Cảnh báo khủng hoảng tiền tệ và khủng hoảng hệ thống ngân hàng tại việt nam

B

GIÁO D C VÀ ĐÀO T O

TR

NGÂN HÀNG NHÀ N

NG Đ I H C NGÂN HÀNG TP. H

C VI T NAM

CHÍ MINH

---------------------------

NGUY N TH M PH

NG

C NH BÁO KH NG HO NG TI N T VÀ KH NG
HO NG H TH NG NGÂN HÀNG T I VI T NAM

LU N ÁN TI N Sƾ KINH T

TP. H

CHÍ MINH – NĔM 2017


B

GIÁO D C VÀ ĐÀO T O

TR

NGÂN HÀNG NHÀ N

NG Đ I H C NGÂN HÀNG TP. H

C VI T NAM

CHÍ MINH

---------------------------

NGUY N TH M PH

NG

C NH BÁO KH NG HO NG TI N T VÀ KH NG
HO NG H TH NG NGÂN HÀNG T I VI T NAM

LU N ÁN TI N Sƾ KINH T
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
MÃ S : 62 34 02 01

NG

IH

NG D N KHOA H C

PGS.,TS. H TH THI U DAO

TP. H

CHÍ MINH – NĔM 2017


-i-

L I CAM ĐOAN

Tôi tên là: Nguy n Th Mỹ Ph

ng

Sinh ngày: 10 tháng 08 năm 1979 – t i: Bình Đ nh
Hi n cơng tác t i: Khoa Tài chính Ngân hàng – Tr

ng Đ i h c Cơng nghi p TP. Hồ

Chí Minh, 12 Nguy n Văn B o, P4, Qu n Gị V p, TP. Hồ Chí Minh.
Là h c viên nghiên c u sinh khóa XVIII c a Tr

ng Đ i h c Ngân hàng TP. Hồ Chí

Minh.
Mã s nghiên c u sinh: 10118130011
Cam đoan lu n án: C nh báo kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân hàng

t i Vi t Nam.
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng; Mã s : 62 34 02 01
Ng

ih

ng d n khoa h c: PGS., TS. H Th Thi u Dao

Lu n án này là cơng trình nghiên c u c a riêng tôi, các k t qu nghiên c u có tính đ c
l p riêng, khơng sao chép b t kỳ tài li u nào và ch a đ
này b t kỳ

c cơng b tồn b n i dung

đâu; các s li u, các nguồn trích d n trong lu n án đ

c chú thích nguồn

g c rõ ràng, minh b ch.
Tơi xin hồn tồn ch u trách nhi m v l i cam đoan danh dự c a tơi.
TP. Hồ Chí Minh, ngày 30 tháng 11 năm 2017
Tác gi

Nguy n Th Mỹ Ph

ng


-ii-

L IC M
Tr

N

c h t, tôi xin g i l i c m n sâu s c nh t đ n PGS.,TS H Th Thi u Dao, ng

đã luôn t n tình h

i

ng d n, giúp đỡ và đ ng viên tôi trong su t th i gian tôi thực hi n

lu n án.
Đồng th i, tôi cũng xin chân thành c m n Quý Thầy/Cô Tr

ng Đ i h c Ngân hàng

TP. Hồ Chí Minh nói chung và Khoa Kinh t Qu c t nói riêng, nh ng ng

i đã từng

truy n đ t ki n th c và kinh nghi m nghiên c u cho tôi trong su t q trình tơi h c t p
và nghiên c u t i tr

ng.

Tôi cũng xin bày t l i c m n đ n Quý Thầy/Cô trong h i đồng chuyên đ ti n sĩ, h i
đồng lu n án ti n sĩ các c p và hai Thầy/Cô ph n bi n đ c l p đã có nh ng ý ki n ph n
bi n, góp ý và chỉ d n vô cùng quý báu, giúp tôi hoàn thi n n i dung lu n án.

Cu i cùng, tơi xin chân thành c m n gia đình đã luôn bên c nh tôi và đ n v n i tôi
đang công tác đã t o đi u ki n thu n l i cho tơi có th i gian để hồn thành lu n án.
TP. Hồ Chí Minh, ngày 30 tháng 11 năm 2017
Tác gi

Nguy n Th Mỹ Ph

ng


-iii-

TÓM T T
Lu n án này t p trung nghiên c u v h th ng c nh báo s m kh ng ho ng ti n t và
kh ng ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam trên c s lần đầu tiên tích h p b n
cách ti p c n Signal, Logit/Probit, BMA và 2SLS. Bên c nh đó, lu n án cịn s d ng
ph

ng pháp chỉ s áp lực th tr

ti n t t i Vi t Nam, s d ng ph
k t h p v i tham kh o thêm ph

ng ngo i h i để xác đ nh các giai đo n kh ng ho ng
ng pháp chỉ s d tổn th

ng c a khu vực ngân hàng

ng pháp sự ki n để xác đ nh các giai đo n kh ng

ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam. Ngoài ra, lu n án cũng lần đầu tiên kiểm
ch ng m i quan h nhân qu gi a kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân
hàng t i Vi t Nam. Lu n án đã đ t đ
Th nh t, bằng ph

c các k t qu nghiên c u nh sau:

ng pháp chỉ s áp lực th tr

ng ngo i h i, lu n án xác đ nh Vi t

Nam đã x y ra nh ng cu c kh ng ho ng ti n t ng n h n trong giai đo n 2008–2011.
Th hai, bằng ph

ng pháp chỉ s d tổn th

tham kh o thêm ph

ng c a khu vực ngân hàng, k t h p v i

ng pháp sự ki n, lu n án xác đ nh Vi t Nam đã x y ra kh ng

ho ng h th ng ngân hàng trong giai đo n tháng 01/2009 – tháng 05/2009 và từ tháng
05/2011 – tháng 12/2015.
Th ba, bằng vi c tích h p b n cách ti p c n Signal, Probit, BMA và 2SLS, lu n án đã
tìm th y bằng ch ng chỉ ra 11 bi n s kinh t vĩ mô đ t hi u su t cao trong c nh báo
kh ng ho ng ti n t t i Vi t Nam gồm: Chỉ s giá ch ng khoán tổng h p, tỷ giá thực đa
ph

ng, xu t khẩu, M2/dự tr ngo i h i, ti n g i ngân hàng, dự tr ngo i h i, s nhân

cung ti n M2, chỉ s d tổn th
n

c so v i n

c ngoài, hi n t

ng c a khu vực ngân hàng, chênh l ch lãi su t trong
ng đô la hóa trong n n kinh t và sự tác đ ng c a

kh ng ho ng tài chính tồn cầu 2008.
Th t , bằng vi c tích h p b n cách ti p c n Signal, Probit, BMA và 2SLS, lu n án đã
tìm th y bằng ch ng chỉ ra 15 bi n s kinh t vĩ mô đ t hi u su t cao trong c nh báo
kh ng ho ng h th ng ngân hàng Vi t Nam gồm: Chỉ s giá ch ng khoán tổng h p, tỷ
giá thực đa ph

ng, xu t khẩu, M2/dự tr ngo i h i, ti n g i ngân hàng, dự tr ngo i

h i, s nhân cung ti n M2, tín d ng n i đ a/GDP, l m phát, lãi su t thực, chỉ s áp lực
th tr

ng ngo i h i, s n l

ng công nghi p, nh p khẩu, tỷ l cho vay/tổng ti n g i

ngân hàng và sự tác đ ng c a kh ng ho ng tài chính tồn cầu 2008.
Th năm, k t qu nghiên c u cho th y gi a kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h
th ng ngân hàng t i Vi t Nam tồn t i m i quan h nhân qu hai chi u thông qua sự tác

-iv-

đ ng m nh m c a chỉ s áp lực th tr

ng ngo i h i đ n kh năng kh ng ho ng h

th ng ngân hàng Vi t Nam và c a chỉ s d tổn th

ng c a khu vực ngân hàng đ n kh

năng kh ng ho ng ti n t t i Vi t Nam. Lu n án cũng phát hi n 8 bi n s kinh t vĩ mô
vừa đ t hi u su t cao trong c nh báo kh ng ho ng ti n t , vừa đ t hi u su t cao trong
c nh báo kh ng ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam, bao gồm: Chỉ s giá ch ng
khoán tổng h p, tỷ giá thực đa ph

ng, xu t khẩu, M2/dự tr ngo i h i, ti n g i ngân

hàng, dự tr ngo i h i, s nhân cung ti n M2 và sự tác đ ng c a kh ng ho ng tài chính
tồn cầu 2008.
Th sáu, lu n án đã tính tốn đ

c chuỗi xác su t c nh báo kh ng ho ng ti n t và

kh ng ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam trong m u nghiên c u giai đo n 2002–
2015 và ngoài m u nghiên c u giai đo n tháng 01/2016 – tháng 12/2016 v i c a sổ
c nh báo 24 tháng. Dựa vào xác su t trong m u nghiên c u giai đo n 2014–2015 dao
đ ng từ 0 – 0,46 đ i v i c nh báo kh ng ho ng ti n t , từ 0,1 – 0,46 đ i v i c nh báo
kh ng ho ng h th ng ngân hàng; và xác su t ngoài m u cho giai đo n tháng 01/2016 –
tháng 12/2016 dao đ ng từ 0,1 – 0,33 đ i v i c nh báo kh ng ho ng ti n t ; từ 0,1 –

0,4 đ i v i c nh báo kh ng ho ng h th ng ngân hàng, lu n án dự báo kh năng x y ra
kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam trong giai đo n
2017–2018

m c trung bình th p.

V i nh ng k t qu đ t đ

c từ mơ hình thực nghi m, v mặt h c thu t, lu n án mang

l i đóng góp m i trên c s bổ sung vào kho ng tr ng nghiên c u thông qua cung c p
bằng ch ng thực nghi m v tác đ ng c a hi n t

ng đô la hóa trong n n kinh t đ n

kh năng x y ra kh ng ho ng ti n t và tác đ ng m nh m c a kh ng ho ng tài chính
tồn cầu đ n kh năng x y ra kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân hàng
t i các n n kinh t m i nổi nh và m c a nh Vi t Nam. Đặc bi t, qu c gia có hi n
t

ng đơ la hóa trong n n kinh t có nguy c x y ra kh ng ho ng ti n t cao do các

cu c t n công đầu c ti n t trong b i c nh kinh t vĩ mô b t ổn d

i tác đ ng c a

kh ng ho ng tài chính tồn cầu. Bên c nh đó, lu n án cịn đóng góp thêm bằng ch ng
v tính d tổn th

ng trong khu vực ngân hàng t i các qu c gia m i nổi s tác đ ng

đáng kể gây nên tình tr ng căng thẳng ti n t trên th tr

ng ngo i h i và v lâu dài có

thể gây ra kh ng ho ng ti n t . Nghiên c u ti p t c c ng c bằng ch ng v tình tr ng
áp lực trên th tr

ng ngo i h i có tác đ ng làm tăng kh năng kh ng ho ng h th ng

ngân hàng t i các qu c gia m i nổi. Ngoài ra, lu n án xác đ nh sự tích h p c b n cách


-v-

ti p c n Signal, Logit/Probit, BMA và 2SLS trong c nh báo kh ng ho ng ti n t và
kh ng ho ng h th ng ngân hàng s phát huy h t l i th c a từng cách ti p c n, mang
l i hi u qu t i u trong c nh báo kh ng ho ng.
Xét trong b i c nh Vi t Nam nói riêng, lu n án mang l i đóng góp m i v ph

ng pháp

ti p c n và đóng góp nh ng bằng ch ng thực nghi m khẳng đ nh vai trò quan tr ng c a
các bi n s kinh t vĩ mô đ i v i lĩnh vực c nh báo s m kh ng ho ng ti n t và kh ng
ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam, đ m b o giá tr k thừa cho các nghiên c u có
liên quan t i Vi t Nam. Lu n án đã tìm th y bằng ch ng v m i quan h nhân qu hai
chi u gi a kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam đồng
th i phát hi n h th ng các bi n s kinh t vĩ mơ vừa có kh năng c nh báo kh ng
ho ng ti n t , vừa có kh năng c nh báo kh ng ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t
Nam. Lu n án đã tính đ

c chuỗi xác su t c nh báo s m kh ng ho ng ti n t và kh ng

ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam, từ đó dự báo kh năng kh ng ho ng ti n t và
kh ng ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam trong t

ng lai. Cu i cùng, lu n án có

đóng góp quan tr ng v hàm ý chính sách nhằm tăng c

ng c nh báo s m, h n ch r i

ro x y ra kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam đồng
th i hoàn thi n h th ng c nh báo này trong t

ng lai.


-vi-

M CL C
L I CAM ĐOAN .................................................................................................................. i
L I C M N ....................................................................................................................... ii
TÓM T T ............................................................................................................................ iii
M C L C............................................................................................................................ vi
DANH M C CÁC CH

VI T T T ................................................................................ xiv

DANH M C B NG ......................................................................................................... xvii

DANH M C HÌNH ............................................................................................................ xx
CH

NG 1: GI I THI U ................................................................................................... 1

1.1 V n đ nghiên c u ....................................................................................................... 1
1.1.1 B i c nh h c thu t ................................................................................................. 1
1.1.2 B i c nh thực ti n .................................................................................................. 3
1.2 M c tiêu nghiên c u và câu h i nghiên c u .............................................................. 14
1.2.1 M c tiêu nghiên c u ............................................................................................ 14
1.2.2 Câu h i nghiên c u .............................................................................................. 14
1.3 Đ i t
1.4 Ph

ng nghiên c u và ph m vi nghiên c u........................................................... 14
ng pháp nghiên c u ........................................................................................... 15

1.5 Ý nghĩa c a nghiên c u ............................................................................................. 15
1.5.1 Ý nghĩa khoa h c ................................................................................................. 15
1.5.2 Ý nghĩa thực ti n ................................................................................................. 17
1.6 Quy trình nghiên c u ................................................................................................. 17
1.7 C u trúc c a nghiên c u ............................................................................................ 19
1.8 K t lu n ch
CH

ng 1 ...................................................................................................... 19

NG 2: C S LÝ THUY T V C NH BÁO KH NG HO NG TI N T VÀ

KH NG HO NG H TH NG NGÂN HÀNG ................................................................ 20

2.1 Tổng quan v kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân hàng .................. 20
2.1.1 Kh ng ho ng ti n t ............................................................................................. 21
2.1.1.1 Đ nh nghĩa kh ng ho ng ti n t .................................................................... 21
2.1.1.2 Nguyên nhân c a kh ng ho ng ti n t ......................................................... 22
2.1.2 Kh ng ho ng h th ng ngân hàng ....................................................................... 27
2.1.2.1 Đ nh nghĩa kh ng ho ng h th ng ngân hàng ............................................... 27
2.1.2.2 Nguyên nhân c a kh ng ho ng h th ng ngân hàng ..................................... 30


-vii-

2.1.3 M i quan h nhân qu gi a kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng
ngân hàng ...................................................................................................................... 34
2.2 H th ng c nh báo s m kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân hàng .. 35
2.2.1 Xác đ nh các giai đo n kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân
hàng............................................................................................................................... 36
2.2.1.1 Xác đ nh các giai đo n kh ng ho ng ti n t .................................................. 36
2.2.1.2 Xác đ nh các giai đo n kh ng ho ng h th ng ngân hàng ............................ 37
2.2.2 Xác đ nh các chỉ s c nh báo s m kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h
th ng ngân hàng ti m năng ........................................................................................... 41
2.2.2.1 Nhóm các chỉ s kinh t trong n

c .............................................................. 42

2.2.2.2 Nhóm các chỉ s kinh t toàn cầu .................................................................. 51
2.2.3 Các cách ti p c n trong c nh báo s m kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h
th ng ngân hàng ............................................................................................................ 53
2.2.3.1 Mơ hình Signal .............................................................................................. 53
2.2.3.2 Mơ hình Logit/Probit ..................................................................................... 56
2.2.3.3 Ph

ng pháp BMA ........................................................................................ 58

2.2.3.4 Ph

ng pháp 2SLS ........................................................................................ 59

2.2.3.5 Mơ hình Markov Switching .......................................................................... 60
2.2.3.6 Mơ hình m ng thần kinh nhân t o ANNs...................................................... 61
2.2.3.7 Mơ hình Neuro Fuzzy.................................................................................... 62
2.3 Các nghiên c u tr

c v c nh báo kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng

ngân hàng ......................................................................................................................... 64
2.3.1 Các nghiên c u tr

c s d ng mơ hình Signal ................................................... 64

2.3.1.1 Các nghiên c u tr

c s d ng mơ hình Signal trong c nh báo kh ng

ho ng ti n t .............................................................................................................. 64
2.3.1.2 Các nghiên c u tr

c s d ng mơ hình Signal trong c nh báo kh ng

ho ng h th ng ngân hàng ......................................................................................... 65
2.3.1.3 Các nghiên c u tr

c s d ng mơ hình Signal trong c nh báo kh ng

ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân hàng ................................................... 66
2.3.2 Các nghiên c u tr

c s d ng mơ hình Logit/Probit .......................................... 67

2.3.2.1 Các nghiên c u tr

c s d ng mơ hình Logit/Probit trong c nh báo kh ng

ho ng ti n t .............................................................................................................. 67


-viii-

2.3.2.2 Các nghiên c u tr

c s d ng mô hình Logit/Probit trong c nh báo kh ng

ho ng h th ng ngân hàng ......................................................................................... 68
2.3.2.3 Các nghiên c u tr

c s d ng mơ hình Logit/Probit trong c nh báo kh ng

ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân hàng ................................................... 69
2.3.3 Các nghiên c u tr

c s d ng ph

ng pháp BMA ............................................. 70

2.3.4 Các nghiên c u tr

c s d ng ph

ng pháp 2SLS ............................................. 71

2.3.5 Các nghiên c u tr

c s d ng mơ hình Markov Switching ................................ 71

2.3.6 Các nghiên c u tr

c s d ng mơ hình ANNs ................................................... 71

2.3.7 Các nghiên c u tr

c s d ng mơ hình Neuro Fuzzy ......................................... 72

2.3.8 Các nghiên c u tr

c s d ng k t h p các cách ti p c n .................................... 72

2.3.8.1 Các nghiên c u tr

c s d ng k t h p các cách ti p c n trong c nh báo

kh ng ho ng ti n t ................................................................................................... 72

2.3.8.2 Các nghiên c u tr

c s d ng k t h p các cách ti p c n trong c nh báo

kh ng ho ng h th ng ngân hàng .............................................................................. 73
2.3.8.3 Các nghiên c u tr

c s d ng k t h p các cách ti p c n trong c nh báo

kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân hàng ........................................ 73
2.4 K t lu n ch
CH

NG 3: PH

3.1 Ph

ng 2 ...................................................................................................... 76
NG PHÁP NGHIÊN C U VÀ D

LI U ........................................ 78

ng pháp nghiên c u ........................................................................................... 78

3.1.1 Xác đ nh các giai đo n kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân
hàng t i Vi t Nam ......................................................................................................... 78
3.1.1.1 Xác đ nh các giai đo n kh ng ho ng ti n t t i Vi t Nam ............................ 78
3.1.1.2 Xác đ nh các giai đo n kh ng ho ng h th ng ngân hàng Vi t Nam ........... 79
3.1.2 Xác đ nh m i quan h nhân qu gi a kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h
th ng ngân hàng t i Vi t Nam ...................................................................................... 81

3.1.3 Xác đ nh các chỉ s c nh báo s m kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h
th ng ngân hàng ti m năng t i Vi t Nam ..................................................................... 82
3.1.3.1 Xác đ nh các chỉ s c nh báo s m kh ng ho ng ti n t ti m năng t i Vi t
Nam ........................................................................................................................... 82
3.1.3.2 Xác đ nh các chỉ s c nh báo s m kh ng ho ng h th ng ngân hàng ti m
năng t i Vi t Nam...................................................................................................... 91


-ix-

3.1.4 Các cách ti p c n trong c nh báo s m kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h
th ng ngân hàng t i Vi t Nam ...................................................................................... 95
3.1.4.1 Lựa ch n cách ti p c n phù h p trong h th ng c nh báo s m kh ng
ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam .............................. 95
3.1.4.2 Mô hình Signal .............................................................................................. 98
3.1.4.3 Mơ hình Logit/Probit ..................................................................................... 99
3.1.4.4 Ph

ng pháp BMA ...................................................................................... 100

3.1.4.5 Ph

ng pháp 2SLS ...................................................................................... 100

3.2 D li u nghiên c u................................................................................................... 101
3.3 K t lu n ch
CH

ng 3 .................................................................................................... 102

NG 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N .......................................... 103

4.1 Các giai đo n kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t
Nam ................................................................................................................................ 103
4.1.1 Các giai đo n kh ng ho ng ti n t t i Vi t Nam ............................................... 103
4.1.2 Các giai đo n kh ng ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam ......................... 109
4.2 Kiểm đ nh m i quan h nhân qu gi a kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h
th ng ngân hàng t i Vi t Nam ....................................................................................... 113
4.2.1 Kiểm đ nh nghi m đ n v .................................................................................. 113
4.2.2 Lựa ch n đ tr t i u c a mơ hình VAR ......................................................... 113
4.2.3 Kiểm đ nh tính ổn đ nh c a mơ hình VAR ........................................................ 114
4.2.4 Kiểm đ nh nhân qu Granger............................................................................. 114
4.3 C nh báo kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam
theo cách ti p c n Signal ............................................................................................... 115
4.3.1 C nh báo kh ng ho ng ti n t t i Vi t Nam theo mơ hình Signal .................... 115
4.3.1.1 Giá tr ng ỡng và tỷ l nhi u tín hi u c a các chỉ s c nh báo kh ng
ho ng ti n t t i Vi t Nam ....................................................................................... 115
4.3.1.2 Chuỗi chỉ s tổng h p và xác su t c nh báo kh ng ho ng ti n t t i Vi t
Nam theo mơ hình Signal ........................................................................................ 117
4.3.2 C nh báo kh ng ho ng h th ng ngân hàng Vi t Nam theo mơ hình Signal .... 119
4.3.2.1 Giá tr ng ỡng và tỷ l nhi u tín hi u c a các chỉ s c nh báo kh ng
ho ng h th ng ngân hàng Vi t Nam ...................................................................... 119


-x-

4.3.2.2 Chuỗi chỉ s tổng h p và xác su t c nh báo kh ng ho ng h th ng ngân
hàng Vi t Nam theo mơ hình Signal ....................................................................... 119
4.4 C nh báo kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam
theo mơ hình Probit........................................................................................................ 121

4.4.1 C nh báo kh ng ho ng ti n t t i Vi t Nam theo mơ hình Probit ..................... 121
4.4.1.1 K t qu

cl

ng mơ hình Probit trong c nh báo kh ng ho ng ti n t t i

Vi t Nam ................................................................................................................. 121
4.4.1.2 Kiểm đ nh tỷ l dự báo đúng và m c đ phù h p c a mơ hình Probit trong
c nh báo kh ng ho ng ti n t t i Vi t Nam ............................................................ 123
4.4.1.3 Xác su t c nh báo kh ng ho ng ti n t t i Vi t Nam theo mơ hình Probit 123
4.4.2 C nh báo kh ng ho ng h th ng ngân hàng Vi t Nam theo mơ hình Probit .... 124
4.4.2.1 K t qu

cl

ng mơ hình Probit trong c nh báo kh ng ho ng h th ng

ngân hàng Vi t Nam ................................................................................................ 124
4.4.2.2 Kiểm đ nh tỷ l dự báo đúng và m c đ phù h p c a mơ hình Probit trong
c nh báo kh ng ho ng h th ng ngân hàng Vi t Nam ............................................ 126
4.4.2.3 Xác su t c nh báo kh ng ho ng h th ng ngân hàng Vi t Nam theo mơ
hình Probit ............................................................................................................... 126
4.5 C nh báo kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam
theo ph

ng pháp BMA ................................................................................................ 127

4.5.1 C nh báo kh ng ho ng ti n t t i Vi t Nam theo BMA.................................... 127
4.5.2 C nh báo kh ng ho ng h th ng ngân hàng Vi t Nam theo BMA ................... 129

4.6 C nh báo kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam
theo cách ti p c n 2SLS ................................................................................................. 131
4.7 Tổng h p k t qu

cl

ng c nh báo kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h

th ng ngân hàng t i Vi t Nam theo các cách ti p c n Signal, Probit, BMA, 2SLS ...... 133
4.8 Th o lu n k t qu nghiên c u .................................................................................. 136
4.8.1 Các chỉ s có kh năng c nh báo s m kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h
th ng ngân hàng t i Vi t Nam .................................................................................... 137
4.8.1.1 Cung ti n M2/dự tr ngo i h i .................................................................... 137
4.8.1.2 S nhân cung ti n M2 .................................................................................. 139
4.8.1.3 Dự tr ngo i h i .......................................................................................... 140
4.8.1.4 Xu t khẩu .................................................................................................... 141


-xi-

4.8.1.5 Chỉ s giá ch ng khoán tổng h p ................................................................ 143
4.8.1.6 Ti n g i ngân hàng ...................................................................................... 144
4.8.1.7 Tỷ giá thực ................................................................................................... 144
4.8.1.8 Sự tác đ ng c a kh ng ho ng tài chính tồn cầu 2008 .............................. 146
4.8.2 Các chỉ s có kh năng c nh báo s m kh ng ho ng ti n t t i Vi t Nam ......... 146
4.8.2.1 Chỉ s d tổn th

ng c a khu vực ngân hàng ............................................. 146

4.8.2.2 Chênh l ch lãi su t trong n

4.8.2.3 Hi n t

c so v i n

c ngồi ...................................... 147

ng đơ la hóa ................................................................................... 147

4.8.3 Các chỉ s có kh năng c nh báo s m kh ng ho ng h th ng ngân hàng Vi t
Nam............................................................................................................................. 148
4.8.3.1 Tăng tr

ng tín d ng n i đ a/GDP .............................................................. 148

4.8.3.2 L m phát ...................................................................................................... 149
4.8.3.3 Lãi su t thực ................................................................................................ 150
4.8.3.4 Tỷ l cho vay/tổng ti n g i ngân hàng ........................................................ 151
4.8.3.5 Chỉ s áp lực th tr
4.8.3.7 S n l
4.9 K t lu n ch
CH

ng ngo i h i ............................................................... 153

ng công nghi p ................................................................................ 154
ng 4 .................................................................................................... 155

NG 5: K T LU N VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH .................................................. 157

5.1 K t lu n .................................................................................................................... 157

5.1.1 V m c tiêu nghiên c u ..................................................................................... 157
5.1.2 V gi thuy t nghiên c u ................................................................................... 157
5.1.3 V k t qu nghiên c u ....................................................................................... 159
5.2 Các hàm ý chính sách .............................................................................................. 160
5.2.1 Tăng c

ng c nh báo s m kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng

ngân hàng t i Vi t Nam .............................................................................................. 160
5.2.1.1 Tăng c

ng c nh báo s m kh ng ho ng ti n t t i Vi t Nam .................... 160

5.2.1.2 Tăng c

ng c nh báo s m kh ng ho ng h th ng ngân hàng Vi t Nam .... 161

5.2.2 M t s hàm ý chính sách v đi u hành vĩ mô nhằm h n ch r i ro kh ng
ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam ............................... 161
5.2.2.1 Đi u hành tỷ giá .......................................................................................... 161
5.2.2.2 Đi u hành lãi su t ........................................................................................ 163
5.2.2.3 Kiểm soát cung ti n ..................................................................................... 164


-xii-

5.2.2.4 Tăng c

ng dự tr ngo i h i ....................................................................... 164

5.2.2.5 Kiểm sốt tăng tr

ng tín d ng ................................................................... 165

5.2.2.6 Kiểm soát l m phát ...................................................................................... 166
5.2.2.7 Phát triển th tr

ng ch ng khoán ............................................................... 167

5.2.2.8 Phát triển xu t khẩu b n v ng, qu n lý chặt ch nh p khẩu ....................... 168
5.2.2.9 Đ m b o thanh kho n cho các ngân hàng th
5.2.2.10 Tăng c

ng m i Vi t Nam ............... 169

ng huy đ ng ti n g i và h n ch r i ro rút ti n g i đ t bi n

trong h th ng ngân hàng ........................................................................................ 169
5.2.2.11 Ti p t c kh c ph c tình tr ng đơ la hóa .................................................... 170
5.2.3 Hoàn thi n h th ng c nh báo s m kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h
th ng ngân hàng t i Vi t Nam .................................................................................... 170
5.3 Đóng góp m i c a lu n án ....................................................................................... 171
5.3.1 Đóng góp m i v mặt h c thu t ........................................................................ 171
5.3.2 Đóng góp m i v mặt thực ti n ......................................................................... 172
5.4 H n ch c a lu n án và h
5.5 K t lu n ch

ng nghiên c u ti p theo ............................................... 173

ng 5 .................................................................................................... 173

CÁC CƠNG TRÌNH KHOA H C ĐÃ CÔNG B C A TÁC GI ............................... 174
TÀI LI U THAM KH O................................................................................................. 176
PH L C .......................................................................................................................... 196
Ph l c 1: Nguyên t c phân lo i ba thành phần c a Minsky ............................................ 196
Ph l c 2: Tỷ tr ng th

ng m i hai chi u c a Vi t Nam v i 10 đ i tác th

ng m i

chính .................................................................................................................................. 197
Ph l c 3: Th ng kê mô t sau khi x lý các bi n ............................................................ 198
Ph l c 4: Chỉ s EMP c a Vi t Nam giai đo n 2002–2015 ............................................ 199
Ph l c 5: Chỉ s BSF c a Vi t Nam giai đo n 2002–2015 ............................................. 200
Ph l c 6: Chỉ s c nh báo tổng h p và xác su t c nh báo KHTT t i Vi t Nam giai
đo n 2002–2015 theo mơ hình Signal .............................................................................. 203
Ph l c 7: Chỉ s c nh báo tổng h p và xác su t c nh báo KHHTNH Vi t Nam giai
đo n 2002–2015 theo mơ hình Signal .............................................................................. 211
Ph l c 8: Chuỗi xác su t c nh báo KHTT t i Vi t Nam theo mơ hình Probit giai đo n
2002–2015 ......................................................................................................................... 219


-xiii-

Ph l c 9: Chuỗi xác su t c nh báo KHHTNH Vi t Nam theo mơ hình Probit giai đo n
2002–2015 ......................................................................................................................... 220
Ph l c 10: Tỷ giá thực đa ph

ng c a Vi t Nam giai đo n 2002–2015 ......................... 221

Ph l c 11: K t qu kiểm đ nh tỷ l dự báo đúng c a mô hình Probit trong c nh báo
KHTT t i Vi t Nam .......................................................................................................... 223
Ph l c 12: K t qu kiểm đ nh tỷ l dự báo đúng c a mô hình Probit trong c nh báo
KHHTNH Vi t Nam ......................................................................................................... 223
Ph l c 13: K t qu kiểm đ nh m c đ phù h p c a mơ hình Probit (The HosmerLemeshow Test) trong c nh báo KHTT t i Vi t Nam ...................................................... 224
Ph l c 14: K t qu kiểm đ nh m c đ phù h p c a mơ hình Probit (The HosmerLemeshow Test) trong c nh báo KHHTNH Vi t Nam .................................................... 224
Ph l c 15: K t qu

cl

ng mơ hình Probit trong c nh báo KHTT t i Vi t Nam ...... 225

Ph l c 16: K t qu

cl

ng BMA trong c nh báo KHTT t i Vi t Nam ..................... 227

Ph l c 17: K t qu

cl

ng mơ hình Probit trong c nh báo KHHTNH Vi t Nam ..... 228

Ph l c 18: K t qu

cl

ng BMA trong c nh báo KHHTNH Vi t Nam .................... 229

Ph l c 19: Kiểm đ nh nghi m đ n v các bi n gi i thích trong mơ hình c nh báo
KHTT và KHHTNH ......................................................................................................... 231
Ph l c 20: Các kiểm đ nh khuy t t t cho mơ hình c nh báo KHTT t i Vi t Nam ......... 232
Ph l c 21: Các kiểm đ nh khuy t t t cho mô hình c nh báo KHHTNH Vi t Nam ........ 234
Ph l c 22: Các kiểm đ nh và

cl

ng mơ hình VAR .................................................. 236

Ph l c 23: Các kiểm đ nh lo i b bi n trong mơ hình Probit c nh báo KHTT t i Vi t
Nam ................................................................................................................................... 240
Ph l c 24: Các kiểm đ nh lo i b bi n trong mơ hình Probit c nh báo KHHTNH Vi t
Nam ................................................................................................................................... 242
Ph l c 25: Kiểm đ nh Chow-test ch ng minh d li u g c có sự đ t gãy t i các th i
điểm x y ra KHTT và KHHTNH ..................................................................................... 244
Ph l c 26: K t qu

cl

ng mơ hình h ph

ng trình đồng th i 2SLS trong c nh

báo KHTT và KHHTNH t i Vi t Nam ............................................................................. 246


-xiv-

DANH M C CÁC CH

Vi t t t

ADB

VI T T T

Ti ng Vi t

Ngân hàng Phát triển Châu Á

Ti ng Anh

Asian Development Bank

ADF

Augmented Dickey-Fuller

ANNs

Artificial Neural Networks

BMA

Bayesian Model Averaging

BSF

Tính d tổn th

ng c a khu vực ngân

hàng

Banking Sector Fragility

CSTK

Chính sách tài khóa

CSTT

Chính sách ti n t

EMP

Áp lực th tr

FDI

Đầu t trực ti p n

GDP

Tổng s n phẩm qu c n i

GSO

Tổng c c Th ng kê Vi t Nam

HTNH

H th ng ngân hàng

ICOR

H s đầu t tăng tr

IFS

Th ng kê Tài chính Qu c t

International Financial Statistics

IMF

Quỹ Ti n t Qu c t

International Monetary Fund

ng ngo i h i
c ngoài

ng

Exchange Market Pressure
Foreign Direct Investment
Gross Domestic Product

General

Statistics

Office

of

Vietnam

Incremental Capital - Output
Ratio


-xv-

Vi t t t

Ti ng Vi t

KHHTNH

Kh ng ho ng h th ng ngân hàng

KHTC

Kh ng ho ng tài chính

KHTT

Kh ng ho ng ti n t

NHNN

Ngân hàng Nhà n

NHTM

Ngân hàng th

NHTW

Ngân hàng trung

OECD

Tổ ch c H p tác và Phát triển Kinh t

OLS

Bình ph

PIP

Xác su t h u nghi m thu nh n

c

ng m i
ng

ng t i thiểu

Organization for Economic Cooperation and Development
Ordinary Least Squares

PP

Posterior Inclusion Probability
Phillips-Perron

TGHĐ

Tỷ giá h i đối

2SLS

Bình ph

USD

Đơ la Mỹ

VAMC

Ti ng Anh

ng t i thiểu hai giai đo n

Two Stage Least Squares

Công ty qu n lý Tài s n c a các tổ Vietnam

Asset

Management

ch c tín d ng Vi t Nam

Company

VAR

Tự hồi qui vect

Vector Autoregressive

VCB

Ngân hàng Ngo i th

ng Vi t Nam


-xvi-

Vi t t t

Ti ng Vi t

VIF

H s phóng đ i ph

VND

Đồng Vi t Nam

ng sai

WDI

Ti ng Anh

Variance Inflation Factor

World Development Indicators

WEF

Di n đàn Kinh t Th gi i

World Economic Forum

WTO

Tổ ch c Th

World Trade Organization

ng m i Th gi i


-xvii-

DANH M C B NG

STT

S B ng

1

B ng 1.1

2

B ng 1.2

Tên B ng
Tăng tr

Trang

ng kinh t Vi t Nam giai đo n 2002–2015

L m phát, cung ti n và tăng tr

ng tín d ng t i Vi t

Nam giai đo n 2002–2015
Dự tr ngo i h i, dự tr ngo i h i/n n

3

B ng 1.3

tháng nh p khẩu t

ng đ

7
8

c ngoài và s

ng c a Vi t Nam giai đo n

8

2002–2015
4

B ng 1.4

Thâm h t ngân sách c a Vi t Nam giai đo n 2002–2015

5

B ng 1.5

6

B ng 1.6

7

B ng 1.7

8

B ng 2.1

9

B ng 2.2

10

B ng 2.3

11

B ng 2.4

12

B ng 2.5

Ma tr n c a chỉ s tín hi u

54

13

B ng 2.6

Giá tr St và xác su t x y ra kh ng ho ng có đi u ki n

55

14

B ng 3.1

Các chỉ s c nh báo s m KHTT ti m năng t i Vi t Nam

83

15

B ng 3.2

16

B ng 3.3

Cán cân th

ng m i, tài kho n vãng lai/GDP, cán cân

tổng thể/GDP c a Vi t Nam giai đo n 2002–2015
N n

c ngoài c a Vi t Nam giai đo n 2002–2015

Đ sâu tài chính c a Vi t Nam và m t s n

c giai đo n

2002–2015
Tổng h p các đặc tr ng c a các đ nh nghĩa KHTT
Tổng h p các đặc tr ng c a b n th h các mơ hình
KHTT
Tổng h p các đặc tr ng c a các đ nh nghĩa KHHTNH
Nh ng thay đổi trong chỉ s BSF và 5 giai đo n c a m t
cu c KHHTNH

Các chỉ s c nh báo s m KHHTNH ti m năng t i Vi t
Nam
Th ng kê mô t d li u g c c a các bi n

9
9
10
10
22
27
29
40

92
101


-xviii-

STT

S B ng

Tên B ng

Trang

17

B ng 4.1

Chỉ s EMP và các giai đo n KHTT t i Vi t Nam

103

18

B ng 4.2

Tỷ giá USD/VND giai đo n 2002–2007

105

19

B ng 4.3

Tỷ giá USD/VND giai đo n 2008–2015

106

20

B ng 4.4

21

B ng 4.5

22

B ng 4.6

23

B ng 4.7

Ng ỡng dự báo kh thi c a các chỉ s c nh báo KHTT

115

24

B ng 4.8

Tỷ l nhi u tín hi u c a các chỉ s c nh báo KHTT

116

25

B ng 4.9

26

B ng 4.10

27

B ng 4.11

28

B ng 4.12

29

B ng 4.13

Các giai đo n d tổn th
đo n 2002–2015

K t qu kiểm đ nh Pairwise Granger Causality Tests
K t qu

B ng 4.14

kiểm đ nh VAR Granger Causality/Block

Exogeneity Wald Tests

Ng ỡng dự báo kh thi và tỷ l nhi u tín hi u c a các chỉ
s c nh báo s m KHHTNH Vi t Nam
K t qu

cl

ng mơ hình Probit c nh báo KHTT Vi t

Nam
K t qu

c l

ng mơ hình Probit trong c nh báo

KHHTNH Vi t Nam
K t qu

cl

ng BMA trong c nh báo KHTT t i Vi t

cl

ng BMA trong c nh báo KHHTNH Vi t

cl

ng h ph

Nam
K t qu
Nam
K t qu

30

ng trong HTNH Vi t Nam giai

111
114
114

119
122
125
126
129

ng trình đồng th i theo cách

ti p c n 2SLS trong c nh báo KHTT và KHHTNH t i

131

Vi t Nam
Tổng h p k t qu
31

B ng 4.15

c l

ng b n cách ti p c n Probit,

BMA, Signal và 2SLS trong c nh báo KHTT t i Vi t
Nam

133


-xix-

STT

S B ng

Tên B ng
Tổng h p k t qu

32

B ng 4.16

c l

Trang

ng b n cách ti p c n Probit,

BMA, Signal và 2SLS trong c nh báo KHHTNH Vi t

134

Nam
33

B ng 4.17

34

B ng 5.1

Tỷ l cho vay/tổng ti n g i c a m t s NHTM Vi t Nam
giai đo n 2007–2015
Tóm t t k t qu kiểm đ nh các gi thuy t

151
157

-xx-

DANH M C HÌNH

STT

S Hình

1

Hình 1.1

2

Hình 1.2

Quy trình nghiên c u c a lu n án

18

3

Hình 2.1

Biểu di n đồ h a c a m ng n -ron nhân t o

62

4

Hình 2.2

Ki n trúc Neuro Fuzzy v i hai đầu vào

63

5

Hình 2.3

Khung phân tích c nh báo KHTT và KHHTNH

77

6

Hình 3.1

7

Hình 4.1

8

Hình 4.2

9

Hình 4.3

10

Hình 4.4

Tên Hình
Tỷ l n x u trong HTNH Vi t Nam giai đo n 2002 –
2015

Tỷ l đơ la hóa ti n g i t i Vi t Nam giai đo n 2002–
2015
Chỉ s EMP c a Vi t Nam giai đo n 2002–2015
Chỉ s d tổn th

ng c a khu vực ngân hàng Vi t Nam

giai đo n 2002–2015
Tỷ l tín d ng/tổng ti n g i ngân hàng giai đo n 2002–
2015
Chuỗi chỉ s tổng h p và xác su t c nh báo KHTT t i
Vi t Nam theo mơ hình Signal giai đo n 2002–2015

Trang

11

87
104
110
112
117

Chuỗi chỉ s tổng h p và xác su t c nh báo KHTT t i
11

Hình 4.5

Vi t Nam theo mơ hình Signal giai đo n tháng

118

01/2016 – tháng 12/2016
12

Hình 4.6

Chuỗi chỉ s tổng h p và xác su t c nh báo KHHTNH
Vi t Nam theo mô hình Signal giai đo n 2002–2015

120

Chuỗi chỉ s tổng h p và xác su t c nh báo KHHTNH
13

Hình 4.7

Vi t Nam theo mơ hình Signal giai đo n tháng

120

01/2016 – tháng 12/2016

14

Hình 4.8

Chuỗi xác su t c nh báo KHTT t i Vi t Nam theo mơ
hình Probit giai đo n 2002–2015

124


-xxi-

STT

S Hình

15

Hình 4.9

16

Hình 4.10

Tên Hình

Trang

Chuỗi xác su t c nh báo KHTT t i Vi t Nam theo mơ
hình Probit giai đo n tháng 01/2016 – tháng 12/2016

Chuỗi xác su t c nh báo KHHTNH Vi t Nam theo mơ
hình Probit giai đo n 2002–2015

124
127

Chuỗi xác su t c nh báo KHHTNH Vi t Nam theo mơ
17

Hình 4.11

hình Probit trong giai đo n tháng 01/2016 – tháng

127

12/2016
18

Hình 4.12

19

Hình 4.13

20

Hình 4.14

21

Hình 4.15

22

Hình 4.16

23

Hình 4.17

24

Hình 4.18

25

Hình 4.19

26

Hình 4.20

27

Hình 4.21

K t qu

cl

ng BMA dựa trên 100 mơ hình t t nh t

trong c nh báo KHTT t i Vi t Nam
K t qu

cl

ng BMA dựa trên 100 mơ hình t t nh t

trong c nh báo KHHTNH Vi t Nam
Cung ti n M2/dự tr ngo i h i c a Vi t Nam giai đo n
2002–2015
Tăng tr

ng M2/dự tr ngo i h i, cung ti n M2 và dự

tr ngo i h i c a Vi t Nam giai đo n 2002–2015
S nhân cung ti n M2 c a Vi t Nam giai đo n 2002–
2015
Tăng tr

ng s nhân cung ti n M2 c a Vi t Nam giai

đo n 2002–2015
Tăng tr

ng dự tr

ngo i h i Vi t Nam giai đo n

2002–2015
Tăng tr

ng xu t khẩu Vi t Nam giai đo n 2002–2015

Giá tr xu t nh p khẩu và cán cân th

ng m i Vi t

Nam giai đo n 2002–2015
Bi n đ ng chỉ s giá ch ng khoán tổng h p Vi t Nam
giai đo n 2002–2015

128

130
138
138
139
140
141
142
142
143


-xxii-

STT

S Hình

28

Hình 4.22

29

Hình 4.23

30

Hình 4.24

31

Hình 4.25

32

Hình 4.26

33

Hình 4.27

34

Hình 4.28

L m phát Vi t Nam giai đo n 2002–2015

150

35

Hình 4.29

Lãi su t thực c a Vi t Nam giai đo n 2002–2015

150

36

Hình 4.30

37

Hình 4.31

38

Hình 4.32

Tên Hình
Tăng tr

Trang

ng ti n g i ngân hàng Vi t Nam giai đo n

2002–2015
Tỷ giá danh nghĩa đa ph

ng và tỷ giá thực đa ph

ng

c a Vi t Nam giai đo n 2002–2015
Tăng tr

ng tỷ giá thực đa ph

ng c a Vi t Nam giai

đo n 2002–2015
Chênh l ch lãi su t trong n

c so v i n

c ngoài giai

đo n 2002–2015
Tăng tr

ng FCD/M2 t i Vi t Nam giai đo n 2002–

2015
Tăng tr

ng tín d ng n i đ a/GDP giai đo n 2002–

2015

Tăng tr

ng cho vay/tổng ti n g i ngân hàng Vi t

Nam giai đo n 2002–2015
Tăng tr

ng nh p khẩu Vi t Nam giai đo n 2002–

2015
Tăng tr

ng s n l

đo n 2002–2015

ng công nghi p Vi t Nam giai

144
145
146
147
148
149

152

154
154


-1-

CH

NG 1: GI I THI U

1.1 Vấn đ nghiên c u
V n đ nghiên c u c a lu n án đ

c xác đ nh dựa trên b i c nh nghiên c u gồm b i

c nh h c thu t và b i c nh thực ti n.
1.1.1 B i c nh h c thu t
Dựa trên c s l

c kh o nh ng nghiên c u tr

c liên quan đ n h th ng c nh báo s m

kh ng ho ng ti n t (KHTT) và kh ng ho ng h th ng ngân hàng (KHHTNH) trên th
gi i, có thể th y lĩnh vực nghiên c u này đã phát triển r t m nh m trong h n 40 năm
qua cùng v i m t kh i l

ng nghiên c u r t đồ s v khía c nh lý thuy t l n thực

nghi m. Các cơng trình nghiên c u thực nghi m v h th ng c nh báo s m KHTT và

KHHTNH r t nhi u, đặc bi t kể từ sau cu c kh ng ho ng tài chính (KHTC) Châu Á
1997–1998. Sự ra đ i h th ng c nh báo s m KHTT và KHHTNH theo th i gian đã hỗ
tr đáng kể cho các qu c gia trên th gi i trong công tác c nh báo, phòng ngừa và h n
ch đ

c r i ro x y ra KHTT và KHHTNH, góp phần ổn đ nh h th ng tài chính qu c

gia đồng th i ổn đ nh kinh t vĩ mô. Kinh nghi m từ các nghiên c u tr

c cho th y, để

xây dựng m t h th ng c nh báo s m KHTT và KHHTNH cho m t qu c gia cần ph i
h i đ ba y u t : (i) Xác đ nh các giai đo n KHTT và KHHTNH; (ii) Xác đ nh các chỉ
tiêu có kh năng c nh báo s m KHTT và KHHTNH ti m năng và (iii) Xác đ nh cách
ti p c n phù h p nhằm t o ra c nh báo s m KHTT và KHHTNH.
Nh ng cơng trình nghiên c u thực nghi m trên th gi i v ch đ c nh báo KHTT và
KHHTNH ch y u s d ng hai cách ti p c n phổ bi n là Signal và Logit/Probit. Cách
ti p c n Signal đ
sau đó, đ

c xây dựng tiên phong b i Kaminsky, Lizondo & Reinhart (1998),

c nhi u nghiên c u th h sau tiêu biểu nh Edison (2003), Megersa &

Cassimon (2013)

ng d ng trong c nh báo KHTT; Borio & Lowe (2002), Borio &

Drehman (2009), Alessi & Detken (2011), Drehman & Juselius (2013), Drehman &
Tsatsaronis (2014)

ng d ng trong c nh báo KHHTNH và Kaminsky & Reinhart

(1999), Goldstein, Kaminsky & Reinhart (2000), Sun & Huang (2016) ng d ng trong
c nh báo KHTT và KHHTNH. Trong khi đó, cách ti p c n Logit/Probit cũng đã đ

c

nhi u nghiên c u nh Berg & Patillo (1999), Kamin, Schindler & Samuel (2001), Ari
(2012), Rahman & Hasan (2014), Frost & Saiki (2014), Comelli (2016) ng d ng trong
c nh báo KHTT; Demiguc–Kunt & Detragiache (1998), Eichengreen & Rose (1998),
Eichengreen & Arteta (2000), Singh (2011), Hmili & Bouraoui (2015), Tamadonejad &