slide bài giảng tiết 49 ai đã đặt tên cho dòng sông

(TrÝch)

Hoµng Phđ
Ngäc Têng


I. Đọc - hiểu tiểu dẫn
1. Tác giả
- Sinh năm 1937 tại thành
phố Huế
- Quê gốc: Làng Bích Khê Xã Triệu Phong - Huyện
Triệu Phong - Tỉnh
Quảng Trị.
- Cuộc đời: SGK
- Sáng tác văn chương: Văn
xuôi và thơ
- Tác phẩm chính: SGK


2. Tác phẩm: " Ai đã đặt tên cho dòng sông?”

- Thể loại: Tùy bút
- Xuất xứ: In trong tập sách cùng tên.
- Bố cục: Gồm 3 phần
Phần 1: Cảnh quan
thiên nhiên của Sơng
Hương

 Đoạn trích trong sgk
thuộc phần một + lời kết
của toàn tác phẩm

Phần 2+ 3: Phương
diện lịch sử và văn hóa
của Sơng Hương


II. Đọc - Hiểu văn bản.
1. Đọc
2. Tìm hiểu chú thớch
3. Tỡm hiu vn bn.
3.1. Vẻ đẹp hình tợng sông H¬ng.
3.1. Vẻ đẹp của sơng Hương qua cảnh sắc
thiên nhiên


Thảo luận
nhóm
+ Nhóm 1: Cảnh sắc
+ Nhóm 2: Sụng Hng
(5 phút)
thiên nhiên của sông
ng bng c miờu
t nh th no? Dn
Hơng ở thợng nguồn
chng minh ha.
đợc miêu tả nh thế
nào? Dẫn chứng
minh hoạ trong tác
+ Nhóm 3: Trong cái
+ Nhãm 4: Sơng Hương

phÈm?
nh×n cđa HPNT,
trước khi đi ra biển c cú
sông Hơng khi đi
im gỡ c bit?
qua thành phố đợc
cảm nhận nh thế
nào?


3.1.1. Vẻ đẹp của sông Hương qua cảnh sắc
thiên nhiên
* Sông Hương ở thượng
nguồn
+ Sức sống mãnh liệt,
hoang dại
+ Dịu dng v say m.
=> Sông Hơng đà đợc
rng gi hun đúc cho
nó một bản lĩnh gan dạ,
một tâm hồn t do v
trong sỏng để nó

càng ngày càng
mạnh mẽ hơn, say
đắm hơn..


* Sơng Hương ở
đồng bằng

- Sơng Hương thay đổi
về tính cách:
+ chế ngự được bản
năng của người con
gái
+ “mang một sắc đẹp
dịu dàng và trí tuệ, trở
thành người mẹ phù
sa của một vùng văn
hóa xứ sở”


- Cnh p sông H
ơng nh bc tranh
cú ng nột, cú hỡnh
khi:
+ Chuyển dòng

liên tục; vòng
giữa khúc quanh
đột ngột, uốn
mình theo
những đờng
cong thật mềm.
Sụng mm nh tm
la trụi gia hai
dóy đồi sừng sững
như thành quách”

- V p sông Hơng a mu
m bin o: sm xanh ,
trưa vàng, chiều tím”.
- Vẻ đẹp trầm mặc cđa Sơng
Hương.
- Vẻ đẹp mang màu sắc triết
lí, cổ thi khi đi trong âm
hưởng ngân nga của tiếng
chuông chùa Thiên Mụ.

=> Bằng bút pháp kể và
tả, HPNT đà làm nổi bật
một sông Hơng đẹp bởi
phối cảnh kì thú giữa nó
với thiên nhiên xứ Huế
phong phú, hài hoà.


* Sông Hơng khi
đi qua thành
phố
- Sông Hơng mang vẻ
đẹp dịu dàng, có linh
hồn và vui tươi hẳn
lên nh tìmưđúngưđư
ờngưvề. Rồi ngay lập
tức, sông Hơng gắn bó
tha thiết với thành phố
nhưưmộtưtiếngưvângư
khôngưnóiưraưcủaưtìnhư

yêuưngậpưngừngưnhưư
muốnưđiưmuốnưở v
ơng vấn không muốn
xa rời.


- Trong cách biểu đạt tài
hoa của tác giả, sông H
ơng đợc cảm nhận dới
+nhiều
Bằng góc
con độ:
mắt hội
hoạ: SH và những chi lu
của nó tạo những đờng
nét tinh tế làm nên vẻ
đẹp cổ kính của cố
+ Qua cách cảm nhận
đô.
âm nhạc: SH đẹp nh
điệu slowưchậm rÃi, sâu
lắng, trữ tình.
+ Dới cái nhìn say đắm
của một trái tim đa tình:
Sông Hơng là ngời tình


* Sơng Hương trở lại “để nói một lời thề trc
khi v bin c.
- Đợc so sánh nh nàngư

Kiềuưtrongưđêmư
tìnhưtựưtrởưlạiưtìmư
KimưTrọng.
- Li thề ấy vang vọng …
thành giọng hị dân gian”.
§ã là tấm lịng con người
H “mãi chung tình với
q hương xứ s.
* Nh vậy , vẻ đẹp của
sông Hơng qua cảnh
sắc thiên nhiên nhưư
mộtưcôưgáiưHuếư
duyênưdáng,ưđiểmưtôư
choưvẻưđẹpưHuế.


3.1.2 .Vẻ đẹp của
sông Hơng với cuộc
- đời
Dới góc độ văn hoá:
+ Gắn với nhạc cổ điển và
những đêm ca Huế trên
sông.
+ Gắn với Nguyễn Du và
khúc nhạc tứưđạiưcảnh.
+ Là nguồn cảm hứng bất
tận của thi ca -> sông
không bao giờ tự lặp lại
mình

.=> sông Hơng thuộc về
một thành phố từng là chốn
đế đô và tự bản thân nó
đà thấm đẫm phẩm chất
văn hoá độc đáo xứ Huế

Ca Huế trên s«ng H


- Dới góc độ đời thờng: Sông Hơng trở lại
là một ngời con gái dịu dàng của đất n
ớc.


3.1.3 Vẻ đẹp sông Hơng gắn liền với
những sự kiện lịch sử.
- Thời vua Hùng sông Hơng là dòng sông biên
thuỳ xa xôi.
- Trong dưưđịaưchí (Nguyễn TrÃi), sông Hơng
đợc đặt tên Linh Giang, gắn với những cuộc
chiến đấu oanh liệt của quân dân Đại Việt.

- Thế kỷ XVIII: Sông Hơng vẻưvangưsoiưbóngư
kinhưthànhưPhúưXuânưcủaưngườiưanhưhùngư
NguyễnưHuệ.
- Thế kỷ XIX: Sông Hơng sống hết lịch sử bi


- Đi vào thời đại của Cách mạng tháng
Tám bằng những chiến công rung

chuyển.
- Chứng kiến cuộc nổi dậy tổng tiến
công tết Mậu Thân 1968.
=>
sông
H
ơng
gắn
liền
với
lịch
sử
của
* Tóm lại: Sông Hơng là một hình tợng
Huế,
dân
nghệcủa
thuật
hộitộc.
tụ đầy đủ vẻ đẹp của

thiên nhiên, văn hoá, lịch sử và tâm hồn


- Tình cảm của HPNT với sông Hơng: Tác
giả đà soi sáng vẻ đẹp hình tợng dòng
sông Hơng bằng tâm hồn mình và bằng
tình yêu tha thiết đối với quê hơng xứ
sở, khiến nó trở nên lung linh, đa dạng
nh đời sống tâm hồn con ngời.

Qua việc tìm
hiểu vẻ đẹp
sông Hơng,
em nhận xét
gì về tình
cảm của tác


3.2.ưNghệưthuậtưtrầnưthuật.
Thảo luận nhóm: 3 phút
Nhóm1: Tác giả đà sử dụng
những điểm nhìn trần
thuật nào?
Nhóm 2: Em có nhận
xét gì về việc sử
dụng ngôi kể?
Nhóm 3: Vẻ đẹp của
sông Hơng đợc tác giả
miêu tả bằng giọng điệu
nh thế nào ?


- Điểm nhìn
trần thuật:
Biến đổi
linh hoạt:
+ Phơng
diện thời
gian

+ Phơng
diện không
gian
+ Ph¬ng
diƯn kÕt cÊu


Ngôi kể: Nhân vật Tôi Ngời trần
thuật.

Quan sát, trình
bày những hiểu
biết suy nghĩ
của mình về
sông Hơng.

Bộc lộ cảm xúc cá
nhân với sông H
ơng bằng những
liên tởng phong
phú, bất ngờ.

=> Nhân vật trữ tình: Là nhà khoa học có
kiến thức sâu rộng, ngời nghệ sỹ có tâm hồn
nhạy cảm, tài hoa.


- Giọng điệu trần thuật:
+ Giọng điệu trữ tình giàu chÊt
suy tëng vµ chÊt triÕt ln.

+ Sư dơng nhiỊu biƯn pháp nghệ
thuật với những hình ảnh đặc
sắc, giàu chất hội hoạ, nhạc và
thơ.
=> Nghệ thuật trần thuật
trong tuỳ bút Hoàng Phủ
Ngọc Tờng thể hiện: Chất
Huế đà thấm đợm trong
tâm hồn, tâm linh của
nhà văn.


III. Ghi nhớ: (SGK)
* Củng cố:
GV: Tổ chức HS thảo luận bằng phiếu
học tập.
(?) Cách đặt tiêu đề và kết thúc tác
phẩm bằng câu hỏi "Ai đã đặt tên cho
dòng sơng?" nhằm mục đích gì?
- Mục

đích
+ Giúp người đọc hiểu v cỏi tờn p ca
dũng sụng: sôngưHươngưưsôngư
thơm.
+ Gi lờn nim biết ơn đối với người đã


Hướng dẫn về nhà.
- Nắm nội dung tác phẩm.

- Soạn bài theo PPCT.