Dan ghi ta cua Lorca

<span class='text_page_counter'>(1)</span>(Trích “Khối vuông rubic”). Thanh Thảo “Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ghi ta” PH.G. LOR-CA.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Nhà thơ Thanh Thảo và quê hương Quảng Ngãi.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 1-Vài nét về tác giả: - Tên thật Hồ Thành Công sinh năm 1946, quê ở Quảng Ngãi. - Thanh Thảo thuộc thế hệ các nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ.Thanh Thảo đã mang đến cho thế hệ thơ trẻ thời đó một tiếng nói riêng:tiếng nói trungthực của một thế hệ cầm súng tự giác trước lịch sử. - Ông nổi tiếng với những bài thơ và trường ca mang diện mạo độc đáo viết về chiến tranh và thời hậu chiến, thể hiện nhiều suy tư, trăn trở về các vấn đề xã hội và thời đại..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> 1-Vài nét về tác giả: -Sau 1975, ông dành nhiều tâm huyết cho việc đổi mới thơ Việt: + Một mặt, ông tìm kiếm “chất người” ở những nhân cách thanh cao, bất khuất, những tâm hồn phóng khoáng, yêu tự do như Cao Bá Quát, Lorca.... + Mặt khác, ông không ngừng tìm tòi thể nghiệm để làm mới hình thức biểu đạt của thơ, ảnh hưởng từ những trường phái thơ tượng trưng, siêu thực trong văn học phương Tây..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> . Thơ tượng trưng.  Ra. đời tại Pháp vào cuối TK XIX.  Chú trọng mối tương giao bí ẩn giữa các giác quan, giữa con người và vũ trụ.  Đề cao trực giác, lấy trực giác để khám phá cái bí ẩn vô hình của thế giới  Đề cao tính nhạc.. Thơ siêu thực  Ra đời ở Pháp vào đầu thế kỉ XX.  Hướng về thế giới siêu thực, là thế giới chỉ tìm thấy trong giấc mơ, tiềm thức.  Đề cao cái ngẫu hứng,bất ngờ, phi logic,cách viết tự do bỏ qua mọi qui tắc....

<span class='text_page_counter'>(6)</span> MỘT VÀI CÂU THƠ TIÊU BIỂU CỦA THANH THẢO. Chúng tôi đã đi không tiếc đời mình nhưng tuổi hai mươi ai mà không tiếc nhưng ai cũng tiếc tuổi hai mươi thì còn chi Tổ Quốc? ( trường ca: những người đi tới biển). Những giọt sương lạc vào lá cỏ qua nắng gắt, qua bão tố vẫn giữ lại cái mắt lành đầy sức mạnh vẫn long lanh bình thản trước vầng dương (Bùng nổ trước mùa xuân).

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Khối vuông rubic – những gợi ý cho sự cách tân nghệ thuật của nhà thơ Thanh Thảo.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> . . . . . – Trích từ tập thơ “Khôi vuông Rubic”, xuất bản năm 1985. – Bài thơ tiêu biểu cho kiểu tư duy thơ của Thanh Thảo: + luôn nhìn cuộc sông ở trạng thái mở, đa chiều; + khước từ khuôn mẫu, lôi biểu đạt dễ dãi; + phong cách tượng trưng có màu sắc siêu thực....

<span class='text_page_counter'>(9)</span> những tiếng đàn bọt nước Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt li-la li-la li-la đi lang thang về miền đơn độc. không ai chôn cất tiếng đàn.  với vầng trăng chếnh choáng trên yên ngựa mỏi mòn Tây Ban Nha hát nghêu ngao bỗng kinh hoàng áo choàng bê bết đỏ Lor-ca bị điệu về bãi bắn chàng đi như người mộng du tiếng ghi ta nâu bầu trời cô gái ấy tiếng ghi ta lá xanh biết mấy ghi ta tròn bọt nước vỡ tan tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy. tiếng đàn như cỏ mọchoang giọt nước mắt vầng trăng long lanh trong đáy giếng đường chỉ tay đã đứt dòng sông rộng vô cùng Lor-ca bơi sang ngang trên chiếc ghi ta màu bạc chàng ném lá bùa cô gái Di-gan vào xoáy nước chàng ném trái tim mình vào lặng yên bất chợt tiếng li-la li-la li-la…. . Cách thể hiện, lối kết hợp ngẫu hứng, tạo ra bước nhảy tư duy: ‘’giọt nước mắt vầng trăng’’, ‘’tiếng ghi ta ròng ròng – máu chảy’’. Bài thơ hấp dẫn bởi một thế giới ảo giác siêu thực: ‘’Lorca bơi sang ngang – trên chiếc ghi ta màu bạc’’..

<span class='text_page_counter'>(10)</span>  Một. sô hình ảnh về đất nước Tây Ban Nha.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Quốc kỳ và quốc huy Tây Ban Nha.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Thánh đường Sagrada Familia – biểu tượng của đất nước Tây Ban Nha.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Bảo tàng Gugenhem.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Hoa Li la (Tử đinh hương).

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Áo choàng đỏ gắt.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Đấu trường đẫ̃m máu.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Vũ nữ Di gan. Vũ khúc Tây Ban Nha.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Nhà hát García Lorca.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gar-xi-a Lor-ca (1898 – 1936).

<span class='text_page_counter'>(20)</span> . . . - Một thiên tài: nhà thơ, nhạc sĩ, nhà viết kịch, nhà hoạt động sân khấu người Tây Ban Nha - đại diện cho tinh thần tự do và khát vọng cách tân nghệ thuật của thế kỷ XX. - Một nhân cách cao đẹp: nhà thơ hiện đại yêu nhạc dân gian, dùng tiếng đàn ghi ta để giãi bày nỗi đau buồn và khát vọng yêu thương của nhân dân, dám dũng cảm đấu tranh với một nền chính trị độc tài, nền nghệ thuật già nua, bảo thủ. - Một sô phận đầy oan khuất: kẻ thù tàn nhẫn lén thủ tiêu ông, nhiều người không hiểu hết sự hy sinh cao cả của ông..

<span class='text_page_counter'>(21)</span> 1. Bô cục bài thơ:  . . . Có thể chia làm 3 đoạn * Đoạn 1 (6 dòng đầu): hình ảnh Lor-ca người nghệ sĩ tự do cùng khát vọng cách tân nghệ thuật. * Đoạn 2 (12 dòng kế): cái chết đầy bi phẫn của Lor-ca, khát vọng cách tân nghệ thuật đành dang dở. * Đoạn 3 (13 dòng cuôi): niềm tin mãnh liệt vào sự bất tử của tiếng đàn Lor-ca, sự đồng cảm giữa Thanh Thảo và Lor-ca.

<span class='text_page_counter'>(22)</span> a. Tựa đề “Đàn ghi ta của Lor-ca”:  - Đàn ghi ta là niềm tự hào, là một . . phần hồn của đất nước Tây Ban Nha (nên còn được gọi là Tây Ban cầm). - Đàn ghi ta gắn bó thân thiết với Lor-ca trên những nẻo đường ca hát và sáng tạo. - Đàn ghi ta là biểu tượng cho tình yêu của Lor-ca đối với đất nước Tây Ban Nha, cho con đường nghệ thuật của tác giả, cho khát vọng cao cả mà Lor-ca nguyện phấn đấu suốt đời..

<span class='text_page_counter'>(23)</span> b. Lời đề từ: “Khi tôi chết, hãy chôn tôi với cây đàn ghi ta” (Ghi nhớ-Garxia –Lorca)  Đây là di chúc của nhà thơ, khi tiên cảm về cái chết:  - Hãy chôn tôi với cây đàn - phần hồn của đất nước Tây Ban Nha → tình yêu Tổ quốc nồng nàn, tình yêu nghệ thuật say đắm  - Hãy chôn tôi với cây đàn – biểu trưng cho sự nghiệp của Lor-ca → ước nguyện suốt đời theo đuổi sự nghiệp sáng tạo nghệ thuật, mong muốn xóa bỏ ảnh hưởng của bản thân để dọn đường cho thế hệ sau vươn tới. .

<span class='text_page_counter'>(24)</span> Ghi nhớ Fêđêricô- Gacxia- Lorca. Khi tôi chết nhớ chôn tôi với cây đàn ghi ta dưới cát Khi tôi chết giữa hàng cam cụm húng Khi tôi chết hãy chôn tôi nếu anh em mong muốn trong chiếc chong chóng Khi tôi chết!.

<span class='text_page_counter'>(25)</span> a- Hình ảnh Lor-ca - người nghệ sĩ tự do, và khát vọng cách tân nghệ thuật ( 6 câu thơ đầu).  - Chi tiết “tiếng đàn bọt nước” → từ thính giác sang thị giác, thủ pháp lạ hóa → sức hấp dẫn kỳ lạ của tiếng đàn Lor-ca..

<span class='text_page_counter'>(26)</span> - Hình ảnh “Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt” → hình ảnh vừa thực vừa tượng trưng → đấu trường quyết liệt, nơi người nghệ sĩ đương đầu với những thế lực tàn bạo, hà khắc. . Áo choàng đỏ gắt.

<span class='text_page_counter'>(27)</span> . Hoa Li- la ( Tử đinh Hương). - Nghệ thuật láy âm “li-la li-la li-la” → gợi hợp âm của tiếng đàn ghi ta, gợi hình ảnh bông hoa buồn của phút chia ly, gợi chuyến đi thăm thẳm và đơn độc của người nghệ sĩ..

<span class='text_page_counter'>(28)</span> - Từ ngữ “lang thang, miền đơn độc, vầng trăng chuếnh choáng yên ngựa mỏi mòn,” → cuộc hành trình đơn độc của người nghệ sĩ đang tranh đấu cho tự do và cái mới giữa bối cảnh chính trị độc tài của bọn phát xít Frăng cô. .

<span class='text_page_counter'>(29)</span> Lor- ca hiÖn lªn nh mét nghÖ sÜ cña tù do, với tiếng đàn say đắm giãi bày nỗi lßng, víi kh¸t väng c¸ch t©n nghÖ thuËt vµ kh¸t väng tù do ch¸y báng cña nh©n d©n mình..

<span class='text_page_counter'>(30)</span> . Lor-ca đã bi bọn phát xít Frăng- cô giết hại và ném xác xuống giếng để phi tang, để miêu tả sự việc bi phẫn này, Thanh Thảo đã sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuËt: - §èi lËp: +Tù do cña ngêi nghÖ sÜ>< tµn b¹o cña ph¸t xÝt +Tiếng hát yêu đời, vô t >< hiện thực phũ phàng +Tình yêu cái đẹp >< hành động tàn ác dã man.

<span class='text_page_counter'>(31)</span> . - Ho¸n dô: + TiÕng h¸t : T©y Ban Nha / hát nghêu ngao:để chỉ Lorca với tiếng hát yêu đời, vô t cña ngêi nghÖ sÜ du môc. + “ áo choàng bê bết đỏ”: chỉ cái chết đau đớn .. . - H×nh ¶nh: Lor ca bÞ ®iÖu vÒ b·i b¾n, chµng ®i nh ngêi méng du  Chàng trai đơn độc đi trong một không gian khác, một miền khác: bãi bắn - Nh©n ho¸: + “ TiÕng ghi ta rßng rßng m¸u ch¶y” cã søc ¸m ¶nh lín..

<span class='text_page_counter'>(32)</span> b- C¸i chÕt bi phÉn cña lor-ca, kh¸t väng c¸ch t©n nghÖ thuËt đành dang dở (12 câu kế tiếp) -Tác giả sử dụng lối biểu đạt tượng trưng, chuyển đổi cảm giác: (của vỏ đàn, của đất, của quê hương và T.Y). Nâu + Tiếng ghi ta. Nỗi niềm hướng tới quê hương và người yêu. Lá xanh. (Màu của sự sống tươi đẹp) Niềm tha thiết với cuộc sống. Tròn bọt nước vỡ tan. vỡ oà, xót xa, tức tưởi. tất cả nay chỉ còn lại "tiếng ghi ta ròng ròng / máu chảy” (tiếng ghi ta từ cái chết của Lor-ca, của Tây Ban Nha đau thương).

<span class='text_page_counter'>(33)</span> . . Nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuật trên đã làm nổi bật t×nh yªu quª h¬ng, yªu c¸i đẹp, cái chết bi phẫn, nỗi ®au v× nh÷ng kh¸t väng lín lao đành dang dở của Lorca. Cái chết của nghệ sĩ đã để l¹i nhiÒu suy nghÜ, g©y lßng c¨m thï víi bän ph¸t xÝt vµ nỗi thơng cảm sâu sắc đối víi ngêi nghÖ sÜ cña nh©n d©n T©y Ban Nha..

<span class='text_page_counter'>(34)</span> - BiÖn ph¸p ngoa dô: “ Không ai chôn cất tiếng đàn Tiếng đàn nh cỏ mọc hoang” +Tiếng đàn tợng trng cho nghệ thuật cña Lor ca. Nã cßn lµ t×nh yªu con ng êi, kh¸t väng mµ «ng h»ng theo ®uæi. Đấy là cái đẹp mà mọi sự tàn ác không thể nào huỷ diệt đợc. Nó sẽ sống và lu truyÒn m·i m·i nh cá d¹i mäc hoang +Tiếng đàn có thể hiểu là nỗi xót thơng cña mäi ngêi tríc c¸i chÕt cña mét thiªn tµi. §ã lµ nçi nuèi tiÕc sù nghiÖp cßn dang dë cña Lor ca..

<span class='text_page_counter'>(35)</span> c.Niềm tin mãnh liệt vào sự bất tử của tiếng đàn, và sự đồng cảm của Thanh Thảo với Lor- ca (13 câu còn lại) - Nỗi xót thương trước cái chết của một thiên tài đọng lại thành những hình ảnh mang tính tượng trưng thật đẹp mà cũng thật buồn: giọt nước mắt–vầng trăng–long lanh trong đáy giếng  Những hình ảnh được viết theo lối sắp đặt, tạo nên hệ thống hình ảnh trùng phức, giao thoa: Vầng trăng nơi giếng nước như giọt nước mắt khổng lồ, nước mắt sáng trong như nỗi đau xót của vầng trăng bất tử dành cho người nghệ sĩ chân chính.  Vầng trăng soi đáy giếng long lanh như giọt nước mắt tiếc thương, kính trọng, ngưỡng mộ của người nghệ sĩ phương Đông trước cái chết của một thiên tài..

<span class='text_page_counter'>(36)</span> - H×nh ¶nh tîng trng: + Đờng chỉ tay đã đứt  b¸o tríc sè phËn ng¾n ngñi + Dßng s«ng réng v« cïng  tîng trng cho thÕ giíi v« biªn. đờng chỉ tay đã đứt.

<span class='text_page_counter'>(37)</span> + “Lor-ca B¬i sang ngang/ trªn chiÕc ghi ta mµu b¹c”-> sù gi¶i tho¸t khái nçi ®au nh©n thÕ. + Con ngêi Êy “ nÐm l¸ bïa c« g¸i Digan vµo xo¸y n íc”,nÐm tr¸i tim vµo thÕ giíi cña im lÆng - câi chÕt Sự đồng cảm đến tận cùng cña Thanh Th¶o víi Lor ca.

<span class='text_page_counter'>(38)</span> . . . . Câu thơ “li la - li la- li la” được láy lại ở phần đầu và cuối bài thơ - Phần đầu: Gợi liên tưởng tiếng vang của chùm hợp âm (nhạc dạo) khi ca khúc bắt đầu. - Phần kết thúc: gợi tiếng vang của chùm hợp âm vĩ thanh khi một ca khúc kết thúc.  Linh hồn tiếng đàn còn vang mãi; sức sống của nghệ thuật Lor-ca, tinh thần của Lor-ca là bất tử..

<span class='text_page_counter'>(39)</span> d. Nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm . Nghệ thuật tạo không khí (hình ảnh thể hiện nét văn hóa đặc trưng của Tây Ban Nha). . Nghệ thuật tạo tính nhạc cho lời thơ. . Những liên tưởng bất ngờ, nhiều so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, phép chuyển đổi cảm giác....

<span class='text_page_counter'>(40)</span> Bài thơ làm sống lại huyền thoại về Ga-xi-a Lor-ca, một nghệ sĩ tự do và cô đơn, một cái chết đầy oan khuất, một nhân cách cao quý, một tâm hồn bất diệt.  Bài thơ cũng thể hiện sự đồng cảm thương tiếc sâu sắc của nhà thơ về một thiên tài nghệ thuật của thế kỷ XX. .

<span class='text_page_counter'>(41)</span> TỔNG KẾT Nội dung Bài thơ ghi nhận sự thành công của tác giả trong việc làm sống lại huyền thoại về Ga-xi-a Lor-ca nói riêng và những nhân cách thanh cao, bất khuất, những tâm hồn phóng khoáng, yêu tự do của nhân loại.. Bài thơ cũng thể hiện sự đồng cảm sâu sắc của Thanh Thảo đối với Lorcasự cảm thông và ngữơng mộ của một nghệ sĩ Phương Đông giành cho một nghệ sĩ Phương Tây. Nghệ thuật Bài thơ là minh chứng cho sự tìm tòi thể nghiệm của tác giả về hình thức biểu đạt của thơ và dấu ấn ảnh hưởng của trường phái thơ tượng trưng, siêu thực trong văn học phương Tây. Những liên tưởng bất ngờ, nhiều so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, nhân hoá, phép chuyển đổi cảm giác....

<span class='text_page_counter'>(42)</span>

<span class='text_page_counter'>(43)</span> 1. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI. a. Học thuộc tiểu sử tác giả. b. Phân tích hình tượng Lorca trong bài thơ. c. Nghệ thuật chính của bài thơ. 2. CHUẨN BỊ BÀI MỚI: Các bài đọc thêm: + Bác ơi – Tố Hữu. + Tự do – P. E–LUY–A.  Chuẩn bị các câu hỏi trang 169, 173 SGK..

<span class='text_page_counter'>(44)</span>