Giao an van 8 ca nam chuan va moi nhat

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (650.27 KB, 73 trang )

(1)Bµi 1:. - T«i ®i häc (2 tiÕt) - Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ (1 tiÕt) - Tính thống nhất về chủ đề của văn bản (1 tiết) TiÕt 1, 2: V¨n b¶n t«i ®i häc (Thanh TÞnh) Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Hoạt động 1 : I. T×m hiÓu chung - GV cho HS đọc phần chú thích về 1. Tác giả t¸c gi¶, nhÊn m¹nh 2 ý nhá vÒ nhµ - Sinh ra ë ngo¹i « thµnh phè HuÕ. Lín lªn ®i häc råi lµm ë c¸c së t, vÒ sau d¹y häc, lµm th¬, viÕt v¨n - thµnh c«ng v¨n, nhµ th¬ Thanh TÞnh nhÊt lµ truyÖn ng¾n.. - GV nêu khái quát đặc điểm phong c¸ch truyÖn ng¾n T«i ®i häc híng dẫn HS đọc đúng vai - nhân vật trong dòng hồi tởng. Gọi 2-3 HS đọc, lớp nhận xét, GV có thể đọc mẫu. - GV gi¶i thÝch kÜ h¬n mét sè tõ ng÷ khã trong phÇn chó thÝch Hoạt động 2 : - GV nªu c©u hái cho c¶ líp: nh©n vËt chÝnh trong truyÖn ng¾n nµy lµ ai? T©m tr¹ng cña nh©n vËt chÝnh Êy đợc thể hiện qua những tình huống truyÖn (thêi gian, thêi ®iÓm) nµo ? HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả lêi.. - C¸c truyÖn cña «ng to¸t lªn t×nh c¶m ªm dÞu, trong trÎo. V¨n nhÑ nhµng mµ thÊm s©u, man m¸c buån th¬ng mµ ngät ngµo lu luyÕn. 2. §äc v¨n b¶n. Đọc đúng văn bản tự sự (truyện ngắn) nhng giàu chất trữ tình: các đoạn hồi tởng, độc thoại, đối thoại, kể và miêu tả với bộc lộ cảm xúc... thay đổi giọng đọc cho phï hîp. 3. Tõ ng÷ khã: C¸c tõ tùu trêng, bÊt gi¸c, quyÕn luyến... (đặt trong hoàn cảnh giao tiếp cụ thể) II. Ph©n tÝch. 1. T©m tr¹ng nh©n vËt "t«i" trong ngµy ®Çu ®i häc. a. Trên con đờng cùng mẹ tới trờng. + Con đờng, cảnh vật chung quanh vốn rất quen, nhng hôm nay thấy lạ: Cảnh vật thay đổi vì trong lòng có sự thay đổi lớn - đi học, không lội sông, không thả diều nữa. + "Tôi" thấy mình trang trọng, đứng đắn (mặc áo vải dù ®en). + CÈn thËn, n©ng niu mÊy quyÓn vë, võa lóng tóng võa muốn thử sức mình và khẳng định mình đã đến tuổi đi - GV cho 1 HS đọc lại đoạn đầu (từ học.. đầu đến ... trên ngọn núi) và nêu câu hái: T©m tr¹ng cña nh©n vËt "t«i" trên con đờng cùng mẹ đến trờng? HS làm việc theo nhóm. Cử đại diện tr×nh bµy, líp nhËn xÐt, GV bæ sung. - GV cho 1 HS đọc đoạn tiếp (từ Trớc sân trờng ... đến ... xa mẹ tôi chút nµo hÕt). GV nhận xét cách đọc của HS, sau đó nêu câu hỏi: Tâm trạng nhân vật "t«i" gi÷a kh«ng khÝ ngµy khai trêng đợc thể hiện nh thế nào ? qua chi tiết, h×nh ¶nh nµo ? HS làm việc theo nhóm, đại diện các nhãm tr×nh bµy, líp nhËn xÐt, GV bæ sung, cho HS liªn hÖ b¶n th©n qua håi øc, cã thÓ cho HS b×nh mét chi tiết, hình ảnh nào đó, cho HS ghi tóm t¾t vµo vë. Hoạt động 3 : - GV gọi 1 HS đọc to phần cuối của truyện (từ Một mùi hơng lạ ... đến hÕt) nªu c©u hái: T©m tr¹ng cña nh©n vật "tôi" khi ngồi trong lớp đón nhận giê häc ®Çu tiªn?. b. Gi÷a kh«ng khÝ ngµy khai trêng:. + Sân trờng đầy đặc cả ngời, ngôi trờng to rộng, kh«ng khÝ trang nghiªm → "t«i" lo sî vÈn v¬. + Giống bọn trẻ, bỡ ngỡ đứng nép bên ngời thân, nh con chim con muốn bay nhng còn e sợ, thèm đợc nh những ngêi häc trß cò.. + Nghe tiÕng trèng trêng vang lªn thÊy ch¬ v¬, vông vÒ lóng tóng, ch©n dÒnh dµng, toµn th©n run run. + Nghe ông đốc đọc tên cảm thấy quả tim ngừng đập, quên cả mẹ đứng sau lng, giật mình lúng túng... + Bíc vµo líp mµ c¶m thÊy sau lng cã mét bµn tay dÞu dµng ®Èy tíi tríc, dói ®Çu vµo lßng mÑ khãc nøc në, cha lÇn nµo thÊy xa mÑ nh lÇn nµy... c. Ngồi trong lớp đón nhận giờ học ®Çu tiªn.. + C¶m thÊy võa xa l¹ võa gÇn gòi víi c¶nh vËt (tranh treo têng, bµn ghÕ).. + Víi ngêi b¹n tÝ hon ngåi bªn c¹nh cha gÆp, nhng kh«ng c¶m thÊy xa l¹..

(2) HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả lêi. Líp nhËn xÐt, GV bæ sung. Hoạt động 4 : - GV nªu c©u hái kh¸i qu¸t: Em cã nhËn xÐt g× vÒ qu¸ tr×nh diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt "t«i" trong truyÖn? vÒ nghÖ thuËt biÓu hiÖn t©m tr¹ng nh©n vËt ? HS làm việc theo nhóm, đại diện trả lêi c©u hái, líp nhËn xÐt. GV bæ sung, HS ghi ý chÝnh vµo vë. (GV cã thÓ gîi ý mét sè bµi h¸t, ý thơ nói về cảm xúc này để HS liên hÖ, rung c¶m s©u h¬n vÒ tr¸ch nhiÖm của ngời lớn đối với trẻ em trong sự nghiÖp gi¸o dôc).. + Võa ngì ngµng võa tù tin, nghiªm trang bíc vµo giê häc ®Çu tiªn víi bµi T«i ®i häc. Hoạt động 5: GV diÔn gi¶i: Ngµy nh©n vËt "t«i" lần đầu đến trờng còn có ngời mẹ, những bậc phụ huynh khác, ông đốc vµ thÇy gi¸o trÎ. Em có cảm nhận gì về thái độ, cử chỉ của những ngời lớn đối với các em bé lÇn ®Çu tiªn ®i häc? (So s¸nh víi bµi Cổng trởng mở ra đã học ở lớp 7). HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả lêi. GV nhËn xÐt, bæ sung vµ cho HS ghi ý chÝnh vµo vë. Hoạt động 6: - GV cho 1 HS đọc phần Ghi nhớ trong SGK, sau đó chốt lại những ®iÓm quan träng vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña truyÖn ng¾n vµ rót ra bµi häc liªn hÖ b¶n th©n mçi HS. HS xem SGK hoÆc ghi nh÷ng ý tæng kÕt nµy vµo vë.. 2. Nh÷ng ngêi xung quanh - Lµ mÑ cña nh©n vËt "t«i" cïng nh÷ng vÞ phô huynh khác đa con đến trờng đều tràn ngập niềm vui và hồi hép, tr©n träng tham dù buæi lÔ quan träng nµy.. Hoạt động 7:. - DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt "t«i" trong ngµy ®Çu tiªn ®i häc: lóng tóng, e sî, ngì ngµng, tù tin vµ h¹nh phóc. - NghÖ thuËt biÓu hiÖn t©m tr¹ng nh©n vËt "t«i" lµ:. + Bè côc theo dßng håi tëng cña nh©n vËt "t«i" → tÝnh chÊt cña håi ký. + KÕt hîp kÓ, t¶ víi béc lé c¶m xóc → giµu chÊt tr÷ t×nh, chÊt th¬. + Sö dông h×nh ¶nh so s¸nh cã hiÖu qu¶:. "... C¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në... nh mÊy cµnh hoa t¬i..." "... Họ nh con chim đứng bên bờ tổ, nhìn quãng trời réng muèn bay nhng cßn ngËp ngõng e sî..." nhờ vậy mà giúp ngời đọc cảm nhận rõ ràng, cụ thể c¶m xóc cña nh©n vËt.. - Ông đốc là hình ảnh ngời thầy, ngời lãnh đạo từ tèn, bao dung, nh©n hËu. - ThÇy gi¸o trÎ t¬i cêi, giµu lßng th¬ng yªu HS. Đây chính là trách nhiệm của gia đình, nhà trờng đối víi thÕ hÖ trÎ t¬ng lai.. III. Tæng kÕt. - Kỷ niệm trong sáng, đẹp đẽ, ấm áp nh còn tơi mới cña tuæi häc trß khi nhí vÒ ngµy ®Çu tiªn c¾p s¸ch ®i häc. - Cảm xúc chân thành tha thiết của tác giả, qua đó thấy đợc tình cảm đối với ngời mẹ, với thầy cô, với bạn bè ... cña t¸c gi¶.. - Nghệ thuật viết truyện ngắn đặc sắc, giàu chất th¬... III. LuyÖn tËp. - GV tæ chøc cho HS lµm bµi tËp luyÖn - Yªu cÇu HS biÕt tæng hîp, kh¸i qu¸t l¹i dßng c¶m tËp trong SGK trong kho¶ng 10 phót. xóc, t©m tr¹ng cña nh©n vËt "t«i" thµnh c¸c bíc theo. - GV gäi lÇn lît 3 HS (trung b×nh, kh¸, giái) tr×nh bµy bµi tËp. Líp nhËn xÐt, GV bæ sung. - GV cã thÓ ra thªm bµi tËp n©ng cao.. trình tự thời gian → Qua đó thấy đợc tính thống nhÊt cña v¨n b¶n. - Cách biểu hiện dòng cảm xúc đó bằng sự kết hợp gi÷a tù sù (kÓ, t¶) vµ tr÷ t×nh (biÓu c¶m) cña ngßi bót Thanh TÞnh. Tiết 3 : Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I. Tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ Hoạt động 1: - GV cho HS quan sát sơ đồ trong nghĩa hẹp. SGK, qua sơ đồ gợi ý cho HS thấy mối + Nghĩa của từ động vật rộng hơn quan hệ tầng bậc (cấp độ) của các loại nghĩa của từ thú, chim, cá (vì nó bao động vật và mối quan hệ về nghĩa của hàm các loại nhỏ nh thú, cá...) từ ngữ. Sau đó nêu các câu hỏi. Hãy so + Tơng tự nh vậy, nghĩa của các từ thó - chim - c¸ lµ réng h¬n nghÜa cña s¸nh: + Nghĩa của từ động vật với thú, chim, các từ voi, tu hú, cá thu... Rót ra Ghi nhí (xem SGK) lµ: c¸? - NghÜa cña 1 tõ ng÷ cã thÓ réng hoÆc + NghÜa cña tõ thó víi tõ voi, h¬u ?.

(3) + NghÜa cña tõ chim víi tu hó, s¸o ? + NghÜa cña tõ c¸ víi c¸ thu, c¸ r« ? HS đứng tại chỗ trả lời, lớp nhận xét, GV bổ sung cho đúng và đầy đủ. - GV cho 1 HS đọc phần Ghi nhớ trong SGK, líp theo dâi vµ ghi ý chÝnh vµo vë.. hÑp h¬n nghÜa cña tõ ng÷ kh¸c (nghÜa rộng khi từ ngữ đó bao hàm phạm vi nghÜa 1 sè tõ ng÷ kh¸c, nghÜa hÑp khi tõ ngữ đó đợc bao hàm phạm vi nghĩa của tõ kh¸c).. - Mét tõ ng÷ cã nghÜa réng víi tõ ng÷ nµy nhng cã nghÜa hÑp víi tõ ng÷ kh¸c. Đó chính là cấp độ nghĩa của từ ngữ.. II. LuyÖn tËp. Hoạt động 2 : - GV cho HS đọc yêu cầu bài tập 1, Bài tập 1 : Sơ đồ cấp độ khái quát gợi ý theo mẫu để HS làm việc độc lập. nghĩa các từ ngữ sau : HS đứng tại chỗ hoặc lên bảng trình y phôc vò khÝ bµy líp nhËn xÐt, bæ sung. quÇn ¸o sóng bom. quần đùi áo hoa súng trờng bom bi quần dài áo dài đại bác bom - GV cho HS lµm viÖc theo nhãm ë napan tËp 2 : C¸c nghÜa réng lµ BT2 nhóm cử đại diện trình bày. Lớp Bài a. ChÊt đốt; b. nghệ thuật; c. thức ăn; nhËn xÐt, GV bæ sung. d. nhìn; đ. đánh. Bµi tËp 3: Hoạt động 3 : GV cho HS đọc bài tập 3. HS làm việc Tìm từ ngữ có nghĩa đợc bao hàm độc lập, đứng tại chỗ trả lời, GV nhận xét, a. Xe cộ: xe đạp, xe ô tô, xe trâu ... bæ sung. b. Kim lo¹i: s¾t, thÐp.... c. Hoa qu¶ : hoa hång, qu¶ thanh long, hoa bëi... d. Ngêi hä hµng : c«, d×, chó, b¸c... ®. Mang: x¸ch, khiªng, g¸nh.... - GV cho HS làm việc độc lập, đứng Bài tập 4 : Gạch bỏ các từ không phù t¹i chç tr¶ lêi: g¹ch bá tõ nµo ? v× sao hîp. a. Thuèc l¸; b. thñ quü, c. bót ®iÖn; l¹i ph¶i g¹ch bá ? d. hoa tai. (Vì nghĩa của chúng không đợc bao hµm trong nghÜa cña tõ chØ chung nghÜa réng, kh«ng ph¶i lµ nghÜa hÑp n»m trong nghÜa réng). Bµi tËp 5 Hoạt động 4: - GV chia c¸c nhãm lµm bµi tËp nµy, Khãc (nghÜa réng) → nøc në, sôt cã thÓ cã nhiÒu c¸ch gi¶i. GV cho c¸c sïi (nghÜa hÑp). nhãm tr×nh bµy, líp nhËn xÐt, GV tæng kÕt (cã thÓ cã HS nghÜ : ®uæi - ch¹y rÝu, kÐo - trÌo - rÝu...) TiÕt 4 : Tính thống nhất về chủ đề của văn bản b. Tổ chức các hoạt động dạy - học. Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1: GV cho HS đọc lại văn bản Tôi đi học, nêu câu hỏi trong SGK để HS định hớng tới khái niệm chủ đề của mét v¨n b¶n. HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả lêi, GV nhËn xÐt, bæ sung. Cho HS ghi ý chính khái niệm Chủ đề của v¨n b¶n. GV có thể cho HS tìm chủ đề của văn bản đã đợc học nh Thánh Gióng, TiÕng gµ tra, Cæng trêng më ra.. Nội dung cần đạt I. Chủ đề của văn bản.. - V¨n b¶n T«i ®i häc lµ håi tëng vÒ nh÷ng kû niÖm s©u s¾c, trong s¸ng cña nh©n vËt "t«i" ngµy ®Çu ®i häc, cắp sách tới trờng. Đó là chủ đề của truyện ngắn này. - Chủ đề của văn bản là vấn đề trung tâm, vấn đề cơ bản đợc tác giả nêu lên, đặt ra qua nội dung cụ thể của văn bản (là ý đồ, ý kiến, cảm xúc của tác giả)..

(4) Hoạt động 2 : - GV nªu c©u hái : Em hiÓu thÕ nµo lµ tính thống nhất về chủ đề của văn bản ? (GV có thể gợi ý để HS độc lập suy nghĩ vµ tr¶ lêi).. - Tính thống nhất về chủ đề của văn bản Tôi đi học đợc thể hiện ở những phơng diện nào? GV gợi ý để các nhóm trao đổi, thảo luận. Đại diện nhãm tr×nh bµy; líp gãp ý, GV bæ sung. (Cã thÓ ph©n tÝch tÝnh thèng nhÊt vÒ chủ đề trong truyền thuyết Thánh Gióng để HS hiểu rõ hơn yêu cầu về tính thống nhất của chủ đề trong một v¨n b¶n).. II. Tính thống nhất về chủ đề cña v¨n b¶n.. - Tính thống nhất về chủ đề của văn bản là tác giả ph¶i tËp trung ph¶n ¸nh, thÓ hiÖn mét néi dung, mét vấn đề nào đó, không lan man rời rạc (ví dụ chủ đề yêu nớc, đoàn kết và đánh giặc trong Thánh Gióng). - Tính thống nhất về chủ đề của văn bản Tôi đi học: + Tªn v¨n b¶n "T«i ®i häc": dù ®o¸n t¸c gi¶ sÏ nãi vÒ chuyÖn ®i häc ë líp, ë trêng.... + Các từ ngữ thể hiện chủ đề đi học : tựu trờng, lần đầu tiên đến trờng, đi học, hai quyển vở mới, ông đốc, thÇy gi¸o... + DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt "t«i" (cïng mÑ ®i đến trờng, trớc không khí ngày khai trờng, ngồi trong lớp đón nhận giờ học đầu tiên...). + Ngôn ngữ, các chi tiết trong truyện đều tập trung tô ®Ëm c¶m gi¸c ngì ngµng, trong s¸ng cña nh©n vËt "t«i" ngày đầu đến lớp.. - Ghi nhớ về chủ đề và tính thống nhất về chủ đề của. - GV cho 1 HS tãm t¾t c¸c ý võa ph©n v¨n b¶n (SGK) tích và gọi 1 HS khác đọc ghi nhớ trong SGK để HS lựa chọn ý chính chép vào vở. III. LuyÖn tËp Hoạt động 3. - GV cho HS đọc bài tập 1, các nhóm tập trung trao đổi, cử đại diện trình bµy, líp nhËn xÐt, gãp ý bæ sung. GV gîi ý vÒ tªn v¨n b¶n, c¸c phÇn của văn bản, từ ngữ đợc dùng trong văn bản để nói về rừng cọ... - GV cho HS nhËn xÐt vÒ trËt tù c¸c ý lớn của phần thân bài, có thể đảo các ý đó đợc không ? HS làm việc theo nhóm, đại diện nhãm tr×nh bµy, líp bæ sung.. Bµi tËp 1: a. V¨n b¶n nãi vÒ rõng cä quª t«i cã tÝnh thèng nhÊt của chủ đề (tên văn bản, phần mở đầu giới thiệu khái vẻ đẹp quê tôi với rừng cọ trập trùng; phần thân bài nói lên vẻ đẹp, sức mạnh, tác dụng của cây cọ trong đời sống con ngời. Phần kết bài là niềm tự hào và nỗi nhớ rừng cọ quê nhà; các từ ngữ nói về cọ đợc sử dông nhiÒu lÇn...). b. C¸c ý lín trong phÇn th©n bµi. + Vẻ đẹp, sức sống mãnh liệt và sức hấp dẫn của cây cä. + Cä che chë cho con ngêi: nhµ ë, trêng häc, xoÌ « che ma n¾ng. + Cä g¾n bã víi con ngêi, phôc vô cho con ngêi: chæi cä, nãn cä, lµn cä, mµnh cä, tr¸i cä om võa bÐo võa bïi. → Các ý lớn đợc sắp xếp theo trình tự hợp lý.. c. T×nh c¶m g¾n bã gi÷a ngêi d©n víi rõng cä. + Hai c©u trùc tiÕp nãi vÒ t×nh c¶m gi÷a ngêi d©n s«ng Thao víi c©y cä: - GV cho HS độc lập suy nghĩ , đứng "Căn nhà tôi ở núp dới rừng cọ". t¹i chç tr¶ lêi. Líp bæ sung, GV nhËn "Cuéc sèng quª t«i g¾n bã víi c©y cä". xÐt chung. + C¸c tõ ng÷ chØ sù g¾n bã gi÷a ngêi víi c©y cä (®i trong rõng cä, ng«i trêng khuÊt trong rõng cä, cä xoÌ « lîp kÝn trªn ®Çu...) Hoạt động 4 Bµi tËp 2 : - GV cho HS đọc yêu cầu bài tập 2, - Các ý có khả năng làm cho bài viết không đảm bảo tính HS làm việc theo nhóm, đại diện thống nhất về chủ đề là a, e. nhóm trình bày. GV nhận xét bổ - Lý do : các ý đó không phục vụ cho luận điểm.

(5) sung.. Hoạt động 5:. chÝnh.. Bµi tËp 3. - GV cho HS đọc bài tập 3, HS làm - Các ý do bạn triển khai : việc theo nhóm, đại diện nhóm trình + Lạc chủ đề : ý c, g. bµy, líp nhËn xÐt, GV bæ sung. + Không hớng tới chủ đề : b, e - Cã thÓ tr×nh bµy nh sau : + Cứ mùa thu về, nhìn thấy các em nhỏ theo mẹ đến trêng lßng l¹i xèn xang, rén r·.. + Con đờng đã từng qua lại nhiều lần tự nhiên cũng thấy lạ, cảnh vật đã thay đổi.. + Muèn cè g¾ng tù mang s¸ch vë nh mét HS thùc sù. + Cảm thấy gần gũi, thân thơng đối với lớp học và nh÷ng ngêi b¹n míi. Bµi 2 : - Trong lßng mÑ (2 tiÕt) - Trêng tõ vùng (1 tiÕt) - Bè côc cña v¨n b¶n (1 tiÕt) TiÕt 1,2 V¨n b¶n TRong Lßng mÑ (TrÝch Nh÷ng ngµy th¬ Êu - Nguyªn Hång) Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu chung Hoạt động 1 : - GV cho 1 HS đọc phần chú thích về tác giả, về các từ ngữ khó. Sau đó GV nhÊn m¹nh mÊy ®iÓm vÒ nhµ v¨n Nguyªn Hång, vÒ c¸c tõ ng÷ khã.. - GV nãi s¬ lîc vµi nÐt vÒ håi ký, cho 1 HS đọc đoạn Những ngày thơ ấu của Nguyễn Hoành Khung, gợi ý để HS đọc đoạn trích Trong lòng mẹ (2 HS đọc 2 đoạn để tiện việc phân tÝch). - GV cho HS t×m hiÓu bè côc ®o¹n trích. 2 HS đọc 2 đoạn đợc trình bày trớc. Lớp trao đổi. GV nhận xét, bổ sung. Hoạt động 2 - GV cho 1 HS đọc lại phần 1. Lớp theo dõi, đọc thầm. GV nêu các câu hái chi tiÕt, cô thÓ nh sau : + C¸ch giíi thiÖu hoµn c¶nh, c¶nh ngé cña chó bÐ Hång ? + H×nh ¶nh bµ c« xuÊt hiÖn vµ cuéc đối thoại giữa bà cô và chú bé Hồng diÔn ra theo tr×nh tù nh thÕ nµo ? (HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả lời. Líp nhËn xÐt, GV bæ sung).. 1. T¸c gi¶. - Sinh ë Nam §Þnh, tríc c¸ch m¹ng sèng ë xãm lao động nghèo Hải Phòng nên sáng tác của ông chủ yếu híng tíi nh÷ng ngêi cïng khæ gÇn gòi mµ «ng yªu th¬ng tha thiÕt. - T¸c phÈm chÝnh : tiÓu thuyÕt BØ vá, Cöa biÓn, Nói rõng Yªn ThÕ. Th¬ (tËp th¬ Trêi xanh). Håi ký (Nh÷ng ngµy th¬ Êu - ®o¹n trÝch lµ ch¬ng 4). 2. §äc v¨n b¶n Đọc đúng đặc trng văn bản hồi ký với tính chất tự truyÖn nhng giµu søc truyÒn c¶m vµ tr÷ t×nh. 3. Tõ ng÷ khã (SGK) 4. Bè côc : 2 phÇn. - Phần 1 : Từ đầu đến......ngời ta hỏi đến chứ (Cuộc đối thoại giữa bà cô và bé Hồng, những ý nghĩ cảm xóc cña chó vÒ ngêi mÑ). - PhÇn 2 : Cßn l¹i (cuéc gÆp gì bÊt ngê víi mÑ vµ c¶m gi¸c vui síng cña bÐ Hång). II. Ph©n tÝch. 1. Nh©n vËt bµ c«.. - Qua dòng tự sự (kể) ta thấy đợc cảnh ngộ của chú bé Hång : bè chÕt cha ®Çy n¨m, mÑ ph¶i tha ph¬ng cÇu thùc sinh sèng, ngêi th©n trong nhµ còng kh«ng th«ng cảm cho hoàn cảnh gia đình bé Hồng. - Bà cô xuất hiện và diễn biến cuộc đối thoại : + Bµ c« "cêi hái" chø kh«ng ph¶i lµ ©u yÕm hái, nghiªm nghÞ hái (cã vµo Thanh Ho¸ ch¬i víi mÑ mµy kh«ng ?). Chó bÐ Hång cµng nghÜ cµng th¬ng mÑ, nhËn ra ý nghĩ cay độc của bà cô, và không trả lời (dù mẹ không göi quµ, kh«ng th tõ). Không để tình thơng yêu và lòng kính mến mẹ bị "tanh bẩn xâm phạm", bé Hồng đã trả lời dứt khoát và tù tin "cuèi n¨m mî ch¸u thÕ nµo còng vÒ". + Bµ c« më giäng ngät ngµo, dô dç, thö lßng cËu bÐ : (mÑ lµm ¨n ph¸t tµi, cho tiÒn tµu xe, mÑ cã em bÐ, m¾t bµ c« long lanh, t¬i cêi kÓ chuyÖn, vç vai...).

(6) Hoạt động 3 : - GV nªu c©u hái tæng hîp : qua sù ph©n tÝch trªn, em cã nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt bµ c« vµ t×nh c¶m cña chó bé Hồng đối với mẹ đáng thơng ? HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả lêi. GV nhËn xÐt, rót ra nh÷ng ý chính để HS dễ ghi chép vào vở. Hoạt động 4: - GV cho 1 HS đọc phần 2, HS làm việc độc lập, chuẩn bị trả lời câu hỏi vµ gîi më cña GV :. Qua đoạn đối thoại với bà cô, em cảm nhận tình cảm của bé Hồng đối với mẹ nh thÕ nµo ? (C©u hái nµy lít nhanh v× đã phân tích ở phần trên).. - GV hái : T©m tr¹ng cña cËu bÐ Hồng khi đợc ở trong lòng mẹ? Nh÷ng chi tiÕt nµo nãi lªn t×nh c¶m của bé Hồng đối với mẹ? HS đứng tại chỗ trả lời. Lớp nhận xét GV bæ sung vµ cho ghi nh÷ng ý chÝnh. (HS cã thÓ b×nh c¸c chi tiÕt : võa ch¹y võa gäi mÑ võa lo kh«ng ph¶i bÞ cêi vµ tñi cùc). GV hái thªm : T¹i sao gÆp mÑ, chó bÐ Hång l¹i oµ lªn khãc nøc në ? HS đứng tại chỗ trả lời. Hoạt động 5 : - GV đọc chậm đoạn văn cuối cùng. Cho HS b×nh ®o¹n "Ph¶i bÐ l¹i vµ l¨n vµo lßng mét ngêi mÑ, ¸p mÆt vào bầu sữ nóng của ngời mẹ, để bàn tay ngêi mÑ vuèt ve tõ tr¸n xuèng c»m, vµ g¶i r«m ë sèng lng cho, míi thÊy ngêi mÑ cã mét ªm dÞu v« cùng". Từ đó giải thích tên của chơng håi ký nµy "Trong lßng mÑ"? (GV cã thÓ cho HS t×m nh÷ng c©u th¬, nh÷ng bµi h¸t, nh÷ng bé phim nói về tấm lòng ngời mẹ để bài giảng thêm sinh động). Hoạt động 6 - GV nªu c©u hái : Qua v¨n b¶n trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ håi ký? (Gîi ý : håi tëng l¹i råi ghi chÐp, nhân vật tôi vừa kể vừa bộc lộ thái độ c¶m xóc?). HS làm việc theo nhóm, đại diện nhãm tr×nh bµy, líp nhËn xÐt. GV bæ sung. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ t×nh huèng truyện ? (HS đứng tại chỗ trả lời). - GV nªu c©u hái : C¸ch thÓ hiÖn dßng c¶m xóc cña bÐ Hång (diÔn biÕn t©m lÝ).. CËu bÐ Hång : cói ®Çu im lÆng, lßng nh th¾t l¹i, cæ häng nghÑn ø khãc kh«ng ra tiÕng... - Qua ph©n tÝch trªn cho thÊy: + Nh©n vËt bµ c« : lµ m¸u mñ ruét rµ nhng l¹nh lïng, cay độc trớc cảnh ngộ của gia đình chú bé Hồng. Tác giả tố c¸o h¹ng ngêi sèng tµn nhÉn, v« c¶m tríc t×nh m¸u mñ.. + Chú bé Hồng: tội nghiệp, đáng thơng, quý trọng mẹ và căm tức những cổ tục đã đầy đoạ con ngời. 2. T×nh c¶m cña chó bÐ Hång đối với mẹ. a. Khi đối thoại với bà cô: + Bé Hồng tội nghiệp đáng thơng, uất ức khi mẹ bị xóc ph¹m. + Nh÷ng ph¶n øng cña bÐ Hång phï hîp víi t©m lý, tình thế bà cô quá cay độc, thâm hiểm (Những cổ tục đã đầy đoạ mẹ tôi nh hòn đá... mà nghiến cho kỳ nát vôn míi th«i). b. Khi đợc ở trong lòng mẹ : + Ngµy giç ®Çu cña bè, mÑ cña Hång vÒ. Tho¸ng thÊy bãng ngêi gièng mÑ liÒn ®uæi theo xe vµ gäi bèi rèi. Võa ch¹y võa gäi võa sî kh«ng ph¶i mÑ th× sÏ thÑn vµ tñi cùc. + Xe ch¹y chËm, ®uæi kÞp, thë hång héc, trÌo lªn xe, oà lên khóc nức nở → Hồng cảm động mạnh. Giọt níc m¾t dçi hên mµ h¹nh phóc vµ m·n nguyÖn (kh«ng gièng nh giät níc m¾t khi tr¶ lêi bµ c«).. - Cảm giác sung sớng đến cực điểm của đứa con lâu ngày xa mẹ nay đợc ngồi trong lòng mẹ : khuôn mặt mẹ vẫn tơi sáng, không còm cõi; áp đùi mẹ, ngả vào c¸nh tay mÑ, thÊy l¹i c¶m gi¸c Êm ¸p... m¬n man, h¬i quÇn ¸o vµ mïi trÇu th¬m tho cña mÑ... (bång bÒnh trong h¹nh phóc cña t×nh mÉu tö). + Từ trờng về đến nhà không còn nhớ mẹ đã hỏi gì và em đã trả lời những gì. Chỉ thoáng nhớ câu nói của cô ruét : "Vµo Thanh Ho¸ ®i...", nhng bÞ ch×m ®i ngay, kh«ng nghÜ ngîi g× n÷a. + Vì có mẹ về bên cạnh, đã trong lòng mẹ rồi. Tên cña ch¬ng 4 chÝnh lµ mang ý nghÜa Êy: mÑ vç vÒ, «m Êp, che chë... - Håi ký : Nhí l¹i, ghi chÐp. Nh©n vËt t«i võa kÓ võa béc lé c¶m xóc. TÝnh chÊt tr÷ t×nh, biÓu c¶m (giäng ®iÖu, lêi v¨n). - Tình huống và nội dung câu chuyện (tình cảnh đáng thơng của Hồng, thái độ và cái nhìn của bà cô, ngời mẹ đáng thơng âm thầm chịu đựng những thành kiến tµn ¸c, niÒm sung síng khi ë trong lßng mÑ...) - Chân thành, xúc động (là niềm xót xa tủi nhục, lòng c¨m giËn s©u s¾c quyÕt liÖt, t×nh th¬ng yªu nång nµn th¾m thiÕt) → gãp phÇn t¹o nªn chÊt tr÷ t×nh trong nghÖ thuËt viÕt v¨n cña Nguyªn Hång..

(7) Hoạt động 7: - Giáo viên cho 1 học sinh đọc phần ghi nhí (SGK) Gi¸o viªn nhÊn m¹nh, hÖ thèng l¹i nội dung và nét đặc sắc nghệ thuật cña c©u chuyÖn nµy. - Häc sinh ghi nh÷ng ý chÝnh vµo vë. - Giáo viên cho học sinh đọc phần đọc thêm để bổ sung cho phần tổng kÕt.. III. Tæng kÕt.. - C¶nh ngé, diÔn biÕn t©m tr¹ng cña chó bÐ Hång trong chơng hồi ký này (đáng thơng; uất ức khi ngời ta xúc phạm tới ngời mẹ, sung sớng khi đợc trong lßng mÑ). - Chia sÎ, th«ng c¶m víi chó bÐ Hång vµ ngêi mÑ đáng thơng (giá trị nhân đạo). - Những nét đặc sắc của hồi ký: kể và bộc lộ cảm xúc, giọng văn thiết tha đằm thắm chất trữ tình, ngôn ngữ vµ h×nh ¶nh so s¸nh giµu tÝnh gîi c¶m.... IV. LuyÖn tËp Hoạt động 8: - GV tổ chức cho HS làm bài tập (câu Chứng minh một nhận định : + Nguyªn Hång lµ nhµ v¨n cña phô n÷: hái 5).. Gîi ý : Nhµ v¨n cña phô n÷.. ViÕt vÒ nh÷ng ngêi phô n÷ trong x· héi cò nhiÒu (T¸m. BÝnh trong BØ vá). Nhà văn của nhi đồng. Chøng minh b»ng "Trong lßng "Trong lßng mÑ" : Nh©n vËt bµ c« tµn ¸c, ngêi mÑ đáng thơng → thái độ trân trọng. mÑ". - HS làm việc theo nhóm, cử đại diện + Nguyên Hồng là nhà văn của nhi đồng. trình bày đề cơng. Lớp nhận xét, GV \ Thế giới trẻ em trong những sáng tác của ông. \ "Trong lòng mẹ": Chú bé Hồng có cảnh ngộ đáng thbổ sung hoàn chỉnh. ¬ng, nh¹y c¶m, th¬ng yªu mÑ, cã niÒm tin ë ngêi mÑ. TiÕt 3 :. Trêng tõ vùng. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 - GV cho 1 HS đọc đoạn văn in nghiªng (trÝch Nh÷ng ngµy th¬ Êu) vµ nªu c©u hái : c¸c tõ in ®Ëm trong ®o¹n v¨n cã nÐt chung g× vÒ nghÜa ? HS đứng tại chỗ trả lời. GV nhận xét vµ dÉn d¾t cho HS hiÓu kh¸i niÖm "trêng" råi "trêng tõ vùng" GV cho HS đọc phần Ghi nhớ.. Nội dung cần đạt I. ThÕ nµo lµ trêng tõ vùng. 1. Các từ mặt, mắt, da, gò má, đùi, đầu, cánh tay, miệng đều chỉ bộ phận của cơ thể con ngời. VËy : Trêng tõ vùng lµ tËp hîp tÊt c¶ c¸c tõ cã nÐt chung vÒ nghÜa.. - GV cho HS một số "trờng" về đồ dùng häc tËp, vÒ c©y cèi, vÒ thÓ lo¹i v¨n häc... để HS tìm từ ngữ cho các "trờng" đó.. (HS đứng tại chỗ trả lời. Lớp nhận xÐt).. Hoạt động 2: - Giáo viên cho 4 học sinh đọc lần lợt c¸c môc a, b, c, d trong phÇn Lu ý (SGK) sau đó giáo viên vừa giải thích võa lÊy thªm dÉn chøng minh ho¹. Gi¸o viªn cho häc sinh ghi v¾n t¾t vµo vë c¸c ®iÒu lu ý vÒ trêng tõ vùng.. 2. Lu ý. a. Mét trêng tõ vùng cã thÓ bao gåm nhiÒu trêng tõ vùng nhá h¬n (tÝnh hÖ thèng cña trêng tõ vùng). b. Mét trêng tõ vùng cã thÓ bao gåm nh÷ng tõ kh¸c biệt nhau về từ loại (đặc điểm ngữ pháp của các từ cùng "trêng"). c. HiÖn tîng nhiÒu nghÜa, mét tõ cã thÓ thuéc nhiÒu trêng tõ vùng kh¸c nhau (tÝnh phøc t¹p) .. d. Chuyển trờng từ vựng để tăng thêm tính nghệ thuật cña ng«n tõ b»ng Èn dô, nh©n ho¸, so s¸nh... (quan hÖ gi÷a trêng tõ vùng víi c¸c biÖn ph¸p tu tõ). II. LuyÖn tËp. Hoạt động 3: - GV tæ chøc cho HS lµm bµi tËp 1. HS Bµi tËp 1 : đứng tại chỗ trả lời. Lớp nhận xét, bổ sung. Trờng từ vựng "ngời ruột thịt" trong truyện ngắn. Trong lßng mÑ (mÑ, c«, thÇy, em, con, cËu, mî...). Bµi tËp 2 : §Æt tªn c¸c trêng tõ vùng. - GV cho 1 HS đọc BT2, chia nhóm a. Dụng cụ đánh bắt thuỷ sản. để các em trao đổi và trình bày. GV b. Dụng cụ để đựng. nhËn xÐt, bæ sung. c. Hoạt động của chân. d.Tr¹ng th¸i t©m lý..

(8) - GV cho HS đọc BT3 học sinh làm bài độc lập, đứng tại chỗ trả lời. Lớp nhËn xÐt bæ sung. - GV cho HS đọc BT4 và đứng tại chç tr¶ lêi. Líp nhËn xÐt bæ sung. - GV cho HS đọc BT5, HS làm việc theo nhóm, đại diện nhóm trình bày. Lớp nhËn xÐt, GV bæ sung (GV gîi ý vÒ hiÖn tợng nhiều nghĩa của từ để HS tìm hiểu s©u h¬n). ®. TÝnh c¸ch. e. Dụng cụ để viết. Bµi tËp 3 : C¸c tõ in ®Ëm (Hoµi nghi, khinh miÖt, ruång rÉy, th¬ng yªu, kÝnh mÕn, r¾p t©m) thuéc trêng tõ vựng thái độ. Bµi tËp 4 : - Trêng khøu gi¸c : mòi, miÖng, th¬m, ®iÕc, thÝnh. - Trêng thÝnh gi¸c : tai, nghe, ®iÕc, râ, thÝnh. Bµi tËp 5 : Trờng dụng cụ đánh bắt thuû s¶n (líi, c©u vã...) Trêng vßng v©y (líi trêi, Líi gi¨ng líi b¾t kÎ gian...) Trêng dông cô sinh ho¹t (líi s¾t, tói líi...) ... Trờng nhiệt độ (lạnh cóng, gi¸ l¹nh, nãng, Êm...) Trờng thái độ (lạnh lùng, L¹nh. l¹nh nh¹t...) ... Trờng chiến đấu (tiến công, phßng thñ, phßng ngù...) Trờng thái độ ứng xử (giữ gìn,. Phßn thñ thÕ, phßng thñ...) g thñtËp 6 :... - GV cho HS đọc bài tập 6. HS làm việc Bài độc lập, đứng tại chỗ trả lời. GV nhận Chuyển từ trờng "quân sự" sang trờng "nông nghiệp" xÐt, bæ sung.. TiÕt 4 : Bè côc cña v¨n b¶n Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 : (Phần này lớt nhanh) - GV cho 1 HS nh¾c l¹i bè côc vµ mạch lạc trong văn bản các em đã đợc học. Cho 1 HS khác đọc văn bản Ngời thầy đạo cao đức trọng, nêu 4 câu hái trong SGK. - HS làm việc độc lập ở câu hỏi 1, 2 (đứng tại chỗ trả lời). Lớp nhận xét, bæ sung.. Nội dung cần đạt i. Bè côc cña v¨n b¶n.. - V¨n b¶n cã 3 phÇn : më bµi, th©n bµi, kÕt bµi.. - Văn bản "Ngời thầy đạo cao đức trọng" có 3 phần : Phần 1 : Từ đấu đến danh lợi (giới thiệu khái quát về danh tÝnh cña thÇy Chu V¨n An). Phần 2 : Tiếp đó đến vào thăm (thầy Chu Văn An tài cao, đạo đức, đợc quý trọng). PhÇn 3 : Cßn l¹i (mäi ngêi tiÕc th¬ng khi «ng mÊt ). - Ba phÇn trªn liªn hÖ víi nhau : phÇn 1 giíi thiÖu kh¸i qu¸t, phÇn 2 nªu nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ cña tµi n¨ng Câu 3 và 4 làm việc theo nhóm, đại diện và đạo đức. Phần 3 là kết quả của 2 phần trên. nhãm tr×nh bµy, líp nhËn xÐt, GV bæ sung, nhÊn m¹nh bè côc 3 phÇn cña v¨n b¶n vµ mèi liªn hÖ chÆt chÏ, l« gÝc, khoa häc cña 3 phÇn. Hoạt động 2 : - GV nªu l¹i yªu cÇu tõng phÇn (phÇn më ®Çu, phÇn kÕt bµi ng¾n gän, phÇn thân bài phức tạp và đợc tổ chức, sắp xếp theo nhiều cách khác nhau...) để HS nhí l¹i. - GV chia 4 nhãm, mçi nhãm tr×nh bµy yªu cÇu phÇn th©n bµi cña T«i ®i học, Trong lòng mẹ, Ngời thầy đạo cao đức trọng và tả ngời - vật, phong c¶nh... líp nhËn xÐt, GV bæ sung cho tõng nhãm.. II. C¸ch bè trÝ, s¾p xÕp néi dung phÇn th©n bµi cña v¨n b¶n V¨n b¶n T«i ®i häc.. Sắp xếp theo sự hồi tởng những kỷ niệm về buổi đến trờng đầu tiên của tác giả. Các cảm xúc lại đợc sắp xếp theo trình tự thời gian (cảm xúc trên đờng đến trờng, giữa sân trêng, khi bíc vµo líp häc).. V¨n b¶n Trong lßng mÑ : s¾p xÕp theo diÔn biÕn t©m tr¹ng cña bÐ Hång. + Th¬ng mÑ vµ c¨m gÐt nh÷ng cæ tôc khi nghe bµ c« cè t×nh bÞa chuyÖn nãi xÊu mÑ bÐ Hång. + Niềm vui sớng khi đợc ở trong lòng mẹ.. Văn bản Ngời thầy đạo cao đức trọng : + Chu V¨n An lµ ngêi tµi cao..

(9) + Chu Văn An là ngời đạo đức, đợc kính trọng.. Khi t¶ :. + T¶ phong c¶nh: theo thø tù kh«ng gian.. Hoạt động 3 : - GV nªu c©u hái : Tõ c¸c bµi tËp trªn, h·y cho biÕt c¸ch s¾p xÕp néi dung phÇn th©n bµi cña v¨n b¶n phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo, theo tr×nh tù nµo ? HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả lêi. Líp nhËn xÐt, GV bæ sung vµ cho HS ghi ý chính. Sau đó cho 1 HS đọc phÇn Ghi nhí trong SGK. Hoạt động 4: - GV c¨n cø vµo néi dung vµ thêi gian để tổ chức luyện tập. GV cho HS đọc bài tập 1 (a, b, c) và gợi ý để HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ tr×nh bµy. Líp nhËn xÐt, bæ sung. - GV nhấn mạnh để HS hiểu thêm c¸ch tr×nh bµy ý trong c¸c ®o¹n v¨n theo mét tr×nh tù hîp lý, chÆt chÏ, thèng nhÊt qua bµi tËp 1.. + T¶ ngêi, con vËt: chØnh thÓ - bé phËn hoÆc t×nh c¶m, c¶m xóc. - S¾p xÕp néi dung phÇn th©n bµi phô thuéc vµo kiÓu bài, ý đồ giao tiếp của ngời viết. Các ý, nội dung thờng đợc sắp xếp theo trình tự thời gian, không gian, vấn đề... phù hợp với đối tợng, nhận thức của ngời đọc.. III. LuyÖn tËp. Bµi tËp 1 : C¸ch tr×nh bµy ý trong c¸c ®o¹n v¨n sau : a. Về những đàn chim trong "Đất rừng phơng Nam" + Từ xa : chim nh đàn kiến chui ra từ lòng đất. + Càng đến gần: rõ tiếng chim, hót, chim đậu trắng xo¸... + §i xa dÇn : vÉn thÊy chim ®Ëu tr¾ng xo¸ (Theo trËt tù kh«ng gian) b. VÒ phong c¶nh Ba V× trong "Vêi vîi Ba V×" + Ba V× : bÇu trêi, s¬ng mï, m©y, tr¨ng vµng mÞn... + Xung quanh Ba V× : §ång b»ng, rõng keo, hå níc... (Theo tr×nh tù kh«ng gian).. c. Søc sèng cña d©n ViÖt trong cæ tÝch. + §o¹n 1 : luËn ®iÓm "LÞch sö ... ®au th¬ng... vui vÎ...". + §o¹n 2, 3 : 2 luËn cø (vÒ truyÖn Hai Bµ Trng vµ Phï §æng Thiªn V¬ng). (Hai luận cứ có tầm quan trọng nh nhau đối với luận ®iÓm). - GV cho c¸c nhãm lµm bµi tËp 2. Bµi tËp 2 : CÇn s¾p xÕp c¸c ý nh sau : §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, líp gãp ý - Th¬ng mÑ vµ c¨m gÐt nh÷ng cæ tôc khi nghe bµ c« cè t×nh bÞa chuyÖn nãi xÊu mÑ bÐ Hång. vÒ c¸ch s¾p xÕp ý cña tõng nhãm. GV nhận xét, bổ sung cho hoàn - Niềm vui sớng khi đợc ở trong lòng mẹ. (Theo diễn biến t©m tr¹ng cña chó bÐ Hång). chØnh. Bµi tËp 3 : Giao vÒ nhµ. Bµi 3 : - Tøc níc vì bê (2 tiÕt) - X©y dùng ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n (1 tiÕt) - ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 1 t¹i líp (1 tiÕt) TiÕt 1, 2 : V¨n b¶n Tøc níc vì bê (Trích tiểu thuyết Tắt đèn của Ngô Tất Tố) Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu chung. Hoạt động 1 : - GV cho 1 HS đọc phần chú thích về 1. Tác giả tác giả Ngô Tất Tố, sau đó GV nhấn - Xuất thân nhà nho gốc nông dân, học giỏi; viết văn, m¹nh mÊy ý vÒ nhµ v¨n. lµm b¸o, dÞch thuËt. - Viết nhiều về đề tài nông dân và ngời phụ nữ trớc c¸ch m¹ng. - Sau cách mạng hoạt động văn hoá, tuyên truyền phôc vô kh¸ng chiÕn. - Trớc khi đọc đoạn trích, GV tóm tắt sơ lợc tiểu thuyết Tắt đèn; nhấn mạnh vị trÝ, néi dung cña ®o¹n trÝch trong t¸c phÈm.. GV tổ chức cho HS đọc đoạn trích. 2. §äc v¨n b¶n.. - Diễn tả đợc diễn biến sự kiện và tâm lý nhân vật.. - Chó ý ng«n ng÷ nh©n vËt (cai lÖ, ngêi nhµ lý trëng vµ chÞ DËu).

(10) đúng đặc trng thể loại. GV nhận xét và đọc mẫu.. - GV cho 1 HS đọc chú thích các từ ng÷ khã, gi¶i nghÜa thªm mét sè tõ ngữ khác để HS dễ tiếp nhận đoạn trÝch Hoạt động 2 : - Tríc khi ph©n tÝch, GV nªu c©u hái : ®o¹n trÝch nãi vÒ sù viÖc g×, vÒ những nhân vật nào để định hớng tìm hiểu văn bản cho HS (gia đình chị DËu thiÕu tiÒn n¹p suÊt su ngêi em chång chÕt, anh DËu èm yÕu, bän cai lệ ập đến, chị Dậu phải bảo vệ chång). GV cho HS đọc đoạn đầu. GV trình bµy 2 ý (nh bªn) vµ HS ghi vµo vë. Hoạt động 3 : - GV nêu câu hỏi : Nhân vật cai lệ đợc tác giả miêu tả nh thế nào (ngôn ngữ, hành động, tính cách). HS độc lËp suy nghÜ, GV cho HS ghi nh÷ng ý chÝnh vµo vë.. Hoạt động 4 : - GV cho HS đọc đoạn tiếp theo, gợi ý để HS quan sát, suy ngẫm về hành động, ngôn ngữ, tính cách của chị Dậu đối với chồng và đối với bọn tay sai. Gîi ý : + Cử chỉ, thái độ, lời nói... đối với chång?. + Diễn biến phản ứng của chị đối với tên cai lệ ? (thái độ, lời nói, hành động).. Hành động 5 : - GV nªu c©u hái n©ng cao : Em suy nghÜ g× vÒ c¸ch x©y dùng nh©n vËt chÞ Dậu trong đoạn trích ? (HS đứng tại chỗ tr¶ lêi, líp nhËn xÐt bæ sung).. - GV hái tiÕp: C¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt chÞ DËu ? HS làm việc theo nhóm, đại diện nhãm tr×nh bµy. GV bæ sung.. 3. Tõ ng÷ khã Su, lý trởng, cai lệ, lực điền, đình, làm phúc, khất II. Ph©n tÝch :. 1. Tình thế của chị Dậu khi bọn tay sai xông đến. - Vụ thuế đến, nhà nghèo, chị Dậu đã phải bán con - bán chã - b¸n c¶ g¸nh khoai nép su cho chång, nhng em chång chết năm Tây vẫn phải nộp su. Anh Dậu bị bắt, vừa đợc thả về, ốm yếu tởng chết đêm qua... → ý nghĩa tố cáo XHPK víi chÝnh s¸ch thuÕ kho¸ nÆng nÒ. - ChÞ ph¶i lo b¶o vÖ tÝnh m¹ng cho chång.. 2. Nh©n vËt cai lÖ Tay sai đắc lực của bộ máy cai trị trong xã hội cũ. - Hắn sầm sập tiến vào, trợn ngợc hai mắt, đùng đùng giật phắt chiếc thừng, bịch vào ngực chị Dậu đánh bốp... - H¾n qu¸t, thÐt, hÇm hÌ, nham nh¶m...; gièng nh tiÕng sña, rÝt, gÇm cña thó d÷. + Đối với anh Dậu hắn chỉ chực đánh, trói và đa anh ra đình, không cần biết anh đang rất yếu. + Đối với chị Dậu hắn không cần đến lời van xin, hắn đểu cáng trơ tráo đến rợn ngời. Xuất hiện ít, nhng hình ảnh tên cai lệ đợc miêu tả sống động, điển hình cho loại tay sai mất hết nhân tính. 3. Nh©n vËt chÞ DËu a. §èi víi chång. - Anh Dậu bị đánh, ốm yếu. Chị nấu cháo, quạt cho chóng nguội, rón rén, bng đến chỗ chồng, ngọt ngào "thầy em.... đỡ xót ruột", chờ xem chồng ăn có ngon miệng không ? - Van xin cho chồng "Nhà cháu mới tỉnh đợc một lúc..." - Đánh nhau với tên cai lệ để bảo vệ tính mạng cho chồng. b.§èi víi tªn cai lÖ - Van xin chóng tha cho chång, chÞ biÕt th©n phËn m×nh. Nhng tªn cai lÖ kh«ng thÌm nghe, nã "bÞch vµo ngùc chÞ" vµ x«ng l¹i anh DËu. - Tức quá, không thể chịu đợc, chị đã cự lại: + Bằng lý lẽ: Chồng tôi đang ốm, không đợc hành hạ. Xng h« víi cai lÖ lµ t«i. + Bị tát đánh bốp : Chị căm giận, nghiến răng "Mày trói chång bµ ®i, bµ cho mµy xem". ChÞ tóm lÊy cæ h¾n, Ên giói ra cöa, h¾n ng¶ cháng quÌo với câu nói cuối cùng "thà ngồi tù để cho chúng làm tình làm tội mãi thế, tôi không chịu đợc" Tãm l¹i: - C¸ch x©y dùng nh©n vËt chÞ DËu th«ng qua t×nh huèng cụ thể, thông qua ngôn ngữ và hành động với sự diễn biến t©m lÝ nh©n vËt + Từ van xin đến chống cự lại. + Xng hô từ cháu, tôi đến bà với bọn tay sai. (Ngôn ngữ và hành động phù hợp với tính cách nhân vật). - C¶m nhËn vÒ nh©n vËt chÞ DËu: th¬ng yªu chång con, sẵn sàng hi sinh vì chồng con. Đồng thời chứa đựng một søc sèng, mét tiÒm n¨ng ph¶n kh¸ng khi cÇn thiÕt. Đó là vẻ đẹp tâm hồn và sức sống của ngời phụ nữ nông th«n tríc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m. - Giải thích tiêu đề "Tức nớc vỡ bờ". + Kinh nghiệm dân gian đợc đúc kết trong câu tục ngữ "tøc níc vì bê" gièng víi t×nh thÕ, hoµn c¶nh vµ c¸ch.

(11) hành động của chị Dậu: đã đến lúc không chịu đựng nổi, phải phản kháng lại bọn địa chủ phong kiến áp bức bóc lột. Đó cũng là chân lí "có áp bức có đấu tranh". + Dù b¸o sù næi dËy cña n«ng d©n vïng lªn chèng ¸p bøc - GV nªu c©u hái : T¹i sao ®o¹n trÝch bÊt c«ng nh søc m¹nh vì bê, nh b·o t¸p c¸ch m¹ng díi sù lãnh đạo của Đảng. Nguyễn Tuân cho rằng Ngô Tất Tố đã lại đợc đặt tên là "Tức nớc vỡ bờ" (GV tæ chøc cho HS ghi nh÷ng ý chÝnh "xui ngêi n«ng d©n næi lo¹n".. nµy. Hoạt động 6: - GV nêu câu hỏi để tổng kết: suy nghÜ cña em vÒ gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña ®o¹n trÝch. HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả lêi. GV nhËn xÐt, bæ sung vµ cho 1 HS đọc phần Ghi nhớ trong SGK để kết hîp tæng kÕt bµi. (GV cho HS ghi ý chÝnh vµo vë. Sau đó cho 1 HS đọc bài đọc thêm về Tắt đèn của Nguyễn Hoành Khung) trong SGK. Hoạt động 7: - GV tổ chức cho HS đọc thầm một lần. Sau đó gọi 5 em đọc phân vai, yêu cầu thể hiện đúng ngôn ngữ từng nhân vật vµ lêi kÓ cña t¸c gi¶.. - GV gợi ý để 1 nhóm HS về nhà biên tËp, dµn dùng l¹i thµnh mµn kÞch nhỏ. HS đề xuất, góp ý với kế hoạch cña GV.. III. Tæng kÕt.. - §o¹n trÝch tè c¸o XHPK vµ chÝnh s¸ch su thuÕ nÆng nÒ. Lµ sù th«ng c¶m s©u s¾c víi nçi khæ cña ngêi n«ng d©n tríc c¸ch m¹ng. Ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn và sức sống mãnh liệt của ngời phô n÷ n«ng th«n. - Mỗi chi tiết trong đoạn trích đều góp phần làm phong phó hiÖn thùc vµ béc lé tÝnh c¸ch nh©n vËt. Mçi nh©n vËt có ngôn ngữ riêng, cách hành động riêng rất ấn tợng, điển hình. Phong cách khẩu ngữ đợc sử dụng nhuần nhuyễn khiến cho câu văn đậm đà hơi thở cuộc sống.. IV. LuyÖn tËp. 1. Đọc diễn cảm và đọc phân vai đoạn trích. - Đọc đúng tâm lí, tính cách nhân vật; đọc các câu kể, tả, lêi b×nh.. - §äc ph©n vai (bµ l·o hµng xãm, anh DËu, cai lÖ, chÞ DËu vµ lêi kÓ cña t¸c gi¶). 2. Híng dÉn "dµn dùng" thµnh mµn kÞch ng¾n. - Giữ nguyên nhân vật, ngôn ngữ nhân vật và hành động tõng nh©n vËt.. - KÕ ho¹ch luyÖn tËp ngoµi giê, ë nhµ. TiÕt 3 : X©y dùng ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I. §o¹n v¨n lµ g× Hoạt động 1 : - GV cho HS đọc đoạn văn về Ngô Tất - Văn bản gồm 2 ý (1 ý về tác giả và 1 ý về tác phẩm Tắt Tố và tác phẩm Tắt đèn và 2 câu hỏi đèn). ý 1 đợc viết thành 2 đoạn, mỗi đoạn đợc ngăn cách b»ng viÖc xuèng hµng. 1, 2. HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả - Đoạn văn thờng tập trung biểu hiện một ý tơng đối hoàn chỉnh, là đơn vị trực tiếp tạo nên văn bản, bắt lêi, líp nhËn xÐt, GV bæ sung. - GV cho HS nêu đặc điểm của đoạn đầu từ chữ viết hoa lùi đầu dòng và kết thúc bằng dấu v¨n, kh¸i niÖm vÒ ®o¹n v¨n. HS lµm chÊm xuèng dßng. việc độc lập, HS đứng tại chỗ trả lời, GV bæ sung. GV cho HS ghi ý chÝnh vµo vë. II. Tõ ng÷ vµ C©u trong ®o¹n v¨n : Hoạt động 2 : - GV cho HS đọc lại đoạn văn thứ 3 và 1. Từ ngữ chủ đề và câu chủ đề của đoạn văn lần lợt nêu yêu cầu của câu hỏi a, b, c , d a. Từ ngữ chủ đề ở đoạn 1 là Ngô Tất Tố, đoạn 2 là (SGK) "Tắt đèn" - GV cho HS rút ra nhận xét về câu b. ý khái quát bao trùm : Tắt đèn là tác phẩm tiêu kh¸i qu¸t vµ chÝnh lµ kh¸i niÖm vÒ biÓu nhÊt. câu chủ đề. GV cho HS ghi vào vở. c. ý khái quát đợc thể hiện chủ yếu ở các câu : C©u 2 : Qua mét vô thuÕ ... cã gi¸ trÞ hiÖn thùc... Câu 4 : Trong tác phẩm, nhà văn đã phơi trần bộ mặt... C©u 6 : §Æc biÖt, qua nh©n vËt chÞ DËu ... phÈm chÊt cao đẹp. C©u 7 : Tµi n¨ng tiÓu thuyÕt cña Ng« TÊt Tè.... c. Nhận xét về câu khái quát (câu chủ đề) : Ngắn gọn, có đủ hai thành phần chính, đứng ở đầu đoạn văn. Hoạt động 3 2. C¸ch tr×nh bµy néi dung ®o¹n v¨n. - GV cho 1 HS đọc yêu cầu mục 3 về - Đoạn 1 không có câu chủ đề, các ý đợc trình bày.

(12) c¸ch tr×nh bµy néi dung ®o¹n v¨n (qua chó thÝch vÒ Ng« TÊt Tè). GV nªu c©u hỏi để HS tìm hiểu, so sánh đoạn 1 và ®o¹n 3. - GV cho 1 HS đọc đoạn văn của Hồ ChÝ MInh (bµn vÒ c¸ch viÕt). HS lµm việc độc lập, đứng tại chỗ trả lời. GV nhËn xÐt, bæ sung.. theo cách song hành. Đoạn 3 có câu chủ đề (đặt ở đầu đoạn) nh trên đã phân tích, các ý đợc trình bày theo c¸ch quy n¹p. - Đoạn văn có câu chủ đề, đặt ở cuối đoạn (không nên viết dài) ý của đoạn văn đợc trình bày theo cách quy n¹p. (Tr×nh bµy theo c¸c c¸ch quy n¹p, diÔn dÞch, song hµnh). - GV cho 1 HS đọc phần ghi nhớ - Ghi nhớ (SGK) (SGK) III. LuyÖn tËp : Hoạt động 4: - GV cho 1 HS đọc bài tập 1. HS làm Bài tập 1 : Văn bản có 2 ý (ý 1 : hoàn cảnh thầy đồ việc độc lập, đứng tại chỗ trả lời. Lớp đợc chủ nhà nhờ làm văn tế, ý 2 : chuyện đọc nhầm nhËn xÐt bæ sung. v¨n tÕ) Mỗi ý đợc biểu hiện trong 1 đoạn văn. - GV cho HS lµm viÖc theo nhãm bµi Bµi tËp 2: C¸ch tr×nh bµy néi dung trong c¸c ®o¹n v¨n tËp 2. C¸c nhãm tr×nh bµy, líp nhËn sau : xÐt. GV nhËn xÐt vµ bæ sung. a. Diễn dịch, câu chủ đề đứng ở đầu (Trần Đăng Khoa rÊt biÕt yªu th¬ng) b. Song hành, các câu quan hệ đẳng lập về nghĩa. c. Song hành, các câu quan hệ đẳng lập về nghĩa. (Bµi tËp 3, 4 giao vÒ nhµ). TiÕt 4 : ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 1 (Lµm t¹i líp) Hoạt động 1 : Giới thiệu đề văn. - GV giới thiệu đề văn sau khi đã thống nhất trong nhóm, tổ chuyên môn. - GV phát đề in sẵn Hoạt động 2 : Tổ chức cho HS làm bài. - GV nhắc nhở thái độ làm bài của HS. - Có thể giải đáp những thắc mắc của HS (khi cần thiết). Hoạt động 3 : Thu bài và nhận xét - Thu bµi theo tæ hoÆc theo bµn. - Nhận xét tinh thần, thái độ làm bài của HS.. - Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi cho tuÇn sau, bµi 4 tiÕt 1 + 2 L·o H¹c.. Bµi 4 :. - L·o H¹c (2 tiÕt) - Tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh (1 tiÕt) - Liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n (1 tiÕt).. TiÕt 1 - 2 : V¨n b¶n. L·o h¹c (TrÝch - Nam Cao) Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu chung Hoạt động 1 : - GV cho 1 HS đọc Chú thích (phần 1. Tác giả : tác giả) sau đó nhấn mạnh mấy ý - Nhà văn hiện thực xuất sắc, viết nhiều về ngời nông chÝnh vÒ nhµ v¨n Nam Cao. d©n nghÌo khæ tríc c¸ch m¹ng (L·o H¹c, ChÝ PhÌo...) vµ ngêi trÝ thøc nhiÒu bi kÞch (Sèng mßn, §êi thõa...) - Nhà văn - chiến sĩ hy sinh năm 1951 trên đờng vào công tác vùng sau lng địch. - GV tóm tắt sơ lợc truyện ngắn và h- 2. Tóm tắt tác phẩm và đọc đoạn trích. - Tóm tắt : Lão Hạc nghèo, goá vợ; con trai không lấy đợc ớng dẫn để HS đọc đoạn trích. vợ đã bỏ làng đi xa. Lão Hạc sống cô độc với con chó. Lão dành dụm chờ con, làm thuê để sống. Một trận ốm dai dẳng... lão quyết định bán con chó nhờ ông giáo viết v ăn tự để giữ vờn cho con trai, gửi tiền ông giáo lo việc ma chay... và lão đã ăn bả chó để chết....

(13) - Đọc đoạn trích : thay đổi giọng đọc phù hợp với tình tiÕt, lêi kÓ, ng«i kÓ, nh©n vËt.. - GV cho HS đọc chú thích phần từ 3. Các từ ngữ khó : ngữ khó, GV có thể giải nghĩa rõ Hoá kiếp, văn tự, hách dịch, chạnh lòng... cần đợc đặt hơn một số từ để HS dễ hiểu. trong c©u v¨n cô thÓ. II. Ph©n tÝch. Hoạt động 2 : GV gợi ý, nêu câu hỏi để HS xác định Đoạn trích có 1 nhân vật chính là Lão Hạc và 1 nhân các nhân vật trong đoạn trích, từ đó định vật đợc tác giả nói nhiều đến là ông giáo. híng ph©n tÝch theo nh©n vËt. 1. Nh©n vËt l·o H¹c : - GV kÓ tãm t¾t l¹i gia c¶nh l·o H¹c a. Gia c¶nh : Vî chÕt, nhµ nghÌo, con khã lÊy vî nªn để HS nắm đợc hệ thống về nhân vật bỏ đi, sống cô đơn, coi cậu Vàng nh ngời bạn, nh kỷ l·o H¹c. vËt cña con trai... (xem phÇn tãm t¾t) → còng lµ (HS ghi ý chÝnh) ®iÓn h×nh cho næi khæ cña ngêi n«ng d©n tríc c¸ch m¹ng. b. Xung quanh viÖc b¸n cËu Vµng - Vì gia cảnh túng quẫn, ốm dài, để lâu cậu Vàng đói - GV cho HS đọc lại đoạn đầu và nêu bán sẽ hụt tiền. Lão ăn sung, rau má, củ ráy... c©u hái : V× sao l·o H¹c ph¶i b¸n con V× l·o muèn dµnh dôm tiÒn cho con trai nghÌo kh«ng chã vµng th©n thiÕt? lấy đợc vợ phẫn chí bỏ làng đi → tấm lòng nhân HS đứng tại chỗ trả lời. Lớp nhận xét. hậu, thơng con và tự trọng của lão. GV bæ sung, HS ghi ý chÝnh vµo vë ? - T©m tr¹ng l·o H¹c khi b¸n cËu Vµng : - GV nªu c©u hái : T×m nh÷ng chi tiÕt + CËu Vµng lµ ngêi b¹n th©n, lµ kû vËt. NhiÒu lÇn l·o biÓu hiÖn t©m tr¹ng l·o H¹c khi b¸n nãi chuyÖn b¸n con chã víi «ng gi¸o chøng tá l·o suy cËu Vµng ? tính, đắn đo. Lão coi đây là việc hệ trọng. HS làm việc theo nhóm, đại diện + Lão day dứt, ăn năn vì "Già bằng này tuổi đầu còn nhóm trình bày. Lớp nhận xét. GV bổ đánh lừa một con chó". Bộ dạng lão khi kể với ông sung vµ híng dÉn HS ghi ý chÝnh. gi¸o : mÆt co róm, vÕt nh¨n x« l¹i, ®Çu nghÑo vÒ mét bªn, miÖng mãm mÐm, mÕu nh con nÝt, l·o hu hu khóc... → trong lão đang đau đơn, xót xa. - GV nªu c©u hái tæng qu¸t : Xung - L·o lµ ngêi bè téi nghiÖp lu«n day døt vµ c¶m thÊy quanh việc bán cậu Vàng, em thấy lão "mắc tội" với con, không muốn chi tiêu phí phạm đến H¹c lµ ngêi nh thÕ nµo ? đồng tiền, mảnh vờn. HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả Lão là con ngời sống tình nghĩa, thuỷ chung, trung lời. Lớp nhận xét. GV bổ sung để HS thực, có tấm lòng thơng con sâu sắc. Rất quý cậu tù ghi ý chÝnh. Vàng nhng phải bán đi vì nghĩ đến tơng lai đứa con trai. Kh«ng muèn lµm phiÒn lµng xãm, ngêi quen... Hoạt động 3 : c. Tìm đến cái chết : - GV cho HS đọc tiếp đoạn từ "Chao ôi ! + Gia cảnh lão dù nghèo đói nhng cha đến mức chết đối với những ngời ở quanh ta... đến đói (vì lão còn 30 đồng và 3 sào vờn ! ) hết" và nêu các câu hỏi để HS trả lời: + Nhê «ng gi¸o thu xÕp 2 viÖc (gi÷ vên vµ gi÷ tiÒn) + Gia cảnh lão Hạc đã đến mức lão phải chứng tỏ lão là ngời chu đáo, cẩn thận và có lòng tự chết đói không ? träng cao. Th¬ng con, lo thu vÐn cho con chø kh«ng + Lão Hạc nhờ ông giáo thu xếp hai nghĩ gì đến bản thân mình. Lão đang âm thầm chuẩn viÖc (v¨n tù gi÷ vên vµ gi÷ tiÒn) gióp em bÞ cho c¸i chÕt cña m×nh. hiÓu thªm nh÷ng g× vÒ con ngêi l·o H¹c? + Cảm nhận của em khi đọc và gặp chi tiÕt l·o H¹c xin b¶ chã vµ bµn víi Binh T vÒ viÖc uèng rîu? Gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña chi tiÕt nµy? Học sinh làm việc theo nhóm, đại diện nhãm tr×nh bµy, líp nhËn xÐt. Gi¸o viªn bæ sung, häc sinh ghi ý chÝnh vµo vë. + GV hái : c¸ch miªu t¶ c¸i chÕt cña l·o H¹c ? HS đứng tại chỗ trả lời. + GV nªu c©u hái kh¸i qu¸t : C¶m nhËn cña em vÒ c¸i chÕt cña l·o H¹c? HS độc lập suy nghĩ, đứng tại chỗ trả lêi. Líp bæ sung, GV tæng kÕt, HS tù. + Xin b¶ chã lµ chi tiÕt nghÖ thuËt quan träng : «ng giáo, Binh T và ngời đọc nghi ngờ bản chất trong sạch cña l·o, l·o nh©n hËu vµ giµu lßng tù träng nay l¹i tha hoá đến nh vậy. Chi tiết này "đánh lừa ý nghĩ mọi ngời; Binh T mỉa mai, ông giáo thấy cuộc đời mỗi ngày thêm buồn"... Vì vậy tình huống truyện đợc đẩy lên đến đỉnh điểm. + C¸ch miªu t¶ c¸i chÕt cña l·o H¹c : vËt v¶ trªn giêng ®Çu tãc rò rîi, quÇn ¸o xéc xÖch, m¾t long sßng sọc, sùi bọt mép, vật vả đến 2 giờ mới chết. Lão chết trong vật vả, đau đớn, dữ dội và bất thình lình. ChØ cã «ng gi¸o vµ Binh T biÕt vÒ c¸i chÕt cña l·o. + Chän c¸i chÕt b»ng n¾m b¶ chã (c¸i chÕt nh kiÓu.

(14) ghi ý chÝnh vµo vë.. Hoạt động 4 : - GV nªu c©u hái : ý nghÜa cña viÖc x©y dùng nh©n vËt «ng gi¸o (cã thÓ coi lµ nh©n vËt t«i) trong truyÖn ng¾n nµy ? HS làm việc theo nhóm, đại diện nhóm tr¶ lêi. GV bæ sung, HS tù ghi ý chÝnh.. con chã bÞ lõa) nh chän mét sù tù trõng ph¹t, g©y Ên tîng m¹nh. Chết đau đớn, thảm thơng khiến mọi ngời thơng cảm, ông giáo giật mình mà ngẫm nghĩ về cuộc đời (cuộc đời cha hẳn đã đáng buồn) - Trớc đó tác giả buồn vì nghe Binh T kể (xin bả để đánh chó làng xóm), bây giờ buồn vì con ngời có nhân cách cao đẹp nh lão không đợc sống, lại phải chọn cái chết đau đớn vật vả nh thÕ. 2. Nh©n vËt «ng gi¸o. - Lµ ngêi hµng xãm tin cËy, lµ ngêi chøng kiÕn, ngêi gÇn gòi víi l·o H¹c, chia sÏ nçi niÒm víi l·o.... - Nhân vật "tôi" để kể ở ngôi thứ nhất làm cho câu chuyện gần gũi, chân thực; nói đợc nhiều giọng điệu; kÕt hîp gi÷a kÓ víi t¶ vµ triÕt lÝ, tr÷ t×nh; linh ho¹t di chuyÓn kh«ng gian vµ thêi gian... - Nhân vật "tôi" tự bộc lộ cái nhìn về cuộc đời, về con ngời "chao ôi ! đối với những ngời ở quanh ta... không bao giê ta th¬ng": §©y lµ triÕt lý lÉn c¶m xóc tr÷ t×nh thiết tha. Đây là thái độ sống, ứng xử mang tinh thần nhân đạo - cần nhìn họ bằng đôi mắt của tình thơng của tấm lòng cảm đồng cảm mới cảm thông cho họ đợc.. Hoạt động 5 : GV cho HS suy nghÜ c©u hái: Thu ho¹ch của em về nội dung và nét đặc sắc nghệ thuËt cña truyÖn ng¾n nµy? HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả lêi. GV bæ sung vµ cho HS ghi ý chÝnh. GV cho 1 HS đọc phần Ghi nhớ trong SGK.. III. Tæng kÕt :. Hoạt động 6 : GV cho HS viÕt ®o¹n v¨n ng¾n ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt l·o H¹c. HS vạch đề cơng sơ lợc, sau đó viết ®o¹n v¨n t¹i líp. GV gäi mét sè HS tr×nh bµy, líp nhËn xÐt, bæ sung.. IV. LuyÖn tËp :. TiÕt 3 :. - Néi dung : Sù th«ng c¶m s©u s¾c cña t¸c gi¶ tríc c¶nh ngé, sè phËn cña ngêi n«ng d©n trong x· héi cò; đồng thời khẳng định những vẻ đẹp trong sáng, trung thùc, tù träng cña nh÷ng ngêi n«ng d©n Êy. - NghÖ thuËt : NghÖ thuËt kÓ chuyÖn víi viÖc x©y dùng nh©n vËt «ng gi¸o (nh©n vËt "t«i") phï hîp víi lèi kÓ chuyÖn kÕt hîp tr÷ t×nh, triÕt lÝ, b×nh luËn. Chän lùa chi tiÕt cã gi¸ trÞ nghÖ thuËt. Ng«n ng÷ giµu h×nh ¶nh, gîi c¶m xóc... §Æc biÖt nghÖ thuËt miªu t¶ nh©n vËt (l·o H¹c lóc nãi chuyÖn víi «ng gi¸o, suy nghÜ néi tâm, xin bả chó, vật vả chết trong đau đớn). C¶m nghÜ vÒ nh©n vËt l·o H¹c: - VÒ c¶nh ngé.. - Tình cảm của lão đối với con trai và cậu Vàng. - C¸i chÕt cña l·o H¹c... (Yªu cÇu ph¶i dùa vµo t¸c phÈm, c¶m xóc ph¶i ch©n thµnh).. Tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 :. Nội dung cần đạt I. §Æc ®iÓm, c«ng dông.. - GV cho 1 HS đọc các đoạn trích trong a. Những từ ngữ gợi tả hình ảnh, dáng điệu, hoạt Lão Hạc (SGK) và đọc yêu cầu ở câu động, trạng thái : móm mém, xồng xộc, rủ rợi, vật vả; hái a. xéc xÖch.. HS đứng tại chỗ trả lời. GV nhận xét vµ bæ sung. - GV cho HS tr¶ lêi yªu cÇu c©u hái b (về tác dụng của các từ đó trong văn miªu t¶, tù sù). GV cã thÓ lÊy thªm mét sè ®o¹n v¨n đã học để minh hoạ tác dụng của từ tợng hình, tợng thanh. Cho 1 HS đọc phÇn ghi nhí. HS ghi ý chÝnh vµo vë. Hoạt động 2 :. + Nh÷ng tõ ng÷ m« pháng ©m thanh cña tù nhiªn, cña con ngêi: hu hu, ö. b. Tác dụng : Gợi đợc hình ảnh, âm thanh cụ thể sinh động, có giá trị gợi cảm cao, thờng đợc dùng trong c¸c lo¹i v¨n b¶n miªu t¶, tù sù.. II. LuyÖn tËp.. - GV cho 1 HS đọc yêu cầu BT1. HS Bài tập 1: Các từ tợng hình, tợng thanh là xoàn xoạt, đứng tại chỗ trả lời. Lớp nhận xét, GV rón rén, bịch, lẻo khẻo, chỏng quèo..

(15) bæ sung.. - GV cho HS đứng tại chỗ trả lời câu hái BT2. HS bæ sung cµng nhiÒu cµng tèt. Hoạt động 3 : - GV cho HS đứng tại chỗ trả lời. Yêu cầu HS đặt câu với các từ này để tránh đơn điệu, tẻ nhạt (ví dụ : cả lớp cêi ha h¶ khi mµn kÞch g©y cêi cña tæ 2 diÔn rÊt tèt). - GV lần lợt gọi mỗi HS đặt 1 câu có 1 tõ cho tríc, yªu cÇu HS thay thÕ c¸c tõ kh¸c xem cã hîp lý kh«ng? Líp nhËn xÐt, bæ sung. TiÕt 4 :. Bµi tËp 2 : T×m 5 tõ gîi t¶ d¸ng ®i: ®i lom khom, ®i ngÊt ngëng, ®i khÖnh kh¹ng, ®i nghiªng nghiªng, ®i lõ đừ, đi vội vàng, đi khoan thai, đi chữ bát... Bµi tËp 3 : Ph©n biÖt ý nghÜa c¸c tõ tîng thanh t¶ tiÕng cêi : + Ha h¶ : cêi to, kho¸i chÝ. + Hì hì : phát ra đằng mũi, thích thú, bất ngờ.. + H¬ hí : tho¶i m¸i, vui vÎ, kh«ng cÇn gi÷ g×n. Bµi tËp 4 : §Æt c©u víi c¸c tõ tîng h×nh, tîng thanh. MÉu : Ma r¬i lép bép trªn m¸i t«n (kh«ng thÓ lµ åm ồm đợc). Bµi tËp 5 : (Giao vÒ nhµ). Liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 : - GV cho HS đọc yêu cầu 1 (về 2 ®o¹n v¨n cña Thanh TÞnh) vµ tr¶ lêi c©u hái. Líp nhËn xÐt, bæ sung.. Nội dung cần đạt I. T¸c dông cña viÖc Liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n.. - Trêng hîp 1 nµy : ®o¹n 1 t¶ c¶nh s©n trêng Mü Lý ngµy tùu trêng, ®o¹n 2 lµ c¶m gi¸c cña nh©n vËt "t«i" mét lÇn ghÐ qua th¨m trêng tríc ®©y. (Hai ®o¹n nµy cïng viÕt vÒ ng«i trêng Êy nhng kh«ng cã sù g¾n bã). - GV cho HS đọc yêu cầu 2, đứng tại - Trờng hợp 2 : đoạn 2 thêm "trớc đó mấy hôm", tạo chỗ trả lời. Lớp nhận xét, GV bổ sung, sự liên tởng cho ngời đọc với đoạn 1, tạo nên sự liên HS tù ghi ý chÝnh vµo vë. kÕt chÆt chÏ, liÒn ý liÒn m¹ch. - T¸c dông : Lµm cho ý gi÷a c¸c ®o¹n v¨n liÒn m¹ch, - GV : nh vậy, cụm từ "trớc đó mấy tạo tính chỉnh thể cho văn bản. h«m" lµ ph¬ng tiÖn liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n, h·y cho biÕt t¸c dông cña viÖc liªn kÕt ®o¹n trong v¨n b¶n ? HS thảo luận, trao đổi, GV nhận xét, bổ sung tổng kết để HS ghi ý chính. II. C¸ch liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n Hoạt động 2 : b¶n : - GV cho 1 HS đọc yêu cầu phần a, gợi 1. Dùng từ ngữ để liên kết các đoạn văn : ý để HS suy nghĩ, đứng tại chỗ trả lời c¸c ý (c¸c kh©u trong lÜnh héi c¶m thô t¸c phÈm, tõ ng÷ chuyÓn ®o¹n). HS kÓ thªm c¸c tõ ng÷ dïng liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n cã quan hÖ liÖt kª (®o¹n v¨n cña Lª TrÝ ViÔn). a + Hai ®o¹n v¨n cã quan hÖ liÖt kª (t×m hiÓu, c¶m thô).. + Từ ngữ để liên kết các đoạn văn có quan hệ liệt kê là B¾t ®Çu (hoÆc tríc hÕt, ®Çu tiªn, më ®Çu, mét lµ, hai là, tiếp đến, thêm vào đó, ngoài ra, một mặt, mặt kh¸c...) b + Hai ®o¹n v¨n cã quan hÖ tõ ý nghÜa cô thÓ sang ý (HS ghi c¸c ý chÝnh). nghÜa kh¸i qu¸t, tæng kÕt. - GV cho 1 HS đọc phần b và yêu cầu + Từ ngữ để liên kết các đoạn văn là Nói tóm lại (hoặc lớp giống nh phần a (đoạn văn của tóm lại, tổng kết lại, nhìn chung lại, đánh giá Hå ChÝ Minh) chung ...) (HS ghi c¸c ý chÝnh). c + Hai đoạn văn có quan hệ ý nghĩa tơng phản, đối lập. - GV cho HS đọc yêu cầu phần c và tổ + Từ ngữ để liên kết các đoạn văn là nhng (hoặc trái chức cho lớp tìm hiểu giống phần a, b lại, ngợc lại, đối lại là ...). (®o¹n v¨n cña Thanh TÞnh) HS tù ghi d + Đó là đại từ dùng để thay thế (còn có này kia, ấy, c¸c ý chÝnh vµo vë). - GV cho HS đọc bài 2 đoạn văn ở vậy, nọ...) cũng có tác dụng liên kết các đoạn văn mục 2.1 và nhắc lại tác dụng của việc + Trớc đó là trớc thời điểm diễn ra sự việc... sử dụng từ đó, trớc đó là khi nào ? HS đứng tại chỗ trả lời. GV bổ sung Hoạt động 3 : 2. Dùng câu nối để liên kết các đoạn văn.

(16) - GV cho 1 HS đọc yêu cầu bài học. HS độc lập suy nghĩ, đứng tại chỗ trả lêi. Líp nhËn xÐt bæ sung. GV nhËn xÐt, bæ sung. - GV hÖ thèng l¹i bµi häc, cho 1 HS đọc phần Ghi nhớ trong SGK. HS có thÓ tù ghi nh÷ng néi dung chÝnh cña Ghi nhí. Hoạt động 4 : - GV cho 1 HS đọc yêu cầu bài tập 1. HS làm việc theo nhóm, đại diện nhãm tr×nh bµy. Líp nhËn xÐt, GV bæ sung. HS ch÷a vµo bµi lµm cña m×nh. - GV cho 1 HS đọc yêu cầu bài tập 2. HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả lêi. Líp nhËn xÐt, GV bæ sung.. Bµi 5 :. TiÕt 1. + C©u liªn kÕt (c©u nèi) : ¸i dµ, l¹i cßn chuyÖn ®i häc nữa cơ đấy. + Tác dụng để nối 2 đoạn với nhau cho liền mạch Ghi nhí (SGK) vÒ t¸c dông cña liªn kÕt ®o¹n, c¸c ph¬ng tiÖn liªn kÕt ®o¹n gåm tõ ng÷ vµ c©u.. III. LuyÖn tËp :. Bµi tËp 1 : Nh÷ng tõ ng÷ liªn kÕt ®o¹n :. a : Nãi nh vËy (tæng kÕt, kh¸i qu¸t).. b : ThÕ mµ (t¬ng ph¶n). c. Còng (liÖt kª), tuy nhiªn.. d. Tuy nhiên (đối lập, tơng phản). Bµi tËp 2 : §iÒn tõ ng÷ vµo chç trèng cho thÝch hîp : a : Từ đó b. Nãi tãm l¹i c. Nhng d. ThËt khã tr¶ lêi Bµi tËp 3 : (Giao vÒ nhµ). - Từ ngữ địa phơng và biệt ngữ xã hội (1 tiết) - Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù (1 tiÕt) - LuyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n tù sù (1 tiÕt) - Tr¶ bµi TËp lµm v¨n sè 1 (1 tiÕt). Từ ngữ địa phơng và biệt ngữ xã hội. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 : - GV cho 1 HS đọc 2 đoạn thơ của Hồ ChÝ Minh vµ Tè H÷u vµ nªu c©u hái. HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả lời. GV bổ sung. HS chọn lọc ý chính để ghi vµo vë.. - GV cã thÓ cho HS t×m hiÓu c¸c tõ địa phơng của chính quê hơng các em để các em hiểu thêm khái niệm về từ ngữ địa phơng. Hoạt động 2 : - GV cho 1 HS đọc yêu cầu phần a (®o¹n v¨n cña Nguyªn Hång). HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả lời. Líp nhËn xÐt, bæ sung.. Nội dung cần đạt I. Từ ngữ địa phơng. - Từ "ngô" là từ toàn dân đợc sử dụng rộng rãi. Từ "bắp, bẹ" là từ địa phơng, sử dụng ở một số vùng. - Từ ngữ địa phơng là từ ngữ chỉ sử dụng ở một hoặc một số địa phơng nhất định.. II. BiÖt ng÷ x· héi.. Trong ®o¹n v¨n t¸c gi¶ dïng "mÑ" (chung cho ng«n ngữ toàn dân) vì đối tợng là độc giả. Còn tác giả dùng "mợ" là đối thoại giữa cậu bé Hồng víi bµ c«. (cËu, mî lµ tõ mµ tríc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m tÇng líp trung lu, thîng lu hay dïng, thay cho bè, mÑ). - "Ngçng" lµ ®iÓm kÐm (HS nhiÒu n¬i dïng). "Trúng tủ" : đúng với phần (nội dung) học, ôn (những - GV cho HS tr¶ lêi yªu cÇu b (gièng tõ nµy dïng h¹n chÕ trong tÇng líp HS). ph¬ng ph¸p cña phÇn a) - Biệt ngữ xã hội chỉ đợc dùng trong một tầng lớp xã hội nhất định. III. Sử dụng từ ngữ địa phơng, biệt ngữ xã hội. Hoạt động 3 : - GV cho HS trao đổi yêu cầu a. - Khi sử dụng phải chú ý đến tình huống giao tiếp (nội Trong khi trao đổi HS nên đa ví dụ cụ dung, hoàn cảnh, đối tợng giao tiếp). thÓ. - Không nên lạm dụng (dùng nhiều) dẫn đến nhầm GV nhËn xÐt, bæ sung. lÉn, g©y khã hiÓu cho ngêi kh¸c.... - Giá trị tu từ của những từ địa phơng (Hồng Nguyên Nhớ) giúp ngời đọc cảm nhận hình ảnh những ngời lÝnh xuÊt th©n tõ n«ng th«n Trung bé, gi¶n dÞ, hån - GV cho HS trao đổi yêu cầu b. HS nhiên... có thể đọc những câu văn, câu thơ có Còn trong Bỉ vỏ của Nguyên Hồng đó là từ ngữ của.

(17) từ ngữ địa phơng và biệt ngữ xã hội. Hoạt động 4 : - Sau khi xong 3 phÇn cña bµi, GV hÖ thống hoá kiến thức để HS nắm lại. GV cho 1 HS đọc phần Ghi nhớ trong SGK. HS tù ghi ý chÝnh vµo vë. Hoạt động 5 : - GV cho 1 HS đọc bài tập 1, HS làm viÖc theo nhãm, tr×nh bµy theo mÉu SGK. GV nhËn xÐt bæ sung. - GV cho HS t×m tõ ng÷ cña tÇng líp HS hoÆc cña tÇng líp x· héi kh¸c (chó ý các tầng lớp xã hội, ngành nghề... địa ph¬ng c¸c em sinh sèng).. - GV nhËn xÐt vµ nh¾c nhë c¸c em lu ý vì đây là trình độ văn hoá ứng xử. - GV cho HS đọc thêm văn bản Chú giống con bọ hung để thấy việc sử dụng từ ngữ địa phơng. TiÕt 2 :. tÇng líp lu manh chuyªn nghiÖp trong x· héi cò. Rót ra ghi nhí (xem SGK) Đọc phần đọc thêm Chú giống con bọ hung của NguyÔn V¨n Tø (SGK). Iv. LuyÖn tËp :. Bµi tËp 1 : MÑ - m¸, u, bÇm, .... (mÉu). S¾n - m×... Võng - mÌ.... Bµi tËp 2 : VÝ dô : quay phim (®em tµi liÖu vµo phßng thi vµ chÐp), phao... Bµi tËp 3 : Nªn dïng (+) , kh«ng nªn dïng (-). a (+) b, c, d, g, e đều (-). Tãm t¾t t¸c phÈm tù sù. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 : - GV cho 1 HS đọc yêu cầu 1, 2 trong mục I. HS làm việc theo nhóm, trao đổi nên lựa chọn câu trả lời đúng và không chän c¸c c©u kh¸c, lý gi¶i v× sao ? (kiÓu tr¾c nghiÖm). Nhãm tr×nh bµy. Líp nhËn xÐt, GV bæ sung.. HS ghi mục đích ở phần kết luận b. Hoạt động 2 : - GV cho 1 HS đọc yêu cầu 1 (mục II). HS làm việc độc lập, GV gợi ý. HS đứng tại chỗ trả lời, lớp nhận xét, GV bæ sung. + NhËn diÖn v¨n b¶n qua tãm t¾t ? + So s¸nh tãm t¾t víi v¨n b¶n? + Sù viÖc vµ nh©n vËt quan träng trong truyÖn ?. Nội dung cần đạt I. Mục đích của việc tóm tắt văn bản tự sự.. - Kết luận (b) là đúng : ghi lại một cách ngắn gọn, trung thµnh, chÝnh x¸c nh÷ng néi dung chÝnh cña v¨n bản... (đó cũng là mục đích của tóm tắt văn bản tự sù). - Các kết luận a, c, d không đúng với mục đích tóm tắt (a : ghi lại đầy đủ chi tiết..., c : kể lại một cách sáng t¹o..., d : ph©n tÝch néi dung, ý nghÜa...) II. C¸ch Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù.. 1. T×m hiÓu c¸ch tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. a. §o¹n v¨n nãi vÒ v¨n b¶n S¬n Tinh, Thuû Tinh v× sù việc và nhân vật là của truyền thuyết đó. b. §o¹n v¨n tãm t¾t ng¾n h¬n, sù viÖc vµ nh©n vËt Ýt h¬n v× chØ nh÷ng sù viÖc vµ nh©n vËt chÝnh. Lêi v¨n lµ lêi cña ngêi viÕt tãm t¾t chø kh«ng trÝch nguyªn v¨n. c. Đoạn văn cha đủ. Cần thêm phần cuối "Thuỷ Tinh mệt mỏi, không làm gì đợc đành rút nớc về, nhng hàng năm vẫn dâng nớc lên để báo thù Sơn Tinh". - Tãm t¾t mét v¨n b¶n tù sù lµ dïng lêi v¨n cña m×nh - Sau khi gi¶i quyÕt xong c¸c néi giíi thiÖu mét c¸ch ng¾n gän néi dung chÝnh cña v¨n dung trên, GV cho HS rút ra yêu cầu bản nào đó, phản ánh trung thành nội dung văn bản đó. tãm t¾t mét v¨n b¶n tù sù. Hoạt động 3 : 2. C¸ch thøc tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. - GV cho HS gấp SGK lại, nêu câu - Đọc kỹ văn bản để nắm chắc nội dung. hỏi : Từ việc tóm tắt Sơn Tinh, Thuỷ - Xác định nội dung chính cần tóm tắt với sự việc và nhân Tinh em h·y nªu c¸ch thøc tãm t¾t vËt quan träng. - S¾p xÕp c¸c néi dung chÝnh theo tr×nh tù hîp lý. v¨n b¶n tù sù ? HS làm việc theo nhóm, đại diện trình - Viết tóm tắt bằng lời văn của mình. bµy, líp nhËn xÐt. GV bæ sung. HS ghi ý chÝnh trong SGK.. - GV cho 1 HS đọc phần Ghi nhớ TiÕt 3 :. LuyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 : GV tæ chøc cho HS tãm t¾t truyÖn ng¾n L·o H¹c theo sù chuÈn bÞ ë nhµ víi nh÷ng yªu cÇu cña SGK: + NhËn xÐt b¶n liÖt kª sù viÖc vµ. Nội dung cần đạt 1. Tãm t¾t truyÖn ng¾n L·o H¹c. - Bạn liệt kê sự việc và nhân vật chính (SGK) đủ nhng lộn xén, kh«ng l« gÝc.. - S¾p xÕp l¹i theo thø tù sau : b, a, d, c, e, ®, h, g, i. - "L·o H¹c cã mét ngêi con trai, mét m¶nh vên vµ.

(18) nhân vật chính mà bạn đã trình bày một con chó vàng. Con trai lão đi phu đồn điền cao trong SGK. su, l·o chØ cßn l¹i cËu vµng. V× muèn gi÷ l¹i m¶nh v+ S¾p xÕp l¹i cho hîp lý. ờn cho con, lão đành phải bán con chó mặc dù lão rất + ViÕt tãm t¾t b»ng mét ®o¹n v¨n. buồn. Lão mang số tiền dành dụm đợc gửi ông giáo và GV cho HS lần lợt trao đổi từng yêu nhờ trông hộ mảnh vờn. Cuộc sống ngày càng khó cầu. Lớp nhận xét, bổ sung. GV có khăn, lão kiếm đợc gì ăn nấy và từ chối cả sự giúp đỡ thÓ cho HS chÐp ®o¹n v¨n tãm t¾t mµ cña «ng gi¸o. Mét h«m l·o xin Binh T Ýt b¶ chã, nãi GV đã chuẩn bị vào bảng phụ. lµ giÕt con chã hay sang vên, lµm thÞt rñ Binh T cïng uèng rîu. ¤ng gi¸o rÊt buån cho l·o khi nghe Binh T kÓ chuyÖn Êy. Nhng råi l·o bçng nhiªn chÕt, c¸i chÕt vËt v¶, d÷ déi. C¶ lµng kh«ng ai hiÓu v× sao l·o chÕt, chØ cã Binh T vµ «ng gi¸o hiÓu". 2. Tãm t¾t ®o¹n trÝch "Tøc níc vì bê". Hoạt động 2 : GV cho HS trình bày phần đã chuẩn bị ở "Anh Dậu vừa đợc tha về, ngời ốm yếu, vừa bng bát cháo nhà, lớp nhận xét về nội dung (nhân vật, lên miệng thì cai lệ và ngời nhà lý trởng ập đến đòi bắt trói anh vì thiếu suất su của em trai đã chết. Lo cho sù kiÖn), vÒ c¸ch thøc tãm t¾t cña b¹n. GV bæ sung. HS cã thÓ ghi ®o¹n v¨n chång, chÞ DËu van xin nhng cµng van xin chóng cµng tóm tắt mà GV đã chuẩn bị vào bảng quát tháo, đấm vào ngực chị và sấn sổ nhảy vào để trói anh DËu. ChÞ DËu nghiÕn r¨ng giËn d÷, tóm cæ cai lÖ dói phô. (GV cho HS đọc thêm tóm tắt trong ra cửa nó ngã chỏng quèo. Tên ngời nhà lý trởng cũng bị SGK vÒ DÕ mÌn phiªu lu kÝ vµ Quan chÞ tóm tãc vµ ng· nhµo ra thÒm. Anh DËu can nhng chÞ vẫn không nguôi cơn giận "thà ngồi tù để cho chúng nó ¢m ThÞ KÝnh). làm tình làm tội mãi thế, tôi không chịu đợc"". 3. Tãm t¾t v¨n b¶n T«i ®i häc vµ Trong lßng mÑ. Hoạt động 3 : GV cho HS trao đổi về đặc điểm của - Là văn bản tự sự, giàu chất thơ, ít sự việc. 2 v¨n b¶n nµy : khã tãm t¾t, t¹i sao ? - T¸c gi¶ chñ yÕu tËp trung miªu t¶ c¶m gi¸c vµ néi t©m GV nhËn xÐt, bæ sung. GV cã thÓ gîi nh©n vËt. - Cho nªn khã tãm t¾t. ý để HS về nhà thử tóm tắt.. TiÕt 4 :. Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 1. Hoạt động 1 : 1. Tổ chức tìm hiểu đề, tìm ý.. - GV chép lại đề văn lên bảng (viết về một kỷ niệm khó quên). - GV cho HS tìm hiểu yêu cầu của đề, các ý cần tập trung thể hiện (kỷ niệm vui, buồn, kỷ niệm về ngời thân... kỷ niệm có ý nghĩa trong đời em ?...). Hoạt động 2 :. 2. Tæ chøc lËp dµn ý. - GV cho HS lËp dµn ý (3 phÇn, néi dung chÝnh vµ c¸c ý chÝnh mçi phÇn). - Xác định cách dùng từ ngữ, kiểu câu viết từng ý, từng đoạn phù hợp với nội dung. Hoạt động 3 : 3. NhËn xÐt t×nh h×nh lµm bµi cña HS.. GV nhËn xÐt t×nh h×nh lµm bµi cña HS : - Néi dung bµi lµm (thiÕu, thõa c¸c ý).. - Cách thức trình bày (dùng từ, đặt câu, dựng đoạn, liên kết, bố cục văn bản...). - Nh÷ng u ®iÓm chung vµ h¹n chÕ chung. - Nh÷ng bµi lµm tèt vµ nh÷ng bµi yÕu kÐm. Hoạt động 4 : 4. Trả bài, đọc mẫu và lấy điểm vào sổ. - Tr¶ bµi theo tæ, hoÆc theo bµn. - Cho HS đọc thầm bài làm của mình.. - Cho đọc trớc lớp 1 → 2 bài yếu kém và 1 → 2 bài khá, giỏi. Sửa lỗi dùng từ địa phơng, lỗi ngữ pháp. - LÊy ®iÓm vµo sæ : chÝnh x¸c vµ kh«ng ån µo. - GV động viên HS cố gắng ở bài sau. c. Híng dÉn häc ë nhµ.. - N¾m yªu cÇu viÖc viÕt ®o¹n v¨n, liªn kÕt ®o¹n khi lµm bµi. - ChuÈn bÞ bµi cho tiÕt häc tuÇn sau : Bµi 6 C« bÐ b¸n diªm.. Bµi 6 :. - C« bÐ b¸n diªm (1 tiÕt). - Trî tõ, th¸n tõ (1 tiÕt). - Miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong v¨n b¶n tù sù (1 tiÕt).

(19) TiÕt 1, 2 : V¨n b¶n C« bÐ b¸n diªm (TrÝch - An - ®Ðc - xen) Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu chung : Hoạt động 1 : - GV cho 1 HS đọc phần chú thích 1. Tác giả : (Hanx Cri-xti-an An-đéc xen 1805-1875) về tác giả, hỏi HS xem đã từng biết là nhà văn Đan Mạch, viết nhiều truyện cho trẻ em. nh÷ng truyÖn nµo cña nhµ v¨n NhiÒu truyÖn biªn so¹n theo cæ tÝch, nhiÒu truyÖn do An®ecxen (hoÆc phim). GV nªu vµi ý «ng s¸ng t¹o ra (Nµng tiªn c¸, BÇy chim thiªn nga, chÝnh vÒ t¸c gi¶. HS tù ghi vµo vë. Nµng c«ng chóa vµ h¹t ®Ëu...). Tæng sè 168 truyÖn. TruyÖn cña «ng nghe nhÑ nhµng, t¬i m¸t, to¸t lªn lßng th¬ng yªu con ngêi - nhÊt lµ nh÷ng ngời nghèo khổ và một nhiềm tin vào tơng lai tốt đẹp trªn thÕ gian. - GV gọi 3 HS lần lợt đọc theo bố 2. Đọc văn bản : cục 3 phần để HS dễ theo dõi và yêu + Đọc phần 1 : Chậm rãi, phù hợp cảnh ngộ của em bé. cầu HS đọc đúng nội dung, sự việc, + Đọc phần 2 : Đúng với tâm trạng của em sau mỗi lần quẹt c¶m xóc cña nh©n vËt trong t¸c diªm. + §äc 3 phÇn : chËm r·i víi c¶nh ngé th¬ng t©m. phÈm. - GV cho HS tìm bố cục, gợi ý để HS 3. Bố cục : 3 phần. phân chia phù hợp và đặt tiêu đề cho + Phần 1 : Từ đầu đến ... cứng đờ ra (tình cảnh của em phï hîp víi néi dung. bÐ). HS ghi tãm t¾t vµo vë. + Phần 2 : Tiếp đó đến.... Thợng đế (hiện thực và mộng tëng). + PhÇn 3 : Cßn l¹i (Mét c¸i chÕt th¬ng t©m). - GV cho 1 HS đọc phần giải nghĩa từ 4. Từ ngữ khó. khó; GV bổ sung thêm, giải thích Gia sản, hiền hậu (phúc hậu, hiền lành), lãnh đạm, thêm để HS hiểu rõ hơn. thÞnh so¹n, chÝ nh©n... II. Ph©n tÝch : Hoạt động 2 : - GV có thể gợi ý để HS tìm một tên 1. Tình cảnh của em bé bán diêm. gọi chung cho đoạn trích này là em - Mẹ chết, sống với ông bố độc ác, bà nội cũng qua đời. Nhµ nghÌo "Sèng chui róc trong mét xã tèi t¨m", "trªn bé bán diêm trong đêm giao thừa. - GV nãi thªm phÇn ®Çu truyÖn : mÑ g¸c s¸t m¸i nhµ", "lu«n lu«n nghe nh÷ng lêi m¾ng chết, bố độc ác, bà nội cũng qua nhiếc chửi rủa"... đời... lúc ra khỏi nhà : trời rét, em đi - Truyện đợc đặt đêm giao thừa với những cảnh đối đôi giày vải của mẹ để lại cho, giày lập : ngời qua lại, mùi thơm của ngỗng quay, ngôi nhà quá rộng nên bị văng ra (1 chiếc bị rực ánh đèn và dây trờng xuân... xe ngựa nghiến và dính vào tuyết, 1 Còn em thì chân đất, đầu trần, giữa trời rét giá, tuyết chiếc bị một thằng bé ném lên trời... rơi, bụng đói, ngồi nép giữa cái xó tối tăm... Em đi bán diêm suốt ngày chẳng ai - Cảnh tơng phản đó càng làm nổi bật nỗi khổ về vật đoái hoài đến lời chào của em, chẳng chất và nỗi khổ tinh thần của em - bà nội - chỗ dựa tinh ai bè thÝ cho em, cø thÕ em lang thÇn cña em còng kh«ng cßn n÷a. thang trong đói rét, trong tuyết rơi... - GV nªu c©u hái cho HS t×m nh÷ng chi tiết nói về sự đối lập tơng phản trong cảnh ngộ của em bé đêm giao thõa ? HS đứng tại chỗ trình bày, lớp nhận xÐt GV bæ sung. HS ghi ý chÝnh. Hoạt động 2 : 2. Thùc tÕ vµ nh÷ng méng tëng - GV cho 1 HS đọc tốt đọc lại phần - "Đánh liều" rút diêm để quẹt, để hơ ngón tay → vì này. GV lần lợt nêu các câu hỏi để rét. HS trao đổi : + Em bÐ quan s¸t que diªm ch¸y vµ ngän löa : xanh Không bán đợc diêm, trời rét, bụng lam, trắng ra, rực hồng, sáng chói ... vui mắt (phù hợp đói, bố khó tính nhng cuối cùng em tâm lý). lại "đánh liều" rút que diêm ra để + Em tởng đang ngồi trớc lò sởi... có những hình nổi quẹt, và tởng tợng của em là gì ? có bằng đồng bóng nhoáng, và ớc đợc ngồi sởi ấm mã thế hîp lý kh«ng ? c¸ch miªu t¶ que nµy. diªm ch¸y vµ trÝ tëng tîng cña em bÐ + Löa t¾t, em "bÇn thÇn" nghÜ r»ng cha em giao em ®i có gì độc đáo, sáng tạo ? HS trình.

(20) bµy, GV bæ sung.. b¸n diªm vµ sÏ bÞ m¾ng. + TÝnh hîp lý : ®ang rÐt, tëng tîng ra lß sëi. - Que diªm thø 2 ch¸y vµ rùc s¸ng. Bøc têng biÕn thµnh - GV nêu câu hỏi : Em bé đánh que tấm vải để em nhìn thấy bàn ăn trong nhà : sạch sẽ, diªm thø 2 vµ tëng tîng nh÷ng g× ? sang träng, cuèn hót... vµ chó ngçng quay nh¶y ra khái TÝnh chÊt hîp lÝ cña chi tiÕt nµy ? đĩa tiến về phía em. HS đứng tại chỗ trả lời. Lớp nhận xét, Diêm tắt và không có bàn ăn thịnh soạn nào cả. Bức tGV bổ sung. ờng dày đặc và lạnh lẽo. Tính hợp lý : đang đói nên em ớc mơ và tởng tợng nh thÕ. - Que diªm thø 3 ch¸y vµ mét c©y th«ng N«-en hiÖn ra cây nô - en đẹp, nến sáng lấp lánh, nhiều bức tranh màu - GV cho HS tr×nh bµy tiÕp chi tiÕt s¾c rùc rì. em bÐ quÑt que diªm thø 3. Líp nhËn Diªm t¾t, nh÷ng ngän nÕn nh bay lªn trêi, em bÐ nhí lêi bµ nói : khi có 1 vì sao đổi ngôi là có một linh hồn bay lên trời xÐt bæ sung. với thợng đế.. Tính hợp lý : đón giao thừa nên cây nô -en xuất hiện, vì em đã có một thời nh thế. - Que diªm thø 4 ch¸y vµ bµ xuÊt hiÖn, mØm cêi víi em. + Em biÕt diªm t¾t lµ bµ biÕn mÊt, em xin bµ ®i theo Thợng đế. + Diªm t¾t vµ ¶o ¶nh rùc s¸ng còng biÕn mÊt.. + Em quẹt hết que này đến que khác, sáng nh ban ngày, - GV cho HS trao đổi lần đánh diêm muốn giữ bà lại mãi mãi. Em lại thấy bà to và đẹp, bà cầm tay em bay vôt lªn cao, kh«ng cßn rÐt, kh«ng cßn ai ®e thø t cña em bÐ. do¹... Líp nhËn xÐt, GV bæ sung.. Hoạt động 3 : Qua những lần quẹt diêm trong đêm giao thõa, em c¶m nhËn g× vÒ t©m tr¹ng cña em bÐ b¸n diªm vµ nghÖ thuËt biÓu hiÖn t©m tr¹ng nh©n vËt của tác giả ? HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả lời. Líp nhËn xÐt. GV bæ sung vµ cã thÓ b×nh vÒ niÒm khao kh¸t cña nh÷ng em bÐ khèn khæ Êy. Hoạt động 4 : - GV cho 1 HS đọc lại đoạn cuối và nêu câu hỏi : cảnh em bé chết đợc tác giả miªu t¶ nh thÕ nµo ? C¶m nhËn cña em vÒ c¸i chÕt cña em bÐ b¸n diªm.. HS đứng tại chỗ trả lời. Lớp nhận xét, GV bæ sung vµ HS tù ghi nh÷ng ý chÝnh vµo vë.. Hoạt động 4 : GV nªu c©u hái : C¶m nhËn vÒ nh©n vật em bé bán diêm và những nét đặc s¾c nghÖ thuËt cña truyÖn ng¾n. HS đứng tại chỗ trả lời. GV bổ sung để nhấn mạnh những giá trị nội dung vµ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm nµy.. TÝnh hîp lý : em lu«n nghÜ tíi ngêi bµ hiÒn hËu, chÝ nh©n.. - Qua những lần quẹt diêm, em bé vừa ý thức đợc cảnh ngộ của mình (đói, rét, bố khó tính) vừa tởng tợng những ảo ảnh để vơi bớt đi nỗi khổ (rét - lò sởi, giao thừa - cây nô en, đói - ngỗng quay, khổ - bà xuất hiện). C¸ch miªu t¶ hiÖn thùc vµ trÝ tëng tîng cña em bÐ hoµn toµn phï hîp víi c¶nh ngé vµ t©m tr¹ng cña em: khao khát một cuộc sống tốt đẹp. VÒ nghÖ thuËt : C¸ch thÓ hiÖn t©m tr¹ng cña em bÐ "tríc lß sëi, ngçng quay, c©y n« en, ngêi bµ" ch©n thËt, hån nhiªn, trong s¸ng. Tõ ng÷, h×nh ¶nh trong c¸c ®o¹n v¨n phï hîp víi t©m tr¹ng nh©n vËt. 3. Mét c¸i chÕt th¬ng t©m. - Tác giả xây dựng 2 cảnh đối lập : sáng mùng một, đầu năm mọi ngời vui vẻ ra đờng, mặt trời trong sáng chói chang trªn bÇu trêi xanh nh¹t. Vµ 1 c¶nh em bÐ chÕt trong xã têng v× gi¸ rÐt, gi÷a nh÷ng bao diªm, gi÷ sù lµnh lïng cña mäi ngêi. Em chết tội nghiệp, cô đơn, nhng cũng rất thanh thản. - Em chết với đôi má hồng và đôi môi đang mỉm cời chết trong mộng tởng, cùng bà bay lên cao, lên cao... Nhng dï sao, c¸i chÕt cña em còng lµ mét kÕt côc th¬ng t©m. III. Tæng kÕt.. - H×nh ¶nh em bÐ b¸n diªm téi nghiÖp víi c¶nh ngé gia đình và cái chết thơng tâm trong đêm giao thừa đầy khát khao mộng tởng. ý nghĩa nhân đạo sâu sắc của truyện ngắn lµ t×nh th¬ng yªu nh÷ng em bÐ khèn khæ vµ kh¸t khao mang l¹i h¹nh phóc cho tuæi th¬.. - Nghệ thuật với truyện ngắn đặc sắc : Sử dụng chi tiết, hình ảnh tơng phản để làm nổi bật hoàn cảnh và tâm tr¹ng nh©n vËt. C¸ch miªu t¶ t©m lÝ cña em bÐ trong đêm giao thừa với những tởng tợng, ảo ảnh hợp lí..

(21) TiÕt 3 :. TRî tõ, th¸n tõ. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 - GV cho 1 HS đọc yêu cầu a, b. HS đứng tại chỗ trả lời. Lớp nhận xét giáo viên bổ sung để HS nắm khái niÖm vÒ trî tõ. HS ghi vµo vë ? - GV có thể cho HS đặt những câu có trî tõ.. Hoạt động 2 : - GV cho HS đọc yêu cầu a của phần nµy. HS lµm viÖc theo nhãm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. Líp nhËn xÐt. GV bæ sung.. - GV gọi 1 HS đọc yêu cầu b. HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả lời. Lớp nhËn xÐt, GV bæ sung vµ cho HS t×m vÝ dô: + Nµy, ngµy mai bän m×nh viÕng nghÜa trang liÖt sÜ nhÐ! (mét bé phËn cña c©u) + A, th¸ng nµy líp ta l¹i kh«ng b»ng th¸ng tríc nhØ! - GV cho HS nhËn xÐt vÒ c¸c th¸n tõ Nµy, A (vÒ ý nghÜa biÓu c¶m, kh¶ năng hoạt động, vị trí trong câu...)? HS đứng tại chỗ trả lới. Lớp nhận xét. GV cho 1 HS đọc phần Ghi nhớ trong SGK. HS tù ghi ý chÝnh vµo vë? Hoạt động 3 : - GV cho 1 HS đọc yêu cầu bài tập 1. HS đứng tại chỗ trả lời. Lớp nhận xét, bæ sung. - GV cho 1 HS đọc yêu cầu bài tập 2. HS lµm viÖc theo nhãm. §¹i diÖn nhóm trình bày, lớp trao đổi. GV bổ sung.. Nội dung cần đạt I. Trî tõ.. - Cả 3 câu đều có nội dung thông báo : Nó ăn 2 bát c¬m. C©u 2 thªm"nh÷ng" (nhiÒu); c©u 3 thªm "cã" (Ýt) chØ sù đánh giá, thái độ của ngời nói đối với sự vật sự việc đợc nói đến trong câu. - Trợ từ là những từ dùng để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá của ngời nói đối với sự vật, sự việc đợc nói đến trong câu (ví dụ : những, có, chính, đích, ngay...). iI. Th¸n tõ.. - Này là tiếng thốt ra để gây sự chú ý của ngời đối tho¹i. A là tiếng thốt ra để biểu thị sự tức giận khi nhận ra điều đó không tốt. - Đây là đặc tính ngữ pháp của thán từ. Trờng hợp đúng : + Này và A có thể làm thành một câu độc lập (câu đặc biÖt). + Nµy vµ A cã thÓ cïng c¸c tõ kh¸c lµm thµnh mét c©u và thờng đứng ở đầu câu. Trêng hîp sai : + Này và A không thể làm thành 1 câu độc lập. + Nµy vµ A kh«ng thÓ lµm 1 bé phËn cña c©u. - Dùng làm dấu hiệu biểu lộ cảm xúc, tình cảm, thái độ của ngời nói hoặc dùng để gọi đáp. Thờng đứng ở đầu câu, khi tách thì thành câu đặc biệt.. Th¸n tõ cã 2 lo¹i: + BiÓu lé t×nh c¶m : a, ¸i, «i, trêi ¬i... + Dùng để gọi đáp : này, ơi, vâng, dạ, ừ.... Ghi nhí (SGK). III. LuyÖn tËp. Bµi tËp 1 :. + Là trợ từ : Câu a, c, g, i (dùng trợ từ để nhấn mạnh biểu thị thái độ). + Kh«ng ph¶i trî tõ : c©u b, d, e, h. Bµi tËp 2 :. - Giải thích nghĩa các trợ từ đợc in đậm trong. a. LÊy (3 lÇn): nhÊn m¹nh vµ tá ý phµn nµn vÒ viÖc mÑ kh«ng göi th, kh«ng hái th¨m, kh«ng göi quµ. b. Nguyªn: NhÊn m¹nh viÖc th¸ch cíi cao. §Õn : NhÊn m¹nh viÖc tèn kÐm. c. C¶ : NhÊn m¹nh. d. Cø : NhÊn m¹nh - GV cho HS đọc yêu cầu bài tập 3. Bài tập 3 : Tìm thán từ trong các câu văn. HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả a. Này, à b, Êy c, v©ng lời. GV bổ sung để việc tìm thán từ cho d. Chao ôi e, Hìi «i. đúng. - GV cho HS đọc yêu cầu bài tập 4. Bài tập 4 : Nghĩa của thán từ trong đoạn văn của HS đứng tại chỗ trả lời. Lớp bổ sung. Nguyễn Đình Thi và Thế Lữ. GV giải nghĩa để HS hiểu rõ hơn. K×a : gäi Ha ha : phÊn khëi. ¸i ¸i : sî h·i. Than «i : tiÕng thë dµi. TiÕt 4 : Miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong v¨n b¶n tù sù. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I. Sù kÕt hîp gi÷a c¸c yÕu tè kÓ, t¶ vµ biÓu lé Hoạt động 1 :.

(22) t×nh c¶m trong v¨n b¶n tù sù.. - GV cho 1 HS đọc đoạn trích văn bản Trong lòng mẹ và trao đổi câu hái 1 cña SGK. HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả lêi. Líp nhËn xÐt. GV bæ sung.. - C¸c yÕu tè kÓ : MÑ t«i vÉy t«i, t«i ch¹y theo xe, mÑ kÐo t«i lªn xe, t«i khãc, mÑ còng khãc, t«i ngåi bªn mÑ, ng¶ ®Çu vµo c¸nh tay mÑ... - C¸c yÕu tè miªu t¶ : T«i thë hång héc, tr¸n ®Ém må h«i; rÝu c¶ ch©n l¹i; mÑ t«i kh«ng cßm câi, g¬ng mÆt t¬i s¸ng, níc da mÞn... - C¸c yÕu tè biÓu c¶m : + Hay tại sự sung sớng... mẹ tôi lạ tơi đẹp (suy nghĩ). + T«i thÊy nh÷ng c¶m gi¸c Êm ¸p ... H¬i quÇn ¸o mÑ t«i ... th¬m tho l¹ thêng (c¶m nhËn). + Ph¶i bÐ l¹i vµ l¨n vµo lßng mÑ... ªm dÞu v« cïng (ph¸t biÓu c¶m tëng).. - GV tổ chức cho HS trao đổi yêu cầu c©u hái 2 (SGK): Bá ®i yÕu tè t¶ vµ c¶m, đối chiếu với nguyên bản để rút ra nhận xét.. HS làm việc độc lập. Lớp nhận xét. GV bæ sung. HS tù ghi chÐp ý chÝnh vµo vë.. - GV tổ chức cho HS trao đổi yêu cầu câu hỏi 3 (SGK): bỏ yếu tố kể, để lại yÕu tè t¶ vµ biÓu c¶m? HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả lêi. GV nhËn xÐt, bæ sung. Hoạt động 3:. - Sự đan xen các yếu tố : Tôi ngồi trên đệm xe, đùi áp vào đùi mẹ tôi, đầu ngả vào cánh tay mẹ tôi... hơi quần ¸o th¬m tho l¹ thêng. - NÕu bá yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m, ®o¹n v¨n cßn : "MÑ t«i vÉy t«i. T«i ch¹y theo chiÕc xe chë mÑ. MÑ kÐo t«i lªn xe. T«i oµ khãc. MÑ t«i khãc theo. T«i ngåi bªn mÑ, ng¶ ®Çu vµo c¸nh tay mÑ, quan s¸t g¬ng mÆt mÑ". + YÕu tè miªu t¶ gióp cho viÖc kÓ l¹i cuéc gÆp gì gi÷a hai mẹ con thêm sinh động, màu sắc, d vị. + Yếu tố biểu cảm giúp ngời viết biểu hiện đợc tình mẫu tử sâu nặng, giúp ngời đọc suy nghĩ sâu hơn về sự viÖc vµ nh©n vËt. (Kh«ng thÓ thiÕu v¾ng yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong tù sù). - NÕu bá hÕt yÕu tè kÓ th× kh«ng cßn chuyÖn, kh«ng cã cèt truyÖn (cèt truyÖn do sù viÖc vµ nh©n vËt t¹o nªn). Miªu t¶ vµ biÓu c¶m chØ cã thÓ b¸m dùa vµo sù viÖc vµ nhân vật mới phát triển đợc. Ghi nhí : SGK. (HS chÐp ý chÝnh vµo vë) II. LuyÖn tËp.. GV cho 1 HS đọc yêu cầu của đề. HS lµm viÖc theo nhãm, nhãm tr×nh bµy ý kiÕn. Líp nhËn xÐt. GV bæ sung vµ gîi ý để HS có ý thức phát hiện các đoạn v¨n tù sù cã c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m. (GV chØ râ c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m cã trong c¸c ®o¹n v¨n vµ chØ ra gi¸ trÞ của các yếu tố đó).. Bµi tËp 1 : (Giao vÒ nhµ). Bµi tËp 2 : §o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m. + Trong "Tắt đèn" : "Ngời nhà lí trởng sấn sổ bớc đến giơ gậy chực đánh chị Dậu. Nhanh nh cắt... kết cục, anh chµng hÇu cËn «ng lÝ yÕu h¬n chÞ chµng con män...". + Trong "T«i ®i häc": "Buæi mai h«m Êy, mét buæi mai + Miêu tả : cụ thể, sinh động. + BiÓu c¶m : trùc tiÕp béc lé t×nh ®Çy s¬ng thu vµ giã l¹nh. MÑ t«i ©u yÕm n¾m tay t«i dẫn đi trên con đờng làng dài và hẹp. Con đờng này tôi c¶m. đã quen đi lại lắm lần... Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn : "Tôi ®i häc". + Trong "L·o H¹c": "T«i xång xéc ch¹y vµo. L·o H¹c ®ang vËt v¶ ë trªn giêng, ®Çu tãc rò rîi, quÇn ¸o xéc xÖch... c¸i chÕt thËt lµ d÷ déi... ChØ cã t«i víi Binh T hiÓu. Bµi 7 : - §¸nh nhau víi cèi xay giã (2 tiÕt) - T×nh th¸i tõ (1 tiÕt) - LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù kÕt hîp với miêu tả và biểu cảm, đánh giá (1 tiÕt). TiÕt 1 - 2 : V¨n b¶n §¸nh nhau víi cèi xay giã (TrÝch tiÓu thuyÕt §«n-Ki-h«-tª cña XÐc-van-tex) Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt.

(23) Hoạt động 1 : - GV cho 1 HS đọc phần chú thích.. GV nhÊn m¹nh mét sè ý chÝnh, chuyện về đất nớc TBN với cối xay gió, ngựa, lừa, đấu bò tót, đội bóng lớn thành Mađrít... để gây không khí. - GV gọi 3 HS đọc 3 phần trong văn bản để tiện việc phân đoạn. Líp nhËn xÐt, GV bæ sung. - GV cho HS đứng tại chỗ trả lời về bè côc vµ ý tõng ®o¹n. Líp nhËn xÐt. GV bæ sung. HS tù ghi vµo vë phÇn bè côc. - GV cho 1 HS đọc phần chú thích về tõ ng÷. GV gi¶i nghÜa thªm mét sè tõ ng÷ trong ®o¹n trÝch. Hoạt động 2 : - GV nªu c©u hái: Qua c¸c sù viÖc trong đoạn trích, em thấy Đôn-Ki-hôtê đợc tác giả miêu tả nh thế nào? (Về trí tuệ, ớc muốn hành động...) HS lµm viÖc theo nhãm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. Líp nhËn xÐt. GV bæ sung. HS tự lựa chọn ý chính để ghi.. - GV hái : C¸ch miªu t¶ §«n Ki - h« - tª trong cuéc giao tranh víi cèi xay giã t¹o ra tiÕng cêi nh thÕ nµo?. - GV nêu câu hỏi đánh giá : Đôn Ki - hô - tê là ngời thế nào trong con mắt ngời đời? HS đứng tại chỗ trả lời. Hoạt động 3 : - GV nêu câu hỏi để HS tìm hiểu về nh©n vËt Xan-ch« Pan - xa (nh÷ng mÆt u vµ khuyÕt ®iÓm?). - Gi¸m m· Xan-ch« Pan-xa trong con mắt ngời đời? Hoạt động 4 :. I. T×m hiÓu chung.. 1. T¸c gi¶, t¸c phÈm. + XÐc - van - tex (1547-1616) nhµ v¨n T©y Ban Nha. + TiÓu thuyÕt §«n-Ki-ho-tª dµy gÇn ngµn trang, cã 2 phÇn (phÇn I cã 52 ch¬ng, xuÊt b¶n n¨m 1605- PhÇn 2 cã 74 ch¬ng, xuÊt b¶n n¨m 1615). §Êt níc T©y Ban Nha c¸ch ®©y bèn tr¨m n¨m víi h×nh ¶nh cèi xay giã, c¸c nh©n vËt cìi ngùa,... 2. §äc v¨n b¶n : Đọc đúng phong cách kể và tả. §äc trong sù so s¸nh, t¬ng ph¶n cña 2 nh©n vËt. 3. Bè côc. Phần 1 : Từ đấu đến ... không cân sức (trớc khi diễn ra trận đánh với cối xay gió). Phần 2 : Tiếp đó đến ... toạc nửa vai (đánh nhau với cèi xay giã). Phần 3 : Còn lại (sau khi đánh nhau với cối xay gió). 4. Tõ ng÷ khã. Gi¸m m·, phông sù, chiÕn lîi phÈm, hiÖp sÜ giang hå, th©m thï... II. Ph©n tÝch.. 1. HiÖp sÜ §«n-ki-h«-tª. - §«n (chØ quý téc). L·o kho¶ng 50 tuæi, gÇy gß (xem bøc tranh), cìi ngùa cßm, ¸o s¾t - mò s¾t - gi¸o s¾t dµi nhng toàn thứ han gỉ của tổ tiên để lại. - Thích đọc loại sách hiệp sĩ và bắt chớc những nhân vật hiệp sĩ lang thang để tiễu trừ quân gian ác, giúp đỡ ngêi l¬ng thiÖn (ý tèt). - §Çu ãc mª muéi, kh«ng cßn tØnh t¸o. Nh×n thÊy nh÷ng chiÕc cèi xay giã l¹i tëng nh÷ng tªn khæng lå gian ác, sau đó lại tởng là pháp thuật của pháp s Phôre-stôn... Lão muốn tiêu diệt lũ ấy... (đây là khát vọng tốt đẹp, là mặt tốt của Đôn Ki) nhng chỉ tiếc đầu óc hoang tởng đã làm lão hảo huyền. - L·o kh«ng biÕt sî, x«ng vµo giao tranh víi cèi xay giã, trËn chiÕn kh«ng c©n søc, g©y nùc cêi (tªn cña ®o¹n trÝch : §¸nh nhau víi cèi xay giã): cêi hµi híc. - Lão bị trọng thơng nhng không rên rỉ (đức tính tốt) nhng lµ b¾t chíc kiÓu hiÖp sÜ giang hå... trong s¸ch vë. - Lão không quan tâm đến các nhu cầu khác (ăn, ngủ). TÊt c¶ chØ v× "T×nh n¬ng §uyn - xª - ni - a". - Đôn Ki - hô - tê trở thành nhân vật nực cời, đáng trách mà cũng đáng thơng. 2. Gi¸m m· Xan-cho Pan-xa. - Lµ b¸c n«ng d©n bÐo, lïn; nhËn lµm gi¸m m· cho Đôn Ki với hi vọng đợc làm thống đốc, cai quản vài đảo nhỏ. Đủng đỉnh cỡi lừa đi theo chủ, luôn mang theo rợu và thøc ¨n ngon. - Gi¸m m· tØnh t¸o khi nh×n thÊy nh÷ng cèi xay giã. Khi chủ muốn tấn công, bác đã khuyên ngăn. Khi §«n Ki x«ng vµo giao tranh víi cèi xay giã th× kh«ng theo (chỗ này giám mã không đúng, dù giám mã là con ngêi nhót nh¸t, sî sÖt, h¬i ®au mét chót lµ rªn rØ...). - Chỉ quan tâm đến nhu cầu vật chất hàng ngày (ăn, ngñ). Cho nªn cã lóc gi¸m m· trë nªn tÇm thêng. - Giám mã là nhân vật của đời thờng, có những nét đáng quý nhng cũng có những mặt đáng trách. 3. CÆp nh©n vËt t¬ng ph¶n..

(24) - GV nêu câu hỏi để HS thấy rõ nghệ thuËt x©y dùng cÆp nh©n vËt t¬ng ph¶n cña nhµ v¨n. (dßng dâi, kh¸t vọng, hành động...) HS làm việc theo nhóm. GV chia đôi bảng, ghi tên 2 nhân vật để HS dễ theo dâi.. Hoạt động 5 : GV nêu câu hỏi định hớng tổng kết vÒ néi dung, nghÖ thuËt vµ bµi häc rót ra tõ ®o¹n trÝch nµy. HS đứng tại chỗ trả lời. GV bổ sung, cho 1 HS đọc phần Ghi nhí trong SGK. HS ghi ý chÝnh vµo vë.. - §«n Ki - h« - tª.. + Quý téc, cao lªnh kªnh vµ cìi ngùa. + Khát vọng cao cả, muốn giúp ích cho đời.. + Mª muéi, h·o huyÒn, dòng c¶m. - Xan-ch« Pan - xa. + N«ng d©n, thÊp lïn vµ cìi lõa. + Ước muốn tầm thờng, chỉ nghĩ đến bản thân. + TØnh t¸o, thiÕt thùc, hÌn nh¸t. - Các khía cạnh đều tơng phản, đối lập nhau. Càng đặt bên càng đối lập và mỗi nhân vật càng làm nổi bật cho nhân vật kia. Đó chính là nghệ thuật đặc sắc cña tiÓu thuyÕt nãi chung vµ cña ®o¹n trÝch nãi riªng. III. Tæng kÕt.. - Nội dung : Đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió đợc miêu tả không dài, qua đó tác giả bộc lộ tính cách, phÈm chÊt cña 2 nh©n vËt t¬ng ph¶n nhau, lµm næi bËt nhau. Mỗi nhân vật đều có mặt tích cực và hạn chế đáng trách.. - Nghệ thuật xây dựng nhân vật trong sự đối lập, tự nhiªn. - Bài học: phải có óc thực tiễn khi hành động, không viÔn v«ng còng kh«ng v× vËt chÊt tÇm thêng. TiÕt 3: T×nh th¸i tõ. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 : - GV cho 1 HS đọc 4 ví dụ a, b, c, d. GV nêu câu hỏi, gợi ý. HS đứng tại chỗ trả lêi. Líp nhËn xÐt, bæ sung (bá c¸c tõ in ®Ëm).. a. MÑ ®i lµm råi µ? b. Con nÝn ®i ! c. Th¬ng thay còng mét kiÕp ngêi. H¹i thay mang lÊy s¾c tµi lµm chi ! d. Em chµo c« ¹ !. Nội dung cần đạt I. chøc n¨ng cña t×nh th¸i tõ.. - So s¸nh c¸c vÝ dô. C©u a: Bá µ sÏ kh«ng cßn lµ c©u nghi vÊn. C©u b : Bá ®i sÏ kh«ng cßn lµ c©u cÇu khiÕn. Câu c : Bỏ thay thì câu cảm thám không tạo lập đợc. C©u d : Bá ¹ th× tÝnh lÔ phÐp kh«ng cßn cao n÷a. Vậy: Các từ in nghiêng trên đợc sử dụng để biểu thị s¾c th¸i t×nh c¶m cña ngêi nãi. §ã lµ nh÷ng t×nh th¸i tõ. - Từ à để tạo câu hỏi, từ đi để tạo câu cầu khiến. Từ thay để tạo câu cảm thán, từ ạ để biểu thị sắc thái tình c¶m. - Ghi nhí. - GV hái : Em cã nhËn xÐt g× vÒ vai + T×nh th¸i tõ : t¹o c©u nghi vÊn, cÇu khiÕn, c¶m th¸m, trß, chøc n¨ng cña c¸c tõ in nghiªng biÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m. đó. + C¸c lo¹i t×nh th¸i tõ : Nghi vÊn, cÇu khiÕn, c¶m thán, biểu thị thái độ. - GV cho 1 HS đọc phần Ghi nhớ, nhÊn m¹nh kh¸i niÖm t×nh th¸i tõ vµ chøc n¨ng cña t×nh th¸i tõ. Ii. Sö dông t×nh th¸i tõ. Hoạt động 2: - GV cho HS đứng tại chỗ trả lời, trao - Cách sử dụng : đổi các ví dụ về sử dụng tình thái từ. + Bạn cha về à ? (hỏi, thân mật). Líp nhËn xÐt, bæ sung. + ThÇy mÖt ¹? (hái, kÝnh träng). - GV cho HS lÊy thªm vÝ dô vÒ sö dông + B¹n gióp t«i mét tay nh¸! (cÇu khiÕn, th©n mËt). tình thái từ. Sau đó gợi ý để HS trình + Bác giúp cháu một tay ạ! (cầu khiến, kính trọng). bµy nh÷ng yªu cÇu khi sö dông t×nh th¸i - Khi sö dông t×nh th¸i tõ ph¶i chó ý hoµn c¶nh giao tõ ? tiếp, đối tợng giao tiếp, thứ bậc xã hội... HS ghi ý chÝnh vµo vë? III. LuyÖn tËp Hoạt động 3 : - GV cho HS đọc yêu cầu bài tập 1, Bài tập 1 : Điền dấu (+) là tình thái từ, dấu (-) không HS đứng tại chỗ trả lời. Lớp nhận xét, phải là tình thái từ trong các câu : bæ sung. a (-), b(+), c (+), d (-), e(+),g(-), h(-), i(+). - HS đọc yêu cầu bài tập 2. Các Bài tập 2 : Nghĩa các từ tình thái in nghiêng trong các nhóm trao đổi và trình bày trớc lớp. câu : GV nhËn xÐt, bæ sung. a. Chứ: nghi vấn, điều muốn hỏi ít nhiều đã khẳng.

(25) (HS ghi nhanh vµo vë). định. b. Chứ: nhấn mạnh, cho là không thể khác đợc. c. Ư : hỏi, với thái đội phân vân. e. Nhỉ : Thái đội thân mật. e. Nhé : Dặn dò, thái độ thân mật. g. Vậy : Thái độ miễn cỡng. h. Cơ mà : Thái độ thuyết phục. - HS làm bài tập vào giấy nháp, đứng Bài tập 3 : Đặt câu với các từ tình thái cho trớc. tại chỗ trình bày. Lớp nhận xét, GV Mẫu: Điều ấy tôi đã biết trớc rồi mà! bæ sung. - GV cho HS đọc yêu cầu bài tập 4. Bài tập 4 : Đặt câu hỏi có các tình thái từ phù hợp: HS đứng tại chỗ trả lời. Lớp nhận xét, + Tha thầy, hôm nay thầy có lên lớp không ạ? GV bæ sung. HS ghi nhanh vµo vë. + H«m nay b¹n còng ®i sinh nhËt Nam chø ¹? + Chñ nhËt nµy bè cã vÒ kh«ng ¹? TiÕt 4 : LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶vµ biÓu c¶m. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 : - GV cho 1 HS đọc 3 sự việc, nhân vật (đánh vỡ lọ hoa, giúp bà cụ trên đờng, nhận đợc quà sinh nhật). GV lu ý HS c¸c bíc x©y dùng ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m (HS ghi ý chÝnh vµo vë). GV chia 3 néi dung cho 3 nhãm. C¸c nhóm trao đổi và trình bày dự định x©y dùng ®o¹n v¨n tù sù theo yªu cÇu của đề ra.. Nội dung cần đạt. i. Từ sự việc và nhân vật đến đoạn văn tự sự cã yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m.. - C¸c bíc x©y dùng ®o¹n v¨n tù sù (SGK). 1. Lùa chän sù viÖc chÝnh. 2. Lùa chän ng«i kÓ, c¸ch xng h«. 3. Xác định thứ tự kể (câu chuyện bắt đầu từ đâu, diễn ra nh thÕ nµo vµ kÕt thóc ra sao?) 4. Xác định các yếu tố miêu tả và biểu cảm dùng trong ®o¹n v¨n tù sù. 5. ViÕt thµnh ®o¹n v¨n kÓ chuyÖn kÕt hîp c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m sao cho hîp lý.. Hoạt động 2 :. - ViÕt ®o¹n v¨n 10 dßng GV cho HS viÕt ®o¹n v¨n tù sù trong + Chó ý ng«i kÓ, sù viÖc, nh©n vËt. khoảng 5 - 7 phút. Sau đó 3 em đọc 3 + Sử dụng yếu tố miêu tả (thiên nhiên, con ngời...) và bµi (3 néi dung kh¸c nhau) líp nhËn yÕu tè biÓu c¶m (cã hîp lý kh«ng)... xÐt. GV bæ sung ii. luyÖn tËp Hoạt động 3 : - GV cho HS đọc yêu cầu bài tập 1. Bài tập 1 : GV gợi ý thêm để HS tự làm bài tập + "Tôi" (nhân vật ông giáo) tiếp lão Hạc (kể) tại lớp (đóng vai ông giáo viết đoạn + Lão Hạc với vẻ mặt, tâm trạng đau khổ ? (miêu tả). v¨n kÓ l¹i gi©y phót l·o H¹c sang b¸o + L·o nªu lÝ do b¸n chã ? (kÓ). tin b¸n chã víi vÎ mÆt vµ t©m tr¹ng + §èi tho¹i gi÷a "t«i" víi l·o H¹c? (kÓ, t¶). + Suy nghÜ vÒ l·o H¹c ? (biÓu c¶m)... ®au khæ).. Bµi tËp 2 : §èi chiÕu ®o¹n v¨n cña Nam Cao víi ®o¹n v¨n võa viÕt. - §o¹n v¨n cña Nam Cao : GV cho HS ph©n tÝch ®o¹n v¨n cña "H«m sau l·o H¹c sang nhµ t«i ch¬i... Nam Cao víi ®o¹n v¨n cña c¸c em L·o hu hu khãc". vừa viết để so sánh (thiếu, thừa, Sự việc đơn giản : Lão Hạc báo tin bán chó cho ông kh«ng kÕt hîp gi÷a miªu t¶ vµ biÓu gi¸o biÕt. Nhng t¸c gi¶ lång vµo yÕu tè miªu t¶ vµ c¶m...?). biểu cảm đậm nét (nụ cời nh mếu, mắt lão ầng ậng nớc, mặt lão đột nhiên co rúm lại... Lão hu hu khóc). - §èi chiÕu víi bµi lµm cña HS. Bµi 8 : - ChiÕc l¸ cuèi cïng (2 tiÕt) - Chơng trình địa phơng (phần Tiếng Việt) (1 tiết). Hoạt động 4 : GV cho 1 HS đọc yêu cầu bài tập 2. HS t×m trong truyÖn ®o¹n v¨n cña Nam Cao..

(26) - LËp dµn ý cho bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m. (1 tiÕt) TiÕt 1, 2 : V¨n b¶n ChiÕc l¸ cuèi cïng (TrÝch - O'Hen- ri) Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 : - GV cho 1 HS đọc phần chú thích về t¸c gi¶. GV lu ý nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ nµy.. - GV có thể tóm tắt sơ lợc để dẫn dắt HS t×m hiÓu vÞ trÝ ®o¹n trÝch trong SGK. HS chän läc ghi sù kiÖn vµ nh©n vËt chÝnh trong phÇn tãm t¾t.. - GV hớng dẫn HS đọc văn bản theo đặc trng của truyện. GV có thể đọc mẫu lần cuối để HS học tập. - GV cho HS đọc chú thích các từ ng÷ khã, gi¶i thÝch s©u thªm mét sè tõ. Hoạt động 2 : - GV gîi ý cho HS h×nh dung 3 nh©n vËt vµ nh÷ng t×nh huèng trong truyện. Sau đó GV có thể gợi ý để HS dÔ theo dâi : Gi«n - Xi bÞ sng phæi, s¾p chÕt nÕu chiÕc l¸ thêng xu©n cuèi cïng rông xuèng. Xiu, c« b¹n nghÌo rÊt buån. ¤ng B¬ - men vÏ chiÕc l¸ thêng xu©n lªn têng. Gi«n-Xi khoÎ m¹nh trë l¹i, cô B¬ men qua đời vì vẽ chiếc lá bị sng phổi. (Cã thÓ ph©n tÝch nh©n vËt nµo tríc cũng đợc). - GV cho 1 HS đọc phần Đọc thêm để bổ sung chi tiết khi phân tích nhân vật cụ Bơ - men. Sau đó nêu câu hỏi : Nh÷ng chi tiÕt nµo trong bµi thÓ hiÖn tình thơng yêu cao cả của cụ đối với Gi«n-Xi? HS làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả lêi. Líp nhËn xÐt, GV bæ sung, HS tù ghi ý chÝnh vµo vë. Hoạt động 3 :. Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu chung.. 1. T¸c gi¶ : O'Hen-ri (1862-1910), ngêi Mü.. + Bố làm thuốc, mẹ mất sớm, đợc học ít. 15 tuổi đã đi làm để kiếm ăn (làm thuốc, kế toán, vẽ tranh...). + ¤ng viÕt hµng tr¨m truyÖn ng¾n. C¸c truyÖn ng¾n của ông phong phú về đề tài, nhng chủ yếu ông viết về cuéc sèng nghÌo khæ, bÊt h¹nh cña ngêi d©n Mü. NÐt đặc sắc trong truyện ngắn của ông là nhẹ nhàng và thờng đảo ngợc tình huống 2 lần một cách đột ngột, bất ngê. 2. Tãm t¾t truyÖn ng¾n.. ChuyÖn x¶y ra trong ng«i nhµ 3 tÇng tåi tµn víi nh÷ng phßng cho thuª gi¸ rÎ ë phÝa t©y c«ng viªn Oa sinh t¬n (Mü). Thêi ®iÓm x¶y ra lµ th¸ng 11, giã l¹nh trµn vÒ.. Hai n÷ ho¹ sÜ nghÌo lµ Xiu vµ Gi«n - Xi thuª trªn tÇng thîng. Cô B¬ men, ho¹ sÜ nghÌo, thuª tÇng díi. B¸c sÜ không đợc đặt tên là nhân vật phụ. Giôn - Xi bị bệnh sng phæi, nghÌo tóng - bÖnh tËt - kh«ng muèn sèng, ngồi đếm từng chiếc lá rơi cho đến chiếc là cuối cùng để buông xuôi, lìa đời (đoạn trích là phần cuối của truyÖn). 3. §äc v¨n b¶n: Đọc đúng ngôi kể, lời kể, tâm trạng nhân vật trong truyện ng¾n. 4. Tõ ng÷ khã. BÝ Èn, hoµng h«n, kiÖt t¸c... II. Ph©n tÝch :. 1. ChiÕc l¸ cuèi cïng, bøc kiÖt t¸c cña cô B¬ -men. - Cô B¬ - men : ho¹ sÜ nghÌo, thÊt b¹i trong nghÖ thuËt, hay chÕ nh¹o sù mÒm yÕu, tù coi m×nh lµ con chó xồm bảo vệ 2 nữ hoạ sĩ trẻ. Dự định vẽ một kiệt t¸c nhng cha b¾t ®Çu. - Cô vµ Xiu nh×n c©y thêng xu©n ®ang rông dÇn tõng lá "chẳng nói năng gì": lo lắng cho số phận của GiônXi, suy nghĩ cách để cứu Giôn-Xi, giữ lại chiếc lá cuèi cïng. - Cô l¼ng lÆng lµm, kh«ng nãi cho Xiu biÕt. TruyÖn không nói đến việc cụ vẽ chiếc lá trong đêm ma tuyết ra sao, chỉ đến cuối truyện ngời đọc biết đợc qua lời kể của Xiu, mục đích để gây bất ngờ cho Xiu và cả độc giả. - ChiÕc l¸ cô vÏ lµ mét kiÖt t¸c, v× rÊt gièng (cuèng l¸, r×a l¸ r¨ng ca) khiÕn Gi«n - Xi tëng chiÕc l¸ thËt. Vµ chính chiếc lá cụ vẽ đã đem lại sự sống cho Giôn - Xi. Chiếc lá không những đợc vẽ bằng bút lông, bột màu mµ b»ng c¶ tÊm lßng yªu th¬ng vµ sù hy sinh cao thîng. Tªn truyÖn ng¾n g¾n víi chi tiÕt vµ nh©n vËt, chứa đựng nội dung sâu sắc mà tác giả muốn gửi gắm. 2. T×nh c¶m cña Xiu.. GV nêu câu hỏi: Trong truyện, Xiu đợc - Tình thơng yêu của Xiu đối với Giôn- Xi biểu hiện: Xiu t¸c gi¶ miªu t¶ nh thÕ nµo (t©m tr¹ng, lo sî khi nh×n vµi chiÕc l¸ thêng xu©n b¸m trªn têng. tình cảm, thái độ đối với Giôn - Xi)? Khuôn mặt Xiu hốc hác, sợ cô đơn, sợ Giôn - Xi ra đi....

(27) HS làm việc theo nhóm, đại diện trả - Xiu ngạc nhiên khi chiếc lá cuối cùng còn dai dẳng lời. GV bổ sung. HS tự lựa chọn ý bám trên tờng sau một đêm ma tuyết vùi dập. Và cô chính để ghi vào vở. b×nh tÜnh kÐo mµn lÇn thø 2 khi biÕt râ sù thËt. (NÕu cô biết trớc ý định vẽ chiếc lá cuối cùng của cụ Bơ men thì truyện sẽ kém hấp dẫn, sẽ không còn ý nghĩa cái tâm trạng lo lắng thấm đợm tình của Xiu. Hoạt động 4 : 3. DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña Gi«n - Xi. - GV nªu c©u hái: DiÔn biÕn t©m - Víi bÖnh sng phæi, nh÷ng trËn ma tuyÕt, nh÷ng tr¹ng cña Gi«n - Xi (nh×n c©y thêng chiÕc l¸ cø dÇn dÇn rêi cµnh khiÕn Gi«n - Xi 2 lÇn b¶o xuân, thấy 1 chiếc lá thờng xuân còn Xiu kéo mành lên với vẻ lạnh lùng thản nhiên chờ đón l¹i, nghe tin cô B¬ - men chÕt). c¸i chÕt. Xiu th× lo l¾ng, lÇn 1 cßn 1 chiÕc l¸, qua 1 HS lần lợt trao đổi, trả lời các câu hỏi đêm ma tuyết, liệu kéo mành lần 2 có còn chiếc lá đó trên. Lớp nhận xét. GV bổ sung để không?). HS tù ghi ý chÝnh. - LÇn thø 2 thÊy cßn chiÕc l¸ thêng xu©n, Gi«n - Xi GV hỏi để HS trao đổi thêm: vui trở lại (nhìn chiếc lá hồi lâu - không biết đó là - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch kÕt thóc chiÕc l¸ do cô B¬ - men vÏ, chuyÖn trß th©n mËt víi truyÖn? Xiu, hy vọng sẽ đợc vẽ vịnh Na - Plơ...).. - Đó là sự hồi sinh trong tâm hồn Giôn - Xi : Cô nghĩ đến sù gan gãc cña chiÕc l¸ (kh«ng biÕt lµ vÏ) chèng chäi víi thiªn nhiªn kh¾c nghiÖt, b¸m lÊy cuéc sèng, tr¸i ngîc víi nghÞ lùc yÕu ®uèi, bu«ng xu«i muèn chÕt cña m×nh.. - Kết thúc bằng lời kể của Xiu về cái chết của cụ Bơ men (cái chết đáng thơng, tội nghiệp và cũng rất cao c¶). Gi«n - Xi kh«ng cÇn ph¶n øng g× thªm. Tác dụng: truyện tăng d âm, để lại trong lòng ngời đọc nhiều suy nghĩ. Hoạt động 5 : 4. §¶o ngîc t×nh huèng truyÖn. - GV hỏi: Em có nhận xét gì về tình - Giôn - Xi càng tiến dần đến cái chết khiến độc giả huống truyện mà tác giả xây dựng ? cũng thơng cảm lo âu. Nhng tình huống đảo ngợc lúc HS làm việc theo nhóm, đại diện truyện gần kết thúc. Giôn-Xi trở lại với tâm trạng vừa nhãm tr¶ lêi. GV bæ sung. thoát khỏi lo âu, nguy hiểm; cô yêu đời hơn. Các nhân vật trong truyện bất ngờ, độc giả cũng bất ngờ. - Cụ Bơ-men đang khoẻ mạnh, cái chết của cụ đợc th«ng b¸o còng vµo lóc truyÖn gÇn kÕt thóc. Thªm một lần đảo ngợc tình huống. .Nhân vật trong truyện và độc giả lại bất ngờ lần thứ 2. - Hai lần đảo ngợc tình huống trái chiều nhau (tởng chết lại sống, và đang khoẻ mạnh lại chết), đều liên quan đến bệnh sng phổi và chiếc lá cuối cùng. HiÖu qu¶ : g©y høng thó, hÊp dÉn riªng cña truyÖn. III. Tæng kÕt. Hoạt động 6 : - GV nêu yêu cầu để HS có cái nhìn - Giá trị nội dung nhân đạo, lòng thơng yêu đùm bọc khái quát về nội dung và nghệ thuật của những ngời nghèo khổ. Vẻ đẹp của lòng vị tha cao của truyện ngắn, và đọc Ghi nhớ. c¶ cña nh÷ng con ngêi nghÌo khæ Êy. HS đứng tại chỗ trả lời. GV nhận xét. - Nghệ thuật đảo ngợc tình huống truyện gây hấp dẫn. HS ghi ý chÝnh. Bút pháp kể, tả và biểu cảm trong đoạn trích đợc kết hîp võa ph¶i, mang l¹i hiÖu qu¶ nghÖ thuËt. Tiết 3 : Chơng trình địa phơng (Phần Tiếng Việt) Hoạt động 1 : - GV cho HS nhắc lại khái niệm từ địa phơng và nêu vài ví dụ về từ địa phơng.. - Sau đó cho HS đặt câu với những từ địa phơng đó. - Lớp nhận xét sắc thái biểu cảm và khả năng giao tiếp của các từ địa phơng đợc sử dụng trong các câu đó (phù hợp đối tợng, vùng miền nào...?) Hoạt động 2 :. - GV giải thích khái niệm quan hệ ruột thịt, thân thích để HS hiểu đầy đủ hơn. - GV lần lợt cho HS tìm các từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt, thân thích đợc dùng ở địa phơng em tơng ứng với từ ngữ toàn dân cho trớc (theo bảng mẫu). Chú ý : GV dạy ở vùng nào cho HS tìm từ địa phơng ở vùng ấy. GV có thể mở rộng ra một số vùng khác cũng đợc, nhng phải căn cứ vào thời gian.. VÝ dô : Cha (cã vïng lµ bè, cËu, ba...).

(28) - C¸c nhãm tr×nh bµy phÇn chuÈn bÞ, líp nhËn xÐt, gi¸o viªn bæ sung vµ më réng.. - GV chú ý thời gian vì có đến 36 từ ngữ toàn dân trong tiết 1 tìm hiểu từ ngữ địa phơng, nếu kh«ng sÏ kh«ng hÕt bµi. Hoạt động 3: - Giáo viên cho HS tìm hiểu bài tập 2: tìm từ ngữ ở địa phơng khác. Lớp nhËn xÐt. GV bæ sung.. TiÕt 4 :. LËp dµn ý cho b µi v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶vµ biÓu c¶m Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I. Dµn ý cña bµi v¨n tù sù. Hoạt động 1 : GV cho 1 HS đọc tốt đọc lại văn bản - Mở bài: Từ đầu đến... bày la liệt lên bàn (tả lại Món quà sinh nhật (SGK). Sau đó quang cảnh chung của buổi sinh nhật). cho HS lấy vở bài tập đã chuẩn bị ở Thân bài: Tiếp đó đến ... chỉ gật đầu không nói (kể về nhà để trả lời các câu hỏi: món quà sinh nhật độc đáo của ngời bạn). + Néi dung kh¸i qu¸t mçi phÇn. KÕt bµi : Cßn l¹i (c¶m nghÜ cña ngêi b¹n vÒ mãn quµ + Nh©n vËt, sù kiÖn, thêi gian... sinh nhËt). + KÕt hîp yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m... - Trong v¨n b¶n nµy, t¸c gi¶ võa kÓ theo tr×nh tù thêi gian HS đứng tại chỗ trả lời. Lớp nhận xét, (diễn biến từ đầu đến cuối buổi sinh nhật) nhng có lúc dùng hồi ức, ngợc thời gian nhớ về sự việc đã diễn ra (lâu bæ sung. l¾m, tõ mÊy th¸ng tríc, lóc æi ®ang ra hoa...) t¹o nªn tÝnh biÓu c¶m.. Hoạt động 2 : Qua c¸c néi dung võa t×m hiÓu trªn, GV híng dÉn HS rót ra nhËn xÐt vÒ bè côc vµ dµn ý cña bµi v¨n tù sù kÕt hợp với miêu tả, đánh giá; nêu ý chÝnh cña mçi phÇn (rót ra c¸ch x©y dùng dµn ý cho bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶, biÓu c¶m). KÕt hîp víi néi dung trong SGK vµ phÇn ghi nhớ, HS đứng tại chỗ trả lời. GV bổ sung vµ HS ghi ý chÝnh vµo vë. Hoạt động 3 : - GV cho HS đọc bài tập 1 (dàn bài vÒ C« g¸i b¸n diªm). HS lµm viÖc độc lập trong khoảng 7 phút. Sau đó đứng tại chỗ trả lời. 1 em lên bảng viÕt dµn bµi cña m×nh. Líp nhËn xÐt, bæ sung (HS cã thÓ ghi ý chÝnh cña dµn bµi). - §iÒu t¹o nªn bÊt ngê cña truyÖn lµ t×nh huèng truyện: đa ngời đọc vào tâm trạng chờ đợi và có ý chê tr¸ch nh©n vËt Trang - ngêi kÓ chuyÖn, vÒ sù chËm trÔ cña ngêi b¹n th©n nhÊt trong ngµy sinh nhËt, suýt n÷a trách nhầm ngời bạn đến chậm có tấm lòng thơm thảo - lµ Trinh, kh«ng ph¶i lµ mãn quµ Trinh mua véi trªn vỉa hẻ, cửa hiệu... mà Trinh đã ấp ủ, nâng niu nghĩ đến suèt bao ngµy nay. Dµn ý cña bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi miêu tả, biểu cảm và đánh giá (cách xây dựng dàn ý). a. Më bµi: Giíi thiÖu sù viÖc, nh©n vËt, t×nh huèng (cã thÓ nªu kÕt qu¶ sù viÖc, sè phËn nh©n vËt tríc råi th©n bµi kÓ ngîc theo thêi gian...) b. Th©n bµi: KÓ l¹i diÔn biÕn c©u chuyÖn theo tr×nh tù nhất định (trả lời câu hỏi: Câu chuyện diễn ra nh thế nµo?) Khi kể, kết hợp miêu tả ngời, việc và bộc lộ thái độ t×nh c¶m cña m×nh tríc ngêi vµ viÖc. c. KÕt bµi : Nªu kÕt côc vµ c¶m nghÜ cña ngêi trong cuộc (ngời kể hay 1 nhân vật nào đó). II. LuyÖn tËp :. Bµi tËp 1 : LËp dµn ý bµi C« bÐ b¸n diªm : a. Mở bài : Giới thiệu quang cảnh đêm giao thừa và gia c¶nh em bÐ b¸n diªm. b. Th©n bµi : - Không bán đợc diêm không dám về, sợ bố; tìm góc têng tr¸nh rÐt. - Liều đánh diêm Que 1 : Tëng ngåi tríc lß sëi (rÐt). Que 2: Tởng là bữa tiệc (đói) Que 3 : Tëng c©y th«ng n«-en (giao thõa).. Que 4: ThÊy bµ ®ang cêi víi em (ngêi th©n nhÊt). Các que còn lại : cùng bà bay lên cao... đón niềm vui ®Çu n¨m. - Các yếu tố tả và biểu cảm đợc đan xen trong quá trình kể chuyện về cô bé bán diêm, đặc biệt sau mỗi lần quẹt diêm thì cảnh thực và mộng đợc miêu tả sinh.

(29) động cùng những suy nghĩ và tâm trạng của em bé. c. KÕt bµi:. - Em bé chết vì giá rét trong đêm giao thừa.. - Không ai biết điều kì diệu mà em trông thấy, đợc gặp bà và cùng bà bay lên cao đón niềm vui đầu năm. - GV cho HS làm việc theo nhóm, đại Bài tập 2 : Lập dàn ý cho đề bài (SGK) diện nhóm trình bày, GV bổ sung. HS a. Mở bài: Giới thiệu ngời bạn đó là ai? kỉ niệm khiến ghi ý chính, vắn tắt dàn bài vào vở ? mình xúc động nhất ? b. Th©n bµi : Tập trung kể về kỉ niệm xúc động ấy gồm các ý sau:. Bµi 9. - X¶y ra ë ®©u, lóc nµo, víi ai (hoµn c¶nh, thêi gian, nh©n vËt). - ChuyÖn x¶y ra nh thÕ nµo (më ®Çu, diÔn biÕn, kÕt qu¶). - Điều gì khiến em xúc động? xúc động nh thế nµo ? ... c. KÕt bµi : Suy nghĩ về ngời bạn và kỷ niệm ấy đối với em bây giê... - Hai c©y phong 1 tiÕt - Nãi qu¸ 1 tiÕt - ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2 2 tiÕt. V¨n b¶n: Hai c©y phong. Hoạt động của thầy và trò. (Ai-ma-tèp). Nội dung cần đạt. H§ 1- Giíi thiÖu chung: I- Giíi thiÖu chung: - GV giíi thiÖu nhanh ý 1,2 1- §Êt níc C-r¬-g¬-xtan: - ý 3, yªu cÇu HS tãm t¾t theo - Thuéc Liªn x« cò,cßn cã tªn lµ Kir-ghi-zi. - Mét níc céng hoµ vïng Trung ¸ SGK 2- Nhµ v¨n Ai-ma-tèp: - Sinh 1928, lµ kü s ch¨n nu«i, ®i häc v¨n häc vµ trë thµnh nhµ v¨n, nhµ b¸o. - Nh÷ng t¸c phÈm chÝnh: Gi-mi-li-a (1958), VÜnh biÖt Gunxa-r (1966), Con tµu tr¾ng (1970), Mét ngµy dµi h¬n thÕ kû (1980)…Tập truyên Núi đồi và thảo nguyên (1961) đợc giải thëng Lª-nin, gåm 3 truyÖn ng¾n: Ngêi thÇy ®Çu tiªn, C©y phong non trùm khăn đỏ,Mắt lạc đà. 3- TruyÖn ng¾n Ngêi thÇy ®Çu tiªn - Cèt truyÖn: (SGK) - VÞ trÝ ®o¹n trÝch : phÇn ®Çu cña truyÖn HĐ 2- Luyện đọc II- Luyện đọc: - GV giới thiệu: Truyện ghi lại - Giọng đọc cần nhẹ nhàng, nồng ấm nỗi xúc động sâu xa, thầm kín tự đáy lòng về những kỷ niệm êm đẹp của tuổi nh÷ng kû niÖm vµ c¶m xóc vÒ th¬. hai c©y phong. - HS thảo luận nhanh : loại - Đặc biệt chú ý đọc diễn cảm các đoạn mô tả hai cây phong vµ thÕ giíi míi mÎ më ra tríc m¾t bän trÎ. v¨n håi tëng vµ béc lé t©m trạng này nên chọn giọng đọc nh thÕ nµo? - Cho 2HS đọc, GV nhận xét đọc lại H§ - 3 - §äc t×nh hiÓu nh©n III- §äc - hiÓu: 1- Ngêi kÓ truyÖn: vËt ngêi kÓ chuyÖn (yªu cÇu 1aNg«i kể: Ngời kể truyện dùng các đại từ nhân xng tôi, phần đọc –hiểu VB) - Ngôi kể: (dựa vào đại từ chúng tôi cho thấy , truyện dùng ngôi kể thứ nhất. Tác dụng: dÔ béc lé trùc tiÕp t©m tr¹ng.c¶m xóc nh©n xng) b- Hai m¹ch kÓ: Lång vµo nhau - M¹ch nh©n vËt chóng t«i kÓ tõ : “Vµo n¨m häc cuèi.

(30) cùng…” đến”…biêng biếc kia” - TruyÖn cã mÊy m¹ch kÓ, vÞ - M¹ch nh©n vËt t«i kÓ : c¸c phÇn cßn l¹i. Ngêi kÓ tù xng trÝ vµ mèi t¬ng quan cña lµ ho¹ sÜ, cã thÓ lµ t¸c gi¶ nhng kh«ng nhÊt thiÕt. §©y lµ m¹ch kÓ? nhân vật do tác giả sáng tạo để kể truyện c- M¹ch kÓ chÝnh: M¹ch kÓ cña nh©n vËt t«i Tuy có một mạch kể của nhân vật chúng tôi, để chỉ bọn con - M¹ch nµo lµ chÝnh? trai, nhng m¹ch kÓ nµy còng lµ mét phÇn m¹ch kÓ cña nh©n vật tôi.Bởi vì nhân vật tôi cũng là một thành viên trong đó. ViÖc s¸ng t¹o ra hai nh©n vËt kÓ chuyÖn víi 2 m¹ch truyÖn lồng vào nhau này cho thấy hình ảnh hai cây phong đã để lại những ấn tợng đẹp đẽ đáng nhớ cho mọi ngời làng Kur- ku- ý nghĩa của việc tạo ra 2 rêu nói chung và cho nhân vật tôi(tự xng là hoạ sĩ) nói riêng. nh©n vËt kÓ chuyÖn? 2- H×nh tîng hai c©y phong: H§ 4- §äc – hiÓu h×nh tîng a- Hai c©y phong trong con m¾t cña “ t«i”: hai c©y phong trong con m¾t * H×nh ¶nh trµn ®Çy c¶m xóc: nh©n vËt t«i “ t«i”.( C©u hái 3) - …t«i kh«ng biÕt gi¶i thÝch ra sao…mçi lÇn vÒ quª…t«i HS th¶o luËn: đều coi bổn phận là từ xa đa mắt tìm hai cây phong (ngạc - Ta thÊy h×nh ¶nh hai c©y nhiªn). phong trong truyện hiện lên - dù ở xa đến đến đâu “ bao giờ cũng cảm biết đợc chúng, trµn ®Çy c¶m xóc. H·y t×m lóc nµo còng nh×n râ” những từ ngữ thổ lộ tình cảm - Khi ở xa về nghĩ đến hai cây thông cũng có “ một nỗi buồn của nhân vật tôi về hai cây da diết”,”mong sao chóng về …đến với hai cây phong”,” phong. nghe m·i tiÕng l¸ reo…say sa ng©y ngÊt ” - Đoạn văn tự sự này đã có sự - “Tôi lắng nghe tiếng…tim đập rộn ràng và thảng thốt ” kết hợp với hình thức diễn đạt §o¹n v¨n cã kÕt hîp víi v¨n biÓu c¶m nµo? * H×nh ¶nh v« cïng k× diÖu: - Hai c©y phong lu«n to¸t lªn vÎ kh¸c l¹: +” chóng cã tiÕng nãi riªng vµ h¼n ph¶i cã mét t©m hån riªng, chan chøa nh÷ng lêi ca ªm diô” - §o¹n v¨n miªu t¶ sù kh¸c l¹ cña hai c©y phong: “ Dï ta tíi ®©y vµo lóc nµo...ch¸y rõng rùc:” B×nh gi¶ng: §o¹n v¨n kh¸ hay nhê sù kÕt hîp c¸c yÕu tè miêu tả,đánh giá - Đoạn văn nào đặc tả hai cây Tả: “Dù ta...khác nhau”/ ‘Và khi mây đên kéo đến...cháy phong? ChØ ra nh÷ng c¸i hay rõng rùc “ cña ®o¹n v¨n? Liên tởng đáng giá:”Có khi...thơng tiếc ngời nào”. . Tác dụng: dựng lại hình ảnh hai cây phong thật sinh động cã hån cã vÝa nh con ngêi. §óng lµ ngßi bót cña mét ho¹ sÜ, h¬n n÷a, cña mét thi sÜ. b- Hai c©y phong trong con m¾t “chóng t«i”: * KÓ l¹i sù kiÖn: - ChuyÖn leo c©y ph¸ tæ chim - ChuyÖn vÒ mét thÕ giíi v« cïng k× diÖu §©y lµ hai sù kiÖn kh«ng bao giê phai mê trong ký øc tuæi H§ 5- §äc – hiÓu h×nh tîng th¬ cña “ T«i” * T¶ sù vËt, hiÖn tîng: hai c©y phong trong con m¾t Dùng l¹i h×nh ¶nh hai c©y phong qua nh÷ng chi tiÕt: hai nh©n vËt t«i “ t«i”. ( C©u hái 2) c©y phong khæng lå, nghiªng ng¶ ®ung ®a nh muèn mêi HS th¶o luËn: chaß, bãng r©m m¸t rîi,tiÕng l¸ xµo x¹c dÞu hiÒn,c¸c m¾t - Hai c©y phong trong con m¾t “chúng tôi”hiện ra qua những mấu và cành cây,cành cao ngất, cao đến ngang tầm cánh chim bay. ph¬ng thøc biÓu hiÖn nµo? NhËn xÐt c¸ch t¶: chØ chän vµi chi tiÕt, kiÓu ph¸c th¶o cña (tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m) hoạ sĩ, nhng cũng đủ nói lên những điều kì điệu của hai c©yphong. - Bức tranh về “một thế giới đẹp đẽ vô ngần của không gian bao la vµ ¸nh s¸ng”: §Êt réng bao la...xa th¼m biªng biÕc kia”. - (B×nh gi¶ng): §©y lµ mét trong nh÷ng ®o¹n hay nhÊt trong VB, v¨n tù sù l¹i cã sù kÐt hîp víi c¸c yÕu tè miªu t¶,biÓu.

(31) - Bøc tranh vÒ “mét thÕ giíi đẹp đẽ vô ngần của không gian bao la và ánh sáng ” đợc đặc tả trong ®o¹n v¨n nµo? H·y ph©n tÝch c¸i hay cña ®o¹n v¨n. (Cã nÐt bót cña ho¹ sÜ kh«ng? Cã t©m hån cña thi sÜ kh«ng? cã sù kÕt hîp tù sù víi c¸c yÕu tố miêu tả,biểu cảm, đánh giá nh thÕ nµo?:. cảm, đánh giá: + Dựng lại hết sức rõ nét, sống động hình ảnh một thế giới mới tơi đẹp bao la rộng mở:dải thảo nguyên hoang vu mất hút trong làn sơng mờ đục, nơi xa thắm biêng biếc của thảo nguyên, bao nhiêu là vùng đất, những con sông... lấp l¸nh tËn ch©n trêi nh nh÷ng sîi chØ b¹c máng manh,, nh÷ng đám mây những đồng cỏ, chân trời sa thẳm biêng biéc. Nh÷ng chi tiÕt cho thÊy con m¾t cña mét ho¹ sÜ. + Béc lé mét c¶m gi¸c ng¹c nhiªn ®Çy høng thó cña trÎ th¬: Bçng nh cã phÐp thÇn th«ng, chóng t«i söng sèt,, nin thë, ngåi lÆng ®i,, quªn mÊt c¶ tæ chim,, chuång ngùa...réng nhÊt thÕ gian...chóng t«i thÊy nh mét c¨n nhµ xÐp,chóng t«i cè gi¬ng hÕt tÇm m¾t...thÊy kh«ng biÕt bao nhiªu, bao nhiªu là vùng đất, chúng tôi cha tờng nghe nói,,chúng tôi nép m×nh suy nghÜ,chóng t«i ngåi nÐp l¾ng nghe... §©y chÝnh lµ chÊt th¬,chÊt thi sÜ, yÕu tè t¹o nªn søc hÊp dÉn cña ®o¹n v¨n. V- Chän ®o¹n v¨n hay häc thuéc lßng:. H§ 6- Thùc hiÖn yªu cÇu 4 §Ó cho HS tù chän. GV cã thÓ híng HS chän mét trong hai đoạn đã bình giảng kü trong H§ 5 ) HĐ -7 - Rút ra những nét độc VI- Ghi nhớ: (SGK) đáo về nội dung và nghệ thuật cña VB. - Hai cây phong đợc miêu tả nh thÕ nµo? - Ta thÊy ë ngêi kÓ chuyÖn nh÷ng t×nh c¶m g× ?Vµ mét t©m hån nh thÕ nµo?. TiÕt 3: Hoạt động của thầy và trò. Nãi qu¸ Nội dung cần đạt. H§1- T×m hiÓu c¸ch thøc I-ThÕ nµo lµ nãi qu¸? (mức độ, tính chất) miêu tả 1- Cách thức: trong c¸c tõ ng÷ in ®Ëm. a-VÝ dô: Cho HS :- Quan s¸t c¸c vÝ - Đêm tháng năm cha nằm đã sáng (a) dô; - Ngày tháng mời cha cời đã tối (b) -Nhận xét (đối tợng, cách - Må h«i th¸nh thãt nh ma ruéng cµy (c) thøc miªu t¶), chØ ra nh÷ng - Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần (d) chç cã sù miªu t¶ thÓ hiÖn b- NhËn xÐt: c¸ch nãi kh«ng b×nh thêng . * §èi tîng, miªu t¶:C¸c sù vËt, hiÑn tîngcã thËt - Cách nói này đợc gọi là gì? - Đêm tháng năm, ngày tháng mời (có khoảng thời gian ng¾n) - Ngêi cµy ruéng, khã nhäc nªn tiÕt nhiÒu må h«i. - H¹t g¹o chøa dùng rÊt nhiÒu nçi gian lao cña ngêi lao động. * Mức độ tính chất của hiện thực đợc miêu tả trong văn bản: Không bình thờng, hơn mức độ tính chất hiện thực rất nhiều. * Đây là cách nói phóng đại, khoa trơng, thậm xng, cờng ®iÖu, ngoa ng÷, gäi chung lµ nãi qu¸- mét biÖn ph¸p tu tõ. H§ 2- So s¸nh víi c¸ch nãi 2- T¸c dông cña nãi qu¸: a- So sánh với cách nói thờng (phù hợp vơì mức độ, tính thờng để thấy u điểm của nói chÊt cña hiÖn thùc): VÝ dô c¸ch nãi thêng: qu¸. - HS dựa vào đối tợng nh trên - Đêm tháng năm rất ngắn, chỉ khoảng 9 giờ đồng hồ là tối.(a) thử diễn đạt bằng cách nói - Ngày tháng mời, bảy giờ mới sáng mà khoảng bốn giờ chiều đã tối.(b) thêng (kh«ng cêng ®iÖu )..

(32) - ChØ ra u nhîc ®iÓm cña hai - Lóc cµy ruéng må h«i ra ®Ém c¶ ngêi. cách nói. Từ đó thấy đợc tác …. dông cña nãi qu¸. b- NhËn xÐt: * Nãi thêng:(kh«ng sö dông biÖn ph¸p tu tõ) C¸ch m« t¶ thêng dµi, khã nhí, lñng cñng. * Nãi qu¸:(sö dông biÖn ph¸p tu tõ nãi qu¸) ng¾n gän, hay, Ên tợng đậm nét, truyền cảm, dễ hình dung ra mức độ tính chất cña hiÖn thùc (thùc tÕ kh«ng g©y hiÓu nhÇm) H§ 3- NhËn râ sù kh¸c biÖt 3- Ph©n biÖt nãi qu¸ vµ nãi kho¸c: - Nét giống nhau: có phóng đại, cờng điệu gi÷a nãi qu¸ vµ nãi kho¸c. Néi dung nµy SGK kh«ng - Kh¸c nhau lµ c¬ b¶n: Nãi qu¸ đề cập đến, để HS tránh Nãi kho¸c nhÇm lÉn, GV nªn ®a thªm ý nµy. V× thêi gian cã h¹n, cã Phản ánh đúng bản chất sự thật thÓ dïng PP diÔn gi¶ng. Tuy nhiên,GV cần chọn Phản ánh trái vớí sự thật (đối tợng mô tả) những ví dụ cụ thể để HS dễ Ngời nói phónh đại sự vật, nhằm mô tả rõ nhất bản chất của hiªñ. hiÖn thùc Nh»m ph« tr¬ng b¶n th©n ngêi nãi, t¹o ra sù hiÓu nhÇm Ngời nói đợc tôn trọng, khen ngợi Ngêi nãi bÞ chª cêi, coi thêng HĐ 4- Rút ra đợc những ®iÓm cÇn nhí vÒ biÖn ph¸p tu tõ nãi qu¸: - C¸ch thøc nãi? - T¸c dông cña nãi qu¸: - C¸c tªn gäi kh¸c ?. II-Ghi nhí: ( SGK ) BiÖn ph¸p tu tõ nãi qu¸ cã: - Cách thức : Phóng đại qui mô, mức độ, tính chất của sự vật hiện tợng đợc miêu tả - T¸c dông : NhÊn m¹nh,g©y Ên tîng, t¨ng søc biÓu c¶m, tăng hiệu quả diễn đạt. - Các tên gọi khác : cờng điệu, phóng đại, khoa trơng, thậm xng, ngoa ng÷ H§ 5- LuyÖn tËp. III-LuyÖn tËp , híng dÉn lµm bµi ë nhµ: Bµi 1: Cho HS c¶ líp lµm, Bµi 1- BiÖn ph¸p nãi qu¸ trong c¸c tõ ng÷ : gọi mỗi HS trả lời một câu, Câu a- Có sức ngời sỏi đá cũng thành cơm c¶ líp gãp ý söa ch÷a. Nghĩa: Sức lao động của con ngời rất kì diệu có thể làm đợc mọi việc dù khó khăn đến đâu Câu b- Em có thể đi lên đến tận trời NghÜa: Em rÊt kháe, kh«ng sao c¶ ( dï bÞ th¬ng) C©u c-ThÐt ra löa NghÜa: tiÕng nãi rÊt cã quyÒn lùc Bài 2- cách tổ chức làm nh Bài 2-: câu a- Chó ăn đá gà ăn sỏi bµi 1. - b- BÇm gan tÝm ruét - c- ruột để ngoài da - d- në tõng khóc ruét Bµi 3- Yªu cÇu HS gi¶i thÝch - ®- V¾t ch©n lªn cæ nghÜa cña tõng thµnh ng÷ tr- Bµi 3- Gîi ý: ớc khi đặt câu ( Gợi ý: dựa - Nàng Kiều có sắc đẹp nghiêng nớc nghiêng thành vµo tõ ®iÓn thµnh ng÷) - Cã trÝ tuÖ con ngêi cã thÓ rêi non lÊp biÓn Bài 4- HS tự tìm, đọc cho cả - Nhân dân ta biết đoàn kết thì có thể lấp biển vá trời. líp nghe, cïng söa ch÷a - Thánh Gióng là một vị thần thành đồng da sắt Bài 5- HS tự viết GV thu bài - Nghĩ nát óc cũng không giải đợc bài toán. chÊm Bµi 7- HS tù lµm,GV kiÓm tra trong muôc KT bµi cò ë tiÕt sau. TiÕt 4 ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2 – Tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu cảm, đánh giá.

(33) 1- GV giới thiệu đề: - §äc mét vµi lÇn - Chép đề lên bảng - Giải thích những chỗ HS cha rõ về VB đề ( không thuộc phần nội dung cần kiểm tra 2- Häc sinh lµm bµi : - GV lµm tèt c«ng viÖc gi¸m thÞ 3- GV thu bài đúng thời gian Bµi 10- ¤n tËp truyÖn ký ViÖt nam 1tiÕt - Thông tin về Ngày Trái đất năm 2000 2 tiÐt - Nãi gi¶m nãi tr¸nh 1tiÕt - LuyÖn nãi:KÓ truyÖn theo ng«i kÓ kªt hîp víi miªu t¶ biÓu c¶m 1tiÕt TiÕt 1-. ôn tập truyện kí việt nam hiện đại. I- Bảng thống kê về truyện ký Việt Nam đã học ở lớp 8. (Thùc hiÖn c©u hái 1). * Hoạt động của thầy và trò:. - GV kiểm tra việc lập bảng thống kê theo mẫu của HS ( đã chuẩn bị ở nhà). - GV chuẩn bị sẵn bảng thống kê có các mục để trống - Chỉ định HS điền từng mục - Yªu cÇu c¸c HS kh¸c theo dâi vµ nhËn xÐt söa ch÷a - HS nêu tên các tác phẩm truyện kí Việt nam đã học ở các lớp dới, yêu cầu HS Về nhà điền thêm các tác phẩm vừa bổ sung vào bảng đã cho * Nội dung cần đạt: STT Tªn VB N¨m T¸c gi¶ TP ra đời. ThÓ lo¹i. 1. T«i ®i häc Thanh (1941) TÞnh (19111988). TruyÖn KØ niÖm trong s¸ng vÒ DiÔn t¶ nh÷ng c¶m nghÜ vÒ buæi ng¾n buæi tùu trêng ®Çu tiªn ®i häc ®Çu tiªn víi mét ngßi bót giµu chÊt th¬. 2. Trong lßng mÑ (Nh÷ng ngµy th¬ Êu,1938) Tøc níc vì bê (Tắt đèn, 1939). 3. 4. Nguyªn Håi ký Hång (19181982). Néi dung chñ yÕu. Nỗi cay đắng tủi cực vµ t×nh yªu th¬ng ch¸y bỏng đối với ngời mẹ cña nhµ v¨n trong thêi th¬ Êu Ng« TiÓu - V¹ch trÇn bé mÆt tµn TÊt Tè thuyÕt b¹o, phÝ lÝ cña x· héi (1893thùc d©n PK thêi 1954) thuéc Ph¸p : ®Èy ngêi nông dân đến chỗ cïng cùc ph¶i liÒu m¹ng chèng l¹i. - Cho thấy vẻ đẹp tinh thÇn cña ngêi n«ng d©n: giµu lßng yªu th¬ng vµ søc ph¶n kh¸ng m¹nh mÏ L·o Nam TruyÖn - ThÓ hiÖn mét c¸ch H¹c(1943) Cao ng¾n cảm động, chân thực (1915sè phËn ®au th¬ng, 1951) phÈm chÊt ch©n thùc cña ngêi n«ng dan trong x· héi cò. - Th¸i độ trân trong,yªu th¬ng cña nhà văn đối với ngời. §Æc s¾c nghÖ thuËt. Lêi v¨n ch©n thùc giµu c¶m xóc. -Ngòi bút hiện thực sinh động - NghÖ thuËt kÓ truyÖn sù giµ giÆn - X©y dùng ng«n ng÷ nh©n vËt phï hîp víi t©m lý, tÝnh c¸ch. Tµi kh¾c ho¹ nh©n vËt : sinh động, có chiều sâu tâm lý; cách kÓ linh ho¹t h¸p dÉn; ng«n ng÷ giản dị tự nhiên mà đậm đà.

(34) n«ng d©n cïng khæ - Các tác phẩm truyện kí Việt nam đã học ở lớp dới: + Sèng chÕt mÆc bay ( Ph¹m Duy Tèn) + Mét thø quµ cña lóa non ( Th¹ch Lam). + DÕ mÌn phiªu lu kÝ (T« Hoµi) II- So sánh đặc điểm của một số VB ( thực hiên yêu cầu 2). * Hoạt động của thầy và trò: So s¸nh c¸c VB: - Trong lßng mÑ (Nguyªn Hång) - Tøc níc vì bê (Ng« TÊtTè) - L·o H¹c ( Nam Cao) C¸c ph¬ng diÖn so s¸nh: + Thời điểm ra đời: + Phơng thức biểu đạt,thể loại: + §Ò tµi: + T tëng, t×nh c¶m: + Bút pháp (đặc điểm nghệ thuật) - ThÕ nµo lµ v¨n xu«i hiÖn thùc ViÖt Nam tríc c¸ch m¹ng ? Cho HS lÇn lît tr×nh bµy sù chuÈn bÞ ë nhµ * Nội dung cần đạt: 1- Gièng nhau: * Thời điểm ra đời: cïng thêi kú 1930-1945. * Phơng thức biểu đạt,thể loại: Đều dùng văn xuôi tự sự, thể loại truyện ký * Đề tài: con ngời và cuộc sống xã hội đơng thời; đi sâu miêu tả những số phận đau khổ của nh÷ng con ngêi bÞ ¸p bøc, vïi dËp * T tởng, tình cảm: Chan chứa tinh thần nhân đạo (yêu thơng, trân trọng những tình cảm và phẩm chất cao đẹp của con ngời, lên án những thế lực bạo tàn, xấu xa) * Đặc điểm nghệ thuật: Xử dụng bút pháp hiện thực: lối viết chân thực, gần đời sống, sinh động * Kh¸i niÖm v¨n xu«i hiÖn thùc ViÖt nam tríc c¸ch m¹ng: Lµ nh÷ng t¸c phÈm v¨n xu«i ViÖt nam ra đời từ 1930 - 1945 có những đặc điểm nh đã nêu trên. Đó cũng là những đặc điểm chung cña truþÖn ký hiÖn d¹i ViÖt Nam tríc c¸ch m¹ng. 2- Khác nhau: (HS điền vào bảng GV đã treo trên bảng): Gợi ý những nội dung cần điền để GV hớng đẫn và sửa chữa cho HS : V¨n b¶n. Trong lßng mÑ. ThÓ lo¹i Ph¬ng thøc biÓu đạt. Håi ký Tù sù( cã tr÷ t×nh). Ngêi n«ng d©n cïng khæ bị áp bức đến nỗi không thÓ cam chÞu ph¶i vïng lªn Néi dung Nỗi đau của đứa bé Phê phán chế độ tàn ác chñ yÕu må c«i, xa mÑ vµ t×nh bÊt nh©n vµ ca ngîi vÎ yªu th¬ng v« bê cña đẹp tâm hồn, sức phản bé đối vói mẹ kh¸ng tiÒm tµng cña ngêi phô n÷ n«ng th«n §Æc ®iÓm V¨n håi ký ch©n Kh¸c ho¹ nh©n vËt vµ nghÖ thµnh, chÊt tr÷ t×nh miêu tả rát sinh động và thuËt thiÕt tha hÊp dÉn §Ò tµi cô thÓ. Tình cảnh đứa trẻ mồ c«i. Tøc níc vì bê ( trÝch T¾t đèn) TiÓu thuyÕt Tù sù. L·o H¹c TruyÖn ng¾n Tù sù ( xen tr÷ t×nh) ChuyÖn mét «ng l·o qu¸ nghÌo đói phải tự tử Sè phËn bi th¶m cña ngêi n«ng d©n cïng khæ vµ nh©n phÈm cao đẹp của họ Nhân vật đợc miêu tả ở chiều s©u t©m lý; truyÖn kÓ tù nhiªn linh ho¹t võa ch©n thùc, giµu chÊt triÕt lý, tr÷ t×nh. III- Lựa chọn nhân vật mà em thích nhất.( trong 3 tác phẩm đã nêu ở phần III ở trên) 1-Yªu cÇu HS: - TiÕp xóc v¨n b¶n t¸c phÈm thùc sù..

(35) - Nêu ra đợc những căn cứ chính xác. - Cã xóc c¶m th©n thËt 2- GV để HS nói về nhân vật mà em thích trớc lớp ( đã sự chuẩn bị ở nhà) TiÕt 2: Thông tin về ngày trái đất Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§ 1T¹o t×nh huèng. Cho HS th¶o luËn: hiÖn nay con ngêi ®ang lµm « nhiÔm m«i trêng sèng nh thÕ nµo? - Kh«ng khÝ bÞ « nhiÔm nh thÕ nµo? - Níc bÞ « nhiÔm nh thÕ nµo? - §Êt bÞ « nhiÔm nh thÕ nµo?. I- Những vấn đề môi trờng của trái đất: HiÖn nay, hµng ngµy con ngêi ®ang lµm bÈn m«i trêng sèng bëi hµng tØ tÊn c¸c chÊt phÕ th¶i gäi chung lµ r¸c th¶i c«ng nghiÖp vµ trong sinh ho¹t * Không khí ở nhiều thành phố đang ở mức báo động cao : khói bụi từ các phơng tiện giao thông đã ô nhiễm qu¸ møc cho phÐp. * Nguồn nớc ở nhiều sông hồ, mạch nớc ngầm đã bị nhiễm hoá chất độc hại do thải ra từ các nhà máy, từ sản xuÊt n«ng nghiÖp. * Trªn trêi th× tÇng «z«n ®ang bÞ thñng bëi khÝ th¶i, díi đất thì nhiều vùng đất bị bỏ hoang vì chất độc hại (do s¶n xuÊt, do chiÕn tranh) Hoạt động sản xuất bị đình đốn sức khoẻ con ngời bị gi¶m sót nghiªm träng. Con ngời phải hành động nh thế nào để cứu trái đất? Chóng ta cïng t×m hiÓu v¨n b¶n Th«ng tin vÒ ngµy Tr¸i đất năm 2000. HĐ 2- Luyện đọc, giải thích từ ngữ: II- Đọc, tìm hiểu những từ khó: - Cho 3 HS đọc 3 đoạn tơng ứng với 1- Cách đọc: Thể hiện mục đích thông báo của VB, bố cục.GV sửa và hớng dẫn cách cần dọc rõ ràng, bộc lộ đợc đầy đủ nội dung, gây đợc sự đọc chú ý khến cho ngời nghe đợc thuyết phục và thay đổi hành động ứng xử. Chó ý vÒ giäng däc: §o¹n nãi vÒ t¸c h¹i cña bao ni lông cần thể hiện đợc cảm giác nguy hiểm đáng sợ. - SGK đã chú thích nhiều từ khó, Đoạn hớng dẫn hành động cần đọc với giọng rành mạch nhng kh«ng ph¶i HS nµo vµ ë vïng tõng ®iÓm ,cÊp b¸ch, khÈn thiÕt. nµo còng hiÓu hÕt, GV cÇn t×m hiÓu 2- Một số từ khó: Plastic : chất để từ đó chế ra nhiều sâu hơn và tìm cách giải thích phù loại sản phẩm nhựa có độ bến cao nhng khi đã thành rác hợp với nhiều đói tợng HS. Ví dụ từ thải thì rất khó phân huỷ, có thể tồn tại từ 20 đến 5000 plastic n¨m. - GV cÇn gi¶i thÝch mäi tõ ng÷ mµ HS cha hiÓu H§ 3 - §äc t×m bè côc ( thùc hiÖn III- §äc t×m vµ ph©n tÝch bè côc: yªu cÇu 1, phÇn §äc- HiÓu VB): 1- Cã 2 c¸ch chia bè côc: - Cho HS thảo luận xác định các * Cách 1: c¸ch chia bè côc. Đoạn1- Từ đầu đến “…không sử dụng bao ni lông”: - Lý gi¶i c¸ch chia (dùa theo néi Giíi thiÖu Ngµy kh«ng dïng bao ni l«ng cña ViÖt Nam dung). §o¹n 2- “ Nh chóng ta…trÎ s¬ sinh”:T¸c h¹i cña viÖc - NhËn xÐt bè côc. dïng bao ni l«ng. Đoạn 3- Đoạn còn lại: Lời đề nghị và kêu gọi hành động * C¸ch 2:Chia ®o¹n 3 nªu trªn thµnh 2; - §o¹n ” V× v©y...víi m«i trêng” thuéc ®o¹n 2 - §o¹n 3 : gåm 3 c©u cuèi VB 1- Ph©n tÝch : * C¸ch chia 1 cã c¬ së: ®o¹n 3 nh lêi kªu gọi sau khi đã thuyết minh tác hại của việc dùng bao ni l«ng. * Tuy nhiªn, trong mét lêi kªu gäi nh VB nµy th× kÕt thóc nªn lµ nh÷ng c©u mang h×nh thøc kªu gäi.V× vËy c¸ch chia thø 2 còng hîp lý..

(36) Bè côc chÆt chÏ, hîp lý, phï hîp v¬Ý bè côc 3 phÇn cña VB nghÞ luËn. IV- Đọc - Hiểu nội dung và nghệ thuật diễn đạt. 1- Giíi thiÖu Ngµy Tr¸i §Êt cña ViÖt Nam: H§ 4- §äc hiÓu ®o¹n ®Çu: * HÖ thèng ý: - Tìm hệ thống ý đợc nêu trong - XuÊt xø cña Ngµy Tr¸i §Êt trªn thÕ giíi phÇn ®Çu. - Chủ đề của Ngày Trái Đất - Nhận xét cách vào đề nh thế nào? - Chủ đề Ngày Trái Đất của Việt Nam năm 2000. có đạt yêu cầu của phần mở đề hay * Nhận xét: -Vào đề theo cách gián tiếp, từ xa đến gần, kh«ng?: từ rộng đến hẹp ( thế giới đến Việt nam). - Ngắn gọn mà đầy đủ thông tin, rõ vấn đề trọng tâm cña toµn VB. H§ 5- Thùc hiÑn yªu cÇu 2(§ächiÓu VB-SGK). HS đọc VB và thảo luận - Nguyªn nh©n c¬ b¶n khiÕn cho viÖc dïng bao ni l«ng cã thÎ g©y « nhiÔm m«i trêng. - Nh÷ng nguyªn nh©n vµ t¸c h¹i cô thÓ cña viÖc dïng bao ni l«ng. (GV nên đọc các tài liệu khác để nêu một cách thật sinh động, cụ thể.. 2-Nguyªn nh©n vµ t¸c h¹i cña viÖc sö dông bao ni l«ng: * Nguyªn nh©n: -TÝnh kh«ng ph©n huû cña plastic ( GV cÇn lÊy kiÕn thøc vÒ ho¸ häc gi¶i thÝch thªm) - Dùng không đúng cách và thải hàng triệu bao ni lông mµ phÇn lín bÞ vøt bõa b·i. *Nguyªn nh©n vµ t¸c h¹i cô thÓ: (dùa vµo SGK lµm râ) - Bao ni lông lẫn vào đất làm cản trở sự sinh trởng của sinh vËt bÞ nã bao quanh…… - Bao ni l«ng bÞ vøt xuèng cèng lµm t¸c cèng r·nh, t¨ng khả năng ngập lụt, sinh muõi độc. - Bao ni l«ng tr«i ra biÓn lµm c¸ chÕt v× nuèt ph¶i - Bao ni lông mầu đựng thực phẩm rất độc hại - Bao ni lông bị đốt thải khí rất độc - Nh÷ng t¸c h¹i kh¸c: lµm mÊt mÜ quan n¬i c«ng cộng,khu du lịch, khu dân c: rác thải đựng trong túi nilong rÊt khã ph©n huû;… * C¸ch thuyÕt minh nh÷ng nguyªn nh©n vµ nh÷ng t¸c hại: VB đã đa ra đợc những ví dụ cụ thể, sinh động phổ - C¸ch thuyÕt minh nh÷ng nguyªn biÕn nh©n vµ nh÷ng t¸c h¹i nh thÐ nµo? H§ 6 - §äc hiÓu lêi kªu gäi, kiÕn 3- Lêi kªu gäi nghị của VB (Thực yêu cầu 3 - a- Lời đề nghị dùng bao ni lông đúng cách: phÇn §äc-hiÓu VB) - Dïng nhiÒu lÇn HS th¶o luËn: - ChØ dïng khi thËt cÇn thiÕt - VB đa ra những yêu cầu và đề - Dùng thay thế nghÞ g× ? ( dïng bao nil«ng nh -Tuyªn truyÒn cho ngêi kh¸c biÕt t¸c h¹i cña bao ni thế nào là đúng ?), cách đùng lông. - Cách đề nghị: “chúng ta phải”, cho thấy đây là yêu tõ ng÷? cÇu b¾t buéc b- Lời kêu gọi cho hành động trớc mắt: Một ngày - VB đa ra lời kêu gọi hành động không dùng bao ni lông. * Cã tÝnh thuyÕt phôc: tríc m¾t cña mäi ngêi lµ g×? - Ph©n tÝch tÝnh thuyÕt phôc vµ tÝnh - Hîp l«gic, chÆt chÏ: Những đề xuất của VB đợc đa ra tạo ra sự chấp nhận kh¶ thi cña nh÷ng kiÕn nghÞ: cao, vì đợc đa ra sau khi đã thuyết minh rõ sự nguy hại + Lêi kªu gäi cã tÝnh thuyÕt phôc cña viÖc dïng bao ni l«ng , ngoµi ra cßn cã tõ ng÷ kh«ng? chuyÓn ý V× vậy…đặt đúng chỗ. - Cách diễn đạt có ấn tợng: +3 lần dùng chữ hãy (từ ngữ đề nghị): hãy quan tâm….hãy bảo vệ….hãy cùng nhau hành động….. Lời kêu gọi hành động Một ngày… đã vang lên một cách khẩn thiết, có sức lay động lớn +Dïng tõ : Mäi ngêi…cïng nhau; ng«i nhµ chung cña chóng ta; cïng nhau. Cho thÊy ®©y lµ nhiÖm vô, tr¸ch nhiÖm kh«ng cña.

(37) riêng ai., cách nói dễ thông cảm và tán đồng, vì nó tác động vào tình cảm. - Cã tÝnh kh¶ thi: HiÖn t¹i kh«ng thÓ dïng viÖc dïng bao nil«ng, nhng kh«ng dïng mét ngµy lµ cã thÓ thùc hiện đợc dễ dàng chỉ cần ai cũng hiểu ý nghĩa của ngày nµy.. + Tại sao VB không đề nghị bỏ hẳn bao ni lông? Đề nghị hành động - Tên văn bản: Thông tin về ngày trái đất năm 2000. + Cách đặt tên VB hết sức trang trọng Mét ngµy kh«ng dïng bao ni l«ng cã tÝnh kh¶ thi kh«ng? + VB chØ nªu lêi kªu gäi rÊt b×nh thêng đã làm cho ngời đọc thấy đợc tầm quan trọng có ỹ - Nhận xét về cách đặt tiêu đề cho nghĩa lớn lao trong một việc làm tởng nh bình thờng. VB H§ - 7 – Rót ra nh÷ng ®iÓm cÇn chó ý trong VB TiÕt 3 Hoạt động của thầy và trò. V- Ghi nhí: SGK Nãi gi¶m, nãi tr¸nh Nội dung cần đạt. HĐ 1- Tìm hiểu đặc điểm của biện I- Thế nào là nói giảm nói tránh? ph¸p tu tõ nãi gi¶m nãi tr¸nh. 1- T×m hiÓu vÝ dô 1( c©u hái 1):. - …phßng khi t«i sÏ ®i gÆp cô C¸c M¸c, cô Lª-nin và các vị cách mạng đàn anh khác… (1) - Bác đã đi rồi sao Bác ơi! (2) - …bè mÑ ch¼ng cßn (3) NhËn xÐt : * NghÜa cña c¸c tõ ng÷ in ®Ëm: chÕt; chØ c¸i chÕt - mét hiện tợng mất mát, đâu đớn,mức độ, tính chất nặng nề, kh«ng b×nh thêng. * Cách biểu hiện: Giảm nhẹ mức độ tính chất của hiện thùc; tr¸nh nãi râ nh÷ng ®iÒu nÆng nÒ. * T¸c dông: (So víi tõ ng÷ kh«ng nãi gi¶m nãi tr¸nh: - T¸c dông cña c¸ch nãi gi¶m nãi chÕt) tránh là gì ?( Những từ ngữ in đậm Tránh đợc cảm giác đau buồn, ghê sợ. trªn cã thÓ thay b»ng nh÷ng tõ ng÷ nµo, nÕu kh«ng xö dông c¸ch thøc nãi gi¶m, nãi tr¸nh (- …phßng khi t«i sÏ chÕt… - Bác đã chết rồi… - …bố mẹ đã chết… 2- T×m hiÓu vÝ dô 2 (c©u hái 2) G©y c¶m gi¸c nÆng nÒ, ghª sî, khã * C¸ch thøc: nãi tr¸nh tõ bÇu vó – mét c¸ch nãi th« chÞu ) tôc, thiÕu lÞch sù, b- Cho HS tr¶ lêi c©u hái 2 . * Tác dụng :Thể hiện một thái độ nhã nhặn, lịch sự a- Cho HS đọc Câu hỏi 1(phần I) Th¶o luËn: - NghÜa cña nh÷ng ch÷ in ®Ëm - Nªu c¸ch thøc biÓu hiÖn?. 3 -T×m hiÓu vÝ dô 3: c¸ch nãi nhÑ nhµng h¬n - Cách nói thứ 2 ( con dạo này không đợc chăm chỉ lắm) - Vì đợc dùng cách nói giảm nói tránh c- Cho HS tr¶ lêi c©u hái 3: - C©u nµo nhÑ nhµng h¬n? - V× sao? H§ 2- Rót ra nh÷ng ®iÒu cÇn nhí vÇ nãi gi¶m nãi tr¸nh. - Nãi gi¶m nãi tr¸nh lµ g×? - §©y lµ c¸ch nãi cña ngêi nµo - Khi nµo kh«ng nªn nãi gi¶m, nãi tr¸nh? H§ 3- LuyÖn tËp Bµi 1- Cho 5 HS lªn b¶ng ®iÒn vµo chç thÝch hîp c¶ líp nhËn xÐt, ch÷a. II- Ghi nhí: (SGK) Nãi gi¶m nãi tr¸nh lµ g×? (SGK) - Nãi gi¶m nãi tr¸nh lµ :…(SGK) - §©y lµ c¸ch nãi cña ngêi cã v¨n ho¸, cã gi¸o dôc. - Kh«ng nªn nãi gi¶m nãi tr¸nh khi cÇn lµm s¸ng râ sù thật, đấu tranh với những cái sai trái III- LuyÖn tËp: Bài 1- Cách điền đúng: a- Đi nghỉ,b-Chia tay; ckhiếm thị; d-có tuổi; e- đi bớc nữa..

(38) Bài 2- Cho 5 HS lên bảng đánh dấu C¶ líp th¶o luËn t¹i sao dóng (hoÆc sai) Bài 3- Mục đích cho HS nắm vững nãi gi¶m b»ng c¸ch phñ nhËn ®iÒu ngîc l¹i. GV lµm mÉu thªm mét câu, sau đó cho HS về nhà làm. Bài 4- Nh¾c HS xem l¹i ghi nhí (ý thø 3, phÇn 11). TiÕt 4-. Bµi 2: C©u cã nãi gi¶m nãi tr¸nh: a2,b2,c1,d1,e2 Bµi 3- MÉu: - C¸i xe cña anh tåi l¾m. - C¸i xe cña anh kh«ng tèt l¾m. LuyÖn nãi: kÓ chuyÖn theo ng«i kÓ. kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m. Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. H§1- ¤n tËp ng«i kÓ: Cho HS tr¶ lêi 3 c©u hái trong phÇn 1. Néi dung KT phÇn nµy HS đã đợc học ở những tiét trớc, cÇn dÆn HS chuÈn bÞ tríc ë nhµ, vµ tr¶ lêi nhanh, (chØ dõng khoảng 5 phút),GV có thể ghi đề c¬ng tr¶ lêi lªn b¶ng: 1- KÓ theo ng«i thø nhÊt lµ: - T¸c dông: - VÝ dô: 2- KÓ theo ng«i thøc 3 lµ: - T¸c dông: - VÝ dô:. I- ¤n tËp vÒ ng«i kÓ: 1- KÓ theo ng«i thø nhÊt lµ: ngêi kÓ truyÖn xng t«i trong c©u truyÖn T¸c dông: Lµm t¨ng tÝnh ch©n thËt,tÝnh thuyÕt phôc nh cã thËt, ngêi kÓ cã thÓ trùc tiÕp kÓ ra nh÷ng ®iÒu ta nghe m¾t thÊy, trùc tiÕp béc lé t tëng t×nh c¶m cña m×nh VÝ dô: Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª (Kh¸nh Hoµi) ( chØ cÇn lÊy mét ®o¹n ng¾n) 2- KÓ theo ng«i thøc 3 lµ: Ngêi kÓ Èn m×nh ®i, gäi tªn c¸c nh©n vËt b»ng tªn cña chóng T¸c dông:Ngêi kÓ cã thÓ nãi ra mét c¸ch tù do, linh ho¹t nh÷ng g× diÔn ra víi nh©n vËt VÝ dô: ChiÕc l¸ cuèi cïng (¥ Hen-ri) ( chØ cÇn lÊy mét ®o¹n ng¾n) 3- Lý do thay đổi ngôi kể : do cốt truyện và những yêu cÇu néi dung cña c©u chuyÖn. ViÖc chän ng«i kÓ lµ t¹o khả năng bộ lộ đợc cao nhất.. 3- Lý do thay đổi ngôi kể : H§ 2- §äc, ph©n tÝch kÕt hîp tù sù víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m 1- Cho 1 HS §äc ®o¹n v¨n “ ChÞ DËu……ra thÒm” ( Ng« TÊt Tè. 2- Phân tích (Có thể nêu đề mục để HS phát biểu): * YÕu tè tù sù: * YÕu tè biÓu c¶m: * YÕu tè miªu t¶:. II- ¤n tËp lµm v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m 1-§äc ®o¹n v¨n “ ChÞ DËu……ra thÒm” ( Ng« TÊt Tè. 2-Ph©n tÝch: * Yếu tố tự sự: kể chuyện chị Dậu đánh ngời nhà lý trởng * YÕu tè biÓu c¶m: cách xng hô, dùng đại từ nhân xng ch¸u, «ng - t«i, «ng - mµy, bµ * Yếu tố miêu tả: Chị Dậu xám mặt, vội vàng đặt con xuống đất…;chị Dậu nghiến hai hàm răng… - Tác dụng: Câu chuyện chị Dậu đánh ngời nhà lý trởng đợc hiên lên rõ nét.Tác giả thể hiện đợc thiện cảm của mình đói với chị Dậu và sự căm nghét bọn tay sai thực dân Pháp.. - T¸c dông: ViÖc nµy yªu cÇu HS chuÈn bÞ ë nhµ. ë líp chØ tr×nh bµy nhanh (kho¶ng 5 phót). H§ 3- LuyÖn nãi: II- LuyÖn nãi: - Đây là hoạt động quan trọng 1- Đề bài: (Bài 3 SGK) nhất của giờ học. GV cần tổ 2- Yêu cầu: * Kể đúng ngôi ngôi thứ nhất: ngời kể đóng chức để HS đợc luyện kể vai chị Dậu, xng tôi khi kể chuyÖn tríc tËp thÓ thùc sù * Thể hiện đợc cốt chuyện, tình tiết - BÇu mét ban gi¸m kh¶o * Trực tiếp nói đợc t tởng tình cảm của nhân vật - Thèng nhÊt biÓu chÊm ®iÓm t«i * Kêt hợp đợc các cử chỉ chỉ điệu bộ, nét mặt để - Cho mỗi HS đại diện cho một tæ, lÇn lît kÓ tríc líp. Ban GK miªu t¶ vµ biÓu c¶m. chÊm ®iÓm. 3- Thùc hiÖn: HS kÓ tríc líp..

(39) Bµi 11. - C©u ghÐp 2tiÕt - Tr¶ b¶iTLV sè 2 1tiÕt - T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh 1tiÕt TiÕt 1& TiÕt 2C©u ghÐp Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt vµ trß TiÕt 1 HĐ I- Xác định số lI- Đặc điểm câu ghép: îng côm chñ vÞ, 1- Kh¶o s¸t vÝ dô: thµnh phÇn chñ vÞ ë a- MÑ t«i...// dÉn ®i.... c¸c c©u in ®Ëm.( Lu C V ý ë ®©y cã söa mét b- T«i // quªn nh÷ng c¶m gi¸c / n¶y në trong lßng t«i. sè c©u in ®Ëm trong C V SGK vµ thªm c©u c -------------------------------------------------------------để HS dễ nắm bắt C V h¬n) c- MÑ t«i // cÇm nãn vÉy t«i, vµi gi©y sau, t«i // ®uæi kÞp. - GV ghi các câu đã d- ...lá ...// rụng nhiều, trên không// có...lòng tôi //lại nao nức cho lªn b¶ng ( nªn C V c V C V viÕt tríc trong b¶ng 2 – B¶ng ph©n tÝch c©u: phô). Yªu cÇu HS: - §iÒn C-V theo yªu thø tù c©u Sè lîng cÇu trªn côm c-v - Xác định số lợng CÊu t¹o côm C – V. Lo¹i c©u: - LËp b¶ng ph©n tÝch §¬n / GhÐp c©u (theo mÉu) a 1 C // V ( Mét côm C-V) §¬n. c / v Khái quát đặc ®iÓm cña c©u ghÐp. ( thÕ nµo lµ c©u ghÐp?) + Sè lîng,vµ cÊu t¹o c¸c côm C-V cña c©u ghÐp - Mçi côm chñ vÞ cã dạng nh thế nào? đợc gäi lµ g×?. b 2. C // V ( hai côm C-V, lång vµo nhau). c 2 C//V , C//V ( hai côm C-V, kh«ng lång vµo nhau) GhÐp d 3 C//V, C//V, C//V ( ba côm C-V, kh«ng lång vµo nhau) ghÐp. 3- Ghi nhí: * C©u ghÐp lµ c©u cã tõ 2 côm chñ vÞ trë lªn vµ chóng kh«ng bao nhau (kh«ng lång vµo nhau) * Mỗi cụm chủ vị của câu ghép có dạng một câu đơn và đợc gọi chung lµ mét vÕ ( cña) c©u ghÐp. H§ 2- T×m hiÓu c¸ch II- C¸ch nèi c¸c vÕ c©u: 1- Kh¶o s¸t c¸ch nèi vÕ c©u vÝ dô: nèi c¸c vÕ c©u: a- C¸i ®Çu l·o// nghÑo vÒ mét bªn GV ®a ra mét sè c©u.

(40) C V ghÐp (cã c¸ch nèi vµ c¸i miÖng mãm mÐm cña l·o // mÕu nh con nÝt. kh¸c nhau ): C V - HS chØ ra thµnh b- NÕu ai // có một bộ mặt sinh đẹp phÇn chñ vÞ trong c¸c Tõ nèi vÕ c©u(còng cè kiÕn th× g¬ng // kh«ng bao giê nãi dèi thøc) Tõ nèi C V c- Mẹ nó // càng đánh, nó // càng l× ra. - ChØ c¸c tõ nèi . C. - Giữa 2 vế câu đợc nèi nh thÕ nµo?. Tõ nèi V. C. Tõ nèi. Tõ nèi. V. d- MÑ t«i // cÇm nãn vÉy t«i, vµi gi©y sau, t«i // ®uæi kÞp. C v c v. NhËn xÐt: b- - C©u a,b,c: cã tõ nèi + c©u a: nèi b»ng mét quan hÖ tõ: vµ + c©u b: nèi b»ng mét cÆp quan hÖ tõ: nÕu...th×... + c©u c: nèi b»ng mét cÆp phã tõ: cµng...cµng... * C©u d- kh«ng dïng tõ nèi, chØ cã dÊu phÈy(,) 2- Ghi nhí: Cã hai c¸ch nèi vÕ c©u: a- Dïng tõ cã t¸c dông nèi: + Nèi b»ng mét quan hÖ tõ + Nèi b»ng mét cÆp quan hÖ tõ. + Nối bằng một cặp phó từ hay đại từ thờng đi đôi với nhau ( cặp tõ h« øng). b-Kh«ng dïng tõ nèi : gi÷a c¸c vÕ c©u cÇn cã dÊu phÈy, dÊu chÊm phÈy. TiÕt 2 H§ 3 – LuyÖn tËp III- LuyÖn tËp : Bµi 1 – HS nhËn ra Bµi 1:C©u ghÐp trong phÇn trÝch ( gîi ý) : đợc câu ghép, và a- C©u thø 2(kh«ng dïng tõ nèi) ,3(kh«ng dungTN),4 (kh«ng c¸ch nèi c¸c vÕ c©u dungTN),5(dïng tõ nèi:nÕu) cña chóng trong b- C©u thø 1( kh«ng dïng tõ nèi), 2( dïng tõ nèi: gi¸) ®o¹n trÝch. c- C©u thø 2 ( dÊu hai chÊm) - Cho HS chia 4 d- C©u thø 3( quan hÖ tõ: bëi v×) nhãm, mçi nhãm lµm mét c©u. - Cử đại diện lên tr×nh bµy. Bµi 2: VÝ dô mÉu: c©u c NÕu trêi ma to thì con phải đội mũ. Bµi 2 – GV cã thÓ cho mét vÝ dô - HS tù lµm - Gäi mét sè HS lªn tr×nh bµy - C¶ líp theo dâi vµ Bµi 3: VÝ dô mÉu: c©u c nhËn xÐt söa ch÷a trời ma to , con phải đội mũ. Bµi 3 – c¸ch híng a- NÕu dÉn nh víi bµi 2. b- Con phải đội mũ, nếu trêi ma to .. Bµi 4, 5 yªu cÇu HS vÒ nhµ lµm. TiÕt 3. Hoạt động của thầy và trß HĐ 1- Tìm hiểu đề: GV đọc lại đề viết lên. Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 2 Nội dung cần đạt §Ò bµi: ITìm hiểu đề:.

(41) b¶ng. HS - Nh¾c l¹i c¸c bíc lµm bµi ( Tìm hiểu đề, Xây dựng đề cơng, Viết bài, đọc lại, kiÓm tra söa ch÷a) - Nh¾c l¹i c¸c ph¬ng diÖn cần tìm hiểu của đề HĐ 2- Xây dựng đề cơng: - Bè côc mét v¨n b¶n tù sù cÇn mÊy phÇn? - PhÇn më bµi cÇn nªu nh÷ng ý g×? - PhÇn th©n bµi cÇn nªu nh÷ng ý g×? - PhÇn kÕt bµi cÇn nªu nh÷ng ý g×? H§ 3- GV nhËn xÐt u nhîc ®iÓm cña bµi lµm HS. Yªu cÇu lµm râ cã nÐt kh¸i qu¸t, cã nÐt cô thÓ tõng bµi, cÇn thiÕt ph¶i nªu tªn HS: H§ 4 – Tr¶ bµi: - GV tr¶ bµi cho HS - HS tù kiÓm tra u nhîc cña bµi m×nh - §äc kü bµi lµm råi nhËn xÐt theo nh÷ng néi dung sau: -. 1- Yªu cÇu vÒ néi dung: 2- Yêu cầu về phơng thức diễn đạt ( thể loại) II-. Xây dựng đề cơng: 1- Më bµi: 2- Th©n bµi: abc3- KÕt luËn:. III-. NhËn xÐt u nhîc ®iÓm: 1- Néi dung: 2- H×nh thøc:. IV- Tr¶ bµi: §äc kü bµi lµm tù nhËn xÐt theo nh÷ng néi dung sau: a- Ng«i kÓ: T¸c dông cña viÖc chän ng«i kÓ nµy b- Yếu tố miêu tả đợc xử dụng ở những chỗ T¸c dông cña nh÷ng yÕu tè miªu t¶ nµy……… c- Yếu tố biểu cảm đợc thể hiện ở những chỗ………… T¸c dông cña nh÷ng yÕu tè biÓu c¶m nµy.... d- Bố cục : d1- Mở bài : Từ…….đến…… d2- Thân bài: Từ…….đến……… d3- Kết bài: Từ…….đến……… Bố cục có cân đối hợp lý không?.................. Những chỗ cha cân đối hợp lý:……… d- Những lỗi diễn đạt:. TiÕt 4 -. T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh Hoạt động của thầy và Nội dung cần đạt trß I- Vai trò và đặc điểm chung của văn bản thuyết minh: 1- Vai trò của văn bản thuyết minh trong đời sống con ngời a- VB thuyÕt minh: C©y dõa B×nh §Þnh H§- 1 – T×m hiÓu vai - ThuyÕt minh, tr×nh bµy: Lîi Ých cña c©y dõa.Lîi Ých nµy g¾n víi trò của các VB thuyết đặc điểm của cây dừa mà cây khác không có. ở đây giới thiệu riêng minh. đặc điểm riêng về cây dừa Bình định. - Cho HS đọc 3 VB b -VB thuyÕt minh: Tai sao l¸ c©y cã mµu xanh lôc? trong SGK. Th¶o luËn: - ThuyÕt minh, gi¶i thÝch vÒ t¸c dông cña chÊt diÖp lôc lµm cho ng- VB C©y dõa B×nh êi ta thÊy l¸ c©y cã mµu xanh. §Þnh tr×nh bµy ®iÒu g×? c- VB thuyÕt minh: HuÕ - VB Tai sao l¸ c©y cã - ThuyÕt minh, giíi thiÖu: HuÕ nh lµ mét trung t©m v¨n ho¸ nghÖ mµu xanh lôc? thuật lớn của Việt Nam với những đặc điểm tiêu biểu riêng của.

(42) thuyÕt minh, gi¶i thÝch HuÕ. ®iÒu g×? - VB HuÕ * VB thuyÕt minh cã nhiÖm vô tr×nh bµy, gi¶i thÝch, giíi thiÖu thuyÕt minh, giíi thiÖu nh÷ng con ngêi, sù vËt, hiÖn tîng ...trong cuéc sèng . ®iÒu g×? * VB thuyết minh đợc xử dụng rộng rãi trong cuộc sống,liên quan đến mọi nghành nghề. Trong sản xuất hàng hoá,VB thuyết minh luôn đợc dùng để trình bày, giải thích, giới thiệu những sản - V¨n b¶n thuyÕt minh phÈm .( thuèc ch÷a bÖnh, m¸y mãc,...) có vai trò gì trong đời sèng? - V¨n b¶n thuyÕt minh có hay đợc xử dụng trong đời sống? - T×m mét sè VB thuyÕt minh kh¸c. ( cÇn cho HS su tÇm tríc ) HĐ 2- Tìm hiểu đặc ®iÓm chung cña VBTM. - Néi dung. - Phơng thức diễn đạt. - NhiÖm vô. - TÝnh chÊt.. 2- §Æc ®iÓm chung cña VB thuyÕt minh: * Néi dung : §Æc ®iÓm tiªu biÓu cña sù vËt, hiÖn tîng. * Phơng thức diễn đạt :Trình bày, giới thiệu, giải thích. * NhiÖm vô: cung cÊp tri thøc kh¸ch quan vÒ sù vËt, gióp con ngêi có đợc hiẻu biêt về sự vật một cách đúng đắn * TÝnh chÊt: thùc dông , cung cÊp tri thøc lµ chÝnh, kh«ng b¾t buéc làm cho ngời dọc thởng thức cái hay cái đẹp nh tác phẩm văn học Ghi nhí: SGK. - HS đọc ghi nhớ trong SGK H§ 3 – LuyÖn tËp Bài 1 - Cho HS đọc từng VB - Sau mçi VB, HS tr¶ lêi c©u hái trong SGK.theo híng:. II- LuyÖn tËp: Bµi 1 – VB a lµ VB thuyÕt minh, v×: - Néi dung: Sù nghiÖp chèng Ph¸p cña N«ng V¨n V¨n- mét nh©n vËt cã thËt trong lÞch sö. - Phơng thức diễn đạt: giới thiệu ,trình bày - NhiÖm vô: Cung cÊp kiÕn thøc lÞch sö mét c¸ch kh¸ch quan – VB a lµ VB thuyÕt minh, v×: - Nội dung:trình bày đặc điểm của giun đất - Phơng thức diễn đạt: trình bày, giới thiệu - NhiÖm vô: cung cÊp kiÕn thøc sinh vËt häc. Bµi 2- (Gîi ý) -VB Th«ng tin vÒ Ngµy Tr¸i §Êt n¨m 2000 lµ VB nghÞ luËn. Bài 2: HS giải thích đợc - VB đã sử dụng yếu tố thuyết minh để giải thích tác hại của Th«ng tin... lµ VB nghÞ bao ni l«ng luận; chỉ ra đợc những yÕu tè thuyÕt minh trng Bµi 3- C¸c lo¹i VB kh¸c còng sö dông yÕu tè thuyÕt minh nh mét VB vµ lý gi¶i. phơng tiện diễn đạt rất có hiệu quả. Bài 3: HS đa ra đợc - Nêu dẫn chứng cụ thể: nh÷ng dÉn chøng vÒ yÕu tè thuyÕt minh trong c¸c VB kh¸c. Bµi 12 - ¤n dÞch thuèc l¸ 2 tiÕt - C©u ghÐp 1tiÕt - Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh 1tiÕt TiÕt 1& 2-. ¤n dÞch thuèc l¸ (Theo NguyÔn Kh¾c ViÖn) Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt.

(43) HĐ 1- Luỵện đọc, thÝch tõ - Gọi ba HS đọc ba trong bè côc VB. GV xét đọc lại thể hiện đọc nh đã nêu.. gi¶i I- §äc - T×m hiÓu nh÷ng tõ khã 1- Cách đọc: - Bài viết cảnh báo về tác hại ghê gớm của tệ hút đoạn thuốc lá. Giọng đọc cần khúc triết, có phần đau đau. nhận - Những chỗ có tính chất tranh luận (có ngời bảo:…Xin đáp c¸ch l¹i…) cÇn cã giäng «n tån nhng nghiªm kh¾c. - Lêi kªu gäi cuèi cïng ph¶I tá râ sù khÈn thiÕt. 2- Những từ khó: - Những từ đã chú thích - SGK đã có chú thích nhng - Nh÷ng ch÷ kh¸c: Oxit cac bon, ung th, huyÕt ¸p cao, t¾c có thể HS cha thật rõ GV động mạch, nhồi máu cơ tim, viêm phế quản,… cÇn gi¶ thÝch thªm, Mét sè từ khác cần giải thích để HS cã thÓ hiÓu VB. I- Bè côc: H§ 2- §äc, t×m bè côc: - Đoạn 1: Từ đầu đến”…nặng hơn cả AIDS” Cho HS th¶o luËn: ND: Thuèc l¸ nguy hiÓm h¬n c¶ AIDS - Bµi cã thÓ chia lµm mÊy - Đoạn 2: Tiếp đến “…ôm thêm dịch thuốc lá này”. ND: Tác ®o¹n - Lý do chia nh vËy?( Dùa h¹i cña thuèc l¸ - §o¹n 2: C©u cuèi vµo néi dung nµo?) - Mçi ®o¹n t¬ng øng víi ND: Lêi kªu gäi phßng chèng thuèc l¸ phÇn nµo trong mét bµi v¨n §o¹n1: Më bµi;§o¹n 2: Th©n bµi,§o¹n 3: KÐt luËn. nghÞ luËn II- §äc - hiÓu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt 1- Tªn v¨n b¶n: ¤n dÞch, thuèc l¸ HĐ 3- Tìm hiểu ý nghĩa tên a- Có thể diễn đạt khác: - ¤n dÞch thuèc l¸ (1) VB (2) HS th¶o luËn: - Cã thÓ - DÞch thuèc l¸ (3) diễn đạt tên VB theo những - Thuốc lá là một loại ôn dịch - Thuốc lá! Mày là đò ôn dịch! (4) c¸ch kh¸c kh«ng? (5) - T¹i sao t¸c gi¶ l¹i chän - T¸c h¹i cña thuèc l¸ tên này? (hạn chế của các b- ý nghĩa tên VB: Các cách diễn đạt nh trên không có gì sai cách đạt tên khác? ý nghĩa nhng hoặc là không gọn, hoặc là cha tạo ra đợc ấn tợng cña tªn VB?) mạnh.Cái hay của tiêu đề Ôn dich, thuốc lá : - Dïng tõ: ¤n dÞch lµ mét bÖnh khñng khiÕp bëi sù l©y truyÒn, còn là tiếng để chởi rủa. - DÊu phÈy ë gi÷a : t¹o mét sù ng¾t giäng biÓu hiÖn sù c¨m giận, ghê tởm bao hàm đợc cả ý: Đồ ôn dịch, thuốc lá. HÖ thèng lËp luËn H§ 4- §äc hiÓu phÇn më bµi Cho HS nhËn xÐt vÒ phÇn më bµi: - HÖ thèng ý? - H×nh thøc con ch÷? - T¸c dông?. 2- PhÇn më bµi: * Hệ thống ý: - Có những loại ôn dịch đã đợc diệt trừ - Ôn dịch ASID khủng khiếp nhng cha tìm đợc giải pháp. - Thuãc l¸ mét «n dÞch nÆng h¬n c¶ ASID Cách lập ý: từ xa đến gần, mức độ tăng dần * H×nh thøc con ch÷: in nghiªng dßng c¶nh b¸o vÒ thuèc l¸ * T¸c dông: G©y Ên tîng m¹nh tËp trung sù chó ý cña ngêi đọc đối với vấn đề thuốc lá. §äc-hiÓu phÇn th©n bµi H§ 5- T×m hiÓu c©u nãi cña TrÇn Hng §¹o: HS th¶o luËn: - XuÊt xø: TH§ lµ ai? Nãi lóc nµo? Víi ai? - C¸ch so s¸nh: DÉn c©u nãi nµy, t¸c gi¶ muèn so s¸nh c¸i g× víi c¸i g×? - ý nghĩa của câu nói đợc dÉn ra ë ®©y? ( GV lu ý HS: ë ®©y t¸c gi¶ kh«ng nãi t»m. 3 - PhÇn th©n bµi: a- C©u nãi cña TrÇn Hng §¹o: * Xuất xứ: THĐ là danh tớng đời nhà Trần đã có công lớn trong việc lãnh đạo quân đội 3 lần đánh tan quân Nguyên. Khi ông sắp mất vua Trần đến để hỏi kế chống giặc, ông đã dăn vua c©u nµy * C¸ch so s¸nh: Thuèc l¸ lµ mét giÆc tÊn c«ng tõ tõ nh t»m ¨n l¸ d©u. * ý nghĩa: -Thuốc lá có tới 400 loại hoá chất độc hại, nhng lại làm cho ngời hút khoái cảm và tự đa thuốc độc vào ngời. Cách so sánh đã vạch rõ đợc sự nguy hại vô cùng của thuốc lá..

(44) độc hại mà chỉ làm rõ sự nguy hiÓm trong c¸i c¸ch lµm h¹i cña thuèc l¸ vµ cña giÆc) H§ 6- §äc hiÓu néi dung b- Nh÷ng t¸c h¹i cña thuèc l¸: * H¹i b¶n th©n ngêi hót thuèc (1) vµ c¸ch chøng minh t¸c h¹i - G©y viªm phÕ qu¶n cña thuèc l¸. HS th¶o luËn: - Ph¸ ho¹i hång cÇu - Nªu hÖ thèng ý mµ VB - G©y ung th ®a ra nh÷ng vÝ dô vÒ t¸c h¹i - Gây huyết áp cao, tắc động mạch, nhồi máu cơ tim. cña thuèc l¸.( Hót thuèc l¸ * Hại đến gia đình và xã hội (2): g©y nh÷ng t¸c h¹i cho ai? - Gây những bệnh nh trên cho vợ con, ngời ở gần, đặc Nh÷ng vÝ dô cô thÓ ? biệt nguy hiểm đối với thai nhi. - Tiªu mét lîng tiÒn lín - Nªu g¬ng xÊu cho thÓ hÖ trÎ * C¸ch chuyÓn tõ ý (1) sang ý (2): - Tác giả đặt câu hỏi và trả lời: Có ngời bảo:…Xin đáp lại… - Tác dụng: tạo ra một sự tranh luận để phản bác lại lý lẽ của - Phân tích cách chuyển ý một số ngời hút thuốc lá : đó là một sự kém hiểu biết hơn nữa là (1 đến 2) (Gợi ý: Chuyển ý một thái độ vô trách nhiệm đối với gia đình và xã hội nh thÕ nµo? Cã t¸c dông g×? ) H§ 7- Tr¶ lêi c©u hái 4 c- So s¸nh viÖc hót thuèc l¸ ë ta vµ vµ c¸c níc giÇu. * Chi phÝ cho viÖc hót thuèc: Trong t¬ng quan víi tæng thu (NV 8,t1) nhËp th× ë níc ta qu¸ lín. * ChÝnh s¸ch cña nhµ níc: C¸c níc giÇu cã chÝnh s¸ch hÆn chế hút thuốc một cách rõ ràng, triệt để; còn ta vẫn còn thả nổi * Các loại bệnh tật khác: các nớc giầu đã thanh toán, hạn chế đợc nhiều dịch bệnh , còn ở nớc ta, nhiều lọai bệnh cha chữa đợc lại thêm sự phá hoại của thuốc lá H§ 8 - §äc - hiÓu phÇn 4- PhÇn kÕt: kÕt: - Câu kết: Nghĩ đến mà kinh! Đã đến lúc…ôn dịch này. HS th¶o luËn: - NhËn xÐt : + Dïng c©u biÓu c¶m, ng¾n gän - ChØ ra c©u kÕt. + Vừa tác động đến lý trí và tác động đến tình - Nhận xét đặc điểm và tác cảm và chỉ rõ hành động cần thiết của mỗi ngời : Đứng lên dụng của hình thức diễn đạt chống lại,ngăn ngừa nạn ôn dịch thuốc lá HĐ 9 – Nắm đợc nội dung IV- Ghi nhớ: cèt yÕu cña bµi  HÖ thèng lËp luËn chung cña c¶ bµi: - HÖ thèng lËp luËn ¤n dÞch TL - T¸c h¹i cho mçi c¸ nh©n c¸ nh©n ph¶i phßng chung cña c¶ VB lµ g×? chèng, ng¨n ngõa - Rót ra nh÷ng ®iÒu cÇn - Tác hại đến XH ghi nhí,  Ghi nhí: SGK H§ 10 – LuyÖn t©p V- LuyÖn tËp: (HS lµm ë nhµ) Bµi 1:- LËp phiÕu ®iÒu tra kho¶ng 10 ngêi hót thuèc ( theo mÉu phần đọc thêm) sau đó tổng hợp Bµi 2: ViÕt theo yªu cÇu (kh«ng qu¸ 5 dßng, kho¶ng 100 ch÷) TiÕt 3C©u ghÐp ( TiÕp theo) Hoạt động của thầy và Nội dung cần đạt trß H§ 1- TËp nhËn biÕt I – Quan hÖ ý nghÜa (QHYN) gi÷a c¸c vÕ c©u: quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c 1- VÝ dô sau: vÕ c©u ...tiếng Việt ...// đẹp bởi vì ngời VN // đẹp, bởi vì - G¹ch ch©n c¸c vÕ KÕt qu¶ nguyªn nh©n câu, chỉ ra QHYN giữa đời sống , cuộc đấu tranh // là cao quí.... chóng. nguyªn nh©n 2- Mét sè QHYN: - T×m thªm c¸c QHYN * Quan hÖ nguyªn nh©n – kÕt qu¶ ( vÝ dô trªn) kh¸c, cho vÝ dô. * Quan hÖ ®iÒu kiÖn gi¶ thiÕt:.

(45) NÕu anh // ®i th× t«i // còng ®i. * Quan hÖ t¬ng ph¶n: Nhµ // th× nghÌo, mµ hä // vÉn thêng gióp mäi ngêi. * Quan hÖ t¨ng tiÕn: Cµng cao danh väng, cµng dµy gian nan * Quan hÖ lùa chän: Anh// ®i, hay lµ t«i // ®i. * Quan hÖ bæ sung, : Giã // cø thæi vµ m©y // cø bay. * Quan hÖ tiÕp nèi: Hai ngời// giằng co…rồi ai nấy// đều buông gậy ra. * Quan hệ đồng thời: Chång // cµy, vî //cÊy, con tr©u //®i bõa * Quan hÖ gi¶i thÝch T«i bËt khãc : chØ cßn m×nh t«i ë l¹i. 3- Ghi nhí: ( SGK) H§ 2- LuyÖn tËp II- LuyÖn tËp: Bài 1- Cho HS ghạch Bài 1chân và đánh số các vế Cảnh vật...// thay đổi, vì ...lòng tôi // có sự thay đổi: KÕt qu¶ (1) Nguyªn nh©n (2) câu trong câu ghép đã cho. Vµ tr¶ lêi c©u hái 1 t«i //®i häc Gi¶i thÝch(3) Quan hÖ ý nghÜa: 1-2: Nguyªn nh©n - kÕt qu¶ (QHT: v×) 2-3: Gi¶i thÝch ( dÊu hai chÊm) C©u b,c,e. t¬ng tù Bµi 2: Gîi ý:. Bµi 2: HS viÕt nh÷ng c©u nghép tìm đợc trong ®o¹n v¨n thµnh mét hµng: - Gh¹ch díi c¸c vÕ c©u vµ x¸c dÞnh quan hÖ ý nghÜa - Tr¶ lêi ý (c) Bài 3: HS nên đếm xem cã mÊy vÕ c©u trong mét câu. sau đó trả lời câu hái.. Trêi xanh th¼m, Nguyªn nh©n. biÓn còng xanh th¼m nh d©ng cao ch¾c nÞch KÕt qu¶. QHYN : quan hÖ nguyªn nh©n – kÕt qu¶ nªn kh«ng thÓ t¸ch thµnh c©u riªng.. Bµi 3: * XÐt vÒ lËp luËn: Nh©n vËt “ t«i” tãm t¾t néi dung lêi kÓ lÓ cña l·o H¹c thµnh hai viÖc, mçi viÖc dån trong mét c©u ghÐp. NÕu t¸ch ra thành các câu đơn ngắn thì ý dễ rời rạc. * Xét về giá trị biểu hiện: Dùng câu ghép dài chứa nhiều câu đơn tác giả vừa tóm tắt đợc ý lão Hạc nhng lại vừa diễn đạt đợc cách nãi “ nhá nhÎ”, “dµi dßng” cña L·o H¹c Bµi 4 – Kh«ng nªn t¸ch vÕ c©u ( c©u 2) thµnh c©u riªng v× chóng cã QHYN. Bài 4:- HS dựa vào - Nếu tách vế câu ( 1 và 3 ) thành câu riêng sẽ không diễn đạt đợc giọng khuyên nhủ, dỗ dành, van lơn đau khổ của Chi Dậu. Câu QHT: NÕu....th×.... - Cho HS thö t¸ch vÕ c©u nãi cña chÞ nh lµ tiÕng khãc (thêng kÐo dµi lª thª), nçi ®au xãt cña và so sánh. (giữa 2 ngời thơng chồng ,thơng con mà phải đứng trớc một sự lựu chọn tàn nhẫn đứt ruột giọng đọc) TiÕt 4- ph¬ng ph¸p thuyÕt minh Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Lêi vµo bµi : ThuýÕt minh lµ tr×nh bµy, gi¶i thÝch, giới thiệu về một đối tợng. Vì vậy không thể không có một vốn tri thức đầy đủ sâu sắc về đối tợng ấy.Làm thế nào để có vốn tri thức nh vậy ?. I- Yªu cÇu c¸ch thøc tÝch luü tri thøc: HĐ 1- Tìm hiểu cách thức tích luỹ 1- Quan sát thực tế: Có quan sát mới có đợc những tri tri thøc. thøc vÒ cÊu t¹o cña giun: ®Çu, m×nh, mÇu s¾c; søc sèng. HS đọc VB Con giun đất, thảo Quan s¸t lµ xem ,xÐt, thÝ nghiÖm, kh¶o s¸t thùc tÕ luËn: 2- Tra cøu tµi liÖu: Cã tra cøu míi biÕt giun cã tíi - VB cung cấp kiến thức về lĩnh 2500 loài, có 7O % đạm.

(46) vùc khoa häc nµo? ( sinh vËt häc) - Làm thế nào để có có những kiÕn thøc nh vËy? ( t¹i sao cã thÓ m« t¶ c¸c bé phËn cña giun nh vËy? Biết đợc số loài giun? Biết trình bày theo thø tù : cÊu t¹o, t¸c dông?...). Dựa vào các tri thức về đối tợng đã đợc ngời khác t×m hiÓu ghi trong tµi liÖu ( tõ ®iÓn, s¸ch, b¸o chÝ,...) 3- Ph©n tÝch: T×m ra c¸c phÇn c¸c bé phËn, c¸c ph¬ng diện để hiểu rõ về đối tợng và biết cách xắp xếp thứ tự tr×nh bµy. Trong VB con giun đất tác giả đã phân tích đợc đặc điểm của giun đất trên các bộ phận : đầu, mình, màu s¾c... - Yêu cầu của việc tích luỹ KT: Nắm đợc đặc điểm, nét riêng biệt của đối tợng cần thuyết minh .. - Yªu cÇu cu¶ c¸c c¸ch thøc trªn lµ g×? Chuyển ý: có tri thức rồi cha đủ, cần phải nắm đợc phơng pháp thuyết minh.. H§ 2- NhËn biÐt c¸c PP thuyÕt minh. a- HS đọc 2 câu ví dụ thảo luận câu hỏi (2.a SGK), từ đó rút ra: - §Æc ®iÓm cña c¸c c©u v¨n thuyÕt minh trªn lµ g×?: + Néi dung: + H×nh thøc ( cÊu trøc, vÞ trÝ) + Chøc n¨ng: - Phơng pháp định nghĩa, giải thÝch cã mÊy bíc, lµ g× ?: + Bíc 1: + Bíc 2: Ví dụ: Định nghĩa: xe đạp.. b- HS đọc các câu trong mục 2.c,2.d. Th¶o luËn : - Đoạn văn dùng cách nào để trình bµy c¸ch sö ph¹t ngêi hót thuèc l¸. - VB gi¶i thÝch ý nghÜa to lín cña viÖc trßng c©y xanh vµ th¶m cá b»ng c¸ch nµo? c- HS đọc đoạn đầu VB Ôn dịch, thuốc lá trả lời: VB đã nhấn mạnh sù nguy hiÓm cña thuèc l¸ b»ng ph¬ng ph¸p g×? ( so s¸nh) d- Trong VB Huế, tác giả đã trình bày đặc điẻm của Huế ở những nét đặc sắc nh thế nào ? Nh vậy tấc giả đã dùng PP gì để thuyết minh về HuÕ?. II- Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh: 1- Phơng pháp định nghĩa, giải thích: a- §Æc ®iÓm cña c©u v¨n thuyÕt minh: + Nội dung: Nêu ý khái quát về đối tợng + H×nh thøc: cÊu tróc: C - lµ - V (cã tõ lµ); VÞ trÝ : đứng đầu VB hoặc đầu đoạn VB. + Chøc n¨ng: giíi thiÖu chung tríc khi ®i vµo thuyÕt minh cô thÓ) b-Phơng pháp định nghĩa, giải thích: + Bớc 1: Qui đối tợng vào loại chung của nó . + Bớc 2: chỉ ra nét riêng của đối tợng. Ví dụ: Xe đạp là một phơng tiện giao thông (Qui đối tợng vào loại chung của nó), có hai bánh, chuyển động bằng sức đạp của chân ngời. (chỉ ra nét riêng của đối tợng) 2- Ph¬ng ph¸p nªu vÝ dô vµ sè liÖu: - Đoạn văn dùng ví dụ cụ thể để trình bày cách sử phạt ngêi hót thuèc l¸ ë BØ: vi ph¹m lÇn thø nhÊt ph¹t 40 $, t¸i ph¹m ph¹t 500$. - VB gi¶i thÝch ý nghÜa to lín cña viÖc trång c©y xanh vµ th¶m cá b»ng c¸ch ®a ra nh÷ng sè liÖu cô thÓ:.. 1ha th¶m cá mét ngµy hÊp thu 900kg th¸n khÝ, nh¶ ra 600kg dìng khÝ. 3-Ph¬ng ph¸p so s¸nh: VB đã so sánh Thuốc lá với ASID để trình bày, giải thÝch : thuèc l¸ cßn nguy h¹i h¬n c¶ ASID. 4-Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, ph©n lo¹i: Huế đợc trình bày theo những nét đặc sắc: - S kÕt hîp hµi hoµ nói, s«ng, biÕn - Cảnh sắc sông núi đẹp - Nh÷ng c«ng r×nh kiÐn tróc næi tiÕng. - Những sản phẩm đặc biệt - Næi tiÕng víi nh÷ng mãn ¨n - Thành phố đấu tranh kiên cờng. §©y lµ PP ph©n tÝch ph©n lo¹i : Ph©n lo¹i thµnh nh÷ng phơng diện từ đó lần lợt trình bày từng phơng diện của đối tợng. Lu ý: Cách phân loại tuỳ từng đối tợng cụ thể.. HS đọc SGK Ghi nhí : SGK H§ 3 – LuyÖn tËp III- LuyÖn tËp: Bài 1- Phạm vi tìm hiểu vấn đề thể hiện trong VB Ôn GV cho HS tự làm, sau đó cho một sè tr×nh bµy trø¬c líp, GV dùa vµo dÞch, thuèc l¸: những gợi ý cột bên để sửa chữa - Y học: Chỉ ra các loại bệnh từ thuốc lá.

(47) cho HS.. Bµi 13. X· héi häc: T©m lý cña ngêi hót thuèc l¸ Kinh tÕ : Chi phÝ cho viÖc hót thuèc Pháp luật: Hình thức phạt đối với ngời hút thuốc NhËn xÐt: ph¹m vi kiÕn thøc rÊt réng. Bµi 2- C¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh trong VB ¤n dÞch, thuèc l¸: - So s¸nh: ASID víi Thuèc l¸ - VÝ dô, sè liÖu cô thÓ : khãi thuèc l¸.... Bµi 3- VB Ng· ba §ång Léc: - Những kiến thức đợc dùng để thuyết minh trong bµi: + §Þa lÝ: Ng· ba §«ng Léc lµ giao ®iÓm cña hai đờng tỉnh lộ... + LÞch sö: Ng· ba §ång Léc trong kh¸ng chiÕn chèng Mü. - Những PP thuyết minh đợc xử dụng: + Gi¶i thÝch: Ng· ba §ång léc lµ... + Nêu số liệu, ví dụ: 20 km, 44 trọng điểm đánh ph¸, 2057 tÊn bom... - Bµi to¸n d©n sè 2tiÕt - Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm 1tiÕt -. - §Ò v¨n thuyÕt minh vµ c¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh 1tiÕt. Bµi to¸n d©n sè (Theo Th¸i An) Có 2 gia đình, thu nhập kinh tế nh nhau. Một nhà có 2 con và một nhà có 4 con thì chÊt lîng b÷a ¨n vµ chi tiªu nãi chung sÏ nh thÕ nµo? Sau khi HS trả lời, GV dẫn dắt: đấy là chuyện trong một gia đình đông con ,còn đối với một đất nớc và cả thế giới thì sao? Thế mà dân số thế giới liên tục tăng nhanh.Và hậu quả đối với tơng lai nhân loại sẽ vô cùng tồi tệ. Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu thêm vân đề này qua một Bài toán dân số Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt TiÕt 1&2-. HĐ 1- Luyện đọc, tìm hiểu những từ khã.. Cho 2 HS đọc, giáo viên nhận xét đọc lại đoạn nào HS đọc không tốt. *Tõ khã: cÇn chó ý mét vµi kh¸i niệm toán HS cha đợc học ở lớp t¸m. nªn gi¶i thÝch cho HS theo cách đơn giản nhất.. - Luyện đọc, giải thích những từ khó: 1/ Cách đọc : - Là một VB nghị luận nên cần đọc rõ ràng khúc triết. Những chỗ cách diễn đạt có sự kết hợp với kể chuyện cần đọc với giọng văn tự sự. 2/ Tõ khã: cÊp sè nh©n, c«ng béi. T¨ng cÊp sè nh©n lµ cø mçi lÇn t¨ng sè míi l¹i h¬n sè cũ liền kề theo một số lần nhất định (gọi là công bội): Ví dụ: Lúc đầu có 1 đồng, sau đó tăng theo cấp số nh©n cã c«ng béi lµ 2 th×: - T¨ng lÇn thø nhÊt lµ: 1 x 2 = 4® - T¨ng lÇn thø 2 : 4 x 2 = 8® - T¨ng lÇn thø 3 : 8 x 2 = 16® Nh vậy mới tăng có 3 lần mà kết quả đã gấp số đầu tiên 16 lÇn. II- §äc - hiÓu néi dung ý nghÜa: H§ 2- Thùc hiÖn yªu cÇu 1 1- §äc - hiÓu bè côc VB a- Nêu vấn đề ( Từ đầu đến”... sáng mắt ra”: : Bài HS đọc yêu cầu 1, thảo luận: - Bài có bố cục mấy phần, vị trí toán dân số và kế hoạch hoá dờng nh đã đợc dặt ra từ thời cổ đại. tõng phÇn? b- Giải quyết vấn đề ( Từ “Đó là câu chuyện cổ...” - Nªu chøc n¨ng vµ näi dung chÝnh đến “...ô thứ 31 của bàn cờ “) : Tốc độ gia tăng dân số têng phÇn. - ChØ ra c¸c ý lín phÇn th©n bµi. thÕ giíi lµ hÕt søc nhanh chãng. Gåm c¸c luËn ®iÓm : *C©u chuyÖn r¶i thãc: r¶i lªn 64 « bµn cê theo cấp số nhân với công bội là 2 thì số thóc đủ che khắp bề mặt trái đất. * Số dân thế giới đến 1995, bằng số lợng thóc rải.

(48) HĐ 3- Đọc, khái quát đợc vấn đề chÝnh cña bµi. HS th¶o luËn: ý chÝnh cña VB lµ ý nµo trong nh÷ng ý sau ®©y, t¹i sao? - R¶i thãc lªn 64 « bµn cê theo cÊp sè nh©n víi c«ng béi lµ 2 th× sè thóc đủ che khắp bề mặt trái đất. - Thùc tÕ mçi phô n÷ l¹i cã thÓ sinh r¸t nhiÒu con ( h¬n 2), v× vËy chØ tiêu mỗi gai đình có hai con là rất khã thùc hiÖn - NÕu kh«ng h¹n chÕ sù gia t¨ng d©n sè th× con ngêi tù lµm h¹i chÝnh b¶n th©n m×nh. H¹n chÕ sù gia t¨ng dân số là” con đờng tồn tại hay kh«ng tån t¹i cña chÝnh loµi ngêi” H§ 4- Thùc hiÖn yªu cÇu 3: - Nªu t¸c dông cña viÖc ®a c©u chuþÖn kÐn rÓ vµo VB?. đến ô 30 (là 5,63 tỉ), nghĩa là gần một nửa bàn cờ. * Thùc tÕ mçi phô n÷ l¹i cã thÓ sinh rÊt nhiÒu con (hơn 2), vì vậy chỉ tiêu mỗi gai đình có hai con là rất khã thùc hiÖn. c- Kết thức vấn đề ( Còn lại): Hạn chế sự bùng nổ, gia tăng dân số đó là con đờng tồn tại của chính con ngời NhËn xÐt vÒ bè côc: ba phÇn râ rµng, ý tø hÖ thèng chÆt chÏ. 2- Chủ đề : (vấn đề chính mà VB đặt ra): NÕu kh«ng h¹n chÕ sù gia t¨ng d©n sè th× con ngêi tù lµm h¹i chÝnh b¶n th©n m×nh. H¹n chÕ sù gia t¨ng d©n số là” con đờng tồn tại hay không tồn tại của chính loài ngêi”. Đây là ý chính vì tất cả hệ thồng ý trong VB đề nh»m s¸ng râ ý nµy.. 3- ý nghÜa cña c©u chuyÖn cæ kÐn rÓ: - Gây tò mò hấp dẫn ngời đọc - Dẫn đến một kết luận không ai ngờ tới: Chỉ có 64 ô bàn cờ,đặt vào ô thứ nhất 1 hạt thóc và tiếp tục đặt và các ô sau số thóc theo cấp số nhân thế mà cần đến số thóc phủ kín cả trái đất. - Dẫn đến một sự so sánh: sự gia tăng dân số thế giíi còng t¬ng tù nh viÖc gia t¨ng s« thãc trªn bµn cê :” Mét con sè kinh khñng”. - Sù gia t¨ng d©n sè thÕ giíi lµ mét qu¶ bom næ chËm bÞ dÊu kÝn: nã sÏ lµ mét sù bïng næ kinh khñng không ai ngờ đợc. H§ - 4- Thùc hiÖn y©u cÇu 4 4- ý nghÜa nh÷ng con sè trong th«ng b¸o cña Héi nghÞ Cai-r«: - Ngêi phô n÷ cã thÓ sinh rÊt nhiÒu con ( Ýt nh VN: còng 3,7 con; nhiÒu nh Ru-an-da lªn tíi 8,1). Nh vËy cho thấy chỉ tiêu mỗi gia đình chỉ có 1 đến 2 con là hết søc khã kh¨n. - Cµng c¸c níc chËm ph¸t triÓn, nh ë ch©u ¸, ch©u Phi, trong đó có Việt Nam, thì càng sinh đẻ nhiều, dân sè cµng t¨ng nhanh. - Nh vậy sự gia tăng dân số và sự phát triển đời sống xã hội luôn tác động với nhau vừa là nguyên nhân vừa lµ kÕt qu¶: + Dân số tăng nhanh thì đời sống xã hội giảm, đất níc nghÌo nµn l¹c hËu. + Vµ cµng nghÌo nµn l¹c hËu th× cµng kh«ng khống chế đợc sự gia tăng dân số. - Sự gia tăng dân số thế giới hiện nay đang ở mức độ hết sức nguy hiểm : đã khoả lấp ô thứ 31(trong số 64 ô) cña bµn cê. H§ 5 - Thùc hiÖn yªu cÇu 5 5 - Ghi nhí: SGK H§ 6 LuyÖn tËp: II- LuyÖn tËp: Bài 1 - HS đọc phần Đọc thêm 1 để 1- Con đờng tốt nhất để hạn chế sự gia tăng dân số đó tr¶ lêi c©u hái. lµ gi¸o dôc mµ tríc hÕt lµ gi¸o dôc cho ngêi phô n÷..

(49) Bµi 2- GV gîi ý: - D©n sè ph¸t triÎn qu¸ nhanh sÏ ảnh hởng đên những phơng diện nào trong đời sống cộng đồng xã hội? ( nhà, đất ở, lơng thùc, m«i trêng, viÖc lµm, gi¸o dôc,...). “®Èy m¹nh gi¸o dôc cho phô n÷ lµ h¹ thÊp tØ lÖ thô thai, cũng nh tỉ lệ tử vong và tỉ lệ mắc bệnh. Điều đó cho thÊt, sù lùa chän tríc hÕt lµ thuéc quyÒn cña phô n÷. Mµ c¸i quyÒn nµy chØ cã thÓ lµ kÕt qña cña viÖc gi¸o dôc tèt h¬n”. 2- V× sao sù gia t¨ng d©n sè cã tÇm quan träng hÕt søc to lớn đối với tơng lai nhân loại, nhất là đối với các dân téc cßn nghÌo nµn l¹c hËu? - Sự gia tăng dân số sẽ ẩnh hởng đên nhiều phơng diện, trong đời sống cộng đồng xã hội: + nhà đất ở, + l¬ng thùc, + m«i trêng, + viÖc lµm, + gi¸o dôc,... - §Æc biÖt sù gia t¨ng d©n sè sÏ ¶nh hëng ®Ðn gi¸o dôc mét c¸ch nghiªm träng vµ gi¸o dôc kh«ng ph¸t triÓn th× l¹i t¹o ra sù nghÌo nµn l¹c hËu trong t¬ng lai. Bµi 3- Gîi ý: 6 320 815 650 ngêi - 6 080 141 683 ngêi = 240 673 967 ngêi - Nh vậy cha đến 4 năm dân số thế giới đã tăng hơn 240 triÖu ngêi, gÊp h¬n ba lÇn d©n sè ViÖt Nam.. Bµi 3 - HS tù lµm GV kiÓm tra söa ch÷a. Tiết 3Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HĐ 1- Thấy đợc tác dụng của I- Dấu ngoặc đơn: 1- Quan s¸t c¸c vÝ dô: SGK dấu ngoặc đơn. 2- Nhận xét tác dụng: Phần trong dấu ngoặc đơn - HS đọc VD trong SGK C©u a: §Ó gi¶i thÝch hä lµ ai, ë ®©y cßn cã t¸c dông nhÊn - Th¶o luËn 2 c©u hái trong m¹nh. SGK Câu b: Để thuyết minh loài động vật tên là ba khía. C©u c: §Ó bæ sung th«ng tin vÒ Lý B¹ch : N¨m sinh: 701; n¨m mÊt: 762; vÒ vïng Miªn Ch©u: thuéc tØnh Tø Xuyªn Nếu bỏ dấu ngoặc đơn ở những câu trên thì ý nghĩa cơ bản của câu không thay đổi. Tuy nhiên sự thông tin bổ sung bị mÊt. 3- Ghi nhí: SGK HĐ 2 - Thấy đợc tác dụng của II - Dấu hai chấm: dÊu hai chÊm. 1- Quan s¸t dÊu hai chÊm trong c¸c ®o¹n v¨n: SGK. - HS quan s¸t nh÷ng dÊu hai 2- NhËn xÐt t¸c dông cña dÊu hai chÊm: Nh»m b¸o tríc: chấm và đọc những đoạn văn Đoạn a-Báo trớc lời đối thoại của các nhân vật: Dế Choắt và trong SGK. DÕ MÌn. - NhËn xÐt t¸c dông cña dÊu §o¹n b- B¸o tríc lêi dÉn trùc tiÕp lêi ngêi kh¸c. hai chÊm. Đoạn c: Báo trớc phần giải thích lí do thay đổi tâm trạng của t¸c gi¶. 3- Ghi nhí: SGK - §äc to phÇn ghi nhí. H§ 3 - LuyÖn tËp: III- LuyÖn tËp: Bài 1- HS đọc các câu và trả Bài 1 - Gợi ý: lêi c©u hái 1. câu a: Dấu ngoặc đơn đánh dấu phần giải thích nghĩa các từ Hán Việt. Nếu không có phần này ngời đọc sẽ khó hiểu nh÷ng tõ nµy vµ sÏ kh«ng hiÓu c©u th¬. C©u b: §¸nh dÊu phÇn thuyÕt minh vÒ chiÒu dµi 2290m cña cÇu. Câu c: Dấu ngoặc đơn thứ nhất: thay cho từ hoặc (ngời viết.

(50) hoÆc ngêi nã). Dấu ngoặc đơn thứ hai: đánh dấu phần thuyết minh cho nh÷ng ph¬ng tiÖn ng«n ng÷. Bµi 2 - Gîi ý: Bài 2- HS đọc các câu và trả Câu a: Báo trớc phần giải thích cho ý nặng quá. lêi c©u hái 2. Đoạn b: dấu 2 chấm thứ nhất: báo trớc lời đối thoại; dấu 2 chÊm thø 2: thuyÕt minh néi dung lêi khuyªn cña DÕ Cho¾t. Đoạn c: Báo trớc cho thuyết minh cho ý đủ màu. Bµi 3, 4,5 . HS lµm ë nhµ Bài 3,4,5 để HS tự làm ở nhà TiÐt 4C¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HĐ 1- Nhận dạng đề văn thuýết I - Nhận dạng đề văn thuýết minh: minh, 1 - Giới thiệu một số đề: SGK * HS đọc một số đề trong SGK 2 - Nhận dạng đặc điểm đề: * Nhận xét đặc điểm của đề: - Đề nêu trực tiếp đối tợng thuyết minh: - Cách nêu đối tợng thuyết minh Chiéc nón lá, Chiếc xe đạp,... - §èi tîng thuyÕt minh bao gåm - §èi tîng thuyÕt minh bao gåm: nh÷ng g×? + Con ngêi: Mét g¬ng mÆt thÓ thao ViÖt Nam,... - Làm thế nào để biết đây là đề + Sù vËt: Hoa ngµy tÕt ë ViÖt Nam,... v¨n thuyÕt minh? + HiÖn tîng: TÕt Trung thu,... - C¸ch thÓ hiÖn yªu cÇu thuýÕt minh: + Có khi nói rõ trong đề. Ví dụ: Hãy viết một bài văn thuyÕt minh vÒ TÕt Trung thu ë ViÖt Nam. + Phần lớn không nói rõ,( chỉ trực tiếp nêu đối tợng thuyÕt minh ) VD: SGK - Lu ý: khi đề không yêu cầu rõ về các thể loại khác nh kÓ chuyÖn, miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn,... mµ h×nh thøc viết nh những ví dụ SGK đã cho, thì đó là yêu cầu dùng v¨n thuyÕt minh: tr×nh bµy, gi¶i thÝch, giíi thiÖu. 3- Ra một số đề truyết minh: a- §èi tîng lµ con ngêi: VÝ dô: V¨n QuyÕn, cÇu thñ xuÊt s¾c cña ViÖt Nam. * Hãy ra một số đề văn thuyết b- Đối tợng là sự vật: minh, theo các đối tợng. VÝ dô: Nói §ä ë Thanh Ho¸ c- §èi tîng lµ hiÖn tîng: VÝ dô: Cóm gµ HS đọc ghi nhớ trong SGK Ghi nhí: ý 1 SGK H§ 2- T×m hiÓu c¸ch lµm bµi v¨n II - C¸ch lµm mét bµi v¨n thuyÕt minh 1- Giíi thiÖu 5 bíc lµm bµi : thuyÕt minh. * GV giíi thiÖu 5 bíc lµm bµi. a- Tìm hiểu đề: HS nhËn xÐt: so víi c¸c bíc lµm - §Ò cã yªu cÇu thÓ lo¹i thuyÕt minh kh«ng? các bài thuộc thể loại khác thì có - Đề yêu cầu thuyết minh đối tợng nào? b- Tích luỹ kiến thức về đối tợng: gì đáng chú ý.(Nhìn chung là tQuan s¸t thùc tÕ: ¬ng tù, chØ kh¸c ë néi dung tõng - Tra cøu tµi liÖu: bíc) - Ph©n tÝch: c- X©y dùng bè côc: - Mở bài: Giới thiệu khái quát, dùng PP định nghĩa - Th©n bµi : thuyÕt minh tõng phÇn, tõng bé phËn, tõng phơng diện...của đối tợng. - KÕt luËn: Nªu nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t ë møc cao h¬n d- T¹o v¨n b¶n ( viÕt, nãi) e- KiÓm tra, söa lçi: Nếu là VB viết thì đọc lại, VB nói thì nói thử, có thể nhê ngêi kh¸c nghe tríc khi nãi chÝnh thøc..

(51) 2- Ph©n tÝch mét bµi v¨n thuyÕt minh: a- §Ò bµi : Xe đạp b- Việc tìm hiểu đề: đúng chính xác, tác giả đã sử dụng thể văn thuyết minh : trình bày xe đạp nh một phơng thiện giao thông đặc biệt c- ViÖc tÝch luü kiÕn thøc: phong phó, toµn diÖn d - Phân tích việc xây dựng bố cuc: Bố cục đợc xây dùng 3 phÇn. - Ph©n tÝch viÖc x©y dùng bè côc. d1- Mở bài:+ Nội dung: giới thiệu chung về xe đạp. Có thể bỏ câu thứ nhất vẫn đảm bảo yêu cầu. - Néi dung vµ PP thuyÕt minh ë + Phơng pháp thuyết minh: định nghĩa : dïng phÇn më bµi lµ g× ? câu C-là- V, qui xe đạp vào loại của nó: phơng tiện giao thông; nêu đặc điểm riêng: giản tiện, chuyển động nhờ søc ngêi d2- Th©n bµi: * hÖ thèng ý: - Hệ thống chuyển động của xe đạp - HÖ thèng ®iÒu khiÓn - Nªu hÖ thèng ý cña th©n bµi. - HÖ thèng chuyªn chë - Mét sè bé ph¹n kh¸c * Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh: - ph©n tÝch, ph©n lo¹i. - nªu vÝ dô, sè liÖu: d3- KÕt luËn: 2 ý: - PP thuyết minh ở phần thân bài - Tác dụng của xe đạp lµ g×? - Tơng lai của xe đạp . Nhận xét: Bố cục mạch lạc, hợp lý, tỏ ra nắm đợc kiến thức cơ bản về xe đạp, làm cho ngời đọc có thêm sự hiểu biết về xe đạp một cách đầy đủ, toàn diện. e- Tìm hiểu ngôn ngữ diễn đạt: trong sáng, chính xác, dễ - NhËn xÐt chung vÒ bè côc. hiÓu H§ 3- TËp ph©n tÝch mét bµi v¨n thuyÕt minh cô thÓ. * HS đọc lại bài văn, thảo luận: - §Ò v¨n cña VB nµy lµ g× ? §¸nh giá việc tìm hiểu đề và tích luỹ kiÕn thøc cña t¸c gØ¶.. - Nhận xét về ngôn từ diến đạt H§ 3- LuyÖn tËp. III- LuyÖn tËp: - Trong 5 bíc lµm bµi, c©u hái §Ò: ChiÕc nãn l¸ ViÖt Nam. chØ yªu cÇu lµm thùc hiÖn bíc nµo 1-Tìm hiểu đề: ? 2-TÝch luü kiÕn thøc: §Ò chØ chän bíc thø 3 X©y dùng bè 3- X©y dùng bè côc: côc VB. a- Më bµi: - HS thùc hiÖn x©y dùng néi dung b- Th©n bµi: chi tiÕt c¸c phÇn trong Bè côc. c- KÕt luËn: - Yªu cÇu 3 HS tr×nh bµy theo 3 phÇn GV nhËn xÐt vµ híng dÉn HS söa ch÷a.. Ra đề luyện tập thêm ở nhà. Bµi 14 - Chơng trình địa phơng ( phần văn) - DÊu ngoÆc kÐp -. Luyện nói: thuyết minh một thứ đồ dùng. 1tiÕt 1tiÕt 1tiÕt. - ViÕt bµi TLV sè 3- V¨n thuyÕt minh (lµm t¹i líp). 1tiÕt Tiết 1 Chơng trình địa phơng Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HĐ 1- Lập danh sách các tác giả VH địa I- Bảng kê danh sách các nhà văn địa phơng ph¬ng.. PhÇn nµy GV cÇn yªu cÇu HS chuÈn bÞ tõ ®Çu n¨m. HS chuÈn bÞ phÇn chuÈn bÞ cña m×nh, c¸c HS kh¸c bæ sung.. STT Tªn ( n¨m sinh, n¨m mÊt) Quª qu¸n Nh÷ng t¸c phÈm chÝnh ( năm ra đời).

(52) HD 2- Su tầm một tác phẩm VH viết II- Su tầm VH địa phơng: về địa phơng em mà em thích. 1- V¨n häc d©n gian: Mçi HS cã thÓ su tÇm nhiÒu t¸c 2- V¨n häc viÐt: phÈm ghi vµo sæ tay VH vµ chän mét tác phẩm để phát biểu cảm nghĩ của m×nh. GV nªn thµnh lËp mét ban biªn tËp cña líp tËp hîp mét sæ t liÖu v¨n häc đợc su tầm của lớp H§ 3- LuyÖn tËp: III- LuyÖn tËp. Gîi ý: theo dµn ý sau: Soạn đề cơng một bài nói chuyện 1- Hä tªn, n¨m sinh: (chó ý nh÷ng hoµn c¶nh ¶nh giíi thiÖu mét t¸c gi¶ v¨n häc trong hởng đến sáng tác) địa phơng của em. 2- Quê quán ( chú ý những nét riêng, ảnh hởng đến s¸ng t¸c) 3- Gia đình ( chú ý những nét riêng, ảnh hởng đến s¸ng t¸c) 4- Cuộc đời ( chú ý những nét riêng, ảnh hởng đến s¸ng t¸c) 5- Sù nghiÖp v¨n ch¬ng (Nh÷ng s¸ng t¸c tiªu biÓu, Những đặc điểm chủ yếu) TiÕt 2DÊu ngoÆc kÐp Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§- 1- NhËn thÊy c«ng dông cña dÊu ngoÆc kÐp. HS đọc 4 ví dụ trong SGK GV cã thÓ phãng to nh÷ng vÝ dụ trên để HS tập trung lên b¶ng. Tr¶ lêi c©u hái vÒ tõngvÝ dô: Nh÷ng dÊu ngoÆc kÐp trong c©u.... cã c«ng dông g×?. HS tù rót ra : DÊu ngoÆc kÐp dùng để làm gì ?. H§ 2- LuyÖn tËp Bµi 1-HS vËn dông phÇn ghi nhớ để giải thích công dụng cña dÊu ngÆc kÐp. Bài 2 - HS tự làm, trình bầy để c¶ líp ch÷a: Híng dÉn: dùa vµo ghi nhí bµi 13, vµ 14 ( phÇn tiÕng ViÖt). I- C«ng dông: dÊu ngoÆc kÐp dïng C©u a- §¸nh dÊu phÇn lêi dÉn trùc tiÕp: Mét c©u nãi cña G¨ng ®i. Câu b- Đánh dấu từ ngữ cần phải hiểu đặc bịêt. ở đây từ dải lụa để chỉ chiếc cầu (phơng thức ẩn dụ). C©u c- hai c«ng dông: +§¸nh dÊu nh÷ng tõ v¨n minh, khai ho¸ cÇn ph¶i hiÓu víi ý mØa mai. +§¸nh dÊu nh÷ng tõ ng÷ lµ lêi dÉn trùc tiÕp trong ng«n tõ cña thùc d©n Ph¸p (khi ®i x©m lîc nhng víi chiªu bµi ®i “khai hoá” đem” văn minh” đến cho nớc ta). C©u d- §¸nh dÊu tªn c¸c vë kÞch. Ghi nhớ: Dấu ngoặc kép dùng để đánh dấu (1) Lêi dÉn trùc tiÕp, (2)Từ ngữ đợc hiểu theo nghĩa đặc biệt hay có hàm ý mỉa mai, (3) Tên tài liệu đợc nhắc đến. II- LuyÖn tËp Bµi 1- Gîi ý gi¶i thÝch c«ng dông cña dÊu ngoÆc kÐp trong c¸c c©u: C©u a: (1) C©u b: (2) C©u c :(1) C©u d: (2),(1) C©u e: (1) Bµi 2: Gîi ý: C©u a: ...,cêi b¶o:...; “c¸ t¬i”;”t¬i” C©u b: ...chó TiÕn Lª: “ Ch¸u h·y...víi ch¸u”. C©u c: ...b¶o h¾n:” §©y lµ...mét sµo...”.

(53) Bµi 3 : HS dùa vµo ghi nhí. Bµi 3: Gîi ý: C©u 1: lêi dÉn trùc tiÕp. C©u 2: kh«ng dïng ngoÆc kÐp v× ngêi viÕt chØ lÊy ý chø kh«ng lÊy nguyªn v¨n c©u ch÷.. Bµi 4-5: HS tù lµm. Tiết 3: Luyện nói: thuyết minh một thứ đồ dùng Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt. HĐ 1- GV giao đề cho HS chuẩn bị ở I- Chuẩn bị: §Ò bµi :ThuyÕt minh (b»ng lêi) vÒ c¸i phÝch níc. nhµ víi nh÷ng c«ng viÖc cô thÓ sau : - Tìm hiểu xác định yêu cầu của đề HS đến lớp có đợc hồ sơ chuẩn bị về đề văn trên với nh÷ng kÕt qu¶ cô thÓ 4 ý trªn. - Tìm hiểu để có kiến thức về cái a-Xác định yêu cầu của đề: phÝch - Nêu đợc những đặc điểm cơ bản của phích nớc - LËp dµn ý - Thuyết minh rõ ràng, dễ hiểu để ngời nghe có đợc - Nói thử ( đứng trớc gơng hoặc kiÕn thøc kh¸ch quan vÒ c¸i phÝch. nhê mét vµi ngêi nghe) b-T×m hiÓu kiÕn thøc vÒ c¸i phÝch - Quan s¸t thùc tÕ: - §äc tµi liÖu: SGK, tõ ®iÓn - Ph©n tÝch: c- Lập dàn ý và xác định phơng pháp thuyết minh: * Më bµi: §Þnh nghÜa vÒ c¸i phÝch: mét c«ng cô đựng nớc có thể giữ đợc nhiệt độ lâu * Th©n bµi: ( PPph©n tÝch, sè liÖu) - Vai trò công dụng của phích trong gia đình - CÊu t¹o : - Nguyªn lý gi÷ nhiÖt - C¸ch b¶o qu¶n - C¸c lo¹i phÝch * KÕt luËn: sù tiÖn lîi cña phÝch H§ 2 - LuyÖn nãi: Chia thành các tổ để mọi HS đều có thể đợc nói trớc tập thể. Chän mçi tæ mét HS nãi tríc líp. II- LuyÖn nãi t¹i líp: 1- ThuyÕt minh tríc tæ : 2- ThuyÕt minh tríc líp. C¶ líp nhËn xÐt söa ch÷a. TiÕt 4 -. -. ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 3 : V¨n thuyÕt minh (Lµm t¹i líp) 1- GV chọn và ra đề cho HS. Một số đề tham khảo: ChiÕc m¸y vi tÝnh ChiÕc ti-vi ChiÕc xe m¸y ChiÕc m¸y vß lóa ChiÕc m¸y cµy 2- HS lµm bµi, GV lµm tèt viÖc gi¸m thÞ 3- GV thu bµi. Bµi 15 - Cảm tác vào nhà ngục Quảng đông 1tiªt - Đập đá ở Côn Lôn 1tiÕt - ¤n luyÖn vÒ dÊu c©u 1tiÕt - ThuyÕt minh mét thÓ lo¹i v¨n häc 1tiÕt TiÕt 1 - C¶m t¸c vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng Tiết 2 Đập đá ở Côn Lôn TiÕt 1 : C¶m t¸c vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng Hoạt động của thầy và trò. H§ 1- T×m hiÓu chung vÒ t¸c gi¶,. Nội dung cần đạt Giíi thiÖu chung: Xem chó thÝch ( ).

(54) hoàn cảnh ra đời, thể thơ. HS đọc chú thích và phát biểu những vấn đề ( cột bên) GV bæ sung thªm.. H§ 2 - §äc hiÓu 2 c©u ®Çu: HS Th¶o luËn: - Chữ vẫn đợc dùng nh thế nào? Tạo đợc giọng thơ nh thế nào? Tác giả khẳng định điều gì ? - C©u 2: ý nãi g×? Giäng th¬ nh thÕ nµo ? - Hai câu thơ đầu đã dựng lên h×nh ¶nh PBC- ngêi chÝ sÜ yªu níc nh thÕ nµo? ( phong th¸i, tinh thÇn). H§ 3- §äc - hiÓu c©u 3- 4. HS th¶o luËn: - §Æc ®iÓm th¬ thÊt ng«n b¸t có thÓ hiÖn trong hai c©u nµy nh thÕ nµo? - Giäng th¬ cã g× kh¸c so víi hai c©u tríc? - Liên tởng với cuộc đời của PBC, nhËn xÐt vÒ bót ph¸p cña c©u th¬ (t¶ thùc hay l½ng m¹n?) - NhËn xÐt vÒ tÇm vãc cña h×nh ¶nh con ngêi? (b×nh thêng hay phi thêng?). H§ 4- §äc - hiÓu c©u 5- 6 - Nhận xét về hình thức đối trong 2 c©u luËn.. 1- T¸c gi¶:. * C¸c tªn kh¸c, n¨m sinh, n¨m mÊt * Quª h¬ng: * Cuộc đời cách mạng * Sù nghiÖp v¨n ch¬ng 2- Hoàn cảnh ra đời của bài thơ: 3- ThÓ th¬:thÊt ng«n b¸t có II- §äc - hiÓu VB: 1- Hai c©u ®Çu: - Chữ vẫn lặp lại 2 lần : tạo giọng thơ khẳng định - Khẳng định : Tuy bị kẻ thù đẩy vào vòng tù tội, nhng m×nh vÉn lµ ngêi hµo kiÖt, phong lu tµi n¨ng lÞch sù, kh¸ gi¶. - ý c©u 2: Ta vµo tï v× ch¹y nhiÒu mái ch©n, giäng th¬ cã chút đùa vui : Mình không phải đi tù mà là chủ động nghØ ng¬i. - Hai c©u th¬ lµm næi bËt h×nh ¶nh ngêi chÝ sÜ c¸ch m¹ng yêu nớc trong hoàn cảnh đặc biệt vẫn toát len một phong th¸i tù tin, ung dung thanh th¶n cña mét con ngêi tµi năng đờng hoàng.Đây là con ngời hoàn toàn tự do về tinh thần luôn giữ t thế chủ động. Kẻ thù thỉ có thể giam hãm đợc thể xác, còn tinh thần vẫn thuộc ngời chiến sĩ. 2- C©u 3- 4. - Đặc điểm cấu trúc ngôn ngữ: 2 câu đối nhau: §· kh¸ch kh«ng nhµ trong bèn biÓn L¹i ngêi cã téi gi÷a n¨m ch©u - Nếu nh hai câu đầu có chút đùa vui, thì ở đây là giọng tâm sự, trầm lắng có phần cô đơn, đau xót. - Liên tởng đến cuộc đời của cụ PBC, ta thấy câu thơ có nét tả thực: Vì sự nghiệp cứu nớc mà PBC đã bỏ lại gia đình, từ giã vợ con, quê hơng đi làm cách mạng. Từ 1905 đến 1914 khoảng 10 năm, bôn ba khắp nơi: Nhật, Trung Quốc, Thái Lan, nếm trải bao khó khăn, lăn lộn nơi đất khách, đến đâu cũng bị kẻ thù truy đuổi và khoác cho mét c¸i ¸n tö h×nh v¾ng mÆt. §©y lµ nçi ®au thùc, mét t©m sù thùc. - Tuy to¸t lªn mét nçi ®au t©m tr¹ng, nhng h×nh ¶nh con ngời vẫn mang nét đặc biệt: ...kh¸ch...trong bèn biÓn.... ...ngêi...gi÷a n¨m ch©u... §©y lµ tÇm vãc cña mét con ngêi phi thêng- con ngêi cña trời đất của vũ trụ của năm châu bốn biển. Bëi vËy, c©u th¬ ghi l¹i mét nâi ®au, nhng lµ nçi ®au cña ngêi anh hïng,x¶ th©n v× nghÜa lín - h×nh ¶nh “ngêi anh hïng thÊt thÕ nhng vÉn hiªn ngang”. 4- C©u 5- 6: - Biểu hiện của hình thức đối trong hai câu luận của thơ thÊt ng«n b¸t có:.

(55) - T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p tu tõ g×? - T¸c dông cña biÖn ph¸p tu tõ. - C©u th¬ cho thÊy ®iÒu g× ë ngêi anh hïng hµo kiÖt.. H§ 5- §oc-hiÓu 2 c©u cuèi. -Giäng th¬ trong 2 c©u cuèi nh thÕ nµo? Lý do? - Tác giả khẳng định điều gì? - ý nghÜa hai c©u kÕt.. H§ 6- Nh÷ng ®iÓm cÇn ghi nhí. - Giäng diÖu chung cña c¶ bµi. Bña tay «m chÆt bå kinh tÕ Më miÖng cêi tan cuéc o¸n thï - T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p tu tõ nãi qu¸, khoa tr¬ng. - T¸c dông: BiÖn ph¸p nãi qu¸ thêng dïng trong nh÷ng t¸c phÈm anh hïng ca, mang bót ph¸p l·ng m¹n.Kh¾c hoạ đợc hình ảnh con ngời không còn vẻ bình thờng mà mang tầm vóc và khẩu khí lớn lao, thần thánh, gây ấn tợng mạnh, và tạo ra đợc sức truyền cảm mạnh mẽ. - C©u th¬ cho thÊy søc m¹nh tinh thÇn cña ngêi anh hïng hào kiệt PBC: cho dù tình trạng thực tế có bi đát đến mức nào thì chí khí cách mạng không bao giờ thay đổi. 5- Hai c©u cuèi: - Trở lại giọng thơ khẳng định: từ lặp lại vẫn còn, cßn...; kiÓu c©u hái: ...sî g× ®©u. c¸c ng¾t nhÞp: Cßn/cßn. - Nội dung khẳng định: Thân còn...sự nghiệp còn ; bất kỳ hiÓm nguy nµo còng kh«ng sî h·i. - ý nghĩa của hai câu kết: Khẳng định t thế hiên ngang của của ngời anh hùng: luôn sắt đá một niềm tin bất diÖt : Sù nghiÖp c¸ch m¹ng cøu níc lu«n sèng m·i. 6- Ghi nhí: SGK. - H×nh ¶nh nhµ c¸ch m¹ng: ( phong th¸Ý, khÝ ph¸ch). TiÕt 2-. Hoạt động của thầy và trò. Đập đá ở Côn Lôn Nội dung cần đạt. H§ 1- T×m hiÓu t¸c gi¶, hoµn I- Giíi thiÖu chung: Xem chó thÝch ( ) cảnh ra đời của bài thơ, thể thơ. 1- T¸c gi¶: - Học sinh đọc chú thích( ) 2- Hoàn cảnh ra đời:- Năm 1908, phong trào chống su - Ph¸t biÓu c¸c ý 1,2. Riªng ý 2, thuÕ ë Trung kú næi lªn m¹ng mÏ.4/1908 bÞ b¾t bÞ kÕt ¸n GV cÇn bæ sung mét sè ®iÓm. chÐm vµ ®Çy ®i C«n §¶o. Còng kho¶ng thêi gian Êy, nhiÒu - Nhắc lại đặc điểm thơ thất thân sĩ Bắc kỳ, Trung kỳ cũng bị bắt và bị đày đi Côn Đảo. ng«n b¸t có - PhÇn lín c¸c nhµ c¸ch m¹ng lµ nh÷ng trÝ thøc, nh÷ng nhµ nho chØ quen víi viÖc bót nghiªn. §Ó trÊn ¸p vµ tiªu diÖt tinh thần yêu nớc của họ, thực dân Pháp đã bắt họ làm những công việc khổ sai nh việc đập đá, Giữa hòn đảo trơ träi nhiÒu n¾ng giã, ¨n uèng kham khæ hä ph¶i lµm viÖc kiệt sức, nhiều ngời đã chết, và không ít ngời đã gục ngã. - Tuy nhiªn phÇn lín nh÷ng chiÕn sÜ c¸ch m¹ng vÉn trung kiªn, v÷ng vµng lý tëng cøu níc. -Để động viên tinh thần của các nhà cách mạng Phan Châu Trinh đã ném vào khám một mảnh giấy có dòng chữ :” Đây là một trờng học thiên nhiên,mùi cay đắng ấy, làm trai, gi÷a thÕ kû XX nµy, kh«ng thÓ kh«ng nÕm biÕt” ( Th¬ v¨n Phan Ch©u Trinh, NXB V¨n häc, Hµ néi,1983) 3- ThÓ th¬: ThÊt ng«n b¸t có 4- Đọc: giọng đọc hiên ngang, đầy dũng khí.

(56) _ HS đọc bài thơ vài lần. H§ 2- §äc - hiÓu bèn c©u th¬ ®Çu. HS th¶o luËn: - Næi bËt trong 4 c©u th¬ dÇu lµ h×nh ¶nh g×? - GV gi¶i thÝch thªm vÒ quan niÖm chÝ lµm trai cña ngêi xa?. - Nhận xét vẻ đẹp của đấng nam nhi trong c©u th¬ ®Çu. - Bøc tranh hiÖn lªn trong ba c©u th¬ sau cã tÝnh chÊt gi?(Cho thÊy cuéc sèng thùc cña ngêi tï kh«ng?). - Nhận xét về biện pháp tu từ đợc xử dụng.. II- §äc- hiÓu 1- Bốn câu đầu: Vẻ đẹp của hành động phi thờng - Næi bËt trong bèn c©u ®Çu lµ h×nh ¶nh con ngêi ®ang làm một công việc nặng nhọc lớn lao: đập đá. - Tác giả nhắc đến chí “làm trai”. Đây là quan niệm sống rất tích cực của con ngời, đặc biệt trong những thời kỳ đất nớc gặp gian nguy( Làm trai phải lạ ở trên đời - P.B.Châu; Làm trai đứng ở trong trời đất/ phải có danh gì với núi s«ng- NguyÔn C«ng Trø,...). §ã lµ lßng kiªu h·nh cña mét con ngêi cã ý thøc tr¸ch nhiÖm víi chÝnh b¶n th©n minh. - Câu thơ đầu dựng lại một đấng nam nhi đứng giữa một không gian hùng vĩ núi cao, biến rộng đầu đội trời, chân đạp đất sừng sững hiên ngang, toát lên một vẻ đẹp hùng tr¸ng. - ở ba câu sau,bức tranh bức tranh đập đá có nét tả thực: Làm lở núi/ xách búa đánh...năm bảy đống/đập bể mấy trăm hòn, gợi lại đợc một công việc vô cùng gian khổ quá sức đối với những nhà nho.Đồng thời cho ta thấy tội ác dã man tµn b¹o cña TD Ph¸p. - MÆt kh¸c víi c¸ch nãi khoa tr¬ng : Lµm cho lë nói non/đánh tan năm bảy đống/đập vỡ mấy trăm hòn, với nhiều từ diễn tả những hành động mạnh mẽ: xách búa, ra tay,lừng lẫy , đã làm nổi bật dáng vóc phi thờng, sức mạnh ghê gớm đến mức thần kỳ của ngời anh hùng. . C©u th¬ võa hiÖn thùc trÇn trôi võa to¸t lªn vÎ l·ng m¹n tuyệt đẹp thể hiện đợc khí phách vững vàng của ngời chiến sÜ c¸ch m¹ng x¶ th©n khi tæ quèc l©m nguy.. - NhËn xÐt vÒ néi dung 4 c©u ®Çu. HĐ 3- Đọc hiểu bốn câu thơ 2- Bốn câu cuối: Vẻ đẹp tinh thần bất khuất. sau: HS th¶o luËn: - 2 câu luận đối nhau rất chặt chẽ về câu chữ:tháng ngày/ - Nhận xét về nghệ thuật đối ma nắng; thân sành sỏi/ dạ sắt son; để nói lên một sự đối trong c©u5,6. träi m·ng liÖt gi÷a nh÷ng gian nan vÊt v¶ mµ ngêi tï ph¶i chụi đựng với ý chí của ngời cách mạng: thân xác phải chịu đựng cái khắc nghiệt nắng ma, không phải một sớm một chiÒu mµ dÇm r¶i trong th¸ng ngµy v« tËn ; nhng tinh thÇn và ý chí của họ lại càng đợc tôi luỵện vững bền , sành sỏi, s¾t son. - Nh vậy những ngời yêu nớc đã biến nhà tù Côn Đảo - nơi kẻ thù muốn là địa ngục trần gian - thành một trờng học tôi luyện ý chí và tinh thần đấu tranh cách mạng - Hai c©u cuèi cã mét sù liªn tëng thó vÞ: ChuyÖn N÷ Oa đội đá vá trời với hành đồng của ngời tù cách mạng ở Côn L«n, cïng víi lãi nãi khoa tr¬ng : V¸ trêi / viÖc con con. - Nhµ c¸ch m¹ng hiÓu râ c«ng viÖc cøu níc cña m×nh lµ công việc vĩ đại “vá trời”( Nữ Oa xa không quản khó nhọc vá trời đề cứu nhân dân.) cho nên việc vào tù phải dập đá - Ph©n tÝch gi¸ trÞ cña phÐp liªn chØ lµ viÖc nhá bÐ ( con con) tëng - Bèn c©u cuèi trµo d©ng mét c¶m xóc l·ng m¹n c¸ch - Nêu cảm xúc và, ý nghĩ của tác mạng, đây là sức mạnh là nghị lực đề các nhà yêu nớc nh gi¶ trong 4 c©u cuèi. cô Phan Ch©u Trinh bÊt chÊp mäi thö th¸ch nÆng nÒ, h¬n nữa giữa chốn tù ngục “không rợu cũng không hoa” mà đôi.

(57) c¸nh th¬ vÉn bay bæng diÖu kú, vÉn t¹o ra nh÷ng vÇn th¬ có sức sống muôn đời. H§ 4- §äc l¹i vµ nhËn xÐt 3- Ghi nhí: SGK chung : - Giäng ®iÖu chung c¶ bµi. - H×nh tîng ngêi anh hung cøu níc H§ 5- LuyÖn tËp III- LuyÖn tËp: 1- §äc diÔn c¶m bµi th¬. -Cho một vài HS đọc - Tr¶ lêi c©u hái 2 phÇn luyÖn 2- C¶m nhËn vÒ h×nh täng nhµ nho yªu níc ®Çu thÕ kû XX thÓ hiÖn trong hai bµi th¬.: tËp trong SGK. Tôn trọng ý kiến của HS nhng Đó là những hình tợng toả sáng vẻ đẹp hào hùng lãng phải định hớng và khẳng định mạn. những cảm nhận có cơ sở của - Vẻ đẹp khẩu khí của những ngời ânh hùng hào kiệt thất thÕ nhng vÉn hiªn ngang. HS - Vẻ đẹp của khí phách bất khuất vợt lên mọi gian lao. - Vẻ đẹp của nìêm tin bất diệt ở sự nghiệp cứu nớc của d©n téc.. TiÕt 3 - ¤n luyÖn vÒ dÊu c©u Hoạt động của thầy và trò H§ 1 - LËp b¶ng tæng kÕt vÒ dÊu c©u HS xem l¹i phÇn ghi nhí vÒ dấu câu ở các lớp đã học, lËp b¶ng thèng kª. PhÇn nµy HS lµm ë nhµ. ë GV cã thÓ lËp s½n b¶ng tổng kết nh cột bên, để trèng « c«ng dông, lÇn lît gäi HS lªn ®iÒn vµo « cßn trèng.. Nội dung cần đạt I- Tæng kÕt vÒ dÊu c©u: DÊu c©u C«ng dông. DÊu phÈy (,). DÊu chÊm phÈy (;) DÊu chÊm than(!) DÊu chÊm hái (?) DÊu hai chÊm (:) DÊu chÊm (.) DÊu g¹ch ngang(-). H§ 2- HS nhËn biÕt c¸c lçi vÒ dÊu c©u: - §äc SGK, tr¶ lêi: khi viÐt ta thêng m¾c nh÷ng lçi nµo vÒ dÊu c©u? (kÎ tªn tõng lçi). - Tr¶ lêi c©u hái trong VD 1. II- C¸c lçi vÒ dÊu c©u: thêng m¾c 4 lçi 1- Thiếu dấu ngắt câu khi câu đã kết thúc Ví dụ:- Tác phẩm “Lão Hạc” làm em vô cùng xúc động trong xã hội cũ, biết bao nhiêu ngời nông dân đã sống nghèo khổ cơ cùc nh l·o H¹c. - Ch÷a: Thªm dÊu ng¾t c©u, viÕt hoa ®Çu c©u sau: ...v« cïng xúc động. Trong xã hôi... 2-Dïng dÊu ng¾t c©u khi c©u cha kÐt thóc:.

(58) VD: Thêi cßn trÎ, häc ë trêng nµy. ¤ng lµ häc sinh xuÊt s¾c nhÊt. Ch÷a: Thay dÊu chÊm b»ng dÊu phÈy, hai c©u thµnh mét c©u: -Tr¶ lêi c©u hái trong VD 2 ... trêng nµy, «ng lµ häc sinh ... 3- Thiếu dấu thích hợp để tách bộ phận của câu khi cần thiết. VD: Cam quýt bởi xoài là đặc sản của vùng này. Chữa: Thêm dấu phẩy để tách các bộ phận đồng chức: Cam, quýt, bëi, xoµi... 4-LÉn lén c«ng dông cña c¸c dÊu c©u: VD:Quả thật tôi không biết giải quýết vấn đề này nh thế nào và b¾t ®Çu tõ ®©u? Anh cã thÓ cho t«i mét lêi khuyªn kh«ng. - Tr¶ lêi c©u hái trong VD 3 §õng... bá mÆc t«i trong lóc nµy. Ch÷a: C©u ®Çu lµ c©u trÇn thuËt kh«ng dïng dÊu hái mµ dïng dÊu chÊm. C©u thø hai lµ c©u hái ph¶i dïng dÊu chÊm:... vµ b¾t ®Çu tõ ®©u. Anh cã thÓ cho t«i mét lêi khuyªn kh«ng? §õng... - Tr¶ lêi c©u hái trong VD 4 HS nh¾c l¹i nh÷ng lçi vÒ Ghi nhí: cã 4 lçi vÒ dÊu c©u hay gÆp: dÊu c©u hay gÆp trong khi SGK viÕt H§ 3- LuyÖn tËp III- LuyÖn tËp: Bài 1. HS tự làm, Sau khi Bài 1- đánh dấu mỗi đoạn xuống dòng là a,b.c,d... ta có thể HS lµm xong, GV gäi 8 HS ®iÒn c¸c dÊu nh sau: a- (,) - (.) đọc những dấu đã điền vào b- (.) vµo ( ) ë 8 ®o¹n xuèng c- (,)-(.) dßng. d- (-)-(!)-(!)-(!)-(!) e- (,)-(,)-(.)-(,)-(.) f- (,)-(,)-(-)-(.) g- (,)-(:) h- (-)-(?)-(?)-(?)-(!) Bµi 2Bµi 2- Cho HS tù lµm, GV a- DÊu c©u sai: C©u hái nh l¹i dïng dÊu phÈy, lêi dÉn gi¸n tiÕp nhng l¹i dïng dÊu ngoÆc kÐp (chØ dïng cho lêi dÉn trùc tiÐp). gäi 3HS ch÷a 3 c©u. Ch÷a l¹i: Sao m·i tíi b©y giê anh míi vÒ?MÑ ë nhµ chê anh Chue yÕu HS ph¶i ph¸t hiÖn vµ gi¶i thÝch chç sai, th× m·i! MÑ dÆn lµ: Anh ... việc chữa mới có ý nghĩa b- Bỏ dấu phẩy tách phần trạng ngữvà các phần đồng chức. củng cố kỹ năng dùng dấu Chữa lại: Từ xa, trong cuộc sống lao động và sản xuất, nhân dan ta có truỳen thống thơng yeu nhau, giúp đỡ nhau, trong lúc c©u khã kh¨n gian khæ. V× vËy, cã c©u tôc ng÷: “L¸ lµnh dïm l¸ r¸ch”. c- PhÇn tr¹ng ng÷ ph¶i nèi víi vÕ c©u chÝnh b»ng dÊu phÈy. Chữa lại: Mặc dù đã qua bao nhiêu năm tháng, nhng tôi vẫn kh«ng quªn... TiÕt 4 ThuyÕt minh mét lo¹i thÓ v¨n häc Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt §Ò bµi :ThÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có HĐ 1- Rèn kỹ năng tìm I- Tìm hiểu đề: - Đề thuộc thể thuyết minh (vì ngời ra đề không hiểu đề. nªu yªu cÇu nµo kh¸c) Th¶o luËn : - Đối tợng thuyết minh: thể thơ truyền thống cổ đã học nh Qua - Tìm hiẻu đề là tìm Đèo Ngang( bà Huyện Thanh Quan ), Bạn đến chơi nhà (Nguyến nh÷ng ph¬ng diÖn nµo cña KhuyÕn) đề. Cảm tác vào nhà ngục Quảng đông (Phan Bội Châu), Đập dá ở - Hãy tìm hiểu đề đã cho Côn Lôn (Phan Châu Trinh)... - Nội dung thuyết minh: Trình bày, giải thích, giới thiệu các đặc điểm của thơ thất ngôn để ngời đọc có kiến thức về thơ thất ng«n.. - Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh: §Þnh nghÜa, ph©n tÝch, nªu vÝ dô, sè.

(59) liÖu.... H§ 2- RÌn luyÖn kü n¨ng quan s¸t, tÝch luü kiÕn thøc. GV nªn phãng to 2 bµi th¬ lªn b¶ng phô cho HS quan s¸t -H·y quan s¸t 2 bµi th¬ vµ cho biÕt: +Sè dßng th¬, sè ch÷ (tiÕng) trong mét dßng. + Ghi kÝ hiÖu b»ng tr¾c cho tõng tiÕng trong bµi. + ChØ ra quan hÖ b»ng tr¾c gi÷a c¸c dßng.. + Vần và nhịp có đặc ®iÓm nh thÕ nµo?. II- T×m hiÓu tÝch luü kiÕn thøc ( Quan s¸t thùc tÕ, t×m hiÓu tµi liÖu, ph©n tÝch...) 1- Quan s¸t thùc tÕ: Cảm tác vào nhà ngục Quảng đông (Phan Bội Châu), Đập d¸ ë C«n L«n (Phan Ch©u Trinh) a- Sè dßng th¬, sè ch÷ (tiÕng) trong mét dßng: Mçi bµi cã t¸m c©u ( b¸t có) Mçi c©u cã b¶y ch÷ ( thÊt ng«n) b- Quan hÖ b»ng tr¾c gi÷a c¸c dßng: Ghi kÝ hiÖu b»ng tr¾c cho tõng tiÕng trong bµi : * Bµi C¶m t¸c... T B B T T B B T T B B T T B T T B B B T T T B T T T B B T B B T B B T T T B B T B B B T T B B T T B B B T T B B * Bài Đập đá ở Côn Lôn: B B T T T B B B T B B T T B T T T B B T T B B T T T B B T B B T B B T B T B B T T B T T T B B T T B B B T T B B §Æc ®iÓm quan hÖ BT trong bµi: - Các câu 1 và câu 2: B - T đối nhau - C¸c c©u 2 vµ c©u 3: B - T gièng nhau - Các câu 3 và câu 4: B - T đối nhau - C¸c c©u 4 vµ c©u 5: B - T gièng nhau - Các câu 5 và câu 6: B - T đối nhau - C¸c c©u 6 vµ c©u 7: B - T gièng nhau - Các câu 7 và câu 8: B - T đối nhau Nh×n chung: - 4 c©u ®Çu vµ bèn c©u cuèi luËt B - T nh nhau. - Ch÷ sè 1 - 3 - 5 cã thÓ lµ B hoÆc tr¾c ( nhÊt , tam, ngò bÊt luËn) - Chữ số 2- 4 - 6 phải theo đúng luật ( nhÞ, tø, lôc ph©n minh) c- VÇn: - C¸c ch÷ cuèi cïng cña c©u 1-2-4-6-8 ph¶i b¾t vÇn víi nhau. - Có thể là vần chính (đúng hoàn toàn): Nh bài Đập đá... l «n, n on, h ßn, s on, c on. - Có thể vần thông( gần đúng): Bµi C¶m t¸c... l u, t ï, ch ©u, th ï, ® ©u d- Ng¾t nhÞp: PhÇn lín lµ nhÞp 4 / 3 2- T×m hiÓu trong tµi liÖu: VD däc SGK nh÷ng phÇn viÕt vÒ th¬ thÊt ng«n: Bµi 8, SGK líp 7, tËp I...). - Em biÕt nh÷ng tµi liÖu nµo cã thuýet minh vÒ thÓ th¬ nµy? H§ 3- LËp dµn bµi cho III- LËp dµn bµi:.

(60) bµi v¨n. - Bµi v¨n thuyÕt minh thêng cã mÊy phÇn - Nªu néi dung , vµ ph¬ng ph¸p thuyÕt minh tõng phÇn.. 1-Mở bài: Giới thiệu khái quát bằng phơng pháp định nghĩa về thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có 2-Thân bài: Sử dụng PP phân tích, nêu số liệu để trình bày, giải thích đặc điểm của thơ thất ngôn bát cú về các phơng diện: * Sè c©u, sè ch÷: * Quan hÖ b»ng tr¾c: * VÇn * NhÞp 3-Kết luận: - Những hạn chế và vẻ đẹp của thơ thất ngôn bát cú IV- LuyÖn tËp: Đề: Thuyết minh đặc điểm chính của truyện ngắn. H§ 4- LuyÖn tËp HS tù lµm: - Tìm hiểu đề - Tích luỹ kiến thức ( đọc kỹ tài liệu tham khảo để t×m gîi ý) - LËp dµn bµi Bµi 16 - Muèn lµm th»ng Cuéi 1tiÕt - ¤n tËp vµ kiÓm tra phÇn tiÕng ViÖt 2tiÕt - Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 3 1tiÕt TiÕt 1 Muèn lµm th»ng cuéi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt. I- Giíi thiÖu t¸c gi¶: H§ - 1 T×m hiÓu t¸c gi¶. * Tªn, n¨m sinh, n¨m mÊt: HS đọc chú thích trong SGKvề tác * Quª qu¸n:( chó ý mèi liªn quan víi tªn T¶n §µ) gi¶, ph¸t biÓu, gi¸o viªn bæ sung * Thời đại: Sống trong xã hội thực dân phong kiến cã nhiÒu chuyÖn phi lý b¹o tµn. * Con ngêi: * Sự nghiệp, đặc điểm thơ văn: * XuÊt xø cña bµi th¬: HĐ 2- Luyện đọc tìm hiểu thể thơ. H§ 3- §äc-hiÎu hai c©u ®Çu( thùc hiÖn yªu cÇu1) - C©u th¬ ®Çu sö dông kiÎu c©u g×? - Ta thÊy t©m tr¹ng cña T§ nh thÕ nµo?. II- §äc - t×m hiÓu : 1- §äc: 2- ThÓ th¬ : ThÊt ng«n b¸t có: T§ dïng mét thÓ th¬ cò truyÒn thèng. 3- Hai c©u ®Çu: - C©u c¶m th¸n (¬i), thèt lªn nh mét lêi than thë,nhµ th¬ muèn gi¶i bµy t©m tr¹ng. - Đó là nỗi buồn trong đêm thu, nỗi chán chờng đối với cuộc đời. - Nçi bußn ch¸n Êy kh«ng tho¸ng qua mµ trµo d©ng ë mức độ cao: Buồn lắm, chán nửa rồi . - Trong nỗi buồn có cảm giác cô đơn vì nơi trần thế không có ai để bày tỏ,san sẻ, cho nhẹ bớt, nhà thơ - T¹i saoT§ l¹i than thë víi ChÞ ph¶i t×m sù c¶m th«ng n¬i vò trô: híng lªn trêi cao H»ng? than thë víi chÞ H»ng. - ë d©y cã nçi buån “truúÒn thèng cña thi ca”, buån v× đêm thu. Mùa thu đất trời hay sùi sụt khiến cho thi nh©n xa hay mñi lßng vµ nçi niÒm u t thêng trçi dËy. -T¹i sao T§ cã nçi buån ch¸n? - ë ®©y cßn cã c¶m gi¸c ch¸n v× trÇn thÕ. Ta hiÓu ®©y lµ nçi buån ch¸n víi thêi thÕ. NÕu liªn hÖ víi nh÷ng n¨m th¸ng nhµ th¬ T§ ®ang sèng, víi ®Çy rÉy nh÷ng bất công vô lý của xã hội thực dân phong kiến đơng thời đơng thời thì đây không những là nỗi buồn của riªng thi nh©n mµ cßn cña c¶ mét thÕ hÖ. Ngêi ta c¶m thÊy nh con hæ sa c¬ trong vên b¸ch thó (ThÕ L÷),nh con nai bÞ chiÒu ch¨ng líi( Xu©n DiÖu), Nçi buån nµy dêng nh bao phñ ë nhiÒu bµi th¬ cña.

(61) T§(SGV), cã lóc t¸c gi¶ cßn diÔn gi¶i râ trong v¨n xu«i (SGV). - Râ rµng T§ cã mét nçi bÊt hoµ s©u s¾c víi x· héi . - TĐ có một nỗi niềm gì đối với xã héi ? H§ 4- §äc -hiÓu 4 c©u gi÷a (thùc 4- C©u 3-4,5-6: hiÖn yªu cÇu 2): - Trong mét bµi th¬ ( HÇu trêi) T§ coi m×nh vèn lµ - GV nãi vÒ c¸i ng«ng cña T§ tiên trên trời, vì tội ngông cho nên bì trời đày xuống h¹ giíi. TÊt nhiªn ng«ng ë ®©y kh«ng ph¶i lµ thãi ng«ng nghªnh tá vÎ ta ®©y thiÕu khiªm tèn, ng«ng trong v¨n ch¬ng lµ d¸m lµm nh÷ng ®iÒu kh¸c l¹ s¸ng t¹o kh«ng lÆp l¹i ngêi kh¸c, cã c¸ tÝnh kh¸c thêng, m¹nh mÏ, kh«ng chôi Ðp m×nh vµo sù tï tóng cña chÕ độ cũ. Nh thÕ trong bµi th¬ còng thÓ hiÖn c¸i ng«ng cñaT§: - T§ muèn lµm th»ng cuéi: - HS th¶o luËn: C¸i ng«ng cña T§ Cung quế đã ai....xin chị nhắc lên chơi. biÓu hiÖn trong bµi th¬ nh thÕ nµo? ( truyÖn cæ tÝch: th»ng cuéi cã c©y ®a thÇn, vî kh«ng nghe lời dặn đã đái vào gốc đa, đa bay lên trời, cuội lấy cuốc níu lạ, không đợc, cây đa kéo cả cuội lên cung tr¨ng) - Gäi chÞ xng em víi H»ng Nga. - Muèn lµm bÇu b¹n tri ©m tri kû cïng víi chÞ H»ng, cïng giã cïng m©y - C¸i ng«ng cña T§ xÐt cho cïng lµ xuÊt ph¸t tõ mét thái độ bất hoà với XH: thà làm thằng cuội ngồi gốc c©y ®a trªn cung tr¨ng cßn h¬n lµ th»ng ngêi n¬i trÇn thÕ. - ý nghÜ nµy T§ thÓ hiÖn nhiÒu lÇn trong s¸ng t¸c ( dÉn chøng) - Thực chất cái ngông đó là gì? - C¶m høng bao trïm trong bµi th¬ lµ c¶m høng l·ng - C¶m høng bao trïm bµi th¬ lµ g×? m¹n. Nã b¾t nguån tõ mét íc m¬, niÒm kh¸t khao ch¸y báng cña T§: Muèn tho¸t khái c¸i câi trÇn thÕ ®Çy buån ch¸n. H§ 5 §äc - hiÓu hai c©u cuèi( thùc hiÖn c©u hái3: - H×nh ¶nh thó vÞ nhÊt trong bµi th¬ lµ g×? - ý nghÜa cña c¸i cêi.. 5- Hai c©u cuèi: - Hình ảnh bất ngờ thú vị: Vào đêm trung thu hàng n¨m, T§ cïng víi chÞ H»ng “tùa nhau tr«ng xuèng thÕ gian cêi”. -ý nghĩa của cái cời: -+cái cời thoả mãn ớc mơ đợc sèng trong mét v¬ng quèc cña sù vÜnh h»ng , trong s¸ng, cao xa. + C¸i cêi ®Çy mØa mai, khinh bØ câi trÇn thÊp bÐ, đầy bụị bặm , đáng buồn đáng chán. - Đây là đỉnh cao của cảm xúc lãng mạn và chất ng«ng cña th¬ T§.. - §Æc ®iÓm th¬ T§ HĐ 6- Tìm hiểu đặc điểm nghệ thuật cña th¬ T§ qua bµi th¬ (thùc hiÖn yªu cÇu 4: - C¶m xóc trong th¬ T§ ( hiÖn thùc hay l·ng m¹n - C¸i míi trong h×nh thøc nghÖ thuËt cña th¬ T§ lµ g×? - Søc tëng tîng kú diÖu cña hån th¬ l·ng m¹n.. 6- Nh÷ng yªu tè nghÖ thuËt míi mÎ: - C¶m xóc l·ng m¹n: th¬ T§ lu«n xuÊt phat tõ nh÷ng nçi bÊt hoµ víi x· héi, mong íc tho¸t ly khái trÇn thÕ bußn ch¸n, trùc tiÕp béc lé nh÷ng kh¸t väng riªng t ( c¸i t«i c¸ thÓ ) - Lµm th¬ thÊt ng«n theo lèi cæ mµ lêi lÏ gi¶n dÞ trong sáng từ ngữ dùng hiện đại , phép đối không câu nÖ: VD: câu 3-4: đã ai ngồi đó chửa?/xin chị nhắc lên.

(62) chơi , tác giả chỉ chú ý đối số chữ và ý, không gò ép đối cả từ loại, kiểu câu ( đã : phó từ/ xin : động từ; câu 3: c©u hái/ c©u 4: c©u cÇu khiÕn) Có thể nói TĐ đã dùng phơng thức bình cũ rợu míi. - Søc tëng tîng kú diÖu kiÕn cho t¸c gi¶ cã thÓ s¸ng tạo đợc những hình ảnh thơ mới mẻ. HS đọc sách GK. Ghi nhí: SGK. H§ 7- LuyÖn tËp III- LuyÖn tËp: -Bµi 1: GV cã thÓ phãng to nh÷ng Bài 1- Phép đói trong 2 cặp câu thực, luận c©u th¬ trong 2 cÆp c©u thùc, luËn (Gîi ý KÕt qu¶ cña H§ 6). cho HS so s¸nh Bµi 2- gîi ý: Bµi 2: HS vÒ nhµ lµm - Qua đèo ngang: chặt chẽ, mực thớc, cổ điển. - Muốn làm thằng cuội: linh hoạt, giản dị, hiện đại TiÕt 2, 3: ¤n tËp kiÓm tra phÇn TiÕng ViÖt: TiÕt 2 A- ¤n tËp: Hoạt động của thầy và Nội dung cần đạt trß I- ¤n tËp tõ vùng 1- B¶ng «n tËp tõ vng: H§ 1- ¤n tËp lý thuyÕt HS tr×nh bÇy sù chuÈn bÞ ë nhµ: LËp b¶ng «n tËp vÒ tõ vùng. Kh¸i niÖm Néi dung VÝ dô. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. Trêng tõ vùng. Tõ tîng h×nh. Tõ tîng thanh. Từ địa phơng. BiÖt ng÷. Nãi qu¸. Nãi gi¶m H§ 2- LuyÖn tËp. 2- LuyÖn tËp:.

(63) Câu a- Bớc 1- Học sinh suy luận đợc: - « trªn cïng lµ « ®iÒn tõ cã nghÜa kh¸i qu¸t cßn bèn « díi ®iÒn c¸c tõ cã nghÜa hÑp h¬n « trªn. - Ô dới đã cho một từ chỉ một thể loại VHDG thì tất cả các « cßn l¹i còng ph¶i cã mét trêng nghÜa vÒ thÓ lo¹i VHDG. Bớc 2- Từ đó suy ra, và điền vào ô: * ¤ trªn cïng: TruyÖn d©n gian: * 4 « díi: + TruyÖn truyÒn thuyÕt + TruyÖn cæ tÝch + TruyÖn ngô ng«n + TruyÖn cêi Bíc 3: Gi¶i thÝch c¸c tõ ng÷ ë 4 « díi C¸ch gi¶i thÝch VÝ dô gi¶i thÝch tõ TruyÖn ®©n gian: Nªu lo¹i kh¸i qu¸t b»ng tõ cã ý nghÜa chung: truyÖn cêi lµ mét lo¹i truyÖn d©n gian ..... Sau đó nêu những đặc điểm riêng của loại truyện đó : truyện cời là một loại truyện dân gian, dùng hình thức gây cời để mua vui hoặc phê phán đả kích. C©u b- theo mÉu: Nói quá: Chú tôi chẳng đánh chẳng chê, ThÝm t«i mãc ruét l«i mÒ ¨n gan. HS tù t×m, GV yªu cÇu HS Nãi tr¸nh: L¸ vµng cßn ë trªn c©y, gi¶i thÝch c¸c biÖn ph¸p tu L¸ xanh rông xuèng trêi hay ch¨ng trêi ?! từ trong câu đã chọn: C©u c- theo mÉu: C©u cã tõ tîng h×nh: Nã gÇy kh¼ng khuyu nh que cñi. C©u cã tõ tîng thanh: En bÐ khãc oe oe. C©u a-Cho HS tù lµm, GV söa ch÷a vµ lu ý HS c¸ch gi¶i nghÜa tõ.. II- ¤n tËp ng÷ ph¸p H§ 1- ¤n tËp lý thuyÕt 1- ¤n tËp lý thuyÕt: Dùa vµo phÇn ghi nhí c¸c a- Trî tõ (bµi 6) lµ:.... bài để ôn lại: VÝ dô: - Cho HS nh¾c l¹i lý b- Th¸n tõ (bµi 6)lµ... thuyÕt, cho vÝ dô VÝ dô: - KiÓm tra : §äc l¹i phÇn c- T×nh th¸i tõ (bµi 7)lµ..... ghi nhớ các bài đã học VÝ dô: d- C©u ghÐp (bµi11-12)lµ....... VÝ dô: H§ 2- LuyÖn tËp HS tù lµm, GV cho mét sè tr×nh bµy, c¶ líp söa ch÷a.. TiÕt 31- Yªu cÇu:. 2- Luþªn tËp: Gîi ý: a- ViÕt c©u: - C©u cã dïng trî tõ, th¸n tõ: Này, nó học một lúc những hai lớp kia đấy! - C©u cã dïng trî tõ t×nh th¸i tõ: Vâng, chả nhẽ cháu không giúp cụ đợc hay sao ! b- Đọc đoạn trích,xác định câu ghép: - C©u ghÐp : Ph¸p ch¹y, NhËt hµng, vua B¶o §¹i tho¸i vÞ. Có thể tách các vế câu thành câu đơn riêng, nhng về mặt nghÜa kh«ng nªn t¸ch, v× ë ®©y ngêi viÕt cã ý nhÊn m¹nh ba viÖc này diễn ra đồng thời, có mối liên hệ với nhau. c- C©u ghÐp: C©u thø nhÊt vµ c©u thø ba C¸ch nèi vÕ c©u : - C©u thø nhÊt: Quan hÖ tõ : còng nh - C©u thø ba: Quan hÖ tõ: bëi v× B- KiÓm tra:.

(64) a- C¬ cÊu: 2 phÇn lý thuyÕt vµ bµi tËp b - Néi dung: nªn ng¾n gän, - Lý thuyết nên chọn một trong hai nội dung đã học, vì tuần sau là có một bài KT tæng hîp c¶ häc kú. - Bài tập : chủ yếu KT kỹ năng thực hành, vận dụng tiêng Việt để đọc hiểu văn bản c- Hình thức ra đề : nên có bài tập trắc nghiệm 2- §Ò tham kh¶o: A- LÝ thuyÕt: 1- ThÕ nµo lµ tõ tîng h×nh vµ tõ tîng thanh, cho vÝ dô. 2- Nêu đặc điểm của câu ghép. B- Thùc hµnh: 1 - §äc ®o¹n v¨n sau: Tôi quen thế nào đợc những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi nh mấy cánh hoa tơi mỉm cời giữa bầu trời quang đãng. Nh÷ng ý tëng Êy t«i cha lÇn nµo ghi lªn giÊy, v× håi Êy t«i cha biÕt ghi vµ ngµy nay t«i không nhớ hết.Nhng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dới nón mẹ lần đầu tiên đến trờng, lßng t«i l¹i tng bõng rén r·. Buæi mai h«m Êy, mét buæi mai ®Çy s¬ng thu vµ ®Çy giã l¹nh.mÑ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đờng dài và hẹp. Con đờng này tôi đã đi lắm lần, nhng lần này tự nhiên tôi thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. ( Thanh TÞnh – T«i ®i häc) - Khoanh tròn những chữ cái mà em cho là chỉ ý đúng: a- Trong nh÷ng tõ sau ®©y, tõ nµo lµ tõ tîng h×nh: A- N¶y në B- Rôt rÌ C- Rén r· D- Quang đãng b- C©u nµo lµ c©u ghÐp: A- Tôi quen thế nào đợc những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi nh mấy cánh hoa tơi mỉm cời giữa bầu trời quang đãng. B- Nh÷ng ý tëng Êy t«i cha lÇn nµo ghi lªn giÊy, v× håi Êy t«i cha biÕt ghi vµ ngµy nay t«i kh«ng nhí hÕt. C- Con đờng này tôi đã đi lắm lần, nhng lần này tự nhiên tôi thấy lạ. D- Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. 2- Viết một đoạn văn khoảng 3- 4 câu, trong đó có dùng dấu ngoặc đơn, ngoặc kép, hai chÊm, víi néi dung: Muèn lµm th»ng cuéi lµ mét giÊc méng rÊt ng«ng. TiÕt 4Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 3 Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HĐ 1- Tìm hiểu đề: GV đọc lại đề viết lên bảng. HS - Nh¾c l¹i c¸c bíc lµm bµi (T×m hiểu đề,chuẩn bị kiến thức, Xây dựng đề cơng, Viết bài, đọc lại, kiÓm tra söa ch÷a) - Nh¾c l¹i c¸c ph¬ng diÖn cÇn tìm hiểu của đề HĐ 2- Xây dựng đề cơng: - Bè côc mét v¨n b¶n thuyÕt minh cÇn mÊy phÇn? - PhÇn më bµi cÇn nªu nh÷ng ý gì?Diễn đạt bằng PP thuyết minh nµo? - PhÇn th©n bµi cÇn nªu nh÷ng ý g×? Xö dông PP thuyÕt minh nµo?. §Ò bµi: I-Tìm hiểu đề: 1- Yªu cÇu vÒ néi dung: 2- Yêu cầu về phơng thức diễn đạt ( thể loại thuýÕt minh) II-Xây dựng đề cơng: 3- Më bµi: 4- Th©n bµi: abc5- KÕt luËn:.

(65) - PhÇn kÕt bµi cÇn nªu nh÷ng ý g×? H§ 3- GV nhËn xÐt u nhîc ®iÓm cña bµi lµm HS. Yªu cÇu lµm râ cã nÐt kh¸i qu¸t, cã nÐt cô thÓ tõng bµi, cÇn thiÕt ph¶i nªu tªn HS: H§ 4 – Tr¶ bµi: - GV tr¶ bµi cho HS - HS tù kiÓm tra u nhîc cña bµi m×nh - §äc kü bµi lµm råi nhËn xÐt theo nh÷ng néi dung sau:. III-NhËn xÐt u nhîc ®iÓm: 6- Néi dung: 2- H×nh thøc: IV-Tr¶ bµi: §äc kü bµi lµm tù nhËn xÐt theo nh÷ng néi dung sau: a-Có xác định đúng đối tợng thuyết minh hay không? b-Có tích luỹ đợc đầu đủ kiến thức về đối tợng hay không? c- §· sö dông nh÷ng PP thuyÕt minh nµo? d- Bè côc : d1- Mở bài : Từ…….đến…… d2- Thân bài: Từ…….đến……… d3- Kết bài: Từ…….đến……… Bố cục có cân đối hợp lý không?.................. Những chỗ cha cân đối hợp lý:……… d- Những lỗi diễn đạt: (lỗi cũ cha sửa đợc; lỗi mới) + Dïng tõ: + ViÕt c©u: + L«gÝch. Bµi 17 TiÕt 1. -. Hai ch÷ níc nhµ - Hoạt động ngữ văn: làm thơ bảy chữ - KiÓm tra tæng hîp cuèi HK I Hai ch÷ níc nhµ. Hoạt động của thầy và trò H§ - 1 T×m hiÓu t¸c gi¶. GV đọc lấy t liệu ở mục Những ®iÒu cÇn lu ý trong SGV) - Gi¸o viªn kÓ l¹i c©u chuyÖn lịch sử (Gia đình Nguyễn Trãi) rõ hơn để gây không khí cho giờ häc. HS đọc chú thích trong SGKvề t¸c gi¶, ph¸t biÓu, gi¸o viªn bæ sung .. 1tiÕt 1tiÕt 2tiÕt. Nội dung cần đạt I- Giíi thiÖu t¸c gi¶:(SGK) * Tªn, n¨m sinh, n¨m mÊt: * Quª h¬ng: * §Æc ®iÓm th¬: - TTK” thờng mợn những đề tài lịch sử hoặc những biểu tợng nghệ thuạt bóng gió để bộc lộ nỗi đau mất nớc, nỗi c¨m giËn bän cíp níc vµ bÌ lò tay sai, nh»m khÝch lÖ tinh thần yêu nớc của đồng bào và bày tỏ khát vọng độc lập tự do cña m×nh.” - Thơ TTK những năm 20 của thế kỷ trớc đợc truyền tụng réng r·i, næi tiÕng nhÊt lµ c¸c bµi h¸t theo nh÷ng lµn ®iÖu d©n ca vµ c¸c thÓ lo¹i cæ truyÒn cña d©n téc. * T¸c phÈm chÝnh: ( SGK) * Đề tài và hoàn cảnh ra đời của bài thơ: - Bài thơ lấy cảm hứng từ một đề tài lịch sử (chuyện về cha con NguyÔn Tr·i khi xa) - Bài thơ ra đời 1924, khi đất nớc ta đang chìm đắm dới gãt giµy cña thùc d©n Ph©p x©m lîc, còng gièng nh níc ta thêi Minh thuéc. * VÞ trÝ ®o¹n trÝch: Bµi th¬ dµi 101 c©u. §o¹n trÝch lµ 36 c©u ®Çu cña bµi II- Luyện đọc :.

(66) HĐ 2- Luyện đọc 1- §äc:giäng ®au xãt c¨m giËn, thë than u sÇu - Cho HS đọc: chú ý giọng đọc. 2-Từ khó: (Có thể những từ đã chú thích nhng HS vẫn ch- Đọc chú thích tìm từ khó, GV a hiểu, cần kiểm tra và giải thích thêm) híng dÉn gi¶i thÝch theo yªu cÇu cña HS H§ 3- Thùc hiÖn yªu cÇu 2 - Nh c¸ch chia 3 trong s¸ch gi¸o khoa cã hîp lý kh«ng? V× sao? Nªu néi dung chÝnh tõng phÇn? §Æt tªn cho tõng ®o¹n. H§ 4- Thùc hiÑn yªu cÇu 1. HS th¶o luËn : - C¶m nhËn chung vÒ néi dung vµ giäng ®iÖu. - ThÓ th¬ trong bµi gièng víi thÓ thơ trong bài nào đã học? - §Æc ®iÓm: (Sè c©u, kiÓu c©u, vÇn ®iÖu) - ¦u thÕ cña thÓ th¬ nµy? - C¶m nhËn chung vÒ bµi th¬?. III- §äc-hiÓu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt: 1- Ph©n tÝch bè côc: ( c¸ch chia nh gîi ý trong SGV) PhÇn 1-( 8 c©u ®Çu) Nçi sÇu chÝa ly PhÇn 2-(20 c©u tiÕp) Nçi ®au mÊt níc PhÇn 4- (8 c©u cuèi) Giöi trao niÒm kh¸t väng 2- N«i dung, giäng ®iÖu chÝnh. - C¶m nhËn chung( SGV): §©y lµ lêi tr¨ng trèi s©u nÆng ©n tình và tràn đầy nỗi xót xa đau đớn của ngời cha với con trớc giờ vính biệt, trong bối cảnh đau thơng nớc mất nhà tan. 3- ThÓ th¬ : Song thÊt lôc b¸t: - §Æc ®iÓm: mçi cÆp cã 4 c©u: hai c©u lôc b¸t, 2 c©u thÊt ng«n; ch÷ cuèi cña c©u thÊt ng«n thø nhÊt vÇn víi ch÷ thø n¨m c©u thÊt ng«n thø hai;ch÷ cuèi cïng cña c©u thÊt ng«n thø 2 vÇn víi ch÷ cuèi cña c©u lôc : - T¸c phÈm næi tiÕng cña thÓ nµy: Chinhphô ng©m. - TTK dïng mét thÓ th¬ cò truyÒn thèng. Theo Xu©n DiÖu đây là thể thơ” rất hợp để diễm tả nỗi uất ức căm giận, lời m¾ng nhiÕc, tiÕng thë than,sù nghÜ ngîi, nçi u sÇu” Dïng thÓ th¬ song thÊt lôc b¸t, rÊt hîp víi t×nh c¶m, nçi niÒm cña bµi th¬.. H§ 5 - Thùc hiÖn yªu cÇu 3. 4-§o¹n th¬ ®Çu: Nçi sÇu li biÖt. - Cuộc chia li diễn ra trong bối cảnh không gian ảm đạm, t¨m tèi,s¬n cïng thuû tËn: Chốn ải Bắc, mây sầu ảm đạm, gió thảm đìu hiu, hổ thét chim kªu. - Con ngêi trong cuéc ®ang tr¶i qua mét bi kÞch th¬ng t©m: Ngêi con ®a tiÔn khãc than th¶m thiÕt tÇm t· ch©u r¬i, ngêi cha giµ th©n tµn lùc yÕu th× ®ang bÞ giÆc b¾t ®i đày nơi đất giặc không có ngày về. - Tuy nhiªn ®©y kh«ng chØ lµ nçi sÇu riªng t mµ c¸i chÝnh lµ nçi niÒm cña con ngêi mang nÆng “ H¹t m¸u nãng thÊm quanh hån níc” Trong cảnh tan đàn sẻ nghé nớc mất nhà tan nh vậy ngời cha đã hớng về con bày tỏ nỗi niềm. - Nçi sÇu diÔn ra trong khung c¶nh kh«ng gian nh thÕ nµo? - Con ngêi trong cuéc ®ang mang mét bi kÞch th¬ng t©m nh thÕ nµo? - Nçi sµu li biÖt Êy thùc chÊt lµ g×? - GV nªn kÓ cho HS nghe vÒ chuyÖn NguyÔn Phi Khanh kh«ng cho NguyÔn Tr·i theo,mµ khuyªn con quay vÒ tr¶ thï nhµ đền nợ nớc- “ nh thế mới là đại hiÕu” H§ 6 - Thùc hiÖn yªu cÇu 4.. - Nõi đau của ngời cha đợc diễn biÕn cô thÓ nh thÕ nµo? Nçi ®au này có mức độ, tầm vóc nh thế nµo?. - Hình ảnh về một đất nớc điêu tµn díi gãt giµy bän x©m lîc nhà Minh, gợi ta liên tởng đến hoµn c¶nh ViÖt nam thêi nh÷ng n¨m 20 cña thÕ kû tríc nh thÕ nµo?. 5- §o¹n 2: Nçi ®au mÊt níc: * Tủi nhục vì đất nớc có truyền thống độc lập mấy ngàn n¨m,cã nhiÒu nh©n tµi mµ bÞ mÊt vµo tay giÆc. * Căm giận vì kẻ thù tàn phá đát nớc tan hoang “xơng rõng m¸u s«ng”, ®Èy nh©n d©n l©m vµ c¶nh “bá vî l×a con”... * Nçi xãt xa trµo øa nh xÐ t©m can, khèi uÊt hËn x©y cao nh khãi nói Nïng LÜnh, c¬n sÇu th¨m th¼m nh s«ng Hång Giang... * C¸nh c¸nh mét nçi lo cho t¬ng lai cña d©n téc, “ LÊy ai tế độ đàn sau đó mà’ * NhËn xÐt, ®©y kh«ng ph¶i lµ nh÷ng d»n vÆt riªng t mµ lµ nçi ®au lín, nçi ®au cña c¶ d©n téc c¶ mét thÕ hÖ. §o¹n thơ làm ta liên tởng đến tội ác trời không dung, đất không tha của thực dân Pháp đối với nhân dân ta những năm 20 cña thÕ kû XX. T¸c gi¶ phÇn lín dïng nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh quen thuéc, cã phÇn s¸o mßn nhng trong trêng hîp nµy l¹i t¹o.

(67) - NhËn xÐt nh÷ng tõ ng÷ h×nh ¶nh diÕn t¶ nçi ®au ?. ra sức lay động lớn, vì nó hợp với cách nghĩ cách cảm quen thuéc cña quÇn chóng nh©n d©n.. H§ 7 - Thùc hiÖn yªu cÇu 5 6- §o¹n cuèi: Göi g¾m mét niÒm hoµi väng to lín. - Néi dung lêi trao göi cña ngê - Tríc hÕt ngêi cha bµy tá t×nh c¶nh cña minh: cha lµ g×? + Tuæi giµ søc yÕu - Ngêi cha nãi vÒ t×nh c¶nh cña + Lì sa c¬, chÞu bã tay m×nh hiÖn t¹i nh thÕ nµo? + Th©n l¬n trong vòng lÇy - Ngêi cha hy väng, trao göi cho Cã thÓ nãi con ngêi r¬i vµo bi kÞch: NPK vèn lµ ngêi häc con ®iÒu g×? rộng tài cao đang làm quan trong trièu đình nhà Hồ, tham - ý nghiã những lòi trao gửi đó? gia kháng chiến chóng giặc Minh. Bây giờ phải thốt ra nh÷ng lêi lÏ nh vËy lµ c¶ mét sù xãt xa, bi kÞch lín. - Đó cũng chính là lý do để ngời cha trao gửi tất cả hy väng, tin cËy vµo con: Giang sơn gánh vác...cậy con; noi gơng tổ tông “vì nớc gian lao”, phất cao “ ngọn cờ độc lập” Nh vậy, ngời cha đã tin tởng trao cho con một nhiệm vụ hÕt søc nÆng nÒ nhng v« cïng cao c¶: chèng giÆc ngo¹i xâm, giành độc lập cho đất nớc. Đó là khát vọng lớn của ngêi cha còng lµ kh¸t väng cña d©n téc. §©y lµ lêi cña cha vµ cao h¬n cßn lµ lêi cña tæ quèc,trong mét cuéc bµn giao thÕ hÖ. Ghi nhí: SGK IV- Tæng kÕt (SGV) - Hai kh¸i niÖm níc vµ nhµ ë ®©y thÓ hiÖn mét sù g¾n bã s©u s¾c, kh«ng thÓ t¸ch rêi: Níc mÊt, nhµ tan. Bµi th¬ cho thÊy muèn cøu nhµ tríc hÕt ph¶i cøu níc. §ã còng lµ lêi nhắn nhủ của nhà thơ TTK đói với mọi ngời. - ý nghĩa đó cũng chính là lời dặn của cụ Nguyễn Phi Khanh đối với ngời con trai có đức có tài: Con ngời có hiếu trớc hết phải đền nghĩa nớc . Phải lấy nớc làm nhà. HĐ 9- Thục hiện yêu cầu luyện V- Luyện tập: Gợi ý nội dung cần đạt: tËp trong SGK. 1- Nh÷ng h×nh ¶nh cã tÝnh chÊt íc lÖ s¸o mßn trong HS lµm ë nhµ. ®o¹n th¬: ¶i B¾c, câi trêi Nam, m©y sÇu, giã th¶m, hæ thÐt chim kªu,h¹t m¸u nãng,... 2- Tuy nhiên trong bài thơ, những từ ngữ này vẫn tạo đợc niềm xúc động sâu xa cho ngời đọc. Bởi lẽ, tinh cảm cña nhµ th¬ rÊt ch©n thµnh, trung thùc. MÆt kh¸c chÝnh nh÷ng tõ ng÷ quen thuéc Êy l¹i dÔ ®i vµo lßng ngêi v× nã Dăn HS về đọc thêm VB trong làm “rung vào dây đàn yêu nớc thơng nòi của mọi lòng SGK ngêi”. Tiết 2- Hoạt động ngữ văn : Làm thơ bốn câu bảy chữ Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§ 8- T×m hiÓu tªn bµi th¬. - T¹i sao t¸c gi¶ lÊy tªn vµi th¬ lµ Hai ch÷ níc nhµ? - Đoạn trích có thể hiện đợc tinh thµn cña tªn bµi kh«ng?. HS chuÈn bÞ ë nhµ theo I - KiÓm tra sù chuÈn bÞ ë nhµ: 1- Lo¹i th¬ tËp lµm : bèn c©u b¶y ch÷ yªu cÇu cña SGK H§ i -. GV gäi mét sè HS vµ kiÓm tra 4 néi dung nh cét bªn. Cha cÇn söa lçi cña HS, chñ yÕu KT xem HS cã chuÈn bÞ không, và đến mức nào) ( 5 phót). 2- §Æc ®iÓm thÓ th¬ b¶y ch÷ bèn c©u thÓ hiÖn trong c¸c vÝ dô SGK: * Sè c©u: * Sè ch÷: * C¸ch ng¾t nhÞp: * Gieo vÇn: * LuËt b»ng tr¾c: * Bè côc: 3- Su tÇm th¬: 4- TËp lµm th¬:.

(68) H§ 2- Thùc hiÖn yªu cÇu 1 (SGK); - Quan s¸t ph©n tÝch c¸c vÝ dô - Từ đó rút ra đặc điểm thơ 4 c©u b¶y ch÷: a- NhÞp: b- Gieo vÇn: c- Quan hÖ b»ng tr¾c d- Sè c©u; e- Sè ch÷:. II- NhËn diÖn luËt th¬: 1- T×m hiÎu luËt th¬ trong c¸c vÝ dô: a- NhÞp: Chñ yÕu lµ nhÞp 4/3 ChiÒu h«m / th»ng bÐ cìi tr©u vÒ,( 2/5) Nã ngÉng ®Çu lªn / hín hë nghe. ( 4/3) TiÕng s¸o diÒu cao / vßi väi rãt, (4/3) Vßm trêi trong v¾t / ¸nh pha lª. (4/3) ( §oµn V¨n Cõ) b- TiÕng gieo vÇn: Ch÷ cuèi c©u 1,2,4 hoÆc cuèi c©u 2,4 , Chñ yÕu vÇn b»ng, cã vÇn tr¾c nhng Ýt. vÒ / nghe / lª c - Quan hÖ b»ng tr¾c: Theo 2 m« h×nh: *B B T T T B B T T B B T T B T T B B B T T B B T T T B B *T T B B T T B B B T T T B B B B T T B B T T T B B T B B Câu 1 -2: B T đối nhau (1) C©u 2 -3: B T Gièng nhau(2) C©u 3- 4: B T đối nhau (3) Nh©t,tam,ngò bÊt luËn: Ch 1-3-5 trong mét c©u cã thÓ B hoÆc T. NhÞ ,tø, lôc ph©n minh : ch÷ 2-4-6 trong mét c©u ph¶i đúng luật ( đối với chữ của cặp câu nói trên(1 ),(2),(3) d - Sè c©u : 4 c©u e - Sè ch÷: 7 ch÷ / 1c©u: c¶ bµi 28 ch÷. - Chç nµo chÐp sai? - Làm cách nào để biết bài th¬ bÞ chÐp sai?. H§ 3- TËp lµm th¬. - Căn cứ để điền các câu bị thiÕu? - Thùc hiÖn ®iÒn vµo chç thiÕu. 2- Nh÷ng chç trong bµi th¬ bÞ chÐp sai: - Những ngọn đèn mờ, toả ánh xanh xanh * Thêm dấu phẩy không đúng chỗ ( làm sai nhip) * ChÐp lÌ thµnh xanh (lµm sai vÇn) Chép đúng: - Ngọn đèn mờ, toả ánh xanh lè Lu ý HS cã thÓ ®a ra mét tõ kh¸c nÕu cã nghÜa vµ hîp vÇn vÉn cã thÓ chÊp nhËn. Dựa vào đặc điểm chung để phát hiện III- Lµm th¬ 1- §iÒn tiÕp bµi th¬: C©u th¬ cña Tó X¬ng a- T×m hiÓu: - LuËt b»ng tr¾c: 2 Câu đã cho là B T B B T T B T B B T T B B Th× 2 c©u 3-4 ph¶i lµ: T B B T T B T B T T B B T B - VÇn ë cuèi c©u 1-2 lµ ¨ng th× cuèi c©u 4 còng theo vÇn Êy - ý : còng ph¶i nèi tiÕp chuþÖn cña th»ng cuéi b- Bµi cña HS: 2- Lµm tiÕp bµi th¬ lµm dë: - LuËt b»ng tr¾c: 2 Câu đã cho là.

(69) B B B T T B B T T B B T T B Th× 2 c©u 3-4 ph¶i lµ: B B T T B B T T T B B T T B - VÇn ë cuèi c©u 1-2 lµ e th× cuèi c©u 4 còng theo vÇn Êy - ý : cũng phải nối tiếp chủ đề vào hè. - Cho HS đọc thơ tự sáng tác - Yêu cầu làm thêm để đăng 3- §äc th¬ tù s¸ng t¸c: b¸o líp. 4- Đọc phần đọc thêm trong SGK và làm thơ thêm ở nhà TiÕt 3,4KiÓm tra tæng hîp cuèi häc kú I đề tham khảo: PhÇn A- Tr¾c nghiÖm (3,0 ®iÓm) §äc ®o¹n v¨n sau: ...Trong lµng t«i kh«ng thiÕu g× c¸c läai c©y, nhng hai c©y phong nµy kh¸c h¼n chóng cã tiÕng nãi riªng vµ h¼n ph¶i cã t©m hån riªng, chan chøa nh÷ng lêi ca ªm dÞu. Dï ta tới đây vào lúc nào, ban ngày hay ban đêm, chúng vẫn nghiêng ngả thân cây, lay động lá cµnh, kh«ng ngít tiÕng r× rµo theo nhiÒu cung bËc kh¸c nhau. Cã khi tëng chõng nh mét lµn sãng thuû triÒu d©ng lªn vç vµo b·i c¸t, cã khi l¹i nghe nh mét tiÕng th× thÇm thiÕt tha nồng thắm chuyền qua lá cành nh một đốm lửa vô hình, có khi hai cây phong bỗng im bặt mét tho¸ng, råi kh¾p l¸ cµnh l¹i cÊt tiÕng thë dµi mét lît nh th¬ng tiÕc ngêi nµo. Vµ khi mây đen kéo đến cùng với bão dông, xô gãy cành tỉa trụi lá, hai cây phong nghiêng ngả tấm th©n dÎo dai vµ reo vï vï nh mét ngon löa bèc ch¸y rõng rùc... Khoanh tròn những chữ cái chỉ những ý trả lời em cho là đúng nhất: 1- T¸c gi¶ ®o¹n v¨n trªn lµ: A- ¥ Hen-ri B- T« Hoµi C- Ai-ma-tèp D- XÐc-van-tÐc 2- Phơng thức biểu đạt trong đoạn văn trên là: A- Tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m B- Miªu t¶ C- LËp lu©n D- ThuyÕt minh 3- Néi dung chÝnh cña ®o¹n v¨n n»m ë c©u : A- C©u ®Çu B- C©u cuèi C- Hai c©u ®Çu D- Kh«ng ë c©u nµo 4- Ngêi xng t«i trong ®o¹n v¨n lµ: A- Ai-ma-tèp B- ThÇy §uy-sen C- Nh©n vËt kÓ truyÖn 5- Ng«i kÓ trong ®o¹n v¨n: A- Ng«i thø 3 B- Ng«i thø nhÊt. 6- Nh÷ng tõ tîng thanh lµ: A- nghiªng ng¶ B- r× rµo C- vï vï D- rõng rùc 7- Nh÷ng tõ tîng h×nh lµ: A- dÎo dai B- thiÕt tha C- th× thÇm D- nghiªng ng¶ 8- Những từ: tiếng nói,tâm hồn, thì thầm, thở dài, thơng tiếc dùng để miêu tả hai cây phong trong ®o¹n trÝch, n»m trong trêng tõ vùng: A- Trêng sù vËt B- Trêng con ngêi. C- Trêng hiÖn tîng thiªn nhiªn.

(70) 9- C©u nµo sau ®©y lµ c©u ghÐp ? A-Trong lµng t«i kh«ng thiÕu g× c¸c läai c©y, nhng hai c©y phong nµy kh¸c h¼n - chóng cã tiÕng nãi riªng vµ h¼n ph¶i cã t©m hån riªng, chan chøa nh÷ng lêi ca ªm dÞu. B- Dù ta tới đây vào lúc nào, ban ngày hay ban đêm, chúng vẫn nghiêng ngả thân cây, lay động lá cành, không ngớt tiếng rì rào theo nhiều cung bậc khác nhau. C- Cã khi tëng chõng nh mét lµn sãng thuû triÒu d©ng lªn vç vµo b·i c¸t, cã khi l¹i nghe nh một tiếng thì thầm thiết tha nồng thắm chuyền qua lá cành nh một đốm lửa vô hình, có khi hai c©y phong bçng im bÆt mét tho¸ng, råi kh¾p l¸ cµnh l¹i cÊt tiÕng thë dµi mét lît nh th¬ng tiÕc ngêi nµo. 10- Trong nh÷ng v¨n b¶n sau, v¨n b¶n nµo thuéc lo¹i nhËt dông? A- §¸nh nhau víi cèi say giã B- Hai c©y phong C- Thông tin về ngày trái đất D- Hai ch÷ níc nhµ 11- Dấu ngoặc đơn dùng để: A- §¸nh dÊu phÇn lêi dÉn trùc tiÕp B- Đánh dấu lời đối thoại C- Đánh dấu từ ngữ phải hiểu một cách đặc biệt D- §¸nh dÊu phÇn chó thÝch 12- Dấu ngoặc kép dùng để: A- §¸nh dÊu phÇn lêi dÉn trùc tiÕp B- Đánh dấu lời đối thoại C- Đánh dấu từ ngữ phải hiểu một cách đặc biệt D- §¸nh dÊu phÇn chó thÝch Phần B- Tự luận (7,0 điểm) : HS chọn một trong hai đề: 1- XÝch l«. 2- C©u chuyÖn vÒ mÑ th¬ng yªu cña em. VI- §¸p ¸n: PhÇn A- Tr¾c nghiÖm: A- §¸p ¸n : C©u sè. §¸p ¸n. C©u sè. §¸p ¸n. C©u sè. §¸p ¸n. 1 2 3 4. C 5 B 9 A,B,C A 6 B,C 10 C A 7 A,D 11 D C 8 B 12 A,B,C B- Híng dÉn cho ®iÓm: Mỗi câu đúng: 0,25điểm; đánh dấu cả câu dúng và câu sai:0,1 điểm PhÇnB- Tù luËn §Ò 1- A- Yªu cÇu:- ThÓ läai thuyÕt minh (tr×nh bµy, gi¶i thÝch,giíi thiÖu), - §èi tîng thuyÕt minh: c¸i xe xÝch l« Bµi lµm ph¶i cung cÊp nh÷ng tri thøc kh¸ch quan vÒ c¸i xe xÝch l« vµ biÕt vËn dông c¸c phơng pháp thuyết minh để giới thiệu đối tợng. B- Néi dung: 1- Mở bài : giới thiệu chung nhất về cái xe xích lô bằng phơng pháp định nghĩa 2-Th©n bµi: cã thuyÕt minh theo ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, nªu sè liÖu, vÝ dô...: a- Hệ thống chuyển động b- HÖ thèng ®iÒu khiÓn c- HÖ thèng chuyªn chë 3- KÕt bµi: nªu t¸c dông vµ t¬ng lai cña xÝch l« C - Híng dÉn cho ®iÓm: - §¹t ý 1: 1®iÓm; ý 2a, 2b, 2c mçi ý mét ®iÓm; ý 3: 1 ®iÓm.; Chính tả, chữ viết: 0,5 điểm;Diễn đạt dùng từ: 0,5: Bố cục cân đối: 1điểm. PHÂN PHỐI CHƯƠNG TRÌNH MÔN NGỮ VĂN LỚP 8. TIẾT 1,2. Cả năm 37 tuần (140 tiết) HKI: 19 tuần - kết thúc tiết 72 HKII: 18 tuần - Kết thúc tiết 140 TÊN BÀI HỌC Tôi đi học.

(71) 3 4 5,6 7 8 9 10 11,12 13,14 15 16 17 18 19 20 21,22 23 24 25,26 27 28 29,30 31 32 33,34 25,26 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55,56. Tự học có hướng dẫn: Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ Tính thống nhất về chủ đề của văn bản Trong lòng mẹ Trường từ vựng Bố cục của văn bản Tức nước vỡ bờ Xây dựng đoạn văn trong văn bản Viết bài Tập làm văn số 1 Lão Hạc Từ tượng hình, từ tượng thanh Liên kết các đoạn văn trong văn bản Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội Tóm tắt văn bản tự sự Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự Trả bài Tập làm văn số 1 Cô bé bán diêm Trợ từ, thán từ Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự Đánh nhau với cối xay gió Tình thái từ Luyện tập viết đoạn văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm Chiếc lá cuối cùng Chương trình địa phương (phần Tiếng Việt) Lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm Hai cây phong Viết bài Tập làm văn số 2 Nói quá Ôn tập truyện kí Việt Nam Thông tin về ngày trái đất năm 2000 Nói giảm, nói tránh Kiểm tra Văn Luyện nói: Kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm Câu ghép Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh Ôn dịch thuốc lá Câu ghép (tiếp) Phương pháp thuyết minh Trả bài kiểm tra Văn, bài Tập làm văn số 2 Bài toán dân số Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh Chương trình địa phương (phần Văn) (Về nhà đọc thêm: Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác) Dấu ngoặc kép Luyện nói: Thuyết minh một thứ đồ dùng Viết bài Tập làm văn số 3.

(72) 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68,69 70,71 72 73,74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87,88 89 90 91 92 93,94 95 96 97 98 99 100 101 102 103,104 105,106 107 108. Đập đá ở Côn Lôn Ôn luyện về dấu câu Kiểm tra Tiếng Việt Thuyết minh một thể loại văn học Hướng dẫn đọc thêm: Muốn làm thằng Cuội Ôn tập Tiếng Việt Trả bài Tập làm văn số 3 Ông đồ Hướng dẫn đọc thêm: Hai chữ nước nhà Trả bài kiểm tra Tiếng Việt Ôn tập tổng hợp Kiểm tra tổng hợp HKI Hoạt động Ngữ văn: Làm thơ 7 chữ Trả bài kiểm tra tổng hợp HKI HỌC KÌ II Nhớ rừng Câu nghi vấn Viết đoạn văn trong văn bản thuyết minh Quê hương Khi con tu hú Câu nghi vấn(tiếp) Thuyết minh về một phương pháp(cách làm) Tức cảnh Pác Bó Câu cầu khiến Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh Ôn tập về văn bản thuyết minh Ngắm trăng, Đi đường Câu cảm thán Viết bài Tập làm văn số 5 Câu trần thuật Chiếu dời đô Câu phủ định Chương trình địa phương(phần Tập làm văn) Hịch tướng sĩ Hành động nói Trả bài Tập làm văn số 5 Nước Đại Việt ta Hành động nói (tiếp) Ôn tập về luận điểm Viết đoạn văn trình bày luận điểm Bàn luận về phép học Luyện tập xây dựng và trình bày luận điểm Viết bài Tập làm văn số 6 Thuế máu Hội thoại Tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận.

(73) 109,110 111 112 113 114 115 116 117,upl oad.123 doc.net 119 120 121 122 123,124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135,136 137 138 139 140. Đi bộ ngao du Hội thoại (tiếp) Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận Kiểm tra Văn Lựa chọn trật tự từ trong câu Trả bài tập làm văn số 6 Tìm hiểu về các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận Ông Giuốc- đanh mặc lề phục. Lựa chọn trật tự từ trong câu (luyện tập) Luyện tập đưa các yếu tố tự sự và miêu tả vào bài văn nghị luận Chương trình địa phương (phần Văn) Chữa lỗi diễn đạt (lỗi lôgic) Viết bài Tập làm văn số 7 Tổng kết phần Văn (chọn nội dung phù hợp tr 130,144,147 để dạy trong 2 tiết 125,1 Ôn tập phần Tiếng Việt học kì II Văn bản tường trình Luyện tập làm văn bản tường trình Trả bài kiểm tra Văn Kiểm tra Tiếng Việt Trả bài Tập làm văn số 7 Tổng kết phần Văn (tiếp) Ôn tập phần Tập làm văn Ôn tập tổng hợp Kiểm tra tổng hợp cuối năm Văn bản thông báo Chương trình địa phương phần Tiếng Việt Luyện tập làm văn bản thông báo Trả bài kiểm tra tổng hợp. NguyÔn Long Th¹nh 8A3.

(74)

Giao an van 8 ca nam chuan va moi nhat

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về