SKKN ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học tập viết nhằm nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh lớp một

BÁO CÁO BIỆN PHÁP
“ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO DẠY HỌC TẬP VIẾT
NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHỮ VIẾT
CHO HỌC SINH LỚP MỘT”
1. Lý do chọn biện pháp:
Tiếng Việt là môn học nền tảng, cơ bản ở bậc Tiểu học. Trong đó Tập viết là
một phân mơn có tầm quan trọng đặc biệt, nhất là đối với học sinh lớp Một. Nếu Học
vần, Tập đọc giúp cho việc rèn luyện năng lực đọc thơng thì Tập viết giúp rèn luyện
năng lực viết thạo. Kỹ năng viết tốt là tiền đề giúp học tốt các mơn khác. Ngồi ra,
Tập viết cịn góp phần quan trọng vào việc rèn luyện cho học sinh những phẩm chất
đạo đức tốt như tính cẩn thận, tinh thần kỉ luật và óc thẩm mĩ.
Tuy nhiên, để viết chữ đúng và đẹp đối với học sinh tiểu học là điều thật khơng
dễ dàng và nó lại càng khó khăn hơn đối với học sinh lớp Một. Bước vào lớp Một,
các em rất bỡ ngỡ bởi sự thay đổi về môi trường, phương pháp học tập. Mặt khác, độ
tuổi các em vừa mới bước qua lớp mẫu giáo, nhận thức của các em không đều. Nhiều
em ham chơi, chưa có khái niệm về học tập cũng như sự tự giác đối với việc học, một
số em nhỏ bé, thể trạng yếu, cảm giác tay chưa có lực, cầm bút nhanh mỏi, sinh ra
tâm lý chán nản, sợ học.
Năm học 2020 - 2021 tôi được phân công giảng dạy và chủ nhiệm lớp 1A với
sĩ số 27 em, trong đó có 13 nữ và 14 nam. Vào cuối tháng 9, tôi đã tiến hành khảo sát
kĩ năng viết của các em học sinh trong lớp. Kết quả khảo sát cho thấy số học sinh viết
đúng, đều, đẹp còn rất ít (2/27 em, tỷ lệ 7,4%), phần lớn kĩ năng viết của học sinh còn
hạn chế cụ thể như sau:
+ Sai điểm đặt bút, điểm dừng bút: 19/27 em, tỷ lệ 70,4%
+ Sai về độ cao, độ rộng: 16/27 em, tỷ lệ: 59,3%
+ Sai về khoảng cách các con chữ: 15/27 em, tỷ lệ: 55,6%
+ Sai lỗi đặt dấu thanh: 16/27 em, tỷ lệ: 59,3%
+ Sai lỗi thiếu nét, thừa nét: 16/27 em, tỷ lệ: 59,3%
+ Sai lỗi chính tả: 18/27 em, tỷ lệ: 66,7%
+ Tốc độ chưa đảm bảo: 15/27 em, tỷ lệ: 55,6%
+ Tư thế ngồi viết chưa đúng: 18/27 em, tỷ lệ: 66,7%

Chính điều này làm ảnh hưởng khơng ít đến chất lượng học tập mơn Tiếng Việt
nói riêng và các mơn học khác nói chung.
Là một người giáo viên đang trực tiếp giảng dạy lớp Một, tôi luôn trăn trở làm
thế nào để giúp các em viết đúng, viết đẹp, hứng thú hơn với hoạt động Tập viết mà
lại có thể giảm được áp lực cho giáo viên và học sinh? Từ đó, góp phần nâng cao chất
lượng học tập của các em với môn Tiếng Việt và tất cả các môn học khác. Trong thời
đại 4.0 hiện nay, việc giáo viên ứng dụng công nghệ thơng tin (CNTT) vào hoạt động
giảng dạy nói chung và dạy học học Tập viết nói riêng khơng những kích thích sự


hứng thú của học sinh, sự tập trung của cả lớp mà còn hỗ trợ đắc lực cho giáo viên
trong việc truyền tải kiến thức. Việc đưa CNTT vào quá trình dạy học cũng giúp học
sinh thuận tiện hơn khi nhận xét, đánh giá bạn với những minh chứng cụ thể, giúp các
em có thể tự sửa sai chính lỗi của mình.
Chính vì những điều đó, mặc dù có nhiều biện pháp để rèn kỹ năng viết cho
các em nhưng tôi tâm đắc nhất là biện pháp: “Ứng dụng Công nghệ thông tin vào
dạy học Tập viết nhằm nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh lớp Một”.
2. Mục đích của biện pháp:
Năm học 2020 - 2021 là năm đầu tiên áp dụng Chương trình giáo dục phổ
thơng mới 2018 đối với học sinh lớp Một. Theo quy định của Chương trình GDPT
mới, thời lượng thực hiện chương trình Tiếng Việt 2018 ở lớp Một là 420 tiết (12
tiết/tuần). Trong đó chương trình Tập viết gồm có:
Học kì I: Sau mỗi bài học vần học sinh được luyện viết chữ các em vừa học và
cuối mỗi tuần có 2 tiết Tập viết.
Học kì 2: Mỗi tuần có một bài Tập viết tô các chữ hoa, viết từ ngữ và câu ứng
dụng chứa chữ hoa.
Như vậy, thời gian dành để rèn kỹ năng viết là khơng nhiều, trong đó chia ra
thời gian dành cho giáo viên viết mẫu, hướng dẫn viết, nhận xét bài viết của học sinh
và còn lại là học sinh thực hành viết. Mà kỹ năng nào cũng vậy, cần được luyện tập,
thực hành nhiều mới trở nên thành thạo và đạt yêu cầu như mong muốn.

Chính vì vậy, tơi xin đề xuất và thực hiện một số biện pháp cụ thể của việc
ứng dụng công nghệ thơng tin trong q trình dạy và học phân mơn Tập viết lớp Một
giúp học sinh khắc phục các lỗi sai cơ bản học sinh thường mắc phải như điểm đặt
bút, điểm dừng bút, độ cao, độ rộng, khoảng cách các con chữ, lỗi đặt dấu thanh, lỗi
thiếu nét, thừa nét, lỗi chính tả, chưa biết cách trình bày, tốc độ chưa đảm bảo, tư thế
ngồi viết, ...
Mặt khác, việc ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong q trình dạy học sẽ kích
thích sự hứng thú của học sinh. Từ đó, học sinh sẽ chủ động cùng giáo viên khám phá
nội dung bài học, giúp các em tiếp thu bài một cách dễ dàng, nhanh chóng và tạo cho
học sinh thói quen tư duy và tập trung cao độ.
Kĩ năng ngồi đúng tư thế, viết đúng, viết đẹp sẽ giúp cho các em có cơ thể cân
đối, khỏe mạnh, rèn luyện cho các em đức tính cẩn thận, tính kỉ luật và thẩm mĩ, góp
phần hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cần có của người học sinh. Qua đó,
nâng cao chất lượng dạy học mơn Tiếng Việt cũng như các môn học khác.
3. Cách tiến hành biện pháp “Ứng dụng Công nghệ thông tin vào dạy học
Tập viết nhằm nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh lớp Một”.
Việc ứng dụng CNTT vào dạy học Tập viết là một biện pháp phù hợp với xu
thế, mang lại nhiều hiệu quả cho học sinh. Vậy nên, tôi đã áp dụng để nâng cao chất
lượng chữ viết của học sinh. Cụ thể tôi tiến hành như sau:


Thứ nhất, ứng dụng CNTT để giới thiệu các khái niệm thường được sử
dụng trong Tập viết.
Tôi nhận thấy rằng, khó khăn nhất đối với các em học sinh khi mới bước vào
lớp Một là việc xác định đường kẻ, dòng kẻ, điểm đặt bút,... Những khái niệm này
quá trừu tượng và khó hiểu đối với các em nên địi hỏi giáo viên phải sử dụng phương
pháp trực quan để các em dễ hình dung hơn. Thơng thường, để học sinh nắm được
các khái niệm này giáo viên thường mô phỏng lại ở trên bảng lớp. Tuy nhiên việc làm
này thường mất khơng ít thời gian của giáo viên, mà giáo viên cịn bị phụ thuộc về
thời gian, khơng gian dạy học. Mặt khác, các em ngồi xa bảng lớp và dãy hai bên sẽ

rất khó nhìn rõ các dịng kẻ, đường kẻ.
Vì thế tơi đã chuẩn bị sẵn hình ảnh minh họa về đường kẻ, dịng kẻ,... ở máy
tính rồi chiếu lên cho học sinh xem thì các em sẽ dễ hình dung hơn. Việc chiếu lên
màn hình ti vi giúp học sinh dù ngồi ở vị trí nào cũng nhìn thấy dễ dàng.
Lúc cần thiết, giáo viên có thể phóng to, thu nhỏ hay sử dụng một số hiệu ứng
để thu hút sự tập trung của các em. Không những thế, với tài liệu đã chuẩn bị, trong
các tiết học tiếp theo tơi có thể sử dụng để chữa bài cho các em mắc lỗi về điểm đặt
bút, độ cao, độ rộng, như vậy sẽ giảm bớt được thời gian chuẩn bị. Nhờ đó, tiết dạy
trở nên nhẹ nhàng hơn.
Thứ hai, ứng dụng CNTT vào quá trình hướng dẫn quy trình, kĩ thuật
viết.
Kỹ năng viết là một trong số những kỹ năng khó, địi hỏi giáo viên phải làm
mẫu, hướng dẫn kĩ càng để các em hiểu và bắt chước theo đúng mẫu. Việc viết mẫu
của giáo viên là một thao tác trực quan trên bảng lớp giúp học sinh nắm bắt được quy
trình viết từng nét, từng chữ cái. Giáo viên viết thế nào thì học sinh viết như thế đó,
đặc biệt là lứa tuổi học sinh lớp Một. Vì thế, giáo viên thường coi trọng việc trình bày
bảng, coi đó là trang viết mẫu mực của mình cho học sinh noi theo. Giáo viên phải
viết chậm, đúng theo quy tắc viết chữ, vừa giảng giải vừa phân tích cho học sinh: Đặt
bút ở điểm nào? Cách đưa bút như thế nào? Thứ tự các nét ra sao? Điểm dừng bút?
Dấu phụ, dấu thanh viết thế nào cho đúng, đẹp, khoảng cách, độ rộng của các con chữ
như thế nào? Khi viết mẫu, giáo viên cần tạo điều kiện để học sinh nhìn thấy cách
viết từng nét chữ.
Tuy nhiên, để viết mẫu đảm bảo được tất cả các yêu cầu: đẹp, đúng, nhanh và
tất cả học sinh phải được quan sát rõ ràng thì khơng phải giáo viên nào cũng thực
hiện tốt. Giáo viên phải chọn tư thế viết phù hợp để khơng che khuất tầm nhìn của bất
kì một em nào, thậm chí giáo viên phải viết hai lần cùng một mẫu để các em ngồi vị
trí hai bên cùng của lớp có thể quan sát được. Như vậy khá mất thời gian và hiệu quả
không được cao.
Để khắc phục điều đó, tơi đã sử dụng máy tính có kết nối với chiếc ti vi để
hướng dẫn quy trình viết cho các em. Khi trình chiếu video hướng dẫn quy trình viết

ở ti vi thì tất cả các em học sinh đều quan sát được, khơng bị che khuất tầm nhìn và
kích thích sự chú ý tập trung của các em để nghe cơ giáo hướng dẫn. Tất nhiên nói
như vậy khơng có nghĩa là giáo viên khơng cần viết mẫu nữa, mà có thể lần 1 học
sinh sẽ quan sát bài viết mẫu ở trên ti vi, lần 2 sẽ quan sát giáo viên viết. Như vậy vừa
đảm bảo trực quan vừa kích thích được hứng thú cho học sinh.
Ví dụ: Bài 4D: t, th
Ở hoạt động viết để hướng dẫn học sinh viết hai chữ t, th tôi thực hiện như sau:
Đầu tiên tôi chiếu chữ mẫu cho học sinh quan sát, nhận xét cấu tạo chữ. Tiếp
theo, chiếu lần lượt video viết chữ t, th cho học sinh xem quy trình viết. Sau đó tơi
vừa viết mẫu vừa hướng dẫn quy trình ở bảng lớp, khi học sinh đã nắm được các nét,
độ cao, độ rộng và quy trình viết hai chữ trên thì tơi tổ chức cho các em viết vào bảng
con.
Giáo viên có thể phối hợp giữa việc sử dụng mẫu chữ viết sẵn trong bộ đồ
dùng dạy học và video hướng dẫn quy trình viết để các em quan sát rõ ràng hơn, dễ
hiểu hơn và tiết kiệm thời gian cho các em được thực hành viết nhiều hơn.
Khi học sinh đã nắm được cách viết các nét cơ bản, các chữ cái và các tiếng
đơn giản, các em có thể tự tin hơn để viết các tiếng, từ mới, câu và đoạn văn.
Thứ ba, ứng dụng CNTT vào quá trình nhận xét, đánh giá.
Sau hoạt động thực hành viết của học sinh, giáo viên sẽ tổ chức cho học sinh
nhận xét, đánh giá bài viết của các bạn. Giáo viên có thể sử dụng nhiều phương pháp,
hình thức đánh giá nhưng mục đích chung là giúp học sinh chỉ ra chỗ đúng, chỗ chưa
đúng và cách sửa chữa.
Trong quá trình hướng dẫn nhận xét, đánh giá bài viết của học sinh, giáo viên
sẽ chữa những lỗi học sinh sai phổ biến, hướng dẫn kỹ lại cách viết của chữ cái đó để
học sinh khắc sâu cách viết một lần nữa. Tuy nhiên, nếu sử dụng vở học sinh (đặt ở
bảng lớp) để học sinh quan sát trực quan thì những học sinh ngồi ở xa bảng sẽ khó để
nhìn thấy và nhận ra lỗi sai. Mặt khác nếu giáo viên nhận xét cho từng bạn thì sẽ mất
khá nhiều thời gian.

Cho nên, tùy vào thời điểm, căn cứ vào lỗi sai của học sinh (sai chung của
nhiều em hay sai cá nhân) để lựa chọn hình thức đánh giá, nhận xét và điều chỉnh,
sửa sai kịp thời. Nếu lỗi sai đó chỉ gặp ở một vài em, thì giáo viên sẽ điều chỉnh riêng
cho từng bạn. Cịn nếu đó là lỗi sai chung, thường gặp của nhiều em thì việc ứng
dụng CNTT vào việc nhận xét, sửa sai có thể là lựa chọn tối ưu nhất.
Cách thực hiện, giáo viên chụp lại bài của học sinh có lỗi sai phổ biến, kết nối
với máy tính và đưa lên màn hình ti vi. Ở đó giáo viên có thể phóng to để học sinh
nhìn thấy hoặc trực tiếp sửa sai bằng mực đỏ. Như vậy học sinh sẽ dễ dàng quan sát
và tránh lãng phí thời gian của tiết học.
Ví dụ: Tiết tập viết tuần 5


Qua quan sát quá trình thực hành viết của học sinh tôi thấy phần lớn học sinh
viết nét khuyết trên của chữ “ch” chưa chính xác. Tơi đã chụp ảnh bài viết của một
em chiếu lên màn hình tivi. Các em nhận xét bài viết của bạn, sau đó tơi kết luận và
sửa sai cho học sinh.
Giáo viên cũng có thể chụp lại những bài viết đẹp, chiếu lên màn hình ti vi để
cả lớp cùng tham khảo. Qua đó, gợi lên ở các em lịng say mê, ham thích luyện viết
chữ đẹp.
Việc đưa bài viết của học sinh chiếu trực tiếp cho học sinh xem có thể được
thực hiện bằng 2 cách: sử dụng dây rắc kết nối giữa điện thoại với máy tính, sử dụng
phần mềm của Google (nếu có mạng wifi).
Việc trình chiếu bài viết của các em có nhiều tác dụng. Các em nhận ra mức độ
đạt được của bản thân, tự sữa lỗi sai của mình, đánh giá nhận xét bài viết của bạn và
giúp bạn khắc phục lỗi. Bằng những minh chứng cụ thể, giáo viên giúp học sinh nhận
ra lỗi sai, khích lệ, động viên học sinh tiến bộ, các em học sinh càng thêm tự tin vào
bản thân và nhận ra những tồn tại cần khắc phục, có hứng thú hơn với những bài tập
viết.
Thứ tư, ứng dụng CNTT nhằm hỗ trợ phụ huynh trong việc hướng dẫn
con em mình.

Đặc điểm của học sinh lớp Một là các em “dễ nhớ nhanh quên”; vì vậy việc rèn
luyện chữ viết đúng, đẹp cần được thực hiện thường xuyên và liên tục. Ngoài sự dạy
dỗ và chỉ bảo của giáo viên thì sự quan tâm, giúp đỡ từ phía ba mẹ khi các em ở nhà
cũng đóng một vai trị khơng nhỏ vào sự tiến bộ của các em.
Ngay từ đầu năm học, tôi đã lập nhóm Zalo, Messenger phụ huynh của lớp.
Thơng qua ứng dụng này tôi đã chia sẻ với phụ huynh hình ảnh chữ mẫu, các video
hướng dẫn viết chữ, đồng thời trao đổi thêm với phụ huynh về những lỗi sai thường
gặp của các em, chia sẻ một số kinh nghiệm của bản thân trong quá trình luyện chữ,...
để phụ huynh nắm bắt, giúp đỡ động viên các em kịp thời.
Đối với học sinh cịn hạn chế, tơi cũng sử dụng tin nhắn qua Zalo, Messenger
cá nhân để thông báo kết quả của các em và phối hợp với phụ huynh giúp đỡ các em.
Việc làm này giúp tiết kiệm thời gian trao đổi thông tin giữa giáo viên và phụ huynh.
4. Kết quả đạt được:
Sau một học kì ứng dụng Công nghệ thông tin vào dạy học Tập viết, học sinh
lớp của tôi giảng dạy và chủ nhiệm đã có nhiều tiến bộ rõ rệt. Cụ thể kết quả khảo sát
cuối học kỳ 1 như sau:
+ Viết đúng, đều, đẹp: 18/27 em, tỷ lệ 66,7%,
+ Sai điểm đặt bút, điểm dừng bút: 03/27 em, tỷ lệ 11,1%
+ Sai về độ cao, độ rộng: 06/27 em, tỷ lệ: 22,2%
+ Sai về khoảng cách các con chữ: 05/27 em, tỷ lệ: 18,5%
+ Sai lỗi đặt dấu thanh: 06/27 em, tỷ lệ: 22,2%


+ Sai lỗi thiếu nét, thừa nét: 03/27 em, tỷ lệ: 11,1%
+ Sai lỗi chính tả: 06/27 em, tỷ lệ: 22,2%
+ Tốc độ chưa đảm bảo: 03/27 em, tỷ lệ: 11,1%
+ Tư thế ngồi viết chưa đúng: 03/27 em, tỷ lệ: 11,1%
Nhìn vào số liệu, so với cuối tháng 9 chúng ta đều thấy tỉ lệ học sinh viết đúng,
viết đẹp tăng lên rõ rệt, học sinh viết còn mắc các lỗi có chiều hướng giảm. Các em
đã ngồi viết đúng tư thế, cầm bút đúng cách, nắm được cấu tạo chữ và quy trình viết,

nắm chắc điểm đặt bút, điểm dừng bút, độ cao, độ rộng, khoảng cách giữa các con
chữ, khắc phục được lỗi sai về thừa, thiếu nét, lỗi sai về vị trí dấu thanh, cách trình
bày, viết đảm bảo tốc độ. Không chỉ vậy, các em còn nắm chắc quy tắc viết các tiếng
mở đầu bằng các chữ c, k, q; g, gh; ng, ngh. Một số em cịn biết viết chữ hoa và trình
bày bài viết sáng tạo.
Với việc áp dụng các biện pháp trên vào phần tập viết, không chỉ giúp học sinh
rèn kỹ năng viết đúng, đẹp mà cịn góp phần hình thành và phát triển năng lực, phẩm
chất cho các em như năng lực thẩm mĩ, thể chất, rèn luyện cho các em đức tính cẩn
thận, tính kỉ luật biểu hiện qua việc các em nắn nót viết từng con chữ. Kĩ năng viết
tiến bộ đã góp phần nâng cao chất lượng môn Tiếng Việt. Kết thúc học kỳ 1, 100%
học sinh lớp tôi biết giữ vở sạch chữ đẹp.
Để hoạt động dạy học thực sự đạt được kết quả như mong muốn, người giáo
viên phải sáng tạo và vận dụng linh hoạt nhiều biện pháp dạy học khác nhau. Trong
đó, ứng dụng CNTT vào dạy học nói chung và dạy học Tập viết nói riêng đã mang lại
hiệu quả vơ cùng to lớn. Nó thổi một luồng gió mới, làm thay đổi khơng khí lớp học,
giúp giáo viên nâng cao năng lực, nghiệp vụ sư phạm, kỹ năng tổ chức dạy học và
góp phần giúp học sinh chủ động hơn trong việc chiếm lĩnh tri thức.
Biện pháp “Ứng dụng Công nghệ thông tin vào dạy học Tập viết” mà bản thân
tôi đã thực hiện thực sự đã nâng cao năng lực viết cho học sinh. Tôi hi vọng sáng kiến
nhỏ giúp các bạn đồng nghiệp tháo gỡ khó khăn trong dạy học Tập viết, góp phần nâng
cao chất lượng dạy học mơn Tiếng Việt trong chương trình GDPT 2018.
HIỆU TRƯỞNG

NGƯỜI BÁO CÁO

Trần Bá Tiến

Nguyễn Thị Vân