Tài liệu Công thức trả lương cho giám đốc điều hành không gây phẫn nộ cho các cổ đông docx

Công thức trả lương cho giám đốc điều hành
không gây phẫn nộ cho các cổ đông

Edward Zander, nguyên giám đốc điều hành của Sun Microsystems, đã rời
Thung lũng Silicon vào tháng Một vừa qua để nhận việc làm ở Motorola. Kế hoạch trả
lương do chủ tịch hội đồng quản trị của công ty điện thoại di động khổng lồ này định
ra được các nhà phân tích trong thời buổi này coi là không hợp lý lắm.
Lương cơ bản của Zander là 4 triệu USD trong năm nay cộng với số tiền
thưởng đã được bảo đảm trước, và được quyền mua bán số cổ phiếu trị giá 10 triệu
USD trong tương lai. Ông sẽ nhận được tất cả những bổng lộc này dù cho có cải thiện
được bất cứ vấn đề gì tại hãng Schaumburg (Illinois) hay không.

Với cơ chế trả lương như vậy thì làm sao có thể thúc đẩy hiệu quả hoạt động
của công ty? Trong năm nay, rất nhiều hội đồng quản trị đang tự vấn điều này – và đây
cũng là điều mà các cổ đông hỏi họ. Hơn một nửa số các tập đoàn lớn nhất của Hoa
Kỳ đang đề xuất những thay đổi lớn trong việc định mức lương cho giám đốc điều
hành.

Làm thế nào để hội đồng xét lương vừa làm thoả mãn các cổ đông, lại vừa làm
giám đốc điều hành hài lòng? Sau đây là lời gợi ý của một số quỹ lương lớn như
Calpers và TIAA-CREF.

Lương cơ bản 35%.

Lương cơ bản của giám đốc đièu hành tại 500 công ty lớn nhất Hoa Kỳ trung
bình dưới $1 triệu/năm - đây thường là bộ phận lương nhỏ nhất và ít gây tranh cãi
nhất, là khoản thu nhập đáng tin cậy có thể dùng để thế chấp và chi tiêu. Nó cho phép
các giám đốc có thể mạo hiểm với các bộ phận lương còn lại.

Nếu khoản thu nhập còn lại là phần chia lợi nhuận ngắn hạn hoặc phần thưởng
do vượt mục tiêu đề ra thì nó được gọi là tiền thưởng. Nhưng nếu khoản này cũng

được bảo đảm – như trong trường hợp của Motorola - thì nó cũng là lương cơ bản dưới
cái tên gọi khác mà thôi. Một số hội đồng quản trị rất thận trọng phân biệt điều này.

Tiền thưởng 25%.

Không một hình thức trả lương nào mang lại nhiều lợi ích và hứng khởi cho
giám đốc điều hành cũng như nhiều phẫn nộ từ phía cổ đông như quyền mua bán cổ
phiếu. Không phải quyền mua bán cổ phần nào cũng xấu. Nhưng quá nhiều cổ phiếu
đã được phát hành với giá quá thấp trong thị trường tăng giá mạnh của thập niên 1990,
nhờ đó mang lại cho các giám đốc điều hành của trời cho trị giá tới con số tiền tỷ đô la
và khuyến khích họ bán cổ phiếu để thu lợi.

Schlumberger, công ty dịch vụ dầu khí, đang cố gắng hạn chế của trời cho này
bằng cách mời chào giám đốc điều hành Andrew Gould 25% tiền lãi. Đây là một
phương sách khôn ngoan hơn. Thay vào việc hạn chế nguồn lợi, tại sao lại không nâng
mức xà lên cao, khiến cho Gould cải thiện tình hình thu hồi vốn và phát hành cố phiếu
với giá cao hơn, chứ không phải dễ dàng trao tay ông ta $5,8 triệu và chẳng có gì để
khuyến khích ông ta vượt trên mức kỳ vọng ban đầu.

Với những công ty không có nhiều tiền mặt thì quyền mua bán cổ phiếu có lẽ là
cách tốt nhất để giữ chân các nhân tài. Uniphase, hãng thiết bị mạng ở SanJose,
California đã hạn chế số tiền thưởng dưới hình thức mua bán cổ phấn dành cho giám
đốc điều hành xuống mức 5%.

Cổ phiếu hạn chế 0% - 35%

Theo các cổ đông, thì người điều hành công ty nên làm giàu theo cách thức
giống như Jeff Bezos hay Warren Buffett: làm giàu do giá cổ phiếu tăng lên. Các cổ
phiếu hạn chế không có nhiều ưu điểm như quyền mua bán cổ phiếu - người ta dễ dàng
định giá chúng hơn.

Không giống như quyền mua bán cổ phiếu, chúng luôn có giá trị thực và giám
đốc điều hành sẽ được trả lợi tức giống như các cổ đông. Người ta nhấn mạnh đến chứ
“hạn chế”: tức là không bán hay bảo hiểm số cổ phiếu này cho tới khi nghỉ việc.

Các hội đồng quản trị nên đặt ra các mức độ sở hữu đối với giám đốc điều hành
và điều chỉnh lương của họ theo các mức như trên.

Các quyền lợi loại khác 5%

Một số quyền lợi kiểu như hưởng chính sách bảo hiểm nhân thọ, sử dụng máy
bay công ty để đi công tác, trợ cấp lương hưu thì còn có thể cho là hợp lý. Nhưng còn
trang trí nhà riêng của giám đốc điều hành hay xoá các món nợ hàng triệu đô la thì
không thể được. Tốt nhất là các công ty nên hạn chế những phần thưởng kiểu này.