NGU VAN 6 KY II

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (741.3 KB, 115 trang )

(1)Ngµy so¹n: TiÕt 73,74 :. Bài học đờng đời đầu tiên. ( TrÝch “ DÕ MÌn phiªu lu kÝ ” – T« Hoµi ) A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức - Hiểu đợc nội dung, ý nghĩa của bài học đờng đời đầu tiên đối với Dế Mèn cũng là đối với chúng ta. 2. Kỹ năng - Nắm đợc một vài nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả, kể chuyện và sử dụng tõ ng÷. 3. Thái độ: - Yêu quý các nhân vật, tôn trọng những ngời xung quanh kể cả ngời yếu hơn m×nh. BiÕt söa ch÷a lçi lÇm khi m×nh m¾c lçi. B. Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp, đàm thoại, tái hiện..... C. ChuÈn bÞ cña GV- HS: 1. Giáo viên: Soạn giáo án, chuẩn bị đồ dùng dạy học: tranh ảnh, tác phẩm 2. Häc sinh: So¹n bµi. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi :. Hoạt động của GV – HS. Hoạt động 1: Hớng dẫn học sinh tìm hiểu chung Môc tiªu: HiÓu s¬ lîc vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp... Học sinh đọc phần * SGK- 8 ( Từ đầu đến “ thể loại” ) *GV : PhÇn chó thÝch cho con nh÷ng hiÓu biÕt g× vÒ t¸c gi¶? - Tªn thËt lµ NguyÔn Sen sinh ngµy 10. 8. 1920.. Sinh ra vµ lín lªn ë quª mÑ lµ lµng NghÜa §«, phñ Hoµi §øc – Hµ T©y nay lµ huyÖn Tõ Liªm – Hµ Néi. - Tuæi th¬ g¾n bã víi kØ niÖm quª h¬ng. N¬i ấy có dòng sông Tô Lịch chảy qua. Ông đã lấy tên đất, tên sông ghép lại thành bút danh cho m×nh: T« Hoµi. *Học sinh đọc phần giới thiệu tác phẩm “ DÕ MÌn.” GV: Hớng dẫn đọc: GV : Văn bản “ Bài học đờng đời đầu tiªn” cã hai néi dung. PhÇn ®Çu : miªu t¶ h×nh d¸ng, tÝnh c¸ch DÕ MÌn. Phần sau : kể về bài học đờng đời đầu tiên cña DÕ MÌn. ? Hãy xác định hai phần nội dung đó trên v¨n b¶n? GV : Phần nội dung kể về bài học đờng đời đầu tiên của Dế Mèn có các sự việc chÝnh nµo? < HS : 3 sù viÖc chÝnh : MÌn trß chuyÖn víi Choắt  Mèn trêu chị Cốc dẫn đến cái chết cña DÕ Cho¾t  Sù ©n hËn cña DÕ MÌn. > GV: Sự việc nào là chính dẫn đến bài học ®Çu tiªn cho DÕ MÌn? < HS : Sù viÖc thø 2 > GV : TruyÖn kÓ theo ng«i thø mÊy? Ng«i kÓ nh vËy cã t¸c dông g×?. Nội dung cần đạt. I . §äc-t×m hiÓu chung: 1. T¸c gi¶: - T« Hoµi (1920 ) - nhµ v¨n cña nh÷ng phong tôc tËp qu¸n, «ng cã mét khối lợng tác phẩm phong phú, đồ sộ. 2. T¸c phÈm. - Gåm 10 ch¬ng. §o¹n trÝch lµ ch¬ng thø nhÊt. - Là tác phẩm đặc sắc nhất của ông viÕt cho thiÕu nhi. - §îc dÞch ra nhiÒu thø tiÕng trªn thÕ giíi 3. Đọc: Đoạn trích : Bài học đờng đời ®Çu tiªn.. 4.Bè côc : 2 phÇn Từ đầu đến “ đứng đầu thiên hạ råi”: H×nh d¸ng, tÝnh c¸ch cña DÕ MÌn Tiếp theo đến hết: bài học đờng đời dÇu tiªn cña DM.

(2) < HS : Ng«i thø nhÊt, gióp nh©n vËt tù bộc lộ mình dễ nhất và rõ nhất trớc ngời đọc. Giáo viên kể sơ lợc từ đầu truyện đến đoạn trÝch. Hoạt động 2: Hớng dẫn đọc, tìm hiểu văn b¶n II-T×m hiÓu v¨n b¶n : Môc tiªu: HiÓu tÝnh c¸ch cña DÕ MÌn vµ bµi 1.H×nh d¸ng, tÝnh c¸ch cña DÕ MÌn học đờng đời đầu tiên... Tµi n¨ng miªu t¶ cña t¸c gi¶ H×nh d¸ng Hành động Phơng pháp: Phân tích, vấn đáp, tái hiện.. §«i cµng mÉm Co cẳng lên, đạp bãng phµnh ph¹ch, cá GV : Më ®Çu ®o¹n trÝch, MÌn giíi thiÖu “ Vuèt cøng dÇn, g·y r¹p nh cã tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cnhọn hoắt nh¸t dao lia qua. êng tr¸ng” , vÎ “ cêng tr¸ng” Êy hiÖn lªn nh §«i c¸nh dµi §¹p phµnh ph¹ch thế nào qua hình dáng, hành động của nhân C¶ ngêi lµ mét gißn gi· vËt? mÇu n©u bãng. §Çu to næi tõng Hai hµm nhai ? Hãy đọc lại đoạn văn miêu tả và tìm t¶ng ngoµm ngo¹p những từ ngữ đặc tả hình dáng, hành động? Hai r¨ng ®en Đi đứng trịnh < HS : đọc đoạn văn, tìm từ ngữ miêu tả > nhánh träng vuèt r©u R©u uèn cong GV : Nhận xét gì về từ ngữ đợc sử dụng? < nhiều động từ, tính từ, và đều là từ mạnh >. ? Tõ ng÷ nµy cã gi¸ trÞ nh thÕ nµo trong viÖc miªu t¶? < HS : Giúp nhân vật hiện lên sinh động, khoÎ kho¾n, ®Ëm nÐt h¬n. > GV: Ngoµi ra c¸ch miªu t¶ kÕt hîp h×nh dáng và hành động càng làm nổi bật vẻ đẹp cêng tr¸ng cña nh©n vËt. GV : Qua nh÷ng miªu t¶ nµy, em phÇn nào hình dung đợc tính cách nhân vật. Đó là tÝnh c¸ch nh thÕ nµo? < HS : kiªu c¨ng, tù phô > GV : Vµ tÝnh c¸ch Êy l¹i cµng næi bËt qua những chi tiết miêu tả hành động, ý nghĩ ở đoạn tiếp ( đọc “ Tôi đi đứng oai vệ … đầu thiªn h¹ råi ).  Động từ và tính từ mạnh đợc sử dông nhiÒu cïng víi c¸ch miªu t¶ kÕt hợp hình dáng và hành động làm nổi bật vẻ đẹp sống động và cờng tráng của DÕ MÌn..  Những chi tiết miêu tả hành động và ý nghÜ cña MÌn thÓ hiÖn tÝnh c¸ch kiªu c¨ng, tù phô, hèng h¸ch cña nh©n vËt. 2. Bài học đờng đời đầu tiên của Dế MÌn.. Chuyển: Với tính cách ấy, Dế Mèn đã gây ra một chuyện đau lòng để rồi phải ân hận suốt đời. Và đó cũng là bài học đầu tiên của Mèn. ( đọc đoạn văn miêu tả nhân vật Dế MÌn coi thêng dÕ Cho¾t. < thÓ hiÖn Cho¾t ) qua cách xng hô, giọng điệu, thái độ,> GV : Dế Choắt đợc miêu tả dới cái nhìn  kiªu ng¹o. cña ai? C¸ch nãi gi÷a MÌn vÒ Cho¾t vµ c¸ch xng h« “ta- chó mµy” víi Cho¾t cho thÊy suy nghÜ cña MÌn vÒ cho¾t nh thÕ nµo? MÌn g©y sù víi chÞ Cèc < HS : là kẻ yếu ớt, xấu xí, lời nhác, đáng khinh. > GV : hÕt coi thêng Cho¾t, MÌn l¹i g©y sù với chị Cốc. Mèn gây sự với chị Cốc để làm g× ? < HS : để thoả mãn tính ngịch và ra oai víi Cho¾t. GV : Lời nói, thái độ với Dế Choắt và trò  ng«ng cuång, d¹i dét đùa xấc xợc với Cốc tô đậm thêm tính cách.

(3) g× cña DÕ MÌn ? < HS : tÝnh kiªu c¨ng, hèng h¸ch > GV : ViÖc DÕ MÌn d¸m g©y sù víi Cèc – kÎ to khoÎ h¬n m×nh – cã ph¶i lµ hµnh động dũng cảm? -> Dẫn đến cái chết bi thơng của Dế HS : kh«ng dòng c¶m mµ ng«ng cuång, Cho¾t. d¹i dét. GV : Ai lµ kÎ chÞu hËu qu¶ trùc tiÕp cña trò đùa này? GV : Thấy Choắt bị đòn đau, Mèn “cũng khiÕp n»m im thin thÝt”. Em nhËn ra tÝnh xÊu g× n÷a ë MÌn? HS : hung h¨ng kho¸c l¸c tríc kÎ yÕu nhng l¹i hÌn nh¸t, run sî tríc kÎ m¹nh. GV : Tuy kÎ chÞu hËu qu¶ lµ Cho¾t nhng  DÕ MÌn xãt th¬ng, ©n hËn ph¶i ch¨ng MÌn kh«ng chÞu hËu qu¶ g× ? < HS : Có, phải ân hận suốt đời > GV : Thái độ của Mèn thay đổi nh thế nµo khi Cho¾t chÕt ? < HS : MÌn xãt th¬ng, ©n hËn. > GV : Cã thÓ tha thø cho MÌn kh«ng? HS : có vì Mèn đã nhận ra lỗi lầm Không vì đã làm cho ngời khác phải chÕt. GV : Cã ngêi sÏ tha thø cho MÌn v× hµnh động của Mèn nói cho cùng là sự bồng bột trẻ con và Mèn đã thực sự hối hận. Có ngời kh«ng tha thø cho MÌn v× lçi lÇm do MÌn gây ra không thể sửa chữa sai đợc. Song, dù -> Mèn rút ra bài học đờng đời đầu thÕ nµo th× biÕt ¨n n¨n hèi lçi còng lµ ®iÒu tiên : không đợc hung hăng vì ở đời mà đáng quý. hung h¨ng bËy b¹, cã ãc mµ kh«ng biÕt Cuối truyện là hình ảnh Mèn đứng lặng nghÜ sím muén còng mang v¹ vµo håi l©u bªn mé b¹n. H·y h×nh dung t©m tr¹ng th©n. MÌn lóc nµy. < HS : Mèn dằn vặt, ân hận. Mèn xót thơng cho bạn, Mèn suy nghĩ về cách sống của GV : Song đó không chỉ là bài học về m×nh. thãi kiªu c¨ng mµ cßn lµ bµi häc vÒ GV : Sau tất cả những sự việc đã gây ra, lòng nhân ái. Chắc hẳn khi đứng trớc nhất là sau cái chết của Choắt, Dế Mèn đã tự nấm mồ của bạn, Mèn đã tự hứa với rút ra bài học đờng đời đầu tiên cho mình. m×nh sÏ bá thãi ng«ng cuång d¹i dét, Bµi häc Êy lµ g× ? sẽ yêu thơng, quan tâm đến mọi ngời GV : nội dung của bài văn này là gì ? hãy để không bao giờ gây ra lỗi lầm nh thế. nãi ng¾n gän b»ng mét vµi lêi v¨n? < häc Sù ¨n n¨n hèi lçi vµ lßng xãt th¬ng sinh tr×nh bµy >GV : nÐt nghÖ thuËt nµo næi ch©n thµnh cña MÌn gióp ta nhËn ra bËt? MÌn kh«ng ph¶i lµ mét kÎ ¸c, kÎ xÊu. - Nghệ thuật miêu tả loài vật rât sinh Có lẽ chúng ta đều cảm thông và tha động thø cho lçi lÇm cña DÕ MÌn vµ tin r»ng bài học đầu đời đầy ý nghĩa này sẽ - C¸ch kÓ chuyÖn tù nhiªn, hÊp dÉn gióp MÌn sèng tèt h¬n vµ bíc ®i v÷ng - Ng«n ng÷ chÝnh x¸c, giµu chÊt t¹o vàng trên con đờng phía trớc h×nh. GV : C¸ch kÓ chuyÖn b»ng ng«i thø nhÊt * Ghi nhí sgk ( để nhân vật tự kể chuyện) có gì hay? H: đọc ghi nhớ. Hoạt động 4: Hớng dẫn học bài - Nắm vững kiến thức. - §äc tríc bµi phã tõ. ***************************************.

(4) Ngµy so¹n: TiÕt 75 :. Phã tõ. A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc- N¾m v÷ng c«ng dông vµ ý nghÜa cña phã tõ 2. Kü n¨ng- BiÕt sö dông phã tõ mét c¸ch linh ho¹t vµ hîp lý 3. Thái độ- Có ý thức rèn luyện cách ding phó từ. B. Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp, đàm thoại..... C. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô. - Häc sinh: §äc tríc bµi. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : ? Vẽ mô hình và điền các cụm động từ, cụm tính từ trong các câu (a),(b) SGK-12 Häc sinh lªn b¶ng lµm :. PhÇn tríc. PhÇn trung t©m. PhÇn sau. đã còng vÉn cha thËt. ®i ra thÊy lçi l¹c soi g¬ng a nh×n to bíng. nhiÒu n¬i những câu để. rÊt rÊt. đợc ra. 3. Bµi míi :. Hoạt động của GV - HS. Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu phó từ Môc tiªu: HiÓu kh¸i niÖm Ph¬ng ph¸p: Gîi më... GV : Từ mô hình trên, hãy xác định các từ in ®Ëm bæ sung ý nghÜa cho nh÷ng tõ lo¹i nµo? HS : Bổ sung ý nghĩa cho động từ, tính từ ?GV: Những từ in đậm đứng ở vị trí nào trong côm tõ ? HS : Đứng ở vị trí trớc ( đã, cũng, cha, chẳng, …) và sau ( đợc, ra,…) trong cụm động từ, tÝnh tõ.  GV : Nh÷ng tõ chuyªn ®i kÌm víi động từ, tính từ để bổ sung ý nghĩa cho động từ, tính từ đợc gọi là phó từ. Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu các loại phã tõ Môc tiªu: NhËn biÕt c¸c lo¹i phã tõ, vÞ trÝ của phó từ đứng trong câu. Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp... GV : Dùa vµo vÞ trÝ cña phã tõ trong côm tõ, cã thÓ chia thµnh 2 lo¹i phã tõ nh thÕ nµo?. Nội dung cần đạt. I . Phã tõ lµ g×? - Vd: đã, cũng, vẫn, rất đứng trớc động từ, tính từ. đợc, ra,… đứng sau động từ, tÝnh tõ.  Phã tõ * Phã tõ lµ nh÷ng tõ chuyªn ®i kÌm động từ, tính từ để bổ sung ý nghĩa cho động từ, tính từ.. II . C¸c lo¹i phã tõ : 1. Phó từ đứng trớc động từ, tính tõ : Thêng bæ sung c¸c ý nghÜa.

(5) HS : Chia 2 lo¹i: - Phó từ đứng trớc động từ, tính tõ - Phó từ đứng sau động từ, tính từ GV : yªu cÇu häc sinh lµm bµi tËp 1, 2, 3 /SGK * 13. §iÒn vµo b¶ng ph©n lo¹i C¸c lo¹i phã tõ : Phó từ đứng Phó từ tríc đứng sau Chỉ quan hệ thời đã, đang, sẽ gian Chỉ mức độ rÊt, h¬i, qu¸ l¾m, qu¸ ChØ sù tiÕp diÔn còng, vÉn t¬ng tù Chỉ sự phủ định không, cha Chỉ sự cầu khiến đừng, chớ ChØ kÕt qu¶ vµ ra,vµo, lªn híng ChØ kh¶ n¨ng đợc Học sinh đọc phần ghi nhớ 2 SGK * 14 Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập. Häc sinh lµm bµi t¹i líp: Tt 1 2 3 4 5 6 7. ý nghÜa ChØ quan hÖ thêi gian Chỉ mức độ ChØ sù tiÕp diÔn t¬ng tù Chỉ sự phủ định ChØ sù cÇu khiÕn ChØ kÕt qu¶ vµ híng ChØ kh¶ n¨ng. - quan hệ thời gian : đã, từng, ®ang, s¾p. - mức độ : rất, hơi,… - sù tiÕp diÔn t¬ng tù : còng, vÉn, cứ, đều,… - sự phủ định : không, cha, chẳng, … - sự cầu khiến : hãy, đừng,… tõ:. 2. Phó từ đứng sau động từ, tính. Thêng bæ sung c¸c ý nghÜa: - mức độ : quá, lắm,.. - khả năng: đợc,.. - kết quả và hớng :đợc, ra, vẫn, lªn, xuèng. Phã tõ đã, đang, đơng, sắp, đã. * Ghi nhí sgk.. còn, đều, lại, còng kh«ng. Bµi 1 SGK * 14. ra đợc. III . LuyÖn tËp:. Bíc 1 : g¹ch ch©n c¸c phã tõ Bíc 2 : kÎ b¶ng gåm 2 cét (Phã tõ / ý nghÜa) BTVN : 2, 3 - SGK * 15 4, 5 - SBT * 5. Hoạt động 4: Hứơng dẫn học bài: - Häc thuéc kiÕn thøc, lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i. - ChuÈn bÞ bµi : T×m hiÓu chung vÒ v¨n miªu t¶.. Ngµy so¹n: TiÕt: 76:. t×m hiÓu chung vÒ v¨n miªu t¶. A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức:- Nắm đợc những hiểu biết chung nhất về văn miêu tả trớc khi đi sâu vào một sè thao t¸c chÝnh nh»m t¹o lËp lo¹i v¨n b¶n nµy. 2. Kỹ năng:- Nhận diện đợc những đoạn văn, bài văn miêu tả. 3. Thái độ:- Hiểu đợc những tình huống nào thì ngời ta dùng văn miêu tả. B. Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp..... C. ChuÈn bÞ - Gv: SGK, SGV , bµi so¹n. - HS: ChuÈn bÞ bµi D. C¸c bíc lªn líp..

(6) 1. ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số 2. KiÓm tra bµi cò: - ThÕ nµo lµ phã tõ? Cho vÝ dô minh ho¹? - Có mấy loại phó từ? Phó từ đứng trớc động từ, tính từ bổ sung ý nghĩa về gì cho động từ, tính từ? Phó từ đứng sau động từ, tính bổ sung ý nghĩa về gì cho động từ, tính từ? Cho ví dụ phó từ có ý nghĩa chỉ sự tiếp diễn tơng tự? Đặt câu với phó từ đó. 3. Bài mới:- Giới thiệu bài: Hoạt động giảng dạy bài mới. Hoạt động của giáo viên - học sinh. Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu thế nào là v¨n miªu t¶. Môc tiªu: HiÓu kh¸i niÖm v¨n miªu t¶... Phơng pháp: Gợi mở, đàm thoại..... - Giáo viên dùng văn bản: Bài học đờng đời đầu tiên làm dẫn chứng ? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt, tõ ng÷ miªu t¶ h×nh ¶nh DÕ MÌn vµ DÕ Cho¾t? (gi¸o viªn chia bảng làm hai cho học sinh dễ đối chiếu để nhËn xÐt). Nội dung cần đạt. I. Bµi häc 1. ThÕ nµo lµ v¨n miªu t¶? VÝ dô: Văn bản bài học đờng đời đầu tiªn. * DÕ mÌn: - Chµng DÕ thanh niªn cêng tr¸ng. - §«i cµng mÉm bãng - Vuèt: Cøng, nhän ho¾t - C¸nh dµi kÝn tËn chÊm ®u«i - C¶ ngêi rung rinh mét mµu n©u bãng mì - §Çu to næi tõng t¶ng - Râu dài rất đỗi hùng dũng => Chú Dế khoẻ mạnh, đẹp ? Qua chi tiÕt tõ ng÷ võa miªu t¶. Em cã nhËn trai, a nh×n. xÐt g× vÒ h×nh ¶nh cña hai chó DÕ? * DÕ cho¾t: ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi v¨n miªu t¶ - Ngêi gÇy gß, dµi lªu nghªu... cña t¸c gi¶ T« Hoµi? - C¸nh ng¾n cñn, hë c¶ m¹ng s- gi¸o viªn ®a ra t×nh huèng trong s¸ch gi¸o khoa/15 (HSTL: Nhãm 1,2 t×nh huèng 1; nhãm ên - §«i cµng bÌ bÌ, nÆng nÒ ... 3,4 t×nh huèng 2; nhãm 5,6 t×nh huèng 3). - R©u ria côt cã mét mÈu .. - Sau khi häc sinh tr×nh bµy c¸c t×nh => Chó DÕ gÇy cßm, èm yÕu, huống xong giáo viên chốt: Nh vậy các em đã xÊu xÝ. dïng v¨n miªu t¶ trong nh÷ng t×nh huèng trªn. ? VËy thÕ nµo lµ v¨n miªu t¶? Muèn t¶ 2. Ghi nhí: Häc s¸ch gi¸o hay, đúng, chính xác ta cần phải làm gì? khoa/16 ? H·y nªu mét sè t×nh huèng kh¸c t¬ng tù víi ba t×nh huèng trªn? => ChuyÓn ý: §Ó n¾m v÷ng h¬n vÒ bµi häc chóng ta ®i vµo luyÖn tËp. Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập II. LuyÖn tËp Môc tiªu: Häc sinh cã kü n¨ng nhËn diÖn Bài 1/16-17: Hãy đọc các đoạn ®o¹n v¨n miªu t¶ v¨n tr¶ tr¶ lêi c©u hái Ph¬ng ph¸p: §µm tho¹i... §o¹n 1: T¶ h×nh d¸ng, ®iÖu bé Học sinh nêu yêu cầu của bài tập, sau đó cña DÕ Mèn với đặc điểm nổi bật: to th¶o luËn theo nhãm vµ tr×nh bµy kÕt qu¶. khoÎ vµ cêng tr¸ng. §o¹n 2: T¸i hiÖn h×nh ¶nh chó bé liên lạc (Lợm) với đặc điểm nổi bËt: Mét chó bÐ nhanh nhÑn, vui vÎ, hån nhiªn. §o¹n 3: Miªu t¶ c¶nh mét vïng b·i ven ao, hå ngËp níc sau mïa ma với đặc điểm nổi bật: Các loài chim đến săn mồi sinh động, ồn ào, huyên ? Bµi tËp 2 yªu cÇu nh thÕ nµo? - Häc sinh nªu yªu cÇu vµ lµm gi¸o viªn nhËn n¸o. Bµi 2/17: xÐt, söa sai nÕu cã. a. Cảnh mùa đông đến: - Kh«ng khÝ rÐt mít, giã bÊc vµ ma phïn. - Phun dµi, ng¾n ngµy. - Bµu trêi lu«n ©m u: Nh thÊp.

(7) xuèng, Ýt thÊy tr¨ng sao, nhiÒu m©y vµ s¬ng mï. - C©y cèi tr¬ träi, kh¼ng khiu: l¸ vµng rông nhiÒu ... Mïa cña hoa: §µo, mai, mËn, m¬, hoa hång vµ nhiÒu loµi hoa kh¸c chuẩn bị cho mùa xuân đến. b. Có thế nêu một vài đặc điểm næi bËt cña khu«n mÆt mÑ nh: - Sáng và đẹp - HiÒn hËu vµ nghiªm nghÞ - Vui vÎ, lo ©u vµ tr¨n trë. 4. Cñng cè: Häc sinh nh¾c l¹i néi dung bµi häc. 5. Dặn dò: Học thuộc bài: làm thêm bài tập sau: Viết đoạn văn ngắn tả cảnh mùa hè đến. So¹n bµi “S«ng níc Cµ Mau” vµ bµi “So S¸nh”. Ngµy so¹n: TiÕt 77:. s«ng níc cµ mau.. A. Môc tiªu bµi häc : 1. Kiến thức - Cảm nhận đợc sự phong phú và đặc điểm của cảnh thiên nhiên sông nớc Cà Mau. 2. Kỹ năng- Nắm đợc nghệ thuật miêu tả cảnh sông nớc trong bài văn. 3. Thái độ- Yêu quý ngời lao động. b.Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp, tái hiện, phân tích..... C. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô, - Häc sinh: So¹n bµi. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : GV : Tríc nÊm må cña DÕ Cho¾t, DÕ MÌn cã nh÷ng t©m tr¹ng vµ nh÷ng suy nghÜ thÕ nµo? Bµi häc ®Çu tiªn cña DÕ MÌn lµ g×? HS : Lªn b¶ng tr¶ lêi: T©m tr¹ng: Xãt th¬ng, day døt, ©n hËn. Suy nghÜ: vÒ bµi häc mµ DÕ Cho¾t d¹y cho m×nh. Bài học đầu tiên: Không đợc hung hăng bậy bạ, phải biết yêu thơng ngời khác. 3. Bµi míi : Hoạt động của giáo viên - học sinh. Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu chung Môc tiªu: HiÓu râ vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm, biÕt cách đọc và nhận diện bố cục Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở.... GV: Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ §oµn Giái? * Häc sinh: Tr×nh bµy c¸c ®iÓm trong SGK vµ nh÷ng th«ng tin ngoµi SGK ( nÕu biÕt ).  HS: §äc phÇn tãm t¾t trong SGK/20. Gv: Hớng dẫn đọc văn bản. - Gi¶i thÝc c¸c tõ khã trong sgk. Gv: v¨n b¶n sncm n»m trong cuèn truyÖn dµi. NÕu t¸ch ra, v¨n b¶n nµy cã cÊu t¹o nh mét bµi văn tả cảnh. ở đây, cảnh sông nớc Cà Mau đợc tả theo tr×nh tù: Ên tîng ban ®Çu vÒ toµn c¶nh.. Nội dung cần đạt. I.§äc-t×m hiÓu chung: - T¸c gi¶: §oµn Giái ( 19251989), quª TiÒn Giang. - T¸c phÈm: Thêng vÝªt vÒ cuéc sèng, thiªn nhiªn vµ con ngêi Nam Bé. - Bµi s«ng níc Cµ Mau trÝch tõ ch¬ng XVIII cña truyÖn “ §Êt rõng ph¬ng nam”- 1 trong nh÷ng t¸c phÈm xuÊt s¾c viÕt cho thiếu nhi đã đợc chuyển thể thành phim truyền hình đợc nhiÒu ngêi yªu thÝch . 1. §äc 2. Gi¶i thÝch tõ khã.

(8) C¶nh kªnh r¹ch, s«ng ngßi. C¶nh chî N¨m C¨n. Hãy xác định các đoạn văn tơng ứng? Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu văn bản Môc tiªu: HiÓu râ gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n.... Ph¬ng ph¸p: T¸i hiÖn, ph©n tÝch, gîi më.... GV giíi thiÖu: C¶nh s«ng níc Cµ Mau hiÖn lªn qua c¸i nh×n vµ sù c¶m nhËn hån nhiªn, tß mß của chú bé An- nhân vật chính,ngời kể chuyệnkhi lên đờng lu lạc tìm gia đình. GV: Nh÷ng h×nh ¶nh næi bËt nµo cña thiªn nhiªn Cµ Mau gîi cho con ngêi nhiÒu Ên tîng khi ®i qua vïng nµy? GV: Ngoµi h×nh ¶nh cßn cã ©m thanh g×? HS GV: Những ấn tợng đó đợc tác giả cảm nhận cña nh÷ng gi¸c quan nµo? HS: ThÞ gi¸c, thÝnh gi¸c. GV: Em h×nh dung nh thÕ nµo vÒ c¶nh s«ng níc Cµ Mau qua c¸i nh×n vµ c¶m nhËn cña bÐ An? HS: NhiÒu s«ng ngßi, c©y cá, phñ kÝn mµu xanh. GV: Chỉ một đoạn văn ngắn nhng đã gây ấn tợng cho ngời đọc về một vùng không gian rộng lín, mªnh m«ng víi s«ng ngßi, kªnh r¹ch to¶ răng chi chít nh mạng nhện. Tất cả đợc bao chïm trong mµu xanh: xanh trêi, xanh níc, xanh c©y vµ trong tiÕng r× rµo bÊt tËn cña nh÷ng khu rõng xanh ng¸t bèn mïa, trong tiÕng r× rµo miªn man của sóng biển ngày đêm không ngớt vọng về. Sông nớc Cà Mau hiện lên với vẻ đẹp nguyên s¬, ®Çy hÊp dÉn vµ bÝ Èn. - HS đọc đoạn 2: GV: Trong ®o¹n v¨n t¶ c¶nh s«ng ngßi, kªnh rạch, tác giả đã làm nổi bật những nét độc đáo nµo cña c¶nh? HS: Tên sông, tên đất, dòng chảy Năm Căn, rừng đớc Năm Căn. GV: Tên sông, tên đất độc đáo ở chỗ nào? HS: R¹ch M¸i GiÇm( cã nhiÒu c©y m¸i giÇm), kªnh bä m¾t( cã nhiÒu con bä m¾t), N¨m C¨n ( nhµ n¨m gian), Cµ Mau ( níc ®en) GV: Cách đặt tên của dòng sông, con kênh và vùng đất đã cho ta thấythiên nhiên ở đây còn rÊt tù nhiªn, phong phó, ®a d¹ng vµ con ngêi sèng gÇn gòi, g¾n bã víi thiªn nhiªn thÕ nªn ngêi ta gọi tên đất, tên sông không phải bằng những danh từ mĩ lệ, mà cứ theo đặc điêm riêng biệt mà thµnh tªn. GV: ë ®o¹n tiÕp theo, t¸c gi¶ tËp trung t¶ con sông Năm Căn và rừng đớc. Dòng sông đợc miªu t¶ b»ng nh÷ng chi tiÕt næi bËt nµo? HS: T×m chi tiÕt. GV: NhËn xÐt vÒ dßng ch¶y N¨m C¨n?. 3.Bè côc: 3 phÇn: - Từ đầu -> màu xanh đơn điệu. - Tiếp đến khói sóng ban mai. - PhÇn cßn l¹i. III. T×m hiÓu v¨n b¶n: 1.Ên tîng ban ®Çu vÒ toµn c¶nh s«ng níc Cµ Mau ( c¶nh bao qu¸t): - S«ng ngßi, kªnh r¹ch chi chÝt nh m¹ng nhÖn. - Trêi, níc, c©y toµn mét s¾c xanh. - ¢m thanh r× rµo cña giã, cña rừng, của sóng biển đều đều ru vç triÒn miªn.. 2. C¶nh s«ng ngßi, kªnh r¹ch Cµ Mau: - Độc đáo trong cách đặt tên sông, tên đất. D©n d·, méc m¹c theo lèi d©n gian.. - Độc đáo trong dòng chảy Năm C¨n: + Nớc ầm ầm đổ nh thác. + Cá hàng đàn đen trũi nh ngời b¬i Õch gi÷a nh÷ng ®Çu sãng tr¾ng..

(9) GV: Rừng đớc hiện lên nh thế nào? đọc ®o¹n v¨n miªu t¶? HS: §äc ®o¹n v¨n miªu t¶. GV: Có lẽ ấn tợng nhất là màu xanh rừng đớc.Nhận xét những nấc bậc màu xanh lúc ẩn lúc hiÖn loµ nhoµ trong s¬ng mï vµ khãi sãng ban mai gợi tả những lớp cây đớc từ non đến già nối tiếp nhau từ bao đời. Không chỉ tinh tế trong c¸ch dïng tÝnh tõ chØ mµu s¾c, t¸c gi¶ cßn tinh tÕ trong cách sử dụng động từ. Các cụm từ “ thoát qua” “đổ ra” “xuôi về” đều chỉ hoạt động của con thuyÒn nhng ë nh÷ng tr¹ng th¸i kh¸c nhau: Tõ tr¹ng th¸i vît qua n¬i khã kh¨n, nguy hiÓm đến trạng thái từ nơi hẹp ra nơi rộng rồi đến trạng th¸i nhÑ nhµng tr«i trªn s«ng. N¨ng lùc quan s¸t vµ miªu t¶ tµi t×nh, c¸ch sö dông tõ ng÷ chÝnh xác của tác giả đã tái hiện rõ nét bức tranh gần cña c¶nh s«ng níc N¨m C¨n. Chuyển: Cà Mau không chỉ độc đáo ở cảnh thiªn nhiªn s«ng níc mµ cßn hÊp dÉn ë c¶nh sinh hoạt lao động của con ngời. GV: Quang c¶nh chî N¨m C¨n võa quen thuéc, võa l¹ lïng. V× sao cã thÓ nãi nh vËy? GV: C¸ch liÖt kª c¸c chi tiÕt hiÖn thùc gióp em h×nh dung ntn vÒ chî N¨m C¨n? GV: Qua bøc tranh vÒ thiªn nhiªn vµ con ngêi vïng s«ng níc Cµ Mau, nhËn xÐt g× vÒ t×nh c¶m cña nhµ v¨n? GV: Qua đoạn trích, em cảm nhận đợc gì về vùng đất này? - Thiên nhiên phong phú, hoang sơ mà tơi đẹp. - Cuéc sèng sinh ho¹t nhén nhÞp, hÊp dÉn. GV: Em học tập đợc gì về nghệ thuật miêu t¶ c¶nh tõ v¨n b¶n SNCM? - Quan s¸t tØ mØ, so s¸nh nhËn xÐt tinh tÕ, chÝnh x¸c. HS: Quan s¸t kÜ, dïng tõ chÝnh x¸c. GV:Ngoµi n¨ng lùc quan s¸t cÇn cã yÕu tè g× n÷a? HS: T×nh c¶m say mª, g¾n bã víi tù nhiªn, cuéc sèng. Hoạt động 5: Hớng dẫn học bài: Häc thuéc kiÕn thøc ChuÈn bÞ bµi: So s¸nh.. Réng lín, hïng vÜ. - Độc đáo trong rừng đớc Năm C¨n: + Dùng cao ngÊt nh hai d·y trêng thµnh v« tËn. + Ngän b»ng t¨m t¾p, líp nµy chồng lớp kia, đắp từng bậc màu xanh.. + Thiªn nhiªn hoang s¬, bÝ Èn, hïng vÜ, réng lín.. 3.C¶nh chî N¨m C¨n: - Quen thuéc: Gièng c¸c chî kÒ biÓn vïng Nam Bé: tóp lÒu l¸ th« sơ, những đống gỗ cao. - L¹ lïng: bÒ thÕ, trï phó, nhén nhÞp, rùc rì, nhiÒu hµng ho¸, nhiÒu d©n téc… Cảnh tợng đông vui, tấp nập, độc đáo và hấp dẫn. Qua bøc tranh s«ng níc Cµ Mau, ta nhËn thÊy t¸c gi¶ lµ ngêi am hiÓu cuéc sèng n¬i ®©y, cã tấm lòng gắn bó với mảnh đất nµy.. * Ghi nhí SGK. ********************************* Ngµy so¹n: TiÕt 78:. so s¸nh. A.Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: - Củng cố kiến thức về phép tu từ so sánh đã học ở bậc tiểu học. - Më réng, n©ng cao kiÕn thøc: cÊu t¹o cña phÐp so s¸nh 2. Kü n¨ng: - BÝªt sö dông phÐp so s¸nh hîp lý, cã hiÖu qu¶. 3. Thái độ- Có ý thức sử dụng phép so sánh thích hợp trong các trờng hợp cần so sánh..

(10) B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô. - Häc sinh: §äc tríc bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : Mét häc sinh lªn b¶ng lµm BT 1/ 14,15 - Một học sinh đọc bài 2/15 Gv nhËn xÐt cho ®iÓm. 3. Bµi míi : Hoạt động của giáo viên học sinh. Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu thế nào là so s¸nh Môc tiªu: HiÓu kh¸i niÖm so s¸nh Phơng pháp: vấn đáp, đàm thoại... G: Treo b¶ng phô H: đọc 2 vd 1,2 trên bảng phụ ? T×m nh÷ng tËp hîp tõ cã chøa h×nh ¶nh so s¸nh? H: đọc vd 3 a. TËp hîp tõ chøa h×nh ¶nh so s¸nh lµ: “ TrÎ em” vµ “ Nh bóp trªn cµnh” b. “rừng đớc” và “hai dãy trờng thành vô tËn” ? Trong mçi phÐp so s¸nh trªn nh÷ng sù vËt, sù nào đợc so sánh với nhau? TrÎ em so s¸nh víi bóp trªn cµnh. Rừng đớc dựng lên cao ngất so với dãy trêng thµnh v« tËn. ? V× sao l¹i cã thÓ so s¸nh nh vËy? ? So sánh nh vậy nhằm mục đích gì? H/s: đọc vd 3SGK ? Hai con vËt nµy cã ®iÓm nµo gièng vµ kh¸c nhau? Gièng vÒ h×nh thøc l«ng v»n. Kh¸c vÒ tÝnh chÊt: mÌo hiÒn, hæ d÷. ? ThÕ nµo lµ sù so s¸nh? VÝ dô? H/s: đọc. Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu cấu tạo cña phÐp so s¸nh. Môc tiªu: HiÓu cÊu t¹o cña phÐp so s¸nh Ph¬ng ph¸p: Ph©n tÝch, gîi më,,, ? Qua nh÷ng vÝ dô trªn ta thÊy trong phÐp so s¸nh gåm cã mÊy vÕ? - Nh vËy trong phÐp so s¸nh bao giê còng cã hai vế (vế A sự vật đợc so sánh) và vế B sự vật dùng để so sánh. Giữa hai vế có thể có từ, tổ hîp tõ chØ ph¬ng diÖn so s¸nh vµ tõ so s¸nh-> Tõ , tæ hîp tõ chØ ph¬ng diÖn so s¸nh ( h×nh thøc , vÞ trÝ, chøc n¨ng…). Nội dung cần đạt. I.So s¸nh lµ g×? 1. VÝ dô a. TrÎ em nh bóp trªn cµnh. b. Rừng đớc dựng lên cao ngất nh hai d·y têng thµnh v« tËn.. 2. NhËn xÐt - Dựa vào sự tơng đồng (giống nhau vÒ h×nh thøc, tÝnh chÊt, vÞ trÝ, chøc n¨ng…) gi÷a sù vËt, sù vÞªc nµy víi sù vËt sù viÖc kh¸c. - Mục đích: Tạo hình ảnh mới mẻ cho sù vËt, sù vÞªc quen thuéc gîi c¶m gi¸c cô thÓ hÊp dÉn. VD 3: So s¸nh con mÌo víi con Hæ So sánh là đối chiếu sự vật, sự viÖc nµy víi sù vËt, sù viÖc kh¸c. Ghi nhí 1 SGK/24. II. CÊu t¹o cña phÐp so s¸nh: 1. §iÒn nh÷ng tËp hîp tõ, chøa h×nh ¶nh so s¸nh trong c¸c c©u ë phÇn 1 vµo m« h×nh. VÕA (sù vËt đợc ss. Ph diÖn so s¸nh. trÎ em Rõng đớc. Tõ so s¸nh. Nh Dùng. Nh. VÕB (sù vËt dïng so s¸nh) Bóp trªn cµnh Hai d·y tt v« tËn. lªn cao HS đọc và trả lời câu hỏi SGK/24. ngÊt Gv: ở hai ví dụ trên đều dùng phép so sánh. 2. CÊu t¹o phÐp so s¸nh ë c©u sau cã VËy thÕ nµo lµ so s¸nh? g× đặc biÖt? HS: Là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, - Vế B đợc đảo lên trớc vế A..

(11) sù viÖc kh¸c.. *Ghi nhí 2SGK/25. III. LuyÖn tËp:. ? Nªu cÊu taä cña phÐp so s¸nh trong thùc tÕ mô hình có thể thay đổi nh thế nào?. Bµi 1 SGK/25. a. So sánh đồng loại - ngêi víi ngêi: Ngêi lµ cha, lµ b¸c, lµ anh Qu¶ tim lín läc tr¨m dßng m¸u nhá. b. So s¸nh kh¸c lo¹i §«i ta nh löa míi nhen Nh trăng mới mọc, nh đèn mới khêu. ( Ca dao). - §êng në ngùc nh÷ng hµng d¬ng nhỏ, đã lên xanh nh tóc tuổi mời l¨m. ( Tè H÷u). Hoạt động 3: Hớng dẫn luỵên tập Yªu cÇu: Víi mçi mÉu so s¸nh, häc sinh t×m Ýt nhÊt mét vÝ dô. a.So sánh đồng loại: So s¸nh ngêi víi ngêi: Ngêi lµ Cha, lµ B¸c, lµ Anh Quả tim lớn lọc trăm dòng máu đỏ. So s¸nh vËt víi vËt: đờng vô xứ Nghệ quanh quanh non xanh nớc biếc nh tranh hoạ đồ. b.So s¸nh kh¸c lo¹i: Bµi 2 SGK/26. So s¸nh vËt víi ngêi, ngêi víi vËt. KhoÎ nh voi. + TiÕng suèi trong nh tiÕng h¸t xa §en nh than. Tr¨ng lång cæ thô, bãng lång hoa. Tr¾ng nh tuyÕt. + Thân em nh chẽn lúa đòng đòng Cao nh nói. PhÊt ph¬ díi ngän n¾ng hång ban mai. So s¸nh c¸i cô thÓ víi c¸i trõu tîng, trõu Bµi 3 SGK/26 tîng víi cô thÓ: Bµi tËp thªm. +Quª h¬ng lµ chïm khÕ ngät. + §Êt níc nh v× sao. Học sinh đọc hai văn bản, gạch chân hoặc đánh dấu những câu văn có sử dụng so sánh råi viÕt l¹i vµo vë bµi tËp. 4. Cñng cè dÆn dß: - Häc thuéc phÐp so s¸nh. - Lµm bµi tËp 3,4. - ChuÈn bÞ bµi quan s¸t tëng tîng so s¸nh vµ nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶. ***************************** Ngµy so¹n: TiÕt 79-80:. quan s¸t, tëng tîng, so s¸nh vµ nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶.. A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức- Thấy đợc vai trò, tác dụng của quan sát, tởng tợng so sánh và nhận xét trong v¨n miªu t¶. 2. Kü n¨ng- BiÕt c¸ch vËn dông c¸c yÕu tè nµy trong khi viÕt bµi v¨n miªu t¶. 3. Thái độ- Yêu thích học và rèn luyện viết văn miêu tả b.Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở, tái hiện.... c. ChuÈn bÞ cña GV- HS: 1. Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô.... 3. Häc sinh: §äc tríc bµi. d. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : - ThÕ nµo lµ v¨n miªu t¶? - Yêu cầu đối với ngời víêt văn miêu tả? 3. Bài mới :Yêu cầu quan trọng đối với ngời viết văn miêu tả là phải quan sát kĩ để tìm ra những đặc điểm nổi bật của ngời cảnh…Song bên cạnh năng lực quan sát, ngời viết v¨n miªu t¶ cÇn ph¶i biÕt tëng tîng, so s¸nh vµ nhËn xÐt. Hoạt động của giáo viên - học sinh. Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu phần I. Nội dung cần đạt. I. Quan s¸t, tëng tîng, so s¸nh vµ.

(12) Môc tiªu: NhËn diÖn c¸c kÜ n¨ng cÇn cã trong miªu t¶ Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở, tái hiện... G: treo b¶ng phô HS đọc các đoạn văn trong SGK/27 HS suy nghĩ đều trả lời câu hỏi:. ? §o¹n v¨n 1 t¶ c¶nh g×? miªu t¶ nh thÕ nµo? đợc thể hiện qua những từ ngữ hình ảnh nào?. ? Đoạn 2 tả cảnh gì? đặc điểm nổi bật của đối tợng miêu tả là gì? đợc thể hiện qua những từ ng÷, h×nh ¶nh nµo? ? §o¹n 3 t¶ c¶nh g×? thÓ hiÖn qua nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh nµo? ? Để tả đợc những đoạn văn nh trên, ngời viết cÇn thùc hiÖn nh÷ng thao t¸c nµo? ? T×m nh÷ng c©u v¨n cã sù liªn tëng, tëng tîng vµ so s¸nh trong c¸c ®o¹n v¨n trªn? c¸c kÜ n¨ng trên có gì đặc biệt? H: nh g· nghiÖn thuèc phiÖn, nh ngêi cëi trÇn mÆc ¸o ghilª, nh m¹ng nhÖn, nh th¸c, nh ngêi bơi ếch, nh dãy trờng thành vô tận; nh tháp đèn, nh ngän löa, nh nÕn xanh.. ? So s¸nh ®o¹n v¨n cña §oµn Giái(môc2) víi ®o¹n v¨n 2. T×m nh÷ng tõ ng÷ bÞ lîc bá, cã ¶nh hởng gì đến đoạn văn? - Tất cả những từ bị lợc bỏ là những động từ, tÝnh tõ nh÷ng so s¸nh liªn tëng vµ tëng tîng -> ®o¹n v¨n trë nªn chung chung kh« khan. ? Em h·y nªu t¸c dông cña v¨n miªu t¶? ? Muốn miêu tả đợc ta phải làm gì? ? Qua ®©y chóng ta rót ra ®iÒu g× cÇn ghi nhí? Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập Bµi 1/28. Häc sinh -T×m h×nh ¶nh tiªu biÓu cña Hå G¬m. -§iÒn tõ thÝch hîp. -Häc sinh lµm ë nhµ. ( Chó ý quan s¸t: h×nh d¸ng, mµu s¾c, kiÓu c¸ch..). nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶: 1. VÝ dô §o¹n v¨n 1-§o¹n v¨n 2-§o¹n v¨n 3 2.NhËn xÐt. - §o¹n 1: T¶ chµng dÕ cho¾t gÇy gß, ốm yếu, đáng thơng; các từ: gầy gò, lªu nghªu, bÌ bÌ, nÆng nÒ, ngÈn ngÈn ng¬ ng¬. - Đoạn 2: Tả cảnh đẹp, thơ mộng và hïng vÜ cña S«ng níc Cµ mau: Gi¨ng chi chÝt nh mµng nhÖn, trêi xanh, níc xanh, rõng xanh, r× rµo bÊt tËn, mªnh m«ng, Çm Çm nh th¸c… - Đoạn 3: Tả cảnh mùa xuân đẹp vui n¸o nøc nh ngµy héi, chim rÝu rÝt, Cây gạo nh tháp đèn khổng lồ, ngàn hoa löa, ngµn bóp nÕn, nÕn trong xanh. * Để viết đợc những đoạn văn trên, ngêi viÕt cÇn cã n¨ng lùc quan s¸t, tëng tîng, so s¸nh vµ nhËn xÐt s©u s¾c dåi dµo, tinh tÕ. - Các hình ảnh so sánh tợng liên tởng đều đặc sắc vì nó thể hiện đúng, rõ cụ thể về đối tợng, gây bất ngờ thó vÞ. Văn miêu tả giúp ta hình dung đợc đặc điểm nổi bật của sự vật. Muèn miªu t¶, ta ph¶i biÕt quan s¸t, rồi từ đó nhận xét, liên tởng, tởng tợng, ví von, so sánh…để làm nổi bật lên những đặc điểm tiêu biểu cña sù vËt. * Ghi nhí (SGK) II. LuyÖn tËp: Bµi 1 SGK/28. -Hình ảnh đặc sắc, tiêu biểu: +MÆt hå +CÇu Thª Hóc. +§Òn Ngäc S¬n. +th¸p Rïa. - §iÒn tõ: (1) g¬ng bÇu dôc, (1) cong cong, (1) lÊp lã, (1) cæ kÝnh, (1) xanh um. Bµi 2 SGK/29. - Những hình ảnh tiêu biểu, đặc sắc: +Th©n h×nh: rung rinh, mµu n©u bãng mì. +®Çu: to, næi tõng t¶ng. +R¨ng: ®en, ngoµm ngo¹p. +R©u: uèn cong. Bµi 3 SGK/29.--Bµi 4 SGK/29. -MÆt trêi: Nh chiÕc m©m löa, qu¶ cÇu löa. -BÇu trêi: Lång bµn khæng lå, nöa qu¶ cÇu, ChiÕc m©m b¹c. -Nh÷ng hµng c©y: §éi qu©n đứng trang nghiêm;(nh) hàng ngàn.

(13) -HS cÇn quan s¸t vµ liªn tëng mét c¸ch hîp lý, đặc sắc. -HiÒn: Hµng c©y t¬i xanh, th¼ng t¾p nh mét hµng anh lÝnh trÎ. -DiÖu Linh: 4. Híng dÉn häc bµi: - Häc thuéc néi dung phÇn ghi nhí. - ChuÈn bÞ bµi: “Bøc tranh cña em g¸i t«i”. chiếc ô xanh lớn, bé đứng bên nhau. -Núi (đồi):(nh) chiếc bát đất nung n»m óp xuèng, cua kÒnh. -Nh÷ng ng«i nhµ.. ****************************** Ngµy so¹n : TiÕt 81-82:. bøc tranh cña em g¸i t«i. A . Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức- Hiểu đợc nội dung, ý nghĩ của truyện. - Nắm đợc nghệ thuật kể chuyện và miêu tả tâm lý nhân vật trong tác phẩm. 2. Kü n¨ng- C¶m nhËn vµ biÕt ph©n tÝch v¨n b¶n miªu t¶. 3. Thái độ- Yêu mến và có ý thức tìm hiểu văn miêu tả. B.Phơng pháp: Vấn đáp, taí hiện, gợi mở, vấn đáp, phân tích... C. ChuÈn bÞ :- Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô, - Häc sinh: So¹n bµi. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : C©u hái: 1. C¶nh s«ng níc Cµ Mau vµ chî N¨m C¨n hiÖn lªn nh thÕ nµo? 2. Còn học tập đợc gì về nghệ thuật tả cảnh từ bài “sông nớc Cà Mau”? 3. Bài mới :Hoạt động 1: Giới thiệu bài: Trong cuộc sống không ai là không mắc phải lỗi lầm nào đó. Điều quan trọng là ta sẽ hối lỗi và trởng thành nh thế nào từ những lầm lỗi ấy, để tâm hồn trong trẻo và lắng dịu hơn. Câu chuyện về hai anh em bạn Kiều Phơng mà chóng ta t×m hiÓu h«m nay sÏ lµ bµi häc bæ Ých, thiÕt thùc vµ thÊm thÝa Hoạt động của g/v – h/s. Nội dung cần đạt. I. Giíi thiÖu chung: Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm - T¸c gi¶ T¹ Duy Anh (1956) hiÓu chung Môc tiªu: HiÓu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶, - “Bøc tranh cña em g¸i t«i” ®o¹t gi¶i cao nhÊt trong cuéc thi vÝªt “ T¬ng lai vÉy gäi” cña b¸o t¸c phÈm. BiÕt chia bè côc, nªu thiÕu niªn tiÒn phong. néi dung chÝnh. Phơng pháp: Đọc, vấn đáp, gợi më... HS đọc phần tiểu dẫn( chú thích) SGK/33. ? em h·y nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm? Gv hớng dẫn giọng đọc: phân 1. §äc biệt lời kể, đối thoại, ngữ điệu 2. Bè côc: 4 phÇn c¸c nh©n vËt. Phần 1:Từ đầu “ là đợc” giới thiệu về nhân Gv đọc một đoạn. vËt ngêi em. Hs đọc tiếp. - Phần 2: Ngời em bí mật vẽ, tài năng đợc phát Gv: cã thÓ chia bè côc nh thÕ hiÖn( tiÕp theo tµi n¨ng) nµo? - Phần 3: Tâm trạng thái độ của ngời anh( tiếp Hs: chia 4 phÇn. theo chäc tøc t«i) Gv: h·y kÓ tãm t¾t theo bè côc - PhÇn 4: §i thi ®o¹t gi¶i, ngêi anh hèi Êy? hËn( cßn l¹i) Hs: kÓ tãm t¾t kho¶ng 10 c©u. Hoạt động 3: Hớng dẫn đọc tìm hiểu văn bản: Môc tiªu: Häc sinh hiÓu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n Ph¬ng ph¸p: §äc ph©n tÝch, gîi më, t¸i hiÖn.... II- T×m hiÓu v¨n b¶n Hoạt động của g/v – h/s. Nội dung cần đạt.

(14) Gv: TruyÖn xoay quanh hai nh©n vËt ngêi anh vµ em g¸i. Ai lµ nh©n vËt chÝnh? Hs: c¶ hai Ngêi anh Gv: Cả hai đều là nhân vật chính vì đều mang chủ đề sâu sắc của truyện: lòng nhân hậu và thói đố kị, trong đó nhân vật trung t©m lµ ngêi anh v× sù thøc tØnh cña ngêi anh là chủ đề cơ bản của truyện. Gv: Nhân vật ngời anh đợc miêu tả chủ yếu ở đời sống tâm trạng. theo dõi truyện, em thÊy t©m tr¹ng ngêi anh diÔn biÕn qua c¸c thêi ®iÓm nµo? Hs 5 thêi ®iÓm: Khi ph¸t hiÖn em chÕ thuốc vẽ; Khi tài năng hội hoạ của em đợc ph¸t hiÖn; Khi lÐn xem nh÷ng bøc tranh; Khi tranh của em đoạt giải; Khi đứng trớc bøc tranh cña em trong phßng trng bµy. Gv: Khi ph¸t hiÖn em g¸i chÕ thuèc vÏ tõ nhä nåi, ngêi anh nghÜ g×? T×m c©u v¨n? Hs: “Trêi ¹! Th× ra nã chÕ thuèc vÏ” Gv: ý nghĩ ấy đã nói lên thái độ gì của ngời anh đối với em? Hs: Ng¹c nhiªn, xem thêng. Gv: Thái độ này còn thể hiện ở việc đặt tên em lµ Meß, ë viÖc bÝ mËt theo dâi viÖc lµm cña em vµ ë giäng ®iÖu kÎ c¶ khi kÓ vÒ em. Gv: Khi mäi ngêi ph¸t hiÖn ra tµi vÏ cña KiÒu Ph¬ng, ai còng vui duy chØ cã ngêi anh lµ buån. V× sao? Hs: V× thÊy m×nh bÊt tµi, bÞ ®Èy ra ngoµi, bÞ c¶ nhµ quªn l·ng. Gv: Víi t©m tr¹ng Êy, ngêi anh xö xù víi em g¸i nh thÕ nµo? Hs: Kh«ng thÓ th©n, hay g¾t gáng Gv: Ngời anh còn có hành động gì nữa? Hs: Xem t©m tr¹ng cña em. Gv: T¹i sao sau khi xem tranh, ngêi anh l¹i lÐn trót mét tiÕng thë dµi? Hs: V× thÊy em cã tµi thËt, cßn m×nh th× kÐm cái, v« dông. (B×nh) gv: Tãm l¹i, t©m tr¹ng ngêi anh lóc nµy nh thÕ nµo? gv: Cßn nhËn ra tÝnh xÊu ë ngêi anh? Hs: Ých kØ, ghen tÞ. Gv: Ngời anh đã “ muốn khóc” khi nào? Gv: Bức tranh đẹp quá, cậu bé trong tranh hoµn h¶o qu¸. Nªn khi nh×n vµo bøc tranh ngời anh không nhận ra đó là mình, để rồi khi nhËn ra th× ngì ngµng, h·nh diÖn, xÊu hæ. V× sao? Hs: Suy nghÜ råi th¶o luËn tríc líp. Gv: NhËn xÐt. Gv: §äc ®o¹n “ Díi m¾t em t«i th×…”Con hiÓu ®iÒu g× Èn sau dÊu(…). H·y tëng tîng m×nh lµ ngêi anh vµ diÔn t¶ b»ng lêi? Hs: Thì em tôi thật đáng ghét, thật bẩn, thËt nghÞch ngîm, nãi chung th× thËt b×nh. a. Nh©n vËt ngêi anh: - Khi thÊy em g¸i tù chÕ mµu vÏ: Thái độ coi thờng, kẻ cả. - Khi tài năng hội hoạ của em đợc ph¸t hiÖn: *B×nh: Sù Ých kØ Êy cßn thÓ hiÖn ë hµnh động “ đẩy em ra” khi em bộc lộ t×nh c¶m vui mõng vµ muèn chung vui cïng anh. Thùc ra ®©y lµ mét biÓu hiÖn t©m lÝ dÔ gÆp ë mäi ngêi, nhất là ở tuổi thiếu niên, đó là lòng tù ¸i vµ mÆc c¶m, tù ti khi thÊy ë ngêi kh¸c cã tµi n¨ng næi bËt. Ngßi bút tinh tế của nhà văn đã khám phá vµ miªu t¶ rÊt thµnh c«ng nÐt t©m lý Êy. ThÊy m×nh bÊt tµi. - Hay g¾t gáng. - Thë dµi.. T©m tr¹ng: buån, bùc béi, khã chÞu v× ghen tÞ víi ngêi h¬n m×nh. - Khi đứng trớc bức tranh đoạt giải cña em. - Ngì ngµng: V× kh«ng ngê ngêi em m×nh vÉn kh«ng coi thêng, kh«ng giËn ghÐt l¹i vÏ m×nh trong bøc tranh dù thi, coi m×nh lµ ngêi thân thuộc nhất. Và bức tranh đẹp qu¸, ngoµi søc tëng tîng. - Hãnh diện: Vì mình đợc đa vào trong tranh mµ l¹i lµ bøc tranh ®o¹t giải, vì mình thật đẹp, thật hoàn hảo, v× em m×nh thËt giái, thËt tµi n¨ng. - XÊu hæ: V× m×nh xa l¸nh em, ghen tÞ víi em, kh«ng hiÓu em vµ tÇm thêng h¬n em.  Ngời anh đã nhận ra thói xấu của m×nh, nhËn ra t×nh c¶m trong s¸ng, lßng nh©n hËu cña em g¸i, thùc sù xÊu hæ, hèi hËn. *B×nh: Ngì ngµng, h·nh diÖn råi xÊu hæ. XÊu hæ tríc nÐt vÏ vµ tÊm lßng nh©n hËu cña ngêi em. Vµ quan trọng hơn là vì cậu đã nhận ra thiÕu xãt cña m×nh. Ch¾c ch¾n lóc này, cậu đã hiểu rằng những ngày qua,mình đối xử không tốt với em.

(15) thêng. Gv: Cuèi truyÖn, ngêi anh muèn nãi: “ Kh«ng ph¶i con ®©u. §Êy lµ t©m hån vµ lòng nhân hậu của em con đấy” câu nói đó gîi cho em suy nghÜ g× vÒ ngêi anh? Gv: Trong truyÖn nµy, nh©n vËt ngêi em hiện lên với những nét đáng yêu, đáng quý nµo? ( VÒ tÝnh t×nh? VÒ tµi n¨ng?) Gv: Theo em, tµi n¨ng hay tÊm lßng cña c« em gái cảm hoá đợc ngời anh? Hs: C¶ tµi n¨ng vµ tÊm lßng, song nhiÒu hơn ở tấm lòng trong sáng, hồn nhiên, độ lợng dành cho anh trai. Gv: Dï ngêi anh cã giËn, cã ghÐt em g¸i th× đối với ngời em, anh vẫn là ngời thân thuộc nhÊt, gÇn gòi nhÊt. Em vÉn ph¸t hiÖn ra ë anh bao điều tốt đẹp, đáng yêu. Chính tâm hån trong s¸ng vµ tÊm lßng nh©n hËu cña ngời em đã giúp anh nhận ra tính xấu của mình, đồng thời giúp anh vợt qua lòng đố kị, tự ái, tự ti để sống tốt hơn.. Hoạt động 4: Hớng dẫn luyện tập Hs: Lµm nhanh bµi tËp 1. Tr×nh bµy tríc líp.. gái, mình không xứng đáng với tình yªu vµ niÒm h·nh diÖn cña em g¸i, bức chân dung của mình đợc vẽ nên b»ng t©m hån vµ lßng nh©n hËu cña c« em g¸i. §©y chÝnh lµ lóc nh©n vËt tự thức tỉnh để hoàn thiện nhân cách cña m×nh.. b. Nh©n vËt ngêi em: - TÝnh t×nh: hån nhiªn, trong s¸ng, nh©n hËu. - Tµi n¨ng( vÏ sù vËt) vÏ rÊt giái. * Ghi nhí IV. LuyÖn tËp: Gv: Néi dung cña truyÖn lµ g×? Hs: Tr¶ lêi. §äc ghi nhí SGK/ 35. Gv: Ngoài nội dung đó, truyện còn mang nh÷ng néi dung, ý nghÜa nµo? Hs: - Sù chiÕn th¾ng cña t×nh c¶m trong sáng, nhân hậu đối với( tình cảm) tính ghen ghét, đố kị. - Truyện còn đề cao sức mạnh của nghÖ thuËt: nghÖ thuËt ch©n chÝnh có sức cảm hoá mạnh mẽ đối với con ngêi, híng con ngêi tíi nh÷ng điều tốt đẹp. Gv: V¨n b¶n nµy cho con hiÓu g× vÒ nghệ thuật viết truyện hiện đại? 2. NghÖ thuËt: - KÓ chuyÖn b»ng ng«i thø nhÊt hån nhiªn, ch©n thùc. - Miªu t¶ tinh tÕ, diÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt.. - Híng dÉn häc bµi: - Viết đoạn văn thuật lại tâm trạng của ngời anh khi đứng trớc bức tranh của cô em gái. - ChuÈn bÞ bµi: luyÖn nãi vÒ quan s¸t tëng tîng, so s¸nh vµ nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶. Ngµy so¹n: TiÕt 83-84:. *************************************. luyÖn nãi vÒ quan s¸t,tëng tîng, so s¸nhvµ nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶.. A- Mục tiêu cần đạt: 1. Kỹ năng- Học sinh biết trình bày miệng tơng đối trôi chảy những nội dung về quan sát, nhËn xÐt, tëng tîng, so s¸nh khi miªu t¶. 2. Thái độ- Có ý thức luyện nói để có khả năng trình bày một vấn đề trớc đám đông. B. Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp....

(16) C.ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… Su tÇm mét sè tranh ảnh về cảnh biển buổi sớm, cảnh đêm trăng, cảnh mùa thu. - Học sinh: + Mỗi tổ chuẩn bị một đề: Lập dàn ý ra nháp. Trao đổi trớc trong tổ. + Cử một học sinh đại diện cho tổ trình bày trớc lớp. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò: Ngoµi n¨ng lùc quan s¸t, ngêi viÕt v¨n miªu t¶ cÇn cã n¨ng lùc g× n÷a? 3. Bµi míi : Hoạt động của giáo viên - học sinh. Hoạt động 1: Hớng dẫn học sinh G: Chia nhãm: mçi tæ lµm mét bµi tËp Gv: Gọi một số học sinh đọc phần dàn ý đã chuÈn bÞ. Häc sinh kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. Gv: NhËn xÐt, yªu cÇu bæ sung vµo dµn ý. Hs: đợc chuẩn bị 3 phút trớc khi trình bày tríc líp. Hoạt động 2: Hớng dẫn học sinh luyện nãi Nhãm 1: Hs: KiÒu Ph¬ng lµ mét em g¸i hån nhiªn, cã tµi n¨ng héi ho¹, cã t©m hån trong s¸ng vµ lßng nh©n hËu. Em hån nhiªn ë chç lu«n vui vÎ, th©n thiÖn víi mäi ngêi, mÆt lu«n tù b«i bÈn, cßn miÖng th× h¸t hß vui vÎ thËm chÝ khi bÞ anh m¾ng th× mÆt xiô xuèng, miÖng dÈu ra tr«ng rÊt ngé chø kh«ng bùc tøc, c·i l¹i. C« bÐ Êy cßn cã tµi năng hội hoạ đặc biệt. Tuy còn rất bé mà đã tự mày mò chế thuốc vẽ. Em vẽ tất cả nh÷ng g× th©n thuéc quanh m×nh: con mÌo v»n, b¸t móc c¬m, mµ c¸i g× vµo tranh còng ngộ nghĩnh, sinh động, đáng yêu. Hs 2 nhËn xÐt. Gv: nhËn xÐt. Nhãm 2: Hs: Tr×nh bµy tríc líp dùa theo gîi ý trong SGK: Đó là một đêm trăng nh thế nào? (nhËn xÐt) Đêm trăng đó có gì đặc sắc, tiêu biểu:  BÇu trêi  §ªm  V©ng tr¨ng  C©y cèi  Phè phêng T×m nh÷ng h×nh ¶nh tëng tîng, so s¸nh để cảnh đêm trăng đẹp và sinh động. Gv đọc “ Vầng trăng quê em” ( trang 31 s¸ch “ V¨n miªu t¶” “ Tr¨ng lªn”(trang 36 sách đã dẫn) Nhãm 3:Hs miªu t¶ theo gîi ý trong SGK  MÆt trêi  BÇu trêi  MÆt biÓn  Sãng biÓn  B·t c¸t  Nh÷ng con thuyÒn .. Nội dung cần đạt. I.. KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ:. II. LuyÖn nãi vÒ quan s¸t tëng tîng, so s¸nh vµ nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶: 1. Miªu t¶ h×nh ¶nh KiÒu Ph¬ng: - H×nh d¸ng nhá bÐ, nhanh nhÑn, tãc ng¾n buéc hai bªn nh hai chiÕc ®u«i gµ hoe vµng, m¾t ®en trßn s¸ng long lanh, khu«n mÆt trßn hay tù b«i bÈn nh c« bÐ lä lem trong truyÖn cæ tÝch. - TÝnh t×nh: Vui vÎ, hån nhiªn, tinh nghịch, a hoạt động, thích sáng tạo, say mê vẽ, độ lợng và nhân hậu. Đáng yêu, đáng mến.. 2. Miêu tả đêm trăng: - Đó là một đêm trăng tròn ( trăng rằm ) rất đẹp. - BÇu trêi lµ mét tÊm ¸o mµu x¸m nh¹t víi nh÷ng b«ng hoa sao li ti. - MÆt tr¨ng trßn vµnh v¹nh nh chiÕc cóc ¸o bằng bạc đính khéo léo trên chiếc áo da trêi. - Bãng tr¨ng lång bãng c©y in bãng xuèng mặt đất nh hàng ngàn đốm hoa lửa đang nh¶y nhãt. - Phè phêng huyÒn ¶o h¬n, sang träng h¬n trong ¸nh s¸ng dÞu dµng, lan to¶ cña tr¨ng đêm. 3. Miªu t¶ c¶nh b×nh minh trªn biÓn: - Mặt trời nh lòng đỏ quả trứng gà. - Bầu trời nh chiếc đĩa bạc. - Mặt biển đầy nh mâm bánh đúc, loáng tho¸ng nh÷ng con thuyÒn nh nh÷ng h¹t l¹c ai ®em r¾c lªn trªn. - B·i c¸t ph¼ng lÆng nh mét chiÕc kh¨n kim tuyÕn khæng lå v¾t ngang bê biÓn..

(17) Gv đọc “ Hừng đông mặt biển” ( Trang 45 sách văn miêu tả) “ Biển đẹp” ( Trang 91) Nhóm 4:Học sinh đợc quan sát bức tranh vẽ về đề tài mùa thu ( Dựa theo bài Thu §iÕu cña nhµ th¬ NguyÔn KhuyÕn) Gv: Bøc tranh vÏ c¶nh g×? ( Mïa nµo ? ë ®©u?) H×nh ¶nh nµo gióp con nhËn ra ®iÒu đó? (ao, cây, lá, bầu trời, không khí...) T×m nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh, liªn tëng hợp lý để miêu tả bức tranh thu. Hs: chuÈn bÞ 7 10 phót. §¹i diÖn cña mçi tæ lªn tr×nh bµy. Gv: đọc bài “ Thu Điếu” để minh hoạ thªm.. 4. Miªu t¶ c¶nh mïa thu (theo tranh vÏ): - Bức tranh vẽ cảnh mùa thu ở vùng đồng b»ng B¾c Bé. - MÆt níc trong veo nh tÊm g¬ng ph¶n chiÕu s¾c trêi xanh biÕc. - BÇu trêi trong xanh, cao vêi vîi kiªu h·nh trong chiÕc ¸o choµng mµu ngäc bÝch trang điểm những đốm hoa mây trắng. - Ngâ tróc nh nh÷ng chó r¾n lôc uèn m×nh quanh th«n xãm. - L¸ vµng chao theo chiÒu giã nh nh÷ng chiÕc thuyÒn nhá ngoµi biÓn kh¬i xa x«i chËp chên thu sãng níc. - Không gian đều hiu quạnh, vắng, man mác buån.. 4 - Híng dÉn häc bµi: - Häc thuéc kiÕn thøc vÒ quan s¸t tëng tîng, so s¸nh vµ nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶. - Viết một bài văn miêu tả hoàn chỉnh một trong các đề vừa luyện nói. - ChuÈn bÞ bµi “ Vît th¸c”. Ngµy so¹n : TiÕt 85:. vît th¸c.. A . Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức- Cảm nhận đợc vẻ đẹp phong phú, hùng vĩ của thiên nhiên trên sông Thu Bồn và vẻ đẹp của ngời lao động đợc miêu tả trong bài. - Nắm đợc nghệ thuật phối hợp miêu tả khung cảnh thiên nhiên và hoạt động của con ngời. 2. Kü n¨ng- RÌn kü n¨ng quan s¸t, tëng tîng, miªu t¶. 3. Thái độ- Yêu quý, tích cực rèn luyện văn miêu tả. B.Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở,đàm thoại, phân tích..... C. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô, - Häc sinh: So¹n bµi. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : ? §øng tríc bøc tranh cña em g¸i, t©m tr¹ng ngêi anh nh thÕ nµo? ? §Õn ®©y con cã nhËn xÐt g× vÒ mét ngêi anh? 4. Bµi míi : Hoạt động của giáo viên - học sinh. Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu chung Môc tiªu: Häc sinh cã hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm Phơng pháp: Gợi mở, đàm thoại ? Em h·y tr×nh bµy nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm? Gv: Hớng dẫn giọng đọc: Thay đổi phï hîp víi néi dung tõng ®o¹n. §o¹n đầu đọc nhẹ nhàng, đoạn tả cảnh vợt th¸c th× s«i næi, m¹nh mÏ, ®o¹n cuèi l¹i ªm ¶, tho¶i m¸i. Gv: Chia bè côc mÊy phÇn? Néi dung c¬ b¶n? Hs: 3 phÇn. Nội dung cần đạt. I. Giíi thiÖu chung: 1. T¸c gi¶: Vâ Qu¶ng sinh n¨m 1920, quª ë tØnh Qu¶ng Nam, lµ nhµ v¨n chuyªn viÕt cho thiÕu nhi. 2. T¸c phÈm - V¨n b¶n trÝch tõ truyÖn “ Quª néi”-T¸c phÈm viÕt vÒ cuéc sèng ë mét lµng quª ven s«ng Thu Bån ë miÒn Trung. 3. §äc 4. Bè côc: 3 phÇn - §o¹n1: Tõ ®Çu “ThuyÒn chuÈn bÞ vît qua nhiÒu th¸c níc” - Đoạn 2: Từ “ đến phờng lanh” “ThuyÒn vît qua cæ cß” - §o¹n 3: PhÇn cßn l¹i. Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu văn bản.

(18) Môc tiªu: Häc sinh hiÓu râ gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n Ph¬ng ph¸p: §µm tho¹i, ph©n tÝch, gîi më... II.T×m hiÓu v¨n b¶n: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Gv: Xác định vị trí quan sát miêu tả của 1. Cảnh thiên nhiên: t¸c gi¶? Hai ph¹m vi miªu t¶ c¶nh dßng s«ng vµ Hs: VÞ trÝ trªn con thuyÒn ®ang di c¶nh hai bªn bê. động vợt thác thích hợp, vì phạm vi * C¶nh dßng s«ng: H×nh ¶nh con thuyÒn( C¸nh buåm cảnh rộng, thay đổi, cần điểm nhìn trực nhá c¨ng phång rÏ sãng vît bon tiếp và di động. bon)Con thuyÒn lµ sù sèng cña s«ng Gv: Cã mÊy ph¹m vi c¶nh thiªn nhiªn miªu t¶ thuyÒn lµ miªu t¶ s«ng Níc tõ đợc miêu tả trong văn bản? cao phãng xuèng. ? Cảnh dòng sông đợc miêu tả nh thế nµo? * C¶nh hai bªn bê: - B·i d©u tr¶i ra b¹t ngµn.  Giảng: dòng sông lúc êm đềm, - Nh÷ng chßm cæ thô d¸ng m·nh liÖt hiÒn hoµ, th¬ méng, khi d÷ déi, đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nớc. hiÓm trë. Gv: Cảnh bờ bãi ven sông đợc miêu tả - Những dãy núi cao sừng sững. - Nh÷ng c©y to mäc gi÷a bôi lóp xóp b»ng nh÷ng h×nh ¶nh cô thÓ nµo? lom xa nh những cụ già vung tay hô đám Hs: T×m c¸c h×nh ¶nh trong bµi. *Gi¶ng “ Nh÷ng chßm cæ thô-n- con ch¸u tiÕn vÒ phÝa tríc. íc” võa nh b¸o tríc mét khóc s«ng d÷ hiÓm, võa nh m¸ch b¶o con ngêi dån NghÖ thuËt miªu t¶: nÐn søc m¹nh chuÈn bÞ vît th¸c. Cßn - Dïng nhiÒu tõ l¸y gîi h×nh( trÇm h×nh ¶nh nh÷ng chßm cæ thô (l¹i ) hiÖn ng©m, sõng s÷ng, lóp xóp) ra trªn bê khi thuyÒn vît qua th¸c d÷ th× - PhÐp nh©n hai( Nh÷ng chßm cæ “mäc gi÷a nh÷ng…xóp” võa phï hîp thô d¸ng trÇm ng©m), phÐp so với quang cảnh, vừa biểu hiện đợc tâm sánh(Những cây to … nh) Cảnh rõ nét, trạng hào hùng, phấn chấn của con ngời sinh động. tiÕp tôc tiÕn lªn phÝa tríc. Thiªn nhiªn ®a d¹ng, phong phó, giµu sức sống; vừa tơi đẹp, vừa nguyên Gv: NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt miªu t¶? s¬, cæ kÝnh. Gv: Qua ngßi bót miªu t¶ cña t¸c gi¶, T¸c gi¶ cã kh¶ n¨ng quan s¸t, tëng tc¶nh thiªn nhiªn hiÖn lªn nh thÕ nµo? îng, cã sù am hiÓu vµ cã t×nh c¶m yªu Gv: NhËn xÐt g× vÒ n¨ng lùc miªu mÕn c¶nh vËt quª h¬ng. 2. C¶nh vît th¸c cña dîng H¬ng Th: t¶ cña nhµ v¨n? *Hoµn c¶nh: L¸i thuyÒn “ vît th¸c” gi÷a mïa níc to. Gv: Ngời lao động đợc miêu tả trong v¨n b¶n lµ dîng H¬ng Th. Lao Khã kh¨n, nguy hiÓm. động của dợng Hơng Th diễn ra trong * H×nh ¶nh dîng H¬ng Th: hoµn c¶nh nµo? - Ngoại hình: Nh một pho tợng đồng Gv:§äc ®o¹n v¨n miªu t¶ dîng H¬ng đúc, nh một hiệp sĩ của Trờng Sơn oai Th? linh R¾n ch¾c, dòng m·nh,t thÕ hµo Hs: §äc ®o¹n v¨n : “ Dîng H¬ng hïng. Th…hïng vÜ” ? H×nh ¶nh Dîng H¬ng th l¸i thuyền vợt thác đợc tập trung miêu tả - §éng t¸c: Co ngêi phãng sµo xuèng nh thÕ nµo? lßng s«ng, gh× chÆt trªn ®Çu sµo, th¶ sµo, Gv: NÐt nghÖ thuËt nµo næi bËt trong rót sµo rËp rµng nhanh nh c¾t, gh× trªn mÝªu t¶ nh©n vËt? ngän sµo. Hs: NghÖ thuËt so s¸nh. Gv: Các so sánh đó có sức gợi tả M¹nh mÏ, døt kho¸t. mét con ngêi nh thÕ nµo? Gv: Bªn c¹nh chi tiÕt ngo¹i h×nh, nh÷ng * Ghi nhí chi tiết miêu tả động tác cũng làm nổi bËt vÎ dòng m·nh, qu¶ c¶m cña nh©n IV. LuyÖn tËp: vËt. H·y chøng minh?.

(19) Gv gi¶ng: Nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh độc đáo và những từ ngữ miêu tả tinh tế trong ®o¹n v¨n kh«ng chØ kh¾c ho¹ vÎ đẹp ngời lao động, mà còn đề cao sức m¹nh cña hä vµ thÓ hiÖn t×nh c¶m quý trọng đối với ngời lao động trên quê hơng sông nớc. Gv: Nªu c¶m nhËn chung vÒ h×nh ảnh thiên nhiên và con ngời đợc miêu tả trong bµi v¨n? Hs: Ph¸t biÓu c¶m nhËn cña m×nh( khuyÕn khÝch ý kiÕn riªng). Gv:Dùa vµo phÇn ghi nhí SGK, gv tãm t¾t l¹i.. 1. Néi dung: Bµi v¨n miªu t¶ c¶nh vît th¸c cña con thuyÒn trªn s«ng Thu Bån, lµm næi bËt vÎ hïng dòng vµ søc m¹nh cña con ngời lao động trên, nên cảnh thiên nhiên réng lín, hïng vÜ. Gv: Con học tập đợc gì về nghệ thuật miªu t¶ tõ v¨n b¶n nµy? 2. NghÖ thuËt: - Chän ®iÓm nh×n thuËn lîi cho viÖc quan s¸t. - Cã trÝ tëng tîng phong phó, linh ho¹t. - Có cảm xúc với đối tợng miêu tả. Hoạt động 4: Hớng dẫn luyện tập NÕu cßn thêi gian häc sinh sÏ lµm t¹i líp. NÕu kh«ng vÒ nhµ lµm.. 4-Híng dÉn häc bµi: - ViÕt mét ®o¹n v¨n ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt Dîng H¬ng Th. *Tham kh¶o: Tác giả "Quê nội" đã tạo ra đợc một hơi thở và một màu sắc riêng không giống bất kì một ngời nào khác.Đó là lối diễn tả giản dị và hồn nhiên, loáng thoáng có nụ cời kín đáo và tế nhị. Đọc " Quê nội" ngời ta tởng nghe đợc tiếng rì rào của ngọn gió nồm trên ngàn dâu xanh, nghe tiếng sột soạt của sào tre chạm với đá chống thuyền vợt thác, ngửi đợc mùi mía đờng và mùi tơ nhộng, thấy đợc các màu sắc, âm thanh của một cái chợ miền Trung, nghe đợc tiếng mắc sợi trên đò xuôi trở khách. ( Vân Thanh). **************************************. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 86:. so s¸nh ( tiÕp theo). A- Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức- Nắm đợc hai kiểu so sánh cơ bản: ngang bằng và không ngang bằng. - Hiểu đợc các tác dụng chính của so sánh. 2. Kỹ năng- Bớc đầu tạo đợc một số phép so sánh. 3. Thái độ:- Có thái độ sử dụng phép so sánh một cách phù hợp B. Phơng pháp: Vấn đáp, phân tích..... C.ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô - Häc sinh: §äc tríc bµi. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : Thế nàolà so sánh? Lấy một ví dụ và chỉ rõ cấu tạo của phép so sánh đó? 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I. C¸c kiÓu so s¸nh: Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu các kiểu so 1. VÝ dô: s¸nh Môc tiªu: Häc sinh nhËn diÖn c¸c kiÓu so s¸nh.... Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp... G: Treo b¶ng phô: “ Nh÷ng ng«i sao thøc ngoµi kia Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con §ªm nay con ngñ giÊc trßn.

(20) Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.” - Trần Quốc MinhH: đọc ví dụ. ? Tríc khi ph©n tÝch vd nµy em h·y nh¾c l¹i c¸c tõ so sánh đã đợc học ở tiết trớc? H: Nh, nh lµ, b»ng, tùa, h¬n, tëng, ? Em h·y cho biÕt trong ®o¹n th¬ cña TrÇn Quèc Minh cã xuÊt hiÖn nh÷ng c¸c tõ so s¸nh Êy kh«ng? - Không có các từ đó. G: VËy chóng ta cïng t×m hiÓu nh÷ng tõ so s¸nh kh¸c cña phÐp so s¸nh. ? Em h·y t×m c¸c phÐp so s¸nh trong vÝ dô? - PhÐp so s¸nh: “ Nh÷ng ng«i sao thøc ngoµi kia -chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con” và “mẹ là ngän giã”. ? trong phÐp so s¸nh nµy t¸c gi¶ cã sö dông tõ so s¸nh kh«ng? ? T¬ng tù nh vËy em h·y chØ ra vÕ A vµ B cña phÐp so s¸nh thø 2? ? Em hãy xác định từ so sánh? ? Em h·y cho biÕt c¸c tõ so s¸nh trong hai phÐp so s¸nh nµy cã g× kh¸c nhau? Kh¸c nhau: + Ch¼ng b»ng: lµ vÕ A kh«ng b»ng vÕ B. + Lµ: vÕ A b»ng vÕ B ? Ngoµi nh÷ng tõ ng÷ nµy th× cßn cã nh÷ng tõ ng÷ nµo kh¸c chØ ý so s¸nh. ? tríc hÕt em h·y t×m nh÷ng tõ chØ ý so s¸nh ngang b»ng? So s¸nh ngang b»ng: lµ, nh, nh lµ, gièng, tùa nh, nh thÓ, bao nhiªu- bÊy nhiªu. ? C¸c tõ chØ ý so s¸nh kh«ng ngang b»ng mµ em gÆp? - So s¸nh kh«ng ngang b»ng: cßn h¬n, ch¼ng b»ng, h¬n, h¬n lµ, kÐm, kÐm h¬n. ? VËy qua tiÕt häc ngµy h«m nay em thÊy cã mÊy kiểu so sánh? đó là những kiểu nào? Gv: Cã thÓ kÕt luËn: cã hai kiÓu so s¸nh: ngang b»ng vµ h¬n kÐm. Hs: Cho vÝ dô vÒ h¬n kÐm ngang b»ng. T×m thªmmét vµi tõ so s¸nh ngang b»ng(nh, tùa, nh thÓ) Hs: Cho vÝ dô vÒ so s¸nh h¬n kÐm( h¬n, kh¸c). Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu tác dụng của so s¸nh. Môc tiªu: HiÓu t¸c dông cña so s¸nh Phơng pháp: Bình luận, vấn đáp... H/s: đọc ví dụ. ? Trong đoạn văn phép so sánh có tác dụng gì đối víi viÖc miªu t¶ sù vËt sù viÖc? - Nó giúp cho ngời đọc , ngời nghe dễ hình dung về sự vật, sự việc đợc miêu tả.. * 2 phÐp so s¸nh: - PhÐp so s¸nh 1: + VÕ A: Nh÷ng ng«i sao. + Vế B: Mẹ đã thức. - Tõ so s¸nh: Ch¼ng b»ng. - PhÐp so s¸nh thø 2: + VÕ A: MÑ + VÕ B : ngän giã. + Tõ so s¸nh: lµ. 1.So s¸nh ngang b»ng: A lµ B vd: Em nh c©y quÕ gi÷a rõng th¬m tho ai biÕt ng¸t lõng ai hay. 2. So s¸nh h¬n kÐm ( kh«ng ngang b»ng) A ch¼ng b»ng B. Vd: Con ®i tr¨m nói ngµn khe, Cha b»ng mu«n nçi t¸i tª lßng bÇm. * Ghi nhí. II. T¸c dông cña so s¸nh: * VÝ dô SGK PhÐp so s¸nh trong ®o¹n trÝch - cã chiÕc l¸ (rông) tùa mòi tªn nhän. - cã chiÕc l¸ nh con chim bÞ lảo đảo. - cã chiÕc l¸ nh thÇm b¶o.

(21) C¸c phÐp so s¸nh:  Cã chiÕc tùa nh mòi tªn nhän: vÈn v¬.  Có chiếc lá nh con chim bị lảo đảo.  Cã chiÕc l¸ nh thÇm b¶o : hiÖn t¹i.  Cã chiÕc l¸ nh sî h·i: nh gÇn tíi mÆt đất-cành. Hs: Tr¶ lêi c©u hái 2 theo gîi ý: ? Tác dụng của so sánh đối với miêu tả sự vật, sự viÖc? ? Tác dụng đối việc thể hiện t tởng, tình cảm của ngời viết? Gv: NhËn xÐt:  PhÐp so s¸nh trong ®o¹n v¨n gióp ngêi đọc hình dung rõ nét các điệu rơi của lá.  ThÓ hiÖn quan t©m cña t¸c gi¶ vÒ sù sèng vµ c¸i chÕt. Hs: §äc ghi nhí. Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập III. LuyÖn tËp: Hoạt động của giáo viên - học sinh. Hs: Lµm trªn líp. a. So s¸nh ngang b»ng. b. So s¸nh kh«ng ngang b»ng. c. So s¸nh ngang b»ng( c©u 1-2) So s¸nh kh«ng ngang b»ng ( c©u 3-4) Ph©n tÝch t¸c dông cña phÐp so s¸nh ë c©u 1: “ T©m hån t«i-lo¸ng” So s¸nh c¸i trõu tîng víi c¸i cô thÓ gióp ngêi đọc cảm nhận rõ nét vẻ đẹp của tâm hồn trẻ th¬ vui vÎ, hån nhiªn, trong trÎo, rén rµng. Hs: Lµm bµi tËp 2 trªn líp: Ph©n tÝch h×nh ¶nh “ Dîng H¬ng Th nh một pho tợng đồng đúc” vẻ đẹp cứng cái, m¹nh mÏ, tõng tr¶i. r»ng. - Cã chiÕc l¸ nh sî h·i. - §èi víi viÖc miªu t¶ sù vËt, sù viÖc: T¹o ra nh÷ng h×nh ảnh cụ thể, sinh động giúp ngời đọc, ngời nghe dễ hình dung vÒ sù vËt, sù viÖc. - §èi víi viÖc thÓ hiÖn t tëng, t×nh c¶m cña ngêi viÕt, t¹o ra nh÷ng lèi nãi hµm súc, giúp ngời đọc dễ nắm b¾t t tëng t×nh c¶m t¸c gi¶ göi g¾m. Ghi nhí SGK/51.. Nội dung cần đạt. Bµi tËp 1SGK/ 43. a. T©m hån t«i lµ mét buæi tra hÌ -> kiÓu so s¸nh ngang b»ng. - T¸c dông: Lµm bËt lªn t×nh yªu quª h¬ng cña t¸c gi¶. b. Tõ so s¸nh “cha b»ng” -> So s¸nh kh«ng ngang b»ng. -> NhÊn m¹nh nçi vÊt v¶, khã nhäc cña nh÷ng ngêi mÑ cã con ®i chiÕn trËn. c. Tõ so s¸nh nh: - KiÓu so s¸nh ngang b»ng. Bµi tËp 2SGK/ 43. Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh nh c¾t. Dợng Hơng Th nh một pho tợng đồng đúc Däc sên nói vÒ phÝa tríc. 4 - Híng dÉn häc bµi: - Häc thuéc kiÕn thøc vÒ phÐp so s¸nh, lµm bµi tËp 3. - Chuẩn bị bài : “Chơng trình địa phơng”. ********************************* Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 87:. chơng trình địa phơng rÌn luyÖn chÝnh t¶ A-Mục tiêu cần đạt: - Sửa một số lỗi chính tả do ảnh hởng của cách phát âm địa phơng. - Có ý thức khắc phục các lỗi chính tả do ảnh hởng của cách phát âm địa phơng. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô - Häc sinh: §äc tríc bµi..

(22) C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : Hoạt động của giáo viên – học sinh. Hoạt động 1: Hớng dẫn luyện tập *Ph©n biÖt tr vµ ch: Gv đọc chính tả.-Hs viết: -Trß ch¬i lµ cña trêi cho Chí nªn ch¬i trß chØ trÝch, chª bai! -Chßng chµnh trªn chiÕc thuyÒn tr«i, Chung chiªng míi biÕt «ng trêi trí trªu. Hs viÕt: -SÇm sËp sãng d÷ x« bê ThuyÒn xoay xë m·i lß dß b¬i ra -Vên c©y san s¸t xum xuª. Khi s¬ng sµ xuèng lèi vÒ tèi om. Hs viÕt: -Lóa nÕp lµ lóa nÕp lµng Lóa lªn líp líp lßng nµng l©ng l©ng. ( gv đọc) hs viÕt: - Giã rung, giã giËt t¬i bêi D©u da rò rîi rông r¬i ®Çy vên -Rung rinh dµn qu¶ roi hång Giã rÝt r¨ng r¾c rïng rïng doi r¬i. Nội dung cần đạt. I. Néi dung luyÖn tËp: 1. Ph©n biÖt tr/ ch. 2. Ph©n biÖt s/x. 3. Ph©n biÖt l/n 4. Ph©n biÖt r/d/gi. II. Mét sè h×nh thøc luyÖn tËp: 1. ViÕt ®o¹n chøa c¸c ©m thanh dÔ m¾c lçi 2. Lµm bµi tËp chÝnh t¶ : §iÒn tõ: Hoạt động 1: Hớng dẫn một số hình thức  ch©n thµnh, ch©n träng, nÆng luyÖn tËp trÜu, leo trÌo, trÌo thuyÒn, chai s¹n, Gv đọc doạn: “Lời nói – hoa nở trên nền chµi líi, tr¶i chiÕu. v¨n ho¸”  X¬ x¸c, s¬ lîc, s¬ sµi, sµng ( S¸ch thiÕt kÕ bµi gi¶ng ng÷ v¨n quyÓn 2 läc, chia sÎ, xö xù, xÎ gç. tr 16”  Nãng lßng, nao nóng, thuyÒn gv đọc, học sinh viết. nan, lan man, giËn gi÷, gia nhËp, ®i ra, da diÕt, gieo trång, reo vui. 4- Híng dÉn häc bµi: - Ph¬ng ph¸p ch÷a lçi khi tr×nh bµy. - Tù luyÖn viÕt chÝnh t¶. - So¹n bµi: Ph¬ng ph¸p t¶ c¶nh. ********************************* Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 88:. ph¬ng ph¸p t¶ c¶nh (viÕt bµi Tlv t¶ c¶nh ë nhµ). A- Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức- Nắm đợc cách tả cảnh và bố cục hình thức của một đoạn, một bài văn tả c¶nh. 2. Kü n¨ng- LuyÖn tËp kÜ n¨ng quan s¸t vµ lùa chän, kÜ n¨ng tr×nh bµy nh÷ng ®iÒu quan s¸t, lùa chän theo mét thø tù hîp lÝ..

(23) 3. Thái độ- Yêu quý văn miêu tả B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… - Häc sinh: §äc tríc bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : Tr×nh bµy bµi tËp vÒ nhµ( miªu t¶ theo tranh vÏ) 3. Bµi míi : Hoạt động của giáo viên - học sinh. Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu phơng pháp viÕt v¨n. Môc tiªu: NhËn diÖn kü n¨ng miªu t¶ Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp... - 3 nhóm đọc kĩ ba đoạn văn tả cảnh trong sgk. Tr¶ lêi c©u hái trong sgk? ? §o¹n a t¶ c¶nh g×? - Hs đọc đoạn 1 và trả lời: Đoạn văn miêu tả hình ảnh dợng Hơng Th trong một chặng đờng cña cuéc vît th¸c.Song qua h×nh ¶nh nh©n vËt, ta cã thÓ h×nh dung c¶nh s¾c ë khóc s«ng cã nhiều thác dữ vì ngời vợt thác đã phải đem hết gân sức, tinh thần chiến đấu cùng thác dữ: “ Hai hµm r¨ng c¾n chÆt, quai hµm b¹nh ra” Gv: T¶ c¶nh gi¸n tiÕp th«ng qua ngo¹i hình và động tác của nhân vật. Hs: đọc đoạn b và trả lời câu hỏi SGK Gv: Có thể đảo ngợc thứ tự này đợc kh«ng? V× sao? Hs: Kh«ng. V× ngêi t¶ ®ang ngåi trªn thuyÒn nªn h×nh ¶nh ®Ëp m¾t tríc tiªn lµ dßng sông, nớc chảy rồi mới đến cảnh trên bờ. Hs: §äc vµ chØ ra bè côc, ý chÝnh tõng phÇn. Gv:NhËn xÐt thø tù miªu t¶? Hs: T¶ tõ ngoµi vµo trong. Gv: Muèn t¶ c¶nh cÇn chó ý nh÷ng g×? Bè côc nh thÕ nµo? Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập Môc tiªu: RÌn kü n¨ng viÕt v¨n t¹i líp Ph¬ng ph¸p: Gîi më... Hs: Lµm bµi 1 trªn líp. H×nh ¶nh cô thÓ tiªu biÓu cho quang c¶nh Êy: H×nh ¶nh thÇy (c«) gi¸o, kh«ng khÝ líp, quang cảnh chung của phòng học( bảng đen, tờng, bàn ghế), các bạn( t thế, thái độ, công viÖc), c¶nh viÕt bµi, c¶nh ngoµi s©n, tiÕng trèng. Nội dung cần đạt. I. Ph¬ng ph¸p viÕt v¨n t¶ c¶nh: 1. VÝ dô: a, b, c. 2. NhËn xÐt §o¹n a: T¶ ngêi chèng thuyÒn vît th¸c. - Nhờ tả ngoại hình và động tác của nh©n vËt mµ ta cã thÓ h×nh dung c¶nh s¾c cña khóc s«ng cã nhiÒu th¸c d÷.. §o¹n b: - Tả cảnh dòng sông và rừng đớc N¨m C¨n. - Thø tù t¶: tõ díi mÆt s«ng lªn trªn bê còng lµ tõ gÇn tíi xa. §o¹n c: Bè côc : 3 phÇn:  PhÇn më ®Çu:Tõ “ Luü lµng “mµu cña luü” . Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ luü tre lµng.  PhÇn thø 2: Tõ “ Luü ngoµi cïng “kh«ng râ”. Miªu t¶ lÇn lît ba vßng tre.  PhÇn ba : cßn l¹i. C¶m nghÜ vµ nhËn xÐt vÒ loµi tre. *Thø tù miªu t¶: Tõ ngoµi vµo trong, từ khái quát đến cụ thể. Ghi nhí SGK/47.. II. LuyÖn tËp: Bµi 1/47: T¶ quang c¶nh líp häc trong giê viÕt bµi tËp lµm v¨n. Lùa chän h×nh ¶nh tiªu biÓu. Lùa chän thø tù miªu t¶ hîp lý..

(24) Thø tù miªu t¶: Cã thÓ chän c¸c thø tù kh¸c nhau miÔn lµ hîp lý( Tõ ngoµi vµo trong líp, tõ trên xuống dới lớp, từ lúc trống vào đến lúc hết giê) ViÕt më bµi, kÕt bµi. Bµi tËp sè 2( vÒ nhµ). Viết mở bài, kết bài đúng yêu cầu. Bµi 3/47: Rót ®o¹n v¨n thµnh mét dµn ý:  Mở bài: Chính là nhan đề “ Biển đẹp”  Thân bài: Lần lợt tả vẻ đẹp và mµu s¾c cña biÓn ë nhiÒu thêi ®iÓm và góc độ khác nhau (buổi sáng, buæi chiÒu, buæi tra, ngµy ma, ngµy n¾ng)  KÕt bµi:Nªu nhËn xÐt vµ suy nghÜ cña m×nh vÒ c¶nh biÓn. 4- Híng dÉn häc bµi: - Häc thuéc kiÕn thøc vÒ miªu t¶. - Làm bài tập 2, đọc thêm sgk. - So¹n “ Buæi häc cuèi cïng”. * ViÕt bµi TËp lµm v¨n sè 5. ******************************* Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 89-90. buæi häc cuèi cïng. A- Mụctiêu cần đạt: 1. Kiến thức- Nắm đợc cốt truyện, nhân vât và t tởng của truyện: Qua câu chuyện buổi học tiếng Pháp cuối cùng ở vùng An- dát, truyện đã thể hiện lòng yêu nớc trong một biểu hiÖn cô thÓ lµ t×nh yªu tiÕng nãi d©n téc. - Nắm đợc tác dụng của phơng thức kể chuyện từ ngôi thứ nhất và nghệ thuật thể hiện tâm lí nhân vật qua ngôn ngữ, cử chỉ, ngoại hình, hành động 2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng đọc và cảm nhận văn bản. 3. Thái độ: Yêu quý tiếng nói và chữ viết của dân tộc mình. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô, - Häc sinh: So¹n bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : Tr×nh bµy néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n “ Vît th¸c”. 3. Bµi míi : Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu chung(10/) Mục tiêu: Hớng dẫn học sinh tìm hiểu tác giả, tác phẩm. Biết cách đọc và chia bố cục. T×m néi dung chÝnh cña tõng phÇn, ®o¹n. Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở I. §äc - T×m hiÓu chung: Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm: - AnphongX¬ §«dª (1840-1897) nhµ v¨n Ph¸p. - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: Sau chiÕn tranh Ph¸p – Phæ n¨m 1870-1871níc Ph¸p thua trËn, hai vïng And¸t vµ Loren gi¸p biªn giíi víi Phæ bÞ nhËp vµo níc Phæ. Phæ lµ tªn mét níc chuyªn chÕ trong l·nh thæ §øc tríc ®©y. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt gv: §äc mÉu mét ®o¹n. 1. §äc Hs đọc tiếp. Hớng dẫn giọng đọc: giọng điệu và nhịp điệu của lời văn biến đổi theo cái nh×n vµ t©m tr¹ng cña chó bÐ Phr¨ng, ë.

(25) ®o¹n cuèi truyÖn cã nhÞp dån dËp, c¨ng thẳng và có giọng xúc động. KÓ theo tr×nh tù: a. Phrăng trên đờng tới trờng. b. DiÔn biÕn cña buæi häc cuèi cïng. - C¶nh líp häc vµ thÇy Ha men. - T©m tr¹ng cña Phr¨ng. 2. Gi¶i thÝch thõ khã - Pr¨ng l¹i kh«ng thuéc bµi. - Thái độ và c xử của thầy Ha men. - ThÇy Ha men tiÕp tôc gi¶ng bµi híng dÉn tËp viÕt. c. Giờ học kết thúc với hành động đột ngét cña thÇy Hamen. ? Trong TP này Anphôngxơ Đôđê đã kể theo ng«i thø mÊy? 3. Bè côc - KÓ theo ng«i thø nhÊt rÊt phï hîp víi Bè côc: Ba ®o¹n. sù diÔn t¶ t©m tr¹ng vµ cã ý nghÜa s©u - §o¹n 1: Tríc buæi häc, quang c¶nh s¾c. trên đờng đến trờng và cảnh ở trờng ( Từ ? Dùa vµo phÇn chó thÝch em h·y gi¶i ®Çu-mµ v¾ng mÆt con) thÝch c¸c tõ khã? - C¸o thÞ: th«ng b¸o trªn têng ë ngoµi ®- - §o¹n 2: DiÔn biÕn buæi häc cuèi cïng ( T«i bíc-cuèi cïng nµy) êng, ngoµi chî. - niêm yết: dán lên để báo mọi ngời biết. - Đoạn 3: Cảnh kết thúc buổi học cuối cùng( Từ “ Bỗng đồng hồ-hết”) ? Em h·y t×m bè côc cña bµi? Hoạt động 2: Hớng dẫn phân tích văn bản (25/) II. T×m hiÓu v¨n b¶n: Mục tiêu: Học sinh nắm rõ đợc diễn biến tâm lí nhân vật Ph.răng theo những thời điểm khác nhau. Thái độ, tâm trạng của thầy Hamen trong buổi học. Nhận biết cách miêu tả t©m lÝ nh©n vËt. Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở, thuyết trình... Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? T×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ quang c¶nh vµ t©m 1. Nh©n vËt Phr¨ng: a. Quang c¶nh vµ t©m tr¹ng tr¹ng lóc Pr¨ng tíi trêng? lóc Phr¨ng tíi trêng. ? Em thÊy Pr¨ng lµ ngêi nh thÕ nµo? ? Mới đầu prăng có định đến trờng hay không? ? Prăng đã nhìn thấy gì trớc bảng cáo thị?. - Chó bÐ lêi häc, nhót nh¸t nhng kh¸ trung thùc. ? Chi tiết quang cảnh ồn ào trớc bảng cáo thị nói - Định trốn học nhng đã đấu tranh với bản thân nên lại đến lªn ®iÒu g×? Ngầm báo hiệu một điều gì đó không bình trờng. thêng, ch¼ng lµnh. - Quang c¶nh ån µo tríc b¶ng ? Phrăng có tâm trạng nh thế nào và hành động c¸o thÞ. g× khi bíc vµo líp häc? b. Quang c¶nh líp häc vµ ? Phrăng thấy thầy Hamen có thái độ nh nào? t©m tr¹ng cña Pr¨ng. ? Tâm trạng của prăng thay đổi nh thế nào trớc trang phôc cña thÇy Hamen? - Phr¨ng ngîng ngiô, xÊu hæ. ? Ngoµi nh÷ng häc sinh trong líp Pr¨ng cßn thÊy xuÊt hiÖn nh÷ng ai trong buæi häc ngµy hôm đó?. - L¹ lïng bëi thÇy Hamen kh«ng tr¸ch ph¹t, nãi nhÑ.

(26) nhµng. ? TÊt c¶ nh÷ng chi tiÕt nµy b¸o hiÖu ®iÒu g×? - §iÒu nghiªm träng s¾p x¶y ra. ? Lời mở đầu trong buổi học ngày hôm đó làm cho Pr¨ng cã t©m tr¹ng nh thÕ nµo? H: đọc đoạn: “ Mà tôi thì mới biết viết tập toạng” đến “không giám ngẩng đầu lên” ? Khi thầy gọi Phrăng đọc bài, Prăng không thuộc bài chú đã có tâm trạng nh thế nào? ? V× sao Pr¨ng l¹i cã t©m tr¹ng Êy? H: §äc ®o¹n : “T«i bíc qua ghÕ dµi-Buæi häc cuèi cïng nµy”. ?Trong ®o¹n v¨n t¶ c¶nh tËp viÕt, c¶nh “tiÕng chim bå c©u gï khÏ, tiÕng bä dõa bay- nh»m dông ý g×? (lóc nµy häc sinh cã chó ý tËp viÕt kh«ng?). - Ng¹c nhiªn tríc trang phôc cña thÇy. - Cuèi líp cßn cã c¶ d©n lµng vµ mäi ngêi buån rÇu. - Phr¨ng cho¸ng v¸ng, ©n hËn nuèi tiÕc. c. T©m tr¹ng Ph¨ng khi chó l¹i mét lÇn n÷a kh«ng thuéc bµi. - ¢n hËn, xÊu hæ, tù tr¸ch, giËn m×nh. - Câụ đã hiểu đợc ý nghĩa thiêng liªng cña viÖc häc tiÕng ph¸p, muốn đợc trau dồi học thức nhng không còn cơ hội. d. T©m tr¹ng cña Phr¨ng tõ lóc vào lớp đến cuối tiết học. - C¶nh tËp viÕt: + Næi râ sù ch¨m chó, tËp trung viÕt tËp cña häc trß. + §èi lËp kh«ng khÝ thanh b×nh, yªn ¶ víi kh«ng khÝ nÆng nÒ cña chiÕn tranh. - Tâm hồn Prăng đã lớn lên, suy nghĩ nghiêm túc và thấy đợc vẻ đẹp của tiếng pháp. -> Nçi ®au mÊt níc, mÊt tù do, không đợc nói tiếng nói dân tộc.. ? Cảnh cụ Hô đê cũng đánh vần theo lũ trẻ tác động nh thế nào tới thái độ và tình cảm của Phr¨ng vµ c¶ mäi ngêi? - Tác động sâu sắc tới tâm hồn phrăng. GV: §©y lµ mét c¸ch ngêi d©n biÓu lé lßng yªu tiếng pháp, yêu nớc pháp đến xót xa, ngẹn ngào của những ngời dân lao động vùng An dát. ? Chóng ta cã thÓ kh¸i qu¸t nh thÕ nµo vÒ diÔn biÕn t©m tr¹ng vµ suy nghÜ cña nh©n vËt Pr¨ng? ? Qua nh©n vËt pr¨ng t¸c gi¶ muèn thÓ hiÖn chñ đề t tởng gì? GV: T tëng Êy cµng trë nªn gµn gòi vµ thÊm thÝa vì nó đợc thể hiện qua diễn biến tâm trạng, thái độ và nhận thức của một chú bé thiếu nhi, học trß ng©y th¬. G/v: Đối với Prăng, hình ảnh ngời thầy đã hiện lªn qua trÝ tëng tîng cña chó bÐ trong buæi häc cuèi cïng nµy nh thÕ nµo? ? Tríc hÕt vÒ trang phôc? ? Thầy mặc đẹp nh vậy thể hiện buổi học nh thế nµo? - §©y lµ buæi häc hÖ träng, buæi häc cuèi cïng thầy đợc dạy tiếng pháp ở ngôi trờng đó. ? Thái độ của thầy nh thế nào trong buổi học đó? ( mäi khi th× giËn gi÷ v× c¸c em kh«ng häc bµi) ? ThÇy gi¶ng bµi nh thÕ nµo? 2. Nh©n vËt thÇy Hamen G: ThÇy phª ph¸n nh÷ng häc sinh lêi , ham ch¬i, vµ bá phÝ mÊt thêi gian häc tËp cña m×nh. - Thầy trách các bậc phụ huynh cha ý thức đợc viÖc häc tËp cña b¶n th©n vµ cña con c¸i. ? ThÇy c¶m thÊy nh thÕ nµo vÒ b¶n th©n?. a. Trang phôc: - ThÇy mÆc bé quÇn ¸o trang träng. b. Thái độ:.

(27) - ThÇy nãi tiÕng ph¸p lµ ng«n ng÷ hay nhÊt thÕ giíi, trong s¸ng nhÊt v÷ng vµng nhÊt. - RÊt dÞu dµng, hiÒn lµnh. ? Đây là buổi học cuối cùng, thầy đã nói điều gì, - Thầy giảng nhiệt tình, trút t©m niÖm tha thiÕt nhÊt lµ g×? niÒm t©m sù. H: Đọc “Bỗng đồng hồ nhà thờ-hết”. - ThÇy tù tr¸ch c¶ b¶n th©n. ? Hình ảnh của thầy giáo đã để lại ấn tợng gì trong giê phót cuèi cïng cña buæi häc? - Thầy ca ngợi sự giàu đẹp của ? Em h·y gi¶i nghÜa tõ “t¸i nhît” trong c©u v¨n? tiÕng ph¸p. GV: T¸i nhît lµ t¸i mÐt da nhît nh¹t, bÖch ra. - §iÒu t©m huyÕt nhÊt lµ gi÷ g×n, H×nh ¶nh thÇy HaMen ngêi t¸i nhît thÓ hiÖn t©m trau dåi viÖc häc tiÕng ph¸p. trạng cực kì xúc động của thầy những phút cuối cïng cña buæi häc khi nh÷ng ©m thanh: tiÕng c. H×nh ¶nh thÇy gi¸o trong giê chu«ng, tiÕng kÌn v¼ng tíi. phót cuèi cïng cña buæi häc. ? Cuối tiết học có 3 loại âm thanh, tiếng động - Ngêi “t¸i nhît” nghÑn ngµo lần lợt vang lên đó là: không nói đợc hết câu, dằn - Tiếng chuông đồng hồ nhà thờ điểm 12 giờ. mạnh để viết chữ thật to: “nớc - TiÕng chu«ng cÇu nguyÖn buæi tra. ph¸p mu«n n¨m”. - TiÕng kÌn cña bän lÝnh phæ. ? Em h·y cho biÕt ý nghÜa cña nh÷ng ©m thanh tiếng động đó? * ý nghÜa: - Đây là giây phút xúc động - Thêi gian tr«i mau, chÊm døt buæi häc cuèi nghÑn ngµo. cïng, chÊm døt mét giai ®o¹n cuéc sèng cña thÇy trß vµ nh©n d©n trong vïng gi¾c chiÕm -> ThÇy rÊt yªu níc ph¸p vµ yªu đóng. tiÕng nãi cña d©n téc. - Hoµ b×nh vµ chiÕn tranh, tù do vµ n« lÖ cïng hiÖn diÖn trªn mét lµng nhá, trong mét líp häc nhá b×nh thêng ë níc ph¸p. - Mơ ớc cuộc sống thanh bình gắn với việc đánh ®uæi qu©n x©m lîc. - Chuẩn bị cho hành động bột phát đột ngột của thÇy HaMen. ? C©u viÕt lªn b¶ng cña thÇy cã ý nghÜa g×? GV: Thầy HaMen đã trút vào dòng chữ trên bảng tất cả tình cảm đau đớn, hi vọng của mình vµ còng lµ cña nh©n d©n An D¸t vÒ níc ph¸p. câu khẩu hiệu khẳng định niềm tin vào tơng lai tù do, lßng yªu níc nång nhiÖt cña nh©n d©n ph¸p. ? §Õn nh÷ng gi©y phót cuèi cïng cña buæi häc v× sao thÇy l¹i cã t©m tr¹ng nh vËy? ? Tất cả những điều này đã nói lên thầy Ha Men lµ ngêi nh thÕ nµo? Hoạt động 3: Hớng dẫn tìm hiểu ý nghĩa văn bản (03/) GV: Trong t¸c phÈm thÇy Ha Men cã nãi: “Khi mét d©n téc r¬i vµo vßng n« lÖ, chõng nµo họ vẫn giữ vững tiếng nói của mình thì chẳng khác gì nắm đợc chìa khoá chốn lao tù”. ? Em hiÓu nh thÕ nµo vµ cã suy nghÜ g× vÒ lêi nãi Êy? - Đề cao tiếng nói dân tộc, khẳng định sức mạnh của tiếng nói dân tộc. - CÇn ph¶i häc tËp vµ gi÷ g×n tiÕng nãi cña d©n téc m×nh. ? Vậy em cảm nhận đợc ý nghĩa sâu sắc nào từ câu chuyện?.

(28) GV: TiÕng nãi lµ mét gi¸ trÞ v¨n ho¸ d©n téc, yªu tiÕng nãi lµ yªu v¨n hãa d©n téc, lµ mét biÓu hiÖn s©u s¾c cña lßng yªu níc. Søc m¹nh cña tiÕng nãi d©n téc lµ søc m¹nh cña v¨n ho¸ kh«ng mét thÕ lùc nµo cã thÓ thñ tiªu. Tù do cña mét d©n téc g¾n liÒn víi viÖc gi÷ g×n vµ ph¸t triÓn tiÕng nãi cña d©n téc m×nh. §ã lµ c¸c ý nghÜa gîi lªn tõ truyÖn buæi häc cuèi cïng. ? Em học tập đợc gì từ nghệ thuật kể chuyện của tác giả trong văn bản BHCC? GV: Trong c©u chuyÖn nµy chóng ta cã thÓ kÓ theo ng«i thø nhÊt vµ ng«i thø ba. ë ®©y t¸c giả đã chọn cách kể theo ngôi thứ nhất rất phù hợp có ý nghĩa sâu sắc. ? Bên cạnh đó tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào làm cho câu chuyện hÊp dÉn? ? Vậy qua bài học này chúng ta rút ra đợc những điều gì cần ghi nhớ? HS: đọc ghi nhớ.  3. ý nghÜa v¨n b¶n - Ph¶i biÕt gi÷ g×n vµ yªu tiÕng nãi cña d©n téc. - Lßng yªu níc s©u s¾c cña nh©n d©n ph¸p tiªu biÓu lµ thÇy Hamen. * NghÖ thuËt. - C¸ch kÓ theo ng«i thø nhÊt. - C¸ch khai th¸c t©m lÝ nh©n vËt s©u s¾c. * ghi nhí Hoạt động 4: Hớng dẫn luyện tập(07/) GV: Treo b¶ng phô ®o¹n v¨n cã sö dông biÖn ph¸p so s¸nh. ? Em thấy trong câu văn này tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? ? BiÖn ph¸p nghÖ thuËt g× cã tõ nh, nh thÓ, ch¼ng kh¸c- mµ chóng ta võa häc ë tiÕt tríc? ? ViÕt ®o¹n v¨n nªu c¶m nhËn cña m×nh vÒ thÇy Hamen hoÆc chó bÐ Phr¨ng. *Bæ sung: Câu nói của thầy Hamen: “ khi -lao tù” đã nêu bật giá trị thiêng liêng và sức mạnh to lớn của tiếng nói dân tộc trong cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do.Tiếng nói của mỗi dân tộc đợc hình thành và vun đắp bằng sự sáng tạo của biết bao thế hệ qua hàng ngàn n¨m. §ã lµ thø tµi s¶n tinh thÇn quý b¸u cña mçi d©n téc. 4- DÆn dß. - HÖ thèng kiÕn thøc truyÖn. - Häc thuéc lßng c©u v¨n thÓ hiÖn ch©n lÝ vÒ søc m¹nh cña tiÕng nãi d©n téc. - ChuÈn bÞ bµi : Nh©n ho¸. *********************************** Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 91. nh©n ho¸ A. Mụctiêu cần đạt: - Nắm đợc khái niệm nhân hoá, các kiểu nhân hoá. - Nắm đợc tác dụng chính của nhân hóa. - BiÕt dïng c¸c kiÓu nh©n hãa trong bµi viÕt cña m×nh. B. Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp, phân tích... C.ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô... - Häc sinh: §äc tríc bµi. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : - Cã mÊy kiÓu so s¸nh. Cho vÝ dô. - ChØ râ t¸c dông cña phÐp so s¸nh trong vÝ dô sau: 3. Bµi míi :.

(29) Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu nhân hoá là gì? (10/) Môc tiªu: Häc sinh hiÓu kh¸i niÖm nh©n ho¸... Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp… Hoạt động của giáo viên - học sinh. GV: Treo b¶ng phô vÝ dô SGK “¤ng trêi MÆc ¸o gi¸p ®en. Ra trËn Mu«n ngh×n c©y mÝa Móa g¬m KiÕn Hµnh qu©n Đầy đờng.” ? T×m phÐp nh©n hãa trong khæ th¬ trªn? GV: Để tìm đợc phép nhân hoá (trong khổ thơ trªn) c¸c em chó ý nghÜa cña tõ “nh©n ho¸” §©y lµ mét tõ h¸n viÖt, nh©n cã nghÜa lµ ngêi, ho¸ lµ biÕn thµnh, trë thµnh cßn gäi lµ nh©n c¸ch ho¸. ? em thấy trong ví dụ bầu trời đợc gọi bằng gì? - BÇu trêi gäi b»ng «ng. ? Từ “ông” thờng đợc dùng để gọi ngời hay gọi vËt? - thờng dùng để gọi ngời, nay dùng để gọi trời, c¸ch gäi nh vËy lµm cho trêi trë nªn gÇn gòi víi ngêi. ? Các hoạt động “mặc áo giáp, ra trận, múa gơm, hành quân” là các hoạt động của con ngời hay vật? - Đó là các hành động của con ngời nay đợc dùng để miêu tả bầu trời trớc cơn ma làm tăng tính biểu c¶m cña c©u th¬, lµm co quang c¶nh tríc c¬n ma sống động hơn. ? VËy nh©n ho¸ lµ g×? gv: So sánh với cách diễn đạt sau:  BÇu trêi ®Çy m©y ®en.  Mu«n ngh×n c©y mÝa ng¶ nghiªng, l¸ bay phÊp phíi.  Kiến bò đầy đờng. ? Em hãy suy nghĩ xem cách nào diễn đạt hay hơn vµ hay h¬n ë chç nµo? Hs: Cách diễn đạt trong ví dụ câu văn giàu hình ¶nh h¬n.  Sự vât, sự việc sinh động, gần gũi với con ngêi.  ThÓ hiªn suy nghÜ, c¶mnhËn hån nhiªn cña trÎ th¬ vµ t×nh c¶m yªu mÕn thÕ giíi loµi vËt. ? Em h·y cho biÕt t¸c dông cña phÐp nh©n ho¸? ? H·y t×m vµi vÝ dô vÒ nh©n ho¸ trong th¬ v¨n? - “Yêu biết mấy những con đờng nở ngực Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô non” - Xu©n ¬i xu©n vui tíi m«ng mªnh. Nội dung cần đạt. I. Nh©n ho¸ lµ g×? 1- VÝ dô:. - ¤ng trêi mÆc ¸o gi¸p ®en, ra trËn. - C©y mÝa móa g¬m. - KiÕn hµnh qu©n.. 2. NhËn xÐt  Nh©n ho¸ lµ gäi hoÆc t¶ con vËt, cây cối, đồ vật bằng những từ ngữ vốn đợc dùng để gọi hoặc tả con ngêi..

(30) BiÓn vui sãng tr¾ng ®Çu ghÒnh”. - Tè H÷u? Qua ®©y em h·y cho biÕt thÕ nµo lµ nh©n ho¸ vµ t¸c dông cña nh©n ho¸. G: Treo b¶ng phô “ Núi cao bởi có đất bồi Núi chê đất thấp, núi ngồi ở đau?” - Ca dao? Em hãy tìm các sự vật đợc nhân hoá trong các c©u th¬, c©u v¨n trªn? - nói chª, nói ngåi. Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu các kiểu nhân ho¸.(10/) Môc tiªu: Häc sinh nhËn biÕt c¸c kiÓu nh©n ho¸ thêng gÆp.... Ph¬ng ph¸p: T×m hiÓu, ph¸t hiÖn.... H: đọc ví dụ a, b, c ? Em hãy tìm các sự vật đợc nhân hoá trong các câu thơ, câu văn đã cho? a. MiÖng, tai, m¾t, ch©n, tay. b. Tre c. Tr©u. ? Các từ “lão, bác, cô, cậu.. thờng đợc dùng để gọi ai? Còn ở ví dụ a để gọi cái gì của ai? - Các loại từ đó dùng để chỉ ngời, còn ở đây để gọi c¸c sù vËt. ? Các từ “chống,xung phong, giữ… thờng để chỉ hành động của ai? Còn ở vd này dùng để chỉ cái g×? ? Các từ ơi, hỡi, nhỉ nhé! thờng dùng để xng hô với ai? ở vd c để xng hô với con gì? - Các từ ấy để xng hô với ngời còn ở đây dùng để xng h« víi con tr©u. ? Qua ®©y ta thÊy cã mÊy kiÓu nh©n ho¸? Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập.(10/) Môc tiªu: Häc sinh cã kü n¨ng vËn dông kiÕn thức đã học.... Ph¬ng ph¸p: Gîi më, t¸i hiÖn Bµi 1:. §o¹n 1: §«ng vui. Tµu mÑ, tµu con. Xe anh, xe em.. §o¹n 2: RÊt nhiÒu tµu xe. Tµu lín, tµu bÐ. Xe to, xe nhá..  T¸c dông lµm cho thÕ giíi loµi vật, cây cối, đồ vật…Trở nên gần gũi với con ngời, biểu thị đợc nh÷ng suy nghÜ t×nh c¶m cña con ngêi.. * Ghi nhí. II. C¸c kiÓu nh©n ho¸: 1. VÝ dô a. L·o MiÖng, B¸c Tai, c« M¾t, cËu Ch©n, cËu Tay. b. GËy tre, ch«ng tre chèng l¹i - Tre xung phong, tre gi÷ lµng c. Tr©u ¬i 2. NhËn xÐt - Dùng những từ vốn để gọi ngời để gọi vật. - Dùng từ chỉ hành động, tính chất của ngời để chỉ hoạt động tÝnh chÊt cña vËt. - Tò truyện, xng hô với vật nh đối víi ngêi. * Ghi nhí III. LuyÖn tËp: Bµi 1/ 58. - ChØ ra c¸c nh©n ho¸: BÕn cảng…đông vui, Tàu mẹ,tàu con, xe anh, xe em tÝu tÝt, bËn rén. - T¸c dông: Lµm cho quang c¶nh bến cảng đợc miêu tả sống động hơn, ngời đọc dễ hình dung đợc c¶nh nhén nhÞp, bËn rén cña c¸c ph¬ng tiÖn trªn c¶ng. Bµi 2/58. Hs kẻ bảng hai cột để so sánh. *Cách diễn đạt:.

(31) TÝu tÝt nhËn hµng vÒ vµ chë hµng ra bËn rén.. NhËn hµng vµ chë hµng ra hoạt động liên tục.. So s¸nh: §o¹n1: Dïng nhiÒu phÐp nh©n hãa, ngay c¶ tên sự vật cũng đợc viết hoa nh tên ngời làm cho viÖc miªu t¶ chæi gÇn víi c¸ch miªu t¶ ngêi. §o¹n văn do đó sinh động, có tính biểu cảm cao. §o¹n 2: Miªu t¶ b×nh thêng.  §o¹n 1: V¨n b¶n biÓu c¶m. §o¹n 2: V¨n b¶n thuyÕt minh.  HS t×m c¸c phÐp nh©n ho¸ vµ chØ râ kiÓu nh©n ho¸.. - §o¹n 1:Dïng nhiÒu phÐp nh©n hoá nên câu văn sinh động, giàu h×nh ¶nh vµ gîi c¶m h¬n. - Đoạn2: Diễn đạt đơn điệu không gợi đợc ở ngời đọc sự tởng tîng so s¸nh Bµi 3/ 58.Bµi 4/58. a.Trß chuyÖn xng h« víi vËt nh víi ngêi. b.Cua c¸ tÊp nËp, cß sÕu v¹c le c·i cä nhau om xßm. Dïng tõ ngữ vốn chỉ hoạt động, tình cảm của ngời để chỉ hoạt động, tình c¶m cña sù vËt. a.Chßm cæ thô d¸nh m·nh liÖt, đứng trầm ngâm lặng nhìn: ThuyÒn vïng v»ng, dïng tõ ng÷ vốn gọi ngời để gọi vật. b.C©y bÞ th¬ng, vÕt th¬ng, côc máu: Dùng từ ngữ chỉ hành động, tình cảm của ngời chỉ hành động, t×nh c¶m cña vËt.. 4 - D¨n dß - Häc thuéc kiÕn thøc vÒ nh©n hãa, c¸c kiÓu nh©n ho¸. - Lµm bµi tËp 5. - ChuÈn bÞ bµi “Ph¬ng ph¸p t¶ ngêi”. ************************************** Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 92:. ph¬ng ph¸p t¶ ngêi. A- Mụctiêu cần đạt:  Nắm đợc cách tả ngời và bố cục hình thức của một đoạn, một bài văn tả ngời.  LuyÖn tËp kÜ n¨ng quan s¸t vµ lùa chän, kÜ n¨ng tr×nh bµy, nh÷ng ®iÒu quan s¸t, lùa chọn đợc theo thứ tự hợp lý. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… - Häc sinh: §äc tríc bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : - Muèn t¶ c¶nh cÇn chó ý g×? - Nãi râ bè côc bµi v¨n t¶ c¶nh. 3. Bµi míi : Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu phơng pháp viết một đoạn văn. Môc tiªu: Häc sinh biÕt c¸ch viÕt mét ®o¹n v¨n, bµi v¨n t¶ ngêi. Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp.... I. Ph¬ng ph¸p viÕt mét ®o¹n v¨n, bµi v¨n t¶ ngêi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H: Chia lµm 3 nhãm th¶o luËn, mçi 1. VÝ dô nhóm đọc một đoạn văn 2,3 lần. Trả lời 1. Đoạn1: Tả dợng Hơng Th- ngời chèo c¸c c©u hái s¸ch gi¸o khoa. thuyÒn vît th¸c:.

(32)  Nh mét pho tîng.  B¾p thÞt næi cuån cuén.  ¡n nãi nhá nhÑ, nhu m× lóc ë nhµ. §o¹n 2: T¶ ch©n dung mét nh©n vËt gian gi¶o: ? Đoạn c tả ai? đặc điểm từ ngữ, hình  MÆt vu«ng, hai m¸ hãp l¹i. ¶nh?  L«ng mµy læm chæm.  §«i m¾t gian hïng. ? Trong c¸c ®o¹n v¨n trªn ®o¹n v¨n nµo  Mòi gå sèng m¬ng kh¾c ho¹ ch©n dung? §o¹n nµo t¶ ngêi §o¹n 3: T¶ h×nh cña hai ngêi trong keo g¾n víi c«ng viÖc? Yªu cÇu chän lùa chi vËt: tiÕt cã kh¸c nhau kh«ng? Tõ ng÷?  Qu¾m ®en: l¨n x¶, tho¾t biÕn, tho¾t ho¸. gv: Nh vËy, muèn t¶ ngêi cÇn chó ý  Can ngũ: lờ đờ, chậm chạp. nh÷ng g×? - §o¹n 2: T¶ ch©n dung. Đọc đoạn3: Chia bố cục và xác định nội Dùng cái hình ảnh tĩnh, dùng nhiều danh tõ, tÝnh tõ. dung tõng phÇn? - §o¹n 1,3: T¶ ch©n dung g¾n víi c«ng việc Lựa chọn chi tiết, hình ảnh động 3. §o¹n 3: 3 phÇn với các động từ, tính từ.  Më ®o¹n: Tõ ®Çu-Çm Çm. Giíi thiÖu chung kh«ng khÝ buæi 2.NhËn xÐt: ( học) đấu vật. - Muốn tả ngời trớc hết cần xác định đối  Th©n ®o¹n: Ngay nhÞp trèngtîng miªu t¶, t¶ ch©n dung hay t¶ ngêi ngang bông vËy Miªu t¶ chi tiÕt trong t thế làm việc, hoạt động: sau đó keo vËt. lùa chän chi tÝªt, h×nh ¶nh vµ sö dông tõ  KÕt ®o¹n: PhÇn cßn l¹i C¶m ngữ hợp lý, sinh động và trình bày nghÜ, nhËn xÐt vÒ keo vËt. những chi tiết, hình ảnh đó theo thứ tự nhất định. ? Muèn t¶ ngêi ta cÇn tiÕn hµnh nh÷ng - Bè côc bµi v¨n t¶ ngêi cã ba phÇn: bíc nh thÕ nµo? gv: Đoạn văn tả ai? Ngời đó có những đặc điểm gì nổi bật? Đặc điểm đó thể hiÖn ë nh÷ng tõ ng÷ vµ h×nh ¶nh nµo?.  Mở bài: Giới thiệu ngời đợc tả.  Th©n bµi: Miªu t¶ chi tiÕt( Ngo¹i hinh, cö chØ, lêi nãi)  KÕt bµi: NhËn xÐt, c¶m nghÜ. * Ghi nhí Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập Mục tiêu: Học sinh biết vận dụng lý thuyết để làm các bài tập.... Ph¬ng ph¸p: Gîi më... II. LuyÖn tËp: Hoạt động của giáo viên - học sinh. HS dùa vµo bè côc chung cña bµi văn miêu tả để xây dựng dàn ý. ViÕt nh÷ng h×nh ¶nh miªu t¶, so. Nội dung cần đạt. Bµi 1/62. Chi tÝªt tiªu biÓu:  T¶ em bÐ: Khu«n mÆt trßn, bầu bĩnh, mắt đen láy, môi đỏ, tóc hoe vµng  T¶ cô giµ cao tuæi: Da nh¨n nheo, m¸i tãc b¹c, r©u dµi b¹c tr¾ng nh cíc, bµn tay gÇy x¬ng, lng cßng  T¶ c« gi¸o ®ang say sa giảng bài: Tiếng nói trong trẻo, say sa, đôi mắt lấp lánh, bớc chân nhẹ nhµng... Bµi 2: LËp dµn ý. - T¶ mét em bÐ 4-5 tuæi..

(33) sánh, liên tởng ra nháp rồi sắp xếp theo a. Mở bài: Giới thiệu đối tợng miêu tả. thø tù hîp lý trong phÇn th©n bµi. b. Th©n bµi: Miªu t¶ cô thÓ: - Khu«n mÆt trßn xoe. - C¸i miÖng: nhá xÝu hay khãc nhÌ. - Tãc l¬ th¬ ãng mît. - Hai bµn tay mòm mÜm, ngãn tay bóp Hs cã thÓ thay tõ kh¸c miÔn lµ hay m¨ng. vµ hîp lý: - §«i ch©n ng¾n ngñn, ®i vßng kiÒng. Vd: Tôm luộc, đồng thau - Níc da tr¾ng nân. Thiªn tíng, thÇn c. KÕt bµi: C¶m nhËn vÒ t×nh c¶m em bÐ. Bµi 3/62. Các chữ bị xoá “ đồng tụ” và “ tợng hai «ng tíng §¸ Ro” 4- DÆn dß: - Häc thuéc kiÕn thøc t¶ ngêi. - Lµm bµi tËp 3. So¹n bµi : “§ªm nay B¸c kh«ng ngñ”. ********************************************. Ngµy so¹n: 28/01/2013 TiÕt 93,94:.

(34) đêm nay bác không ngủ. - Minh Huệ A.Mụctiêu cần đạt:  Giúp học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp của hình tợng Bác Hồ trong bài thơ với tấm lòng yêu thơng mênh mông, sự chăm sóc, ân cần đối với các chiến sĩ và đồng bào, thấy đợc tình cảm yêu quý, kính trọng của ngời chiến sĩ đối với Bác Hồ.  Nắm đợc những đặc sắc nghệ thuật của bài thơ: miêu tả kết hợp kể chuyện , kể thơ B. Phơng pháp: Tái hiện, phân tích, gợi mở, đàm thoại. C. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô, - Häc sinh: So¹n bµi. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : Tãm t¾t truyÖn “ Buæi häc cuèi cïng”. Nªu ý nghÜ cña truyÖn. 3. Bµi míi : Hoạt động 1:Mùa đông 1951, bên bờ sông Lam- Nghệ An, nghe một anh bạn là chiến sĩ Bộ quốc phong kể những chuyện đợc chứng kiến về một đêm không ngủ của Bác trên đờng Ngời đi chiến dịch Biên Giới- Thu đông 1950, nhà thơ Minh Huệ vô cùng xúc động, viÕt bµi th¬ nµy. Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu chung. Môc tiªu: Häc sinh hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở, thuyết trình... I. Giíi thiÖu chung: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H: đọc phần chú thích * 1.T¸c gi¶: ? Em h·y giíi thiÖu s¬ lîc vÒ t¸c - Minh HuÖ ( Tªn thËt lµ NguyÔn Th¸i -1927).Quª ë NghÖ An. gi¶? - ¤ng lµm th¬ tõ kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. 2.T¸c phÈm: - Hoàn cảnh ra đời của bài thơ: năm 1950 ? Em h·y nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c trong chiÕn dÞch biªn giíi, B¸c Hå trùc tiÕp ra bµi th¬? mặt trận chỉ huy cuộc chiến đấu.Đầu n¨m1951, Minh HuÖ ë NghÖ An, gÆp mét ngêi là bộ đội vừa từ Việt Bắc về.Ngời bạn đã kể kỉ niÖm vÒ B¸c cho nhµ th¬ nghe. Hoạt động 3: Hớng dẫn tìm hiểu bài thơ Môc tiªu: HiÓu râ gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬... Phơng pháp: Vấn đáp, thuyết trình, phân tích, gợi mở... II. T×m hiÓu bµi th¬: Gv: Hớng dẫn giọng đọc: Giọng trầm lắng, thíêt tha với những câu đối thoại, chú ý đến giäng thÝch hîp. G: đọc mẫu + hs đọc. ? Bµi th¬ chia lµm mÊy ®o¹n? - Phần 1: mở truyện: thắc mắc của anh đội viên vì sao Bác Hồ mãi không ngủ. - Phần 2: Từ khổ 2- 15(TT): Câu truyện giữa anh đội viên và Bác Hồ trong đêm rừng ở ViÖt B¾c. - PhÇn 3: Khæ 16 KÕt truyÖn: Lý do kh«ng ngñ cña B¸c. ? Theo em bài thơ đợc làm theo thể thơ nào? - ThÓ th¬ 5 tiÕng, ngò ng«n rÊt thÝch hîp víi viÖc kÓ truyÖn, thÓ hiÖn t©m t×nh tù sù. ? §ªm nay B¸c kh«ng ngñ lµ mét bµi th¬ kÕt hîp kÓ chuyÖn víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m, theo râi v¨n b¶n em h·y cho biÕt? ? Bµi th¬ kÎ vÒ chuyÖn g×? truyện một đêm không ngủ trên đờng đi chiến dịch của Bác..

(35) -. ? Trong truyÖn Êy cã nh÷ng nh©n vËt nµo? Gv: Bài thơ có hai nhân vật chính Bác Hồ và anh đội viên chiến sĩ. Nhân vật hiện ra qua sù miªu t¶ cña ngêi kÓ chuyÖn lµ B¸c Hå, cßn nh©n vËt trùc tiÕp béc lé c¶m xóc, suy nghÜ cña m×nh lµ anh chiÕn sÜ. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Gv: H×nh ¶nh B¸c hiÖn lªn trong kh«ng gian, thêi a. H×nh ¶nh B¸c Hå: gian nh thÕ nµo? Hs: Trêi khuya, ma l¹nh, bªn bÕp löa trong m¸i lÒu x¬ x¸c.  H×nh d¸ng, t thÕ: ngåi Gv: Hình ảnh Bác hiện ra qua cái nhìn của anh đội lÆng yªn, vÎ mÆt trÇm ng©m, t viên và đợc miêu tả ở nhiều phơng diện: hình dáng, t thÕ “ngåi ®inh ninh, chßm r©u thế, cử chỉ, hành động và lời nói. im ph¨ng ph¾c” H·y t×m chi tiÕt miªu t¶ h×nh d¸ng t thÕ? *Bình: Những câu thơ đã khắc hoạ đâm nét về t thÕ vµ d¸ng vÎ yªn lÆng, trÇm ng©m cña B¸c Hå trong đêm khuya bên bếp lửa. Nét ngoại hình ấy đợc lặp đi lặp lại và nhấn mạnh hơn ở lần thứ ba khi anh đội viên  Cử chỉ, hành động: đốt lửa thức giấc và nhìn thấy: Bác từ chỗ ngồi “ lặng yên” đã cho chiÕn sÜ, dãn ch©n, nhãn thành ngồi “ đinh ninh”, từ vẻ mặt “trầm ngâm” đến “ ch©n nhÑ nhµng. chòm râu im phăng phắc” Nét ngoại hình ấy đã biểu hiện chiều sâu tâm trạng của Bác và tâm trạng ấy sẽ đợc bộc lộ rõ hơn qua cử chỉ, hành động , lời nói. ? Bác đã làm gì trong thời gian, không gian đó? Gv: Hành động này thể hiện tình cảm gì của Ng Sự chăm sóc chu đáo, ân cần. êi? *Bình: Hành động này đã thể hiện sâu sắc tình yªu th¬ng vµ sù ch¨m sãc ©n cÇn, tØ mØ cña B¸c Hå víi c¸c chiÕn sÜ.B¸c nh ngêi cha, ngêi mÑ ch¨m lo cho giÊc ngủ của những đứa con. Sự chăm sóc thật chu đáo, ân cÇn, kh«ng sãt mét ai. §Æc biÖt cö chØ “ nhãn ch©n nhÑ nhµng” cña B¸c Hå kh«ng lµm c¸c chiÕn sÜ thøc giÊc lµ một chi tiết đặc sắc, giản dị mà súc động, bộc lộ tấm lßng yªu th¬ng chøa chan, sù t«n träng, n©ng niu cña vị lãnh tụ đối với những ngời chiến sĩ bình thờng giống nh cử chỉ của ngời mẹ nâng niu giấc ngủ của đứa con nhá. Hoạt động của thầy-trò Nội dung cần đạt Gv: Tìm và đọc những lời nói của Bác với chiến sÜ? §Õn ®©y, ta hiÓu B¸c kh«ng ngñ ®©u chØ v× ch¨m sóc giấc ngủ cho bộ đội mà còn vì một lẽ khác nữa? §ã lµ lÏ g×? hs: V× lÏ th¬ng cho ®oµn d©n c«ng ph¶i chÞu giã rÐt, gi¸ l¹nh gi÷a rõng khuya. Gv: Qua tÊt c¶ c¸c chi tiÕt trªn , h×nh ¶nh cña B¸c hiÖn lªn nh thÕ nµo? ( Liªn hÖ mét sè c©u th¬ viÕt vÒ B¸c:  ¤i lßng B¸c vËy cø th¬ng ta.  B¸c ¬i! Tim B¸c mªnh m«ng thÕ. ¤m c¶ non s«ng, mäi kiÕp ngêi. Bác để tình thơng cho chúng con. - Lêi nãi: “ Chó cø viÖc ngñ ngon- ngày mai đi đánh giặc” “ B¸c th¬ng ®oµn d©n c«ng “mau mau”  t×nh th¬ng, sù lo l¾ng cña B¸c.  H×nh ¶nh B¸c hiÖn lªn trong bµi th¬ thËt gi¶n dÞ, gÇn gòi, ch©n thùc mµ hÕt søc lín lao. Bài thơ đã thể hiện một cách cảm động, tự nhiên và sâu sắc tÊm lßng yªu th¬ng, mªnh m«ng s©u lÆng, sù ch¨m sãc ©n cần, chu đáo của Bác Hồ với.

(36) chiến sĩ và đồng bào. TiÕt 2 gv: Tâm t ngời chiến sĩ đợc thể hiện trong hai lÇn anh thøc dËy. Trong lần thứ nhất, tâm t của anh đợc thể hiện trong nh÷ng c©u th¬ nµo? Hs: “ Anh đội viên nhìn Bác-nằm” “ Anh đội viªn m¬ mµng- kh«ng?” “ Kh«ng biÕt nãi mµ ®i” Gv: Ngay ë khæ th¬ ®Çu, tõ “ mµ sao” cho thÊy tâm trạng gì của anh đội viên? Hs: T©m tr¹ng ng¹c nhiªn, b¨n kho¨n. Gv: Sau t©m tr¹ng Êy lµ t×nh c¶m g×? ( Cµng nh×n l¹i cµng th¬ng- Ngêi cha m¸i tãc b¹c) hs: T×nh c¶m yªu th¬ng, kÝnh träng. Gv: Anh đội viên đã cảm nhận hình ảnh Bác nh thế nào? Hiểu nh thế nào về hai câu thơ đó? *B×nh: H×nh ¶nh B¸c Hå hiÖn ra qua c¸i nh×n ®Çy súc động của anh chiến sĩ vừa lớn lao, vĩ đại vừa ấm ¸p, ch©n t×nh. Ph¶i ch¨ng chÝnh t×nh c¶m bao la cña B¸c lµ ngän löa sëi Êm vµ xua tan c¸i l¹nh hoang v¾ng cña rõng khuya, xua tan nçi vÊt v¶, nhäc nh»n vµ sù lo l¾ng cña mçi ngêi chiÕn sÜ? C©u th¬ ng¾n gän víi h×nh ¶nh so s¸nh hîp lý võa gîi t¶ h×nh ¶nh B¸c vÜ đại và gần gũi , vừa thể hiện tình cảm thân thiết, ngỡng mộ của anh đội viên đối với Bác. Gv: Trớc tấm lòng bao la của Bác, anh đội viên thæn thøc, th× thÇm trong c©u hái ©n cÇn: “ B¸c ¬i! B¸c kh«ng?” råi “ Anh n»m lo B¸c èm” em nhËn thÊy t©m tr¹ng g× cña ngßi chiÕn sÜ? Hs: T©m tr¹ng bån chån, thao thøc, lo l¾ng. Gv: Lần thứ ba thức dậy thái độ tâm trạng của anh cã g× kh¸c so víi lÇn tríc? Hai c©u th¬ “ Mêi B¸c ngñ B¸c ¬i!” vµ “B¸c ¬i! Mêi B¸c ngñ!” ( nhÊn m¹nh) cã t¸c dông g× trong vÞªc thÓ hiÖn t©m tr¹ng anh chiÕn sÜ? Hs: T¸c dông nhÊn m¹nh sù thiÕt tha, n¨n nØ, diễn tả tăng dần mức độ bồn chồn , lo lắng và tình cảm chân thành của ngời đội viên đối với Bác. Gv: Tại sao từ chỗ bồn chồn, lo lắng, anh đội viªn l¹i chuyÓn sang “ vui síng mªnh m«ng”? Hs: Vì anh đã hiểu ra tình cảm yêu thơng mênh mông của Bác và đợc sống trong tình cảm yêu thơng Êy. *Bình: Đợc tiếp cận, đợc thấu hiểu tình thơng và đạo đức cao cả của Ngời, anh chiến sĩ lớn thêm lên về tâm hồn tình cảm và đợc hởng một niềm hạnh phúc thËt sù lín lao. DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña anh dõng l¹i ë gi©y phót t©m t anh bõng s¸ng.Ho¸ ra c¸i d¸ng suy t của Bác bắt nguồn từ mối không an lòng , từ tình thơng giản dị nhng rất đỗi mênh mông. Gv: Khæ cuèi lµ suy ngÉm cña t¸c gi¶. §äc khæ. b. Tâm t của ngời đội viên chiÕn sÜ:. - Ng¹c nhiªn, b¨n kho¨n khi thÊy B¸c trÇm ng©m bªn bÕp löa. - Yªu th¬ng, kÝnh träng B¸c b»ng t×nh th¬ng cña ngêi con đối với cha.. - C¶m nhËn vÒ h×nh ¶nh B¸c lớn lao, vĩ đại “ lồng lộng” ấm ¸p, gÇn gòi “Êm h¬n”. - Lo l¾ng, bån chån khi B¸c thøc hoÆc kh«ng ngñ.. - Hèt ho¶ng, thiÕt tha,n¨n nØ “ Mêi B¸c ngñ B¸c ¬i”. - Vui sớng mênh mông khi đợc thøc cïng B¸c.  Qua diÔn biÕn t©m tr¹ng cña ngời chiến sĩ, bài thơ đã biểu hiÖn cô thÓ, ch©n thùct×nh c¶m th¬ng mÕn, kÝnh yªu, lßng biÕt ¬n vµ niÒm h¹nh phóc cña ngêi chiÕn sÜ nãi riªng vµ cña nh©n dân nói chung đối với Bác- vị lãnh tụ vĩ đại mà bình dị..

(37) th¬, v× sao t¸c gi¶ nãi: “V× mét lÏ thêng t×nh”. C¸ch nói giản dị nhng có gì độc đáo?. c. Suy ngÉm cña t¸c gi¶:. T¸c gi¶ nhËn ra ®©y lµ *Bình: Cái đêm không ngủ miêu tả trong bài thơ chỉ  là một trong số vô vàn đêm không ngủ của Ngời. Việc một trong muôn vàn đêm không Ngêi “ kh«ng ngñ” v× lo viÖc níc, viÖc d©n, v× th¬ng ngñ cña Ngêi.  Tác giả đã nêu đợc một bộ đội , dân công đã là một “ lẽ thờng tình” của cuộc chân lýhiÓn nhiªn: B¸c lu«n yªu đời Bác, vì Bác là Hồ Chí Minh- lãnh tụ của dân tộc thơng hi sinh tất cả cho mọi ngvà ngời cha thân yêu của quân đội ta, cuộc đời Ngời êi. dµnh chän cho nh©n d©n tæ quèc. §ã chÝnh lµ lÏ sèng “ Nâng niu tất cả chỉ quên mình” của Bác mà mọi ngời dân đều thấu hiểu. * Ghi nhí ? Em cảm nhận đợc gì về nội dung qua bài thơ này?  Ph¶n ¸nh tÊm lßng yªu th¬ng gi¶n dÞ mµ s©u IV- LuyÖn tËp sắc của Bác đối với quân và dân ta.  BiÓu hiÖn t×nh c¶m yªu quÝ c¶m phôc cña ngêi chiến sĩ, cũng là của mọi ngời đối với Bác. Gv: NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt: ThÓ th¬? Lêi th¬? - Thể thơ 5 chữ phù hợp với việc biểu đạt nội dung th«ng qua mét c©u chuyÖn kÓ. - Lêi lÏ gi¶n dÞ, ch©n thµnh víi nhiÒu tõ l¸y gîi h×nh, gîi c¶m Hoạt động 5: Hớng dẫn luyện tập ? Viết một bài văn ngắn bằng lời của ngời chiến sĩ kể về kỉ niệm một đêm ở bên Bác khi ra chiÕn dÞch. 4- DÆn dß:- Cñng cè: - KÓ l¹i c©u chuyÖn ë ng«i thø nhÊt. - Häc thuéc bµi lµm bµi tËp 2. ********************************* Ngµy so¹n: 28/01/2013 TiÕt 95:. Èn dô A. Mục tiêu cần đạt: - Nắm đợc khái niệm ẩn dụ, các kiểu ẩn dụ. - Hiểu và nhớ đợc tác dụng của ẩn dụ. Biết phân tích ý nghĩa cũng nh tác dụng của ẩn dụ. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… - Häc sinh: §äc tríc bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : ? ThÕ nµo lµ nh©n ho¸. ? chØ râ phÐp nh©n ho¸ vµ t¸c dông cña nã trong c©u th¬ sau: Ngêi ng¾m tr¨ng soi ngoµi cöa sæ Tr¨ng nhßm khe cöa ng¾m nhµ th¬ (Ng¾m tr¨ng-HCM) ? Tr×nh bµy BT sè 5/59 3. Bµi míi : Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu thế nào là ẩn dụ.

(38) Môc tiªu: HiÓu kh¸i niÖm Èn dô Phơng pháp: gợi mở, vấnđáp... I. Èn dô lµ g×? Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt - Học sinh đọc ví dụ. 1. VÝ dô “ Ngêi cha m¸i tãc b¹c”. ? Cụm từ ngời cha dùng để chỉ ai? ? V× sao cã thÓ vÝ nh vËy? 2. NhËn xÐt. - Ngêi cha chØ B¸c Hå. - Cã thÓ vÝ nh vËy v× B¸c vµ ngêi Cha cã nh÷ng phÈm chÊt gièng nhau.tu«i t¸c , t×nh yªu th¬ng , sù chăm sóc chu đáo , ân cần. - VÝ dô phÐp so s¸nh: ngêi lµ cha, lµ b¸c , lµ anh -> Khi phÐp so s¸nh cã lîc bá vÕ A gäi lµ so s¸nh ngÇm -> Èn dô. GV. C¸ch so s¸nh trªn cã g× gièng vµ kh¸c víi phÐp *. Ghi nhí: so s¸nh nµy?  Èn dô lµ gäi tªn sù vËt , hiÖn (So s¸nh : A nh B  xuÊt hiÖn c¶ A vµ B. tîng nµy b»ng tªn sù vËt hiÖn tîng Èn dô : A Èn ®i chØ xuÊt hiÖn B) khác có nét tơng đồng với nó. - C¸ch nãi nµy gièng phÐp so s¸nh ë chç:dùa  t¸c dông : t¨ng søc gîi h×nh, trên quan hệ tơng đồng ; khác ở chỗ : chỉ xuất hiện gợi cảm cho sự diễn đạt. hình ảnh so sánh mà không xuất hiện hình ảnh đợc so s¸nh. - Gièng: §Òu so s¸nh B¸c víi ngêi cha. - Kh¸c: VÝ dô trªn lîc bá vÕ A (Èn dô). PhÐp so s¸nh nµy cã c¶ vÕ A vµ B. ? Èn dô lµ g×? ? Dïng Èn dô cã t¸c dông g×? GV: C¸ch gäi “Ngêi Cha” cã ý nghÜa nh thÕ nµo? HS: Gióp h×nh ¶nh B¸c Hå hiÖn lªn gÇn gòi , thân thuộc đối với mỗi con ngời , giúp ta hiểu hơn về những phâm chất cao quý của ngời và hể hiện đợc tình cảm yêu mến , kính trọng của nhà thơ. Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu các kiểu ẩn dụ Môc tiªu: NhËn biÕt c¸c kiÓu Èn dô Phơng pháp: Vấn đáp, phân tích, gợi mở... II. C¸c kiÓu Èn dô: Hoạt động của giáo viên-học sinh. Nội dung cần đạt. 1. VÝ dô: a. VÝ dô a: GV: Các từ in đậm( thắp , lửa hồng) để Có hàng dâm bụt thắp lên lửa hồng. - Thắp , lửa hồng: Chỉ hàng rào râm bụt trdùng để chỉ những hiện tợng hoặc sự vật íc nhµ B¸c Hå lóc træ hoa. nµo ? - Thắp: tơng đồng về cách thc. - lửa hồng: tơng đồng về hình thức. V× sao cã thÓ vÝ nh vËy ? b. VÝ dô b. - Dựa trên những nét tơng đồng giữa “ ThuyÒn vÒ cã nhí bÕn ch¨ng màu đỏ của hoa râm bụt với hình ảnh Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền.” ngän löa. - ThuyÒn chØ ngêi con trai, bÕn chØ ngêi ? Từ thuyền và bến đợc dùng với nghĩa con gái -> Dựa trên nét tơng đồng về phÈm chÊt. gèc hay nghÜa chuyÓn? c. VÝ dô c: NghÜa chuyÓn. Thuyền có tính cơ động chỉ ngời đi thấy nắng giòn tan. H: §äc vÝ dô.

(39) -. xa. Bến tính chất cố định chỉ ngời đợi chê.. Gv: Từ “nắng giòn tan”có gì đặc bịêt víi c¸ch nãi th«ng thêng? Hs: Th«ng thêng nãi n¾ng vµng, n¾ng rùc ( Gợi ý:- Giòn tan thờng nêu đặc điểm cña c¸i g×?( b¸nh…) §©y lµ sù c¶m nhËn cña gi¸c quan nµo? (vÞ gi¸c) Nắng có thể dùng vị giác để cảm nhận đợc không? ( không) Sử dụng từ “ giòn tan” để nói về nắng là có sự chuyển đổi cảm giác tạo ra sự mới mÎ, thó vÞ. ? Em h·y cho biÕt cã mÊy kiÓu Èn dô? KÓ tªn? HS đọc ghi nhớ 2/69 Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập So sánh đặc điểm và tác dụng của ba cách diễn đạt sau:. HS đọc kỹ các câu thơ, tìm các ẩn dụ chuyển đổi cảm giác(Từ thị giác cảm gi¸c, thÞ gi¸c thÝnh gi¸c).  ẩn dụ chuyển đổi cảm giác. 2. NhËn xÐt - Cã 4 kiÓu Èn dô. * Ghi nhí : SGK/69 III. LuyÖn tËp: Bµi 1SGK/69 - Cách 1: diễn đạt bình thờng. - C¸ch 2: Sö dông so s¸nh t¹o cho c©u th¬ cã tÝnh h×nh tîng, biÓu c¶m h¬n so víi cách diễn đạt thông thờng. - C¸ch 3: Cã sö dông Èn dô gióp cho sù diễn đạt hay hơn: gợi hình , gợi cảm, hàm sóc. Bµi 2SGK/70 a. + ¡n qu¶ - hëng thô thµnh qu¶ lao động.  tơng đồng về cách thức. + Kẻ trồng cây - ngời lao động tạo ra thµnh qu¶. Tơng đồng về phẩm chất. b. + mùc ®en- c¸i xÊu +đèn sáng- cái tốt Tơng đồng về phẩm chất. c. + ThuyÒn – ngêi ®i xa + bÕn- ngêi ë l¹i  Tơng đồng về phẩm chất d. MÆt trêi ®i qua trªn l¨ng MÆt trêi trong l¨ng… - MÆt trêi trong l¨ng: H×nh ¶nh Èn dô chØ B¸c Hå. -> Liên tởng: Bác Hồ đã đem lại cho đất níc, d©n téc nh÷ng thµnh qu¶ c¸ch m¹ng v« cïng to lín, Êm ¸p, t¬i s¸ng nh mÆt trêi. Bµi 3SGK/70  Các ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: ch¶y(a), ch¶y(b), máng(c), ít(d).  T¸c dông: Gióp cho c©u v¨n ( thơ)sinh động, hình ảnh đặc sắc và ngời đọc có thể cảm nhận sự vật,hiện tợng một c¸ch cô thÓ h¬n b»ng nhiÒu gi¸c quan.. DÆn dß : HS chuÈn bÞ bµi 3* tiÕt sau. 4- DÆn dß : - ChuÈn bÞ bµi LuyÖn nãi v¨n miªu t¶. **************************************** Ngµy so¹n: 02/02/2013 TiÕt 96:. luyÖn nãi vÒ v¨n miªu t¶..

(40) A. Mục tiêu cần đạt: - Nắm đợc cách trình bày miệng một đoạn, một bài văn miêu tả. - Luyện tập kĩ năng trình bày miệng những điều đã quan sát và lựa chọn theo một thứ tự hîp lý. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô - Häc sinh: §äc tríc bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : Hoạt động của giáo viên – học sinh. Nội dung cần đạt. H.động 1: hớng dẫn học sinh làm bài tập 1 Hs: §äc ®o¹n trÝch SGK/71 Gv: Gîi ý:  §èi tîng miªu t¶: thµy, trß , líp häc  Thø tù miªu t¶: Tõ trong ra ngoµi, tõ cô thể đến khái quát. ( Quang c¶nh chung:yªn ¾ng, trang träng. Chi tiÕt miªu t¶:  Trong líp  Ngoµi líp) H.động 1: hớng dẫn học sinh làm bài tập 2. Bµi tËp 1: T¶ c¶nh. §Ò: T¶ quang c¶nh líp häc trong “ Buæi häc cuèi cïng”  Thµy Hamen: vÞ trÝ , ho¹t động  Häc trß: Ch¨m chó l¾ng nghe gi¶ng nh thÕ nµo?  Kh«ng khÝ líp.  Kh«ng khÝ bªn ngoµi líp. Bµi tËp 2: T¶ ngêi. §Ò: T¶ l¹i thÇy Hamen trong buæi häc cuèi cïng.  Trang phôc: ¸o r¬®anhgèt, đội mũ trơn bằng lụa thêu… Hs g¹ch ý ra nh¸p:  Thái độ: Dịu dàng, thân  Trang phôc mËt.  Thái độ  Cử chỉ, hành động: Đứng  Cö chØ lÆng nh×n ®¨m®¨m  NhËn xÐt: ThÇy Hamen lµ ngêi thÇy hÕt lßng v× Bµi tËp 3: T¶ ngêi. häc trß, tù hµo, yªu mÕn tiÕng nãi d©n téc. §Ò: T¶ h×nh ¶nh thÇy gi¸o trong Hoạt động 1: hớng dẫn học sinh làm bài tập 3 phút giây xúc động gặp lại học trò cò. * Lùa chän chi tiÕt nµo? * Yªu cÇu: * Dùng dµn ý: - §i cïng ai?  Më bµi - Tâm trạng của em khi đến nhà  Th©n bµi thÇy.  KÕt bµi Hs thảo luận trong tổ, cử đại diện trình bày trớc - Cảnh nhà thầy sau 5 năm gặp lại. ? Thầy đón trò nh thế nào? líp. - Khi nhËn ra häc sinh cò thÇy cã biÓu hiÖn g× kh¸c thêng? ( nÐt mÆt, lêi nãi, cö chØ) trong c©u truyÖn hàn huyên thầy trò có gì đáng lu ý? - Phót chia tay nh thÕ nµo? 4 - DÆn dß: - Häc thuéc kiÕn thøc vÒ miªu t¶. - Bµi tËp vÒ nhµ: Nãi vÒ ngµy sinh nhËt n¨m ngo¸i cña em. ******************************************. Ngµy so¹n: 03/02/2013 TiÕt 97 :.

(41) Trường THCS Phượng Dực Lớp:6 Họ và tên:........................................... KIỂM TRA VĂN. I/Tr¾c nghiÖm : (3®iÓm) Mỗi lựa chọn đúng được 0,25 điểm (Đọc kỹ câu hỏi và trả lời bằng cách khoanh tròn và đáp án em cho là đúng nhất ) Câu 1: Nguyễn Sen là tên khai sinh của tác giả nào? A.Tô Hoài. B.Đoàn Giỏi C.Minh Huệ D.Tạ Duy Anh Câu 2: Hai truyện Bài học đường đời đầu tiên; Bức tranh của em gái tôi có gì giống về ngôi kể, thứ tự kể? A. Ngôi thứ nhất, thứ tự kể thời gian. B. Ngôi thứ ba, thứ tự kể thời gian và sự vật. C. Ngôi kể thứ nhất, thứ tự kể thời gian và sự vật D. Ngôi thứ ba, thứ tự kể thời gian Câu 3:Hình ảnh Người cha trong câu thơ:“Người cha mái tóc bạc ”( Đêm nay Bác không ngủ ) thuộc kiểu ẩn dụ nào ? A. Ẩn dụ hình thức. B. Ẩn dụ cách thức C. Ẩn dụ phẩm chất. D. Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác Câu 4: Văn bản Vượt thác trích từ truyện? A. Bến quê. B. Bến đợi. C. Quê nội. D. Đất rừng phương Nam. Câu 5: Nhận xét nào sau đây không đúng với nhân vật Kiều Phương trong Bức tranh của em gái tôi? A. Hồn nhiên, hiếu động B. Tài hội họa hiếm có C. Tình cảm trong sáng D. Không quan tâm đến anh Câu 6: Văn bản Bức tranh của em gái tôi được kể bằng lời của ai? A.Lời người em, ngôi thứ hai B. Lời người anh, ngôi thứ nhất C. Lời tác giả, ngôi thứ ba D.Lời người dẫn truyện, ngôi thứ hai Câu 7 : Bài thơ Đêm nay Bác không ngủ là của tác giả nào? A.Minh Huệ B. Tố Hữu C. Tế Hanh D. Viễn Phương Câu 8:Vì sao trong bài thơ Đêm nay Bác không ngủ, tác giả lại không kể về Lần thức dậy thứ hai của anh đội viên? A. Vì tác giả quên không kể. B. Vì Minh Huệ không muốn câu chuyện trùng lặp. C. Vì lần hai chẳng có gì đáng nói. D. Đó là dụng ý nghệ thuật của tác giả:Làm cho ý thơ tập trung hơn và hình tượng Bác nổi bật hơn. Câu 9: Trong văn bản Buổi học cuối cùng, khi nghe thầy Ha-men thông báo đ©y là buổi học cuối cùng, tâm trạng của cậu bé Phrăng diễn ra như thế nào? A. Vui mừng , phấn khởi. C. Ngạc nhiên đau đớn. B. Choáng váng, nuối tiếc, ân hận. D. Tỏ ra buồn bã. Cõu 10: Chi tiết nào sau đây không thể hiện được vẻ đẹp cờng tráng của Dế Mèn? A. §«i cµng mÉm bãng víi nh÷ng c¸i vuèt nhän ho¾t;.

(42) B. Hai c¸i r¨ng ®en nh¸nh nhai ngoµm ngo¹p; C. C¸i ®Çu næi tõng t¶ng rÊt bưíng; D. Rủ Dế Choắt trêu đùa chị Cốc Cõu 11: Bài học đờng đời đầu tiên mà Dế Choắt nói với Dế Mèn là gì? A. ở đời không đợc ngông cuồng, dại dột sẽ chuốc vạ vào thân. B. ở đời phải cẩn thận khi nói năng, nếu không sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình. C. ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi còng mang v¹ vµo m×nh. D. ở đời phải trung thực, tự tin, nếu không sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình.. Câu 12 :Đoạn trích Sông nước Cà mau trích từ tác phẩm nào? A. Rừng U minh B. Đất rừng phương nam C. Quê nội D. Đất phương nam II. Tù luËn :(7điểm) Câu 1:(3điểm) Đọc khổ thơ sau trong bài “ Đêm nay Bác không ngủ” . Anh đội viên mơ màng Như nằm trong giấc mộng Bóng Bác cao lồng lộng Ấm hơn ngọn lửa hồng Hãy chỉ ra (gạch chân) từ so sánh và nêu giá trị nội dung của bài thơ ? Câu 2:(4 điểm) Trình bày nội dung và nghệ thuật của văn bản Sông nước Cà Mau của Đoàn Giỏi.. ĐÁP ÁN I.. PHẦN TRẮC NGHIỆM:. Câu 1 2 3 4 Trả lời A C C C II. PHẦN TỰ LUẬN:. 5 D. 6 B. 7 A. 8 D. 9 B. 10 D. 11 C. 12 B. Câu 1: - Từ so sánh: như ; hơn - Giá trị nội dung của bài thơ: Thể hiện tấm lòng yêu thương sâu sắc, rộng lớn của Bác đối với bộ đội và nhân dân, đồng thời thể hiện tình cảm yêu kính, cảm phục của người chiến sĩ ®ối với lãnh tụ. Câu 2: Học sinh phải nêu được 2 ý cơ bản sau: - Cảnh sông nước Cà Mau có vẻ đẹp rộng lớn, hùng vĩ, đầy sức sống hoang dã. Chợ Năm căn là hình ảnh cuộc sống tấp nập, trù phú, độc đáo ở vùng đất tận cùng phía Nam Tổ quốc. - Bức tranh thiên nhiên và cuộc sống ở vùng Cà Mau hiện lên vừa cụ thể, vừa bao quát thông qua sự cảm nhận trực tiếp và vốn hiểu biết phong phú của tác giả. *********************************** Ngµy so¹n: 25/02/2013 TiÕt 98 :.

(43) tr¶ bµi lµm v¨n t¶ c¶nh (viÕt ë nhµ) A/ Môc tiªu : Gióp häc sinh nhËn râ u , nhîc ®iÓm trong bµi viÕt cña m×nh , c¸c em s¼ ch÷a vµ cñng cè thªm lý thuyÕt vÒ v¨n miªu t¶ . RÌn kü n¨ng nhËn xÐt , quan s¸t , so s¸nh miªu t¶ . B/ ChuÈn bÞ : ChÊm bµi , hÖ thèng nh÷ng u ®iÓm , nhîc ®iÓm trong bµi viÕt cña häc sinh . C / TiÕn tr×nh : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : Nªu ph¬ng ph¸p bµi v¨n t¶ c¶nh 3. Bµi míi : I / Gọi hs đọc đè bài -> ghi lên bảng ? Đọc đề bài ? Nêu yêu cầu của đề bài ThÓ lo¹i : t¶ c¶nh sinh ho¹t §èi tîng : Giê ra ch¬i trªn s©n trêng II / NhËn xÐt chung : 1. Ưu điểm : Nhìn chung hs nắm đợc cách làm một bài văn miêu tả cảnh gắn với sinh hoạt . - đã làm nổi bật cảnh thiên nhiên , sinh hoạt của con ngời trong giờ ra chơi taịo sân trêng . - Mét sè em biÕt qu©n s¸t chän läc h×nh ¶nh , biÕt liªn tëng sö dông h×nh ¶nh nh©n ho¸ trong bµi viÕt . §i s©u miªu t¶ nh÷ng chi tiÕt tiªu biÓu næi bËt . - Đa số học sinh viết bài có bố cục 3 phần rõ ràng đúng theo yêu cầu dàn ý của bài miªu t¶ c¶nh . 2. Tån t¹i : - NhiÒu em cha biÕt chän läc h×nh ¶nh , miªu t¶ chung chung , dµn ch¶i , miªu tả có tính chất nửa vời làm cho ngời đọc cảm thấy nhàm chán . - Mèt sè bµi viÕt qu¸ s¬ sµi , l«n xén , lan man , tõ dïng thiÕu chÝnh x¸c . - C¸ biÖt cã bµi bè côc cha râ rµng , ch÷ viÕt cÈu th¶ , tr×nh bµy bÈn , m¾c lçi dïng tõ , lçi c©u . III / KÕt qu¶ : Kh¸ , giái : Trung b×nh : YÕu : KÐm : - Híng dÉn - Tù ch÷a lçi m¾c ph¶i trong bµi viÕt . ********************************** Ngµy so¹n: 25/02/2013 TiÕt 99 V¨n b¶n lîm (Tè H÷u) A. mục tiêu cần đạt:- Nắm đợc vẻ đẹp hồn nhiên, vui tơi, trong sáng của hình ảnh Lợm, ý nghÜa cao c¶ trong sù hi sinh cña nh©n vËt - Nắm đợc thể thơ bốn chữ, nghệ thuật tả và kể trong bài thơ có yếu tố tự sự B. Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở, phân tích, đàm thoại C.ChuÈn bÞ cña GV- HS:- Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô, - Häc sinh: So¹n bµi. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò :? §äc thuéc lßng bµi th¬ “ §ªm nay b¸c kh«ng ngñ ”. H×nh ¶nh B¸c hiÖn lªn qua bµi th¬ nh thÕ nµo?.

(44) 3. Bµi míi : Håi ®Çu kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, nhµ th¬ Tè H÷u võa ë Hµ Néi trë vÒ thµnh phố Huế quê hơng đánh Pháp, tình cờ gặp cậu bé Lợm – chú bé liên lạc, nhí nhảnh, vui tơi. ít lâu sau, nhà thơ nghe tin Lợm đã hi sinh anh dũng trên chiến trờng công tác. Xúc động nghẹn ngào, nhớ thơng, cảm phục, Tố Hữu viết bài thơ tự sự ghi lại chuyện này. Bài thơ đợc in năm 1949, sau đa vào tập thơ Việt Bắc (1946 –1954) Néi dung Hoạt động của thầy và trò I . Giíi thiÖu chung : Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu - Tè H÷u ( NguyÔn Kim Thµnh) sinh chung n¨m 1920, mÊt cuèi n¨m 2002. Môc tiªu: HiÓu s¬ lîc vÒ t¸c gi¶, t¸c - Là nhà thơ lớn của thơ ca hiện đại Việt phÈm, nhËn diÖn thÓ th¬.... Nam. Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở... - Bài thơ đợc sáng tác năm 1949 ? Em h·y tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt §äc vµ t×m hiÓu chung. cña em vÒ nhµ th¬ Tè H÷u? ? Em h·y cho biÕt hoµn c¶nh s¸ng t¸c a. §äc: b.T×m hiÓu thÓ th¬: Th¬ 4 ch÷, nguån bµi th¬? gèc tõ thÓ vÌ d©n gian (vÌ con dao, nu na nu nèng) c) Bè côc : 3 phÇn - Tõ ®Çu – “ ®i xa dÇn”: H×nh ¶nh Lîm trong cuéc gÆp gì cña hai chó ch¸u. - Tiếp  “ giữa đồng”: chuyến đi liên l¹c cuèi cïng vµ sù hi sinh dòng c¶m cña chó bÐ Lîm. Cßn l¹i : h×nh ¶nh Lîm cßn sèng m·i. Hoạt động2: Hớng dẫn tìm hiểu văn bản Môc tiªu: HiÓu biÕt vÒ gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬, vÒ chó bÐ Lîm dung c¶m gan d¹.. Phơng pháp: Vấn đáp, phân tích, đàm thoại..... II . T×m hiÓu v¨n b¶n : Hoạt động của thầy và trò Nội dung  GV : Bµi th¬ theo thÓ th¬ g×? T×m mét a.H×nh ¶nh Lîm – chó bÐ liªn l¹c hån bµi th¬ cïng thÓ th¬? nhiên, đáng yêu :  GV : Chia bè côc? Néi dung tõng ( H×nh ¶nh Lîm trong cuéc gÆp gì cña hai phÇn? chó ch¸u ). HS : chia lµm 3 phÇn  GV : Ngay tõ ®Çu t¸c gi¶ giíi thiÖu cuộc gặp gỡ tình cờ để rồi giới thiệu hình - Trang phục : cái xắc xinh xinh, calo đội ¶nh Lîm hån nhiªn cã ý nghÜa g×? lÖch. HS : GÆp gì trong hoµn c¶nh khèc liÖt vµ thêi gian ng¾n ngñi, t¸c gi¶ vÉn kÞp nhËn - D¸ng ®iÖu : lo¾t cho¾t, ®Çu nghªnh, ra chú bé Lợm đáng yêu, hồn nhiên. Điều đó cho thấy hình ảnh Lợm đã để lại ấn tợng nghênh s©u s¾c trong lßng t¸c gi¶.  nhá bÐ, nhanh nhÑn, tinh nghÞch.  GV : Hình ảnh Lợm đợc miêu tả tập - Cö chØ : ch©n tho¨n tho¾t, nh chim chÝch, trung ë nh÷ng c©u th¬ nµo? Qua nh÷ng sù huýt s¸o, cêi hÝp mÝ. kiÖn g×? T¹i sao khi miªu t¶ trang phôc chØ  nhanh nhẹn, tơi vui, hồn nhiên, yêu đời. miªu t¶ x¾c vµ cal«? Lêi nãi : “ Ch¸u ®i liªn l¹c HS : Đó là những trang phục riêng, đặc ThÝch h¬n ë nhµ” s¾c cña c¸c chiÕn sÜ vÖ quèc thêi kh¸ng chiÕn lµm c«ng t¸c liªn l¹c.  Tù nhiªn, ch©n thËt.  GV : Dáng điệu của Lợm đợc đặc tả  §o¹n th¬ víi nhÞp ®iÖu nhanh, cïng b»ng nh÷ng tõ ng÷ nµo? NhËn xÐt? nhiÒu tõ l¸y gîi h×nh gãp phÇn thÓ hiÖn h×nh  GV : §äc nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ cö ¶nh Lîm _ mét em bÐ liªn l¹c hån nhiªn,.

(45) chØ cña Lîm. NhËn xÐt vÒ Lîm?  GV : NhËn xÐt chung vÒ h×nh ¶nh Lîm? C¶m nghÜ cña em? HS : §äc nh÷ng khæ th¬ tiÕp. So s¸nh nhÞp ®iÖu víi nh÷ng khæ th¬ ®Çu tiªn ? T¸c dụng của sự thay đổi ?  Gi¶ng : NÕu ë 5 khæ th¬ ®Çu nhµ th¬ miêu tả hình ảnh Lợm hông nhiên thì đến phÇn sau, sù hi sinh dòng c¶m cña Lîm càng khiến ngời đọc yêu mến cảm phục. Khi nghe tin Lợm hi sinh, tác giả đau đớn thèt lªn: Ra thÕ, Lîm ¬i ! Câu thơ bị ngắt làm đôi diễn tả sự đau đớn tột độ nh tiếng nấc nghẹn ngào của nhà th¬  GV : Hoµn c¶nh lÇn nµy thÕ nµo? Lîm hiÖn lªn ra sao?  GV : §äc khæ th¬ nãi vÒ sù hi sinh cña Lîm. §ã lµ sù hi sinh nh thÕ nµo? H×nh ¶nh Lîm ra sao? B×nh : Lêi th¬ nh tiÕng nÊc nghÑn ngµo. H×nh dung l¹i mµ t¸c gi¶ tëng nh ph¶i chứng kiến cái giây phút đau đớn ấy. Lợm đã hi sinh thật anh dũng giữa tuổi thiếu niên hồn nhiên : Sự hi sinh của Lợm thật cao đẹp. Kh«ng dõng l¹i l©u ë niÒm xãt th¬ng, nhµ thơ đã cảm nhận sự hi sinh của Lợm thật thiªng liªng, cao c¶ nh mét thiªn thÇn nhá bé yên nghỉ giữa cánh đồng quê hơng với hơng thơm lúa non thanh khiết bao trùm quanh em và linh hồn bé nhỏ đó đã hoá thân vào với cỏ cây, thiên nhiên, đất nớc.  GV : Më ®Çu phÇn cuèi lµ mét c©u hái : “ Lîm ¬i! Cßn kh«ng? ”. H·y t×m c©u tr¶ lêi trong bµi th¬? HS : Ngay sau c©u hái lµ c©u tr¶ lêi : “ chó bÐ lo¾t cho¾t -- vµng”. Hai khæ th¬ trë l¹i víi h×nh ¶nh Lîm ë ®o¹n ®Çu chÝnh lµ mét lời khẳng định : Lợm vẫn sống mãi trong lòng nhà thơ và còn mãi với quê hơng đất nớc. GV : Nªu c¶m nghÜ cña em vÒ nh©n vËt Lîm? Bµi th¬ g©y Ên tîng s©u s¾c vÒ Lîm – mét chó bÐ hån nhiªn, nhanh nhÑn, dòng cảm, Lợm đã hi sinh nhng hình ảnh Lợm vÉn cßn sèng m·i trong lßng mäi thÕ hÖ ViÖt Nam. GV : NhËn xÐt vÒ thÓ th¬, tõ ng÷? - ThÓ th¬ bèn ch÷, nhiÒu tõ l¸y cã gi¸. vui t¬i, say mª tham gia c«ng t¸c kh¸ng chiến thật đáng mến, đáng yêu_.. b) H×nh ¶nh Lîm trong chuyÕn c«ng t¸c cuèi cïng :. - Hoµn c¶nh : khã kh¨n, nguy hiÓm, khÈn cÊp. - H×nh ¶nh Lîm : dòng c¶m, nhanh nhÑn, h¨ng h¸i quyÕt hoµn thµnh nhiÖm vô kh«ng nÒ nguy hiÓm. - Hi sinh : dòng c¶m, thiªng liªng, cao c¶.. c) H×nh ¶nh Lîm trong lßng mäi ngêi : Hai khæ cuèi t¸i hiÖn h×nh ¶nh Lîm nhanh nhẹn, hồn nhiên, vui tơi  khẳng định Lîm sèng m·i trong lßng nhµ th¬ vµ cßn mãi với quê hơng, đất nớc.. * Ghi nhí.

(46) trÞ gîi h×nh vµ giµu ©m ®iÖu gãp phÇn t¹o nªn thµnh c«ng trong nghÖ thuËt x©y dùng III . LuyÖn tËp : h×nh tîng nh©n vËt. GV : Sù linh ho¹t vÒ kiÓu c©u cã t¸c ViÕt ®o¹n v¨n miªu t¶ chuyÕn ®i liªn l¹c dông g×? cuèi cïng vµ sù hi sinh cña Lîm. - Một số câu thơ có cấu tạo đặc biệt thể Gîi ý : Miªu t¶ hiÖn c¶m xóc cña nhµ th¬ mét c¸ch ®Ëm nÐt. - Kh«ng gian GV: NhËn xÐt vÒ c¸c c¸ch gäi tªn nh©n - Thêi gian vËt Lîm? - Hoµn c¶nh - Sự thay đổi cách gọi đã thể hiện - Hành động của Lợm nh÷ng s¾c th¸i quan hÖ vµ t×nh c¶m trong Sù hi sinh cña Lîm. tõng trêng hîp kh¸c nhau gi÷a ngêi kÓ vµ nh©n vËt Lîm. H: đọc phần ghi nhớ Hoạt động 1: Hớng dẫn luyện tập HS suy nghÜ viÕt ®o¹n v¨n råi tr×nh bµy tríc líp. 4- DÆn dß: - Häc thuéc bµi th¬, chuÈn bÞ bµi Ma ******************************* Ngµy so¹n: 25/02/2013 TiÕt: 100. Ma (TrÇn §¨ng Khoa) (Tù häc cã híng dÉn) A. Mục tiêu cần đạt : - Cảm nhận đợc sức sống, sự phong phú, sinh động của bức tranh thiên nhiên và t thế con ngời đợc miêu tả trong bài thơ. - Nắm đợc nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu nhiên nhiên, đặc biệt là phép nhân hoá. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô, - Häc sinh: So¹n bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I- §äc vµ t×m hiÓu chung Hoạt động 1: Hớng dẫn đọc và tìm hiểu chung ThÓ th¬ tù do; c©u th¬ ng¾n, nhÞp th¬  Häc sinh tù t×m hiÓu vÒ t¸c gi¶ TrÇn §¨ng Khoa nhanh, dån dËp diÔn t¶ nhÞp nhanh vµ m¹nh Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ tríc líp. theo từng đợt của cơn ma rào mùa hạ.  GV: Bµi th¬ viÕt theo thÓ th¬ g×? Trình tự: thời gian và các hành động, Nhịp thơ? Tả cảnh gì? Giọng đọc nào phù tr¹ng th¸i cña sù vËt, loµi vËt tõ lóc s¾p ma hîp? đến trong cơn ma. HS: ThÓ th¬ tù do. NhÞp ng¾n, nhanh. Tả cảnh ma mùa hạ. Giọng đọc nhanh, dồn dËp. II- Ph©n tÝch Hoạt động 1: Hớng dẫn phân tích. 1. Néi dung:  GV: NhËn xÐt tr×nh tù miªu t¶? Bµi thơ miêu tả chính xác và sinh động  GV: Bµi th¬ miªu t¶ c¶nh g×? c¶nh tîng cn ma rµo ë lµng quª qua nh÷ng HS: Miªu t¶ c¶nh vËt thiªn nhiªn tríc hoạt động và trạng thái của nhiều cảnh vật vµ trong c¬n ma rµo ë lµng quª..

(47)  GV: Nhận xét gì về cảnh và vật đợc miªu t¶? HS: Rất phong phú, sinh động. Tác giả kh«ng chØ t¶ trùc tiÕp c¬n ma víi sÊm chíp, nớc ma mà còn tập trung miêu tả hoạt động vµ tr¹ng th¸i cña c¸c loµi vËt, c©y cèi, con ngêi tríc vµ trong c¬n ma. ChØ qua nh÷ng trạng thái, hoạt động này mà ngời đọc nhận ra đợc cảnh tợng thật cụ thể và tác động của cơn ma toàn bộ cảnh vật trên mặt đất.  GV: NÐt nghÖ thuËt nµo næi bËt? HS: Nh©n ho¸. GV: H×nh ¶nh nh©n ho¸ nµo Ên tîng nhÊt víi con? Ph©n tÝch gi¸ trÞ? HS: lùa chän. Ph©n tÝch.  GV gîi ý: “«ng trêi- MÆc ¸o gi¸p đen- Ra trận…” đã tạo nên cảnh tợng một cuéc ra trËn d÷ déi víi khÝ thÕ m¹nh mÏ, khÈn tr¬ng  GV: NhËn xÐt vÒ kh¶ n¨ng quan s¸t c¶m nhËn, tëng tîng cña t¸c gi¶? HS: Kh¶ n¨ng quan s¸t, c¶m nhËn chÝnh x¸c, tinh tÕ víi t©m hån nh¹y c¶m, hån nhiªn, trÎ th¬; sù tëng tîng, liªn tëng pgong phó, m¹nh mÏ, bÊt ngê, hîp lÝ. (Häc sinh lÊy ví dụ từ hình dáng của cây cỏ gà và động tác rung rinh cña nã trong c¬n giã mµ t¸c gi¶ hình dung ra nh các tai cỏ gà rung lên để nghe ngãng; cµnh tre, l¸ tre rung m¹nh trong gió đợc so sánh với việc gỡ mái tóc rèi). GV: Cuèi bµi th¬ xuÊt hiÖn h×nh ¶nh g×? Con ngêi hiÖn lªn qua nh÷ng c©u th¬ Êy nh thÕ nµo? 4- DÆn dß:- Häc thuéc bµi th¬. - ChuÈn bÞ bµi: Ho¸n dô.. tríc vµ trong c¬n ma.. 2. NghÖ thuËt - Nghệ thuật nhân hoá đợc sử dụng rộng r·i vµ chÝnh x¸c. - Tµi n¨ng quan s¸t vµ miªu t¶ tinh tÕ. - Nhiều động từ mạnh, từ láy gợi hình gợi cảm cao đợc sử dụng hợp lý. - C©u th¬ ng¾n, nhÞp nhanh dån dËp. - H×nh ¶nh Èn dô khoa tr¬ng  Lµm næi bËt tÇm vãc lín lao, t thÕ hiªn ngang, sc m¹nh to lín cã thÓ s¸nh víi thiªn nhiªn vò trô con ngêi.. ************************* Ngµy so¹n: 25/02/2013 TiÕt 101 :. TiÕng viÖt. ho¸n dô A. Mục tiêu cần đạt: - Nắm đợc khái niệm hoán dụ và các kiểu hoán dụ. - Bíc ®Çu biÕt ph©n tÝch t¸c dông cña ho¸n dô. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… - Häc sinh: §äc tríc bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : ThÕ nµo lµ Èn dô? Cho vÝ dô vµ ph©n tÝch t¸c dông? Cã mÊy kiÓu Èn dô? 3. Bµi míi :.

(48) Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu hoán dụ lµ g×? Mục tiêu: Nhận biết khái niệm và nêu đợc vÝ dô. Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở.... Học sinh đọc ví dụ. Nh÷ng tõ in ®Ëm chØ ai? ¸o n©u, ¸o xanh gợi cho em liên tởng đến ai? ? Gi÷a ¸o n©u víi n«ng th«n, ¸o xanh víi thÞ thµnh cã mèi quan hÖ g×? VD: - §Çu xanh – tuæi trÎ. - §Çu b¹c – tuæi giµ. - mày râu - đàn ông. - má hồng - đàn bà. -> Quan hÖ nµy lµ quan hÖ kh¸ch quan ( tÊt yÕu) Kh¸c mèi quan hÖ trong phÐp Èn dô: quan hÖ chñ quan dùa trªn phÐp t¬ng đồng, không tất yếu. ? So sánh cách diễn đạt ở ví dụ 1 với cách diễn đạt sau? - TÊt c¶ n«ng d©n ë n«ng th«n vµ c«ng nhân ở thành thị đứng lên. -> Cách diễn đạt này chỉ thông báo sự kiÖn kh«ng cã gi¸ trÞ biÓu c¶m. VËy thÕ nµo lµ ho¸n dô? T¸c dông cña ho¸n dô? Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu các kiểu ho¸n dô. Môc tiªu: NhËn diÖn c¸c kiÓu ho¸n dô Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở..... H: §äc vÝ dô 1 ? Bàn tay gợi cho em liên tởng đến sự vật nào? đó là mối quan hệ gì? H: đọc ví dụ b. ? Một và ba gợi cho em liên tởng đến cái g×? Mèi quan hÖ gi÷a chóng nh thÕ nµo? VD: Em đã sống bởi vì em đã thắng! C¶ níc bªn em quanh giêng nÖm tr¾ng H¸t cho em nghe nh tiÕng mÑ ngµy xa Sông thu bồn giọng hát đò đa - Tố Hữu? Xác định và chỉ rõ mối quan hệ của phép ho¸n dô? - Cả nớc: Quan hệ vật chứa đựng và vật bị chứa đựng. ? Cã mÊy kiÓu ho¸n dô? Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập So s¸nh Èn dô vµ ho¸n dô?HS tr¶ lêi : Gièng : gäi tªn sù vËt hiÖn tîng nµy b»ng tªn sù vËt, hiÖn tîng kh¸c. Kh¸c :. Nội dung I . Ho¸n dô lµ g×? 1. VÝ dô: ¸o n©u liÒn víi ¸o xanh. 2. NhËn xÐt. ¸o n©u – n«ng d©n ¸o xanh – c«ng nh©n quan hÖ gÇn gòi < n«ng d©n thêng mÆc ¸o n©u, c«ng nh©n thêng mÆc ¸o xanh > thµnh thÞ - ngêi sèng ë thµnh thÞ quan hÖ gÇn - Cách diễn đạt này có giá trị biểu cảm cao.  Ho¸n dô * Ghi nhí Ho¸n dô lµ gäi tªn sù vËt, hiÖn tîng, kh¸i niÖm b»ng tªn cña mét sù vËt, hiÖn tîng kh¸c cã quan hÖ gÇn gòi víi nã. T¸c dông : T¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m.. II. C¸c kiÓu ho¸n dô : 1. VÝ dô:a) Bµn tay ( mét bé phËn cña c¬ thể) dùng để thay thế cho ngời lao động nói chung.  Quan hÖ bé phËn – toµn thÓ a/một, ba ( số lơng cụ thể, đợc dùng thay cho sè Ýt vµ sè nhiÒu nãi chung.)  Quan hÖ cô thÓ – trõu tîng b/đổ máu ( dấu hiệu thờng đợc dùng thay cho sự hi sinh, mất mát ) đợc dùng chỉ chiến tranh.  Quan hÖ dÊu hiÖu cña sù vËt – sù vËt. c/N«ng th«n – nh÷ng ngêi sèng ë n«ng th«n. Quan hệ giữa vật chứa đựng và vật bị chứa đựng. *Ghi nhí. III. LuyÖn tËp :Bµi tËp 1: a) Lµng xãm – ngêi n«ng d©n  vật chứa đựng - vật bị chứa đựng b) mêi n¨m – thêi gian tríc m¾t c) tr¨m n¨m – thêi gian l©u dµi  c¸i cô thÓ – c¸i trõu tîng.

(49) VD:.  ẩn dụ : quan hệ tơng đồng - VÒ h×nh thøc: cã hµng r©m bôt. - VÒ cach thøc VÒ phÈm chÊt: thuyÒn vÒ cã nhí VÒ c¶m gi¸c: thÊy n¾ng gißn tan Con sãng gi÷a lßng s©u Con sãng trªn mÆt níc ¬i con sãng nhí bê Ngày đêm không ngủ đợc. - Xu©n Quúnh -. d) ¸o chµm – ngêi d©n ViÖt B¾c  dÊu hiÖu cña sù vËt – sù vËt e) trái đất – nhân loại  vật chứa đựng – vật bị chứa đựng Bµi tËp 2 SGK * 84 HS kÎ b¶ng so s¸nh: Gièng-kh¸c-cho vÝ dô  Ho¸n dô : quan hÖ gÇn gòi. - Bé phËn víi toµn thÓ - VËt chøa víi vËt bÞ chøa. - DÊu hiÖu: Sù vËt. - Cô thÓ – tr×u tîng. - VÝ dô: Cả làng quê đờng phố C¶ lín nhá g¸i trai §¸m ngêi ®i cµng dµi Càng dài càng đông mãi. - Thanh H¶i-. 4- DÆn dß - HÖ thèng kiÕn thøc toµn bµi. - ChuÈn bÞ bµi TËp lµm th¬ bèn ch÷. ******************************** Ngµy so¹n: 28/02/2013 TiÕt 102 :. TËp lµm v¨n. tËp lµm th¬ bèn ch÷. A. mục tiêu cần đạt: - Bớc đầu nắm đợc đặc điểm thơ bốn chữ - Nhận diện đợc thể thơ này khi đọc và học thơ ca. B. Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở C.ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô - Häc sinh: §äc tríc bµi. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi :. Hoạt động của thầy và trò. Nội dung.

(50) Hoạt động 1: kiểm tra phần chuẩn bị của häc sinh Hoạt động 2: Hớng dẫn học sinh làm thơ bèn ch÷ Ph©n tÝch ®o¹n th¬ mÉu: Chó bÐ/ lo¾t cho¾t(VL, tr¾c) C¸i x¾c/ xinh xinh (VL, b»ng) C¸i ch©n/ tho¨n tho¾t(VL,T) C¸i ®Çu/nghªnh nghªnh(VC,B) Ca lô/ đội lệch (VL/T). Måm huýt/s¸o vang(VC/B) Nh con chim chÝch (VC/T) Nhảy trên đờng vàng(VC/B).. I . KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ: II. §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña thÓ th¬ bèn ch÷: * Yªu cÇu : 1 . Nội dung : định viết về vấn đề gì? đối tîng nào? 2 . NghÖ thuËt : - Nhịp: chẵn đều 2/2. - VÇn: KÕt hîp c¸c kiÓu vÇn ch©n , lng, b»ng, ch¾c, liÒn c¸ch. + VÇn lng: cßn gäi lµ “yªu vËn” lµ lo¹i vần đợc gieo vào giữa dòng thơ. VD: T«i l¹i vÒ quª mÑ nu«i xa Mét buæi tra n¾ng dµi b·i c¸t. - Tố Hữu1. Học sinh đọc thêm một vài bài thơ, + Vân chân còn gọi là “cớc vận” vần đợc ®o¹n th¬ bèn ch÷, kÓ ra c¸c ch÷ cïng vÇn. gieo vµo cuèi dßng th¬, cã t¸c dông dÊu sù 2. ChØ ra vÇn ch©n : hµng – trang kÕt thóc cña dßng th¬. VD: S«ng M· xa råi T©y TiÕn ¬i nói – bôi Nhí vÒ rõng nói nhí ch¬i v¬i 3. VÇn liÒn : ®o¹n 2 + Vần liền là vần đợc gieo liên tục ở các VÇn c¸ch: ®o¹n 1 dßng th¬ 4. Ch÷a lçi sai : sëi – canh VD:NghÐ hµnh nghÐ hÑ đò – sông NghÐ ch¼ng theo mÑ 5. Học sinh đọc thơ đã làm ở nhà Thì nghé theo đàn NghÐ chí ®i cµn GV : Theo em, để làm đợc thơ 4 chữ KÎ gian nã b¾t. cÇn chó ý nh÷ng g×? - §ång dao+ VÇn c¸ch: Lµ vÇn kh«ng gieo liªn tiÕp Bµi tËp : mµ thêng c¸ch ra mét dßng th¬. §iÒn tõ cßn thiÕu vµo chç trèng sao cho VD:Cháu đi đờng cháu phù hợp về thanh điệu và đảm bảo nội Chú lên đờng ra dung. §Õn nay th¸ng s¸u Mỗi mùa xuân đến Chît nghe tin nhµ Léc biÕc chåi xanh 4- TËp lµm th¬ bèn Sơng đọng ( long lanh) ch÷ Ngµn hoa khoe s¾c Thùc hµnh :Häc sinh tù s¸ng t¸c khæ th¬. Sau đó trình bày trớc lớp Ngµy hÌ ( rùc n¾ng ) - HS nhËn xÐt Phợng đỏ rợp trời - GV : đánh giá, xếp loại Trèng trêng nghØ ng¬i Bµi lµm cña häc sinh : Ve ng©n tiÕng h¸t Bèn mïa Mỗi mùa xuân đến Thu sang ( dÞu m¸t ) Chim hãt lÝu lo Thoang tho¶ng h¬ng nhµi ChÊp chíi c¸nh cß ChiÕc l¸ thuéc bµi Trên đồng lúa mát R¬i trong ( trang vë ) Ve ng©n tiÕng h¸t Chào đón mùa hè §«ng sang bì ngì Giã thæi hµng me Tõng bíc sôt rïi §ung ®a díi n¾ng Ngâ tróc ( bê tre ) Mïa thu l¸ rông Vµng r¬i s¾c l¸ R¬i kh¾p vên nhµ Cúc đã nở hoa.

(51) Bèn mïa s¾c l¹ Bèn mïa h¬ng quen íc m×nh lµ h¹t ¬m lªn bèn mïa. Tr¨ng soi v»ng vÆc Thêi gia sÏ nh¾c Mùa đông đến rồi V¾ng bãng mÆt trêi Hµng c©y trôil l¸ ? Từ bốn đến sáu học sinh đọc đoạn thơ Bèn mïa hoa në Bèn mïa h¬ng bay 4 chữ của mình đã làm ở nhà, tự mình phân Bëi mïa yªu dÊu tÝch. Chóng ta têng ngµy. H: nhËn xÐt, söa ch÷a. G: Söa l¹i. 4- DÆn dß - Nắm đợc đặc điểm của thơ bốn chữ. - Lµm bµi th¬ bèn ch÷ gåm 10 c©u. **************************** Ngµy so¹n:28/02/2013 TiÕt 103- 104 :. V¨n b¶n. c« t« - Nguyễn Tuân A. Mục tiêu cần đạt:- Cảm nhận đợc vẻ đẹp sinh động, trong sáng của những bức tranh thiên nhiên và đời sống con ngời ở vùng đảo Cô Tô đợc miêu tả trong bài văn. - Thấy đợc nghệ thuật miêu tả và tài năng sử dụng ngôn ngữ điêu luyện của tác giả. B. Phơng pháp: vấn đáp, tái hiện, đàm thoại, phân tích.... C.ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô, - Häc sinh: So¹n bµi. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : ? §äc thuéc bµi th¬ “ Lîm”. H×nh ¶nh Lîm hiÖn lªn trong bµi th¬ nh thÕ nµo? ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt cña bµi th¬. 3. Bµi míi : V¨n b¶n C« T« lµ phÇn cuèi cña bµi kÝ C« T« - t¸c phÈm ghi l¹i nh÷ng Ên tợng về thiên nhiên, con ngời lao động ở vùng đảo Cô Tô mà nhà văn Nguyễn Tuân thu nhận đợc qua chuyến ra thăm đảo Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu chung Môc tiªu: HiÓu s¬ lîc vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm. HiÓu tõ khã, biÕt chia bè côc... Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở... H: §äc phÇn chó thÝch sao. ? Em h·y giíi thiÖu s¬ lîc vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Tu©n? GV : Hớng dẫn đọc : Câu văn của NT thờng dài, khó đọc. Khi đọc cần ngừng nghỉ đúng chỗ và đảm bảo sự liền mạch của từng c©u, tõng ®o¹n. H: Gi¶i thÝch c¸c tõ khã. GV : Chia bè côc ra lµm mÊy phÇn ? néi dung tõng phÇn? HS : 3 phÇn:. Nội dung I . Giíi thiÖu chung: 1. T¸c gi¶ - NguyÔn Tu©n ( 1910 –1987), Quª ë Hµ Néi. - C©y bót tµi hoa, sù hiÓu biÕt phong phó nhiÒu mÆt, lµ nhµ v¨n næi tiÕng vÒ thÓ tuú bót. 2. T¸c phÈm- Bµi v¨n C« T« lµ phÇn cuèi cña bµi kÝ C« T«. 3.§äc 4.Gi¶i thÝch tõ khã  ThÓ lo¹i : ký ( thuéc kiÓu v¨n b¶n tù sù ) 5.Bè côc : 3 ®o¹n.

(52) - PhÇn 1 : Tõ ®Çu  “ mïa sãng ë ®©y.” - PhÇn 2 : TiÕp  “ lµ lµ nhÞp c¸nh” PhÇn 3 : Cßn l¹i.. - Đoạn 1 : vẻ đẹp, trong sáng của đảo C« T« sau c¬n b·o - Đoạn 2 : bức tranh tuyện đẹp của cảnh mÆt trêi mäc trªn biÓn. - §o¹n 3 : C¶nh sinh ho¹t buæi s¸ng sớm trên đảo. Hoạt động 3: Hớng dẫn đọc và tìm hiểu văn bản Môc tiªu: HiÓu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n, cã kü n¨ng viÕt v¨n t¶ c¶nh... Phơng pháp: Vấn đáp, đàm thoại, gợi mở, phân tích... II- T×m hiÓu v¨n b¶n : Hoạt động của thầy-trò Nội dung cần đạt §äc ®o¹n 1 : 1. Vẻ đẹp đảo Cô Tô sau cơn bão:  GV : §©y lµ bøc tranh toµn c¶nh cña đảo Cô Tô sau cơn bão. Tác giả đã lựa chọn H×nh ¶nh : bÇu trêi, níc biÓn, c©y cèi, những hình ảnh tiêu biểu nào để miêu tả ? b·i c¸t. < HS : h×nh ¶nh bÇu trêi, níc biÓn, c©y  Hình ảnh đặc trng tiêu biểu của cảnh trên núi ở đảo, bãi cát. > đảo.  GV : Nh÷ng h×nh ¶nh Êy gîi lªn víi Mµu s¾c : trong s¸ng, xanh mît, lam màu sắc nh thế nào? nhận xét về từ ngữ đợc biÕc, vµng gißn. sö dông ( tõ lo¹i? T¸c dông? ) < HS : TÝnh tõ m¹nh cã gi¸ trÞ biÓu c¶m  Vẻ đẹp rực rỡ, tơi sáng, tràn trề sức sống cao gợi vẻ đẹp tinh khiết, trong lành .> vµ tinh khiÕt, trong lµnh. GV: C« T« hiÖn lªn thËt trong s¸ng, tinh khôi trong buổi sáng đẹp trời, biển Cô Tô đợc rửa sạch, đợc tái tạo để hoá thành một c¶nh s¾c trong s¸ng tuyÖt vêi. Song cã lÏ Ên tîng nhÊt lµ c¶nh mÆt trêi mäc trªn biÓn ( giáo viên đọc đoạn tiếp ) 2. C¶nh mÆt trêi mäc trªn biÓn. Hoạt động của thầy-trò ? Cảnh mặt trời mọc trên biển đảo Cô Tô đợc quan sát và miêu tả theo trình tự nào?  GV : Cảnh mặt trời mọc đợc đặt trong mét khung c¶nh thÕ nµo? §äc c©u v¨n miªu t¶? < HS : “ch©n trêi, ngÊn bÓ s¹ch nh tÊm kÝnh lau hÕt m©y, hÕt bôi.” >  GV : Mặt trời đợc miêu tả nh thế nào? T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g×? < HS : §äc c©u v¨n miªu t¶ mÆt trêi. Nghệ thuật so sánh đợc sử dụng chính xác, tinh tÕ. >  H×nh ¶nh so s¸nh giµu chÊt t¹o h×nh vµ hµi hoµ mµu s¾c khiÕn mÆt trêi s¸ng rùc lªn vẻ đẹp huyền ảo, kỳ vĩ.  GV : Ngoài ra, bầu trời, chân trời đợc miªu t¶ ra sao?  GV : Cảnh mặt trời mọc đợc liên tởng víi h×nh ¶nh nµo ?  Liên tởng độc đáo, từ ngữ hình ảnh vừa trang trọng vừa nên thơ tạo nên cảnh đẹp hùng vĩ, đờng bệ, phồn thịnh và bất diệt.. Nội dung cần đạt. - Ch©n trêi ngÊn bÓ, s¹ch nh tÊm kÝnh. Khung c¶nh réng lín bao la, hÕt søc trong trÎo tinh kh«i. - H×nh ¶nh mÆt trêi : + Tròn trĩnh, phúc hậu nh lòng đỏ một quả trøng thiªn nhiªn. + Hồng hào, thăm thẳm và đờng bệ. - BÇu trêi : nh chiÕc m©m b¹c - Ch©n trêi : mµu ngäc trai níc biÓn öng hång. - MÆt trêi mäc y nh mét m©m lÔ phÈm tiÕn.

(53) ? Sau khi mÆt trêi mäc, cã h×nh ¶nh g× xuÊt hiÖn trªn bÇu trêi? ? NhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ cña t¸c gi¶? * Qua ®o¹n v¨n nµy, ta thÊy râ tµi n¨ng quan s¸t, miªu t¶, sö dông ng«n ng÷ chÝnh xác, tinh tế, độc đáo của tác giả. ? Tác giả đón nhận cảnh mặt trời mọc nh thÕ nµo? - Dậy từ canh t, ra tận đầu mũi đảo rình mÆt trêi lªn. ? Qua hành động đó ta thấy đợc thái độ gì của tg đối với thiên nhiên?. ra tõ trong b×nh minh. - Vµi chiÕc nh¹n chao ®i chao l¹i, mét con H¶i ©u lµ lµ nhÞp c¸nh. -> Hình ảnh so sánh độc đáo, mới lạ. -> Yªu thiªn nhiªn, kh¸t väng kh¸m ph¸ cái đẹp.. 3) Cảnh sinh hoạt và lao động trong một buổi sáng trên đảo: Hoạt động của thầy và trò G: Chúng ta vừa tìm hiểu cảnh bình minh trên đảo Cô T«, vËy con ngêi vµ cuéc sèng n¬i ®©y nh thÕ nµo chóng ta sang phÇn 3...  GV : Để miêu tả hình ảnh sinh hoạt trên đảo Cô Tô, nhà văn đã chọn điểm không gian nào ? HS : Cái giếng nớc ngọt giữa đảo.  GV : Tại sao chọn cái giếng để miêu tả cảnh sinh ho¹t?  C¶nh sinh ho¹t diÔn ra nh thÕ nµo? HS : Sự sống sau một ngày lao động ở đảo quần tụ quanh giÕng níc, lµ n¬i sù sèng diÔn ra mang tÝnh chÊt đảo : đông vui, tấp nập, bình dị, GV : Trong con mắt tác giả, sự sống nơi đảo Cô Tô diÔn ra nh thÕ nµo quanh c¸i giÕng níc ngät? HS : §«ng vui, tÊp nËp, th©n t×nh. ? Trong bài ký có xuất hiện một anh hùng lao động của đảo, đó là ai? Và anh đang làm gì?  GV : Hình ảnh anh hùng Châu Hoà Mãn gánh nớc ngọt ra thuyền, chị Châu Hoà Mãn dịu dàng địu con bªn c¸i giÕng níc ngät … gîi cho con c¶m nghÜ g× vÒ cuộc sống con ngời nơi đảo Cô Tô ? < HS : Cuéc sèng Êm ªm, thanh b×nh. >  B×nh : Khung c¶nh thËt thanh b×nh, nhÞp ®iÖu cuéc sống thật khẩn trơng, tấp nập, đông vui. Song sắc thái riªng nhÊt ë n¬i nµy lµ : “ c¸i sinh ho¹t cña nã vui nh một cái bến và đậm đà mát nhẹ hơn mọi cái chợ trong đất liền”. Vui đấy, tấp nập đấy nhng lại gợi cảm giác đậm đà, mát mẻ bởi sự trong lành của không khí buổi s¸ng trªn biÓn vµ dßng níc ngät tõ giÕng chuyÓn vµo c¸c ang, cong råi xuèng thuyÒn, v× thÕ t¸c gi¶ thÊy nã “ đậm đà mát nhẹ hơn mọi cái chợ trong đất liền”. ? Khi quan sát miêu tả cuộc sống ở đây, nhà văn đã mang vào đó tình cảm nào? GV : Bài văn đã cho em hiểu gì về Cô Tô? - Bài văn viết về vẻ đẹp độc đáo của thiên nhiên và cuộc sống con ngời trên đảo Cô Tô.. Nội dung. - Sự sống ở đảo quần tụ quanh giếng nớc : đông vui, tấp nËp, b×nh dÞ,. - Rất đông ngời tắm, múc, gánh níc b»ng thïng, cong... - Anh hïng Ch©u Hoµ M·n g¸nh níc ngät ra thuyÒn, chÞ Ch©u Hoà Mãn dịu dàng địu con bên c¸i giÕng níc ngät... -> Cuéc sèng ªm Êm thanh b×nh, th©n mËt, b×nh dÞ, -> T×nh c¶m th©n thiÖn, ch©n thµnh víi con ngêi vµ cuéc sèng nơi đảo..

(54) GV : Em hiểu đợc điều gì về nhà văn? - ThÓ hiÖn t×nh yªu s©u s¾c cña t¸c gi¶ dµnh cho thiªn nhiªn, cuéc sèng. GV : NhËn xÐt ng«n ng÷? NghÖ thuËt cña t¸c gi¶ ? Ng«n ng÷ tinh tÕ, gîi c¶m, giµu mµu s¾c. So s¸nh t¸o b¹o, bÊt ngê, giµu trÝ tëng tîng. - Lêi v¨n giµu c¶m xóc ? Qua văn bản này ta rút ra đợc bài học gì cần ghi nhớ. H: §äc ghi nhí * Ghi nhí (SGK) Hoạt động 4: Hớng dẫn luyện tập  ? H·y viÕt mét ®o¹n v¨n miªu t¶ mÆt trêi mäc mµ em quan sát đợc? IV- LuyÖn tËp 4- DÆn dß. - Häc thuéc kiÕn thøc. - Lµm bµi tËp 2.. Ngµy so¹n: 28/02/2013 TiÕt 105, 106 :. viÕt bµi tËp lµm v¨n t¶ ngêi A- Mục tiêu cần đạt: - RÌn luyÖn kü n¨ng viÕt v¨n miªu t¶, cô thÓ lµ t¶ ngêi - Rèn luyện kỹ năng viết nói chung : diễn đạt, trình bày, chữ viết, chính tả, B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Giáo viên: Soạn đề, đáp án - Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo híng dÉn «n tËp cña gi¸o viªn. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : GV : ghi đề lên bảng I / §Ò bµi : Em h·y miªu t¶ l¹i mÑ cña em . II / Yªu cÇu cô thÓ : - ThÓ lo¹i : t¶ ngêi - §èi tîng : Ngêi mÑ kÝnh yªu III- §¸p ¸n - biÓu ®iÓm 4- Néi dung: ( 6 ®iÓm) 1. Më bµi : (1,5 ®iÓm) + Giíi thiÖu mÑ cña m×nh 2. Th©n bµi : (5 ®iÓm) + Miªu t¶ ngo¹i h×nh : D¸ng vãc , khu«n mÆt , ®Çu tãc , níc da , trang phôc …( 2,5 ®iÓm) + Miªu t¶ tÝnh c¸ch : cö chØ , lêi nãi , suy nghÜ , viÖc lµm , së thÝch .( 2,5 ®iÓm) 3. KÕt bµi : ( 1,5 ®iÓm). + Nªu c¶m nghÜ cña b¶n th©n vÒ mÑ B-H×nh thøc : (1 ®iÓm) - Viết đúng thể loại - VËn dông c¸c kü n¨ng quan s¸t tëng so s¸nh , nhËn xÐt , chän läc nh÷ng chi tiÕt tiªu biÓu - Bè côc râ rµng - Diễn đạt trong sáng.

(55) - Kh«ng m¾c lçi chÝnh t¶ 4- DÆn dß : - ¤n l¹i lý thuyÕt vÒ v¨n miªu t¶ . - ChuÈn bÞ bµi : Thµnh phÇn chÝnh cña c©u . *********************************************** Ngµy so¹n: 01/03/2013 TiÕt:107 TiÕng viÖt. C¸c thµnh phÇn chÝnh cña c©u A- Mục tiêu cần đạt 1- Kiến thức- Củng cố kiến thức đã học ở bậc tiểu học về hai thành phần chính của câu, nắm vững khái niệm, đặc điểm vai trò của chủ ngữ, vị ngữ, hai thành phần chính của câu. 2- Kĩ năng: Rèn kĩ năng nhận diện chính xác và phân tích đợc hai thành phần chủ ngữ và vÞ ng÷. 3- Thái độ: Có ý thức sử dụng câu trần thuật đơn trong nói và viết. B- ChuÈn bÞ - GV: SGK, SGV Ng÷ v¨n 6, b¶ng phô. - HS : SGK NV 6. C- C¸c bíc lªn líp. 1- ổn định tổ chức. 2- KiÓm tra bµi cò: ThÕ nµo lµ ho¸n dô? Cho VD? Ho¸n dô lµ gäi tªn sù vËt, hiÑn tîng, kh¸i niÖm b»ng tªn cña mét sù vËt, hiÖn tîng, kh¸i niÖm kh¸c cã quan hÖ gÇn gòi víi nã nh»m t¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶mcho sù diÔn đạt. VD: “ Bµn tay ta lµm nªn tÊt c¶ Có sức ngời sỏi đá cũng thành cơm”. 3- Bài mới: ? Em hãy nhắc lại các thànhphần câu đã học ở bậc tiểu học? - Cã thµnh phÇn chñ ng÷, vÞ ng÷, tr¹ng ng÷. GV: §Ó hiÓu râ h¬n ®©u lµ thµnh phÇn chÝnh, ®©u lµ thµnh phÇn phô, thµnh phÇn chÝnh cã cÊu t¹o nh thÕ nµo chóng ta häc bµi h«m nay. Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu các thµnh phÇn chÝnh vµ phô. Môc tiªu: NhËn diÖn c¸c thµnh phÇn chÝnh cña c©u... Ph¬ng ph¸p: Ph©n tÝch, gîi më... GV: Treo b¶ng phô VD (SGK) HS đọc ví dụ ? Xác định thành phần ngữ pháp của câu? ? Gäi tªn c¸c thµnh phÇn trong vÝ dô. ? Nh÷ng thµnh phÇn nµo b¾t buéc ph¶i cã trong câu để câu có cấu tạo đầyđủ và diễn đạt một ý trọn vẹn? Thành phần đó gọi là thµnh phÇn nµo? ? Nh÷ng thµnh phÇn nµo ko b¾t buéc ph¶i cã mÆt? - Tr¹ng ng÷ cã thÓ lo¹i bá mµ ý nghÜa c¬ bản của câubko thay đổi. ? Theo em thÕ nµo lµ thµnh phÇn chÝnh , thµnh phÇn phô? - HS đọc ghi nhớ.. I- Ph©n biÖt thµnh phÇn chÝnh víi thµnh phÇn phô cña c©u. 1, VÝ dô: “ Chẳng bao lâu, tôi/ đã trở thành một TN. CN. VN. chµng dÕ thanh niªn cêng tr¸ng.” 2, NhËn xÐt: - Thµnh phÇn chñ ng÷, vÞ ng÷ b¾t buéc ph¶i cã mÆt th× cÊu t¹o míi hoµn chØnh.-> gäi lµ thµnh phÇn chÝnh. - Thµnh phÇn tr¹ng ng÷ ko b¾t buéc ph¶i cã mÆt.-> thµnh phÇn phô. *Ghi nhí. II- VÞ ng÷. 1, VÝ dô 1: “ Chẳng bao lâu, tôi/ đã trở thành một chµng dÕ thanh niªn cêng tr¸ng.” * NhËn xÐt. - VÞ ng÷ thêng kÕt hîp víi phã tõ chØ thêi.

(56) Hoạt động 3: Hớng dẫn tìm hiểu phần vị ng÷. Môc tiªu: NhËn biÕt cÊu t¹o thµnh phÇn vij ng÷. Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở.... H: đọc lại câu vừa phân tích ở phần I nêu đặc điểm của vị ngữ? ( Từ nào là vị ngữ chÝnh, thuéc tõ lo¹i nµo? ? Vị ngữ có thể kết hợp đợc từ ngữ nào ở đằng trớc? - Kết hợp với phó từ đã ở đằng trớc để chỉ quan hÖ thêi gian. ? VÞ ng÷ tr¶ lêi cho c©u hái nµo? * VD 2 (B¶ng phô). ? Ph©n tÝch cÊu t¹o cña vÞ ng÷ trong c¸c c©u sau? A, Một buổi chiều, tôi/ ra đứng ở của hang nh mäi khi, xem hoµng h«n. B, Chî N¨m C¨n/ n»m s¸t bªn bê s«ng ån ào,đông vui, tấp nập. C, C©y tre/ lµ ngêi b¹n th©n cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam […]. Tre nøa, tróc, mai, vÇu/ gióp ngêi tr¨m ngh×n c«ng viÖc kh¸c nhau. ? VÞ ng÷ trong c¸c c©u trªn lµ tõ hay cum từ? Từ đó, cụm từ đó thuộc từ loại nào? ? Mçi c©u cã thÓ cã mÊy vÞ ng÷? Hoạt động 4: Hớng dẫn tìm hiểu phần chñ ng÷. Môc tiªu: NhËn biÕt cÊu t¹o cña chñ ng÷... Ph¬ng ph¸p: Gîi më, ph©n tÝch... - HS đọc lại ví dụ mục II. ? Trong ba câu đã phân tích ở mục II thì giữa sự vật nêu ở chủ ngữ và hoạt động, đặc ®iÓm, tr¹ng th¸i vµ sù vËt ®c miªu t¶ ë vÞ ng÷ cã quan hÖ g×? - Quan hÖ chñ ng÷, vÞ ng÷. ? Chñ ng÷ thêng tr¶ lêi cho c©u hái nµo? ? Ph©n tÝch cÊu t¹o cña chñ ng÷ trong c¸c câu đã dẫn ở phần I, II. - Tôi: đại từ làm chủ ngữ. - Chî N¨m C¨n: Côm DT lµm cn - C©y tre: Côm danh tõ. - Tre, nøa, mai, vÇu: DT. ? Mçi c©u cã thÓ cã mÊy chñ ng÷? Hoạt động 5: Hớng dẫn luyện tập. HS đọc yêu cầu bài tập 1, hs độc lập suy nghÜ vµ tr¶ lêi. - HS nhËn xÐt. - GV nhËn xÐt, chèt l¹i. GV: Chia häc sinh thµnh 4 nhãm.. gian ở đằng trớc. - VÞ ng÷ tr¶ lêi c©u hái: Lµm g×?, lµm sao? Nh thÕ nµo? lµ g×? 2, VÝ dô 2. * NhËn xÐt: - Vị ngữ có thể là động từ hoặc cụm động tõ, tÝnh tõ hoÆc côm tÝnh tõ, danh tõ ho¹c côm danh tõ. - C©u cã thÓ cã mét hay nhiÒu vÞ ng÷ * Ghi nhí SGK.. III- Chñ ng÷. - Chñ ng÷ tr¶ lêi cho c©u hái ai? Con g×? c¸i g×? - Chủ ngữ là đại từ, danh từ, cụm danh từ. - C©u cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu chñ ng÷. * Ghi nhí SGK.. IV- LuyÖn tËp. 1- Bµi tËp 1. A, Chẳng bao lâu,tôi/đã trở thành. CN. VN(C§T). B, §«i cµng t«i/mÉm bãng. CN(CDT). VN(TT). C, Nh÷ng c¸i vuèt ë ch©n, ë kheo/cø CN( CDT). cøng dÇn vµ nhän ho¾t. D,Tôi/co cẳng lên,đạp phành phạch. CN(§T) VN1. E, Nh÷ng ngän cá/g·y r¹p.. VN2(C§T).

(57) Mỗi nhóm đặt 3 câu.. CN(CDT). VN(C§T). 2- Bµi tËp 2; §Æt ba c©u a, B¹n Lan viÕt th chóc tÕt c« gi¸o cò. B, B¹n Xu©n lu«n chan hoµ víi c¸c b¹n trong líp. C, DÕ MÌn lµ chµng dÕ sím cã lßng tù träng. D- DÆn dß:- ChuÈn bÞ bµi TËp lµm th¬ n¨m ch÷. ****************************** Ngµy so¹n :01/03/2013 TiÕt 108 :. thi lµm th¬ n¨m ch÷ A. Mục tiêu cần đạt: - Ôn lại và nắm chắc hơn đặc điểm thể thơ 5 chữ - Ph¸t huy kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, s¸ng t¸c th¬ v¨n - KÝch thÝch sù m¹nh d¹n, ho¹t b¸t trong nãi n¨ng. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… - Häc sinh: §äc tríc bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu thể thơ I- Đặc điểm của thể thơ năm chữ. 1. Mçi c©u th¬ gåm 5 tiÕng (ch÷), sè n¨m ch÷. câu trong bài không hạn định. Cách chia GV : Gọi học sinh trình bày phần đã khổ, đoạn, tuỳ theo ý định của ngời viết. chuÈn bÞ : 2. NhÞp 3/2 hoÆc 2/3. Ngoµi ra cã thÓ §Æc ®iÓm th¬ n¨m ch÷ : ngò ng«n - VÇn: thêng lµ vÇn ch©n, cã thÓ vÇn ®an xen mét sè c¸ch ng¾t nhÞp kh¸c : 1/2/2 ; liÒn hoÆc vÇn c¸ch 1/4…. - NhÞp : 3/2 hoÆc 2/3. Ngoµi ra cã 3. VÇn: KÕt hîp c¸c kiÓu vÇn: Ch©n, lng, thÓ ®an xen mét sè c¸ch ng¾t nhÞp liÒn, c¸ch, b»ng tr¾c… kh¸c : 1/2/2 ; 1/4…. 4. ThÝch hîp víi lèi kÓ chuyÖn võa miªu - Khæ th¬ : 4 c©u, 2 c©u hoÆc 6 c©u. t¶. Mét sè trêng hîp kh«ng chia khæ. 5. §o¹n th¬ mÉu minh ho¹ ChÐp mét ®o¹n th¬ kh¸c : a. MÇm non m¾t lim dim Mỗi năm /hoa đào nở(vc,t) Cè nh×n qua kÏ l¸ Lại thấy/ ông đồ già(vc, b) ThÊy m©y bay hèi h¶ Bày mực tầu/ giấy đỏ(vc,t) ThÊy lÊt phÊt ma phïn Bên phố /đông ngời qua(vc,b) Rµo rµo trËn l¸ tu«n - Trích “Ông Đồ” của VĐLRải vàng đầy mặt đất b. Rõng c©y th«ng tha thít Anh đội viên /thức dậy Nh chØ céi víi cµnh ThÊy trêi /khuya l¾m råi(vc,b) ( MÇm non – Vâ Mµ sao/ B¸c vÉn ngåi (vc,b) Qu¶ng) §ªm nay/ B¸c kh«ng ngñ(vc,t)  Học sinh đọc bài thơ đã chuẩn bị ở nhµ  HS , GV nhËn xÐt LÆng im/ bªn bÕp löa (vc,t).

(58)  Tæ chøc häc sinh thi nèi th¬, tæ nµo dõng l¹i lµ thua.. vÎ mÆt B¸c/ trÇm ng©m(vc,b) ngoµi trêi /ma l©m th©m(vc,b) m¸i lÒu tranh /s¬ x¸c(vc,t) anh đội viên/ nhìn Bác B¸c nh×n/ ngän löa hång II. Thi lµm th¬ n¨m ch÷ : 1. §äc vµ b×nh bµi th¬ cña tæ m×nh tríc líp Thi làm thơ theo đề tài tự chọn. Th¬ 4 ch÷ - th¬ 5 ch÷ Bèn mïa Mỗi mùa xuân đến §µo l¹i në hoa Tết đến muôn nhà NiÒm vui n¨m míi Mïa hÌ l¹i tíi Rén r· tiÕng ve S¾c n¾ng vµng hoe Phîng hång rùc löa Nång nµn hoa s÷a B¸o hiÖu thu sang Trèng trêng rén vang Mét mïa häc míi Mùa đông đang tới Giã l¹nh trµn vÒ Sau nh÷ng hµng tre MÆt trêi v¾ng bãng Bèn mïa tr«ng ngãng Bèn mïa ®i qua NiÒm vui ë l¹i Nçi buån bay xa. MÑ MÑ nh lµ mÆt trêi Rùc rì vµ Êm ¸p MÑ nh lµ vÇng tr¨ng NhÑ nhµng vµ dÞu m¸t MÑ nh lµ c©u h¸t Ngät ngµo vµ du d¬ng Mẹ nh là con đờng Th¼m s©u vµ bÊt tËn MÑ nh lµ biÓn réng HuyÒn bÝ vµ mªnh m«ng Mẹ nh là cánh đồng Mît mµ vµ xanh m¸t MÑ nh lµ ®iÒu íc Kú diÖu vµ thiªng liªng MÑ nh lµ bµ tiªn §Ñp t¬i vµ tèt bông MÑ nh lµ … mÑ Êy Chẳng gì sánh đợc đâu ChØ mét m×nh con biÕt MÑ mªnh m«ng dêng nµo.. MÑ MÑ nh lµ c©y MÑ thËt dÞu ªm Cao to v÷ng ch·i Nh lµ ghÕ tùa Sím con thøc dËy §Ó lóc con buån MÑ lµ ban mai MÑ lµ chç dùa MÑ nh tr¸i xoµi §©u còng lµ mÑ Ngät ngµo th¬m m¸t Mçi khi con cÇn MÑ lµ sÊm chíp MÑ lµ tÊt c¶ Mçi lóc giËn con NiÒm vui trong con 4- DÆn dß - ViÕt bµi th¬ n¨m ch÷ 8-10 c©u. - ChuÈn bÞ bµi: Tre ViÖt Nam. ********************************* Ngµy so¹n :03/03/2013.

(59) TiÕt 109. c©y tre viÖt nam A- Mục tiêu cần đạt: - Hiểu và cảm nhận đợc giá trị nhiều mặt của cây tre và sự gắn bó giữa cây tre với cuộc sèng cña d©n téc ViÖt Nam - Nắm đợc những đặc điểm nghệ thuật của bài ký : giàu chi tiết và hình ảnh, kết hợp miêu t¶ vµ b×nh luËn, lêi v¨n giµu nhÞp ®iÖu. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô, - Häc sinh: So¹n bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : - §äc thuéc bµi th¬ “ Lîm” - Bài thơ đã khắc hoạ hình ảnh chú bé Lợm nh thế nào? - KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi “ Ma” ë vë ghi. 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy Néi dung Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu I. Giíi thiÖu chung: chung 1. T¸c gi¶ Môc tiªu: HiÓu râ vÒ t¸c gi¶ vµ kiÓ v¨n - T¸c gi¶ ThÐp Míi ( Hµ v¨n Léc) b¶n nhËt dông 1925 – 1991. 2. T¸c phÈm Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp... T¸c phÈm lµ lêi b×nh cho bé phim “C©y H: đọc chú thích sao Tre ViÖt Nam” do c¸c nhµ ®iÖn ¶nh Ba ? Giíi thiÖu s¬ lîc vÒ t¸c gi¶? Lan thùc hiÖn sau khi cuéc kh¸ng chiÕn ? Em hãy trình bày đôi nét về tác phẩm? chống Pháp kết thúc thắng lợi. Bé phim ca ngîi cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n ph¸p cña nh©n d©n ta. GV hớng dẫn giọng đọc: chú ý giọng điệu, nhịp 1. §äc điệu đối xứng, nhịp nhàng. 2.Bè côc : 4 phÇn - GV: Chia bè côc nh thÕ nµo? néi dung tõng phÇn? - HS : 4 phÇn - Tõ ®Çu  chÝ khÝ nh ngêi: C©y tre cã mặt ở khắp nơi trên đất nớc và có những phẩm chất rất đáng quý. - TiÕp theo  chung thuû: Tre g¾n bã víi con ngêi trong cuéc sèng hµng ngµy vµ trong lao động. - Tiếp theo  Tre, anh hùng chiến đấu: Tre s¸t c¸nh víi con ngêi trong cuéc sèng hàng ngày và trong lao động. - Phần còn lại : Tre là bạn đồng hành cña d©n téc ta trong hiÖn t¹i vµ trong t¬ng lai. Hoạt động2: Hớng dẫn tìm hiểu văn bản Môc tiªu: HiÓu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. H×nh tîng c©y tre lµ biÓu tr¬ng cho søc sèng bÒn bØ cña ngêi d©n ViÖt... Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở, phân tích..... II.T×m hiÓu v¨n b¶n Hoạt động của thầy-trò Néi dung.

(60) GV : Trong ®o¹n 1, nh÷ng phÈm chÊt nµo cña tre đợc thể hiện? HS : Cã thÓ mäc xanh tèt ë mäi n¬i, d¸ng tre v¬n méc m¹c vµ thanh cao; mÇm non mäc th¼ng, mµu xanh t¬i mµ nhòn nhÆn, tre cøng c¸p mµ dÎo dai, v÷ng ch¾c,… GV : ë nh÷ng ®o¹n tiÕp theo nh÷ng phÈm chÊt nào của cây tre đợc tiếp tục bộc lộ ? HS : Tre th¼ng th¾n, bÊt khuÊt, tre trë thµnh vò khí chiến đấu, anh hùng lao động, anh hùng chiến đấu. GV : Nghệ thuật nào đợc sử dụng? Giá trị? HS : NghÖ thuËt nh©n ho¸. ? Mở đầu bài văn đã có một lời khẳng định:“Cây tre lµ b¹n th©n cña nh©n d©n ViÖt Nam” , v× sao có thể khẳng định nh vậy? ( tìm những chi tiết, hình ảnh, trong bài để chứng minh) HS : V× ë ®©u còng cã tre. Tre bao trïm xãm lµng, tre dùng nhµ, dùng cöa, tre xay thãc, tre chÎ l¹t, tre lµm que chuyÒn, tre lµm ®iÕu cµy, tre lµm n«i, lµm giêng… GV : Nh÷ng chi tiÕt Êy cho ta thÊy tre kh«ng chỉ phục vụ con ngời trong lao động, sản xuất mà còn gắn bó với đời sống tinh thần. Tre không chỉ là “c¸nh tay ngêi n«ng d©n”, mµ cßn lµ ngêi b¹n t©m t×nh, chia sÎ buån vui trong cuéc sèng. Tre ¨n ë víi ngời đời đời kiếp kiếp, tre gắn bó với con ngời ở mäi løa tuæi, tre lµm b¹n víi ngêi tõ thuë lät lßng đến khi nhắm mắt, xuôi tay,… Tre đúng là ngời b¹n gÇn gòi, th©n thiÕt nhÊt cña ngêi d©n ViÖt Nam.  GV : Trong thêi b×nh, tre lµ b¹n. Trong thêi chiÕn, tre vÉn s¸t c¸nh bªn ngêi. Nh÷ng chi tiÕt nµo chứng tỏ điều đó? HS : Tre là vũ khí, tre là đồng chí, tre chống lại s¾t thÐp qu©n thï…. GV : T¸c gi¶ h×nh dung nh thÕ nµo vÒ vÞ trÝ cña cây tre trong tơng lai khi đất nớc đi vào công nghiÖp ho¸? HS : Ngµy mai, s¾t thÐp cã thÓ nhiÒu h¬n tre, tre cã thÓ bít ®i vai trß quan träng cña nã trong s¶n xuất và trong cả đời sống hàng ngày của con ngời, song c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ vµ lÞch sö cña c©y tre vÉn còn mãi trong đời sống con ngời Việt Nam, tre vẫn là ngời bạn đồng hành chung thuỷ của dân tộc ta trên con đờng phát triển. Bởi vì với tất cả giá trị và phẩm chất của nó, cây tre đã thành tợng trng cao quý cho d©n téc ViÖt Nam. Vậy, vẻ đẹp và phẩm chất của tre là gì? GV : Tre hiện lên với vẻ đẹp nh thế nào?. 1) Tre – b¹n th©n cña nh©n d©n ViÖt nam: - Tre cã mÆt ë kh¾p mäi n¬i trên đất nớc.. - Tre gắn bó lâu đời với con ngời, đặc biệt là ngời nông dân trong cuéc sèng hµng ngµy vµ trong lao động sản xuất.. - Tre g¾n bã víi con ngêi trong chiến đấu bảo vệ quê hơng, đất nớc. Mà cụ thể nhất là trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p. - Tre vÉn lµ b¹n cña nh©n dân ta trên con đờng đi tới ngày mai..  Tãm l¹i, c©y tre lµ ngêi b¹n th©n cña nh©n d©n ViÖt Nam. Tre có mặt ở khắp mọi vùng đất nớc, tre gắn bó lâu đời và giúp ích cho con ngời trong đời sống hàng ngày, trong lao động sản xuất và trong chiến đấu chống giặc, trong qu¸ khø, hiÖn t¹i vµ c¶ t¬ng lai. b) Nh÷ng phÈm chÊt cña c©y tre (vẻ đẹp của cây tre VN).

(61) GV : Tre có những phẩm chất đáng quý nào? GV : Nghệ thuật gì đợc sử dụng khi miêu tả phÈm chÊt cña c©y tre? T¸c dông? HS : NghÖ thuËt nh©n ho¸, khiÕn tre cã nh÷ng phẩm chất cao đẹp, quý báu đáng khâm phục. GV : Theo các em, bài văn đơn thuần là miêu tả vẻ đẹp của cây tre hay còn ý nghĩa nào khác? HS : Ca ngîi con ngêi.. - Vẻ đẹp : măng mọc thẳng, d¸ng v¬n méc m¹c, mµu t¬i nhòn nhÆn,… - PhÈm chÊt : cøng c¸p, dÎo dai, v÷ng ch¾c, thanh cao, gi¶n dÞ, chÝ khÝ nh ngêi, th¼ng th¾n, bất khuất,giàu đức hi sinh, anh hùng lao động  anh hùng chiến đấu.. Hµng lo¹t tÝnh tõ chØ phÈm GV : Đọc bài thơ “ Tre Việt Nam” để học sinh chất con ngời đợc dùng cho cây tre đã làm cho tre mang những giá hiÓu râ h¬n vÒ phÈm chÊt c©y tre còng nh phÈm trÞ cao quý nh con ngêi. chÊt con ngêi ViÖt Nam.  Bµi v¨n ca ngîi tre nhng GV : Tãm l¹i, qua bµi nµy em hiÓu g× vÒ c©y tre còng chÝnh lµ ca ngîi con ngêi ViÖt Nam? HS : Tre là bạn thân của con ngời, tre có nhiều Việt Nam, anh hùng lao động, phẩm chất đáng quý. Tre là biểu tợng cho con ngời anh hùng chiến đấu. ViÖt Nam, t©m hån ViÖt Nam. GV : Em nhËn xÐt g× vÒ t¸c gi¶? HS : - Lµ ngêi cã hiÓu biÕt s©u s¾c vÒ c©y tre. - Cã t×nh yªu s©u s¾c víi c©y tre. - Tù hµo vÒ c©y tre, vÒ con ngêi ViÖt Nam. GV : Em học tập đợc gì từ cách viết văn của tác gi¶? HS : sử dụng phép nhân hoá, so sánh hay, độc đáo.Chi tiết, hình ảnh chọn lọc mang ý nghÜa biÓu tîng. * Ghi nhí 1 SGK *100 - Lêi v¨n giµu c¶m xóc nhÞp ®iÖu. H: đọc phần ghi nhớ 4- DÆn dß - Häc thuéc kiÕn thøc. - Chuẩn bị bài: Câu trần thuật đơn. ***************************************. Ngµy so¹n :04/03/2013 TiÕt 110. TiÕng viÖt. câu trần thuật đơn A. Mục tiêu cần đạt: - Nắm đợc khái niệm câu trần thuật đơn - Nằm đợc tác dụng của câu trần thuật đơn. B.Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở, phân tích... C. ChuÈn bÞ cña GV- HS:.

(62) - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… - Häc sinh: §äc tríc bµi. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. Kiểm tra bài cũ : Thế nào là thành phần chính của câu? Nêu đặc điểm và cấu tạo của CN, VN. 3. Bµi míi : Hoạt động của GV - HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu câu trần thuật I . Câu trần thuật đơn là gì? đơn. 1. VÝ dô Mục tiêu: Nhận điện đợc câu trần thuật đơn... Ph¬ng ph¸p: Gîi më, ph©n tÝch... 2. NhËn xÐt. G: Treo b¶ng phô Xác định mục đích nói của H: đọc vd tõng c©u: ? §o¹n v¨n gåm mÊy c©u? - Gåm 9 c©u. - C©u trÇn thuËt ( kÓ, t¶ ) : 1, ? Mục đích của các câu? 2, 6, 9. GV : Các câu sau dùng để làm gì? < Gợi ý : đợc - C©u nghi vÊn ( hái) : 4 dùng vào mục đích gì? > - C©u c¶m th¸n : 3, 5, 8 HS : c©u 1 : t¶, c©u2 : t¶, c©u 3 : c¶m th¸n, - C©u cÇu khiÕn : 7 câu 4 : hỏi, câu 5 : cảm thán, câu 6: đánh giá nhận xét, câu 7 : cầu khiến, câu 8: cảm thán, câu 9 : kÓ.  C©u trÇn thuËt lµ nh÷ng c©u GV : nh÷ng c©u 1, 2, 6, 9 lµ c©u trÇn thuËt. VËy dùng để giới thiệu, tả, hoặc kể về thÕ nµo lµ c©u trÇn thuËt? một sự vật, sự việc hay để nêu một ý kiÕn. Xác định cấu tạo: Câu 1: Tôi/ đã hếch răng lên xì GV : Xác định chủ ngữ, vị ngữ của các câu trần CN VN thuËt. mét h¬i râ dµi. HS : Ph©n tÝch cÊu t¹o C©u 2: T«i /m¾ng. CN VN GV : C©u do mét côm c – v t¹o thµnh c©u C©u 6: Chó mµy/ h«i nh có trần thuật đơn. CN. VN. mèo thế này, ta/ nào chịu đợc. CN. VN. C©u 9: T«i/ vÒ, kh«ng mét chót CN. VN. bËn t©m. - C©u do mét côm C – V t¹o thµnh: 1, 2, 9 -> C©u trÇn thuật đơn. - C©u do 2 côm C – Vt¹o thµnh : 6 -> C©u trÇn thuËt ghÐp. Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập. C©u 1 ( miªu t¶, giíi thiÖu) C©u 2 ( nªu mét ý kiÕn, nhËn xÐt) C©u 3, 4 ( c©u trÇn thuËt ghÐp).  Câu trần thuật đơn là câu do mét côm C – V t¹o thµnh. 2. ghi nhí : SGK *101 II. LuyÖn tËp : Bµi 1 SGK * 101 C©u 1 ( miªu t¶, giíi thiÖu) C©u 2 ( nªu mét ý kiÕn, nhËn xÐt).

(63) C©u 3, 4 ( c©u trÇn thuËt ghÐp) Câu a: Câu trần thuật đơn, dùng để giới thiệu Bµi 2 SGK * 102 Câu a: Câu trần thuật đơn, nh©n vËt. dùng để giới thiệu nhân vật. Câu b : Câu trần thuật đơn, dùng để giới thiệu Câu b : Câu trần thuật đơn, nh©n vËt. dùng để giới thiệu nhân vật. Câu c : Câu trần thuật đơn, dùng để giới thiệu Câu c : Câu trần thuật đơn, nh©n vËt. dïng để giới thiệu nhân vật.  NhËn xÐt: c¸ch giíi thiÖu nh©n vËt ë VD bµi Bµi 3 SGK * 102 tËp 3 lµ giíi thiÖu nh©n vËt phô tríc råi tõ viÖc lµm  NhËn xÐt: c¸ch giíi thiÖu nh©n cña nh©n vËt phô míi giíi thiÖu nh©n vËt chÝnh. vËt ë VD bµi tËp 3 lµ giíi thiÖu nh©n vËt phô tríc råi tõ viÖc lµm GV :< kh¸i qu¸t > Tõ bµi tËp 2 vµ 3 ta rót ra nhËn xÐt : cã nhiÒu c¸ch giíi thiÖu nh©n vËt, nhiÒu cña nh©n vËt phô míi giíi thiÖu nh©n vËt chÝnh. c¸ch më bµi : gi¸n tiÕp , trùc tiÕp. - Miªu t¶ viÖc lµm cña c¸c quan hÖ cña c¸c nh©n vËt phô. Ngoµi viÖc giíi thiÖu nh©n vËt, c¸c c©u trong - Th«ng qua viÖc lµm quan hÖ bài tập còn miêu tả hoạt động của nhân vật. cña c¸c nh©n vËt phô råi míi giíi thiÖu nh©n vËt chÝnh. Bµi 4 SGK * 102 - Giíi thiÖu nh©n vËt. - Miêu tả hoạt động của các nh©n vËt. BTVN : 6 – SBT * 57 4- DÆn dß - Häc vµ lµm bµi tËp sè 5. - ChuÈn bÞ bµi: Lßng yªu níc. ****************************************. Ngµy so¹n : 04/03/2013 TiÕt 111:. V¨n b¶n. LßNG Y£U N¦íC ( Hớng dẫn đọc thêm ) A.Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Lßng yªu níc b¾t nguån tõ lßng yªu nh÷ng g× gÇn gòi, th©n thuéc cña quª hơng và đợc thể hiện rõ nhất trong hoàn cảnh gian nan, thử thách. Lòng yêu nớc trở thành søc m¹nh, phÈm chÊt cña ngêi anh hïn trong chiÕn tranh b¶o vÖ Tæ quèc. - NÐt chÝnh vÒ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. 2. Kỹ năng: Đọc diễn cảm một văn bản chính luận giàu chất trữ tình: giọng đọc vửa rắn rái, døt kho¸t, võa mÒm m¹i, dÞu dµng, trµn ngËp c¶m xóc. - NhËn biÕt vµ hiÓu vai trß cña c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m. - §äc – hiÓu v¨n b¶n tuú bót cã yÕu tè miªu tr¶ kÕt hîp víi biÓu c¶m. - Trình bày đợc suy nghĩ, tình cảm của bản thân về đất nớc mình. B.Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở, phân tích... C. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô, - Häc sinh: So¹n bµi. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học.

(64) 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : Qua bµi viÕt “ C©y tre ViÖt Nam”, em hiÓu g× vÒ c©y tre ? Th«ng qua h×nh ¶nh c©y tre, t¸c gi¶ muèn ca gîi ®iÒu g×? 3. Bµi míi : Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu chung Môc tiªu: HiÓu s¬ lîc vÒ t¸c gi¶... Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở, giới thiệu... I . Giíi thiÖu chung : Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H: §äc phÇn chs thÝch *  T¸c gi¶ : I-li-a E-ren-bua (1891? Tr×nh bµy hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶? 1962) – Liªn X«.  Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm: chiến ? Em biÕt g× vÒ t¸c phÈm? tranh vệ quốc vĩ đại chống phát xít Đức GV : hớng dẫn giọng đọc : giọng đọc trữ (1941-1945 ). t×nh võa tha thiÕt võa s«i næi. GV : §¹i ý bµi v¨n lµ g×? §¹i ý : Bµi v¨n lý gi¶i ngän nguån cña lßng HS : Tr×nh bµy theo c¶m nhËn cña b¶n yªu níc. Lßng yªu níc b¾t nguån tõ t×nh th©n yªu nh÷ng g× th©n thuéc, gÇn gòi. Lßng yªu GV : < Gi¶ng > Bµi v¨n viÕt theo thÓ nớc đợc thể hiện và thử thách trong cuộc tuú bót – chÝnh luËn cã lËp luËn râ rµng, kh¸ng chiÕn chèng ngo¹i x©m. chÆt chÏ, l¹i cã yÕu tè tr÷ t×nh, gîi c¶m. LËp luËn theo tr×nh tù tæng – ph©n – hîp. Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu văn bản Môc tiªu: Häc sinh hiÓu râ gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở,đàm thoại... III- T×m hiÓu v¨n b¶n : Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò GV : Ngän nguån cña lßng yªu níc lµ g×? 1. Ngän nguån cña lßng yªu níc: HS : lµ lßng yªu nh÷ng vËt tÇm thêng. GV : Câu văn khái quát đúng quy luật tình cảm - Yªu nh÷ng vËt tÇm thêng yªu níc cña con ngêi : yªu nh÷ng c¸i rÊt gÇn gòi nhÊt tøc lµ yªu nh÷ng g× b×nh thêng, hàng ngày quanh ta, có thể cảm giác đợc. Câu văn gi¶n dÞ, gÇn gòi víi ta hµng ngµy. kh¸i qu¸t mµ kh«ng trõu tîng, rÊt thÊm thÝa, dÔ hiÓu. GV : T¹i sao lßng yªu níc l¹i b¾t nguån tõ lßng yêu những vật tầm thờng đó? HS : Vì đó là những biểu hiện của sự sống đất nớc đợc con ngời tạo ra. Chúng đem lại niềm vui, h¹nh phóc, sù sèng cho con ngêi. - Yêu những vẻ đẹp riêng biệt GV : BiÓu hiÖn lßng yªu níc cña nh÷ng con ngêi quen thuéc cña quª h¬ng vµ tù hµo Xô Viết gắn liền với nỗi nhớ vẻ đẹp các làng quê yêu về nó. dấu của họ. Đó là những vẻ đẹp nào? HS : C¸nh rõng bªn bê s«ng méc lµ lµ mÆt níc, những đêm tháng sáu sáng hồng, … GV : NhËn xÐt vÒ c¸ch chän läc vµ miªu t¶ cña t¸c gi¶. * Qua nh÷ng c©u v¨n giµu h×nh ¶nh , nh÷ng so s¸nh, liÖn tëng HS : Chọn lọc hình ảnh tiêu biểu của từng vùng độc đáo, qua giọng văn truyền cảm về thiên nhiên, văn hoá, lịch sử. Miêu tả tinh tế, độc đằm thắm yêu thơng; tác giả đã thể đáo bằng hệ thống từ ngữ giàu chất gợi, bằng những hiện tình yêu Tổ quốc vô bờ và.

(65) so s¸nh, liªn tëng hîp lý.  Bình : Thế đấy. Lòng yêu nớc bắt nguồn từ lòng yªu nh÷ng g× gÇn gòi, th©n th¬ng nhÊt. §ã lµ “ yªu cái cây trồng trớc nhà, yêu cái phố nhỏ đổ ra bờ sông… Có khác gì ta yêu con đờng nhỏ quen thân mỗi sáng đến trờng, yêu cái sân chơi ồn ã sau giờ học, yêu màu phợng đỏ và tiếng ve râm ran những ngµy hÌ; yªu h¬ng cèm ®Çu thu chím l¹nh, yªu mïi hoa sữa ngào ngạt sau đêm ma..” Tất cả những cái đó gần gũi với ta đến mức có khi ta quên đi hoặc không nhận ra chúng để rồi bỗng một lúc nào đó chợt nhận ra nó rất thân thiết, dờng nh đã gắn bó máu thịt với cuộc đời mình. Những câu văn đầy ắp hình ảnh và đằm thắm yêu thơng thể hiện một tình yêu tổ quốc v« bê. §¹i d¬ng mªnh m«ng b¾t nguån tõ nh÷ng dßng suèi nhá. T×nh yªu lín b¾t nguån tõ nh÷ng t×nh c¶m bình dị hàng ngày. Chân lý ấy đợc nhà văn khái quát trong c©u v¨n cuèi ®o¹n : “ Lßng yªu nhµ, yªu lµng xãm, yªu miÒn quª trë nªn lßng yªu Tæ quèc”. ThËt b×nh dÞ mµ còng thËt thiªng liªng. Hoạt động của GV – HS. GV : Song lòng yêu nớc đợc thử thách và thể hiện mạnh mẽ trong hoàn cảnh nào? ( GV đọc diễn c¶m ®o¹n “ cã thÓ nµo…”) HS : Tình yêu quê hơng đất nớc sẽ bộc lộ đầy đủ sức mạnh lớn lao của nó trong những hoàn c¶nh thö th¸ch cam go, nhÊt lµ trong chiÕn tranh gi÷ níc.  B×nh : §èi víi ngêi X« ViÕt, nh÷ng ngµy tháng 6- 1942, khi mà cuộc chiến tranh bảo vệ đất níc diÔn ra ¸c liÖt h¬n, vËn mÖnh Tæ quèc ®ang ngµn c©n treo sîi tãc, cuéc sèng cña mçi ngêi d©n gắn liền với vận mệnh đất nớc. Và Tổ quốc là trên hết. “ Mất nớc Nga thì ta còn sống để làm gì nữa”. C©u nãi gi¶n dÞ Êy cã ý nghÜa g×? < HS tr¶ lêi > . Cã nghÜa: mÊt níc Nga lµ mÊt tÊt c¶, mÊt nh÷ng h×nh ¶nh th©n thuéc cña quª h¬ng, mÊt nh÷ng g× mà con ngời đã, đang và mãi gắn bó. Một câu nói mà có sức lay động đến hàng triệu trái tim yêu nớc của ngời dân Xô Viết lúc bấy giờ, giục giã họ xông lên, quyết chặn đứng kẻ thù xâm lợc. GV : Hãy liên hệ đến 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và Mĩ của dân tộc VN để thấy đợc lßng yªu níc cña nh©n d©n ta? HS : < có thể dùng lời hay thơ văn để chứng minh > GV: Theo em, biÓu hiÖn lßng yªu níc cña häc. niềm tự hào mãnh liệt về đất nớc tơi đẹp, anh hùng của mình. Và tình yêu ấy đợc chắp cánh, nâng lên từ nh÷ng t×nh c¶m b×nh thêng, tõ nh÷ng nçi nhí cô thÓ.. Nội dung cần đạt. 2. Lòng yêu nớc đợc thử thách vµ thÓ hiÖn m¹nh mÏ trong cuéc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc : - Lßng yªu níc béc lé søc m¹nh lín lao, m·nh liÖt cña nã trong lửa đạn cam go.. - Trong hoµn c¶nh Êy, cuéc sèng vµ sè phËn mçi ngêi d©n g¾n liền làm một với vận mệnh đất nớc..

(66) sinh ®ang ngåi trªn ghÕ nhµ trêng lµ g×? HS :Nỗ lực học tập, lao động sáng tạo để xây dùng Tæ quèc giµu m¹nh, lËp nh÷ng thµnh tÝch vÎ vang cho đất nớc. GV : Tãm l¹i, qua bµi v¨n nµy em hiÓu g× vÒ lßng yªu níc? HS : Yªu níc lµ yªu nh÷ng vËt tÇm thêng nhÊt; lßng yªu nhµ, yªu lµng xãm, yªu quª h¬ng trë nªn lòng yêu Tổ quốc. Lòng yêu nớc đợc thử thách và thể hiện mạnh mẽ trong hoàn cảnh đất nớc có ngo¹i x©m. GV : V× sao bµi v¨n chÝnh luËn l¹i cã søc lay động lớn tới tâm hồn ngời đọc đến vậy? HS : Vì đợc viết bằng cảm xúc, là tiếng nói cña tr¸i tim, tõ tr¸i tim.  Lêi v¨n giµu h×nh ¶nh Ghi nhí SGK * 109  Lời văn thấm đợm cảm xúc, suy t chân III- LuyÖn tËp BTVN : ViÕt ®o¹n v¨n vÒ t×nh thµnh cña t¸c gi¶ vÒ lßng yªu níc. yªu cña em víi nh÷ng g× gÇn gòi Hoạt động 4: Hớng dẫn luyện tập xung quanh. GV – HS : đọc thêm bài thơ “ Đất nớc” – NguyÔn §×nh Thi, NguyÔn Khoa §iÒm. GV : liªn hÖ bµi viÕt cña B¸c Hå : “ D©n ta cã mét lßng nång nµn yªu níc…” D- Dặn dò:- Chuẩn bị bài câu trần thuật đơn có từ là : So¹n bµi “ Lao xao”. Ngµy so¹n : 06/03/2013 TiÕt 112:. câu trần thuật đơn có từ “ là” A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức - Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là. - Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là 2. Kỹ năng: - Nhận biết được câu trần thuật đơn có từ là và xác định được các kiểu cấu tạo câu trần thuật đơn có từ là trong văn bản. - Xác định được chủ ngữ và vị ngữ trong câu trần thuật đơn có từ là. - Đặt được câu trần thuật đơn có từ là. B.Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp, đàm thoại... C. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô - Häc sinh: §äc tríc bµi..

(67) D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. Kiểm tra bài cũ : Nêu đặc điểm và cấu tạo của câu trần thuật đơn. Cho Ví dụ 3. Bµi míi : Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu đặc ®iÓm cña c©u trÇn thuËt Mục tiêu: Hiểu rõ đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là, nêu đợc ví dụ... Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp... H: đọc ví dụ ? X¸c ®iÞnh chñ ng÷ vµ vÞ ng÷ cña c¸c c©u? HS đọc và xác định CN –VN. I . Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ “ lµ ”: 1. VÝ dô Bà đỡ Trần / là ngời… CN VN TruyÒn thuyÕt / lµ lo¹i truyÖn … CN VN Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô / là một… CN VN DÕ mÌn trªu chÞ Cèc / lµ d¹i. CN VN 2. NhËn xÐt ? VÞ ng÷ cña bèn c©u Êy do nh÷ng tõ Ph©n tÝch cÊu t¹o cña VN : ho¹c côm tõ nµo t¹o thµnh? a. lµ + côm danh tõ ? Từ là đứng ở vị trí nào trong vị ngữ? b. lµ + côm danh tõ c. lµ + côm danh tõ ? Thö chän vµ ®iÒn nh÷ng tõ hoÆc côm danh d. lµ + tÝnh tõ từ phủ định sau đây vào trớc ị ngữ của bốn c©u trªn? (kh«ng, ko ph¶i, cha, cha ph¶i..) …Ko ph¶i lµ ngêi huyÖn §«ng TriÒu. - Khi VN biểu thị ý phủ định, nó kết hợp với các cụm từ phủ định “ không phải”, “cha …Ko ph¶i lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ… ph¶i” … Ko ph¶i lµ mét ngµy trong trÎo. … kh«ng ph¶i lµ d¹i. * Ghi nhí : SGK * 115 ? Nhận xét về cấu trúc phủ định? …Ko ph¶i( Cha ph¶i)+lµ+ dt (côm dt) GV : Từ bài tập trên em rút ra đặc điêm gì của câu trần thuật đơn có từ “ là ” Hoạt động của GV – HS. Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu các kiểu câu trần thuật đơn có từ là. Mục tiêu: Nhận diện các kiểu câu trần thuật đơn cã tõ lµ... Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp..... a. ? VÞ ng÷ tr¶ lêi cho c©u hái lµ ngêi ë ®©u? - Giíi thiÖu quª qu¸n. ? VÞ ng÷ tr¶ lêi cho c©u hái lµ lo¹i truyÖn g×? - Tr×nh bµy c¸ch hiÓu. ? VÞ ng÷ tr¶ lêi cho c©u hái lµ ngµy nh thÕ nµo? - ý nghĩa miêu tả đặc điểm. ? VÞ ng÷ tr¶ lêi cho c©u hái g×?(lµm sao?) - ý nghĩa đánh giá.. Nội dung cần đạt. II. C¸c kiÓu c©u trÇn thuËt đơn có từ “ là ” : a. Câu giới thiệu: Bà đỡ Trần là ngêi ë ®©u. b. Câu định nghĩa: Truyện dg là lo¹i truyÖn g×. c. C©u miªu t¶: Ngµy thø 5 trªn biÓn lµ mét ngµy nh thÕ nµo? d. Câu đánh giá: Dế Mèn trêu chị Cèc lµ lµm sao?.

(68) ? Nh vậy có mấy kiểu câu trần thuật đơn có từ là?. * Ghi nhí : SGK * 115 III .LuyÖn tËp: Bµi 1 ( SGK * 115) a. Ho¸n dô/ lµ gäi tªn…cho sù Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập diễn đạt. c. Tre/ lµ c¸nh tay cña ngêi n«ng d©n… GV gîi ý : nÕu VN do tõ “ lµ” kÕt hîp víi côm Tre/ cßn lµ nguån vui duy nhÊt cña tuæi th¬ từ tạo thành thì đó là câu trần thuật đơn có từ “ lµ”. Nh¹c cña tróc, nh¹c cña tre/ lµ khóc nhạc của đồng quê. C«ng thøc : Lµ + ……. Trong bµi tËp 1 : c©u a, c, d, e lµ c©u trÇn thuËt d. Bå c¸c/ lµ b¸c chim Ri e. Khãc lµ nhôc đơn có từ “là” Rªn/ hÌn Van /yÕu ®uèi …D¹i khê/ lµ nh÷ng lò ngêi c©m… Bµi 2 ( SGK * 116) a. là câu định nghĩa. b. c1, c2, c3 lµ c©u miªu t¶. d. C©u giíi thiÖu g. Câu đánh giá. Xác định kiểu câu trần thuật đơn có từ “là” Bµi 3 :( SGK *116) - Giíi thiÖu - Miªu t¶. - §¸nh gi¸ BTVN : 4, 5 SBT * 54. Häc sinh viÕt ®o¹n v¨n 4- DÆn dß: - Häc thuéc kiÕn thøc. - ChuÈn bÞ bµi Lao xao. ************************************** Ngµy so¹n : 10/03/2013 TiÕt 113,114: (§äc thªm). LAO XAO - Duy Khán A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức - Thế giới các loài chim đã tạo nên vẻ đẹp đặc trưng của thiên nhiên ở một làng quê miền Bắc. - Tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật khi miêu tả các loài chim ở làng quê trong bài văn. 2. Kỹ năng: - Đọc - hiểu bài hồi kí – tự truyện có yếu tố miêu tả..

(69) - Nhận biết được chất dân gian được sử dung trong bài văn và tác dụng của những yếu tố này. B.Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp, đàm thoại... C. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô, - Häc sinh: So¹n bµi. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : ? Qua bài văn “Lòng yêu nớc” em hiểu đợc chân lý gì? Bài văn thể hiện điều gì? 3. Bµi míi : Hoạt động 1: Giới thiệu bài: “Trên rừng có ba mơi sáu thứ chim Cã chim chÌo bÎo, cã chim ¸c lµ” Trên khắp đất nớc ta, đâu đâu cũng là cả một thế giới các loài chim lao xao trong buổi sớm mùa hè qua hồi tëng “ Tuæi th¬ im lÆng” cña nhµ v¨n Duy Kh¸n.. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu chung Môc tiªu: HiÓu s¬ lîc vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm... Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp.... H: §äc chó thÝch * ? Giíi thiÖu s¬ lîc vÒ t¸c gi¶? ? Em h·y tr×nh bµy xuÊt xø ®o¹n trÝch? GV hớng dẫn giọng đọc : cách kể chuyện tự nhiên, lêi v¨n gÇn víi lêi nãi thêng mang tÝnh khÈu ng÷, c©u văn thờng ngắn. Khi đọc cần thể hiện đợc những đặc ®iÓm Êy cña lêi v¨n. ? Dùa vµo chó thÝch h·y gi¶i thÝch c¸c tõ khã? ? V¨n b¶n Lao Xao gåm m¸y phÇn? - Tõ ®Çu → … r©m ran. - Cßn l¹i . ? Phần hai đợc sắp xếp theo trình tự nào? - S¾p xÕp theo tr×nh tù nhãm loµi. ? C¸ch ph©n chia chim hiÒn, chim ¸c theo quan niệm của dân gian có gig đặc sắc? Có gì cha xác đáng? - §Æc s¾c: Sù ph©n chia dùa trªn c¶m thô cã g¾n với màu sắc tình cảm đạo đức của dân gian. - Cha xác đáng: ít dựa trên khoa học về sự sinh tồn, bản năng trong hành động của thế giới thiên nhiên. ? Trong văn bản này tác giả đã sử dụng hai phơng thøc tù sù vµ miªu t¶? Khi nµo t¸c gi¶ dïng nhiÒu miªu tả? ( hình dáng, màu sắc, hành động của ong bớm chim). ? Khi nµo dïng nhiÒu kÓ chuyÖn? - Kể lại lai lịch, đặc tính của chúng.. Nội dung cần đạt I. Giíi thiÖu chung: 1. T¸c gi¶ - T¸c gi¶ Duy Kh¸n (1934-1995). 2. T¸c phÈm: - Bµi “Lao xao” trÝch tõ “Tuæi th¬ im lÆng”. - §îc phong tÆng gi¶i thëng Héi nhµ v¨n 1987. 3.§äc. 4.Bè côc: 2 phÇn : - PhÇn 1: Lao xao ong bím trong vên. - PhÇn 2: Lao xao thÕ giíi loµi chim.. Hoạt động 3: Hớng dẫn tìm hiểu văn bản Môc tiªu: HiÓu râ gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n Phơng pháp:Gợi mở, vấn đáp, đàm thoại... III. T×m hiÓu v¨n b¶n:.

(70) Hoạt động của GV- HS H/s: đọc đoạn 1 ? §iªu g× lµm nªn sù sèng lao xao trong vên quª vµo thêi ®iÓm chím hÌ? ? lao xao ong bớm đợc miêu tả nh thế nào? - ong vàng, vò vẽ, đánh lộn nhau để hút mật. - Bớm hiền lành từng đàn rủ nhau lặng lẽ bay đi. (Gi¶ng) GV: §äc ®o¹n v¨n miªu t¶ kh«ng gian lµng quª lóc chím hÌ. NhËn xÐt vÒ kh«ng gian Êy? HS đọc Nhận xét : không gian tơi sáng nhộn nhịp, lao xao ®Çy mµu s¨c, h¬ng vÞ ©m thanh.. Nội dung vần đạt 1. Lao xao ong bím trong vên. Gi¶ng: Bµi v¨n më ®Çu víi khung c¶nh lµng quª lóc chím vµo hÌ cã mµu s¾c h¬ng th¬m cña c¸c loµi hoa quen thuéc cïng vÎ rén rÞp, x«n xao cña bím ong. Tõ khung c¶nh Êy, bçng vang lªn tiÕng kªu cña con bå c¸c bay ngang qua s©n nhµ vµ tiÕng kªu ®a ta vµo thÕ giới loài chim (GV đọc phần sau).. - T¸c gi¶ miªu t¶ ho¹t động của ong bớm. → T¹o nªn bøc tranh nhộn nhịp, sống động đầy mµu s¾c, h¬ng vÞ vµ ©m thanh. 2. Lao xao thÕ giíi loµi chim. GV : Các loài chim đựoc miêu tả rất sinh động và hÊp dÉn lµ do t¸c gi¶ quan s¸t tinh tÕ vµ biÕt chän ra ë mỗi loài một số nét đặc sắc nổi bật. Hãy chỉ ra những nét đó ở mỗi loài chim? ? Trong tất cả các loài chim mang vui đến tác giả tËp trung miªu t¶ lo¹i nµo? ? Chúng đợc kể trên phơng diện nào? - Hình dáng, màu sắc hay hoạt động? ? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i gäi chóng lµ chim mang vui đến cho trời đất? ? Trong c¸c lo¹i chim xÊu, chim ¸c t¸c gi¶ tËp trung kÓ vÒ lo¹i nµo? ? Chúng đợc kể và tả trên những phơng diện nào? - Hình dáng, lai lịch, hoạt động. ? Diều Hâu có những đặc điểm xấu nào? ? ®iÓm xÊu nhÊt cña qu¹ vµ c¾t lµ g×? ? Nếu đánh giá chúng bằng cách nhìn của dân gian em sẽ đặt tên cho chim ác nh thế nào? - Qu¹: Chim ¨n trém. - DiÒu h©u chim ¨n cíp. - C¾t: chim ®ao phñ. ? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i gäi chóng lµ chim ¸c , chim xÊu? ? T¸c gi¶ gäi chim chÌo bÎo lµ chim g×? ? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i gäi lo¹i chim nµy lµ chim trÞ ¸c? H: Giám đánh lại loại chim ác, chim xấu. ? Loại chim này đợc tác giả miêu tả nh thế nào? về hình dáng, hành động?. - Hoa ng¸t h¬ng th¬m - Ong bím lao xao. a. Chim mang vui đến cho đất trời - Chim s¸o: ®Ëu c¶ trªn lng tr©u mµ hãt, tä toÑ häc nãi, bay ®i ¨n chiÒu l¹i vÒ víi chñ. - Chim Tu Hó b¸o mïa tu hú chín, đỗ trên ngọn tu hú mµ kªu. - TiÕng hãt cña chóng ®em l¹i niÒm vui cho mäi ngêi. b. Chim xÊu, chim ¸c - Chim DiÒu h©u, qu¹, c¾t. - DiÒu h©u mòi kho¾m, đánh hơi xác chết và gà con rÊt tinh, lao nh mòi tªn xuèng, võa lîn võa ¨n. - Qu¹: b¾t gµ con, ¨n trém trøng, ngã nghiªng chuång lîn. - C¾t c¸nh nhän, xØa b»ng cánh, vụt đến, vụt biến nh quû. c. Chim trÞ ¸c.

(71) ? §ang kÓ chuyÖn chÌo bÎo diÖt ¸c t¸c gi¶ viÕt “ ChÌo bẻo ơi, chèo bẻo!” điều đó có ý nghĩa gì? - T¸c gi¶ muèn thÓ hiÖn thiÖn c¶m cña m×nhvíi loµi chim này. ca ngợi hành động dũng cảm của chèo bẻo. - Hình dáng: nh những mũi GV: T¸c gi¶ miªu t¶ ngo¹i h×nh ra mÆt … phèi hîp tªn ®en h×nh ®u«i c¸. xen kÏ gi÷a c¸c loµi cã mèi quan hÖ víi nhau (kÓ c¸c - Hoạt động: Lao vào đánh sù tÝch, mÉu chuyÖn vÒ chim b×m bÞp, con s¸o nhµ b¸c diÒu h©u tói bôi. Vui, kể cảnh giao chiến giữa một số loài; Nhận xét về + Vây tứ phía đánh quạ. họ nhà sao: hiền lành, mang vui đến cho trời đất, chèo bẻo trị kẻ ác, “ngời có tội khi trở thành ngời tốt thì tốt + Cả đàn vây đánh chim cắt. l¾m!”… -> T¸c gi¶ muèn ca ngîi * Qua bµi v¨n, kh«ng chØ thÊy t¸c gi¶ cã vèn hiÓu hành động dũng cảm của biÕt phong phó, tØ mØ vÒ c¸c loµi chim ë lµng quª mµ chúng ta còn cảm nhận đợc tình cảm yêu mến, gắn bó chèo bẻo. víi thiªn nhiªn lµng quª cña t¸c gi¶. §Æc biÖt lµ nhµ v¨n vÉn gi÷ nguyªn vÑn c¸i nh×n vµ nh÷ng c¶m xóc hån nhiªn cña tuæi th¬ khi kÓ vµ t¶ vÒ thiªn nhiªn lµng quª GV: Bµi v¨n mang mµu s¾c th«n d· rÊt ®Ëm do c¸i chất văn hoá dân gian. Nó đợc thể hiện trong việc nhà văn sử dụng nhuần nhị đồng dao, cổ tích, thành ngữ, trong khi kÓ vµ t¶, vµ trong c¶ c¸ch nh×n, c¸ch c¶m nhËn vÒ c¸c loµi chim. H·y chøng minh? HS: Tìm các bài đồng dao: “Bồ các là bác…”, thµnh ng÷ “d©y m¬ rÓ m¸”, “kÎ c¾p gÆp bµ giµ”, “lia lia l¸u l¸u nh qu¹ vµo chuång vµo chuång lîn”, cæ tÝch : Sù tÝch chïm b×m bÞp. GV : Trong nh÷ng quan niÖm d©n gian cña ngêi xa, bªn c¹nh nÐt hån nhiªn, chÊt ph¸c kh«ng ph¶i kh«ng có những hạn chế của cách nhìn mang tính định kiến, thiÕu c¨n cø khoa häc (VD: tõ chuyÖn chim b×m bÞp mµ cho r»ng chØ khi con chim nµy kªu th× c¸c loµi chim ¸c, chim d÷ míi ra mÆt, hay tõ c©u “kÎ c¾p gÆp bµ giµ” vµ c¸ch gäi chÌo bÎo lµ kÎ c¾p råi nhËn xÐt r»ng : “ngêi cã téi”… GV: Qua v¨n b¶n “Lao xao”, con hiÓu g× thªm vÒ thÕ giíi tù nhiªn? - Hiểu về thế giới loài chim sinh động, phong phú, … GV: Em hiÓu g× vÒ t×nh c¶m cña t¸c gi¶? - T×nh c¶m cña t¸c gi¶: yªu mÕn, g¾n bã víi quª h¬ng, cã sù hiÓu biÕt s©u s¾c vÒ thÕ giíi tù nhiªn. GV: Em học tập đợc gì từ nghệ thuật miêu tả và kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶? 2. NghÖ thuËt: - Quan sát, cảm nhận tinh tế đối tợng miêu tả. - Vèn sèng phong phó rÊt cÇn khi miªu t¶, kÓ chuyÖn. * Ghi nhí - Miêu tả, kể chuyện đợc lồng trong cảm xúc, thái độ. H: §äc ghi nhí D- DÆn dß - So¹n bµi “ CÇu Long Biªn_ chøng nh©n lÞch sö” ¤n tËp truyÖn vµ ký.

(72) - ¤n TiÕng ViÖt chuÈn bÞ kiÓm tra: + C¸c biÖn ph¸p tu tõ : so s¸nh, nh©n ho¸, Èn dô, ho¸n dô. + RÌn luyÖn chÝnh t¶. + Câu trần thuật đơn. *********************************** Ngµy so¹n:10/03/2013 TiÕt 115:. KiÓm tra TiÕng ViÖt A/ Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức : - Ôn lại những kiến thức đã học về phân môn Tiếng Việt. - Rèn luyện kĩ năng vận dụng những kiến thức đã học vào trong bài làm. 2. Kĩ năng : - Nhận diện được các từ loại; những biện pháp nghệ thuật tu từ đặc sắc; cấu tạo của các câu trần thuật đơn đã học. - Sử dụng thành thạo trong giao tiếp; vận dụng được chúng khi làm bài, vào những văn cảnh cụ thể một cách hợp lí B/ Chuẩn bị: - Giáo viên: Nghiên cứu SGK, tài liệu tham khảo, soạn câu hỏi kiểm tra, in đề. - Học sinh: Học bài, xem lại nội dung bài tập trước ở nhà. C/.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học: * - Naém tình hình chuaån bò cuûa HS. - Phát đề cho HS - Quan sát lớp, nhắc nhở HS (nếu có biểu hiện sai phạm) - HS tiến hành làm bài trong thời gian 1 tiết. - HS nộp bài cho GV * Hướng dẫn tự học : - Xem lại lý thuyết và các ví dụ cùng những bài tập đã sửa. - Tự cho ví dụ lấy từ cuộc sống hoặc trong những bài văn thơ. * Chuẩn bị bài mới : - Về nhà xem lại nội dung kiến thức bài học về văn học đã học ở HKII và các bài về văn miêu tả người. - Tiết học sau sẽ ôn lại những bài văn học đã học + kiểu bài văn miêu tả người. A/ Phần trắc nghiệm: ( 4 điểm, mỗi câu đúng được 0,25 điểm) Đọc kỹ các câu hỏi sau và trả lời bằng cách ghi chữ cái ở đầu câu trả lời đúng nhất. 1. So sánh liên tưởng nào sau đây không phù hợp để tả mặt trăng đêm rằm: A. Mặt trăng to tròn như chiếc mâm con; B. Vầng trăng tròn như quả bóng ai để quên giữa trời; C. Trăng sáng như ánh nến lung linh; D. Trăng khuya sáng tỏ hơn đèn..

(73) 2. Câu nào sau đây định nghĩa đúng cho biện pháp nghệ thuật so sánh: A. Gọi tên sự vật, sự việc này bằng tên sự vật, sự việc khác dựa trên mối quan hệ tương đồng; B. Đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng; C.Gọi tên sự vật, sự việc này bằng tên sự vật, sự việc khác có quan hệ toàn thể bộ phận; D. Gọi tên hoặc tả con vật, đồ vật bằng những từ dùng để tả hoặc nói về con người. 3. Phép nhân hóa trong câu ca dao sau được tạo ra bằng cách nào: “ Vì mây cho núi lên trời, Vì chưng gió thổi hoa cười với trăng” A. Dùng những từ vốn chỉ hoạt động của người để chỉ hoạt động của vật; B. Dùng những từ vốn gọi người để gọi vật; C. Dùng những từ vốn chỉ tính chất của người để chỉ tính chất của vật; D. Trò chuyện, xưng hô với vật như đối với người. 4. Hình ảnh nào sau đây không phải là hình ảnh nhân hóa: A. Cây dừa sải tay bơi; C. Kiến hành quân đi đường; B. Cỏ gà rung tai; D. Bố em đi cày về. 5. Câu thơ nào dưới đây có sử dụng phép ẩn dụ: A. Người cha mái tóc bạc; C. Bác vẫn ngồi đinh ninh; B. Bóng Bác cao lồng lộng; D. Chú cứ việc ngủ ngon. 6. Cho biết câu thơ sau thuộc kiểu ẩn dụ nào? “Một tiếng chim kêu sáng cả rừng” A. Ẩn dụ hình thức; C. Ẩn dụ phẩm chất; B. Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác; D. Ẩn dụ cách thức. 7.Từ “mồ hôi” trong câu ca dao sau được dùng để hoán dụ cho sự vật (hay sự việc)gì? “ Mồ hôi mà đổ xuống đồng, Lúa mọc trùng trùng sáng cả đồi nương” A. Chỉ người lao động; C. Chỉ kết quả con người thu được trong lao động. B. Chỉ công việc lao động; D. Chỉ quá trình lao động nặng nhọc, vất vả; 8. Hai câu thơ sau thuộc kiểu hoán dụ nào: “Vì sao? Trái đất nặng ân tình Nhắc mãi tên Người: Hồ Chí Minh” A. Lấy một bộ phận để gọi toàn thể; C. Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng; B. Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật; D. Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng. 9. Trong câu thơ sau, biện pháp nghệ thuật tu từ nào đã được sử dụng? “Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm”. A. Hoán dụ; B. Ẩn dụ; C. So sánh; D. Nhân hoá. 10. Trong câu văn: “Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín” có mấy vị ngữ?.

(74) A. Một; B. Hai vị ngữ; C. Ba vị ngữ; D. Bốn vị ngữ. 11. Chủ ngữ trong câu trên trả lời cho câu hỏi gì? A. Ai? B. Cái gì? C. Con gì? D. Là gì? 12. Chủ ngữ trong câu nào sau đây có cấu tạo là động từ? A. Hương là một bạn gái chăm ngoan. C. Đi học là hạnh phúc của trẻ em. B. Hoa giẻ từng chùm mảnh dẻ. D. Mùa thi đã đến. 13. Trong những ví dụ sau, câu nào không phải là câu trần thuật đơn: A. Hoa cúc nở vàng mùa thu. B. Chim én về theo mùa gặt. C. Những dòng sông đỏ nặng phù sa. D. Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương. 14. Trong những câu sau, câu nào không phải là câu trần thuật đơn có từ là: A. Bồ các là bác chim ri. C. Người ta gọi chàng là Sơn Tinh. B. Sáo sậu là cậu sáo đen. D. Chim ri là dì sáo sậu. 15. Chủ ngữ là gì? A. Nêu tên của sự vật, hiện tượng; C. Nêu hành động của sự vật, hiện tượng; B. Nêu trạng thái của sự vật, hiện tượng; D. Nêu đặc điểm của sự vật, hiện tượng. 16. “Cây hoa lan nở hoa trắng xóa” thuộc kiểu câu gì? A. Câu trần thuật đơn có từ là; C. Câu nghi vấn; B.Câu trần thuật đơn; D. Câu cảm thán. B- Phần tự luận : (6 điểm) 1- Hãy kể tên các phép tu từ mà em đã học? Cho 2 ví dụ cụ thể. (2 ñieåm) 2- Đặt câu trần thuật đơn có từ là theo các kiểu sau: (2 điểm) a) Câu giới thiệu: b)Câu miêu tả: 3- Viết đoạn văn ngắn (từ năm đến bảy câu) miêu tả cảnh thiên nhiên mà em thích. Trong đoạn văn, có sử dụng câu trần thuật đơn và một biện pháp nghệ thuật tu từ đã học. (2 điểm) ĐÁP ÁN A. Phaàn traéc nghieäm: (4 ñieåm) Câu hỏi. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10 11 12 13 14 15 16. Trả lời. C. B. A. D. A. B. D. C. A. D. B. C. D. C. A. B. Phần tự luận: (6 điểm) 1) Các phép tu từ đã học: So sánh, nhân hĩa, ẩn dụ, hốn dụ. (1 điểm) Cho ví dụ đúng, mỗi ví dụ 0,5 điểm. 2) Học sinh đặt câu đúng theo yêu cầu: mỗi câu 1 điểm.. B.

(75) 3) HS viết được đoạn văn có nội dung miêu tả loài hoa em yêu thích(1 ñieåm) Chỉ ra được câu trần thuật đơn: 0,5 điểm Nêu đúng biện pháp nghệ thuật sử dụng trong đoạn văn: 0,5 điểm. ********************************************** Ngµy so¹n :10/03/2013 TiÕt 116:. tr¶ bµi kiÓm tra v¨n < Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 6 (t¶ ngêi) > A-Mục tiêu cần đạt:  NhËn râ u, khuyÕt ®iÓm vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng  BiÕt söa lçi sai vµ häc tËp bµi v¨n hay. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Giáo viên: Soạn đề, đáp án - Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo híng dÉn «n tËp cña gi¸o viªn. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : ? Gọi học sinh đọc lại đề bài văn và tập làm văn . Sau đó yêu cầu hs xác định yêu cầu của đề bài ( chú trọng nộ dung và hình thức – kỹ năng của từng đề ) ? Cho hs xây dựng đề cơng từng bài . I / NhËn xÐt bµi lµm cña hs : 1. ¦u ®iÓm : * V¨n : - Nhìn chung nắm đợc kiến thức cơ bản và ký năng theo yêu cầu - Một số đã biết dùng biện pháp tu từ , chọn lọc hình ảnh tiêu biểu , từ ngữ chính xác làm næi bËt ch©n dung ngêi mÖ kÝnh yªu . * TËp lµm v¨n : - Bè côc râ rµng - Một số ít bài viết ngắn gọn , hamd xúc – trình bày rõ ràng sạch đẹp . 2. Nîc ®iÓm : * V¨n : - ViÖc thuéc th¬ cßn h¹n chÕ . chÐp sai tõ vµ thiÕu c©u . - Cha phân tích đợc tác dụng của hình ảnh so sánh ( cách cảm thụ chi tiết văn học còn yếu ) * TËp lµm v¨n : - Nhiều em cha biết phân biệt đợc thể loại kể chuyện , miêu tả . - Bµi viÕt thiÕu h×nh ¶nh , liÖt kª chi tiÕt , kÓ lam man - Kü n¨ng sö dông dÊu c©u , biÖn ph¸p tu tõ cßn h¹n chÕ - Vẫn còn hs chữ không rõ ràng , khó đọc . -Tr×nh bµy cÈu th¶ . => §äc 2 bµi lµm cña hs : ChØ ra u ®iÓm cña bµi viÕt - Yªu cÇu hs ch÷a lêi trong bµi cña m×nh . D- DÆn dß :.

(76) - VÒ nhµ häc bµi - ChuÈn bÞ bµi : «n tËp vµ kÝ . ************************************. Ngµy so¹n:15/03/2013 TiÕt 117:. «n tËp truyÖn vµ kÝ A. Mục tiêu cần đạt: - Hệ thống hoá kiến thức đã học - ¤n tËp, cñng cè, kh¾c s©u kiÕn thøc - RÌn luyÖn kÜ n¨ng tæng hîp kiÕn thøc B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… - Häc sinh: §äc tríc bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : C©u hái: Tr×nh bµy néi dung vµ nghÖ thuËt c¬ b¶n cña bµi “Lao xao” KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi míi 3. Bµi míi : Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu tác phẩm, thể loại, nội dung I. T¸c gi¶ - T¸c phÈm - Néi dung c¬ b¶n Hoạt động của thầy và trò Néi dung 1. Bài học đờng đời đầu tiên( Tô Hoài) §Ó nhí l¹i tªn t¸c gi¶, t¸c phÈm, GV ®a ra mét bµi tËp: “T×m t¸c gi¶, t¸c phÈm qua th¬. H/S nghe vµ ®o¸n (Thªm) xem c©u th¬ nhắc đến tác phẩm nào? “X«n xao chim chãc trªn cµnh Mét miÒn s«ng níc biÕc xanh ch©n trêi Vît dßng níc d÷ thuyÒn tr«i Ven rõng s¸o hãt, m©y trêi Êm h¬n (1) §ång quª ngan ngat lóa th¬m rõng c©y x¸c l¸, ¸o sên lµm ch¨n §Êt trêi tr¾ng níc mªnh mang Nh÷ng con phè cò lan man nçi niÒm L¹t tre khÝt chÆt, buéc mÒm Tình quê một thuở êm đềm lời ru”. hoạt động của gv - hs. - ThÓ lo¹i: truyÖn - Nội dung: Dế Mèn có vẻ đẹp cờng tráng cña tuæi trÎ nhng tÝnh t×nh cßn kiªu c¨ng, xốc nổi. Do bày trò đùa trêu chị Cốc nên đã g©y ra c¸i chÕt th¶m th¬ng cho DÕ Cho¾t. Mèn hối hận nhận ra bài học đờng đời đầu tiªn.. Nội dung cần đạt.

(77) HS t×m tªn t¸c phÈm, t¸c gi¶: “Lao xao”, Duy Kh¸n; S«ng níc Cµ Mau_ §oµn Giái; Vît th¸c_ Vâ Qu¶ng; Buæi häc cuèi cïng_ §« §ª; Lîm_Tè H÷u; §ªm nay B¸c kh«ng ngñ_ Minh HuÖ; Ma_ TrÇn §¨ng Khoa; Lßng yªu níc_ £renbua; C©y tre VN_ ThÐp Míi. GV: Ngoµi nh÷ng t¸c phÈm trªn cßn cã nh÷ng t¸c phÈm nµo ? t¸c gi¶ nµo? HS: Bµi häc… T« Hoµi; Bøc tranh cña em g¸i t«i_ T¹ Duy Anh,(C« T«_ NguyÔn Tu©n), Buæi học cuối cùng_ An phông xô Đô đê GV: Tr×nh bµy néi dung c¬ b¶n cña mçi t¸c phÈm? (bèc th¨m tr¶ lêi c©u hái) HS: bèc th¨m vµ tr¶ lêi miÖng theo néi dung đã chuẩn bị và học ở nhà. GV : nhËn xÐt, cho ®iÓm(dùa vµo s¸ch gi¸o viªn vµ híng dÉn tù häc). 2. S«ng níc Cµ Mau (TrÝch” §Êt rõng ph¬ng Nam” - §oµn Giái) - ThÓ lo¹i: TruyÖn - Néi dung: C¶nh s«ng níc Cµ Mau réng lín, hïng vÜ, ®Çy søc sèng hoang d· vµ c¶nh chî N¨m C¨n tÊp nËp, trï phó. 3. Bøc tranh cña em g¸i t«i - T¹ Duy Anh - ThÓ lo¹i: truyÖn ng¾n - Néi dung: T×nh c¶m, lßng nh©n hËu vµ tµi n¨ng cña ngêi em g¸i gióp ngêi anh nhËn ra vµ kh¾c phôc đợc hạn chế của mình là lòng tự ái, đố kị và sự tự ti 4. Vît th¸c (trÝch Quª néi) -Vâ Qu¶ng - ThÓ lo¹i: truyÖn - Néi dung: c¶nh vît th¸c d÷ do dîng H¬ng Th chØ huy. 5. Buổi học cuối cùng (Đô - đê).  GV đọc đáp án đúng(theo bảng mẫu)sách GV HS tù so s¸nh víi bµi lµm ë nhµ.  GV từ đó nhận xét điểm giống nhau và kh¸c nhau gi÷a truyÖn vµ ký?  GV cho HS lµm thªm bµi tËp: “T×m tõ kh¸c biÖt”. - TruyÖn ng¾n, truyÖn dµi, tiÓu thuyÕt, ký sù (ký sù, thuéc thÓ lo¹i ký) - Bài học đờng đời đầu tiên, Bức tranh cña em g¸i t«i, Vît th¸c, Buæi häc cuèi cïng. - (Bµi häc…: nh©n vËt lµ loµi vËt) - T« Hoµi, ThÐp Míi, Vâ Qu¶ng, Tè H÷u(Vâ Quang : tªn thËt) - Bài học đờng đời đầu tiên, Sông nớc Cµ Mau, Vît th¸c, Bøc tranh cña em g¸i t«i (Bøc tranh…: truyÖn ng¾n c¸ bµi kh¸c lµ ®o¹n trÝch) - Ma, Lîm, Lao xao, Lßng yªu níc. (Lßng yªu níc v¨n b¶n níc ngoµi) *§Ó «n tËp vÒ nh©n vËt, GV cho HS lµm «. - ThÓ lo¹i: truyÖn ng¾n - Néi dung: DiÔn biÕn buæi häc cuèi cïng b»ng tiÕng Ph¸p vïng And¸t. II. §Æc ®iÓm cña truyÖn - kÝ: - TruyÖn vµ phÇn lín c¸c thÓ kÝ đều thuộc loại hình tự sự. Tự sự là phơng thức tái hiện bức tranh đời sèng b»ng t¶ vµ kÓ lµ chÝnh. T¸c phẩm tự sụ đều có lời kể, các chi tiÕt vµ h×nh ¶nh vÒ thiªn nhiªn, x· héi, con ngêi, thÓ hiÖn c¸i nh×n vµ thái độ của ngời kể. - Trong truyện và kí đều có ngời kÓ chuyÖn, cã thÓ ë ng«i thø nhÊt hoÆc ng«i thø ba - TruyÖn phÇn lín dùa vµo sù tëng tîng, s¸ng t¸c cña t¸c gi¶ trªn cơ sở quan sát, tìm hiểu đời sống và con ngời theo sự cảm nhận, đánh giá của tác giả. Nh vậy, những gì đợc kể ở trong truyện không phải là.

(78) ch÷: 1. Nh©n vËt trong mét bµi th¬ cña Minh HuÖ. 2. Nh©n vËt nµy èm yÕu vµ mÊt khi cßn rÊt trÎ. 3. Nh©n vËt chÝnh trong truyÖn cña nhà văn Pháp Anphôngxơ Đôđê. 4. Một nhân vật đợc nhiều bạn nhỏ yªu mÕn. 5. Con ngêi qu¶ c¶m dòng m·nh, s½n sµng vît qua mäi thö th¸ch. 6. Nh©n vËt chÝnh trong mét bµi v¨n còng lµ trong mét bé phim mang tÇm vãc quèc tÕ. 7. Một tài năng nhỏ tuổi đáng cảm phôc, yªu mÕn. 8. Tªn gäi th©n mËt dµnh cho mét chiến sĩ đã hy sinh (HS đọc phần ghi nhớ SGK/upload.123doc.net) khi ®ang lµm nhiÖm vô. 9. Nh©n vËt chÝnh trong bµi th¬ næi tiếng của nhà thơ đất Nghệ An. GV híng dÉn häc sinh ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt theo c¸c bíc:. đã xảy ra đúng nh vậy trong thực tÕ, cßn kÝ l¹i kÓ vÒ nh÷ng g× cã thực, đã từng xảy ra. - Trong truyÖn thêng cã cèt truyÖn, nh©n vËt. Cßn trong kÝ thêng kh«ng cã cèt truyÖn, cã khi kh«ng cã c¶ nh©n vËt. III.Cảm nhận về đất nớc cuộc sèng, con ngêi qua truyÖn vµ ký:  Về đất nớc: đa dạnh, phong phó, nhiÒu mµu s¾c cña c¸c vïng, miền đất nớc.  VÒ cuéc sèng con ngêi: vui vÎ,b×nh dÞ, g¾n bã víi thiªn nhiªn, chăm chỉ lao động, yêu quê hơng, đất nớc. IV . Tæng kÕt :. _ Nh©n vËt nµo trong t¸c phÈm nµo? cña ai? _ Nh©n vËt cã nh÷ng nÐt næi bËt nµo vÒ ngo¹i h×nh, tÝnh c¸ch? V. Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt _ C¶m nghÜ cña m×nh vÒ nh©n vËt: yªu, ghÐt, quý träng, khinh thêng, tù hµo, xÊu hæ,… _ ViÕt thµnh ®o¹n hoµn chØnh(Cã thÓ nªu trong c¶m nghÜ råi minh ho¹ b»ng lý lÏ dÉn chøng cô thÓ hoÆc nªu dÉn chøng tríc råi nªu c¶m xóc, suy nghÜ). Bæ sung: Bµi tËp cho phÇn II: §Æc ®iÓm cña truyÖn vµ ký *Chọn thông tin đúng nhất: 1. TruyÖn vµ ký gièng nhau ë ®iÓm c¬ b¶n nµo? A. Truyện và ký đều thuộc phơng thức tự sự B. Truyện và ký đều thuộc phơng thức miêu tả C. Truyện và ký đều có cốt truyện nhân vật D. Truyện và ký đều có nhân vật có kể chuyện E. C¶ A vµ D F. C¶ A,B, C,D 2. TruyÖn vµ ký kh¸c nhau ë ®iÓm c¬ b¶n nµo? A. TruyÖn cã cèt truyÖn cßn ký th× kh«ng B. TruyÖn cã nh©n vËt cßn ký cã hoÆc kh«ng cã nh©n vËt C. Truyện đợc xây dung dựa trên sự tởng tợng, sáng tạo còn ký ghi chép tơng đối chính xác những gì xảy ra trong cuộc sống D. C¶ A,B,C..

(79) *********************************** Ngµy so¹n :15/03/2013 TiÕt upload.123doc.net:. câu trần thuật đơn không có từ “là” A- Mục tiêu cần đạt: - Nắm đựơc kiểu câu trần thuật đơn không có từ “là”. - Nắm đợc tác dụng của kiểu câu này. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… - Häc sinh: §äc tríc bµi.. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. Kiểm tra bài cũ : ? Thế nào là câu trần thuật đơn có từ “là”? ? Cho vÝ dô vµ ph©n tÝch. 3.Bµi míi : Hoạt động của giáo thầy và trò Nội dung cần đạt Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu câu trần thuật đơn không có từ là. I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn kh«ng cã tõ “lµ”: H: đọc ví dụ SGK. ? x¸c ®inh chñ ng÷ vµ vÞ ng÷ trong c©u nµy? 1. VÝ dô a. Phó «ng/ mõng l¾m CN. Bíc 2: Bµi míi HS đọc và làm bài tập 1/upload.123doc.net ? VÞ ng÷ cña hai c©u trªn do côm tõ nµo t¹o thµnh? ? Thö chän nh÷ng tõ hoÆc côm tõ phñ định sau vào trớc vị ngữ của hai câu trên: Kh«ng, kh«ng ph¶i, cha, cha ph¶i. a. Phó «ng kh«ng (cha, ch¼ng) mõng l¾m. b. Chóng t«i kh«ng (cha, ch¼ng) tô héi ë gãc s©n. ? Nhận xét về cấu trúc phủ định? - Từ phủ định kết hợp trực tiếp với cụm động từ, cụm tính từ. ? So với cấu trúc câu trần thuật đơn có từ lµ ? - Từ phủ định + ĐT tình thái + VN 0 ph¶i lµ - Từ phủ định + VN 0 tô héi H: đọc ghi nhớ. VN. b. Chóng t«i /tô héi ë gãc s©n. CN. VN. 2. NhËn xÐt - C©u a VN lµ côm tÝnh tõ. - Câu b VN là động từ.. - Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định, nó kết hợp víi c¸c tõ kh«ng, cha.. 1. Ghi nhí SGK/119 II.C©u miªu t¶ vµ c©u tån t¹i: 1. VÝ dô.

(80) a. Đằng cuối bãi/ hai đứa bé con ? Xác định chủ ngữ và vị ngữ trong hai c©u nµy? GV: NhËn xÐt sù kh¸c nhau gi÷a hai c©u về mục đích nói năng và về cấu tạo ngữ ph¸p? HS : - Mục đích: câu a miêu tả hành động của sự vật đợc nêu ở CN. - Cấu tạo : câu a CN đứng trớc VN câu b VN đứng trứơc CN ? Theo em c©u nµo lµ c©u miªu t¶? ( Câu dùng để miêu tả hành động , trạng thái, đặc điểm của sự vật nêu ở CN). TrN. CN. /tiÕn l¹i. VN. b.§»ng cuèi b·i, tiÕn l¹i /hai cËu VN. CN. bÐ con. 2, NhËn xÐt: - Câu a: câu miêu tả: Dùng để miêu tả hành động, trạng thái, đặc điểm của sự vật, nêu ở chủ ngữ ( CN đứng trớc VN). - C©u b: c©u tån t¹i: Th«ng b¸o sù xuÊt hiÖn, tån t¹i hoÆc tiªu biÕn cña sù vËt (vÞ ngữ đảo lên trớc cn).. ? Dựa vào kiến thức đã học về văn miêu t¶ em h·y cho biÕt ®o¹n v¨n ë môc 2 cã ph¶i v¨n miªu t¶ hay kh«ng? - Lµ v¨n miªu t¶. ? VËy ta ®iÒn c©u nµo vµo chç trèng trong ®o¹n v¨n? t¹i sao? - Câu a vì đó là câu miêu tả. HS đọc phần ghi nhớ SGK/ 119 HS đặt một số câu miêu tả và chuyển c©u miªu t¶ sang c©u tån t¹i. VD: - PhÝa xa, mét bãng ngêi thÊp tho¸ng.  PhÝa xa, thÊp tho¸ng mét bãng ngêi. Hoạt động của GV- HS. 2. Ghi nhí: SGK/119 - Những câu dùng để miêu tả hành động, trạng thái, đặc điểm … của sự bật nêu ở CN đựoc gọi là câu miêu tả. Trong câu miêu tả CN thờng đứng trớc VN. - Những câu dùng để thông báo về sự xuất hiện, tồn tại hoặc tiêu biến của sự vật đợc gọi là câu tồn tại. Cấu tạo VN đứng trứơc CN. Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập Bµi 1 SGK/120 HS lªn b¶ng lµm a. (1) Bãng tre / trïm lªn … th«n C V  c©u miªu t¶ (2) Díi bãng tre cña ngµn xa, thÊp tho¸ng. Nội dung cần đạt III. LuyÖn tËp Bµi 1 SGK/120. VN. mái đình mái chùa cổ kính. CN.  c©u tån t¹i (3)Díi bãng tre xanh,ta /g×n gi÷ mét C V nền văn hóa lâu đời.  c©u miªu t¶. b. (1) Bªn hµng xãm t«i cã/ hang cña DÕ Cho¾t. V C. Bµi 2 SGK/ 120 §o¹n mÉu : Ngoài đê, ven ruộng ngô cánh b·i, xanh um mét mµu l¸ mít cña.

(81)  c©u tån t¹i. (2) DÕ cho¾t / lµ tªn t«i … thÕ C V  c©u miªu t¶ c. (1) Díi gèc tre tua tña / nh÷ng mÇm m¶nh V C  c©u tån t¹i (2) M¨ng / tråi lªn nhän ho¾t nh C V  c©u miªu t¶. ngô xen đỗ, xen cà, lại có cả tiếng chim kh¸c. Nã khoan thai, d×u dÆt nh ngãn tay thon th¶ bong bµo dây đàn thập lục, nảy ra tiếng đồng tiếng thép lúc đầu vang to sau nhá dÇn råi t¾t lÞm.§ã lµ chim vÝt vÝt… (B¨ng S¬n). D- DÆn dß - ChuÈn bÞ bµi: ¤n v¨n miªu t¶, ch÷a lçi chñ ng÷, vÞ ng÷. *********************************** Ngµy so¹n: 15/03/2013 TiÕt 119:. «n tËp v¨n miªu t¶ A. Mục tiêu cần đạt: - Nắm vững đặc điểm và yêu cầu của một bài văn miêu tả - Nhận biết và phân biệt đợc đoạn văn miêu tả, đoạn văn tự sự - Th«ng qua c¸c bµi tËp thùc hµnh, tù rót ra nh÷ng ®iÓm cÇn ghi nhí chung cho v¨n miªu t¶ c¶nh, t¶ ngêi. B- ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… - Häc sinh: §äc tríc bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : Hoạt động của GV- HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu những yêu I. Những yêu cầu cần nắm vững vÒ v¨n miªu t¶: cÇu vÒ v¨n miªu t¶ GV: Những yêu cầu quan trọng đối với việc viÕt v¨n miªu t¶ lµ g×? - Ph¶i lùa chän c¸c chi tiÕt, h×nh HS: Lựa chọn chi tiết, sắp xếp hợp lý, chú ý so ảnh đặc sắc, tiêu biểu s¸nh, liªn tëng… - Tr×nh bµy theo mét tr×nh tù nhÊt định. GV. - CÇn biÕt liªn tëng, tëng tîng, vÝ von, so s¸nh Hoạt động 2: Hớng dẫn làm bài tập. Bài 1: Cái gì tạo nên cái hay, cái độc đáo cho ®o¹n v¨n?. II. Mét sè bµi tËp Bµi 1: - Tả cảnh biển đảo Cô Tô đoạn văn hay, độc đáo. - Tác giả đã lựa chọn những chi tiết, hình ảnh đặc sắc, thể hiện đợc.

(82) linh hån cña t¹o vËt. - Cã nh÷ng so s¸nh , liªn tëng mới lạ, độc đáo, kì lạ và thú vị. - Vèn ng«n tõ thËt phong phó, s¾c sảo dùng để tả cảnh vật sống động. - Tình cảm thái độ rõ ràng đối với c¶nh vËt. GV ®a bµi tËp: NÕu ph¶i viÕt mét ®o¹n v¨n miêu tả cảnh mùa thu đến, em sẽ chọn các chi tiết nào để tả? Vì sao? 2. Trêi se l¹nh 3. ¸nh n¾ng to¶ rùc rì, chãi chang 4. Hå níc trong xanh 5. Trêi xanh, m©y tr¾ng 6. Giã thæi nhÑ 7. Ma phïnbay lÊt phÊt 8. Hoa cóc në trong vên nhµ 9. H¬ng cèm tho¶ng qua GV: §Ó miªu t¶ c¶nh ®Çm sen ®ang mïa në hoa, có bạn học sinh đã lựa chọn và sắp xếp các chi tiÕt nh sau: 1. Hµng ngµn l¸ sen lµ hµng ngµn chiÕc « nhá. Hàng ngàn bông hoa là hàng ngàn đốm sáng lung linh. 2. H¬ng sen thoang tho¶ng, ph¶ng phÊt ®©u ®©y. 3. Lá sen xanh mát, đậm đà. 4. L¸ non cuén m×nh nh mét chiÕc kÐn t»m (phóng đại) khổng lồ. 5. §Çm sen nh mét tÊm kh¨n nhung xanh mît có điểm vô số bông hoa màu đỏ. 6. Cánh hoa màu hồng, đỏ dần phía đầu cánh. 7. NhÞ hoa vµng nh t¬, lu gi÷ h¬ng th¬m k× l¹. Sù s¾p xÕp d· hîp lý cha?NÕu cha h·y söa l¹i. ViÕt mét ®o¹n v¨n miªu t¶. GV: NÕu miªu t¶ em bÐ ®ang buæi tËp nãi, tËp ®i, con sÏ lùa chän h×nh ¶nh nµo? HS: - Khu«n mÆt bÇu bÜnh - M¾t to trßn, ng¬ ng¸c - Bµn tay nhá nh¾n, bô bÉm - Bíc ®i bÉm chÉm - Nãi bi b« - Cêi khanh kh¸ch HS tù chän 2 ®o¹n trong hai v¨n b¶n “Bµi học…” và “Buổi học cuối cùng” để so sánh sự kh¸c nhau gi÷a tù sù vµ miªu t¶. VD: §o¹n miªu t¶: “T«i bíc qua ghÕ dµi… trang s¸ch” (SGK/50, 51) §o¹n tù sù: “ T«i ®ang suy nghÜ … chª tr¸ch”. Bµi 2: Lùa chän chi tiÕt: NÕu viÕt ®o¹n miªu t¶ c¶nh mïa thu, ta sÏ chän chi tiÕt 1,3, 4, 5, 7, 8 v× ®©y lµ nh÷ng chi tiÕt tiªu biÓu cña thiªn nhiªn mïa thu.. Bµi 3: S¾p xÕp chi tiÕt: Miªu t¶ c¶nh ®Çm sen në hoa b¹n häc sinh s¾p xÕp cha hîp lý v× kh«ng ®i theo mét tr×nh tù nhÊt định. Thứ tự đúng (từ xa đến gần, từ khái quát đến cụ thể): 2, 5 , 1, 3, 4, 6, 7.. Bµi 4: Lùa chän vµ s¾p xÕp chi tiÕt Miªu t¶ em bÐ Gîi ý: - T¶ em bÐ vÒ ngo¹i h×nh d¸ng bô bÉm, vÎ ng©y th¬). - T¶ em bÐ ®ang tËp ®i (bÉm chÉm…) - T¶ em bÐ ®ang tËp nãi(bi b«, lÝu l«…).

(83) (SGK/51, 52) ? Khi lµm v¨n t¶ c¶nh hay t¶ ngêi cÇn chó ý nh÷ng ®iÓm nµo?. Bµi 5: So s¸nh v¨n tù sù - miªu t¶: - Tù sù: kÓ ngêi vµ viÖc th«ng qua chuçi sù viÖc cã më ®Çu, diÔn biÕn, kÕt thóc. - Miªu t¶: t¶ ngêi, t¶ c¶nh qua c¸c h×nh ¶nh, chi tiÕt. III. Ghi nhí: SGK / 121. Bµi tËp cho bµi ¤n tËp v¨n miªu Bài 1: Nếu phải viết một đoạn văn miêu tả cảnh mùa thu đến, con sẽ chọn các chi tiết nào trong các chi tiết sau để tả? Vì sao? 10. Trêi se l¹nh 11. ¸nh n¾ng to¶ rùc rì, chãi chang 12. Hå níc trong xanh 13. Trêi xanh, m©y tr¾ng 14. Giã thæi nhÑ 15. Ma phïn bay lÊt phÊt 16. Hoa cóc në trong vên nhµ 17. H¬ng cèm tho¶ng qua 18. TiÕng ve rén r· Bài 2: Để miêu tả cảnh đầm sen đang mùa nở hoa, có bạn học sinh đã lựa chọn và sắp xÕp c¸c chi tiÕt nh sau: 1. Hàng ngàn lá sen là hàng ngàn chiếc ô nhỏ. Hàng ngàn bông hoa là hàng ngàn đốm s¸ng lung linh. 2. H¬ng sen thoang tho¶ng, ph¶ng phÊt ®©u ®©y. 3. Lá sen xanh mát, đậm đà. 4. L¸ non cuén m×nh nh mét chiÕc kÐn t»m khæng lå. 5. Đầm sen nh một tấm khăn nhung xanh mợt có điểm vô số bông hoa màu đỏ. 6. Cánh hoa màu hồng, đỏ dần phía đầu cánh. 7. NhÞ hoa vµng nh t¬, lu gi÷ h¬ng th¬m k× l¹. Sù s¾p xÕp d· hîp lý cha? NÕu cha h·y söa l¹i. Bài 3: Nếu miêu tả em bé đang tuổi tập nói, tập đi, những hình ảnh sau đã đầy đủ cha: - Khu«n mÆt bÇu bÜnh - M¾t to trßn, ng¬ ng¸c - Bµn tay nhá nh¾n, bô bÉm - Bíc ®i lÉm chÉm - Nãi bi b« - Cêi khanh kh¸ch. D- DÆn dß - ChuÈn bÞ viÕt bµi miªu t¶ s¸ng t¹o ************************************ Ngµy so¹n :20/03/2013 TiÕt 120. ch÷a lçi vÒ chñ ng÷ - vÞ ng÷.

(84) A- Mục tiêu cần đạt: - Hiểu đợc thế nào là câu sai về CN, VN - Tù ph¸t hiÖn ra c¸c c©u sai vÒ CN, VN - Có ý thức, nói, viết câu đúng B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô - Häc sinh: §äc tríc bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : ? Ph©n biÖt c©u miªu t¶ vµ c©u tån t¹i? ? Cho vµ ph©n tÝch vÝ dô? 3. Bµi míi : Nội dung cần đạt Hoạt động của gv – hs Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu câu thiếu chủ ng÷. Mục tiêu:Học sinh nhận diện đợc những dạng câu bị thiÕu thµnh phÇn chñ ng÷. Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp..... 1. T×m CN, VN: a) Qua truyÖn “DÕ mÌn phiªu lu kÝ”,/ cho thÊy DÕ Tr¹ng ng÷ MÌn biÕt phôc thiÖn.. I. C©u thiÕu chñ ng÷: 1. VÝ dô - T×m CN, VN cña c©u: a. ThiÕu CN, VN. b) Qua truyÖn “DÕ MÌn phiªu lu kÝ”, em / thÊy dÕ VN MÌn biÕt phôc thiÖn 2. Söa c©u sai. - Qua truþªn “DÕ MÌn phiªu lu kÝ”, t¸c gi¶ /cho ta thÊy DÕ MÌn biÕt phôc thiÖn. - Trong truyÖn “DMPLK”, DÕ MÌn/ lµ ngêi biÕt phôc thiÖn.. b. ThiÕu CN. vÞ.. 2. Ch÷a lçi + Thªm CN + BiÕn tr¹ng ng÷ thµnh CN + BiÕn VN thµnh côm chñ. Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu câu thiếu vị ngữ II. C©u thiÕu vÞ ng÷: Mục tiêu: Học sinh nhận diện đợc những dạng câu bị thiÕu thµnh phÇn vÞ ng÷. 1. VÝ dô Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp..... a. Th¸nh Giãng/ cìi ngùa s¾t - T×m CN, VN CN VN a. §ñ CN, VN qu©n thï. b. ThiÕu VN b. H×nh ¶nh Th¸nh Giãng cìi ngùa s¾t. c. ThiÕu VN ⇒ ThiÕu VN. c. B¹n Lan, ngêi häc giái nhÊt líp 6A. 2. Söa c©u sai: ⇒ ThiÕu VN. + Thªm VN + BiÕn côm tõ thµnh côm.

(85) HS söa c©u sai. chñ vÞ b) H/a TG cìi ngùa s¾t, vung roi s¾t, x«ng th¼ng vµo + BiÕn côm tõ thµnh mét bé quân thù, thật hào hùng, vĩ đại. phËn cña VN. c) Bạn Lan, ngời học giỏi nhất lớp 6A, vừa đợc III. LuyÖn tËp tuyªn d¬ng tríc cê. Bµi 1 SGK/129 Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập Cả ba câu để đủ CN, VN Học sinh đặt câu hỏi để kiểm tra xem các câu có thiÕu CN hoÆc VN kh«ng. Ai kh«ng lµm g× n÷a? Bµi 2 SGK /129 B¸c Tai, c« M¾t C©u b, c viÕt sai v×: C« M¾t, cËu Ch©n nh thÕ nµo? C©u b: ThiÕu CN Kh«ng lµm g× n÷a CN c¸i g×: kh«ng cã. §ñ CN, VN VN: ntn: đã động viên. GV yªu cÇu thªm ë BT 2: Söa c©u sai. HS lªn b¶ng lµm. - Söa: bá tõ “víi” biÕn tr¹ng ng÷ thµnh chñ ng÷. C©u c: ThiÕu VN - Thêm vn: đã đi theo chúng tôi suốt cuộc đời. Bµi 3 SGK /130 a. Lan b¾t ®Çu häc h¸t b. Chim hãt lÝu lo. c. Nh÷ng b«ng hoa ®ua nhau në ré. d. Cả lớp cời đùa vui vẻ.. HS ®iÒn VN thÝch hîp. HS chuyển câu ghép thành câu đơn: HS lµm thªm bµi tËp ë s¸ch híng dÉn tù häc trang 134, 135.. Bµi 4 SGK /130 a. Khi häc líp 5, Høa lµ mät häc sinh c¸ biÖt. b. Lóc DÕ Cho¾t chÕt DÕ MÌn rÊt ©n hËn. Bµi 5 SGK /130 a. Hổ đực đùa giỡn với hổ con. Hæ c¸i n»m phôc b. MÊy h«m nä, trêi ma lín. Trªn nh÷ng hå ao c. ThuyÒn xu«i Hai bªn bê, rừng đớc. D- DÆn dß - Häc thuéc kiÕn thøc toµn bµi. - ChuÈn bÞ bµi: Cçu Long Biªn. *******************************.

(86) Ngµy so¹n: 04/04/2013 TiÕt 121, 122:. viÕt bµi tËp lµm v¨n miªu t¶ s¸ng t¹o A. Mục tiêu cần đạt: - Ph¸t huy n¨ng lùc s¸ng t¹o trong khi thùc hµnh viÕt bµi v¨n miªu t¶. - VËn dông c¸c kÜ n¨ng vµ kiÕn thøc vÒ v¨n miªu t¶ nãi chug vµ v¨n t¶ ngêi nãi riªng (hoÆc t¶ c¶nh). - RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt v¨n. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô - Häc sinh: §äc tríc bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : I / §Ò bµi : Tõ bµi th¬ “ Mu “ cña TrÇn §¨ng Khoa , h·y t¶ trËn mu rµo ®Çu mïa h¹ trªn quª h¬ng em .  Yªu cÇu cô thÓ : 1. Më bµi : Giíi thiÖu c¬n mu rµo ®Çu mïa h¹ ë quª em (Buæi s¸ng hay buæi chiÒu) 2. ThËn bµi : Miªu t¶ cô thÓ trËn ma - Kh¸i qu¸t - Khung c¶nh chung : Bçu trêi c¶nh vËt + C¶nh tríc trËn ma : Bçu trêi c¶nh vËt c©y cèi , con ngêi + C¶nh trong c¬n ma : - Bçu trêi , giã - Níc ma , mäi vËt - Con ngêi 3. KÕt bµi : - Cảm nhận của em về trận ma đó . II / C¸ch cho ®iÓm : - Néi dung : 8 ®iÓm - H×nh thøc : 2 ®iÓm + Më bµi : 1 ®iÓm + Th©n bµi : 6 ®iÓm + KÕt bµi : 1 ®iÓm * Yêu cầu nội dung : Chọn những nét tiêu biểu , hình ảnh đặc sắc , độc đáo , làm nổi bËt c¶nh trËn ma . - S¾p xÕp theo tr×nh tù hîp lý . * H×nh thøc : - §óng thÓ lo¹i : miªu t¶ , tëng tîng – so s¸nh – nhËn xÐt - C¨n cø vµo bµi viÕt cña hs cho ®iÓm cho phï hîp D- DÆn dß : - ¤n tËp v¨n miªu t¶ - ChuÈn bÞ bµi : CÇu Long Biªn chøng nh©n lÞch sö ..

(87) **************************** Ngµy so¹n : 04/04/2013 TiÕt 123:. §äc thªm. CÇu Long Biªn - chøng nh©n lÞch sö A- Mục tiêu cần đạt: - Bớc đầu nắm đợc khái niệm văn bản nhật dụng và ý nghĩa của việc học loại văn bản đó. - Hiểu đợc ý nghĩa “làm chứng nhân lịch sử” của cầu Long Biên, từ đó nâng cao làm phong phú thêm tâm hồn, tình cảm đối với quê hơng đất nớc, đối với các di tích lịch sử. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô, - Häc sinh: So¹n bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : Nêu cảm nhận của em về đất nớc, cuộc sống, con ngời qua các truyện và ký đã học. Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt mµ em yªu thÝch nhÊt. 3.Bµi míi : Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu chung Môc tiªu: HiÓu s¬ lîc vÒ t¸c gi¶... Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp... Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Học sinh đọc phần chú thích */125 I. T×m hiÓu chung: (Cầu Long Biên bắc ngang sông Hồng đợc xây dung tõ n¨m 1898) GV gi¶ng thªm: ViÖc d¹y vµ häc v¨n b¶n nhËt dông nh»m g¾n chÆt  §©y lµ v¨n b¶n nhËt dông cã néi dung gÇn h¬n n÷a m«n Ng÷ v¨n víi thùc tiÔn gũi, bức thiết đối với cuộc sống trớc mắt và cộng đời sống, cùng với cấc môn khác làm đồng tốt vấn đề giáo dục môi trờng, giáo  ThÓ lo¹i : bót ký dôc truyÒn thèng, ph¸p luËt,… D¹y 1. §äc . vµ häc lo¹i v¨n b¶n nµy chÝnh lµ “t¹o 2. Bè côc: điều kiệntích cực để thực hiện Bè côc: 3 ®o¹n nguyªn t¾c hoµ nhËp häc sinh víi x· héi”, mét yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu  Đoạn mở đầu: Từ đầu đến Thủ đô Hà Nội : đối với việc đào tạo những con ngời Giíi thiÖu chung vÒ c©y cÇu. của xã hội hiện đại.  Đoạn giữa: tiếp đến vững chắc Cầu Long Biªn_chøng nh©n lÞch sö.  §o¹n kÕt: cßn l¹i :ý nghÜa lÞch sö cña cÇu Long Biên trong xã hội hiện đại. Hoạt động 2: Hớng dẫn đọc, tìm hiểu văn bản Môc tiªu: HiÓu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp, đàm thoại, tái hiện... II. T×m hiÓu v¨n b¶n: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt GV hớng dẫn giọng đọc : to, rõ ràng, truyền a. Giíi thiÖu chung vÒ cÇu Long c¶m phï hîp víi tõng phÇn néi dung. Biªn GV: Chia bµi v¨n thµnh mÊy ®o¹n?  CÇu Long Biªn b¾c ngang.

(88) HS: ba ®o¹n. GV: Qua đoạn văn mở đầu em biết đợc những ®iÒu g× vÒ cÇu Long Biªn? HS: Vị trí địa lý,thời gian xây dựng,ý nghĩa lÞch sö. Gi¶ng:§o¹n më ®Çu tr×nh bµy mét c¸ch kh¸i quát chủ đề của bài biết “Cầu Long Biên_chứng nhân lịch sử”. Để dẫn tới ý chủ đạo này, tác giả dã dẫn ra những sự việc và số liệu đều có cơ sở đáng tin cậy. Từ đó, tác giả dẫn đến việc cây cầu hùng vĩ này đã chứng kiến bao sự kiện lịch sö hµo hïng, bi tr¸ng cña HN. Thùc tÕ hiÖn nay, b¾c qua s«ng Hång, cßn cã thªm nh÷ng c©y cÇu hiện đại khác. Bởi vậy, cầu sắt Long Biên bây giờ đây và từ nay, chỉ còn chủ yếu đóng vai trò là chứng nhân _ ngời làm chứng sống động của thủ đô HN. Cách trình bày vấn đề nh trên vừa ngắn gọn, khái quát, vừa đầy đủ, thuyết phục với ngời đọc. Hình ảnh nhân hoá trở thành nhan đề rất phù hợp với nội dung bài viết. Hoạt động của GV- HS. sông Hồng đựoc xây dựng 1898.  Mét thÕ kû tån t¹i, chøng kiÕn bao sù kiÖn lÞch sö.  Lµ chøng nh©n lÞch sö.. GV: CÇu Long Biªn khi míi kh¸nh thµnh mang tªn g×? C¸i tªn Êy gîi trong chóng ta ®iÒu g×? HS: Tªn “§u - me” (Toµn quyÒn Ph¸p ë §D) → gîi nhí thêi thùc d©n ®au th¬ng. - Tªn cÇu gîi nh¾c mét thêi thùc d©n, n« lÖ ¸p bøc vµ bÊt c«ng (GV liªn hÖ: cÇu Th¨ng Long gîi nhí truyÒn thuyÕt “Con Rång ch¸u Tiªn”, gîi nhí sù kiÕn Lý Thái Tổ dời đô (1010). Cầu Chơng Dơng gợi nhớ chiến công tại bến Chơng Dơng đời Trần…) GV: H×nh ¶nh, so s¸nh “nh mét d¶i lôa nÆng 17000 tÊn, uèn lîn v¾t ngang s«ng Hång” gîi cho em c¶m xóc nh thÕ nµo? HS: Gợi tả vẻ đẹp của cây cầu 19. Hình ảnh so sánh, độc đáo, lý thú vừa gợi tả vẻ đẹp duyên dáng của cây cầu vừa khẳng định sức mạnh của kĩ thuật, tiến bộ công nghệ lµm cÇu. GV: Ngêi viÕt cßn béc lé t×nh c¶m g× khi nh¾c l¹i c¶nh lµm cÇu? HS: - T×nh c¶m thong xãt. 20. - Gîi kh«ng khÝ lÞch sö, x· héi: ¨n ë khổ cực, bị đối xử tàn nhẫn. B×nh: Nh vËy râ rµng cÇu Long Biªn lµ nh©n chứng sống động, ghi lại phần nào một giai ®o¹n lÞch sù ®au th¬ng cña nh©n d©nVN. Nh÷ng hiểu biết nhận thức về xã hội, lịch sử đã đợc tái hiÖn chän läc qua c¶m xóc bi tr¸ng cña ngêi viÕt. GV: Năm 1945, cầu Đu - me đổi tên là cầu Long Biên. Điều đó có ý nghĩa gì?. b. CÇu Long Biªn qua nh÷ng chặng đờng lịch sử. * CÇu Long Biªn trong thêi Ph¸p thuéc. - Lµ chøng nh©n vÒ cuéc khai th¸c thuộc địa lần 1 của thực dân Pháp.. Nội dung cần đạt. - Có vẻ đẹp vừa bề thế vững chãi võa thanh tho¸t duyªn d¸ng , thÓ hiÖn søc m¹nh cña kÜ thuËt, vµ nh÷ng tiÕn bé trong c«ng nghÖ lµm cÇu..

(89) HS: §¸nh dÊu bíc ngoÆt lín cña lÞch sö giµnh đợc độc lập. GV: Cây cầu đã chứng kiến cảnh gì trong những ngày đầu độc lập? HS: Chøng kiÕn c¶nh tµu xe ®i l¹i thong dog trong thêi b×nh. GV: C©y cÇu cßn lµ nh©n chøng cña nh÷ng ®au th¬ng mÊt m¸t. Chøng minh? HS: - Ngày tháng mùa đông 1946, Trung đoàn thủ đô tạm biệt cây cầu ra đi kháng chiến. - Nh÷ng th¸ng n¨m kh¸ng chiÕn chèng Mü, c©y cÇu lµ môc tiªu nÐm bom cña kh«ng lùc Hoa Kú. GV: T¸c gi¶ cßn ca ngîi c©y cÇu ë ph¬ng diÖn nµo? HS: V÷ng ch·i, dÎo dai tríc søc m¹nh cña níc lò. B×nh: CÇu Long Biªn lµ chøng nh©n lÞch sö cho cả một thế kỉ XX với cảnh đời đau thơng dới thời Pháp thuộc của dân tộc với những năm th¸ng hoµ b×nh ë miÒn B¾c sau 1954, nh÷ng n¨m th¸ng chèng Mü cøu níc anh hïng vµ c¶ mét sù kiÖn lÞch sö kh«ng thÓ nµo quªn vµo mïa đông 1946 khi Trung đoàn Thủ đô tạm biệt chiÕc cÇu ra ®i kh¸ng chiÕn. C©y cÇu soi bãng trên sóng nứơc sông Hồng hay chính nó đã soi bóng vào lịch sử dân tộc, lịch sử của Thủ đô Hà Nội, một trăm năm qua để ghi lại và lu giữ những gì là đau thơng và anh hùng của đất nớc. GV: HS đọc đoạn cuối bài. CÇu Long Biªn h«m nay cã ý nghÜa g×? (Đây là một kết thúc gợi mở, để lại nhiều d vị trong lòng ngời đọc) (Gäi cÇu lµ nh©n chøng (chø kh«ng ph¶i lµ vËt chøng hay chøng tÝch) → ®em l¹i sù sèng linh hån cho sù vËt v« tri, v« gi¸c. CÇu Long Biên trở thành “ngời đơng thời” của bao thế hệ, nh một bất tử, chịu đựng, chứng kiến, xúc động trớc bao nỗi thăng trầm và đổi thay…) GV: HS đọc phần ghi nhớ 1 SGK/128 GV: Nghệ thuật gì đợc sử dụng nhiều trong bµi. T¸c dông? HS: NghÖ thuËt nh©n ho¸ → diÔn t¶ t×nh c¶nh ®au th¬ng vµ anh dòng cña cuéc chiÕn tranh (chèng Mü // béc lé t×nh c¶m yªu mÕn, tù hµo cña t¸c gi¶ vÒ c©y cÇu. GV: Bằng bài viết này, tác giả đã truyền tới em tình cảm nảo đối với cây cầu Long Biên? HS: Yªu quý tr©n träng, tù hµo.. ->CÇu Long Biªn lµ nh©n chøng sống động, ghi lại phần nào một giai ®o¹n lÞch sù ®au th¬ng cña nh©n d©nVN. * CÇu Long Biªn tõ C¸ch m¹ng tháng Tám đến nay. - Chøng kiÕn cuéc sèng nhén nhÞp cña ngêi d©n trong nh÷ng n¨m th¸ng hoµ b×nh.. - Kh«ng chØ lµ chøng nh©n mµ còn là nạn nhân chịu đựng những ®au th¬ng, mÊt m¸t trong thêi k× chiÕn tranh. - V÷ng ch·i, dÎo dai tríc søc m¹nh cña níc lò. → Lµ chøng nh©n ghi l¹i vµ lu gi÷ vÒ mét thÕ kØ ®au th¬ng vµ anh hïng cña d©n téc . CÇu dêng nh đã hoá thân vào đất nớc, trở thành đất nớc.. c. CÇu Long Biªn h«m nay vµ ngµy mai: - Là nhịp cầu vô hình để du khách xích lại gần với đất nứơc VN ⇒ c©y cÇu cña hoµ b×nh vµ th©n thiÖn. Kh«ng chØ lµ chøng nh©n lÞch sö về một thời đã qua mà còn là một chiÕc cÇu giao lu quèc tÕ trong giai ®o¹n hiÖn nay. Ghi nhí SGK / 128. D- DÆn dß: - Soạn bài: Bức th của thủ lĩnh da đỏ. ************************************.

(90) Ngµy so¹n : 04/04/2013 TiÕt 124:. TËp lµm v¨n. viết đơn A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu các tình huống cần viết đơn: Khi nào? Để làm gì? - BiÕt c¸ch vËn dông vµo thùc tÕ B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… - Häc sinh: §äc tríc bµi.. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : §o¹n v¨n miªu t¶ c¶nh mïa thu hoÆc ®Çm sen. 3. Bµi míi : hoạt động của gv - hs nội dung cần đạt Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu khi nào cần viết đơn I. Khi nào cần viết đơn? Mục tiêu: Nhận biết khi nào cần viết đơn Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp..... * Bµi tËp 1: HS đọc và làm bài tập 1/131 ? Xem xÐt bèn t×nh huèng em h·y xem xÐt khi nào cần viết đơn? 21. §¬n gia nhËp §oµn TNCSHCM 22. §¬n xin nghØ häc 23. §¬n xin miÔn gi¶m häc phÝ 24. §¬n xin cÊp l¹i gÊy chøng nhËn tèt nghiÖp TiÓu häc. ? Gi¶i thÝch t¹i sao trong tÊt c¶ nh÷ng trêng hợp ấy phải viết đơn? - Phải viết đơn trình bày và đề nghị cấp trên có thẩm quyền giải quyết, nếu không có đơn không đợc giải quyết.. - NhËn xÐt: Khi ta (muèn) cã mét nguyện vọng hoặc một yêu cầu nào đó muốn đợc giải quyết, ta viết đơn gửi đến cơ quan, tổ chức hay cá nhân có tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n gi¶i quyÕt.. HS lµm bµi 2/131 ? Trong nh÷ng trêng hîp tªn trêng hîp nµo cần phải viết đơn? - Các trờng hợp phải viết đơn + Đơn trình báo việc mất xe đạp (gửi công an phêng) + §¬n xin theo häc líp Nh¹c - ho¹ (göi BGH). + §¬n xin chuyÓn trêng (göi BGH trêng cò vµ trêng míi). 3. NhËn xÐt:.

(91) ? Tõ hai bµi tËp trªn em cã thÓ rót ra kÕt luận gì về các trờng hợp cần viết đơn?. - Trong cuéc sèng con ngêi nhiÒu khi cần phải viết đơn, khi có nguyện vọng, yêu cầu nào đó cần đợc giải quyÕt. GV gợi ý: Có trờng hợp viết đơn, có trờng hîp chØ viÕt v¨n b¶n kiÓm ®iÓm hoÆc b¶n têng - §¬n lµ lo¹i v¨n b¶n hµnh chÝnh trình… ( VD: Trờng hợp gây mất trật tự trong không thể thiếu đợc trong cuộc sống hµng ngµy. giê häc). * Ghi nhí II. Các loại đơn và nội dung không thÓ thiếu trong đơn: Hoạt động 2: Hớngdẫn tìm hiểu các loại đơn và nội dung không thể thiếu trong 1. Các loại đơn đơn. Mục tiêu:Nhận biết các loại đơn và nội dung cần phải có trong đơn - §¬n theo mÉu in s½n. Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp... - §¬n viÕt kh«ng theo mÉu. HS đọc hai loại đơn. GV: so s¸nh ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau? - So sánh hai mẫu đơn + Gièng nhau: phÇn ®Çu, phÇn cuèi vµ thø tự sắp xếp các mục trong đơn. + Kh¸c nhau: - §¬n theo mÉu: phÇn kª khai vÒ b¶n thân đầy đủ, chi tiết hơn. Phần nội dung chỉ 2. Nh÷ng néi dung kh«ng thÓ thiÕu ghi nguyÖn väng, kh«ng cã lý do. trong đơn. - §¬n kh«ng theo mÉu: PhÇn néi dung cã - Quèc hiÖu c¶ hai ý: V× sao? §Ó lµm g×? - Tên của đơn. - Tên ngời viết đơn. - Tªn ngêi hoÆc tæ chøc hoÆc c¬ quan cần gửi đơn. ? Nh÷ng néi dung nµo cÇn cã trong mét l¸ - Lý do viết đơn và những yêu cầu đơn? vì sao? đề nghị của ngời viết đơn. 2. Ghi nhớ: Nội dung bắt buộc có trong đơn: - Ngày , tháng, năm, và nơi viết đơn. - Chữ kí của ngời viết đơn. - §¬n göi ai? (c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n…) - Ai gửi đơn? (cá nhân, tập thể) III. Cách thức viết đơn: - Gửi để làm gì? (nguyện vọng đề đạt) Hoạt động 3: Hớng dẫn cách viết đơn Mục tiêu: Biết cách viết một lá đơn. Ph¬ng ph¸p: Gîi më.. GV: Tõ bµi tËp trªn, h·y rót ra nh÷ng néi dung quan träng kh«ng thÓ thiÕu khi viÕt đơn? HS đọc phần hớng dẫn SGK/ 133 GV: Cần chú ý những điểm gì khi viết đơn? Lu ý: - ViÕt ra giÊy (hoÆc theo mÉu hoÆc kh«ng theo mÉu) - Tr×nh bµy trang träng, ng¾n gän, s¸ng sña. - §¬n viÕt theo mÉu ®iÒn cho đúng nội dung yêu cầu của từng mục. - §¬n viÕt kh«ng theo mÉu: tr×nh bày theo thứ tự nhất định gồm 8 bớc: 1. Quèc hiÖu, tiªu ng÷ 2. Địa điểm, thời gian viết đơn 3. Tên đơn: Đơn xin.. 4. N¬i göi: KÝnh göi… 5. Hä tªn, n¬i c«ng t¸c hoÆc n¬i ë của ngời viết đơn 6. Tr×nh bµy lý do, nguyÖn väng 7. Cam ®oan, c¶m ¬n 8. KÝ tªn.

(92) - Tên đơn viết chữ in hoa - C¸c phÇn c¬ b¶n nªn c¸ch 1 - 2 dßng. BTVN: Viết đơn (theo mẫu hoặc không theo mÉu) theo néi dung tù chän. VD: Viết đơn xin nghỉ học. D- DÆn dß: - Chuẩn bị bài: Bức th của thủ lĩnh da đỏ.. * Ghi nhí. ***************************** Ngµy so¹n : 06/04/2013 TiÕt 125, 126:. V¨n b¶n. Bức th của thủ lĩnh da đỏ A. Mục tiêu cần đạt: - Thấy đợc bức th của thủ lĩnh da đỏ xuất phát từ tinh yêu thiên nhiên, đất nớc, con ngời đã nêu lên một vấn đề bức xúc có ý nghĩa to lớn đối với cuộc sống hiện nay: bảo vệ và gìn gi÷ sù trong s¹ch cña thiªn nhiªn, m«i trêng. - Thấy đợc tác dụng của một số biện pháp tu từ, nhân hoá, điệp ngữ, đối lập… B. Phơng pháp: Tái hiện, gợi mở, vấn đáp.... C.ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô, - Häc sinh: So¹n bµi. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : ? Vai trß cña cÇu Long Biªn trong qu¸ khø vµ hiÖn t¹i. ? NghÖ thuËt nµo t¹o nªn søc hÊp dÉn cña bµi v¨n 3.Bài mới : Đây là một bức th rất nổi tiếng, đợc nhiều ngời xem là một trong những văn bản hay nhất về thiên nhiên và môi trờng. Dù đã ra đời gần 150 năm, bức th vẫn có ý nghĩa thời sự đối với cuộc sống con ngời hôm nay trong việc bảo vệ và gìn giữ sự trong s¹ch cña thiªn nhiªn, m«i trêng. Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu chung Mục tiêu:Hiểu hoàn cảnh ra đời văn bản, biết giới hạn từng phần, hiểu một số từ khó... Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp... I. T×m hiÓu chung: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Em h·y nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh - N¨m 1854 tæng thèng thø 14 cña Mü lµ về văn bản “ Bức th của thủ lĩnh da đỏ”? Phrengkhoi Pi-ơ -xơ tỏ ý muốn mua đất của ngời da đỏ. Thủ lĩnh Xi-át-ton đã gửi bức Hớng dẫn giọng đọc: vừa mạnh mẽ vừa th nµy tr¶ lêi. nhẹ nhàng, vừa dứt khoát, vừa tha thiết để thể hiện tình yêu thiên nhiên, đất nớc sâu - V¨n b¶n nhËt dông thÓ lo¹i th tõ. s¾c, m·nh liÖt. 1. §äc 2. Gi¶i thÝch tõ khã HS đọc phần chú thích * SGK/ 138 xem 3. Bè côc: 3 phÇn kĩ các chú thích 3, 8, 10, 11 để hiểu rõ hơn  Phần đầu: đến “cha ông chúng tôi” vÒ c¸c chi tiÕt trong bµi. Nh÷ng ®iÒu thiªng liªng trong ký øc ngêi HS xác định ba phần nội dung của bức da đỏ. th?  Phần 2: đến “đều có sự ràng buộc”..

(93) Những lo âu của ngời da đỏ về đất đai, môi trêng thiªn nhiªn sÏ bÞ tµn ph¸ bëi ngêi da tr¾ng.  Phần 3: còn lại . Khẳng định về vai trò của đất đai môi trờng đối với cuộc sống. Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu văn bản Môc tiªu: HiÓu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n...mét ¸ng v¨n viÕt vÒ m«i trêng... Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở..... II. T×m hiÓu v¨n b¶n: Hoạt động của HS-GV GV: Trong kí ức ngời da đỏ luôn hiện lên những điều rất đẹp nào? HS: §Êt ®ai…, c©y l¸…, h¹t s¬ng…, tiÕng c«n trïng…, b«ng hoa… GV: Tại sao vị thủ lĩnh da đỏ nói rằng đó là “nh÷ng ®iÒu thiªng liªng”? HS: Nó đẹp đẽ, cao quý, không tách rời sự sống của ngời da đỏ (là bà mẹ, là ngời chị, ngời em…) GV: Những điều thiêng liêng đó phản ánh cách sống nào của ngời da đỏ? HS: Gắn bó với đất đai, môi trờng thiên nhiên, yªu quý t«n träng nã. GV: Nghệ thuật chính đợc sử dụng? Tác dụng? HS: NghÖ thuËt nh©n ho¸. T¸c dông: khiÕn thiªn nhiªn, m«i trêng gÇn gòi, th©n thiÕt víi con ngêi, béc lé t×nh c¶m yªu mÕn g¾n bã cña t¸c gi¶ víi thiªn nhiªn. GV: Ngời da đỏ đã lo lắng điều gì trớc khi bán đất cho ngời da trắng? HS: §Êt ®ai, m«i trêng bÞ tµn ph¸. GV: Vì sao ngời da đỏ lo lắng điều đó? HS: V× c¸ch sèng cña hä kh«ng gièng víi ngêi da trắng, mảnh đất không phải anh em của họ mà là kẻ thù của họ, họ lấy từ đất những gì họ cần, c xử với mẹ đất nh những vật mua đợc bán đi.. nội dung cần đạt a, PhÇn ®Çu bøc th: - Néi dung: §Êt ®ai cïng víi mäi vËt liªn quan tíi nã: bÇu trêi, không khí, dòng nớc, động vật, thực vật … là thiêng liêng đối với ngời da đỏ, là bà là mẹ, là chị, là gia đình, là máu của tổ tiên nên kh«ng dÔ g× ®em b¸n.. - NghÖ thuËt: nh©n ho¸ cho thÊy sù g¾n bã mËt thiÕt, ruét thÞt gi÷a con ngêi vµ thiªn nhiªn. b, PhÇn gi÷a bøc th:  Nªu bËt sù kh¸c biÖt gi÷a hai c¸ch sèng cña ngßi da tr¾ng vµ ngời da đỏ. Từ đó yêu cầu ngời da trắng phải đói xử với đất đai, môi trờng nh ngời da đỏ nếu ngời da đỏ buộc phải bán.. GV: Nh÷ng lo ©u Êy ph¶n ¸nh sù kh¸c nhau nào trong cách sống của ngời da trắng – da đỏ? HS: C¸ch sèng vËt chÊt thùc dông vµ c¸ch sèng t«n träng c¸c gi¸ trÞ tinh thÇn, g¾n bã víi thiªn nhiªn. GV: §o¹n v¨n cã néi dung c¬ b¶n lµ g×? ®o¹n văn lôi cuốn ngời đọc bởi các biện pháp t từ nào?  Nghệ thuật so sánh, đối lập, HS: So sánh, đối lập, nhân hoá, điệp từ ngữ. nh©n ho¸, ®iÖp tõ ng÷ gãp phÇn làm nổi bật những nội dung đó. B×nh: §©y lµ néi dung xuyªn suèt bøc th tr÷.

(94) tình, gợi cảm lại hàm chứa ý nghĩa sâu sắc đợc viết ra bằng những lời văn đẹp nh chính cuộc sống của ngời da đỏ giữa thiên nhiên máu thịt . Từ tấc đất, bờ cát, lá thông óng ánh, hạt sơng long lanh, cho đến bãi đất hoang và tiếng thì thầm của côn trùng đều là những điều thiêng liêng trong kÝ øc cña hä. Vµ tÊt c¶: dßng níc, kh«ng khí, ngọn gió… đều thấm vào hơi thở, cuộc sống của con ngời. Một sự giao hoà gắn bó tuyệt đẹp gi÷a con ngêi víi thiªn nhiªn, mét t×nh yªu thiªn nhiên lạ kì nh có từ trong máu của ngời da đỏ thật đáng cảm phục! GV: đọc phần cuối bức th Những lời kiến nghị nào đợc nhắc tới ở phần cuối bức th của thủ lĩnh da đỏ? HS: - Phải biết kính trọng đất đai - Đất là Mẹ - điều gì xảy ra với đất đai tức là xảy ra với những con đứa của đất. GV: Con hiểu thế nào về lời khẳng định “Đất lµ MÑ”? HS: §Êt lµ n¬i s¶n sinh ra mu«n loµi, lµ nguån sèng cña mu«n loµi. 25. Cái gì con ngời làm cho đất nghĩa là làm cho chính mình vì mình là con của đất mÑ.. c, PhÇn cuèi bøc th:  Khẳng định mạnh mẽ và dứt kho¸t: §Êt lµ MÑ. §iÒu g× x¶y ra với đất tức là xảy ra đối với con ngời - những đứa con của đất → triết lý đúng đắn sâu sắc.. B×nh V¨n b¶n khÐp l¹i víi mét h×nh ¶nh liªn t* Ghi nhí ởng độc đáo. Con ngời giản đơn là một sợi tơ trong c¸i tæ sèng, ®iÒu g× con ngêi lµm cho tæ sèng lµ lµm chÝnh m×nh. H×nh ¶nh giµu chÊt gîi, 1. Néi dung: giọng văn tha thiết, hùng hồn, thấm đợm cảm xúc  Văn bản đặt ra một vấn đề có đã khiến cho chân lý cuộc sống vốn khô khan, ý nghÜa toµn nh©n lo¹i: Con ngêi khã hiÓu trë nªn gi¶n dÞ, thÊm thÝa v« cïng! ph¶i sèng hoµ hîp víi thiªn nhiªn, ph¶i ch¨m lo, b¶o vÖ m«i trêng vµ thiªn nhiªn nh b¶o vÖ m¹ng sèng GV: Theo em, “bøc th” quan t©m vµ kh¼ng định điều quan trọng nào trong cuộc sống con ng- của chính mình. ời?( đã đặt ra một vấn đề nh thế nào?) 2. NghÖ thuËt: GV: “Bức th …” ra đời cách đây hơn một thế - Giäng v¨n truyÒn c¶m. kỷ nhng vẫn đựoc xem là một trong những văn - PhÐp so s¸nh, nh©n ho¸, ®iÖp ng÷ bản hay nhất nói về môi trờng không chỉ vì nó đề phong phú, đa dạng đựoc sử dụng cập đến vấn đề chung cho mọi thời đại: quan hệ nhiÒu. gi÷a con ngêi vµ thiªn nhiªn mµ cßn v× ký do g×? - Ng«n ng÷ giµu h×nh ¶nh. HS: V× nghÖ thuËt viÕt Bµi tËp bæ sung: ViÕt mét bµi văn ngắn nói về vấn đề môi trờng GV: §ã lµ nh÷ng nÐt nghÖ thuËt næi bËt nµo? vµ con ngêi. Kết: Và bao trùm lên tất cả, nó đựoc viết bằng sù am hiÓu, b»ng trai tim yªu th¬ng m·nh liÖt dành cho đất đai, môi trờng thiên nhiên của tác giả nói riêng và ngời dân da đỏ nói chung. D- DÆn dß: - So¹n bµi “§éng Phong Nha”.

(95) - Bµi thªm: ViÕt mét bµi v¨n nãi vÒ tÇm quan träng cña m«i trêng, mèi quan hÖ gi÷a con ngêi - m«i trêng XH hiÖn nay ************************************* Ngµy so¹n : 06/04/2013 TiÕt 127 :. Ch÷a lçi vÒ chñ ng÷ - vÞ ng÷ (tiÕp) A- Mục tiêu cần đạt: - BiÕt ph¸t hiÖn,chØ ra lçi sau vÒ c©u do thiÕu v¶ CN,VN vµ sau v× quan hÖ ng÷ nghÜa. - BiÕt c¸ch söa lçi sai. - Rèn luyện lỹ năng viết câu đúng. B- ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… - Häc sinh: §äc tríc bµi. C- Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : Xác định lỗi sai và sửa những câu sau: 1. “Bøc tranh cña em g¸i t«i”. t¸c phÈm cña nhµ v¨n T¹ Duy Anh. 2. Qua bài thơ đã dựng lên chân dung chú bé Lợm hồn nhiên, yêu đời. < 2 häc sinh lªn b¶ng lµm. HS ë díi lµm bµi ra nh¸p > GV nhËn xÐt, cho ®iÓm Yªu cÇu: 1. ThiÕu VN – Söa 3 c¸ch: - Thªm VN. - BiÕn CN → côm C.V. - BiÕn CB → bé phËn cña VN 2. ThiÕu CN : söa 2 c¸ch: - Thªm CN - BiÕn tr¹ng ng÷ → CN 3. Bµi míi : Hoạt động của GV- HS Hoạt động 1: hớng dẫn tìm hiểu câu thiếu chñ ng÷ vµ vÞ ng÷ GV ph©n tÝch cÊu t¹o ng÷ ph¸p ë VD 1, 2 . HS: Tr¹ng ng÷: ThiÕu CN – VN (Gợi ý: Câu đã diễn đạt ý trọn vẹn cha) HS: C©u a: Tr¹ng ng÷ chØ thêi gian C©u b: Tr¹ng ng÷ chØ ph¬ng tiÖn ? Nªu c¸ch ch÷a lçi? HS nêu các cách sửa lỗi khác nhau để biến câu sai thành câu đúng. - Mỗi khi đi qua cầu Long Biên, tôi đều say. Nội dung cần đạt I. C©u thiÕu c¶ CN –VN : 1. ChØ lçi sai: VD1: Mçi khi ®i qua cÇu Long Biªn. → ThiÕu CN,VN. VD2: B»ng khèi ãc s¸ng t¹o vµ bàn ta lao động của mình, chỉ trong vßng s¸u th¸ng. → ThiÕu CN,VN. 2. C¸ch söa: Thªm CN, VN cho c©u ..

(96) mª ng¾m nh×n nh÷ng mµu xanh mít m¾t cña b·i mÝa, b·i d©u, b·i ng«, vên chuèi. - Bằng khối óc sáng tạo và bàn tay lao động cña m×nh, chØ trong vßng s¸u th¸ng, c«ng nh©n nhà máy xi măng Hoàng Thạch đã hoàn thành 60% kÕ ho¹ch n¨m. Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu câu sai vÒ ng÷ nghÜa gi÷a c¸c thµnh phÇn c©u. GV: - Xác định bộ phận CN? (“Ta”) - TP in ®Ëm: “Hai hµm r¨ng c¾n chÆt, cÆp m¾t nảy lửa” có miêu tả hành động, trạng thái của “ta” kh«ng? (kh«ng) - Nh vËy hai t¸c phÈm nµy cã quan hÖ vÒ ng÷ nghÜa víi nhau kh«ng? Lçi sai do ®©u? (Kh«ng – Sai vÒ quan hÖ ng÷ nghÜa). HS nªu c¸c c¸ch söa lçi - Ta thÊy Dîng H¬ng Th, hai hµm r¨ng c¾n chÆt, quai hµm b¹nh ra… → Hai hµm r¨ng c¾n chÆt, quai hµm b¹nh ra, cÆp m¾t n¶y löa, Dîng H¬ng Th gh× trªn ngän sµo…. GV: H·y chØ lçi vµ söa lçi C¸i bµn trßn nµy vu«ng HS : Xác định CN – VN Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập. II. C©u sai vÒ quan hÖ ng÷ nghÜa gi÷a c¸c thµnh phÇn c©u: 1. VÝ dô “ Hai hµm r¨ng c¾n chÆt, quai hµm b¹nh ra, cÆp m¾t n¶y löa, ta thÊy Dîng H¬ng Th g× trªn ngän sµo gièng nh mét hiÖp sÜ cña oai linh, hïng vÜ. 2. ChØ lçi sai: C¸c thµnh phÇn c©u kh«ng cã mèi quan hÖ vÒ ng÷ nghÜa(sai vÒ quan hÖ ng÷ nghÜa gi÷a thµnh phÇn tr¹ng ng÷, CN). 3. Söa lçi sai: - S¾p xÕp l¹i c¸ thµnh phÇn c©u - Thªm bít hoÆc thay mét sè tõ ng÷ nào đó cho phù hợp về mặt nghĩa. III. LuyÖn tËp : Bµi 1 SGK /141. a, Năm 1945, cầu/ đợc đổi tên TN CN VN thµnh cÇu Long Biªn. b. …Lßng t«i/ l¹i nhí…vµ oai hïng. c, §øng trªn cÇu, nh×n dßng s«ng Hång… bê, t«i / c¶m thÊy chiÕc cÇu nh chiÕc vâng… CN VN ch¾c. T¹o c©u hoµn chØnh: a. Mçi khi tan trêng, chóng em/ xÕp hµng ra vÒ. b. Ngoài cánh đồng, đàn cò trắng/ lại bay vÒ. c. Giữa cánh đồng lúa chín, các cô b¸c n«ng d©n /®ang gÆt lóa.. Bµi 2 SGK/ 142.

(97) d. Khi chiếc ô tô về đến đầu làng, chúng tôi/ thấy những ngời ra đón đã tụ tập đông đủ. a. Gi÷a hå, n¬i cã mét toµ th¸p cæ kÝnh. → ThiÕu CN, VN → Ch÷a: Gi÷a hå, n¬i cã mét toµ th¸p cæ kÝnh, hai chiÕc thuyÒn ®ang b¬i. b. Trải qua mấy nghìn năm…, chúng ta đã b¶o vÖ v÷ng ch¾c non s«ng gÊm vãc. c. Nh»m ghi l¹i nh÷ng…, ta nªn x©y dùng b¶o tµng “CÇu Long Biªn”. Bµi 3/142 Gợi ý: Dùng câu hỏi để xác định CN, VN. Nếu không tìm đợc câu trả lêi th× cau thiÕu c¶ CN, VN.. Bµi 4 SGK /142 - C©u sai ë chç nµo? - Ch÷a thÕ nµo? a. C©y cÇu ®a nh÷ng chiÕc xe vËn t¶i nÆng nÒ (Gîi ý: vợt qua sông và bóp còi rộn vang cả dòng sông - Xác định TP câu yªn tÜnh. - XÐt quan hÖ ng÷ nghÜa gi÷a c¸c - C©y cÇu: CN thµnh phÇn xem cã phï hîp kh«ng. - §a nh÷ng chiÕc xe s«ng: VN1 - Söa l¹i - Bãp cßi rén vang tÜnh: VN 2 → Gi÷a CN vµ VN 2 kh«ng cã mèi quan hÖ ng÷ nghÜa. → Ch÷a: C©y cÇu ®a nh÷ng chiÕc xe vËn t¶i nÆng nÒ vît qua s«ng. Cßi xe rén vang c¶ dßng s«ng yªn tÜnh.. b. Vừa đi học về, mẹ / đã bảo Thuý TN CN VN sang đón em.(1) Thuý / cất cặp sách rồi đi ngay.(2) CN VN → TN vµ CN ë c©u (1) kh«ng cã quan hÖ ng÷ nghÜa v× “ Võa ®i …” chØ Thuý, CN chØ mÑ. → Chữa: Thuý vừa đi học về, mẹ đã… c. Khi em đến cổng trờng / thì Tuấn CN VN 1 gọi em (lại)/ và đợc bạn ấy cho một cây bút míi VN 2 → CN vµ VN 2 kh«ng cã mèi quan hÖ ng÷ nghÜa. Sửa: Khi em và em đợc bạn ấy cho D- Dặn dò- Chuẩn bị bài: Luyện tập cách viết đơn ****************************** Ngµy so¹n : 06/04/2013.

(98) TiÕt 128:. Luyện tập cách viết đơn và sửa lỗi A. Mục tiêu cần đạt: - Nhận ra đợc những lỗi thờng mắc khi viết đơn, thông qua các bài tập - Nắm đợc phơng hớng và cách khắc phục, sửa chữa lỗi thờng mắc phải. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… - Häc sinh: §äc tríc bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : ? Mục đích của viết đơn là gì? ? Yêu cầu về nội dung, hình thức đơn? 3. Bµi míi : Nội dung cần đạt Hoạt động của gv – hs I. Các lỗi thờng mắc khi viết đơn Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu các lỗi thờng mắc khi viết đơn. HS đọc và làm bài 1/142 GV gîi ý: Dùa vµo nh÷ng yªu cÇu vÒ néi dung, hình thức của đơn để xác định lỗi sai.. ? Nªu c¸ch ch÷a? H: tù söa- gv u«bs n¾n thªm. HS lµm bµi 2/143. ? Em h·y nªu c¸ch ch÷a? HS lµm bµi 3/143 ? Ph¸t hiÖn lçi sai, gi¶i thÝch v× sao? - Bëi v× ®ang sèt cao, li b×, kh«ng thÓ ngåi dËy đợc làm sao có thể tự ình viết đợc đơn. -> nh vậy là dối trá, đơn này phải do phụ huynh viết mới hîp lÝ. ? Nªu c¸ch söa? Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập. Bµi tËp 1: §¬n nµy thiÕu c¸c môc cÇn thiÕt sau: - ThiÕu quèc hiÖu - ThiÕu môc nªu tªn ngêi viÕt - Thiếu ngày tháng, nơi viết đơn, chữ kí của ngời viết đơn Bµi tËp 2: §¬n nµy m¾c c¸c lçi: - Thõa phÇn viÕt vÒ bè mÑ v× kh«ng cÇn thiÕt ph¶i khai trong đơn này. - Lý do viết đơn không chính đáng - Thiếu ngày tháng và nơi viết đơn - Chó ý: “em tªn lµ” chø kh«ng ph¶i “tªn em lµ”. -> Lîc phÇn thõa, bæ xung phÇn thiÕu. Bµi tËp 3: §¬n nµy m¾c c¸c lçi: - Hoàn cảnh viết đơn không có sức thuyết phục( Lý do viết đơn ko xác đáng). - Ph¶i viÕt: “em tªn lµ” -> C¸ch söa: thay ngêi viÕt b»ng tªn vµ c¸ch xng h« cña phô huynh. - Tr×nh bµy l¹i phÇn lÝ do cho thÝch hîp. II . LuyÖn tËp: Bµi 1/144.

(99) HS luyện tập viết đơn tại lớp. Sau đó trình bày tríc líp. MÉu: Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam §éc lËp – Tù do – H¹nh phóc Hµ Néi, ngµy 4/4/2003 Đơn xin tham gia đội tình nguyện tuyªn truyÒn vµ b¶o vÖ m«i trêng. yªu cÇu: - Đơn có đủ tám mục đợc sắp xếp theo thứ tự nh đã học. - Lý do, nguyÖn väng ph¶i x¸c đáng, hợp lý, hợp tình. - H×nh thøc tr×nh bµy s¸ng râ, đúng quy cách. Bµi 2/ 144. KÝnh göi: Ban chÊp hµnh §oµn trêng PTDLNS Em tªn lµ: NguyÔn V¨n A, 12 tuæi, häc sinh líp 6A1, Trêng PTDL NguyÔn Siªu. §îc biÕt nhµ trêng thµnh lËp §éi t×nh nguyÖn tuyên truyền và bảo vệ môi trờng xanh, sạch, đẹp, nh»m gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n m«i trêng cña häc sinh nãi riªng vµ mäi ngêi nãi chung, em cã nguyện vọng đợc tham gia để góp phần nhỏ bé cña m×nh vµo c«ng viÖc chung. V× vËy em viÕt đơn này xin đợc tham gia vào đội tình nguyện ấy. Kính mong BCH Đoàn trờng xem xét và đồng ý. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Häc sinh (KÝ tªn) NguyÔn V¨n A D- DÆn dß: - HÖ thèng kiÕn thøc, lµm bµi tËp *********************************** Ngµy so¹n : 07/04/2013 TiÕt 129: §äc thªm + luyÖn tËp. động phong nha A. Mục tiêu cần đạt: - TiÕp tôc hiÓu thª nµo lµ v¨n b¶n nhÊt dông - Hiểu đợc vẻ đẹp lộng lẫy, kì ảo của động Phong Nha - Giáo dục lòng yêu mến, tự hào và ý thức giữ gìn, bảo vệ danh lam thắng cảnh của đất nớc. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô, - Häc sinh: So¹n bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : ? Vì sao “Bức th của thủ lĩnh da đỏ” lại đợc coi là một trong những văn bản hay nhất về vấn đề bảo vệ môi trờng. ? Nghệ thuật nào đợc sử dụng nhiều trong bài văn? Tác dụng? 3.Bài mới : Vợt Nghệ An qua Hà Tĩnh, bàn chân ngời du lịch đặt lên đất Quảng Bình _ Tỉnh Quảng Bình không chỉ có dòng sông Nhật Lệ, bến đò mẹ Suốt anh hùng, dòng sông Gianh mênh mông, Bảo Ninh “chang chang cồn cát nắng tra”, mà còn nổi tiếng với đệ.

(100) nhất kì quan _ động Phong Nha lộng lẫy, kì ảo. Ta hãy cùng đến thăm danh lam thắng cảnh đặc biệt kì thú này qua bài viết giới thiệu của Trần Hoàng một văn bản nhất dụng khá hay, trích từ cuốn: “Sổ tay địa danh du lịch các tỉnh Trung Trung Bộ”. Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu chung I/Giíi thiÖu chung: Hoạt động của thầy và trò Néi dung ? Em h·y giíi thiÖu chung vÒ v¨n b¶n? - V¨n b¶n nhËt dông. GV đọc mẫu và hớng dẫn giọng đọc: rõ - ThÓ lo¹i: thuyÕt minh, giíi thiÖu rµng, m¹ch l¹c, thÓ hiÖn sù vui t¬i, phÊn - §éng Phong Nha n»m trong quÇn thÓ khëi nh lêi mêi gäi du kh¸ch. Chó ý nhÊn hang động thuộc khối núi đá vôi Kẻ Bàng, mạnh 7 cái nhất của động. Sơn Trạch, Bố Trạch, Quảng Bình, đợc xem lµ “ §Ö nhÊt k× quan” GV: chia bè côc nh thÕ nµo? 1. §äc. 2. Bè côc: HS: C¸ch 1: 2 phÇn - Bè côc: 3 ®o¹n: C¸ch 2: 3 phÇn (râ h¬n) - Giới thiệu chung về động Phong Nha + Từ đầu đến … đuốc đèn: Giới thiệu vị - Vẻ đẹp của động Phong Nha trí địa lý và hai đờng (thuỷ, bộ) dẫn vào động Phong Nha. 26. Giá trị của động Phong Nha + Tiếp đến “…đất Bụt”: Cảnh tợng động Phong Nha. + Còn lại: Giá trị của động Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu văn bản Mục tiêu: Hiểu vẻ đẹp quần thể phong nha Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp, đàm thoại.. II. T×m hiÒu v¨n b¶n: Hoạt động của gv - hs Nội dung cần đạt GV: Động Phong Nha đợc miêu tả theo tr×nh tù nµo? 1. Giíi thiÖu chung vÒ quÇn thÓ động Phong Nha HS: Từ khái quát đến cụ thể, từ ngoài vào trong. GV: Em hiểu “ đệ nhất kì quan” là gì? - Đợc gọi là “ đệ nhất kì quan” HS: Là cảnh đẹp bậc nhất → cảnh đẹp bậc nhất. GV: Tiếp đó, tác giả giới thiệu con đờng dẫn tới động nh thế nào? HS: §äc phÇn giíi thiÖu: “ Cã thÓ tíi r¶i - Chỉ dẫn tờng tận, cụ thể cn đờng r¸c”. dẫn tới động Phong Nha → dễ đi và phong cảnh bên bờ rất đẹp. V: Trớc khi đa ngời đọc vào động chính Phong Nha, t¸c gi¶ cßn nãi mét chót vÒ hai bé phận chính của khu quần thể hang động: động khô và động nớc. Mỗi loại động hiện lên với - Gồm hai bộ phận: động khô, vẻ đẹp nh thế nào? động với những vẻ đẹp độc đáo, GV: Động chính Phong Nha đợc giới thiệu riêng nớc biÖt. víi nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c: 14 bu«ng, dµi > ngµn rëi mÐt, tõ buång thø 4, vßm hang cao 25 – 40m …, khu réng 40000 ha… Nh÷ng lêi thuyÕt minh nµy khiÕn cho du kh¸ch dï cha 2. Vẻ đẹp của động Phong Nha một lần đặt chân đến động Phong Nha cũng hiểu rất rõ về nó, cũng nh đang đợc tận mắt nh×n thÊy quang c¶nh n¬i ®©y..

(101) Sau lêi giíi thiÒu Êy, t¸c gi¶ dÉn ta vµo trong hang động để khám phá những điều huyền bí và thú vị (GV đọc “ Đi thuyền … đất Bụt” GV: Hãy tìm những từ ngữ nêu bật vẻ đẹp của động Phong Nha? HS: HuyÒn bÝ, thó vÞ, hÊp dÉn, léng lÉy, k× ¶o… GV: Vẻ đẹp ấy đợc miêu tả ở những phơng diÖn nµo? HS: - Các khối thạch nhũ đủ hình dạng, màu s¾c. - Nh¸nh phong lan - Bãi cát, bãi đá - Níc gâ tong tong GV gîi ý: h×nh ¶nh? Mµu s¾c? ¢m thanh? GV: Động Phong Nha đợc đánh giá nh thế nµo? HS: Đọc những lời đánh giá của Hội địa lý hoµng gia Anh. GV: Tóm lại, con hiểu gì về vẻ đẹp và giá trị của động Phong Nha? Bài văn đem đến cho ngời đọc suy nghĩ và t×nh c¶m g×? HS: Cảm thấy yêu mến, tự hào về cảnh đẹp đất nớc. Giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn danh lam th¾ng c¶nh.. Vẻ đẹp huyền bí, thú vị, hấp dẫn, léng lÉy, k× ¶o, hoang s¬, bÝ hiÓm, thanh tho¸t, giµu chÊt th¬. - Hình ảnh các khối thạch nhủ đủ h×nh d¸ng, mµu s¾c… nh nh÷ng t¸c phÈm nghÖ thuËt ®iªu kh¾c; nhµnh phong lan xanh biếc, bãi cát, bãi đá. - Mµu s¾c: huyÒn ¶o, lãnh l¸nh, xanh biÕc. - âm thanh: âm vang nh tiếng đàn, tiÕng chu«ng.. 3. Giá trị của động Phong Nha - Là hang động dài nhất và đẹp nhÊt thÕ giíi. - Có bảy cái nhất: hang động dài nhÊt, cöa hang cao réng nhÊt, b·i c¸t rộng và đẹp nhất; hang khô rộng nhất, hồ ngầm đẹp nhất; thạch nhũ tr¸ng lÖ vµ k× ¶o nhÊt, s«ng ngÇm dµi nhÊt. → Lµ tiÒm n¨ng du lÞch lo¸n cña níc ta. Ghi nhí: SGK /148. D- DÆn dß - ChuÈn bÞ bµi: ¤n TËp vÒ dÊu c©u ***************************************** Ngµy so¹n : 07/04/2013 TiÕt 130: ¤n tËp vÒ dÊu c©u ( dÊu chÊm , chÊm hái , chÊm than ) A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu đợc công dụng của ba loại dấu kết thúc câu: dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than. - BiÕt tù ph¸t hiÖn ra vµ söa c¸c lçi vÒ dÊu kÕt thóc c©u trong bµi viÕt cña m×nh vµ cña ngêi kh¸c B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… - Häc sinh: §äc tríc bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học.

(102) 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : Häc sinh tr×nh bµy bµi tËp 3, 4 SGK/ 142 (lªn b¶ng) 3. Bµi míi :. Hoạt động của gv - hs Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu công dụng cña dÊu chÊm… Môc tiªu: NhËn diÖn c¸c kiÓu dÊu c©u... Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp... HS đọc vd. GV: Hãy xác định câu nào là câu trần thuật, câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và đặt dấu câu cho đúng? ( Xét mục đích của từng câu để xếp nó vào 4 kiểu câu đã học?) HS: (a) c¶m th¸n, (b) nghi vÊn, (c) c¶m th¸n, (d) c©u trÇn thuËt,. GV: Tõ VD trªn, cho biÕt c¸ch dïng dÊu chÊm, chÊm hái, chÊm than, cho VD HS: Tr¶ lêi vµ cho mét sè vÝ dô GV: C¸ch dïng c¸c dÊu trong c¸c c©u ë bµi 2/149 có gì đặc biệt? HS: Dấu chấm đặt ở cuối câu cầu khiến (2, 4) dấu chấm hỏi, chấm than đặt cuối câu trần thuật (trong dấu ngoặc đơn). GV: C¸ch dïng nh vËy cã t¸c dông g×? HS: Để biểu thị một thái độ nào đó nh khẳng định hay nghi ngờ hoặc châm biếm, mỉa mai (VD: AFP… gầy (!?). Dấu ! và ? đợc đặt trong (…) biểu thị thái độ nghi ngờ, cách đa tên ỡm ờ của AFP và thái độ châm biếm mỉa mai của tác gi¶. Hoạt động 2: Hớng dẫn chữa một số lỗi thờng gặp HS đọc và làm bài 1/ 150 a. (1) Đặt dấu chấm đúng (2) Bá dÊu chÊm, thay dÊu phÈy lµm c©u khã hiÓu, kh«ng râ nghÜa v× ®©y lµ hai ý riªng biÖt, nªn t¸ch riªng b. (1) §Æt dÊu chÊm sai v× c©u trÇn thuËt cha đợc trọn vẹn ý. (2) Đặt dấu chấm phẩy đúng HS đọc làm bài tập 2/150 a. Dïng dÊu (?) sai v× ®©y lµ c©u trÇn thuËt chø kh«ng ph¶i c©u nghi vÊn (do kÕt thóc c©u cã d¹ng nghi vÊn nªn dÔ bÞ nhÇm). b. Dïng dÊu (!) sai v× ®©y lµ c©u trÇn thuËt chø kh«ng ph¶i c©u c¶m th¸n.. Nội dung cần đạt I. C«ng dông cña dÊu chÊm, chÊm hái, chÊm than. 1. VÝ dô a. ¤i th«i, chó mµy ¬i!... b. Con cã nhËn ra con kh«ng? c.C¸ ¬i, gióp t«i víi! Th¬ng t«i víi! d. Giêi chím hÌ. C©y cèi um tïm. C¶ lµng th¬m. 2. NhËn xÐt: - Dấu chấm : đặt cuối câu trần thuËt. - Dấu chấm hỏi : đặt cuối câu nghi vÊn. - Dấu chấm than: đặt cuối câu c¶m th¸n. * Lu ý: - Có lúc dấu chấm đặt ở cuối câu cÇu khiÕn vµ c¸c dÊu chÊm hái, chấm than đặt ở sau một câu hay một từ ngữ nhất định để biểu thị thái độ nghi ngờ hoặc châm biếm đối với ý đó hay nội dung cuả từ ngữ đó.. II. Ch÷a mét sè lçi thêng gÆp 1. Bµi tËp: SGK - So s¸nh c¸ch dïng dÊu chÊm trong tõng cÆp c©u. - C¸ch dïng dÊu chÊm hái vµ dÊu chÊm than trong c¸c c©u sau vì sao không đúng? Chữa lại.. 2. NhËn xÐt: Mét sè lçi.

(103) GV: Tõ hai bµi tËp, h·y chØ ra nh÷ng lçi thêng gÆp vÒ dÊu c©u.. Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập HS: lµm miÖng trªn líp GV gîi ý: - §äc kÜ ®o¹n, t×m hiÓu mèi quan hệ, ý nghĩa của các từ, cụm từ để đặt dấu chấm cho đúng. Tõ ®Çu c©u viÕt hoa. - Không đặt dấu chấm khi viết hết câu (đã diễn đạt trọn một ý). - §Æt dÊu chÊm c©u khi c©u cha trän vÑn ý hoÆc gi÷a c¸c vÕ cã mèi quan hÖ mËt thiÕt. - Dïng dÊu chÊm hái khi kh«ng ph¶i c©u nghi vÊn. - Dïng dÊu chÊm than khi kh«ng ph¶i c©u cÇu khiÕn, c¶m th¸n. III. LuyÖn tËp Bµi 1 SGK/151 (Có năm dấu chấm đợc dùng) Bµi 2 SGK/150 Ch÷a - Bạn đã đến thăm…? - Cha. Thế còn bạn đã đến cha? - Mình đến rồi. Nếu tới đó bạn míi hiÓu v× sao mäi ngêi thÝch đến thăm đông nh vậy.. HS lµm vµo vë: GV gîi ý: - Thêng th× mét ®o¹n héi tho¹i cã c©u nghi vÊn dùng để hỏi và có câu trần thuật dùng để đáp. - Đọc kĩ đoạn văn, xác định câu trần thuật. Nếu Nhận xét: Có hai dấu chấm hỏi kÕt thóc c©u trÇn thuËt mµ dïng dÊu (?) lµ kh«ng dïng không đúng vì đó là câu trần đúng. thuËt. Bµi 3 SGK/ 151 Động Phong Nha thật đúng là “§Ö nhÊt k× quan” cña níc ta! Bµi 4 SGK/ 152 ChÞ Cèc liÒn qu¸t lín: - mµy nãi g×? HS lªn b¶ng lµm. - L¹y chÞ, em nãi g× ®©u! Råi DÕ Cho¾t lñi vµo. - Chèi h¶? Chèi nµy! Chèi nµy! HS lªn b¶ng lµm Mçi c©u “ Chèi nµy!” chÞ Cèc l¹i gi¸ng mét má xuèng.. Ví dụ: - Mỹ sẽ viện trợ nhân đạo cho I-rắc và không đánh vào các mục tiêu dân sự (!?). → Thái độ nghi ngờ, mỉa mai, châm biếm. 4- DÆn dß - ChuÈn bÞ bµi «n tËp dÊu phÈy. Bµi thªm: Đặt 5 câu trong đó các dấu câu đợc dùng theo cách đặc biệt. Nói rõ mục đích dùng dấu câu ấy.. Ngµy so¹n : TiÕt 131: «n tËp vÒ dÊu c©u (dÊu phÈy).

(104) A. Mục tiêu cần đạt: - Nắm đợc công dụng của dấu phẩy - Tù ph¸t hiÖn, söa lçi vÒ dÊu phÈy B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… - Häc sinh: §äc tríc bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : Nªu c«ng dông cña dÊu chÊm, chÊm hái, chÊm than. Cho vÝ dô minh ho¹? 3. Bµi míi : Hoạt động của gv - hs Nội dung cần đạt I. C«ng dông Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu công dụng HS lµm vd 1 (I)/157. §Æt dÊu phÈy 1. VÝ dô a. Vừa lúc đó, sứ giả đem ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt đến chú bé vùng dậy, vơn vai một cái, - Đặt dấu phẩy đúng bçng biÕn thµnh mét tr¸ng sÜ. - Gi¶i thÝch: b. Suốt một đời ngời, từ thuở lọt lòng đến khi + Gi÷a c¸c thµnh phÇn phô cña nh¾m m¾t xu«i tay, tre víi m×nh sèng chÕt cã nhau, cÇu víi CN, VN. chung thuû. + Gi÷a c¸c tõ ng÷ cã cïng c. Níc bÞ c¶n v¨ng bät tø tung, thuyÒn vïng v»ng chøc vô trong c©u. cø chùc trôt xuèng. + Gi÷a tõ ng÷ víi c¸c bé phËn chó thÝch cña nã. HS gi¶i thÝch lý do + Gi÷a c¸c vÕ cña c©u ghÐp. GV: NhËn xÐt vÒ c«ng dông cña dÊu c©u? 2. NhËn xÐt: Dấu phẩy đợc dùng để đánh HS đánh dấu phẩy vào đoạn văn. dÊu ranh giíi gi÷a c¸c bé phËn cña c©u. II. Ch÷a mét sè lçi thêng gÆp Hoạt động 2: Hớng dẫn chữa một số lỗi thờng gÆp 1. VÝ dô: a. Chào mào, sáo sậ, sáo đen…đàn đàn, lũ lũ bay 2. NhËn xÐt: ®i, bay vÒ, lîn lªn,…chóng nã gäi nhau trß truyÖn, - Không dùng dấu phẩy để trªu ghÑo vµ tranh c·i nhau, ån µo mµ vui kh«ng ng¨n c¸ch c¸c tõ cïng chøc vô thể tởng đợc. trong c©u. - Không dùng dấu phẩy để ng¨n c¸ch c¸c vÕ cña c©u ghÐp. - Kh«ng dïng dÊu phÈy gi÷a thµnh phÇn phô víi thµnh phÇn Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập chÝnh. III. LuyÖn tËp §Æt dÊu phÈy vµo vÞ trÝ thÝch hîp: a. Từ xa đến nay, Thánh Gióng lòng yêu nớc, sức Bµi 1 SGK/ 159 m¹nh b. Buæi s¸ng, s¬ng muèi phñ tr¾ng cµnh c©y, b·i cỏ. Gió bấc hun hút thổi. Núi đồi, thung lũng, làng bản…mù. Mây bò trên mặt đất, tràn vào trong nhà, quấn lấy ngời đi đòng. a. Vào giờ tan tầm, xe ôtô, xe máy, xe đạp đi lại nêm nîp b. Trong vên, hoa lan, hoa huÖ, hoa hång ®ua Bµi 2 SGK/ 159.

(105) nhau në ré. c. Däc theo bê s«ng, nh÷ng vên æi vên xoµi, vên nh·n xum xuª, trÜu qu¶. a. Nh÷ng chó chim bãi c¸ thu m×nh trªn cµnh c©y, rôt cæ l¹i. Bµi 3 SGK/ 159 b. Mỗi dịp về quê, tôi đều đến thăm ngôi trờng cũ ViÕt thªm vÞ ng÷ th¨m thÇy c« gi¸o cò cña t«i. c. L¸ cä dµi, th¼ng, xße c¸nh qu¹t. d. Dßng s«ng quª t«i xanh biÕc, hiÒn hoµ. NhËn xÐt: C¸ch dïng dÊu phÈy t¹o ra nhÞp quay đều đặn, chậm rãi và nhẫn nại của chiếc cối xay diÔn t¶ cuéc sèng khã kh¨n, vÊt v¶ cña ngêi n«ng d©n xa. Bµi 4 SGK/ 159 DÆn dß: So¹n bµi Tæng kÕt phÇn V¨n, tËp lµm v¨n SGK/ 154 – 157 4- DÆn dß - ¤n TËp vÒ bèn lo¹i dÊu c©u. *****************************. Ngµy so¹n: TiÕt 132 : Tr¶ bµi tËp lµm v¨n miªu t¶ s¸ng t¹o Tr¶ bµi kiÓm tra tiÕng viÖt A- Mục tiêu cần đạt - Gióp häc sinh tù nhËn ra nh÷ng u nhùc ®iÓm trong bµi viÕt cña m×nh vÒ néi dung vµ hình thức diễn đạt. - Từ đó học sinh biết cách chữa các lỗi của mình. - Cñng cè vµ «n tËp kiÕn thøc lý thuyÕt («n tËp) t¶ ngêi. - Cñng cè kÜ n¨ng lµm bµi. B- ChuÈn bÞ: Gi¸o viªn: Bµi kiÓm tra. C- TiÕn tr×nh giê d¹y 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi I – NhËn xÐt chung - Nhìn chung các em làm bài có tiến bộ, một số bài viết tơng đối tốt: tả theo trình tự, từ lóc cha ma, chuÈn bÞ ma vµ lóc ma… - bµi viÕt s¸ng t¹o kh«ng viÓn v«ng. II- Dµn bµi 4. Më bµi : Giíi thiÖu c¬n mu rµo ®Çu mïa h¹ ë quª em (Buæi s¸ng hay buæi chiÒu) 5. ThËn bµi : Miªu t¶ cô thÓ trËn ma.

(106) - Kh¸i qu¸t - Khung c¶nh chung : BÇu trêi c¶nh vËt + C¶nh tríc trËn ma : BÇu trêi c¶nh vËt c©y cèi , con ngêi + C¶nh trong c¬n ma : - Bçu trêi , giã - Níc ma , mäi vËt - Con ngêi 6. KÕt bµi : - Cảm nhận của em về trận ma đó . III- NhËn xÐt cô thÓ - Mét sè bµi viÕt kh¸, néi dung s¸ng t¹o, kh¸ s©u s¾c. - Mét sè bµi cßn cha s¸ng t¹o. - Nhiều bài viết yếu cha có sự sáng tạo, nội dung mờ nhạt, đơn điệu. IV- Trả bài: Học sinh đọc và tự sửa những lỗi chính tả. - Sửa lỗi diễn đạt. - Söa nh÷ng c©u sai. 4- DÆn dß:- ChuÈn bÞ bµi tæng kÕt v¨n vµ TËp lµm v¨n ********************************* Ngµy so¹n : TiÕt 133, 134:. tæng kÕt phÇn v¨n vµ tËp lµm v¨n A. Mục tiêu cần đạt: - HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ v¨n vµ tËp lµm v¨n - VÒ m«n v¨n: + Nhớ đợc tên, nội dung cơ bản các văn bản + Nắm đợc đặc trng, thể loại, nhân vật + Củng cố, nâng cao khả năng hiểu biết và cảm thụ vẻ đẹp của một số hình tợng văn học. + Nhận thức đợc 2 chủ đề chính: yêu nớc, nhân đạo. - VÒ m«n tËp lµm v¨n: + Củng cố kiến thức về các phơng thức biểu đạt + Nắm vững các yêu cầu cơ bản về nội dung, hình thức và mục đích của mỗi thể loại. + RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt v¨n. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô - Häc sinh: §äc tríc bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : Hoạt động của gv - hs Nội dung cần đạt I. Tæng kÕt phÇn v¨n: Hoạt động 1: Hớng dẫn tổng kết phần văn GV gäi mét häc sinh tr×nh bµy tªn c¸c t¸c phẩm đã học theo trình tự trớc sau. HS khác theo 1. Hệ thống các tác phẩm đã dâi so s¸nh víi bµi lµm ë nhµ cña minh. häc: 34 v¨n b¶n (19 v¨n b¶n häc k× I, 15 v¨n b¶n häc k× II)..

(107) 2. Mét sè kh¸i niÖm, thuËt ng÷ HS tr×nh bµy hiÓu biÕt vÒ c¸c thÓ lo¹i, kiÓu v¨n cÇn n¾m v÷ng: - TruyÒn thuyÕt b¶n ®a ra trong SGK. - Cæ tÝch - Ngô ng«n - TruyÖn cêi - Truyện trung đại - V¨n b¶n nhÊt dông 3. Nh©n vËt GV: Nh©n vËt lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÐu trong v¨n tù sù. Cã mÊylo¹i nh©n vËt?. a. Ph©n lo¹i - Nh©n vËt chÝnh - Nh©n vËt phô. ThÕ nµo lµ nh©n vËt chÝnh? b. ThÕ nµo lµ nh©n vËt chÝnh? - Có đặc điểm, tín cách nổi bật - §ãng vai trß chñ yÕu trong việc thể hiện t tởng chủ đề của văn b¶n. - H·y kÓ tªn mét sè nh©n vËt chÝnh trong VHDG, VHT§, VHH§ - Häc sin tr×nh bµy bµi viÕt cña m×nh vÒ nh©n vËt chÝnh yªu thÝch. - GV nhËn xÐt, cho ®iÓm. GV: Truyện dân gian, trung đại, hiện đại giống nhau ở điểm nào về phơng thức biểu đạt? (Gợi ý: VD: Th¸nh Giãng – MÑ hiÒn d¹y con – bøc tranh cña em g¸i t«i) HS: §Òu sö dông ph¬ng thøc tù sù. GV: Nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n cña phong thøc tù sù? HS: Lêi kÓ, cèt truyªn, nh©n vËt. c. Mét sè nh©n vËt chÝnh - VHDG: L¹c Long Qu©n - ¢u C¬, S¬n Tinh, Thuû Tinh, Th¸nh Giãng, Sä Dõa… - VHT§: con hæ, mÑ thÇy M¹nh Tö… - VHH§: DÕ MÌn, anh trai KiÒu Ph¬ng, thÇy Ha Men, dîng H¬ng Th, B¸c Hå, Lîm 4. So s¸nh truyÖn d©n gian, truyện trung đại và truyện hiện đại. Gièng nhau vÒ ph¬ng thøc biÓu đạt, phơng thức tự sự. 5. Néi dung tæng qu¸t:. a. ThÓ hiÖn truyÒn thèng yªu n¬c GV: Mçi t¸c phÈm cã mét néi dung riªng biÖt cña d©n téc. song vẫn xoay quanh hai chủ đề chính của lịch sử - Con Rồng cháu Tiên v¨n häc d©n téc. §ã lµ nh÷ng g×? - Th¸nh Giãng HS: TruyÒn thèng yªu n¬c vµ tinh thÇn nh©n ¸i. - Sù tÝch Hå G¬m GV: Liệt kê tác phẩm theo hai nội dung đó? - Lîm - CÇu Long Biªn chøng nh©n lÞch sö.

(108) - C©y tre ViÖt Nam. Hoạt động 2: Hớng dẫn tổng kết phần Tập lµm v¨n. b. ThÓ hiÖn tinh thÇn nh©n ¸i cña d©n téc: - Sä Dõa - Th¹ch Sanh - Con hæ cã nghÜa - ThÇy thuèc giái cèt nhÊt… - Bøc tranh cña em g¸i t«i - §ªm nay B¸c kh«ng ngñ II. Tæng kÕt phÇn t©p lµm v¨n. GV: Em đã tiếp xúc với các phơng thức biểu đạt nào qua các văn bản học từ đầu năm? HS: kÓ tªn c¶ 6 kiÓu v¨n b¶n. GV: LÊy mçi ph¬ng thøc hai v¨n b¶n minh ho¹. (Häc sinh lÊy vÝ dô) Có trờng hợp nào một văn bản lại có nhiều phơng thức biểu đạt? VD? HS: Cã nhiÒu trêng hîp. VD: “Lîm”: miªu t¶, tù sù, biÓu c¶m; “Bµi häc…” tù sù, miªu t¶; “C©y tre VN”: miªu t¶, biÓu c¶m…. 1. Các phơng thức biểu đạt - Tù sù - Miªu t¶ - BiÓu c¶m - NghÞ luËn - ThuyÕt minh - Hµnh chÝnh c«ng vô. GV: Trong chơng trình TLV lớp 6, em đợc học nh÷ng kiÓu v¨n b¶n nµo? 2. §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n tù sù, miêu tả, đơn từ. HS: tự sự, miêu tả, đơn từ. GV: Hãy trình bày mục đích, nội dung, hình thøc cña ba kiÓu v¨n b¶n nµy dùa vµo phÇn chuÈn a. Tù sù bÞ ë nhµ? - Mục đích: thông báo, giải thÝch, nhËn thøc. - Néi dung: nh©n vËt, sù viÖc, thời gian, địa điểm, diễn biến, kết qu¶. - H×nh thøc: v¨n xu«i, tù do. b. Miªu t¶: - Mục đích: cho hình dung, cảm nhËn tr¹ng th¸i sù vËt, c¶nh vËt, con ngêi - Néi dung: tÝnh chÊt, thuéc tÝnh, tr¹ng th¸i sù vËt, c¶nh vËt con ngêi. - H×nh thøc: v¨n xu«i, tù do. c. §¬n tõ: - Mục đích: đề đạt yêu cầu - Néi dung: lý do vµ yªu cÇu - Hình thức: theo mẫu với đầy đủ yếu tố quy định. 3. C¸ch lµm bµi v¨n miªu t¶, tù sù.

(109) GV: C¸ch lµm bµi v¨n tù sù, miªu t¶ cã g× gièng nhau vµ kh¸c nhau? HS: Giống: đều có bố cục 3 phần Kh¸c: néi dung chÝnh trong tõng phÇn.. Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập GV gọi HS trình bày bài đã chuẩn bị ở nhà.. Học sinh trình bày bài đã chuẩn bị GV nhËn xÐt: - ThÓ lo¹i: v¨n miªu t¶ - §èi tîng: trËn ma rµo mïa h¹ - H×nh ¶nh, chi tiÕt: dùa vµo bµi “Ma” vµ sù quan s¸t cña b¶n th©n. - H×nh thøc: v¨n xu«i §¬n thiÕu môc: Tr×nh bµy sù viÖc, lý do, nguyÖn väng → kh«ng thÓ thiÕu. Gîi ý bµi 2:. a. Tù sù: - Më bµi: Giíi thiÖu nh©n vËt, t×nh huèng, sù viÖc. - Th©n bµi: diÔn biÕn t×nh tiÕt. - KÕt bµi: KÕt qu¶ sù viÖc, suy nghÜ. b. Miªu t¶: - MB: Giới thiệu đối tợng miêu t¶ - TB: Miªu t¶ theo trËt tù quan s¸t - KB: C¶m xóc, suy nghÜ * C¸c yÕu tè quan träng trong v¨n tù sù vµ miªu t¶: - Tù sù: + Cèt truyÖn + Nh©n vËt + Lêi kÓ, lêi tho¹i + Bè côc + VËn dông ph¬ng thøc miªu t¶, biÓu c¶m - Miªu t¶: + §èi tîng (ngêi, vËt , c¶nh) + Chi tiết, hình ảnh đặc sắc + Ng«n ng÷ + C¶m xóc III. LuyÖn tËp Bµi 1 SGK/ 157 Yªu cÇu: - ThÓ lo¹i: v¨n kÓ chuyÖn (tù sù) - Yªu cÇu: + B¸m s¸t néi dung c¬ b¶n + Diễn đạt bằng lời văn của m×nh + Dïng ng«i kÓ cho phï hîp (ng«i thø nhÊt) Bµi 2 SGK/157 Yªu cÇu: - ThÓ lo¹i: v¨n miªu t¶ - Yªu cÇu: + B¸m s¸t néi dung c¬ b¶n +Diễn đạt bằng lời văn của m×nh + Cã tëng tîng, s¸ng t¹o thªm Bµi 3 SGK/ 157.

(110) * Th©n bµi: - S¾p ma: + Kh«ng khÝ oi bøc + Trêi tèi sÇm, m©y ®en + SÊm rÒn vang + Giã cuèn tung l¸, bôi + Mèi bay, kiÕn bß - §ang ma: + H¹t ma + Giã + BÇu trêi, sÊm chíp + Kh«ng khÝ dÞu xuèng D- DÆn dß - ChuÈn bÞ bµi Tæng kÕt phÇn TiÕng ViÖt. + C©y cèi ng¶ nghiªng + Sân nhà, đờng xá ngập nớc. + Ngời đứng trú ma - Sau c¬n ma: + Bầu trời quang đãng + C©y cèi t¬i xanh + Chim chãc hãt lÝu lo + Hoạt động của muôn loài... **********************************. Ngµy so¹n : TiÕt 135: tæng kÕt phÇn tiÕng ViÖt A. Mục tiêu cần đạt: - Củng cố và hệ thống hoá đợc kiến thức về tiếng Việt đã học trong năm - Vận dụng đợc các kiến thức đã học ở phân môn để viết bài kiểm tra. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… - Häc sinh: §äc tríc bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : Hoạt động của gv - hs Nội dung cần đạt I. Lý thuyÕt Hoạt động 1: Hớng dẫn ôn tập lý thuyết GV: Kê tên các từ loại đã học? HS: KÓ b¶y lo¹i. GV: Nªu cÊu t¹o cña côm tõ? Cho vÝ dô? GV: Nêu cách xác định cụm từ. 1. Tõ lo¹i: 7 tõ lo¹i Danh tõ, §éng tõ, TÝnh tõ, sè tõ, lîng tõ, chñ tõ vµ phã tõ. 2. Côm tõ: - CÊu t¹o cña côm tõ: PhÇn trung t©m, phÇn tríc, phÇn sau - Cách xác định cụm từ: + Ph©n tÝch cÊu t¹o c©u + T×m tõ ng÷ quan träng trong tõng thµnh phÇn c©u.

(111) + T×m phÇn phô tríc, phô sau. 3. C¸c phÐp tu tõ: - Có 4 phép tu từ đã học: nhân hoá, so s¸nh, Èn dô, ho¸n dô. - Kh¸i niÖm cña mçi phÐp tu tõ GV: Em đã học những phép tu từ nào? Nêu ví - T¸c dông dô vµ ph©n tÝch t¸c dông? 4. Các kiểu cấu tạo câu đã học: Câu: - Câu đơn - C©u ghÐp Câu đơn: GV: Phân biệt câu trần thuật đơn có từ là và câu - Câu trần thuật đơn có từ là trần thuật đơn không có từ là? - Câu trần thuật đơn không có từ là 5. DÊu c©u: - DÊu kÕt thóc c©u: chÊm, chÊm hái, chÊm than - DÊu ph©n c¸ch c¸c bé phËn c©u: phÈy. GV: Nªu c«ng dông cña c¸c dÊu c©u? II. LuyÖn tËp: Bµi 1, 2, 3, 4, 5, 6 S¸ch Híng dÉn tù häc 6 (tËp 2) trang 169, 172. Bài 2: xác định biện pháp tu từ: a. Ho¸n dô Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập b. Èn dô + Ho¸n dô §¸p ¸n: c. Èn dô Bµi 1: KÎ b¶ng 7 cét: d. Èn dô (Êm…) ho¸n dô (ph¬ng sóng næ) Dt §t Tt St Lt Ct Pt H«m, trêi hå ao Ma, d©ng Lín,tr¾ng MÊy No Trªn quanh, b·o. Tr- ®Çy míi tÊp mªnh m«ng, nh÷ng ®©u còng tËn íc mÆt, níc nËp ë bay x¬ x¸c bao còng vÒ kiÕm nhiªu Níc cua c¸ cß, c¸c c¶ sÕu… b·i s«ng måi 4- DÆn dß - ChuÈn bÞ bµi «n tËp tæng hîp.. Ngµy so¹n : TiÕt 136:. «n tËp tæng hîp A. Mục tiêu cần đạt: - Cñng cè, rÌn luyÖn kiÕn thøc, kÜ n¨ng cña m«n ng÷ v¨n theo tinh thÇn tÝch hîp - LuyÖn tËp mét sè kiÓu bµi kiÓm tra kiÕn thøc tæng hîp B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… - Häc sinh: §äc tríc bµi..

(112) C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : Hoạt động của gv - hs HS đọc phần I SGK / 162. HS lµm vµo vë ghi (ghi các thông tin đúng). - Më bµi: HS cã thÓ më bµi b»ng nhiÒu c¸ch khác nhau, miễn là giới thiệu đợc khung cảnh bữa cơm gia đình vào buổi chiều. - Th©n bµi: §i s©u vµo kÓ vµ t¶ sÑ viÖc Êy. + T¶ quang c¶nh b÷a c¬m chiÒu + KÓ viÖc x¶y ra: ViÖc gi? B¾t ®Çu ra sao, x¶y ra nh thÕ nµo? nguyªn nh©n? + KÓ vµ t¶ l¹i h×nh ¶nh bè, mÑ, khu«n mÆt, giọng nói, thái độ--- Kết bài: nêu cảm nghĩ,. Nội dung cần đạt I. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cÇn chó ý: 1. Phần đọc, hiểu văn bản 2. PhÇn TiÕng ViÖt 3. PhÇn TËp lµm v¨n II. LuyÖn tËp: Làm đề kiểm tra chất lợng cuối n¨m líp 6 _ SGK trang 164. §¸p ¸n: PhÇn I 1. B. Miªu t¶ 2. D. §oµn Giái 3. C. Mªnh m«ng vµ hïng vÜ 4. D. Bèn lÇn 5. C. BÊt tËn 6. A. ThiÕu CN 7. C. Sõng s÷ng 8. C. Gîi hoÆc t¶ con vËt, c©y cèi, đồ vật bằng những từ ngữ vốn đợc dùng để tả hoặc nói về con ngời. 9. B. Đơn gủi ai, ai gửi đơn và gửi để làm gì. PhÇn II ViÕt bµi tù luËn - Yªu cÇu: + Néi dung: biÕt kÓ l¹i c©u chuyÖn một cách sinh động, thể hiện ở việc lựa chọn đợc tình huống và sự việc xảy ra. Biết sử dụng đúng ngôikể và tr×nh bµy diÔn biÕn theo thø tù víi quan s¸t chÝnh x¸c, hîp lý. - Hình thức: đủ bố cục 3 phần. Văn phong sáng sủa, câu đúng ngữ pháp, kh«ng m¾c lçi vÒ tõ, dÊu c©u.. 4- DÆn dß - ChuÈn bÞ bµi kiÓm tra häc kú. Ngµy so¹n : TiÕt 137, 138:. kiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m (§Ò bµi do PGD ra).

(113) ******************************** Ngµy so¹n : TiÕt 139. chơng trình ngữ văn địa phơng A. Mục tiêu cần đạt: - Biết đợc một số danh lam thắng cảnh, các di tích lịch sử hay chơng trình kế hoạch bảo vệ môi trờng nơi địa phơng mình đang sinh sống - Biết liên hệ với phần văn bản nhất dụng đã học trong ngữ văn 6 để làm phong phú thêm nhận thức về các chủ đề đã học. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô - Häc sinh: §äc tríc bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : Hoạt động của gv - hs Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Kiểm tra phần chuẩn bị cña häc sinh: (1. Mçi tæ chän mét danh lam th¾ng c¶nh vµ t×m hiÓu theo c¸c gîi ý SGK/ 161 - Tªn DLTC, ë ®©u? - Cã tõ bao giê? Ph¸t hiÖn khi nµo? Nh©n t¹o hay tù nhiªn? - Vẻ đẹp và sức hấp dẫn của DLTC? - ý nghÜa lÞch sö? - Gi¸ trÞ kinh tÕ du lÞch * Yªu cÇu: - ViÕt thµnh bµi thuyÕt minh, giíi thiÖu. - Su tÇm tranh ¶nh, th¬ ca, t liÖu liªn quan. 2. Mçi tæ chuÈn bÞ bµi viÕt cña m×nh vÒ vÊn đề môi trờng và việc bảo vệ môi trờng ở địa ph¬ng.) Hoạt động 2: Hớng dẫn giới thiệu danh lam th¾ng c¶nh GV híng dÉn häc sinh trong mçi tæ trao đổi, thảo luận, chọn bài viết đặc sắc nhất bổ sung để chuẩn bị trình bày.. I. Giíi thiÖu danh lam th¾ng c¶nh 1. Học sinh trao đổi nhóm. HS cã thÓ tr×nh bµy mét trong 2 c¸ch: Tr×nh bµy giíi thiÖu b»ng miÖng, b»ng tranh ¶nh su tÇm. - Đọc văn bản đã chuẩn bị và văn bản hay su tầm đợc.. 2. Häc sinh tr×nh bµy..

(114) HS c¸c tæ kh¸c nhËn xÐt GV nhËn xÐt, cho ®iÓm GV đọc một số bài viết hay về DLTC và cho häc sinh xem tranh, ¶nh (“TuyÓn tËp hang động VN”, “ Khu du lịch Đền Hùng”) GV gọi một vài học sinh đại diện cho mỗi tổ lên trình bày phần chuẩn bị vè vấn đề môi trêng HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. II. Vấn đề môi trờng 1. Học sinh trao đổi nhóm 2. Häc sinh tr×nh bµy. Ngµy so¹n: TiÕt 140. Tr¶ bµi kiÓm tra häc kú II A- Mục tiêu cần đạt - NhËn thÊy u, khuyÕt ®iÓm cña bµi lµm. - Kh¶ n¨ng ghi nhí kiÕn thøc tæng hîp, kiÕn thøc trong bµi kiÓm tra. - Giáo viên đánh giá đợc khả năng nhận thức của từng học sinh . - Giúp các em khắc phục đợc tồn tại của bài làm, rút kinh nghiệm cho bài kiểm tra lần sau. B- ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn : Tr¶ bµi, nhËn xÐt * häc sinh : Xem l¹i bµi, rót kinh nghiÖm. C- TiÕn tr×nh lªn líp 1/ ổn định tổ chức : 2/KiÓm tra bµi cò : vë so¹n cña häc sinh 3/ Bµi míi - Giáo viên đọc lại đề kiểm tra 1 lợt I/ NhËn xÐt chung .. II/ Tr¶ bµi: - Học sinh nhận thấy những tồn tại của bài làm, kiến thức,diễn đạt chính tả... - PhÇn II : Cßn phô thuéc nhiÒu vµo v¨n b¶n. III/ Ch÷a bµi : - Phần trắc nghiệm : câu đúng. - PhÇn tù luËn : + Yªu cÇu :.

(115) Néi dung : Dùa vµo c¸c sù viÖc chÝnh cña chuyÖn trong khi kÓ ph¶i thÓ hiÖn = lêi v¨n, sù s¸ng t¹o cña c¸ nh©n kh«ng nªn phô thuéc hoµn toµn vµo c©u tõ trong v¨n b¶n cã s½n. - Bài viết thể hiện đợc bố cục rõ ràng, lời văn mạch lạc. + Dµn ý : - Më bµi ........................................................................................................... - Th©n bµi. - KÕt bµi :......................................................................................................... 4/ Cñng cè : Thu bµi, nhËn xÐt ý thøc cña häc sinh trong giê tr¶ bµi..

(116)

NGU VAN 6 KY II

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về