Bài giảng Hệ thống thông tin địa lý: Chương 1 - TS. Kiều Quốc Lập

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC
KHOA TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG

HỆ THỐNG THÔNG TIN ĐỊA LÝ
GEOGRAPHIC INFORMATION SYSTEM

(GIS)
Giảng viên: Tiến sĩ. Kiều Quốc Lập


GIS- Geographical Information System
Thuật ngữ GIS được biết đến từ
những năm 60 của thế kỉ 20 do
GS Roger Tomlinson (Người
Canada) đề xuất.
Hiện nay, GIS được coi là một
công cụ rất hiệu quả ứng dụng
trong nhiều lĩnh vực khác nhau.


GIỚI THIỆU MƠN HỌC
1. Thơng tin chung về mơn học
- Số tín chỉ: 03
- Loại học phần: Bắt buộc
- Các học phần tiên quyết: Bản đồ đại cương
- Khoa/BM phụ trách: Khoa KHMT&TĐ
- Phân giờ tín chỉ đối với các hoạt động:
+ Lý thuyết: 15 tiết
+ Thực hành: 30 tiết
+ Tự học, tự nghiên cứu: 60-90 giờ

GIỚI THIỆU MƠN HỌC
2. Thơng tin về giảng viên dạy học
- Họ và tên: Kiều Quốc Lập
- Chức danh: Tiến sĩ, Trưởng bộ môn Quản lý Tài
nguyên
- Điện thoại: 0985281380
- Email:
- Các hướng nghiên cứu chính: Bản đồ, hệ thống
thông tin địa lý (GIS), tài nguyên môi trường, sinh thái
cảnh quan, quy hoạch nông thôn.


GIỚI THIỆU MÔN HỌC
3. Tiêu chuẩn đánh giá học phần
Điểm đánh giá bộ phận, chấm theo thang điểm 10
với trọng số như sau:
+ Kiểm tra giữa học phần: 20%
+ Chuyên cần: 20%
+ Điểm thi kết thúc học phần: 60%
+ Hình thức thi: Vấn đáp (Phòng máy)


GIỚI THIỆU MƠN HỌC
4. Giáo trình và tài liệu tham khảo
a)Giáo trình bắt buộc:
“Hệ thống thơng tin địa lý” - Kiều Quốc Lập,
Ngô Văn Giới, NXB Nông Nghiệp, 2018
b) TLTK:
1. Giáo trình “Hệ thống thơng tin địa lý” –Phạm Ngọc

Thạch, NXB ĐHQG Hà Nội, 2005.
2. Giáo trình “Hệ thống thơng tin địa lý” –Nguyễn Văn
Lợi, NXB Nông Nghiệp, 2010.
3. Giáo trình “Hệ thống thơng tin địa lý” –Đặng Văn Đức,
NXB KHKT, 2001.


GIỚI THIỆU MƠN HỌC
4. Giáo trình “Cơ sở hệ thống thông tin địa lý”. Phạm Trọng
Mạnh – NXB Xây dựng Hà Nội, 1999.
5. “Hệ thông tin Địa lý và một số ứng dụng trong hải dương
học”. Nguyễn Hồng Phương -NXB Đại học Quốc gia Hà
Nội, 2006
6. “Cơ sở dữ liệu và Hệ thông tin Địa lý”. Phạm Hữu Đức NXB Xây dựng Hà Nội, 2005


NỘI DUNG MÔN HỌC
PHẦN LÝ THUYẾT (15 tiết)
1. Giới thiệu tổng quan về GIS
2. Cơ sở dữ liệu của GIS
3. Các chức năng của GIS
4. Phần mềm ứng dụng và triển vọng của GIS
PHẦN THỰC HÀNH (30 tiết): Một số bài toán
ứng dụng trên phần mềm Mapinfo 15.0


Chương 1

GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ GIS

Bức tranh về công nghệ của thế kỷ 21: Công nghệ 3S
(Nanotechnology)

Geotechnology

(Biotechnology)

Geographic Information
Systems (GIS)
Global Positioning
System (GPS)

Remote Sensing
(RS)

GPS/GIS/RS

Bản đồ bao gồm
việc sắp xếp đúng
(mô tả) của các đối
tượng vật lý
(đồ họa)

Where

is

What
Quy tắc mơ hình hóa

Miêu tả bản đồ

How

Phân tích bao gồm
nghiên cứu của
các mối quan hệ
không gian
(số)


Ví dụ về GIS:


Ví dụ về GIS:


Ví dụ về GIS:


Ví dụ về GIS:


Ví dụ về GIS:


Ví dụ về GIS:

Ví dụ về GIS:


1. Khái niệm hệ thống thông tin địa lý (GIS)

HỆ THỐNG THƠNG TIN ĐỊA LÝ =
Hệ thống + Thơng tin + Địa lý
(GIS = Geographical Information System)
Vậy hệ thống là gì? Hệ thống thơng
tin là gì? Thơng tin địa lý là gì ?


1. Khái niệm hệ thống thông tin địa lý (GIS)
Hệ thống (Systems) là tập hợp các phần tử có
quan hệ hữu cơ với nhau, tác động chi phối lẫn
nhau theo các quy luật nhất định để trở thành
một chỉnh thể.
Hệ thống thông tin (Information Systems) là
một hệ thống bao gồm các yếu tố có quan hệ
với nhau cùng làm nhiệm vụ thu thập, xử lý, lưu
trữ và phân phối thông tin và dữ liệu


1. Khái niệm hệ thống thông tin địa lý (GIS)
Thông tin địa lý (Geographical information)


1. Khái niệm hệ thống thơng tin địa lý (GIS)
Có rất nhiều định nghĩa về hệ thống thông tin
địa lý (GIS):

(1). Là một tập hợp các phần cứng, phần
mềm máy tính cùng với các thơng tin địa lý. Tập
hợp này được thiết kế để thu thập, lưu trữ, cập
nhật, thao tác, phân tích, thể hiện tất cả các hình
thức thơng tin mang tính khơng gian.


1. Khái niệm hệ thống thông tin địa lý (GIS)
(2). Là một hệ thống máy tính có khả năng lưu
trữ và sử dụng dữ liệu mơ tả các vị trí (nơi) trên
bề mặt trái đất - Một hệ thống được gọi là GIS
nếu nó có các cơng cụ hỗ trợ cho việc thao tác
với dữ liệu không gian.
(3). Là một cơng cụ máy tính để lập bản đồ và
phân tích các sự vật, hiện tượng thực trên trái đất.



1. Khái niệm hệ thống thơng tin địa lý (GIS)
Tóm lại GIS là:
1. Một hệ thống các ứng dụng của công nghệ
thông tin (phần cứng, phần mềm).
2. Dùng để xử lý các dữ liệu địa lý (dữ liệu
không gian và thuộc tính), bao gồm các chức
năng: nhập, quản lý, phân tích và xuất dữ liệu.


2. Nguồn gốc và lịch sử phát triển GIS
Các giai đoạn hình thành và phát triển GIS:
1. Thời kỳ trước 1960: Sơ khai

2. Thời kỳ 1960-1980: Ra đời, hình thành ý tưởng
3. Thời kỳ 1980-2000: Phát triển phần mềm thương mại
4. Thời kỳ sau 2000: Bùng nổ, phần mềm MNM
Ở Việt Nam: GIS hình thành, phát triển và
ứng dụng như thế nào ?