo tăng. Tương tự, rủi ro
tín dụng cũng tăng khi lĩnh vực ngành nghề chính tạo ra để trả nợ là sản xuất nơng
nghiệp. Trái lại, rủi ro tín dụng có mối quan hệ nghịch biến với khả năng tài chính
của người đi vay, kinh nghiệm của nhân viên tín dụng và số lần kiểm tra giám sát
khoản vay.
Từ khóa: Logit nhị thức, rủi ro tín dụng, Đơng Á, Lâm Đồng

ABSTRACT
Title: Factors affecting credit risk at Dong A joint stock commercial bank
Lam Dong branch
Abstract: This study analyzes the factors affecting credit risk at Dong A
Commercial Joint Stock Bank - Lam Dong Branch using data collected from 133
credit records. The binary logistic model is used to estimate the factors affecting
credit risk. Analysis results show that credit risk will increase as the ratio of loan to
collateral value increases. Similarly, credit risk also increases when the source of
the sector or industry generates the main income to pay debt as agricultural
production. In contrast, credit risk is negatively related to borrowers' financial
ability, credit staff experience and number of loan monitoring.
Keywords: Binary logistic, credit risk, Dong A, Lam Dong


1

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1.1. Lý do chọn đề tài
Bất cứ một quốc gia có nền kinh tế kém phát triển, đang phát triển hay phát
triển thì hoạt động của ngân hàng đều có tác dụng to lớn đến nền kinh tế. Việc mạnh
hay yếu của một nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào sự yếu mạnh của các hoạt động tài
chính mà trong đó hoạt động của các ngân hàng thương mại được ví như xương
sống.
Trong quá trình kinh doanh của ngân hàng, lợi nhuận và rủi ro luôn tồn tại,
phát triển song hành cùng nhau. Có nhiều loại rủi ro trong q trình hoạt động của
một ngân hàng như rủi ro thanh khoản, rủi ro thị trường, rủi ro tỷ giá, rủi ro pháp
lý…nhưng trong đó rủi ro tín dụng là loại rủi ro có tác động cao nhất đến lợi nhuận
của ngân hàng vì hoạt động tín dụng là hoạt động cốt lõi của hoạt động ngân hàng,
là hoạt động mang lại nguồn thu cao nhất cho lợi nhuận của ngân hàng. Rủi ro tín
dụng là loại rủi ro khơng thể tránh khỏi, phát sinh do nhiều yếu tố tác động, trong

đó có cả những yếu tố mà con người khơng thể kiểm sốt được.
Tại Việt Nam trong những năm qua là giai đoạn bùng nổ về số lượng các
ngân hàng thương mại. Đi đôi với sự phát triển này, hệ thống ngân hàng thương mại
luôn phải đối mặt với nhiều loại rủi ro trong đó rủi ro tín dụng là rủi ro chính yếu.
Lịch sử nền kinh tế thế giới đã chứng minh sự sụp đổ của hệ thống ngân hàng bắt
nguồn từ rủi ro tín dụng. Do vậy, bên cạnh sự phát triển thì việc hạn chế rủi ro tín
dụng xảy ra luôn là mục tiêu hàng đầu của các ngân hàng thương mại. Để hạn chế
rủi ro tín dụng thì việc đầu tiên cần thực hiện đó là xác định các yếu tố tác động đến
rủi ro tín dụng.
Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về các yếu tố tác động đến rủi ro tín
dụng như nghiên cứu của Chapman (1940), Jiménez và Saurina (2003) và tại Việt
Nam, các nghiên cứu về các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng thường được nghiên
cứu trên các đối tượng là một ngân hàng hoặc nhiều ngân hàng với phạm vi tồn
quốc. Có rất ít các nghiên cứu được thực hiện tại một chi nhánh của một ngân hàng
và cũng chưa có nghiên cứu nào nghiên cứu về các yếu tố tác động tại Ngân hàng


2

thương mại cổ phần Đông Á – Chi nhánh Lâm Đồng. Cộng với tình hình nợ xấu
đáng báo động khi nợ xấu của Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á – Chi nhánh
Lâm Đồng liên tục tăng qua các năm. Với những lý do trên, tác giả lựa chọn đề tài
“Các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á
- Chi nhánh Lâm Đồng” để làm đề tài cho luận văn tốt nghiệp với mong muốn góp
phần vào sự phát triển của Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á - Chi nhánh
Lâm Đồng trong thời gian tới.
1.2. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu
1.2.1. Mục tiêu nghiên cứu
- Mục tiêu tổng quát
Phân tích các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại

cổ phần Đơng Á - Chi nhánh Lâm Đồng, từ đó đề ra các giải pháp gia tăng tác
động của các yếu tố tích cực nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương
mại cổ phần Đông Á - Chi nhánh Lâm Đồng.
- Mục tiêu cụ thể:
+ Xác định các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương
mại cổ phần Đông Á - Chi nhánh Lâm Đồng.
+ Đo lường các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương
mại cổ phần Đông Á - Chi nhánh Lâm Đồng.
+ Đề xuất các giải pháp để gia tăng tác động của các yếu tố tích cực nhằm
hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á - Chi nhánh
Lâm Đồng.
1.2.2. Câu hỏi nghiên cứu
- Các yếu tố nào tác động đến rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ
phần Đông Á – Chi nhánh Lâm Đồng?
- Mức độ và chiều hướng ảnh hưởng của các yếu tố tác động đến rủi ro tín
dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á – Chi nhánh Lâm Đồng như thế
nào?
- Giải pháp nào để gia tăng tác động của các yếu tố tích cực nhằm hạn chế


3

rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á – Chi nhánh Lâm
Đồng?
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng tại Ngân
hàng thương mại cổ phần Đông Á – Chi nhánh Lâm Đồng.
- Phạm vi nghiên cứu
+ Phạm vi không gian: Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á - Chi nhánh
Lâm Đồng.

+ Phạm vi thời gian: Giai đoạn 2014 - 2018.
+ Phạm vi học thuật: Tập trung sử dụng chỉ tiêu nợ quá hạn để đo lường rủi
ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á - Chi nhánh Lâm Đồng.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Để phân tích các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương
mại cổ phần Đông Á – Chi nhánh Lâm Đồng, luận văn sử dụng phương pháp
nghiên cứu định lượng với mơ hình hồi quy binary logistic. Sau khi hồi quy mơ
hình, luận văn tiến hành các kiểm định đối với mơ hình binary logistic để đảm bảo
mơ hình phù hợp và các hệ số hồi quy là có ý nghĩa như kiểm định độ phù hợp,
kiểm định mức độ giải thích, kiểm định độ dự báo chính xác và kiểm định ý nghĩa
của các hệ số trong mô hình. Luận văn sử dụng phần mềm SPSS 20 để hỗ trợ xử
lý dữ liệu.
1.5. Ý nghĩa của đề tài
- Đối với công việc của tác giả
Nghiên cứu này sẽ cung cấp hướng nhìn chính xác, đầy đủ về các yếu tố tác
động trực tiếp đến rủi ro tín dụng tại ngay đơn vị mình kiểm tra, từ đó có những đề
xuất phù hợp về các phòng ban hội sở cũng như đề xuất cho ban lãnh đạo Ngân
hàng thương mại cổ phần Đông Á - Chi nhánh Lâm Đồng những biện pháp phát
hiện, phịng chống các rủi ro có khả năng xảy ra.
- Đối với Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á – Chi nhánh Lâm
Đồng


4

Kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ giúp cho ban lãnh đạo Ngân hàng
thương mại cổ phần Đông Á - Chi nhánh Lâm Đồng có cái nhìn đẩy đủ hơn về các
yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng tại đơn vị mình quản lý.
1.6. Kết cấu của đề tài nghiên cứu
Luận văn bao gồm 5 chương:

Chương 1: Giới thiệu đề tài nghiên cứu.
Chương 2: Rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á –
Chi nhánh Lâm Đồng.
Chương 3: Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu về các yếu tố tác
động đến rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần.
Chương 4: Phân tích các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng tại Ngân hàng
thương mại cổ phần Đông Á – Chi nhánh Lâm Đồng.
Chương 5: Kết luận và giải pháp gia tăng tác động của các yếu tố tích cực
nhằm hạn chế rủi to tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á – Chi
nhánh Lâm Đồng.


5

CHƯƠNG 2: RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐÔNG Á – CHI NHÁNH LÂM ĐỒNG
2.1. Giới thiệu Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á – Chi nhánh Lâm
Đồng
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển
Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á - Chi nhánh Lâm Đồng (DAB - Chi
nhánh Lâm Đồng) tiền thân là Phòng giao dịch Đà Lạt, chịu sự quản lý của chi
nhánh Đak Lak được thành lập ngày 27/12/2008. Chính thức được nâng cấp thành
chi nhánh Lâm Đồng và hoạt động độc lập vào tháng 01/2014 với dư nợ ban đầu
được chuyển từ Phòng giao dịch Đà Lạt là 150 tỷ đồng.
Hiện nay, DAB - Chi nhánh Lâm Đồng có 1 trụ sở chính tại thành phố Đà
Lạt và 01 phịng giao dịch tại huyện Đức Trọng. Cơ cấu tổ chức tại chi nhánh bao
gồm: Giám đốc chịu trách nhiệm đầu tiên và sau cùng cho toàn bộ hoạt động của
ngân hàng, chịu trách nhiệm quản lý chung và xét duyệt cấp tín dụng; Phó giám
đốc chịu trách nhiệm khâu vận hành. Các phòng nghiệp vụ bao gồm: Phòng phát
triển kinh doanh, phịng quản lý tín dụng và phịng kế tốn ngân quỹ. Ngồi ra cịn

có phịng kiểm sốt rủi ro hoạt động trực thuộc hội sở thường trực tại chi nhánh.
Hoạt động kiểm soát rủi ro tại DAB ở cấp chi nhánh khá chặt chẽ do có sự
tách bạch giữa việc kinh doanh của đơn vị và việc kiểm tra của phịng kiểm sốt
rủi ro hoạt động. Phịng kiểm sốt rủi ro hoạt động không chịu sự giám sát hay chi
phối của đơn vị kinh doanh, thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, kiểm sốt tính tn thủ.
Phịng phát triển kinh doanh được phân chia thành bộ phận khách hàng
doanh nghiệp và bộ phận khách hàng cá nhân với nhiệm vụ tiếp thị, tìm kiếm, đàm
phán, thẩm định và đề xuất tín dụng. Phịng phát triển kinh doanh hiện nay gồm 1
trưởng phịng và 7 nhân viên tín dụng.
Phịng quản lý tín dụng gồm 1 trưởng phịng và 2 nhân viên quản lý tín
dụng, chịu trách nhiệm soạn thảo hợp đồng, giải ngân và thu hồi nợ.
Phòng dịch vụ khách hàng được chia thành 3 bộ phận là bộ phận giao dịch
và ngân quỹ, bộ phận kế toán nội bộ, bộ phận hành chánh. Bộ phận giao dịch và


6

ngân quỹ thực hiện các nghiệp vụ như huy động vốn, thực hiện các nghiệp vụ theo
yêu cầu của khách hàng. Bộ phận kế toán nội bộ thực hiện các nghiệp vụ kế toán
thanh toán liên ngân hàng, kế toán thuế và các nghiệp vụ kế toán nội bộ khác. Bộ
phận hành chánh thực hiện các công tác liên quan đến quản lý hành chánh, bố trí
nhân sự…
Phịng giao dịch chịu sự quản lý của chi nhánh. Số liệu tại phòng giao dịch
được kết chuyển chung về số liệu của chi nhánh. Cơ cấu tổ chức ở phòng giao
cũng được chia thành các bộ phận là bộ phận tín dụng, quản lý tín dụng và dịch vụ
khách hàng với số lượng nhân sự ít hơn cấp độ chi nhánh.
Giám đốc

Phịng kiểm
sốt Rủi ro hoạt

Quan hệ quản lý
Quan hệ kiểm tra

Phịng Dịch vụ

động – Khối
Phó Giám đốc

Quản trị rủi ro

Phịng Phát triển

Phịng Quản lý tín

kinh doanh

dụng

Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức tại DAB – Chi nhánh Lâm Đồng
(Nguồn: Tổng hợp từ quy định nội bộ về cơ cấu tổ chức DAB)
2.1.2. Các nghiệp vụ chủ yếu
DAB – Chi nhánh Lâm Đồng thực hiện các nghiệp vụ chủ yếu sau:
- Huy động vốn
DAB – Chi nhánh Lâm Đồng thực hiện các nghiệp vụ huy động vốn bằng
nội tệ và ngoại tệ, nhận tiền gửi của các tổ chức kinh tế và dân cư dưới nhiều hình
thức và kỳ hạn đa dạng, lãi suất cạnh tranh.
Trong giai đoạn năm 2014 – 2018 lượng tiền huy động tại DAB – Chi

7

nhánh Lâm Đồng tuy có biến động nhưng khơng nhiều. Tiền huy động tăng đều
trong giai đoạn năm 2014 – 2017, năm 2014 đạt 386 tỷ đồng và đạt 459 tỷ đồng
năm 2017 tuy nhiên lại giảm sút còn 395 tỷ đồng vào năm 2018. Nguyên nhân của
sự biến động này là do tháng 8/2015 hệ thống DAB bị đưa vào diện kiểm soát đặc
biệt. Năm 2016 – 2017 là hai năm trong thời kỳ đầu của diện kiểm soát đặc biệt,
các công tác như huy động hay cấp vay vẫn được tiến hành bình thường. Nhưng
sang năm 2018 là giai đoạn thắt chặt của q trình kiểm sốt đặc biệt. Ban kiểm
soát đặc biệt đã đưa ra những chỉ thị, thơng báo thắt chặt chi phí hoạt động, cắt
giảm các chương trình chăm sóc khách hàng, cắt giảm q tặng … Do đó, cơng
tác huy động trên tồn hệ thống DAB và tại DAB - Chi nhánh Lâm Đồng bị nhiều
ảnh hưởng. Mặt khác, sự canh tranh trên thị trường ngày càng gay gắt, nhiều tổ
chức tín dụng khác với lợi thế cạnh tranh về lãi suất, chính sách chăm sóc khách
hàng nên DAB – Chi nhánh Lâm Đồng đã không cạnh tranh được, khách hàng đã
chuyển sang gửi tiền tại các tổ chức tín dụng khác.
Cơ cấu nguồn vốn huy động phân theo loại tiền: Tiền gửi bằng Việt Nam
đồng chiếm tỷ lệ lớn hơn so với lượng tiền gửi bằng ngoại tệ và vàng quy đổi sang
Việt Nam đồng. Trong giai đoạn nghiên cứu 2014 - 2018, tỷ trọng tiền gửi bằng
Việt Nam đồng luôn chiếm trên 80% tổng số tiền huy động.
Cơ cấu nguồn vốn theo kỳ hạn: Kỳ hạn tiền gửi tại DAB – Chi nhánh Lâm
Đồng vẫn tập trung ở phân khúc kỳ hạn dưới 12 tháng. Tỷ trọng tiền gửi có kỳ hạn
dưới 12 tháng luôn chiếm tỷ trọng từ 77% đến 81% trong giai đoạn nghiên cứu.
Cơ cấu nguồn vốn theo thành phần kinh tế: Đa số lượng tiền huy động được
tại DAB – Chi nhánh Lâm Đồng là từ các cá nhân. Tiền gửi của các tổ chức kinh
tế chiếm tỷ trọng rất thấp, năm cao nhất cũng chỉ đạt 7% trong tổng số tiền huy
động, và thâp nhất là 4%.


8

Bảng 2.1: Tổng tiền huy động tại DAB - Chi nhánh Lâm Đồng
giai đoạn 2014 – 2018
Đơn vị tính: Tỷ đồng
Năm

2014 Tỷ

Nguồn

vốn 386

2015

Tỷ

2016 Tỷ

2017 Tỷ

2018 Tỷ

trọng

trọng

trọng

trọng

trọng

(%)

(%)

(%)

(%)

(%)

100

403

100

456

100

459

100

395

100

huy động
Cơ cấu nguồn vốn phân theo loại tiền (VNĐ, ngoại tệ và vàng quy đổi sang VNĐ)
VNĐ

345

89

370

92

367

80

418

91

367

93

Ngoại tệ, vàng

41

11

33

8

28

20

71

9

28

7

Cơ cấu nguồn vốn phân theo kỳ hạn (khơng kỳ hạn, có kỳ hạn dưới 12 tháng, có kỳ
hạn trên 12 tháng)
Khơng kỳ hạn

59

Có kỳ hạng < 300

15

62

15

68

15

89

19

68

17

78

323

80

371

81

351

77

311

79

7

18

5

17

4

19

4

16

4

12 tháng
Có kỳ hạng > 27
12 tháng
Cơ cấu nguồn vốn phân theo thành phần kinh tế (tổ chức kinh tế, dân cư)
Tổ chức kinh tế 24

6

22

5

26

6

30

7

15

4

Dân cư

94

381

95

430

94

429

93

380

96

362

(Nguồn: Báo cáo tổng kết DAB - Chi nhánh Lâm Đồng giai đoạn 2014 - 2018)
- Nghiệp vụ cấp tín dụng
DAB – Chi nhánh Lâm Đồng thực hiện cho vay ngắn hạn, trung hạn, dài
hạn đối với mọi thành phần kinh tế với sản phẩm đa dạng, thời gian vay linh hoạt,
lãi suất cạnh tranh, thủ tục vay vốn nhanh gọn, đơn giản. Ngồi ra cịn thực hiện
cấp các loại bảo lãnh như bảo lãnh thanh toán, bảo lãnh dự thầu, bảo lãnh thực
hiện hợp đồng…
Dư nợ cho vay năm 2014 là 227 tỷ đồng giảm xuống còn 170 tỷ đồng năm
2015 sau đó tăng đều tới năm 2017 đạt 384 tỷ đồng và giảm còn 265 tỷ đồng năm


9

2018.
Về cơ cấu nợ vay theo thời hạn cho vay: Dư nợ cho vay chủ yếu tập trung
vào nợ vay ngắn hạn, nợ vay trung dài hạn chỉ chiếm khoảng 30% suốt giai đoạn
nghiên cứu.
Về cơ cấu nợ vay theo thành phần kinh tế: Dư nợ cho vay tại DAB – Chi
nhánh Lâm Đồng phần lớn là cho vay đối với cá nhân nhỏ lẻ, cho vay khách hàng
là pháp nhân chỉ chiếm tỷ trọng từ 6% - 15% tổng dư nợ cho vay.
Bảng 2.2: Dư nợ tại DAB – Chi nhánh Lâm Đồng giai đoạn 2014 – 2018:
Đơn vị tính: Tỷ đồng
Tỷ
Năm

Tỷ

2014 trọng 2015
(%)

Tổng dư nợ

227

100

170

Tỷ

Tỷ

Tỷ

trọng 2016

trọng 2017

trọng 2018

trọng

(%)

(%)

(%)

(%)

100

185

100

384

100

265

100

Dư nợ phân theo thời hạn cho vay
Ngắn hạn

150

66

110

65

123

67

264

69

186

70

Trung dài hạn

77

34

60

35

62

33

120

31

79

30

Dư nợ phân theo thành phần kinh tế
Pháp nhân

27

12

25

15

25

14

30

8

15

6

Cá nhân

200

88

145

85

160

86

354

92

250

94

(Nguồn: Báo cáo tổng kết DAB - Chi nhánh Lâm Đồng giai đoạn 2014 - 2018)
- Các dịch vụ khác
Bên cạnh 2 nghiệp vụ chính là cho vay và huy động vốn, DAB – Chi nhánh
Lâm Đồng còn mang đến cho khách hàng các dịch vụ khác như thu chi hộ, thẻ tín
dụng, thẻ ghi nợ, thanh tốn liên ngân hàng, chuyển tiền, thanh toán quốc tế…
2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh
- Lợi nhuận sau thuế
Trong giai đoạn nghiên cứu năm 2014 - 2018, lợi nhuận sau thuế DAB –


10

Chi nhánh Lâm Đồng có biến động theo chiều hướng giảm liên tục từ 7,26 tỷ đồng
năm 2014 xuống còn 1,38 tỷ đồng năm 2017. Nguyên nhân có sự biến động cao về
lợi nhuận là do năm 2014, DAB – Chi nhánh Lâm Đồng được chuyển đổi từ PGD
Đà Lạt trực thuộc chi nhánh Đak Lak, là thời điểm tích cực thu hồi nợ xấu của
những khoản vay đã phát sinh trước đó do phải thu hẹp lại phạm vi cho vay, sau
khi trở thành chi nhánh Lâm Đồng chỉ được cho vay tại tỉnh Lâm Đồng và với
những biện pháp cứng rắn, sự hỗ trợ của chi nhánh Đak Lak, DAB – Chi nhánh
Lâm Đồng đã đạt được kết quả tốt trong công tác thu hồi nợ xấu nên năm 2014 lợi
nhuận sau thuế đạt trên 7 tỷ, đạt lợi nhuận cao nhất từ khi thành lập đến nay. Giai
đoạn 3 năm 2015 – 2017, tỷ lệ nợ xấu lại tăng cao đồng thời việc thực hiện trích
lập dự phòng được thực hiện sát sao, thực hiện đúng và đầy đủ nên lợi nhuận
giảm. Đến năm 2018, lợi nhuận mới có sự phục hồi nhẹ, tăng trở lại đạt 1,74 tỷ
đồng.
Bảng 2.3: Lợi nhuận sau thuế DAB - Chi nhánh Lâm Đồng
giai đoạn 2014 – 2018
Đơn vị tính: Tỷ đồng
Năm

Lợi nhuận sau thuế

2014

7.263.407.759

2015

4.166.668.940

2016

1.871.506.253

2017

1.377.186.971

2018

1.739.972.065

(Nguồn: Báo cáo tổng kết DAB - Chi nhánh Lâm Đồng giai đoạn 2014 - 2018)
- Thu nhập từ hoạt động tín dụng
Hoạt động tín dụng là hoạt động mang lại nguồn thu nhập chính cho DAB Chi nhánh Lâm Đồng. Nhìn chung, thu nhập từ hoạt động tín dụng khơng có nhiều
đột biến trong giai đoạn 2014 – 2018 chủ yếu giao động quanh mức 30 tỷ đồng.


11

Bảng 2.4: Thu nhập từ hoạt động tín dụng tại DAB - Chi nhánh
Lâm Đồng giai đoạn 2014 – 2018
Đơn vị tính: Đồng
Năm

Thu nhập từ hoạt động tín dụng

2014

31.821.816.333

2015

28.327.079.789

2016

31.046.406.998

2017

32.493.537.357

2018

30.008.783.414

(Nguồn: Báo cáo tổng kết DAB - Chi nhánh Lâm Đồng giai đoạn 2014 - 2018)
2.2. Rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á – Chi
nhánh Lâm Đồng
2.2.1. Thực trạng cho vay tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á Chi nhánh Lâm Đồng
Trong giai đoạn nghiên cứu 2014 - 2018, dư nợ cho vay có nhiều biến
động. Năm 2017 số dư cho vay đạt cao nhất với 384 tỷ đồng và giảm còn 265 tỷ
đồng năm 2018, giảm 119 tỷ đồng so với năm 2017. Nguyên nhân của sự biến
động này là: Giai đoạn năm 2014 – 2015 là giai đoạn chuyển giao từ phòng giao
dịch Đà Lạt thành chi nhánh Lâm Đồng, dư nợ năm 2015 giảm 77 tỷ đồng so với
dư nợ cho vay năm 2014, do phải thu hẹp phạm vi cho vay. Dư nợ tăng liên tiếp
trong hai năm 2016, 2017 và đạt dư nợ cao nhất từ trước đến nay, đạt 384 tỷ đồng
vào năm 2017. Giai đoạn 2016 – 2017, tuy hệ thống DAB bị kiểm soát đặc biệt
nhưng DAB chi nhánh Lâm Đồng vẫn hoạt động tích cực, đạt hiệu quả. Giai đoạn
năm 2018 đến nay, ban kiểm soát đặc biệt của NHNN đã đưa ra những chỉ thị về
hoạt động như thắt chặt tín dụng, cắt giảm chi phí hoạt động, tập trung thu hồi

nợ… nên dư nợ cho vay bị giảm mạnh trong năm này.


12

Bảng 2.5: Dư nợ cho vay tại DAB – Chi nhánh Lâm Đồng
phân theo ngành kinh tế giai đoạn 2014 – 2018
Đơn vị tính: Tỷ đồng
2014
Ngành nghề
Sản xuất

Số
tiền

2015

Tỷ
trọng
(%)

Số
tiền

2016

Tỷ
trọng
(%)

Số
tiền

2017

Tỷ
trọng
(%)

Số
tiền

2018

Tỷ
trọng
(%)

Số
tiền

Tỷ
trọng
(%)

122

54

80

47

110

59

229

60

145

55

50

22

30

18

30

17

70

18

58

22

20

9

15

9

15

8

30

8

27

10

Tiêu dùng

35

15

45

26

30

16

55

14

35

13

Tổng

227

100

170

100

185

100

384

100

265

100

nơng nghiệp
Sản xuất
kinh doanh
Mua bất
động sản

(Nguồn: Báo cáo tổng kết DAB - Chi nhánh Lâm Đồng giai đoạn 2014 - 2018)
DAB – Chi nhánh Lâm Đồng cấp tín dụng ở các lĩnh vực cho vay sản xuất
nông nghiệp, cho vay sản xuất kinh doanh (lưu trú du lịch, ăn uống, thu mua nông
sản…), cho vay mua bất động sản để ở và cho vay tiêu dùng (thế chấp bất động
sản và tín chấp). Trong đó, cho vay mạnh ở lĩnh vực sản xuất nông nghiệp. Dư nợ
cho vay để sản xuất nông nghiệp chiếm tỷ trọng lớn so với đối với các ngành nghề
khác, dư nợ cho vay ngành sản xuất nông nghiệp thường chiếm tỷ trọng trên 50 %
tổng dư nợ cho vay.
2.2.2. Thực trạng nợ xấu tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á –
Chi nhánh Lâm Đồng
Trong 5 năm từ 2014 đến 2018, tỷ lệ nợ xấu của DAB – Chi nhánh Lâm
Đồng tăng liên tục. Vào cuối năm 2018, tỷ lệ nợ xấu chạm ngưỡng 8.41%, cao
nhất trong giai đoạn 2014 -2018.

13

Bảng 2.6: Tỷ lệ nợ xấu tại DAB – Chi nhánh Lâm Đồng giai đoạn 2014 – 2018
Đơn vị tính: %
Tỷ lệ nợ xấu

2014

2015

2016

2017

2018

3,91

5,18

5,51

6,00

8,41

(Nguồn: Báo cáo tổng kết DAB - Chi nhánh Lâm Đồng giai đoạn 2014 - 2018)
Bên cạnh các nguyên nhân
Ngoài các nguyên nhân khách quan từ nền kinh tế, tỷ lệ nợ xấu tăng cao
cũng do nhiều nguyên nhân chủ quan phát sinh từ DAB – Chi nhánh Lâm Đồng,

cụ thể:
Nhân viên tín dụng thiếu thơng tin khi cho vay. Khách hàng cung cấp thông
tin sai sự thật, nhân viên tín dụng chủ quan và tin tưởng khách hàng thái quá dẫn
đến khách hàng sử dụng vốn sai mục đích, tài trợ quá nhu cầu vốn khách hàng thật
sự cần để thực hiện phương án sản xuất kinh doanh. Hoặc tình trạng nhân viên tín
dụng khơng hiểu rõ ngành nghề khách hàng đang kinh doanh dẫn đến việc tư vấn
sản phẩm cho vay với thời gian trả nợ không phù hợp với nguồn thu của khách
hàng.
Nhân viên tín dụng khơng quan tâm đúng mức đến việc thu thập thơng tin
bên ngồi về khách hàng dẫn đến cho vay đối với khách hàng khơng uy tín.
Q trình thẩm định, định giá tài sản đảm bảo chưa tốt, chưa phản ánh đúng
giá trị thực của tài sản đảm bảo. Có trường hợp tài sản đảm bảo gặp tranh chấp về
mặt pháp lý dẫn tới việc xử lý tài sản đảm bảo bị khó khăn, thời gian giải quyết
các tranh chấp liên quan đến tài sản đảm bảo tại các cơ quan chức năng bị kéo dài
ảnh hưởng đến tiến độ thu nợ.
Công tác quản lý sau cho vay chưa được chú trọng, chưa được thực hiện
đúng quy định hoặc công tác kiểm tra được thực hiện sơ sài nhằm đối phó với
kiểm sốt nội bộ nên khơng kịp thời phát hiện các dấu hiệu dẫn đến rủi ro tín dụng
như khách hàng bị suy giảm nguồn trả nợ, khách hàng sử dụng vốn sai mục đích…
Khi các khoản nợ quá hạn phát sinh, DAB – Chi nhánh Lâm Đồng chưa có
các biện pháp cứng rắn để thu hồi các khoản nợ này, hiệu quả thu nợ không đạt