Sinh viên với nhu cầu tìm việc làm thêm

SINH VIÊN VỚI NHU CẦU TÌM VIỆC LÀM THÊM
Mai Thiện Hoài Nam, ưu Gia Linh,
Nguyễn Thị Kim Khánh, Trần Thị Mỹ Dung
Khoa Tài chính - Thương mại, Trường Đại học Cơng nghệ TP. Hồ Chí Minh
GVHD: ThS. Tr n Nam Trung

TĨM TẮT
Việc làm thêm hay sinh viên thường gọi nó với cái tên là “part-time job”. Sinh viên với nhu cầu tìm
kiếm việc làm thêm là chuyện khá quen với thuộc với các bạn sinh viên của các trường đại học cao
đẳng nhằm mục đích kiếm thêm thu nhập và phụ giúp gia đình. Việc đi làm thêm của sinh viên nó
cũng có thể được xem là con dao hai lưỡi bởi bên cạnh những mặt tích cực thì cũng có những mặt
tiêu cực mà cơng việc làm thêm mang lại. Nhận thức được đều này nhóm chúng đã nghiên cứu
phân tích về tìm việc làm của sinh viên nhằm giúp các bạn có thể giảm bớt những khó khăn trong
vấn đề làm thêm.
Từ khóa: Sinh viên, làm thêm, mục đích, tích cực, tiêu cực.

1 ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong xã hội hiện nay vấn đề việc làm luôn luôn là vấn đề nóng bỏng, được khơng chỉ báo giới, các
cơ quan ban ngành, các doanh nghiệp quan tâm mà nó đã ăn sâu vào suy nghĩ của rất nhiều sinh
viên ngay khi cịn ngồi trên ghế nhà trường đang khơng ngừng tích lũy kiến thức, kinh nghiệm để
đạt được mục đích cao đẹp của họ trong tương lai. Xét về năng lực hành vi, sinh viên là một phần
quan trọng trong độ tuổi lao động. Họ có thể lực, trí lực rất dồi dào. Xét về mục đích, sinh viên đi
học là mong có kiến thức để có thể lao động và làm việc sau khi ra trường.
Hiện nay, đông đảo sinh viên nói chung đã nhận thức được rằng có rất nhiều cách thức học khác
nhau và ngày càng có nhiều sinh viên chọn cách thức học ở thực tế. Đó là đi làm thêm. Việc làm
thêm hiện nay đã khơng cịn là hiện tượng nhỏ lẻ mà đã trở thành một xu thế, gắn chặt với đời
sống học tập, sinh hoạt của sinh viên ngay khi vẫn còn ngồi trên ghế giảng đường. Sinh viên đi
làm thêm ngồi vì thu nhập, họ cịn mong muốn tích luỹ được nhiều kinh nghiệm hơn, học hỏi
thực tế nhiều hơn… Và sở dĩ việc làm thêm hiện nay đã trở thành một xu thế là vì đối với sinh
viên, đặc biệt khi sống trong xã hội cạnh tranh như hiện nay, kiến thức xã hội và kiến thức thực tế
ảnh hưởng rất lớn đến khả năng tư duy cũng như khả năng làm việc của họ sau tốt nghiệp. Vậy,

vấn đề đặt ra là “Sinh viên làm thêm” liệu đó có phải là giải pháp tối ưu nhất và họ được gì mất gì
khi phải vừa học vừa làm như vậy. Đây là câu hỏi cấp bách đặt ra cho những Sinh viên đi làm
thêm hiện nay. Nhóm nghiên cứu đưa ra một số ý kiến nhận định của mình về vấn đề: “Sinh viên
với nhu cầu tìm việc làm thêm”.

1128


2 THỰC TRẠNG VỀ VIỆC LÀM THÊM HIỆN NAY
Theo ông Đinh Văn Hường, chủ nhiệm Khoa Báo chí ở một trường tại Hà Nội “Việc làm thêm đối với
sinh viên theo quan niệm của tơi có nghĩa là sự tham gia làm việc ngay khi vẫn đang học ở trường
tại các công ty, các tổ chức, các đơn vị, hộ gia đình với mục đích có thêm thu nhập hoặc với mục
tiêu học hỏi, tích lũy kinh nghiệm, cọ sát với thực tế cuộc sống…”.
Theo anh Quách Minh Cường, Quản lý Nhân sự công ty TV Plus lại cho rằng: “Việc làm thêm theo
quan điểm của tơi đơn giản chính là các bạn sinh viên chủ động tham gia các hoạt động xã hội ở
các tổ chức trong và ngoài trường để tích lũy kinh nghiệm cho bản thân”.
Từ những quan niệm trên mà nhóm đã rút ra khái niệm chung về đi làm thêm của sinh viên, việc
làm thêm đối với sinh viên là những công việc bán thời gian mà sinh viên có thể vừa học vừa làm
để kiếm thêm thu nhập, học hỏi kinh nghiệm trau dồi các kỹ năng ứng xử giao tiếp.
Hiện tượng các sinh viên đua nhau đi làm thêm giờ đây khơng cịn xa lạ hay hiếm thấy nữa. Làm
thêm gần như đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống sinh viên. Có rất nhiều cơng
việc phù hợp với sinh viên như: tiếp thị, bán hàng, gia sư,... Bình thường không phải tự nhiên sinh
viên muốn đi làm thêm, lý do họ đi làm thêm là vô kể nhưng hầu hết lý do chính là để cải thiện tình
hình tài chính, đỡ đần một phần nào cho gia đình. Ngồi ra không phải chỉ để kiếm tiền ăn học mà
làm thêm cịn là cơ hội đào luyện mình giữa thực tế. Từ chỗ được bao cấp toàn bộ, sinh viên thời
nay buộc phải chạy đua để tự ni sống mình nếu không muốn làm kẻ tụt hậu. Đã qua cái thời
Sinh viên đi học chỉ phải làm mỗi nhiệm vụ ngồi tụng bài mà coi việc ni mình ăn học là trách
nhiệm đương nhiên của Nhà nước và gia đình. Thời bao cấp đã quax hội đã thay đổi kéo theo nó là
hàng loạt những thay đổi quan niệm nhận thức về cuộc sống cách học và cách kiếm việc làm.
Hàng ngày sinh viên phải đối mặt với vô số vấn đề nan giải, đó là nỗi lo về giá cả sinh hoạt đang

ngày càng leo thang, nỗi lo tăng học phí, và vơ vàn các khoản phát sinh khơng mang tên khác. Đã
có một số lượng khơng ít các sinh viên mới chân ướt chân ráo vào trường đã phải hối hả lao ra
ngồi kiếm việc để ni lấy “cái sự học” và vì thể tiềm ẩn trong Sinh viên nhất là đối với các Sinh
viên ở tỉnh khác lên học ở các thành phố lớn một nỗi lo đó là nỗi “lo tăng giá”. Trong số hàng trăm
nghìn tân sinh viên nhập học mỗi năm có hàng trăm sinh viên trúng tuyển nhưng khơng có tiền
theo học hoặc đăng ký nhập học rồi lại xin rút hồ sơ vì khơng kham nổi tiền trường theo quy định,
hoặc giả định là gia đình có xoay xở được học phí nhưng cuộc sống sinh viên dài đằng đẵng các
sinh viên không thể trông đợi mãi vào sự trợ giúp của gia đình được thế là bắt đầu một cuộc trường
trinh đi tìm việc làm, đó là giải pháp tất yếu để lấy ngắn nuôi dài. Nhưng sinh viên đi làm thêm
khơng chỉ để kiếm tiền ăn học mà đây cịn là cơ hội cọ xát với cuộc sống với xã hội. Sẽ là hơi ngoa
nếu cho rằng cái “định lý ngược” mà sinh viên vẫn truyền tụng “việc làm trước, học hành sau” đã trở
thành một hiện tượng cực kỳ cấp thiết ở tất cả các trường đại học cao đẳng. Nhưng rõ ràng nhu cầu
đi làm thêm của sinh viên khơng chỉ cịn là làn sóng ngầm lẻ tẻ tự phát mà trở thành xu hướng tất
yếu của giới trẻ năng động. Ngày nay khơng cịn mối quan hệ “xin việc - cho làm” như trước mà
thay vào đó là sự lựa chọn sòng phẳng giữa người lao động và nhà tuyển dụng. Nhưng muốn bình
đẳng trong quan hệ ấy mỗi sinh viên phải tự khẳng định mình bằng cách dấn thân vào cuộc sống,
chịu va đập ngay từ khi cịn ngồi trên ghế giảng đường để có vốn sống, kinh nghiệm thực tế, để
1129


nhanh chóng bắt kịp guồng quay đầy sức ép của công việc ngay khi tốt nghiệp. Không phải ngẫu
nhiên mà các nhà tuyển dụng lớn đều đòi hỏi các ứng cử viên phải có nhiều kinh nghiệm. Lý do rất
đơn giản là những ai mạnh bạo ham xê dịch, sẵn sàng lăn lộn ở những vùng đất mới lạ sẽ là
những người thích ứng với cơng việc nhanh nhất, phản ứng tốt nhất khi có nhiều thay đổi, tất nhiên
khơng thể loại trừ yếu tố trình độ cơ bản. Mà những kinh nghiệm đó sinh viên chỉ có thể thu thập
được khi va chạm với cuộc sống những lúc lặn ngụp làm việc part-time. Vì thế mà sinh viên khơng
thể không đi làm thêm ngay cả những sinh viên xuất thân từ những gia đinh khá giả, điều này xuất
phát từ quyền lợi của mỗi sinh viên sau này, gia đình khơng thể theo họ suốt cuộc đời họ phải tự
đứng trên đơi chân của mình.
Thực trạng hiện nay cho thấy, sinh viên có tham gia tìm kiếm và đi làm thêm là rất đông. Phần lớn

các bạn đều các bạn cho rằng làm thêm là việc rất cần thiết đối với sinh viên nó chiếm tỷ lệ 96,9%
vì từ việc làm thêm mà các bạn kiếm thêm thu nhập và học hỏi kinh nghiệm. Trong số sinh viên cho
rằng, việc làm thêm là rất cần thiết thì có 78,8% các bạn hiện và đã đi làm, cịn lại thì cho rằng, việc
làm thêm rất cần thiết nhưng chưa thể đi làm.
Nguyên nhân mà các bạn chưa đi làm có thể là do gia đình chiếm tỷ lệ khoảng 18,5%, các bạn
sợ bị lừa đảo tỷ lệ 27,6%, không biết sinh việc ở đâu khoảng 13,8%, khơng có phương tiện đi lại
thuận tiện cho đi làm khoảng 15,7% và sợ ảnh hưởng tới việc học của mình là 24%, cịn lại là các
yếu tố nhỏ nhặt khác nhưng chúng chỉ chiếm tỷ trọng khá nhỏ ảnh hưởng tới việc mà sinh viên đi
làm thêm.
Qua khảo sát về loại công việc mà sinh viên lựa chọn thường là những công việc giản đơn khơng
thơng qua đào tạo chun sâu, khơng địi hỏi kinh nghiệm và có thể chủ động thời gian tham gia
như nhân viên phục vụ chiếm 39,4%, gia sư là 24,8%, bán hàng, nhân viên kinh doanh là 14,7%,
phát tờ rơi chiếm 11%, tự kinh doanh trực tiếp hoặc online là 3,7%, còn lại 4,6% sinh viên được hỏi
làm cộng tác viên cho các hoạt động marketing của doanh nghiệp và 1,8% làm các công việc
khác. Trong số các cơng việc được chọn để làm thêm chỉ có 22,9% số sinh viên được hỏi đồng ý
rằng các công việc đang làm phù hợp với chuyên ngành kinh tế mà các bạn đang theo học tại
trường đại học.
Ngoài ra, khảo sát thực trạng tiền công và giờ làm thêm của sinh viên cho thấy tiền công của sinh
viên được trả công từ người chủ là dao động từ 15000 đến cao nhất là 30000 đồng/giờ tùy nơi làm
việc và mỗi ngày làm tối thiểu 1 ca 4 tiếng, tùy nơi làm và tùy cơng việc có nơi u cầu sinh viên phải
làm mỗi ngày và có nhưng nơi cho sinh viên đăng ký lịch làm hàng tuần với mỗi tuần phải đăng ký
làm ích nhất là từ 3-4 ngày, một ngày bạn có thể đăng ký nhiều ca theo thời gian rãnh của mình
đây cũng là loại hình cách thức làm việc mà sinh viên rât thích.

3 THUẬN LỢI VÀ KHĨ KHĂN KHI TÌM VIỆC
Ảnh hưởng từ gia đình
Các bậc cha mẹ đều mong sao con mình có thể học tập tốt, không bị xao nhãng bởi việc khác,
đồng thời lo lắng con mình bị lừa gạt. Do đó, hầu hết sinh viên làm thêm đều dấu gia đình và đều
này làm cho các bạn khó sắp xếp được thời gian cho mình để đi làm hơn.
1130

Ảnh hưởng đến sức khỏe và việc học
Một trong những hệ lụy đầu tiên của việc đi làm thêm là cảm thấy mệt mỏi, gây ảnh hưởng nhiều
đến việc học. Sinh viên năm nhất thường không quen với nhịp độ và cách thức học mới tại giảng
đường đại học nên nếu đi làm thêm sẽ rất dễ bị sốc và gây ra cảm giác mệt mỏi, stress và gặp
nhiều khó khăn trong việc học tập. Đều này sẽ làm cho kết quả học tập học bị xao nhãng nhiều
sinh viên có kết quả giảm sút hẳn khi đi làm thêm.
Đặc biệt, đối với những sinh viên năm cuối khi mà lượng kiến thức khá lớn phải hoàn thành bài luận
văn, báo cáo tốt nghiệp,… thời gian biểu kín nhưng vẫn phải làm thêm để kiếm sống thì quả là rất
vất vả.
Gặp phải đa cấp lừa đảo
Sinh viên khi đi làm thêm sợ nhất là gặp phải các công ty bán hàng đa cấp lừa đảo. Đặc biệt, các bạn
sinh viên năm nhất vẫn cịn non nớt kinh nghiệm có dễ dàng né tránh được những công ty này?
Bằng những lời mời chào ngon ngọt “không cần bằng cấp”, “không cần kinh nghiệm” vẫn thành
công khiến các bạn sinh viên thiếu kinh nghiệm nếu không nhận ra sẽ sập vào bẫy ngay. Từ các
mối quan hệ thân thiết trở nên rạn nứt đến nợ nần chồng chất vì mức phí bỏ ra quá cao để “thành
công” như lời mời chào của các tổ chức đa cấp lừa đảo.
Một dạng lừa đảo khác
Một hệ lụy nữa đó cũng chính là sự lừa đảo vì tâm lý ham đi làm thêm, muốn làm ít, lương cao,
công việc ổn định, nhiều ca làm mà còn tương đối đơn giản. Các cơ sở lừa đảo này dùng fanpage
tuyển dụng ảo rồi mượn tên các thương hiệu nổi tiếng như Ministop hay CGV,… để đăng tuyển
thông tin việc làm nhiều ca, không giới hạn thời gian tuyển và lương cao khiến các bạn sinh viên,
đặc biệt là sinh viên năm nhất thấy hấp dẫn. Thế nhưng, sự thật nằm đằng sau đó chính là những
cơ sở môi giới việc làm bảo vệ. Các bạn sinh viên tới cơ sở này đăng ký thì bắt đóng một khoản tiền
không quá lớn nhưng tương đối cao để thế chân đồng phục đi làm, và khi đến nhận việc làm thì lại
gặp cơng ty tuyển bảo vệ. Khơng làm thì mất tiền vì đã thế chân, cịn làm thì chả như ý gì, đã vậy
cịn ảnh hưởng việc học.
Khơng có phương tiện đi lại
Đây chính là một trong những khó khăn nan giải của sinh viên khi tìm việc làm thêm, đặc biệt là các

bạn xuất thân từ những tỉnh lẻ, những vùng quê nghèo khó lên thành phố học.
Thực tế thì nhiều nhà tuyển dụng địi hỏi người làm phải chủ động về phương tiện đi lại và giờ giấc
linh hoạt. Thậm chí, đối với những việc làm thêm sinh viên như: Shipper, chạy xe ơm, grab,… địi
hỏi phải có phương tiện thì sinh viên đành ngậm ngùi bó tay.
Những sinh viên sử dụng xe bt khơng đảm bảo được tính chính xác về thời gian của cơng việc,
hạn chế về thời gian khi tăng ca, làm khuya sẽ khơng cịn xe về,… Cịn đối với trường hợp đi xe
đạp, nếu khoảng cách địa lý quá xa thì đây lại là rào cản.
Gặp phải ơng chủ khó tính
1131


Sinh viên đi làm thêm, ai cũng sẽ phải làm việc theo sự phân công của người chủ thuê bạn.
Nhưng khơng phải ơng chủ nào cũng dễ tính và thoải mái cả. Có những người khá khó tính, soi mói
nhân viên từng chút một khiến cho bạn sẽ khá áp lực khi làm việc và thậm chí bạn cịn bị mắng
chửi nếu như bạn chưa hồn thành kịp cơng việc. Hay việc những ơng chủ này khá khó tính và luôn
nghi ngờ bạn trong mọi việc và đôi khi bạn sẽ bị nghi ngờ oan nếu như họ bị mất đồ đạc gì đó lúc
đó bạn rất ức chế nhưng lại khơng làm gì được bởi vì những sinh viên tìm việc đều là đi làm th
cho người ta.
Gặp khó khăn với khách hàng
Sinh viên đi làm thêm cũng sẽ gặp phải những khó khăn với khách hàng như: Bạn có thể gặp
những khách hàng khó tính, bạn tư vấn hay phục vụ rất nhiệt tình nhưng họ có thái độ khơng hài
lịng. Hoặc những khách hàng cố tình đổ lỗi cho nhân viên để quỵt tiền… Khách hàng không phải
người nào cũng tế nhị, cũng có những khách vơ dun, ối oăm vơ cùng. Khiến bạn rất bực bội
nhưng vẫn phải nhẫn nhịn vì khách hàng là thượng đế mà. Điều đó gây áp lực khá lớn làm các bạn
căng thẳng và khó có thể hồn thành tốt cơng việc của mình được.
Những cơ hội và thuận lợi từ việc làm thêm mang lại

Làm thêm để học hỏi thêm nhiều kinh nghiệm
Đối với các bạn sinh viên năm nhất, khi mới “chân nước chân ráo” bước vào trường đại học, vẫn
chưa được học hỏi thêm nhiều kinh nghiệm sống thì nên đi làm thêm. Đi làm thêm để có thêm

được kinh nghiệm sống, có thêm kiến thức về cơng việc mình đang theo làm, có thể những kinh
nghiệm của các bạn ở đây chưa phải là những kinh nghiệm về chuyên ngành mà các bạn đang
theo học nhưng nó sẽ giúp ích cho cơng việc sau này hay việc học của các bạn.

Rèn luyện ngoại ngữ
Các bạn sinh viên có thể rèn luyện ngoại ngữ của đối với những nơi làm thường xun có khách nước
ngồi ra vào các bạn có thể giao tiếp nghe cách phát âm của họ mà tự cải thiện cho bản thân.

Làm thêm để có thu nhập
Đối với sinh viên năm khơng phải ai cũng có điều kiện để đóng học phí hay ăn uống đầy đủ, ở
những nơi đầy đủ tiện nghi phục vụ cho học tập, chính vì thế mà các bạn tìm việc làm thêm để có
thêm thu nhập trang trải cuộc sống. Lúc này, việc làm thêm trở thành một điều bắt buộc các bạn
sinh viên.

Mở rộng mối quan hệ
Khi mới bước vào cổng trường đại học, các bạn sinh viên năm nhất thường rất ít bạn bè và các mối
quan hệ có ích. Chính vì vậy mà các bạn nên dành thời gian đi làm thêm, để mở rộng mối quan hệ
của mình và học được nhiều điều từ chính các mối quan hệ bổ ích ấy.

1132


Biết trân trọng và quản lý tiền của mình
Trước khi đi làm các bạn nhận được sự chu cấp của cha mẹ và có tiền cứ thế mà tiêu sài hoang phí.
Chính vì thế việc đi làm thêm giúp các bạn sinh viên nhận thức rõ sự khó khăn gian khổ để kiếm
đồng tiền mà từ đó biết được sự vất vả của cha mẹ đồng thời làm cho các bạn biết trân trọng quản
lý tiền không tiêu sài hoang phí.

4 MỘT SỐ GIẢI PHÁP KHI TÌM VIỆC LÀM THÊM VỚI SINH VIÊN
Các bạn nên có kế hoạch có thể cân bằng giữa việc học và việc làm, để tránh trường hợp mãi chạy

theo công việc mà xao nhãng viêc học. Tốt nhất là thời gian giành cho việc học là khoảng 65% cịn
35% cịn lại thì cho việc làm thêm.
Tìm đến những trung tâm giới thiệu việc làm có uy tính để tránh trường hợp bị lừa gạt hoặc là các
bạn có thể liên hệ với nhà trường, thầy cơ để họ có thể định hướng và giới thiệu những chỗ làm phù
hợp với mình nhất.
Tìm và chọn lựa một công việc phù hợp cho bản thân đồng thời cũng thuận tiện cho việc đi làm,
không nên ham những cơng viêc lương cao vì nó có thể cực kì vất vả và nơi làm thì rất xa mất khá
nhiều thời gian cho việc đi rồi về.
Giữ gìn sức khỏe cho bản thân ăn uống đầy đủ, ngủ đủ giấc vì cơng việc nào cũng cần bạn có sức
khỏe ngay cả trong viêc học cũng thế. Bạn khơng có sức khỏe tốt học tập không thể tập trung, kết
quả học tập cũng sẽ khơng tốt cịn đi làm bạn khơng có sức khỏe tốt thì khơng thể hồn thành
cơng việc của mình. Với việc vừa học vừa làm là chuyện khơng hề đơn giản nên nó địi hỏi phải có
ý chí và sức khỏe để thực hiện tốt cả hai nếu bạn khơng thể giữ gìn sức khỏe tốt thì đều tồi tệ sẽ xảy
ra cơ thể bị suy nhược làm ảnh hưởng đến việc học và không thể tiếp tục được việc làm thêm.
Hiện nay hầu hết sinh viên các trường đại học, cao đẳng đều có mong muốn tìm việc làm thêm
dẫn tới nhu cầu làm thêm của sinh viên là khá lớn nhưng đáp ứng được nhu cầu đó thì rất ích. Phần
lớn sinh viên vấp phải vấn đề gia đình cha mẹ khơng cho đi làm, sợ bị lừa đảo và sợ ảnh hưởng kết
quả học tập,... Nhưng khơng phải vì vậy mà các bạn sinh viên khơng đi làm mặc dù cuộc sống sinh
viên cịn vơ vàn vấn khó khăn nhưng nếu biết cách khéo léo, sắp xếp thời gian, cân bằng giữa việc
học, giải trí và làm thêm bạn sẽ có qng thời gian sinh viên đầy ắp những kỉ niệm đáng nhớ và có
được những kinh nghiệm, kỹ nẵng giao tiếp và ứng xử có thể giúp cho việc làm sau khi tốt nghiệp,
ra trường. Ngồi ra cịn có thể giúp cha mẹ giảm bớt một phần gánh nặng về học phí và chi phí
sinh hoạt cho bản thân mình.
Phần lớn các bạn sinh viên đều nhằm vào các công việc như bảo vệ, nhân viên phục vụ tai các nhà
hàng, nhân viên bán hàng và đi làm tại các quán trà sữa,… bởi các công việc này phù hợp và tiện
lợi cho các bạn chọn ca làm mà không sợ trùng giờ học.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]

/>1133


[2]

/>
[3]

/>
[4]

1134

/>