Hinh 9 giam tai

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (8.24 MB, 119 trang )

(1)§· chØnh theo chuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng. §· chØnh theo ch¬ng tr×nh gi¶m t¶I n¨m häc 2011 - 2012. Ngày 15/8/. CHƯƠNG I : hÖ thøc lîng trong tam gi¸c vu«ng.

(2) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. Tiết 1- Đ1- một số hệ thức về cạnh Và đờng cao trong tam giác vuông A . Mục tiờu : - Kiến thức: Nhận biết đợc các cặp tam giác vuông đồng dạng . 1 1 1 = 2 + 2 , GV. dÉn d¾t - BiÕt thiÕt lËp c¸c hÖ thøc b2 = ab' , c2 = ac' , h2 = b'c' , ah = bc vµ 2 h b c - Kĩ năng : Vận dụng các hệ thức trên để giải bài tập. - Thái độ : Rèn tính cẩn thận, rõ ràng. B . Chuẩn bị : 1 . Thầy : g/án, thước kẻ , phấn màu. 2 . Trò: bài tập, thước kẻ , bút dạ . C . Các hoạt động dạy học: 1 . Tổ chức : 2 . Kiểm tra : ( 5 phút ) Đặt vấn đề: Giới thiệu chương trình Hình học lớp 9. Giáo viên nêu yêu cầu về sách vở, dụng cụ học tập, ý thức và phương pháp học tập bộ môn toán. - Tìm các cặp tam giác vuông đồng dạng ở hình A vÏ. - Từ các cặp tam giác vuông đồng dạng đó ta cã c¸c hÖ thøc t¬ng øng. b c. h b'. c' B. H. C. a. 3 . Bài mới : 1. HÖ thøc gi÷a c¹nh gãc vu«ng vµ h×nh chiÕu - GV đa ra định lí 1, hớng dẫn HS chứng của nó trên cạnh huyền minh bằng "Phân tích đi lên" để tìm ra cần a)Định lí 1: SGK- 65 chøng minh A HC AC 2 AC = BC.HC   = 1 2 AC BC c. AHC. ABC ; B. - GV trình bày chứng minh định lí này.. b. h c' 1 2 H a. b' C. Chøng minh: - Để chứng minh định lí Pytago XÐt hai tam gi¸c vu«ng AHC vµ BAC cã:  GV cho HS quan sát hình và nhận xét đợc A H  900 ; chung a = b' + c' råi cho HS tÝnh b2 + c2 . Sau đó GV lu ý HS: Có thể coi đây là 1 cách nên AHC BAC. chứng minh khác của định lí Pytago. HC AC   AC2 = BC.HC = AC BC hay b2 = a. b' T¬ng tù cã: c2 = a. c'. VD1: (§Þnh lÝ Pytago). Trong tam gi¸c vu«ng ABC, c¹nh huyÒn a = b' + c'. do đó : b2 + c2 = ab' + ac' = a(b' + c') = a.a = a2. - GV giới thiệu định lí 2, yêu cầu HS đa ra hệ 2. Một số hệ thức liên quan đến đờng cao thøc. *§Þnh lÝ 2: SGK. h2 = b'c'. (1) - GV cho HS lµm ?1 AH = HB. HC  2. AH HB = CH HA. O. 6. . A. . AHB F. CHA. CHA v×:. d. C. (cïng phô víi AH HB Do đó: , suy ra = CH HA AH2 = HB. HC hay h2 = b'c'. E. 2. AHB.  BAE. B. 10. A. 1. H. O. B. 8 2. )..

(3) 4. Củng cố : - Yªu cÇu HS lµm VD2.(B¶ng phô).. H. Ví dụ 2: Tính AC = AB + BC Tính BC theo Định lí 2 : BD2 = BC . AB.  I H 900 K  BC = = =3,375 m Vậy AC = AB + BC = 3,375 + 1,5 = 4,875m. 2 2 2 2. OB  HB  5  4  9. Bài 1: a) AB = 6; AC = 8. Tính BH , CH Theo Pytago : BC2 = AB2 + AC2  ( x + y )2 = 62 + 82  x + y = √ 62 +82 = 10. 2 62 = x(x + y)  x = 6 = 3,6. 10 y = 10 - 3,6 = 6,4. 2 b) 122 = x. 20  x = 12 = 7,2. 20  y = 20 - 7,2 = 12,8. Bµi 2: x = 1(1 + 4) = 5  x = y2 = 4(4+1) = 20  y = 2. √5 . √ 20. 5. HDVN: - Học thuộc hai định lí cùng hệ thức của 2 định lí, xem lại các bài tập đã chữa. - Lµm bµi tËp 3, 4. - Chuẩn bị bài mới. Ngµy 18/8/.  . Tiết 2 -§ 1 A OCA mét sè hÖ thøc vÒ c¹nh Và đờng cao trong tam giác vuông 1. A . Mục tiêu : - KiÕn thøc:BiÕt thiÕt lËp c¸c hÖ thøc b2 = ab'; ah = bc vµ - Kĩ năng : Vận dụng các hệ thức trên để giải bài tập. - Thái độ : Rèn tính cẩn thận, rõ ràng.. 1 1 1 = + h2 b 2 c 2. díi sù dÉn d¾t cña GV..

(4) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. B . Chuẩn bị : 1 . Thầy : Thíc th¼ng, thíc ®o gãc, b¶ng phô 2 . Trò : Thíc th¼ng, thíc ®o gãc. C . Các hoạt động dạy học: 1 . Tổ chức : 2 . Kiểm tra: HS1: - Phát biểu định lí 1 và 2 và hệ thức về cạnh và đờng cao trong tam giác vuông. - VÏ tam gi¸c vu«ng, ®iÒn kÝ hiÖu vµ viÕt hÖ thøc 1 vµ 2 (díi d¹ng ch÷ nhá a, b, c). HS2: Ch÷a bµi tËp 4 <69>. 3 . Bài mới: - GV vÏ h×nh 1 <64 SGK> lªn b¶ng vµ nªu * §Þnh lÝ 3: Trong tam gi¸c vu«ng, tÝch 2 c¹nh gãc vu«ng định lí 3. bằng tích của cạnh huyền và đờng cao tơng ứng. bc = ah. (3) C¸ch 1: C/M : AC. AB = BC . AH - Theo c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch tam gi¸c: AC . AB BC. AH SABC = = 2 2  AC. AB = BC . AH hay b.c = a.h.. A OCA  2. - Yêu cầu HS nêu hệ thức của định lí - Hãy chứng minh định lí. - Cßn c¸ch chøng minh nµo kh¸c kh«ng? C¸ch 2 : AC. AB = BC. AH  AC HA = BC BA  ABC HBA.( g.g ) - Yªu cÇu HS chøng minh : ABC HBA. - GV cho HS lµm bµi tËp 3 <69>. A. 5. B. -. H. y. x. O. B. d A.  = BAC = 900. A. 1 2. 1 O H 2. chung  ABC HBA (g.g). AC BC =  HA BA  AC. BA = BC. HA.   Bài 3: Tính y = O1 O2 (theo Pitago) C. B. = 74 Theo Đ/lí 3 : xy = 5.7=35 .  O O = 1 2. x= * §Þnh lÝ 4:SGK.. 7. x.  BAC .  vu«ng ABC vµ HBA cã:. C. GV §V§:. Chøng minh: Ta cã: ah = bc  a2h2 = b2c2  (b2 + c2 )h2 = b2c2. . 1 c 2 +b 2 = h2 b2 c 2. Từ bc = ah  ( bc )2=( ah)2  a2h2= b2c2  Từ đó ta có: b2 c2 1  2 2  2 0 2 2 h  bc bc . (4) 1 1 1 VÝ dô 3: = 2+ 2 suy ra: 2 1 1 1 h b c = + Cã: - Yêu cầu HS phát biểu thành lời (đó là nội h2 b 2 c 2 dung định lí 4). 2 2 - GV yªu cÇu HS lµm VD3 Hay 12 = 12 + 12 = 8 2+ 62 - C¨n cø vµo gt, tÝnh h nh thÕ nµo ? h 6 8 6 .8 2 2 2 2 6 .8 6 .8 6.8 =4,8 (cm).  h2 = 2 2 = 2 ⇒ h= 10 8 + 6 10. ?1.  OAC  90 CBO.

(5) B 5. 3. A. 4. C. 4.CỦNG CỐ (5 phút) -. Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 5 theo nhãm.. OA2 15 2  OH 9. 2 2 2 2. OA  AH  15  12  81 Yêu cầu đại diện nhóm lên trình bày. - HS : C1: Tính chiều cao ứng với cạnh huyền theo hệ thức 3: bc = ah hay 32  4 2 = 25. h = . Mà a = = = 5 ( Theo đ/lí Pitago ) h= -. AOB = 2,4. 9 32 = x.a  x = 5 = 1,8 y = 5 - 1,8 = 3,2 C2: Tính đường cao theo hệ thức 4:. ?1  h2 =. ?3. B. A. M. O R. . C. =. ?2.  h =2,4. 5. HDVN: - Nắm vững các hệ thức về cạnh và đờng cao trong tam giác vuông. - Lµm bµi tËp 7, 9 <tr 69 SGK> ; 3,4 , 5 <tr 90 SBT>. Ngày 29/8/ Tiết 3 . luyÖn tËp A . Mục tiêu : - Củng cố lại các hệ thức về cạnh và đường cao trong tam giác vuông. - Rèn kỹ năng giải bài tập theo hình vẽ. - Vận dụng các hệ thức linh hoạt để giải bài tập. - Giáo dục lòng say mê bộ môn. B . Chuẩn bị : 1 . Thầy : Thíc , ª ke, Bảng phụ. 2 . Trò : Thíc , ª ke,Bảng phụ . C . Các hoạt động dạy học: 1 . Tổ chức :.

(6) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. 2 . Kiểm tra : - Nêu hệ thức 1, 2 về cạnh và đường cao trong tam giác vuông. - Nêu hệ thức 3, 4 về cạnh và đường cao trong tam giác vuông 3 . Bài mới: Bài 7 ( SGK -69 ) Bài 7: A Cách 1: ∆ABC là tam giác vuông vì có trung tuyến AO ứng với một cạnh BC bằng nửa cạnh đó E - Trong tam giác vuông ABC có AH  BC nên AH2 = F I BH .HC ( đ/lí 2 ). Hay x2 = ab B. D. C. ?4. Cách 2: - Trong ∆DEF có DI  EF nên theo đ/lí 1 ta có DE2 = EI . EF Hay x2 = ab. Bài 8: Bài 8: Cho h/động nhóm? Tính x dựa công thức nào? đ/ lí nào? a) Tính x ∆ABC vuông tại A. Ta có : AH2 = HB.HC(đl 2) 2  xchính = 4.9là=tam 36 giác vuông cân ∆ABC tại A? x = 36 = 6 b) ∆ABC AH vừa là trung vuông tuyến , tại vừa là đường A. Ta có : AH là cao trung tuyến thuộc cạnh huyền vì HB = HC = x  AH A=BH = HC = hay xI = 2. ABO ACO. B. D. C. F. E. ∆AHC vuông tại H có HA = HC = 2 là nửa hình vuông cạnh là 2  AC = ?1 = 2 2 hay y = 2 2 c)∆DEF vuông tại D có : DK  EF  DK2 = KE. KF ( đ/lí 2 )  KF =  x = = 9. Áp dụng đ/ lí Pitago trong tam giác vuông DKF có : y2 = 122 + x2 = 122 + 92 = 225  y = 225 = 15.. ABAC;OABO AB;AOBAOB. K. Cho biết gì ? tính như thế nào? 4. Củng cố: ( 5 phút ) - Khắc sâu công thức tính h , a , b, c , b’ , c’ - Nhắc lại 6 công thức tính cạnh trong tam giác vuông. - Phát biểu 4 đ/ lí 5. HDVN: - Häc thuéc 6 công thức tính cạnh , đường cao trong tam giác vuông - Lµm bµi tËp 9, 10, 11, 12, 13 <SGK Ngày 31/8/ Tiết 4. LuyÖn tËp (tiÕp) A . Mục tiêu - Kiến thức: Củng cố các hệ thức về cạnh và đờng cao trong tam giác vuông. - Kĩ năng : Biết vận dụng các hệ thức trên để giải bài tập. - Thái độ : Rèn tính cẩn thận, rõ ràng..

(7) B . Chuẩn bị : 1 . Thầy : Thíc , ª ke, giÊy rêi, b¶ng phô 2 . Trò : Thíc , ª ke, giÊy rêi, b¶ng phô C . Các hoạt động dạy học: 1 . Tổ chức : ( 1 phút ) 2 . Kiểm tra : ( 10 phút ) - HS1: Ch÷a bµi tËp 3 (a) <Tr.90. SBT>. Phát biểu các định lí vận dụng chứng minh trong bài làm. - HS2: Ch÷a bµi tËp 4 (a) <Tr.90. SBT>. Phát biểu các định lí vận dụng trong chứng minh. 3 . Bài mới: ( 31 phút) *Bµi 1: Bµi tËp tr¾c nghiÖm: Khoanh tròn chữ cái đứng trớc kết quả đúng. a) Độ dài của đờng cao AH bằng: A. 6,5 ; B. 6 ; C. 5. b) §é dµi c¹nh AC b»ng : A. 13 ; B. √ 13 ; C. 3 √ 13. *Bµi 1:. A. B 4 9 a) B. 6 * Bµi 9 <Tr.70. SGK>. b) C 3 . - GV híng dÉn HS vÏ h×nh. √ 13 - §Ó chøng minh  DIL lµ tam gi¸c c©n ta cÇn Bµi 9: chøng minh ®iÒu g× ? XÐt tam gi¸c vu«ng: DAI vµ DCL cã: T¹i sao DI = DL ? AMB580 AOM = = 900 DA = DC (c¹nh h×nh vu«ng)   MAB = (cïng phô víi D2 )..     AB ACOAB; OABAOB; AOB. C. A. x. M. 58. O. B.   BAC DAI =  DCL (cgc)  DI = DL   DIL c©n. 1 1 1 1 + = 2+ b) 2 2 DI DK DL DK2 Trong tam giác vuông DKL có DC là đờng cao tơng ứng cạnh huyền KL, Vậy: b) Chøng minh tæng: 1 1 1 1 1 + = 2 (không đổi) + 2 2 kh«ng đổi khi I thay đổi trªn c¹nh 2 2 DL DK DC DI DK 1 1 1 AB. + = 2 (không đổi khi I thay  2 2 DI DK DC *Bài 14: SBT - 91 đổi trên cạnh AB). Dựng đoạn trung bình nhân x2 =ab hay x = ? 2 . Bài 14 : Trên đường thẳng xy lấy 3 điểm liên Nếu cách dựng. ? Chính là dựng đoạn nào?. ?3. tiếp A, B , C sao cho AB = a; BC = b -. Vẽ nửa đường tròn đường kính AC. -. Từ B kẻ đường thẳng vuông góc với AC.. -. Đường thẳng vuông góc này cắt nửa đường tròn tại D. Khi đó đoạn thẳng BD có độ dài. Bài 15 ( SBT ). ab Bài 15 ( SBT) x. Từ B kẻ BE -. Trong. C. y M D. A. O. B. AD ta có BE = CD = 10m. AOM ABE. vuông có.

(8) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013.. ?4. GV: Nguyễn Duy Tuấn. AB2 = BE2 +AE2 ( định lí Pitago ) = 102+ 42 = 116  AB = BOM.  COD. 10,77m. 4. Cñng cè: ( 2 ph). - GV chốt lại cách làm các bài tập đã chữa trên lớp. - Khắc sâu biểu thức tính cạnh và đường cao trong tam giác vuông 5. Híng dÉn vÒ nhµ: (1 ph). - Thêng xuyªn häc c¸c hÖ thøc. - Xem lại các bài tập đã chữa. - Lµm c¸c bµi tËp - §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi míi. Ngµy 01/9/ Tiết 5. §2 . Tû sè lîng gi¸c cña gãc nhän A . Mục tiêu : - Kiến thức: HS nắm vững các công thức định nghĩa các tỉ số lợng giác của một góc nhọn. HS hiểu đợc các tỉ số này chỉ phụ thuộc vào độ lớn của góc nhọn  mà không phụ thuộc vào từng tam giác vuông có một góc bằng . Tính đợc các tỉ số lợng giác của góc 450 và 600 thông qua Ví dụ 1 và Ví dụ 2. - KÜ n¨ng : BiÕt vËn dông vµo gi¶i c¸c bµi to¸n cã liªn quan. - Thái độ : Rèn tính cẩn thận, rõ ràng. B . Chuẩn bị : 1 . Thầy : SGK, thíc th¼ng, thíc ®o gãc, b¶ng phô. 2 . Trò .SGK, thíc th¼ng, thíc ®o gãc. C . Các hoạt động dạy học: 1 . Tổ chức : 2 . Kiểm tra : - Cho 2  vu«ng ABC (¢ = 900) HS : ΔABC ΔA’B’C’ ( g - g ) AD.BC 0 1 2 vµ A'B'C' (¢' = 90 ) cã . Chứng minh hai tam giác đồng dạng. 3 - ViÕt c¸c hÖ thøc tØ lÖ gi÷a c¹nh cña chóng  (mçi vÕ lµ tØ sè gi÷a hai c¹nh cña cïng mét tam gi¸c). 3.Bài mới: .- GV chØ vµo tam gi¸c vu«ng ABC. XÐt gãc 1. Kh¸i niÖm tØ sè lîng gi¸c cña mét gãc nhän a) Më ®Çu:.

(9) nhän B giíi thiÖu: c¹nh kÒ, c¹nh huyÒn, cạnh đối nh SGK. - Hai tam giác vuông đồng dạng với nhau khi nµo ? - Ngợc lại khi hai tam giác vuông đồng dạng cã c¸c gãc nhän t¬ng øng b»ng nhau th× øng với mỗi góc nhọn tỉ số giữa cạnh đối với c¹nh kÒ ... lµ nh nhau. VËy trong tam gi¸c vu«ng, c¸c tØ sè nµy đặc trng cho độ lớn của góc nhọn đó. - GV yªu cÇu HS lµm 3 .. BOM COD. C. CD 2. Nêu khái quát hai tam giác vuông đồng a)  = 450  ABC lµ tam gi¸c c©n. AC dạng khi nào: =1  AB = AC.VËy: AB AC Ngîc l¹i, nÕu =1  Ch/ minh : α = 450  =1 AB AD.BC  AC = AB  ABC vu«ng c©n 0 2   = 450.  Ch/ minh : = 1  α = 45. 3. 3.2 3 3 3 2 A. y D. O. 0. I. x M. b)Ch/ minh : α = 60  = AC  Ch/ minh : AB = AOM  α = 600 - GV chèt l¹i: §é lín cña gãc nhän  trong tam gi¸c vu«ng phô thuéc vµo tØ sè gi÷a cạnh đối và cạnh kề của góc nhọn đó và ngợc lại... - Cho  lµ gãc nhän. VÏ mét tam gi¸c vu«ng cã 1 gãc nhän . - Xác định cạnh đối, cạnh kề, cạnh huyền gãc nhän . C. B. D. C. A. O. B. BC CD  b) 2 =  = 600  A = 300. AB = 2 (®/l trong vu«ng cã gãc b»ng 300).  BC = 2AB; Cho AB = a  BC = 2a.  AC = √ BC2 − AB2 ( ®/ lý Pytago). 2 2 2a¿ −a = = a √3 ¿ √¿ AC a √ 3 = Vậy: = √3 . AB a AC Ngîc l¹i, nÕu: =¿ √ 3  AC = √ 3 AB = AB B , C a.  BC = √ AB2 + AC2  BC = 2a. Gäi M lµ trung ®iÓm cña BC BC  AM = BM = = a = AB 2  AMB đều   = 600. b) §Þnh nghÜa: - GV giới thiệu định nghĩa các tỉ số lợng AC AB Sin = ; Cos = gi¸c cña  nh SGK. BC BC - Yªu cÇu HS tÝnh. AC AB ; Cot = - Căn cứ vào các định nghĩa trên hãy giải Tan = AB AC thÝch: T¹i sao tØ sè lîng gi¸c cña gãc nhän lu«n d¬ng ? Nhận xét: Trong tam giác vuông có góc nhọn α độ dài hình học các cạnh đều dương và cạnh huyền bao giờ T¹i sao Sin < 1 ; Cos < 1. cũng lớn hơn cạnh góc vuông nên tỷ số lượng giác của góc nhọn luôn dương và  sinα < 1 ; cosα < 1 - GV yªu cÇu HS lµm AOM . - ViÕt c¸c tØ sè lîng gi¸c cña  ? . A. ( ) ( ). ( ) ( ). A. E. D. B. 9. 4. H. C. β B *VÝ dô 1: - Yªu cÇu HS nªu c¸ch tÝnh.. Sin =. AB ; Cos = AC. C. 13. AC ; Tan = BC. AB AC. ;.

(10) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013.. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. AC Cot = AB. - GV ®a ra VÝ dô 2. - Yªu cÇu HS nªu c¸ch tÝnh.. *VÝ dô 1: BC = √ a2 +a2 = √ 2 a2=a √ 2 Sin450 = SinB = AC = a = √ 2 BC a √ 2 2 Cos450 = CosB = AB = √ 2 AC 2 AC a Tan 450 = TanB = = =1 AB a AB Cot450 = CotB = =1 . AC - HS nªu c¸ch tÝnh:….. 4. Cñng cè: (5 ph) - Yêu cầu HS nhắc lại định nghĩa tỉ số lợng - HS nhắc lại định nghĩa. gi¸c cña gãc nhän . 5. Híng dÉn vÒ nhµ: ( 2 ph) - Ghi nhớ các công thức, định nghĩa các tỉ số lợng giác của góc nhọn. - BiÕt c¸ch tÝnh vµ ghi nhí c¸c tØ sè lîng gi¸c cña gãc 450 , 600. - Lµm bµi tËp: 10 , 11 <Tr. 76. SGK> ; 21 , 22 <Tr. 92. SBT Ngày 07/9/ Tiết 6. §2 . Tû sè lîng gi¸c cña gãc nhän A . Mục tiêu : - Kiến thức: Củng cố các công thức, định nghĩa các tỉ số lợng giác của 1 góc nhọn. Tính đợc các tỉ số lợng giác của 3 góc đặc biệt 300, 450, 600. N¾m v÷ng c¸c hÖ thøc liªn hÖ gi÷a c¸c tØ sè lîng gi¸c cña hai gãc phô nhau. - KÜ n¨ng : BiÕt dùng c¸c gãc khi cho 1 trong c¸c tØ sè lîng gi¸c cña nã. BiÕt vËn dông vµo gi¶i c¸c bµi to¸n liªn quan. - Thái độ : Rèn tính cẩn thận, rõ ràng. B . Chuẩn bị : 1 . Thầy : SGK, thíc th¼ng, thíc ®o gãc, b¶ng phô, compa. 2 . Trò .SGK, thíc th¼ng, thíc ®o gãc. C . Các hoạt động dạy học: 1 . Tổ chức : 2 . Kiểm tra : - Cho tam gi¸c vu«ng vµ gãc  nh h×nh vÏ. X¸c định vị trí các cạnh kề, đối, huyền với góc . - Viết công thức định nghĩa các tỉ số lợng giác của gãc nhän . HS2: Ch÷a bµi tËp 11 <Tr. 76. SGK>.. 13. 3.Bài mới( 24 phút) - Yªu cÇu HS lµm VÝ dô3. - TiÕn hµnh dùng nh thÕ nµo ? - T¹i sao víi c¸ch dùng 2 trªn tg b»ng 3. D A E 900. - VÝ dô 4: minh häa c¸ch dung gãc nhän  , khi biÕt sin = 0,5 - GV yªu cÇu HS lµm. AH 6 3   HB 4 2. .. b) §Þnh nghÜa: (tiÕp theo) *VÝ dô 3: - Dựng góc vuông xOy, xác định đoạn thẳng làm đơn vị. - Trªn tia Ox lÊy OA = 2.Trªn tia Oy lÊy OB = 3. Gãc OBA lµ gãc  cÇn dùng. OA 2 = CM: tan = tanOBA = OB 3 *VÝ dô 4:. ABC .- Dùng gãc vu«ng xOy. ?3.

(11) - Nªu c¸ch dùng . - Yêu cầu HS đọc chú ý < SGK>.. xác định đoạn thẳng làm đơn vị. - Trªn tia Oy lÊy OM = 1. - VÏ cung trßn (M ; 2)cung nµy c¾t Ox t¹i N. - Nèi MN. Gãc OMN lµ gãc  cÇn dùng. Chøng minh: OM 1 = Sin = SinONM = = 0,5. NM 2  Chó ý: (SGK). 2. TØ sè lîng gi¸c cña hai gãc phô(11’). ABC. . - Yªu cÇu HS lµm B .  . V× α + β =900 - §a ®Çu bµi lªn b¶ng phô. ABD sin = cos - Cho biÕt c¸c tØ sè lîng gi¸c nµo b»ng nhau ? - VËy khi hai gãc phô nhau, c¸c tØ sè lîng gi¸c cos = sin cña chóng cã mèi liªn hÖ g× ? tan = cot - HS nêu định lí. cot = tan - Gãc 450 phô víi gãc nµo ? * §Þnh lÝ: (SGK T 74). √2 - VÝ dô 5, 6: Cã: sin450 = cos450 = √ 2 - VÝ dô 5: sin450 = cos450 = 2 2 - Gãc 300 phô víi gãc nµo ? tan450 = cot450 = 1. - Từ đó ta có bảng tỉ số lợng giác của các góc Ví dụ 6: 1 đặc biệt SGK. sin300 = cos600 = ; cos300 = sin600 = 0 0 0 30 45 60 2 α TSLG √3 sin α 2 ?1 C tan300 = cot600 = √ 3 ; cot600 = tan300 = 1 cos α 2 3 ?2 2 2 3 √ 1 tan α 3 O O'. O O'. A. 3. cot α. O. O'. 1. ?2. *VÝ dô 7 *VÝ dô 7: - tÝnh y ? - Gîi ý: cos300 b»ng tØ sè nµo vµ cã gi¸ trÞ bao cos300 = y = √ 3 nhiªu ? 17 2 - GV nªu chó ý SGK.. 17 √ 3 y= 2 * Chó ý: (SGK).. ?1. 4. Cñng cè: (5 ph) - Phát biểu định lí về tỉ số lợng giác của hai góc phụ nhau ? - Lµm bµi tËp 12. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: (5 ph) - Nắm vững công thức định nghĩa các tỉ số lợng giác của một góc nhọn, hệ thức liên hệ giữa các tỉ số lợng giác của hai góc phụ nhau. Ghi nhớ tỉ số lợng giác của các góc đặc biệt : 300 ; 450 ; 600 . - Lµm bµi tËp 13 , 14 SGK ; 25 , 26 SBT. - §äc "cã thÓ em cha biÕt".

(12) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013.. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. Ngày 08/9/ Tiết 7.. LuyÖn TËp. A . Mục tiêu : - Kiến thức: Củng cố các công thức, định nghĩa các tỉ số lợng giác của 1 góc nhọn. Tính đợc các tỉ số lợng giác của 3 góc đặc biệt 300, 450, 600. Nắm vững các hệ thức liên hệ giữa các tỉ số lợng giác của hai gãc phô nhau. - Kĩ năng : Rèn cho HS kĩ năng dựng góc khi biết 1 trong các tỉ số l ợng giác của nó. Sử dụng định nghĩa các tỉ số lợng giác của một góc nhọn để chứng minh một số công thức lợng giác đơn giản. Vận dụng các kiến thức đã học để giải các bài tập có liên quan. - Thái độ : Rèn tính cẩn thận, rõ ràng. B . Chuẩn bị : 1 . Thầy : SGK, thíc th¼ng, thíc ®o gãc, b¶ng phô, compa. 2 . Trò .SGK, thíc th¼ng, thíc ®o gãc. C . Các hoạt động dạy học: 1 . Tổ chức : 2 . Kiểm tra : - HS1: Phát biểu định lí về tỉ số lợng giác của *Bµi 12: hai gãc phô nhau ? Sin 600 = cos300 cos 750 = sin150 . Ch÷a bµi tËp 12 <Tr.76. SGK>. Sin 52030' = cos37030'. Cot 820 = tan 80. 0 0 - HS2: Ch÷a bµi tËp 13 (c) Tan 80 = cot 10 . <Tr. 77. SGK> *Bµi 13: y. - Yªu cÇu HS dùng h×nh bµi 13 vµ tr×nh bµy miÖng chøng minh. C¸ch dùng: -VÏ gãc xOy = 900 . Trªn Ox lÊy 1 ®iÓm A sao cho OA = 4; Trªn Oy lÊy 1 ®iÓm B sao cho OB = 3; Nối AB ta đợc ∆OAB . Khi đó  OAB =. B 3 . O. 4. x. A. 3.Bài mới( 31 phút) *Bµi 13 (a,b) * Bµi 13: - Dùng gãc nhän  biÕt: 2 a) sin = . a) C¸ch dùng: 3 - Vẽ góc vuông xOy, lấy 1 đoạn thẳng làm đơn - Yªu cÇu 1 HS nªu c¸ch dùng vµ lªn b¶ng vÞ. dùng h×nh. - Trªn tia Oy lÊy ®iÓm M sao cho OM = 2. - VÏ cung trßn (M ; 3) c¾t Ox t¹i N. MO 2  = ONM 2 Gäi =  => sin = MN 3 . - Chøng minh sin = . O O' 3 O. O'. 3 5 - Chøng minh cos = 0,6.. b). - Yªu cÇu HS lµm bµi 14 <Tr.77. SGK>. - Yêu cầu HS hoạt động theo nhóm. - Nöa líp chøng minh:. *Bµi 14:. b) Cos = 0,6 =. cos =. OA 3 = =0,6 AB 5. ?3.

(13) tan =. sin α cos α. vµ cot =. cos α sin α. - Nöa líp chøng minh c«ng thøc. tan. cot = 1. sin2 + cos2 = 1. - GV yêu cầu đại diện nhóm lên bảng.. ( )( ). - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 15. - TÝnh tan C , cot C ? B. 4. A. 5. C. *Bµi16: - TÝnh x ? - XÐt tØ sè lîng gi¸c nµo ?. AC AB AC sin α AB AC sin α  tan = = = cos α AB AB cos α BC AB cos α BC AB +) = = =¿ cot. sin α AC AC BC AC AB +) tan. cot = . =1 AB AC 2 2 +) sin2 + cos2 = AC + AB BC BC 2 2 2 = AC2 + AB =BC2 =1 . BC BC * Bµi 15: Gãc B vµ gãc C lµ hai gãc phô nhau 0   ( C  B 90 ).VËy sinC = cosB = 0,8. Cã: sin2C + cos2C = 1.  cos2C = 1 - sin2C = 1 - 0,82 = 0,36.  cosC = 0,6. sin C 0,8 4 Cã tan C = = = cos C 0,6 3 cos C 3 Cã cot C = = sin C 4 * Bµi 16: XÐt sin600 : Sin 600 = x = √ 3  x = 8 √ 3 =4 √ 3 . 8 2 2 +) tan =. O O'. 4. Cñng cè: (3 ph) - GV chốt lại các dạng bài tập cơ bản đã chữa trong tiết học. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: (2 ph) - Ôn lại các công thức định nghĩa các tỉ số lợng giác của góc nhọn quan hệ giữa các tỉ số lợng giác của hai gãc phô nhau. - BTVN: 28, 29, 30, 31, 36 <93, 94 SBT>. - §äc, t×m hiÓu tríc bµi míi vµ tiÕt sau mang b¶ng sè víi 4 ch÷ sè thËp ph©n, m¸y tÝnh bá tói. Ngày 08/9/ Tiết 8.. híng dÉn thùc hµnh m¸y tÝnh casio fx- 500MS. A . Mục tiêu : - KiÕn thøc: HS hiÓu m¸y tÝnh casio fx- 500MS.

(14) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. - Kĩ năng : Có kĩ năng dùng máy tính bỏ túi để tìm các tỉ số lợng giác khi cho biết số đo góc. - Thái độ : Rèn tính cẩn thận, rõ ràng. B. ChuÈn bÞ: 1.ThÇy : m¸y tÝnh bá tói.( m¸y tÝnh casio fx- 500MS) 2. Trò : Ôn lại các công thức định nghĩa các tỉ số lợng giác của góc nhọn, quan hệ giữa các tỉ số lợng gi¸c cña hai gãc phô nhau. M¸y tÝnh bá tói. C. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. Tæ chøc: (1 ph) 2. KiÓm tra: (5ph) 1) Ph¸t biÓu tØ sè lîng gi¸c cña hai gãc phô nhau.   2) VÏ tam gi¸c ABC cã: ¢ = 900 ; BAC =  ; IOI ' = . Nªu c¸c hÖ thøc gi÷a c¸c tØ sè lîng gi¸c cña gãc  vµ . 3. Bµi míi: (32 ph) - GV giíi thiÖu 1. Giíi thiÖu m¸y tÝnh casio fx- 500MS (7’). 2. C¸ch t×m tØ sè lîng gi¸c gãc nhän cho tríc (25 ph) a) T×m tØ sè lîng gi¸c cña 1 gãc nhän cho tríc *VÝ dô 1: T×m sin46012'.. - GV híng dÉn HS c¸ch sö dông.. sin. 46 12 '. cos.  H  F 2 2. 0. tan. sin46012'. A E F 900. 0,721760228. . 0,836445612.  M  M 3 4. 1,29384881. - Sö dông m¸y tÝnh, t×m cot 47 AOB 24' .. (. tan. AmB. ). *VÝ dô 2: T×m cos33014'. cos33014'. *VÝ dô 3: T×m tan 52018'. Tan 52018' 1,29384881. x -1. ?1. 0,919547137 cot 47COD 24'. ÷. t×m cotg8032'. (. tan. ?2. 0,836445612.. *VÝ dô 3: T×m cot 47 AnB 24'.. HoÆc. 1. 0,721760228.. ). .  AB .. 0,919547137 *T¬ng tù : T×m cot 8032'..

(15) VËy :. cot 8032'. 6,664630672.. - GV yêu cầu HS đọc "bài đọc thêm" Dïng m¸y tÝnh bá tói casio fx220 hoÆc fx500A. * T×m tØ sè lîng gi¸c b»ng MTBT: - GV híng dÉn HS bÊm m¸y. *VÝ dô: T×m sin25013'. - HS dïng m¸y tÝnh theo sù híng dÉn cña GV. - Yªu cÇu HS nªu c¸ch t×m cos 52 054' b»ng  sin25013' 0,4261. m¸y tÝnh. * VÝ dô 2: T×m cos 52054'. - GV: Ta đã chứng minh:  cos52054' 0,6032. *VÝ dô 3: T×m cot 56025'. 1 Tan .cot  = 1  cot  = 025' = Cot 56 - GV yêu cầu HS xem thêm ở tr.82 bài đọc tg 560 25 ' thªm.  cot 56025' 0,6640.. AmB. 4. Cñng cè: (5 ph) - Yêu cầu HS sử dụng máy tính bỏ túi để tìm tỉ - HS sử dụng MTBT , trả lời sè lîng gi¸c cña gãc nhän: a) sin 70015'. b) cos 25035'. 0 c) tan 43 12'. d) cot 32010'. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: (2 ph) - ¤n tËp sö dung m¸y tÝnh bá tói t×m c¸c tØ sè lîng gi¸c cña gãc. Ngày 15/9/ Tiết 9. híng dÉn thùc hµnh m¸y tÝnh bá tói A . Mục tiêu - KiÕn thøc: HS hiÓu m¸y tÝnh casio fx- 500MS - Kĩ năng : HS đợc củng cố kĩ năng tìm tỉ số lợng giác của một góc nhọn cho trớc (máy tính bỏ túi). Có kĩ năng dùng máy tính bỏ túi để tìm góc  khi biết tỉ số lợng giác của nó. - Thái độ : Rèn tính cẩn thận, rõ ràng. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS: 1.ThÇy : m¸y tÝnh casio fx- 220; m¸y tÝnh casio fx- 500MS 2.Trß: m¸y tÝnh bá tói. C. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. Tæ chøc: (1 ph). 2. KiÓm tra: ( 10 ph) * Gv nªu yªu cÇu kiÓm tra: * 2 HS lªn b¶ng kiÓm tra: - HS1: + Khi góc  tăng từ 00 đến 900 thì các tỉ +  tăng từ 00 đến 900: sin, tg tăng. số lợng giác của góc  thay đổi nh thế nào ? cos, cotg gi¶m. + T×m sin40012' dïng m¸y tÝnh bá tói + Sin40012' 0,6455. 3. Bµi míi: (31 ph) T×m sè ®o cña gãc nhän khi biÕt một tỉ số lợng giác của góc đó (18 ph) *VÝ dô 1:.

(16) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. - GV hớng dẫn HS cách nhấn phím đối với máy Tìm góc nhọn  (làm tròn đến phút). CASIO fx500MS. BiÕt Sin = 0,7837. Shift. Sin-1. 0,7837. 0 ’’’. =. 510 3602.17.  51036'. *VÝ dô 2: Tìm góc nhọn  (làm tròn đến phút). BiÕt cos  = 0,5547 Shift. Cos -1. 0,5547. 0 ’’’. =. 560 18035.81.  56018'. *VÝ dô 3: T×m gãc nhän  biÕt tan  = 1,2938. tan -1. Shift. tan -1. Shift. 1,2938. 0 ’’’. =. x -1. 2,675. 520 17056.23.  52018'. *Ví dụ 4: Tìm góc nhọn  (làm tròn đến độ) biÕt cot = 2,675. 0 ’’’ = 200 29050.43 => . 20030'.. - §èi víi m¸y tinh CASIO fx 220: Cho HS đọc "bài đọc thêm" <Tr. 82, 83. *Ví dụ 5: Tìm góc nhọn  (làm tròn đến phút). SGK>. BiÕt Sin = 0,2836. 0,7837. Sin-1. Shift. Shift. - Yªu cÇu bÊm m¸y tÝnh.. 2,675. Shift. 160 28030.66. =>  16029'. *Ví dụ 6: Tìm góc nhọn  (làm tròn đến phút). BiÕt cot = 2,675.. 1/ x. Shift. tan-1 => . 200 29050.43 20030'.. 4. Cñng cè: (13 ph) - GV nhÊn m¹nh c¸ch t×m sè ®o gãc nhän  *Bµi 1: b»ng m¸y tÝnh CASIO fx - 500MS a) sin 70013' 0,941 0 0 Sin 70 ’’’ 13 ’’’ = b) cos 25032' 0,902 Cos 25 0’’’ 32 0’’’ = c) tan 43010' 0,938 Tan 43 0’’’ 10 0’’’ = 0 d) cot 32 15' 1,5849 1  tan 32 0’’’ 15 0’’’ = - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp: Bµi 2: C¸ch bÊm m¸y: a) sin = 0,2368   13042’ Shift sin 0,2368 = 0’’’ b) cos = 0,6224   51030’ T×m cot  = 3,215 ta lµm nh sau: c) tan  = 2,154   6506’ tìm tan β = 3,215 sau đó tính  = 900 - β d) cot = 3,215   17017’ BÊm m¸y 900 - shift tan 3,215 = 0’’’ 5. Híng dÉn vÒ nhµ: (3 ph) - LuyÖn tËp thµnh th¹o m¸y tÝnh bá tói t×m tØ sè lîng gi¸c cña gãc nhän vµ ngîc l¹i. - Đọc bài đọc thêm <Tr. 81, 83. SGK>. - TiÕt sau luyÖn tËp.

(17) Ngày Tiết 10. Luyện tập A. Môc tiªu: - Kiến thức: HS thấy đợc tính đồng biến của sin và tang, tính nghịch biến của cosin và cotang để so s¸nh c¸c tØ sè lîng gi¸c khi biÕt gãc , hoÆc so s¸nh c¸c gãc nhän  khi biÕt tØ sè lîng gi¸c. - Kĩ năng : HS có kĩ năng dùng máy tính bỏ túi để tìm tỉ số lợng giác khi cho biết số đo góc và ngợc lại tìm số đo góc nhọn khi biết một tỉ số lợng giác của góc đó. - Thái độ : Rèn tính cẩn thận, rõ ràng. B. ChuÈn bÞ : 1.ThÇy : m¸y tÝnh, b¶ng phô. 2.Trß : m¸y tÝnh bá tói. C. Các hoạt động dạy học: 1. Tæ chøc: (1 ph) 2. KiÓm tra: ( 10 ph) * GV nªu yªu cÇu kiÓm tra: * 2 HS lªn b¶ng kiÓm tra: - HS1: a) Dïng m¸y tÝnh t×m: cot 32015'. b) Ch÷a bµi 42 (a,b,c).<Tr.95.SBT> Bµi 42: a) CN2 = AC2 - AN2 (®/l Pytago). CN = √ 6,42 −3,62 = 5,292. 3,6 b) SinABN = = 0,4 sin 23034'. 9   ABN 23034'. 3,6   c) AB : Cos AC = 6,4 = 0,5625= cos 55046'   CB = 55046'. - HS2: Ch÷a bµi 21 <Tr.84. SGK>.. AnB. Bµi 21: Sin x = 0,3495 = sin 20027'  x = 20027' 200. Cos x = 0,5427 cos 5707' x 5707' 570. Tan x = 1,5142 tan 56033' 0 x 56 33' 570. Cot x = 3,163 cot 17032' 0 x 17 32' 180. 3. Bµi míi – LuyÖn tËp: (28 ph) - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 22 (b,c,d) Bµi 22: <Tr. 84. SGK> b) cos 250 > cos 63015'. (Dựa vào tính đồng biến của sin và c) tan 73023' > tan 450. nghÞch biÕn cña cos). d) cot 20 > cot 37040'. *Bæ sung: * sin 380 = cos520 So s¸nh sin 380 vµ cos 380.  sin 380 < cos380. (v× cos520 < cos380)..

(18) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. Tan 270 vµ cot 270. * tan 270 = cot 630 ; cot 630 < cot 270 Sin 500 vµ cos 500.  tan 270 < cot 270. * sin 500 = cos 400 ; cos 400 > cos 500 0 0  sin 50 > cos50 . Bµi 47 <Tr.96. SBT>. - Bµi 47 <Tr.96. SBT>. a) sinx - 1 < 0 v× sinx < 1. - Gäi 4 HS lªn b¶ng lµm 4 c©u. b) 1 - cosx > 0 v× cos x < 1. c) Cã: cosx = sin (900 - x) - GV híng dÉn c©u c, d:  sinx - cosx > 0 nÕu x > 450. Dùa vµo tØ sè lîng gi¸c cña hai gãc sinx - cosx < 0 nÕu 00 < x < 450. 0 phô nhau. d) Cã: cot x = tan (90 - x)  tan x – cot x > 0 nÕu x > 450. Tan x – cot x < 0 nÕu x < 450. Bµi 23: 0 0 Bµi 23 <Tr.84. SGK>. a) sin 25 0 =sin 250 = 1. (cos 650 = sin 250 ). - Yªu cÇu hai HS lªn b¶ng lµm. cos 65 sin 25 b) tan 580 – cot 320 = 0. V× tan 580 = cot 320. Bµi 24: Bµi 24 <Tr. 84. SGK>. a) C1: cos 140 = sin 760 - Yêu cầu HS hoạt động theo nhóm. cos 870 = sin 30. Nöa líp lµm c©u a, nöa líp c©u b. - Yªu cÇu nªu c¸ch so s¸nh nÕu cã,  sin 30 < sin 470 < sin 760 < sin 780. Cos 870 < sin 470 < cos 140 < sin 780. cách nào đơn giản hơn. - GV kiểm tra hoạt động của các nhóm. C2: Dùng máy tính bỏ túi. b) C1: cot 250 = tan 650. - Nhận xét: C1 đơn giản hơn. Cot 380 = tan 520. - §¹i diÖn hai nhãm lªn tr×nh bµy.  tan 520 < tan 620 < tan 650 < tan 730. Hay cot 380 < tan 620 < cot 250 < tan 730. C2: dïng m¸y tÝnh bá tói Bµi 25: Bµi 25 (a,b) <Tr.84. SGK>. 0 - Muèn so s¸nh tan 250 víi sin 250, lµm a) tan 250 = sin 25 0 thÕ nµo ? cos 25 Cã: cos250 < 1  tan 250 > sin250. 0 b) cot 320 = cos 320 sin 32 Cã: sin320 < 1  cot 320 > cos320. 4. Cñng cè: (4 ph) - Trong các tỉ số lợng giác của góc nhọn , tỉ số lợng giác nào đồng biến ? Nghịch biến ? - Liªn hÖ vÒ tØ sè lîng gi¸c cña hai gãc phô nhau ? 5. Híng dÉn vÒ nhµ: (2 ph) - Xem lại các bài tập đã chữa trên lớp. - Bµi tËp: 48, 49, 50, 51 <Tr.96. SBT>. - §äc tríc bµi 4. Ngày.

(19) Tiết 11. §4. mét sè hÖ thøc vÒ c¹nh vµ gãc trong tam gi¸c vu«ng A. Môc tiªu: - Kiến thức: HS thiết lập đợc và nắm vững các hệ thức giữa cạnh và góc của một tam giác vuông. - Kĩ năng : HS có kĩ năng vận dụng các hệ thức trên để giải một số bài tập, thành thạo việc tra bảng hoặc sử dụng máy tính bỏ túi và cách làm tròn số. HS thấy đợc việc sử dụng các tỉ số lợng giác để giải quyÕt mét sè bµi to¸n thùc tÕ. - Thái độ : Rèn tính cẩn thận, rõ ràng. B. ChuÈn bÞ : 1.Thầy : Máy tính bỏ túi, thớc kẻ, ê ke, thớc đo độ. 2.Trò: Ôn tập công thức định nghĩa các tỉ số lợng giác của 1 góc nhọn. Máy tính bỏ túi, thớc kẻ, ê kê, thớc đo độ. C. Các hoạt động dạy học: 1.Tæ chøc: (1 ph) 2. KiÓm tra: (7 ph) * GV nªu yªu cÇu kiÓm tra: Cho ABC cã ¢ = 900 ; AB = c ; AC = b BC = a. H·y viÕt c¸c tØ sè lîng gi¸c cña gãc B vµ gãc C. - Hái tiÕp: H·y tÝnh c¸c c¹nh gãc vu«ng b,c qua c¸c c¹nh vµ gãc cßn l¹i.. AC. - GV chữa, sau đó đặt vấn đề vào bài các b = cos C. hÖ thøc trªn chÝnh lµ néi dung bµi h«m Sin B = a nay. b tan B = = cot C. c b = a.sin B = a.cos C b = c.tan B = c.cot C. Cos B =. c a. = sin C. ;. c = tan C ; b c = a.cosB = a.sinC ; c = b.cotB = b.tan C. cot B =. 3. Bµi míi: (35 ph) - Yªu cÇu HS viÕt l¹i c¸c hÖ thøc trªn. - Dựa vào các hệ thức trên hãy diễn đạt bằng lời các hệ thức đó. - GV chØ vµo h×nh vÏ nhÊn m¹nh l¹i c¸c hệ thức, phân biệt cho HS góc đối, góc kề là đối với cạnh dang tính. - GV giới thiệu đó là nội dung định lí về hÖ thøc gi÷a c¹nh vµ gãc trong tam gi¸c vu«ng. - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi miÖng bµi tËp sau: Bµi tËp: Cho h×nh vÏ.. 1. C¸c hÖ thøc (23 ph) b = a. sinB = a. cosC c = a. cosB = a. sinC b = c. tanB = c. cot C c = b. cot B = b. tan C. * §Þnh lÝ: (SGK T 86). * Bµi tËp: Cho h×nh vÏ: §óng, sai. 1) n = m. sin N 2) n = p. cot N 3) n = m. cos P 4) n = p. SinN. (NÕu sai söa l¹i).. N p. M. m. P. n. 1. §; 2. S ; 3. § ; 4. S - Yêu cầu HS đọc VD1 SGK. - Nªu c¸ch tÝnh AB.. *VÝdô1Cã v = 500 km/h 1 t = 1,2 phót = h. 50 *GV: - Nếu coi AB là đoạn đờng máy bay bay Vậy quãng đờng ABdài: đợc trong 1 giờ thì BH là độ cao máy bay 500. 1 = 10 (km). đạt đợc sau 1 giò, từ đó tính độ cao máy 50 bay lên cao đợc sau 1,2 phút. 1 BH =AB. SinA =10. sin300 =10. = 5(km) 2 - GV yêu cầu HS đọc đầu bài Ví dụ2 Vậy sau 1,2 phút máy bay bay lên cao đợc 5 km. *VÝ dô 2(SGK): (SGK). - 1 HS lên bảng diễn đạt bài toán bằng - Cần tính AC ? AC = AB. cosA. CB. ?2.

(20) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. hình vẽ, kí hiệu, điền các số đã biết. AC = 3. cos650 3. 0,4226 - Kho¶ng c¸ch cÇn tÝnh lµ c¹nh nµo cña AC 1,2678 1,27 (m). tam gi¸c ABC ? Vậy cần đặt chân thang cách - Nªu c¸ch tÝnh AC ? têng 1 kho¶ng lµ: 1,27 m.. 4. LuyÖn tËp – Cñng cè: (12 ph) - Phát biểu đề bài, yêu cầu HS hoạt động nhãm bµi tËp sau: Bµi tËp: Cho tam gi¸c ABC vu«ng t¹i A cã AB = 21 cm , C = 400. Hãy tính các độ dài: a) AC b) BC. c) Ph©n gi¸c BD cña gãc B. - Yªu cÇu HS l©ý hai ch÷ sè thËp ph©n. - GV kiÓm tra nh¾c nhë.. AOB AOC COB. a) AC = AB. Cot C = 21. cot 400 21. 1,1918 25,03(cm) AB AB - Yêu cầu HS nhắc lại định lí về cạnh và b) Có sinC = ⇒ BC= gãc trong tam gi¸c vu«ng. BC sin C 21 21 ≈ ≈ 32 ,67 (cm). BC = sin 400 0 , 6428 c) B1 = 500 : 2 = 250. AB AB 21 ⇒ BD= = CosB1 = BD cos B1 cos 250 21 23,17 (cm). 0 ,9063 5. Híng dÉn vÒ nhµ: (2 ph) - Xem lại các bài tập đã chữa trên lớp. - Lµm bµi tËp 26 <Tr.88. SGK>; Bµi 52, 54 <Tr. 97. SBT>. - TiÕp tôc t×m hiÓu phÇn cßn l¹i cña bµi 4. Ngày Tiết 12.. §4. mét sè hÖ thøc vÒ c¹nh vµ gãc trong tam gi¸c vu«ng. A. Môc tiªu: - Kiến thức: HS hiểu đợc thuật ngữ "giải tam giác vuông" là gì ? - Kĩ năng : HS vận dụng đợc các hệ thức trên trong việc giải tam giác vuông. HS thấy đợc việc ứng dụng các tỉ số lợng giác để giải 1 số bài toán thực tế. - Thái độ : Rèn tính cẩn thận, rõ ràng. B. ChuÈn bÞ: 1.ThÇy : Thíc kÎ, b¶ng phô. 2.Trß : ¤n tËp c¸c hÖ thøc trong tam gi¸c vu«ng. Thớc kẻ, ê ke, thớc đo độ, máy tính bỏ túi. C. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. Tæ chøc: (1 ph) 2. KiÓm tra: (7 ph) * GV nªu yªu cÇu kiÓm tra: - HS1: Phát biểu định lí và viết hệ thức về cạnh và góc trong tam giác vuông. - HS2: Ch÷a bµi tËp 26 <Tr. 88. SGK>. 3. Bµi míi: (35 ph).

(21) - T×m c¸c c¹nh, gãc trong tam gi¸c vu«ng → "gi¶i tam gi¸c vu«ng". - Vậy để giải một tam giác vuông cần biết mấy yếu tố ? Trong đó số cạnh nh thÕ nµo ? - GV ®a VÝ dô 3 lªn b¶ng phô. - §Ó gi¶i tam gi¸c vu«ng ABC, cÇn tÝnh c¹nh, gãc nµo (CÇn tÝnh BC, B , C.) - Nªu c¸ch tÝnh ?. 2. Gi¶i tam gi¸c vu«ng (23 ph) * VÝ dô 3 (Tr.87.SGK) BC = √ AB2 + AC2 (®/l Pytago). ¿ = √ 52+ 82 ≈ 9,434. ¿ AB 5 Tan C = = =¿ 0,625. AC 8.  - GV yªu cÇu HS lµm AB .. . E A. A. . = 320  BC = 900 - 320 = 580. - TÝnh c¹nh BC ë VÝ dô 3 mµ kh«ng  BD . SinB = AC ⇒ BC= AC áp dụng định lí Pytago. BC sin B - GV ®a VÝv dô 4 lªn b¶ng phô. 8 BC = 9,433 (cm). 0 sin 58 - §Ó gi¶i tam gi¸c vu«ng PQO cÇn *VÝ dô 4: tÝnh c¹nh, gãc nµo ? - Gãc Q, c¹nh OP, OQ. O. O'. O. B. C. C. B. D. EB BD = 900 -. D. K. CB EBD. = 900 - 360 = 540. AC OP = PQ.sinQ = 7. sin540 5,663. - GV yªu cÇu HS lµm . 4,114. - Trong VÝ dô 4 tÝnh OP, OQ qua OQ = PQ.sinP = 7. sin360 cosin c¸c gãc P vµ Q. - GV yªu cÇu HS tù gi¶i VÝ dô5, gäi . OP = PQ. cosP = 7. cos360 5,663. mét HS lªn b¶ng tÝnh. 0 OQ = PQ. cosQ = 7. cos54 4,114. A. B. O. H. C. C. O. 1. A. 2. B. H. D. *VÝ dô 5: A. 0    360. M. - Cã thÓ tÝnh MN b»ng c¸ch nµo kh¸c ? - So s¸nh hai c¸ch tÝnh. - Yêu cầu HS đọc nhận xét tr.88 SGK.. 0. = 900 - AOBBOCCOA 3 120 = 900 - 510 = 390. LN = LM . tgM = 2,8 . tan 510 3,458. Cã LM = MN. Cos 510. LM  MN = 0 cos 51 O I. N. B. =.  BC. 4,449.. - HS: áp dụng định lí Pytago. *C¸ch kh¸c: MN =. √ LM2 +LN 2. =. AB.  CA.   = ABC BCA 4,449  NhËn xÐt: - Khi gi¶i tam gi¸c vu«ng nÕu biÕt hai cạnh bất kỳ ta nên tìm 1 góc nhọn trớc. Sau đó ding các hệ thức giữa cạnh và góc để tính cạnh thứ ba. - Cha véi t×m c¹nh huyÒn theo Pitago v× gÆp phøc t¹p… 4. LuyÖn tËp – Cñng cè: (12 ph) - GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp 27 <Tr. 88. SGK> theo nhãm. (Mçi d·y 1 c©u). B. Bµi 27:  a) CAB = 600.. AB = c. 5,774 (cm)..

(22) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. BC = a 11,547 (cm). c a  b) BC = 450. AC = AB = 10 (cm). BC = a 11,142 (cm).  A b C c) BD = 550. AC = 11,472 (cm). AB = 16,383 (cm). b 6 - §¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy. d) tan B = B 410. = c 7 ABC ABD  = 900 - BC = 490.. BC =. b sin B. 27,437 (cm).. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: (2 ph) - RÌn luyÖn kÜ n¨ng gi¶i to¸n tam gi¸c vu«ng. - Lµm bµi tËp 27, 28 <Tr.88, 89. SGK> ; Bµi 55 <Tr.79. SBT>. - TiÕt sau luyÖn tËp. Ngày Tiết 13. Luyện tập A. Môc tiªu: - Cho HS áp dụng kiến thức đã học vào việc giải các bài tập, từ đó củng cố các kiến thức đã học về một sè hÖ thøc vÒ c¹nh vµ gãc cña tam gi¸c vu«ng. - RÌn luyÖn viÖc gi¶i c¸c bµi tËp vÒ gi¶i tam gi¸c vu«ng. B. ChuÈn bÞ: 1.ThÇy: Thíc kÎ, m¸y tÝnh, thíc ®o gãc 2. Trß :Thíc kÎ, m¸y tÝnh, thíc ®o gãc C. Các hoạt động dạy học : 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra : thùc hiÖn khi luyÖn tËp 3. Bµi míi: HS nh¾c l¹i hÖ thøc vÒ c¹nh vµ gãc cña 1. Ch÷a bµi tËp sè 28: tam gi¸c vu«ng Híng dÉn: - ViÖc gi¶i tam gi¸c vu«ng lµ g× ? AB 7 = =¿ 1,75.   Tan  = 60015'. - HS đọc đầu bài tập số 28 AC 4 - Gi¸o viªn cho häc sinh tù gi¶i bµi tËp 2. Bµi tËp sè 29: sè 28, lªn b¶ng tr×nh bµy vµ cho ®iÓm. - TiÕp tôc cho HS lªn b¶ng tr×nh bµy lêi Híng dÉn: AB 250 gi¶i bµi tËp sè 29 vµ gi¸o viªn nhËn xÐt = cos = ; cos = 0,78125 cho ®iÓm. BC 320 Bµi 30  38037'. Cho häc sinh vÏ h×nh Bµi tËp sè 30: Tãm t¾t gi¶ thiÕt kÕt luËn. Trong tam gi¸c vu«ng KBC cã BC = 11cm; gãc C = 300 h·y tÝnh c¹nh BK ( BK = BC. sin300) H·y tÝnh AN ....

(23) Cho HS tù gi¶i bµi tËp sè 31 Sau đó giáo viên yêu cầu HS lên bảng tr×nh bµy lêi gi¶i - gi¸o viªn nhËn xÐt vµ cho ®iÓm.. gi¸o viªn híng dÉn, chØnh söa cho lêi gi¶i bµi 31....... §Ó tÝnh gãc D h·y tÝnh sin D. -. KÎ BK. AC ( K. AC ) Trong tam gi¸c vu«ng Tõ EB BD.  BKC cã EBD = 900 - 300 = 600.     Từ đó suy ra BC  BD = DA DB = 220; BC = 11cm ⇒ BK=5,5cm BK 5,5 = ≈5 , 932 cm VËy: AB = cos B1 cos 220 a) AN = AB sin 380 = 5,932 . sin380 3,652cm AN 3 , 652 ≈ ≈ 7 , 304 cm b) AC = sin C sin 300 Bµi 31:. TÝnh AB?.  - TÝnh BD ?.  . a)XÐt ∆ABC cã O1 O2 =900 ; ta cã: AB = AC. sin ACB = 8 sin 540 6 , 472 cm b) Trong tam giác ACD kẻ đờng cao AH ta có: Cho học sinh đọc đầu bài. AH = AC. sin ACH = 8.sin 740 7,690 (cm) gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh c¶ líp n¾m AH 7 , 690 ch¾c ®Çu bµi sè 32. sin D = ≈ ≈ 0 ,8010 AD 9,6 Từ những điều đã biết trong đầu bài ra... ta có thể tính đợc chiều rộng con sông   suy ra AB BD 530. kh«ng ? Bµi 32: B C Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp sè 32. giáo viên yêu cầu HS đổi đơn vị km/h ra đơn vị m/phút H·y tÝnh AC ? Trong tam gi¸c vu«ng ABC h·y tÝnh AB theo gãc C vµ c¹nh AC. A Ta mô tả khúc sông và đờng đi của chiếc thuyền bởi hình vÏ... AB lµ chiÒu réng cña khóc s«ng AC là đoạn đờng đi của thuyền góc CAx là góc tạo bởi đờng đi của chiếc thuyền và bờ s«ng 1 Theo gi¶ thiÕt thêi gian ®i t = 5’ = h = 12 h víi vËn tèc v =2km/h 1 Do đó AC = 2. 12 = km 167 m Trong tam gi¸c vu«ng ABC biÕt C = 700; AC 167 m từ đó ta có thể tính đợc AB (chiÒu réng cña s«ng) nh sau: AB = AC.sinC 167.sin 700 156,9m 157m. ?1. ?2. 4. Cñng cè: - Gi¸o viªn nh¾c l¹i cho häc sinh viÖc gi¶i tam gi¸c vu«ng cÇn nhí chÝnh x¸c c¸c hÖ thøc vÒ gãc vµ c¹nh cña tam gi¸c vu«ng. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Lµm bµi tËp 59, 60, 61, 68 <Tr.98, 99. SBT>. - Giê sau luyÖn tËp tiÕp.

(24) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013.. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. Ngày Tiết 13. Luyện tập A. Môc tiªu: - Cho HS áp dụng kiến thức đã học vào việc giải các bài tập, từ đó củng cố các kiến thức đã học về một sè hÖ thøc vÒ c¹nh vµ gãc cña tam gi¸c vu«ng. - RÌn luyÖn viÖc gi¶i c¸c bµi tËp vÒ gi¶i tam gi¸c vu«ng. B. ChuÈn bÞ: 1.Thầy: Thớc kẻ, thớc đo độ, máy tính. 2.Trò : Thớc kẻ, thớc đo độ, máy tính C. Các hoạt động dạy học : 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra : thùc hiÖn khi luyÖn tËp 3. Bµi míi: Yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i hÖ thøc quan 1. Bµi 57 ( s¸ch bµi tËp Tr.97) : hÖ gi÷a c¹nh vµ gãc trong tam gi¸c vu«ng. Nh¾c l¹i gi¶i tam gi¸c vu«ng cã nghÜa lµ g× ? Thùc hiÖn gi¶i bµi tËp sè 57 s¸ch bµi tËp Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi: §Ó tÝnh AN ta nªn lµm nh thÕ nµo ?. Bµi 59(SBT) (H1). TÝnh AN vµ AC? Trong tam gi¸c vu«ng ANB : AN = AB. sin 38 = 11. sin 38 6,772cm Trong tam gi¸c vu«ng ANB ta cã: AN 6 ,772 ≈ ≈ 13 , 544 cm AC = sin 30 1 2 Bµi 59(SBT) T×m x vµ y trong c¸c h×nh sau: a) Trong tam gi¸c vu«ng APC ( vu«ng t¹i P) ta cã: 1 x = CP = AC . sin 300 = 8. =4 2 x ≈ 6 , 223 y= 0 cos 50 b) Trong tam gi¸c vu«ng ACB tÝnh x theo CB vµ gãc 400: x = CB.sin400 = 7. 0,6428 AB CD 4,5. AOB. COD 2,598 y = x. Cot 600 = 4,5 . c) Ta cã DP = CQ = 4 Do đó trong tam giác vuông CQB ( vuông tại Q) có: x =. CQ cos 500 = Sau đó giáo viên chỉnh sửa lời giải theo tr×nh bµy .......... AB CD  AOB COD . QB = CQ.tan 500 = 4. tan 500 AOB 4,767.

(25) COD. Hãy nêu những yếu tố đã biết trong hình vÏ cña bµi 61 §ã lµ c¹nh BD=BC=DC=5cm Gãc DAB = 400.. AOB 1,456 AP = y = AP + PQ + QB = 1,456 + 4 + 4,767 COD 10,223 Bài 61: Cho BCD là tam giác đều cạnh 5cm và góc DAB b»ng 400 . TÝnh a) AD b) AB. AOB COD . Trong tam gi¸c vu«ng ADE biÕt gãc A, c¹nh gãc vu«ng DE, theo tû sè sin cña góc A ta tính đợc AD, theo tỉ số tang của góc A ta tính đợc AE từ đó tính đợc AB. Do tam giác BDC là tam giác đều do đó: BD = BC = DC = 5cm (gt) vµ cã gãc DBC = 600 - KÎ DE BC. Trong tam giác đều BDC ta có:. AB CD A1 2A2 3A3 4A4 5A5 6A61 §êng cao DE = BC. = 5. = 4,33 AD = DE : Sin 400 = 4,33 : Sin 400 AB  CD 6,736 cm Trong tam gi¸c ADE cã AE =. AB  CD  = 5,16 cm. A O 1 1. AB = AE - BE =5,16 - = 2,66 cm §¸p sè: AD 6,736cm AB 2,660cm 4. Cñng cè: - Cho häc sinh nh¾c l¹i hÖ thøc gi÷a c¹nh vµ gãc trong tam gi¸c vu«ng. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi theo SGK vµ vë ghi, lµm c¸c bµi tËp tõ 64 - 71 s¸ch bµi tËp. Ngày Tiết 15.. §5. Ứng. dụng thực tế các tỷ số lượng giác của góc nhọn ( Thực hành ngoài trời). A. Môc tiªu: - Học sinh biết xác định chiều cao của một vật thể mà không cần lên đến điểm cao nhất của nó. - Biết xác định khoảng cách giữa hai điểm, trong đó có một điểm khó tới đợc. - Rèn luyện kỹ năng đo đạc trong thực tế, rèn luyện ý thức làm việc tập thể. - Tiết 15 : Xác định chiều cao của cột điện. B. ChuÈn bÞ: 1. Thầy: chuÈn bÞ gi¸c kÕ, thíc cuén, m¸y tÝnh bá tói 2.Trũ: đọc trớc bài, chuẩn bị mỗi tổ 1 giác kế, thớc cuộn, máy tính bỏ túi C. Các hoạt động dạy học:.

(26) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. 1. Tổ chức: 2. KiÓm tra: KiÓm tra dông cô cña c¸c nhãm 3. Bµi míi: 1. Híng dÉn HS thùc hµnh (30 phót) - GV ®a h×nh 34 <Tr.90. SGK>. 1. Xác định chiều cao: A - GV nêu nhiệm vụ: Xác định chiều cao của mét th¸p (thay b»ng chiÕc cét ®iÖn) mµ khã ®o trực tiếp đợc (không cần lên đỉnh của nó). O - GV giíi thiÖu c¸c kho¶ng c¸ch:. B. b C. a. D. - Theo em qua h×nh vÏ trªn nh÷ng yÕu tè nµo ta có thể xác định trực tiếp đợc ? Bằng cách nào ? - HS: Xác định trực tiếp góc AOB bằng giác kế, xác định trực tiếp đoạn OC, OD bằng đo đạc. - Để tính độ dài AD, tiến hành nh thế nào ?. AD: ChiÒu cao cña cét ®iÖn khã tíi, khã ®o trùc tiÕp đợc. OC: ChiÒu cao cña gi¸c kÕ. CD: Chân cột điện đến nơi đặt giác kế. * C¸ch lµm: + Đặt giác kế thẳng đứng cách chân cột điện 1 kho¶ng b»ng a (CD = a). + §o chiÒu cao cña gi¸c kÕ (gi¶ sö - T¹i sao coi AD lµ chiÒu cao cña th¸p vµ ¸p OC = b). dông hÖ thøc gi÷a c¹nh vµ gãc cña tam gi¸c   + §äc sè ®o trªn gi¸c kÕ: B1 O2 = . vu«ng ? Ta cã: AB = OB. Tan . Vµ: AD = AB + BD - GV yªu cÇu HS c¸c tæ trëng b¸o c¸o viÖc = a. tan  + b. chuÈn bÞ thùc hµnh vÒ dông cô vµ ph©n c«ng Cã  AOB vu«ng t¹i B. (Vì cột điện vuông góc với mặt đất). nhiÖm vô. 2. ChuÈn bÞ thùc hµnh (14 ph) - GV: KiÓm tra cô thÓ. MÉu b¸o c¸o: - GV: Giao mÉu b¸o c¸o thùc hµnh cho c¸c tæ. Xác định chiều cao: - HS: §¹i diÖn tæ nhËn mÉu b¸o cao: H×nh vÏ:… a) KÕt qu¶ ®o: CD = = OC = b) TÝnh AD = AB + BD. *§iÓm thùc hµnh cña tæ: §iÓm chuÈn thùc ý thøc kØ luËt KÜ n¨ng Tæng STT Hä vµ tªn bÞ dông cô hµnh (3 ®iÓm) (10 ®iÓm) (2 ®iÓm) (5 ®iÓm). - GV đa HS tới địa điểm thực hành phân công vị trÝ tõng tæ. - Bố trí hai tổ cùng làm vị trí để đối chiếu kết qu¶. - GV kiÓm tra kÜ n¨ng thùc hµnh cña c¸c tæ, nh¾c nhë híng dÉn thªm HS. - GV có thể yêu cầu HS làm hai lần để kiểm tra kÕt qu¶.. 3. Học sinh thùc hµnh (14 ph) - C¸c tæ thùc hµnh bµi to¸n. - Mỗi tổ cử một th kí ghi lại kết quả đo đạc và tÝnh h×nh thùc hµnh cña tæ.. - Sau khi thùc hµnh xong, c¸c tæ tr¶ thíc ng¾m, giác kế cho phòng đồ dùng dạy học. - HS thu xếp dụng cụ, rửa tay chân, vào lớp để tiÕp tôc hoµn thµnh b¸o c¸o. - GV yêu cầu các tổ tiếp tục làm để hoàn hành II. Hoàn thành báo cáo- Nhận xét - đánh giá (7 ph) b¸o c¸o. - GV yªu cÇu: VÒ phÇn tÝnh to¸n kÕt qu¶ thùc - C¸c tæ HS lµm b¸o c¸o thùc hµnh theo néi dung. hành cần đợc các thành viên trong tổ kiểm tra vì đó là kết quả chung của tập thể, căn cứ vào đó, - Các tổ bình điểm cho từng cá nhân và tự đánh GV sÏ cho ®iÓm thùc hµnh cña tæ. gi¸ theo mÉu b¸o c¸o..

(27) - GV thu b¸o c¸o thùc hµnh cña c¸c tæ. - Sau khi (thùc hµnh) hoµn thµnh nép b¸o c¸o cho - Th«ng qua b¸o c¸o vµ thùc tÕ quan s¸t, kiÓm tra GV. nêu nhận xét, đánh giá và cho điểm thực hành cña tõng tæ. - Căn cứ vào điểm thực hành của từng tổ và đề nghÞ cña tæ HS, GV cho ®iÓm thùc hµnh cña tõng HS (cã thÓ th«ng b¸o sau). 4. Cñng cè: (5 ph). - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i nhiÖm vô vµ c¸ch thùc hiÖn tõng nhiÖm vô. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: (3 ph). - Ghi s½n sè thø tù, hä vµ tªn thµnh viªn cña nhãm vµo mẫu b¸o c¸o. - ¤n l¹i c¸ch thùc hiªn (c¸ch lµm) tõng nhiÖm vô. - Giờ sau thực hành tiếp, yêu cầu mang đủ Ngày Tiết 16.. §5. Ứng. dụng thực tế các tỷ số lượng giác của góc nhọn ( Thực hành ngoài trời). A. Môc tiªu: - Kiến thức: HS biết xác định chiều cao của một vật thể mà không cần lên điểm cao nhất của nó. Biết xác định khoảng cách giữa hai địa điểm, trong đó có một điểm khó tới đợc. - Kĩ năng : Rèn kĩ năng đo đạc thực tế, rèn ý thức làm việc tập thể. - Thái độ : Rèn tính cẩn thận, rõ ràng. B. ChuÈn bÞ : 1.Thầy: Gi¸c kÕ, ª ke (3 bé). 2.Trò : Thíc cuén, m¸y tÝnh bá tói, giÊy, bót .... C. Các hoạt động d¹y häc: 1.Tæ chøc: (1 ph). 2. KiÓm tra: (kh«ng) - GV ®a h×nh 35 <T.91. SGK> lªn b¶ng phô. I. Thùc hµnh ngoµi trêi (35 phót) - GV nêu nhiệm vụ: Xác định chiều rộng mà a. Xác định khoảng cách: việc đo đạc chỉ tiến hành ở một bờ sông. - GV: Coi hai bê s«ng song song víi nhau. Chän mét ®iÓm B phÝa bªn kia s«ng lµm mèc (thêng lÊy mét c©y lµm mèc). - LÊy ®iÓm A bªn nµy s«ng sao cho AB vu«ng gãc víi c¸c bê s«ng. ®o: - Dùng ê ke đặc kẻ đờng thẳng Ax sao cho Ax *Cách Hai bê s«ng coi nh song song vµ AB vu«ng gãc  AB. víi hai bê s«ng, nªn chiÒu réng cña khóc s«ng chÝnh - LÊy C  Ax. lµ ®o¹n AB. - §o ®o¹n AC (gi¶ sö AC = a). Cã  ACB vu«ng t¹i A. A B  AC = a 1 1 - Dïng gi¸c kÕ ®o gãc    BN = ( O1 O2 = ).  AB = a. tg. - GV: Làm thế nào để tính đợc chiều rộng của 2. ChuÈn bÞ thùc hµnh (14 ph) khóc s«ng ? MÉu b¸o c¸o: X¸c định kho¶ng c¸ch: - GV yªu cÇu HS c¸c tæ trëng b¸o c¸o viÖc H×nh vÏ:… chuÈn bÞ thùc hµnh vÒ dông cô vµ ph©n c«ng a) KÕt qu¶ ®o: nhiÖm vô. - KÎ Ax  AB. - GV: KiÓm tra cô thÓ. - LÊy C  Ax. - GV: Giao mÉu b¸o c¸o thùc hµnh cho c¸c tæ. §o AC = - HS: §¹i diÖn tæ nhËn mÉu b¸o cáo: Xác định . b) TÝnh AB . - GV đa HS tới địa điểm thực hành phân công 3. Học sinh thực hành (14 ph) - C¸c tæ thùc hµnh bµi to¸n. vÞ trÝ tõng tæ. - Bố trí hai tổ cùng làm vị trí để đối chiếu kết - Mỗi tổ cử một th kí ghi lại kết quả đo đạc và tính h×nh thùc hµnh cña tæ. qu¶. - Sau khi thùc hµnh xong, c¸c tæ tr¶ thíc ng¾m, gi¸c. AM.

(28) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. - GV kiểm tra kĩ năng thực hành của các tổ, kế cho phòng đồ dùng dạy học. nh¾c nhë híng dÉn thªm HS. - HS thu xếp dụng cụ, rửa tay chân, vào lớp để tiếp - GV có thể yêu cầu HS làm hai lần để kiểm tra tục hoàn thành báo cáo. kÕt qu¶. II. Hoàn thành báo cáo- Nhận xét - đánh giá (7 - GV yêu cầu các tổ tiếp tục làm để hoàn hành ph) b¸o c¸o. - C¸c tæ HS lµm b¸o c¸o thùc hµnh theo néi dung. - GV yªu cÇu: VÒ phÇn tÝnh to¸n kÕt qu¶ thùc hành cần đợc các thành viên trong tổ kiểm tra vì đó là kết quả chung của tập thể, căn cứ vào - Các tổ bình điểm cho từng cá nhân và tự đánh giá đó, GV sẽ cho điểm thực hành của tổ. theo mÉu b¸o c¸o. - GV thu b¸o c¸o thùc hµnh cña c¸c tæ. - Sau khi (thùc hµnh) hoµn thµnh nép b¸o c¸o cho - Th«ng qua b¸o c¸o vµ thùc tÕ quan s¸t, kiÓm GV. tra nêu nhận xét, đánh giá và cho điểm thực hµnh cña tõng tæ. - Căn cứ vào điểm thực hành của từng tổ và đề nghÞ cña tæ HS, GV cho ®iÓm thùc hµnh cña tõng HS (cã thÓ th«ng b¸o sau). 4.Củng cố: - Nhận xét đánh giá giờ thực hành của các tổ. - Khắc sâu công thức tính cạnh, góc trong tam giác vuông 5. Híng dÉn vÒ nhµ: ( 3 ph). - Ôn lại các kiến thức đã học, làm các câu hỏi ôn tập chơng <Tr.91. SGK>. - Lµm c¸c bµi tËp 33, 34, 35, 36 <Tr. 94 SGK>. - TiÕt sau «n t©p ch¬ng. Ngày. Tiết 17. Ôn tập chương I ( Có thực hành giải toán trên MTCT) A. Môc tiªu: - Kiến thức: Hệ thống hóa các hệ thức về cạnh và đờng cao trong tam giác vuông. Hệ thống hoá các công thức định nghĩa các tỉ số lợng giác của một góc nhọn và quan hệ gi÷a c¸c tØ sè lîng gi¸c cña hai gãc phô nhau. - Kĩ năng : Rèn luyện kĩ năng tra bảng (hoặc sử dụng máy tính bỏ túi) để tra (hoặc tính) các tỉ số l ợng gi¸c hoÆc sè ®o gãc. - Thái độ : Rèn tính cẩn thận, rõ ràng. B. ChuÈn bÞ : 1. Thầy: : B¶ng phô: Tãm t¾t c¸c kiÕn thøc cÇn nhí, c©u hái, bµi tËp. Thớc thẳng, com pa, ê ke, thớc đo độ, phấn màu, máy tính bỏ túi. 2.Trò : Lµm c¸c c©u hái vµ bµi tËp trong «n tËp ch¬ng I. Thớc kẻ, com pa, ê ke, thứơc đo độ, máy tính bỏ túi. C. Các hoạt đông d¹y häc: 1. Tæ chøc: (1 ph). 2. KiÓm tra: (kÕt hîp trong giê) 3. Bµi míi: Tãm t¾t c¸c kiÕn thøc cÇn nhí: I. Ôn tËp lÝ thuyÕt 1. Các công thức về cạnh và đờng cao trong tam 1. Lý thuyết: gi¸c vu«ng. ) b2 = ab' a) b2 = ... ; c2 = ... c2 = ac' b) h2 = ... 2) h2 = b'c' c) ah = ... 3) ah = bc.. C D  1 1.

(29) 1 .. . .. . = + h2 .. . .. . 2. §Þnh nghÜa c¸c tØ sè lîng gi¸c cña gãc nhän: AC sin = = BC .. . cos = = .. . .. . .. . tan  = ; cot  = .. . .. . - Yªu cÇu HSA ®iÒn vµo b¶ng phô. - Yªu cÇu HS nªu tÝnh chÊt cña c¸c tØ sè lîng gi¸c. d). 4) 2). 1 1 1 = + h2 b 2 c 2 AC BC AB = BC. sin =. =. cos = tan  =. .. . .. .. ;. cot  =. .. . .. .. 3. Mét sè tÝnh chÊt cña c¸c tØ sè lîng gi¸c: Khi  và  là hai góc phụ nhau, khi đó: sin = cos cos = sin tan  = cotg cot  = tan. + Khi  lµ gãc nhän: 0 < sin < 1. 0 < cos < 1. Sin2 + cos2 = 1. sin α cos α Tan  = ; cot  = cos α sin α Tan . Cot  = 1. + Khi góc  tăng từ 00 đến 900 thì sin và tan  t¨ng, cßn cos vµ cot  gi¶m. II. LuyÖn tËp (30 ph) *Bài 33: Chọn kết quả đúng: 3 SR a) C. b) D. 5 QR √3 c) C. - Yªu cÇu HS lµm bµi 33 <Tr. 93. SGK>. 2 *Bµi 34: (GV ®a ®Çu bµi lªn b¶ng phô). a a) C. tan  = - Bµi 34 <Tr. 93. SGK>. c b) C. cos = sin (900 - ). * Bµi 35: Cã: - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 35 b 19 = Tan  = <Tr.94. SGK>. c 28 - GV vÏ h×nh lªn b¶ng råi híng dÉn HS. 0,6786  34010'. Cã:  +  = 900   = 9000 - 34010' = 55 50'. - GV yªu cÇu HS lµm bµi 37, GV ®a h×nh vÏ lªn * Bµi 37: b¶ng phô. a) Cã: - Yªu cÇu HS nªu c¸ch chøng minh. AB2 + AC2 = 62 + 4,52 = 56,25. a) Chøng minh ABC vu«ng t¹i A. TÝnh c¸c BC2 = 7,52 = 56,25. góc B, C và đờng cao AH của tam giác đó.  AB2 + AC2 = BC2.  ABC vu«ng t¹i A. (theo ®/l Pytago). AC 4,5 Cã tan B = = =0 ,75 AB 6. CM . O O 3 4.   CN 36052'.    AC = 900 - AC = 5308'. Cã BC. AH = AB. AC (hÖ thøc lîng trong tam b) Hái ®iÓm M mµ diÖn tÝch MBC b»ng diÖn gi¸c vu«ng). AB . AC tích ABC nằm trên đờng nào ?  AH = - MBC và ABC có đặc điểm gì chung? BC.

(30) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013.. GV: Nguyễn Duy Tuấn. 6 . 4,5 AH = = 3,6 (cm). 7,5 b) MBC vµ ABC cã c¹nh BC chung vµ diÖn tÝch b»ng nhau.  đờng cao ứng với BC của 2  này bằng nhau  ®iÓm M ph¶i c¸ch BC mét kho¶ng b»ng AH  M nằm trên đờng thẳng song song với BC, c¸ch BC 1 kho¶ng AH = 3,6 (cm).. 4. Cñng cè: (3 ph). - Chốt lại các nội dung cơ bản đã ôn tập. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: (2 ph) - ¤n tËp tiÕp c¸c kiÕn thøc cña ch¬ng. - Lµm bµi tËp 38, 39, 40 <Tr. 95. SGK>; 82, 83, 84 <Tr.102. SBT>. - TiÕt sau «n tËp tiÕp Ngày. Tiết 18. Ôn tập chương I ( Có thực hành giải toán trên MTCT) A. Môc tiªu: - KiÕn thøc: HÖ thèng hãa c¸c kiÕn thøc vÒ c¹nh vµ gãc trong tam gi¸c vu«ng. - KÜ n¨ng : RÌn luyÖn kÜ n¨ng dùng gãc  khi biÕt mét tØ sè lîng gi¸c cña nã, kÜ n¨ng gi¶i tam gi¸c vu«ng vµ vËn dông vµo tÝnh chiÒu cao, chiÒu réng cña vËt thÓ trong thùc tÕ; gi¶i c¸c bµi tËp cã liªn quan đến hệ thức lợng trong tam giác vuông. - Thái độ : Rèn tính cẩn thận, rõ ràng. B. ChuÈn bÞ : 1.Thầy : Bảng phụ, thớc thẳng, com pa, ê ke, thớc đo độ, phấn màu, máy tính bỏ túi. 2.Trũ : thớc kẻ, com pa, ê ke, thớc đo độ, máy tính bỏ túi. C. Các hoạt động dạy häc: 1. Tæ chøc: ( 1 phót) 2. KiÓm tra: ( 11 phót) - HS1: Lµm c©u hái 3. I. KiÓm tra kÕt hîp «n tËp lÝ thuyÕt ( 11 phót) - Yêu cầu phát biểu thành nội dung định lí. 3. C¸c hÖ thøc vÒ gãc vµ c¹nh trong tam gi¸c vu«ng. b = a sinB b = a cosC b = c tan B b = c cot C c = a sinC c = a cosB. c = b tan C c = b cotB. * Bµi 40 <Tr. 95. SGK>. Cã AB = DE = 30 m Trong tam gi¸c - HS2: Ch÷a bµi tËp 40 <Tr. 95 SGK>. vu«ng ABC: - TÝnh chiÒu cao cña c©y. AC = AB.tan B = 30.tan 350 30.0,7 21 (m) AD = BE = 1,7 m VËy chiÒu cao cña c©y lµ: CD = CA + AD 21 + 1,7 = 22,7 (m). 4. §Ó gi¶i 1 tam gi¸c vu«ng cÇn biÕt 2 c¹nh hoÆc 1 cạnh và một góc nhọn. Vậy để giải một tam giác vu«ng cÇn biÕt Ýt nhÊt 1 c¹nh. II. LuyÖn tËp (28 phót) * Bµi 35 <Tr. 94. SBT> 1 a) Sin = 0,25 = 4 - GV nªu c©u hái 4: - Chän 1 ®o¹n th¼ng Để giải một tam giác vuông, cần biết ít làm đơn vị. nhÊt mÊy gãc vµ c¹nh ? Cã lu ý g× vÒ sè c¹nh ? - Dùng  vu«ng ABC cã: ¢ = 900 AB = 1. BC = 4. - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 35 1 AC <Tr.94. SBT>. Khi đó: Cã =  v× sinC = sin = 4 Dùng gãc nhän  , biÕt: a) Sin = 0,25. b) cos = 0,75.. AM. MC. BN. ND.

(31) - Yªu cÇu lµm vµo vë. - Yªu cÇu HS tr×nh bµy c¸ch dùng.. b) cos = 0,75 =. 3 4. - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 38 <Tr.95. SGK >. - Yªu cÇu HS nªu c¸ch tÝnh.. BD. *Bµi 38 <Tr.95. SGK>. IB = IK.tan (500 + 150 ) = IK. Tan 650 IA = IK. Tan 500  AB = IB - IA = IK. Tan 650 - IK.tan 500 = IK (tan 650 – tan 500 ) IK.(2,14450 – 1,19175) 380. 0,95275 362(m).. - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 39 <Tr.95. SGK>. - GV vÏ l¹i h×nh cho HS dÔ hiÓu. - Yªu cÇu HS lªn b¶ng tr×nh bµy: Kho¶ng c¸ch gi÷a 2 cäc lµ CD.. BD. - GV nhËn xÐt vµ chèt l¹i.. *Bµi 39 <Tr.95. SGK>: Trong tam gi¸c vu«ng ACE cã:.  BD. Trong tam gi¸c vu«ng FDE cã: DF DF sin 500   DE  DE sin 500 5  6,527( m) 0, 76604 VËy kho¶ng c¸ch gi÷a hai cäc CD lµ: 31,114 - 6,527 24,6 (m).. 4. Cñng cè : ( 3 phót). - Chốt lại các kiến thức đã ôn tập và củng cố, khắc sâu lại các dạng bài tập đã chữa. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: (2 ph) - Ôn tập lại lí thuyết và bài tập của chơng để tiết sau kiểm tra 1 tiết (mang đủ dụng cụ học tập). - BTVN: sè 41, 42 < Tr. 96. SGK>; sè 87, 88, 90 <Tr. 103. SBT>.

(32) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013.. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. Ngày Tiết 19.. Kiểm tra chương I. A. Môc tiªu: - Kiểm tra, đánh giá mức độ hiểu và nắm kiến thức về các hệ thức về cạnh và đờng cao trong tam giác vuông, định nghĩa TSLG của góc nhọn và hệ thức về cạnh và góc trong tam giác vuông. - Cã kü n¨ng quan s¸t h×nh vÏ, ký n¨ng vÏ h×nh, tÝnh to¸n, c/m h×nh häc, dùng 1 gãc nhän khi biÕt 1 TSLG của góc đó. - Có kỹ năng vận dụng các hệ thức lợng trong tam giác vuông để tính độ dài các đoạn thẳng, tính các gãc,.... vµ c/m c¸c bµi to¸n cã liªn quan. - Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c trong häc tËp, lßng yªu thÝch m«n häc B. chuÈn bÞ: §Ò kiÓm tra PhÇn I: Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan Khoanh tròn vào chữ cái đứng trớc câu trả lời đúng. C©u1: Cho Δ MNP vu«ng t¹i M, §êng cao MI ( H×nh vÏ). a) Hệ thức nào sau đây đúng A. MN2 = IN.IP; B. MI2 = PN.IN; C. PN.IM = MN.MP; D. MP2 = NP.IN b) sinN b»ng: MI MN A. ; B. ; MN NP MI MP C. ; D. NI MN C©u 2: : Cho Δ ABC vu«ng t¹i A, AB = 5 cm, AC = 12 cm, BC = 13 cm (H×nh vÏ) a) Hệ thức nào đúng: 5 12 A. sinC = . C . cosC = . 12 13 5 5 B. tan C = . D. cot C = 13 12 b) Hệ thức nào đúng: A. sin B = cos (900 - C); B. tan B = cot C; C. sin2 B + cos2 C = 1; D. tan C.cot B = 1. ?1. ?2. II - PhÇn II: Tù luËn.. 3 . 5 C©u 4: Gi¶i tam gi¸c vu«ng ABC, biÕt r»ng ¢ = 900 , AB = 5 cm, BC = 7 cm.( kÕt qu¶ vÒ gãc lµm trßn đến phút, về cạnh làm tròn đến chữ số thập phân thứ ba ) C©u 5: ( 2 đ) T×m x,y,z trong h×nh vÏ. C©u 3: Dùng gãc nhän α , biÕt tan α. =. 3. Đáp ¸n vµ biÓu ®iÓm: PhÇn I: TNKQ ( 2 ®iÓm ). C©u1: a- C ; b- A. (Mçi ý 0,5 diÓm) Câu 3: a - C ; b - B ( Mỗi ý đúng cho 0,5 điểm) PhÇn II: Tù luËn ( 8 ®iÓm)..

(33) Câu 3 ( 3 đ). Câu 4 ( 2 đ). - H×nh vÏ: - C¸ch dùng: A + Dùng gãc xOy = 900, chọn đoạn đơn vị. + Trªn tia Ox lÊy ®iÓm A: OA = 5 ®vÞ + Trªn tia Oy lÊy ®iÓm B: OB O = 3 ®vÞ B  + nối AB, ta đợc OAB = α lµ gãc cÇn dựng - CM: XÐt Δ OAB vu«ng t¹i D C O, theo §N TSLG cña gãc nhän, ta cã: OB 3 tan α = tanA = . vậy góc α vừa dựng thoả mãn đề bài = OA 5. ?3. Ta cã sinC = ?1 45035'.. , suy ra. O O. O. O. O. O. a). b). 900 44025'; Theo hÖ thøc gi÷a c¹nh vµ gãc trong tam gi¸c vu«ng, ta cã: AC = BC.sinB ? 2 7.sin44025' 4,899 (cm). a) x2 = 4.(4+5) ⇒ x=√ 4 .9=6 b) y2 = 4.5 ⇒ y = √ 20=2 √ 5 c) x2 = 5.(4+5) ⇒ z= √ 5. 9=3 . √ 5 a). b). d). c). BOC 2BAC . Điểm 1 1. 1. 0,5. 1,5.   1 BOC BAC 2. C©u 5 (3 ®). 3. C. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra đồ dùng học tập: 3. Bµi míi: * Phát đề kiểm tra và nhắc nhở HS làm bài nghiªm tóc.. * HS nhận đề kiểm tra và làm bài nghiêm túc, đúng quy chế.. 4. Củng cố: * HÕt thêi gian, thu bµi kiÓm tra cña HS, nhËn xÐt vµ nh¾c nhë c¸c c«ng viÖc vÒ nhµ. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Giải lại các bài trong đề kiểm tra. - Đọc trớc " Đ1. Sự xác định đờng tròn. Tính chất đối xứng của đờng tròn" (Chơng II- Đờng tròn.) - Tiếp tục chủ động tự ôn lại kiến thức cơ bản của chơng I.. Ngày Ch¬ng II. §êng Trßn Tiết 20. Đ 1. Sự xác định đờng tròn. Tính chất đối xứng của đờng tròn. I. Môc tiªu: Qua bµi nµy häc sinh cÇn:.

(34) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. - Nắm đợc định nghĩa đờng tròn, cách xác định một đờng tròn, đờng tròn ngoại tiếp tam giác và tam giác nội tiếp đờng tròn. Nắm đợc đờng tròn là hình có tâm đối xứng, có trục đối xứng. - Biết dựng đờng tròn qua ba điểm không thẳng hàng. Biết chứng minh một điểm nằm trên, nằm bên trong, nằm bên ngoài đờng tròn. - Biết vận dụng các kiến thức vào các tình huống thực tiễn đơn giản B. ChuÈn bÞ : 1.Thầy : B¶ng phô, thíc th¼ng, com pa 2.Trò : thíc kÎ, com pa. C. Các hoạt động dạy häc: 1. Tæ chøc: ( 1 phót) 2. KiÓm tra: lồng trong bài 3.Bài mới: Giáo viên vẽ hình, yêu cầu học sinh 1. Nhắc lại về đờng tròn: nhắc lại định nghĩa đờng tròn ở lớp Đờng tròn tâm 6 đã học, giáo viên nhận xét cho O b¸n kÝnh R ®iÓm. đợc ký hiệu: HS: h·y lÊy vÝ dô vÒ mét ®iÓm n»m (O;R) trên đờng tròn, trong đờng tròn, HoÆc (O) khi kh«ng chó ngoài đờng tròn. ý đến bán kính. - Mét ®iÓm M n»m trªn đờng tròn (O;R) khi và chỉ OM =R - Điểm M nằm bên trong đờng tròn khi và chỉ khi: OM <R. - Điểm M nằm ngoài đờng tròn khi và chỉ khi: OM >R.  1 BAD 2.  BC : gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh t×m  hiểu để trả lời BOC . Gi¸o viªn cã thÓ gîi ý h·y so s¸nh c¸c gãc dùa vµo tam gi¸c OKH cã OH>R, OK<R..... Trong tam gi¸c OKH cã OH>r, OK<r do đó OH>OK suy ra OKH > OHK. Giáo viên đặt vấn đề.....  BD Cho hai ®iÓm A,B. cho häc sinh thùc hiÖn.  1 BAC 2. Gi¸o viªn nhËn xÐt: NÕu biÕt mét điểm hoặc biết hai điểm của đờng tròn ta đều cha xác định đợc duy nhất một đờng tròn.  HS lµm BC . Cho học sinh vẽ đờng tròn qua 3 ®iÓm kh«ng th¼ng hµng. Qua ba ®iÓm th¼ng hµng cã thÓ vÏ đợc đợc tròn nào không?. Giáo viên giới thiệu đờng tròn ngoại tiÕp tam gi¸c ABC vµ kh¸i niÖm tam gi¸c néi tiÕp.. 2. Cách xác định đờng tròn: Một đờng tròn xác định khi biết tâm và bán kính của nó, hoặc biết một đoạn thẳng là đờng kính của đờng tròn. a) Hãy vẽ một đờng tròn đi qua hai điểm đó b) Có bao nhiêu đờng tròn nh vậy, tâm của nó nằm trên đờng nµo? Gọi O là tâm của đờng tròn đi qua A và B do OA = OB nên điểm O nằm trên đờng trung trực của đoạn th¼ng AB. b) có vô số đờng tròn đi qua A và B, tâm của các đờng tròn đó nằm trên đờng trung trực của đoạn thẳng AB.  1 BAC 2. : tâm của đờng tròn qua ba điểm A,B,C là giao điểm của các đờng trung trực của tam giác ABC. Nhận xét: Qua ba điểm không thẳng hàng, ta vẽ đợc một và chỉ một đờng tròn. Chú ý: Không vẽ đợc đờng tròn nào qua ba điểm thẳng hàng.. Đờng tròn đi qua ba điểm của tam giác ABC gọi là đờng tròn ngo¹i tiÕp tam gi¸c ABC, tam gi¸c ABC gäi lµ tam gi¸c néi tiếp đờng tròn. 3. Tâm đối xứng: 1 2. Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh thùc. Cho đờng tròn (O) , A là một điểm bất kỳ thuộc đờng tròn. Vẽ A’ đối xứng với A qua O. chứng minh rằng A’ cũng thuộc đờng tròn?.

(35)    hiÖn BAD  DAC BAC. Do OA = OA’ =R nên A’ thuộc đờng tròn (O). KÕt luËn: SGK. Nh vậy có phải đờng tròn có tâm đối xứng không ? Tâm đối xứng của nó lµ ®iÓm nµo ? 4. Trục đối xứng: - đi đến kết luận SGK  1 DAC 2 : SGK - gi¸o viªn cho häc sinh thùc hiÖn.  BD , kÕt luËn 4. Cñng cè : - Cho học sinh giải bài tập: Cho tam giác ABC vuông tại A đờng trung tuyến AM, AB =6cm, AC = 8cm a) chứng minh rằng các điểm A,B,C cùng thuộc một đờng tròn tâm M. b) Trên tia đối của tia MA lấy D,E,F sao cho MD=4cm, ME =6cm, MF =5cm hãy xác định vị trí của các điểm D,E,F đối với đờng tròn (M) nói trên. 5. Híng dÉn dÆn dß: Häc bµi vµ lµm bµi tËp 1,2,3,4.- Gi¶i lu«n bµi tËp 5 t¹i líp.. Ngày Tiết 21. Luyện tập I. Môc tiªu: - Củng cố kiến thức đã học về đờng tròn. - VËn dông kiÕn thøc vµo gi¶i c¸c bµi tËp SGK, s¸ch bµi tËp. - RÌn luyÖn cho häc sinh ph¬ng ph¸p, kü n¨ng gi¶i bµi tËp h×nh häc. B. ChuÈn bÞ : 1.Thầy : B¶ng phô, thíc th¼ng, com pa, 2.Trò : thíc kÎ, com pa. C. Các hoạt động dạy häc: 1. Tæ chøc: ( 1 phót) 2. Kiểm tra: HS1:Nêu định nghĩa, cách xác định đờng tròn. Cho đoạn thẳng AB, một điểm C không thuộc đờng thẳng chứa đoạn AB. Có bao nhiêu đờng tròn qua 3 điểm A,B,C? HS2: Chứng minh rằng đờng tròn là hình có tâm đối xứng, có trục đối xứng? 3.Bài mới: Bµi 4: Gi¸o viªn yªu cÇu HS vÏ h×nh. Cho HS lên bảng xác định các điểm A(-1;-1) ; B(-1;-2) C( √ 2 ; √ 2 ) trªn mÆt ph¼ng toạ độ Oxy..

(36) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. - Vẽ đờng tròn (O;2) Gi¸o viªn yªu cÇu nªu vÞ trÝ cña một điểm đối với một đờng tròn. Từ đó xác định vị trí của A,B,C đối với đờng tròn tâm O bán kính là 2. §èi víi bµi tËp sè 5 gi¸o viªn cho học sinh nghiên cứu và trả lời phơng pháp xác định tâm của đờng trßn. Gi¸o viªn yªu cÇu HS gi¶i thÝch t¹i sao hình 58 là hình có trục đối xứng, có tâm đối xứng.. Hình 59 là hình chỉ có trục đối xøng ?. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. Gọi R là bán kính của đờng tròn tâm O OA2 = 12 + 12 = 2 ⇒ OA = √ 2 <2 = R nªn A lµ ®iÓm n»m trong (O). OB2 = 12 + 22 = 5 ⇒ OB = √ 5 >2 = R. nªn B n»m bªn ngoµi (O). OC2 = ( √ 2 )2 + ( √ 2 )2 = 4 ⇒ OC = 2 = R.nªn C n»m trªn (O). Bµi tËp sè 5: Cách 1:Vẽ hai dây bất kỳ của đờng tròn. Giao điểm các đờng trung trực của hai dây đó là tâm của hình tròn. C¸ch 2: GÊp tÊm b×a cho hai phÇn cña h×nh trßn trïng nhau, nếp gấp là một đờng kính. Tiếp tục gấp nh trên theo nếp gấp khác, ta đợc một đờng kính thứ hai. Giao điểm của hai nếp gấp đó là tâm của hình tròn. Bài tập số 6: Hình 58 SGK là hình có tâm đối xứng, có trục đối xứng. Hình 59 SGK là hình có trục đối xứng. Bài 8: Tâm O là giao điểm của tia Ay và đờng trung trực của BC.. Gi¸o viªn yªu cÇu HS chØ ra ph¬ng pháp dựng đờng tròn thoả mãn yêu cÇu ®Çu bµi.. Gi¸o viªn yªu cÇu HS cïng vÏ theo sù híng dÉn cña GV.. 4. Cñng cè: Bài tập: Cho tam giác nhọn ABC. Vẽ đờng tròn (O) có đờng kính BC, nó cắt các cạnh AB, AC theo thứ tù ë D vµ E. a) Chøng minh r»ng CD AB, BE AC b) Gäi K lµ giao ®iÓm cña BE vµ CD. Chøng minh r»ng AK vu«ng gãc víi BC Híng dÉn gi¶i: a) Các tam giác DBC và EBD có đờng trung tuyÕn lÇn lît lµ DO, EO øng víi c¹nh BC b»ng nöa c¹nh BC nªn lµ c¸c tam gi¸c vu«ng Do đó: CD AB, BE AC b) K lµ trùc t©m cña tam gi¸c ABC nªn AK BC.. 5. Híng dÉn dÆn dß: - Đọc trớc bài đờng kính và dây của đờng tròn. Làm các bài tập phần luyện tập..

(37) Ngày Tiết 22. §2. Đường kính và dây của đường tròn I. Môc tiªu: - Nắm đợc đờng kính là dây lớn nhất trong các dây của đờng tròn, nắm đợc hai định lý về đờng kính vuông góc với dây và đờng kính đi qua trung điểm của một dây không đi qua tâm. - Biết vận dụng các định lý trên để chứng minh đờng kính đi qua trung điểm của một dây, đờng kính vu«ng gãc víi d©y. - Rèn luyện tính chính xác trong việc lập mệnh đề đảo trong suy luận và chứng minh B. ChuÈn bÞ : 1.Thầy : B¶ng phô, thíc th¼ng, com pa, 2.Trò : thíc kÎ, com pa. C. Các hoạt động dạy häc: 1. Tæ chøc: ( 1 phót) 2. KiÓm tra: Gi¶i bµi tËp sè 1 SGK trang 99 3. Bài mới: Gi¸o viªn nªu bµi to¸n SGK 1. So sánh độ dài của đờng kính và dây: Gîi ý cho HS gi¶i bµi to¸n b»ng Bµi to¸n: SGK c¸ch xÐt hai trêng hîp cña d©y Gäi AB lµ d©y bÊt kú cña (O;R). Chøng minh r»ng: AB 2R AB nh SGK Gi¶i: Trêng hîp d©y AB là đờng kính: Cho HS phát biểu định lý 1 Ta cã AB = 2R. Trờng hợp AB không là đờng kính: XÐt tam gi¸c AOB cã: AB <AO + BO= R+R=2R VËy ta lu«n cã: AB 2R - Vẽ đờng tròn (O), dây CD, đờng kính AB vuông góc với CD ( GV vÏ trªn b¶ng, HS vÏ vµo vë ) - HS ph¸t hiÖn tÝnh chÊt cã trong h×nh vÏ - Yêu cầu HS c/m tính chất đó.. §Þnh lý: SGK 2. Quan hệ vuông góc giữa đờng kính và dây: §Þnh lý2: SGK Chøng minh: Xét đờng tròn (O) có đờng kÝnh AB vu«ng gãc víi d©y CD.

(38) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. Phát biểu định lý 2 Trờng hợp CD là đờng kính Gi¸o viªn híng dÉn HS chøng hiÓn nhiªn AB ®i qua trung minh định lý 2 ®iÓm O cña CD. Lu ý xÐt hai trêng hîp.    Yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn BAC BAD  CAD. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. Trờng hợp CD không là đờng kính: Gäi I lµ giao ®iÓm cña Ab vµ CD. Tam gi¸c OCD cã OC = OD nên nó là tam giác cân tại O, OI là đờng cao nên cũng là đờng trung tuyến, do đó IC = ID..  BD Hai đường kính cắt nhau tại trung điểm O nhưng không vuông góc. BAC  1 2. Giáo viên nêu định lý 3. Híng dÉn HS chøng minh, yªu cÇu HS tr×nh bµy lêi gi¶i. - Yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn.  BD. BC. §Þnh lý 3: SGK   DC  BD Cho h×nh vÏ:(h×nh 67 SGK Tr.104) Tính độ dài dây AB biết OA = 13cm, Am = MB, OM = 5cm Vì AB không đi qua tâm O  OM  AB ( đlí 3) - Xét OAM (.  1 DAC 2.  = 900) có AM = DC =. 1 2. = 12 (cm)  AB = 2AM = 2.12 = 24 (cm). - C¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶, gi¸o viªn nhËn xÐt ph¬ng ph¸p lµm, cho ®iÓm. 4. Cñng cè: Bài 11. BC. Bài 11: C/ minh: Tứ giác AHKB là hình thang vì có AH ∥ BK ( cùng vuông góc với HK) Xét hình thang AHKB có OA = OB = R OM ∥ AH ∥ BK ( cùng vuông góc với HK) suy ra OM là đường trung bình của hình thang. Vậy MH = MK (1) Có OM  CD  MC = MD (qh vuông góc giữa đg kính và dây) (2) Từ (1) và (2) suy ra MH - MC = MK - MD  HC = DK. 5. Híng dÉn dÆn dß: - Häc bµi theo vë ghi vµ SGK, lµm c¸c bµi tËp 10,11 SGK trang 104..

(39) Ngày Tiết 23. §3. Liên hệ giữa dây và khoảng cách từ tâm đến dây I. Môc tiªu: Qua bµi nµy häc sinh cÇn: - Nắm đợc các định lý về liên hệ giữa dây và khoảng cách từ tâm đến dây trong một đờng tròn. - Biết vận dụng các định lý trên để so sánh độ dài hai dây, so sánh các khoảng cách từ tâm đến dây. - RÌn luyÖn tÝnh chÝnh x¸c trong suy luËn vµ chøng minh. B. ChuÈn bÞ : 1.Thầy : B¶ng phô, thíc th¼ng, com pa, 2.Trò : thíc kÎ, com pa. C. Các hoạt động dạy häc: 1. Tæ chøc: ( 1 phót) 2. KiÓm tra: - Nêu định lý về đờng kính và dây của đờng tròn. Giải bài tập số 17 sách bài tập trang 130. 3. Bài mới: 1. Bµi to¸n: Cho AB và CD là hai dây ( khác đờng kính ) của (O;R). Gi¸o viªn nªu bµi to¸n theo SGK OH,OK thứ tự là khoảng cách từ O đến AB và CD. Chứng yêu cầu HS đọc đầu bài. minh: Nªu gi¶ thiÕt kÕt luËn. OH2 + HB2 = OK2 + KD2. HS vÏ h×nh vµo vë Gi¸o viªn vÏ h×nh trªn b¶ng. - HS nêu định lý Pi-ta - go - Tr×nh bµy c¸ch chøng minh. Gi¶i: áp dụng định lý Py-ta-go vµo c¸c tam gi¸c vu«ng OHB vµ OKD ta cã: OH2 + HB2 = R2.(1). Gi¸o viªn nªu chó ý. HS thùc hiÖn ?1 . Chia lớp thành 2 nhóm sau đó yêu cÇu c¸c nhãm th¶o luËn t×m ra lêi gi¶i cña ?1 A. M C. B O. D. OK2 + KD2 = OD2 = R2. (2) Tõ (1) vµ (2) suy ra OH2 + HB2 = OK2 + KD2. Chú ý: Kết luận vẫn đúng nếu một dây là đờng kính hoặc hai dây là đờng kính. 2. Liên hệ giữa dây và khoảng cách từ dây đến tâm:  Qua PCQ : ta chứng minh đợc: a) NÕu AB = CD th× OH = OK C/m: OH  AB ; OK  CD (theo đlí đg kính vuông với dây)  AH = HB = và CK = DK = Và AB = CD Suy ra HB = KD  HB2 = KD2 Mà OH2 + HB2 = OK2 + KD2 (1)  OH2 = OK2  OH = OK b) NÕu OH = OK th× AB = CD Từ OH = OK  OH2 = OK2 (2) Từ (1) và (2)  HB2 = KD2  HB = KD Hay AB = CD  AB = CD. góc.

(40) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. Định lý1: Trong một đờng tròn a) Hai dây bằng nhau thì cách đều tâm. Giáo viên nêu định lý 1 b) Hai dây cách đều tâm thì bằng nhau. HS nhắc lại định lý 1  PCQ : a) Nếu AB > CD  AB > CD HB > KD.  HS thùc hiÖn MAN . Sử dụng bài toán để chứng minh. Giáo viên nêu nội dung định lý 2. HS nhắc lại định lý 2.. Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh chØ ra tâm của đờng tròn ngoại tiếp tam gi¸c ABC Hãy áp dụng định lý 1b để so s¸nh.....  HB2 > KD2  OH2 > OK2  OH > OK b) Nếu OH < OK  OH2 < OK2  HB2 > KD2  HB > KD  AB > CD  AB > CD Định lý2: Trong hai dây của một đờng tròn: a) D©y nµo lín h¬n th× gÇn t©m h¬n. b) D©y nµo gÇn t©m h¬n th× lín h¬n..  MAN : Bµi to¸n SGK D,E,F thø tù lµ trung ®iÓm cña AB, BC, AC BiÕt:OD>OE OE = OF Hãy so sánh các độ dài: a) BC vµ AC b) AB vµ AC Giải: Do O là tâm của đờng tròn ngoại tiếp tam giác ABC do đó AB, AC,BC là các dây của đờng tròn ngoại tiếp tam giác ABC v× thÕ: a) Do OE = OF nªn BC = AC b) OD > OE mµ OE = OF nªn OD > OF. suy ra: AB < AC. ( định lý 2b). 4. Cñng cè: - Yêu cầu học sinh nhắc lại các định lý vừa học Cho hình vẽ trong đó MN = PQ CMR: a) AE = AF b) AN = AQ. a) MN = PQ  OE = OF (đlí 1)  OEA =OFA (cạnh huyền - cạnh góc vuông)  AE = AF (1)(2cạnh tương ứng). AMB. M E N A. O Q P. F. b) OE  MN  EN = PQ OF  PQ  FQ = 2 Mà MN = PQ (gt)  NE = FQ (2) Từ (1) và (2) suy ra AE - EN = AF - FQ  AN =AQ. 5. Híng dÉn dÆn dß: - Häc lý thuyÕt theo SGK vµ vë ghi, lµm c¸c bµi tËp trong SGK Ngày Tiết 24.. §4. Vị. trí tương dối của đường thẳng và đường tròn. I. Môc tiªu: Qua bµi nµy, HS cÇn: - Nắm đợc ba vị trí tơng đối của đờng thẳng và đờng tròn, các khái niệm tiếp tuyến, tiếp điểm. Nắm đợc định lí về tính chất của tiếp tuyến. Nắm đợc các hệ thức giữa khoảng cách từ tâm đờng tròn đến đờng thẳng và bán kính của đờng tròn ứng với từng vị trí tơng đối của đờng thẳng và đờng tròn..

(41) - Biết vận dụng các kiến thức để nhận biết các vị trí tơng đối của đờng thẳng và đờng tròn. - Thấy đợc một số hình ảnh về vị trí tơng đối của đờng thẳng và đờng tròn trong thực tế. - RÌn luyÖn tÝnh chÝnh x¸c trong suy luËn vµ chøng minh. B. ChuÈn bÞ : 1.Thầy : có thể vẽ sẵn một đờng tròn trên bảng, rồi dùng que thẳng di chuyển trên bảng để minh họa các vị trí tơng đối của đờng thẳng và đờng tròn. B¶ng phô, thíc th¼ng, com pa, 2.Trò : thíc kÎ, com pa. C. Các hoạt động dạy häc: 1. Tæ chøc: ( 1 phót) 2. Kiểm tra:- Nêu định lí về liên hệ giữa dây và khoảng cách từ dây đến tâm ? Gi¶i bµi tËp sè 12. 3. Bài mới: Gi¸o viªn yªu cÇu HS tr¶ lêi ?1: Nếu đờng thẳng và đờng tròn có 3 ®iÓm chung trë lªn th× cã nghÜa lµ đờng tròn đi qua ba điểm thẳng hµng, ®iÒu nµy v« lÝ. Vậy số điểm chung của đờng thẳng và đờng tròn chỉ có thể là 1, 2 hoÆc 3.. 1. Ba vị trí tơng đối của đờng thẳng và đờng tròn: a) Đờng thẳng và đờng tròn cắt nhau: Đờng thẳng a và đờng tròn (O) có hai điểm chung A và B . Ta nói đờng thẳng và đờng tròn cắt nhau. Đờng thẳng a gọi là cát tuyến của đờng tròn (O).. Giáo viên nêu trờng hợp đờng thẳng cắt đờng tròn... Yªu cÇu HS tr¶ lêi ?2. Khi đó: OH<R vµ HA = HB =. Giáo viên sử dụng đồ dùng dạy học để đa ra nhận xét: Nếu kho¶ng c¸ch OH t¨ng lªn th× kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm A vµ B gi¶m ®i, khi hai ®iÓm A vµ B trïng nhau thì đờng thẳng a và đờng trßn (O) chØ cã mét ®iÓm chung. Gi¸o viªn giíi thiÖu kh¸i niÖm tiếp tuyến của đờng tròn, tiếp ®iÓm..... √ R 2 − OH2. Trong trờng hợp đờng thẳng a đi qua tâm thì ta có khoảng cách từ O đến đờng thẳng a bằng 0 nên OH < R. NÕu a kh«ng ®i qua t©m ta cã OH < OB nªn OH <R. b) Đờng thẳng và đờng tròn tiếp xúc nhau:. - §êng th¼ng a và đờng tròn (O) chØ cã 1 ®iÓm chung. Cho HS vÏ h×nh Ta nãi: §êng Nªu nhËn xÐt vÒ kho¶ng c¸ch OH th¼ng a vµ (O) víi R. Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh tãm tiÕp xóc nhau t¾t Đờng thẳng a là tiếp tuyến của đờng tròn (O) Chøng minh: SGK §Þnh lý: SGK OC a vµ OH = R c) Đờng thẳng và đờng tròn không giao nhau: Đờng thẳng a và đờng tròn (O) không có điểm chung.

(42) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. Ta chứng minh đợc rằng OH > R. BMA. 2. Hệ thức giữa khoảng cách từ tâm đờng tròn đến đờng thẳng và bán kính của đờng tròn.: Vị trí tơng đối của đờng thẳng và đờng tròn. Sè ®iÓm chung. HÖ thøc gi÷a d vµ R. Đờng thẳng và đờng tròn cắt nhau Đờng thẳng và đờng tròn tiếp xóc nhau Đờng thẳng và đờng tròn kh«ng giao nhau. 2. d<R. 1. d=R. 0. d >R.  Thùc hiÖn BNA. 4. Củng cố: Lµm bµi tËp 17 5. HD häc ë nhµ: - Học bài , làm các bài tập 18 , 19 , 20 Tiết sau luyện tập Ngày Tiết 25. Luyện tập I. Môc tiªu: - Củng cố kiến thức cơ bản: Sự liên hệ giữa dây và khoảng cách đến tâm, vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn. - Rèn kỹ năng vẽ hình, chứng minh hình học. - RÌn luyÖn tÝnh chÝnh x¸c trong suy luËn vµ chøng minh. - Giáo dục lòng say mê môn học. B. ChuÈn bÞ : 1.Thầy : B¶ng phô, thíc th¼ng, com pa, 2.Trò : thíc kÎ, com pa. C. Các hoạt động dạy häc: 1. Tæ chøc: ( 1 phót).

(43) 2. Kiểm tra:- Nêu định lí về liên hệ giữa dây và khoảng cách từ dây đến tâm ? - Muốn chứng minh đường thẳng là tiếp tuiyến của đường tròn ta phải làm gì? 3. Bài mới: Bài 12 (SGK) Bài 12 (SGK) GT: (O; 5cm) , dây AB = 8cm, I  AB; a) Tính khoảng cách từ O đến AB AI = 1cm; I  CD ; CD  AB 8 KL: a) Tính OH - Kẻ OH  AB tại H. Ta có AH = HB = 2 = b) CM: CD = AB 4cm  OHB có ( H = 900). C. O. K A. 2 2 2 2 OH = OB  HB  5  4  9 = 3cm b) Kẻ OK  AB tại K ta có tứ giác OKIH là 0    hcn( vì K I H 90 )  OK = IH = 4 - 1 = 3 cm Có OH = OK  AB = CD ( định lí liên hệ giữa dây và khoảng cách đến tâm). 5 4. H. I. B. D. Bài 20 (SGK). 6. O. Bài 20 (SGK) Vì B là tiếp điểm nên OB = 6 và OB  AB . Ta có  OAB vuông tại O theo đlí Pitago ta có : AB2 = OA2 - OB2 = 102 - 62 = 4. 16 = 82  AB = 8 cm. B. 10. A. Bài 41(SBT). Bài 41(SBT) a) Hình thang ABFE có OA = OB ; OC // AE // BF nên CE = CF ( đường thẳng song song cách đều)   b) OCA cân tại O nên A1 OCA mà. AB GT : nửa (O; 2 ) tiếp tuyến d EA  d ; BF  d ; CH  AB KL: a) CE = CF  b) AC là phân giác BAE c) CH2 = AE . BF F.   AE // OC ( cách dựng) nên A 2 OCA ( so le   trong)  A1  A2 do đó AC là phân giác của. d. C E 2. A. 1. H. O. B. góc BAE c) ACE = ACH ( cạnh huyền - góc nhọn)  AE = AH ( CE = CH ) tương tự CBH = CBF  BF = BH ABC có trung tuyến CO ứng với cạnh AB và bằng nửa cạnh ấy nên ABC vuông tại C theo hệ thức lượng trong tam giác vuông ta có: CH2 = HA . HB hay CH2 = AE . BF. 4.Củng cố: - Nắm chắc các định lý đã học để vận dụng vào các bài tập chứng minh hình - Biết vẽ hình 5. HDVN: - Học thuộc các định lý - Biết vận dụng để tính toán - Làm các bài tập trong SBT.

(44) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013.. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. Ngày Tiết 26. §5. Các dấu hiệu nhận biết hai tiếp tuyến của đường tròn I. Môc tiªu: - Học sinh nắm đợc các dấu hiệu nhận biết tiếp tuyến của đờng tròn. - Biết vẽ tiếp tuyến tại một điểm của đờng tròn, vẽ tiếp tuyến đi qua 1 điểm nằm ngoài đờng tròn. Biết vận dụng dấu hiệu nhận biết tiếp tuyến của đờng tròn vào bài tập về tính toán và chứng minh. - Thấy đợc hình ảnh về tiếp tuyến của đờng tròn trong thực tế. - Giáo dục lòng say mê môn học. B. ChuÈn bÞ : 1.Thầy : B¶ng phô, thíc th¼ng, com pa, 2.Trò : thíc kÎ, com pa. C. Các hoạt động dạy häc: 1. Tæ chøc: ( 1 phót) 2. Kiểm tra: Nêu vị trí tơng đối của đờng thẳng và đờng tròn? hệ thức giữa d và R của từng trờng hợp. 3. Bài mới: HS nhắc lại dấu hiệu nhận biết 1. Dấu hiệu nhận biết tiếp tuyến của đờng tròn:.

(45) tiếp tuyến của đờng tròn: Khoảng cách từ tâm O đến đờng thẳng xy bằng bán kính của đờng tròn nên đờng thẳng xy là tiếp tuyến của đờng tròn. Giáo viên vẽ đờng tròn (O) bán kính OC rồi vẽ đờng thẳng a vu«ng gãc víi OC t¹i C. §êng th¼ng a cã lµ tiÕp tuyÕn cña đờng tròn không? Vì sao? HS: gi¶i thÝch Cho HS phát biểu thành định lí Gi¸o viªn ghi tãm t¾t. a) Đờng thẳng và đờng tròn chỉ có 1 điểm chung b) Khoảng cách từ tâm của đờng tròn đến đờng thẳng bằng bán kính của đờng tròn §Þnh lÝ: SGK. ¿ C ∈ a ,C ∈(O) a⊥ OC ¿{ ¿. ⇒ a là tiếp tuyến của đờng tròn (O). HS lµm ?1 : Gi¸o viªn cho HS lªn b¶ng tr×nh Thùc hiÖn ?1 : bày sau đó nhận xét và điều Cách 1: Khoảng cách từ A đến BC là AH bằng bán kính của đchỉnh... ờng tròn ( A: AH) do đó BC là tiếp tuyến của đờng tròn đó. Cách 2: BC vuông góc với bán kính AH tại điểm H của đờng Giáo viên nêu bài toán và hớng tròn nên BC là tiếp tuyến của đờng tròn. dẫn. Sau đó gọi HS lên bảng làm 2. Áp dông: bµi to¸n nµy. Qua điểm A nằm bên ngoài đờng tròn (O) hãy dựng tiếp tuyến của đờng tròn. * C¸ch dùng - Dùng M lµ trung ®iÓm cña AO. - Dựng đờng tròn có tăm M, bán kính MO, cắt đờng tròn (O) t¹i B vµ C Giáo viên yêu cầu HS chứng - Kẻ các đờng thẳng AB và AC ta đợc các tiếp tuyến phải dựng. minh cách dựng trên là đúng. * Chøng minh: Ta chøng minh §Ó chøng minh AB, AC lµ tiÕp tuyến của đờng tròn (O) ta chứng AB, AC vuông minh nh thÕ nµo ? gãc víi OB , OC t¹i B vµ C Thật vậy Tam giác ABO có đờng trung tuyến BM bằng. AO 2. lªn ABO = 900. Do AB vu«ng gãc víi OB t¹i B lªn AB lµ tiÕp tuyÕn cña (O). T¬ng tù AC lµ tiÕp tuyÕn cña (O) * Biện luận: - Khi A  (O)  dựng được một tíêp tuyến.( 1 nghiệm) - Khi A  ngoài (O)  dựng được 2 tíêp tuyến.( 2 nghiệm) - Khi A  trong (O)  không dựng được tíêp tuyến nào.( vô nghiệm) 4. Củng cố: Bài 21 (SGK).

(46) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. Xét ABC có AB = 3 ; AC = 4 ; BC = 5 Ta có: 52 = 32 + 42  AB2 + AC2 = BC2 Theo định lí  Pitago đảo ta có: ABC vuông tại A  BAC = B 900  BA  AC tại A  AC là tiếp tuyến 5 3 (B;BA ) A. C. 4.  AC là tiếp tuyến(B) BA  AC tại A  BAC = 900  ABC vuông tại A  Theo đlí đảo Pitago Bài 22(SGK). Bài 22(SGK) Phân tích: - (O) tiếp xúc với d tại A  OA  d - (O) đi qua A và B  OA = OB Suy ra O thuộc trung trực của AB Cách dựng: - Qua A dựng đường Ax  d tại A. O B - Dựng đường trung trực AB Giao 2 đường vuông góc này là tâm O d Chứng minh: Theo cách dựng tâm: OA = OB = R ; OA  d tại A A Suy ra d là tiếp tuyến (O) Biện luận: Chỉ dựng được 1 đường tròn đi qua A và B tiếp xúc với d 5. HDVN: - Học thuộc khái niệm tiếp tuyến, định lý, cách chứng minh đường thẳng là tiếp tuyến của đường tròn. - Rèn kỹ năng dựng hình. - Làm bài 23 , 24 ,25 ( SGK ) x. Ngày Tiết 27. Luyện tập I. Môc tiªu: - Củng cố kiến thức đã học của học sinh về sự liên hệ giữa dây và khoảng cách từ tâm đến dây. Vị trí tơng đối của đờng thẳng và đờng tròn .Tiếp tuyến của đờng tròn. - Áp dông kiÕn thøc vµo viÖc gi¶i c¸c bµi tËp. - Rèn kỹ năng nhận biết tiếp tuyến của đường tròn, Kỹ năng chứng minh , dựng tiếp tuyến. - Giáo dục lòng say mê môn học. B. ChuÈn bÞ : 1.Thầy : B¶ng phô, thíc th¼ng, com pa, 2.Trò : thíc kÎ, com pa. C. Các hoạt động dạy häc: 1. Tæ chøc: ( 1 phót) 2. KiÓm tra: Muốn chứng minh một đường thẳng là tiếp tuyến của một đường tròn ta phải chứng minh được gì? Nêu cách dựng tiếp tuyến của đường tròn khi biết một điểm nằm ngoài đường tròn: 3. Bài mới: Cho HS đọc đầu bài Bµi tËp 16 Tr. 106: Giáo viên yêu cầu học sinh giải bài tập, So sách độ dài: lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i. a) OH vµ OK.

(47) Do 2 d©y AB vµ CD cã AB>CD v× thÕ OH <OK NhËn xÐt cho ®iÓm. b) So sách độ dài ME và MF: Vì OH<OK nên đối với đờng tròn lớn thì hai dây ME và Tõng phÇn yªu cÇu HS gi¶i thÝch v× MF cã ME >MF sao... c) So s¸ch MH vµ MK: MH > MK Bµi tËp 24. Bµi 24: a) Gọi H là giao điểm của OC và AB . AOB cân tại O ( vì OA = OB = R) . OH là đường cao đồng thời là phân   giác  O1 O2. A. C. 1 2. H. 1 2. O. B. - Xét AOC và BOC có OA = OB =R;OC chung ;  O  O 1 2 ( tam giác đều)  AOC = BOC ( c.g.c) 0    CBO OAC 90  BC là tiếp tuyến của đường tròn tâm O. b) Vì OH  AB ( gt)  HA = HB = = = 12 cm; OH =. Bµi tËp sè 25 :. Gi¸o viªn vÏ h×nh trªn b¶ng. HS vẽ hình, đọc kỹ đầu bài - tự giải. HS lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i. Gi¸o viªn nhËn xÐt cho ®iÓm. T¹i sao MA = MC ?...... OA2  AH 2  152  122  81 = 9 cm. OA2 152  9 = 25 cm Vậy OC = OH Bµi tËp sè 25: Cho đờng tròn (O) có bán kính OA = R, dây BC vuông gãc víi OA t¹i trung ®iÓm M cña OA. a) Tø gi¸c OCAB lµ h×nh g× ? V× sao ? b) Kẻ tiếp tuyến với đờng tròn tại B, nó cắt đờng thẳng OA tại E. Tính độ dài BE theo R. Gi¶i:. Chứng minh tam giác OBA đều. Trong tam gi¸c vu«ng OBE h·y tÝnh BE theo OB ? a) B¸n kÝnh OA BC nªn MB = MC. Tø gi¸c ABOC lµ h×nh b×nh hµnh v× cã OM = MA; MB = MC, l¹i cã OA BC nên tứ giác đó là hình thoi.. Có thể chứng minh thêm CE là tiếp b) Ta cã OB = OA = R, OB = OA suy ra tam gi¸c AOB lµ tuyến của (O)  tam giác đều nên AOB = 600. Trong tam giác vuông OBE vu«ng t¹i B cã: BE = OB.tg 600 = R 4. Cñng cè: Bµi tËp 45 s¸ch bµi tËp trang 134:. √3.

(48) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. Cho tam giác ABC cân tại A, các đờng cao AD và BE cắt nhau tại H. Vẽ đờng tròn (O) có đờng kính AH. Chøng minh r»ng: a) Điểm E nằm trên đờng tròn (O) b) DE là tiếp tuyến của đờng tròn (O). Gi¶i: a) Do tam gi¸c EAH vu«ng t¹i E mµ OE lµ trung tuyÕn nªn AO = OH = OE, vËy E n»m trên đờng tròn (O) b) Tam gi¸c BEC vu«ng cã ED lµ trung tuyÕn nªn ED = DB suy ra E1 = B1 (1) Ta l¹i cã E2 = H1=H2 (2) Tõ (1) vµ (2) suy ra E1 +E2 = B1+H2 = 900 Hay DE vu«ng gãc víi b¸n kÝnh OE t¹i E nªn DE lµ tiÕp tuyÕn cña (O). 5. Híng dÉn dÆn dß: - Häc lý thuyÕt theo SGK vµ vë ghi, lµm c¸c bµi tËp tõ bµi 42 - 47 s¸ch bµi tËp to¸n. Ngày Tiết 28. §6. Tính chất của hai tiếp tuyến cắt nhau I. Môc tiªu: - Nắm đợc các tính chất của hai tiếp tuyến cắt nhau, nắm đợc thế nào là đờng tròn nội tiếp tam giác, tam giác ngoại tiếp đờng tròn, hiểu đợc đờng tròn bàng tiếp tam giác. - Biết vẽ đờng tròn nội tiếp tam giác cho trớc. Biết vận dụng các tính chất hai tiếp tuyến cắt nhau vào bµi tËp vÒ tÝnh to¸n, chøng minh. - Biết cách tìm tâm của đờng tròn bằng thớc phân giác. - Giáo dục lòng say mê môn học. B. ChuÈn bÞ : 1.Thầy : B¶ng phô, thíc th¼ng, com pa, máy vi tính, đèn chiếu, màn chiếu 2.Trò : thíc kÎ, com pa. C. Các hoạt động dạy häc: 1. Tæ chøc: ( 1 phót) 2. Kiểm tra: nêu định nghĩa tiếp tuyến của đờng tròn, nêu cách vẽ tiếp tuyến, vẽ hình. 3. Bài mới: 1. §Þnh lý vÒ hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau:. - Cho HS lµm ?1 .. ?1 . ta dÔ thÊy OB = OC. B. A. M. ABO  ACO = 900; OA chung nªn AOC. Từ đó suy ra O R. Δ AOB =.   AB  AC; OAB OAB ; AOB  AOB. §Þnh lý: SGK Chứng minh: Do BA và CA là hai tiếp tuyến của đGiáo viên vẽ hình, nêu nội dung định lý theo ờng tròn (O) . Theo tính chất tiếp tuyến ta có: SGK AB OB, AC OC. C. Hai tam gi¸c vu«ng AOB vµ AOC cã: OB = OC, Giáo viên hớng dẫn HS chứng minh định lý.. OA là cạnh chung do đó. Δ AOB =. Δ AOC:.     Do đó ta có: AB  AC ; OAB OAB; AOB  AOB.

(49) Cho HS lµm ? 2 .. ? 2 .: §Æt miÕng gç h×nh trßn tiÕp xóc víi hai c¹nh của thớc. Kẻ theo “tia phân giác của thớc”, ta vẽ đợc một đờng kính của hình tròn. Xoay miếng gỗ rồi tiếp tục làm nh trên, ta vẽ đợc đờng kính thứ 2. Giao điểm của hai đờng kính vừa vẽ là tâm của miếng gỗ trßn. 2. §êng trßn néi tiÕp tam gi¸c:. HS quan sát- Nêu cách làm. Cho häc sinh tiÕp tôc lµm ?3 .. ?3 . Vì I thuộc phân giác góc A  IE = IF Vì I thuộc phân giác góc B  ID = IF Vậy ID = IE = IF  D, E , F cùng thuộc đường tròn ( I ; ID ) Vậy: §êng trßn tiÕp xóc víi 3 c¹nh cña mét tam giác gọi là đờng tròn nội tiếp tam giác, còn tam giác gọi là tam giác ngoại tiếp đờng tròn.. A. E. + Tâm đường tròn nội tiếp tam giác là giao 3 đường phân giác của tam giác.. F I. B. D. + Tâm này cách đều ba cạnh của tam giác. 3. §êng trßn bµng tiÕp tam gi¸c:. C. ? 4 : K thuéc tia ph©n gi¸c cña gãc CBF nªn KD = KF. K thuéc tia ph©n gi¸c cña gãc Bcy nªn KD = KE.. Cho häc sinh lµm ? 4.  KF = KD = KE Vậy D, E,F nằm trên cùng một đờng tròn (K; KD). A. Kết luận: Tâm của đờng tròn bàng tiếp là giao điểm của hai đờng phân giác các góc ngoài tại B và C hoặc là giao ®iÓm cña ph©n gi¸c gãc A vµ gãc ngoµi t¹i B ( hoÆc C). I B. D. C. F. E. K. Cho tríc tam gi¸c ABC h·y nªu c¸ch x¸c định tâm đờng tròn bàng tiếp... 4. Cñng cè: Câu hỏi trắc nghiệm: Câu 1: Cho đường tròn tâm O, MA và MB là các tiếp tuyến của (O) tại A và B. Số đo góc AMB 580  . Số đo của góc AOM là: A : 510 ; B: 610 ; C : 620. ; D: 520. A x. M. 58 . O. Giải thích:MAB có MA = MB ( t/c 2 tiếp tuyến  cắt nhau )  MAB = ( 1800 - 580 ) : 2 = 610 Câu 2: Tâm của đường tròn nội tiếp tam giác là. B.

(50) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. giao điểm của 3 đường nào? Câu 3: Tâm của đường tròn bàng tiếp tam giác là giao A: ba đường cao điểm của ba đường nào? B: ba đường phân giác A: Hai đường phân giác góc trong C: ba đường trung tuyến B: Hai đường phân giác góc ngoài D: ba đường trung trực C: 1 đường phân giác trong và 1 đường phân giác ngoài D: Hai đường phân giác ở câu B hoặc hai đường phân giác ở câu C 5. Híng dÉn: Lµm c¸c bµi tËp tõ 26-32 Ngày Tiết 29. Luyện tập I. Môc tiªu: - Rèn luyện cho học sinh biết áp dụng kiến thức đã học vào việc giải các bài tập về phần tiếp tuyến của đờng tròn. - RÌn t duy s¸ng t¹o, biÕt tù lùc lµm viÖc trong khi häc bé m«n to¸n. - Biết cách tìm tâm của đờng tròn bằng thớc phân giác. - Giáo dục lòng say mê môn học. B. ChuÈn bÞ : 1.Thầy : B¶ng phô, thíc th¼ng, com pa 2.Trò: thíc th¼ng, com pa C. Các hoạt động dạy häc: 1. Tæ chøc: ( 1 phót) 2. KiÓm tra: Kiểm tra 15 phút Đề bài: Cho đường tròn tâm ( O), điểm A nằm bên ngoài đường tròn. Kẻ các tiếp tuyếnAB, AC với đường tròn( B, C là các tiếp điểm). a) CMR: OA  BC b) Vẽ đường kính CD. CMR: BD ∥ AO c) Tính độ dài các cạnh của tam giác ABC ; biết OB = 2 cm, OA = 4 cm Đáp án: a) Tam gi¸c ABC cã AB = AC nªn lµ tam gi¸c c©n t¹i A. Ta l¹i cã AO lµ lµ tia ph©n gi¸c cña gãc A nªn AO BC. b) Gäi H lµ giao ®iÓm cña AO vµ BC. DÔ chøng minh BH = HC. Tam gi¸c CHD cã CH = HB, CO = OD nên BD // HO do đó BD // AO. c) AC2 = OA2 - OC2 = 42 - 22 = 12. suy ra: AC =. √ 12=2 √ 3 (cm). Tacã. sin OAC =. OC 2 1 = = OA 4 2. nªn O¢C = 300.  vµ BAC = 600. Tam gi¸c ABC c©n cã ¢ = 600 nªn lµ tam gi¸c đều. Do đó: AB = BC = AC = 2 √ 3 (cm). 3. Bài mới:.

(51) Bµi 27: Theo tÝnh chÊt tiÕp tuyÕn c¾t nhau ta cã DM = DB, EM = EC Chu vi tam gi¸c ADE b»ng: AD + DE + AE = AD + DM + ME + AE = AD + DB + EC + AE = AB + AC = 2AB. Chu vi tam gi¸c ADE.... Bµi 30: Bµi 30 Tìm tòi cách giải, sau đó lên bảng trình bày lời gi¶i. Từng phần giáo viên có thể cho điểm đối với HS lµm tèt.. x C y M D. A. B. O. a) Chøng minh gãc COD = 900 Do OC vµ OD lµ c¸c tia ph©n gi¸c cña hai gãc kÒ    bï AOM vµ BOM nªn OC OD. VËy COD = 0 90 b) Theo tÝnh chÊt cña hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau ta cã: CM = AC; DM = DB c) CM: tớch AC . BD khụng đổi khi M di Do đó CD = CM + DM = AC + BD c) Ta có : AC . BD = CM . MD chuyển trên nửa đường tròn Xét COD vuông tại O và OM  CD nên ta có : OM2 = MC .MD suy ra MC. MD = R2 ( R là bán kính đường tròn tâm O) Vậy AC .BD = R2 ( không đổi) 4. Cñng cè: Bai 32: AD.BC 2 SABC =. A. Ta có: OD = 1 cm  AD = 3cm  Trong ADC vuông có C = 600 1 DC = AD . cot 600 = 3. 3 =. O. 3 cm. BC = 2 DC = 2 3 cm AD.BC 3.2 3 3 3 2 = 2 SABC = cm2. B. D. C.

(52) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013.. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. Vậy chọn D 5. Híng dÉn dÆn dß: - Ôn tập các kiến thức đã học chuẩn bị kiểm tra học kỳ - Tiêt sau ôn tập học kỳ Ngày Tiết 30. Ôn tập học kỳ I I. Môc tiªu: - Hệ thống hóa kiến thức đã học ở học kỳ I cho học sinh: Chơng I: Hệ thức lợng trong tam giác vuông. Ch¬ng II: §êng trßn. - Cho häc sinh rÌn luyÖn gi¶i c¸c bµi tËp. - Vân dụng giải bài tập ,chứng minh, tính toán - Giáo dục lòng say mê môn học. B. ChuÈn bÞ : 1.Thầy : B¶ng phô, thíc th¼ng, com pa 2.Trò: thíc th¼ng, com pa C. Các hoạt động dạy häc: 1. Tæ chøc: ( 1 phót) 2. KiÓm tra: Lồng trong bài 3. Bài mới: Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i hÖ A. KiÕn thøc cÇn nhí: thức về cạnh và đờng cao trong tam giác I. Ch¬ng I: HÖ thøc lîng trong tam gi¸c vu«ng: vu«ng. ( theo h×nh vÏ ) 1) Một số hệ thức về cạnh và đờng cao: Cho tam gi¸c ABC vu«ng t¹i A: Bµi tËp ¸p dông:.... a)) b2 = ab’; c2 = ac’ b) b2 + c2 = a2. c) h2 = b’.c’ d) ah = bc. 1 1 1 = 2+ 2 2 h b c - Giáo viên yêu cầu học sinh nhắc lại định nghÜa c¸c tØ sè lîng gi¸c cña c¸c gãc 2) TØ sè lîng gi¸c cña c¸c gãc nhän: nhän * sin α = đối / huyền; cos α = kề / huyền e). tan α = đối / kề; cot α = kề / đối. Nêu tỉ số lợng giác của các góc đặc biệt. * Víi α vµ β lµ hai gãc phô nhau ta cã: sin α = cos β ; cos α = sin β ; tan α = cot β ; cot α = tan β .. * Tỉ số lợng giác của một số góc đặc biệt: Nªu mét sè hÖ thøc vÒ c¹nh vµ gãc trong Mét sè hÖ thøc vÒ c¹nh vµ gãc trong tam gi¸c vu«ng: tam gi¸c vu«ng b = a.sin B = a. cosC; b = c.tan B = c.cotC c = a.sinC = a.cosB; c = b.tan C = b.cotB ThÕ nµo lµ gi¶i tam gi¸c vu«ng. ®iÒu kiÖn tối thiểu để có thể giải đợc tam giác Gi¶i tam gi¸c vu«ng:..... vu«ng? Gi¸o viªn yªu cÇu HS tr¶ lêi theo c©u hái I. Ch¬ng II: §êng trßn ë s¸ch gi¸o khoa «n tËp theo c©u hái trong SGK. Bài 1: Cho nửa đường tròn đường kính B: Bài tập:.

(53) AB, trên cùng một mặt phẳng bờ AB vẽ 2 Bài 1: a) Theo t/ c của 2 tiếp tuyến cắt nhau ta có: CA tiếp tuyến Ax, By. Gọi M là điểm bất kỳ = CM ; MD = BD nên CD = AC + BD = CM + MD thuộc nửa đường tròn(O) tiếp tuyến tại M b) Theo t/c của 2 tiếp tuyến cắt nhau ta có : OC là phân cắt Ax tại C, cắt By tại D.    giác AOM ; OD là phân giác mà AOM kề bù BOM a) CMR: CD = AC + BD  nên COD = 900 b) Tính góc COD c) Gọi I là trung điểm CD. Ta có OI là trung tuyến c) CMR: AB là tiếp tuyến của đường tròn CD đường kính CD thuộc cạnh huyền CD và OI = 2 d) Tìm vị trí của M để ABCD có chu vi  IO = IC = ID  O thuộc đường tròn đường kính nhỏ nhất. CD (1) . Mặt khác AC//BD ( vì cùng vuông góc AB) y nên ABCD là hình thang vuông mà OI là đường trung D bình  IO  AB (2) . Từ (1) và (2) suy ra AB là tiếp CD I x tuyến (I; 2 ) M. d) Chu vi hình thang ABCD luôn bằng AB + 2CD.. C. Ta có AB không đổi nên chu vi ABCD nhỏ nhất  CD nhỏ nhất  CD = AB A. B. O.  CD ∥ AB  OM  AB . Khi OM  AB thì chu vi = 3 AB ( nhỏ nhất). 4. Củng cố:  Cho tam giác ABC ( A = 900) đường cao AH a) Theo2 hệ thức lượng tronh tam giác vuông ta chia cạnh huyền BC thành 2 đoạn BH , Ch có độ có: AB = BH . BC = 4.(4 + 9) = 4.13 dài lần lượt 4cm , 9cm. Gọi DE lần lượt là hình  AB = 2 13 chiếu của H trên AB , AC. AC2 = HC . BC = 9.( 4 + 9) = 9.13 a) Tính độ dài AB, AC    AC = 3. 13 b) Tính độ dài DE , số đo B, C 0    b) Tứ giác ADHE có D  A E 90 nên A ADHE là hình chữ nhật  AH = DE ( t/c 2 đường chéo) E. Theo hệ thức lượng trong tam giác vuông ta có: AH2 = BH . CH = 4.9 = 36. D B. 9. 4 H. C.  DE = AH = 6 cm AH 6 3   Tan B = HB 4 2 = 1,5    B = 56019'  C = 900 - 56019' = 33041'. 5. HDVN: - Ôn toàn bộ chương 1 , 2 - Giải các bài tập trong SGK , SBT - Tiết sau kiểm tra học kỳ I.

(54) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013.. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. Ngµy Tiết 31 -. Kiểm tra viết học kỳ I(ĐS+HH). (ĐỀ PHÒNG GIÁO DỤC) A. Môc tiªu: - Hệ thống toàn bộ kiến thức đã học trong chương trình học của học kỳ I - Học sinh cần nắm được các bước rút gọn trong dạng toán rút gọn biểu thức có chứa căn thức bậc hai. - Học sinh biết tìm hệ số góc và viết phương trình tổng quát khi biết nó đi qua hai điểm cho trước. - Kiểm tra xem học sinh nắm bắt được bao nhiêu lượng kiến thức trong học kỳ I để có kế hoạch phụ đạo học sinh trong kỳ II. - Giáo dục tính tự giác, cẩn thận , chính xác. B. ChuÈn bÞ : 1. Thầy: Đề của phòng GD 2.Trò: Kiến thức cơ bản C. Các hoạt động d¹y häc: 1. Tæ chøc: (1 ph). 2. KiÓm tra: ( 7 ph). GV coi thi phát đề 3. Bµi míi: ( 32 ph) -Học sinh tiến hành làm bài 4. Cñng cè: ( 3 ph) Hết giờ thu bài 5. Híng dÉn vÒ nhµ: ( 2 ph). Về làm lại bài vào vở D. Rút kinh nghiệm giờ dạy: Ngµy Tiết 32 -. Trả bài kiểm tra học kỳ I. A. Môc tiªu: - Giúp học sinh biết được kiến thức mình nắm được đến đâu và những kiến thức nào còn hổng để có ý thức tự học bổ sung thêm kiến thøc c¬ bản trong chương trình học lớp 9. - Rèn kỹ năng trình bày và kỹ năng giải toán. - Phát triển khả năng tư duy của học sinh biết dẫn dắt các kiến thức đã học thành một xâu logic. B. ChuÈn bÞ : 1. Thầy : Đề bài và đáp án 2. Trò : Kiến thức C. Các hoạt động d¹y häc: 1. Tæ chøc: (1 ph) 2. KiÓm tra: (kÕt hîp trong giê) 3. Bµi míi 1. Nhận xét : * ¦u ®iÓm: * Nhîc ®iÓm. - Học sinh lắng nghe 2. Chữa bài: GV: Ch÷a l¹i bµi kiÓm tra. HS: Ghi chép và thấy đợc những sai sótcủa Theo đỏp ỏn, lưu ý sửa lại đề bài cõu 2 m×nh 4. Cñng cè: ( 3 ph) GV: §äc ®iÓm bµi kiÓm tra cho häc sinh HS: Nghe ®iÎm bµi kiÓm tra cña m×nh 5. Híng dÉn vÒ nhµ: (2 ph). Ngµy Tiết 33 - §7 - Vị A. Môc tiªu: Qua bµi nµy HS cÇn:. trí tương đối của hai đường tròn.

(55) - Nắm đợc ba vị trí tơng đối của hai đờng tròn, tính chất của hai đờng tròn tiếp xúc nhau( tiếp điểm nằm trên đờng nối tâm ), tính chất của hai đờng tròn cắt nhau ( hai giao điểm đối xứng với nhau qua đờng nèi t©m ). - Biết vận dụng tính chất của hai đờng tròn cắt nhau, tiếp xúc nhau vào các bài tập về tính toán và chứng minh. - Biết cách vẽ đường tròn và đường tròn khi số điểm chung là 0 ; 1 ; 2 - RÌn luyÖn tÝnh chÝnh x¸c trong vÏ h×nh, tÝnh to¸n.Vận dụng các tính chất đã học để giải bài tập và một số bài toán thực tế. - Giáo dục tính cẩn thận , chính xác. B.ChuÈn bÞ: 1. Thầy: dùng 1 đờng tròn bằng dây thép để minh hoạ vị trí tơng đối của nó với đờng tròn đợc vẽ sẵn trªn b¶ng. 2. Trò: Thước kẻ, com pa 3. Phương pháp: Hỏi đáp C. Các hoạt động dạy học: 1. Tổ chức: 2. Kiểm tra : Nêu vị trí tơng đối của đờng thẳng và đờng tròn, mỗi trờng hợp hãy nêu hệ thức liên hệ giữa khoảng cách từ tâm đến đờng thẳng và bán kính của đờng tròn. 3. Bµi míi: 1. Ba vị trí tơng đối của hai đờng tròn: HS: thùc hiÖn ?1 . a) Hai đờng tròn cắt nhau: - Nếu hai đờng tròn có từ 3 điểm chung trở lên thì chúng trùng nhau. Vậy hai đờng tròn phân biệt không thể có quá hai ®iÓm chung. GV nêu vị trí hai đờng tròn có 0,1,2 điểm chung bằng cách đặt đờng tròn .... GV vÏ h×nh vµ giíi thiÖu tªn cña c¸c vÞ trÝ nãi trªn. - Có hai điểm chung A và B ; hai điểm chung gọi là hai Gi¸o viªn vÏ s½n h×nh tÊt c¶ c¸c trêng giao điểm ; Đoạn thẳng AB gọi là dây chung. hợp . Yêu cầu HS vẽ đầy đủ các trờng hîp vµo vë. b) Hai đờng tròn tiếp xúc ngoài Tiếp xúc ngoài. Giáo viên giới thiệu cho HS nắm đợc đờng nối tâm, đoạn nối tâm của hai đờng trßn. - Chỉ có một điểm chung ; điểm chung gọi là tiếp điểm. Qua h×nh vÏ HS nªu nhËn xÐt cña m×nh Gi¸o viªn ghi tãm t¾t.... O O'. O O'. A. Tiếp xúc trong c) Hai đường tròn không giao nhau:. Đựng nhau. Hai đường tròn không có điểm chung.

(56) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013.. O. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. O'. Ngoài nhau Ta biết đờng kính là trục đối xứng của 2. Tính chất đờng nối tâm: đờng tròn vì thế.... đờng nối tâm OO’ là Đường thẳng OO' gọi là đường thẳng nối tâm. trục đối xứng của hình.... Cho HS lµm ? 2 Gi¸o viªn yªu cÇu HS tù lµm a) HS1 tr¶ phÇn a) b) HS 2 nªn tr×nh bµy lêi gi¶i Chú ý: có thể HS coi OO’ Là đờng trung b×nh cña tam gi¸c ACD... ( sai ) v× cha biÕt C,B,D th¼ng hµng ?. Đoạn thẳng OO' gọi là đoạn thẳng nối tâm. OO' là trục đối xứng của hai đường tròn. ? 2 Gi¸o viªn ghi tãm t¾t bµi tËp... a) Do OA = OB ( cïng b¸n kÝnh )OA’ = OB’ (bán kính) nên OO’ là đờng trung trực của đoạn AB. b) Do OO’ là trục đối xứng của hình , A là điểm chung duy nhất của hai đờng tròn nên A phải nằm trên trục đối xứng của hình tạo bởi hai đờng tròn. Vậy A nằm trên đờng thẳng OO’. §Þnh lý: SGK (O) vµ (O’) tiÕp xóc nhau t¹i A ⇒ O,O’, A th¼ng hµng. ¿ OO ' ⊥ AB (O) vµ (O’) c¾t nhau t¹i A vµ B ⇒ IA=IB ¿{ ¿. ?3 : a) Hai đờng tròn cắt nhau tại A và B. b) Chứng minh OO’//BC và OO’//BD từ đó say ra C,B,D th¼ng hµng. Xét ABC có OA = OB = R;IA = IB ( T/c đg nối tâm)  OI là đường trung bình của ABC  OI // BC hay OO'// BC Xét  ABD có OA = OB = R;IA = IB (T/c đg nối tâm)  O'I là đường trung bình của ABD  O'I // BD hay OO'// BD Vậy Theo tiên đề Ơ clit thì C , B, D thẳng hàng 4. Cñng cè: - Khắc sâu tính chất đường nối tâm - Cho häc sinh lµm bµi tËp 33 5. Híng dÉn về nhà: - Làm đầy đủ bài tập SGK và các bài tập phần này trong sách bài tập hình học. Ngµy Tiết 34 - §8 - Vị trí tương đối của hai đường tròn A. Môc tiªu: - HS nắm đợc hệ thức giữa đoạn nối tâm và các bán kính của hai đờng tròn ứng với từng vị trí tơng đối của hai đờng tròn. Hiểu đợc khái niệm tiếp tuyến chung của hai đờng tròn. - Biết vẽ hai đờng tròn tiếp xúc ngoài, tiếp xúc trong, biết vẽ tiếp tuyến chung của hai đờng tròn. Biết xác định vị trí tơng đối của hai đờng tròn dựa vào hệ thức giữa đoạn nối tâm và các bán kính. B. ChuÈn bÞ: 1.Thầy: có bảng vẽ sẵn vị trí của hai đờng tròn, tiếp tuyến chung của hai đờng tròn, hình ảnh một số vị trí tơng đối của hai đờng tròn trong thực tế..

(57) 2. Trò: Thước kẻ, com pa 3. Phương pháp: Thực hành vẽ, hỏi đáp C. Các hoạt động dạy học: 1. Tổ chức: 2. Kiểm tra : Nêu định lý tính chất đờng nối tâm của hai đờng tròn cắt nhau. 3. Bài mới: ?1 : Hãy chứng minh khẳng định trªn §¸p: trong tam gi¸c AOO’ cã: OA-O’A< OO’< OA+O’A Tøc lµ R - r < OO’< R+r. 1. HÖ thøc gi÷a ®o¹n nèi t©m vµ c¸c b¸n kÝnh: a. Hai đờng tròn cắt nhau: Nếu hai đờng tròn (O; R) và (O’; r) cắt nhau th×: R - r < R + r Trong tam gi¸c AOO’ cã: OA-O’A< OO’< OA+O’A Tøc lµ R - r < OO’< R+ r. Khi nào thì hai đờng tròn tiếp xúc nhau ?. b. Hai đờng tròn tiếp xúc nhau: Nếu hai đờng tròn (O;R) và (O’; r) tiếp xúc ngoài thì OO’ = R+r Nếu hai đờng tròn (O;R) và (O’;r) tiếp xúc trong thì: OO’ = R-r. ( hai đờng tròn tiếp xúc trong ) Tõng trêng hîp h·y cho HS vÏ h×nh , chøng minh hÖ thøc gi÷a b¸n kÝnh vµ đờng nối tâm.. ( hai đờng tròn tiếp xúc ngoài ) c) Hai đờng tròn không giao nhau: ( giáo viên dùng bảng phụ để vẽ hình của từng trờng hợp). O O O'. Đựng nhau. O'. Ngoài nhau + Nếu hai đờng tròn ở ngoài nhau: OO’> R+r + Nếu đờng tròn (O;R) đựng đờng tròn (O’;r) thì OO’ < R - r B¶ng tãm t¾t: SGK ( B¶ng phô ). 2. Tiếp tuyến chung của hai đờng tròn: Tiếp tuyến chung của hai đờng tròn tức là đờng thẳng tiếp xúc với cả hai đờng tròn..

(58) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013.. O O'. Đồng tâm Gi¸o viªn cho HS ®iÒn vµo b¶ng tãm t¾t ( ®iÒn vµo cét sè ®iÓm chung, hÖ thøc gi÷a OO’ víi R vµ r).. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. ?3 h97a: có hai tiếp tuyến chung ngoài d1, d2; một tiếp tuyến chung trong m h97b: có hai tiếp tuyến chung ngoài d1, d2 h 97c : một tiếp tuyến chung ngoài d h97d: không có tiếp tuyến chung nào Ví dụ: a) Đĩa và kíp xe đạp ( hai đường tròn ngoài nhau) b) hai đường tròn tiếp xúc ngoài c) các đường tròn đồng tâm. Gi¸o viªn giíi thiÖu h×nh vÏ vÒ tiÕp tuyến chung của hai đờng tròn, tất cả c¸c trêng hîp Vậy hai đờng tròn có thể có bao nhiªu tiÕp tuyÕn chung? Ch¼ng h¹n trêng hîp kh«ng giao nhau ...... Lấy ví dụ thực tế các đồ vật có hình dạng và kết cấu có liên quan đến vị trí tương đối của hai đường tròn 4. Cñng cè: Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh lµm bµi tËp 35 - Khi nào hai đường tròn cắt nhau, tiếp xúc, không giao nhau 5. Híng dÉn dÆn dß: Häc lý thuyÕt theo SGK vµ vë ghi. Lµm c¸c bµi tËp tõ 35 - 40 SGK Tr.122-123.. Ngµy. Tiết 35 - Luyện tập A. Môc tiªu: - Cho học sinh rèn luyện giải các bài tập phần vị trí tơng đối của hai đờng tròn, tiếp tuyến chung của hai đờng tròn. - Củng cố hệ thức giữa đờng nối tâm và các bán kính. B. ChuÈn bÞ: 1.Thầy: Giáo viên soạn đầy đủ giáo án 2.Trũ : Làm đủ các bài tập đợc giao C. Các hoạt động dạy học: 1. Tổ chức: 2. KiÓm tra : Gi¶i bµi tËp sè 36. 3. Bµi míi: Sau khi häc sinh ch÷a bµi tËp 36 trªn b¶ng gi¸o viªn nhËn xÐt cho ®iÓm vµ ch÷a l¹i.. 1. Bài 36:.

(59) Nêu hệ thức giữa đờng nối tâm và c¸c b¸n kÝnh trong trêng hîp tiÕp xóc ngoµi ? Yªu cÇu HS tù gi¶i bµi tËp 37, 38. Sau đó lên bảng trình bày lời giải. Bµi tËp 39 Sau đó giáo viên chữa..... 1 BC 2 Gi¸o viªn cho HS gi¶i thÝch v× sao OIO’ = 900. H·y gi¶i thÝch v× sao AI =. ¸p dông hÖ thøc lîng trong tam giác vuông OIO’ hãy tính IA từ đó tÝnh BC.. a) Gọi O’ là tâm đờng tròn đờng kính OA. Ta có OO’ = OA - O’A nên hai đờng tròn (O) và (O’) tiếp xóc ngoµi. b) C¸ch 1: Cã A = C ( do tam gi¸c AO’C c©n) A = D ( do tam gi¸c AOD c©n ) Vì thế C = D do đó O’C//OD Mµ O’A = O’O nªn C lµ chung ®iÓm cña AD hay AC = CD. 2. Bµi tËp 39: a) Theo tÝnh chÊt cña hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau, ta cã: IB = IA; IC = IA từ đó: 1 Tam giác ABC có đờng trung tuyến AI = BC nªn tam 2  giác ABC vuông tại A  BAC = 900. b) IO vµ IO’ lµ c¸c c¸c tia ph©n gi¸c cña hai gãc kÒ bï nªn  ' IOI = 900. c) Tam giác OIO’ vuông tại I có IA là đờng cao nên IA2 = AO. AO’ = 9.4 = 36. Do đó IA = 6cm. Suy ra BC = 2.IA = 12 cm.. Bµi to¸n dùng h×nh: H·y dùng tiÕp tuyÕn chung cña hai đờng tròn.( xét hai đờng tròn (O;R) và (O’;r) ở ngoài nhau) Xét hai đờng tròn ở ngoài nhau, cßn c¸c trêng hîp kh¸c: tiÕp xóc ngoµi hoÆc c¾t nhau c¸ch gi¶i t¬ng tù. C¸ch dùng: - Dùng tam gi¸c vu«ng OO’I cã c¹nh huyÒn OO’, c¹nh gãc vu«ng OI = R - r. - Tia OI cắt đờng tròn (O;R) tại B - Dùng b¸n kÝnh O’C song song víi OB ( B vµ C cïng thuéc nöa mÆt ph¼ng bê OO’ ) - §êng th¼ng BC lµ tiÕp tuyÕn cÇn dùng.. NÕu trêng hîp R = r th× ta dùng nh thÕ nµo - nghiªn cøu t×m ra c¸ch dùng tiÕp tuyÕn chung trong. 4. Cñng cè: - Cho học sinh nhắc lại về các vị trí tơng đối của hai đờng tròn, hệ thức giữa đờng nối tâm và các bán kÝnh. 5. Hớng dẫn dặn dò: Làm đầy đủ các bài tập trong SGK và sách bài tập..

(60) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013.. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. Ngµy Tiết 36 - Ôn. tập chương II. A. Môc tiªu: Qua bài này HS cần: Ôn tập các kiến thức đã học về tính chất đối xứng của đờng tròn, liên hệ giữa dây và khoảng cách từ tâm đến dây; về vị trí tơng đối của đờng thẳng và đờng tròn, của hai đờng tròn. - Vận dụng các kiến thức đã học vào các bài tập về tính toán và chứng minh. - RÌn luyÖn c¸ch ph©n tÝch t×m tßi lêi gi¶i bµi to¸n vµ tr×nh bµy lêi gi¶i, lµm quen víi d¹ng bµi tËp vÒ tìm vị trí của một điểm để một đoạn thẳng có độ dài lớn nhất. B. ChuÈn bÞ: 1. Thầy: bảng vẽ sẵn các vị trí tơng đối của đờng thẳng và đờng tròn, của hai đờng tròn. 2. Trò: Ôn tËp theo c¸c c©u hái «n tËp trong SGK C . Các hoạt động dạy học: 1. Tổ chức: 2. KiÓm tra : thùc hiÖn khi «n tËp 3. Bµi míi: Bµi tËp sè 41: Bµi tËp sè 41 ( SGK): Cho HS đọc đề bài A Cho HS nh¾c l¹i c¸c kiÕn thøc liªn quan đến đề bài: đờng tròn ngoại tiếp tam giác, F G tam giác nội tiếp đờng tròn. 1 2 E Gi¸o viªn vÏ h×nh trªn b¶ng Gi¸o viªn yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u a): X¸c định vị trí tơng đối của đờng tròn (I) và (O); (K) vµ (O); (I) vµ (K).. 1. B I. 2. O. H. K. C. D. Gi¸o viªn yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u b.... Tam giác nội tiếp đờng tròn có một cạnh là đờng kính thì tam giác đó là tam giác vu«ng.. ¸p dông hÖ thøc lîng trong tam gi¸c vu«ng h·y tÝnh AH2. Chøng minh EF lµ tiÕp tuyÕn cña hai ®-. Lêi gi¶i: Câu a: Xác định vị trí tơng đối của đờng tròn (I) và (O); (K) vµ (O); (I) vµ (K).: Do: OI = OB - IB nªn (I) tiÕp xóc trong víi (O) OK = OC - KC nªn (K) tiÕp xóc trong víi (O). IK = IH + KH nªn (I) tiÕp xóc ngoµi víi (K). C©u b Tam giác ABC nội tiếp đờng tròn có BC là đờng kính nªn lµ tam gi¸c vu«ng t¹i A, t¬ng tù ta cã gãc E vµ F.

(61) êng trßn (I) vµ (K). đều vuông. H·y nªu dÊu hiÖu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn cña 0    Tg AEHF cã: A E F 90 nªn lµ h×nh ch÷ nhËt một đờng tròn. C©u c:Tam gi¸c AHB vu«ng t¹i H vµ HE AB nªn theo hÖ thøc trong tam gi¸c vu«ng ta cã: AE.AB = AH2. Tam gi¸c AHC vu«ng t¹i H vµ HF AC nªn HS tr¶ lêi gi¸o viªn nhËn xÐt cho ®iÓm. ta cã: AF . AC = AH2. Do vËy: AE . AB = AF. AC. Xác định vị trí điểm H để EF có độ dài C©u d: lín nhÊt ? Gäi G lµ giao ®iÓm cña EF vµ AH. Tø gi¸c AEHF lµ Nêu định lý liên hệ giữa đờng kính và  H  F d©y? 1 1 h×nh ch÷ nhËt nªn GH = GF do đó EF = AH ?   So s¸nh AH víi OA. Tam gi¸c KHF c©n t¹i K nªn F2 H 2 Khi nµo th× AH = OA? 0     Vậy EF lớn nhất là bằng độ dài đoạn Suy ra: F1  F1 H1  H1 90 nµo ? Do đó EF là tiếp tuyến của đờng tròn (K) Khi đó điểm H nằm ở đâu? Chøng minh t¬ng tù ta cã EF lµ tiÕp tuyÕn cña (I). C©u e: Vì AEHF là hình chữ nhật do đó EF = AH ta có: Bµi tËp 42 EF = AH OA ( OA có độ dài không đổi ) HS đọc đề bài 42 Gi¸o viªn vÏ h×nh lªn b¶ng. Ta nhËn thÊy: EF = OA ⇔ AH = OA ⇔ H trïng HS tr¶ lêi tõng phÇn theo c©u hái. O. VËy khi H trïng víi O, tøc lµ d©y AD vu«ng gãc víi BC tại O thì EF có độ dài lớn nhất. Bµi tËp 42: Nªu tÝnh chÊt cña hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau t¹i mét ®iÓm. H·y chøng minh ME AB T¬ng tù h·y chøng minh MF. AC. a) Chøng minh tø gi¸c AEMF lµ h×nh ch÷ nhËt: V× MA vµ MB lµ tiÕp tuyÕn cña (O) nªn:   MA = MB, M 1 M 2 Tam gi¸c AMB c©n t¹i M, ME lµ tia ph©n gi¸c cña gãc AMB lªn ME AB.   Tơng tự ta chứng minh đợc: M 3 M 4 và MF AC MO vµ MO’ lµ c¸c tia ph©n gi¸c cña hai gãc kÒ bï nªn MO MO’ Nh vËy tø gi¸c AEMF cã ba gãc vu«ng nªn lµ HCN Để chứng minh BC là tiếp tuyến của đờng b) Chứng minh ME.MO = MF.MO’ tròn đờng kính OO’ ta chứng minh thế Tam gi¸c MAO vu«ng t¹i A, AE MO nªn: nµo? ME. MO = MA2. T¬ng tù : MF.MO’ = MA2.=> ME.MO = MF. MO’ Nêu tính chất đờng trung bình của hình c) Chứng minh OO’ là tiếp tuyến của đờng tròn có đờng thang. kÝnh BC. Theo câu a ta có MB = MA = MC nên đờng tròn đờng kÝnh BC cã t©m lµ M vµ b¸n kinh MA. Mµ OO’ MA t¹i A nªn OO’ lµ t. tuyÕn cña (M;MA). d) Chøng minh BC lµ tiÕp tuyÕn cña ® trßn ®k OO’: Gọi I là trung điểm của OO’, khi đó I là tâm của đờng tròn đờng kính OO’ . IM là bán kính ( vì IM là trung tuyÕn øng víi c¹nh huyÒn cña tam gi¸c vu«ng MO’O).IM là đờng trung bình của hình thang OBCO’ do đó IM BC hay BC là tiếp tuyến của đờng tròn có đờng kính OO’. 4. Cñng cè: - Giáo viên tóm tắt cách xác định điểm H: Bớc 1: chứng minh EF OA , OA có độ dài không đổi, Bớc 2: Chỉ ra vị trí của điểm H để EF = OA, bớc 3: Kết luận. 5. Híng dÉn dÆn dß: H·y chøng minh MO MO’ HS suy nghÜ t×m c¸ch chøng minh. Gi¸o viªn yªu cÇu HS tr×nh bµy lêi gi¶i phÇn b. GV: H·y ¸p dông hÖ thøc trong tam gi¸c vuông để chứng minh vế trái và vế phải của đẳng thức cùng bằng một đại lợng.... Nêu cách nhận biết một tiếp tuyến của đờng tròn..

(62) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. - Lµm bµi tËp 43 (SGK trang 128). GV: Nguyễn Duy Tuấn.. Ngµy dạy: 4/1/2013 CHƯƠNG III : GÓC VỚI ĐƯỜNG TRÒN Tiết 37 - §1 - Góc ở tâm . Số đo cung A. Môc tiªu: - Nhận biết đợc góc ở tâm, có thể chỉ ra hai cung tơng ứng, trong đó có một cung bị chắn. - Thµnh th¹o c¸ch ®o gãc ë t©m b»ng thíc ®o gãc... - Biết so sánh hai cung trên một đờng tròn - Hiểu và vận dụng đợc định lý về “cộng hai cung” - BiÕt chøng minh, biÕt vÏ. - Giáo dục tính cÈn thËn vµ suy luËn logic. B. ChuÈn bÞ 1.Thầy: Thíc th¼ng, compa, thíc ®o gãc 2. Trò: Thíc th¼ng, compa, thíc ®o gãc 3. Phương pháp: hỏi đáp C. Các hoạt động dạy học: 1. Tổ chức: 2. KiÓm tra : Thùc hiÖn khi häc bµi míi. 3. Bµi míi: Quan s¸t h×nh 1 SGK råi tr¶ lêi 1. Gãc ë t©m: c©u hái sau: Định nghĩa: Góc có đỉnh trùng với tâm đờng tròn gọi là góc ở t©m. a) Gãc ë t©m lµ g× ? b) Số đo (độ) của góc ở tâm có thÓ lµ nh÷ng gi¸ trÞ nµo ? Mçi gãc ë t©m t¬ng øng víi mÊy cung? H·y chØ ra cung bÞ ch¾n ë h×nh 1a., 2b SGK. . n a) 00 < α <1800;. b) α. = 1800.    Cung AB đợc ký hiệu là: AB ; AmB là cung nhỏ; AnB là cung lín. Với α = 1800 thì mỗi cung là một nửa đờng tròn. * Cung bÞ ch¾n: là cung nằm bên trong góc Lµm bµi tËp 1 SGK a) §o gãc ë t©m ë h×nh 1a råi  Góc bẹt COD chắn nửa đờng tròn..

(63) ®iÒn vµo chç trèng:. AOB = ....  sđ AmB = ...... Bµi tËp 1: SGK 2. Sè ®o cung: §Þnh nghÜa: SGK.    Vì sao AOB và AmB cùng số đo. Số đo của cung AB đợc ký hiệu là sđ AB AnB b) T×m sè ®o cña cung lín AnB ë = 3600 - 1000= 2600. h×nh 2 SGK råi ®iÒn vµo chç VÝ dô: H×nh 2: s®  trèng. Nãi c¸ch t×m s® AnB =..... ThÕ nµo lµ hai cung b»ng nhau? nãi c¸ch ký hiÖu hai cung b»ng nhau?  hó ý: Thùc hiÖn ?1 SGK: H·y vÏ mét C đờng tròn rồi vẽ hai cung bằng - Cung nhỏ có số đo nhỏ hơn 1800 nhau. - Cung lín cã sè ®o lín h¬n 1800 - “Cung không” có số đo 00, cung cả đờng tròn có số đo 3600. 3. So s¸nh hai cung: Chỉ so sánh hai cung trong một đờng tròn hay trong hai đờng trßn b»ng nhau. §äc môc 4 SGK råi lµm c¸c viÖc - Hai cung b»ng nhau nÕu chóng cã sè ®o b»ng nhau: sau: Cung EF nhá h¬n cung GH : a) Hãy diễn đạt hệ thức sau đây   b»ng ký hiÖu:  4. Khi nµo th× s® AB = s® AC + s® CB sè ®o cung AB = sè ®o cung AC Khi điểm C nằm trên cung AB thì khi đó: điểm C chia cung + sè ®o cung CB.   AB thµnh hai cung AC vµ CB C A B. O. ĐÞnh lý: Nếu C là một điểm trên cung AB thì: ? 2 Vì tia OC nằm giữa hai tia OA và OB nên AOB  AOC  COB      s® AB = s® AC + s® CB. Thùc hiÖn ? 2 4. Cñng cè: Cho HS lµm bµi tËp3,4 SGK 5. Híng dÉn dÆn dß: - Häc theo SGK vµ vë ghi, lµm c¸c bµi tËp 5,6,7,8,9 SGK.. Ngµy day: 7/1/2013..

(64) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. Tiết 38 - Luyện tập A. Môc tiªu: - Củng cố và khắc sâu các kiến thức đã học. - Biết tính số đo cung lớn , nhỏ - Rèn kỹ năng vẽ hình, ghi gt, kl, cách vận dụng chứng minh hình. Giáo dục tính sáng tạo độc lập suy nghĩ. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, com pa 2. Trò: Thước kẻ, com pa 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Phát biểu định lý về sự liên hệ giữa cung và dây 3.Bài mới: Bài 6 (SGK) A 3600 AOB BOC   COA  1200 3 a) O    b)sđ AB = sđ BC = sđ CA = 1200 C B     sđ ABC = sđ BCA = sđ CAB = 2400 Bài 6 (SGK) Bài 11 (SGK) Bài 11 (SGK) E   A a) So sánh các cung nhỏ BC và BD Xét ABC và ABD có: ABC  ABD O = 900(ABC và ABD nội tiếp (O) O' và (O') đường kính AC và AD) C D AC = AD ( đường kính của hai đường tròn bằng B nhau) AB chung   BC BD  ABC = ABD ( cạnh huyền , cạnh góc a) So sánh các cung nhỏ và vuông) phải so sánh 2 dây BC và BD    BC = BD  BC = BD EBD b) chứng minh B là điểm chính giữa cung b) E nằm trên đường tròn đường kính AD , có EB BD   hay ta phải chứng minh 2 dây EB = O'E = O'A = O'D  AED vuông tại E  AED BD = 900 . Ta lại có: BC = BD (CMT) nên EB là đường Bài 12 trung tuyến của ECD vuông tại E  BC = BD = EB D   Vậy EB BD hay B là điểm chính giữa cung  EBD K Bài 12 O A a) chứng minh : OH > OK B C H Trong ABC có : BC < BA + AC Mà AC = AD nên BC < BA + AD Hay BC < BD . Theo đlí về dây cung và khoảng cách đến tâm ta có OH > OK   b) Vì BC < BD nên BC  BD Bài 14a:.

(65) Bài 14 a:. C. O 1 2 A. B. H D. A M. O I. N B.   a) Ta có: DA DB (gt)  DA = DB (đlí liên hệ giữa dây và cung) Lại có: OA = OB = R nên CD là đường trung trực của AB  HA = HB * Mệnh đề đảo : Đường kính đi qua trung điểm của một dây thì đi qua điểm chính giữa của cung căng dây ấy. ? Mệnh đề đảo này không đúng vì khi dây đó là đường kính ? Điều kiện để mệnh để đảo đúng là dây đó không đi qua tâm. *Chứng minh mệnh đề đảo đã sửa: OAB cân (OM = ON = R) . Có HA = HB (gt)  OH là đường trung tuyến  đồng thời là đường phân giác của góc AOB   O   O 1 2  AB BD. 4. Củng cố: - Nắm được các định lí và biết cách vận dụng để chứng minh - Từ chứng minh các mệnh đề suy ra vận dụng các mệnh đề đó để chứng minh bài tập 5. HDVN: Làm các bài tập Trong SGK và SBT Chuẩn bị bài mới. Ngµy dạy: 7/1/2013 Tiết 39 - §2 - Liên hệ giữa cung và dây A. Môc tiªu: - BiÕt sö dông côm tõ “Cung c¨ng d©y” vµ “D©y c¨ng cung” - Phát biểu đợc các định lý 1 và 2 và chứng minh đợc định lý 1. - Hiểu đợc vì sao các định lý 1 và 2 chỉ phát biểu đối với các cung nhỏ trong một đờng tròn hay trong hai đờng tròn bằng nhau. - Rèn kỹ năng vẽ hình, chứng minh hình. Giáo dục tính cẩn thận , trí tưởng tượng. B. ChuÈn bÞ: 1. Thầy: Compa, thíc th¼ng. 2. Trò: Compa, thíc th¼ng 3.Phương pháp: Hỏi đáp, nhóm C. Các hoạt động dạy học: 1. Tổ chức: 2. KiÓm tra : §Þnh nghÜa gãc ë t©m ? cho vÝ dô (cã vÏ h×nh). 3. Bµi míi: - Giáo viên nêu vấn đề..... Phát biểu và chứng minh định lý 1. 1. Đặt vấn đề: - Ngêi ta dïng côm tõ “cung c¨ng d©y” hoÆc “d©y c¨ng cung” để chỉ mối liên hệ giữa cung và dây có chung hai mút. - Trong một đờng tròn mỗi dây căng hai cung phân biệt, hai định lý sau đây ta chỉ xét những cung nhỏ..

(66) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. 2. §Þnh lý 1:   a) AB CD. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. ⇒ AB = CD. - Thùc hiÖn ?1   b) AB = CD ⇒ AB CD Cho häc sinh vÏ h×nh ghi gi¶ thiÕt kÕt luËn.   Chøng minh: a) AB CD ⇒ AB = CD Yªu cÇu häc sinh chøng minh Xét AOB và COD có: OA = OB = OC (=R) (cã thÓ híng dÉn häc sinh ) AB CD     AOB COD (đlí so sánh 2 cung)  AOB = COD (c.g.c)  AB = CD b) Chứng minh tương tự:AB = CD      AOB = COD (c.g.c)  AOB COD  AB CD Bµi tËp sè 10: a)* C¸ch vÏ: - Vẽ đờng tròn (O;R=2cm). Vẽ góc ở tâm có số đo 60 0 . Góc Học sinh lên bảng chứng minh nµy ch¾n cung AB cã sè ®o 600. - Lµm bµi tËp sè 10 SGK * Tam giác ABC cân có Ô= 60 0 do đó là tam giác đều vì thế Cho häc sinh lªn b¶ng nªu c¸ch vÏ AB = R = 2cm h×nh - vÏ h×nh b) Cách chia: Lấy 1 điểm A1 bất kỳ trên đờng tròn bán kính R. Sau đó dùng compa có khẩu độ bằng R, tiếp tục xác định c¸c cung A A  A A  A A  A A  A A  A A 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 1 = 600 A1A2 = A2A3 =A3 A4 = A4A5= A5A6 =A6A1= R - HS nêu cách chia đờng tròn thành s¸u phÇn b»ng nhau... 3. §Þnh lý 2: SGK Phát biểu và nhận biết định lý 2.   a) AB  CD ⇒ AB > CD ? 2 - Thùc hiÖn   b) AB > CD ⇒ AB  CD Học sinh viết giả thiết , kết luận. Lµm bµi tËp sè 13: “Hai cung bÞ ch¾n gi÷a hai d©y song song th× b»ng nhau” a) Chứng minh trờng hợp tâm đờng trßn n»m ngoµi hai d©y song song. b) Chứng minh trờng hợp tâm đờng trßn n»m trong hai d©y song song..   Bài tập số 13:kẻ đờng kính MN // AB ∥ CD. Ta cú: A1 O1   và B1 O2 ( so le trong)     Mà A1 B1 ( AOB cân tại O)  O1 O2   Suy ra sđ AM = sđ BN      + Tương tự: O3 O4 ( vì cùng bằng C1 D1 ) nên sđ CM sđ  CN     Vì M nằm giữa cung AC  sđ AC = sđ AM +sđ MC.

(67) A. 1. 1 1 3. M. C. 1. O. 4.     Vì N nằm giữa cung BD  sđ BD = sđ BN +sđ ND. B. 2. N 1.   Vậy AC = BD. D. 4. Cñng cè: - Cho học sinh nhắc lại định lý 1 và 2, những điểm cần chú ý tại sao chỉ tính đến cung nhỏ.... 5. Híng dÉn dÆn dß: - Lµm c¸c bµi tËp 11,12,14 SGK trang 72.. Ngµy day: 14/1/2013 Tiết 40 § 3 -. Góc nội tiếp. A. Môc tiªu: - Nhận biết đợc góc nội tiếp trên một đờng tròn và phát biểu đợc định nghĩa về góc nội tiếp. - Phát biểu và chứng minh đợc định lý về số đo của góc nội tiếp. - Nhận biết (bằng cách vẽ hình) và chứng minh đợc các hệ quả của định lý trên. - BiÕt c¸ch ph©n chia c¸c trêng hîp. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, com pa 2. Trò: Thước kẻ, com pa 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Lồng trong bài 3.Bài mới: §Þnh nghÜa gãc néi tiÕp 1. §Þnh nghÜa: SGK Góc nội tiếp: - Góc có đỉnh nằm trên đường tròn - 2 cạnh chứa hai dây cung của đường tròn Cung n»m bªn trong cña gãc gäi lµ cung bÞ ch¾n. ?1 : Các góc đó không phải là góc nội tiếp * Gãc néi tiÕp lµ g× ? * NhËn biÕt cung bÞ ch¾n trong mçi h×nh 13a, 13b. b) Thùc hiÖn ?1 : T¹i sao c¸c gãc ë h×nh 14, 15 kh«ng ph¶i lµ gãc néi tiÕp ? Thùc hiÖn ®o gãc tríc khi chøng minh.. O O a). b). O. c).

(68) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. a) Thùc hiÖn ? 2 : b) §äc vµ tr×nh bµy l¹i c¸ch chøng minh định lý trong hai trờng hợp ®Çu. a) VÏ hai gãc néi tiÕp cïng ch¾n mét cung b»ng nhau råi nhËn xÐt.. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. O. d). O. a). O. b). 1  BAC  BOC ? 2 : Số đo góc 2 * Nhận xét: Số đo góc nội tiếp bằng nửa số đo cung bị chắn 2. §Þnh lý: Trong một đờng tròn, số đo góc nội tiếp bằng nửa số đo của cung bÞ ch¾n. b) VÏ hai gãc néi tiÕp cïng ch¾n Chøng minh: nửa đờng tròn rồi nêu nhận xét. Ta ph©n biÖt 3 trêng hîp: a) T©m O n»m trªn mét c¹nh cña gãc: Theo định lí về góc ngoài của tam giác   Ta có: AOC cân tại O  BOC 2 BAC 1  BAC  BOC   2  mà sđ BC = sđ BOC nên 1   c) VÏ gãc néi tiÕp cã sè ®o nhá BAC  2 sđ BC h¬n 900 råi so s¸nh sè ®o cña gãc néi tiÕp nµy víi sè ®o cña gãc ë b) T©m O ë bªn trong gãc BAC: Qua A kẻ đường kính AD t©m cïng ch¾n mét cung. Ta có tia AD nằm giữa 2 tia AB và AC nên A.       BAD  DAC BAC và sđ BD + sđ DC = sđ BC Theo chứng minh trên ta có : O. 1  BAD   2 sđ BD. B. C. D. 1 1  BAC     2 sđ( BD  DC )= 2 sđ BC . 1  DAC   2 sđ DC. Yªu cÇu häc sinh tù tr×nh bµy c¸c c) T©m O n»m bªn ngoµi gãc BAC trêng hîp trªn Qua A kẻ đường kính AD . Vì O nằm bên ngoài góc Các hệ quả của định lý. Thùc hiÖn ?3.  BAC nên tia AC nằm giữa hai tia AB và AD.        BAC  CAD BAD  BAC BAD  CAD  Do đó C nằm trên cung nhỏ BD.     sđ BC = sđ BD - sđ CD Mà theo chứng minh trên ta có:.

(69) 1  BAD   2 sđ BD. 1  BAC    DC  2 sđ( BD  ). 1  DAC   2 sđ DC. 1  = 2 sđ BC. 3. Hệ quả: Học sinh đọc SGK Học sinh lên bảng vẽ các hình minh họa bởi hệ quả 4. Cñng cè: - Giáo viên yêu cầu HS nhắc lại định lý.... - Khắc sâu hệ quả thông qua hình vẽ 5. Híng dÉn dÆn dß: - Häc theo SGK vµ vë ghi, lµm c¸c bµi tËp 15 - 22 SGK Trang 75-76. Ngµy dạy: 16/1/2013 Tiết 41 - Luyện tập A. Môc tiªu: - Rèn luyện kỹ năng, củng cố kiến thức đã học về góc nội tiếp. - HS biết vận dụng kiến thức về góc nội tiếp để giải bài tập. - Phát triển khả năng tư duy của học sinh. - Giáo dục tính cẩn thận , chính xác , say mê học Toán. B. ChuÈn bÞ: 1. Thầy: Thước kẻ, com pa 2. Trò: Thước kẻ, com pa 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Phát biểu định lý về số đo góc nội tiếp ( Trờng hợp 1) 3. Bµi míi: - Gi¸o viªn yªu cÇu HS lªn b¶ng 1. Ch÷a bµi tËp 16 SGK (Tr.75): tr×nh bµy lêi gi¶i cña bµi 1.   ⇒ MBN a) MAN = 300 = 600  ⇒ PCQ = 1200   ⇒ MBN b) PCQ = 1360 = 680 Bµi 19 (SGK - Tr.75):. Ta cã BM. SA.  ( AMB = 900 v× lµ gãc néi tiÕp - Giáo viên yêu cầu HS đọc đầu chắn nửa đờng tròn).  ⇒ MAN = 340.

(70) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. bµi, lªn b¶ng vÏ h×nh, ghi gi¶ T¬ng tù ta cã: thiÕt kÕt luËn AN SB - Tr×nh bµy lêi gi¶i. Nh vậy BM và AN là hai đờng cao của tam giác SAB và H là trùc t©m, suy ra SH AB. Bµi 21:. - Giáo viên cho HS đọc đầu bài, vÏ h×nh vµo vë vµ t×m c¸ch gi¶i. - Gi¸o viªn híng dÉn HS gi¶i. - HS lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i cña m×nh. Do hai đờng tròn bằng nhau nên hai cung nhỏ AB bằng nhau vì cïng c¨ng d©y AB.. - GV gîi ý cã hai trêng hîp: M nằm trong đờng tròn. M nằm ngoài đờng tròn.   Suy ra BMA = BNA nªn tam gi¸c MBN c©n t¹i B. Bµi 23: a) Trờng hợp M nằm bên trong đờng tròn: XÐt tam gi¸c MAD vµ tam gi¸c MCB, chóng cã:  M  M 1 2 ( đối đỉnh )  B  D (hai gãc néi tiÕp cïng ch¾n cung AC). Do đó. Δ MAD đồng dạng với. Δ MCB, suy ra:. MA MD = ⇒ MA . MB=MC .MD MC MB b) Trờng hợp M ở bên ngoài đờng tròn: Xét 2 MAD và MCB có:   D  B (góc nội tiếp chắn AC nhỏ) A. M C. B.  M chung.  MAD O. MCB (g.g).  =  MA. MB = MC. MD D. 4. Cñng cè: Nh¾c l¹i gãc néi tiÕp, góc ở tâm - Khắc sâu cách chứng minh góc nội tiếp 5. HDVN: - Làm đầy đủ các bài tập trong SGK, đọc trớc bài góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung. Ngµy day: 21/1/2013 Tiết 42 §4 - Góc tạo bởi tia tiếp A. Môc tiªu: HS cÇn: - NhËn biÕt gãc t¹o bëi tia tiÕp tuyÕn vµ d©y cung. tuyến và dây cung.

(71) - Phát biểu và chứng minh đợc định lí về số đo góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung. - Biết phân chia các trờng hợp để tiến hành chứng minh định lí. - Phát biểu đợc định lí đảo và biết cách chứng minh định lí đảo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, com pa 2. Trò: Thước kẻ, com pa 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Nêu và chứng minh định lí về số đo của góc nội tiếp ? 3.Bài mới: Kh¸i niÖm gãc t¹o bëi tia tiÕp tuyÕn 1. Kh¸i niÖm vÒ gãc t¹o bëi tia tiÕp tuyÕn vµ d©y cung: vµ d©y cung: a) Quan s¸t h×nh 22 SGK råi tr¶ lêi y c©u hái: Gãc t¹o bëi tia tiÕp tuyÕn vµ d©y cung lµ g× ? - Góc có đỉnh nằm trên đờng tròn, mét c¹nh lµ tiÕp tuyÕn, cßn c¹nh kia chứa dây cung của đờng tròn. b) Thùc hiÖn ?1 : T¹i sao gãc ë h×nh 22, 23, 24, 25, 26 SGK kh«ng ph¶i lµ gãc t¹o bëi tia tiÕp tuyÕn vµ d©y cung? Phát hiện định lí về số đo góc tạo bëi tia tiÕp tuyÕn vµ d©y cung.. xy là tiếp tuyến của đờng tròn tại A. Gãc BAx (hoÆc gãc BAy) lµ gãc t¹o bëi tia tiÕp tuyÕn vµ d©y cung. 2. §Þnh lÝ: SGK Chøng minh: - Thùc hiÖn ? 2 : H·y vÏ gãc BAx t¹o bëi tia tiÕp tuyÕn vµ d©y cung §Ó chøng minh ta xÐt ba trêng hîp: trong ba trêng hîp: a) Trêng hîp1: T©m O n»m trªn c¹nh chøa d©y cung AB:   BAx  = 300; BAx = 900, Ta cã: BAx = 900  BAx  =1200. s® AB = 1800. - Trong mçi trêng hîp h·y cho biÕt 1  sè ®o cña cung bÞ ch¾n t¬ng øng. VËy BAx = 2 s®AB Chứng minh định lí Xem phần chứng minh định lí trong SGK rồi trả lời các vấn đề sau: a) Nêu sơ đồ chứng minh định lí b) Nói cách chứng minh định lí trong trờng hợp đờng tròn nằm trên  c¹nh gãc chøa d©y cung..... b) Trêng hîp 2: T©m O n¨m bªn ngoµi gãc BAx : *Định lí đảo Vẽ đờng cao OH của Nếu góc BAx ( với đỉnh A nằm trên tam giác OAB, ta có: đờng tròn, một cạnh chứa dây  cung ) cã sè ®o b»ng nöa sè ®o cña BAx  O 1; = AB cung bÞ ch¾n th× c¹nh Ax lµ 1 một tia tiếp tuyến của đờng tròn. AOB  O Nhng 1 = 2.

(72) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013.. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. 1 BAx 2 AOB  Suy ra = mÆt kh¸cA¤B = s® AB  vËy BAx =. Làm ?3 So sánh số đo của góc  Ax, ACB B với cùng số đo của cung AmB y. A.  c) Trêng hîp 3: T©m O n»m bªn trong BAx ( HS tù chøng minh ) ?3.  Ax  ACB  1 B 2 sđ AmB.    Vì ACB là góc nội tiếp chắn cung AmB và BAx là góc tạo bởi tiếp tuyến và dây. x. m O. 1  2 s® AB. B. 3. Hệ quả: Trong một đờng tròn, góc tạo bởi tia tiếp tuyến và d©y cung vµ gãc néi tiÕp cïng ch¾n mét cung th× b»ng nhau.. C. 4. Cñng cè: - Cho học sinh nhắc lại khái niệm góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung, định lí.... 5. Híng dÉn dÆn dß: - Häc bµi theo SGK vµ vë ghi - Lµm c¸c bµi tËp 27 - 35 SGK Ngµy day: 25/1/2013 Tiết 43 - Luyện. tập. A. Môc tiªu: HS cÇn: - Kh¾c s©u kh¸i niÖm gãc t¹o bëi tia tiÕp tuyÕn vµ d©y cung. - Áp dụng kiến thức đã học vào việc giải các bài tập - RÌn luyÖn tÝnh s¸ng t¹o, ph¸t huy n¨ng lùc tù häc cña häc sinh. - Giáo dục tính cẩn thận, sáng tạo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, com pa 2. Trò: Thước kẻ, com pa 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Định nghĩa , định lí về gãc néi tiÕp , góc tạo bởi tiếp tuyến và dây cung? 3.Bài mới: GV yªu cÇu häc sinh lªn b¶ng gi¶i Bµi tËp 28 SGK: bµi tËp sè 28 SGK. Gi¸o viªn nhËn xÐt vµ cho ®iÓm cã thÓ híng dÉn häc sinh thùc hiÖn gi¶i:. x.

(73) §Ó chøng minh AQ // Px ta chøng minh ®iÒu g× ?.   Nèi A víi B ta cã: AQB = PAB (1) ( cïng b»ng nöa sè ®o cung AmB) ..   PAB = BPx (2) ( cïng b»ng nöa sè ®o cïng nhá PB )   Cho häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy Tõ (1) vµ (2) suy ra AQB = BPx vËy AQ// Px ( cã hai gãc so le ph¬ng ph¸p chøng minh cña m×nh trong b»ng nhau. Bµi tËp sè 29:(h×nh vÏ ) Híng dÉn gi¶i: GV nhËn xÐt cho ®iÓm. GV chØnh söa bµi lµm cña HS. 1   CAB = 2 s® AmB (1) Cã thÓ híng dÉn häc sinh chøng Ta cã minh theo lêi gi¶i tr×nh bµy ....  ADB  1 s® AmB (2) 2   Tõ (1) vµ (2) suy ra : CAB = ADB (3) Chøng minh t¬ng tù ta cã: ACB  = DAB (4) Tõ (3) vµ (4) ta suy ra cÆp gãc thø 3 cña hai tam gi¸c ABD vµ   CBA còng b»ng nhau nghÜa lµ: CBA DBA Cho häc sinh vÏ h×nh ( yªu cÇu tÊt Bµi 31: c¶ häc sinh ë líp vÏ h×nh vµo vë, gi¸o viªn kiÓm tra... ) Yêu cầu học sinh nêu cách tính độ lín cña c¸c gãc cña m×nh..  Hớng dẫn: Có sđ của cung BC = 600 (do tam giác BOC đều) và ABC = 300   BAC = 1800 - BOC = 1800 - 600 = 1200 . Bài 33:   Ta có AMN BAt ( So le trong) (1).

(74) A. t. Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. BAt C   ( cùng chắn AB nhỏ ) (2)   Từ (1) và (2) suy ra AMN  ACB Xét hai  AMN và ACB có  C   M , A chung   AMN ACB (g.g) O AN AM N  C M  AB AC  AN . AC = AM . AB B. 4. Cñng cè: - Cho HS nhắc lại định lý về góc nội tiếp, góc tạo bởi tia tiếp tuyến và một dây. 5. Híng dÉn dÆn dß: - Lµm c¸c bµi tËp SGK vµ s¸ch bµi tËp. Ngµy 28/1/2013 Tiết 44 §5 -. Góc có đỉnh ở bên trong đường tròn Góc có đỉnhở bên ngoài đường tròn. A. Môc tiªu: HS cần: - Nhận biết đợc góc có đỉnh ở bên trong hay bên ngoài đờng tròn. - Phát biểu và chứng minh đợc định lý về số đo của góc có đỉnh ở bên trong , bên ngoài đờng tròn. - Chứng minh đúng, chặt chẽ, trình bày chứng minh rõ ràng. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, com pa 2. Trò: Thước kẻ, com pa 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Phân biệt góc ở tâm, góc nội tiếp, góc tạo bởi tiếp tuyến và dây? So sánh ba góc này?  Vẽ (O) ; điểm E nằm ngoài (O). Kẻ 2 cát tuyến EAB và ECD. Số đo của góc E và    sđ DEB có quan hệ gì với sđ CmA ; BnD 3.Bài mới: GV yêu cầu HS cùng vẽ một góc 1. Góc có đỉnh ở bên trong đờng tròn: có đỉnh ở bên trong đờng tròn. Gãc BEC cã m - HS ®o gãc vµ hai cung bÞ ch¾n đỉnh E nằm 1 - HS nªu nhËn xÐt vÒ sè ®o gãc so bªn trong víi tæng sè ®o hai cung bÞ ch¾n 1 - GV nêu định lí và hớng dẫn HS đờng tròn chứng minh định lí. Hai cạnh cắt HS thùc hiÖn ?1 Gîi ý chøng minh : sö dông gãc. đường tròn n.

(75) ngoµi cña tam gi¸c. một cung thuộc trong góc, một cung thuộc góc đối đỉnh của nó ⇒ Góc có đỉnh ở bên trong đờng tròn. §Þnh lÝ: SGK.  sd BnC  sd AmD  BEC 2 =. * Khi E trïng víi O th× ta cã gãc ë t©m.....  Chøng minh: Nối B với D ta có BEC là góc ngoài    giác BDE nên BEC D1  B1. của tam.   mà B1 = sđ AmD (góc nội tiếp )   D 1 = sđ BnC ( góc nội tiếp)    GV yªu cÇu HS cïng vÏ gãc cã  BEC = sđ( AmD + BnC ) đỉnh ở bên ngoài đờng tròn ( Cả 2. Góc có đỉnh ở bên ngoài đờng tròn: ba trêng hîp ) a) Yªu cÇu HS ®o gãc vµ hai cung Đ/n: bÞ ch¾n trong mçi trêng hîp. b) Phát biểu và chứng minh định lí về số đo góc có đỉnh ở bên ngoài đờng tròn. Gi¸o viªn híng dÉn tõng trêng hợp. sau đó chia nhóm HS, rồi yêu cầu từng nhóm cử đại diện lên b¶ng tr×nh bµy chøng minh tõng trêng hîp. Định lí: Số đo của góc có đỉnh bên ngoài đờng tròn bằng nửa hiÖu sè ®o hai cung bÞ ch¾n. Nêu định lí về góc nội tiếp của đ- Chứng minh: êng trßn....  a) Trêng hîp 1: BAC lµ gãc ngoµi cña tam ? 2 Yªu cÇu hs lµm gi¸c ACE H·y sö dông gãc ngoµi cña tam    gi¸c..... do đó: BAC = AEC + ACE Gi¸o viªn yªu cÇu ba nhãm cïng    chøng minh c¸c trêng hîp: Từ đó: AEC = BAC - ACE + hai c¹nh cña gãc lµ tiÕp tuyÕn  BC + 1 c¹nh cña gãc lµ tiÕp tuyÕn, 1  c¹nh cña gãc lµ c¸t tuyÕn Mµ BAC = sđ 2 + 2 c¹nh cña gãc lµ c¸t tuyÕn AD   AD BC ACE  2 =sđ 2 V× thÕ: BAC = sđ b, c) T¬ng tù:....( HS tù chøng minh ) 4. Cñng cè: - HS gi¶i bµi tËp sè 36 SGK Gi¶i: Theo định lí về số đo góc có đỉnh bên trong  sd AM  sd NC  2 đờng tròn ta có: AHM = (1).

(76) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013.   sd AN sd MB  2 vµ AEN = (2) Theo gi¶ thiÕt th×:.   AM = MB (3) NC  AN. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. (4).   Tõ (1), (2), (3), (4) suy ra AHM = AEN . VËy tam gi¸c AEH c©n t¹i A 5. Híng dÉn dÆn dß: - Häc bµi theo SGK vµ vë ghi, lµm c¸c bµi tËp tõ 37 - 43 SGK trang 82 - 83. Ngµy day: 1/2/2013 Tiết 45 -. Luyện tập. A. Môc tiªu: - Củng cố kiến thức về góc có đỉnh ở bên trong, bên ngoài đờng tròn. - áp dụng kiến thức đã học vào việc giải các bài tập. - G©y høng thó häc tËp bé m«n cho häc sinh. Giáo dục tính cẩn thận, chính xác. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, com pa 2. Trò: Thước kẻ, com pa 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: HS1: Nêu và chứng minh định lí về số đo góc có đỉnh ở bên trong đờng tròn ? HS2: Nêu và chứng minh định lí về số đo góc có đỉnh ở bên ngoài đờng tròn ? 3.Bài mới: GV nhắc lại lí thuyết đã học .... Ch÷a bµi tËp sè 37 SGK. 1- Bµi tËp sè 37 SGK: Theo định lí về góc có đỉnh ở bên ngoài đờng tròn. GV yªu cÇu HS 1 lªn b¶ng vÏ h×nh..  sd AB - sd MC  2 Ta cã: ASB =. HS2: Lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i cña bµi tËp sè 37.. 1  s® AM 2 ( gãc néi tiÕp ch¾n cung AM). GV nhËn xÐt cho ®iÓm tõng häc sinh..  MCA =.   Theo gt th×: AB = AC ⇒ AB  AC.      HS đọc đầu bài Từ đó: sđ AB - sđ MC =sđ AC -sđ MC =sđ AM GV yªu cÇu HS lªn b¶ng vÏ h×nh   KÕt luËn: ASB = MCA HS tr×nh bµy lêi gi¶i GV nhËn xÐt, chØnh söa nh÷ng chç 2- Bµi tËp sè 38: còn cha đúng Cho ®iÓm..

(77)   a) Chøng minh AEB = BTC  Vì AEB là góc có đỉnh ở bên ngoài đờng tròn nên ta có:  sd AB  sdCD 1800  600  600 PhÇn b) gi¸o viªn híng dÉn häc sinh AEB = 2 2 gi¶i theo tr×nh bµy..... cũng là góc có đỉnh ở bên ngoài đờng tròn (hai cạnh đều là tiếp tuyến của đờng tròn) nên:    1800  600    600  600  600 sd BAC - sd BDC   BTC 2 2 =.   VËy AEB = BTC  b) DCT lµ gãc t¹o bëi tia tiÕp tuyÕn vµ mét d©y cung nªn: 1  600 sdCD  300  DCT 2 2 = 1  600 sd DB  300   DCB DCB 2 2 lµ gãc néi tiÕp nªn: = DCT DCB  VËy = hay CD lµ tia ph©n gi¸c cña BCT Bµi 42: a) Gäi giao ®iÓm cña AP QR lµ K AKR là góc có đỉnh ởbên trong đờng trßn v× thÕ ta cã: GV cho HS đọc đầu bài, lên bảng vẽ h×nh.. Gi¸o viªn nhËn xÐt cho ®iÓm. Bài 39: C. A. 1  sd AB  sd AC  sd BC   sdQC   sdCP  sd AR 2  900 AKR 2 4 =. . Tr×nh bµy lêi gi¶i.. S. B. O. M D. 4. Củng cố: Bài 40:. E. . hay AP QR  b) CIP là góc có đỉnh ở bên trong đờng tròn nên:   sdCP  sd AR  CIP 2 = (1) Gãc PCI lµ gãc néi tiÕp nªn:   sd BP  1  sd RB sd RBP   CIP 2 = 2 (2) Theo gi¶ thiÕt th×: AR = RB (3) CP = BP (4) CIP PCI Tõ (1), (2), (3), (4) suy ra =  CPI cân AC  AD DB  CB  Bài 39: Vì AB CD (gt) nên mà 1   ) BSM  sd ( AC  BM 2 ( góc có đỉnh ở bên trong đường tròn) 1 1     BM  ) CME  sdCM  sd (CB 2 2 ( góc tạo bởi tiếp tuyến và BSM CME  dây) . Vậy  SEM cân tại E  ES = EM.

(78) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013.. ADS  1 sd ( AB  CE  ) 2 Cách 1: Ta có (góc có đỉnh ở bên trong đường tròn). S A. 3 2. B. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. 1. 1 1   ) SAD  sd ABE  sd ( AB  EB 2 2 ( góc tạo bởi tiếp tuyến     và dây) mà BE CE vì BAE CAE nên. D. E. C. ADS SAD   SAD cân tại S  SA = SD Cách 2 : học sinh tự làm. 5. HDVN: - Ôn tập các định nghĩa, định lý, hệ quả. Đọc trước bài cung chứa góc. Chuẩn bị đồ dùng theo SGK Ngµy d¹y : 4/2/2013 Tiết 46 §6 -. Cung chứa góc. A. Môc tiªu: - Hiểu quỹ tích cung chứa góc, biết vận dụng cặp mệnh đề thuận, đảo của quỹ tích này để giải toán. - BiÕt sö dông thuËt ng÷ cung chøa gãc dùng trªn mét ®o¹n th¼ng. - BiÕt vËn dông cung chøa gãc vµ biÕt ¸p dông cung chøa gãc vµo bµi to¸n dùng h×nh. - Biết trình bày lời giải một bài toán quỹ tích bao gồm phần thuận, phần đảo và kết luận. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, com pa, thước đo góc. 2. Trò: Thước kẻ, com pa 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Nêu định lý về sđ góc có đỉnh ở bên trong, bên ngoài đờng tròn? C/m định lý 1. 3. Bµi míi: I. Bµi to¸n quü tÝch cung chøa gãc: *Thùc hiÖn ?1 SGK 1) Bµi to¸n: Cho ®o¹n th¼ng AB vµ gãc α (00< α Chøng minh quü tÝch cña ®iÓm nh×n <1800). T×m quü tÝch (tËp hîp) c¸c ®iÓm M tho¶ m·n mét ®o¹n th¼ng díi mét gãc vu«ng lµ ®- AMB = α . ờng tròn nhận đoạn thẳng ấy làm đờng kÝnh. ?1 : VÏ ®o¹n th¼ng CD. a) VÏ 3 ®iÓm N1, N2, N3 0    sao cho CN1 D CN 2 D CN3 D 90. GV cã thÓ gîi ý ph¬ng ph¸p chøng minh.....sau đó yêu cầu HS trình bày ..... b) Chøng minh r»ng N1; N2; N3 cïng nằm trên đờng tròn đờng kính CD. b) Chứng minh rằng N1; N2;N3cùng nằm trên đờng tròn đờng kính CD  Vì CN1D = 900  N1  đường tròn đường kính CD  D CN 2 = 900  N2  đường tròn đường kính CD. *Dù ®o¸n quü tÝch..

(79) HS thùc hiÖn ? 2 SGK a) Lµm mÉu h×nh gãc 750 b»ng b×a cứng, đóng đinh để có ke hở. b) DÞch chuyÓn tÊm b×a trong khe hë sao cho hai c¹nh cña gãc lu«n dÝnh s¸t vµo hai chiÕc ®inh A,B...HS dù ®o¸n quü tÝch. *Quü tÝch cung chøa gãc.  D CN 3 = 900  N3  đường tròn đường kính CD Dự đoán: Điểm M chuyển động trên hai cung tròn có hai đầu mút là A và B ta chøng minh quü tÝch cÇn t×m lµ hai cung trßn..... a) phÇn thuËn: M có tính chất AMB   M  (O) b) phần đảo: M  (O)  M cú tớnh chất AMB  c) KÕt luËn: SGK c) KÕt luËn quü tÝch. Chú ý: * Hai cung chứa góc α nói trên là hai cung đối xøng víi nhau qua AB * Hai điểm A,B đợc coi là thuộc quỹ tích.   * Khi α = 900 th× hai cung AmB vµ Am ' B lµ hai nöa đờng tròn:....   Trong h×nh 41 AmB lµ cung chøa gãc α th× AnB lµ cung chøa gãc 1800- α . Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh nªu c¸ch vÏ 2) C¸ch vÏ cung chøa gãc: cung chøa gãc.... - Vẽ đường trung trực d của đoạn thẳng AB - Cho HS vÏ cung chøa gãc α .. - Vẽ tia Ax tạo với AB góc  *C¸ch gi¶i bµi to¸n quü tÝch. Gi¸o viªn gi¶i thÝch v× sao lµm bµi to¸n - Vẽ đường thẳng Ay vuông góc với Ax. Gọi O là giao quü tÝch ph¶i chøng minh hai phÇn điểm của Ay với d. thuận đảo  - Vẽ AmB , tâm O, bán kính OA sao cho cung này nằm ở  nửa mp bờ AB không chứa tia Ax. Cung AmB được vẽ như trên được gọi là cung chứa góc . II- C¸ch gi¶i bµi to¸n quü tÝch: * Phần thuận: M()  M  (H) *Phần đảo: M  (H)  M() * Kết luận: Quĩ tích điểm M có tính chất  là hình (H) Qua bài toán hãy nêu cách vẽ cung chứa góc Chú ý tìm giới hạn trước khi kết luận 4. Cñng cè: Khi giải bài toán quỹ tích cần xác định: yếu tố cố định; quan hệ không đổi; yếu tố chuyển động; điểm phải tìm 5. Híng dÉn dÆn dß: - Häc bµi theo SGK, lµm bµi tËp sè 44; 45, 47..

(80) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013.. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. Ngµy d¹y: 18/2/2013 Tiết 47 -. Luyện tập. A. Môc tiªu: - Học sinh hiểu quỹ tích cung chứa góc, biết vận dụng cặp mệnh đề thuận, đảo của quỹ tích này để giải to¸n. - Rèn kỹ năng dựng cung chứa góc và biết áp dụng cung chứa góc vào bài tập dựng hình. Biết trình bày lời giải một bài tập quỹ tích bao gồm phần thuận, phần đảo, kết luận. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, com pa, thước đo góc. 2. Trò: Thước kẻ, com pa, thước đo góc 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Nªu vµ chøng minh quü tÝch c¸c ®iÓm nh×n mét ®o¹n th¼ng díi 1 gãc vu«ng ? 3. Bµi míi: Bài 44: Tìm yếu tố cố định: BC,. Bài 44: a) Phần thuận:. 0 0    BC Ta có: ABC ( A 90 )  B  C 90  (O; 2 ), Quan hệ không đổi: BAC ;  C  B  BIC 450  B  ;C  C   C  Yếu tố chuyển động: A, B , AB, AC B B 2 1 2  2 2 = 2 mà 1. A.      Trong BIC có B2  C2 = 450  BIC = 1800 - ( B2  C2 ) = 1800 - 450 = 1350. I B. 1 2. 135 2. Vậy điểm I nhìn BC cố định dưới 1 góc 1350 dựng trên BC ( trừ B và C). 1. C. b) Phần đảo: Lấy điểm I' thuộc cung BIC chứa góc 1350    trên BC  BI ' C = 1350  B2  C2 = 1800 - 1350 = 450   0     B  C = 2( B2  C2 ) = 2.450 = 900  A 90. c) Kết luận: Vậy quỹ tích điểm I khi A thay đổi là hai HS nªu c¸ch dùng cung chøa gãc. cung đối xứng nhau qua BC. HD HS dùng cung chøa gãc 550 Yªu cÇu Bµi 46: Dùng cung chøa gãc 550 trªn ®o¹n th¼ng HS thùc hiÖn ngay tõng bíc dùng h×nh. AB = 3cm. Tr×nh tù dùng nh sau: - Dùng ®o¹n AB = 3cm ( dïng thíc cã chia kho¶ng) - Dùng gãc xAB = 550 - Dùng tia Ay vu«ng gãc víi Ax - Dựng đờng trung trực d của đoạn AB. Gọi O là giao ®iÓm cña d vµ Ay - Dựng đờng tròn tâm O, bán kính OA.

(81) Gîi ý cho HS tù chøng minh AmB lµ cung chøa gãc 550 dùng trªn ®o¹n AB = 3cm Nªu c¸c bíc gi¶i bµi to¸n t×m tËp hîp Chøng minh: HS tù chøng minh. ®iÓm Bài 48: Cho hai điểm A, B cố định. Từ A vẽ các tiếp tuyến với các đờng tròn tâm B có bán kính không lớn h¬n AB. T×m quü tÝch c¸c tiÕp ®iÓm. GV yªu cÇu HS thùc hiÖn phÇn thuËn. a) Phần thuận: Trờng hợp các đờng tròn tâm B có bán kÝnh nhá h¬n BA. Trong trêng hîp b¸n kÝnh b»ng BA th×.... ( HS tù t×m lêi gi¶i ) Phần đảo: Giáo viên hớng dẫn HS làm phần đảo. KÕt luËn:.... Tiếp tuyến AT vuông góc với BT tại T. Vì AB cố định nên quỹ tích của T là đờng tròn đờng kính AB. Trờng hợp đờng tròn tâm B có bán kính bằng BA thì quü tÝch lµ ®iÓm A. b)Phần đảo: Lấy 1 điểm T’ bất kỳ thuộc đờng tròn đờng kính AB, ta  cã AT ' B = 900 hay AT’ BT’ suy ra AT’ lµ tiÕp tuyến của đờng tròn tâm B bán kính BT’ ( rõ ràng BT’< BA) c) Kết luận: Vậy quỹ tích các tiếp điểm là đờng tròn đờng kính AB.. 4.Củng cố: Bài 51: A. . 60 B'. C' H. B. O. '  0  Tứ giác AB'HC' có A =600 ; B C ' 90  ' HC ' 3600  A  B '  C ' B = 3600 - 1800 - 600 = 1200   ' HC '  BHC 1200 B ( đối đỉnh) ( 1) 0    ABC có A 60  B  C 1800  A = 1800 - 600 = 1200.   Mà BI, CI là phân giác B,C ;. I. C. .    1800  B  C 1800  600 1200 BIC 2 I = BI  CI  (2) 0   BOC là góc ở tâm chắn cung BC ; BAC 60 ( góc nội tiếp chắn cung BC) 0    BOC = 2. BAC 60 .2 = 1200 (3) Từ (1); (2) ; (3) : H; I ; O cùng nằm trên một cung chứa góc 1200 dựng trên BC. Hay 5 điểm B, C, O , I ,H cùng thuộc một đường tròn. 5. HDVN: Làm bài 49, 50, 52 SGK Ngµy dạy: 22/2/2013.

(82) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. Tiết 48 §7 - Tứ giác. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. nội tiếp. A. Mục tiêu: - Hiểu đợc thế nào là một tứ giác nội tiếp trong đờng tròn. - Biết rằng có tứ giác nội tiếp đợc và có tứ giác không nội tiếp đợc bất kỳ đờng tròn nào. - Nắm đợc điều kiện để một tứ giác nội tiếp đợc ( điều kiện ắt có và điều kiện đủ ) - Sử dụng đợc tính chất của tứ giác nội tiếp trong làm toán và thực hành. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, com pa, thước đo góc. 2. Trò: Thước kẻ, com pa 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Lồng trong bài 3. Bài mới: Hoạt động1: Định nghĩa tứ giác nội 1. Khái niệm tứ giác nội tiếp: §Þnh nghÜa: SGK tiÕp:Thùc hiÖn ?1 SGK a) Vẽ một đờng tròn tâm O, bán kính bất Ví dụ: Tứ giác ABCD là tứ giác nội tiếp. kì, rồi vẽ một tứ giác có tất cả các đỉnh Tứ giác MNPQ, MNP’Q không là tứ giác nội tiếp. đều nằm trên đờng tròn đó, ta có một tứ gi¸c néi tiÕp - ThÕ nµo lµ tø gi¸c néi tiÕp. - Đo và cộng số đo của hai góc đối diện của tứ giác đó. b) Hãy vẽ một tứ giác không nội tiếp đờng tròn tâm I, bán kính bất kỳ, đo và cộng số đo của hai góc đối diện của tứ giác đó. GV nêu định lí theo SGK 2. §Þnh lÝ: Hoạt động 2: Trong một tứ giác nội tiếp tổng số đo hai góc đối diện b»ng 1800. HS tự chứng minh định lí Hãy phát biểu định lí và cm. A. O. D. C. B. GT. ABCD nội tiếp (O). KL.  A C   + = 1800 ; B + D = 1800. A  1 sd DCB  2 CM: Nối BD ta có: ( góc nội tiếp chắn cung DCB)   1 sd DAB  C 2 ( góc nội tiếp chắn cung DAB)   Mà sđ DCB + sđ DAB = 3600   nên A  C = .3600 = 1800.   chứng minh tương tự ta có B + D = 1800 Hoạt động3 : Phát biểu và chứng minh 3. Định lí đảo: Nếu một tứ giác có tổng số đo hai góc định lí đảo đối diện bằng 1800 thì tứ giác đó nội tiếp đợc đờng tròn. a) GV yêu cầu HS thành lập mệnh đề đảo.

(83) của định lí vừa chứng minh. GV chỉnh sửa cho đúng. 4.Củng cố: Bài 53: Góc. 1. 2. 3. 4. 5. 6. A. 800. 750. 600. 00 <  < 1800. 1060. 950.  B. 700. 1050. 00 <  < 1800. 400. 650. 820.  C. 1000. 1050. 1200. 1800 - . 740. 850.  D. 1100. 750. 1800 - . 1400. 1150. 980. 5. HDVN: - Học định lý, định nghĩa - Làm bài tập 54 đến 60 SGK. Ngµy dạy: 25/02/2013 Tiết 49 -. Luyện tập. A. Môc tiªu: - Củng cố lại góc nội tiếp, tứ giác nội tiếp, cung chứa góc - Rèn kỹ năng vẽ hình, chứng minh và có thói quen ghi gt, kl của một bài toán, cách nhìn, dấu hiệu nhận biết tứ giác nội tiếp đường tròn. - Phát triển khả năng tư duy của học sinh. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, com pa, máy tính, thước đo góc. 2. Trò: Thước kẻ, com pa, máy tính, thước đo góc.

(84) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Nêu dịnh nghĩa tứ giác nội tiếp đường tròn tâm O và hai định lý 3.Bài mới: Hoạt động 1: giải bài tập số 55. 1. Ch÷a bµi tËp 55 SGK:  BiÕt DAB = 800.  DAM = 300.. GV yªu cÇu HS lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i..  BMC = 700..    MAB DAB  DAM = 800 - 300 = 500. (1) Tam gi¸c MBC c©n ( MB = MC ) nªn:. GV nhËn xÐt, söa ch÷a, cho ®iÓm.. 0 0  BCM = 180 −70 =550 2. (2).  Tam gi¸c MAB c©n (MA = MB) mµ MAB = 500 nªn: AMB = 1800 - 2 .500 = 800 (3) Tam gi¸c MAD c©n ( MA = MD) suy ra:. GV yªu cÇu HS vÏ h×nh, ghi GT - KL. AMD = 1800 - 2. 300 = 1200.. (4). 0     ABC đều. Trên nửa mp bờ BC Ta cã DMC 360  ( AMD  AMB  BMC ) không chứa A , Lấy D | DB = DC; = 3600 - (1200 + 800 + 700) = 900. DCB  1 ACB Bµi 58: 2 1 0 KL: a) ABCD nội tiếp (O) DCB 2 ACB 30 Theo gt: = b) xác định tâm O ACD  ACB  BCD   ACD 900 . (1) A Do BD = CD nªn tam gi¸c BDC c©n. GT:.    suy ra DBC DCB = 300. Từ đó: ABD = 900.(2)   Tõ (1) vµ (2) ta cã ACD  ABD = 1800 nªn tø gi¸c ABCD nội tiếp đợc.. O B. 1 C. D. Yªu cÇu HS lªn b¶ng chøng minh. GV nhËn xÐt Bài 56:.  b) Vì ABD = 900. nên AD là đờng kính của đờng tròn ngoại tiếp tứ giác ABDC. Do đó tâm đờng tròn ngoại tiÕp tø gi¸c ABDC lµ trung ®iÓm cña AD. 0   Bài 56: Ta có: ABC  ADC 180 ( Tứ giác nội tiếp)   BCE    ABC E 400  BCE ( góc ngoài của tam.

(85) giác BCE ) ADC F   DCF   200  DCF ( t/c góc ngoài của tam BCE DCF  x giác) mà. E 40.  400 +x + 200 +x = 1800  2x = 1200  x = 600. B. ABC 400  x 400  600 1000. C. ADC 200  x 200  600 800. O. A. 20. D. F.  BCD 1800  x 1800  600 1200   BAD 1800  BCD 1800  1200 600. 4. Củng cố: - Khắc sâu dấu hiệu nhận biết tứ giác nội tiếp - Muốn chứng minh tứ giác nội tiếp ta phải chứng minh được gì? Bài 59: Có nhận xét về hình thang ABCP A. B. 1. D.   Ta có: D B ( t/c hbh ) 0   Có P1  P2 180 ( kề bù ).  P  1800 B 2 ( t/c tứ giác nội tiếp )     B P1 D  ADP cân  AD = AP    Hình thang ABCD có A1 P1 B  APCB là hình thang cân. 1 2 P. C. 5. HDVN: - Học thuộc các định lý, nhận xét - Làm bài tập 60 SGK, 39,40,40,42 ( SBT ) Ngµy dạy 1/3/2013 Tiết 50 -. Luyện tập. A. Môc tiªu: - Củng cố lại góc nội tiếp, tứ giác nội tiếp, cung chứa góc - Rèn kỹ năng vẽ hình, chứng minh và có thói quen ghi gt, kl của một bài toán, cách nhìn, dấu hiệu nhận biết tứ giác nội tiếp đường tròn. - Phát triển khả năng tư duy của học sinh. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, com pa, máy tính, thước đo góc. 2. Trò: Thước kẻ, com pa, máy tính, thước đo góc 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Nêu định nghĩa tứ giác nội tiếp đường tròn tâm O và hai định lý 3.Bài mới:.

(86) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. Bài 39 ( SBT) Bài 39 ( SBT)   GT: (O) ; SA SB ; E ,H  AB SH  (O) = C ; SE (O) = D D KL: EHCD nội tiếp C  CM: Ta có DEB là góc có đỉnh ở trong (O) nên   O sd DCB  sd SA  DEB  (1) 2 E H B A  Góc DCS là góc nội tiếp nên   sd SA  1  sd DA S  DCS  sd SAD  (2) 2 2 Muốn ch/ m DEHC nội tiếp Từ (1) và (2) suy ra     sd DA   sd SA   C  1800 sd DCB  sd SA   E DEB  DCS   2 Dựa vào số đo cung   Mà SA SB ( gt). Do đó Góc có đỉnh trong đường tròn, góc nội tiếp   sdCB   sd SA   sd SB   sd DA   sd DC   DEB  DCS   ?; C  ? E 2 Bài 41 (SBT). 3600 = 2 = 1800 . Vậy DEHC nội tiếp (O). Bài 41 (SBT): A. D. E C B. Dựa vào góc nội tiếp và số đo cung bị chắn. Dựa vào tính chất góc có đỉnh bên trong đường tròn. 0  0  GT:  ABC ( AB = AC ) ; A 20 ; DAB 40 DA = DB ; AB CD = E KL: a) ACBD nội tiếp  b) AED ? Ch/ m: a) Ta thấy  ABC cân tại A nên. 1800  200   BCA CBA  800 2 ADB cân tại D nên DBA DAB  400  ADB 1800  2.400 1000 0 0 0   Vậy ADB  ACB 100  80 180 Vậy ACBD nội tiếp (O).  b) Góc AED là góc có đỉnh ở bên trong đường tròn   AED  sd AD  sd BC 2 nên mà BAC 200 là góc nội tiếp chắn cung nhỏ BC nên sđ  BC = 400 ABD = 400 là góc nội tiếp chắn cung nhỏ AD nên sđ 0 0 AED 80  40 600 AD 2 = 800 . Vậy. 4. Củng cố:.

(87) Cho hình vẽ B. Xét OAC & ODB có: OA 2 1 OC 3 1   ;   O chung ; OD 4 2 OB 6 2   OAC ODB (c.g.c) 0 0        B C1 mà C1  C2 180  C2  B 180. x. A.   ABDC nội tiếp O. 1 2 C. D. y. Có OA = 2 cm ; OB = 6 cm OC = 3 cm ; OD = 4 cm Ch/ m  ABDC nội tiếp 5. HDVN: Làm bài 43 SBT. Ngày dạy: 1/3/2013.. Tiết 50 §8 -. Đường tròn ngoại tiếp Đường tròn nội tiếp. A. Mục tiêu: - Hiểu được định nghĩa, khái niệm, tính chất của đường tròn nội (ngoại ) tiếp. -Biết bất cứ một đa giác đều nào cũng có một đường tròn ngoại tiếp và một đường tròn nội tiếp. - Rèn kỹ năng vẽ hình. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, com pa, thước đo góc. 2. Trò: Thước kẻ, com pa 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Lồng trong bài 3. Bài mới: Quan sát đường tròn nào nội tiếp, ngoại 1. Định nghĩa: tiếp tứ giác ABCD Có hai đường tròn đồng tâm (O;R) và (O; r).

(88) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. R 2 r= 2 Đường tròn (O,R) là đường tròn ngoại tiếp hình vuông ABCD. Hình vuông ABCD là hình vuông nội tiếp đường tròn (O;R) Đường tròn (O; r ) là đường tròn nội tiếp hình vuông ABCD và ABCD là hình vuông ngoại tiếp đường tròn (O;r) Thế nào là đường tròn nội tiếp , ngoại tiếp? * Định nghĩa: SGK Học sinh thực hiện ?1 E. D. O. F. C r A. H. R. B. - Vì sao tâm O cách đều tất cả các cạnh của lục giác đều Gọi khoảng cách này là r , hãy tính r theo R? Qua ?1 rút ra định lý. ?1 a) Học sinh lên bảng vẽ đường tròn tâm O bán kính R = 2 cm b) Vẽ lục giác đều ABCDEF c) Tâm O cách đều các cạnh của lục giác đều vì O là tâm đường tròn ngoại tiếp đa giác đều. Các OAB, OBC, OCD... bằng nhau. Do đó các đường cao hạ từ O xuống các cạnh tam giác đều này bằng nhau. Nên O cách đều các cạnh của đa giác đều hay (O; r) nội tiếp lục giác đều. Cách 2: Các dây bằng nhau ( cạnh của lục giác đều ) thì khoảng cách đến tâm bằng nhau. d) Vẽ đường tròn (O; r) 2. Định lý: SGK. Học sinh đọc định lý 4. Củng cố: Cho häc sinh lµm t¹i líp bµi tËp sè 61 SGK a) Vẽ (O; 2) b) Vẽ 2 đường kính AC  BD . Nối A, B, C, D được tứ giác là hình vuông c) Vẽ OH vuông góc AB suy ra OH là bán kính r của đường tròn nội tiếp hình vuông r = OH = HB. a Cạnh lục giác đều là a; Cạnh hình vuông a = R 2  R = 2 ; Cạnh tam giác đều a  R 3 a=R 3 Bµi tËp 62: a) Vẽ tam giác đều ABC cạnh a = 3cm b) Vẽ đờng tròn (O;R) ngoại tiếp tam giác đều ABC, tính R ? c) Vẽ đờng tròn (O;r) nội tiếp tam giác đều ABC, tính r ? d) Vẽ tiếp tam giác đều IJK, ngoại tiếp đờng tròn (O;R). Gi¶i: a) học sinh tự vẽ tam giác đều ABC cạnh 3cm b) Vẽ đờng tròn (O;R) ngoại tiếp tam giác ABC - Xác định trọng tâm O Vẽ đờng tròn bán kính AO TÝnh AO = R - Tính đờng cao của tam giác đều ABC Kẻ đờng cao AD, áp dụng định lí Pitago vào tam giác ADC ta tính đợc.

(89) AD = AC √ 3 = 3 √ 3 từ đó tính đợc 2 2 AO = 2 . AD= 2 . 3 √ 3 =√3 . Do đó có R = 3 3 2 - Vẽ đờng tròn (O;r) - r = 1/3 đờng cao, theo trên có R =. √ 3 (cm). √3 √ 3 nªn r = 2 (cm). c) Vẽ các tiếp tuyến của đờng tròn (O; R) tại A, B, C giao của các tiếp tuyến này là đỉnh của tam giác IJK: yêu cầu HS chứng minh nối I với O chứng minh đợc IO là đờng phân giác của góc I, tơng tự chứng minh đợc OJ, OK là phân giác của các góc J và K từ đó O là tâm đờng tròn nội tiếp tam giác IJK. Dễ dàng chứng minh đợc tam giác IJK là tam giác đều. 5. Híng dÉn dÆn dß: - làm các bài tập 61,63,64 SGK và các bài tập 44 đến bài 51 trang 80,81 sách bài tập.. Ngµy dạy 4/3/2013 Tiết 51 §9. - Độ dài đường tròn , cung tròn. A. Mục tiêu: - Học sinh nhớ công thức tính độ dài đường tròn C = 2 π R= π d - Biết cách tính độ dài cung tròn, số π là gì? - Giải được một số bài toán thực tế. - Rèn kỹ năng vẽ hình. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, com pa, thước đo góc, tấm bìa, kéo , sợi chỉ 2. Trò: Thước kẻ, com pa 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Lồng trong bài 3. Bài mới: Nêu công thức tính chu vi đường tròn 1. Công thức tính độ dài đường tròn - Chu vi đường tròn ( độ dài đường tròn) Ký hiệu C C = 2 π R hay C = π d π : Pi ; π  3,14 là 1 số vô tỷ C Giá trị của tỷ số d  3,14 HS:  là tỷ số giữa độ dài đường tròn và đường kính của đường tròn đó. Bµi tËp 69 (Sgk Tr 95) - §é dµi (A) lµ : π 0,88  3,14. 0,88  2,76 (m). §é dµi (B) lµ: π .1,672  3,14.1,672  5,25 (m) - (B) lăn đợc 10 vòng thì (A) lăn đợc :.

(90) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013.. GV: Nguyễn Duy Tuấn. 5, 25.10  19 2, 76 (vßng). B A. 88cm 1,672 m. Bài 65: SGK Từ C = 2 Hoặc C = d = 2R. π. R.  R. d  d . C 2. C . Bán kính (R). 10. 5. 3. 1,5 3,2 4. Đường kính (d). 20. 10. 6. 3. Độ dài đường tròn C. 62,8. 31,4. 18,84 9,4 20. 6,4 8 25,1 2. 2. Công thức tính độ dài cung tròn Học sinh thực hiện ? 2 Với l : độ dài cung tròn R: bán kính đường tròn n : số đo độ của cung tròn. ? 2 Đờng tròn bán kính R(ứng với 3600) có độ dài là: 2 π R. Vậy cung 10, bán kính R có độ dài là: 2 πR πR từ đó suy ra cung n0, bán kính R có độ dài = 360 180 πR . n lµ: 180 Trên đờng tròn bán kính R, độ dài l của một cung n0 đợc tÝnh theo c«ng thøc: l=. 4. Củng cố: Bài 66 a) n0 = 600 ; R = 2 dm ; l = ? b) d = 650 mm ; C = ?. πR . n 180. a) áp dụng: tính độ dài cung 600 của đờng tròn có bán kính 2dm πR . n ta cã: 180 3 , 14 × 2× 60 3 , 14 × 2 l= = ≈ 2 ,09 (dm)≈ 21(dm) 180 3 b) Độ dài vành xe là: C = π d  C 3,14.650 2041(mm) 2( m) ¸p dông c«ng thøc l =. Đọc có thể em chưa biết 5. HDVN: - Học thuộc các công thức tính đường cao tam giác đều , đường chéo honhf vuông - Các công thức tính C , l , R , n của đường tròn, cung tròn - Làm bài 68 đến 74 SGK Ngµy dạy: 8/3/2013 Tiết 52 -. Luyện tập. A. Môc tiªu: - Tiếp tục củng cố kiến thức cũ, cách tính độ dài đường tròn, cung tròn. - Rèn kỹ năng vẽ hình, chứng minh , tính toán chính xác.

(91) - Giải được một số bài toán thực tế. - Phát triển khả năng tư duy của học sinh. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, com pa, máy tính, thước đo góc. 2. Trò: Thước kẻ, com pa, máy tính, thước đo góc 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: lồng trong bài 3.Bài mới:. A. O2 O1 B. O3. C. Bài 71: E. a. b H. B. A. D. k. F C. c d. G. Vẽ hình Trình bày cách vẽ Nêu cách tính độ dài đường xoắn. Bài 68 SGK + Độ dài nửa đường tròn (O1) là: 2 R  AC C1   2 2 + Độ dài nửa đường tròn (O2) là: 2 R  AB C2   2 2 + Độ dài nửa đường tròn (O3) là: 2 R  BC C3   2 2 Vì B nằm giữa A và C nên AC = AB + BC  . AC  ( AB  BC )  AB  BC    2 2 2 Vậy 2 Bài 71 SGK: * Cách vẽ : + Vẽ cung tròn AE tâm B có R1 = 1 cm ; n = 900 + Vẽ cung tròn È tâm C có R2 = 2 cm ; n = 900 + Vẽ cung tròn FG tâm D có R3 = 3 cm ; n = 900 + Vẽ cung tròn GH tâm A có R4 = 4 cm ; n = 900 * Tính độ dài đường xoắn:  R n  .1.90  l AE  1    cm  180 180 2  R n  .2.90 lFE  2    cm   180 180  R n  .3.90 3 lFG  3    cm   180 180 2  R4 n  .4.90 lGH   2  cm   180 180 Vậy độ dài đường xoắn AEFGH là:  3    2 5  cm  2 2. Học sinh lên bảng tính GV nhận xét. Bài 72 SGK: Tính n0 của cung AB l  .360 200.360 C.n 0 l AB   n0  AB  1330 0 360 C 540 Từ.

(92) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. A. GV: Nguyễn Duy Tuấn. AOB 1330 Vậy. B O. 4. Củng cố: Bài 75 SGK GT. A B. M. 2 O'. KL. . (O; OM ) ; (O'; O'M) OA  (O') = B lMA lMB  .   Giả sử MOA   MO ' B 2 ( góc nội tiếp và góc ở tâm của (O') ) R * OM = R  O'M = 2 R  .2  R  R l AM  ; lMB  2   180 180 180  lAM lMB  *. O. 4. Củng cố :. πR . n 180 - Số đo cung bằng số đo góc ở tâm cùng chắn cung đó. 5. HDVN: - Làm bài tập từ 55 đến 60 SBT - Nắm chắc công thức C = 2 π R ; l =. Ngµy dạy: 11/3/2013 Tiết 53 §10 -. Diện tích hình tròn , hình quạt tròn. A. Mục tiêu: - Học sinh nhớ công thức tính diện tích hình tròn bán kính R : S = π R2 - Biết cách tính diện tích hình quạt tròn? - Giải được một số bài toán thực tế. - Rèn kỹ năng vẽ hình. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, com pa 2. Trò: Thước kẻ, com pa 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Lồng trong bài. 3. Bài mới: GV giới thiệu công thức. 1. Công thức tính diện tích hình tròn S = π R2 * Bài tập: Tính S biết R = 3cm S = π (3)2 = 9 π = 9. 3,14 28,26 (cm2).

(93) 2. Cách tính diện tích hình quạt tròn * Định nghĩa: SGK ? Hình tròn bán kính R ( ứng với cung 3600 có. R O S= R 2. GV giới thiệu công thức tính hình quạt tròn. O. R. A n. B. Học sinh thực hiện ?. Bài 79 SGK HS đọc , tóm tắt đề bài Sq = ? R = 6cm ; n0 = 360 Bài 80 SGK HS đọc đề bài Lên bảng trình bày. diện tích là: S = π R2 Vậy hình quạt tròn bán kính R , cung 10 có diện  R2 tích là: 360 hình quạt tròn bán kính R , cung n0 có diện tích  R 2 .n là: S = 360.  R 2 .n  Rn R l.R .  2 Hay Sq = 360 = 180 2 2  R .n Rl Công thức Sq = 360 hoặc Sq = 2 R: bán kính đường tròn n : Số đo độ của cung tròn l: độ dài cung tròn n0 3. Luyện tập:  R 2 .n Áp dụng công thức Sq = 360.  .62.36 3, 6 11,3  cm 2  360 Sq = Bài 80 SGK + Theo cách buộc thứ nhất diện tích cỏ dành cho mỗi con dê là bằng nhau . Mỗi diện tích là đường tròn bán kính 20m  R2 =  .202 = 100  ( m2) Cả hai diện tích là: 200  (m2) + Theo cách buộc thứ hai thì diện tích cỏ dành cho con dê buộc ở đầu A là  R2 =  .302 = 225  (m2) Ở đầu B là:  102 = 25  ( m2) Cả hai diện tích là: 250  (m2) + So sánh hai cách buộc thì cách hai có diện tích cỏ mà hai con có thể ăn được nhiều hơn. 4. Củng cố: - Học sinh nắm chắc các công thức đã học để tính S , C , l , Sq - Chú ý đơn vị đo - Phân biệt độ dài cung và số đo độ của cung Bài 82 SGK Học sinh vận dụng các công thức để tính.

(94) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013.  R 2 .n πR . n π π 2 C=2 R ;S = R ; l = 180 ; Sq = 360. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. 5. HDVN: - Làm bài 83 đến 87 SGK Ngµy dạy: 15/3/2013 Tiết 54 - Luyện. tập. A. Mục tiêu: - Học sinh được củng cố kỹ năng vẽ hình ( các đường cong chấp nối) và kỹ năng vận dụng công thức tính diện tích hình tròn, hình quạt tròn vào giải toán. - Học sinh được giới thiệu khái niệm hình viên phân, hình vành khăn và cách tính diện tích - Phát hiện khả năng tư duy của học sinh. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, com pa, máy tính 2. Trò: Thước kẻ, com pa, máy tính 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Viết công thức tính S, C , l , Sq 3. Bài mới: Bài 83 SGK a) Nêu cách vẽ HI - Vẽ nửa ( M; 2 ) = ( M ; 5) - Trên đường kính HI lấy HO = BI = 2 cm - Vẽ nửa đường tròn đường kính HO và BI cùng phía nửa đường tròn tâm M - Vẽ nửa đường tròn bán kính OB khác phía với đường tròn tâm M - Đường thẳng vuông góc với IH tại M cắt đường tròn tâm M tại N và cắt nửa đường tròn đường kính OB tại A. b) Diện tích nửa đường tròn đường kính HI : b) Tính SHOABINH. 1 1 π . 52 + π . 32 − π . 12=16 π (cm2) (1) 2 2 c) chứng tỏ Hãy tính diện tích hình tròn đường kính NA ?. c) Ta thấy NA = MN + MA = 5cm + 3 cm = 8 cm. Vậy bán kính đường tròn đó là NA : 2 = 8 : 2 = 4 cm Diện tích hình tròn đường kính NA bằng: π . 4 2=16 π (cm 2 ). (2). Vậy hình tròn đường kính NA có cùng diện tích với hình HOABINH. Bài 84: SGK. Bài 84: SGK * Vẽ tam giác đều ABC cạnh 1cm. * VÏ. 1 3. đờng tròn tâm A, bán kính 1cm, ta đợc.

(95) cung CD. 1 đờng tròn tâm B, bán kính 2cm, ta đợc 3 cung DE. * VÏ. 1 3 cung EF. * VÏ. đờng tròn tâm C, bán kính 3cm, ta đợc. b)DiÖn tÝch h×nh qu¹t trßn CAD =. 1 . π .12 ( cm 2 ) 3. DiÖn tÝch h×nh qu¹t trßn DBE =. 1 . π . 22 ( cm2 ) 3. DiÖn tÝch h×nh qu¹t trßn ECF =. 1 . π .3 2 ( cm 2) 3. DiÖn tÝch miÒn g¹ch säc : = Bài 85 SGK - Đọc khái niệm hình viên phân. O. B 60 m A. Nêu cách tính Sviên phân Tính Squạt OAmB - SOAB a 3 a2 3 Tam giác đều : h = 2 ; S = 4 Hình vuông: d = a 2 Bài 86 SGK Đọc khái niệm hình vành khăn. O. R1. 1 14 . π . ( 12+22 +3 2) = π (cm 2) 3 3. Bài 85 SGK.  R 2 .n  .5,12.60 26, 01  cm 2   6 Tính Squạt OAmB = 360 = 360 2 2 a 3 5,1 . 3 26, 01. 3  cm 2   4 4 SOAB = 4 = 26, 01 26,01 3  6 4 Sviên phân = =  2  3 3  2 26, 01.   2,35  cm  12   Bài 86 SGK a) Giả sử R1 > R2 Shình vành khăn = Shình tròn lớn - Shình tròn nhỏ = = π R12 - π R22 = π (R12 - R22 ) b) Khi R1 = 10,5 cm ; R2 = 7,8 cm S = π (10,5)2 - π (7,8)2 = 49,41 π ( cm2 ) 155,1474 ( cm2 ). R2. Nêu cách tính diện tích hình vành khăn Lấy Shình tròn lớn - Shình tròn nhỏ. 4. Củng cố: - Học sinh nắm được khí niệm hình viên phân & hình vành khăn, biết được cách tính hai hình đó. - Biết vận dụng các công thức đã học để tính diện tích các hình 5. HDVN: - Làm bài tập 72 đến 86 SBT - Ôn lý thuyết tiết sau ôn tập chương III- Làm bài tập 92 đến 95 SGK.

(96) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. Ngµy day: 18/3/2013 Tiết 55 - Ôn tập chương III ( có thực hành giải toán trên MTBT) A. Mục tiêu: - Học sinh được ôn tập , hệ thống các kiến thức của chương về số đo cung. Liên hệ giữa cung , dây và đường kính. Các loại góc với đường tròn, tứ giác nội tiếp, đường tròn ngoại ( nội ) tiếp đa giác đều, cách tính độ dài đường tròn, cung tròn, diện tích hình tròn, quạt tròn. Luyện tập kỹ năng đọc hình vẽ, làm bài tập trắc nghiệm. - Phát hiện khả năng tư duy của học sinh. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, com pa, máy tính 2. Trò: Thước kẻ, com pa, máy tính 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Lồng trong bài 3. Bài mới: Thông qua bài tập 1. Ôn tập về cung - liên hệ giữa cung, dây & 0 AOB a 0 ; COD  đường kính b . Vẽ dây Bài1. Cho (O) ;   a) sđ AB nhỏ = AOB = a0 AB, CD.     sđ AB lớn = 3600 - a0 ; a) Tính sđ AB nhỏ; sđ AB lớn; sđ CD nhỏ ; sđ    CD sđ CD nhỏ = COD = b0 ; lớn    sđ CD lớn = 3600 - b0 b) AB nhỏ = CD nhỏ khi nào?    AB b) AB nhỏ = CD nhỏ  a0 = b0 hoặc AB = CD nhỏ > CD nhỏ khi nào?  Trong một đường tròn hoặc hai đường tròn bằng c) AB nhỏ > CD nhỏ  a0 > b0 hoặc AB > CD nhau hai cung bằng nhau khi nào? Cung này lớn Trong một đường tròn hoặc hai đường tròn bằng hơn cung kia khi nào? nhau hai cung bằng nhau khi chúng có cùng số đo ; cung nào có số đo lớn hơn thì cung đó lớn E hơn. 2. Ôn tập về góc với đường tròn a) Góc ở tâm là góc có đỉnh trùng với tâm đường   H F tròn có sđ AmB = 600  AmB là cung nhỏ  sđ n AOB  Bài 89 SGK G = sđ AmB = 600 C b) Học sinh nêu định lý và các hệ quả của góc O D nội tiếp 1 1   A sđ ACB = 2 sđ AmB = 2 . 600 = 300 B c) Phát biểu định lý SGK m 1 ABt  1 HS lên vẽ hình t 2 sđ AmB = 2 .600 = 300 Nêu đ/n , đ/ lí các góc, hệ quả sđ - Nêu quỹ tích cung chứa góc   Vậy ACB = ABt ( hệ quả SGK ) 1  ADB ACB ADB 2 d) > vì sđ = ( sđ AmB +.

(97) 1 CnF ACB  sđ ) ; sđ = 2 sđ AmB 1 Bài tập: Đúng / sai B   AEB e) Ta thấy sđ = 2 ( sđ AmB - sđ GH ) 1 C     sđ ACB = 2 sđ AmB  AEB < ACB A I 3. Ôn tập về tứ giác nội tiếp: Tứ giác ABCD nội tiếp được đường tròn khi có một trong các điều kiện sau : D   1) DAB + BCD = 1800 Đ Thế nào là đa giác đều 2) 4 đỉnh A, B, C, D cách đều đỉnh I Đ Thế nào là đường tròn nội ( ngoại ) tiếp đa giác .   - Phát biểu định lý.... 3) DAB = BCD S   4) ABD = ACD Đ Bài tập: Cho (O;R) . Vẽ hình lục giác đều , hình 5) Góc ngoài ở đỉnh B bằng góc A S vuông , tam giác đều nội tiếp đường tròn ? Nêu 6) Góc ngoài ở đỉnh B bằng góc D Đ cách tính độ dài cạnh các đa giác đó theo R. 7) ABCD là hình thang cân Đ Khắc sâu công thức tính cạnh tam giác đều , hình 8) ABCD là hình thang vuông S vuông , lục giác đều nội tiếp đường tròn 9) ABCD là hình chữ nhật Đ 10) ABCD là hình thoi S 4. Ôn tập về đường tròn ngoại tiếp , đường tròn nội tiếp đa giác đều a4 a3. a6. R O. Công thức tính : S =  R2 ; C = 2  R ;  Rn  R 2 n l.R l = 180 ; Sq = 360 = 2 p 2cm. O. A. 75 q B. a6 = R ; a 4 = R 2 ; a3 = R 3 5. Ôn tập về độ dài đường tròn ,diện tích hình tròn. Bài 91 SGK   a) sđ ApB = 3600 - sđ AqB = 3600 - 750 = 2850.  .2.75 5  (cm) 6 b) = 180  .2.285 19  (cm) 6 l ApB = 180  R 2 .75 5  (cm 2 ) 6 e) SqOAqB = 360  l AqB. 4. Củng cố: Học sịnh nắm chắc công thức đã học để tính 5. HDVN: Ôn tập đ/n ; đ/lí ;dấu hiệu nhận biết , công thức tính ; làm bài 95 đến 99 SGK.

(98) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013.. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. Ngµy dạy : 22/3/2013 Tiết 56 - Ôn tập chương III ( có thực hành giải toán trên MTBT) A. Mục tiêu: - Vận dụng các kiến thức đã học để giải bài tập, tính toán các đại lượng liên quan tới đường tròn ,hình tròn. - Luyện kỹ năng làm các bài tập về chứng minh. - Phát hiện khả năng tư duy của học sinh. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, com pa, máy tính 2. Trò: Thước kẻ, com pa, máy tính 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Lồng trong bài 3. Bài mới: Bài tập 1:Cho hình vẽ biết AD là đường kính của C đường tròn (O) ; Bt là tiếp tuyến của đường tròn D (O) tại B. Tính x, y  60  Giải : Xét ABD có ABD = 900 ( góc nội tiếp chắn nửa đường tròn) O ADB ACB 0 = = 60 (2 góc nội tiếp cùng chắn x AmB  B )  x = DAB = 300 y A    y = ABt = ACB = 600 ( góc nội tiếp & góc  tạo bởi tiếp tuyến và dây cùng chắn AmB ) t Bài tập 2: Các câu sau đúng hay sai, nếu sai giải thích lý do Trong một đường tròn : a) Các góc nội tiếp bằng nhau chắn các cung bằng nhau. b) Góc nội tiếp coa số đo bằng nửa số đo của góc ở tâm cùng chắn một cung ( cần bổ sung thêm nhỏ hơn hặc bằng 900 ) c) Đường kính đi qua điểm chính giữa của một cung thì vuông góc với dây căng cung ấy..

(99) d) Nếu hai cung bằng nhau thì các dây căng hai cung đó song song nhau ( sai trong trường hợp hai cung liên tiếp bàng nhau ) e) Đường kính đi qua trung điểm của một dây thì đi qua điểm chính giữa của cung căng dây ấy ( cần bỏ sung không đi qua tâm ) Trả lời ; Đúng : a , c ; Sai : b , d , e Bài tập 90 SGK a) Vẽ hình vuông cạnh AB = 4 cm ; Vẽ đường A HS lên bảng vẽ hình tròn nội (ngoại ) tiếp hình vuông b) Tính R Ta có : a = R 2 O R B a 4 D  2 2 r 2 2 R= (cm) 4cm c) Tính r Ta có 2r = AB = 4cm  r = 2 cm C d) Diện tích hình vuông là : a2 = 42 = 16 (cm2) Diện tích hình tròn là :  r2 =  22 = 4  (cm2) Diện tích miền gạch sọc : 16 - 4  = 3,44 (cm2)   R 2 n  R 2 90  R 2 e) Tính diện tích hình viên phân AmB e) SqOAmB = 360 = 360 = 4 =.  (2 2) 2  2 4 ( cm2 ) 2 R SAOB = 2 = 4 cm2 Sviên phân = 2  - 4  2,28 (cm2 ). Bài 95 SGK Đọc , vẽ hình. Bài 95 SGK a) Ch/m: CD = CE. A. B'. H B. C. A' D. 4. Củng cố: Bài 96 SGK. E. 1 ACB ADB 2  Ta có = = sđ AB ( góc nội tiếp  chắn cung AB  Trong BCB' có BB ' C = 900     B ' BC = 900 - BCB ' = 900 - BCA  Trong A'BD có BA ' D = 900     A ' BD = 900 - BDA ' = 900 - ADB      B ' BC = A ' BD hay EBC = CBD    CD = EC  DC = EC. b) Ta có : BC  HD ( gt)   HBC = CBD ( CMT)  BC là đường cao đồng thời là đường phân giác của HBD  HBD cân tại B c) HBD cân tại B nên BC là đường trung trực của HD  CH = CD.

(100) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. a) CM: OM đi qua trung điểm BC A Vì AM là tia phân giác của góc A nên     BAM = MAC  MB = MC   M là điểm chính giữa của cung BC  OM  BC tại I và IB = IC ( Theo định lý O đường kính và dây)  b) AM là tia phân giác của OAH C H I Ta có OM  BC và AH  BC  AH∥ MO    HAM = OMA ( so le trong )   M OAM cân ( OA = OM = R)  OAM = OMA. B.     HAM = OAM  AM là tia phân giác OAH 5. HDVN: - Học thuộc khái niệm , định nghĩa , định lý Làm bài tập còn lại ; Tiết sau kiểm tra. Ngµy dạy: 26/3/2013 Tiết 57. Kiểm tra chương III. A. Mục tiêu: - Kiểm tra được các kiến thức của chương - Vận dụng các kiến thức định nghĩa, định lý tứ giác nội tiếp, vận dụng tính toán ch/m hình. - Luyện kỹ năng làm các bài tập về chứng minh. - Phát hiện khả năng tư duy của học sinh. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, tự giác làm bài. B. Chuẩn bị:. I Phần TNKQ: ( 2.5đ ) Câu 1: Khi đồng hồ chỉ 10 giờ thì kim giờ và kim phút tạo thành 1 góc ở tâm là: A: 300 B: 600 C: 900 D: 1200 Câu 2: Tứ giác ACBD nội tiếp đường tròn thì: . . . . . . . . . . . . . . . . A: A  B C  D B: A  B C  D C: A  C  B  D D: A  C B  D Câu 3: : Tứ giác ABCD nội tiếp được đường tròn khi: A: ABCD là hình bình hành B: ABCD là hình thang C: ABCD là hình thang vuông D: ABCD là hình thang cân o Câu 4: Độ dài cung tròn n bán kính R được tính theo công thức:  R2n  Rn 2 A : 2 R B: 360 C: 180 D:  R.

(101) B _. Câu 5 : Cho hình vẽ , biết AB là đường kính của đường tròn tâm 0 O. Ct là tiếp tuyến, số đo góc x = 40 . Khi đó A : 500 C : 400.  BDC bằng:. O _. D _. B : 450 D : 30 0. x _. A _. C _. t _. II. Phần tự luận ( 7.5đ ) Cho  ABC vuông tại A (AB > AC) đường cao AH. Trên nửa mặt phẳng bờ BC chứa điểm A vẽ nửa đường tròn đường kính BH cắt AB tại M, nửa đường tròn đường kính HC cắt AC tại N. a, Chứng minh tứ giác AMHN nội tiếp được. b, Chứng minh : AM . AB = MN2. c, Chứng minh BMNC là tứ giác nội tiếp.  d, Biết B = 300, BH = 4cm . Tính diện tích hình viên phân giới hạn bởi dây HM và cung HM. Bài làm. …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… 3. Đáp án: I Phần TNKQ: ( 2.5đ ). Mỗi câu trả lời đúng được 0 ,5 đ 1B ; 2A ; 3 D ; 4C ; 5C II. Phần tự luận ( 7.5đ ) a) (1,5đ) 0  Ta có HEB 90 ( góc nội tiếp chắn nửa đường 0  tròn)  HEA 90  HFC 900 ( góc nội tiếp chắn nửa đường tròn) 0  C  HFA 90 0  Mà A 90 (gt)  AEHF là hình chữ nhật ( có ba góc vuông) b) ( 1,5 đ) 0   AHC ( H 90 ) có AH2 = AF . AC 0   AHB ( A 90 ) có AH2 = AE . AB  AE. AB = AF . AC c) (1,5 đ). A. E F I O1. H. O2. 30. B.

(102) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. AE AC   AB và A chung AE. AB = AF . AC ( CMT )  AF  AEF ACB ( c.g.c) 0      AFE  B mà AFE  CFE 180 ( góc kề bù). GV: Nguyễn Duy Tuấn.. 0    B  CFE 180  BEFC nội tiếp đường tròn d) (2,5đ) 0 0   Vì B 30 ;  O2BE cân ( O2B = O2E = R)  O2 EB 30 0 0 0 0    BO2 E 180  2. B 180  2.30 120   sđ BE = 1200 ; BH = 4 cm  R = O2B = 2 cm  R 2 .n  .4.120 4   (cm 2 ) 360 3  Sq = 360 0 O2I = O2B. Sin 30 = 2. 0,5 = 1 cm 3  3 IB = O2B . cos 300 = 2. 2  EB = 2. IB = 2 3 1 1 SO2EB = 2 .O2I. BE = 2 . 2 3 = 3 ( cm2 ) 4  Sviên phân = Sq - SO2EB = 3 - 3 = 2,45 ( cm2 ) Vẽ hình ghi gt, kl đúng (0,5 đ) C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: sự chuẩn bị về kiến thức, đồ dùng 3. Bài mới: Học sinh tiến hành làm bài 4. Củng cố: Hết giờ giáo viên thu bài 5. HDVN: Làm lại bài kiểm tra vào vở. Ngµy dạy: 27 / 3 / 2013 CHƯƠNG IV: HÌNH TRỤ - HÌNH NÓN - HÌNH CẦU Tiết 58 - §1 - Hình trụ - Diện tích xung quanh và thể tích. hình trụ. A. Mục tiêu: - Học sinh nhớ lại và khắc sâu các khái niệm về hình trụ. - Nắm chắc và biết sử dụng công thức tính diện tích xung quanh, diện tích toàn phần và thể tích hình trụ. - Rèn kỹ năng vẽ hình , tưởng tượng - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, mô hình hình trụ, cốc thuỷ tinh, ống nghiệm , hộp sữa 2. Trò: Thước kẻ, mô hình hình trụ, hộp sữa 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Lồng trong bài 3. Bài mới:.

(103) Học sinh đọc thông tin SGK. 1. Hình trụ: Hai đáy là hai hình tròn đồng tâm bằng nhau thuộc hai mặt phẳng song song + CD là trục của hình trụ cũng là đường cao. + AB là đường sinh có độ dài bằng độ dài đường cao và vuông góc với hai mặt phẳng đáy. GV: Khi quay HCN ABCD 1 vòng quanh cạnh CD cố định ta được 1 hình trụ DA và CB quét nên hai đáy của hình trụ là hai hình tròn bằng nhau nằm trong hai mặt phẳng song song có tâm D và C GV yêu cầu học sinh trả lời ?1 Hs cầm vật cụ thể chỉ minh hoạ Thực hành quan sát trả lời câu hỏi. HS quan sát chỉ rõ đáy , mặt xung quanh, đường sinh của lọ gốm hình trụ 2. Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng - Cắt hình trụ bởi mặt phẳng song song với CD ta được mặt cắt là hình chữ nhật + Cắt hình trụ song song với hai đáy thì mặt cắt là hình tròn bằng hình tròn đáy. Học sinh quan sát mặt cắt học sinh trả lời ? 2 Hs quan sát cốc thuỷ tinh và ống nghiệm HS: Mặt nước trong cốc là hình tròn ( để thẳng ) Mặt nước trong cốc không là hình tròn ( để nghiêng ) 3. Diện tích xung quanh của hình trụ: ?3 Chiều dài HCN bằng chu vi đáy hình trụ bằng : 2 Học sinh nghiên cứu SGK. HS quan sát hình và nêu cách tính trả lời ?3. R = 10 ( cm) - Diện tích HCN: 10 . 10 = 100 ( cm2) - Diện tích 1 đáy hình trụ: S =  R2 = 25 (cm2) - Tổng diện tích HCN và diện tích hai hình tròn ( diện tích toàn phần) của hình trụ: 100 + 50 = 150 ( cm2 ). Sxq = 2 rh Stp = 2 rh + 2 r2 = Sxq + 2 Sđáy Qua ?3 rút ra công thức ? r : bán kính; h 4. Thể tích hình trụ: HS: V = S. h =  r2.h : chiều cao S: diện tích đáy ; h: chiều cao.

(104) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. Thể tích hình trụ được tính theo công * Ví dụ: Tính thể tích của vòng bi thức nào? Giải: Thể tích cần phải tính bằng hiệu các thể tích V2 , V1 của hai hình trụ có cùng chiều cao h và bán kính đường tròn đáy tương ứng là a, b Ta có: V = V2 -V1 =  a2h -  b2h =  (a2 - b2) h. 4. Củng cố : - Phân biệt các khái niệm và hai công thức tính - Cách tính diện tích xung quanh, thể tích Bài 4: Sxq = 2 rh  h = =  8 cm chọn E 5. HDVN: Làm bài tập từ 1 đến 3; 5 đến 8 SGK. Ngµy dạy: 1 / 4/ 2013. Tiết 59. - Luyện tập. A. Mục tiêu: - Thông qua bài tập học sinh hiểu kỹ hơn các khái niệm về hình trụ - Luyện kỹ năng phân tích đề bài , áp dụng công thức tính toán. - Cung cấp cho học sinh một số kiến thức về hình trụ - Rèn kỹ năng vẽ hình , tưởng tượng. - Phát triển khả năng tư duy của học sinh. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, máy tính 2. Trò: Thước kẻ, máy tính 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Viết công thức tính diện tích xung quanh, thể tích hình trụ. 3. Bài mới: 1. Bài 9 SGK: - Diện tích đáy:  .10 . 10 = 100  ( cm2 ) Học sinh lên bảng điền - Diện tích xq: ( 2.  .10).12 = 240  ( cm2 ) - Diện tích tp: 100  .2 + 240  = 440  ( cm2 ) Bài 10 SGK: a) C = 2. R= 13 cm ; h = 3 cm Sxq = ? b) R = 5 mm ;h = 8 mm V=?. a) Sxq = 2  R.h = C. h = 13. 3 = 39 ( cm2) b) Thể tích hình trụ: V = S . h =  .R2 . h =  . 52 . 8 = = 200 ( mm2 ).

(105) Bài 11 SGK: Học sinh đọc đề bài HS: Khi tượng đá nhấn chìm trong nước đã chiếm một thể tích trong lòng nước làm nước dâng lên . Thể tích của lượng đá bằng thể tích của cột nước hình trụ Sđ = 12,8 cm2 ; h = 8,5 mm = 0,85 cm  V = Sđ . h = 12,8 . 0,85 = 10,88 ( cm3) Bài 12 : SGK Bán kính Hình. đáy 25mm = 2,5 cm 3 cm 5 cm. Đường kính đáy 5 cm. Chiều cao. Chu vi đáy. 7 cm. 6 cm. 1 m = 100 cm 12,74 cm. 10 cm. Diện tích xung quanh 109,9 cm2. Thể tích. 15,7 cm. Diện tích đáy 19,625 cm2. 18,84 cm. 28,26 cm2. 1884 cm2. 2826 cm3. 31,4 cm. 78,5 cm2. 400,04 cm2. 1l =1000 cm3. 137,375 cm3. D = 2R ; C = 2 R =  d ; Sđ =  R2 ; Sxq = C.h = 2 R ; V = Sđ. H =  R2 h ; h = 4. Củng cố: - Khắc sâu các kiến thức về cách tính, công thức tính - Tóm tắt bài toán theo ký hiệu. 5. HDVN - Đọc trước bài - Làm bài 13 ; 14 SGK. Hình nón - Hình nón cụt Diện tích xung quanh và thể tích hình nón, hình nón cụt.. Ngµy dạy 3 / 4 / 2013. Tiết 60 - §2. A. Mục tiêu: - Nắm chắc khái niệm hình nón, hình nón cụt. - Nắm công thức tính diện tích xung quanh, diện tích toàn phần, thể tích của hình nón, hình nón cụt. - Rèn kỹ năng vẽ hình , tưởng tượng. Phát triển khả năng tư duy của học sinh. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, mô hình hình nón, hình nón cụt; hình trụ 2. Trò: Thước kẻ, mô hình hình nón, hình nón cụt 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Lồng trong bài 3. Bài mới: 1. Hình nón: Khi quay tam giác vuông AOC một vòng quanh cạnh OA cố định thì được một hình nón A: là đỉnh hình nón O là tâm đường tròn đáy AC là đường sinh AO là đường cao HS: quan sát chỉ rõ đường tròn đáy; mặt xung quanh, đường sinh của hình nón.

(106) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. 2. Diện tích xung quanh hình nón: Sxq = chu vi đáy . đường sinh Yêu cầu hs trả lời ?1 Sxq =  Rl R: bán kính đáy l: đường sinh Stp = Sxq + Sđáy =  Rl +  R2 Ví dụ: Tính diện tích xung quanh của một hình nón có chièu cao h = 16 cm và bán kính đường tròn đáy r = 12 cm Giải: Sxq hình nón chính là Sq có tâm là đỉnh hình nón Độ dài đường sinh của hình nón: C=2R l = = = 20 ( cm) Độ dài cung hình quạt: Diện tích xung quanh của hình nón :  = = 2 R Sxq =  rl =  .12.20 = 240  ( cm2) Sq = = ? 3. Thể tích hình nón: Thực hành phép đo thể tích của hình nón, hình trụ Vnón = Vtrụ =  R2h = Sđáy .h R: bán kính đáy h: chiều cao. Vnón = Vtrụ. 4. Hình nón cụt: Ví dụ: đèn treo ở trần nhà; chiếc xô nhựa là hình ảnh nón cụt + Cắt hình nón bởi mặt phẳng song song với đáy ta được mặt cắt là một hình tròn + Phần được giới hạn bởi 2 mặt phẳng song song được gọi là hình nón cụt. 5. Diện tích xung quanh và thể tích hình nón cụt: Sxq =  l.( R + r) V =  h ( R2 + r2 + Rr) h: chiều cao R: bán kính đường tròn lớn r: bán kính đường tròn nhỏ l: đường sinh. 4. Củng cố: Học sinh nắm chắc các công thức tính diện tích xung quanh, thể tích của hình nón, hình nón cụt - Khái niệm hình nón , hình nón cụt 5. HDVN: làm bài tập SGK. Ngµy 8/4/2013 Tiết 61 - Luyện A. Mục tiêu:. tập.

(107) - Học sinh nắm chắc công thức tính diện tích xung quanh, thể tích của các hình trụ , nón, nón cụt. - Rèn kỹ năng tính nhanh cẩn thận. Phát triển khả năng tư duy của học sinh. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, máy tính , thước đo góc 2. Trò: Thước kẻ, máy tính , thước đo góc 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Viết công thức tính diện tích xung quanh, thể tích hình trụ. Hình nón, hình nón cụt. 3. Bài mới: Bài 23 SGK: Bài 23 SGK: Tính  Sq SBB' = = = = Shình tròn bk SA  Sxq nón = Rl mà Sq = Sxq nón Sin = =  = Rl  = R   l = 4R R = ? ; l = ? , Sq = ? Sxq nón = ? Xét SOA ( = 900) Sin = = Sin = = = 0,25   = 14028' Bài 24 SGK Chọn đáp án A  tg = = = Bài 26 SGK Bài 24 SGK Sd công thức Sq =  l2 =  Rl  l = 3R h = = 2R Bài 26 SGK Áp dụng các công thức tính d = 2r ; R = ; V =  r2h ; l =  h = Bán kính Đường kính Hình đáy (r). đáy (d). 5. 10. 12. Độ dài đường sinh (l) 13. 8. 16. 15. 17. 1004,8. 7. 14. 24. 25. 1230,88. 20. 40. 21. 29. 8792. Bài 27 SGK: Đổi : d = 1,4 m = 140 cm  R = 70 cm htrụ = 70 cm hnón = 1,60 m - 70 cm = 160 cm - 70 cm = 90 cm V =  R2 ( hnón + htrụ ). Chiều cao (h). Thể tích (V) 314. Bài 27 SGK: a) Thể tích của hình trụ: V = S. h = R2.h = .702.70 = 1077020 cm3 = 1,077 m3 Thể tích hình nón: V =  R2h =  .702.90 = 461580 cm3 = 0,462 m3 Thể tích của dụng cụ: V = 1,077 m3 + 0,462 m3 = 1,539 m3 = 0,49 m3 b) Sxq vật ( diện tích mặt ngoài không kể đáy ) Sxq trụ = 2  R.htrụ Sxq nón =  R.l l = = = = 10.

(108) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. Sxq vật =  R( 2.htrụ + l) =  .70.( 2.70 + 10 ) = 55833,1 cm2 = 5,5833 m2. 4. Củng cố: Nắm chắc cách vận dụng các công thức để tính 5. HDVN: - Làm các bài tập còn lại. - Chuẩn bị bài mới Ngµy dạy: 15 / 4/ 2013 Tiết 62 - §3 - Hình cầu - Diện tích mặt cầu. và thể tích hình cầu ( t1). A. Mục tiêu: - Học sinh nhớ và nắm chắc khái niện hình cầu, tâm , bán kính, đường kính, đường tròn mặt cầu. - Vận dụng thành thạo công thức tính diện tích mặt cầu và công thức tính thể tích hình cầu. - Thấy được các ứng dụng của các công thức trên trong đời sống thực tế. - Phát triển khả năng tư duy của học sinh. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, mô hình hình cầu ; compa 2. Trò: Thước kẻ, quả bóng, compa 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Lồng trong bài 3. Bài mới: 1. Hình cầu: Khi quay nửa hình tròn tâm O bán kính R quanh trục AB cố định ta được một hình cầu. Gọi O là tâm R là bán kính hình cầu 2. Cắt hình cầu bởi một mặt phẳng:u cắt mặt cầu bởi 1 mp  mặt cắt là 1 hình tròn học sinh trả lời ?1 GV yêu cầu học sinh trả lời ?1 bằng cách điền vào bảng. Hình Hình trụ Hình cầu HCN không không Hình tròn bán kính Có Có R Hình tròn bán kính không Có nhỏ hơn R * Kết luận: - Khi cắt hình cầu bán kính R bởi một mặt phẳng ta được 1 hình tròn - Khi cắt mặt cầu bán kính R bởi một mặt phẳng ta được 1 đường tròn - Đường tròn đó có bán kính R nếu mặt phẳng đi qua tâm ( gọi là đường tròn lớn) Mặt cắt.

(109) Đã học ở lớp dưới. - Đường tròn đó có bán kính bé hơn R nếu mp không đi qua tâm. * Ví dụ : Trái đất được xem như một hình cầu, xích đạo là một đường tròn lớn. 3. Diện tích mặt cầu: S = 4  R2 hay S =  d2 R: bán kính d: đường kính của mặt cầu * Ví dụ: Gọi d2 là đường kính của mặt cầu thứ hai Ta có:  d22 = = 34,39  d2 = 5,86 cm. * Ví dụ: Diện tích một mặt cầu là: 36 cm2 Tính đường kính của một mặt cầu thứ hai có diện tích gấp 3 lần diện tích mặt cầu này. Tóm tắt: S1 = 36 cm2 S2 = 3 S1 d2 = ? 4. Củng cố: Bài 31 SGK: Tính diện tích Bán kính 0,3 mm 6,21 dm 0,283 m 100km hình cầu Diện tích 1,1304 mm2 484,4 dm2 1,01 m2 125600 km2 mặt cầu S = 4  R2 Học sinh phân biệt diện tích mặt cầu và diện tích hình cầu 5. HDVN: Học công thức ; Đọc bài. Ngµy dạy: 17 / 4/ 2013 Tiết 63 §3 - Hình. 6hm. 50dam. 452,16 hm2. 31400 dam2. cầu - Diện tích mặt cầu và thể tích hình cầu ( t2). A. Mục tiêu: - Học sinh nắm chắc khái niện hình cầu, tâm , bán kính, đường kính, đường tròn mặt cầu. - Vận dụng thành thạo công thức tính thể tích hình cầu. - Thấy được các ứng dụng của các công thức trên trong đời sống thực tế. - Phát triển khả năng tư duy của học sinh. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, mô hình hình cầu ; compa 2. Trò: Thước kẻ, quả bóng, compa 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Viết công thức tính diện tích; thể tích hình trụ; hình nón; hình cầu 3. Bài mới: Thực hành phép đo thể tích hình cầu 4. Thể tích hình cầu:.

(110) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013.. GV: Nguyễn Duy Tuấn.. * Kết luận: Vcầu = Vtrụ =  R2.h =  R2.2R =  R3 4 V   R3 3 Ta có công thức: Giải: Thể tích hình cầu : V =  R3 =  d3 Lượng nước ít nhất cần phải đổ vào liễn : . . ( 2,2)3 = 3,71 ( l) Bài 30 SGK V =  R3  113 = . R3 Qua thực hành rút ra kết luận  R3 = 113 :  R3 = 27 * Ví dụ: Cần phải có ít nhất bao nhiêu lít nước R=3 để thay nướcở liễn nuôi cá cảnh ? Liễn được xem Vậy chọn B như một phần mặt cầu . Lượng nước đổ vào liễn chiếm thể tích của hình cầu.. Bài 30: Áp dụng công thức tính 4. Củng cố: Bài 33 SGK: loại bóng quả bóng quả khúc quả ten nít gôn côn cầu Đường kính 42,7 mm 7,32 cm 6,5 cm Độ dài đường 134,1 mm 23 cm 20,41 cm tròn lớn Diện tích 5725,13 168,25 cm2 132,67 cm2 mm2 Thể tích 40743,8 205,3 cm3 143,72 cm3 mm3 Các công thức tính: C = 2  R =  d ; S = 4  R2 =  d2 D = ; V =  R3 =  d3 Bài 34 SGK:. quả bóng bàn. quả bi a. 40mm =4 cm 12,56 cm. 61mm= 6,1 cm 19,154 cm. 50,24 cm2. 116,84 cm2. 33,49 cm3. upload.123doc.net ,79 cm3.

(111) Cho d = 11 m Tính S = ? Diện tích mặt kinh khí cầu: S =  d2 =  .112 = 121  = 379,94 m2. Ngµy dạy; 22/4/2013 Tiết 64 - Luyện. tập. A. Mục tiêu: - Củng cố cách tính S ; V các hình đã học - Rèn kỹ năng vẽ hình , vận dụng công thức tính toán. Nhận biết các dạng bài tập. - Phát triển khả năng tư duy của học sinh. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, máy tính , thước đo góc, compa 2. Trò: Thước kẻ, máy tính , thước đo góc , compa 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: Viết công thức tính diện tích xung quanh, thể tích hình trụ. Hình cầu 3. Bài mới: Bài 35 SGK: Tính V1 trụ V1 =  R2h V2 = R3 Vậy thể tích của bồn nước là V1 + V2 =  R2h +  R3 =  R2 ( h + R ) =  .0,92 (3,62 + . 0,9 ) =  . 0,81. 4,82 = 3,9042  = 12,26 ( m3 ) Bài 36 SGK: Học sinh thực hiện phép tính a) Khi AA' = 2a ( OA = O'A' = x ) = R ; Ta có 2a = h + 2x b) Diện tích bề mặt : S = Sxq trụ + S mặt cầu = 2 .x.h + 4  x2 = 2  x ( h Bài 36 SGK: + 2x ) = 2  x. 2a = 4 ax V = Vtrụ + Vcầu =  x2 h +  x3 =.

(112) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. =  x2 ( h + x) =  x2 [ 2a - 2x + x ] = =  x2( 2a - x) = 2 x2( a - x) Bài37 SGK: a) Ch/m :  MON APB APB 0 Ta có : = 90 ( góc nội tiếp chắn nửa đường tròn )  MON = 900 ( góc tạo bởi hai tia phân giác của hai góc kề bù )    APB = MON    Ta lại có PAB = OMN ( cùng chắn cung PO của đường tròn đường kính MO )  MON APB ( g.g) Bài 37 SGK: b) Ch/m: AM. BN = R2  Trong MON ( O = 900 ) ; OP  MN M Ta có OP2 = PM. PN ( hệ thức lượng trong tam giác ) P Mà MP = MA ( t/c hai tiếp tuyến cắt nhau ) NP = NB ( t/c hai tiếp tuyến cắt nhau ) N  MA. BN = OP2 = R2 c) Từ MON APB = = A. O. B.   Tứ giác AMPO có A = P = 900 ( góc tạo bởi tiếp tuyến và đường kính )  AMPO nội tiếp đường tròn đường kính MO b) học sinh lên bảng ch/m. c) Tính tỉ số:. S MON S APB. = ? Khi AM =. S MON SAPB. = = . = MA.BN = R ( CMT). =. 2.  BN = = = 2R MN = MP + PN = AM + BN = + 2R =  MN2 = ( )2 = AB2 = ( 2R)2 = 4R2 25 R 2 2 S MON MN 25   42  2 AB 4R 16 Vậy S APB d) Nửa hình tròn APB quay quanh đường kính AB sinh ra một hình cầu bán kính R có thể tích là V =  R3. HS lên bảng trình bày 4. Củng cố: - Nắm chắc công thức tính S , V Chú ý hai tam giác đồng dạng = k2 ( k là tỉ số đồng dạng ) ; 5. HDVN: - Ôn lại toàn bộ chương 4 - Đọc bài đọc thêm. =k.

(113) Ngày dạy: 29/4/2013.. Tiết 65. 66 - Ôn. tập chương IV. A. Mục tiêu: - Hệ thống kiến thức cơ bản về hình trụ , hình nón , hình cầu. - Nắm các công thức tính chu vi , diện tích , thể tích các hình. - Rèn kỹ năng áp dụng các công thức và giải bài tập. - Phát triển khả năng tư duy của học sinh. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, máy tính ,com pa 2. Trò: Thước kẻ, máy tính , compa 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: lồng trong bài 3. Bài mới: I. Tóm tắt kiến thức cần nhớ: HS nêu các công thức tính diện tích xung quanh, Hình trụ Sxq = 2 Rh ; V = Sđ .h Trong đó thể tích hình nón, hình trụ, hình cầu. h: đường cao ; l : đường sinh Hình nón Sxq =  Rl ; V = Sđ .h Hình cầu Sxq = 4 R2 ; V = R3 = Vtrụ II. Luyện tập: Bài 39 SGK SABCD = AB. AD = 2a.a = 2a2 Bài 39 SGK: Chu vi ABCD : ( AB + AD ) .2 = ( 2a + a ) .2 = 6a  AB + AD = 3a A D Xem cạnh AB và AD là ẩn số thì chúng sẽ là a nghiệm của pt bậc hai : 2a X2 - SX + P = 0  X2 - 3aX + 2a2 = 0 = 9a2 - 8a2 = a2 > 0  = a B C  X1 = 2a ; X2 = a mà AB > AD .Vậy AB = 2a ; AD = a  Sxq trụ = 2 .R.h = 2 .a.2a = 4a2  Tính R = ? ; h = ? Vtrụ =  R2 h =  .a2 .2a = 2a3  Bài 41 SGK a) AOC BOC   Ta thấy AOC và BDO có: A B = 900 ; Bài 41 SGK AOC  BOD  ( góc tương ứng vuông góc)  AOC BDO ( g.g)  =  AC. BD = BO.AO = a.b ( *).

(114) x. C A. Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. b) Tính SBDC khi = 600 y  Khi AOC = 600 thì CAO là nửa tam giác đều D cạnh OC, chiều cao AC Vậy OC = 2. OA = 2a  AC = = = a Thay vào (*)  BD = = =  b 3 a 3    . a  b b a 3   B O. SABCD = = 4ab). = ( 3a2 + b2 +. c) Khi quay AOC quanh AB  tạo hình nón bán kính đáy là AC , đường cao OA đường sinh OC. Khi quay BOD quanh AB  tạo hình nón bán kínhđáy là BD, đường cao OB , đường sinh OD 1  AC 2 .OA V1 a3 3  9. 3 1 V2 b  BD 2 .OB 3. Tam giác đều h = S=. 4.Củng cố : - Khắc sâu kiến thức - Công thức tính S . V các hình - Chú ý vẽ hình , cách trình bày 5. HDVN: Ôn tập từ đều đến cuối chương. Ngµy Tiết 67 - Ôn A. Mục tiêu:. 2. tập học kỳ II( t1).

(115) - Hệ thống kiến thức cơ bản trong chương trình học kỳ II để giải bài tập. - Rèn kỹ năng áp dụng các công thức và giải bài tập. - Phát triển khả năng tư duy của học sinh. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, máy tính ,com pa 2. Trò: Thước kẻ, máy tính , compa 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: lồng trong bài 3. Bài mới: Bài 1: Hãy điền tiếp vào dấu (...) để được các Bài 1: khẳng định đúng. HS trả lời miệng: a) Trong 1 đường tròn đường kính vuông góc a) Đi qua trung điểm của dây và đi qua điểm với dây thì ... chính giữa của cung căng dây. b) Trong 1 đường tròn 2 dây bằng nhau thì ... b) - Cách đều tâm và ngược lại. c) Trong 1 đường tròn dây lớn hơn thì ... - Căng hai cung bằng nhau và ngược lại. - GV lưu ý: Trong các định lí này chỉ nói với d) - Chỉ có 1 điểm chung với đường tròn. các cung nhỏ. - Hoặc th/n hệ thức d = R. d) Một đường thằng là 1 tiếp tuyến của 1 đường - Hoặc đi qua 1 điểm của đường tròn và vuông tròn nếu ... góc với bán kính đi qua điểm đó. e) - Điểm đó cách đều 2 tiếp điểm. - Tia kẻ từ điểm đó đi qua tâm là toạ độ phân giác của góc tạo bởi hai tiếp tuyến. - Tia kẻ từ tâm đi qua điểm đó là toạ độ phân e) Hai tiếp tuyến của 1 đường tròn cắt nhau tại giác của góc tạo bởi 2 bán kính đi qua hai tiếp 1 điểm thì ... điểm. f)....trung trực của dây cung. g) - Tổng 2 góc đối diện bằng 1800. - Có góc ngoài tại 1 đỉnh bằng góc trong ở đỉnh đối diện. - Có 4 đỉnh cách đều 1 điểm (có thể xác định f) Nếu hai đường tròn cắt nhau thì đường nối được) điểm đó là tâm của đường tròn ngoại tiếp tâm là ... tứ giác. g) Một tứ giác nội tiếp đường tròn nếu có 1 - Có 2 đỉnh kề nhau cùng nhìn cạnh chứa hai trong các điều kiện sau .... đỉnh còn lại dưới cùng 1 góc  HS1 điền bài tập 2:  Bài 2: Cho hình vẽ: a) Sđ AB Hãy điền vào vế còn lại để được kết quả    b) Sđ AMB hoặc BAx , hoặc Sđ ACB đúng: 1  a) Sđ AOB = ...   c) 2 Sđ ( AB - EF ) 1 D 1  b) ... = 2 Sđ AD   E F d) 2 Sđ ( AB + FC )  ADB c) Sđ = ....  e) Sđ MAB . M C  O FIC d) Sđ = ... HS2: lên bảng làm bài 3. 2) Sđ ... = 900. 1 - b Bài 3: Hãy ghép một ô ở cột A với 1 ô ở cột B A B 2 - d x.

(116) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. để được công thức đúng. 3 - a (A) (B) 4 - e. Rn 1) S (O; R) a) 180 2) C (O; R) b) R2. R 2 n 3) l cung n0. c) 180 0 4) S quạt tròn n d) 2R - HS dưới lớp nhận xét bài làm của bạn. R 2 n e) 360 - GV nhận xét , bổ sung. LUYỆN TẬP Bài 6 <134 SGK>. Bài 6: BC H C A B OH  BC  HB = HC = 2 =2,5 (cm). (đ/l quan hệ  giữa đ/k và dây). D K Có: AH = AB + BH = 4 + 2,5 = 6,5 (cm) DK = AH = 6,5 (cm) cạnh đối hcn. O Mà DE = 3 cm  EK = DK - DE = 6,5 - 3 = 3,5 (cm) Mặt khác: OK  EF  KE = KF = 3,5  EF = 2EK = 7 (cm).  Chọn B. 7 cm. - GV gợi ý: Từ O kẻ OH  BC , OH cắt EF tại K. - OH  BC ta có điều gì ? Bài 7 <134, 135 SGK>. Bài 7: GV hướng dẫn HS vẽ hình: Chứng minh: A. a) Xét  BDO và  COE có:  =C  B = 600 ( ABC đều).  D F BOD + Ô3 = 1200  OEC + Ô3 = 1200   B C  BOD = OEC O  BDO COE (g.g) a) CM BD. CE không đổi ? BD BO  - GV gới: Để CM BD. CE không đổi, ta cần  CO CE hay BD. CE = CO. BO (không chứng minh 2 tam giác nào đồng dạng ? đổi) b)  BOD COE (c/m trên) BD DO BD DO    CO OE mà CO = OB (gt) OB OE   lại có B = DOE = 600 - Vì sao BOD OED ?   BOD OED (c.g.c) - Tại sao DO là phân giác góc BDE ? D   1 = D 2 (2 góc tương ứng) Vậy DO là phân giác góc BDE. 4. Củng cố: Giáo viên củng cố lại kiến thức đã ôn.

(117) 5. HDVN: - Ôn tâp kĩ lý thuyết chương III. - BTVN: 8, 10, 11, 12, 15 <135, 136 SGK> ; 14, 15 <152, 153 SBT>. - Ôn các bước giải bài toán quỹ tích. Ngµy Tiết 68 - Ôn. tập học kỳ II( t2). A. Mục tiêu: - Hệ thống kiến thức cơ bản trong chương trình học kỳ II để giải bài tập. - Rèn kỹ năng áp dụng các công thức và giải bài tập. - Phát triển khả năng tư duy của học sinh. - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, chuẩn bị bài chu đáo. B. Chuẩn bị: 1. Thầy: Thước kẻ, máy tính ,com pa 2. Trò: Thước kẻ, máy tính , compa 3. Phương pháp: vấn đáp, luyện giải C. Các hoạt động dạy học: 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: lồng trong bài 3. Bài mới: Bài tập 15 <136 SGK>. Bài 15: 1 HS đọc đề bài. - GV hướng dẫn HS vẽ hình. a HS nêu: a) Xét  ABD và  BCD có:.  1 D chung    DAB = DBC (cùng chắn BC ). o 2. b 1. 1. e.   ABD BCD (g - g) AD BD   BD CD hay BD2 = AD. CD a. 2 3. c. 3 1. 1 2. d. a) Chứng minh BD2 = AC. CD - Để chứng minh đẳng thức trên ta chứng minh như thế nào ?. o 2. b 1. 2 3. c. 3 1. - Nhận xét về các góc của hai tam giác ABD và BCD? 1. b) Chứng minh BCDE là tứ giác nội tiếp.. e. 1 2. d. 1   GV hướng dẫn HS chứng minh cách 2: b) Có Sđ Ê1 = 2 Sđ ( AC - BC ) (góc có đỉnh     bên ngoài đường tròn). B B C C Có 1 = 2 ; 1 = 2 (2 góc đ/đ) 1 B C  D1 2   = Sđ ( AB - BC ) (nt) Mà 2 = 2 (2 góc tạo bởi tia tiếp tuyến và Có  dây cung chắn 2 cung bằng nhau).  Mà AB = AC (gt)  AB = AC (định lí liên hệ .  C  B 1= 1  BCDE là tứ giác nt..  giữa cung và dây).  Ê1 = D1.

(118) Giáo án Hình Học 9. Năm học 2012-2013. GV: Nguyễn Duy Tuấn. c) Chứng minh BC // DE  Tứ giác BCDE nội tiếp vì có hai đỉnh liên tiếp BC // DE nhìn cạnh nối hai đỉnh còn lại dưới cùng 1 góc. . ABC BED  = (đồng vị)..   c) Tứ giác BCDE n.t  BED + BCD =1800. - GV có thể hướng dẫn HS chứng minh:.   C 3 = D2  (2 góc n.t cùng chắn BE ).    C B BC 3 3 Tứ giác BCDE n.t nên. Mà. =. (cùng chắn. ).   Có ACB + BCD = 1800 (2 góc kề bù(.    BED = ACB   Mà ACB = ABC ( ABC cân tại A).    ABC = BED.     Mà ABC và BED có vị trí đồng vị nên: BC // B D  3 = 2 DE. B D 2 có vị trí so le trong nên Mà 3 và BC // DE. LUYỆN TẬP BÀI TOÁN VỀ SO SÁNH,QUỸ TÍCH, DỰNG HÌNH Bài 12 <135 SGK>.. Hãy lập hệ thức liên hệ giữa a và R.. - Diện tích hình nào lớn hơn ? Vì sao ? Bài 13 <135 SGK>.. Bài 12: Một HS đọc bài toán. Giải: Gọi cạnh hình vuông là a  Chv = 4a. Gọi bán kính hình tròn là R  Ctròn=2R Theo đầu bài ta có: R 4a = 2R  a = 2 Diện tích hình vuông là: 2  R   2 R2   a2 =  2  = 4 Diện tích hình tròn là: R2. Tỉ số diện tích của hình vuông và hình tròn là:  2 R2 4  R 2 4 <1 Vậy hình tròn có diện tích lớn hơn hình vuông. Bài 13 : HS đọc đề bài.. HS: Điểm B, C cố định, điểm A di động kéo theo điểm D di động. 30   e Sđ BC = 1200  BAC = 600. a Mà  ACD cân tại A do AC = AD (gt) 60 1800  1200   o 2  ADC = ACD = = 300. Vậy điểm B luôn nhìn BC cố định dưới 1 góc b c 120 không đổi bằng 300 nên D di chuyển trên cung chứa góc 300 dựng trên BC. - Trên hình điểm nào cố định, điểm nào di - Nếu A  C thì D  C. động ? d.

(119) - Điểm D di động nhưng có tính chất nào - Nếu A  B thì AB trở thành tiếp tuyến của  đường tròn (O) tại B. Vậy D  E (BE là tiếp không đổi ? - ADC = ? Vì sao ? tuyến của (O) tại B). - Vậy D di chuyển trên đường nào ? - Khi A chuyển động trên cung lớn thì D chuyển * Xét giới hạn: + Nếu A  C thì D ở đâu ? động trên cung CE thuộc cung chứa góc 300 + Nếu A  B thì D ở đâu ? dựng trên BC (cung này cùng phía với A đối với Khi đó AB ở vị trí nào của (O) ? BC). GV lưu ý: Với câu hỏi của bài toán ta chỉ làm bước chứng minh thuận, có giới hạn. Nếu câu hỏi là: Tìm quỹ tích điểm D thì còn phải làm thêm bước chứng minh đảo và kết luận. 4. Củng cố: Học sinh vận dụng các tính chất đã học để lập luận chính xác , lô gíc Tính toán chính xác 5. HDVN: - Làm bài 16, 17,18 <136 SGK> ; bài 10 , 11 <152 SBT>. - Chuẩn bị kiểm tra học kỳ II. Ngµy Tiết 69 -. Kiểm tra học kỳ II(ĐS+HH) (ĐỀ PHÒNG GIÁO DỤC). Ngµy. Tiết 70. - Trả bài kiểm tra học kỳ II. A. Mục tiêu: - Qua nội dung bài học nhằm đánh giá việc nắm bắt các kiến thức cơ bản trong chương trình học kỳ II, giúp học sinh phát hiện ra những kiến thức còn thiếu sót sớm có định hướng để học thêm còn bộ trự cho kỳ thi lên lớp 10 - Giáo dục tính cẩn thận, chính xác B. Chuẩn bị: 3. Bài mới: GV chữa lại bài kiểm tra theo đáp án 4. Củng cố: Có hướng cho học sinh ôn tập lại những kiến thức còn vướng mắc 5. HDVN: Làm lại các dạng toán đã chữa..

(120)

Hinh 9 giam tai

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về