Bài giảng đường lối cách mạng đảng cộng sản việt nam chuyên đề 1 đường lối xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

Chương 1
ĐƯỜNG LỐI XÂY DỰNG
NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG

ĐỊNH HƯỚNG XHCN
ThS. Hoàng Xuân Sơn


I. LÝ LUẬN CHUNG

Khái
niệm

Đặc
điểm

Các mô
hình

Ưu,
nhược


1. Khái niệm
KT
hàng hóa

là loại hình
kinh tế tạo
ra sản phẩm
nhằm để

trao đổi kinh
doanh trên
thị trường

KTTT
là kinh tế
hàng hóa
trong đó sản
xuất chỉ
hoàn toàn
theo yêu cầu
của thị
trường
ThS. Hoàng Xuân Sơn

KTTT
đ.hướng
XHCN

Là “một kiểu tổ
chức kinh tế vừa
tuân theo quy luật
của KTTT vừa dựa
trên cơ sở và chịu sự
dẫn dắt chi phối bởi
các nguyên tắc và
bản
chất
của
CNXH”

2. Đặc điểm của kinh tế thị trường
1

Các chủ thể
KT có tính
độc lập,
nghĩa là có
quyền tự
chủ trong
sản xuất,
kinh doanh,
lỗ, lãi tự
chịu.

2

3

Giá cả cơ
bản do
cung-cầu
điều tiết, hệ
thống thị
trường phát
triển đồng
bộ và hoàn
hảo.

Nền KT có
tính mở cao
và vận hành
theo quy
luật vốn có
của KTTT
như quy
luật giá trị,
cung-cầu,
cạnh tranh.

ThS. Hoàng Xuân Sơn

4

Có hệ
thống pháp
quy kiện
toàn và sự
quản lý vĩ
mô của
Nhà nước.


3. Các mô hình kinh tế thị trường

KTTT
KTTT tự
tự do
do

Các
Các
mô
mô hình
hình

KTTT
KTTT xã
xã hội
hội
KTTT
KTTT XHCN
XHCN

ThS. Hoàng Xuân Sơn


KT thị
trường
tự do

Cơ sở

Tích cực

Lợi ích

H. Chế

Mô hình này có cơ sở xuất phát là tư tưởng
Thường hay trục trặc, rủi ro, mất cân đối, thiếu
“Bàn tay vô hình” của A.Smith: các quan hệ kinh tế
đồngChủ
bộ
giữa
các
lực
lượng
hay
các
yếu
tố
thị
yếu
bảo
vệ
lợi
ích
của
giới
chủ
mà
ít
quan
kíchcác
thích
tư luật
nhânKTTT,
đầu tưsựvàcan

các
chịuRất
sự linh
chi hoạt,
phối của
quy
trường.
tâm
lợikinh
ích của
người
lợinhà
lĩnhtới
vực
tế.
thiệp
của
nhà
nước
vàolao
nềnđộng
KT làm
rất thuê
hạn và
chế,
ích công
nước
chỉ làm những việc mà tư nhân không thể làm
Tiêu biểu là thị trường các nước: Mỹ, Anh,
được.

ThS. Hoàng Xuân Sơn


 Ưu điểm

4. Ưu, nhược điểm

11

Dưới to
Click
cơadd
chếTitle
thị trường kinh tế phát triển năng
động, có hiệu quả

22

Click to add Title
Đáp ứng nhanh nhạy các nhu cầu của xã hội

13

Click
to add
Title
Kích thích
đổi
mới kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất

24

Thực to
Click
hiện
add
phân
Titlephối các nguồn lực kinh tế một
cách tối ưu

15

Điều tiết
Click
to add
thị trường
Title mền dẻo, linh hoạt; có khả
năng thích nghi cao trước điều kiện KT biến đổi
ThS. Hoàng Xuân Sơn


 Nhược điểm
1

Khi xuất hiện cạnh tranh không hoàn hảo (độc quyền) thì
không có sức ép cạnh tranh cho đổi mới kỹ thuật

2

Mục đích là lợi nhuận tối đa nên có thể lạm dụng tài

nguyên của xã hội, gây ô nhiễm môi trường, hiệu quả
KT-XH không được đảm bảo

3

Phân phối thu nhập không công bằng; phân hóa giàu
nghèo, sự phân cực về của cải, tác động xấu đến đạo đức
và tình người

4

Khó tránh khỏi những thăng trần, khủng hoảng kinh
tế có tính chu kỳ và thất nghiệp
ThS. Hoàng Xuân Sơn


II. ĐL XÂY DỰNG NỀN KINH TẾ
THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN
1. Cơ chế quản lý
kinh tế thời kỳ trước
đổi mới

ThS. Hoàng Xuân Sơn


b) Nhu cầu đổi mới cơ chế quản lý kinh tế

Nhu cầu đổi mới

1979-1986

HNTW6
(8/1979)

HNTW8
(6/1985)

Các CT
và QĐ

1986-1989

ĐH VI
(12/86)
ThS. Hoàng Xuân Sơn

HNTW2
(4/1987)

HNTW3
(8/1987)

HNTW6
(3/1989)


Tư duy

ĐH VI

ĐH VII

ĐH VIII

Đại hội

(12/1986)

(6/1991)

(6/1996)

IX, X, XI

ThS. Hoàng Xuân Sơn


a) Khái niệm thể chế kinh tế
Thể chế kinh tế

Thể chế
KTTT định
hướng XHCN

Thể chế kinh
tế thị trường
ThS. Hoàng Xuân Sơn


b) Mục tiêu hoàn thiện

 Theo Đại hội XI của Đảng (1/2011):
Tiếp tục hoàn thiện thể chế KTTT định hướng
XHCN là tiền đề quan trọng thúc đẩy quá trình
cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng
trưởng ổn định kinh tế vĩ mô, là một trong ba
đột phá chiến lược trong 10 năm tới.
ThS. Hoàng Xuân Sơn


 Mục tiêu trước mắt:

1
Từng bước xây
dựng đồng bộ
hệ thống pháp
luật, bảo đảm
cho nền KTTT
định hướng
XHCN phát
triển thuận lợi.

2

3

Đổi mới cơ bản
mô hình tổ
chức và
phương thức

hoạt động của
các đơn vị sự
nghiệp công.

Phát triển đồng
bộ, đa dạng các
loại thị trường
cơ bản thống
nhất trong cả
nước, từng bước
liên thông với
thị trường khu
vực và thế giới.

ThS. Hoàng Xuân Sơn


 Mục tiêu trước mắt:

4

5

Giải quyết tốt hơn
mối quan hệ giữa
phát triển kinh tế với
phát triển văn hóa,
đảm bảo tiến bộ, công
bằng xã hội, bảo vệ
môi trường.

Nâng cao hiệu lực,
hiệu quả quản lý của
Nhà nước và phát huy
vai trò của MTTQ,
các đoàn thể chính trị
- xã hội và nhân dân
trong quản lý, phát
triển kinh tế - xã hội.
ThS. Hoàng Xuân Sơn


Đảm bảo tính đồng bộ giữa các bộ phận cấu thành
của thể chế kinh tế, giữa các yếu tố thị trường...

Nhận thức đầy
đủ, tôn trọng và
vận dụng đúng 1
đắn các quy luật
khách quan của
KTTT ...
Nâng cao năng
lực lãnh đạo của 5
Đảng, hiệu lực và
hiệu quả quản lý
của Nhà nước...

2

c) Quan

điểm

ThS. Hoàng Xuân Sơn

Kế thừa có chọn
lọc thành tựu
phát triển KTTT
của nhân loại,
kinh nghiệm
3
tổng kết từ thực
tiễn đổi mới ở
nước ta
Chủ động, tích cực
4 giải quyết các vấn đề
lý luận và thực tiễn
quan trọng... vừa làm
vừa tổng kết rút kinh
nghiệm


d. Một số chủ trương tiếp tục hoàn thiện
1

2

3

Thống nhất
nhận thức về

nền KTTT
định hướng
XHCN.

Hoàn thiện thể
chế về sở hữu
và các thành
phần KT, loại
hình doanh
nghiệp và các
tổ chức s.xuất
kinh doanh

Hoàn thiện
thể chế bảo
đảm đồng bộ
các yếu tố thị
trường và phát
triển đồng bộ
các loại thị
trường

ThS. Hoàng Xuân Sơn


d. Một số chủ trương tiếp tục hoàn thiện

4

5

Hoàn thiện thể chế
gắn kết tăng trưởng
KT với phát triển VH,
thực hiện tiến bộ,
công bằng XH trong
từng bước, từng chính
sách phát triển và bảo
vệ môi trường.

Hoàn thiện thể chế về
vai trò lãnh đạo của
Đảng, quản lý của
Nhà nước và sự tham
gia của các tổ chức
quần chúng vào quá
trình phát triển kinh
tế-xã hội.
ThS. Hoàng Xuân Sơn


4. Thành tựu, hạn chế

ThS. Hoàng Xuân Sơn


ThS. Hoàng Xuân Sơn