Bài giảng Cơ lý thuyết-Tĩnh học: Chương 4 - TS. Đường Công Truyền

3/29/2021

Trường Đại học Công nghiệp TP.HCM

CƠ LÝ THUYẾT – TĨNH HỌC
(Engineering Mechanics - Statics)

Đường Công Truyền

Chương 4:

Liên kết và phản lực liên kết

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

2

1


3/29/2021

Liên kết và phản lực liên kết
• Vật tự do: là vật có thể thực hiện được mọi
chuyển động trong khơng gian

➢Vật trong khơng gian có 6 bậc tự do
➢Vật trong mặt phẳng có 3 bậc tự do
Bài giảng mơn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

3

Liên kết và phản lực liên kết
• Vật chịu liên kết: là vật có một hoặc một số
phương chuyển động bị hạn chế

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

4

2


3/29/2021

Liên kết và phản lực liên kết
• Liên kết: là các điều kiện cản trở di
chuyển của vật khảo sát
• Phản lực liên kết: tác dụng cản trở di
chuyển của vật tương ứng với một lực,
lực đó được gọi là phản lực liên kết

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

5

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng

• Liên kết tựa:

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

6

3


3/29/2021

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng

• Liên kết tựa:

Bài giảng mơn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

7

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng

• Liên kết tựa:

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

8

4


3/29/2021

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết tựa (trên mặt nhẵn): phản lực vng
góc với mặt tựa

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

9

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết gối di động: phản lực liên kết vng
góc với mặt tựa

Bài giảng mơn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

10

5


3/29/2021

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết dây mềm: Lực căng trong dây hướng
dọc theo dây

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

11

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết bản lề (khớp xoay)

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

12

6

3/29/2021

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết bản lề (khớp xoay)

Bài giảng mơn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

13

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết bản lề (khớp xoay)

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

14

7


3/29/2021

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết bản lề (khớp xoay): phản lực liên kết nằm
trong mặt phẳng vng góc với trục bản lề và có
phương đi qua tâm quay.

Bài giảng mơn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

15

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết gối cố định:

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

16

8


3/29/2021

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết gối cố định: phản lực liên kết nằm
trong mặt phẳng vng góc với trục quay và
có phương đi qua tâm quay

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

17

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết ổ trục và ổ chặn:

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

18

9


3/29/2021

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết ổ trục và ổ chặn: phản lực liên kết
nằm trong mặt phẳng vng góc với trục quay

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

19

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết gối cầu: phản lực liên kết đi qua tâm
quay

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

20

10


3/29/2021

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết ngàm (phẳng):

Bài giảng mơn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

21

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết ngàm (phẳng):

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

22

11

3/29/2021

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết ngàm (khơng gian):

Bài giảng mơn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

23

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết thanh cứng:

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

24

12


3/29/2021

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết thanh cứng:

Bài giảng mơn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

25

Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết thanh cứng:
– Hai đầu là khớp quay
– Khơng có lực tác dụng vào thanh

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

26

13


3/29/2021

Ngun lý giải phóng liên kết
• Một vật rắn chịu liên kết cân bằng được xem là một
vật rắn tự do cân bằng nếu ta thay các liên kết bằng
các phản lực liên kết tương ứng (sơ đồ vật thể tự
do).

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Cơng Truyền

27

Ví dụ giải phóng liên kết
• Thang AB tựa trên các mặt nhẵn tại A, B và chịu lực
như hình vẽ. Giải phóng liên kết cho thang AB.

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

28

14


3/29/2021

Ví dụ giải phóng liên kết
• Thanh AB chịu liên kết gối cố định tại A và liên kết tựa tại B.
Thanh chịu lực và có kích thước như hình vẽ. Giải phóng
liên kết cho thanh AB

Bài giảng mơn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Cơng Truyền

29

Ví dụ giải phóng liên kết

• Cho dầm cần trục chịu liên kết gối cố định tại A và liên kết
tựa tại B. Dầm chịu lực và có kích thước như hình vẽ. Giải
phóng liên kết cho dầm AB.

Bài giảng mơn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

30

15


3/29/2021

Ví dụ giải phóng liên kết
• Cho dầm cần trục chịu liên kết gối cố định tại A và liên kết
tựa tại B. Dầm chịu lực và có kích thước như hình vẽ. Giải
phóng liên kết cho dầm AB.

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

31

Bài tập giải phóng liên kết
• Cho dầm cần trục AB liên kết, chịu lực và có kích thước như
hình vẽ. Giải phóng liên kết cho dầm AB.

Bài giảng mơn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

32

16


3/29/2021

Bài tập giải phóng liên kết
• Cho dầm cần trục AB liên kết, chịu lực và có kích thước như
hình vẽ. Giải phóng liên kết cho dầm AB.

Bài giảng mơn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

33

Bài tập giải phóng liên kết
• Cho thanh AB có liên kết, chịu lực như hình vẽ. Giải phóng
liên kết cho thanh AB.

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

34

17


3/29/2021

Bài tập giải phóng liên kết
• Cho thanh AB có liên kết, chịu lực như hình vẽ. Giải phóng
liên kết cho thanh AB.

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Cơng Truyền

35

Bài tập giải phóng liên kết
• Cho dầm cần trục có liên kết và chịu lực như hình vẽ. Giải
phóng liên kết cho dầm AB.

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

36

18


3/29/2021

Bài tập giải phóng liên kết
• Cho dầm cần trục có liên kết và chịu lực như hình vẽ. Giải
phóng liên kết cho dầm AB.

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Cơng Truyền

37

Bài tập giải phóng liên kết
• Cho dầm AB liên kết, chịu lực và có kích thước như hình vẽ.
• Giải phóng liên kết cho dầm AB.

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

38

19


3/29/2021

Bài tập giải phóng liên kết
• Cho sàn AB tuyệt đối cứng chịu liên kết gối cố định tại B và
được giữ bởi thanh CD. Hệ chịu lực và có kích thước như
hình vẽ. Giải phóng liên kết cho sàn AB.

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Cơng Truyền

39

Bài tập giải phóng liên kết
• Cho dầm cần trục AB tuyệt đối cứng chịu liên kết gối cố
định tại A và được giữ bởi thanh CD như hình vẽ. Giải
phóng liên kết cho dầm AB.

Bài giảng mơn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

40

20


3/29/2021

Bài tập giải phóng liên kết
• Dầm AB liên kết, chịu lực
và có kích thước như hình
vẽ. Giải phóng liên kết cho
dầm AB.

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Cơng Truyền

41

Bài tập giải phóng liên kết
• Dầm cần trục AB chịu liên kết gối cố định tại A và được giữ
bởi thanh BC như hình vẽ. Thanh BC liên kết bằng khớp
xoay với dầm AB tại B và với cột tại C. Giải phóng liên kết
cho dầm AB.

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

42

21


3/29/2021

Bài tập giải phóng liên kết
• Cho đèn tín hiệu giao thơng như hình vẽ. Mỗi hộp đèn A và
B có khối lượng 36 kg, thanh AC có khối lượng 55 kg với
khối tâm G, cột đèn OC có khối lượng 50 kg. Giải phóng liên
kết cho cột đèn.

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

43

Bài tập giải phóng liên kết

Bài giảng mơn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

44

22


3/29/2021

Bài tập giải phóng liên kết

Bài giảng mơn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

45

Bài tập giải phóng liên kết

Bài giảng mơn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

46

23


3/29/2021

Bài tập giải phóng liên kết

Bài giảng mơn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

47

Bài tập giải phóng liên kết

Bài giảng mơn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

48

24


3/29/2021

Bài tập giải phóng liên kết

Bài giảng mơn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

49

Thank you!

Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học

TS. Đường Công Truyền

50

25