Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo (trọn bộ cả năm)

Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo

GIÁO ÁN

HƯỚNG DẪN HOẠT ĐÔNG
PHÁT TRIỂN NĂNG Lực
LỊCH
SỬ 6
PHẨN II

BỘ SÁCH CHÂN TRỜI SÁNG TẠO (TRỌN BỘ CẢ NĂM)
CHƯƠNG I: TẠI SAO CẦN HỌC LỊCH SỬ
BÀI 1: LỊCH SỬ LÀ GÌ?
I. MỤC TIÊU
YCCĐ
1. Kiến

thức

Hiểu được lịch sử là những gì diễn ra trong quá khứ.
Nêu được khái niệm "lịch sử'và "mơn Lịch sử'.
Giải thích được vì sao cẩn thiết phải học lịch sử.
Nhận diện và phân biệt được các nguổn sử liệu cơ bản.
Giải thích được ý nghĩa và giá trị của các nguồn sử liệu.

2. Năng

Bắt đẩu hình thành Năng lựcquan trọng này trong bối
lựcvận cảnh sống quen thuộc của HS. Khi hướng dẫn HS, GV
dụng
khuyến khích các em tập trung vào trải nghiệm tích cực cho

kiến
hoạt động này và nhấn mạnh sự cần thiết của tính khách quan
thức, kĩ sử học khi các em tập tìm hiểu lịch sử giống như một nhà sử
năng đã học (Bài tập 3 và 4).
học
Bài tập 5, HS vận dụng kiến thức đã học để lí giải về một
vấn để của thực tiễn hiện nay - việc làm với các di tích lịch sử
qua ví dụ vể cửa Bắc, thành cổ Hà Nội.

3. Phẩm chất

Khơi dậy sự tò mò, hứng thú cho HS đối với mơn Lịch sử.
Tơn trọng q khứ. Có ý thức bảo vệ các di sản của thế hệ
đi trước để lại.
Tơn trọng kỉ vật của gia đình.
Có thái độ đúng đắn khi tham quan di tích lịch sử, bảo tàng.
1


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo

II. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên

HƯỚNG DẪN HOẠT ĐÔNG
PHÁT TRIỂN NĂNG Lực
PHẨN II

Giáo án biên soạn theo định hướng phát triển năng lực, phiếu học tập dành
cho HS.

Một số tranh ảnh được phóng to, một số mẩu chuyện lịch sử tiêu biểu gắn với
nội dung bài học.
Máy tính, máy chiếu (nếu có).
2. Học sinh
SGK.
Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học (nếu có) và dụng cụ học tập
theo yêu cầu của GV.
III. TỔ CHỨC DẠY HỌC
A: KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản bước đầu của bài
học cần đạt được, đưa học sinh vào tìm hiểu nội dung bài học, tạo tâm thế
cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.
b. Nội dung: HS dưới sự hướng dẫn của GV xem tranh ảnh để trả lời các
câu hỏi theo yêu cầu của giáo viên
c. Sản phẩm học tập: HS lắng nghe và tiếp thu kiến thức
d. Tổ chức thực hiện:
- GV có thể chia lớp thành từng nhóm hoặc hoạt động cá nhân. Tuỳ theo sự
hứng thú của HS, yêu cẩu các em mơ tả lớp học của mình ở thời điểm hiện
tại. Có em vê biếm hoạ, có em vẽ tranh, nhiều nhất là viết một đoạn văn. Sau
đó, GV kể một câu chuyện mang tính giả định xảy ra khoảng 100 năm
- Sau, năm 2121. Các nhà sử học tìm thấy những miêu tả của HS trong thư
viện một trường học. Họ gọi những văn bản đó là tư liệu lịch sử và nội dung
miêu tả của những văn bản là: Lịch sử giáo dục Việt Nam đẩu thế kỉ XXL
-

GV hỏi tiếp: Những miêu tả của các em có giống nhau khơng?

-

Những miêu tả đó có những điểm chung - phản ánh quá khứ.

2


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo
HƯỚNG DẪN HOẠT ĐƠNG

Nhưng những miêu tả cũng có những
điểm NĂNG
khơngLực
giống nhau - vì nó
PHÁT TRIỂN
PHẨN II
mang dấu ấn chủ quan của người làm ra nó.
-

GV nêu vấn đề: Vậy lịch sử có phải là những gì diễn ra trong quá khứ?
Làm thế nào để viết ra một câu chuyện lịch sử gẩn đúng với sự thật nhất? Vì
sao phải học lịch sử?
-

Phương pháp K - w - L cũng có thể là sự lựa chọn (xem trước hoạt
động học tập trước khi trình bày nội dung mới).
-

-

Tiết 1: chủ để: Lịch sử là gì?

-

Tiết 2: chủ để: Làm thế nào để biết và dựng lại lịch sử.

I. LỊCH SỬ VÀ MÔN LỊCH SỬ
a. Mục tiêu: HS rút ra được khái niệm
b. Nội dung: GV sử dụng phương pháp vấn đáp hướng dẫn các nhóm HS
thực hiện
c. Sản phẩm học tập: trả lời được các câu hỏi của giáo viên
d. Tổ chức thực hiện:

3


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

HƯỚNG DẪN HOẠT ĐÔNG
PHÁT TRIỂN NĂNG Lực
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
PHẨN II

Hoạt động 1:

Lịch sử là những gì đã qua, đã
xảy ra trong quá khứ, bao gồm
B1: Giao nhiệm vụ
mọi hoạt động và kinh nghiệm
Khái niệm lịch sử được hiểu như thế
của con người từ khi con

nào? Em hãy nêu một ví dụ cụ thể.
người xuất hiện đến nay (lịch
Theo em, những câu hỏi nào có thể sử hiện thực).
được đặt ra để tìm hiểu về quá khứ khi
quan sát hình 1.1
B2: Thực hiện nhiệm vụ
- HS thực hiện nhiệm vụ giáo viên giao.
GV mở rộng khái niệm môn Lịch sử: là
một môn khoa học với chức năng phục
dựng lại cuộc sống của con người trong
quá khứ (lịch sử được con người nhận
thức).
Từ việc hiểu lịch sử là những gì diễn ra
trong quá khứ, GV yêu cầu HS vấn để
2: nêu được một vài ví dụ về lịch sử. Ví
dụ: ngày 2-9- 1945 là một sự kiện đã
xảy ra trong quá khứ (là lịch sử).
B3: Báo cáo kết quả hoạt động và
thảo luận
- Sau khi cá nhân HS có sản phẩm, GV
có thể gọi HS trình bày sản phẩm của
mình.
B4: Đánh giá kết quả thực hiện
nhiệm vụ
GV chính xác hóa các kiến thức đã hình
thành cho học sinh.
Hoạt động 2:

4

Mơn Lịch sử là mơn học tìm


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo

B1:

HƯỚNG DẪN HOẠT ĐÔNG
PHÁT TRIỂN NĂNG Lực
hiểu về lịch sử loài người,
PHẨN II

bao
GV lưu ý để hướng dẫn hoạt động này, gồm toàn bộ những hoạt động
HS phải đọc - hiểu mục "Em có biết" của con người và xã hội lồi
quan sát hình 1.1 để bắt đầu phát triển người trong q khứ
kĩ năng phân tích hình ảnh.
B2: Thực hiện nhiệm vụ
Trước khi trả lời câu hỏi, GV để I nghị
HS tự tìm hiểu Điện Kính Thiên là gì?
Hoặc GV có thể cung cấp thơng tin.
Lưu ý chỉ cẩn tập cho HS đặt câu hỏi,
không cẩn các em trả lời những câu hỏi
đó. Câu hỏi bắt đẩu bằng những từ: Khi
nào? Ở đâu? Ai liên quan đến? (HS chỉ
cần trả lời tổ tiên chúng ta đã làm ra tác
phẩm nghệ thuật đó), Rồng đá trước
thềm Điện Kính Thiên có ý nghĩa gì với
hiện tại?
B3: Báo cáo kết quả hoạt động và

thảo luận
- Sau khi cá nhân HS có sản phẩm, GV
có thể gọi HS trình bày sản phẩm của
mình.
B4: Đánh giá kết quả thực hiện
nhiệm vụ
GV chính xác hóa các kiến thức đã hình
thành cho học sinh.

5


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo

II. VÌ SAO PHẢI HỌC LỊCH SỬ

HƯỚNG DẪN HOẠT ĐƠNG
PHÁT TRIỂN NĂNG Lực
PHẨN II

a. Mục tiêu: HS biết được vì sao phải học lịch sử.
b. Nội dung: GV sử dụng phương pháp vấn đáp.

c. Sản phẩm học tập: trả lời được các câu hỏi của giáo viên
d. Tổ chức thực hiện:

6


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

HƯỚNG DẪN HOẠT ĐÔNG
PHÁT TRIỂN NĂNG Lực
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
PHẨN II

Hoạt động 1:
B1: GV chuyển giao nhiệm vụ học
tập

Học lịch sử để hiểu biết về cội
nguồn của bản thân, gia đình,
dịng họ, dân tộc, và rộng hơn
là của cả loài người; biết
trong quá khứ con người đã
sống, đã lao động để cải tạo tự
nhiên, xã hội ra sao,...

Có ý kiến cho rằng: Lịch sử là những gì
đã qua, không thể thay đổi được nên
không cần thiết phải học mơn Lịch sử.
Em có đồng ỷ với ỷ kiến đó khơng? Tại
Học lịch sử giúp đúc kết
sao?
những bài học kinh nghiêm vế
Em hiểu thế nào về từ “gốc tích ” trong
sự thành công và thất bại của
câu thơ bên dưới của Chủ tịch Hồ Chỉ

quá khứ để phục vụ hiện tại
Minh? Nêu ý nghĩa câu thơ đó.
và xây dựng cuộc sống trong
Tại sao ngày Gio Tổ Hùng Vương được tương lai.
xem là một ngày lễ lớn của dân tộc Việt
Nam?
B2: Thực hiện nhiệm vụ
- HS thực hiện nhiệm vụ giáo viên giao.
- GV chỉ chú ý câu trả lời của HS hợp lí
theo hai hướng: Lịch sử đã qua, khơng
thể thay đổi được nên khơng có giá trị
gì; Lịch sử đã qua, không thể thay đổi
được nên cẩn biết để rút ra những bài
học kinh nghiệm cho hiện tại và tương
lai.
B3: Báo cáo kết quả hoạt động và
thảo luận
- Sau khi cá nhân HS có sản phẩm, GV
có thể gọi HS trình bày sản phẩm của
mình.
- HS khác lắng nghe, thảo luận thêm,
bổ sung, chỉnh sửa sản phẩm giúp bạn

7


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo

và sản phẩm của cá nhân.

HƯỚNG DẪN HOẠT ĐÔNG
PHÁT TRIỂN NĂNG Lực
PHẨN II

B4: Đánh giá kết quả thực hiện
nhiệm vụ
GV đánh giá tinh thần thái độ học tập
của HS, đánh giá kết quả hoạt động của
HS . Chính xác hóa các kiến thức đã
hình thành cho học sinh.
Hoạt động 2:

Học lịch sử để biết được
B1: GV chuyển giao nhiệm vụ học cội nguồn của tổ tiên, quê
hương, đất nước; hiểu được
tập
ông cha ta đã phải lao động,
GV rút ra kết luận: Tại sao cần học lịch
sáng tạo, đấu tranh như thế
sử?
nào để có được đất nước ngày
B2: Thực hiện nhiệm vụ
nay.
- HS thực hiện nhiệm vụ giáo viên giao. Học lịch sử còn để đúc kết
những bài học kinh nghiệm
- Dự kiến:
của quá khứ nhằm phục vụ
Sử ta: lịch sử của đất nước Việt Nam ta;
cho hiện tại và tương lai.
Gốc tích: lịch sử hình thành buổi đẩu

của đất nước Việt Nam, là một phẩn của
lịch sử đất nước ta -"sử ta".
Ý nghĩa: người Việt Nam phải biết lịch
sử của đất nước Việt Nam như vậy mới
biết được nguổn gốc, cội nguổn của dân
tộc
B3: Báo cáo kết quả hoạt động và
thảo luận
- Sau khi cá nhân HS có sản phẩm, GV
có thể gọi HS trình bày sản phẩm của
mình.
- HS khác lắng nghe, thảo luận thêm,
bổ sung, chỉnh sửa sản phẩm giúp bạn

8


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo

và sản phẩm của cá nhân.

HƯỚNG DẪN HOẠT ĐÔNG
PHÁT TRIỂN NĂNG Lực
PHẨN II

B4: Đánh giá kết quả thực hiện
nhiệm vụ
GV đánh giá tinh thần thái độ học tập
của HS, đánh giá kết quả hoạt động của
HS . Chính xác hóa các kiến thức đã

hình thành cho học sinh.

9


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo

-

HƯỚNG DẪN HOẠT ĐÔNG
PHÁT TRIỂN NĂNG Lực
PHẨN II

III. KHÁM PHÁ QUÁ KHỨ TỪ CÁC NGUỒN SỬ LIỆU

a. Mục tiêu: Nhằm giúp HS phân biệt được tư liệu truyền miệng, chữ viết,
hiện vật.
b. Nội dung: GV sử dụng phương pháp vấn đáp.
c. Sản phẩm học tập: trả lời được các câu hỏi của giáo viên
d. Tổ chức thực hiện:

1
0


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

HƯỚNG DẪN HOẠT ĐÔNG

PHÁT TRIỂN NĂNG Lực
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
PHẨN II

Hoạt động 1:

Quá khứ đã qua và không
B1: GV chuyển giao nhiệm vụ học thể quay lại, chỉ cịn dấu tích
của người xưa là ở lại với
tập
chúng ta và được lưu giữ dưới
Tư liệu truyền miệng, tư liệu hiện vật,
nhiều dạng khác nhau. Đó
tư liệu chừ viết có ỷ nghĩa và giá trị gì?
được gọi là nguồn sử liệu hay
B2: Thực hiện nhiệm vụ
tư liệu lịch sử.
GV mở rộng câu trả lời cho HS: Ý
nghĩa chung của tư liệu: Quá khứ đã
qua và không thể quay lại, chỉ còn
nguổn sử liệu chứa đựng những dấu vết
của người xưa là ở lại với chúng ta. Bởi
thế ngay từ thế kỉ XIX, nhà sử học Pháp
Langlois Sh. Seniobos đã khẳng định:
"Khơng có cái gì có thể thay thế tư liệu
- khơng có chúng thì khơng có lịch sử'.
Có thể hình dung tư liệu như những
mảnh ghép để nhà sử học ghép lên
thành bức tranh lịch sử - giống như khi
chúng ta chơi trị chơi xếp hình.

Có nhiều nguồn tư liệu
khác nhau như tư liệu truyền
miệng, tư liệu hiện vật, tư liệu
chữ viết,...Trong các nguồn tư
liệu đó, có những tư liệu được
gọi là tư liệu gốc.

B3: Báo cáo kết quả hoạt động và
thảo luận
- Sau khi cá nhân HS có sản phẩm, GV
có thể gọi HS trình bày sản phẩm của
mình.
- HS khác lắng nghe, thảo luận thêm,
bổ sung, chỉnh sửa sản phẩm giúp bạn
và sản phẩm của cá nhân.
B4: Đánh giá kết quả thực hiện
nhiệm vụ
GV đánh giá tinh thần thái độ học tập

1
1


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo
HƯỚNG DẪN HOẠT ĐÔNG
TRIỂN NĂNG Lực
củaPHÁT
PHẨN II

của HS, đánh giá kết quả hoạt động
HS . Chính xác hóa các kiến thức đã
hình thành cho học sinh.
Hoạt động 2:
B1: GV chuyển giao nhiệm vụ học
tập

Tại sao tư liệu gốc lại có giá trị lịch sử
xác thực nhất? Hãy lấy một vi dụ chứng
minh cho ý kiến của em từ một nguồn
sử liệu cụ thể có trong bài.

Tư liệu gốc là tư liệu liên
quan trực tiếp đến sự kiện lịch
sử, ra đời vào thời điểm diễn
ra sự kiện, phản ánh sự kiện
lịch sử đó. Đây là nguồn tư
liệu đáng tin cậy nhất khi tìm
hiểu lịch sử.

B2: Thực hiện nhiệm vụ
GV gợi ý: Tại sao bản thảo Lời kêu gọi
Toàn quốc kháng chiến là tư liệu gốc?
Tư liệu 1.3 con tem và tranh cổ động
không phải là tư liệu gốc? Các tư liệu
hiện vật được giữ nguyên hiện trạng
như Bia Tiến sĩ, Rìu đồng gót vng có
phải là tư liệu gốc khơng?
B3: Báo cáo kết quả hoạt động và
thảo luận

- Sau khi cá nhân HS có sản phẩm, GV
có thể gọi HS trình bày sản phẩm của
mình.
- HS khác lắng nghe, thảo luận thêm,
bổ sung, chỉnh sửa sản phẩm giúp bạn
và sản phẩm của cá nhân.
B4: Đánh giá kết quả thực hiện
nhiệm vụ
GV đánh giá tinh thần thái độ học tập
của HS, đánh giá kết quả hoạt động của
HS . Chính xác hóa các kiến thức đã

1
2


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo

hình thành cho học sinh.

HƯỚNG DẪN HOẠT ĐƠNG
PHÁT TRIỂN NĂNG Lực
PHẨN II

1
3


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

HƯỚNG DẪN HOẠT ĐÔNG
PHÁT TRIỂN NĂNG Lực
PHẨN II

a.Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hồn thiện kiến thức mới mà HS
đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức về
b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân để
hồn thành bài tập. Trong q trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc
thầy, cơ giáo.
c. Sản phẩm: hồn thành bài tập;
d. Tổ chức thực hiện:
Câu 1: Tại sao cần thiết phải học môn Lịch sử?
- HS dựa vào câu thơ của Chủ tịch Hổ Chí Minh và hình 1.2 Giỗ Tổ Hùng
Vương trả lời cho ý 1: Học lịch sử để biết nguổn gốc của tổ tiên và dân tộc.
- GV gợi ý cho HS câu danh ngôn trong phẩn dẫn nhập "Lịch sử là thầy dạy
của cuộc sống" để các em rút ra ý 2: Lịch sử dạy cho chúng ta những bài học
từ quá khứ, đúc kết kinh nghiệm của quá khứ cho cuộc sống hiện tại.
Câu 2: Căn cứ vào đâu để biết và dựng lại Lịch sử?
Để trả lời, HS phải nắm vững các câu hỏi trong phẩn III vể tư liệu lịch sử:
Căn cứ vào những dấu tích của người xưa cịn để lại. Đó là những chứng cứ
lịch sử, hay tư liệu lịch sử.
D HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
a. Mục tiêu: Vận dụng kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội để giải quyết
những vấn đề mới trong học tập.
b. Nội dung: GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm ở lớp và hồn thành bài
tập ở nhà
c. Sản phẩm: bài tập nhóm
d. Tổ chức thực hiện:

Câu 3: Em biết những di tích lịch sử nào ở địa phương em đang Sống? Hãy
kể cho cả lớp nghe về sự kiện lịch sử liên quan đến một trong những1 di tích
4
đó.


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo
HƯỚNG DẪN HOẠT ĐÔNG

Đây là hoạt động kết hợp giữa quanPHÁT
sát TRIỂN
tư liệu
- diLực
tích lịch sử (Năng
NĂNG
PHẨN II
lựcnhận thức lịch sử) với việc vận dụng kiến thức đã học để kể lại một sự
kiện lịch sử gắn với di tích đó (Di tích đó ở đâu? Có từ khi nào? Nó liên quan
đến ai? Di tích đó có ý nghĩa nhưthế nào đối với hiện tại?)
Câu 4: Hãy viết một đoạn văn ngắn về lịch sử ngôi trường em đang học
(trường được thành lập khi nào? Nó thay đổi như thế nào theo thời gian?...).
Tập làm công việc của một nhà sử học - viết một đoạn văn ngắn vể lịch sử.
Viết về ngơi trường ở thì q khứ và hiện tại.
Nhằm làm rõ nội dung kiến thức: Lịch sử là những gì đã xảy ra trong quá
khứ; giáo dục HS ý thức tôn trọng quá khứ, yêu quý ngôi trường là thể hiện
trách nhiệm gìn giữ, tơn trọng q khứ.
Câu 5: Cửa Bắc, một kiến trúc cổ, nằm trên phố Phan Đình Phùng, Hà Nội
ngày nay. Trên tường vẫn còn nguyên dấu vết đạn pháo của thực dân Pháp
khi đảnh chiếm thành Hà Nội năm 1882. Có ý kiến cho rằng nên trùng tu lại
mặt thành, xoá đi những vết đạn pháo đó. Em có đồng ỷ với ỷ kiến đó khơng?

Tại sao?
Để HS đưa ra được ý kiến của mình về một vấn đề xã hội quan tâm - làm đẹp
lại cửa Bắc, GV phải hướng dẫn các em tìm hiểu thơng tin qua Internet hay
hỏi người lớn: tại sao trên cổng thành lại có những vết đạn pháo?
Rút ra kết luận những vết đạn đó là một phần của lịch sử, là nguổn sử liệu
nên phải được giữ gìn và tơn trọng
****************************************
BÀI 2: THỜI GIAN TRONG LỊCH SỬ
I. MỤC TIÊU

1
5


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo

Phẩm chất, YCCĐ
năng lực
Năng lựctìm
hiểu lịch sử

Năng
lực
vận dụng

PHẨM
CHẤT

HƯỚNG DẪN HOẠT ĐÔNG
PHÁT TRIỂN NĂNG Lực

PHẨN II

-

Nêu được một số khái niệm vể thời gian trong lịch sử
như thập kỉ, thế kỉ, thiên niên kỉ, trước Công
nguyên,Công nguyên, âm lịch, dương lịch.

-

Hiểu cách tính thời gian theo quy ước chung của thế
giới.

-

Biết đọc, ghi, và tính thời gian theo quy ước chung của
thế giới.

-

Sắp xếp các sự kiện lịch sử theo trình tự thời gian.

-

Tính chính xác, khoa học trong học tập và trong cuộc
sống.

Biết quý trọng thời gian, biết sắp xếp thời gian một cách hợp
lí, khoa học cho cuộc sống, sinh hoạt của bản thân

1
6


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo

II. CHUẨN BỊ:
1. Chuẩn bị của GV

HƯỚNG DẪN HOẠT ĐÔNG
PHÁT TRIỂN NĂNG Lực
PHẨN II

Giáo án biên soạn theo định hướng phát triển năng lực, phiếu học tập dành
cho HS.
Một số tranh ảnh được phóng to, một số mẩu chuyện lịch sử tiêu biểu gắn với
nội dung bài học.
Máy tính, máy chiếu (nếu có).
2. Chuẩn bị của HS
- Sách giáo khoa, sách tập ghi bài.
III. TỔ CHỨC DẠY HỌC
A: KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản bước đầu của bài
học cần đạt được, đưa học sinh vào tìm hiểu nội dung bài học, tạo tâm thế
cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.
b. Nội dung: HS dưới sự hướng dẫn của GV xem tranh ảnh để trả lời các
câu hỏi theo yêu cầu của giáo viên
c. Sản phẩm học tập: HS lắng nghe và tiếp thu kiến thức
d. Tổ chức thực hiện:
GV có thể đặt câu hỏi: Em hãy cho biết hôm nay là thứ mấy, ngày, tháng năm

nào? Vì sao em biết điều này?
GV có thể để nghị HS mở trang 36 của SGK và trang 89. Một nửa lớp tính
tuổi của xác ướp vua Tutankhamun đến thời điểm hiện tại. Một nửa lớp tính
năm Hai Bà Trưng khởi nghĩa tới thời điểm hiện tại là bao nhiêu năm.
Lưu ý: HS có thể tính sai tuổi của xác ướp vua Tutankhamun do chưa hiểu
trước Công nguyên và Công nguyên. Một số em phân vân vì năm 40 chưa
biết TCN hay CN. GV lưu ý các em giữ lại kết quả và tính lại sau giờ học.
Sau đó yêu cẩu các em chỉ ra phép toán các em thực hiện sai ở chỗ nào?
Chương trình tốn lớp 6 hồn tồn phù hợp với trình độ của các em.
Từ đó GV dẫn vào bài học theo phẩn dẫn nhập trong SGK

1
7


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo

I. ÂM LỊCH, DƯƠNG LỊCH
a. Mục tiêu:

HƯỚNG DẪN HOẠT ĐÔNG
PHÁT TRIỂN NĂNG Lực
PHẨN II

- Biết được cách tính thời gian của người xưa
- HS bước đầu giải thích mối quan hệ giữa Mặt Trăng và cách tính thời gian
âm lịch của người xưa.
b. Nội dung: GV sử dụng phương pháp bàn tay nặn bột, hướng dẫn các
nhóm HS thực hiện các thí nghiệm 1,2,4 và quan sát hình ảnh thí nghiệm 3.
c. Sản phẩm học tập: trả lời được các câu hỏi của giáo viên

d. Tổ chức thực hiện:

1
8


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

HƯỚNG DẪN HOẠT ĐÔNG
PHÁT TRIỂN NĂNG Lực
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
PHẨN II

B1:

Dựa vào quan sát và tính tốn,
Người xưa sáng tạo ra lịch dựa trên cơ người xưa đã phát hiện quy luật di
chuyển của Mặt Trăng, Trái Đất,
sở nào?
Mặt Trời để tính thời gian và làm ra
Câu đồng dao trong tư liệu 2.1 thế hiện
lịch.
cách tỉnh thời gian của người xưa theo
Âm lịch là cách tính thời gian
âm lịch hay dương lịch?
theo chu kì Mặt Trăng quay xung
B2:
quanh Trái Đất. Thời gian Mặt

- HS thực hiện nhiệm vụ giáo viên giao. Trăng chuyển động hết một vòng
Biết được cách tính thời gian của người quanh Trái Đất là một tháng.
xưa bắt đẩu từ sự phân biệt sáng - tối
(ngày - đêm) trên cơ sở quan sát Mặt
Trăng, Mặt Trời từ Trái Đất, từ đó rút ra
kết luận: Người xưa sáng tạo ra lịch
dựa trên cơ sở quan sát và tính tốn quỵ
luật di chuyển của Mặt Trăng, Mặt Trời
nhìn từTrái Đất.

Dưong lịch là cách tính thời
gian theo chu kì Trái Đất quay xung
quanh Mặt Trời. Thời gian Trái Đất
chuyển động hết một vòng quanh
MặtTrời là một năm.

B3:
GV cần chủ động mở rộng và nâng cao
yêu cẩu của hoạt động này theo hướng
tích hợp với kiến thức Địa lí, Vật lí và
Văn học ở hai nội dung sau:
Hai câu đổng dao mô tả Mặt Trăng
vào những ngày nào trong tháng?
-

Mười sáu trăng treo có nghĩa là trăng
trịn. Để giúp HS trả lời câu hỏi, GV
nên giới thiệu toàn văn bài đổng dao
"Trăng đâu" mà các em đã được học từ
các bậc học trước đây. Bài đồng dao

đúc kết kinh nghiệm của người xưa vể
tính thời gian dựa vào hình dáng của

1
9


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo
HƯỚNG DẪN HOẠT ĐƠNG
TRIỂN NĂNG Lực
choPHÁT
PHẨN II

trăng, theo chu kì một tháng. Gợi ý
các em vể nghĩa của hai câu đổng dao:
từ ngày 10 trở đi, tính theo lịch âm,
trăng bắt đẩu tỏ (trăng náu, nhìn rõ) và
ngày 16 là trăng trịn nhất (trăng treo).
Từ đó các em có thể suy ra hai câu
đồng dao đó miêu tả Mặt Trăng từ ngày
10 đến ngày 16 mỗi tháng âm lịch. Từ
đó GV kết luận: âm lịch là cách tính
thời gian theo chu kì Mặt Trăng quay
xung quanh Trái Đất.
Hình 2.2 cho em biết cách tính thời
gian của người xưa dựa vào yếu tố nào?
- Giáo viên giới thiệu chức năng của
đồng hồ mặt trời để HS nhận biết được
vai trò của Mặt Trời trong việc tính thời
gian của người xưa.

B4: Đánh giá kết quả thực hiện
nhiệm vụ
GV đánh giá tinh thần thái độ học tập
của HS, đánh giá kết quả hoạt động của
HS . Chính xác hóa các kiến thức đã
hình thành cho học sinh.

2
0


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo

II. CÁCH TÍNH THỜI GIAN

HƯỚNG DẪN HOẠT ĐƠNG
PHÁT TRIỂN NĂNG Lực
PHẨN II

a. Mục tiêu: HS giải thích cách tính thời gian

b. Nội dung: GV hướng dẫn các nhóm HS thực hiện qua việc giải thích một
số thuật ngữ
c. Sản phẩm học tập: trả lời được các câu hỏi của giáo viên
d. Tổ chức thực hiện:

2
1

Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

HƯỚNG DẪN HOẠT ĐÔNG
PHÁT TRIỂN NĂNG Lực
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
PHẨN II

B1: GV chuyển giao nhiệm vụ học Lịch chính thức của thế giới
tập
hiện nay dựa theo cách tính
Dựa vào sơ đồ 2.4, em hãy giải thích thời gian của dương lịch, gọi
các khái niệm trước Công nguyên, là Cơng lịch. Cơng lịch lấy
Cơng ngun, thập kì, thế kỉ, thiên niên năm 1 là năm tương truyền
Chúa Giê-xu (Jesus, người
kỉ
sáng lập đạoThiên chúa) ra
B2: Thực hiện nhiệm vụ
đời làm năm đầu tiên của
GV lưu ý HS mốc năm I và kết hợp với Cơng ngun.Trước năm đó là
phẩn thơng tin có trong bài học để giải trước Cơng nguyên (TCN).Từ
thích các khái niệm:
năm 1 trở đi, thời gian được
- Trước Cơng ngun (thuật ngữ 47, tính là Cơng nguyên (CN
trang 110). Ví dụ các năm sau trong sơ
đổ: 179,111.
Cơng ngun (thuật ngữ 7, trang 109).
Ví dụ các năm sau trong sơ đổ: 544,
938.

-

Thế kỉ (thuật ngữ 39, trang 110). Ví
dụ: Năm 544 là thế kỉ VI Cơng ngun.
-

Thiên niên kỉ (thuật ngữ40 trang 110).
Ví dụ từ năm 1 đến năm 938 là gần
mộtthiên niên kỉ, tức gần 1000 năm.
-

B3: Báo cáo kết quả hoạt động và
thảo luận
- Sau khi cá nhân HS có sản phẩm, GV
có thể gọi HS trình bày sản phẩm của
mình.
- HS khác lắng nghe, thảo luận thêm,
bổ sung, chỉnh sửa sản phẩm giúp bạn
và sản phẩm của cá nhân.

2
2


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo

B4: Đánh giá kết quả thực
nhiệm vụ

HƯỚNG DẪN HOẠT ĐÔNG

PHÁT TRIỂN NĂNG Lực
hiện
PHẨN II

GV đánh giá tinh thần thái độ học tập
của HS, đánh giá kết quả hoạt động của
HS . Chính xác hóa các kiến thức đã
hình thành cho học sinh.

2
3


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

HƯỚNG DẪN HOẠT ĐÔNG
PHÁT TRIỂN NĂNG Lực
PHẨN II

a.Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hồn thiện kiến thức mới mà HS
đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức về
b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân để
hồn thành bài tập. Trong q trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc
thầy, cơ giáo.
c. Sản phẩm: hồn thành bài tập;
d. Tổ chức thực hiện:
Gv hướng dẫn HS thực hiện trả lời các câu hỏi SGK
Câu 1: Sử dụng tư liệu và vận dụng phép tính đơn giản của tốn học để luyện

tập cách tính thời gian của một sự kiện lịch sử so với hiện tại.Từđórút ra kết
luận: Xác định thời gian là một nguyên tắc cơ bản quan trọng của Khoa học
Lịch sử để hiểu đúng các sự kiện lịch sử (xảy ra khi nào) và tiến trình của lịch
sử (sự kiện nào trước, sự kiện nào sau).
D HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
a. Mục tiêu: Vận dụng kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội để giải quyết
những vấn đề mới trong học tập.
b. Nội dung: GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm ở lớp và hồn thành bài
tập ở nhà
c. Sản phẩm: bài tập nhóm
d. Tổ chức thực hiện:
Gv hướng dẫn HS thực hiện trả lời các câu hỏi SGK
Câu 2: Giúp HS luyện tập cách tính thời gian theo âm lịch và dương lịch ở
Việt Nam, từ đó rút ra kết luận: Việc dùng âm lịch khá phổ biến ở Việt Nam
vì liên quan đến văn hố cổ truyền của dân tộc.

2
4


Giáo án Lịch sử 6, bộ sách Chân trời sáng tạo
HƯỚNG DẪN HOẠT ĐÔNG

Câu 3: Vận dụng kiến thức học được trong
bài đểNĂNG
phân Lực
tích và đánh giá một
PHÁT TRIỂN
PHẨN II
vấn đề thực tiễn: Việc sửdụng cả Công lịch và âm lịch hiện nay (trên cùng

một tờ lịch luôn luôn ghi hai ngày khác nhau, có sự kiện thì tính theo âm lịch,
có sự kiện lại tính theo dương lịch,...). Kết hợp với câu 2 để trả lời cho ý 1
(Tại sao trong tờ lịch có ghi cả âm lịch và dương lịch). Ý 2 (Có nên chỉ ghi
một loại lịch) là câu hỏi mở, nhằm phát triển tư duy phản biện cho HS. Các
em được quyển suy diễn có hoặc khơng miễn là hợp lí (ví dụ, nếu khơng cẩn
ghi là để đơn giản cách nhìn lịch đối với hoạt động thường ngày của HS đi
học, người đi làm và đảm bảo được quy định lịch chung (Công lịch) phổ biến
trên thế giới. Nhiều nước trên thế giới chỉ ghi Công lịch trên tờ lịch của họ).
Câu 4: GV hướng dẫn các em vẽ trục thời gian theo các gợi ý sau
Bắt đẩu lập một danh sách những sự kiện quan trọng nhất trong cuộc đời
của mỗi HS.
1.

Đặt thời gian (năm) bên cạnh mỗi sự kiện, ví dụ năm sinh, năm vào mẫu
giáo,....
2.

3.

Đặt những sự kiện đó theo trình tự thời gian.

Vẽ một đường thẳng để chia và đánh dấu các năm. Ví dụ: 1 cm có thể thể
hiện cho thời gian
4.

1 năm. Ghi chú những sự kiện lên dòng thời gian đã vẽ.
Đánh dấu những giai đoạn trong quãng thời gian từ lúc sinh đến năm em
học lớp 6. Ví dụ, năm nào đi nhà trẻ, năm nào vào mẫu giáo....
5.

(Khơng giống như dịng thời gian trong sơ đơ 4, dịng thời gian của mỗi em
có thể bắt đẩu với số 0 - ngày mà em ra đời).
*****************************************
CHƯƠNG II: THỜI KÌ NGUN THUỶ
Bài 3: NGUỒN GỐC LỒI NGƯỜI
I. MỤC TIÊU
2
5