Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ớ trường trung học phổ thông huyện yên định, tỉnh thanh hóa
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.41 MB, 123 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
===============
PHÙNG THẾ DŨNG
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ
HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở TRƯỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THƠNG HUYỆN N ĐỊNH,
TỈNH THANH HĨA
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Nghệ An - 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
===============
PHÙNG THẾ DŨNG
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ
HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở TRƯỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THƠNG HUYỆN N ĐỊNH,
TỈNH THANH HĨA
Chun ngành Quản lý Giáo dục
Mã số: 60.14.01.14
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học: PGS.Tiến sỹ Nguyễn Ngọc Hợi
Nghệ An - 2017
-iLỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng
tôi. Các số liệu sử dụng phân tích trong luận án có nguồn gốc rõ ràng, đã công
bố theo đúng quy định.
Các kết quả nghiên cứu trong luận án do tơi tự tìm hiểu, phân tích một
cách trung thực, khách quan và phù hợp với thực tiễn của Việt Nam. Các kết quả
này chưa từng được công bố trong bất kỳ nghiên cứu nào khác.
Tác giả luận văn
Phùng Thế Dũng
-iiLỜI CẢM ƠN
Trong thời gian học tập, nghiên cứu và hồn thành luận văn, tơi đã nhận
được sự giúp đỡ tận tình của các thầy, cơ giáo, các cấp lãnh đạo, bạn bè, đồng
nghiệp và gia đình.
Với tình cảm chân thành, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn đối với:
- Ban Giám hiệu Trường đại học Vinh và các Phòng, Khoa tham gia quản
lý hệ đào tạo Sau Đại học, trường Đại học Vinh
- Các thầy, cô giáo đã trực tiếp giảng dạy và hướng dẫn tơi trong q trình
học tập và nghiên cứu ở chương trình thạc sỹ chuyên ngành Quản lý Giáo dục.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn và biết ơn sâu sắc đến PGS. TS.
Nguyễn Ngọc Hợi - người đã tận tâm bồi dưỡng kiến thức, phương pháp nghiên
cứu và trực tiếp hướng dẫn, động viên tơi hồn thành luận văn này.
Xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến Lãnh đạo, chuyên viên Phòng Giáo dục
và Đào tạo huyện Yên Định; Ban giám hiệu, đồng nghiệp các trường Trung học
Phổ thông huyện Yên Đinh, tỉnh Thanh Hóa, các cơ quan đồn thể xã hội, phụ
huynh học sinh trên địa bàn huyện Yên Định đã nhiệt tình cộng tác, cung cấp
thơng tin, góp ý và tạo điều kiện thuận lợi cho tơi trong q trình làm luận văn.
Mặc dầu bản thân đã cố gắng rất nhiều, song với kinh nghiệm nghiên cứu
cịn ít ỏi,nên luận văn khơng tránh khỏi những thiếu sót. Vì thế, kính mong nhận
được những ý kiến đóng góp, trao đổi của các thầy, cô giáo, các đồng nghiệp để
luận văn được hồn thiện hơn.
Tơi xin chân thành cảm ơn !
Nghệ An, tháng 7 năm 2017
Tác giả luận văn
Phùng Thế Dũng
-iiiDANH MỤC KÍ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT
1.
BHYT
Bảo hiểm y tế
2.
CBGV
Cán bộ giáo viên
3.
CBQL
Cán bộ quản lý
4.
CNTT
Công nghệ thông tin
5.
GD&ĐT
Giáo dục và đào tạo
6.
GDNGLL
Giáo dục ngoài giờ lên lớp
7.
GV
Giáo viên
8.
GVCN
Giáo viên chủ nhiệm
9.
GVCM
Giáo viên chuyên môn
10.
HĐGD NGLL
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
11.
HĐND
Hội Đồng Nhân Dân
12.
HS
Học sinh
13.
KH
Kế hoạch
14.
NSNN
Ngân sách nhà nước
15.
PPDH
Phương pháp dạy học
16.
PHHS
Phụ huynh học sinh
17.
TB
Trung bình
18.
TDTT
Thể dục thể thao
19.
THPT
Trung học phổ thông
20.
TTHTCĐ
Trung tâm học tập cộng đồng
21.
UBND
Ủy ban Nhân dân
-ivDANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
Bảng 2.1. Quy mô lớp học các Trường THPT huyện Yên Định
31
Bảng 2.2. Quy mô CBGV các Trường THPT huyện Yên Định
32
Bảng 2.3. Kết quả học tập của HS các Trường THPT huyện Yên Định
32
Bảng 2.4. Kết quả điều tra về sự cần thiết của HĐGD NGLL
34
Bảng 2.5. Kết quả điều tra về nhận thức của CBQL, giáo viên và học sinh
về tầm quan trọng của HĐGD NGLL
35
Bảng 2.6. Ý kiến về mức độ đánh giá các hình thức áp dụng trong tiết
HĐGD NGLL được học sinh yêu thích.
37
Bảng 2.7. Ý kiến của CBQL về việc xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động
GDNGLL
40
Bảng 2.8. Ý kiến về mức độ hiệu quả thực hiện các biện pháp tổ chức hoạt
động GDNGL
41
Bảng 2.9. Đánh giá của CBQL và GV về mức độ thực hiện công tác tổ
chức chỉ đạo hoạt động GDNGLL
43
Bảng 2.10. Đánh giá của CBQL và GV về mức độ thực hiện công tác kiểm
tra, đánh giá hoạt động GDNGLL
45
Bảng 2.11. Giải pháp quản lý nội dung chương trình của CBQL
46
Bảng 2.12. Ý kiến của GV về quản lý nội dung chương trình hoạt động
GDNGLL
47
Bảng 2.13. Ý kiến của học sinh về hình thức tổ chức hoạt động GDNGLL
48
Bảng 2.14. Ý kiến của HS về nguồn quỹ dành cho hoạt động GDNGLL
50
Bảng 3.1. Thăm dò sự cần thiết của các giải pháp được đề xuất
80
Bảng 3.2. Thăm dị tính khả thi của các giải pháp được đề xuất
82
-vDANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Trang
Biểu đồ 2.1: Ý kiến của CBQL và GV về việc thành lập Ban chỉ đạo hoạt
động GDNGLL
39
Biểu đồ 3.1: Sự tương quan giữa sự cần thiết và tính khả thi của các giải
pháp
84
-viMỤC LỤC
Trang
LỜI CAM ĐOAN
i
LỜI CẢM ƠN
ii
DANH MỤC KÍ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT
iii
DANH MỤC CÁC BẢNG
iv
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
v
MỤC LỤC
vi
MỞ ĐẦU
1
1. Lý do chọn đề tài
1
2. Mục đích nghiên cứu
2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
2
4. Giả thuyết khoa học
2
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
2
6. Phương pháp nghiên cứu
3
7. Giới hạn của đề tài
4
8. Đóng góp của đề tài
4
9. Cấu trúc của luận văn
4
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ
THÔNG
5
1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
5
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài
5
1.1.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam
6
1.2. Một số khái niệm cơ bản liên quan tới đề tài
8
-vii1.2.1. Hoạt động giáo dục và hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp ở
trường trung học phổ thơng
1.2.2. Quản lí và quản lí hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp ở
trường trung học phổ thông
1.2.3. Hiệu quả và hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp ở trường trung học phổ thông
1.2.4. Giải pháp, giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo
dục ngồi giờ lên lớp ở trường trung học phổ thơng
1.3. Một số vấn đề cơ bản về hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp
8
10
12
12
13
1.3.1. Vị trí và vai trị của hoạt động GDNGLL
13
1.3.2. Mục tiêu của hoạt động GDNGLL ở trường THPT
15
1.3.3. Nhiệm vụ của hoạt động GDNGLL ở trường THPT
16
1.3.4. Nội dung và hình thức hoạt động GDNGLL ở trường THPT
17
1.3.5. Các nguyên tắc tổ chức hoạt động GDNGLL
21
1.4. Một số vấn đề về nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp ở trường trung học phổ thông
1.4.1. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp ở trường trung học phổ thông
1.4.2. Nội dung, phương pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp ở trường phổ thông
1.4.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp ở trường trung học phổ thông
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc nâng cao hiệu quả quản lý hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học phổ thông
23
23
23
29
30
1.5.1. Các yếu tố chủ quan
30
1.5.2. Các yếu tố khách quan
31
TỔNG KẾT CHƯƠNG 1
33
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA VẤN ĐỀ QUẢN LÝ HOẠT
ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở TRƯỜNG PHỔ
THÔNG HUYỆN YÊN ĐỊNH TỈNH THANH HÓA
34
-viii2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế-xã hội và giáo dục huyện
Yên Định, tỉnh Thanh Hóa
2.1.1. Điều kiện tự nhiên và điều kiện kinh tế - xã hội huyện Yên Định,
tỉnh Thanh Hóa
34
34
2.1.2. Vài nét về giáo dục huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa
36
2.1.3. Đặc điểm các trường THPT huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa
37
2.2. Thực trạng quản lí hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp ở trường
THPT huyện Yên Định
39
2.2.1. Thực trạng về nhận thức
2.2.2. Thực trạng về việc thực hiện các chức năng quản lý hoạt động
GDNGLL
2.2.3. Thực trạng quản lý việc thực hiện nội dung chương trình hoạt
động GDNGL
2.2.4. Thực trạng quản lý việc phối hợp các lực lượng giáo dục trong
việc thực hiện hoạt động GDNGLL
2.2.5. Thực trạng quản lý việc sử dụng kinh phí và CSVC cho hoạt
động GDNGLL
2.3. Đánh giá chung về thực trạng
39
45
51
55
55
56
2.4.1. Những điểm mạnh
56
2.4.2. Những điểm hạn chế
57
2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế
57
TỔNG KẾT CHƯƠNG 2
60
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN
LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở CÁC
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THƠNG HUYỆN N ĐỊNH TỈNH
THANH HĨA
61
3.1. Các nguyên tắc đề xuất giải pháp
61
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu
61
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn
62
-ix3.1.3. Ngun tắc đảm bảo tính tồn diện
62
3.1.4. Ngun tắc đảm bảo tính hiệu quả
63
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi
63
3.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý
63
3.2.1. Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh,
PHHS về vị trí, vai trị, tầm quan trọng của hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp
63
3.2.2. Đổi mới công tác xây dựng kế hoạch và chỉ đạo hoạt động
GDNGLL
67
3.2.3. Bồi dưỡng kỹ năng nâng cao năng lực quản lý và tổ chức thực
hiện hoạt động GDNGLL
70
3.2.4. Đổi mới nội dung, hình thức và phương pháp tổ chức hoạt động
GDNGLL
74
3.2.5. Phối hợp các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường tham
gia tổ chức hoạt động GDNGLL
77
3.2.6. Đầu tư tài chính và cơ sở vật chất cho việc tổ chức các hoạt động
GDNGLL
80
3.2.7. Tăng cường kiểm tra đánh giá rút kinh nghiệm, nhân điển hình
tiên tiến về hoạt động GDNGLL
82
3.3. Thăm dò sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất
85
3.3.1. Mục đích
85
3.3.2. Nội dung
85
3.3.3. Phương pháp
86
3.3.4. Kết quả
86
TỔNG KẾT CHƯƠNG 3
91
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
92
-x1. Kết luận
92
2. Kiến nghị
93
2.1. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo
93
2.2. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo
94
2.3. Đối với các trường THPT
94
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
95
-1-
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong nhà trường, sự phát triển hoạt động dạy và học các bộ môn văn hố
trên lớp là nhiệm vụ trọng tâm, nhưng đó mới chỉ đáp ứng được nhiệm vụ dạy
chữ, còn một nhiệm vụ cũng quan trọng khơng kém, đó là nhiệm vụ dạy người,
nhiệm vụ này được thực hiện chủ yếu thông qua các hoạt động GDNGLL. Đây
là hoạt động nối tiếp và thống nhất hữu cơ với hoạt động học tập trên lớp, nhằm
góp phần hình thành và phát triển nhân cách học sinh theo mục tiêu đào tạo, đáp
ứng những yêu cầu đa dạng của xã hội đối với thế hệ trẻ. Thông qua các hoạt
động GDNGLL nhà trường có điều kiện phát huy vai trị tích cực của mình đối
với xã hội, mở ra khả năng thuận lợi để gắn học với hành, nhà trường với xã hội.
Như vậy hoạt động GDNGLL không phải là hoạt động “phụ”, hoạt động “bề
nổi” mà nó giữ vị trí quan trọng trong các hoạt động giáo dục của nhà trường.
Tuy nhiên trong thực tế hoạt động này chưa được các trường phổ thơng quan
tâm đúng mức và đặt nó vào đúng vị trí quan trọng vốn có của nó. Học sinh của
chúng ta vì thế sau khi ra trường chỉ có kiến thức khoa học mà thiếu hẳn những
kỹ năng văn hóa về giao tiếp, kỹ năng sống cần thiết để bước vào đời. Đó cũng
là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự tha hoá trong lối sống của một bộ
phận không nhỏ thanh thiếu niên hiện nay. Các trường THPT ở địa bàn huyện
Yên Định tỉnh Thanh Hóa, nơi tơi đang cơng tác cũng khơng ngoại lệ, cịn ít
quan tâm đến hoạt động này. Vì nhiều lý do khách quan lẫn chủ quan, nhà
trường tổ chức hoạt động này một cách hình thức, đối phó, nội dung nghèo nàn,
đơn điệu, chưa thu hút học sinh dẫn đến chất lượng và hiệu quả hoạt động
GDNGLL chưa cao. Hơn nữa trong tình hình hiện nay xã hội quan tâm nhiều
đến giáo dục và thường đánh giá chất lượng giáo dục thông qua tỉ lệ thi tốt
nghiệp, đại học. Từ đó mà áp lực thi cử đè nặng lên tâm lý của học sinh, giáo
viên và đội ngũ cán bộ quản lý. Chính vì thế mà các trường phổ thơng hầu hết
chỉ tập trung toàn lực cho hoạt động dạy và học trên lớp. Hoạt động GDNGLL
chưa được các cán bộ quản lý thật sự quan tâm và việc triển khai kế hoạch, tổ
chức thực hiện, chỉ đạo và thực hiện đánh giá chưa đúng mức, cịn lỏng lẻo. Để
khắc phục tình trạng trên, cần thiết phải có những giải pháp mang tính chiến lược,
những biện pháp cụ thể của cán bộ quản lý trong công tác quản lý hoạt động
GDNGLL nhằm thay đổi toàn bộ cục diện hoạt động này. Với mong muốn được
góp một phần dù rất nhỏ để cùng với nhà trường tổ chức tốt các hoạt động
-2GDNGLL cho các em học sinh để các em có điều kiện hình thành thái độ, rèn
luyện hành vi, kỹ năng xã hội…Đó là lý do chúng tơi chọn đề tài “Một số giải
pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở
trường THPT huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa” để làm đề tài nghiên cứu cho
luận văn tốt nghiệp thạc sĩ khoa học giáo dục chuyên ngành Quản lý giáo dục.
2. Mục đích nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lí hoạt động GDNGLL và khảo
sát thực trạng của việc quản lý hoạt động GDNGLL tại các trường THPT huyện
Yên Định tỉnh Thanh Hóa. Liên hệ giữa lý luận và thực tế, từ đó đề xuất một số
giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động GDNGLL tại các trường THPT
huyện Yên Định tỉnh Thanh Hóa.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
1. Khách thể nghiên cứu: Vấn đề quản lý hoạt động GDNGLL ở các
trường THPT hiện nay.
2. Đối tượng nghiên cứu: Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý
hoạt động GDNGLL ở trường THPT huyện Yên Định tỉnh Thanh Hóa.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu xây dựng được những giải pháp quản lý hoạt động GDNGLL khoa
học, đồng bộ, phù hợp với đặc thù các trường THPT huyện n Định tỉnh
Thanh Hóa, thì chất lượng các hoạt động này sẽ được nâng cao, đáp ứng được
mục tiêu giáo dục toàn diện học sinh trong giai đoạn hiện nay.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích nêu trên, đề tài đặt ra những nhiệm vụ cụ thể như
sau:
- Nghiên cứu cơ sở lý luận của vấn đề quản lí hoạt động GDNGLL ở các
trường THPT hiện nay.
- Phân tích, đánh giá thực trạng cơng tác quản lý hoạt động GDNGLL của
các trường THPT huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa.
- Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động
GDNGLL ở trường THPT huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa.
6. Phương pháp nghiên cứu
a) Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận:
Sưu tầm, phân tích và tổng hợp tài liệu, đọc và nghiên cứu các văn bản về
chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, các văn bản của
-3ngành Giáo dục, ngành Văn hóa nhằm tìm hiểu cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý, lịch
sử nghiên cứu đề tài.
b) Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
Sử dụng phương pháp nhằm tìm hiểu thực trạng cơng tác quản lý hoạt
động GDNGLL ở các trường THPT huyện Yên Định tỉnh Thanh Hóa.
Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn gồm:
- Phương pháp quan sát:
Dự giờ sinh hoạt đầu tuần của toàn trường, giờ sinh hoạt lớp của giáo viên
chủ nhiệm, giờ học hoạt động GDNGLL tại các trường được chọn để nghiên
cứu nhằm tìm hiểu về hình thức và phương pháp tổ chức hoạt động GDNGLL.
- Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động của đối tượng khảo
sát:
Xem và phân tích các kế hoạch của Ban giám hiệu, kế hoạch của Đoàn
thanh niên, giáo án của giáo viên chủ nhiệm, giáo án của giáo viên dạy hoạt
động GDNGLL nhằm thu thập thông tin về công tác chỉ đạo và nội dung hoạt
động GDNGLL ở các trường THPT huyện Yên Định tỉnh Thanh Hóa.
- Phương pháp điều tra: Phỏng vấn trực tiếp chuyên viên Sở, Phòng
GDĐT huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa, trị chuyện với cán bộ quản lý của các
trường, giáo viên và học sinh nhằm thu thập thông tin về chất lượng hoạt động
GDNGLL.
Dùng phiếu câu hỏi để trưng cầu ý kiến của:
+ Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng.
+ Bí thư Đồn
+ GVCN – GVBM
+ Học sinh các trường THPT được tìm hiểu.
c) Phương pháp thống kê tốn học:
Sau khi thu thập các phiếu thăm dò ý kiến, dựa vào kết quả điều tra người
viết thông kê, xử lý số liệu.
7. Giới hạn của đề tài
Nội dung
- Đề tài nghiên cứu thực trạng quản lý HĐGD NGLL ở các trường THPT
huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa.
- Nghiên cứu quản lý HĐGD NGLL trong những năm gần đây, đặc biệt ở
năm học 2015- 2016.
-4Địa điểm:
Đề tài được nghiên cứu ở tất cả các trường THPT tại huyện Yên Định,
tỉnh Thanh Hóa bao gồm:
- Trường THPT Yên Định I;
- Trường THPT Yên Định II;
- Trường THPT Yên Định III;
- Trường THCS-THPT Thống Nhất.
Đối tượng khảo sát: cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh
8. Đóng góp của luận văn
- Góp phần hồn thiện cơ sở lý luận về vấn đề quản lí hoạt động
GDNGLL ở các trường THPT hiện nay.
- Đánh giá thực trạng công tác quản lý hoạt động GDNGLL của các
trường THPT huyện Yên Định, từ đó đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu
quả quản lý hoạt động GDNGLL ở trường THPT huyện Yên Định tỉnh Thanh
Hóa.
9. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và
phụ lục, luận văn gồm 3 chương sau đây:
Chương 1: Cơ sở lý luận của vấn đề quản lí hoạt động Giáo dục ngoài giờ
lên lớp ở các trường THPT hiện nay.
Chương 2: Cơ sở thực tiễn của công tác quản lý hoạt động Giáo dục ngoài
giờ lên lớp ở trường THPT huyện Yên Định tỉnh Thanh Hóa.
Chương 3: Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động Giáo
dục ngoài giờ lên lớp ở trường THPT huyện Yên Định tỉnh Thanh Hóa.
-5PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài
Hoạt động GDNGLL dường như không được sự quan tâm của xã hội
trong lịch sử GD&ĐT thế giới, chỉ một số ít nghiên cứu một cách có hệ thống
của các nhà khoa học đề cập đến vấn đề này. Cụ thể như:
Trong cuốn sách “Giáo dục học” tập 3, tác giả T.A.Ilina đã nêu: “Cơng
tác giáo dục ngoại khố bổ sung và làm sâu thêm cơng tác giáo dục nội khố,
trước tiên là phương tiện để phát hiện đầy đủ tài năng và năng lực của trẻ em,
làm thức tỉnh hứng thú và thiên hướng của học sinh đối với một hoạt động nào
đó; đó là một hình thức tổ chức giải trí của học sinh và là cơ sở để tổ chức việc
thực tập về hành vi đạo đức, để xây dựng kinh nghiệm của hành vi này” [1,61]
J.A Cômenxki (1592 - 1670) được coi là “ông tổ của nền giáo dục cận
đại”, là danh nhân văn hóa thế giới, đã có nhiều đóng góp lớn cho nền giáo dục
của nhân loại. Trong đó ơng đặc biệt chú trọng đến việc kết hợp học tập ở trên
lớp và hoạt động ngoài lớp nhằm thốt khỏi hình thức học tập “giam hãm trong
bốn bức tường” của hệ thống nhà trường giáo hội thời trung cổ. Ơng khẳng định
“học tập khơng phải là lĩnh hội những kiến thức trong sách vở mà còn lĩnh hội
kiến thức từ bầu trời, mặt đất, từ cây sồi, cây dẻ” [19].
Vào những năm 90 của thế kỷ XIX, người có ảnh hưởng lớn đến triết học
thực dụng ở Âu – Mỹ, và không chỉ là triết gia lý thuyết mà còn là triết gia thực
hiện trên mọi lĩnh vực giáo dục là John Dewey (1859 – 1952), ông là giáo sư
trường Đại học Côlômbia (New York), ông đề ra khẩu hiệu “Giáo dục bằng việc
làm” là phương thức của thực hiện nhà trường tiến bộ, điều đó có nghĩa là thay
cho việc tiếp thu những tri thức của nhân loại bằng việc nắm vững những thói
quen thực tiễn với các hình thức đa dạng của cuộc sống và được tiến hành ở mọi
nơi như ở vườn trường, xưởng trường, dưới nhà bếp, ngồi cơng xưởng và được
trang bị bằng những công cụ lao động với các phương tiện hiện đại [30, 140].
Qua đó ơng khẳng định rằng học phải đi đôi với hành để rèn luyện kỹ năng cho
học sinh.
-6V.I.Lênin (1870- 1924), là người tiếp tục sự nghiệp của C.Mác và
F.Anghen. Ơng đề cao vấn đề phát triển tồn diện con người. Việc hình thành
con người phát triển tồn diện không chỉ là trách nhiệm của riêng nhà trường mà
cịn là trách nhiệm của tồn xã hội, của gia đình, đồn thể, và tự rèn luyện của
thế hệ trẻ. Người đã nêu khẩu hiệu “học, học nữa, học mãi” và yêu cầu thế hệ trẻ
phải kết hợp học tập với lao động và hoạt động xã hội [18].
Các nghiên cứu của các nhà giáo dục trên đều nhấn mạnh tầm quan trọng
của giáo dục ngoại khoá. Để học sinh có thể phát triển tồn diện, các thầy cơ
giáo khơng phải chỉ cần quan tâm đến việc cung cấp tri thức trong các giờ học
trên lớp mà còn phải coi trọng các hoạt động tập thể, vui chơi giải trí, thể dục thể
thao, văn nghệ.
1.1.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam
Trong hai cuộc cải cách giáo dục lần thứ nhất (1950) và lần thứ hai (1956)
HĐGD NGLL có đề cập đến nhưng chưa định hình tên gọi như ngày hơm nay,
tuy nhiên nó đã được nhiều người nhắc đến và áp dụng trong quá trình giáo dục.
Như Chủ tịch Hồ Chí Minh thường xun nhắc nhở những người làm cơng tác
giáo dục phải ln chú ý giáo dục tồn diện cho học sinh, phải kết hợp chặt chẽ
“học đi đôi với hành”, và trong thư gửi học sinh nhân dịp khai trường tháng
9/1945 Bác viết: “….các em cũng nên, ngoài giờ học ở trường, tham gia vào các
Hội cứu quốc để tập luyện thêm cho quen với đời sống chiến sĩ và để giúp đỡ
một vài việc nhẹ nhàng trong cuộc phòng thủ đất nước”, trong thư gửi Hội nghị
các cán bộ phụ trách nhi đồng tồn quốc Bác có viết: “…trong lúc học, cũng cần
làm cho chúng vui, trong lúc vui cũng cần làm cho chúng học. Ở trong nhà,
trong trường, trong xã hội chúng đều vui, đều học” [24].
Trong bài phát biểu ở Hội nghị tổng kết năm học 1977 – 1978 của ngành
giáo dục (ngày 05 tháng 7 năm 1978), Tố Hữu có nói: “Muốn nâng cao chất
lượng giáo dục, ta phải thấu suốt nguyên lý giáo dục học đi đôi với hành, giáo
dục kết hợp với lao động sản xuất, nhà trường gắn liền với xã hội, không những
qua công tác thực hành mà cả trong những giờ dạy trên lớp. Không phát huy tác
dụng tổng hợp của các hoạt động giáo dục thì khơng có chất lượng giáo dục, kể
cả chính trị, đạo đức, văn hoá” [20]
Trong cuộc cải cách giáo dục lận thứ ba (1979), điều lệ trường phổ thơng
tháng 4/1979, điều 10 có viết: “Công tác giáo dục ở trường phổ thông tiến hành
thống nhất theo đúng nội dung và trình tự qui định trong chương trình, kế hoạch
-7đào tạo và sách giáo khoa do Bộ giáo dục ban hành và được thực hiện thông qua
các hoạt động giáo dục: học tập văn hóa, lao động sản xuất, thực nghiệm khoa
học và các hoạt động xã hội”.
Cũng tại khoản 3 điều 10 xác định: “Các hoạt động xã hội do nhà trường
tổ chức cho học sinh tham gia với mức độ thích hợp, là nhằm củng cố những tri
thức đã học được, bồi dưỡng tình cảm đối với nhân dân lao động, xây dựng thái
độ tích cực tham gia cơng tác xã hội, góp phần xây dựng địa phương và rèn
luyện học sinh về ý thức và năng lực làm chủ tập thể, hình thành nhân sinh quan
cách mạng.
Ngoài các hoạt động trên đây, cần tổ chức thêm những hoạt động ngoại
khóa khác như thể dục thể thao, văn nghệ để công tác giáo dục thêm phong
phú”. Và từ đó HĐGD NGLL dần dần được coi trọng và ngày càng chú ý nhiều
hơn trong việc giáo dục học sinh, tên gọi HĐGD NGLL được nêu rất rõ trong
điều lệ trường trung học ban hành vào ngày 11/7/2000 của Bộ trưởng Bộ Giáo
dục và Đào tạo, thay thế cho điều lệ trường trung học tháng 4/1979, tại điều 24
có nói: “HĐGD NGLL do nhà trường phối hợp với các lực lượng giáo dục ngoài
nhà trường tổ chức, bao gồm hoạt động ngoại khóa về khoa học, văn học, nghệ
thuật, thể dục thể thao nhằm phát triển năng lực toàn diện của học sinh và bồi
dưỡng học sinh có năng khiếu; các hoạt động vui chơi, tham quan, du lịch, giao
lưu văn hóa; các hoạt động giáo dục mơi trường; các hoạt động lao động cơng
ích; các hoạt động xã hội; các hoạt động từ thiện phù hợp với đặc điểm sinh lý
lứa tuổi học sinh”.
Điều 26, trong Điều lệ trường trung học cơ sở, trường THPT và trường phổ
thông có nhiều cấp học, (Ban hành kèm theo Thơng tư số: 12/2011/TT-BGDĐT
ngày 28/3/2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) có nêu:
- Các hoạt động giáo dục bao gồm hoạt động trong giờ lên lớp và hoạt động
ngoài giờ lên lớp nhằm giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể
chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng
động và sáng tạo, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho học
sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động.
Để đáp ứng yêu cầu cải cách giáo dục, đã có nhiều cơng trình nghiên cứu
làm rõ khái niệm “hoạt động ngồi giờ lên lớp” và xác định các hình thức tổ
-8chức có chất lượng hoạt động GDNGLL trong nhà trường. Cụ thể chia theo hai
hướng chính sau:
Hướng thứ nhất: Các nghiên cứu cơ bản, mang tính lý luận nhằm xác định
nội hàm của khái niệm “hoạt động GDNGLL”, xác định mục tiêu, vị trí, vai trị,
nhiệm vụ, nội dung, hình thức của hoạt động GDNGLL.
Hướng thứ hai: Một số bài viết về kinh nghiệm thực tiễn của các trường
phổ thông trong tổ chức sinh hoạt tập thể, hoạt động ngoại khóa, hoạt động
GDNGLL mà tác giả là giáo viên, CBQL trường phổ thơng
Hiện nay, qua tìm hiểu chưa có tác giả nào nghiên cứu về giải pháp nâng
cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường THPT huyện
Yên Định, tỉnh Thanh Hóa.
Xuất phát từ yêu cầu của giáo dục trong thời kỳ mới, các nhà trường trung
học phổ thông cần quan tâm đẩy mạnh các hoạt động giáo dục bên cạnh hoạt
động dạy và học. Chúng tôi rất tâm đắc và thấy được sự cần thiết về việc nghiên
cứu cơ bản về thực trạng quản lý HĐGD NGLL ở các trường THPT huyện Yên
Định, tỉnh Thanh Hóa, từ đó đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý
HĐGD NGLL.
1.2. Một số khái niệm cơ bản liên quan tới đề tài
1.2.1. Hoạt động giáo dục và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở
trường trung học phổ thông
1.2.1.1. Hoạt động giáo dục
Hoạt động GD là quá trình tác động đến các đối tượng GD để hình thành
cho họ những phẩm chất nhân cách.
Hoạt động giáo dục (theo nghĩa hẹp) và hoạt động dạy học là 2 bộ phận
của hoạt động giáo dục (theo nghĩa rộng) hướng đến sự phát triển toàn diện nhân
cách cho học sinh. Chức năng trội của dạy học là trang bị tri thức, kỹ năng, kỹ
xảo và phát triển trí tuệ cho người học. Cịn chức năng trội của hoạt động giáo
dục chính là giáo dục cho học sinh ý thức về hệ thống những chuẩn mực xã hội,
hình thành thái độ, niềm tin vào những chuẩn mực đó, rèn luyện những hành vi,
kỹ năng, thói quen hành động theo chuẩn mực mà xã hội đề ra.
Hoạt động giáo dục trong phạm vi đề tài nghiên cứu thuộc nghĩa hẹp, mục đích
của hoạt động giáo dục là hướng vào sự phát triển những phẩm chất nhân cách
và kỹ năng hoạt động cho học sinh.
-9Hoạt động giáo dục là q trình phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo
của HS và tập thể HS khi tham gia vào hoạt động học tập và GD trong và ngồi
nhà trường. Q trình tổ chức này được đặt trong mối quan hệ thuận lợi hài hòa
giữa cá nhân với môi trường tự nhiên và xã hội, giữa cá nhân và tập thể, giữa
GV và HS với các lực lượng xã hội khác trong mối quan hệ biện chứng giữa q
trình tác động có mục đích của nhà GD với sự hoạt động tự GD của HS.
Hoạt động giáo dục là dưới tác động chủ đạo của thầy giáo, người học chủ
động thực hiện hoạt động nhằm lĩnh hội tri thức khoa học, rèn luyện kỹ năng, kỹ
xảo, phát triển trí tuệ, hình thành thế giới quan khoa học và phẩm chất, nhân
cách. Luật Giáo dục năm 2005 đã ghi: “Hoạt động giáo dục phải được thực hiện
theo nguyên lý học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, lý
luận gắn liền với thực tiễn, giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và
giáo dục xã hội”. Nguyên lý giáo dục là nguyên tắc chung, phương pháp tổng
quát của hoạt động giáo dục. Cán bộ quản lý giáo dục tất cả các cấp đều phải
vận hành hệ thống giáo dục theo ngun lý này. Các chương trình bộ mơn, kế
hoạch dạy – học đều phải được xây dựng theo nguyên tắc chung đó. Nội dung
của nguyên lý này gồm bốn điểm quan trọng cần lưu ý: Học đi đôi với hành,
Giáo dục kết hợp với lao động sản xuất. Lý luận gắn liền với thực tiễn, Giáo dục
nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội.
Nhân cách của mỗi cá nhân được hình thành trong hoạt động, giao lưu và
thông qua hoạt động, giao lưu. GD giữ vai trò chủ đạo đối với sự hình thành
nhân cách. GD thực hiện bằng nhiều con đường, nhiều phương thức, ngồi con
đường dạy học trên lớp có thể thơng qua các hoạt động GD khác ngồi lớp.
1.2.1.2. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học phổ thơng
HĐGDNGLL chính là những hoạt động giáo dục được nhà trường tổ chức
nhằm góp phần giáo dục toàn diện nhân cách cho học sinh. Các hoạt động giáo
dục này được thực hiện ngồi các giờ học chính khóa trên lớp, do nhà trường và
đội ngũ giáo viên chủ nhiệm trực tiếp tổ chức, có sự phối hợp với các tổ chức
Đồn, Đội và gia đình, xã hội cùng tham gia.
Tác giả Đặng Vũ Hoạt quan niệm: “HĐGD NGLL là việc tổ chức giáo
dục thông qua hoạt động thực tiễn của học sinh về khoa học – kỹ thuật, lao động
cơng ích, hoạt động xã hội, hoạt động nhân đạo, văn hóa văn nghệ, thẫm mĩ, thể
dục thể thao, vui chơi giải trí v.v…để giúp các em hình thành và phát triển nhân
cách (đạo đức, năng lực, sở trường…)” [16,7].
-10- Theo tài liệu bồi dưỡng giáo viên về HĐGD NGLL lớp 10 của Bộ Giáo
dục và Đào tạo năm 2006: “HĐGD NGLL là những hoạt động được tổ chức
ngoài giờ học các bộ mơn văn hóa. HĐGD NGLL có quan hệ chặt chẽ với các
hoạt động dạy học tạo điều kiện gắn lý thuyết với thực hành, thống nhất giữa
nhận thức với hành động, góp phần quan trọng vào sự hình thành và phát triển
các kỹ năng, tình cảm, niềm tin, tạo cơ sở cho sự phát triển nhân cách toàn diện
cho học sinh trong giai đoạn hiện nay”.
Như vậy, HĐGD NGLL là hoạt động giáo dục được tổ chức ngoài thời
gian học tập trên lớp. Đây là một trong hai hoạt động giáo dục cơ bản, được thực
hiện một cách có tổ chức, có mục đích theo kế hoạch của nhà trường; là hoạt
động tiếp nối và thống nhất hữu cơ với hoạt động trên lớp, nhằm góp phần hình
thành và phát triển nhân cách học sinh theo mục tiêu đào tạo, đáp ứng yêu cầu
đa dạng của xã hội đối với thế hệ trẻ. HĐGD NGLL do nhà trường tổ chức và
quản lý với sự tham gia của các lực lượng xã hội. Nó được tiến hành tiếp nối
hoặc xen kẽ hoạt động dạy – học trong nhà trường. HĐGD NGLL diễn ra trong
suốt năm học và cả thời gian nghỉ hè để khép kín q trình giáo dục, làm cho
quá trình này được thực hiện ở mọi lúc, mọi nơi.
1.2.2. Quản lí và quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường
trung học phổ thơng
1.2.2.1. Quản lí
Theo Từ điển giáo dục học của nhà xuất bản từ điểm bách khoa, khái niệm
quản lý được định nghĩa: “Quản lý là hoạt động hay tác động có định hướng có
chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị
quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục
đích của tổ chức”. Theo Từ điển tiếng Việt do trung tâm từ điển học biên soạn
1988, khái niệm quản lý được định nghĩa: Trơng coi và giữ gìn theo những u
cầu nhất định. - Tổ chức và điều khiển các hoạt động theo những yêu cầu nhất
định. Theo một số tác giả khác định nghĩa về quản lý:
- Theo F.W Taylor (1856 – 1915): “Quản lý là biết chính xác điều muốn
người khác làm và sau đó thấy rằng họ đã hồn thành công việc một cách tốt
nhất và rẻ nhất” [30, 12]. - Theo H.Koontz: “Quản lý là một hoạt động thiết yếu,
nó đảm bảo phối hợp những nổ lực cá nhân nhằm đạt được các mục đích của
nhóm (tổ chức). Mục tiêu của quản lý là hình thành một mơi trường mà trong đó
-11con người có thể đạt được các mục đích của nhóm với thời gian, tiền bạc, vật
chất và sự bất mãn cá nhân ít nhất”[30, 12].
Khái niệm quản lý đã được các nhà khoa học định nghĩa bằng nhiều cách
khác nhau:
Theo tác giả Trần Hữu Cát và Đoàn Minh Duệ thì “Quản lý là một hoạt
động thiết yếu nảy sinh khi con người hoạt động tập thể, là sự tác động của chủ
thể vào khách thể, trong đó quan trọng nhất là khách thể con người, nhằm thực
hiện các mục tiêu chung của tổ chức”. [30, 62]
- Theo C.Mác, quản lý là loại lao động điều khiển mọi quá trình lao động
và phát triển xã hội. - Theo cách tiếp cận hệ thống thì quản lý là tác động của
chủ thể quản lý đến khách thể quản lý (hay là đối tượng quản lý) nhằm tổ chức,
phối hợp hoạt động của con người trong các quá trình sản xuất xã hội để đạt
mục đích đã định. Quản lý trở thành một hoạt động phổ biến, diễn ra trong mọi
lĩnh vực ở mọi cấp độ và liên quan đến mọi người. C.Mác coi quản lý là một đặc
điểm vốn có, bất biến về mặt lịch sử của đời sống xã hội. Ông viết: “Tất cả mọi
lao động xã hội trực tiếp hay lao động chung nào mà tiến hành trên một quy mơ
khá lớn thì ít nhiều cũng đều cần đến một sự chỉ đạo để điều hoà những hoạt
động cá nhân và thực hiện những chức năng chung phát sinh từ sự vận động
chung của toàn bộ cơ thể sản xuất khác với những vận động của những khí quan
độc lập của nó. Một người độc tấu vĩ cầm tự mình điều khiển lấy mình, cịn một
dàn nhạc thì cần phải có nhạc trưởng”. [40]
Tóm lại, mặc dù có những kiến giải khác nhau, nhưng xét trên tổng thể,
phần lớn các nhà nghiên cứu đã thống nhất: quản lý là sự tác động có định
hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý nhằm làm cho tổ
chức hoạt động có hiệu quả cao. Quản lý là một yếu tố không thể thiếu được
trong đời sống xã hội. Xã hội phát triển càng cao thì vai trò của quản lý càng
lớn, phạm vi càng rộng và nội dung càng phong phú, phức tạp.
1.2.2.2. Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học
phổ thông
HĐGD NGLL bao gồm các công việc:
- Chuẩn bị cho hoạt động của giáo viên và học sinh.
- Tổ chức hoạt động theo kế hoạch đã đề ra.
- Tổ chức rút kinh nghiệm, đánh giá quá trình và kết quả hoạt động.
-12Như vậy, quản lý HĐGD NGLL là hoạt động có mục đích, có tổ chức, có
khoa học của hiệu trưởng đến tập thể giáo viên, học sinh và những lực lượng
giáo dục trong và ngoài nhà trường nhằm huy động họ tổ chức chỉ đạo HĐGD
NGLL theo những qui luật khách quan nhằm thực hiện mục tiêu phát triển nhân
cách tồn diện.
Quản lý thực hiện chương trình HĐGD NGLL ở trường trung học phổ
thông là một trong nội dung quản lý cơ bản ở trường trung học phổ thông.
1.2.3. Hiệu quả và hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục ngồi giờ lên
lớp ở trường trung học phổ thơng
Tổ chức có hiệu quả chương trình HĐGDNGLL có tiềm năng to lớn trong
việc giáo dục toàn diện nhân cách cho học sinh.
- Thông qua HĐGDNGLL, các dạng hoạt động và giao lưu được thiết lập
góp phần giúp học sinh được tiếp cận, gia nhập đời sống xã hội một cách tích
cực và chủ động. Học sinh thiết lập được các mối quan hệ với các đối tượng
khác nhau trong xã hội, được tham gia vào các lĩnh vực hoạt động xã hội với các
chức năng khác nhau, được trải nghiệm thực tế... Qua đó học sinh khơng chỉ
phát huy được những năng lực của mình mà cịn có cơ hội vận dụng những điều
đã học vào thực tiễn cuộc sống ở những mức độ nhất định. Đó là thế mạnh nổi
bật của HĐGDNGLL so với các hoạt động giáo dục khác trong nhà trường phổ
thơng.
- Tổ chức HĐGDNGLL góp phần thỏa mãn các nhu cầu đa dạng của học
sinh. Đặc biệt đối với học sinh THPT, nhu cầu hoạt động và giao lưu của các em
phát triển rất đa dạng và phong phú. HĐGDNGLL đã giúp học sinh lấy lại sự
cân bằng về mặt tâm lý, thỏa mãn các nhu cầu tinh thần để phát triển các thái độ
tình cảm phù hợp với đặc điểm lứa tuổi THPT.
- Để tổ chức hiệu quả HĐGDNGLL, nhà trường phổ thông cần huy dộng,
phối hợp gia đình học sinh và các lực lượng xã hội khác nhau cùng tham gia hỗ
trợ cơ sở vật chất, quản lý, đánh giá và giám sát các hoạt động của học sinh.
Nhờ đó các lực lượng giáo dục có thể phối hợp với nhau tạo nên mơi trường
giáo dục thống nhất, thuận lợi cho sự phát triển của học sinh.
1.2.4. Giải pháp, giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học phổ thông
1.2.4.1. Giải pháp
-13Giải pháp quản lý giáo dục là những cách thức tác động của chủ thể quản
lý hướng vào việc giải quyết những vấn đề đặt ra của hệ thống giáo dục, làm cho
hệ thống đó vận hành và đạt được kết quả mong muốn.
Thông thường các giải pháp quản lý giáo dục phải đảm bảo thực hiện cho
được các chức năng: Kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá quá trình
giáo dục. Vì thế khi đưa ra bất kỳ giải pháp quản lý giáo dục nào cũng cần phải
quan tâm đúng mức đến hiệu quả của nó đối với cơng tác kế hoạch hóa, tổ chức,
chỉ đạo, kiểm tra đánh giá q trình giáo dục. Đây chính là điểm khác biệt giữa
giải pháp quản lý giáo dục với giải pháp nói chung.
Theo từ điển Tiếng Việt thì: “Giải pháp là cách làm, cách giải quyết một
vấn đề cụ thể nào đó”. [40]
Như vậy nói đến giải pháp là nói đến cách thức tác động nhằm thay đổi một
hệ thống, một quá trình, một trạng thái nhất định… nhằm đạt được mục đích
hành động. Giải pháp càng thích hợp, càng tối ưu, càng giúp con người nhanh
chóng giải quyết những vấn đề đặt ra.
1.2.4.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp ở trường trung học phổ thông
Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động GDNGLL là cách làm (hệ
thống tác động) của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý (cán bộ, giáo viên,
học sinh, hoạt động GDNGLL) để giải quyết các vấn đề khó khăn, tồn tại trong
việc thực hiện mục tiêu hoạt động GDNGLL.
Mỗi giải pháp thực hiện hoạt động GDNGLL phải đảm bảo cấu trúc thành
phần sau:
- Thực hiện một mục tiêu hay nhiều mục tiêu giáo dục.
- Xác định được chủ thể tham gia và các lực lượng phối hợp. Thường hoạt
động GDNGLL có hai chủ thể là giáo viên và học sinh. Xác định mối quan hệ
tương hỗ giữa các chủ thể, các lực lượng phối hợp, các tổ chức xã hội, đồn
thể…góp phần nâng cao hiệu quả của các giải pháp thực hiện chương trình hoạt
động GDNGLL.
- Tính đến điều kiện chủ quan, khách quan chi phối hiệu quả hoạt động
GDNGLL.
- Thông thường khi lựa chọn một giải pháp quản lý hoạt động GDNGLL
là phải xem xét tính khả thi của giải pháp đó đối với việc quản lý hoạt động
