Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trường trung học cơ sở và trung học phổ thông (trường 2 cấp học) huyện quan hóa, tỉnh thanh hóa

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
-------------------------------------

ĐỖ MINH QUANG

GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
VÀ TRUNG HỌC PHỔ THÔNG (TRƯỜNG 2 CẤP HỌC)
HUYỆN QUAN HÓA TỈNH THANH HÓA

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 8.14.01.14

Người hướng dẫn: PGS.TS Hà Văn Hùng

.01

Nghệ An, năm 2018


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
-------------------------------------

ĐỖ MINH QUANG

GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
VÀ TRUNG HỌC PHỔ THÔNG (TRƯỜNG 2 CẤP HỌC)

HUYỆN QUAN HÓA TỈNH THANH HÓA

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 8.14.01.14

Người hướng dẫn: PGS.TS Hà Văn Hùng

.01

Nghệ An, năm 2018


LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian thực hiện và hoàn thành luận văn, tác giả đã nhận được sự
động viên, giúp đỡ tận tình, tạo điều kiện thuận lợi của các cấp lãnh đạo, Thầy
giáo, Cô giáo, các bạn đồng nghiệp và gia đình.
Tác giả xin chân thành cảm ơn Hội đồng đào tạo, Hội đồng khoa học
trường Đại học Vinh; Các Thầy giáo Cơ giáo Khoa Giáo dục, Phịng Sau đại
học. Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS. TS Hà Văn Hùng
đã tận tâm hướng dẫn, giúp đỡ tác giả hoàn thành luận văn này.
Cảm ơn lãnh đạo Sở GD&ĐT Thanh Hóa, các đồng chí chun viên, văn phịng
Sở GD&ĐT Thanh Hóa; Huyện ủy, UBND, phịng GD&ĐT huyện Quan Hóa,
tỉnh Thanh Hóa; Các đồng chí cán bộ quản lý, tổ trưởng chun mơn Trường
Trung học cơ sở và Trung học phổ thông ở huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa đã
nhiệt tình giúp đỡ tạo mọi điều kiện thuận lợi trong việc cung cấp tài liệu, số liệu
và đóng góp ý kiến trong quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong q trình thực hiện, song luận văn
khơng tránh khỏi những thiếu sót, tác giả kính mong nhận được những lời chỉ
dẫn chân thành của các thầy giáo, cơ giáo, ý kiến đóng góp của các đồng nghiệp

và bạn bè để luận văn được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn !
Nghệ An - 2018
Tác giả

Đỗ Minh Quang


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................................. 3
3. Khách thể, đổi tượng nghiên cứu .......................................................................... 3
4. Giả thuyết khoa học............................................................................................... 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................ 3
6. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................... 4
7. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................... 4
8. Những đóng góp chính của đề tài ......................................................................... 4
9. Cấu trúc luận văn................................................................................................... 5
Chương 1. Cơ sở lý luận của vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông .............................................. 6
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ................................................................................. 6
1.2. Một số khái niệm cơ bản .................................................................................... 8
1.2.1. Giáo viên và đội ngũ giáo viên ............................................................. 8
1.2.2. Chất lượng đội ngũ giáo viên................................................................ 9
1.2.3. Giải pháp và giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên .......... 10
1.3. Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông trong hệ thống giáo dục
quốc dân .................................................................................................................. 10
1.3.1. Vị trí của Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông.........................11
1.3.2. Mục tiêu, kế hoạch của giáo dục ở Trường Trung học cơ sở và Trung

học phổ thông ( Trường 2 cấp học ) .......................................................................11
1.4. Giáo viên Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thơng
(Trường 2 cấp học )............................................................................................12
1.4.1. Vị trí, vai trò, chức năng của người giáo viên Trường Trung học cơ sở và
Trung học phổ thông..........................................................................................................12
1.4.2.Nhiệm vụ và quyền hạn của người giáo viên....................................13


1.5. Công tác nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên ở Trường 2 cấp học......... .. 18
1.5.1. Tăng cường về số lượng .............................................................................. 18
1.5.2. Nâng cao về cơ cấu đội ngũ ................................................................ 19
1.5.3. Nâng cao về chất lượng đội ngũ giáo viên.........................................20
1.6. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý và bồi dưỡng để nâng cao chất lượng
đội ngũ giáo viên Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông
(Trường 2 cấp học) .................................................................................................. 22
1.6.1. Tác đông của các yếu tố khách quan..............................................23
1.6.2. Tác động của các yếu tố chủ quan.....................................................25
Kết luận chương 1 ................................................................................................... 28
Chương 2. Thực trạng quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông (Trường 2 cấp học)
huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa ..................................................................... 29
2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội và phát triển giáo dục ở
huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa........................................................................... 29
2.1.1. Đặc điểm địa lý, dân cư, dân số .......................................................... 29
2.1.2. Về kinh tế - xã hội............................................................................... 29
2.1.3. Về giáo dục - đào tạo ......................................................................... 30
2.1.4. Thực trạng chung về GD&ĐT ở huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa ........ 31
2.2. Thực trạng đội ngũ giáo viên Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông
( Trường 2 cấp học ) huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa.........................................33
2.2.1. Thực trạng quy mô, cơ cấu đội ngũ giáo viên ................................... 33

2.2.2. Thực trạng chất lượng đội ngũ giáo viên ............................................ 34
2.3. Thực trạng hoạt động nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên ở Trường
Trung học cơ sở và Trung học phổ thông ( Trường 2 cấp học ) huyện Quan Hóa,
tỉnh Thanh Hố ........................................................................................................ 38
2.3.1. Thực trạng nhận thức về việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo
viênTrườngTHCS&THPT huyện Quan Hóa ..................................................... 38


2.3.2. Công tác tuyển chọn giáo viên ............................................................ 39
2.3.3. Thực trạng về công tác đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên ........ 40
2.3.4. Công tác kiểm tra, đánh giá giáo viên ................................................ 40
2.3.5. Thực trạng hoạt động các phong trào thi đua ..................................... 41
2.3.6. Về chế độ, chính sách đối với đội ngũ giáo viên ......................... 41
2.3.7. Thực trạng quản lý cơ sở vật chất và thiết bị dạy học ........................ 42
2.4. Đánh giá chung về thực trạng của công tác quản lý nâng cao chất lượng đội
ngũ giáo viên Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thơng( trường 2 cấp
học) huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa ................................................................. 42
2.4.1. Về những ưu điểm .............................................................................. 42
2.4.2. Nhược điểm......................................................................................... 43
2.5. Nguyên nhân của thực trạng ............................................................................ 43
Kết luận chương 2 ................................................................................................... 45
Chương 3. Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Trường
Trung học cơ sở và Trung học phổ thơng Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa........... 46
3.1. Các nguyên tắc đề xuất giải pháp ..................................................................... 46
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu ..................................................... 46
3.1.2. Nguyên tắc đảm báo tính thực tiễn ..................................................... 46
3.1.3 Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả ...................................................... 46
3.1.4 Nguyên tắc khả thi ............................................................................... 47
3.2. Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Trường Trung học
cơ sở và Trung học phổ thơng huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa ........................ 47

3.2.1. Chú trọng nâng cao nhận thức về quan điểm, đường lối phát triển
GD&ĐT và vai trò của đội ngũ giáo viên theo yêu cầu mới ....................... 47
3.2.2. Xây dựng quy hoạch tuyển dụng và sử dụng đội ngũ giáo viên một
cách hiệu quả................................................................................................. 50
3.2.3. Tăng cường sắp xếp, bố trí, sử dụng hợp lý đội ngũ giáo viên .......... 52


3.2.4.Tăng cường công tác bồi dưỡng giáo viên và nâng cao năng lực tự
học, tự bồi dưỡng của đội ngũ giáo viên ...................................................... 56
3.2.5. Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá chất lượng đội ngũ giáo
viên ................................................................................................................ 62
3.3. Mối quan hệ giữa các giải pháp..................................................................66
3.3 Thăm dị tính cần thiết và tính khả thi của những giải pháp nâng cao chất
lượng đội ngũ giáo viên Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông
(Trường 2 cấp học) huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa ......................................... 68
Kết luận chương 3 ................................................................................................... 72
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .............................................................................. 73
1. Kết luận ............................................................................................................... 73
2. Kiến nghị ............................................................................................................. 74
2.1. Đối với Bộ Giáo dục & Đào tạo ....................................................................... 74
2.3. Đối với Sở Giáo dục & Đào tạo tỉnh Thanh Hóa ............................................. 75
2.4. Đối với Trường THCS&THPT Quan Hóa (Trường 2 cấp học) ...................... 76
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 79



DANH MỤC BẢNG CHỮ VIẾT TẮT
1.
2.
3.

4
5
6
7.
8
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.

34.

BGH
CBQL
CBGV
ĐNGV
GDPT
CLGD
CĐ
NCCL
CSVC
GV
GVCN
GD&ĐT
GD
ĐH
HĐNGLL
HS
HSG
NV
QLGD
TC
THCS
TDTT
THCS&THPT
THCN
TTHTCĐ
UBND
XHHGD
KT-VH-XH

GDTX&DN
QPAN
KT-XH
SKKN
NCKH
XHCN

:
:
:
:
:
:

:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:

:
:
:
:
:
:
:
:
:

Ban Giám hiệu
Cán bộ quản lý
Cán bộ giáo viên
Đội ngũ giáo viên
Giáo dục phổ thông
Chất lượng giáo dục
Cao đẳng
Nâng cao chất lượng
Cơ sở vật chất
Giáo viên
Giáo viên chủ nhiệm
Giáo dục và đào tạo
Giáo dục
Đại học
Hoạt động ngoài giờ lên lớp
Học sinh
Học sinh giỏi
Nhân viên
Quản lý giáo dục
Tiêu chuẩn

Trung học cơ sở
Thể dục thể thao
Trường 2 cấp học
Trung học chuyên nghiệp
Trung tâm học tập cộng đồng
Ủy ban nhân dân
Xã hội hóa giáo dục
Kinh tế văn hóa xã hội
Giáo dục thường xuyên và dạy nghề
Quốc phòng an ninh
Kinh tế -xã hội
Sáng kiến kinh nghiệm
Nghiên cứu khoa học
Xã hội chủ nghĩa


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Về mặt lý luận
Trong Chỉ thị số 40/CT-TW ngày 15/6/2004 của Ban Bí thư Trung ương
Đảng khóa IX đã nêu rõ: “Mục tiêu của chiến lược phát triển giáo dục là xây
dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục được chuẩn hóa, đảm bảo
chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao
bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo,
thông qua việc quản lý, phát triển đúng định hướng và có hiệu quả sự nghiệp
giáo dục để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng những địi hỏi ngày
càng cao của sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”[1] .Tại Đại
hội XI, Đảng ta đã đề ra mục tiêu tổng quát của chiến lược phát triển kinh tế xã hội 2011 - 2020 là "Phấn đấu đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước

cơng nghiệp theo hướng hiện đại; chính trị - xã hội ổn định, đồng thuận, dân
chủ, kỷ cương; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng lên rõ
rệt; độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ được giữ vững; vị thế
của Việt Nam trên trường quốc tế tiếp tục được nâng lên; tạo tiền đề vững
chắc để phát triển cao hơn trong giai đoạn sau"[10].Nhiệm vụ chiến lược phát
triển giáo dục là xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục được
chuẩn hóa, đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt
chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay
nghề của nhà giáo, thông qua việc quản lý, phát triển đúng định hướng và có
hiệu quả sự nghiệp giáo dục để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng
những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước”.Luật Giáo dục 2005 (bổ sung năm 2009) cũng đã xác định nhà giáo
giữ vai trò quyết định trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục. Trong giáo dục
phổ thông, Cấp Trung học phổ thông là cấp bản lề của giáo dục chuyên


2
nghiệp, giáo dục Đại học nên làm tốt công tác giáo dục Trung học cơ sở và
Trung học phổ thông là để tạo nền tảng cho giáo dục chuyên nghiệp và các
bậc cao hơn. Vì vậy, đầu tư xây dựng và phát triển ĐNGV là giải pháp cơ
bản, quan trọng nhất để thực hiện tốt nhiệm vụ đổi mới GDPT và Trường
Trung học cơ sở và Trung học phổ thông nói riêng. Trường Trung học cơ sở
và Trung học phổ thơng nằm trong hệ thống GDPT, nó đảm bảo sự kết nối
giữa giáo dục THCS, với THCN, Đại học. Vì vậy nâng cao chất lượng ĐNGV
Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông là một nội dung quan trọng
trong việc đổi mới, phát triển và nâng cao chất lượng GD&ĐT.
1.2. Về mặt thực tiễn
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa lần thứ XVII nêu rõ: "Đẩy
mạnh xã hội hóa giáo dục gắn với nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động
khoa học - công nghệ, GD&ĐT, văn hóa, y tế, TDTT" [12].Nhìn chung hoạt

động giáo dục trong các nhà trường chưa phong phú, còn nghèo nàn, thiếu
đồng bộ, hiệu quả còn thấp; CSVC ở một số trường chưa đáp ứng được yêu
cầu cho dạy và học, thiếu phịng chức năng, phịng học bộ mơn, đồ dùng, thiết
bị phục vụ cho dạy và học còn nghèo nàn, lạc hậu.
- Một bộ phận cán bộ giáo viên còn yếu về phẩm chất đạo đức.
- Trình độ, kiến thức chuyên môn của một bộ phận giáo viên không
được nâng cao.
- Nhiều giáo viên chưa chú trọng rèn luyện nghiệp vụ sư phạm.
- Một bộ phận giáo viên chưa chú trọng tham gia bồi dưỡng và tự bồi
dưỡng chuyên môn nghiệp vụ.
- Trong hoạt động dạy học, còn chưa quan tâm đổi mời phương pháp
DH.
Ở huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa từ trước đến nay vấn đề nâng cao
chất lượng ĐNGV ở Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông rất


3
được quan tâm nhưng chưa được đồng bộ . Đặc biệt đây là loại hình trường 2
cấp học , vấn đề đặt ra là làm thế nào để nâng cao chất lượng ĐNGV vừa đảm
nhiệm được nhiệm vụ ở cấp THCS lại vừa đảm nhiệm được nhiệm vụ ở cấp
THPT .Để giải quyết nhiệm vụ này ,tooiddax lựa chọn đề tài nghiên cứu :
"Một số giải pháp nâng cao chất lượng ĐNGV Trường Trung học cơ
sở và Trung học phổ thơng( Trường 2 cấp học) huyện Quan Hóa, tỉnh
Thanh Hóa".
2. Mục đích nghiên cứu
Dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn ,đề xuất một số giải pháp nâng cao
chất lượng đội ngũ giáo viên Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ
thông ( Trường 2 cấp học ) huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
3. Khách thể, đổi tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Vấn đề chất lượng của đội ngũ giáo viên

Trường THCS&THPT ( Trường 2 cấp học ).
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội
ngũ giáo viên Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thơng huyện Quan
Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu đề xuất và triển khai đồng bộ các giải pháp có tính khoa học, khả
thi thì sẽ nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Trường Trung học cơ sở và Trung
học phổ thông huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Xây dựng cơ sở lý luận của đề tài
5.2. Nghiên cứu thực trạng về chất lượng đội ngũ giáo viên Trường
Trung học cơ sở và Trung học phổ thông huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa


4
5.3. Đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thơng huyện Quan Hóa, tỉnh
Thanh Hóa
6. Phạm vi nghiên cứu
Trường Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thơng huyện Quan
Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. phương pháp nghiên cứu lý luận
- Nghiên cứu cơ sở lý luận dựa vào các văn bản của nhà nước
- Nghiên cứu các tài liệu có liên quan
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn Kh
-Khảo sát và phân tích kết quả đánh giá thực tế ở địa phương
7.3. Phương pháp thống kê toán học
-Dùng toán thống kê xử lý các kết quả nghiên cứu
8. Những đóng góp chính của đề tài

- Tổng hợp cơ sở lý luận về bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ GV
Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông ( Trường 2 cấp học )
- Đánh giá được thực trạng của công tác quản lý, xây dựng, bồi dưỡng,
nâng cao chất lượng đội ngũ GV Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thơng
huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
- Xây dựng được một số giải pháp đề xuất với các cấp QLGD trong
việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Trường Trung học cơ sở và Trung
học phổ thông huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa.


5
9. Cấu trúc luận văn
Nội dung chính của luận văn bao gồm 3 chương
Chương 1. Cơ sở lý luận của vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ giáo
viên Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông ( Trường 2 cấp học)
Chương 2. Thực trạng quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông ( Trường 2 cấp học) huyện
Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa
Chương 3. Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông ( Trường 2 cấp học) huyện
Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa


6
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ VÀ
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG (TRƯỜNG 2 CẤP HỌC )
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngồi

Hoạt động của GV trong q trình dạy học có tác động rất lớn đến kết
quả quá trình học của HS.Thấy rõ tầm quan trọng của người thầy trong việc
đào tạo con người trí tuệ, năng động, sáng tạo, những phẩm chất, nhân cách
mà xã hội hiện đại xem là điều kiện tồn tại của mỗi quốc gia, mỗi dân tộc,vấn
đề nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên từ lâu đã được nhiều nhà khoa học
trong và ngoài nước quan tâm nghiên cứu và đưa ra nhiều giải pháp có hiệu
quả.Theo các nhà nghiên cứu Xơ Viết, thì “Kết quả toàn bộ hoạt động của nhà
trường phụ thuộc rất nhiều vào công việc tổ chức đúng đắn và hợp lý các hoạt
động của đội ngũ giáo viên khoa học và kỹ thuật. [34]. Cho đến thời kỳ sau
này ,các cơng trình nghiên cứu ở trong và ngồi Liên Xơ vẫn tiếp tục khẳng
định, chất lượng giáo viên quyết định chất lượng giáo dục .Các nhà nghiên
cứu V.A Xukhomlinxki và Xvecxlerơ tập trung vào vấn đề là làm thế nào để
công tác phát triển và nâng cao chất lượngđội ngũ giáo viên đạt hiệu quả cao
nhất, huy động được tốt nhất sức mạnh của mỗi giáo viên. . Nói chung, các
tác giả đều chú trọng đến việc phân công hợp lý và các biện pháp quản lý của
hiệu trưởng [34] .Ngay các nước thuộc OECD (Tổ chức Hợp tác và Phát triển
Kinh tế), gồm 30 quốc gia trong đó có Mỹ, Áo, Đan Mạch, Pháp, Đức... với
trình độ phát triển cao, họ vẫn dành sự quan tâm đặc biệt đến vấn đề đổi mới
chính sách đối với giáo viên để có một đội ngũ giáo viên có chất lượng.Một
trong những giải pháp đươc chú ý đặc biệt là: phải bồi dưỡng đội ngũ giáo


7
viên, phát huy được tính sáng tạo .Hầu hết các trường sư phạm ở Úc, New
Zealand, Canada… đã thành lập các cơ sở chuyên bồi dưỡng giáo viên để tạo
điều kiện thuận lợi cho giáo viên tham gia học tập. Các nước như Phần Lan ,
Áo , Đức,Nhật , Hàn Quốc từ một hệ thống giáo dục chất lượng thấp và bất
bình đẳng lớn, hiện nay đứng đầu trong các quốc gia OECD về PISA
(Chương trình đánh giá học sinh quốc tế) .Để nâng cao chất lượng đội ngũ
giáo viên, các nhà nghiên cứu đã quan tâm đến giải pháp tổ chức hội thảo

chun mơn, qua đó giáo viên có điều kiện trao đổi những kinh nghiệm về
chuyên môn nghiệp vụ để nâng cao trình độ. Ở Nhật Bản việc bồi dưỡng và
đào tạo lại cho giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục là nhiệm vụ bắt buộc đối
với người lao động sư phạm. Tùy theo điều kiện thực tế của mỗi đơn vị, cơ sở
giáo dục và của từng cá nhân để có kế hoạch, phương pháp và nội dung bồi
dưỡng khác nhau cho đội ngũ giáo viên của từng cấp quản lý. Ở Thái Lan, từ
năm 1998 việc bồi dưỡng giáo viên được tiến hành ở các trung tâm học tập
cộng đồng nhằm thực hiện giáo dục cơ bản, huấn luyện kỹ năng nghề nghiệp
và thông tin tư vấn cho mọi người dân trong xã hội. Đội ngũ giáo viên cũng
được liên tục bồi dưỡng và kiểm tra để bảo đảm tiêu chuẩn tối thiểu và đồng
đều về trình độ
1.1.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam
ỞViệt Nam,nhiều nhà nghiên cứu đề cập đến vấn đề nâng cao chất lượng
đội ngũ giáo viên nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo. Một số nhà
nghiên cứu giáo dục của Việt Nam như Nguyễn Lân, Phạm Minh Hạc,
Nguyễn Ngọc Quang, đã đi sâu nghiên cứu một cách có hệ thống những cơ sở
lý luận chung của vấn đề quản lý giáo dục, quản lý phát triển đội ngũ giáo
viên trong nhà trường. Đây là những cơng trình nghiên cứu rất cần thiết cho
sự phát triển của nền giáo dục Việt Nam nói chung vànâng cao chất lượng đội
ngũ giáo viên trong nhà trường nói riêng ,và một số cơng trình nghiên cứu,


8
bài viết về công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ đội ngũ giáo viên
của các tác giả Nguyễn Xn Mai; Phan Chính Thức; Hồng Ngọc Trí . Ở
những năm 2003 - 2005, có các cơng trình nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thị
Mỹ Lộc; Đặng Quốc Bảo;... đây là những cơng trình khoa học nghiên cứu hết
sức cơng phu, có tính lý luận và thực tiễn cao, đã góp phần vào việc nâng cao
chất lượng đội ngũ giáo viên. Ngồi giảng dạy, hoạt động chun mơn cịn
bao gồm việc tự bồi dưỡng và bồi dưỡng, giáo dục học sinh ngồi giờ lên lớp,

sinh hoạt chun mơn, nghiên cứu khoa học giáo dục. Thực chất việc quản lý
chuyên mơn của giáo viên là quản lý q trình lao động sư phạm của người
thầy.
Nguyên nhân sâu xa của những tồn tại đó là: Điều kiện kinh tế đất nước
cịn nhiều khó khăn nên khơng thể cải cách một cách đồng bộ; các cấp QLGD
chưa thật năng động, sáng tạo trong việc tìm ra định hướng, giải pháp đúng
đắn trong việc nâng cao chất lượng ĐNGV.
Với mong muốn góp phần vào việc nâng cao chất lượng ĐNGV
Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông ( Trường 2 cấp học ) huyện
Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa, tác giả đã mạnh dạn nghiên cứu thực tiễn, tìm
kiếm và đề xuất các giải pháp nhằm thực hiện có hiệu quả việc nâng cao chất
lượng ĐNGV Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông ( Trường 2
cấp học ) huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Giáo viên và đội ngũ giáo viên
1.2.1.1. Giáo viên
Theo Điều 70 Luật Giáo dục “Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy,
giáo dục trong nhà trường, cơ sở giáo dục khác”; “Nhà giáo giảng dạy ở các
cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp gọi là
giáo viên”. [31] Theo đó , giáo viên là những người làm công tác dạy học,


9
giáo dục trong các cơ sở giáo dục, người trực tiếp biến các chủ trương, các
chương trình cải cách, đổi mới giáo dục thành hiện thực.
1.2.1.2. Đội ngũ giáo viên THCS và THPT( Trường 2 cấp học )
Từ những quy định của Luật giáo dục chúng tôi xác định : Đội ngũ giáo viên
là tập hợp những người làm nghề dạy học, giáo dục, được tổ chức thành một
lực lượng có tổ chức, cùng chung một nhiệm vụ là thực hiện các mục tiêu
giáo dục đã đề ra. Họ làm việc có kế hoạch và gắn bó với nhau thơng qua lợi

ích về vật chất và tinh thần trong khn khổ quy định của pháp luật, thể chế
xã hội. Riêng đối với trường 2 cấp học ,đội ngũ giáo viên có điều khác biệt là
Giáo viên THCS và THPT ( Trường 2 cấp học ) là những người làm công tác
dạy học, giáo dục trong các nhà trường có cả 2 cấp học chung trong một
trường .
1.2.2 Chất lượng đội ngũ giáo viên
1.2.2.1. Chất lượng
TCVN ISO8402 đã định rõ: "Chất lượng là tập hợp các đặc tính của
một thực thể (đối tượng) tạo cho thực thể đó có khả năng thỏa mãn những nhu
cầu đã nêu ra hoặc nhu cầu tiềm ẩn" [34] Theo cách định nghĩa này , Nếu
không có cái bản chất đó thì khơng thể phân biệt được những sự vật với nhau.
1.2.2.2. Chất lượng đội ngũ giáo viên
Trong lĩnh vực GD chất lượng đội ngũ GV có thể hiểu là các phẩm
chất, giá trị nhân cách và năng lực sống và hoà nhập với đời sống xã hội, giá
trị sức lao động năng lực hành nghề của người giáo viên tương ứng với mục
tiêu đào tạo của từng bậc học ngành học trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Theo cách định nghĩa đó thì chất lượng đội ngũ giáo viên được xác
dịnh bởi Phẩm chất đạo đức , trình độ kiến thức cơ bản, nghiệp vụ sự phạm và
trình độ kỹ năng nghề nghiệp của đội ngũ giáo viên .


10
1.2.3. Giải pháp và giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
1.2.3.1. Giải pháp
Từ điển Tiếng Việt định nghĩa Giải pháp là “ Phương pháp giải quyết
một số vấn đề cụ thể nào đó” [35]. Như vậy nói đến giải pháp là nói đến
những cách thức tác động nhằm thay đổi chuyển biến một hệ thống, một quá
trình, một trạng thái nhất định nhằm đạt được mục đích hoạt động. Giải pháp
càng thích hợp, càng tối ưu, càng giúp con người nhanh chóng giải quyết
những vấn đề đặt ra.Vì vậy, để có được những giải pháp cần phải dựa trên

những cơ sở lý luận và thực tiễn đáng tin cậy.
1.2.3.2. Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên là những cách thức
tác động để đội ngũ giáo viên vận động theo chiều hướng tốt hơn về phẩm
chất , chuyên môn nghiệp vụ , kỹ năng sư phạm [26]. Giải pháp nâng cao chất
lượng đội ngũ GV Trường trung học cơ sở và THPT là hệ thống các cách
thức nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Trường 2 cấp học
Từ đó, đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
trường trung học cơ sở và Trung học phổ thông thực chất là đưa ra các cách
thức nâng cao chất lượng đội ngũ GV trường 2 cấp học .
1.3. Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông trong hệ thống giáo
dục quốc dân
Cơ sở pháp lý về quản lý chất lượng ĐNGV Trường Trung học cơ sở
và Trung học phổ thông ( Trường 2 cấp học ) được căn cứ theo Luật giáo dục
Ở điều 72 khoản 4 nhiệm vụ của nhà giáo được ghi rõ: "Không ngừng học
tập, rèn luyện để nâng cao phẩm chất đạo đức, trình độ chính trị, chuyên môn,
nghiệp vụ, đổi mới phương pháp giảng dạy, nêu gương tốt cho người
học"[31] .


11
1.3.1. Vị trí của Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông
Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông là trường hai cấp học
trong hệ thống giáo dục ở Việt Nam hiện nay, cao hơn tiểu học và thấp hơn
cao đẳng hoặc đại học.Giáo dục ở Trường Trung học cơ sở và Trung học
phổ thông được thực hiện trong 7 năm học, từ lớp 6 đến lớp 12. Mục tiêu
của giáo dục Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông là nhằm giúp
cho HS củng cố và phát triển những kết quả của giáo dục TH, có trình độ
học vấn phổ thơng và những hiểu biết ban đầu về KTHN để tiếp tục học
THCN, học nghề, học đại học hoặc đi vào cuộc sống lao động.[ 9 ]

Như vậy Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông là cơ sở giáo
dục 2 cấp học ( bậc THCS và bậc THPT ) bậc học nối tiếp của hệ thống giáo dục
quốc dân nhằm hồn chỉnh học vấn phổ thơng.
1.3.2. Mục tiêu, kế hoạch của giáo dục ở Trường Trung học cơ sở và
Trung học phổ thông ( Trường 2 cấp học )
1.3.2.1. Mục tiêu
*Mục tiêu của giáo dục Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ
thông: "Giáo dục Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông nhằm giúp
HS củng cố và phát triển những kết quả của giáo dục THCS, có trình độ học
vấn phổ thơng và những hiểu biết ban đầu về kỹ thuật và hướng nghiệp để
tiếp tục học, THCN, học nghề, học đại học hoặc đi vào cuộc sống lao động"
(Điều 23 Luật Giáo dục) [31].
*Yêu cầu về nội dung, phương pháp giáo dục Trường Trung học cơ sở
và Trung học phổ thông:
- Về nội dung: Giáo dục Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ
thông phải củng cố, phát triển những nội dung đã học ở THCS bảo đảm cho
HS có được những hiểu biết phổ thơng cơ bản về tiếng việt, tốn học, lịch sử
dân tộc, kiến thức khác về khoa học xã hội, khoa học tự nhiên, pháp luật, tin
học, ngoại ngữ; có những hiểu biết tối thiểu về kỹ thuật và hướng nghiệp.
- Về phương pháp: Theo điều 23 của Luật Giáo dục . Thế nhưng GV
phải chú ý phát huy tính tích cực, tự giác, học tập sáng tạo của HS và sử dụng


12
phương pháp phù hợp với đặc điểm của từng lớp học từng cấp học ( chú ý đăc
điểm của trường 2 cấp học ) . Do đặc điểm của trường miền núi cho nên cần
bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào
thực tiễn cho học sinh .
1.3.2.2. Kế hoạch giáo dục của Trường Trung học cơ sở và Trung học
phổ thông

Mục tiêu giáo dục của Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông
là xây dựng kế hoạch giáo dục theo chương trình phổ thơng mới. Chương
trình mới của Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thơng có bổ sung
thêm một số bộ mơn, tăng cường các hoạt động ngồi giờ lên lớp, hoạt động
ngoại khóa, hoạt động xã hội theo định hướng phát triển năng lực nhằm giáo
dục toàn diện cho HS.
1.4. Giáo viên Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông
( Trường 2 cấp học )
1.4.1. Vị trí, vai trị, chức năng của người giáo viên Trường Trung học cơ sở
và Trung học phổ thông
Luật giáo dục đã khẳng định vị trí, vai trị của nhà giáo :“Nhà giáo giữ
vai trò quyết định trong việc bảo đảm chất lượng giáo dục. Nhà giáo phải
không ngừng học tập, rèn luyện nêu gương tốt cho người học.[31]
Điều lệ Trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường
phổ thơng có nhiều cấp học Ban hành kèm theo Thông tư số: 12/2011/TTBGDĐT ngày 28/3 /2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) qui định
trong chương 4 cụ thể như sau [ 9] như sau :
Điều 30. Giáo viên trường trung học
Giáo viên trường trung học là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục
trong nhà trường, gồm: Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, giáo viên bộ mơn, giáo
viên làm cơng tác Đồn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (bí thư, phó bí thư
hoặc trợ lý thanh niên, cố vấn Đoàn), giáo viên làm tổng phụ trách Đội Thiếu


13
niên Tiền phong Hồ Chí Minh (đối với trường trung học có cấp tiểu học hoặc
cấp THCS), giáo viên làm công tác tư vấn cho học sinh.
1.4.2.Nhiệm vụ và quyền hạn của người giáo viên
Điều 31. Nhiệm vụ của giáo viên trường trung học
1. Giáo viên bộ mơn có những nhiệm vụ sau đây:
a) Dạy học và giáo dục theo chương trình, kế hoạch giáo dục, kế hoạch

dạy học của nhà trường theo chế độ làm việc của giáo viên do Bộ trưởng Bộ
Giáo dục và Đào tạo quy định; quản lý học sinh trong các hoạt động giáo dục
do nhà trường tổ chức; tham gia các hoạt động của tổ chuyên môn; chịu trách
nhiệm về chất lượng, hiệu quả giáo dục; tham gia nghiên cứu khoa học sư
phạm ứng dụng;
b) Tham gia công tác phổ cập giáo dục ở địa phương;
c) Rèn luyện đạo đức, học tập văn hoá, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp
vụ để nâng cao chất lượng, hiệu quả giảng dạy và giáo dục; vận dụng các
phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động và sáng
tạo, rèn luyện phương pháp tự học của học sinh;
d) Thực hiện Điều lệ nhà trường; thực hiện quyết định của Hiệu trưởng,
chịu sự kiểm tra, đánh giá của Hiệu trưởng và các cấp quản lý giáo dục;
đ) Giữ gìn phẩm chất, danh dự, uy tín của nhà giáo, gương mẫu trước
học sinh; thương yêu, tôn trọng học sinh, đối xử công bằng với học sinh, bảo
vệ các quyền và lợi ích chính đáng của học sinh; đồn kết, giúp đỡ đồng
nghiệp; tạo dựng mơi trường học tập và làm việc dân chủ, thân thiện, hợp tác,
an toàn và lành mạnh;


14
e) Phối hợp với giáo viên chủ nhiệm, các giáo viên khác, gia đình học
sinh, Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu niên Tiền phong
Hồ Chí Minh trong dạy học và giáo dục học sinh;
g) Thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.
2. Giáo viên chủ nhiệm, ngoài các nhiệm vụ quy định tại khoản 1 của
Điều này, cịn có những nhiệm vụ sau đây:
a) Xây dựng kế hoạch các hoạt động giáo dục thể hiện rõ mục tiêu, nội
dung, phương pháp giáo dục bảo đảm tính khả thi, phù hợp với đặc điểm học
sinh, với hoàn cảnh và điều kiện thực tế nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của cả lớp
và của từng học sinh;

b) Thực hiện các hoạt động giáo dục theo kế hoạch đã xây dựng;
c) Phối hợp chặt chẽ với gia đình học sinh, với các giáo viên bộ mơn,
Đồn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí
Minh, các tổ chức xã hội có liên quan trong việc hỗ trợ, giám sát việc học tập,
rèn luyện, hướng nghiệp của học sinh lớp mình chủ nhiệm và góp phần huy
động các nguồn lực trong cộng đồng phát triển nhà trường;
d) Nhận xét, đánh giá và xếp loại học sinh cuối kỳ và cuối năm học; đề
nghị khen thưởng và kỷ luật học sinh; đề nghị danh sách học sinh được lên
lớp thẳng, phải kiểm tra lại, phải rèn luyện thêm về hạnh kiểm trong kỳ nghỉ
hè, phải ở lại lớp; hoàn chỉnh việc ghi sổ điểm và học bạ học sinh;
đ) Báo cáo thường kỳ hoặc đột xuất về tình hình của lớp với Hiệu
trưởng.
3. Giáo viên thỉnh giảng cũng phải thực hiện các nhiệm vụ quy định tại
khoản 1 Điều này và các quy định trong hợp đồng thỉnh giảng.


15
4. Giáo viên làm cơng tác Đồn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là giáo
viên trung học được bồi dưỡng về cơng tác Đồn thanh niên Cộng sản Hồ Chí
Minh; có nhiệm vụ tổ chức, quản lý các hoạt động của tổ chức Đoàn trong nhà
trường
5. Giáo viên làm tổng phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí
Minh là giáo viên THCS được bồi dưỡng về công tác Đội Thiếu niên Tiền
phong Hồ Chí Minh; có nhiệm vụ tổ chức, quản lý các hoạt động của tổ chức
Đội trong nhà trường. (Xóa: tham gia các hoạt động với địa phương)
6. Giáo viên làm công tác tư vấn cho học sinh là giáo viên trung học
được đào tạo hoặc bồi dưỡng về nghiệp vụ tư vấn; có nhiệm vụ tư vấn cho
cha mẹ học sinh và học sinh để giúp các em vượt qua những khó khăn gặp
phải trong học tập và sinh hoạt.
Điều 32. Quyền của giáo viên

1. Giáo viên có những quyền sau đây:
a) Được nhà trường tạo điều kiện để thực hiện nhiệm vụ giảng dạy và
giáo dục học sinh;
b) Được hưởng mọi quyền lợi về vật chất, tinh thần và được chăm sóc,
bảo vệ sức khoẻ theo các chế độ, chính sách quy định đối với nhà giáo;
c) Được trực tiếp hoặc thông qua các tổ chức tham gia quản lý nhà trường;
d) Được hưởng lương và phụ cấp (nếu có) khi được cử đi học để nâng
cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ theo quy định hiện hành;
đ) Được cử tham gia các lớp bồi dưỡng, hội nghị chuyên đề để nâng
cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ;


16
e) Được hợp đồng thỉnh giảng và nghiên cứu khoa học tại các trường
và cơ sở giáo dục khác nếu thực hiện đầy đủ những nhiệm vụ quy định tại
Điều 30 của Điều lệ này và được sự đồng ý của Hiệu trưởng ;
g) Được bảo vệ nhân phẩm, danh dự, an toàn thân thể;
h) Được hưởng các quyền khác theo quy định của pháp luật.
2. Giáo viên chủ nhiệm ngoài các quyền quy định tại khoản 1 của Điều
này, cịn có những quyền sau đây:
a) Được dự các giờ học, hoạt động giáo dục khác của học sinh lớp
mình;
b) Được dự các cuộc họp của Hội đồng khen thưởng và Hội đồng kỷ
luật khi giải quyết những vấn đề có liên quan đến học sinh của lớp mình;
c) Được dự các lớp bồi dưỡng, hội nghị chuyên đề về công tác chủ
nhiệm;
d) Được quyền cho phép cá nhân học sinh nghỉ học không quá 3 ngày
liên tục;
đ) Được giảm giờ lên lớp hàng tuần theo quy định khi làm chủ nhiệm
lớp.

3. Giáo viên làm cơng tác Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh,
tổng phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh được hưởng các chế
độ, chính sách theo quy định hiện hành.
4. Hiệu trưởng có thể phân công giáo viên làm công tác tư vấn chuyên
trách hoặc kiêm nhiệm. Giáo viên làm công tác tư vấn được bố trí chỗ làm
việc riêng và được vận dụng hưởng các chế độ chính sách hiện hành.
Điều 33. Trình độ chuẩn được đào tạo của giáo viên