tuan 10

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TRƯỜNG: THCS BÌNH THẠNH GIÁO VIÊN: TRẦN THỊ NGỌC HÂN. CHÀO MỪNG CÁC EM HỌC SINH LỚP 9A1 NĂM HỌC 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Kiểm tra bài cũ Hãy cho biết, từ “ Lá” là từ nhiều nghĩa hay từ đồng âm? Vì sao? - Khi chiếc lá xa cành Lá không còn màu xanh Mà sao em xa anh Đời vẫn xanh vời vợi. (Hồ Ngọc Sơn – Gửi em dưới quê làng) - Công viên là lá phổi của thành phố..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Kiểm tra bài cũ Lá xa cành : quá trình quang hợp, trao đổi khí, hút Lá. khí Cacbonic và thải khí Oxi (Nghĩa gốc). Lá phổi : quá trình hô hấp, trao đổi khí, nhận khí Oxi, thải khí Cacbonic (Nghĩa chuyển). là hiện tượng từ nhiều nghĩa. (lá phổi : Nghĩa chuyển)..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> KiÓm tra bµi cò. ?Trong hai tiÕt võa qua, các em đã đợc hớng dẫn tổng kết những đơn vị kiến thức nào về từ vùng?.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Tổng kết về từ vựng Trau dåi vốn từ. Từ đơn Từ phức Thành ngữ. Thuật ngữ, Biệt ngữ xã hội Từ mượn, Từ Hán Việt. Nghĩa của từ. Từ vựng Từ nhiều nghĩa, Hiện tượng chuyển nghĩa của từ. Sự phát triển của từ vựng Trường từ vựng. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. Từ đồng âm Từ đồng nghĩa Từ trái nghĩa.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TiÕt 49: Tæng kÕt tõ vùng (TiÕp theo). I- Sự phát triển của từ vựng.. Bài tập 1. Các hình thức phát triển của từ vựng..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> -TiÕt 49 -. Tæng kÕt vÒ tõ vùng (Sù ph¸t triÓn… Trau dåi vèn tõ). I. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng. c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng Bµi tËp 1.C¸c c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng Ph¸t triÓn. Ph¸t triÓn. nghÜa cña tõ. sè lîng tõ ng÷. ?. ?. ?. tõ ng÷ míi Ph¸t triÓn nghÜa T¹oT¹o tõ míi tõ tõ cã s½n. Biến đổi nghĩa. ?. ?. Vay mîn. PT. PT. TiÕng. Ng«n. Èn ?. Ho¸n. ?. H¸n. ng÷. dô. dô. ?. Bµi tËp 2. DÉn chøng minh ho¹. ?. kh¸c. “Xe vÉn rõng ch¹y phßng v× miÒn hé, kinh tÕphÝa tridµi thøc,… tríc "Bña tay «m chÆt bå tÕ “Ngµy xu©n em hNam ·kinh y cßn §éc lËp, tù do, phô n÷, thiÕu niªn ma-ket-tinh, in-t¬-nÐt, xµ phßng, ghi đông, xÝch, g¸ctiÒn ba phong... ga, mÝt tinh... ChØ cÇn métlêi tr¸i tim” Më cêi xe tan cuéc o¸n thï” XãtmiÖng t×nhtrong m¸u mñcã thay níc non”.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Từ “thu thủy” trong câu “Làn thu thuỷ, nét xuân sơn” phát triển số lượng từ ngữ theo phương thức nào?. A B C D. Biến đổi nghĩa. Tạo từ ngữ mới từ từ có sẵn Phát triển nghĩa Mượn từ. Chà Hãy thử lần xem ! ! Tiếc Chọn sai rồi ! Xinnữa chúc mừng ! quá..

<span class='text_page_counter'>(9)</span> -TiÕt 49 -. Tæng kÕt vÒ tõ vùng (Sù ph¸t triÓn… Trau dåi vèn tõ). I. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng Bµi tËp 1 C¸c c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng Bµi tËp 2. DÉn chøng minh ho¹. Bµi tËp bæ sung Cho tõ sau: ch©n Em h·y ph¸t triÓn nghÜa tõ đó bằng phơng thức ẩn dụ vµ ho¸n dô.. - Ph¬ng thøc Èn dô: ch©n ghÕ, ... - Ph¬ng thøc ho¸n dô: Cậu ấy có chân trong đội tuyển bóng đá..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> TiÕt 49 :. Tæng kÕt vÒ tõ vùng (Sù ph¸t triÓn… Trau dåi vèn tõ). I. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng Bµi tËp 1 C¸c c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng Bµi tËp 2. DÉn chøng minh ho¹ Bµi tËp 3. Ng«n ng÷ ph¶i ph¸t triÓn c¶ vÒ nghÜa vµ sè lîng míi đáp ứng nhu cầu giao tiÕp ngµy mét t¨ng. Có thể có ngôn ngữ mà từ vựng chỉ phát triển theo cách phát triển số lượng từ ngữ hay không? Vì sao ?.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> -TiÕt 49 -. Tæng kÕt vÒ tõ vùng (Sù ph¸t triÓn… Trau dåi vèn tõ). I. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng II. Tõ mîn. Bµi tËp: Cho nhãm tõ sau: phô nữ, đàn bà, hi sinh, chết, ra-đi-ô, vi-ta-min. Em hãy điền các từ đó vào bảng sau:. Tõ mîn Tõ thuÇn ViÖt. Mîn tiÕng H¸n. Mîn ng«n ng÷ kh¸c. §µn bµ, chÕt. Hi sinh,. Ra-®i-«,. phô n÷. vi-ta-min.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> -TiÕt 49 -. Tæng kÕt vÒ tõ vùng (Sù ph¸t triÓn… Trau dåi vèn tõ). I. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng II. Tõ mîn 1. Khái niệm. - Là từ vay mượn của tiếng nước ngoài. - Có hai nguồn vay mượn là tiếng châu Âu và từ Hán Việt.. * Kh¸i niÖm: Tõ mîn lµ nh÷ng tõ vay mợn các tiếng nớc ngoài để biÓu thÞ sù vËt, hiÖn tîng…mµ tiÕng ViÖt cha cã tõ thÝch hîp biÓu thÞ.. Tõ mîn Tõ thuÇn ViÖt. §µn bµ, chÕt. Vay m în tiÕng H¸n. Vay mîn ng«n ng÷ kh¸c. Hi sinh, phô n÷. Ra-®i-«, vi-ta-min.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> -TiÕt 49 -. Tæng kÕt vÒ tõ vùng. (Sù ph¸t triÓn… Trau dåi vèn từ) Bài tập . Chọn nhận định đúng. I. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng a) ChØ mét sè Ýt ng«n ng÷ trªn thÕ II. Tõ mîn giíi ph¶i vay mîn tõ ng÷. 1. Khái niệm. - Là từ vay mượn của tiếng b) TiÕng ViÖt vay mîn nhiÒu tõ ng÷ cña c¸c ng«n ng÷ kh¸c lµ do sù Ðp nước ngoài. buéc cña níc ngoµi. - Có hai nguồn vay mượn là tiếng châu Âu và từ Hán Việt. cc) TiÕng ViÖt vay mîn nhiÒu tõ ng÷ 2. Bài tập. của các ngôn ngữ khác là để đáp * Bài tập 2. øng nhu cÇu giao tiÕp cña ngêi ViÖt. d) Ngµy nay, vèn tõ tiÕng ViÖt rÊt dåi dµo vµ phong phó, v× vËy kh«ng cÇn vay mîn tõ ng÷ tiÕng níc ngoµi n÷a..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> -TiÕt 49 -. Tæng kÕt vÒ tõ vùng (Sù ph¸t triÓn… Trau dåi vèn tõ). I. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng II. Tõ mîn 1. Khái niệm. 2. Bài tập. * Bài tập 2. Nhận định c * Bài tập 3 - Từ xăm, lốp, bếp ga, xăng tuy vay mượn nhưng nay đã được Việt hóa hoàn toàn. - Các từ A-xít, Ra-đi-ô, Vi-tamin là những từ vay mượn giữ nhiều nét ngoại lai chưa được Việt hóa hoàn toàn. ? Theo cảm nhận của em thì những từ mượn như săm, lốp, (bếp) ga, xăng, phanh… có gì khác so với những từ mượn như: a-xít, ra-đi-ô, vi-ta-min,…?.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> -TiÕt 49. Tæng kÕt vÒ tõ vùng (Sù ph¸t triÓn… Trau dåi vèn tõ). I. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng II. Tõ mîn. ? T×m tõ H¸n ViÖt trong c©u th¬ sau:. III. Tõ H¸n ViÖt 1. Kh¸i niÖm: Lµn thu thuû nÐt xu©n s¬n, - Lµ tõ cã nguån gèc tõ tiÕng Hán, đợc ngời Việt Nam vay Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh. mợn và sử dụng và đợc phát ©m theo c¸ch dïng cña tõ tiÕng ViÖt..

<span class='text_page_counter'>(16)</span> -TiÕt 49. Tæng kÕt vÒ tõ vùng. I. Sù ph¸t triÓn. (Sù ph¸t triÓn… Trau dåi vèn cña tõ vùngtõ). II. Tõ mîn III. Tõ H¸n ViÖt 1. Khái niệm. - Là từ mượn gốc của người Hán nhưng đọc theo cách của người Việt. - Tiếng để cấu tạo từ Hán Việt gọi là yếu tố Hán Việt. Phần lớn các yếu tố Hán Việt dùng để tạo từ ghép. - Từ ghép Hán Việt có 2 loại: + Từ ghép đẳng lập. + Từ ghép chính phụ.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> -TiÕt 49. Tæng kÕt vÒ tõ vùng. I. Sù ph¸t triÓn. (Sù ph¸t triÓn… Trau dåi vèn cña tõ vùng tõ). II. Tõ mîn III. Tõ H¸n ViÖt 1. Khái niệm. - Là từ mượn gốc của người Hán nhưng đọc theo cách của người Việt. - Tiếng để cấu tạo từ Hán Việt gọi là yếu tố Hán Việt. Phần lớn các yếu tố Hán Việt dùng để tạo từ ghép. - Từ ghép Hán Việt có 2 loại: + Từ ghép đẳng lập. + Từ ghép chính phụ 2. Bài tập.. Bài tập Chọn quan niệm đúng: a. Từ Hán Việt chiếm một tỉ lệ không đáng kể trong vốn từ Hán Việt . b. b. Từ Hán việt là bộ phận quan trọng của lớp từ mượn gốc Hán. c. Từ Hán Việt kh«ng phải là một bộ phận của vốn từ tiếng Việt. d. Dùng nhiều từ Hán Việt là việc làm cần phê phán..

<span class='text_page_counter'>(18)</span> -TiÕt 49. Tæng kÕt vÒ tõ vùng. I. Sù ph¸t triÓn. (Sù ph¸t triÓn… Trau dåi vèn cña tõ vùng tõ). Bµi tËp bæ sung II. Tõ mîn 1.Cã thÓ thay thÕ tõ “Phô n÷” trong c©u v¨n sau b»ng tõ III. Tõ H¸n ViÖt “Đàn bà" đợc không? 1. Khái niệm. Phô n÷ ViÖt Nam anh hïng, bÊt 2. Bài tập. Chọn quan niệm (b) khuất, trung hậu, đảm đang. -> Kh«ng, v× tõ “Phô n÷” biÓu thÞ s¾c th¸i biÓu c¶m, trang träng. 2. Cách dùng từ “đề nghị” trong c©u v¨n sau cã hîp lÝ kh«ng? Kì thi này con đạt loại giỏi. Con đề nghị mẹ thởng cho con một phần thởng xứng đáng. -> Kh«ng hîp lÝ..

<span class='text_page_counter'>(19)</span> -TiÕt 49 -. Tæng kÕt vÒ tõ vùng (Sù ph¸t triÓn… Trau dåi vèn Bµi tõ) tập Xác định. I. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng II. Tõ mîn. III. Tõ H¸n ViÖt IV. ThuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x· héi. thuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x· héi trong c¸c c©u v¨n sau: a. Muèi Muèi lµ mét hîp chÊt cã thÓ hoµ tan trong níc.. b. Cô ấy kinh doanh mặt hàng đó rất vµo vµo cÇu cÇu ThuËt ng÷. BiÖt ng÷ x· héi. - Lµ nh÷ng tõ ng÷ biÓu thÞ kh¸i niÖm khoa häc, c«ng nghệ, thờng đợc dïng trong c¸c v¨n b¶n khoa häc c«ng nghÖ.. - Lµ nh÷ng tõ chØ dïng trong nh÷ng ngµnh nghÒ riªng, trong mét tÇng líp x· héi nhÊt định.. 1. Kh¸i niÖm:.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> -TiÕt 49 -. Tæng kÕt vÒ tõ vùng (Sù ph¸t triÓn… Trau dåi vèn Bµi tõ) tập Xác định. I. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng II. Tõ mîn. III. Tõ H¸n ViÖt IV. ThuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x· héi. thuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x· héi trong c¸c c©u v¨n sau: a. Muèi Muèi lµ mét hîp chÊt cã thÓ hoµ tan trong níc.. b. Cô ấy kinh doanh mặt hàng đó rất vµo vµo cÇu cÇu ThuËt ng÷. BiÖt ng÷ x· héi. - Lµ nh÷ng tõ ng÷ biÓu thÞ kh¸i niÖm khoa häc, c«ng nghệ, thờng đợc dïng trong c¸c v¨n b¶n khoa häc c«ng nghÖ.. - Lµ nh÷ng tõ chØ dïng trong nh÷ng ngµnh nghÒ riªng, trong mét tÇng líp x· héi nhÊt định.. 1. Kh¸i niÖm:.

<span class='text_page_counter'>(21)</span> -TiÕt 49 -. Tæng kÕt vÒ tõ vùng. I. Sù ph¸t triÓn cña. (Sù ph¸t triÓn… Trau dåi vèn tõ) tõ vùng. II. Tõ mîn III. Tõ H¸n ViÖt IV. ThuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x· héi 1. Kh¸i niÖm: Thuật ngữ: - Là những từ ngữ biểu thị khái niệm khoa học, công nghệ. -Đặc điểm: + Mỗi thuật ngữ biểu thị một khái niệm và ngược lại. + Thuật ngữ không có tính biểu cảm.. Biệt ngữ xã hội -Từ ngữ dùng trong một tầng lớp xã hội nhất định..

<span class='text_page_counter'>(22)</span> -TiÕt 49 -. Tæng kÕt vÒ tõ vùng (Sù ph¸t triÓn… Trau dåi vèn tõ). I. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng. Ngày nay, khoa học công nghệ phát II. Tõ mîn triển mạnh mẽ có ảnh hưởng lớn đến đời sống con người. Trình độ dân trí III. Tõ H¸n ViÖt của người Việt Nam được nâng cao. IV. ThuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x· héi Nhu cầu giao tiếp và nhận thức các vấn đề khoa học công nghệ cũng tăng 1. Kh¸i niÖm: cao chưa từng thấy. Cho nên thuật 2. Thảo luận về vai trò của ngữ đóng vai trò quan trọng và ngày thuật ngữ ngày nay. càng quan trọng hơn.. Khoa học công nghệ phát triển thì thuật ngữ càng nhiều để đáp ứng nhu cầu cho xã hội..

<span class='text_page_counter'>(23)</span> TiÕt 49 -. Tæng kÕt vÒ tõ vùng Trß ch¬i: Thi t×m biÖt ng÷ x· héi. Yªu cÇu: C¸c em t×m c¸c biÖt ng÷ x· héi.. o8 58 53 54 42 59 60 55 56 57 43 44 45 46 47 48 49 50 51 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 01 02 03 04 05 06 07 52. ThÓ lÖ cuéc thi: Chia líp lµm hai đội. Mỗi đội cử 1 em đại diện tham gia. Trong thời gian một phút đội nào tìm đợc nhiều thuật ngữ (chính x¸c) sÏ giµnh chiÕn th¾ng.. B¾t ®Çugiê HÕt.

<span class='text_page_counter'>(24)</span> Bµi 10 - TiÕt 49:Tæng kÕt tõ vùng (TiÕp theo) IV. Thuật ngữ và biệt ngữ xã hội.. 1. Khái niệm. 2. Thảo luận về vai trò của thuật ngữ ngày nay. 3. Liệt kê biệt ngữ xã hội. - Gậy (điểm 1); Trứng (điểm 0); Ngỗng (điểm 2). - Trúng mánh (được may mắn). - Học tủ: Đoán mò một bài nào đó để học thuộc lòng, không nghĩ tới bài khác. - Học gạo; Học thuộc lòng một cách máy móc..

<span class='text_page_counter'>(25)</span> -TiÕt 49 -. Tæng kÕt vÒ tõ vùng. I. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng II. Tõ mîn III. Tõ H¸n ViÖt. Có hai hình thức:. IV. ThuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x· héi V. Trau dåi vèn tõ. - Rèn luyện để nắm đầy đủ, chính xác nghĩa của từ và cách dùng từ.. Bµi tËp 1. C¸c h×nh thøc trau dåi vèn tõ. Bµi tËp 2. Gi¶i thÝch nghÜa cña tõ.. - Rèn luyện để biết thêm những từ chưa biết..

<span class='text_page_counter'>(26)</span> Bài tập 2. Giải thích nghĩa của các từ ngữ sau: Bách khoa toàn thư, bảo hộ mậu dịch, dự thảo, đại sứ quán, hậu duệ, khẩu khí, môi sinh. Bảo hộ mậu dịch là Bách khoa toànbản thư Dù th¶o lµ văn chính bảo vệlà cơ Đại sách sứ quán là từ điểndự bách mới ở dạng kiến, sản xuất trong nước, phác thảo, cần phải khoa, ghi đầy đủ tri quanlạiđại diện của chống sự cạnh đưa ra một hộiMôi nghị sinh là thức của các ngành Hậu duệ là con tranh của hàng hoá một nhà nước ở có môi trường cháu người Khẩu khí là của khí những người nướccủa ngoài. thẩm quyền để thông nước ngoài. sống của sinh đã chết phách của con vật người toát qua. ra qua lời nói.

<span class='text_page_counter'>(27)</span> -TiÕt 49 -. Tæng kÕt vÒ tõ vùng. I. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng III. Tõ H¸n ViÖt II. Tõ mîn IV. ThuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x· héi V. Trau dåi vèn tõ Bµi tËp 1. C¸c h×nh thøc trau dåi vèn tõ. Bµi tËp 2. Gi¶i thÝch nghÜa cña tõ. Bµi tËp 3: Söa lçi dïng tõ trong nh÷ng c©u sau: bở này đã thu hút sự đầu t của nhiều a. LÜnh vùc kinh doanh bÐo bæ c«ng ty lín trªn thÕ giíi.…………………………………… b. Ngày xa Dơng Lễ đối xử đạm tÖ b¹c b¹c với Lu Bình là để cho Lu Bình thÊy xÊu hæ mµ quyÕt chÝ häc hµnh, lËp th©n. tíi tÊp nậpđa tin về sự kiện SEA Games 22 đợc tổ chức tại c. Báo chí đã tấp ViÖt Nam..

<span class='text_page_counter'>(28)</span> Cét A 1. Tõ mîn 2. Tõ H¸n ViÖt. Bµi tËp: Nèi c¸c néi dung kiÕn thøc ë cét A víi kh¸i niÖm ë cét B cho hîp lÝ. Cét B a. Lµ nh÷ng tõ biÓu thÞ kh¸i niÖm khoa häc, c«ng nghÖ, th ờng đợc dùng trong các văn bản khoa học, công nghệ. b. Là những từ ngữ chỉ đợc dùng trong một tầng lớp xã hội nhất định.. 3. ThuËt ng÷. c. Là những từ vay mợn từ tiếng nớc ngoài để biểu thị những sự vật, hiện tợng, đặc điểm mà tiếng Việt cha có từ thích hợp để biểu thị.. 4.BiÖt ng÷ x· héi.. d. Ph¸t triÓn vÒ nghÜa (Èn dô , ho¸n dô), ph¸t triÓn vÒ sè l îng tõ ng÷. 5.Trau dåi vèn tõ 6. Sù ph¸t triÓn tõ vùng. e. Là từ mợn tiếng Hán đợc tạo ra bằng các yếu tố Hán Việt và đợc phát âm theo cách ngời Việt. g - Rèn luyện để nắm đầy đủ, chính xác nghĩa của từ và cách dùng từ. - Rèn luyện để biết thêm những từ chưa biết..

<span class='text_page_counter'>(29)</span>

<span class='text_page_counter'>(30)</span> Ai nhanh hôn?.

<span class='text_page_counter'>(31)</span> Từ “trái tim” trong câu “Chỉ cần trong xe có một trái tim” phát triển nghĩa theo phương thức nào?. A. Ẩn dụ. B. Hoán dụ. Bạn đã sai! Chóc mõng b¹n. Nhạc.

<span class='text_page_counter'>(32)</span> Từ “yến anh” trong câu “Gần xa nô nức yến anh” phát triển nghĩa theo phương thức nào?. A. Ẩn dụ. B. Hoán dụ. Chóc mõng b¹n Bạn đã sai. Nhạc.

<span class='text_page_counter'>(33)</span> Từ “Kinh tế tri thức” trong câu “chúng ta phát triển nền kinh tế tri thức” phát triển số lượng từ ngữ theo phương thức nào?. A. Mượn từ. Bạn đã sai. B Tạo từ ngữ mới từ từ có sẵn. Chóc mõng b¹n. Nhạc.

<span class='text_page_counter'>(34)</span> Từ “thu thủy” trong câu “Làn thu thuỷ, nét xuân sơn” phát triển số lượng từ ngữ theo phương thức nào?. A. Mượn từ. Chóc mõng b¹n. B Tạo từ ngữ mới từ từ có sẵn. Bạn đã sai. Nhạc.

<span class='text_page_counter'>(35)</span> TiÕt 49. Tæng kÕt vÒ tõ vùng (tt) HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Chỉ ra các từ mượn, từ Hán Việt, thuật ngữ,biệt. ngữ trong một VB cụ thể. - Chuẩn bị bài : Nghị luận trong văn bản tự sự.

<span class='text_page_counter'>(36)</span> c¶m ¬n c¸c c¸c em! CHÚC CÁC EM CHĂM NGOAN HỌC GIỎI.

<span class='text_page_counter'>(37)</span>