Khảo sát bệnh do parvovius ở chó và hiệu quả điều trị tại phòng khám thú y love pet care, quân 9, thành phố hồ chí minh

 

OỘ AIÃL NỮD RÍ ĝÍL ^ậL
^_ƬỖEA ĝậI HỆD EA FÏK ^]. Hở DHË KIEH
@HLC DHďE EWÞI — ^HÚ Y
**********************

^IỏW FWẦE ^ờ^ EAHIỂ]

@HL TÃ^ OÊ
 ]C_RLRI_WT 
LRI_WT  ƭ
 ƭ DH RÍ HIỂW SW
   EH
   
̤ NL ]C_R
ĝIọW ^_Ị ^ậI ]HEA @HÃK ^HÚ Y FLRG ]G^ DC_G,
SWÏ
   E̤ 9, ^HÍEH ]Hờ Hở DHË KIEH
   

Tieh viêe thỳd hiềe: EAWYỎE @IK FIEH
FỐp: ^D34^Y
Eeh: ^hú Y
Eiêe `hơc: ?=34 - ?=38

^hãea =3/?=?3


 

OỘ AIÃL NỮD RÍ ĝÍL ^ậL
^_ƬỖEA ĝậI HỆD EA FÏK ^]. Hở DHË KIEH
@HLC DHďE EWÞI — ^HÚ Y
**********************

EAWYỎE @IK FIEH

@HL TÃ^
TÃ^ OÊ
OÊ̤E
EH
̤ H NL ]C_R
 ]C_RLRI_WT 
LRI_WT  ƭ
 ƭ DH RÍ HIỂW SW
ĝIọW ^_Ị ^ậI ]HEA @HÃK ^HÚ Y FLRG ]G^ DC_G,
SWÏ
   E̤ 9,^HÍEH ]Hờ Hở DHË KIEH
   

^iỄu fuẫe ēƽỤd træeh ēỄ ēãp ứea yêu dạu dầp oẳea Oãd sĩ ^hú y

Aiãl viêe hƽỐea nẠe: AR. OÙI EAỆD ^HÚY FIEH

^hãea =3/?=?3
?


 

]HIẵW XÃD EHẦE DỢC AIÃL RIÊE HƬỚEA NẪE

Hị têe sieh viêe thỳd tẫp:
tẫp : EAWYỎE @IK FIEH
 ]crvlvirus ƣ dhơ ví hiều
^êetrỀ
tiỄutảifuẫe
tồt eahip:@hl
eahip:
@hl
sót oờ
]G^
eh
nl
qu iu
phea
`hók thỳ
y FLRG
DC_G, Suù
e 9, thớeh phỵ

H Dh Kieh‛.
ĝä hlíe thíeh tiỄu fuẫe thgl ēúea yêu dạu dỡc aiãl viêe hƽỐea nẠe ví
dãd û `iẼe ehẫe xét dũea ehƽ ēôea aôp dỡc hội ēỔea dhầk thi tồt eahip @hlc
Dhe euỵi - ^hỳ y, trea i hd Eỵea Fïk ^].HDK.
^]. ^hỡ ĝứd, eaíy ......... thãea ……. eĄk ?=?3
 
Aiãl viêe hƽỐea nẠe

 

AR. OÙI EAỆD ^HÚY FIEH

4


 

FỖI DK E
@eh nïea dhc kẹ
 Eaƽới ēä hẼt fÿea quce tïk, dhĄk sơd ví nảy nố dhúea dle e eaƽới — 
Tỳ `ëeh trịea, tỉeh u thƽƣea ví fÿea oiẼt ƣe dhùe thớeh eht.
Dhùe thớeh dk e
Suỷ thy dỵ Oce Aiók Hiu trea i Hd Eỵea Fùk ^p. H Dhở Kieh
Suỷ thy dỵ `hlc Dhe Euỵi ^hỳ Y
Suỷ thy dỵ o kỵe Ei Nd
Dựea tlớe th quỷ thy dỵ ọ te tỉeh aiúp ēợ, dhỉ nảy ví truyểe ēảt
ehỬea `iẼe thứd qủ ỗu trlea suồt ehỬea eĄk hịd quc.
Dhïe thíeh oiẼt e
AR.Oùi Eaịd ^húy Fieh ēä tẫe tæeh aiúp ēợ, hƽỐea ne vớ dh ol tỵi
trlea sut thi aice thd hie tiỄu fuẫe tồt eahiềp.
^híeh thẫt oiẼt e
Dùea tlíe thỄ ceh dhỀ gk Ờ phÿea `hãk thú y FLRG ]G^ DC_G, Sụ  e̤
9, thíeh phồ HỔ Dhë Kieh ēä aiúp ēợ ví tl ki iu `ie thue fi dhl tỵi
trlea sut thi aice thỳd tẫp.
DẤk ƣe tầt 
tầt  dẤ oảe oè trlea ví ealới fp ọ ea viờe aiỳp tỵi trlea
sut quó trỉeh hịd tẫp, thỳd hiềe tiỄu fuẫe.
Dhïe thíeh dẤk ƣe.
EAWYỎE @IK FIEH

>


 

^K ^ấ^
^iỄu fuẫe eahiêe dứu ‖@hẤl sãt oê  eh
nl  ]crvlvirus
 ]crvlvirus Ờ
 Ờ dhô ví hiều quẤ
̤ nl
ēiểu trỀ‛ ēƽỤd thỳd hiềe t eaíy =3/=3/?=?3 ēẼe eaíy =7/=>/?=?3 tải ]hÿea
`hãk ^hú Y Flvg ]gt Dcrg, ēỀc dhỉ 33 ĝƽớea Fä Xuïe Lci ]hƽớea ^Ąea Ehƣe
nl  ]crvlvirus   Ờ 
]hú C, Sụ  e̤ 9, thíeh phồ HỔ Dhë Kieh ehẳk `hẤl sãt oê  eh
̤ nl ]crvlvirus
dhô ēỄ ēƽc rc ehỬea `huyẼe
`huyẼe dãl aiúp dhe ēlãe ví phÿea trỀ oềeh dơ hiê  ṳ quẤ.
^iẼe híeh `hẤl sãt dãd dhơ oỀ oềeh ēƽớea tiêu hơc ví kột sồ yẼu tồ fiêe quce
ehƽ ehơk aiồea, aiỐi tëeh ví ēộ tuỗi, ahi ehẫe dãd nầu hiều fïk síea, dhe ēlãe
 oẳea oộ tgst `ët oềeh nl ]crvlvirus,
nl  ]crvlvirus, ahi ehẫe fiều phãp, thới aice ví hiều quẤ
ēiểu trỀ.
Dhơ oềeh
oềeh nl ]crvlvirus
nl  ]crvlvirus dơ ehỬea triều dhứea fïk síea thƽớea aằp fí ỡ
rũ, oỌ Ąe, ơi kừc fiêe tủd, dhầt ơi fí nỀdh ehạy, ēi phïe fỌea dơ ehiểu kãu tƽƣi
ví kùi tceh ēằd trƽea, suy ehƽỤd dƣ thỄ ví kầt eƽỐd trạk trịea.
^hới aice ēiểu trỀ oềeh nl ]crvlvirus

nl ]crvlvirus tải phÿea `hãk fí trêe 7 eaíy, hiều
quẤ ēiểu trỀ trêe dhơ oềeh nl ]crvlvirus
nl ]crvlvirus fí 84,81 %.
@Ẽtnƽƣea
quẤ dhl
fề dhơ
oỀ oềeh trêefíēƽớea
hơc aiồea
fí 2,>?dhơ
%, eội
trlea
tự fề dhơ
tëehthầy
vỐitựoềeh
nl ]crvlvirus
nl ]crvlvirus
7?,?>tiêu
%. Dãd
dơēơ
tự
fề nƽƣea tëeh vỐi oềeh nl ]crvlvirus
nl  ]crvlvirus dcl hƣe aiồea dhô ealải, dhô dô ēộ tuỗi
t ? — 2 thãea dô tự fề nƽƣea tởeh vi oeh nl ]crvlvirus
]crvlvirusdcl
dcl eht, yu t aii
tởeh `hỵea Ấeh hƽỜea ēẼe tự fề nƽƣea tëeh vỐi oềeh nl ]crvlvirus
nl ]crvlvirus..

7

 

KỮD FỮD
]HIẵW XÃD EHẦE DỢC AIÃL RIÊE HƬỚEA NẪE 4
^ÔK ^ấ^ 7
KD FD 2
NCEH TÃDH DÃD OắEA 9
NCEH TÃDH DÃD HỈEH 3=
Dhƽƣea 3 33
Kƭ ĝÏW 33
3.3 ĝĄ  t ̤ vầe ēể: 33
3.? Kủd ēëdh tiỄu fuẫe: 3?
3.4 Yêu dạu tiỄu fuẫe: 3?
Dhƽƣea ? 34
^ÞEA SWCE 34
?.3 Kột sồ dhỉ tiêu sieh fû dỡc dhô: 34
?.? Dầu tảl hê   tiêu
̤ hôc dỡc dhô: 3>
Hỉeh ?.3 Dầu tảl hề tiêu hơc dỡc dhơ 37
?.?.3 @hlcea kiềea: 37
?.?.? YẼt hạu: 32
?.?.4 ^hỳd quẤe: 32
?.?.> Nả nớy: 31
?.?.7 _ut: 31
?.?.2 Hu kỵe: 39
?.4 Suó trổeh tiờu hôc Ờ dhô: 39
?.4.3 ^iêu hôc Ờ kiê  ea:
̤ 39
?.4.? ^iêu hơc Ờ nả níy: 39

?.4.4 ^iêu hơc Ờ ruột ele: ?=
?.4.> ^iờu hục ruỵt aiớ: ??
?.> Oeh nl ]crvlvirus trêe dhơ: ??
?.>.3 FỀdh sừ oềeh ví phïe oồ ēỀc fû: ??
?.>.? ĝằd tëeh sieh hịd dỡc ]crvlvirus: ??
Hæeh ?.? Dceieg ]crvlvirus ?4
2


 

?.>.4 NỀdh tệ hịd oềeh nl ]crvlvirus: ?4
Hæeh ?.4 Tƣ ēỔ sieh hịd dỡc oềeh nl ]crvlvirus trêe dhô ?>
?.>.> ^riều dhứea: ?>
?.>.7 Oềeh tëdh: ?7
?.>.2 Dhe ēlãe: ?2
?.>.1 ĝiểu trỀ: ?1
?.>.8 ]hÿea oềeh: ?8
?.7 ^æeh hæeh eahiêe dứu oê  eh̤ ]crvlvirus Ờ dhô ?9
Dhƽƣea 4 4=
 E  I̤ NWEA R ]HƬEA ]HÃ] ^IẵE HEH 4=
4.3 ^hới aice ví ēỀc ēiỄk: 4=
4.? ĝồi tƽỤea `hẤl sãt: 4=
4.4 Nủea dủ ví hơc dhầt: 4=
4.> Eỵi nuea tới: 4=
4.7 ]hea phóp thd hiờe ví dãd dhỉ tiêu `hẤl sãt: 4=
4.7.3 @hẤl sãt tự fê   dãd
̤ trƽớea hỤp oê  eh̤ trêe ēƽớea tiêu hôc Ờ dhô thgl
ehụk aiea, ỵtui
vớ aii tởeh: 4=

4.7.? Dhe lóe ehceh oềeh nl ]crvlvirus oẳea tgst `ët: 43
Hæeh 4.3 Oộ tgst `ët oềeh nl ]crvlvirus trêe dhô. 43
4.7.4 Hiều quẤ ēiểu trỀ tải phÿea `hãk: 4?
Dhƽƣea > 44
@ẵ^ SWắ R ^HắL FW   E̤ 44
>.3 ^ự fê   dhô
̤ oỀ oê  eh̤ trêe ēƽớea tiêu hôc: 44
̤dhô
OiỄu ēỔ >.3 ^ự fề dhô oỀ oềeh ēƽớea tiêu hôc 44
OẤea >.3 ^ự fề dhô oỀ oềeh ēƽớea tiêu hơc thgl aiồea — flíi, aiỐi tëeh ví
ēộ tuỗi 4>
>.? Dhe ēlãe ehceh oềeh nl ]crvlvirus oẳea tgst `ët: 4>
OiỄu ēỔ >.? ^ự fề dhô nƽƣea tëeh vỐi ]crvlvirus 47
Hæeh >.3 @Ẽt quẤ dhe ēlãe ehceh oềeh nl ]crvlvirus oẳea tgst `ët. 47
OẤea >.? ^ự fề dhô nƽƣea tëeh vỐi ]crvlvirus thgl ehơk aiồea, aiỐi tëeh
ví ēộ tuỗi 47
OẤea >.4 ^ự fề dhơ nƽƣea tëeh vỐi ]crvlvirus thgl tỉeh trảea tiêk phÿea:
42
1


 

OẤea >.> Dãd triều dhứea fïk síea ví tạe suầt xuầt hiềe Ờ dhơ nƽƣea tëeh
vỐi oềeh nl ]crvlvirus: 41
Hỉeh >.? ]hïe dhô oềeh nl ]crvlvirus dô ehiểu kãu tƽƣi 48
>.4 Hiê  ṳ quẤ ēiểu trỀ: 48
OẤea >.7 ^æeh hæeh ēiểu trỀ oềeh nl ]crvlvirus dỡc dhô tải phÿea `hãk
48
OẤea >.2 ^ự fề ēiểu trỀ `hỌi oềeh nl ]crvlvirus: 49

OẤea >.1 ^hới aice ēiểu trỀ oềeh nl ]crvlvirus: >=
Dhƽƣea 7 >3
@ẵ^ FW   E̤ R ĝ EAH
EAH >3
7.3.@Ẽt fuẫe: >3
7.?.ĝể eahỀ: >3
^I FIỂW ^HCK @HắL >?
]H FD >7

8


 

NCEH TÃDH DÃD OEA
OEA ^_CEA
Oea >.3. ^ự fề dhô oỀ oềeh ēƽớea tiêu hôc
hô c ??
Oea >.?.  ^ự fề dhô oỀ oềeh ēƽớea tiêu hơc thgl aiồea — flíi, aiỐi tëeh ví
ēộ tuỗi ?4
Oea >.4. ^ự fề dhơ oỀ oềeh nl ]crvlvirus
nl ]crvlvirus  ?4
Oea >.>. ^ự fề dhô oỀ oềeh nl ]crvlvirus
nl  ]crvlvirus  thgl aiồea — flíi, aiỐi tëeh ví
ēộ tuỗi ?7
Oea >.7.  ^ự fề ēiểu trỀ
trỀ `hỌi oềeh nl ]crvlvirus
nl ]crvlvirus  ?2
Oea >.2. ^hới aice ēiểu trỀ oềeh nl ]crvlvirus
nl ]crvlvirus  ?1

9


 

NCEH TÃDH DÃD HỈEH
HỈEH ^_CEA
Hỉeh ?.3. Tƣ ēỔ sieh hịd dỡc oềeh nl ]crvlvirus
nl ]crvlvirus trêe dhơ 3?
Hỉeh ?.?. ]hïe dhơ oềeh nl ]crvlvirus
nl ]crvlvirus  dơ ehiểu kãu tƽƣi.  3>
Hỉeh 4.3.  Oộ tgst `ët oềeh nl
nl ]crvlvirus
 ]crvlvirus trêe dhơ.  ?=
Hỉeh >.3. @Ẽt quẤ dhe ēlãe ehceh oềeh nl ]crvlvirus
nl ]crvlvirus  oẳea tgst `ët.  ?>
Hæeh >.?.  ^æeh hæeh
hæeh ēiểu trỀ oềeh nl
nl ]crvlvirus
 ]crvlvirus  dỡc dhô tải phÿea `hãk. 
?7

3=


 

Dhƽea 3
Kƭ ĝW

3. ĝĄ
   t ̤ ve ēể:
   
- Eaíy ecy, sồ fea dhụ euỵi ọ tea fờe óea `, ealới ehea aiồea
dhô phỗ oiẼe ehƽ dhô dỌ, dhô ]hú Suồd, dhô Od @ieh, dhơ Ehï  t ̤ thỉ dãd aiồea
dhơ ealải ehï   p̤ eh Hus`y, Cfcs`c, Ouffnla, Dhihuchuc, dea d euỵi ph
oie ed tc. ^rlea quó trổeh euỵi nea, dhụ thea kd phẤi ehiểu flải
   eh̤ ehƽ   eh̤ ēƽớea tiêu hơc,   eh̤ ealíi nc, oờeh ea hỵ hp, oờeh `ở sieh
trựea, oờeh ea sieh nd,, `hỵea ehea eauy hik dhl dhụ kớ de eauy
hiỄk dhl dle eaƽới. ^rlea ēô, oê  eh̤ vể ēƽớea tiêu hơc dhiẼk phỗ oiẼe ehầt. Rỉ
thẼ, viê  d̤ dhe ēlãe ví iu tr oờeh trờe dhụ tr thớeh kỵt ehu dạu fỐe Ờ Riềt
 Eck.
^hgl kột sồ thồea `ê, tự fê   kd
oê  eh
̤
̤ trêe ēƽớea tiêu hôc dỡc dhô ēä fêe
ēẼe trêe 2=%. ĝằd trƽea thƽớea aĄ    p
  ̤ dỡc oềeh fí ēi ealíi ví ơi. Eaue ehïe
ạy   eh̤ ēƽớea tiêu hơc rầt ēc nảea ocl aỔk: nl vi `hue, virus, `ë sieh trùea,
trúea ỵd,
Nl vùy viờd thu thùp triờu dhea fùk sớea ēỄ dơ hƽỐea ēiểu trỀ
thëdh hỤp ví `Ềp thới fí kỵt ve de thit. Rổ vùy, iu tr oờeh hiờu qu,
vùt euỵi `hi oờeh ehceh, kcu hỔi phủd sứd `hỌg, dhi phë ēiểu trỀ thầp thæ dỵea
tód dhe lóe oờeh
fớ vỵ dựea quce trea, aiỳp eaƽới ēiểu trỀ xãd ēỀeh ēƽỤd
eauyêe ehïe aïy oê  eh,
trỀ thëdh
̤ óeh aió kd ỵoờ
eh t ụ c rc phód ỵiu

hp dhl vùt euỵi oờeh.
^rd tổeh hổeh ụ, ehiểu phÿea kảdh thú y, truea tïk
dhe ēlãe ví ēiểu trỀ   eh
ehỬea ` thụ
thụ  t ̤ ví trcea thiẼt oỀ
̤ dhl thú rc ēới vỐi ehỬea
hiê  e̤ ēải. ^rêe tieh thạe hịd hỌi ví ēúd `Ẽt ehỬea `ieh eahiê    k̤ vể dhe ēlãe ví
ēiểu trỀ   eh
̤ trêe dhơ, ēƽỤd sỳ ēỔea û dỡc `hlc Dhe Euỵi thỳ Y, ^rea i
Hd Eỵea Fùk ^]. HỔ Dhë Kieh, nƽỐi sỳ hƽỐea nẠe dỡc AR.Oùi Eaịd ^hỳy
Fieh, dhỳea tỵi tie hớeh tới @hl sót oờeh nl ]crvlvirus
nl ]crvlvirus Ờ
 Ờ dhơ ví hiều quẤ
ēiểu trỀ‛ tải ]hÿea `hãk ^hú Y Flvg ]gt Dcrg, Suẫe 9, ^híeh ]hồ HỔ Dhë
Kieh.
Riềt Eck fí kột eƽỐd dơ eểe `ieh tẼ ēcea phãt trie, trlea ụ dód eaớeh
trlea feh vd eỵea eahiờp, dhe euỵi vớ thy se dhik t fờdcl
trlea d du
`ieh tẼ dỡc dẤ eƽỐd. Dùea vỐi sỳ phãt triỄe dhuea dc eaớeh dhe euỵi thổ dhe
euỵi dhụ, kốl eaớy dớea d quce tùk vớ phót trie. Riờd euỵi dhụ, kốl ēä dơ
t rầt fïu vỐi kủd ēëdh fík dẤeh, aiỬ ehớ, trỵea elk aic sỳd, i se vớ d
xgk eh fí eaƽới oảe thïe thiẼt dỡc dle eaƽới. Hiê  e̤ ecy, vi d tởeh ehceh
ehe, `hỵe ealce vớ truea thớeh, dhụ ēä ēƽỤd huầe fuyê  e̤ ēỄ phủd vủ dhl ce
eieh quồd phÿea ví oiỄu niệe eahê   thụ
̤   t,…
̤thụ
̤
?. Kd ēdh tiỄu fuẫe:
@hẤl sãt oê  eh
nl  ]crvlvirus Ờ

 Ờ dhô ēỄ ēƽc rc ehỬea `huyẼe dãl aiúp
̤ nl ]crvlvirus
dhe ēlãe ví phÿea trỀ oềeh dơ hiê  ṳ quẤ.
33


 

3. Yêu du tiỄu fuẫe
@hẤl sãt tự fê   dhô
oềeh ]crvlvirus trêe dhô.
̤ oỀ oềeh ]crvlvirus
̤dhô
Dhe ēlãe ehceh oềeh nl ]crvlvirus
nl  ]crvlvirus oẳea
 oẳea tgst `ët thgl ehụk aiea, ỵ
tui vớ aii tởeh.
@hl sót t fờdód
]crvlvirus
dhụ thgl ehụk
trea hp eahi oờeh ]crvlvirus
aiea, ỵtui
ví aiỐi tëeh.
@hẤl sãt hiê  ṳ quẤ ēiểu trỀ ví tỉ fê   `hỌi
oê  eh̤ tải phÿea `hãk.
̤
̤`hỌi

3?

Dhea ?
^EA SWCE
3. Kt sỵ dh tiờu sieh fỷ dc dhơ:
^hïe ehiềt
- Dhơ trƽỜea thíeh: 41,7=D — 49=D
- Dhơ ele thùe ehit `hỵea e eh: 42,3=D 41,8=D
^e sỵ h hp
^e s hỵ hp d l oea s fe th trlea kột phút, dhô `hỌg thỜ thỄ eaỳd.
- Dhô trƽỜea thíeh: 3= — >= fạe/ phút
- Dhơ ele 37 — 47 fe/phỳt
^e s hỵ hp de ph thud vớl ehiu yu t eh: ehit kỵi trea,
tổeh trea sd `hg, hlảt ēộea dỡc thú, ….
EhỀp tik
Fí sồ fạe tik ēẫp trlea kột phút
- Dhơ trƽỜea thíeh: 1= — 3?= fạe/phút
- Dhơ ele: ?== — ??= fạe/phút
^uỗi thíeh thd
^uỗi thíeh thủd ēƽỤd xãd ēỀeh oỜi fạe fêe aiồea ēạu tiêe, tùy thgl aiea
kớ
tuinieh
thớeh
thd yu
`hỵea
aiea
ehcu.
rc ehiu
tui thớeh

de(^re
thcy
i dhụ
thgldụ
kd
nea,
t ni
truye,
`hởEalới
hu vớ
yu tthd
`hód.
^h Nùe, ?==4).
- Dhô ēỳd : 1 -3= thãea
- Dhô dãi 9 -3= thóea
Dhu ` fờe aiỵea vớ thi aice kcea thci
- ^ùy thgl tuỗi, aiồea, dhẼ ēộ nieh nƽợea kí dhơ dơ dhu `Ỵ fêe aiồea
`hãd ehcu.
- Dhơ dãi truea eh kối eĄk fêe aiồea ? fạe, `hlẤea dãdh aiỬc ? fạe fí 2 thãea.
- ^hới aice ēộea nủd truea eh 3? — ?3 eaíy, thới ēiỄk phồi aiồea tồt
ehầt fí eaíy thứ 9 ēẼe eaíy thứ 34 `Ễ t `hi dô nầu hiều ēạu tiêe.
34


 

- ^hới aice kcea thci `hlẤea 78 — 24 eaíy, ỵi `hi dụ hie tea kcea
thci ai. - -- ^ui dci sỬc thƽớea víl fúd dhơ ēƽỤd 8 -9 tuạe tuỗi
Ríi dhỉ tiêu sieh fû, sieh hơc kãu trêe dhơ
Dhỉ tiêu

Dhô 6 2 thãea tuỗi

Dhô 5 2 thãea tuỗi ĝe vỀ

Cfoukie

?,3 — 4,2

?,1 — 4,8

a/nf

Cf`cfieg phlsphctg

>2 — 441

?4 — ?3?

u/f

8 — 17

3= — 3==

u/f

4== — 34==

7== - 37==

u/f

1 — ?9

1 — ?1

ka/nf

Dcfdiuk

1,8 — 3?,2

1,9 — 3?

ka/nf

Dhlfgstgrlf

3== — >==

33= — 4?=

ka/nf

Drgctieieg

=,4 — 3,?

=,7 — 3,8

ka/nf

Afudlsg

9= — 3>=

11 — 3?7

ka/nf

]hlsphctg

7,3 — 3=,>

?,7 — 2,8

ka/nf

Oifiruoie

= — =,8

= — =,9

ka/nf

Afloufie

?,4 — 4,8

?,7 — >,7

a/nf

]rltgie

>,8 — 1,?

7,? — 8,?

a/nf

CFC^(Cfckie Ckiel ^rcebgrcsg)
Ckyfcsg
OWE(Oflln Wrgc Eitrlage)

?.
?.  Du tảl hê
    tiêu
   
̤ hôc dỡc dhô:

Hề tiêu hôc dỡc dhô ēƽỤd ot ēạu t @hlcea kiềea (rĄea, fƽợi, tuyẼe
eƽỐd oịt) ↟ YẼt hạu ↟ ^hỳd quẤe ↟ Nả níy ↟ _uột ele _ut aiớ Hu
kỵe (Hổeh ?.3).
?.3Du
Du tl h tiờu hơc dỡc dhơ ( EauỔe:
 EauỔe: ycskierllhi.dlk)
ycskierllhi.dlk)

Hỉeh ?.3
?.?.3 @hlcea kiềea:
3>


 

@hlcea kiềea fí `hlcea ēạu tiêe dỡc ồea tiêu hơc tip ehe thd e.
]hởc trd fớ kỵi, hci oờe dơ kã, phëc trêe fí vÿk `hu dãi, trlea kiềea dụ fi
vớ rea. ^hgl Eauye Oó ^ip (?==2),
(?==2) , kỵi dc dhụ dụ ehiu fỵea xỳ
xỳdd aiód, rọeh
ehùe truea sùu, hci e kép aầp eẼp sïu víl trlea nl ēơ kiềea rộea0 trêe kã
tẫp truea dãd tẼ oíl sd tồ ēge0 vÿk `hu dãi hp ví níi, trêe oể kằt dơ dãd ēãk
tẼ l sd tồ ēge.
_Ąea nl eiêk kảd oiềt hơc tảl thíeh, aỔk hík rĄea trêe ví hík rĄea
nƽỐi, rĄea nùea ēỄ de, de ehỌ ví eahiểe ễt thứd Ąe. ^ùy thgl vỀ trë, dhứd
eĄea kí rĄea ēƽỤd dhic fík 4 flải: rĄea dừc, rĄea eceh ví rĄea hík. _Ąea dhơ
rầt phãt triỄe, rĄea eceh ehịe, sd, `hỌg, kằt e ehci hỉeh rĄea dƽc eahiểe
thứd Ąe rầt `hỌg (Eauyệe Oã ^iẼp, ?==2).
Fƽợi ēƽỤd dầu tảl oỜi eiêk kảd, dƣ, kảdh kãu ví thạe `ieh. Fƽợi dơ 4
kằt, 3 ēãy, 3 ēỉeh: kằt trêe dlea fỔi thgl suồt dhiểu níi dỡc fƽợi tƽƣea ứea vỐi
vÿk `hu dãi, ? kằt oêe trƣe, ehặe0 ēãy fƽợi dùea vỐi kíea `hu dãi aiỐi hảe
trƽỐd dỡc yẼt hạu0 ēỉeh fƽợi hỉeh thãp, dơ thỄ vẫe ēộea ēƽỤd. Fƽợi dhô np,
kỌea, kằt fƽợi dô räeh sïu dhảy t trƽỐd rc scu, aci dhỉ kểk, aồd fƽợi dơ dãd
aci sỤi hƽỐea víl phëc trlea, phëc trƽỐd aci sỤi dơ ? — 4 aci hỉeh ēíi, ? aci hổeh
fó `hỵea rữ (Eauye Oó ^ip, ?==2).
^uye ed ot ak 4 ỵi tuye fe: ỵi tuye ni tci, i tuye ni
fi vớ ỵi tuye ni hớk u d dầu tảl t dãd túi tuyẼe aỔk dãd ehãeh tảl
thíeh dód dhựk tuye. Ed ot fớ ndh trlea, `hỵea kựi, `hỵea v, dhc dht

ehe kudie, gezykg phùe aii tieh ot, fyslzykg niềt `hue. EƽỐd oịt ēôea
vci trÿ quce trịea trlea viềd ehci, euồt thứd Ąe ví p phạe tiêu hơc thứd Ąe Ờ 
nả níy0 niềt `hue nl dơ dhức fyslzykg dơ `hẤ eĄea hÿc tce kíea dãd vi `hue0
sỳ oồd hƣi eƽỐd t eƽỐd oịt aôp phạe ēiểu ehiềt (tỌc ehiềt)0 `hi dô dhầt oe,
dhầt ēộd, vẫt ēea, sỌi, sảe,… víl kiềea thỉ eƽỐd oịt fläea tiẼt rc ehiểu ēỄ ty
rừc ví trãeh fík tỗe thƽƣea eiêk kảd kiềea (Eauyệe ^iẼp, ?==2). ƭ dhơ,
tuyẼe nƽỐi tci fí tuyẼe fỐe hỉeh tck aiãd ēãy Ờ trêe, ēỉeh Ờ nƽỐi, kíu vớea eht,
tit
ed
ottciflọea,
dhc
ehiu^uye
prltgie
vớ hớk
gezykg0
edtuye
ot
tuye
kcea
xuea`hỵea
kieaehy
thgl vổ
ea
Ttgele.
ni
eh he
ni tci, hi tre, kớu vớea tƽƣi, dơ dầu tảl fí dãd dhùk tuyẼe, tẼ l eƽỐd
dhiẼk ēc sồ dãd ecea tuyẼe, eƽỐd oịt tuyẼe nƽỐi hík xuồea kiềea thgl ồea
Qcrtle, eƽỐd oịt dơ ehiểu dhầt ehy kuxie, `hỵea dụ gezykg. ^uye ni fi
fớ tuye kea, np t scu rc trƽỐd eẳk nƽỐi fƽợi aỔk hci thùy xẼp dhỔea fêe

ehcu ví eồi vỐi ehcu quc kột gl hp, eƽỐd oịt tuyẼe nƽỐi fƽợi xuồea kiềea
thgl ồea _ivius, dụ ehiu dht ehy kuxie, `hỵea dụ gezykg (Eauye Oã ^iẼp,
?==2).
YẼt hu:
YẼt hạu fí xlcea eae eồi tiẼp scu `hlcea kiea, phe hu thỵea vi `hlcea
ki phởc trờe, vỐi thceh quẤe, `hë quẤe ví thỳd quẤe Ờ phëc nƽỐi. Dhứd eĄea dỡc yẼt

37


 

hạu fí nẠe thứd Ąe víl thỳd quẤe ví ēƽc `hỵea `hở vớl `hở que (Hlớea ^lớe ^hea
vớ Dcl Re, ?==2).
^hỳd que:
^hỳd quẤe fí ồea níi ot ēạu oẳea kột f thỵea vi yt hu, scu ụ e rea rc
tl thíeh phỉeh thỳd quẤe (hỉeh phệu), tiẼp ēơ fí thỳd quẤe dhëeh thứd eồi vỐi nả níy.
Dầu
dỡcdỡc
thỳdthỳd
quẤequẤe
aỔkfífỐp
eiêk thứd
kảd, Ąe
fỐptdƣ,
fỐp kíea,
kãu ví thạe
`ieh.
Dhứdtảl
eĄea

dhuyỄe
kiềea
víl nảkảdh
níy (Eauyệe
Oã ^iẼp,
?==2).
Nả níy:
Nả níy fí kột dƣ quce hỉeh túi rốea eẳk Ờ scu dƣ hlíeh ví ace, fí eƣi dhức
thứd Ąe ví niệe rc q trỉeh tiêu hôc quce trịea (Eauyệe Oã ^iẼp, ?==2).
Dhô dô nả níy ēƣe dơ tuyẼe, eẳk fềdh scea trãi xlcea oủea, t sủe sƽớe sồ 3?,
34 ēẼe kỌk `iẼk xƽƣea ứd, phëc trƽỐd aiãp ace, dhél t trêe xuồea nƽỐi ví ēƽỤd dồ
ēỀeh ehớ hề thồea nïy dhẳea. Nả níy dơ ? ēƽớea dlea: ēƽớea dlea ví ēƽớea dlea
fỐe, dơ ? f thỵea: f thea v thỵea vi thd que, f h v thỵea vi tó trớea. ^hớeh
n nớy dụ > fỐp t ealíi víl trlea fí: fỐp tƽƣea kảd, fỐp dƣ trƣe (aỔk dƣ vÿea, dƣ 
nịd ví dƣ dhél), fỐp hả eiêk kảd ví fỐp eiêk kảd. FỐp eiêk kảd dơ 4 flải tẼ l: tẼ
 l dhỡ tiẼt
tiẼt kge, tẼ oíl vãdh
vãdh tiẼt HDf ví tẼ oíl phủ tiẼt
tiẼt eiêk nỀdh (nỀdh
(nỀdh ehạy). Nả nníy
íy
ēƣe dhic fík 4 vùea: thƽỤea vỀ dhỉ dơ tẼ l phủ, thïe vỀ dơ ēỡ 4 flải tẼ l ví hả vỀ
dơ tẼ l dhỡ ví tẼ oíl vãdh (Eauyệe Oã ^iẼp, ?==2).
_uột:
_uột fí phạe níi ehầt dỡc ồea tiêu hơc, ot ēạu t h v vớ `t thỳd hu kỵe.
_ut ocl ak ruột ele ví ruột aií.
- _uột ele:

+ _uột ele aỔk dơ 4 fỐp: fỐp ãl ealíi nl phúd kảd tảl thíeh0 fỐp ãl dƣ dơ dƣ 
vÿea phëc trlea, dƣ nịd phëc ealíi, xge `Ằ trlea fỐp dƣ dơ thạe `ieh, kảdh quẤe ví

fỐp eiêk kảd. FỐp eiêk kảd aỔk dơ fỐp hả eiêk kảd dô dãd tuyẼe ruột, ēãk rồi thạe
`ieh ví kảdh quẤe0 fỐp dƣ eiêk kỌea0 fỐp ēềk dơ dãd tuyẼe ruột Figogr`ue, ēãy
tuyẼe dơ dãd tẼ l ]cegt tit ndh ehy vớ fp oiu kỵ ak dód t oớl e tr, dụ dód
fỵea ehuea vớ vi ehuea (Eauyệe Oã ^iẼp, ?==2).
+ _uột ele dhic fík 4 ēlảe (Eauyệe Oã ^iẼp, ?==2):
- ^ã tríea

^ã tríea t nƽỐi thẫe phi v scu e kt ni t hỵea 7 2, ēƽỤd dồ ēỀeh
ehớ nïy dhẳea eồi ace víl nả níy tã tríea. ^híeh tã tríea dơ fố ēỗ víl ea ne ty vớ
ea ne kt.
- @hỵea trớea dụ 2 — 8 aầp `húd eẳk phëc vùea oủea trãi, tiẼp thgl tã tríea,

ēƽỤd dồ ēỀeh ehớ hề thồea kíea trgl ruột (trêe kíea trgl dơ hề thồea kảdh quẤe,
kảdh oảdh huyt vớ nùy the `ieh). ^hớeh `hỵea trớea nớy, fp dƣ dơ dƣ vÿea Ờ trlea,
dƣ nịd Ờ ealíi.

32


 

- HỔi tríea phëc phẤi xlcea oủea, t tã tríea e t hỵea 3 ?, eae, ei vi
kceh trớea dỡc ruột aií quc phạe eồi dơ dầu tảl kột vÿea dƣ trƣe ví vce kột dhiểu
(vce hỔi — kceh).
- _uột aií:

+ _uột aií ot ēạu t phạe duồi dỡc hi trớea e hu kỵe, dụ ea `ởeh fe,
d
eh
trlea

xlcea
oea
kớea
trgld
rut
aiớ.
aiớ dụ
ak:
ealới dồ
dùea
fí fỐp
tƽƣea
kảd,
aiỬcehớ
fí fỐp
dƣ (fỐp
nịd,
fỐp_uột
dƣ vÿea
ví dầu
phạetảl
aiãp
vỐi
trỳd tríea fí dƣ vïe) vớ trlea dựea fớ fp eiờk kd `hỵea dụ h thea fỵea ehuea
(Eauye Oó ^ip, ?==2).

+ _ut aiớ dhic fớk 4 ēlảe (Eauyệe Oã ^iẼp, ?==2):
- Kceh tríea ehỌ:
Kceh tríea eh ek phởc phi xlcea oea `hlea t hỵea ? — >, fí
eƣi xẤy rc q trỉeh fêe kge, tảl cxit ckie.

- @Ẽt tríea
 @Ẽt tríea fí ēlảe ruột níi ehầt dỡc ruột aií. Dhic fík 4 ēlảe: `Ẽt tríea
fêe
kằtscea
trleatrãi0
tã tríea
fêe trêe
vể trƽỐd
ēẼe
aiãp
níy0trỳd
`Ẽttríea.
tríea eacea eae,
ēi ttphẤi
`Ẽt tríea
xuồea
t nƽỐi
thẫe
trãinảēẼe
- ^rỳd tríea
^rỳd tríea dơ ēlảe ēạu eẳk trlea xlcea oủea, ēlảe scu trlea xlcea
dhẫu, ãp sãt kằt nƽỐi xƽƣea `huk. ^rỳd tríea thea, `hỵea dụ u ou, eiờk
kd dụ dód ap ep nịd. FỐp dƣ ví fỐp eiêk kảd fiêe `Ẽt fỌea fl vi ehcu.
Hu ke:
Hu kỵe fớ dc dc trd trớea, ek ni ad uỵi. Hu kỵe dụ du tl
ak: trlea fí fỐp eiêk kảd kíu hỔea aầp eẼp hỉeh kiềea túi, phạe scu dô fỐp
nc nl sỳ dhuyỄe tiẼp aiỬc nc oea vớ eiờk kd, fp nc eớy kea, `hỵea dụ
fỵea,
dụ ehiu
tuyeehe,

oọ. Hu
kỵevi
dụoụ
dd
tre
dód si
veadfiờe
vi
ehcu tl
hổeh vea
`t hp
t ak
trd trớea
tldthớeh
tht`t
trlea0
d vùe aỔk dãd dƣ vÿea dhd, `hỌg tảl thíeh dƣ tht ealíi hlảt ēộea thgl û
kuồe (Eauyệe ^iẼp, ?==2).
S trỉeh tiêu hôc ƣ dhô:
^iêu hôc ƣ kiê   
   ea:
̤
^iêu hôc Ờ kiềea aỔk 4 aici ēlảe: fầy thứd Ąe ví eƽỐd uồea, ehci ví tk
thứd Ąe vỐi eƽỐd oịt, euồt ví niệe rc vỐi ? q trỉeh fí tiêu hơc dƣ hịd nl ehci
ví tiêu hơc hơc hịd nl dãd gezykg trlea eƽỐd oịt (Hlíea ^líe ^hea ví Dcl
RĄe, ?==2).
ehớ víl
`hứu
ēỄ tỉk ví
oiềtnủea

tëeh dhầt
Ąe, scuDhơ
ēơ nùea
fƽợithỀēỄaiãd
fầy ví
thứd
Ąe aiãd
víl kiềea,
rỔiphïe
ehớ tãd
tỗeadỡc
hỤpthứd
dỡc
xúd aiãd, vỀ aiãd, thỀ aiãd, `hứu aiãd,… ēỄ aiỬ fải thứd Ąe thëdh hỤp ví ehẤ dãd
31




dht `hỵea thởdh hp rc. Dhụ nc vớl ve ea fêe xuồea kảeh dỡc hík nƽỐi
ēỄ ép ễt thứd Ąe aiỬc ? hík, nùea rĄea eceh ēỄ de xé ví rĄea hík ēỄ eahiểe
ễt thứd Ąe. ^hứd Ąe ēƽỤd eahiểe eãt sƣ oộ rỔi tk ēểu eƽỐd oịt ēỄ vẫe dhuyỄe
xuồea nả níy nệ níea (Hlíea ^líe ^hea ví Dcl RĄe, ?==2).
^iêu hơc ƣ nả níy:
^iêu
nả níy fí
aicitrộe
ēlảe
tiêuĄe)hơc
tải ēïy

tãd ēộea
dƣhơc
hịd Ờ(eahiểe,
ehíl
thứd
nlquce
sỳ dltrịea,
p, vẫe
ēộeathứd
dỡcĄe
nảdhỀu
níy
ví tãd ēộea hơc hịd nl nỀdh vỀ dỡc tuyẼe nả níy tiẼt rc (Hlíea ^líe ^hea ví
Dcl RĄe, ?==2). NỀdh vỀ dỡc dhơ dơ pH fí 3,7 — ?,=, aỔk 99,7% fí eƽỐd ví
=,7% fí vẫt dhầt `hỵ. Rt dht `hỵ trlea ndh v ak dht vỵ dƣ (dãd kuồi
dflruc, suephct, phltphct dỡc Ec, @, Dc, Ka ví HDf) ví dhầt hỬu dƣ (prltgie
aỔk gezykg ví kudlprltgie tảl dhầt ehạy kudie0 kột ët cxit fcdtid, drgctieie
C^], urê, cxit urid, cxit ckie).
^iêu hôc prltgie: pgpsielage ehớ dô HDf xúd tãd oiẼe thíeh pgpsie hlảt
ēộea, thỡy phïe dãd prltit dỡc thứd Ąe thíeh plfypgptit. Dctgpsie thỡy phïe
 prltgie ví kột sồ pgptit thíeh cxit ckie, dctgpsie hlảt ēộea kảeh Ờ ēộea vẫt oú
sỬc `hi kí fƽỤea HDf dhƽc ehiểu, ēộea vt trea thớeh hu eh dctgpsie
`hỵea hlt ea. Ni tód nủea dỡc Dhyklsie, prltgie trlea sỬc fí dcsgielage
 oiẼe ēỗi thíeh dcsgie, scu ēô dcsgie `Ẽt tỡc vỐi ile Dc ?+ tảl thíeh dcsgiect dcexi
dơ thỄ fƽu fải fïu trlea nả níy tảl ēiểu `iềe dhl pgpsie tãd ēộea (Hlíea ^líe
^hea ví Dcl Re, ?==2).
^iờu hục afuxit: trlea ndh v `hỵea dụ ckyfcsg ehƽea ckyfcsg trlea
eƽỐd oịt `hi víl nả níy vẠe dô tãd nủea trlea dãd fỐp thứd Ąe dÿe dhƽc oỀ thầk
cxit dỡc nỀdh vỀ eêe tiêu hôc afuxit Ờ nả níy dÿe yẼu (Eauyệe Xụe ^Ềeh ví
dộea sỳ, 3992).

^iêu hôc fipit: tuy nỀdh vỀ dô dhức gezykg fipcsg ehƽea trlea n nớy
`hỵea dụ kui kt hlt hục vớ nl ēộ cdin dcl dỡc nỀdh nả níy eêe fipcsg hạu
ehƽ `hỵea hlt ea (Hlớea ^lớe ^hea vớ Dcl Re, ?==2).
^iờu hôc ƣ ruột ele:
^hứd Ąe scu `hi tiêu hôc Ờ nả níy sẻ fạe fƽỤt xuồea ruột ele. ƭ ruột ele
thứd Ąe dhỀu tãd ēộea dỡc nỀdh tủy, nỀdh ruột ví nỀdh kẫt sẻ ēƽỤd phïe aiẤi ēẼe
sẤe phk duồi dùea ēỄ phïe aiẤi ēƽỤd nệ níea nl ēơ tiêu hơc Ờ ruột ele fí phạe
tiêu hơc ví hầp thu dhik kt v trở vỵ dựea quce trea (Hlớea ^lớe ^hea ví
Dcl RĄe, ?==2)
?==2).
- NỀdh tủy aỔk 9=% fí eƽỐd vớ 3=% fớ vt dht `hỵ. Rt dht `hỵ trlea
ndh v ak kui vỵ d (EcHDL 4, EcDf, DcDf?, Ec?H]L>vớ EcH?]L>) ví hỤp
dhầt hỬu dƣ (dãd gezykg phïe aiẤi prltgie, afudin, fipin).
- NỀdh ruột nl ? flải tuyẼe ruột tiẼt rc: tuyẼe Orueegr Ờ tã tríea tiẼt rc
nỀdh ehạy ví tuyẼe Figogr`ue Ờ suồt nịd eiêk kảd ruột ele tiẼt rc ed vớ
kui vỵ d. ^hớeh phe dc ndh rut ak 98% fớ ed vớ ?% fớ vt dht `hỵ
38




(dht vỵ d ak dód kui `ik dcrolectg,
dcrolectg, phlsphctg,
phlsphctg, dflruc0 dhầt hỬu dƣ aỔk
ehạy kudie, dãd gezykg, kẤeh vợ tẼ l).
- NỀdh kẫt nl ace tiẼt rc scu ēơ ēƽỤd nỳ trỬ Ờ túi kẫt, `hi dạe túi kẫt dl
 oôp ví ēƽc nỀdh kẫt xuồea tã tríea. Ehƽ vẫy, nỀdh kẫt dơ Ờ ace ví túi kẫt.
^híeh phạe dỡc nỀdh kẫt Ờ ace aỔk 98% fí eƽỐd ví ?% fí vt dht `hỵ, tỳi
kt ak 89% fớ ed vớ 33% fớ vt dht `hỵ. Rt dht `hỵ trlea ndh kẫt aỔk
cxit kẫt (cxit dhlfid, cxit ngslxydhlfid, cxit afydldhlfid, cxit tcurldhlfid.) ví

sd tồ kẫt (oifiruoie ví oifivgrnie). Ealíi rc trlea nỀdh kẫt dÿe dơ dhlfgstgrlf,
 phlsphctitg, kợ thuự phïe ví tỳ nl, sẤe phk phïe aiẤi prltgie, dãd kuồi
`hlãea,...
- ]hïe aiẤi prltgie: trypsielage ehớ getgrl`iecsg xúd tãd oiẼe thíeh
trypsie hlảt ēộea, phïe aiẤi prltgie thíeh plfypgptit ví kột sồ cxit ckie.
Dhykltrypsielage ēƽỤd trypsie hlảt hơc thíeh dhykltrypsie, phïe aiẤi prltgie
ví plfypgptit phïe từ fỐe thíeh cxit ckie ví pgptit. Gfcstcsg phïe aiẤi prltgie
nảea gfcstie thíeh cxit ckie ví pgptit. Dcdolxiplfypgptincsg tãd nủea fêe
 plfypgptit vể phëc ehơk dcdolxyf tỳ nl ví tãdh cxit ckie rc `hỌi phïe từ.
Nipgptincsg phïe aiẤi nipgptit thíeh ? cxit ckie tỳ nl. ]rltckiecsg phïe aiẤi
 prltckie thíeh cxit ckie ví pgptit. Eudfgcsg thỡy phïe cxit eudfgid thíeh dãd
klel
kl
eleu
eudf
dfgl
glti
tit.
t. Grgp
Grgpsi
siee thỡy
thỡy phïe
phïe cf
cfou
oukl
klsg
sg ví pgpt
pgptle
le th
thíe

íehh cxit
cxit ckie
ckie..
Ckielpgptincsg dt kảdh pgptit vể phëc dơ ehơk ckie tỳ nl ví phïe aiẤi thíeh
cxit ckie. ]rlfiecsg dt kảdh pgptit ēỄ aiẤi phơea cxit ckie prlfie (Hlíea ^líe
^hea ví Dcl RĄe, ?==2).
- ]hïe aiẤi oột ēƽớea: ckyfcsg phïe aiẤi tieh oột ví afydlage thíeh
ngxtrie ví ēƽớea kcetlsg. Kcftcsg thỡy phïe kcftlsg thíeh ? phïe từ afudlsg.
Fcdtcsg thỡy phïe fcdtlsg thíeh afudlsg ví acfcdtlsg. Tcddhcrcsg thỡy phïe
scddhcrlsg thíeh afudlsg ví brudtlsg (Hlíea ^líe ^hea ví Dcl RĄe, ?==2).
- ]hïe aiẤi cxit eudfgid: eudfgcsg, eudfgltincsg ví eudfglsincsg phïe aiẤi
cxit eudfgid thíeh pirikinik.
- ]hïe aiẤi fipin: fipcsg thỡy phïe kợ thíeh afydgrlf ví cxit oél.
Dhlfgstgrlfgstgrcsg phïe aiẤi gstg dỡc dhlfgstgrlf ví dãd stgrlf dỡc thứd Ąe thíeh
cxin oél ví stgrlf. ]hlsphlfipcsg phïe aiẤi phlsphlfipin thíeh phlsphctg ví
niafydgrin, ni afydgrin sẻ tiẼp tủd ēƽỤd fipcsg phïe aiẤi thíeh afydgrlf ví cxin
 l.
- NỀdh kẫt ehũ hơc kợ, tảl ēiểu `iềe dhl gezykg fipcsg tãd ēộea nệ níea
ví hiều quẤ. Kẫt fík tĄea tãd nủea dỡc fipcsg, ckyfcsg ví prltgcsg, aiúp hầp thu
vitckie hÿc tce trlea nạu, fík tĄea ehu ēộea ruột.
^iêu hơc ƣ ru
   t ̤ aií:
   
- EhỬea dhầt dÿe fải dhƽc tiêu hôc hẼt Ờ ruột ele sẻ ēƽỤd vẫe dhuyỄe
xuồea
aií,ele
q
trỉeh dÿe
tiêudhỡ
hơcyẼu

Ờ ruột
aií nủea
kột phạe
dỡc dãd
gezykgruột
Ờ ruột
xuồea,
ehớ tãd
dỡc hềnlvi tãd
siehnủea
vẫt. Dhầt
xƣ 
ví prltgie ēƽỤd tiêu hơc, tảl rc dãd cxit oél ocy hƣi ví dãd cxit ckie sẻ ēƽỤd
39


 

hầp thủ Ờ ēïy. Kột sồ vi `hue fải sừ nủea kột sồ dhầt trlea ruột aií ēỄ tỗea
hỤp eêe vitckie @, O3?. ^rlea ruột aií dÿe dơ q trỉeh fêe kge thồi ví sieh rc
dhầt ēộd (ienlf, phgelf, H?T,…). @hi thứd Ąe ēẼe ēlảe duồi ruột aií, eƽỐd ēƽỤd
hầp thu keh, dht oọ (dód oiu kỵ dc eiờk kd olea rc, dãd kuồi ví vi sieh
vẫt,…) dÿe fải hỉeh thíeh phïe ví thẤi rc ealíi (Hlíea ^líe ^hea ví Dcl
Re, ?==2).
Oeh nl]crvlvirus trờe dhụ:
Fdh s oeh vớ phùe oỵ ēỀc fû:
^hgl ^rạe ^hceh ]hlea (3992), oềeh xuầt hiềe víl kùc thu eĄk 3911 Ờ 
^gxcs, ēẼe kùc hè eĄk 3918 oềeh xẤy rc Ờ ehiểu vùea `hãd ehcu ehƽ Dcecnc
ví Hlc @Ỵ. ĝẼe ēạu eĄk 3919, oềeh xuầt hiềe Ờ Hí Fce, Úd, Oỉ, Ceh, ]hãp.
Oềeh ēƽỤd ahi ehẫe fạe ēạu Ờ eƽỐd tc víl eĄk 399= trêe dhơ eahiềp vủ. Oềeh

fce rộea rầt ehceh, oềeh sồ dô thỄ fêe ēẼe 7=% ví từ sồ 7= — 3==% trêe dhơ dle.
ĝằd teh sieh hịd dỡc ]crvlvirus:
Hị: ]crvlvirincg
Aiồea: ]crvlvirus
Aiồea:
 ]crvlvirus
Flíi: Dceieg ]crvlvirus
Dceieg ]crvlvirus typg ? (Hỉeh ?.?)
Hổeh ?.?Dceieg
]crvlvirus(Eaue:
Eaue: cfdhgtrle.dlk/Dceieg-pcrvlvirus)
cfdhgtrle.dlk/Dceieg-pcrvlvirus)
?.?Dceieg]crvlvirus
]crvlvirus fớ kt NEC virus e si, `hỵea dô vỌ oịd, `ëdh thƽỐd 38 — 
?> ek (Eauyệe Ehƽ ]hl, ?==9). ]crvlvirus
?==9). ]crvlvirus ēể `hãea kảeh kẻ vỐi tãd ehïe vẫt
fû, hơc hịd ví aiỬ `hẤ eĄea ạy oềeh aạe 8 thóea trlea ehit ỵe hc vớ
`hóea ehit ēộ 72lD trlea 3 aiớ. Rirus ēể `hãea vỐi dãd nuea kỵi hu d vớ
EH>, ehea ehy dk vi EcLH, eƽỐd Jcvgf ví dãd flải thuồd sãt trùea (^rạe
^hceh ]hlea, 3992).
NỀdh tệ hịd oềeh nl ]crvlvirus:
phïe thú oềeh
(?=33)^hú
dhơ oềeh
ehiệkví ]crvlvirus
ehiệk ]crvlvirus
scu 4 fí
— >eauỔe
eaíy virus
sẻ oíidĄe

thẤioẤe
virusehầt.
quc ^hgl
phïe, Kgrd` 
fƽỤea
 oíi thẤi quc phïe tĄea nạe ví ēảt dỳd ēải `hi ot ēạu xuầt hiềe triều dhứea oềeh
rỔi fải aiẤk nạe ví kầt hẴe scu 3= — 33 ey. Rirus dhỉ ạy oềeh trêe thú hị dhơ
ehƽ dhơ ehí, dhơ sơi, dãl,…
Rirus xïk ehẫp víl dƣ thỄ dhơ dhỡ yẼu quc ēƽớea kiềea (Hỉeh ?.4). Dhơ
dơ thỄ oỀ fïy oềeh trỳd tiẼp oỜi dhô oềeh hlằd ehiệk oềeh kột dãdh aiãe tiẼp nl
Ąe hlằd fiẼk phẤi ehea vt kcea kk oeh trlea kỵi trea (^re ^hceh
]hlea, 3992).
?.4 Tƣ
 Tƣ ēỔ sieh hịd dỡc oềeh nl ]crvlvirus
nl  ]crvlvirus trêe dhô (
dhô ( EauỔe:
 EauỔe: ^rạe
Hæeh ?.4
^hceh ]hlea, 3992 )
^riều dhứea:
?=


 

^hới aice euea oềeh `hlẤea t 4 — 7 eaíy, oiỄu hiềe Ờ dhơ fí ỡ rũ, oỌ Ąe,
suy ehƽỤd, `ék fieh hlảt, scu ēô thƽớea eaỡ fỀk dô thỄ `Ẽt hỤp vỐi ôi kừc, fúd
ēạu dô thứd Ąe, scu ēô dhỉ ôi rc dhầt ehạy, `hlẤea 3? — >= aiớ scu thỉ tiêu dhẤy,
 phïe oce ēạu dơ kíu xãk hcy víea, scu ēơ dhức kột fƽỤea kãu ehầt ēỀeh, Ờ 
ehỬea dc oềeh eằea thæ phïe dhức rầt ehiểu kãu tƽƣi, `hlẤea 7=% dhô oềeh sồt

eh Ờ aici ēlảe ēạu (^rạe ^hceh ]hlea, 3992). Oềeh thƽớea xuầt hiềe thgl ?
thỄ:

- ^hỄ tik: xẤy rc trêe dhô t 3 — ? thãea tuỗi. Ehiểu dhô dle dÿe oú dô
 oiỄu hiềe `hô thỜ, rêe rỉ ví `iềt sứd, dhẼt scu víi phút hlằd víi aiớ. EhỬea dhơ
dle dÿe sồea dơ thỄ oầt thƽớea vể ēiềe tïk ēỔ, tiẼea thỗi dỡc tik, oỀ suy tik
(^rạe ^hceh ]hlea, 3992).
- ^hỄ viêk ruột: niệe rc thgl 4 nảea: thỄ quã dầp thƽớea xuầt hiềe Ờ dhô
t 3 — ? thãea tuỗi, dhô k kcea thci hlằd dhô dle dhƽc ēƽỤd tiêk phÿea, oềeh
xẤy rc ēột eaột, dhơ dhẼt trlea víi aiớ0 thỄ dầp tëeh xẤy rc Ờ dhô t ? — 2 thãea
tuỗi, dhô dhƽc d tiờk phea hcy tiờk phea `hỵea ỳea quy trổeh, dhơ dhẼt
scu 7 — 2 ey, oiỄu hiềe tiêu dhẤy dơ kãu, ơi kừc ehiểu fạe trlea ey ví
thƽớea dơ phủ ehiệk vi trùea0 thỄ thạk fằea xẤy rc Ờ dhụ trea thớeh, dhụ
ehik virus `hỵea th hie rữ dód nầu hiều fïk síea ví ēƽỤd phãt hiềe oẳea
 phƽƣea phãp huyẼt thceh hịd, ehỬea dhơ y vẠe i thẤi kạk oềeh quc phïe
ví dơ thỄ fïy oềeh dhl dãd dhơ `hãd (^rạe ^hceh ]hlea, 3992).
Oềeh tdh:
- Oềeh tëdh ēải thỄ:
+ H thea fykphl: fódh dụ nea `hỵea ea eht, hdh kíea trgl ruột
triỄe nƽợea, thỡy thỡea ví xuầt huyẼt (^rạe ^hceh ]hlea, 3992).
+ Hề thồea ồea tiêu hôc: fÿea ruột eỜ rộea, thƽớea trồea rốea, suea
huyẼt,, dô thỄ `èk xuầt huyẼt. ^híeh ruột ele,ehầt
huyẼt
ele,ehầt fí ēlảe tã tríea kỌea nl dơ
sỳ l kÿe ehỬea ehuea kcl ruột, dơ thỄ dhức ēạy kãu ví kẤeh vợ, olea trơd
eiêk
ruột.dĄea.
Eiêk^rlea
kảd nảthỄníy
sueadƣhuyẼt

tlíe
acethỡy
dơ thỄ
sƽea,
kểk,
nệ
vợ víkảd
túi kẫt
viêk
tik dô
thỄoộ,
thầy
thỡea
phỗi
(^rạe
^hceh ]hlea, 3992).
- Oềeh tëdh vi thỄ:
+ Dƣ quce fykphl: hlải từ ví tiêu hỡy ehỬea tẼ oíl fyphl trlea ehỬea
kẤea ]cygr’s trlea truea tïk kạk, trlea hảdh oảdh huyẼt kíea trgl ruột ví
ehỬea hảdh oảdh huyẼt Ờ fãdh (^rạe ^hceh ]hlea, 3992).
+ Eiêk kảd ruột: Ờ thỄ quã dp, hli t ehea t oớl oiu kỵ dc tuye
Figogr`uhe ví sỳ oíl kÿe hlíe tlíe ehỬea ehuea kcl ruột0 th dp tởeh dụ
s tói thit oiu kỵ vớ ecea tuyẼe `hã r÷ rềt (^rạe ^hceh ]hlea, 3992).
+^ik:
oềeh
tikviêk
thcy thỡy
ēỗi tùy
thglhlải
aici từ

ēlảe
nẠe
ēẼe dhẼt
Ờ dhô
eletëdh
dÿeỜoú,
thỡea,
hôcphãt
sỤi triỄe
vỐi sỳdỡc
dôoềeh
kằt hcy
?3




`hỵea dụ fea fe ehea th vựi ói ocsg trlea ehïe dỡc sỤi dƣ tik (^rạe ^hceh
]hlea, 3992).
Dhẩe ēlãe:
Dhe ēlãe fïk síea: Dơ thỄ nỳc víl ehỬea nầu hiều ēằd trƽea dỡc oềeh
nl ]crvlvirus
nl
 ]crvlvirus ēỄ dhe ēlãe oềeh. ĝïy fí kột oềeh truyểe ehiệk dầp tëeh, fïy
fce
ehceh,
từ sồ
ehầt
fí trêe
. fạe

Oềeh
dơ oiỄu
hiềe
viêk
nả
níyrầt
ruột
dầp vỐi
dãddcl,
triều
dhứea
ehƽdhơ
ơi ele
kừcdÿe
ehiểu
trlea
ey,
nỀdh
ơi dhỉ
dhức dhầt ehạy, tiêu dhẤy phïe dơ kãu tƽƣi, kùi tceh rầt ēằd trƽea, sồt eh ví
aiẤk eahiêk trịea sồ fƽỤea oảdh dạu. Oềeh phãt triỄe ehceh trêe dhô dô ēộ tuỗi
t 2 tuạe ēẼe 2 thãea. Tcu 7 ey ehiệk oềeh, dhơ `hỌi oềeh hlằd dhẼt (^rạe
^hceh ]hlea, 3992). Dô kột sồ oềeh truyểe ehiệk dô oiỄu hiềe aiồea vỐi oềeh
nl ]crvlvirus
nl
 ]crvlvirus eêe dô thỄ phïe oiềt ehƽ scu:
- Oềeh Dcrré: sồt dcl >= — >3lD trlea ehiểu ey, viêk phỗi, viêk ruột
hiẼk `hi dơ kãu tƽƣi, dơ th dụ ehea ke k vựea nc ởt fỵea (^rạe ^hceh
]hlea, 3992).
- Oềeh viêk ruột nl Dlrlecvirus

Dlrlecvirus:: fïy fce rầt ehceh ehƽea niệe oiẼe dỡc
 oềeh
thƽớea
vík
kứd
tiêu ^hceh
dhẤy eh
hƣe,3992).
dhơ ët `hi oỀ dhẼt, oềeh xuầt
hiềe víl
kùc dhẫk
fảeh ví
ƽỐtēộ(^rạe
]hlea,
- Oềeh
Oềeh tiêu dhẤy
dhẤy nl dãd vi `hue
`hue ēƽớea
ēƽớea ruột ehƽ Tcfklegffc
Tcfklegffc,,  G.dlfi
 G.dlfi,,
Thiagffc,, Fgptlspirc
Thiagffc
 Fgptlspirc,…
,… @hi dhô oỀ rồi flảe tiêu hôc, eaộ ēộd thỳd phk, oeh s
od phót ehea `hỵea trk trea. Oeh dụ th dhuyỄe oiẼe tồt `hi sừ nủea
`hãea sieh hỤp fû, từ s `hỵea dcl vớ ởt fùy fce. Dhụ ki fc tuỗi ēểu dô thỄ
ehiệk oềeh (HuỴeh ^ầe ]hãt, ?==3).
- Oềeh viêk ruột nl `ë sieh trùea: aiue kôd, aiue ēũc, sãe nïy, dhô
thƽớea tiêu dhẤy tùy kứd ēộ, oủea tl. ^rlea trƽớea hỤp ehiệk aiue kôd hlằd

sãe nïy, phïe dô thỄ fẠe kãu ehƽea kứd ēộ xuầt huyẼt eh hƣe. Dhô dle ehiệk
aiue ēũc dô thỄ ôi, dhầt ôi dô fẠe dẤ aiue (Fê HỬu @hƽƣea, ?==8).
- Dhe ēlãe phÿea thë eahiềk:
+ Xét eahiềk dãd dhỉ tiêu sieh fû kãu: dhô oềeh nl ]crvlvirus
nl  ]crvlvirus thƽớea
 thƽớea dô
fƽỤea oảdh dạu trlea kãu aiẤk kảeh sl vỐi eh thƽớea, ēằd oiềt fí fykphl
 l. Dơ th phót hie virus trlea phùe oea phea phóp euỵi dy trờe kỵi
trea t oớl ehea de thi aice nới ví dơ thỄ dhl `Ẽt quẤ ïk tëeh aiẤ nl s
tiờk dhea vcddieg ehd d. Xột eahik kỵ hd rut, tik ví dƣ quce fykphl
dơ thỄ dhl phép dhe ēlãe eahi eaớ oềeh nl ]crvlvirus
nl  ]crvlvirus (^rạe ^hceh ]hlea,
3992).
+ Hiềe ecy, phƽƣea phãp dhe ēlãe oẳea tgst `ët ēƽỤd sừ nủea phỗ oiẼe.
^gst `ët sừ nủea eauyêe fû GFITC ēỄ phãt hiềe `hãea eauyêe dỡc ]crvlvirus
dỡc  ]crvlvirus
trêe dhô t dãd kẠu phïe. Eauyêe fû: eẼu trlea kẠu phïe `iỄk trc dô `hãea
eauyêe dỡc ]crvlvirus
dỡc ]crvlvirus thỉ sẻ `Ẽt hỤp vỐi `hãea thỄ dơ ae gezykg ví dhầt
tảl kíu tải aiẼea tảl thíeh hỤp dhầt ‖`hãea eauyêe - `hãea thỄ‛, tiẼp thgl hỤp
??


 

dhầt eíy ni dhuyỄe fêe vỀ trë ^. @hãea thỄ Ờ vỀ trë ^ sẻ `Ẽt hỤp vỐi ‖`hãea
eauyêe — `hãea thỄ‛ tảl thíeh phứd hỤp ‖`hãea thỄ - `hãea eauyêe — `hãea
thỄ‛ ví xuầt hiềe vềt kíu hỔea, scu ēơ, phứd hỤp y sẻ ni dhuyỄe fêe vỀ trë D.
@hãea thỄ Ờ vỀ trë D dô `hẤ eĄea `Ẽt hỤp vỐi `hãea thỄ dô ae gezykg Ờ aiẼea
sẻ `Ẽt hỤp vỐi phứd hỤp, tảl thíeh ‖`hãea thỄ - `hãea thỄ - `hãea eauyêe — 

`hãea thỄ‛ ví xuầt hiềe vềt kớu hea. Eu `hỵea dụ `hóea eauyờe dc
]crvlvirus
vth
trở ^vớ`hỵea
xut
hie kíu hỔea, vỀ trë D dhỉ dơ phứd hỤp
‖`hãea thỄ -thỉ
`hãea
dơ kíu
hỔea.
ĝiểu trỀ:
Oềeh vẠe dhƽc dơ thuồd ēằd trỀ, viềd ēiểu trỀ dhỉ ehẳk dhồea fải triều
dhứea, phủ ehiệk ví tĄea dƽớea sứd ēể `hãea dhl thú. ^hú ēƽỤd ēiểu trỀ sỐk
ví fiêe tủd sẻ kcea fải `Ẽt quẤ `hẤ quce, viềd ēiểu trỀ dhỡ yẼu thgl > eauyêe td:
t d:
 phãt hiềe sỐk oềeh, dãdh fy ví ēiểu trỀ tëdh dỳd0 eïea dcl sứd ēể `hãea dhl thú
 oềeh0 `hd phủd triều dhứea ēỄ aiẤk tỉeh trảea oềeh ví sừ nủea `hãea sieh ēỄ
dhồea phủ ehiệk (Eauyệe Oã Hiêe ví dộea sỳ, ?==8).
Dãdh fy dhô oềeh ēỄ ēiểu trỀ, dhô phẤi d ek ei `hỵ ról, thlóea kót,
sdh s, k óp, dhl dhơ Ąe dhãl fläea ví ehảt, `hi dhơ hẼt eỵe ki dhl e uea
oổeh thea.
- Duea
Duea dp
dp ed
ed,, dht
dht ēiềe
ēiềe aiẤi
aiẤi:: Fcdt
Fcdtct
ctgn

gn _ieag
ieagr,
r, Afudl
fudlsg
sg 7%,
7%,
Gfgdtrljgdt.
- Hả sồt, `hãea viêk: ]rgneislfle , Ceczie .
- Dhồea ôi, oẤl về eiêk kảd nả níy ruột: Ctrlpie, ]rikpgrce, ]gpxce,
]hlsphcfuagf
- EaĄe tiêu dhẤy, dạk kãu: Iklniuk , Cetisckie.
- AiẤk hl, flea ēớk: Orlkhgxie.
- Nùea `hãea sieh phỗ rộea dhồea phủ ehiệk: Nuphcpge, Fiedlkydieg.
- ^rỤ sứd, trỤ fỳd: O — dlkpfgx, Kgtcscf, Hgpctlf.
- Ealíi rc dhẼ ēộ dhĄk sôd, aiỬ ầk, dhl Ąe thứd
thứd Ąe nệ tiêu,
tiêu, … dũea
dũea fí
yẼu tồ quyẼt ēỀeh `hẤ eĄea hỔi phủd dỡc thú.
]hea oềeh:
- Riềd về sieh phÿea oềeh dhl dhơ fí hẼt sứd dạe thiẼt, phẤi ēẤk oẤl thd
e vớ eaue ed uea sdh dhl dhụ, dhuea euỵi vớ kỵi trea xuea quceh
phi d quột ne sdh hea eaíy ví sãt trùea oẳea eƽỐd Jcvgf phc fläea 3/>=
ēỀeh `Ỵ ? tuạe/fạe, thƽớea xuyêe fík về sieh ví tk rừc dhl dhô, eẼu phãt hiềe
dhô oềeh phẤi dãdh fy eacy vớ iu tr sk `hỵea fùy ehik dhl dhơ `hãd
(^rạe ^hceh ]hlea, 3992).
- Ealíi rc, dhơ dạe phẤi ēƽỤd tiêk vcddieg
vcddieg eac oềeh nl ]crvlvirus
nl  ]crvlvirus ēạy
ēỡ, viềd tiêk dhỡea y dhỉ dơ û eahĩc eacy thới ēiỄk `hãea thỄ thủ ēộea t k

?4


 

truyểe scea dhô dle kầt ēi (HuỴeh ^ầe ]hãt, ?==3). Hiềe ecy, dô rầt ehiểu flải
vcddieg ēỄ phÿea oềeh nl ]crvlvirus
nl ]crvlvirus fí: ^gtrcnla, Hgxcnla (Kgricf), Dceiage
(Rirocd),
(Riro
cd), NH]]i — F (Ietgrvgt),…
(Ietgrvgt),… Fiều
Fiều trỉeh tiêk dhỡea ēƽỤd dãd ehí sẤe xuầt
`huyẼe dãl ehƽ scu: tiêk kũi ēạu tiêe fúd dhô 1 — 8 tuạe tuỗi, kũi thứ ? dãdh
kũi ēạu ? — > tuạe, scu ēô ēỀeh `Ỵ tãi dhỡea kối eĄk kột fạe.
^ỉeh hỉeh eahiêe dứu    
   eh
̤  ]crvlvirus ƣ dhơ
- @Ẽt quẤ `hẤl sãt dỡc Eauyệe HuỴeh Eac (?==3) ahi ehẫe ēƽỤd 393
trƽớea hỤp dhô dô triều dhứea ôi kừc, tiêu dhẤy rc kóu ti Oeh xó ^hỳ Y
^rea i hd Eỵea Fùk ^híeh phồ HỔ Dhë Kieh dơ >7,7>% dhơ eahi ehiệk
 oềeh nl ]crvlvirus,
nl ]crvlvirus, hiều
 hiều quẤ ēiểu trỀ ēảt 1=,48%.
- Eauyệe ^hỀ HẤi Rieh (?==2) ēä ahi ehẫe tự fề dhô oềeh nl ]crvlvirus
nl  ]crvlvirus
`hẤl sót ti Oeh xó ^hỳ Y ^rea i hd Eỵea Fïk ^híeh phồ HỔ Dhë Kieh
fí >=%, hiều quẤ ēiểu trỀ ēảt 77%.
- Eauyệe ^hỀ ^hu Dúd (?==2) ēä ahi ehẫe dhô eahi oềeh nl ]crvlvirus
nl  ]crvlvirus

`hẤl sãt tải ^rảk ^hú Y Suẫe 3 fí 2?%, hiều quẤ ēiểu trỀ ēảt 7>,8>%.
- ^hgl Eahiêk Hí Kieh @hlc (?==1), tự fề dhơ oềeh eahi nl ]crvlvirus
nl  ]crvlvirus
trlea tỗea sồ dhơ `hẤl sãt fí 4>,7?%. ^rlea 4= dc thừ tgst dô ?= dc nƽƣea tëeh
vỐi ]crvlvirus
vỐi
 ]crvlvirus dhiẼk 22,21% ví hiều quẤ ēiểu trỀ fí 77%.
- ^hgl Fê Kieh ^híeh (?==9) trêe dhơ t 3 ēẼe 2 thãea tuỗi dhl thầy
trlea tỗea sồ 83? dc `hẤl sót dụ 43= dc kd oờeh tiờu dhy, eỵe dhik tự fê   ̤
48,3?%. ^rlea tỗea sồ 43= dc oê  eh̤ tiêu dhy kóu, eỵe thổ dụ ti 3>2 dc dhl `t
qu nƽƣea tëeh vỐi ]crvlvirus
vỐi ]crvlvirus..
- Fê ^rạe ^hãi Ceh (?=3=) ēä ahi ehẫe ēƽỤd 374 dc oềeh eahi nl
 ]crvlvirus trlea tỗea sồ 198 dc oềeh dô triều dhứea trêe ēƽớea tiêu hôc tải Dhi
dủd ^hú y ^híeh phồ HỔ Dhë Kieh, dhiẼk 39,31%. ^rlea ?= dc thừ tgst `ët dô
34 dc nƽƣea tëeh vỐi ]crvlvirus.
vỐi  ]crvlvirus. Hiều
 Hiều quẤ ēiểu trỀ trêe dhô oềeh nl ]crvlvirus
nl  ]crvlvirus
fí >2,37%.

?>


 

Dhƽea 4

   I̤ NWEA RÍ ]HƬEA ]HÃ] ^IẵE HÍEH
   

3. ^hới aice ví ēỀc ēiỄk:
ĝể tíi
hiê  e̤ t
=3/=3/?=?3
eaíy
tải ]hÿea
`hãk ^hú
Y ēƽỤd
Flvg thỳd
]gt Dcrg,
ēỀceaíy
dhỉ 33
ĝƽớea FäēẼe
Xụe
Lci=7/=>/?=?3
]hƽớea ^Ąea
Ehƣe
]hú C, Sụ  e̤ 9, ^híeh ]hồ HỔ Dhë Kieh.
?.
?.ỵi tea `hl sót:
T fea 28 dhụ dụ oiu hie dỡc oềeh tiêu hơc ēƽỤd ēgk ēẼe `hãk ví
ēiểu trỀ tải phÿea `hãk.
4. 
4. Nea d ví hơc dht:
Dãd nủea dủ dhe ēlãe fïk síea: ehiềt `Ẽ, ồea eahg, ēèe sli kt, e
`hãk, `hỐp kỌ, nïy ouộd k÷k, dïe trịea fƽỤea.
Nủea dủ, hục dht: tùk oỵea vỵ trựea, de 1= l, lxy aií, dãd flải thuồd
ēƽỤd
sừ nủea
tgst D]R

Ca,…ēiểu trỀ tải phÿea `hãk (`hãea sieh, `hãea viêk, vitckie,…), oộ
>. 
>. E
   i ̤ nuea ēể tíi:
   
@hẤl sãt tự fê   dãd
eh ]crvlvirus
 trêe dhô thgl dãd yẼu tồ dô
̤ trea hp oờeh
dód
]crvlvirustrờe
fiờe quce (ehụk aiea, ỵtui,
aii tởeh) vớ hiều quẤ ēiểu trỀ phồi hỤp tiêk
̤
vcddieg.
7. 
7. ]hƽea phãp thỳd hiê
   e̤ ví dãd dhỉ tiêu `hl sãt:
@hl sãt t fê   
    dãd
̤ trƽớea hp oờeh
trờe ea tiờu hục dhụ thgl
ehụk aiỵea, ē
    tuỗi
   
̤ ví aiỐi teh:
Fẫp oềeh ãe thgl n÷i ēồi vỐi tea dhụ oeh. u tiờe, eah dh euỵi
duea dp ehea thỵea tie de thit v dhụ oeh eh aiea — flíi, tuỗi, aiỐi tëeh
ví tỉeh trảea tiêk phÿea. Tcu ụ, hi dh euỵi v tổeh trea e, uea dc dhụ,
dhụ dụ o tiờu dhy `hỵea, kớu phùe, kựi vớ trea thói dc phùe eh th eớl,

dhụ dụ ụi `hỵea, ôi rc thứd Ąe hcy dhỉ dô nỀdh ehạy. ^iẼp thgl, quce sãt trảea
thãi dhô hiềe tải, ēl thïe ehiềt, tổeh trea fỵea nc, eiờk kd. ^ dód thỵea tie
ahi ehẫe ēƽỤd dơ thỄ dhe ēlãe fïk síea, eẼu dhơ dô ehỬea ēằd ēiỄk dỡc oềeh
ehƽ fïy fce ehceh, ôi kừc, tiêu dhẤy phïe fỌea dô kãu tƽƣi, kùi tceh ēằd trƽea
ví dơ fẠe nỀdh ehạy, oỌ Ąe, suy ehƽỤd, sồt dcl dơ thỄ phãe ēlãe oce ēạu fí dhơ
 oỀ kd oềeh vể tiêu hôc.
^ự fề dhô oỀ oềeh tiêu hục thgl ehụk aiea, ỵtui
vớ aii tởeh d tởeh
thgl dỵea thd:
- ^ f dhụ o oeh tiờu hục (%) ; (Tồ dhô eahi oỀ oềeh tiêu hôc/ ^ỗea sồ
dhô oềeh ēẼe `hãk tải phÿea `hãk) x 3==.
?7