Một số giải pháp nâng cao chất lượng tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ 4 – 5 tuổi trong trường mầm non

Tên sáng kiến: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng tổ chức
trò chơi dân gian cho trẻ 4 – 5 tuổi trong trường mầm non”
- Lĩnh vực áp dụng: Sáng kiến được áp dụng trong các lĩnh vực
như: Phát thể chất; Phát triển ngôn ngữ; Phát triển nhận thức;
Phát triển tình cảm xã hội và phát triển thẩm mỹ cho tr ẻ trong
các trường mầm non.
- Mô tả sáng kiến:
+ Về nội dung của sáng kiến:
Hoạt động vui chơi có ý nghĩa rất quan trọng đối v ới cuộc sống
trẻ em, riêng đối với trẻ lứa tuổi mầm non thì đó là hoạt động
chủ đạo, thơng qua hoạt động vui chơi trẻ được “Chơi mà học –
Học bằng chơi”. Nếu không chơi trẻ sẽ không thể phát triển
được, điều này được thể hiện rất rõ trong cuộc sống của trẻ ở
trường mầm non.
Chơi đáp ứng nhu cầu tự nhiên của trẻ như: Vận động, tình cảm,
giao tiếp, nhận thức, ngơn ngữ, khám phá, sáng tạo. Có rất nhiều
các loại trò chơi khác nhau như: trò chơi học tập, trò chơi đóng
vai ở các góc hoạt động, trị chơi vận động, trò chơi dân


gian....mỗi loại đều có tác dụng phát triển một mặt nhất định của
trẻ.
Trong đó có thể nói trị chơi dân gian là một loại trị ch ơi khơng
thể thiếu trong đời sống của trẻ thơ, là phương tiện giúp tr ẻ
phát triển nhân cách một cách toàn diện và là món ăn tinh th ần
của trẻ thơ. Trị chơi dân gian không chỉ giúp trẻ phát triển về
ngôn ngữ, vốn từ, phát triển tư duy, nhận thức, phát triển thể
chất mà cịn giúp trẻ biết thể hiện tình cảm bạn bè, tình yêu gia
đình, quê hương, đất nước, bên cạnh đó cịn mang lại cho trẻ
nhiều điều thú vị và bổ ích. Vì vậy, việc tổ chức cho tr ẻ chơi các
trò chơi dân gian là việc làm cần thiết và có ý nghĩa trong đ ời

sống tinh thần của trẻ.
Nói về tuổi thơ dường như ai trong mỗi chúng ta cũng gắn liền
với những trò chơi dân gian như: nhảy dây, bắn bi, ơ ăn quan,
trốn tìm.... hay những buổi chiều chăn trâu thả diều trên cánh
đồng. Đó là những kí ức đẹp của tuổi thơ của mỗi chúng ta.
Nhưng ngày nay, thời đại cơng nghiệp hóa – hiện đại hóa, v ới sự
phát triển của cơng nghệ thơng tin cùng với những trò ch ơi hiện


đại thì những trị chơi dân gian đang ngày càng bị mai m ột và b ị
lãng quên trong sự phát triển của xã hội. Trẻ em hơm nay thích
chơi với điện thoại, máy tính, xem ti vi hơn là thích ch ơi v ới các
trị chơi dân gian, một phần do bố mẹ q nng chiều các con,
phần cịn lại do bố mẹ bị cuốn vào luồng xoáy của cơng việc mà
khơng có thời gian quan tâm, hướng dẫn và chơi cùng với các con.
Vì thế, mà chúng ta rất khó để bắt gặp được những hình ảnh bọn
trẻ túm năm tụm bảy chơi các trò chơi như: rồng rắn lên mây,
thả đỉa ba ba, lộn cầu vồng, ô ăn quan....
Trong những năm học gần đây, thực hiện phong trào “Xây dựng
trường học thân thiện – Học sinh tích cực” của Bộ giáo dục và
đào tạo, nhấn mạnh việc đưa các trò chơi dân gian vào tr ường
học. Nhưng làm cách nào, làm như thế nào để nâng cao hiệu quả
khi tổ chức các trị chơi dân gian, lơi cuốn và thu hút được trẻ
hứng thú tham gia vào các trị chơi dân gian, đó vẫn là m ột câu
hỏi khó đối với giáo viên nói chung và giáo viên mầm non nói
riêng. Vì khả năng chú ý có chủ đích của trẻ mầm non cịn thấp,
trẻ dễ dàng tham gia vào trò chơi nhưng cũng nhanh chán, nhanh


bỏ cuộc (cả thèm chóng chán). Đó chính là mục tiêu c ủa đề tài

này.
Xuất phát từ những vấn đề trên, hơn nữa bản thân tôi là một giáo
viên trực tiếp đứng lớp chăm sóc giáo dục các cháu nên tôi mạnh
dạn chọn đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng tổ
chức trò chơi dân gian cho trẻ 4 – 5 tuổi trong trường mầm
non” với mục đích giúp trẻ hứng thú và tự tin khi tham gia vào
các trị chơi dân gian. Tơi đã thực hiện những giải pháp sau:
Giải pháp 1: Tạo môi trường lớp học thân thiện với những
trị chơi dân gian:
Mục đích:
Để trẻ có nhiều cơ hội được tiếp xúc với các trò chơi dân gian và
tạo cho trẻ cảm giác thích được đi học, yêu trường, yêu lớp, yêu
cô giáo và yêu các bạn. Chính vì thế, tơi ln dành một góc chơi
trong lớp để tổ chức cho trẻ chơi với các trò chơi dân gian. Mỗi
tuần hay mỗi chủ đề tôi trang trí, thay đổi hình ảnh tạo mơi
trường thân thiện khác nhau nhằm giúp trẻ được làm quen với
nhiều loại trò chơi dân gian khác nhau.


Nội dung và giải pháp thực hiện:
Tôi luôn quan tâm và chú trọng đến việc trang trí mơi tr ường l ớp
học đẹp, bắt mắt với những hình ảnh ngộ nghĩnh, dễ thương,
thân quen với trẻ như: các con vật mà trẻ u thích, hình ảnh các
bạn nhỏ đang chơi các trò chơi như: Nu na nu nống, Rồng rắn lên
mây, Mèo đuổi chuột.......để thu hút sự chú ý c ủa tr ẻ vào nh ững
trị chơi dân gian.
Ví dụ: Ở chủ đề “Bản thân” tơi dạy trẻ chơi trị chơi “Nu na nu
nống” thì tơi dán tranh có hình ảnh minh hoạ cho trị chơi đó. Hay
ở chủ đề “ Thế giới động vật” tơi cho trẻ chơi trị chơi “Mèo đu ổi
chuột’’ tơi đã dán hình ảnh các bạn nhỏ đang chơi trị chơi đó để

trẻ có thể vừa tư duy, sáng tạo và ghi nhớ khi tôi dạy tr ẻ vào
những thời điểm phù hợp.
Ngồi ra tơi ln tận dụng diện tích phịng học, chú ý bố trí sắp
xếp dụng cụ đồ dùng, đồ chơi, đồ dùng học tập, đội hình sao cho
phù hợp với khơng gian lớp học,thoải mái đối với trẻ.
Trước khi tổ chức cho trẻ chơi các trị chơi dân gian, tơi cho trẻ
quan sát những hình ảnh, bức tranh và đồ dùng đồ chơi của trò


chơi đó và cùng trẻ trị chuyện để lơi cuốn, tạo sự tò mò, hứng
thú của trẻ về trò chơi sắp diễn ra.
Bên cạnh đó, khi tổ chức cho trẻ chơi các trị chơi dân gian tơi
ln lựa chọn những địa điểm, khơng gian phù hợp với trị chơi
mà chuẩn bị cho trẻ chơi. Với những trò chơi tĩnh hay những trị
chơi có thể tổ chức theo nhóm nhỏ như: Chi chi chành chành, Nu
na nu nống, Kéo cưa lừa xẻ, Lộn cầu vồng..... thì tơi sẽ tổ chức cho
trẻ chơi theo nhóm nhỏ trong lớp.Với những trị chơi tập thể cần
không gian rộng rãi như: Mèo đuổi chuột, Kéo co, Rồng rắn lên
mây, Thả đỉa ba ba...... thì tơi sẽ chọn sân tr ường là n ơi đ ể t ổ ch ức
cho trẻ chơi.
Ví dụ: Trước khi tổ chức cho trẻ chơi trị chơi “Mèo đuổi chu ột”.
Cơ trò chuyện cùng với trẻ để tạo cho trẻ sự hứng thú và m ạnh
dạn, tự tin hơn khi tham gia vào trị chơi: (cho trẻ quan sát hình
ảnh các bạn nhỏ đang chơi trò chơi mèo đuổi chuột)
+ Các bạn nhỏ đang làm gì đây?
+ Các bạn nhỏ đang chơi trị chơi gì?
+ Các bạn nhỏ chơi với nhau như thế nào?


+ Khi chơi thì các con phải chơi như thế nào? (chơi ngoan, đoàn

kết với bạn)
+ Bạn nào biết cách chơi, luật chơi của trị chơi này hãy nói cho
cơ và các bạn cùng nghe nào?.....
Để chơi được trò chơi này một cách thoải mái và rộng rãi, cô m ời
tất cả các con ra sân trường để cùng chơi nào!
Việc tạo môi trường lớp học thân thiện với những trò chơi dân
gian của giáo viên, trước hết là làm cho môi trường trong l ớp
đẹp, phong phú, hấp dẫn, mặt khác kích thích sự chú ý của tr ẻ.
Qua đó tạo cho trẻ sự tị mị, hứng thú tham gia vào các trò ch ơi
dân gian.
Kết quả đạt được:
Qua việc tạo môi trường lớp học thân thiện với những trò chơi
dân gian một cách hiệu quả sẽ tạo ra những đứa tr ẻ mạnh dạn,
tự tin, năng động, sáng tạo, ham hiểu biết, và tự tin trong giao
tiếp với mọi người xung quanh. Đặc biệt là thu hút được trẻ
hứng thú tham gia vào các trò chơi dân gian, và u thích các trị
chơi dân gian.


Giải pháp 2: Tích cực làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo, hấp dẫn
để tạo sự hứng thú cho trẻ khi tham gia vào các trị chơi dân
gian:
Mục đích:
Mỗi trị chơi dân gian có một hoặc nhiều loại đồ dùng đồ ch ơi
tương ứng mà thiếu nó thì trị chơi khơng thể tiến hành được. Vì
vậy, trước khi tổ chức cho trẻ chơi các trị chơi dân gian, tơi ln
chuẩn bị đầy đủ đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trị chơi đó. Nhằm
thu hút sự chú ý và hứng thú tham gia vào trò chơi đối với trẻ.
Nội dung và giải pháp thực hiện:
Đồ dùng đồ chơi của các trị chơi dân gian vơ cùng đa d ạng và

phong phú, mang tính đặc trưng của từng trị chơi. Để tổ chức
được các trị chơi dân gian thành cơng ngồi việc nắm v ững luật
chơi, cách chơi, thuộc lời ca thì đồ dùng đồ chơi ln được tơi
quan tâm chú ý tới. Vì đồ dùng đồ chơi là một yếu tố quan tr ọng
quyết định đến sự thành công của trị chơi.
Bản thân tơi khi tổ chức cho trẻ chơi các trò ch ơi dân gian cũng
phải chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi sao cho phù hợp, phong phú, đa


dạng, hấp dẫn để lôi cuốn trẻ tham gia vào trị chơi một cách
hứng thú và say mê nhất.
Ví dụ 1: Khi tổ chức cho trẻ chơi trị chơi “Ơ ăn quan”
Tôi không chỉ đơn thuần là chuẩn bị những viên sỏi mà tôi luôn
quan tâm, chú ý, lựa chọn những viên sỏi nhẵn (khơng sần sùi) có
kích thước đều nhau, ngồi ra tơi cịn sơn màu cho những viên sỏi
đó có màu sắc bắt mắt, tươi sáng như: màu xanh, đỏ, vàng.....
nhằm tạo sự chú ý, hấp dẫn cho trẻ khi tham gia vào trị chơi.
Ví dụ 2: Cho trẻ chơi trò chơi “Nhảy bao bố”
Khi tiến hành cho trẻ chơi trị chơi này tơi đã ln chú ý đến việc
chuẩn bị những chiếc bao tải có màu sắc khác nhau bên cạnh đó
tơi cịn trang trí những bơng hoa (các loại quả), những con vật
ngộ nghĩnh với màu sắc tươi sáng lên những chiếc bao tải đó để
tạo cho trẻ sự tò mò, hứng thú khi tham gia vào trị chơi.
Ví dụ 3: Trị chơi “Ném vịng cổ chai”
Trước khi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi “Ném vịng cổ chai” tơi đã
chuẩn bị những cái chai có màu sắc tươi sáng, đẹp, thu hút sự chú


ý của trẻ (xanh, đỏ, vàng) ngồi ra tơi cịn trang trí lên nh ững cái
chai đó bằng cách vẽ hình ảnh các con vật ngộ nghĩnh, gần gũi,

thân quen với trẻ. Bên cạnh đó tơi cịn chuẩn bị những chiếc
vịng được dán bằng giấy màu óng ánh rất đẹp và bắt mắt nhằm
kích thích sự tị mị, thích thú cho trẻ khi tham gia vào trò chơi.

Kết quả đạt được:
Qua việc làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo, hấp dẫn đã thu hút sự tò
mò và hứng thú tham gia vào các trò chơi dân gian đối với tr ẻ.
Giúp trẻ mạnh dạn, tự tin hơn khi tham gia vào các trò chơi dân
gian.
Giải pháp 3: Lựa chọn và tổ chức trò chơi dân gian phù h ợp
với từng hoạt động của trẻ.
Mục đích:
Lựa chọn và tổ chức các trò chơi dân gian phù hợp với l ứa tuổi
của trẻ, phù hợp với từng hoạt động nhằm nâng cao chất lượng
giáo dục và thu hút sự hứng thú, tích cực tham gia của trẻ.


Nội dung và giải pháp thực hiện:
Mỗi một hoạt động của trẻ đều hướng tới nhằm đạt được một
mục đích nhất định. Trong khi giờ hoạt động chung được tổ chức
nhằm cung cấp kiến thức cho trẻ thì hoạt động góc trẻ lại được
thực hành kỹ năng chơi và kinh nghiệm sống của mình, hay gi ờ
hoạt động ngồi trời lại giúp trẻ phát triển thể chất, được gần
gũi với thiên nhiên: cỏ, cây, hoa, lá và được khám phá những điều
mới lạ về các hiện tượng tự nhiên. Vì vậy khi lựa chọn và tổ chức
các trò chơi dân gian cho trẻ tôi luôn quan tâm, chú ý đến t ừng
nội dung bài dạy của từng hoạt động sao cho phù hợp.
Như ở giờ hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ, khi lựa chọn
các trị chơi tơi ln chú ý phát huy đúng nhiệm v ụ của trò ch ơi.
Trong các trị chơi có lời đồng dao, nhằm kết hợp vui chơi với

luyện phát âm cho trẻ tôi luôn chú ý đến việc luyện phát âm cho
trẻ rõ ràng, chính xác nhất đó là trị chơi có âm N và L
Ví dụ: Trị chơi “Nu na nu nống” và “Lộn cầu vồng”.
Hay với giờ hoạt động ngoài trời, để tận dụng khơng gian rộng
rãi và thống mát tơi tổ chức cho trẻ chơi các trò ch ơi dân gian


mang tính tập thể nhằm rèn luyện và phát triển thể chất cho trẻ
cùng như rèn luyện cho trẻ tính kỷ luật và sự đồn kết với bạn
cùng chơi.
Ví dụ: Trò chơi “Kéo co”, “Rồng rắn lên mây”, “Mèo đuổi chuột”,
“Bịt mắt bắt dê”…
Kết quả đạt được:
Qua cách lựa chọn và tổ chức trò chơi dân gian phù hợp v ới từng
hoạt động của trẻ, đã giúp trẻ hứng thú và tích cực tham gia vào
các trị chơi một cách say sưa, có kỹ năng ch ơi thành thạo, ch ơi
vui, chơi đúng luật. Đồng thời giúp trẻ phát triển về ngôn ngữ
một cách rõ ràng, mạch lạc.
+ Về khả năng áp dụng của sáng kiến:
Sáng kiến có khả năng áp dụng rộng rãi cho giáo viên và đồng
nghiệp công tác trong lĩnh vực giáo dục mầm non.
- Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do
áp dụng giải pháp trong đơn theo ý kiến của tác giả với các
nội dung sau:


Qua một thời gian áp dụng đề tài tôi thấy trẻ của lớp tơi thích đi
học, trẻ đến lớp vui tươi, tự tin, mạnh dạn, nhanh nhẹn chơi
ngoan với bạn, biết giúp đỡ bạn. Đặc biệt các cháu rất hứng thú
tham gia vào các trò chơi dân gian, kỹ năng và kinh nghiệm ch ơi

của trẻ cũng được phát triển.
- Mang lại lợi ích xã hội: Sáng kiến đã giúp trẻ phát triển thể chất
cân đối, hài hòa, phát triển ngơn ngữ mạch lạc, nói năng lưu lốt,
rõ ràng. Góp phần hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ một
cách tồn diện.
- Mang lại lợi ích kinh tế: Việc tận dụng những nguyên vật liệu
tự nhiên của môi trường để làm đồ chơi tự tạo cho trẻ giúp giảm
thiểu phần nào việc mua đồ dung đồ chơi cho trẻ tại nhóm l ớp.
Bên cạnh đó cịn góp phần giáo dục bảo vệ môi trường cho học
sinh.
Sau khi áp dụng đề tài tôi đã thu được kết quả c ủa tr ẻ l ớp tôi
như sau:
BẢNG KẾT QUẢ THỰC
Tổng số trẻ: 25 trẻ


Các tiêu chí

Trước khi thực

Sau khi thực

hiện

hiện

- Trẻ hứng thú tham

Đạt 20/25 =

Đạt

Tăng

gia trị chơi dân gian

80%

25/25=100%

20%

- Trẻ có kỹ năng chơi

Đạt 18/25 =

trò chơi dân gian

72%

So sánh

Đạt 25/25 =

Tăng

100%

28%

thành thạo
- Trẻ tự tổ chức chơi
trò chơi dân gian

Đạt 19/25 =

Đạt

Tăng

76%

25/25=96%

24%

Qua số liệu của bảng trên cho thấy, sau quá trình ứng dụng đề
tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng tổ chức trò chơi
dân gian cho trẻ 4 – 5 tuổi trong trường mầm non” tôi đã thu
được những kết quả tốt, Trẻ hứng thú tham gia trò chơi đã tăng
20%, Trẻ có kỹ năng chơi thành thạo đã tăng 28%, Trẻ tự tổ chức
chơi trò chơi đã tăng 24%. Trẻ tự tin thể hiện mình, quan hệ giữa
trẻ với các bạn thân thiện cởi mở, biết nhượng nhịn, chia sẻ cho
nhau. Trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động và cố gắng để
hoàn thành nhiệm vụ được giao. Đặc biệt là trẻ đã tự tin, mạnh
dạn và hứng thú tham gia vào các trò chơi dân gian do cô giáo t ổ
chức.


- Các thơng tin cần được bảo mật (nếu có): Không

Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến;
- Điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị
+ Nội dung các trò chơi dân gian, các bài ca dao, đồng dao.
+ Đồ dùng đồ chơi.
+ Các tài liệu hướng dẫn tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ.
- Điều kiện về giáo viên
+ Giáo viên mầm non đạt chuẩn, yêu nghề, nhiệt tình, ham học
hỏi, sáng tạo.
+ Giáo viên nắm vững các phương pháp tổ chức các trò chơi dân
gian cho trẻ.
+ Ln tìm tịi đổi mới phương pháp và hình thức dạy học.
+ Tận dụng các nguyên vật liệu sẵn có để làm đồ dùng, đồ chơi
phục vụ trẻ trong việc giảng dạy.
- Điều kiện về trẻ:
+ Trẻ ngoan ngoãn, đi học đầy đủ.


+ Sự kết hợp chặt chẽ giữa phụ huynh học sinh và giáo viên chủ
nhiệm.
Về khả năng áp dụng của sáng kiến cho những đối tượng,
cơ quan, tổ chức nào hoặc những người tham gia tổ chức áp
dụng sáng kiến lần đầu (nếu có);
Sáng kiến có khả năng áp dụng rộng rãi cho giáo viên và đồng
nghiệp công tác trong lĩnh vực chăm sóc giáo dục trẻ. Ngồi ra
cịn có thể áp dụng cho các bậc phụ huynh dành th ời gian chăm
sóc trẻ tại nhà. Áp dụng cho trẻ em lứa tuổi mầm non.