1
Những nền tảng pháp lý Vũ Thành Tự Anh
Bài 17
Nền tảng pháp lý của hệ thống tài chính
Những nền tảng pháp lý Vũ Thành Tự Anh
Nội dung của bài giảng
Tầm quan trọng của hệ thống pháp lý đối với
sự phát triển của hệ thống tài chính
Pháp trị và lòng tin
Tham nhũng, đầu tư và tăng trưởng kinh tế
Bảo vệ cổ đông
Bảo vệ chủ nợ
Luật phá sản
2
Những nền tảng pháp lý Vũ Thành Tự Anh
Tầm quan trọng của hệ thống pháp lý
Hệ thống luật pháp là vô cùng quan trọng đối
với hoạt động của HTTC
Thông tin bất cân xứng
Bản chất rủi ro của hoạt động tài chính
Hệ thống pháp lý tác động vào các thị trường
tài chính thông qua :
Luật về quyền sở hữu tài sản
Luật hợp đồng
Luật công ty
Luật tài chính
Những nền tảng pháp lý Vũ Thành Tự Anh
Kim tự tháp pháp lý
của hệ thống tài chính
Qui định
đối với các
tổ chức tài chính,
hoạt động đầu tư
tài chính, giám sát về
chống gian lận và sự cẩn trọng
Quyền của cổ đông
Chuẩn công bố thông tin
Bảo vệ chống gian lận
Bảo vệ CĐ thiểu số
Quyền của chủ nợ
Có thể giữ/siết tài sản
thế chấp
Luật phá sản
Pháp quyền cơ bản phổ biến:
ít tham nhũng, quyền sở hữu xác lập rõ ràng, hợp đồng dễ cưỡng chế
Nguồn: Beim và Calomiris, Chương 4
3
Những nền tảng pháp lý Vũ Thành Tự Anh
Pháp luật và quy phạm xã hội
Thượng tôn pháp luật (rule of law) – Nhân trị
(rule by person)
Pháp trị (rule by law) – Đức trị (rule by morality)
“Nội nho – ngoại pháp”
“Thượng tôn pháp luật” là một trật tự pháp lý
độc lập với chính trị, tôn giáo.
Công cụ điều chỉnh nhà nước và quyền lực
Mọi chủ thể đều bình đẳng trước pháp luật
Bảo đảm công lý về thủ tục và hình thức.
Pháp luật và quy phạm xã hội
Những nền tảng pháp lý Vũ Thành Tự Anh
Tham nhũng, đầu tư và tăng trưởng kinh tế
Nguồn gốc của tham nhũng
Hậu quả của tham nhũng:
Đối với đầu tư tài chính
Đối với đầu tư trực tiếp nước ngoài
Đối với tăng trưởng
0.64
0.88
0.85
0.96
1.00
0.66
0.91
0.85
1.00
0.80
0.85
1.00
0.65
1.00
1.00Hiệu quả tòa án
Pháp trị
Tham nhũng
Rủi ro tịch biên
Rủi ro bị quỵt nợ
Rủi ro bị
quỵt nợ
Rủi ro bị
tịch biênTham nhũngPháp trị
Hiệu quả
tòa án
4
Những nền tảng pháp lý Vũ Thành Tự Anh
Bảo vệ cổ đông (bên ngoài)
Tại sao cần bảo vệ cổ đông?
Bảo vệ động cơ đầu tư
Thông tin và kiểm soát (AI)
Những hình thức bảo vệ pháp lý cho cổ đông bên ngoài:
Tiêu chuẩn kế toán và công bố thông tin
Chống gian lận
Quyền “chống lại” phía quản lý (anti director rights)
Một cổ phần, một phiếu
Vấn đề ủy nhiệm và các qui trình bỏ phiếu khác
Dồn phiếu (cumulative voting)
Họp bất thường
Giải quyết khiếu nại
Những nền tảng pháp lý Vũ Thành Tự Anh
Bảo vệ chủ nợ
Tại sao cần bảo vệ chủ nợ?
Hình thức pháp lý bảo vệ chủ nợ:
Quyền và tài sản thế chấp
Luật phá sản
5
Những nền tảng pháp lý Vũ Thành Tự Anh
Tầm quan trọng của bảo vệ pháp lý
LaPorta, Lopez-de-Silanes, Shleifer, và Vishny
(1997)
Chỉ số “thượng tôn pháp luật” và huy động vốn
Chỉ số “thượng tôn pháp luật” và số đợt IPO
Chỉ số bảo vệ quyền của cổ đông và huy động vốn
Ross Levine (1997)
Quyền của chủ nợ và độ sâu của khu vực ngân hàng
Jeffrey Wurgler (1999)
Mức độ bảo vệ pháp lý và hiệu quả đầu tư
Những nền tảng pháp lý Vũ Thành Tự Anh
Luật phá sản
Vấn đề kinh tế cơ bản: phân bổ nguồn lực
Vấn đề cân bằng lợi ích trong luật phá sản:
Lợi ích của chủ nợ sv. lợi ích của nền kinh tế (giữ
gìn khả năng tạo ra giá trị)
Bảo vệ chủ nợ hay nâng đỡ con nợ
Các truyền thống luật khác nhau giải quyết vấn đề
này như thế nào?
Luật phá sản ở Việt Nam
Hiệu lực của luật phá sản ở Việt Nam?
Lý giải thực trạng áp dụng luật phá sản ở VN?