Nghiên cứu sự sinh trưởng của hệ sợi nấm linh chi ganoderma lucidum trên môi trường nuôi cấy dịch thể

ĈҤI HӐ&Ĉ¬1
ҸNG
75Ѭ
Ӡ1*Ĉ
ҤI HӐ&6Ѭ3+
ҤM
KHOA SINH ±0Ð,75Ѭ
ӠNG

PHҤM HUǣ1++ѬѪ1*

NGHIÊN CӬU SӴ 6,1+75Ѭ
ӢNG CӪA HӊSӦI NҨM LINH CHI
GANODERMA LUCIDUM 75Ç10Ð,75Ѭ
ӠNG
NI CҨY Dӎ
CH THӆ

KHĨA LUҰN TӔT NGHIӊP

Ĉj1
ҹng ±1ăP


ĈҤI HӐ&Ĉ¬
NҸNG
75Ѭ
Ӡ1*Ĉ
ҤI HӐ&6Ѭ3+
ҤM
KHOA SINH ±0Ð,75Ѭ

ӠNG

PHҤM HUǣ1++ѬѪ1*

NGHIÊN CӬU SӴ 6,1+75Ѭ
ӢNG CӪA HӊSӦI NҨM LINH CHI
GANODERMA LUCIDUM 75Ç10Ð,75Ѭ
ӠNG
NI CҨY Dӎ
CH THӆ

Ngành: Cơng nghӋsinh hӑ
c

GVHD Th.S NguyӉ
n ThӏBích Hҵ
ng

Ĉj1
ҹng ±NăP


LӠ,&$0Ĉ2$1

7{LFDPÿRDQÿk\OjF{QJWUuQKQJKLrQ
&iF V͙ OL͏Xkhóa
N͇W
OX̵Q
TX̫
Oj

QrX
WUXQJ
WURQJ
WK͹F Yj
F{QJE͙WURQJḘWNǤF{QJWUuQKQjRNKi

Ĉj1ҹQJQJj\
10 WKiQJQăP

3KҥP+XǤQK
+ѭѫQJ


LӠI CҦ0Ѫ1
ĈӇhồn thành khóa luұ
n tӕt nghiӋ
SQj\W{LÿmQK
ұ
Qÿѭ
ӧc rҩ
t nhiӅ
u sӵJL~Sÿ
ӥ
cӫa cá nhân và tұ
p thӇ
.
7Uѭ
ӟc hӃ
t tơi xin bày tӓlịng cҧ
PѫQ

sâu sҳ
c tӟi Th.S NguyӉ
n ThӏBích Hҵ
ng
ÿmW
ҥ
o mӑLÿL
Ӆ
u kiӋ
n tӕt nhҩ
t cho tơi thӵc hiӋ
n và hồn thành khóa luұ
n tӕt nghiӋ
p.
Tôi xin chân thành cҧ
PѫQ%&1NKRDFQJFiFWK
ҫ
y cô giáo khoa Sinh ±Mơi
WUѭ
ӡQJWUѭ
ӡQJĈ
ҥ
i hӑ
F6ѭ3K
ҥ
PĈ
ҥ
i hӑFĈj1
ҹ
QJÿmJL~Sÿ

ӥtơi trong q trình hӑc
tұ
p và nghiên cӭXÿ
Ӈhồn thành khóa luұ
n.
Tơi xin chân thành cҧ
PѫQFiFE
ҥ
n lӟS&16+ÿmOX{Qÿ
ӝng viên và giúp
ÿ
ӥtơi trong suӕ
t q trình thӵc hiӋ
Qÿ
Ӆtài.

Và cuӕi cùng tơi xin cҧ
PѫQ%D0
ҽYjJLDÿuQKÿmORO
ҳ
QJFKăPVyF
ҥ
o
mӑLÿL
Ӆ
u kiӋ
n trong suӕ
t thӡi gian hӑc tұ
p và hồn thành khóa luұ
n tӕt nghiӋ

p này.

Ĉj1
ҹ
ng, ngày 10 WKiQJQăP
Sinh viên thӵc tұ
p

Phҥ
m HuǤ
QK+ѭѫQJ


MӨC LӨC
MӢĈҪU

1

1. Tính cҩ
p thiӃ
t cӫDÿ
Ӆtài

1

2. Mө
FWLrXÿ
Ӆtài

2

3.éQJKƭDNKRDK
ӑ
c và thӵc tiӉ
n cӫDÿ
Ӆtài

2

éQJKƭDNKRDK
ӑc

2

éQJKƭDWK
ӵc tiӃ
n

2

&+ѬѪ1*,7
ӘNG QUAN TÀI LIӊU

3

1.1.Nҩ
m linh chi

3

1.1.1. Phân loҥ
i

3

1.1.2. Giӟi thiӋ
u vӅnҩ
m linh chi

3

1.1.3. Ĉһ
FÿL
Ӈ
m hình thái ±cҩ
u trúc ±sinh thái

5

1.1.4. ĈL
Ӆ
u kiӋ
QVLQKWUѭ
ӣng và phát triӇ
n cӫ
a nҩ
m Linh chi

6

1.1.5. Tác dөng trӏliӋ
u cӫ
a nҩ
m linh chi

7

1.1.6. Hoҥ
t chҩ
t sinh hӑ
c cӫ
a nҩ
m linh chi

10

1.2. Quy trình nhân giӕng và ni trӗ
ng nҩ
m linh chi

15

1.3. Tình hình nghiên cӭXWURQJQѭ
ӟFYjQJRjLQѭ
ӟc

18

1.3.1. Tình hình nghiên cӭu ngồi Qѭ
ӟc

18

1.3.2. Tình hình nghiên cӭXWURQJQѭ
ӟc

20

&+ѬѪ1*
ĈӔ,7Ѭ
ӦNG, NӜI DUNG, 3+ѬѪ1*3+È31*+,Ç1&
ӬU 22
Ĉ
ӕ
LWѭ
ӧng nghiên cӭu

22

2.2. Nӝ
i dung nghiên cӭu

22

3KѭѫQJSKiSQJKLrQF
ӭu

22

2.3.1. Quan sát hình thái giҧ

i phү
u quҧthӇnҩ
m linh chi

22

2.3.2. Khҧ
o sát ҧ
QKKѭ
ӣng cӫDP{LWUѭ
ӡQJÿ
Ӄ
n quá trình nhân giӕng cҩ
p1

23


2.3.3. Khҧ
RViWVLQKWUѭ
ӣng hê sӧi nҩ
POLQKFKLWUrQP{LWUѭ
ӡng lӓng
25
2.3.4. 3KѭѫQJSKiS[iFÿ
ӏ
nh sinh khӕLWѭѫLYjNK{

26

2.3.5. ;iFÿ
ӏ
QKGѭ
ӧc chҩ
t có trong nҩ
m linh chi

26

2.3.6. KiӇ
m tra khҧQăQJWK
ӫy phân CMC cӫa nҩ
m linh chi

28

2.3.7. ;iFÿ
ӏ
nh khҧQăQJNKiQJNKX
ҭ
n cӫa nҩ
m linh chi

28

2.3.8. ;iFÿ
ӏ
nh khҧQăQJNKiQJR[LKyDF
ӫa nҩ
m linh chi

28

2.3.9. Xӱlý sӕliӋ
u

29

&+ѬѪ1*.
ӂT QUҦVÀ BÀN LUҰN

30

3.1. Quan sát hình thái giҧ
i phү
u quҧthӇlinh chi thu hái tҥ
i khoa SMT

30

3.2. Khҧ
o sát ҧ
QKKѭ
ӣng cӫDP{LWUѭ
ӡQJÿ
Ӄ
n quá trình nhân giӕng cҩ
pI

31

3.3. Khҧ
o sát sӵVLQKWUѭ
ӣng hê sӧi nҩ
POLQKFKLWUrQP{LWUѭ
ӡng dӏ
ch thӇ
34
3.3.1. Khҧ
o sát ҧ
QKKѭ
ӣng cӫDP{LWUѭ
ӣQJGLQKGѭ
ӥQJÿ
Ӄ
QVLQKWUѭ
ӣng hӋsӧi nҩ
m
OLQKFKLWURQJP{LWUѭ
ӡng dӏ
ch thӇ

34

3.3.2. Khҧ
o sát ҧ
QKKѭ
ӣng cӫDS+ÿ
Ӄ
n sinh khӕi hӋsӧi nҩ

m linh chi trong môi
WUѭ
ӡng dӏ
ch thӇ

36

3.3.3. ĈѭӡQJFRQJVLQKWUѭ
ӣng cӫ
a hӋsӧi nҩ
PWURQJP{LWUѭ
ӡng dӏ
ch thӇ
38
3.4. XiFÿ
ӏ
QKGѭ
ӧc chҩ
t có trong linh chi

40

ĈLQKWtQKDONDORLG

40

Ĉ
ӏ
nh tính hӧp chҩ
p saponin

41

ĈLQKWtQKDFLGK
ӳXFѫ

43

3.4.4. KhҧQăQJNKiQJNKX
ҭ
n cӫa linh chi

44

3.4.5. KhҧQăQJNKiQJR[\KyDF
ӫ
a linh chi

45

3.4.6. KiӇ
m tra khҧQăQJWK
ӫy phân CMC cӫa nҩ
m linh chi

46

KӂT LUҰN VÀ KIӂN NGHӎ

48

TÀI LIӊU THAM KHҦO

49

PHӨLӨC

54


DANH MӨC VIӂT TҲT
ACE:

Chҩ
t ӭc chӃenzyme chuyӇ
Qÿ
ә
i angiotensin

AZT:

Azidothimidine

CMC:

Carboxymetyl cellulose

DDL:

Didanosin

GLPs:

Ganoderma polysaccharide

MDA:

3,4-Methylenedioxyamphetamine


DANH MӨC BҦNG BIӆU
SӕhiӋ
u
bҧng

Tên bҧng

Sӕ
trang

1.1

Lө
c bҧ
o linh chi và các tác dөng trӏliӋ
u (Lý Thӡi Trân, 1590)

8

1.2

Thành phҫ
n hoҥ
t chҩ
t có hoҥ
t tính sinh hӑ
c linh chi

11

3.1

ҦQKKѭ
ӣng cӫDP{LWUѭ
ӡng ni cҩ
\ÿ
Ӄ
n tӕ
Fÿ
ӝWăQJWUѭ
ӣng
31
hӋsӧi giӕng cҩ
p1

3.2

ҦQKKѭ
ӣng cӫDP{LWUѭ
ӡng dLQKGѭ

ӥng ÿӃ
n sӵWăQJWUѭ
ӣng hӋ
34
sӧi nҩ
POLQKFKLWURQJP{LWUѭ
ӡng dӏ
ch thӇ

3.3

3.4

ҦQKKѭ
ӣng cӫDS+ÿ
Ӄ
n tӕFÿ
ӝWăQJWUѭ
ӣng hӋsӧi nҩ
m linh
chi WURQJP{LWUѭ
ӡng dӏ
ch thӇ
ҦQKKѭ
ӣng cӫa thӡLJLDQÿ
Ӄ
n tӕFÿ
ӝVLQKWUѭ
ӣng cӫa hӋsӧi
nҩ

POLQKFKLWURQJP{LWUѭ
ӡng dӏ
ch thӇ

37

38

3.5

KhҧQăQJNKiQJNKX
ҭ
n cӫa hӋsӧi và quҧthӇlinh chi

44

3.6

Mұ
Wÿ
ӝquang và chӍsӕchӕng oxy hóa cӫa dӏ
ch chiӃ
t hӋsӧi

45

3.7

Mұ
Wÿ

ӝquang và chӍsӕchӕng oxy hóa cӫa dӏ
ch chiӃ
t quҧthӇ

46


DANH MӨC HÌNH Ҧ1+Ĉ
Ӗ THӎ

SӕhiӋ
u
hình ҧnh

Tên hình

Sӕ
trang

1.1

Chu trình phát triӇ
n nҩ
m linh chi

6

1.2

6ѫÿ

ӗquy trình nhân giӕng và ni trӗng nҩ
m linh chi

15

3.1

Hình thái quҧthӇnҩ
m linh chi

30

3.2

HӋsӧi nҩ
POLQKFKLWURQJFiFP{LWUѭ
ӡng nghiӋ
m thӭc sau 12
32
ngày nuôi sӧi

3.3

3.4

3.5

3.6

3.7

BiӇ
Xÿ
ӗthӇhiӋ
n sӵҧ
QKKѭ
ӣng cӫDP{LWUѭ
ӡng nuôi cҩ
\ÿ
Ӄ
n
ÿ
Ӄ
n tӕ
Fÿ
ӝWăQJWUѭ
ӣng hӋsӧi giӕng cҩ
p1
BiӇ
Xÿ
ӗҧ
QKKѭ
ӣng cӫa môi tUѭ
ӡng dLQKGѭ
ӥng ÿ
Ӄ
n tӕFÿ
ӝ
WăQJWUѭ
ӣng hӋsӧi nҩ

m linh chi WURQJP{LWUѭ
ӡng dӏ
ch thӇ

33

34

HӋsӧi nҩ
POLQKFKLWURQJFiFP{LWUѭ
ӡng nuôi cҩ
y sau 8
35
ngày
BiӅ
Xÿ
ӗҧ
QKKѭ
ӣng cӫDS+ÿ
Ӄ
n tӕFÿ
ӝWăQJWUѭ
ӣng cӫa hӋsӧi
nҩ
POLQKFKLWURQJP{LWUѭ
ӡng dӏ
ch thӇ
BiӇ
Xÿ
ӗthӇhiӋ

Qÿѭ
ӡQJFRQJVLQKWUѭ
ӣng cӫa hӋsӧi linh chi
WURQJP{LWUѭ
ӡng dӏ
ch thӇ

37

39

3.8

HӋsӧi nҩ
POLQKFKLWURQJP{LWUѭ
ӡng dӏ
ch thӇsau 12 ngày
40
ni cҩ
y

3.9

Ĉӏ
nh tính alkaloid bҵ
ng thuӕc thӱMayer

40

3.10

Ĉӏ
nh tính saponin bҵ
ng thӱnghiӋ
m tҥ
o bӑt

41

3.11

ThӱnghiӋ
m Foutan ±Kaudel

42

3.12

Ĉӏ
nh tính acid hӳXFѫ

43

3.13

KhҧQăQJNKiQJNKX
ҭ
n cӫa hӋsӧi và quҧthӇlinh chi

45

3.14

Dung dӏ
FKÿiQKJLiNK
ҧQăQJNKiQJR[\KyDF
ӫa linh chi
46

3.15

Vòng thӫy phân CMC cӫa linh chi

47


1

MӢĈҪU
1.

Tính cҩ
p thiӃ
t cӫDÿ
Ӆtài
Nҩ
m linh chi (Ganoderma lucidum) là mӝWӧ
Gѭ
c thҧ
o quý trong y hӑ

c cә

truyӅ
n. SӕOѭ
ӧng các loҥ
i nҩ
P OLQK
ӧc sӱ
FKL
dө
ng trong
ÿѭcông nghӋGѭ
ӧc liӋ
u

QJj\FjQJWăQJÿ
һ
c biӋ
t tҥ
i các quӕFJLDÈĈ{QJ>
@/LQKFKLÿmÿѭ
ӧc sӱdө
QJÿ
Ӈ
ÿL
Ӆ
u trӏnhiӅ
u loҥ
i bӋ
nh khác nhau ӣQJѭ

ӡLQKѭE
Ӌ
nh viên gan mãn tính, cao huyӃ
t
áp, cholesteron hóa mҥ
ch máu, tiӇ
Xÿѭ
ӡng, tҳ
c nghӁ
Qÿ
ӝng mҥ
ch vành, hen xuyӇ
n,
viêm loét dҥGj\«

ӣFiFQѭ
ӟFSKѭѫQJĈ{QJW
ӯKѫQQăPWUѭ
ӟc [38]. Chính
vì vұ
y tҥ
i thӏWUѭ
ӡng ViӋ
t Nam, nhu cҫ
u sӱdөng nҩ
m linh chi làm thuӕc chӳa bӋ
nh
ӣWURQJQѭ
ӟF FNJQJ
ҩ

t khҭ
QKѭ[X
XQJj\ FjQJWăQJ
Ӆ
XFѫV
ӣFNJQJÿmWL
Ӄ
n 1KL
hành
nghiên cӭu ni trӗng chӃbiӃ
QYjWKăPGzFiFKR
ҥ
t chҩ
t sinh hӑc có trong nҩ
m linh
chi. Các nghiên cӭu cho thҩ
y thành phҫ
n hóa hӑ
c có trong nҩ
m linh chi rҩ
t phong
phú bao gӗm các nhóm acid amin, protein, chҩ
WEpRÿѭ
ӡng khӱ, hӧp chҩ
t phenol,
và ngun tӕNKiFQKѭ$J)H1D&X«>
9]. Ngồi ra nҩ
m linh chi cịn cung cҩ
p

mӝWӧQJ
Oѭ ÿiQJ
Ӈcác chҩ
N
t có hoҥ
t tính sinh hӑF QKѭ SRO\VDFFKDU
VDSRQLQ«
7X\QKLrQÿ
Ӈsҧ
n xuҩ
t nҩ
m nói chung và nҩ
m linh chi nói riêng vү
n còn gһ
p
rҩ
t nhiӅ
XNKyNKăQ7K
ӡi tiӃ
t, các yӃ
u tӕP{LWUѭ
ӡng, sâu bӋ
nh làm cho sҧ
QOѭ
ӧng
nҩ
m khơng әQÿ
ӏ
nh. Loҥ
i hình sҧ

n xuҩ
t liên quan chһ
t chӁvӟi các vi sinh vұ
t, khâu

làm giӕ
ng phҧ
i làm riêng trong phịng thí nghiӋ
Pÿ
ӗi hӓ
i kӻthuұ
WFDRGRÿ
ҩ
n
ÿ
Ӆsҧ
n xuҩ
t giӕ
ng nҩ
m vү
n cịn nhiӅ
u hҥ
n chӃ
.
HiӋ
n nay, q trình ni sinh khӕi nҩ
m WURQJP{LWUѭ
ӡng dӏ
ch thӇÿѭ
ӧc xem

là mӝWSKѭѫQJSKiSÿ
ҫ
y triӇ
n vӑ
ng có thӇthay thӃcho trӗng nҩ
m vì khi trӗ
ng nҩ
m

WKѭ
ӡng phҧ
i mҩ
WYjLWKiQJFKăPVyFÿ
Ӈcho ra quҧthӇYjFNJQJJ
һ
SNKyNKăQW
viӋ
c kiӇ
m soát chҩ
WOѭ
ӧng sҧ
n phҭ
m trong quá trình ni trӗ
ng [29]. Bên cҥ
nh viӋ
c

cho phép rút ngҳ
n thӡi gian, nuôi cҩ
y hӋsӧLWURQJP{LWUѭ

ӡng dӏ
ch thӇFNJQJNK{QJ
ÿzLK
ӓLÿL
Ӆ
u kiӋ
n khҳ
WNKHQKѭQX{LWU
ӗng nҩ
m thu quҧthӇ[34].


2
Xuҩ
t phát tӯtình hình trên, chúng tơi tiӃ
QKjQKÿ
ӅWjL³
Nghiên cͱu s͹sinh
WU˱
ͧng cͯa h͏sͫi ṋm linh chi (Ganoderma lucidum) trên P{LWU˱
ͥng nuôi c̭
y
d͓
ch th͋´
2.

MөFWLrXÿ
Ӆtài
Xây dӵng quy trình thu sinh khӕi nҩ
m lLQKFKLWUrQP{LWUѭ

ӡng dӏ
ch thӇ
.
ĈiQKJLiK
ӧp chҩ
t có hoҥ
t tính sinh hӑc cӫ
a hӋsӧi và quҧthӇnҩ
m linh chi.

3.

éQJKƭDNKRDK
ӑ
c và thӵc tiӉ
n cӫDÿ
Ӆtài

3.1.

éQJKƭDNKRDK
͕c
KӃ
t quҧnghiên cӭu sӁcung cҩ
p dү
n liӋ
u khoa hӑ
c mӟi, có tính hӋthӕ
ng vӅ

nuӕ
i cҩ
y hӋsӧi nҩ
POLQKFKLWUrQP{LWUѭ
ӡng dӏ
ch thӇ
ĈiQKJLiEDQÿ
ҫ
u sӵWtFKONJ\
mӝt sӕhӧp chҩ
t có hoat tính sinh hӑ
c và khҧQăQJNKiQJNKX
ҭ
n, kháng oxy hóa cӫ
a
chúng.
3.2.

Ý QJKƭDWK
͹c ti͇
n
KӃ
t quҧnghiên cӭXOjFѫV
ӣkhoa hӑFÿ
Ӈphát triӇ
n quy trình ni cҩ
y sinh

khӕ
i hӋsӧi nҩ

P OLQK FKL
ӡng WUrQ
dӏ
ch thӇӣquy
P{L
mô lӟnWUѭ
nhҫ
m cung cҩ
p
nguӗ
n nguyên liӋ
Xÿ
Ӈthu hӗ
i các hӧp chҩ
t có giá trӏFDRGQJOjPGѭ
ӧc liӋ
u.


3

&+ѬѪ1*,
TӘNG QUAN TÀI LIӊU
1.1.

Nҩm linh chi

1.1.1. Phân lo̩
i
Nҩ

m linh chi có vӏtrí phân loҥ
i rӝng rãi hiӋ
n nay [9].
Ngành :

Mycota

Ngành phө:

Basidiomycotina

Lӟp:

Basidiomycetes

Lӟp phө
:

Hokobasidiomycotidae

Bӝ
:

Polyporales

Hӑ
:

Ganodermataceae

Hӑphө
:

Ganodermoidae

Giӕng:

Ganoderma

Lồi:

Ganoderma lucidum

1.1.2. Giͣi thi͏
u v͉ṋ
m linh chi
Linh chi có nhiӅ
u tên gӑ
LNKiFQKDXQKѭ%
ҩ
t Lão Thҧ
o, Vҥ
n Niên Thҧ
o, Trҫ
n
Tiên Thҧ
R&KL/LQKĈR
ҥ
n Thҧ
o, Nҩ

m Lim «0
ӛi tên gӑi cӫa linh chi gҳ
n liӅ
n vӟi
mӝt giá trӏGѭ
ӧc liӋ
u cӫa nó. Tên gӑ
i linh chi bҳ
t nguӗn tӯTrung Quӕ
c, hay theo
tiӃ
ng Nhұ
t là Reishi hoһ
c Mannentake, tên gӑi Latinh: Ganoderma lucidum.
Linh chi (Ganoderma) là các loҥ
i nҩ
m gӛmӑ
c hoang trong thiên nhiên, có
hàng trăP
loҥ
i khác nhau cùng hӑnҩ
m gӛ(Ganodermataceae).
Có 2 nhóm lӟn là linh chi và cәlinh chi.
- C͝linh chi: là các loài nҩ
m gӛkhơng cuӕng (hoһ
c cuӕng rҩ
t ngҳ
n) có

nhiӅ

u tҫ
ng (mӛ
LQăPWK
өtҫ
ng lҥ
i phát triӇ
n thêm mӝt lӟp mӟi chӗ
ng OrQ
0NJQ
ҩ
m
hình quҥ
t, màu tӯQkX[iPÿ
Ӄ
QÿHQV
ү
m, mһ
t trên xù xì thơ ráp. Nҩ
m rҩ
t cӭng (cӭng
QKѭJ
ӛlim nên còn gӑi là nҩ
m lim). Chúng sӕng ký sinh và hoҥ
i sinh trên cây gӛ
trong nhiӅ
XQăPÿ
Ӄ
n khi cây chӃ
t thì nҩ
PFNJQJFK

Ӄ
t). Vì vұ
y các nhà bҧ
o vӋthӵc
vұ
t xӃ
p cәlinh chi vào nhóm các tác nhân gây hҥ
i cây rӯng, cҫ
n khӕng chӃ
. Cәlinh
chi mӑc hoang tӯÿӗ
ng bҵ
QJÿ
Ӄ
n miӅ
n núi ӣkhҳ
SQѫLWUrQWK
Ӄgiӟi. Trong rӯng rұ
m,

ÿ
ӝҭ
m cao, cây to thì nҩ
m phát triӇ
n mҥ
nh, tán lӟn. ӢViӋ
W1DPÿmSKiWK
Ӌ
n trong

4

rӯng sâu Tây Nguyên có nhӳng cây nҩ
m cәlinh chi lӟn, có cây tán rӝng tӟLKѫQ
mét, nһ
QJKѫQNJ
Tên khoa hӑ
c: Ganoderma applanatum (Pers) Past. Cәlinh
chi có hàng chө
c lồi khác nhau [28].
- Linh chi: là các loài nҩ
m gӛmӑc hoang ӣnhӳng vùng núi cao và lҥ
nh ӣ
các tӍ
nh TӭXuyên, Quҧ
ng Tây, Quҧ
QJĈ{QJ7UXQJ4X
ӕc). Nҩ
m có cuӕ
ng, cuӕ
ng
nҩ
m có màu (mӛ
i lồi có mӝWPjXULrQJQKѭQkXÿ
ӓYjQJÿ
ӓcam). Thөtҫ
ng màu
trҳ
ng ngà hoһ

FPjXYjQJ0NJQ
ҩ
m có nhiӅ
u hình dҥ
ng, phәbiӃ
n là hình thұ
n, hình
trịn, mһ
t trên bóng. Nҩ
P KѫL
ӭng vàF
dài. Tên khoa hӑ
c: Ganoderma lucidum

(Leyss ex Fr) Kart. Sách Bҧ
o thҧ
RFѭѫQJP
өFLQQăP
F
ӫa Lý ThӡL7UkQÿ
ҥ
i
danh y Trung QuӕF ÿm ҥ
SKkQ
i linh chi theo
ORmàu sҳ
c thành Lө
c bҧ
o linh chi (6
loҥ

i) và khái qt tác dө
ng trӏliӋ
u cӫa lLQK FKL
Ӆ
u có
/LQK
tính bình,FKL
khơng ÿ
ÿ
ӝ
c, có tác dө
QJOjPWăQJWUtQK
ӟGѭ
ӥng tim, bәgan khí, an thҫ
n, chӳa trӏtӭc ngӵc.
Vӟi hӋhơ hҩ
p có tác dө
ng chӳa trӏchӭng bí tiӇ
u, bәthұ
n khí, chӳa trӏÿD
u nhӭc
khӟS[ѭѫQJJkQF
ӕW«1
ҩ
m lLQKFKLÿѭ
ӧc Lý ThӡL7UkQFRLQKѭP
ӝt thҫ
QGѭ
ӧFăQ
nhiӅ

u lҫ
QFѫWK
ӇnhҽÿLPjNK{QJJLjV
ӕQJOkXQKѭWK
ҫ
n tiên [10].
Linh chi có tӟi 2000 loҥ
i và phә biӃ
n nhҩ
t là Ganoderma lucidum và
Ganiderma zaponicum. Ngoài ra các loài cәlinh chi Ganoderma applanatum có

hiӋ
u lӵc chӕ
ng khӕi u cao nên rҩ
Wӧ
ÿѭ
c Hàn Quӕc chú trӑQJ 7KrP YjR ÿ

Ganoderma boninense WKѭ
ӡQJÿѭ
ӧc mӑ
c trên cây cӑdҫ
u (Eleais guineensis
FNJQJ
ÿѭ
ӧc Malaysia chú trӑQJÿ
Ӈcҧ
i tiӃ
n quy trình trӗ

ng ngҳ
n ngày (có thӇthu hoҥ
ch sau
40 ngày). Ӣ Thái Lan ni trӗng cҧGanoderma lucidum và Ganoderma capense
(linh chi sò). ӢNew Orleans (Hoa KǤ
) lҥ
i có chӫ
ng Ganiderma meredithiae.
Ӣ ViӋ
t Nam, lồi linh chi Ganoderma lucidum mӟLӧ
ÿѭ
c ni trӗng thành
cơng trong phịng thí nghiӋ
P
1ăPORjLQ
ҩ
m lim ±mӝt chӫ
ng linh chi

ÿ
ӓÿ
һ
c sҳ
c cӫ
a các rӯng lim Bҳ
c ViӋ
W1DPÿmÿѭ
ӧc Phҥ
m Quang ThөÿѭDYjRQX
trӗng chӫÿӝ

ng.


5
1.1.3. Ĉ̿
FÿL
͋
m hình thái ±c̭u trúc ±sinh thái
a. V͉hình thái
Nҩ
m linh chi là dҥ
ng thӇquҧ
. ThӇquҧcó cuӕ
ng dài hoһ
c ngҳ
Q
ӡng
WKѭ
ÿtQKErQ
ÿ{LNKLÿtQKWkP&X
ӕ
ng nҩ
PWKѭ
ӡng hình trөhoһ
c thanh mҧ
nh (cӥ0,3 ±
0,FPÿѭ
ӡng kính) hoһ
c mұ
p khӓe (2 ±3,FPÿѭ

ӡng kính), ít khi phân nhánh, dài
tӯ2,7 - FPÿ{LNKLFyX
ӕ
n khúc cong quҽ
o. Lӟp vӓcuӕQJOiQJÿ
ӓ- QkXÿ
ӓ- nâu
ÿH
n, bóng, khơng có lơng, phӫsuӕt lên bӅmһ
t tán nҩ
m.

0NJQ
ҩ
m khi non có hình trӭng, lӟn dҫ
n có dҥ
ng thұ
n, gҫ
QWUzQÿ{L
hình quҥ
t hoһ
c có hình dҥ
QJNKiFWKѭ
ӡng. Trên mһ
t nҩ
m có vân gӧLÿ
ӗ
ng tâm và có

chia rãnh phóng xҥ

, màu sҳ
Fÿ
ӓQkXQkXWtPQkXÿHQQK
ҹ
ng bóngOiQJQKѭ
WKѭ
ӡng sү
m màu dҫ
n khi già. KíFKWKѭ
ӟc tán biӃ
Qÿ
ӝng lӟn tӯ2 ±36 cm, dày 0,8 ±
3,3 cm.
Phҫ
QÿtQKFX
ӕ
ng gӗlên hay lõm. Phҫ
n thӏ
t nҩ
m màu vàng kem - nâu nhӧt,
phân chia theo kiӇ
u lӟp trên và lӟSGѭ
ӟi.
Khi nҩ
PӃ
nÿtuә
Lӣ
WUѭ
ng thành thì phát tán bào tӱtӯphiӃ
n có màu nâu

sү
m. Bào tӱnҩ
PWKѭ
ӡng có dҥ
ng hình trӭng cөWÿ
ҫ
u màu rӍsҳ
t. Cҩ
u tҥ
o vӓngồi
bào tӱgӗm hai lӟp, có thӇTXDQӧ
ViW
Fӟ
Gѭ
i kính
ÿѭ
hiӇ
n vi. Lӟp ngồi nhҹ
n, lӟp

trong có nhiӅ
Xÿ
ai nhӓ
, nӕ
i liӅ
n hai lӟp vӓ. Bào tӱnҩ
m lLQKFKLFyNtFK
ӟc trung
bình tӯ4,5 ±6,5 x 8,5 ±11,5 µm.
Khi ni cҩ

\WѫQ
ҩ
PO~Fÿ
ҫ
u có màu trҳ
ng, sau chuyӇ
n sang màu vàng, sӧi
nҩ
PQJăQWKjQKQKL
Ӆ
u phҫ
n và hình thành các bào tӱvơ tính. Chu kǤsӕng cӫ
a nҩ
m
linh chi giӕQJQKѭK
ҫ
u hӃ
t các loҥ
i nҩ
m khác, nghƭ
a OjFNJQJE
ҳ
Wÿ
ҫ
u tӯcác bào tӱ,
bào tӱnҧ
y mҫ
m phát triӇ
n thành hӋmҥ
ng sӧLWѫQ

ҩ
m. Gһ
SÿL
Ӆ
u kiӋ
n thuұ
n lӧi sӧi

nҩ
m sӁkӃ
t thành nөnҩ
m, nөphát triӇ
n thành chӗi, rӗLWiQYjWKjQKWD
ӣng thành.
Trên tai sinh ra các bào tӱ, bào tӱphóng thích ra ngồi và chu trình lҥ
i tiӃ
p tөc [10].


6
Chu trình sӕ
ng cӫa nҩ
m linh chi ÿѭ
ӧc thӇhiӋ
n qua hình 1.1 [15]

1Hình 1.1. Chu trình phát tri͋
n ṋm linh chi
b. V͉sinh thái
Linh chi phân bӕkhҳ

SQѫLWUrQWK
Ӄgiӟi, ký sinh và hoҥ
i sinh rӝng khҳ
pӣ
các loài cây lá rӝng ÿӃ
n lá kim, thұ
m chí ӣcác tre trúc, dӯa, cau, cӑdӯa và nho.
Nҩ
m linh chi tiӃ
t ra các men phân giҧ
i màng tӃbào endopolygalacturonase và
endopectin methyl ±translinase có tác dөng làm nhNJn tӃbào thӵc vұ
t rҩ
t mҥ
nh gây
nên tình trҥ
ng các loҥ
i gӛvà rӉcây bӏmùn ra [15].
Ӣ ViӋ
t Nam, nҩ
m linh chi phân bӕkhҳ
p tӯBҳ
c chí Nam, tùy theo tӯng
vùng mà có các chӫng loҥ
i khác nhau. Ӣnhӳng vùng thҩ
SFyÿ
ӝFDRGѭ
ӟi 500m, có
các chӫng chӏ
Xÿѭ

ӧc nhiӋ
Wÿ
ӝcao (28 - 30oC) QKѭYQJFKk
u thәsông Hӗng, vùng

trung du Bҳ
c Bӝ
YQJÿ
ӗng bҵ
ng sơng Cӱu Long. Ӣ YQJFDRQKѭĈj
ҥ
t, Sapa,
7DPĈ
ҧ
R«O
ҥ
i có chӫng loҥ
i ơn hịa, thích hӧp nhiӋ
Wÿ
ӝthҩ
p (20 - 26oC) [20].
1.1.4. ĈL
͉
u ki͏
QVLQKWU˱
ͧng và phát tri͋
n cͯa ṋ
m Linh chi
a. DLQKG˱
ͩng

Ngu͛n cacbon: trong quá trình sӕng, nҩ
m linh chi cҫ
n nguӗn cacbon rҩ
t
lӟQÿѭ
ӡng là thành phҫ
QFKtQKÿ
Ӈcҩ
u trúc nên sӧi nҩ
m và quҧthӇnҩ
m linh chi sau
này. Nguӗn cacbon chӫyӃ
XOjÿѭ
ӡng glucose, saccharose, maltose, tinh bӝt, pectin,
lignin, cellulose, hemicenlulose, tӯÿyFK~QJW
ә
ng hӧSQăQJOѭ
ӧng và tҥ
o thành các
chҩ
t cҫ
n thiӃ
t.


7
Ngu͛
QQLW˯
hͷXF˯
: nguӗQGLQKGѭ

ӥng khơng thӇthiӃ
Xÿѭ
ӧc trong q trình
sӕng cӫ
a nҩ
POLQKFKL1LWѫ
tham gia vào thành phҫ
n chính cҩ
u trúc cӫ
a tӃbào sӧi
nҩ
m, quҧthӇnҩ
P
ӗngÿthӡi hình thành nên các hӋenzyme trong sӧi nҩ
m 1LWѫ
NK{QJÿѭ
ӧc quá nhiӅ
u làm cho sӧi nҩ
m mӑc nhiӅ
u khó hình thành quҧthӇ
. Trong
JLDLÿR
ҥ
QVLQKWUѭ
ӣng sӧi nҩ
m, tӍlӋ&1Oj*LDLÿR
ҥ
n hình thành thӇquҧ
, tӍlӋ
30/1 hoһ

c 40/1.
Ngun t͙YLO˱
ͫng&D30J.«Q
guӗQYLOѭ
ӧng này chӍthêm trong

q trình ni cҩ
y giӕng, cịn khi trӗ
QJ WKu FK~QJ
ӟc Fy
và nơngWURQJ
sҧ
n
F
phҭ
m.
b. Nhi͏
Wÿ
͡
Thích hӧp nhҩ
t là 22 - 28o&7K{QJWKѭ
ӡng nhiӋ
Wÿ
ӝthích hӧp cho linh chi
phát triӇ
n là 24 ±28oC. NhiӋ
Wÿ
ӝNK{QJQrQWKD\ÿ
әi lӟn, nӃ
XWKD\ÿ

әi nҩ
m linh chi
khó phát triӇ
n thành tán mà ӣdҥ
ng sӯQJKѭѫXG
ҥ
QJÿX{LJj
c. Ĉ̱͡
m
+jPOѭ
ӧQJQѭ
ӟFP{LWUѭ
ӡQJWKѭ
ӡng 65% là vӯa, quá nhiӅ
u hoһ
c quá ít sӁ
ҧ
QKKѭ
ӣQJÿ
Ӄ
n sӵphát triӇ
n cӫa sӧi nҩ
PĈ
ӝҭ
m khơng khí nên giӳӣ85 ±95%,
ni cҩ
y trong phịng cҫ
n giҧ
i quyӃ
t vҩ

Qÿ
ӅvӅÿӝҭ
m và thơng thống gió.
d. Khơng khí: nҩ
m linh chi là lồi háo khí vì vұ
y cҫ
n thơng gió, giӳÿӝҭ
m và
nhiӋ
Wÿ
ӝthích hӧp.

e. Ánh sáng: nҩ
m linh chi cҫ
n ánh sáng tán xҥ
. Sӧi nҩ
PQX{LWURQJÿ
Ӆ
u kiӋ
n
tӕi là tӕ
t nhҩ
t.
f. Ch͑s͙pH: pH cӫ
D P{LWUѭ
ӡng nuôi nҩ
m linh chi là 3,0 ±7,5; thích hӧp
nhҩ
t là 5,0 ±6,0. Trong vұ
t liӋ

u trӗng nҩ
Pÿ
iӅ
u chӍ
nh pH tӯ5,8 ±6,0 là vӯa [20].
1.1.5. Tác dͭng tr͓li͏
u cͯa ṋm linh chi

ӢFiFQѭ
ӟFĈ{QJ1DPÈ7UXQJ4X
ӕc, Nhұ
t Bҧ
n, Hàn QuӕFĈjL/RDQ
viӋ
c nghiên cӭu, phát triӇ
n và sӱdөng lLQKFKLÿDQJÿѭ
ӧc cơng nghiӋ
p hóa vӟi qui
mơ lӟn vӅphân loҥ
i, nuôi trӗng chӫÿӝ
ng, chӃbiӃ
n và bào chӃdѭӧc phҭ
P
ӗ
ngÿ

thӡi nghiên cӭXKyDGѭ
ӧc các hoҥ
t chҩ
t, tác dө

QJGѭ
ӧFOêYjSKѭѫQJF
Ӆ
u trӏ


8
lâm sàng. Giá trӏGѭ
ӧc lý cӫ
a lLQKFKLFjQJÿѭ
ӧc khҷ
QJÿ
ӏ
nh khi Hӝi nghӏNҩ
m hӑc
thӃgiӟi thành lұ
p ViӋ
n nghiên cӭu Linh chi Quӕc tӃtҥ
i New York [12].
1B̫
ng

1.1. Lͭc b̫o linh chi và các tác dͭ
ng tr͓li͏
u (Lý Thͥi Trân, 1590)

Tên gӑ
i

Ĉһ

FWtQKGѭ
ӧc lý

Màu sҳc

VӏFKXDWtQKEuQK
ӝ
c
Thanh chi (Long chi)

Xanh

chӳa trӏsáng mҳ
t bәgan khí,

an thҫ
QWăQJWUtQK
ӟ.

Vӏÿ
ҳ
QJWtQKEuQKNK
ӝ
c,
Ĉӓ

Hӗng chi (Xích chi)

WăQJWUtQK
ӟGѭ

ӥng tim, bәtrung,
trӏtӭc ngӵc.

Hồng chi (Kim chi)

Vàng

VӏngӑWWtQKEuQKNK
ӝc, an
thҫ
n, ích tì khí.

VӏFD\WtQKEuQKNK
ӝ
c, ích
Bҥch chi (Ngӑc chi)

phә
LWK{QJPNJLDQ
ҫ
n, chӳa

Trҳ
ng

ho nghӏ
FKKѫL
Hҳc chi (HuyӅ
n chi)

Tӭchi

ĈHQ

Tím

Vi ngӑWWtQKEuQKNK
ӝc, trӏ
bí tiӇ
u, ích thұ
n khí.

VӏngӑWWtQK{QNK{Q
ӝ
c, trӏ
ÿDXQK
ӭF[ѭѫQJNK
ӟp, gân cӕ
t.

Theo cách diӉ
Q
ҥ
tÿ
truyӅ
n thӕng cӫD QJѭ
ӡL SKѭѫQJ Ĉ{QJ
өng cө FiF
thӇcӫa nҩ
m lLQKFKLÿѭ

ӧc tұ
p hӧp vào nhӳng mһ
t tác dө
ng lӟQQKѭVDX
-

KiӋ
n não (làm sáng suӕt, minh mү
n)

-

Bҧ
o can (bҧ
o vӋgan)

-

&ѭѫQJWkPWKr
m sӭc cho tim)

-

KiӋ
n vӏ(cӫng cӕdҥdày và hӋtiêu hóa)

-

&ѭ
ӡng phӃ(thêm sӭc cho phәi, hӋhơ hҩ

p)

-

Giҧ
Lÿ
ӝ
c

-

Giҧ
i cҧ
m

-

7Uѭ
ӡng sinh (sӕQJOkXWăQJWX
әi thӑ)


9
Qua phân tích các hoҥ
t chҩ
t vӅmһ
WGѭ
ӧFWtQKGѭ
ӧc lý và sӱdө
ng nҩ

m linh
FKLQJѭ
ӡi ta thҩ
y linh chi có tác dөng rҩ
t tӕt vӟi các bӋ
nh:
- Ĉ͙
i vͣi h͏th̯
n kinh: OLQKFKLÿѭ
ӧc cho là có tác dөng bҧ
o vӋthҫ
n kinh,
trong linh chi có mӝt hӛ
n hӧp cӫa các hӧp chҩ
t triterpenoid WK~Fÿ
ҭ
y sӵtӗ
n tҥ
i cӫa
tӃbào thҫ
n kinh và giҧ
m mӋ
t mӓL1JRjLUDQJѭ
ӡi ta thҩ
y rҵ
ng tiêu thөdài hҥ
n linh
chi có thӇlàm giҧ
m sӵtiӃ
n triӇ

n cӫa bӋ
nh Alzheimer. Hay theo nghiên cӭu cӫa
Matsuzaki và cӝ
ng sӵQăP
dӏ
ch chiӃ
t cӫa linh chi có tác dөng chӕng trҫ
m cҧ
m
và giҧ
m hành vi lo âu ӣchuӝ
t [46].

- Ĉ͙
i vͣi b͏
nh v͉tim m̩ch: Hàng loҥ
t các hoҥ
t chҩ
t cӫ
a lLQK FKL
ӧc
ÿѭ
chӭng tӓcó tác dөng kìm hãm sinh tә
ng hӧp cholesterol, kìm hãm quá trình kӃ
t tө
tiӇ
u cҫ
u. Các nghiên cӭu này ÿѭ
ӧFFNJQJF
ӕÿӇcó kӃ

t quҧtrӏliӋ
u cho các bӋ
nh nhân
cao huyӃ
t áp, nhiӉ
m mӥ[ѫP
ҥ
ch, bӋ
nh mҥ
ch YjQKWLP«
Hҫ
u hӃ
t các bӋ
nh nhân
có chuyӇ
n biӃ
n tӕt sau mӝ
t vài tuҫ
n, huyӃ
t áp әQ
ӏ
nh
ÿdҫ
n, không xҧ
y ra các tác
dө
ng phөQKѭFiFOR
ҥ
i thuӕ
FWkQGѭ

ӧc. NhiӅ
u nghiên cӭXÿ
ã phát hiӋ
n ra vai trị cӫa
các ngun tӕkhống vӃ
t hiӃ
m. Vanadium có tác dөng chӕ
ng tích tөcholesterol
trên thành mҥ
ch. Germanium giúp OѭXWK{QJNKtKX\
Ӄ
WWăQJFѭ
ӡng vұ
n chuyӇ
n oxy

vào mô. HiӋ
n nay, chӍsӕgemanium trong FiFGѭ
ӧc phҭ
m lLQKFKLÿѭ
ӧF[HPQKѭ

mӝt chӍtiêu quan trӑng, có giá trӏWURQJÿL
Ӆ
u trӏtim mҥ
ch và giҧ
PÿDXWURQJW
ӏliӋ
u
XQJWKѭ

[15].
- Ĉ͙
i vͣi các b͏
nh v͉hô h̭p: nҩ
m lLQKFKLÿHPO
ҥ
i kӃ
t quҧtӕt, nhҩ
t là vӟi
nhӳQJFDÿL
Ӆ
u trӏviêm phӃquҧ
n dӏӭng, hen phӃquҧ
n tӟi 80% có tác dөng giҧ
m và
làm nhҽbӋ
QKWKHRKѭ
ӟng khӓi hҷ
n [23].
- Kh̫QăQJ
͍
n d͓
PL
ch: nҩ
m linh chi có chӭa mӝ
W
ӧng
Oѭ
lӟn germanium
hӳXFѫSRO\VDFFKDULGHVYjW

riterpenes. Nhӳng thành phҫ
QQj\ÿmÿѭ
ӧc chӭng minh
là tӕ
WKѫQFKRK
ӋmiӉ
n dӏ
ch và cҧ
i thiӋ
n hӋmiӉ
n dӏ
ch cӫa chúng ta [42].
- Hi͏
u qu̫ch͙
QJXQJWK˱
: lLQKFKLÿѭ
ӧc xem là mӝWGѭ
ӧc liӋ
u rҩ
t có triӇ
n

vӑ
ng trong viӋ
c chӳa trӏYjQJăQFK
һ
n mӝ
t phҫ
QQjRÿyÿ
ӕ

i vӟi bӋ
QKXQJWKѭ

mӝt sӕnghiên cӭu cho thҩ
y nҩ
m linh chi có thӇQJăQFK
һ
n sӵbám dính và sӵGLFăQ

cӫa nhӳng tӃbào ung WKѭWX\
Ӄ
n vú và tuyӃ
n tiӅ
n liӋ
t. Bҵ
ng viӋ
c kӃ
t hӧSFiFSKѭѫ

pháp xҥtrӏ
, hóa trӏ
, giҧ
i phү
u vӟi trӏliӋ
u nҩ
m trên các bӋ
QKQKkQXQJWKѭ
әi, ung

10

WKѭY~YjXQJWKѭG
ҥdày có thӇkéo dài thӡi gian sӕ
QJWUrQQăPFDR
khơng dùng nҩ
m [11], [26].
- Kh̫QăQJNKiQJ+,9
ÿӇkhҧ
o sát khҧQăQJNKiQJ+,9F
ӫa các hӧp chҩ
t
trong nҩ
m linh chi QJѭ
ӡL WD
ӱdө
ÿm
ng dӏ
chVchiӃ
t tӯquҧthӇtrong thí nghiӋ
m

kháng virus HIV ±2 trên các tӃbào lympho T ӣnJѭ
ӡi. Sӵnhân lên cӫDYLUXVÿѭ
ӧc

[iFÿ
ӏ
nh qua hoҥ
Wÿ

ӝ
QJSKLrQPmQJѭ
ӧc trên bӅmһ
t các tӃEjRO\PSKR7ÿ
ӧc
gây nhiӉ
m HIV ±1. KӃ
t quҧcho thҩ
y có sӵӭc chӃmҥ
nh mӁhoҥ
Wÿ
ӝng sinh sҧ
n cӫa
loҥ
i virus này'RÿyQKL
Ӆ
u quӕFJLDÿmÿѭDO
LQKFKLYjRSKiSÿ
ӗÿL
Ӆ
u trӏtҥ
m thӡi,
nhҵ
P WăQJ
ӡng khҧ
Fѭ
QăQJ
Ӊ
n dӏ
PL

FK Yj
ӥQkQJ
thӇtrҥ
ng cho
ÿ các bӋ
nh nhân
nhiӉ
m HIV trong khi AZT (azidothymidine), DDL (didanosin) còn hiӃ
m và rҩ
Wÿ
ҳ
t
[23].
- Kh̫QăQJ NKiQJ
: nhiӅ
uR[\
thӵc nghiӋ
KyD
m chӍra vai trò cӫ
a các
saponines và triterpenes Pj WURQJ
DQRGHULF
ÿy
ӧcJ
coiDFLG
là hiӋ
u quҧ
ÿѭ
nhҩ
t.

Nhӳng nghiên cӭu gҫ
Q ÿk\
ҭ
yÿDQJ
mҥ
QK WKHR
ÿ ӟng làm Kѭ
giàu selenium ±mӝ
t
yӃ
u tӕkhống có hoҥ
t tính kháng oxy hóa rҩ
t mҥ
nh ±vào nҩ
m linh chi. Chính vì
vұ
\FRQQJѭ
ӡi có thӇchӡÿӧi vào mӝ
WGѭ
ӧc phҭ
PWăQJWX
әi thӑ
, trҿhóa tӯnҩ
m linh
chi nói chung và linh chi ViӋ
t Nam nói riêng [23]. Các hoҥ
t chҩ
t sinh hӑ
c trong nҩ
m

linh chi có khҧQăQJNK
ӱmӝ
t sӕgӕ
c tӵGRVLQKUDWURQJTXiWU
Ӈhay

sau khi bӏnhiӉ
m xҥ
. Chúng làm phөc hӗ
i các tәchӭc bӏtә
QWKѭѫQJYjNK
hiӋ
u ӭng phөQjRFKRFѫWK
Ӈ[9].
1.1.6. Ho̩
t ch̭t sinh h͕c cͯa ṋ
m linh chi
Nҩ
m linh chi thuӝc loҥ
i nҩ
Pÿ
ҧ
m có lӏ
ch sӱOkXÿ
ӡi trong nӅ
n y hӑ
c cәtruyӅ
n
FiFQѭ

ӟFSKѭѫQJĈ{QJ1KL
Ӆ
u thành phҫ
n có hoҥ
t tính sinh hӑc ÿmÿѭ
ӧF[iFÿ
ӏ
nh
trong quҧthӇ
WѫQ
ҩ
m, bào tӱvà trong cҧP{LWUѭ
ӡng nuôi cҩ
y.
Polysaccharide và triterpene là hai hoҥ
t chҩ
t sinh hӑc chính trong sӕÿy
Polysaccharide tӯOLQKFKLÿѭ
ӧc tìm thҩ
\WUѭ
ӟc tiên trong phịng thí nghiӋ
m có tác
dө
ng chӕ
ng lҥ
i XQJ WKѭ WKHR
ӡQJ
Ӆ
uÿL
biӃ

FRQ
n miӉ
n dӏ
ÿѭ
ch. Mӝt vài nghiên cӭu
cho rҵ
ng triterpene có hoҥ
t chҩ
t sinh hӑ
c chӕ
ng lҥ
i sӵoxy hóa, cân bҵ
QJ
ӧng
Oѭ

cholesterol, chӕ
QJWăQJKX\
Ӄ
t áp, bҧ
o vӋgan, tәng hӧSFKROHVWHURO«
].


11
Nghiên cӭu mӟi nhҩ
t cӫa ViӋ
n Nghiên cӭu Linh chi hoang dҥ
i cӫa Trung

Quӕ
c cho thҩ
\OLQKFKLFyOѭ
ӧng germanium (mӝ
t chҩ
WJL~SOѭXWK{QJ
ҭ
y sӵ
hҩ
p thөoxy cӫa tӃEjR