Công tác kiểm toán chu trình bán hàng & thu tiền trong kiểm toán BCTC của C.ty DVTV tài chính kế toán & kiểm toán

Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
LỜI NÓI ĐẦU
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Môi giới chứng khoán là một trong những nghiệp vụ cơ bản và quan trọng
bậc nhất của một công ty chứng khoán. Nó góp phần không nhỏ trong quá trình
hình thành và phát triển của thị trường chứng khoán nói chung và của công ty
chứng khoán nói riêng. Môi giới chứng khoán đem lại lợi ích không chỉ cho khách
hàng, cho nhà môi giới, cho công ty chứng khoán mà nó còn đem lại lợi ích cho sự
phát triển của thị trường chứng khoán nói chung.
Thị trường chứng khoán Việt Nam đã đi vào hoạt động được hơn 4 năm; cho
đến nay, các công ty chứng khoán đều thực hiện nghiệp vụ này và đã thu được
những kết quả nhất định; tuy nhiên còn nhiều tồn tại và hạn chế cần khắc phục.
Thực trạng này bắt nguồn không chỉ từ bản thân các công ty chứng khoán mà còn
do sự hạn chế của thị trường chứng khoán Việt Nam cũng như những bất cập trong
các văn bản pháp quy. Những vấn đề này làm cho nghiệp vụ môi giới chứng khoán
tại các công ty chứng khoán nói chung và Công ty Chứng khoán Ngân hàng Nông
nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam chưa đạt được hiệu quả cao. Đó chính là
lý do em chọn đề tài: “Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng
khoán tại Công ty chứng khoán Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
Việt Nam” để làm khóa luận tốt nghiệp.
2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Đề tài tập trung nghiên cứu những cơ sở lý luận và thực tiễn hiệu quả hoạt
động của nghiệp vụ môi giới chứng khoán tại các CTCK trên thị trường Việt Nam
nói chung và CTCK NHNo&PTNTVN trong thời gian vừa qua, từ đó đưa ra các
giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của nghiệp vụ này tại CTCK
NHNo&PTNTVN.
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
1
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở sử dụng kết hợp các phương pháp
duy vật biện chứng, duy vật lịch sử, phương pháp so sánh và phương pháp phân
tích hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Đề tài đã hệ thống lý thuyết, kết hợp
với thực tiễn để phân tích, đánh giá rút ra những kết luận và những đề xuất chủ
yếu. Đồng thời đề tài còn sử dụng phương pháp mô hình hóa, lượng hóa làm vấn
đề trở nên trực quan hơn, thông qua các bảng, biểu và đồ thị.
4. KẾT CẤU CỦA ĐỀ TÀI
Bên cạnh phần giới thiệu chung, đề tài gồm ba chương:
Chương 1. Những vấn đề chung về hoạt động môi giới chứng khoán của
CTCK.
Chương 2. Thực trạng hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại CTCK
NHNo&PTNTVN.
Chương 3. Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại
CTCK NHNo&PTNTVN.
Mặc dù có nhiều cố gắng nhưng do hạn chế về thời gian nghiên cứu và kiến
thức thực tế nên khóa luận không thể tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong
nhận được sự quan tâm đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo và các bạn để khóa
luận được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
2
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG MÔI GIỚI CHỨNG
KHOÁN CỦA CÔNG TY CHỨNG KHOÁN
1.1. CÔNG TY CHỨNG KHOÁN:
1.1.1. Khái niệm công ty chứng khoán:
Thị trường chứng khoán là nơi diễn ra các giao dịch, mua bán, trao đổi các
loại chứng khoán, là một bộ phận chủ yếu của thị trường tài chính. Thị trường

chứng khoán có vai trò quan trọng đối với quá trình huy động vốn và sử dụng vốn
của nền kinh tế thị trường. Thị trường chứng khoán không giống như các thị
trường hàng hoá thông thường vì hàng hoá của thị trường là các loại chứng khoán
– là một loại hàng hoá đặc biệt. Loại hàng hoá này không dễ dàng nhìn nhận đánh
giá và chỉ có giá trị, không có giá trị sử dụng. Do đó giao dịch trên thị trường
chứng khoán hoạt động không phải trực tiếp do những người muốn mua hay bán
thực hiện. Việc quy định giao dịch trên thị trường chứng khoán thông qua môi giới
sẽ đảm bảo cho các chứng khoán được giao dịch là chứng khoán thực và hợp pháp,
đảm bảo lợi ích của nhà đầu tư, từ đó giúp thị trường hoạt động lành mạnh, đều
đặn, công bằng và hiệu quả.
Lịch sử hình thành và phát triển thị trường chứng khoán trên thế giới cho
thấy thời tiền sử của thị trường chứng khoán, các nhà môi giới hoạt động cá nhân
độc lập với nhau. Sau này cùng với sự phát triển của thị trường chứng khoán, chức
năng và quy mô hoạt động giao dịch của các nhà môi giới tăng lên đòi hỏi sự ra đời
của các công ty chứng khoán là sự tập hợp có tổ chức của các nhà môi giới riêng
lẻ.
Công ty chứng khoán là một tổ chức tài chính trung gian thực hiện các
nghiệp vụ trên thị trường chứng khoán. Uỷ ban chứng khoán Nhà nước cấp phép
cho công ty chứng khoán hoạt động kinh doanh trên lĩnh vực chứng khoán, có tư
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
3
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
cách pháp nhân, có vốn riêng và thực hiện chế độ hạch toán kinh tế độc lập. Như
vậy công ty chứng khoán thực chất là một doanh nghiệp kinh doanh chứng khoán
với các nghiệp vụ chính là môi giới, tự doanh, bảo lãnh phát hành, quản lý danh
mục đầu tư và tư vấn. Trên thực tế, một công ty chứng khoán không nhất thiết phải
thực hiện tất cả các nghiệp vụ vừa nêu, loại hình nghiệp vụ mà công ty chứng
khoán được cấp phép phụ thuộc vào việc nó có đáp ứng tiêu chuẩn quy định cho
loại hình nghiệp vụ đó không. Tuy nhiên nghiệp vụ môi giới vẫn được coi là

nghiệp vụ cơ bản mà hầu như công ty chứng khoán nào cũng tham gia.
Sự phát triển của công ty chứng khoán gắn chặt với sự phát triển của thị
trường chứng khoán. Nhiều nền kinh tế coi công ty chứng khoán là hạt nhân của
ngành công nghiệp chứng khoán, thúc đẩy sự phát triển của hệ thống tài chính
quốc gia.
1.1.2. Phân loại công ty chứng khoán:
1.1.2.1. Theo loại hình tổ chức:
Hiện nay có ba loại hình tổ chức cơ bản của công ty chứng khoán đó là:
công ty hợp danh, công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty cổ phần.
*Công ty hợp danh:
- Là loại hình kinh doanh 2 chủ trở lên.
- Thành viên tham gia vào quá trình ra quyết định quản lý được gọi là thành
viên hợp danh. Các thành viên phải chịu trách nhiệm vô hạn về những nghĩa vụ tài
chính của công ty bằng toàn bộ tài sản của mình. Ngược lại, các thành viên không
tham gia điều hành công ty được gọi là thành viên góp vốn, họ chỉ chịu trách
nhiệm về những khoản nợ của công ty trong giới hạn vốn góp của họ vào công ty.
- Thông thường khả năng huy động vốn của công ty hợp danh bị giới hạn
trong số vốn mà các thành viên có thể đóng góp.
*Công ty trách nhiệm hữu hạn:
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
4
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
- Đây là loại công ty đòi hỏi trách nhiệm của những thành viên giới hạn
trong số vốn mà họ đã góp vào công ty. Vì thế điều này có thể gây tâm lý nhẹ
nhàng hơn đối với người đầu tư.
- Mặt khác, về phương diện huy động vốn cũng đơn giản và linh hoạt hơn so
với công ty hợp danh. Đồng thời, vấn đề tuyển đội ngũ quản lý cũng năng động
hơn, không bị giới hạn bó hẹp trong một số đối tác như công ty hợp danh.
Vì những lý do đó, hiện nay rất nhiều công ty chứng khoán hoạt động dưới

hình thức chúng ta trách nhiệm hữu hạn
*Công ty cổ phần:
- Công ty cổ phần là một pháp nhân độc lập, với các chủ sở hữu là các cổ
đông. Cổ đông chỉ chịu trách nhiệm về nợ và các nghĩa vụ tải sản khác của công ty
trong phạm vi số vốn đã góp vào công ty.
- Đại hội cổ đông có quyền bầu hội đồng quản trị của công ty. Hội đồng này
sẽ định ra các chính sách của công ty và chỉ định giám đốc cùng các chức vị quản
lý khác để điều hành công ty theo các sách lược kinh doanh đã đề ra.
- Giấy chứng nhận cổ phiếu không thể một món nợ của công ty, mà thể hiện
quyền lợi của người sở hữu nó đối với tài sản của công ty.
- Công ty vẫn tồn tại khi quyền sở hữu của công ty thay đổi.
Do ưu điểm của loại hình công ty cổ phần và công ty trách nhiệm hữu hạn so
với công ty hợp danh mà hiện nay các công ty chứng khoán được tổ chức chủ yếu
dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty cổ phần.
1.1.2.2. Theo hình thức kinh doanh: Theo tiêu thức này, chúng ta chứng
khoán được chia thành 6 loại sau:
*Công ty môi giới (The member firm): Loại công ty này còn được gọi là
công ty thành viên vì nó là một thành viên của Sở giao dịch chứng khoán. Công
việc kinh doanh chủ yếu của công ty môi giới là mua và bán chứng khoán cho
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
5
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
khách hàng của họ trên Sở giao dịch chứng khoán mà công ty đó là thành viên.
*Công ty đầu tư ngân hàng (The Investment banking firm): Loại công ty này
phân phối mới được phát hành cho công chúng qua việc mua chứng khoán do công
ty cổ phần phát hành và bán lại cho công chúng theo giá tính gộp cả lợi nhuận của
công ty. Vì vậy công ty này còn gọi là nhà bảo lãnh phát hành.
*Công ty giao dịch phi tập trung (The over the counter firm): Công ty này
mua bán chứng khoán tại thị trường OTC. Hiện nay nhiều công ty có vốn lớn được

luật pháp cho phép hoạt động trên cả 3 lĩnh vực trên.
*Công ty dịch vụ đa năng (Multiservices Firm): Những công ty này không bị
giới hạn hoạt động ở một lĩnh vực nào của ngành công nghiệp chứng khoán. Ngoài
3 dịch vụ trên, họ còn cung cấp cho khách hàng dịch vụ tư vấn đầu tư chứng
khoán, niêm yết chứng khoán trên Sở giao dịch chứng khoán, uỷ nhiệm các giao
dịch buôn bán cho khách hàng trên thị trường OTC. Sự kết hợp giữa các sản phẩm
và kinh nghiệm của công ty sẽ quyết định cơ sở những dịch vụ mà họ có thể cung
cấp cho khách hàng.
*Công ty buôn bán chứng khoán: Là công ty đứng ra mua bán chứng khoán
với chi phí do công ty tự chịu. Công ty này phải cố gắng bán chứng khoán với giá
cao hơn giá mua vào. Vì vậy loại công ty này hoạt động với tư cách là người uỷ
thác chứ không phải đại lý nhận uỷ thác.
*Công ty buôn bán chứng khoán không nhận hoa hồng: Là công ty này nhận
chênh lệch giá qua việc mua bán chứng khoán, do đó họ còn được gọi là nhà tạo thị
trường, nhất là trên thị trường giao dịch OTC.
Các công ty chứng khoán là đối tượng quản lý của các nguyên tắc, quy chế
do Uỷ ban chứng khoán ban hành. Các quy chế này chi phối kinh doanh của các
công ty này, kiểm soát họ trong quan hệ giữa các công ty chứng khoán với nhau và
giữa công ty chứng khoán vơi khách hàng của họ. Tuy nhiên, ít khi khách hàng
biết được tất cả các nguyên tắc, quy định này. Vì vậy, các nhà môi giới phải đóng
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
6
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
vai trò là “người bảo vệ” cho khách hàng của họ, đảm bảo các tài liệu của họ phù
hợp với những quy định đang áp dụng nếu họ muốn tiến hành một hoạt động kinh
doanh hợp lệ.
1.1.3. Vai trò của công ty chứng khoán:
Trên thị trường chứng khoán, công ty chứng khoán có vai trò đặc biệt quan
trọng, vừa là nhà đầu tư tham gia trực tiếp vào hoạt động của thị trường, lại vừa là

cầu nối giữa nhà phát hành và những nhà đầu tư khác, cung cấp những dịch vụ cần
thiết phục vụ hoạt động của thị trường. Công ty chứng khoán còn giữ vai trò góp
phần duy trì và thúc đẩy hoạt động của thị trường chứng khoán. Cho dù thị trường
chứng khoán mang hình thức Sở giao dịch hay OTC thì sự có mặt của các công ty
chứng khoán là không thể thiếu. Đối với từng chủ thể khác nhau trên thị trường,
vai trò của công ty chứng khoán là khác nhau:
1.1.3.1. Đối với các tổ chức phát hành:
Mục tiêu khi tham gia thị trường chứng khoán của các tổ chức phát hành là
huy động vốn thông qua việc phát hành các chứng khoán. Vì vậy, thông qua hoạt
động đại lý bảo lãnh phát hành, các công ty chứng khoán có vai trò tạo ra cơ chế
huy động vốn phục vụ các nhà phát hành.
Một trong những nguyên tắc hoạt động của thị trường chứng khoán là
nguyên tắc trung gian. Nguyên tắc này yêu cầu các nhà đầu tư và những nhà phát
hành không được mua bán trực tiếp chứng khoán mà phải thông qua các trung gian
mua bán. Các công ty chứng khoán sẽ thực hiện công việc này, công ty chứng
khoán đã tạo ra cơ chế huy động vốn cho nền kinh tế thông qua thị trường chứng
khoán.
1.1.3.2. Đối với nhà đầu tư:
Thông qua các hoạt động như môi giới, tư vấn đầu tư, quản lý danh mục đầu
tư, công ty chứng khoán có vai trò làm giảm chi phí và thời gian giao dịch, do đó
nâng cao hiệu quả các khoản đầu tư. Đối với hàng hoá thông thường, mua bán
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
7
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
trung gian sẽ làm tăng chi phí cho người mua và người bán. Tuy nhiên, đối với thị
trường chứng khoán, sự biến động thường xuyên giá cả chứng khoán cũng như
mức độ rui ro cao sẽ làm cho nhà đầu tư tốn kém chi phí, công sức và thời gian tìm
hiểu thông tin trước khi quyết định đầu tư. Nhưng thông qua các công ty chứng
khoán, với trình độ chuyên môn cao và uy tín nghề nghiệp sẽ giúp các nhà đầu tư

thực hiện các khoản đầu tư một cách hiệu quả.
1.1.3.3. Đối với thị trường chứng khoán, công ty chứng khoán có hai vai trò
chính:
- Thứ nhất, góp phần tạo lập giá cả, điều tiết thị trường. Giá cả chứng khoán
là do thị trường quyết định. Tuy nhiên, để đưa ra mức giá cuối cùng, người mua và
người bán phải thông qua các công ty chứng khoán vì họ không được tham gia trực
tiếp vào quá trình mua bán. Các công ty chứng khoán là những thành viên của thị
trường, do vậy họ cũng góp phần tạo lập giá cả thị trường thông qua hình thức đấu
giá. Trên thị trường sơ cấp, các công ty chứng khoán cùng với các nhà phát hành
đưa ra mức giá đầu tiên. Chính vì vậy, giá cả của mỗi loại chứng khoán giao dịch
đều có sự tham gia định giá của các công ty chứng khoán.
Các công ty chứng khoán còn thể hiện vai trò lớn hơn khi tham gia điều tiết
thị trường. Để bảo vệ những khoản đầu tư của khách hàng và bảo vệ lợi ích của
chính mình, nhiều công ty chứng khoán đã giành những tỷ lệ nhất định các giao
dịch để thực hiện vai trò bình ổn thị trường.
- Thứ hai, góp phần làm tăng tính thanh khoản của tài sản tài chính. Thị
trường chứng khoán có vai trò là một môi trường làm tăng tính thanh khoản của
các tài sản tài chính. Nhưng các công ty chứng khoán mới là người thực hiện tốt
vai trò này vì công ty chứng khoán tạo ra cơ chế giao dịch trên thị trường. Trên thị
trường sơ cấp, do thực hiện các hoạt động như bảo lãnh phát hành, chứng khoán
hoá, các công ty chứng khoán không những huy động một lượng vốn lớn đưa vào
sản xuất kinh doanh cho nhà phát hành mà còn làm tăng tính thanh khoản của các
tài sản tài chính được đầu tư vì các chứng khoán qua đợt phát hành sẽ được mua
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
8
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
bán trên thị trường thứ cấp. Điều này làm giảm rủi ro, tạo tậm lý yên tâm cho nhà
đầu tư. Trên thị trường thứ cấp, do thực hiện các giao dịch mua và bán, các công ty
chứng khoán giúp nhà đầu tư chuyển đổi chứng khoán thành tiền mặt và ngược lại.

Những hoạt động đó có thể làm tăng tính thanh khoản của các tài sản tài chính.
1.1.3.4. Đối với các cơ quan quản lý thị trường: Công ty chứng khoán có
vai trò cung cấp thông tin về thị trường chứng khoán cho các cơ quan quản lý thị
trường. Các công ty chứng khoán thực hiện được vai trò này do họ vừa là người
bảo lãnh phát hành cho các chứng khoán mới, vừa là trung gian mua bán chứng
khoán và thực hiện các giao dịch trên thị trường. Việc cung cấp thông tin vừa là
quy định của hệ thống luật pháp, vừa là nguyên tắc nghề nghiệp của các công ty
chứng khoán vì công ty chứng khoán cần phải minh bạch và công khai trong hoạt
động. Các thông tin công ty chứng khoán có thể cung cấp bao gồm thông tin về các
giao dịch mua, bán trên thị trường, thông tin về các cổ phiếu, trái phiếu và tổ chức
phát hành, thông tin về các nhà đầu tư v.v… Nhờ các thông tin này, các cơ quan
quản lý thị trường có thể kiểm soát và chống lại các hiện tượng thao túng, lũng
đoạn, bóp méo thị trường.
Tóm lại, công ty chứng khoán là một tổ chức chuyên nghiệp trên thị trường
chứng khoán, có vai trò cần thiết và quan trọng đối với các nhà đầu tư, các nhà
phát hành, đối với cơ quan quản lý thị trường và đối với thị trường chứng khoán
nói chung. Những vai trò này được thể hiện thông qua các nghiệp vụ của công ty
chứng khoán.
1.1.4. Khái quát các nghiệp vụ chính của công ty chứng khoán.
1.1.4.1. Môi giới chứng khoán (giao dịch chứng khoán theo uỷ thác):
Môi giới chứng khoán là hoạt động trung gian hoặc đại diện mua, bán chứng
khoán cho khách hàng để hưởng hoa hồng. Theo đó, công ty chứng khoán đại diện
cho khách hàng tiến hành giao dịch thông qua cơ chế giao dịch tại Sở giao dịch
chứng khoán hoặc thị trường OTC mà chính khách hàng phải chịu trách nhiệm đối
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
9
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
với kết quả giao dịch của mình.
1.1.4.2. Tự doanh chứng khoán:

Giao dịch tự doanh là các giao dịch bằng chính nguồn vốn kinh doanh của
công ty chứng khoán nhằm phục vụ mục đích đầu tư kinh doanh thu lợi của chính
công ty và gánh chịu mọi rủi ro từ việc đầu tư của mình. Hoạt động tự doanh của
công ty chứng khoán được thực hiện thông qua cơ chế giao dịch trên Sở giao dịch
chứng khoán hoặc thị trường OTC. Tại một số thị trường vận hành theo cơ chế
khớp giá, hoạt động tự doanh của công ty chứng khoán được thực hiện thông qua
hoạt động tạo lập thị trường. Lúc này, công ty chứng khoán đóng vai trò là nhà tạo
lập thị trường, nắm giữ một số lượng chứng khoán nhất định của một loại chứng
khoán và thự hiện mua bán chứng khoán với các khách hàng để hưởng chênh lệch
giá.
Khác với nghiệp vụ môi giới, công ty chứng khoán chỉ làm trung gian thực
hiện lệnh cho khách hàng để hưởng hoa hồng, trong hoạt động tự doanh, công ty
chứng khoán kinh doanh bằng chính nguồn vốn của công ty. Vì vậy, công ty chứng
khoán đòi hỏi phải có nguồn vốn rất lớn và đội ngũ nhân viên có trình độ chuyên
môn, khả năng phân tích và đưa ra các quyết định đầu tư hợp lý, đặc biệt trong
trường hợp đóng vai trò là người tạo lập thị trường.
1.1.4.3. Đại lý phát hành, bảo lãnh phát hành chứng khoán:
Bảo lãnh phát hành chứng khoán là một hoạt động của công ty chứng khoán
giúp tổ chức phát hành thực hiện các thủ tục trước khi chào bán chứng khoán, nhận
mua chứng khoán của các tổ chức phát hành để bán lại, hoặc mua các chứng khoán
chưa được phân phối trong đợt phát hành, giúp bình ổn giá chứng khoán trong giai
đoạn đầu sau khi phát hành. Bảo lãnh phát hành của công ty chứng khoán sẽ giúp
tổ chức phát hành nắm chắc khả năng huy động vốn và có kế hoạch sử dụng vốn
huy động.
Qua hoạt động bảo lãnh phát hành, các công ty chứng khoán thu được hoa
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
10
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
hồng bảo lãnh (phí bảo lãnh). Hoa hồng này có thể là cố định, có thể là tuỳ ý của

từng công ty chứng khoán.
Đại lý phát hành chứng khoán là hoạt động trong đó công ty chứng khoán
nhận bán chứng khoán cho tổ chức phát hành trên cơ sở thoả thuận. So với bảo
lãnh phát hành, đại lý phát hành có nội dung công việc hẹp hơn, chỉ bao gồm việc
phân phối chứng khoán đến các nhà đầu tư.
1.1.4.4.Quản lý danh mục đầu tư:
Quản lý danh mục đầu tư là hoạt động quản lý vốn uỷ thác của khách hàng
để đầu tư vào chứng khoán thông qua danh mục đầu tư nhằm sinh lợi cho khách
hàng trên cơ sở tăng lợi nhuận và bảo toàn vốn cho khách hàng. Quản lý danh mục
đầu tư là một dạng nghiệp vụ tư vấn mang tính chất tổng hợp có kèm theo đầu tư.
Khách hàng uỷ thác tiền cho công ty chứng khoán thay mặt mình quyết định đầu tư
theo một chiến lược hay những nguyên tắc đã được khách hàng chấp thuận hoặc
yêu cầu.
Để thực hiện hoạt động quản lý danh mục đầu tư, công ty chứng khoán và
khách hàng ký một hợp đồng quản lý. Hợp đồng quản lý phải quy định rõ các điều
khoản cơ bản: số tiền và thời hạn khách hàng uỷ thác cho công ty, mục tiêu đầu tư,
quy trình đi đến quyết định đầu tư, giới hạn quyền hạn và trách nhiệm của công ty,
phí quản lý công ty được hưởng.
Trong quá trình thực hiện hợp đồng, nếu có những phát sinh ngoài hợp đồng
thì công ty phải xin ý kiến của khách hàng bằng văn bản và phải thực hiện theo
đúng quy định của khách hàng. Ngoài ra công ty phải nghiêm ngặt tách rời hoạt
động này với hoạt động tự doanh và hoạt động môi giới, tránh sử dụng vốn của
khách hàng sai mục đích để kiếm lợi cho mình.
1.1.4.5.Tư vấn đầu tư chứng khoán:
Tư vấn đầu tư chứng khoán là hoạt động phân tích, đưa ra các lời khuyên
liên quan đến chứng khoán, phân tích các tình huống và có thể thực hiện một số
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
11
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco

công việc dịch vụ liên quan đến phát hành, đầu tư và cơ cấu lại tài chính cho khách
hàng.
Trong hoạt động tư vấn, công ty chứng khoán cung cấp thông tin, cách thức
đầu tư và loại chứng khoán nên đầu tư đối với khách hàng của mình. Hoạt động
này đòi hỏi nhiều kiến thức, kỹ năng chuyên môn và kinh nghiệm. Mặt khác, tính
trung thực của công ty chứng khoán có tầm quan trọng lớn trong công việc thu hút
khách hàng. Thông thường, hoạt động tư vấn đầu tư luôn đi kèm với các hoạt động
khác như môi giới, bảo lãnh phát hành, lưu ký chứng khoán…
1.1.4.6.Các hoạt động phụ trợ:
*Lưu ký chứng khoán:
Là việc lưu trữ, bảo quản chứng khoán của khách hàng thông qua các tài
khoản lưu ký chứng khoán. Đây là quy định bắt buộc trong giao dịch chứng khoán
bởi vì giao dịch chứng khoán trên thị trường tập trung là hình thức giao dịch ghi
sổ, khách hàng phải mở tài khoản lưu ký chứng khoán tại các công ty chứng khoán
(nếu chứng khoán phát hành dưới hình thức ghi sổ) hoặc ký gửi các chứng khoán
(nếu chứng khoán phát hành dưới hình thức chứng chỉ vật chất). Khi thực hiện dịch
vụ lưu ký chứng khoán cho khách hàng, công ty chứng khoán sẽ nhận được các
khoản phí lưu ký chứng khoán, phí gửi, phí rút và phí chuyển nhượng chứng
khoán.
*Quản lý thu nhập của khách hàng (quản lý cổ tức):
Xuất phát từ việc lưu ký chứng khoán cho khách hàng, công ty chứng khoán
sẽ theo dõi tình hình thu lãi, cổ tức của chứng khoán và đứng ra làm dịch vụ thu
nhận và chi trả cổ tức cho khách hàng thông qua tài khoản của khách hàng.
*Tín dụng: (giao dịch mua bán chịu):
Khi khách hàng có ý định mua bán chứng khoán nhưng không có đủ tiền để
thanh toán, công ty chứng khoán sẽ mua bán chứng khoán qua thị trường giao dịch
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
12
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco

mua bán chịu. Thị trường này mang tính chất một giao dịch thị trường bằng tiền
mặt, mặc dù đứng trên quan điểm của khách hàng thì đây là một giao dịch kỳ hạn.
Giao dịch mua bán chịu là biện pháp ngăn chặn việc lên giá chứng khoán có thể
xảy ra trong tương lai và giúp cho việc lưu hành chứng khoán được trôi chảy hơn
thông qua việc hỗ trợ giao dịch thị trường tiền mặt.
Đối với các thị trường chứng khoán phát triển, bên cạnh nghiệp vụ môi giới
chứng khoán cho khách hàng để hưởng hoa hồng, công ty chứng khoán còn triển
khai dịch vụ cho vay chứng khoán để khách hàng thực hiện giao dịch bán khống
hoặc cho khách hàng vay tiền để khách hàng thực hiện nghiệp vụ mua ký quỹ.
Cho vay ky quỹ là hình thức cấp tín dụng của công ty chứng khoán cho
khách hàng của mình để họ mua chứng khoán và sử dụng chứng khoán đó làm vật
thế chấp cho khoản vay đó. Khách hàng chỉ cần ký quỹ một phần, số còn lại sẽ do
công ty chứng khoán ứng trước thanh toán. Đến hạn thoả thuận, khách hàng phải
hoàn trả đủ số gốc vay cùng với lãi cho công ty chứng khoán. Trường hợp khách
hàng không trả được nợ thì công ty sẽ phát mãi số chứng khoán đã mua để thu hồi
nợ.
*Quản lý quỹ:
Ở một số thị trường chứng khoán, pháp luật về thị trường chứng khoán còn
cho phép công ty chứng khoán được thực hiện nghiệp vụ quản lý quỹ đầu tư. Theo
đó, công ty chứng khoán cử đại diện của mình để quản lý quỹ và sử dụng vốn và
tài sản của quỹ đầu tư để đầu tư chứng khoán. Công ty chứng khoán được thu phí
dịch vụ quản lý quỹ đầu tư.
1.2.NGHIỆP VỤ MÔI GIỚI CHỨNG KHOÁN:
1.2.1.Khái niệm:
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, quy trình trao đổi hàng
hoá diễn ra với quy mô ngày càng lớn, với chủng loại hàng hoá ngày càng phong
phú, phương thức trao đổi hàng hoá ngày càng đa dạng. Đỉnh cao của nền kinh tế
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
13

Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
thị trường là sự ra đời và phát triển của thị trường chứng khoán. Như ta đã biết,
trên thị trường chứng khoán, người ta mua bán một loại hàng hoá đặc biệt, đó là
các tài sản tài chính.
Tài sản tài chính là những hàng hoá đem lại thu nhập thường xuyên cho
người sở hữu, mặt khác nó vừa có thể tích luỹ giá trị, khi cần người sở hữu có thể
bán đi để kiếm lời. Nhưng không phải ai cũng có thể nhìn nhận đánh giá được giá
trị của nó nên cần phải có các chuyên gia được trang bị kiến thức, hơn nữa kiến
thức của họ phải được thường xuyên trau dồi, bồi dưỡng. Đó là các nhà tư vấn.
Hàng hoá trên thị trường chứng khoán hết sức phong phú, phức tạp. Từ việc
lựa chọn chứng khoán, thời điểm mua bán, tiến hành mua bán chứng khoán riêng
lẻ hay kết hợp chúng trong một danh mục đầu tư và thường xuyên điều chỉnh danh
mục, cho đến việc thiết kế và theo đuổi những chiến lược đầu tư riêng phù hợp với
từng người, đòi hỏi những nhà đầu tư cá nhân phải bỏ thời gian, công sức và hiểu
biết nghiệp vụ vững vàng, ít nhiều có kinh nghiệm trên thương trường. Đó là chưa
kể đến việc phải sử dụng những thủ tục giao dịch, theo dõi những tài khoản, sử
dụng những tài khoản và những lệnh giao dịch vào từng thời điểm, những việc mà
không phải nhà đầu tư nào cũng có thể và sẵn sàng thời gian cho chúng. Nhà đầu
tư cần những nhà môi giới.
Thị trường ngày càng phát triển ở trình độ cao, sản phẩm hàng hoá ngày
càng dồi dào về số lượng, đa dạng phong phú về chủng loại, tinh tế, linh hoạt trong
cách vận hành chức năng. Theo đó, đòi hỏi phải cung cấp cho nhà đầu tư những
thông tin cần thiết, những ý tưởng đầu tư, những lời khuyên mang tính thời điểm
hay mang tính chiến lược, giúp nhà đầu tư thực hiện giao dịch một cách thuận lợi
nhất, sự ra đời của các công ty chứng khoán là sự tập hợp có tổ chức của các nhà
môi giới.
Với tư cách là một thể chế bậc cao của nền kinh tế thị trường, một trong
những đặc trưng cơ bản của thị trường chứng khoán là hoạt động theo nguyên tắc
trung gian. Theo nguyên tắc này, các giao dịch trên thị trường chứng khoán bắt
___________________________________________________________________________

Phạm Thế Nho - Lớp 4041
14
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
buộc phải được tiến hành thông qua các công ty môi giới và nhân viên môi giới
chứng khoán. Do đó, môi giới chứng khoán là một nghề độc quyền trong lịch sử
được pháp luật thừa nhận và bảo hộ. Trên thị trường tập trung, điều này được quy
định rõ trong luật, còn trên thị trường OTC được quy định trong điều lệ của hiệp
hội.
Như vậy, môi giới chứng khoán được hiểu là hoạt động của công ty chứng
khoán và nhân viên môi giới, trong sự tương quan chặt chẽ với nhau và với một
đối tác chung là khách hàng – nhà đầu tư, để tác động tới sự vận hành và phát triển
của thị trường chứng khoán. Do đó, có thể nói rằng: “nghiệp vụ môi giới chứng
khoán là hoạt động trung gian đại diện mua, bán chứng khoán cho khách
hàng để hưởng hoa hồng.”
Ở đây, chúng ta sẽ xem xét hoạt động môi giới là một giao dịch kinh doanh
của công ty chứng khoán ,trong đó công ty chứng khoán đại diện cho khách hàng
tiến hành giao dịch thông qua cơ chế giao dịch tại sở giao dịch chứng khoán hay
thị trường OTC mà chính khách hàng phải chịu trách nhiệm với hậu quả kinh tế
của việc giao dịch đó.
1.2.2.Vai trò của nghiệp vụ môi giới:
1.2.2.1. Đối với nhà đầu tư:
*Góp phần làm giảm chi phí giao dịch:
Trên tất cả các thị trường khác, để tiến hành giao dịch, người mua và người
bán phải có cơ hội để gặp nhau để thẩm định chất lượng hàng hoá và thoả thuận
giá cả.Và để làm được công việc này thì những người tham gia giao dịch phải bỏ ra
một khoản phí nhất định tuỳ vào điều kiện thực tế. Tuy nhiên trên thị trường chứng
khoán thì khoản chi phí đó là một con số khổng lồ về thu thập xử lý thông tin, đào
tạo kỹ năng phân tích và tiến hành quy trình giao dịch trên một thị trường đấu giá
tập trung nhưng hiệu quả của giao dịch là không chắc chắn và rủi ro cao. Sự hiện
diện của trung gian tài chính và chuyên nghiệp làm cầu nối cho bên mua, bên bán

___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
15
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
gặp nhau sẽ làm giảm đáng kể chi phí. Như vậy, vai trò môi giới chứng khoán tiết
kiệm chi phí giao dịch xét trong từng khâu và trên tổng thể thị trường, giúp nâng
cao tính thanh khoản cho thị trường.
*Cung cấp thông tin và tư vấn cho khách hàng:
Công ty chứng khoán thông qua các nhân viên môi giới cung cấp cho khách
hàng các báo cáo nghiên cứu và khuyến nghị đầu tư. Mặc dù tư vấn đầu tư có thể
là một nghiệp vụ riêng, với những yêu cầu về pháp lý và nghiệp vụ riêng song
trong khuôn khổ hoạt động môi giới chứng khoán với tư cách là một nguồn cung
cấp dịch vụ đầy đủ, hàm lượng tư vấn là rất đáng kể. Nhà môi giới sử dụng những
thông tin phân tích từ bộ phận nghiên cứu của công ty cung cấp cho khách hàng
theo yêu cầu. Hàng ngày, người môi giới tiếp cận với mạng lưới thông tin điện tử
cung cấp liên tục các thông tin tài chính được cập nhật về lãi suất, tin kinh tế và
các thông tin thị trường. Ở các thị trường phát triển, người môi giới luôn là người
trước tiên nhận được các thông tin mới nhất từ khắp nơi trên thế giới liên quan đến
cổ phiếu của khách hàng. Nếu không có nhà môi giới, người đầu tư sẽ phải phụ
thuộc lớn vào các báo cáo thường niên, báo cáo hàng quý về các cổ phiếu mà mình
nắm giữ, đôi khi có thể chậm hoặc không chính xác.
Cũng nhờ nguồn thông tin thu thập được và xử lý công phu và tốn kém này,
người môi giới có đủ kiến thức để trở thành nhà tư vấn riêng cho khách hàng. Khi
thị trường đã phát triển, hàng hoá phong phú và đa dạng, nhưng chứng khoán, công
cụ phái sinh đem đến cho khách hàng những sản phẩm được cải thiện và khi đó vai
trò của nhà môi giới ngày càng quan trọng. Ngoài việc đề xuất cho khách hàng
những chứng khoán và dịch vụ đơn thuần, nhà môi giới còn giới thiệu cho khách
hàng những trái phiếu, cổ phiếu mới phát hành, chứng chỉ quỹ đầu tư, những công
cụ đầu tư khác và quan trọng hơn đề xuất các kết hợp những chứng khoán đơn lẻ
trong một danh mục đầu tư để giảm thiểu rủi ro, tối đa hoá lợi nhuận cho khách

hàng.
Như vậy, mặc dù môi giới chứng khoán và tư vấn đầu tư chứng khoán là hai
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
16
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
nghiệp vụ tách rời nhau theo nghĩa chúng được cấp chứng chỉ hành nghề riêng biệt,
song trong hoạt động môi giới chứng khoán hàm lượng tư vấn đầu tư là khá cao.
Người đầu tư trông đợi ở nhà môi giới của mình thực hiện các công việc sau:
1 – Cho họ biết khi nào mua chứng khoán:
2 – Cho họ biết khi nào bán chứng khoán.
3 – Cho họ biết những gì đang diễn ra trên thị trường.
Để giúp khách hàng đưa ra những quyết định, nhà môi giới phải tiến hành
xem xét các yếu tố như: chỉ số thị giá/thu nhập (chỉ số P/E), những hình mẫu về
tình hình thu nhập và giá, tình trạng chung về nhóm ngành, cổ phiếu và tình trạng
tổng thể của thị trường. Với những thông tin có được, có thể nói những khuyến
nghị của nhà môi giới là lợi ích vô cùng đáng giá đối với khách hàng.
Từ vô số các biểu đồ, báo cáo tài chính và dữ liệu nghiên cứu, nhà môi giới
phải quyết định những khoản đầu tư nào phù hợp nhất cho từng khách hàng của
mình. Nhà môi giới giỏi là người có khả năng biến các thông tin thành các khuyến
nghị đầu tư đúng đắn một cách cụ thể cho từng mục tiêu đầu tư riêng lẻ của mỗi
khách hàng của mình.
Không chỉ đưa ra những lời khuyên về cách thức phân bổ tài sản để đáp ứng
những mục tiêu tài chính của khách hàng, tuỳ từng lúc, người môi giới có thể trở
thành người bạn tin cậy, nhà tâm lý lắng nghe những câu hỏi liên quan đến tình
trạng tài chính của khách hàng, trong một chừng mực có thể, đưa ra những giải
pháp thích đáng. Đối với khách hàng, ngoài nhu cầu được tư vấn về tài chính,
những nhu cầu về tâm lý liên quan đến vấn đề tài chính cũng quan trọng không
kém, đôi khi họ gọi điện cho nhà môi giới chỉ để chia sẻ, giải toả những căng thẳng
về tâm lý.

*Cung cấp những sản phẩm và dịch vụ tài chính, giúp khách hàng thực hiện
những giao dịch theo yêu cầu và vì lợi ích của họ.
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
17
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
Nhà môi giới nhận lệnh từ khách hàng và thực hiện giao dịch cho họ. Quá
trình này bao gồm hàng loạt công việc: nhận lệnh của khách hàng, thực hiện lệnh
giao dịch, xác định giao dịch và chuyển kết quả giao dịch cho khách hàng. Không
chỉ có vậy, sau khi giao dịch được hoàn tất, nhà môi giới phải tiếp tục chăm sóc tài
khoản của khách hàng, đưa ra những khuyến cáo và cung cấp thông tin, theo dõi để
nắm bắt những thay đổi liên quan đến khách hàng mà có thể dẫn đến thay đổi tình
trạng tài chính và mức độ chấp nhận rủi ro của khách hàng, để đưa ra những
khuyến cáo hay chiến lược phù hợp.
1.2.2.2. Đối với công ty chứng khoán:
Công ty chứng khoán nào cũng có những người bán hàng rất đông đảo. Ở
Thái Lan - một thị trường mới, một công ty chứng khoán cỡ lớn thường có khoảng
200 nhân viên bán hàng. Ở thị trường Mỹ, những tập đoàn lớn như Merill Lynch
có tới 13.000 nhân viên môi giới, những công ty nhỏ cũng có không dưới 1000
nhân viên.
Hoạt động của các nhân viên môi giới mang lại nguồn thu nhập lớn cho các
công ty chứng khoán, đặc biệt là các công ty môi giới. Các kết quả nghiên cứu cho
thấy, ở những thị trường phát triển, 20% trong tổng số những nhà môi giới (những
người thành công) đã tạo ra tới 80% nguồn thu từ hoa hồng cho ngành. Nguồn thu
của người bán hàng gồm hoa hồng, các khoản tín dụng bán hàng, các khoản chênh
lệch giá mua bán, các khoản chi phí cho những dịch vụ hoặc sản phẩm đặc biệt,
các khoản thu do lỗ lực bán hàng của họ.
Chính đội ngũ nhân viên này góp phần tăng tính cạnh tranh của công ty, thu
hút khách hàng và đa dạng hoá sản phẩm dịch vụ của công ty với sự lao động
nghiêm túc để nâng cao kiến thức và để phục vụ khách hàng.

Trong lĩnh vực môi giới, bất kể nó liên quan đến một công cụ tài chính nào,
thường là mối quan hệ giữa nhân viên môi giới và một khách hàng. Bởi vậy, vai
trò của nhà môi giới đối với bản thân công ty chứng khoán là rất quan trọng. Nhà
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
18
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
môi giới làm việc trong công ty tạo nên uy tín, hình ảnh tốt của công ty nếu họ
được nhiều khách hàng tín nhiệm và uỷ thác tài sản của mình. Từ đó góp phần đem
lại thành công cho công ty.
1.2.2.3. Đối với thị trường:
*Phát triển dịch vụ và sản phẩm trên thị trường:
Nhà môi giới chứng khoán khi thực hiện vai trò làm trung gian giữa người
bán (người phát hành) và người mua (người đầu tư) có thể nắm bắt được nhu cầu
của khách hàng và phản ánh với người cung cấp sản phẩm và dịch vụ. Có thể nói
hoạt động môi giới là một trong những nguồn cung cấp ý tưởng thiết kế sản phẩm,
dịch vụ theo yêu cầu của khách hàng, kết quả của nó, xét trong dài hạn là cải thiện,
đa dạng hoá sản phẩm, dịch vụ, nhờ đó đa dạng hoá khách hàng thu hút ngày càng
nhiều nguồn vốn nhàn rỗi trong xã hội cho đầu tư phát triển.
Trong những thị trường mới nổi, hàng hoá và dịch vụ còn ít về số lượng và
kém về chất lượng, nếu được tổ chức phát triển tốt, môi giới chứng khoán sẽ góp
phần cải thiện môi trường này.
*Cải thiện môi trường kinh doanh:
- Góp phần hình thành nền văn hoá đầu tư: Trong những nền kinh tế mà môi
trường đầu tư còn thô sơ thì người dân chưa có thói quen sử dụng số tiền nhàn rỗi
của mình để đầu tư vào các tài sản tài chính để kiếm lời trong khi đó thì nguồn vốn
cần cho tăng trưởng kinh tế thì lại thiếu trầm trọng. Để thu hút công chúng đầu tư,
nhà môi giới tiếp cận với những khách hàng tiềm năng và đáp ứng nhu cầu của họ
bằng các tài sản tài chính phù hợp, cung cấp cho họ những kiến thức, thông tin cập
nhật để thuyết phục khách hàng mở tài khoản. Khi đó người có tiền nhàn rỗi sẽ

thực sự thấy được lợi ích từ sản phẩm đem lại, họ sẽ đầu tư. Hoạt động của môi
giới chứng khoán đã thâm nhập sâu rộng vào cộng đồng các doanh nghiệp và nhà
đầu tư sẽ là một yếu tố quan trọng góp phần hình thành nên cái gọi là “văn hoá đầu
tư”: 1) ý thức và thói quen đầu tư trong cộng đồng vào các tài sản tài chính; 2)
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
19
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
Thói quen và kỹ năng sử dụng các dịch vụ đầu tư, phổ biến là dịch vụ môi giới
chứng khoán: 3) Môi trường pháp lý, sự hiểu biết và tuân thủ pháp luật.
- Tăng chất lượng và hiệu quả dịch vụ nhờ cạnh tranh: Để thành công trong
nghề môi giới chứng khoán, điều quan trọng là nhà môi giới chứng khoán phải thu
hút được ngày càng nhiều khách hàng tìm đến, giữ chân khách hàng đã có và
không ngừng gia tăng được khối lượng tài sản mà khách hàng uỷ thác cho mình.
Từ đó có sự cạnh tranh giữa các nhà môi giới khiến họ không ngừng trau dồi
nghiệp vụ, nâng cao đạo đức nghề nghiệp và kỹ năng hành nghề, nghiêm chỉnh
chấp hành quy định của pháp luật và công ty. Quá trình này đã nâng cao được chất
lượng và hiệu quả của hoạt động môi giới chứng khoán xét trên toàn cục. Đồng
thời cũng do áp lực cạnh tranh nên các công ty không ngừng đưa ra các sản phẩm
dịch vụ tốt nhất cho khách hàng.
- Hình thành nên những dịch vụ mới trong nền kinh tế, tạo thêm việc làm và
làm phong phú thêm cho môi trường đầu tư.
1.2.3. Đặc điểm của nghiệp vụ môi giới chứng khoán:
Môi giới là nghiệp vụ cơ bản của công ty chứng khoán. Nghiệp vụ môi giới
có ý nghĩa quan trọng trong việc thu hút kh và tạo dựng hình ảnh cho công ty
chứng khoán. Nghiệp vụ này có những đặc điểm cơ bản sau:
- Để thực hiện lệnh của khách hàng đầy đủ, nhanh và chính xác nhất, đòi hỏi
công ty phải có một đội ngũ hỗ trợ cả nghiệp vụ cả về người và máy móc lớn.
Người môi giới phải là người trải qua những kỳ thi sát hạch, có tầm hiểu biết sâu
rộng, giàu kinh nghiệm và được Uỷ ban chứng khoán cấp giấy phép hành nghề.

Công ty chứng khoán là nơi đảm bảo các điều kiện vật chất bao gồm địa điểm, hệ
thống máy móc thiết bị nối mạng với sở giao dịch…
- Độ rủi ro thấp vì khách hàng phải chịu trách nhiệm đối với kết quả mà giao
dịch đem lại. Rủi ro mà nhà môi giới thường gặp là trường hợp khách hàng hoặc
nhà môi giới khác không thực hiện đúng nghiệp vụ thanh toán đúng thời hạn.
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
20
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
- Thu nhập và chi phí khá ổn định: Với tư cách đại lý, công ty chứng khoán
hưởng một tỷ lệ hoa hồng tính trên tổng giá trị giao dịch. Khoản hoa hồng này sau
khi đã được trừ đi các chi phí giao dịch chính là các nguồn thu nhập của công ty.
Nhìn chung, thu nhập này ít biến động mạnh và chiếm tỉ lệ khá cao trong tổng thu
nhập của công ty. Ở một số thị trường chứng khoán phát triển, tỷ lệ hoa hồng này
do công ty chứng khoán ấn định, do vậy làm tăng tính cạnh tranh của các công ty
chứng khoán.
1.2.4. Quy trình của nghiệp vụ môi giới chứng khoán:
Bước 1: Mở tài khoản cho khách hàng.
Trước khi mua và bán chứng khoán qua hoạt động môi giới, khách hàng
phải mở một tài khoản giao dịch tại công ty chứng khoán. Khách hàng được hướng
dẫn thủ tục mở tài khoản: điền thông tin vào “Giấy mở tài khoản” bao gồm các
thông tin theo luật pháp quy định và các thông tin khác tuỳ vào yêu cầu của công
ty chứng khoán. Bộ phận quản lý tài khoản khách hàng của công ty phải kiểm tra
tính chính xác của thông tin, đồng thời trong quá trình hoạt động của tài khoản,
những thay đổi thông tin cũng cần được cập nhật. Tài khoản giao dịch hiện nay có
thể chia thành nhiều loại khác nhau như:
- Tài khoản tiền mặt là loại tài khoản thông dụng nhất, giống như tài khoản
tiền gửi thanh toán của các ngân hàng thương mại. Khách hàng có thể mua hoặc
bán bất cứ loại chứng khoán nào qua tài khoản này. Tuy vậy, tài khoản này yêu cầu
khách hàng phải trả đủ tiền trước khi nhận được chứng khoán.

- Tài khoản ký quỹ hay tài khoản bảo chứng là loại tài khoản dùng để giao
dịch mua và bán chứng khoán có ký quỹ. Theo đó, để mua chứng khoán, khách
hàng chỉ cần ký quỹ một tỷ lệ % tiền trên giá trị chứng khoán muốn mua, số còn lại
khách hàng có thể vay của công ty chứng khoán qua tài khoản bảo chứng. Trong
dịch vụ này, khách hàng phải chịu một lãi suất tương đối cao, thường là cao hơn
lãi suất cho vay của ngân hàng. Ngược lại, khách hàng có thể mua được số chứng
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
21
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
khoán có giá trị lớn hơn nhiều lần so với số tiền ký quỹ.
Sau khi mở tài khoản, công ty chứng khoán sẽ cung cấp cho khách hàng một
mã số tài khoản và mã truy cập vào tài khoản để kiểm tra khi cần thiết.
Bước 2: Nhận lệnh của khách hàng:
Mỗi lần giao dịch, khách hàng phải phát lệnh theo mẫu in sẵn. Lệnh giao
dịch phải bao gồm đầy đủ các nội dung quy định do khách hàng điền. Đó là những
điều kiện đảm bảo an toàn cho công ty chứng khoán cũng như tạo điều kiện cho
khách hàng yên tâm khi phát lệnh. Việc phát lệnh có thể theo hình thức trực tiếp
hoặc gián tiếp qua điện thoại, telex, fax hay hệ thống máy tính điện tử… tuỳ thuộc
vào mức độ phát triển của thị trường.
Mẫu lệnh phải bao gồm các thông tin sau:
1) Lệnh mua hay bán: Thông thường thì từ “mua” hay “bán” không được
viết ra mà người ta dùng chữ cái “B” và “S” để thể hiện. Hầu hết các thị trường
chứng khoán sử dụng các lệnh mua và bán được in sẵn. Mẫu lệnh này được in bằng
hai màu mực hay trên hai màu giấy khác nhau để dễ phân biệt.
2) Số lượng các chứng khoán: Số lượng này được thể hiện bằng các con số.
Một lệnh có thể kết hợp giữa giao dịch một lô chẵn và một lô lẻ.
3) Mô tả chứng khoán được giao dịch (tên hay ký hiệu): Tên của chứng
khoán có thể được viết ra hoặc viết tắt hay thể hiện bằng ký hiệu, biểu tượng được
mã hoá và đăng ký trước.

4) Số tài khoản của khách hàng, tên tài khoản, ngày giao dịch và đưa ra lệnh.
5) Giá các các loại lệnh giao dịch mà khách hàng yêu cầu (lệnh thị trường,
lệnh giới hạn, lệnh dừng, lệnh dừng giới hạn…)
Nếu là lệnh bán, công ty sẽ đề nghị khách hàng xuất trình số chứng khoán
muốn bán để kiểm tra trước khi thực hiện lệnh hoặc đề nghị khách hàng ký quỹ
một phần số chứng khoán cần ban theo một tỷ lệ do Uỷ ban chứng khoán quy định.
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
22
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
Trong trường hợp chứng khoán của khách hàng đã được lưu ký, công ty sẽ kiểm
tra trên tài khoản lưu ký của khách hàng.
Nếu là lệnh mua, công ty phải đề nghị khách hàng mức tiền ký quỹ nhất
định trên tài khoản của khách hàng ở công ty. Khoản tiền này được tính trên một tỉ
lệ % giá trị mua theo lệnh.
Bước 3: Thực hiện lệnh:
Trên cơ sở của khách hàng, công ty sẽ kiểm tra các thông tin trên lệnh, kiểm
tra thị trường thực hiện, kiểm tra số tiền ký quỹ…Sau đó, công ty chuyển lệnh tới
thị trường phù hợp để thực hiện.
Trên thị trường tập trung, lệnh giao dịch của khách hàng sẽ được chuyển đến
Sở giao dịch chứng khoán. Các lệnh được khớp với nhau để hình thành giá cả cạnh
tranh tốt nhất của thị trường tuỳ theo phương thức đấu giá của thị trường. Trên thị
trường OTC, việc mua bán sẽ dựa trên dựa trên thoả thuận giữa khách hàng và
công ty chứng khoán nếu công ty này là người tạo thị trường hay giữa công ty
chứng khoán này các nhà tạo thị trường cho loại chứng khoán mà khách hàng
muốn giao dịch.
Bước 4: Xác nhận kết quả thực hiện lệnh:
Sau khi đã thực hiện lệnh xong, công ty chứng khoán gửi cho khách hàng
một phiếu xác nhận đã thi hành xong lệnh. Xác nhận này cũng giống như một hoá
đơn hẹn thanh toán với khách hàng.

Bước 5: Thanh toán bù trừ giao dịch:
Việc thanh toán bù trừ trong giao dịch chứng khoán sẽ được thực hiện thông
qua hệ thống tài khoản của các công ty chứng khoán tại ngân hàng. Đối với việc
đối chiếu bù trừ về chứng khoán do trung tâm lưu ký chứng khoán thực hiện thông
qua hệ thống tài khoản lưu lý chứng khoán.
Việc bù trừ các kết quả giao dịch sẽ kết thúc bằng việc in ra các chứng từ
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
23
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
thanh toán. Các chứng từ này được gửi cho các công ty chứng khoán và là cở sở để
thực hiện thanh toán và giao nhận giữa các công ty chứng khoán.
Bước 6: Thanh toán và giao nhận chứng khoán:
Đến ngày thanh toán, các công ty chứng khoán sẽ giao tiền thông qua ngân
hàng chỉ định thanh toán và giao chứng khoán thông qua hình thức chuyển khoản
tại Trung tâm lưu ký chứng khoán. Sau khi hoàn tất các thủ tục tại sở giao dịch,
công ty sẽ thanh toán tiền và chứng khoán cho khách hàng thông qua hệ thống tài
khoản khách hàng mở tại công ty chứng khoán.
1.3. HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA NGHIỆP VỤ MÔI GIỚI CHỨNG KHOÁN:
1.3.1. Quan điểm về hiệu quả hoạt động của nghiệp vụ môi giới chứng khoán:
Để đánh giá được hiệu quả hoạt động của nghiệp vụ môi giới chứng khoán,
người ta thường căn cứ vào những kết quả mà nó đem lại. Đối với công ty chứng
khoán, hiệu quả hoạt động của nghiệp vụ môi giới chứng khoán được thể hiện qua
các tiêu chí sau:
- Số lượng tài khoản khách hàng mở để giao dịch và tỉ trọng của nó so với
toàn bộ thị trường mà công ty đang hoạt động.
- Thị phần giao dịch, doanh số giao dịch mà các nhân viên môi giới của công
ty tạo ra.
- Doanh thu môi giới.
- Khả năng thu hút khách hàng thể hiện thông qua sự tăng trưởng số lượng

tài khoản giao dịch của khách hàng mở tại công ty.
- Khả năng cắt giảm chi phí cho nghiệp vụ, đem lại lợi nhuận cao hơn cho
công ty.
Đối với nhà đầu tư thì hiệu quả hoạt động của nghiệp vụ môi giới của một
công ty chứng khoán thể hiện qua những lợi ích mà nhà đầu tư được hưởng khi sử
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
24
Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại Agriseco
dụng dịch vụ môi giới của công ty như:
- Quy trình nghiệp vụ được hướng dẫn kỹ càng chu đáo đến từng nhà đầu tư.
- Việc giao dịch an toàn, thuận lợi và ít nhầm lẫn.
- Khách hàng được tiếp đón ân cần, chu đáo.
- Khách hàng nhận được thông tin một cách kịp thời, đầy đủ, chân thực và
chính xác để đảm bảo việc đầu tư giảm thiểu được rủi ro.
- Chi phí hợp lý, linh hoạt cho từng trường hợp giao dịch, đầu tư đặc biệt.
- Và cuối cùng, khách hàng phải đạt được một mục đích nhất định.
1.3.2. Các nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả hoạt động của nghiệp vụ môi giới
chứng khoán:
Nghiệp vụ môi giới có ý nghĩa quá trình trong việc thúc đẩy hiệu quả và sự
phát triển của công ty chứng khoán nói riêng, thị trường chứng khoán nói chung.
Qua kinh nghiệm khảo sát thực tế của các nước, có thể nhận thấy, các nhân tố ảnh
hưởng đến sự hiệu quả hoạt động của nghiệp vụ môi giới tại công ty chứng khoán
bao gồm các nhân tố khách quan và nhân tố chủ quan.
1.3.2.1. Các nhân tố khách quan:
*Sự phát triển và thực trạng của nền kinh tế:
Thị trường chứng khoán là một bộ phận của thị trường tài chính quốc gia
hay nói rộng ra nó là một bộ phận của nền kinh tế. Vì vậy sự phát triển của nền
kinh tế có ảnh hưởng trực tiếp đến sự tồn tại và phát triển của thị trường chứng
khoán. Sự ổn định và tăng trưởng kinh tế là cơ sở cho mọi sự phát triển của một

quốc gia, là tiền đề, là điều kiện quan trọng để phát triển các công ty chứng khoán
trên thị trường chứng khoán nói chung và nghiệp vụ môi giới chứng khoán nói
riêng. Thị trường chứng khoán là sản phẩm của kinh tế thị trường. Thị trường này
chỉ phát triển khi nền kinh tế của một quốc gia đạt đến một trình độ nhất định.
___________________________________________________________________________
Phạm Thế Nho - Lớp 4041
25