Một số giải pháp quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trung học cơ sở thành phố thanh hóa, tỉnh thanh hóa

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
-------------o0o--------------

LÊ CAO BAN

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ
THÀNH PHỐ THANH HÓA, TỈNH THANH HÓA

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

NGHỆ AN – 2017


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
-------------o0o--------------

LÊ CAO BAN

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ
THÀNH PHỐ THANH HÓA, TỈNH THANH HÓA

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 60.14.01.14

NGƯỜI HƯỚNG DẪN: PGS.TS. HÀ VĂN HÙNG

NGHỆ AN – 2017


LỜI CẢM ƠN
Nghiên cứu đề tài “Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo
viên trung học cơ sở thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa” tơi đã nhận được
sự giúp đỡ, chỉ bảo nhiệt tình của các thầy cơ giáo trường Đại học Vinh trong
suốt q trình học tập và nghiên cứu để hoàn thành luận văn này.
Với tình cảm chân thành tơi bày tỏ lịng biết ơn với Ban giám hiệu, Khoa
sau đại học, Khoa giáo dục học, Phịng Quản lí khoa học-Trường Đại học Vinh,
cán bộ và giảng viên đã than gia quản lí và giúp đỡ tơi trong suốt q trình học
tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, tơi xin tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến Phó giáo sư ,Tiến sĩ Hà Văn
Hùng, Nguyên Phó hiệu trưởng trường Đại học Vinh, người đã trực tiếp hướng
dẫn, giúp đỡ tơi hồn thành luận văn này.
Tơi xin chân thành cảm ơn:
- Lãnh đạo, chuyên viên phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố Thanh
Hóa, tỉnh Thanh Hóa;
- Ban giám hiệu các thầy cô giáo các trường THCS thành phố Thanh Hóa,
tỉnh Thanh Hóa;
- Gia đình, bạn bè, đồng nghiệp cổ vũ khích lệ và giúp đỡ tơi trong suốt
thời gian qua;
Mặc dù đã cố gắng trong suốt q trình thực hiện đề tài, thế nhưng luận
văn khơng tránh khỏi những thiếu sót. Tơi rất mong nhận được ý kiến đóng góp
và chỉ dẫn của q thầy cơ cùng các bạn đồng nghiệp đẻ hoàn thiện luận văn của
mình.
Xin chân thành cảm ơn
Nghệ An, tháng 8 năm 2017
TÁC GIẢ
Lê Cao Ban

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu .........................................................................................................5
3. Khách thể, đối tượng nghiên cứu ......................................................................................5
4. Giả thuyết khoa học ...........................................................................................................6
5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu .....................................................................................6
6. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................................................6
7. Những đóng góp chính của đề tài .....................................................................................7
8. Cấu trúc luận văn................................................................................................................7
Chương 1: Cơ sở lý luận của vấn đề nâng chất lượng đội ngũ giáo viên THCS ......8
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề..............................................................................................8
1.2. Một số khái niệm cơ bản ..............................................................................................11
1.2.1. Quản lý ...........................................................................................................11
1.2.2. Quản lý giáo dục ............................................................................................13
1.2.3. Quản lý nhà trường.........................................................................................13
1.2.4. Chất lượng và chất lượng đội ngũ giáo viên trường THCS .............. 13
1.2.5. Giải pháp và giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
trường THCS ................................................................................................ 16
1.3. Cơ sở pháp lý về quản lý và lý luận nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
trung học cơ sở ..........................................................................................................17
1.3.1. Cơ sở pháp lý ..................................................................................................17
1.3.2. Cơ sở lý luận về quản lý nguồn nhân lực và vấn đề nâng cao chất lượng
đội ngũ giáo viên trung học cơ sở ...........................................................................18
1.3.3. Khái niệm về đội ngũ giáo viên trong trường THCS. ...............................21

1.4 .Trường THCS trong hệ thống giáo dục quốc dân. .....................................................22
1.4.1.Vị trí của trường THCS...................................................................................22
1.4.2. Mục tiêu, kế hoạch của giáo dục THCS .......................................................23
1.4.3. Nhiệm vụ và quyền hạn của trường THCS ..................................................25
1.5. Giáo viên trường trung học cơ sở ................................................................................25
1.5.1. Vị trí, vai trị, chức năng của người giáo viên THCS .................................25
1.5.2. Đặc điểm lao động sư phạm của người giáo viên trung học cơ sở ............27
1.5.3. Nhiệm vụ và quyền hạn của người giáo viên trung học cơ sở ....................27
1.5.4. Các yêu cầu đối với giáo viên THCS trong giai đoạn hiện nay. .................29
1.5.5. Chuẩn nghề nghiệp của giáo viên trung học.................................................29
1.6. Yêu cầu thực tiễn của việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trung học cơ sở
thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa. ....................................................................44
Kết luận chương 1 ................................................................................................................45
Chương 2: Thực trạng quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trung học
cơ sở thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa. .............................................................46
2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, truyền thống lịch sử, văn
hóa, giáo dục của thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa ............................. 46
2.1.1. Điều kiện tự nhiên và đặc điểm kinh tế - xã hội của thành phố Thanh
hóa, tỉnh Thanh Hóa ........................................................................... 46
2.1.2. Giáo dục ............................................................................................. 47
2.2. Thực trạng chung về GD&ĐT thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa. ..................50
2.2.1. Điều tra, đánh giá thực trạng .............................................................. 50
2.2.2. Về quy mô học sinh và mạng lưới trường lớp..............................................50
2.2.3. Chất lượng giáo dục và đào tạo .....................................................................53
2.2.4. Cơ sở vật chất, thiết bị trường học.................................................................57
2.2.5. Đội ngũ CBQL, GV, nhân viên:....................................................................58
2.2.6. Thực trạng giáo dục cấp THCS. ...................................................................58

2.2.7. Thực trạng đội ngũ CBQL, nhân viên cấp THCS. .....................................61
2.3. Thực trạng chất lượng đội ngũ giáo viên THCS thành phố Thanh Hóa........64
2.3.1. Nội dung, cách thức nghiên cứu thực trạng ..................................................64
2.3.2. Thực trạng chất lượng đội ngũ GV THCS thành phố Thanh Hóa..............65
2.4. Thực trạng việc quản lý chất lượng đội ngũ giáo viên THCS ở thành phố Thanh
Hóa ...............................................................................................................................73
2.5. Đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ giáo viên THCS thành phố Thanh Hóa ...75
2.6. Nguyên nhân thực trạng ...............................................................................................75
Kết luận chương 2 ................................................................................................................77
Chương 3: Một số giải pháp quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
THCS thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa...........................................................78
3.1. Nguyên tắc đề xuất các giải pháp.................................................................................78
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu................................................................78
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn................................................................78
3.1.3 Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả ........................................................... 78
3.1.4. Nguyên tắc bảo đảm tính khả thi ...................................................................79
3.2. Một số giải pháp quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Trung học cơ sở
thành phố Thanh Hóa – tỉnh Thanh Hóa ...................................................................79
3.2.1. Nâng cao hiệu quả, hiệu lực của các định chế giáo dục và đào tạo trong
quản lý đội ngũ giáo viên ..............................................................................79
3.2.2. Đổi mới phương pháp bồi dưỡng giáo viên .................................................86
3.2.3. Nâng cao năng lực tự học tự bồi dưỡng của GV..........................................88
3.2.4. Xây dựng quy chế nội bộ trường học ...........................................................92
3.2.5. Đẩy mạnh xây dựng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và thực hiện xã hội
hóa giáo dục. ..................................................................................................99
3.3. Thăm dị tính cần thiết và tính khả thi của những giải pháp nâng cao chất lượng
đội ngũ GV THCS ở thành phố Thanh Hóa............................................................102


3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ GV THCS thành phố

Thanh Hóa. ................................................................................................................103
Kết luận chương 3 ..............................................................................................................105
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..........................................................................................106
1. Kết luận ...........................................................................................................................106
1.1. Kết quả nghiên cứu lý luận .............................................................................106
1.2. Nghiên cứu thực trạng công tác xây dựng, phát triển đội ngũ GV THCS
thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa cho thấy ...........................................106
1.3. Các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ GV THCS thành phố
Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa ............................................................................106
2. Kiến nghị ........................................................................................................................107
2.1. Đối với Bộ Giáo dục & Đào tạo .....................................................................107
2.2. Đối với Sở Giáo dục & Đào tạo ....................................................................107
2.3. Đối với Phòng Giáo dục & Đào tạo thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh
Hóa. ...................................................................................................... 108
2.4. Đối với các trường THCS thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa. ............108
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 109


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CHỮ VIẾT TẮT
CHỮ ĐẦY ĐỦ
BCHTW
Ban chấp hành Trung ương
BBTTW
Ban bí thư Trung ương
GV
Giáo viên
GV THCS
Giáo viên Trung học cơ sở
BD CM, NV

Bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ
BDTX
Bồi dưỡng thường xuyên
CM
Chuyên môn
CSVC
Cơ sở vật chất
CNH - HĐH
Cơng nghiệp hóa – Hiện đại hóa
XHCN
Xã hội chủ nghĩa
CLĐNGV
Chất lượng đội ngũ giáo viên
CNTT
Công nghệ thông tin
CBQLGD
Cán bộ quản lý giáo dục
CBGVNV
Cán bộ giáo viên nhân viên
DH
Dạy học
ĐNGV
Đội ngũ giáo viên
ĐDTBDH
Đồ dùng thiết bị dạy học
GD&ĐT
Giáo dục và Đào tạo
GD
Giáo dục
GDPT

Giáo dục phổ thông
HĐND-UBND
Hội đồng nhân dân - Ủy ban nhân dân
KT-XH
Kinh tế - Xã hội
NLCM
Năng lực chuyên môn
NCKH
Nghiên cứu khoa học
NV
Nghiệp vụ
PPDH, GD
Phương pháp dạy học, giáo dục
PCGD
Phổ cập giáo dục
QTDH
Quá trình dạy học
QLGD
Quản lý giáo dục
QL
Quản lý
SKKN
Sáng kiến kinh nghiệm
SGK
Sách giáo khoa
TBGD
Thiết bị giáo dục
TBDH
Thiết bị dạy học
TBD

Tự bồi dưỡng
THCS
Trung học cơ sở
THCS
Trung học cơ sở
LĐSP
Lao động sư phạm


1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
1.1. Về mặt lý luận:
Đại hội XI của Đảng cộng sản Việt Nam đã khẳng định mục tiêu tổng quát của
chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011-2020 là: "Phấn đấu đến năm 2020 nước ta
cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại; chính trị-xã hội ổn định, đồng
thuận, dân chủ, kỷ cương; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng lên
rõ rệt; độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ được giữ vững; vị thế của
Việt Nam trên trường quốc tế tiếp tục được nâng lên; tạo tiền đề vững chắc để phát
triển cao hơn trong giai đoạn sau” 13. Để thực hiện tốt những nhiệm vụ trên, trước
hết đòi hỏi chúng ta phải chú trọng đến nguồn nhân lực. Chất lượng nguồn nhân lực
đó phụ thuộc vào chất lượng giáo dục của nền giáo dục Việt Nam. Chính vì vậy Đại
hội Đảng lần thứ XI Đảng cộng sản Việt Nam đã khẳng định: "Phát triển giáo dục phải
thực sự là quốc sách hàng đầu. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, coi trọng giáo
dục đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, khả năng lập nghiệp. Đổi
mới căn bản nền giáo dục theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa và hội nhập
quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản
lý là khâu then chốt" 13. Đảng ta luôn xác định trong phát triển giáo dục và đào tạo,
đội ngũ giáo viên giữ vị trí vơ cùng quan trọng. Đội ngũ giáo viên là lực lượng tham
gia trực tiếp và quyết định chất lượng giáo dục.Vì vậy, các nghị quyết của Đảng ln

khẳng định vị trí, vai trị to lớn của đội ngũ giáo viên đối với sự phát triển và đảm bảo
chất lượng đào tạo, Nghị quyết TWII khoá VIII nêu: "Giáo viên là nhân tố quyết định
chất lượng của giáo dục và được xã hội tôn vinh" 2. Cấp THCS là cấp bản lề của
giáo dục phổ thông, nên làm tốt công tác giáo dục THCS là để làm nền tảng cho giáo
dục THCS và các bậc học cao hơn.
Chỉ thị số 40 - CT/TƯ của ban Bí thư về xây dựng, nâng cao chất lượng nhà
giáo và cán bộ quản lý giáo dục: “Mục tiêu là xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ


2
quản lý giáo dục được chuẩn hoá, đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ
cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống, lương tâm
nghề nghiệp của nhà giáo; thông qua việc quản lý, phát triển đúng định hướng và có
hiệu quả sự nghiệp giáo dục để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng
những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hoá đất nước”
Điều 15 Luật Giáo dục năm 2005 về vai trò và trách nhiệm của nhà giáo: “Nhà
giáo giữ vai trò quyết định trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục. Nhà giáo phải
không ngừng học tập, rèn luyện nêu gương tốt cho người học. Nhà nước tổ chức đào
tạo, bồi dưỡng nhà giáo; có chính sách sử dụng, đãi ngộ, bảo đảm các điều kiện cần
thiết về vật chất và tinh thần để nhà giáo thực hiện vai trị và trách nhiệm của mình;
giữ gìn và phát huy truyền thống quý trọng nhà giáo, tôn vinh nghề dạy học”25. Chỉ
thị 14/2001/CT-TTg ngày 11/6/2001 của Thủ tướng Chính phủ về việc đổi mới
chương trình giáo dục phổ thơng ghi rõ: “Về xây dựng đội ngũ GV, cần lập kế hoạch
rất cụ thể về bồi dưỡng GV thực hiện chương trình mới. Cần tính tốn để có giải pháp
đổi mới chương trình đào tạo tại các trường sư phạm đáp ứng yêu cầu đổi mới chương
trình giáo dục phổ thông và từng bước đổi mới phương pháp dạy học của thầy, cô giáo
khắc phục phương pháp dạy học cũ kỹ đang còn rất phổ biến hiện nay”29. Nội dung
chương trình phổ thơng mới hiện nay ở cấp THCS có yêu cầu cao hơn về tri thức, về
kĩ năng thực hành, về giáo dục toàn diện đối với học sinh, địi hỏi người GV phải có
trình độ đào tạo chuẩn về chun mơn nghiệp vụ, có phẩm chất đạo đức tốt và có kĩ

năng sư phạm để hồn thành nhiệm vụ. Vì vậy, đầu tư nâng cao chất lượng đội ngũ
GV là giải pháp cơ bản, quan trọng nhất để thực hiện tốt nhiệm vụ đổi mới giáo dục
phổ thông nói chung và THCS nói riêng.
Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị số 18/2001/CT-TTg ngày 27/8/2001 về
“Một số biện pháp cấp bách xây dựng đội ngũ nhà giáo của hệ thống giáo dục quốc
dân” nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới nội dung chương trình giáo dục phổ thơng và nội
dung chương trình giáo dục THCS. Trước yêu cầu nhiệm vụ chính trị đó, đến nay cơ


3
bản đã giải quyết được vấn đề thiếu GV THCS, tuy nhiên đội ngũ GV vẫn còn bất cập
về cơ cấu, một bộ phận GV trình độ chun mơn nghiệp vụ còn thấp, phẩm chất năng
lực chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Đội ngũ GV THCS còn gặp nhiều khó
khăn; điều kiện sống, điều kiện làm việc, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học và các
chế độ chưa đảm bảo để GV phấn đấu vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ. Thực hiện
Nghị quyết 40/2000/QH10 của Quốc hội về đổi mới chương trình GDPT, căn cứ
Chỉ thị 14/2002/CT – TTg ngày 11/6 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GD – ĐT đã
ra Quyết định số 03/2002/QĐ ngày 24/01/2002 về việc ban hành chương trình
THCS mà năm học 2002 – 2003 các lớp 6 THCS đã bắt đầu học theo chương
trình SGK mới. Những thay đổi quan trọng về nội dung phương pháp nhằm đạt
được mục tiêu của chương trình địi hỏi cơng tác quản lý của người Hiệu trưởng
và công tác giảng dạy, giáo dục của đội ngũ giáo viên THCS phải đổi mới để
đáp ứng được những yêu cầu của chương trình THCS mới ban hành.
Trường THCS nằm trong hệ thống giáo dục phổ thơng, nó đảm bảo sự kết nối
giữa giáo dục Tiểu học với THCS, Trung học chuyên nghiệp, Đại học. Vì vậy nâng
cao chất lượng đội ngũ GV THCS là một nội dung quan trọng trong việc đổi mới, phát
triển và nâng cao chất lượng GD&ĐT.
1.2. Về mặt thực tiễn:
Những năm gần đây cùng với giáo dục cả nước, ngành GD&ĐT tỉnh Thanh
Hóa đang có những khởi sắc mới, mạng lưới trường lớp phát triển rộng khắp, cơ sở vật

chất các trường được nâng cấp, cải tạo và xây mới, số trường lớp được xây dựng mới
theo chuẩn quốc gia ngày càng tăng, chất lượng giáo dục đào tạo có tiến bộ rõ rệt.
Song bên cạnh đó vẫn cịn những tồn tại, yếu kém bất cập cả về quy mô, cơ cấu và
nhất là hiệu quả giáo dục đào tạo chưa đáp ứng kịp những đòi hỏi ngày càng cao về
nguồn nhân lực cho công cuộc hội nhập kinh tế quốc tế. Vì vậy trong Nghị quyết Đại
hội Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa lần thứ XVII nêu rõ: "Đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục gắn
với nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động khoa học – công nghệ, giáo dục – đào tạo,
văn hóa, y tế, thể dục, thể thao".14.


4
Nằm trong hệ thống GD&ĐT chung của tỉnh nên GD&ĐT Thanh Hóa cũng có
đầy đủ những ưu điểm nêu trên. Bên cạnh những ưu điểm đó, nó cịn bộc lộ một số
tồn tại, yếu kém thể hiện ở các mặt: Chất lượng dạy và học còn thấp so với yêu cầu;
Các phong trào thi đua thự hiện chưa có chiều sâu; Chất lượng đại trà còn thấp; chất
lượng mũi nhọn chưa vững chắc; Công tác giáo dục đạo đức, truyền thống, pháp luật
chưa được quan tâm đúng mức, hình thức giáo dục chưa phong phú, còn nghèo nàn,
thiếu đồng bộ, hiệu quả còn thấp; Cơ sở vật chất ở một số trường đã xuống cấp, không
đáp ứng được yêu cầu, thiếu phòng học, thiếu phòng chức năng, phòng học bộ môn,
đồ dùng, thiết bị phục vụ cho dạy và học còn nghèo nàn, lạc hậu. Một trong những
nguyên nhân trực tiếp nhất cho những tồn tại trên là do những hạn chế, yếu kém của
đội ngũ GV các nhà trường; Cụ thể là:
- Yếu kém về chuyên môn nghiệp vụ.
- Trình độ chưa đồng đều, bất cập trong cơng tác giảng dạy, một số trình độ đào
tạo chưa đạt chuẩn, đổi mới phương pháp giảng dạy còn hạn chế.
- Kiến thức pháp luật yếu kém, tư cách đạo đức lối sống chưa thực sự gương
mẫu, chưa là tấm gương cho học sinh noi theo.
- Kỹ năng giảng dạy, nghiên cứu tài liệu (nhất là các tài liệu chuyên môn phục
vụ cho dạy học) còn nhiều hạn chế; khả năng sử dụng và ứng dụng công nghệ thông
tin trong giảng dạy còn rất thấp, chưa phổ biến.

Những yếu kém của đội ngũ GV xuất phát từ nhiều nguyên nhân, có những
nguyên nhân xuất phát từ bản thân đội ngũ GV nhưng cũng có những nguyên nhân
xuất phát từ việc quản lý chất lượng GV của các cấp QLGD như: Việc triển khai xây
dựng đội ngũ nhà giáo còn chậm so với tiến trình đổi mới giáo dục; cơng tác quản lý
đội ngũ GV còn chậm đổi mới, cơ quan QLGD các cấp chưa quan tâm đúng mức
trong công tác quản lý đội ngũ GV, cịn bng lỏng cơng tác giáo dục chính trị, tư
tưởng, cơng tác thanh tra kiểm tra, xử lý vi phạm chưa nghiêm, các chế độ chính sách
đối với GV chưa khuyến khích động viên thoả đáng, kịp thời; chưa đổi mới công tác


5
đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ GV, nội dung đào tạo, bồi dưỡng còn chậm đổi mới; Đời
sống của GV cịn nhiều khó khăn, lương thu nhập thấp.
Xuất phát từ những nguyên nhân trên, đặc biệt là trước yêu cầu đổi mới giáo
dục, nâng cao chất lượng đội ngũ GV càng trở nên bức thiết hơn. Hơn nữa, trong giai
đoạn lịch sử mới cần phải nghiên cứu, quy hoạch và có kế hoạch đào tạo đội ngũ GV
THCS ngang tầm với nhiệm vụ đặt ra của sự nghiệp giáo dục. Trong thực tiễn, nhiều
giáo viên coi Thanh Hóa là chổ dừng chân và sau đó nhờ mối quan hệ và kinh tế
chuyển về dạy Thành phố cho gần nhà. Một số giáo viên khác phấn đấu thành danh
trên đất Thanh Hóa vì động cơ được chuyển về thành phố. Do vậy nhũng năm gần đây
đội ngũ giáo viên có nhiều biến động, chất lượng chua đáp ứng được yêu cầu. Mặt
khác ở thành phố Thanh Hóa từ trước đến nay vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ GV
ở các trường THCS chưa được đặt ra một cách bài bản, hệ thống, đồng bộ, nhằm nâng
cao chất lượng đội ngũ GV, nhân tố quyết định chất lượng, hiệu quả GD&ĐT.
Từ cơ sơ lý luận và thực tiễn nêu trên, để góp phần phát triển sự nghiệp giáo
dục ở Thanh Hóa, thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ XXVIII,
tôi chọn đề tài: “Một số giải pháp quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
THCS thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa”.
2. Mục đích nghiên cứu:
Đề xuất các giải pháp quản lí nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên ở các

trường THCS trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa, đáp ứng yêu cầu
nhiệm vụ ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục trong thời kì đổi mới.
3. Khách thể, đối tượng nghiên cứu:
3.1. Khách thể nghiên cứu: Vấn đề quản lí chất lượng đội ngũ giáo viên
các trường THCS
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Một số giải pháp quản lý nâng cao chất lượng
đội ngũ giáo viên các trường trung học cơ sở thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa
4. Giả thuyết khoa học:


6
Nếu đề xuất được các giải pháp quản lí một cách khoa học, có tính khả thi cao
thì sẽ góp phần nâng cao được chất lượng đội ngũ giáo viên các trường Trung học cơ
sở thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự
nghiệp giáo dục trong thời kì đổi mới và hội nhập quốc tế
5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu:
5.1. Xây dựng cơ sở lý luận của đề tài.
5.2. Nghiên cứu thực trạng về chất lượng đội ngũ GV THCS thành phố
Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
5.3. Đề xuất các giải nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên THCS thành
phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
5.4. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng công tác quản lý đội ngũ GV ở các
trường Các trường THCS thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa và một số giải
pháp cơ bản trong cơng tác quản lí, bồi dưỡng nhằm nâng cao chất lượng GV
đang trực tiếp giảng dạy ở các trường Các trường THCS thành phố Thanh Hóa, tỉnh
Thanh Hóa.
6. Phương pháp nghiên cứu:
6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận:
- Phương pháp phân tích tổng hợp tài liệu: các thông tư, văn bản hướng dẫn về

công tác xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ GV.
- Phương pháp hệ thống hóa, cụ thể hóa các vấn đề lý luận có liên quan.
6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp phỏng vấn.
- Phương pháp chuyên gia.


7
6.3. Phương pháp thống kê toán học: Nhằm xử lý số liệu thu được
7. Những đóng góp chính của đề tài:
- Hệ thống hoá cơ sở lý luận của vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ GV trung
học cơ sở
- Đánh giá được thực trạng của công tác quản lý, bồi dưỡng, nâng cao chất
lượng đội ngũ GV trung học cơ sở ở thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
- Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ GV trung học cơ sở ở
thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
8. Cấu trúc luận văn:
Ngồi phần Mở đầu, phần Kết luận và Kiến nghị, Tài liệu tham khảo và Phụ
lục, luận văn gồm có 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của vấn đề nâng chất lượng đội ngũ giáo viên THCS
Chương 2: Thực trạng quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trung học
cơ sở thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
Chương 3: Một số giải pháp quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
THCS thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa.


8
Chương 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ
GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề.
Trước hết phải nói đến tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh (1890 - 1969) về
quản lý giáo dục. Khi bàn về công tác cán bộ Người đã khẳng định: “ Cán bộ là cái
gốc của mọi công việc ”, “Muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay
kém”, [22].
Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng nói “ Có giáo dục phổ thông tốt, đi đến chỗ phổ
cập giáo dục phổ thông, đến lúc nào đó, tất cả mọi người Việt Nam đều có trình độ
hiểu biết phổ thơng đến mức cần thiết, thì như vậy ta sẽ có tất cả. Nhất định dân tộc
Việt Nam sẽ có bước tiến phi thường về mọi mặt ” [20]
Trong QLGD với xu hướng kế thừa, nhiều nhà khoa học Việt Nam đã chắt lọc
được những gì tinh túy nhất của hầu hết các tác phẩm về quản lí của nước ngồi để thể
hiện, nêu rõ trong các cơng trình nghiên cứu của mình về những vấn đề chất lượng
giáo dục, chất lượng của người quản lí. Một số tác phẩm như: Chủ tịch Hồ Chí Minh –
Về năng lực tổ chức cán bộ của Trần Quốc Thành; cuốn Luận cứ khoa học cho việc
nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh CNH – HĐH đất nước
của Nguyễn Phú Trọng – Trần Xuân Sầm (đồng chủ biên); cuốn Những vấn đề cơ bản
của khoa học quản lý của Mai Hữu Khuê ...
Ở các trường Đại học, các Viện nghiên cứu đã có nhiều đề tài nghiên cứu về
các vấn đề như: Quản lý các hoạt động dạy học, quản lý đội ngũ giáo viên, nâng cao
chất lượng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên, quản lý các hoạt động trong nhà
trường. Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu phổ cập giáo dục. Các
nhà nghiên cứu giáo dục và quản lý giáo dục luôn quan tâm đến vấn đề nâng cao chất
lượng đội ngũ giáo viên. Tuy vậy, sự nghiên cứu về chất lượng đội ngũ giáo viên ở
nước ta nói chung và tỉnh Thanh Hóa nói riêng cịn thiếu những cơng trình phân tích


9
mối quan hệ chất lượng chuyên môn với chất lượng ĐNGV, chất lượng nguồn nhân

lực trong lĩnh vực GD – ĐT và chất lượng nguồn lực con người. Đặc biệt cịn rất ít các
cơng trình nghiên cứu đi sâu tìm hiểu về chất lượng chuyên môn gắn với ý thức trách
nhiệm nghề nghiệp, gắn với thương hiệu với phát triển giáo dục và phát triển kinh tế
xã hội của tỉnh của thành phố.
Đội ngũ nhà giáo là một trong những yếu tố quan trọng quyết định chất lượng
giáo dục. Người GV có vị trí đặc biệt, tác động trực tiếp đến nhận thức, tư tưởng, tình
cảm, thái độ và tiếp nhận tri thức của học sinh. Hoạt động của GV trong quá trình dạy
học quyết định kết quả quá trình học của học sinh.
Thấy rõ tầm quan trọng của người thầy trong việc đào tạo con người trí tuệ,
năng động, sáng tạo, những phẩm chất, nhân cách mà xã hội hiện đại xem là điều kiện
tồn tại của mỗi quốc gia, mỗi dân tộc, thời gian qua, Đảng và Nhà nước ta đã đưa ra
nhiều Chỉ thị, Nghị quyết đúng đắn, kịp thời, để chỉ đạo tăng cường công tác xây
dựng, phát triển đội ngũ nhà giáo, nhà khoa học, nhà nghiên cứu. Đã có nhiều cơng
trình nghiên cứu lý luận về vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo được áp dụng
có hiệu quả trong thực tiễn.
Trong thực tế GD&ĐT ở nước ta chất lượng giáo dục của các ngành học, bậc
học, cấp học phát triển chậm, chưa theo kịp các nước trong khu vực và trên thế giới.
Vấn đề: "thầy ra thầy, trò ra trò" đang là sự quan tâm của xã hội. Đội ngũ GV: yêu
ngành, yêu nghề, yêu trẻ, nhiệt tình, tâm huyết, lao động sáng tạo mà ta mong muốn
trở thành động lực chính thúc đẩy sự nghiệp GD&ĐT nước nhà phát triển, đi trước,
đón đầu cho sự nghiệp CNH-HĐH đất nước, chưa trở thành hiện thực. Mặc dù thời
gian qua vấn đề phát triển đội ngũ nhà giáo đã được xác định là một trong những nội
dung quan trọng nhất của hoạt động dạy – học ở các nhà trường. Chúng ta đã hết sức
cố gắng trong việc nâng cao chất lượng GV: đổi mới đào tạo, bồi dưỡng GV với
mong muốn tạo nên những bước đột phá trong việc đổi mới nội dung, chương trình
giáo dục. Tuy vậy trong thực tế chất lượng đội ngũ vẫn còn nhiều bất cập, hạn chế.


10
Có nhiều nguyên nhân trong việc chất lượng đội ngũ GV chưa đảm bảo yêu

cầu. Khi tiếp cận với đội ngũ GV, có thể thấy đa số họ đều tâm huyết, mong muốn đổi
mới sự nghiệp giáo dục, nhưng lại không đáp ứng kịp yêu cầu đổi mới nội dung
chương trình giáo dục phổ thơng do trình độ chun mơn, nghiệp vụ, nguyên nhân
quan trọng là thiếu các giải pháp đồng bộ: đổi mới phương thức đào tạo, đổi mới bồi
dưỡng GV, phù hợp với thực tiễn từng cơ sở giáo dục nói chung và ở các trường
THCS nói riêng. Quá trình đổi mới nhà trường cũng như đổi mới phương pháp dạy
học chịu sự tác động trực tiếp của đội ngũ GV, cách thức quản lý của CBQL giáo dục.
Nhìn từ góc độ quản lý, có thể nhận thấy rằng CBQL các nhà trường phần lớn mới chỉ
dừng lại ở chủ trương, thiếu những biện pháp cụ thể, chưa lựa chọn được những giải
pháp thiết thực, có trọng tâm, phù hợp với điều kiện thực tế; chưa thật sự sáng tạo
trong q trình vận dụng cơ chế, chính sách vào quản lí nhà trường.
Nguyên nhân sâu xa của những tồn tại đó là: Điều kiện kinh tế đất nước cịn
nhiều khó khăn nên khơng thể cải cách một cách đồng bộ, các cấp QLGD chưa thật
năng động, sáng tạo trong việc tìm ra định hướng, giải pháp đúng đắn trong việc nâng
cao chất lượng đội ngũ GV. Mục đích của nhiều nhà trường hiện nay là vận động làm
sao để nhà trường “yên ổn”, đạt các tiêu chí mà các cấp QLGD giao chỉ tiêu: học sinh
lên lớp, tốt nghiệp, chuyển cấp, học sinh giỏi....Với tư duy của CBQL ở các nhà
trường như vậy thì rất xa vời với mục tiêu đào tạo con người phát triển toàn diện, năng
động, sáng tạo có được nhờ đội ngũ nhà giáo có chất lượng cao.
Vì vậy, để nâng cao chất lượng đội ngũ GV cần phải có chủ trương, đường lối,
chính sách đúng đắn của Đảng, Nhà nước và các cấp chính quyền thực hiện nhiều giải
pháp đồng bộ, khả thi, sát, đúng với tình hình thực tế của từng địa phương, từng cơ sở
giáo dục.
Với mong muốn góp phần khiêm tốn của mình vào việc nâng cao chất lượng
đội ngũ giáo viên THCS tại thành phố nhà, tác giả đề tài mạnh dạn nghiên cứu thực


11
tiễn, tìm kiếm và đề xuất các giải pháp nhằm thực hiện có hiệu quả việc nâng cao chất
lượng đội ngũ giáo viên THCS ở thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa.

1. 2. Mợt số khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý
Quản lý là hoạt động đặc biệt, điều khiển các hoạt động lao động, nó có tính
khoa học và nghệ thuật cao, tác động đến một hệ thống xã hội từ tầm vĩ mô đến tầm vi
mô (quản lý xã hội, quản lý các vật thể, quản lý sinh vật). Khái niệm “quản lý” là khái
niệm rất chung và tổng qt.
- Theo từ điển Bách khoa tồn thư Liên Xơ, 1977: "Quản lý là chức năng của
những hệ thống có tổ chức, với bản chất khác nhau (Xã hội, sinh vật, kỹ thuật), nó bảo
tồn cấu trúc xác định của chúng, duy trì chế độ hoạt động, thực hiện những chương
trình, mục đích hoạt động".
- Quản lý là những tác động có định hướng, có kế hoạch của chủ thể quản lý
đến đối tượng bị quản lý trong tổ chức để vận hành tổ chức, nhằm đạt mục tiêu nhất
định.[28, tr.5].
- Theo từ điển tiếng Việt: Quản lý là tổ chức, điều khiển các hoạt động theo
những yêu cầu nhất định [30].
- Quản lý là nhằm phối hợp nỗ lực của nhiều người sao cho mục tiêu của từng
cá nhân biến thành những thành tựu của xã hội [23].
- Quản lý một hệ thống xã hội là tác động có mục đích đến tập thể người thành viên của hệ - làm cho hệ vận hành thuận lợi và đạt tới mục đích dự kiến.
- Quản lý là sự tác động chỉ huy điều khiển, hướng dẫn các quá trình xã hội và
hành vi hoạt động của con người nhằm đạt tới mục đích đã đề ra [4].
Từ các khái niệm trên, có thể nói:
+ Quản lý là cơng tác phối hợp có hiệu quả hoạt động của những người cộng sự
khác nhau cùng chung một tổ chức.
+ Quản lý là những tác động có mục đích lên những tập thể người, thành tố cơ
bản của hệ thống xã hội.


12
+ Quản lý được tiến hành trong một tổ chức hay một nhóm xã hội.
Quản lý ngày nay được coi là một trong năm nhân tố phát triển kinh tế-xã hội,

bao gồm: vốn, nguồn nhân lực, khoa học kỹ thuật, tài nguyên và quản lý. Trong đó
quản lý có vai trị mang tính quyết định sự thành cơng.
Tóm lại: Quản lý là sự tác động có ý thức của chủ thể quản lý để chỉ huy, điều
khiển, hướng dẫn các quá trình xã hội, hành vi và hoạt động của con người nhằm đạt
tới mục đích, đúng với ý chí nhà quản lý, phù hợp với quy luật khách quan.
* Chức năng của quản lý: Quản lý có 4 chức năng cơ bản, đó là:
- Chức năng kế hoạch: là công tác xác định trước mục tiêu của tổ chức, đồng
thời chỉ ra các phương pháp, biện pháp để thực hiện mục tiêu, trong điều kiện biến
động của môi trường.
- Chức năng tổ chức: Là việc sáp xếp, phân công các nhiệm vụ, các nguồn lực
(con người, các nguồn lực khác) một cách tối ưu, nhằm làm cho tổ chức vận hành theo
kế hoạch, đạt được mục tiêu đề ra.
- Chức năng chỉ đạo: Là phương thức tác động của chủ thể quản lý nhằm điều
hành tổ chức vận hành đúng theo kế hoạch, thực hiện được mục tiêu quản lý.
- Chức năng kiểm tra: là phương thức tác động của chủ thể quản lý lên đối
tượng quản lý nhằm thu thập thông tin phản hồi, đánh giá và xử lý các kết quả vận
hành của tổ chức, từ đó ra các quyết định quản lý điều chỉnh nhằm thực hiện được
mục tiêu đề ra.
Bốn chức năng này có mối quan hệ mật thiết với nhau tạo thành một chu trình
quản lý như sơ đồ sau:
Sơ đồ 1.1. Mối quan hệ giữa các chức năng quản lý
Kế hoạch

Kiểm tra

Thông tin quản lý và
quyết định quản lý

Chỉ đạo

Tổ chức


13
Mỗi chức năng có vai trị, vị trí riêng trong chu trình quản lý. Thơng tin là mạch
máu của quản lý.
1.2.2. Quản lý giáo dục
Với quan niệm quản lý vĩ mơ (một nền giáo dục, một hệ thống GD) thì:
"QLGD là hệ thống tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản
lý đến tất cả các mắt xích của hệ thống nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục
tiêu phát triển GD, đào tạo thế hệ trẻ của xã hội đặt ra cho người GD" [7, tr.50].
Đối với cấp vi mô, QLGD được hiểu là hệ thống những tác động tự giác "có ý
thức, có mục đích, có kế hoạch, có hệ thống", hợp quy luật của chủ thể quản lý đến tập
thể GV, công nhân viên, tập thể học sinh, cha mẹ học sinh và các lực lượng xã hội
trong và ngồi nhà trường nhằm thực hiện có chất lượng và có hiệu quả mục tiêu GD
của nhà trường.
1.2.3. Quản lý nhà trường
Quản lý trường học, quản lý nhà trường có thể xem là QLGD ở tầm vi mô.
Quản lý trường THCS là tập hợp những tác động có mục đích, có kế hoạch,
hợp quy luật của chủ thể quản lý đến tập thể GV- HS và các cán bộ khác nhằm tận
dụng nguồn dự trữ do nhà nước đầu tư, lực lượng xã hội đóng góp và do lao động xây
dựng vốn tự có hướng vào việc đẩy mạnh mọi hoạt động của nhà trường và tiêu điểm
hội tụ là q trình đào tạo thế hệ trẻ thực hiện có chất lượng, mục tiêu và kế hoạch đào
tạo đưa nhà trường lên một trạng thái mới .
Trong quản lý trường phổ thơng thì quản lý chất lượng đội ngũ GV là một nội
dung quan trọng.
1.2.4. Chất lượng và chất lượng đội ngũ giáo viên trường THCS
1.2.4.1. Chất lượng
Theo từ điển Bách khoa Việt Nam: “Chất lượng, phạm trù triết học biểu
thị những thuộc tính bản chất của sự vật, chỉ rõ nó là cái gì, tính ổn định tương

đối của sự vật phân biệt nó đối với sự vật khác. Chất lượng là đặc tính khách


14
quan của sự vật. Chất lượng biểu hiện ra bên ngồi qua các thuộc tính. Nó là các
liên kết các thuộc tính của sự vật lại làm một, gắn bó với sự vật, không tách khỏi
sự vật. Sự vật trong khi vẫn cịn là bản thân nó thì khơng thể mất chất lượng của
nó. Sự thay đổi chất lượng kéo theo sự thay đổi của sự vật về căn bản. Chất
lượng của sự vật bao giờ cũng gắn liền với tính quy định về số lượng của nó và
khơng thể tồn tại ngồi tính quy định ấy. Mỗi sự vật bao giờ cũng là sự thống
nhất của chất lượng và số lượng”[30].
Theo tiêu chuẩn Việt Nam ISO 8402: Chất lượng là tập hợp những đặc
tính của một thực thể (đối tượng) tạo cho thực thể đó khả năng thỏa mãn nhu cầu
đã nêu ra hoặc tiềm ẩn.
Như vậy, vận dụng quan điểm này vào việc đánh giá chất lượng cán bộ
nói chung và đội ngũ giáo viên nói riêng thì cần phải so sánh kết quả các hoạt
động của cán bộ đó với các chuẩn quy định hay những mục tiêu của hoạt động
theo chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của họ.
Có nhiều quan điểm về chất lượng trong đó có 6 quan điểm về đánh giá chất
lượng có thể vận dụng vào nhận diện chất lượng như “Chất lượng được đánh giá
bằng đầu vào, chất lượng được đánh giá bằng đầu ra, chất lượng được đánh giá
bằng giá trị gia tăng, chất lượng được đánh giá bằng giá trị học thuật, chất lượng
được đánh giá bằng văn hóa tổ chức riêng và chất lượng được đánh giá bằng
kiểm tốn”. Ngồi những quan điểm về đánh giá chất lượng nêu trên cịn có các
quan điểm về chất lượng như:
- Chất lượng là sự phù hợp với các tiêu chuẩn quy định.
- Chất lượng là sự phù hợp với mục đích.
- Chất lượng với tư cách là hiệu quả của việc đạt mục đích.
- Chất lượng là sự đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
Qua những khái niệm, cách tiếp cận và những quan điểm đánh giá chất

lượng nêu trên, có thể nhận diện chất lượng cán bộ ở hai mặt chủ yếu là phẩm


15
chất và năng lực của họ trong việc thực hiện các quy định về chức năng, nhiệm
vụ và quyền hạn của họ qua các biểu hiện chủ yếu dưới đây:
* Về phẩm chất
Phẩm chất được thể hiện ở các mặt như phẩm chất tâm lý, phẩm chất trí
tuệ, phẩm chất ý chí và phẩm chất sức khỏe thể chất và tâm lý.
Phẩm chất tâm lý là những đặc điểm thuộc tính tâm lý nói lên mặt nhân
cách. Nó bao hàm cả đặc điểm tích cực lẫn tiêu cực theo đạo lý và có thể chia ra
các cấp độ: xu hướng, phẩm chất, ý chí, đạo đức, tư cách, hành vi và tác phong.
Phẩm chất trí tuệ là những đặc điểm đảm bảo cho hoạt động nhận thức của
một con người đạt kết quả tốt, bao gồm phẩm chất tri giác (óc quan sát), của trí
nhớ (nhớ nhanh, chính xác), tưởng tượng, tư duy, ngơn ngữ.
Phẩm chất ý chí là mặt quan trọng trong nhân cách bao gồm những đặc
điểm nói lên một người có ý chí tốt: có chí hướng, có mục đích, quyết đốn, đấu
tranh bản thân cao, có tinh thần vượt khó. Phẩm chất ý chí giữ vai trò quan
trọng, nhiều khi quyết định đối với hoạt động của con người.
- Ngoài ra, trong thực tiễn phát triển xã hội hiện nay, các nhà khoa học còn
đề cập tới phẩm chất sức khỏe thể chất và tâm trí của con người, nó bao gồm các
mặt rèn luyện sức khỏe, tránh và khắc phục những ảnh hưởng của một số bệnh
mang tính rào cản cho hoạt động của con người như chán nản, uể oải…
* Về năng lực
Trước hết, Năng lực là đặc điểm của cá nhân thể hiện mức độ thơng thạo,
có thể thực hiện được một cách thành thạo và chắc chắn một hay một số dạng
hoạt động nào đó. Năng lực gắn liền với phẩm chất tâm lý, phẩm chất trí tuệ,
phẩm chất ý chí và phẩm chất sức khỏe thể chất và tâm trí của cá nhân. Năng lực
có thể được phát triển trên cơ sở kết quả hoạt động của con người và kết quả
phát triển xã hội.

Như vậy, để phù hợp với phạm vi và đối tượng nghiên cứu của đề tài,
chúng tôi tiếp cận chất lượng giáo viên trường THCS theo hai mặt chính là


16
phẩm chất và năng lực của người giáo viên. Khi thực hiện tiếp cận chất lượng
của người giáo viên phải gắn với nhiệm vụ, chức năng và quyền hạn đã được
quy định cho họ. Cụ thể: Chất lượng đội ngũ giáo viên trường THCS phải gắn
với hoạt động dạy học trong nhà trường của họ. Chất lượng của mọi lĩnh vực
hoạt động nào đó của người giáo viên thể hiện ở hai mặt phẩm chất và năng lực
cần có thể để đạt tới mục tiêu của lĩnh vực hoạt động đó với kết quả cao. Cụ thể:
chất lượng đội ngũ giáo viên trường THCS được biểu hiện ở phẩm chất và năng
lực cần có của họ, để họ tiến hành hoạt động dạy học đạt tới mục tiêu dạy học đề
ra.
1.2.4.2. Chất lượng đội ngũ giáo viên trường THCS
Đội ngũ GV là những người trực tiếp truyền thụ những tri thức khoa học
của cấp học, môn học trong hệ thống giáo dục đến người học.
Chất lượng đội ngũ: Trong lĩnh vực GD chất lượng đội ngũ GV với đặc
trưng sản phẩm là con người có thể hiểu là các phẩm chất, giá trị nhân cách và
năng lực sống và hoà nhập đời sống xã hội, giá trị sức lao động năng lực hành
nghề của người GV tương ứng với mục tiêu đào tạo của từng bậc học ngành học
trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Chất lượng đội ngũ GV được thể hiện ở 3 lĩnh vực:
- Trình độ tư tưởng, lí luận, bản lĩnh chính trị.
- Trình độ kiến thức cơ bản, nghiệp vụ sư phạm.
- Trình độ kỹ năng nghề nghiệp.
1.2.5. Giải pháp và giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
trường THCS
1.2.5.1. Giải pháp
Giải pháp là hệ thống các hành động, tác động nhằm giải quyết một vấn

đề khó khăn. Theo Từ điển tiếng Việt, Giải pháp là “phương pháp giải quyết
một vấn đề nào đó” [30].


17
Theo Nguyờn Minh Đạo, Gii phỏp l ton b nhng ý nghĩa có hệ thống
cùng với những quyết định và hành động theo sau, dẫn tới sự khắc phục một khó
khăn” [16].
Để hiểu rõ hơn khái niệm giải pháp, chúng ta cần phân biệt với một số khái
niệm tương tự như: phương pháp, biện pháp. Điểm giống nhau của các khái
niệm này đều nói về cách làm, cách tiến hành, cách giải quyết một cơng việc,
một vấn đề. Cịn điểm khác nhau ở chỗ, biện pháp chủ yếu nhấn mạnh đến cách
làm, cách hành động cụ thể, trong khi đó phương pháp nhấn mạnh đến trình tự
các bước có quan hệ với nhau để tiến hành một cơng việc có mục đích.
Cũng theo Nguyễn Văn Đạm, “Phương pháp được hiểu là trình tự cần theo
trong các bước có quan hệ với nhau khi tiến hành một cơng việc có mục đích
nhất định”.
Cịn theo Hồng Phê, “Phương pháp là hệ thống các cách sử dụng để tiến
hành một công việc nào đó”.
Như vậy, khái niệm giải pháp tuy có những điểm chung với các khái niệm
trên nhưng nó cũng có điểm riêng. Điểm riêng cơ bản của thuật ngữ này là nhấn
mạnh đến phương pháp giải quyết một vấn đề, với sự khắc phục khó khăn nhất
định. Trong một giải pháp có thể có nhiều biện pháp.
1.2.5.2. Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trường THCS
Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trường THCS là hệ thống
các cách thức nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trường THCS.
Từ đó, đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trường
THCS thực chất là đưa ra các cách thức nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
trường THCS.
1.3. Cơ sở pháp lý về quản lý và lý luận nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo

viên trung học cơ sở
1.3.1. Cơ sở pháp lý
Quản lý chất lượng và nâng cao chất lượng đội ngũ GV THCS dựa trên hệ
thống các văn bản quy phạm sau đây: