GIAO AN SINH HOC 8

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Chöông IX THAÀN KINH VAØ GIAÙC QUAN Bài 43 GIỚI THIỆU CHUNG HỆ THẦN KINH. Tuaàn 23 – Tieát 45. I/. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức - Trình bày được cấu tạo và chức năng của nơ ron, đồng thời xác định rõ nơ ron là đơn vị cấu tạo cô baûn cuûa heä thaàn kinh. - Phân biệt được các thành phần cấu tạo của hệ thần kinh. - Phân biệt được chức năng của hệ thần kinh vận động và hệ thần kinh sinh dưỡng. 2. kyõ naêng - Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình. - Kỹ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Nghieâm tuùc hoïc taäp boä moân. II/. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC - Tranh phoùng to H. 43.1, 43.2. III/. PHÖÔNG PHAÙP - Quan sát, thảo luận nhóm, vấn đáp, đàm thoại gợi mở... IV/. HOẠT ĐỘNG DAY – HỌC 1. Ổn định lớp: 2. Kieåm tra baøi cuõ: ? Da bẩn và xây xát có hại như thế nào ?Nêu các hình thức và nguyên tắc rèn luyện da ? ? Nêu các biện pháp giữ vệ sinh da và giải thích cơ sỏ khoa học của nó ? 3. Bài mới: - Hệ thần kinh thường xuyên tiếp nhận kích thích và phản ứng lại các kích thích đó bằng sự điều kiển, điều hòa và phối hợp hoạt động của các nhóm cơ quan, hệ cơ quan giúp cơ thể luôn thích nghi với môi trường. Vậy hệ thần kinh có cấu tạo như thế nào để thực hiện chức năng đó ? - GV hướng dẫn HS: SGK tr. 137. Hoạt động 1 NÔRON – ÑÔN VÒ CAÁU TAÏO CUÛA HEÄ THAÀN KINH Mục tiêu: Mô tả được cấu tạo của một nơron điển hình và chức năng của nơron. T Hoạt động dạy Hoạt động học Noäi dung G - GV yêu cầu HS nghien cứu thông tin SGK kết hợp với H. 43.1 trả lời câu hỏi: ? Haõy moâ taû caáu taïo cuûa nôron ? ? Nêu chức năng của nơron ?. - HS quan sát kỹ hình nhớ lại kiến thức. - Các nhóm thảo luận với nhau thoáng nhaát yù kieán. - Đại diện 1 – 2 nhóm trình bày theo sự chỉ định của GV. - Caùc nhoùm coøn laïi theo doõi - GV chốt lại kiến thức và yêu bổ sung. - HS ruùt ra keát luaän. cầu HS tự rút ra kết luận.. I. Nôron – ñôn vò caáu taïo cuûa heä thaàn kinh. * Keát luaän: - Caáu taïo: +Thân: Chứa nhân. + Các sợi nhánh: ở quanh thaân. + Một sợi trục: thường có.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - GV goïi moät vaøi nhoùm leân baûng trình baøy caáu taïo cuûa nôron treân tranh.. bao mieâlin, taän cuøng coù xinaùp. +Thân và sợi nhánh  chất xaùm. + Sợi trục: chất trắng; dây thaàn kinh. - Chức năng: + Cảm ứng. + Daãn truyeàn xung thaàn kinh.. Hoạt động 2 CAÙC BOÄ PHAÄN CUÛA HEÄ THAÀN KINH Mục tiêu: Hiểu được các cách phân chia hệ thần kinh theo cấu tạo và chức năng. T Hoạt động dạy Hoạt động học Noäi dung G - GV thoâng baùo coù nhieàu caùch phaân chia caùc boä phaän cuûa heä thần kinh. GV giới thiệu cách phaân chia: + Theo caáu taïo. + Theo chức năng. - GV yeâu caàu HS quan saùt H. 43.2, đọc kỹ bài tập  lựa chọn cụm từ điền vào chỗ trống. - GV nhaän xeùt cuõng coá laïi kieán thức và yêu cầu 1 - 2 HS đọc lại đáp án. ( Não, tủy sống, bó sợi cảm giác và bó sợi vận động ).. II. Caùc boä phaän cuûa heä thaàn kinh. 1. Caáu taïo. - HS quan saùt kyõ H. 43.1, nghiên cứu thông tin trao đổi nhóm hoàn thành bài tập. - Các nhóm cử đại diện trình baøy theo yeâu caàu cuûa GV. * Keát luaän: - 1 – 2 HS đọc lại đáp án.  KL ( Nội dung như bài tập đã hoàn chỉnh SGK Tr. 137 ). 2. Chức năng. - HS nghiên cứu thông tin thu - GV yêu cầu HS nắm được sự thập kiến thức. phân chia hệ thần kinh dựa vào chức năng. - Đại diện các nhóm trình bày * Kết luận: ? Phân biệt chức năng hệ được sự khác nhau về chức - Hệ thần kinh vận động: thần kinh vận động và hệ thần năng, các nhóm còn lại theo + Điều khiển sự hoạt doãi boå sung. kinh sinh dưỡng ? động của cơ vân. - GV nhaän xeùt choát laïi keán - HS ruùt ra keát luaän: + Là hoạt động có ý thức. thức  kết luận: - Hệ thần kinh sinh dưỡng: + Ñieàu hoøa caùc cô quan dinh dưỡng và cơ quan sinh saûn. + Là hoạt động không có ý thức. GV yêu cầu HS: đọc kết luận chung..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> V/. KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ - Trình bày cấu tạo và chức năng của nơron? - Trình bày các bộ phận của hệ thần kinh và thành phần cấu tạo của chúng dưới hình thức sơ đồ? - Phân biệt chức năng của hệ thần kinh vận động và hệ thần kinh sinh dưỡng? VI/. DAËN DOØ - Học thuộc bài, trả lời câu hỏi SGK vào vở bài tập. - Đọc mục “ Em có biết ?”. - Chuẩn bị thực hành: theo nhóm: HS: EÁch ( nhaùi, coùc ) 1 con. Bông thấm nước, khăn lau. GV: Bộ đồ mổ, giá treo ếch, cốc đựng nước, dung dịch HCl 0 ,3%; 1%, 3%. Tuaàn 23 – Tieát 46. Bài 44 THỰC HAØNH TÌM HIỂU CHỨC NĂNG ( LIÊNQUAN ĐẾN CẤU TẠO) CỦA TỦY SỐNG I/. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức - Tieán haønh thaønh coâng caùc thí nghieäm quy ñònh. - Từ kết quả quan sát thí nghiệm: + Nêu được chức năng của tủy sống, phỏng đoán được thành phần cấu tạo của tủy sống. + Đối chiếu với cấu tạo của tủy sống để khẳng định mối quan hệ giữa cấu tạo và chức năng. 2. Kyõ naêng Rèn luyện kỹ năng thực hành. 3. Thái độ Giáo dục kỉ luật, ý thức vệ sinh. II/. ĐỒ DÙNG DẠY - HỌC GV: Ếch 1 con, bộ đồ mổ: đủ cho các nhóm, dung dịch HCl 0 , 3%, 1%. HS: EÁch 1 con, khaên lau, boâng. Kẻ sẵn bảng 44 vào vở. III/. PHÖÔNG PHAÙP - Quan sát, thảo luận nhóm, đàm thoại, thuyết trình... IV/. HOẠT ĐỘNG DAY – HỌC 1. Ổn định lớp: 2. Kieåm tra baøi cuõ: Kiểm tra sự chuẩn bị của HS. 3. Bài mới: - Dẫn vào bài mới. - GV hướng dẫn HS: SGK tr. 239. Hoạt động 1 TÌM HIỂU CHỨC NĂNG CỦA TỦY SỐNG Mục tiêu: HS tiến hành thành công 3 thí nghiệm ở lô 1. Từ kết quả thí nghiệm của 3 lô nêu được chức năng của tủy sống. T G. Hoạt động dạy - GV giới thiệu tiến hành thí. Hoạt động học. Noäi dung.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> nghiệm trên ếch đã hủy não. Caùch laøm: + Ếch cắt đầu hoặc phá não. + Treo lên giá, để cho hết choáng ( khoảng 5 – 6 phút ). Bước 1: HS tiến hành thí nghiệm theo gioéi thiệu ở bảng 44. - GV löu yù HS: Sau moãi laàn kích thích bằng axit phải rửa thật sạch chỗ có axit và để khoảng 3 – 5 phút mới kích thích lại.. - Từ kết quả thí nghiệm và hiểu bieát veà phaûn xaï, GV yeâu caàu HS dự đoán về chức năng của tủy soáng. - GV ghi nhanh các dự đoán ra moät goùc baûng. Bước 2: GV biểu diễn thí nghiệm 4, 5. - Caùch xaùc ñònh vò trí veát caét ngang tuûy oû eách vò trí veát caét naèm giữa khoảng cách của gốc đôi dây thần kinh thứ nhất và thứ hai ( ở löng ). - GV löu yù neáu veát caét noâng chæ coù thể cắt đường lên ( trong chất trắng ở mặt sau tủy ), do đó nếu kích thích chi trước thì chi sau cũng co ( đường xuống trong chất traéng coøn). ? Em haõy cho bieát thí nghieäm naøy nhaüm muïc ñích gì ? Bước 3: GV biểu diễn thí nghiệm 6,7.. - HS từng nhóm chuẩn bị ếch tủy theo hướng dẫn. - Đọc kĩ 3 thí nghiệm các nhoùm phaûi laøm. - Caùc nhoùm laøm thí nghieäm 1, 2, 3 ghi keát quaû quan saùt vaøo baûng 44. - Thí nghieäm thaønh coâng khi coù keát quaû: + Thí nghieäm 1: Chi sau beân phaûi co. + Thí nghieäm 2: 2 chi sau co. + Thí nghiệm 3: Cả 4 chi đều co. - Các nhóm ghi kết quả và dự đoán ra nháp. - Một số nhóm đọc kết quả.. - HS quan saùt thí nghieäm ghi keát quaû thí nghieäm 4 vaø 5 vaøo coät troáng baûng 44. + Thí nghieäm 4: Chæ 2 chi sau co. + Thí nghieäm 5: Chæ 2 chi trước co.. - Các căn cứ thần kinh liên hệ với nhau nhờ các đường dẫn truyeàn. - HS quan sát phản ứng của eách ghi keát quaû thí nghieäm 6 vaø 7 vaøo baûng 44. - Thí nghieäm thaønh coâng khi coù keát quaû: ? Qua các thí nghiệm 6, 7 khẳng + Thí nghiệm 6: 2 chi trước không co nữa. định được điều gì ? + Thí nghieäm 7: 2 chi sau co..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> - GV cho HS đối chiếu với dự - Tủy sống có các căn cứ thần đoán ban đầu  Sửa chữa câu sai. kinh ñieàu khieån caùc phaûn xaï. Hoạt động2 NGHIÊN CỨU CẤU TẠO CỦA TỦY SỐNG Mục tiêu: HS nắm được cấu tạo của tủy sống và vận dụng vào thực tiễn. T G. Hoạt động dạy. Hoạt động học. Noäi dung. - GV cho HS quan sát hình 44.1; 44.2 - HS quan sát kỹ hình, đọc đọc chú thích hoàn thành bảng sau: chuù thích. - Thảo luận  hoàn thành - GV chốt lại kiến thức về cấu tạo bảng. cuûa tuûy soáng. - Đại diện nhóm phát biểu, - Từ kết quả của 3 lô thí nghiệm, các nhóm khác bổ sung. liên hệ với cấu tạo trong của tủy soáng, GV yeâu caàu HS neâu roõ caùc chức năng của: + Chất xám là căn cứ thần ? Chaát xaùm ? kinh cuûa caùc phaûn xaï khoâng ñieàu kieän. + Chất trắng là các đường ? Chaát traéng ? dẫn truyền nối các căn cứ * GV cho HS hoàn thần kinh trong tủy sống với thành bảng sau: nhau và với não bộ.. Noäi dung Tuûy soáng Cấu tạo ngoài. Ñaëc ñieåm - Vị trí: Nằm trong ống xương từ đốt sống cổ I đến hết đốt thắt lưng II. - Hình daïng: + Hình truï; daøi 50 cm. + Coù hai phaàn chính laø coå vaø phình thaét löng. - Maøu saéc: Maøu traéng boùng. - Màng tủy: 3 lớp: màng cứng, màng nhện, màng nuôi để bảo vệ và nuôi dưỡng tủy sống. Caáu taïo trong - Chất xám: Nằm trong, có hình cánh bướm. - Chất trắng: Nằm ngoài; bao quanh chất xám. V/. BÁO CÁO THU HOẠCH - Hoàn thành bảng 44 vào vở bài tập. - Trả lời các câu hỏi: ? Các căn cứ điều khiển phản xạ do thành phần nào của tủy sống đảm nhiệm ? Thí nghiệm nào chứng minh điều đó ? ? Các căn cứ thần kinh liên hệ với nhau nhờ thành phần nào ? Thí nghiệm nào chứng minh điều đó ?.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - GV yêu cầu HS làm vệ sinh, ý thức giữ gìn vệ sinh chung. VI/. DAËN DOØ - Hoïc caáu taïo cuûa tuûy soáng. - Hoàn thành báo cáo thu hoạch. - Đọc và chuẩn bị trước bài 45. - GV nhận xét lớp. ..........RUÙT KINH NGHIEÄM........... Tuaàn 24 - Tieát 47 Baøi 45 DAÂY THAÀN KINH TUÛY. I/. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức - Trình bày được cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tủy. - Giải thích được vì sao dây thần kinh tủy là dây pha. 2. Kyõ naêng - Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình. - Kỹ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ Giáo dục HS có ý thức bảo vệ hệ thần kinh. II/. ĐỒ DUNG DẠY - HỌC - Tranh phoùng to hình 45.2, 45.2, 44.2. - Tranh câm hình 45.1 và các miếng bìa rời ghi chú thích từ 1-5. III/. PHÖÔNG PHAÙP - Quan sát, thảo luận nhóm, vấn đáp, đàm thoại gợi mở... IV/. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC 1. Ổn định lớp: 2. Kieåm tra baøi cuõ: - Thu bài thu hoạch. - Kiểm tra sự chuẩn bị bài mới của HS. 3. Bài mới: - GV hỏi kiến thức cũ và dẫn vào bài mới. - GV hướng dẫn HS: SGK tr. 142. Hoạt động 1 CAÁU TAÏO CUÛA DAÂY THAÀN KINH TUÛY.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Muïc tieâu: HS tìm hieåu vaø trình baøy caáu taïo daây thaàn kinh tuûy. T Hoạt động dạy Hoạt động học G - GV yêu cầu HS nghiên cứu thoâng tin SGK quan saùt hình 42.2, 45.1  trả lời câu hỏi: ? Trình baøy caáu taïo daây thaàn kinh tuûy ? - GV hoàn thiện lại kiến thức.. Noäi dung. - HS quan sát kỹ hình, độc I. Cấu tạo dây thần kinh thông tin SGK tr 142  Tự thu tủy: thaäp thoâng tin. - Moät HS trình baøy caáu taïo daây thần kinh tủy, lớp bổ sung.. - GV treo tranh caâm hình 41.1, - Moät vaøi HS leân daùn treân gọi HS lên dán các mảnh bìa tranh câm, lớp nhận xét bổ sung. chuù thích vaøo tranh.. * Keát luaän: - Coù 31 ñoâi daây thaàn kinh tuûy. - Moãi daây thaàn kinh tuûy goàm 2 reã: + Rễ trước: Rễ vận động. + Reã sau: Reã caûm giaùc. - Caùc reã tuûy ñi ra khoûi loã gian đốt  dây thần kinh tủy.. Hoạt động 2 CHỨC NĂNG CỦA DÂY THẦN KINH TỦY Mục tiêu: Thông qua thí nghiệm , HS rút ra được kết luận về chức năng của dây thần kinh tủy.. T G. Hoạt động dạy - Gv yêu cầu HS nghiên cứu thí nghiệm đọc kỹ bảng 45 SGK tr.145  Ruùt ra keát luaän. ? Chức năng của rễ tủy ? ? Chức năng của dây thần kinh tuûy ? - GV hoàn thiện lại kiến thức. ? Vì sao noùi daây thaàn kinh tuûy laø daây pha?. Hoạt động học. Noäi dung. - HS đọc kỹ nội dung thí nghiệm và kết quả ở bảng 45 SGK tr. 143  thaûo luaän nhoùm  rút ra kết luận về chức năng cuûa reã tuûy.. II. Chức năng của dây thần kinh tuûy:. - Đại diện nhóm trình bày, các nhoùm khaùc boå sung.. * Keát luaän: - Rễ trước dẫn truyền xung vận động ( li tâm ). - Reã sau daãn truyeàn xung cảm giác ( hướng tâm ). - Daây thaàn kinh tuûy do caùc bó sợi cảm giác và vận động nhập lại, nối với tủy sống qua rễ trước và rễ sau  dây.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> thaàn kinh tuûy laø daây pha. Kết luận chung: HS đọc kết luận SGK. V/. KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ 1. Trình bày cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tủy ? 2. Laøm caâu hoûi 2 SGK ( tr.143 ). Gợi ý: Kích thích mạnh lần lượt các chi: + Nếu không co chi nào  rễ sau ( rễ cảm giác ) chi đó bị đứt. + Nếu chi nào co  rễ trước ( rễ vận động ) vẫn còn. + Nếu chi đó không co; các chi khác co  rễ trước (rễ vận động ) của chi đó đứt. VI/. DAËN DOØ - Học bài, trả lời câu hỏi SGK. - Đọc trước bài 46. - Kẻ bảng 46 ( tr.145 ) vào vở bài tập. - GV nhận xét lớp. ..........RUÙT KINH NGHIEÄM.......... Baøi 46 TRUÏ NAÕO, TIEÅU NAÕO, NAÕO TRUNG GIAN I/. MUÏC TIEÂU 1.Kiến thức - Xác định được vị trí và các thành phần của trụ não. - Trình bày được chức năng chủ yếu của trụ não. - Xác định được vị trí và chức năng của tiểu não. - Xác định được vị trí và chức năng chủ yếu của não trung gian. 2. Kiến thức - Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình. - Kỹ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ Giáo dục ý thức bảo vệ não. II/. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC - Tranh phoùng to hình 46.1, 46.2, 46.3. - Moâ hình boä naõo thaùo laép. III/. PHÖÔNG PHAÙP - Quan sát, thảo luận nhóm, vấn đáp, đàm thoại gợi mở... IV/. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC. Tuaàn 24 -Tieát 48.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài : ? Nêu cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tủy ? 3. bài mới : - Tiếp theo thủy sống là não bộ. Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu vị trí và các thành phần của não bộ, cũng như cấu tạo và chức năng của chúng. - GV hướng dẫn: SGK Tr. 144. Hoạt động 1 VÒ TRÍ VAØ CAÙC THAØNH PHAÀN CUÛA NAÕO BOÄ Muïc tieâu: - Tìm hieåu vò trí vaø caùc thaønh phaàn cuûa naõo boä. - Xác định được giơiù hạn của trụ não, tiểu não và não trung gian. T Hoạt động dạy Hoạt động học Noäi dung G - GV cho HS quan sát hình - HS dựa vào hình vẽ  Tìm vị 46.1  hoàn thành bài tập điền trí các thành phần não. từ tr. 144. - Hoàn thành bài tập điền từ. - 1 – 2 HS đọc đáp án, lớp nhaän xeùt boå sung. Đáp án: 1 - Naõo trung gian. 2 - Haønh naõo. 3 - Caàu naõo. 4 - Não giữa. - GV chính xaùc hoùa laïi thoâng 5 - Cuoáng naõo. 6 - Củ não sinh tử. tin. 7 - Tieåu naõo. - GV goïi 1 – 2 HS chæ treân tranh vị trí, giới hạn của trụ naõo, tieåu naõo, naõo trung gian. - GV chốt lại kiến thức và yêu caàu HS ruùt ra keát luaän.. I. Vị trí và chức năng của naõo boä. * Keát luaän: - Não bộ kể từ dưới lên goàm: + Truï naõo. + Naõo trung gian. + Đại não. + Tieåu naõo naèm phía sau truï naõo.. Hoạt động 2 CẤU TẠO VAØ CHỨC NĂNG CỦA TRU NÃO Mục tiêu: - Trình bày được cấu tạo và chức năng chủ yếu của trụ não. - So sánh thấy sự giống và khác nhau giữa trụ não và tủy sống. T G. Hoạt động dạy. Hoạt động học. - GV yêu cầu HS đọc thông tin - HS tự thu nhận và xử lí thông tr 1.44  nêu cấu tạo và chức tin để trả lời câu hỏi. - Một vài HS phát biểu  lớp bổ naêng caûu truï naõo? sung. - GV hoàn thiện kiến thức. - GV giới thiệu: Từ chất xám xuaát phaùt 12 ñoâi thaàn kinh naõo goàm daây caûm giaùc, daây vaän. Noäi dung II. Cấu tạo và chức năng cuûa truï naõo:.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> động và dây pha. - GV yeâu caàu HS laøm baøi taäp: So sánh cấu tạo và chức năng cuûa truï naõo vaø tuûy soáng theo maãu baûng 46 tr. 145. - GV keû baûng 46 goïi HS leân laøm baøi taäp. - GV chính xaùc baêng phieáu chuaån.. * Keát luaän: - HS dựa vào hiểu biết cấu tạo - Trụ não tiếp liền với tủy và chức năng của tủy sống và sống. - Caáu taïo: trụ não  hoàn thành bảng. - Thảo luận nhóm thống nhất ý + Chất trắng ở ngoài. + Chất xám ở trong. kieán. - Đại diện nhóm lên trình bày - Chức năng: + Chaát xaùm: Ñieàu khieån, đáp án, các nhóm khác bổ điều hòa hoạt động của các sung. noäi quan. - HS tự sửa chữa nếu cần. + Chaát traéng: Daãn truyeàn. - Đường lên: cảm giác. - Đường xuống: vận động. Tuûy soáng. Boä phaän Chaát xaùm trung öông Chaát traéng. Vò trí Ở giữa thành dải lieân tuïc. Truï naõo Chức năng Là căn cứ thaàn kinh. Bao quanh chaát Daãn truyeàn xaùm Bộ phận ngoại biên 31 đôi dây thần kinh pha ( daây thaàn kinh ) Hoạt đông 3 NAÕO TRUNG GIAN Mục tiêu: HS nắm được cấu tạo và chức năng của não trung gian T Hoạt động dạy Hoạt động học G - GV yeâu caàu HS xaùc ñònh được vị trí của não trung gian treân tranh vaø moâ hình. - GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin  trả lời câu hỏi. ? Nêu cấu tạo và chức năng cuûa naõo trung gian ?. Vò trí Chức năng Ở trong phân Là căn cứ thaønh caùc nhaân thaàn kinh xaùm Bao ngoài các Dẫn truyền nhaân xaùm doïc 12 đôi gồm 3 loại dây cảm giác, dây vận động, dây pha.. Noäi dung. - HS lên chỉ tranh hoặc mô hình giới hạn não trung gian.. III. Naõo trung gian. - HS tự ghi nhận thông tin, ghi nhớ kiến thức. - Một vài HS phát biểu, lớp bổ sung.. - Cấu tạo và chức năng: + Chất trắng ( ngoài ): chuyển tiếp các đường dẫn truyền từ dưới  não. + Chaát xaùm: Laø caùc nhaân xaùm ñieàu khieån quaù trình trao đổi chất và điều hòa thaân nhieät.. Hoạt đông 4 TIEÅU NAÕO Mục tiêu: HS nắm được vị trí ,cấu tạo và chức năng ccủa tiểu não. T Hoạt động dạy Hoạt động học G. Noäi dung.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - GV yeâu caàu HS quan saùt hình 46.1, 46.3, đọc thông tin  trả lời câu hỏi. ? Vò trí cuûa tieåu naõo ? ? Tieåu naõo coù caáu taïo nhö theá naøo ? - GV yêu cầu HS nghiên cứu thí nghieäm muïc  ? Tiểu não có chức năng gì ?. - HS quan sát hình đọc kĩ thông tin  nêu được: + Vò trí tieåu naõo. + Caáu taïo naõo. - Một vài HS trả lời, tự rút ra keát luaän. - HS căn cứ vào thí nghiệm tự rút ra chức năng tiểu não.. IV. Tieåu naõo. * Keát luaän: - Vị trí: Sau trụ não, dưới baùn caàu naõo. - Caáu taïo: + Chất xám: ở ngoài làm thaønh voû tieåu naõo. + Chất trắng: ở trong là các đường dẫn truyền. - Chức năng: Điều hòa, phối hớp các cử động phức tạp và giữ thăng bằng cơ thể.. Kết luận chung: HS đọc kết luận SGK. V/. KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ Lập bảng so sánh cấu tạo chức năng trụ não, não trung gian và tiểu não theo mẫu sau: Caùc boä phaän Truï naõo Naõo trung gian Tieåu naõo Caáu taïo Chức năng VI/. DAËN DOØ - Hoïc baøi theo caâu hoûi SGK. - Trả lời câu hỏi 2 vào vở. - Đọc mục “ Em có biết”. - Chuẩn bị kỹ nội dung bài mới. - Mỗi tổ chuẩn bị một bộ não lợn tươi. - GV nhận xét lớp.. Baøi 47. ĐẠI NÃO. Tuaàn 25 – Tieát 49. I/. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức - Nêu rõ được đặc điểm cấu tạo của đại não người, đặc biệt là vỏ đại não thể hiện sự tiến hóa so với động vật thuộc lớp thú. - Xác định được các vùng chức năng của vỏ đại não ở người. 2. Kyõ naêng.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> - Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình. - Reøn kyõ naêng veõ hình. - Kỹ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ bộ não. II/. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC - Tranh phoùng to hình 47.1, 2, 3, 4 - Moâ hình boä naõo thaùo laép. - Bộ não lợn tươi, dao sắc. - Tranh caâm hình 47.2 vaø caùc maûnh hoa ghi teân goïi caùc raõnh, caùc thuøy naõo. III/. PHÖÔNG PHAÙP - Quan sát, thảo luận nhóm, vấn đáp, đàm thoại gợi mở... IV/. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài : ? Nêu cấu tạo và chức năng của trụ não, não trung gian và tiểu não ? 3. Bài mới: - Có thể vào bài bằng các tình huống như SGK. - GV hướng dẫn HS: SGK tr. 147. Hoạt động 1 CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO Mục tiêu: Trình bày được đặc điểm cấu tạo ngoài và cấu tạo trong của đại não. T G. Hoạt động dạy. Hoạt động học. - GV yêu cầu HS quan sát hình - HS quan sát kỹ các hình với 47.1  47.3. chú thích kèm theo  tự thu ? Xác định vị trí của đại não? nhận thông tin. - Caùc nhoùm thaûo luaän thoáng - Thảo luận nhóm hoàn thành nhất ý kiến. + Vị trí: Phía trên đại não bài tập điền từ. trung gian, đại não rất phát trieån. + Lựa chọn các thuật ngữ cần - GV ñieàu khieån caùc nhoùm ñieàn. hoạt động  chốt lại kiến thức - Đại diện nhóm trình bày , các nhoùm khaùc boå sung. đúng. Các từ cần điền: 1. Khe 2. Raõnh 3.Traùn 4.Ñænh - GV yeâu caàu HS quan saùt laïi 5. Thuøy thaùi döông 6. Chaát traéng hình 47.1, 47.2. ? Trình bày cấu tạo ngoài của - HS quan sát kỹ hình, kêt hợp bài tập vừa hoàn thành  trình đậi não? -GV yêu cầu HS tự rút ra kết bày hình dạng cấu tạo ngòa của đại não trên mô hình, lớp luaän. xeùt boå sung. - GV hướng dẫn HS quan sát nhận. Noäi dung I. Cấu tạo của đại não:. * Keát luaän: - Hình dạng cấu tạo ngoài: + Raõnh lieân baùn caàu chia đại não làm hai nửa. + Rãnh sâu chia đại não thaønh 4 thuøy (traùn, ñænh, chaåm, thaùi döông). + Khe vaø raõnh taïo thaønh khuùc cuoän naõo  taêng dieän tích beà maët naõo..

<span class='text_page_counter'>(13)</span> hình 47.3, đối chiếu bộ não lợn - HS quan sát hình và bộ não cắt ngang  mô tả cấu tạo trong lợn  mô tả được: của đại não. + Vị trí và độ dày của chất - Cấu tạo trong: + Chất xám ( ngoài ) làm - GV hoàn thiện lại kiến thức. xám, chất trắng. - Một HS phát biểu lớp nhận thnhf vỏ não, dày 2-3 mm gồm 6 lớp. xeùt boå sung. + Chaát traéng ( trong ) laø các đường thần kinh. Hầu hết các đường này bắt chéo ở hành tủy hoặc tủy sống. - GV cho HS giaûi thích hieän tượng liệt nửa người. Hoạt động 2 SỰ PHÂN VÙNG CHỨC NĂNG CỦA ĐẠI NÃO Mục tiêu: Nắm được sự phân vùng chức năng của đại não. T G. Hoạt động dạy. Hoạt động học. Noäi dung. - GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin,đối chiếu hình 47.4 hoàn thành bài tập  tr. 14. - GV ghi keát quaû cuûa caùc nhóm lên bảng  trao đổi toàn lớp  chốt lại đáp án đúng a3, b4, c6, d7, e5, g8, h2, i1. ? So sánh sự phân vùng chức năng giữa người và động vật ?. - Cá nhân tự thu nhận thông tin. - Trao đổi nhóm thống câu trả lời.. II. Sự phân vùng chức năng của đại não:. - Các nhóm đọc kết quả.. - HS tự rút ra kết luận.. - Vỏ đại não là trung ương thaàn kinh cuûa caùc phaûn xaï coù ñieàu kieän. - Voû naõo coù nhieàu vuøng, moãi vuøng coù teân goïi vaø chức năng riêng. - Các vùng có ở người và động vật: + Vuøng caûm giaùc. + Vùng vận động. + Vuøng thò giaùc. + Vuøng thính giaùc. ... - Vùng chức năng chỉ có ở người: + Vùng vận động ngôn ngữ. + Vuøng hieåu tieáng noùi. + Vùng hiểu chữ viết.. Kết luận chung: HS đọc kết luận chung SGK..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> V/. KIỂM TRA - ĐÁNH GIÁ 1. GV treo tranh hình 47.2 , goïi HS leân daùn caùc maûnh bìa ghi teân goïi caùc raõnh vaø thuøy naõo. 2. Nêu rõ các đặc điểm, cấu tạo và chức năng của đại não người chứng tỏ sự tiến hóa của người so với các động vật khác trong lớp thú? VI/. DAËN DOØ - Tập vẽ sơ đồ đại não ( hình 47.2 ). - Trả lời các câu hỏi SGK. - Đọc mục “ Em có biết ?”. - Keû phieáu hoïc taäp theo maãu. Ñaëc ñieåm Caáu - Trung öông. taïo - Haïch thaàn kinh. - Đường hướng tâm. - Đường li tâm. Chức năng - GV nhận xét lớp.. Cung phản xạ vận động. Cung phản xạ sinh dưỡng. ..........RUÙT KINH NGHIEÄM........... Bài 48 HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG I/. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức - Phân biệt được phản xạ sinh dưỡng với phản xạ vận động.. Tuaàn 25 – Tieát 50.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> - Phân biệt được bộ phận giao cảm với bộ phận giao cảm trong hệ thần kinh sinh dưỡng về cấu tạo và chức năng. 2. Kyõ naêng - Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình. - Reøn kyõ naêng quan saùt so saùnh. - Kỹ năng hoạt đông nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức vệ sinh, bảo vệ hệ thần kinh. II/. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC - Tranh phoùng to caùc hình 48.1, 48.2, 48.3. - Baûng phuï ghi noäi dung phieáu hoïc taäp. III/. PHÖÔNG PHAÙP - Quan sát, thảo luận nhóm, vấn đáp, đàm thoại gợi mở... IV/. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC 1. OÅn ñònh: 2. Kiểm tra bài: ? Nêu cấu tạo của đại não ? Nêu sự phân vùng chức năng của đại não? 3. Bài mới: - GV giới thiệu bài mới. - GV hướng dẫn: SGK Tr. 151. Hoạt động 1 CUNG PHẢN XẠ SINH DƯỠNG Mục tiêu: Phân biệt được cung phản xạ sinh dưỡng với cung phản xạ vận động. T Hoạt động dạy Hoạt động học Noäi dung G - GV yeâu caàu HS quan saùt hình 48.1 + Mô tả đường đi của xung thaàn kinh trung öông trong cung phaûn xaï cuûa hình A vaø B. + Hoàn thành phiếu học tập vào vở.. - HS vận dụng kiến thức đã có I. Cung phản xạ kết hợp quan sát hình  nêu được đường đi của xung thần kinh trong cung phaûn xaï vaän động và cung phản xạ sinh dưỡng. - Các nhóm căn cứ vào đường ñi cuûa xung thaàn kinh trong hai khung phaûn xaïu vaø hình 48. 1, -GV kẻ phiếu học tập , gọi HS 2  thảo luận hoàn thành bảng. leân laøm. - Đại diện nhóm báo cáo , các - GV chốt lại kiến thức. nhoùm khaùc boå sung. Nhö baûng chuaån..

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Ñaëc ñieåm Caáu taïo. Cung phản xạ vận động. - Trung öông. - Chaát xaùm. Đại não Tuûy soáng. - Haïch thaàn kinh - Đường hướng tâm. - Khoâng coù. - Từ cơ quan cảm ứng  trung ương. - Đường li tâm. - Đến thẳng cơ quan phản ứng.. Cung phaûn xaï sinh dưỡng - Chaát xaùm Truï naõo Sừng beân tuûy soáng - Từ cơ quan thụ cảm trung öông - Qua: haïch. Sợi trước Sợi sau hạch. Hoạt động 2 CẤU TẠO HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG Mục tiêu: - Nắm được cấu tạo hệ thần kinh sinh dưỡng. - So sánh cấu tạo phân hệ giao cảm và phân hệ đối giao cảm. T Hoạt động dạy Hoạt động học G - GV yêu cầu HS nghiên cứu thoâng tin quan saùt hình 48.3 . ? Hệ thần kinh sinh dưỡng cấu taïo nhö theá naøo ? - GV yeâu caàu HS quan saùt laïi hình 48.1, 2, 3 đọc thông tin baûng 48.1 tìm ra caùc ñieåm sai khác giữa phân hệ giao cảm và phân hệ đối giao cảm. - GV gọi HS đọc to bảng 48.1. - HS tự thu nhận thông tin  nêu được gồm phần trung ương và phần ngoại biên.. - GV yeâu caàu HS quan saùt hình 48.3 , đọc kĩ nội dung bảng 48.2  thaûo luaän. ? Nhận xét chức năng của. - HS tự nhận và sử lý thông tin. - Thaûo luaän nhoùm thoáng nhaát yù kieán . Yêu cầu nêu được: + 2 bộ phận có tác dụng đối. Noäi dung. II. Caáu taïo heä thaàn kinh sinh dưỡng - Hệ thần kinh sinh dưỡng: + Trung öông - HS làm việc độc lập với SGK + Ngoại biên: . * Daây thaàn kinh - Thảo luận nhóm  nêu được * Haïch thaàn kinh caùc ñieûm khaùc nhau. - Hệ thần kinh sinh dưỡng + Trung öông goàm: + Ngoại biên + Phaân heä thaàn kinh giao - Đại diện nhóm trình bày các cảm. nhoùm khaùc boå sung. + Phân hệ thần kinh đối giao caûm. Hoạt động 3 CHỨC NĂNG CẢU HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG Mục tiêu: Nắm được chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng T Hoạt động dạy Hoạt động học Noäi dung G III. Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng - Phaân heä thaàn kinh giao cảm và đối giao cảm có tác.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> phân hệ giao cảm và đối giao caûm ? ? Hệ thần kinh sinh dưỡng có vai trò như thế nào trong đời soáng ?. laäp. + Ý nghĩa: Điều hòa hoạt động các cơ quan. - Đại diện nhóm phát biểu , caùc nhoùm khaùc boå sung.. dụng đối lập nhau đối với hoạt động của các cơ quan sinh dưỡng. - Nhờ tác dụng đối lập mà hệ thần kinh sinh dưỡng điều hòa được hoạt động của caùc cô quan noäi taïng.. - GV hoàn thiện lại kiến thức. Kết luận chung : HS đọc kết luận SGK. V/. KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ 1. Dựa vào hình 48.2 trình bày phản xạ điều hòa hoạt động của tim lúc huyết áp tăng? 2. Trình bày sự giống và khác nhau về cấu tạo và chức năng của phânh hệ thần kinh giao cảm và đối giao cảm trên tranh hình 48.3 ? V/. DAËN DOØ - Học bài theo nội SGK. Làm câu hỏi 2 vào vở. - Đọc mục “ Em có biết?”. Tuaàn 26 – Tieát 51 Baøi 49 CÔ QUAN PHAÂN TÍCH THÒ GIAÙC I/. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức - Xác định rõ các thành phần của 1 cơ quan phân tích, nêu được ý nghĩ a của cơ quan phân tích đối với cơ thể. - Mô tả được các thành phần chính của cơ quan thụ cảm thị giác, nêu rõ được cấu tạo của màng lưới trong cầu mắt. - Giải thích được cơ chế điều tiết của mắt để nhìn rõ vật. 2. Kiến thức - Phaùt trieån kó naêng quan saùt , phaân tích keânh hình. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ mắt . II/. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC - Tranh phoùng to hình 49.1, 49.2, 49.3. - Moâ hình caáu taïo maét . - Boä thí nghieäm veà thaáu kính hoäi tuï ( neáu coù ). III/. PHÖÔNG PHAÙP - Quan sát, thảo luận nhóm, vấn đáp, đàm thoại gợi mở... IV/. HOẠT ĐỘNG DAY – HỌC 1. OÅn ñònh: 2. Kiểm tra bài : ? Nêu đặc điểm cảu hệ thần kinh sinh dưỡng ? ? Nêu cấu tạo và chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng ? 3. Bài mới : - GV dẫn vào bài mới. - GV hướng dẫn SGK Tr. 155. Hoạt động 1 CÔ QUAN PHAÂN TÍCH.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Muïc tieâu: - Xaùc ñònh caùc thaønh phaàn caáu taïo cuûa cô quan phaân tích . - Phân biệt được cơ quan thụ cảm với cơ quan phân tích.. T G. Hoạt động dạy. Hoạt động học. - GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK  Trả lời câu hỏi. ? Moät cô quan phaân tích goàm những phần nào ? ? YÙ nghóa cuûa cô quan phaân tích đối với cơ thể ? ? Phaân bieät cô quan thuï caûm với cơ quan phân tích ? - GV löu yù HS: cô quan thuï caûm tieáp nhaän kích thích taùc động lên cơ thể – là khâu đầu tieân cuûa cô quan phaân tích.. Muïc tieâu:. T G. - HS tự thu nhận thông tin và trả lời câu hỏi.. Noäi dung I. Cô quan phaân tích. - Một vài HS phát biểu, lớp bổ sung. - HS tự rút ra kết luận:. *Keát luaän: - Cô quan phaân tích goàm: + Cô quan thuï caûm. + Daây thaàn kinh. + Boä phaän phaân tích; trung ương ( vùng thần kinh ở đại naõo). - YÙ nghóa: giuùp cho cô theå nhận biết được tác động của môi trường.. Hoạt động 2 CÔ QUAN PHAÂN TÍCH THÒ GIAÙC - Xác định được thành phần cấu tạo của cơ quan phân tích thị giác . - Mô tả được cấu tạo cầu mắt và màng lưới . - Trình bày được quá trình thu nhận ảnh ở cơ quan phân tích thị giác. Hoạt động dạy. Hoạt động học. ? Cơ quan phân tích thị giác - HS dựa vào kiến thức mục 1 gồm những thành phần nào ? để trả lời.. - GV hướng dẫn HS nghiên cứu cấu tạo cầu mắt ở hình 49.1, 49.2 vaø moâ hình  laøm bài tập điền từ tr.156. - GV chốt lại đáp án đúng: + Cơ vận động mắt. - HS quan sát kĩ hình từ ngoài vào trong  ghi nhớ cấu tạo cầu maét . - Thảo luận nhóm để haòn chænh baøi taäp. - Đại diện nhóm đọc đáp án ,. Noäi dung II. Cô quan phaân tích thò giaùc - Cô quan phaân tích thò giaùc goàm: + Cô quan thuï caûm thò giaùc. + Daây thaàn kinh thò giaùc. + Vùng thị giác ( ở thùy chaåm). a. Caáu taïo cuûa caàu maét * Caáu taïo caàu maét goàm: - Maøng boïc. + Màng cứng: phía trước là.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> + Màng cứng caùc nhoùm khaùc boå sung. + Màng lưới + Teá baøo thuï caûm thò giaùc. - GV treo tranh hình 49.2 goïi HS leân trình baøy caáu taïo caàu maét. - GV hướng dẫn HS quan sát hình 49.3, nghiên cứu thông tin   neâu caáu taïo cuûa maøng lưới. - GV hướng dẫn HS quan sát sự khác nhau tế bào nón và tế baøo que trong moái quan heä với thần kinh thị giác . - GV cho HS giaûi thích moät soá hiện tượng : ? Taïi sao aûnh cuûa vaät hieän treân ñieåm vaøng laïi nhìn roõ nhaát ? ? Vì sao trời tối ta không nhìn roõ maøu saéc cuûa vaät ? - GV hướng dẫn HS quan sát thí nghieäm veà quaù trình taïo aûnh qua thaáu kính hoäi tuï. ? Vai troø cuûa theå thuûy tinh trong caàu maét ? ? Trình baøy quaù trình taïo aûnh ở màng lưới ?. maøng giaùc. + Màng mạch: phía trước là loøng ñen + Màng lưới : . Teá baøo noùn. . Teá baøo que. - Môi trường trong suốt. - HS trình baøy caáu taïo treân + Thuûy dòch. tranh, lớp bổ sung. + Theå thuûy tinh. + Dòch thuûy tinh. b. Cấu tạo của màng lưới: - Màng lưới ( tế bào thụ cảm ) goàm: + Teá baøo noùn: tieáp nhaän kích thích aùnh saùng maïnh vaø maøu saéc. + Teá baøo que: tieáp nhaän kích thích aùnh saùng yeáu . - Ñieåm vaøng: Laø nôi taäp trung teá baøo non. - Ñieåm muø: khoâng coù teá baøo - HS nêu được: thuï caûm thò giaùc. + Điểm vàng mỗi chi tiết ảnh c. Sự tạo ảnh ở màng lưới: được 1 tế bào nón tiếp nhận và truyeàn veà naõo qua moät teá baøo thaàn kinh. + Vùng ngoại vi: nhiều tế bào nón và que liên hệ với một vài - Thể thủy tinh ( như một thaáu kính hoäi tuï ) coù khaû teá baøo thaàn kinh. - HS theo dõi kết quả thí năng điều tiết để nhìn rõ vật. nghiệm đọc kĩ thông tin  rút ra - Ánh sáng phản chiếu từ vật kết luận về vai trò của thể qua môi trường trong suốt tới màng lưới tạo nên một ảnh thủy tinh và sự tạo ảnh . - Một vài HS phát biểu, lớp bổ thu nhỏ lộn ngược  kích thích teá baøo thuï caûm  daây thaàn sung hoàn thiện kiến thức. kinh thò giaùc  vuøng thò giaùc.. Kết luận chung : HS đọc kết luận SGK V/. KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ 1. Điền các từ (Đ) hoặc ( S) vào đầu các câu sau: a. Cô quan phaân tích goàm: cô quan thuï caûm thò giaùc , daây thaàn kinh vaø boä phaän trung öông . b. Caùc teá baøo noùn giuùp chuùng ta nhìn roõ veà ban ñeâm. c. Sự phân tích hình ảnh xảy ra ở ngay cơ quan thụ cảm thị giác. d. Khi gọi đèn pin vào mắt thì đồng tử dãn rộng để nhìn rõ vật..

<span class='text_page_counter'>(20)</span> 2 . Trình bày quá trình thu nhận ảnh của vật ở cơ quan phân tích thị giác ? V/. DAËN DOØ - Hoïc baøi theo noäi dung SGK. - Làm bài tập 3 tr.158 vào vở. - Đọc mục “ Em có biết?”. - Tìm hieåu caùc beänh veà maét. - GV nhận xét lớp. ..........RUÙT KINH NGHIEÄM........... Tuaàn 26 – Tieát 52 Baøi 50 VEÄ SINH MAÉT.

<span class='text_page_counter'>(21)</span> I/. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức - Hieåu roõ nguyeân nhaân cuûa taät caän thò, vieãn thò vaø caùch khaéc phuïc. - Trình bày được nguyên nhân bệnh đau mắt hột, cách lây truyền và biện pháp phòng tránh. 2. Kyõ naêng - Rèn luyện kỹ năng quan sát, nhận xét, liên hệ thực tế. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức vệ sinh, phòng thánh tạt bệnh về mắt. II/. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC - Tranh phoùng to hình 50.1, 50.2, 50.3, 50.4. - Phieáu hoïc taäp: Beänh ñau maét hoät III/. PHÖÔNG PHAÙP - Quan sát, thảo luận nhóm, vấn đáp, đàm thoại gợi mở... IV/. HOẠT ĐÔNG DẠY – HỌC 1. OÅn ñònh: 2. Kieåm tra baøi : ? Trình baøy cô quan phaân tích vaø cô quan phaân tích thò giaùc? 3. Bài mới: - Mắt có tật gì và mắt có bệnh như thế nào ? GV dân vào bài mới. - GV hướng dẫn SGK Tr. 159. Hoạt động 1 CAÙC TAÄT CUÛA MAÉT Mục tiêu: Nhận biết được các tật của mắt. T Hoạt động dạy Hoạt động học Noäi dung G - GV ñaët caâu hoûi: - Một vài HS trả lời. I. Caùc taät cuûa maét ? Thế nào là tật cận thị, viễn - HS tự rút ra kết luận. thò ? - HS tự thu nhận thông tin  ghi nhớ nguyên nhân và cách - GV hướng dẫn HS quan sát khác phục tật cận thị và viễn - Cận thị: là tật mà mắt chỉ coù khaû naêng nhìn gaàn. hình 50.1, 2, 3, 4, nghiên cứu thị. - Vieãn thò: laø taät maø maét thông tin SGK  hoàn thanh - HSdựa vào thông tin  hoàn thaønh baûng. chæ coù khaû naêng nhìn xa. baûng 50 trang 160. - GV kẻ bảng 50 gọi HS lên - 1  2 HS lên làm bài tập, lớp nhaän xeùt boå sung. ñieàn. - GV hoàn thiện lại kiến thức. Caùc taät veà maét, nguyeân nhaân vaø caùch khaéc phuïc Caùc taät maét Caän thò. Vieãn thò. Nguyeân nhaân Caùch khaéc phuïc - Baåm sinh: Caàu maét daøi - Ñeo kính maët loõm ( kính phaân kì hay - Theå thuûy tinh quaù phoàng: do khoâng kính caän ). giữ vệ sinh khi đọc sách - Baåm sinh: caàu maét ngaén - Ñeo kính maët loài ( kính hoäi tuï hay - Theå thuûy tinh bò laõo hoùa ( xeïp ) kính vieãn). - GV liên hệ thực tế:.

<span class='text_page_counter'>(22)</span> ? Do những nguyên nhân nào HS caän thò nhieàu ? ? Neâu caùc bieän phaùp haïn cheá tæ leä HS maéc beänh caän thò ?. - HS vaän dung hieåu bieát cuûa mình ñöa ra caùc nguyeân nhaân gây cận thị, và đề ra biện phaùp khaéc phuïc.. Hoạt đông 2 BEÄNH VEÀ MAÉT Mục tiêu: Giúp HS nhận diện được các bệnh về mắt. T Hoạt động dạy Hoạt động học G - GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin  hoàn thành phiếu hoïc taäp. - GV gọi HS đọc kết quả. - GV hoàn chỉnh kiến thức. 1. Nguyeân nhaân 2. Đường lây 3. Triệu chứng 4. Haäu quaû 5. Caùch phoøng traùnh. Noäi dung. - HS đọc kỹ thông tin, liên hệ II. Bệnh về mắt thực tế, cùng trao đổi nhóm  hoàn thành bảng. - Đại diện nhóm đọc đáp án, - Bệnh đau mắt hột. caùc nhoùm khaùc boå sung.. - Do vi ruùt - Dùng chung khăn,chậu với người bệnh - Tắm rửa trong ao hồ tù hãm. - Maët trong mi maét coù nhieøu hoät noåi coäm leân - Khi hột vỡ làm thành sẹo  lông quặm  đục màng giác  mù lòa - Giữ vệ sinh mắt - Duøng thuoác theo chæ daãn cuûa baùc só.. ? Ngoài bệnh đau mắt hột còn có những bệnh gì về mắt ? ? Neâu caùc caùch phoøng traùnh veà maét ?. - HS keå theâm moät soá beänh veà maét. - Neâu caùc caùch phoøng traùnh - Caùc beänh veà maét: maø em bieát: + Đau mắt đỏ. + Giữ mắt sạch sẽ. + Vieâm keát maïc. + Rửa mắt bằng nước muối + Khô mắt. loãng, nhỏ thuốc mắt. + Ăn uống đủ Vitamin. + Khi ra đường nên đeo kính.. Kết luận chung: HS đọc kết luận SGK V/. KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ 1. Coù caùc taät maét naøo? Nguyeân nhaân vaø caùch khaéc phuïc ? 2. Tại sao không nên đọc sách ở nói thiếu ánh sáng, không nên nằm đọc sách ? không nên đọc saùch treân taøu xe ? 3. Neâu haäu quaû cuûa beänh ñau maét hoät vaø caùch phoøng traùnh ? VI/. DAËN DOØ - Hoïc baøi theo noäi dung SGK. - Đọc mục “ Em có biết ?” - OÂn laïi chöông 2 “ AÂm thanh” ( saùch Vaät lí 7 )..

<span class='text_page_counter'>(23)</span> - GV nhận xét lớp. ..........RUÙT KINH NGHIEÄM........... Baøi 51 CÔ QUAN PHAÂN TÍCH THÍNH GIAÙC. Tuaàn 27 – Tieát 53. I/. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức - Xaùc ñònh roõ caùc thaønh phaàn cuûa cô quan phaân tích thính giaùc. - Mô tả được các bộ phận của tai và cấu tạo của cơ quan Coóc ti. - Trình bày được quá trình thu nhận các cảm giác âm thanh. 2. Kyõ naêng - Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình. - Kỹ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức vệ sinh tai. II/. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC - Tranh phoùng to hình 51.1 vaø 51.2. III/. PHÖÔNG PHAÙP - Quan sát, thảo luận nhóm, vấn đáp, đàm thoại gợi mở... IV/. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC 1. OÅn ñònh: 2. Kieåm tra baøi : .- Coù caùc taät maét naøo? Nguyeân nhaân vaø caùch khaéc phuïc ? - Neâu haäu quaû cuûa beänh ñau maét hoät vaø caùch phoøng traùnh ? 3. Bài mới: - Ta nhận biết âm thanh nhờ cơ quan phân tích thính giác. Vậy cơ quan phân tích thính giác có cấu tạo như thế nào ?  Bài mới. - GV hướng dẫn SGK Tr. 162. Hoạt động 1 CAÁU TAÏO CUÛA TAI Mục tiêu: - Mô tả được các bộ phận của tai. - Trình bày được cấu tạo của cơ quan Coóc ti. T G. Hoạt động dạy. Hoạt động học. - GV neâu caâu hoûi: - HS vaän duïng veà cô quan ? Cơ quan phân tích thính giác phân tích để nêu được 3 bộ phaäncuûa cô quan phaân tích gồm những bộ phận nào ? thính giaùc.. - GV hướng dẫn HS quan sát hình 51.1  hoàn thành bài tập - HS quan sát kỹ sơ đồ cấu tạo. Noäi dung I. Caáu taïo cuûa tai. - Cô quan phaân tích thính giaùc goàm: + Teá baøo thuï caûm thính.

<span class='text_page_counter'>(24)</span> điền từ tr. 162 SGK.. tai  caù nhaân laøm baøi taäp. - Một vài HS phát biểu lớp bổ sung hoàn chỉnh đáp án. - Các từ điền : 1. Vaønh tai . 2. OÁng tai. - GV gọi 1- 2 HS lên đọc to 3. Màng nhĩ. 3. Chuỗi xương toàn bộ bài tập và thông tin tr. tai 163 SGK. - HS căn cứ vào hình 51.1, 2 ? Tai được cấu tạo như thế nào và thông tin để trả lời. ? Chức năng từng bộ phận ?. - GV chæ ñònh 1 - 2 HS trình baøy laïi caáu taïo tai treân tranh, hoặc mô hình.. giaùc. + Daây thaàn kinh thính giaùc. + Vuøng thính giaùc. - Caáu taïo tai:. - Tai ngoài: + Vành tai: hứng sóng âm. + Ống tai: hướng sóng âm. + Màng nhĩ: khuếch đại aâm. - Tai giữa: + Chuoãi xöông tai: truyeàn soùng aâm. + Voøi nhó : caân baèng aùp suaát 2 beân maøng nhó. - Tai trong: + Boä phaän tieàn ñình: thu nhận thông tin về vị trí và sự chuyển động của cơ thể trong khoâng gian. + OÁc tai: thu nhaän kích soùng aâm.. Hoạt động 2 CHỨC NĂNG THU NHẬN SÓNG ÂM Mục tiêu: Hiểu được chức năng thu nhận sóng âm.. T G. Hoạt động dạy - GV hướng dẫn HS quan sát hình 51.2 kết hợp với thông tin  tr. 162, 164  thaûo luaän. ? Trình baøy caáu taïo oác tai ? Chức năng của ốc tai ?. Hoạt động học. Noäi dung. - Cá nhân tự thu nhận thông tin II. Chức năng thu nhận sóng và xử lý thông tin. aâm - Trao đổi trong nhóm thống nhaát yù kieán. - Đại diện nhóm lên trình bày caáu taïo oác tai treân tranh.. * Keát luaän: - Caáu taïo tai: oáng tai xoaén 2.

<span class='text_page_counter'>(25)</span> - GV hướng dẫn HS quan sát - HS ghi nhớ thông tin. laïi hình 51.2 A  tìm hieåu đường truyền sóng âm từ ngoài vào trong. - Sau đó GV trình bày sự thu nhaän caûm giaùc aâm thanh.. - 1 HS trình baøy laïi treân tranh.. T G. Muïc tieâu: Giuùp HS bieát caùch veä sinh tai. Hoạt động dạy. vòng rưỡi gồm: + Ốc tai xương ( ở ngoài ). + Ốc tai màng ( ở trong ) * Màng tiền đình (ở trên ). * Màng cơ sở ( ở dưới ). - Có các cơ quan Coóc ti chứa caùc teá baøo thuï caûm thính giaùc. * Cơ chế truyền âm và sự thu nhaän caûm giaùc aâm thanh: Soùng aâm  maøng nhó  chuoãi xương tai  cửa bầu  chuyển động ngoại dịch và nội dịch  rung màng cơ sở  kích thích cơ quan Cooùc ti xuaát hieän xung thaàn kinh  vuøng thính giaùc ( phaân tích cho bieát aâm thanh ).. Hoạt động 3 VEÄ SINH TAI Hoạt động học. - GV yêu cầu HS nghiên cứu - HS thu nhận thông tin  nêu thông tin  trả lời câu hỏi. được: ? Để tai hoạt động tốt cần lưu + Giữ vệ sinh tai. + Baûo veä tai. ý những vấn đề gì ? ? Hãy nêu các biện pháp giữ - HS tự đề ra các biện pháp. veä sinh vaø baûo veä tai ?. GV yêu cầu: HS đọc kết luận chung: V/. KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ 1. HS trình baøy caáu taïo cuûa oác tai treân hình 51.2. 2. Trình baøy quaù trình thu nhaän kích thích soùng aâm ? 3. Vì sao có thể xác định âm phát ra từ bên phải hay bên trái ? VI/. DAËN DOØ - Hoïc baøi theo noäi dung SGK . - Làm câu hỏi 4 tr. 165 vào vở. - Đọc mục “ Em có biết ?” - Tìm hiểu hoạt động của một số vật nuôi trong nhà. - GV nhận xét lớp. ..........RUÙT KINH NGHIEÄM........... Noäi dung III. Veä sinh tai - Giữ vệ sinh tai. - Baûo veä tai: + Khoâng duøng vaät saéc nhoïn ngoáy tai. + Giữ vệ sinh mũi hong để phòng ngừa bệnh cho tai. + Coù bieän phaùp choáng, giaûm tieáng oàn..

<span class='text_page_counter'>(26)</span> Baøi 52. PHAÛN XAÏ KHOÂNG ÑIEÀU KIEÄN VAØ PHAÛN XAÏ COÙ ÑIEÀU KIEÄN. Tuaàn 27 – Tieát 54. I MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức - Phân biệt được phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện. - Trình bày được quá trình hình thành các phản xạ mới và ức chế các phản cũ, nêu rõ các điều kieän caàn khi thaønh laäp caùc phaûn xaï coù ñieàu kieän. - Nêu rõ ý nghĩa của phản xạ có điều kiện đối với đời sống. 2. Kiến thức - Reøn kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích tình hình. - Rèn tư duy so sánh, liên hệ thực tế. - Kỹ năng hoạt đông nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức học tập nghiêm túc, chăm chỉ. II/. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC - Tranh phoùng to hình 52.1, 52.2, 52.3. - Baûng phuï ghi noäi baûng 52.2. III/. PHÖÔNG PHAÙP - Quan sát, thảo luận nhóm, vấn đáp, đàm thoại gợi mở... IV/. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC 1. OÅn ñònh: 2. Kiểm tra bài cũ: Nêu cấu taọp của tai ? Chức năng thu nhận sóng âm ? Vệ sinh tai ? 3. Bài mới: - GV cho HS nhắc lại khái niệm phản xạ  bài hôm nay sẽ tìm hiểu về các loại phản xạ. - GV höôpngs daãn SGK Tr. 166. Hoạt động 1 PHAÂN BIEÄT PHAÛN XAÏ COÙ ÑIEÀU KIEÄN VAØ PHAÛN XAÏ KHOÂNG ÑIEÀU KIEÄN Mục tiêu: HS phân biệt được phản xạ có điều kiện và phản xạ không điều kiện. T G. Hoạt động dạy. Hoạt động học. Noäi dung. - GV yeâu caàu caùc nhoùm laøm baøi taäp muïc  ( tr. 166 SGK ). - GV ghi nhanh đáp án lên góc bảng, chưa cần chữa bài. - GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin ( tr. 166 SGK )  chữa baøi taäp. - GV chốt lại đáp án đúng. + Phaûn xaï khoâng ñieàu kieän: 1,2,4.. - HS đọc kỹ nội dung bảng 52.1. - trao đổi trong nhóm hoàn thaønh baøi taäp. - Một số nhóm đọc kết quả. - HS thu nhaän thoâng tin, ghi nhớ kiến thức. - Đối chiếu với kết quả bài tập  sửa chữa, bổ sung.. I. Phaûn xaï coù ñieàu kieän vaø phaûn xaï khoâng ñieàu kieän.. * Keát luaän: - Phaûn xaï khoâng ñieàu kieän: Là phản xạ sinh ra đã có.

<span class='text_page_counter'>(27)</span> + Phaûn xaï coù ñieàu kieän: 3, 5, 6. - Một vài HS phát biểu, lớp - GV yeâu caàu HS tìm theâm 2 ví boå sung. dụ cho mỗi loại phản xạ. - GV hoàn thiện đáp án rồi chuyển sang hoạt động 2.. khoâng caàn hoïc taäp. VD: SGK ( 1, 2 ,4 ). - Phaûn xaï coù ñieàu kieän: Laø phản xạ được hình thành trong đời sống cá thể là kết quaû cuûa quaù trình hoïc taäp. VD: ( 3, 5, 6 ).( Tr. 166 SGK).. Hoạt đông 2 SỰ HÌNH THAØNH PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN Mục tiêu: - Trình bày được quá trình thành lập và ức chế phản có điều kiện. - Nêu được các điều kiện cần có khi thành lập các phản xạ có điều kiện. T G. Hoạt động dạy - GV yêu cầu HS nghiên cứu thí nghieäm cuûa Paploáp . ? Trình baøy thí nghieäm thaønh lập, tiết nước bọt khi có ánh đèn ?. Hoạt động học. Noäi dung. - HS quan saùt kyõ hình 52 ( 1 II. Phaûn xaï coù ñieàu kieän 3 ), đọc chú thích  tự thu nhận a.Hình thành phản xạ có ñieàu kieän: thoâng tin. - Thaûo luaän nhoùm  thoáng nhaát ý kiến nêu được các bước tiến haønh thí nghieäm . - Ñai dieän nhoùm trình baøy, caùc - GV goïi HS leân trình baøy treân nhoùm khaùc boå sung. tranh. - GV chỉnh lý, hoàn thiện kiến - HS vận dụng kiến thức ở trên thức. - GV cho hoàn thiện kiến thức:  nêu được các điều kiện để * Kết luận: ? Để thành lập được phản xạ thành lập phản xạ có điều - Điều kiện để thành lập phaûn xaï coù ñieàu kieän: có điều kiện cần có những kiện. + Phải có sự kết hợp giữa - Caùc nhoùm trình baøy – boå ñieàu kieän gì ? kích thích có điều kiện với ? Thực chất của việc thành lập sung  kết luận. kích thích khoâng ñieàu kieän. phaûn xaï coù ñieàu kieän ? + Quá trình kết hợp đó phải được lập đi lập lại nhieàu laàn. - Thực chất của việc thành lập PXCĐK là sự hình thành đường liên hệ tạm thời nói các vùng của vỏ đại nảo với nhau. - GV yêu cầu HS đọc thông - HS: Chó sẽ không tiết nước b. Ức chế phản xạ có điều boït. tin. kieän. ? Trong thí nghieäm treân neáu ta chỉ bậc đèn mà không cho chó ăn nhiều lần thì hiện tượng gì.

<span class='text_page_counter'>(28)</span> seõ xaõy ra ? ? Ý nghĩa của sự hình thành và - Thảo luận nhóm ghi nhận ức chế của phản xạ có điều thông tin trình bày. kiện đối với đời sống ? - GV chốt lại kiến thức  kết luaän.. * Keát luaän: - Khi phaûn xaï coù ñieàu kieän không được củng cố phản xaï maát daàn. - YÙ nghóa: + Đảm bảo sự thích nghi với môi trường và điều kiện sống luôn thay đổi. + Hình thaønh caùc thoùi quen tập quán tốt đối với con người.. Hoạt động 3 SO SAÙNH CAÙC TÍNH CHAÁT CUÛA PXCÑK VAØ PXKÑK Mục tiêu: Giúp HS phân biệt được PXCĐK với PXKĐK. T G. Hoạt động dạy. Hoạt động học. - Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin hoàn thành bảng 169 SGK baèng caùch thaûo luaän nhoùm. - Treo baûng phuï leân baûng cho HS hoàn thành. - GV chốt lại kiến thức  đáp aùn. - GV yêu cầu HS đọc kỹ thông tin mối quan hệ giữa PXCĐK với PXKĐK và ghi nhớ kiến thức.. Noäi dung. - HS thảo luận nhóm hoàn III. So sánh các tính chất của thaønh baûng. PXCĐK với PXKĐK. - Đại diện nhóm trình bày, các nhoùm coøn laïi theo doõi boå sung. * Keát luaän: - HS ghi nhận đáp án. - Noäi dung baûng phuï - HS ghi nhớ kiến thức. - PXCĐK là cơ sở để thành lập PXKÑK. - Phải có sự kết hợp giữa một kích thích có điều kiện với kích thích khoâng ñieàu kieän.. GV yêu cầu HS: đọc kết luận chung. V/. KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ ? Phân biệt PXCĐK với PXKĐK ? Đọc mục “Em có biết “? ? Vì sao nhaø chuùa chòu maát meøo ? VI/. DAËN DOØ - Học thuộc bài, trả lời các câu hỏi SGK vào vở bài tập. - Chuẩn bị để kiểm tra 1 tiết. ( Chương trình học kì II ). - GV lưu ý một số kiến thức khó. - GV nhận xét lớp. .......... RUÙT KINH NGHIEÄM.........

<span class='text_page_counter'>(29)</span> Tuaàn 28 – Tieát 55. Kieåm tra 1 Tieát. Bài 53 HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CẤP CAO Ở NGƯỜI. Tuaàn 28 – Tieát 56. I/. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức - Phân tích được những điểm giống và khác nhau giữa các phản xạ có điều kiện ở người với các động vật nói chung và thú nói riêng. - Trình bày được vai trò của tiếng nói, chữ viết và khả năng tư duy trừu tượng ở người. 2. Kyõ naêng - Reøn khaû naêng tö duy, suy luaän. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức học tập, xây dựng thói quen, nếp sống văn hóa. II/. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC - Tranh cung phaûn xaï. - Tư liệu về sự hình thành tiếng nói, chữ viết. - Tranh caùc vuøng cuûa voû naõo. III/. PHÖÔNG PHAÙP - Quan sát, thảo luận nhóm, vấn đáp, đàm thoại gợi mở... IV/. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC 1. Ổn định lớp: 2. Kieåm tra baøi : - Phaân bieät phaûn xaï coù ñieàu kieän vaø phaûn xaï khoâng ñieàu kieän ? - Sự hình thành phản xạ có điều kiện ? 3. Bài mới: - Sự hình thành và ức chế phản xạ có điều kiện có ý nghĩa rất lớn trong đời sống. Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu sự giống và khác nhau giữa các phản xạ có điều kiện ở người và động vật. - GV hướng dẫn SGK Tr. 170. Hoạt động 1 SỰ THAØNH LẬP VAØ ỨC CHẾ CÁC PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN Ở NGƯỜI.

<span class='text_page_counter'>(30)</span> Mục tiêu: Hiểu rõ sự thành lập và ức chế các phản xạ có điều kiện ở người và từ đó chỉ ra được sự giống và khác nhau giữa các phản xạ có điều kiện ở người với các động vật. T Hoạt động dạy Hoạt động học Noäi dung G - GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK  Trả lời câu hoûi : ? Thoâng tin treân cho em bieát những gì ? ? Hãy lấy ví dụ trong đời sống về sự thành lập phản xạ mới, và ức chế các phản xạ cũ ? - GV nhaán maïnh: Khi phaûn xaï có điều kiện củng cố  ức chế seõ xuaát hieän. ? Sự thành lập và ức chếphản xạ có điều kiện ở người giống và khác ở động vật những ñieåm naøo ? - GV yeâu caàu HS laáy ví duï cuï theå.. - Cá nhân tự thu nhận thông tin và trả lời câu hỏi. Yêu cầu nêu được: + Phaûn xaï coù ñieàu kieän hình thành ở trẻ từ rất sớm. + Bên cạnh sự thành lập, Xảy ra quá trình ức chế phản xạ giúp cơ thể thích nghi với đời soáng. + Lấy được các ví dụ như học tập, xây dựng thói quen. + Gioáng nhau veà quaù trình thành lập và ức chế phản xạ coù ñieàu kieän vaø yù nghóa cuûa chúng đối với đời sống. + Khác nhau về số lượng phản xạ và mức độ phức tạp của phaûn xaï.. I. Sự thành lập và ức chế các phản xạ có điều kiện ở người. * Keát luaän: -Sự thành lập phản xạ có điều kiện và ức chế có điều kieän laø hai quaá trình thuaän nghịch liên hệ mật thiết với nhau  giuùp cô theå thích nghi với đời sống.. Hoạt động 2 VAI TRÒ CỦA TIẾNG NÓI VAØ CHỮ VIẾT Mục tiêu: HS nắm được vai trò của tiếng nói và chữ viết. T Hoạt động dạy Hoạt động học G - GV yêu cầu HS tìm hiểu - HS tự thu nhận thông tin nêu thoâng tin . được : ?Tiếng nói và chữ viết có vai + Tiếng nói và chữ viết giúp mô tả sự vật  đọc nghe tưởng trò gì trong đời sống ? tượng ra được. - GV yêu cầu HSlấy ví dụ thực + Tiếng nói và chữ viết là kết quaû cuûa quaù trình hoïc taäp  hình tế để minh họa. thaønh caùc phaûn xaï coù ñieàu kieän. - GV hoàn thiệ kiến thức. + Tiếng nói và chữ viết là phöông tieän giao tieáp, truyeàn đạt kinh nghiệm cho nhau và caùc theá heä sau. Hoạt động 3 TƯ DUY TRỪU TƯỢNG. Noäi dung. II. Vai trò tiếng nói và chữ vieát - Tiếng nói và chữ viết là tín hieäu gaây ra caùc phaûn xaï coù ñieàu kieän caáp cao.. - Tiếng nói và chữ viết là phương tiện để con người giao tiếp, trao đổi kinh nghiệm với nhau..

<span class='text_page_counter'>(31)</span> Mục tiêu: HS hiêu thế nào là tư duy trừu tượng. T Hoạt động dạy Hoạt động học G - GV phân tích ví dụ: Con gà, - HS ghi nhớ kiến thức. con traâu, con caù... coù ñaëc ñieåm chung  Xây dựng khái niệm “động vật”  GV tổng kết lại kiến thức.. Noäi dung III. Tư duy trừu tượng -Từ những thuộc tính chung của vật, con người biết khái quát hóa thành những khái niệm được diễn đạt bằng các từ. - Khaû naêng khaùi quaùt hoùa, trừu tượng  là cơ sở tư duy trừu tượng.. GV yêu cầu HS: đọc kết luận chung. V/. KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ 1. Ý nghĩa sự thành lập và ức chế phản xạ cói điều kiện trong đoiừ sống con người ? 2. Vai trò tiếng nói và chữ viết trong đời sống ? VI/. DAËN DOØ - Học bài, trả lời câu hỏi SGK. - Ôn tập toàn bộ chương hệ thần kinh. - Tìm hieåu caùc bieän phaùp veä sinh heä thaàn kinh. - Nhận xét lớp. ..........RUÙT KINH NGHIEÄM........... Baøi 54: VEÄ SINH HEÄ THAÀN KINH. Tuaàn 29 – Tieát 57. I/. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức. - Hiểu rõ ý nghĩa sinh học của yếu tố ngủ đối với sức khỏe. - Phân tích ý nghĩa của lao động và nghĩ ngơi hợp lí tránh ảnh hưởng sấu đến hệ thần kinh. - Nắm rõ được tác hại của ma túy và các chất gây nghiện đối với sức khỏe và hệ thần kinh. - Xây dựng cho bản thân một chế độ học tập, làm việc và nghĩ ngơi hợp lí. 2. Kyõ naêng. - Rèn khả năng tư duy, liên hệ thực tế. - Rèn kỹ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ. - Giáo dục ý thức vệ sinh giữ gìn sức khỏe. - Có thái độ kiên quyết tránh xa ma túy. II/. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC - Tranh aûnh truyeàn thoáng veà caùc chaát gaây nghieän. - B aûng phuï ghi noäi dung baûng 54. SGK Tr. 172. III/. PHÖÔNG PHAÙP - Thảo luận nhóm, vấn đáp, đàm thoại gợi mở, thuyết trình. ... IV/. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC 1. Ổn định lớp:.

<span class='text_page_counter'>(32)</span> 2. Kieåm tra baøi: ? Thế nào là sự thành lập và ức chế phản xạ có điều kiện ở người ? ? Vai trò của tiếng nói và chử viết đối với đời sống con người ? 3. bài mới: ? Heä thaàn kinh coù vai troø gì ? ? Làm thế nào để hệ thần kinh hoạt động tốt ? - GV hướng dẫn SGK Tr. 172. Hoạt động 1 Ý NGHĨA CỦA GIẤC NGỦ ĐỐI VỚI SỨC KHỎE Mục tiêu: Nắm được ý nghĩa của giấc ngủ. T Hoạt động dạy Hoạt động học Noäi dung G - GV: Choù coù theå nhòn aên 20 ngaøy vaån coù theå voå beùo được nhưng mất ngủ 10 – 12 ngaøy laø cheát. - Dựa vào kiến thức của mình thaûo luaän theo nhoùm trả lời 2 câu hỏi SGK Tr. 172. ? - .... - HS ghi nhận kiến thức và ghi I. Ý nghĩa của giấc ngủ đối nhớ. với sức khỏe.. - Đại diện 1 HS đọc lên 2 câu hỏi cho cả lớp nghe và các nhoùm thaûo luaän theo noäi dung caâu hoûi SGK. - Ngủ là quá trình đòi hỏi tự nhieän cuûa cô theå. ? - ... - Ngủ để phục hồi hoạt động *Keát luaän: - GV toång keát laïi caùc kieán cuûa cô theå. - Ngủ là quá trình ức chế của thức của HS, giúp HS khắc - HS rút ra kết luận: não bộ đảm bảo sự phục hồi sâu kiến thức .Yêu cầu HS khaû naêng laøm vieäc cuûa heä ruùt ra keát luaän. thaàn kinh. - Để có giấc ngủ tốt: + Cơ thể sảng khoái. + Choã nguû thuaän tieän. + Khoâng duøng caùc chaát kích thích nhö cheø, caø pheâ... + Tránh tác động, kích thích... Hoạt động 2 LAO ĐỘNG VAØ NGHĨ NGƠI HỢP LÍ Mục tiêu: Giúp học sinh hiểu rõ được ý nghĩa của lao động và nghĩ ngơi hợp lí để có thể vận dụng kiến thức vào thực tế. T Hoạt động dạy Hoạt động học Noäi dung G ? Tại sao không nên làm - HS đọc thông tin SGK, thảo II. Lao động và nghĩ ngơi việc quá sức, thức quá luận nhóm trả lời câu hỏi. hợp lí. - Tránh căn thẳng, mất sức khuya ? khoûe..

<span class='text_page_counter'>(33)</span> ? Vì sao khi hoïc baøi maø taâm traïng caên thaúng thì hoïc baøi khoâng thuoäc ? ? Vaäy Em phaûi laøm theá nào để khắc phục tình trạng treân ? - GV chốt lại kiến thức, liên hệ thực tế giúp HS khaéc saâu.. - Cá nhân tự liên hệ thực tế, suy nghĩ tìm kiến thức. - Một vài HS trả lời... - Lớp bổ sung. - HS ghi nhớ kiến thức và rút ra keát luaän.. * Keát luaän: - Lao động và nghĩ ngơi hợp lí để giữ gìn và bảo vệ hệ thaàn kinh. - Để đảm bảo lao động và nghĩ ngơi hợp lí cần: + Đảm bảo giấc ngủ hằng ngày để phục hồi khả năng laøm vieäc cuûa heä thaàn kinh sau moät ngaøy laøm vieäc caên thaúng. + Traùnh suy nghó , lo aâu,... + Xây dựng một chế độ làm việc và nghĩ ngơi hợp lí.. Họat động 3 TRÁNH LẠM DỤNG CÁC CHẤT KÍCH THÍCH VAØ ỨC CHẾ ĐỐI VỚI HỆ THẦN KINH Mục tiêu: Giúp HS có ý thức tránh xa các chất kích thích có hại đến sức khỏe. T Hoạt động dạy Hoạt động học Noäi dung G - GV treo caùc tranh veà caùc chaát gaây nghieän, ma tuùy vaø ảnh những người nghiện. - GV treo tieáp baûng phuï B.54. - GV chốt lại kiến thức và yêu cầu HS tự hoàn thành kiến thức bảng 54. Vì đây là kiến thức xã hội mà HS đã nắm vững (GV không caàn chi tieát ).. - HS quan sát trao đổi nhóm III. Tránh lạm dụng các thống nhất ý kiến hoàn thành chất kích thích và ức chế hệ baûng 54. SGK Tr. 172. thaàn kinh. - HS lên bảng hoàn thành thoâng tin. - HS tự hoàn thiện kiến thức.. *Keát luaän: Nội dung bảng 54 mà HS tự hoàn thành.. GV yêu cầu HS: đọc kết luận chung. V/. KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ. - Muốn đảm bảo giấc ngủ tốt cần có những điều kiện gì ? - Em hãy đề ra kế hoạch cho bản thân để đảm bảo sức khỏe và học tập đạt hiệu quả cao ? - Trong vệ sinh hệ thần kinh cần quan tâm đến những vấn đề gì ? tại sao ? VI/. DAËN DOØ - Học bài, trả lời các câu hỏi trong SGK vào vở bài tập. - GV hướng dẫn HS chuẩn bị trước bài mới. + Phân công tổ 1 – 2 vẻ hình 55.1, 55.2. vào giấy lớn. + Tìm ra đặc điểm của hệ nội tiết, phân biệt được tuyến nội tiết với tuyến ngoại tiết. + Hiểu được tính chất và vai trò của Hooc môn. - GV nhận xét lớp..

<span class='text_page_counter'>(34)</span> ..........RUÙT KINH NGHIEÄM........... Chöông X NOÄI TIEÁT Bài 55: GIỚI THIỆU CHUNG HỆ NỘI TIẾT. Tuaàn 29 – Tieát 58. I/. MUÏC TIEÂU 1.Kiến thức - Trình bày được sự giống và khác nhau giữa tuyến nội tiết và ngoại tiết. - Nêu được các tên của tuyến nội tiết chính của cơ thể và vị trí của chúng. - Trình bày được tính chất và vai trò của các sản phẩm tiết của tuyến nội tiết, từ đó nêu rõ tầm quan trọng của tuyến nội tiết đối với đời sống. 2. Kyõ naêng - Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình. - Kỹ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Nghieâm tuùc hoïc taäp boä moân. II/. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC - Tranh phoùng to caùc hình SGK Tr. 174. III/. PHÖÔNG PHAÙP - Trực quan, vấn đáp, đàm thoại gợi mở, thảo luận nhóm,... IV/. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC 1. Ổn định lớp: 2. Kieåm tra: ? Để đảm bảo giấc ngủ tốt cần những điều kiện gì ? Nêu biện pháp xây dựng cho bản thân ? 3. Bài mới: - Cùng với hệ thần kinh, các tuyến nội tiết cũng đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa các quá trình sinh lý trong cơ thể. Vậy tuyến nội tiết là gì ? Có những tuyến nội tiết nào ? - GV hướng dẫn HS: SGK Tr. 174. Hoạt động 1 ÑAËC ÑIEÅM HEÄ NOÄI TIEÁT.

<span class='text_page_counter'>(35)</span> Mục tiêu: HS hiểu và nắm vững đạc điểm của hệ nội tiết. T Hoạt động dạy Hoạt động học G - GV yêu cầu HS nghiên cứu thoâng tin SGK. - Em hieåu nhö theá naøo veà thông tin vừa đọc ? - GV tổng kết các kiến thức vaø caùc yù kieán cuûa HS.. Noäi dung. - HS nghiên cứ thông tin tìm I. Đặc điểm hệ nội tiết. kiến thức. - Đại diện trình bày HS: Heä noäi tieát ñieàu hoøa caùc quaù trình sinh lí trong cô theå... - HS ghi nhớ kiến thức. * Keát luaän: - Ruùt ra keát luaän: Tuyeán noäi tieát saûn xuaát caùc hooc môn theo đường máu ( đường thể dịch ) đến các cơ quan ñích.. Hoạt động 2 PHÂN BIỆT TUYẾN NỘI TIẾT VỚI TUYẾN NGOẠI TIẾT Mục tiêu: - Phân biệt được tuyến nội tiết với tuyến ngoại tiết. - Nắm được vị trí các tuyến nội tiết chính. Hoạt động dạy Hoạt động học Noäi dung - Cá nhân tự nghiên cứu thông tin trao đổi nhóm trả lời 2 câu hỏi SGK. ( treo hình 55.1 vaø 55.2 SGK ) - GV lưu ý: chú ý đến đường đi của chất tiết để phaân bieät. - GV chốt lại kiến thức. ? Có tuyến nào vừa là nội tiết vừa là ngoại tiết khoâng ? ? Tuyeán noäi tieát tieát chaát gì ? ? GV yeâu caàu HS nhaéc laïi sự khác nhau cơ bản giữa tuyến nội tiết và ngoại tieát ? - GV nhaän xeùt vaø yeâu caàu HS ruùt ra keát luaän.. - Đại diện HS đọc thông tin và đọc rõ câu hỏi cho cả lớp nghe. - Lớp thảo luận theo nội dung caâu hoûi SGK. - Đại diện các nhóm trình baøy, caùc nhoùm coøn laïi boå sung.. II. Phaân bieät tuyeán noäi tieát với tuyến ngoại tiết.. *Keát luaän: - Tuyến ngoại tiết: + chất tiết theo ống dẫn đến các cơ quan tác động. - Tuyeán noäi tieát: + Chaát tieát ngaám thaúng vaøo - HS dựa vào nội dung thông máu đến cơ quan đích. tin hình 55.3 trả lời. - Một số tuyến vừa có chức - HS: Hooc moân. năng nội tiết vừa có chức năng - Chaát tieát theo oáng daãn ngoại tiết. ( ngoại tiết ), chất tiết theo - Saûn phaåm tieát cuûa tuyeán noäi đường máu đến cơ quan đích ( tiết là các hooc môn. noäi tieát ).. Hoạt động 3 HOOCMOÂN Mục tiêu: Trình bày được tính chất, vai trò của hoocmôn, từ đó xác định tầm quan trọng của hệ noäi tieát..

<span class='text_page_counter'>(36)</span> T G. Hoạt động dạy. Hoạt động học. Noäi dung. - HS nghiên cứu SGK Tr. - HS nghiên cứu thông tin. III. HOOC MÔN 174. Thaûo luaän nhoùm tìm kieán 1. Tính chaát cuûa hooc moân. ? Hooc môn có mấy tính chất thức. * Keát luaän: - Đại diện 1 – 3 nhóm nêu: - Moãi hooc moân chæ aûnh ? + Yêu cầu: HS nêu được 3 - Các nhóm còn lại theo dõi hưởng đến một hoặc một số bổ sung dựa vào SGK nếu cơ quan xác định. tính chaát cuûa hooc moân. - Hooc môn có hoạt tính sinh + Lưu ý: HS nêu đúng GV cần. học rất cao chỉ với một lượng khaúng ñònh vaø ghi nhanh 3 nhỏ củng gây ảnh hưởng rõ tính chaát cuûa hooc moân leân reät. baûng. - Hooc moân khoâng mang tính - GV goïi HS nhaéc laïi caùc tính chất của hooc môn để khắc - HS nhắc lại nội dung 3 tính đặc trưng cho loài. chaát cuûa hooc moân. sâu kiến thức. 2. Tính chaát cuûa hooc moân. - Từ những tính chất trên, kết hợp với nội dung SGK thảo - HS nghiên cứu thông tin luận nhóm tìm ra được vai trò SGK kết hợp với nội dung của hooc môn. ( thảo luận 2 vừa tìm được nêu được vai trò cuûa hooc moân. phuùt ). - GV chốt lại kiến thức cho - Đại diện nhóm trình bày các nhoùm khaùc theo doãi boå sung. HS nắm vững hơn. ? Nếu hooc môn hoạt động - HS có thể có rất nhiều ý * Keát luaän: không bình thường thì cơ thể kiến: + Nếu hooc môn hoạt động - Duy trì tính ổn định môi nhö theá naøo ? GV giuùp HS không bình thường gây ra tình trường bên trong cơ thể. KL - Ñieàu hoøa caùc hoùa trình sinh - GV giaûi thích cho HS hieåu traïng beänh lí. lyù trong cô theå dieãn ra bình nhö noäi dung STKBG Tr. thường. 260. - GV giuùp HS xaùc ñònh taàm quan troïng cuûa heä noäi tieát vaø biết cách bảo vệ đồng thời taïo ñieàu kieän cho heä noäi tieát hoạt động bình thường. V/. KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ Ñaëc ñieåm so saùnh Tuyeán noäi tieát Tuyến ngoại tiết Khaùc nhau: Caáu taïo Chức năng Gioáng nhau: ? Nêu vai trò của hooc môn từ đó xác định tầm quan trọng của hooc môn ? VI/. DAÊN DOØ - Học thuộc bài, trả lời câu hỏi SGK vào vở bài tập. Đọc “ Em có biết “ . - GV hướng dẫn HS chuẩn bị bài mới. - GV nhận xét lớp..

<span class='text_page_counter'>(37)</span> ..........RUÙT KINH NGHIEÄM........... Tuaàn 30 – Tieát 59.

<span class='text_page_counter'>(38)</span>