Nghiên cứu chiết tách nano vàng từ dung dịch HAuCl4 bằng tác nhân khử dịch chiết nước lá cây nha đam

ĈҤI HӐ&Ĉ¬1
ҸNG
75Ѭ
Ӡ1*Ĉ
ҤI HӐ&6Ѭ3+
ҤM
KHOA HĨA
---o0o---

+2¬1*/ѬѪ1*1+
ҰT NAM

NGHIÊN CӬU TӘNG HӦP NANO VÀNG TӮ DUNG Dӎ
CH HAuCl4 BҴNG TÁC
NHÂN KHӰ Dӎ
CH CHIӂT NѬӞC LÁ &Ỉ<1+$Ĉ$0

KHĨA LUҰN TӔT NGHIӊP CӰ NHÂN HĨA HӐC

Ĉj1
ҹ
ng ±1ăP


ĈҤI HӐ&Ĉ¬1
ҸNG
75Ѭ
Ӡ1*Ĉ
ҤI HӐ&6Ѭ3+
ҤM
KHOA HĨA

---o0o---

NGHIÊN CӬU TӘNG HӦP NANO VÀNG TӮ DUNG Dӎ
CH HAuCl4 BҴNG TÁC
NHÂN KHӰ Dӎ
CH CHIӂT NѬӞC LÁ &Ỉ<1+$Ĉ$0

KHĨA LUҰN TӔT NGHIӊP CӰ NHÂN HĨA HӐC

Sinh viên thӵc hiӋ
n

+RjQJ/ѭѫQJ1K
ұt Nam

*LiRYLrQKѭ
ӟng dүn
: PGS.TS Lê TӵHҧi

Ĉj1
ҹ
ng ±1ăP


ĈҤI HӐ&Ĉ¬1
ҸNG

Cӝng hịa xã hӝi chӫQJKƭD9L
Ӌ
t Nam

75Ѭ
Ӡ1*Ĉ
ҤI HӐ&6Ѭ3+
ҤM

Ĉӝc lұ
p ±Tӵdo ±Hҥnh phúc

KHOA HÓA

NHIӊM VӨKHÓA LUҰN TӔT NGHIӊP
Hӑvà tên sinh viên

+RjQJ/ѭѫQJ1K
ұ
t Nam

Lӟp

: 14CHP

1. 7rQÿ
Ӆtài: Nghiên cӭu chiӃ
t tách nano vàng tӯdung dӏ
ch HAuCl4 bҵ
ng tác nhân khӱ
dӏ
ch chiӃ
WQѭ

ӟc lá Fk\QKDÿDP
.
2. Nguyên liӋ
u, dөng cөvà thiӃ
t bӏ
a. Nguyên liӋ
u: lá Fk\QKDÿDPO{K
ӝi).

b. Dө
ng cө
: bình cҫ
u 250 ml, bình tam giác 100 ml; cӕc thӫ\WLQKPO
ӏ
nh
mӭFPOEuQKÿ
ӏ
nh mӭc 100ml; pipet 2 ml, 5 ml, 10ml; giҩ
y lӑc.

c. Các thiӃ
t bӏ
: bӃ
SÿL
Ӌ
n, cân phân tích, máy khuҩ
y tӯgia nhiӋ
WPi\ÿ
o S+Pi\ÿ
UV-9,6Pi\ÿR(';

SEM, TEM, máy quay li tâm, tӫsҩ
y.
3. Nӝ
i dung nghiên cӭu
- Xây dӵng quy trình tҥ
o nano vàng bҵ
ng dung dӏ
ch HAuCl4 tӯdӏ
ch chiӃ
WQѭ
ӟc lá cây
QKDÿDP
.
4. *LiRYLrQKѭ
ӟng dүn: PGS.TS Lê TӵHҧ
i
5. 1Jj\JLDRÿ
Ӆtài: 27/10/2017
6. 1Jj\KRjQWKjQKÿ
Ӆtài: 20/4/2018

ChӫnhiӋ
m khoa
(Ký và ghi rõ hӑtên)

*LiRYLrQKѭ
ӟng dү
n
(Ký và ghi rõ hӑtên)

6LQKYLrQÿmKRjQWKjQKYjQ
ӝ
SEiRFiRFKR.KRDQJj\«WKiQ
QăP
KӃ
t quҧÿL
Ӈ
PÿiQKJLi

ĈjQ
ҹ
QJQJj\«WKiQJ««QăP

CHӪTӎ
CH HӜ,Ĉ
ӖNG
(Ký và ghi rõ hӑtên)


MӨC LӨC
MӢĈҪU .................................................................................................................................... 1
1. Lý do chӑ
Qÿ
Ӆtài ............................................................................................................ 1
2. Ĉӕ
LWѭ
ӧng và phҥm vi nghiên cӭu ................................................................................. 1
3. MөFÿtFKQJKLrQF
ӭu ...................................................................................................... 1

4. 3KѭѫQJSKiSQJKLrQF
ӭu ............................................................................................... 1
5. éQJKƭDNKRDK
ӑc và thӵc tiӉ
n cӫDÿ
Ӆtài ..................................................................... 2
6. Bӕcөc luұ
QYăQ
............................................................................................................... 2
&+ѬѪ1*
: TӘNG QUAN .................................................................................................... 3
1.1.

GIӞI THIӊU VӄCÔNG NGHӊNANO...................................................................... 3

1.1.1.

Khái niӋ
m và nguӗ
n gӕc cӫa công nghӋnano ....................................................... 3

a. Khái ni͏
m.......................................................................................................................... 3
b. Ngu͛n g͙
c ......................................................................................................................... 3
1.1.2.

&ѫV
ӣkhoa hӑc cӫa công nghӋnano ...................................................................... 4

1.1.3.

Ӭng dөng cӫa vұt liӋ
u nano .................................................................................... 6

1.1.4.

&iFSKѭѫQJSKiSW
ә
ng hӧp vұt liӋ
u nano ............................................................. 6

1.2.

HҤT NANO VÀNG ........................................................................................................ 8

1.2.1.

Giӟi thiӋ
u vӅkim loҥ
i vàng ..................................................................................... 8

a. T͝
ng quát .......................................................................................................................... 8
b. Tính ch̭
t v̵
t lý ................................................................................................................. 8
c. Tính ch̭
t hóa h͕
c: ............................................................................................................ 9

1.2.2.

Giӟi thiӋ
u vӅhҥ
t nano vàng .................................................................................. 10

1.2.3.

&iFSKѭѫQJSKiSW
ә
ng hӧp hҥ
t nano vàng ......................................................... 11

1.2.4.

Tính chҩt cӫa hҥt nano vàng ................................................................................ 12

1.2.5.

Ӭng dөng cӫa hҥ
t nano vàng ................................................................................ 12

a. 7URQJ\K͕F
..................................................................................................................... 12
b. 7URQJVLQKK͕F
................................................................................................................ 13
c. 7URQJF̫PEL͇Q
............................................................................................................... 13
d. 7URQJOLQKNL͏QÿL͏QW͵
................................................................................................... 14

e. Trong mͿpẖ
m ............................................................................................................... 14
f.

Trong b̫o v͏P{LWU˱
ͥng ................................................................................................ 15

1.3.

TӘNG QUAN Vӄ&Ỉ<1+$Ĉ$0
........................................................................... 15

1.3.1.

ĈһFÿL
Ӈ
m cӫDFk\QKDÿDP
................................................................................... 15

1.3.2.

Thành phҫ
n hóa hӑ
c .............................................................................................. 16

1.3.3.

Tác dөng cӫDFk\QKDÿDPWURQJÿ

ӡi sӕng.......................................................... 17

&+ѬѪ1*
: THӴC NGHIӊM ............................................................................................. 19
2.1.

NGUYÊN LIӊU, DӨNG CӨVÀ HÓA CHҨT .......................................................... 19

2.1.1.

Nguyên liӋ
u ............................................................................................................. 19

2.1.2.

Dөng cө, thiӃ
t bӏvà hóa chҩt ................................................................................ 19

a. Dͭ
ng cͭvà thi͇
t b͓
......................................................................................................... 19
b. Hóa ch̭
t ......................................................................................................................... 19
2.2. KHҦO SÁT CÁC YӂU TӔҦ1++Ѭ
Ӣ1*Ĉ
ӂN QUÁ TRÌNH CHIӂT LÁ CÂY
1+$Ĉ$0
............................................................................................................................... 19
2.3. KHҦO SÁT CÁC YӂU TӔҦ1++Ѭ

Ӣ1*Ĉ
ӂN QUÁ TRÌNH TӘNG HӦP
NANO VÀNG .......................................................................................................................... 19
2.4.

3+ѬѪ1*3+È31*+,Ç1&
ӬU HҤT NANO VÀNG ............................................ 20

2.4.1.

Phәhҩ
p thөphân tӱ(UV-VIS) ............................................................................ 20

2.4.2.

Kính hiӇ
QYLÿL
Ӌ
n tӱtruyӅ
n qua (TEM) .............................................................. 21

2.4.3.

Phәtán sҳ
FQăQJOѭ
ӧng tia X ( EDX) ................................................................... 23

2.4.4.

Kính hiӇ

QYLÿL
Ӌ
n tӱ(SEM) ................................................................................... 24

2.5.

6ѪĈ
ӖQUY TRÌNH THӴC NGHIӊM TӘNG HӦP HҤT NANO VÀNG ........... 26

&+ѬѪ1*
: KӂT QUҦVÀ THҦO LUҰN ........................................................................ 28
3.1. KHҦO SÁT CÁC YӂU TӔҦ1++Ѭ
Ӣ1*Ĉ
ӂN QUÁ TRÌNH CHIӂT LÁ CÂY
1+$Ĉ$0
............................................................................................................................... 28
3.1.1.

Khҧ
o sát tӍlӋrҳn/lӓng ........................................................................................... 28

3.1.2.

Khҧ
o sát thӡi gian chiӃ
t......................................................................................... 29

3.2. KӂT QUҦĈӎ
NH TÍNH MӜT SӔNHĨM CHӬC CHÍNH TRONG Dӎ
CH CHIӂT

1ѬӞ&/È&Ỉ<1+$Ĉ$0
................................................................................................. 31
3.3.1.

Ĉӏ
nh tính nhóm chҩ
t tannin .................................................................................. 31


3.3.2.

Ĉӏ
nh tính nhóm chҩ
t flavonoid ............................................................................. 33

3.3.3.

Ĉӏ
nh tính nhóm chҩ
t saponin ............................................................................... 33

3.3.4.

Ĉӏ
nh tính nhóm chҩ
t akaloid ................................................................................ 34

3.3. KHҦO SÁT CÁC YӂU TӔҦ1++Ѭ
Ӣ1*Ĉ
ӂN QUÁ TRÌNH TҤO NANO

VÀNG ...................................................................................................................................... 34
3.3.1.

Khҧ
o sát tӍlӋthӇtích dӏ
ch chiӃ
WOiFk\QKDÿDP
................................................ 34

3.3.2.

Khҧ
o sát nhiӋ
Wÿ
ӝtҥo nano vàng .......................................................................... 36

3.3.3.

Khҧ
o sát nӗ
QJÿ
ӝdung dӏ
ch HAuCl4 ................................................................... 37

3.3.4.

Khҧ
RViWS+P{LWUѭ
ӡng. ...................................................................................... 39

3.4. &Ѫ&+
ӂTҤO NANO VÀNG TӮ DUNG Dӎ
CH HAuCl4 BҴNG TÁC NHÂN
KHӰ Dӎ
CH CHIӂ71Ѭ
Ӟ&/È&Ỉ<1+$Ĉ$0
.............................................................. 41
3.5.

KӂT QUҦKHҦ26È7Ĉ
Һ&75Ѭ1*&
ӪA HҤT NANO VÀNG ......................... 41

KӂT LUҰN VÀ KIӂN NGHӎ
................................................................................................ 44
TÀI LIӊU THAM KHҦO...................................................................................................... 45


LӠ,&$0Ĉ2$1

7{L [LQ FDP ÿRDQ ÿk\
ӭX
ӝ
cÿ
Oj
lұ
p cӫaF{QJ
riêng tôi, vӟ
WUuQK
i sӵKѭ

ӟng QJKLr

dү
n cӫ
a PGS.TS. Lê TӵHҧ
i. Các sӕliӋ
u, kӃ
t quҧnêu trong luұ
QYăQOjGRW{L
ӵtìm
hiӇ
u, phân tích mӝ
t cách trung thӵFNKiFKTXDQYjFKѭDW
ӯQJÿѭ
ӧc ai cơng bӕtrong
bҩ
t kǤmӝ
t cơng trình nào khác. Nhӳng nӝi dung khóa luұ
n có tham khҧ
o và sӱdө
ng

các tài liӋ
XWK{QJWLQÿѭ
ӧFÿăQJW
ҧ
i trên các tác phҭ
m, tҥ
SFKtYjFiFWUDQ
ӧc

liӋ
t kê trong danh mө
c tài liӋ
u tham khҧ
o cӫa khóa luұ
n.

Ĉj1
ҹ
QJQJj\«WKiQJ«Q
Sinh viên thӵc hiӋ
n

+RjQJ/ѭѫQJ1K
ұ
t Nam


LӠI CҦ0Ѫ1
Ĉҫ
u tiên, em xin bày tӓlòng biӃ
WѫQVkXV
ҳ
Fÿ
Ӄ
n PGS.TS Lê TӵHҧ
i (Khoa Hóa
Ĉҥ
i hӑ
F6ѭSK

ҥPĈj1
ҹ
ng) ÿmW
ұ
QWuQKKѭ
ӟng dү
QJL~Sÿ
ӥem trong suӕt q trình
em thӵc hiӋ
Qÿ
Ӆtài.
(PFNJQJ[LQJ
ӣi lӡi cҧ
P ѫQÿ
Ӄ
n tұ
p thӇcác Thҫ
y, Cô giáo và cán bӝcӫ
a Khoa
+yD7Uѭ
ӡQJĈ
ҥi hӑF6ѭSK
ҥPĈj1
ҹng ÿmFXQJF
ҩ
p cho em kiӃ
n thӭc tiӅ
Qÿ
Ӆÿ
Ӈ

em hồn thành khóa luұ
n này.

Cuӕ
i cùng em xin gӣi lӡi cҧ
PѫQÿ
Ӄ
QJLDÿuQKE
ҥ
QEqÿmÿ
ӝQJYLrQYjJL~S
ӥem
rҩ
t nhiӅ
u trong suӕi thӡi gian hӑ
c tұ
p, nghiên cӭu và hồn thành khóa luұ
n.

Ĉj1
ҹ
QJQJj\«WKiQJ«Q
Sinh viên thӵc hiӋ
n

+RjQJ/ѭѫQJ1K
ұ
t Nam

DANH MӨC CÁC CHӲ VIӂT TҲT
EDX

Phәtán sҳ
FQăQJOѭ
ӧng tia X

TEM

Kính hiӇ
QYLÿL
Ӌ
n tӱtruyӅ
n qua

UV-VIS

Quang phәhҩ
p thөphân tӱ

SEM

Kính hiӇ
QYLÿL
Ӌ
n tӱquét


DANH MӨC CÁC BҦNG
SӕhiӋ

u bҧng

Tên bҧng

Trang

Bҧ
ng 1.1

6RViQKNtFKWKѭ
ӟc cӫa mӝ
t sӕvұ
t

3

Bҧ
ng 1.2

Ĉӝdài tӟi hҥ
n cӫa mӝ
t sӕtính chҩ
t cӫ
a vұ
t liӋ
u

5

Bҧ

ng 3.1

Giá trӏmұ
Wÿ
ӝTXDQJÿѭ
ӧFÿR
ӣcác mү
u theo tӍlӋrҳ
n/lӓng

28

Bҧ
ng 3.2

Giá trӏmұ
Wÿ
ӝTXDQJÿѭ
ӧFÿR
ӣcác mү
u theo thӡi gian chiӃ
t

30

Bҧ
ng 3.3

Giá trӏmұ
Wÿ

ӝTXDQJÿѭ
ӧFÿR
ӣcác mү
u theo thӇtích dӏ
ch chiӃ
t

35

Bҧ
ng 3.4

Giá trӏmұ
Wÿ
ӝTXDQJÿѭ
ӧFÿR
ӣcác mү
u theo nhiӋ
Wÿ
ӝ

36

Bҧ
ng 3.5

Giá trӏmұ
Wÿ
ӝTXDQJÿѭ
ӧFÿR

ӣcác mү
u theo nӗQJÿ
ӝ

39

Bҧ
ng 3.6

Giá trӏmұ
Wÿ
ӝTXDQJÿѭ
ӧFÿR
ӣcác mү
u theo pH

39


DANH MӨC CÁC HÌNH
SӕhiӋ
u hình

Tên hình

Trang

Hình 1.1

/iYjQJÿѭ

ӧc dұ
p mӓng

9

Hình 1.2

Hình ҧ
nh cӫ
a các hҥ
t nano ӣcác hình dҥ
ng khác nhau.

10

Hình 1.3

+ҥWQDQRYjQJGQJWURQJGүQWUX\ӅQ
13

Hình 1.4

Cây QKDÿDP

15

+uQK

6ѫÿ
ӗ


Pi\89
-9,6

20

+uQK

Máy UV-VIS LAMBDA 25 cӫa hãng PerkinElmer

21

Kính hiӇ
QYLÿL
Ӌ
n tӱtruyӅ
n qua

22

+uQK

&ҩ
XW
ҥ
RF
ӫDV~QJSKyQJÿL
Ӌ
QW
ӱ

22

Hình 2.3

+uQK

7KL
Ӄ
WE
ӏ

V
ӱ
G
өQJNƭWKX
ұ
W(';W
ҥ
L9L
Ӌ
Q'
ӏ
FKW
Ӊ

7U
XQJѭѫQJ 24
Hình 2.6

6ѫÿ
ӗkhӕi kính hiӇ
QYLÿL
Ӌ
n tӱ

26

Hình 3.1

ҦQKKѭ
ӣng cӫ
a tӍlӋrҳ
n/lӓQJÿ
Ӄ
n quá trình tҥ
o nano vàng

29

Hình 3.2

ҦQKKѭ
ӣng cӫ
a thӡi gian chiӃ
Wÿ
Ӄ
n quá trình tҥ
o nano vàng

30

Hình 3.3

Màu cӫa dӏ
ch chiӃ
t sau khi tác dөng vӟi dung dӏ
ch FeCl3

32

Hình 3.4

Màu cӫa dӏ
ch chiӃ
t sau khi tác dөng vӟi dung dӏ
ch Pb(Ch3COO)2

32

Hình 3.5

Màu cӫa dӏ
ch chiӃ
t sau khi tác dөng vӟLIRPRQ+&Oÿ
һ
c và FeCl3
32

Hình 3.6

Màu cӫa vӃ
t dӏ
ch chiӃ
t trên giҩ
y lӑ
FNKLKѫTXDO
ӑNH3 ÿһ
c
33

Hình 3.7

Ӕng nghiӋ
m chӭa dӏ
ch chiӃ
WVDXNKLÿѭ
ӧc lҳ
c 2 phút

33

Hình 3.8

Màu cӫa dӏ
ch chiӃ
t sau khi tác dөng vӟi thuӕc thӱBouchardat

34

Hình 3.9

ҦQKKѭ
ӣng cӫ
a thӇtích dӏ
ch chiӃ
Wÿ
Ӄ
n q trình tҥ
o nano vàng

35

Hình 3.10

ҦQKKѭ
ӣng cӫ
a nhiӋ
Wÿ
ӝÿӃ
n quá trình tҥ
o nano vàng

37

Hình 3.11

ҦQKKѭ
ӣng cӫ
a nӗQJÿ

ӝdung dӏ
ch HAuCl4 ÿӃ
n quá trình tҥ
o nano
vàng

38

Hình 3.12

ҦQKKѭ
ӣng cӫ
DS+P{LWUѭ
ӡQJÿ
Ӄ
n quá trình tҥ
o nano vàng

40

Hình 3.13

Ҧnh TEM cӫ
a mү
u nano vàng tәng hӧp

42

Hình 3.14

PhәEDX cӫa mү
u nano vàng tәng hӧp.

42

Hình 3.15

Ҧnh SEM cӫa mү
u nano vàng tәng hӧp.

42


MӢĈҪU
1. Lý do chӑ
Qÿ
Ӆtài
Trong nhӳQJ QăP TXD
Ӌnano F{QJ
rҩ
Wӧ
ÿѭ
c quan
QJK
tâm và phát triӇ
n vӟi tӕ
F
ӝÿ

chóng mһ

t ÿm
làm WKD\
әi diӋ
nÿmҥ
o cӫ
a các ngành khoa hӑc. Công nghӋQDQR ÿm Fy
nhӳng ӭng dөng to lӟn và hӳXtFKWURQJFiFQJjQKÿL
Ӌ
n tӱQăQJOѭ
ӧng, y hӑc, mӻphҭ
m
và nhiӅ
XOƭQKY
ӵc khác. ViӋ
c tә
ng hӧp các hҥ
WFyNtFKWKѭ
ӟc nano giúp cho viӋ
c ӭng dө
ng
YjRFiFOƭQKY
ӵc khoa hӑc mӝ
t cách dӉGjQJKѫQ
. Các hҥ
WQDQRWKѭ
ӡng gһ
p là nano bҥ
c,
QDQR
ӗQJ

ÿ QDQR YjQJ«
ӛ
i loҥ
i sӁcó ӭ
Yj
ng dөngPriêng cӫ
a nó trong tӯQJ OƭQK
ӵc
Y
nghiên cӭXĈ
ӕ
i vӟi hҥ
t nano vàng có nhiӅ
u ӭng dө
ng tӕWWURQJOƭQKY
ӵc y hӑc, hóa mӻ

phҭ
P«
[13][14][15] Vӟi tình hình thӵc tӃ
, nghiên cӭu chiӃ
t tách và ӭng dө
QJSKѭѫQJ
pháp hiӋ
Qÿ
ҥ
Lÿ
Ӈ[iFÿ
ӏ
nh tìm hiӇ

u hҥ
t nano vàng và ӭng dөng cӫ
a nó có nhiӅ
u triӇ
n vӑ
ng
YjFyêQJKƭY
Ӆkhoa hӑc và thӵc tiӉ
n.
Vӟi nhӳng lý do trên, chúng tôi chӑ
Qÿ
ӅWjL³1JKLrQF
ӭu tәng hӧp nano vàng tӯdung
dӏ
ch HAuCl4 bҵ
ng tác nhân khӱdӏ
ch chiӃ
WQѭ
ӟc lá Fk\QKDÿDP´
2. Ĉӕ
LWѭ
ӧng và phҥm vi nghiên cӭu
 Lá ck\QKDÿDP
(Aloe vera) ÿѭ
ӧc thu mua tҥ
i chӧThanh Khê WUrQÿ
ӏ
a bàn thành
phӕĈj1
ҹ

ng.
3. MөFÿtFKQJKLrQF
ӭu
 Xây dӵng quy trình tәng hӧp nano vàng bҵ
ng dung dӏ
ch HAuCl4 tӯdӏ
ch chiӃ
WQѭ
ӟc
lá Fk\QKDÿDP
.
 ĈѭDUDSKѭѫQJSKiSW
әng hӧp nano vàng bҵ
QJSKѭѫQJSKiSKyDK
ӑc xanh.
4. 3KѭѫQJSKiSQJKLrQF
ӭu
Nghiên cͱu lý thuy͇
t:
 Thu thұ
p các thơng tin, tài liӋ
XOLrQTXDQÿ
Ӄ
Qÿ
Ӆtài.
 Tìm hiӇ
XFiFSKѭѫQJSKiS
thӵc nghiӋ
m sӱdөng trong q trình nghiên cӭu.
 Xӱlý các thơng tin vӅlý thuyӃ

W
ӇÿѭD
ÿ
UD
ҩ
Q
Ӆ
FiF
ÿ
thӵc hiӋ
nYtrong quá trình
nghiên cӭu.

1


Nghiên cͱu th͹c nghi͏
m:
 3KѭѫQJSKiSFKL
Ӄ
WWiFKSKѭѫQJSKiSFKѭQJQLQKV
ӱdө
ng dung môi OjQѭ
ӟc
 3KѭѫQJSKiSSKkQWtFKF{QJF
өSKѭѫQJSKiSK
ҩ
p thөphân tӱ(UV-VIS)
 3KѭѫQJSKiSÿR7(0(';
SEM.

 TiӃ
n hành nghiên cӭu thӵc nghiӋ
m tҥ
i phòng thí nghiӋ
PWUѭ
ӡQJĈ
ҥ
i hӑF6ѭSK
ҥ
m±
Ĉҥ
i hӑ
FĈj1
ҹ
ng.
5. éQJKƭDNKRDK
ӑ
c và thӵc tiӉ
n cӫDÿ
Ӆtài
 Nghiên cӭu này giúp cho chúng ta hiӇ
XU}KѫQY
ӅSKѭѫQJSKiSÿL
Ӆ
u chӃhҥ
t nano
vàng bҵ
QJSKѭѫQJSKiSKyDK
ӑ
F[DQKOjQKWtQKtWÿ

ӝc, ít tӕn kém.
 Tұ
n dөng nguӗn nguyên liӋ
u có sҹ
n là lá Fk\QKDÿDPÿ
Ӈtәng hӧp hҥ
t nano vàng.
6. Bӕcөc luұ
QYăQ

Ngoài phҫ
n m

u, k
t lu
n v ki
n ngh
, ni dung lu
QYQJ
PFKQJQK
&+1*7
NG QUAN
&+1*1*8<ầ1/,
89ơ3+1*3+ẩ31*+,ầ1&
U
&+1*.
T QUҦVÀ THҦO LUҰN

2

&+ѬѪ1*
TӘNG QUAN
1.1.

GIӞI THIӊU VӄCÔNG NGHӊNANO

1.1.1. Khái niӋ
m và nguӗn gӕ
c cӫa công nghӋnano
a. Khái ni͏
m:[1]
Thuұ
t ngӳ³F{QJQJK
ӋQDQR´ÿѭ
ӧc biӃ
Wÿ
Ӄ
n tӯnhӳQJQăP
cӫ
a thӃkӍXX. Chӳnano
ÿѭ
ӧc gҳ
QYjRWUѭ
ӟFFiFÿѫQY
ӏÿRÿ
Ӈtҥ
RUDFiFÿѫQY
ӏѭӟc giҧ
PÿLW

ӹlҫ
n (10-9). Ví dө
:
nano gam = 10-9 g; nano mét = 10-9 m. Công nghӋnano là công nghӋxӱlý vұ
t chҩ
t ӣmӭc
nano mét.
Bҧng 1.16RViQKNtFKWKѭ
ӟc cӫa mӝ
t sӕvұt
Micromet µm = 10-3m
Ĉӝdài sӧi tóc
TӃbào máu
Vi khuҭ
n E.coli

80 ±200

80.000- 200.000

4 ±6

4.000 ±6.000

1

1.000

Ánh sáng thҩ
\ÿѭ

ӧc
9LUXVÿ
ұ
u mùa

Nanomet nm = 10-9m

400 ±750
0,2-0,3

Ĉѭ
ӡng kính AND

200 ±300
2

1 nguyên tӱ

0,1

Công nghӋnano bao gӗm các vҩ
Qÿ
ӅFKtQKVDXÿk\
 &ѫV
ӣkhoa hӑc nano
 3KѭѫQJSKiSTXDQViWYjFDQWKL
Ӌ
p ӣquy mô nanomet
 ChӃtҥ
o vұ

t liӋ
u nano
 Ӭng dө
ng vұ
t liӋ
u nano
b. Ngu͛n g͙
c:[2]

&KDÿ
ҿcӫa công nghӋQDQRFKtQKOj5LFKDUG)H\QPDQ

phát biӇ
u nәi tiӃ
QJ³7KHUHLVDSOHQW\URRPDWWKH
ӳng khoҧ
ng trӕng ӣ
cҩ
SYƭP{
7URQJÿy{QJFKREL
Ӄ
WTXDQÿL
Ӈ
m vӅkhҧQăQJQJKLrQF
ӭu và thao tác ӣcҩ
p
3


ÿ

ӝnguyên tӱ. Vӟi tҫ
P QKuQ WѭѫQJ
ҵ
ng chúng ta ODL
có thӇchӃ
Utҥ
o, sҳ
p xӃ
p cҩ
u trúc
nguyên tӱÿ
Ӈtҥ
o nên nhӳng vұ
t liӋ
u mӟi và nhӳng cҩ
u trúc siêu nhӓ
. Mһ
FGOjQJѭ
ӡLÿ
Ӆ

[ѭ
ӟng ra lý thuyӃ
t cơng nghӋQDQRQKѭQJYjRO~Fÿy)H\QPD
ү
QFKѭDWK
ӇtiӃ
n hành
nghiên cӭu và ӭng dө
ng nó vào thӵc tӃ

.
ĈӃ
QQăPWKX
ұ
t ngӳ³F{QJQJK
ӋQDQR´ÿѭ
ӧFJLiRVѭ1RULR
niguchi cӫDĈ
ҥ
i
7D
hӑc Khoa hӑ
F7RN\Rÿ
ӏ
QKQJKƭDYjV
ӱdө
QJÿ
Ӈÿ
Ӆcұ
Sÿ
Ӄ
n khҧQăQJFK
Ӄtҥ
o cҩ
u trúc vi
hình cӫ
a mҥ
FKYLÿL
Ӌ
n tӱ, mһ

c dù nó vү
QFKѭDÿѭ
ӧc biӃ
Wÿ
Ӄ
n rӝng rãi. TӯÿyG
ӵa trên tiӅ
n

ÿ
ӅvӅcông nghӋnano cӫ
D)H\QPDQÿ
ӏ
QKQJKƭDY
Ӆcông nghӋQDQRÿѭ
ӧc tiӃ
QVƭ.(UL

'UH[OHU NKDL WKiF
ӕ
Q ViFK
VkX ³(QJLQHV
KѫQ WURQJ
RI
FX&UHDWLR
1DQRWHFKQRORJ\´
ӕ
Q ³1DQRV\VWHPV



: Molecular
Yj
Machinery,
FX
Manufacring,
DQG&RPSXWDWLRQ´7
ӯÿk\WKX
ұ
t ngӳcông nghê nano bҳ
Wÿ
ҫ
u trӣnên phәbiӇ
n, hàng loҥ
t
SKiWPLQKÿmUDÿ
ӡi, phөc vөÿ
ҳ
c lӵc cho cuӝc sӕng.[10]
1.1.2. &ѫV
ӣkhoa hӑ
c cӫa công nghӋnano[2][11]
Cơng nghӋnano chӫyӃ
u dӵDWUrQEDFѫV
ӣkhoa hӑc sau:
 Chuy͋
n ti͇
p tͳtính ch̭
t c͝ÿL
͋
Qÿ

͇
n tính ch̭WO˱
ͫng t͵
Ĉӕ
i vӟi vұ
t liӋ
X Yƭ
ӗmP{
rҩ
t nhiӅ
Ju nguyên tӱ, các hiӋ
u ӭQJ
ӧng
Oѭ
tӱÿѭ
ӧc trung
bình hóa vӟi rҩ
t nhiӅ
u ngun tӱ(1µm 3 có khoҧ
ng 1012 ngun tӱ) và có thӇbӓqua các

WKăQJJLiQJQJ
ү
XQKLrQ1KѭQJFiFF
ҩ
u trúc nano có ít ngun tӱKѫQWKuFiFWt
ҩ
t
Oѭ
ӧng tӱthӇhiӋ

Q U} UjQJ
өmӝ
KѫQ
t chҩ
Pӧ
Oѭ
ng9t
tӱcó G
thӇÿѭ
ӧF FRL
ӝ
W
QKѭ
ҥ
iÿ
P
nguyên tӱ, nó có các mӭFQăQJOѭ
ӧng giӕQJQKѭP
ӝt nguyên tӱ.
 Hi͏
u ͱng b͉m̿t
Khi vұ
t liӋ
XFyNtFKWKѭ
ӟc nm (nanomet), các sӕnguyên tӱnҵ
m trên bӅmһ
t sӁchiӃ
m

tӍlӋÿiQJN

Ӈso vӟi tәng sӕngun tӱ. Chính vì vұ
y, các hiӋ
u ӭQJFyOLrQTXDQ
Ӄ
n bӅ
mһ
t, gӑi tҳ
t là hiӋ
u ӭng bӅmһ
t sӁtrӣnên quan trӑng làm cho tính chҩ
t cӫa vұ
t liӋ
u có
NtFKWKѭ
ӟc nanomet khác biӋ
t so vӟi vұ
t liӋ
u ӣdҥ
ng khӕi.
 .tFKWK˱
ͣc tͣi h̩n
Các tính chҩ
t vұ
t lý, hóa hӑ
c cӫa các vұ
t liӋ
Xÿ
Ӆ
u có mӝ
t giӟi hҥ

n vӅNtFKWKѭ
ӟc. NӃ
u
vұ
t liӋ
u mà nhӓKѫQNtFKWKѭ
ӟc này thì tính chҩ
t cӫ
a nó hồn toàn bӏWKD\ÿ
әL1Jѭ
ӡi ta
4


gӑLÿyOjNtFKWKѭ
ӟc tӟi hҥ
n cӫ
a các tính chҩ
t cӫa vұ
t liӋ
u. Ví dөÿL
Ӌ
n trӣcӫa mӝt kim loҥ
i
WXkQӏ
nh
WKHR
luұ
t Ohmÿ
ӣNtFK

ӟF
WKѭ
Yƭ ta
P{
thҩ
y Pj
hàng ngày. NӃ
u ta giҧ
m kích
WKѭ
ӟc cӫa vұ
t liӋ
u xuӕng nhӓKѫQTXmQJÿѭ
ӡng tӵdo trung bình cӫ
DÿL
Ӌ
n tӱtrong kim

loҥ
LPjWKѭ
ӡng có giá trӏtӯYjLWUăPQPWKuÿ
ӏ
nh luұ
W2KPNK{QJFzQÿ~QJ
ӳD/~Fÿy
ÿL
Ӌ
n trӣcӫa vұ
WFyNtFKWKѭ
ӟc nano sӁtuân theo các quy tҳ

FOѭ
ӧng tӱ. Không phҧ
i bҩ
t cӭ
vұ
t liӋ
XQjRFyNtFKWKѭ
ӟFQDQRÿ
Ӆ
u có tính chҩ
t khác biӋ
t mà nó phөthuӝ
c vào tính chҩ
t
Pj Qy
ӧc nghiên
ÿѭ cӭu. Các tính chҩ
W NKiF QKDX
ҩ
W
Ӌ
n,
QKѭ
ÿL
tính chҩ
WtQK
t tӯ, tính FK
chҩ
t quang và các tính chҩ
t hóa hӑ

c kháFÿ
Ӆ
XFyÿ
ӝdài tӟi hҥ
n trong khoҧ
ng nm. Chính
vì thӃPjQJѭ
ӡi ta gӑi ngành khoa hӑc và công nghӋliên quan là khoa hӑ
c nano và công
nghӋnano.
Bҧng 1.2Ĉ
ӝdài tӟi hҥ
n cӫa mӝt sӕtính chҩ
t cӫa vұ
t liӋ
u
/ƭQKY
ӵc

Tính chҩt
%ѭ
ӟFVyQJÿL
Ӌ
n tӯ

Ĉӝdài giӟi hҥn (nm)
10-100

4XmQJÿѭ
ӡng tӵGRWUXQJEuQKNK{QJÿjQ

1-100
hӗi
Tính chҩ
WÿL
Ӌ
n
HiӋ
u ӭQJÿѭ
ӡng ngҫ
m

Tính chҩ
t tӯ

Tính chҩ
t quang

Tính siêu dү
n

1-10

ĈӝGj\YiFKÿ{PHQ

10-100

4XmQJÿѭ
ӡng ngҫ
m

1-100

HӕOѭ
ӧng tӱ

1-100

Ĉӝdài suy giҧ
m

10-100

Ĉӝsâu bӅmһ
t kim loҥ
i

10-100

Ĉӝdài liên kӃ
t cһ
p Copper

0,1-100

Ĉӝthҭ
m thҩ
u Meisner

1-100

7ѭѫQJWiFE
ҩ
Wÿ
ӏ
nh xӭ

1-1000

Biên hҥ
t

1-10

Tính chҩ
WFѫBán kính khӣLÿ
ӝQJÿ
ӭt vӥ

1-100

Sai hӓng mҫ
m

0,1-10

ĈӝQKăQE
Ӆmһ
t

1-10

5


Xúc tác

Siêu phân tӱ

MiӉ
n dӏ
ch

Hình hӑ
c topo bӅmһ
t

1-10

Ĉӝdài Kuhn

1-100

Cҩ
u trúc nhӏcҩ
p

1-10

Cҩ
u trúc tam cҩ
p

10-1000

Nhұ
n biӃ
t phân tӱ

1-10

1.1.3. Ӭng dөng cӫa vұt liӋ
u nano[2]
Trong ngành công nghiӋ
SӋ
nÿL
tӱhiӋ
n nay, nhӳng bӝvi xӱOê
ӧcÿѭ
làm tӯvұ
t liӋ
u

nano khá phәbiӃ
n trên trӏWKѭ
ӡng, mӝt sӕsҧ
n phҭ
PQKѭFKX
ӝWEjQSKtPFNJQJ
ӧc phӫ

mӝt lӟp nano kháng khuҭ

n. Công nghӋQDQR FNJQJ ÿyQJ
ӓWURQJ
JyS
ӵcNK{QJ
OƭQK Y

ÿL
Ӌ
n tӱÿ
һ
c biӋ
t là cơng nghӋQăQJOѭ
ӧQJQKѭYL
Ӌ
c chӃtҥ
RSLQQDQRWURQJWѭ
ai có thӇ
có diӋ
n tích bӅmһ
t lӟQKѫQQKL
Ӆ
u lҫ
QYjOѭXWU
ӳÿѭ
ӧc nhiӅ
XÿL
Ӌ
QQăQJKѫQ
Bên cҥ
QKÿyF{QJQJK

Ӌnano còn ӭng dөng trong may mһ
c vӟLêWѭ
ӣng quҫ
n áo có
khҧQăQJGL
Ӌ
t vi khuҭ
n gây mùi hơi nhӡáp dө
ng nano bҥ
c. Mӝ
t ӭng dөng khác cӫa cơng
nghӋnano có thӇbiӃ
n các nguӗ
QQă
QJOѭ
ӧQJQKѭJLyQăQJOѭ
ӧng mһ
t trӡi và vӟi cơng

nghӋnano có thӇbiӃ
n chiӃ
c áo có thӇsҥ
FÿL
Ӌ
n cho chiӃ
FÿL
Ӌ
n thoҥ
LWK{QJPLQKÿ
ӵc

sӵOjêWѭ
ӣQJÿDQJWURQJTXiWUuQKWK
ӱnghiӋ
m này chҳ
c hҷ
n sӁOjEѭ
ӟFÿiQKG
ҩ
XEѭ
ӟc
phát triӇ
n to lӟn cӫ
a công nghӋnano.
Công nghӋQDQRFzQJL~SOѭXWU
ӳ, bҧ
o quҧ
n thӭFăQW
ӕWKѫQQK
ӡviӋ
c tҥ
o các vұ
t liӋ
u
thӵc phҭ
m có khҧQăQJGL
Ӌ
t khuҭ
n.
Khơng chӍdӯng ӣnhӳng ӭng dөng tiêu biӇ
u cӫa công nghӋnano hiӋ

n nay, cho thҩ
y
viӋ
c phát triӇ
n ӭng dөQJQDQRWURQJWѭѫQJO
DLÿHPO
ҥ
i nhiӅ
u lӧi ích trong rҩ
t nhiӅ
XOƭQK
vӵFNKiFQKDXÿ
ӗ
ng thӡi nhұ
Qÿ
ӏ
nh ӭng dөng công nghӋnano là vô hҥ
n.
1.1.4. &iFSKѭѫQJSKiSW
ә
ng hӧp vұt liӋ
u nano[2][11]
3KѭѫQJSKiSW
ӯtrên xuӕng
Nguyên lý: dùng kӻthuұ
t nghiӅ
n và biӃ
n dҥ
QJÿ
ӇbiӃ

n vұ
t liӋ
u thӇkhӕi vӟi tәchӭc

hҥ
t thô thành cӥhҥ
WNtFKWKѭ
ӟFQDQRĈk\OjFiFSKѭѫQJSKiS
ҧ
n, rҿtiӅ
QQKѭQJU
ҩ
t
hiӋ
u quҧ
, có thӇtiӃ
n hành cho nhiӅ
u loҥ
i vұ
t liӋ
u vӟLNtFKWKѭ
ӟc khá lӟn (ӭng dөng làm
6


vұ
t liӋ
u kӃ
t cҩ
X

7URQJSKѭѫQJSKiSQJKL
Ӆ
n, vұ
t liӋ
u ӣdҥ
ng bӝWÿѭ
ӧc trӝn lү
n vӟi nhӳng
YLrQELÿѭ
ӧc làm tӯcác vұ
t liӋ
u rҩ
t cӭQJYjÿ
һ
t trong mӝ
t cái cӕi. Máy nghiӅ
n có thӇlà
nghiӅ
n lҳ
c, nghiӅ
n rung hoһ
c nghiӅ
n quay (cịn gӑ
i là nghiӅ
n kiӇ
u hành tinh). Các viên bi
cӭng va chҥ
m vào nhau và phá vӥbӝWÿ
Ӄ
QNtFKWKѭ

ӟc nano. KӃ
t quҧWKXÿѭ
ӧc là vұ
t liӋ
u
nano không chiӅ
u (các hҥ
WQDQR
3KѭѫQJSKiSEL
Ӄ
n dҥ
QJÿѭ
ӧc sӱdөng vӟi các kӻthuұ
t
ÿ
һ
c biӋ
t nhҵ
m tҥ
o ra sӵbiӃ
n dҥ
ng cӵc lӟn (có thӇ>10) mà khơng làm phá hӫy vұ
t liӋ
u,
nhiӋ
Wÿ
ӝcó thӇÿѭ
ӧFÿL
Ӆ
u chӍ

nh tùy theo tӯQJWUѭ
ӡng hӧp cөthӇ
, nӃ
u nhiӋ
Wÿ
ӝgia công
lӟQKѫQQKL
Ӌ
Wÿ
ӝkӃ
t tinh lҥ
LWKuÿѭ
ӧc gӑi là biӃ
n dҥ
QJQyQJFzQQJѭ
ӧc lҥ
LWKuÿѭ
ӧc gӑ
i
biӃ
n dҥ
ng nguӝi. KӃ
t quҧWKX
ӧc là
ÿѭ
các vұ
t liӋ
u nano mӝt chiӅ
u (dây nano) hoһ
c hai

chiӅ
u (lӟp có chiӅ
u dày nm). Ngoài ra, hiӋ
n na\QJѭ
ӡLWDWKѭ
ӡQJGQJFiFSKѭѫ
quang khҳ
Fÿ
Ӈtҥ
o các cҩ
u trúc nano.[17]
3KѭѫQJSKiSW
ӯGѭ
ӟi lên

Nguyên lý: vұ
t liӋ
XQDQRÿѭ
ӧc hình thành tӯcác nguyên tӱhoһ
FLRQ3KѭѫQJS
ӯ
Gѭ
ӟLOrQÿѭ
ӧc phát triӇ
n rҩ
t mҥ
nh mӁYuWtQKOLQKÿ
ӝng và chҩ
WOѭ

ӧng cӫa sҧ
n phҭ
m cuӕ
i

cùng. HiӋ
QQD\ÿDSK
ҫ
n các vұ
t liӋ
XQDQRÿ
Ӆ
Xÿѭ
ӧc chӃtҥ
o tӯSKѭѫQJSKiSQj\

pháp tӯGѭ
ӟi lên bao gӗ
PSKѭѫQJSKiSY
ұ
WOtSKѭѫQJSKiSKyDK
ӑFSKѭѫQJSKiS
Ӄ
t

hӧSSKѭѫQJSKiSYLVLQKYjSKѭѫQJSKiSYL
[16]
3KѭѫQJұ
SKiS
t lý: OjY

SKѭѫQJ
ҥ
o vұ
t liӋ
SKiS
u nano tӯW
nguyên tӱhoһ
c chuyӇ
n
pha.
Nguyên tӱÿ
Ӈhình thành vұ
t liӋ
X QDQR
ӧc tҥ
o ra
ÿѭ
tӯSKѭѫQJSKiS
ұ
t lý: bӕ
c bay Y
nhiӋ
Wÿ
ӕ
t, phún xҥ
SKyQJÿL
Ӌ
n hӗTXDQJ
3KѭѫQJSKiSFKX\
Ӈ

n pha: vұ
t liӋ
Xÿѭ
ӧc nung
nóng rӗ
i cho nguӝ
i vӟi tӕFÿ
ӝQKDQKÿ
ӇWKXÿѭ
ӧc trҥ
QJWKiLY{ÿ
ӏ
nh hình, xӱlý nhiӋ
Wÿ
Ӈ

xҧ
y ra chuyӇ
QSKDY{ÿ
ӏ
nh hình- tinh thӇ(kӃ
WWLQK
SKѭѫQJSKiSQJ
ӝLQKDQK