Luận văn Thạc sĩ Quản lý quỹ bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN MINH DIỆP

QUẢN LÝ QUỸ BẢO HIỂM XÃ HỘI
TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI THỊ XÃ PHỔ YÊN,
TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2020


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN MINH DIỆP

QUẢN LÝ QUỸ BẢO HIỂM XÃ HỘI
TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI THỊ XÃ PHỔ YÊN,
TỈNH THÁI NGUYÊN
Ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 8 34 04 10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. PHẠM THỊ MAI YẾN

THÁI NGUYÊN - 2020

i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là
hoàn toàn trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào tại Việt Nam.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã
được cảm ơn và mọi thông tin trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Tác giả
Nguyễn Minh Diệp


ii
LỜI CẢM ƠN
Sau hai năm học tập, nghiên cứu chương trình Thạc sỹ Kinh tế tại Trường
Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên. Tôi đã được nhà trường trang
bị những kiến thức tổng hợp và hệ thớng. Đến nay tơi đã kết thúc khóa học và hồn
thành bài luận văn tớt nghiệp của mình.
Tơi xin chân thành bày tỏ lời cảm ơn đến tập thể giáo viên và cán bộ Đại
học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên. Và đặc biệt là TS Phạm Thị
Mai ́n người đã hướng dẫn tơi trong q trình làm luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo, các bộ phận nghiệp vụ tại cơ quan Bảo
hiểm xã hội thị xã Phổ Yên. Các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và các Phòng, ban
trong thị xã đã giúp đỡ tơi trong q trình thu thập tài liệu thực hiện luận văn.
Mặc dù có nhiều cớ gắng nhưng do còn hạn chế về thời gian và nhận thức
nên luận văn không tránh khỏi những khiếm khuyết, tôi mong nhận được sự phê
bình, góp ý của đợc giả, của các anh chị học viên trong trường và sự chỉ bảo,
hướng dẫn của các thầy, các cơ để bổ sung hồn thiện trong quá trình nghiên cứu
tiếp vấn đề này.
Xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, ngày 20 tháng 10 năm 2020
Tác giả luận văn
Nguyễn Minh Diệp


iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ i
LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii
MỤC LỤC ................................................................................................................. iii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ..................................................................................... vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU ......................................................................................vii
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ ........................................................................................ ix
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................ 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................... 2
4. Ý nghĩa của đề tài .................................................................................................... 3
5. Đóng góp mới của đề tài ......................................................................................... 3
6. Bớ cục của luận văn ................................................................................................ 4
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ QUỸ BẢO
HIỂM XÃ HỘI .......................................................................................................... 5
1.1. Cơ sở lý luận về quản lý quỹ bảo hiểm xã hội ..................................................... 5
1.1.1. Nhữngvấn đề cơ bản về bảo hiểm xã hội .......................................................... 5
1.1.2. Quỹ BHXH và quản lý quỹ BHXH ................................................................ 11
1.1.3. Nội dung quản lý quỹ BHXH ......................................................................... 15
1.1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý quỹ BHXH .............................................. 26
1.2. Kinh nghiệm thực tiễn về quản lý quỹ BHXH................................................... 29
1.2.1. Kinh nghiệm của BHXH huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên ....................... 29
1.2.2. Kinh nghiệm của BHXH huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên ........................ 30

1.2.3. Kinh nghiệm của BHXH thành phố Hà Nội ................................................... 31
1.2.4. Kinh nghiệm của BHXH thành phớ Hờ Chí Minh.......................................... 33
1.2.5. Bài học kinh nghiệm rút ra cho quản lý quỹ BHXH thị xã Phổ Yên .............. 35
Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................................... 37
2.1. Các câu hỏi đặt ra mà đề tài cần giải quyết ........................................................ 37
2.2. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................... 37
2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ...................................................................... 37


iv
2.2.2. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu.................................................... 40
2.2.3. Phương pháp so sánh....................................................................................... 40
2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu đánh giá công tác quản lý quỹ BHXH ......... 41
2.3.1. Nhóm chỉ phản ánh tính khả thi, hiệu quả của công tác lập kế hoạch thu - chi ..... 41
2.3.2. Nhóm chỉ tiêu phản ánh tỷ lệ thực tế thu quỹ BHXH ..................................... 41
2.3.3. Nhóm chỉ tiêu đánh giá tỷ lệ thực tế sử dụng (chi) quỹ BHXH ..................... 42
2.3.4. Nhóm chỉ tiêu cân đới thu - chi BHXH .......................................................... 43
Chương 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ QUỸ BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI
BẢO HIỂM XÃ HỘI THỊ XÃ PHỔ YÊN ............................................................ 44
3.1. Khái quát về Bảo hiểm xã hội thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên. .................... 44
3.1.1. Đặc điểm kinh tế xã hội thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ........................... 44
3.1.2. Quá trình hình thành và phát triển của Bảo hiểm xã hội thị xã Phổ Yên........ 45
3.1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy của cơ quan Bảo hiểm xã hội thị xã Phổ Yên ........... 46
3.2. Thực trạng quản lý quỹ BHXH trên địa bàn thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ........ 51
3.2.1. Quy trình thực hiện quản lý quỹ BHXH tại thị xã Phổ Yên ........................... 51
3.2.1. Lập kế hoạch thu - chi ..................................................................................... 51
3.2.2. Quản lý thu quỹ BHXH................................................................................... 55
3.2.3. Quản lý chi quỹ BHXH ................................................................................... 69
3.2.4. Quản lý cân đối thu - chi quỹ BHXH.............................................................. 86
3.2.5. Công tác kiểm tra, giám sát thu - chi quỹ BHXH ........................................... 87

3.3. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới quản lý quỹ BHXH tại BHXH thị xã
Phổ Yên .......................................................................................................... 90
3.3.1. Yếu tố khách quan ........................................................................................... 90
3.3.2. Yếu tố chủ quan .............................................................................................. 91
3.4. Đánh giá chung về công tác quản lý quỹ BHXH tại BHXH thị xã Phổ Yên
Thái Nguyên ................................................................................................... 92
3.4.1. Ưu điểm ........................................................................................................... 92
3.4.2. Hạn chế............................................................................................................ 94
3.4.3. Nguyên nhân hạn chế ...................................................................................... 95


v
Chương 4: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ QUỸ BHXH TẠI BHXH
THỊ XÃ PHỔ YÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN............................................................ 97
4.1. Phương hướng phát triển trong thời gian tới của BHXH thị xã Phổ n,
tỉnh Thái Ngun ............................................................................................ 97
4.1.1. Mơ hình tổ chức về Bảo hiễm xã hội .............................................................. 97
4.1.2 Thực hiện các nghiệp vụ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế ................................ 97
4.1.3 Mục tiêu, định hướng công tác quản lý quỹ của BHXH thị xã Phổ Yên ......... 98
4.2 Giải pháp tăng cường quản lý quỹ BHXH tại BHXH thị xã Phổ Yên, tỉnh
Thái Nguyên ................................................................................................. 101
4.2.1. Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục thực hiện Luật Bảo
hiểm xã hội và các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng về chính sách BHXH .... 101
4.2.2. Thực hiện tốt công tác lập lập kế hoạch thu - chi quỹ BHXH tại thị xã
Phổ Yên ........................................................................................................ 102
4.2.3. Tăng cường các biện pháp để quản lý và phát triển nguồn thu bảo hiểm
xã hội ............................................................................................................ 104
4.2.4. Quản lý chặt chẽ đối tượng và mở rộng phát triển đối tượng tham gia
bảo hiểm xã hội ............................................................................................ 106
4.2.5. Khắc phục nợ đọng, trớn đóng bảo hiểm xã hợi ........................................... 108

4.2.6. Hồn thiện quá trình quản lý thu - chi quỹ BHXH ....................................... 109
4.2.7. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra; gắn xử phạt với khen thưởng kịp ....... 110
4.3. Một số kiến nghị nhằm hồn thiện cơng tác quản lý quỹ BHXH tại BHXH
thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ................................................................ 111
4.3.1. Kiến nghị đối với Nhà nước .......................................................................... 111
4.3.2. Kiến nghị với BHXH Việt Nam.................................................................... 113
4.3.3. Kiến nghị với BHXH thị xã Phổ Yên ........................................................... 114
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 116
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 117
PHỤ LỤC ............................................................................................................... 119


vi
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
BHXH

Bảo hiểm xã hội

BHYT

Bảo hiểm y tế

NLĐ

Người lao động

NSDLĐ

Người sử dụng lao động

TNLĐ

Tai nạn lao động

TNLĐ-BNN

Tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp


vii
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1.

Tổng hợp đối tượng khảo sát ............................................................ 39

Bảng 3.1:

Kết quả lập kế hoạch thu BHXH thị xã Phổ Yên các năm
(2017-2019) ....................................................................................... 54

Bảng 3.2:

Kết quả lập kế hoạch chi BHXH của thị xã Phổ Yên từ năm
2017-2019 ......................................................................................... 55

Bảng 3.3:

Tình hình đới tượng tham gia BHXH bắt buộc tại thị xã Phổ
Yên giai đoạn 2017- 2019 ................................................................. 57

Bảng 3.4:

Cơ cấu lao động tham gia BHXH bắt buộc theo khối cơ quan
doanh nghiệp ..................................................................................... 58

Bảng 3.5

Số lượng tham gia BHXH tự nguyện và nguồn thu từ đối tượng
tham gia BHXH tự nguyên tại BHXH thị xã Phổ Yên giai đoạn
2017-2019 ......................................................................................... 59

Bảng 3.6:

Tình hình thu tại BHXH thị xã Phổ Yên giai đoạn 2017 - 2019 ...... 60

Bảng 3.7.

Nợ đọng BHXH tại cơ quan BHXH thị xã Phổ Yên giai đoạn
2017-2019 ......................................................................................... 62

Bảng 3.8:

Tổng hợp số tiền nợ BHXH qua các năm 2017 - 2019 ..................... 63

Bảng 3.9:

Đánh giá công tác quản lý thu quỹ BHXH tại BHXH thị xã Phổ
Yên giai đoạn 2017 - 2019 ................................................................ 66

Bảng 3.10:

Tổng hợp số người hưởng các chế độ BHXH trên địa bàn thị xã
Phổ Yên ............................................................................................. 70

Bảng 3.11:

Bảng tổng hợp Kết quả chi trả lương hưu và trợ cấp hàng tháng
theo đối tượng hưởng tại BHXH thị xã Phổ Yên giai đoạn 2017 - 2019...... 73

Bảng 3.12:

Kết quả chi trả trợ cấp 1 lần, trợ cấp khi nghỉ hưu và TNLĐBNN 1 lần từ nguồn quỹ BHXH chi trả............................................ 76

Bảng 3.13:

Kết quả chi trả trợ cấp tuất 1 lần, mai táng phí, khu vực 1 lần có
ng̀n từ NSNN và quỹ BHXH chi trả giai đoạn 2017 - 2019 ......... 77

Bảng 3.14:

Tình hình chi trả chế đợ trợ cấp ốm đau ........................................... 79

Bảng 3.15:

Tình hình chi trả chế độ trợ cấp thai sản ........................................... 80

Bảng 3.16:

Tình hình chi trả chế độ trợ cấp TNLĐ - BNN ................................. 81

viii
Bảng 3.17:

Đánh giá hình thức chi trả BHXH tại BHXH thị xã Phổ Yên .......... 82

Bảng 3.18:

Đánh giá công tác quản lý chi trả quỹ BHXH tại BHXH thị xã
Phổ Yên giai đoạn 2017 - 2019 ......................................................... 83

Bảng 3.19:

Tình hình cân đối Thu - Chi quỹ BHXH thị xã Phổ Yên ................. 86

Bảng 3.20:

Tổng hợp kết quả kiểm tra, hậu kiểm công tác chi trả các chế
độ BHXH tại BHXH thị xã Phổ Yên giai đoạn 2017 - 2019 ............ 90


ix
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
Sơ đồ.3.1.

Hệ thống tổ chức của Bảo hiểm xã hội thị xã Phổ Yên ...................... 47

Sơ đờ 3.2.

Quy trình quản lý quỹ BHXH thị xã Phổ n .................................... 51

Sơ đờ 3.3.

Quy trình lập kế hoạch thu quỹ BHXH thị xã Phổ Yên ...................... 52

Sơ đồ 3.4.

Quy trình lập kế hoạch chi quỹ BHXH thị xã Phổ n ...................... 53

Sơ đờ 3.5.

Quy trình quản lý đới tượng tham gia BHXH ..................................... 57

Sơ đờ 3.6:

Quy trình chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng tại thị
xã Phổ n .......................................................................................... 71

Sơ đờ 3.7:

Sơ đờ quy trình chi trả trợ cấp một lần do BHXH thị xã Phổ Yên
trực tiếp chi trả .................................................................................... 75

Sơ đồ 3.8:

Sơ đồ quy trình chi trả trợ cấp mợt lần do Bưu điện Thị xã chi trả .... 75


1
MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Bảo hiểm xã hợi (BHXH) là mợt chính sách lớn của Đảng và Nhà nước đối
với người lao động nhằm từng bước mở rợng và nâng cao đảm bảo vật chất, góp
phần ổn định đời sống cho người lao động khi gặp rủi ro như bị ốm đau, tai nạn lao
động, bệnh nghề nghiệp, sảy thai, hết tuổi lao động, qua đời. Cùng với sự đổi mới
của nền kinh tế đất nước trong thời gian vừa qua, chính sách BHXH cũng được điều
chỉnh, thay đổi để phối hợp với sự chuyển đổi của nền kinh tế đất nước, với nguyện
vọng của người lao động.
Quỹ BHXH là một bộ phận cốt lõi không thể thiếu được và có thể nói nó là
vai trị quan trọng nhất trong hoạt động BHXH, là một bộ phận cấu thành quan
trọng nhất trong chính sách an sinh xã hợi của Đảng và Nhà nước ta, đã góp phần
bảo đảm ổn định đời sống cho cán bộ, công chức, viên chức, qn nhân và người
lao đợng, ổn định chính trị, trật tự an tồn xã hợi, an sinh xã hội thúc đẩy sự nghiệp
xây dựng đất nước, bảo vệ tổ q́c xã hợi chủ nghĩa. Vì vậy, từ khi thành lập đến
nay, Nhà nước đã quan tâm thường xuyên đến việc thực hiện các chế đợ chính sách
BHXH đới với cán bộ, công chức, quân nhân và người lao động thuộc các thành phần
kinh tế. Việc quản lý quỹ BHXH nó ảnh hưởng trực tiếp tới sự tờn tại và phát triển của
quỹ BHXH, ảnh hưởng tới sự ổn định của chính sách BHXH. Vậy vấn đề làm thế nào
để có thể nâng cao được hiệu quả quản lý quỹ BHXH đây là câu hỏi được đặt ra đối
với những người quan tâm nghiên cứu hoạt động BHXH.
Trong những năm, công tác quản lý quỹ BHXH thị xã Phổ Yên thuộc BHXH
tỉnh Thái Nguyên đã từng bước được củng cớ, giải qút các chế đợ chính sách
BHXH cho các đối tượng theo luật định dần đi vào nền nếp, tạo điều kiện thuận lợi
cho những người tham gia và hưởng các chế đợ BHXH, góp phần khơng nhỏ cho sự
ổn định và phát triển kinh tế - xã hội thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên. Bên cạnh
kết quả đã đạt được, công tác quản lý quỹ BHXH vẫn cịn tờn tại mợt sớ khó khăn
như: có nhiều chủ sử dụng lao đợng tìm mọi cách để trớn tránh khơng tham gia
BHXH cho người lao đợng, đóng khơng đúng đối tượng, không đủ số lao động,
không đủ quỹ tiền lương của đơn vị, tình trạng nợ đọng BHXH diễn ra theo chiều

2
hướng xấu, tăng cả về số đơn vị nợ và sớ tiền nợ. Cá biệt có nhiều đơn vị lạm dụng
quỹ BHXH, tiền đóng BHXH của người lao đợng làm vốn sử dụng vào hoạt động
sản xuất kinh doanh của đơn vị mình, gây ra nhiều khó khăn cho việc quản lý thu
BHXH, ảnh hưởng không nhỏ tới việc khai thác và phát triển đối tượng cũng như
việc giải quyết chính sách chế đợ cho người lao. Cơng tác thanh tra, kiểm tra, khởi
kiện, xử lý vi phạm về pháp luật BHXH đối với chủ doanh nghiệp chây ỳ, cố tình
khơng đóng, đóng khơng đúng, khơng kịp thời, đóng khơng đầy đủ BHXH cho
người lao đợng cịn thiếu chủ đợng, chưa mang lại hiệu quả cao. Vấn đề nợ đọng,
trốn đóng BHXH đã và đang diễn ra hết sức phức tạp, ảnh hưởng không nhỏ đến
quyền lợi của người lao động, được xã hội hết sức quan tâm. Xuất phát từ những lí
trên tơi đã lựa chọn vấn đề: “Quản lý quỹ BHXH tại BHXH thị xã Phổ Yên, tỉnh
Thái Nguyên” làm đề tài luận văn thạc sĩ của mình.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Trên cơ sở làm rõ cơ sở lý luận, thực trạng quản lý quỹ BHXH tại BHXH thị
xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên, chỉ ra ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của hạn
chế. Đề tài hướng tới đề xuất các giải pháp góp phần tăng cường hiệu quả quản lý
quỹ BHXH tại thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên trong thời gian tới.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thớng hóa các khái niệm và các vấn đề lý luận của đề tài như khái niệm
BHXH, quỹ BHXH, Nội dung của quản lý quỹ BHXH; các yếu tố ảnh hưởng đến
quản lý quỹ BHXH,...
- Phân tích thực trạng quản lý quỹ BHXH tại BHXH thị xã Phổ Yên thông
qua việc làm rõ các nội dụng cụ thể: Lập kế hoạch thu - chi; quản lý thu; quản lý
chí, cần đới hoạt đợng thu - chi quỹ; thanh tra, kiểm tra quỹ BHXH.
- Đề xuất các giải pháp tăng cường hiệu quả quản lý quỹ BHXH cho BHXH
thị xã Phổ Yên trong thời gian tới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là: Công tác quản lý quỹ BHXH tại BHXH
thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên.


3
3.2. Phạm vi nghiên cứu
+ Phạm vi về không gian: Bảo hiểm xã hội thị xã Phổ Yên tỉnh Thái Nguyên
+ Phạm vi về thời gian: 03 năm (năm 2017 - 2019)
+ Phạm vi nghiên cứu về nôi dụng: Đề tài tập trung nghiên cứu các nội dung của
quản lý quỹ BHXH gồm: Lập kế hoạch thu - chi; Quản lý thu; Quản lý chi; Quản lý cân
đối thu - chi; Thanh quyết toán quỹ BHXH tại thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên.
4. Ý nghĩa của đề tài
- Ý nghĩ khoa học: Đề tài của luận văn nghiên cứu về nhiệm vụ thường
xuyên và cơ bản của ngành, đã và đang có những vấn đề đặt ra và cần phải tìm lời
giải đáp, phương án thực hiện nhằm tháo gỡ khó khăn, góp phần phát triển bền
vững sự nghiệp BHXH, đáp ứng đc yêu cầu hiện tại cũng như thực hiện mục tiêu
của ngành đề ra “BHXH cho mọi người lao động”.
- Ý nghĩa thực tiễn: Những giải pháp được đề xuất và kiến nghị với các cấp
có thẩm quyển có thể tham khảo, vận dụng thực tế vào công tác quản lý quỹ BHXH,
và đầu tư phát triển bền vững nguồn quỹ BHXH tại BHXH tại thị xã Phổ Yên, tỉnh
Thái Nguyên.
5. Đóng góp mới của đề tài
Luận văn có những đóng góp mới cả về mặt lý luận và thực tiễn, cụ thể như sau:
Một là, luận văn nghiên cứu mợt cách có hệ thớng quỹ BHXH bao gồm các
vấn đề như: đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời; giảm thiểu nợ đọng BHXH;
đảm bảo công bằng đối với các đối tượng tham gia BHXH.
Hai là, luận văn xác định những nhân tố tác động đến quản lý quỹ BHXH, lý
giải và làm rõ nội dung của từng nhân tố.
Ba là, luận văn xác định các tiêu chí đánh giá mức đợ bao phủ, mức độ tuân

thủ BHXH, mức độ quản lý quỹ BHXH.
Bốn là, luận văn sử dụng cơ sở lý thuyết, thực tiễn để phân tích, đánh giá
thực trạng quản lý quỹ BHXH ở thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên;


4
Năm là, luận văn đó đề xuất các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả
cơng tác quản lý quỹ BHXH ở Việt Nam nói chung và quản lý quỹ BHXH ở thị
xã Phổ Yên nói riêng.
6. Bố cục của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục kèm theo, Luận
văn gồm 4 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu
Chương 3: Thực trạng công tác quản lý quỹ BHXH ở thị xã Phổ Yên, tỉnh
Thái Nguyên
Chương 4: Giải pháp tăng cường hiệu quả quản lý quỹ BHXH thị xã Phổ
Yên, tỉnh Thái Nguyên


5
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ QUỸ BẢO HIỂM XÃ HỘI
1.1. Cơ sở lý luận về quản lý quỹ bảo hiểm xã hội
1.1.1. Nhữngvấn đề cơ bản về bảo hiểm xã hội
* Khái niệm BHXH
Bảo hiểm xã hợi (BHXH) là mợt trong những loại hình bảo hiểm ra đời khá
sớm và ngày nay đã được phổ biến ở tất cả các nước trên thế giới, đây là mợt loại
hình bảo hiểm đặc biệt, nó ít mang tính chất kinh doanh thương mại mà chủ yếu là
tính nhân đạo và nhân văn cao cả. Ở nước ta, BHXH được Chủ tịch Hờ Chí Minh

quan tâm ngay từ khi bơn ba tìm đường cứu nước đến trước lúc đi xa, Người đã
nhiều lần đề cập đến cụm từ "Bảo hiểm xã hội" và khẳng định bảo hiểm xã hợi là
mợt chính sách cơ bản đới với người lao động. Quan điểm của Đảng và Nhà nước
về BHXH đã được thể hiện trong Hiến pháp 1946, Hiến pháp 1959. Điều 32 Hiến
pháp 1959 quy định: "Người lao động được giúp đỡ về vật chất khi già yếu, bệnh tật
hoặc mất sức lao động. Nhà nước mở rộng dần các tổ chức bảo hiểm xã hội, cứu tế
và y tế để đảm bảo cho mọi người được hưởng quyền đó". Từ năm 1995, cơ chế
quản lý BHXH được đổi mới tồn diện bằng việc Chính phủ ban hành Điều lệ
BHXH, lúc này khái niệm về BHXH được tiếp cận dưới những góc đợ khác nhau.
Dưới góc đợ chính sách: BHXH là mợt chính sách xã hợi, nhằm giải qút
các chế độ xã hội liên quan đến một tầng lớp đông đảo người lao động và bảo vệ sự
phát triển kinh tế - xã hợi, sự ổn định chính trị q́c gia.
Dưới góc đợ quản lý: BHXH là cơng cụ quản lý của Nhà nước để điều chỉnh
mối quan hệ kinh tế giữa người lao động, người sử dụng lao đợng và Nhà nước; thực
hiện q trình phân phới và phân phối lại thu nhập giữa các thành viên trong xã hợi.
Dưới góc đợ tài chính: BHXH là mợt quỹ tài chính tập trung, được hình
thành từ sự đóng góp của các bên tham gia và có sự hỗ trợ của Nhà nước.
Dưới góc đợ thu nhập: BHXH là sự bảo đảm thay thế một phần thu nhập khi
người lao đợng có tham gia BHXH bị mất hoặc giảm thu nhập.
Trong Điều 3 Luật BHXH số 58/2014/ QH13 ban hành ngày 20/11/2014 ghi rõ:


6
“Bảo hiểm xã hội (BHXH) là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu
nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai
nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ
sở đóng vào quỹ BHXH”
* Đặc điểm của Bảo hiểm xã hội
- BHXH mang tính chất xã hợi, phi lợi nhuận, khơng vì mục đích kinh doanh
thu lợi nhuận mà vì mục đích phục vụ cợng đờng xã hợi trên phạm vi tồn q́c, nhằm

thực hiện chính sách an sinh xã hội của Đảng và nhà nước, đảm bảo cho người lao
đợng có khoản trợ cấp thiết ́u khi gặp rủi ro, khó khăn trong c̣c sớng.
- BHXH bảo hiểm cho người lao đợng trong và sau q trình lao đợng. Nói
cách khác, khi đã tham gia vào hệ thớng BHXH, người lao động được bảo hiểm đến
lúc chết.
- Người lao đợng ḿn được hưởng trợ cấp BHXH thì phải có nghĩa vụ
đóng BHXH, chủ sử dụng lao đợng có nghĩa vụ đóng BHXH cho người lao đợng do
mình ký kết hợp đờng lao đợng. Sự đóng góp của các bên tham gia BHXH là ng̀n
hình thành nên quỹ BHXH. Quỹ BHXH được dùng để chi trả các chế độ BHXH
cho người lao động
- BHXH chỉ bảo đảm cho các rủi ro bản thân, không bảo đảm cho các rủi ro
tài sản và trách nhiệm dân sự.
- Mức hưởng bảo hiểm xã hợi được tính trên cơ sở mức đóng, thời gian đóng
và có chia sẻ giữa những người tham gia bảo hiểm xã hội.
- Sự tương hỗ trong BHXH được thực hiện trong mợt cợng đờng rợng rãi,
tồn xã hợi, nhằm chia sẻ rủi ro.
- BHXH là một hoạt động thỏa thuận và không thỏa thuận. Điều này thể hiện
ở chỗ BHXH có cả BHXH bắt ḅc và BHXH tự nguyện.
* Vai trò của BHXH đối với người lao động và xã hội
- Đới với người lao đợng: BHXH góp phần trợ giúp cho những người lao
động gặp phải rủi ro, bất hạnh, nhanh chóng khắc phục những khó khăn bằng cách
tạo cho họ những thu nhập thay thế, những điều kiện sinh hoạt thuận lợi, giúp họ ổn
định cuộc sống, yên tâm công tác, tạo cho họ tin tưởng vào tương lai, từ đó góp


7
phần vào việc tăng năng suất lao động cũng như sự nỗ lực vì sự phát triển của
doanh nghiệp, cơ quan họ cơng tác nói riêng và tồn xã hợi nói chung.
- Đới với xã hợi:
Thứ nhất, cần phải khẳng định rằng BHXH là loại hình dịch vụ cơng. Hoạt

đợng BHXH cần cho tồn dân chứ khơng phải chỉ mình các cán bộ công chức, viên
chức Nhà nước. Khi đối tượng tham gia BHXH ngày càng được mở rợng thì giá trị
của dịch vụ này ngày càng được tăng và đây là một bộ phận trực tiếp làm gia tăng
tổng sản phẩm xã hợi. Vì vậy BHXH phải được xem là ngành dịch vụ công quan
trọng trong nền kinh tế.
Thứ hai, với tư cách là mợt chính sách kinh tế - xã hội của Nhà nước, BHXH
sẽ giải quyết được những rủi ro đới với người lao đợng, góp phần tích cực vào việc
phục hời năng lực làm việc, khả năng sáng tạo của họ và góp tăng năng suất lao
động của xã hội. Thông qua sự trợ giúp của BHXH người lao động nhận được các
chế độ BHXH, họ sẽ có thu nhập thay thế. Như vậy BHXH đã gián tiếp tác đợng
đến chính sách tiêu dùng q́c gia, kích thích tiêu dùng của xã hợi, hỗ trợ và bổ
sung các chính sách vĩ mơ khác của Chính phủ.
Thứ ba, với tư cách là một quỹ tiền tệ tập trung, BHXH có tác đợng mạnh mẽ
tới chính sách tài chính q́c gia, có ảnh hưởng khơng nhỏ tới thị trường tài chính
thơng qua hoạt đợng đầu tư tài chính từ quỹ BHXH. Chính vì vậy hoạt đợng đầu tư
từ quỹ BHXH có tác đợng khơng nhỏ tới q trình phát triển của đất nước, là nguồn
vốn quan trọng để tạo ra những cơ sở sản xuất kinh doanh mới, góp phần tạo ra
cơng ăn việc làm cho người lao động, giảm tỷ lệ thất nghiệp, tạo thu nhập cho người
lao động và tăng tổng sản phẩm quốc dân.
Thư tư, BHXH cũng là chính sách nhằm thực hiện cơng bằng xã hội, là công
cụ để phân phối lại thu nhập giữa những người tham gia BHXH. Sự phân phối này
được tiến hành qua hai cách. Cách thứ nhất là phân phối theo chiều ngang giữa
người đang làm việc và người nghỉ hưu, người trẻ và người già, nam và nữ, người
chưa hưởng trợ cấp và người đang hưởng trợ cấp. Cách thứ hai là phân phối theo
chiều dọc giữa người có thu nhập cao và người có thu nhập thấp, giữa người giàu và
người nghèo. Đây là một trong những mục tiêu quan trọng trong các chính sách
kinh tế - xã hội ở tầm vĩ mô của quốc gia.


8

* Chức năng của Bảo hiểm xã hội
BHXH có mợt sớ chức năng chủ ́u như sau:
Phịng ngừa rủi ro: Với chức năng này BHXH cho phép tất cả các hoạt động
kinh tế xã hội hoặc các đối tượng đã tham gia trong q trình kinh tế xã hợi trước
đây hoặc tất cả các cơng dân... hình thành các quyền lợi đảm bảo để duy trì mợt
chuẩn mực sớng tương đới ổn định ngay cả khi trong trường hợp có sự cố bất ngờ
rủi ro xảy ra.
An sinh xã hội: Với chức năng này rất cần thiết cho người lao đợng, Người
sử dụng lao đợng mà cịn đảm bảo sự ổn định chính trị, an tồn xã hợi cho q́c gia,
đảm bảo chắc chắn đối với mọi thành viên trong xã hợi gặp cảnh nghèo đói đều
được cung cấp mợt khoản thu nhập bằng tiền cũng như các dịch vụ chăm sóc về y tế
và dịch vụ xã hợi đầy ý nghĩa.
Hai chức năng trên này hỗ trợ cho nhau. Đảm bảo ổn định kinh tế tài chính
cho người lao đợng, khún khích họ n tâm làm việc phát huy hết khả năng, năng
lực chuyên môn giúp cho nền kinh tế phát triển, ổn định xã hội, đảm bảo an tồn
cho q́c gia về kinh tế chính trị và an ninh q́c phịng. Chính vì thế mà hiện nay
đã có 182 nước có luật về BHXH. Có thể nói BHXH là một trong những hoạt động
mà tất cả các quốc gia đều quan tâm khơng phân biệt thể chế chính trị, trình đợ phát
triển kinh tế xã hợi.
Bảo hiểm xã hợi đã đóng góp vai trị to lớn trong việc bảo đảm an sinh xã
hội, ổn định và phát triển kinh tế, được thể hiện thông qua các tác động chủ yếu cụ
thể sau:- Bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi họ bị giảm thu nhập
hoặc bị mất thu nhập do bị suy giảm sức khỏe hoặc mất khả năng lao động bị mất
việc làm. Đây là sự đảm bảo chắc chắn sẽ xảy ra vì mọi người sẽ mất khả năng lao
động khi họ hết tuổi lao động, theo các điều kiện quy định của BHXH. Đây là chức
năng cơ bản của BHXH nó quyết định tính chất, nhiệm vụ và cơ chế hoạt đợng của
hệ thống BHXH.
- Thực hiện phân phối và phân phối lại thu nhập giữa những người tham gia
đóng góp quỹ BHXH. Tham gia BHXH có người sử dụng lao đợng, người lao đợng
và nhà nước hỗ trợ đóng góp hình thành xây dựng lên quỹ BHXH. Quỹ BHXH này

9
được sử dụng để chi trả trợ cấp BHXH cho những người tham gia BHXH không may
gặp tai nạn, rủi ro. Thực tế chỉ ra rằng số tiền trợ cấp được hưởng thường nhỏ hơn rất
nhiều so với số số tiền mình tham gia, do áp dụng theo quy luật sớ đơng bù ít, quỹ
BHXH đã thực hiện phân phới lại thu nhập theo cả chiều ngang lẫn chiều dọc. Sự
phân phối này thể hiện phân phối thu nhập giữa những người có thu nhập cao với
những người có thu nhập thấp, giữa những người đang làm việc khoẻ mạnh với
những người tuổi cao sức yếu, già cả, ốm đau đang nghỉ việc. chức năng này của
BHXH đã góp phần tạo nên sự cơng bằng trong xã hợi mang tính nhân văn sâu sắc.
- Góp phần thúc đẩy, kích thích tinh thần lao đợng, khún khích người lao
đợng hăng hái sản suất nâng cao chất lượng, năng xuất lao động tạo ra nhiều của cải
cho xã hội. Quỹ BHXH thực hiện chức năng này là do họ không may gặp phải các
tai nạn rủi ro, phần thu nhập của họ bị giảm sút hoặc khơng cịn nhưng sự suy giảm
này đã được bù đắp mợt phần, hay tồn bợ từ quỹ BHXH. Vì vậy mà đời sớng sinh
hoạt hàng ngày của người lao đợng và gia đình họ khơng cịn bị sáo trợn. Hay nói
mợt cách khác là họ ln ln được bảo đảm ổn định c̣c sớng và có chỗ dựa về
mặt vật chất, tinh thần. Chính vì vậy họ luôn yên tâm để sản xuất nâng cao chất
lượng, năng xuất lao động và đạt hiệu quả kinh tế cao.
- Gắn bó lợi ích giữa người sử dụng lao động và người lao động giữa người
sử dụng lao động với xã hội. Thông qua BHXH những mâu thuẫn giữa những người
lao động và người sử dụng lao động. Như mâu thuẫn về tiền lương, tiền thưởng,
thời gian lao động… sẽ được hoà giải và giải quyết kịp thời. Đặc biệt nhờ có BHXH
mà cả hai bên này đều thấy được quyền lợi của mình được quan tâm bảo vệ. Từ đó
làm cho họ hiểu nhau hơn và gắn bó chặt chẽ lợi ích với nhau. Đới với Nhà nước và
xã hợi thì chi hỗ trợ cho BHXH là khoản chi rất nhỏ nhưng lại đem lại hiệu quả đạt
được rất cao đảm bảo ổn định đời sống của người lao đợng và gia đình họ, góp phần
ổn định sản xuất và phát triển kinh tế xã hội.
* Đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội

Mặc dù ra đời đã rất lâu nhưng đới tượng của BHXH cịn có nhiều quan điểm
chưa thống nhất dẫn đến sự nhầm lẫn giữa đối tượng của BHXH với đối tượng tham
gia BHXH. Như đã phân tích ở trên, Bảo hiểm xã hợi là việc lập ra một nguồn ngân


10
quỹ nhằm đảm bảo bù đắp cho khoản thu nhập bị giảm hoặc mất đi của người lao
động do họ bị mất hoặc giảm khả năng lao động, bị mất việc làm, do ốm đau bệnh
tật, tai nạn, tuổi già... vì vậy đới tượng của BHXH chính là phần thu nhập bị mất đi
hay giảm đi do sự rủi ro mà người lao động gặp phải trong cuộc sống làm giảm
hoặc mất khả năng lao động, mất việc làm. Đối tượng của BHXH không chỉ là các
khoản thu nhập theo lương mà bao gồm các khoản thu nhập khác ngoài lương như:
thưởng, phụ cấp… cho NLĐ có nhu cầu đóng góp thêm để được hưởng mức trợ cấp
BHXH. Đới tượng tham gia của BHXH là NLĐ và NSDLĐ. Họ là những người
trực tiếp tham gia đóng góp tạo nên quỹ BHXH với tỷ lệ % thay đổi theo từng thời
kỳ so với tiền lương của NLĐ theo quy định của luật BHXH. Tuỳ theo điều kiện
phát triển kinh tế - xã hợi của mỗi nước mà đới tượng này có thể là tất cả hoặc một
bộ phận những NLĐ nào đó trong xã hợi. Trong thời kì đầu khi triển khai BHXH ở
hầu hết các nước chỉ áp dụng đối với những người làm công ăn lương để đảm bảo
mức đóng góp ổn định, đảm bảo an tồn quỹ BHXH. Hiện nay khi nền kinh tế phát
triển nhu cầu sử dụng NLĐ trong và ngoài doanh nghiệp nhà nước tăng lên rất
nhiều thì đới tượng tham gia BHXH và đới tượng của BHXH cũng được mở rợng
ra. Vì vậy đới tượng tham gia của BHXH bao gồm:
- Đối tượng bắt buộc tham gia BHXH: là NLĐ và NSDLĐ phải tham gia
BHXH mợt cách bắt ḅc với mức đóng và mức hưởng BHXH theo quy định của
luật BHXH.
- Đối tượng tự nguyện tham gia BHXH: áp dụng cả với người làm công ăn
lương và NLĐ không làm công ăn lương. Thường là do sự đóng góp của NLĐ cùng
với sự hỗ trợ của ngân sách Nhà nước.
* Các chế độ của BHXH

Các chế độ BHXH là hệ thống các quy định về mức hưởng của từng trường
hợp, điều kiện hưởng, mức hưởng và thời hạn hưởng cho NLĐ khi họ gặp phải
những rủi ro thuộc từng phạm vi bảo hiểm. Tùy theo điều kiện, hệ thớng BHXH của
mỗi nước có thể có các chế đợ BHXH khác nhau. Hiện nay pháp luật BHXH của
Việt Nam quy định có các chế đợ: Chế độ trợ cấp ốm đau; Chế độ thai sản; Chế độ
TNLĐ & BNN; Chế độ tử tuất; Chế độ hưu trí; Chế đợ Dưỡng sức phục hời sức


11
khỏe; Trợ cấp thất nghiệp. Có thể nói, các chế độ là nội dung cốt lõi nhất của hệ thống
BHXH, nó thể hiện được vai trị và phạm vi trách nhiệm của BHXH đối với NLĐ khi
họ tham gia BHXH. Trợ cấp BHXH là khoản tiền từ quỹ BHXH được bên BHXH (cơ
quan BHXH) chi trả cho người được hưởng BHXH khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập
do mất khả năng lao đợng hoặc mất việc làm và có đủ các điều kiện quy định.
1.1.2. Quỹ BHXH và quản lý quỹ BHXH
* Khái niệm quỹ BHXH
Quỹ BHXH là một quỹ tài chính đợc lập, tập trung nằm ngoài ngân sách Nhà
nước. Quỹ này được dùng để chi trả trợ cấp cho các đới tượng hưởng BHXH và chi
phí cho sự nghiệp quản lý BHXH ở các cấp, các nghành. Có thể hiểu quỹ BHXH là
tập hợp đóng góp bằng tiền của các bên tham gia BHXH: NLĐ, NSDLĐ, Nhà nước
bù thiếu nhằm mục đích chi trả cho các chế độ BHXH và đảm bảo cho hoạt động
của hệ thống BHXH. Quỹ này được quản lý theo cơ chế cân bằng thu chi do đó quỹ
BHXH khơng đơn thuần ở trạng thái tĩnh mà ln có sự biến đợng theo chiều hướng
tăng lên hoặc thâm hụt. Quỹ BHXH hình thành và hoạt động đã tạo ra khả năng giải
quyết những rủi ro của tất cả những người tham gia với tổng dự trữ ít nhất, do rủi ro
được dàn trải cho số đông người tham gia. Đồng thời quỹ này cũng góp phần giảm
chi ngân sách cho Nhà nước; khi có biến cớ xã hợi xảy ra như thiên tai, hạn hán,
dịch bệnh, quỹ BHXH cũng là một khoản không nhỏ giúp Nhà nước thay cho cứu
trợ xã hội, phúc lợi xã hội…
*Đặc điểm của quỹ BHXH

Quỹ BHXH những đặc điểm chủ yếu sau:
- Quỹ ra đời, tồn tại và phát triển gắn với mục đích đảm bảo ổn định c̣c
sớng cho NLĐ và gia đình họ khi gặp các biến cố, rủi ro làm giảm hoặc mất thu
nhập từ lao đợng. Hoạt đợng quỹ BHXH khơng nhằm mục đích kinh doanh kiếm
lời. Vì vậy, nguyên tắc quản lý quỹ là cân bằng thu - chi.
- Quỹ BHXH là hạt nhân, là nợi dung vật chất của tài chính BHXH. Nó là
khâu tài chính trung gian cùng với Ngân sách nhà nước và tài chính doanh nghiệp
hình thành nên hệ thớng tài chính q́c gia. Tuy nhiên mỗi khâu tài chính được tạo
lập, sử dụng cho mợt mục đích riêng và gắn bó với mợt chủ thể nhất định, vì vậy


12
chúng luôn độc lập với nhau trong quản lý và sử dụng. Thế nhưng tài chính BHXH,
Ngân sách Nhà nước và tài chính doanh nghiệp lại có quan hệ chặt chẽ với nhau và
đều chịu sự chi phối của pháp luật Nhà nước.
* Nguồn hình thành quỹ BHXH
Quỹ BHXH được hình thành chủ ́u từ các ng̀n sau:
Người sử dụng lao động: sự đóng góp này khơng những thể hiện trách nhiệm
của NSDLĐ đới với NLĐ đờng thời cịn thể hiện lợi ích của NSDLĐ bởi đóng góp
mợt phần BHXH cho NLĐ, NSDLĐ sẽ tránh được thiệt hại kinh tế do phải chi ra
mợt khoản tiền lớn khi có rủi ro xảy ra đới với NLĐ của mình đờng thời cũng giảm
bớt được những tranh chấp. Thơng thường phần đóng góp này được xác định dựa
trên quỹ lương của đơn vị, doanh nghiệp.
Người lao động: hệ thống BHXH ở các nước trên thế giới chủ yếu vẫn thực
hiện trên nguyên tắc có đóng có hưởng vì vậy người tham gia phải đóng góp cho
quỹ mới được hưởng BHXH. Người lao đợng tham gia đóng góp cho mình để bảo
hiểm cho chính bản thân mình. Thơng qua hoạt đợng này người lao động đã dàn trải
rủi ro theo thời gian, khoản đóng góp vào quỹ BHXH chính là khoản để dành dụm,
tiết kiệm cho về sau bằng cách là hưởng lương hưu hoặc được hưởng trợ cấp khi
gặp rủi ro xảy ra. Khoản trợ cấp này được xác định một cách khoa học và có cơ sở

theo nguyên nhân.
Nhà nước đóng và hỗ trợ thêm: Quỹ BHXH được nhà nước bảo hợ và đóng
góp khi quỹ bị thâm hụt khơng đủ khả năng để chi trả cho các chế độ xã hợi. Nhằm
mục đích đảm bảo cho các hoạt đợng xã hội diễn ra được đều đặn, ổn định. Nguồn
thu từ sự hỗ trợ Ngân sách Nhà nước đôi khi là khá lớn, sự hỗ trợ này là rất cần thiết
và quan trọng. Có thể nói hoạt đợng của chính sách BHXH mà khơng có sự hỗ trợ
của Nhà nước thì chẳng khác nào đứa trẻ mới tập đi.
Các nguồn khác: như sự giúp đỡ của các tổ chức từ thiện trong và ngoài
nước, lãi do đầu tư phần quỹ nhàn rỗi, khoản tiền thu nộp phạt từ các đơn vị chậm
đóng BHXH... Đây là phần thu nhập tăng thêm đơ bộ phận nhàn rỗi tương đối của
quỹ BHXH được cơ quan BHXH đưa vào hoạt động sinh lời. Việc đầu tư quỹ nhàn


13
rỗi này cũng cần phải đảm bảo khả năng thanh khoản khi cần thiết, an tồn và mang
tính xã hợi.
* Phương thức đóng và mức đóng BHXH
Phương thức đóng góp BHXH của NLĐ và NSDLĐ hiện vẫn còn hai quan điểm:
+ Căn cứ vào mức lương cá nhân và quỹ lương của cơ quan, doanh nghiệp.
+ Căn cứ vào mức thu nhập cơ bản của NLĐ được cân đối chung trong toàn
bộ nền kinh tế quốc dân để xác định mức đóng góp.
Mức đóng góp BHXH: Quy định mới nhất về BHXH, BHXH, BHTN năm
2016 như: Tỷ lệ đóng Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, đối
tượng bắt buộc phải tham gia, mức tiền lương đóng BHXH, BHXH, BHTN… theo
Quyết định 959/QĐ-BHXH quy định cụ thể mức đóng BHXH như sau :
+ Đơn vị sử dụng lao đợng đóng BHXH: 18% (Trong đó: 3% vào quỹ ốm
đau và thai sản, 1% vào quỹ tai nạn lao đợng, bệnh nghề nghiệp; 14% vào quỹ hưu
trí và tử tuất).
+ NLĐ đóng BHXH 8% vào quỹ quỹ hưu trí và tử tuất.
Và được quy định thêm trần và sàn mức đóng BHXH cụ thể như sau

Mức tiền lương tháng thấp nhất để tính mức đóng BHXH, BHXH là mức
lương tối thiểu vùng và mức tối đa là 20 lần mức lương cơ sở.
Mức tiền lương tháng thấp nhất để tính đóng BHTN là mức lương tới thiểu
vùng và mức tối đa là 20 lần mức lương tối thiểu vùng.
Các trường hợp cần lưu ý: người lao động đã qua học nghề (kể cả lao động
do doanh nghiệp dạy nghề) thì tiền lương đóng BHXH bắt ḅc phải cao hơn ít nhất
7% so với mức lương tới thiểu vùng, nếu làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy
hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, đợc hại, nguy hiểm thì cợng thêm 5%.
* Phân loại quỹ BHXH.
Để quản lý và sử dụng quỹ BHXH mợt cách có hiệu quả cần phải phân loại
quỹ BHXH. Có nhiều cách phân loại quỹ BHXH theo các tiêu thức khác nhau, có
thể chia thành:
Theo tính chất sử dụng.
- Quỹ ngắn hạn: Chi trả cho các chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động và
bệnh nghề nghiệp nhẹ.


14
- Quỹ dài hạn: Chi trả trợ cấp hu trí, tử tuất, tai nạn lao động và bệnh nghề
nghiệp nặng. Quỹ này chịu ảnh hưởng của tài chính tiền tệ.
Theo các chế đợ:
- Quỹ hu trí, tử tuất.
- Quỹ TNLĐ và BNN.
- Quỹ thất nghiệp.
- Quỹ ốm đau, thai sản.
Theo đối tượng.
- Quỹ cho công chức.
- Quỹ cho lực lượng vũ trang.
- Quỹ cho ngời lao động trong các doanh nghiệp.
- Quỹ cho các loại lao động khác.

* Quản lý quỹ BHXH
Thuật ngữ “Quản lý” (tiếng Việt gốc Hán) gồm hai q trình tích hợp vào
nhau: q trình “quản” gờm sự coi sóc, giữ gìn, duy trì ở trạng thái “ổn định”; q
trình “lý” gờm sửa sang, sắp xếp, đổi mới hệ, đưa hệ vào thế “phát triển”. Nếu chỉ
“quản” thì tổ chức dễ trì trệ, nếu chỉ “lý” thì phát triển khơng bền vững. Do đó trong
“quản” phải có “lý” và ngược lại, nhằm duy trì cho hệ ở thế cân bằng đợng, vận
đợng phù hợp, thích ứng và có hiệu quả trong mơi trường tương tác giữa các nhân
tố bên trong và các nhân tố bên ngoài.
Theo Trần Kiểm: “Quản lý là những tác động của chủ thể quản lý trong việc
huy động, phát huy, kết hợp, sử dụng, điều chỉnh, điều phối các nguồn lực (nhân
lực, vật lực, tài lực) trong và ngoài tổ chức (chủ yếu là nợi lực) mợt cách tới ưu
nhằm đạt mục đích của tổ chức với hiệu quả cao nhất”.
Theo tác giả Nguyễn Bá Sơn “Quản lý là tác đợng có mục đích đến tập thể
người để tổ chức và phới hợp hoạt đợng của họ trong q trình lao đợng”. Theo tác
giả Nguyễn Ngọc Quang “Quản lý là tác đợng có mục đích, có kế hoạch của chủ thể
quản lý đến tập thể những người lao đợng nói chung là khách thể quản lý nhằm thực
hiện được mục tiêu dự kiến”. “Hoạt đợng quản lý là tác đợng có định hướng, có chủ
đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý)
trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức”.