Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Nâng cao chất lượng giảng viên các trường cao đẳng công lập trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

…………/…………

…... /……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
*

ĐỖ THỊ KIM NGỌC

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIẢNG VIÊN
CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG LẬP
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG

Đắk Lắk, năm 2020


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
………/………

BỘ NỘI VỤ
…... /……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
*

ĐỖ THỊ KIM NGỌC

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIẢNG VIÊN
CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG LẬP
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK

LUẬN VĂN THẠC SỸ

CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG
MÃ SỐ: 8 34 04 03

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. LÊ THỊ VÂN HẠNH

Đắk Lắk, năm 2020


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan, bản luận văn tốt nghiệp này là cơng trình nghiên
cứu khoa học của bản thân tôi dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Lê
Thị Vân Hạnh.
Các số liệu và luận cứ đều được trích dẫn nguồn, kết quả nghiên cứu
trong luận văn này là trung thực và không trùng lặp với các đề tài khác. Tôi
xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.

Đắk Lắk, ngày

tháng

năm 2021

Tác giả luận văn

Đỗ Thị Kim Ngọc


LỜI CẢM ƠN
Để hồn thành chương trình đào tạo thạc sĩ Quản lý cơng tại Học viện
Hành chính Quốc gia, bên cạnh sự cố gắng của bản thân, tôi đã nhận được sự
động viên, hướng dẫn, giảng dạy và nhiều ý kiến đóng góp q báu của các
thầy giáo, cơ giáo, gia đình, bạn bè và đồng nghiệp trong suốt q trình học
tập, nghiên cứu và hồn thành luận văn.
Tơi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Lê Thị Vân Hạnh,
người hướng dẫn khoa học đã rất nhiệt tình và trách nhiệm để tơi hồn thành
được luận văn.
Tôi cũng xin cảm ơn Lãnh đạo Sở Nội vụ tỉnh Đắk Lắk, giảng viên,
sinh viên các trường cao đẳng công lập đã tạo điều kiện thuận lợi trong thời
gian tơi tìm hiểu tình hình thực tế và cung cấp tài liệu, số liệu để tơi hồn
thành luận văn.
Xin trân trọng cám ơn!
Đắk Lắk, ngày

tháng

năm 2021

Tác giả luận văn

Đỗ Thị Kim Ngọc

MỤC LỤC

CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG GIẢNG VIÊN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG ............................................................................... 11
1.1. Giảng viên trường cao đẳng ................................................................... 11
1.2. Chất lượng giảng viên trường cao đẳng ................................................. 18
1.3. Các tiêu chí đánh giá chất lượng giảng viên trường cao đẳng .................... 20
1.3.1. Năng lực, trình độ văn hóa, chun mơn nghiệp vụ .................... 21
1.3.2. Kỹ năng nghề nghiệp .................................................................. 22
1.3.3. Phẩm chất chính trị, đạo đức ...................................................... 24
1.3.4. Năng lực thực hiện nhiệm vụ ...................................................... 27
1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng giảng viên trường cao đẳng ........ 29
1.4.1. Quan điểm, chủ trương đối với giảng viên .................................. 29
1.4.2. Công tác tuyển dụng, bố trí và sử dụng giảng viên ..................... 29
1.4.3. Bố trí và sử dụng giảng viên ....................................................... 30
1.4.4. Các chính sách trong việc đào tạo bồi dưỡng ............................. 30
1.4.5. Chính sách tạo động lực và đãi ngộ ............................................ 31
1.4.6. Đổi mới hồn thiện cơng tác đánh giá giảng viên ....................... 32
1.4.7. Môi trường làm việc ................................................................... 32
1.5. Kinh nghiệm nâng cao chất lượng giảng viên của một số trường đại học,
cao đẳng công lập trong nước ....................................................................... 33
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG GIẢNG VIÊN CÁC
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG LẬP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK .. 42
2.1. Khái quát về tỉnh Đắk Lắk ..................................................................... 42
2.2. Khái quát về giảng viên các trường cao đẳng công lập trên địa bàn tỉnh
Đắk Lắk ....................................................................................................... 46


2.3. Phân tích thực trạng chất lượng giảng viên các trường cao đẳng công lập

trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk ............................................................................. 49
2.3.1. Trình độ chun mơn đào tạo ..................................................... 49
2.3.2. Kỹ năng ...................................................................................... 52
2.3.3. Năng lực thực hiện nhiệm vụ ...................................................... 53
2.3.4. Phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức nghề nghiệp .................. 55
2.4. Đánh giá chung thực trạng chất lượng giảng viên các trường cao đẳng
công lập trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk ............................................................... 57
2.4.1. Ưu điểm và nguyên nhân ............................................................ 57
2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân ............................................................. 59
CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIẢNG VIÊN CÁC
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG LẬP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK .. 64
3.1 Phương hướng phát triển giảng viên các trường cao đẳng trên địa bàn tỉnh
Đắk Lắk ....................................................................................................... 64
3.2. Một số giải pháp nâng cao chất lượng giảng viên các trường cao đẳng
công lập trên đại bàn tỉnh Đắk Lắk ............................................................... 66
3.2.1. Hoàn thiện Chuẩn nghề nghiệp giảng viên giáo dục nghề nghiệp .. 66
3.2.2. Xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển giảng viên theo tiếp cận
năng lực ....................................................................................................... 68
3.2.3. Đổi mới tuyển dụng, sử dụng, kiểm tra, đánh giá giảng viên theo
tiếp cận năng lực .......................................................................................... 70
3.2.4. Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cho giảng viên ................................ 73
3.2.5. Xây dựng kế hoạch thiết lập mạng lưới giảng viên giáo dục nghề
nghiệp .......................................................................................................... 75
3.2.6. Xây dựng môi trường thuận lợi tạo động lực cho giảng viên phát
triển.............................................................................................................. 76
KẾT LUẬN.................................................................................................. 84


DANH MỤC BẢNG
Trang

Bảng 2.1:

Số lượng giảng viên các trường cao đẳng công lập trên địa

47

bàn tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2015-2020
Bảng 2.2:

Trình độ chun mơn giảng viên các trường cao đẳng công

49

lập trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2015-2020
Bảng 2.3:

Trình độ ngoại ngữ, tin học, nghiệp vụ sư phạm của giảng
viên các trường cao đẳng công lập trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk
giai đoạn 2015-2020

50


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nền kinh tế ở nước ta hiện nay đang trong quá trình chuyển đổi từ cơ
chế quản lý kinh tế tập trung, bao cấp sang kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa, trong đó có nhiều hình thức sở hữu và thành phần kinh tế cùng
tham gia, làm cho thị trường lao động được mở rộng, nhu cầu học tập tăng
nhanh, nên đòi hỏi giáo dục phải tiếp cận và đổi mới nhanh chóng thích nghi

với cơ chế mới, phải đi trước và đón đầu sự phát triển kinh tế - xã hội. Bên
cạnh đó xu thế tồn cầu hóa mạnh mẽ đang diễn ra trên thế giới với sự phát
triển nhảy vọt của khoa học - công nghệ, kinh tế thế giới đang từng bước
chuyển sang nền kinh tế tri thức. Trong bối cảnh quốc tế đó, triết lý về giáo
dục cho thế kỉ 21 có những biến đổi to lớn, đó là lấy "học thường xuyên suốt
đời" làm nền móng hướng tới xây dựng một "xã hội học tập”.
Bất kỳ hoạt động nào của một tổ chức hay quốc gia cũng coi con người
là nhân tố chính quyết định sự tồn tại và phát triển. Điều này càng được khẳng
định rõ hơn trong các cơ sở giáo dục đào tạo, nơi có nhiệm vụ đào tạo nguồn
nhân lực chất lượng cao của đất nước. Để đạt được mục đích đó thì ngồi việc
phải đảm bảo đồng bộ các yếu tố như: mục tiêu, chương trình, giáo trình, nội
dung, phương pháp, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ giảng dạy và học
tập, các cơ sở giáo dục đào tạo phải có đội ngũ giảng viên đủ về số lượng,
đảm bảo chất lượng, đồng bộ về cơ cấu và đạt u cầu chuẩn hóa về chun
mơn nghiệp vụ. Đồng thời đó là một trong những yếu tố hàng đầu tạo nên
chất lượng đào tạo, vị thế cũng như thương hiệu của một cơ sở giáo dục.
Vấn đề phát triển chất lượng của giảng viên trong các trường nói
chung và đặc biệt là các trường cao đẳng nói riêng ln được Đảng, Nhà nước
quan tâm. Trong Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Đảng Cộng
1


sản Việt Nam đã chỉ rõ mục tiêu: “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp
ứng yêu cầu của công cuộc cơng nghiệp hố, hiện đại hố, hội nhập kinh tế
quốc tế của đất nước”. Để đạt mục tiêu đó, Đảng ta đã chỉ rõ: “Đổi mới căn
bản, toàn diện nền giáo dục theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hố;
đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học; đổi mới cơ chế
quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục, đào
tạo. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, coi trọng giáo dục đạo
đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành. Đẩy mạnh đào tạo nghề

đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước”.
Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 04/11/2013 của Ban Chấp hành Trung
ương Đảng Khóa XI về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp
ứng yêu cầu cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” đã có nhận định “Đội ngũ
nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục bất cập về chất lượng, số lượng và cơ
cấu; một bộ phận chưa theo kịp yêu cầu đổi mới và phát triển giáo dục, thiếu
tâm huyết, thậm chí vi phạm đạo đức nghề nghiệp”. Một trong các giải pháp
đó là “Phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý, đáp ứng yêu cầu đổi mới
giáo dục và đào tạo”.
Quyết định số 711/QĐ-TTg ngày 13/6/2012 của Thủ tướng Chính phủ
phê duyệt Chiến lược phát triển giáo dục, giai đoạn 2011-2020 quy định:
“Chuẩn hóa trong đào tạo, tuyển chọn, sử dụng và đánh giá nhà giáo và cán
bộ quản lý giáo dục. Chú trọng nâng cao đạo đức nghề nghiệp, tác phong và
tư cách của đội ngũ nhà giáo để làm gương cho học sinh, sinh viên”.
Đây là những căn cứ và là cơ sở pháp lý cho các cơ quan quản lý nhà
nước cũng như các cơ sở giáo dục đào tạo nói chung, các trường cao đẳng
nói riêng thực hiện tốt hơn công tác quản lý đối với giảng viên đồng thời là

2


cơ sở để bản thân mỗi giảng viên tự phấn đấu, rèn luyện, nâng cao năng lực
của bản thân.
Đắk Lắk nằm ở vị trí trung tâm của vùng Tây Nguyên có nhiều dân tộc
cùng sinh sống, có vị trí địa lý chiến lược, tiềm năng về lao động, đất đai, tài
nguyên khoáng sản, du lịch phong phú. Năm 2015, trên địa bàn tỉnh chỉ có 04
trường cao đẳng cơng lập. Đến nay, xác định mục tiêu giáo dục và đào tạo
phải góp phần tạo nên một thế hệ người lao động có tri thức, có đạo đức, có
bản lĩnh trung thực, có tư duy phê phán, sáng tạo, có kỹ năng sống, kỹ năng

giải quyết vấn đề và kỹ năng nghề nghiệp để làm việc hiệu quả, tỉnh Đắk Lắk
đã hoàn thiện mạng lưới trường, lớp theo quy hoạch phát triển ngành, thành
lập thêm các trường cao đẳng trên cơ sở nâng cấp các trường trung cấp đồng
thời mở rộng đào tạo các ngành kinh tế và kĩ thuật, văn hoá - nghệ thuật, xã
hội và nhân văn; chú trọng đào tạo các ngành tin học, ngoại ngữ, đáp ứng nhu
cầu giáo dục đào tạo không chỉ trên địa bàn tỉnh mà cịn bao gồm cả khu vực
Tây Ngun.
Nhìn chung, trong những năm qua, nhờ sự quan tâm của Nhà nước và
địa phương và sự nỗ lực, cố gắng của nhà trường, giảng viên các trường cao
đẳng công lập trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đã có những bước tiến đáng kể cả về
phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp lẫn số lượng, trình độ và năng lực
chun mơn. Tuy nhiên, trước yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp đổi mới,
thực trạng về chất lượng của giảng viên các trường cao đẳng công lập trên địa
bàn tỉnh Đắk Lắk hiện nay còn nhiều bất cập, tồn tại và hạn chế như chưa hợp
lý về cơ cấu, giảng viên có trình độ sau đại học chiếm tỷ lệ chưa cao; giảng
viên cốt cán, chuyên gia đầu ngành hầu như khơng có, nội dung chương trình;
phương pháp giảng dạy chậm đổi mới chưa theo kịp với sự phát triển của
khoa học cơng nghệ hiện đại, ... Bên cạnh đó cịn tồn tại một số yếu kém như:
Chất lượng giảng dạy còn chưa đạt yêu cầu, đặc biệt trong gắn việc dạy học
3


với nghiên cứu khoa học. Do vậy, vấn đề xây dựng, quản lý, nâng cao chất
lượng giảng viên các trường cao đẳng công lập trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đáp
ứng nhu cầu của xã hội và sự phát triển của tỉnh là hết sức cần thiết.
Với mục tiêu đến năm 2025, Đắk Lắk phải phấn đấu trở thành trung
tâm giáo dục và đào tạo có uy tín ở khu vực Tây Nguyên, với chất lượng giáo
dục cao đủ sức cạnh tranh trong nước và khu vực ở các ngành: Sư phạm, Kinh
tế, Nông - Ngư, Kỹ thuật - Công nghệ. Để đáp ứng tốt nhu cầu đổi mới và
phát triển giáo dục đào tạo cho các trường cao đẳng công lập trên địa bàn tỉnh,

tôi chọn đề tài “Nâng cao chất lượng giảng viên các trường cao đẳng công
lập trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk” là đề tài nghiên cứu, từ đó góp phần thực
hiện thành cơng chiến lược phát triển giáo dục trong thời kỳ cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước của địa phương.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Giáo trình Quản trị nguồn nhân lực của tác giả PGS. TS. Nguyễn
Ngọc Quân và ThS. Nguyễn Vân Điềm (Trường Đại học Kinh tế Quốc dân).
Nghiên cứu đề cập đến những kiến thức cơ bản và có hệ thống về quản trị
nhân lực trong tổ chức (Chính phủ, các tổ chức kinh doanh, các tổ chức về
giáo dục, các tổ chức bảo vệ sức khỏe, các tổ chức phục vụ vui chơi giải trí và
các tổ chức xã hội khác) từ khi người lao động bước vào làm việc đến khi ra
khỏi quá trình lao động tương ứng với ba giai đoạn: Hình thành nguồn nhân
lực; Duy trì (sử dụng) nguồn nhân lực và Phát triển nguồn nhân lực trong tổ
chức. Đó là những kiến thức vừa mang tính lý luận vừa mang tính thực tiễn
của Việt Nam và là cơ sở để tác giá kế thừa trong việc nghiên cứu lý luận
cũng như làm sáng tỏ vấn đề mà tác giả đang nghiên cứu.
Bài viết Phát triển năng lực giảng viên nhằm nâng cao chất lượng giáo
dục và đào tạo trong các trường Đại học, Cao đẳng trong điều kiện toàn cầu
4


hóa và bùng nổ tri thức - TS. Nguyễn Hữu Lam. Bài viết tập trung phân tích,
làm rõ xu hướng đổi mới trong hệ thống đại học đang diễn ra trên thế giới,
những thực tiễn tại Việt Nam, và những kiến nghị cho việc phát triển đội ngũ
giảng viên – nhân tố có tính sống cịn trong việc nâng cao chất lượng giáo dục
và đào tạo.
Tác giả Đặng Văn Doanh trong luận văn thạc sĩ (2008) (Trường Đại
học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên) với đề tài “Biện pháp phát triển đội ngũ
giảng viên Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật thuộc Đại học Thái Nguyên”
đã hệ thống hóa khá đầy đủ cơ sở lý luận về quản lý giáo dục, quản lý nguồn

nhân lực trong giáo dục, khái niệm nhà giáo, đội ngũ giảng viên, phát triển
đội ngũ giảng viên. Qua đó tác giả nghiên cứu thực trạng đội ngũ, phát triển
đội ngũ giảng viên của Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật thuộc Đại học
Thái Nguyên. Từ đó đưa ra một số giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên của
Nhà trường. Trong luận văn tác giả cũng chưa đề cập đến vai trò của giảng
viên hiện nay, chưa đề cập đến những yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội
ngũ giảng viên.
Tác giả Lê Thị Việt Anh trong luận văn thạc sĩ (2011) (Trường Đại
học Giáo dục – Đại học Quốc gia Hà Nội) với đề tài “Quản lý việc xây dựng
và phát triển đội ngũ giảng viên Trường Đại học Điện lực” đã hệ thống khá
đầy đủ cơ sở lý luận về đội ngũ, đội ngũ giảng viên, quản lý việc xây dựng và
phát triển đội ngũ giảng viên. Khảo sát và đánh giá thực trạng xây dựng và
phát triển đội ngũ giảng viên Trường Đại học Điện lực. Qua đó tác giả đề xuất
một số giải pháp quản lý cơ bản có tính khả thi đối với việc xây dựng và phát
triển đội ngũ giảng viên Trường Đại học Điện lực giai đoạn 2011 - 2020.
Luận án tiến sĩ: “Phát triển đội ngũ giảng viên các trường đại học
đồng bằng Sông Cửu long đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục đại học” (2010)

5


của Nguyễn Văn Đệ, Đại học Giáo dục yêu cầu giảng viên đại học chưa thể
dừng ở việc nhận học vị thạc sỹ, tiến sỹ là xong mà cần thường xuyên trau dồi
chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, nhất là đối với giáo viên trẻ. Ngoài ra, bài
viết, chỉ ra ba loại nhu cầu cần bồi dưỡng đào tạo thêm cho giảng viên đại học
vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Loại thứ nhất là nhu cầu đạt chuẩn trình độ
để đáp ứng việc giảng dạy trước mắt, đạt tỷ lệ chuẩn của Điều lệ đại học. Nhu
cầu thứ hai là nhu cầu đạt chuẩn kỹ năng sư phạm nhằm nâng cao kỹ năng sử
dụng các phương pháp dạy học, xử lý các tình huống sư phạm, góp phần nâng
cao chất lượng dạy học. Nhu cầu thứ ba là nhu cầu đạt chuẩn cán bộ đầu đàn

nhằm chủ động đào tạo nguồn giảng viên chất lượng cao, củng cố thương hiệu
cho mỗi trường đại học.
Trong “Nghiên cứu khoa học của giảng viên – Yếu tố quan trọng góp
phần nâng cao chất lượng đào tạo tại các trường đại học trong giai đoạn hiện
nay” của Trần Mai Ước (2013) nhấn mạnh đến giảng dạy và nghiên cứu khoa
học là hai nhiệm vụ vừa quan trọng – bắt buộc – cần thiết của bất kỳ giảng
viên đại học nào. Cả hai nhiệm vụ này có quan hệ hữu cơ với nhau, bổ trợ lẫn
nhau. Trong đó bài viết đề cao đến nhiệm vụ nghiên cứu khoa học của giảng
viên đại học có ảnh hưởng lớn đến chất lượng, uy tín đào tạo của đại học.
Trong “Giảng viên – “chìa khóa” mở cánh cửa chất lượng đào tạo đại
học, cao đẳng” của Nguyễn Danh Tuấn (2013) theo tác giả đội ngũ giảng viên
chính là “máy cái’, là “chìa khóa’ để mở cánh cửa chất lượng đào tạo đại học,
cao đẳng.
Trong “Chất lượng đội ngũ giảng viên: Từ góc nhìn năng lực nghiên
cứu khoa học” của Hoàng Văn Mạnh (2014) cho thấy việc đánh giá chất
lượng giảng viên là một cơng việc khó, khơng dễ và có nhiều tiêu chí để đánh
giá chất lượng giảng viên bao gồm học vị, năng lực giảng dạy, năng lực

6


nghiên cứu khoa học, ngoại ngữ, trong số đó bài viết nhấn mạnh đến năng lực
nghiên cứu khoa học và coi nghiên cứu khoa học như là tiêu chí quan trọng
nhất để đánh giá chất lượng giảng viên.
Thời gian qua, đã có một số cơng trình khoa học của các tác giả nghiên
cứu về chất lượng giảng viên nói chung, chất lượng giảng viên các trường cao
đẳng nói riêng dưới nhiều góc độ, cách tiếp cận khác nhau. Các cơng trình
đều đề cập đến các khái niệm, đặc điểm vai trò của giảng viên, giải pháp nâng
cao chất lượng giảng viên. Tuy nhiên để đi sâu nghiên cứu nội dung đề cập
đến chất lượng giảng viên các trường cao đẳng khơng nhiều. Đặc biệt là chưa

có cơng trình nghiên cứu nào đề cập đến chất lượng giảng viên các trường cao
đẳng công lập trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk trong giai đoạn hiện nay như đề tài
của tác giả. Đây chính là cơ sở và động lực để tác giả nghiên cứu đề tài này.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở đánh giá thực trạng chất lượng giảng viên các trường cao
đẳng công lập trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, luận văn đề xuất giải pháp nâng cao
chất lượng giảng viên các trường cao đẳng công lập trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk
trong thời gian tới.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích trên, luận văn tập trung thực hiện những nhiệm
vụ nghiên cứu sau:
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về chất lượng giảng viên trường cao đẳng;
- Phân tích và đánh giá thực trạng chất lượng giảng viên các trường cao
đẳng trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.
- Đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng giảng viên các trường cao

7


đẳng công lập trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là chất lượng giảng viên các trường
cao đẳng công lập địa bàn tỉnh Đắk Lắk.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về không gian: tại 04 trường cao đẳng công lập trên địa bàn tỉnh
Đắk Lắk. Gồm: Cao đẳng Kỹ thuật Đắk Lắk; Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật; Cao
đẳng Cơng nghệ Tây Nguyên; Cao đẳng Y tế Đắk Lắk.
- Về thời gian: giai đoạn 2015-2019.

5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận
Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện
chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lênin; quan điểm và chính sách
của Đảng, chính sách và pháp luật của nhà nước đối với giảng viên.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng các phương pháp:
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Tác giả tổng quan các bài luận văn,
luận án, bài viết trên các tạp chí về chủ đề chất lượng, chất lượng giảng viên,
nhằm xây dựng hệ thống lý luận về chất lượng giảng viên trường cao đẳng.
- Phương pháp điều tra xã hội học: Thông qua phương pháp này để có
thêm cơ sở để đánh giá chất lượng giảng viên các trường cao đẳng một cách
khách quan.
Tác giả thực hiện phát phiếu khảo sát ngẫu nhiên đối với 50 giảng viên

8


và 50 sinh viên các trường cao đẳng công lập trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.
- Phương pháp thống kê mơ tả: Tổng hợp, phân tích các số liệu, các yếu tố
cấu thành chất lượng giảng viên trường cao đẳng.
- Phương pháp so sánh, phân tích và tổng hợp: Tác giả so sánh số liệu
giữa các năm để làm cơ sở cho việc phân tích chất lượng giảng viên các
trường cao đẳng công lập giai đoạn 2015-2019.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận
Luận văn đã hệ thống hoá được cơ sở lý luận về chất lượng giảng viên
trường cao đẳng như khái niệm, đặc điểm, vai trò, năng lực của giảng viên.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận văn đã đánh giá được thực trạng chất lượng giảng viên các trường

cao đẳng công lập trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk và đề xuất các giải pháp nâng
cao chất lượng giảng viên các trường cao đẳng công lập trên địa bàn tỉnh Đắk
Lắk trong thời gian tới.
Luận văn có thể là tài liệu tham khảo hữu ích cho các trường cao đẳng
cơng lập trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, cho việc giảng dạy, học tập chun ngành
Quản lý cơng ở Học viện Hành chính Quốc gia và các cơ sở đào tạo khác.
7. Kết cấu luận văn
Kết cấu luận vào gồm Phần Mở đầu, Phần Nội dung, Phần Kết luận,
Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục. Phần Nội dung được kết cấu thành 3
Chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về chất lượng giảng viên trường cao đẳng.

9


Chương 2. Thực trạng chất lượng giảng viên các trường cao đẳng công
lập trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.
Chương 3. Giải pháp nâng cao chất lượng giảng viên các trường cao
đẳng công lập trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.

10


CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG GIẢNG VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG

1.1. Giảng viên trường cao đẳng
1.1.1. Khái niệm
1.1.1.1. Giảng viên
Theo từ điển Tiếng Việt của Hoàng Phê chủ biên thì: “Giảng viên là

người giảng dạy ở đại học, cao đẳng hay lớp huấn luyện cán bộ”. Như vậy,
theo cách hiểu thông thường giảng viên là người làm nhiệm vụ giảng dạy
trong các trường đại học và cao đẳng [22, tr35].
Theo Luật Giáo dục năm 2019 thì giảng viên là nhà giáo làm nhiệm
vụ giảng dạy ở các cơ sở giáo dục đại học. Để phân biệt với giáo viên - người
làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường, cơ sở giáo dục mầm non,
giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp, Điều 66, Khoản 1, Luật Giáo dục
năm 2019 quy định: “Nhà giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục mầm non, giáo
dục phổ thông, cơ sở giáo dục khác, giảng dạy trình độ sơ cấp, trung cấp gọi
là giáo viên; nhà giáo giảng dạy từ trình độ cao đẳng trở lên gọi là giảng
viên” [25].
Khái quát nhất, giảng viên được hiểu là viên chức chuyên môn đảm
nhiệm việc giảng dạy và đào tạo ở bậc đại học, cao đẳng thuộc một
ngành/chuyên ngành đào tạo của trường đại học hoặc cao đẳng. Là “bộ phận
đặc thù của trí thức Việt Nam”, giảng viên vừa tham gia giảng dạy, vừa tham
gia nghiên cứu khoa học. Nhiệm vụ của giảng viên được xác định trên hai
phương diện: là nhiệm vụ của viên chức nói chung theo quy định tại Điều 17
Luật Viên chức năm 2010 và nhiệm vụ của nhà giáo theo quy định tại Điều 69
Luật Giáo dục năm 2019.

11


1.1.1.2. Giảng viên trường cao đẳng
Giáo dục cao đẳng, bậc cao đẳng, hệ cao đẳng, hay cao đẳng là một hệ
đào tạo trong giáo dục đại học của nhiều nước trên thế giới; phân biệt với
"bậc đại học" và "bậc sau đại học" vốn cũng thuộc giáo dục đại học.
Theo Viện Từ điển học và Bách khoa toàn thư Việt Nam định nghĩa
cao đẳng là: “cấp học thuộc giáo dục đại học, tuyển chọn những người có
bằng trung học phổ thông hoặc tương đương, đào tạo trong thời gian ba năm.

Người tốt nghiệp cao đẳng có khả năng hoạt động thực hành nghề nghiệp
trong các quy trình cơng nghệ khơng quá phức tạp, với trình độ giới hạn về lý
thuyết.”
Khái niệm, mục tiêu, chương trình đào tạo của trường cao đẳng được
quy định tại Luật Giáo dục dành cho cao đẳng tư thục, dân lập và cả công lập.
Quy định hệ cao đẳng được thực hiện từ hai đến ba năm học tùy theo ngành
nghề đào tạo đối với người có bằng tốt nghiệp trung học phổ thơng hoặc bằng
tốt nghiệp trung cấp; từ một năm rưỡi đến hai năm học đối với người có bằng
tốt nghiệp trung cấp cùng chuyên ngành.
Giảng viên trong cơ sở giáo dục đại học là người có nhân thân rõ ràng;
có phẩm chất, đạo đức tốt; có đủ sức khỏe để thực hiện nhiệm vụ; có trình độ
đáp ứng quy định của Luật Giáo dục Đại học, quy chế tổ chức và hoạt động
của cơ sở giáo dục đại học. Chức danh giảng viên bao gồm trợ giảng, giảng
viên, giảng viên chính, phó giáo sư, giáo sư. Cơ sở giáo dục đại học bổ nhiệm
chức danh giảng viên theo quy định của pháp luật, quy chế tổ chức và hoạt
động, quy định về vị trí việc làm và nhu cầu sử dụng của cơ sở giáo dục đại
học.

12


1.1.2. Đặc điểm, vai trò của giảng viên trường cao đẳng
1.1.2.1. Đặc điểm của giảng viên trường cao đẳng
Thứ nhất, giảng viên có trình độ chun mơn sâu về một lĩnh vực/bộ
mơn/mơn.
Giảng viên là người có kiến thức khoa học chuyên môn sâu rộng;
thường xuyên cập nhật kiến thức chuyên môn và thông tin, kỹ thuật để nâng
cao chất lượng dạy học và nghiên cứu khoa học. Họ có kiến thức liên môn,
liên ngành, hiểu biết thực tiễn và khả năng liên hệ, vận dụng phù hợp vào hoạt
động dạy học và nghiên cứu khoa học, vận dụng kiến thức chuyên môn vào

giải quyết các vấn đề trong thực tiễn nghề nghiệp, thành thạo các kỹ năng của
lĩnh vực chuyên môn và thường xuyên cập nhật các kỹ năng nghề nghiệp mới.
Tuy mỗi giảng viên đều đi chuyên về một ngành nhất định nhưng để đảm bảo
tính liên thơng, gắn kết giữa các mơn học thì giảng viên phải được trang bị
(hoặc tự trang bị) các kiến thức về cả chương trình giảng dạy.
Thứ hai, giảng viên có phương pháp giảng dạy phù hợp, bao gồm
khối kiến thức về phương pháp luận, kỹ thuật dạy và học nói chung và
dạy/học trong từng chuyên ngành cụ thể. Bên cạnh phương pháp chung thì
mỗi chun ngành (thậm chí từng mơn học hoặc cùng mơn học nhưng khác
đối tượng học) đều có những đặc thù riêng biệt địi hỏi phải có những phương
pháp tiếp cận khác nhau, phù hợp từng môn học, người học cũng như điều
kiện về cơ sở vật chất của nhà trường, lớp học.
Để trở thành giảng viên chính thức, các giảng viên đều phải học và thi
các môn học về lý luận về phương pháp giảng dạy đại học. Nếu chỉ sử dụng
phương pháp giảng dạy truyền thống (thuyết trình) sẽ khơng hiệu quả.
Phương pháp giảng dạy đang chuyển hướng từ truyền thụ (giảng viên) - tiếp
thu (người học) kiến thức sang hướng dẫn, dẫn dắt, định hướng (giảng viên) 13


sáng tạo, khởi nghiệp (người học), từ giảng dạy nội dung mà giảng viên có
sang giảng dạy nội dung mà người học cần và sẽ cần. Do đó, để thay đổi diện
mạo và chất lượng dạy và học hiện nay ở các trường đại học, cần đầu tư nhiều
hơn để nâng cấp phương pháp và kỹ thuật giảng dạy của giảng viên.
Thứ ba, có am hiểu về tâm lý sư phạm, về người học
Giảng viên đóng vai trị hết sức quan trọng trong việc khuyến khích
tính ham hiểu biết của người học, rèn luyện độc lập khám phá trí tuệ, tăng
cường khả năng tổ chức và sử dụng kiến thức giúp người học đạt được năng
lực học suốt đời qua việc tự giáo dục. Để đáp ứng được nhu cầu của dạy và
học, giảng viên cần phải có năng lực phẩm chất của một nhà khoa học chân
chính và một nhà sư phạm tâm huyết.

Người học ở đại học có những đặc điểm đặc trưng là họ là những
người trưởng thành cả về thể chất, tâm lý và nhận thức. Do đó họ phải được
ứng xử như người lớn trong mọi hoạt động. Sinh viên là người đã có định
hướng về nghề nghiệp gắn với nhu cầu và lợi ích của họ. Vì vậy, dạy học làm
sao để kích thích, khơi nguồn, khai phóng được năng lực bản thân, nguyện
vọng hướng nghiệp của họ. Sinh viên hồn tồn có khả năng tự học tập,
nghiên cứu, tuy nhiên khả năng đó được phát huy thế nào còn phụ thuộc vào
nhiều yếu tố trong đó có cách dạy của giảng viên.
Để góp phần cho hoạt động dạy học đạt kết quả tốt thì phương pháp
dạy học phải tạo điều kiện cho người học phát triển tư duy sáng tạo, rèn
luyện kỹ năng thực hành, bồi dưỡng năng lực tự học tập nghiên cứu. Như
vậy, cũng như các bậc học khác, phương pháp dạy học ở đại học phụ thuộc
vào đặc điểm của nội dung, bám sát mục tiêu dạy học, đặc điểm của sinh
viên, cần khai thác các nguồn lực sẵn có như thời lượng, tài liệu, trang thiết

14


bị, môi trường và đặc biệt là năng lực chuyên mơn và khả năng sư phạm của
giảng viên.
Vì vậy, giảng viên phải xây dựng và thực hiện kế hoạch dạy học,
giáo dục, sử dụng phương pháp, phương tiện dạy học, kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập và rèn luyện của người học, tham gia các quá trình, các hoạt
động giáo dục người học và giải quyết các vấn đề phát sinh trong dạy học,
giáo dục.
1.1.2.2. Vai trò của giảng viên trường cao đẳng
Vai trò của giảng viên được thể hiện qua việc tham gia đào tạo nguồn
lực con người, lực lượng lao động chất lượng cao đáp ứng yêu cầu của sự
nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, góp phần nâng cao dân trí,
phát triển nhân tài cho đất nước; nâng cao tiềm lực khoa học công nghệ quốc

gia thông qua hoạt động nghiên cứu khoa học, triển khai các kết quả nghiên
cứu đó vào đời sống; xây dựng và phát triển văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm
đà bản sắc dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại; xây dựng, phát triển
kinh tế đất nước.
1.1.3. Tiêu chuẩn của giảng viên trường cao đẳng
Thông tư liên tịch số 36/2014/TTLT-BGDĐT-BNV ngày 28/11/2014
quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp viên chức giảng dạy trong
các cơ sở giáo dục đại học công lập đã quy định chức danh nghề nghiệp viên
chức giảng dạy trong các cơ sở giáo dục công lập bao gồm: Giảng viên cao
cấp (hạng I) Mã số: V.07.01.01; Giảng viên chính (hạng II) Mã số:
V.07.01.02; Giảng viên (hạng III) Mã số: V.07.01.03. Mỗi hạng giảng viên sẽ
có những yêu cầu, điều kiện và tiêu chuẩn phù hợp [4].
Theo đó, để trở thành giảng viên, cá nhân phải đáp ứng tiêu chuẩn về
trình độ đào tạo, bồi dưỡng. Trong đó, cá nhân muốn trở thành giảng viên
15


phải có bằng tốt nghiệp đại học trở lên phù hợp với vị trí việc làm, chun
ngành giảng dạy; có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên;
đồng thời có trình độ ngoại ngữ và tin học đạt chuẩn.
Về trình độ ngoại ngữ, cá nhân đó phải có trình độ ngoại ngữ bậc 2
(A2) theo quy định tại Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam.
Đối với giảng viên dạy ngoại ngữ thì trình độ ngoại ngữ thứ hai phải đạt bậc 2
(A2). Trình độ tin học đạt chuẩn kỹ năng sử dụng công nghệ thơng tin cơ bản.
Ngồi những tiêu chuẩn về đào tạo, để trở thành giảng viên, cá nhân
còn phải đáp ứng tiêu chuẩn về chuyên môn, nghiệp vụ, như nắm vững kiến
thức cơ bản của môn học được phân công giảng dạy và có kiến thức tổng quát
về một số mơn học có liên quan trong chun ngành đào tạo được giao đảm
nhiệm; Nắm vững mục tiêu, kế hoạch, nội dung, chương trình các mơn học
được phân cơng thuộc chun ngành đào tạo; Biên soạn giáo án, tập hợp các

tài liệu tham khảo liên quan của bộ mơn, chủ trì hoặc tham gia biên soạn giáo
trình, sách hướng dẫn bài tập, thực hành, thí nghiệm;…
Theo Thơng tư trên, giảng viên là người có nhiệm vụ giảng dạy,
hướng dẫn và chấm đồ án, khóa luận tốt nghiệp trình độ cao đẳng, đại học;
Tham gia giảng dạy chương trình đào tạo trình độ thạc sĩ, tiến sĩ và hướng
dẫn, đánh giá luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ nếu có đủ tiêu chuẩn theo quy
định.
Bên cạnh đó, giảng viên cịn có nhiệm vụ tham gia xây dựng kế
hoạch, nội dung, chương trình đào tạo; tham gia đổi mới phương pháp giảng
dạy, phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả học tập, rèn luyện của sinh viên;
Tham gia công tác chủ nhiệm lớp, cố vấn học tập…

16


1.1.4. Nhiệm vụ và quyền hạn của giảng viên trường cao đẳng
Nhiệm vụ và quyền hạn của giảng viên trong trường cao đẳng được
quy định tại Điều 35 Thông tư 46/2016/TT-BLĐTBXH quy định về Điều lệ
trường cao đẳng như sau [3]:
Giảng viên trường cao đẳng thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn theo
quy định tại Điều 55 của Luật Giáo dục nghề nghiệp và các nhiệm vụ, quyền
hạn sau đây:
- Chấp hành các quy chế, nội quy, quy định của nhà trường.
- Thực hiện quy định về chế độ làm việc của giảng viên do Bộ Lao
động - Thương binh và Xã hội ban hành.
- Được bố trí giảng dạy theo chuyên ngành, nghề được đào tạo; được
lựa chọn phương pháp, phương tiện giảng dạy nhằm phát huy năng lực cá
nhân, nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo; được bảo đảm trang thiết bị,
phương tiện, điều kiện làm việc để thực hiện nhiệm vụ theo quy định của
pháp luật; được cung cấp thông tin liên quan đến nhiệm vụ và quyền hạn được

giao.
- Được hưởng lương, phụ cấp, trợ cấp và các chính sách khác theo quy
định của pháp luật; giảng viên trong các trường cao đẳng công lập làm việc ở
vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn được hưởng phụ cấp và
chính sách ưu đãi theo quy định của pháp luật.
- Được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ,
phương pháp giảng dạy theo kế hoạch và điều kiện của nhà trường; được tham
gia vào việc quản lý và giám sát hoạt động của nhà trường; được tham gia cơng
tác Đảng, đồn thể và các hoạt động xã hội theo quy định của pháp luật.

17


- Được bảo vệ danh dự, nhân phẩm; được thảo luận, góp ý về các vấn
đề liên quan đến quyền lợi của giảng viên; được nghỉ hè, nghỉ học kỳ, nghỉ lễ,
tết, nghỉ hàng tuần và các ngày nghỉ khác theo quy định của pháp luật.
- Được ký hợp đồng thỉnh giảng tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp,
cơ sở giáo dục khác, nhưng phải bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ quy định tại
Điều 55 và Điều 57 của Luật Giáo dục nghề nghiệp.
- Được hưởng các chính sách quy định tại Điều 58 của Luật Giáo dục
nghề nghiệp và các quyền lợi khác theo quy định của pháp luật.
- Giảng viên tham gia hoạt động khoa học và công nghệ được hưởng
quyền theo quy định tại Luật Khoa học và Công nghệ; giảng viên làm công
tác quản lý trong trường cao đẳng nếu tham gia giảng dạy thì được hưởng
các chế độ đối với giảng viên theo quy định của pháp luật và quy định hợp
pháp của trường.
- Tham gia quản lý người học; tham gia đánh giá cán bộ quản lý, viên
chức, người lao động và đóng góp trách nhiệm với cộng đồng.
- Chịu sự giám sát của nhà trường về nội dung, chất lượng, phương
pháp giảng dạy và nghiên cứu khoa học.

- Hồn thành các cơng việc khác được trường, khoa hoặc bộ môn
phân công.
1.2. Chất lượng giảng viên trường cao đẳng
1.2.1. Khái niệm chất lượng giảng viên
Chất lượng là một phạm trù phức tạp và có nhiều định nghĩa, hiện nay
có rất nhiều quan điểm khác nhau về chất lượng. Theo Tổ chức Quốc tế về
tiêu chuẩn hóa trong tiêu chuẩn ISO 8402:2000 “Chất lượng là tồn bộ các
đặc tính của một thực thể, tạo cho thực thể đó khả năng thỏa mãn các nhu cầu
18