MÔ HÌNH NGHIÊN cứu THUỐC CHỐNG VIÊM GIẢM ĐAU

MƠ HÌNH NGHIÊN CỨU THUỐC CHỐNG

VIÊM, GIẢM ĐAU


MỤC TIÊU
• Thiết kế được nghiên cứu đánh giá tác dụng
chống viêm giảm đau của thuốc


Tác nhân gây
viêm

Sinh lý quá trình viêm

Tổn thương tổ
chức

RL tuần hoàn

Chất TG gây viêm
- Prostaglandin
- Histamin
- Lysosom
- Cytokin
- Bradykinin…

Giãn mạch
 Tính thấm
thốt dịch gỉ
 Thu hút BC

 Chuyển hóa
 Hoại tử mơ

Viêm cấp
Sưng, Nóng, Đỏ, Đau

Tăng sinh và
xơ hóa
Kích thích QT
phân bào
 sinh tế bào
 TC liên kết
TC hạt
Ng bào sợi
Viêm mạn
Phì đại


Viêm ngón chân cái
(Viêm cấp)

Viêm khớp dạng thấp
(Viêm mạn)


Các phương pháp đánh giá tác dụng chống viêm

Triệu chứng
viêm

- Sưng

- Nóng
- Đỏ
- Đau

Sản phẩm
trong viêm

- Sự thốt
dịch gỉ
- Tạo tổ
chức hạt

Cơ chế chống
viêm

Các bệnh
viêm khớp

- Ức chế chất
TG gây viêm

- Viêm
khớp thực
nghiệm

- Viêm khớp
dạng thấp

- Ức chế miễn
dịch

- Bệnh gout
thực
nghiệm

- Bệnh tự
phát


MƠ HÌNH GÂY VIÊM CẤP
VÀ BÁN CẤP
 Mơ hình gây phù

- Phù bàn chân chuột
- Mơ hình gây phù tai chuột
 Mơ hình gây tăng tính thấm thành mạch

 Thốt dịch gỉ viêm
- Mơ hình gây viêm màng phổi
- Mơ hình tạo túi u hạt
 Mơ hình gây ban đỏ


Gây phù bàn chân chuột
Nguyên tắc
Tác nhân gây viêm kích thích giải phóng
histamin, serotonin, prostaglandin → phù
Tiến hành

- Cho chuột
dùng thuốc,
- Đo V chân

Tiêm chất gây viêm
vào bàn chân chuột
Đo V chân chuột
sau 1,3,5,7.

30-60’

Gây chấn thương
chân chuột

Các chất gây viêm: carrageenan,
dextran, kaolin, formandehyt…

Tính % ức chế phù


Mơ hình gây phù bàn chân chuột
bằng carrageenan
Ngày thứ năm

- Chia lơ
- Uống thuốc
hàng ngày

- Uống thuốc
- Gây viêm

V0

V1

V3

V5 giờ

• Thể tích bàn chân sau phải
• Mức độ phù bàn chân sau phải ∆V (%) =*(Vt – Vo)/Vo] 100

8


TØ lƯ phï ch©n cht

V V
t o x 100
V (%) =
V
o
V %: tØ lƯ % tăng thĨ tÝch ch©n cht
V0: thể tích chân chuột trớc khi gây viêm
Vt: thể tích chân chuột sau khi gây viêm t giờ

T l % ức chế phù

I (%)=

ΔVc  ΔVt
ΔVc

 100


Mơ hình gây tăng tính thấm thành mạch
 Ngun tắc
Các chất gây viêm kích thích giải phóng histamin, PG → giãn
mạch → tăng tính thấm thành mạch.
Tiến hành
Tiêm dd xanh
Evan 1%

Dùng thuốc
Nghiên cứu

Gây viêm
(giãn mạch)

Đánh giá
thoát mạch

Các chất gây viêm: Phenethylamin, histamin,oxazolon)
Thơng số đánh giá: Lượng chất màu xanh
evan thốt mạch vào vùng gây viêm:
- Đo diện tích vùng da nhuộm màu,
- Định lượng chất màu bằng đo quang

Mơ hình gây viêm màng phổi
 Ngun tắc
Các chất gây viêm kích thích giải phóng histamin, PG→tăng
tính thấm→thốt dịch màng phổi→viêm màng phổi
 Tiến hành

Tiêm vào khoang
màng phổi carrageenin

Tạo túi khơng
khí ở giữa
lưng

Uống hoặc tiêm
thuốc hàng ngày

Tiêm dầu ba
đậu vào trong
túi

72h

Hút dịch rỉ màng phổi vào
ống chia vạch

Uống thuốc
hàng ngày

Ngày thứ
4 hoặc 5

Mở túi, thu
Lấy dịch


MƠ HÌNH GÂY VIÊM MẠN TÍNH
Mơ hình gây u hạt thực nghiệm
 Nguyên tắc
Cấy vật lạ không hấp thu→tập trung nhiều loại tế bào tạo mô
bào lưới và nguyên bào sợi bao quanh vật lạ→ u hạt.

 Tiến hành

Cấy tác nhân
gây viêm

Dùng thuốc
hàng ngày

Bóc tách
u hạt

Cân

Tác nhân gây viêm: sợi amian, bơng, kính, tinh dầu thơng…


Mơ hình gây viêm đa khớp thực nghiệm
 Ngun tắc
Khi tiêm vào cơ thể chuột chất kích thích là vi khuẩn

→tình trạng viêm đa khớp như trên lâm sàng

Uống thuốc

Tiêm chất
gây viêm

Uống thuốc
hàng ngày

Đánh giá
viêm

Chất gây viêm: Mycoplasma arthritis, Mycobacterium
Đánh giá viêm: độ dày bàn chân


MƠ HÌNH NGHIÊN CỨU TÁC DỤNG
GIẢM ĐAU CỦA THUỐC
1. Giảm đau trung ương
- Hot plate method
- Electrical stimulation of the tail

- Tail immersion test

2. Giảm đau ngoại vi
- Writhing test
- Randall- Selitto test

Cơ chế điều hịa nhận cảm đau

Đường dẫn truyền đau
Kích thích
độc hại

Tạo chất
BK, 5HT, PG

Kthích
Sợi C

Tạo NGF

Viêm

Tạo NO

KT dẫn truyền
XĐ thần kinh

Tạo neuropeptid
(chất P, CGRP)


Vị trí và vai trị sợi C
Sợi A
Sợi A

Sợi C

Hot plate

Electrical stimulation

Randall- Selitto