Bài giảng Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam: Chương 3 - Trường ĐH Công nghiệp Thực phẩm TP.HCM

CHƢƠNG III
ĐƢỜNG LỐI KHÁNG CHIẾN
CHỐNG THỰC DÂN PHÁP VÀ
ĐẾ QUỐC MĨ XÂM LƢỢC
(1945 – 1975)


NỘI DUNG CHƢƠNG III
I. ĐƢỜNG LỐI XÂY DỰNG, BẢO VỆ CHÍNH QUYỀN VÀ KHÁNG
CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƢỢC (1945 – 1954)
1. Chủ trƣơng xây dựng và bảo vệ chính quyền CM (1945 – 1946)
2. Đƣờng lối kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lƣợc và xây dựng chế độ
dân chủ nhân dân (1946 – 1954)
3. Kết quả, ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi và bài học kinh nghiệm
II. ĐƢỜNG LỐI KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ CỨU NƢỚC, THỐNG
NHẤT TỔ QUỐC (1954 – 1975)
1. Đƣờng lối giai đoạn 1954 – 1964
2. Đƣờng lối giai đoạn 1965 – 1975
3. Kết quả, ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi và bài học kinh nghiệm


I. ĐƢỜNG LỐI XÂY DỰNG, BẢO VỆ CHÍNH
QUYỀN VÀ KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC
DÂN PHÁP XÂM LƢỢC (1945 – 1954)
1. Chủ trƣơng xây dựng và bảo vệ chính quyền
CM (1945 – 1946)
a. Hoàn cảnh nƣớc ta sau cách mạng tháng Tám
 Về thuận lợi:
- Trên thế giới
- Trong nước



Về khó khăn:
- Kẻ thù nƣớc ngồi:
+ Ở miền Bắc
+ Ở miền Nam
+ Trong nước


- Kẻ thù trong nƣớc:
+ Việt Nam quốc dân Đảng (Việt quốc)
+ Việt Nam cách mạng đồng minh Hội
(Việt Cách)


Miền Bắc 20 vạn quân
Tưởng

Gần 6
vạn
quân Nhật đang
đóng tại nước
ta
Quân Pháp nổ súng
Tấn cơng Sài Gịn
(23 – 9 – 1945)

Việt
quốc

Việt
cách

Miền Nam hơn 1 vạn quân Anh


- Kinh tế - tài chính:
+ Giặc đói:
+ Ngân sách nhà nước chỉ cịn khoảng 1,2
triệu đồng.
- Văn hóa xã hội:
Giặc dốt: Trên 90% dân số không biết chữ, tệ
nạn xã hội phát triển mạnh, đây là thảm họa của
dân tộc.
Chủ tịch Hồ Chí Minh nói “một dân tộc dốt là
một dân tộc yếu”.


THÙ
TRONG

GIẶC
NGỒI

“Vận mệnh dân
tộc nhƣ Ngàn cân
treo sợi tóc”

XÃ HỘI
KHĨ

KHĂN

KINH TẾ
TÀI CHÍNH
KIỆT QUỆ


b. Chủ trƣơng “kháng chiến kiến quốc”
- Về chỉ đạo chiến lược CM: Đảng xác định
mục tiêu của cách mạng vẫn là dân tộc giải
phóng, khẩu hiệu “Dân tộc trên hết, Tổ quốc
trên hết”. Tuy nhiên đây không phải đấu
tranh giành độc lập mà giữ vững độc lập.

- Xác định kẻ thù: TD Pháp là kẻ thù chính.


- Nhiệm vụ trước mắt: Đảng ta nêu lên
bốn nhiệm vụ cấp bách trước mắt cần
giải quyết:


Chỉ thị “KHÁNG CHIẾN, KIẾN QUỐC”
25/11/1945


+ Những biện pháp cụ thể để thực hiện những nhiệm
vụ trên:
 Xúc

tiến bầu cử Quốc hội, thành lập chính phủ chính

thức, lập hiến pháp, củng cố chính quyền nhân dân.


Động viên lực lượng tồn dân, kiên trì kháng chiến,
tổ chức và lãnh đạo cuộc kháng chiến lâu dài.



Kiên trì nguyên tắc thêm bạn bớt thù, thực hiện
khẩu hiệu "Hoa - Việt thân thiện" đối với quân
đội Tƣởng Giới Thạch và "Độc lập về chính trị,
nhân nhƣợng về kinh tế" đối với Pháp.


Những chủ trương của Chị thị
kháng chiến kiến quốc được Đảng ta chỉ
đạo thực hiện trên thực tế với tinh thần
kiên quyết, khẩn trương, linh hoạt, sáng
tạo nhằm giải quyết kịp thời yêu cầu đặt
ra đối với tình hình đất nước lúc bầy giờ.


c. Kết quả, ý nghĩa và bài học kinh nghiệm
- Về chính trị:
 Ngày 6 – 1 – 1946 cả nước tiến hành cuộc
tổng tuyển cử, bầu ra Quốc hội.
 Ngày 2 – 3 – 1946 Quốc hội họp kỳ họp thứ
nhất đã bầu Hồ Chí Minh giữ chức chủ tịch

nước


Ngày 2/3/1946, Quốc hội khoá I, kỳ họp
thứ nhất thành lập Chính phủ Liên hiệp
kháng chiến do Hồ Chí Minh làm Chủ tịch

Nhân dân Hà nội bỏ phiếu bầu
Quốc hội khoá I (6 – 1- 1946)


Tháng 11 – 1946, tại kỳ họp thứ hai, Quốc hội đã
thông qua Hiến pháp nước VNDCCH.

Hiến pháp 1946 Hiến pháp đầu tiên của
nƣớc Việt Nam dân chủ
cộng hòa


Về quân sự:
Mặt trận dân tộc thống nhất được mở
rộng, tháng 5 – 1946, Hội liên hiệp quốc
dân VN thành lập gọi tắt là Mặt trận Liên
Việt.




Chủ trƣơng kháng chiến ở Nam bộ:
Ngay khi TD Pháp tấn công SG, Xứ ủy Nam bộ đã

họp tại Chợ lớn quyết định kháng chiến.
Tại miền Bắc và miền Trung đã thành lập những
đội quân Nam tiến chi viện sức người, sức của cho
Nam bộ. Các đoàn tàu chở quân Nam tiến, lương thực
thực phẩm đã vào Nam bộ.


- Về kinh tế - văn hóa:
+ Xây dựng kinh tế:
 Giải quyết giặc đói

Biện pháp trƣớc mắt:
Trước tình hình giặc đói xảy ra, Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã kêu gọi nhân dân cả nước thực
hiện “nhường cơm sẻ áo”, lập “ Hũ gạo tình
thương”, phát động “tuần lễ vàng” …




Nhiệm vụ lâu dài:
Tăng gia sản xuất
Bỏ thuế thân
Giảm tô: 25%
Tạm cấp ruộng đất cho nông dân.
Tháng 11 – 1946, giấy bạc “Cụ Hồ” được
phát hành.


Giải quyết nạn dốt:

* Biện pháp trước mắt:
+Ngày 8/9/1945 chủ tịch Hồ Chí Minh ký
sắc lệnh thành lập “Nha bình dân học vụ”
kêu gọi nhân dân tham gia xóa mù chữ.
+ Vận động đồng bào giúp đỡ lẫn nhau.
* Biện pháp lâu dài:
Xây dựng trường học gồm các bậc tiểu học,
trung học, đại học,…



Bác Hồ tham gia xóa mù chữ


Thực hiện sách lƣợc hịa hỗn, nhân
nhƣợng với qn Tƣởng
* Đối với quân Tƣởng
Chủ tịch Hồ Chí Minh thực hiện chính sách
hịa hỗn (9/1945 – 3/1946)
Lý do ta hịa với quân Tưởng là để miền Bắc
được ổn định, dồn sức người sức của cho cuộc
kháng chiến chống TD Pháp ở miền Nam.



+ Ta ép lòng cung cấp lương thực cho
chúng trong khi dân ta đang đói.
+ Ngày 11/11/1945, Đảng cộng sản Việt
Nam tuyên bố tự giải tán nhưng kỳ thật
là rút vào hoạt động bí mật.

+ Quốc hội đồng ý mở rộng thêm 70 ghế
dành cho bọn tay sai của Tưởng là Việt
Quốc, Việt Cách mà không thông qua
bầu cử.


+ Giữa tháng 11/1945, Chính phủ đổi
tên lực lượng vũ trang từ Giải phóng
qn Việt Nam thành Vệ quốc đồn.